á¼¹»¯ÔºÑµÔ¡ÒÃÃдѺªÒµÔÇ‹Ò´ŒÇ¸ØáԨ¡ÑºÊÔ·¸ÔÁ¹Øɪ¹ ÃÐÂÐ·Õ 1(¾.È. 2562-2565)

7 in

10 in

8.5

mm

7 in

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1

(พ.ศ. 2562-2565)

จดท�าโดย

กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม

ค�ำน�ำ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (National Action Plan on Business and Human Rights: NAP) ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) เกดขนจากความรเรมของรฐบาลในการตระหนกถงปญหาการละเมด สทธมนษยชน รวมทงผลกระทบดานสทธมนษยชน อนสบเนองมาจากการประกอบธรกจ รฐบาลจงมความพยายามในการแกปญหาดงกลาวใหเกดผลอยางเปนรปธรรม โดยเชอมโยงนโยบาย กฎหมาย กฎ ระเบยบ และมาตรการตางๆ ในประเทศ พนธกรณระหวางประเทศ กบหลกการชแนะของสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (UN Guiding Principles on Business and Human Rights: UNGPs) ทงในมตการก�าหนดหนาทของรฐในการคมครองประชาชน (Protect) ก�าหนดความคาดหวงตอภาคธรกจใหประกอบธรกจดวยความเคารพสทธมนษยชน (Respect) และก�าหนดหนาทของภาครฐและภาคธรกจในการเยยวยาผไดรบผลกระทบดานสทธมนษยชนจากการประกอบธรกจ (Remedy) ซงเปนสามหลกการส�าคญตามกรอบแนวทางหลกการ UNGPs ดงกลาว

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ในฐานะหนวยงานหลกทไดรบมอบหมายใหรบผดชอบในการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ไดเรมด�าเนนการจดท�าแผนปฏบตการฯ มาตงแตป 2559 โดยกระบวนการมสวนรวมจากทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาครฐวสาหกจ ภาคธรกจ และภาคประชาสงคม ดวยความมงหวงใหเปนกรอบแนวทางพนฐานในการปฏบตงานใหกบภาคสวนตางๆ ทเกยวของ ในการปองกน บรรเทา และแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจ โดยทผานมาไดมการจดประชม สมมนา หารอ รวมกบทกภาคสวน ควบคกบการสรางความตระหนกรเกยวกบหลกการ UNGPs อยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยง เมอป 2561 รฐบาลไดเชญคณะท�างานสหประชาชาตดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรธรกจอนๆ (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises) หรอ คณะท�างานสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (UN Working Group on Business and Human Rights) มาเยอนไทย และไดมโอกาสหารอรวมกบภาคสวนตางๆ ซงคณะท�างานสหประชาชาตฯ ไดใหขอคดเหน และขอเสนอแนะอนเปนประโยชนตอการพฒนาสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนภายในประเทศ และการจดท�าแผนปฏบตการฯ เพอใหเกดประโยชนสงสด ซงกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ มองวากระบวนการทงหมดทกลาวมาขางตน เปนกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางทกภาคสวน เพอใหแผนปฏบตการฯ เปนสงทสามารถน�าไปปฏบต ไดจรง สอดคลองกบบรบทของไทย และสามารถแกปญหาไดอยางมประสทธภาพตอไป

สดทายน กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ขอขอบคณผมสวนรวมในการจดท�า แผนปฏบตการฯ ทกทาน รวมทงภาคเครอขายทงระดบประเทศ ระดบภมภาค และระดบระหวางประเทศ ทไดรวมกน ใหขอมล ขอคดเหน และขอเสนอแนะในการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) ของประเทศไทย และหวงเปนอยางยงวาทกภาคสวนจะรวมมอกนขบเคลอนแผนปฏบตการฯ ใหบรรลตามวตถประสงคทก�าหนดไวทกประการ

กระทรวงยตธรรมกรมคมครองสทธและเสรภาพ

ตลาคม 2562

สำรบญ

บทสรปผบรหาร 1

บทท 1 บทน�า 6

1.1 หลกการชแนะของสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 6

1.2 แนวทางการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 14

1.3 การจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนในบรบท ของตางประเทศ 16

1.4 ประเทศไทยและการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 16

บทท 2 กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 18

2.1 กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 18 2.2 ประเดนหลก (Key Priority Area) ทบรรจไวในแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจ กบสทธมนษยชน 22

2.3 ความเชอมโยงระหวางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน กบแผนและนโยบายระดบชาตอนๆ รวมถงเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) 23

2.4 กรอบระยะเวลาบงคบใชแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 25

บทท 3 สาระส�าคญของแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 26

3.1 แผนปฏบตการดานแรงงาน 26

3.1.1 สถานการณในภาพรวม 26

3.1.2 ขอทาทาย 29

3.1.3 แผนปฏบตการ 32

3.2 แผนปฏบตการดานชมชน ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 62

3.2.1 สถานการณในภาพรวม 62

3.2.2 ขอทาทาย 68

3.2.3 แผนปฏบตการ 70

3.3 แผนปฏบตการดานนกปกปองสทธมนษยชน 102

3.3.1 สถานการณในภาพรวม 102

3.3.2 ขอทาทาย 107

3.3.3 แผนปฏบตการ 108

3.4 แผนปฏบตการดานการลงทนระหวางประเทศ และบรรษทขามชาต 121

3.4.1 สถานการณในภาพรวม 121

3.4.2 ขอทาทาย 124

3.4.3 แผนปฏบตการ 126

บทท 4 การสงเสรมการขบเคลอนแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ไปสการปฏบต รวมทงกลไกในการก�ากบ ดแล ตดตาม และประเมนผล แผนปฏบตการฯ 142

4.1 ตวอยางแผนการด�าเนนงานระยะสน (2 ป) 142

4.2 ตวอยางแผนการด�าเนนงานระยะยาว (4 ป) 143

4.3 กลไกก�ากบ ดแล และตดตามการปฏบตตามแผนปฏบตการระดบชาต วาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 144

4.4 การประเมนผลแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 144

4.5 ทศทางของแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน 144

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 1

บทสรปผบรหำร

1. ความเปนมาของแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท1(พ.ศ.2562-2565)

สบเนองจากการทคณะมนตรสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (Human Rights Council: HRC) ไดมขอมตท 17/4 เมอวนท 16 มถนายน 2554 รบรองหลกการชแนะของสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights: UNGPs) เพอเปนแนวทางใหทกภาคสวนรวมกนเฝาระวง และปองกนการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจ โดยหลกการ UNGPs ไดก�าหนดหนาทใหกบภาครฐในการคมครองประชาชนไมใหถกละเมด (Protect) ก�าหนดหนาทภาคธรกจใหประกอบธรกจดวยความเคารพสทธมนษยชน (Respect) และก�าหนดหนาทของภาครฐและภาคธรกจในการเยยวยาผไดรบผลกระทบ หรอ ถกละเมด อนเปนผลมาจากการประกอบธรกจ (Remedy) ทงน ในการน�าหลกการUNGPs มาขบเคลอนใหเกดผลอยางเปน รปธรรมนน คณะท�างานสหประชาชาตดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรธรกจอนๆ (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises) หรอ คณะท�างานสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (UN Working Group on Business and Human Rights) ไดมขอเสนอแนะใหประเทศตางๆ จดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (National Action Plan on Business and Human Rights: NAP) ขน โดยน�าหลกการ UNGPs มาเปนพนฐานในการยกราง และสามารถปรบไดตามบรบทสถานการณของแตละประเทศ เพอใหแผนปฏบตการฯ สามารถบงคบใชและแกปญหาไดอยางแทจรง

การจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) ของประเทศไทยนน เกดขนจากความรเรมของรฐบาลทไดตระหนกถงความส�าคญ จ�าเปน และเรงดวนในการแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจ เนองจากในระยะหลงไดมจ�านวนขอรองเรยน เพมสงขนอยางตอเนอง ดวยเหตดงกลาว รฐบาลไทยจงไดใหค�ามนโดยสมครใจ (Voluntary Pledge) พรอมทงตอบรบ ขอเสนอแนะของประเทศสวเดนในเวทการประชมเพอทบทวนสถานการณสทธมนษยชนของประเทศไทยตามกระบวนการ Universal Periodic Review (UPR) รอบท 2 สมยท 25 เมอวนท 11 พฤษภาคม 2559 ณ นครเจนวา สมาพนธรฐสวส เพอยนยนความตงใจจรงในการแกปญหาดงกลาวโดยการสงเสรมใหภาคธรกจ รวมทงรฐวสาหกจ เคารพสทธมนษยชน ตลอดจนรบรองวาจะจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนเพออนวตการตามหลกการ UNGPs ซงตอมาคณะรฐมนตรจงไดมมตเมอวนท 31 มกราคม 2560 มอบหมายใหกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม เปนหนวยงานหลกรบผดชอบในการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน พรอมทงก�าชบใหเรงปฏบตใหเกดผลอยางเปนรปธรรมตอไป

2. กรอบแนวคด กระบวนการจดท�า และสาระส�าคญของแผนปฏบตการระดบชาต วาดวยธรกจกบสทธมนษยชนระยะท1(พ.ศ.2562-2565)

2.1 กรอบแนวคด

การจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) มกรอบแนวคดมาจากการเชอมโยงหลกการ UNGPs เขากบบรบทของประเทศไทย อาท ยทธศาสตรชาต (พ.ศ. 2561 - 2580)

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน2

แผนสทธมนษยชนแหงชาต ตลอดจนนโยบาย กฎหมาย กฎ ระเบยบ มาตรการ แนวปฏบต และบรบท สถานการณภายในประเทศ รวมถงพนธกรณสทธมนษยชนระหวางประเทศทไทยเปนภาค เปาหมายการพฒนา ทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) และมาตรฐานสากลอนๆ ทเกยวของ โดยค�านงถงขอทาทาย และประเดนเรงดวนทตองไดรบการแกไข ภายในกรอบระยะเวลาการบงคบใชแผนปฏบตการฯ ตลอดจนการรบฟงขอคดเหน และขอเสนอแนะจากทกภาคสวนเพอเตมเตมใหแผนปฏบตการฯ มความครบถวนสมบรณยงขน สะทอนขอเทจจรง และสามารถน�าไปปฏบตใหเกดผลไดจรงเปนส�าคญ

2.2 กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565)

กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการฯ เปนแนวทางทสอดคลองกบ Guidance on National Action Plans on Business and Human Rights ซงจดท�าขนโดยคณะท�างานดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรธรกจอนๆ ของสหประชาชาต (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises) หรอ คณะท�างานสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (UN Working Group on Business and Human Rights) เพอเปนแนวทางใหกบประเทศตางๆ ในการจดท�าแผนปฏบตการฯ โดยการจดท�า แผนปฏบตการฯ ของประเทศไทย อยภายใตการก�ากบดแลของคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผลตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ซงมอธบดกรมคมครองสทธและเสรภาพเปนประธาน และมผแทนจากหนวยงานตางๆ รวมเปนคณะกรรมการฯ ส�าหรบกระบวนการจดท�าแผนปฏบตการฯ แบงออกเปน 3 ระยะ สรปไดดงน

ระยะท 1 (ป 2559-2560) การรวบรวมขอมลสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนในระดบพนท กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดรวมกบภาคสวนตางๆ อาท ผแทนไทยในคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน สมาคมเครอขาย Global Compact ประเทศไทย และภาคประชาสงคม ลงพนทจดการประชมในระดบภมภาคเพอรวบรวมขอมลสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนในแตละภมภาคของประเทศ ทงในเชงพฒนาการ ปญหา อปสรรค ขอทาทาย เพอจะไดทราบถงสถานการณภาพรวมของประเทศ และใชเปนขอมลพนฐานในการยกรางแผนปฏบตการฯ

ระยะท 2 (ป 2560-2561) การยกรางและวพากษรางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (รอบท 1) กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดรวมกบคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตรยกรางแผนปฏบตการฯ (Zero Draft) ขน และไดน�ารางแผนปฏบตการฯ (Zero Draft) ดงกลาว ไปหารอรวมกบ ภาคสวนตางๆ ใน 5 ภมภาคทวประเทศ พรอมทงไดน�าขนสเวบไซต ครงท 1 ตงแตวนท 27 มถนายน – 31 กรกฎาคม 2561 รวมทงไดเปดโอกาสใหผประสงคแสดงความคดเหนสามารถจดสงขอเสนอแนะทางไปรษณยไดเพอขอรบฟงความเหนจากทกภาคสวนตอรางแผนปฏบตการฯ (Zero Draft) นอกจากนน รฐบาลไดเชญคณะท�างานสหประชาชาต ดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรธรกจอนๆ (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises) หรอ คณะท�างานสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (UN Working Group on Business and Human Rights) มาเยอนประเทศไทย ซงคณะท�างานสหประชาชาตฯ ไดใหขอคดเหน และขอเสนอแนะอนเปนประโยชนตอการพฒนาสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนภายในประเทศ และการจดท�าแผนปฏบตการฯ เพอใหสอดคลองกบหลกการ UNGPs และบรบทของประเทศไทย ซงขอมล ขอคดเหน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 3

และขอเสนอแนะทไดรบจากทกภาคสวนไดถกน�ามาประมวลเพอปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ ใหมความสมบรณ ยงขน

ระยะท 3 (ป 2561-2562) การวพากษรางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (รอบท 2) และการปรบปรงแกไขรางแผนปฏบตการฯ ในชนสดทาย กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธ และเสรภาพ ไดจดประชมกลมยอย (Cluster) กบองคการระหวางประเทศ หนวยงานภาครฐ ภาคประชาสงคม รฐวสาหกจ และภาคธรกจ เพอขอรบฟงความเหนตอรางแผนปฏบตการฯ จากกลมเปาหมายตางๆ รวมทงไดมการปรบปรง รางแผนปฏบตการฯ เปนระยะๆ เพอใหมความสมบรณ และสามารถน�ามาปฏบตไดจรงมากยงขน หลงจากนน ไดมการน�ารางแผนปฏบตการฯ (ฉบบปรบปรงหลงการประชมกลมยอย) ขนสเวบไซต ครงท 2 ตงแตวนท 15 กมภาพนธ – 15 มนาคม 2562 เพอขอรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะตอรางแผนปฏบตการฯ ในชนสดทาย จากนน จงไดน�าไปประมวลเพอปรบปรงเปนรางแผนปฏบตการฯ ฉบบสมบรณ เพอเสนอตอคณะรฐมนตรตอไป

สถานะปจจบน เมอวนท 29 ตลาคม 2562 คณะรฐมนตร ไดมมตเหนชอบและประกาศใชแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) ตามทกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม เสนอ สงผลใหประเทศไทยเปนประเทศแรกในเอเชยทประกาศใชแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจ กบสทธมนษยชน ทงน การเหนชอบและประกาศใชแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) เปนการเนนย�าบทบาทผน�าของประเทศไทยในอาเซยน รวมทงภมภาคเอเชย อกทงจะเปน การสงเสรมใหภาคธรกจด�าเนนธรกจดวยความรบผดชอบ เคารพสทธมนษยชน และหลกเลยงการด�าเนนการทกอใหเกดผลกระทบเชงลบตอชมชนและประชาชน ตลอดจนเปนการสรางหลกประกนการคมครองสทธมนษยชนใหกบประชาชนตามมาตรฐานสากลอยางเปนรปธรรม

2.3 สาระส�าคญของแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

2.3.1 สาระส�าคญ

รางแผนปฏบตการฯ ประกอบดวย 4 บททส�าคญ ดงน

(1) บทท 1 บทน�า เปนการกลาวถงสาระส�าคญพนฐานของหลกการ UNGPs การจดท�าแผนปฏบตการฯ ในบรบทของตางประเทศ และความเปนมาในการจดท�าแผนปฏบตการฯ ในประเทศไทย

(2) บทท 2 กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการฯ ประกอบดวยขนตอนและกระบวนการในการจดท�า แผนปฏบตการฯ ประเดนหลก (Key Priority Areas) ทบรรจในแผนปฏบตการฯ ความเชอมโยงระหวางแผนปฏบตการฯ กบแผนและนโยบายระดบชาตอนๆ รวมถงเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs) และกรอบระยะเวลาการบงคบใชแผนปฏบตการฯ

(3) บทท 3 สาระส�าคญของแผนปฏบตการฯ ซงประกอบดวย 1) แผนปฏบตการดานแรงงาน 2) แผนปฏบตการดานชมชน ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 3) แผนปฏบตการดานนกปกปองสทธมนษยชน 4) แผนปฏบตการดานการลงทนระหวางประเทศ และบรรษทขามชาต ซงเนอหาของแผนปฏบตการแตละดานจะประกอบดวย

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน4

สถานการณในภาพรวม ขอทาทาย และแผนปฏบตการ (Action Plan) ซงประกอบดวยแผนกจกรรมทจะด�าเนนการ หนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลาด�าเนนการ ตวชวด และความเชอมโยงระหวางกจกรรมทจะด�าเนนการ กบยทธศาสตรชาต และเปาหมายการพฒนาทยงยน

(4) บทท 4 การขบเคลอนแผนปฏบตการฯ ไปสการปฏบต และการก�ากบ ตดตาม และประเมนผล ซงประกอบดวยตวอยางแผนการด�าเนนงานระยะสน แผนการด�าเนนงานระยะยาว กลไกก�ากบดแล และตดตาม การปฏบตตามแผนปฏบตการฯ การประเมนผลแผนปฏบตการฯ และทศทางของแผนปฏบตการฯ

2.3.2 การก�าหนดตวชวด

ตวชวดตามแผนปฏบตการฯ เปนแบบผสมผสานทงตวชวดเชงคณภาพ และตวชวดเชงปรมาณ ซงก�าหนดแตกตางออกไปตามแตละกจกรรม โดยขนอยกบการพจารณาของหนวยงานผรบผดชอบในกจกรรมนนๆ เปนหลก ทงน โดยค�านงถงขอเทจจรงและความเปนไปไดในทางปฏบตเปนส�าคญ ซงตวชวดทก�าหนดไวในแผนปฏบตการฯ จะถกน�ามาใชส�าหรบการตดตามและประเมนผลสมฤทธของการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ ตอไป

3. กลไกขบเคลอนตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

การขบเคลอนแผนปฏบตการฯ

จะด�าเนนการโดยหนวยงานทถกระบใหเปนหนวยงานหลกรบผดชอบในแตละกจกรรม ส�าหรบการตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ นน จะด�าเนนการผานทางกลไกคณะอนกรรมการขบเคลอนงานดานสทธมนษยชนของประเทศไทย ซงแตงตงขนภายใตคณะกรรมการขบเคลอนงานสทธมนษยชนของประเทศไทย ทงน องคประกอบของคณะอนกรรมการฯ ดงกลาว จะประกอบดวยอธบดกรมคมครองสทธและเสรภาพเปนประธานอนกรรมการฯ และมผ แทนจากหนวยงานภาครฐซงเป นหนวยงานทมหนาทขบเคลอนการด�าเนนงาน ตามแผนปฏบตการฯ รวมเปนอนกรรมการฯ

4. ประโยชนทจะไดรบ

ดานสถานการณภายในประเทศ

• เปนการยนยนนโยบายของรฐบาลในเรองของการเคารพและสงเสรมหลกสทธมนษยชน

• หนวยงานภาครฐ รฐวสาหกจ และธรกจมกรอบแนวทางในการสงเสรม คมครอง และปกปอง สทธมนษยชนเพอลดความเสยงทจะเกดการละเมดสทธมนษยชนโดยภาคธรกจ และเปนมาตรการส�าคญทจะชวยแกไขปญหาการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

• สงเสรมการประสานความสมพนธและสรางเครอขายการท�างานรวมกนระหวางภาคสวนตางๆ เนองจากแผนปฏบตการฯ ใหความส�าคญกบกระบวนการเจรจาและการมสวนรวมของทกภาคสวน โดยเฉพาะผไดรบผลกระทบ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 5

ดานสงคม

• สงเสรมใหสงคมไทยมความปลอดภยมากขน และสรางความมนใจใหกบประชาชนวาการลดรอนเสรภาพทงปวงจากรฐ รฐวสาหกจ หรอเอกชน จะกระท�ามได

• ประชาชนมความมนคง ปลอดภย และมความสขในชวต จากการทประเทศไทยมหลกประกน ดานสทธและเสรภาพททดเทยมกบสทธมนษยชนสากล

• ยนยนวาสงคมไทยเปนสงคมทเคารพการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน ขบเคลอนสทธมนษยชนอยางบรณาการทงภาครฐ รฐวสาหกจ ธรกจ และภาคประชาสงคม อนจะน�าไปสสงคมทพฒนา อยางยงยน

ดานเศรษฐกจและการลงทน

• เพมแรงจงใจใหนกธรกจเขามาลงทนในประเทศไทยเพมขนเพราะมความเชอมนและมนใจ ในเรองการคมครองสทธมนษยชนของไทยมากยงขน

• เพมปรมาณนกลงทนในประเทศไทยเนองจากนกลงทนจะมความมนใจวาประเทศไทยไดปฏบต ตามหลกสทธมนษยชนสากล มมาตรการสงเสรม คมครอง และเยยวยาผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจ

• ดงดดและขยายฐานลกคาใหกบนกธรกจไทยทประกอบธรกจดวยความเคารพสทธมนษยชน

ดานการเมองระหวางประเทศ

• เปนการสงเสรมภาพลกษณทดใหกบประเทศไทยในสงคมโลกโดยแสดงใหเหนวาประเทศไทย มเจตนารมณและความตงใจจรงทจะแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนโดยภาคธรกจ สงเสรม ใหภาคธรกจเคารพสทธมนษยชน รวมทงมความพยายามทจะปกปองและคมครองประชาชนไมใหไดรบผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจเทยบเทากบระดบสากล

• สะทอนความรวมมอและค�ามนในการปฏบตตามหลกการ UNGPs ซงเปนมาตรฐานสากลทไดรบ การยอมรบในทางระหวางประเทศ

• เนนย�าบทบาทผน�าของประเทศไทยในภมภาคอาเซยน รวมทงสรางการยอมรบและความเชอถอ จากประชาคมระหวางประเทศ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน6

บทท 1

บทน�า

1.1 หลกการชแนะของสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights: UNGPs)

หลกการ UNGPs เกดจากการศกษาสถานการณดานสทธมนษยชนกบการด�าเนนธรกจทวโลก ของศาสตราจารย John Ruggie ผแทนพเศษของเลขาธการสหประชาชาตดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรเอกชน (แตงตงในสมยนาย Kofi Annan ด�ารงต�าแหนงเลขาธการสหประชาชาต) ซงไดรบการรบรองจากคณะมนตรสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (Human Rights Council: HRC) เมอวนท 16 มถนายน 2554 ทงน หลกการ UNGPs ถอเปนเอกสารระหวางประเทศฉบบแรกทก�าหนดความสมพนธระหวางหนาทของรฐ และความรบผดชอบ ของภาคเอกชน อยางไรกตาม หลกการ UNGPs ไมถอเปนตราสารระหวางประเทศทกอใหเกดพนธกรณใหรฐตองปฏบตตาม ไมมสภาพบงคบ หรอมองคกรระดบระหวางประเทศทก�ากบดแลการปฏบตตาม ดงนน การรบหลกการ UNGPs ไปปฏบต ไมวาจะโดยรฐ หรอเอกชน จงขนอยบนพนฐานของความสมครใจ

หลกการ UNGPs ประกอบดวยสาระส�าคญจ�านวน 31 ขอ ซงประกอบดวยหลกการพนฐาน 3 เสาหลก ดงน

เสาหลกท 1 การคมครอง (Protect) ก�าหนดหนาทของรฐในการคมครองสทธมนษยชน (ขอ 1-10) กลาวคอ รฐมหนาทในการปกปองและคมครองบคคลไมใหถกละเมดสทธไมวาจะโดยรฐ หรอบคคล/องคกรทไมใชรฐ ซงรวมถงภาคธรกจเอกชน โดยแมรฐจะไมตองรบผดในการละเมดสทธมนษยชนโดยเอกชน แตรฐมหนาทตอง ด�าเนนการเพอใหมการปองกน ลงโทษ และเยยวยา ในกรณทเกดการละเมดโดยนโยบาย หรอ มาตรการ เชน การอ�านวยความยตธรรม อกทงรฐมหนาทในการสอใหทราบถงความคาดหวงตอภาคเอกชนทด�าเนนการ หรอจดทะเบยน ภายในดนแดนของตนใหเคารพสทธมนษยชน รวมถงสรางบรรยากาศใหเออตอการเคารพสทธมนษยชน ทงน หมายรวมถง การด�าเนนธรกจในตางประเทศของเอกชนจากรฐนนๆ โดยเฉพาะในกรณทการด�าเนนธรกจดงกลาว มรฐเขาไปเกยวของ หรอรวมใหการสนบสนนดวยความเชอมโยงระหวางรฐ-ธรกจ ซงหลกการ UNGPs ขอ 4-6 ยงกลาวถงหนาทของรฐในการประกนสทธในกรณการด�าเนนงานของรฐวสาหกจ กรณรฐท�าสญญาจางเอกชน และกรณรฐท�าธรกรรมเชงพาณชยกบเอกชน (เชน การจดซอจดจาง) อาท การก�าหนดขอบงคบเกยวกบสทธมนษยชนไวในสญญาระหวางรฐ-เอกชน

รายละเอยดของเสาหลกท 1 หนาทของรฐในการคมครองสทธมนษยชน (The state duty to protect human rights) (ขอ 1-10) สามารถสรปไดดงน

ก. หลกการพนฐาน

ขอ 1 รฐตองคมครองประชาชนใหพนจากการกระท�าทไมชอบ รวมถงการถกละเมดสทธโดยฝายตางๆ รวมถงองคกรธรกจ โดยใหใชมาตรการทเหมาะสมในการปองกน สบสวนสอบสวน ลงโทษ และเยยวยาการกระท�า ทไมชอบดงกลาว ผานทางการใชนโยบาย กฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และการพจารณาตดสนคดทมประสทธภาพ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 7

ขอ 2 รฐตองก�าหนดความคาดหวงตอองคกรธรกจทตงอยในดนแดน หรอ เขตอ�านาจของรฐ เพอใหประกอบธรกจดวยความเคารพสทธมนษยชนตลอดกระบวนการ

ข. หลกการด�าเนนการ

ขอ 3 รฐควรด�าเนนการคมครองสทธมนษยชน โดยด�าเนนการดงน

(ก) บงคบใชกฎหมายทมงประสงค หรอมผลก�าหนดใหองคกรธรกจเคารพสทธมนษยชน และทบทวนกฎหมายดงกลาวเปนระยะๆ เพอแกปญหาชองวางตางๆ

(ข) รบรองวากฎหมายและนโยบายอนๆ ของรฐทเกยวกบการกอตงและด�าเนนธรกจ จะไมเปนอปสรรค แตเปนการสงเสรมใหภาคธรกจเคารพสทธมนษยชน

(ค) ใหค�าแนะน�าทมประสทธภาพแกภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชนตลอดกระบวนการ

(ง) สนบสนนองคกรธรกจใหสอสารตอสาธารณชนวาไดแกปญหาผลกระทบดานสทธมนษยชนอยางไร

ขอ 4 รฐควรก�าหนดมาตรการเพมเตมเพอคมครองประชาชนจากการถกละเมดสทธมนษยชนโดยภาคธรกจทรฐเปนเจาของ หรอควบคมโดยรฐ หรอทไดรบการสนบสนนและบรการบางสวนจากรฐ เชน หนวยงานทใหสนเชอเพอการสงออก และหนวยงานทรฐประกนการลงทน หรอค�าประกนในการลงทน อาท การก�าหนดใหตรวจสอบ สทธมนษยชนอยางรอบดาน

ขอ 5 รฐควรก�ากบดแลกรณทรฐไดแปรรปกจการดานบรการของรฐใหเปนเอกชน ทงน เพอใหด�าเนนการสอดคลองกบมาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศ

ขอ 6 รฐควรสงเสรมการเคารพสทธมนษยชนใหกบองคกรธรกจทรฐรวมท�าธรกรรมทางพาณชยดวย เชน การจดซอจดจางของภาครฐ

ขอ 7 รฐควรรบรองวาการประกอบธรกจทเคารพสทธมนษยชนในพนททมความขดแยง จะไมกอใหเกดการละเมดเนองจากสถานการณดงกลาวจะท�าใหมความเสยงเพมขนทจะเกดการละเมดสทธมนษยชน โดยรฐ ตองเขาไปด�าเนนการดงน

(ก) ชวยองคกรธรกจตงแตระยะแรกในการระบปญหา ปองกน และลดความเสยงจากการละเมด สทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจ

(ข) ใหความชวยเหลอองคกรธรกจในการประเมนและแกปญหาความเสยงทเพมขน โดยใหความส�าคญเปนพเศษกบความรนแรงทางเพศ และความรนแรงทมพนฐานจากเพศสภาพ

(ค) ปฏเสธการสนบสนน ใหบรการ หรอรวมมอกบองคกรธรกจทละเมดสทธมนษยชน รวมทงองคกรธรกจทปฏเสธการใหความรวมมอในการแกไขปญหา

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน8

(ง) รบรองวานโยบาย กฎหมาย กฎ ระเบยบขอบงคบ และมาตรการของรฐทบงคบใชอยในปจจบน จะสามารถแกปญหาความเสยงของภาคธรกจในการละเมดสทธมนษยชน

ขอ 8 รฐควรรบรองวาหนวยงานภาครฐ ทงในระดบกรม องคกร และสถาบนของรฐอนๆ ทท�าหนาทดแลภาคธรกจมความเขาใจ และค�านงถงพนธกรณสทธมนษยชนเมอประกอบธรกจ รวมถงใหขอมลขาวสาร จดการฝกอบรม และใหความสนบสนนอนๆ ทเกยวของ

ขอ 9 รฐควรรบรองวาจะมนโยบายภายในประเทศทเพยงพอซงสอดคลองกบพนธกรณสทธมนษยชน ของรฐภาค เมอมการด�าเนนนโยบายทางธรกจรวมกบรฐ หรอ องคกรธรกจอนๆ เชน การท�าขอตกลง หรอสญญา การลงทน

ขอ 10 เมอเปนสมาชกสถาบนระหวางประเทศทท�างานเกยวกบประเดนดานธรกจ รฐควรด�าเนนการดงน

(ก) รบรองวาสถาบนเหลานนไมจ�ากดการปฏบตหนาทของรฐสมาชกในการคมครองสทธมนษยชน และไมเปนอปสรรคตอภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชน

(ข) สนบสนนใหสถาบนเหลานนสงเสรมใหภาคธรกจเคารพสทธมนษยชน และใหความชวยเหลอรฐ เพอใหปฏบตหนาทค มครองประชาชนจากการถกละเมดสทธมนษยชนโดยภาคธรกจ เชน ใหความชวยเหลอทางเทคนค พฒนาศกยภาพ และสรางการรบร

(ค) ใชหลกการ UNGPs เปนพนฐานในการสงเสรมความเขาใจรวมกน พฒนา และเสรมสราง ความรวมมอระหวางประเทศในการจดการกบขอทาทายดานธรกจและสทธมนษยชน

เสาหลกท 2 การเคารพ (Respect) ก�าหนดใหบรษทเอกชนมความรบผดชอบในการเคารพ สทธมนษยชน (ขอ 11-24) กลาวคอ บรษทเอกชนเคารพสทธมนษยชนโดยการปฏบตตามกฎหมายของประเทศ ทมไวเพอปกปองและสงเสรมสทธมนษยชนของคนในประเทศ นอกจากน บรษทเอกชนยงควรมความรบผดชอบ ในการเคารพสทธมนษยชนซงสามารถกระท�าได โดยการไมละเมด หรอ หลกเลยงการละเมด และการจดการ กบผลกระทบทเกดขน โดยควรตรวจสอบประเมนผลกระทบดานสทธมนษยชนเพอปองกนมใหเกดการละเมด อกทงด�าเนนการเพอท�าใหผลกระทบดานสทธมนษยชนนนไดรบการบรรเทาหรอแกไข กลาวคอ เอกชนควรมกระบวนการตรวจสอบสทธมนษยชนรอบดาน (Human Rights Due Diligence) ทเหมาะสมกบขนาดของกจการ ความเสยง และผลกระทบจากการด�าเนนการ

รายละเอยดของเสาหลกท 2 ความรบผดชอบของภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชน (The corporate responsibility to respect human rights) (ขอ 11-24) สามารถสรปไดดงน

ก. หลกการพนฐาน

ขอ 11 องคกรธรกจควรเคารพสทธมนษยชน หลกเลยงการละเมดสทธมนษยชนของผอน และแกไข ผลกระทบทางลบดานสทธมนษยชนจากการประกอบธรกจขององคกร หรอ องคกรเขาไปมสวนรวม

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 9

ขอ 12 หนาทขององคกรธรกจทตองเคารพสทธมนษยชน ใหหมายรวมถงสทธมนษยชนทไดรบ การยอมรบในทางสากล เชน กฎหมายสทธมนษยชนระหวางประเทศ และหลกสทธมนษยชนพนฐานตามทก�าหนดไวในปฏญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศวาดวยหลกการและสทธขนพนฐานในการท�างาน

ขอ 13 หนาทในการเคารพสทธมนษยชนก�าหนดใหองคกรธกจด�าเนนการ ดงน

(ก) หลกเลยงการกระท�าทกอใหเกด หรอ การมสวนท�าใหเกดผลกระทบดานลบตอสทธมนษยชน และตองแกปญหา หากเกดผลกระทบดงกลาว

(ข) หามาตรการปองกน หรอลดผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชนอนเปนผลโดยตรงจากการด�าเนนการ ผลตภณฑ หรอ บรการขององคกร แมจะไมไดมสวนท�าใหเกดผลกระทบนน

ขอ 14 องคกรธรกจทกขนาด ทกภาคสวน ทกบรบทในการด�าเนนการ ทกเจาของ และทกโครงสราง มหนาทในการเคารพสทธมนษยชน อยางไรกตาม มาตรการด�าเนนการอาจแตกตางกนออกไปตามขนาด และความซบซอนของการด�าเนนการขององคกร รวมถงความรนแรงของผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชน ทเกดจากองคกรธรกจนนๆ

ขอ 15 เพอใหบรรลหนาทในการเคารพสทธมนษยชน องคกรธรกจควรมนโยบายและกระบวนการ ทเหมาะสมกบขนาด และสภาพแวดลอมขององคกรธรกจ ซงรวมถงประเดนดงน

(ก) ความผกพนในระดบนโยบายทสะทอนความรบผดชอบวาจะด�าเนนธรกจโดยเคารพสทธมนษยชน

(ข) กระบวนการเฝาระวงและตรวจสอบสทธมนษยชนอยางรอบดานเพอระบปญหา ปองกน ลดความสญเสย และแสดงความรบผดชอบในการแกปญหาผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชน

(ค) กระบวนการเยยวยาผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชนซงองคกรธรกจนนๆ ไดกระท�า หรอมสวนรวมในการท�าใหเกดขน

ข. หลกการด�าเนนการ

ขอ 16 องคกรธรกจควรแสดงเจตจ�านงเพอแสดงออกถงความรบผดชอบขององคกรตอการเคารพ สทธมนษยชน โดยมค�าแถลงนโยบายซง

(ก) ไดรบความเหนชอบจากผบรหารสงสดขององคกร

(ข) ไดรบการแจงโดยผเชยวชาญทงภายใน และ/หรอภายนอก

(ค) แสดงใหเหนถงความคาดหวงดานสทธมนษยชนขององคกรตอบคลากร ห นสวนทางธรกจ และคสญญาอนๆ ทเกยวของโดยตรงกบการด�าเนนการ การผลต หรอบรการขององคกรนนๆ

(ง) ประกาศตอสาธารณะ และมการสอสารทงภายในและภายนอกไปยงบคลากร หนสวนทางธรกจ และบคคลอนทเกยวของ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน10

(จ) สะทอนในนโยบายและกระบวนการด�าเนนการเพอผกพนอยางทวถงทงองคกร

ขอ 17 องคกรธรกจควรท�าการประเมนผลกระทบดานสทธมนษยชนอยางรอบดาน เพอระบปญหา ปองกน ลดความเสยหาย และรบผดชอบแกปญหาผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชน ทงน กระบวนการควรครอบคลมถงการประเมนผลกระทบดานสทธมนษยชนทเกดขนจรง และทอาจจะเกดขน บรณาการเพอแกปญหาดงกลาว ตดตามผลการด�าเนนการ รวมทงมการสอสารตอสาธารณะเพอแจงวาแกไขปญหาอยางไร การตรวจสอบสทธมนษยชน อยางรอบดาน ควรด�าเนนการดงน

(ก) ควรครอบคลมผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชนทองคกรธรกจอาจกอใหเกด หรอ มสวนท�าใหเกดขน จากการด�าเนนกจกรรมขององคกร หรอเปนผลสบเนองโดยตรงจากการด�าเนนการ ผลตภณฑ หรอ บรการขององคกร

(ข) มาตรการด�าเนนการจะตางกนตามความซบซอนของขนาดองคกร ความเสยงและความรนแรง ของผลกระทบดานสทธมนษยชน และลกษณะและบรบทของด�าเนนธรกจ

(ค) ควรด�าเนนการอยางตอเนอง เนองจากความเสยงดานสทธมนษยชนอาจเปลยนแปลงไดตลอดเวลา ตามความเปลยนแปลงของการด�าเนนการและบรบทขององคกร

ขอ 18 องคกรธรกจควรระบและประเมนผลกระทบทางลบดานสทธมนษยชนทเกดขน หรอ อาจเกดขน จากการด�าเนนการขององคกร หรอการทองคกรเขาไปมสวนรวม โดยมกระบวนการดงน

(ก) ประเมนความเสยงโดยผเชยวชาญดานสทธมนษยชนภายใน และ/หรอ ภายนอก ทเปนอสระ

(ข) จดใหมการปรกษาหารออยางจรงจงกบกลมทอาจไดรบผลกระทบและผมสวนเกยวของอนๆ โดยค�านงถงความเหมาะสมของขนาดองคกร สภาพ และบรบทของการด�าเนนการ

ขอ 19 เพอเปนการปองกน และลดผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชน องคกรธรกจควรบรณาการขอคนพบทไดจากการประเมนผลกระทบจากการด�าเนนการ และกระบวนการภายในทเกยวของ และด�าเนนการตามทเหมาะสมดงน

การบรณาการอยางมประสทธผล โดยด�าเนนการดงน

(1) มอบหมายผรบผดชอบทมระดบและหนาททเหมาะสมภายในองคกร ท�าหนาแกปญหาผลกระทบ

(2) กระบวนการตดสนใจ การจดสรรงบประมาน และกระบวนการตรวจตราภายในองคกร จะชวยให มการตอบสนองตอผลกระทบดงกลาวไดอยางมประสทธภาพ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 11

การด�าเนนการทเหมาะสมจะแตกตางกนดวยเหตผลดงน

(1) องคกรธรกจกอใหเกด หรอมสวนรวมในการท�าใหเกดผลกระทบทางลบดานสทธมนษยชนหรอไม หรอองคกรเขาไปมสวนรวมเพยงเพราะผลกระทบดงกลาวเกยวเนองโดยตรงจากการด�าเนนการ ผลตภณฑ หรอบรการขององคกรหรอไม

(2) อ�านาจตอรองขององคกรธรกจในการแกปญหาผลกระทบทางลบดงกลาว

ขอ 20 องคกรธรกจควรตดตาม ตรวจสอบ ประสทธภาพของการแกปญหาเพอดวาผลกระทบเชงลบ ดานสทธมนษยชนไดรบการแกไขแลวหรอไม โดยการตดตามตรวจสอบควรมลกษณะดงน

(ก) มตวชวดดานคณภาพและปรมาณทเหมาะสม

(ข) ใหความส�าคญกบเสยงสะทอนจากแหลงตางๆ ทงภายใน และภายนอก รวมทงผมสวนไดเสย ทไดรบผลกระทบ

ขอ 21 องคกรธรกจควรรายงานผลการดแลและจดการผลกระทบอยางเปนทางการตอสงคมภายนอก เพอแสดงความรบผดชอบวาองคกรธรกจไดแกปญหาผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชนอยางไร โดยเฉพาะเมอมการหยบยกขอหวงกงวลโดย หรอ ในนามของผมสวนเกยวของทไดรบผลกระทบ องคกรธรกจทมการด�าเนนการ หรอบรบทของการด�าเนนการทอาจกอใหเกดความเสยงทจะสงผลกระทบทรนแรงดานสทธมนษยชน ควรรายงาน อยางเปนทางการวาไดมการแกปญหาอยางไร โดยการสอสารควรมลกษณะดงน

(ก) มแบบและความถทสะทอนผลกระทบดานสทธมนษยชน ซงผมสวนไดเสยควรจะเขาถงได

(ข) ใหขอมลขาวสารทเพยงพอทจะประเมนวาการแกปญหาผลกระทบดานสทธมนษยชนทองคกรเขาไป มสวนรวมนน เพยงพอหรอไม

(ค) ไมกอใหเกดความเสยงในการละเมดกฎหมายเรองความลบในทางพาณชย

ขอ 22 องคกรธรกจควรจดใหม หรอ ใหความรวมมอในการเยยวยาความเสยหายทเกดขน โดยวธ ทชอบดวยกฎหมาย

ขอ 23 องคกรธรกจควรจะ

(ก) ด�าเนนการตามกฎหมายทเกยวของทกฉบบ และเคารพหลกสทธมนษยชน

(ข) เมอมความขดแยง ใหหาแนวทางทจะเคารพหลกสทธมนษยชนสากล

(ค) ปฏบตตามกฎหมายในการจดการความเสยงทจะกอใหเกด หรอ มสวนน�าไปสการละเมดสทธมนษยชนอยางรายแรง

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน12

ขอ 24 เมอจ�าเปนตองจดล�าดบความส�าคญของการแกปญหาทเกดขน หรออาจจะเกดขน องคกรธรกจควรหาแนวทางปองกน และบรรเทากรณผลกระทบทรายแรงทสด หรอ กรณทการแกไขทลาชาจะท�าใหไมสามารถเยยวยาไดกอน

เสาหลกท 3 การเยยวยา (Remedy) กลาวคอ ผเสยหายจากการละเมดสทธมนษยชนโดยภาคธรกจ ควรเขาถงการเยยวยาได โดยรฐมหนาทในการสบสวน สอบสวน ลงโทษ และแกไขสถานการณ ซงสามารถท�าได ผานกระบวนการยตธรรม หรอชองทางอนของรฐ หรอชองทางทไมเปนทางการทรฐจดให รวมถงผานกลไก รบขอรองเรยน โดยบรษทเอกชนมความรบผดชอบในระดบบรษทในการจดใหมกระบวนการปรกษาหารอ ใหขอมล แจงเตอนถงผลกระทบทอาจมตอบคคล หรอชมชนทเกยวของ รวมถงการมแนวทางแกไข หรอบรรเทาความทกขทเกดจาก การกระท�าของบรษท

รายละเอยดของเสาหลกท 3 การเขาถงการเยยวยา (Access to remedy) (ขอ 25-31) สามารถสรปได ดงน ก. หลกการพนฐาน

ขอ 25 รฐตองใชมาตรการทเหมาะสม เพอรบรองวาเมอมการละเมดเกดขนภายในดนแดน และ/หรอ เขตอ�านาจ ผไดรบผลกระทบจะมชองทางการเขาถงการเยยวยาทมประสทธภาพ โดยกระบวนการทางตลาการ บรหาร นตบญญต หรอมาตรการอนๆ ทเหมาะสม

ข. หลกการด�าเนนการ

ขอ 26 รฐควรใชมาตรการทเหมาะสมเพอประกนประสทธภาพของกระบวนการยตธรรมภายในประเทศ ในการแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนทเกยวกบธรกจ รวมทงพจารณามาตรการลดอปสรรคทางกฎหมาย การปฏบต และอปสรรคทอาจน�าไปสการปฏเสธการเขาถงการเยยวยา

ขอ 27 รฐควรจดใหมกลไกรองทกขเยยวยานอกกระบวนการยตธรรมทประสทธภาพและเหมาะสม ควบคไปกบกลไกทางกระบวนการยตธรรม เพอใหเปนสวนหนงของกลไกของภาครฐทเยยวยาการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจ

ขอ 28 รฐควรพจารณาแนวทางอ�านวยความสะดวกในการเขาถงกลไกการเยยวยาทไมใชของรฐ ส�าหรบกรณการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลจากการประกอบธรกจ

ขอ 29 องคกรธรกจควรจดใหม หรอ เขาไปมสวนรวมในกลไกรองทกขเยยวยาระดบปฏบตการ ทมประสทธภาพส�าหรบปจเจกชน หรอ ชมชนผไดรบผลกระทบดวย เพอใหกลไกดงกลาวสามารถแกปญหาได ตงแตตน และเยยวยาไดโดยตรง

ขอ 30 ผมสวนไดเสยทกฝายควรประกนการมกลไกการรองทกขเยยวยาทมประสทธภาพ

ขอ 31 กลไกการรองทกขเยยวยานอกกระบวนการตลาการ ทงทเปนของภาครฐ และทไมใชของภาครฐ ควรมลกษณะดงตอไปน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 13

(1) ชอบดวยกฎหมายและมความเปนธรรม

(2) เขาถงได

(3) คาดหมายได คอ มกระบวนวธพจารณาทชดเจน กรอบเวลาทชดเจน

(4) เปนธรรม

(5) โปรงใส

(6) สอดคลองกบหลกสทธมนษยชน

(7) เปนแหลงเรยนรตอเนอง

(8) มสวนรวมและปรกษาหารอกบผมสวนไดเสยเพอแกปญหา

ในทางปฏบตทผานมา ประเดนสทธมนษยชนทไดรบผลกระทบในบรบทของการด�าเนนธรกจในหลายกรณ อาท สทธและเสรภาพในการแสดงความคดเหนและแสดงออก เสรภาพในการชมนมโดยสงบและการรวมกลม การมสวนรวมทางการเมองและกจการสาธารณะ สทธแรงงาน สทธชมชน การเขาถงกระบวนการยตธรรม การคมครองนกปกปองสทธมนษยชน ผลกระทบจากโครงการลงทนหรอพฒนาขนาดใหญ ซงรวมถงเขตเศรษฐกจพเศษ สทธทดน สทธสขภาพ สทธในสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต การเลอกปฏบต และสถานการณ กลมเปราะบางทเสยงตอการถกละเมดสทธมนษยชนโดยธรกจ อาท สตร เดก ผสงอาย คนพการ กลมชาตพนธ แรงงานโยกยายถนฐาน กลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ (LGBTI)

การปฏบตตามหลกการ UNGPs ถอเปนการสงเสรมใหมการปกปองคมครองสทธมนษยชนอยางครอบคลมและสอดคลองตามสนธสญญาสทธมนษยชนระหวางประเทศตางๆ ทรฐเปนภาค นอกจากนน พฒนาการของ การหารอและการตความประเดนธรกจกบสทธมนษยชนในเวทระหวางประเทศและประเทศตางๆ ในบรบททตางกน สงผลใหมการน�าเสนอแนวคดอนๆ ทเชอมโยงกนดวย เชน ความรบผดชอบตอสงคมของภาคธรกจ (Corporate Social Responsibility – CSR) การด�าเนนธรกจแบบยงยน (Sustainable Business) การด�าเนนธรกจเพอสงคม (Social Enterprise) รวมถงการมสวนรวมในการบรรลเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals - SDGs)

ดงนน เพอใหการด�าเนนการตามหลกการ UNGPs เปนไปอยางเปนรปธรรมและมประสทธภาพ คณะท�างานสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนจงไดสนบสนนใหประเทศสมาชก จดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (National Action Plan on Business and Human Rights: NAP) โดยใชหลกการ UNGPs เปนเกณฑเพอก�าหนดกรอบยทธศาสตร แนวทางการด�าเนนงาน และพฒนากลไกในการน�าหลกการ UNGPs ไปสการปฏบตในแตละประเทศ โดยค�านงถงความสอดคลองกบบรบทและสถานการณจรงของประเทศเปนส�าคญ ทงน รฐจะตองท�าการศกษาวเคราะหประเมนชองวาง (Gap) อนเปนสาเหตของการละเมดสทธมนษยชน ประเมนผลความกาวหนาของแผนปฏบตการฯ อยางเปนระบบ และตองทบทวนและปรบปรงแผนปฏบตการฯ ใหสอดคลองกบสภาพการณปจจบนอยเสมอ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน14

1.2 แนวทางการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

การจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน มพนฐานมาจาก Guidance on National Plans on Business and Human Rights ซงจดท�าขนโดยคณะท�างานสหประชาชาตดานสทธมนษยชนกบบรรษท ขามชาตและองคกรธรกจอนๆ (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises) หรอ คณะท�างานสหประชาชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (UN Working Group on Business and Human Rights) เพอเปนแนวทางในการจดท�าแผนปฏบตการฯ โดยตงอยบนพนฐานความเขาใจรวมกนวา “No one-size-fiffiits-all” กลาวคอ การจดท�าแผนปฏบตการฯ ไมมรปแบบทตายตว สามารถจดท�าเปนแผนปฏบตการฯ เฉพาะ หรอรวมเปนสวนหนงของกรอบนโยบายทมอยแลวกได

(1) กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการฯ

คณะท�างานสหประชาชาตฯ ไดก�าหนดแนวทางการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจ กบสทธมนษยชน เปน 5 ระยะ 15 ขนตอน ดงน

ระยะท 1 ระยะเรมตน

1 ประกาศเจตนารมณรฐบาล

2 สรางความรวมมอระหวางหนวยงานตางๆ และก�าหนดหนวยงานรบผดชอบ

3 เสรมสรางกระบวนการมสวนรวมรวมกบกลมผมสวนไดเสยทไมใชภาครฐ

4 จดท�าแผนปฏบตการ และจดสรรงบประมาณเพอด�าเนนการดงกลาว

ระยะท 2 การประเมนและหารอกบภาคสวน

5 ท�าความเขาใจผลกระทบเชงลบดานสทธมนษยชน

6 ระบชองวางในการปฏบตตามหลกการ UNGPs ทงของภาครฐ และภาคธรกจ

7 หารอกบภาคสวนตางๆ และก�าหนดประเดนส�าคญล�าดบแรก ระยะท 3 การรางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

8 รางแผนปฏบตการฯ เบองตน

9 น�ารางแผนปฏบตการฯ ไปหารอกบภาคสวนตางๆ

10 ปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ ในชนสดทาย และเปดตวแผนปฏบตการฯ

ระยะท 4 การน�าแผนปฏบตการฯ ไปสการปฏบต

11 ปฏบตตามกจกรรมทก�าหนดในแผนปฏบตการฯ และรวมมอระหวางหนวยงานตอไป

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 15

12 ประกนการตรวจตราการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ โดยภาคสวนตางๆ

ระยะท 5 การปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ

13 ประเมนผลกระทบจากแผนปฏบตการฯ และระบชองวาง

14 หารอกบภาคสวนตางๆ และระบประเดนส�าคญล�าดบแรก

15 รางแผนปฏบตการฯ ฉบบปรบปรง และหารอกบภาคสวนตางๆ เพอปรบปรงในชนสดทาย และประกาศใช

ทงน สถานะการจดท�าแผนปฏบตการฯ ในปจจบนของประเทศไทย เปนการด�าเนนการตามแนวทางฯ

ระยะท 1-3 สวนระยะท 4-5 เปนการขบเคลอนแผนปฏบตการฯ ไปสการปฏบตฯ การตดตาม และปรบปรง แผนปฏบตการฯ ใหมความทนสมย และสอดคลองกบสถานการณ และบรบทของประเทศไทยทเปนปจจบน

(2) เนอหาสาระของแผนปฏบตการฯ

คณะท�างานสหประชาชาตฯ ไดใหขอแนะน�าวาแมวาแผนปฏบตการฯ จะสามารถยกรางขนมาได ในรปแบบทแตกตางกนตามแตบรบทของแตละประเทศ แตเนอหาของแผนปฏบตการฯ ควรประกอบดวย 4 สวน ทส�าคญดงน

สวนท 1 บทน�า ซงสะทอนเจตนารมณของรฐบาลในการคมครองประชาชนจากผลกระทบทางลบ ดานสทธมนษยชนอนสบเนองจากการประกอบธรกจ

สวนท 2 อธบายหลกการเบองตนของหลกการ UNGPs ความสมพนธระหวางแผนปฏบตการฯ และนโยบายของรฐบาล ขอทาทายดานธรกจกบสทธมนษยชน

สวนท 3 ประเดนปญหาส�าคญทจะแกไขตามแผนปฏบตการฯ รวมทงกจกรรมทจะด�าเนนการ โดยควรระบแนวปฏบต หนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลา ตวชวด ใหชดเจน

สวนท 4 กระบวนการ และกลไกทบทวน ตดตาม และปรบปรงแผนปฏบตการฯ

ทงน เนอหาในสวนท 3 นน คณะท�างานสหประชาชาตฯ เนนวาตองเปนการแกปญหาผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจ โดยเปน (1) การปองกน ลดความเสยง และเยยวยาผลกระทบเชงลบ เพอแกปญหา ทเกดขน (2) ควรแกปญหาดวยการเชอมโยงกบหลกการ UNGPs ทง 3 เสาหลก (3) ควรใชวธการผสมผสาน แบบ Smart mix ส�าหรบมาตรการแบบบงคบและสมครใจ มาตรการภายในประเทศและระหวางประเทศ (4) ควรพจารณาความแตกตางของผลกระทบระหวางหญงและชาย เดกหญงและเดกชาย

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน16

1.3 การจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนในบรบท ของตางประเทศ1

ปจจบน 23 ประเทศทวโลกไดมการบรรจประเดนธรกจกบสทธมนษยชนไวในเอกสารระดบชาตแลว โดยมรปแบบทแตกตางกนออกไปตามแตบรบทของแตละประเทศ ซงสามารถจ�าแนกได ดงน

1.3.1 ประเทศทจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนเปนการเฉพาะ (Stand-Alone Plan) มทงหมด 21 ประเทศ ประกอบดวย เบลเยยม ชล โคลอมเบย สาธารณรฐเชค เดนมารก ฟนแลนด ฝรงเศส เยอรมน ไอรแลนด อตาล เคนยา ลทวเนย ลกษซมเบรก เนเธอรแลนด นอรเวย โปแลนด สโลเวเนย สเปน สวเดน สวตเซอรแลนด สหราชอาณาจกร อยางไรกตาม รปแบบ เนอหา และสาระส�าคญของแผนปฏบตการฯ ของแตละประเทศมความแตกตางกนออกไป โดยหลายประเทศจดท�าขนในรปแบบกรอบแนวทางการด�าเนนงาน (Guidelines) กวางๆ โดยไมมตารางระบแผนปฏบตการทชดเจน บางประเทศ เชน สเปน สวตเซอรแลนด จดท�าแผนปฏบตการฯ โดยก�าหนดเนอหาเฉพาะเสาท 1 และเสาท 3 เนองจากเปนสวนทรฐสามารถด�าเนนการได ในขณะทบางประเทศ มการก�าหนดกจกรรม และหนวยงานรบผดชอบ ไวอยางชดเจน เชน ฝรงเศส เดนมารก เปนตน

1.3.2 ประเทศทก�าหนดใหประเดนธรกจกบสทธมนษยชน เปนสวนหนงของแผนสทธมนษยชนแหงชาต (Included as part of National Human Rights Action Plan) โดยไมไดจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจ กบสทธมนษยชนเปนการเฉพาะ ไดแก จอรเจย และเกาหลใต

1.3.3 ประเทศทจดท�าแผนปฏบตการทมลกษณะใกลเคยง คอ สหรฐอเมรกา ซงไดจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยการประกอบธรกจทมความรบผดชอบ (National Action Plan on Responsible Business Conduct) ซงเปนการอางองจากแนวทางของ OECD Guidelines แตมผลบงคบใชครอบคลมถงประเดนธรกจกบสทธมนษยชนดวย

ทงน ในทางระหวางประเทศ คณะท�างานสหประชาชาตฯ ไดเนนย�ามาโดยตลอดวาการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนเปนเรองเฉพาะของแตละประเทศ และไมมรปแบบตายตว ดงนน จงขนอยกบความเหมาะสม และบรบทของแตละประเทศ สงส�าคญทสด คอ การสามารถน�าไปปฏบตไดจรง

1.4 ประเทศไทยและการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

การจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนของประเทศไทยนน เกดขนจากความรเรมของรฐบาลทไดตระหนกถงความส�าคญ จ�าเปน และเรงดวนในการแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผล จากการประกอบธรกจ สบเนองจากการทคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตไดจดท�าขอเสนอแนะเชงนโยบาย ตอรฐบาลถงแนวทางการจดตงกลไกหรอก�าหนดภารกจเพอก�ากบดแลการลงทนในตางประเทศของผลงทนสญชาตไทยใหเคารพตอหลกการพนฐานดานสทธมนษยชนโดยน�าหลกการ UNGPs มาเปนกรอบในการด�าเนนการ

1 ขอมล ณ วนท 29 ตลาคม 2562 จาก The Danish Institute for Human Rights http://globalnaps.org และ Offifififfiice of High Commissiner for Human Rights http://globalnaps.org

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 17

ความตงใจจรงของรฐบาลในการแกปญหาการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลสบเนองจากการประกอบธรกจนน เหนไดจากการใหค�ามนโดยสมครใจ (Voluntary Pledge) ในชวงการทบทวนสถานการณสทธมนษยชน ของประเทศไทยตามกระบวนการ Universal Periodic Review (UPR) รอบท 2 สมยท 25 เมอวนท 11 พฤษภาคม 2559 โดยรฐบาลไดยนยนวาจะสงเสรมหลกการสทธมนษยชนในภาคธรกจ รวมทงไดตอบรบขอเสนอแนะของประเทศสวเดน ซงเสนอใหประเทศไทยพฒนา รบรอง และบงคบใชแผนปฏบตการฯ เพอปฏบตตามหลกการ UNGPs ทงน ภายหลงจากทประเทศไทยไดตอบรบขอเสนอแนะและใหค�ามนโดยสมครใจดงกลาวแลว หนวยงานทเกยวของไดรวมกนจดท�า “แผนการปฏบตตามขอเสนอแนะทไทยตอบรบและค�ามนโดยสมครใจภายใตกลไก UPR” โดยพจารณากจกรรม กรอบระยะเวลา และหนวยงานรบผดชอบทมความเหมาะสมกบขอเสนอแนะในแตละประเดน จากนนไดเสนอเขาสการพจารณาของคณะรฐมนตร ซงคณะรฐมนตรพจารณาแลว มมตเมอวนท 31 มกราคม 2560 เหนชอบ รางแผนการปฏบตตามขอเสนอแนะทไทยตอบรบและค�ามนโดยสมครใจภายใตกลไก UPR โดยในสวนของประเดนธรกจกบสทธมนษยชนตามทไดใหค�ามนโดยสมครใจและตอบรบขอเสนอแนะไว คณะรฐมนตรไดมอบหมาย ใหกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม เปนหนวยงานหลกรบผดชอบ พรอมทงก�าชบใหเรงปฏบต ตามแผนดงกลาว ใหเกดผลอยางเปนรปธรรมตอไป

ทงน เหตทรฐบาลมอบหมายใหกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม ด�าเนนการในเรองดงกลาว เนองจากกรมคมครองสทธและเสรภาพ เปนหนวยงานภาครฐภายใตสงกดกระทรวงยตธรรม ทรบผดชอบงาน ดานสทธมนษยชน รวมถงสนธสญญาและกลไกสทธมนษยชนระหวางประเทศซงมความเชอมโยงกบประเดนธรกจ กบสทธมนษยชน คอ กตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights: ICESCR) และกลไก UPR อกทงยงเปนหนวยงานทรบผดชอบในการจดท�า ขบเคลอน ตดตาม และประเมนผล แผนสทธมนษยชนแหงชาตอกดวย

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน18

บทท 2

กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

2.1 กระบวนการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดเรมด�าเนนการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาต วาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ตงแตป 2559 โดยทผานมาไดด�าเนนการอยางตอเนอง ดงน

(1) การแตงตงคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผลตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

กระทรวงยตธรรม ไดมค�าสงกระทรวงยตธรรมท 557/2559 ลงวนท 14 พฤศจกายน 2559 เรอง แตงตงคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผลตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจ กบสทธมนษยชน โดยมอธบดกรมคมครองสทธและเสรภาพ เปนประธาน และมหนวยงานทเกยวของรวมเปนคณะกรรมการ อาท ส�านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพาณชย กระทรวงการคลง กระทรวงแรงงาน เปนตน ทงน คณะกรรมการฯ มอ�านาจหนาทในการพจารณาก�าหนดแนวทางการจดท�า แผนปฏบตการฯ ตดตามและประเมนผลการด�าเนนการตามแผนฯ สงเสรมใหภาคสวนตางๆ น�าแผนปฏบตการฯ ไปปฏบต รวมทงใหขอเสนอแนะในการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ และปรบปรงแผนปฏบตการฯ ใหมความถกตองสมบรณ อยางไรกตาม เนองดวยการด�าเนนงานใหสอดคลองตามหลกการ UNGPs มความเกยวของกบหลายหนวยงาน ทงภาครฐ ภาคธรกจ ภาคประชาสงคม ดงนน เพอใหการด�าเนนงานตามหลกการ UNGPs และการจดท�า แผนปฏบตการฯ เปนไปอยางมประสทธภาพและบรรลวตถประสงค กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธ และเสรภาพจงไดมการจดท�าค�าสงแตงตงคณะกรรมการฯ ขนใหม เปนค�าสงกระทรวงยตธรรมท 89/2561 ลงวนท 19 มนาคม 2561 เรอง แตงตงคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผลตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน โดยองคประกอบพนฐานและอ�านาจหนาทยงคงเหมอนเดม แตไดเพมเตมผแทนจากหนวยงานภาครฐทท�างานเกยวของกบประเดนธรกจกบสทธมนษยชน ภาคธรกจ และภาคประชาสงคม เขารวมเปนคณะกรรมการฯ ดวย ทงน ทผานมา คณะกรรมการฯ ไดจดประชมรวมกนเปนระยะๆ อยางตอเนองตงแตป 2559 จนถงปจจบน เพอใหขอคดเหนและขอเสนอแนะตอการจดท�าแผนปฏบตการฯ

(2) การจดประชมระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (National Dialogue on Business and Human Rights) ครงท 1

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดรวมกบผแทนไทยในคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights : AICHR) และสมาคมเครอขายโกลบอล คอมแพก ประเทศไทย จดการประชมระดบชาตฯ ครงท 1 เมอวนท 22 ธนวาคม 2559 เพอ (1) เปดตวการด�าเนนงานดานธรกจกบสทธมนษยชนอยางเปนทางการของกระทรวงยตธรรม (2) สรางความตระหนกเกยวกบหลกการ UNGPs (3) แลกเปลยนเรยนรเกยวกบผลการด�าเนนงานดานธรกจกบสทธมนษยชนของภาคสวน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 19

ตางๆ (4) วางแผนการขบเคลอนงานดานธรกจกบสทธมนษยชนรวมกบทกภาคสวน ส�าหรบขอมลทไดรบจากการประชมฯ กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดน�าไปประมวล เพอก�าหนดประเดนปญหาและสถานการณสทธมนษยชนเบองตนในภาคธรกจ ตลอดจนใชเปนขอมลประกอบการจดท�าแผนปฏบตการฯ ตอไป

(3) การรวบรวมขอมลสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนในระดบพนท (First Regional Consultation)

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบผแทนไทยในคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights : AICHR) สมาคมเครอขายโกลบอล คอมแพก ประเทศไทย มลนธมานษยะ และเครอขายภาคประชาสงคมเพอกระบวนการ UPR ลงพนท ระดบภมภาค 4 ภมภาค (เชยงใหม-ขอนแกน-ระยอง-สงขลา) เพอรวบรวมขอมลเกยวกบสถานการณดานธรกจ กบสทธมนษยชนในแตละภมภาค โดยการจดประชมรวมกบภาคสวนตางๆ ทเกยวของ ทงภาครฐ ภาคประชาสงคม ภาคเอกชนและธรกจ ประชาชนผไดรบผลกระทบจากการด�าเนนธรกจ ฯลฯ ทงน การประชมในแตละภมภาค จะเปนไปในรปแบบเดยวกน กลาวคอ การประชมจะเรมดวยการสรางความรความเขาใจใหกบผเขารวมประชม เพอใหทราบถงหลกการพนฐานของ UNGPs การด�าเนนงานของภาครฐและภาคธรกจเพอขบเคลอนหลกการ UNGPs แผนการจดท�าแผนปฏบตการฯ รวมทงรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะจากผแทนภาคประชาสงคมในพนท จากนน ในชวงทายของการประชมจะเปนการแบงกลมเพออภปรายถงสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนในพนทขอหวงกงวล พรอมทงไดขอใหแตละกลมพจารณาคดเลอกประเดนส�าคญล�าดบตน 3 ประเดนในพนทซงควรไดรบการแกไข อยางเรงดวน เพอใชเปนฐานขอมลประกอบการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

(4) การประชมกลมผเชยวชาญเพอแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการจดท�ารายงานประเมนสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนของภาคประชาสงคม และการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ครงท 1

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบผแทนไทยในคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights : AICHR) มลนธมานษยะ และเครอขายภาคประชาสงคมเพอกระบวนการ UPR จดการประชมฯ ระหวางวนท 2 – 3 กนยายน 2560 ณ โรงแรมสามพราน รเวอรไซด อ�าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม โดยมวตถประสงคเพอเปนเวทในการแลกเปลยนเรยนร ร วมกนกบผ เชยวชาญทงในและตางประเทศ เกยวกบการจดท�ารายงานประเมนสถานการณธรกจ กบสทธมนษยชนของภาคประชาสงคม รวมถงรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะตอการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

(5) การประชมกลมผเชยวชาญเพอแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการจดท�ารายงานประเมนสถานการณธรกจ กบสทธมนษยชนของภาคประชาสงคม และการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ครงท 2

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบผแทนไทยในคณะกรรมาธการระหวางรฐบาลอาเซยนวาดวยสทธมนษยชน (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights : AICHR) มลนธมานษยะ และเครอขายภาคประชาสงคมเพอกระบวนการ UPR จดการประชมฯ ครงท 2 ระหวางวนท

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน20

28 กมภาพนธ – 1 มนาคม 2561 ณ โรงแรมด เอมเมอรลด กรงเทพฯ โดยมวตถประสงคเพอรวมรบฟงการอภปรายผลการศกษาสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนในประเทศไทยของภาคประชาสงคม ตลอดจนรบฟงขอคดเหน และขอเสนอแนะตอการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

(6) การรบรองการเยอนของคณะท�างานดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรธรกจอนๆ ของสหประชาชาต (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises)

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบกรมองคการระหวางประเทศ กระทรวง การตางประเทศ รบรองการเยอนของคณะท�างานสหประชาชาตฯ ในชวงระหวางวนท 26 มนาคม – 4 เมษายน 2561 โดยคณะท�างานสหประชาชาตฯ ไดหารอรวมกบผแทนจากหนวยงานภาครฐ เอกชน ประชาสงคม ทงในสวนกลาง และสวนภมภาค (สงขลา เชยงใหม ขอนแกน สมทรสาคร) เพอตดตามสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนของไทย จากนน ไดออกรายงานสรปผลการเยอนไทยเบองตน รวมทงไดใหขอเสนอแนะในการพฒนาสถานการณธรกจ กบสทธมนษยชนไทยใหดยงขน และสอดคลองกบมาตรฐานสากล ซงกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธ และเสรภาพ มองวากระบวนการดงกลาวเปนกระบวนการทเปนประโยชนตอทกภาคสวนทงในชนการเตรยมการ การรบรองการเยอน การหารอรวมกบภาคสวนตางๆ โดยขอมล ขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดจากคณะท�างาน สหประชาชาตฯ ไดถกน�าไปประมวลประกอบการจดท�าแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

(7) การประชมเพอวพากษรางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนในระดบพนท (Second Regional Consultation)

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดรวมกบคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร น�าขอมลสถานการณธรกจกบสทธมนษยชนทไดจากการลงพนทรวบรวมขอมลในระดบภมภาค การประชมหารอ รวมกบภาคสวนตางๆ การเยอนของคณะท�างานสหประชาชาตฯ รวมทงขอเสนอแนะทไดจากคณะกรรมการ สทธมนษยชนแหงชาต และคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผลตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ในชวงป 2559-2561 มาประมวล และจดท�าเปนรางแผนปฏบตการระดบชาต วาดวยธรกจกบสทธมนษยชน (Zero Draft) จากนน ไดรวมกนลงพนทระดบภมภาค 5 ภมภาค (ระยอง-สงขลา-เชยงใหม-ขอนแกน-กรงเทพฯ) เพอเปดโอกาสใหทกภาคสวนไดวพากษรางแผนปฏบตการฯ เพอจะไดรวบรวมขอคดเหน และขอเสนอแนะตางๆ มาประกอบการปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ

(8) การรบฟงความเหนตอรางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนผานทางเวบไซต กรมคมครองสทธและเสรภาพ และไปรษณย

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดน�ารางแผนปฏบตการฯ ขนสเวบไซตกรมคมครองสทธและเสรภาพ เพอใหสาธารณชนเขามาแสดงความคดเหน โดยมก�าหนดตงแตวนท 27 มถนายน – 31 กรกฎาคม 2561 รวมทงเปดโอกาสใหผประสงคแสดงความคดเหน หรอจดสงขอเสนอแนะทางไปรษณยได เพอจะไดน�าขอคดเหนตางๆ ไปประกอบการปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 21

(9) การหารอรวมกบผแทนหนวยงานสหประชาชาตในประเทศไทยเพอรบฟงความเหนตอรางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme: UNDP) จดเวทการหารอเกยวกบรางแผนปฏบตการฯ รวมกบผแทนจากหนวยงานสหประชาชาตในประเทศไทย เมอวนท 20 สงหาคม 2561 ณ ส�านกงานสหประชาชาต ทงน ทประชมไดรวมกน ใหขอคดเหนและขอเสนอแนะทเปนประโยชนซงกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดน�าไปประกอบการปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ ตอไป

(10) การหารอรวมกบภาคประชาสงคมเพอรบฟงความเหนตอรางแผนปฏบตการฯ ส�านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต รวมกบกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงการตางประเทศ โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme: UNDP) และส�านกงานขาหลวงใหญสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (Offiffiice of the High Commissioner for Human Rights: OHCHR) จดการประชมเชงปฏบตการ เรอง “บทบาทของภาคประชาสงคมตอการจดท�าแผนปฏบตการฯ ในวนท 23 สงหาคม 2561 ณ โรงแรมไมดา ดอนเมอง กรงเทพฯ เพอใหภาคประชาสงคมไดวพากษรางแผนปฏบตการฯ ซงกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดรวบรวมขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดรบการสะทอนจากภาคประชาสงคมมาประกอบการปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ ตอไป

(11) การหารอรวมกบหนวยงานภาครฐเพอรบฟงความเหนตอรางแผนปฏบตการฯ กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme: UNDP) จดการประชมกลมยอยรายประเดน (Cluster Group Meeting) ตามประเดนหลกทก�าหนดไวในรางแผนปฏบตการฯ ระหวางวนท 21-22 พฤศจกายน 2561 ณ โรงแรมโนโวเทล สขมวท 20 กรงเทพฯ เพอรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะตอรางแผนปฏบตการฯ จากหนวยงานภาครฐทเกยวของตามประเดนหลก (Key Priority Area) ทง 4 ประเดน ทก�าหนดไวในรางแผนปฏบตการฯ ซงประกอบดวยประเดนตางๆ ดงน (1) แรงงาน (2) ชมชน ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม (3) นกปกปองสทธมนษยชน (4) การลงทนระหวางประเทศ และบรรษทขามชาต

(12) การหารอรวมกบภาคธรกจเพอรบฟงความเหนตอรางแผนปฏบตการฯ กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme: UNDP) จดการประชมรวมกบหนวยงานภาคธรกจเพอรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะตอรางแผนปฏบตการฯ ในวนท 30 พฤศจกายน 2561 ณ โรงแรมโนโวเทล สขมวท 20 กรงเทพฯ เพอรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะ ตอรางแผนปฏบตการฯ จากภาคธรกจ โดยเฉพาะในสวนของการด�าเนนงานตามเสาท 2 ซงเปนการก�าหนด ความคาดหวงตอการด�าเนนการของภาคธรกจใหเคารพสทธมนษยชน

(13) การวพากษรางแผนปฏบตการฯ ในชนสดทาย กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดปรบแกรางแผนปฏบตการฯ ตามทไดหารอกบกลมเปาหมายตางๆ ทงองคการระหวางประเทศ ภาคประชาสงคม ภาครฐ และภาคธรกจ ในชนสดทายเรยบรอยแลว จากนน จงไดน�ารางแผนปฏบตการฯ ขนสเวบไซตกรมคมครองสทธและเสรภาพเพอขอรบฟงความเหนในชนสดทาย กอนทจะปรบแก และเสนอไปยงคณะรฐมนตรตามกระบวนการตอไป

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน22

(14) การปรบปรงรางแผนปฏบตการฯ ในชนสดทายเพอเสนอเขาสการพจารณาของคณะรฐมนตร กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดน�าขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดจากการวพากษรางแผนปฏบตการฯ ในชนสดทายมาปรบแกรางแผนปฏบตการฯ ใหมความสมบรณ และน�าเสนอเขาสการพจารณาของคณะรฐมนตร ตามล�าดบ ซงตอมาเมอวนท 29 ตลาคม 2562 คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบและประกาศใชแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) โดยมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของน�าไปปฏบต ใหเกดผลอยางเปนรปธรรมตอไป

นอกเหนอจากกระบวนการทกลาวมาขางตน หลายภาคสวนไดมการจดประชมเพอพจารณารางแผนปฏบตการฯ โดยเชญผแทนกรมคมครองสทธและเสรภาพเขารวมรบฟง และหลายหนวยงานไดจดสงขอเสนอแนะตอรางแผนปฏบตการฯ มายงกรมคมครองสทธและเสรภาพ ในรปของจดหมาย และอเมล ซงขอมล และขอคดเหนทงหมดลวนเปนประโยชน และชวยน�ามาเตมเตมใหรางแผนปฏบตการฯ มความสมบรณและสอดคลองกบสถานการณปจจบนไดดยงขน

2.2 ประเดนหลก (Key Priority Area) ทบรรจไวในแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม ไดรวบรวมขอมล ขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดจากการประชมหารอรวมกบภาคสวนตางๆ ทเกยวของ รวมทงขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดจากการลงพนท ขอเสนอแนะทไดรบเปนหนงสอ ขอเสนอแนะจากคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ขอเสนอแนะจากคณะท�างานดานสทธมนษยชนกบบรรษทขามชาตและองคกรธรกจอนๆ ของสหประชาชาต (UN Working Group on the issues of human rights and transnational corporations and other business enterprises) ขอมลจากการประมวลสถานการณปจจบน รวมทงขอสรปจากการใหผเขารวมประชมในระดบพนทเลอก 3 ประเดนหลกทควรเรงแกไขในแตละพนท และไดน�าเสนอเขาส การพจารณาของคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผลตามแผนปฏบตการฯ ในการประชม คณะกรรมการฯ ครงท 1/2561 เมอวนท 29 มนาคม 2561 เพอใหคณะกรรมการฯ ไดพจารณาคดเลอกประเดนส�าคญล�าดบตนทควรบรรจไวในแผนปฏบตการฯ ซงทประชมคณะกรรมการฯ พจารณาแลว ไดคดเลอกประเดนดงตอไปนใหเปนประเดนหลก (Key Priority Area) ทบรรจไวในแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565)

1 แรงงาน 2 ชมชน ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม 3 นกปกปองสทธมนษยชน 4 การลงทนระหวางประเทศ และบรรษทขามชาต

ทงน เนองจากทง 4 ประเดนขางตน เปนประเดนทไดรบการสะทอนในหลายพนท โดยมลกษณะ รปแบบ ปญหา และกจกรรมทหลากหลาย เกยวของกบบคคล ชมชน และสงคมในวงกวาง อกทงประเดนยงมความซบซอน และเกยวของกบมตทงภายในและภายนอกประเทศ จงเปนประเดนทควรไดรบการแกไขในล�าดบแรก

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 23

2.3 ความเชอมโยงระหวางแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน กบแผนและนโยบายระดบชาตอนๆ รวมถงเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs)

ยทธศาสตรชาต 20 ป แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนมความสอดคลอง กบยทธศาสตรชาต 20 ป ในหลายมต อาท

(1) การสรางโอกาสความเสมอภาคทางสงคม โดยแผนปฏบตการฯ มงแกไขปญหาการเลอกปฎบต ดานสทธแรงงานและการประกอบอาชพ โดยอาศยเหตทางเพศ ความพการดานรางกาย สถานะ หรอเหตอน เพอสรางความเสมอภาคใหกบประชาชนในการเขาถงโอกาสการท�างาน

(2) การเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงแผนปฏบตการฯ ไดเนนถงความส�าคญ ของการพฒนาทยงยนและไมท�าลายสงแวดลอม กลาวคอ การด�าเนนโครงการทอาจสงผลกระทบดานสงแวดลอมตองท�าการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม (EIA) โดยเนนถงหนาทและความรบผดชอบของภาคธรกจ ทงการประกอบธรกจภายในหรอการลงทนขามพรมแดน อกทงยงตองเปดโอกาสใหประชาชนผไดรบผลกระทบจากโครงการดงกลาวเขาถงขอมลและมสวนรวมแสดงความคดเหนอยางแทจรง และในกรณทไดรบความเสยหายกจะไดตองรบการเยยวยาอยางเปนธรรมโดยไมลาชา

(3) การปรบสมดลและพฒนาระบบบรหารจดการภาครฐ ซงมเปาหมายใหเปน “ภาครฐของประชาชน และเพอประชาชน” โดยแผนปฏบตการฯ ใหความส�าคญกบการสรางหรอปรบปรงกลไกการรองทกขและการเยยวยา ใหมประสทธภาพ มกลไกการตดตามและรายงานผลใหกบประชาชนผรองเรยนผานทางชองทางการสอสาร หลากหลายรปแบบ รวมถงการใชเทคโนโลยเพอใหสามารถสอสารไดอยางสะดวกและรวดเรว

ค�าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 12 กนยายน 2557 ในประเดนการรกษาความมนคงของรฐและการตางประเทศ การลดความเหลอมล�า ของสงคมและการสรางโอกาสการเขาถงบรการของรฐ การเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ การสงเสรมบทบาทและการใชโอกาสในประชาคมอาเซยน

ค�าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ตอรฐสภา เมอวนท 25 กรกฎาคม 2562 ในประเดนการปฏรปการบรหารจดการภาครฐ การปรบปรงระเบยบ กฎหมาย เพอเออตอ การท�าธรกจและการใชชวตประจ�าวน การประกอบธรกจทงภายในและภายนอกประเทศจะตองเทาทนกบการเปลยนแปลงบรบทตางๆ พรอมทงก�ากบและสงเสรมใหหนวยงานภาครฐปฏบตตามและบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด ยตธรรม เสมอภาค เทาเทยม ถกตองตามหลกนตธรรม และเปนไปตามปฏญญาสากล

วาระแหงชาต “สทธมนษยชนรวมขบเคลอน Thailand 4.0 เพอการพฒนาทยงยน” วาระแหงชาตฯ ไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรเมอวนท 21 พฤศจกายน 2560 ซงประเดนธรกจกบสทธมนษยชนไดถกก�าหนดใหเปนหนงในกจกรรมส�าคญของวาระแหงชาตฯ ซงจะตองด�าเนนการใหแลวเสรจดวยกระบวนการมสวนรวม จากทกภาคสวน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน24

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ยทธศาสตรท 2 การเสรมสรางความเปนธรรม ลดความเหลอมล�าในสงคม ยทธศาสตรท 3 การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน อยางไรกด แมวาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 จะมไดกลาวถงภาคธรกจกบสทธมนษยชนเอาไวโดยตรง แตไดมการย�าถงการสงเสรมการด�าเนนธรกจทรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility)2 เพอสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล�าในสงคมและก�าหนดตวชวดธรกจทเปนวสาหกจเพอสงคมเพมขน3

แผนสทธมนษยชนแหงชาต กรมคมครองสทธและเสรภาพ เปนหนวยงานหลกรบผดชอบในการจดท�า ขบเคลอน และประเมนผลแผนสทธมนษยชนแหงชาต (ปจจบน คอ แผนสทธมนษยชนแหงชาต ฉบบท 3 ซงมผลบงคบใชระหวางป พ.ศ. 2557 – 2561) ซงแผนสทธมนษยชนแหงชาตจะครอบคลมการคมครองสทธมนษยชนในภาพรวม โดยแบงการคมครองตามประเดนสทธมนษยชน 11 ดาน และ 15 กลมเปาหมาย ซงรวมถงการคมครองสทธ ทางเศรษฐกจ สทธแรงงาน สทธในทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ฯลฯ จงสามารถเชอมโยงเขากบประเดนธรกจกบสทธมนษยชนได แมวาจะไมไดรบรองหลกการ UNGPs ไวโดยตรง แตไดมการเนนย�าถงความรบผดชอบ ของภาคเอกชนทจะตองเคารพสทธมนษยชน บทบาทของ ISO 26000 และ Corporate Social Responsibility (CSR) ดวย ส�าหรบแผนสทธมนษยชนแหงชาตฉบบท 4 ซงปจจบนอยระหวางการจดท�านน จะมการอางอง และเชอมโยง กบแผนปฏบตการฯ ดวย

เปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) หลายเปาหมายสอดคลอง กบแผนปฏบตการฯ อาท เปาหมายท 8 สงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทยงยนและทวถงใหเปนไปอยางยงยน สงเสรมศกยภาพการมงานท�าและการจางงานเตมท และงานทมคณคาส�าหรบทกคน เปาหมายท 9 พฒนาโครงสรางพนฐานทพรอมรบการเปลยนแปลง สงเสรมการปรบตวใหเปนอตสาหกรรมอยางยงยนและทวถง และสนบสนนนวตกรรม และเปาหมายท 16 สงเสรมสงคมสงบสข ยตธรรม ไมแบงแยกเพอการพฒนาอยางยงยน

กตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights: ICESCR) คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 5 เมษายน 2559 มอบหมายใหกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ เปนหนวยงานรบผดชอบหลกในการด�าเนนงานตามพนธกรณภายใตกตกาฯ ซงมประเดนสทธมนษยชนทสอดคลองกบการประกอบธรกจ อาท สทธดานแรงงาน สทธดานสขภาพอนามย สทธชมชน เปนตน

กลไก Universal Periodic Review (UPR) กรมคมครองสทธและเสรภาพเปนหนวยงานหลกรวมกบกระทรวงการตางประเทศ ในการด�าเนนงานตามกลไก UPR โดยเมอวนท 11 พฤษภาคม 2559 ทผานมา ประเทศไทย ไดเขารบการทบทวนสถานการณสทธมนษยชนภายใตกลไก Universal Periodic Review (UPR) รอบท 2 ณ นครเจนวา สมาพนธรฐสวส ซงผลจากการทบทวนรายงาน UPR ในครงนน ประเทศไทยไดใหค�ามนโดยสมครใจ (Voluntary Pledge) ทจะสงเสรมการเคารพสทธมนษยชนในภาคธรกจ พรอมทงไดตอบรบขอเสนอแนะจากประเทศตางๆ รวมถงประเทศสวเดน ทเสนอใหประเทศไทยพฒนา จดท�า และด�าเนนการตามแผนปฏบตการฯ เพออนวตการตามหลกการ UNGPs

2 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564),หนา 783 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564),หนา 67

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 25

2.4 กรอบระยะเวลาบงคบใชแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 จะมก�าหนดระยะเวลาบงคบใช 4 ป โดยจะเรมตงแต พ.ศ. 2562-2565 ทงน เพอใหสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 5 ปแรก (พ.ศ. 2561-2565) อกทงจะเปนประโยชนตอการบรณาการขอมลระหวางหนวยงาน ตลอดจนการตดตาม ประเมนผลการด�าเนนการ ตามยทธศาสตรชาต แผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต และแผนอนๆ ทเกยวของ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน26

บทท 3

สาระส�าคญของแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

3.1 แผนปฏบตการดานแรงงาน

3.1.1 สถานการณในภาพรวม

รฐบาลใหความส�าคญกบการคมครองสทธของแรงงานทกคนอยางเทาเทยมกน โดยไดปรบปรงกฎหมายและมาตรการตางๆ เพอเพมความคมครองและสวสดการของแรงงาน และเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานขององคการแรงงานระหวางประเทศ และพนธกรณสทธมนษยชนระหวางประเทศ อาท การปรบคาแรงขนต�าทวประเทศเพมขน ตงแต 1 เมษายน 2561 การประกาศใชพระราชบญญตประกนสงคม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2558 พระราชบญญตแรงงานทางทะเล พ.ศ. 2558 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 (ฉบบท 5) พ.ศ. 2560 (ฉบบท 6) พ.ศ. 2560 และ (ฉบบท 7) พ.ศ. 2562 พระราชก�าหนดการบรหารจดการการท�างานของคนตางดาว (ฉบบท 2) พ.ศ. 2561 ฯลฯ รวมทงปจจบนกระทรวงแรงงานไดยกรางพระราชบญญตปองกนและขจดการใชแรงงานบงคบ พ.ศ. .... ซงเพมสทธประโยชนใหแกแรงงานกรณตางๆ เชน กรณวางงาน นายจางหยดกจการชวคราว หรอกรณทจงใจ ท�าใหตนเองบาดเจบ ทพพลภาพ และตาย รวมทงขยายกลมผไดรบความคมครอง เชน กลมลกจางชวคราว ของสวนราชการ และลกจางของนายจางทมส�านกงานในประเทศ และไปประจ�าท�างานในตางประเทศ ทงน ทผานมาในป พ.ศ. 2560 มผมงานท�า (แรงงานในระบบ) เปนจ�านวนทงสน 16,872,900 คน และผมงานท�า (แรงงานนอกระบบ) จ�านวนทงสน 20,774,300 คน4

รฐบาลไดด�าเนนการตางๆ เพอคมครองความปลอดภยของแรงงาน รวมทงไดใหสตยาบนอนสญญา องคการแรงงานระหวางประเทศหลายฉบบ โดยฉบบลาสดประกอบดวยอนสญญาฯ ฉบบท 187 วาดวยกรอบเชงสงเสรมการด�าเนนงานความปลอดภยและอาชวอนามย ค.ศ 2006 (Promotional Framework for Occupational Safety and Health Convention, 2006: C187) ใหสตยาบนเมอวนท 23 มนาคม 2559 อนสญญาวาดวยแรงงานทางทะเล ค.ศ. 2006 (Maritime Labour Convention, 2006: MLC, 2006) ใหสตยาบนเมอวนท 7 มถนายน พ.ศ. 2559 อนสญญาฯ ฉบบท 111 วาดวยการเลอกปฏบต (การจางงานและอาชพ) ค.ศ. 1958 (Discrimination Employment and Occupation Convention, 1958: C111) ใหสตยาบนเมอวนท 13 มถนายน พ.ศ. 2560 และพธสารป 2014 สวนเสรมอนสญญา ฉบบท 29 วาดวยแรงงานบงคบ ค.ศ. 1930 (Protocol of 2014 to the Forced Labour Convention, 1930: P29) ใหสตยาบนเมอวนท 4 มถนายน พ.ศ. 2561 และลาสดอนสญญาฯ ฉบบท 188 วาดวยการท�างานในภาคการประมง ค.ศ. 2007 (Work in fishing Convention, 2007: C188) ใหสตยาบนเมอวนท 30 มกราคม 2562

ปจจบนรฐบาลไดด�าเนนการจดทะเบยนแรงงานตางดาวมากกวา 2 ลานคน5 ซงชวยใหแรงงาน สามารถท�างานไดอยางถกกฎหมาย ไดรบความคมครองและเขาถงบรการและสวสดการของรฐเทาเทยม นอกจากน ประเทศไทยยงไดรวมมอกบประเทศเพอนบาน ในการปองกนไมใหเกดการคามนษยในดานแรงงานในทกชองทาง

4 สถตแรงงานประจ�าป พ.ศ.2560 ของกระทรวงแรงงาน5 รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน แถลงความคบหนาการด�าเนนการพสจนสญชาตในภาคประมง เมอวนท 15 กมภาพนธ 2561

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 27

โดยประเทศไทยไดลงนามในบนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอดานแรงงาน และบนทกขอตกลงวาดวย การจางแรงงานกบประเทศเวยดนาม กมพชา พมา และลาว เพอขยายมตความรวมมอดานแรงงานจากฉบบเดม ในสาขาส�าคญ อาท ความรวมมอทางวชาการ และการพฒนาฝมอแรงงาน นอกจากนน รฐบาลยงไดประกาศ ใชพระราชก�าหนดการบรหารจดการการท�างานของคนตางดาว (ฉบบท 2) พ.ศ. 2561 โดยรฐบาลไดเปดโอกาส ใหนายจางขนทะเบยนแรงงานตางดาว ซงไดขยายระยะเวลาหลายครง ทงน เมอวนท 16 มกราคม 2561 คณะรฐมนตร ไดอนมตการผอนผนใหแรงงานตางดาวสญชาตกมพชา ลาว พมา ทอยภายใตขอก�าหนดไดท�างานในประเทศไทยตอไประยะหนงตามประกาศเพอตอบสนองตอสถานการณทประเทศไทยจ�าเปนตองพงพงแรงงานขนพนฐาน จากประเทศเพอนบาน และมตคณะรฐมนตรยงไดมค�าสงใหทกจงหวดจดตงคณะกรรมการบรหารจดการการท�างานของแรงงานตางดาวในประเทศไทยจงหวด เพอก�ากบดแลการด�าเนนงานเรองการพสจนสญชาตและการจดท�า ฐานขอมลแรงงานตางดาวในจงหวดดวย6 ซงเปนการแสดงถงความตงใจจรงทจะพฒนามาตรฐานแรงงานไทย ใหทดเทยมกบมาตรฐานสากล

รฐบาลไทยใหความส�าคญกบการปองกน ยบยง และขจดการท�าประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรการควบคม (Illegal Unreported and Unregulated Fishing - IUU) โดยในป พ.ศ. 2558 ไดจดตงศนยบญชาการ แกไขปญหาการท�าการประมงผดกฎหมาย (ศปมผ.) เพอเปนศนยกลางความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของ ในการแกไขปญหา IUU นอกจากนน ยงไดมการจดตงศนยปฏบตการเฝาระวงและคาดการณสถานการณดานการประมงและพฒนามาตรการควบคม ตรวจสอบ และตดตาม IUU โดยออกพระราชก�าหนดการประมง พ.ศ. 2558 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2560 พรอมทงมการออกระเบยบควบคมสถานการณ IUU มากกวา 100 ฉบบ นอกจากนน คณะรฐมนตรไดมมต เมอวนท 3 พฤศจกายน 2558 เหนชอบแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยการปองกน ยบยง และขจดการท�าการประมงทผดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรการควบคม พ.ศ. 2558-2562 และแผนการบรหารจดการประมงทะเลของประเทศไทย นโยบายแหงชาตดานการจดการประมงทะเล พ.ศ. 2558 – 2562 ทส�าคญ คณะกรรมการนโยบายประมงแหงชาต ไดมมตเมอวนท 25 มกราคม 2561 เหนชอบแนวทางการพฒนาการประมงของประเทศใหปลอดจากสตวน�าและสนคาประมงผดกฎหมาย (IUU – Free Thailand) เพอแสดงความมงมนทจะผลกดน การประมงทงระบบของไทยมมาตรฐานสากล และเปนทยอมรบในหมประชาคมระหวางประเทศ และคณะรฐมนตร ไดมมต เมอวนท 3 เมษายน 2561 เหนชอบใหมการแตงตงคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการการประมงปลอดจากสตวน�าและสนคาประมงจากการท�าประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรการควบคม เพอท�าหนาทในการก�าหนดนโยบาย ก�ากบดแล ขบเคลอน และผลกดนเพอใหการด�าเนนงานเปนไปดวยความถกตอง รวดเรว และบรรลผลส�าเรจ

ประเทศไทยยงใหความส�าคญกบการปองกนและปราบปรามการคามนษยในดานแรงงาน โดยเฉพาะ ในอตสาหกรรมประมงและประมงตอเนอง โดยทผานมา นายกรฐมนตรไดประกาศใหการปราบปรามการคามนษย เปนวาระแหงชาต โดยใหหนวยงานทเกยวของเนนการด�าเนนงานดานการปราบปรามการคามนษย และการด�าเนนคดอยางจรงจงตอเจาหนาทรฐทมสวนเกยวของกบขบวนการคามนษย ซงภายหลงจากการประกาศวาระแหงชาต ดงกลาว รฐบาลไดมนโยบายทชดเจนในการ “ขจดการคามนษยใหหมดสนไป” เพราะถอเปนการละเมดศกดศร ความเปนมนษยและขดตอหลกสทธมนษยชน โดยในเชงนโยบายไดมการเพมงบประมาณจ�านวนมากเพอสนบสนน การปราบปรามการคามนษยในทกดาน ปรบปรงและบงคบใชกฎหมายใหมความเขมงวดมากยงขน รวมทงรางกฎหมายเพอเพมประสทธภาพในการฟองรองคด การฟนฟเยยวยาผเสยหายและการคมครองพยาน ตลอดจนมมาตรการ

6 รายงานภาวะสงคมไทย ไตรมาศสและภาพรวม ป 2560 ของคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน28

คมครอง ปองกนทดขนเพอลดความเสยงในการตกเปนผเสยหายของการคามนษย รวมถงปรบปรงการท�างาน หลายดานใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล โดยมผลงานเปนรปธรรม อาท มการน�าตวผกระท�าความผด ทเปนเจาหนาทของรฐและมสวนเกยวของกบคดคามนษยมาลงโทษ ทงมาตรการทางปกครอง วนย การด�าเนนการทรพยสนทางแพงและอาญา อกทงการท�างานของพนกงานสอบสวนมการเรงรดการสอบสวนคดคามนษยใหเสรจเรวขนจากระยะเวลาทใชในการสอบสวนโดยเฉลย 72 วน ในป พ.ศ. 2559 เปน 69 วน ในป พ.ศ. 2560 และในชนพนกงานอยการ ใชเวลาพจารณาลดลง จากโดยเฉลย 38 วน ในป พ.ศ. 2559 เหลอ 28 วน ในป พ.ศ. 2560 นอกจากน ในชนศาลไดใชระยะเวลาพจารณาเรวขนตอเนอง โดยปจจบนไดมการเปดแผนกคดคามนษยขนในศาลอาญา ซงจะท�าใหมผพพากษาทมความรความช�านาญเฉพาะดาน ตลอดจนเขาใจในปญหาและวธพจารณาทก�าหนดขนเปนพเศษ ท�าใหการด�าเนนกระบวนการแสวงหาขอเทจจรงเปนไปอยางมประสทธภาพรดกม รวดเรว และเปนธรรมยงขน นอกจากน พระราชบญญตวธพจารณาคดคามนษย พ.ศ. 2559 ยงใหสทธผเสยหายในการรองขอคาเสยหายและใหศาลสามารถมค�าพพากษา เรอง คาสนไหมทดแทนเชงลงโทษ (Punitive damage) ไดพฒนาการตางๆ ทกลาวมาท�าใหจ�านวนคด ผเสยหาย ผตองหาคดคามนษยมจ�านวนลดลงอยางตอเนองสงผลใหสถานการณ การคามนษยในประเทศไทยมแนวโนมทดขน โดยยกระดบจาก Tier 2 Watch list เปน Tier 2 ในป 2561

ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ไดด�าเนนโครงการเพอสรางสขภาวะแรงงาน นอกระบบและพฒนารปแบบการสรางเสรมสขภาพจตเพอชวย “ลดทกข สรางสข” ในกลมแรงงาน ทงในเรอง การอบรมสขภาวะแกนน�าแรงงานนอกระบบ การสรางแรงจงใจแรงงานนอกระบบเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพ เพอเพมความสขและลดความเครยดในชวตแรงงานนอกระบบ ทงน หลงจากเขารวมกจกรรมตางๆ พบวา แกนน�าแรงงานนอกระบบมคาเฉลยความสข เทากบ 32.36 คะแนน จากเดมทมอย 30.28 คะแนน (27 – 32 คะแนน หมายถง มความสขเทากบคนทวไป) และคาเฉลยความเครยด เทากบ 4.14 คะแนน จากเดม 5.08 คะแนน (0 - 4 คะแนน หมายถง เครยดนอย) ซงสงผลใหมระดบความสขเพมขนและมระดบความเครยดลดนอยลง7

ส�าหรบการสงเสรมคนพการใหเขาส การมอาชพและมคณภาพชวตทดขนนน กระทรวงแรงงาน และกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ได ประกาศความร วมมอสนบสนนให เกด การจางงานคนพการเพอพฒนาศกยภาพในการท�างานทดขน โดยการตงเปาการจางงานคนพการ จ�านวน 10,000 คน และยงเกดบนทกขอตกลงระหวางกระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน และกระทรวงการพฒนาสงคม และความมนคงของมนษย เพอประสานความรวมมอใหเกดการจางงานคนพการในชมชนเพอท�างานในหนวยงานของรฐภายใตกระทรวงสาธารณสข นอกจากน โครงการประชารฐเพอสงคม ยงมสวนชวยจางงานคนพการไดท�างานเพมขน อกทงภาคธรกจหลายแหง รวมทงสถาบนการศกษาไดมความพยายามในการจางงานคนพการเชนกน

ในสวนของการสงเสรมการจางงานผสงอายนน กระทรวงแรงงานไดเตรยมการในการออกกฎหมาย คาจางขนต�ารายชวโมงส�าหรบลกจางผสงอาย รวมทงเปดศนยใหบรการจดหางานแกผสงอาย และออกมาตรการ ทางภาษเพอกระตนใหหนวยงานภาคเอกชนจางแรงงานผสงอายทมอาย 60 ปขนไป เขาท�างาน โดยเอกชนสามารถ ใชสทธยกเวนภาษเงนไดนตบคคลไดถงรอยละ 100 ของเงนทจายใหแกลกจางสงอาย ตามพระราชกฤษฎกา ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 639) พ.ศ. 2560 ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 3 มนาคม 2560 และประกาศอธบดกรมสรรพากรเกยวกบภาษเงนได (ฉบบท 290) ลงวนท 14 มนาคม 2560

7 รายงานประจ�าป 2559 กองทนการสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 29

โดยใหเรมใชส�าหรบรอบระยะเวลาบญชทเรมใน หรอ หลงวนท 1 มกราคม 2559 เปนตนไป ทงน เพอชวยสนบสนน ใหผสงอายมโอกาสไดท�างานตอ มรายไดหลงเกษยณทเพยงพอ ลดความเหลอมล�าทางสงคม และบรรเทาภาระ งบประมาณภาครฐดานสวสดการชราภาพในระยะยาวดวย เนองจากประเทศไทยจะเขาสสงคมสงวย (Aged Society) ในป 2564

3.1.2 ขอทาทาย

จากการลงพนทเพอรวบรวมขอมลประกอบการจดท�ารางแผนปฏบตการฯ รวมทงการหารอรวมกบ ภาคสวนตางๆ อยางตอเนองในชวงป 2559-2562 พบวายงมขอทาทายหลายประการทประชาชนคาดหวงใหรฐบาลเรงรดในการแกปญหาทเกยวเนองกบประเดนแรงงาน สรปไดดงน

การเขาเปนภาคสนธสญญาระหวางประเทศ เชน อนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศ ฉบบท 87 และ 98 (สทธในการรวมตวและเจรจาตอรอง) 189 (แรงงานท�างานบาน) และอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองสทธของแรงงานโยกยายถนฐานและสมาชกในครอบครว (International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of Their Families: ICRMW) รวมถงการสงเสรม การปฏบตตามปฏญญาไตรภาคเรองหลกการวาดวยสถานประกอบการขามชาตและนโยบายสงคม (The Tripartite declaration of principles concerning multinational enterprises and social policy หรอ MNE declaration)

การปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ นโยบาย และมาตรการตางๆ โดยเฉพาะการแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ นโยบาย และมาตรการตางๆ เกยวกบการสงเสรมและคมครองสทธแรงงาน สวสดการ การจดหางาน การจางงาน การบรหารจดการแรงงานตางดาว และการประกนสงคม เพอลดชองวางในทางปฏบต และเพอใหสอดคลองกบมาตรฐานระหวางประเทศ เชน พระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 พระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. 2543 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ฯลฯ

การพฒนาระบบบรหารจดการแรงงานทงแรงงานไทยและแรงงานตางดาวใหเปนระบบและมประสทธภาพยงขน ก�าหนดวธการเขาถงสทธของหนวยงานและนายจาง เพอใหนายจางสามารถตรวจสอบรายละเอยด ของแรงงานได

การออกใบอนญาตท�างานของคนตางดาวใหมาขนทะเบยนและขอรบใบอนญาตท�างาน ก�ากบ ดแลการออกใบอนญาตท�างานไมใหมการทจรต รวมทงก�าหนดมาตรการคมครองพยานผใหเบาะแสกรณทจรตจากการใหบรการออกใบอนญาตท�างาน

การพฒนาศกยภาพและสงเสรมเผยแพรความรใหกบแรงงาน ควรเผยแพรองคความร ทกษะ การใชเทคโนโลย ตลอดจนความรดานกฎหมาย สทธ สวสดการแรงงาน ความปลอดภยในอาชวะอนามย ชองทางการขอรบบรการและความชวยเหลอจากรฐ รวมถงกลไกและชองทางการรองเรยน ผานทางสอหลากหลายรปแบบ และจดท�าเปนหลายภาษาเพอใหแรงงานตางดาวสามารถเขาใจไดงาย

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน30

การบงคบใชกฎหมายทเกยวกบการคาประเวณ ปฏบตตามขอเสนอแนะทไดรบจากคณะกรรมการสหประชาชาตวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ เมอป 2560 โดยก�ากบดแลธรกจบนเทง ใหปฏบตตามกฎหมายแรงงานอยางเตมท และพจารณายกเลกพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. 2539 โดยเฉพาะความผดทางอาญาส�าหรบผคาประเวณ

การสงเสรมการจางงานคนพการ ผสงอาย และผพนโทษ สนบสนนใหเพมความพยายามยงขนในการสงเสรมใหเกดการจางงานคนพการ ผสงอาย และผพนโทษ ทเหมาะสมกบทกษะ ความสามารถ และความตองการ ของตลาดแรงงาน ตลอดจนฝกทกษะการประกอบอาชพใหกบกลมบคคลดงกลาว เพอเตรยมความพรอมในการท�างาน และใชประโยชนจากกองทนตางๆ เพอชวยผพการ ผสงอาย และผพนโทษไดงานท�าและเสรมสรางศกยภาพ อยางแทจรง

การขจดการเลอกปฏบตในการจางงานและการท�างาน ทบทวนและแกไขกฎหมายเพอคมครองและขจด การเลอกปฏบตในการจางงานในทกกรณ ทบทวนพระราชบญญตความเทาเทยมระหวางเพศ พ.ศ. 2558 โดยเฉพาะมาตรา 17 ตลอดจนสรางความตระหนกรเกยวกบพระราชบญญตฯ รวมถงกลไกการรองเรยนของพระราชบญญตฯ ใหกบทกภาคสวน สงเสรมใหเกดการจางงานอยางเทาเทยมโดยปราศจากการเลอกปฏบตทางเพศ แกปญหากรณการถกเลกจางเนองจากตงครรภ การบงคบตรวจ HIV/AIDS กอน/ระหวางท�างาน การจดการปญหาการเลอกปฏบตตอผตดเชอ HIV/AIDS ในทท�างาน การไมใหโอกาสผหญงในการเลอนต�าแหนง การเลอกปฏบตเนองจากถนก�าเนด สญชาต เชอชาต ชาตพนธ ศาสนา เพศ ฯลฯ การลวงละเมดและคกคามทางเพศในทท�างาน การใชความรนแรง การเลอกปฏบตในการจายคาแรงสตร การเลอกปฏบตในการจางงานตอกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ แรงงานสตรในบางบรบทและสถานการณ เชน คนท�างานบาน แรงงานขามชาต ผคาบรการทางเพศ ฯลฯ

การไดรบคาแรง/คาจางทเปนธรรม พจารณาก�าหนดนโยบายการจายอตราคาจางขนต�ากบแรงงานทกกลมและทกภาคธรกจโดยเทาเทยมกน ก�าหนดมาตรการทรองรบคาแรง/คาจางทเปนธรรม การจายเงนทตรงตอเวลา มหลกฐานการจาย และการหกคาจางทชดเจนตามกฎหมาย รวมทงพฒนากลไก มาตรการ หรอนโยบายเพอก�าหนดขนบนไดในการปรบคาแรงใหเปนธรรม เหมาะสม และสอดคลองกบคาครองชพทกป

สภาพการท�างานทเหมาะสม เสนอใหสรางสภาพงานทมคณคา สทธ เสรภาพ สวสดการ เทาเทยม ตามมาตรฐานสากลเกยวกบ Decent Work

การเขาถงสขภาพของแรงงาน ก�ากบใหนายจางดแล รกษา หรอรบรองหลกประกนสขภาพใหกบแรงงาน และรบรองสทธในการเขาถงหลกประกนสขภาพถวนหนาใหกบแรงงาน รวมถงแรงงานขามชาต โดยไมเลอกปฏบต

การดแลบตรของแรงงาน รบรองสทธของบตรของแรงงานขามชาตในการเขาถงการศกษา

การรวมกลมของแรงงาน สงเสรมสทธในการรวมตวและตอรองของลกจางตางชาตในประเทศไทย โดยเรยกรองใหแกไขพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 เพอใหลกจางตางชาตมสทธกอตงสหภาพแรงงานและด�ารงต�าแหนงเปนกรรมการหรออนกรรมการสหภาพแรงงาน รวมทงมสทธเปนทปรกษาสหภาพแรงงาน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 31

ในการเจรจาตอรอง นอกจากนน ยงมการเสนอใหศกษารปแบบการจดตง Social & Economic Council ของตางประเทศ เพอเปนเวทหลกของทกภาคสวนทเกยวของ ในการหารอประเดนตางๆ ทเกยวกบประเดนแรงงาน

การคามนษยและแรงงานบงคบ น�ามาตรการทใชกบภาคการประมงมาด�าเนนการดแลสภาพแรงงาน ในภาคอตสาหกรรมอน เชน ภาคการเกษตรและการกอสรางทมแรงงานขามชาตท�างานเปนจ�านวนมากและพจารณาก�าหนดใหธรกจในภาคทมความเสยงสงใหท�าการตรวจสอบและรายงานเกยวกบสทธมนษยชนตามหลกการ UNGPs นอกจากนน ยงมการเสนอใหบงคบใชกฎหมายเพอขจดแรงงานเดกอยางเครงครด

การคมครองแรงงานจากการใชเทคโนโลยวทยาการเขามาแทนทแรงงาน ศกษาและพจารณาก�าหนดมาตรการทเหมาะสมเพอคมครองและเยยวยาแรงงานทถกเลกจางเพราะเหตแหงการเขามาแทนทโดยเทคโนโลย และวทยาการ

การคมครองแรงงานในระบบหวงโซอปทาน ก�ากบ ดแล ใหภาคธรกจทอยในหวงโซอปทาน หรอ ระบบแฟรนไชส ใหความคมครองแรงงานในมาตรฐานเดยวกบบรษทแม

การคมครองแรงงานไทยในตางประเทศ ใหความรแกแรงงานไทยทท�างานในตางประเทศใหเขาใจถงกลไกในการคมครองสทธของแรงงานในประเทศปลายทาง

การจดซอจดจางภาครฐ เสนอแกไขเพมเตมพระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 โดยก�าหนดใหรฐมหนาทในการตรวจสอบการคมครองสทธมนษยชนตอองคกรธรกจและรฐวสาหกจ ทไดประโยชนจากการจดซอ จดจาง ของภาครฐ รวมทงเสนอใหเพมเงอนไขการเคารพและคมครองสทธมนษยชน ใหกบภาคธรกจคสญญาของรฐและรฐวสาหกจในกฎหมายและสญญาจดซอจดจางภาครฐ

การเพมประสทธภาพการท�างานของหนวยงานภาครฐ เสนอใหเพมพนกงานตรวจแรงงานใหเพยงพอ กบจ�านวนแรงงานทตองการรบบรการจากรฐ เพมจ�านวนลามใหเพยงพอทจะชวยตรวจแรงงาน และพฒนาศกยภาพพนกงานตรวจแรงงานใหสามารถเขาถงสถานทท�างานในทกรปแบบ

การด�าเนนการตอภาคธรกจ เสนอใหจดท�าโครงการน�ารองรวมกบภาคเอกชนเพอเปนตวอยาง ใหกบผประกอบการตางๆ ในการปฏบตตามหลกสทธมนษยชน สงเสรมใหผประกอบการทกประเภทและทกกจการเคารพหลกการสทธมนษยชน ปองกนและปราบปรามสถานประกอบการทกอตงโดยผดกฎหมาย ก�าหนดมาตรการใหภาคธรกจทกขนาดจดท�ารายงานการประเมนผลสทธมนษยชนรอบดาน (Human Rights Due Diligence) และเปดเผยรายงานฯ ตอสาธารณะ ตรวจสอบการเลกกจการและการจดทะเบยนเพอปองกนการใชหลกการ เรองนตบคคลเพอหลบเลยงทจะไมปฏบตตามค�าพพากษา ก�าหนดมาตรการควบคมนายจางใหปฏบตตามกฎหมายแรงงาน น�ามาตรการทใชกบภาคการประมงมาดแลสภาพแรงงานในภาคอตสาหกรรมอน เชน ภาคการเกษตรและการกอสราง เผยแพรความร หลกการ UNGPs และแผนปฏบตการฯ ใหกบภาคธรกจทกขนาด ตลอดจนบรษทสาขา และกลมหวงโซอปทาน ฯลฯ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน32

3.1.3 แผนปฏบตการ (พ.ศ. 2562-2565) หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.1.2 และน�ามา

จดกลมโดยก�าหนดประเดนส�าคญ พรอมทงแผนกจกรรมซงระบหนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลาด�าเนนการ ภายใตแผนปฏบตการฯ ตวชวด ตลอดจนความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของไดยดถอปฏบตตอไป อกทงยงเปนการชวยให การตดตามประเมนผลสามารถท�าไดงายยงขน ทงน ไดจดท�าแผนปฏบตการฯ โดยแยกเปน 3 เสาหลกตามแนวทางของหลกการ UNGPs ดงน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 33

เสาท

1 ห

นาท

ของร

ฐในกา

รคมคร

อง (Pr

otec

t)

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

1.กา

รเขา

เปน

ภาค

สนธส

ญญ

าระ

หวาง

ประเ

ทศ

ศกษาค

วามเ

ปนไป

ได

ในกา

รเขา

เปนภ

าคอน

สญญ

า ILO

98 แ

ละ 1

89 โดย

ประเ

มนจา

กสถา

นการ

ณแล

ะบรบ

ทของ

ประเ

ทศไท

ย

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

มการ

ศกษา

ความ

เปนไ

ปได

ในกา

รเขาเปน

ภาคอ

นสญ

ญา

ILO

98 แ

ละ 1

89

ภายใ

นป 2

562

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

5

ศกษาป

ฏญญ

าไตร

ภาคเ

รอง

หลกก

ารวา

ดวยส

ถานป

ระกอ

บกา

รขาม

ชาตแ

ละนโ

ยบาย

สงคม

(The

Trip

artit

e de

claratio

n of

pr

incipl

es c

once

rning

m

ultina

tiona

l ent

erpr

ises

and

socia

l poli

cy ห

รอ M

NE

decla

ratio

n) ข

ององ

คการ

แรงง

านระ

หวาง

ประเ

ทศ แ

ละพจา

รณาแ

นวทา

งด�าเ

นนงา

นเพ

อสงเ

สรมป

ฏญญ

าฯ

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ

2562

-256

3มก

ารศก

ษาป

ฏญญ

าไต

รภาค

เรอง

หลกก

าร

วาดว

ยสถา

นประ

กอบก

ารขา

มชาต

และน

โยบา

ยสง

คมขอ

งองค

การ

แรงง

านระ

หวาง

ประเ

ทศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

5

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน34

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

2.กา

รปรบ

ปรง

แกไข

กฎหม

าย

กฎ ร

ะเบย

บ นโ

ยบาย

และ

มาตร

การต

างๆ

ทเกย

วของ

ทบทว

นกฎห

มายเ

กยวก

บ กา

รคมค

รองแ

รงงา

น

การจ

ดสวส

ดการ

สงคม

กา

รประ

กนสง

คม ก

ารจา

ย คา

จางข

นต�า

ทยงม

ชองว

างระ

หวาง

กฎหม

ายแล

ะทาง

ปฏบต

แล

ะพจา

รณาป

รบปร

ง

หรอ

พฒ

นาให

ดยงข

น

และส

อดคล

องกบ

มาตร

ฐาน

สากล

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คม

และค

วามม

นคง

ของม

นษย

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนก

ฎหมา

ยทได

รบกา

รปรบ

ปรงแ

กไข

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะ เส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

ส แล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 5, 7

ทบทว

นกฎห

มายท

เกยว

ของ

และพ

จารณ

าปรบ

ปรง

หรอ

พฒ

นาให

สอดค

ลองก

บอน

สญญ

าองค

การแ

รงงา

นระ

หวาง

ประเ

ทศ (I

LO

Conv

entio

n) ฉ

บบท

138

และ

182

และพ

ธสาร

ค.ศ

. 201

4 ขอ

งอนส

ญญ

าวาด

วยแร

งงาน

บงคบ

ของอ

งคกา

รแรง

งาน

ระหว

างปร

ะเทศ

ค.ศ

. 193

0

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนค

รงทม

กา

รประ

ชมทบ

ทวน

กฎหม

ายทเ

กยวข

อง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 5, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 35

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ศกษาห

ลกกา

รทวไ

ป ขอ

งองค

การแ

รงงา

นระห

วาง

ประเ

ทศวา

ดวยก

ารจด

หางา

น อย

างเป

นธรร

ม (IL

O Ge

neral

Princ

iples

and

Ope

ratio

nal

Guide

lines

on

Fair

Recruit

men

t) แล

ะทบท

วนกฎ

หมาย

แล

ะแนว

ปฏบต

ทบงค

บใชอ

ยเพ

อใหส

อดคล

องกบ

หลกก

ารฯ

ดงกล

าว

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5ผล

ลพธท

ไดจา

ก กา

รศกษ

าฯ-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารพฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

ส แล

ะควา

มเสม

อภาค

ทา

งสงค

ม-

SDGs

เปาห

มายท

8-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

ทบทว

นนโย

บายก

ารจา

งแรง

งาน

ในพนท

ชายแ

ดนใน

ลกษณ

ะทมง

คมคร

องคน

ท�างา

นทมก

ฎหมา

ยบญ

ญตร

บรอง

ไวแล

วทกฉ

บบโด

ยไมเ

ลอกป

ฏบต

รวมท

งคม

ครอง

สมาช

กทเป

นผตด

ตาม

ทงนเ

พอใ

หสอด

คลอง

กบฉน

ทามต

อา

เซยน

วาดว

ยการ

คมคร

องแล

ะสง

เสรม

สทธข

องแร

งงาน

ขามช

าต

(ASE

AN C

onse

nsus

on

the

Protec

tion

and

Prom

otion

of t

he

Righ

ts o

f Migr

ant W

orke

rs)

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนน

โยบา

ย ทม

การท

บทวน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน36

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พจา

รณาแ

นวทา

งปรบ

ปรง

กฎหม

ายเก

ยวกบ

แรงง

าน

ใหสอ

ดคลอ

งกบส

ถานก

ารณ

ปจ

จบน

และม

าตรฐ

านสา

กล

เชน

พระ

ราชบ

ญญ

ตแร

งงาน

สมพนธ

พ.ศ

. 251

8 แล

ะ พระ

ราชบ

ญญ

ตแรง

งาน

รฐวส

าหกจ

สมพนธ

พ.ศ

. 254

3

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนร

างพร

ะราช

บญญ

ต ทผ

านคว

ามเห

นชอบ

จาก

คณะร

ฐมนต

ร

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ทบทว

นกฎห

มายแ

ละระ

บบปร

ะกนส

งคม

โดยพ

จารณ

า

(1) ป

รบปร

งเงอ

นไข

สท

ธประ

โยชน

ของผ

ประก

นตน

(2)

การ

มสวน

รวมข

องไต

รภาค

ใน

การบ

รหาร

จดกา

รกอง

ทนปร

ะกนส

งคม

(3) ก

ารเข

าถงก

องทน

ฯ

ของแ

รงงา

นทกป

ระเภ

ทอยา

งเทาเท

ยม

โดยเ

ฉพาะ

แรงง

านนอ

กระบ

บ

(4) ก

ารให

ความ

คมคร

องแก

ลกจา

งทเ

กษยณ

อาย

(5)

ควา

มสอด

คลอง

กบหล

กการ

ของ

ILO

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนส

ทธปร

ะโยช

น หร

อ หล

กเกณ

ฑทไ

ด มก

ารทบ

ทวน

หรอ

ปรบป

รง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 3

, 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 37

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นกฎห

มายเ

กยวก

บ กา

รจาง

งานภ

าครฐ

เพอส

ราง

ความ

เปนธ

รรมแ

กลกจ

าง

ของส

วนรา

ชการ

- ส�า

นกงา

น ก.

พ.

2562

-256

5จ�า

นวนค

รงทม

กา

รทบท

วนกฎ

หมาย

ทเ

กยวข

อง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ศกษา

วเคร

าะห

ทบทว

น พระ

ราชบ

ญญ

ตปอง

กนแล

ะปร

าบปร

ามกา

รคาป

ระเว

ณ

พ.ศ

. 253

9 แล

ะกฎห

มาย

ทเกย

วของ

รวม

ทงก�า

กบดแ

ลธร

กจสถ

านบน

เทงใ

หปฏบ

ตตาม

กฎหม

าย

- ส�า

นกงา

นต�าร

วจแห

งชาต

-

กระท

รวง

การพ

ฒนา

สงคม

และค

วามม

นคง

ของม

นษย

2562

-256

5มก

ารปร

ะชมแ

ละศก

ษา

เพอท

บทวน

ทบทว

น พระ

ราชบ

ญญ

ตปอง

กน

และป

ราบป

รามก

ารคา

ประเ

วณ พ

.ศ. 2

539

และห

ารอก

บธรก

จสถา

นบน

เทง

และพ

นกงา

นบร

การ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

SDGs

เปาห

มายท

5-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน38

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

3.กา

รพฒ

นาระ

บบบร

หาร

จดกา

รแรง

งาน

จดท�า

ระบบ

จดเก

บขอม

ล รา

ยละเ

อยดข

องแร

งงาน

เพ

อใหห

นวยง

านแล

ะนาย

จาง

สามา

รถตร

วจสอ

บราย

ละเอ

ยดขอ

งแรง

งานไ

ด

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5ระ

บบจด

เกบข

อมล

ทมปร

ะสทธ

ภาพ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การ

บรหา

รจดก

ารภา

ครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

4.กา

รจดห

างาน

พฒ

นามา

ตรกา

รควบ

คมแล

ะตร

วจตร

าการ

จดหา

งาน

ทเปน

ธรรม

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5-

ตรวจ

สอบบ

รษทจ

ดหา

งานใ

หคนง

านไป

ท�างา

น ใน

ตางป

ระเท

ศ -

มทะเ

บยนผ

รบอน

ญาต

จดหา

งาน

ใหปร

ะชาช

นสาม

ารถ

ตรวจ

สอบไ

ด

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การ

ภาคร

ฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 39

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

จดให

ผชเบ

าะแส

การท

จรต

เขาส

กระบ

วนกา

รคมค

รอง

พยา

น

- ส�า

นกงา

นต�าร

วจแห

งชาต

-

กระท

รวงย

ตธรร

ม

2562

-256

5จ�า

นวนพ

ยานท

เขาส

คว

ามคม

ครอง

ได

รบคว

ามปล

อดภย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

16-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4,

10, 2

5

5.กา

รพฒ

นาศก

ยภาพ

และ

สงเส

รมเผ

ยแพร

ความ

รใหก

บแร

งงาน

อบรม

ใหคว

ามรเกย

วกบส

ทธ

ตามก

ฎหมา

ยคมค

รองแ

รงงา

น สท

ธแรง

งาน

ความ

ปลอด

ภย

ในกา

รท�าง

าน ป

ระกน

สงคม

แก

กลมแ

รงงา

น ซง

รวมถ

งแร

งงาน

ขามช

าต ร

วมทง

พฒ

นาสอ

หลาก

หลาย

รปแบ

บ

รวมถ

งคมอ

เพอเ

ผยแพ

รควา

มร

ดงกล

าว ใ

นภาษ

าทแร

งงาน

ดง

กลาว

สามา

รถเข

าใจไ

ดงาย

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5-

แรงง

านตา

งดาว

ไดรบ

ความ

รควา

มเขา

ใจขอ

มลปฏ

บตเก

ยวกบ

การต

กเปน

เหยอ

ขอ

งการ

คามน

ษย

- จ�า

นวนผ

เขาร

บ กา

รอบร

ม -

รอยล

ะของ

ความ

รคว

ามเข

าใจท

เพมข

น-

จ�านว

นเอก

สาร

ทไดร

บการ

เผยแ

พร

ในภา

ษาต

างชา

ต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 8

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน40

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

6.กา

รขจด

กา

รเลอ

กปฏบ

ตใน

การจ

างงา

น/ท�า

งาน

การส

งเสร

มอาช

พแล

ะ กา

รจาง

งานใ

หกบค

นพกา

ร

ในสถ

านปร

ะกอบ

การ

และห

นวยง

านขอ

งรฐ

โดยจ

ดใหม

เจ

าหนา

ทประ

สานง

านระ

หวาง

ผป

ระกอ

บการ

กบคน

พกา

ร พรอ

มทงม

ระบบ

คดกร

อง

ความ

สามา

รถคน

พกา

ร เพ

อจดห

างาน

ใหอย

างเห

มาะส

ม1) ก

ารจด

สภาพ

แวดล

อม

การท

�างาน

ทเหม

าะสม

กบ

คนพกา

รในด

านสง

อ�านว

ยคว

ามสะ

ดวกต

างๆ

โดยใ

หคนพ

การ

เขาถ

งทงด

านกา

ยภาพ

กา

รบรก

าร อ

งคกร

และ

อปกร

ณ

เครอ

งมอ

รวมท

งคนพ

การ

สามา

รถเข

าถงเ

ครอง

มอแล

ะอป

กรณ

ชวยเ

หลอ

เชน

รถเข

นคน

พกา

ร หน

าจอค

อมพวเ

ตอร

แบบส

มผส

เปนต

น เพ

อให

คนพก

ารสา

มารถ

ท�างา

นไดเ

หมอน

กบผป

ฏบตง

านทว

ไปใน

องคก

ร

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

ง ขอ

งมนษ

ย -

กระท

รวงแ

รงงา

น

2562

โค

รงกา

รใหบ

รการ

จดหา

งานแ

ก กล

มคนพ

เศษ

- กจ

กรรม

จดหา

งาน

ใหคน

พกา

รมงา

นท�า

- กจ

กรรม

สงเส

รมคน

พกา

รท�าง

านใน

หนวย

งานภ

าครฐ

เชงป

รมาณ

- คน

พกา

รไดร

บ กา

รสงเสร

มการ

มงาน

ท�าจ�า

นวน

1,75

0 คน

เช

งคณ

ภาพ

- คน

พกา

รไดร

บ กา

รสงเส

รมกา

รมงา

นท�า

ไมนอ

ยกวา

รอยล

ะ 62

-

คนพกา

รไดร

บ กา

รสงเส

รมกา

รมงา

นท�า

ในหน

วยงา

นภาค

รฐ

88 ค

น -

สงเส

รมให

คนพกา

รท�า

งานใ

นหนว

ยงาน

รฐใน

อตรา

สวนต

ามท

กฎหม

ายก�า

หนด

10

0: 1

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 10

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 8

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 41

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

2) ก

ารพฒ

นาผป

ฏบตง

าน

ดานค

นพกา

รใหม

คว

ามเช

ยวชา

ญใน

การเปน

นก

แนะแ

นวแล

ะสอน

งานค

นพกา

ร (Jo

b Co

ach) โดย

จะตอ

งม

การฝ

กอบร

มนกแ

นะแน

วและ

สอนง

านคน

พกา

ร (Jo

b Co

ach)

เพอป

ระสา

นขอม

ลระห

วาง

ผประ

กอบก

ารกบ

คนพกา

ร

พฒ

นาปร

ะสทธ

ภาพขอ

งกอง

ทนสง

เสรม

และพ

ฒนา

คณภา

พชว

ตคน

พกา

ร

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คม

และค

วามม

นคง

ของม

นษย

2562

-256

5-

สนบส

นนให

คนพกา

รม

งานท

�าและ

ประก

อบอา

ชพอส

ระ

รอยล

ะ 90

- มม

าตรก

ารสง

เสรม

ให

สถาน

ประก

อบกา

รจด

สงอ�า

นวย

ความ

สะดว

กทเอ

อ ตอ

การใ

ชชวต

ขอ

งคนพ

การ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 1

0

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน42

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พฒ

นามา

ตรกา

รและ

กลไก

สง

เสรม

การจ

างงา

นผสง

อาย

เพอใ

หผสง

อายไ

ดรบก

ารจา

งงา

นเพมข

น

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

ป 25

62

โครง

การข

ยายโ

อกาส

การม

งานท

�า ให

ผสงอ

าย

ผสงอ

ายได

รบ

การส

งเสร

มการ

จางง

านแล

ะมรา

ยได

จ�านว

น 10

0,00

0 คน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 1

0

พจา

รณาแ

นวทา

งสงเ

สรม

ใหผพ

นโทษ

สามา

รถปร

ะกอบ

อาชพ

ได ท

งการ

เปนล

กจาง

ใน

สถาน

ประก

อบกา

ร แล

ะการ

มกจก

ารเป

นของ

ตวเอ

ง

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

ป 25

62 โคร

งการ

เตรย

มควา

มพรอ

ม แก

ก�าลง

แรงง

าน

กจกร

รม แ

นะแน

วอา

ชพ แ

ละสง

เสรม

กา

รมงา

นท�าใ

หผถก

คมขง

ในเรอน

จ�า ศ

นยวว

ฒน

พลเม

อง แ

ละสถ

านพน

จแล

ะคมค

รองเดก

และ

เยาว

ชน โคร

งการ

ให

บรกา

รจดห

างาน

แก

กลมค

นพเศ

ษ กจ

กรรม

จด

หางา

นพเศ

ษส�า

หรบ

ผพนโ

ทษ

เชงป

รมาณ

จ�าน

วน

ผถกค

มขงใ

นเรอ

นจ�า

ศนยว

วฒนพ

ลเมอ

งและ

สถาน

พนจ

และค

มครอ

งเด

กและ

เยาว

ชนได

รบกา

รแนะ

แนวอ

าชพแล

ะสง

เสรม

อาชพ

10

,000

คน เช

งปรม

าณแร

งงาน

ทกกล

มไดร

บบร

การส

งเสร

ม กา

รมงา

นท�า

จ�านว

น

500

คน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 10

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 43

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ศกษาค

วามเ

ปนไป

ไดแล

ะ ผล

กระท

บการ

ปรบก

ฎหมา

ยแร

งงาน

ใหสอ

ดคลอ

งกบ

พระ

ราชบ

ญญ

ตควา

มเทา

เทยม

ระหว

างเพ

ศ พ.ศ

. 255

8

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนค

รงทไ

ดม

การท

บทวน

กฎหม

ายแร

งงาน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 10

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

พจา

รณาม

าตรก

าร

ใหคว

ามคม

ครอง

ทางส

งคม

แกกล

มลกจ

างทเ

ปนแร

งงาน

ขามช

าต โดย

เฉพาะ

อยาง

ยง

ลกจา

งในภ

าคเก

ษตร

แล

ะประ

มง ท

เปนล

กจาง

ตา

มฤดก

าล ร

วมถง

ลกจา

งท�า

งานบ

าน

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5มม

าตรก

ารตร

วจแร

งงาน

ขามช

าต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน44

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

เผยแ

พรค

วามร

ความ

เขาใ

จ เก

ยวกบ

พระ

ราชบ

ญญ

ต คว

ามเท

าเทย

มระห

วางเพศ

พ.

ศ. 2

558

และก

ลไกภ

ายใต

พระ

ราชบ

ญญ

ตฯ เพ

อปรบ

ทศนค

ตของ

คนใน

สงคม

ให

เขาใ

จและ

ยอมร

บ คว

ามเส

มอภา

คและ

คว

ามเท

าเทย

มระห

วางเ

พศ

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คม

และค

วามม

นคง

ของม

นษย

2562

-256

5-

จ�านว

นสอท

เผยแ

พร

ประช

าสมพ

นธ

- จ�า

นวนผ

เขาร

บ กา

รอบร

ม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 5

, 10

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 8

จดกจ

กรรม

เสรม

สราง

ความ

รคว

ามเขาใ

จเรอ

งควา

มหลา

กหลา

ยทา

งเพศก

บภาค

สวนต

างๆ

รว

มถงภ

าคธร

กจ

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5รอ

ยละค

วามร

คว

ามเข

าใจ

เกยว

กบปร

ะเดน

คว

ามหล

ากหล

ายทา

งเพศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 5

, 10

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 8

สงเส

รมให

ผประ

กอบก

ารออ

กนโ

ยบาย

ระเ

บยบ

หรอ

มาตร

การป

องกน

การล

วงละ

เมด

ทางเ

พศ

และก

ารใช

คว

ามรน

แรงใ

นสถา

นทท�า

งาน

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

งขอ

งมนษ

ย-

กระท

รวงแ

รงงา

น

2562

-256

5-

จ�านว

น สถ

านปร

ะกอบ

การ

ทเขา

รวมม

าตรฐ

านแร

งงาน

ไทยแ

ละได

รบกา

รสงเ

สรมเ

พอใ

ห มน

โยบา

ย เรอง

การป

องกน

กา

รละเ

มดทา

งเพศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 5

, 8, 1

0-

UNGP

s ขอ

ท 1, 2

, 3, 5

, 7, 8

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 45

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พฒ

นามา

ตรกา

รปอง

กน

และจ

ดการ

ปญหา

HIV

/AID

S

ในทท

�างาน

โดย

การส

งเสร

มกา

รน�าแ

นวทา

งปฏบ

ตแหง

ชาต

วาดว

ยการ

ปองก

นและ

บรหา

รจด

การด

านเอ

ดสใน

สถาน

ทท�า

งาน

ไปใช

เปนแ

นวทา

ง ใน

การด

�าเนน

งานด

านเอ

ดส

ในสถ

านทท

�างาน

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

- กร

ะทรว

งสา

ธารณ

สข

(คณ

ะอนก

รรมก

าร

สงเส

รมแล

ะคม

ครอง

สทธ

ดานเ

อดส)

2562

-256

5จ�า

นวนส

ถาน

ประก

อบกา

ร/ลก

จาง

ทไดร

บการ

สงเส

รมฯ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 3

, 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

พจา

รณาก

�าหนด

มาตร

การ

นโยบ

าย แ

ละกล

ไกสง

เสรม

กา

รจาง

งานส

ตร ใ

หสตร

เข

ามาม

บทบา

ทในร

ะบบแ

รงงา

นเพ

อสรา

งควา

มเสม

อภาค

ระหว

างเพ

ศทสอ

ดคลอ

งกบ

มาตร

ฐานส

ากล

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนส

ถาน

ประก

อบกา

รทได

รบ

การต

รวจแ

ละสง

เสรม

การจ

างงา

นสตร

ให

มควา

มเสม

อภาค

ระหว

างเพ

ศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 5

, 8, 1

0-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน46

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พจา

รณาก

�าหนด

มาตร

การแ

ละกล

ไกสง

เสรม

การจ

างงา

น กล

มเปร

าะบา

งอนๆ

อาท

กล

มชาต

พนธ

คนไ

รรฐ

ไร

สญชา

ต แล

ะประ

ชากร

ขา

มชาต

รวม

ถงกล

มวถท

างเพ

ศ แล

ะอตต

ลกษณ

ทางเ

พศ

ให

เขาส

ระบบ

แรงง

าน

อยาง

ถกตอ

ง สอ

ดคลอ

งกบห

ลกกา

รดา

นสทธ

มนษยช

นสาก

ล

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

- กร

ะทรว

งมห

าดไท

ย-

กระท

รวง

การพ

ฒนา

สงคม

และค

วามม

นคง

ของม

นษย

- ส�า

นกงา

น สภ

าควา

มมนค

ง แห

งชาต

2562

-256

5จ�า

นวนก

ลมเป

ราะบ

าง

ทไดร

บพจา

รณาอ

นญาต

ท�างา

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

-

SDGs

เปาห

มายท

5,

8, 1

0-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

7.กา

รไดร

บคา

แรง/คา

จางท

เป

นธรร

ม

ศกษาส

ถานก

ารณ

ปจจบ

น โค

รงสร

างคา

จาง

และพ

ฒนา

กลไก

มาต

รการ

หรอ

นโยบ

ายเพ

อปรบ

คาแร

งใหเ

ปนธร

รม

เหมา

ะสม

สอดค

ลองก

บ คา

ครอง

ชพทก

ป

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนค

รง

ทมกา

รศกษ

า

หรอป

รบคา

แรง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 47

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

8.สภ

าพกา

รท�าง

าน

ทเหม

าะสม

ศกษาม

าตรฐ

านระ

หวาง

ประเ

ทศเก

ยวกบ

สภาพ

กา

รท�าง

านทเ

หมาะ

สม (D

ecen

t W

ork

for A

ll) รว

มถง

ความ

ปลอด

ภย แ

ละอา

ชวอน

ามย

และน

�ามาจ

ดท�าเ

ปนขอ

ก�าหน

ด หร

อ ระ

เบยบ

ตาม

ทเหม

าะสม

เพ

อใชเ

ปนแน

วทาง

ใหกบ

ภา

คธรก

จในก

ารด�า

เนนง

าน

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนผ

ลการ

ศกษาฯ

-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารสร

างโอ

กาส

และค

วามเ

สมอภ

าคทา

งสงค

ม-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

9.กา

รเขา

ถงสข

ภาพขอ

งแร

งงาน

ใหบร

การด

านสข

ภาพ

แกแร

งงาน

ทงก

ารปอ

งกนแ

ละคว

บคมโ

รค ก

ารสง

เสรม

สขภา

พ

การร

กษาพ

ยาบา

ล

และก

ารฟนฟ

สมรร

ถภาพ

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

- กร

ะทรว

งสา

ธารณ

สข

2562

-256

5จ�า

นวนผ

ประก

นตน

ทไดร

บบรก

าร

ทางก

ารแพ

ทย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 3

, 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน48

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พฒ

นาระ

บบบร

การส

ขภาพ

ทเ

ปนมต

รแกแ

รงงา

นตาง

ดาว

เชน

อาสา

สมคร

สาธา

รณสข

ตางด

าว เพ

อสรา

งการ

เขาถ

งทม

ประส

ทธภา

พ

- กร

ะทรว

งสา

ธารณ

สข25

62-256

5มก

ลไกใ

นการ

ใหบร

การ

สาธา

รณสข

ใหกบ

แรงง

านตา

งดาว

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทางส

งคม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 3

, 8, 1

0-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

ขบเค

ลอนก

ารด�า

เนนง

าน

ศนยส

ขภาพ

ดวยท

�างาน

(W

ellne

ss C

ente

r) ทง

ในหน

วยบร

การส

าธาร

ณสข

แล

ะสถา

นประ

กอบก

าร

- กร

ะทรว

งสา

ธารณ

สข

2562

-256

5จ�า

นวนโ

รงพยา

บาลแ

ละสถ

านปร

ะกอบ

การ

ทด�าเ

นนกา

รศนย

สขภา

พด

วยท�า

งาน

(Well

ness

Ce

nter

) เป

นไปต

ามเก

ณฑ

ทกรม

ควบค

มโรค

ก�าหน

ด

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 3

, 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 49

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

10.

การด

แลบต

รขอ

งแรง

งาน

แกปญ

หากา

รเขา

ถงกา

รศกษ

าขอ

งเดก

ตดตา

มแรง

งาน

โด

ยการ

จดกา

รศกษ

าขน

พนฐ

านให

สอดค

ลองก

บสภ

าพปญ

หาแล

ะควา

มตอง

การ

ทงใน

ระบบ

(รฐแ

ละเอ

กชน)

แล

ะนอก

ระบบ

(กศน

.)

- กร

ะทรว

งศก

ษาธ

การ

2562

-256

5จ�า

นวนส

ถาน

ประก

อบกา

รทได

รบ

การส

งเสรม

ใหจด

สวสด

การ

นอกเ

หนอจ

าก

ทกฎห

มายก

�าหนด

(แ

หง/ค

น)

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 4

, 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

การส

งเสร

มใหส

ถาน

ประก

อบกจ

การจ

ดตงศ

นยรบ

เลยง

เดกใ

นสถา

นประ

กอบก

จการ

โด

ยจดท

ะเบย

น หร

อจดแ

จงกบ

กระท

รวงก

ารพฒ

นาสง

คมแล

ะคว

ามมน

คงขอ

งมนษ

ย

โดยท

สถาน

ประก

อบกจ

การ

จะได

รบกา

รลดห

ยอนภ

าษเพ

อให

เดกซ

งเปน

บตรห

ลานข

องพนก

งาน/

ลกจา

งไดร

บการ

ดแล

พฒ

นาให

มพฒ

นากา

รสมว

ย

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

ง ขอ

งมนษ

ย -

กระท

รวงแ

รงงา

น

2562

-256

5จ�า

นวนส

ถาน

ประก

อบกจ

การ

ทจดท

ะเบย

น

หรอจ

ดแจง

การจ

ดตง

ศนยร

บเลย

งเดก

ใน

สถาน

ประก

อบกจ

การ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 11

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน50

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

หารอ

กบภา

คธรก

จเพอก

�าหนด

แนวท

าง ก

ารสง

เสรม

ให

เกดบ

รการ

ทค�าน

งถงเ

ดก

ในภา

คธรก

จ อา

ท กา

รจดเ

จาหน

าท

ในธร

กจเค

รอขา

ยมอถ

อดแล

ชอ

งทาง

แชท

และก

ารจด

ท�าแอ

ปพลเ

คชน

หรอช

องทา

ง กา

รรบแ

จงเห

ต สง

ตอ ใหค

�าปรก

ษา

ชวยเ

หลอ

กรณ

เดกไ

ดรบ

ผลกร

ะทบจ

ากกา

รใชส

อออ

นไลน

หรอ

ถกกล

นแกล

ง ใน

โรงเ

รยน

หรอก

ารสน

บสนน

ใหเก

ดการ

ศกษาว

จย

โดยท

�างาน

รวมก

บภาค

รฐ

และภ

าคปร

ะชาส

งคม

ทเกย

วของ

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คม

และค

วามม

นคง

ของม

นษย

- กร

ะทรว

งดจท

ลฯ

- กร

ะทรว

งศกษ

าฯ

- ส�า

นกงา

นต�าร

วจแห

งชาต

2562

-256

5-

จ�านว

นกจก

รรม

หรอ

บรกา

รของ

ภาคธ

รกจ

รวมก

บภาค

สวนต

างๆ

เพอป

กปอง

คมคร

องเด

กจาก

การใ

ชสอ

ออนไ

ลน

- จ�า

นวนก

จกรร

ม หร

อบร

การข

องภา

คธรก

จเพ

อปกป

องคม

ครอง

เดกจ

ากกา

รใชส

อออ

นไลน

มก

ารขย

ายผล

สโรง

เรยน

- รอ

ยละค

วามส

�าเรจ

ใน

การใ

หค�าป

รกษา

และป

ระสา

นสงต

อไป

ยงหน

วยงา

น ทเ

กยวข

อง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

11-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

11.

การค

ามนษ

ยแล

ะแรง

งาน

บงคบ

พจา

รณาน

�ามาต

รการ

หรอ

กฎหม

ายแร

งงาน

ทใชก

บ ภา

คการ

ประม

งมาป

ระยก

ตใช

ในกา

รด�าเ

นนกา

รดแล

สภาพ

แรงง

านใน

ภาคอ

ตสาห

กรรม

อน

เชน

ภาคก

ารเก

ษตร

และ

การก

อสรา

ง ทม

การจ

างแร

งงาน

ขามช

าตท�า

งานเ

ปนจ�า

นวนม

าก

- ส�า

นกงา

นต�าร

วจแห

งชาต

-

กระท

รวงเ

กษตร

และส

หกรณ

-

กระท

รวงแ

รงงา

น-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5จ�า

นวน

สถาน

ประก

อบกา

ร กล

มเสย

งทได

รบ

การต

รวจ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 51

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

12.

การค

มครอ

งแร

งงาน

จาก

การใ

ชเท

คโนโ

ลย

วทยา

การ

เขาม

าแทน

ทแร

งงาน

พจา

รณจด

ท�าแผ

นงาน

หร

อ มา

ตรกา

รรอง

รบ เย

ยวยา

แล

ะใหค

วามช

วยเห

ลอ

กลมแ

รงงา

นทถก

เลกจ

าง

โดยใ

หควา

มชวย

เหลอ

ลกจา

งตา

มหลก

เกณ

ฑทก

�าหนด

เพ

อบรร

เทาค

วามเ

ดอดร

อน

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5แผ

นงาน

หรอ

มาต

รการ

รองร

บ เย

ยวยา

และ

ให

ความ

ชวยเ

หลอ

กลมแ

รงงา

น ทถ

กเลก

จางจ

ากกา

รแท

นทโด

ยยเท

คโนโ

ลย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

-

SDGs

เปาห

มายท

8-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

13.

การค

มครอ

งแร

งงาน

ในระ

บบหว

งโซ

อปทา

น

ศกษา

และอ

อกมา

ตรกา

ร เพ

อใหภ

าคธร

กจทม

หวงโ

ซอป

ทานม

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รแรง

งานไ

ดตาม

มาตร

ฐาน

โดยม

มาตร

ฐานแ

รงงา

นไทย

(TLS

8001

)

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนเ

รองท

ศกษา

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4,

5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน52

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

14.

การค

มครอ

งแร

งงาน

ไทย

ในตา

งประ

เทศ

อบรม

คนหา

งานก

อนเด

นทาง

ไป

ท�างา

นตาง

ประเทศ

โดยม

การใ

หคว

ามรเกย

วกบส

ทธปร

ะโยช

นตา

มกฎห

มายข

องปร

ะเทศ

ทจ

ะไปท

�างาน

และ

กลไก

ใน

การค

มครอ

งสทธ

ของแ

รงงา

น ใน

ประเ

ทศปล

ายทา

ง ซง

รวมถ

งกา

รใหค

วามค

มครอ

งแรง

งาน

ไทยท

ประส

บปญ

หา

ในตา

งประ

เทศ

แล

ะการ

ใหค�า

แนะน

�า ใน

การด

แลรก

ษาส

ขภาพ

แก

แรงง

านไท

ยในต

างปร

ะเทศ

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

(กรม

การจ

ดหา

งาน)

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ

(กรม

การก

งสล)

- กร

ะทรว

งสา

ธารณ

สข

2562

-256

5-

จ�านว

นคนห

างาน

ได

รบกา

รอบร

ม ให

ความ

ร กอ

นเดน

ทาง

ไปท�า

งานต

างปร

ะเทศ

-

ปญหา

ของแ

รงงา

นไท

ยในต

างปร

ะเทศ

ได

รบกา

รแกไ

ข รอ

ยละ

90

- จ�า

นวนค

รงขอ

ง กา

รใหค

�าแนะ

น�า

และข

อมล

ในกา

รดแล

สขภา

พ

แกแร

งงาน

ไทย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 17

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 1

0

15.

การด

�าเนน

การ

ตอภา

คธรก

จสง

เสรม

ใหสถ

านปร

ะกอบ

กจกา

รน�า

แนวป

ฏบตก

ารใช

แรงง

านทด

(G

ood

Labo

ur P

ractice

–GL

P)

ไปใช

ในกา

รบรห

ารจด

การธ

รกจ

ของต

น

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนส

ถานป

ระกอ

บกจ

การท

ไดรบ

กา

รสงเส

รม จ

�านวน

1,00

0 แห

ง/ป

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

คว

ามสา

มารถ

ใน

การแ

ขงขน

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 53

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดเ

ปน

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ตรวจ

สอบ

ตรวจ

ตรา

สถาน

บรกา

ร สถ

านปร

ะกอบ

การ

และ

บรษทจ

ดหาง

าน โดย

เนน

ตรวจ

สอบใ

บอนญ

าตปร

ะกอบ

กจกา

ร สญ

ญาจ

างแร

งงาน

สภา

พการ

ท�างา

น แล

ะใบอ

นญาต

ท�างา

น (ก

รณ

แรงง

านตา

งดาว

)

- ส�า

นกงา

นต�าร

วจแห

งชาต

-

กระท

รวงแ

รงงา

น-

กระท

รวง

มหาด

ไทย

2562

-256

5-

จ�านว

นผรบ

อนญ

าตจด

หางา

นไดร

บ กา

รตรว

จสอบ

- จ�า

นวนส

ถานป

ระกอ

บกา

รและ

แรงง

านตา

งดาว

ทไ

ดรบก

ารตร

วจสอ

บ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

SDGs

เปาห

มายท

8-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7

ก�ากบ

ดแล

และ

ก�าหน

ดให

ภาคธ

รกจข

นาดใ

หญแล

ะธรก

จ ทจ

ดทะเ

บยนเ

ขาตล

าดหล

กทรพ

ย ทใ

ชแรง

งานข

ามชา

ตเปน

ก�าลง

หลกใ

นการ

ผลต

จดท�า

รายง

านกา

รประ

เมนผ

ลดาน

สทธม

นษยช

น ขอ

งธรก

จ (H

uman

Righ

ts

Due

Dilig

ence

) เพอเ

ปน

มาตร

การใ

นการ

ปองป

ราม

การแ

สวงห

าประ

โยชน

จากแ

รงงา

นโด

ยมชอ

บ ทง

น รา

ยงาน

ดงกล

าวตอ

งเปด

เผยต

อสาธ

ารณ

ะ เพ

อสรา

งควา

มรบร

และง

ายตอ

กา

รสอบ

ทาน

อกทง

ยงเปน

การใ

หคว

ามส�า

คญตอ

เรอง

คว

ามโป

รงใส

(trans

parenc

y)

และก

ารตร

วจสอ

บยอน

กลบ

(tra

ceab

ility)

ตามห

ลกบร

รษทภ

บาล

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

- กล

ต.

2562

-256

5มห

นงสอ

เวยน

ถงบร

ษท

จดทะ

เบยน

ในตล

าดหล

กทรพ

ย เพ

อเผย

แพรร

ายงา

นปร

ะเมน

ผล

ดานส

ทธมน

ษยช

น ขอ

งธรก

จ (H

uman

Ri

ghts D

ue D

iligen

ce)

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

คว

ามสา

มารถ

ใน

การแ

ขงขน

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 12

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 1

7, 1

8, 1

9

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน54

เสาท 2 หนาทของภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชน (Respect)

ในสวนของเสาท 2 จะก�าหนดการด�าเนนงานในลกษณะ “ความคาดหวงทมตอภาครฐวสาหกจและธรกจ” เพอเปนแนวทางใหภาครฐวสาหกจและธรกจยดเปนหลกในการประกอบการตอไป ทงน ความคาดหวงดงกลาว จะเปนจดตงตน และเปนแรงกระตนใหภาครฐวสาหกจและธรกจทกขนาด ทงขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ใชเปนแนวทางในการด�าเนนการตอไป ซงเปนปจจยส�าคญในการลดผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจ

2.1 การปฏบตตามกฎหมายแรงงาน มาตรฐานแรงงาน และหลกการสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองจดใหมค�าประกาศ/ค�าแถลงนโยบายดานการเคารพสทธมนษยชน ขององคกร ซงรวมถงหลกการ UNGPs

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองด�าเนนการตามมาตรฐานแรงงานไทย เคารพ และปฏบตตามกฎหมายเกยวกบแรงงานอยางเครงครด

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองสงเสรมความรเกยวกบกฎหมายแรงงาน มาตรฐานแรงงาน และ หลกการสทธมนษยชนใหกบแรงงานในหนวยงาน ทงน ใหรวมถงกฎหมายแรงงาน มาตรฐานแรงงาน และหลกการสทธมนษยชนภายในประเทศและระหวางประเทศ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองใหความรวมมอกบหนวยงานภาครฐ และองคกรระหวางประเทศ กรณทจะมการตรวจตราการปฏบตตามกฎหมายแรงงาน มาตรฐานแรงงาน และหลกการสทธมนษยชน

2.2 สทธและสวสดการแรงงาน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมสวสดการใหกบแรงงานและครอบครวของแรงงาน เชน สถานทดแลเดกเลกในทท�างาน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจไมควรจะบงคบใหแรงงานท�างานลวงเวลา การท�างานลวงเวลาจะตองเปนไปดวยความสมครใจ หรอมเหตจ�าเปน เชน กรณทจะสงผลใหงานเกดความเสยหาย โดยควรม การเสนอขอท�างานลวงเวลาอยางเปนระบบ ซงขนอยกบความจ�าเปนของลกษณะงาน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรก�าหนดมาตรการรบรอง หรอประกนสทธในสขภาพใหกบแรงงาน ในหนวยงาน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจทใชแรงงานขามชาตควรจะเปนผรบผดชอบคาใชจายในการสรรหาแรงงานและคาใชจายอนๆ ทเกยวของตามหลกการ “นายจางจาย” (employer pay principle)

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 55

2.3 การขจดการเลอกปฏบตในสถานทท�างาน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรก�าหนดมาตรการ/นโยบายเพอแสดงเจตจ�านงในการสนบสนนโอกาสทเทาเทยม โดยไมมการเลอกปฏบตในการจางงาน การรบเขาท�างาน การจายคาชดเชย การเลกจาง การเลอนต�าแหนง รวมถงขจดเงอนไขใดๆ ทสรางผลกระทบทางลบตอลกจางและผสมครงานตามความเหมาะสม

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรก�าหนดมาตรการ/นโยบายองคกรในการปองกนการลวงละเมดทางเพศในสถานทท�างาน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรเพมการจางงานสตร กลมชาตพนธ คนพการ คนสงอาย คนพนโทษ ฯลฯ โดยพจารณาตามความเหมาะสม รวมทงก�าหนดใหสถานประกอบการมสงอ�านวยความสะดวกทเหมาะสมใหกบกลมบคคลดงกลาว

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองไมพจารณาไมจาง หรอเลกจางดวยสาเหตของการตดเชอ HIV/AIDS

2.4 กลไกการรองเรยน และเยยวยา

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมชองทางการรองเรยน/กลไกรองทกขภายในหนวยงาน มการเกบขอมลทเปนความลบ มการเปดใหรองเรยนไดหลายชองทาง ซงจะตองเปนชองทางทเขาถงได โดยสะดวก รวดเรว สามารถตดตามผลการรองเรยนได เชน มระบบรองเรยนบนเวบไซต ระบบรองเรยนผานแอพพลเคชนบนโทรศพทมอถอ ฯลฯ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมการหารอเพอไกลเกลยระงบขอพพาทระหวางแรงงานกอนน�าคดเขาสกระบวนการยตธรรม โดยตองเปดโอกาสใหแรงงานเขามามสวนรวมในการเจรจาตอรอง

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรก�าหนดใหมมาตรการเยยวยาความเสยหายใหกบแรงงาน กรณทแรงงานถกละเมดสทธมนษยชน โดยการเยยวยาควรครอบคลมถงความเสยหายทางรางกายและจตใจ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรก�าหนดมาตรการ/กลไกเพอรองรบและแกปญหาการเลกจาง รวมทงจายคาชดเชยกรณเลกจางตามแนวทางทกฎหมายก�าหนด

เสาท 3 หนาทของรฐ และภาคธรกจในการเยยวยา (Remedy)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.1.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดหนาทภาครฐ และภาคธรกจในการเยยวยาความเสยหายใหกบแรงงานผไดรบผลกระทบ หรอ ถกละเมด โดยภาครฐวสาหกจและธรกจ หรอ เปนผลมาจากการประกอบธรกจ โดยไดเชอมโยง ความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของมความเขาใจและยดถอปฏบตตอไป สรปไดดงน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน56

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

1.กา

รรอง

เรยน

/รอง

ทกข

จดท�า

ระบบ

รองท

กข

(ทงภ

าครฐ

และ

เอกช

น) แ

ละพฒ

นาศก

ยภาพ

เจาห

นาท

เพอร

บเรอ

งราว

รองท

กข

ทมปร

ะสทธ

ภาพ ม

การเกบ

ขอมล

ทเปน

ความ

ลบ

มการ

เปดใ

หรอง

เรยน

ได

หลาย

ชองท

างทม

ความ

สะดว

กรวด

เรว

สามา

รถตด

ตามผ

ลการ

รองเ

รยนไ

ด โด

ยการ

น�าเท

คโนโ

ลยเข

ามา

ชวย

เชน

สายด

วน เว

บไซต

แล

ะรอง

เรยนผ

านแอ

พพลเ

คชน

บนโท

รศพทม

อถอ

เปนต

น

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย-

กระท

รวงย

ตธรร

ม-

กระท

รวงส

าธาร

ณสข

(ก

องโร

คเอด

สและ

โร

คตดต

อ ทา

งเพศส

มพนธ

กร

มควบ

คมโร

ค)-

กระท

รวงแ

รงงา

น-

กระท

รวง

การต

างปร

ะเทศ

(ก

รมกา

รกงส

ล)

2562

-256

5มร

ะบบร

องทก

ข ให

ผรอง

เรยน

ไดรอ

งเรย

นสะ

ดวก

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การ

ภาคร

ฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

1-

UNGP

s ขอ

ท 27

, 28,

29, 3

1

เพมป

ระสท

ธภาพ

ใหกบ

กลไก

รบขอ

รองเ

รยน

ตามพ

ระรา

ชบญ

ญตค

วาม

เทาเ

ทยมร

ะหวา

งเพศ

พ.ศ

. 255

8

- กร

ะทรว

งการ

พฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

งขอ

งมนษ

ย

2562

-256

5มพ

นกงา

นเจา

หนาท

ตา

มพระ

ราชบ

ญญ

ตฯ

ทกจง

หวด

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทา

งสงค

ม-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ล แล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

1-

UNGP

s ขอ

ท 27

, 28,

29, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 57

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นและ

ปรบป

รงกล

ไกกา

รรอง

ทกขเ

พอเ

ขาถง

กา

รคมค

รองแ

ละเย

ยวยา

ทมอย

เช

น กล

ไกกา

รยนค

�ารอง

หร

อ คร

. 7 เพ

อใหแ

รงงา

นสา

มารถ

เขาถ

งการ

คมคร

องเย

ยวยา

ไดทก

คนโด

ยไมเ

ลอก

ปฏบต

และ

ไมเล

อกสญ

ชาต

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนช

องทา

งการ

รองท

กขทไ

ดรบก

ารปร

บปรง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทา

งสงค

ม-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ล แล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

0-

UNGP

s ขอ

ท 27

, 28,

29, 3

1

กลไก

การร

องเรยน

ขอ

งหนว

ยงาน

รฐคว

รไดร

บ กา

รประ

เมนป

ระสท

ธภาพ

แล

ะการ

ปรบร

ปแบบ

กา

รท�าง

านเป

นระย

ะๆ

เพอใ

หแรง

งานข

ามชา

ตสา

มารถ

เขาถ

งไดโ

ดยสะ

ดวก

และม

ประส

ทธภา

พ

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนค

รงทไ

ดรบ

การป

ระเม

น-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารสร

างโอ

กาส

และค

วามเ

สมอภ

าค

ทางส

งคม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 10

- UN

GPs

ขอท

27, 2

8,

29, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน58

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

จดให

มการ

เผยแ

พรชอ

งทาง

กา

รรอง

เรยน

และ

สายด

วน

ในภา

ษาท

แรงง

านตา

งชาต

สา

มารถ

เขาใ

จได

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนช

องทา

งรอง

เรยน

แล

ะสาย

ดวนใ

นภาษ

า ทแ

รงงา

นตาง

ชาตเ

ขาใจ

ได

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทา

งสงค

ม-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ล แล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

0-

UNGP

s ขอ

ท 27

, 28,

29, 3

1

2.กา

รเขา

ถงกอ

งทน

สงเค

ราะห

ลก

จาง

ลกจา

งมสท

ธเขา

ถงกอ

งทน

สงเค

ราะห

ลกจา

ง ตา

มทบญ

ญตไ

วใน

พระร

าชบญ

ญตค

มครอ

งแรง

งาน

พ.ศ

. 254

1 แล

ะหลก

เกณ

ฑทก

�าหนด

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5จ�า

นวนล

กจาง

ทใชบ

รการ

สงเค

ราะห

ฯ -

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารพฒ

นา

และเ

สรมส

รางศ

กยภา

พทร

พยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ศกษาค

วามเ

ปนไป

ได

ในกา

รจดต

งกอง

ทนชว

ยเห

ลอเย

ยวยา

ผเสย

หาย

จากก

ารถก

เลอก

ปฏบต

หรอ

ลว

งละเ

มดทา

งเพศ

ในสถ

านทท

�างาน

- กร

ะทรว

งการ

พฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

งขอ

งมนษ

ย

2562

-256

5-

ผลกา

รศกษ

า -

จ�านว

นผเส

ยหาย

ทค

ณะก

รรมก

าร ว

ลพ.

วนจฉ

ย แล

ะ มค

วามป

ระสง

คขอร

บ กา

รเยย

วยา

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทา

งสงค

ม-

SDGs

เปาห

มายท

5, 8

- UN

GPs

ขอท

25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 59

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

3.กา

รอ�าน

วยคว

ามยต

ธรรม

พฒ

นาหล

กเกณ

ฑ

เพออ

นญาต

และค

ดเลอ

กแร

งงาน

ขามช

าต 3

สญ

ชาต

(กมพ

ชา ล

าว เม

ยนมา

) มา

เปนผ

ประส

านงา

น ดา

นภาษ

า เพ

ออ�าน

วย

ความ

สะดว

กใหก

บแรง

งาน

ทเขา

สกระ

บวนก

ารยต

ธรรม

แล

ะมกา

รจดอ

บรมก

ลม

ผประ

สานง

านดา

นภาษ

า ดง

กลาว

เพอใ

หปฏบ

ตหนา

ทได

อยาง

ถกตอ

ง เป

นกลา

ง แล

ะมป

ระสท

ธภาพ

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5-

หลกเ

กณฑใน

การค

ดเลอ

ก แร

งงาน

เพอม

าเปน

ผป

ระสา

นงาน

ไดรบ

กา

รพฒ

นา/ป

รบปร

ง-

จ�านว

นกจก

รรมท

จดอบ

รมผป

ระสา

นงาน

ดา

นภาษ

าส�าห

รบแร

งงาน

ขามช

าต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

โอกา

สแล

ะควา

มเสม

อภาค

ทา

งสงค

ม-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ล แล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8,

10, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 25

, 26,

27, 2

8, 2

9, 3

1

4.กา

รระง

บขอ

พพาท

พฒ

นาศก

ยภาพ

เจาห

นาท

ผปฏบ

ตงาน

ในกา

รแกไ

ขปญ

หาขอ

พพาท

แรงง

านอย

างมป

ระสท

ธภาพ

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

(ส�าน

กแรง

งานส

มพนธ

กส

ร.)

2562

-256

5จ�า

นวนบ

คลาก

รผปฏ

บตงา

นดา

นการ

แกไข

ปญหา

ขอ

พพาท

แรงง

าน

ไดรบ

การเสร

มสรา

งควา

มร

และพ

ฒนา

เทคน

คการ

ประน

อมขอ

พพาท

แรงง

าน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

- UN

GPs

ขอท

25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน60

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

5.กา

รเย

ยวยา

ทบทว

นและ

ปรบป

รง

พระ

ราชบ

ญญ

ตเงน

ทดแท

น พ.ศ

. 253

7 แล

ะระบ

บกอ

งทนเ

งนทด

แทน

ให

ทนสม

ย โป

รงใส

เป

นธรร

ม แล

ะสอด

คลอง

กบ

หลกก

ารระ

หวาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

งแรง

งาน

2562

-256

5-

จ�านว

นสทธ

ประโ

ยชน

หรอห

ลกเก

ณฑ

ทไดม

การท

บทวน

หรอ

ปรบป

รง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ก�าหน

ดใหม

กลไก

เยยว

ยา

ทงจา

กภาค

รฐ แ

ละ

ภาคเ

อกชน

ในระ

ดบทอ

งถน

ทง

น กา

รเยย

วยา

ควรส

อดคล

องกบ

ความ

ตองก

ารขอ

งประ

ชาชน

และช

มชน

ทไดร

บผลก

ระทบ

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

(ก

รมสง

เสรม

กา

รปกค

รองท

องถน

)-

กระท

รวงย

ตธรร

ม

2562

-256

5กล

ไกแล

ะมาต

รการ

เยยว

ยาผเ

สยหา

ยทได

รบผล

กระท

บทา

งลบ/

ถกละ

เมดส

ทธ

อนเป

นผลม

าจาก

การ

ประก

อบธร

กจ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ทบทว

นหลก

เกณ

ฑกา

รจาย

เงนค

าตอบ

แทนผ

เสยห

ายตา

มพระ

ราชบ

ญญ

ต คา

ตอบแ

ทนผเ

สยหา

ยและ

คาทด

แทนแ

ละคา

ใชจา

ย แก

จ�าเล

ยในค

ดอาญ

า

พ.ศ

. 254

4 แล

ะทแก

ไขเพ

มเต

ม (ฉ

บบท

2) พ

.ศ. 2

559

เพอใ

หครอ

บคลม

ถงแร

งงาน

ขามช

าตทต

กเปน

เหยอ

ทา

งอาช

กรรม

อยาง

ทวถง

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5มก

ารปร

ะชมเ

พอท

บทวน

หล

กเกณ

ฑกา

รจาย

เงน

คาตอ

บแทน

ผเสย

หาย

ตามพ

ระรา

ชบญ

ญตค

าตอบ

แทน

ผเสย

หายแ

ละคา

ทดแท

น แล

ะคาใ

ชจาย

แกจ�า

เลย

ในคด

อาญ

า พ.

ศ. 2

544

แล

ะทแก

ไขเพ

มเตม

(ฉ

บบท

2) พ

.ศ. 2

559

เพ

อใหค

รอบค

ลมถง

แรงง

าน

ขามช

าตทต

กเปน

เหยอ

อาชญ

ากรร

ม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 25

, 26,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 61

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

ด�าเน

นกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

6.กา

รคม

ครอง

สทธข

องแร

งงาน

ไทย

ทท�าง

าน

ในตา

งปร

ะเทศ

ใหขอ

มลแล

ะควา

มชวย

เหลอ

ในกา

รเขา

ถงกล

ไก

ในกา

รคมค

รองส

ทธ

ของแ

รงงา

นไทย

ทท�าง

าน

ในตา

งประ

เทศ

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ-

กระท

รวงแ

รงงา

น

2562

-256

5รอ

ยละข

องคน

หางา

น ทเ

ขารบ

การอ

บรม

กอนเ

ดนทา

งไปท

�างาน

ใน

ตางป

ระเท

ศมคว

ามรเก

ยวกบ

สทธใ

นประ

เทศป

ลายท

างเพ

มขน

- กร

มการ

กงสล

สถ

านเอ

กอคร

ราชท

ต แล

ะสถ

านกง

สลให

ญขอ

งไทย

ในตา

งประ

เทศ

ใหขอ

มลเก

ยวกบ

กลไก

กา

รคมค

รองส

ทธ

ของแ

รงงา

นไทย

ใน

ตางป

ระเท

ศอยา

งตอเ

นอง

อาท

ผานเ

อกสา

ร เผ

ยแพร

เวบไ

ซต

โทรศ

พท

ไลนแ

อพลเ

คชน

ฯลฯ

- แร

งงาน

ไทย

ในตา

งประ

เทศเ

ขาถง

กลไก

การค

มครอ

งสทธ

รว

มถงค

วามช

วยเห

ลอ

ในกา

รเจร

จากบ

นายจ

าง

หรอห

นวยง

านรา

ชการ

ของป

ระเท

ศนนๆ

กรณ

ไม

ไดรบ

ความ

เปนธ

รรม

หรอถ

กละเ

มดสท

ธ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดล

และพ

ฒนา

ระบบ

กา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 17

- UN

GPs

ขอท

1, 8

25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน62

3.2 แผนปฏบตการดานชมชน ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

3.2.1 สถานการณในภาพรวม

สทธชมชนเปนองคประกอบหนงทส�าคญภายใตสทธดานการเมองการปกครองเนองจากเปนสวนหนง ของกระบวนการมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจเกยวกบการด�าเนนนโยบายภาครฐ สทธของกลมบคคล (Collective Rights) หมายถง สทธในฐานะทเปนสมาชกของกล มบคคลตามมาตรา 42 ของรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 ซงไดใหการรบรองถงสทธของบคคลในการมเสรภาพในการรวมกน เปนสมาคม สหกรณ สหภาพ องคกร ชมชน หรอหมคณะอน โดยมาตรา 43 วรรค 2 และวรรค 3 ไดใหการรบรอง สทธชมชนในการจดการ บ�ารงรกษา และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยนตามวธการทกฎหมายบญญตและใหประชาชนในชมชนสามารถเขาชอเพอเสนอแนะ ตอหนวยงานของรฐใหด�าเนนการอนใดอนจะเปนประโยชนตอประชาชนหรอชมชน หรองดเวนการด�าเนนการใด อนจะกระทบตอความเปนอยอยางสงบของประชาชนหรอชมชนและตองไดรบแจงผลการพจารณาโดยรวดเรว

นอกจากน ในการก�าหนดขนตอนการมสวนรวมของชมชนและประชาชน มาตรา 58 ภายใตหมวดหนาทของรฐไดก�าหนดใหบคคลและชมชนมสทธไดรบขอมล ค�าชแจงและเหตผลจากหนวยงานของรฐกอนการด�าเนนการหรออนญาตใหผใดด�าเนนการ ถาการนนอาจมผลกระทบตอทรพยากร คณภาพชวต สขภาพ อนามย คณภาพชวต หรอสวนไดเสยส�าคญอนใดของประชาชนหรอชมชนหรอสงแวดลอมอยางรนแรง โดยรฐตองด�าเนนการใหมการศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนหรอชมชน และจดใหมการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดเสยและประชาชนและชมชนทเกยวของ

อยางไรกตาม การพฒนาของประเทศทางอตสาหกรรมแบบกาวกระโดด และการใชเทคโนโลยสมยใหมเพอการพฒนาสงผลใหทกคนสามารถใชประโยชนจากธรรมชาตไดมากขน แตในขณะเดยวกนกสงผลกระทบตอ ทกคนในดานตางๆ ทงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตทเรมเสอมโทรม ความไมปลอดภยจากภยธรรมชาตทเกดขนบอยครงและมความรนแรงกวาในอดต ตลอดจนผลเสยในเชงสขภาพทงทางตรงจากการใชเทคโนโลย เชน ยาปราบศตรพชในการท�าการเกษตรกรรมแบบใหม และทางออมจากคณภาพของทรพยากรธรรมชาตในดานตางๆ เชน ดน น�า อากาศ ทลดลง จงเปนประเดนทาทายทรฐซงมอ�านาจหนาทดแลระดบการพฒนาของประเทศใหเหมาะสม จะตองสรางความสมดลระหวางการใชทรพยากรธรรมชาตในระดบและแนวทางทเหมาะสมเพอขบเคลอนการเจรญเตบโตของประเทศ ควบคกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตเพอประโยชนสงสดของประเทศอยางยงยนในทกมต

ปจจบนประเทศไทยอยระหวางการด�าเนนการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) ซงจดท�าดวยกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนทวประเทศ โดยใหความส�าคญกบหลกการส�าคญ 4 ประการ ไดแก (1) การนอมน�าและประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (2) การใหคนเปนศนยกลาง ของการพฒนาอยางมสวนรวม (3) การสนบสนนและสงเสรมแนวคดการปฏรปประเทศ และ (4) การพฒนา สความมนคง มงคง ยงยน เพอใหสงคมอยรวมกนอยางมความสข เพอรบมอกบบรบทความเปลยนแปลงตางๆ เชน กระแสการเปดเศรษฐกจเสร ความทาทายของเทคโนโลยใหมๆ และการเกดภยธรรมชาตทรนแรง รวมทง ความทาทายตางๆ อาท การตดอยในกบดกรายไดปานกลาง การเขาสสงคมผสงอาย และความเหลอมล�าในสงคม นอกจากน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ยงเนนการสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 63

สงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม สงเสรมการผลตและการลงทนอยางรบผดชอบ และการสรางงานสเขยวของธรกจเอกชนเพอลดความขดแยงเชงนโยบายระหวางการพฒนาโครงสรางพนฐาน การทองเทยว และวถชวตของชมชน ตลอดจผลกระทบตอสภาพแวดลอมและประชาชน

รฐบาลไดพยายามแกปญหาดวยการยกระดบศกยภาพการแขงขน และการสงเสรมการวจยและพฒนา การปรบโครงสรางทางเศรษฐกจและสงคม เชน โครงสรางภาษ (อาท ภาษมรดก และภาษทดน) รวมทงการวางกรอบกตกาของสงคมใหมนคงและเปนธรรม สงเสรมความเสมอภาคและโอกาสในการเขาถงทรพยากรและการบรการ ของภาครฐอยางเทาเทยม การสงเสรมหลกธรรมาภบาล และขจดการทจรตและระบบอปถมภ ในขณะทระยะสน ไดมมาตรการชวยเหลอเกษตรกรและผมรายไดนอยทไดรบผลกระทบจากเศรษฐกจและภยพบต

รฐบาลไดรกษาดลยภาพในการดแลประชาชนใหสามารถมทดนท�ากนและเขาถงทรพยากรธรรมชาต อยางเปนธรรม โดยไดมการแตงตงคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาต (คทช.) ขนในป 2557 โดยมนายกรฐมนตรเปนประธาน และมคณะกรรมการซงประกอบดวยผ บรหารของหนวยงานทเกยวของกบเรองปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม โดยมวตถประสงคเพอ (1) ลดความเหลอมล�าทางสงคม และสรางโอกาส การเขาถงบรการภาครฐ (2) รกษาความมนคงของทรพยากร สรางสมดลระหวางการอนรกษกบการใชประโยชน อยางยงยน เรงรดปกปองฟนฟพนท อนรกษทรพยากรปาไมและสตวปา (3) แกปญหาระยะยาวเรองการไรทดน ท�ากนของเกษตรกร การรกล�าปาสงวน โดยการกระจายสทธการถอครองใหแกผอยในพนท ทไมไดรกล�า และออกมาตรการปองกนการเปลยนมอไปอย ในครอบครองของผ ทไมไดเปนเกษตรกร (4) จดระบบบรหารจดการทดน เชน จดท�าแนวเขตทชดเจน เรงกระบวนการพสจนสทธ (5) ปรบกฎหมายใหทนสมย และบงคบใชอยางมประสทธภาพ และเปนธรรม (6) จดท�าฐานขอมล ทะเบยนผถอครองทดน (7) เรงรดจดสรรทดนแกผยากไร โดยไมตองถอกรรมสทธ (8) รบรองสทธรวมในการจดการทดนของชมชน

การจดทดนท�ากนใหชมชนเปนการด�าเนนงานตามนโยบายทส�าคญของรฐบาลภายใตคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาต (คทช.) โดยการจดทดนท�ากนใหแกชมชนในลกษณะแปลงรวม มใหกรรมสทธ แตอนญาตใหเขาท�าประโยชนในทดนของรฐเปนกลมหรอชมชนตามหลกเกณฑและเงอนไขท คทช. ก�าหนด ในรปแบบสหกรณ หรอรปแบบอนทเหมาะสม โดยการด�าเนนงานตามนโยบายดงกลาว หนวยงานของรฐซงมอ�านาจหนาทตามกฎหมายของประเภททดน ก�าหนดระเบยบ หลกเกณฑ ขอก�าหนด หรอเงอนไขภายใตความเหนชอบของ คทช. ตามกรอบแนวคดตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและชมชนอยรวมกบปา ซงประโยชนทประชาชนไดรบ คอ การเขาท�าประโยชนหรออย อาศยในทดนของรฐอยางถกตองตามกฎหมาย พรอมทงมการสงเสรมและพฒนาอาชพ และการตลาดอยางเปนระบบ ท�าใหประชาชนมความมนคง มรายได และมชวตความเปนอยทดขน รวมทง เปนการปองกนและแกไขปญหาการบกรกทดนของรฐ และปองกนการซอขายทดนเปลยนมอไปสกลมนายทน

รฐบาลไดแกไขปรบปรงพระราชบญญตการเชาทดนเพอเกษตรกรรม พ.ศ.2524 เปนพระราชบญญต การเชาทดนเพอเกษตรกรรม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2559 มผลบงคบใชวนท 30 เมษายน 2559 เพอใหกฎหมายยดหยน ไดมากขน โดยใหผเชากบผใหเชาตกลงกนอยางเหมาะสม โดยมภาครฐเปนกลไกกลางก�ากบดแลใหเปนธรรม ซงกฎหมายทแกไขฉบบนไมใชบงคบกบผเชาทเปนนตบคคล มการก�าหนดระยะเวลาการเชานา และคาเชานาเพอใหเกดความเปนธรรมแกทงผเชา และผใหเชา และก�าหนดหามคนตางดาวเชาทดนเพอประกอบเกษตรกรรม ทงน เพอคมครองสทธในพนทเกษตรกรรมของประเทศไทยแกผเชาทดนเฉพาะสญชาตไทยเทานน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน64

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยกรมปาไม ซงเปนหนวยงานภาครฐทมบทบาทในการบรหารจดการทรพยากรปาไมเพอการใชประโยชนอยางยงยน และอยระหวางการด�าเนนการตามแนวทางของการขบเคลอนนโยบายการปฏรประบบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (ดานปาไม) เพอรองรบยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561-2580) รวมทงผลกดนรางพระราชบญญตปาชมชน พ.ศ. .... เพอเปดโอกาสใหคนในชมชน ไดเขามามสวนรวมในการดแลรกษาฟนฟและใชประโยชนทรพยากรปาไมรวมกน โดยคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 22 พฤษภาคม 2561 อนมตรางพระราชบญญตปาชมชน พ.ศ. .... และลาสด “พระราชบญญตปาชมชน พ.ศ. 2562” ไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว เมอวนท 24 พฤษภาคม 2562

ชนกลมนอยและกลมชาตพนธทกกลมในประเทศไทยไดรบความคมครองตามกฎหมาย และสามารถเขาถงบรการของรฐ ซงรวมถงการศกษา การรกษาพยาบาล และโอกาสในการท�างาน รฐบาลไดใหการดแลโดยมกฎระเบยบรองรบทสามารถพสจนสทธจากรองรอยการอยอาศยในพนทและการใชประโยชนมาเปนระยะเวลานาน ทงน หากจ�าเปนตองออกจากพนท รฐบาลมมาตรการดแลดานทอยอาศยและการฝกอาชพรองรบโดยตระหนกถงวถชวตของกลม นอกจากน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดจดท�าแผนแมบทการพฒนากลมชาตพนธ ในประเทศไทย (พ.ศ. 2558-2560) เพอเปนกลไกในการพฒนาใหความชวยเหลอประชาชนกลมนในดานตางๆ เชน การเขาถงสทธในทดนท�ากน การไดรบสถานะบคคลทางกฎหมาย รวมทงการสงเสรมความสมดลและมนคง ในการด�ารงชวตโดยสามารถรบมอกบความเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนได

ส�าหรบปญหาการบกรกทดนปาสงวนของชาวบานในพนท ในปจจบนรฐบาลไดใหชมชนมสวนรวมในการเจรจาหาทางออกรวมกน แทนการบงคบใหยายออก โดยเจาหนาทปาไมกบชาวบานในพนทจะรวมกนก�าหนดเขตส�าหรบพนทอยอาศยและมใหลวงล�าออกมานอกเขตทก�าหนด ในขณะเดยวกนชาวบานตองชวยสอดสองการบกรก และพฒนาอนรกษพนทปาใหอดมสมบรณ สงผลใหปจจบนการแผวถางปาและการท�าไรเลอนลอยลดลงไปมาก

ความทาทายทส�าคญอกประการหนง ไดแก การคมครองสทธมนษยชนในระหวางการด�าเนนโครงการพฒนาขนาดใหญเพอสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงผลกระทบตอวถชวตของประชาชนและสงแวดลอม ซงรฐบาลไดมมาตรการตางๆ อาท การก�าหนดใหมกระบวนการศกษาความเปนไปได รวมถง ผลกระทบทางสงแวดลอมและสขภาพอยางเปนระบบ การมคณะกรรมการเพอก�ากบดแล รวมทงการมมาตรการรองรบหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบ เชน การจดหาทอยรองรบ ทงน รฐบาลไดตดสนใจชะลอบางโครงการ ตามขอเรยกรองของภาคประชาสงคม โดยพยายามสงเสรมการหาทางออกรวมกนผานการหารอกบประชาชนในพนท

ปจจบนการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย เสรมสรางกระบวนการประเมนผลกระทบสงแวดลอม โดยปฏบตตามพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2561 อยางเครงครด ทงน ในมาตรา 48 วรรคสอง ไดระบใหการท�า EIA ตองมการเพมประเดนการชดเชยเยยวยาความเดอดรอนหรอ เสยหาย และมาตรา 48 วรรคสาม ไดระบใหการท�า EIA ตองประเมนผลกระทบดานสขภาพและจดใหมการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดเสย ประชาชน และชมชนทเกยวของเปนการเพมเตมจาก EIA นอกจากน การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ยงไดสรางความโปรงใสในกระบวนการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม (EIA) และผลกระทบดานสงแวดลอมสขภาพ (EHIA) โดย (1) การจดท�าประชาพจารณ โดยไดเชญกลมเปาหมายอยางครอบคลมและทวถง ซงไดแก ชมชน NGOs องคกรการปกครองสวนทองถน ผมสวนไดเสย และสอมวลชน (2) การเปดโอกาส

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 65

ใหชมชนและประชาชนแสดงความคดเหนในเวทสาธารณะ (3) การมชองทางรบเรองรองเรยนหลากหลายชองทาง (4) การจดประชม EIA Monitoring โดยมองคประกอบไตรภาค ไดแก การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และเจาหนาทภาครฐสวนทองถน ผประกอบการโรงงานอตสาหกรรม และชมชน นอกจากน การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย มการก�ากบการด�าเนนการของบรษททปรกษาเอกชนอยางเขมงวด และมความเปนกลางในการท�างาน

โครงการพฒนานคมอตสาหกรรมและทาเรออตสาหกรรมทกโครงการตองมการจดท�ารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม ในระดบรายงาน EIA หรอ รายงาน EHIA ซงการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ในฐานะเจาของโครงการและหนวยงานอนมตอนญาต ไดด�าเนนการจดท�าการรบฟงความคดเหนจากชมชนโดยรอบพนทโครงการและประชาชนตอการพฒนาโครงการ รวมทง สงเสรมกระบวนการมสวนรวมของชมชน ตงแตเรมโครงการพฒนา จนกระทงโครงการตางๆ ด�าเนนการ ทงน ในรายงาน EIA และ EHIA ยงไดก�าหนดมาตรการการลดผลกระทบตอคณภาพชวตของชมชน ซงรวมถงความเสยงดานสทธมนษยชนดวย

ส�าหรบโครงการเหมองแรนน ไดมการปรบปรงระบบการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอมและสงคม โดยมรายละเอยดดงน

(1) พระราชบญญตแร พ.ศ. 2560 และอนบญญตทเกยวของ แบงการท�าเหมองออกเปน 3 ประเภท ตามขนาดของพนท ชนดแร ลกษณะทางธรณวทยาของแหลงแร วธการท�าเหมอง และผลกระทบตอคณภาพ สงแวดลอมและสขภาพของประชาชนทอาจจะเกดขนจากการท�าเหมอง โดยไดก�าหนดใหโครงการท�าเหมองทเขาขายลกษณะของโครงการทตองจดท�ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA และ EHIA) ตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต ตองก�าหนดใหเปนการท�าเหมองประเภทท 2 หรอ ประเภทท 3 แลวแตกรณ

(2) มการปรบปรงระบบการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอมและสงคม ส�าหรบโครงการเหมองแร เพอใหเกดความรอบคอบและรดกม โดยก�าหนดใหมการรบฟงความคดเหนของชมชนทงตามกฎหมายวาดวยแร และตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต ดงน

(2.1) พระราชบญญตแร พ.ศ. 2560 และอนบญญตทเกยวของก�าหนดใหมการรบฟงความคดของชมชน และในกรณทประชาชนในชมชนไมเหนดวยกบการท�าเหมองใหจดใหมการท�าประชามตของประชาชน ในพนททขอประทานบตร ตามลกษณะและวธการทรฐมนตรประกาศก�าหนด

(2.2) พระราชบญญ�ตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 โดยโครงการทตองจดท�ารายงาน EIA ก�าหนดกระบวนการมสวนรวม จ�านวน 2 ครง ไดแก ครงท 1 ในระหวางเรมตนโครงการเพอรบฟง ความคดเหนตอรางขอเสนอโครงการและขอบเขตการศกษา และครงท 2 ในระหวางการจดเตรยมท�ารางรายงาน และมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม ตลอดจนแผนการฟนฟพนทภายหลงประทานบตรสนอาย ส�าหรบโครงการทตองจดท�ารายงาน EHIA ก�าหนดกระบวนการมสวนรวม จ�านวน 4 ครง ไดแก ครงท 1 เพอรบฟงความคดเหนตอขอบเขตการศกษา ครงท 2 เพอการมสวนรวมในการประเมนผลกระทบ ครงท 3 เพอรบฟงความคดเหนตอรางรายงาน และครงท 4 เพอใหหนวยงานอนญาตจดกระบวนการรบฟงความคดเหนและชแจงรายละเอยด

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน66

(3) นอกจากน พระราชบญญตแร พ.ศ. 2560 และอนบญญตทเกยวของ ยงก�าหนดใหตองมการจดท�าขอมลพนฐานดานสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนและจดท�าแนวพนทกนชนส�าหรบกรณการท�าเหมอง ทอาจสงผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนสงดวย

(4) ปจจบนทกขนตอนของการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอมและสงคมของโครงการเหมองแร ไดค�านงถงความส�าคญของผลกระทบ 3 ประเภท จากโครงการขนาดใหญ ไดแก (1) ผลกระทบจากมลพษทางสงแวดลอม ตอสขภาพของมนษย (2) การบงคบชมชนโยกยายถนฐานโดยไมมการชดเชยหรอมแตไมเพยงพอ และ (3) การขาดการปรกษาหารอสาธารณะหรอมการศกษาหารอไมเพยงพอกบชมชนทไดรบผลกระทบจากการพฒนาโครงการขนาดใหญ ดงนน กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) จงไดใหความส�าคญกบความถกตองและโปรงใสของขอมลในทกขนตอน ตงแตการจดท�าขอบเขตพนทส�าหรบการขออนญาตและรายละเอยดของพนทและชมชน รายงานธรณวทยา แผนผงโครงการท�าเหมองและการฟนฟสภาพพนท รายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอม รายละเอยดและผลของการรบฟงความคดเหนของชมชนทงตามขอก�าหนดของกฎหมายวาดวยแรและตามกฎหมายวาดวย การสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต ตลอดจนใหความส�าคญกบประเดนรายละเอยดจากการพจารณารายงานการประเมนผลกระทบสงแวดลอมของคณะกรรมการผช�านาญการ เพอน�าไปก�าหนดเปนเงอนไขเพมเตมประกอบการอนญาตดวย

รฐไดสงเสรมใหประชาชนโดยรอบพนทโครงการเขาไปมสวนรวมในการใหค�าปรกษาหารอสาธารณะ ในหลายขนตอน ดงน

1. ขนตอนการขอประทานบตรเหมองแร ตามมาตรา 56 วรรค 2 แหงพระราชบญญตแร พ.ศ. 2560 ซงก�าหนดไววา เมอตดประกาศค�าขอประทานบตรเปนระยะเวลาไมนอยกวา 30 วนแลว ใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจ�าทองท จดใหมการรบฟงความคดเหนชมชนตามหลกเกณฑทรฐมนตรก�าหนด ซงในปจจบนไดจดท�า หลกเกณฑดงกลาวแลว ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง ก�าหนดหลกเกณฑ และวธการรบฟงความคดเหนของชมชน ในพนททขอประทานบตร พ.ศ. 2561 ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 15 พฤษภาคม 2561 โดยหลกการของประกาศดงกลาวก�าหนดใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจ�าทองท รวมกบผใหญบานจดท�ารบฟงความคดเหนของประชาชนในหมบานทอยในรศมจากขอบเขตค�าขอประทานบตรตามทก�าหนดของแตละประเภทค�าขอประทานบตร (ประเภทท 1 2 และ 3) โดยใชวธอภปรายสาธารณะ กอนทจะจดท�ารายงานเสนอตอองคกร การปกครองสวนทองถนเพอใหความเหน และเสนอตอผมอ�านาจออกประทานบตรเพอพจารณาตอไป ซงในขนตอนนประชาชนทเกยวของสามารถอภปรายแสดงความคดเหน ขอหวงกงวลและขอเสนอแนะตอโครงการเหมองแรได

2. ขนตอนการจดท�ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ในการจดท�ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ส�านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดก�าหนดใหมการจดรบฟงความคดเหนของชมชนดวย โดยมการจดรบฟงความคดเหนของประชาชนระหวางเรมตนของโครงการ โดยการแจงหนวยงาน ทเกยวของ ท�าการประชาสมพนธ ส�ารวจความคดเหนครงท 1 และสรปความคดเหน จากนนจงจดรบฟงความคดเหนของประชาชนชวงระหวางการจดเตรยมการท�ารางรายงานและมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม โดยการแจงหนวยงานทเกยวของ ท�าการประชาสมพนธจดประชมรบฟงความคดเหนครงท 2 และท�าสรปความคดเหน ซงผลการจดรบฟงความคดเหนจะจดท�าไวในรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเพอใหคณะกรรมการ ผช�านาญการดานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมพจารณาตอไป

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 67

3. ขนตอนระหวางด�าเนนการท�าเหมอง กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) ไดด�าเนนการจดตงเครอขายภาคประชาชนเพอการดแลเฝาระวงคณภาพสงแวดลอมเหมองแร โดยมหนาทในการรายงานผลกระทบสงแวดลอมจากการท�าเหมองแรในดานฝนละออง เสยงดง แรงสนสะเทอน ฯลฯ มายง กรมอตสาหกรรมพนฐาน และการเหมองแร (กพร.) หากเครอขายภาคประชาชนรายงานวาไดรบผลกระทบ จากการประกอบกจการเหมองแร จะสงเจาหนาทไปท�าการตรวจสอบขอเทจจรง และหากผลการตรวจสอบพบวาการท�าเหมองกอใหเกดผลกระทบจรงจะสงการใหมการปรบปรงและแกไข พรอมทงสงผลการแกไขดงกลาวใหเครอขายฯ ทราบตอไป ทงน ในปจจบน มเครอขายภาคประชาชนทงสน 490 เครอขาย ซงครอบคลมพนทสวนใหญของการท�าเหมองแร และกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) ยงคงเสรมสรางความเขมแขงของเครอขายดงกลาวอยางตอเนอง โดยมการจด ฝกอบรมใหความรแกเครอขายในการดแลเฝาระวงคณภาพสงแวดลอม พรอมทงจดกจกรรมกระตนการท�างาน ของเครอขายมาโดยตลอด

จากทกลาวมาขางตน จะเหนไดวาประชาชนในบรเวณใกลเคยงพนทเหมองแรสามารถเขาไปมสวนรวม ในการใหขอคดเหน ดแล และเฝาระวงผลกระทบสงแวดลอม ตงแตเรมตนจนสนสดการท�าเหมอง เพอใหการพฒนาทรพยากรแรเปนไปอยางยงยนตอไป

กรมโรงงานอตสาหกรรม ไดก�าหนดลกษณะต�าแหนงทตงของโรงงาน ใหอยหางจากสาธารณสถาน หรอเขตชมชน ก�าหนดชนดและขนาดของโรงงานทตองมบคลากรดานสงแวดลอมประจ�าโรงงาน ก�าหนดปรมาณมลพษ (มลพษทางน�า มลพษทางอากาศ มลพษทางดน และมลพษทางเสยง) ทสามารถปลอยสสงแวดลอมได การก�าหนดใหมบคลากรเฉพาะรบผดชอบความปลอดภยการเกบรกษาวตถอนตรายทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 รวมถงก�าหนดเกณฑการก�าจดสงปฏกลหรอของเสยทไมใชแลว และการก�ากบดแลดานสารเคมและของเสยอนตรายดวย นอกจากน ขนตอนในการพจารณาอนญาตใหกอตงหรอขยายโรงงาน ทอยในรายชอโรงงานทตองจดท�ารายงานผลกระทบสงแวดลอม (EIA) จะตองผานกระบวนการรบฟงความคดเหน ของประชาชนตามทกระทรวงอตสาหกรรมก�าหนดส�าหรบดานความปลอดภย มการก�าหนดมาตรการความปลอดภยตงแตการประเมนความเสยงโรงงานทจะตองจดท�ารายงานวเคราะหความเสยงจากอนตรายทอาจเกดขนจากการประกอบกจการโรงงาน การก�าหนดเกณฑการชบงอนตรายส�าหรบประเมนความเสยงและการจดท�าแผนงานบรหารความเสยง มาตรการความปลอดภยของหมอน�าและหมอตม กาซอตสาหกรรม สารเคม กมมนตรงส ระบบไฟฟาภายในโรงงาน อคคภย หองเยน รวมไปถงสภาพแวดลอมในการท�างาน

กรมโรงงานอตสาหกรรม โดยกองพฒนาอตสาหกรรมเชงนเวศ ไดมการประเมนระดบความเปนเมองอตสาหกรรมเชงนเวศของพนทเปาหมายใน 15 จงหวด ไดแก จงหวดระยอง สมทรปราการ สมทรสาคร ฉะเชงเทรา ปราจนบร ชลบร ปทมธาน นครปฐม ราชบร พระนครศรอยธยา สระบร นครราชสมา ขอนแกน สงขลา และสราษฎรธาน ซงในเกณฑและตวชวดการเปนเมองอตสาหกรรมเชงนเวศครอบคลม 5 มต ไดแก มตกายภาพ มตเศษฐกจ มตสงแวดลอม มตสงคม และมตบรหารจดการ โดยในมตสงคมจะมงเนนพนกงานในพนทและชมชนโดยรอบมคณภาพชวตและสงคมทนาอย ซงประกอบดวย 2 ดาน ไดแก 1. คณภาพชวตและสงคมของพนกงาน และ 2. คณภาพชวตและสงคมของคนในทองถนโดยรอบ

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ไดรบมอบหมายจากรฐบาลใหด�าเนนการพฒนานคมอตสาหกรรม ในพนทเขตเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zone: SEZ) 3 แหงใน 3 จงหวด ไดแก นคมอตสาหกรรมสระแกว

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน68

จงหวดสระแกว นคมอตสาหกรรมสะเดา จงหวดสงขลา และนคมอตสาหกรรมในพนทเขตเศรษฐกจพเศษ จงหวดตาก ซงในแตละนคมอตสาหกรรมทจดตงมการศกษาผลกระทบดานสงแวดลอม เศรษฐกจ สงคม และชมชน ผานการจดท�ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม และน�าไปก�าหนดเปนมาตรการปองกนและลดผลกระทบ ดานสงแวดลอม และมาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ซงหนงในมาตรการดงกลาว ไดก�าหนด ใหโรงงานในนคมอตสาหกรรมใหความส�าคญกบการจางแรงงานทองถน ซงจะลดชวยปญหาแรงงานตางดาว หากจะใชแรงงานตางดาวจะเลอกเฉพาะทขนทะเบยนเทานน ทงน การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ไดใชทดนของราชพสดในการพฒนาเปนนคมอตสาหกรรมในพนทเขตเศรษฐกจพเศษทง 3 แหงดงกลาว ซงไดรบการถายโอนอยางถกตอง โดยไมตองเวนคนทดนจากประชาชนแตอยางไร

ในอนาคต รฐบาลไดวางนโยบายในการจดตงและพฒนานคมอตสาหกรรมวาจะตองมการจดท�ารายงาน การประเมนสงแวดลอมระดบยทธศาสตร (Strategic Environmental Assessment: SEA) ซงเปนการประเมน ความยงยนแบบบรณาการทงทางดานสงแวดลอม เศรษฐกจ สงคม และชมชน รวมทงการประเมนศกยภาพ ดานพนทแบบองครวม ซงทกหนวยงานทเกยวของจะตองยดเปนแนวทางและปฏบตตามตอไป

3.2.2 ขอทาทาย

จากการลงพนทเพอรวบรวมขอมลประกอบการจดท�ารางแผนปฏบตการฯ รวมทงการหารอรวมกบ ภาคสวนตางๆ อยางตอเนอง ในชวงป 2559-2562 พบวายงมขอทาทายหลายประการทประชาชนคาดหวงใหรฐบาลเรงรดในการแกปญหาทเกยวเนองกบประเดนสทธชมชน ทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม สรปไดดงน

การปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ นโยบาย และมาตรการตางๆ ทเกยวของ โดยเฉพาะกฎหมายเกยวกบการจดการทดน ทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมทไดรบผลกระทบจากการประกอบธรกจ เชน พระราชบญญตโรงงานฯ พระราชบญญตเหมองแรฯ พระราชบญญตปาสงวนแหงชาตฯ พระราชบญญตปาชมชนฯ พระราชบญญตอทยานฯ พระราชบญญตสตวสงวนฯ ประมวลกฎหมายทดน พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 การแกปญหาความเขาใจทคาดเคลอนเกยวกบการบงคบใชนโยบาย/มาตรา 44 /ค�าสง คสช. ทเกยวของกบเขตเศรษฐกจพเศษ ปาไม ทดน การเกษตร การประมง ผงเมอง ฯลฯ การปฏบตตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตเกยวกบการปรบปรงแกไขกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมและกฎหมายรบรอง การมสวนรวมของประชาชนในนโยบายสาธารณะ การตรวจสอบผลกระทบตอประชาชนในพนท และความเสยง ตอการเปลยนแปลงของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมกอนบงคบใชกฎหมาย/ออกค�าสงใดๆ

การมสวนรวมของประชาชน แมประเทศไทยจะมกรอบกฎหมายและมาตรการหลายประการ ทรองรบสทธชมชนในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต แตจากการลงพนทระดมความคดเหนจากประชาชน และการประเมนสถานการณดานสทธมนษยชนของหลายองคกร ยงพบขอทาทายในทางปฏบต ดงนน ขอเสนอแนะในประเดนน คอ การสงเสรมกระบวนการมสวนรวม โดยการเปดเผยขอมลขาวสารเกยวกบโครงการขนาดใหญ เขตเศรษฐกจพเศษ หรอ โครงการใดๆ แกประชาชน โดยเฉพาะผมสวนไดเสย และชมชนทอาจไดรบผลกระทบ กอนเขาไปด�าเนนการ โดยเฉพาะรายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและสขภาพ หารอประชาชนและชมชน เพอจะไดมสวนรวมในการพจารณาตลอดกระบวนการ ตงแตการก�าหนดพนท การด�าเนนโครงการ การตดตามผลภายหลงโครงการ โดยค�านงถงวถชวต และวฒนธรรมของชมชน ตลอดจนสทธในการประกอบเกษตรกรรม

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 69

และสทธในทอยอาศยของประชาชนเปนส�าคญ การเสนอใหกระจายอ�านาจบรหารจดการทรพยากรใหชมชน ดวยกระบวนการมสวนรวม การเผยแพรประชาสมพนธเชงรกเพอใหประชาชนทราบถงการเขาถงขอมลและสทธ ในการมสวนรวมในกระบวนการตางๆ

การประเมนผลกระทบตอสงแวดลอม และสขภาพ (EIA/EHIA) ก�าหนดมาตรการบงคบใหโครงการ ของรฐทกโครงการ รวมทงโครงการของภาคธรกจทกขนาดท�าการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (Environmental Impact Assessment: EIA) และการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและสขภาพ (Environmental Health Impact Assessment: EHIA) โดยจะตองเปนการประเมนดวยการมสวนรวมจากทกภาคสวน และองคกรอสระ ทไดรบการยอมรบโดยชมชนซงเปนกลาง อสระ โปรงใส และมการเปดเผยผลการวเคราะห EIA/EHIA ตอสาธารณะกอนทจะด�าเนนโครงการ รวมทงก�าหนดมาตรการตดตาม ตรวจสอบ ภายหลงจากทผานการประเมน EIA/EHIA แลว เพอควบคมไมใหภาคธรกจละเมดสทธตางๆ หลงจากทไดรบอนมตโครงการแลว รวมทงพจารณาเสรมสรางความเขมแขง ใหกบกระบวนการประเมน EIA/EHIA โดยเนนการประเมนแบบยงยนทมององครวมทงมตดานสงคมและสทธมนษยชน และค�านงถงความเสยงทเฉพาะในแตละภาคสวน

เขตเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zone) เสนอใหทบทวนแผนการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ (SEZ) 10 แหง ใน 10 จงหวด และระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EEC) โดยประเมนความเสยงและผลกระทบใหรอบดานกอนตดสนใจก�าหนดพนทดงกลาว ทงน ตองเปดโอกาสใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสาร รวมทงรบทราบ ถงผลกระทบทจะเกดขนดวย นอกจากนน ยงไดมขอเสนอใหก�าหนดมาตรการทเหมาะสมในการเวนคนทดนและ การตดสนใจเกยวกบสถานทตง SEZ ทง 10 แหง รวมถง EEC ทสอดคลองกบ UNGPs การปรกษาหารอและจดใหม คาชดเชยทปนธรรมแกประชาชนทอยในเขต SEZ และ EEC การก�าหนดให SEZ และ EEC เทยบเทากบรฐวสาหกจ โดยจะตองปฏบตตามมาตรฐานสงสดเรองธรรมาภบาลและแนวปฏบตของบรรษท การบรรจหลกการ UNGPs ในวธการจดตงและบรหารจดการ SEZ และ EEC

การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม บงคบใชกฎหมายทเกยวกบการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยค�านงถงการคมครองสทธชมชน เปดใหชมชนเขามามสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสนบสนนบทบาทของชมชนในการอนรกษ ฟนฟทรพยากรธรรมชาต และตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม

การพฒนาศกยภาพชมชน และการรวมกลม เสรมสรางความรและทกษะใหกบชมชนอยางตอเนอง เพอเพมประสทธภาพการผลต สนบสนนการท�าวจยชมชนเกยวกบภมปญญาชาวบานดานการเกษตร รวมถงสนบสนนการรวมกลมของชาวนาและเกษตรกรเพอใหมอ�านาจตอรองมากขน

ชนกลมนอย /กลมชาตพนธ จดใหมกระบวนการปรกษาหารอกบชนกลมนอย/กลมชาตพนธ เพอให ไดเขามามสวนรวมในกระบวนการตดสนใจทงในเชงยทธศาสตร นโยบาย และโครงการตางๆ โดยเฉพาะในการก�าหนดนโยบายการจดการทดนและการอนรกษปา และโครงการพฒนาขนาดใหญ ทสอดคลองกบปฏญญาสหประชาชาตวาดวยสทธของชนพนเมองดงเดม (United Nations Declaration on the Rights of Indigenous Peoples: UNDRIP) พจารณาละเวนการด�าเนนคดบกรกปาในกรณกล มชาตพนธ ทอาศยอย ในปาซงตอมาไดมค�าสงประกาศ ใหพนทนนเปนปาอนรกษ และก�าหนดมาตรการรองรบเพอคมครองกลมชาตพนธใหด�ารงชพอยางเปนธรรม

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน70

การพฒนาการด�าเนนงานของภาครฐ จดใหมการสอบสวนและพสจนความเปนเจาของกรรมสทธทดนอยางเปนกลาง พจารณาออกเอกสารรบรองกรรมสทธในทดนใหกบชาวบานตามความเหมาะสม จดตงกลไกอสระเพอสอบสวน ตรวจตรา และประเมนสถานการณสทธมนษยชน ซงตองมทกภาคสวนเขาไปมสวนรวม เสนอใหรฐ จดท�ารายงานการประเมนสภาพแวดลอม สถานการณส�าคญดานธรกจ และกรณการละเมดสทธมนษยชนทเกดขน ทงในประเทศและตางประเทศทมผลกระทบตอประเทศไทย

การด�าเนนการตอภาคธรกจ พจารณาออกกฎหมาย หรอระเบยบเพอบงคบใหภาคธรกจเคารพสทธมนษยชน และรายงานเปนประจ�าทกป แตงตงผ เชยวชาญเพอตดตามและตรวจสอบการกระท�าของภาคธรกจทละเมด สทธมนษยชนโดยพจารณาอยางรอบดาน

3.2.3 แผนปฏบตการฯ (พ.ศ. 2562-2565)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.2.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดประเดนส�าคญ พรอมทงแผนกจกรรมซงระบหนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลาด�าเนนการ ภายใตแผนปฏบตการฯ ตวชวด ตลอดจนความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของไดยดถอปฏบตตอไป อกทงยงเปนการชวยใหการตดตามประเมนผลสามารถท�าไดงายยงขน ทงน ไดจดท�าแผนปฏบตการฯ โดยแยกเปน 3 เสาหลกตามแนวทางของหลกการ UNGPs ดงน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 71

เสาท

1 ห

นาท

ของร

ฐในกา

รคมคร

อง (Pr

otec

t)

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

การพ

ฒนา

ปรบ

ปรง

แกไข

กฎหม

าย ก

ฎ ระ

เบยบ

นโย

บาย

และม

าตรก

ารตา

งๆ

ทเกย

วของ

ทบทว

น ปร

บปรง

แกไ

ข

และเ

สนอร

างกฎ

หมาย

กฎ

ระเ

บยบ

มาตร

การ

เก

ยวกบ

การจ

ดการ

ทดน

แหลง

น�า ส

ภาพภม

อากา

ศ ทไ

ดรบผ

ลกระ

ทบจา

ก กา

รประ

กอบธ

รกจ

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5จ�า

นวนก

ฎหมา

ย

กฎ ร

ะเบย

บ มา

ตรกา

ร

เกยว

กบกา

รจดก

ารทด

น

แหลง

น�า ส

ภาพ

ภมอา

กาศท

ไดรบ

ผลกร

ะทบ

จากก

ารปร

ะกอบ

ธรกจ

ทไ

ดรบก

ารทบ

ทวน

แกไข

แล

ะบญ

ญต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ตท

เปนม

ตรตอ

สง

แวดล

อม-

SDGs

เปาห

มายท

6, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 5

, 7

ทบทว

นกฎห

มายท

มอย

ทสงผ

ลกระ

ทบตอ

สทธช

มชน

โดยก

ระบว

นการ

มสวน

รวม

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

- 25

65จ�า

นวนก

ฎหมา

ยเกย

วกบ

กระบ

วนกา

รมสว

นรวม

ของช

มชนท

ไดรบ

กา

รทบท

วน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

6, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน72

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นพระ

ราชบ

ญญ

ต โร

งงาน

ฯ โด

ยก�าห

นดให

โร

งงาน

ตงหา

งจาก

ชมชน

มา

กขน

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

2562

-256

5มก

ารทบ

ทวน

พระ

ราชบ

ญญ

ตโรง

งานฯ

เพ

อพจา

รณาเ

รองก

�าหนด

ระยะ

หางท

ตงโร

งงาน

กบ

ชมชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

6, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 5

, 7

ทบทว

นแกไ

ขกฎห

มาย

ทกอใ

หเกด

การผ

กขาด

ใน

ภาคก

ารเก

ษตร

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ

2562

-256

5จ�า

นวนก

ฎหมา

ย ทม

การท

บทวน

และเ

สนอ

แกไข

เพอป

องกน

หรอ

ลด

การผ

กขาด

ใน

ภาคก

ารเก

ษตร

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

ความ

สามา

รถ

ในกา

รแขง

ขน-

SDGs

เปาห

มายท

2

- UN

GPs

ขอท

1,

3, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 73

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

หนวย

งานท

เกยว

ของ

น�าคว

ามเห

นและ

ขอเส

นอแน

ะขอ

งคณ

ะกรร

มการ

สทธม

นษยช

นแห

งชาต

ทคณ

ะรฐม

นตรม

มต

ไปพจา

รณาป

รบปร

ง พระ

ราชบ

ญญ

ตสงเ

สรมแ

ละรก

ษาค

ณภา

พสง

แวดล

อมแห

งชาต

พ.ศ

. 253

5 แล

ะเรงร

ดการ

ตราพ

ระรา

ชบญ

ญต

การม

สวนร

วมขอ

งประ

ชาชน

ในกร

ะบวน

การน

โยบา

ยสา

ธารณ

ะ พ.ศ

. ....

และอ

อกกฎ

ระเบ

ยบวา

ดวย

การร

ายงา

นการ

ปลอย

และ

เคลอ

นยาย

สารม

ลพษ

สสงแ

วดลอ

ม (P

ollut

ant

Relea

se a

nd T

rans

fer

Regis

ters: P

RTR)

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม

2562

-256

5-

มการ

พจา

รณาด

�าเนน

การต

ามขอ

เสนอ

แนะ

ของค

ณะก

รรมก

าร

สทธม

นษยช

น แห

งชาต

ฯ-

มการ

ประช

ม เพ

อพจา

รณาพ

ระรา

ชบญ

ญต

การม

สวนร

วมขอ

งปร

ะชาช

น ใน

กระบ

วนกา

รนโย

บาย

สาธา

รณะ

พ.ศ

. ....

และร

ะเบย

บวาด

วย

การร

ายงา

นการ

ปลอย

และเ

คลอน

ยายส

ารมล

พษสส

งแวด

ลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

11, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 5

, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน74

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นกฎห

มายเ

กยวก

บเห

มองแ

ร รว

มถง

การอ

อก

ใบอน

ญาต

การ

ก�าหน

ดพนท

ส�า

หรบท

�าเหม

องแร

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

2562

-256

5มก

ารทบ

ทวนก

ฎหมา

ยเก

ยวกบ

เหมอ

งแร

กา

รออก

ใบอน

ญาต

และ

พนท

ท�าเห

มองแ

ร

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 5

, 7

2.กา

รมสว

นรวม

ของป

ระชา

ชนสง

เสรม

การบ

รหาร

จดกา

ร ปา

ชมชน

เพอแ

กปญ

หากา

รอย

รวมก

นระห

วางป

า กบ

ชมชน

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม

2562

-256

5มก

จกรร

ม/โค

รงกา

ร/มา

ตรกา

รทจด

ขน

เพอส

งเสร

ม หร

อแกป

ญหา

กา

รบรห

ารจด

การ

ปาชม

ชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

11, 1

3, 1

4, 1

5-U

NGPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 75

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

เปดเ

ผยขอ

มลขา

วสาร

เกยว

กบพนท

ทไดร

บผลก

ระทบ

จาก

การด

�าเนน

โครง

การข

นาด

ใหญ

และ

เขตเ

ศรษฐก

จพเศ

ษ

แกปร

ะชาช

น โด

ยเฉพ

าะ

ผมสว

นไดเ

สย แ

ละชม

ชน

ทอาจ

ไดรบ

ผลกร

ะทบ

- ส�า

นกงา

น สภ

าพฒ

นา

การเศร

ษฐก

จ แล

ะสงค

มแหง

ชาต

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

(กรม

โยธา

ธการ

และ

ผงเม

อง)

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

- กร

ะทรว

งคมน

าคม

2562

-256

5-

ก�าหน

ดใหม

กา

รโฆษณ

า ปร

ะชาส

มพนธ

โครง

การ

ทงกอ

นด�าเ

นนโค

รงกา

ร ระ

หวาง

ด�าเน

นโคร

งการ

แล

ะหลง

จบโค

รงกา

ร โด

ยใหป

ระชา

ชนได

รบทร

าบขอ

มลอย

างทว

ถง-

เพมช

องทา

งการ

เผยแ

พรขอ

มลขา

วสาร

เกยว

กบโค

รงกา

รใหป

ระชา

ชน

โดยเ

ฉพาะ

ผมสว

นไดเ

สย

ไดรบ

รมาก

ขน

- จด

ประช

มรบฟ

ง คว

ามคด

เหนข

องปร

ะชาช

นในท

กพนท

ทไ

ดรบผ

ลกระ

ทบจา

กโค

รงกา

ร

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

9, 1

1, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน76

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

จดให

มการ

หารอ

และร

บฟง

ความ

คดเห

นของ

ประช

าชน

รวมถ

งกลม

ชาตพ

นธตา

งๆ

ทเกย

วของ

ในพนท

โดย

ใหปร

ะชาช

นและ

ชมชน

เขาถ

งขอ

มลได

โดยง

ายแล

ะครบ

ถวน

และม

สวนร

วมใน

กระบ

วนกา

รตด

สนใจ

ตลอ

ดจนก

ารรว

มแส

ดงคว

ามคด

เหนเ

กยวก

บกา

รประ

เมนผ

ลกระ

ทบ

สงแว

ดลอม

การ

พจาร

ณา

เวนค

นทดน

การ

จดกา

รทดน

แล

ะการ

อนรก

ษปาข

องรฐ

บาล

ฯลฯ

กอนเ

ขาไป

ด�าเน

นโค

รงกา

รใด

ซงรว

มถงโ

ครงก

ารขน

าดให

ญทเ

กยวข

องกบ

กา

รบรห

ารจด

การพ

ลงงา

น

โรงไ

ฟฟา

ปโตร

เลยม

แล

ะการ

ขดเจ

าะเพ

อส�าร

วจทร

พยาก

รธรร

มชาต

เพ

อสงเสร

มใหป

ระชา

ชนแล

ะชม

ชนมบ

ทบาท

ในกา

รก�าห

นดพนท

ด�าเน

นโคร

งการ

โดยค

�านง

ถงวถ

ชวตแ

ละวฒ

นธรร

ม

- ส�า

นกงา

น สภ

าพฒ

นา

การเศร

ษฐก

จ แล

ะสงค

มแหง

ชาต

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงพ

ลงงา

น-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5-

จ�านว

นกจก

รรม/

โครง

การท

จดขน

เพ

อรบฟ

งควา

มคดเ

หนขอ

งประ

ชาชน

ใน

การด

�าเนน

งาน

ทกระ

ทบปร

ะชาช

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

7, 1

1, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 77

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

จดท�า

คมอส

งเสร

มการ

เขาถ

งขอ

มลให

ประช

าชนท

ราบถ

งกา

รเขา

ถงสท

ธในก

ารมส

วนรว

ม โด

ยควร

ท�าใน

รปแบ

บ เช

งรก

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงพ

ลงงา

น -

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5มค

มออธ

บายส

ทธ

ในกา

รมสว

นรวม

ของ

ประช

าชนใ

นการ

ด�าเน

นโค

รงกา

รของ

ภาคร

ฐ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

11, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

สงเส

รมกา

รมสว

นรวม

และ

การร

บฟงค

วามเ

หนขอ

งเดก

ผา

นกลไ

กสภา

เดกแ

ละเย

าวชน

เพอใ

หเดก

และ

เยาว

ชนรบ

ทราบ

และ

ใหคว

ามเห

นตอ

การเปล

ยนแป

ลงใน

ชมชน

ทจ

ะสงผ

ลกระ

ทบตอ

คณภา

พชว

ตของ

เดก

และเ

ยาวช

น

- กร

ะทรว

งการ

พฒ

นาสง

คมแล

ะ คว

ามมน

คงขอ

งมนษ

ย -

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5-

มการ

เกบข

อมลก

ารม

สวนร

วมขอ

งเดก

ใน

การใ

หควา

มเหน

ตอกา

รเปล

ยนแป

ลง

ในชม

ชนผา

นสภา

เดกแ

ละเย

าวชน

-

มมาต

รการ

หรอ

กร

ะบวน

การส

งเสร

ม สน

บสนน

และ

ให

ความ

รเดก

และ

เยาว

ชนเพ

อใหส

ามาร

ถแส

ดงคว

ามคด

เหน

ไดอย

างมป

ระสท

ธภาพ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

9, 1

1, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน78

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

3.กา

รประ

เมนผ

ลกระ

ทบตอ

สงแว

ดลอม

และ

สขภา

พ (E

IA/E

HIA)

ก�าหน

ดใหก

ารปร

ะเมน

ผล

กระท

บสงแ

วดลอ

ม (E

nviro

nmen

tal I

mpa

ct

Asse

ssm

ent:

EIA)

แล

ะการ

ประเ

มนผล

กระท

บ สง

แวดล

อมทอ

าจกอ

ใหเก

ดผล

กระท

บตอช

มชน

อยาง

รนแร

ง ทง

ดานค

ณภา

พ

สงแว

ดลอ

ทรพย

ากรธ

รรมช

าต

และส

ขภาพ

(Env

ironm

ental

Healt

h Im

pact A

sses

smen

t: EH

IA) เ

ปนกา

รประ

เมนจ

ากกา

รมสว

นรวม

ของป

ระชา

ชนทก

ภาคส

วนทเ

กยวข

อง

เปนก

ลาง

อสระ

โปร

งใส

และ

ตองก

�าหนด

ใหมก

ารตด

ตาม

ตรวจ

สอบ

ภายห

ลงทผ

านกา

รประ

เมนผ

ลกระ

ทบ

สงแว

ดลอม

เพอเปน

การค

วบคม

ไมให

ภาคธ

รกจล

ะเมด

สทธ

ตางๆ

หลง

จากท

ไดรบ

อนมต

/อน

ญาต

โครง

การแ

ลว

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5-

การด

�าเนน

โครง

การ

ตางๆ

มกา

รจดท

�า EI

A/EH

IA ต

ามทก

ฎหมา

ยก�า

หนด

โดยใ

หปร

ะชาช

น/ชม

ชน

ในพนท

เขาม

ามสว

นรวม

- มก

ระบว

นการ

ตดตา

มกา

รด�าเ

นนโค

รงกา

ร เป

นระย

ะๆ อ

ยางต

อเนอ

ง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

11, 1

3, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 79

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นและ

พฒ

นาระ

บบ

การป

ระเม

นผลก

ระทบ

ตอ

สงแว

ดลอม

และก

ระบว

นการ

รบฟงค

วามค

ดเหน

ของ

ประช

าชนแ

ละกา

รมสว

นรวม

ของผ

มสวน

ไดสว

นเสย

ตงแต

เรมโ

ครงก

ารแล

ะทกข

นตอน

ตล

อดจน

เปดเ

ผยรา

ยงาน

กา

รประ

เมนผ

ลกระ

ทบตอ

สาธา

รณะ

เพอใ

หประ

ชาชน

รบทร

าบขอ

มล ท

งน

การเขา

ถงขอ

มลตอ

งท�าไ

ดงา

ยและ

สะดว

ก

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงพ

ลงงา

น-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5-

มการ

ทบทว

นและ

พฒ

นาระ

บบ

การป

ระเม

นผลก

ระทบ

ตอสง

แวดล

อมแล

ะกร

ะบวน

การร

บฟง

ความ

คดเห

นของ

ประช

าชนแ

ละกา

รม

สวนร

วมขอ

งผมส

วนได

สว

นเสย

- มช

องทา

งการ

เขาถ

งขอ

มลผล

การป

ระเม

น EI

A/EH

IA

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน80

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

เสรม

สราง

กระบ

วนกา

รปร

ะเมน

ผลกร

ะทบ

สงแว

ดลอม

ในปจ

จบน

ใหเข

มแขง

ขน โดย

เฉพาะ

ใน

บรบท

ของโ

ครงก

ารพฒ

นาขน

าดให

ญ อ

าท โคร

งการ

กอสร

างโค

รงสร

างพนฐ

าน

เหมอ

งแร

และพ

ลงงา

น

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงพ

ลงงา

น-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม-

กระท

รวงค

มนาค

ม

2562

-256

5-

มการ

บงคบ

ใช

กระบ

วนกา

ร EI

A/EH

IA

อยาง

เครง

ครด

โด

ยเฉพ

าะโค

รงกา

รขน

าดให

ญ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 81

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ตดตา

ม ตร

วจสอ

บ

การป

ฏบตต

ามมา

ตรกา

ร ทก

�าหนด

ในรา

ยงาน

การ

ประเ

มนผล

กระท

บ สง

แวดล

อม เพ

อปอง

กน

และแ

กไขผ

ลกระ

ทบทค

าดวา

จะเก

ดขนจ

ากกา

รด�าเ

นนโค

รงกา

รไดอ

ยางถ

กตอง

แล

ะรวด

เรว

เพอเ

ปนฐา

นขอ

มลขอ

งโคร

งการ

ใน

การป

องกน

และแ

กไขผ

ลกระ

ทบ

ทคาด

วาจะ

เกดข

นในอ

นาคต

หนวย

งานอ

นมต/

อนญ

าตโค

รงกา

ร

เปนผ

รบผด

ชอบห

ลก

โดยม

หนวย

งานร

วม

ดงน

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม-

กระท

รวงพ

ลงงา

น-

กระท

รวงค

มนาค

ม

2562

-256

5มก

ารตด

ตาม

ตรวจ

สอบ

การป

ฏบตต

ามมา

ตรกา

รทก

�าหนด

ในรา

ยงาน

กา

รประ

เมนผ

ล EI

A/EH

IA

เพอป

องกน

และแ

กไข

ผลกร

ะทบท

คาดว

าจะเ

กดขน

ในอน

าคต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน82

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พจา

รณาจ

ดท�าก

ารปร

ะเมน

สงแว

ดลอม

ระดบ

ยทธศ

าสตร

(S

trate

gic E

nviro

nmen

t As

sess

men

t: SE

A) ซ

งเปน

กร

ะบวน

การว

เครา

ะห

เชงร

ะบบเ

พอก

ารปร

ะเมน

ผล

กระท

บดาน

สงแว

ดลอม

ทอ

าจเก

ดขนจ

ากกา

รด�าเ

นนระ

ดบนโ

ยบาย

แผน

และ

โครง

การ

(Poli

cy, P

lan a

nd

Prog

ram

: PPP

) เพอบ

รรล

เปาห

มายค

วามย

งยน

ทางส

งแวด

ลอม

สอดค

ลองก

บกร

อบเป

าหมา

ยการ

พฒ

นา

ทยงย

น (S

ustaina

ble

Deve

lopm

ent G

oals:

SDG

s)

- ส�า

นกงา

น สภ

าพฒ

นา

การเศร

ษฐก

จ แล

ะสงค

มแหง

ชาต

2562

-256

5-

มแนว

ทางก

ารปร

ะเมน

สงแว

ดลอม

ระดบ

ยทธศ

าสตร

(SEA

) -

มการ

ด�าเน

นการ

สง

เสรม

และเ

ผยแพ

รแน

วทาง

การป

ระเม

น สง

แวดล

อมระ

ดบยท

ธศาส

ตร (S

EA)

ใหหน

วยงา

นตาง

ๆ

น�าไป

ปฏบต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 83

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

4.เข

ตเศร

ษฐก

จพเศ

ษ

(Spe

cial E

cono

mic

Zone

)

พจาร

ณาม

าตรก

ารทเ

หมาะ

สม

ในกา

รเวน

คนทด

น รว

มทง

มาตร

การใ

นการ

ใหค�า

ปรกษ

า หา

รอ แ

ละพจา

รณาค

าชดเ

ชยแก

ผทได

รบผล

กระท

บจาก

การเวน

คนทเ

ปนธร

รม

- กร

ะทรว

งคมน

าคม

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

ส�านก

งาน

สภาพ

ฒนา

การ

เศรษ

ฐกจแ

ละสง

คมแห

งชาต

-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5มม

าตรก

ารทเ

หมาะ

สม

ในกา

รเวน

คนทด

น

พรอ

มทงก

�าหนด

คาชด

เชย

ทเปน

ธรรม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5,

16-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8, 1

0,

31

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน84

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

พจา

รณาจ

ดท�าแ

นวทา

ง/มา

ตรกา

รก�าก

บใหเ

ขตเศ

รษฐก

จพเศ

ษ (S

EZ) ร

วมถง

ระเบ

ยงเศ

รษฐก

จพเศ

ษ

ภาคต

ะวนอ

อก (E

EC) ป

ฏบต

ตามม

าตรฐ

านสง

สดเรอง

ธร

รมาภ

บาลแ

ละแน

วปฏบ

ตขอ

งบรร

ษท

โดยค

วามม

งมน

ในกา

รน�าห

ลกกา

ร UN

GPs

ไปใช

ควรจ

ะปรา

กฏอย

ใน

วธกา

รจดต

งและ

บรหา

รจดก

าร

SEZ

และ

EEC

- ส�า

นกงา

น สภ

าพฒ

นา

การเศร

ษฐก

จ แล

ะสงค

มแหง

ชาต

- กร

ะทรว

งพาณ

ชย

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

(ก

รมโย

ธาธก

ารแล

ะผง

เมอง

)

2562

-256

5มแ

นวทา

ง/มา

ตรกา

รก�า

กบให

เขตเ

ศรษฐก

จพเศ

ษ (S

EZ) ร

วมถง

ระเบ

ยงเศ

รษฐก

จพเศ

ษภา

คตะว

นออก

(EEC

) ปฏ

บตตา

มมาต

รฐาน

สงสด

เรอง

ธรร

มาภบ

าลแล

ะ UN

GPs

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

, 8, 1

0,

31

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 85

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

5.กา

รบรห

ารจด

การ

ทรพยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม

บงคบ

ใชกฎ

หมาย

ทเกย

วของ

กบกา

รบรห

ารจด

การ

ทรพยา

กรธร

รมชา

ตและ

สง

แวดล

อม โดย

ค�านง

ถง

การค

มครอ

งสทธ

ของบ

คคล

และช

มชนท

ไดรบ

ผลกร

ะทบ

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด-

กระท

รวง

ทรพยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม

2562

-256

5-

มกจก

รรม/

โครง

การ

สงเส

รมกา

รบงค

บใช

กฎหม

ายทเ

กยวข

องกบ

การบ

รหาร

จดกา

รทร

พยา

กรธร

รมชา

ต แล

ะสงแ

วดลอ

มอยา

งม

ประส

ทธภา

พ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5,

16-

UNGP

s ขอ

ท 1,

2, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 10

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน86

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นและ

พฒ

นากล

ไกบร

หารจ

ดการ

ทรพยา

กร

ธรรม

ชาตแ

ละสง

แวดล

อม

โดยเ

นนกา

รมสว

นรวม

ขอ

งทกภ

าคสว

น รว

มถงส

ตร

และก

ลมชา

ตพนธ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5มก

ารทบ

ทวนแ

ละพฒ

นากล

ไกบร

หารจ

ดการ

ทรพยา

กรธร

รมชา

ตและ

สงแว

ดลอม

โดย

มงให

ทก

ภาคส

วนมส

วนรว

ม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 87

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

สนบส

นนบท

บาทข

องชม

ชนใน

การอ

นรกษ

ฟนฟ

ทร

พยา

กรธร

รมชา

ต แล

ะตร

วจสอ

บคณ

ภาพ

สงแว

ดลอม

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5มก

จกรร

ม/โค

รงกา

ร

สงเส

รมบท

บาทข

องชม

ชนใน

การอ

นรกษ

และฟ

นฟ

ทรพยา

กรธร

รมชา

ต แล

ะสงแ

วดลอ

ม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน88

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

6.กา

รพฒ

นาศก

ยภาพ

ชมชน

สราง

ความ

ร ทก

ษะ

และ

ความ

รทาง

วชาก

าร ใ

หแก

ชมชน

เพอเ

พมป

ระสท

ธภาพ

การผ

ลต

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ

2562

-256

5มโ

ครงก

าร/ก

จกรร

ม สร

างคว

ามร

ทกษะ

และ

ความ

รทาง

วชาก

ารให

แก

ชมชน

เพอเ

พม

ประส

ทธภา

พกา

รผลต

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 12, 1

3, 1

4,

15-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 89

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

สนบส

นนกา

รท�าว

จยชม

ชนเก

ยวกบ

ภมปญ

ญาช

าวบา

นเก

ยวกบ

การเกษ

ตร

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรแล

ะสหก

รณ

2562

-256

5-

มโคร

งการ

/กจก

รรม

สง

เสรม

/สนบ

สนน

การศ

กษาว

จยเก

ยวกบ

ภมปญ

ญาช

าวบา

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 12, 1

3, 1

4,

15-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน90

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

สงเส

รมอา

ชพ ร

ายได

คร

วเรอ

น กา

รจดส

วสดก

าร

พฒ

นาวถ

ชมชน

รวม

ทงเส

รมสร

างคว

ามมน

คงขอ

งชมช

นบน

พนท

สงตา

มแนว

ชายแ

ดน

และพ

ฒนา

หมบา

นเศร

ษฐก

จพอเ

พยง

- กร

ะทรว

งการ

พฒ

นาสง

คมแล

ะ คว

ามมน

คง

ของม

นษย

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

(ก

รมกา

รพฒ

นาชม

ชน)

2562

-256

5-

ราษฎร

บนพนท

สงได

รบ

การพ

ฒนา

ศกยภ

าพแล

ะมคณ

ภาพชว

ตทด

- คว

ามสข

ของป

ระชา

ชนใน

พนท

52,68

0 หม

บาน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นควา

มมนค

ง-

กระท

รวงเ

กษตร

และส

หกรณ

ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

ความ

สามา

รถ

ในกา

รแขง

ขน-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

จดกจ

กรรม

ฝกอบ

รมแล

ะ ให

ความ

รดาน

สทธม

นษยช

นแก

ประช

าชนแ

ละชม

ชน

เพอใ

หมคว

ามรค

วามเ

ขาใจ

ทถ

กตอง

เกยว

กบสท

ธมนษ

ยชน

ขนพนฐ

าน

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5มก

ารจด

กจกร

รมฝก

อบรม

และใ

หควา

มร

ดานส

ทธมน

ษยช

นแก

ประช

าชนแ

ละชม

ชน

เพอใ

หมคว

ามร

ความ

เขาใ

จทถก

ตองเก

ยวกบ

สทธม

นษยช

นขนพ

นฐาน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 5

, 7, 8

, 10

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 91

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

7.ชน

กลมน

อย

/กลม

ชาตพ

นธ

ดแลใ

หชนก

ลมนอ

ย/กล

มชา

ตพนธ

ไดรบ

ความ

ส�าคญ

ใน

ยทธศ

าสตร

การพ

ฒนา

นโ

ยบาย

และ

โครง

การต

างๆ

รวมถ

งการ

พฒ

นาทา

งสงค

มเพ

อคมค

รองช

นกลม

นอย/

กลมช

าตพนธ

ใหด�า

รงชพ

อยาง

เปนธ

รรม

- กร

ะทรว

งการ

พฒ

นาสง

คมแล

ะ คว

ามมน

คงขอ

งมนษ

ย-

กระท

รวง

ทรพยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5มย

ทธศา

สตรก

ารพฒ

นา

นโยบ

าย แ

ละโค

รงกา

รตา

งๆ ใ

นการ

ดแล

ดานก

ารพฒ

นา

ดานส

วสดก

ารสง

คมแล

ะคณ

ภาพชว

ตของ

ราษฎร

บนพนท

สงแล

ะ กล

มชาต

พนธ

อนๆ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

โอกา

สและ

คว

ามเส

มอภา

คทา

งสงค

ม-

SDGs

เปาห

มายท

10

, 11

- UN

GPs

ขอท

1,

3, 4

, 5, 7

ใหมก

ลไกห

ารอก

บชมช

น ทต

อเนอ

งและ

เปดก

วางแ

ละปร

ะชาช

นมสว

นรวม

ใน

การต

ดสนใ

จ ซง

รวมถ

งกร

ณกล

มชาต

พนธ

ทไดร

บผล

กระท

บจาก

การจ

ดการ

ทดน

ทรพยา

กรธร

รมชา

ต แล

ะอนร

กษปา

- กร

ะทรว

งการ

พฒ

นาสง

คมแล

ะ คว

ามมน

คง

ของม

นษย

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

2562

-256

5-

มกลไ

กหาร

อกบช

มชน

ประช

าชน

รวมถ

ง กล

มชาต

พนธ

ทได

รบผล

กระท

บจาก

กา

รจดก

ารทด

น ทร

พยา

กรธร

รมชา

ต แล

ะอนร

กษปา

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

สราง

กา

รเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท

10, 1

1, 1

3, 1

4,

15-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน92

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

8.กา

รพฒ

นากา

รด�า

เนนง

านขอ

ง ภา

ครฐ

ด�าเน

นการ

สอบส

วนแล

ะพสจ

นสทธ

ของผ

ครอบ

ครอง

และใ

ชประ

โยชน

ทดน

และ

ออกเ

อกสา

รรบร

องสท

ธ ตา

มกฎห

มาย

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

2562

-256

5มก

ารสอ

บสวน

และพ

สจน

สทธข

องผค

รอบค

รองแ

ละใช

ประโ

ยชนท

ดน แ

ละออ

กเอก

สารร

บรอง

สทธ

อยาง

ถกตอ

งตาม

หลกเ

กณฑ

ทก�าห

นดไว

ในกฎ

หมาย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 16

- UN

GPs

ขอท

1,

3, 4

, 5, 7

, 8, 1

0

พจา

รณาก

�าหนด

มาตร

การ

เพอร

บรอง

การพ

ฒนา

ชนบท

แล

ะนโย

บายท

ดน ม

การค

�านง

ถงมต

ทางเ

พศ

และไ

มควร

ถก

บงคบ

ไลท

หากม

คว

ามจ�า

เปนต

องด�า

เนนก

าร

ควรม

แบบฟ

อรมแ

สดง

ความ

ยนยอ

ม (Fre

e Pr

ior

Info

rmed

Con

sent

) และ

บคคล

ทถกข

บไลอ

อกจา

กท

จะตอ

งไดร

บคาช

ดเชย

ดวย

- กร

ะทรว

งเกษ

ตรฯ

- กร

ะทรว

ง ทร

พยา

กรธร

มชาต

แล

ะสงแ

วดลอ

ม -

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5-

มมาต

รการ

เพอร

บรอง

การพ

ฒนา

ชนบท

และ

นโยบ

ายทด

น ซง

ค�านง

ถงมต

ทางเ

พศ

- มก

ารจา

ยคาช

ดเชย

ให

กบบค

คลทถ

กให

ออกจ

ากพนท

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

5, 1

0, 1

1-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 93

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

ก�าหน

ดจดท

�าราย

งาน

การป

ระเม

นสภา

พแว

ดลอม

สถ

านกา

รณส�า

คญดา

นธรก

จ แล

ะกรณ

การล

ะเมด

สท

ธมนษ

ยชนท

เกดข

น

รวมท

งก�าห

นดมา

ตรกา

รคม

ครอง

สทธม

นษยช

น ขอ

งชาว

บานใ

นพนท

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5-

มการ

จดท�า

รายง

าน

การป

ระเม

นสภา

พแว

ดลอม

สถา

นการ

ณ

ส�าคญ

ดานธ

รกจ

และ

กรณ

การล

ะเมด

สท

ธมนษ

ยชนท

เกดข

น -

มการ

ก�าหน

ดมาต

รการ

คมคร

องสท

ธมนษ

ยชน

ของช

าวบา

นในพ

นท

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

3, 4

, 5, 7

พจา

รณาจ

ดตงก

ลไก

ตรวจ

ตรา

และป

ระเม

นสถ

านกา

รณสท

ธมนษ

ยชน

ซงมท

กภาค

สวนเ

ขาไป

มส

วนรว

ม

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย-

กระท

รวงย

ตธรร

ม

2562

-256

5-

มการ

จดตง

กลไก

ตร

วจตร

า แล

ะประ

เมน

สถาน

การณ

สท

ธมนษ

ยชน

ซงม

ผแทน

จากท

กภาค

สวน

เขาม

ามสว

นรวม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

- UN

GPs

ขอท

1,

3, 4

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน94

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บกร

อบระ

ยะเว

ลาด�า

เนนกา

ร(2

562-

2565

)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /

SDG

s/U

NG

Ps

9.กา

รด�าเ

นนกา

ร ตอ

ภาคธ

รกจ

พจา

รณาแ

ตงตง

กลไก

เพ

อตดต

าม ต

รวจส

อบ

ฃการ

กระท

�าของ

ภาคธ

รกจ

ฃทละ

เมดส

ทธทด

น ทร

พยา

กรธร

รมชา

ต

สงแว

ดลอม

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5มก

ารจด

ตงกล

ไก

เพอต

ดตาม

ตรว

จสอบ

กา

รกระ

ท�าขอ

งภาค

ธรกจ

ทละเ

มดสท

ธทดน

ทร

พยา

กรธร

รมชา

ต

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 13, 1

4, 1

5-

UNGP

s ขอ

ท 1,

2, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 10

ศกษาแ

นวทา

งการ

พฒ

นากฎ

ระ

เบยบ

หรอ

นโยบ

ายเพ

อ สง

เสรม

ใหภา

คธรก

จเคา

รพสท

ธมนษ

ยชน

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5มผ

ลการ

ศกษาแ

นวทา

งกา

รพฒ

นากฎ

ระเ

บยบ

หรอน

โยบา

ยเพอส

งเสร

มให

ภาคธ

รกจเ

คารพ

สท

ธมนษ

ยชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดา

นการ

ปรบ

สมดล

และพ

ฒนา

ระบบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11

, 16

- UN

GPs

ขอท

1,

2, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 10

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 95

เสาท 2 หนาทของภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชน (Respect)

ในสวนของเสาท 2 จะก�าหนดการด�าเนนงานในลกษณะ “ความคาดหวงทมตอภาครฐวสาหกจและธรกจ” เพอเปนแนวทางใหภาครฐวสาหกจและธรกจยดเปนหลกในการประกอบการตอไป ทงน ความคาดหวงดงกลาว จะเปนจดตงตน และเปนแรงกระตนใหภาครฐวสาหกจและธรกจทกขนาด ทงขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ใชเปนแนวทางในการด�าเนนการตอไป ซงเปนปจจยส�าคญในการลดผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจ

2.1 การปฏบตตามกฎหมาย มาตรฐาน และหลกการสทธมนษยชนทเกยวกบสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต ชมชน และทดน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองทบทวนกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขององคกร และปรบปรงใหสอดคลองกบกฎหมาย มาตรฐาน และหลกการสทธมนษยชนทเกยวของกบสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต ชมชน และทดน โดยเฉพาะหลกการ UNGPs ทงน เพอปองกนการละเมดสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองสงเสรมและตรวจตราใหบรษทลก รวมทงหวงโซอปทานของตนใหเคารพกฎหมาย มาตรฐาน และหลกการสทธมนษยชนทเกยวของกบสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต ชมชน และทดน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองใหความรวมมอกบภาครฐ และองคกรระหวางประเทศ ในกรณ ทมการตดตาม และตรวจสอบการปฏบตตามกฎหมาย มาตรฐาน และหลกการสทธมนษยชนทเกยวของกบสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต ชมชน และทดน

• ภาครฐวสาหกจ ควรจดใหมมาตรการทดแทนและเยยวยาอยางเหมาะสม กรณมความจ�าเปน ตองเวนคนทดนจากประชาชน รวมทงตองประสานกบหนวยงานภาครฐทเกยวของเพอแจงใหประชาชนทราบลวงหนา

2.2 การเปดใหประชาชนและชมชนเขามามสวนรวม

• ภาครฐวสาหกจและภาคธรกจควรใหขอมลเกยวกบธรกจและโครงการแกสาธารณชน โดยเฉพาะชมชน และประชาชนในพนท ทงในชวงกอน ระหวาง และหลงการด�าเนนโครงการ เพอใหเกด ความโปรงใส

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรรบฟงความเหนสาธารณชนทกภาคสวนและเคารพกระบวนการ มสวนรวมของผมสวนไดเสยตามหลกการ UNGPs

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรท�างานรวมกบชมชนอยางใกลชดเพอสนบสนนกระบวนการผลต ทมคณคาและเหมาะสมกบชมชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรสอสารเพอท�าความเขาใจกบประชาชน และชมชนในบรเวณใกลเคยง รวมทงใหความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของกรณทมการซกซอมการรบมอกบผลกระทบในการด�าเนนโครงการ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน96

2.3 การจดท�า EIA/EHIA

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดท�าการประเมน EIA/EHIA โดยผเชยวชาญอสระทมความเปนกลางเปนทนาเชอถอ และเปนทยอมรบ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรด�าเนนการประเมน EIA/EHIA ตามแนวทางทก�าหนดไวในกฎหมาย/ระเบยบ/มาตรการทเกยวของ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรท�าความเขาใจกบประชาชนและชมชนทไดรบผลกระทบโดยรอบ และเปดโอกาสใหบคคลเหลานนเขามามสวนรวมในกระบวนการจดท�า EIA/EHIA

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรใหความรวมมอกบภาครฐ และหนวยงานตางๆ กรณทมการตรวจสอบความถกตอง และความโปรงใสในการจดท�า EIA/EHIA

2.4 กลไกการรองเรยน และเยยวยา

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดท�าการประเมนความเสยงและเฝาระวงสทธมนษยชนรอบดาน รวมทงจดท�ารายงานประจ�าปเพอเผยแพรแกสาธารณชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมชองทางการรองเรยนทหลากหลายซงสามารถประสานสงตอเรองไปยงหนวยงานอนได รวมทงจดใหมมาตรการคมครองผรองเรยน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรระงบเหตขอพพาทกบชมชนโดยการเจรจาและหารอรวมกบชมชน ทไดรบผลกระทบอยางเตมท กอนทจะน�าคดเขาสกระบวนการยตธรรม ทงน อาจประสานงานหนวยงานทเกยวของในพนทใหเขามาชวยไกลเกลยระงบขอพพาท

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรก�าหนดมาตรการเยยวยาบคคลและชมชนทไดรบผลกระทบจากการละเมดสทธมนษยชนอนเปนผลสบเนองจากการประกอบธรกจ

เสาท 3 หนาทของรฐ และภาคธรกจในการเยยวยา (Remedy)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.2.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดหนาทภาครฐ รฐวสาหกจ และภาคธรกจในการเยยวยาความเสยหายใหกบ ผไดรบผลกระทบ หรอ ถกละเมด จากการประกอบธรกจ โดยไดเชอมโยงความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของมความเขาใจและยดถอปฏบต ตอไป สรปไดดงน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 97

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

1.กา

รรอง

เรยน

ก�าหน

ดใหม

ชองท

าง

รองเ

รยนแ

ละรอ

งทกข

ใน

กรณ

ทพบเ

หนหร

อไดร

บผล

กระท

บจาก

การป

ระกอ

บธร

กจ แ

ละปร

ะชาส

มพนธ

ให

ประช

าชนท

ราบ

เชน

จด

ตงกล

ไกรบ

ขอรอ

งเรย

นระ

ดบทอ

งถน

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด (ส

�านกง

านอย

การค

มครอ

ง สท

ธฯ)

2562

-256

5-

ภาคร

ฐ รฐ

วสาห

กจ

และภ

าคธร

กจ

มชอง

ทางก

ารรอ

งเรย

น แล

ะรอง

ทกข

ให

กบผไ

ดรบผ

ลกระ

ทบจา

กการ

ประก

อบธร

กจ แ

ละมก

ารปร

ะชาส

มพนธ

ให

สาธา

รณชน

รบ

ทราบ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

2.กา

รไกล

เกลย

พจา

รณาก

�าหนด

นโยบ

าย

หรอจ

ดท�าก

ฎหมา

ย ให

อ�านา

จหนว

ยงาน

ทองท

/ทอ

งถน

แกไข

ปญหา

เบ

องตน

หรอ

มคณ

ะกรร

มการ

ทองถ

นทได

รบกา

รยอม

รบจา

กทกฝ

าย โดย

อาจม

อ�า

นาจใ

นการ

ไกลเ

กลย

ระดบ

ทองถ

น

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5มค

ณะก

รรมก

าร

ไกลเ

กลยร

ะดบท

องถน

/ชม

ชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน98

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

พจา

รณาจ

ดตงศ

นย

คมคร

องสท

ธในบ

รเวณ

พนท

ทมปญ

หา

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5มก

ารจด

ตง

คณะท

�างาน

/ ศน

ยจดก

ารปญ

หา

การล

ะเมด

สทธ

ในพนท

ทมปญ

หา

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

11,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

3.กา

รด�าเ

นนคด

พจา

รณาก

�าหนด

มาตร

การ

เชงล

งโทษ

ส�าหร

บองค

กรธร

กจทล

ะเมด

สทธม

นษยช

น

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

2562

-256

5มก

ารด�า

เนนค

ด/มา

ตรกา

รเชง

ลงโท

ษ

ตออง

คกรธ

รกจ

ทละเ

มดสท

ธมนษ

ยชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

ขยาย

ชองท

างกา

รขอร

บบร

การจ

ากกอ

งทนย

ตธรร

ม -

กระท

รวงย

ตธรร

ม25

62-256

5มก

ารพจา

รณาเ

พม

ชองท

างกา

รรบบ

รการ

จากก

องทน

ยตธร

รม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 99

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

พฒ

นามา

ตรกา

ร ให

ความ

ชวยเ

หลอ

ทางก

ฎหมา

ยแกป

ระชา

ชนแล

ะชม

ชน เช

น ให

ค�าปร

กษา

ทางก

ฎหมา

ย

ใหคว

ามชว

ยเหล

อ ใน

การด

�าเนน

คด

เพอใ

หสาม

ารถเ

ขาถง

คว

ามยต

ธรรม

ไดโด

ยงาย

สะ

ดวก

ทวถง

แล

ะเปน

ธรรม

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5-

มมาต

รการ

ให

ความ

ชวยเ

หลอ

ทางก

ฎหมา

ย แก

ประช

าชนแ

ละชม

ชน เพ

อใหเ

ขาถง

ความ

ยตธร

รม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

เพมป

ระสท

ธภาพ

กา

รด�าเ

นนคด

ทงแพ

งและ

อาญ

าในค

ดเกย

วกบ

สงแว

ดลอม

ทรพยา

กรธร

รมชา

ต

สทธท

ดน

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด25

62-256

5หน

วยงา

นบงค

บใช

กฎหม

ายทเ

กยวข

อง

มการ

ด�าเน

นคดท

งแพง

และอ

าญาใ

นคด

เกยว

กบสง

แวดล

อม

ทรพยา

กรธร

รมชา

ต สท

ธทดน

อย

างเค

รงคร

ด

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน100

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

4.กา

รชวย

เหลอ

ทางก

ารเง

นพจา

รณาจ

ดตงธ

นาคา

รทด

นเพอใ

หควา

มชวย

เหลอ

ผไดร

บผลก

ระทบ

โดย

ให

ชมชน

บรหา

รจดก

าร

- สถ

าบนบ

รหาร

จดกา

รธนา

คารท

ดน

(องค

การม

หาชน

)

2562

-256

5มผ

ลการ

ศกษาแ

นวทา

งกา

รจดต

งธนา

คารท

ดนเพ

อใหค

วามช

วยเห

ลอผไ

ดรบผ

ลกระ

ทบ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

ศกษาแ

นวทา

งพจา

รณา

จดตง

กองท

นประ

กน

ความ

เสยง

ใหก

บประ

ชาชน

ทไดร

บควา

มเดอ

ดรอน

จา

กการ

ผลขอ

ง กา

รด�าเ

นนธร

กจ

- กร

ะทรว

ง ทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5มผ

ลการ

ศกษาแ

นวทา

งพจา

รณาจ

ดตงก

องทน

ประก

นควา

มเสย

ง

ใหกบ

ประช

าชนท

ไดรบ

ความ

เดอด

รอน

จากก

ารผล

ของ

การด

�าเนน

ธรกจ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 101

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

5.กา

รเยย

วยา

พฒ

นามา

ตรกา

ร ทเ

ปนระ

บบแล

ะม

ประส

ทธภา

พเพ

อเยย

วยา

ผไดร

บผลก

ระทบ

จากบ

รหาร

จดกา

รทรพ

ยากร

ธรรม

ชาต

หรอ

การป

ระกอ

บธรก

จ ทล

ะเมด

ตอสท

ธทดน

ทรพยา

กรธร

รมชา

ต

สงแว

ดลอม

โดย

ครอบ

คลม

ถงคว

ามเส

ยหาย

ทา

งราง

กายแ

ละจต

ใจ แ

ละสอ

ดคลอ

งกบค

วามต

องกา

รขอ

งประ

ชาชน

และช

มชน

ทไดร

บผลก

ระทบ

จากก

ารปร

ะกอบ

ธรกจ

/โครง

การ

ของร

ฐ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย-

กระท

รวงย

ตธรร

ม-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

-256

5-

ภาคร

ฐ รฐ

วสาห

กจ

และภ

าคธร

กจ

มมาต

รการ

เยยว

ยา

ผไดร

บผลก

ระทบ

จากบ

รหาร

จดกา

รทร

พยา

กรธร

รมชา

ต หร

อ กา

รประ

กอบ

ธรกจ

ทละเ

มด

ตอสท

ธทดน

ทร

พยา

กรธร

รมชา

ต สง

แวดล

อม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

การเตบ

โต

บนคณ

ภาพช

วตทเ

ปนมต

รตอ

สงแว

ดลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

ก�าหน

ดแผน

ในกา

รฟนฟ

ทด

น ทร

พยา

กรธร

รมชา

ต สง

แวดล

อม ใ

นสถา

นท

ทไดร

บผลก

ระทบ

จาก

การป

ระกอ

บธรก

จ อย

างเป

นระบ

บ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม-

กระท

รวงม

หาดไ

ทย

2562

-256

5-

ภาคร

ฐ รฐ

วสาห

กจ

และภ

าคธร

กจ

มแผน

ในกา

รฟนฟ

ทด

นทรพ

ยากร

ธร

รมชา

ต สง

แวดล

อม

ในสถ

านทท

ไดรบ

ผลกร

ะทบจ

าก

การป

ระกอ

บธรก

จ อย

างเป

นระบ

บ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ตทเป

นมต

รตอส

งแวด

ลอม

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

13, 1

4, 1

5, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25,

26, 2

7, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน102

3.3 แผนปฏบตการดานนกปกปองสทธมนษยชน8

3.3.1 สถานการณในภาพรวม

ภาพรวมสถานการณสทธมนษยชน โดยเฉพาะประเดนการปกปองและคมครองนกปกปองสทธมนษยชน เปนประเดนทสหประชาชาตใหความส�าคญและไดรบรองสทธไวในปฏญญาวาดวยสทธและความรบผดชอบ ของปจเจกบคคล กลมบคคล และองคกรของสงคมในการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนและเสรภาพ ขนพนฐาน (UN Declaration on the Right and Responsibility of Individuals, Groups and Organs of Society to Promote and Protect Universally Recognized Human Rights and Fundamental Freedoms หรอ UN Declaration on Human Rights Defenders) ซงเปนทยอมรบในเวทระหวางประเทศ เพอเปนแนวทางใหรฐบาลประเทศตางๆ รบไปปฏบต รวมทงมความเกยวเนองกบกฎหมายระหวางประเทศดานสทธมนษยชนฉบบอนๆ อาท กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง กตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการขจดการเลอกปฏบต ทางเชอชาตในทกรปแบบ อนสญญาตอตานการทรมานฯ อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองบคคลทกคนจากการบงคบใหหายสาบสญฯลฯ

ส�าหรบประเทศไทยนน ประเดนการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน มกถกหยบยกในเวทระหวางประเทศ อาท การประชมคณะท�างาน Universal Periodic Review เมอเดอนพฤษภาคม 2559 การประชมคณะกรรมการสหประชาชาตวาดวยสทธมนษยชน (UN Human Rights Committee) เมอเดอนมนาคม 2560 และลาสดการประชมคณะกรรมการสหประชาชาตประจ�าอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ เมอเดอนกรกฎาคม 2560 ยกตวอยางเชน กรณการหายตวไปของนกปกปองสทธมนษยชน เชน นายสมชาย นละไพจตร นายพอละจ รกจงเจรญ การตงขอหาทไมไดสดสวนกบการกระท�าผดในกรณฟองรองนกปกปองสทธมนษยชน การลวงละเมดนกปกปองสทธมนษยชน เปนตน

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ตระหนกถงความส�าคญในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชนทกคน จงไดมความรเรมในการจดท�ามาตรการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน โดยไดพฒนากระบวนการ กลไก และมาตรการตางๆ เพอคมครองนกปกปองสทธมนษยชนใหไดรบความปลอดภยและสามารถ ใชสทธและเสรภาพในการปฏบตงานและการด�ารงชวตไดอยางเตมท โดยทผานมา ไดมการด�าเนนการหลายประการ สรปไดดงน

8 ปจจบน ประเทศไทยยงไมมการก�าหนดนยามค�าวา “นกปกปองสทธมนษยชน” (Human Rights Defender) ไวเปนการเฉพาะ อยางไรกตาม ในปฏญญาวาดวยสทธและความรบผดชอบของปจเจกบคคล กลมบคคล และองคกรของสงคมในการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐาน (UN Declaration on the Right and Responsibility of Individuals, Groups and Organs of Society to Promote and Protect Universally Recognized Human Rights and Fundamental Freedoms หรอ UN Declaration on Human Rights Defenders) ไดก�าหนดนยามอยางกวางของค�าวา “นกปกปองสทธมนษยชน” ไว ซงหมายถง บคคล หรอ กลมบคคล ทตอสเพอพทกษสทธ เสรภาพ และผลประโยชนของชมชน หรอประโยชนสาธารณะ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 103

1. แตงตงคณะท�างานเพอพฒนามาตรการในการคมครองนกตอสเพอสทธมนษยชนทเสยงตอการถกละเมด (White List) กระทรวงยตธรรมไดมค�าสงท 412/2557 ลงวนท 28 ตลาคม 2557 แตงตงคณะท�างานฯ โดยมอธบด กรมคมครองสทธและเสรภาพเปนประธาน และมผแทนจากภาครฐ และภาคประชาสงคมรวมเปนคณะท�างานฯ โดยมอ�านาจหนาท พจารณาหลกเกณฑ แนวทาง และมาตรการในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน พจารณาระเบยบ กฎเกณฑ และนโยบายทเกยวของเพอจดท�าแนวทางการคมครองสทธมนษยชนตามมาตรฐานสากล และปฏบตงาน อนๆ ตามทไดรบมอบหมาย ซงคณะท�างานฯ ไดมการประชมรวมกนอยางตอเนอง เพอพจารณาก�าหนดหลกเกณฑและคณสมบตของนกปกปองสทธมนษยชน พจารณาถอดบทเรยนและแลกเปลยนเรยนรประสบการณของนกปกปองสทธมนษยชน

2. จดประชมเชงปฏบตการเพอวางกรอบแนวทางในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน กรมคมครองสทธและเสรภาพไดด�าเนนการจดประชมเชงปฏบตการเพอวางกรอบแนวทางในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน เมอวนท 1 กนยายน 2559 โดยมการรบฟงความคดเหนและมมมองตอการวางกรอบแนวทางฯ ดงกลาว และมการแบง ประเภทระดบความปลอดภยของนกปกปองสทธมนษยชนออกเปน 4 กลม ไดแก

1) กลมสด�า หมายถง กลมนกปกปองสทธมนษยชน ทถกคกคามจนถงขนเสยชวต ซงกรณนจะตองไดรบการเยยวยาความเสยหาย และควรมการตดตามตอวาญาต หรอผทเกยวของกบกรณของนกปกปองสทธมนษยชนรายนยงมความเสยงอกหรอไม

2) กล มสแดง หมายถง กล มนกปกปองสทธมนษยชน ทมการถกคกคามแตยงไมถงขนเสยชวต เชน ถกโทรศพทขมข การลอบท�าราย

3) กลมสสม หมายถง กลมนกปกปองสทธมนษยชนทถกด�าเนนการทางกฎหมาย โดยหมายรวมถง การใชกฎหมายเปนเครองมอในการโจมตนกปกปองสทธมนษยชน ท�าใหการเรยกรองหรอตอส ตองชะงก หรอตดขดเพราะตองมาตอสคดอนดวย

4) กลมสเทา หมายถง กลมนกปกปองสทธมนษยชนทเรมมขอพพาท กลาวคอ ยงไมมความชดเจน วามความรนแรงเกดขนแตมเหตสงสยวาอาจเกดความรนแรงขนได

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน104

นอกจากนนทประชมยงรวมกนเสนอแนะกรอบแนวทางการท�างานออกเปนมาตรการ 3 ระยะ ดงน

ระยะสน ระยะกลาง ระยะยาว

1. สรางความตระหนกกบหนวยงานภาครฐ เพอท�าความเขาใจประเดนนกปกปองสทธมนษยชน

2. ท�า MOU รวมกบหนวยงานตางๆ 3. จดท�าคมอส�าหรบนกปกปอง

สทธมนษยชน4. ลงพนทกรณนกปกปอง

สทธมนษยชนเพอน�าปญหา และอปสรรคมาก�าหนดมาตรการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน ทมความเหมาะสม

1. แตงตงคณะท�างานคมครอง นกปกปองสทธมนษยชน เพอถอดบทเรยน และแตงตงผแทนจากกระทรวงมหาดไทย เขามามสวนรวม

2. ทดลองปฏบตงานลกษณะ น�ารอง

1. ออกกฎหมาย หรอระเบยบส�านกนายกรฐมนตรเกยวกบมาตรการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน

2. บรรจประเดนนกปกปอง สทธมนษยชนใน แผนสทธมนษยชนแหงชาต ฉบบท 4

3. จดท�าคมอส�าหรบนกปกปองสทธมนษยชน กรมคมครองสทธและเสรภาพไดรวมกบภาคสวนตางๆ ในการจดท�าคมอส�าหรบนกปกปองสทธมนษยชนและด�าเนนการแจกจายใหกบกลมนกปกปองสทธมนษยชน ทไดลงพนท หรอเขามาตดตอกบกรมคมครองสทธและเสรภาพ

4. ปรบแบบรบค�าขอและสอบขอเทจจรง (แบบ กพส.-17-02) ของกองพทกษสทธและเสรภาพ กรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดด�าเนนการปรบแบบค�าขอฯ เพอเพมชองทางค�าขอรบความชวยเหลอ/ รองเรยนในประเดน ทเกยวกบการด�าเนนงานของนกปกปองสทธมนษยชน

5. ลงพนทตดตามสถานการณนกปกปองสทธมนษยชนทถกละเมด/ มความเสยงตอการถกละเมด กรมคมครองสทธและเสรภาพ รวมกบส�านกงานขาหลวงใหญสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (Offfiice of High Commissioner for Human Rights : OHCHR) ไดลงพนทเพอตดตามสถานการณกรณนกปกปองสทธมนษยชนชมชนคลองไทรพฒนา จงหวดสราษฎรธาน และประชมสรปผลการลงพนทเพอพจารณามาตรการแกไขปญหารวมกบส�านกงานยตธรรมจงหวดสราษฎรธาน ส�านกงานคมครองสทธและเสรภาพพนท 4 ส�านกงานขาหลวงใหญสทธมนษยชนแหงสหประชาชาต (OHCHR) สหพนธเกษตรกรภาคใต (ส.ก.ต.) และองคกร Protection International ระหวางวนท 16 – 17 มนาคม 2560 รวมทงไดมการประสานงานและตดตามอยางตอเนอง

6. จดท�ารายงานสถานการณการละเมดสทธ เสรภาพ และสทธมนษยชนรายงานนายกรฐมนตรรายสปดาห กรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดรบมอบหมายจากรฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรมใหจดท�ารายงานสถานการณ การละเมดสทธ เสรภาพ และสทธมนษยชน กราบเรยนนายกรฐมนตรเปนประจ�าทกสปดาห และนายกรฐมนตร ไดมบญชา9 “ใหทกหนวยงานตรวจสอบ/แกไขปญหาใหไดขอยต โดยตองยนยนมาทกระทรวงยตธรรมทกกรณ

9 หนงสอส�านกเลขาธการนายกรฐมนตร ท นร 0403(กน)/8237 ลงวนท 4 สงหาคม 2560

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 105

หากไมแกไขถอวาบกพรอง” ซงเปนการยนยนเจตนารมณทางการเมอง (Political Will) ของรฐบาลในการแกไขปญหาการละเมดสทธมนษยชนอยางจรงจง

7. ปรบปรงพระราชบญญตคมครองพยานในคดอาญา พ.ศ. 2546 กรมคมครองสทธและเสรภาพ อยระหวางเสนอแกไขรางพระราชบญญตฯ ใหครอบคลมถงกรณการถกขมข คกคาม โดยทยงไมไดเขาสกระบวนการยตธรรมดวย เพอเปนการเพมชองทางใหความคมครองกบนกปกปองสทธมนษยชน

8. บรรจประเดนนกปกปองสทธมนษยชน กรมคมครองสทธและเสรภาพ จะบรรจประเดนนกปกปอง สทธมนษยชนเปนหนงในประเดนหลกของแผนสทธมนษยชนแหงชาต ฉบบท 4 ซงจะมผลบงคบใชใน พ.ศ. 2562 – 2566 เนองจากแผนสทธมนษยชนแหงชาต เปนเครองมอส�าคญของทกภาคสวนเพอน�าไปใชในการสงเสรม ปกปอง คมครองสทธมนษยชนใหแกประชาชน และเพอเปนการยนยนนโยบายและความตงใจจรงของรฐบาลในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน

9. จดตงคณะกรรมการจดการเรองราวรองทกขกรณถกกระท�าทรมานและถกบงคบใหหายสาบสญ นายกรฐมนตรไดมค�าสงส�านกนายกรฐมนตรท 131/2560 ลงวนท 23 พฤษภาคม 2560 และค�าสงท 198/2560 ลงวนท 18 สงหาคม 2560 แตงตงคณะกรรมการจดการเรองราวรองทกขกรณถกกระท�าทรมานและถกบงคบใหหายสาบสญ โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงยตธรรมเปนประธานกรรมการ และมผแทนจากหนวยงานทเกยวของรวม 16 คน รวมเปนกรรมการฯ โดยมอ�านาจหนาทก�าหนดนโยบาย แผนงาน มาตรการตางๆ เพอปองกน จดการเรองราวรองทกข และชวยเหลอเยยวยา อ�านวยการประสานการปฏบตงาน รบเรองราวรองทกข ตรวจสอบ พจารณา วนจฉย ตดตาม และชวยเหลอเยยวยา เชญบคคลมาใหขอมล หรอ จดสงขอมล จดท�ารายงานผลการด�าเนนงานเสนอคณะรฐมนตร แตงตงคณะอนกรรมการ คณะท�างาน หรอ มอบหมายบคคลอนใหด�าเนนการตามอ�านาจหนาท ทไดรบมอบหมาย ทงน ทผานมาคณะกรรมการฯ ไดมการเรมด�าเนนงานรบเรองรองทกข ตรวจสอบขอเทจจรง สอบสวน และพจารณามาตรการชวยเหลอเยยวยาครอบครวผเสยหาย รวมทงมาตรการปองกนการทรมานและถกบงคบใหหายสาบสญแลว

นอกจากการด�าเนนงานในสวนของกระทรวงยตธรรมแลว เมอวนท 1 พฤษภาคม 2561 คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ไดมขอเสนอแนะมาตรการหรอแนวทางในการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนเกยวกบ นกปกปองสทธมนษยชน ซงกระทรวงยตธรรมไดเปนเจาภาพจดการหารอและแจงขอเสนอแนะดงกลาวใหกบ หนวยงานตางๆ ทเกยวของ ซงทประชมไดมขอสรปรวมกนเสนอคณะรฐมนตรดงน (1) นกปกปองสทธมนษยชนไดรบ ความคมครองภายใตกฎหมายอยางเสมอภาคเทาเทยมกนเชนเดยวกบประชาชนทกคนในประเทศไทย (2) กรณทมการเรยกรองสทธตางๆ ควรมการจดสมดลระหวางการเรยกรองสทธและการคมครองสทธประโยชนของสาธารณะ เนองจากเปนเรองละเอยดออนโดยจะตองมการย�าเตอนเจาหนาทรฐใหมความเขาใจการใชสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหนและการแสดงออกของประชาชน (3) กรณทมการแจงความเทจหรอฟองรองซงปรากฏวาเปนการใชสทธไมสจรตหรอบดเบอนขอเทจจรง กระบวนการยตธรรมมมาตรการควบคมการใชสทธดงกลาว โดยการลงโทษบคคลทแจงความอนเปนเทจตอเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 137 หรอมาตรา 172 เปนตน รวมทงกรณทมการใชสทธแสดงความคดเหนโดยสจรต บคคลนนยอมไดรบการคมครอง โดยเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329 เปนตน ทงน คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 2 ตลาคม 2561 รบทราบขอสรปความเหนจากหนวยงาน ทเกยวของซงหนวยงานตางๆ จะตองยดถอปฏบตเปนแนวเดยวกนตอไป

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน106

ส�านกงานศาลยตธรรม ไดมความพยายามในการแกไขกฎหมายเพอปองกน “การด�าเนนคดเชงยทธศาสตรเพอระงบการมสวนรวมของสาธารณชน” (Anti-Strategic Lawsuit Against Public Participation (SLAPP) Law) โดยเสนอแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 161/1 เพอเปดชองใหศาลสามารถใชดลพนจ ในกรณทราษฎรเปนโจทก (กรณนหมายถงการทผเสยหาย เปนบคคลธรรมดา หรอนตบคคล) ศาลมอ�านาจสงไมรบฟอง หากศาลพจารณาแลวเหนวาผฟองคดมเจตนาไมสจรต หรอ บดเบอนขอเทจจรง หรอ เปนไปเพอกลนแกลง หรอเอาเปรยบจ�าเลย ทงน หามโจทกยนฟองคดนนอก แตไมตดอ�านาจของอยการในการยนฟองคดนนใหม การปรบแกกฎหมายดงกลาวเปนไปเพอยตการฟองคดเพอกลนแกลงประชาชน ซงรวมถงการฟองรองนกปกปองสทธมนษยชน โดยเหตผลประการหนงทระบในการเสนอแกกฎหมาย คอ เนองจากในปจจบน ปรากฏการใชสทธฟองรองด�าเนนคดอาญา โดยไมสจรต หรอ บดเบอนขอเทจจรง เพอกลนแกลงจ�าเลยในหลายกรณ เชน การยนฟองตอศาลในพนทหางไกลเพอใหจ�าเลยไดรบความล�าบากในการเดนทางไปตอสคด หรอ การฟองจ�าเลยในขอหาทหนกกวาความเปนจรง เพอใหจ�าเลยตองยอมกระท�าการ หรอไมกระท�าการอนเปนการมชอบ หรอ การฟองเพอคกคามการใชสทธเสรภาพขนพนฐานของจ�าเลยในการปองกนตนเอง หรอปกปองประโยชนสาธารณะ ฯลฯ เปนตน ทงน ปจจบน ทประชมสภานตบญญตแหงชาตไดมมตเหนชอบรางพระราชบญญตฯ เรยบรอยแลว เมอวนท 4 ธนวาคม 2561 และปจจบนพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 34) พ.ศ. 2562 ไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว เมอวนท 17 มนาคม 2562

นอกจากน ส�านกงานศาลยตธรรม ยงมความพยายามในการเสนอรางประมวลกฎหมายวธพจารณา ความอาญา มาตรา 165/2 เพอประกอบมาตรา 165 เนองจากเดม ตามมาตรา 165 วรรค 2 บญญตวา “จ�าเลยไมมอ�านาจน�าพยานมาสบในชนไตสวนมลฟอง” แตรางมาตรา 165/2 ทบญญตขนใหม ระบวาจ�าเลยอาจแถลง ใหศาลทราบถงขอเทจจรง หรอขอกฎหมายอนส�าคญทศาลควรสงวาคดไมมมล และจะระบในค�าแถลงถงตวบคคล เอกสาร หรอวตถทจะสนบสนนขอเทจจรงตามค�าแถลงของจ�าเลยดวยกได ซงในกรณน ศาลอาจเรยกบคคล เอกสาร หรอวตถดงกลาวมาเปนพยานศาลเพอประกอบการวนจฉยสงคดไดตามทจ�าเปนและสมควร โดยโจทกและจ�าเลยอาจถามพยานศาลได เมอไดรบอนญาตจากศาล ดงนน การแกไขกฎหมายในประเดนดงกลาวจะเปนอกมาตรการหนงทจะชวยปกปองนกปกปองสทธมนษยชนจากการถกฟองคดเพอกลนแกลง ทงน ทประชมสภานตบญญต แหงชาตไดมมตเหนชอบรางพระราชบญญตฯ เรยบรอยแลว เมอวนท 2 พฤศจกายน 2561 และปจจบนพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท 33) พ.ศ. 2562 ไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว เมอวนท 17 กมภาพนธ 2562

ส�านกงานอยการสงสด มการปรบใชมาตรา 21 ของ พระราชบญญตองคกรอยการและพนกงานอยการ พ.ศ. 2553 ในหลายคด โดยมาตราดงกลาวไดใหอ�านาจพนกงานอยการในการพจารณาสงคด และการปฏบตหนาทใหเปนไปตามรฐธรรมนญและตามกฎหมายโดยสจรตและเทยงธรรม กลาวคอ ถาพนกงานอยการเหนวา การฟองคดอาญาจะไมเปนประโยชนแกสาธารณชน หรอจะมผลกระทบตอความปลอดภย หรอความมนคงของชาต หรอตอผลประโยชนอนส�าคญของประเทศ ใหเสนอตออยการสงสดมอ�านาจสงไมฟองได ทงน ตามระเบยบทส�านกงานอยการสงสดก�าหนด โดยความเหนชอบของคณะกรรมการอยการตามกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการฝายอยการ ทงน ใหใชบงคบกบกรณทพนกงานอยการไมยนค�ารอง ไมอทธรณ ไมฎกา ถอนฟอง ถอนค�ารอง ถอนอทธรณ และถอนฎกาดวยโดยอนโลม

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 107

ปจจบน หลายหนวยงานไดมการสอสารและท�าความเขาใจกบเจาหนาทในสงกด เกยวกบการท�างาน ของนกปกปองสทธมนษยชน เชน ทผานมากระทรวงมหาดไทยไดมหนงสอไปยงผวาราชการจงหวดทกจงหวดเพอแจงแนวทางการปองกนแกไขปญหาความไมสงบเรยบรอยจากการคดคานการด�าเนนการโครงการตางๆ ของหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนในพนท รวมทงกระทรวงกลาโหมไดจดท�าคมอการปฏบตงานในสวนของเจาหนาทฝายทหารและฝายพลเรอนในการดแลผชมนม อกทงกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ ไดผลกดนใหรฐบาลประกาศใชพระราชบญญตการไกลเกลยขอพพาท พ.ศ. 2562 เพอใหมระบบการไกลเกลยระงบขอพพาทกลาง โดยหนวยงานภาครฐ รวมทงไกลเกลยคดอาญาในชนพนกงานสอบสวนอกดวย เพอเพมทางเลอกใหประชาชน ในการยต หรอระงบขอพพาทดวยความสมครใจและพงพอใจของคกรณทงสองฝายอนเปนการเสรมสรางความสมานฉนทในสงคม ซงมาตรการดงกลาวถอเปนมาตรการทเพมความคมครองใหกบนกปกปองสทธมนษยชนไดเชนกน

3.3.2 ขอทาทาย

จากการลงพนทเพอรวบรวมขอมลประกอบการจดท�ารางแผนปฏบตการฯ รวมทงการหารอรวมกบ ภาคสวนตางๆ อยางตอเนองในชวงป 2559-2562 พบวายงมขอทาทายหลายประการทประชาชนคาดหวงใหรฐบาลเรงรดในการแกปญหาทเกยวเนองกบประเดนนกปกปองสทธมนษยชน สรปไดดงน

การเขาเปนภาคสนธสญญาสทธมนษยชนระหวางประเทศ เรงรดการเขาเปนภาคอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองบคคลทกคนจากการบงคบใหหายสาบสญ (International Convention on the Protection of All Persons from Enforced Disappearance: ICPPED)

ความรวมมอกบกลไกสทธมนษยชนสหประชาชาต/ระดบภมภาค สนบสนนใหรฐบาลรวมมอกบกลไก สทธมนษยชนของสหประชาชาตและภมภาค รวมถงผเสนอรายงานพเศษของสหประชาชาตวาดวยสถานการณ ของนกปกปองสทธมนษยชน (Special Rapporteur on the Situation of HRDs)

การปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ นโยบาย และมาตรการตางๆ ทเกยวของเพอใหสอดคลอง กบพนธกรณและมาตรฐานระหวางประเทศ เรงผลกดนรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมาน และการกระท�าใหบคคลสญหาย พ.ศ. .... การแกไขพระราชบญญตคมครองพยานในคดอาญา พ.ศ. 2546 การแกไขประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา 161/1 เพอปองกนการด�าเนนคดเชงยทธศาสตรเพอระงบการมสวนรวมของสาธารณชน (Anti-Strategic Litigation Against Public Participation: Anti-SLAPP) การทบทวน/ยกเลกกฎหมาย กฎ ระเบยบ ค�าสงใดๆ ทจ�ากดสทธและเสรภาพของประชาชน ตลอดจนก�าหนดเงอนไขในการงดเวนโทษใหแกเจาหนาทรฐ

การคมครองนกปกปองสทธมนษยชน การก�าหนดนยามค�าวา “นกปกปองสทธมนษยชน” ใหชดเจน รวมทงการศกษา European Guidelines on Human Rights Defenders เพอเปนแนวทางในการก�าหนดมาตรการและกลไก ในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน ซงรวมถงมาตรการคมครองพยาน โดยจะตองเกบรกษาความลบขอมล นกปกปองสทธมนษยชน ขอมลของผรองเรยน และขอมลเจาหนาทผปฏบตงานคมครองพยานใหกบนกปกปอง สทธมนษยชน ทงน ไดมการเสนอใหประชมหารอรวมกบนกปกปองสทธมนษยชนเปนระยะๆ เพอปรบมาตรการค มครองนกปกปองสทธมนษยชนใหมความเหมาะสม การบรรจเรองการค มครองนกปกปองสทธมนษยชน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน108

ไวในแผนสทธมนษยชนแหงชาต ฉบบท 4 การเสนอใหภาครฐและภาคธรกจออกหนงสอเวยน ค�าสง หรอระเบยบภายในเพอใหเขาใจการท�างานของนกปกปองสทธมนษยชนในลกษณะ “หนสวนส�าคญ” ทจะรวมกนท�างานอยางสรางสรรคเพอปองกน บรรเทา และเยยวยาผลกระทบอนไมพงประสงคดานสทธมนษยชน รวมทงหลกเลยงการฟองคดอาญาตอนกปกปองสทธมนษยชนทท�าหนาทอยางสจรต

นกปกปองสทธมนษยชนทเปนผหญง ก�าหนดมาตรการทเหมาะสมในการคมครองนกปกปองสทธมนษยชนทเปนผหญงเพอใหท�างานไดอยางปลอดภย

การสรางความรความเขาใจ เรงสรางความรความเขาใจใหกบทกภาคสวน โดยเฉพาะเจาหนาทรฐ และองคกรปกครองสวนทองถนเกยวกบการปฏบตหนาทของนกปกปองสทธมนษยชน การสรางองคความรใหกบเจาหนาทบงคบใชกฎหมายเกยวกบวธการจดการชมนม การศกษาตนแบบทดเกยวกบมาตรการสงเสรมเสรภาพในการแสดงความคดเหนเพอน�ามาปรบใชกบบรบทของไทย

การพฒนาศกยภาพกลมนกปกปองสทธมนษยชน การจดท�าบญชรายชอทนายความทมความเชยวชาญ ในการตอสคดในเรองสทธมนษยชน เพอประชาชนจะสามารถไววางใจวาจะไดรบความคมครองจากการถกละเมดสทธได การใหความคมครองและชวยเหลอทนายความหรอบคคลทถกด�าเนนคดเนองจากปกปองประโยชน ของชมชน และการจดฝกอบรมเพอพฒนาศกยภาพชมชนและนกปกปองสทธมนษยชนเกยวกบบรการของรฐ ในการใหความชวยเหลอตางๆ กระบวนการประกนตว การบงคบใชกฎหมาย ฯลฯ

การพฒนาการด�าเนนงานของรฐ จดเวทหารอระหวางเจาหนาทรฐ นกปกปองสทธมนษยชน องคกรชมชน นกการเมอง และสาธารณชนเพอสรางความเขาใจรวมกน การสนบสนนงบประมาณและทรพยากรใหกบเจาหนาท ทอยในชนบททจะตองท�าหนาทค มครองนกปกปองสทธมนษยชน การเปดโอกาสใหภาคประชาสงคมเขามา มสวนรวมในการท�างาน นอกจากนน ยงไดมการสะทอนขอหวงกงวลตอการจ�ากดเสรภาพในการแสดงออกและ การชมนมในทสาธารณะ การหามการชมนมประทวงโดยสงบ การปรบทศนคต และการฟองรองด�าเนนคดตอ นกปกปองสทธมนษยชนทปกปองประโยชนของประชาชนและชมชน ฯลฯ

3.3.3 แผนปฏบตการฯ (พ.ศ. 2562-2565)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.3.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดประเดนส�าคญ พรอมทงแผนกจกรรมซงระบหนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลาด�าเนนการ ภายใตแผนปฏบตการฯ ตวชวด ตลอดจนความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของไดยดถอปฏบตตอไป อกทงยงเปนการชวยใหการตดตามประเมน ผลสามารถท�าไดงายยงขน ทงน ไดจดท�าแผนปฏบตการฯ โดยแยกเปน 3 เสาหลกตามแนวทางของหลกการ UNGPs ดงน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 109

เสาท

1 ห

นาท

ของร

ฐในกา

รคมคร

อง (Pr

otec

t)

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

1.กา

รเขา

เปน

ภาคส

นธ

สญญ

า สท

ธมนษ

ยชน

ระหว

างปร

ะเทศ

และ

ความ

รวมม

อกบ

กลไก

สท

ธมนษ

ยชน

ตางๆ

ก�าหน

ดนยา

ม นก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชน

ทชดเ

จน โดย

ศกษา

จากม

าตรฐ

านระ

หวาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

2562

– 2

565

มการ

จดปร

ะชมห

ารอห

นวยง

านทเ

กยวข

องเพ

อก�าห

นดนย

ามนก

ปกปอ

งสทธ

มนษยช

นทม

ความ

ชดเจ

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลและ

พฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

เรงร

ดการ

เขาเ

ปนภา

คอนส

ญญ

า ทเ

กยวข

อง เช

น อน

สญญ

า ระ

หวาง

ประเ

ทศ

วาดว

ยการ

คมคร

องบค

คลทก

คน

จากก

ารบง

คบ

ใหหา

ยสาบ

สญ

(ICPP

ED)

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

2562

– 2

565

เขาเ

ปนภา

คอนส

ญญ

าระห

วางป

ระเท

ศ วา

ดวยก

ารคม

ครอง

บคคล

ทกคน

จา

กการ

บงคบ

ใหหา

ยสาบ

สญ

(ICPP

ED)

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลและ

พฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน110

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

สงเส

รมคว

ามรว

มมอ

ทสรา

งสรร

คกบก

ลไก

สทธม

นษยช

น แห

งสหป

ระชา

ชาต

และร

ะดบภ

มภาค

อาเซ

ยน

- ทก

หนวย

งาน

2562

-256

5-

มการ

เยอน

ไทยอ

ยางเ

ปนทา

งการ

หร

อ ใน

ลกษณ

ะ te

chnic

al vis

it

ของก

ลไกพ

เศษขอ

งคณ

ะมนต

ร สท

ธมนษ

ยชนแ

หงสห

ประช

าชาต

ทเ

กยวข

อง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลและ

พฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

2.กา

รปรบ

ปรง

แกไข

กฎหม

าย

กฎ ร

ะเบย

บ นโ

ยบาย

และ

มาตร

การต

างๆ

ทเกย

วของ

ผลกด

นการ

ทบทว

น แก

ไข แ

ละยก

เลก

กฎหม

าย ต

ลอดจ

นมา

ตรกา

ร กล

ไก

ทเกย

วของ

เพ

อเออ

อ�านว

ยใหม

กา

รคมค

รอง

นกปก

ปอง

สทธม

นษยช

น อา

ท กฎ

หมาย

คมคร

องพยา

น เป

นตน

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

2562

– 2

565

- มก

ารทบ

ทวนน

โยบา

ย กฎ

หมาย

ตล

อดจน

มาตร

การ

กลไก

ทเ

กยวข

อง เพ

อเออ

อ�านว

ย ให

มการ

คมคร

องนก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลและ

พฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 111

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

ศกษาแ

นวทา

งพฒ

นากฎ

หมาย

ระ

เบยบ

หรอ

มา

ตรกา

รเพอป

องกน

การด

�าเนน

คดเช

งยท

ธศาส

ตรเพ

อระง

บกา

รมสว

นรวม

ขอ

งสาธ

ารณ

ชน

(Stra

tegic

Litig

ation

Ag

ainst P

ublic

Pa

rticip

ation

: SLA

PP)

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

25

62-256

5-

มผลก

ารศก

ษาแ

นวทา

งพฒ

นากฎ

หมาย

ระเ

บยบ

หรอ

มาตร

การ

เพอป

องกน

การด

�าเนน

คด

เชงย

ทธศา

สตรเพอร

ะงบ

การม

สวนร

วมขอ

งสาธ

ารณ

ชน

(Stra

tegic

Litig

ation

Aga

inst P

ublic

Pa

rticip

ation

: SLA

PP)

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลและ

พฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

3.กา

รคมค

รอง

นกปก

ปอง

สทธม

นษยช

น

ก�าหน

ด หร

อทบท

วนนโ

ยบาย

กลไ

ก กร

ะบวน

การ

มาตร

การค

มครอ

ง นก

ปกปอง

สท

ธมนษ

ยชน

ซงรว

มถง

นกปก

ปองส

ทธ

มนษยช

นทเป

นผหญ

ง เพ

อใหท

�างาน

ได

อยาง

ปลอด

ภย

และอ

บรมส

งเสร

ม ให

หนวย

งานบ

งคบใ

ชกฎ

หมาย

ปฏบต

ไดจร

ง

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

- ส�า

นกงา

นต�า

รวจแ

หงชา

ต -

ส�านก

งาน

อยกา

รสงส

ด

2562

– 2

565

- มก

ารก�า

หนด

ทบทว

น หร

อปรบ

ปรง

นโยบ

าย ก

ลไก

กระบ

วนกา

ร หร

อ มา

ตรกา

รคมค

รองน

กปกป

อง

สทธม

นษยช

นซงร

วมถง

นกปก

ปอง

สทธม

นษยช

นทเป

นผหญ

ง-

อบรม

นโยบ

าย ก

ลไก

กระบ

วนกา

ร หร

อ มา

ตรกา

รฯ ด

งกลา

ว ให

กบหน

วยงา

นบงค

บใชก

ฎหมา

ย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารปร

บสมด

ลและ

พฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 5

, 16

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 5, 7

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน112

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

บรรจ

ประเ

ดน

การค

มครอ

ง นก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชนไ

วใน

แผนส

ทธมน

ษยช

นแห

งชาต

ฉบบ

ท 4

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

2562

มการ

บรรจ

ประเ

ดนนก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชนไ

วในแ

ผนสท

ธมนษ

ยชน

แหงช

าต ฉ

บบท

4

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

จดกา

รหาร

อรวม

กบนก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชน

โด

ยรวม

กนท�า

งาน

อยาง

สราง

สรรค

เพ

อปอง

กน บ

รรเท

าแล

ะเยย

วยาผ

ลกระ

ทบ

ไมพงป

ระสง

ค ดา

นสทธ

มนษยช

น

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

งกล

าโหม

-

กระท

รวง

ยตธร

รม

- หน

วยงา

น อน

ๆ ทเ

กยวข

อง

2562

-256

5มก

ารหา

รอรว

มกบน

กปกป

อง

สทธม

นษยช

นเปน

ระยะ

-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานค

วามม

นคง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

4.กา

รสรา

งควา

มร

ความ

เขาใ

จศก

ษาแ

ละแล

เปลย

นแน

วปฏบ

ตทด

เกยว

กบมา

ตรกา

ร สง

เสรม

เสรภ

าพ

ในกา

รแสด

ง คว

ามคด

เหน

เพ

อน�าม

าปรบ

ใช

กบบร

บทขอ

งไทย

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

2562

-256

5-

มการ

ศกษาแ

ลกเป

ลยนแ

นวปฏ

บต

ทดเก

ยวกบ

มาตร

การส

งเสร

ม เส

รภาพ

ในกา

รแสด

งควา

มคดเ

หนขอ

งประ

เทศต

างๆ

และอ

งคกา

รระ

หวาง

ประเ

ทศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะ เส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

, 8, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 113

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

จดอบ

รมเจ

าหนา

ทบง

คบใช

กฎหม

ายเพ

อสรา

งควา

มร

ความ

เขาใ

จ ใน

การบ

งคบใ

ชกฎ

หมาย

เกยว

กบกา

รปกป

อง

สทธม

นษยช

น เช

น กา

รจดก

ารชม

นม

การแ

สดงอ

อก

ทางด

านสท

ธมนษ

ยชน

การป

องกน

การฟ

องคด

โด

ยไมส

จรตเพอ

กลนแ

กลง

นกปก

ปอง

สทธม

นษยช

น เป

นตน

รวมถ

ง สร

างคว

ามเข

าใจ

เกยว

กบกร

ณ

ทมคว

ามละ

เอยด

ออน

ตอเพ

ศสภา

พ

- ส�า

นกงา

นต�ารวจ

แหงช

าต

- ส�า

นกงา

นอย

การส

งสด

- ส�า

นกงา

น ศา

ลยตธ

รรม

- กร

ะทรว

งกล

าโหม

-

กระท

รวง

ยตธร

รม-

กระท

รวง

การต

างปร

ะเทศ

2562

-256

5-

มการ

จดอบ

รม ห

รอด�า

เนนก

จกรร

มอน

ๆ รว

มกบเ

จาหน

าทบง

คบใช

กฎ

หมาย

เพอส

รางค

วามร

คว

ามเข

าใจใ

นการ

บงคบ

ใช

กฎหม

ายเก

ยวกบ

การป

กปอง

สท

ธมนษ

ยชนใ

หกบเ

จาหน

าท

ในสง

กด

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1,

16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

, 8, 1

0

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน114

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

จดกจ

กรรม

เพ

อพฒ

นาศก

ยภาพ

ชมชน

และ

นก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชน

ในชม

ชน

- กร

ะทรว

งมห

าดไท

ย (กรม

การป

กครอ

ง)-

กระท

รวง

ยตธร

รม

2562

-256

5-

ประช

าชนก

ลมเป

าหมา

ยมคว

ามร

ความ

เขาใ

จ สา

มารถ

ปกปอ

งตนเ

อง

ไมตก

เปนเ

หยอข

องกา

รถกล

ะเมด

สทธม

นษยช

นนพนท

76

จงหว

ด แล

ะในพ

นทอ�า

เภอ

จ�านว

น 87

8 อ�า

เภอ

- เจ

าหนา

ทมทก

ษะ

มควา

มร

มประ

สทธภ

าพ แ

ละศก

ยภาพ

โดยใ

หคว

ามรแ

ละแน

วทาง

การป

ฏบตเ

กยว

กบสท

ธมนษ

ยชน

ใหแก

ปลดอ

�าเภอ

แล

ะพนก

งานฝ

ายปก

ครอง

ในพ

นท

76 จ

งหวด

และ

ในพนท

อ�าเภ

อ 87

8 อ�า

เภอ

- ตร

วจตร

า แล

ะเฝา

ระวง

และ

ปราบ

ปราม

พนท

เสยง

ในพ

นท 7

6 จง

หวด

ไมนอ

ยกวา

1 ค

รง/เด

อน แ

ละ

ในพนท

อ�าเภ

อ จ�า

นวน

878

อ�าเภ

อ ไม

นอยก

วา 2

ครง

/เดอน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นควา

มมนค

ง-

ยทธศ

าสตร

ชาต

ดานก

ารพฒ

นาแล

ะ เส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 115

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

จดอบ

รมแล

ะพฒ

นาศก

ยภาพ

ทนาย

ความ

รว

มทงจ

ดใหม

บญช

รายช

อทนา

ยควา

ม/

ทปรก

ษาก

ฎหมา

ย ทม

ความ

เชยว

ชาญ

เข

าใจโ

ครงส

ราง

นโยบ

าย ก

ารตอ

สคด

ในเรอง

สทธม

นษยช

น

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

-

ส�านก

งาน

อยกา

รสงส

ด

2562

– 2

565

- มก

จกรร

ม/โค

รงกา

รอบร

มและ

พฒ

นาศก

ยภาพ

ทนาย

ความ

ดา

นสทธ

มนษยช

น -

มบญ

ชราย

ชอทน

ายคว

าม/ท

ปรกษ

ากฎ

หมาย

ทมคว

ามเช

ยวชา

ญ เข

าใจ

โครง

สราง

นโย

บายก

ารตอ

สคด

ในเรอง

สทธม

นษยช

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

ใหคว

ามร

แกปร

ะชาช

นถง

สทธม

นษยช

นของ

ตน

ทถกต

อง ร

วมทง

ให

ความ

รนกป

กปอง

สทธม

นษยช

น เก

ยวกบ

บรกา

ร ให

ความ

ชวยเ

หลอต

างๆ

จากร

ฐ กร

ะบวน

การ

ประก

นตว

กา

รบงค

บใชก

ฎหมา

ย ฯล

ฯ

- ส�า

นกงา

นอย

การส

งสด

- กร

ะทรว

งยต

ธรรม

2562

– 2

565

- มก

จกรร

มใหค

วามร

แกปร

ะชาช

นถง

สทธม

นษยช

นของ

ตนทถ

กตอง

รว

มทงใ

หควา

มรนก

ปกปอ

ง สท

ธมนษ

ยชน

เกยว

กบบร

การ

ใหคว

ามชว

ยเหล

อตาง

ๆ จา

กรฐ

กระบ

วนกา

รประ

กนตว

กา

รบงค

บใชก

ฎหมา

ยฯลฯ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะ เส

รมสร

างศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

1, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 5, 7

, 8, 9

, 10

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน116

เสาท 2 หนาทของภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชน (Respect)

ในสวนของเสาท 2 จะก�าหนดการด�าเนนงานในลกษณะ “ความคาดหวงทมตอภาครฐวสาหกจและธรกจ” เพอเปนแนวทางใหภาครฐวสาหกจและธรกจยดเปนหลกในการประกอบการตอไป ทงน ความคาดหวงดงกลาว จะเปนจดตงตน และเปนแรงกระตนใหภาครฐวสาหกจและธรกจทกขนาด ทงขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ใชเปนแนวทางในการด�าเนนการตอไป ซงเปนปจจยส�าคญในการลดผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจ

2.1 การปฏบตตามกฎหมาย มาตรการ และหลกการสทธมนษยชนทเกยวกบการคมครอง นกปกปองสทธมนษยชน

• ภาคธรฐวสาหกจและธรกจตองปฏบตตามกฎหมาย มาตรการ และหลกการสทธมนษยชนทเกยวของกบการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมชองทางการเผยแพรความรความเขาใจเกยวกบกฎหมาย มาตรการ และหลกการสทธมนษยชนทเกยวของกบการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน ซงบคลากรในสงกดสามารถเขาถงได

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรใหความรวมมอกบภาครฐ และองคกรระหวางประเทศ ในกรณ ทมการตดตามการด�าเนนการ/ด�าเนนคดเกยวกบการฟองรองนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรท�าความเขาใจบทบาทของนกปกปองสทธมนษยชนเพอคมครอง การท�างาน และรบรองวาบคคลดงกลาวจะไมถกเลกจาง/ฟองคดเพยงเพราะเหตจากการเรยกรองสทธใหผอน

2.2 การสรางความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตหนาทของนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรศกษาและท�าความเขาใจเกยวกบบทบาทการท�างานของนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองใหความรวมมอเขารวมกจกรรมทหนวยงานภาครฐจดขนเพอให ความรเกยวกบการด�าเนนงานของนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมเวทหารอกบนกปกปองสทธมนษยชนเพอสรางความเขาใจ ในการท�างานรวมกน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรเผยแพรและประชาสมพนธเกยวกบการปฏบตหนาทของนกปกปองสทธมนษยชนใหกบหนวยงานในสงกด รวมทงเครอขายไดรบทราบ

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 117

2.3 การจดท�ามาตรการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองใหขอมลสถานการณภาพรวมการท�างานรวมกบนกปกปองสทธมนษยชน เมอมการรองขอจากหนวยงานภาครฐ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรเขามามสวนรวมกบหนวยงานภาครฐในการจดท�ามาตรการคมครองนกปกปองสทธมนษยชน ท�าความเขาใจเกยวกบบทบาทการท�างานของนกปกปองสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจ และภาคประชาสงคม ควรรวมมอกนอยางสรางสรรคในการปองกน บรรเทา และเยยวยาผลกระทบทไมพงประสงคดานสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรมอบหมายบคลากร หรอ หนวยงาน ในสงกดทชดเจนใหมหนาท สงเสรมความร และท�าความเขาใจทถกตองกบบคลากรในสงกดเกยวกบการปฏบตหนาทของ นกปกปองสทธมนษยชน เพอปองกนความเขาใจผด และการลวงละเมดระหวางกน

2.4 กลไกการรองเรยน และเยยวยา

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมกลไกหารอรวมกบนกปกปองสทธมนษยชน เพอจดการกบปญหาการละเมดสทธ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมชองทางรบเรองราวรองเรยนและผประสานงานทชดเจน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรระงบเหตขอพพาทกบนกปกปองสทธมนษยชนโดยการเจรจาและไกลเกลยประนประนอมขอพพาทอยางเตมท กอนทจะน�าคดเขาสกระบวนการยตธรรม ทงน อาจประสานงานหนวยงานทเกยวของในพนทใหเขามาชวยไกลเกลยระงบขอพพาท

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรหลกเลยงการฟองรองด�าเนนคดนกปกปองสทธมนษยชนเพยงเพราะปฏบตหนาทเรยกรอง/ปกปองสทธของผอน

เสาท 3 หนาทของรฐ และภาคธรกจในการเยยวยา (Remedy)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.3.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดหนาทภาครฐ รฐวสากจ และภาคธรกจในการเยยวยาความเสยหายใหกบ นกปกปองสทธมนษยชนผไดรบผลกระทบ หรอ ถกละเมด โดยภาครฐ รฐวสาหกจ หรอ ภาคธรกจ หรอ เปนผล มาจากการประกอบธรกจ โดยไดเชอมโยงความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของมความเขาใจและยดถอปฏบตตอไป สรปไดดงน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน118

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

1.กา

รรอง

เรยน

รอ

งทกข

ขอ

ความ

ชว

ยเหล

อ

ก�าหน

ดใหม

กลไก

การร

องทก

ขแล

ะชวย

เหลอ

ทมปร

ะสทธ

ภาพ

เหมา

ะสม

และเ

พยง

พอ

เพ

อแกไ

ขปญ

หากา

รละเ

มด

สทธม

นษยช

นทอา

จเกด

ขนจา

กกา

รด�าเ

นนธร

กจ

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

- กร

ะทรว

งมห

าดไท

ย -

กระท

รวงพ

าณชย

-

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม

2562

– 2

565

มกลไ

กการ

รองท

กขแล

ะ ชว

ยเหล

อทมป

ระสท

ธภาพ

เห

มาะส

ม แล

ะเพยง

พอ

เพ

อแกไ

ขปญ

หากา

รละเ

มดสท

ธมนษ

ยชนท

อาจเ

กดขน

จากก

ารด�า

เนนธ

รกจ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

2.กา

รสงเ

สรม

ระบบ

ไก

ลเกล

ย

สงเส

รมระ

บบกา

รไกล

เกลย

ใน

ทกระ

ดบชน

ของก

ระบว

นการ

ยตธร

รม ต

ลอดจ

นการ

พฒ

นากล

ไกกา

รระง

บขอพ

พาท

ทา

งเลอ

ก

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด-

กระท

รวงย

ตธรร

ม -

ส�านก

งานศ

าลยต

ธรรม

2562

– 2

565

มกจก

รรม/

โครง

การ/

มาตร

การท

จดขน

เพอส

งเสร

มกา

รไกล

เกลย

ในทก

ระดบ

ชนขอ

งกระ

บวนก

ารยต

ธรรม

ตล

อดจน

การพ

ฒนา

กลไก

การร

ะงบข

อพพาท

ทางเ

ลอก

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

3.กา

รด�าเ

นนคด

ให

ความ

ชวยเ

หลอใ

นการ

เขาถ

งกร

ะบวน

การย

ตธรร

ม แก

นกปก

ปองส

ทธมน

ษยช

น

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด-

กระท

รวงย

ตธรร

ม

2562

– 2

565

มชอง

ทาง/กล

ไก/ม

าตรก

าร

ในกา

รใหค

วามช

วยเห

ลอ

นกปก

ปองส

ทธมน

ษยช

น เพ

อใหเ

ขาถง

กระบ

วนกา

รยต

ธรรม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 119

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

พฒ

นาคว

ามรแ

ละทก

ษะ

ตอเจ

าหนา

ทผรบ

ผดชอ

บ ตอ

การใ

ชกฎห

มาย

ระเบ

ยบ

นโยบ

ายทถ

กตอง

และ

ชอบธ

รรม

ตอกา

รกระ

ท�าผด

นอก

ราชอ

าณาจ

กร

- ส�า

นกงา

น อย

การส

งสด

2562

– 2

565

มกจก

รรมเ

พอพ

ฒนา

ความ

รเจ

าหนา

ทเกย

วกบก

ารใช

กฎ

หมาย

ระเ

บยบ

นโยบ

ายทถ

กตอง

และช

อบธร

รม

ตอกา

รกระ

ท�าผด

นอ

กราช

อาณ

าจกร

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

พฒ

นาศก

ยภาพ

เจาห

นาท

คมคร

องพยา

น

โดยก

ารสน

บสนน

ทรพยา

กร

งบปร

ะมาณ

บคล

ากร

และ

การพ

ฒนา

ความ

ร

ความ

เชยว

ชาญ

และ

ทกษะ

ในกา

รคมค

รองพ

ยาน

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2552

- 25

65มก

จกรร

มเพอพ

ฒนา

ศกยภ

าพเจ

าหนา

ทคมค

รอง

พยา

นอยา

งตอเ

นอง

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

4.กา

รเยย

วยา

เยยว

ยาเห

ยอ/ผ

เสยห

าย

ตามป

ฏญญ

าวาด

วยหล

กการ

พนฐ

านเก

ยวกบ

การอ

�านวย

ความ

ยตธร

รมแก

ผไดร

บ คว

ามเส

ยหาย

จากอ

าชญ

ากรร

มแล

ะการ

ใชอ�า

นาจโ

ดยมช

อบ

(UN

Decla

ratio

n of B

asic

Princ

iples

of J

ustic

e for V

ictim

s of C

rime

and

Abus

e of P

ower)

ตามค

วามเ

หมาะ

สม

และเ

พศสภ

าวะ

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

– 2

565

มการ

ปรบป

รงระ

บบ แ

ละมา

ตรกา

รเยย

วยาเ

หยอ/

ผเ

สยหา

ยเพอใ

หเปน

ไปตา

มปฏ

ญญ

าสาก

ลวาด

วย

การอ

�านวย

ความ

ยตธร

รม

ตามค

วามเ

หมาะ

สม แ

ละเพ

ศสภา

วะ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน120

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

ประส

านงา

นชวย

เหลอ

เหยอ

ทง

ทางด

านรา

งกาย

จตใ

จ สง

คม อ

าชพ ฯ

ลฯ

- กร

ะทรว

ง กา

รพฒ

นาสง

คมแล

ะควา

มมนค

งขอ

งมนษ

ย -

กระท

รวงย

ตธรร

ม-

กระท

รวง

สาธา

รณสข

-

ส�านก

งานต

�ารวจ

แหงช

าต

2562

– 2

565

- ด�า

เนนก

ารให

ความ

คมคร

อง

และด

แลผถ

กเลอ

กปฏบ

ตดว

ยเหต

แหงเ

พศ

แล

ะผถก

กระท

�าควา

มรนแ

รง-

มมาต

รการ

ประส

านงา

นระ

หวาง

หนวย

งานต

างๆ

เพอป

ระโย

ชนใน

การใ

หคว

ามชว

ยเหล

อเหย

อ ทง

ทางด

านรา

งกาย

จตใ

จ สง

คม อ

าชพ ฯ

ลฯ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 5

, 11,

16-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ศกษาว

เครา

ะหชอ

งวาง

ทา

งกฎห

มายแ

ละอป

สรรค

ใน

การเขา

ถงคว

ามยต

ธรรม

ขอ

งนกป

กปอง

สทธม

นษยช

น

เพอจ

ะไดพ

ฒนา

กระบ

วนกา

รเย

ยวยา

ทมปร

ะสทธ

ภาพ

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

- 25

65มก

ารศก

ษาว

เครา

ะหชอ

งวาง

ทางก

ฎหมา

ยและ

อปสร

รค

ในกา

รเขา

ถงคว

ามยต

ธรรม

ของน

กปกป

องสท

ธมนษ

ยชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 121

3.4 แผนปฏบตการดานการลงทนระหวางประเทศ และบรรษทขามชาต

3.4.1 สถานการณในภาพรวม

การลงทนโดยตรงในตางประเทศ (Thai Direct Investment Abroad : TDI)10 มความจ�าเปนตอยทธศาสตร ในการพฒนาประเทศในหลายๆ ดาน ทงในแงของการชวยปรบโครงสรางทางเศรษฐกจของประเทศใหสามารถ แขงขนและเตบโตไดภายใตเศรษฐกจโลกทเปนโลกาภวตน ทงน ฝายวจยตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ไดท�าการส�ารวจและพบสาเหตส�าคญ 4 ประการ คอ 1) เพอแสวงหาตลาดใหมหรอรกษาสวนแบงตลาดเดมในประเทศทมตลาดขนาดใหญ หรอมแนวโนมทจะเตบโต (Market Seeking) 2) เพอแสวงหาทรพยากรธรรมชาตและเขาถงวตถดบและแรงงานทถกกวาในประเทศ (Resource and Labor Seeking) 3) เพอเพมประสทธภาพการผลตรวมถงการแสวงหาเทคโนโลยใหมๆ (Efficiency Seeking) และ 4) เพอชวยในดานการกระจายความเสยงของธรกจ

ทผานมา กระแสการออกไปลงทนในตางประเทศของภาคเอกชนมมากขนอยางตอเนอง ซงเปนไปตาม แนวทางการพฒนาของกลมประเทศพฒนาแลว โดยเหนไดจากมลคาเงนลงทนสะสมของธรกจไทย (TDI) จากเดม ทในป 2548 TDI ม มลคาเพยง 8 พนลานเหรยญสหรฐฯ ขณะทในป 2559 TDI มมลคาสงขนเปน 94.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ หรอเพมขนกวา 10 เทานบจากป 2548 ซงกลมประเทศทไทยออกไปลงทนสงในป 2559 ไดแก กลมประเทศอาเซยนมมลคา 30.8 พนลานเหรยญสหรฐฯ หรอคดเปนรอยละ 30.2 ของมลคาเงนลงทน TDI น�าโดย สงคโปร เวยดนาม และเมยนมา ส�าหรบธรกจทไทยออกไปลงทน ไดแก การผลตสนคาอาหารและเครองดม การท�าเหมองแร การบรการทางการเงน และบรการคาสงและคาปลก เปนตน

ส�าหรบป 2560 ภาคเอกชนไทยมมลคาคงคางการลงทนในตางประเทศกวา 1.36 แสนลานเหรยญสหรฐ หรอประมาณ 4.45 ลานลานบาท เพมขนจากป 2559 กวา 9.68 แสนลานบาท แบงเปนเงนลงทนโดยตรง ในตางประเทศ (TDI) รวม 116,865 ลานเหรยญสหรฐ หรอประมาณ 3.79 ลานลานบาท เพมขนจากปกอนหนาประมาณรอยละ 23 โดยกลมประเทศทเอกชนไทยไปลงทนโดยตรงมากทสดในป 2560 คอ สหภาพยโรป ส�าหรบมลคาการลงทนโดยตรงของภาคธรกจไทยในอาเซยน ป 2560 มยอดคงคางอยท 33.99 ลานเหรยญสหรฐ เพมขนรอยละ 20 ซงสวนมากเปนการเพมขนในกลมประเทศกมพชา ลาว เมยนมา และเวยดนาม (CLMV) ส�าหรบธรกจ ทไทยออกไปลงทน ไดแก กลมทพกแรมและบรการดานอาหาร อสงหารมทรพย และอตสาหกรรมการผลต เปนตน

ส�าหรบป 2561 นน แมวาการลงทนในโครงสรางพนฐานของภาครฐ และโครงการพฒนาเขตเศรษฐกจ ภาคตะวนออก หรอ EEC ซงชวยสรางความมนใจใหนกลงทนทงไทยและตางชาตกลบมาลงทนเพมขน อยางไรกตาม การลงทนของไทยในตางประเทศ (TDI) เรมมบทบาทมากขนในการพฒนาและตอยอดหวงโซอปทานการผลตของไทยในอนาคต เนองจากในชวงทผานมา ประเทศไทยตองเผชญกบปญหาหลายประการ เชน คาจางแรงงานทสงขน การขาดแคลนแรงงานเนองจากเขาสสงคมผสงอาย การถกตดสทธ GSP จากประเทศพฒนาแลว เปนตน ปจจยตางๆ

10 การลงทนโดยตรงในตางประเทศ หมายถง ธรกรรมการลงทนทผลงทนซงมถนฐานในประเทศไทยมตอธรกจทมถนฐาน ในตางประเทศทเปนกจการในเครอ โดยทผลงทนถอหนของกจการในเครอหรอกจการทน�าเงนไปลงทนตงแตรอยละ 10 ขนไป (ธนาคารแหงประเทศไทย)

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน122

เหลาน มสวนส�าคญในการผลกดนใหนกลงทนไทย โดยเฉพาะอตสาหกรรมทใชแรงงานตองออกไปลงทน ในตางประเทศมากขน เพอรกษาขดความสามารถในการแขงขนดานราคา ในขณะทผประกอบการบางกลมตองการขยายตลาดและแสวงหาโอกาสใหมๆ เพอเปาหมายในการพฒนาศกยภาพการเจรญเตบโตของธรกจในระยะยาวมากขน โดยในชวง 10 ปทผานมา การลงทนของนกลงทนไทยในตางประเทศมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ทงน การลงทนในตางประเทศไมใชการท�าใหเงนไหลออกนอกประเทศเทานน หากมองในทางตรงกนขาม การลงทนในตางประเทศ จะมสวนชวยตอยอดหวงโซอปทานและขยายชองทางการสงออกของนกลงทนไทยได ในลกษณะกลยทธแบบ “การลงทนน�าการคา” (Investment Induced-Trade) โดยการสรางมลคาเพมใหกบเศรษฐกจผานการลงทนในประเทศทมศกยภาพ นอกจากนน ในอนาคตอาจเปนชองทางใหดงบรษทขนาดเลกทอยในหวงโซอปทานเดยวกนเขาไปลงทนไดมากขน ซงจะเปนการขยายหวงโซอปทานของไทยในระดบภมภาคใหแขงแกรงมากขน

การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment : FDI)11 มความส�าคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศทก�าลงพฒนาอยางมาก เนองจากการออมภายในประเทศไมเพยงพอตอความตองการลงทน ซงการลงทนจากตางประเทศนนใหประโยชนแกทงผมาลงทนและผไดรบเงนลงทน เพราะการทผมาลงทนขยาย การลงทนหรอยายฐานการผลตไปยงประเทศอน ท�าใหผประกอบการสามารถใชประโยชนจากทรพยากรทมในประเทศ นนๆ เพอเพมศกยภาพในการแขงขนและผลก�าไรของบรษทตน สวนประเทศทไดรบเงนลงทนกไดรบประโยชน จากการเพมขนของรายไดประชาชาตจากการลงทนใหมและไดรบการถายทอดทางเทคโนโลยจากประเทศผมาลงทนเพอพฒนาอตสาหกรรมนนๆ ของประเทศตนตอไป

การลงทนโดยตรงจากตางประเทศของไทยในป 2560 มมลคาเงนลงทนเพมขนอยางตอเนอง โดยภาคการบรการ สวนใหญเปนการลงทนสาขาคาปลกคาสง บรการทางการเงน และอสงหารมทรพย ในภาคการผลตสวนใหญ เปนการเขามาลงทนอตสาหกรรมเครองจกร การผลตคอมพวเตอร ยานยนต ยางและพลาสตก โดยกลมประเทศทมการลงทนในไทยสะสมสงทสด 5 อนดบแรก ไดแก ญปน อาเซยน สหภาพยโรป สหรฐอเมรกา และฮองกง ตามล�าดบ

ในอดตประเทศไทยถอเปนประเทศทมอตราการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (FDI) คอนขางสง อยางไรกตาม ขอทาทายประการหนงในปจจบน คอ การลงทนโดยตรงจากตางประเทศมมลคาลดลง สบเนองจากอตราคาแรงทปรบสงขน การขาดแคลนแรงงานจากการเขาสสงคมผสงอาย ปญหาภยพบตตางๆ ตลอดจนเสถยรภาพทางการเมอง ซงปจจยตางๆ เหลานลวนสงผลกระทบตอความเชอมนของนกลงทนตางชาต อยางไรกตาม ทผานมา BOI ไดมมาตรการหลายประการทชวยกระตนและสงเสรมใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนในประเทศไทย อาท การใหสทธประโยชนทางภาษกบธรกจตางชาตทเขามาลงทนใน 10 ประเภท S-Curve Industries12 การเปดโอกาส ใหเขารวมลงทนกบรฐบาล (Public Private Partnerships: PPPs) ในโครงสรางพนฐานดานคมนาคม รวมทงการทรฐบาล 11 การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ หมายถง การทบรษททตงอยในตางประเทศหรอประเทศท จะมาลงทน (Source Countries)

ตองการมาลงทนท�าธรกจในประเทศไทยหรอ ประเทศทรบการลงทน (Host Countries) เพอสรางผลก�าไรสงกลบไปยงบรษท ในประเทศของตน (ส�านกวชาการ ส�านกเลขาธการสภาผแทนราษฎร)

12 อตสาหกรรมเปาหมาย ประกอบดวย 5 อตสาหกรรมเดมทมศกยภาพ ไดแก ยานยนตสมยใหม (Next-Generation Automotive) อเลกทรอนกสอจฉรยะ (Smart Electronics) ทองเทยวกลมรายไดดและการทองเทยวเชงสขภาพ (Affluent, Medical and Wellness Tourism) การเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ (Agriculture and Biotechnology) การแปรรปอาหาร (Food for the Future) และ 5 อตสาหกรรมอนาคต ไดแก หนยนตเพออตสาหกรรม (Robotics) การบนและโลจสตกส (Aviation and Logistics) เชอเพลงชวภาพและเคมชวภาพ (Biofuels and Biochemicals) ดจทล (Digital) และการแพทยครบวงจร (Medical Hub)

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 123

มนโยบายผลกดนโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (Eastern Economic Corridor: EEC) ฯลฯ ซงลวนแตเปนพฒนาการส�าคญทชวยสรางความเชอมนใหกบนกลงทนอนจะดงดดใหการลงทนโดยตรงจากตางประเทศเพมมากขน โดยจากสถตการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ ป 2561 พบวาสวนมากมลคาเงนลงทนอยในหมวดผลตภณฑโลหะ เครองจกร และอปกรณขนสง รองลงมาเปนหมวดบรการและสาธารณปโภค โดยญปน จน และสงคโปร เปนประเทศทมปรมาณเงนลงทนในการยนขอสงเสรมการลงทนสงทสด นอกจากน จากรายงาน Doing Business 2018 (2561) ของ World Bank จดใหไทยอยในอนดบ 26 ของประเทศทวโลกทมความสะดวกในการประกอบธรกจขนาดกลางและขนาดยอม อยางไรกด ประเทศไทยจะตองพฒนาความสามารถทางเทคโนโลยและนวตกรรม ความสามารถในการแขงขน รวมทงคณภาพของการผลตตางๆ เพอใหประเทศไทยยงคงเปนทตองการในการลงทนทกระดบตอไป

สถานการณการรองเรยน คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตไดรบเรองรองเรยนกรณผลกระทบ จากการด�าเนนธรกจขามพรมแดนของผประกอบการสญชาตไทยหลายกรณ เชน กรณบรษทเอกชนไทยแหงหนง ไดรบสมปทานทดนเพอการปลกออยและจดตงโรงงานน�าตาลในประเทศกมพชากอใหเกดการละเมดสทธมนษยชน ตอประชาชนชาวกมพชา ซงคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตไดตรวจสอบขอเทจจรงและมความเหนวา กรณมการกระทบตอสทธมนษยชน และแมบรษทดงกลาวไมไดเปนผ ลงมอกระท�าการละเมดสทธมนษยชน แตผลกระทบทเกดขนถอเปนความรบผดชอบโดยตรงของบรษทฯ ในบางสวน หรอกรณทบรษทเอกชนแหงหนง ไดลงนามในบนทกขอตกลงกบการทาเรอของสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมา (เมยนมา) ด�าเนนโครงการทาเรอ น�าลกในโครงการเขตเศรษฐกจพเศษทวายในประเทศเมยนมา ซงคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ไดตรวจสอบขอเทจจรงและมความเหนวา การด�าเนนการกอสรางโครงสรางพนฐานดงกลาวกอใหเกดปญหา การละเมดสทธมนษยชนตอประชาชนเมยนมา โดยมขอเสนอแนะนโยบายใหหนวยงานทเกยวของพจารณาจดตงกลไกหรอก�าหนดภารกจการก�ากบดแลการลงทนในตางประเทศของผลงทนสญชาตไทยใหเคารพตอหลกการพนฐานดานสทธมนษยชน โดยน�าหลกการ UNGPs มาเปนกรอบในการด�าเนนการ

การด�าเนนการของภาครฐ ทผานมารฐบาลไดใหความส�าคญและตระหนกถงผลกระทบทเกดขน จากการด�าเนนธรกจสญชาตไทยในตางประเทศมากยงขน โดยเหนไดจากการมมตเหนชอบใหหนวยงานด�าเนนการ ใหสอดรบขอเสนอแนะนโยบายของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตในหลายกรณของกมพชา ซงคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 2 พฤษภาคม 2560 รบทราบสรปผลการพจารณาด�าเนนการของกระทรวงการตางประเทศ คอ การเสนอใหมการจดตงกลไกหรอก�าหนดภารกจการก�ากบดแลการลงทนในตางประเทศของผลงทนสญชาตไทยใหเคารพตอหลกการพนฐานดานสทธมนษยชน โดยน�าหลกการ UNGPs มาเปนกรอบในการด�าเนนการของการลงทนในตางประเทศของผลงทนสญชาตไทย

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน124

3.4.2 ขอทาทาย

การปรบปรงแกไขกฎหมาย กฎ ระเบยบ นโยบาย และมาตรการตางๆ ทเกยวของ เสนอใหออกกฎหมาย หรอนโยบายทเปนรปธรรม รวมทงสรางกลไกตรวจสอบการละเมดสทธมนษยชนนอกอาณาเขตเพอใหเกดการปกปอง คมครอง เยยวยา และเกดความรบผดชอบขามพรมแดน (cross border) ซงผถกละเมดสามารถใชกระบวนการยตธรรมในประเทศไทยในการคมครองและเยยวยาได เชน พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 การแกไขพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพย พ.ศ. 2535 ใหมการก�ากบ ควบคม ดแล และมมาตรการลงโทษ ในเรองของการลงทนของนกลงทนไทยทไปลงทนในตางประเทศ ไมวารปแบบการลงทนจะเปนไปในรปแบบบรษทลก หรอกจการรวมคา และพฒนาหลกการก�ากบดแลทด (Corporate Governance Code: CG code) ใหมสภาพบงคบตามกฎหมาย การออกกฎหมายและระเบยบทเกยวของกบการก�ากบดแลโครงการระเบยง เขตเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) และมมาตรการลงโทษทชดเจน การก�าหนดมาตรการเปดเผยขอมลเกยวกบโครงการทงหมดภายใต EEC ตอสาธารณชน เพอใหรบทราบลวงหนา และควรมการรบฟงความคดเหนของชมชน ในทองทกอนทโครงการเหลานนจะไดรบการอนมตจากคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (กลต.) และไดรบการอนมตเงนกจากธนาคาร

การสรางความตระหนกรแกนกลงทน สงเสรมใหน�าหลกการ UNGPs มาเผยแพรภาคธรกจ หรอผประกอบการ โดยจดท�าชองทางการท�างานอยางเปนทางการกบคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

การสงเสรมการลงทน พจารณาก�าหนดเงอนไขใหรฐบาลพจารณาผลกระทบดานสทธมนษยชน กอนการลงนามในขอตกลง/สนธสญญาดานการคา/การลงทนระหวางประเทศ การพจารณาขอบทเพอความมนคงแหงสญญา (Stabilization clause) ในขอตกลงการลงทนวาจะไมสงผลกระทบตอการด�าเนนนโยบายของรฐในการสงเสรม หลกการ UNGPs การก�าหนดมาตรการให องค กรธรกจทตงอย ในดนแดน หรอเขตอ�านาจอธปไตย ของประเทศไทยตองปฏบตตามหลกการ UNGPs การก�าหนดมาตรการใหการรเรมหรอพฒนาโครงการใดๆ ตองค�านงถงประโยชนสาธารณะ สทธการมสวนรวมของประชาชน และผลกระทบตอประชาชนในพนทในโครงการกอนตดสนใจ ด�าเนนโครงการ การก�าหนดมาตรการก�ากบดแลการลงทนในตางประเทศของผลงทนสญชาตไทยใหเคารพตอหลกการสทธมนษยชน การก�าหนดมาตรการใหธรกจซงไดรบการสนบสนนและใหประกนการลงทนประกอบธรกจโดยเคารพสทธมนษยชน การก�าหนดใหมการศกษาความเสยงและผลกระทบดานสทธมนษยชนในการจดท�าบรการสาธารณะโดยนกวชาการอสระทประชาชนในพนทและสงคมยอมรบ รวมทงก�าหนดมาตรการ และกลไกก�ากบดแลเพอแกไขปญหาผลกระทบดงกลาว อกทงเสนอใหใชหลกการประเมนความเสยงดานสทธมนษยชนและการเฝาระวง ดานสทธมนษยชนอยางจรงจงในการจดท�าบรการสาธารณะและสญญาการรวมลงทน (กรณรฐมอบใหเอกชน ด�าเนนการ) การพจารณายกเลกการมอบหมายใหภาคเอกชนด�าเนนการจดท�าโครงการทเกยวกบโครงสรางพนฐานและบรการสาธารณะผานสญญารวมลงทน (Public-Private Partnership)

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 125

การปองกนการละเมดสทธมนษยชนในตางประเทศ การก�าหนดแนวปฏบตใหชดเจนในการควบคมบรรษทและธรกจในตางประเทศ การพจารณาจดท�ามาตรการก�าหนดใหท�ารายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ขามพรมแดน (transboundary EIA) และมมาตรการเฝาระวงตอผลกระทบขามพรมแดนทางดานสขภาพ การเกษตร และสงแวดลอม การก�าหนดมาตรการปองกนการละเมดสทธมนษยชนในโครงการการลงทนของรฐวสาหกจและธรกจไทยในตางประเทศ และสนบสนนใหมการจดท�าการตรวจสอบผลกระทบดานสทธมนษยชนอยางรอบดาน (Human Rights Due Diligence)

การพฒนาการด�าเนนงานของภาครฐ การก�าหนดใหมหนวยงานกลางในการควบคมดแลกรณ เกดผลกระทบสงแวดลอมระหวางประเทศ การก�าหนดบทบาทของคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) ในการควบคมบรษทมหาชนใหเคารพและปฏบตตามหลกการ UNGPs การสรางกลไกในการตรวจสอบ ผลกระทบดานสทธมนษยชนขามพรมแดน การสงเสรมบทบาทของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตในการตรวจสอบการละเมดสทธมนษยชนในตางประเทศโดยภาคธรกจไทย ซงบรษทแมจดทะเบยน หรอมส�านกงานใหญ ในประเทศไทย รวมถงสงเสรมใหธนาคารพาณชยใหความส�าคญกบการประกอบธรกจทสงผลกระทบตอสงคม และสงแวดลอม โดยมแนวปฏบตรวมกนส�าหรบการธนาคารเพอความยงยน (Sustainable Banking Guidelines) เพอก�าหนดแนวทางในการประกอบธรกจของธนาคารพาณชยอยางเปนรปธรรม

รฐวสาหกจ การออกขอบงคบเพอก�าหนดใหรฐวสาหกจด�าเนนการเพอเปนตวอยางในการเคารพสทธมนษยชน โดยอาจมแนวทางปฏบตทเปนรปธรรมและแรงจงใจ เชน ตวชวดการด�าเนนการของรฐวสาหกจในการปองกน และบรรเทาความเสยงและผลกระทบดานสทธมนษยชน รวมถงกรณทด�าเนนการในตางประเทศโดยบรษทลก ผรบจางตามสญญา หรอกจการรวม

หวงโซอปทาน การสงเสรมใหบรษทขนาดใหญก�ากบใหหวงโซอปทานของบรษท สาขา แฟรนไชส รวมถงบรการทจดจางจากภายนอก และบรษททรบเหมาชวง เคารพสทธมนษยชน เพราะเปนกลมทมความเสยง ทจะกอใหเกดผลกระทบเชงลบตอสทธมนษยชน

การด�าเนนการตอภาคธรกจ การจดใหมมาตรการหรอกลไกในการจดการปญหากรณรฐวสาหกจ/ ภาคธรกจของไทย ละเมดสทธมนษยชนในตางประเทศ การน�ามาตรการการเปดเผยขอมลโดยสมครใจ/กงบงคบ ของส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (กลต.) มาใชอยางจรงจง การจดตงกลไก หรอคณะกรรมการก�ากบดแลบรรษทขามชาตโดยอาจใหคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตท�าหนาทในการผลกดน การสงเสรมใหธนาคารมการประเมนความเสยงดานสงคมและสงแวดลอมกอนการอนมตเงนกส�าหรบการลงทน ดวยการสงเสรมใหบรษทเอกชนเคารพสทธมนษยชนผานการจดซอจดจางภาครฐและการทตทางเศรษฐกจ (economic diplomacy) รวมถงในการสงเสรมการตรวจสอบผลกระทบดานสทธมนษยชน (due diligence) โดยบรษทไทยทเกยวของในโครงการขนาดใหญในภมภาคอาเซยน การก�าหนดใหภาคธรกจทกขนาดทเกยวของกบการลงทนขามพรมแดนผนวกเรองการตรวจสอบผลกระทบดานสทธมนษยชนรอบดานไวในโครงการทด�าเนนการอยแลวในปจจบน โดยเฉพาะโครงการขนาดใหญ และสนบสนนใหทกหนวยงานเรงด�าเนนการตามมตคณะรฐมนตรทรบทราบขอเสนอแนะนโยบายของคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตเกยวกบการแกปญหากรณตางๆ

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน126

3.4.3 แผนปฏบตการฯ (พ.ศ. 2562-2565)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.4.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดประเดนส�าคญ พรอมทงแผนกจกรรมซงระบหนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลาด�าเนนการ ภายใตแผนปฏบตการฯ ตวชวด ตลอดจนความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของไดยดถอปฏบตตอไป อกทงยงเปนการชวยใหการตดตามประเมนผลสามารถท�าไดงายยงขน ทงน ไดจดท�าแผนปฏบตการฯ โดยแยกเปน 3 เสาหลกตามแนวทางของหลกการ UNGPs ดงน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 127

เสาท

1 ห

นาท

ของร

ฐในกา

รคมคร

อง (Pr

otec

t)

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

1.กา

รปรบ

ปรง

แกไข

กฎหม

าย

กฎ ร

ะเบย

บ นโ

ยบาย

และ

มาตร

การต

างๆ

ทเกย

วของ

จดท�า

แนวป

ฏบตแ

ละกร

ะบวน

การ

ในกา

รใหค

วามเ

หนตอ

สญญ

า ใน

กรณ

ทภาค

รฐท�า

ธรกจ

กบบร

รษทข

ามชา

ต ทง

น โด

ยค�าน

งถง

การป

ระเม

นสทธ

มนษยช

นดวย

- ส�า

นกงา

นอยก

ารสง

สด25

62-256

5มก

ารจด

ท�าแน

วปฏบ

ตแล

ะกระ

บวนก

าร

ในกา

รใหค

วามเ

หนตอ

สญญ

าในก

รณทภ

าครฐ

ท�าธร

กจกบ

บรษท

ขามช

าตโด

ยค�าน

งถง

การป

ระเม

นสทธ

มนษย

ชน

ประก

อบดว

ย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ศกษาแ

ละหา

รอรว

มกบภ

าคสว

นตา

งๆ ท

เกยว

ของเพอพ

จารณ

าแน

วทาง

พฒนา

กฎหม

าย

นโยบ

าย ห

รอกล

ไกทเ

ปนรป

ธรรม

ในกา

รตรว

จสอบ

การล

ะเมด

สท

ธมนษ

ยชนน

อกอา

ณาเขต

เพ

อใหเ

กดกา

รปกป

อง ค

มครอ

ง เย

ยวยา

และ

เกดค

วามร

บผดช

อบ

ขามพ

รมแด

น ทส

อดคล

องกบ

มาตร

ฐานส

ากล

อาท

OECD

Gu

idelin

e for M

ultina

tiona

l En

terpris

es

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ-

กระท

รวงย

ตธรร

ม

2562

-256

5-ม

การป

รบปร

ง พฒ

นากฎ

หมาย

นโย

บาย

หรอ

กลไก

ในกา

รตรว

จสอบ

การล

ะเมด

สทธม

นษยช

นนอ

กอาณ

าเขต

เพอใ

หเก

ดการ

ปกปอ

ง คม

ครอง

เยยว

ยา แ

ละเก

ดควา

มรบผ

ดชอบ

ขา

มพรม

แดนท

สอ

ดคลอ

งกบม

าตรฐ

านสา

กล อ

าท O

ECD

Guide

line

for

Mult

inatio

nal E

nter

prise

s

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน128

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

ทบทว

นกฎห

มายแ

ละระ

เบยบ

ทเ

กยวข

องกบ

โครง

การร

ะเบย

งเข

ตเศร

ษฐก

จภาค

ตะวน

ออก

(Eas

tern

Eco

nom

ic Co

rrido

r: EE

C) ต

องมก

ารก�า

กบดแ

ล กา

รด�าเ

นนกา

รของ

ภาคธ

รกจ

และน

กลงท

น รว

มทงม

บท

ลงโท

ษทช

ดเจน

ส�าหร

บกรณ

ทกา

รด�าเ

นนกา

รดงก

ลาวก

อใหเ

กดกา

รละเ

มดสท

ธมนษ

ยชน

- ส�า

นกงา

นสภา

พฒ

นากา

รเศร

ษฐก

จแล

ะสงค

มแหง

ชาต

- ส�า

นกงา

นควา

มรวม

มอพฒ

นาเศ

รษฐก

จ กบ

ประเ

ทศเพ

อนบา

น (อ

งคกา

รมหา

ชน)

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายเข

ตพฒ

นาพเศ

ษภา

คตะว

นออก

(E

EC)

2562

-256

5มก

ารปร

ะชมท

บทวน

กฎหม

ายแล

ะระเ

บยบ

ทเกย

วของ

กบโค

รงกา

รระ

เบยง

เขตเ

ศรษฐก

จภา

คตะว

นออก

(Eas

tern

Ec

onom

ic Co

rrido

r: EE

C)

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอส

งแวด

ลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

สราง

ชองท

างเป

ดเผย

ขอมล

เก

ยวกบ

โครง

การร

ะเบย

งเขต

เศรษ

ฐกจภ

าคตะ

วนออ

ก (E

aste

rn E

cono

mic

Corri

dor:

EEC)

รวม

ถงเข

ตเศร

ษฐก

จพรม

แดนท

งหมด

และ

กลไก

หารอ

กบชม

ชนทไ

ดรบผ

ลกระ

ทบ

- ส�า

นกงา

นสภา

พฒ

นากา

รเศร

ษฐก

จแล

ะสงค

มแหง

ชาต

- ส�า

นกงา

นควา

มรวม

มอพฒ

นาเศ

รษฐก

จกบ

ประเ

ทศเพ

อนบา

น (อ

งคกา

รมหา

ชน)

- กร

ะทรว

งมหา

ดไทย

- กร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายเข

ตพฒ

นาพเศ

ษภา

คตะว

นออก

(E

EC)

2562

-256

5มก

ารก�า

หนดช

องทา

งเป

ดเผย

ขอมล

เกยว

กบโค

รงกา

รระเ

บยง

เขตเ

ศรษฐ

กจภา

คตะว

นออก

(E

aste

rn E

cono

mic

Corri

dor:

EEC)

รวม

ถงเข

ตเศร

ษฐก

จพรม

แดน

ทงหม

ด แล

ะกลไ

กหาร

อกบ

ชมชน

ทไดร

บ ผล

กระท

บ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอส

งแวด

ลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 129

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

2.กา

รสรา

งคว

ามตร

ะหนก

ร แก

นกลง

ทน

น�าหล

กการ

UNG

Ps ม

าเผย

แพร

แกภา

คธรก

จ หร

อผปร

ะกอบ

การ

โดยจ

ดท�าช

องทา

งสอส

ารกบ

คณะก

รรมก

ารก�า

กบหล

กทรพ

ยแล

ะตลา

ดหลก

ทรพย

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

ก�ากบ

หลกท

รพยแ

ละตล

าดหล

กทรพ

ย -

ตลาด

หลกท

รพย

แหงป

ระเท

ศไทย

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

สงเส

รม

การล

งทนเ

วบไซ

ต เส

นทาง

บนท

ก (B

OI)

- คณ

ะกรร

มการ

รวม

ภาคเ

อกชน

3

สถาบ

น (ก

กร.)

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

- กร

ะทรว

งพาณ

ชย

(กรม

พฒ

นาธร

กจ

การค

า)

2562

-256

5มก

ารจด

อบรม

/ประ

ชม

เพอเ

ผยแพ

รหลก

การ

UNGP

s

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน130

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

สงเส

รมให

ภาคธ

รกจ

ใหคว

ามคว

ามส�า

คญกบ

คว

ามสม

พนธ

ระหว

างบร

ษท

ขนาด

ใหญ

และห

วงโซ

อปทา

นขอ

งบรษ

ท รว

มถงก

ารจด

จาง

บรกา

รภาย

นอกแ

ละกา

รรบเ

หมา

ชวงท

อาจก

อผลก

ระทบ

ทไ

มพงป

ระสง

คตอส

ทธมน

ษยช

น

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

ก�ากบ

หลกท

รพยแ

ละตล

าดหล

กทรพ

ย

2562

-256

5มก

ารจด

อบรม

ภาคธ

รกจ

ใหมค

วามร

ความ

เขาใ

จดา

นสทธ

มนษยช

น แล

ะคว

ามเช

อมโย

งระห

วาง

บรษทข

นาดใ

หญแล

ะหว

งโซอ

ปทาน

ของบ

รษท

รวมถ

งการ

จดจา

งบรก

ารภา

ยนอก

และก

ารรบ

เหมา

ชวงท

อาจก

อผลก

ระทบ

ทไมพ

งประ

สงคต

อ สท

ธมนษ

ยชน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

กา

รพฒ

นาแล

ะเสร

มสรา

งศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 8

สงเส

รมให

ธนาค

ารพา

ณชย

ให

ความ

ส�าคญ

กบกา

รประ

กอบ

ธรกจ

ทสงผ

ลกระ

ทบตอ

สงคม

และ

สงแว

ดลอม

โดย

ผลกด

น ให

มแนว

ปฏบต

รวมก

นส�าห

รบ

การธ

นาคา

รเพอค

วามย

งยน

(Sus

taina

ble B

ankin

g Gu

idelin

es)

ซงก�า

หนดแ

นวทา

งในก

ารปร

ะกอบ

ธรกจ

ของธ

นาคา

รพา

ณชย

ทสอด

คลอง

กบหล

กการ

En

viron

men

t, So

cial a

nd

Gove

rnan

ce (E

SG c

riteria)

หรอ

แนวป

ฏบตอ

นๆ ซ

งเปน

ทยอม

รบใน

ระดบ

สากล

- ธน

าคาร

แห

งประ

เทศไ

ทย25

62-256

5มแ

นวปฏ

บตรว

มกน

ส�าหร

บการ

ธนาค

าร

เพอค

วามย

งยน

(Susta

inable

Ba

nking

Guid

eline

s)

เพอก

�าหนด

มาตร

ฐาน

การป

ระกอ

บธรก

จการ

เงนต

ามหล

กการ

En

viron

men

t, So

cial a

nd

Gove

rnan

ce (E

SG

crite

ria) ห

รอแน

วปฏบ

ตอน

ๆ ซง

เปนท

ยอมร

บ ใน

ระดบ

สากล

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอส

งแวด

ลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒนา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 131

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

3.กา

รสงเ

สรม

การล

งทน

รบรอ

งวาร

ฐใหค

วามส

�าคญ

กบกา

รสงเ

สรมแ

ละสน

บสนน

ให

นกลง

ทน แ

ละอง

คกรธ

รกจ

ทตงอ

ยในป

ระเท

ศไทย

เคาร

พ

และป

ฏบตต

ามกฎ

หมาย

แล

ะระเ

บยบภ

ายใน

ประเ

ทศ

ซงสะ

ทอนถ

งนโย

บายข

องรฐ

ใน

การบ

รหาร

จดก

าร แ

ละคม

ครอง

ประโ

ยชนส

าธาร

ณะ

รวมถ

ง กา

รคมค

รองส

ทธมน

ษยช

น ขน

พนฐ

าน ส

งแวด

ลอม

และ

สาธา

รณสข

เปนต

น

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

งพาณ

ชย

(กรม

เจรจ

าการ

คาระ

หวาง

ประเ

ทศ)

2562

-256

5-

การเจร

จาคว

ามตก

ลงเพ

อสงเ

สรมแ

ละคม

ครอง

การล

งทน

และข

อบทก

ารลง

ทนใน

ความ

ตกลง

เข

ตการ

คาเส

รยดถ

อหล

กการ

ปกปอ

ง แล

ะเค

ารพสท

ธมนษ

ยชน

และห

ลกเล

ยง

ผลกร

ะทบเ

ชงลบ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒนา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

พจา

รณาม

าตรก

ารสง

เสรม

ให

องคก

รธรก

จทตง

อยใน

ดนแด

น หร

อเขต

อ�านา

จอธป

ไตยข

องไท

ยปฏ

บตตา

มหลก

การ

UNGP

s โด

ยในก

ารรเรม

หรอพ

ฒนา

โครง

การต

องค�า

นงถง

ประโ

ยชน

สาธา

รณะ

สทธก

ารมส

วนรว

มขอ

งประ

ชาชน

และผ

ลกระ

ทบ

ตอปร

ะชาช

นในพ

นทใน

โครง

การ

กอนต

ดสนใ

จด�าเ

นนโค

รงกา

ร

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

ก�ากบ

หลกท

รพยแ

ละตล

าดหล

กทรพ

ย

2562

-256

5มก

ารอบ

รมให

องคก

รธร

กจทต

งอยใ

นดนแ

ดน

หรอเ

ขตอ�า

นาจอ

ธปไต

ยขอ

งไทย

ปฏบต

ตาม

หลกก

าร U

NGPs

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒนา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน132

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

สราง

ความ

ตระห

นกร

สงเส

รม

และอ

�านวย

ความ

สะดว

ก แก

ผประ

กอบธ

รกจส

ญชา

ตไทย

ทจ

ะไปล

งทนใ

นตาง

ประเ

ทศ

เพอใ

หเคา

รพตอ

หลกก

าร

สทธม

นษยช

น ตล

อดจน

ปฏบต

ตา

มกฎ

ระเบ

ยบตา

งๆ ร

วมถง

กฎระ

เบยบ

ทเกย

วของ

กบ

สทธม

นษยช

นของ

ประเ

ทศ

ทรบก

ารลง

ทน (h

ost c

ount

ry)

โดยอ

าจพจา

รณาจ

ดท�าค

มอ

(Guid

eline

) การ

ลงทน

ใน

แตละ

ประเ

ทศ

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

สง

เสรม

การล

งทน

- ธน

าคาร

เพ

อการ

สงออ

ก แล

ะน�าเ

ขา

แหงป

ระเท

ศไทย

- ส�า

นกงา

น คณ

ะกรร

มการ

ก�ากบ

หลกท

รพยแ

ละตล

าดหล

กทรพ

ย-

กระท

รวงพ

าณชย

(ก

รมสง

เสรม

การค

าระ

หวาง

ประเ

ทศ)

2562

-256

5มก

ารฝก

อบรม

/ให

ความ

รผปร

ะกอบ

ธรกจ

ทจะไ

ปลงท

น ใน

ตางป

ระเท

ศ เพ

อใหเ

คารพ

ตอ

หลกส

ทธมน

ษยช

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒนา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 133

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

ก�าหน

ดใหม

การศ

กษาแ

ละปร

ะเมน

ความ

เสยง

และ

ผลกร

ะทบด

านสท

ธมนษ

ยชน

อยาง

รอบด

าน (H

uman

Righ

ts

Due

Dilig

ence

) กอน

การด

�าเนน

โครง

การข

นาดใ

หญ ห

รอ

โครง

การท

เกยว

กบกา

รจดท

�าบร

การส

าธาร

ณะ

รวมถ

งกรณ

ทม

การร

วมลง

ทนระ

หวาง

ภาคร

ฐแล

ะภาค

เอกช

นเพอจ

ดท�า

โครง

การเกย

วกบโ

ครงส

ราง

พนฐ

านแล

ะบรก

ารสา

ธารณ

ะ ทเ

ปนหน

าทขอ

งรฐ

รวมถ

งกรณ

ทร

ฐมอบ

หมาย

หนาท

ให

ภาคเ

อกชน

ด�าเน

นการ

จดท�า

โครง

การด

งกลา

วแทน

- ส�า

นกงา

นสภา

พฒ

นากา

รเศร

ษฐก

จแล

ะสงค

มแหง

ชาต

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม (ส

�านกน

โยบา

ย แล

ะแผน

สงแว

ดลอม

)-

กระท

รวงค

มนาค

ม-

กระท

รวงก

ารคล

ง (ส

�านกง

าน

คณะก

รรมก

ารนโ

ยบาย

รฐวส

าหกจ

)-

กระท

รวงพ

ลงงา

น -

กระท

รวง

อตสา

หกรร

ม(ส

�านกง

านคว

ามรว

มมอ

พฒ

นาเศ

รษฐก

จกบ

ประเ

ทศเพ

อนบา

น (อ

งคกา

รมหา

ชน))

2562

-256

5มก

ารศก

ษาป

ระเม

นคว

ามเส

ยงแล

ะผลก

ระทบ

ดานส

ทธมน

ษยช

น อย

างรอ

บดาน

(Hum

an R

ights

Due

Dilig

ence

) กอ

นการ

ด�าเน

นโคร

งการ

ขนาด

ใหญ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

กา

รพฒ

นาแล

ะเสร

มสรา

งศก

ยภาพ

ทรพยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0, 1

7, 1

8, 1

9

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน134

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

4.กา

รปอง

กนกา

รละเ

มดสท

ธมนษ

ยชน

ในตา

งประ

เทศ

สงเส

รมธร

กจไท

ยในต

างปร

ะเทศ

ใหเค

ารพสท

ธมนษ

ยชน

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ25

62-256

5มก

ารจด

ท�าคม

อส�าห

รบธร

กจไท

ย ใน

การด

�าเนน

การ

ในตา

งประ

เทศท

เคาร

พ

สทธม

นษยช

น ตา

มหลก

การ

UNGP

s

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเสร

มสรา

งศก

ยภาพ

ทรพย

ากรม

นษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

จดอบ

รมเรอง

ธรกจ

กบ

สทธม

นษยช

นใหแ

กบคล

ากรข

องกร

ะทรว

งการ

ตางป

ระเท

ศเพอใ

หสา

มารถ

ท�าหน

าทให

ค�าแน

ะน�า

แกภา

คธรก

จไทย

ทไปล

งทน

ในตา

งประ

เทศไ

ด

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ25

62-256

5มก

ารอบ

รมเรอง

ธรกจ

กบสท

ธมนษ

ยชน

ใหแก

บคลา

กรขอ

งกร

ะทรว

งการ

ตางป

ระเท

ศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒ

นาแล

ะเสร

มสรา

งศก

ยภาพ

ทรพย

ากรม

นษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 135

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

พจา

รณาค

วามเ

ปนไป

ได

ในกา

รจดท

�าแนว

ทางห

รอ

ความ

ตกลง

ในกา

รวเค

ราะห

ผลกร

ะทบ

สงแว

ดลอม

ขามพ

รมแด

น (tr

ansb

ound

ary

EIA)

แล

ะมกา

รเฝา

ระวง

ตอผล

กระท

บ ขา

มพรม

แดนท

างดา

นสขภ

าพ

การเกษ

ตร ส

งคม

ทดน

ทรพยา

กรธร

รมชา

ต

และส

งแวด

ลอม

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม(ส

�านกง

านโย

บาย

และแ

ผนสง

แวดล

อม)

2562

-256

5-

มการ

หารอ

/การ

ศกษา

ถงคว

ามเป

นไปไ

ด ใน

การจ

ดท�าแ

นวทา

งหร

อควา

มตกล

ง ใน

การว

เครา

ะห

ผลกร

ะทบส

งแวด

ลอม

ขามพ

รมแด

น (tr

ansb

ound

ary

EIA)

-

มการ

หารอ

และก

�าหนด

มาตร

การเฝา

ระวง

ผล

กระท

บขาม

พรมแ

ดนทา

งดาน

สขภา

พ

การเกษ

ตร ส

งคม

และส

งแวด

ลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

การเตบ

โตบน

คณภา

พชว

ต ทเ

ปนมต

รตอส

งแวด

ลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

3, 1

4,

15, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ก�าหน

ดแนว

ทางป

องกน

กา

รละเ

มดสท

ธมนษ

ยชน

ในโค

รงกา

รการ

ลงทน

ของ

รฐวส

าหกจ

(และ

ธรกจ

ไทย

ในตา

งประ

เทศ)

รวม

ทงกล

ไก

การร

องเรยน

- ส�า

นกงา

น สภ

าพฒ

นา

การเศร

ษฐก

จ แล

ะสงค

มแหง

ชาต

- กร

ะทรว

งการ

คลง

(ส�าน

กงาน

คณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายรฐ

วสาห

กจ)

2562

-256

5มก

ารหา

รอแล

ะก�าห

นดมา

ตรกา

รปอง

กน แ

ละกล

ไกกา

รรอง

เรยน

กรณ

กา

รละเ

มดสท

ธมนษ

ยชน

ในโค

รงกา

รการ

ลงทน

ของร

ฐวสา

หกจ

(และ

ธรกจ

ไทยใ

นตาง

ประเ

ทศ)

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน136

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

5.กา

รพฒ

นา

การด

�าเนน

งาน

ของภ

าครฐ

ก�าหน

ดใหม

หนวย

งานก

ลาง

ในกา

รควบ

คมดแ

ล แล

ะตรว

จสอบ

กรณ

เก

ดผลก

ระทบ

สงแว

ดลอม

ระหว

างปร

ะเทศ

- กร

ะทรว

งทร

พยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม

2562

-256

5มก

ารหา

รอแล

ะพจา

รณา

ก�าหน

ดหนว

ยงาน

กลาง

รบผด

ชอบก

ารคว

บคม

ดแลแ

ละตร

วจสอ

บกรณ

เก

ดผลก

ระทบ

สงแว

ดลอม

ระหว

างปร

ะเทศ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

สราง

การเตบ

โต

บนคณ

ภาพชว

ตทเป

นมตร

ตอ

สงแว

ดลอม

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 13, 1

4,

15, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

6.รฐ

วสาห

กจก�า

หนดใ

หรฐว

สาหก

จมแน

วทาง

ในกา

รปอง

กนแล

ะบรร

เทา

ความ

เสยง

และผ

ลกระ

ทบ

ดานส

ทธมน

ษยช

น รว

มถง

ทด�าเ

นนกา

รในต

างปร

ะเทศ

โด

ยบรษ

ทลก

ผรบจ

าง

ตามส

ญญ

าหรอ

กจกา

รรวม

- กร

ะทรว

งการ

คลง

(ส�าน

กงาน

คณ

ะกรร

มการ

นโยบ

ายรฐ

วสาห

กจ)

2562

-256

5รฐ

วสาห

กจมโ

ครงก

าร/

กจกร

รมเพ

อขบเ

คลอน

หลกก

าร U

NGPs

และ

กา

รประ

เมน

HRDD

และ

รวมแ

บงปน

แนวป

ฏบต

ทดแล

ะเปน

รปธร

รม

ใหกบ

ภาคธ

รกจอ

นๆ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 137

ล�าดบ

ท

ประ

เดน

กจกร

รมหนวย

งานรบ

ผดชอ

บ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(256

2-25

65)

ตวชว

ด (ก

�าหนดก

รอบกว

างๆ

)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

7.กา

รด�าเนน

การ

ตอภา

คธรก

จศก

ษาแ

ละพจ

ารณ

าก�าห

นดมา

ตรกา

รจงใ

จทสอ

ดคลอ

งกบ

การด

�าเนน

กจกร

รมขอ

งภาค

ธรกจ

ใหสอ

ดคลอ

งกบส

ถานก

ารณ

ขอ

งประ

เทศไ

ทยทม

สถ

านปร

ะกอบ

การข

นาดเ

ลกจ�า

นวนม

าก โดย

ก�าหน

ดมาต

รการ

จงใจ

แกผป

ระกอ

บการ

และ

แรงง

านโด

ยตรง

เชน

การจ

ดท�า

โครง

การส

นบสน

นการ

จดกจ

กรรม

การค

มครอ

งสทธ

มนษยช

น ใน

สถาน

ประก

อบกา

รขนา

ดเลก

- ส�า

นกงา

น สภ

าพฒ

นา

การเศ

รษฐก

จและ

สงคม

แหงช

าต

- ธน

าคาร

พฒ

นาวส

าหกจ

ขนาด

กลาง

และข

นาดย

อม

แหงป

ระเท

ศไทย

- ส�า

นกงา

นสงเ

สรม

วสาห

กจขน

าดกล

างแล

ะขนา

ดยอม

2562

-256

5มก

ารศก

ษาแ

ละก�า

หนด

มาตร

การจ

งใจใ

หกบ

ภาคธ

รกจ/ผป

ระกอ

บการ

/แร

งงาน

โดย

ค�านง

ถงสถ

านกา

รณ

ของป

ระเท

ศไทย

ทม

สถาน

ประก

อบกา

ร ขน

าดเล

กจ�าน

วนมา

ก

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

8.กา

รสงเ

สรม

ความ

รวมม

อใน

การ

ขบเค

ลอน

ประเด

นธรก

จกบ

สทธม

นษยช

นใน

ระดบ

ภมภา

ค แล

ะระ

หวาง

ประเ

ทศ

แลกเ

ปลยน

เผยแ

พร

แนวป

ฏบต

ทดใน

การข

บเคล

อนปร

ะเดน

ธรกจ

กบสท

ธมนษ

ยชนใ

นระด

บภม

ภาคแ

ละระ

หวาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

ง กา

รตาง

ประเ

ทศ

- กร

ะทรว

งยตธ

รรม

2562

-256

5-

มกจก

รรมแ

ลกเป

ลยน/

เผยแ

พรแ

นวปฏ

บตทด

ใน

การข

บเคล

อน

การด

�าเนน

การ

ตาม

UNGP

s อา

ท กา

รจดท

�าหลก

สตร

แกเจ

าหนา

ททเก

ยวขอ

ง ขอ

งประ

เทศท

สนใจ

กา

รจดส

มมนา

เช

งปฏบ

ตการ

เป

นระย

ะ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การส

ราง

ความ

สามา

รถใน

การแ

ขงขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

พฒนา

และเ

สรมส

ราง

ศกยภ

าพทร

พยา

กรมน

ษย

- ยท

ธศาส

ตรชา

ตดาน

การป

รบสม

ดลแล

ะพฒ

นาระ

บบ

การบ

รหาร

จดกา

รภาค

รฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6, 1

7-

UNGP

s ขอ

ท 1, 3

, 4, 5

, 7, 8

, 9, 1

0

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน138

เสาท 2 หนาทของภาคธรกจในการเคารพสทธมนษยชน (Respect)

ในสวนของเสาท 2 จะก�าหนดการด�าเนนงานในลกษณะ “ความคาดหวงทมตอภาครฐวสาหกจและธรกจ” เพอเปนแนวทางใหภาคธรกจยดเปนหลกในการประกอบการตอไป ทงน ความคาดหวงดงกลาวจะเปนจดตงตน และเปนแรงกระตนใหรฐวสาหกจ และภาคธรกจทกขนาด ทงขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ใชเปนแนวทาง ในการด�าเนนการตอไป ซงเปนปจจยส�าคญในการลดผลกระทบเชงลบจากการประกอบธรกจ

2.1 การปฏบตตามกฎหมาย มาตรฐาน และหลกการสทธมนษยชนทเกยวกบการลงทนระหวางประเทศ และบรรษทขามชาต

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองทบทวนกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขององคกร และปรบปรงใหสอดคลองกบกฎหมาย มาตรฐาน และหลกการสทธมนษยชนทเกยวของกบสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต ชมชน และทดน โดยเฉพาะหลกการ UNGPs ทงน เพอปองกนไมใหเกดการละเมดสทธมนษยชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ มาตรฐาน เกยวกบสทธมนษยชน การก�ากบดแลธรกจ และการลงทน ทงของประเทศไทย ในกรณทลงทนในประเทศไทย และ ของประเทศทท�าการลงทน ในกรณการลงทนระหวางประเทศ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรสงเสรมและตรวจตราใหบรษทลก รวมทงหวงโซอปทานของตนเคารพกฎหมาย กฎ ระเบยบ มาตรฐาน เกยวกบสทธมนษยชน การก�ากบดแลธรกจ และการลงทน ทงของประเทศไทย ในกรณทลงทนในประเทศไทย และของประเทศทท�าการลงทน ในกรณการลงทนระหวางประเทศ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรใหความรวมมอกบภาครฐ และองคกรระหวางประเทศ ในกรณ ทมการตดตาม และตรวจสอบการปฏบตตามกฎหมาย กฎ ระเบยบ มาตรฐาน เกยวกบสทธมนษยชน การก�ากบดแลธรกจ และการลงทน ทงของประเทศไทย ในกรณทลงทนในประเทศไทย และของประเทศทท�าการลงทน ในกรณการลงทนระหวางประเทศ

2.2 การสงเสรมความตระหนกรถงหลกการ/มาตรฐานระหวางประเทศเกยวกบสทธมนษยชน และการประกอบธรกจโดยชอบ

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรจดใหมการอบรมความรเกยวกบหลกการ/มาตรฐานระหวางประเทศเกยวกบสทธมนษยชนและการประกอบธรกจโดยชอบใหแกหนวยงานในสงกด และเจาหนาท

• ภาครฐวสาหกจและธรกจ ทงในสวนการลงทนในประเทศ และการลงทนระหวางประเทศตองเปดเผยขอมลเกยวกบโครงการแกสาธารณชน โดยเฉพาะชมชน และประชาชนในพนทใกลเคยง ทงในชวงกอน ระหวาง และหลงการด�าเนนโครงการ เพอใหเกดความโปรงใส

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 139

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรศกษาหลกการ UNGPs และ OECD Guidelines on Multinational Enterprises รวมทงสอสารท�าความเขาใจกบบรษทในเครอ และหนวยงานในสงกด

• ภาครฐวสาหกจและธรกจตองเฝาระวงการด�าเนนงานของหวงโซอปทานของบรษท รวมถง การจดจางบรการภายนอกและการรบเหมาชวงทอาจกอผลกระทบทไมพงประสงคตอสทธมนษยชน ตามทก�าหนดในหลกการ UNGPs

2.3 กลไกการรองเรยน และเยยวยา

• ภาครฐวสาหกจและธรกจทประกอบการในประเทศไทย และกรณผประกอบการไทยทไปลงทน ในตางประเทศ ควรจดท�าการประเมนความเสยงและเฝาระวงสทธมนษยชนรอบดาน (Human Rights Due Diligence) รวมทงเปดเผยขอมลแกสาธารณชน

• ภาครฐวสาหกจและธรกจควรมชองทาง/กลไกรบเรองรองเรยนเกยวกบการละเมดอนเปนผลจาก การประกอบธรกจ และประสานสงตอขอมลไปยงหนวยงานทเกยวของได

• ภาครฐวสาหกจและธรกจทประกอบการในประเทศไทย และกรณผประกอบการไทยทไปลงทน ในตางประเทศ ควรระงบเหตขอพพาทกบชมชนโดยการเจรจาและหารอรวมกบชมชนทไดรบ ผลกระทบ และชดเชยคาเสยหายอยางเตมท กอนทจะน�าคดเขาสกระบวนการยตธรรม ทงน อาจประสานงานหนวยงานทเกยวของในพนทใหเขามาชวยไกลเกลยระงบขอพพาท

• ภาครฐวสาหกจและธรกจทประกอบการในประเทศไทย และกรณผประกอบการไทยทไปลงทน ในตางประเทศ ควรก�าหนดมาตรการเยยวยาบคคลและชมชนทไดรบผลกระทบจากการละเมด สทธมนษยชนอนเปนผลสบเนองจากการประกอบธรกจ

เสาท 3 หนาทของรฐ และภาคธรกจในการเยยวยา (Remedy)

หนวยงานทเกยวของไดรวมกนพจารณาขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดรบจากภาคสวนตางๆ ตามขอ 3.4.2 และน�ามาจดกลมโดยก�าหนดหนาทภาครฐ และภาคธรกจในการเยยวยาความเสยหายใหกบผไดรบผลกระทบ หรอ ถกละเมด อนเปนผลมาจากการประกอบธรกจโดยภาครฐ รฐวสาหกจ ภาคธรกจ โดยไดเชอมโยงความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เปาหมายการพฒนาทยงยน และหลกการ UNGPs เพอเปนแนวทางใหหนวยงานทเกยวของ มความเขาใจและยดถอปฏบตตอไป สรปไดดงน

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน140

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(255

2-25

65)

ตวชว

ด (อ

าจจะ

ก�าหนด

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

1.กล

ไกรอ

งเรย

นปร

ะสาน

ความ

รวมม

อกบ

ตางป

ระเท

ศเพอจ

ดตงก

ลไก

ระหว

างปร

ะเทศ

เพอร

บ ขอ

รองเ

รยน

ตรวจ

ตรา

สอบส

วน ก

ารด�า

เนนธ

รกจ

ทมผล

กระท

บตอช

มชน

กระท

รวง

การต

างปร

ะเทศ

2562

-256

5มป

ระชม

/หาร

อกบต

างปร

ะเทศ

เพอพ

จารณ

าควา

มเปน

ไปได

ใน

การจ

ดตงก

ลไกร

ะหวา

งปร

ะเทศ

เพอร

บขอร

องเรยน

ตร

วจตร

า แล

ะสอบ

สวน

การด

�าเนน

ธรกจ

ทม

ผลกร

ะทบต

อชมช

น

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

2.กา

รเจร

จา/

ไกลเ

กลย

พจา

รณาก

�าหนด

กระบ

วนกา

รหาร

อ พดค

ยเจ

รจา

เพอแ

กปญ

หา

ระหว

างปร

ะเทศ

อนเป

น ผล

กระท

บจาก

การป

ระกอ

บธร

กจ

กระท

รวง

การต

างปร

ะเทศ

2562

-256

5มก

ารก�า

หนดก

ระบว

นการ

หารอ

พดค

ยเจร

จา

เพอแ

กปญ

หาระ

หวาง

ประเ

ทศอน

เปนผ

ลกระ

ทบจา

กการ

ประก

อบธร

กจ

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

3.กา

รชวย

เหลอ

ทางก

ารเง

น/เย

ยวยา

พจา

รณาค

วามเ

ปนไป

ได

ในกา

รจดต

งกอง

ทน

เพอเ

ยยวย

าและ

ฟนฟ

ผไดร

บ ผล

กระท

บทงใ

นดาน

อาชพ

วถ

ชวต

สงคม

วฒ

นธรร

ม สข

ภาพ ส

งแวด

ลอม

และ

ทรพยา

กรทา

งธรร

มชาต

เพ

อชวย

เหลอ

ไดอย

างทน

ทวงท

กระท

รวง

ทรพยา

กรธร

รมชา

ตแล

ะสงแ

วดลอ

ม

2562

-256

5มก

ารปร

ะชมเ

พอพ

จารณ

าคว

ามเป

นไปไ

ดในก

ารจด

ตงกอ

งทนเ

พอเ

ยยวย

าและ

ฟนฟ

ผไดร

บผลก

ระทบ

ทง

ในดา

นอาช

พ ว

ถชวต

สง

คม ว

ฒนธ

รรม

สขภา

พ

ทรพยา

กรทา

งธรร

มชาต

- ยทธ

ศาสต

รชาต

ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การ

ภาคร

ฐ-

SDGs

เปาห

มายท

8, 1

6-

UNGP

s ขอ

ท 24

, 25, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 141

ล�าดบ

ท

ประ

เดน/

วตถป

ระสง

คกจ

กรรม

หนวย

งาน

รบผด

ชอบ

กรอบ

ระยะ

เวลา

(255

2-25

65)

ตวชว

ด (อ

าจจะ

ก�าหนด

กรอบ

กวาง

ๆ)

ความ

สอดค

ลองก

บยท

ธศาส

ตรชา

ต /S

DG

s/U

NG

Ps

4.กา

รปอง

กนผล

กระท

บจด

ท�ามา

ตรกา

รเพอเ

ตรยม

รบมอ

กบผล

กระท

บ ทอ

าจเก

ดขน

เชน

มแผน

ฝก

ซอมเ

ปนปร

ะจ�า

เพอซ

กซอม

ความ

เขาใ

จ กบ

ชาวบ

าน ห

รอ ม

การซ

อม/

แจงส

ญญ

าณเต

อน

มการ

ปองก

นการ

รวไห

ล จา

กสาร

เคม

เปนต

น

กระท

รวงม

หาดไ

ทยกร

ะทรว

งอต

สาหก

รรม

2562

-256

5มม

าตรก

ารเพ

อเตร

ยมรบ

มอกบ

ผลกร

ะทบท

อาจเ

กดขน

- ยท

ธศาส

ตรชา

ต ดา

นการ

ปรบส

มดลแ

ละพฒ

นาระ

บบกา

รบรห

ารจด

การภ

าครฐ

- SD

Gs เป

าหมา

ยท 8

, 16

- UN

GPs

ขอท

24, 2

5, 2

6,

27, 2

8, 2

9, 3

1

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน142

บทท 4

การสงเสรมการขบเคลอนแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนไปสการปฏบตรวมทงกลไกในการก�ากบดแลตดตามและประเมนผลแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

การขบเคลอนแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน เปนหนาทของหนวยงานทเกยวของทกภาคสวนทตองด�าเนนการใหสอดคลองกบแนวทางทก�าหนดไวในแผนปฏบตการฯ ซงเปนแนวทางทจดท�าขน จากการมสวนรวมของทกภาคสวน และผานการพจารณาและความเหนชอบของหนวยงานทเกยวของแลว โดยในการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ ไดก�าหนดแผนเปน 2 แนวทาง คอ แผนการด�าเนนงานระยะสน ซงมกรอบระยะเวลาด�าเนนงานภายใน 2 ป ส�าหรบโครงการ/กจกรรมเรงดวน ซงสามารถด�าเนนการใหบรรลผล ไดโดยเรว และแผนการด�าเนนงานระยะยาว ซงมกรอบระยะเวลา 4 ป ส�าหรบโครงการ/กจกรรม ทตองอาศย ระยะเวลาในการด�าเนนงาน หรอ เปนโครงการทมการด�าเนนงานอยางตอเนอง ทงน รปแบบโครงการ/กจกรรม ของแตละหนวยงานสามารถปรบเปลยนไดตามกรอบภารกจของแตละหนวยงาน แตตองสอดรบกบการด�าเนนงานทระบไวในแผนปฏบตการฯ ในบทน จงขอน�าเสนอตวอยางแผนกจกรรมทกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ จะด�าเนนการ ในฐานะหนวยงานหลบรบผดชอบการขบเคลอนแผนปฏบตการฯ

4.1 ตวอยางแผนการด�าเนนงานระยะสน (พ.ศ. 2562-2563)

ล�าดบท ตวอยางกจกรรม หนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลา

1. จดประชมเพอประกาศใชแผนปฏบตการฯ กระทรวงยตธรรม 2562

2. ผลตสอหลากหลายรปแบบเพอเผยแพรแผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs

กระทรวงยตธรรม 2562-2563

3. สงเสรมใหภาคธรกจขนาดใหญ ในเครอ GCNT และรฐวสาหกจ น�าแผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs ไปปฏบต เพอเปนตนแบบใหกบภาคธรกจอนๆ

กระทรวงยตธรรม 2562-2563

4. จดโครงการคดเลอกองคกรภาคธรกจ/รฐวสาหกจตนแบบในการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs

กระทรวงยตธรรม 2562-2563

5. การจดท�าคมอการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs

กระทรวงยตธรรม 2562-2563

ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) 143

4.2 ตวอยางแผนการด�าเนนงานระยะยาว (4 ป)

ล�าดบท ตวอยางกจกรรม หนวยงานรบผดชอบ กรอบระยะเวลา

1. เผยแพรแผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs ผานทางชองทางตางๆ

ทกหนวยงาน ทเกยวของ กบแผนปฏบตการฯ

2562-2565

2. จดประชมระดบภมภาคอาเซยนเปนประจ�าทกป เพอเผยแพรความรเกยวกบแผนปฏบตการฯ และการขบเคลอนหลกการ UNGPs ใหกบทกภาคสวน

กระทรวงยตธรรม 2562-2565

3. แลกเปลยนตนแบบทดในการจดท�าแผนปฏบตการฯ ใหกบประเทศในภมภาคอาเซยน

กระทรวงยตธรรมกระทรวง การตางประเทศ

2562-2565

4. จดท�าหลกสตรฝกอบรมวทยากรและเผยแพรความร ดานธรกจกบสทธมนษยชน ซงครอบคลมถง แผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs

กระทรวงยตธรรม 2563-2565

5. ฝกอบรมวทยากรดานธรกจกบสทธมนษยชน ใหกบภาคสวนตางๆ

กระทรวงยตธรรม 2563-2565

6. พฒนา E-learning เรอง ธรกจกบสทธมนษยชน ซงครอบคลมเนอหาของแผนปฏบตการฯ และหลกการ UNGPs

กระทรวงยตธรรม 2564-2565

7. พฒนา Application รบเรองรองเรยนเกยวกบประเดนธรกจกบสทธมนษยชน รวมทงด�าเนนการประสาน สงตอไปยงหนวยงานทเกยวของเพอแกไขปญหา

กระทรวงยตธรรม 2564-2565

8. สงเสรมใหภาคธรกจขนาดกลาง และขนาดเลก น�าแผนปฏบตการ และหลกการ UNGPs ไปปฏบต

กระทรวงยตธรรม 2562-2565

9. ประชมหารอถงประเดนทยงไมบรรลตามแผนปฏบตการฯ และผลกดนใหหนวยงานตางๆ ปฏบตตามแผนปฏบตการฯ

กระทรวงยตธรรม 2564-2565

10. พจารณาศกษามาตรการจงใจทางภาษ หรอ สทธประโยชนเพอชกจงใหภาคธรกจ/รฐวสาหกจปฏบตตามหลกการ UNGPs และแผนปฏบตการฯ

กระทรวงยตธรรม 2563-2565

11. พจารณามาตรการก�าหนดใหภาคธรกจ/รฐวสาหกจ จดท�ารายงานการประเมนผลกระทบสทธมนษยชนรอบดาน (HRDD) ใหมากขน

กระทรวงยตธรรม 2563-2565

แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน144

ขอมลดงกลาวขางตน เปนเพยงตวอยางกจกรรมทกระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ มแผนจะด�าเนนการ อยางไรกตาม กจกรรมตางๆ ไมไดจ�ากดเฉพาะโครงการ/กจกรรมทระบไวในตารางขางตนเทานน แตสามารถเปลยนแปลง เพมเตม หรอ ปรบเปลยนไดตามความเหมาะสมกบขอเทจจรง ทรพยากร และบรบท ของแตละองคกร เพอใหการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ บรรลผล

4.3 กลไกก�ากบ ดแล และตดตามการปฏบตตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

ในเบองตน เจตนารมณในการแตงตงคณะกรรมการก�าหนดแนวทาง จดท�า ตดตาม และประเมนผล ตามแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชนนน มงประสงคใหคณะกรรมการฯ เปนกลไกหลก ในการก�ากบ ดแล และตดตามการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ เนองจากองคประกอบของคณะกรรมการฯ ประกอบดวยผแทนของหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ แลว อยางไรกตาม เนองจากปจจบนกระทรวงยตธรรมไดแตงตงคณะกรรมการขบเคลอนงานสทธมนษยชนของประเทศไทย ซงมรองนายกรฐมนตร (ก�ากบดแลกระทรวงยตธรรม) เปนประธาน เพอดแลภาพรวมงานดานสทธมนษยชนของประเทศ ดงนน คณะกรรมการฯ ดงกลาว จงไดมมตในการประชมคณะกรรมการฯ ครงท 1/2562 เมอวนท 11 กมภาพนธ 2562 เหนควรแตงตง คณะอนกรรมการขบเคลอนงานดานสทธมนษยชนของประเทศไทย โดยใหมอ�านาจหนาทขบเคลอนการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ เฝาระวง ตดตาม เตอนภยดานสทธมนษยชน และประสานหนวยงานทเกยวของเพอรบไป ปฏบต ตลอดจนรวบรวมสถตขอมลการละเมดสทธมนษยชน สงเสรมความรความเขาใจ และประชาสมพนธเกยวกบสทธมนษยชน เปนตน ดงนน คณะอนกรรมการฯ ดงกลาว จะเปนศนยรวมในการก�ากบ ดแล และตดตาม การด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ ใหเปนไปในทศทางเดยวกนภายใตกรอบวาระแหงชาตดานสทธมนษยชน

4.4 การประเมนผลแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

กระทรวงยตธรรม โดยกรมคมครองสทธและเสรภาพ จะจดจางทปรกษาทมความเชยวชาญ และมความเปนกลาง มาท�าการประเมนผลแผนปฏบตการฯ ระยะท 1 (พ.ศ. 2562-2565) โดยแบงเปน 2 ชวง คอ ชวง 2 ปแรก (พ.ศ. 2562-2563) และ 2 ปหลงของแผนปฏบตการฯ (พ.ศ. 2564-2565) เพอใหเหนถงความกาวหนาของการด�าเนนงานตามแผนปฏบตการฯ และน�าเสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณา และเผยแพรตอสาธารณะ ทงน ผลการประเมนแผนปฏบตการฯ รวมทงขอมล ขอคดเหน และขอเสนอแนะทไดจากภาคสวนตางๆ จะถกน�ามาพจารณาเพอเสนอแนวทางปรบปรง แกไขแผนปฏบตการฯ เพอใหสามารถปองกนและแกไขปญหาการละเมดสทธมนษยชนจากการประกอบธรกจ ในทางปฏบตไดจรงและมความเหมาะสมกบสถานการณปจจบนของประเทศตอไป

4.5 ทศทางของแผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน

การพฒนาแผนปฏบตการฯ ไปในทศทางใดนน ขนอยกบผลการประเมนการปฏบตตามแผนปฏบตการฯ และบรบทของประเทศ ซงหากเหมาะสม ในอนาคตอาจมการผนวกแผนปฏบตการฯ เขากบแผนสทธมนษยชนแหงชาต เพอรวมใหเปนกลไกเดยวกน อนจะงายและเปนประโยชนตอการน�าไปปฏบต ตดตาม และประเมนผลตอไป

ชอเอกสาร แผนปฏบตการระดบชาตวาดวยธรกจกบสทธมนษยชน ระยะท 1 (พ.ศ. 2562 - 2565)

ทปรกษา นายเรองศกด สวาร อธบดกรมคมครองสทธและเสรภาพ

นางสาวเอมอร เสยงใหญ รองอธบดกรมคมครองสทธและเสรภาพ

คณะท�างาน นางสาวนรลกษณ แพไชยภม ผอ�านวยการกองสทธมนษยชนระหวางประเทศ

นางจรภรณ ศรพลง ทมมาศ นกวชาการยตธรรมช�านาญการ

นายภมใจ แมนมนทร นกวชาการยตธรรมปฏบตการ

นายเจมปญญ จปภพ นกวชาการยตธรรมปฏบตการ

ครงทพมพ 1

ปทพมพ 2562

จ�านวนพมพ 500 เลม

สถานทพมพ บรษท สแกนด-มเดย คอรปอเรชน จ�ากด

คณะท�ำงำน

á¼¹»¯ÔºÑµÔ¡ÒÃÃдѺªÒµÔÇ‹Ò´ŒÇ¸ØáԨ¡ÑºÊÔ·¸ÔÁ¹Øɪ¹ ÃÐÂÐ·Õ 1(¾.È. 2562-2565)

7 in

10 in

8.5

mm

7 in