0

ORGANIZIMI DHE STRUKTURA E QEVERIS VENDORE

N SHQIPRI

1

ORGANIZIMI DHE STRUKTURA E QEVERIS VENDORE

N SHQIPRI Prgatitur nga: Programi KOMPAS Nntor 2001, Tiran, SHQIPRI.

KOMUNITET, PUSHTET, ADMINISTRAT S BASHKU

KOMPAS sht emri zyrtar i Projektit t Qeveris Hollandeze n Shqipri t titulluar Komunitet Pushtet Administrat S Bashku.

Dokumenti Organizimi dhe Struktura e Qeveris Vendore n Shqipri sht prgatitur pr Shoqatn e Bashkive t Shqipris, si pjes e programit t KOMPAS-it pr mbshtetjen dhe zhvillimin e produkteve pr SH.B.SH.- n. Ky dokument sht skicuar pr t qn nj ndihm ndaj SH.B.SH.-s n prpjekjet e saj pr t ndihmuar n ndrtimin e kapaciteteve t Bashkive t Shqipris. Munuali nuk sht skicuar pr t qen nj udhzues gjithprfshirs n fushn e

Organizimit dhe Funksionimit t Bashkive t Shqipris, por prkundrazi sht nj prpilim i temave t zgjedhura pr ti ndihmuar Bashkit Shqiptare n prmirsimin e funksionit t organizimit t qeverisjes bashkiake.

Ky manual sht nj prpjekje e prbashkt e Artan Rrojit dhe James G. Budds, Konsulent n Zhvillimin Ekonomik dhe Menaxhimin Publik.

2

Kopje t ktij libri mund t porositen me e-mail apo post.

Shoqata e Bashkive t Shqipris. Rruga: Bulevardi Zogu I, nr 66 Tiran - Shqipri.

Tel/Fax: 00355 4 257 603 E-mail aam@albmail.com

Botuar n Tiran- Shqipri. Dhjetor 2001

Kopertina punuar nga Eda Ilirjani

3

Prmbajtja Faqe

Kapitulli.

I. Hyrje.

II. Ngritja e Qeveris Vendore.

III. Kshilli Bashkiak. Detyrat dhe Kompetencat e Kshillit Bashkiak.

Komisionet dhe Bordet.

IV. Struktura Organizative t Ekzekutivit Bashkiak.

V. Model i Organizimit t nj Sektori Bashkiak. (Sektori i Taksave dhe Tatimeve Vendore)

Skemat.

1. Autoriteti Zgjedhor dhe Emrues. 2. Autoriteti Vendimmarrs. 3. Organograma e Kshillit Bashkiak. 4. Organograma e Qeveris Bashkiake. 5. Organograma e Sektorit t Tatim Taksave Vendore. 6. Skema e mbledhjes s Taksave Vendore. 7. Skema e Zyrs s Arks.

Shtojc.

Model i nj Regulloreje t Kshillit Bashkiak.

4

I. Hyrje

Decentralizimi dhe zhvillimi modern i sistemeve t menaxhimit t qeverive vendore po ballafaqon bashkit Shqiptare me praktika dhe eksperienca t avancuara t ngritjes dhe forcimit te kapaciteteve te tyre si organizata t cilat duhet t jen t hapura pr publikun dhe t ofrojn shrbime cilsore duke shfrytzuar burime njerzore dhe financiare t kufizuara. Bashkit Shqiptare operojn tashm n nj ambjent t hapur dhe konkurues si n nivel kombtar ashtu edhe n nivel ndrkombtar. Bashkit e vendeve perndimore fqinje kan tashme nj histori t gjat t zhvillimit dhe konsolidimit t tyre, prandaj prpjekjet pr rritjen e qndrueshme t kapaciteteve organizative t bashkive Shqiptare po bhen gjithnj e m shum nj sfid e dits. Bashkit Shqiptare jan n nj faz shtimi t funksioneve, ushtrimi me sukses i t cilave krkon nj organizat t konsoliduar, t mirorganizuar dhe mirmenaxhuar, n mnyr q ti prgjigjet n koh dhe me cilsi krkesave dhe nevojave t komunitetit pr shrbime, si dhe t prballoj dinamikn e zhvillimeve dhe shtimin e fushave n t cilat qeveria vendore po luan rol primar apo koordinues. Suksesi i qeverisjes vendore varet shum nga cilsia e organizats. Kshillat bashkiak dhe kryetart e bashkive kan nevoj pr nj organizat e cila t funksionoj n mnyr t zhdrvjellt, t koordinuar, profesionale dhe ku do segment i organizats t jet plotsues i veprimeve pr zbatimin e politikave dhe ofrimin e shrbimeve. Jo t gjitha bashkit Shqiptare kan nj organizat t zhvilluar mir, ku nivelet vendimmarrse, ato t kontrollit, menaxhuese dhe zbatuese t jen shtresuar qart dhe pa mbivendosje, ku prgjegjsit dhe funksionet t jen t ndara, dhe ku do segment i organizats t ket t qart hapsirn e ushtrimit t veprimtaris s tij dhe marrdhniet me segmentet e tjera. Ky manual ka si qllim q kapitujt dhe skemat e paraqitura t shrbejn si material referues pr kshillat bashkiak, kryetart e bashkive dhe drejtuesit e njsive prbrse t qeveris vendore n prpjekjet e tyre pr t krijuar dhe rregulluar marrdhnie t qarta e t qndrueshme ndrveprimi brnda dhe mes njsive t organizats, si dhe ndrmjet bashkis dhe organizatave t tjera me t cilat bashkia bashkpunon. Ku manual paraqet n mnyr t prmbledhur fazat e ngritjes, organizimit dhe strukturimit t qeverive vendore bazuar n ligjislacioni Shqiptar dhe ka si qllim gjithashtu t krijoj nj baz unifikuese pr organizimin dhe strukturimin e bashkive t Shqipris. Falenderime: Seksioni i ktij materiali, i cili bn fjal pr Bordet dhe Komisionet, sht marr nga manuali mbi prdorimin e Bordeve dhe Komisioneve i prgatitur dhe botuar nga programi PAPA, program i sponsorizuar nga USAID, dhe i botuar fillimisht n Nntor 1996. Ky manual u shkrua fillimisht nga autort. Autort dshirojn ti jen mirnjohs ndihms s Z. Henri Scheurs, konsulent i VNG- Holland, kshillat dhe njohurit e t cilit shrbyen si korniz orintuese pr materialin e paraqitur n kapitullin pr Sektorin e Taksave dhe Tatimeve Vendore.

5

II. Ngritja e Qeveris Vendore. Ky kapitull prshkruan shkurtimisht mnyrn ligjore t ngritjes s qeverive vendore n Shqipri si dhe autoritetin q kan organet e qeveris bashkiake pr strukturimin e mtejshm t organizats. Qeveria vendore n Shqipri ngrihet dhe funksionon mbi bazn e parimit t vetqeverisjes vendore dhe organet prfaqsuese, n rastin e bashkis, jan Kshilli Bashkiak dhe Kryetari i Bashkis. Bashkia sht nj organ qeveriss n vazhdimsi (Ligji 8652 neni 4 pika 5) dhe Kshilli ka nj egzistenc ligjore t vazhdueshme e t pavaruar nga Kshilltart e tij individual si edhe nga banort t cilt shkojn e vijn n bashki. Zgjedhja e organeve t qeveris bashkiake.

1. Kshilltart Bashkiak zgjidhen direkt nga zgjedhsit ligjor sipas listave shum emrore partiake t shpallura para dats s zgjedhjeve. Pr caktimin e kshilltarve fitues merret parasysh prqindja e votave q ka marr do subjekt politik konkurues.

2. Kryetari i Bashkis zgjidhet direkt nga zgjedhsit me konkurim nominal. Autoriteti zgjedhor dhe emrues i Kshillit Bashkiak.

Ligji 8652- neni 32, Detyrat dhe kompetencat e kshillit bashkiak

a) Zgjedh dhe shkarkon kryetarin dhe zvendskryetarin/rt e Kshillit. b) Emron dhe shkarkon sekretarin e Kshillit Bashkiak. Sekretari i kshillit emrohet dhe shkarkohet nga kshilli bashkiak, mbi

bazn e propozimit t kryetarit t kshillit (neni 37). Autoriteti emrues i Kryetarit.

Ligji 8652 neni 44- Kompetencat dhe detyrat e kryetarit t bashkis:

e) emron dhe shkarkon zvendskryetarin/rt e bashkis; ) emron dhe shkarkon drejtuesit e ndrmarrjeve dhe institucioneve n varsi. g) emron dhe shkarkon punonjsit e tjer jodrejtues t strukturave dhe njsive

n varsi t bashkis, prve kur parashikohet ndryshe n ligjin nr.8549, dat 11.11.1999 "Statusi i npunsit civil."

Ka dy nivele emrimesh n qeverin vendore:

Emrimet politike. 1. Nnkryetari/rt e Bashkis. 2. Sekretari i Kshillit Bashkiak.

Emrimet jo-politike.

Npunsit civil bashkiak (stafin e administrats s bashkis dhe drejtuesit e ndrmarrjeve dhe institucioneve n vartsi t bashkis).

0

Sekretarin

Stafin e Administrats s Bashkis

Drejtuesit e Ndrmarrjeve /

Institucioneve BashkiakeKshilltart pr n Kshillin e Qarkut

Zv. Kryetarin

Zv. Kryetarin

Kryetarin

Autoriteti Zgjedhor

Autoriteti Emrues

Autoriteti Propozues

Kryetarin e Bashkis Antart e Kshillit Bashkiak

AUTORITETI ZGJEDHS DHE EMRUES N BASHKI

VOTUESIT

7

III. KSHILLI BASHKIAK

Kshilli Bashkiak sht organi vendimmarrs i qeveris bashkiake i cili vendos n mnyr kolektive: a) Politikat pr:

1. Shrbimet, nivelin dhe hapsirn e tyre, q duhet t siguroj Bashkia. 2. Krijimin e t ardhurave vendore neprmjet grumbullimit t taksave dhe tarifave. 3. Shpenzimet vendore. 4. Zhvillimet ekonomike, sociale, fizike, arsimore, kulturore dhe argtuese. 5. Prfshirjen e banorve n proeset vendimmarrse bashkiake. 6. Etj.

b) shtjet Administrative: Autorizon Bashkin t hyj n marrdhenie kontraktuale pr ofrimin e shrbimeve bashkiake.

c) Veprime: Pr tu ndrmarr, brnda hapsirs s autoritetit t tij, n t mirn t komunitetit q prfaqson.

Kryetari i Bashkis si organi ekzekutiv sht prgjgjs pr ekzekutimin e ktyre politikave. Kshilltart e kshillit mund t veprojn si kshill bashkiak vetm n rastet kur ato mblidhen sipas ligjit, statutit dhe rregullores si nj organ qeveriss n nj mbledhje t ligjshme. Shumica e Kshilltarve apo t gjith Kshilltart e Kshillit mund t veprojn n emr t kshillit vetm n nj mbledhje t kshillit t mbajtur n mnyr t ligjshme. do vendim i kshillit i marr n nj mbledhje t mbajtur ndryshe konsiderohet i paligjshm. Parimet e puns s Kshillit Bashkiak duhet t jen:

1. Kshilli i Bashkis duhet t veproj si nje organ i vetm. 2. Kshilli duhet t proedoj me punt e tij n mnyrn sa m efiente. 3. Kshilli duhet t ndrmarr veprime me s paku shumicn e Kshilltarve. 4. do Kshilltar i kshillit duhet t gzoj t njjtat t drejta n pjesmarrjen e tij n

proesin e vendimarrjes. 5. Regullorja e Kshillit duhet t respektohet n vazhdimsi. 6. Veprimet e Kshillit duhet t jen rezultat i nj vendimi t marr me produr t

rregulluar dhe jo si rezultat i manipulimit t rregullave proeduriale t miratuara nga Kshilli.

Numri i Kshilltarve t Kshillit (ligji 8652 neni 24 pika 1): Bashkit deri n 5,000 banor 13 Kshilltar " " 5,000 - 10,000 banor 15 Kshilltar " 10,000 - 20,000 banor 17 Kshilltar " 20,000 - 50,000 banor 25 Kshilltar " 50,000 - 100,000 banor 35 Kshilltar 100,000 - 200,000 banor 45 Kshilltar Bashkia e Tirans 55 Kshilltar

8

N zbatim t ktij neni, Prefekti prcakton numrin e Kshilltarve t kshillit pr do nn juridiksioni t tij, mbi bazn e numrit t banorve sipas evidencave t zyrave t gjendjes civile t dats 1 janar t vitit kur zhvillohen zgjedhjet. Afati i Mandatit t Kshillit Bashkiak shte tre (3) vjear. Strukturimi i Kshillit t Bashkis normalisht prcaktohet n Statutin e Bashkis. Ndryshimi i strukturs bhet vetm pas ndryshimit n Statutit t nenit i cili prcakton strukturn e Kshillit. Fuqia vendimmarrse e Kshillit lind nga:

1. Ligji organik nr. 8652 Pr Organizimin dhe funksionimin e Qeverisjes Vendore. 2. Statuti i Bashkis (trsia e akteve vendore n fuqi pr tu aplikuar n nj Bashki

t caktuar). Organet e njsive t qeverisjes vendore (Ligji nr 8652 Neni 6).

1. N do bashki krijohen organet prfaqsuese dhe organet ekzekutive t qeverisjes vendore.

2. Organi prfaqsues i bashkis sht kshilli bashkiak. Organi ekzekutiv i bashkis sht kryetari i bashkis.

Nj organ tjetr vendimmarrs n nivel vendor jan zgjedhsit e nj komuniteti t caktuar. Kt t drejt ato e ushtrojn nprmjet referendumit. Dhjet prqind e zgjedhsve t regjistruar n listat e zgjedhsve t Bashkis dhe t pajisur me kartn e zgjedhsit, ose 20 mij prej tyre, cilado shifr t jet m e vogl, kan t drejtn e referendumit vendor pr nj shtje t qeverisjes vendore n bashki (ligji nr.8609 dt 08.05.2000 Kodi Zgjedhor n Republikn e Shqipris- neni 128 pika 1). N proesin e vendimmarrjes t qeveris vendore, nj element aktiv sht edhe Bashksia. Ky sht nj element i ri i vendimmarrjes aktive i cili shton kontollin dhe bashk prgjegjsin e bashksis gjat gjith mandatit pr t gjitha vendimet e Kshillit t cilat kan ndikim direkt n jetn, zhvillimin dhe aktivitetin e bashkis (neni 35 pika 1. Kshilli bashkiak, prpara shqyrtimit dhe miratimit t akteve, zhvillon seanca kshillimi me bashksin. Kjo krkon nj Qeveri Bashkiake t hapur, pjesmarrse dhe t vmendshme ndaj propozimeve t bashksis q e ka votuar, t ciln prfaqson dhe interesat e s cils mbron dhe zhvillon, dhe n t njjtn koh nj bashksi t ndrgjegjsuar pr rolin q luan n qeverisjen e bashkis dhe fuqin ligjore q i jep ligji pr luajtjen e ktij roli. Pjesmarrja dhe prfshirja aktive e bashksis n qeverisjen vendore duhet t jet politik e vazhdueshme, e institucionalizuar dhe e rregulluar q vendimmarrja e qeveris bashkiake t jet produkt i prbashkt i qeveris vendore dhe komunitetit n mnyr q qeverisja vendore t kthehet n bashqeverisje dhe bashkprgjegjsi vendore.

9

VOTUESIT

Organi Ekzekutiv

Organi Legjislativ

AUTORITETI VENDIMMARRS

KESHILLI I BASHKIS

KRYETARI I BASHKIS

Prfshirja e Bashksis

Organet e Zgjedhura

Referendum Vendor

10

Detyrat dhe kompetencat e Kshillit Bashkiak. (ligji 8652 neni 32)

Kshilli bashkiak ka kto detyra dhe kompetenca:

) Miraton strukturn organizative dhe rregulloret baz t administrats s bashkis, t njsive e institucioneve buxhetore n varsi t bashkis, si dhe numrin e personelit t tyre, krkesat pr kualifikimin, pagat dhe mnyrat e shprblimit t punonjsve dhe t personave t tjer t zgjedhur ose t emruar n prputhje me legjislacionin n fuqi.

d) Miraton aktet e themelimit t ndrmarrjeve, shoqrive tregtare, si dhe t personave t tjer juridik q krijon vet ose sht bashkthemelues.

dh) Miraton buxhetin dhe ndryshimet e tij. e) Miraton tjetrsimin ose dhnien n prdorim t pronave t t tretve. ) Organizon dhe mbikqyr kontrollin e brendshm t bashkis. f) Vendos pr taksat e tarifat vendore, si dhe nivelin e tyre. g) Vendos pr marrjen e kredive dhe shlyerjen e detyrimeve ndaj t tretve. gj) Vendos pr krijimin e institucioneve t prbashkta me njsi t tjera t qeverisjes

vendore, prfshi subjektin e kompetencave t prbashkta ose me persona t tret. h) Vendos pr fillimin e proedurave gjyqsore pr shtje t kompetencs s vet. i) Zgjedh prfaqsuesit e kshillit bashkiak n kshillin e qarkut. j) Vendos pr dhnien ose heqjen e mandatit t kshilltarit. k) Miraton norma, standarde e kritere pr rregullimin dhe disiplinimin e funksioneve

q i jan dhn atij me ligj, si dhe pr mbrojtjen dhe garantimin e interesit publik. l) Vendos pr simbolet e bashkis. ll) Vendos pr emrtimin e rrugve, t shesheve, t territoreve, t institucioneve dhe

t objekteve n juridiksionin e bashkis. m) Jep tituj nderi dhe stimuj. n) Vendos pr rregullat, proedurat dhe mnyrat e realizimit t funksioneve t

deleguara, n baz dhe pr zbatim t ligjit me t cilin bhet ky delegim n bashki. Pr realizimin e ktyre detyrave dhe kompetencave Kshilli strukturon vetveten, marrdhniet n mes Kshilltarve, me Kryetarin e Bashkis, administratn bashkiake, ndrmarrjet dhe instutucionet n vartsi t bashkis, me komunitetin dhe organizatat e tjera jasht qeveris bashkiake. Strukturimi i puns s Kshillit dhe i marrdhnieve t tij me organizma t tjer bhet nprmjet:

1- Rregullores s Kshillit. 2- Komisioneve, Komiteteve apo Bordeve t Prhershme apo t Prkohshme. 3- Marrveshje me organizata t tjera jasht qeveris vendore.

N institucionalizimin dhe strukturimin e ktyre marrdhnieve Kshilli Bashkiak merr parasysh prioritetet e zhvillimit t gjithanshm t bashkis, problemet madhore me t cilat prballohet bashkia dhe burimet njerzore dhe natyrore q ekzistojn n dhe prreth bashkis (p.sh. nse nj bashki ka nj burim t madh natyror si liqeni, Kshilli normalisht duht t ngrej nj komison t prhershm pr liqenin, komision i cili do t merret me shtjet e liqenit si dhe me shtje q kan t bjn me zhvillimin e turizmit dhe ruajtjen e flors dhe fauns s tij).

T drejtat e njsive t qeverisjes vendore (ligji 8652 neni 8 pika 1 grma d). Njsit e qeverisjes vendore gzojn kto t drejta:

d) Krijojn komitete, borde ose komisione pr kryerjen e funksioneve t veanta sa her q paraqitet nevoja.

11

Bordet, Komisionet dhe Komitetet n Administratn e Qeveris Vendore.

Prdorimi i duhur i Bordeve, Komisioneve dhe Komiteteve n administratn e qeveris vendore sht nj nga mjetet m efektive q sht n dispozicion, pr t zhvilluar dhe pr t ekzekutuar rregulla, pr t krijuar mbshtetje nga zgjedhsit dhe pr t siguruar nj qeveri vendore transparente dhe me nj baz t gjr. Shprblimet pr prdorimet n mnyre efektive t ktyre krahve ekstra t qeveris jan t vshtira pr tu paragjykuar. Kto zgjerime t qeveris s krijuar, sigurojn nj mundsi pr t zgjeruar ndikimin n mnyr m efektive t prgjegjsive ndrqeveritare, si jan zhvillimi ekonomik. Ato gjithashtu krijojn nj administrat m t hapur dhe m prgjegjse pr t trajtuar rregullimet, strategjit dhe operimet qeveritare. Pr m tej, komisionet i sigurojn shpesh qeveris vendore nj mundsi pr t studiuar shtje tepr kontradiktore jasht presionit t mbledhjeve zyrtare dhe nj rrug pr t siguruar nj kontroll mbi ekzekutimin e drejt dhe t prshtatshm t ligjeve nga burokracia e caktuar. Kto struktura mund t insitucionalizohen brenda kornizs ligjore t bashkis ose t prdoren prkohsisht pr shtje t veanta. Ato mund t ken nj ndikim t dukshm mbi marrjen e vendimeve dhe t rrisin kuptimin e publikut pr vlern e opinionit t tij pr rregullat finale t qeveris vendore. Nj nga cilsit pozitive t komisioneve dhe komiteteve efektive sht natyra tepr publike e tyre. Si nj parim baz, t gjitha mbledhjet dhe asamblet duhet t mbahen n nj forum publik vetm pasi q mbledhjet t jen lajmruar publikisht. Kjo nuk do t thot se publiku duhet t marr pjes n t gjitha mbledhjet, por se qytetart dhe media duhet t lejohen gjithmon q t jen prezent pr t dgjuar do shqyrtim dhe prezantim. Ky rregull rrit transparencn dhe stimulon besimin tek proesi. Nj parim tjetr baz sht pr t depolitizuar komitetet sa m shum q sht e mundur. sht e paarsyeshme t mendosh q preferenca politike nuk do t jet nj faktor n caktimet e strukturave t tilla. Megjithat, n t gjitha rastet, ku caktimet prfshijn kosideratat politike, nj minoritet i partis opozitare ose me bindje opozitare duhet t caktohet gjithashtu. Dshtimi pr ta br kt do t rezultoj n fund n nj munges t plot t kooperimit nga ana e partis opozitare. N mnyr t suksesshme zbatimi i ktij parimi do t inkurajoj kompromisin dhe konsensusin n marrjen e vendimeve.

I. PRKUFIZIMET E KOMISIONEVE DHE KOMITETEVE Megjithse ndonjher Komitetet dhe Komisionet mund t duken si t njjta, ato prgjithsisht konsiderohen si njsi t ndryshme dhe sigurojn funksione t ndryshme brenda organizimit t qeveris vendore. M posht jepen prkufizimet e tyre m t zakonshme. Komitetet - i referohet Komiteteve formale t trupit legjislativ, ose Kshillit t Bashkis. Ato mund t prbhen nga do numr i antarve t kshillit si sht prshkruar nga ligji ose nevoja pr kohn. Megjithat, sipas kufizimit ato jan t prbr vetm nga Antart e Kshillit. N disa raste, duke u varur nga ligji dhe marrdhenia zyrtare e Kryetarit t Bashkis me Kshillin, Kryetari i Bashkis mund t prfshihet gjithashtu. Disa jan komitete t plota q prfshijn t gjith antart e kshillit. Si do t diskutohet m

12

posht, ato mund t jen t prkoshem ose pr nj qllim t vetm ose t prhershm. Ato jan m shpesh t siguruara n ligjin e qeverisjes s qeveris vendore ose n rregulloret e kshillit. Komisionet ndryshojn nga komitetet sepse ato prfshijn pjesmarrjen e publikut t pazgjedhur. Ato munden ose jo t prfshijn zyrtart e zgjedhur. Qllimet e ktyre trupave jan aq t ndryshme sa edhe problemet e bashkive. Kategorit e ndryshme dhe karakteristikat e komisioneve jan t diskutuara m posht, por nj rregull i prgjithshm i zbatueshm pr t gjitha komisionet sht q ato prqndrohen n nj aspekt t veant t qeveris vendore dhe se ato kryesisht prbhen nga qytetar q nuk jan t zgjedhur pr t punuar n zyrat publike. Bordi, si sht Bordi i Drejtorve, sht nj term tjetr q prdoret n t njjtin kuptim me Komisioni. Pr shkak t qllimit t ktij materiali, ato prdoren n mnyr sinonimike. Koncepti i prfshirjes publike sht kritik. E bn proesin e hapur dhe i jep qytetarve nj sens pronsie. Gjithashtu i jep zyrtarve t qeveris vendore aftsin pr t kontaktuar dhe pr t prfshir qytetart e zakonshm n proes, talentet e specializuara t t cilve prndryshe mund t humbasin. N kt mnyr qeveria vendore prdor njohurit, aftsit dhe talentet e grumbulluara t t gjith komunitetit.

II. KARAKTERISTIKAT E KOMITETEVE DHE KOMISIONEVE Jan disa karakteristika baz t cilat prcaktojn t gjitha komitetet dhe komisionet. Secili prej tyre ka nj nga dy karakteristikat ekskluzive q kategorizohet dhe percaktohet n shum mnyra, si dhe mnyrn n t ciln do t prdoret. Prve faktit se kto karakteristika prcaktojn shtje, ato normalisht sigurojn nj kuptim pr prdorimin e komiteteve dhe komisioneve, natyrisht do t bhen prjashtime ndaj rregullit. Megjithat, kto karakteristika jan t rndsishme dhe duhet t konsiderohen kur krijohen kto komitete.

1. Kshillues n krahasim me ato t prcaktuar n Statut T gjith komitetet dhe komisionet do t jen ose kshillues ose t prcaktuar n statut. N rastin e par, ato krijohen pr shkak t diskutimit, debatimit dhe rekomandimit t drejtimit t veprimit ndaj nj trupi tjetr q merr vendime n fushn e tyre t kompetencs. Kto lloje komisionesh mund t prdoren pr pothuaj do shtje dhe jan t krijuara n mnyr tipike pr t rritur pjesmarrjen e qytetarve dhe pr t siguruar q nj pikpamje m e gjr sht marr n konsiderat. Komitetet dhe komisionet kshilluese mund t prdoren n pothuaj t gjitha kategorit e rreshtuara m posht dhe ose mund t jen t prhershme ose t prkoshme duke u varur nga rrethanat. Komitetet kshilluese jan pothuaj gjithmon nj krijim i qeveris vendore pa patur influencn e nj niveli m t lart t qeveris.

Ndikimi i komisioneve kshilluese varet nga qllimi pr t cilin ato jan krijuar. Nse Kryetari dhe/apo Kshilli i Bashkis ka nj interes t madh n nj shtje rregullimi, e cila mund t jet ose shum kontradiktore, teknikisht e lart ose shum e shperndar n zbatimin e saj, ateher rekomandimet pasuese nga nj komitetet mund t ken nj ndikim

13

t madh. Megjithat, nse ato prdoren n kategorit e mbshtetjes ose t honorareve, influenca e tyre ka si tendenc t jet m e pakt. Avantazhi kryesor i nj komiteti kshillimi sht se produkti sht ekzaktisht i njjt me at far emri nnkupton, pra kshill. Kshtu q rekomandimet nuk lidhen n mnyr ligjore me Kryetarin e Bashkis dhe Kshillin. N shum raste presioni politik pr t pranuar gjetjet e nj komiteti t till mund ti bj rekomandimet t detyrueshme. Sidoqoft, trupit q merr vendimet n prgjithsi i plqen nj hapsir manovre n kshilln q i ofrohet. Duke u varur nga ligjet e sukseshme, disa komitete dhe komisione jan t hartuar sipas ligjit t qeveris vendore ose qendrore si komisione t statutit. Organizimi i ktyre trupave sht i shkruar n ligj (vendor ose qndror). Meqnse ato formohen me an t ligjit, produkti i ktyre trupave ka status ligjor si nj rekomadim zyrtar ose n disa raste si nj vendim i lidhur me bashkin. Ka nj numr rastesh ku komiteteve t krijuara nga nj Kshill Bashkiak i jepen prgjegjsi pr t marr vendime n fushat e tyre t kompetencs. N t njjtn mnyr, n rastet ku Kshilli Bashkiak ka autoritetin final pr t marre vendimet, komisioni akoma mund t ket nj shkall autoriteti n marrjen e vendimeve. Pr shmbull, nj mbishumic (duke e krahasuar me nj shumic normale) t kshillit mund ti krkohet t mbizotroj vendimet e tyre. N shum raste nj autoritet i till duhet t theksohet specifikisht n ligjet ose rregullat e qeverisjes.

2. I prkohshm n krahasim me at t prhershm Komitetet e prkoshme jan ato q jan ndrtuar pr qllime t veanta. Ato tentojn pr t ekzistuar pr qllimin e vetm t shtjes prezente dhe ather do t shprbhen kur puna e tyre ka mbaruar. Komitete t tilla prdoren pr t studiuar probleme t veanta, pr t zhvilluar plane pr nj afat specifik, pr t hetuar deklaratat e gabimeve ose pr t br rekomandime pr ndryshime vetm pr nj koh t caktuar n ligje ose n rregulla. Ato kan si tendenc q t jen shum t suksesshm sepse jan shum t prqndruar n shtje specifike q shtrohen para tyre. Ato lejojn nj Kryetar Bashkie ose nj Kshill pr t zgjedhur njerzit m t mir n dispozicion dhe pr t krkuar specialist pr shtje t veanta. Shpesh referohen me emrat si jan komiteti i zgjedhur ose komisioni i shiritit blu. Kto grupe mund t sigurojn nj varietet shrbimesh pr nj bashki. Pr shkak t natyrs dhe prbrjes s tyre, ato jan n prgjithsi shum t respektuar nga publiku dhe gjetjet e tyre jan zakonisht t adoptueshme, edhe pse kto komitete ose komisione prcaktohen rrall nga statuti. Nganjher shtja ose shtjet q komiteti i prkohshm adreson do t bhen shqetsime t prhershme t bashkis dhe n raste t tilla kto komitete jan shpesh t prhershm. Komitetet e prhershme i referohen ktyre bordeve, komiteteve dhe komisioneve q jan ndrtuar n mnyr t prhershme. Antarsia mund t ndryshoj her pas here sipas zgjedhjes personale ose kufizimeve t kohs, por puna e komiteteve vazhdon. Bashkit q kan komitete dhe komisione t shumta t prhershme tipikisht ricaktojn ose zevndsojn antart gjat mbledhjes s par t nj Kshilli n nj vit ose nj periudh. Antart kan si tendenc pr t shrbyer pr nj koh t caktuar prej nj viti ose dy. Meqnse pothuaj t gjith kto komitete dhe komisione jan organizata vullnetare me antarsi t rregullt sigurojn q asnj individi t mos i krkohet pr t kontribuar nj ndarje mbingarkese pr komunitetin. Gjithashtu siguron prfshirjen m t gjr t mundshme nga publiku i prgjithshm.

14

Karakteristikat e msiprme mund ti caktohen do kategorie t rreshtuar m posht. Bazuar n natyrn e kategoris s par ose nj karakteristik tjetr mund t jet pothuaj ekskluzive pr nj qllim t dhn. Natyrisht ka edhe shum karakteristika t tjera t komiteteve dhe komisioneve, por ato t prmendura m lart jan t zbatueshme pr pothuaj do rast. T tjert kan tendenc q t jen me specifike nga natyra. Disa prej tyre do t prmenden n shmbujt e mposhtm.

III. KATEGORIT E KOMISIONEVE Komitetet dhe komisionet ndrtohen pr nj numr qllimesh. Kategoria i referohet ktij qllimi dhe ndihmon n prcaktimin e asaj se far pritet dhe krkohet nga nj komision. Natyrisht q ka edhe kategori t tjera t mundshme. Megjithat, gjasht kategorit e prmendura m posht mbulojn nj shumic t gjer t mundsive t nj bashkie pr tu mbshtetur. Do t ishte shum e rrall pr nj bashki pr ti vn nj komiteti ose nj komisioni nj etikete pune, por sht shum e rndsishme si pr autoritetin caktues ashtu edhe pr antart pr t kuptuar mir kategorin e qllimshme. Vetm n kt mnyr t dy palt kuptojn plotsisht se far pritet. Gjithashtu shpeshher ndodh q komisionet ti prkasin m shum se nj kategorie. Me shpesh ndodh q, nj komision q bn rregullat mund t jet gjithashtu rregullues. Kategorit jan si m posht vijojn:

1. Brja e Rregullave Kjo kategori i referohet do komiteti ose komisioni, prgjegjsia kryesore e tyre sht pr t zhvilluar ose pr t rishikuar, dhe rekomaduar ndryshime ose rinovime n rregulla. N fakt t gjitha komitetet e Kshillit Bashkiak merren me prpilimin e rregullave, meqnse outputi i planifikimeve t tyre rezulton n raporte formale drejtuar Kshillit Bashkiak si nj i tr dhe t mbart peshn e autoritetit ligjor meqnse raportet jan n prgjithsi rezultat i nj vote t marr n nj mbledhje zyrtare t komitetit. Komisionet gjithashtu klasifikohen shpesh si trupa q merren me prpilimin e rregullave. Kur i jepet autoriteti nga Kryetari i Bashkis ose nga Kshilli pr t zhvilluar nj plan ose program, rezultati sht nj rekomandim pr rregullim. Ndoshta ai m i zakonshmi sht komiteti i planifikimit. Kto lloj komitetesh kan si tendenc t mbajn prgjegjsin pr zhvillimin dhe kshillimin e bashkis mbi nj numr shtjesh t planifikuara duke prfshir planin prfundimtar t bashkis, alternativat e rritjes dhe zhvillimit dhe potencialin e zhvillimit ekonomik. Shpeshher, bashkia do t kombinoj kto funksion dhe do t krijoj nj Komision t Prgjithshm pr Planifikimin e Zhvillimit Ekonomik. Nj shmbull tjetr i komisionit t prpilimit t rregullave sht nj Komision Turizmi i cili mund t jet edhe rregullues.

2. Rregullues Prgjegjsia parsore e komisioneve rregulluese sht pr t mbikqyrur dhe pr t rregulluar nj funksion t veant pr t cilin bashkia ka juridiksion. (N prgjithsi komitetet nuk i prkasin ksaj kategorie sepse Kshilli Bashkiak ka prgjegjsi t prgjithshme rregulluese). Ndoshta m t njohurit jan Komisioni i Zonimit i cili aprovon ose ndalon ndrtimin brnda bashkis bazuar n ligjet e zonave dhe planit prfundimtar t

15

bashkis. Nj komision i ngjashm dhe i lidhur sht Komisioni i Kodit t Ndrtimit i cili rregullon materialet dhe metodat e prdorura n ndrtim (Bashkit e vogla mund t ken tendenc pr ti kombinuar ato n nj komision). Puna e ktyre grupeve sht shum e rndsishme pr rregullin n bashki dhe pr sigurin e qytetarve. Bashkit kan nevoj q t adoptojn nj kod pr specifikat e zonave dhe ndrtimeve dhe pastaj pr ta par at duke u zbatuar n mnyr rigoroze. sht e vshtir ti krkosh qytetarve t zakonshm pr t ndrmarr kt funksion por lejon zbatimin e ekspertizs s vrtet. (Antart potenciale mund t prfshijn arkitekt, inxhinier, kontraktor, ndrtues, jurist dhe t tjer). Komisionet e tjera rregulluese mund t jen prgjegjs pr prdorimin dhe taksat e mjeteve t qytetit si jan tregjet dhe arenat sportive.

3. Apelues Nj funksion tjetr i komisioneve sht pr t siguruar nj proes apelimi. Pr do program t administruar n mnyr burokratike, do t ket gjithmon prjashtime ndaj rregullave. Do t ekzistoj nj nevoj pr t siguruar ndryshime n krkesat normale her pas here. Nj komision qytetarsh q shrben si nj trup apelues heq kto konsiderata nga arena politike dhe siguron q nj qytetar ka nj grup t prbr nga njerz t barabart me t pr t apeluar nse ai e ndien se peticioni i tij nuk sht trajtuar drejt nga departamenti prgjegjs pr kt shtje. N prgjithsi, ndryshimet pr rregullat e ndrtimeve dhe t zonave trajtohen nga komisionet e apelimit. Kto duhet t jen t ndar nga komisionet rregulluese t referuar m lart pr kto funksione pr t parandaluar do konflikt interesash. Bashkit kan gjithashtu komitete apeluese pr t zgjidhur grindjet tatimore si dhe mosmarreveshjet q prfshijn trajtimin e qytetarve nga zyrtart e bashkis, si jan rastet e brutalitetit t policis. Edhe kur ligji siguron nj zgjidhje finale n nj nivel m t lart (duke siguruar mundsin pr t shkuar n gjykat ose pr t apeluar tek nj prefekt), ideja e komisionit t apelimit sht e rndsishme. Shum shtje t cilat marrin nj gjykim dhe shprndarje t drejt, n nivelin e apelimit, do t shkurtojn kohn, shpenzimet dhe hidhrimin e shtjeve gjyqsore. Komisionet e apelimit mund t jen m efektiv n zgjidhjen e problemeve t qytetarve meqense qytetart kan si tendenc t reagojn n mnyr m t arsyeshme ndaj nj grupi q prbhet nga antar t barabart me ta se sa ndaj zyrtarve t caktuar qeveritar. Komisionet apeluese kan nj ndikim tjetr t dshirueshm ansor. Ato kan si tendenc t ulin shanset pr korrupsion n qeverin e qytetit. Meqnse nj qytetar ka gjithmon t drejt pr t apeluar vendimin e nj burokrati tek nj trup gjykues t prbr nga qytetar t tjer, sht m e pamundur q burokrati t sugjeroj nj pages joligjore ose konsiderime t tjera pr shrbimin. Natyrisht, s pari duhet t kuptohet nga t gjith punonjsit e qytetit q administrata nuk bn toleranc pr nj aktivitet t till dhe se masa t forta disipinore do t merren kundr atyre q prfshihen n t. Komisionet e apelimit shrbejn si nj penges e rndsishme ndaj ksaj lloj sjelljeje.

16

4. Komisionet Mbshtetse Komisionet mbshtetse jan n mnyre tipike t ndrtuar n baz t prkohshme pr t inkurajuar mbshtetjen e nj ndrmarrje t rndsishme t bashkis si sht nj park i ri ose nj sistem rruge. Meqnse kto lloj projektesh shpesh krkojn shpenzime shtes, sht e rndsishme pr t siguruar mbshtetjen e qytetarve. Nuk ka asnj rrug tjetr m t mir pr ta br kt se sa me an t mbshtetjes s nj komisioni prkrahs t prkushtuar. Mbi nj baz institucionale, komisionet mbshtetse zakonisht formohen me qllimin pr ti br qytetart e interesuar t takohen rregullisht pr nj prioritet t vazhdueshm t interesit t qytetit. Nj komision i programit lodhs sht nj shmbull i mir. T tjert jan formuar si mbshtets dhe avokat t muzeumeve, kopshteve botanike dhe zoologjike, orkestrave dhe teatrove t bashkis si dhe do shtje tjetr kulturore, argtuese dhe arsimore q bashkia e konsideron t rndsishme ose t domosdoshme. Komisione t tilla mund t lozin role mbshtetse n sugjerimin e rregullave, duke gjetur fonde private pr projektet dhe duke mobilizuar qytetart pr tu prfshir m tepr n funksione t veanta. Si me t gjith shembujt e tjer, elementi m i rndsishm sht zgjerimi i interesit dhe prfshirja duke gjetur qytetar me ekspertiz dhe t prkushtuar.

5. Komisionet e Honorareve Komisionet e honorareve jan nj rrug e mir pr t nderuar ose pr t falenderuar qytetart pr prpjekjet e tyre dhe pr ti lejuar ato pr t qndruar t prfshir n aktivitet ku ato kan shrbyer me par rregullisht. Ato gjithashtu lejojn q vlera e eksperiencs s antarit t mparshm t paraqitet n mnyr zyrtare. Komitetet e nderit jan tipikisht t prhershm dhe kshillues nga natyra, por i shrbejn nj qllimi t dobishm n shprblimin e qytetarve pr prpjekjet dhe prkushtimet e tyre. Ato gjithashtu mund t prdoren pr t zgjedhur qytetar t tjer pr honorare ose antarsim.

6. Komisionet e Prcaktuara me Status - Gjysm Autonome Nj lloj komisioni q prdoret n shum bashki sht edhe ai i prcaktuar me status- gjysm autonom. Kto komisione krijohen pr t qn njsi drejtuese t nj funksioni t kufizikuar dhe t specifikuar t qeveris vendore. Ndoshta prdorimet m t zakonshme t ksaj forme jan shrbimet e ujit dhe ujrave t zeza, t njohura zakonisht si Komisioni i Punve Publike. Kto organizata qeveritare t kufizuara mund t ken dhe komisioner t zgjedhur ose nj kombinacion t komisionerve t zgjedhur dhe atyre t emruar. Ky lloj komisioni normalisht prdoret kur njsia ka nj burim t ardhurash veant nga Bashkia, si pr shmbull taksat q ngarkohen pr shrbimet e ujit dhe ujrave t zeza. Avantazhi sht se kto njsi mund t gjejn fonde n mnyr ligjore dhe t operojn pa rritur barrn e taksave t bashkis. Ato operojn n bazn e marrjes s prfitimeve si nj biznes privat. N shumicn e rasteve bashkit ruajn pronsin mbi burimet e ktyre komisioneve n mnyr q ato t vazhdojn ti prkasin qytetarve t bashkis. Kshtu q, nj lloj prqindje e prfitimeve vendoset n fondin e prgjithshm bashkiak dhe mund t jet nj burim i rndsishm t ardhurash pr bashkit.

17

IV. ORGANIZIMI, STRUKTURA DHE ANETARSIA N mnyr q Komitetet dhe Komisionet t jen m efektiv, organizimi dhe struktura duhet prcaktuar nga Bashkia dhe duhet ndjekur n mnyr rigoroze. Struktura duhet t jet e till q t nxis efiencn dhe efikasitetin ndrkoh q n t njjtn koh duhet tu jap antarve t njsise pavarsi t mjaftueshme q ata mos t influencohen n mnyr t tepruar nga interesi i ndonj grupi. Pr t arritur kt shrbejn disa parime shum t dobishme.

1. Personeli Komitetet dhe komisionet funksionojn normalisht si organizata vullnetare me antar q shrbejn si n nj shrbim publik pr komunitetin. Pr t qn t sigurt q ato funksionojn n mnyr efektive, bashkia duhet t sigurohet q atyre u sht dhn nj personel dhe mbshtetje n nivelin e nevojshm. Zakonisht personeli i nj komisioni ose komiteti t caktuar sht detyr paralele e departamentit q sht m i lidhur me funksionin e komisionit. Pr shmbull Departamenti i Urbanistiks s Bashkis do t siguroj personelin q do t ndihmoj Komisionin e Urbanisitks dhe t Zonimit.

2. Emrimet Emrimi i antarve t komiteteve dhe komisioneve sht nj nga detyrat m t rndsishme q ndesh Kshilli Bashkiak ose Kryetari i Bashkis. Kush emron, kush duhet emruar, pr sa koh do t shrbejn antart dhe far kualifikimesh duhet t ken ata; kto t gjitha jan pyetje t cilave u duhet kthyer prgjigje prpara se t krijohen komitetet dhe komisionet. Nuk mund t ket prgjigje t vshtira ose t shpejta por vetm disa orientime.

A. Kush Emron? Sistemi m i zakonshm sht q emrimi i antarve t bhet nga Kryetari i Bashkis dhe t aprovohet nga Kshilli Bashkiak. Kjo krkon q si administrata, ashtu dhe Kshilli duhet t ken mundsi t influencojn n kt proes. Kjo gjithashtu jep m shum siguri se komisioni do ti kryej kto detyra ne mnyr t drejt dhe t paanshme, meqnse t gjith npunsit e zgjedhur mund t ndihmojn pr t arritur n rezultat t mir. Ekzistojn raste kur Kryetari i Bashkis, cakton vet autoritetin e tij. Kryesisht kjo ndodh me komisionet ndihmse prgjegjsia e t cilave sht propozimi ose zhvillimi i nj plani q m von ohet n Kshillin Bashkiak. Kto lloj komitetesh ekzekutive shpesh jan mjete t rndsishme pr nj shef ekzekutiv pr t mbshtetur iniciativa t caktuara e sidomos ato q jan t diskutueshme. Kto mund t jen shum t dobishme n rritjen e pjesmarrjes s qytetarve.

B. Kush duhet t emrohet? Krkimi pr njerz sht kritik. Emrimi pr arsye politike sht ndoshta nj nga kriteret m t kqia. Megjithat do t ishte nj politik jo shum e zgjuar q t emroheshin n mnyr ekskluzive dhe t qllimshme antar t opozits. Kshtu q koncepti i interesit politik nuk mund t evitohet. sht tepr e rndsishme, n limitet e lejueshme, q t gjitha kndvshtrimet t prezantoheshin n nj organ shqyrtues. Krkimi pr kandidat t kualifikuar mund t marr drejtime t ndryshme. Kryetari i Bashkis duhet t flas dhe t kshillohet nga ekspert t fushs prgjegjse t

18

komisionit. Shum grupe si doktort, juristt, inxhiniert, biznesment profesionist si dhe t tjer kan organizata profesioniste q mund t bjn rekomandime. Shpesh universitetet kan antar t fuqishm ose perona kontakti t cilt mund ti rekomandojn. Profesionistt pensionist, me eksperienc n nj fush t caktuar, mund t jen kondidat t mir pr kt qllim. Koncepti i Organizatave Jo- Qeveritare po rritet me shpejtsi n Shqipri. Natyrisht q ndonj OJQ me interes t veant n ndonj nga fushat mund t konsiderohet si nj burim pr antart. Zakonisht antar t OJQ-ve jan t hapur pr t qn n favor ose kundra nj shtjeje n t ciln ata jan prfshir. Emrimi i nj antari t OJQ-je n nj komitet ose komision do t bj t sigurt faktin q ata do t bhen pjes e proesit dhe jo nj opozit konstante e tij. Dhe s fundi sht tepr e rndsishme q t mbahet mend se t gjith antart nuk kan nevoj t jen ekspert. Njerz t zakonshm t cilt jetojn n nj zon pr t ciln diskutohet, ose q kan shprehur nj interes t veant pr nj shtje t caktuar mund t jen antar shum t mir t cilt kontribuojn n shumllojshmrin e grupit.

C. Pr sa koh duhet t shrbejn antart? Kohzgjatja e shrbimit sht nj shtje e diskutueshme pr t ciln nuk ka nj prgjigje absolute. Megjithat, ekzistojn disa parime prsa i prket komisioneve dhe komiteteve q e bjn proesin t funksionoj mir dhe t evitoj problemet. Parimi i par sht se duhet t ket nj kohzgjatje t caktuar pr do pozicion. Shpesh kto mandante mund t prkojn me njra-tjetrn n mnyr q komiteti t ket gjithmon disa antare me eksperienc. Pr shmbull n qoft se t gjith antart jan emruar me nj mandat prej tre vjetsh ather nj e treta e antarsis duhet t zevendsohet do vit. Riemrimi mund t jet i krkueshm por disa qytete kan nj limit t mandatit gjat t cilit nj antar mund t shrbej. Meqnse shumica e ktyre pozicioneve jan vullnetar kjo shrben si qllim pr t siguruar njerz t rinj n mnyr t rregullt ashtu dhe nuk rndon barrn e ndonj qytetari. Komisionet e specializuara dhe ato q kan t bjn me rregullat dhe funksionet emruese kan nj tendenc pr tu ndryshuar gjithmon e m shpesh meqnse shpesh sht shum e vshtir pr t marr vendime pr nj publik t prgjithshm dhe t kryesh aktivitet biznesi n t njjtn koh. Komitetet q krijohen pr funksione specifike kan tendencn pr t ekzistuar pr aq gjat sa qllimi pr t cilin u krijuan, ekziston. Kshtu pra kohzgjatja e shrbimit nuk prbn shum problem. Komitetet e Kshillit zakonisht ndjekin rregullat e mandateve n mnyr q ato t jen t njjta me ato t antarve t zgjedhur, megjithat disa kryetar bashkie dhe kshilla bashkiak ndryshojn detyrat e komitetit do vit prgjat mandatit katr vjear.

D. far kualifikimesh duhet t ken antart? Prpara se antart t emrohen sht shum e rndsishme q t jet t sigurt q ata kan kohn e duhur dhe mund t dedikohen pr t shrbyer. T qnit antar i nj komiteti mund t jet nj status simbol i kndshm n komunitet por dshtimi n frekuentimin dhe pjesmarrjen npr mbledhje e bn at nj barr dhe jo nj vler pr komisionin. Prandaj

19

sht e rndsishme t dihet pse nj antar do t ishte i gatshm pr t marr pjes n bord dhe nse ai ka koh apo jo pr tju kushtuar ksaj prpjekje. Disa komisione do t ken krkesa pr talente t specializuar. Pr komisione t tilla duhet t jet kusht n rregullore q komiteti duhet t prfshij ekspertt profesional t krkuar. Pr shmbull nj komision q organizon mbledhje publike mbi kodet e ndrtesave ka nevoj t paktn pr nj ose dy inxhinier ndrtimi t cilt studiojn aspektet teknike t krkesave. Kto krkesa duhet t shpallen q n fillim kshtu q autoriteti emrues t dij t krkoj nj zvndsues me t njjtat kualifikime kur mandati i nj antari t caktuar ka mbaruar.

3. Strukturimi pr Rezultate Komisione t suksesshme jan ato q kryejn detyrn q u sht dhn e q raportojn brnda afateve. Pavarsisht nse detyra sht e kufizuar n koh ose n prgjegjsin e vazhdueshme, e rndsishme sht q t prmbushen kriteret. Edhe pse shqyrtimet q bhen nga komisioni duhet t jen t hapura dhe pa interferenca, qllimi i puns dhe kufizimet n koh t operimit t komisionit duhet t prcaktohen qart. Kjo sht prgjegjsi e autoritetit emrues. do komision duhet t ket nj prshkrim t prgjegjsive t tij dhe nj qllim pune t prcaktuar qart. Afatet pr raportet, vendimet dhe rekomandimet duhet t prcaktohen m par. Pavarsisht nga fakti q n komisione jan caktuar t punojn individ shum t kualifikuar, shumica e tyre mund t devijojn n shtje tangente dhe mund t vonojn shqyrtimin e tyre n qoft se qllimi i puns dhe afatet kohore nuk jan prcaktuar qart. Drejtimi n nj bord ose komision sht gjithashtu i rndsishm. Kshtu q roli i kryetarit t komisionit bhet tepr i rndsishm pr proesin. Shpesh autoritetet emruese emrojn kryetarin ashtu si emrojn edhe antart. N raste t tjera komisioni sht i lejuar t zgjedh si kryetar nj nga antart. Nuk ka asnj rregull ose ndonj metod q mund t prdoret pa pasur parasysh rrethanat e kohs. Pr rregulloret e institucionalizuara dhe bordet ose komisionet emruese sht e rndsishme q proesi n vazhdim t jet i prcaktuar qart dhe t jet shkruar n ligjet ose rregulloret qeveritare.

V. SHMBUJ PUNE PR BASHKIT E SHQIPERIS Shum prej tipeve t komisioneve t prshkruara prgjithsisht m sipr mund t prdoren sot n qytetet e Shqipris. Ashtu si u prmend edhe m lart, edhe n rastet kur ligji nuk jep t drejt me statut, nuk ka pse Kryetart e Bashkive dhe Kshillat Bashkiak nuk duhet t formojn organizata q ofrojn konsulenca dhe rekomandime dhe q rrisin ndikimin e qytetarve t qytetit. Duke pasur kt parasysh, ekzistojn disa lloj komisionesh dhe bordesh q mund t ndihmojn n mnyr t menjhershme pr t zhvilluar ose pr t arritur qllimet dhe objektivat e bashkis. Disa prej tyre jan prshkruar m posht.

20

1. Komisioni i Planifikimit Strategjik t Zhvillimit Ekonomik. Ndoshta nj nga komisionet me efektive sht komisioni i planifikimit t zhvillimit ekonomik. do bashki sht e interesuar n krijimin e vendeve t puns pr qytetart e saj dhe pr t prmirsuar nivelin e jetess. Megjithat, proesi q nevojitet pr t arritur kt krkon shum koh dhe nj planifikim intensiv. do bashki ka burimet dhe aftsit e veta unike. Ato t gjitha kan gjithashtu mangsi t cilat jan penges pr zhvillimin ekonomik. Nj komision q i studion t gjitha kto karakteristika dhe q prcakton mnyrn m t mir pr ti trajtuar ato, sht shum i rndsishm pr nj zhvillim afat-gjat. Prgjegjsit kryesore pr nj Komision t Zhvillimit Ekonomik duhet t jen:

a) Vlersimi i burimeve dhe aftsive t bashkive dhe rekomandime pr prmirsime. Ky vlersim prfshin t gjith elementt prkats duke prfshir burimet njerzore dhe natyrale, infrastrukturn dhe klimn e biznesit.

b) Prcaktimi i drejtimit m t mir pr komunitetin dhe hapat e nevojshm pr t progresuar drejt qllimit final.

c) Prcaktimi i rrugve m t mira pr t mbshtetur bizneset dhe industrin ekzistuese si baz pr rritjen e mtejshme t zhvillimit.

2. Bordi i Apelimit pr Ndrtesat dhe Rajonet (komision apelimi)

N situatat aktuale nj nga shtjet m shqetsuese pr npunsit e qeveris vendore sht ajo e ndrtimeve pa leje. Edhe pse ligji siguron nj zgjidhje pr kto probleme, sht par q ajo nuk sht shume efektive. Krijimi i nj bordi apelues s bashku me nj sistem lejesh t prcaktuar qart do t ndihmoj shum n lehtsimin e disa problemeve. Nj bord i till shqyrton konfliktin dhe mundohet t pajtoj palt prpara se shtja t kaloj n nivelet juridike pr zgjidhje. Prgjegjsit kryesore jan shqyrtimi i ankesave t qytetarve t cilve nuk u sht dhn leja pr t ndrtuar dhe pr t shqyrtuar rastet kur qyteti ankohet pr ndrtime pa leje. Me kalimin e kohs do t ishte avantazh pr punn nse arrihet nj marrveshje me Prefektin me an t t cils do ti jepej komisionit autoriti pr t ndrmarr veprime kundr shkelje s ligjeve t tilla. Megjithat nj ndryshim n ligj do t ishte i nevojshm pr ti dhn ktij komisioni autoritet t prcaktuar me status. Megjithat ekzistenca e nj bordi t till do t zvoglonte n mnyr t dukshme rastet t cilat nuk mund t zgjidhen n nivel vendor. Nj tjetr prfitim i ktij lloji bordi sht se do t zvogloj mundsin pr korrupsion n qeverin vendore. Nj npuns i administrats sht m pak i prirur pr t sugjeruar aktivitete ilegale n qoft se ai e di se qytetart mund ta ojn shjen n bordin e apelit.

3. Komisioni i Aktiviteteve Sportive (komisione mbshtetse) Komisioni i Aktiviteteve Sportive sht nj shmbull shum i mir i komisioneve mbshtetse. Nj komuniteti q ka dshir t madhe pr t mbshtetur aktivitetet atletike pr t rinjt dhe t rriturit do ti rekomandohej krijimi i nj komisioni t till. Ky lloj komisioni q sht menduar t mbledh dhe organizoj mbshtetsit e aktiviteteve t tilla, zakonisht sjell ide inovatore si dhe gjen mnyrat pr t sponsorizuar aktivitetet e

21

departamentin e sportit t qeveris vendore. Atyre mund ti jepet edhe detyra pr t dhn konsulenc n mirmbajtjen e parqeve ose ambjenteve t tjera q prdoren nga publiku gjat kohes s tyre t lir. T gjith komunitetet kan njerz t cilt jan t gatshm pr t kushtuar koh dhe prpjekje n mnyr q t prmirsojn kushtet pr aktivitete sportive. Mbledhja e ktyre njerzve n nj mnyr m zyrtare, si sht rasti i komisionit, do t bj q t organizohet dhe rritet ndikimi i prpjekjeve individuale q ata t jen t gatshm t bjn. Komisionet e prmendura m sipr jan natyrisht vetm shmbuj. Ka shum raste t tjera ku komisionet dhe bordet e prmendura m sipr mund t institucionalizohen n avantazh t bashkive. Avantazhet jan t shumta. Nj prej tyre sht hapja e qeveris gj q siguron nj sistem m transparent. Nj ndryshim i till do t rriste vullnetin dhe dshirn e qytetarve pr t marr pjes dhe pr t zvogluar incidentet e korrupsionit nga npunsit e qeveris vendore. Po ashtu do ti jap bashkis prfitimin e prfshirjes s talenteve dhe njohurive q ekzistojn n komunitet. Nj fuqi e till mund t jap nj ndihm t madhe e cila mund ti siguroj komunitetit nj rritjen dhe prosperitet t qndrueshm. M posht sht paraqitur nj organogram model pr organizimin dhe strukturimin e Kshillit Bashkiak, e cila merr parasysh kryesisht funksionet e Kshillit Bashkiak t njohura me ligj. Duhet t kihet parasysh se secili nga Komisionet apo Komitetet e Prkoshme dhe t Prhershme mund t prfshihen n shtje rregullatore t fushs q secili mbulon. N kt rast asistenca kryesore juridike vjen nga departamenti/sektori juridik, ajo e prmbajtjes se rregullimit nga departament/sektori i bashkis q mbulon shtjet e trajtuara n rregullim. Kshilli mund t angazhoj edhe nga agjensi juridike apo organizata t specializuara n fushn e rregullimeve dhe standarteve prve personave t prfshir n Komision/ Komitet/Bord.

22

KRYESIA Kryetari Z/kryetari

FINANCAT dhe BUXHETI, TAKSAT

ZHVILLIMI URBAN,

INFRASTRUKTURA

REVIZIONIMIBASHKIS

ORGANIZIMI BASHKIAK, PERSONELI

(KOMISIONET ME QYTETARE)

KSHILLIMOR INSTITUCIONAL

STATUTOR AD-HOC

Grupet Politike

MANDATET e KSHILLTARVE

PROTOKOLLI

SHRBIMET SOCIALE, ARSIMI

SHENDETI PUBLIK

dhe AMBJENTI

PRONAT dhe SHRBIMET

PUBLIKE

RENDI e QETSIAPUBLIKE,

EMERGJENCAT

POLITIKAT

ZHVILLIMI EKONOMIK,

BIZNESI

JURIDIKE, KONTRATAT,

RREGULLORET

KULTURA, TITUJT,SPORT

ARGTIMI

KOMISIONET E PRHERSHME

ORGANI LEGJISLATIV

KOMISIONET E PRKOSHME

(psh. Hetimi)

SEKRETARI

KSHILLI I BASHKIS

Organograma e

Kshillit Bashkiak

23

IV. Struktura Organizative e Ekzekutivit t Bashkis. N do organizat, nj pjes e madhe e suksesit varet nga ndrveprimi mes njerzve dhe ruajtja e linjave t komunikimit brnda organizats. Prezantimi i strukturave organizative, rregullave, rregulloreve, jane hapat kryesor t ksaj prpjekjeje. Ai sht nj proes i vazhdueshm dhe pr kt arsye duhet t bhet nj rishikim i vazhdueshm pr t par se far ka ndryshuar, dhe far duhet ndryshuar pr ta br organizatn sa m efektive. Tabela organizative tregon strukturn e personelit n nj organizat. Ajo tregon secilin pozicion dhe marrdhniet respektive me drejtorin e departamentin/shefin e sektorit dhe pozicioneve t tjera brnda departamentit/sektorit dhe bashkis n prgjithsi. Tabelat organizative tregojn strukturn mbikqyrse dhe marrdhniet, si edhe numrin dhe llojin e punonjsve brnda nj organizate apo departamenti/sektori t dhn, si prshkruhet n shmbullin e dhn m posht. Tabela organizative n vetvete, por as edhe vetm rregullat dhe rregulloret pr strukturn organizative nuk sigurojn nj organizat m t mir, m efiente dhe efektive. Ato thjesht i krijojn administrats s bashkis mundsin pr t prcaktuar hapsirn e kontrollit, linjat e komunikimit, klasifikimin e pozicioneve dhe n prgjithsi pr ta par organizatn n nj model se si ajo sht formsuar t funksionoj. Duke ju referuar modelit t mposhtm dhe duke e prdorur at si nj mjet, organizatat mund t bhen m efiente dhe efektive. Nj nga detyrat fillestare t do administrate t re, dhe si prmendet m sipr, nj detyr e vazhdueshme e organizats, sht ti hedh nje sy strukturs aktuale t personelit dhe t rishikoj efektivitetin e organizats. Kur ne dizenjojm nj sistem t pastrimit t qytetit, ne zakonisht zhvillojm skema t prpunuara mir n mnyr q t jemi efektiv me kt shrbim. Kur ne ofrojm shrbimin e pastrimit t rrugve, ne bjm t njjtn gj. Kur vlersojm dhe mbledhim taksat ne zhvillojme nj sistem dhe nj kalendar pr mbledhjen e tyre n mnyr q t realizojm mbledhjen e taksave sa m me efektivitet. Ather prse duhet t jet ndryshe mnyra se si ne zhvillojm burimet njerzore? Prse duhet t prdorin tabelat organizative pr t ndikuar n prdorimin me efektivitet t burimeve njerzore? Ka nj numr arsyesh. Ato na ndihmojn me disa gjra kye: Ato ju lejojn ju q n mnyr vizuale t shihni hapsirn e kontrollit dhe nse ajo

sht e manovrueshme.

Hapsira e kontrollit sht numri i njerzve dhe njsive (si departamentet/ sektort), t cilat jan nn kontrollin direkt t nj individi t caktuar. sht e rndsishme q ju si drejtues t keni hapsirn optimale t kontrollit t lidhur me aftsin pr t menaxhuar njerzit n varsin tuaj. Zgjerimi i hapsirs s kontrollit mund t kufizoj efektivitetin e nj menaxheri, sepse ai thjesht nuk mund t prballoj kontrollin e t gjithe njsive n vartsi t tij t cilat ndrmarrin aktivitete.

24

Ngushtimi i hapsirs s kontrollit i humbet talentin menaxherit, pasi ai nuk ka tashm prgjegjsit e mjaftueshme pr t zn veten me pun.

Strukturat organizative, tregojn marrdhniet e elementve prbrs t strukturs

s organizats.

Kush raporton, tek kush dhe prse? Kto jan shtje t rndsishme njlloj si pr punonjsit, mbikqyrsit dhe menaxhert. Mungesa e metodave t sistemuara pr t prcaktuar linjat e autoritetit dhe ato t komunikimit, e ojn administratn n kaos total. Tabela organizative ndihmon n parandalimin e ktij fenomeni pasi ajo siguron q do punonjs t njoh linjat e duhura q do t ndjek.

Tabelat organizative ndihmojn t krijojn sigurin s secils pjes t organizats i

jane vn n dispozicion burimet e mjaftueshme njerzore.

Me shpenzimet pr personelin q arrijn deri n 50% apo m shum t shpenzimeve totale t bashkis, sht shum e domosdoshme t dihet se ku po shprndahen parat dhe se si prvijimi aktual i burimeve njerzore prshtatet me qllimet dhe objektivat e organizats. Jo vetm burimet njerzore ndikohen n kt mnyr. Tabela organizative, duke siguruar nje vlersim t mir t hapsirs s kontrollit pr personat e ndryshm n organizat, mund t prdoret pr t prcaktuar se far burimesh njerzore i duhet vn n dispozicion secilit funksion.

Ato ndihmojn menaxhert t vlersojn marrdhniet ekzistuese dhe t zhvillojn

alternativa se si t prshtasin nevojat e organizats pr ndryshim.

Nj gj pr t ciln jemi t bindur sht se gjrat ndryshojn. Ndrkoh q ato ndryshojn dhe shfaqet nevoja pr zhvendosje t punonjsve dhe burimeve t tjera, ekzistenca e tabels organizative bhet e dobishme n marrjen e vendimeve se si do t bhen kto ndryshime. Tabela organizative e re e cila reflekton ndryshimet do ti ndihmoj menaxhert, mbikqyrsit dhe punonjsit t kuptojn m leht dhe m mir efektet e ndryshimit.

Rregullat dhe rregulloret administrative jan mjete pr tu prdorur n zhvillimin e nj administrate efektive dhe bashkkohore. Pavarsisht nga efektiviteti i ktyre mjeteve duhet patur parasysh se ato nuk jan mjetet e vetme, dhe nj nga t metat e tyre sht se ato nuk marrin parasysh personalitetet individuale t punonjsve t cilt n vetvete ndikojn n strukturn e marrdhnieve. Megjithat ato demostrojn nj mnyr objektive dhe konkrete se si duhet t operoj organizata.

Shmbujt e paraqitur m posht shpresojm t jen ndihms se si kto mjete mund t prdoren pr t mirn e bashkis. Struktura organizative e mposhtme prmbledh t gjitha funksonet t cilat i jan dhn Qeverive Vendore me ligjin 8652. Bashkit mund ti shprndajn dhe grupojn funksinonet e tyre mbi bazn e numrit t stafit, strukturs dhe niveleve menaxhuese dhe t

25

mbikqyrjes, si dhe profilizimit t ekspertizs s secilit prej menaxhereve dhe mbikqyrsve t bashkis. Gjithsesi n kt struktur duhet q secilit funksion t njohur me ligj ti vihet n dispozicion stafi i mjaftueshm pr ta ushtruar at. N do rast funksioni i mbrojtjes civile dhe siguris publike duhet t jen nn vartsin direkte t Kryetari\res s Bashkis pasi rndsia e ktyre funksioneve sht e till q Kryetari/ja nuk duhet tja kaloj nj niveli tjetr. E njjta gj duhet t jet pr funksionin e revizionimit t brndshm t bashkis, sepse n kt mnyr Kryetari i Bashkis mund ti jap m shum autoritet zyrtarve t ngarkuar pr ushtrimin e ktij funksioni, pasi ato do t marrin detyra direkt nga Kryetari/ja dhe do ti raportojne direkt atij/asaj, dhe n kt mnyr Kryetari/ja mund t kontrolloj m mir t gjith organizatn. Struktura organizative duhet t mundsoj:

1. Ushtrimin efektiv t funksioneve t caktuara me ligj. 2. Realizimin e politikave q ka vendosur Bashkia. 3. Shprndarjen e prshtashme t ngarkess s puns ndrmjet njsive/nndarjeve t

qeveris bashkiake me qllim balancimin e ngarkess s personelit t disponueshm n organizat pr ushtrimin e funksioneve t dhna.

Ligji nr 8549 dat 11.11.1999 Statusi i Npunsit Civil neni 11 paraqet se nivelet organizative t Bashkis jan:

1. Departament. 2. Dejtori. 3. Sektor. 4. Zyr.

do zyr, sektor, drejtori dhe department duhet t ndahet n nj mnyr t till q t lejoj nj ndarje t funksioneve brnda secils prej ktyre njsive qeverisse. Duhet t krijoj nj mundsi kontrolli dhe mbikqyrjeje n mnyr q asnj nga zyrtart apo nn-njsit t mos ket kontroll mbi asnj proes t plot.

0

Kryetari i Bashkis

Financat & Buxheti

Zhvillimi Urban Prdorimi i Toks

Z/kryetari i dyt

Kshilli Bashkiak

Sekretari

Shrbime e Brndshme

Pronat Publike, Transporti

Sportet

Stafi

Organi Vendim-mars

Kabineti Kryetarit Keshilltart

Tatimet, taksat liensat

Komisionet e Prhershme

Personeli

Informacioni & Komunikimi Publik

N/Kryetart Shefi i Financs Shefi i Urbanistiks Shefi i Sek. Juridik Shefi i Shrbimeve Publike Drejtuesit e Njsive

Administrative

Inspektim ndrtimi

Zyra e Kadastrs

Gjendja Civile

Ndriimi publik

Uji/K.U.Z

Pastrimi

Transporti publik

Transporti

Ambjente lodhse

Politikat Urbane

Projektimi

Lejet e Ndrtimit

Teknologjia

Z/kryetari i par

Politikat e Strehimit

Shrbimet Publike

Shndeti publik, Veterinaria

Sek. Juridik,Kontratat

Mirmbajtja

Regjistrimi

Inspektimi/ Sekuestrimi

Liensimi

Tezgat/Tregu i mbyllur

Planifik/Mirmbajtjae Pronave publike

Parqet/ Hapsirat e gjelbra publike

Rrugt

Varrezat Publike

Dekori Publik

Shrbimet sociale

Mbrojtja Civile/Siguria Publike

Zhvillimi Ekonomik

Planifikimi

Shrbimet pr biznesin e

vogl/panairet/ promovimet

Statistika

Sigurimi

Arkiva

Organograma e Qeveris Bashkiake

Buxheti

Arka (daljet)(hyrjet)

Administrata e kulturs

Shrbimet dhe Pronat Publike

Financat & Zhvillimi Urban

Menaxhimi & mbrojtja e burimeve natyrore

/ambjentit

Menaxhimi i programeve

Financat

VOTUESIT E BASHKIS__________________

AdministrataMenaxhimi urban

Sekretaria Teknike Llogarija

Revizioni (financat,

tatim,taksat)

Marrdhnjet me Jasht

Arkitekti

Njesit Administartive

Revizioni i Bashkis

Zyra e Ankesave

27

V. Model i Organizimit t nj Sektori Bashkiak.

(Sektori i Taksave dhe Tatimeve Vendore)

Ndarja e funksioneve. do struktur organizative pr mbledhjen e taksave duhet s paku t dalloj qart tre detyra kryesore:

Detyra e par prfshin gjith veprimtarit pr prcaktimin e shumave pr tu paguar (mbledhja e t dhnave dhe seksioni i regjistrimit)

Detyra e dyt prfshin veprimtarit pr mbledhjen e shumave t pagueshme (seksioni i mbledhjes).

Detyra e tret prfshin gjith veprimtarit pr llogaritjen financiare t shumave pr tu paguar dhe t shumave t mbledhura (seksioni i llogaritjes)

Secila prej detyrave duhet ti caktohet departamenteve/seksioneve t ndryshme, ku do departament/seksion ka regjistrim t pavarur dhe sistemet e saj t arshivimit. Ky parim baz dhe themelor i ndarjes ende nuk sht aplikuar plotsisht n Kor. Si rrjedhoj nuk sht e mundur t matet integriteti i proedurave t mbledhjes s taksave dhe personat e prfshir. Nj struktur organizative e propozuar. Ideja pr t patur nj Zyr t Mbledhjes s Taksave dhe Tatimeve Vendore krkon prqndrimin e t gjitha funksioneve n lidhje me mbedhjen e takss bashk me veprimtarit e tjera n nj njsi organizative. Nj njsi organizative e till e re duhet ti prmbahet parimit t ndarjes. Gjithsesi numri i stafit t angazhuar n kto tre detyra baz t mbledhjes s takss duhet t jet i mjaftueshm pr t zbatuar detyrat dhe prgjegjsit. Pr m tepr duhet krijuar nj sistem q sektori i financave t marr raportim financiar nga Zyra e Mbledhjes s Taksave dhe Tatimeve Vendore n mnyr q kjo e fundit t ushtroj kontroll financiar dhe t prgatis llogarin bashkiake. N baz t praktikave ndrkombtare t aplikuara sht e kshillueshme t organizohen t gjitha aktivitetet n lidhje me mbledhjen e taksave brenda Departamentit t Financs. Kjo krijon strukturn organizative m ndihmuese pr administrimin, koordinimin, kontrollin dhe raportimin e prgjithshm n lidhje me mbledhjen e taksave n t gjitha aspektet e saj. Ajo prdor n maksimum paisjet, sistemet dhe proedurat ekzistuese. Detyrat kryesore t do seksioni, nn mbikqyrjen e shefit t departamentit t financs, duhet t jen: Seksioni i Taksa Tatimeve.

Mbledhja dhe regjistrimi i t dhnave mbi subjektet dhe objektet t taksueshme (kush duhet t paguaj pr far);

Inspektimi dhe kontrolli pr prmirsimin e cilsis s bazs s t dhnave; Mbledhja dhe regjistrimi i t gjitha ndryshimeve t subjekteve dhe objekteve t

taksueshme;

28

Prgatitja, prodhimi dhe drgimi i faturave t taksave; Prgatitja dhe prodhimi i listave t t gjitha taksave pr tu mbledhur, t

nnshkruara zyrtarisht nga shefi dhe Kryetari i Bashkis; Rregjistrimi, hetimi dhe zgjidhja e ankesave t taksapaguesve;

Sektori i Financs. Zyra e Arks.

Marrja nga Seksioni i Taksave i listave zyrtare t shumave pr tu mbledhur; Mbledhja e taksave dhe lshimi i faturave me shumat e marra; rregjistrimi n sistemin e kompiuterizuar i t gjitha shumave t marra; Raportimi i prditshm tek zyra e llogaris; Prgatitja dhe drgimi i kujtesorve (pr taksat/tatimet e papaguara);

Zyra e Llogaris.

Rregjistrimi n Sistemin e Llogaris t taksave q duhet t mblidhen (Kapaciteti i takss);

Regjistrimi ne Sistemin e Llogaris i shumave t mbledhura pr do taks, tatim dhe tarif;

Kontrolli financiar i Seksionit t Taksave dhe Arks; Monitorimi i mbledhjes reale prkundrejt buxhetit dhe kapacitetit t taksave; Prgatitja e raporteve periodike t ecuris pr Kryebashkiakun dhe/ose Kshillin;

M posht shta paraqitur nj prshkrimi i detajuar i hapave q duhen ndjekur dhe prshkrimi i detyrave dhe prgjegjsive specifike me qllim q t ngrihet nj sektor taksash dhe tatimesh vendore efient dhe i mir strukturuar, i aft t adresoj nevojat me qllim q t realizoj dhe dhe ushtroj funksionin bashkiak t mbledhjes s taksave, tatimeve dhe tarifave vendore. Shmbulli i mposhtm mund t prmirsohet lehtsisht pr tju prshtatur situats specifike t secils bashki, nevojave dhe strukturs organizative t saj.

29

SEKSIONI I TAKSAVE DHE TATIMEVE VENDORE BASHKIA __________

NGRITJA Seksioni i Taksave e Tatimeve Vendore pran Bashks______X______ sht ngritur me Vendim t Kshillit t Bashkis nr.______ dat__________________, i bazuar n Ligjit nr.7572 dat 10.06.1992 Pr Organizimin dhe Funksionimin e Qeveris Vendore neni 14, pika 4; APO (Ligjit nr. 8652 dat 31.07.2000 Pr Organizimin dhe Funksionimin e Qeverisjes Vendore, neni______, pika_____). Amendamentet e ktij vendimi jan br nga Kshilli Bashkiak me Vendim nr._____ dat________, Vendimin nr.______ dat________ etj.

Baza Ligjore pr Funksionimin dhe Ofrimin e Shrbimeve t Sektorit. Pr funksionimin, operimin dhe ofrim e shrbimeve Sektori i referohet: Ligjeve:

Ligji nr. 8652 dat 31.07.2000 Pr Organizimin dhe Funksionimin e Qeverisjes Vendore neni 8 paragrafi III, Pika A dhe B;

Ligji nr. 8435 dat 28.12.1998 Mbi sistemin e taksave n Republikn e Shqiprise Ligjit nr.8344 dat 13.05.1998 Pr disa ndryshime n Ligjin nr. 7805 dat 16.03.1994.

Ligji nr. 8508 dat 07.07.1999 Ndryshim. Ligji nr. 8519 dat 30.07.1999 Ndryshim. Ligji nr. 8552 dat 18.11.1999 Ndryshim. Ligji nr. 8561 dat 28.07.2000 Ndryshim. Ligji nr. 8713 dat 15.12.2000 Shtesa dhe ndryshime t ligjit nr. 8435 dat 28.12.1998

Ligji nr. 8560 dat 22.12.1999 Pr Proedurat Tatimore n Republikn e Shqipris; Ligji nr. 8511 dat 15.07.1999 Ndryshim n ligjin nr. 7805 dat 16.3.1994

Ligji nr. 7805 dat 16.03.1994 Taksa mbi ndrtesn n Republikn e Shqipris Ligji nr. 7930 dat 11.05.1995 Ndryshime ne ligjin nr. 7805 dat 16.3.1994 Vendimin e Kshillit t Ministrave:

V.K.M nr. 693 dat 26.10.1998 Pr Proedurat e Realizimit t t Ardhurave nga Tatimi mbi Pasurin. Udhzime t organeve t Qeveris Qndrore:

Udhezimi i Ministrise ______________ Nr. 12 dat 16.05.1994 Pr______________________. Udhzim Ligjor i Ministris s Financave nr.3 dat 01.02.1999. Udhzim Ligjor i Ministrise se Financave, Drejtoria e Prgjithshme e Taksave nr.1 dat 08.01.2001. Akte t Kshillit t Bashkis:

Vendimi nr.____ dat Pr___________________________. Urdhresa nr.____ dat Pr___________________________. (Ligje, VKM, Udhzime t tjera).

30

N zbatim t detyrave pr menaxhimin e personelin sektori zbaton:

Ligjin nr 8549 dat 11,11.1999 Pr Statusin e Npunsit Civil

VKM nr. 231 dat 11.05. 2000 Pr pranimin n Shrbimin Civil dhe Periudhen e Provs. VKM nr. 306 dat 13.06. 2000 Pr Disiplinn n Shrbimin Civil. VKM nr. 355 dat 07.07. 2000 Pr Organizimin e Dosjes s Regjistrit t Personelit VKM nr. 342 dat 14.07. 2000 Pr lvizje paralele dhe ngritje n detyr t npunsit civil. VKM nr. 360 dat 14.07. 2000 Pr lirimin nga Shrbimi Civil. VKM nr. 510 dat 05.08. 2000 Pr Ndalimin e Riemerimit t Npunsve Publike t Larguar

nga Puna pr Korrupsion, Mashtrim ose Shkelje t tjera Disiplinore ndaj t cilave merret Masa e Largimit nga Puna.

VKM nr. 657 dat 16.09. 2000 Pr Rregullat e Etiks n Shrbimin Civil. Udhzimi nr. 1 dat 13.6.2000 Pr strukturn e renditjes s punve n Shrbimin Civil,

Metodologjis Prkatse dhe Prshkrimit Prgjithsues t Rolit t Sekretarit t Prgjithshm n kt Shrbim.

Udhzimi nr. 2 dat 07.7.2000 Pr Sistemin e vlersimit t rritjeve vjetore individuale t npunsve civil.

Funksioni Kryesor i Sektorit:

T planifikoj, krijoj, organizoj dhe menaxhoj sitemet e regjistrimit t subjekteve dhe objekteve t taksueshme, t llogaritjes s detyrimit dhe t shprndarjes s akt-detyrimeve taksapaguesve publik dhe privat brnda juridiksionit t Bashkis_______________. Detyra e prgjithshme:

Mbledhja dhe regjistrimi i t dhnave mbi subjektet dhe objektet e taksave. Inspektime dhe kontrolle pr t prmirsuar cilsin e bazs s t dhnave. Mbledhja dhe regjistrimi i t gjitha ndryshimeve t subjekteve dhe objekteve t taksueshme Prgatitja, prodhimi dhe drgimi i akt-detyrimeve pr taksat/tatimet; Prgatitja dhe prodhimi i listave t t gjitha taksave q do t mblidhen, t nnshkruara

zyrtarisht nga Kryetari i Bashkis dhe Shefi i Sektorit. Regjistrimi, hetimi dhe zgjidhja e ankesave t taksapaguesve. Realizon sekuestrimet dhe konfiskimet ndaj debitoreve.

Objekti i puns s Sektorit t Tatim Taksave Vendore. Taksat, tatimet dhe tarifat vendore, t prcaktuara n: Ligjin nr.___ dat_______ Pr_____________________, Ligjin nr.___dat_________ Pr_____________________, pr menaxhimin e mbledhjes s t cilave sht prgjegjs sektori, jan:

1. Tatimi mbi ndrtesn, 2. Tatimi mbi regjistrimin e veprimtaris ekonomike private. 3. Taksa e tregut per znie vendi. 4. Taksa e tabels. 5. Taksa pr regjistrimin n vendbanim t ri. 6. Taksa pr fjetje n hotel t t huajve 7. Taksa pr gjuetin dhe peshkimi amator 8. Taksa pr ndrtesa t reja 9. Taksa e reklams 10. Taksa e pastrimit, largimit dhe kompostimit t mbeturinave. 11. Taksa e parkimit, 12. Tatim mbi 1% t xhiros s restorante, diskoteka, hotele, kafene, bare, mbltore.

31

13. Taksa pr prdorimin e hapsirave publike pr biznese shrbimi si bare, restorante. 14. Taksa pr liensn e transportit. 15. Taks pr bagtit e therura. 16. Taks pr mbajtjen e qenve t luksit. 17. Taksa dhe tarifa t tjera q do t vendosen nga Kshilli Bashkiak.

Produktet Kryesore t Sektorit

1. Regjistri me rekordet e objekteve dhe subjekteve t taksueshme, baza e takss. 2. Listat e ngrira me rekordet e faturimeve t subjekteve individuale, kapaciteti i takss. 3. Akt- detyrimet (faturat) indiduale. 4. Raportet e inspektimeve n terren. 5. Raporti tre muajor i menaxhimit dhe performancs s sektorit. 6. Raporti gjasht muajor i menaxhimit dhe performancs s sektorit. 7. Raporti vjetor i menaxhimit dhe performancs s sektorit. 8. Mandat arktimet pr taksapaguesit. 9. Propozime pr Kshillin Bashkiak pr taksat/tarifat e reja dhe ndryshime n nivelin e tyre. 10. Propozime pr Kshillin Bashkiak pr rregullimet dhe vendosjen e tregjeve/tezgave. 11. Propozime pr Kshillin Bashkiak politika, programe, projekte pr taksat dhe tarifat. 12. Regjistri i debitorve mospagues t sekuestruar dhe konfiskuar. 13. Regjistri i mallrave t sekuestruara dhe konfiskuara.

Struktura Organizative dhe Stafi i Sektorit.

Miratuar me Vendim t Kshillit t Bashkis Nr._____ dat ________________.

1. Shefit i Sektorit.

2. Zyra e Regjistrimeve (2 punonjs). Regjistrues. Informaticien.

3. Zyra e Faturimeve (2 punonjs). Llogarites detyrimesh llogaritar.

4. Zyra e Inspektimit dhe Sekuestrimit (2 punonjs). Inspektor Tregu Inspektor objektesh/subjektesh taksa pagues.

5. Zyra e Administrimit t Merkatos/Tezgave (7 punonjs). Supervizor tregu - 1 person

Mirembajtes tregu - 2 person Tarifmledhs - 3 persona.

6. Zyra e liensimeve (1 punonjs). Specialist transporti.

(Shnim: Nj model t prshkrimit t punve t Shefit t Sektorit t Tatim Taksave mund ta gjeni n manualin Menaxhimi Modern i Burimeve Njerzore- Botuar nga COMPASS n bashkpunim me Shoqatn e Bashkive t Shqipris).

0

2

1 Zyra e

Rregjistrimeve

2 Zyra e Faturimeve

3 Zyra Inspektimit dhe Sekuesterim

Konfiskimit.

4 Zyra e Administrimit t Merkatos ARKA

1. Mbledh t dhna dhe krijon bazn e t dhnave pr objektet, subjektet e tatueshme.

2. Regjistron t gjith objektet dhe subjektet e tatueshme.

3. Dokumenton dhe ruan ndryshimet e siguruara nga zyra e inspektoriatit.

4. Prgatit listat e ngrira periodike me regjistrimet.

5. Dorzon tek zyra e faturimeve listat e ngrira me regjistrimet periodike.

6. Mirmban bazn e t dhnave.

7. Trajton ankesat ndaj rregjistrimeve.

8. Prgatit raportet.

1. Llogarit detyrimin pr tu paguar nga secili taks/tatim pagues.

2. Prgatit listn e ngrir periodike t faturimeve

3. Prgatit faturat individuale.

4. Drgon faturat tek secili taksa/tatim pagues.

5. Drgon listn e ngrir t faturimve tek arka.

6. Drgon listn e ngrir t faturimve tek zyra e llogarive.

7. Merr listn e debitoreve. 8. Adreson ankesat ndaj

faturimeve. 9. Prgatit raportet.

1. Inspekton a) objektet/subjektet b) regjistrimet c) tregun d) merkaton e) liensimet f) te liensuarit g) debitort

2. Prgatit aktinspektimetdhe drgon t dhnat n zyrn e rregjistrimeve.

3. Prgatit dokumentat e sekuestrimit dhe konfiskimit e realizon sekuestrim/konfiskimin

4. Drejton shitjen e mallrave t sekuestruara

5. Adreson ankesat ndaj inspektimeve,sekuestrimeve, konfiskimeve.

6. Prgatit raportet.

1. Pranon krkesat 2. Shqyrton krkesat 3. Prgatit liensat 4. Drgon licencat pr

tu firmosur nga Shefi i Sektorit.

5. Dorzon licensat prfituesve.

6. Regjistron prfituesit7. Prgatit sistemin e

dosjeve t prfituesve dhe mirmban t dhnat dhe dosjen.

8. Adreson ankesat ndaj liensimit.

9. Prgatit raportet.

5 Zyra e Liensimit

1. Hap/mbyll Merkaton e tezgave/e mbyllur.

2. Raporton pr problemet/dmtimet.

3. Propozon dhe mbikqyr zbatimin e rregullores.

4. Shprndan njoftimet n merkato/tezga.

5. Mbikqyr aktivitetin n Merkato/Tezga.

6. Kontakton tregtart dhe mbledh sugjerimet /ankesat e tyre.

7. Sugjeron prmirsime8. Mbikqyr zbatimin e

vendimit t K.B pr Merkaton/Tregun.

9. Dorzon akt-largimet nga Merkatoja/tezgat.

10. Adreson ankesat e tregtarve.

11. Prgatit raportet Shnim: N bashkit e vogla kjo zyr mund t

bashkohet me zyrn e rregjistrimeve.

1. Formulon p/politikat pr taksa/tatimet. 2. Formulon politikat pr funksionimin e sektorit 3. Organizon, menaxhon punt e sektorit. 4. Prgatit planin vjetor t puns sektorit. 5. Manaxhon personelin. 6. Mbron p/vendimet n Kshillin e Bashkis. 7. Zbaton vendimet e K.B pr taksat/tatimet. 8. Prgatit analizat e puns s Sektorit. 9. Inspekton zyrat/merkaton/tregun/

objektet & subjektet taksa/tatim pagues. 10. Monitoron progresin e mbledhjes s taksave 11. Prgatit projekt buxhetin dhe bilancin e

Sektorit. 12. Bashk firmos me Kryetarin e Bashkis listat

e ngrira t arktimeve dhe urdhrat e sekuestrimeve, firmos faturat individuale.

13. Trajton ankesat e drejtuara ndaj Sektorit. 14. Prgatit raportet periodike progresive.

Struktura Funksionet Prgjegjsit

baz

SEKTORI I TATIM TAKSAVE

SEKTORI I FINANCS

SHEFI I SEKTORIT

Kryetari/nn-Kryetari i Bashkis (eprori)

Arktimet ditore

A. Arketon parat nga: 1. Taksat/ Tatimet.

Liensimeve. Merkatoja/Tezgat.

2. Debitort. B. Dorzon parat. C. Prgatit listn e

debitoretve dhe e drgon tek Sektori i Tatim Taksave dhe zyra e llogaris.

D.Prgatit dhe shprndan kujtesort.

E. Logarit dhe prgatit gjobat dhe masn e interesit t mospagess

F. Prgatit raportet ditore, periodike t pagesave

G. Lshon kopje t mandat arktimeve.

Debitoret mospaguese

8

Skema e Mbledhjes s Taksa/Tatimeve tatimi mbi ndrtesn.

(ndarja e funksioneve dhe sistemi i kontrollit t brndshm)

Inspektimi (shrbim n terren) SekuesterKonfiskim

Debitort T Ardhurat

3

2

4

1

2

List

a e

page

save

List

a e

ngrir

, m

ka

paci

tetin

e

taks

s/ta

timit

(deb

itore

t)

List

at e

ngr

ira,

me

kapa

cite

tin e

ta

kss

/tatim

it (d

ebito

ret) Lista e ngrir, me rregjistrimet

T Dhnat

Deb

itor

t mos

pagu

es

Kujtesort

Zyra e Arks

Zyra e Llogaris

Faturat

Pagesat

Shefi i Sektorit 1

Ank

esat

Pa

gesa

t

Informacion pr pagesat

Mandat arketimi

Taksa/Tatim Paguesit

Banka

SEKTORI I FINANCS

SEKTORI I TATIM TAKSAVE

Regjistrimi (baza e t dhnave t subjekteve /objekteve).

Faturimi (lista e t gjith taksa/tatim paguesve + shumat e taksave/tatimeve t faturuara)

Ndarje e Qart e Funksioneveve

Kshillohet Ndarja e e Funksioneve

Mospagesat

1

ARKA

Pagat

Te tjera

Tatimet dhe Taksat Vendore

Ndihma Ekonomike

Qerate

Dalje Hyrje

SEKTORI I FINANCAVE DHE BUXHETIT

Gjobat Interesat

35

Model i Rregullores s Kshillit Bashkiak.

M posht jepet nj model i rregullave organizative q mund t merren n konsiderat pr tu adoptuar nga Kshilli Bashkiak. Kshilli i Bashkis padyshim ka t drejt t adoptoj plotsisht apo pjesrisht apo edhe t shtoj dhe modifikoj kto rregulla sipas natyrs s prbrjes s kshillit dhe nevojave specifike t tij.

Prve Karts s Bashkis kto rregulla sigurojn rregullat baz q miratohen nga vet kshilli. Kodi i rregullave t mposhtme sht nj shmbull dhe prmban shnime shpjeguese t autorve.

Ky model rregullore prben nj prpjekje pr t prezantuar nj rregullim bashkkohor t funksionimit t Kshillave Bashkiak t Shqipris. Pr formulimin e ktij model rregulloreje jan konsultuar modele Shqiptare dhe ato perendimore dhe sht patur parasysh eksperienca e deritanishme e Kshillave Bashkiak, nevajat dhe problemet e funksionimit t tyre dhe kuadri ligjor Shqiptar. N formulimin e ktij model rregulloreje jan marr parasysh edhe Rregullat e Robertit pr Rregullin e Puns (Robert Rules of Order-RRO).

36

URDHRES MBI RREGULLOREN E KSHILLIT DHE PROEDURAT E MBLEDHJEVE T KSHILLIT BASHKIAK T ____________, SHQIPRI, DHE PROEDURAT PR MIRATIMIN E URDHRESAVE DHE VENDIMEVE. DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8652 dat 31.07.2000 Pr Organizimin dhe Funksionimin e Qeverisjes Vendore neni 32 grma a) (Kshilli) Miraton statutin e komuns ose t bashkis, si dhe rregulloren e brendshme t funksionimit t vet. DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8652 dat 31.07.2000 neni 31 pika 2, Mbledhjet e radhs t kshillit bashkiak zhvillohen si rregull, sipas prcaktimit q bn vet kshilli, por jo m pak se nj her n muaj; pika 4 Thirrja pr mbledhjen e kshillit bhet nga kryetari i kshillit dhe njoftimi pr mbledhjen bhet, si rregull, jo m pak se 5 dit para dats s zhvillimit t saj. Njoftimi prmban datn e mbledhjes, orn, vendin dhe rendin e dits. DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8652 dat 31.07.2000 neni 7 pika 2.Organet e njsive t qeverisjes vendore ushtrojn kompetencat e tyre nprmjet vendimeve, urdhresave dhe urdhrave. DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8652 dat 31.07.2000 neni 34 pika 1 Mbledhjet e kshillit jan t hapura pr publikun. do qytetar lejohet t ndjek mbledhjet e kshillit, sipas mnyrs s prcaktuar n rregulloren e kshillit; pika 3 Kshilli, me shumicn e votave t numrit t prgjithshm t Kshilltarve, vendos pr rastet kur mbledhja bhet e mbyllur. DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8652 date 31.07.2000 neni 35 pika 1 Kshilli bashkiak, prpara shqyrtimit dhe miratimit t akteve, zhvillon seanca kshillimi me bashksin. pika 2 Kshillimi me bashksin, n do rast, bhet sipas mnyrs s prcaktuar n rregulloren e kshillit.... DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8652 dat 31.07.2000 neni 31 pika 9 Mbledhjet e kshillit fiksohen n proesverbalin e mbledhjes. Mnyra e mbajtjes s proesverbalit dhe e vrtetimit t tij prcaktohen n rregulloren e brendshme t funksionimit t kshillit. DUKE JU REFERUAR ligjit nr 8503 dat 30.06.1999 neni 3 do person ka t drejt t krkoj informacion pr dokumenta zyrtare q kan t bjn me veprimtarin e organeve shtetrore..prve rasteve kur me ligj parashikohen ndryshe. URDHROHET NGA KRYETARI DHE ANTARET E KSHILLIT T BASHKIS, T MBLEDHUR N KESHILL BASHKIAK, Kreu 1. Q rregullat e Kshillit t Bashkis s ___________, jan si vijon:

37

(MODEL) RREGULLORE E KSHILLIT BASHKIAK

Prshkrimi i Termave. N kuptimin e ksaj rregulloreje; Akt: do vendim, urdhr , urdhres, rezolut, kontrat apo do rregullim apo veprim tjetr q ka efektin e t siprprmendurave, i konsideruar dhe miratuar nprmjet proedurave, normave, standarteve, kritereve t miratuara nga ligji, Statuti i Bashkis dhe rregullorja e Kshillit Bashkiak, dhe pr t ciln ka votuar shumica e domosdoshme e Kshilltarve n nj mbledhje zyrtare dhe t vlefshme t Kshillit. shtje: Mocion, projekt-akt, peticion, rezolut, raport i prezantuar n mbledhjen e Kshillit Bashkiak. Grupim Politik: Grupim politik Kshilltarsh Bashkiak t nj forc politike elektorale ose/apo Kshilltarsh t pavarur. Informacion konfidencial: Informacion i klasifikuar me ligj si jo publik (psh. informacion pr personat q marrin ndihm ekonomike, rekorde kriminale, rekorde mjeksore, t shndetit mendor etj). Kshilli: Kshilli i Bashkis ____________. Kshillimet me Bashksin: Prfshijn takime t hapura me banort, takime me specialistt, me institucionet dhe organizatat jo-qeveritare t interesuara pr shtjen n konsiderim, apo nprmjet marrjes s nisms pr organizimin e referendumeve vendore. Kshilltar: Kshilltar/e i/e Kshillit Bashkiak i/e mandatuar. Komision i Prhershm: Komision me Kshilltar Bashkiak i cili krijohet nga Kshilli n funksion t diskutimit, debatimit dhe rekomandimit t nj drejtimi pr veprim q duhet t marr Kshilli pr t marr vendime n zbatim t ushtrimit t kompetencave t dhna me ligj, i cili funksionon gjat gjith mandatit t Kshillit. Komision i Prkohshm: Komision me Kshilltar Bashkiak i cili krijohet nga Kshilli pr nj qllim t veant n funksion t diskutimit, debatimit dhe rekomandimit t drejtimit pr veprimit q duhet t marr Kshilli pr t marr vendime n zbatim t ushtrimit t kompetencave t dhna me ligj, i cili funksionon pr nj periudh t kufizuar deri n realizimin e qllimit t veant pr t cilin sht ngritur. Komitet Miks: Quhet ai Komitet i prbr nga Kshilltar Bashkiak, antar t komunitetit dhe/apo prfaqsues t organizatave qeveritare dhe joqeveritare.

38

Konsiderim: Proesi i leximit, shqyrtimit, egzaminimit, diskutimit, debatimit, ballafaqimit dhe/ose marrja vendimit pr nj shtje gjat mbledhjes se Kshillit Bashkiak. Kryesia politike: Kryetart e Grupimeve politike t Kshillit, kto t fundit t miratuar nga Kshilli Bashkiak. Kryesia: Kryetari dhe N/kryerari i Kshillit Bashkiak. Kryesuesi: Kryetari, Z/kryetari apo secili Kshilltar, n munges t dy t parve, i cili kryeson nj Mbledhje Zyrtare t Kshillit. Kryetari: Kryetari/ja i/e Kshillit Bashkiak. Kuorum: Shumica e t gjith Kshilltarve, duke prjashtuar vendet e mundshme bosh n Kshill n momentin e llogaritjes s Kuorumit, shumic e cila e bn t vlefshme pr proedim nj mbledhje zyrtare t Kshillit. Kuorumi i Parave: Tre t pestat (3/5) e numrit t prgjithshm t Kshilltarve t cilt marrin vendim pr miratimin e nj shpenzimi, buxheti apo zri t buxhetit Bashkiak. Mbledhja organizative: Mbledhja e par e Kshillit Bashkiak mbas zgjedhjeve vendore, ku bhet mandatimi i Kshilltarve t sapozgjedhur dhe zgjidhet Kryetari, Z/Kryetari i Kshillit Bashkiak dhe Komisionet e Prhershm t Kshillit. Mbledhje e Mbyllur: sht nj mbledhje ku nuk lejohet pjesmarrja e publikut dhe e jo-Kshilltarve. Mbledhje e Rregullt: sht nj mbledhje e Kshillit Bashkiak e cila mbahet n datn, orn dhe vendin e caktuar nga Kshilli Bashkiak n mnyr t prhershme sipas ksaj rregulloreje. Mbledhje e Vlefshme: sht mbledhja e Kshillit Bashkiak gjat proedimeve t s cils sht i pranishm kuroumi. Mbledhje Emergjence: sht nj mbledhje e Kshillit Bashkiak e cila mbahet n rrethana t papritura dhe emergjence gjat proedimeve t s cils shqyrtohen ddhe diskutohen shtje emergjente pr t cilat nuk mund t pritet pr 48 or dhe ku ndrmerren veprime t menjhershme. Mbledhje Vazhduese: sht do mbledhje e rregullt, jasht radhe, emergjence dhe mbledhje e mbyllur e Kshillit Bashkiak pr t ciln data, ora dhe vendi i mbajtjes s saj caktohet n mbledhjen paraparake dhe ku konsiderohen shje t rendit t dits t po ksaj mbledhjeje paraprake. Mbledhje Zyrtare: sht do Mbledhje e Rregullt, Mbledhje e Jasht Radhe, Mbledhje Emergjence, Mbledhje Vazhduese qoft kjo e Hapur apo e Mbyllur e cila zhvillohet me pjesmarrjen e Kuorumit, dhe pr t ciln data, ora, vendi dhe rendi i

39

dits i jan njoftuar Kshilltarve dhe publikut sipas proedurave t ligjit, Statutit te Bashkis dhe ksaj rregulloreje. Mbledhje: sht do grumbullim apo komunikim i njkohshm, n nj sall apo neprmjet mjeteve elektronike, t Kshilltarve t mandatuar t Kshillit Bashkiak, e thirrur sipas ligjit, Statutit t Bashkis dhe rregullores s Kshillit, ku Kshilltart diskutojn vetm pr shtje publike dhe ndrmarrin veprime pr ushtrimin e funksioneve dhe kompetencave q i jan dhn Kshillit me ligjin nr.8652 neni 32. Mbledhje Jasht Radhe: sht nj mbledhje e Kshillit Bashkiak, prve mbledhjes emergjente dhe vazhduese, e cila mbahen n nj koh dhe vend ndryshe nga ato t mbledhjes s rregullt t Kshillit. Mocion proedurial: Mocion i cili ka t bj me shtje q lidhen me procedurat e mbajtjes dhe zhvillimit t mbledhjes s Kshillit. Mocion substancial: Mocion i cili ka t bj m shtje q lidhen me funksionet, kompetencat, fuqit, detyrat dhe prgjegjsit ligjore t Kshillit. Mocion: Nj propozim i br gjat proedimit zyrtar n mbledhjet e Kshillit Bashkiak. Prezantim: Prezantim zyrtar, i plot dhe n prputhje me proedurat e prcaktuara n ligj, Statutin e Bashkis dhe rregulloren e Kshillit i nj mocioni apo projekt-akti i br para Kshilli t Bashkis. Proesverbali i Mbledhjes: Proesverbali i Mbledhjes Zyrtare t Kshillit Bashkiak. Ratifikim: Miratim prfundimtar nga Kshilli Bashkiak i veprimeve, nj mocioni, nj projekt-akti, nj projekt-rezolute, t cilt jan ndrmarr n emr t tij por pa miratimin paraprak t Kshillit. Replik: Nj qndrim i paraqitur n mnyr t prmbledhur nga nj Kshilltar n lidhje me prmbajtjen e nj diskutimi t prfunduar. Sekretari: Sekretari/ja i/e Kshillit Bashkiak. Shpallje e Aktit: Brja publike e nj akti duke e botuar n shtypin periodik bashkiak apo vendor, duke vendosur n kndet e njoftimit t miratuara nga Kshilli pr shpallje t akteve t tij dhe vendndodhja e t cilve sht publikisht e ditur, apo duke e br t njohur nprmjet radios dhe televizionit vendor. Shumica absolute: Shumica e numrit t prgjithshm t t gjith Kshilltarve Bashkiak/Antarve, pra 50% +1. Shumica e cilsuar: Shumic e cila sht cilsuar n ligj, Statut t Bashkis apo rregullore t Kshillit Bashkiak, p.sh 1/3 apo 3/5 e t gjith Kshilltarve Bashkiak apo e Kshilltarve t pranishm n mbledhje.

40

Shumica relative: Shumica e Kuorumit t pranishm e cila mund t marr n konsiderim apo mund t marr nj vendim pr nj shtje. Shumic e Domosdoshme: Shumica absolute, relative apo e cilsuar q prbjn numrin e mjaftueshm t Kshilltarve pr t konsideruar apo pr t ndrmarr nj veprim ligjor pr nj shtje, mocion, projekt-akt, apo tre t pestat t numrit t prgjithshm t Kshilltarve, kjo pr rastet e parashikuara n ligjin 8652 neni 32 shkronjat edhe f. Zvndskryetari, Z/kryetari; Z/kryerari/ja i/e Kshillit Bashkiak. Shnim: [ ----- ]- Shtes e autorve. ............................- Citim nga ligji.

41

Organizimi i Kshillit. Neni 1.

Mbledhja e par e Kshillit Bashkiak (Ligji 8652 neni 26).

1. Kshilli bashkiak zhvillon mbledhjen e tij t par jo m von se 20 dit nga shpallja e rezultatit t zgjedhjes nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve [Vendore].

2. Mbledhja e par e Kshillit thirret nga Sekretari i Kshillit Bashkiak. N munges t tij, nismn pr thirrjen e mbledhjes s par e merr Prefekti.

3. N rast se asnj nga subjektet e siprprmendura nuk e ushtron kt t drejt brenda afatit t parashikuar n pikn 1 t ktij neni, ather Kshilli mblidhet vet brenda 10 ditve [pas mbarimit t ktij afati].

4. Mbledhja e par e Kshillit sht e vlefshme kur n t marrin pjes m shum se gjysma e Kshilltarve t tij, t shpallur nga komisioni i zgjedhjeve pr qeverisjen vendore. Nse nuk mblidhen m shum se gjysma e Kshilltarve t kshillit, mbledhja nuk zhvillohet dhe ajo thirret tri dit m von, por jo m shum se tri her. N rastet kur edhe pas tri her thirrjeje nuk sigurohet pjesmarrja e krkuar, kshilli konsiderohet i shprndar, [gj e cila shpallet publikisht nga Prefekti].

5. Mbledhja e par e kshillit, deri n zgjedhjen e kryetarit t tij, drejtohet nga kshilltari m i vjetr n mosh [i pranishm n mbledhje].

6. [Sekretari i shprndan Kshilltarve t pranishm listn me emrat e Kshilltarve t konfirmuar nga Komisioni i Zgjedhjeve pr Qeverisjen Vendore (ligji 8609 neni 107 grma e), datlindjet e tyre prkatse dhe partin politike q prfaqson secili.]

7. N mbledhjen e par t Kshillit Bashkiak: a) zgjidhet komisioni i mandateve; b) miratohen mandatet e Kshilltarve t kshillit; c) kshilltart [e mandatuar] bjn betimin; ) zgjidhet Kryetari dhe Zvendskryetari i Kshillit; d) zgjidhen Kshilltart q do t prfaqsojn kshillin komunal ose bashkiak

n kshillin e qarkut dhe pajisen ata me mandatin e prfaqsimit. e) [vendoset pr emrtimin dhe prbrjen e Komisioneve t Prhershme t

Kshilli, n mbledhjen organizative cakton Komisionet e Perhershme. me]. 8. Kshilli konstituohet pas vrtetimit t mandateve t m shum se gjysms s

Kshilltarve t tij.

Zgjedhja e Kryesis s Kshillit. Neni 2.

Kryetari dhe Zvendskryetari i Kshillit zgjidhen me votim t fsheht dhe vendimet merren me shumicn e votave t numrit t prgjithshm t antarve t kshillit (ligji 8652 neni 33 pika 3). Neni 3.

Pr secilin pozicion Kshilltart propozojn jo m pak s dy kandidatura. N fillim bhet votimi pr Kryetarin e m pas pr Z/kryetarin. N rast se votohet pr m shum se dy kandidatura, t cilat n raundin e par t votimit nuk fiton asnjra shumicn e numrin t prgjithshm t Kshilltarve, votimi ribhet midis dy kandidatve te cilt n raundin e par kan fituar numrin m t madh t votave dhe kandidati q n raundine dyt merr shumicn e votave shpallet fitues.

42

Neni 4.

Kryesuesi i mbledhjes krkon propozime pr antar t komisionit t votimit. Komisioni prbhet prej tre (3) [apo pes (5)] Kshilltarsh. Antart e Komisionit t Votimit zgjidhen me votim t hapur. Kryesuesi i mbledhjes nuk zgjidhet Antar i Komisionit t Votimit. Neni 5.

Antart e Komisionit t Votimit s bashku me Sekretarin prgatisin flett e votimit me emrat e kandidatve t propozuar nga Kshilltart. Komisioni i Votimit prgatit raportin me rezultatet e votimit dhe ia prcjell Kryesuesit i cili shpall emrin e fituesit. Neni 6.

Mbasi Kryetari i sapozgjedhur i Kshillit fillon kryesimin e mbledhjes ai shpall fillimin e proedurave pr zgjedhjen e Z/kryetarit t Kshilli. Pr zgjedhjen e Z/kryetarit ndiqen t njjtat proedura si ato pr zgjedhjen e Kryetarit.

Kryesimi i Mbledhjes s Kshillit. Neni 7.

Kryetari kryeson mbledhjet e Kshillit. Neni 8.

Z/kryetari i Kshillit vepron si Kryetar gjat smundjes, apo mungess s prkohshme t Kryetarit. N rastin kur Zvendskryetari, gjat kohs q vepron si Kryetar, sht i smur ose mungon prkohsisht, Kryetari i Komisionit t Par t Prhershm, kur sht i disponueshm, vepron si Kryetar n intervalin e prmendur. N munges t Kryetarit, Z/kryetarit dhe Kryetarit t Komisionit t Par t Prhershm mbledhja drejtohet nga do Kshilltar i cili zgjidhet Kryesues i nj mbledhjeje zyrtare nga shumica e Kshilltarve t pranishm n mbledhje. N do rast secila mbledhje e Kshillit duhet t drejtohet nga nj kryesues Antar Kshilli.

Komisionet e Prhershme. Neni 9.

Kshilltart e secilit Komision zgjedhin kryetarin dhe zvndskryetarin e komisionit para mbledhjes s dyt t rregullt t Kshillit. N rast vendesh t lira n do komision, pr fardolloj shkaku, gjat mandatit t tij kryetari i komisionit krkon plotsimin e komisonit me numrin e antarve t caktuar n kt rregullore. Neni 10.

Numri dhe Antart e Komisioneve t Prhershme, q n kt kapitull do ti referohemi Komisioni, zgjidhen nga Kshilltart me votim t hapur me propozim t Kryetarit pas konsultimeve t tij me grupet politike. Drejtuesit e komisioneve zgjidhen nga antart e komisionit. Neni 11.

do antar i komisionit mund t marr pjes n nj mbledhje t nj komisioni ku nuk sht antar por n kt rast nuk ka t drejt vote.

43

Neni 12.

Kryetari i secilit Komision i njofton Sekretarit datn, orn, vendin dhe rendin e dits s mbledhjes s Komisionit. Sekretari m pas njofton gjith Kshilltart, personat e stafit t Bashkis, pranin e t cilve Komisioni e sheh t nevojshm, si dhe personat dhe organizatat t cilt ka n shprehur krkes m shkrim pr marrje njoftimi. Neni 13.

Mbledhjet e Komisonit jan t hapura prve rasteve t prshkruara n nenin 47 kur me shumicn e Kshilltarve t pranishm n mbledhje vendoset pr mbajtjen e nj mbledhjeje t mbyllur. Neni 14.

Komisone