NhöõNg Ngaøy cuoái cuûa cuoäc chieáNnhayduwdc.org/st/hhqlvnch/hhhq/hs/T242_hh_vnch_hq_hs... · 2018. 1. 19. · luùc ñoù khieán moïi giôùi taïi Ñaø-Naüng xoân-xao,

559 * TUYEÅN TAÄP HAÛI-QUAÂN

Phaàn Boán

NhöõNg Ngaøy cuoái

cuûa cuoäc chieáN



aøo thaùng 3 naêm 1975, caùc ñaïi ñôn-vò cô höõu Vieät-Nam Coäng-Hoøa (VNCH) taïi Ñaø-Naüng goàm coù:

- Sö-Ñoaøn III Boä-Binh: Tö-Leänh laø Töôùng Nguyeãn-duy-Hinh.

- Sö-Ñoaøn I Khoâng-Quaân: Sö-ñoaøn-tröôûng laø Chuaån-Töôùng Nguyeãn-ñöùc-Khaùnh.

- Löïc-Löôïng Haûi-Quaân (HQ) Vuøng I Duyeân-Haûi: Tö-Leänh laø Phoù-Ñeà-Ñoác Hoà-Vaên-Kyø-Thoaïi.

- Trung-taâm huaán-luyeän Boä-Binh Hoøa-Caàm - Caùc ñôn-vò Ñòa-Phöông-Quaân vaø Caûnh-Saùt. Sau khi Quaûng-Trò vaø Hueá bò boû ngoõ, Quaûng-

Tín vaø Quaûng-Ngaõi thaát thuû, Ñaø-Naüng ñang bò caùc goïng keàm sau ñaây sieát chaët:

- Sö-ñoaøn 304 Vieät-Coäng (VC) ñang coù maët taïi Ñaø-Naüng.

- Hai Sö-Ñoaøn 324 vaø 325 cuøng vôùi vaøi thaønh-phaàn cuûa Sö-Ñoaøn 34 VC töø Quaûng-Trò vaø Hueá keùo quaân veà Nam.

- Sö-ñoaøn 2 vaø Löõ-ñoaøn 52 VC töø Quaûng-Tín vaø Quaûng-Ngaõi xua quaân ra höôùng Baéc.

Thôøi-gian naøy, hai ñôn-vò Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán (TQLC) vaø Nhaûy Duø ñang ôû treân caùc chieán-haïm, saün-saøng rôøi Ñaø-Naüng theo leänh Toång-Thoáng

CuoäC ruùt quaântaïi

Ñaø-naüng

Ñieäp-myõ-Linh

(TT) Nguyeãn-vaên-Thieäu. Khoâng hieåu söï daèng co giöõa Töôùng Tröôûng vaø TT Thieäu nhö theá naøo, nhöng hai Sö-Ñoaøn Duø vaø Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán ñaõ leân caùc Döông-vaän-haïm Qui-Nhôn HQ 504, Nha-Trang HQ 505, vaø Cam-Ranh HQ 500 hai ngaøy roài maø caùc chieán-haïm vaãn chöa ñöôïc leänh taùch beán.

Quaù khuya 29 thaùng 3, moät ñaïi-taù töø Quaân-Ñoaøn I xuoáng chieán-haïm, truyeàn leänh Toång-Thoáng cho Haïm-Tröôûng HQ 500, Haûi-Quaân Trung-Taù Leâ-quang-Laäp, rôøi beán.

Tieáp theo laø HQ 504 vaø HQ 505 cuõng ñöôïc leänh rôøi baõi Quaân-Vaän Ñaø-Naüng. Tin tình-baùo cho hay khoaûng 35 ngaøn quaân Vieät-Coäng ñang ôû chung quanh Ñaø-Naüng. Maëc duø coù söï hieän-dieän cuûa Löõ-Ñoaøn 258 TQLC taïi phía Baéc ñeøo Haûi-Vaân, nhöng söï trieät-thoaùi hai Sö-Ñoaøn Nhaûy Duø vaø TQLC trong luùc ñoù khieán moïi giôùi taïi Ñaø-Naüng xoân-xao, lo ngaïi! Rieâng veà Haûi-Quaân, moái quan ngaïi lôùn nhaát laø: neáu tình-theá baét buoäc phaûi ruùt khoûi Ñaø-Naüng, laøm theá naøo Haûi-Quaân coù theå ñoùn heát quaân baïn vaø gia-ñình binh-só maø vaãn baûo-toaøn ñöôïc löïc-löôïng Haïm-Ñoäi? Ngoaøi moät soá ít tuaàn-duyeân-haïm bieät phaùi cho caùc vuøng vaø moät soá chieán-haïm ñaïi kyø taïi Haûi-Quaân Coâng Xöôûng Saøi-Goøn, taát caû caùc chieán-haïm khaùc

V


ñöôïc leänh tröïc chæ Ñaø-Naüng. Thaønh-phaàn chieán-haïm taïi Vuøng I Duyeân-Haûi khi coù cuoäc ruùt quaân taïi Ñaø-Naüng:

- Haûi-Ñoäi I Tuaàn-Duyeân: haàu heát tuaàn-duyeân-haïm (PGM).

- Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän: Cô-xöôûng-haïm HQ 802. Caùc döông-vaän-haïm: HQ 801, HQ 505, HQ 503, HQ 504, HQ 502. Caùc Haûi-vaän-haïm: HQ 403, HQ 404, HQ 402,... vaø moät soá haûi-vaän-ñónh.

- Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông: Caùc Tuaàn-döông-haïm: HQ 2, HQ 3, HQ 5, HQ 17, Hoä-toáng-haïm HQ 7, HQ 12...

Ngoaøi ra coøn coù löïc-löôïng Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi vôùi ghe haûi-thuyeàn vaø duyeân-toác-ñónh (PCF) cuûa Haûi-Ñoäi I Vuøng I Duyeân-Haûi. Taïi vònh Ñaø-Naüng, khi aùp-löïc ñòch ñeø naëng leân maïn Baéc ñeøo Haûi-Vaân, caùc ñôn-vò-tröôûng cuûa Boä Tö-Leänh Haïm-Ñoäi ñöôïc phaân-phoái nhö sau:

- Chæ-huy-tröôûng Haûi-Ñoäi I Duyeân-Phoøng coù maët taïi Trung-taâm Chieán-Baùo Vuøng I Duyeân-Haûi vôùi nhieäm-vuï phoái-hôïp, ñieàu-ñoäng quaân baïn vaø Haûi-Quaân.

- Chæ-huy-tröôûng Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän töø Döông-vaän-haïm Caàn-Thô HQ 801, chuyeån qua HQ 802 taïi soâng Haøn.

- Chæ-huy-tröôûng Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông ôû treân HQ 5.

Khi ñieàu-ñoäng HQ 802 töø Cuø-lao Reù veà Ñaø-Naüng, Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi coù duïng yù muoán söû-duïng chieán-haïm naøy laøm Trung-Taâm Haønh-Quaân löu-ñoäng cho Quaân-Ñoaøn I. Nhöng döï-ñònh ñaõ khoâng thöïc-hieän ñöôïc vì HQ 802 khoâng coù baõi ñaùp cho tröïc-thaêng. Neáu phaûi thaùo gôõ caùc caàn truïc thì phöông-tieän khoâng coù, laïi raát nguy-hieåm khi binh-só vaø daân-chuùng ñaày taøu. Vì leõ ñoù, HQ 801 ñöôïc chæ-ñònh chuaån-bò laøm caên-cöù cho Boä Chæ-Huy Chieán-Thuaät Quaân-Ñoaøn I ruùt xuoáng, trong tröôøng hôïp Ñaø-Naüng bò taán-coâng. Sau hai cuoäc ruùt quaân töø Thuaän-An vaø Chu-Lai, ngaøy 27 thaùng 3, haàu heát löïc-löôïng Haïm-Ñoäi ñeàu taäp-trung trong vònh Ñaø-Naüng, nhöng aùn-binh baát-ñoäng. Ruùt kinh-nghieäm ôû Hueá vaø Thuaän-An, khi thaáy taøu Haûi-Quaân neo ñaày vònh, vaø nghe tieáng suùng nhoû noå laùc-ñaùc trong thaønh-phoá Ñaø-Naüng, moïi ngöôøi uøa ñeán caùc caàu taøu vaø baõi caùt. Luùc naøy, haàu heát

töôùng laõnh cuûa Quaân-Ñoaøn I ñeàu taäp-trung taïi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi. Haûi-Quaân ñaët keá-hoaïch laø neáu phaûi ruùt quaân, baõi Myõ-Kheâ, phía Nam vònh Tieân-Sa, seõ laø baõi ñoùn quaân. Vì vaäy, Hoä-toáng-haïm Ñoáng-Ña, HQ 07 ñöôïc leänh tuaàn-tieãu vuøng naøy. Trong khi tuaàn-tieãu, HQ 07 vôùt ñöôïc moät soá TQLC.

Saùng 25 thaùng 3, VC phaùo nhieàu hoûa-tieãn 122 ly vaøo thò-xaõ Ñaø-Naüng. Daân-chuùng töø Quaûng-Trò, Hueá keùo vaøo chieám cöù moïi neûo ñöôøng, gaây trôû-ngaïi cho coâng-cuoäc phoøng-thuû Ñaø-Naüng. Cöôùp boùc baét ñaàu hoaønh-haønh. Caùc neûo ñöôøng, nhaát laø con ñöôøng ñoäc nhaát töø thò-xaõ Ñaø-Naüng sang Tieân-Sa ngheït cöùng ngöôøi, xe khoâng theå di-chuyeån, khieán caùc ñaïi ñôn-vò VNCH khoâng theå “bung” quaân ra choáng traû vôùi maáy sö-ñoaøn VC ñöôïc!

Tröa 25 thaùng 3, tin tình-baùo cho bieát VC seõ taán-coâng Ñaø-Naüng vaøo toái 25. Boä Toång-Tham-Möu chæ-thò Trung-Töôùng Tö-Leänh Vuøng I di-chuyeån taát caû phi-cô veà caùc phi-tröôøng phía Nam, thuoäc söï kieåm-soaùt cuûa VNCH. Cuõng ngaøy naøy, Toång-laõnh-söï Myõ taïi Ñaø-Naüng, Albert A. Francis, ra leänh taát caû phoùng-vieân ngoaïi-quoác vaø nhaân-vieân Hoa-Kyø rôøi Ñaø-Naüng ngay saùng 26 thaùng 3.

Sau khi ñöôïc Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông cho bieát ñieåm khôûi-haønh seõ laø baõi Myõ-Kheâ, Töôùng Nguyeãn-vaên-Ñieàm baêng mình trong röøng ngöôøi, veà Sôn-Traø tìm gia-ñình. Töôùng Ñieàm höùa seõ trôû laïi ñi vôùi Haûi-Quaân, nhöng sau ñoù khoâng thaáy.

Chieàu 27 thaùng 4, Toång-laõnh-söï Myõ taïi Ñaø-Naüng, Albert A. Francis, ra leänh nhöõng ngöôøi Myõ cuoái cuøng phaûi rôøi Ñaø-Naüng. Chuyeán bay cuoái cuøng vöøa caát caùnh, phi-tröôøng Ñaø-Naüng ñoùng cöûa vì daân, quaân traøn ra phi-ñaïo, khoâng moät phi-cô naøo coù theå ñaùp hoaëc caát caùnh ñöôïc nöõa!

Thôøi-gian naøy, taïi phi-tröôøng, Albert A. Francis bò daân quaân Vieät-Nam haønh-hung; nhöng nhôø hai ngöôøi Anh can-thieäp kòp thôøi, ñöa veà Boä Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn I, gaëp Töôùng Tröôûng. Vì phaûi sang Boä Chæ-Huy TQLC beân Non-Nöôùc hoäi, Töôùng Tröôûng ñöa ba ngöôøi ngoaïi-quoác theo, baûo hoï chôø ôû phoøng ngoaøi.

Treân bieån, haàu heát tuaàn-duyeân-haïm (PGM-Patrol Motor Gunboat) thuoäc Haûi-ñoäi I Tuaàn-Duyeân


ñöôïc huy-ñoäng ñeå baûo-veä an-ninh cho vònh Ñaø-Naüng. Caùc tuaàn-duyeân-haïm taïo moät voøng ñai phía ngoaøi, caùch bôø chöøng 15 ñeán 20 daëm ñeå ngheânh chieán trong tröôøng hôïp phi-cô hoaëc taøu ñòch taán-coâng. Döông-vaän-haïm Nha-Trang, HQ 505, uûi baõi Sôn-Traø vôùi nhieäm-vuï ñoùn thaønh-phaàn di-chuyeån cuûa Sö-Ñoaøn TQLC. Haûi-vaän-haïm Höông-Giang, HQ 404, “naèm yeân” taïi baõi Trình-minh-Theá chôø leänh. Caùc tuaàn-döông-haïm (WHEC) thuoäc Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông vaø haûi-vaän-haïm (LSM) thuoäc Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän neo, chôø leänh. Trôï-chieán-haïm Nguyeãn-ngoïc-Long, HQ 230, vaø vaøi tuaàn-duyeân-haïm tuaàn-tieãu treân soâng Haøn. Ngoaøi ra coøn coù ba thöông-thuyeàn cuûa Myõ, nhieàu saø-lan vaø taøu doøng do Töôùng Homer Smith (thuoäc cô-quan DAO) töø Saøi-Goøn gôûi ra vaø voâ soá giang-vaän-haïm (LCU), quaân-vaän-ñónh (LCM), duyeân-toác-ñónh (PCF) vaø ghe haûi-thuyeàn!

Ngaøy 28 thaùng 3, Töôùng Tröôûng lieân-laïc voâ-tuyeán vôùi Toång-Thoáng Thieäu, xin chæ-thò ruùt khoûi Ñaø-Naüng ñeå baûo-veä löïc-löôïng cuûa Quaân-Ñoaøn I. Trong khi TT Thieäu coøn löøng chöøng thì heä-thoáng truyeàn-tin truùng ñaïn phaùo kích, cuoäc ñieän ñaøm giöõa Töôùng Tröôûng vaø TT Thieäu ñöùt ñoaïn.

Töôùng Tröôûng goïi Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi sang Boä Chæ-Huy TQLC beân Non-Nöôùc hoïp ñeå baøn keá-hoaïch di-taûn. Phieân hoïp goàm Töôùng Nguyeãn-duy-Hinh, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn III Boä-Binh; Töôùng Buøi-theá-Laân, Tö-Leänh TQLC; Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi vaø Töôùng Tröôûng. Töôùng Tröôûng chæ-thò Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi: neáu phaûi ruùt khoûi Ñaø-Naüng, Haûi-Quaân phaûi taän duïng moïi phöông-caùch ñeå chuyeân-chôû binh-só vaø gia-ñình. Töôùng Tröôûng cuõng chæ-thò Töôùng Nguyeãn-duy-Hinh ñöa Sö-Ñoaøn III ra baõi Hoäi-An ñeå taøu Haûi-Quaân ñoùn. Töôùng Hinh xin 24 giôø nöõa môùi coù theå ñieàu-ñoäng caùc ñôn-vò Sö-Ñoaøn III ñöôïc. Töôùng Tröôûng khoâng thuaän. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ñöa yù-kieán laø Töôùng Hinh bay ra baõi Hoäi-An ñieàu-ñoäng binh-só, boán giôø saùng seõ coù taøu vaøo ñoùn. Hoäi xong, vöøa ra khoûi phoøng hoïp, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi thaáy Albert Francis vaø hai ngöôøi Anh ñang chôø phía ngoaøi. Caû ba nhaân-vaät naøy ñeàu xin Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi phöông-tieän rôøi khoûi Ñaø-Naüng. Treân tröïc-thaêng rieâng cuûa Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi, ngoaøi Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi coøn coù Töôùng

Tröôûng, Francis vaø hai ngöôøi Anh. Taïi Tieân-Sa, Töôùng Tröôûng, Töôùng Laân,

Töôùng Thi, Töôùng Hinh, Ñaïi-Taù Nguyeãn-theá-Löông, TQLC (ñang bò thöông, phaûi naèm treân baøn) vaø Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi hoïp ngay haàm choáng phaùo kích trong loøng nuùi Tieân-Sa. Haàm naøy do Coâng-Binh ñaøo töø naêm 1972, beân döôùi tö dinh cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi. Ba ngöôøi ngoaïi-quoác ôû moät haàm khaùc.

Noäi dung cuoäc hoïp cuõng chæ baøn veà keá-hoaïch ruùt quaân baèng caùch naøo maø söï toån-thaát coù theå giaûm ñeán möùc ñoä toái-thieåu. Töôùng Tröôûng chæ-thò Töôùng Laâm-quang-Thi leân Tuaàn-döông-haïm Traàn-bình-Troïng, HQ 5, ra phía Baéc Haûi-Vaân ñieàu-ñoäng cuoäc trieät-thoaùi TQLC. Töø ñaây, HQ 5 ñöôïc coi nhö laø soaùi-haïm. Hoäi xong, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi yeâu-caàu Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, söû-duïng soaùi-ñónh cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi ñöa ba nhaân-vaät ngoaïi-quoác ra Soaùi-haïm HQ 5, laäp boä chæ-huy noåi. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi cuõng daën phaûi gôûi soaùi-ñónh vaøo ñeå lo xong coâng vieäc khaån-thieát, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi seõ ra sau. Lieàn sau ñoù, Trung-Taâm Haønh-Quaân Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi goïi HQ 5 vaø thoâng-baùo cho HQ 5 bieát laø soaùi-ñónh cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi ñang treân ñöôøng tìm ñeán HQ 5. Trong khi ñoù, maëc duø ngöôøi ñoâng ngheït treân baõi, caùc haûi-vaän-haïm vaãn chöa ñöôïc leänh uûi baõi.

Tröa 28, caùc chieán-haïm vaø taøu nhoû nhaän leänh tieáp nhaän quaân baïn vaø ñoàng-baøo.

Khi hai Haûi-vaän-haïm Lam-Giang, HQ 402, vaø Ninh-Giang, HQ 403, ñang uûi baõi, thi-haønh nhieäm-vuï chuyeån tieáp quaân vaø ñoàng-baøo töø baõi Tieân-Sa ra taøu lôùn thì nhieàu thieát-vaän-xa tieán ñeán, giaây xích saét nghieán böøa voâ soá ngöôøi, khoâng cho TQLC vaø Boä Tö-Leänh leân taøu! Sau khi nghe Haûi-Quaân baét loa keâu goïi vaø höùa seõ ñoùn heát, caùc xe thieát-giaùp môùi döøng laïi, taïo thaønh moät doïc daøi treân bôø bieån! HQ 403 vaøo uûi baõi.

Khi chieán-haïm vöøa ñöùng yeân, cöûa ñoå boä chöa kòp haï xuoáng, haøng vaïn ngöôøi töø bôø ñaõ uøa ra, vaây quanh thaân taøu, leo vaøo loøng taøu. Haïm-tröôûng cho thaû thang giaây vaø giaây thöøng loaïi lôùn hai beân taû vaø höõu haïm cuõng nhö sau laùi ñeå ñoàng-baøo ai baùm vaøo, leo leân ñöôïc thì leo. Cöûa ñoå boä töø töø haï xuoáng. Haûi-


Quaân Trung-UÙy Nguyeãn-höõu-Töø vaø moät Trung-UÙy nöõa cuõng teân Töø ñöôïc phaùi xuoáng cöûa ñoå boä (ramp) ñeå keùo hoaëc giuùp ñôõ quaân baïn vaø ñoàng-baøo leân taøu. Khoâng ngôø, taïi cöûa ñoå boä, caû hai Trung-UÙy ñeàu bò ngöôøi ta keùo ngöôïc xuoáng nöôùc, khoâng theå naøo leân taøu laïi ñöôïc.

Treân bôø, thieát-giaùp vaø xe GMC laïi caùn böøa leân ñaùm ñoâng, tieán ñeán taøu. Haïm-Tröôûng HQ 403 baét loa keâu goïi ñoàng-baøo ñöøng bôi gaàn taøu vaø nhaát laø ñöøng ñeán gaàn sau laùi, nguy-hieåm. Haïm-tröôûng cuõng höùa laø seõ trôû vaøo ñoùn theâm nhieàu chuyeán nöõa. Nhöng, ngöôøi ngöôøi vaãn cöù töø bôø aøo ra, chôøn-vôøn quanh thaân taøu, suùng ñaïn vaát ñaày baõi caùt.

Khoâng xa HQ 403 laém laø Haûi-vaän-haïm Lam-Giang, HQ 402. Tình-traïng chieán-haïm naøy cuõng khoâng khaù gì so vôùi HQ 403. Nhìn moät taøu ñaày ngheït ngöôøi, nghe nhieàu tieáng suùng lôùn phaùt ra vaø nhieàu coät nöôùc baén leân phía HQ 402, Haïm-Tröôûng HQ 403 tính ruùt taøu ra. Nhöng, thaáy ñaàu ngöôøi luùc-nhuùc quanh taøu, Haïm-Tröôûng khoâng nôõ. Sau vaøi phuùt caân nhaéc giöõa loøng nhaân vaø traùch-nhieäm, Haïm-Tröôûng HQ 403 quyeát-ñònh ruùt chieán-haïm ra vì HQ 402 cuõng ñang ruùt ra vaø nhieàu tieáng suùng baén theo.

Sau moät luùc do-döï, Haïm-Tröôûng HQ 403 ra leänh:

- Tay laùi heát beân traùi. Taû luøi. Höõu tieán.Ba phuùt troâi qua, con taøu vaãn khoâng nhuùc-

nhích! Haïm-Tröôûng HQ 403 goïi Tö-Leänh Haïm-Ñoäi

xin cho taøu lôùn vaøo keùo. Ñôïi khoaûng nöûa giôø khoâng thaáy ai vaøo cöùu maø chæ thaáy theâm ngöôøi treøo vaøo taøu, Haïm-Tröôûng ra leänh nhieäm-sôû taùc-chieán vaø taát caû quaân-nhaân ñôn-vò baïn phaûi xuoáng loøng taøu. Moät luùc laâu, nhôø söï bình-tónh cuûa chính mình vaø cuõng nhôø vaøo khaû-naêng cuûa só-quan cô-khí giaøu kinh-nghieäm, HQ 403 ñaõ luøi ñöôïc vaø quay thaät maïnh.

Sau khi sôùt ngöôøi sang taøu lôùn, HQ 403 ñöôïc leänh vaøo laïi baõi Tieân-Sa ñoùn theâm ñoàng-baøo vaø lính. Haïm-Tröôûng HQ 403 khöôùc-töø vì ngaïi chieán-haïm bò maéc caïn.

Chieàu 28 thaùng 3, taát caû heä-thoáng truyeàn-tin caùc binh-chuûng thuoäc quaân-löïc VNCH taïi Ñaø-Naüng bò VC xaâm-nhaäp, khuaáy phaù khieán söï lieân-laïc trôû

neân voâ cuøng khoù-khaên. Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Saøi-Goøn lieân-tuïc goïi 27

chieán-haïm trong vònh Ñaø-Naüng, baûo tìm phöông-vò cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi. Baát ngôø, soaùi-ñónh chôû Francis caëp moät tuaàn-duyeân-ñónh vaø tuaàn-duyeân-ñónh naøy ñöa Francis leân HQ 5. Luùc naøy, khoâng thaáy Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi treân tuaàn-duyeân-ñónh cuøng vôùi Francis, moïi ngöôøi treân HQ 5 hoaûng leân, cho raèng Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi coù theå ñaõ maát-tích hoaëc cheát roài!

Ngay khi Francis vöøa nhaäp haïm, luoàng phaãn-noä boät phaùt maïnh-meõ trong soá quaân daân di-taûn, vì hoï haän Myõ ñaõ boû rôi Vieät-Nam! Nhaân-vieân chieán-haïm HQ 5 ñöa Francis leân phoøng só-quan, lo vaán-ñeà an-ninh cho oâng aáy. Nhieàu ngöôøi nhìn theo Francis baèng aùnh maét caêm-haän vaø thoát nhöõng caâu haèn-hoïc. Francis nghe vaø hieåu heát, nhöng cöù vôø nhö khoâng hieåu tieáng Vieät! Trong khi ñoù, taïi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ra leänh Tö-Leänh-Phoù, Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-coâng-Hoäi kieåm-soaùt taát caû caùc phoøng roài ñöa Boä Tham-Möu ñi ra baõi Baéc. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ôû laïi.

Haûi-Quaân Trung-UÙy Ñoaøn-nhö-Ngoïc, tuøy-vieân cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi, toû yù muoán theo Ñaïi-Taù Hoäi. Nhöng, khi Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi thuaän, thì Trung-UÙy Ngoïc laïi ñoåi yù, muoán ôû laïi. Bieát Trung-UÙy Ngoïc môùi cöôùi vôï, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi baûo Trung-UÙy Ngoïc haõy ñi tröôùc khi quaù treã. Quyeát-ñònh naøy cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ñaõ gaây trôû-ngaïi raát nhieàu cho chính oâng, khieán oâng keït laïi treân ñaûo, vì Trung-UÙy Ngoïc mang theo taát caû maät-maõ truyeàn-tin!

Luùc naøy soaùi-ñónh cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi trôû laïi Tieân-Sa vôùi muïc-ñích ñoùn oâng; nhöng ñuû loaïi suùng töø bôø baén böøa ra chieán-haïm vaø chieán-ñónh neân khoâng taøu naøo daùm vaøo! Nhôø bieát ñöôïc taàn-soá lieân-laïc, VC goïi ñích danh danh-hieäu nhieàu ñôn-vò-tröôûng ñeå chieâu-duï. Ñaëc-coâng VC giaû keû tu haønh, gaây naùo-loaïn treân vaøi chieán-haïm. Treân bôø, nhieàu VC maëc quaân-phuïc TQLC laáy suùng gieát ngöôøi, cöôùp cuûa, haõm-hieáp, coá taïo tieáng xaáu cho binh-chuûng naøy, ñoàng thôøi gaây kinh-hoaøng cho ñoàng-baøo.

Khoaûng 8 giôø toái, Töôùng Tröôûng goïi TT Thieäu, nhöng khoâng gaëp. Möôøi giôø, TT Thieäu goïi laïi. Töôùng Tröôûng xin TT cho di-taûn baèng ñöôøng bieån. Vöøa khi ñoù, nhôø hai teân noäi-tuyeán nuùp döôùi löôøn


xe Jeep cho toïa-ñoä chính-xaùc, hoûa-tieãn 122 ly töø höôùng Nam-OÂ naõ thaúng vaøo Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi, laøm hö-haïi naëng tröïc-thaêng cuûa Töôùng Buøi-theá-Laân, Tö-Leänh TQLC vaø tröïc-thaêng cuûa Töôùng Ngoâ-quang-Tröôûng.

Töôùng Laâm-quang-Thi vaø Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn duøng tröïc-thaêng cuûa Töôùng Thi bay ra vaø ñaùp treân moät döông-vaän-haïm (LST) luùc 12 giôø ñeâm. Sau ñoù phi-coâng môùi bieát laø hai caùnh quaït treân tröïc-thaêng cuûa Töôùng Thi bò baén luûng hai loã. Töø LST, Töôùng Thi vaø Ñaïi-Taù Sôn ñöôïc moät duyeân-toác-ñónh (PCF) ñöa ñeán Soaùi-haïm Traàn-bình-Troïng HQ 5. Töôùng Tröôûng leo leân moät tröïc-thaêng khaùc, baûo bay veà Quaân-Ñoaøn. Ñeán nôi, khoâng thaáy ai ôû ñoù caû, Töôùng Tröôûng ra leänh bay sang Boä Tö-Leänh TQLC taïi Non-Nöôùc. Taïi ñaây, Töôùng Tröôûng ôû laïi vôùi TQLC. Luùc naøy, Boä Tham-Möu vaø löïc-löôïng Sö-Ñoaøn TQLC coøn nguyeân veïn, döôùi söï chæ-huy cuûa Tö-Leänh-Phoù TQLC, Ñaïi-Taù Nguyeãn-thaønh-Trí.

Phoù Ñeà-Ñoác Thoaïi, Töôùng Laân vaø Ñaïi-Taù Nguyeãn-Theá-L. keït laïi. Sau khi thieâu huûy caùc hoà-sô maät, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi, Töôùng Laân cuøng nhieàu só-quan caùc caáp ñöa Ñaïi-Taù L. vaø caän-veä cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi (ngöôøi naøy bò thöông vì VC phaùo kích) ñi boä ngöôïc leân nuùi Sôn-Chaø, ñeán moät baõi caùt nhoû phía Baéc Sôn-Chaø. Taïi ñaây, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi lieân-laïc truyeàn-tin keâu cöùu töø nöûa ñeâm ñeán 4 giôø saùng, khoâng moät ñôn-vò naøo ñaùp laïi caû.

Ba giôø khuya 28, Thieáu-Taù Hy, Thieáu-Taù Caên vaø Ñaïi-UÙy Sinh tìm caùch ñöa ñoaøn ghe cuûa Duyeân-Ñoaøn 12 chôû ñaày ngöôøi ra bieån, taäp-trung vuøng China Beach. Khi ñoaøn ghe vöøa ra khoûi cöûa Ñaø-Naüng, höôùng veà ñieåm heïn thì VC laïi phaùo kích vaøo Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I. Laàn naøy, baét ñöôïc moät Trung-UÙy VC ñang lieân-laïc voâ-tuyeán, cho toïa-ñoä.

Thieáu-Taù Hy môû maùy lieân-laïc, caùc taàn-soá Haûi-Quaân ñeàu yeân-laëng. Khi môû sang taàn-soá ñaëc-bieät, Thieáu-Taù Hy nghe tieáng Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi keâu cöùu! Thieáu-Taù Hy traû lôøi. Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi cho Thieáu-Taù Hy bieát ñòa-ñieåm cuûa oâng roài chôùp ñeøn, höôùng-daãn ñeå Thieáu-Taù Hy cho ghe vaøo saùt caùc moûm ñaù. Thieáu-Taù Hy laàn löôït keùo Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi, Töôùng Laân, maáy baùc-só quaân-y vaø hai só-quan hoa-tieâu tröïc-thaêng leân ghe. Vì ghe

nhoû, khoâng chôû ñöôïc nhieàu, Thieáu-Taù Hy ruùt ra, ñöa quyù vò ñoù leân moät tuaàn-duyeân-ñónh roài trôû voâ ñoùn caùc vò só-quan cao caáp Haûi-Quaân khaùc.

Cuõng trong ñeâm naøy, HQ 403 ñöôïc leänh vaøo vònh nhoû beân traùi cöûa bieån (gaàn Observatory Light Point) ñeå ñoùn moät ñaïi-taù cuøng binh-só vaø gia-ñình. Vònh raát heïp, soùng lôùn. Tuy bò soùng nhoài, suyùt ñaäp vaøo vaùch ñaù nhieàu laàn nhöng HQ 403 vaãn coá vaøo saùt caùc moûm ñaù, chieáu ñeøn pha vaø baét loa goïi. Khoâng ai traû lôøi.

Raïng ngaøy 29 thaùng 3, sau khi baùo-caùo leân Tö-Leänh Haïm-Ñoäi vieäc khoâng tìm ra vò ñaïi-taù vaø binh-só toái hoâm tröôùc, HQ 403 ñöôïc leänh laån quaån trong soâng Haøn, ñoùn ghe chôû quaân-nhaân vaø ñoàng-baøo ra. Heã ghe caäp gaàn chieán-haïm thì bò soùng ñaùnh aäp voâ thaønh taøu roài vaêng ra xa. Nhaân-vieân HQ 403 tìm moïi phöông-caùch nhöng vaãn khoâng cöùu vôùt ñöôïc ai, keå caû vôï cuûa Haûi-Quaân Trung-UÙy T., moät só-quan cuûa chieán-haïm HQ 403.

HQ 403 laïi ñöôïc leänh uûi baõi trong vònh Lieân-Chieâu ñeå ñoùn caùc ñôn-vò Bieät-Ñoäng-Quaân. HQ 403 chôø maõi vaãn khoâng thaáy ñôn-vò baïn naøo xuaát-hieän.

Trong vònh Ñaø-Naüng, baõi Tieân-Sa, caùc chieán-haïm vaãn thöïc-hieän caùc cuoäc ñoùn nhaän binh-só vaø ñoàng-baøo moät caùch raát khoù-khaên vaø nguy-hieåm. Trong loøng caùc chieán-haïm, maùy truyeàn-tin cuûa Boä-Binh vaát ñaày. Nhieàu nhaân-vieân chieán-haïm baét ñöôïc taàn-soá cuûa VC, hai beân ñaáu khaåu. Beân naøy chöûi theà, ñi thaúng vaøo vaán-ñeà maø beân kia khoâng giaûi-ñaùp ñöôïc. Beân kia noùi theo baøi baûn ñaõ hoïc thuoäc loøng töø thuôû chöa vaøo quaân-tröôøng!

Taïi muõi Tieân-Sa, HQ 802 vaøo gaàn saùt bôø ñeå boác Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi I Duyeân-Phoøng. Xong, HQ 802 ñeán gaàn muõi Isabel (bôø baéc vònh Ñaø-Naüng), len vaøo thaät saùt caùc moûm ñaù ñeå ñoùn Löõ-Ñoaøn 258 vaø Boä Chæ-Huy TQLC. Cuoäc ñoùn quaân naøy töông-ñoái ít toån-thaát vì tinh-thaàn kyû-luaät cuûa TQLC raát cao. Luùc naøy, vì heä-thoáng truyeàn-tin bò khuaáy phaù, Haïm-Töôûng HQ 802, Haûi-Quaân Trung-Taù Vuõ-quoác-Coâng, buoäc phaûi nhaäp vaøo heä-thoáng truyeàn-tin cuûa Boä Chæ-Huy Haïm-Ñoäi Tieàn-Phöông. Trung-Taù Coâng ñöôïc leänh ñöa TQLC veà “Vuøng taäp-trung chieán-haïm” taïi Cuø-lao Chaøm.

Trong khi ñoù, quanh HQ 404, moät tröïc-thaêng löôïn qua löôïn laïi. Ngaïi bò baén, Haïm-Tröôûng ra leänh


keùo coøi nhieäm-sôû taùc-chieán. Sau vaøi voøng bay löôïn, thaáy chieán-haïm baùo ñoäng, nhoùm ngöôøi treân tröïc-thaêng ra daáu chaøo hoûi vaø lieäng xuoáng moät chieác giaøy traän roài bay vaøo bôø. Rôøi tröïc-thaêng, nhoùm ngöôøi aáy bôi ra HQ 404. Sau khi vôùt nhoùm ngöôøi aáy leân, moïi ngöôøi môùi bieát ñoù laø Chuaån-Töôùng Nguyeãn-ñöùc-Khaùnh, Sö-Ñoaøn-Tröôûng Sö-Ñoaøn I Khoâng-Quaân; Ñaïi-Taù Phöôùc, Khoâng-Ñoaøn-Tröôûng Khoâng-Ñoaøn 63; Ñaïi-Taù Vöôïng, Khoâng-Ñoaøn-Tröôûng Khoâng-Ñoaøn Khu-Truïc vaø moät soá só-quan.

Chieàu 29 thaùng 3, Haûi-vaän-haïm Höông-Giang, HQ 404, ñöôïc leänh rôøi baõi Trình-minh-Theá, ñeán caäp caàu Caên-Cöù Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän Ñaø-Naüng (beán Tieân-Sa). Moät soá quaân-nhaân vaø ñoàng-baøo ñaõ leo ñöôïc vaøo chieán-haïm. Sau ñoù HQ 404 laïi ñöôïc leänh ra neo taïi soâng Haøn, chôø leänh. 12 giôø 30 khuya 29, raïng 30 thaùng 3, Haïm-Tröôûng HQ 404, Haûi-Quaân Trung-Taù Nguyeãn-ñaïi-Nhôn, nhaän ñöôïc maät leänh töø Saøi-Goøn: “Chæ-thò HQ 404 ñuùng 4 giôø saùng 30 thaùng 3, vaøo caùch bôø 5 haûi-lyù ñeå ñoùn Trung-Töôùng Ngoâ-quang-Tröôûng!” Ñuùng 4 gìôø saùng, Trung-Taù Nhôn baùo-caùo ñaõ ñeán ñieåm heïn.

Saøi-Goøn chæ-thò HQ 404 thaû troâi leành-beành, chôø leänh tröïc-tieáp töø Toång-Tham-Möu. Ñeán 8 giôø saùng 30 thaùng 3, khoâng thaáy leänh môùi, Trung-Taù Nhôn lieân-laïc Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Saøi-Goøn xin chæ-thò. Ñöôïc traû lôøi: “Cöù leành-beành ôû ñoù, chôø leänh”. 10 giôø, soát ruoät, Haïm-Tröôûng HQ 404 duøng maùy truyeàn-tin PRC 25 lieân-laïc baèng baïch vaên vôùi Tö-Leänh Haïm-Ñoäi. Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn traû lôøi:

- Toâi khoâng coù thaåm-quyeàn gì veà chieán-haïm cuûa anh caû. Anh nhaän leänh thaúng töø Saøi-Goøn. Tuy-nhieân, cho anh hay laø Trung-Töôùng Tröôûng ñang ôû trong bôø, ngay tröôùc maët anh ñoù.

Khuya 30 thaùng 3, maëc duø khoâng coù leänh naøo cho pheùp ngöng thaû troâi leành-beành, Haïm-Tröôûng HQ 404 cuõng cho chieán-haïm vaøo gaàn bôø vôùi muïc-ñích tìm vôùt Töôùng Tröôûng.

Ñeán khoaûng hôn 5 giôø saùng 31 thaùng 3, töø Boä Chæ-Huy TQLC ôû caên-cöù Non-Nöôùc, nhaân-vieân canh phoøng thaáy HQ 404 vaøo, neân trình leân thöôïng-caáp. Bieát laø chieán-haïm vaøo ñoùn, TQLC taän duïng phao, “poncho” vaø taát caû caùc vaät noåi ñeå laøm beø. Töôùng Tröôûng cuøng bôi ra chieán-haïm HQ 404 vôùi nhöõng ngöôøi lính ñaõ töøng soáng cheát vôùi oâng qua nhieàu

chaëng ñöôøng binh nghieäp gay-go. Treân HQ 404 cuõng nhö taïi caên-cöù TQLC ôû

Non-Nöôùc, Boä Tham-Möu TQLC thaûo coâng-ñieän theo chæ-thò cuûa Töôùng Tröôûng ñeå gôûi veà Saøi-Goøn. Naêm giôø chieàu cuøng ngaøy, leänh töø Saøi-Goøn chæ-thò Soaùi-haïm Traàn-bình-Troïng, HQ 5, ñoùn Töôùng Tröôûng töø HQ 404 sang, vì HQ 5 ñaày-ñuû tieän-nghi.

Tuy cuoäc ruùt quaân theâ-thaûm trong vònh Ñaø-Naüng chöa chaám döùt, nhöng HQ 404 vaø HQ 5 vaãn chuaån-bò nghi-leã ñuùng truyeàn-thoáng Haûi-Quaân ñeå ñöa vaø ñoùn Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn I, Trung-Töôùng Ngoâ-quang-Tröôûng.

Haïm-Phoù HQ 5, Haûi-Quaân Thieáu-Taù Hoà-Vaên-Kyø-Töôøng, mang sang HQ 404 maät ñieän cuûa TT Thieäu. Thieáu-Taù Töôøng ñöôïc Haïm-Phoù HQ 404 höôùng-daãn, ñi thaúng xuoáng phoøng nguû ñoaøn-vieân môùi gaëp ñöôïc Töôùng Tröôûng. Trong boä quaân-phuïc Haûi-Quaân maøu xaùm tím khoâng caáp baäc, aùo boû ngoaøi, Töôùng Tröôûng rôøi chieác giöôøng boá treo (giöôøng nguû cuûa ñoaøn-vieân), caàm maät ñieän, xeù ra ñoïc. Ñoïc xong, Töôùng Tröôûng nhìn Thieáu-Taù Töôøng:

- Baùo-caùo vôùi Saøi-Goøn laø toâi xin ñöôïc ôû ñaây vôùi anh em TQLC chöù khoâng ñi ñaâu caû.

Yeâu-caàu cuûa Töôùng Tröôûng ñöôïc Saøi-Goøn chaáp-thuaän.

Caùc chieán-haïm chôû khaúm ngöôøi ñöôïc leänh rôøi vuøng di-chuyeån chaäm ñeå coù theå ñoùn ngöôøi theo ghe ra bieån. Caùc thöông-thuyeàn Myõ, taøu nhoû vaø xaø-lan cuõng rôøi Ñaø-Naüng.

Tuaàn-döông-haïm Ngoâ-Quyeàn HQ 17, sau khi nhaän theâm moät soá TQLC vaø ñoàng-baøo, ñöôïc chæ-thò yeåm-trôï HQ 404, ñöa Töôùng Tröôûng vaø Sö-Ñoaøn TQLC veà Vuøng II. Treân ñöôøng xuoâi Nam, khi qua muõi Sôn-Chaø, HQ 802 tình-côø baét ñöôïc lieân-laïc truyeàn-tin vôùi moät thaønh-phaàn cuûa Boä Chæ-Huy Haønh-Quaân Quaân-Ñoaøn I treân taàn-soá giaûi-toûa. Nhoùm naøy yeâu-caàu Haûi-Quaân cöùu giôùi-chöùc thaåm-quyeàn. Ngaïi laø VC xaâm-nhaäp, khai-thaùc heä-thoáng truyeàn-tin cuûa VNCH, Haïm-Tröôûng HQ 802 trình leân Boä Chæ-Huy Haïm-Ñoäi Tieàn-Phöông. Giôùi chöùc naøy khoâng giaûi-quyeát ñöôïc vaø cho pheùp Haïm-Tröôûng tuøy nghi.

Lôøi keâu cöùu cuûa nhoùm Quaân-Ñoaøn I laïi vang leân. Baáy giôø laïi theâm tieáng keâu:

- Haûi-Quaân ôi! Cöùu Khoâng-Quaân vôùi!Nhoùm thöù hai cho bieát hoï ñang keït taïi maët


Nam baùn-ñaûo Sôn-Chaø. Hoï phoùng hoûa-chaâu ñeå HQ 802 deã nhaän ra vò-trí cuûa hoï. HQ 802 ñoåi höôùng, quay laïi ñoùn nhoùm Khoâng-Quaân. Khi tieán vaøo baùn-ñaûo Sôn-Chaø, Haïm-Tröôûng cho phoùng ñeøn pha leân trôøi ñeå nhoùm Khoâng-Quaân bieát söï hieän-dieän cuûa HQ 802. Vöøa luùc ñoù, treân söôøn ñoài saùt maët bieån, moät ñeøn tröïc-thaêng boãng loùe leân vaø tieáng keâu cöùu cuûa Boä Chæ-Huy Haønh-Quaân Quaân-Ñoaøn I laïi vang leân.

Haûi-Quaân Trung-Taù Vuõ-quoác-Coâng, Haïm-Tröôûng Cô-Xöôûng-Haïm Vónh-Long, HQ 802, ra leänh nhieäm-sôû taùc-chieán, ñoàng thôøi cho haï xuoàng ñoå boä vaøo cöùu caû hai nhoùm. Nhoùm Boä Chæ-Huy Haønh-Quaân Quaân-Ñoaøn I coù Töôùng Nguyeãn-duy-Hinh, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn III Boä-Binh. Quaân cuûa Sö-Ñoaøn III veà ñeán Nam-OÂ thì tan raõ, chæ coøn ñoä moät Löõ-Ñoaøn! Khoaûng 4 giôø saùng, coâng-taùc cöùu ngöôøi môùi xong, HQ 802 tröïc chæ veà Nam. Treân ñöôøng ñi, HQ 802 gaëp laïi ñoaøn taøu cuûa Haûi-Ñoäi I Duyeân-Phoøng vaø moät trong caùc tieåu-ñónh chôû Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi. HQ 802 ñoùn Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi vaø ñoaøn tuøy-tuøng cuûa oâng sang.

Ngaøy 31 thaùng 3, leänh Tröôûng Phoøng 3 Haønh-Quaân di-chuyeån, töø Soaùi-haïm HQ 5, chæ-thò Haûi-Quaân Trung-Taù Leâ-thuaàn-Phong, Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän sang Trôï-chieán-haïm Nguyeãn-ngoïc-Long, HQ 230, ngöôïc trôû laïi ñeå yeåm-trôï Duyeân-Ñoaøn 14 vöøa ôû Hoäi-An ra. Coâng-taùc naøy ñöôïc thöïc-hieän toát ñeïp.

Khi ñoaøn taøu ñeán gaàn Qui-Nhôn, vöøa qua khoûi Cuø-lao Chaøm, Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông, Haûi-Quaân Trung-Taù Leâ-thaønh-U., ñöôïc baùo-caùo laø soùt moät chieác phaø ñaày ngöôøi taïi ñaøi kieåm-baùo 101. Tuaàn-döông-haïm Ngoâ-Quyeàn HQ 17, Tuaàn-duyeân-haïm Chi-Laêng II HQ 08, vaø Hoä-toáng-haïm Ngoïc-Hoài HQ 12, ñöôïc leänh sôùt ngöôøi qua caùc chieán-haïm khaùc roài quay laïi Ñaø-Naüng. Hai trong ba chieán-haïm ñoù ñöôïc chæ-thò quan-saùt vaø yeåm-trôï ñeå chieác thöù ba vaøo ñoùn chieác phaø.

Luùc naøy, ngoaøi ba chieán-haïm vöøa trôû laïi, vònh Ñaø-Naüng vaéng teânh!


Yeåm-trôï-haïm Myõ-Tho HQ 800


uoái thaùng 4 naêm 1975, Saøi-Goøn trong côn hoát-hoaûng. Toång-Thoáng Thieäu töø chöùc, giao quyeàn cho Phoù Toång-Thoáng Traàn-vaên-Höông. Cuï Höông, döôùi nhieàu aùp-löïc, phaûi

nhöôøng quyeàn laïi cho Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh, vôùi hy-voïng coù moät giaûi-phaùp oân-hoøa tröôùc söï tieán quaân oà-aït cuûa Coäng-quaân. Nhöng hy-voïng moãi luùc moãi moûng-manh. Saøi-Goøn khi naøo bò traøn ngaäp? Ngöng chieán ñöôïc chaêng? Chaùnh-phuû lui xuoáng Vuøng IV ñeå deã caàm cöï? Vaø lui binh caùch naøo...? Caùc caâu hoûi cöù ñan quaán vaøo nhau, moãi luùc moãi theâm raéc-roái. Giöõa luùc khoù-khaên aáy, Phoù-Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, sau nhieàu naêm bieät phaùi ñaûm nhieäm caùc traùch-vuï ngoaøi Haûi-Quaân, ñaõ trôû laïi Haûi-Quaân, quaân-chuûng maø oâng ñaõ xuaát thaân vôùi ñaày öu-tö gaén boù. Nhöng chaúng ñöôïc bao laâu, thôøi cuoäc tính baèng ngaøy, vaø quanh Saøi-Goøn, Coäng-quaân ñaõ coù maët. Thuûy-trình huyeát maïch, hôi thôû cuûa Saøi-Goøn trong

Phoûng-vaán Phoù-Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang

Moät Ñôøi quaân-nguõ Vaø CuoäC lui binh Veïn toaøn

Ban Bieân-Taäp 4 thaùng 10 naêm 1999

bao laâu laø con soâng Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp phaûi ñöôïc giöõ vöõng. Vaø ñoù coøn laø con ñöôøng cuoái cuøng cuûa ñoaøn taøu cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa rôøi Saøi-Goøn, ñem theo haàu nhö taát caû chieán-haïm khieån duïng vôùi hôn 27.000 quaân-nhaân vaø ñoàng-baøo. Ra ñi ñuùng luùc, khoâng sôùm, tröôùc khi quaù muoän. Ra ñi nghieâm-tuùc vaø an-toaøn. Ñoù laø cuoäc lui binh ñeïp-ñeõ, ñaày kyû-luaät. Sau 25 naêm, duø coù aùc yù ñeán ñaâu, chöa ai coù theå chæ-trích ñöôïc, neáu khoâng noùi laø ñaày nhöõng lôøi khen ngôïi ngöôøi ñieàu-ñoäng toaøn-theå Haïm-Ñoäi, töø luùc manh-nha keá-hoaïch, cho ñeán khi trao caùc chieán-haïm laïi cho Haûi-Quaân Hoa-Kyø, laø Phoù-Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang. Sau gaàn 25 naêm im tieáng, laàn ñaàu tieân oâng ñaõ daønh cho ngöôøi vieát moät cuoäc maïn-ñaøm gaàn caû moät ngaøy. OÂng ñaõ veà höu, maét yeáu, khoâng ñoïc ñöôïc nhieàu, nhöng trí nhôù coøn toát. Beân ly röôïu chaùt nhö moät thôøi phong-löu ñaày quyeàn uy cuûa moät vò Ñoâ-Ñoác Haûi-Quaân. OÂng chaäm raõi keå veà cuoäc lui binh aáy vaø caû veà cuoäc ñôøi oâng.

C


Ñöôïc hoûi, ai laø ngöôøi coù coâng nhaát trong keá-hoaïch naøy, oâng cöôøi vaø ñaùp:

- Taát caû moïi ngöôøi, nhö anh bieát, söùc maïnh cuûa Haûi-Quaân laø söùc maïnh taäp-theå. Treân con taøu khoâng phaûi moät mình oâng haïm-tröôûng laøm ñöôïc moïi vieäc, maø laø söï hôïp löïc haøi hoøa, kheùo-leùo cuûa taát caû moïi ngöôøi. Taøu taùch beán maø anh thuûy-thuû laøm daây khoâng buoâng daây ñuùng luùc thì con taøu laøm sao ra ñöôïc. Chuyeán ñi noùi treân laø coâng-lao cuûa taát caû anh em Haûi-Quaân thuoäc moïi caáp baäc, vaø cuõng laø truyeàn-thoáng toát ñeïp cuûa Haûi-Quaân mình.

- Moät caùch cuï-theå, ai laø ngöôøi thaûo keá-hoaïch, lo thi-haønh keá-hoaïch?

OÂng ñaùp:-Khi ñaát nöôùc ñaõ ñeán luùc phaûi tính chuyeän

ñi hay ôû, ngöôøi giuùp toâi soaïn thaûo keá-hoaïch laø oâng Chí (Phoù-Ñeà-Ñoác Nguyeãn-höõu-Chí, Tö-Leänh Vuøng III Soâng Ngoøi), oâng Sôn (Nguyeãn-xuaân-Sôn, Ñaïi-Taù Tö-Leänh Haïm-Ñoäi), oâng Kieåm (Ñaïi-Taù Ñoã-Kieåm, Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân), oâng Luaân (Ñaïi-Taù, Chæ-Huy-Tröôûng Tieáp-Vaän) vaø oâng Khueâ (Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, Tham-Möu-Tröôûng Haønh-Quaân Bieån). Ñoù laø luùc söûa-soaïn.

OÂng ngöøng moät chuùt vaø tieáp:- Ñaâu nhö hoâm 26 thaùng 4 naêm 1975, toâi coù

hoïp Boä Tham-Möu laïi, noùi roõ yù-ñònh laø phaûi ra khoûi Saøi-Goøn. Maø ñi laø cuøng ñi taát caû. Ra khoûi Saøi-Goøn, giöõ laáy toaøn-theå löïc-löôïng roài seõ tính sau. Baây giôø caùc taøu beø phaûi laáy ñaày daàu nöôùc, tieáp-lieäu caøng nhieàu caøng toát. OÂng Luaân coù hoûi, theá phieáu phaùt theá naøo. Toâi cöôøi, ñeán giôø naøy maø coøn phieáu gì nöõa. Ai mang ñöôïc bao nhieâu cöù ra söùc maø mang.

- Söï ra ñi cuûa ñoaøn taøu coù tính-caùch chieán-löôïc, vaäy tröôùc khi coù quyeát-ñònh naøy, Ñoâ-Ñoác coù ñöôïc chæ-thò cuûa Toång-Thoáng hay chính-phuû khoâng?

Ñoâ-Ñoác Cang ñaùp:- Giöõa luùc maø tình-hình quaân-söï vaø chính-trò

roái loaïn nhö theá, oâng Döông-vaên-Minh khoâng coù moät quyeát-ñònh gì. Toâi coù gaëp oâng, hoûi, oâng chæ ñaùp: “Tuøy caùc anh...” Vì theá toâi ñaõ chæ-thò baèng mieäng cho Ñaïi-Taù Sôn, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi ñeå saün-saøng ñem Haïm-Ñoäi ra bieån. Vaø moät caùch cuï-theå, toâi ñaõ ñaëc-bieät nhaéc oâng Sôn phaûi daønh hai chieác döông-vaän-haïm vôùi taát caû caùc phöông-tieän truyeàn-

tin vaø tieáp-lieäu, moät chieác daønh cho chính-phuû khi phaûi rôøi Saøi-Goøn baèng ñöôøng thuûy, chieác kia daønh cho Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân. Vôùi loaïi chieán-haïm naøy coù baõi ñaùp cho hai tröïc-thaêng.

- Nhöng roài Toång-Thoáng Minh khoâng söû-duïng.

Ñoâ-Ñoác Cang ñaùp:- Tröôùc khi ñoaøn taøu ra ñi, toâi coù cho Ñoâ-Ñoác

Dieäp-quang-Thuûy, Tham-Möu-Tröôûng leân gaëp oâng Minh. OÂng vaãn khoâng coù quyeát-ñònh naøo khaùc, chæ noùi: “Thoâi caùc anh ñi ñi.”

- Nhö theá Toång-Thoáng Minh muoán rôøi Saøi-Goøn baèng ñöôøng thuûy raát deã-daøng.

Ñoâ-Ñoác Cang tieáp:- Ñuùng theá, ñoù laø moät quyeát-ñònh can ñaûm vaø

ñaày traùch-nhieäm. Ñuùng hay sai laïi laø vaán-ñeà khaùc. - Coøn ôû ngoaøi bieån, ai laø ngöôøi ñaéc-löïc nhaát?Ñoâ-Ñoác Cang laïi cöôøi vaø noùi:- Nhieàu ngöôøi keå coâng mình laém. Sai caû.

Ngöôøi giuùp toâi nhieàu nhaát, ñaéc-löïc nhaát, ngaøy ñeâm lo cho ñoaøn taøu laø oâng Huøng (Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng). Neáu phaûi noùi lôøi caùm ôn, hay töôûng thöôûng thì chæ coù oâng Huøng.

OÂng laïi cöôøi vaø tieáp:- Môùi ñaây coù ngöôøi noùi laø oâng Richard

Armitage lo cho ñoaøn taøu. Sai. OÂng ta chæ laø moät vò só-quan lieân-laïc, giöõa Haûi-Quaân Myõ vaø ñoaøn taøu cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam khoâng hôn khoâng keùm. Khi ñoaøn taøu vaøo haûi-phaän Phi-Luaät-Taân, chaùnh-phuû Phi khoâng cho vaøo, vì ñoaøn taøu coøn treo côø Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Chính toâi ñaõ ñeà-nghò, traû laïi taøu chieán cuûa Myõ cho Myõ, theo tinh-thaàn taøi-lieäu vieän-trôï MAP (Military Aid Program), vì taøu cuûa Myõ giao cho Vieät-Nam Coäng-Hoøa söû-duïng, khi khoâng söû-duïng nöõa thì phaûi trao laïi cho Myõ, vaø ñoaøn taøu vaøo Subic, laø caên-cöù cuûa Myõ, chöù coù vaøo ñaát Phi ñaâu.

Vaãn cöôøi , oâng tieáp: - OÂng Armitage yeâu-caàu ñoaøn taøu ñi thaúng

ñeán Guam. Toâi baûo, khoâng ñöôïc. Gaàn ba möôi ngaøn ngöôøi treân taøu, bao nhieâu vaán-ñeà. Maø duø coù ñi Guam cuõng phaûi vaøo Subic ñeå tieáp-teá ñaõ chöù. Theá laø ñoaøn taøu vaøo Subic, caên-cöù cuûa Myõ, mình giao taøu laïi cho Myõ. Tröôùc ñoù mình ñaõ toå-chöùc laøm leã haï Quoác-kyø Vieät-Nam Coäng-Hoøa raát long troïng


vaø caûm ñoäng.- Khi ñoaøn taøu rôøi khoûi Saøi-Goøn, ñaõ ôû ngoaøi

bieån, maø Toång-Thoáng Döông-vaên-Minh khoâng ñaàu haøng thì sao?

OÂng ñaùp:- Thì ít nhaát ta vaãn giöõ ñöôïc toaøn löïc-löôïng

cuûa Haûi-Quaân mình. Khi aáy, neáu thôøi cuoäc thuaän tieän ta laïi quay trôû laïi, vaøo Caàn-Thô chaúng haïn. Ñoù vaán-ñeà tieáp-lieäu coøn ñaày-ñuû. Daàu nhôùt vaø ñaïn döôïc coøn nhieàu. Nhöng Saøi-Goøn, hoâm ñoù laø ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, ñoaøn taøu phaûi ra caùi ñaõ. Ra tröôùc khi tuïi noù tieán saùt vaøo bôø soâng Soaøi-Raïp, Loøng-Taûo. Nhö chuùng ta thaáy, hoâm sau, 30 thaùng 4 naêm 1975, khi chuùng ta ôû ngoaøi khôi an-toaøn roài, oâng Minh tuyeân-boá ñaàu haøng. Luùc aáy coù moät soá taøu rôøi Saøi-Goøn, moät soá bò baén. Chieác taøu naøo coù oâng nhaø baùo Chu-Töû, bò ñaïi-baùc cuûa xe taêng Vieät-Coäng baén ñoù. Chaäm maáy tieáng laø hoûng heát.

- Coøn Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh?Ñoâ-Ñoác Cang laïi cöôøi vaø noùi:- OÂng Minh lo veà lieân-laïc, neân caùc chieán-haïm

chæ nghe thaáy tieáng oâng aáy. Nhöng treân thöïc-teá, töø luùc taøu ra ñi, cho ñeán khi giao taøu cho Myõ, treân ñöôøng ñi chuùng ta ñeàu tieáp cöùu caùc ghe xuoàng cuûa ñoàng-baøo vöôït bieån, heä-thoáng chæ-huy do toâi ñieàu-khieån vaãn raát nghieâm-chænh. Tuy ñaát nöôùc ñaõ loït vaøo tay Coäng-Saûn, nhöng ñoaøn taøu vaãn coøn tröông côø Vieät-Nam Coäng-Hoøa, vaø phaûi noùi laø treân taát caû caùc chieán-haïm, kyû-luaät vaãn ñöôïc duy-trì, khoâng heà coù söï roái loaïn naøo. Ñoù laø coâng-lao cuûa taát caû moïi ngöôøi, thuoäc moïi caáp baäc. Toâi haõnh-dieän veà tinh-thaàn aáy, vaø caùm ôn taát caû anh em.

Ñöôïc hoûi lyù-do thaønh-laäp Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99 (LLÑN), oâng cöôøi roài thong-thaû ñaùp:

- Töø xöa ñeán nay, trong ngheä-thuaät chieán-tranh, tieán ñaõ khoù, luøi laïi caøng boäi phaàn khoù hôn. Trong luùc lui, löïc-löôïng haäu-veä laø quan-troïng nhaát. Laùt nöõa ñaây, anh tieáp-xuùc vôùi Ñaïi-Taù Doõng, Tö-Leänh Löïc-Löôïng naøy ñeå naém vöõng muïc-ñích veà vieäc thaønh-laäp LLÑN 99, nhaát laø söï höõu-hieäu cuûa noù trong vieäc baûo-veä Saøi-Goøn, nhaát laø thuûy-loä huyeát maïch Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp.

Ñaïi-Taù Doõng:- OÂng giaø (Ñoâ-Ñoác Cang) chæ-thò toâi thaønh-

laäp vaø chæ-huy Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99. Luùc

aáy boán sö-ñoaøn Coäng-quaân ñaõ aøo xuoáng aùp-ñaûo phía Taây-Nam soâng Saøi-Goøn, goàm Sö-Ñoaøn 9 töø Taây-Ninh xuoáng, Sö-Ñoaøn 7 töø Moû-Veït ñaõ traøn qua kinh Ngang, aùp-ñaûo maët Baéc kinh Thuû-Thöøa, Sö-Ñoaøn 5 ñaõ coù maët taïi bôø Taây soâng Vaøm-Coû Taây, vaø Sö-Ñoaøn 8 thì ñaõ ôû phía Nam Ñònh-Töôøng. Caùc sö-ñoaøn aáy coù nhieäm-vuï caét ñöùt cöûa ngoõ yeát-haàu cuûa ta laø soâng Loøng-Taûo vaø soâng Soaøi-Raïp. OÂng giaø nhaéc: “Phaûi giöõ cho chaët. Tuaàn-tieãu ngaøy ñeâm, khoâng cho tuïi noù qua soâng, baèng baát cöù giaù naøo”. Thì mình cöù theá maø laøm, chöù coù bieát laø laøm haäu-veä cho ñoaøn taøu ra ñi ñaâu.

Trôû laïi vôùi vaán-ñeà baûo-veä bôø bieån Vieät-Nam,

chuyeän xaâm-nhaäp, ñöôïc nhaéc laïi veà con taøu cuûa Vieät-Coïâng vaøo Vuõng-Roâ ngaøy 19 thaùng 2 naêm 1965, trong taøi-lieäu cuûa Vieät-Coäng, ñaây laø laàn thöù 23 con taøu naøy ñaõ xaâm-nhaäp vaøo bôø bieån mieàn Nam. Ñieàu quan-troïng laø, ngoaøi vieäc taøu hoï xaâm-nhaäp, hoï coøn coù ñôn-vò beán, boác dôõ haøng, vaø di-chuyeån ñi ngay, coù nghóa laø hoï naém ñöôïc daân, Ñoâ-Ñoác Cang, cöôøi vaø hoûi laïi:

- Anh ñi taøu, caùc anh khaùm xeùt caùc ghe thuyeàn treân bieån, caùc anh khaùm xeùt giaáy tôø cuûa hoï, caùc anh coù bieát giaáy ñoù thaät hay giaû, ngöôøi caáp laø ai.

OÂng nhaáp moät hôùp röôïu vang nhoû, roài tieáp:- Ñoù laø vaán-ñeà. Leõ ra taïi caùc ñôn-vò quanh

bôø bieån, bôø soâng, phaûi do Haûi-Quaân cai quaûn. Ñoù laø vaán-ñeà, vaø ai hoï giao cho mình. Teá-nhò laém. Caùi khoù laø ôû ñoù.

- Roäng hôn nöõa, ñöôïc hoûi taïi sao mieàn Nam maát veà tay Coäng-Saûn?

OÂng ñaùp:- Tröôùc heát, ta khoâng naém ñöôïc tieáp-vaän.

Myõ hoï naém, khi hoï buoâng laø ta nguy. Hôn nöõa ta khoâng coù chieán-löôïc laâu daøi, caùc chaùnh-phuû thay nhau nhö côm böõa, nhaát laø sau vuï Ñeä I Coäng-Hoøa bò laät ñoå. Cuoäc chieán cuûa chuùng ta laïi chæ laø töï-veä. Coäng-Saûn noù taán-coâng ñôn-vò mình, mình giöõ ñöôïc keå laø ñaõ thaéng, thì caùi thua ñaõ coù töø caên-baûn.

Roài oâng laïi hoûi ngöôïc laïi ngöôøi vieát: - Chuùng ta nhö anh vôùi toâi, ñeàu yeâu nöôùc caû.


Ta ñaâu coù öa gì thaèng Taây. Taïi sao ta laïi chieán-ñaáu beân caïnh Taây ñaùnh Vieät-Minh?

Ngöôøi vieát ngoài im, oâng tieáp:- Taøu hay Taây ñeàu laø ngöôøi ngoaøi, laâu hay

mau, nhö thöù beänh ngoaøi da, töø töø ta seõ tìm caùch tröø ñi ñöôïc. Coøn caùi anh Coäng-Saûn, laïi laø thöù Coäng-Saûn Vieät-Nam, ñoù laø moät thöù beänh töø trong maùu, phaûi lo chöõa tröôùc. Beänh Coäng-Saûn noù thaám vaøo maùu, nguy-hieåm laém. Ñoù laø caùi lyù maø ta ôû beân caïnh Taây ñaùnh Coäng-Saûn.

Vaãn ly röôïu nho treân tay, oâng tieáp:- Toâi sinh naêm 1926 taïi Gia-Ñònh. Luùc môùi

lôùn, toâi raát gheùt Taây. Toâi ñaõ ñònh ra böng theo khaùng-chieán roài ñoù chöù. Nhìn thaèng Taây nghinh-ngang treân ñaát nöôùc mình, toâi böïc laém. Giöõa luùc aáy toâi coù hai oâng caäu, laø hai vò linh-muïc, ñi theo khaùng-chieán, bò Taây baét, nhoát ôû boùt Catinat. Sau ñöôïc thaû ra, gaëp toâi, toâi toû yù muoán ra böng, hai oâng caäu toâi giaän laém, maéng raèng, “maày coù ngu khoâng. Ra ñoù ai tin maày, maày bò lôïi-duïng roài maát xaùc thoâi...” Roài thôøi cuoäc ñöa ñaåy, toâi ñaõ laø só-quan haøng-haûi, luùc thaønh-laäp Haûi-Quaân, toâi vaøo Haûi-Quaân. Baûn thaân toâi, toâi khoâng öa neáp soáng Quaân-Ñoäi. Nhöng baø cuï thaân sinh toâi laïi khaùc, cuï noùi, “ñaõ laø quaân-nhaân con khoâng ñöôïc heøn. Cheát thì cheát, khoâng bao giôø haøng caû. Con cheát ôû ñaâu maù ñeán ñoù laáy xaùc con veà. Khoâng bao giôø heøn-nhaùt haøng giaëc.”

Vaãn cöôøi, oâng tieáp: - Neáu toâi coøn laøm Tö-Leänh Bieät-Khu Thuû-Ñoâ,

coù leõ toâi seõ ôû laïi choáng tuïi noù cho tôùi cheát.Ngöôøi vieát baøng-hoaøng nhö vöøa nghe qua

caâu chuyeän cuõ trong Coå-Hoïc Tinh-Hoa. Ñôïi cho söï baøng-hoaøng laéng laïi, moät caâu hoûi khaùc ñöôïc neâu leân laø:

- Vôùi tö-caùch laø moät vò só-quan caáp Ñoâ-Ñoác, trong nhöõng ngaøy ñaàu taïi Myõ, Ñoâ-Ñoác coù gaëp nhöõng khoù-khaên, nhöõng phieàn-luïy gì khoâng?

OÂng dô tay nhö caûn caâu toâi noùi vaø traû lôøi ngay: - Baûo raèng cöïc ö? Luùc ôû beân nhaø ñi haønh-

quaân nguy-hieåm, ñoùi khaùt, thieáu-thoán bao nhieâu. Giôø ñi laøm, cuõng chæ vöøa söùc, vaø ñaày-ñuû phöông-tieän an-toaøn, vöøa saün coù thuoác men khi ñau yeáu, coù gì laø khoå. Baûo laø nhuïc ö? Neáu ôû laïi beân nhaø, döôùi söï haønh-haï cuûa Vieät-Coäng, caùi naøo nhuïc hôn?

Noùi veà nhöõng vui, buoàn trong ñôøi quaân-nguõ, oâng chaäm raõi:

- Caùi vui vaø caùi buoàn ñi ñoâi vôùi nhau. Luùc môùi ra tröôøng, oâng Chôn (Ñoâ-Ñoác Traàn-vaên-Chôn) ñoåi xuoáng chieác LCM, toâi ñoåi xuoáng hai chieác LCVP, vaø naèm chung vôùi anh em ñoaøn-vieân. Naêm caùi giöôøng vaûi thaùo ra. Lau saøn goã cho saïch, thaày troø naèm chung beân nhau. Anh em vui buoàn coù nhau. Khi ñeo tôùi lon Thieáu-Taù roài, xa lính. Coâng vieäc luùc naøy chæ coøn coù caùi baøn vaø caùi gheá, maát vui.

OÂng laïi nhaáp moät hôùp röôïu nhoû vaø tieáp:- Naêm 58, ôû Traø-Vinh, luùc thaønh-laäp Giang-

Ñoaøn 23 Xung-Phong, sinh-hoaït vôùi anh em ñoaøn-vieân, toâi coøn nhôù anh Laïc, Haï-Só Cô-Khí. Anh Laïc coù moät coâ boà baùn döøa töôi ôû beân kia soâng. Moãi buoåi tröa anh ta loäi qua beân kia soâng taùn coâ boà, khi veà laïi mang cho toâi moät traùi döøa töôi. Deã thöông laém. Roài ñi haønh-quaân taïi Sa-Ñeùc, anh ta cheát. Bò mìn.

Noùi tôùi ñoù neùt maët oâng ñoåi khaùc, chìm laéng, baâng-khuaâng.

Suoát böõa, oâng haàu nhö chaúng aên bao nhieâu chæ nhaám nhaáp ly röôïu chaùt. Gioïng noùi oâng nhö moãi luùc moãi theâm höng phaán vaø thaáp-thoaùng söï boài-hoài. OÂng noùi:

- Lính traùng löông laäu ñaâu coù bao nhieâu maø moãi laàn vi-phaïm kyû-luaät bò tröø löông, ghi ñieåm roài laøm sao leân lon. Do ñoù, thaáy toâi chæ nhoát maø khoâng ghi vaøo quaân-baï. Ñöùa naøo naëng laém, toâi ñöa ra hoûi: “Thay vì 8 ngaøy tuø, giôø maày chòu taùm heøo ñöôïc khoâng?” Lính traùng nhö hieåu ñöôïc loøng toâi, neân bò ñaùnh maø vaãn vui.

Hôùp moät hôùp röôïu nöõa, ñònh noùi thì phu-nhaân cuûa oâng, toùc ñaõ baïc, veû maët thaät phuùc-haäu, nhaéc:

- OÂng aên ñi chôù.Roài baø quay sang noùi vôùi chuùng toâi:- Hoâm nay oâng aáy vui laém ñaáy. Ít khi oâng noùi

nhieàu theá.Ñoâ-Ñoác Cang laïi tieáp:- Luùc aáy, nhaèm naêm ñaàu thaønh-laäp Haûi-

Quaân aáy maø, quanh toâi nhieàu anh em ñoaøn-vieân laø ngöôøi Baéc. Vui laém. Coù laàn ñi haønh-quaân taïi Ñoàng-Thaùp-Möôøi, taøu vöøa nhoâ ra khoûi ñaàu con kinh, anh ñoaøn-vieân goác Baéc-Kyø keâu leân: “UÙi chaøo”. Toâi hoûi: “Gì theá chuù?”. Anh ta chæ ra caùnh ñoàng tröôùc maët vaø noùi: “Meânh-moâng nhö beå.”


Cuoäc maïn-ñaøm tôùi ñaây coi nhö taïm ñuû. Ñaõ 4 giôø 30 chieàu. Chuùng toâi goàm anh Traàn-chaán-Haûi, Toång-Hoäi-Tröôûng Haûi-Quaân vaø anh Thaân, moät cöïu ñoaøn-vieân thaâm-nieân Haûi-Quaân, ñònh caùo töø ra veà. OÂng nghieâm maët vaø noùi:

- Töø saùng ñeán giôø, toâi traû lôøi cuoäc phoûng-vaán cuûa caùc oâng nhaø baùo. Baây giôø laø leänh. Caùc anh haõy ôû laïi aên böõa côm nöõa, roài muoán hoûi theâm caùi gì cöù hoûi?

Caùc vò phu-nhaân cuûa Ñoâ-Ñoác Cang vaø Ñaïi-Taù Doõng cuõng huøa theo “ Ñaây laø ñaát nuùi, coù ai theøm ôû laïi chôi ñaâu” neân chuùng toâi ñaønh phaûi ngoài laïi, aên moät böõa côm chieàu nöõa. Trong khi chôø côm, cuoäc maïn-ñaøm moãi luùc moãi theâm vui, ñaày thaân-maät. Ñaïi-Taù Doõng, chuû nhaø, nhöôùng maét nhaéc toâi.

- Hoûi ñaïi ñi, hoûi gì cöù hoûi.Ñoâ-Ñoác Cang, vaãn xoay xoay ly röôïu vang

tröôùc maët, lieân-tuïc keå theâm veà nhöõng phieàn-luïy, nhöõng hieåu laàm giöõa anh em Haûi-Quaân vôùi nhau, oâng cöôøi luoân mieäng vaø noùi:

- Toâi ñaõ ngoaøi 70 roài. Tuïi treû cuõng ñaõ hoïc haønh xong, coâng vieäc eâm-aû. Toâi ñaõ laøm xong vieäc ñôøi. Toâi chæ coøn chôø hai vieäc: vaøo nhaø thöông vaø theo veà vôùi Chuùa.

Chuùng toâi ngoài nghe boãng thaáy quanh-quaát ñaâu ñaây nhö moät lôøi töø-giaõ. Ñoâ-Ñoác Cang tieáp:

- Nghó laïi chuyeän ñôøi thaät nhö maët trôøi chieàu. Toâi khoâng giaän ai. Toâi coøn möøng laø ñaõ coù nhöõng quyeát-ñònh ñuùng luùc, traùnh nhöõng ñieàu ñaùng tieác.

OÂng tieáp-tuïc noùi, nhöng laïi daën:- Thoâi, vieát laïi caùc phaàn treân thoâi nheù. Phaàn

vöøa noùi, ñeå ñeán khi toâi veà vôùi Chuùa, luùc aáy caùc anh coù muoán vieát thì vieát.

Côm toái xong, trôøi ñaõ toái. Khí nuùi ñaõ coù phaàn hôi se laïnh. OÂng baø Ñoâ-Ñoác Cang vaø oâng baø Ñaïi-Taù Doõng ñeàu ra ngoaøi cöûa baét tay töø-giaõ chuùng toâi. OÂng Doõng noùi:

- Ñaát nuùi, maáy khi coù khaùch vui nhö hoâm nay.

Xe chuyeån baùnh. Qua kính xe, toâi thaáy Ñoâ-Ñoác

Cang ñoäi caùi noùn ñi bieån do anh Haûi taëng. Khuoân maët oâng chìm vaøo boùng toái, chæ thaáy caùi huy-hieäu treân noùn saùng loaùng hieän roõ caùi neo naèm giöõa hai haøng laù luùa vaøng töôi.



rong baøi phoûng-vaán Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, chuùng ta ñaõ thaáy ñöôïc söï kheùo-leùo trong vieäc ñem ñoaøn taøu ra khôi. Qua ñoù Ñoâ-Ñoác Cang ñaõ nhaéc ñeán vai troø quan-troïng cuûa löïc-löôïng

haäu-bò, ñeå ngaên böôùc tieán cuûa ñòch vaø giöõ an-ninh thuûy-trình. Ñoù laø nhieäm-vuï cuûa Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, do Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Leâ-höõu-Doõng laøm Tö-Leänh. Ñeå coù moät caùi nhìn chính-xaùc veà löïc-löôïng naøy, chuùng toâi ñaõ tìm gaëp Ñaïi-Taù Doõng, hieän cö-nguï taïi Bakersfield, California. Qua nhöõng laàn troø chuyeän maët ñoái maët, qua ñieän-thoaïi, thö tín, ñieän-thö, coäng vôùi nhöõng thaêm hoûi, ñoái-chöùng vaø caû raát nhieàu taøi-lieäu cuûa ñoái phöông, chuùng toâi coâ ñoïng vaø thöïc-hieän baøi vieát naøy.

löïC-löôïng ÑaëC-nhieäM 99 Vaø traän hoûa-Coâng treân soâng VaøM-Coû

Ban Bieân-Taäp

Ñöôïc hoûi veà söï thaønh-laäp löïïc-löôïng naøy, caùc ñôn-vò tröïc thuoäc, nhieäm-vuï vaø vuøng hoaït-ñoäng. Ñaïi-Taù Doõng ñaõ traû lôøi:

“...Luùc aáy toâi ñang laøm Tö-Leänh-Phoù Löïc-Löôïng Tuaàn-Thaùm, phuï-taù cho Ñoâ-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù thì ñöôïc Ñoâ-Ñoác Cang goïi veà thaønh-laäp Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99. Ñoù laø ngaøy 8 thaùng 4 naêm 75. Trong khaån-caáp, caùc ñôn-vò sau ñaây ñaõ ñöôïc laáy veà, goàm Giang-Ñoaøn 42 Ngaên-Chaën, Giang-Ñoaøn 59 Tuaàn-Thaùm, Ñaïi-Ñoäi Haûi-Kích, Ñòa-Phöông-Quaân, moät soá giang-ñónh laáy ra töø nhöõng Giang-Ñoaøn Thuûy-Boä, Ngaên-Chaën vaø Xung-Phong. Keå caû 6 chieác LCM 8 cuûa caùc Caên-Cöù Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän. Maáy chieác chieán-ñónh Zippo phun löûa nöõa... Noùi chung, ñaây laø moät ñaïi ñôn-vò goàm raát nhieàu loaïi taøu beø, taát caû laø 62 chieán-ñónh luùc khôûi ñaàu, moät muõi xung-kích maïnh-meõ nhaát cuûa Haûi-Quaân Mieàn Nam luùc baáy giôø. Sau ñoù tuøy theo nhu-caàu cuûa chieán-tröôøng, seõ coù theâm nhöõng

T


ñôn-vò khaùc gia-nhaäp Löïc-Löôïng. Veà nhieäm-vuï, do khaåu-leänh maø toâi nhaän tröïc-tieáp töø Ñoâ-Ñoác Cang, Tö-Leänh Haûi-Quaân, thì Löïc-Löôïng 99 goàm nhöõng troïng traùch sau ñaây: thöù nhaát, Löïc-Löôïng seõ laø ñôn-vò haäu-veä naëng ñeå baûo-veä Chính-Phuû ruùt veà mieàn Taây, khi tình-theá xaáu; thöù hai laø baûo-veä an-ninh thuûy-trình soâng Soaøi-Raïp vaø soâng Loøng-Taûo neáu Haïm-Ñoäi phaûi rôøi Saøi-Goøn ra bieån; vaø thöù ba laø baûo-veä Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, neáu coù ñaûo chaùnh xaûy ra. Do ñoù vuøng hoaït-ñoäng cuûa Löïc-Löôïng khoâng nhaát ñònh.”

Moät caùch toång-quaùt, haàu nhö ai ñaõ coù chuùt quan-taâm ñeán thôøi cuoäc, ñeàu bieát raèng ngaøy 20 thaùng 4, maët traän Xuaân-Loäc vôõ, Saøi-Goøn ñaõ thöïc söï bò ñe-doïa. Vôùi nhieäm-vuï ñöôïc noùi roõ ôû treân, moät caùch cuï-theå, Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, ñaõ hoaït-ñoäng nhö theá naøo, ñaõ coù nhöõng ñuïng ñoä naøo ñaùng keå. Tröôùc thaéc-maéc aáy, Ñaïi-Taù Doõng thong-thaû ñaùp:

- “Saøi-Goøn keå töø ngaøy ñoù, quaû laø nhöõng ngaøy haáp-hoái. Trong nhieäm-vuï cuûa toâi, cuûa Löïc-Löôïng 99, chuùng toâi phoái-hôïp vôùi caùc ñôn-vò baïn ñeå ngaên chaën böôùc tieán cuûa ñòch ôû maët Taây-Nam Saøi-Goøn. Cuï theå laø baèng moïi giaù phaûi chaën ñöùng böôùc tieán cuûa caùc Coâng-Tröôøng 9, Coâng-Tröôøng 7, Coâng-Tröôøng 5, Ñoaøn 232 cuøng vôùi Tieåu-Ñoaøn Nhaùi cuûa ñòch töø caùc ngaû bieân-giôùi Mieân traøn xuoáng. Trôû-ngaïi cuûa nhöõng caùnh quaân naøy laø hai con soâng Vaøm-Coû Ñoâng, Vaøm-Coû Taây. Muïc-ñích cuûa chuùng goàm hai böôùc. Thöù nhaát laø caét ñöùt Quoác-Loä 4, ñeå Saøi-Goøn vaø mieàn Luïc-Tænh, Quaân-Ñoaøn 4 khoâng theå cöùu öùng ñöôïc cho nhau. Nhö chuùng ta döï truø, khi Quoác-Loä 4 bò caét, chuùng ta muoán dôøi Chính-Phuû veà Mieàn Taây, seõ voâ cuøng khoù-khaên. Böôùc thöù hai, neáu chuùng vöôït qua vaø khoáng-cheá ñöôïc hai con soâng Vaøm-Coû, thì coi nhö Saøi-Goøn ñaõ bò bao vaây boán maët. Chuùng seõ khoùa chaët thuûy-trình huyeát maïch laø soâng Loøng-Taûo vaø soâng Soaøi-Raïp. Cöûa ngoõ yeát-haàu noái Saøi-Goøn vôùi cöûa bieån khi aáy seõ bò bít kín. Ña-soá taøu beø cuûa Haûi-Quaân nhö nhöõng con caù kình maéc caïn, ta seõ voâ phöông xoay trôû. Nhöng vôùi söï hieän-dieän cuûa Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, yù ñoà treân cuûa ñòch ñaõ thaát-baïi.”

(Sau naøy trong cuoán Toång-Haønh-Dinh trong Muøa Xuaân Toaøn Thaéng, chính Voõ-nguyeân-Giaùp cuõng ñaõ xaùc-nhaän söï thaát-baïi naøy, nguyeân-vaên nôi

trang 317 nhö sau: “Ñaëc-bieät ôû phía Taây-Nam Saøi-Goøn, nôi coù ñòa hình sình laày, troáng traûi, boä ñoäi vaø nhaân daân ñaõ phaûi vöôït qua muoân vaøn khoù-khaên, ñaùnh thoâng haønh-lang Taây-Ninh – Kieán Töôøng, laøm chuû moät phaàn soâng Vaøm-Coû Taây, môû ra moät vuøng giaûi-phoùng, loùt saün löông-thöïc, ñaïn döôïc, taïo theá thuaän-lôïi cho moät boä phaän Ñoaøn 232 tieán coâng vaøo Saøi-Goøn. ÔÛ höôùng Taây-Nam, Boä Tö-Leänh quyeát-ñònh tieán coâng vaøo thò-traán Thuû-Thöøa vaø thò-xaõ Taân-An, khoâng ñaùnh chieám Moäc-Hoùa nhö trong keá-hoaïch cuõ. Traän ñaùnh khoâng thaønh-coâng vì quaân ñòch ñaõ phoøng bò saün.” Giaùp ñaõ khoâng noùi roõ nhöõng “muoân vaøn khoù-khaên”, “ñòch ñaõ phoøng bò saün”... laø nhöõng khoù-khaên naøo, phoøng bò nhö theá naøo, söùc ñeà khaùng töø ñaâu tôùi vaø boä ñoäi cuûa Giaùp ñaõ coù nhöõng thieät haïi gì.)

Ñeå chöùng-minh söï hieäu-quaû treân, moät soá nhöõng traän chieán aùc-lieät trong vuøng traùch-nhieäm, ñaõ ñöôïc Ñaïi-Taù Doõng nhôù laïi nhö sau:

“Saùng ngaøy 16 thaùng 4, khi ñoaøn chieán-ñónh cuûa Löïc-Löôïng treân ñöôøng giaûi-toûa aùp-löïc ñòch treân kinh Thuû-Thöøa, chuùng toâi thaáy ôû phía beân kia bôø raïch Caàn-Ñoát, coù raát ñoâng ngöôøi ñang taém. Laáy oáng nhoøm quan-saùt, môùi hay ñoù laø moät ñôn-vò ñòch. Toâi cho leänh ñoaøn taøu uûi thaúng sang, taán-coâng. Chuùng chaáp-nhaän giao-chieán, khoâng chaïy. Hai beân caùch nhau raát gaàn, treân döôùi 10 thöôùc maø thoâi. Söùc phaûn coâng cuûa chuùng cuõng döõ-doäi, goàm nhieàu loaïi suùng lôùn raát aùc-lieät, nhö 82 ly khoâng giöït, 12 ly 8. Phía caùc chieán-ñónh cuûa chuùng ta ñöôïc moät phen ñaùp öùng ngon laønh. Toâi coøn nhôù anh Ñöùc, moät Thuûy-Thuû, bò thöông ôû maët vaø ôû ñaàu, maùu tuoân xoái-xaû, nhöng anh Ñöùc chæ laáy tay vuoát maùu treân maët, ñöùng thaúng treân noùc chieán-ñónh, oâm khaåu MK19 naõ thaúng vaøo ñoái phöông. Traän chieán keùo daøi suoát ngaøy. Phía ta coù caùc ñôn-vò Boä-Binh vaø Ñòa-Phöông-Quaân ñeán tieáp öùng. Tôùi 5 giôø chieàu ñòch ruùt. Trong traän naøy phía chuùng ta thieät haïi nheï. Phía ñòch thieät haïi khoâng döôùi moät tieåu-ñoaøn. Vuõ-khí ta thu ñöôïc goàm 4 khaåu 82 ly, 2 khaåu 12 ly 8, 12 khaåu B40, vaø raát nhieàu suùng AK vaø suùng tröôøng Nga.”

Vaãn theo lôøi keå cuûa Ñaïi-Taù Doõng:“... Keå cuõng thaät gheâ-gôùm. Vaãn taïi Caàn-Ñoát,

hoâm tröôùc chuùng ta giaûi-toûa, hoâm sau ñòch laïi keùo


tôùi, ñoâng hôn. Caùc chieán-ñónh cuûa ta ñuïng ñòch lieân-tuïc. Toâi coøn nhôù moät chieác monitor cuûa Giang-Ñoaøn 42 Ngaên-Chaën bò truùng 82 ly khoâng giaät tröïc xaï, khieán 3 nhaân-vieân vaø Thieáu-Taù Phaïm-ngoïc-Loâ, khoùa 12, chæ-huy-tröôûng, bò thöông. Maùu ñaày maët, nhöng taát caû vaãn ôû trong caùc oå suùng, tieáp-tuïc baén. Cöù nhö theá, ta vaø ñòch giaèng co, “gaëp nhau” ñeàu ñeàu. Trong khi ñoù phaùo 122 ly cuûa ñòch haøng ngaøy caâu haøng traêm traùi vaøo Long-An, gaây raát nhieàu ñoå naùt, thöông vong cho daân-chuùng. Ñaïn rôi caû vaøo nhaø thöông, khieán nhöõng ngöôøi ñaõ bò thöông laïi bò thöông laàn nöõa. Thaân-nhaân cuûa hoï voäi taûn thöông khoûi nhaø thöông. Sö-Ñoaøn 22 Boä-Binh, töø mieàn Trung di-taûn veà, ñang ñöôïc taùi trang-bò, döôùi söï chæ-huy cuûa Töôùng Phan-ñình-Nieäm, ñem moät trung-ñoaøn ra giaûi-toûa aùp-löïc ñòch taïi caàu Long-An, nhöng aùp-löïc ñòch vaãn raát naëng-neà. Ta vaø ñòch giaèng co nhau, nhöng caàu Long-An vaãn khoâng bò phaù, giao-thoâng treân Quoác-Loä 4 nhieàu luùc khoù-khaên, nhöng khoâng heà bò caét, vì ñöôïc ngöôøi nhaùi cuûa ta ngaøy ñeâm taän-tình baûo-veä. Nhöõng phen Nhaùi ta vaø Nhaùi ñòch quaàn nhau ôû chaân caàu Long-An ñaày cam go, hoài-hoäp. Roài lôïi-duïng ñeâm toái, Nhaùi cuûa chuùng loäi ra giöõa soâng, leo leân caùc chieán-ñónh cuûa Ngöôøi Nhaùi ta. Nhöng chuùng ta ñaõ phaùt-giaùc kòp thôøi, taát caû Nhaùi cuûa ñòch ñeàu bò Nhaùi cuûa ta haï saùt khi vöøa xuaát-hieän beân maïn chieán-ñónh, chìm maát xaùc döôùi loøng soâng. Cuõng vì theá caùc chieán-ñónh khoâng bao giôø ñöôïc neo nguû, phaûi luoân luoân di-ñoäng vaø duøng löïu-ñaïn neùm quanh taøu. Nhieàu chi-tieát raát khieáp-ñaûm trong vieäc choáng laïi ngöôøi nhaùi ñòch, noùi ra khoâng heát. Moät thuûy-thuû ñöùng gaùc treân noùc chieán-ñónh boãng thaáy maët nöôùc khua ñoäng, roài moät caùi ñaàu loù leân, moät caùnh tay baùm vaøo maïn chieán-ñónh, raát nhanh nhö moät phaûn-xaï, moät traùi löïu-ñaïn ñöôïc quaêng xuoáng nöôùc, noå uïc, tung moät quaàng nöôùc lôùn ñoû thaãm nhöõng maùu. Teân nhaùi ñòch buoâng tay, chìm. Maët nöôùc laïi löõng-lôø troâi nhö khoâng coù gì xaûy ra. Ñeâm cuõng nhö ngaøy, coù theå noùi söï nguy-hieåm coù maët ôû saùt beân mình.”

Baèng moät gioïng nöûa ñuøa côït, nöûa thaéc-maéc, oâng noùi:

“Khoâng bieát tuïi noù töôûng taøu mình baèng giaáy boài, lính cuûa mình laø lính goã chaéc. Heát nhaùi

cuûa tuïi noù bôi ra, laïi coù caû nhöõng ghe goã, chôû lính, cuõng cöù nhaøo ra, moät luùc maáy chieác. Chuùng duøng ñuû loaïi suùng baén vaøo caùc chieán-ñónh cuûa ta. Ñaïn suùng nhoû baén vaøo thaønh chieán-ñónh raøo raøo nhö möa. Chuùng ta phaûn phaùo baèng suùng thöôøng khoâng xueå. Caùc ghe chôû ñaày lính cuûa ñòch laïi tieáp-tuïc tuùa ra. May maø hai chieác Zippo vöøa naïp ñaày nhieân-lieäu, loaïi xaêng ñaëc duøng cho bom Napalm, ñaõ saün-saøng. Hai chieác Zippo, döôùi söï baûo-veä cuûa caùc chieán-ñónh khaùc, tieán saùt vaøo bôø, löôõi löûa phun ra daøi caû traêm thöôùc. Trong nhaùy maét caû moät vuøng bôø caây xanh töø goác tôùi ngoïn chaùy röïc, gaãy ñoå, löûa khoùi boác cao, kheùt leït. Töøng lôùp ngöôøi ôû saùt bôø soâng ngaõ ra, traøn xuoáng maët nöôùc. Caùc ñôït xung-phong daïi-doät cuûa ñòch khöïng laïi, phoøng tuyeán ñòch roái loaïn. Nhöng quaân treân bôø cuûa ñòch ngöôøi ôû ñaâu vaãn ñen ñaëc, keâu theùt chaïy taùn loaïn, ñaëc nghòt. Phoøng tuyeán cuûa chuùng vôõ. OÂng Tænh-Tröôûng Traàn-vónh-Huyeán chöùng-kieán caûnh naøy, hai maét trôïn tröøng kinh-khieáp. Ta khoâng ñuû quaân ñeå leân bôø thu chieán-lôïi-phaåm. Nhöng thieät haïi cuûa chuùng khoâng döôùi moät tieåu-ñoaøn. Sau traän “hoûa-coâng” naøy, maët traän hai con soâng Vaøm-Coû trôû neân yeân-tónh. Coù leõ nhôø theá chuùng ñaõ khoâng theå naøo vöôït qua hai con soâng Vaøm-Coû, ñeå aùp-ñaûo Saøi-Goøn. Nhìn maáy chieác ghe chaùy xaùm, troâi leânh-ñeânh, ñuùng laø nhöõng chieác thuyeàn ma, loøng mình vöøa giaän, vöøa thöông, vöøa huù-vía ...”

Lau moà hoâi vaø thôû moät hôi daøi, Ñaïi-Taù Doõng laïi tieáp:

“Maáy ngaøy sau, maët soâng coù nhöõng xaùc ngöôøi troâi ñen ñaëc. Muøi töû-khí bay noàng-naëc. Nghó laïi cuoäc chieán thaät ñau loøng ...”

Vaãn lôøi cuûa Ñaïi-Taù Doõng:“Ñoù laø moät trong nhöõng cuoäc tao-ngoä-chieán,

maø sau naøy ñoïc taøi-lieäu cuûa hoï toâi môùi bieát. Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99 ñaõ caûn ñöôøng tieán cuûa Ñoaøn 232, töông ñöông vôùi moät Quaân-Ñoaøn, do töôùng Leâ-ñöùc-Anh chæ-huy, naèm eùm quaân baát-ñoäng ôû ngaõ ba soâng Vaøm-Coû, ñôïi saün khi coù theå laø vöôït soâng, tieán vaøo Saøi-Goøn. Taïi ñoù, Löïc-Löôïng 99 luùc naøo cuõng coù saùu chieán-ñónh hieän-dieän. Vaäy maø chuùng nín khe, suoát möôøi maáy ngaøy khoâng moät tieáng suùng baén ra. Baây giôø cuoäc chieán ñaõ taøn. Moïi vieäc ñaõ nhaït-nhoøa nhö khoâng coù thöïc. Nhöng giaû-thöû


Coäng Quaân khoâng bò caûn ñöôøng, chuùng qua ñöôïc soâng Vaøm-Coû, naèm saün ôû hai beân soâng Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp, khi ñoaøn taøu, thuyeàn trong ñeâm 29 raïng 30 thaùng 4, chôû ñaày quaân, daân, ñaøn baø vaø con treû tuùa ra bieån, nhöõng ñieàu gì ñaõ phaûi xaûy ra. Vôùi hoûa-löïc cuûa maáy sö-ñoaøn ñòch treân bôø vaø haøng maáy traêm coã haûi-phaùo treân caùc chieán-haïm cuøng thi nhau nhaû ñaïn, hai con soâng Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp chaéc-chaén seõ laø hai con soâng kinh-hoaøng ngaäp maùu, seõ taøn-khoác vaø ruøng-rôïn nhieàu laàn hôn Ñaïi Loä Kinh-Hoaøng trong Muøa Heø Ñoû Löûa, 1972”.

(Ngöôøi vieát thoaùt khoûi Saøi-Goøn treân Döông-vaän-haïm Thò-Naïi, HQ 502, moät con taøu hö hoûng, chæ coøn moät maùy, do HQ Trung-Taù Nguyeãn-vaên-Taùnh laøm haïm-tröôûng. Treân taøu chôû theo treân 5000 ngöôøi. Trong ñoù coù vôï vaø 4 con cuûa Ñaïi-Taù Doõng thoaùt ñi vaøo phuùt choùt cuøng vôùi gia-ñình Trung-Taù Toøng, maø Ñaïi-Taù Doõng khoâng hay. Ñaïi-Taù Doõng nhieàu ngaøy sau môùi gaëp laïi gia-ñình taïi khu Leàu Vaûi, Orote Point, ôû Guam. Khi Coäng-Saûn ñaõ vaøo Dinh Ñoäc-Laäp, oâng Minh ñaõ tuyeân-boá ñaàu haøng, con taøu HQ 502 cheát maùy, vaãn chöa ra khoûi cöûa soâng Soaøi-Raïp, vaø vaãn tieáp-tuïc vôùt theâm ngöôøi töø caùc ghe daân taùp vaøo taøu. Coù nghóa laø cho ñeán tröa ngaøy 30 thaùng 4, ñòch chöa hieän-dieän treân khuùc soâng naøy, soâng Soaøi-Raïp vaãn coøn an-ninh. Ñöôïc nhö theá taát-nhieân khoâng phaûi laø moät söï tình-côø. Ñoù laø coâng-lao to lôùn cuï-theå cuûa ñôn-vò haäu-bò, Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, vaø do söï kheùo-leùo döï truø cuûa Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Tö-Leänh Haûi-Quaân, Boä Tham-Möu vaø söï hôïp-taùc cuûa taát caû thuûy-thuû-ñoaøn moïi caáp baäc. Neáu khoâng, thí-duï chæ moät traùi AT3 baén vaøo HQ 502, taøu boác chaùy, 5000 ngöôøi treân taøu seõ laø naïn-nhaân trong moät loø löûa... Chæ môùi nghó theá, toâi ñaõ thaáy ruøng mình.)

Ñöôïc hoûi “Khi ñoaøn chieán-haïm ra ñi, Ñaïi-Taù coù ñöôïc thoâng-baùo khoâng”. Ñaïi-Taù Doõng ñaùp:

“Coù chöù. Tröôùc khi Haïm-Ñoäi khôûi-haønh, Ñoâ-Ñoác Cang coù hoûi toâi laø an-ninh thuûy-trình soâng Loøng-Taûo vaø soâng Soaøi-Raïp ra sao. Toâi xaùc-nhaän laø an-ninh toát. Roài trong ñeâm 29 thaùng 4, Ñoâ-Ñoác Cang ñaõ hai laàn nhôø Ñaïi-Taù Coå-taán-Tinh-Chaâu, Chæ-Huy-Tröôûng Ñaëc-Khu Röøng Saùt, vaø Trung-Taù Döông-hoàng-Voõ tìm toâi, keâu toâi haõy mau rôøi vuøng hoaït-ñoäng, ra khôi vôùi ñoaøn taøu.”

Moät thaéc-maéc khaùc ñöôïc neâu leân. Ñaïi-Taù ñaõ ra ñi baèng caùch naøo, vaø Löïc-Löôïng 99 ôû phuùt choùt ra sao, vaø chaúng may oâng keït laïi, oâng seõ nghó gì, phaûn-öùng ra sao ... Ñaïi-Taù Doõng cöôøi vaø tieáp:

“Luùc ñoaøn taøu ra khôi, toâi coøn leânh-ñeânh taïi ngaõ ba soâng Vaøm-Coû, vaãn coá giöõ söï hieän-dieän cuûa mình ôû ñaây ñeå caûn ñöôøng tieán cuûa ñòch, nhö nhieäm-vuï ñaõ ñöôïc thöôïng-caáp giao phoù. Neáu chaúng may maø keït laïi thì cuõng ñaønh vaäy, roài lieäu sau.

Coù ñieàu luùc aáy, ñaâu ñaõ roõ tình-hình ra sao. Ñaïi-Töôùng Minh ñaâu ñaõ ñaàu haøng. Treân bôø thì khaùc, chöù treân soâng nöôùc, mình vaãn coøn baûnh laém ... Roài nhö chuùng ta ñeàu bieát, hoâm sau, 30 thaùng 4, tröôùc khi oâng Minh ra leänh ñaàu haøng maáy phuùt, toâi trôû laïi Long-An, nhaø ba toâi, ñoùn hai ñöùa con toâi. Cho ñeán 16 giôø hoâm aáy, 30 thaùng 4, taát caû chieán-ñónh thuoäc Löïc-Löôïng 99 ñeàu coù maët taïi ngaõ ba soâng Soaøi-Raïp. Beân caïnh toâi coù Ñaïi-UÙy Haûi, Chæ-Huy-Tröôûng Giang-Ñoaøn 59 Tuaàn-Thaùm, toâi ñích-thaân ra leänh giaûi-taùn Löïc-Löôïng. Toâi ñaõ ngeïn lôøi coù noùi moät caâu ngaén raèng: “Heïn gaëp laïi anh em ...”

Qua lôøi keå cuûa Ñaïi-Taù Doõng, ta thaáy traän chieán kinh-khieáp nhö theá, ñaïn baén vaøo taøu nhö möa, laø ngöôøi chæ-huy vaø tröïc-tieáp xoâng pha cuøng vôùi ñoaøn-vieân caùc caáp, moät caâu hoûi ñuøa: “Chaéc oâng coù buøa Mieân, neân ñaïn ñaõ traùnh oâng”. Ñaïi-Taù Doõng cöôøi ñaùp:

“Ñaâu coù. Nhieàu laàn toâi ñaõ bò thöông. Nhöng laàn ñi traän cuoái, vaø bò thöông laàn cuoái laø ngaøy 17 thaùng 4 naêm 1975, taïi Long-An. Nheï thoâi. Cuõng khoâng bieát mình bò baén luùc naøo. Moät maûnh ñaïn nhoû ghim vaøo ngöïc beân traùi, vaø moät vieân ñaïn ghim vaøo löng beân phaûi. Hoài 9 giôø 15, hay tin toâi bò thöông, Ñoâ-Ñoác Phuù ñaõ phoùng PBR leân taïi maët traän thaêm toâi, hoûi toâi coù chòu ñöïng ñöôïc khoâng. Luùc ñoù vì ñang ñuïng naëng, toâi ñaõ vui-veû ñaùp laø khoâng coù gì, chæ bieát laø bò thöông ôû ngöïc thoâi, vaø bò raùt quaù, maùu ra chuùt ñænh thoâi. Khi maët traän ñaõ vaõn, toâi veà ñeán nhaø, neân nhôù laø nhaø toâi ôû Long-An, Baùc-Só Truyeàn ñeán thaêm, môùi phaùt-giaùc ra laø toâi bò moät vieân ñaïn caém vaøo löng phaûi. Baùc-só Truyeàn voäi cöùu chöõa cho toâi ngay, laáy vieân ñaïn ra. May laø vieân ñaïn khoâng vaøo saâu beân trong. Toâi coù baùo-caùo cho


Ñoâ-Ñoác Cang. Nhöng Trung-Taù Ñinh-vónh-Giang, baïn cuøng khoùa, nghe tin, lieàn thoâng-baùo cho caùc baïn laø toâi bò thöông naëng, saép cheát. Veát thöông naøy, caû thaùng sau, khi ñaõ ra khoûi traïi Indiantown Gap, môùi thöïc söï bình-phuïc.”

Vaãn lôøi cuûa Ñaïi-Taù Doõng:“Sau khi giaûi-taùn Löïc-Löôïng 99, toâi vaø Ñoâ-

Ñoác Phuù döï-ñònh duøng 2 PCF ñeå ra ñi, cuoái cuøng HQ 402 ñi qua. Anh em treân taøu thaáy chuùng toâi treân LCM 8, neân keâu goïi, toâi leân HQ 402, sau toâi môøi Ñoâ-Ñoác Phuù leân. Treân HQ 402, toâi vaø oâng sau 2 ngaøy nhòn ñoùi, aên chung moät ñóa côm do Thöôïng Só Voõ-vaên-Hieáu ñöa leân. Roài oâng töø-giaõ toâi ñeå leân soaùi-haïm, oâng khoâng noùi gì, nhöng aùnh maét oâng nhìn toâi nhö noùi leân taát caû. Taùnh oâng theá. Qua Myõ, hình nhö oâng khoâng lieân-laïc vôùi ai. OÂng coù goïi thaêm toâi taát caû naêm laàn. OÂng buoàn, môùi maát,

chaúng ñeå laïi moät nhaén göûi gì”. Vaãn lôøi Ñaïi-Taù Doõng:“Coù moät chuyeän ít ai bieát laø chieàu ngaøy 29

thaùng 4, toâi vaø Ñoâ-Ñoác Phuù ngoài treân moät PBR ñaäu taïi beán ñoø Long-An. Caàu Long-An, thò-xaõ Long-An chöa loït vaøo tay ñòch. Taïi ñaây chuùng toâi ñaõ laøm ñöôïc hai vieäc nhö sau:

Thöù nhaát laø khi ra leänh cho Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm ôû Goø-Daàu-Haï, Thieáu-Taù Sôn coù hoûi toâi, coù oâng Quaän-Tröôûng Goø-Daàu-Haï xin thaùp tuøng, coù cho ñi khoâng.Toâi ñaùp chôû heát vaø ñaùnh ñaém taát caû caùc chieán-ñónh hö hoûng, ñi vaän-toác toái-ña ra soâng Soaøi-Raïp. Sôn hoûi “Leänh cuûa ai”. Toâi ñaùp coù moät sao ngoài ñaây. Ñoâ-Ñoác Phuù cöôøi. Laàn ñaàu tieân trong ñôøi toâi thaáy oâng cöôøi. Vaø ñoaøn giang-ñónh Goø-Daàu-Haï ñaõ ra ñeán Soaøi-Raïp an-toaøn tröa ngaøy 30 thaùng 4. Neáu Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm ôû Tuyeân-Nhôn cuûa


Thieáu-Taù Leâ-anh-Tuaán leân maùy lieân-laïc vôùi toâi, toâi cuõng seõ baûo ñi nhö Goø-Daàu-Haï. Tieác thay!

Thöù hai laø, cho ñeán phuùt choùt, chuùng toâi vaãn giöõ ñöôïc traät-töï, an-ninh treân taát caû chieán-ñónh thuoäc Löïc-Löôïng 99 vaø cho Ñaïi-Ñoäi Tuaàn-Giang vaø Giang-Caûnh Long-An thaùp tuøng ra soâng Soaøi-Raïp. Tieác raèng Boä Chæ-Huy Tieåu-Khu vaø oâng Tænh-Tröôûng Long-An töø-choái khoâng ra ñi, ôû laïi. Moät ñieàu nöõa laø cho ñeán giôø naøy toâi raát yeân loøng laø suoát thôøi-gian ñuïng nhieàu traän naëng, tröôùc nhöõng ñôït taán-coâng aøo-aït bieån ngöôøi cuûa ñòch, nhö ñaõ moâ taû ôû treân, nhöng chæ coù maáy anh em bò thöông (khoaûng 5 ngöôøi), maø khoâng maát maùt ngöôøi naøo, cho ñeán khi toâi leân HQ 402, giaõ-töø nhieäm-vuï chæ-huy Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99.”

Leân HQ 402, moät con taøu hö hoûng vôùi treân 2000 ngöôøi treân taøu. Chính Ñaïi-Taù Doõng ñaõ nhoïc coâng laùi HQ 402 ra bieån, chæ-huy con taøu aáy, cho ñeán khi taát caû soá ngöôøi treân taøu ñöôïc chuyeån sang taøu khaùc. HQ 402 ñöôïc leänh ñaùnh chìm. (Hoaøn-caûnh cuûa HQ 402 ñaõ ñöôïc Baø Ñieäp-myõ-Linh keå laïi raát chi-tieát trong cuoán Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa Ra Khôi, nôi trang 261, 262).

Moät Chuùt Rieâng TöÑaïi-Taù Doõng ñaõ noùi raát thieát-tha vôùi taát caû söï

chaân-thaønh:“... Nhö chuùng ta ñeàu bieát, ôû trong quaân-

tröôøng, coù baøi hoïc naøo daïy chuùng ta taùc-chieán trong soâng ñaâu. Treân theá-giôùi, noùi ñeán Haûi-Quaân laø noùi ñeán nhöõng con taøu lôùn hoaït-ñoäng treân caùc ñaïi-döông, noùi ñeán traän Eo Ñoái-Maõ, traän taán-coâng Traân-Chaâu Caûng cuûa Haûi-Quaân Nhaät. Noùi ñeán nhöõng luoàng nöôùc, nhöõng tai-öông, baát-chaéc cuûa thôøi-tieát ... Coù chieán-tröôøng naøo ñaày soâng raïch nhö chaâu-thoå Cöûu-Long-Giang. Moät vöïa luùa cuûa mieàn Nam, moät vuøng ñaát sình laày chaèng-chòt nhöõng kinh raïch nhö maïng nheän. Chính nôi naøy, noùi khoâng ngoa, laø vuøng ñaát maø suoát cuoäc chieán, ngaøy ñeâm, muøa naéng cuõng nhö muøa möa, nhöõng ngöôøi lính Haûi-Quaân chuùng ta laàm-luõi, ñoái ñaàu vôùi ñòch. Chuùng ta ñaõ coù nhöõng chieán-coâng haøo-huøng, nhöng cuõng ñaày gian-lao khoán-khoå. Töø U-Minh,

Ñoàng-Thaùp, Goø-Quao, Tuyeân-Nhôn, Naêm-Caên, Tam-Giaùc-Saét ... khaép vuøng soâng nöôùc mòt-muøng ñoù, chuùng ta ñaõ gian khoå ñi qua, vaø khoâng thieáu beø baïn ta ñaõ naèm xuoáng. Coù ngöôøi ñem ñöôïc xaùc veà. Coù ngöôøi sau moät tieáng mìn bung nöôùc, maát taêm. Nhöõng kinh-nghieäm maùu xöông ñoù, vôùi toâi, toâi ñaõ hoïc ñöôïc töø nhöõng ngöôøi lính döôùi quyeàn. Nhieàu ngöôøi ñaõ chæ cho toâi nhöõng laét-leùo, nguy-nan caàn phaûi traùnh. Nhieàu ngöôøi maø söï can-tröôøng, loøng duõng-caûm khieán toâi phaûi kính-caån cuùi ñaàu. Caáp baäc cuûa toâi, toâi ñaõ mang treân vai, nhö moät vinh-döï, ñoàng thôøi coøn laø moät aân-nghóa töø taát caû nhöõng ai maø toâi ñaõ coù dòp cuøng nhau chieán-ñaáu, taïo neân.

Nhôù laïi, vieát ra khoâng theå heát. Moät soá nhöõng göông anh-duõng toâi ñaõ ghi laïi. Trong ñoù khoâng thieáu nhöõng ñieàu gaàn nhö huyeàn-bí, laï luøng, khoâng theå naøo giaûi-thích, nhöng hoaøn-toaøn coù thaät. Baây giôø cuoäc chieán ñaõ phai taøn. Toâi xin möôïn nhöõng doøng naøy ñeå taï ôn nhöõng ñoùng goùp cuûa caùc chieán-höõu moät thôøi xa. Cuõng xin thaép moät tuaàn höông göûi tôùi anh-linh nhöõng ai ñaõ ngaõ xuoáng treân vuøng soâng nöôùc queâ nhaø.

Cuõng xin göûi lôøi chaøo thaân quyù tôùi taát caû beø baïn aùo traéng boán phöông, cuõng nhö coøn ôû nôi queâ cuõ. Vaø neáu nhöõng tieát-loä treân ñaây veà cuoäc chieán, coù loït tôùi gia-ñình naïn-nhaân ôû phía beân kia, toâi cuõng caàu xin cho anh-linh nhöõng ngöôøi ñaõ cheát ñöôïc eâm ñeàm sieâu-thoaùt. Caùc anh, döôùi aùp-löïc naøy, hay lyù-do kia maø phaûi lao ñaàu vaøo voøng löûa ñaïn. Caùc anh chaúng theå naøo luøi. Coøn chuùng toâi ôû mieàn Nam, chuùng toâi cuõng ñaâu coù theå laøm khaùc. Ñònh-meänh, hay vaän nöôùc chaúng may khieán chuùng ta gaëp nhau nôi traän ñòa. Chuùng ta cuøng khoán-khoå nhö nhau. Gaàn 30 naêm ñaõ qua, bieát ra thì haàu nhö ñaõ treã. Toâi ñaõ ghi laïi nhöõng ñieàu trung-thöïc, haàu ñeå theá-heä sau coù theâm taøi-lieäu ñeå hieåu theâm veà noãi ñau-ñôùn cuûa moät cuoäc töông-taøn maø ngöôøi Vieät-Nam duø Nam hay Baéc, ñaõ khoâng laøm chuû ñöôïc.

Chuùng ta ñeàu coù noãi ñau chung”.

Leâ-höõu-Doõng, keåBan Bieân-Taäp, ghi.


ính göûi Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng,

Trong dòp tieáp chuyeän vôùi Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, oâng khoâng tieác lôøi nhaéc ñeán coâng-lao cuûa Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, ngöôøi ñaõ ngaøy ñeâm lo-laéng cho ñoaøn taøu. Ñeå coù moät caùi nhìn chính-xaùc vaø cuï-theå, chuùng toâi xin Ñeà-Ñoác cho pheùp chuùng toâi ñaëêt moät soá caâu hoûi nhö sau :

Ai cuõng thöøa-nhaän raèng Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa (HQVNCH), trong giôø phuùt cuoái cuûa cuoäc chieán, ñaõ ra ñi moät caùch ñaày kyû-luaät vaø ñeïp-ñeõ. Ñöôïc nhö theá ñoøi hoûi nhöõng tieân lieäu, söûa-soaïn coâng-phu vaø kheùo-leùo. Caâu hoûi ñaàu tieân ñöôïc ñaët ra laø :

- Töø luùc naøo keá-hoaïch rôøi Saøi-Goøn ñöôïc ñaët ra?- Luùc manh-nha keá-hoaïch aáy, thì maët traän

Saøi-Goøn nhö theá naøo! Moät caùch cuï-theå, töông-quan

Phoûng-vaán Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng

löïc-löôïng ta vaø ñòch ra sao?- Löïc-Löôïng 99 ñöôïc ñaët ra, nhö lôøi Ñoâ-Ñoác

Cang cho bieát, laø ñeå laøm nuùt chaän haäu vaø baûo-veä thuûy-trình töø Saøi-Goøn ra cöûa bieån. Laø moät vò töôùng ôû saùt Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Tö-Leänh Haûi-Quaân, xin Ñeà-Ñoác cho bieát roõ hôn veà vai troø cuûa löïc-löôïng naøy?

Chuùng toâi coù dòp tieáp-xuùc vôùi Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu, Haïm-Tröôûng HQ 3, OÂng Trieäu noùi raèng:ï “Khi Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng xuoáng taøu baûo toâi: “Thoâi ñi”, theá laø toâi ñi”. Sau naøy Ñoâ-Ñoác Cang ôû treân HQ 3, taát-nhieân HQ 3 laø soaùi-haïm. Sau Ñoâ-Ñoác Cang, Ñeà-Ñoác laø vò só-quan cao caáp nhaát, vaø ñaõ ñöôïc Ñoâ-Ñoác Cang heát lôøi ca ngôïi. Vaäy xin Ñeà-Ñoác cho bieát, khi rôøi Saøi-Goøn, Boä Tö-Leänh Noåi treân ñöôøng di-taûn ñöôïc toå-chöùc ra sao? Moät caùch cuï-theå, beân döôùi Ñoâ-Ñoác Cang, caùc giôùi-chöùc Haûi-Quaân

K

NHÖÕNGTIEÁT-LOÄ THEÂMVeÀ

ChuYeÁnDi-ChuYeÅn Cuûa Ñoaøn taøu


hieän-dieän treân HQ 3 ñöôïc phaân nhieäm nhö theá naøo? Ñaëc-bieät vai troø cuûa Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh.

- Chuùng toâi ôû treân HQ 502, moät con taøu baát-khieån-duïng, chôû treân 5000 ngöôøi, thaät laø bi-ñaùt, ñaõ ñöôïc chieác HQ 16 tôùi doøng ñi, caâu hoûi laø: Ai ñaõ ra lònh naøy?

- Suoát ñoaïn ñöôøng töø Saøi-Goøn tôùi Coân-Sôn, HQ 502 chuùng toâi khoâng ngôùt keâu cöùu treân heä-thoáng aâm-thoaïi, nhöng khoâng heà coù hoài-aâm. Taïi sao laïi coù söï im-laëng naøy?

Môùi ñaây, thaùng 3 naêm 2000, chuùng toâi coù ñöôïc ñaøm-ñaïo khaù laâu vôùi Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May, Tö-Leänh Vuøng V Duyeân-Haûi. OÂng May coù noùi:

“Hoâm muøng 2 ra ngoaøi bieån, bieån thì eâm, goïi maùy thì boán phöông eâm laëng nhö tôø. Do ñoù khoâng bieát phaûi ñi ñaâu, neân môùi hoïp nhau maø veà haøng tuïi noù”.

Caâu hoûi ñaët ra laø :- Ñoâ-Ñoác coù nghó raèng söï im-laëng voâ-tuyeán

cuûa Boä Tö-Leänh Noåi ñaõ aûnh-höôûng ñeán caùc ñôn-vò Haûi-Quaân khaùc, cuï-theå nhö Vuøng V Duyeân-Haûi.

- Laø moät vò töôùng lo-laéng cho caû ñoaøn taøu gaàn 30 chieác, chuùng toâi nghó Ñeà-Ñoác cuõng nhö Boä Tö-Leänh Noåi, coù nhöõng suy nghó khaùc coù aûnh-höôûng to lôùn, teá-nhò hôn. Neáu ñuùng theá, xin Ñeà-Ñoác cho bieát lyù-do.

- Töø luùc Haïm-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa rôøi Saøi-

Goøn, cho ñeán khi chuùng ta giao caùc chieán-haïm cho Myõ ngaøy 7 thaùng 5 naêm 1975, Boä Tö-Leänh Noåi coù nhöõng söûa-soaïn, quyeát-ñònh seõ ñi ñaâu, neáu chuùng ta khoâng ñöôïc Phi vaø Myõ cho gheù caûng Subic?

- Suoát thôøi-gian di-chuyeån treân, Boä Tö-Leänh Noåi coù nhöõng döï truø, ñeà-phoøng naøo neáu ñoaøn taøu bò taán-coâng. Söï taán-coâng aáy, neáu coù, seõ ñeán töø ñaâu? Ta seõ choáng traû baèng caùch naøo?

- Chuùng toâi nghó raèng khi ñöôïc Myõ nhaän laïi caùc chieán-haïm, vaø cho chuùng ta leân bôø taïi Subic, laø keát-quaû cuûa söï daøn-xeáp khoù-khaên, teá-nhò. Söï vieäc aáy thaät söï ñaõ dieãn ra nhö theá naøo?

- Khi taát caû thuûy-thuû-ñoaøn cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa, cuõng nhö gia-ñình vaø daân-chuùng, taïm truù taïi Guam, khoâng thaáy coù vò töôùng laõnh naøo tìm gaëp vaø noùi chuyeän vôùi taäp-theå Haûi-Quaân (ngoaïi tröø Ñeà-Ñoác Minh, vôùi tö-caùch caù-nhaân). Ñeà-Ñoác coù thaáy ñaây laø moät thieáu soùt, tuy nhoû beù, trong moät chuyeán ra ñi to lôùn vaø ñeïp-ñeõ khoâng?

- Laø moät vò ñaøn anh trong gia-ñình Haûi-Quaân, Ñeà-Ñoác coù thaáy caàn baøy toû theâm ñieàu gì vôùi taát caû ñaïi gia-ñình Haûi-Quaân taïi haûi-ngoaïi cuõng nhö coøn ôû trong nöôùc khoâng?

Nhöõng tieát-loä cuûa Ñeà-Ñoác laø nhöõng döõ-kieän

raát quí-baùu ñeå sau naøy, caùc söû-gia nhìn roõ hôn veà vai troø cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa ñaõ haønh-xöû nhö theá naøo trong chieán-traän cuõng nhö khi phaûi tuaân-leänh thöôïng-caáp khoâng buoâng suùng ra ñi. Chuùng toâi xin ñöôïc ña-taï söï öu-aùi maø Ñeà-Ñoác ñaõ daønh cho.

Traân-troïng.

Phan-laïc-TieápSan Diego, ngaøy 16 thaùng 1 naêm 2001

Phoù Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng


Nhöõng tieát-loä theâm veà chuyeán di-chuyeån

cuûa ñoaøn taøu

Thaân göûi anh Phan-laïc-Tieáp,

Nhaän ñöôïc thô anh, toâi muoán traû lôøi ngay. Chöa traû lôøi, nhö maéc nôï, luùc naøo cuõng baän taâm. Nhöng cuõng vì vaäy maø coù theå thieáu soùt. Daïo naøy, trí oùc toâi ñaõ suy nhieàu, toâi ñang sôï bò maéc beänh luù-laáp.

Tröôùc heát, thaät laø moät söï baát ngôø ñoái vôùi toâi khi ñoïc baøi anh phoûng-vaán Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang.

Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang ñaõ raát “nice” khi khen toâi veà chuyeán di-taûn. Toâi raát traân-troïng vaø caùm ôn Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang. Rieâng phaàn toâi, thaät quaû toâi khoâng nghó raèng toâi ñaõ coù coâng-lao gì hôn anh em. Moïi ngöôøi ñeàu coá-gaéng lo troøn traùch-vuï cuûa mình.

Haûi-Quaân ñaõ coù moät chuyeán ñi thaät toát ñeïp. Coâng-lao neáu coù, laø cuûa taát caû moïi ngöôøi. Maëc daàu thaát traän, chuùng ta vaãn coù theå töï-haøo veà chuyeán di-taûn ñoù.

Trôû laïi böùc thô cuûa anh, ñeå tieän vieäc, toâi seõ duøng nhöõng caâu hoûi cuûa anh ñeå gôïi nhôù laïi nhöõng gì ñaõ xaûy ra vaø seõ trình-baøy theo thöù-töï caâu hoûi.

Caâu 1: Töø luùc naøo keá-hoaïch rôøi Saøi-Goøn ñöôïc

ñaët ra?

Chæ-huy laø tieân lieäu. Khi tình-hình bieán chuyeån nhanh choùng, caáp chæ-huy naøo roài cuõng phaûi tính ñeán böôùc keá tieáp. Toâi nghó Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang ñaõ tham-khaûo rieâng töøng só-quan cao caáp veà vieäc naøy vaøo khoaûng moät tuaàn tröôùc khi di-taûn. Khi ñöôïc tham-khaûo, toâi traû lôøi ñaïi loaïi nhö sau:

Quan-troïng nhaát laø vieäc baûo-toàn löïc-löôïng. Neáu Saøi-Goøn bò ñe-doïa, neân di-taûn löïc-löôïng ra khoûi Saøi-Goøn roài tuøy tình-hình, maø ñònh lieäu.

Neáu coù ñaøm phaùn thì mình vaãn coøn söùc maïnh

naøo ñoù, (toâi khoâng nghó coù ai ñaët vaán-ñeà di-taûn löïc-löôïng ra ngoaïi-quoác vaøo luùc naøy). Coøn rieâng toâi, thí-duï coù chaùnh-phuû lieân-hieäp, chaéc toâi cuõng seõ ra ñi. Khi coøn chieán-tranh, laèn ranh roõ-raøng, mình coøn bieát phaûi laøm gì. Giôø trao tính-maïng mình cho maáy oâng laøm chính-trò, ngaøy tröôùc ngaøy sau, Vieät-Coäng noù laät, mình naèm trong roï heát.

Vaøi ngaøy sau thì coù buoåi hoïp tham-möu cao caáp ñeå baøn veà vaán-ñeà di-taûn löïc-löôïng. Nhö Ñoâ-Ñoác Cang ñaõ noùi, ngoaøi caùc só-quan tröïc-tieáp traùch-nhieäm nhö Phuï-Taù Tö-Leänh Haønh-Quaân Bieån, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, Chæ-Huy-Tröôûng Tieáp-Vaän, Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân, Tham-Möu-Tröôûng Haønh-Quaân Bieån; coøn coù söï hieän-dieän cuûa caùc só-quan cao caáp khaùc nhö Phuï-Taù Tö-Leänh Haønh-Quaân Soâng. Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân... Trong buoåi hoïp naøy, caùc coâng vieäc chuaån-bò ñaõ ñöôïc thaûo-luaän vaø quyeát-ñònh. Toâi khoâng nghó laø ñaõ coù moät keá-hoaïch vieát veà döï truø di-taûn naøy. Vaán-ñeà di-taûn daân-chuùng cuõng khoâng thaáy ñöôïc ñaët ra. Toâi nghó vaøo ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, vieäc caùc quaân-nhaân baïn vaø daân-chuùng ñoå vaøo xin di-taûn laø ngoaøi söï döï lieäu cuûa Haûi-Quaân. Nhö vaäy, vieäc chuaån-bò di-taûn Haïm-Ñoäi ñaõ coù. Vaán-ñeà coøn laïi laø neáu phaûi di-taûn thì bao giôø ñi vaø seõ laøm gì tieáp. Bao giôø ñi seõ do tình-hình quaân-söï quyeát-ñònh. Nhöng laøm gì tieáp thì tuøy thuoäc vaøo nhieàu yeáu-toá chính-trò phöùc-taïp. Luùc baáy giôø, coù moät soá tình-huoáng coù theå xaûy ra: ruùt veà Vuøng IV Chieán-Thuaät vaø tieáp-tuïc chieán-ñaáu, chia caét ñaát, chaùnh-phuû lieân-hieäp, chaùnh-quyeàn tan raõ. Khoâng ai nghó ñeán vieäc Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ra leänh buoâng suùng.

Caâu 2: Luùc manh-nha keá-hoaïch di-taûn thì maët

traän Saøi-Goøn nhö theá naøo? Moät caùch cuï-theå, töông-quan löïc-löôïng Ñòch vaø Ta ra sao?

Taïi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, Trung-Taâm Haønh-Quaân coù buoåi thuyeát-trình haèng ngaøy neân töông-ñoái ta theo doõi ñöôïc tình-hình quaân-söï, nhöng toâi khoâng nhôù ñöôïc töông-quan löïc-löôïng treân boä. Veà phaàn Haûi-Quaân thì ta theo doõi tình-hình qua caùc ñôn-vò trong soâng: phía Nam thì coù Löïc-Löôïng


Tuaàn-Thaùm ñoùng taïi Beán-Löùc; phía Baéc thì coù caùc traïm Tieàn-Phöông treân soâng Saøi-Goøn ; phía Ñoâng thì coù Ñaëc-Khu Röøng Saùt; phía Taây thì coù caùc traïm Tieàn-Phöông treân soâng Vaøm-Coû. Cho ñeán ngaøy 27 thaùng 4 naêm 1975, ngoaøi caùc toan tính cuûa ñòch taïi khu-vöïc Vaøm-Coû, caùc nôi khaùc khoâng thaáy baùo-caùo caùc hoaït-ñoäng ñòch ñaùng keå.

Ñeâm 27 thaùng 4 naêm 1975, Phaân-Ñoaøn Tuaàn-Thaùm baûo-veä caàu Bình-Lôïi (hay Bình-Trieäu) baùo-caùo bò taán-coâng. Saùng ngaøy 28 thaùng 4 naêm 1975, thì toâi ñeán thaêm baèng xe Jeep, oâng Armitage xin ñi theo quan-saùt. Treân ñöôøng ñi, ñaõ thaáy daân-chuùng ñoå veà höôùng Saøi-Goøn. Ñaây laø moät traïm Tieàn-Phöông ñoùng döôùi chaân caàu vaø moät Phaân-Ñoäi Tuaàn-Thaùm. Só-quan chæ-huy baùo-caùo laø ñeâm qua ñòch taán-coâng töø phía beân kia soâng vaø bò ñaåy lui. Hieän nay, ñôn-vò Baïn chung quanh khoâng coøn vaø khoâng coøn lieân-laïc ñöôïc vôùi Tieåu-Khu Bieân-Hoøa hay Boä Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn III nöõa. Sau khi quan-saùt tình-hình, toâi khuyeân anh em bình-tónh, giöõ vöõng vò-trí ñeå toâi veà kieåm-ñieåm laïi tình-hình vaø seõ coù chæ-thò sau. Veà Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân vaøo buoåi tröa, toâi lieân-laïc vôùi Tieåu-Khu Bieân-Hoøa vaø Boä Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn III ñeàu khoâng ñöôïc. Toâi nghó laø ñôn-vò ñòch taán-coâng Phaân-Ñoaøn PBR laø moät thaønh-phaàn tieàn thaùm ñòch muoán chieám ñoùng laøm ñaàu caàu cho ñaïi ñôn-vò saép tieán tôùi. Sau ñoù, toâi phuùc-trình tình-hình cho Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh. Saùng ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975. Phaân-Ñoäi PBR naøy ñaõ ñöôïc leänh trôû veà haäu-cöù vaø ñi ngang qua Boä Tö-Leäïnh Haûi-Quaân vaøo buoåi tröa. Toâi nhôù mang maùng laø khi baøn veà phoøng-thuû Saøi-Goøn, coù ñaët ra vaán-ñeà phaù huûy caàu Bình-Lôïi, nhöng quyeát-ñònh laø khoâng phaù. Nhö vaäy laø maët Baéc Saøi-Goøn ñaõ bò boû ngoû. Khi veà ñeán Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, tröôùc khi oâng Phuù (teân Vieät-Nam cuûa oâng Armitage) töø-bieät, toâi coù hoûi oâng laø neáu chuùng toâi di-taûn thì chaùnh-phuû Myõ coù giuùp ñöôïc gì khoâng. OÂng Armitage traû lôøi laø coù chöông-trình New Life. Coøn ñang nhieàu baän taâm, toâi cuõng chaû hoûi theâm chöông-trình ñoù laø gì vaø nhö theá naøo?

Chieàu ngaøy 28 thaùng 4 naêm 1975, Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang trieäu-taäp buoåi hoäi hoïp tham-möu cao caáp vaø thoâng-baùo quyeát-ñònh: “Neáu khoâng coù phaûn leänh, thì ñuùng 7 giôø chieàu, töùc 19 giôø ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, seõ di-taûn Haïm-Ñoäi ra bieån

vaø taäp-trung taïi Coân-Sôn. Tröôùc khi khôûi-haønh, caùc Ñaïi-Ñôn-Vò-Tröôûng phaûi taäp hoïp ñôn-vò ñeå thoâng-baùo lyù-do di-taûn. Taïi caùc caàu taøu, caùc vò Ñoâ vaø Ñeà-Ñoác seõ chia nhau ñeán trình-baøy cho nhaân-vieân lyù-do di-taûn (vieäc naøy ñaõ khoâng ñöôïc thöïc-hieän vì söï tuï hoïp cuûa ñoâng ñaûo daân-chuùng taïi beán taøu).”

Caâu 3: Vieäc thaønh-laäp Löïc-Löôïng 99?

Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang veà nhaän laõnh chöùc-vuï Tö-Leänh Haûi-Quaân ñöôïc ít hoâm thì ra leänh thaønh-laäp Löïc-Löôïng 99 do Ñaïi-Taù Doõng chæ-huy. Treân bình-dieän quaân-söï, söï thaønh-laäp löïc-löôïng naøy cuõng höõu lyù. Löïc-Löôïng Tuaàn-Thaùm ñoùng taïi Beán-Löùc lo haønh-quaân nhieàu veà thöôïng löu soâng Vaøm-Coû. Ñaëc-Khu Röøng Saùt thì khoâng thoáâng thuoäc Haûi-Quaân veà haønh-quaân. Vì vaäy, Haûi-Quaân khoâng chuû ñoäng treân caùc thuûy-trình daãn ra cöûa Soaøi-Raïp vaø ra Vuõng-Taøu. Löïc-Löôïng 99 coù theå boå-khuyeát tình-traïng treân. Maët khaùc, vì vieäc thaønh-laäp Löïc-Löôïng 99 do quyeát-ñònh cuûa Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang maø chöa coù söï nghieân-cöùu cuûa Boä Tham-Möu neân cuõng deã gaây ngoä-nhaän.

Caâu hoûi 4: Treân ñöôøng di-taûn, Boä Tö-Leänh Noåi ñöôïc toå-chöùc ra sao?

Nhaø toâi vaø nhaø Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ôû caïnh nhau taïi ñaàu ñöôøng Gia-Long vaø Cöôøng-Ñeå, ngoaøi voøng ñai phoøng-thuû cuûa traïi Baïch-Ñaèng. Tröa ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, sau khi ra chæ-thò cho Phaân-Ñoäi PBR taïi caàu Bình-Lôïi trôû veà haäu-cöù giaûi-quyeát moät soá vaán-ñeà, toâi ñi quanh moät voøng quan-saùt. Beân ngoaøi nuùt chaän taïi beán Baïch-Ñaèng vaø taïi coång chaän ôû ñöôøng Cöôøng-Ñeå, daân-chuùng ñaõ tuï-taäp ñoâng ñaûo. Khoaûng 3 giôø chieàu, sôï coù naùo-loaïn, vôùi söï ñoàng yù cuûa Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, toâi vaø Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh di-chuyeån gia-ñình ñeán nhaø Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù ôû beán Baïch-Ñaèng tröôùc Caàu B. Khoaûng 5 giôø chieàu, khoâng nhaän ñöôïc phaûn leänh, chuùng toâi baét ñaàu di-chuyeån xuoáng


taøu. Luùc ñoù Caàu B ñaõ ñoâng ngöôøi nhöng xuoáng taøu khoâng maát traät-töï duø coù phaûi chen nhau. Taïi Caàu B luùc ñoù, HQ 1 caëp vò-trí 1 saùt caàu taøu. Moät chieán-haïm khaùc ôû vò-trí 2, HQ 3 ôû vò-trí 3 ngoaøi cuøng. Gia-ñình chuùng toâi xuoáng HQ 3, rieâng toâi ôû laïi caàu taøu ñeå höôùng-daãn neáu caàn. Ñoâ-Ñoác Taùnh ñeán, toâi chæ xuoáng Soaùi-haïm HQ 1, khoâng ngôø HQ 1 veà sau gaëp truïc-traëc veà heä-thoáng chæ-huy. Gaàn 7 giôø, toâi laáy tieåu-ñónh veà HQ 3 vaø ñuùng 7 giôø chieàu, toâi baûo Haïm-Tröôûng HQ 3 laø Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu cho leänh khôûi-haønh. Caùc chieán-haïm khaùc cuõng khôûi-haønh sau ñoù.

Ñeán Vuõng-Taøu vaøo ban ñeâm, chuùng toâi nhaän ñöôïc yeâu-caàu ñoùn Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang leân chieán-haïm. Ra ñoùn taïi haïm kieàu, thaáy coù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Phoù-Ñeà-Ñoác Dieäp-quang-Thuûy laø Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân vaø gia-ñình hai vò tôùi baèng tuaàn-duyeân-haïm (PGM). Do söï hieän-dieän cuûa Vò Tö-Leänh Haûi-Quaân, HQ 3 ñöông nhieân trôû thaønh soaùi-haïm. Tuy-nhieân, vì khoâng naém vöõng tình-traïng caùc ñôn-vò neân ngoaøi vieäc chæ-thò cho caùc ñôn-vò taäp-trung taïi Coân-Sôn, Boä Tham-Möu chæ theo doõi tình-hình. Trong ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, ñöôïc tin Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ñaõ ra leänh cho Quaân-Ñoäi buoâng suùng.

Taïi Coân-Sôn saùng ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975, caùc Ñaïi-Ñôn-Vò-Tröôûng ñöôïc môøi ñeán hoïp taïi HQ 3. Toâi thaáy coù khaù ñaày-ñuû só-quan cao caáp ñeán hoïp. Moïi ngöôøi ñoàng yù laø phaûi lieân-laïc vôùi Hoa-Kyø nhöng khoâng ai coù soá lieân-laïc cuûa oâng Armitage. Nhìn nhau moät luùc. Roát cuoäc, sau khi caân nhaéc moät caùch raát deã thöông veà vuï bò caùch chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn ruùt trong tuùi ra taàn-soá vaø ñi lieân-laïc voâ-tuyeán vôùi Armitage. Sau moät hoài, caùc ngöôøi khoâng coù gia-ñình ñi theo HQ 3 hoïp thaønh Boä Tham-Möu. Nhöõng ai coù gia-ñình thì trôû veà chieán-haïm chôû gia-ñình mình. Baáy giôø goïi laø Boä Tham-Möu chöù treân thöïc-teá luùc ñoù thì tuøy cô öùng-bieán. Coù vieäc gì ñeán hoïp nhau cuøng baøn. Sau khi coù söï ñoàng yù cuûa Ñoâ-Ñoác Cang thì chia nhau maø laøm, mieãn sao coù keát-quaû eâm ñeïp. Thí-duï veà lieân-laïc chæ-huy thì do Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh phuï-traùch. Caùc vaán-ñeà veà caùc chieán-haïm thì coù Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn vaø Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ. Sau ñaây laø vaøi thí-duï cuï-theå.

- Ñoái vôùi nhöõng ai khoâng muoán di-taûn thì phaûi lo phöông-tieän cho hoï trôû laïi Vuõng-Taøu. Moät taøu daàu vaø nhieàu tieåu-ñónh ñaõ ñöôïc söû-duïng vaøo vieäc naøy.

- Coù moät chieán-haïm baùo-caùo laø trong thuûy-thuû-ñoaøn, coù nhieàu ngöôøi khoâng ñoàng yù mang taøu ñi. Ñaïi-Taù Sôn tình-nguyeän sang thu xeáp. OÂng goïi chieán-haïm aáy caëp vaøo HQ 3. Ñaïi-Taù Sôn sang hoïp vôùi thuûy-thuû-ñoaøn quaù laâu. Saép ñeán giôø khôûi-haønh. Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang noùng ruoät neân toâi phaûi sang goïi Ñaïi-Taù Sôn trôû veà. Moïi chuyeän roài cuõng eâm ñeïp.

- Tröôøng hôïp cuûa Ñaïi-Taù Ñoã-Kieåm thaát laïc gia-ñình neân yeâu-caàu Haïm-Ñoäi hoaõn khôûi-haønh, chôø oâng ñi tìm kieám gia-ñình. Xeùt raèng sau khi Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ra leänh buoâng suùng, Coân-Sôn trôû thaønh khoâng an-toaøn, vì coù theå döôùi aùp-löïc cuûa caùc tuø-nhaân Coäng-Saûn hay töø trong ñaát lieàn, chaùnh-quyeàn Coân-Sôn coù theå gaây khoù-khaên cho Haïm-Ñoäi. Hôn nöõa trong tình-traïng nhaân-vieân ñang hoang-mang dao-ñoäng, chôø ñôïi laâu seõ ñöa laïi nhieàu vaán-ñeà raéc-roái. Do ñoù maø coù quyeát-ñònh khoâng thoûa-maõn ñöôïc yeâu-caàu cuûa Ñaïi-Taù Kieåm, vaø cung-caáp tieåu-ñónh cho Ñaïi-Taù Kieåm ñi tìm kieám gia-ñình roài baét kòp Haïm-Ñoäi sau. Caùc yeâu-caàu cuûa Ñaïi-Taù Kieåm göûi cho oâng Armitage ñeàu ñöôïc chuyeån cho oâng Armitage. Trong khi ôû Guam, toâi ñöôïc thoâng-baùo laø ñaõ tìm thaáy gia-ñình cuûa Ñaïi-Taù Kieåm.

Vai troø cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh?

Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh laø moät töôùng laõnh gioûi, lanh leï, thaùo-vaùt laïi dai söùc, laøm vieäc khoâng bieát meät moûi neân oâng ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu trong chuyeán di-taûn. Khi Vuøng II Duyeân-Haûi trieät-thoaùi veà ñoùng taïi Caùt-Laùi. Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh coù moät soá PCF döôùi quyeàn. Caùc PCF naøy cuõng ñaõ raát ñaéc-löïc trong coâng vieäc lieân-laïc cuûa Haïm-Ñoäi ôû ngoaøi bieån trong suoát thôøi-gian di-taûn,

Chæ-huy Chieán-Thuaät ñoøi hoûi 4 ñieàu-kieän khi lieân-laïc:

- An-toaøn, - Chính-xaùc veà truyeàn-tin,


- Naém vöõng tình-hình, - Tieáng noùi cuûa thaåm-quyeàn. Trong khi trieät-thoaùi, binh-só hoang-mang

dao-ñoäng, caùc ñieàu-kieän treân laïi caøng raát quan-troïng. Ñeà-Ñoác Minh ñaõ coù nhieàu kinh-nghieäm ñieàu quaân trong soâng neân raát höõu-hieäu trong traùch-vuï lieân-laïc vaø chæ-huy. Nhôø coù oâng maø heä-thoáng truyeàn-tin khoâng bò phaù roái, caùc chæ-thò chuyeån ñi ñöôïc chính-xaùc, caùc tin-töùc ñöôïc thu thaäp ñaày-ñuû neân deã giaûi-quyeát, moïi ngöôøi ñeàu bieát ñaây laø tieáng noùi cuûa thaåm-quyeàn neân khoâng ai thaéc-maéc hay ñaët vaán-ñeà. Ngoaøi ra, khi caàn, Ñeà-Ñoác Minh saün-saøng laáy tieåu-ñónh ñeán taïi choã ñeå tìm hieåu giaûi-quyeát, kyû-luaät vì theá cuõng deã duy-trì. Coù theå noùi laø tieáng noùi vaø söï hieän-dieän cuûa Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ñaõ ñem laïi yeân-taâm cho nhieàu ñôn-vò vaø quaân-nhaân Haûi-Quaân trong chuyeán di-taûn naøy.

Caâu hoûi 5 vaø 6: HQ 502 baát-khieån-duïng, keâu cöùu treân ñöôøng Saøi-Goøn ñi Coân-Sôn maø khoâng thaáy hoài-aâm. Taïi sao? Sau ñoù ñöôïc HQ 16 ñeán doøng ñi. Ai cho leänh HQ 16?

Trong khi di-chuyeån ra Coân-Sôn vaø trong khi neo taïi Coân-Sôn, toâi ôû treân HQ 3 khoâng nghe thaáy tieáng keâu cöùu cuûa HQ 502, vì toâi khoâng thaáy baùo-caùo. Toâi khoâng roõ caùc chieán-haïm khaùc coù nghe thaáy hay khoâng. Neáu toâi nhôù khoâng laàm thì chæ khi rôøi Coân-Sôn treân ñöôøng ñi Subic Bay, môùi thaáy baùo veà HQ 502. Sau khi thaûo-luaän, HQ 16 ñaõ ñöôïc choïn löïa vaø hình nhö Ñaïi-Taù Sôn hay Ñaïi-Taù Khueâ ñaõ ñích-thaân yeâu-caàu HQ 16 quay laïi doøng HQ 502. Anh thöû lieân-laïc vôùi Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn hoûi theâm xem sao.

Caâu hoûi 7 vaø 8: Hoâm 2 thaùng 5 naêm 1975, Vuøng

V Duyeân-Haûi khoâng lieân-laïc voâ-tuyeán ñöôïc vôùi ai, khoâng bieát ñi ñaâu môùi quay veà. Söï im-laëng voâ-tuyeán cuûa Haïm-Ñoäi di-taûn coù

theå aûnh-höôûng ñeán caùc ñôn-vò khaùc khoâng? Coù yeáu-toá naøo to lôùn hay teá-nhò hôn ñöa ñeán quyeát-ñònh im-laëng voâ-tuyeán khoâng?

Trong baøi Anh vieát veà Ñaïi-Taù May vaø Vuøng V Duyeân-Haûi, coù ñoaïn nhö sau: “Vaán-ñeà di-taûn vaøo giôø phuùt cuoái. Trong Haûi-Quaân, haàu nhö taát caû ñôn-vò ñeàu coù phöông-tieän di-chuyeån, caùc Chæ-Huy-Tröôûng Ñaïi-Ñôn-Vò ñeàu ñöôïc thoâng-baùo, saün-saøng chieán-ñaáu, nhöng caàn ra ñi laø ñaõ saün-saøng. Vieäc naøy ñaõ khoâng xaûy ra vôùi vò Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä .... vaø vò Tö-Leänh Vuøng V Duyeân-Haûi ...” Theo toâi bieát, thì ngoaïi tröø caùc ñôn-vò vaø chieán-haïm taïi Saøi-Goøn laø ñöôïc chuaån-bò ñeå di-taûn neáu caàn-thieát, caùc ñôn-vò khaùc ñeàu khoâng ñöôïc chæ-thò hay thoâng-baùo saün-saøng ra ñi. Caùc quyeát-ñònh vaøo phuùt choùt ñeàu do caùc ñôn-vò tröôûng theo doõi tình-hình, töï chuaån-bò vaø choïn löïa. Rieâng veà vaán-ñeà im-laëng voâ-tuyeán thì khoâng coù yeáu-toá to lôùn hay teá-nhò naøo aûnh-höôûng. Im-laëng voâ-tuyeán chæ coù nghóa laø khoâng söû-duïng maùy phaùt, nhöng maùy thaâu vaãn ñöôïc duøng ñeå theo doõi, neáu caàn thì vaãn phaûi leân maùy lieân-laïc. Do ñoù, chaéc khoâng coù aûnh-höôûng gì ñeán vaán-ñeà truyeàn-tin. Vuøng V Duyeân-Haûi ñaõ khoâng lieân-laïc vôùi Haïm-Ñoäi di-taûn, chaéc laø vì taàm maùy truyeàn-tin khoâng tôùi maø thoâi.

Caâu hoûi 9, 10, 11: Töø khi rôøi Saøi-Goøn ñeán khi trao laïi caùc chieán-haïm cho Hoa-Kyø vaøo ngaøy 7

thaùng 5 naêm 1975:

- Boä Tö-Leänh Noåi coù söûa-soaïn quyeát-ñònh ñi ñaâu neáu khoâng ñöôïc vaøo Subic Bay?

- Vaán-ñeà phoøng-veä Haïm-Ñoäi nhö theá naøo?- Caùc söï daøn-xeáp ñeå Myõ nhaän laïi chieán-haïm vaø

cho daân tò-naïn leân bôø taïi Subic Bay nhö theá naøo?

Khi cho oâng Armitage ñeán laøm só-quan lieân-laïc thì Hoa-Kyø ñaõ saün-saøng tieáp nhaän Haïm-Ñoäi di-taûn cho neân vieäc baøn-thaûo veà vaán-ñeà naøy khoâng ñöôïc ñaët ra, coi nhö moät leõ dó-nhieân. Vaán-ñeà


phoøng-veä Haïm-Ñoäi cuõng khoâng ñöôïc ñaët ra. Caùc chieán-haïm chôû ñaày ngöôøi tò-naïn, taùc-xaï chaéc cuõng khoù-khaên. Khi Haûi-Quaân Hoa-Kyø ñaõ nhaän tieáp-teá cho caùc chieán-haïm thì ñöông nhieân phaûi lo baûo-veä Haïm-Ñoäi di-taûn neáu coù chuyeän xaûy ra.

Vaán-ñeà ñaàu tieân laø ñi ñaâu?Hoa-Kyø muoán Haïm-Ñoäi ñi Guam. Sau khi

thaûo-luaän, thaáy caùc chieán-haïm khoâng ñuû ñieàu-kieän ñeå haûi-haønh quaù xa, neân taát caû ñoàng yù laø Haïm-Ñoäi seõ di-chuyeån veà Subic Bay, Phi-Luaät-Taân.

Khi ñaõ coù quyeát-ñònh ñi veà Phi-Luaät-Taân, Boä Tham-Möu lo saép xeáp loä-trình vaø ñoäi hình, chæ-ñònh vò-trí vaø khôûi-haønh. Treân ñöôøng di-chuyeån, gaëp chuyeän gì thì lo giaûi-quyeát chuyeän ñoù, nhö vuï HQ 502 cuûa anh, vuï moät LSM baát-khieån-duïng hoaøn-toaøn, phaûi chuyeån ngöôøi sang taøu khaùc roài ñaùnh ñaém LSM. Chæ-ñònh caùc chieán-haïm ñeán cöùu vôùt caùc ghe taøu nhoû keâu cöùu. Ngay HQ 3 cuõng bò chaùy treân saân chính vaø bò hö caû hai maùy chaùnh khi gaàn ñeán Phi-Luaät-Taân, Myõ phaûi cho taøu doøng ñeán keùo ñi. Sau khi ñi ñöôïc ít hoâm, caùc chieán-haïm khoâng giöõ ñöôïc vò-trí, ñoäi hình traûi roäng quaù lôùn, maùy bay khoâng-tuaàn Myõ baùo-caùo laøm Ñoâ-Ñoác Cang buoàn phieàn. Ñeå giaûi-quyeát, Ñoâ-Ñoác Laâm-nguôn-Taùnh treân HQ 1 ñöôïc chæ-ñònh laøm OTC moät Phaân-Ñoäi, v..v..

Khi gaàn ñeán Phi-Luaät-Taân thì ñöôïc bieát chính-phuû Phi khoâng chaáp-thuaän cho Haïm-Ñoäi di-taûn ñöôïc vaøo haûi-phaän Phi-Luaät-Taân. Hoäi-hoïp, thaûo-luaän, ñi ñeán giaûi-phaùp trao traû chieán-haïm cho Hoa-Kyø. Vaán-ñeà daøn-xeáp ôû treân boä giöõa Myõ vaø Phi chaéc cuõng phöùc-taïp nhöng mình ñaâu coù hay. Ruùt cuïc giaûi-phaùp traû taøu cho Hoa-Kyø ñöôïc chaáp-thuaän, Caùc tieåu-ñónh Myõ ñi sôn xoùa teân vaø soá hieäu Vieät-Nam cuûa caùc chieán-haïm. Bao nhieâu ñaïn döôïc vaø vuõ-khí caù-nhaân ñeàu ñöôïc ñoå xuoáng bieån. Moãi chieán-haïm ñeàu coù moät só-quan Hoa-Kyø leân tieáp nhaän.

Haïm-Ñoäi laøm leã haï côø Vieät-Nam, tröông côø Hoa-Kyø treân caùc chieán-haïm vaø tieán vaøo haûi-phaän Phi-Luaät-Taân ñi veà Subic Bay.

Caâu hoûi 12. Taát caû thuûy-thuû-ñoaøn, cuõng nhö gia-

ñình vaø daân-chuùng taïm truù taïi Guam, khoâng thaáy moät vò só-quan cao caáp naøo tìm gaëp vaø

noùi chuyeän vôùi taäp-theå Haûi-Quaân (ngoaïi tröø Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh, vôùi tö-caùch caù-nhaân) ñaây coù phaûi laø moät thieáu soùt khoâng?

Khi Haïm-Ñoäi ñeán Subic Bay thì só-quan lieân-laïc Myõ trình-baøy. Theo kinh-nghieäm cuûa Hoa-Kyø thì trong nhöõng tröôøng hôïp trieät-thoaùi nhö theá naøy, nhieàu khi caùc binh-só uaát-öùc, gaây-goã vôùi caáp laõnh-ñaïo, laøm xaùo-troän an-ninh traät-töï. Do ñoù, hoï yeâu-caàu caùc só-quan caáp Töôùng rôøi khoûi chieán-haïm tröôùc. Leõ dó-nhieân laø mình phaûi laøm theo thoâi; tuy-nhieân ñeå ñoaøn-vieân khoûi xao-xuyeán thaéc-maéc, hai Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Hoaøng-cô-Minh tình-nguyeän ôû laïi ñeå ñi cuøng ñoaøn-vieân baèng taøu thuûy qua Guam. Coøn toâi thì seõ ñöa gia-ñình caùc oâng aáy ñi tröôùc. Chuùng toâi qua Guam vaø ñöôïc ñöa ñeán truù nguï taïi Naval Air Station (NAS).

Hai Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Hoaøng-cô-Minh cuøng ñi vôùi ñoaøn-vieân sang Guam nhöng ôû choã khaùc, maõi sau môùi tìm bieát choã ôû cuûa gia-ñình ñeå ñoaøn-tuï.

YÙ-kieán töôùng laõnh tìm gaëp vaø noùi chuyeän vôùi ñoaøn-vieân cuøng gia-ñình hoï vaø daân-chuùng cuõng laø moät yù-kieán hay. Nhöng vaøo luùc ñoù, töôùng cuõng nhö quaân, quaân-phuïc khoâng coøn, maët maøy phôø-phaïc, aùo quaàn loâi-thoâi, buoàn tuûi baïi traän, töông-lai voâ ñònh khoâng bieát ñi veà ñaâu, tieàn baïc khoâng coù, chaúng bieát mình phaûi sinh soáng ra sao. Rieâng caù-nhaân toâi thì khoâng bieát noùi gì. Maø neáu noùi thì coù giaûi-quyeát ñöôïc vieäc gì khoâng, hay laïi coù ngöôøi baát-maõn ñöùng leân traùch-moùc, maéng-moû thì chæ caøng theâm buoàn. Theo toâi nghó, moïi ngöôøi ñaõ an-toaøn tôùi beán bôø töï do, theá laø toát roài.... Hay anh thöû hoûi yù-kieán quyù vò töôùng laõnh khaùc xem sao.

Caâu hoûi 13. Caùc ghi nhaän vaø nhaän-xeùt khaùc veà

chuyeán di-taûn?

- Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh vaø Haûi-Quaân.

Toâi ñöôïc nghe taïi traïi caâu chuyeän sau, khoâng bieát ñuùng hay sai. Saùng ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ñaõ bieát laø coâng vieäc


daøn-xeáp vôùi Coäng saûn khoâng ñaït ñöôïc keát-quaû. OÂng khoâng noùi vôùi ai ngoaøi tröø hai ngöôøi thaân-tín maø oâng muoán hoï rôøi khoûi Vieät-Nam. Ñoù laø Thieáu-Töôùng Nguyeãn-thanh-Hoaøng vaø Ñaïi-Taù Nguyeãn-hoàng-Ñaøi laø con reå cuûa Ñaïi-Töôùng Minh. Gia-ñình hai vò naøy ñaõ sang Phaùp töø tröôùc. Thieáu-Töôùng Hoaøng vaø Ñaïi-Taù Ñaøi trình-baøy laø khoâng coù phöông-tieän vaø ñeà-nghò Ñaïi-Töôùng Minh cho Haûi-Quaân hay ñeå hai ngöôøi theo Haûi-Quaân di-taûn. Ñaïi-Töôùng Minh yeâu-caàu Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang cho môøi Ñeà-Ñoác Dieäp-quang-Thuûy, Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân leân trình-dieän. Ñaïi-Töôùng Minh baûo Ñeà-Ñoác Thuûy laø neáu Haûi-Quaân coù keá-hoaïch di-taûn thì cöù vieäc thi-haønh. Sau ñoù, Thieáu-Töôùng Hoaøng vaø Ñaïi-Taù Ñaøi theo Ñeà-Ñoác Thuûy veà Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân.

- Vaán-ñeà thaåm-quyeàn chæ-huy trong khi di-taûn.

Coù nhieàu ngöôøi nghó raèng sau khi rôøi Saøi-Goøn laø tan haøng, khoâng coøn ai chæ-huy ai, neáu coù nghe laø coù tình-nghóa hay do quyeàn-lôïi hoã-töông maø thoâi. Toâi nghó ñaây laø nhöõng tö-töôûng sai laàm. Theo quy-luaät haøng-haûi, ñeå baûo-veä tính-maïng vaø taøi-saûn con ngöôøi ôû ngoaøi bieån caû, khi ñaõ ra bieån thì baát

keå caùc bieán ñoåi ôû treân boä ra sao, heä-thoáng chæ-huy hieän-höõu vaãn phaûi ñöôïc toân-troïng. Thuoäc-caáp phaûi tuyeät-ñoái tuaân-haønh leänh thöôïng-caáp. Caáp chæ-huy chòu traùch-nhieäm veà caùc quyeát-ñònh cuûa mình vaø veà söï an-toaøn cuûa con taøu. Neáu maéc loãi-laàm seõ bò xöû khi ñeán beán. Sau ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, maëc daàu chaùnh-quyeàn Mieàn Nam khoâng coøn, quyeàn-haïn vaø traùch-nhieäm cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân, vaø cuûa caùc Haïm-Tröôûng ôû ngoaøi bieån khoâng vì theá maø thay ñoåi. Nguyeân-taéc laø nhö vaäy, nhöng caùc quyeát-ñònh ñöa ra cuõng ñaõ raát linh-ñoäng nhaèm thoûa-maõn nhu-caàu cuûa moïi ngöôøi. Cuõng may laø ñaõ khoâng coù nhöõng xaùo-troän xaûy ra. Ñaây cuõng laø nhôø tinh-thaàn kyû-luaät raát ñaùng ca ngôïi cuûa taát caû quaân-nhaân Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa.

Anh Phan-laïc-Tieáp thaân, toâi xin ngöøng ôû ñaây.

Chuùc anh vaø gia-quyeán moät naêm môùi thaät nhieàu may-maén, an-khang vaø moïi söï nhö yù.

Ñinh-maïnh-Huøng (kyù teân)


Tieáp Theo baøi “Nhöõng tieát-loä theâm veà chuyeán

di-chuyeån cuûa ñoaøn taøu” (naêm 2014)

Gaàn ñaây, trong moät DVD môùi phaùt haønh ñaõ keå laïi caâu chuyeän di-taûn cuûa Haïm-Ñoäi Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa, ñi töø ñaûo Coân-Sôn sang vònh Subic, Phi-Luaät-Taân. Cuoán DVD (CHHCC)(1) ñaõ ñöa leân khung caûnh hoãn-loaïn taïi Vieät-Nam vaøo nhöõng ngaøy cuoái thaùng 4 naêm 1975.

Qua caùc phoûng-vaán vaø hình aûnh, DVD cuõng ñaõ cho ta thaáy tình-traïng lo laéng, hoang-mang, baát an cuûa thuûy-thuû-ñoaøn vaø “tình-hình treân caùc chieán-haïm caêng thaúng nhö thuøng thuoác suùng saép noå tung”. Rieâng caâu hoûi “ai ñaõ kheùo chæ-huy, leøo laùi tình-hình, höôùng-daãn ñoaøn taøu ra ñi trong traät-töï vaø bình-yeân” thì chöa ñöôïc giaûi-ñaùp thoûa ñaùng.

Veà caâu hoûi naøy, laø moät thaønh phaàn trong boä tham-möu di-taûn, ngöôøi vieát xin ñoùng goùp moät soá nhaän-xeùt nhö moät chöùng-nhaân cuûa cuoäc haønh-trình lòch-söû naøy. Taát caû nhöõng gì trình-baøy sau ñaây cuõng ñaõ ñöôïc toùm löôïc trong cuoán Haûi-Söû Tuyeån-Taäp naêm 2004.

Caùc nhaän-xeùt veà chuyeán ñi naøy ñöôïc chia laøm hai phaàn:

Phaàn 1: Dieãn-tieán cuoäc di-taûnPhaàn 2: Caùc nhaân-vaät ñieàu- ñoäng

Phaàn 1 – Dieãn-tieán cuoäc di-taûn

Khôûi-haønh töø Saøi-Goøn luùc 7:00 giôø toái ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, caùc chieán-haïm Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa taäp trung taïi Coân-Sôn töø chieàu ngaøy 30 thaùng 4. Haïm-Ñoäi khôûi haønh ñi Subic Bay, Phi-Luaät-Taâân tröa ngaøy 1 thaùng 5 vaø ñeán Phi-Luaät-Taâân vaøo chieàu ngaøy 7 thaùng 5.

Caùc dieãn-tieán sau ñaây baét ñaàu töø luùc haïm-ñoäi hình thaønh taïi Coân Sôn vaø ñöôïc phaân thaønh caùc tieåu ñoaïn nhö sau:

1.1 Boä tham-möu1.2 Vaán-ñeà truyeàn-tin1.3 Ñi hay ôû laïi1.4 Haønh-trình – Laøm gì baây giôø? – Ñi ñaââu? – Ngaøy giôø khôûi haønh – Haûi-haønh1.5 Ñeán beán – Chuaån-bò vaøo beán – Ñeán beán

1.1 Boä Tham-Möu

Nhö toâi ñaõ noùi trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp, “Baây giôø thì goïi laø Boä Tham-Möu chöù treân thöïc-teá luùc ñoù thì tuøy cô öùng bieán. Coù vieäc gì thì hoïp nhau cuøng baøn, sau khi coù söï ñoàng yù cuûa Ñoâ-Ñoác Cang thì chia nhau maø laøm, mieãn sao coù keát-quaû eâm ñeïp”.

Thöïc-teá ñaõ dieãn ra ñuùng nhö vaäy. Treân HQ 3 – Tuaàn-döông haïm Traàn-nhaät-Duaät – maø Haïm-tröôûng laø HQ Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu, ngoaøi thuûy-thuû-ñoaøn, thaønh phaàn BTL/HQ goàm coù, theo thöù töï thaâm nieân: Phoù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Phoù Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, Phoù Ñeà-Ñoác Dieäp-quang-Thuûy, Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh vaø HQ Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn. Veà sau, coù Phoù Ñeà-Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng ñeán töø Vuøng 4 Soâng Ngoøi, Phoù Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù töø Löïc-Löôïng Tuaàn-Thaùm.

Baây giôø nghó laïi, thaáy coù veû khoâi-haøi. Ngöôøi thì ít maø toaøn laø töôùng khoâng, vaäy ai laøm lính. Cuõng may laø coâng-vieäc laøm khoâng duøng ñeán cô baép, chæ caàn coù caùi mieäng, nhöng laïi phaûi tröïc phieân 24 tieáng ñoàng hoà, aên nguû taïi choã, cuõng khaù meät nhoïc. Chaéc coù ngöôøi thaéc-maéc nhaân-vieân ñaâu caû? Xin thöa: hoï cuøng vôùi gia-ñình ôû raûi-raùc treân caùc chieán-haïm khaùc. Ñaâây cuõng chöùng toû söï linh-ñoäng vaø nhaân haäu cuûa caáp laõnh-ñaïo.

Sau buoåi hoïp tham-möu cao caáp treân HQ 3 chieàu ngaøy 30 thaùng 4, khi giaûi taùn, caùc giôùi chöùc ñeán hoïp ñaõ trôû veà chieán-haïm chôû gia-ñình hoï.


Nhö vaäy maëc-nhieân ngaàm coù söï ñoàng yù ñeå caùc nhaân-vieân ôû gaàn gia-ñình hoï. Bieát raèng haàu heát caùc só-quan ñeàu mang theo gia-ñình hoï neân khoâng ai coù yù nghó goïi hoï laïi nhieäm-sôû. Toâi nghó raèng, neáu khoâng vì gia-ñình, chaéc-chaén moïi ngöôøi seõ töï ñoäng trôû veà nhieäm-sôû cuûa mình.

1.2 Vaán-Ñeà Truyeàn-Tin

Keå töø luùc Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh tuyeân-boá haï suùng vaøo saùng ngaøy 30 thaùng 4 thì heä-thoáng truyeàn-tin nhö moät caùi chôï vôõ. Ñuû moïi chuyeän ñöôïc ñem ra trao ñoåi hoûi han, nhaát laø caùc ñeà taøi sau: baøn veà tình-hình, hoûi han tin-töùc gia-ñình, baøn chuyeän di-taûn hay khoâng, than van veà tình caûnh caù-nhaân v.v..., chöùng toû moät tình-traïng lo-laéng hoang-mang cöïc ñoä cuûa caùc thuûy-thuû ñoaøn. Tình-traïng naøy neáu tieáp-tuïc thì thaät laø nguy-hieåm vì coù theå ñem laïi söï phaân-hoùa trong haïm-ñoäi. Maët khaùc neáu ngaên chaën thoâng-tin thì laøm sao hieåu ñöôïc tình-hình maø truø-lieäu coâng vieäc. Ñoù laø chöa keå caùc moái lo khaùc nhö bò xaâm-nhaäp vaø phaù roái, khuyeán-duï cuûa Vieät coäng.

Ñeå giaûi-quyeát tình-hình naøy, Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ñöôïc chæ-ñònh ñaûm-traùch ñieàu-haønh heä-thoáng lieân-laïc, chæ-huy vaø laø ngöôøi ñoäc-nhaát ñöôïc söû duïng heä-thoáng truyeàn-tin ñeå traùnh khoûi bò cöôùp phaù. Toùm laïi, Phoù Ñeà-Ñoác Minh thöôøng tröïc ñích-thaân theo doõi heä-thoáng truyeàn-tin ñeå: baûo-ñaûm an-ninh truyeàn-tin, theo doõi tình-hình, giaûi-quyeát caùc vaán-ñeà coù theå giaûi-quyeát ngay, neâu leân caùc vaán-ñeà caàn giaûi-quyeát, chuyeån caùc quyeát-ñònh cuûa Boä Tö-Leänh cho caùc ñôn-vò vaø theo doõi thi-haønh.

Trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp, toâi ñaõ toùm taét vaán-ñeà nhö sau: “Chæ-huy chieán-thuaät ñoøi hoûi 4 ñieàu-kieän khi lieân-laïc: An-toaøn chính-xaùc veà truyeàn-tin, naém vöõng tình-hình, tieáng noùi cuûa thaåm-quyeàn. Trong khi trieät-thoaùi, binh só hoang-mang dao-ñoäng, caùc ñieàu-kieän treân laïi caøng quan-troïng. Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ coù nhieàu kinh-nghieäm ñieàu quaân trong soâng neân oâng raát höõu-hieäu trong traùch-vuï lieân-laïc chæ-huy ...” Ñuùng vaäy, Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ hoaøn-thaønh nhieäm-vuï naøy moät caùch toái haûo. Tieáng

noùi cuûa oâng vang vang treân heä-thoáng truyeàn-tin suoát ngaøy ñeâm cuõng nhö söï duy-trì ñöôïc kyû-luaät vaø an-ninh truyeàn-tin trong suoát cuoäc haønh-trình laø moät kyø tích ít ngöôøi laøm ñöôïc. Vaø laø moät ñoùng goùp quyeát-ñònh vaøo söï hoaøn thaønh toát ñeïp cuûa cuoäc di-taûn.

1.3 Ñi Hay ÔÛû Laïi?

Ñoái vôùi haàu heát caùc thuûy-thuû-ñoaøn, khi caùc chieán-haïm thi-haønh leänh taäp-trung taïi Coân-Sôn thì vieäc ñi hay ôû laïi chöa thaønh moät vaán-ñeà. Nhöng töø luùc Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh tuyeân boá buoâng suùng thì tình-hình trôû neân soâi ñoäng. Chuyeán ñi naøy trôû thaønh chuyeån ñi sau cuøng vaø moät chieàu cuûa Haïm-Ñoäi. Seõ khoâng coù ngaøy trôû laïi. Trong suoát ñeâm 30 thaùng 4, giaûi-quyeát vaán-ñeà ñi hay ôû laïi laø coâng vieäc chính cuûa boä tham-möu. Vaán-ñeà naøy bao goàm hai maët: maët caù-nhaân vaø maët chieán-haïm.

Veà maët caù-nhaân töông ñoái deã giaûi-quyeát. Töø chaäp toái 30 thaùng 4, ñaõ coù nhöõng caù-nhaân toû yù khoâng muoán rôøi Vieät-Nam vaø muoán trôû laïi Saøi-Goøn. Ñeán tröa hoâm sau thì soá ngöôøi muoán trôû veà Saøi-Goøn moãi luùc moät ñoâng, trôû thaønh moät vaán-ñeà caàn phaûi ñöôïc giaûi-quyeát. Ñeå traán an moïi ngöôøi, quyeát-ñònh cung-caáp phöông-tieän cho nhöõng ai muoán veà laïi Saøi-Goøn ñöôïc ban haønh vaø thoâng-baùo ngay ñeán toaøn-theå chieán-haïm. Moät hoûa-vaän-haïm ñöôïc choïn vaø ñeán töøng taøu boác ngöôøi muoán trôû veà. Ngoaøi chieác hoûa-vaän-haïm, moät soá tuaàn-duyeân-ñónh (PCF) cuõng xin veà theo ... Keå ñeán luùc Haïm-Ñoäi khôûi haønh ñi Subic Bay, taát caû nhöõng ai khoâng muoán di-taûn ñaõ ñöôïc thoûa-maõn nguyeän-voïng vaø ñöôïc chuyeån-vaän trôû veà Vuõng-Taøu.

Veà maët chieán-haïm, vaán-ñeà khoâng coøn laø caù-nhaân maø trôû thaønh taäp theå. Vì chieán-haïm goàm thuûy-thuû-ñoaøn seõ khoâng di-taûn, maø ôû laïi Vieät-Nam. Giaûi-quyeát caùc tröôøng hôïp naøy thì deã hay khoù tuøy thuoäc vaøo möùc ñoä phaân vaân cuûa ñôn-vò lieân heä. Ña soá tröôøng hôïp ñöôïc giaûi-quyeát thoûa ñaùng qua thaûo-luaän treân heä-thoáng truyeàn-tin giöõa ñôn-vò tröôûng vaø Phoù Ñeà-Ñoác Minh hoaëc Ñaïi-Taù Sôn. Ñieån-hình laø tröôøng hôïp HQ Thieáu-Taù Vöông-theá-Tuaán, Haïm-


Tröôûng HQ 229.

Toâi chæ bieát moät tröôøng hôïp khoù-khaên, ñöôïc giaûi-quyeát vaøo giôø phuùt cuoái cuøng, tröôùc khi Haïm-Ñoäi leân ñöôøng. Saùng ngaøy 1 thaùng 5, trong khi chuaån-bò khôûi-haønh, thì coù moät chieán-haïm baùo-caùo khoâng muoán di-taûn vaø thuûy-thuû-ñoaøn khoâng muoán rôøi Vieät-Nam. Treân chieán-haïm chæ-huy, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang nhìn chuùng toâi doø hoûi. Ñaïi-Taù Sôn ñeà-nghò cho taøu ñoù caëp vaøo HQ 3 vaø ñeå oâng ñi qua giaûi-quyeát. Raát laâu khoâng thaáy oâng trôû veà. Ñoâ-Ñoác Cang soát ruoät vaø lo laéng ra maët. Toâi leân tieáng ñeà-nghò cho toâi sang ñoù xem xeùt tình-hình. Sau moät luùc ngaàn-ngöø, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang baûo ñeå oâng cho caän-veä ñi cuøng toâi. Toâi suy nghó thaät nhanh, laø coù caän-veä vôùi tình-hình naøy chöa chaéc ñaõ an-toaøn hôn neân töø choái vaø rôøi ñaøi chæ-huy.

Baây giôø hoài töôûng laïi luùc ñoù, toâi cuõng thaáy laø laï. Böôùc qua haïm kieàu, ngoaøi maáy thuûy-thuû ñöùng gaùc, chieán-haïm thaät vaéng laëng, coù leõ taát caû thuûy-thuû-ñoaøn ñang hoäi hoïp vôùi Ñaïi-Taù Sôn. Caøng laï hôn laø khoâng thaáy daân chuùng hieän dieän. Coù theå taøu naøy ñang coâng-taùc ngoaøi bieån vaø ñöôïc leänh ñeán thaúng ñaây. Sau khi chaøo hoûi, moät thuûy-thuû ñöa toâi xuoáng phoøng aên ñoaøn-vieân. Böôùc vaøo, khoâng khí thaät kyø laï. Ñaïi-Taù Sôn ngoài baøn chuû toïa, thuûy-thuû-ñoaøn ngoài ñoái dieän. Khoâng ai noùi naêng gì. Moät söï im laëng hoaøn toaøn. Tröôùc tình-hình ñoù, toâi chæ bieát nhìn thuûy-thuû-ñoaøn roài quay sang Ñaïi-Taù Sôn noùi: “Ñaõ ñeán giôø khôûi haønh, phaûi veà taøu”. Noùi xong toâi rôøi phoøng hoäi, trôû veà HQ 3. Ít laâu sau Ñaïi-Taù Sôn cuõng veà taøu chæ-huy. Haïm-ñoäi leân ñöôøng ñuùng giôø aán ñònh.

Ñeán nay thì toâi vaãn khoâng bieát chuyeän gì xaûy ra treân chieán-haïm ñoù. Qua ñaây, toâi coù vaøi dòp gaëp laïi Ñaïi-Taù Sôn maø queân hoûi. Söï vieäc naøy ñaõ ñöôïc toâi trình-baøy ngaén goïn trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp.

1.4 Haønh-Trình

Laøm gì baây giôø?

Keå töø luùc Ñaïi-Töôùng Minh ra leänh ñôn phöông

ngöøng baén thì coâng-cuoäc di-taûn ñaõ trôû thaønh roõ-reät. Ñaây laø chuyeán ñi moät chieàu cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa, khoâng coù ngaøy quay trôû laïi. Nhöng laøm gì tieáp thì chöa bieát, ngoaïi tröø moät nguyeân-taéc ñaõ ñöôïc Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñeà ra trong khi chuaån-bò: “Neáu coù laøm gì thì cuõng laøm nhö moät taäp theå”.

Chieàu ngaøy 30 thaùng 4, ngay sau khi ñeán Coân-

Sôn, moät buoåi hoäi ñaõ ñöôïc trieäu-taäp treân HQ 3 goàm caùc töôùng laõnh vaø só-quan cao caáp coù maët taïi ñieåm taäp trung. Buoåi hoäi töông-ñoái ngaén vaø khoâng coù gì phaûi thaûo-luaän vaø baøn caõi nhieàu. Sau khi xem xeùt tình-hình chính-trò vaø tình-traïng Haïm-Ñoäi, moïi ngöôøi ñoàng yù laø phaûi lieân-laïc ngay vôùi Hoa-Kyø. Ñeán ñaây gaëp khoù-khaên laø khoâng ai coù taàn-soá hay bieát caùch lieân-laïc vôùi Hoa-Kyø. Trong khi moïi ngöôøi ñang suy nghó thì Ñaïi-Taù Sôn leân tieáng than phieàn mình bò caùch chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi moät caùch baát coâng. Khoâng ñôïi Phoù Ñoâ-Ñoác Cang giaûi-thích, Ñaïi-Taù Sôn cho bieát luoân laø oâng coù taàn-soá lieân-laïc vôùi Hoa-Kyø. Trôû ngaïi ñöôïc giaûi-quyeát vaø buoåi hoïp chaám döùt. Caùc giôùi chöùc trôû veà chieán-haïm coù chôû theo gia-ñình mình ... .

Ñi ñaâu?

Saùng sôùm ngaøy 1 thaùng 5, oâng Armitage ñaïi-dieän Boä Quoác-Phoøng Hoa-Kyø ñeán HQ 3. OÂng ngoû lôøi laø Hoa-Kyø ñoàng yù tieáp nhaän Haïm-Ñoäi Vieät-Nam vaø ñeà-nghò Haïm-Ñoäi di-chuyeån ñeán Caên-Cöù Haûi-Quaân Hoa-Kyø taïi ñaûo Guam. Khi duyeät laïi tình-traïng Haïm-Ñoäi, thaáy raèng neáu ñi Guam xa gaàn 2 ngaøn 500 haûi-lyù thì nhaát ñònh seõ gaëp moät soá trôû ngaïi quan-troïng, ñaùng keå laø tình-traïng kyõ-thuaät cuûa moät soá chieán-haïm khoâng ñöôïc khaû-quan vaø Haïm-Ñoäi phaûi ñi theo vaän-toác cuûa chieán-haïm coù tình-traïng maùy teä nhaát laø laø khoaûng 5 guùt (haûi-lyù/giôø), thôøi-gian haûi-haønh quaù laâu. Theâm nöõa caùc chieán-haïm chôû quaù ñoâng daân chuùng di-taûn, öôùc löôïng khoaûng 30 ngaøn ngöôøi, chaéc chaén laø seõ gaëp nhieàu khoù-khaên veà aên uoáng. Do ñoù boä tham-möu ñeà-nghò ñöa Haïm-Ñoäi ñeán Subic Bay xa chæ khoaûng treân 900 haûi-lyù. Maëc duø oâng Armitage luoân luoân nhaán maïnh ñeán mong muoán cuûa Hoa-Kyø laø phaûi ñi Guam, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang vaãn nhaát ñònh ñi Phi-Luaät-Taân ...


Ngaøy giôø khôûi haønh

Sau khi caân nhaéc tình-hình chung, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang cho leänh khôûi haønh di-taûn ngay saùng ngaøy 1 thaùng 5. Coù nhieàu lyù do ñöa ñeán quyeát-ñònh naøy. Moät laø ñeå moïi ngöôøi coù vieäc laøm, chaám döùt baøn taùn, töø ñoù nhöõng hoang mang dao ñoäng seõ tan daàn, tinh-thaàn trôû neân oån ñònh. Hai laø neáu ai coøn do döï chuyeän ñi hay ôû, seõ ñöông nhieân chaám döùt vaø trôû laïi sinh-hoaït bình thöôøng. Ba laø Coân-Sôn trôû neân khoâng coøn an-toaøn döôùi aùp-löïc tuø coäng-saûn ñöôïc giaûi thoaùt, chính-quyeàn môùi coù theå gaây khoù-khaên cho Haïm-Ñoäi. Quyeát-ñònh khôûi haønh sôùm naøy duø ñaõ khoâng thoûa maõn ñöôïc yeâu caàu cuûa moät soá caù-nhaân, nhö tröôøng hôïp Ñaïi-Taù Ñoã-Kieåm coøn thaát laïc gia-ñình vaø duø phaûi boû laïi moät vaøi ñôn-vò nhö Vuøng 5 Duyeân-Haûi, nhöng cho thaáy laø moät quyeát-ñònh ñuùng, ñem laïi söï an-toaøn vaø thaønh-coâng cuûa chuyeán di-taûn.

Haûi-haønh

Nhôø thôøi-tieát thaät toát, soùng yeân bieån laëng, neân chuyeán di-taûn thuaän buoàm xuoâi gioù. Haïm-Ñoäi saép thaønh ñoäi hình hai haøng doïc, toác-ñoä trung bình 5 guùt.

Treân phöông-dieän tieáp vaän, caùc taøu ñaõ ñöôïc cung-caáp ñaày daàu nöôùc vaø thöïc-phaåm tröôùc khi rôøi Saøi-Goøn. Tuy vaäy, vì soá daân di-taûn quaù ñoâng neân vaán-ñeà aên uoáng cuõng gaëp moät soá trôû ngaïi. Nhôø oùc saùng-taïo vaø tinh-thaàn kyû-luaät cao cuûa caùc thuûy-thuû-ñoaøn, moãi chieán-haïm ñaõ töï giaûi-quyeát caùc khoù-khaên. Haûi-Quaân Hoa-Kyø trôï giuùp phaàn thöïc-phaåm vaø y-teá trong tröôøng hôïp thaät caàn thieát ...

Nhìn chung, ñoái vôùi taäp theå thì caùc traéc-trôû khoâng coù laø bao. Sau vaøi ngaøy haûi-haønh, khoâng tuaàn Hoa-Kyø cho bieát laø Haïm-Ñoâi khoâng coøn giöõ ñöôïc ñoäi hình hai haøng doïc, caùc chieán-haïm cuõng khoâng giöõ khoaûng caùch ñeàu nhau. Ñeå chaán-chænh, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang chia haïm-ñoäi thaønh 2 phaân ñoäi vaø Ñeà-Ñoáâc Laâm-nguôn-Taùnh ñi treân HQ 1 ñöôïc chæ-ñònh chæ-huy Phaân Ñoäi 2. Töø ñoù ñoäi hình haûi-haønh ñöôïc duy-trì toát ñeïp. Vaøi bieán-coá nhoû xaûy ra treân

chính chieác soaùi-haïm HQ 3. Moät ñaùm chaùy treân saân thöôïng vaø caû hai maùy chaùnh baát ngôø ñeàu hö hoûng khi ñeán gaàn laõnh haûi Phi neân phaûi caàn ñeán taøu keùo cuûa Hoa-Kyø.

Ñoái vôùi töøng caù nhaân thì chuyeán ñi vaát vaû ñau buoàn. Coù ngöôøi gaëp phaûi hoaøn-caûnh nan giaûi thöông taâm. Cuõng coù ngöôøi phaûi gaùnh chòu nhöõng hoaøn-caûnh ñau xoùt rieâng tö caàn söï trôï giuùp cuûa ñoàng ñoäi. Moät soá caùc tröôøng hôïp naøy - tröôøng hôïp Döông-vaän-haïm HQ 502, Haûi-vaän-haïm HQ 402, Giang-phaùo haïm HQ 329 - ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp...

1.5 Ñeán Beán

Chuaån-bò vaøo beán

Khi saép gaàn ñeán Phi-Luaät-Taân thì nhaän ñöôïc tin laø chính-phuû naøy khoâng chaáp-thuaän cho Haïm-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa vaøo vònh Subic. Boä tham-möu hoïp baøn tìm giaûi-phaùp. Quaû laø moät tröôøng hôïp ngoaïi-giao phöùc-taïp, khoâng deã-daøng giaûi-quyeát. Giaûi-phaùp ñöa Haïm-Ñoäi ñi Guam ñöôïc ñeà caäp, caân nhaéc. Hoa-Kyø laõnh traùch-nhieäm ñöa 30 ngaøn ñoàng-baøo ñeán Guam baèng caùc taøu daân söï ñeå Haïm-Ñoäi deã ñieàu-ñoäng cho moät haûi-trình tieáp tuïc daøi naøy. Trong luùc coøn ñang thu xeáp thì Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöa yù-kieán laø vôùi tình-hình hieän taïi, Haïm-Ñoäi cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa neân ñöôïc trao traû cho Haûi-Quaân Hoa-Kyø vì treân danh nghóa ñoù, caùc chieán-haïm Hoa-Kyø seõ vaøo caên-cöù Haûi-Quaân Subic cuûa mình.

YÙ-kieán naøy ñöôïc chuyeån ñeán giôùi chöùc Hoa-Kyø. Moät vaøi giôø sau, Haïm-Ñoäi ñöôïc thoâng baùo laø giaûi-phaùp ñöôïc chaáp thuaän vôùi ñieàu-kieän:

- Taát caû ñaïn döôïc phaûi ñöôïc neùm xuoáng bieån.

- Côø VNCH phaûi ñöôïc thay baèng côø Hoa-Kyø.

Ñeå thi-haønh ñieàu-kieän naøy, moãi chieán-haïm seõ tieáp nhaän moät toaùn só-quan lieân-laïc Hoa-Kyø vaø thöïc hieän leã haï quoác kyø VNCH vaø tröông quoác kyø


Hoa-Kyø. Leã haï côø VNCH ñöôïc cöû haønh cuøng moät luùc treân taát caû chieán-haïm vaøo ñuùng 12 giôø tröa ngaøy 7 thaùng 5 naêm 1975. Buoåi leã haï côø lòch-söû trong khoâng-khí trang nghieâm vaø ñaày xuùc ñoäng, ñaõ ñöôïc keå laïi trong nhieàu baøi vieát trong maáy chuïc naêm qua ...

- Xoùa boû danh-hieäu vaø danh-soá Vieät-Nam. Ñeå thöïc-hieän coâng vieäc naøy, trong luùc thuûy-thuû-ñoaøn Vieät-Nam vaän-chuyeån con taøu theo khaåu leänh cuûa só-quan haûi-haønh Hoa-Kyø, caùc tieåu-ñónh Hoa-Kyø chaïy caëp saùt söôøn chieán-haïm ñeå sôn laáp boû caùc danh-soá vaø danh-hieäu Vieät-Nam doïc hai beân hoâng.

Ñeán beán

Chieàu ngaøy 7 thaùng 5, Haïm-Ñoäi VNCH vaøo thaû neo trong vònh Subic. Chuyeán di-taûn an-toaøn, bình yeân vaø ñaày ñuû. Moïi ngöôøi thôû phaøo nheï nhoõm. Sau khi taøu boû neo thì vieäc ñieàu-haønh leân bôø thuoäc phía Hoa-Kyø. Vò só-quan lieân-laïc yeâu caàu caùc só-quan caáp töôùng rôøi taøu tröôùc vì lyù-do an-ninh. Theo kinh-nghieäm, trong tröôøng hôïp trieät-thoaùi nhö theá naøy coù theå coù nhöõng binh só uaát-öùc, gaây goå vôùi giôùi laõnh-ñaïo, laøm maát traät-töï. Dó nhieân ta phaûi nghe theo nhöng ñeå thuûy-thuû-ñoaøn ñôõ xoân-xao thaéc-maéc, hai Phoù Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Hoaøng-cô-Minh töï nguyeän ôû laïi.

Ñoàng-baøo ñöôïc caùc vieân chöùc Hoa-Kyø thu xeáp vaø höôùng-daãn sang caùc thöông thuyeàn ñeå chuyeån sang ñaûo Guam. Hoï laøm vieäc coù toå-chöùc cao, lôùp lang, khoa-hoïc vaø thöïc teá. Vì vaäy coâng-taùc di-chuyeån raát toát ñeïp. Hai vò Phoù Ñeà-Ñoác cuøng vôùi ñoàng-baøo sang taän Guam vaø chæ trôû laïi cuøng gia-ñình khi moïi ngöôøi ñöôïc tieáp nhaän.

Phaàn 2 – Caùc nhaân-vaät ñieàu-ñoäng cuoäc di-taûn

Trong baát cöù hoaïch-ñònh naøo, luoân coù hai nhaân-vaät troïng yeáu quyeát-ñònh söï thaønh baïi cuûa coâng-cuoäc. Ñoù laø ngöôøi laõnh-ñaïo vaø ngöôøi chaáp-haønh. Neáu ngöôøi laõnh-ñaïo suy tính saùng-suoát vaø ñöa

ra caùc quyeát-ñònh hôïp lyù thì trieån-voïng thaønh-coâng ñaõ ñöôïc moät nöûa. Phaàn coøn laïi tuøy naêng-löïc cuûa ngöôøi chaáp-haønh. Nhöng thöôøng, ngöôøi chaáp-haønh coù xuaát saéc laém thì möùc thaønh-coâng cuõng chæ ñaït ñöôïc 80% cuûa trieån-voïng.

Trong chuyeán di-taûn cuûa Haïm-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa, Haûi-Quaân may maén coù ñöôïc hai nhaân-vaät xuaát saéc naém giöõ hai vai troø naøy. Ñoù laø Phoù Ñoâ-Ñoác Cang trong cöông-vò chæ-huy vaø Phoù Ñeà-Ñoác Minh trong cöông-vò ñieàu-haønh. Vaø Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñieàu-haønh taän-tuïy ñeán noãi moïi ngöôøi ñeàu nghó oâng chính laø ngöôøi chæ-huy toaøn boä cuoäc di-taûn. Seõ laø moät baát coâng ñoái vôùi Phoù Ñoâ-Ñoác Cang neáu söï ngoä nhaän tieáp tuïc keùo daøi. Ngöôøi vieát xin neâu leân söï phaân coâng roõ reät ...

2.1 Phoù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang

Phoù Ñoâ-Ñoác Cang môùi trôû laïi chöùc-vuï Tö-Leänh Haûi-Quaân moät thôøi-gian ngaén tröôùc ngaøy 30 thaùng 4. Ngoaøi coâng-taùc yeåm-trôï cho vieäc trieät-thoaùi mieàn Trung, phaàn nhieäm cuoái cuøng cuûa vò naøy laø lo duy-trì haûi-löïc trong thôøi kyø suy yeáu cuûa cheá-ñoä Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Quan-troïng hôn caû laø söï truø lieäu cho Haïm-Ñoäi di-taûn khoûi Saøi-Goøn khi thaønh-phoá bò coäng quaân ñe-doïa.

Trong vieäc naøy, coù hai quan-nieäm khaùc nhau ñöa ñeán vieäc caùch chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi cuûa Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn.

Theo nhaõn quan cuûa moät soá só-quan trong ñoù coù theå laáy Ñaïi-Taù Sôn vaø Ñaïi-Taù Kieåm laøm thí-duï ñieån-hình. Theo söï trình baøy coâng khai quan ñieåm cuûa hai oâng trong cuoán DVD “CHCC”(1), thì:

1. Tình-hình quaân-söï taïi mieàn Nam laø voâ voïng, söï suïp ñoå cuûa Vieät-Nam Coäng-Hoøa laø taát yeáu.

2. Hoa-Kyø ñaõ saün-saøng giuùp Haûi-Quaân trieät-thoaùi khoûi Vieät-Nam. (OÂng Armitage ñeà-nghò vôùi Ñaïi-Taù Kieåm vaø Ñeà-Ñoác Holloway giaùn tieáp ñeà-nghò vôùi Ñaïi-Taù Sôn).

3. Nhö vaäy phaûi chuaån-bò Haïm-Ñoäi ñeå di-taûn vaø mang theo toái ña daân chuùng. Chính töø quan


ñieåm naøy ñaõ daãn ñeán vieäc Ñaïi-Taù Sôn ra coâng-ñieän chính thöùc cho gia-ñình thuûy-thuû-ñoaøn ñi theo taøu khi ñi coâng-taùc ñeå traùnh trôû ngaïi tröôøng hôïp coù leänh di-taûn. Quan-nieäm naøy ñöôïc caùc só-quan caáp döôùi taùn thaønh vì höõu lyù vaø caûm thoâng.

Tuy nhieân treân cöông-vò caáp laõnh-ñaïo, Phoù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang nhìn vaán-ñeà khoâng hoaøn toaøn thuaàn quaân-söï maø qua nhieàu yeáu-toá trong ñoù quan-troïng nhaát laø yeáu-toá chính-trò quoác-teá vaø moät giaûi-phaùp chính-trò dung hoøa coù theå ñöôïc hình thaønh. Tình-theá naøy ñaõ ñöôïc trình-baøy trong Haûi söû Tuyeån Taäp.

Theo Ñeà-Ñoác Traàn-vaên-Chôn thì oâng khoâng di-taûn vì “coøn nöôùc coøn taùt”. Caùc töôùng laõnh ñeàu taùn thaønh quan-nieäm naøy. Nhöng saùng 29 thaùng 4, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöôïc Ñaïi-Töôùng Minh cho bieát laø: “Nöôùc ñaõ caïn roài, ñi ñi ...” Cho tôùi luùc naøy, quan-nieäm cuûa Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân vaãn laø di-taûn khoûi Saøi-Goøn ñeå baûo-toaøn löïc-löôïng chôù khoâng phaûi ñeå tò-naïn ngoaïi-quoác. Vì vaäy moïi haønh-ñoäng baát thöôøng ñöa ñeán suy dieãn coù yù ñònh ñaøo thoaùt ñeàu khoâng ñöôïc chaáp nhaän. Nhöõng haønh-ñoäng baát thöôøng naøy coù theå daãn ñeán tình-traïng hoaûng loaïn trong caùc ñôn-vò. Ngay caû caùc só-quan cao caáp trong Boä Tö-Leänh cuõng raát thaän-troïng khi di-chuyeån gia-ñình xuoáng taøu vaøo giôø choùt.

Trong tình huoáng chöa ngaõ nguõ, vieäc Ñaïi-Taù Sôn chính thöùc göûi coâng-ñieän cho pheùp thuûy-thuû-ñoaøn ñöa gia-ñình xuoáng taøu laø moät haønh-ñoäng töï-tieän, voâ-nguyeân-taéc. Vieäc cho pheùp thaân-nhaân xuoáng taøu seõ keùo theo vieäc cho pheùp thaân-nhaân vaøo caùc caên-cöù treân bôø, vaø nhö theá seõ taïo cô-hoäi cho Vieät coäng traø-troän, xaâm nhaäp toaøn boä caùc ñôn-vò Haûi-Quaân. Vì vaäy söï vieäc oâng bò caùch chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi laø ñieàu deã hieåu. Quyeát-ñònh döùt khoaùt, cöùng raén cuûa Phoù Ñoâ-Ñoác Cang coù theå ñaõ giuùp ngaên-ngöøa ñöôïc caùc haønh-ñoäng daãn ñeán roái loaïn, thieáu an-toaøn trong voøng ñai Haûi-Quaân.

Quan-troïng nhaát laø vieäc caùch chöùc cuõng laø ñeå phoøng ngöøa tröôøng hôïp Tö-Leänh Haïm-Ñoäi baát tuaân leänh Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, töï mình daãn Haïm-Ñoäi rôøi Saøi-Goøn khi tình-hình chính-trò chöa ngaõ nguõ.

Toâi mong Ñaïi-Taù Sôn ñoïc ñöôïc nhöõng doøng naøy maø thoâng caûm vôùi Phoù Ñoâ-Ñoác Cang vaø bôùt noãi böïc doïc ôû trong loøng. Cuõng chính nhôø boä oùc nhaïy beùn cuûa Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöa ra caùc quyeát-ñònh ñöùng luùc kòp thôøi maø chuyeán di-taûn ñöôïc an-toaøn ñeán beán bôø töï-do ...

2.2 Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-Cô-Minh

Nhö toâi ñaõ trình baøy trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp: “Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh laø moät töôùng laõnh gioûi, lanh leï, thaùo vaùt, laïi coù söùc beàn-bó khoâng meät moûi” neân oâng ñaõ ñoùng goùp nhieàu trong chuyeän di-taûn. Nhôø oâng maø heä-thoáng truyeàn-tin khoâng bò phaù roái, caùc chæ-thò chuyeån ñi ñöôïc kòp thôøi, caùc tin-töùc thu nhaän ñöôïc ñaày ñuû giuùp vieäc ñaùnh giaù ñuùng möùc. Tieáng noùi cuûa oâng ñuû thaåm-quyeàn ñeå ñem laïi söï tin-töôûng vaø an taâm cho moïi ngöôøi. Ngoaøi ra, baát keå luùc naøo, khi coù ñôn-vò naøo caàn oâng coù maët taïi choã laø oâng laáy tieåu-ñónh ñeán taän nôi tìm hieåu giaûi-quyeát.

Toùm löôïc, Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ñaõ hoaøn thaønh myõ-maõn nhieäm-vuï ñöôïc giao phoù trong chuyeán di-taûn laø duy-trì an ninh truyeàn-tin, traät-töï ñoäi hình vaø giaûi-quyeát khoù-khaên trôû ngaïi cho Haïm-Ñoäi vaø caù nhaân.

Laáy tröôøng hôïp HQ Thieáu-Taù Vöông-theá-Tuaán, Haïm tröôûng HQ 229; HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-vaên-Phöôùc, Haïm tröôûng HQ 231 laøm thí-duï. Caû hai haïm tröôûng ñeàu ôû traïng thaùi hoang mang baát ñònh vaø muoán trôû veà Saøi-Goøn.

Chính Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ can giaùn, khuyeân giaûi neân hoï ñoàng yù di-taûn. Ñaây chæ laø hai tröôøng hôïp ñieån-hình. Coøn voâ soá raéc-roái töø caù nhaân thuûy-thuû-ñoaøn ... Nhôø kieán-thöùc saâu roäng, nhôø taøi naêng aên noùi cuûa mình, Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ duy-trì ñöôïc kyû-luaät vaø traät-töï giuùp cuoäc haønh-trình eâm xuoâi… Cuõng nhôø khaû-naêng thu thaäp vaø phaân tích tình-hình, oâng ñaõ giuùp Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöa ra caùc quyeát-ñònh nhanh choùng, höõu hieäu ...

Sau nöõa, nhöng khoâng phaûi laø sau cuøng laø vaán-ñeà oai quyeàn cuûa ngöôøi ra leänh. Bình thöôøng ngöôøi quaân-nhaân ñöôïc huaán-luyeän ñeå tuaân-haønh


meänh-leänh. Tuy nhieân möùc ñoä tuaân-haønh cuõng tuøy thuoäc vaøo hoaøn-caûnh. Trong tröôøng hôïp nguy bieán caáp baùch, caáp baäc cuûa ngöôøi ra leänh caøng cao thì meänh-leänh caøng coù uy-löïc vaø deã ñöôïc tuaân phuïc. Ta goïi ñoù laø “laáy lon ñeø ngöôøi”. Ñaáy laø lyù do taïi sao Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñöôïc chæ-ñònh phuï-traùch heä-thoáng lieân-laïc maø khoâng phaûi laø Ñaïi-Taù Sôn.

Maët khaùc, ngoaøi uy quyeàn cuûa moät töôùng laõnh, caù tính cuûa Phoù Ñeà-Ñoác Minh cuõng raát ñaëc-bieät vaø deã aûnh-höôûng maïnh meõ ñeán ngöôøi ñoái thoaïi. Trong moïi hoaøn-caûnh, oâng raát bình tónh, töï tin, löu loaùt vaø thuyeát phuïc maø khoâng coù tính caùch eùp buoäc hay aùp cheá. Hôn nöõa, Phoù Ñeà-Ñoác Minh raát dai söùc, beàn-bó. OÂng coù theå laøm vieäc ngaøy ñeâm khoâng nghæ maø vaãn minh-maãn, khoâng toû veû meät nhoïc. Trong suoát cuoäc haønh-trình, Phoù Ñeà-Ñoác Minh luoân luoân hieän dieän taïi nhieäm sôû. Ñeâm nhö ngaøy, tieáng noùi cuûa oâng vang vang treân heä-thoáng chæ-huy ñaõ mang laïi caûm giaùc bình-an cho moïi ngöôøi. Vôùi moät caù tính nhö vaäy, duø khoâng laø moät töôùng laõnh, Phoù Ñeà-Ñoác Minh vaãn coù theå hoaøn thaønh nhieäm-vuï cuûa mình moät caùch hoaøn-haûo. Nhöng coù leõ cuõng chính nhôø vaäy maø oâng ñöôïc thaêng leân haøng töôùng laõnh moät caùch nhanh choùng, tröôùc caùc baïn ñoàng khoùa ...

2.3 Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn

Trong DVD, Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn toû ra khoâng nhôù laïi nhöõng gì oâng ñaõ laøm trong chuyeán di-taûn. Hoaëc giaû oâng ñaõ choùng queân, hoaëc giaû oâng coi nhöõng gì oâng laøm trong khi di-taûn chæ laø coâng vieäc bình thöôøng cuûa ngöôøi quaân-nhaân neân khoâng ñaùng ghi nhôù.

Ñieàu-ñoäng moät haïm-ñoäi trieät-thoaùi khoâng phaûi giaûn-dò maø raát phöùc-taïp. Neáu khoâng naém vöõng tình-hình haïm-ñoäi veà khaû-naêng töøng chieán-haïm, tình-traïng kyõ-thuaät, möùc ñoä khieån-duïng saün-saøng, tình-traïng nhaân-vieân, tính tình caáp chæ-huy thì raát deã ñöa ra caùc quyeát-ñònh khieám-khuyeát gaây khoù-khaên cho söï ñieàu-haønh vaø aûnh-höôûng ñeán söï hoaøn taát cuûa coâng vieäc.

Vì nguyeân laø Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, Ñaïi-Taù Sôn laø

ngöôøi ñoäc nhaát trong boä tham-möu hieåu thaáu ñaùo tình-hình Haïm-Ñoäi vaø ñaõ thöïc söï coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng ghi nhaän vaøo cuoäc di-taûn.

Nhö ôû phaàn tieåu ñoaïn Laøm gì baây giôø, toâi ñaõ keå Ñaïi-Taù Sôn laø ngöôøi duy nhaát bieát caùch vaø ñaõ lieân-laïc ngay vôùi Hoa-Kyø. Neáu khoâng nhôø oâng, do tình-hình bieán chuyeån mau leï, keát-quaû vieäc di-taûn khoâng bieát ra sao. Neân ghi nhaän laø vaøo ngaøy 29 thaùng 4 ñaõ coù chieán-haïm töï ñoäng cho tan haøng maø khoâng veà ñieåm taäp trung. Hai chieán-haïm ñaõ boû yù ñònh naøy ñeå gia nhaäp Haïm-Ñoäi di-taûn.

Trong söï hoaïch-ñònh coâng vieäc, caùc yù-kieán cuûa Ñaïi-Taù Sôn ñeàu ñöôïc löu yù vaø toân troïng nhö khi:

- Cöùu xeùt tình-traïng Haïm-Ñoäi ñeå ñöa ñeán quyeát-ñònh ñi Subic Bay thay vì ñi Guam.

- Choïn löïa caùc chieán-haïm ñi trôï giuùp caùc chieán-haïm gaëp khoù-khaên hay ñi cöùu vôùt ñoàng-baøo tò-naïn.

- AÁn ñònh ñoäi hình, vaän-toác vaø loä trình haûi-haønh di-taûn.

- Sau heát, khoâng nhôù roõ laø trong nhöõng tröôøng hôïp naøo, quaù moät laàn ngöôøi vieát vaãn hình dung thaáy boùng Ñaïi-Taù Sôn ñi tôùi vôùi caâu noùi “xong roài” nhö khi vöøa hoaøn taát moät coâng vieäc.

Keát

Gaàn 40 naêm ñaõ troâi qua keå töø ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, baây giôø hoài töôûng laïi chuyeän cuõ, chæ laø nhöõng hình boùng lôø môø trong taâm-trí; keå laïi nhöõng gì ñaõ qua nhö trong moät giaác mô, ñuùng sai khoâng chaéc. Neáu coù gì sai soùt khoâng ñuùng, xin ñoäc giaû cöù töï nhieân leân tieáng, khoâng caàn tham-khaûo vôùi ngöôøi vieát.

Xin ña taï.

Ñinh-maïnh-Huøng

Ghi chuù:(1) DVD “Chuyeán Haûi-Haønh Cuoái Cuøng”


AÛnh cuûa Khoâng-Thaùm Haûi-Quaân Hoa-Kyø

Haûi-vaän-haïm Lam-Giang HQ 402 ñang chuyeån ngöôøi qua caùc chieán-haïm khaùc tröôùc khi ñöôïc thuûy taùng.


aùm giôø toái nay, nöôùc baét ñaàu lôùn, chuùng ta seõ nhoå neo. Ñoù laø leänh cuûa thöôïng-caáp, töø moät cuoäc hoïp boû tuùi chæ goàm coù vaøi ba nhaân-söïï noàng-coát

cuûa Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân. Luùc ñoù môùi möôøi giôø saùng ngaøy 29 thaùng

Tö 1975. Ngoaøi phoá Saøi-Goøn, côn soát ñaõ leân cao. Moät soá töôùng laõnh Boä-Binh cuøng gia-ñình ñaõ xuyeân qua nuùt chaän beán Baïch-Ñaèng ñeå nhaäp vuøng töông-ñoái an-toaøn vaø chôø ñôïi. Moät vò töôùng ba sao xuaát-hieän ôû phoøng ñôïi tröôùc vaên-phoøng cuûa Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh Haûi-Quaân. Vò töôùng aáy chæ muoán bieát taøu nhoå neo luùc naøo chôù chaúng coøn gì ñeå baøn luaän nöõa. Luùc baáy giôø xem nhö ñaõ böôùc vaøo giôø thöù 25 roài. Haûi-Quaân ñaõ ñöôïc leänh di-taûn vaø coù leõ laø quaân-chuûng sau cuøng nhaän leänh naøy töø Toång-Thoáng Döông-vaên-Minh.

Töø luùc sau möôøi giôø cho ñeán khi toâi thöïc söï rôøi boû vaên-phoøng cuûa toâi ôû taän cao oác, gaàn naêm tieáng ñoàng-hoà troâi qua trong baâng-khuaâng voâ taû. Khoâng

Nguyeãn-höõu-Chí

meänh-leänh naøo khaùc roõ-reät hôn hay chi-tieát hôn maø chæ coù vieäc khaên goùi ra ñi. Ñieåm heïn: Coân-Ñaûo. Tuï-taäp taïi ñoù roài seõ hay.

Baây giôø ai ôû ai ñi, giaûi-taùn hay khoâng giaûi-taùn caùc cô-caáu taïi Boä Tö-Leänh naøy, khoâng ai nhaän leänh ai maø chæ chuyeàn yù cho nhau trong söï im-laëng ñaày-aép öu-tö laãn u-buoàn. Töï-ñoäng moãi caù-nhaân, quan nhö lính, ñeàu nhaän thöùc giôø nghieâm-troïng ñaát nöôùc ñaõ xaûy ra. Ñeán laèn möùc naøy, ñôn-vò töï döng mô hoà, tuy raèng quaân-phong quaân-kyû vaãn coøn nhö chieác aùo khoaùc beân ngoaøi, töùc laø khoâng moät haønh-vi ngoå-ngaùo böôùng-bænh naøo xaûy ra.

Boä Tö-Leänh vaãn laúng-laëng trang-nghieâm. Cöûa vaøo vaãn coøn ñöôïc canh giöõ. Tuy-nhieân nhaân-löïc traêm phaàn traêm ñaõ giaûm xuoáng raát thaáp. Khaù nhieàu phoøng oác haàu nhö troáng trôn. Quaân-só töï thaùo traïi chuoàn eâm veà nhaø lo vieäc di-taûn. Neáu khoâng, cuõng soáng caïnh vôï con trong giôø phuùt nguy-kòch hôn laø naán-naù taïi ñôn-vò ñeå chæ tuyeät-voïng moãi luùc moät

T

GIôø THÖù 25 Cuûa

ngöôøi lính bieÅn


hôn moät caùch voâ boå.Trong taâm-traïng cheânh-veânh ñoù, chính toâi

trong cöông-vò Phuï-Taù Haønh-Quaân Bieån cuõng chaúng bieát phaûi haønh-ñoäng caùch naøo ñeå khi töï chaám döùt nhieäm-vuï, nhöõng phöông-tieän ñaët thuoäc quyeàn söû-duïng cuûa toâi seõ bò phaù huûy. Toâi nghó ñeán Trung-Taâm Haønh-Quaân, nôi luùc naøo cuõng coù moät phieân tröïc möôi ngöôøi. Tröa ngaøy 29 thaùng Tö naêm 1975, phieân tröïc chæ coøn thöa thôùt moät vaøi nhaân-söï coù leõ khoâng coù gia-ñình ngoaøi phoá neân ñaønh ôû laïi. Toâi khoâng maát só-quan tuøy-vieân vaø chaùnh vaên-phoøng. Hai só-quan treû tuoåi naøy vaãn beàn-bæ theo toâi. Toâi khoâng môû lôøi gì cho hoï caû. Hoï cuõng chaúng yeâu-caàu toâi ban cho hoï moät ñaëc-aân naøo. Thaønh-phaàn khaùc khoâng caàn phaûi coù söï öng-thuaän cuûa toâi, töï-ñoäng thu xeáp vieäc rieâng cuûa hoï. Toâi bieát nhöng laøm gì hôn. Ai naáy ñeàu laëng im trong côn boái-roái khoâng taû ñöôïc. Toâi nghó ñeán hai baø chò cuûa toâi. Hai ngöôøi thaân-tình nhöùt ñôøi toâi seõ phaûi soáng thieáu vaéng toâi cho ñeán bao giôø. Hai chò ôû beân kia Khaùnh-Hoäi, laøm sao em vuø ñöôïc qua ñoù ñeå giaõ-töø trong giôø thöù 25 naøy? Toâi coøn naêm möôi ngaøn ñoàng giaáu trong moät ngaên keùo baøn vieát. Voäi-vaøng toâi moùc môù baïc ñoù ra, goùi kyõ laïi, bieân maáy chöõ nhôø Cha Tuyeân-UÙy trao hoä veà Taân-Qui.

Toâi khoâng nhôù roõ vì sao toâi thaáy tieän nhôø Cha laøm cho vieäc naøy. Moùn quaø cuoái cuøng aáy coù ñeán tay ngöôøi thaân hay khoâng, toâi khoâng roõ. Maõi sau naøy toâi cuõng khoâng thaáy chaùu toâi tieát-loä ñieàu gì heát. Rieâng toâi, toâi caûm thaáy phaàn naøo baèng-an löông-taâm vì moät caùch naøo ñoù, toâi ñaõ coá töø-giaõ hai chò toâi tröôùc khi toâi leân ñöôøng tieán veà moät phöông trôøi voâ ñònh.

Xong phaàn vieäc tình-caûm nhö vöøa noùi treân, toâi quay veà vôùi thöïc-taïi. Vaãn laø moät thöù baên-khoaên, boái-roái, chôù chaúng phaûi laø moät thöïc-taïi roõ-raøng chi heát. Duy coù vieäc seõ ra ñi laø khaúng-ñònh roài. Nhöng töø luùc nhaän leänh cho ñeán giôø nhoå neo, neáu phaûi chôø khi maøn ñeâm phuû xuoáng thaønh-phoá, thì quaù laâu! Möôi tieáng ñoàng-hoà nöõa. Möôi tieáng ñeå trieät-tieâu cô-caáu, phaù huûy söï saûn hay chæ ñeå troâi qua trong tuyeät-voïng? Moät luùc naøo ñoù toâi nhaát quyeát phaûi laøm vôõ ñoå Trung-Taâm Haønh-Quaân, phöông-tieän chæ-huy cuûa toâi ñoù. Toâi nhôø moät haï-só-quan ñi tìm cho toâi moät ít löïu-ñaïn laân-tinh. Moät laùt sau, ngöôøi aáy quay

laïi baùo-caùo khoâng tìm ñöôïc. Theá laø yù-ñònh phaù vôõ cô-sôû ñaët döôùi phaàn nhieäm toâi khoâng thaønh. Toâi töï nhuû thoâi cöù cho ngöôøi ôû laïi söû-duïng. Toâi chöa nghó ñoù laø ñòch thuø hay chæ laø ngöôøi cuøng maøu aùo maø vì leõ gì khoâng boû ñi ñöôïc theá thoâi. Caùch naøo moïi söï vaãn trong baàu khoâng-khí chôø ñôïi u-traàm nhöng ñaày baâng-khuaâng khaéc-khoaûi. Doanh-traïi haàu nhö buoâng chìm trong moät thöù im vaéng laï thöôøng!

Vaøo khoaûng tröôùc ba giôø tröa toâi rôøi vaên-phoøng, ñònh laøm moät tua quan-saùt tình-theá roài quaøy trôû laïi. Trong thaâm taâm, giôø khôûi-haønh vaãn seõ ñuùng nhö thöôïng-caáp aán-ñònh: 8 giôø ñeâm. Theá roài khi ñeán ngang coång Haûi-Quaân Coâng Xöôûng, ñöôøng Cöôøng-Ñeå, toâi thaáy raát ñoâng binh-só cuøng thaân-nhaân tuï-taäp. Ñaøn baø treû con luùc-nhuùc. Quaân-nhaân khoâng chæ Haûi-Quaân maø coøn töø caùc binh-chuûng khaùc nöõa. Hoï mang theo vuõ-khí cho toâi caûm töôûng ñaây laø moät cuoäc chuyeån binh ñang chôø ñôïi nhaäp beán xuoáng taøu. Quaû thaät hoï ñang chôø ñôïi ñöôïc thaùo coång khoâng phaûi ñeå töø trong thoaùt ra maø töø ngoaøi uøa vaøo. Thay vì voït luoân veà khu cö-xaù, toâi lieàn reõ vaøo coång Haûi-Quaân Coâng Xöôûng. Só-quan tröïc nhaän leänh toâi môû coång cho ñoaøn ngöôøi di-taûn tuaàn-töï ñi vaøo, töï giaûi giôùi roài boàng beá nhau xuoáng taøu. Tröôùc söï chöùng-kieán cuûa toâi, ñoaøn ngöôøi di-taûn baét ñaàu tuaân-leänh cuûa nhaân-vieân giöõ traät-töï ôû coång. Thaáy moïi söï ñaâu vaøo ñoù roài, toâi rôøi khu Coâng Xöôûng quay veà beán Baïch-Ñaèng. Xem nhö toâi thaùo ñöôïc moät noãi öù ngheïn to lôùn vì buoåi tröa hoâm ñoù quaân daân tò-naïn khoâng ngôùt ñoå vaøo töø hai nuùt chaën Cöôøng-Ñeå vaø Baïch-Ñaèng. Chính toâi ñi ngöôïc laïi vôùi traøo ngöôøi tuoân vaøo töø phía ñöôøng Töï-Do vaø Hai Baø Tröng. Soùng ngöôøi luùc baáy giôø khoâng xuoâi veà Haûi-Quaân Coâng Xöôûng nöõa maø laïi reõ vaøo caàu B coù ba chieán-haïm lôùn caäp taïi ñoù: DER 1, WHEC 3 vaø WHEC 2, tuaàn-töï töø trong ra ngoaøi. Toâi mang treân ngöôøi chieác aùo giaùp, treân ñaàu muõ löôõi trai, caàu vai ngaén vaø moû neo, chen vaøo ñaùm ñoâng ñeán gaàn haïm kieàu HQ 1. Toâi heùt to: “Khoan cho leân taøu! Haõy giöõ hoï treân bôø!” Ñeà-Ñoác Tham-Möu-Tröôûng, baïn cuøng khoùa vôùi toâi, cuõng coù maët ôû ñoù. OÂng cuõng heùt to leân: “Khoan cho baát cöù ai leân taøu!” Theá nhöng ai ngaên-caûn ñöôïc ñaùm ñoâng trong luùc naøy, neân T. vaø toâi ñaønh rôøi khoûi caàu B. Toâi hoûi T. baây giôø tính sao?


Coù cho gia-ñình xuoáng taøu khoâng? T. laéc ñaàu baûo khoâng. Tình-theá hoãn-ñoän moãi luùc moät hôn. Toâi vaø T. chia tay. Toâi voäi-vaøng reõ xuoáng caàu Ñoâ-Ñoác nôi ñang coù moät vaøi chieác tieåu-ñónh caëp khoâng roõ ñeå nghæ ngôi hay chôø leänh ai. Anh em treân chieán-ñónh nhaän dieän toâi. Ñieàu ñaùng khen toâi nhaän thaáy ngay: thuûy-thuû-ñoaøn chieán-ñónh raát bình-tónh, haàu nhö khoâng toû ra chuùt gì lo-aâu sôï haõi.

Toâi nhôø chieán-ñónh ñöa toâi ñi quan-saùt moät voøng treân khoaûng soâng Saøi-Goøn. Nöôùc ñang coøn giöït roøng khaù maïnh. Töø maïn soâng nhìn leân bôø phía ngoaøi nuùt chaän Baïch-Ñaèng, ngöôøi aøo tôùi moät luùc moät ñoâng. Toâi nhìn roõ chieác WHEC 2. Toâi nghó ñeán giôø ra ñi toâi seõ nhaäp haïm ôû taû maïn, töùc laø seõ nhôø tieåu-ñónh caäp vaøo vaø leân taøu baèng thang daây. Trung-Taù L. (vò naøy ñaõ maát vì ung-thö taïi Hoa-Kyø) laø ngöôøi tín-caån cuûa toâi, ñaõ ñöôïc leänh nhaäp haïm HQ 2 töø luùc xeá tröa. Töøng laùi loaïi WHEC 2, L. laø maãu ngöôøi khaû-aùi vaø ñöùc-ñoä. Tinh-thaàn quaân-phong quaân-kyû cuûa L. quaû thaät heát choã cheâ khi veà sau toâi khaùm-phaù L. tuaân-leänh toâi nhaäp haïm thay vì tuoát veà Thò-Ngheø lo cho vôï con cuøng ñi. Neáu bieát L. coù laøm ñieàu ñoù, toâi cuõng chaúng traùch-cöù gì anh. Nay anh ñaõ maát, chæ sau maáy naêm ñònh-cö ôû Los Angeles, toâi vaãn nhôù hoaøi phong-caùch cuûa moät caáp ñaøn em raát xöùng-ñaùng ñöôïc neå troïng.

Trôøi baét ñaàu möa luùc sau boán giôø. Möa nheï nhöng ñuû thaám öôùt vaø laøm trôn-trôït caùc caàu beán. Toâi rôøi tieåu-ñónh. Thôøi-gian sau ñoù khoâng daønh cho moät phaàn nhieäm naøo khaùc hôn laø buoâng boû haún coâng-vuï ñeå baét ñaàu cuoäc phieâu-löu voâ ñònh. Toâi nhôø anh em tuøy-tuøng veà cö-xaù Thuûy-Quaân hoä-veä hai ñöùa con toâi cuøng caû nhoùm ngöôøi ñang chôø ñôïi baùo hieäu cuûa toâi. Ñoä nöûa giôø sau chieác sedan ñen cuûa toâi vaø chieác Jeep cuûa toâi trôø tôùi, ngöôïc vôùi doøng ngöôøi töø coång Baïch-Ñaèng vaãn tieáp-tuïc ñoå vaøo. Hai chieác xe ñoã laïi ngang taïi caàu Ñoâ-Ñoác beân traùi kyø ñaøi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân. Nhoùm ngöôøi treân döôùi hai möôi tay mang tay xaùch, kheä neä böôùc xuoáng tieåu-ñónh. Baèng loái ñi naøy tuy phaûi treøo leân chieác thang daây töông-ñoái gaäp-gheành cho ngöôøi ngoaøi Haûi-Quaân, toâi cho ñoù laø moät phöông-caùch thích-nghi nhöùt, cuõng laø nhanh leï nhöùt. Vì neáu phaûi duøng loái thoâng thöôøng vaøo caàu B roài luoàn loûi ñaùm ñoâng qua hai chieán-haïm ñeå sang HQ 2 ngoaøi bìa, thôøi-gian khoâng roõ seõ maát

bao nhieâu laâu nöõa. Nhaäp haïm xong, trôøi cuõng vöøa nhaù-nhem toái. Haïm-Tröôûng xin toâi rôøi beán. OÂng ta noùi raèng neáu naán-naù theâm, ngöôøi seõ traøn qua ñoâng hôn, lieäu coù lo aên noåi nhieàu ngaøy leânh-ñeânh ngoaøi bieån khoâng. Chöa hình-dung ñöôïc chuyeán ñi veà ñaâu vaø trong bao laâu, toâi coù ñoàng yù vôùi vò Haïm-tröôûng nhöng vaãn muoán oâng ta chôø khi maøn ñeâm buoâng xuoáng haún roài seõ ñi. Ñuùng theo chæ-thò thöôïng-caáp.

Nhieàu tieáng suùng noå vang luùc HQ 2 vöøa taùch beán, löôùt chaäm qua kyø ñaøi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân. Nuùt chaän vaãn hoaït-ñoäng. Ngöôøi töø ngoaøi vaãn luoàn vaøo. Baây giôø coù muoán gì, con taøu ñaõ rôøi beán vôùi ngaàn aáy ngöôøi, thaät ra döôùi söùc chöùa cuûa noù. Haïm-tröôûng chæ muoán ñöôïc vieäc cho mình, voït sôùm voït nhanh, vì sôï bò keït laïi trong khi vôï con oâng ta (veà sau toâi môùi roõ) ñaõ boân-taåu töø nhieàu ngaøy tröôùc roài. OÂng ta noân noùng ra ñi laø phaûi. Tuy-nhieân, maëc daàu ôû trong tình-traïng boàn-choàn cao ñoä, haïm-tröôûng vaãn chu toaøn nhieäm-vuï chæ-huy con taøu vôùi moät nöûa thuûy-thuû-ñoaøn vaø treân moät ngaøn röôõi ngöôøi quaù giang.

Suoát cuoäc haønh-trình töø khi rôøi beán ñeán luùc thaû neo taïi vònh Subic, Phi-Luaät-Taân, thuûy-thuû-ñoaøn ñaõ toû ra vöøa chuyeân-nghieäp vöøa kyû-luaät, cho toâi voâ cuøng haõnh-dieän vaø thoaûi maùi trong tö-caùch só-quan thaâm-nieân hieän-dieän.

Moät soá hình-aûnh toâi luoân nhôù trong chuyeán ñi naøy, ñoù laø löûa ñoû kho xaêng Nhaø-Beø vaø kho ñaïn Thaønh Tuy-Haï.

HQ 2 xem nhö taùch beán tröôùc tieân, moät mình löôùt qua nhöõng ñoaïn soâng quen thuoäc, Saøi-Goøn, Soaøi-Raïp, Loøng-Taûo. Khoâng vieäc gì xaûy ra treân nhöõng ñoaïn soâng naøy cho ñeán khi xuoâi theo laïch Caàn-Giôø, toâi nom thaáy moät ñoäi hình khinh-toác-ñónh PCF haàu nhö thaû troâi leành-beành ñeå chôø leänh. Giöõa taøu vaø ñónh khoâng coù lieân-laïc truyeàn-tin vôùi nhau. Caû ñoâi beân ñeàu laëng thinh troâng nhìn nhau döôùi aùnh sao ñeâm. Baáy giôø treân voøm trôøi cao töøng ñoaøn tröïc-thaêng luõ-löôït bay vaøo thuû ñoâ. HQ 2 cuõng ñang baét höôùng veà ñieåm heïn Coân-Ñaûo.

Ñeâm 29 raïng 30 thaùng Tö ñaõ hoaøn taát haún raèng khoâng trong ñieàu-kieän bình thöôøng. Chieán-haïm ñang löôùt treân soùng bieån sau ngaøy baõo rôùt neân ñoâi luùc choøng-chaønh nhöng thöïc-teá noù ñang löôùt tôùi vôùi bao nieàm öu-tö chaát chöùa trong taâm naõo ñoaøn ngöôøi ñaõ thaät söï rôøi boû queâ-höông. Coân-Sôn hieän


ra tröôùc maët nhöng ñeán ñoù moät mình ñeå laøm gì ñaây? Tieáng goïi ôi ôùi nhau treân baêng-taàn voâ-tuyeán chaéc-chaén khoâng ñeå ai yeân vôùi yù-ñònh rieâng cuûa mình ñöôïc. Nhöùt laø sau khi tin ñaàu haøng ñaõ loan baùo. Chính-phuû Döông-vaên-Minh ñaõ khoâng coøn. Hy-voïng cuoái cuøng ñaõ taét.

Töø cöûa Tranh-Ñeà, tröïc-thaêng luõ-löôït bay ra bieån. Coù chieác bay voøng qua chieán-haïm xin ñaùp vì heát nhieân-lieäu. Chieán-haïm ta khoâng coù baõi ñaùp neân vieäc tröôùc tieân phi-coâng saø xuoáng muõi taøu ñeå ñöa moät thöông nhaân vaø moät töû nhaân xuoáng, sau ñoù xaø beân hoâng taøu cho haøng möôi binh-só nhaûy uøm xuoáng bieån töï cöùu laáy maïng baèng phao noåi tôùi-taáp neùm veà phía hoï. Moät quaân-nhaân vöøa nhaûy xuoáng, chôùi-vôùi roài chìm luoân tröôùc ngaøn con maét ñang chaêm-chuù doõi theo. Chieác tröïc-thaêng löôïn voøng sang phía hoâng ñoái-dieän. Phi-coâng cho taét maùy roài saø xuoáng maët bieån. Xuoàng maùy HQ 2 saün-saøng tieán laïi ñuùng luùc vieân phi-coâng treû cuõng vöøa thoaùt khoûi chieác tröïc-thaêng ñang chìm nhanh. May cho anh khoâng coù tieáng noå phaùt ra. Caû chieán-haïm xem anh nhö moät ngöôøi huøng.

Toâi chaúng roõ soá phaän nhöõng chieác tröïc-thaêng khaùc nhö theá naøo. Coù ñaùp xuoáng Coân-Sôn an-toaøn khoâng hay laø nhaøo xuoáng bieån khôi? Söï maát coøn trong luùc naøy chæ laø gang taác ñoái vôùi nhöõng con ngöôøi haøo-kieät kia ñaõ töøng vaøo sinh ra töû taïi caùc chieán-tröôøng Ñaàm-Dôi, Haäu-Nghóa, ...!

Theá roài chieàu 30, Haïm-Ñoäi ta ñaõ coù maët taïi ñieåm heïn. Toâi ñöôïc môøi sang döï hoïp do Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh chuû toïa. Tröôùc tieân, toâi bò traùch-moùc khi thöôïng-caáp bieát roõ HQ 2 khoâng nhaän ngöôøi quaù giang ñuùng möùc.

Thaät ra, phaûi bao nhieâu môùi ñuùng, ñieàu ñoù tuøy ôû löông-tri cuûa haïm-tröôûng lieân-heä. Theo luaät bieån, haïm-tröôûng laø vua. Thieát-nghó ai ai cuõng roõ ñieàu ñoù neân caøu-nhaøu moät chuùt roài thoâi. Moïi vieäc san sôùt luùc baáy giôø khoâng thích-hôïp nöõa. Haïm-Ñoäi phaûi rôøi khoûi Coân-Sôn caøng nhanh caøng toát. Töø luùc nhaäp ñoäi, leänh Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh ñaõ ñöôïc thöïc-thi daàu coù ngöôïc yù muoán haïm-tröôûng ñi nöõa. Coù leõ vì HQ 2 chuyeân-chôû ít ngöôøi hôn caùc chieán-haïm khaùc cho neân chieác WHEC naøy tuaàn-töï nhaän ba meänh-leänh thöôïng-caáp lieân-heä ñeán vieäc cöùu vôùt ngöôøi tò-naïn. • Leänh thöù nhöùt: quay laïi Coân-Ñaûo ñeå boác vaøi traêm

ngöôøi treân moät chieác xaø-lan. Nhaân-söï naøy goàm binh-só truù phoøng vaø tuø-nhaân. Voøng moät voøng ñeå xem xeùt, toâi truyeàn leänh cho hoï vöùt heát suùng ñaïn xuoáng bieån. Binh-só treân xaø-lan ríu-ríu thi-haønh leänh. Chieán-haïm saép söûa raø saùt vaøo xaø-lan ñoät nhieân taùch ra xa roài phi nöôùc ñaïi boû ñi luoân tröôùc söï ngô-ngaùc cuûa haøng traêm sinh linh ñang mong chôø ñöôïc cöùu vôùt. Haïm-Tröôûng HQ 2 ñaõ bieän-baïch sau ñoù: taøu khoâng ñuû nöôùc uoáng laãn löông-thöïc nhöng ñieàu heä-troïng laø soá tuø phaïm laãn loän kia coù theå trôû thaønh moái lo cho chuùng ta neáu hoï nhaäp boïn. Lyù-do trình-baøy cuûa haïm-tröôûng daäp nheïm moïi ray-röùt cuûa toâi buoåi chieàu hoâm ñoù. Söï vieäc hình nhö cuõng bò eùm nheïm luoân, töùc laø HQ 2 khoâng baùo-caùo thi-haønh. Chieán-haïm höôùng muõi veà ñieåm taäp-trung.

• Ñeán khoaûng 3 giôø chieàu ngaøy 30, leänh thöù hai chôït tôùi. Laàn naøy HQ 2 ñöôïc leänh ñieàu-ñoäng giuùp HQ 402 ñaøo thoaùt. Haïm-tröôûng coù soát ruoät bao nhieâu vaãn khoâng sao töø-choái thi-haønh leänh naøy. Theá laø chuùng toâi tôùi vò-trí LSM bò naïn. Luùc baáy giôø, con taøu baïn ñang thaû troâi vì ñoäng-cô hoaøn-toaøn baát-khieån-duïng. HQ 2 lieàn keø vaøo vaø soá ngöôøi tò-naïn laãn thuûy-thuû-ñoaøn laàn löôït chuyeån sang qua chieác WHEC. Cuøng luùc nhaân-vieân cô-khí HQ 402 cho môû loã luø nhaän chìm haàm maùy. Con taøu bò naïn chìm xuoáng thaät chaäm, quaù chaäm ñeán noãi laøm soát ruoät moïi ngöôøi vaãn ngoùng nhìn veà noù vôùi noãi loøng xoùt-xa voâ bôø. Moät ñôøi taøu hay moät ñôøi ngöôøi ngaõ ngöïa! Cho ñeán khi chaïng-vaïng, chieán-haïm Myõ ñöôïc phaùi tôùi söû-duïng ñaïi phaùo trieät haï muïc-tieâu. HQ 402 luùn daàn, luùn daàn. Chaúng bao laâu hình oáng cuûa ñaøi chæ-huy tuït haún xuoáng bieån saâu. Khoaûng bieån sau ñoù trôû thaønh meânh-moâng böng-bít moät kieáp taøu vöøa meänh-chung vaø coù leõ vaãn coøn laø laø troâi theo doøng trieàu im-laëng.

• Tröôùc khi trôøi suïp toái haún, HQ 2 cuûa chuùng toâi nhaän theâm töø soaùi-haïm meänh-leänh doøng HQ 329. Meänh-leänh naøy cuõng chæ-thò chuùng toâi nhaäp ñoaøn ñeå cuøng tieán veà vònh Subic thuoäc Phi-Luaät-Taân.

Coâng-taùc doøng keùo chaúng khoù-khaên gì ñoái vôùi loaïi WHEC, hôn nöõa chieán-haïm ñang gaëp khoù-khaên


vaän-chuyeån kia thuoäc loaïi töông-ñoái nhoû so vôùi thaân hình beà theá cuûa HQ 2. Haïm-tröôûng cho daây doøng sang taøu baïn khaù nhanh ñoàng thôøi ño löôøng kyõ-löôõng khoaûng caùch caàn-thieát giöõa hai taøu ñeå coù theå gia taêng vaän-toác khi caàn.

Cuoäc baêng truøng baét ñaàu thöïc söï ngay sau khi HQ 329 ñöôïc loâi xeånh ngoan-ngoaõn phía sau. Vôùi vaän-toác baûy guùt moät giôø, ñoaøn taøu phaûi maát caû tuaàn môùi ñeán Phi. Tình-traïng bieån hieän ñang toát. Bieån moät laø cuøng. Ai naáy ñeàu haân-hoan vì ít ra thôøi-tieát chöa ra tay saùt phaït ñoaøn taøu tò-naïn trong ñoâi ba ngaøy nöõa, theo tieân ñoaùn khí-töôïng.

Giöõa ñeâm ñaàu haønh-trình, Haïm-Tröôûng trình-baøy vôùi toâi ñoâi ba lyù-do ñeå xin leänh soaùi-haïm cho taùch rôøi convoi. Lyù-do raát quan-troïng laø nöôùc ngoït bò loän daàu trôû thaønh khan hieám. Toâi do-döï maõi nhöng sau cuøng chính toâi thaûo coâng-ñieän ñeå chuyeån qua soaùi-haïm xin giaûi-toûa vò-trí. Khoâng chôø hoài-aâm, toâi ñoàng yù cho Haïm-Tröôûng gia taêng vaän-toác töø baûy leân möôøi guùt. Ñoä caêng daây gioøng khoâng coù daáu gì hieåm nguy, vaän-toác hai maùy tieán full. Toâi ñoan chaéc Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh seõ khoâng thuaän vieäc taûn haøng cuûa HQ 2, thì quaû ñuùng nhö vaäy. Toâi lôø ñi. Coù leõ laàn ñaàu tieân toâi baïo gan, khoâng thi-haønh moät meänh-leänh. Toâi chôït nghó ñeán HQ 802 ñaõ im-laëng voâ-tuyeán vaø treân ñoù coù hai vò Ñeà-Ñoác. Chieán-haïm naøy rôøi Vuõng-Taøu töø saùng ngaøy 30 tröïc chæ Subic, töùc laø khoâng qua ñieåm taäp-trung Coân-Ñaûo. Neáu toâi bò gheùùp vaøo toäi baát tuaân thöôïng leänh, toâi töï nghó ñeán giôø thöù 25, thoaùt ñöôïc cöù thoaùt.

Chuùng toââi ñang coõng moät thaèng baïn treân vai, HQ 329, cuõng naëng-neà laém! Maø naëng-neà hôn nöõa, coùù leõ laø söï thua baïi ñang daøy voø trong taâm-trí buoäc toâi im-laëng nhöng vaãn muoán khaån-khoaûn keâu leân: haõy thaùo gôõ xieàng-xích cho nhau khi xieàng-xích quaân thuø ñaõ phuû xuoáng queâ-höông daân-toäc cuûa chuùng ta roài!

Moät tieáp-lieäu haïm Hoa-Kyø daùng voùc to lôùn,

toâi khoâng coøn nhôù roõ teân, haûi-haønh song-song vôùi chuùng toâi vaøo khoaûng tröa ngaøy thöù hai cuûa cuoäc haønh-trình. Ñeán khi coøn caùch Subic ñoä ngaøy ñöôøng, taøu Myõ yeâu-caàu chuùng toâi cho hoï chuyeån

sang só-quan lieân-laïc. Vieân Thieáu-Taù, toâi cuõng queân maát teân, trình-dieän toâi. OÂng ta mang theo ñaày-ñuû thöïc-phaåm caù-nhaân vaø phöông-tieän truyeàn-tin vôùi chieán-haïm goác.

Saùng hoâm sau, chuùng toâi seõ ñeán Subic thì suoát ñeâm hoâm ñoù, ñeâm 4 raïng 5 thaùng 5 naêm 1975, thuûy-thuû-ñoaøn cuøng vôùi anh em tình-nguyeän phía quaân daân tò-naïn phuï löïc nhau quaêng neùm suùng ñaïn xuoáng bieån. Töø döôùi haàm saâu, haøng traêm vieân ñaïn ñaïi phaùo loaïi 5 inches ñöôïc kheä neä keùo leân boong taøu. Caùc haàm chöùa ñaïn phaûi ñöôïc boác dôõ troáng trôn döôùi söï chöùng-giaùm cuûa só-quan lieân-laïc Myõ.

Hoaøn-taát vieäc töï giaûi giôùi môùi vaøo ñieåm neo ñöôïc. Vì vaäy, ñoaøn-vieân chieán-haïm maëc daàu laø meät cuõng phaûi coá-gaéng.

Khi trôøi höøng saùng, toâi ñöôïc baùo-caùo suùng ñaïn ñaõ ñöôïc quaêng neùm troïn boä xuoáng bieån tröø coã ñaïi phaùo 5 inches . HQ 2 töø töø vaøo ñieåm neo aán-ñònh. HQ 802 ñaõ coù maët töï bao giôø vaø hình nhö khoâng coøn boùng ngöôøi treân ñoù.

Chuùng toâi boû laïi ñaèng sau khoâng chæ rieâng trong giai-ñoaïn moät ñoaøn taøu tò-naïn ñang daét dìu nhau maø xem nhö vónh-vieãn caû moät quaõng ñôøi haûi-nghieäp, rieâng veà phaàn toâi hôn hai möôi naêm daøi. Vaø cuõng bieát ñaâu vónh-vieãn queâ-höông cuøng voâ soá ñoàng höông khoâng theå tìm ñaâu phöông-tieän vöôït thoaùt. Toâi boû laïi phía sau hai baø chò giaø (moät trong hai ñaõ maát töø chín naêm qua), hai ñöùa chaùu cuøng hai ñöùa chaét. Gia-ñình toâi ñaõ quaù ít ngöôøi laïi coøn manh muùm xeû chia.

Baáy giôø, moät chieác LCM 8 thuoäc caên-cöù Haûi-Quaân Hoa-Kyø vònh Subic caëp beân taû maïn HQ 2.

Toâi queân ghi ôû ñoaïn treân buoåi leã haï kyø ñôn

giaûn nhöng raát lòch-söû khi chieán-haïm coøn ngoaøi haûi-phaän Phi-Luaät-Taân. Nieàm ñau ly xöù laãn maát maùt khoâng coøn gì xoùt-xa vaø beõ-baøng hôn khi nhìn thaáy laù quoác-kyø vaøng ba soïc ñoû bò eùp böùc phaûi lìa boû vò-trí cuûa noù.

Quoác daân ly taùn. Quoác tòch xoùa boâi. Maëc daàu khoâng vónh-vieãn nhöng söï vieäc xaûy

ra ngoaøi yù muoán cuûa con ngöôøi. Nhö ngoaøi yù muoán


cuûa chính mình. Nhoùm töôùng laõnh quaù giang vaø caù-nhaân toâi ñöôïc yeâu-caàu vaän thöôøng phuïc ñeå rôøi taøu.

Cho rieâng toâi, danh-döï cuoái cuøng Haûi-Quaân Hoa-Kyø daønh cho moät caáp chæ-huy mang sao, vaø trôù treâu thay, laïi laø moät baïi töôùng! Toâi ñöôïc moät vò ñaïi-taù trong boä tieåu leã traéng ñoùn chaøo toâi taïi caàu beán vaø ñöa toâi ñeán chieác sedan ñen do moät thuûy-thuû cuõng trong saéc phuïc traéng laøm taøi-xeá. Caùc töôùng laõnh khaùc cuøng gia-ñình vaø caùc con toâi leân bus roài caû ñoaøn tieán veà traïi tieáp cö .

Ñeán ñaây xem nhö chaám döùt cuoäc haønh-trình giai-ñoaïn ñaàu. Chuùng toâi naán-naù ñoä hôn tieáng ñoàng-hoà ñeå aên tröa, sau ñoù leân xe bus ñeán saân bay. Moät chieác C-130 ñang môû to caùi buïng troáng trôn nuoát troïn hôn traêm haønh khaùch tò-naïn. Taát caû ñeàu

ngoài beïp xuoáng saøn phi-cô theo haøng loái roõ-raøng. Moãi ngöôøi tì tay vaøo sôïi daây ny-loâng caêng saün töø hoâng naøy sang hoâng noï. Phi-cô roà maùy vaø tieán ra ñieåm chôø caát caùnh. ÔÛ ñaây noù naèm yø moät luùc thaät laâu ñeán khi noù bay leân luùc naøo toâi chaúng roõ, nhöng toâi coù caûm-giaùc nhö noù ñang tuoät xuoáng vöïc saâu. Neáu ñuùng nhö vaäy, toâi coù khieáp haõi nhöng voäi nghó thaáy coøn hôn söï nhuïc-nhaõ cuûa ñaùm baïi töôùng naøy. Moät vò naøo ñoù thoát leân tieáng chöûi theà: “Ñuùng laø meï kieáp! Ñuùng laø ñaùng ñôøi!”

Naêm tieáng ñoàng-hoà sau, phi-cô ñaùp xuoáng ñaûo Guam. Cuoäc thaùch-thöùc cuõng laø aùn hình coøn keùo daøi qua nhieàu maøn bi kòch nöõa.


Nguyeãn-vaên-Taùnh

oâi chaám döùt binh nghieäp baèng moät chuyeán haûi-haønh sau cuøng, ngaøy 30 thaùng 4 ñen, treân con taøu thaân thöông Thò-Naïi HQ 502 coøn ñang trong thôøi toång söûa chöõa dôû dang:

- Hai maùy chaùnh raùp xong, nhöng chöa thöû taïi choã.

- Hai maùy ñieän chöa ñöôïc gheùp song-song.- Bôm nöôùc ngoït vaø bôm cöùu hoûa chöa raùp.- Bình CO2 coøn naèm treân Haûi-Quaân Coâng

Xöôûng.- Hai maùy neo tröôùc vaø sau baát-khieån-duïng.- Saøn taøu caét môû loái ñem maùy chaùnh leân xuoáng

chöa haøn laïi.Nhaân-vieân cô höõu coøn laïi coù 9 ngöôøi (treân

toång soá 110 ngöôøi) goàm Haïm-Phoù, HQ Thieáu-Taù Ñoã-Tröø, 2 só-quan cô-ñieän-khí vaø 6 nhaân-vieân cô-ñieän. Taøu naèm ôû vò-trí moät, caàu H, tröôùc Boä Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, ngoaøi ra coøn coù HQ 501 vò-trí hai, HQ 503 vò-trí ba, HQ 504 vò-trí boán vaø HQ 11 vò-trí naêm. Tröø HQ 11 vôùi Haïm-Tröôûng Phaïm-ñình-San döï truø rôøi beán, kyø dö caùc chieác khaùc ñeàu vaéng maët haïm-tröôûng. Trong luùc ñoù ñoàng-baøo, phaàn ñoâng laø binh-só cuûa moïi quaân-binh-chuûng cuøng vôï con vaø hoï haøng hoï, tieáp-tuïc keùo ñeán traøn ngaäp caû boán chieác LST ñang ñaäu thaønh haøng song-song. Daàn ñaø hoï chuyeån heát sang HQ 502 khi ñöôïc tin caùc chieác

khaùc khoâng di-taûn. Vì soá ngöôøi quaù ñoâng, taøu khoâng ñuû choã chöùa, daân di-taûn chen-chuùc nhau khaép moïi nôi, töø treân ñaøi chæ-huy vaø caùc LCVP treo luûng-laúng cho ñeán phoøng nguû ñoaøn-vieân. Caùc kho chöùa, haàm chieán-xa cuõng ñeàu chaät nhö neâm. Caûnh töôïng thaät laø hoãn-ñoän vaø oàn-aøo, taâm-traïng ngöôøi ngöôøi ñeàu hoaûng-hoát vì aùp-löïc töù phöông ñeø naëng, khoùi löûa mòt-muø, laâu laâu laïi nghe tieáng noå long trôøi lôû ñaát. Thöû hoûi caùc vò haïm-tröôûng ñaøn anh xem coù vò naøo nghó raèng toâi coù theå thoaùt ñöôïc caûnh beá-taéc naøy khoâng? Xin thöa: baûn-naêng töï toàn ñaõ giuùp toâi thoaùt ñöôïc caûnh ñòa-nguïc traàn gian naøy.

Toâi chen chaân qua röøng ngöôøi, kieám ba ngöôøi coäng-taùc ñeå giaûi-quyeát baøi toaùn thaät ñau ñaàu. Ñoù laø caùc só-quan, haïm-tröôûng caùc chieán-haïm hö hoûng khaùc, neân qua taøu naøy cuøng ñi vôùi toâi. Caùc vò ñoù laø: Haûi-Quaân Trung-Taù Traàn-ñöùc-Cöû, Haûi-Quaân Trung-Taù Leâ-vaên-Quyù vaø Haûi-Quaân Thieáu-Taù Phan-laïc-Tieáp. Vaán-ñeà öu-tieân soá moät laø laøm sao giaûi-toûa caàu taøu ñeå môû ñöôøng rôøi beán. Chuùng toâi kheùo-leùo daøn-xeáp vaø rôøi ñöôïc 3 chieác LST sang caàu beân caïnh. Sau ñoù chuùng toâi huy-ñoäng moät soá nhaân-vieân Haûi-Quaân quaù giang, toå-chöùc thaønh toaùn ñeå ñi ca (quart), laùi taøu vaø vaøo nhieäm-sôû vaän-chuyeån.

Trong luùc saép söûa taùch beán thì nhaân-vieân phoøng laùi baùo-caùo tay laùi baát-khieån-duïng. Chuùng toâi hoaûng-hoát ñi tìm lyù-do môùi hay raèng heä-thoáng laùi bò

T

CHuyEÁN HaûI-HaøNH CuOÁI CuøNG Cuûa

hq 502


phaù hoaïi, caùc ñöôøng daây caùp ñeàu bò thaùo gôõ ra heát. Chuùng toâi cheát ñöùng ngöôøi, tuy theá vaãn kieân-taâm, khoâng thoå loä vôùi vôï con. Toâi vaø Traàn-ñöùc-Cöû quô voäi chieác ñeøn pin, chui xuoáng phoøng laùi tay, söûa chöõa baèng caùch laáy keïp saét noái daây caùp laïi. Hai anh em loay hoay, toaùt moà hoâi laïnh, phaàn lo toan, phaàn sôï keït laïi. Sau hôn moät tieáng ñoàng-hoà, daây caùp noái laïi ñöôïc heát vaø coù hy-voïng laø heä-thoáng laùi seõ taïm duøng ñöôïc. Tuy theá chuùng toâi vaãn coøn öu-tö vì vieäc laøm taïm bôï, khoâng duïng cuï chuyeân-moân neân daây caùp raát chuøng. Hôn theá nöõa, keïp saét khoâng luoàn qua roøng-roïc ñöôïc neân heä-thoáng vaän-haønh bình thöôøng vaø goùc quay baùnh laùi raát heïp.

Ñeán 2 giôø 30 ñeâm 30 thaùng tö naêm 1975 toâi ñaønh lieàu ra ñi vôùi moïi giaù. Nhôø moät cuù ñaåy aân-nghóa cuûa Chuaån-UÙy Nguyeãn-vaên-Bieát thuoäc Ty Quaân-Caûng laùi chieác taøu doøng, ñaåy HQ 502 taùch ñöôïc beán vaø xuoâi doøng höôùng ra bieån Ñoâng, vôùi moät maùy tieán moät, laùi tay vôùi naêm ngöôøi xoay. Tay laùi töø beân naøy qua beân kia maát 1 phuùt 15 giaây. Goùc ñoä laùi toái-ña laø 15 ñoä. Toâi raùng ngoài ñieàu-khieån con taøu, roøng-raõ boán tieáng ñoàng-hoà môùi ra tôùi Nhaø-Beø. Ra tôùi vuøng soâng roäng toâi môùi thôû phaøo nheï nhoûm. Theá laø thoaùt naïn, nhôø ôn treân phuø hoä cho moät bieån ngöôøi, chöù khoâng rieâng gì toâi.

Treân ñöôøng ra bieån taøu coøn vôùt theâm vaøi traêm ngöôøi töø nhöõng taøu nhoû cuûa ñôn-vò baïn, trong ñoù coù caû Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù. Ra tôùi bieån coøn coù hai tröïc-thaêng ñaùp xuoáng saân. Hai phi-coâng thaùm-thính töø chieác L19 nhaûy xuoáng bieån, Ngöôøi Nhaùi vôùt leân ñöôïc moät, coøn moät ngöôøi kia vì va chaïm

khi rôùt xuoáng nöôùc, bò baát tænh vaø chìm maát daïng. Taøu ra khôi ñoä 20 haûi-lyù thì gaëp moät saø-lan chôû ñaày phuï-nöõ vaø treû em ñang keâu cöùu. Chuùng toâi laïi phaûi ra tay vôùt töøng ngöôøi moät baèng thang daây. Luùc baáy giôø soá ngöôøi treân taøu öôùc löôïng laø treân naêm ngaøn.

Thoaùt naïn roài vaãn chöa xong. Nhieàu vaán-ñeà gay-go laïi aäp tôùi. Laøm sao lo xueå vaán-ñeà aên uoáng, veä-sinh coâng coäng, phoøng ngöøa hoûa-hoaïn, ñau oám, thöïc-phaåm khan hieám, beáp loø ra voâ taáp-naäp? Laøm sao cung öùng cho ngaàn aáy ngöôøi treân loä-trình daøi chöa öôùc ñònh ñöôïc? Thaät laø nan giaûi, thaät laø roái-raém khoân cuøng. Qua moät ñeâm roøng-raõ ñaày lo-aâu thì trôøi laïi saùng. Haïm-Ñoäi Baûy luø luø tröôùc maët! Nguoàn sinh-löïc ñaõ ñeán vôùi chuùng toâi! Tôùi giôø phuùt ñoù toâi môùi nghó mình coøn soáng, böôùc vaøo phoøng xem laïi maùi toùc thaáy ñaõ ñoå maøu muoái tieâu. Keå töø ñaáy ngöôøi toâi môùi baét ñaàu thaáy nheï nhoûm.

Toâi ñoåi höôùng, nhaém Subic Bay. Vì toác-ñoä taøu quaù chaäm, vaø quaù ñoâng ngöôøi, neân Haïm-Ñoäi phaùi chín chieác khaùc ñeán tieáp röôùc, sang bôùt ngöôøi, vaø doøng taøu toâi ñi cho kòp ñoaøn. Töø ñaáy veà sau toâi nhôø Phan-laïc-Tieáp laøm phaùt-ngoân-vieân, ñieàu-ñoäng caùc hoaït-ñoäng treân taøu. Tieáp môøi caùc baùc-só y-khoa treân taøu, laäp phoøng chaån-teá. Thuoác men do Haïm-Ñoäi Baûy cung-caáp, moïi caêng thaúng treân taøu ñöôïc xoa dòu, loøng ngöôøi baét ñaàu côûi môû, vaø toâi thaáy treân maët ñoàng-baøo ñaõ ñieåm ñöôïc nuï cöôøi vì moïi gian-nan ñaõ qua. Toâi keå ñöôïc ñeán ñaây cuõng laø taïm ñuû cho moät chuyeán ñi. Quyù vò naøo muoán bieát theâm chi-tieát xin tìm ñoïc Chuyeán Haûi-Haønh Cuoái Cuøng cuûa Phan-laïc-Tieáp.

Döông-vaän-haïm Thò-Naïi HQ 502

Döông-vaän-haïm Thò-Naïi HQ 502


ioïng cuûa Ñoâ-Ñoác Hoaøng-cô-Minh qua heä-thoáng aâm-thoaïi, nguyeân-vaên nhö sau:“ Nhoùm ngaøy giôø : 071010H/05/75

“From: cuûa HQ 3”“To: Taát caû caùc chieán-haïm.”“Ñeå chuyeån-giao caùc chieán-haïm cho Haûi-

Quaân Hoa-Kyø / Yeâu-caàu caùc nôi nhaän chuaån-bò thi-haønh khi coù chæ-thò / Caùc chieán-haïm töï toå-chöùc laøm leã haï quoác-kyø Vieät-Nam vaø tröông quoác-kyø Hoa-Kyø / Tieåu-ñónh cuûa Hoa-Kyø seõ sôn vaø xoùa teân chieán-haïm Vieät-Nam ôû sau laùi / Giôø giaác thi-haønh seõ thoâng-baùo sau.”

Lôøi cuûa Ñoâ-Ñoác Minh truyeàn ñi, taát caû moïi ngöôøi treân ñaøi chæ-huy ñeàu nghe roõ. Toâi ngô-ngaån nhìn moïi ngöôøi. Ñaây laø böùc coâng-ñieän cuoái cuøng cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam vaø coù leõ cuõng laø vaên-kieän cuoái cuøng cuûa Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Toâi nhìn leân coät côø. Laù quoác-kyø neàn vaøng ba soïc ñoû nhoû duøng ñeå haûi-haønh, ñaõ raùch vaø baïc theách. Laù chieán-kyø ôû treân choùt voùt vaãn löôùt-thöôùt ngoaèn-ngoeøo trong gioù. Toâi ñeà-nghò vôùi moïi ngöôøi laø mình seõ toå-chöùc haï kyø vaøo luùc ñuùng ngoï, luùc maët trôøi ôû ngay treân ñaàu,

leã haï KYø treân bieÅn Ñoâng

Phan-laïc-Tieáp(Trích Noãi Nhôù, buùt kyù di-taûn)

giôø cuûa ngöôøi hoa-tieâu khi vöôït ñaïi-döông. YÙ-kieán cuûa toâi ñöôïc moïi ngöôøi chaáp-nhaän, vaø uûy cho toâi lieân-laïc vôùi Ñoâ-Ñoác Minh ñeå caùc chieán-haïm khaùc cuøng thi-haønh. Vaø lôøi ñeà-nghò cuûa toâi cuõng ñöôïc Ñoâ-Ñoác Minh chaáp-thuaän.

Nhö theá chuùng toâi coù khoaûng 2 tieáng ñeå söûa-soaïn laøm leã haï kyø. Luùc naøy maùy ñieän ñaõ chaïy laïi ñöôïc. Toâi ñöôïc boä tham-möu treân taøu ñeà cöû lo vuï naøy. Toâi ñi khaép caùc saân, yeâu-caàu moïi ngöôøi aên maëc chænh-teà vaø coá-gaéng leân saân chính ñeå chaøo quoác-kyø laàn choùt. Moät ban hôïp ca ñöôïc thaønh-laäp voäi-vaõ do Haûi-Quaân Thieáu-Taù Nguyeãn-höõu-Huøng, Ngöôøi Nhaùi, laøm tröôûng ban. Toâi coù gaëp Linh-Muïc Cao-vaên-Luaän, vaø moät soá luaät-sö ôû haàm chieán-xa. Caùc vò aáy ñeà-nghò neân laøm leã taï ôn Trôøi, Phaät, Thöôïng-Ñeá ñaõ run ruûi cho chuùng ta thoaùt ñöôïc tôùi ñaây. YÙ-kieán thaät hay, song khoâng bieát seõ cöû-haønh theo nghi-leã cuûa toân-giaùo naøo, neân ñaønh thoâi, chæ chaøo côø, haùt quoác-ca laø ñuû. Toâi nhìn leân laù quoác-kyø ñang bay treân choùt voùt kyø ñaøi. Coù ngöôøi ñeà-nghò keùo laù côø khaùc to hôn vaø môùi hôn leân thay. Song theo tuïc leä cuûa Haûi-Quaân, quoác-kyø chæ ñöôïc thöôïng leân khi maët trôøi moïc vaø haï xuoáng khi maët trôøi laën.

G


Ngoaøi ra khoâng ñöôïc pheùp ñuïng tôùi. Do ñoù vieäc thay côø laïi thoâi.

Gaàn ñeán 12 giôø thì saân chính ñaõ quang. Caùc chaên chieáu caêng ra ñaõ taïm ñöôïc thu laïi. Ngöôøi lôùn, nhaát laø ñaøn oâng ñeàu quaàn aùo chænh-teà. Caùc quaân-nhaân ñuû moïi quaân-binh-chuûng cuõng chænh-teà, lon laù ñaày-ñuû, tuï hoïp töøng ñaùm, nhaåm nhaåm taäp haùt quoác-ca.

Ñeán 11 giôø 59 phuùt 59 sao ngaøy 7 thaùng 5 naêm 1975 thì heä-thoáng aâm-thoaïi ñaõ nhaän ñöôïc leänh: “saün-saøng” vaø “haï kyø”. Lôøi hoâ “haï kyø” vöøa döùt ñuùng vôùi kim ñoàng-hoà cuûa heä-thoáng chæ-huy.

Quoác-kyø ñöôïc töø töø keùo xuoáng vaø toaøn chieán-haïm lôøi ca vang leân: “Naøy coâng daân ôi, quoác-gia ñeán ngaøy giaûi-phoùng. Ñoàng loøng cuøng ñi hy-sinh

tieác gì thaân soáng ....” Taát caû ñeàu haùt thaät to. Caùc quaân-nhaân vöøa

caát tay chaøo, vöøa haùt, nöôùc maét ñaàm-ñìa. Khi baûn quoác-ca saép döùt, coù nhieàu ngöôøi oâm maët nöùc-nôû. Coù ngöôøi keâu leân: “Con ôi, con ôi...” Nöôùc maét toâi chan-hoøa treân maët. Toâi thaáy mình nhö vöøa ñi döï moät ñaùm tang veà. Laù quoác-kyø ñöôïc cuoän laïi vaø giaùo-sö Bieån-Thöôùc ñaõ xin ñöôïc laù côø naøy laøm kyû-nieäm. Toâi nhìn leân coät côø troáng vaéng. Nhöõng daây côø ñaäp vaøo nhau laïch-phaïch. Toâi nhìn quanh, caùc baïn beø toâi, moïi ngöôøi ñeàu ñaàm-ñìa nhöõng leä. Laàn löôït tuïi toâi thaùo lon treân caàu vai xuoáng. Coù ngöôøi vöùt lon, vöùt muõ xuoáng bieån. Taøu troâi chaäm, caùi muõ cöù löø ñöø noåi treân maët nöôùc nhö hình thuø moät ngöôøi cheát troâi, baäp-beành, baäp-beành xa daàn ôû sau laùi taøu ...


Moät lôøi CaûM ôn raÁt Muoän

Phaïm-Haäu3 thaùng 2 naêm 2002

öø 25 naêm qua, toâi cöù giöõ maõi caùi tuùi nhoû ñoù maø trong ñoù coù 2 cuoán soå tay Cogido, böùc ñieän-tín, vaøi trang giaáy, taøi-lieäu ñaõ hoen oá maàu möïc thôøi-gian.

Töø 25 naêm qua, ñeå laùnh naïn Coäng saûn, nhieàu chuyeän vöôït bieån thaûm khoác cuûa ñoàng-baøo toâi, ñaõ ñöôïc töôøng thuaät treân baùo, vaø ñoâi khi phaûi aên thòt laãn nhau ñeå soáng.

So vôùi nhöõng chuyeän vöôït bieân naøy, caâu chuyeän cuûa taøu chuùng toâi thaät chaúng nghóa lyù gì. Vì theá, toâi khoâng muoán vieát laïi, duø thænh-thoaûng trong giaác mô, toâi vaãn thaáy mình trôû veà vôùi con taøu cuõ... vaø nhöõng giôø phuùt toät cuøng kinh-hoaøng aáy.

Naêm thaùng troâi nhanh, moãi tuoåi moät giaø, trí nhôù ngaøy theâm laãn loän. Ñeå vieát baøi naøy theo lôøi yeâu-caàu cuûa moät ngöôøi baïn, toâi coá nhôù, coá nhôù laïi nhöng coù theå... moät vaøi caâu noùi, ñoâi ba chi-tieát khoâng ñuùng 100%, nhöng toâi ñaõ vieát vôùi söï thaät vaø vôùi caû moät taám loøng. Bôûi vì, keå caû nhöõng vò neâu teân trong chuyeän, töø Töôùng Hoaøng-Cô-Minh, Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, Haïm-Tröôûng Phaïm-troïng-Quyønh vaø chính caû baûn thaân toâi nöõa cuõng chæ laàn ñaàu vöøa môùi bieát theâm moät soá söï vieäc ñaõ xaûy treân chieác Quaân-vaän-ñónh 9604 vaø treân HQ 5 trong hai ngaøy 30 thaùng 4 vaø 1 thaùng 5 naêm 1975.

Theo lôøi caên daën cuûa Phaïm-troïng-Quyønh, ñaïi dieän cho nhöõng ngöôøi ñöôïc cöùu soáng, cuøng vôùi baøi vieát naøy, toâi xin kính göûi tôùi HAÛI-QUAÂN VIEÄT-NAM moät lôøi caùm ôn raát muoän maøng.

T


Treân soâng Loøng-Taûo 1 giôø 45 tröa

ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975

Coù tieáng phaùo kích töø beân bôø soâng meù phaûi baén qua. Ñaïn ñaïi-baùc cuûa xe taêng hay B40, B41 quaùi quyû gì ñoù ... rôi loõm boõm treân soâng.

Moät vieân ñaïn ñaïi-baùc bay qua ñaàu chuùng toâi, rôi truùng vaøo chieác taøu to lôùn - taøu Tröôøng-Xuaân chôû haøng hoùa vaø haønh khaùch daân-söï - ñang vuøn-vuït chaïy raát nhanh ôû phía traùi chuùng toâi. Khoùi boác leân nghi-nguùt trong choác laùt. Sau môùi bieát chính quaû ñaïn naøy ñaõ saùt haïi nhaø vaên Chu-Töû, vaø xaùc cuûa Giaùo-Sö Chu-Töû ñaõ ñöôïc thuûy taùng sau ñoù.

Con gaùi oâng Chu-Töû laáy anh baïn toâi, hoïa-só Ñaèng-Giao. Maõi tôùi thaùng 8 naêm 1996, toâi môùi coù dòp ñích-thaân tôùi gaëp vôï choàng Ñaèng-Giao - Chu-vò-Thuûy noùi veà vuï phaùo kích treân soâng Loøng-Taûo tröa ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, duø toâi ñöôïc bieát thaân-nhaân cuûa oâng Chu-Töû coù maët treân taøu luùc ñoù, khi tôùi Phi-Luaät-Taân hay Guam ñaõ tìm caùch kòp thoâng-baùo vôùi gia-ñình taïi Saøi-Goøn veà tai-naïn bi thaûm naøy.

Toái qua, taøu chaïy suoát ñeâm. Gioù soâng, gioù bieån loàng-loäng thoåi. Chuùng toâi nguû thieáp ñi trong meät moûi. Roài naéng leân chan-hoøa. Taøu vaãn chaïy, maùy noå ñeàu ñeàu. Coù nhöõng taøu töø phía Vuõng-Taøu chaïy ngöôïc trôû laïi phía Saøi-Goøn. Coù ngöôøi treân taøu chuùng toâi xin theo caùc taøu naøy trôû veà. Vôï toâi ngaát xæu hai ba laàn trong ñeâm vaø hai ba laàn ñoøi trôû laïi Saøi-Goøn vôùi gia-ñình, vì hai con gaùi coøn keït laïi cuøng oâng baø nhaïc. May laøm sao phuùt choùt saép rôøi taøu, naøng laïi ñoåi yù.

Toâi hoûi anh baïn laùi taøu :- Mình ñang ñi ñaâu ñaây?- Mình ñi ra Coân-Sôn, Trung-Taù.Toâi ngaïc nhieân, hoûi laïi : - Coân-Sôn?- Vaâng, vì caùc taøu Haûi-Quaân mình hieän taäp-

trung ôû ñoù. Hoïp töø Saøi-Goøn ñi luùc 1giôø saùng ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975.

Toâi laåm baåm :- Mình rôøi Saøi-Goøn tröa qua. Nhö vaäy hoï ñaõ

ñi tröôùc mình 11 tieáng ñoàng-hoà.

Tröa hoâm qua, coù leõ maáy anh em haï-só-quan vaø binh-só Haûi-Quaân naøy thaáy toâi noùi chuyeän vôùi Ñaïi-UÙy Traàn-vónh-Trung, Chæ-Huy-Tröôûng Giang-Ñoaøn Xung-Phong Vuøng III Soâng Ngoøi, xin xuoáng taøu. Vaø oâng Trung noùi sao, neân hoï bieát toâi laø Trung-Taù Phaïm-Haäu. Thaät ra toâi chöa heà quen vaø gaëp maët OÂng Ñaïi-UÙy Trung bao giôø. Sau naøy môùi roõ, OÂng laø anh vôï ngöôøi em cuûa anh baïn nhaïc-só. Toâi quen anh baïn nhaïc-só naøy khoaûng 15 naêm tröôùc, khi cuøng laøm vieäc taïi Ñaøi Phaùt-Thanh Hueá vaø Ñoâng-Haø.

Vôï choàng anh baïn, chieàu ngaøy 24 thaùng 4 naêm 1975 ñeán nhaø gaëp toâi, tính chuyeän di-taûn. Ñuùng luùc Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh cuõng ñang ngoài taïi teä xaù.

Toâi coøn nhôù lôøi oâng Minh tröôùc khi töø-giaõ ra veà:

- Neáu muoán, vaøo phuùt choùt, gia-ñình OÂng Baø ñi vôùi toâi!

- Baèng...??Phoù-Ñeà-Ñoác Minh traû lôøi, gioïng chaéc nòch :- Baèng taøu! toâi ñi ñaâu cuõng ñi vôùi taøu vôùi lính

cuûa toâi, coù kyû-luaät, coù suùng oáng raát qui-cuû. Khoâng bao giôø chaïy loän xoän ...

Ngoaøi chuyeän baø Hoaøng-cô-Minh laø baïn hoïc Tröng-Vöông vôùi tieän noäi, toâi cuõng hoïc vôùi oâng Hoaøng-cô-Minh cuøng khoùa Chæ-Huy Tham-Möu Cao Caáp naêm 1970 treân Ñaø-Laït vaø toâi bieát roõ tính tình oâng naøy. Ñoù laø moät só-quan cao caáp raát tö-caùch, yeâu nöôùc vaø Quaân-Ñoäi toät cuøng.

Maõn khoùa hoïc, moät thôøi-gian sau, toâi veà Nha Voâ-Tuyeán Truyeàn-Thanh, vaø oâng Minh veà coi Löïc-Löôïng Thuûy-Boä, Vuøng IV. OÂng traûi muoân ngaøn hung hieåm, caùi cheát keà caän haøng ngaøy... luoân ngaøy ñeâm saùt caùnh, chia xeû vôùi quaân-só, vaø noåi tieáng thanh-lieâm, ñöôïc anh em Haûi-Quaân kính phuïc. OÂng ñaõ ñöôïc ñaëc caùch leân Töôùng taïi maët traän sau nhieàu chieán-thaéng laãy löøng.

Keá ñoù vì nhu-caàu chieán-tröôøng, oâng ñöôïc ñieàu-ñoäng ra laøm Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng II Duyeân-Haûi.

Suoát 4 thaùng ñaàu naêm 1975, qua baùo-chí vaø caùc baûn tin quaân-söï moãi ngaøy, toâi ñaõ theo doõi trong thaùn phuïc moät loaït nhöõng traän ñaùnh trì-hoaõn-chieán cuûa caùc ñôn-vò Haûi-Quaân do oâng chæ-huy.

Khi oâng Minh ra veà roài, Phöôïng-Dung, vôï


choàng anh baïn noùi vôùi toâi:- Anh Chò coù caùch naøo di-taûn baèng maùy bay

thì cho vôï choàng em ñi vôùi. Em coù hai con coøn nhoû, ñöùa 4 tuoåi, ñöùa 2 tuoåi ...

Toâi traû lôøi laø coù theå giuùp ñöôïc. Toâi seõ ghi teân gia-ñình Phöôïng - Dung vaøo danh-saùch caùc toaùn di-taûn baèng maùy bay cuûa ñôn-vò Truyeàn-Thanh Truyeàn-Hình, baùo-chí cuûa Quaân-Ñoäi, hay di-taûn qua ngaû Ñaøi Phaùt-Thanh Töï-Do (Voice Of Freedom, VOF) cuûa anh Vuõ-quang-Ninh. Coøn ñi ñöôïc hay khoâng, vaøo phuùt choùt, ngay caû gia-ñình toâi cuõng khoâng bieát coù “thuaän buoàm xuoâi maùi”, neân chaúng daùm höùa chaéc 100%.

Döôïc-só Dung, vôï Phöôïng, laïi noùi:- Anh Tö em laø chæ-huy-tröôûng giang-ñoaøn

ñoùng ôû Nhaø-Beø, coù taøu, thuyeàn. Cuøng quaù thì boïn em ñi ñöôøng bieån chaéc cuõng ñöôïc, nhöng caùc con em coøn nhoû quaù. Ñi ñöôøng bieån, em raát lo ...

Chuùng toâi cuøng trao caùc soá ñieän-thoaïi cho nhau vaø heïn heã coù tin-töùc gì ñaëc-bieät thì thoâng-baùo caáp kyø ñeå ñi cuøng.

Chieàu ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, khoaûng 2 giôø, caùc maùy bay tröïc-thaêng Myõ vaãn vaàn-vuõ treân trôøi. Daân-chuùng ñoå xoâ ra daønh giöït vaät duïng löông-thöïc taïi caùc cô-sôû Myõ ñaõ boû troáng. Toâi bieát nhöõng giôø phuùt cuoái cuøng cuûa Saøi-Goøn ñaõ tôùi ... Goïi ñieän-thoaïi cho caùc nôi, Trung-Taù Vuõ-quang-Ninh, giaùm-ñoác Ñaøi Phaùt-Thanh Töï-Do, vaãn bình-tónh traán an:

- Cöù phaûi chôø! Carter (giaùm-ñoác USIS) haén ñaõ höùa chaéc maø. Tröïc-thaêng seõ ñoùn mình ngay ôû saân Hoa-Lö. Caàn nhaát, taát caû ñeàu phaûi saün-saøng. Khoâng mang ñoà ñaïc nhieàu, moãi ngöôøi chæ ñöôïc mang theo moät xaùch tay, ai mang dö, bò vaát xuoáng hoaëc khoâng cho leân taøu, vaø phaûi thöôøng-tröïc, nghe leänh goïi laø phoùng theo toaùn ra baõi taäp hoïp thaät nhanh.

Vaãn chôø maõi, laïi ñieän-thoaïi cho Ninh vaø Ñaøi VOF, maùy baän lieân mieân, khoâng sao lieân-laïc ñöôïc. Toâi baùo tin cho Phöôïng - Dung cuõng khoâng gaëp, ñaønh laùi xe thaúng vaøo Ñaøi Phaùt-Thanh Töï-Do ôû ñöôøng Hoàng-Thaäp-Töï, trình-dieän só-quan Tröôûng Toaùn 3. Chôø hoaøi, chôø hoaøi chaúng thaáy gì, toâi ñieän-thoaïi cho Töôùng Minh, khoâng coù traû lôøi, toâi laùi xe vaøo Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, nhöng bò hai nuùt chaän ôû Cöôøng-Ñeå vaø beán Baïch-Ñaèng, suùng noå nhö phaùo

Xuaân, caùc Quaân-Caûnh gaùc hai ñaàu naøy, caám caû ngöôøi ra vaø ngöôøi voâ raát gaét gao,

Ñaønh chòu, quay trôû laïi Ñaøi Phaùt-Thanh Töï-Do (VOF). Roài gaàn nöûa ñeâm laïi ra phía Toøa Ñaïi-Söù Myõ, thaáy moät bieån ngöôøi coù caùc oâng Nguyeãn-Caùt, vaø daân bieåu Nguyeãn-minh-Ñaåu ñang hoø heùt ôû ñoù. Chaïy ra phía bôø soâng thì luø luø caû moät ñoaøn taøu ñen sì laàm-luõi rôøi Beán Baïch-Ñaèng.

Vôï toâi than:-Bieát theá theo oâng Minh ñi vôùi Haûi-Quaân laø

xong.Suoát ñeâm 29 thaùng 4 naêm 1975, chuùng toâi vaø

moät soá ñoâng vaên-ngheä-só vaø anh chò em chuyeân-vieân caùc ñaøi phaùt-thanh, Vieät Taán Xaõ, khaéc-khoaûi chôø tin trong noãi thaát-voïng.

Thaønh-phoá Saøi-Goøn 5 giôø 45 saùng

ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975

Toâi ñaùnh thöùc gia-ñình daäy vaø laùi xe veà nhaø duø vaãn coøn trong giôø giôùi-nghieâm. Saùng sôùm môø môø, Saøi-Goøn vaãn vaäy, moät ngaøy nhö moïi ngaøy.

Tôùi nhaø thì hay tin Phöôïng - Dung cho bieát, neáu chuùng toâi muoán di-taûn baèng taøu, haõy tôùi nhaø Phöôïng - Dung ñeå ñi xuoáng Nhaø-Beø gaáp. Ñieän-thoaïi laïi khoâng ai traû lôøi. Toâi laùi xe tôùi, cuï thaân maãu cuûa Dung cho hay hai ngöôøi ñaõ ñi Nhaø-Beø toái hoâm qua, Hieän cuï cuõng raát muoán ñi xuoáng Nhaø-Beø ñeå mang thöïc-phaåm cho caùc con vaø caùc chaùu.

Cuï noùi theâm :- Hoâm qua maáy ngöôøi ñoù chaïy voäi quaù, khoâng

kòp mang ñoà aên theo maø hoài hoâm nghe hoï noùi hoûa-tieãn phaùo kích chaùy ñoû trôøi Nhaø-Beø, chaúng hieåu ra sao. OÂng ñi Nhaø-Beø toâi cuõng ñi theo. Ngoài treân xe toâi coù theå chæ ñöôøng cho oâng vaøo traïi lính cuûa thaèng Tö, con trai toâi ñöôïc. Vôï choàng Dung hieän giôø cuõng ôû ñoù.

Toâi voäi chôû Cuï vaø bao gaïo cuøng maáy gioû ñoà aên, töø Nguyeãn-tri-Phöông quay laïi ñöôøng Kyø-Ñoàng ñeå ñoùn gia-ñình. Ngang qua Ngaõ Baûy Lyù-thaùi-Toå, chieác tröïc-thaêng Hoa-Kyø rôùt giöõa ñöôøng coøn chaùy leo leùt.

Vôï toâi sôï ñöôøng xaù nguy-hieåm, khoâng cho hai ñöùa con gaùi ñi. Sau naøy baø aáy cöù aân-haän maõi.


- Töôûng laø ñi “caàu aâu” tìm ñöôøng chaïy, maø ñi ñöôøng bieån thì cuõng chaúng yeân-taâm gì. Luùc ñoù, chuùng cuõng coøn nhoû, ñöùa 9, ñöùa 12 tuoåi.

Thaáy toâi giuïc, baø vôï cöù boä quaàn aùo baø ba naâu leo leân xe vôùi thaèng em. Toâi töø saùng tôùi giôø vaãn quaàn pyjama vaø caùi aùo sô-mi soïc maëc voäi ôû Ñaøi Phaùt-Thanh Töï-Do, laùi xe veà nhaø, roài phoùng tôùi nhaø Phöôïng - Dung. Treân ñöôøng ñi ngang Khaùnh-Hoäi, haøng haøng, lôùp lôùp ngöôøi xoâ ra ñöôøng, phaù kho gaïo Trình-minh-Theá, xe keït cöùng, chaïy naêm, möôøi caây-soá moät giôø.

Toâi laùi xe maø hoang-mang, sôï haõi voâ taû. Chæ coù Cuï Baø, vaãn cöù ñieàm-nhieân, tay laàn traøng haït, nieäm Phaät, heát söùc traàm-tónh.

Tôùi Nhaø-Beø, Cuï chæ ñöôøng cho toâi laùi xe vaøo gaëp con trai Cuï vaø Phöôïng - Dung. Coù leõ vì theá maáy ngöôøi lính cuûa oâng Trung bieát toâi.

Loø Thuoác Suùng Treân Quaân-Vaän-Ñónh 9604

Ñang hoài töôûng laïi nhöõng phuùt giaây khuûng-khieáp cuûa maáy ngaøy tröôùc thì ngöôøi lính Haûi-Quaân laïi than:

- Taøu mình khoâng ñi xa ñöôïc. Haûi-baøn, haûi-ñoà, ñaëc-leänh truyeàn-tin khoâng coù. Daàu nöôùc laïi saép heát. Coá leâ-leát tôùi Coân-Sôn laø may laém Trung-Taù aï.

Toâi ñaùp xuoâi :- ÔØ thì haõy ñeán ñoù. Roài xoay sôû, xin daàu nöôùc

vaø nhaän leänh tieáp cuûa Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân.Noùi tôùi ñaây, toâi boãng thaáy hai ngöôøi lính Haûi-

Quaân khuaân hai khaåu ñaïi-lieân tôùi cuøng caùc thuøng ñaïn ñaët hai beân choã phoøng laùi. Vaø cuøng luùc ñoù, moät Trung-UÙy hoâng ñeo suùng luïc, tay caàm M16, ñaïn quaán ñaày ngöôøi, tieán laïi gaàn toâi noùi :

- Thöa Trung-Taù, caùc taøu cuûa Haûi-Quaân ñaõ rôøi Coân-Sôn. Hoï chaïy ngay phía tröôùc mình, caû moät ñoaøn taøu ñoâng laém, nhöng mình khoâng sao lieân-laïc ñöôïc. Qua maùy truyeàn-tin ñeå laïi treân taøu, anh em nghe lôø môø, coù theå hoï seõ ñi Phi-Luaät-Taân. Töôùng Hoaøng-cô-Minh ôû treân ñoaøn taøu naøy.

Toâi möøng heát lôùn :- Toâi bieát Töôùng Minh. Haõy lieân-laïc ñeå toâi

goïi xin OÂng aáy giuùp taøu mình.

- Khoâng coù ñaëc-leänh truyeàn-tin, khoâng roõ danh-hieäu cuûa Töôùng Minh. Maùy cuûa mình laïi raát yeáu, chæ nghe lôø môø ...

Toâi noùi :- Anh daãn toâi laïi ñeå toâi goïi xem sao. May ra ....Tôùi nôi ñaët maùy, toâi caàm oáng lieân-hôïp, nghe

raát yeáu, chæ ñoä 1/10, nhöng toâi cöù goïi baïch thoaïi :- Trung-Taù Phaïm-Haäu goïi Phoù-Ñeà-Ñoác

Hoaøng-cô-Minh. Toâi ñang ôû Quaân-vaän-ñónh cuûa Haûi-Quaân cuøng hôn 160 ngöôøi ... Nghe roõ traû lôøi.

Goïi hôn chuïc laàn, khoâng thaáy traû lôøi vaø maùy moãi luùc nghe moät nhoû daàn, toâi chaùn-naûn, buoâng maùy, ñònh quay ñi thì hai ngöôøi só-quan boä-binh, vai aùo coù huy-hieäu cuûa tröôøng Sinh-Ngöõ Quaân-Ñoäi hay UÛy-Ban Lieân-Hôïp Quaân-Söï ..., toâi khoâng nhôù roõ, keùo toâi ra moät goùc, noùi nhoû:

- Thöa Trung-Taù, anh em Haûi-Quaân cho bieát, taøu maø ñi xa nöõa laø heát daàu, heát nöôùc. Hoï khoâng muoán chòu traùch-nhieäm vaø muoán quay taøu trôû laïi Saøi-Goøn, hoaëc gheù vaøo Coân-Sôn. Nhö vaäy thì nguy-hieåm laém. Nhaát laø mình ñaõ thoaùt ñi ñeán ñaây. Anh em só-quan chuùng toâi xin Trung-Taù cho phuï-taù vôùi Trung-Taù, ngöôøi tieáp-tuïc nghe maùy lieân-laïc vôùi ñoaøn taøu phía tröôùc, ngöôøi tröïc-tieáp chôø leänh Trung-Taù hoaëc laøm nhöõng coâng vieäc caàn-thieát, nhö moät ban tham-möu nhoû, vöøa baûo-veä, vöøa phuï giuùp ...

Nhìn thaáy ngöôøi só-quan trong nhoùm baïn anh ta vaãn daùn saùt tai vaøo maùy heát söùc chaêm-chuù nghe, toâi kheõ gaät ñaàu, baûo:

- Caùc anh cöù ôû ñaây, coá lieân-laïc vôùi ñoaøn taøu, ñeå toâi baøn vôùi anh em Haûi-Quaân. Hoï chaéc cuõng muoán ñi di-taûn nhö mình.

Trôû laïi phoøng laùi thì anh haï-só-quan Haûi-Quaân cho bieát, maáy ngöôøi baïn cuûa anh nhaát ñònh khoâng di-taûn nöõa maø ñoøi trôû laïi lo cho gia-ñình, boá meï vôï con ôû nhaø. Vaø chính anh, vôùi kinh-nghieäm haûi-haønh, quaân-vaän-ñónh naøy chæ duøng ñeå chaïy caän duyeân maø thoâi, khoâng theå haûi-haønh ra ñaïi-döông. Hôn nöõa, coù muoán ñi xa thì daàu maùy khoâng coøn, löông-thöïc khoâng coù, nhaát laø nöôùc uoáng cho caû taøu. Ñi lieàu maïng laø cheát heát. Vaø anh noùi tieáp, gioïng heát söùc caùu giaän:

- Maáy oâng só-quan Boä-Binh kia chaïy theo, ñi nhôø taøu mình, khoâng hieåu soâng bieån, taøu beø gì


caû. Hoï nghe chuùng toâi döï-ñònh quay taøu laïi, hoï baøn nhau seõ baén anh em chuùng toâi, cöôùp taøu chöù khoâng quay trôû laïi Saøi-Goøn hoaëc gheù Coân-Sôn xin laáy theâm nöôùc, daàu ... Vì theá chuùng toâi cuõng phaûi chuaån-bò caùc khaåu ñaïi-lieân naøy ñeå ñoái phoù. Ñeå cho anh em chuùng toâi deã ñieàu-khieån taøu, xin Trung-Taù ra leänh nghieâm caám khoâng cho baát cöù ai mang vuõ-khí laïi gaàn khu-vöïc naøy. Xin Trung-Taù phaân xöû cho.

OÂi luùc naøy ngoài treân soùng gioù loàng-loäng maø nhö ñang ngoài giöõa kho thuoác suùng kheùt leït, saün-saøng buøng noå baát cöù luùc naøo. Vöøa thoaùt ñòa-nguïc Saøi-Goøn treân ñaát lieàn laïi rôi vaøo ñòa-nguïc khuûng-khieáp hôn taïi Coân-Sôn ngay giöõa bieån khôi.

Thaáy anh em Haûi-Quaân hoï caêng daây laøm bieät laäp khu laùi taøu cuûa thuyeàn-tröôûng, toâi vaãy tay goïi oâng só-quan luùc naõy (khi vieát doøng naøy toâi queân teân taát caû moïi ngöôøi) vaø noùi:

- Nhôø quyù vò só-quan lo giöõ an-ninh ñöøng cho ai mang vuõ-khí vaøo khu bieät laäp naøy ñeå thuyeàn-tröôûng vaø nhaân-vieân cô-khí Haûi-Quaân ñieàu-khieån taøu cho an-toaøn.

Nhö vaäy, chuùng toâi ñaõ lieân-laïc gaàn 3 tieáng

ñoàng-hoà maø khoâng coù moät hoài-aâm naøo. Trôøi vaãn coøn naéng nhöng ñaõ nhaït daàn. Bieån raát ñeïp, maët nöôùc phaúng lì, nhìn xuoáng thaät saâu muùt chæ, nhö coù theå nhìn suoát xuoáng ñaùy bieån.

Töø tröa 29 thaùng 4 tôùi hoâm nay, toâi chöa ñöôïc aên moät mieáng côm. Tuùi löông-thöïc gia-ñình mang theo coù vaøi mieáng baùnh mì, laïi cuõng boû ôû Kyø-Ñoàng. Thì ñi maùy bay maø! Ai mang ñoà aên nhieàu laøm gì !?? Mua ñoâi deùp da, luùc leo leân thang choã ñaàu taøu ñaët maùy truyeàn-tin, khi xuoáng ñaõ bò ai laáy maát. Chaân khoâng vôù laïnh buoát. Cuøng moät luùc caùc baø meï xin nöôùc soâi pha söõa cho con khoâng coù, luõ treû ñoùi khoùc nhö ri treân taøu.

Ngöôøi thuyeàn-tröôûng môùi, vöøa luaân phieân cho baïn naèm nguû, gioïng lo-laéng:

-Trình Trung-Taù, mình chaïy toái-ña cuõng chæ 4 giôø nöõa thì heát daàu. Baây giôø heát saïch nöôùc ngoït roài. Neáu khoâng gheù vaøo bôø sôùm thì leânh-ñeânh treân bieån. Luùc ñoù muoán gheù vaø bôø cuõng chaúng laøm sao

xoay sôû ñöôïc vaø seõ cheát heát. Xin Trung-Taù giaûi-quyeát gaáp cho.

Loøng toâi roái nhö tô voø, töï döng toâi bò xoâ vaøo tröôøng hôïp naøy ñeå phaûi laáy moät quyeát-ñònh sinh töû. Toâi bieát chaéc, gheù vaøo bôø laø tuø vôùi Coäng-quaân. Thoaùt ñöôïc ra tôùi ñaây coi nhö nöôùc laõ ra soâng caû.

Neáu taøu coù ñoåi höôùng, quay vaøo ñaûo, hay trôû laïi Saøi-Goøn thì maáy oâng só-quan treû thaùp tuøng coù theå laøm “loaïn”, noå suùng cöôùp taøu. Toâi ñaõ nghe nhieàu chuyeän “quaù ñeïp” cuûa moät soá quaân-nhaân treân taøu ôû Ñaø-Naüng, Qui-Nhôn. Nhöng toâi cuõng thöøa bieát, coù cöôùp taøu hoï cuõng chæ soáng theâm ba tôùi boán ngaøy nöõa laø cuøng vaø roài hoï cuõng cheát heát. Vaäy thì cöù tieáp-tuïc nhaém maét chaïy theo ñoaøn taøu voâ hình phía tröôùc, ñeå may ra hoï giuùp cuøng ñi Phi-Luaät-Taân (??) hay quay trôû laïi Vuõng-Taøu, hoaëc gheù ñaát lieàn hay baát cöù choã naøo maø daàu nöôùc coøn cho pheùp taøu chaïy tôùi ñoù ñeå thoaùt naïn hoaëc noäp maïng cho Coäng-quaân?

Trong khi ñoù, vôï toâi, töø chieàu hoâm qua, khi bieát raèng thoaùt khoûi Vieät-Nam treân taøu naøy töùc laø maát hai con thô vaø xa boá meï vónh-vieãn (chia ñoâi Nam Baéc maø coøn hôn 20 naêm khoâng moät laù thö, baây giôø leâu beâu, tha phöông caàu thöïc xöù ngöôøi, thì hy-voïng gì gaëp laïi gia-ñình) neân ñaõ leân côn ñoäng kinh, ngaát xæu hai, ba laàn. Ngay chieàu 30 thaùng 4 treân soâng Loøng-Taûo, nhieàu laàn naøng ñoøi leân taøu khaùc ñeå trôû veà Vieät-Nam, nhöng phuùt choùt khi taøu caëp laïi vaø moät soá ngöôøi chuyeån taøu, naøng laïi ñoåi yù ..

Tieáp tuïc ñi hay quay trôû laïi ??Ñi thì ñi ñaâu, ñi theo ai? Giöõa soùng gioù muoân

truøng naøy, daàu nöôùc, löông-thöïc, thuoác men ñaâu cho hôn 160 ngöôøi maø ñi. Haûi-baøn, haûi-ñoà khoâng coù. Tröôûng taøu vaø chuyeân-vieân cô-khí cuõng chæ laø moät nhoùm ngöôøi hoãn-taïp vaù víu, chaïy theo taøu ñoå xoâ vaøo laøm vieäc.

Maø quay trôû laïi thì hai vieân só-quan ngoài saùt haøng giaây chaõo caêng nhö ñeå phuï giuùp giöõ kyû-luaät, khoâng cho ai mang vuõ-khí laïi “khu-vöïc caám”, nhöng chuùng toâi thöøa hieåu, thaät ra, laø hoï ñang theo doõi hoaït-ñoäng cuûa anh em Haûi-Quaân, vaø caùc quyeát-ñònh cuûa toâi, ñeå kòp thôøi baùo cho caùc baïn cuûa hoï, Nhoùm-Nhaát-Ñònh-Ñi, Duø-Cheát.

Toâi baûo oâng Thuyeàn-Tröôûng laø ñeå toâi coá lieân-laïc laàn choùt vôùi Töôùng Hoaøng-cô-Minh roài tính. Trôû


laïi khu-vöïc gaén maùy truyeàn-tin, toâi hoûi:- Coù lieân-laïc ñöôïc vôùi hoï khoâng?- Khoâng ñöôïc, Trung-Taù. Goïi maø hoï khoâng

traû lôøi, duø thænh-thoaûng nghe hoï lieân-laïc vôùi nhau roõ hôn chuùt ñænh. Coù ñieàu chaéc-chaén laø coù Töôùng Minh hieän ôû treân ñoaøn taøu naøy vì coù laàn baïn cuûa Töôùng Minh hoûi: “Coù phaûi Minh ñoù khoâng?” thì oâng xaùc-nhaän. Chuùng toâi coøn nghe thaáy oâng ra leänh nhieàu laàn cho ñoaøn taøu phía tröôùc. Gioïng oâng vang trong maùy lieân-tuïc, suoát ngaøy.

Toâi caàm maùy, laïi vaãn duøng baïch thoaïi, noùi nhö moät thaèng ñieân:

- Phaïm-Haäu goïi Hoaøng-cô-Minh. Phaïm-Haäu goïi Hoaøng-cô-Minh! Toâi ñang ôû treân chieác LCM cuûa Haûi-Quaân, chôû treân 160 ngöôøi, ña-soá laø gia-ñình Haûi-Quaân vaø quaân-nhaân. Chuùng toâi rôøi Nhaø-Beø tröa ngaøy 30 thaùng 4, hieän ôû ngoaøi khôi Coân-Sôn, heát nöôùc ngoït, nhieân-lieäu, chæ coøn chaïy ñöôïc ba, boán tieáng ñoàng-hoà nöõa. Xin Haûi-Quaân Vieät-Nam (HQVN) cöùu chuùng toâi. Neáu khoâng seõ cheát heát.

Cöù theá laäp laïi 5 phuùt moät laàn, trong 30 phuùt, maø chaúng thaáy ai traû lôøi.

Chieàu xuoáng daàn. Nhìn aùnh maét tuyeät-voïng cuûa caùc só-quan vaø hai ngöôøi lính Haûi-Quaân ñöùng caïnh, toâi caàm maùy, noùi moät laàn choùt:

- Phaïm-Haäu goïi Hoaøng-cô-Minh. Anh coù cöùu chuùng toâi hay khoâng? Nhaéc laïi, HQVN, anh coù cöùu chuùng toâi hay khoâng? Neáu khoâng, chuùng toâi seõ töï töû cheát heát trong moät hai giôø nöõa. Vónh-bieät.

Roài vöøa ñoùi vöøa meät, toâi laéc ñaàu, laëng leõ ñi xuoáng töøng böïc thang, chaân ñau nhoùi. Gaàn tôùi baäc thang choùt thì coù tieáng goïi giaät:

- Trung-Taù! Trung-Taù! Hoï goïi mình. Nghe raát roõ.

Toâi voäi leo ngöôïc thang, böôùc nhanh trôû laïi:- Toâi laø Trung-Taù Phaïm-Haäu, Toång Cuïc

Chieán Tranh Chính-Trò. - Coù só-quan Haûi-Quaân naøo treân taøu khoâng?Nghe ai noùi “roõ 5/5”. Gioïng noùi tuy maát caûm

tình, nhöng toâi möøng nhö cheát ñi soáng laïi. Toâi traû lôøi:

- Chæ coù vaøi anh em haï-só-quan, binh-só Haûi-Quaân cuûa Giang-Ñoaøn Xung-Phong Nhaø-Beø.

Traû lôøi xong toâi chôït nghó: “Nguy roài, hoï laïi

nghi mình laø Vieät-Coäng, möu-moâ treân taøu, duï hoï gì ñaây”. Vì theá toâi voäi noùi tieáp :

- Taøu LCM naøy laø cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam. Chuùng toâi coù hôn 160 ngöôøi treân taøu. Ña-soá laø gia-ñình Haûi-Quaân, daân-chính vaø moät soá quaân-nhaân caùc caáp di-taûn töø Saøi-Goøn. Chuùng toâi muoán ñi theo Haûi-Quaân. Chuùng toâi saép heát daàu, heát nöôùc vaø heát löông-thöïc. Xin giuùp ñôõ chuùng toâi. Khaån-thieát keâu cöùu!!

- Noùi vò-trí hieän taïi cuûa anh?- Chuùng toâi khoâng coù haûi-baøn, haûi-ñoà, khoâng

bieát roõ chaéc-chaén. Chæ bieát Coân-Sôn ôû tröôùc maët, höôùng 1 giôø.

Roài khoâng thaáy hoï lieân-laïc tieáp, maø toâi nghe hoï roõ laém. Chôø moät laùt toâi laïi goïi :

- Anh nghe toâi roõ khoâng?- Nhaän 5.Roài laïi chìm vaøo yeân-laëng ñeán rôïn ngöôøi. Moät

luùc thaät laâu nöõa baèng caû maáy theá kyû.Thôøi-gian ño baèng töøng nhòp ñaäp nhöõng traùi

tim cuûa chuùng toâi luùc ñoù. Nhaát quyeát toâi khoâng theå ñeå maát cô-hoäi baèng vaøng naøy. Toâi laïi caàm oáng lieân-hôïp:

- Phaïm-Haäu goïi Hoaøng-cô-Minh. Xin cho bieát anh coù ñoùn taøu chuùng toâi khoâng? Chuùng toâi chæ coøn daàu chaïy trong 3 giôø nöõa. Haûi-Quaân boû chuùng toâi, chuùng toâi seõ töï töû cuøng cheát heát caû taøu!!

Ngay laäp töùc vaãn caùi gioïng laïnh luøng khoù chòu ñoù:

- Giöõ höôùng ñang chaïy. Tieáp tuïc. Seõ coù quyeát-ñònh sau.

- Coù Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ôû ñoù khoâng? Toâi laø Trung-Taù Phaïm-Haäu, xin noùi chuyeän vôùi töôùng Minh.

Khoâng traû lôøi!Töùc muoán ñieân ngöôøi. Ñoùi khaùt, meät laû, muoán

ngaát xæu. Toâi naèm ngaõ treân saøn taøu nhem-nhuoác vaø daàu môõ, gioù loàng-loäng, nhaém maét chôø.

Hình nhö ngay khi toâi vöøa rôøi maùy truyeàn-tin thì coù moät só-quan naøo ñoù ñaõ voäi thay toâi, tieáp-tuïc caàm maùy lieân-hôïp ñeå theo doõi cuoäc vaän-haønh cuûa ñoaøn taøu ma voâ hình maø laø nguoàn soáng cuûa chuùng toâi luùc ñoù. Ñang mô maøng, toâi nghe thaáy tieáng traû lôøi: “Nghe 5”.

Roài tieáp theo laø gioïng noùi vui söôùng:


- Nhaän roõ. Nhaän 5.Vaø oâng só-quan quay sang toâi:- Haûi-Quaân hoï noùi, hoï quay laïi ñoùn mình.Phuùt choác caû taøu hoø reo hoan-hoâ aàm vang

maët bieån: “Soáng roài! Soáng roài! Haûi-Quaân hoï quay laïi ñoùn mình. Seõ coù ñoà aên vaø nöôùc ngoït cho luõ treû. Yeân chí ñi!!”.Töø phuùt aáy nhö moät pheùp laï, söï lieân-laïc hai chieàu qua maùy truyeàn-tin raát ñeàu ñaën:

- Vaâng, anh ñaõ thaáy taøu toâi treân radar roài haû? Ñoä nöûa tieáng hoaëc 45 phuùt nöõa anh seõ gaëp toâi.

- Vaâng, chuùng toâi cöù tieáp-tuïc giöõ höôùng ñang chaïy.

Toâi meät moûi ngoài laëng thinh giaây laùt nhìn moïi ngöôøi treân taøu oàn-aøo chuaån-bò. Moät laùt toâi sôï caûnh Ñaø-Naüng dieãn ra, voäi noùi vôùi oâng só-quan beân caïnh:

- Anh cho môøi ai laø só-quan treân taøu gaëp toâi.Luïc tuïc luùc naøy coù moät soá vò só-quan caáp

Trung-Taù, Thieáu-Taù, Ñaïi-UÙy (maëc thöôøng phuïc nhö toâi vaø cho bieát caáp baäc cuûa hoï nhö vaäy) vaø ñoä baûy, taùm só-quan caáp uùy maëc quaân-phuïc ñeo suùng, (nhöõng göông maët quen thuoäc deã thöông) tôùi. Toâi nghieâm-chænh noùi vôùi hoï nhö sau:

- Ñeå traùnh caûnh hoãn-loaïn giaønh giöït nhau leân taøu, ñaây laø leänh cuûa toâi:

Thöù nhaát, khi gaëp taøu Haûi-Quaân tôùi cöùu, moïi ngöôøi seõ leân taøu theo thöù-töï: phuï-nöõ, treû con, oâng baø giaø, daân-chính, binh-só, haï-só-quan, só-quan caáp nhoû, roài tôùi caáp cao hôn. Gia-ñình toâi goàm 3 ngöôøi seõ leân taøu sau cuøng.

Thöù nhì, caùc só-quan maëc quaân-phuïc coù vuõ-khí, thaáy ai loän xoän, xoâ ñaåy daønh leân taøu, laøm maát traät-töï, baén ngay taïi choã.

Thöù ba, phoå-bieán leänh naøy nhieàu laàn, thaät roõ-raøng ñeå moïi ngöôøi treân taøu ñeàu roõ.

Haûi phaän Coân-Sôn Vieät-Nam Coäng-Hoøa

17 giôø ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975

Töø xa, vò thaàn cöùu tinh cuûa chuùng toâi, moät

chieán-haïm cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam, söøng-söõng nhö moät Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng treân maët bieån, ñang töø töø tieán laïi. Nhìn soá hieäu ñoù laø chieán-haïm HQ 5 thuoäc Haïm-Ñoäi cuûa Vieät-Nam Coäng Hoaø.

Cuoäc leân taøu dieãn ra raát traät-töï. Vôï choàng toâi leân sau cuøng vaø toâi chæ nhôù ñöôïc moät ngöôøi, Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, moät ngöôøi baïn quen, só-quan Chieán-Tranh Chính-Trò Haûi-Quaân tröôùc kia, cuøng moät soá só-quan Haûi-Quaân vaø ít ngöôøi hieáu kyø, ñöùng quan-saùt chuùng toâi leân taøu. Baét tay toâi, oâng Khueâ chæ cho toâi choã ôû:

- Gia-ñình “toi” ôû ñaây!Ñoù laø beà roäng cuûa chieác baøn laøm vieäc, ngay

ngoaøi boong, phía traùi cuûa taøu maø toâi nghó oâng Khueâ ñaõ coá-yù thu xeáp cho töø tröôùc sao ñoù, chuùng toâi môùi coù ñöôïc choã naèm naøy, vì treân taøu HQ 5 luùc ñoù chaät ních nhöõng ngöôøi di-taûn.

Moät Nhaän Xeùt Nhoû

Moät soá só-quan Haûi-Quaân vaø nhöõng ngöôøi treân taøu, daân-söï coù, caùc baïn quaân-nhaân quen bieát, maëc quaân-phuïc hay thöôøng phuïc, khoâng ai nieàm-nôû cho laém vôùi chuùng toâi, nhöõng ngöôøi vöøa thoaùt cheát, möøng rôõ leo leân taøu. Daàn daø toâi hieåu ñöôïc taïi sao.

Haûi-Phaän Coân-Sôn Vieät-Nam Coäng-Hoøa

Treân HQ 5 töø 1 thaùng 5

tôùi 7 thaùng 5 naêm 1975

Ñaõ moät ngaøy ñi qua, taøu chaïy thong-thaû, bieån eâm, soùng vaø trôøi raát ñeïp. Nhöõng ñaøn caù heo goïi nhau bôi thi vôùi HQ 5. Caû giôø chuùng toâi nhìn baày caù hoàn-nhieân noâ giôõn hoaøi treân soùng nöôùc. Nhôù laïi nhöõng giaây phuùt ngaøy hoâm tröôùc maø töôûng nhö laø moät kieáp naøo ñaõ xa laém.

Vôï toâi laïi leân côn ngaát xæu toái qua.

Ngaøy 2 thaùng 5 naêm 1975

Gaàn toái, toâi ñöôïc moät só-quan Haûi-Quaân treû


cho hay: - Thöôïng caáp muoán Trung-Taù phuï-traùch

phaàn vuï thoâng-tin lieân-laïc cuûa HQ 5. Toâi xin trình Trung-Taù.

Tình-côø treân HQ 5, chuùng toâi gaëp ñöôïc Xuaân- Ñieàu, coâ sinh-vieân ca-só, moät trong nhöõng hoa-khoâi cuûa “Tieáng Haùt Hoïc Troø” naêm naøo. Coâ oâm con thô, chôø tin choàng, Trung-UÙy Huøng, cuõng quaân-chuûng Haûi-Quaân. Coâ laø aân-nhaân cuûa vôï choàng toâi. Coâ raát deã thöông, aân-caàn an-uûi, cho 2 hoäp traùi caây vaø chæ choã cho chuùng toâi mua mì goùi, traùi caây töôi aên theâm. Nhaø toâi cuõng laøm quen ñöôïc vôùi moät ngöôøi baïn môùi, cuøng caûnh ngoä: Y-taù tröôûng Ñinh-hieån-Nhi. Anh nhôù vôï thöông con quaù, nhaát quyeát khoâng boû vôï con maø seõ trôû veà baèng moïi giaù, khi taøu tôùi Phi-Luaät-Taân. Anh theo HQ 5 ñeán ñoù laø heát nhieäm-vuï thuûy-thuû cuûa anh vôùi Haûi-Quaân Vieät-Nam.

Anh Nhi ngheïn-ngaøo taâm-söï vôùi nhaø toâi, coù tôùi 95 - 98% quaân-nhaân Haûi-Quaân treân caùc chieán-haïm gia-ñình bò keït laïi, vì hoï ñi theo taøu lieân mieân bao nhieâu ngaøy thaùng, khoâng sao veà lo cho gia-ñình ñöôïc. Nhaø toâi seõ cuøng anh trôû veà Saøi-Goøn. Quyeát-ñònh nhö theá, laïi coù baïn ñoàng haønh, nhaø toâi yeân-taâm hôn, bôùt leân côn ñoäng kinh nhö toái 30 thaùng 4 vaø 1 thaùng 5.

3 giôø chieàu ngaøy 2 thaùng 5

Chuùng toâi nghe tin laø HQ 5 seõ cuøng Haïm-Ñoäi khôûi-haønh ñi Subic Bay cuûa Phi-Luaät-Taân.

Moãi ngaøy nghe theâm nhieàu chuyeän veà Trung-Taù Haïm-Tröôûng Phaïm-troïng-Quyønh vaø chieán-haïm HQ 5 cuûa oâng nhö sau:

· Ngay sau khi nhaän taøu 4 ngaøy, oâng Haïm-Tröôûng ñaõ chæ-huy chieán-haïm tham-döï traän haûi-chieán Hoaøng-Sa naêm 1974, vaø HQ 5 ñaõ baén chìm taøu Trung-Coäng trong traän naøy.

· Suoát 17 thaùng, Haïm-Tröôûng Quyønh cuøng HQ 5 tuaàn-tieãu bôø bieån töø Vuøng I vaøo tôùi Vuøng III, ñaõ ngaøy ñeâm trôï chieán nhieàu ñôn-vò, cöùu nhieàu ñoàng-baøo, quaân-nhaân di-taûn. Toái ngaøy 29 thaùng 4, HQ 5 coøn haûi-kích trôï chieán raát hieäu-quaû, cöùu moät ñôn-vò Boä-Binh ôû Vuõng-Taøu khi ñôn-vò naøy saép bò chieán-xa Vieät-Coäng traøn ngaäp.

· Nhöõng ngöôøi treân Quaân-vaän-ñónh 9604

chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi choùt maø HQ 5 ñaõ quay trôû laïi gaàn moät giôø ñoàng-hoà treân bieån ñeå cöùu leân taøu. Ñaây laø cuoäc tieáp cöùu ngoaïn-muïc cuoái cuøng cuûa HQ 5 vaø cuûa Haïm-Tröôûng Phaïm-troïng-Quyønh.

Ngaøy 5 vaø 6 thaùng 5

Nghe nhieàu chuyeän, oâi quaù nhieàu loaïi chuyeän veà HQ 2, HQ 505. HQ 5 haïn-cheá nöôùc ngoït, baét ñaàu thieáu gaïo aên vaø ñoà töôi, moïi ngöôøi caàn deø xeûn. Taøu tieáp-tuïc ñi veà höôùng Phi-Luaät-Taân. Coù taøu Myõ gheù, tieáp-teá nöôùc ngoït vaø cho ít traùi caây. Hoï yeâu-caàu phaûi vaát heát ñaïn xuoáng bieån. Tröôùc khi vaøo Subic Bay, taøu Myõ seõ tôùi khaùm. Neáu coøn ñaïn, hoï khoâng cho vaøo quaân caûng naøy.

Trung-Taù Haïm-Tröôûng HQ 5 laø ngöôøi ñaàu tieân ra khuaân caùc quaû traùi phaù vaát xuoáng bieån ñeå laøm göông. Moïi ngöôøi chuùng toâi, quaân-nhaân caùc caáp, keå caû thanh-nieân daân-söï treân taøu voäi ra tieáp tay vôùi oâng Haïm-Tröôûng trong coâng vieäc naëng-neà naøy cho tôùi khi xong.

Lôøi Tuyeân-Boá Cuûa Haïm-Ñoäi

Toâi laø ngöôøi ñöôïc thöôïng-caáp treân taøu yeâu-caàu vieát Lôøi Tuyeân-Boá cuûa Haïm-Ñoäi. Sau nhieàu laàn söûa chöõa bôûi thöôïng-caáp, Baûn Tuyeân-Boá do Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Tö-Leänh Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa kyù teân. Baøi vieát sau ñoù ñöôïc dòch sang Anh Ngöõ laø: Statement of The CNN’s Fleet Commander.

11 giôø 30 ngaøy 7 thaùng 5

Coù leänh goïi taäp hoïp laøm leã haï kyø. Toâi noùi vôùi vò só-quan tröïc laø toâi khoâng coù quaân-phuïc, caáp hieäu, giaày deùp gì caû, chæ coù ñoà daân-söï, coù phaûi ra chaøo côø khoâng? OÂng ta vaøo trình vaø laùt sau trôû laïi cho hay laø cöù ra chaøo côø vôùi taát caû moïi ngöôøi. Nhöng khi thaáy toâi ra ñöùng trong haøng quaân, quaàn aùo chaúng gioáng ai, cuoái cuøng hoï cuõng ñuoåi toâi vaøo. Ñuùng 12 giôø tröa ngaøy 7 thaùng 7 maêm 1975, côø Vieät-Nam ñöôïc haï xuoáng. Nöôùc maét toâi ñaàm-ñìa cuøng nhöõng khuoân maët ñaãm leä khaùc.


Ngaøy 7 thaùng 5 naêm 1975

Töø khi leân taøu, toâi khoâng heà gaëp laïi moät ai ñaõ cuøng ôû treân Quaân-vaän-ñónh 9604 trong hai ngaøy 30 thaùng 4 vaø 1 thaùng 5. Leänh rôøi taøu (HQ 5) ban ra. Röøng ngöôøi rôøi taøu hoái haû, daét tay baáu víu nhau, laàn töøng böôùc trong boùng ñeâm hiu-haét aùnh ñeøn vaøng ñuïc.

Chaúng ai kòp chaøo töø-giaõ ai

Vaø giôø ñaây nhôù laïi, toâi cuõng ñaõ khoâng ñích-thaân noùi moät caâu caùm ôn tôùi Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, tôùi Trung-Taù Haïm-Tröôûng HQ 5. Trong suoát maáy ngaøy treân taøu, phaàn vì quaàn aùo nheách-nhaùc, toùc raâu nhem-nhuoác, phaàn vì ngaøy ñeâm khaéc-khoaûi, lo-laéng cho gia-ñình keït laïi, cho chính baûn thaân mình vôùi töông-lai baát traéc tröôùc maët, roài ñaây ñôøi toâi cuõng seõ noåi troâi nhö boït soùng, toâi ñaõ chaúng baøy toû ñöôïc söï bieát ôn cuûa mình vôùi Haûi-Quaân, vôùi nhöõng aân-nhaân ñaõ cöùu vôùt chuùng toâi. Thoaét caùi mình trôû thaønh moät keû baïi binh, moät ngöôøi daân maát nöôùc,

taâm-traïng roái bôøi, u-uaát. Quanh toâi, nhöõng khuoân maët naëng tróu nhöõng lo-aâu.

Khi chuùng toâi ñaët chaân leân quaân caûng Subic Bay, Phi-Luaät-Taân thì trôøi ñaõ toái mòt. Ngay laäp töùc, chuùng toâi laïi ñöôïc chuyeån sang taøu ñi Guam.

Nhöõng Thaéc-Maéc Ñöôïc Giaûi Toûa Sau Naøy

Taïi sao Töôùng Hoaøng-cô-Minh khoâng traû lôøi nhöõng lôøi keâu cöùu. Ai ñaõ ra leänh cho HQ 5 quay laïi cöùu Quaân-vaän-ñónh 9604?

Moät thaân-höõu cuûa Töôùng Minh keå laïi. Gia-ñình toâi ñeâm aáy cuõng chaïy baäy ra beán

Baïch-Ñaèng, vaø tình-côø leo leân ñöôïc HQ 3, ngoài döôùi chaân caàu thang, choã leân ñaøi chæ-huy. Laùt sau thaáy Töôùng Minh leân, oâng raát baän roän. Lo ñoùn Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang leân taøu. Taäp-trung caùc taøu ñeå rôøi beán Baïch-Ñaèng ra Coân-Sôn. Treân ñöôøng ñi, lo cho caùc quaân-nhaân Haûi-Quaân, nhöõng ngöôøi muoán boû taøu quay laïi lo cho gia-ñình: duøng taøu naøo, toaùn naøo ñieàu-khieån taøu, toaùn naøo baûo-veä taøu. Khoaûng

Tuaàn-döông-haïm Traàn-bình-Troïng HQ 5


thôøi-gian giöõa 30 thaùng 4 ñeán 1 thaùng 5, bieát toâi laø ngöôøi quen, thænh-thoaûng oâng Minh coù döøng laïi noùi vaøi caâu nhö:

- Taøu Tröôøng-Xuaân bò phaùo kích tröa ngaøy 30. OÂng Chu-Töû cheát. OÂng Phaïm-Haäu thì ñang ôû treân moät taøu nhoû, keâu cöùu lieân hoài baèng baïch thoaïi qua voâ-tuyeán. Coù nhieàu gia-ñình Haûi-Quaân cuõng ôû treân taøu ñoù.

Toâi nhôù toái 1 thaùng 5, oâng Minh ñi ngang, döøng laïi mæm cöôøi, noùi vôùi toâi:

- HQ 5 ñaõ ñoùn oâng Phaïm-Haäu roài.Ngöng moät chuùt oâng Minh tieáp:- Phaûi noùi laø anh em Haûi-Quaân vaøo giôø phuùt

naøy vaãn coøn baûnh laém. Nhieàu tröôøng hôïp hoï vaãn coá-gaéng thi-haønh leänh treân ñöa xuoáng, neáu hoï coù theå.

Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh

OÂng Minh xuaát thaân khoùa 5 Só-quan Haûi-Quaân Nha-Trang.

Do lôøi yeâu-caàu cuûa toâi töø tröôùc, thaùng 4 naêm 1984, toâi nhaän ñöôïc cuù ñieän-thoaïi baát ngôø:

- OÂng Phaïm-Haäu, toâi laø Minh ñaây!- Töôùng Minh? Hoaøng-cô-Minh haû? OÂng veà

Myõ luùc naøo vaäy?- Toâi ñeán Myõ chöù khoâng veà Myõ! Toâi veà laø veà

Vieät-Nam cuûa toâi. Xin oâng nhaø thô, nhaø baùo duøng chöõ chính-xaùc duøm cho.

Noùi xong, oâng Minh cöôøi vui trong maùy roài tieáp:

- OÂng vaãn muoán bieát ai ra leänh cho HQ 5 quay laïi cöùu oâng böõa 1 thaùng 5 ôû gaàn Coân-Sôn haû?

- Ñuùng theá. Toâi thaéc-maéc laém. Goïi oâng hoaøi khoâng coù ai traû lôøi. Nhöng cuoái cuøng “tieàn hung haäu kieát”. Neáu khoâng chuùng toâi seõ cheát heát, hoaëc haäu quaû khoù löôøng.

Toâi vaén taét keå laïi chuyeän treân Quaân-vaän-ñónh 9604, phe Haûi-Quaân muoán veà, phe Boä-Binh nhaát ñònh ñi, duø cheát.

Nghe xong, Töôùng Minh gioïng khaøo khaøo, thong-thaû noùi:

- Luùc ñoù tình-hình hoang-mang, loän xoän laém, nhöng anh em chuùng toâi ñaõ ñöôïc huaán-luyeän ñaày-ñuû vaø chieán-traän nhieàu naêm neân vaãn coøn giöõ ñöôïc

kyû-luaät truyeàn-thoáng cuûa Quaân-Chuûng. Hôn nöõa, caùc caáp chæ-huy, caùc oâng haïm-tröôûng thì hoïc chung moät tröôøng, cuøng khoùa hoaëc keùm nhau vaøi khoùa, neân coøn giöõ ñöôïc söï quyù meán, kính neå nhau. Toâi nghe oâng goïi baïch thoaïi töø luùc keâu cöùu cho ñeán khi caùc oâng böôùc chaân leân HQ 5, chuùng toâi ñeàu nghe heát vaø ñöôïc baùo-caùo ñaày-ñuû. Luùc ñoù toâi baän laém, neân khoâng ñích-thaân traû lôøi, nhöng bieát chaéc laø taøu oâng seõ ñöôïc cöùu vôùt an-toaøn. Vaäy oâng cöù bieát Haûi-Quaân Vieät-Nam, moät taøu cuûa Haïm-Ñoäi cuoái cuøng thuoäc Haûi-Quaân Vieät-Nam ñaõ quay trôû laïi, chaïy gaàn 1 giôø treân bieån ñeå cöùu caùc oâng laø ñuû. Vui veû caû.

Roài Töôùng Minh noùi sang chuyeän khaùc theâm chöøng moät phuùt. Vì luùc ñoù coù nhieàu ñieän-thoaïi cuûa caùc thaân-haøo, nhaân-só ñang chôø oâng, chuùng toâi chaám döùt.

Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ

OÂng Khueâ xuaát thaân khoùa 4 Só-Quan Haûi-Quaân Nha-Trang.

- Thöa anh Khueâ, toâi coøn nhôù khi vôï choàng toâi leân HQ 5, anh vaø Trung-Taù Phaïm-troïng-Quyønh, Haïm-Tröôûng HQ 5, gaëp toâi ngay taïi caàu thang. Anh chæ choã cho chuùng toâi naèm. Anh giôùi-thieäu chuùng toâi vôùi “baø baàu Khueâ” luùc ñoù. Roài ít böõa sau, khi gaàn tôùi Phi-Luaät-Taân, anh baûo toâi soaïn thaûo Lôøi Tuyeân-Boá cuûa Tö-Leänh Haïm-Ñoäi. Nhöng laàn naøy vieát baøi cho Quaân Söû Haûi-Quaân Vieät-Nam, xin anh giuùp toâi. Toâi muoán bieát thaät roõ-raøng:

• Moät laø, ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975, ôû ngoaøi khôi Coân-Sôn, anh coù nghe toâi keâu cöùu vôùi oâng Minh khoâng?

• Hai laø, anh coù goùp phaàn vieäc HQ 5 quay trôû laïi cöùu chuùng toâi khoâng?

• Ba laø, khi rôøi ñoäi hình cuûa Haïm-Ñoäi, anh coù thoâng-baùo gì cho soaùi-haïm cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân khoâng?

Coù tieáng cöôøi trong maùy:- Cöù thaáy caäu laø thaáy raéc-roái! 25 naêm nay

baän ñi ñaâu, baây giôø môùi nghe gioïng? OK, traû lôøi töøng ñieåm moät:

· Toâi nghe caäu goïi oâng Minh ngay töø ñaàu raát roõ. HQ 5 laø soaùi-haïm cuûa Haïm-Ñoäi trong chuyeán


haûi-haønh di-taûn vaø cuõng laø chieán-haïm ñi sau choùt cuûa Haïm-Ñoäi cuûa chuùng toâi.

· Thaáy caäu goïi hoaøi, toâi noùi vôùi Quyønh: “Toâi bieát oâng Phaïm-Haäu naøy. Tröôùc kia oâng ta coi Ñaøi Phaùt-Thanh Quaân-Ñoäi, roài laïi coi Nha Voâ-Tuyeán Truyeàn-Thanh. OÂng naøy maø keït laïi thì Vieät-Coäng khoù tha. Treân taøu coøn ñoâng gia-ñình anh em Haûi-Quaân. Vaäy mình xem, neáu coù theå, neân tìm caùch cöùu oâng ta”.

Roài oâng Khueâ noùi theâm vôùi toâi: - Anh Quyønh laø Haïm-Tröôûng vaøo loaïi raát

baûnh, coù thôøi-gian ñaõ coäng-taùc vôùi toâi hoài naêm 1974, 1975 qua caùc cuoäc haønh-quaân Bieån, ñaëc-bieät laø traän Hoaøng-Sa vaø haønh-quaân lui binh taïi mieàn Trung. HQ 5 cuõng laø moät trong nhöõng chieán-haïm toái-taân nhaát cuûa Haïm-Ñoäi. Vì ñaõ saün tin-töôûng Quyønh, toâi môùi choïn HQ 5 laøm soaùi-haïm cho Haïm-Ñoäi. Nhöng phaûi noùi theâm vôùi caäu, duø toâi laø Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, nhöng neáu Quyønh khoâng soát-saéng quay laïi cöùu, toâi cuõng ñaønh chòu thoâi. AÊn thua laø ôû Quyønh. Trong tình-hình khaån-tröông luùc ñoù, Haïm-Tröôûng Quyønh ñaõ caên-cöù vaøo nhieàu yeáu-toá quan-troïng khaùc nöõa ñeå quyeát-ñònh, thí-duï nhö vaán-ñeà an-ninh cuûa chieán-haïm, söï an-toaøn cuûa hôn moät ngaøn ngöôøi ñang coù maët ôû treân taøu, v.v...

Veà caâu hoûi rôøi ñoäi hình, leõ dó-nhieân laø HQ 5 coù baùo-caùo thöôøng xuyeân vôùi soaùi-haïm Tö-Leänh Haûi-Quaân vaø ñöôïc chæ-thò tuøy nghi thi-haønh coâng-taùc caáp-cöùu trong phaïm-vi khaû-naêng cuûa chieán-haïm.

Trung-Taù Phaïm-troïng-Quyønh

OÂng Quyønh xuaát thaân khoùa 11 Só-Quan Haûi-Quaân Nha-Trang.

- Anh Phaïm-Haäu, toâi vaøo tuoåi giaø, trí nhôù giôø ñaây cuõng beát baùt laém anh aï. Nhöng anh hoûi ñeå vieát veà HQ 5 cho vaøo Quaân Söû cuûa Haûi-Quaân, thì toâi cuõng xin coá-gaéng, nhôù sao noùi vaäy.

- Thöa anh Quyønh, tröa ngaøy 1 thaùng 5 naêm 75, ôû ngoaøi khôi Coân-Sôn, anh coù nghe chuùng toâi keâu cöùu ngay töø ñaàu khoâng? Lyù-do taïi sao vaøo phuùt choùt anh quay taøu 180 ñoä chaïy gaàn moät giôø treân bieån ñeå cöùu chuùng toâi?

- Toâi nghe anh keâu cöùu ngay töø ñaàu chöù. Sau thaáy trôøi ñaõ veà chieàu vaø choác choác anh laïi goïi hoaøi.

Laïi thaáy anh noùi neáu Haûi-Quaân Vieät-Nam khoâng cöùu taøu caùc anh, caùc anh seõ töï töû heát treân taøu. Toâi laïi thaáy taøu toâi chaïy coù 5 guùt, theo toác-ñoä haïn ñònh cuûa Haïm-Ñoäi, thì duø coù quay trôû laïi, trôøi quang, soùng eâm, toâi môû heát maùy, ñi veà khoaûng 2 giôø laø cuøng, thì cuõng chaúng coù trôû-ngaïi. Hôn nöõa mình vaãn coøn naèm trong caùi duø che cuûa Haïm-Ñoäi 7 Myõ, an-toaøn maø. Quay trôû laïi moät laùt ñaõ thaáy taøu caùc anh treân maøn aûnh radar. Nhieàu ngöôøi traùch toâi sao quay trôû laïi, toâi cuõng chaúng caàn giaûi-thích vôùi hoï, vaø trình-baøy cho hoï hieåu laø toâi vôùi anh chaúng quen bieát gì nhau. Vôùi ai thì toâi cuõng laøm nhö vaäy, huoáng hoà treân taøu luùc ñoù, theo anh noùi coù ñoâng gia-ñình binh-só cuûa Haûi-Quaân chuùng toâi. Anh em chuùng toâi cuøng ñi taøu caû hôn moät naêm trôøi, coù ai veà lo cho vôï con ñöôïc ñaâu. Vì theá cuõng noùi theâm vôùi anh, treân taøu anh coù ít nhaát laø moät só-quan Haûi-Quaân, caáp Trung hoaëc Ñaïi-UÙy maø anh khoâng bieát, cöù noùi chæ coù haï-só-quan vaø binh-só Haûi-Quaân maø thoâi.

Toâi heát söùc ngaïc nhieân, keâu leân:- Khoâng moät ai cho toâi bieát laø treân Quaân-vaän-

ñónh 9604 luùc ñoù coù só-quan Haûi-Quaân caû. Ñaây laø laàn ñaàu tieân, 25 naêm sau ngaøy 1 thaùng 5 naêm 75, toâi môùi nghe noùi. Laøm sao anh bieát?

- Anh ta teân laø Quy, ngaøy tröôùc laø moät haï-só-quan coù laøm vieäc vôùi toâi moät thôøi-gian. Khi leân HQ 5 anh ta coù trình ngay vôùi toâi: “Xin Haïm-Tröôûng cho toâi theo LCM naøy veà ñeå lo cho gia-ñình coøn keït laïi”. Toâi hoûi daàu nöôùc, maùy moùc coù caàn toâi giuùp ñôõ gì khoâng, nhöng Quy noùi laø tình-traïng taøu coøn raát toát, anh coù theå duøng taøu naøy trôû veà Saøi-Goøn ñöôïc. Toâi chaáp-thuaän ngay lôøi yeâu-caàu naøy vaø chuùc anh trôû veà may-maén. Nghe ñaâu sau naøy anh ta ñaõ tôùi Myõ roài thì phaûi.

Töø 1976, nhieàu laàn qua ñieän-thoaïi, khi nghe toâi nhaéc laïi chuyeän cuõ, Haïm-Tröôûng Quyønh raát khieâm toán noùi:

- Vieäc cöùu taøu anh böõa ñoù laø boån phaän chung cuûa anh em Haûi-Quaân chuùng toâi. Xin anh ñöøng quaù quan-taâm.

Vaø laàn naøy, thaùng 1 naêm 2000, anh Quyønh moät laàn nöõa caên daën:

-Anh Haäu ôi, qua xöù ngöôøi anh ñaõ daønh thì-giôø vieát baøi veà Quaân-Chuûng Haûi-Quaân chuùng toâi laø ñieàu raát toát. Nhöng xin anh ñöøng noùi rieâng


veà toâi, veà HQ 5, maø chæ coi ñoù laø coâng vieäc chung cuûa Haïm-Ñoäi Haûi-Quaân Vieät-Nam laø ñuû. Xin anh löu yù duøm cho.

Thieáu-Taù Ñoã-coâng-Thaønh

OÂng Thaønh xuaát thaân khoùa 12 Só-Quan Haûi-Quaân, Nha-Trang.

- Toâi khoâng thuoäc HQ 5, chæ laø quaân-nhaân di-taûn, coù maët treân HQ 5 maø thoâi. Thaáy anh em ñoaøn-vieân HQ 5 ngaøy ñeâm baän roän, heát söùc meät moûi vì phaûi lo giuùp ñôõ soá löôïng “haønh khaùch” quaù lôùn treân taøu. Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, luùc ñoù trieäu-taäp taát caû anh em só-quan Haûi-Quaân coù maët treân taøu, yeâu-caàu chuùng toâi tieáp tay vôùi HQ 5 trong khaû-naêng cuûa moãi ngöôøi. Phaàn toâi, toâi tình-nguyeän laøm Tröôûng Ban Haûi-Haønh. Vaø toâi laø ngöôøi soát-saéng goùp yù laø HQ 5 neân quay laïi cöùu Quaân-vaän-ñónh 9604. Toâi neâu ra caùc lyù-do: tuy chöa tôùi haûi-phaän quoác-teá, chuùng ta vaãn coøn ôû trong vuøng an-toaøn cuûa Haïm-Ñoäi 7 cuûa Hoa-Kyø, khoâng sôï taøu vaø phi-cô cuûa Coäng-Saûn Vieät-Nam cuõng nhö cuûa Trung-Coäng truy kích. Hôn nöõa trôøi quang ñaõng, taøu chaïy chaäm 5 guùt, quay laïi ñoùn taøu caùc anh cuõng chaúng trôû-ngaïi gì. Ñaëc-bieät khoâng chæ coù gia-ñình anh, maø coøn coù nhieàu gia-ñình Haûi-Quaân treân ñoù nöõa. Khi moïi ngöôøi leân taøu HQ 5, toâi ñeå yù, thaáy ñuùng nhö anh keâu cöùu, ña-soá laø daân-söï, phuï-nöõ vaø treû con treân taøu, raát ít quaân-nhaân. Nhöng toâi cuõng xin noùi roõ vôùi anh ñieàu naøy, vì chaïy ra chaïy vaøo Trung-Taâm Chieán-Baùo (CIC), vaø toâi khoâng phaûi chính thöùc laø

Tröôûng Ban Haûi-Haønh cuûa HQ 5, neân toâi cuõng khoâng nhôù roõ ai ñi “ca” khi HQ 5 quay laïi cöùu Quaân-vaän-ñónh 9604 ñeå traû lôøi caâu hoûi cuûa anh laø ai ra leänh HQ 5 quay laïi cöùu. Nhöng coù ñieàu chaéc-chaén laø duø ai ra leänh maø Haïm-Tröôûng HQ 5, vì lyù-do naøo ñoù khoâng quay ñaàu laïi, thì cuõng ñaønh thoâi. Ngöôøi duy nhaát quyeát-ñònh quay taøu laïi cöùu caùc anh laø Haïm-Tröôûng HQ 5, Trung-Taù Phaïm-troïng-Quyønh, nieân-tröôûng khoùa ñaøn anh cuûa toâi. Vaø nhö anh bieát, anh Quyønh laø ngöôøi raát toát, raát lòch-söï vôùi moïi ngöôøi.

Ñaïi-UÙy Traàn-vónh-Trung

OÂng Trung xuaát thaân khoùa 15 Só-Quan Haûi-Quaân Nha-Trang.

- Quaân-vaän-ñónh 9604, (neáu toâi nhôù khoâng nhaàm), laø chieác taøu thuoäc ñôn-vò toâi. Toâi döï truø phuùt choùt seõ duøng noù cho anh em trong ñôn-vò vaø gia-ñình toâi ñeå di-taûn. Treân taøu ñaõ tích-tröõ saün löông-thöïc, nöôùc uoáng, daàu maùy. Ñoàng yù vôùi anh Haäu, coù theå taøu khoâng coù haûi-baøn, haûi-ñoà, vì loaïi LCM chæ duøng ñeå ñi soâng hay caän duyeân laø cuøng. Hình nhö taøu naøy chæ coøn coù 1 maùy, nhöng raát toát. Toâi cuõng bieát chaéc trong nhöõng ngöôøi cuøng ñi treân taøu naøy coù moät vò só-quan Boä-Binh caáp Ñaïi-Taù. OÂng naøy ñaõ taëng ñôn-vò toâi chieác Jeep. Vaø sau ngaøy 1 thaùng 5, toâi môùi bieát ngöôøi chæ-huy Quaân-vaän-ñónh 9604 thuoäc ñôn-vò toâi laø moät caùn boä naèm vuøng. Keït laïi, toâi toå-chöùc vöôït bieân thaønh-coâng, rôøi Saøi-Goøn vaøo ngaøy 14 thaùng 6 naêm 1975, moät ngaøy tröôùc khi phaûi trình-dieän “hoïc taäp caûi taïo”.


*1. Khu-truïc-haïm Traàn-höng-Ñaïo, HQ 1. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-ñòch-Huøng, Khoùa 3 Brest. Trong khi haïm-tröôûng taïm rôøi chieán-haïm ñeå veà nhaø ñoùn gia-ñình, Phoù-Ñeà-Ñoác Nguyeãn-thaønh-Chaâu ra leänh khôûi-haønh vaøo khoaûng 6 giôø chieàu ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975. Ñeán Coân-Sôn, chieán-haïm do HQ Ñaïi-Taù Phan-phi-Phuïng chæ-huy. Chieán-haïm chôû theo khoaûng 400 ngöôøi.

*2. Tuaàn-döông-haïm Traàn-quang-Khaûi, HQ 2. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Ñinh-maïnh-Huøng, Khoùa 11.

*3. Tuaàn-döông-haïm Traàn-nhaät-Duaät, HQ 3. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu, Khoùa 7. (Soaùi-haïm Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân). Treân HQ 3 coù Phoù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang - Tö-Leänh Haûi-Quaân, Phoù Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng vaø Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh.

Ngoaøi taøi-lieäu chính-thöùc cuûa Boä Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, caùc taøi-lieäu döôùi ñaây ñöôïc cung-caáp bôûi caùc chieán-höõu: Phaïm-ngoïc-AÁn, Phaïm-hoàng-AÅn, Nguyeãn-höõu-Bích, Huyønh-kim-Chieán, Phaïm-gia-Chính, Mai-taát-Ñaéc, Leâ-Dung, Nguyeãn-höõu-Duyeät, Theàm-sôn-Haø, Traàn-chaán-Haûi, Nguyeãn-chaùnh-Haøm, Nguyeãn-vaên-Hieàn, Nguyeãn-vaên-Hoøa, Ñinh-maïnh-Huøng, Leâ-quí-Huy, Nguyeãn-tieán-Ích, Mai-moäng-Lieãn, Ñaëng-thanh-Long, Nguyeãn-nguyeân-Long, Ngoâ-khaéc-Luaân, Buøi-ñöùc-Lyù, Nguyeãn-ñoâng-Mai, Traàn-kim-Ngoïc, Mai-kim-Phuïng, Taï-quoác-Quang, Phaïm-ñình-San, Nguyeãn-vaên-Saùng, Nguyeãn-xuaân-Sôn, Leâ-minh-Taâm, Thaùi-minh-Taâm, Nguyeãn-vaên-Thaéng, Phaïm-vaên-Thaéng, Cung-vónh-Thaønh, Phaïm-vaên-Thì, Vuõ-vaên-Thieän, Nguyeãn-löông-Thuaät, Vuõ-khaéc-Tieán, Traàn-ñaïi-Trung, Vöông-theá-Tuaán, Buøi-cöûu-Vieân, Tröông-Vieät, vaø nhieàu chieán-höõu khaùc.

*4. Tuaàn-döông-haïm Traàn-bình-Troïng, HQ 5. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Phaïm-troïng-Quyønh, Khoùa 11. (Soaùi-haïm Boä Tö-Leänh Haïm-Ñoäi). Treân HQ 5 coù HQ Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi.

*5. Tuaàn-döông-haïm Traàn-quoác-Toaûn, HQ 6. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-phöôùc-Ñöùc, Khoùa 10.

*6. Tuaàn-döông-haïm Lyù-thöôøng-Kieät, HQ 16. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Leâ-vaên-Thì, Khoùa 9.

*7. Tuaàn-döông-haïm Ngoâ-Quyeàn, HQ 17. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Tröông-höõu-Quyùnh, Khoùa 11.

*8. Hoä-toáng-haïm Ñoáng-Ña II, HQ 07. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Traàn-nam-Höng, Khoùa 10.

*9. Hoä-toáng-haïm Chi-Laêng II, HQ 08. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-tröôøng-Yeân,

DaNH-saùCHCaùC ChieÁn-haïM Di-taûn vaøO THaùNG 4 NaêM 1975


Khoùa 15.*10. Hoä-toáng-haïm Chí-Linh, HQ 11. Haïm-Tröôûng:

HQ Trung-Taù Phaïm-ñình-San, Khoùa 10.*11. Hoä-toáng-haïm Ngoïc-Hoài, HQ 12. Haïm-Tröôûng:

HQ Trung-Taù Leâ-xuaân-Thu, Khoùa 9.*12. Hoä-toáng-haïm Vaïn-Kieáp II, HQ 14. Haïm-

Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Phaïm-thanh-Khoa, Khoùa 13.

*13. Trôï-chieán-haïm Ñoaøn-ngoïc-Taûng, HQ 228. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-hoaøng-Be, Khoùa 12.

*14. Trôï-chieán-haïm Löu-phuù-Thoï, HQ 229. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Vöông-theá-Tuaán, Khoùa 15.

15. Trôï-chieán-haïm Nguyeãn-ngoïc-Long, HQ 230. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-Nguyeân, Khoùa 11.

*16. Trôï-chieán-haïm Nguyeãn-ñöùc-Boång, HQ 231. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-vaên-Phöôùc, Khoùa 15.

*17. Giang-phaùo-haïm Thieân Kích, HQ 329. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-thaønh-Danh, Khoùa 15.

18. Giang-phaùo-haïm Loâi Coâng, HQ 330. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-vaên-Anh, Khoùa 13.

19. Giang-phaùo-haïm Taàm Seùt, HQ 331. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Phan-taán-Trieäu, Khoùa 15.

20. Beänh-vieän-haïm Haùt-Giang, HQ 400. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Voõ-quang-Thuû, Khoùa 11.

*21. Beänh-vieän-haïm Haøn-Giang, HQ 401. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Hoaøng-ñình-Taân, Khoùa 13, ñaûm nhaän quyeàn haïm tröôûng luùc 12 giôø ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, thay theá haïm-tröôûng HQ Thieáu-Taù Hoaøng-trí-Leã vaéng maët.

*22. Haûi-vaän-haïm Lam-Giang, HQ 402. Haïm-Tröôûng HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-thieän-Löïc, Khoùa 12 (khoâng theo taøu). HQ Trung-UÙy Traàn-thanh-Tuøng, Khoùa 19 vaø HQ Trung-UÙy Cô-Khí Cao-theá-Huøng, Khoùa 20, ñöa taøu ra khôi. HQ 402 vôùt khoaûng 2.000 ngöôøi, ña-soá leân taøu taïi caàu E khoaûng 2 giôø sau khi Döông-vaên-Minh tuyeân-boá ñaàu haøng. Chieán-haïm ñaõ giang-haønh treân soâng Soaøi-Raïp ra bieån vì ngaïi ngaû soâng

Loøng-Taûo bò phuïc-kích. Cô duyeân naøy ñaõ ñoùn ñöôïc ñoaøn PBR cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Leâ-höõu-Doõng. Sau ñoù HQ Ñaïi-Taù Leâ-höõu-Doõng chæ-huy chieán-haïm.

*23. Haûi-vaän-haïm Höông-Giang, HQ 404. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-ñaïi-Nhôn, Khoùa 10.(1)

*24. Haûi-vaän-haïm Haäu-Giang, HQ 406. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-quoác-Trò, Khoùa 10. Chieán-haïm ñöôïc cho “ngaäp nöôùc ñaùnh chìm” taïi Coân-Sôn (xem nhaän xeùt 5).

25. Döông-vaän-haïm Cam-Ranh, HQ 500. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Leâ-quang-Laäp, Khoùa 11. Chieán-haïm rôøi Vieät-Nam ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975 vaø ñi thaúng ñeán Guam.

*26. Döông-vaän-haïm Thò-Naïi, HQ 502. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-vaên-Taùnh, Khoùa 11.

*27. Döông-vaän-haïm Nha-Trang, HQ 505. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Nguyeãn-vaên-Nhöôïng, Khoùa 9.

*28. Yeåm-trôï-haïm Myõ-Tho, HQ 800. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Döông-hoàng-Voõ, Khoùa 9.

*29. Yeåm-trôï-haïm Caàn-Thô, HQ 801. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-phuù-Baù, Khoùa 11, (xuoáng HQ 473 trôû veà Vieät-Nam). HQ Ñaïi-Taù Buøi-cöûu-Vieân - cöïu Haïm-Tröôûng HQ 501, ñaõ laõnh LST naøy taïi Myõ - ñöôïc Tö-Leänh Haûi-Quaân chæ-ñònh laøm haïm-truôûng khi chieán-haïm tôùi gaàn Coân-Sôn. Ñeâm 29 thaùng 4 naêm 1975, Ñaïi-Taù Vieân ñaõ phuï giuùp HQ 801 ñeå tieáp cöùu HQ 1 ra khoûi choã maéc caïn treân soâng Loøng-Taûo. HQ 1 coù chôû Ñeà-Ñoác Laâm-nguôn-Taùnh vaø Phoù Ñeà-Ñoác Nguyeãn-thaønh-Chaâu. Rieâng chieán-haïm HQ 801 chôû theo khoaûng 3000 ngöôøi.

30. Cô-xöôûng-haïm Vónh-Long, HQ 802. Haïm-Tröôûng: HQ Trung-Taù Vuõ-quoác-Coâng, Khoùa 10. Chieán-haïm ñi Subic Bay, khoâng haûi-haønh vôùi Haïm-Ñoäi di-taûn.

*31. Hoûa-vaän-haïm HQ 470. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-An, Khoùa 13 (khoâng theo taøu). Nhaân-vieân cô-höõu ñem chieán-haïm ñi.

*32. Hoûa-vaän-haïm HQ 471. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-vaên-Kyø, Khoùa 14.

33. Hoûa-vaän-haïm HQ 472. Haïm-Tröôûng: HQ Ñaïi


-UÙy Lyù-thaønh-Thoâng, Khoùa 16.34. Hoûa-vaän-haïm HQ 473. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu

-Taù Nguyeãn-thuïy-Ñaøo, Khoùa 13. Sau khi ñeán Coân-Sôn, chieán-haïm döôùi quyeàn chæ-huy cuûa HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-phuù-Baù ñöôïc pheùp quay veà Vieät-Nam vì lyù do gia caûnh.

*35. Hoûa-vaän-haïm HQ 474. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-vaên-Cung, Khoùa 14. Chieán-haïm ñöôïc cho “ngaäp nöôùc ñaùnh chìm” taïi Coân-Sôn (xem nhaän xeùt 5).

*36. Tuaàn-duyeân-haïm Phuù-Döï, HQ 600. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Phaïm-vaên-Chí, Khoùa 15.

37. Tuaàn-duyeân-haïm Tieân Môùi, HQ 601. Haïm-Tröôûng: HQ Ñaïi-UÙy Traàn-minh-Chaùnh, Khoùa 1 Ñaëc-Bieät. Chieán-haïm ñöa Tö-Leänh Haûi-Quaân Chung-taán-Cang, Tham-Möu-Tröôûng Dieäp-quang-Thuûy vaø moät soá só-quan cao caáp ra Vuõng-Taøu, chuyeån ngöôøi qua HQ 3, xong trôû laïi Saøi-Goøn.

38. Tuaàn-duyeân-haïm Minh-Hoøa, HQ 602. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Ngoâ-minh-Döông, Khoùa 15, bò saùt haïi, thuûy-thuû-ñoaøn laùi taøu trôû veà.

*39. Tuaàn-duyeân-haïm Keo-Ngöïa, HQ 604. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-thanh-Loâäc, Khoùa 15 (khoâng theo taøu). Nhaân-vieân cô-höõu ñem chieán-haïm ñi. Chieán-haïm ñöôïc cho “ngaäp nöôùc ñaùnh chìm” taïi Coân-Sôn (xem nhaän xeùt 6).

*40. Tuaàn-duyeân-haïm Kim-Quy, HQ 605. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Trònh-nhö-Toaøn, Khoùa 15.

41. Tuaàn-duyeân-haïm Hoa-Lö, HQ 608 theo ñoaøn taøu di-taûn. Haïm-Tröôûng: HQ Ñaïi-UÙy HHTT Nguyeãn-vaên-Tö bò keït laïi khoâng ñi ñöôïc. Chieán-haïm ñöôïc cho “ngaäp nöôùc ñaùnh chìm” taïi Coân-Sôn (xem nhaän xeùt 6).

42. Tuaàn-duyeân-haïm Toå-Yeán, HQ 609. Haïm-Tröôûng: HQ Ñaïi-UÙy Nguyeãn-voõ-Nam, Khoùa 15. Ñeán Coân-Sôn, Haïm Phoù vaø thuûy-thuû-ñoaøn laùi taøu quay trôû veà.

43. Tuaàn-duyeân-haïm Ñònh-Haûi, HQ 610. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Ngoâ-ngoïc-Minh, Khoùa 15.

*44. Tuaàn-duyeân-haïm Taây-Sa, HQ 615. Haïm-Tröôûng: HQ Thieáu-Taù Phaïm-vaên-Dieân, Khoùa

14.*45. Tuaàn-duyeân-haïm Hoøn Troïc, HQ 618. Haïm-

Tröôûng HQ Thieáu-Taù Traàn-vaên-Duøng, Khoùa 15.46. Duyeân-vaän-haïm HQ 455. Thuyeàn-Tröôûng: HQ

Ñaïi-UÙy Nguyeãn-chaùnh-Haøm, Khoùa 18, laùi taøu ra Coân-Sôn, sau ñoù cuøng moät soá nhaân-vieân di-taûn qua HQ 5. Thuyeàn-Phoù Vöông-bình-Thaønh laùi taøu trôû veà.

*47. Tuaàn-duyeân-ñónh Huyønh-vaên-Cöï, HQ 702.

NHAÄN-XEÙT CUÛA HOÄI-ÑOÀNG HAÛI-SÖÛ

1. Theo danh-saùch chieán-haïm di-taûn cuûa Boä Tö-Leänh Haïm-Ñoäi thì trong ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975 coù 33 chieán-haïm hieän-dieän taïi vuøng Coân-Sôn:+ HQ 1, 2, 3, 5, 6, 16, 17+ HQ 7, 8, 11, 12, 14+ HQ 600, 604, 605, 615, 618+ HQ 228, 229, 231, 329+ HQ 800, 801+ HQ 502+ HQ 401, 402, 404, 406+ HQ 470, 471, 474+ HQ 702+ HQ 505 (gia nhaäp Haïm-Ñoäi di-taûn sau khi

Haïm-Ñoäi rôøi Coân-Sôn. Tröôùc ñoù HQ 505 ñaõ nhaän ñöôïc leänh cuûa BTL/HQ khôûi-haønh ñi Phuù-Quoác vaø Caø-Mau ñeå saün-saøng ñoùn nhaän nhaân-vieân Vuøng IV vaø Vuøng V Duyeân-Haûi di-taûn).

2. Taát caû 33 chieán-haïm naøy - coù ñaùnh daáu * trong baûng danh-saùch keå treân - ñeàu coù baùo-caùo vaø lieân-laïc vôùi Soaùi-haïm BTL/HQ (HQ 3) vaø Soaùi-haïm BTL/Haïm-Ñoäi (HQ 5). Coù theå coù theâm nhöõng chieán-haïm khaùc, ngoaøi soá 33 chieán-haïm naøy, tham-döï vaøo Haïm-Ñoäi di-taûn, nhöng coù leõ vì lyù-do trôû-ngaïi voâ-tuyeán neân HQ 3 vaø HQ 5 khoâng nhaän ñöôïc tin-töùc.

3. Taát caû nhöõng chieán-haïm coù teân hay khoâng coù teân trong baûng danh-saùch seõ ñöôïc Hoäi-Ñoàng


Khu-truïc-haïm Traàn-höng-Ñaïo, HQ 1, taïi caûng Subic Bay, Phi-luaät-Taân

Haûi-Söû phoái-kieåm laïi ñeå cho chính-xaùc hôn. Raát mong chieán-höõu caùc caáp, nhaát laø nhöõng nhaân-vieân ñaõ phuïc-vuï treân nhöõng chieán-haïm ñaõ di-taûn, boå-khuyeát cho. Danh-saùch caùc chieán-haïm treân ñaây ñöôïc nhaät tu ñeán thaùng 11 naêm 2015.

4. Vì lyù-do baát-khaû-khaùng neân moät vaøi haïm-tröôûng ñaõ khoâng kòp trôû veà chieán-haïm tröôùc giôø Haïm-Ñoäi di-taûn.

5. Ba chieán-haïm, HQ 402, 406, 474, vaø chieán-ñónh HQ 702 ñaõ ñöôïc cho “ngaäp nöôùc ñaùnh chìm” do chæ-thò cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân. Caùc chieán-haïm vaø chieán-ñónh naøy coù tình-traïng baát-khieån-duïng töø 75 ñeán 100% neân khoâng theå haûi-haønh theo Haïm-Ñoäi di-taûn.

6. Naêm PGM boû laïi Coân-Sôn HQ 600, 604, 605, 608, 610 vì tình-traïng kyõ thuaät quaù keùm, rieâng HQ 604 vaø HQ 608 ñöôïc cho “ngaäp nöôùc ñaùnh chìm”.

7. HQ 802 khôûi-haønh ñi Subic Bay vaø HQ 500 ñi Guam ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975.

8. HQ 330, HQ 331, HQ 230, HQ 602 di-taûn töø Phuù Quoác ñi Singapore. Töø Singapore HQ 602 quay veà Vieät-Nam, caùc chieán-haïm kia haûi-haønh ñeán Subic Bay.

9. Nhöõng chieán-haïm sau ñaây khoâng di-taûn ñöôïc vì ñang söûa chöõa (ñaïi kyø hay tieåu kyø): HQ 4, HQ 09, HQ 13, HQ 15, HQ 403, HQ 405, HQ 501, HQ 503, HQ 504, HQ 475, ...

10. Ba chieán-haïm Hoa-Kyø ñaõ yeåm-trôï ñaéc-löïc cho Haïm-Ñoäi di-taûn laø DE 1083, DE 1087, vaø LST 1187.

Ghi chuù:1. Trong aán baûn ñaàu tieân cuûa Tuyeån Taäp Haûi Söû, soá thöù töï 23, trang 554 ghi nhaän HQ Trung-Taù Nguyeãn-ñaïi-Nhôn di-taûn treân HQ 502 laø khoâng ñuùng.

Documents

NhöõNg Ngaøy cuoái cuûa cuoäc chieáNnhayduwdc.org/st/hhqlvnch/hhhq/hs/T242_hh_vnch_hq_hs... · 2018. 1. 19. · luùc ñoù khieán moïi giôùi taïi Ñaø-Naüng xoân-xao,