36

Netbhet eMagazine June 2010

Embed Size (px)

DESCRIPTION

marathi

Citation preview

Page 1: Netbhet eMagazine June 2010

नटभट ई-मािसक - जन २०१०

परकपरकााशकशक वव ससपपाादकदक -

सिलल चौधरी salilnetbhetcom

परणव जोशी pranavnetbhetcom

ममखपखपषठषठ - परणव जोशी pranavnetbhetcom

copy ययाा पपसतकसतकााततीीलल सवसवरर ललखख िचतरिचतर फफोोटटोोगरगरााफसफस यय ााचच हककहकक ललखकखक ााचयचयाा सवसवााधधीीनन

copy ननटभटभटट ललोोगगोो ममखपखपषठषठ वव ननटभटभटट इइ-ममाािसकिसकााचच सवसवरर हककहकक परकपरकााशकशक ााचयचयाा सवसवााधधीीनन

ससपकपकरर - सिलल चौधरी परणव जोशीwwwnetbhetcom

४९४ िविनत अपाटरमटस साई सकशन अबरनाथ (पवर) ठाण ४५१५०१

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

अअतरतरगग

ललााईफसईफसाायकलयकल

हहाापपसस

ककतततत

चचौौ-िकडिकड

परपरोोफफशवरशवर

शश ााघघाायचयच अधअधिनकिनक भभाामटमट

मरमरााठठीी

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

सपतसपत िशवपदसपषिशवपदसपषरर

ततललााचचाा ररिशमिशम ममाागगरर

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ललााईफसईफसाायकलयकल

पणयामधय नकतच एका मोठया मॉलच उदघाटन झाल ६००० सकवफट पसरललया हया मॉलमधील अनक गोषटी इपोटरडआहत तय ाची िकमत ८०००र पासन त ३५ लाखापयरत आह

आता तमही महणाल ह नककी कसल मॉल आह ह आह पणयातीलच नवह तर भारतातील पिहल वहील पणरपणसायकलीसाठी वाहीलल अनक दशी-िवदशी बनावटीचया सायकलीच मॉल

पण एक काळी सायकलीच शहर महणन ओळखल जायच सवयचलीत वाहन ाची सखया पणयात अकषरशः हाताचयाबोट ावर मोजता यईल इतकी कमी होती अनक आबाल-वधद दनिदन काम ासाठी कामाचया िठकाणी शाळा भाजीदकानात जाणया-यणयासाठी सायकलीचाच वापर करत होत पण काळाचया ओघात पण शहरान सधदा कात टाकलीआिण शहराबरोबरच राहणीमान सधदा गतीमान झाल हया गतीशी ताळमळ राखणयाकरता पणकर ानीही सायकलीसोडन सवयचलीत वाहन ाची कास धरली

लोकसखया वाढली घरटी एक नवह तर दोन-दोन दचाकी आिण िशवाय एखाद चारचाकी सधदा िदस लागलीशहर गजबजल परत रसत मातर पवीरइतकच राहील आिण काही िदवस ातच परदषण रहदारीचा ताण गोगाट वाढलागला पय रायान तयाचा िवपरीत परीणाम पणकर ाचया परकतीवर िदस लागला उचच रकतदाब मधमहाच परमाणपरचड वाढल इधनाच दर गगनाला िभडलल असताना आिण शारीरीक वयाधीवर मात करणयासाठी पय रायी वाहनमहणन पणकर ानाच नवह तर तमाम भारतीय ाना पनहा एकदा सायकलचा पय राय िदस लागला

सायकलीनीसधदा मग कात टाकली कवळ पपर-दध वालय ाची मकतदारी असललया ऍटलस-हकयरलस सायलीऐवजीिववीध रगाचया नाजक वजनान अतीशय हलकया २१ िकवा तयाहीपकषा अधीक गअर डबल ससपशनचयाअलयिमनीयमचया सायकल बाजारात आलया हया सायकलीनी सव रानाच भरळ पाडली चालवायला सोपया अनकिकलोमीटर चालवनही कमी दम लागणाऱया हया सायकलीची मागणी वाढ लागली आिण सायकलीचया बाजारानपनहा एकदा बाजारात हात पाय पसरल ५-६ हजार ापासन चकक लाख ामधय िकमती असललया अनक िववीधसायकलीचा पय राय गराहक ासाठी खला झाला पणकर ाचा सायकलीकड असलला वाढता ओघ पाहन महानगरपालीकन सधदा अनक िठकाणी सायकलीसाठी वगळ मागर िनम राण कलमहणतात ना एखादया िबद पासन सर झालल एक चकर पनहा तयाच िठकाणी यऊन थ ाबत सायकलीचया बाबतीतहीतससच होऊ घातल आह रसतयान सायकल वापरणाऱय ाची सखया िदवसिदवस वाढतच आह हयाच चकराला इगरजीभाषमधय lsquoLifeCyclersquo अस सबोधतात परत सायकलीच अनक फायद बघता lsquoLife IS Cyclersquo अस महणलयास तअयोगय ठर नय

अिनकअिनकतत httpmanatalewordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

हहाापपसस

आजचया सकाळमध दसऱया पानावर एक बातमी वाचली हापस नावाचा एक िचतरपट जो सजय छाबरीया (

िशवाजीराज भोसल बोलतोय फम) आिण अिभजीत साटम य ानी एवहरसट एटरटनमट तफर िनिमरत कलला हा िचतरपट२५ तारखला परदिशरत कला जाणारआह परिसदधीची च ागली जाण असलला िनम राता महणन सजय छाबरीयाच नाव घतल जाउ शकल rsquoिशकषणाचयाआयचा घोrsquo असो कीवा rsquoमी िशवाजी राज भोसल बोलतोयrsquo हा िचतरपट असो परिसदधी ततर यशसवीपण राबवनिचतरपटाला िहट करायच ह तय ाना च ागलच साधल आह- अस वाटत असत ानाच या हापस िचतरपटाचया परिसदधीबददलची तय ाची उदािसनता खटकली

आजची सकाळ मधली बातमी वाच पयरत हा असा िचतरपट तयार झालाय ह मळातच मािहती नवहत मला बातमीवाचलयावर इटरनट वर मराठी मध rsquoहापसrsquo rsquoहापस िचतरपटrsquo गगल कल तर कठही काहीच सापडल नाही या िसनमाबददल मराठी िचतरपट बनवतात आिण मराठी मध न ाव िलिहलयावर तयाबददल काहीच सापडत नाही ही खरचददरवाची गोषट आह

Netbhet eMagzine | June 2010

जवहा इगरजी मध rsquoहापस मवहीrsquo टाइप कलयावर मातर दोन तीन साईटस सापडलया तया पकी एकावर rsquoहापसrsquoच िवझटिदसल तयावर िकलक कल आिण यरकाhelliphelliphellip चकक या िचतरपटाची ऑिफिशअल साईट सापडली साईट अितशयच ागली बनवलली आह २५ तारखला िचतरपट गहात लागणार आह हा िचतरपट तयाच साईटवर ६० टकक कथािदलली आह ( पणर डीटलस सहीत) आिण िसनमाचा शवट काय आह ह पण स ागन टाकलल आह इतका वड पणा मीआजपयरत पािहला नवहता सगळी मािहतीकथा स ागन टाकलयावर िसनमा पहायला कोण जाईल िसनमा गहातrdquo

िसनमाची ही वब साईट गगल सचर मध मराठी मध rsquoहापसrsquo टाइप कलयावर िदसत का नाही मराठी िचतरपटाच न ावमराठीत टाइप कलयावर सापड नय याच वाईट वाटल मराठी िचतरपट काढतात आिण hellip असो

ह सगळ िलिहणयाचा उददश हाच की मराठी िचतरपट िनम रात सवतःचया िचतरपटाचया इटरनट वरचया परिसदधी बाबतखपच सहजपण ( खर तर िनषकाळजी पण) घतात बराचसा परकषक वगर आजकाल ldquoनट सवहीrdquo झाला आह तया मळइटरनट वरची परिसदधी ही अपिरहायर ठरत बरचस लोक तर िचतरपट पहायचा की नाही ह तर नट वर वाचनचठरवतात या rsquo हापसrsquo बददल नट वर फारच उदािसनता िदसली फकत एका िसनमाला वािहललया बलॉग वर एक लखसापडला बसस तवढच

हलली अगदी िवनामलय बलॉग िनिमरती कली जाउ शकत िकवा फारतर हजार रपय भरन डॉट कॉम साईट तयारकली जाउ शकत अशी साईट तयार कलयान िनिमरती पासन िचतरपटाचया बददलची िनयिमत मािहती अपडट कलयास आिण लहान सहान गमतीशीर परसग अपडट करत रािहल तर जवळपास वषर दीड वषर साततयान िचतरपटाचीजािहरात होऊ शकत िचतरपटाबददल उतसकता िटकन रािहली की मग िचतरपट जवहा िसनमागहात लागतो तवहाबरच लोक उतसक त पोटी पहायला यतात

िचतरपटाचा बलॉग मबलॉवी वर जोडला की झाल एक बलॉग तयार कला आिण तया बलॉग वर िचतरपटात कामकरणार िकवा तया िचतरपटाशी जोडलल लोक नहमी यउन आपलया आठवणी टाकत रािहल तर नककीच लोक आवडीनवाचतील आिण वषर िदड वषर िचतरपटाची आपोआप परिसदधी पण होत राहील

उपकरम माबो िमपा मीम सारखया सकत सथळ ावर पण या िवषयीचा मजकराच नहमी िफड कलयास लोक ाचयानजरत ह नाव राहील िसनमाची गाणी िरग टॊन महणन फरी डाउनलोडला उपलबध करन िदलीत तरीही बरच लोकती डाउनलोड करन िसनमाची िवनामलय जािहरात कर शकतात िसनमाचया गाणयाचया िसडी िवकन पस कमवायचिदवस आता सपल आहत अस वाटत तया ऐवजी जर गाणी िवनामलय डाउनलोड कर िदलीत तर िसनमाचीआपसकच जािहरात होणयास मदत होईल एकदा गाणी हीट झाली की िचतरपट पण गाणय ासाठी चालतोच

िसनमाची कथा खप सशकत आह ( ह मी ज काही वाचलय तयावरन महणतोय) काम करणारी मडळी पण अितशयनावाजलली आहत मकरद अनसापर आिण िशवाजी साटम ह दोघ महारथी एकाच िसनमात आहत सगीत सिललकळकणीर य ाच आह सगळीच गाणी सपशली त आबा िपकतो hellip वगर तयाच साईटवर ऐकता यतील मधरा वलणकरडबल रोल मध आह ( जमची बाज)

Netbhet eMagzine | June 2010

जया सकत सथळावर rsquoहापसrsquo (ऑिफिशअल साईट) िसनमाची कथा िदलली आह तयाच िठकाणी एक परितयोगीतापण आह हापस िसनमावर काही परशन ाची उततर दयायची आहत आिण जर ती सगळी बरोबर असतील तर तमहालागाणय ाची िसडी िमळ शकत बिकषस महणन

एक शवटचा परशन मराठी िचतरपटाचया मराठी िलपी मधलया नावान सचर कलयावर जर तया बददल काहीच मािहतीिमळत नसल-तमही एक फार सदर साईट बनवता पण ती नट वर सापडतच नसल तर तया साईटचा काय फायदा

तया पकषा साधा बलॉग बनवन मबलॉवी वर जोडला असता तरीही जासत परिसदधी िमळाली असती असो

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 2: Netbhet eMagazine June 2010

अअतरतरगग

ललााईफसईफसाायकलयकल

हहाापपसस

ककतततत

चचौौ-िकडिकड

परपरोोफफशवरशवर

शश ााघघाायचयच अधअधिनकिनक भभाामटमट

मरमरााठठीी

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

सपतसपत िशवपदसपषिशवपदसपषरर

ततललााचचाा ररिशमिशम ममाागगरर

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ललााईफसईफसाायकलयकल

पणयामधय नकतच एका मोठया मॉलच उदघाटन झाल ६००० सकवफट पसरललया हया मॉलमधील अनक गोषटी इपोटरडआहत तय ाची िकमत ८०००र पासन त ३५ लाखापयरत आह

आता तमही महणाल ह नककी कसल मॉल आह ह आह पणयातीलच नवह तर भारतातील पिहल वहील पणरपणसायकलीसाठी वाहीलल अनक दशी-िवदशी बनावटीचया सायकलीच मॉल

पण एक काळी सायकलीच शहर महणन ओळखल जायच सवयचलीत वाहन ाची सखया पणयात अकषरशः हाताचयाबोट ावर मोजता यईल इतकी कमी होती अनक आबाल-वधद दनिदन काम ासाठी कामाचया िठकाणी शाळा भाजीदकानात जाणया-यणयासाठी सायकलीचाच वापर करत होत पण काळाचया ओघात पण शहरान सधदा कात टाकलीआिण शहराबरोबरच राहणीमान सधदा गतीमान झाल हया गतीशी ताळमळ राखणयाकरता पणकर ानीही सायकलीसोडन सवयचलीत वाहन ाची कास धरली

लोकसखया वाढली घरटी एक नवह तर दोन-दोन दचाकी आिण िशवाय एखाद चारचाकी सधदा िदस लागलीशहर गजबजल परत रसत मातर पवीरइतकच राहील आिण काही िदवस ातच परदषण रहदारीचा ताण गोगाट वाढलागला पय रायान तयाचा िवपरीत परीणाम पणकर ाचया परकतीवर िदस लागला उचच रकतदाब मधमहाच परमाणपरचड वाढल इधनाच दर गगनाला िभडलल असताना आिण शारीरीक वयाधीवर मात करणयासाठी पय रायी वाहनमहणन पणकर ानाच नवह तर तमाम भारतीय ाना पनहा एकदा सायकलचा पय राय िदस लागला

सायकलीनीसधदा मग कात टाकली कवळ पपर-दध वालय ाची मकतदारी असललया ऍटलस-हकयरलस सायलीऐवजीिववीध रगाचया नाजक वजनान अतीशय हलकया २१ िकवा तयाहीपकषा अधीक गअर डबल ससपशनचयाअलयिमनीयमचया सायकल बाजारात आलया हया सायकलीनी सव रानाच भरळ पाडली चालवायला सोपया अनकिकलोमीटर चालवनही कमी दम लागणाऱया हया सायकलीची मागणी वाढ लागली आिण सायकलीचया बाजारानपनहा एकदा बाजारात हात पाय पसरल ५-६ हजार ापासन चकक लाख ामधय िकमती असललया अनक िववीधसायकलीचा पय राय गराहक ासाठी खला झाला पणकर ाचा सायकलीकड असलला वाढता ओघ पाहन महानगरपालीकन सधदा अनक िठकाणी सायकलीसाठी वगळ मागर िनम राण कलमहणतात ना एखादया िबद पासन सर झालल एक चकर पनहा तयाच िठकाणी यऊन थ ाबत सायकलीचया बाबतीतहीतससच होऊ घातल आह रसतयान सायकल वापरणाऱय ाची सखया िदवसिदवस वाढतच आह हयाच चकराला इगरजीभाषमधय lsquoLifeCyclersquo अस सबोधतात परत सायकलीच अनक फायद बघता lsquoLife IS Cyclersquo अस महणलयास तअयोगय ठर नय

अिनकअिनकतत httpmanatalewordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

हहाापपसस

आजचया सकाळमध दसऱया पानावर एक बातमी वाचली हापस नावाचा एक िचतरपट जो सजय छाबरीया (

िशवाजीराज भोसल बोलतोय फम) आिण अिभजीत साटम य ानी एवहरसट एटरटनमट तफर िनिमरत कलला हा िचतरपट२५ तारखला परदिशरत कला जाणारआह परिसदधीची च ागली जाण असलला िनम राता महणन सजय छाबरीयाच नाव घतल जाउ शकल rsquoिशकषणाचयाआयचा घोrsquo असो कीवा rsquoमी िशवाजी राज भोसल बोलतोयrsquo हा िचतरपट असो परिसदधी ततर यशसवीपण राबवनिचतरपटाला िहट करायच ह तय ाना च ागलच साधल आह- अस वाटत असत ानाच या हापस िचतरपटाचया परिसदधीबददलची तय ाची उदािसनता खटकली

आजची सकाळ मधली बातमी वाच पयरत हा असा िचतरपट तयार झालाय ह मळातच मािहती नवहत मला बातमीवाचलयावर इटरनट वर मराठी मध rsquoहापसrsquo rsquoहापस िचतरपटrsquo गगल कल तर कठही काहीच सापडल नाही या िसनमाबददल मराठी िचतरपट बनवतात आिण मराठी मध न ाव िलिहलयावर तयाबददल काहीच सापडत नाही ही खरचददरवाची गोषट आह

Netbhet eMagzine | June 2010

जवहा इगरजी मध rsquoहापस मवहीrsquo टाइप कलयावर मातर दोन तीन साईटस सापडलया तया पकी एकावर rsquoहापसrsquoच िवझटिदसल तयावर िकलक कल आिण यरकाhelliphelliphellip चकक या िचतरपटाची ऑिफिशअल साईट सापडली साईट अितशयच ागली बनवलली आह २५ तारखला िचतरपट गहात लागणार आह हा िचतरपट तयाच साईटवर ६० टकक कथािदलली आह ( पणर डीटलस सहीत) आिण िसनमाचा शवट काय आह ह पण स ागन टाकलल आह इतका वड पणा मीआजपयरत पािहला नवहता सगळी मािहतीकथा स ागन टाकलयावर िसनमा पहायला कोण जाईल िसनमा गहातrdquo

िसनमाची ही वब साईट गगल सचर मध मराठी मध rsquoहापसrsquo टाइप कलयावर िदसत का नाही मराठी िचतरपटाच न ावमराठीत टाइप कलयावर सापड नय याच वाईट वाटल मराठी िचतरपट काढतात आिण hellip असो

ह सगळ िलिहणयाचा उददश हाच की मराठी िचतरपट िनम रात सवतःचया िचतरपटाचया इटरनट वरचया परिसदधी बाबतखपच सहजपण ( खर तर िनषकाळजी पण) घतात बराचसा परकषक वगर आजकाल ldquoनट सवहीrdquo झाला आह तया मळइटरनट वरची परिसदधी ही अपिरहायर ठरत बरचस लोक तर िचतरपट पहायचा की नाही ह तर नट वर वाचनचठरवतात या rsquo हापसrsquo बददल नट वर फारच उदािसनता िदसली फकत एका िसनमाला वािहललया बलॉग वर एक लखसापडला बसस तवढच

हलली अगदी िवनामलय बलॉग िनिमरती कली जाउ शकत िकवा फारतर हजार रपय भरन डॉट कॉम साईट तयारकली जाउ शकत अशी साईट तयार कलयान िनिमरती पासन िचतरपटाचया बददलची िनयिमत मािहती अपडट कलयास आिण लहान सहान गमतीशीर परसग अपडट करत रािहल तर जवळपास वषर दीड वषर साततयान िचतरपटाचीजािहरात होऊ शकत िचतरपटाबददल उतसकता िटकन रािहली की मग िचतरपट जवहा िसनमागहात लागतो तवहाबरच लोक उतसक त पोटी पहायला यतात

िचतरपटाचा बलॉग मबलॉवी वर जोडला की झाल एक बलॉग तयार कला आिण तया बलॉग वर िचतरपटात कामकरणार िकवा तया िचतरपटाशी जोडलल लोक नहमी यउन आपलया आठवणी टाकत रािहल तर नककीच लोक आवडीनवाचतील आिण वषर िदड वषर िचतरपटाची आपोआप परिसदधी पण होत राहील

उपकरम माबो िमपा मीम सारखया सकत सथळ ावर पण या िवषयीचा मजकराच नहमी िफड कलयास लोक ाचयानजरत ह नाव राहील िसनमाची गाणी िरग टॊन महणन फरी डाउनलोडला उपलबध करन िदलीत तरीही बरच लोकती डाउनलोड करन िसनमाची िवनामलय जािहरात कर शकतात िसनमाचया गाणयाचया िसडी िवकन पस कमवायचिदवस आता सपल आहत अस वाटत तया ऐवजी जर गाणी िवनामलय डाउनलोड कर िदलीत तर िसनमाचीआपसकच जािहरात होणयास मदत होईल एकदा गाणी हीट झाली की िचतरपट पण गाणय ासाठी चालतोच

िसनमाची कथा खप सशकत आह ( ह मी ज काही वाचलय तयावरन महणतोय) काम करणारी मडळी पण अितशयनावाजलली आहत मकरद अनसापर आिण िशवाजी साटम ह दोघ महारथी एकाच िसनमात आहत सगीत सिललकळकणीर य ाच आह सगळीच गाणी सपशली त आबा िपकतो hellip वगर तयाच साईटवर ऐकता यतील मधरा वलणकरडबल रोल मध आह ( जमची बाज)

Netbhet eMagzine | June 2010

जया सकत सथळावर rsquoहापसrsquo (ऑिफिशअल साईट) िसनमाची कथा िदलली आह तयाच िठकाणी एक परितयोगीतापण आह हापस िसनमावर काही परशन ाची उततर दयायची आहत आिण जर ती सगळी बरोबर असतील तर तमहालागाणय ाची िसडी िमळ शकत बिकषस महणन

एक शवटचा परशन मराठी िचतरपटाचया मराठी िलपी मधलया नावान सचर कलयावर जर तया बददल काहीच मािहतीिमळत नसल-तमही एक फार सदर साईट बनवता पण ती नट वर सापडतच नसल तर तया साईटचा काय फायदा

तया पकषा साधा बलॉग बनवन मबलॉवी वर जोडला असता तरीही जासत परिसदधी िमळाली असती असो

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 3: Netbhet eMagazine June 2010

ललााईफसईफसाायकलयकल

पणयामधय नकतच एका मोठया मॉलच उदघाटन झाल ६००० सकवफट पसरललया हया मॉलमधील अनक गोषटी इपोटरडआहत तय ाची िकमत ८०००र पासन त ३५ लाखापयरत आह

आता तमही महणाल ह नककी कसल मॉल आह ह आह पणयातीलच नवह तर भारतातील पिहल वहील पणरपणसायकलीसाठी वाहीलल अनक दशी-िवदशी बनावटीचया सायकलीच मॉल

पण एक काळी सायकलीच शहर महणन ओळखल जायच सवयचलीत वाहन ाची सखया पणयात अकषरशः हाताचयाबोट ावर मोजता यईल इतकी कमी होती अनक आबाल-वधद दनिदन काम ासाठी कामाचया िठकाणी शाळा भाजीदकानात जाणया-यणयासाठी सायकलीचाच वापर करत होत पण काळाचया ओघात पण शहरान सधदा कात टाकलीआिण शहराबरोबरच राहणीमान सधदा गतीमान झाल हया गतीशी ताळमळ राखणयाकरता पणकर ानीही सायकलीसोडन सवयचलीत वाहन ाची कास धरली

लोकसखया वाढली घरटी एक नवह तर दोन-दोन दचाकी आिण िशवाय एखाद चारचाकी सधदा िदस लागलीशहर गजबजल परत रसत मातर पवीरइतकच राहील आिण काही िदवस ातच परदषण रहदारीचा ताण गोगाट वाढलागला पय रायान तयाचा िवपरीत परीणाम पणकर ाचया परकतीवर िदस लागला उचच रकतदाब मधमहाच परमाणपरचड वाढल इधनाच दर गगनाला िभडलल असताना आिण शारीरीक वयाधीवर मात करणयासाठी पय रायी वाहनमहणन पणकर ानाच नवह तर तमाम भारतीय ाना पनहा एकदा सायकलचा पय राय िदस लागला

सायकलीनीसधदा मग कात टाकली कवळ पपर-दध वालय ाची मकतदारी असललया ऍटलस-हकयरलस सायलीऐवजीिववीध रगाचया नाजक वजनान अतीशय हलकया २१ िकवा तयाहीपकषा अधीक गअर डबल ससपशनचयाअलयिमनीयमचया सायकल बाजारात आलया हया सायकलीनी सव रानाच भरळ पाडली चालवायला सोपया अनकिकलोमीटर चालवनही कमी दम लागणाऱया हया सायकलीची मागणी वाढ लागली आिण सायकलीचया बाजारानपनहा एकदा बाजारात हात पाय पसरल ५-६ हजार ापासन चकक लाख ामधय िकमती असललया अनक िववीधसायकलीचा पय राय गराहक ासाठी खला झाला पणकर ाचा सायकलीकड असलला वाढता ओघ पाहन महानगरपालीकन सधदा अनक िठकाणी सायकलीसाठी वगळ मागर िनम राण कलमहणतात ना एखादया िबद पासन सर झालल एक चकर पनहा तयाच िठकाणी यऊन थ ाबत सायकलीचया बाबतीतहीतससच होऊ घातल आह रसतयान सायकल वापरणाऱय ाची सखया िदवसिदवस वाढतच आह हयाच चकराला इगरजीभाषमधय lsquoLifeCyclersquo अस सबोधतात परत सायकलीच अनक फायद बघता lsquoLife IS Cyclersquo अस महणलयास तअयोगय ठर नय

अिनकअिनकतत httpmanatalewordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

हहाापपसस

आजचया सकाळमध दसऱया पानावर एक बातमी वाचली हापस नावाचा एक िचतरपट जो सजय छाबरीया (

िशवाजीराज भोसल बोलतोय फम) आिण अिभजीत साटम य ानी एवहरसट एटरटनमट तफर िनिमरत कलला हा िचतरपट२५ तारखला परदिशरत कला जाणारआह परिसदधीची च ागली जाण असलला िनम राता महणन सजय छाबरीयाच नाव घतल जाउ शकल rsquoिशकषणाचयाआयचा घोrsquo असो कीवा rsquoमी िशवाजी राज भोसल बोलतोयrsquo हा िचतरपट असो परिसदधी ततर यशसवीपण राबवनिचतरपटाला िहट करायच ह तय ाना च ागलच साधल आह- अस वाटत असत ानाच या हापस िचतरपटाचया परिसदधीबददलची तय ाची उदािसनता खटकली

आजची सकाळ मधली बातमी वाच पयरत हा असा िचतरपट तयार झालाय ह मळातच मािहती नवहत मला बातमीवाचलयावर इटरनट वर मराठी मध rsquoहापसrsquo rsquoहापस िचतरपटrsquo गगल कल तर कठही काहीच सापडल नाही या िसनमाबददल मराठी िचतरपट बनवतात आिण मराठी मध न ाव िलिहलयावर तयाबददल काहीच सापडत नाही ही खरचददरवाची गोषट आह

Netbhet eMagzine | June 2010

जवहा इगरजी मध rsquoहापस मवहीrsquo टाइप कलयावर मातर दोन तीन साईटस सापडलया तया पकी एकावर rsquoहापसrsquoच िवझटिदसल तयावर िकलक कल आिण यरकाhelliphelliphellip चकक या िचतरपटाची ऑिफिशअल साईट सापडली साईट अितशयच ागली बनवलली आह २५ तारखला िचतरपट गहात लागणार आह हा िचतरपट तयाच साईटवर ६० टकक कथािदलली आह ( पणर डीटलस सहीत) आिण िसनमाचा शवट काय आह ह पण स ागन टाकलल आह इतका वड पणा मीआजपयरत पािहला नवहता सगळी मािहतीकथा स ागन टाकलयावर िसनमा पहायला कोण जाईल िसनमा गहातrdquo

िसनमाची ही वब साईट गगल सचर मध मराठी मध rsquoहापसrsquo टाइप कलयावर िदसत का नाही मराठी िचतरपटाच न ावमराठीत टाइप कलयावर सापड नय याच वाईट वाटल मराठी िचतरपट काढतात आिण hellip असो

ह सगळ िलिहणयाचा उददश हाच की मराठी िचतरपट िनम रात सवतःचया िचतरपटाचया इटरनट वरचया परिसदधी बाबतखपच सहजपण ( खर तर िनषकाळजी पण) घतात बराचसा परकषक वगर आजकाल ldquoनट सवहीrdquo झाला आह तया मळइटरनट वरची परिसदधी ही अपिरहायर ठरत बरचस लोक तर िचतरपट पहायचा की नाही ह तर नट वर वाचनचठरवतात या rsquo हापसrsquo बददल नट वर फारच उदािसनता िदसली फकत एका िसनमाला वािहललया बलॉग वर एक लखसापडला बसस तवढच

हलली अगदी िवनामलय बलॉग िनिमरती कली जाउ शकत िकवा फारतर हजार रपय भरन डॉट कॉम साईट तयारकली जाउ शकत अशी साईट तयार कलयान िनिमरती पासन िचतरपटाचया बददलची िनयिमत मािहती अपडट कलयास आिण लहान सहान गमतीशीर परसग अपडट करत रािहल तर जवळपास वषर दीड वषर साततयान िचतरपटाचीजािहरात होऊ शकत िचतरपटाबददल उतसकता िटकन रािहली की मग िचतरपट जवहा िसनमागहात लागतो तवहाबरच लोक उतसक त पोटी पहायला यतात

िचतरपटाचा बलॉग मबलॉवी वर जोडला की झाल एक बलॉग तयार कला आिण तया बलॉग वर िचतरपटात कामकरणार िकवा तया िचतरपटाशी जोडलल लोक नहमी यउन आपलया आठवणी टाकत रािहल तर नककीच लोक आवडीनवाचतील आिण वषर िदड वषर िचतरपटाची आपोआप परिसदधी पण होत राहील

उपकरम माबो िमपा मीम सारखया सकत सथळ ावर पण या िवषयीचा मजकराच नहमी िफड कलयास लोक ाचयानजरत ह नाव राहील िसनमाची गाणी िरग टॊन महणन फरी डाउनलोडला उपलबध करन िदलीत तरीही बरच लोकती डाउनलोड करन िसनमाची िवनामलय जािहरात कर शकतात िसनमाचया गाणयाचया िसडी िवकन पस कमवायचिदवस आता सपल आहत अस वाटत तया ऐवजी जर गाणी िवनामलय डाउनलोड कर िदलीत तर िसनमाचीआपसकच जािहरात होणयास मदत होईल एकदा गाणी हीट झाली की िचतरपट पण गाणय ासाठी चालतोच

िसनमाची कथा खप सशकत आह ( ह मी ज काही वाचलय तयावरन महणतोय) काम करणारी मडळी पण अितशयनावाजलली आहत मकरद अनसापर आिण िशवाजी साटम ह दोघ महारथी एकाच िसनमात आहत सगीत सिललकळकणीर य ाच आह सगळीच गाणी सपशली त आबा िपकतो hellip वगर तयाच साईटवर ऐकता यतील मधरा वलणकरडबल रोल मध आह ( जमची बाज)

Netbhet eMagzine | June 2010

जया सकत सथळावर rsquoहापसrsquo (ऑिफिशअल साईट) िसनमाची कथा िदलली आह तयाच िठकाणी एक परितयोगीतापण आह हापस िसनमावर काही परशन ाची उततर दयायची आहत आिण जर ती सगळी बरोबर असतील तर तमहालागाणय ाची िसडी िमळ शकत बिकषस महणन

एक शवटचा परशन मराठी िचतरपटाचया मराठी िलपी मधलया नावान सचर कलयावर जर तया बददल काहीच मािहतीिमळत नसल-तमही एक फार सदर साईट बनवता पण ती नट वर सापडतच नसल तर तया साईटचा काय फायदा

तया पकषा साधा बलॉग बनवन मबलॉवी वर जोडला असता तरीही जासत परिसदधी िमळाली असती असो

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 4: Netbhet eMagazine June 2010

हहाापपसस

आजचया सकाळमध दसऱया पानावर एक बातमी वाचली हापस नावाचा एक िचतरपट जो सजय छाबरीया (

िशवाजीराज भोसल बोलतोय फम) आिण अिभजीत साटम य ानी एवहरसट एटरटनमट तफर िनिमरत कलला हा िचतरपट२५ तारखला परदिशरत कला जाणारआह परिसदधीची च ागली जाण असलला िनम राता महणन सजय छाबरीयाच नाव घतल जाउ शकल rsquoिशकषणाचयाआयचा घोrsquo असो कीवा rsquoमी िशवाजी राज भोसल बोलतोयrsquo हा िचतरपट असो परिसदधी ततर यशसवीपण राबवनिचतरपटाला िहट करायच ह तय ाना च ागलच साधल आह- अस वाटत असत ानाच या हापस िचतरपटाचया परिसदधीबददलची तय ाची उदािसनता खटकली

आजची सकाळ मधली बातमी वाच पयरत हा असा िचतरपट तयार झालाय ह मळातच मािहती नवहत मला बातमीवाचलयावर इटरनट वर मराठी मध rsquoहापसrsquo rsquoहापस िचतरपटrsquo गगल कल तर कठही काहीच सापडल नाही या िसनमाबददल मराठी िचतरपट बनवतात आिण मराठी मध न ाव िलिहलयावर तयाबददल काहीच सापडत नाही ही खरचददरवाची गोषट आह

Netbhet eMagzine | June 2010

जवहा इगरजी मध rsquoहापस मवहीrsquo टाइप कलयावर मातर दोन तीन साईटस सापडलया तया पकी एकावर rsquoहापसrsquoच िवझटिदसल तयावर िकलक कल आिण यरकाhelliphelliphellip चकक या िचतरपटाची ऑिफिशअल साईट सापडली साईट अितशयच ागली बनवलली आह २५ तारखला िचतरपट गहात लागणार आह हा िचतरपट तयाच साईटवर ६० टकक कथािदलली आह ( पणर डीटलस सहीत) आिण िसनमाचा शवट काय आह ह पण स ागन टाकलल आह इतका वड पणा मीआजपयरत पािहला नवहता सगळी मािहतीकथा स ागन टाकलयावर िसनमा पहायला कोण जाईल िसनमा गहातrdquo

िसनमाची ही वब साईट गगल सचर मध मराठी मध rsquoहापसrsquo टाइप कलयावर िदसत का नाही मराठी िचतरपटाच न ावमराठीत टाइप कलयावर सापड नय याच वाईट वाटल मराठी िचतरपट काढतात आिण hellip असो

ह सगळ िलिहणयाचा उददश हाच की मराठी िचतरपट िनम रात सवतःचया िचतरपटाचया इटरनट वरचया परिसदधी बाबतखपच सहजपण ( खर तर िनषकाळजी पण) घतात बराचसा परकषक वगर आजकाल ldquoनट सवहीrdquo झाला आह तया मळइटरनट वरची परिसदधी ही अपिरहायर ठरत बरचस लोक तर िचतरपट पहायचा की नाही ह तर नट वर वाचनचठरवतात या rsquo हापसrsquo बददल नट वर फारच उदािसनता िदसली फकत एका िसनमाला वािहललया बलॉग वर एक लखसापडला बसस तवढच

हलली अगदी िवनामलय बलॉग िनिमरती कली जाउ शकत िकवा फारतर हजार रपय भरन डॉट कॉम साईट तयारकली जाउ शकत अशी साईट तयार कलयान िनिमरती पासन िचतरपटाचया बददलची िनयिमत मािहती अपडट कलयास आिण लहान सहान गमतीशीर परसग अपडट करत रािहल तर जवळपास वषर दीड वषर साततयान िचतरपटाचीजािहरात होऊ शकत िचतरपटाबददल उतसकता िटकन रािहली की मग िचतरपट जवहा िसनमागहात लागतो तवहाबरच लोक उतसक त पोटी पहायला यतात

िचतरपटाचा बलॉग मबलॉवी वर जोडला की झाल एक बलॉग तयार कला आिण तया बलॉग वर िचतरपटात कामकरणार िकवा तया िचतरपटाशी जोडलल लोक नहमी यउन आपलया आठवणी टाकत रािहल तर नककीच लोक आवडीनवाचतील आिण वषर िदड वषर िचतरपटाची आपोआप परिसदधी पण होत राहील

उपकरम माबो िमपा मीम सारखया सकत सथळ ावर पण या िवषयीचा मजकराच नहमी िफड कलयास लोक ाचयानजरत ह नाव राहील िसनमाची गाणी िरग टॊन महणन फरी डाउनलोडला उपलबध करन िदलीत तरीही बरच लोकती डाउनलोड करन िसनमाची िवनामलय जािहरात कर शकतात िसनमाचया गाणयाचया िसडी िवकन पस कमवायचिदवस आता सपल आहत अस वाटत तया ऐवजी जर गाणी िवनामलय डाउनलोड कर िदलीत तर िसनमाचीआपसकच जािहरात होणयास मदत होईल एकदा गाणी हीट झाली की िचतरपट पण गाणय ासाठी चालतोच

िसनमाची कथा खप सशकत आह ( ह मी ज काही वाचलय तयावरन महणतोय) काम करणारी मडळी पण अितशयनावाजलली आहत मकरद अनसापर आिण िशवाजी साटम ह दोघ महारथी एकाच िसनमात आहत सगीत सिललकळकणीर य ाच आह सगळीच गाणी सपशली त आबा िपकतो hellip वगर तयाच साईटवर ऐकता यतील मधरा वलणकरडबल रोल मध आह ( जमची बाज)

Netbhet eMagzine | June 2010

जया सकत सथळावर rsquoहापसrsquo (ऑिफिशअल साईट) िसनमाची कथा िदलली आह तयाच िठकाणी एक परितयोगीतापण आह हापस िसनमावर काही परशन ाची उततर दयायची आहत आिण जर ती सगळी बरोबर असतील तर तमहालागाणय ाची िसडी िमळ शकत बिकषस महणन

एक शवटचा परशन मराठी िचतरपटाचया मराठी िलपी मधलया नावान सचर कलयावर जर तया बददल काहीच मािहतीिमळत नसल-तमही एक फार सदर साईट बनवता पण ती नट वर सापडतच नसल तर तया साईटचा काय फायदा

तया पकषा साधा बलॉग बनवन मबलॉवी वर जोडला असता तरीही जासत परिसदधी िमळाली असती असो

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 5: Netbhet eMagazine June 2010

जवहा इगरजी मध rsquoहापस मवहीrsquo टाइप कलयावर मातर दोन तीन साईटस सापडलया तया पकी एकावर rsquoहापसrsquoच िवझटिदसल तयावर िकलक कल आिण यरकाhelliphelliphellip चकक या िचतरपटाची ऑिफिशअल साईट सापडली साईट अितशयच ागली बनवलली आह २५ तारखला िचतरपट गहात लागणार आह हा िचतरपट तयाच साईटवर ६० टकक कथािदलली आह ( पणर डीटलस सहीत) आिण िसनमाचा शवट काय आह ह पण स ागन टाकलल आह इतका वड पणा मीआजपयरत पािहला नवहता सगळी मािहतीकथा स ागन टाकलयावर िसनमा पहायला कोण जाईल िसनमा गहातrdquo

िसनमाची ही वब साईट गगल सचर मध मराठी मध rsquoहापसrsquo टाइप कलयावर िदसत का नाही मराठी िचतरपटाच न ावमराठीत टाइप कलयावर सापड नय याच वाईट वाटल मराठी िचतरपट काढतात आिण hellip असो

ह सगळ िलिहणयाचा उददश हाच की मराठी िचतरपट िनम रात सवतःचया िचतरपटाचया इटरनट वरचया परिसदधी बाबतखपच सहजपण ( खर तर िनषकाळजी पण) घतात बराचसा परकषक वगर आजकाल ldquoनट सवहीrdquo झाला आह तया मळइटरनट वरची परिसदधी ही अपिरहायर ठरत बरचस लोक तर िचतरपट पहायचा की नाही ह तर नट वर वाचनचठरवतात या rsquo हापसrsquo बददल नट वर फारच उदािसनता िदसली फकत एका िसनमाला वािहललया बलॉग वर एक लखसापडला बसस तवढच

हलली अगदी िवनामलय बलॉग िनिमरती कली जाउ शकत िकवा फारतर हजार रपय भरन डॉट कॉम साईट तयारकली जाउ शकत अशी साईट तयार कलयान िनिमरती पासन िचतरपटाचया बददलची िनयिमत मािहती अपडट कलयास आिण लहान सहान गमतीशीर परसग अपडट करत रािहल तर जवळपास वषर दीड वषर साततयान िचतरपटाचीजािहरात होऊ शकत िचतरपटाबददल उतसकता िटकन रािहली की मग िचतरपट जवहा िसनमागहात लागतो तवहाबरच लोक उतसक त पोटी पहायला यतात

िचतरपटाचा बलॉग मबलॉवी वर जोडला की झाल एक बलॉग तयार कला आिण तया बलॉग वर िचतरपटात कामकरणार िकवा तया िचतरपटाशी जोडलल लोक नहमी यउन आपलया आठवणी टाकत रािहल तर नककीच लोक आवडीनवाचतील आिण वषर िदड वषर िचतरपटाची आपोआप परिसदधी पण होत राहील

उपकरम माबो िमपा मीम सारखया सकत सथळ ावर पण या िवषयीचा मजकराच नहमी िफड कलयास लोक ाचयानजरत ह नाव राहील िसनमाची गाणी िरग टॊन महणन फरी डाउनलोडला उपलबध करन िदलीत तरीही बरच लोकती डाउनलोड करन िसनमाची िवनामलय जािहरात कर शकतात िसनमाचया गाणयाचया िसडी िवकन पस कमवायचिदवस आता सपल आहत अस वाटत तया ऐवजी जर गाणी िवनामलय डाउनलोड कर िदलीत तर िसनमाचीआपसकच जािहरात होणयास मदत होईल एकदा गाणी हीट झाली की िचतरपट पण गाणय ासाठी चालतोच

िसनमाची कथा खप सशकत आह ( ह मी ज काही वाचलय तयावरन महणतोय) काम करणारी मडळी पण अितशयनावाजलली आहत मकरद अनसापर आिण िशवाजी साटम ह दोघ महारथी एकाच िसनमात आहत सगीत सिललकळकणीर य ाच आह सगळीच गाणी सपशली त आबा िपकतो hellip वगर तयाच साईटवर ऐकता यतील मधरा वलणकरडबल रोल मध आह ( जमची बाज)

Netbhet eMagzine | June 2010

जया सकत सथळावर rsquoहापसrsquo (ऑिफिशअल साईट) िसनमाची कथा िदलली आह तयाच िठकाणी एक परितयोगीतापण आह हापस िसनमावर काही परशन ाची उततर दयायची आहत आिण जर ती सगळी बरोबर असतील तर तमहालागाणय ाची िसडी िमळ शकत बिकषस महणन

एक शवटचा परशन मराठी िचतरपटाचया मराठी िलपी मधलया नावान सचर कलयावर जर तया बददल काहीच मािहतीिमळत नसल-तमही एक फार सदर साईट बनवता पण ती नट वर सापडतच नसल तर तया साईटचा काय फायदा

तया पकषा साधा बलॉग बनवन मबलॉवी वर जोडला असता तरीही जासत परिसदधी िमळाली असती असो

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 6: Netbhet eMagazine June 2010

जया सकत सथळावर rsquoहापसrsquo (ऑिफिशअल साईट) िसनमाची कथा िदलली आह तयाच िठकाणी एक परितयोगीतापण आह हापस िसनमावर काही परशन ाची उततर दयायची आहत आिण जर ती सगळी बरोबर असतील तर तमहालागाणय ाची िसडी िमळ शकत बिकषस महणन

एक शवटचा परशन मराठी िचतरपटाचया मराठी िलपी मधलया नावान सचर कलयावर जर तया बददल काहीच मािहतीिमळत नसल-तमही एक फार सदर साईट बनवता पण ती नट वर सापडतच नसल तर तया साईटचा काय फायदा

तया पकषा साधा बलॉग बनवन मबलॉवी वर जोडला असता तरीही जासत परिसदधी िमळाली असती असो

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 7: Netbhet eMagazine June 2010

ककतततत

आज पनहा मला तो िदसला माझया नव-यानच ओळख करन िदली होती तयाचयाशी तयाचा तपिकरी रग तयाचरगाशी साधमयर असलल तयाच लकलकणार डोळ झपकदार शपटी आिण िवशष लकषात रहाणार तयाच त ितरकोणीआकाराच कान कसलीही अपिरिचत चाहल लागली की त कान खाडकन उभ रहात मी एका कतरयाबददल बोलतय हएवहाना तमचया लकषात आल असल

आता हा काही पाळलला कतरा नाही जाता-यता रसतयावर िदसणारा भटका कतरा तयाला कणी नाव िदल होत कीनाही ह मािहत नाही पण मी आपली तयाला rsquoकततrsquo महणत तयाला पिहलय ादा जवहा मी पािहल तवहा तोच मलाघाबरला होता वासतिवक आमचया बबबड िशवाय इतर कठलयाही पाळीव पराणयाचया जवळ जाताना मला तयाचयाहतबददल शका असायची एकदा तया भयाण अनभवातन तावन सलाखन िनघालयान दरन डोगर साजर या महणीलाअनसरन मी शकयतो सरिकषत अतर ठवनच पराणय ाशी खळत असो तर स ागणयाचा मददा हा की कतत मला घाबरलाहयाचच मला जासत कौतक वाटल होत नतर मला कळल की तो मला नाही माझया हातातलया पसरला घाबरला होतापसरवरच िविचतर िडझाईन आिण ितचया आकारामळ तयालाच माझया हतबददल शका िनम राण झाली होतीनवरा तयाचयाकड बोट दाखवन तयाच कौतक करत होता की ldquoबघ कस चमकदार डोळ आहत बघ कसा रबाबदारिदसतो वगर वगरrdquo पण कतत माझयाकड पाहन ल ाब ल ाबच सरकत होता त पाहन आधी बर वाटल की आयषयातपिहलय ादाच एक कतरा आपलयाला घाबरला पण कततला चचकारन जवळ बोलावलयावरही जवहा तो जवळ आलानाही तवहा एकदम अपमानासपद वाटायला लागल नव-याचया हसणयान तयात रागाचीही भर पडली ldquoएवढ कायघाबरायच एखादया माणसालाrdquo अस महणन मी नव-याला ितथन काढता पाय घयायला लावला

माझा रोजचा जाणया-यणयाचा रसता तोच होता तयामळ कततच िदवसातन एकदा तरी दशरन वहायचच कधीफळवालयाचया खचीरचयाखाली तयान ताणन िदलली असायची तर कधी हारवालयान िशपडललया पाणयात तो खळतअसायचा मागचा ओळख परडचा अनभव लकषात ठवन मी सवतहन कततकड कधीच लकष िदल नाही पण नतर बहधातो मला ओळखायला लागला आता तो माग माग सरकायचा नाही पसरलासदधा घाबरायचा नाही rsquoए कततrsquo अशीहाक मारली की तयाच कान खाडकन उभ रहायच मग मान ितरकी करन आपलया लकलकतया डोळय ानी तो मलाएक लक दयायचा आिण मी नजर काढन घत नाही तोपयरत तो माझयाकड तयाच गोड नजरन पहात रहायचा कततचयाजवळ जाणयाचा मातर मला कधी धीर झाला नाहीिसगनलला लागन असललया फटपाथवर बरीच दकान आहत फळवालही आहत तयामळ कततच पोट वयविसथत भरतअसणार याची मला खातरी होती काही पराणीपरमी लोकही ितथ यतात कतत आिण तयाचया दोसतलोक ाना बरड िबिसकटअस खाऊ घालतात आजसदधा असाच एक पराणीपरमी ितथ आला होता कतत आिण तयाच दोसत लोक तयाचया अगावरउडया मारत होत तोही तय ाचयाशी काहीतरी परमान बोलत होता आिण परतयकाला बरड भरवत होता तय ाचयाकडपहाता पहाता माझ लकष समोरन यणा-या मलीकड गल आपलया पाळीव कतरयाला िफरवायला बाहर पडली होतीती किरनाचया िझरो िफगरचा आदशर डोळयासमोर ठवन असावी ती पण ितचा कतरा मातर च ागला गललठठ काळालबरडोर होता तया जोडीकड पािहलयावर ती मलगी कतरयाला िफरवत होती की कतरा तया मलीला िफरवत होता

Netbhet eMagzine | June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 8: Netbhet eMagazine June 2010

हच कळत नवहत बहधा तया लबरडोर कतरयाला कतत आिण तयाचया दोसत ाची चाहल लागली होती तो गरर गरर असाआवाज काढत कतत गगचया जवळ जाणयाचा परयतन करत होता तयाची िझरो िफगरवाली मालकीण rsquoनोऊ नोऊrsquo करततयाला माग खचत होती आता कतत गगचही तयाचयाकड लकष गल मला वाटल आता इथ अमीर-गरीब यदध होणारकी काय पण तस काहीच घडल नाही कतत आिण तयाचया दोसतलोक ानी लबरडोरकड पाहन एक तचछ कटाकष फकलाआिण पनहा आपला मोच रा बरडवालयाकड वळवला गललटठ लबरडोर गरगर करत आपलया मालिकणीसोबत िनघनगला मी पढ जायला िनघाल कततन एक कषण थ ाबन माझयाकड वळन पािहल मी नजर काढन घत नाही तोपयरतमला पहाणयाची सवयच होती तयाला तयाचया जवळ जाव अस वाटत होत मला पण कणास ठाऊक मी थ ाबल नाही

दस-या िदवशी तया रसतयावरन जाताना कतत मला िदसला नाही वाटल असल इथच कठतरी खळत पण तयाचयानतरसलग तीन िदवस कतत काही मला िदसला नाही आता मातर मला रहावल नाही फळवालयाकड चौकशी कलयावरकळल की कततला हॉिसपटलमध ऍडिमट कलय कततला अचानक खप ताप भरला होता आजबाजचयादकानवालय ानीच पस काढन तयाचया औषधपाणयाचा खचर कला होता मला उगाचच उदास वाटायला लागल मीसवतलाच समजावत होत ldquoह एवढ काय वाईट वाटन घयायच रसतयावरचा साधा भटका कतरा तोrdquo मग मीचिवचार करायच ldquoखरच फकत एक भटका कतरा महणन आपण कततकड पहात होतो का आपण तयाला कधी हातहीलावला नाही की काही खायला िदल नाही मग आपलयाला तयाचयाबददल काही वाटायलाच नको का आपण नसतीहाक मारली की आपण िदसनास होईपयरत तयाची नजर आपला पाठलाग करायची तयात कोणतीच भावना नवहतीकाrdquo तयान आपलयासाठी काहीच कल नसल पण ती नजर तयातील गोडवा जयान आपलयाला इतका आनद िदलाआिण तीच नजर आजआपलयाला आज िदसत नाही तर आपलयाला काहीच वाटत नाहीrdquo खप काहीतरी चकलयाचीजाणीव वहायला लागली दस-या िदवशी तयाच फळवालयाकडन हॉिसपटचा पतता घऊन कततला पहायला जायचठरवलसकाळी सकाळी तया फळवालयाकड गल तर समोरच दशय पाहन काही बोलताच यईना नसतच डोळय ातन पाणीवहायला लागल कतत परत आला होता पायाला बडज होत बहधा पायाला लागलयामळच तयाला ताप आलाअसावा आज नहमीसारख तयाला हदडता यणार नवहत ितथच नहमीचया खचीरखाली बसन तो फळवालयान िदललयािबिसकट ावर ताव मारत होता मला पािहलयावर तयान नहमीसारखीच मान उचावली लकलकतया डोळय़ ानी तोमाझयाकड पाह लागला झपकदार शपटी हलवन ldquoमी ओळखल तलाrdquoच भाव तयान सपषट कल मला खप रडायला यतहोत पण त सगळ आतच ठवन मी तयाचयाजवळ गल एकदा वाटल की याला बोलता यत असत तर यान िवचारलअसत का मला rdquoचार िदवस इथ नवहतो तला माझी आठवण नाही आलीrdquo पण नाही तयान नसत िवचारलकतरयाची इमानी जात तयाची मी तयाला ओळख दाखवतय हच परस असाव तयाचयासाठी तयाला पहायला नाहीगल तयाबददल तकरार नवहती तयाचया डोळयात उलट मी िदसलयाचा आनद होता मी काही न बोलता समोरचयािबिसकटवालयाकडन एक िबिसकटचा पडा घतला आिण कततचया समोर उपडा कला कतत ती िबिसकट न खातापरमळपण माझया हातालाच चाटत रािहला

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 9: Netbhet eMagazine June 2010

चचौौ-िकडिकड

सताप झाला होता नसता तया ितरीिमरीतच घरी गलो कपाटातला खण उघडन ती छोटीशी डबी बाहर काढलीआिण टबलावर ठवली तयातन त चार िकड बाहर काढल आिण टबलावर ठवल रागारागान चौघ ाकड बघत होतोडोळ आग ओकत होत

पनहा एकदा िजकलात तमहीत श ातच होत चहरzwjयावर एक छदमी िवजयी हासय होत

जमल तवढी आग डोळयातन ओकत पिहलया िकडयावर खकसलो

१५००० लोक ाचा खन २६ वष राचा लढा आिण तयाची िशकषा १ लाख रपड दड आिण २ वषर कद अर िशकषा होतीकी बकषीशी ह अस हजारो माणस ाचया मतयला कारणीभत ठरललया गनहयाच खटल २६-२६ वषर चालवता कसतमही लोक आिण १ लाख रपडय ाचा दड अर तया लोक ानी साधा िखसा झटकला तर तवढ पस खाली पडतील

आिण तवढा तमही तय ाना दड महणन लावता आिण वर जामीनही अशा गनहयाला जामीन अर हा नयाय आह कीपस कमाईच दकान

तया अनयअनयााययाालयलय नावाचया िकडयाला माझ ह रप अपिकषत होतच कारण तयाचयासाठी त नहमीच होत तयानचहरzwjयावर नहमीच िनलरजज भाव आणन बशरम आवाजात बोलायला सरवात कली

ह बघ उगाच आरडओरडा कर नकोस एवढया मोठया खटलयाला २६ वषर लागणारच तयात काय एवढ आिणतय ाचयावर पोिलस ानी ज गनह दाखल कल होत तया गनहय ासाठी जासतीत जासत िशकषा ही २ वषरच आह आिणदडही तवढाच आह तयामळ तय ाना तय ाचया गनहयाचया दषटीन जासतीत जासत िशकषा िमळाली आह आिण तो गनहाजामीनपातर आहच तयामळ तयासाठी एवढा तरागा करायची आवशयकता नाही बाकी ह कायद िनयम अस काआिण या अशा कलम ाच गनह आरोपीवर का लावल त मला मािहत नाही त त याला िवचार शकतोस माझयासगळया मदय ाच शक ाच परशन ाच यथािसथत समाधान कलयाचा आव आणत तयान उरलल सगळ परशन बाजला उभयाअसललया िकडयाकड वळत कल मी पनहा तयाच परशन ाचा भडीमार कर नय महणन मला बोलायची सधीच न दतातो सरकसरकााटट नावाचा िकडा थट बोलायला लागला

तझया एकाही परशनाच उततर माझयाकड नाही पण तरीही मला ठाऊक आह की ज मी कल आह तो योगय आिणनयायाला धरन होत आिण आह खटला सर झालयावर तया अडरसनला मीच तर अमिरकतन इथ आणल तयाचयावरखटला चालवला अर तयाला मोकळ सोडल असत तर अनथर झाला असता लोक ानी कायदा हातात घतला असतातयाला ठार कल असत कायदा आिण सवयवसथा धोकयात आली असती तयामळ मी कल त योगयच होत आिण तलाकाय वाटत तयाला फाशीची िशकषा दयायला हवी होती अर त शकय नाही आिण आता तर मळीच शकय नाही

Netbhet eMagzine | June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 10: Netbhet eMagazine June 2010

आिण तयाच कारण मी स ागतो दसरzwjया िकडयाच बोलण सपत ना सपत तोचममाानवनवाािधककिधककाारर ससघटनघटनाा नावाचाितसरा िकडा मधय लडबडला अडरसनच आता वय झाल आह तयामळ तयाच वय तबयत वगर गोषटी लकषात घतातयाचयावर खटला चालवण शकय नाही तयाला फाशीच काय कठलीच िशकषा करण शकय नाही मानवािधकाराचयािवरदध आह त आिण तसही फाशीचया िशकषला अनक परगत दशात मानयता नाही एखादया वयकतीचा कायदयान खनकरायचा आपलयाला काय अिधकार तो आपलयाला कोणी िदला तयाला मारलयान त मलल लोक परत यणार आहतका

एवहाना माझ डोक गरगरायला लागल होत तो सारा परकार असहय होऊन मी दाणकन टबलवर माझी मठ आपटली

अर तमही िकडच शवटी िकडय ासारखाच िवचार करणार तयात तमची चक नाही पण तरीही मला माझया परशन ाचीउततर िमळालयािशवाय माझया जीवाची तगमग कमी होणार नाही मला उततर िमळालीच पािहजत

१ एवढया महतवाचया खटलयाचा जयात हजारो जीव अकषरशः तडफडत तडफडत गल नवीन यणार िकतयक जीवजनमतःच अपगतव घऊन आल जया दघरटनमळ एक िपढीचया िपढी करपली पसली गली अशा खटलयाचा िनकाललागायला २६ वषर लागतात का फासटटरक कोटर िकवा असच काही करन लवकर िनकाल का लावला गलानाही की फासटटरक कोटर ह सदधा फकत रगीबरगी नाव असलल एक अनयायालयच आह

२ एवढया भयानक गनहय ासाठी एवढी कमी िशकषा असलली पय रायान अयोगय कलम आरोपीवर कोणी लावली तयातकोणाच िहतसबध गतल होत

३ तया अडरसनला जामीन िमळवन दऊन सरकारी गाडीतन चोख बदोबसतात सोडणारzwjया नतय ाचया घरच िकतीजण भोपाळ वायदघरटनच बळी आहत िकती जण ानी तो तरास छळ यातना अपगतव या सगळयाला तोड िदलआह

४ भोपाळचया पाणयातन हवतन जिमनीतन वारzwjयातन तया िवषाचा अश पणरतः काढन टाकणयाची जवाबदारीतमही कधी पार पाडणार आहात तवढच तमचया महापापाच थोडस परायिशचत उरललया जगलया वाचललय ाचादवा तरी घया िनदान

५ परगत दश ाचया सोयीसकर गोषटीच अधानकरण करणारzwjया आिण तयाची िटमकी वारवार वाजवणारzwjया िकतीलोक ाना ह ठाऊक आह की अशा घटना परदशात घडतात तवहा आरोपीना ३०-४०-५० वष राचया िशकषा होतात

फाशी िकवा ततसम िशकषा नाकारणारzwjया तय ाचा िनषध करणारzwjया िकती लोक ानी आपल आपतजन भोपाळ दघरटनतिकवा एकणच ददरवी अशा बॉमबसफोट अितरकी हलल य ासारखया घटन ामधय गमावल आहत

६ तमच कणभरही वयिकतक नकसान झालल नसताना लोक ाचया भावन ाची िखलली उडवन तय ाना कायदा आिणमानवािधकाराच डोस पाजणयाच अिधकार तमहाला कोणी िदल

७ ज हजारो िनरपराध लोक सवतःचा काहीही दोष नसताना तया भीषण वायगळतीमळ (िकवा भयानक बॉमबसफोट

Netbhet eMagzine | June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 11: Netbhet eMagazine June 2010

अितरकी हलल य ामळ) मतयमखी पडल तया सगळय ाचया मानवािधकाराच तय ाचया जगणयाचया हककाच काय

----

१२

-----

२५

---

५७

----

१०३

----

२२१

---

तयानतर अस बरच बरच बरच काहीस मी बोलत रािहलो स ागत रािहलो बडबडत रािहलो माझी किफयत म ाडतरािहलो मदद स ागत रािहलो बरzwjयाच वळ कारण यादी खप मोठी होती मदद आरोप परशन अनक होत आिणसारच अनततरीत नहमीसारखच खप वळ अशी काहीशी बडबड करन झालयावर मी कषणभर थ ाबलो बिघतल तरत चौघ श ातपण उभ होत आिण गालातलया गालात हसत होत तय ाना काही फरक पडत नवहता मी काय बोलतोय

काय स ागतोय काय मागतोय काय म ाडतोय याचयाशी त मकत होत तपत होत रकत िपऊन िपऊन तय ाच िखस आिणपोट भरलली होती जनतजनताा नावाचया एका कषदर तचछ हलकया जनावराचया पोटितडीकीन बोलणयाला तय ाचयादषटीन एक िनरथरक फालत बडबड अनाठायी कलला तरागा याउपर िकमत नवहती तया बशरम हासयातन लोबणाराकषदर कोडगपणा मला असहय झाला माझी उरली सरली आशा सपषटात आली

आिण सतापान लाल होऊन न राहवन तया ितनही िकडय ाना मी एका मागोमाग नखान िचरडन िचरडन टाकलआिण हो तया अअडरसनडरसन नावाचया चौथया िकडयालाही

Netbhet eMagzine | June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 12: Netbhet eMagazine June 2010

ममाागग अफझलअफझल गगरर कसकसााबब वगवगरर वगवगरर िकडयिकडय ााननाा िचरडिचरडनन टटााकलकल हहोोतत ननाा तसतसचच अगदअगदीी तसतसचच ननहमहमीीपरमपरमााणणचच

अजन कर तरी काय शकणार होतो मी

हा लख या अशा भाषत टाक की नको याचा बराच िवचार करत होतो पण जर माझया भावना (िकतीही कठोरअसलया तरीही) मला माझया बलॉगवर वयकत करता यणार नसतील तर त बलॉगचया मळ उददशाशी परतारणा करणारठरल अस वाटल तयामळ तया जशाचया तशा म ाडणयाचा परयतन कला

हहररबब ओकओक httpwwwharkatnaycom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 13: Netbhet eMagazine June 2010

परपरोोफफशवरशवर

गरबररहमा गरिवरषण गरदरवो महशवरः हा शलोक लहानपणी पाठ कला होता तया वळी तो दतताचा शलोक अस स ािगतलगल होत आमचया ग ावातलया शाळत जवढ सथािनक िशकषक होत त सार आपापली शतीवाडी घरदार उदयोगवयवसाय वगर स ाभाळन जमल तवहा शाळत यत असत आिण बाहरन नोकरीसाठी आलल गरजी सधी िमळालीकी तय ाचया घराकड पळ काढीत आिण सावकाशपण परत यत असत शाळचा िशपाई दर तासाचा टोला मारायचापण लगच आधीचया तासाचया िशकषकान बाहर जायच पढचया तासाचया िशकषकान वग रात यऊन िशकवायच वगरचीफारशी पधदत नवहती िवदयाथीरसधदा जवहा घरात तय ाच काही काम नसल आिण तय ाचा धडगस असहय झालयामळघरातलय ानी तय ाना बाहर िपटाळल तर शाळकड िफरकायच तयामळ अधन मधन िशकषक आिण िवदयाथीर जवहायोगायोगान एकतर यत तवहा जञानदानाच थोड काम होत अस अशा पिरिसथतीत बरहमा िवषण महशवर वाटावत असगर कठ भटणार

कॉलजमधय यणा-या नवया मल ाना छळायची थोडी रीत तया काळातही असायची पण त परकार फार काळ िटकतनसत लकचरर आिण परोफसर ाची िटगल मातर पणर काळ चालत अस तयामळ आपण पढ जाऊन पराधयापक वहावअस सवपनातसधदा कधीही वाटल नाही इिजिनयिरगचया कषतरात इतर च ागलया सधी उपलबध असलयामळ सगळी मलसहजपण नोकरीला लागत असत तयातही जयाला इचछा असल अशा पिहलया वग रात उततीणर झाललया कोणीही यऊनकॉलजात लकचररिशप िमळवावी अशी ओपन ऑफर असायची तरीही तया जागा िरकामया पडललया असायचयामलासधदा ती जागा िमळवावी अस वाटल नवहत आिण तशी आवशयकताही पडली नाहीजवळजवळ चार दशक ततरजञानाचया कषतरात परतयकष काम करन िनवतत झालयानतर आरामात िदवस घालवत आलोआह तशी आणखी चार वषर होऊन गलयावर अचानक एका जनया िमतराचा फोन आला सधया एकमक ाच कस आिणकाय चालल आह याची िवचारपस झालयानतर त फावलया वळात एक काम करशील का अस तयान मला िवचारलकठलयाशा िवदयापीठात सनातकोततर अभयासकरमासाठी िवदयाथय राना वयाखयान दयायच त काम होत मी तर आयषयातकधी हातात खड धरन फळयावर िलहायचा िवचारही मनातआणला नवहता आिण एकदम एमटकसाठी िशकवायचक ाहीतरीच काय स ागतो आहस मी उदगारलो तो महणाला अर आपण सिमनारमधय पॉवर पॉइटवर परझटशनकरतो ना तसच करायच तला च ागल जमल तयान जवळ जवळ गळच घातली एक नवा अनभव घयायचा महणनमी तयाला होकार िदलापण ह काम तयान स ािगतल तवढ सोप नवहत पनहा एकदा एकका िवषयासबधी अनक परकारची मािहती गोळाकरायची आिण ितची जळवाजळव करन म ाडणी करायची ह थोड िकचकटच होत तयात आता ऑफीसचा आधारनवहता पण इटरनटमधन हवी तवढी मािहती उपलबध होत होती मिहना दीड मिहना परयतन करन तयारी तर कलीमागचया मिहनयात वयाखयान दणयाच वळापतरक ठरल आिण असमािदक ग ाधीनगरला जाऊन दाखल झाल ठरललयावळी माझी ओळख करन दणयात आली ह आहत परोफसर घार

आनआनदद घघाारर httpanandghanblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 14: Netbhet eMagazine June 2010

शश ााघघाायचयच आधआधिनकिनक भभाामटमट

या वषीर महणज 2010 मध चीनमधलया श ाघाय या शहरात जागितक एकसपो ह मोठ परदशरन भरल आह यापरदशरनाचया िनिमततान अनक परदशी पाहण श ाघायला भट दत आहत या एकसपोचया िनिमततान श ाघायमधलया वपय रायान चीनमधलया आतर राषटरीय वयापारउदयोगात परचड वाढ झाली आह श ाघायमधलया हआगप नदीचया काठानअसललया पॉश हॉटलस व बार मधन एखादी सहज चककर जरी टाकली तरी अनक परदशी पाहण व तय ाच िचनीयजमान नकतयाच सहया कललया िबिझनस कॉनटरकटस बददल मदयाच पल उचावन आनद वयकत करताना कधीहीिदसतील

महममद रझा मौिझन हा 63 वष राचा मळ जनमान इराणी पण आता जमरन नागिरकतव पतकरलला एकवयावसाियकआह ब ाधकामासाठी लागणारzwjया मिशनरीचया खरदी िवकरीचा तो वयवसाय करतो MCM या नावाची तयाचीवयापारी पढी जमरनीमधलया मानहाईम या शहरात आह सवत मौिझन तयाचा मलगा व तीन कमरचारी िमळन हावयवसाय बघतातगली 30 वषर मौिझन हा वयवसाय करतो आह पोलड व रिशया मध अशा परकारची मिशनरी िवकतघयायची व इराणमधलया गराहक ाना ती िवकायची असा मखयतव तयाचा वयवसाय आहमौिझन हा काही नविशकाधदवाईक नाही या धदयात तयाच कस प ाढर झाल आहत

चीनबददल आता इतक ऐक यत आह तवहा आपण आपलया वयापाराच कषतर चीनपयरत वाढवाव अस मौिझन याचयामनान घतल मौिझनन इटरनटवर शोध घतलयावर तयाचया अस लकषात आल की तो खरदी करत असललयामिशनरी सारखी बरीच मिशनरी चीनमध सहज िरतया उपलबधआह व अशा मिशनरीचया िवकरीसाठी उपलबधतचयाजािहराती इटरनटवर सतत िदसत आहत

मौिझनला इराण मधलया एका गराहकाकडन तया वळस एका करनबददल िवचारणा होती तया गराहकाला हवी तशी वKato या जपानी कपनीन बनवलली करन मौिझनला एका िचनी सकत सथळावर सापडली मौिझनन तय ाचयाशी ई-

मल दवार बोलणी चाल कली व शवटी िकमत व इतर अटी मानय झालया व डील फायनल करावयाच ठरलमौिझन व तयाचा मलगा यासाठी श ाघायला गल तय ानी करनची तपासणी कली व तय ाना ती पसत पडलयावर तीखरदी करणयासाठी तय ानी 122000 अमिरकन डॉलसरची िकमत फायनल कली तयाचया िचनी परवठादार ानीतयाचया आदराथर एक मजवानीही आयोिजत कली ह िचनी परवठादार तयाचयाशी अगदी नमरपण वागलयान व तयालाविडलधारzwjय ासारख तय ानी वागवलयान मौिझन अगदी खष झाला या िचनी परवठादारान तयाला स ािगतल की आमहीिचनी या धदयात नवीन आहोत व आमही तमचयाकडन हा धदा िशकणयाचा परयतन करत आहोत या धदयात बरीचवषर असलयान व तयाला या धदयातील खाचाखोचीची च ागलीच मािहती असलयान मौिझनन परतयकष सवत समोर उभराहन ही करन कटनर मध ठवन घतलीती ठवली जात असताना तयान कटनर नबर व करनची िडटलस सपषट िदसतीलअस फोटो काढल

Netbhet eMagzine | June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 15: Netbhet eMagazine June 2010

ऑडरर कलला करनहा कटनर नतर एका िशिपग एजट कपनीचया टरकवर ठवन तया िशिपग एजट कपनीकड पाठवणयात आला तयाचाहीफोटो मौिझनन काढला मौिझन आिण तयाचा मलगा ह रातरी 1वाजपयरत तया टरक बरोबर राहल व जवहा तो टरककसटम ऑिफस व श ाघाय बदराकड जाणारzwjया टरकसचया र ागत उभा रािहला तवहाच त हॉटलवर परत आल

श ाघाय डॉकसआपला पिहलाच डील इतका छान झालयामळ मौिझनन आणखी एक करन खरदी करणयाच ठरवल तयासाठी तयान60000 यरो ऍडवहानस िदला व करनची मशागत व तयावर वातानकलन यतर बसवणयासाठी तयान आणखी पसिदलया दसरzwjया करनच काम चायना हवी मिशनरी िलिमटड या कपनीकड सपतर करणयात आल एकदरीतच सवर गोषटीमनासारखया पार पडलयान मौिझन जमरनीला मोठया आनदात परतलाजमरनीला परतलयावर थोडयाच िदवसात मौिझनचया ऑिफसला चायना हवी कपनीकडन ई मलसची रीघ सर झालीया दसरzwjया करनच मळ वायिरग वातानकलन यतर बसवताना जळन गलयाच तय ानी स ािगतल व नवीन वायिरगबसवणयासाठी 40000 यरोची मागणी कलीशवटी चायना हवी कपनीन तयाला एक मल पाठवन तो जर पढचया 8

तासात तय ाना वयिकतक िरतया भट शकला नाही तर या कामाशी आपला सबध राहणार नाही अस स ागन हात झटकनटाकल चीनचा िवमान परवासच 11 तासाचा असलयान 8 तासात ितथ पोचण अशकयच होतमधयतरीचया काळात इराणला पाठवणयात आलली करन ितथ पोचली ती पोचलयावर Katoकपनीचया करनऐवजीMistubishi कपनीचया एका परातन करनच भगार कटनरमध आह अस आढळन आल

Netbhet eMagzine | June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 16: Netbhet eMagazine June 2010

परतयकषात परवठा झालला करनमौिझनला ह कस काय घडल असल हच कळना शवटी तो या िनणरयापरत आला की कसटमकड जाणारzwjया टरकसचयार ागत तयाचा टरक उभा असताना तयातील करन बदलणयात आली असावी याचा अथर सपषट होता तयाचया परवठादारकपनीबरोबरच श ाघाय बदर व कसटमस य ाचीही लोक या गनहयात सामील होतअितशय डसपरट अवसथत मौिझन व तयाचा मलगा परत श ाघायला गल परथम तय ानी पोिलस ामध तकरार दाखलकरणयाचा परयतन कला पोिलस ानी सवर गोषटी ऐकन घतलया फोटो बिघतल व गनहा घडला असलयाच मानय कल परतजासत चोकशी करन या सवर गनगची पाळ मळ खणन काढली पािहजत अस महणन तय ानी कोणासही अटक करणयासनकार िदलामौिझन आिण चायना हवी य ाचयातील बठकीचा असाच बोजवारा उडाला तय ाचया मत तय ाचया कड आलली करनिनराळयाच कपनीची होती मौिझनन जपानी बरनडची करन घणयाच ठरवल होत परत चीन मध या करनच नाव दसरचहोत मौिझन 8 तासात तय ाना न भटलयाच कारण दऊन तय ानी आता हात पणरपण झटकनच टाकल चायना हवीबददलची कोणतीही तकरार सदधा दाखल करन घणयास पोिलस ानी पणर नकार िदलाआपण पणरपण फसवलो गलयाच मौिझनचया आता लकषात आल इटरनटवर बघत असताना तयाचया लकषात आल कीतयान परथम खरदी कलली करन आता परत िवकरीसाठी उपलबध झालली आह तयान पोिलसात तकरार करणयाचा परयतनकला परत पोिलस ानी तकरारही दाखल करन घतली नाहीमौिझनन िदलला सवर ऍडवहानस तर पाणयातच गला आह आिण तयाचया इराणी गराहकाला तयाला चकीचा परवठाकलयाबददल 30 पनलटीही दयावी लागणार आह मौिझनचा उततम िसथतीतील धदा आता पणर डबघाईला आलाआह

हा धदा वाचणार कसा असा परशन तयाचया पढ िनम राण झाला आह

एकोिणसावया शतकात श ाघाय ह अफचया िवकरीच मखय क दर होत तया वळी पषकळदा अफचया िगरzwjहाईकालासपणरपण लटणयात यत अस तयाला शानघाइड (Shanghaied) असा शबद परयोग रढ झाला होता आजएकिवसावया शतकात मौिझन आिण तयाचा मलगा य ाना आपण श ाघायचया आधिनक भामटय ाकडन परत एकदाश ाघाइड झालो आहोत ह लकषात आल आह पण सधया तरी हात चोळत बसणयािशवाय तय ाचया हातात काही नाही

चचदरशदरशखरखर httpachandrashekharblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 17: Netbhet eMagazine June 2010

मरमरााठठीी

कधी तरी आशचय राचा धककाच बसतो बघा परवाचीच गोषट आह मी मबईचया िवमानतळावर िसकयरीटी िकलअर करनपढ उभा होतो अजन बोड ीरग सर झालल नवहत समोर फकट वतरमान पतराचया सटॉल कड पाय वळल आिण ितकडपहातो तर समोरच एक िवमानाचया आगमनाचया वळ ाची मािहती दणारा बोडर चकक मराठी मध लावलला िदसला (

नमका फोटो िकलक कला तवहा इिगलश झाला होता ) मला कषणभर तर राज ठाकर िकवा उधदव ठाकरच सततवरआलत की काय अस वाटल

खप आनद झाला होताकधी नाही त महाराषटराचयाराजधानीत मराठी मधला बोडर पाहन खप बर वाटलआजचा िदवस तर माझयासाठी सखद आशचय राच धककदणारा होता पपरचया सटॉल वर फकत एक गठठा इगरजीवतरमान पतराचा होता आिण इतर सगळ मराठी वततपतरहोती सकाळ लोकमत पढारी वगर पपर वयविसथतिरतया रचन ठवलल िदसत होत तया वतरमानपतर ाचयासटड वर मी समोर होऊन परतयकी एक मराठी पपरउचलला आिण बाजला खचीर शोधन वाचत बसलोखचीर अगदी तया पपरचया सटॉल चया जवळच होतीतवढयात मराठी मध गपपा मारत दोन तरण ितथआल ndash बहतक आयटी चया िफलड मधल असावतय ाचया हातातलया लपटॉप बग वर एकच लोगो होतोमहणज बहतक एकाच कपनीत काम करणार होतदोघहीितथ मराठी पपर बघन नाक मरडन िशवया घालतसटल ldquoचयायला आता इथ एअरपोटरवर पण मराठी

पपर आणन ठवलत एकॉनॉिमकस टाइमस वगर ठवायला काय होत य ाना पार पावटय ाच बससटड करन टाकलयएअरपोटर महणजrdquo ( एकोनॉिमकस टाइमस खाली कोपऱयात होता बर क ा )दसरा महणतो ldquoअर आजकाल लो फअरितिकट असलयामळ पावटच जासत असतात एअरपोटरला महणन पावटय ाचा पपर ठवलाय इथrdquo बहतक दोघ ाचीहीवय साधारण २५-३० चया दरमयान असावीभरभरन सताप आला ितिरिमरीतच उठलो आिण तयाला महटल की कार बाबा मराठीच ना त मग कसल र हतला डाउनमाकर ट वाटतय इथ मराठी पपर असण आिण मराठी महणज पावट महणज सवतःचया घरचया लोक ानापण पावटच महणतोस की काय त मातभाष ला कधी नवह त िमळणार महतव बघवत नाही का तमहाला जर

Netbhet eMagzine | June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 18: Netbhet eMagazine June 2010

तमहीचआपलया मातभाषला डाउन माकर ट महणाल तर इतर लोक rsquoतमहालाrsquo महणज मराठी लोक ाना पण घाटी डाउनमाकर ट महणतील याची तमहाला जािणव आह काआपलया मातभाषचा मान आपणच राखायला हवा तयान सॉरी महणन समोरचा एक मराठी पपर उचलला आिणमहणाला माझा उददश तो नवहता आिण ओशाळवाण हसन जाउ लागला महटल अर गजराथ मध नहमी गजराथीपपसरच असतात बहतक एअरपोटवरर राजकोटला तर फकत गजजपपर असतो इगरजी पपर तर मागनही िमळत नाहीइथ मबईला यपी िबहारची मडळी आवजरन मिथली भाषतला पपर वाचतात

जर इतर ाना आपलया मातभाषची लाज वाटत नाही तर तमहाला का महणन वाटत थोड अतमरख झालो एकदम

बडोदयाला एअरपोटर वर उतरलयावर सहज समोर लकष गल तर एअरपोटर अरायवहल लाउज चया िबलडीग वरगजराथी मध बडोदरा िलिहलल िदसल मनात आल मबईला िकवा महाराषटरा मध मराठी कधी िलिहलल िदसलअस आपलयाला

महमहदरदर ककलकणलकणीरीर httpkayvateltecom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 19: Netbhet eMagazine June 2010

ननहरहर ससाायनसयनस ससटरटर - ववजञजञाािनकिनक चमतकचमतकाारर ााचचीी खखााणण

आठवीत की नववीत असताना कधीतरी पािहलल सायनस सटर मनामध एक वगळीच जागा िनम राण करन गल होतिनरिनराळया उपकरण ाचया माधयमातन िशकवलल सामानय िवजञान सवर सपशर य ाचया अनभवाची परातयािकषक करनपहाताना तीन तास कस िनघन गल त कळलच नाही बाहर आलयावर आपण इतका वळ एक वगळयाच िवशवात वावरतहोतो अस वाटायला लागल ितथ पनहा जाणयाची वारवार इचछा वहायची पण कालपयरत त कधी जमल नाही कालमातर तडकाफडकी मी सायनस सटरला जायच ठरवल आिण मला पनहा एकदा तोच वगळया िवशवात गलयाचा अनभवआला

खखााललीी ममीी ककााहहीी फफोोटटोो टटााकलकल आहआहतत तयतयााततीीलल ककठलयठलयााहहीी फफोोटटोोवरवर िकलकिकलक ककललतत तरतर फफोोटटोो ममोोठयठयाा आकआकाारराातत पहपहाायलयलाािमळिमळलल

कवळ शाळकरी मल ानाच नाही तर मोठया माणस ानाही मािहत नसललया िकतीतरी वजञािनक गोषटी या सायनससटरमध पहायला िमळतात महणनच असल कदािचत ही लहान मोठी वजञािनक उपकरण हाताळताना लहानमल ाइतकीच मोठया माणस ाचीही उतसकता ओसडन वहात होती वरवर पहाता सामानय वाटणा-या गोषटीमध दडललवजञािनक सतय उलगडन पहाताना मोठही लहान झालयासारखच वाटत होत

Netbhet eMagzine | June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 20: Netbhet eMagazine June 2010

िविवध वजञािनक चमतकार ाचा खिजना आह ह सायनस सटर महणज आता हच पहा ना या खालचया िचतरात माझाफोटो िदसतोय तमहाला माझयामाग काही िविवध सगीत वादय ठवलली िदसतायत ती खरीखरी नाहीतच मळी तीआह आभासी वासतिवकता

सायनस सटरमध या परयोगासाठी एक छोटीशी रम बनवली आह ही रम िरकामी आह ितथ आत गल की समोर एकदरिचतरवाणी सच लावलला असतो तयात तमहाला सवतच आरशात जस परितिबब पडत तस परितिबब िदसत आिणआजबाजला ही सगीत वादय रमचया बाहरन कणी पािहल तर बघणा-याला वाटल की आपण वडयासारख हातवारकरतोय पण परतयकषात तमही तया सगीत वादय ापकी कठलयातरी वादयाला हात लावत असता या परकाराबददल खप रोचकमािहती ितथ िलहन ठवली आह मी तयाचाच फोटो काढला ययाा खखाालचयलचयाा िचतरिचतराावरवर िटचकिटचकीी िदलिदलीीतत तरतर एकएक ममोोठठाा फफोोटटोो

Netbhet eMagzine | June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 21: Netbhet eMagazine June 2010

उघडउघडलल तयतयाातत ययाा आभआभााससीी ववाासतिवकतसतिवकतचचाा उपयउपयोोगग कशकशााकशकशााससााठठीी हहोोऊऊ शकतशकतोो ययााचचीी ममाािहतिहतीी िदलिदलीी आहआह

कवळ सगीत उपकरणच नवहत तर आपलया रोज जया भाजया झाड पहातो ती कशी उगवतात महणज कदभाजयाफळभाजया यातील फरक जाणन घणयासाठी ितथ असा दखावा करणयात आला आह तमही काचसमोर उभ रािहलातकी हाताजवळच बटण सापडतील बाजला िनरिनराळया भाजय ाची िचतर आहत तमही जया भाजीचया िचतराचबटण दाबल ती भाजी कशी उगवत याच तमहाला छोटस परातयािकषक पहायला िमळतउदा क ाद मळा या भाजयाजिमनीखाली उगवतात जर तमही मळयाचया बाजच बटण दाबलत तर जिमिनतन मळा वर यताना िदसतो

अशा छोटया छोटया परातयािकषक ातन लहान मल ाना सामानयजञान तर िमळतच पण परातयािकषकामळ ही मािहतीकायमची समरणात रहात पसतकी जञानापकषा अनभवाच जञान जगात जासत उपयोगी पडत अस महणतातआपलयाकडचया िशकषणपदधतीमध बदल हवा अशी मागणी होत असताना या सायनस सटरमधील काही छोटया छोटया

Netbhet eMagzine | June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 22: Netbhet eMagazine June 2010

लो बजट परातयािकषक ासाठी परतयक शाळन आपलया परयोगशाळतही खास जागा ठवावी अस मला वाटत सायनससटरमधसदधा काही दरसतीची गरज आह अस वाटत काही उपकरण ाची बटण चालत नाहीत तयामळ तो नमका कायपरयोग आह ह कळल नाही िशवाय ितथलया परसाधनगहातील उगर दपर मदपण सपणर सटरभर दरवळत होता तयामळबाजचया कफटिरयामध काही खावस वाटल नाही

सायनस सटरला गल पण ओडसी शो काही पहाता आला नाही पढचया वळस नककी पहाणयाचा मानस आह सटरमधबरीच लहान मल एका बसमधन आली होती ती शाळची सहल वाटत नवहती परायवहट सहल असावी कारणमल ासोबत तय ाच आईवडीलही होत सवर कानडी वाटत होत मी सटरमधन बाहर पडलयावर तय ाचयापकी एक दोनपालक ाना बाहरचया िजनयावर बसलल पािहल तय ाचयापकी एका मिहलन मला कानडीत काहीतरी िवचारणयाचा परयतनकला तय ाचया एकण अवतार पाहन मी तय ाचयाकड आधी दलरकश कल पण तया मिहलचा चहरा पाहन लकषात आल कीही भाषची अडचण आह मग मी पनहा ितला िवचारल की काय हवय तवहा ितन खणा िवचारल की ह सटर िकतीवाजता बद होईल ितचा मलगा की मलगी कवहापासन आत आह बाहर यायच नावच घत नाही मग मीसदधा ितलाखणा करन स ािगतल की सटर सहा वाजता बद होईल तवहा सवर बाहर यतीलच तमही दरवाजाजवळ उभया रहामहणज तमचया मलाला तमही पटकन गाठ शकाल ितला त समजल असाव कारण ती तोडभरन हसली मनात आल कीजवहा भाषा नवहती तवहा माणस एकमक ाशी खणचयाच भाषत बोलायचा एकमक ाशी सवाद साधणयासाठी मनषयानआधी खण ाची भाषा आिण मग िनरिनराळया भाषा शोधन काढलया हाही एक वजञािनक चमतकारच नाही का

ब-याच जण ाचा गरसमज होतो की नहर सायनस सटर महणज वरळीला नहर तार ागणाचया बाजला असललीउच गोल प ाढरी इमारत माझाही असाच गरसमज झाला होता तयामळ आधी ितथ गल पण नतर कळल कीत नहर सटर आह िजथ नहरचा जीवनपट छायािचतर ाचया सवरपात पहायला िमळतो त एक मयिझयम आहिजथ भारताचया पराचीन ससकती आिण इितहासाची सिवसतर वणरन पहायला िमळतात सवर मािहती इगरजी विहदी मध लखी सदधा आह मी त मयिझयमही पाहन आल मी जया सायनस सटरबददल िलिहल आह त नहरिवजञान क दर ह महालकषमी सटशनचया अिलकड डॉ इ मोझस रोडवर ग ाधी नगरचया जवळ आह

कक ााचनचन करकरााईई httpwwwmogaraafulalaacom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 23: Netbhet eMagazine June 2010

सपतसपत िशवपदसपशिशवपदसपशरर

६ वया िदवशी सकाळी तोरणयावरील गडफरीला िनघालो तोरणयाला २ माचया आहतझझार माची आिण बधलामाची आमही आधी झझार माचीकड़ िनघालो मिदरापासन डावयाबाजला काही अतर गलो की तटबदी आिण टोकालाबरज लागतो हया बरजावरन खालचया माचीवर उतरायची वाटमोडली आह तया ऐवजी थोड़ माग डावयाहाताला खालीउतरणयासाठी एक लोखडी िशडी लावली होती तयावरन खालीउतरलो आिण माचीकड़ वळालो माचीची ल ाबी तशी फार नाही पणितला भककम तटबदी आह टोकाला एक मजबत असा बरज आहितकडन परत आलो आिण िशडी चढन पनहा मिदरात परतलो आतासामान ब ाधल आिण बधला माचीकड़ िनघालो कारण तयाच बाजनगडाचया दसऱया दरवाजयानआमही गड सोडणार होतो मिदरापासनआता पढ िनघालो आिण उजवया वाटन बधला माचीकड़ कच कलझझार माचीवर सदधा आमचया बरोबर आलला वाघया हयावळी मातरआमचया बरोबर बोलवन सदधा आला नाही वाट आता िनमळती होतगली आिण मधय-मधय तर मोठया-मोठया दगड ावरन जात होतीगडाचा हा भाग एकदमच िनमळता आह थोड पढ गलयावर अधय-मधय काही पाणयाचया टाकया लागलया आता समोर बधला िदसत होता पण ितकड जाणयाआधी डावयाबाजला खालीअसणाऱया बरजाकड सरकलो राजगडाचया आळ दरवाजावरन यणारी वाट इकडन तोरणा गडावर यत खालचयागावामधन एक महातारी डोकयावर दही आिण ताकाचा हडा घउन गडावर आली होती सकाळी-सकाळी ितन बहदा३०-४० जण ाना गडावर यताना पािहल असाव आमहाला पाहताच बोललीभवानी कर की र भाऊ मी आिण हषरदनएक-एक गलास घतला छान होत की ताक आमही ितला बोललो मिदराकड जा लवकर ितकड बरच जण आहत पण तगड सोडणार आहत आतता लवकर गलीस तर कमाई होइल तझी आता ती बाई मिदराकड िनघाली आमही आताउतरन बरजाकड िनघालो मी सव रात पढ होतो अिभ मधय तर हषरद माग होता वाटवर बरच गवत होत िततकयाततया बाईचा आवाज आला आरआर पोरगा पडला की मला काही कळना मी माग वळन पाहील तर हषरद गवतातलोळत बोब ठोकन हसत होता आिण अिभ तयाचयाकड बघत उभा होता हषरद आता जरा श ात झाला आिण मला नमककाय घडल त स ािगतल तया गवतावरन अिभ सरकन असा काही पडला की तयान हया टरकमधल सव रात जासत रन कलमहणज डायरकट होमरन मारली असच महणान आता मला माग टाकन लीड वर अिभ होता हा हा पण ह इतकया

Netbhet eMagzine | June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 24: Netbhet eMagazine June 2010

वगात घडल की मी माग वळन बघपयरत तो उठन उभा सदधाहोता आमही खालचया बरजापयरत गलो आिण काहीवळातचढन वर आलो आता मोच रा वळवला बधला माचीकड हयाबाजला अस काही रान माजल होत की नमकी वाटसापडना जस आिण िजतक जमल िततक पढ जात होतोबधलयावरती चढता यत का त माहीत नवहत तयामळ जवहावाट सापडनाच तवहा माग िफरलो आिण दरवाजाकडिनघालो दरवाजयामागचया उचवटयावरन खालची बरीचवाट िदसत होती पण पढ मातीचा घसारा आिण वाट

मोडलयासारखी वाटत होती हषरद खाली जाउन बघन आला आिण बोलला की बहदा आलया माग रान आपलयाला परतजाव लागणार आमही पनहा मिदराकड िनघालो आता वळच गिणत पणरपण िवसकटणार होतआलया माग रान परत िफरलो आिण मिदरामधय पोचलो शरी िशवपरितषटान चया लोक ानी गड सोडला होता तीताकवाली महातारी बाई भटली मधय आता आमही आलयावाटन गड उतर लागलो िबनीचा दरवाजा उतरन खालीआलो आिण कडयाखालचा टपपा पार करन डोगर र ागवरन उतरायला लागलो चढताना िजतका दम िनघाला होतािततका आता उतरताना पायावर जोर पडत होता आमचा उतरायचा वग भलताच वाढला होता कठही न थ ाबताआमही खालचया टपयावर यउन पोचलो दरवर खाली वलहा िदसत होत झपाझप एकामागन एक टपप पार करत खालीउतरत वलहा गाठल आज काहीही करन बोराटयाचया नाळचया जासतीत-जासत जवळ सरकायच होत गावात पोचलोतवहा ३ वाजत आल होत आता इकडन नदीचया माग रान हरपडला कस जायच त एका माणसाला िवचारल तोबोललाआतता गलात तर जाम उशीर होइल तयापकषा ४ वाजताची कोलबीला जाणारी ST पकडा आिण मग ितकडनपढ जा आमहाला हा पय राय पटला आमही अजन १-२ लोक ाकडन ST ची खातरी करन घतली आिण मग तासभरितकडच एका दवळामधय थ ाबलो ४ वाजताची ST आली ही गाड़ी िनवासी ST असन पणयाहन वलहामागरकोलबीला जात आिण दसऱया िदवशी सकाळी पनहा वलहामागर पणयाला परतत अस कळल तया गाडीत आमहाला एकमलगा भटला नाव आठवत नाही आता तया पोराच तो कोलबीला महणजच तयाचया गावाला जात होता कामाला होतातो नवीमबईचया APMC बाजारात तास-िदडतासाचया तया परवासात तयाचयाशी मसत गपपा झालया शतीचीमहततवाची काम झाली की आसपासचया गावामधल लोक अिधक उतपनन िमळाव महणन इतर कामासाठी पण साताराआिण अगदी मबई - नवी मबईपयरत जातात ह तयाचया कडन कळल सधयाकाळी ६ चया आसपास गावात पोचलो

माग एकदम दरवर तोरणा आिण तयाची बधला माची िदसत होती मबईचा कोणी आपलया गावात आला आह महणनतो भलताच खश होता कारण हया वाकडया माग रान कोणी टरकर जात नाही तमही आज आमचयाघरीच राहायचआमचयाकडच जवायच अस आमहाला स ागन तो मोकळा झाला होता आमही महटल बाबा र कशाला तमहाला तरासआमचयाकड़ जवणाच सगळ सामान आह त बास आमहाला गावामधल दउळ दाखव आिण पाणी कठ िमळल त

Netbhet eMagzine | June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 25: Netbhet eMagazine June 2010

स ाग तरीपण आमहाला घउन आधी तो सवतःचया घरी गला आईशी ओळख करन िदली मी पिहलया कषणामधयचतयाच घर नयाहाळल बाहर छोटीशी पडवी आत गलया-गलया डावया बाजला गर ाचा गोठा होता तयात २ बल एकगाय आिण ितचयाजवळ ितच वासर होत समोर घरामधय आई काहीस काम करत बसली होती योगायोगान तयाचयाघरासमोर आिण उजवयाबाजला अशी २ मिदर होती मी लगच तयाला महटलह बघ आमही इकड समोरच राहतोअगदी काही लागल तर घऊ की मागन तो ठीक आह महणन आत घरात गला आिण आमही आमचा मोच रा मिदराकड़वळवला आमच सामान टाकन बसणार िततकयात तो एक मोठा पाणयाचा हडा आिण काही सरपण घउन आलाआिण बोललाजवणाच सामान आह बोलताय पण जवण कशावर बनवणार ह घया सरपण आमही सगळच हसलोकाहीवळान जरा फरश झालो आिण िनव ातपण बसलो ७ वाजन गल तस मी रातरीचया जवणाची तयारी करायलालागलो िततकयात तो मलगा चहा घउन परत आला आिण आमचयाशी गपपा मारायला लागला इकडन उदया आमहीकठ जाणार आहोत त तयाला स ािगतल माझया मनात िवचार यत होत असल पशाची गरीबी थोडी पण मनाचीशरीमती आपलयापकषा कक पटीन जासत आह गलया इतकया वष रात मी गावातलया लोक ाचा पाहणचार पिहला आहअनभवला आह आिण भरन पावलो आह आमही आमच रातरीच जवण आटोपल आिण इितहासावर गपपा मारत बसलोवळ कसा गला कळलच नाही बऱयाच उिशरा झोपी गलो

घाट आिण कोकण जोडणारी बोराटयाची नाळ

पहाट-पहाट च ागलीच लवकर जाग आली कारण समोरचया िवटठल मदीरामधय भजन सर झाल नतर काही झोप लागनामहणन लवकरच आवरन घतल आिण उजाड़लया-उजाड़लयािनघायची तयारी कली आमही िनघायचया आधीपनहा तया मलाचया घरी गलो तयाला धनयवाद िदलगावामधन बाहर पडलो आिण नदी काठाला लागलो लालमातीची वाट आिण दोनही बाजला िहरवगार लसलशीतगवत थोड खाली खळखळ वाहणारी नदी आिण आसपासछोट-छोट डोगर अजन काय वणरन कर काय मसत वाटतहोत आमही अगदी रमत-गमत पढ जात होतो मधयचथ ाबायचो आिण खाउिगरी करायचो मजल दरमजल करत

आमही पढ जात होतो वाघया आता कठ असल र अिभन मधयच परशन टाकला काल बधला माचीकड जातानाआमचया बरोबर न यता वाघया मिदरापाशीच थ ाबला होता आमही परत आलो तवहा काही तो आमहाला िदसला नाहीकठ गला कोणास ठावक आता आसपास चरणारी गर आिण मधयच यणारी हाकाटी हयावरन आसपास कठतरी गाविकवा वाडी आह ह समजलो थोडयावळान उजवया हाताला जवळच मोहरी गाव िदस लागल मोहरी गावाकडन यणारीवाट आमचया वाट बरोबर िमसळली आता आमही रायिलग पठारावर होतो समोर दरवर रायगड िदस लागल होता

Netbhet eMagzine | June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 26: Netbhet eMagazine June 2010

पण िलगाणा पठाराला लागन थोडा खाली असलयान अजनिदसत नवहता जस-जस पढ जात होतो तशी वाट एकाडोगरावर चढ लागली १०-१५ िम चढन वर गलो तस लकषयातआल की आपण वाट चकलो आहोत तसच डावीकड़ सरकलोआिण पनहा खाली पठारावर आलो अध रा तास झाला तरीबोराटयाचया नाळच मख काही सापडना अिभ उजवीकड़ तरहषरद डावीकड़ गला मी मधय दोघ ानाही िदसन अशया एकाजागी नकाशा बघत उभा रािहलो इतकयात मागन शरीिशवपरितषटान वालय ाच आवाज यऊ लागल बघतो तर काय सव रात पढ वाघया कतरा बहदा तयाला कळल असाव कीआमही बसन यणार पढ महणन हा पठया हया लोक ाबरोबर इथपयरत आला तयाला बघन आमही मातर खश झालो मी अिभआिण हषरदला आता तय ाचया बरोबर िनघालो दपार होत आली होती जवण बनवण तर दरच रािहल होत खप झाडीअसलयान बोराटयाचया नाळच मख काही िदसत नवहत शरी िशवपरितषटान मधलया काही जण ानी पावसाळयाआधीयउन मागर बिघतला होता तयामळ तय ाना रसता सापडायला तरास पडला नाही परथम दशरनीच बोराटयाचया नाळच त

परचड रप बघतच बसलो उजवया-डावया बाजला रायिलग पठाराचाअखड परसतर आिण तया मधन थट खाली िदसणारकोकणतळनाळमधय परवश कला आता खालपयरत मोठयादगड ामधन उतरायच होत कधी सरळ उतरत तर कधी डावी-उजवीकड वजन सरकवत कधी २ मोठया दगड ामधन घसन पढ सरकावलाग तर कधी एखादया मोठया दगडावरन खाली उतराव लागआमची पणर वळ सकरस सर होती पाठीवरची बग स ाभाळत आमहीवयविसथत उतरत होतो सव रात पढ अिभ मधय हषरद आिण शवटी मीआमचया पढ माग बाकीच लोक होतच आमहाला आशचयर वाटत होत

हया शरी िशवपरितषटान वालय ाच का िवचारताय तय ाचया पायामधय चपला-बट काही-काही नवहत अनवाणी पायानत हया दगरयातरला िनघाल होत वग कमी असता तरी किठण खाच-खळगय ामधन तय ाच पाय िशफाितन पावल टाकत पढसरकत होत वाघया सदधा आमचया मागन जसा जमल तसा खाली उतरत होता टरकसला आपण गलो की गावातल कतरआपलया बरोबर यत असतात पण हा तर राजगड पासन आमचया बरोबर होता नाळमधय परवश करन २ तास झालहोत उतार काही सपायच नाव घत नवहता मधय एकिठकाणी मोठी झाड होती ितकड जरा बसलो च ागलीच भकलागली होती जवळ असलल खायला काढल खाउन आिण पाणीिपउन जरा फरश झालो बाकी सगळ आमचया पढ िनघन गल होतआता आमही पनहा वगात उतरायला लागलो घळ मोठी होत जातहोती (नाळ घळ - पाणयाचया जोरदार परवाहामळ डोगरातनिनघालला तीवर उताराचा मागर) आधी असलला तीवर उतार आताकमी तीवर झाला होता थोड खालचया बाजला पढ गलल लोक िदसलागल जस तय ाचया जवळ पोच लागलो तस कळल की त एक-एककरन बोराटयाचया नाळबाहर पडत आहत रायिलगाच पठारसपल होत आिण आता उजवया हाताला िकलल िलगाणा िदस

Netbhet eMagzine | June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 27: Netbhet eMagazine June 2010

लागला होता

रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधय असललयाजागमधन बोराटयाचया नाळबाहर पडायचा मागर आह हा १०-१५फट ाचा पच िरसकी आह उजवीकड रायिलगचया पठाराचा उभाकडा आिण डावीकड़ कोकणात पडणारी खोल दरी य ाचयामधयअसललया वीतभर वाटवरन पाय सरकवत-सरकवत पढ जायचहातान पकड़ घता यावी महणन काही िठकाणी खोबणया कललयाआहत आमचया ितघ ाकड़ सदधा पाठीवर जड बग होतया तयामळसगळ वजन दरीचया बाजला पडत होत आिण हातावर जासतच भरयत होता बग काढता सदधा यणार नवहती एक-एक पाउल

काळजीपवरक टाकत आमही िलगाणयाचया बाजला पोचलो आता रायिलगाच पठार आिण िकलल िलगाणा य ाचयामधयअसललया घळीमधन खाली उतर लागलो ५ एक िम मधय डावयाहाताला िलगाणा सपला की ती घळ सोडन डावीकडवळायच होत पण झाडी इतकी वाढली होती की वाट काही सापडनाच हया सगळयात जवळ-जवळ तास गला अखरवाट सापडली तरीपण झाडी इतकी होती की अगदी हळ-हळ पढ सरकत होतो दपारच ४ वाजत होत आिण आजरायगडला कठलयाही पिरिसथतीमधय पोचण शकय नवहत वाट उतरत-उतरत िलगाणयाला वळसा घालत िलगाणामाचीकड पोचली माचीवरचया गावामधय फारस कोणी नवहत ितकड अिजबात न थ ाबता आमही पढ िनघालो अधारपडायचया आधी रायगड नाही तर िकमान काळ नदीकाठच पान गाव गाठायच होत झटाझट उतर लागलो ५ वाजनगल होत दरवर रायगडाचया माग सयर लप लागल होता अवघया ४०-४५ िम मधय आमही नदीकाठी होतो पिलकडपान गाव िदसत होत अधार पडायला अजन थोडावळ होता महणन नदीत मसतपकी िभजन घतल मी आिण हषरद काहीबाहर यायच नाव घत नवहतो जसा अधार पडायला लागला तसा अिभ बोबा मारायला लागला आता आमही नदी पारकरन गावाकड िनघालो नदीपार होताना एक धममाल आली तयाबाकीचया लोक ामधय एकजण कारवार साइडचा होता मी हयारसतयान चाललो की हो मी खातोय तमही खाणार काय होथकलोय जरा बसतो की हो अशी भाषा बोलायचा नदी पारकरताना तयाचा तोल गला आिण आखखा पाणयात िभजला अगदीबग सकट उठन उभा रािहला आिण बोलतो कसाआयला पडलोकी हो हा हा आमहाला इतक हसायला यत होत हसत-हसतचगावात एटरी मारली राहणयासाठी दऊळ शोधल दवळासमोरच हात पप होता दवळामधय सामान टाकल आिण गावातकठ दध आिण सरपण िमळल का त बघायला मी आिण अिभ िनघालो हषरद बाकीची तयारी करायला लागला गावातएक लहान मलगा भटला तयाला िवचारल तर तो बोलला आमचयाकड चला दतो तमहाला तो आमहाला तयाचया घरीघउन गला थ ाबा ह एकड अस महणन आत गला अवघया काही सकदामधय तयाची आई तयाला धरन मारत-बदडतबाहर घउन आली आमहाला वाटल आपलयामळ तयाला उगाच फटक पडल पण तयाची आई एकदम यउन आमहालाबोलली माफ़ कर र भाऊ हा जाम खोडया काढतो मी महटलअहो पण आमहाला फ़कत ४-६ सकी लाकड आिणथोडस दध हव होत बास तयावर ती महणालीअस काय मला वाटल हयान तमची काही खोडी काढली कीकाय आता माझया डोकयात पणर परकाश पडला तयाचा झाला अस की हा गला आत आिण आईला स ािगतल की बाहर २माणस आली आहत आईला वाटल पोरान कला दगा परत कारण हा तया गावामधला िचखल िनघाला पक-पक-पकाक

Netbhet eMagzine | June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 28: Netbhet eMagazine June 2010

िपकचर आठवतोय न हा हा महणन तर ती तयाला धरनमारत-बदडत बाहर घउन आली आमही आपल हसतोय पण तोपोरगा िबचारा रडायला लागला तयाला महटल चल तला गोळयादतो तवहा कठ तयाचा चहरा हसला आता आमही दवळामधयपरत आलो आिण जवण बनवल झोपायचया तयारीला लागलोघरन िनघन आठवड़ा झाला होता आिण हया ७ िदवसात आमहीकोणीच घरी फ़ोन कला नवहता तरीसदधा आमहाला कसलीच भर ातनवहती हया भटकतीमधय आमही पणरपण बडन गलो होतो उदयाहोता िदवस आठवा आिण लकषय होत सवराजयाची सावरभौमराजधानी दगरराज रायगड

करमश

ररोोहनहन चचौौधरधरीी httpmazisahyabhramantiblogspotcom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 29: Netbhet eMagazine June 2010

ततललााचचाा ररशशीीमम ममाागगरर

इसवी सन पवर 200 या कालापासन त थट चौदावया शतकापयरत यरोिपयन दश मधयपवरतील ईराण व तकर सतान सारखदश भारत व चीन य ाचयामधला वयापार जया खषकीचया माग रान चालत अस तया माग राला रशीम मागर अस नाव पडलहोत या माग रान चीनमध बनलल रशीम व रशमी वसतर ाची मोठया परमाणात उलाढाल होत असलयान या माग राला ह नावपडल होत या माग रान य जा करणारzwjया वयापारzwjय ाचया त ाडय ाना वाळची वादळ अितशय परितकल हवामान वाळवटव सव रात परमख महणज चोर दरोडखोर िकवा लटार य ाचा सतत सामना करावा लागत अस या लटारपासन परवासीत ाडय ाच सरकषण करणयासाठी चीन ितबट सारखया राषटर ानी तया वळस आपली सिनकी दल या माग रावर तनात कललीअसत तरीसदधा लटार नहमीच सकरीय असत

आज एकिवसावया शतकात अशीच काहीशी पिरिसथती एका दसरzwjया माग राचया बाबतीत िनम राण झाली आह परत हामागर खषकीचा नसन सागरी आह या सागरी माग रान तल उतपादन करणारी मधयपवरतील राषटर व चीन जपान कोिरयासारखी अितपवरची राषटर आिण ASEAN राषटर य ाचयामधला तलाचा वयापार चालतो या तल उतपादक राषटर ामधलीबदरमधयपवरतील अरबी खाडी एडनची खाडी व रड सी य ाचया िकनारzwjयाजवळ असलयान ही बदर व अितपवरकडीलराषटर ाची बदर यामध अितशय मोठया परमाणात बोटीची य जा सतत चाल असत समदरातील जया िविशषट माग रावरनही बोटीची य जा चालत तया माग राला SLOC िकवा Sea Lines of Communications अस नाव आह मधयपवर वअितपवर य ाना जोडणारzwjया या SLOC वर अितपवरकडचया राषटर ाच अथरकारण सपणरपण िनभरर असलयान हा सागरी मागरअितसवदनाशील मानला जातो

Netbhet eMagzine | June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 30: Netbhet eMagazine June 2010

गलया काही दशक ामध चीन या राषटरान अभतपवर व िवसमयकारक अशी आिथरक परगती कली आह आज चीन जगातीलदोन नबरची आिथरक महासतता बनला आह अथ रातच ही आिथरक महासतता खिनज तलावरच अवलबन आहआपलयाउपयोगापकी 70 तल तरी चीन मधयपवरमधन आयात करतो तयामळच वर िनदरश कलला SLOC चीनचया दषटीन तरआता जीवन मरणाचा परशन बनला आह या सागरी माग रान चीन आपलयाला हव असलल तल आयात करत असलयान यासागरी माग राला तलासाठीचा रशीम मागर Oil Silk Route अस नाव पडल आह

हा तलासाठीचा रशीम मागर ददरवान िबनधोकादायक िकवा सरिकषत मातर नाही हा सागरी मागर सागरी लटारिकवा चाच य ाच पराबलय असललया दोन भाग ाचयातन जातो यापकी पिहला भाग हा आिफरकचया पवर िकनारzwjयावरीलएक दश सोमािलया याचया िकनारपटटीजवळचा Horn of Africa या नावान ओळखला जाणारा टाप आह गलयादोन वष रात या भागात सोमाली सागरी चाचय ानी नसता धमाकळ घातला आह कदािचत िवशवास बसणार नाही पणिकनारzwjयापासन1600 िकलोमीटर अतरावर असलली जहाज आिण सचलस बटाजवळची जहाज सदधा आता य ाचयातावडीत आलली आहत सोमािलया जवळचा हा समदर भाग तसा फारच सवदनाशील आह सवझ कालवयातन जाऊ नशकणारी मोठी जहाज याच माग रान दिकषणकड आिफरका खडाला वळसा घालणयासाठी जातात तयाच परमाण भारतीयउपखडाकड िकवा पवरकड जाणारी जहाज सदधा या समदरातनच परवास करत असतात 2007 मध या सोमाली चाचय ानी47 जहाज ावर हलला कला होता 2008 मध ही सखया 111 झाली 2009 मध तर तबबल 214 जहाज ावर हलल झाल याचाचय ाचयावर िनयतरण िमळवणयासाठी सयकत राषटरसभन काही दश ाचया नौदल ाना सोमाली मालकीचया समदरात िशरनचाचय ाचयावर हलल करणयाची परवानगी िदली आह

भारतीय नौदलाला अशी परवानगी ऑकटोबर 2008 मध िमळाली यानतर सोमािलयाचया सरकारन सदधा अशीपरवानगी भारताला िदली गलया 2 वष रात भारतीय नौदलान 1037 मालवाह जहाज ाना सरकषण िदल आह यात भारतीयजहाज फकत 134 होती भारतीय नौदलाबरोबरच अमिरकन EUNAVFOR (EU Naval Forces) यरोिपयनिचनीआिण इतर काही राषटर ाचया नौसनची जहाज ह गसत घालणयाच काम करतच आहत ही सवर जहाज एकमकाशी सपकरसाधन ह काम करत असलयान चाचय ाचयावर थोडफार तरी िनयतरण घालणयात यश िमळाल आह भारतीय नौदलालासमदराचया या भागात गसत घालणयाच काम सोमाली चाचय ाचा परता बीमोड होईपयरत करावच लागणार आह

Netbhet eMagzine | June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 31: Netbhet eMagazine June 2010

तलासाठीचया रशीम माग राला धोकादायक असलला दसरा भाग महणज इडोनिशयाच समातरा बट व मलिशयाचापिशचम िकनारा याचया मध असलली िचचोळी पटटी समदराची ही िचचोळी पटटी िकवा सामदरधनी िहदी महासागरव दिकषण िचनी समदर य ाना जोडत या सामदरधनीला मलाका सामदरधनी Straits of Malacca) अस नाव आह यासामदरधनीला ह नाव िकनारzwjयालगत असललया व आता मलिशयाचा भाग असललया मलाका या राजयामळ िमळालआह मलाका सामदरधनी ितचया सव रात िचचोळया जागी फकत 27 िकलोमीटर रद आह वष राला 50000 चया वरजहाज या सामदरधनीतन परवास करतात तर परतयक िदवशी दीड कोटी बरलस तल या सामदरधनीतन नल जात असमहणल जात की काही कारण ानी जर हा सामदरधनी मागर बद झाला तर जगातील िनमयाहन आिधक जहाज ाना तयाचीझळ बसल अस असनही काही वष रापवीर ही मलाका सामदरधनी अितशय धोकादायक भाग महणन मानली जात होती1999 मध MV Alondra Rainbow ही 9000 टनी बोट अzwjलयिमिनअम धातच ठोकळ घऊन या सामदरधनीतनजपानकड िनघालली असताना 15 सशसतर चाचय ानी ितच अपहरण कल या बोटीवर 17खलाशी होत तयानतर हीबोट नािहशीच झाली ह सवर खलाशी एका रबरी लाईफबोटीमधन परवास करताना थायलडचया िकनारzwjयाजवळ एकाआठवडयान सापडल काही िदवस ानतर या वणरनाची एक बोट भारताचया िकनारzwjयाजवळ आलयाच भारतीय नौदल वकोसट गाडर य ाना आढळन आल नौदलान या बोटीचा पाठलाग करन गोळीबार कलयावर ह चाच शरण आल चाचही बोट बडवणयाचया माग रावर होत व बोटीवरील िनममा माल तय ानी िवकन टाकलला होता बोटीच नाव बदलणयातआल होत व ती बोट दसरzwjया दशाचा झडा फडकवीत होती 2002 मध 36 बोटीवर हलल झाल तर 2003 मध 60

बोटीवरया बोटीचया अपहरणासारख अनक परकार वारवार घड लागलयान मलाका सामदरधनीला यदधभमीची पिरिसथतीमहणन िवमा कपनय ानी घोिषत करणयास सरवात कली अमिरकसारखया मोठया राषटर ानी आजबाजचया दश ानी जरपावल उचलली नाहीत तर आपण यथ आरमार पाठव अशी घोषणा कलयान मलिशया इडोनिशया थायलड व िसगापरया दश ाची सरकार जाग झाली व तय ानी एकितरत िरतया गसत घालणयास सरवात कली परत या दश ाना आपलयानौदल ाना समथरपण ह काम करता यणार नाही याची जाणीव झाली व भारतासह या भागातलया 16 राषटर ानीRegional

Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia याकरावर सहया करन मलाका सामदरधनीमधन जाणारzwjया बोटीना सरकषण दणयाची वयवसथा कली या वयवसथमळ याभागातली चाचिगरी एकदम कमी झाली आह भारतीय नौदलाचा या सरकषक वयवसथत मोठा सहभाग आह भारतीयनौदलाचया नौका या भागातील नौदल ाचया सहकाय रान मलाका सामदरधनीत गसत घालताना नहमी िदसतात

या मलाका सामदरधनीचया सरकषणामध भारताला एवढा रस का असावा असा परशन साहिजकच माझया मनामधआलापरत या भागाचया नकाशाकड एक नसती नजर टाकली तरी या भागाच महतव लकषात यत इडोनिशयाचयासमातरा बटाचया उततरचा भाग बदा आसह (Banda Aceh) या नावान ओळखला जातो या बदा आसह पर ाताचउततरच टोक भारतीय परदशाचा भाग असललया िनकोबार बटापासन फकत 90 मलावर आह महणजच िहदी

Netbhet eMagzine | June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 32: Netbhet eMagazine June 2010

महासागरातन परश ात महासागर िकवा दिकषण िचनी समदर य ाना जोडणारzwjया मलाका सामदरधनीत परवश करणारzwjयापरतयक जहाजावर करडी नजर ठवण भारताला सहज साधय होणयासारख आह िनकोबार बटाचया या दिकषण टोकालाभारतान इिदरा पॉईट अस नाव िदलल असन ितथ वायसनचा मोठा तळ उभारला आह

एिशया खडातलया महतवाचया आिथरक सतता असलली चीन जपान भारत व आिसआन सारखी राषटर या सव राचयाच दषटीनमलाका सामदरधनी व सपणर तलासाठीचा रशीम मागर य ाना अननयसाधारण महतव आह या वषीरचया जन मिहनयाचयासरवातीला िसगापरमध या िवषयाबददल एक आतर राषटरीय पिरसवाद झाला श ागरी-ला डायलॉग या नावान पिरिचतअसललया या चचरत अमिरका जपान चीन भारत वआिसआन राषटर ाचया परितिनधीनी या चचरत भाग घतलाया चचरतीलएकण भाषण ावरन दोन मोठया रोचक गोषटी परकाशात आलया आहत एकतर या भागाचया सरकषणासाठी भारत उचलतअसलली पाऊल चीन सोडला तर अमिरकसह इतर राषटर ाना हवी आहत व तया साठी ती राषटर भारताला पणर सहकायरकरणयास तयार आहत दसरा महतवाचा मददा महणज या भागात अमिरकच असलल शकतीमान आरमार व मलाकासामदरधनीजवळचया भागावरच भारताच परभतव या दोनही गोषटी चीनचया डोळयात खपत आहत

वर िनदरश कलयापरमाण चीनला कोणतयाही पिरिसथतीत मधयपवरकडन होणारा तलपरवठा हा सरळीत राहण अतयतजररीच आह कारण तया दशाच सबध अथरकारण तयावर अवलबन आह हा तलपरवठा सरळीत चाल राहण ह भारताचया

Netbhet eMagzine | June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 33: Netbhet eMagazine June 2010

मजीरवर राहण ह साहिजकच चीनला अितशय तरासदायक वाटत असल पािहज यात शकाच नाही चीन काशमीरिकवा उततर सीमवर कोणतीही गडबड करणयाचा परयतन करतो आह असा नसता वास जरी आला तरी भारत मलाकासामदरधनीचया परवशदवारावरच आपल िनयतरण कडक कर शकतो या साठी आवशयक अशी शसतरातर गलया दहा वष रातभारतीय नौदलान परापत कली आहत यापकी सव रात नवीन महणज Boeing P 80 ही हापरन िमसाईलसधारक िवमानआहत या सवर शसतरसजजतला तोड दण चीनला एवढया अतरावरन आिण या सामदरधनीचया आजबाजला आिसआन राषटरअसताना शकय नाही चीनचया डोळयात सतत खपणार ह कसळ तसच रहाणार आह यात शकाच नाही यावर उपायमहणन चीन गली िकतयक वषर िमयानमार शरीलका व ब ागलादश या दशात आपल नौदल तळ िनम राण करणयाचा परयतनकरतो आह अजन तरी तयाला या परयतनात फारस यश आल आह अस वाटत नाहीअथ रात भारतान िसगापरमधलया चचरत आपलयाला मलाका सामदरधनीवर िनयतरण ठवणयाची इचछा नसलयाच सपषट कलआह परत वळपरसग पडलयास भारत ही पाऊल क वहाही उचल शकतो यात शकाच नाहीअफगािणसतान मधलया उतकषट वहयहातमक खळय ानतर परथम िमयानमार मधल Sittwe बदर व आता मलाकासामदरधनी या दोनही िठकाणचया भारताचया वहयहातमक खळया मोठया रोचक आहत यात शकाच नाही नवीिदललीतलया साउथ बलॉकमधल ज कोणी तजञ हया खळया खळत आहत तय ाना डोकयावरची टोपी उतरवन सलाम करणएवढच फकत आपलयाला शकय आह

चचदरशदरशखरखर httpchandrashekharawordpresscom

Netbhet eMagzine | June 2010

Netbhetcom| Blogkatta |Marathi eBooks | Forum | About Us | Subscribe

Page 34: Netbhet eMagazine June 2010