Model_analysis_of_personality,_emotions_and_motivations_for_identification_of_various_behavior_in_social_networking_media.pdf

ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΠΟΛΤΣΕΧΝΙΚH ΧΟΛΗ ΣΜΗΜΑ ΗΛΕΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΩΝ Σομϋασ Ηλεκτρονικόσ και Τπολογιςτών Εργαςτόριο Επεξεργαςύασ Πληροφορύασ και Τπολογιςμών (ΕΠΤ)

Ανϊλυςη Μοντϋλων Προςωπικότητασ, υναιςθημϊτων και Κινότρων για

Αναγνώριςη υμπεριφορϊσ ςτο Διαδύκτυο

Διπλωματικι Εργαςία

Μανώλασ Βαςίλειοσ Α.Ε.Μ. 6130

υπό τθν επίβλεψθ του Κακθγθτι κ. Περικλή Α. Μήτκα

Γιπλωμαηική Δργαζία – Μανώλας Βαζίλειος – ΤΗΜΜΥ - ΑΠΘ

2 Ανάλσζη μονηέλων προζωπικόηηηας για αναγνώριζη ζσμπεριθοράς ζηο διαδίκησο

Κεςςαλονίκθ, Λοφλιοσ 2011

Στουσ γονεύσ μου





Ευχαριςτύεσ

Η παρούςα διπλωματικό εργαςύα εκπονόθηκε ςτην ομϊδα Ευφυών υςτημϊτων

και Σεχνολογύασ Λογιςμικού (Intelligent Systems and Software Engineering

Laboratory - ISSEL), η οπούα ανόκει ςτο εργαςτόριο Επεξεργαςύασ Πληροφορύασ

και Τπολογιςμών (ΕΠΤ) του Σμόματοσ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και

Μηχανικών Τπολογιςτών του Αριςτοτελεύου Πανεπιςτημύου Θεςςαλονύκησ.

Πριν την αναλυτικό παρουςύαςη τησ ϋρευνασ που ϋγινε για την περϊτωςη αυτόσ

τησ εργαςύασ αιςθϊνομαι την υποχρϋωςη να ευχαριςτόςω τουσ ανθρώπουσ που

ςυνϋβαλαν ςτην ολοκλόρωςό τησ.

Αρχικϊ, θα όθελα να ευχαριςτόςω τον επιβλϋποντα τησ διπλωματικόσ μου

εργαςύασ, Καθηγητό κ. Περικλό Α. Μότκα, για την εμπιςτοςύνη και το

ενδιαφϋρον που μου ϋδειξε όςον αφορϊ την ανϊθεςη του ςυγκεκριμϋνου

θϋματοσ. Θα όθελα, επύςησ, να εκφρϊςω την βαθιϊ μου εκτύμηςη προσ το

πρόςωπό του για το ακαδημαώκό του ϋργο ςυνολικϊ και τισ αξύεσ που μου

ενϋπνευςε κατϊ την διϊρκεια των ςπουδών μου.

Επιπλϋον, ευχαριςτώ θερμϊ τον Τποψόφιο Διδϊκτορα κ. Κωνςταντύνο Ν.

Βαβλιϊκη για την αγαςτό ςυνεργαςύα και την πολύτιμη βοόθειϊ του καθ’ όλη

την διϊρκεια εκπόνηςησ τησ διπλωματικόσ μου εργαςύασ.

Σϋλοσ, ϋνα μεγϊλο ευχαριςτώ οφεύλω ςτουσ ανθρώπουσ από το οικογενειακό

και φιλικό μου περιβϊλλον για την ςυμπαρϊςταςη και την υποςτόριξη που μου

προςϋφεραν όλα αυτϊ τα χρόνια. τουσ γονεύσ μου Παντελό και Μαρύα, οι οπούοι

με υπομονό και εμπιςτοςύνη ςτηρύζουν πϊντα τισ επιλογϋσ μου και του αδερφού

μου. τουσ ςυναδϋλφουσ και φύλουσ, Ρουςόπουλο Μιχϊλη, Σζηρύδη Θοδωρό,

Ελευθεριϊδη τϋφανο και Γεωργούλη ταμϊτη για τα όμορφα φοιτητικϊ χρόνια,

καθώσ επύςησ και τισ υπϋροχεσ ςτιγμϋσ χαρϊσ και γϋλιου.

τοιχεύα υγγραφϋα:

Ο Μανώλασ Βαςύλειοσ εύναι προπτυχιακόσ φοιτητόσ του Τμόματοσ Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιςτών του Αριςτοτελεύου Πανεπιςτημύου Θεςςαλονύκησ. Διεύθυνςη: Καρακϊςη 98, 54453, Θεςςαλονύκη Ηλ. Διεύθυνςη: [email protected]



ύνοψη

Θ κακολικι εξάπλωςθ του Διαδικτφου ζχει επιφζρει ςθμαντικζσ αλλαγζσ ςτον τρόπο

που οι άνκρωποι επικοινωνοφν και αλλθλεπιδροφν μεταξφ τουσ. Ενϊ ςτα πρϊτα

χρόνια ηωισ του Διαδικτφου το ηθτοφμενο ιταν θ πλιρθσ πρόςβαςθ ςτθν

πλθροφορία, θ κακιζρωςθ του Web 2.0 ζχει αλλάξει τθν ςτάςθ μασ απζναντί του.

Κεντρικό ρόλο ςτθν κακιζρωςθ των αλλαγϊν αυτϊν ζχουν διαδραματίςει τα

λεγόμενα διαδικτυακά κοινωνικά μζςα και οι ιςτότοποι κοινωνικισ δικτφωςθσ και

διαμοίραςθσ περιεχομζνου, οι οποίοι εμφανίηουν ολοζνα και μεγαλφτερθ

δθμοτικότθτα.

Ωςτόςο, παραμζνει άγνωςτοσ ο τρόποσ με τον οποίο τα χαρακτθριςτικά του χριςτθ

επθρεάηουν τθ ςυμπεριφορά του ςε αυτά τα κοινωνικά δίκτυα. Θ ςυμβολι

περιεχομζνου από τουσ χριςτεσ αποτελεί ηωτικισ ςθμαςίασ παράμετρο για τθ

βιωςιμότθτα όλων των διαδικτυακϊν κοινοτιτων και ειδικότερα όςων βαςίηονται

αποκλειςτικά ςτθ δραςτθριότθτα των μελϊν τουσ. Ωσ ςυνζπεια ςε αυτι τθν

προχπόκεςθ προκφπτει θ ανάγκθ ςυςτθματικισ μελζτθσ και κατανόθςθσ των

παραγόντων που ρυκμίηουν τθ ςυμπεριφορά των χρθςτϊν και τουσ επθρεάηουν

ϊςτε να ςυνειςφζρουν ςτισ διαδικτυακζσ κοινότθτεσ που εντάςςονται.

Για το ςκοπό αυτό προτείνεται ζνα μοντζλο αναγνϊριςθσ τθσ ςυμπεριφοράσ του

χριςτθ μζςα από τα δεδομζνα τθσ διαδικτυακισ δραςτθριότθτασ ςτθν ιςτοςελίδα

κοινωνικισ δικτφωςθσ. Στα πλαίςια αυτά και αφοφ μελετικθκαν διεξοδικά οι

παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ ςυμπεριφορά του ατόμου, όπωσ προκφπτουν από

τθ βιβλιογραφικι ζρευνα, κεμελιϊνουμε το μοντζλο αναγνϊριςθσ τθσ

ςυμπεριφοράσ του χριςτθ. Επιπλζον, ειςάγουμε μία οντολογία χριςτθ και ςτθ

ςυνζχεια εφαρμόηουμε ςε πραγματικά δεδομζνα ζνα μζροσ του μοντζλου που

περιγράφεται ςτθν οντολογία, ϊςτε να προςδιοριςκεί θ διαδικαςία εφαρμογισ του

και να δειχκεί τελικά θ δυνατότθτα αναγνϊριςθσ χαρακτθριςτικϊν ςυμπεριφοράσ

από το διαδίκτυο.

Λζξεισ-Κλειδιά:. υμπεριφορά, Προςωπικότθτα, Μοντζλο Πζντε Παραγόντων,

Κοινωνικά Δίκτυα, Οντολογία,, Flickr, SNS.



Diploma Thesis

Model analysis of personality, emotions and motivations for

recognition of user behavior in Social Networking Sites.

Abstract

The Web’s universal prevalence resulted into significant changes in form people

communicate. While the main purpose of the Web initially was to provide access to

information, Web2.0 has totally shifted this pursuit. A key factor for these changes is

the development of the so-called social media, social networks, and content-sharing

websites, which are gaining increasing popularity.

Despite the popularity of these websites, little is known about the factors that affect

human behavior on these social networks. Users’ content contribution is a crucial

parameter for the viability of internet communities, especially those solely based on

the activity of their members. Consequently, systematic study and understanding the

factors that regulate user behavior, and influence people to contribute towards

online communities is necessary.

To this end, a model for the recognition of user behavior based on online activity in

social networking sites is proposed. We present a theoretical model for the

recognition of user behavior, based on the literature about factors influencing

human behavior. Furthermore, we introduce an ontology and we apply the proposed

model to real data, in order to determine the application process and show that we

can identify primal behavioral characteristics from internet activity.

Thessaloniki, July 2011

Vasileios Manolas

Department of Electrical and Computer Engineering Aristotle University of Thessaloniki



υντομογραφύεσ – Abbreviations

ΒΔ (DB) Βϊςη Δεδομϋνων (DataBase)

API Application Programming Interface

ARPA Advanced Research Projects Agency

CMC Computer Mediated Communication

EM Expectation Maximization (Clustering Algorithm)

HTML HyperText Markup Language

HTTP HyperText Transfer Protocol

IDE Integrated Development Environment

JUNG Java Universal Network/Graph Framework

OWL Ontology Web Language

RDF Resource Description Language

RDFS RDF Schema

SM Social Media

SNA Social Network Analysis

SNS Social Networking Site

SQL Structured Query Language

UGC User-Generated Content

URL Uniform Resource Locator

W3C World Wide Web Consortium

WWW World Wide Web

XML Extensible Markup Language



Περιεχόμενα

1. Ειςαγωγι ........................................................................................................................ 14

1.1. Οριςμόσ του Προβλιματοσ ...................................................................................... 14

1.2. Στόχοι τθσ Διπλωματικισ ......................................................................................... 15

1.3. Μεκοδολογία τθσ Διπλωματικισ ............................................................................. 15

1.4. Οργάνωςθ των κεφαλαίων ...................................................................................... 16

2. Βιβλιογραφικι Ζρευνα .................................................................................................... 19

2.1. Λςτορικι Αναδρομι ςτθν Εξζλιξθ του Διαδικτφου .................................................... 19

2.1.1. Διαδίκτυο Πρϊτθσ Γενιάσ ................................................................................. 19

2.1.2. Διαδίκτυο δεφτερθσ γενιάσ (Web 2.0). ............................................................. 19

2.1.3. Διαδίκτυο τρίτθσ γενιάσ (Web 3.0 ι Semantic Web) ......................................... 20

2.2. Κοινωνικά Δίκτυα .................................................................................................... 21

2.2.1. Λςτορικι Αναδρομι .......................................................................................... 22

2.2.2. Ταξινόμθςθ των διαφορετικϊν τφπων Κοινοτιτων .......................................... 23

2.2.3. Απεικόνιςθ Κοινωνικϊν Δικτφων ...................................................................... 24

2.3. Ανάλυςθ κοινωνικϊν δικτφων (ΑΚΔ) ........................................................................ 27

2.3.1. Το επιςτθμονικό πεδίο τθσ ΑΚΔ........................................................................ 27

2.3.2. Λςτορικι αναδρομι .......................................................................................... 28

2.3.3. Πεδία Ζρευνασ ................................................................................................. 28

2.3.4. Εργαλεία ΑΚΔ ................................................................................................... 29

2.4. Προςωπικότθτα ....................................................................................................... 30

2.4.1. Ψυχολογία τθσ Προςωπικότθτασ...................................................................... 31

2.4.2. Κεωρία Χαρακτθριςτικϊν Γνωριςμάτων .......................................................... 31

2.4.3. Κεωρία Τφπων Προςωπικότθτασ ..................................................................... 36

2.4.4. Ανκρωπιςτικι Κεωρία ..................................................................................... 39

2.4.5. Εφαρμογι του Μοντζλου Πζντε Παραγόντων ςτισ Διαδικτυακζσ Κοινότθτεσ ... 40

2.5. Κίνθτρα ................................................................................................................... 46

2.5.1. Κεωρίεσ Κινιτρων ............................................................................................ 46

2.5.2. Ενδογενι και Εξωγενι Κίνθτρα ........................................................................ 50

2.5.3. Κίνθτρα και Διαδικτυακι Συμπεριφορά ........................................................... 54

2.6. Συναιςκιματα ......................................................................................................... 57

2.6.1. Μοντζλο OCC – Εκκίνθςθ ςυναιςκθμάτων ....................................................... 58



2.6.2. Οι φάςεισ Επεξεργαςίασ του ςυναιςκιματοσ ................................................... 62

2.6.3. Οργάνωςθ ςυναιςκθμάτων ............................................................................. 63

2.6.4. Διαςτάςεισ Συναιςκθμάτων ............................................................................. 64

2.6.5. Το μοντζλο του Scherer .................................................................................... 65

2.7. Σφνοψθ Κεφαλαίου ................................................................................................. 67

3. Μοντζλο Αναγνϊριςθσ Χαρακτθριςτικϊν Συμπεριφοράσ ςτο Διαδίκτυο ......................... 68

3.1. Μοντζλα Προςωπικότθτασ: FFM, PEN & MBTI ......................................................... 68

3.2. Συναιςκιματα ......................................................................................................... 70

3.3. Διάκεςθ ................................................................................................................... 70

3.4. Κίνθτρα ................................................................................................................... 71

3.5. Γεγονότα ................................................................................................................. 71

3.5.1. Θ επίδραςθ τθσ εμφάνιςθσ ενόσ γεγονότοσ...................................................... 72

3.6. Σφνκεςθ Μοντζλου.................................................................................................. 74

3.7. Άντλθςθ Δεδομζνων από το δίκτυο ......................................................................... 78

3.8. Ανάπτυξθ οντολογίασ .............................................................................................. 81

3.8.1. Εργαλεία που χρθςιμοποιικθκαν .................................................................... 87

3.9. Αναςκόπθςθ Κεφαλαίου ......................................................................................... 88

4. Πειραματικι Διαδικαςία: Προετοιμαςία και Αποτελζςματα ............................................ 89

4.1. Το Flickr.com ........................................................................................................... 90

4.1.1. Τι είναι το Flickr ............................................................................................... 90

4.1.2. Τι είναι οι ομάδεσ του Flickr. ............................................................................ 92

4.1.3. Μελζτεσ που αφοροφν τουσ χριςτεσ του Flickr ................................................ 95

4.2. Σφνδεςθ Δεδομζνων Κοινότθτασ και Μοντζλου Προςωπικότθτασ ........................... 96

4.2.1. Το Μοντζλο των Πζντε Παραγόντων ................................................................ 97

4.2.2. Ερωτθματολόγια .............................................................................................. 98

4.2.3. Προςδοκϊμενθ Διαδικτυακι Συμπεριφορά ................................................... 100

4.2.4. Σφνδεςθ Υποκζςεων και Δεδομζνων από το Flickr ......................................... 103

4.3. Πειραματικι Διαδικαςία ........................................................................................ 107

4.3.1. Προετοιμαςία Δεδομζνων ............................................................................. 108

4.3.2. Διεξαγωγι Πειραμάτων ................................................................................. 112

4.3.3. Αξιολόγθςθ Αποτελεςμάτων .......................................................................... 114

4.3.4. Παράκεςθ Αποτελεςμάτων ............................................................................ 119

4.4. Εργαλεία που Χρθςιμοποιικθκαν ......................................................................... 125

4.4.1. Java ................................................................................................................ 126

4.4.2. Eclipse ............................................................................................................ 126

4.4.3. Oracle SQL Developer..................................................................................... 126

4.4.4. Weka ............................................................................................................. 126



4.5. Σφνοψθ Κεφαλαίου ............................................................................................... 127

5. Συμπεράςματα και Μελλοντικι Ζρευνα ........................................................................ 128

5.1. Συμπεράςματα ...................................................................................................... 128

5.2. Προτάςεισ για μελλοντικι ζρευνα ......................................................................... 129

6. Βιβλιογραφία ................................................................................................................ 132



Κατϊλογοσ Πινϊκων

Πίνακασ 1: Καταςτάςεισ Κζλθςθσ του Ανκρϊπου ............................................................... 47

Πίνακασ 2: Τα ςυναιςκιματα του μοντζλου OCC88 ............................................................ 62

Πίνακασ 3: Συςχζτιςθ Ερωτιςεων και Στοιχείων Γεγονότων ................................................ 73

Πίνακασ 4: Στοιχεία κατάςταςθσ του χριςτθ όπωσ αναλφονται ςτθν οντολογία χριςτθ...... 82

Πίνακασ 5: Ερωτθματολόγιο Προςωπικότθτασ Μοντζλου Πζντε Παραγόντων .................... 99

Πίνακασ 6: Σφνδεςθ Υποκζςεων και Δεδομζνων για τθν Εξωςτρζφεια .............................. 104

Πίνακασ 7: Σφνδεςθ Υποκζςεων και Δεδομζνων για τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ.......... 105

Πίνακασ 8: Σφνδεςθ Υποκζςεων και Δεδομζνων για τθν Ευςυνειδθςία ............................. 106

Πίνακασ 9: Σφνδεςθ Υποκζςεων και Δεδομζνων για το Νευρωτιςμό ................................. 107

Πίνακασ 10: Δεδομζνα Εξωςτρζφειασ ............................................................................... 109

Πίνακασ 11: Δεδομζνα Διάκεςθσ για νζεσ Εμπειρίεσ ......................................................... 109



Κατϊλογοσ χημϊτων

Σχιμα 1: Παραδείγματα Δομισ Δικτφων ............................................................................. 25

Σχιμα 2: Ζνα απλό δίκτυο – Κόμβοι και Ακμζσ .................................................................... 28

Σχιμα 3: Θ Λεραρχία Αναγκϊν του A. Maslow ...................................................................... 49

Σχιμα 4: Κεωρία ERG του C. P. Alderfer .............................................................................. 49

Σχιμα 5: Ταξινομία των Κινιτρων του Ανκρϊπου ............................................................... 52

Σχιμα 6: Τα κίνθτρα ςε μια διαδικτυακι κοινότθτα ............................................................ 55

Σχιμα 7: Δείγμα ερωτθματολογίου ςχετικά με τα κίνθτρα του χριςτθ να οργανϊςει και να ςχολιάςει τισ φωτογραφίεσ του ............................................................................ 56

Σχιμα 8: Σφνοψθ του Μοντζλου Ζρευνασ Κινιτρων ............................................................ 57

Σχιμα 9: Το μοντζλο OCC .................................................................................................... 60

Σχιμα 10: Ο τροχόσ ςυναιςκθμάτων του R. Plutchik ........................................................... 63

Σχιμα 11: Ο τροχόσ ςυναιςκθμάτων του R. Plutchik (δεφτερθ όψθ) ................................... 64

Σχιμα 12: Οι ςυντεταγμζνεσ των ςυναιςκθμάτων ςφμφωνα με τον Breazeal...................... 64

Σχιμα 13: Συντεταγμζνεσ Συναιςκθμάτων που προτείνει ο Scherer .................................... 66

Σχιμα 14: Κεωρθτικό Πλαίςιο Αποτίμθςθσ και Αντιμετϊπιςθσ Συναιςκθμάτων ................. 67

Σχιμα 15: Στοιχεία Γεγονότοσ ςε Χϊρο 3 Διαςτάςεων ........................................................ 73

Σχιμα 16: Στοιχεία Γεγονότοσ ςε Χϊρο n Διαςτάςεων ........................................................ 73

Σχιμα 17: Γενικι επιςκόπθςθ Μοντζλου Αναγνϊριςθσ Συμπεριφοράσ ............................... 74

Σχιμα 18: Οι δφο Διαςτάςεισ Ανάλυςθσ του Χριςτθ-Μζλουσ του Δικτφου.......................... 74

Σχιμα 19: Πτυχζσ του ατόμου που επθρεάηουν τθ Συμπεριφορά του ................................. 75

Σχιμα 20: Μεταβολι Παραμζτρων Χριςτθ με το Χρόνο ..................................................... 76

Σχιμα 21: Πτυχζσ του Χριςτθ που επθρεάηουν τθ Συμπεριφορά του ................................. 76

Σχιμα 22: Συνολικό Μοντζλο Μελζτθσ και Αναγνϊριςθσ Συμπεριφοράσ ............................ 77

Σχιμα 23: Στιγμιότυπο του χαρακτθριςτικοφ Διάκεςθσ για Νζεσ Εμπειρίεσ. ........................ 86

Σχιμα 24: Το ςυναίςκθμα του Κυμοφ αποτελεί ςτοιχείο διαφορετικϊν κλάςεων............... 87

Σχιμα 25: Αρχικι ςελίδα του γκρουπ “Portrait” ςτο Flickr................................................... 94

Σχιμα 26: Φφλο και Προςωπικότθτα................................................................................... 98

Σχιμα 27: x-y: UserCount - UserGroupCount ..................................................................... 110

Σχιμα 28: x-y: UserCount - ContactCount .......................................................................... 110

Σχιμα 29: Παράμετροι του Φίλτρου InterquartileRange.................................................... 111

Σχιμα 30: Διαφορά Τάξθσ Μεγζκουσ των Δεδομζνων ....................................................... 112

Σχιμα 31: DBScan, x-y: ContactCount - UserGroupCount ................................................... 113

Σχιμα 32: DBScan, x-y: ContactCount - PhotoTagSum ....................................................... 113

Σχιμα 33: DBScan, x-y: Count(PhotoID) - PhotoTagSum .................................................... 113



Σχιμα 34: Αξιολόγθςθ Αλγορίκμου EM, μζγεκοσ LogLikelihood ........................................ 115

Σχιμα 35: SSE για κάκε πείραμα και μζςοσ όροσ SSE με αρικμό clusters 2 ζωσ 15 ............ 116

Σχιμα 36: Μζςοσ όροσ SSE για αρικμό clusters 2 ζωσ 50 ................................................... 117

Σχιμα 37: Αρχεία Βζλτιςτου (ελάχιςτου) SSE .................................................................... 118

Σχιμα 38: Επιλογι Βζλτιςτου Αρικμοφ Clusters ................................................................ 119

Σχιμα 39: Αποτελζςματα clustering για τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ ............................ 121

Σχιμα 40: Αποτελζςματα clustering για τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ (ςυνζχεια) ........... 122

Σχιμα 41: Αποτελζςματα clustering για τθν Εξωςτρζφεια ................................................. 124

Σχιμα 42: Αποτελζςματα clustering για τθν Εξωςτρζφεια (ςυνζχεια) ............................... 125



1. Ειςαγωγό

Κατά τθ διάρκεια των τελευταίων ετϊν ζχουν ςθμειωκεί ςθμαντικζσ αλλαγζσ ςτο

διαδικτυακό χϊρο, κακϊσ και ςτισ προεκτάςεισ του ςτθν κακθμερινι μασ ηωι. Αν

και θ διαδικαςία που ςυνζβθ αυτό παραμζνει ζνα μυςτιριο, οι αλλαγζσ είναι πλζον

γεγονόσ. Θ ςυνεχϊσ αναπτυςςόμενθ τεχνολογία αλλάηει το διαδίκτυο και το

διαδίκτυο με τθ ςειρά του αλλάηει τθ ηωι του ςφγχρονου ανκρϊπου.

Μία διαδεδομζνθ πτυχι του ςφγχρονου διαδικτφου αποτελοφν τα κοινωνικά δίκτυα

μζςω ιςτοςελίδων. Οι χριςτεσ του διαδικτφου υποδζχονται με ενκουςιαςμό τισ

νζεσ υπθρεςίεσ δικτφωςθσ και επικοινωνίασ μεταξφ τουσ, ενϊ οι μθχανικοί

υπολογιςτϊν ανάπτυξθσ τζτοιων υπθρεςιϊν εργάηονται με ηιλο για τθν ανάπτυξθ

και εξζλιξθ τθσ απαραίτθτθσ τεχνολογίασ. Υπάρχει δθλαδι μια ζξαρςθ κοινωνικισ

δραςτθριότθτασ μζςω του διαδικτφου και ςυγκεκριμζνα των ιςτοςελίδων

κοινωνικισ δικτφωςθσ. Επομζνωσ, θ μελζτθ των χαρακτθριςτικϊν ςυμπεριφοράσ

των ατόμων ςτα δίκτυα αυτά παρουςιάηει ιδιαίτερο ενδιαφζρον.

1.1. Οριςμόσ του Προβλόματοσ

Αξιοςθμείωτθ είναι θ διάδοςθ των διαδικτυακϊν κοινοτιτων που ζχει παρατθρθκεί

τα τελευταία μόλισ χρόνια, ςτισ οποίεσ τα μζλθ ςυνειςφζρουν ςε περιεχόμενο με

ποικίλουσ τρόπουσ, όπωσ κείμενο, φωτογραφίεσ και βίντεο. Ωςτόςο, παραμζνει

άγνωςτοσ ο τρόποσ με τον οποίο τα χαρακτθριςτικά του χριςτθ επθρεάηουν τθ

ςυμπεριφορά του ςτισ κοινότθτεσ αυτζσ. Θ ςυμβολι περιεχομζνου από τουσ

χριςτεσ αποτελεί ηωτικισ ςθμαςίασ παράμετρο για τθ βιωςιμότθτα όλων των

διαδικτυακϊν κοινοτιτων και ειδικότερα όςων βαςίηονται αποκλειςτικά ςτθ

δραςτθριότθτα των μελϊν τουσ. Ωσ ςυνζπεια ςε αυτι τθν προχπόκεςθ προκφπτει θ



ανάγκθ ςυςτθματικισ μελζτθσ και κατανόθςθσ των παραγόντων που επθρεάηουν τθ

ςυμπεριφορά των χρθςτϊν ϊςτε να ςυνειςφζρουν ςτισ διαδικτυακζσ κοινότθτεσ

που εντάςςονται.

1.2. Στόχοι τησ Διπλωματικόσ

Στόχοσ τθσ παροφςασ εργαςίασ είναι θ δθμιουργία ενόσ μοντζλου ανάλυςθσ και

αναγνϊριςθσ τθσ ςυμπεριφοράσ του χριςτθ κοινωνικϊν δικτφων, μζςα από τθ

δραςτθριότθτά του ςε αυτά. Αρχικά, για τθν επίτευξθ του ςτόχου γίνεται μία

εκτεταμζνθ βιβλιογραφικι ζρευνα με ςκοπό τθ ςυλλογι των απαραίτθτων

πλθροφοριϊν για τθν υλοποίθςθ του μοντζλου που προτείνεται. Ζπειτα, ακολουκεί

θ παρουςίαςθ του γενικοφ μοντζλου αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ που ζχει

ςυγκροτθκεί και θ υλοποίθςθ του μζρουσ του μοντζλου που αφορά το χριςτθ με τθ

δθμιουργία οντολογίασ χριςτθ. Τζλοσ, γίνεται εφαρμογι ενόσ μζρουσ του μοντζλου

ςε πραγματικά δεδομζνα, ϊςτε να προςδιοριςκεί θ διαδικαςία που απαιτείται και

να ελεγκεί θ δυνατότθτα αναγνϊριςθσ χαρακτθριςτικϊν ςυμπεριφοράσ από το

διαδίκτυο.

1.3. Μεθοδολογύα τησ Διπλωματικόσ

Στα πλαίςια τθσ διπλωματικισ αυτισ εργαςίασ προτείνεται ζνα μοντζλο ανάλυςθσ

και μελζτθσ τθσ ςυμπεριφοράσ των χρθςτϊν ιςτοτόπων διαμοίραςθσ περιεχομζνου

με ζντονο χαρακτιρα κοινωνικισ δικτφωςθσ. Για το ςκοπό αυτό, ζγινε αρχικά μια

ενδελεχισ βιβλιογραφικι ζρευνα ςχετικά με τουσ παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ

ςυμπεριφορά του ανκρϊπου. Συγκεκριμζνα, ιδιαίτερθ ζμφαςθ δόκθκε ςτθ μελζτθ

μοντζλων προςωπικότθτασ, κινιτρων και ςυναιςκθμάτων που ζχουν διαμορφωκεί

μζχρι ςιμερα από τθν επιςτιμθ τθσ ψυχολογίασ και των κοινωνικϊν επιςτθμϊν.

Επίςθσ, ακολοφκθςε ζρευνα ςτο κζμα τθσ μελζτθσ και μοντελοποίθςθσ τθσ

ςυμπεριφοράσ των ατόμων ωσ μζλθ διαδικτυακϊν κοινωνικϊν δικτφων, από τθν

οποία προζκυψαν τα απαραίτθτα ςτοιχεία για τθ ςχεδίαςθ και ςυγκρότθςθ του

γενικοφ μοντζλου αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ ςτο διαδίκτυο. Θ υλοποίθςθ ενόσ

μζρουσ του μοντζλου που αφορά τθ ςυμπεριφορά του ατόμου ζγινε με τθ



δθμιουργία μίασ οντολογίασ χριςτθ. Προτείνεται δθλαδι μία ςυνολικι οντολογία

που μπορεί να ερμθνεφςει τθν ζννοια τθσ ςυμπεριφοράσ του μζλουσ μιασ

διαδικτυακισ κοινότθτασ με ςτόχο τθν αναγνϊριςθ του προφίλ του ατόμου όπωσ

αυτό διαμορφϊνεται από τθ διαδικτυακι του δραςτθριότθτα.

Ακολουκεί το πειραματικό μζροσ τθσ εργαςίασ, ςτο οποίο γίνεται προςπάκεια να

αναγνωριςκοφν οριςμζνα χαρακτθριςτικά τθσ προςωπικότθτασ του ατόμου, με

βάςθ το μοντζλο προςωπικότθτασ Πζντε Παραγόντων. Στόχοσ είναι θ αναγνϊριςθ

χαρακτθριςτικϊν τθσ προςωπικότθτασ του ατόμου μζςα από δεδομζνα τθσ

διαδικτυακισ κοινότθτασ του Flickr1. Συγκεκριμζνα, εξετάηονται δφο βαςικά

χαρακτθριςτικά που περιλαμβάνονται ςτο μοντζλο Πζντε Παραγόντων (“Five Factor

Model”). Για τθν πραγματοποίθςθ των πειραμάτων, προθγείται θ ςφνδεςθ των

κεωρθτικϊν ςτοιχείων που αντιπροςωπεφουν τα χαρακτθριςτικά προςωπικότθτασ

του ατόμου με τα δεδομζνα που προςφζρει το ίδιο το δίκτυο. Για να επιτευχκεί

αυτό γίνεται μελζτθ τθσ κοινότθτασ του Flickr και ανάλυςθ των δομικϊν ςτοιχείων

και ιδιοτιτων τθσ. Ακόμθ, μελετϊνται τα ερωτθματολόγια προςωπικότθτασ με

ςτόχο τθν ανάδειξθ των κατάλλθλων δεδομζνων για τθν εξαγωγι τθσ απαραίτθτθσ

πλθροφορίασ. Με αυτό τον τρόπο διαμορφϊνονται τα ςετ δεδομζνων που κα

χρθςιμοποιθκοφν ςτθν πειραματικι διαδικαςία, θ οποία βαςίςτθκε ςε τεχνικζσ

ομαδοποίθςθσ (“Clustering”). Μελετικθκαν διαφορετικοί αλγόρικμοι

ομαδοποίθςθσ, τόςο ιεραρχικοφ τφπου, όςο και πυκνωτικοφ. Τα μζτρα αξιολόγθςθσ

τθσ ομαδοποίθςθσ ανζδειξαν τθν αναγκαιότθτα προεπεξεργαςίασ των δεδομζνων

που χρθςιμοποιιςαμε με ςτόχο τον εντοπιςμό ακραίων τιμϊν και τθν

κανονικοποίθςθ των δεδομζνων. Θ εκτζλεςθ και αξιολόγθςθ των πειραμάτων

οδιγθςαν ςε αποτελζςματα που δικαιολογοφν τθν ζρευνα που ζχει γίνει και

ενκαρρφνουν τθν περαιτζρω μελζτθ ςτο κζμα αυτό.

1.4. Οργϊνωςη των κεφαλαύων

Θ παροφςα αναφορά ζχει ςτόχο να παρουςιάςει με τρόπο ςαφι και περιεκτικό τθ

διαδικαςία ςχεδιαςμοφ και αξιολόγθςθσ του μοντζλου αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ

που προτείνεται. Θ διάρκρωςθ του κειμζνου ζχει ωσ εξισ:

1 http://www.flickr.com/



Κεφάλαιο 2 – Βιβλιογραφική Ζρευνα: Για τθν κατανόθςθ του προβλιματοσ και τον

ςαφι προςδιοριςμό των διακζςιμων μοντζλων και εργαλείων ζγινε αρχικά μια

εκτενισ βιβλιογραφικι ζρευνα των βαςικϊν κεωριϊν που ςχετίηονται με τουσ

παράγοντεσ που επθρεάηουν τθ ςυμπεριφορά. Ζτςι, μελετικθκαν αρχικά ςτοιχεία

ςχετικά με τα κοινωνικά δίκτυα (2.2.) και τθν ανάλυςι τουσ (2.3.) και ακολοφκθςε

μελζτθ των παραγόντων ανκρϊπινθσ ςυμπεριφοράσ. Μελετικθκαν δθλαδι

μοντζλα προςωπικότθτασ (2.4.) που ζχουν αναπτυχκεί, μοντζλα κινιτρων (2.5.) τθσ

ανκρϊπινθσ ςυμπεριφοράσ, κακϊσ και μοντζλα ςυναιςκθμάτων (2.6.).

Κεφάλαιο 3 – Γενικό Μοντζλο Αναγνώριςησ Συμπεριφοράσ ςτο Διαδίκτυο: Στο

κεφάλαιο αυτό γίνεται θ παρουςίαςθ του μοντζλου αναγνϊριςθσ και μελζτθσ τθσ

ςυμπεριφοράσ των χρθςτϊν ςε διαδικτυακζσ κοινότθτεσ. Αρχικά γίνεται αναφορά

ςτα μοντζλα προςωπικότθτασ (3.1.), ςυναιςκθμάτων (3.2.), διάκεςθσ (3.3.) και

κινιτρων (3.4.) που ζχουν επιλεγεί να ςυνκζςουν το γενικό μοντζλο ςυμπεριφοράσ

του χριςτθ ςτισ διαδικτυακζσ κοινότθτεσ. Ζπειτα, παρουςιάηεται θ ζννοια του

γεγονότοσ (3.5.) και ο τρόποσ που υπειςζρχεται ςτθ ςχεδίαςθ του μοντζλου. Με

αυτά τα ςτοιχεία, ακολουκεί ο ςχεδιαςμόσ του μοντζλου που προτείνεται ςτα

πλαίςια τθσ εργαςίασ αυτισ (3.6.), κακϊσ και μία ςυγκριτικι παρουςίαςθ των

λόγων επιλογισ τθσ αξιοποίθςθσ μόνο διαδικτυακϊν δεδομζνων ωσ δεδομζνα

ειςόδου ςτο μοντζλο που ςχεδιάηεται (3.7.). Τζλοσ, παρακζτουμε τα ςτοιχεία τθσ

οντολογίασ χριςτθ που αναπτφχκθκε για τθν υλοποίθςθ του μζρουσ του μοντζλου

που αφορά τον ανκρϊπινο παράγοντα (3.8.).

Κεφάλαιο 4 – Πειραματική Διαδικαςία: Προετοιμαςία και Αποτελζςματα: Στο

παρόν κεφάλαιο γίνεται αρχικά διεξοδικι αναφορά ςτθν κοινότθτα που

χρθςιμοποιοφμε για τα πειράματα, το δίκτυο του Flickr (4.1.). Ζπειτα, αναλφεται θ

εφαρμογι του μοντζλου προςωπικότθτασ πζντε παραγόντων ςε διαδικτυακζσ

κοινότθτεσ και ακολουκεί θ διαδικαςία ςφνδεςθσ των χαρακτθριςτικϊν του

μοντζλου προςωπικότθτασ με τα δεδομζνα του δικτφου του Flickr (4.2.). Τζλοσ,

γίνεται περιγραφι τθσ πειραματικισ διαδικαςίασ που ακολουκικθκε και παράκεςθ

των αποτελεςμάτων που προζκυψαν (4.3.), κακϊσ και αναφορά ςτα εργαλεία που

χρθςιμοποιικθκαν (0.).



Κεφάλαιο 5 – Συμπεράςματα και μελλοντική εργαςία: Στο τελευταίο κεφάλαιο τθσ

εργαςίασ παρουςιάηονται και ςχολιάηονται τα ςυμπεράςματα τθσ εργαςίασ που

ζχει γίνει, κακϊσ και των αποτελεςμάτων που αναδείχτθκαν (5.1.). Ακόμθ, γίνεται

αναφορά ςτισ ιδζεσ που υπάρχουν για μελλοντικι εργαςία (5.2.) με ςκοπό τθν

περαιτζρω τεκμθρίωςθ του μοντζλου και τθν επζκταςθ εφαρμογϊν του.



2. Βιβλιογραφικό Έρευνα

2.1. Ιςτορικό Αναδρομό ςτην Εξϋλιξη του Διαδικτύου

2.1.1. Διαδύκτυο Πρώτησ Γενιϊσ

Θ ιςτορία του διαδικτφου ξεκινά ςτα τζλθ τθσ δεκαετίασ του 1960 όταν ο

οργανιςμόσ ARPA (“Advanced Research Project Agency”) ςτισ Θνωμζνεσ Πολιτείεσ

τθσ Αμερικισ ξεκίνθςε μια ερευνθτικι δραςτθριότθτα ςχετικά με τα δίκτυα

μεταγωγισ δεδομζνων, γνωςτά ωσ “Packet Switched Networks”. Θ πρϊτθ αυτι

ερευνθτικι προςπάκεια είχε ωσ αποτζλεςμα τθ δθμιουργία του πρϊτου τζτοιου

δικτφου με τθν κωδικι ονομαςία “ARPAnet”. Θ μεγάλθ άνκιςθ του διαδικτφου

ωςτόςο ξεκίνθςε με τθν εφαρμογι τθσ υπθρεςίασ του Παγκόςμιου Λςτοφ από τον

Tim Berners-Lee [139] ςτο ερευνθτικό ίδρυμα CERN το 1989 που είναι ουςιαςτικά θ

πλατφόρμα θ οποία κάνει εφκολθ τθν πρόςβαςθ ςτο Διαδίκτυο ακόμα και ςτθ

μορφι που είναι γνωςτό ςιμερα. Θ πρόοδοσ τθσ τεχνολογίασ με εκκετικό ρυκμό και

θ αποδοχι του διαδικτφου από ανκρϊπουσ, όχι μόνο τθσ ακαδθμαϊκισ κοινότθτασ,

οδιγθςε ςτθ διάδοςι και κακιζρωςι του ωσ ζνα νζο μζςο επικοινωνίασ μεταξφ των

ανκρϊπων.

2.1.2. Διαδύκτυο δεύτερησ γενιϊσ (Web 2.0).

Αν και ο όροσ δεν είναι επίςθμα αποδεκτόσ, κακϊσ δεν είναι ςαφϊσ οριςμζνο τι

είναι το “Web 2.0”, ωςτόςο περιγράφει δφο ςθμαντικζσ αλλαγζσ ςτθ χριςθ του

διαδικτφου ςε ςχζςθ με το “Web 1.0”: τθν αφξθςθ τθσ ταχφτθτασ ςφνδεςθσ και τθ

δυνατότθτα δθμιουργίασ διαδικτυακοφ υλικοφ από τουσ χριςτεσ. Αυτζσ οι αλλαγζσ

ζχουν ωσ αποτζλεςμα να καταςτεί το διαδίκτυο μζςο αμφίδρομθσ επικοινωνίασ

μεταξφ των χρθςτϊν του με πλικοσ επιπρόςκετων τρόπων πζραν του θλεκτρονικοφ

ταχυδρομείου, όπωσ φωτογραφίεσ, βίντεο, δθμιουργία ιςτολογίων και προςωπικϊν



προφίλ ςε ιςτοςελίδεσ δικτφωςθσ που υποςτθρίηουν τζτοιεσ δυνατότθτεσ για τα

μζλθ τουσ. Αυτζσ οι νζεσ υπθρεςίεσ οδιγθςαν εκ νζου ςε ραγδαία αφξθςθ του

αρικμοφ των χρθςτϊν του διαδικτφου, οι οποίοι πλζον επικοινωνοφν και

διαμορφϊνουν τον κοινωνικό τουσ κφκλο αξιοποιϊντασ τα θλεκτρονικά μζςα.

2.1.3. Διαδύκτυο τρύτησ γενιϊσ (Web 3.0 ό Semantic Web)

Είναι γνωςτό πωσ το διαδίκτυο ξεκίνθςε ωσ δίκτυο υπολογιςτϊν για τθ μεταφορά

δεδομζνων ςε απομακρυςμζνουσ μεταξφ τουσ υπολογιςτζσ μζςω του τθλεφωνικοφ

δικτφου επικοινωνιϊν που ιδθ είχε γνωρίςει παγκόςμια ανάπτυξθ. Θ εξζλιξθ που

ακολοφκθςε ιταν γριγορθ και απρόςμενα πολφπλευρθ, κακϊσ οι χριςτεσ του

διαδικτφου δεν περιορίςτθκαν μόνο ςτθν ανταλλαγι δεδομζνων για τθ δουλειά

τουσ, αλλά επιδίωξαν και τθν προςωπικι επικοινωνία μζςω του διαδικτφου. Σιμερα

θ ελευκερία ζκφραςθσ ςτο διαδίκτυο είναι πραγματικότθτα και θ δυνατότθτα

επικοινωνίασ των ανκρϊπων ανά τον κόςμο ςχεδόν απεριόριςτθ. Ωςτόςο, το

διαδίκτυο δε ςταματά να εξελίςςεται και να λειτουργεί ωσ προζκταςθ των

δυνατοτιτων του ανκρϊπου για δουλειά και επικοινωνία. Είναι κοινι επιδίωξθ να

αποκτιςει χαρακτιρα περιςςότερο ανκρωποκεντρικό, να μικρφνει δθλαδι το

χάςμα μεταξφ ανκρϊπου και υπολογιςτϊν. Για να επιτευχκεί αυτό κρίνεται

απαραίτθτθ θ κατανόθςθ τθσ ανκρϊπινθσ γνϊςθσ και αντίλθψθσ από τθ μεριά των

υπολογιςτϊν και αυτι είναι θ επιδίωξθ που ζχει οδθγιςει ςτον οραματιςμό και τθν

προςπάκεια υλοποίθςθσ του “Web 3.0”.

Ο όροσ “Web 3.0” ι “Semantic web”, όπωσ αλλιϊσ είναι γνωςτό, αναφζρεται ςτθ

νζα δομι που είναι επικυμθτό να αποκτιςει το διαδίκτυο, ςφμφωνα με τθν οποία

οι πλθροφορίεσ που κα διατίκενται και κα διακινοφνται από τουσ υπολογιςτζσ κα

είναι κατανοθτζσ από αυτοφσ με τρόπο παρόμοιο με τον τρόπο που είναι

κατανοθτζσ από τον άνκρωπο. Ζτςι προκφπτει και ο όροσ “Semantic web”, δθλαδι

ςθμαςιολογικό δίκτυο. Συνδυάηοντασ, λοιπόν, τθν απαιτοφμενθ γνϊςθ από

διαφορετικά επιςτθμονικά πεδία, όπωσ θ Τεχνθτι Νοθμοςφνθ και θ Ανάλυςθ

Κοινωνικϊν Δικτφων, ςτόχοσ είναι να αναμορφωκεί το διαδίκτυο ςε ζνα ζξυπνο

περιβάλλον όπου οι υπολογιςτζσ κα ζχουν τθν ικανότθτα να αναγνωρίηουν το

χριςτθ του υπολογιςτι μζςω του προφίλ προςωπικότθτασ και ςυμπεριφοράσ του

και να παρζχουν τισ πλθροφορίεσ που αυτόσ αναηθτά φιλτράροντασ το ςφνολο των



διακζςιμων πλθροφοριϊν που προςπελαφνουν ςτο διαδίκτυο. Το “Web 3.0” είναι

μία προςπάκεια υλοποίθςθσ τθσ ανάγκθσ που υπάρχει να ςυνειδθτοποιοφν οι

υπολογιςτζσ αυτό που για τον άνκρωπο είναι ξεκάκαρο. Για παράδειγμα, όταν

κάποιοσ κζλει να μάκει γενικζσ πλθροφορίεσ για τθν πόλθ του Παριςιοφ είναι

πικανό να πλθκτρολογιςει ςε μια μθχανι αναηιτθςθσ του διαδικτφου τθν λζξθ

“Paris”. Θ αναηιτθςι του όμωσ αυτι κα ζχει μερικι επιτυχία, κακϊσ πολλζσ

πλθροφορίεσ ζχουν καταχωρθκεί ςτο διαδίκτυο ωσ “Paris” και οι οποίεσ προφανϊσ

δεν αποτελοφν ορκά αποτελζςματα ςτθν προτικζμενθ από το χριςτθ αναηιτθςθ.

Όςο απλό και αν είναι κάτι παρόμοιο για τον άνκρωπο να γίνει αντιλθπτό τόςο

δφςκολθ είναι θ υλοποίθςι του, ϊςτε οι υπολογιςτζσ και το δίκτυο ςυνολικά των

υπολογιςτϊν να αντιλαμβάνεται αυτι τθ γνϊςθ.

2.2. Κοινωνικϊ Δύκτυα

Είναι γνωςτό πωσ μία από τισ ευρζωσ διαδεδομζνεσ εφαρμογζσ του διαδικτφου ςτθ

ςφγχρονθ εποχι είναι θ ςφναψθ διαδικτυακϊν επαφϊν και θ ςυγκρότθςθ

διαδικτυακϊν κοινοτιτων. Θ αυξθμζνθ δθμοτικότθτα των κοινωνικϊν δικτφων,

όπωσ ςυνθκίηεται να τα αποκαλοφμε, ζχει απαςχολιςει τθν επιςτθμονικι

κοινότθτα, που παρακολουκεί και ςυμμετζχει ςε αυτι τθν πρωτότυπθ για πριν από

μερικά χρόνια τροπι ςτθν εξζλιξθ τθσ επικοινωνίασ μεταξφ των ανκρϊπων. Λόγω

αυτισ τθσ εξζλιξθσ και αποδοχισ των νζων δυνατοτιτων επικοινωνίασ από τθν

ανκρϊπινθ κοινότθτα ζχουν κακιερωκεί τα τελευταία χρόνια ιςτοςελίδεσ που

προορίηονται για τθν δθμοςιοποίθςθ προςωπικοφ υλικοφ, τθν ελεφκερθ ζκφραςθ

των χρθςτϊν, κακϊσ και τθ δθμιουργία “online” κοινωνικϊν δικτφων. Σε αυτι τθν

τελευταία κατθγορία ανικουν ιςτοςελίδεσ όπωσ το Flickr, το Facebook2, το

YouTube3, το Twitter4 και πολλά άλλα. Κάκε ζνα από αυτά περιλαμβάνει οριςμζνα

ιδιαίτερα χαρακτθριςτικά, αλλά όλα ζχουν ςαν κοινι αρχι δθμιουργίασ τουσ τθν

2 http://www.facebook.com/ 3 http://www.youtube.com/

4 http://www.twitter.com/



απρόςκοπτθ επικοινωνία των μελϊν τουσ, κακϊσ αυτι αποτελεί τθ βάςθ για τθν

ανάπτυξι τουσ.

2.2.1. Ιςτορικό Αναδρομό

Οι κοινωνιολόγοι ζχουν μελετιςει πολλζσ από τισ ιδιότθτεσ των κοινωνικϊν

δικτφων. Ο Milgram [139], [87] ζχει δείξει ότι το μζςο μικοσ μονοπατιοφ ανάμεςα

ςε δφο αμερικανοφσ είναι 6 «βιματα», ενϊ οι Pool και Kochen [114] παρζχουν μια

ανάλυςθ ςχετικά με το φαινόμενο του «πόςο μικρόσ είναι ο κόςμοσ»(“the small-

world effect”). Θ δθμοςίευςθ του Granovetter [44] που ζχει αςκιςει αρκετι

επιρροι υποςτθρίηει ότι ζνα κοινωνικό δίκτυο μπορεί να χωριςτεί με βάςθ τουσ

ιςχυροφσ και τουσ αδφναμουσ δεςμοφσ και ότι οι δυνατοί δεςμοί είναι ςφιχτά

ομαδοποιθμζνοι.

Κακϊσ τα κοινωνικά δίκτυα ςτο διαδίκτυο κερδίηουν δθμοτικότθτα οι κοινωνιολόγοι

και οι μθχανικοί τθσ επιςτιμθσ υπολογιςτϊν αρχίηουν να ερευνοφν τισ ιδιότθτζσ

τουσ. Οι Adamic et al. [1] μελζτθςαν ζνα πρϊιμο διαδικτυακό κοινωνικό δίκτυο ςτο

πανεπιςτιμιο του Stanford και βρικαν ότι το δίκτυο παρουςιάηει ςυμπεριφορά

«μικροφ-κόςμου»(“small world behavior”), κακϊσ επίςθσ και ςθμαντικι τοπικι

«ομαδοποίθςθ». Οι Liben-Nowell et al. [73] ανακάλυψαν μία ιςχυρι ςυςχζτιςθ

ανάμεςα ςτθ φιλία και τθ γεωγραφικι τοποκεςία ςτα κοινωνικά δίκτυα

χρθςιμοποιϊντασ δεδομζνα από το δίκτυο LiveJournal5. Ακόμθ, οι Girvan and

Newman [40] παρατιρθςαν ότι τα μζλθ ςε διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα ζχουν τθν

τάςθ να ςχθματίηουν ςφιχτά πλεγμζνεσ ομάδεσ. Επίςθσ, οι Backstrom et al. [12]

εξετάηουν ςτιγμιότυπα από τθ ςυμμετοχι ςε ομάδα ςτο LiveJournal και

παρουςιάηουν μοντζλα ανάπτυξθσ ομάδων χρθςτϊν ςυναρτιςει τθσ μεταβλθτισ

του χρόνου. Τζλοσ, ςε πρόςφατθ δουλειά τουσ οι Ahn et al. [3] αναλφουν πλιρθ

δεδομζνα από μια δθμοφιλι ιςτοςελίδα κοινωνικισ δικτφωςθσ ςτθ Ν.Κορζα

(Cyworld6), μαηί με δεδομζνα από δειγματολθπτικζσ ανιχνεφςεισ ςτο MySpace7 και

ςτο Orkut8.

5 http://www.livejournal.com/ 6 http://www.cyworld.com/ 7 http://www.myspace.com/

8 http://www.orkut.com/



2.2.2. Ταξινόμηςη των διαφορετικών τύπων Κοινοτότων

Τα διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα βρίςκονται ςτο επίκεντρο οριςμζνων πολφ

δθμοφιλϊν ιςτοςελίδων. Κακϊσ θ τεχνολογία ωριμάηει, όλο και περιςςότερεσ

εφαρμογζσ είναι πικανό να αναδφονται. Ακόμθ δεν αποκλείεται θ κοινωνικι

δικτφωςθ μζςω ιςτοςελίδων να διαδραματίςει ςθμαντικό ρόλο ςτθ μελλοντικι

διαπροςωπικι και εμπορικι διαδικτυακι αλλθλεπίδραςθ, κακϊσ επίςθσ ςτθν

αναηιτθςθ και οργάνωςθ τθσ πλθροφορίασ και τθσ γνϊςθσ. Τα παραδείγματα που

υπάρχουν μζχρι ςιμερα περιλαμβάνουν “browser plug-ins” που ανακαλφπτουν

πλθροφορίεσ που φαίνονται ςτουσ φίλουσ9, και ςυνεργατικά εργαλεία αναηιτθςθσ

που βαςίηονται ςε κοινωνικά δίκτυα [91]. Ακόμθ και μεγάλεσ εταιρίεσ αναηιτθςθσ

ςτο διαδίκτυο αναπτφςςουν υπθρεςίεσ που αξιοποιοφν τα κοινωνικά δίκτυα όπωσ θ

υπθρεςία κοινωνικισ αναηιτθςθσ MyWeb 2.0 από τθν εταιρία Yahoo!10 και το

Google Co-op11.

Μζχρι ςιμερα πολυάρικμεσ ταξινομιςεισ για διαδικτυακζσ κοινότθτεσ ζχουν

προτακεί και χρθςιμοποιθκεί για τθ διεξαγωγι μελετϊν. Οι περιςςότερεσ από

αυτζσ τισ ταξινομιςεισ ςυμφωνοφν ότι ο κφριοσ ςκοπόσ τθσ κοινότθτασ

διαδραματίηει καίριο ρόλο για τθν ταξινόμθςθ [70], [74]. Ο ςκοπόσ διαιρείται ςε

πολλζσ υποκατθγορίεσ, όμοια με τισ διακρίςεισ μεταξφ των ςκοπϊν που ςχετίηονται

με τθν εργαςία και τα ενδιαφζροντα των ατόμων. Επιπλζον, για τθ διαίρεςθ αυτι

ζχουν ςυμπεριλθφκεί εμπορικά επιχειρθματικά μοντζλα [70], [60], θ προζλευςθ

περιεχομζνου [71] κακϊσ και δομικά ςτοιχεία όπωσ το μζγεκοσ και θ διάρκεια τθσ

φπαρξθσ τθσ κοινότθτασ [74]. Συγκεκριμζνεσ κοινότθτεσ διαφοροποιικθκαν και

κατατάχκθκαν ςε τζςςερισ κατθγορίεσ:

1. Ιςτοςελίδεσ Επιχειρθματικισ Δικτφωςθσ. Αυτζσ είναι ιςτοςελίδεσ δικτφωςθσ

που χρθςιμοποιοφνται κυρίωσ για τθ διατιρθςθ και διαχείριςθ επαφϊν

υφιςτάμενων και νζων επιχειριςεων. Τυπικά παραδείγματα τζτοιων δικτφων

αποτελοφν το LinkedIn12 και το Xing13.

9 http://www.stumbleupon.com/ 10 http://myweb2.search.yahoo.com/ 11 http://www.google.com/coop/ 12

http://www.linkedin.com/ 13

http://www.xing.com/



2. Κοινωνικά Δίκτυα. Αυτόσ ο όροσ περιλαμβάνει ιςτοςελίδεσ που

χρθςιμοποιοφνται κυρίωσ για τθ διατιρθςθ προςωπικϊν ςχζςεων και επαφϊν.

Το πιο διαδεδομζνο παράδειγμα τζτοιου δικτφου είναι το Facebook, αλλά

υπάρχουν επίςθσ και άλλεσ πολφ δθμοφιλείσ κοινότθτεσ όπωσ το Orkut714 ι το

StudiVZ15.

3. Δίκτυα Διαμοιραςμοφ Περιεχομζνου και Ενθμζρωςθσ. Σε αυτζσ τισ κοινότθτεσ

το επίκεντρο είναι θ διακίνθςθ περιεχομζνου με άλλουσ και όχι τόςο θ

διατιρθςθ ςχζςεων παρ’ όλο που θ διακίνθςθ περιεχομζνου είναι μια

ςθμαντικι παράμετροσ για τθ διατιρθςθ ςχζςεων. Συνικωσ, τα δίκτυα αυτά

ειδικεφονται ςε διαφορετικά είδθ περιεχομζνου, όπωσ για παράδειγμα το

Flickr που εςτιάηει ςτισ φωτογραφίεσ, ενϊ το πρωτεφον μζςο τθσ ιςτοςελίδασ

YouTube είναι το βίντεο.

4. Δίκτυα Διαμοιραςμοφ Κοινωνικϊν Νζων και ελιδοδεικτϊν. Αυτζσ οι

ιςτοςελίδεσ χρθςιμοποιοφνται για το διαμοιραςμό και τθν ανακάλυψθ

ενδιαφερόντων διαδικτυακϊν ςυνδζςμων (links) με ειδιςεισ ι άλλο

περιεχόμενο. Οι ιςτοςελίδεσ αυτζσ επικεντρϊνονται περιςςότερο ςτθν πτυχι

ςυνεργαςίασ ςελιδοδεικτϊν (del.icio.us16) και των κοινωνικϊν νζων (Digg17).

2.2.3. Απεικόνιςη Κοινωνικών Δικτύων

Ο όροσ κοινωνικό δίκτυο αναφζρεται ςυχνά ωσ μία κοινωνικι δομι αποτελοφμενθ

από κόμβουσ, ςυνικωσ άτομα ι ομάδεσ ατόμων, οι οποίοι ςυνδζονται μεταξφ τουσ

με ζναν ι περιςςότερουσ τφπουσ αλλθλεξάρτθςθσ, όπωσ φιλία, ςυγγζνεια,

ενδιαφζροντα, αξίεσ, οράματα, ιδζεσ, οικονομικζσ ςυναλλαγζσ ι διαδικτυακζσ

επαφζσ. Ωςτόςο, ζνα κοινωνικό δίκτυο δεν αναπαριςτά μόνο κόμβουσ που

ςυνδζονται με ακμζσ. Ζνα δίκτυο ζχει επίςθσ δομι και λειτουργία. Μζχρι ςιμερα ο

τρόποσ αναπαράςταςθσ των δομϊν και λειτουργιϊν των δικτφων βαςίηεται ςτθ

κεωρία γράφων. Παραδείγματα δομισ δικτφων παρουςιάηονται ςτο Σχιμα 1.

14 http://www.orkut7.com/ 15 http://studivz.net/ 16

http://www.delicious.com/ 17

http://www.digg.com/



Αναφορικά με τουσ γράφουσ, τα μεγζκθ που ζχουν οριςτεί για τθ μζτρθςι τουσ

είναι:

1. υνοχι: είναι ο βακμόσ ςτον οποίο τα μζλθ του δικτφου ςυνδζονται μεταξφ

τουσ με ςυνεκτικοφσ δεςμοφσ. Οι ομάδεσ χαρακτθρίηονται ωσ «κλίκεσ» όταν

κάκε μζλοσ τουσ ςυνδζεται κατευκείαν με όλα τα άλλα μζλθ τθσ ομάδασ,

διαφορετικά ονομάηονται «κοινωνικοί κφκλοι».

2. Δομικι ςυνοχι: είναι ο ελάχιςτοσ αρικμόσ των μελϊν που εάν μετακινθκοφν

από το δίκτυο κα διακόψουν τθ ςφνδεςθ του δικτφου.

3. Πυκνότθτα: είναι ο λόγοσ του αρικμοφ των υπαρχόντων δεςμϊν ςε ζνα

δίκτυο προσ τον αρικμό των δεςμϊν που κα μποροφςαν να υπάρχουν.

4. Μικοσ μονοπατιοφ: είναι θ απόςταςθ μεταξφ ενόσ ηεφγουσ κόμβων ςτο

δίκτυο. Μζςο μικοσ μονοπατιοφ είναι ο μζςοσ όροσ αποςτάςεων μεταξφ

όλων των ηευγαριϊν του δικτφου.

Μζτρο τθσ κεωρίασ των γράφων που χρθςιμοποιείται και ςτθν ανάλυςθ κοινωνικϊν

δικτφων είναι θ κεντρικότθτα. Αποτελεί μζγεκοσ μζτρθςθσ αναφορικά με τουσ

κόμβουσ του δικτφου και διακρίνεται ςε:

1. Κεντρικότθτα με βάςθ το βακμό:

Σχήμα 1: Παραδείγματα Δομισ Δικτφων [105]



Προςζγγιςθ Freeman: οι κόμβοι ςτουσ οποίουσ ειςζρχονται πολλοί

δεςμοί είναι οι προεξζχοντεσ ι αυτοί που ζχουν μεγαλφτερο κφροσ.

Προςζγγιςθ Bonacich: θ κεντρικότθτα ενόσ κόμβου είναι ςυνάρτθςθ των

άμεςων ςχζςεων που διατθρεί, αλλά και των ςυνδζςμων που ζχουν με

τθ ςειρά τουσ τα άτομα ςτθ γειτονιά του αρχικοφ κόμβου. Θ ςφνδεςθ με

καλά ςυνδεδεμζνουσ άλλουσ κόμβουσ μπορεί να εξαςφαλίηει

κεντρικότθτα, αλλά δεν ιςχφει το ίδιο για τθν ιςχφ του κόμβου.

2. Κεντρικότθτα με βάςθ τθν εγγφτθτα: δίνει ζμφαςθ ςτισ αποςτάςεισ κάκε

κόμβου από όλουσ τουσ υπόλοιπουσ. Αν κάποιοσ κόμβοσ ςυνδζεται άμεςα

με πολλοφσ άλλουσ οι οποίοι όμωσ είναι ςχετικά αποκομμζνοι από το

ςφνολο, ο κόμβοσ αυτόσ ναι μεν κα είναι κεντρικόσ, αλλά μόνο ςε μία τοπικι

γειτονιά του δικτφου.

3. Κεντρικότθτα με βάςθ τθ διαμεςολαβικότθτα: εξετάηει εάν ζνασ κόμβοσ

εξαρτάται από άλλουσ ενδιάμεςουσ κόμβουσ ςτθν προςπάκειά του να

προςεγγίςει ζναν άλλο κόμβο. Κακζνασ από αυτοφσ μπορεί να κακυςτεριςει

ι και να αποτρζψει εντελϊσ τα αιτιματα για επικοινωνία. Με άλλα λόγια,

όςο λιγότεροι ενδιάμεςοι κόμβοι τόςο πιο κεντρικι είναι θ κζςθ.

Επίςθσ μζτρο είναι και θ ιςχφσ ενόσ κόμβου , θ οποία διακρίνεται ςε:

1. Ιςχφ με βάςθ το βακμό: οι κόμβοι με μεγάλο βακμό παρουςιάηουν

περιςςότερεσ επιλογζσ και κατά ςυνζπεια δθμιουργοφν περιςςότερεσ

ευκαιρίεσ επικοινωνίασ με άλλουσ κόμβουσ. Συνεπϊσ, εξαρτϊνται λιγότερο

από κάποιον άλλο κόμβο, το οποίο ςθμαίνει ότι είναι περιςςότερο ιςχυροί.

2. Ιςχφ με βάςθ τθν εγγφτθτα: ςχετίηεται με τθ δυνατότθτα τθσ κζςθσ ενόσ

κόμβου να επιτρζπει οι απόψεισ του να ακοφγονται από πολλοφσ άλλουσ ι

πολλοί άλλοι λόγω τθσ μικρισ απόςταςθσ να χρθςιμοποιοφν τον κόμβο αυτό

ωσ ςθμείο αναφοράσ ϊςτε να επιβεβαιϊνουν και να διαςϊηουν τισ ιδζεσ

τουσ.

3. Ιςχφσ με βάςθ τθ διαμεςολαβικότθτα: ζνα κόμβοσ είναι ιςχυρότεροσ εάν

βρίςκεται ςτο ενδιάμεςο περιςςότερων ηευγϊν κόμβων. Αυτό δίνει τθ

δυνατότθτα ςτον κόμβο να παίηει το ρόλο μεςάηοντα που ςυνεπάγεται



ποικίλεσ επιπλζον δυνατότθτεσ, όπωσ μίςκωςθ υπθρεςιϊν που παρζχει και

προϊκθςθ επαφϊν που επικυμεί.

Τζλοσ, αναφζρουμε τουσ ρόλουσ «κλειδιά» εντόσ των κοινωνικϊν δικτφων:

1. Τπερβολικά κεντρικόσ ρόλοσ: αναφζρεται ςε άτομα που ζχουν μεγάλο

αρικμό ςυνδζςεων. Μεγάλθ ςθμαςία ζχει φυςικά ο τρόποσ με τον οποίο

ζνασ κεντρικόσ κόμβοσ επθρεάηει το υπόλοιπο δίκτυο. Για παράδειγμα, ςε

επιχειρθματικά δίκτυα υπάρχουν κόμβοι που τείνουν να κατζχουν

κεντρικότερο ρόλο από αυτόν που αρχικά ζχει προβλεφκεί, ενϊ άλλοι

κόμβοι προκαλοφν «ςτζνωςθ», παρακωλφουν δθλαδι τθν εργαςία και

απόδοςθ και άλλων κόμβων.

2. Ρόλοσ μεςάηοντα: ζχουν οι ζμμεςοι ςφνδεςμοι, δθλαδι δεςμοί που δεν

ενϊνουν απευκείασ ζνα άτομο με ζνα άλλο. Είναι οι κόμβοι που κρατοφν το

δίκτυο ι τθν ομάδα ενωμζνθ.

3. Ρόλοσ γεφυρωτι των διαχωριςτικϊν: ζνασ ςυγκεκριμζνοσ κόμβοσ λειτουργεί

ωσ δεςμόσ ανάμεςα ςε δφο υπο-ομάδεσ.

4. Τπερβολικά περιφερειακόσ ρόλοσ: κόμβοι χαλαρά ςυνδεδεμζνοι με τουσ

υπόλοιπουσ ι και απομονωμζνοι.

2.3. Ανϊλυςη κοινωνικών δικτύων (ΑΚΔ)

2.3.1. Το επιςτημονικό πεδύο τησ ΑΚΔ.

Θ ΑΚΔ είναι μια διατομεακι επιςτιμθ που παρουςιάηει ιδιαίτερο ενδιαφζρον για

τουσ κοινωνιολόγουσ. Τελευταία οι φυςικζσ επιςτιμεσ ζχουν ςυνειςφζρει

ςθμαντικά ςτθν κατανόθςθ των δικτφων γενικά με τθ χριςθ τθσ κεωρίασ γράφων

και κατ' επζκταςθ των κοινωνικϊν δικτφων με τθν ανάλυςθ τθσ δομισ τουσ. Με

άλλα λόγια, θ ΑΚΔ είναι μια τεχνικι κλειδί που ςχετίηεται με τθ κεωρία δικτφων για

τθ μζτρθςθ και απεικόνιςθ των ςχζςεων και των ροϊν ανάμεςα ςε ανκρϊπουσ,

ομάδεσ, επιχειριςεισ, θλεκτρονικοφσ υπολογιςτζσ ι οποιεςδιποτε άλλεσ μονάδεσ

επεξεργαςίασ γνϊςθσ και πλθροφορίασ. Στο Σχιμα 2 παρουςιάηεται ζνα απλό

δίκτυο όπου με μπλε βοφλεσ ςυμβολίηονται οι κόμβοι και με μαφρεσ γραμμζσ οι



ακμζσ που τουσ ςυνδζουν. Για μία επιςκόπθςθ των τεχνικϊν ανάλυςθσ κοινωνικϊν

δικτφων προτείνουμε ςτον αναγνϊςτθ το βιβλίο των Wasserman και Faust [137].

2.3.2. Ιςτορικό αναδρομό

Θ πορεία εξζλιξθσ τθσ επιςτιμθσ που οδιγθςε ςτθν ανάδειξθ τθσ ΑΚΔ είναι

επιγραμματικά:

1937: Ο J.L. Moreno ειςιγαγε τθν ςοςιομετρία και επινόθςε το ςοςιόγραμμα

1948: Ο A. Bavelas ίδρυςε το εργαςτιριο ομαδικϊν δικτφων ςτο MIT και

όριςε τθν κεντρικότθτα

1949: Ο A. Rapaport ανζπτυξε ζνα μοντζλο ροισ πλθροφορίασ βαςιςμζνο

ςτισ πικανότθτεσ (κεωρία παιγνίων)

Δεκαετίεσ του ϋ50 & ϋ60: γίνονται ςθμαντικζσ ζρευνεσ από διάφορουσ

ερευνθτζσ

Δεκαετία ϋ70: Ο τομζασ τθσ Ανάλυςθσ Κοινωνικϊν Δικτφων γεννικθκε:

Ανάπτυξθ τθσ κεωρίασ των γράφων – πιο γενικά δομικά μοντζλα

Δεκαετία του ’90: Καλφτερθ υποςτιριξθ από Θ/Υ – ανάλυςθ πολφπλοκων

ςυςχετιςμϊν ομάδων δεδομζνων.

2.3.3. Πεδύα Έρευνασ

Θ εφαρμογι τεχνικϊν τθσ ανάλυςθσ κοινωνικϊν δικτφων ςτθν επιςτιμθ των

υπολογιςτϊν προςφζρει ζνα πλικοσ πικανϊν πεδίων ζρευνασ:

Σχήμα 2: Ζνα απλό δίκτυο – Κόμβοι και Ακμζσ [105]



Εξαγωγι Κοινωνικϊν Δομϊν που προζρχονται από διαφορετικζσ τοποκεςίεσ

του διαδικτφου και προςπάκεια ενοποίθςθσ αυτϊν, ι εξομοίωςθ δικτφων με

ευφυείσ πράκτορεσ λογιςμικοφ ι υπθρεςιϊν διαδικτφου.

Σχεδίαςθ και ανάπτυξθ ευφυϊν αλγορίκμων ςτα πεδία τθσ εξαγωγισ

δεδομζνων από το διαδίκτυο, ανάλυςθ κοινωνικϊν δεδομζνων, ανάλυςθ

δομισ, δυναμικισ δικτφων, διάδοςθσ χαρακτθριςτικϊν των δικτφων και

γραφικι αναπαράςταςθ πολφ μεγάλων δικτφων.

Μοντελοποίθςθ του προφίλ των χρθςτϊν ςφμφωνα με τθν αλλθλεπίδραςι

τουσ με το ςφςτθμα και με τουσ άλλουσ χριςτεσ.

Αναγνϊριςθ και πρόβλεψθ αλλαγϊν ςτα δίκτυα ςτουσ άξονεσ του χϊρου και

του χρόνου.

Μείωςθ των διαςτάςεων και τθσ πολυπλοκότθτασ των αλγορίκμων ϊςτε να

επιτραπεί θ εκτζλεςθ των προγραμμάτων ςε πραγματικό χρόνο, χωρίσ να

μειϊνεται θ ακρίβεια και θ αξιοπιςτία των αποτελεςμάτων, κ.α.

2.3.4. Εργαλεύα ΑΚΔ

Θ ΑΚΔ ζχει τισ βάςεισ τθσ ςτθ κεωρία των γράφων και παρζχει μία μακθματικι και

οπτικοποιθμζνθ ανάλυςθ των κζςεων των ατόμων ςτο δίκτυο και των ςχζςεων

μεταξφ τουσ. Σφμφωνα με τθν ανάλυςθ αυτι τα άτομα αναφζρονται ωσ κόμβοι

(nodes) και οι μεταξφ τουσ ςχζςεισ ωσ ακμζσ (edges). Εφ’ όςον το μζγεκοσ των

κοινωνικϊν δικτφων μπορεί να ποικίλει από μερικοφσ μόνο κόμβουσ ζωσ

εκατομμφρια, προκφπτει θ ανάγκθ χρθςιμοποίθςθσ εργαλείων για τθν

αυτοματοποίθςθ και διευκόλυνςθ τθσ ανάλυςθσ. Τα εργαλεία αυτά είναι εργαλεία

λογιςμικοφ, δζχονται διάφορουσ τφπουσ ειςόδων και παρζχουν διάφορεσ

μακθματικζσ και ςτατιςτικζσ ρουτίνεσ που μποροφν να εφαρμοςτοφν ςτο μοντζλο

του εκάςτοτε δικτφου. Τρία δθμοφιλι εργαλεία αυτοφ του είδουσ είναι το Pajek18,

το UCINET19 και το JUNG20.

18 http://pajek.imfm.si/doku.php 19

http://www.analytictech.com/ucinet/ 20

http://jung.sourceforge.net/



2.4. Προςωπικότητα

Είναι γεγονόσ ότι πριν από μία δεκαετία τθ ςυμπεριφορά των χρθςτϊν του

διαδικτφου κακόριηαν παράγοντεσ όπωσ θ εξοικείωςθ, θ εμπειρία [120] και θ

πραγματογνωμοςφνθ ςχετικά με τουσ υπολογιςτζσ, θ δυνατότθτα πρόςβαςθσ ςε

αυτοφσ, χαρακτθριςτικά του τρόπου ηωισ, διαφθμιςτικζσ πεποικιςεισ [63], κακϊσ

και παράγοντεσ που επθρεάηουν τθν υιοκζτθςθ καινοτομιϊν. Σιμερα ωςτόςο

κάποια από αυτά τα κριτιρια ζχουν πλθρωκεί, όπωσ θ πρόςβαςθ ςε υπολογιςτι

ςυνδεδεμζνο ςτο διαδίκτυο, θ εξοικείωςθ με τισ υπθρεςίεσ του, θ κακιζρωςθ και

χριςθ των κοινωνικϊν δικτφων (όλοι γνωρίηουν πλζον το Facebook), κακϊσ και ο

τρόποσ ηωισ, που ζχει διαφοροποιθκεί ςχετικά με τθ χριςθ του διαδικτφου.

Κακϊσ θ χριςθ του διαδικτφου είναι ςυχνά μπλεγμζνθ με πολλζσ από τισ πτυχζσ τθσ

ηωισ των ανκρϊπων, τα τελευταία χρόνια ζχει εμφανιςτεί ςτο προςκινιο

περιοριςμζνθ, αλλά ςυνεχϊσ αυξανόμενθ ζρευνα και βιβλιογραφία ςχετικά με τα

χαρακτθριςτικά τθσ προςωπικότθτασ ςε ςχζςθ με τθ χριςθ του διαδικτφου [46],

[125]. Ο λόγοσ που το πεδίο αυτό ζρευνασ αξίηει τθν προςοχι που του αποδίδεται

είναι θ ίδια θ φφςθ των χαρακτθριςτικϊν τθσ προςωπικότθτασ. Τα χαρακτθριςτικά

αυτά αντιπροςωπεφουν ςχετικά ςτακερά ςτοιχεία ςυμπεριφοράσ των ατόμων, που

εμφανίηονται ςε όλθ τθ διάρκεια τθσ ηωισ τουσ και ςε ζνα ευρφ φάςμα

ανκρωπίνων δραςτθριοτιτων και τφπων ςυμπεριφοράσ [66].

Θ προςωπικότθτα μπορεί να οριςκεί ωσ ζνα δυναμικό και οργανωμζνο ςφνολο

χαρακτθριςτικϊν που κατζχει ζνα άτομο και τα οποία επθρεάηουν με μοναδικό

τρόπο τθ νόθςθ, τα κίνθτρα και τθ ςυμπεριφορά του γενικότερα ςε διάφορεσ

καταςτάςεισ. Ο νευρολόγοσ Paul Roe ορίηει τθν προςωπικότθτα ωσ τθν προδιάκεςθ

ενόσ ατόμου να ςκζφτεται ςφμφωνα με ςυγκεκριμζνα πρότυπα ςκζψθσ και για

αυτό να εμπλζκεται ςε ςυγκεκριμζνα πρότυπα ςυμπεριφοράσ.

Θ προςωπικότθτα του ατόμου αποτελεί αντικείμενο ςυςτθματικισ ζρευνασ τθσ

επιςτιμθσ τθσ Ψυχολογίασ από τα μζςα του προθγοφμενου αιϊνα. Λδιαίτερθ

ζμφαςθ ζχει δοκεί ςτθν αποςαφινιςθ των ςυνιςτωςϊν που μποροφν να

προςδιορίςουν με μεγαλφτερθ ακρίβεια τθν προςωπικότθτα, να ερμθνεφςουν τθ



ςυμπεριφορά του προςϊπου και να εκτιμιςουν πικανζσ αντιδράςεισ ςε ανάλογεσ

καταςτάςεισ και ςυνκικεσ. Οι επικρατζςτερεσ κεωρίεσ προςωπικότθτασ είναι:

1. Ψυχολογία τθσ Προςωπικότθτασ (Personality Psychology),

2. Θεωρία Χαρακτθριςτικϊν Γνωριςμάτων Προςωπικότθτασ(Trait Theory),

3. Θεωρία Σφπων Προςωπικότθτασ (Personality Type Theory),

4. Ανκρωπιςτικι Θεωρία (Humanistic Theory) και

5. Ψυχολογία τθσ Προςωπικότθτασ (Personality Psychology)

2.4.1. Ψυχολογύα τησ Προςωπικότητασ

Ο Gordon Allport [5] περιζγραψε δφο μείηονεσ τρόπουσ για τθ μελζτθ τθσ

προςωπικότθτασ:

1. Σο νομοκετικό: θ νομοκετικι ψυχολογία αναηθτά γενικοφσ νόμουσ που

μποροφν να εφαρμοςκοφν ςε πολλοφσ διαφορετικοφσ ανκρϊπουσ, όπωσ για

παράδειγμα το αξίωμα τθσ αυτοπραγμάτωςθσ ι το χαρακτθριςτικό τθσ

εξωςτρζφειασ,

2. Σον ιδιογραφικό: θ ιδιογραφικι ψυχολογία εςτιάηει ςτθν προςπάκεια να

κατανοιςει τισ μοναδικζσ πτυχζσ ενόσ ςυγκεκριμζνου ατόμου.

Θ κριτικι κατά τθσ ψυχολογίασ τθσ προςωπικότθτασ υποςτθρίηει πωσ θ

προςωπικότθτα είναι «πλαςτικι», δθλαδι πλάκεται, διαμορφϊνεται ωσ προσ τθν

παράμετρο του χρόνου, του χϊρου, τθσ διάκεςθσ και τθσ επικρατοφςασ

κατάςταςθσ, όπωσ για παράδειγμα αν κάποιοσ βρίςκεται ςε φαρμακευτικι αγωγι.

Παρά όλα αυτά, οι περιςςότερεσ προςεγγίςεισ και κεωρίεσ τθσ ψυχολογίασ

προςωπικότθτασ υπογραμμίηουν τθ ςτακερότθτα των διακυμάνςεων αυτϊν.

2.4.2. Θεωρύα Χαρακτηριςτικών Γνωριςμϊτων

Θ κεωρία αυτι ςκοπό ζχει να προςδιορίςει τθν προςωπικότθτα του ανκρϊπου ωσ

ζνα ςφνολο κοινϊν χαρακτθριςτικϊν γνωριςμάτων. Θ διαφορετικότθτα ςτθν

προςωπικότθτα του κακενόσ ζγκειται ςτο βακμό ςτον οποίο ζνα γνϊριςμα

χαρακτθρίηει το άτομο. Τα χαρακτθριςτικά γνωρίςματα των ατόμων για τθν

αξιολόγθςθ τθσ προςωπικότθτάσ τουσ παρουςιάηουν οριςμζνα πλεονεκτιματα:



Είναι ςτακερά ςε ςυνάρτθςθ με το χρόνο

Διαφοροποιοφνται από άτομο ςε άτομο (οριςμζνοι άνκρωποι είναι

εξωςτρεφείσ, ενϊ άλλοι είναι ντροπαλοί)

Επθρεάηουν τθ ςυμπεριφορά του ατόμου.

Για αυτοφσ τουσ λόγουσ, θ μζτρθςθ των χαρακτθριςτικϊν αυτϊν γνωριςμάτων

μπορεί να αποδϊςει ζγκυρα ςτοιχεία για τθν προςωπικότθτα του ατόμου.

Συνολικά, ζχουν ςθμειωκεί τρεισ βαςικζσ προςεγγίςεισ, θ προςζγγιςθ του Gordon

Allport, θ ζρευνα του Raymond Cattell και το μοντζλο των πζντε παραγόντων που

πρότεινε ο Lewis Goldberg.

Προςϋγγιςη του Gordon Allport

Υποςτθρίηει ότι υπάρχουν κάποια κεντρικά γνωρίςματα όπωσ χαρακτθριςτικά τα

ονομάηει, τα οποία είναι βαςικά μζρθ τθσ προςωπικότθτασ του ατόμου, ενϊ

υπάρχουν και κάποια δευτερεφοντα, τα οποία χαρακτθρίηει περιφερειακά. Επίςθσ,

αναφζρει ότι υπάρχουν κοινά χαρακτθριςτικά γνωρίςματα ανάμεςα ςε ανκρϊπουσ

τθσ ίδιασ κουλτοφρασ και τα οποία πικανόν να διαφοροποιοφνται ανάμεςα ςε

διαφορετικοφσ πολιτιςμικά ανκρϊπουσ. Τζλοσ, υπάρχουν οριςμζνα κεμελιϊδθ

γνωρίςματα του ατόμου, από τα οποία μπορεί ζντονα να αναγνωριςκεί.

Μοντϋλο Τριών Παραγόντων του Eysenck (P-E-N)

Είναι γεγονόσ ότι υπάρχει πολφ μεγάλοσ αρικμόσ ενδεχόμενων γνωριςμάτων που

μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν προκειμζνου να περιγράψουν τθν προςωπικότθτα.

Ωςτόςο, με τθ βοικεια τθσ ςτατιςτικισ τεχνικισ τθσ παραγοντικισ ανάλυςθσ (Factor

Analysis) ζχει αποδειχκεί ότι ςυγκεκριμζνεσ ςυλλογζσ γνωριςμάτων ςχετίηονται

αξιόπιςτα μεταξφ τουσ. Με βάςθ αυτι τθν παρατιρθςθ, ο Hans Eysenck ανζπτυξε

ζνα μοντζλο βαςιςμζνο ςε χαρακτθριςτικά τα οποία πίςτευε ότι είναι κλθρονομικά

και είχαν πικανι βιολογικι κεμελίωςθ. Τα πικανά χαρακτθριςτικά προςωπικότθτασ

ζχουν προςδιοριςκεί από κλινικζσ και πειραματικζσ ζρευνεσ και τα τρία

επικρατζςτερα [36], [38] που πλθροφςαν τισ προχποκζςεισ που ζκεςε ο Eysenck

ςτθν ζρευνά του ιταν:

1. Εξωςτρζφεια (Extraversion),

2. Νευρωτιςμόσ (Neuroticism) και



3. Ψυχωτιςμόσ (Psychoticism).

Ο Eysenck κεωρεί ότι κάκε ζνα από αυτά τα τρία χαρακτθριςτικά είναι πρϊτα ςτθν

ιεραρχία ανάμεςα ςε όμοιά τουσ χαρακτθριςτικά που θ ζρευνα ζχει αναδείξει. Για

παράδειγμα, χαρακτθριςτικά όπωσ κοινωνικόσ, δραςτιριοσ, ηωθρόσ, υπεριςχφων

κ.α. είναι όλα τουσ περιοριςμζνα χαρακτθριςτικά που υπάγονται ςτο ευρφτερο

χαρακτθριςτικό τθσ εξωςτρζφειασ, παρά το γεγονόσ ότι όλα μαηί ςυνδιακυμαίνονται

επαρκϊσ μεταξφ τουσ ςυνειςφζροντασ ςτο ίδιο ευρφτερο χαρακτθριςτικό. Επιπλζον,

ο Eysenck κεϊρθςε τθν εξωςτρζφεια και το νευρωτιςμό ωσ τισ δφο διαςτάςεισ

κλειδιά τθσ προςωπικότθτασ, και για αυτό αρχικά είχε προτείνει ζνα μοντζλο δφο

διαςτάςεων. Ο ψυχωτιςμόσ προςτζκθκε αργότερα. Τα άτομα που διακρίνονται από

αυτό το τελευταίο χαρακτθριςτικό ςε μεγάλο βακμό χαρακτθρίηονται ωσ εχκρικά,

επικετικά, ςυναιςκθματικά ψυχρά και εμφανίηουν τάςεισ χειραγϊγθςθσ.

Ζνα από τα πλεονεκτιματα που ζχει θ χριςθ του μοντζλου του Eysenck είναι ότι θ

βιολογικι κεμελίωςθ που το διακρίνει μπορεί ςε κάποιο βακμό να δείξει και να

δικαιολογιςει ςυγκεκριμζνα πρότυπα αντίδραςθσ ςτθ ςυμπεριφορά του ατόμου. Ο

Eysenck κατάφερε λοιπόν να παρζχει όχι απλϊσ μια περιγραφι τθσ

προςωπικότθτασ, αλλά μία εξιγθςθ τθσ αιτίασ, προτείνοντασ ότι ατομικζσ διαφορζσ

ςτθ δομι και λειτουργία του νευρικοφ ςυςτιματοσ μποροφν να εξθγιςουν τθν

εμφάνιςθ των χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ.

Η ϋρευνα του Raymond Cattell

Ο R.Catell παριγαγε μία διςκελι δομι προςωπικότθτασ με δεκαζξι πρωταρχικοφσ

παράγοντεσ και πζντε δευτερεφοντεσ. Διαφορζσ ανάμεςα ςτθν ζρευνα του Eysenck

και του Catell προκφπτουν λόγω προτίμθςθσ διαφορετικϊν μορφϊν παραγοντικισ

ανάλυςθσ όταν τα ερωτθματολόγια προςωπικότθτασ υποβάλλονται ςε ςτατιςτικι

ανάλυςθ.

Το Μοντϋλο των Πϋντε Παραγόντων

Είναι ζνα από τα πιο πρόςφατα μοντζλα προςωπικότθτασ που ζχουν προτακεί, με

ςτόχο τόςο τθ γενικότερθ κατανόθςθ τθσ ανκρϊπινθσ ςυμπεριφοράσ όςο και τθν

αντιμετϊπιςθ διαταραχϊν προςωπικότθτασ. Οι πζντε παράγοντεσ που το

αποτελοφν ανακαλφφκθκαν και ορίςκθκαν από αρκετζσ ερευνθτικζσ ομάδεσ



ανεξάρτθτεσ μεταξφ τουσ [32], και κεωροφνται οι βαςικοί άξονεσ του χϊρου τθσ

προςωπικότθτασ, κατά αναλογία με το χϊρο το διανυςμάτων ςτα μακθματικά. Οι

παράγοντεσ αυτοί τθσ προςωπικότθτασ ςχετίηονται άμεςα με τθν εκφραςτικι,

λογικι και ςυναιςκθματικι προςωποποίθςθ ςε διάφορουσ βακμοφσ. Για

παράδειγμα, θ εξωςτρζφεια επθρεάηει τθ λογικι ςυμπεριφορά με τθν επιλογι

περιςςότερων γλωςςικϊν εκφράςεων, ενϊ ο νευρωτιςμόσ επθρεάηει περιςςότερο

τθ ςυναιςκθματικι ςυμπεριφορά. Το μοντζλο Πζντε Παραγόντων είναι ζνα

περιεκτικό, εμπειρικό, οδθγοφμενο από τα δεδομζνα εφρθμα ζρευνασ ςτον τομζα

αυτό. Στισ μζρεσ μασ κεωρείται το επικρατζςτερο, κακϊσ ζχει διεξαχκεί ςθμαντικι

εμπειρικι ζρευνα ςχετικά με τθν αξιοπιςτία του. Βαςίηεται κυρίωσ ςτθ δουλειά του

Catell, ωςτόςο ο Lewis Goldberg ιταν αυτόσ που το πρότεινε τθν ονομαςία

«Μεγάλο Πζντε» ("Big Five") με παραμζτρουσ:

1. Διάκεςθ για νζεσ εμπειρίεσ (Openness to Experience): θ τάςθ του ανκρϊπου

να είναι εφευρετικόσ, ανεξάρτθτοσ και με ποικίλα ενδιαφζροντα. Στθν

αντίκετθ κζςθ βρίςκεται εκείνοσ που είναι πρακτικόσ, ςφμφωνοσ και

αρζςκεται ςτθ ρουτίνα [31].

2. Ευςυνειδθςία (Conscientiousness): θ τάςθ του να είναι κανείσ οργανωτικόσ,

προςεκτικόσ και πεικαρχθμζνοσ, ςε αντίκεςθ με κάποιον που είναι

ανοργάνωτοσ, απρόςεκτοσ και παρορμθτικόσ [79], [47], [21].

3. Εξωςτρζφεια (Extraversion): θ τάςθ του ανκρϊπου να είναι κοινωνικόσ, να

αρζςκεται ςτθ διαςκζδαςθ και να είναι ςτοργικόσ, αντίκετα με εκείνον που

απομακρφνεται από τουσ γφρω του, είναι μελαγχολικόσ και επιφυλακτικόσ

[78], [147], [86].

4. υγκαταβατικότθτα (Agreeableness): θ τάςθ του να είναι κανείσ πονόψυχοσ,

εφπιςτοσ και χριςιμοσ, ςε αντίκεςθ με κάποιον που είναι αδίςτακτοσ,

καχφποπτοσ και μθ ςυνεργάςιμοσ (ατομιςτισ) [115], [45], [15].

5. Νευρωτιςμόσ (Neuroticism): θ τάςθ του ανκρϊπου να νιϊκει αςφαλισ,

ιρεμοσ και να διακρίνεται από αυταρζςκεια, αντίκετα με αυτόν που είναι

αγχϊδθσ, αναςφαλισ και λυπάται τον εαυτό του [89], [131], [30].

Αν και το «Μεγάλο Πζντε» περιλαμβάνει βαςικζσ ςυνιςτϊςεσ τθσ προςωπικότθτασ

οριςμζνοι ερευνθτζσ υποςτθρίηουν ςχετικά με τθν προςωπικότθτα του ανκρϊπου



ότι αυτι θ λίςτα με τα μείηονα γνωρίςματα δεν είναι εξαντλθτικι. Κάποιοι από

αυτοφσ ζχουν βρει δφο επιπλζον παράγοντεσ που χαρακτθρίηουν τον άνκρωπο:

1. Λδιαίτεροσ, με αντίκετο πόλο ςυνικθσ και

2. Άτιμοσ, με αντίκετο πόλο αξιοπρεπισ.

Παρ' όλα αυτά, δεν ζχουν εξαχκεί ακόμθ οριςτικά ςυμπεράςματα [123]. Το μοντζλο

των «μεγάλων πζντε» παραγόντων ζχει δεχκεί φυςικά και κριτικι, κυρίωσ επειδι:

είναι περιγραφικό,

δεν προςφζρει επαρκείσ εξθγιςεισ για τα βακφτερα αίτια τθσ

προςωπικότθτασ,

ζχει υπεραπλουςτευμζνεσ ταξινομιςεισ γνωριςμάτων,

παρζχει ςυμβουλζσ, με βάςθ μια επιφανειακι ανάλυςθ τθσ

προςωπικότθτασ,

υποτιμά τθν επίδραςθ ςυγκεκριμζνων καταςτάςεων ςτθ ςυμπεριφορά των

ατόμων και, τζλοσ, επειδι

περιλαμβάνει ςτατιςτικζσ γενικεφςεισ που δεν αντιςτοιχοφν ςτθν

πραγματικι ςυμπεριφορά του ατόμου.

Σύγκριςη Δύο Ταξινομιών

Το μοντζλο τριϊν παραγόντων του Eysenck περιλαμβάνει τα χαρακτθριςτικά

γνωρίςματα εξωςτρζφειασ, νευρωτιςμοφ και ψυχωτιςμοφ, ενϊ το μοντζλο πζντε

παραγόντων του Goldberg περιλαμβάνει τθ διάκεςθ για νζεσ εμπειρίεσ, τθν

εξωςτρζφεια, το νευρωτιςμό, τθ ςυγκαταβατικότθτα και τθν ευςυνειδθςία. Αυτά τα

χαρακτθριςτικά γνωρίςματα και των δφο μοντζλων κεωροφνται οι υψθλότερου

επιπζδου παράγοντεσ προςωπικότθτασ ςε μια ιεραρχικι ταξινομία που βαςίηεται

ςτθ ςτατιςτικι τεχνικι τθσ παραγοντικισ ανάλυςθσ. Με τθ βοικεια τθσ μεκόδου

αυτισ, παράγονται ςυνεχείσ και διπολικοί παράγοντεσ τθσ προςωπικότθτασ, που

ζχουν τθν ιδιότθτα να μθν αλλοιϊνονται από τισ προςωρινζσ καταςτάςεισ και

μποροφν να περιγράψουν ατομικζσ διαφορζσ [42]. Οι διαφορζσ που παρατθροφνται

μεταξφ των δφο μοντζλων, οφείλονται ςτθ διαφορετικι παραμετροποίθςθ τθσ

ςτατιςτικισ ανάλυςθσ που υιοκετικθκε από τουσ δφο ερευνθτζσ. Οι παράγοντεσ

αυτοί είναι ςκόπιμο να παραμζνουν ορκογϊνιοι, αςυςχζτιςτοι δθλαδι, κατά τθ



διάρκεια τθσ ανάλυςθσ [37], γεγονόσ που αποτελεί αιτία κριτικισ του μοντζλου των

πζντε παραγόντων, αφοφ θ ορκογωνικότθτα των παραγόντων του μοντζλου αυτοφ

δεν διατθρείται ςε όλεσ τισ περιπτϊςεισ [17], [33]. Επίςθσ, αν και τα δφο μοντζλα

χαρακτθρίηονται ωσ περιγραφικά, μόνο το μοντζλο τριϊν παραγόντων παρζχει

λεπτομερι αιτιολογικι εξιγθςθ. Από τθν άλλθ πλευρά, υποςτθρικτζσ τθσ

προςζγγιςθσ πζντε παραγόντων υποκζτουν πωσ οι παράγοντεσ του μοντζλου

ςχετίηονται με το γενετικό υλικό και το περιβάλλον των προςϊπων, χωρίσ όμωσ να

παρζχουν ςαφι αιτιολογικι εξιγθςθ. Οι δφο προςεγγίςεισ, τριϊν και πζντε

παραγόντων, αντίςτοιχα, είναι ςυγκρίςιμεσ, αφοφ χρθςιμοποιοφν τθν παραγοντικι

ανάλυςθ για τθν δθμιουργία των ιεραρχικϊν ταξινομιϊν τουσ. Διαφζρουν βζβαια

ωσ προσ τον αρικμό και τθν οργάνωςθ των παραγόντων, με κρίςιμο για τθ διάκριςθ

το γνϊριςμα του ψυχωτιςμοφ. Ο ψυχωτιςμόσ παρά το γεγονόσ ότι είναι παράγοντασ

υψθλοφ επιπζδου δεν παρουςιάηει καμπφλθ κανονικισ κατανομισ [82], ςε

αντίκεςθ με όλουσ τουσ υπόλοιπουσ παράγοντεσ ςτα δφο αυτά μοντζλα, και δεν

περιλαμβάνεται από το μοντζλο των πζντε παραγόντων.

2.4.3. Θεωρύα Τύπων Προςωπικότητασ

Ο Carl Jung πρότεινε τζςςερισ βαςικζσ λειτουργίεσ τθσ ςυνείδθςθσ [56]:

Δφο λειτουργίεσ αντίλθψθσ: τθν αίςκθςθ (Sensation) και τθ διαίςκθςθ

(Intuition), και

Δφο λειτουργίεσ κρίςθσ: τθ ςκζψθ (Thinking) και το ςυναίςκθμα (Feeling).

Οι λειτουργίεσ αυτζσ ζχουν προςαρμοςκεί ςε δφο κφριουσ τφπουσ ςτάςθσ (attitude

types) του ατόμου: εξωςτρζφεια και εςωςτρζφεια (extraversion and introversion)

με αποτζλεςμα να προκφπτουν οκτϊ τφποι προςωπικότθτασ:

1. Εξωςτρεφισ αίςκθςθ,

2. Εςωςτρεφισ αίςκθςθ,

3. Εξωςτρεφισ διαίςκθςθ,

4. Εςωςτρεφισ διαίςκθςθ,

5. Εξωςτρεφισ ςκζψθ,

6. Εςωςτρεφισ ςκζψθ,

7. Εξωςτρεφζσ ςυναίςκθμα και



8. Εςωςτρεφζσ ςυναίςκθμα.

Από το πρϊτο αυτό μοντζλο του Jung ζχουν διαμορφωκεί τρία ςφγχρονα μοντζλα,

τα οποία βαςίηονται ι ςυνδζονται ςτενά με τουσ τφπουσ προςωπικότθτασ του Jung

[95], [57]:

1. Socionics,

2. Δείκτθσ Τφπου του Myers Briggs (Myers Briggs Type Indicator)

3. Ταξινομθτισ Λδιοςυγκραςίασ του Keirsey (Keirsey Temperament Sorter)

Το μοντζλο Socionics αποτελεί μία πιο κεωρθτικι προςζγγιςθ. Υιοκετεί τουσ

παράγοντεσ εξωςτρζφειασ και εςωςτρζφειασ, ωσ βαςικοφσ για τον ψυχολογικό

προςανατολιςμό του ατόμου, και τουσ ςυνδυάηει με δφο ηευγάρια ψυχολογικϊν

λειτουργιϊν:

Λειτουργίεσ αντίλθψθσ: αίςκθςθ (πίςτθ ςε αντιλθπτά με τισ αιςκιςεισ

γεγονότα και αρχζσ) και διαίςκθςθ (πίςτθ ςε αφθρθμζνα ςενάρια και

προϊόντα δθμιουργίασ τθσ φανταςίασ)

Λειτουργίεσ κρίςθσ: ςκζψθ (αποφάςεισ που βαςίηονται πρϊτα ςτθ λογικι)

και ςυναίςκθμα (αποφάςεισ που βαςίηονται κεωρϊντασ τθν επίδραςι τουσ

ςτουσ ανκρϊπουσ).

Ο δείκτθσ τφπου του Myers Briggs (MBTI) είναι ζνα ψυχομετρικό ερωτθματολόγιο

ςχεδιαςμζνο να μετρά ψυχολογικζσ προτιμιςεισ ςτον τρόπο με τον οποίο οι

άνκρωποι αντιλαμβάνονται τον κόςμο και παίρνουν αποφάςεισ [95]. Βαςίηεται ςτθ

κεωρία τφπων προςωπικότθτασ του Carl Jung και αναφζρεται ςε τζςςερισ ςυνολικά

διπολικοφσ παράγοντεσ τθσ προςωπικότθτασ του ατόμου: εςωςτρζφεια –

εξωςτρζφεια, αίςκθςθ – διαίςκθςθ, ςκζψθ – ςυναίςκθμα και κρίςθ – αντίλθψθ.

Κάκε παράγοντασ προςδιορίηει τισ βαςικζσ προτιμιςεισ του ατόμου ςε

διαφορετικζσ καταςτάςεισ:

1. Ο παράγοντασ εςωςτρζφεια – εξωςτρζφεια ςχετίηεται με τον τρόπο που το

άτομο ανακτά τθν «ενζργειά» του. Οι εξωςτρεφείσ κα εςτιάςουν τθν

προςοχι τουσ ςε άλλουσ ανκρϊπουσ ςτο ευρφτερο περιβάλλον τουσ, ενϊ οι



εςωςτρεφείσ κα μπορζςουν να επανζλκουν μόνο αφοφ μείνουν για κάποιο

διάςτθμα μόνοι τουσ ι με ςτενοφσ φίλουσ και ςυγγενείσ [96].

2. Ο παράγοντασ αίςκθςθ – διαίςκθςθ αφορά το πωσ ζνα άτομο αποκτά

πλθροφορίεσ. Άτομα που βαςίηονται ςτθν αίςκθςθ επιδεικνφουν

περιςςότερο ενδιαφζρον ςε ότι αντιλαμβάνονται με τισ πζντε αιςκιςεισ

τουσ και υπάρχει ςτο παρόν. Αντίκετα, αυτοί που βαςίηονται ςτθ διαίςκθςθ

τείνουν να χρθςιμοποιοφν τθ φανταςία τουσ για να προβλζψουν νζεσ

δυνατότθτεσ για το μζλλον.

3. Ο τρίτοσ παράγοντασ, ςκζψθ – ςυναίςκθμα αναφζρεται ςτον τρόπο με τον

οποίο κάποιοσ λαμβάνει αποφάςεισ. Οι άνκρωποι που χρθςιμοποιοφν

περιςςότερο τθ ςκζψθ λαμβάνουν αποφάςεισ ςφμφωνα με τθ λογικι και τθν

αντικειμενικι ανάλυςθ. Όςοι όμωσ προτιμοφν το ςυναίςκθμα τείνουν να

βαςίηουν τισ αποφάςεισ τουσ ςε αξίεσ και ανκρωποκεντρικζσ υποκζςεισ.

4. Ο τελευταίοσ παράγοντασ ςχετίηεται με τθν οπτικι γωνία αντιμετϊπιςθσ του

εξωτερικοφ κόςμου. Ζνα άτομο που τείνει να χρθςιμοποιεί περιςςότερο τθν

κρίςθ του επικυμεί να ηει ςε τάξθ και να ενεργεί ςφμφωνα με κάποιο ςχζδιο.

Από τθν άλλθ πλευρά, τα άτομα που λειτουργοφν περιςςότερο με βάςθ τθν

αντίλθψι τουσ είναι πιο αυκόρμθτα, ευζλικτα και ευπροςάρμοςτα ςε νζεσ

καταςτάςεισ.

Συνεπϊσ, όταν κανείσ ελζγξει τθν προτίμθςι του ςε κάκε κατθγορία μπορεί να

αναγνωρίςει τον τφπο προςωπικότθτάσ του ανάμεςα ςτουσ ςυνολικά δεκαζξι (16)

τφπουσ που προκφπτουν ςυνολικά. Επίςθσ, οι Briggs και Myers πρόςκεςαν

αργότερα μία ακόμθ παράμετρο προςωπικότθτασ με ςκοπό να μετριςουν τθν

προτίμθςθ του ατόμου να χρθςιμοποιεί τθ λειτουργία αντίλθψθσ ι κρίςθσ ςτισ

επαφζσ του με τον υπόλοιπο κόςμο. Αυτι είναι θ προτίμθςθ να οδθγείται κανείσ ςε

ςυμπεράςματα (κρίςθ) ι να αφινει ανοιχτζσ ενδεχόμενεσ επιλογζσ (αντίλθψθ) [52].

Τζλοσ, ο δείκτθσ τφπου του Myers Briggs επικεντρϊνεται ςε ςυνθκιςμζνο πλθκυςμό

ανκρϊπων και δίνει ζμφαςθ ςτθν αξία των φυςικϊν διαφορϊν μεταξφ τουσ [107].

Το μοντζλο δείκτθ τφπου του Myers χρθςιμοποιικθκε αργότερα με διαφορετικι

προςζγγιςθ από τον David Keirsey. Σε πιο παραδοςιακά μοντζλα, θ διάκριςθ

ανάμεςα ςτθν αίςκθςθ και τθ διαίςκθςθ κεωρείται θ πιο βαςικι, διακρίνοντασ ζτςι



τα άτομα ςε τφπουσ προςωπικότθτασ "N" (διαιςκθτικοφσ – intuitive) και "S"

(αιςκαντικοφσ – sensing). Ζνασ "N" τφποσ κεωρείται ότι διακρίνεται ςε ςκεπτόμενο

(thinking - "T") και ςυναιςκανόμενο (feeling - "F"):

"NT": ιδιοςυγκραςία επιςτιμονα ι/και μθχανικοφ,

"NF": ιδιοςυγκραςία ανκρωπιςτι ι/και ςυγγραφζα.

Αντίκετα, ζνασ "S" τφποσ κεωρείται ότι αξιοποιεί περιςςότερο τισ λειτουργίεσ

κρίςθσ και αντίλθψθσ και για αυτό το λόγο διακρίνεται ςε:

"SJ": ιδιοςυγκραςία κθδεμόνα ι/και φφλακα τθσ παράδοςθσ,

"SP": ιδιοςυγκραςία καλλιτζχνθ ι/και τεχνίτθ.

2.4.4. Ανθρωπιςτικό Θεωρύα

Ο Abraham Maslow και ο Carl Rogers ειςθγικθκαν πρϊτοι τθν ιδζα τθσ

Ανκρωπιςτικισ Κεωρίασ, θ οποία ζχει τθ βάςθ τθσ ςτθ κεωρία του «φαινόμενου

πεδίου» των Combs και Snygg [24]. Ο Maslow αφιζρωςε μεγάλο μζροσ τθσ μελζτθσ

του ςτουσ ανκρϊπουσ που είναι ικανοί να αυτοπραγματϊνονται, όπωσ τουσ

αποκαλοφςε, αυτοφσ δθλαδι που κάνουν το καλφτερο δυνατό που μποροφν και

είναι ικανοποιθμζνοι από τον εαυτό τουσ. Χαρακτθριςτικά γνωρίςματα των ατόμων

που αυτοπραγματϊνονται, ςφμφωνα με τον Maslow, περιλαμβάνουν τζςςερισ

διαςτάςεισ κλειδιά:

1. Επίγνωςθ (Awareness): διατθροφν ςτακερι τθν απόλαυςθ και το δζοσ για τθ

ηωι. Αυτά τα άτομα ςυχνά βιϊνουν μία «εμπειρία αιχμισ». Ωσ «εμπειρία

αιχμισ» ορίηεται από τον Maslow θ εντατικοποίθςθ μια εμπειρίασ ςτο

βακμό που υφίςταται απϊλεια ι υπζρβαςθ του εαυτοφ του ατόμου. Με

άλλα λόγια, εμπειρία αιχμισ αποτελεί θ εμπειρία κατά τθν οποία το άτομο

αναγνωρίηει μία νζα πτυχι του εαυτοφ του και αντιλαμβάνεται μία ενότθτα

και ζνα νόθμα ςτθ ηωι του. Για παράδειγμα, θ ζντονθ ςυγκζντρωςθ του

ατόμου ςε μία δραςτθριότθτα του, όπωσ θ ςυμμετοχι ςε ζναν αγϊνα

μαρακϊνιου δρόμου, μπορεί να οδθγιςει το άτομο ςε μια εμπειρία αιχμισ.

2. Επικζντρωςθ ςτθν πραγματικότθτα (Reality centered): ζχουν τθν τάςθ να

ενδιαφζρονται για τα προβλιματά ςτο περιβάλλον τουσ.



3. Αποδοχι/ Αυκορμθτιςμόσ (Acceptance/Spontaneity): αποδζχονται τισ

υπάρχουςεσ ςυνκικεσ και κάκε τι που δεν μπορεί να αλλάξει.

4. Φιλικι αίςκθςθ του χιοφμορ/ δθμοκρατικι διάκεςθ (Unhostile sense of

humor/democratic mood): δεν τουσ αρζςει να κάνουν αςτεία ςε βάροσ των

άλλων και ζχουν πολφ ςτενζσ φιλικζσ ςχζςεισ με ανκρϊπουσ ποικίλων

υποβάκρων και κρθςκειϊν.

2.4.5. Εφαρμογό του Μοντϋλου Πϋντε Παραγόντων ςτισ

Διαδικτυακϋσ Κοινότητεσ

Είναι γεγονόσ ότι τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ ζχει προκφψει μία ευρεία ςυναίνεςθ

ςχετικά με τθ δομι του πεδίου οριςμοφ των χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ, ότι

δθλαδι μπορεί να περικλειςκεί από οριςμζνεσ μείηονεσ διαςτάςεισ. Με ζναυςμα

αυτι τθν τάςθ, το Μοντζλο Πζντε Παραγόντων («Μεγάλο 5») ζλαβε αξιοςθμείωτθ

εμπειρικι υποςτιριξθ και αποτελεί ςιμερα κακιερωμζνθ ταξινομία για τθν

οργάνωςθ και τθ μζτρθςθ των χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ [83]. Όπωσ

αναφζρεται και ςτθν ενότθτα 2.4.2, το ςυγκεκριμζνο μοντζλο βαςίηεται ςε αρχικι

ζρευνα των γνωριςμάτων του ανκρϊπου και ςε λεξιλογικζσ παραδοχζσ ςτισ οποίεσ

διαφορζσ προςωπικότθτασ ςχετικζσ με τθν κοινωνία κωδικοποιοφνται ςτθ γλϊςςα

ενόσ πλθκυςμοφ. Ο επιςτθμονικόσ όροσ «προςωπικότθτα» ορίηεται εννοιολογικά

ωσ θ ςυνολικι ψυχικι οργάνωςθ των γνωριςμάτων ενόσ ατόμου όπου τα

χαρακτθριςτικά ορίηονται ωσ ζνα ςετ ξεχωριςτϊν γνωριςμάτων που μποροφν να

μεταβάλλονται με τισ καταςτάςεισ, αλλά και να παραμζνουν προςωρινά ςτακερά.

Οι πζντε παράγοντεσ είναι Εξωςτρζφεια, υγκαταβατικότθτα, Ευςυνειδθςία,

Διάκεςθ για Εμπειρίεσ και Νευρωτιςμόσ, γνωςτόσ και ωσ Συναιςκθματικι

Στακερότθτα. Αυτά τα γνωρίςματα υποςτθρίηεται ότι είναι κλθρονομικά [54],

ανεπθρζαςτα από εξωτερικζσ επιδράςεισ και πολφ ςτακερά μετά τθν θλικία των 30

ετϊν. Ωςτόςο, τα άτομα τείνουν να εμφανίηουν λιγότερο ςτακερά αυτά τα

χαρακτθριςτικά μεταξφ των θλικιϊν 18 και 30 ετϊν όταν οι περιςςότεροι άνκρωποι

βιϊνουν ςθμαντικά γεγονότα και μεταβάςεισ ςτθ ηωι τουσ, όπωσ είναι θ

εγκατάλειψθ τθσ πατρικισ τουσ οικογζνειασ, θ είςοδοσ ςτο πανεπιςτιμιο ι τθν

αγορά εργαςίασ. Κατά τθ διάρκεια αυτισ τθσ περιόδου οι άνκρωποι κεωρείται ότι

επιλζγουν ζνα περιβάλλον ςφμφωνο με τισ διακζςεισ και τισ προτιμιςεισ τουσ, ενϊ



το περιβάλλον, με τθ ςειρά του, επθρεάηει τα ατομικά χαρακτθριςτικά και τθ

ςυμπεριφορά των ατόμων αυτϊν. Το γεγονόσ αυτό κακιςτά δφςκολο να διακρίνει

κανείσ τθν ενδογενι ςχζςθ ανάμεςα ςτθν προςωπικότθτα και το περιβάλλον.

Ωςτόςο, ζχει δειχκεί ότι οι πζντε παράγοντεσ προςωπικότθτασ ςχετίηονται με τθ

ςυμπεριφορά των ανκρϊπων ςε μία ευρεία ποικιλία κοινωνικϊν πλαιςίων. Επίςθσ,

είναι πικανό ότι προϊδεάηουν ςχετικά με τθ ροπι του ατόμου να ςχθματίηει

περιςςότερουσ ι λιγότερουσ κοινωνικοφσ δεςμοφσ, ενϊ, τζλοσ, είναι πικανό να

ςχετίηονται με το βακμό ςτον οποίο άλλοι ςχθματίηουν και διατθροφν ςχζςεισ με το

κεντρικό πρόςωπο. Αυτά τα πζντε χαρακτθριςτικά προςωπικότθτασ, εκτόσ από τθν

πρόβλεψθ γενικϊν διαδικτυακϊν ςυμπεριφορϊν, ζχει βρεκεί ότι ςχετίηονται με

δραςτθριότθτεσ Επικοινωνίασ μζςω Υπολογιςτϊν - Computer Mediated

Communication (CMC).

Οι Butt και Phillips [20] υποςτιριξαν ότι αυτοί που είχαν ζντονο τα χαρακτθριςτικό

του Νευρωτιςμοφ ιταν πικανό να χρθςιμοποιιςουν το διαδίκτυο, και μάλιςτα

κάποιο κοινωνικό δίκτυο, για να αποφφγουν τθ μοναξιά. Παρόμοια, ςε μία μελζτθ

για διαδικτυακι δραςτθριότθτα που ςυμπεριελάμβανε και “chat rooms”, πίνακεσ

ςυηιτθςθσ και άμεςθ αποςτολι μθνυμάτων, οι Swickert et al. [130] βρικαν ότι τα

άτομα που παρουςίαηαν υψθλά επίπεδα Νευρωτιςμοφ ανζφεραν ότι

αντιλαμβάνονταν τα χαμθλότερα επίπεδα κοινωνικισ υποςτιριξθσ. Αυτά τα

ευριματα ανακλοφν τα αποτελζςματα τθσ δουλειάσ των Wolfradt και Doll [146], οι

οποίοι βρικαν ότι όςα άτομα χαρακτθρίηονταν από υψθλά επίπεδα Νευρωτιςμοφ

ςε ςυνδυαςμό με ζντονο ενδιαφζρον για κοινωνικά κζματα, παρουςίαηαν ςτθ

χριςθ του Διαδικτφου ςθμαντικι τάςθ για επικοινωνία. Επιπλζον, ςε ανϊνυμεσ

μορφζσ διαδικτυακισ επικοινωνίασ όπωσ τα “chat rooms”, ζχει παρατθρθκεί ότι

άτομα με υψθλό Νευρωτιςμό ιταν πικανότερο να παρακζςουν ακριβι προςωπικά

ςτοιχεία ςτο προφίλ τουσ [8]. Αυτοφ του είδουσ θ κοινοποίθςθ πλθροφοριϊν είναι

πικανό να προορίηεται να ενιςχφςει τθν ψυχολογικι ςτιριξθ που ςε άλλθ

περίπτωςθ λείπει από τα ευάλωτα ψυχολογικά αυτά άτομα. Ζρευνα που ζγινε

ςχετικά με το Facebook αναδεικνφει ότι αυτοί που παρουςιάηουν υψθλά επίπεδα

ςτο χαρακτθριςτικό του Νευρωτιςμοφ αναφζρουν ότι ο «τοίχοσ» είναι το

αγαπθμζνο τουσ μζροσ τθσ κοινότθτασ, ενϊ αυτοί που είχαν χαμθλά επίπεδα

νευρωτιςμοφ προτιμοφςαν τισ φωτογραφίεσ. Μία πικανι εξιγθςθ για αυτά τα



ευριματα μπορεί να βρεκεί ςτθν ζρευνα των Butt και Phillips [20]. Αυτοί οι

ερευνθτζσ παρατιρθςαν ότι ο Νευρωτιςμόσ παίηει ςθμαντικό ρόλο ςτον ζλεγχο τθσ

πλθροφορίασ, ζτςι ϊςτε όςοι είναι περιςςότερο νευρωτικοί να είναι πικανό να

ελζγχουν τι πλθροφορία μοιράηονται. Με μία ανάρτθςθ ςτον «τοίχο» το άτομο ζχει

αρκετό χρόνο να ςκεφτεί τθν απάντθςι του/τθσ και ζχει τθ δυνατότθτα να μειϊςει

τθν ποςότθτα ξζνων πλθροφοριϊν, αφοφ όςα παρουςιάηονται ςαν αναρτιςεισ ςτον

«τοίχο» είναι εξ ολοκλιρου κείμενο και μποροφν να διαγραφοφν ζπειτα. Οι

φωτογραφίεσ από τθν άλλθ πλευρά μπορεί ακοφςια να μεταδίδουν πλθροφορίεσ

ςχετικά με τθ ςυναιςκθματικι κατάςταςθ ι τθ γεωγραφικι τοποκεςία, οι οποίεσ

μπορεί να φαίνονται απειλθτικζσ για τθν εικόνα ενόσ ατόμου και ςυνεπϊσ πολφ

επικίνδυνεσ για ζνα άτομο με υψθλό νευρωτιςμό. Επιπλζον, ο νευρωτιςμόσ

φαίνεται να ςυνδζεται αρνθτικά με τθ κζςθ (“status”) ςε κοινωνικά γκρουπ, κακϊσ

και τον αρικμό των ιςότιμων ςχζςεων [9]. Από τθν άλλθ πλευρά, άνκρωποι με

υψθλά επίπεδα νευρωτιςμοφ τείνουν να πιςτεφουν ότι δεν είναι ελκυςτικοί ςτουσ

άλλουσ και φοβοφνται τθν απόρριψθ. Για αυτό μία ζντονθ επικυμία για μία

ακθλίδωτθ αυτό-παρουςίαςθ κα μποροφςε να οδθγιςει διαιςκθτικά ςε πιο ζντονθ

δραςτθριότθτα ςτα Social Network Sites (SNSs). Τζλοσ, παρά τα μθ επαρκι

εμπειρικά ςτοιχεία, ο νευρωτιςμόσ γενικά ςχετίηεται αρνθτικά με τθ ςφναψθ

κοινωνικϊν ςχζςεων [59], [135].

Θ Εξωςτρζφεια αποτελεί ζνα χαρακτθριςτικό τθσ προςωπικότθτασ, που ζχει δειχκεί

ότι ζχει ςχζςθ με τθ χριςθ του διαδικτφου. Όπωσ είναι γνωςτό, αναφζρεται ςτο

βακμό ςτον οποίο τα άτομα είναι εξωςτρεφι, δραςτιρια, κετικά και ομιλθτικά. Οι

εξωςτρεφείσ είναι άνκρωποι που ςυνικωσ προςεγγίηουν τουσ άλλουσ πιο εφκολα

και εμπλζκονται ςε περιςςότερθ κοινωνικι αλλθλεπίδραςθ. Σε αντίκεςθ, άτομα με

χαμθλό επίπεδο εξωςτρζφειασ τείνουν να είναι εςωςτρεφείσ, επιφυλακτικοί,

ςυγκρατθμζνοι, ςοβαροί και προτιμοφν να είναι μόνοι τουσ ι να μζνουν ςε

κλειςτοφσ κφκλουσ. Δεν αποτελεί ζκπλθξθ το γεγονόσ ότι τα εξωςτρεφι άτομα ζχουν

βρεκεί να διακζτουν μεγαλφτερα δίκτυα και να ζχουν μεγαλφτερθ ςυχνότθτα

επαφϊν [9].

Οι Amichai-Hamburger et al. [8] υποςτιριξαν ότι θ δομι τθσ προςωπικότθτασ

ςχετίηεται με το ποφ ζνα άτομο τοποκετεί τθν πραγματικι του ταυτότθτα.



Συγκεκριμζνα, αυτοί που είναι περιςςότερο εςωςτρεφείσ τείνουν να κεωροφν τον

πραγματικό εαυτό τουσ ςτθν εικονικι πραγματικότθτα, ενϊ οι πιο εξωςτρεφείσ

άνκρωποι είναι πικανότερο να τοποκετοφν τθν πραγματικι τουσ ταυτότθτα «εκτόσ

ςφνδεςθσ». Τα άτομα που ζχουν χαμθλό δείκτθ ςτο χαρακτθριςτικό τθσ

Εξωςτρζφειασ, δθλαδι είναι περιςςότερο εςωςτρεφείσ, είναι πικανότερο να

χρθςιμοποιοφν τθν τεχνολογία, όπωσ μία ιςτοςελίδα κοινωνικισ δικτφωςθσ για να

καλφψουν τισ ανάγκεσ τουσ επικοινωνίασ, επειδι είναι πιο πικανό να εντοπίηουν τον

αλθκινό τουσ εαυτό “online”. Παρά όλα αυτά, τεχνολογίεσ κοινωνικισ δικτφωςθσ,

όπωσ το Facebook και το Flickr, μπορεί ςτθν πραγματικότθτα να φζρνουν τα

εςωςτρεφι άτομα ςε μειονεκτικι κζςθ κακ’ ότι βαςίηονται ςτα είδθ φιλίασ εκτόσ

ςφνδεςθσ τα οποία ζνα εξωςτρεφζσ άτομο είναι περιςςότερο πικανό να

αναπτφςςει. Αυτζσ οι προκλιςεισ είναι ακόμθ πιο ςαφείσ για τουσ εςωςτρεφείσ που

είναι ταυτόχρονα ςε χαμθλό βακμό Συγκαταβατικοί. Σφμφωνα με τουσ Landers και

Lounsbury [66] τα χαμθλά επίπεδα ςυγκαταβατικότθτασ ζχουν ςχζςθ με άτομα που

είναι δυςάρεςτα για τουσ γφρω τουσ αφοφ δεν κατζχουν τουσ τφπουσ κοινωνικισ

χάρθσ που κα ζκαναν τθν παρζα τουσ αρεςτι. Για αυτό, ζνα άτομο με χαμθλά

επίπεδα τόςο ςε Εξωςτρζφεια όςο και ςε Συγκαταβατικότητα είναι πικανό να

παρουςιάηει ςθμαντικζσ δυςκολίεσ ςτο να ςυνάψει φιλίεσ «εκτόσ ςφνδεςθσ» και,

ςυνεπϊσ, είναι πικανό να ζχει λιγότερουσ φίλουσ ςε μία ιςτοςελίδα κοινωνικισ

δικτφωςθσ. Αυτι θ υπόκεςθ ενιςχφεται από τθν παρατιρθςθ ότι αυτοί που είναι

λιγότερο ςυγκαταβατικοί είναι αυτοί που είναι πιο πικανό να λαμβάνουν κλιςεισ

ςτο κινθτό τουσ ςε δθμόςια μζρθ. Αυτά τα άτομα, όχι μόνο δε διακρίνονται από τθν

εκιμοτυπία να ηθτιςουν τθν άδεια πριν να απαντιςουν ςτο τθλεφϊνθμα, αλλά

επιπλζον ιταν πικανότερο να τουσ καλζςουν ςτο τθλζφωνο, κακϊσ οι ςυνομιλθτζσ

τουσ προτιμοφν να αποφφγουν τθν πρόςωπο με πρόςωπο ςυηιτθςθ μαηί τουσ [20].

Αντίκετα, τα άτομα που είναι περιςςότερο ςυγκαταβατικά τείνουν να είναι ευγενι,

αγακά, ευζλικτα, ζμπιςτα, επιεικι, ζχουν τθν κλίςθ να ςυνεργάηονται και είναι

γνωςτό ότι αποφεφγουν τισ ςυγκροφςεισ. Θ ςυγκαταβατικότθτα ζχει δειχκεί ότι

ςχετίηεται κετικά με αλλαγζσ, τθν αποδοχι από ομότιμουσ, κακϊσ και τθ φιλία

γενικότερα ανάμεςα ςτα άτομα [55]. Ακόμθ, αναφζρεται ότι θ ςυγκαταβατικότθτα

και θ ευςυνειδθςία ςχετίηονται πιο ιςχυρά από κάκε άλλο χαρακτθριςτικό με τθ

δομι του προςωπικοφ δικτφου. Τθν ίδια ςτιγμι ωςτόςο, τα ευριματά τουσ



υποςτθρίηουν μόλισ μια μικρι επίδραςθ από τθν εξωςτρζφεια. Γενικά, θ

ςυγκαταβατικότθτα λζγεται πωσ αςκεί ευνοϊκι επιρροι ςτισ κοινωνικζσ

αλλθλεπιδράςεισ και τθν αντιλθπτι τουσ ποιότθτα. Αν και το αποτζλεςμα ςτο

ςχθματιςμό δεςμϊν εξακολουκεί να μθν είναι ξεκάκαρο, μποροφμε τουλάχιςτο να

υποκζςουμε ότι τα ςυγκαταβατικά άτομα δε κα απορρίψουν ζνα αίτθμα φιλίασ ςε

μία θλεκτρονικι πλατφόρμα κοινωνικισ δικτφωςθσ.

Θ Ευςυνειδηςία αναφζρεται ςτο βακμό που ζνα άτομο είναι αξιόπιςτο, επιμελζσ,

προςεκτικό, υπεφκυνο, οργανωμζνο και ζχει ιςχυρι κζλθςθ να πετφχει. Ζχει

αποδειχκεί ότι ζχει ςχζςθ με τθν απόδοςθ ςτο εργαςιακό περιβάλλον και είναι

γνωςτό ότι είναι θ πιο επιφανισ διεφκυνςθ ςτο πλαίςιο τθσ εκπαίδευςθσ και

μάκθςθσ, επιδεικνφοντασ ςθμαντικζσ ςυςχετίςεισ με τθν εκπαιδευτικι απόδοςθ και

επιμονι [57]. Ζχει βρεκεί ότι οι ευςυνείδθτοι φοιτθτζσ ζχουν πιο ςυχνζσ επαφζσ με

τα μζλθ τθσ οικογζνειάσ τουσ. Επιπλζον, μπορεί κανείσ να υποκζςει ότι αυτό το

χαρακτθριςτικό μπορεί να είναι ςθμείο εκκίνθςθσ για το ςχθματιςμό ςτρατθγικοφ

δικτφου. Οι Wanberg et al. [135] αναφζρουν ςτθ μελζτθ τουσ ότι υψθλά επίπεδα

ευςυνειδθςίασ ςχετίηονται με άτομα που ζχουν πολφ επικοινωνία και κζτουν

πολλζσ ερωτιςεισ όταν αναηθτοφν δουλειά. Για αυτό, υποτίκεται ότι άτομα με

υψθλά επίπεδα ευςυνειδθςίασ κα ζχουν χαμθλότερουσ αρικμοφσ επαφϊν ςτο

ςυγκεκριμζνο πλαίςιο των ιςτοςελίδων κοινωνικισ δικτφωςθσ (SNS). Ευςυνείδθτα

άτομα απζχουν από μεγάλεσ επενδφςεισ ςε προφίλ SNS κα παραμείνουν

εςτιαςμζνοι ςτο ςτόχο τουσ και κα αποφφγουν τζτοιεσ πθγζσ περιςπαςμοφ [20],

[130]. Θ τάςθ αυτι μπορεί να εξθγθκεί δεδομζνου του γεγονότοσ ότι αυτοί που

είναι ςε μεγάλο βακμό ευςυνείδθτοι είναι υπάκουοι και υπεφκυνοι ςτο ζργο τουσ

και για αυτό είναι πικανό να αποφεφγουν εργαλεία CMC, τα οποία μπορεί να

κεωροφνται ωσ εργαλεία αναβλθτικότθτασ ι απόςπαςθσ τθσ προςοχισ από τισ

κακθμερινζσ εργαςίεσ τουσ. Πρζπει να επιςθμάνουμε, ωςτόςο, ότι θ ςτάςθ αυτι

απζναντι ςτα διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα μπορεί να αλλάξει, αν αυτά πάψουν να

κεωροφνται πλζον πθγζσ περιςπαςμοφ από τθν εργαςία των ατόμων, και

κεωροφνται μζροσ του κοινωνικοφ και επαγγελματικοφ προφίλ των ατόμων.

Χαρακτθριςτικό αρνθτικό ωςτόςο, παράδειγμα είναι θ απόλυςθ εργαηομζνου λόγω

εξφβριςθσ προϊςταμζνου ςτον τοίχο του προφίλ του, ςε ιςτοςελίδα κοινωνικισ



δικτφωςθσ. Τζλοσ, ςθμειϊνουμε ότι μζχρι ςιμερα υπάρχει λίγθ ζρευνα ςχετικά με

τθν Ευςυνειδθςία και μιασ ιςτοςελίδασ κοινωνικισ δικτφωςθσ όπωσ το Flickr.

Ο McCrae πρότεινε ότι θ Διάθεςη για Εμπειρία μπορεί να ζχει τθν ιςχυρότερθ

επιρροι ςτα κοινωνικά και διαπροςωπικά φαινόμενα ανάμεςα και ςτουσ 5

παράγοντεσ προςωπικότθτασ [26]. Οι ερωτιςεισ μετριςεων για το χαρακτθριςτικό

τθσ διάκεςθσ για εμπειρία δείχνουν ότι τα άτομα αυτά τείνουν να παρουςιάηουν

φανταςία, περιζργεια, πρωτοτυπία και ευρφ πνεφμα. Σε αντίκεςθ, χαμθλά επίπεδα

διάκεςθσ για εμπειρία υποδεικνφουν ανκρϊπουσ που είναι πρακτικοί,

παραδος21ιαρχικοί και προςγειωμζνοι. Ωςτόςο, φαίνεται να υπάρχει μία κετικι

ςυςχζτιςθ ςτθ ςτακερότθτα τθσ ςχζςθσ και ςτθν ικανοποίθςθ που αντλεί το άτομο

από αυτι, αφότου θ ςχζςθ ζχει ςχθματιςκεί.

Στα πλαίςια των κοινωνικϊν δικτφων, θ Διάκεςθ για Εμπειρίεσ είναι ο παράγοντασ

τθσ προςωπικότθτασ που είναι πιο πικανό να ςυνδζεται με τθ δοκιμι νζων

μεκόδων επικοινωνίασ, ι τθ χριςθ μιασ ιςτοςελίδασ κοινωνικισ δικτφωςθσ (SNS)

για τθν αναηιτθςθ νζων και «μυκιςτορθματικϊν» εμπειριϊν [20]. Θ διάκεςθ για

εμπειρίεσ βρζκθκε να ςχετίηεται με τθ διαδικτυακι κοινωνικότθτα και τθ γνϊςθ

ςχετικά με τα μζςα επικοινωνίασ μζςω υπολογιςτϊν. Συγκεκριμζνα, θ προκυμία να

εξετάςουν εναλλακτικζσ μεκόδουσ επικοινωνίασ βρζκθκε να διαδραματίηει

ςθμαντικό ρόλο ςτθ χριςθ του Facebook. Όπωσ ιταν αναμενόμενο, άτομα με

μεγαλφτερα επίπεδα διάκεςθσ για εμπειρίεσ διακρίνονταν από μεγαλφτερθ τάςθ να

είναι κοινωνικοί μζςω ιςτοςελίδων κοινωνικισ δικτφωςθσ. Λαμβάνοντασ υπόψθ ότι

αυτοί που ζχουν αρκετι διάκεςθ για εμπειρίεσ είναι πικανότερο να ζχουν ζνα πιο

ευρφ φάςμα ενδιαφερόντων και μία τάςθ να επιδιϊκουν αυτά τα ενδιαφζροντα με

αςυνικιςτουσ τρόπουσ, θ δυνατότθτα να χρθςιμοποιοφν τα εργαλεία που διακζτει

μία διαδικτυακι κοινότθτα, όπωσ είναι ο ςχολιαςμόσ και ο «τοίχοσ», κα φαινόταν

να είναι πιο φυςικό για αυτοφσ που είναι εγγενϊσ περίεργοι. Για αυτό το λόγο, είναι

αινιγματικό το γεγονόσ ότι υψθλά επίπεδα Διάκεςθσ για Εμπειρίεσ ςχετίηονται με

χαμθλά επίπεδα γνϊςθσ CMC. Βζβαια, μία πικανι εξιγθςθ για αυτό το εφρθμα

είναι οι πίνακεσ με τα ενδιαφζροντά τουσ, δθλαδι άνκρωποι με υψθλι διάκεςθ για

εμπειρίεσ ζχουν μεγαλφτερεσ δυςκολίεσ να επικοινωνοφν με άλλουσ μζςω τφπων

21

Παραδοςιαρχία: θ λατρεία τθσ παράδοςθσ, Umberto Eco, Eternal Facism: fourteen ways of looking at a blackshirt, New York Review of Book, 1995, pp. 12-15.



CMC επειδι τα ενδιαφζροντά τουσ δεν είναι εφικτό να παρουςιαςτοφν άρτια. Με

άλλα λόγια, είναι πικανό ότι τα ποικίλα ενδιαφζροντά τουσ απαιτοφν πιο ενδελεχι

περιγραφι και εξιγθςθ (όπωσ εκφράςεισ του προςϊπου, τόνοσ τθσ φωνισ, λεκτικά

ςιματα και επιφωνιματα) από αυτι που μπορεί εφκολα να δοκεί μζςα από ζνα

περιοριςμζνο μζςο επικοινωνίασ. Εναλλακτικά ωςτόςο κα μποροφςε να ειπωκεί ότι

αυτοί που ζχουν περιςςότερθ Διάκεςθ για Εμπειρία ενδιαφζρονται περιςςότερο να

δοκιμάηουν καινοφρια πράγματα από το να προςπακοφν να καταλάβουν πωσ

λειτουργεί κάποιο ςφςτθμα. Σε μία ανάλογθ περίπτωςθ, ζνα τζτοιο άτομο κα

χρθςιμοποιοφςε άμεςα και πρόκυμα μία νζα λειτουργία του κοινωνικοφ δικτφου,

εξαιτίασ τθσ περιζργειάσ του, αλλά δε κα ιταν ςε κζςθ να αντιμετωπίςει ζνα

πρόβλθμα με το θλεκτρονικό ταχυδρομείο, διότι δεν ζχει αφιερϊςει ποτζ τον

απαραίτθτο χρόνο για να κατανοιςει πλιρωσ το ςφςτθμα [140].

2.5. Κύνητρα

Ωσ κίνθτρα προςδιορίηονται οι κφριεσ αιτίεσ εκδιλωςθσ ςυμπεριφοράσ από τον

άνκρωπο. Προςδιορίηονται επίςθσ ςαν μζροσ τθσ βιωματικισ ςυνιςτϊςασ του

ατόμου, αφοφ μία δρϊςα ςυμπεριφορά μπορεί να επθρεάςει διαφορετικά

ςυςτιματα παρακίνθςθσ, κακϊσ και να επιδράςει ςτα ςυναιςκιματα και τθ

διάκεςθ του [141].

2.5.1. Θεωρύεσ Κινότρων

Μία πρϊτθ διειςδυτικι ειςαγωγι ςτουσ παράγοντεσ που επθρεάηουν τα ανκρϊπινα

κίνθτρα μπορεί να βρεκεί ςτο βιβλίο “Θκικά Νικομάχεια” του Αριςτοτζλθ, όπου

μελετάται θ δφναμθ τθσ επιλογισ και τθσ κζλθςθσ του ανκρϊπου ςε ςχζςθ με τθ

ςυμπεριφορά του. Πρϊτα καταδεικνφεται θ επιλογι (προαίρεςθ) ωσ μια

διαβουλευτικι επικυμία από ό,τι είναι ςτο «χζρι» μασ. Συνεπϊσ, κατά τον

Αριςτοτζλθ, θ επιλογι ωσ παρακινοφςα δφναμθ και όχι απλϊσ ωσ μια διανοθτικι

πράξθ κεωρείται ότι είναι πιο ςτενά ςυνδεδεμζνθ με τθν αρετι και επιτρζπει τθ

διάκριςθ του χαρακτιρα των ατόμων καλφτερα από τισ πράξεισ τουσ. Αυτό

ςυμβαίνει για τρεισ λόγουσ - κλειδιά, διότι οι επιλογζσ μασ αποδεικνφουν, πρϊτον,

το τζλοσ (ςκοπό) των επικυμιϊν μασ, δεφτερον, τθν αποτελεςματικότθτα τθσ

«πρακτικισ ςοφίασ» (φρόνθςθ) μασ και, τρίτον, τθ δφναμθ τθσ κζλθςισ μασ. Στον



Πίνακασ 1 παρουςιάηονται οι διαβακμίςεισ που μπορεί να ζχει θ ανκρϊπινθ κζλθςθ

και ο τρόποσ που αυτι επθρεάηει τισ επιλογζσ μασ.

Όπωσ ςυχνά αναφζρεται, το κίνθτρο αποτελεί για τον άνκρωπο τθν κινθτιρια

δφναμθ που τον ωκεί να πετφχει τουσ ςτόχουσ του. Τα κίνθτρα πθγάηουν από τθ

βαςικι ανάγκθ να ελαχιςτοποιιςουμε τον φυςικό πόνο και να μεγιςτοποιιςουμε

τθν απόλαυςθ. Επίςθσ, ςτα κίνθτρα μπορεί να περιλαμβάνονται εξειδικευμζνεσ

ανάγκεσ όπωσ λιψθ τροφισ, ξεκοφραςθ, ζνα αντικείμενο του πόκου, ζνασ ςτόχοσ

ηωισ ι ζνα ιδανικό. Τζλοσ, υπάρχουν περιπτϊςεισ που μπορεί κάποιο κίνθτρο να

αποδοκεί ςε λιγότερο εμφανείσ λόγουσ, όπωσ ο αλτρουιςμόσ, ο εγωιςμόσ, θ θκικι,

ακόμθ και θ ακαναςία. Εννοιολογικά, το κίνθτρο δεν πρζπει να ςυγχζεται με τθ

βοφλθςθ ι τθν αιςιοδοξία και τζλοσ το κίνθτρο ςχετίηεται, αλλά παραμζνει διακριτό

από το ςυναίςκθμα.

Μζχρι ςιμερα ζχουν αναπτυχκεί διάφορεσ κεωρίεσ ςχετικά με τα κίνθτρα του

ανκρϊπου. Θ κεωρία κινιτρων [58] για παράδειγμα ςτθρίηεται ςτο γεγονόσ ότι θ

ανταμοιβι του ατόμου, υλικι ι θκικι, μετά από μία επικυμθτι πράξθ μπορεί να

οδθγιςει ςτθν επανάλθψθ τθσ πράξθσ από το ίδιο άτομο. Μελζτεσ ζχουν δείξει ότι

θ άμεςθ ανταμοιβι του ατόμου είναι πιο αποτελεςματικι, ενϊ

επαναλαμβανόμενεσ ςε τακτά χρονικά διαςτιματα αμοιβζσ μπορεί να

διαμορφϊςουν μία ςυνικεια ςτο άτομο. Μία άλλθ προςζγγιςθ αποτελεί θ κεωρία

μειοφμενου κινιτρου [16], θ οποία βαςίηεται ςτθν παρατιρθςθ ότι όςο δεν

ικανοποιείται μια ανάγκθ τόςο θ δφναμθ που επιδρά ςτο άτομο εξαιτίασ τθσ

αυξάνεται, ενϊ αν θ ανάγκθ ικανοποιθκεί ζςτω και μερικϊσ θ δφναμθ που

Πίνακασ 1: Καταςτάςεισ Θζλθςθσ του Ανκρϊπου [77]

Virtue Self-Control [Enkratia]

Weak-Willed [Akrasia]

Vice

Desire [Prohairesis]

Good Bad Bad Bad

Choice [Phronesis]

Good Good Good Bad

Action Good Good Bad Bad



παρακινεί τον άνκρωπο ςε δράςθ μειϊνεται ςθμαντικά. Θ κεωρία αυτι βαςίηεται

ςε ςυνδυαςμό ιδεϊν που προκφπτουν από τισ κεωρίεσ του Sigmund Freud, αλλά και

από ιδζεσ όπωσ θ ανατροφοδότθςθ ςυςτθμάτων ελζγχου (feedback control

systems). Επίςθσ, ο Leon Festinger πρότεινε τθ κεωρία γνωςτικισ παραφωνίασ [39].

Ευρζωσ γνωςτζσ είναι και οι κεωρίεσ αναγκϊν, όπωσ θ κεωρία δφο παραγόντων του

Herzberg , όπου οι δφο παράγοντεσ είναι τα ενδογενι και εξωγενι κίνθτρα. Ακόμθ,

ιδιαίτερα διαδεδομζνθ και πολυςυηθτθμζνθ είναι θ κεωρία ιεραρχίασ αναγκϊν του

Abraham Maslow που κατατάςςει τισ ανκρϊπινεσ ανάγκεσ από τισ πιο βαςικζσ και

απλζσ προσ τισ λιγότερο ςθμαντικζσ για τθν επιβίωςθ του ατόμου και ταυτόχρονα

πιο πολφπλοκεσ ςτθν υλοποίθςθ, όπωσ αναλφονται ςτο ςχθματιςμό πυραμίδασ ςτο

Σχιμα 3. Ο Maslow υποςτθρίηει πωσ κάκε άνκρωποσ ζχει επικυμίεσ που

επθρεάηουν τθ ςυμπεριφορά του. Ωςτόςο, μόνο οι ανικανοποίθτεσ ανάγκεσ είναι

αυτζσ που αςκοφν επιρροι ςτθ ςυμπεριφορά του ατόμου ςε αντίκεςθ με αυτζσ που

ζχουν ικανοποιθκεί και δεν το κινθτοποιοφν. Επιπλζον, το άτομο επιδιϊκει να

ικανοποιιςει τισ ανάγκεσ του από τισ χαμθλότερεσ ιεραρχικά προσ τισ υψθλότερεσ,

ενϊ θ μετάβαςθ ςτο επόμενο επίπεδο γίνεται αφοφ οι ανάγκεσ του προθγοφμενου

επιπζδου ικανοποιθκοφν ςε κάποιο κρίςιμο βακμό, αλλά όχι πλιρωσ. Ακόμθ,

υποςτθρίηει πωσ όςο προχωράει κανείσ ςτθν ιεραρχία αναγκϊν τόςο περιςςότερθ

ψυχολογικι και ανκρωπιςτικι ευρωςτία τον διακρίνει. Οι ανάγκεσ λοιπόν του

ανκρϊπου είναι ςφμφωνα με τον Maslow ανάγκεσ:

Φυςιολογίασ (δίψα, πείνα, φπνοσ και άλλεσ) (Physiology)

Αςφάλειασ (υγεία, ςτζγθ) (Safety/ Security)

Αγάπθσ, Φιλίασ, υντροφιάσ (Love/ Friendship/ Belongingness)

Αυτοεκτίμθςθσ (αναγνϊριςθ, αποδοχι, καταξίωςθ) (Self-esteem)

Αυτοπραγμάτωςθσ (Self actualization).



Πάνω ςτθ δουλειά του Maslow ςτθρίηει τθ κεωρία του ο Alderfer [4], ςτθν οποία

υπογραμμίηει τθν φπαρξθ τριϊν βαςικϊν ομάδων αναγκϊν: φπαρξθ, ςυγγζνεια και

ανάπτυξθ (Existence, Relatedness, Growth: ERG) που παρουςιάηεται ςτο Σχιμα 4. Θ

ομάδα αναγκϊν φπαρξθσ αφορά τισ βαςικζσ προχποκζςεισ επιβίωςθσ και φπαρξθσ

του ανκρϊπου, κυρίωσ υλικζσ, οι οποίεσ αντιςτοιχίηονται με τισ δφο πρϊτεσ

κατθγορίεσ αναγκϊν που πρότεινε ο Maslow. Θ δεφτερθ ομάδα αναγκϊν

αναφζρεται ςτθν ανάγκθ του ανκρϊπου να διατθρεί ςθμαντικζσ για αυτόν

διαπροςωπικζσ ςχζςεισ και αντιςτοιχίηεται ςτισ κοινωνικζσ ανάγκεσ που ορίηει

Maslow (τρίτθ κατθγορία) και ςτισ εξωγενείσ ςυνιςτϊςεσ τθσ ανάγκθσ

αυτοεκτίμθςθσ. Θ τρίτθ και τελευταία ομάδα αφορά τισ ενδογενείσ ςυνιςτϊςεσ τθσ

ανάγκθσ αυτοεκτίμθςθσ του ατόμου, κακϊσ και τθν ανάγκθ αυτοπραγμάτωςθσ

[145].

Σχήμα 3: Η Ιεραρχία Αναγκϊν του A. Maslow [144]

Σχήμα 4: Θεωρία ERG του C. P. Alderfer [138]



Από τθν πλευρά των κοινωνικϊν επιςτθμϊν, θ ςυμπεριφορά του ανκρϊπου

επθρεάηεται από τθν παρουςία άλλων ανκρϊπων. Στο πλαίςιο αυτό, εντοπίηονται

ζξι κατθγορίεσ κινιτρων [99], οι οποίεσ είναι οι εξισ:

1. Κατθγορία αξιϊν (Values),

2. Κοινωνικι κατθγορία (Social),

3. Κατθγορία κατανόθςθσ (Understanding),

4. Κατθγορία Καριζρασ (Career),

5. Κατθγορία Αυτοπροςταςίασ (Protective),

6. Κατθγορία Προςωπικισ Σόνωςθσ (Enhancement)

2.5.2. Ενδογενό και Εξωγενό Κύνητρα

Είναι γεγονόσ πωσ κάκε άνκρωποσ ζχει οριςμζνα κίνθτρα που επθρεάηουν τισ

πράξεισ του. Ωςτόςο, δεν πράττουν όλοι το ίδιο. Αυτό ςυμβαίνει διότι τα κίνθτρα

των ανκρϊπων διαφζρουν ποςοτικά και ποιοτικά, δθλαδι πόςο πολφ επικυμεί

κάποιοσ και ποια είναι θ υποκείμενθ διάκεςι του προκειμζνου να πετφχει τουσ

ςτόχουσ του.

Οι παράγοντεσ που υποκινοφν τισ ανκρϊπινεσ δράςεισ και ςυμπεριφορζσ

διακρίνονται ςε εγγενι ι ενδογενι (εςωτερικά) και εξωγενι (εξωτερικά) κίνθτρα,

μία διάκριςθ που ζγινε από τουσ μελετθτζσ τθσ κεωρίασ κινιτρων και αυτοδιάκεςθσ

[29], κακϊσ επίςθσ και από ερευνθτζσ διαδικτυακϊν κοινοτιτων και ζργων

ανοιχτοφ λογιςμικοφ [102]. Τα εξωγενι κίνθτρα αντιπροςωπεφουν τθν

κινθτοποίθςθ του ατόμου από εξωγενείσ ανταμοιβζσ και αναμενόμενα οφζλθ. Αυτά

μπορεί να περιλαμβάνουν για παράδειγμα βελτίωςθ των δεξιοτιτων του ι και

ανζλιξθ ςτθν επαγγελματικι ιεραρχία [136]. Από τθν άλλθ πλευρά, τα ενδογενι

κίνθτρα αναφζρονται ςτθν εςωτερικι ικανοποίθςθ που αντλεί το άτομο [29].

Περικλείουν κίνθτρα όπωσ διαςκζδαςθ, ανταπόδοςθ και αμοιβαιότθτα [136], κακϊσ

και μία αίςκθςθ υποχρζωςθσ ςυμμετοχισ και ςυμβολισ ςτα «κοινά» τθσ κοινότθτασ

που ςυμμετζχει το άτομο. Τα ενδογενι κίνθτρα μελετϊνται από κοινωνικοφσ

ψυχολόγουσ από τισ αρχζσ τθσ δεκαετίασ του 1970. Εξθγιςεισ ςχετικά με τα

ενδογενι κίνθτρα ζχουν δοκεί ςτα πλαίςια τθσ κεωρίασ καταλογιςμοφ του Fritz

Heider [49], ςτθ δουλειά του Bandura πάνω ςτθν αυτοαποτελεςματικότθτα [13] και

ςτθ γνωςτικι κεωρία αξιολόγθςθσ των Deci και Ryan.



Στθ διάκριςθ των κινιτρων ςε ενδογενι και εξωγενι βαςίηεται και θ κεωρία

αυτοδιάκεςθσ [28], ςφμφωνα με τθν οποία τα κίνθτρα διακρίνονται ανάλογα με τισ

αιτίεσ ι τουσ ςτόχουσ που οδθγοφν το άτομο ςε δράςθ. Ζρευνεσ ζχουν δείξει ότι θ

ποιότθτα τθσ ίδιασ πράξθσ μπορεί να διαφζρει αν αυτι υποκινείται από εξωγενι ι

ενδογενι κίνθτρα. Κλαςικι περίπτωςθ εξωγενοφσ κινιτρου αποτελεί θ αίςκθςθ που

ζχει το άτομο όταν εξωτερικά ερεκίςματα το ωκοφν ςε δράςθ, με αποτζλεςμα ο

εξωγενισ ςτόχοσ να αφομοιϊνεται ωσ βοφλθςθ του ατόμου.

Ενδογενό κύνητρα – Εγγενόσ ικανοπούηςη

Ο άνκρωποσ από τθ γζννθςι του, όταν και βρίςκεται ςτθν πιο υγιι του κατάςταςθ,

είναι δραςτιριοσ, φιλοπερίεργοσ και φιλομακισ, ευδιάκετοσ και πάντα πρόκυμοσ

να μάκει και να εξερευνιςει χωρίσ να απαιτοφνται εξωγενι κίνθτρα για να κάνει

ο,τιδιποτε από αυτά. Κατά μία ζννοια δθλαδι τα ενδογενι κίνθτρα υπάρχουν ιδθ

ςτον κακζνα. Οριςμζνοι ςυγγραφείσ κεωροφν ότι τα ενδογενι κίνθτρα ςχετίηονται

με ενδιαφζρουςεσ για το άτομο δραςτθριότθτεσ και εργαςίεσ, ενϊ κάποιοι άλλοι

υποςτθρίηουν ότι ςχετίηονται με τθν ικανοποίθςθ που αντλεί το άτομο από τισ

δραςτθριότθτεσ ςτισ οποίεσ και εμπλζκεται. Σχετικά με κάποιεσ λειτουργικζσ

διευκρινίςεισ, θ βαςικι πειραματικι ζρευνα επικεντρϊνεται κυρίωσ ςε ζνα μζτρο

ςυμπεριφοράσ αποκαλοφμενο μζτρο «ελεφκερθσ βοφλθςθσ». Ακόμθ, ζνα άλλο

μζτρο ενδογενϊν κινιτρων αποτελεί θ χριςθ αυτοαναφορϊν ςχετικά με το

ενδιαφζρον και τθν ευχαρίςτθςθ που αντλεί το άτομο από τθ δραςτθριότθτα ςτθν

οποία εμπλζκεται.

Είναι γνωςτό πωσ ςτισ εςωτερικζσ παρακινιςεισ του ανκρϊπου υπάρχουν

κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντεσ που μπορεί να τισ διευκολφνουν ι να

τισ εξουδετερϊνουν. Θ γνωςτικι κεωρία αξιολόγθςθσ, τμιμα τθσ γνωςτικισ

κεωρίασ αυτοδιάκεςθσ, προςδιορίηει μζςα ςε κοινωνικά πλαίςια τουσ παράγοντεσ

που επθρεάηουν και μεταβάλουν τα ενδογενι κίνθτρα του ατόμου, όπωσ

αιςκιματα ανταγωνιςμοφ, προκλιςεισ και αξιολογιςεισ. Επιπλζον, κακορίηει ότι τα

αιςκιματα ανταγωνιςμοφ δεν πρόκειται να ενιςχφςουν τα ενδογενι κίνθτρα αν δεν

ςυνοδεφονται από μία αίςκθςθ αυτονομίασ ι από μια «εςωτερικι αντίλθψθ του

τόπου τθσ αιτίασ». Θ αίςκθςθ αυτονομίασ λοιπόν εγείρει τα εςωτερικά κίνθτρα ςε

αντίκεςθ με τθν αίςκθςθ επιβολισ ελζγχου που τα καταπιζηει.



Εξωγενό κύνητρα – Κοινωνικϋσ απαιτόςεισ και ρόλοι

Σφμφωνα με τθ κεωρία αυτοδιάκεςθσ [29], τα εξωγενι κίνθτρα μπορεί να ποικίλουν

ωσ προσ το βακμό ςχετικισ αυτονομίασ του ατόμου, τθ δυνατότθτά του δθλαδι να

δρα ςφμφωνα με τθν προςωπικι του κεϊρθςθ και τθν ελεφκερθ αίςκθςθ επιλογισ

ι αντίκετα με βάςθ τθ ςυμμόρφωςι του ςε κάποιο εξωτερικό ζλεγχο. Στο Σχιμα 5

παρακζτουμε μία ταξινομία των κινιτρων του ανκρϊπου. Στθν αριςτερι πλευρά

παρατίκεται θ ζλλειψθ κινιτρων (“amotivation”), ενϊ δεξιότερα δίπλα ακριβϊσ οι

λιγότερο αυτόνομεσ μορφζσ εξωγενοφσ κινθτοποίθςθσ του ατόμου αποκαλοφμενεσ

ωσ εξωτερικι ρφκμιςθ (“external regulation”). Ζνασ δεφτεροσ τφποσ εξωγενοφσ

κινθτοποίθςθσ είναι θ εςωτερικά επιβεβλθμζνθ εξωγενισ ρφκμιςθ (“introjected

regulation”), ενϊ ζνασ τρίτοσ είναι θ ρφκμιςθ μζςω ταυτοποίθςθσ (“regulation

through identification”) θ οποία είναι θ περιςςότερο αυτοκακοριηόμενθ μορφι

εξωγενοφσ κινθτοποίθςθσ. Θ πιο αυτόνομθ μορφι είναι θ ολοκλθρωμζνθ ρφκμιςθ

(“integrated regulation”). Τζλοσ, ςτθν δεξιότερθ ςτιλθ απεικονίηονται τα ενδογενι

κίνθτρα, που είναι γνιςιεσ εςωτερικζσ παρακινιςεισ του ατόμου.

Σχήμα 5: Σαξινομία των Κινιτρων του Ανκρϊπου [27]



Ενδογενό κύνητρα και η θεωρύα των 16 βαςικών επιθυμιών

Ο κακθγθτισ Steven Reiss, φςτερα από ζρευνεσ που περιελάμβαναν περιςςότερουσ

από 6000 ανκρϊπουσ, πρότεινε μία κεωρία που εντοπίηει 16 βαςικζσ επικυμίεσ του

ανκρϊπου που κακορίηουν ςχεδόν όλθ τθ ςυμπεριφορά του [116], [118], [117]. Οι

επικυμίεσ αυτζσ είναι:

1. Αποδοχι, ανάγκθ για επιδοκιμαςία,

2. Περιζργεια, ανάγκθ για μάκθςθ,

3. Φαγθτό, ανάγκθ για τροφι,

4. Οικογζνεια, ανάγκθ για ανατροφι,

5. Σιμι, ανάγκθ να είναι κανείσ πιςτόσ ςτισ παραδοςιακζσ αξίεσ τθσ κοινότθτάσ

του,

6. Ιδανικά, ανάγκθ για κοινωνικι δικαιοςφνθ,

7. Ανεξαρτθςία, ανάγκθ για προςωπικότθτα,

8. Σάξθ, ανάγκθ για οργάνωςθ, ςτακερότθτα και προβλζψιμο περιβάλλον

διαβίωςθσ,

9. Φυςικι άςκθςθ, ανάγκθ για γυμναςτικι και κίνθςθ,

10. Εξουςία, ανάγκθ για επιρροι και επιβολι κζλθςθσ,

11. Ειδφλλιο, ανάγκθ για ςχζςθ με το ζτερο φφλο,

12. Οικονομία, ανάγκθ για ςυγκζντρωςθ αγακϊν,

13. Κοινωνικι επαφι, ανάγκθ για φιλία (ομότιμεσ ςχζςεισ),

14. Κοινωνικι κζςθ, ανάγκθ για κοινωνικι καταξίωςθ,

15. Γαλινθ, ανάγκθ να νιϊκει κανείσ αςφαλισ και

16. Εκδίκθςθ, ανάγκθ για επάνοδο.

Σφμφωνα με αυτό το μοντζλο, οι διαφορζσ ςτουσ ανκρϊπουσ ζγκεινται ςε αυτζσ τισ

βαςικζσ τουσ επικυμίεσ. Αυτζσ αντιπροςωπεφουν τισ εςωτερικζσ επικυμίεσ που

απευκείασ κινθτοποιοφν ζνα άτομο. Βζβαια, υπάρχει περίπτωςθ κάποιοι άνκρωποι

να κινθτοποιοφνται από μθ βαςικζσ επικυμίεσ, αλλά ςε αυτι τθν περίπτωςθ δεν

υπάρχει διαςφνδεςθ με τα βακφτερα κίνθτρα του ανκρϊπου.

Θ εξωγενισ κινθτοποίθςθ προζρχεται από το περιβάλλον του ανκρϊπου. Συνικθ

εξωγενι κίνθτρα είναι θ ανταμοιβι, όπωσ λεφτά και βακμοί, ο εξαναγκαςμόσ και θ

απειλι τιμωρίασ. Επίςθσ, ο ανταγωνιςμόσ αποτελεί γενικά εξωγενζσ κίνθτρο επειδι



ενκαρρφνει τον ςυμμετζχοντα να αγωνιςτεί για να κερδίςει τουσ υπόλοιπουσ και όχι

να απολαφςει τισ εςωτερικζσ αμοιβζσ τθσ δραςτθριότθτασ. Ακόμθ, το πλικοσ που

ηθτωκραυγάηουν για το νικθτι και τα βραβεία είναι εξωτερικά κίνθτρα.

Κοινωνιολογικι και ψυχολογικι ζρευνα ζχει δείξει ότι οι εξωγενείσ ανταμοιβζσ

μπορεί να υπερεκτιμθκοφν από το άτομο με επακόλουκο να μειωκεί θ επίδραςθ

των εςωτερικϊν κινιτρων [69]. Ωςτόςο, θ κεωρία αυτοδιάκεςθσ υποςτθρίηει ότι

είναι δυνατό τα εξωγενι κίνθτρα να αφομοιωκοφν ωσ εςωτερικά από το άτομο αν

τα κακικοντά του ςυνάδουν με τισ αξίεσ και τα πιςτεφω του, με αποτζλεςμα να το

βοθκοφν να εκπλθρϊςει τισ βαςικζσ ψυχολογικζσ του ανάγκεσ.

2.5.3. Κύνητρα και Διαδικτυακό Συμπεριφορϊ

Ζνα ερευνθτικό μοντζλο που ςυνδζει τισ κεωρίεσ κινιτρων με τα πραγματικά

δεδομζνα που ςυλλζγονται ςε μια διαδικτυακι κοινότθτα περιλαμβάνει, εκτόσ από

τα ενδογενι και εξωγενι κίνθτρα που αναλφςαμε ςτθν ενότθτα 2.5.2 του

προθγοφμενου κεφαλαίου, τισ δομικζσ ιδιότθτεσ του κοινωνικοφ δικτφου και

ςτοιχεία που αφοροφν τθ ςχζςθ του ατόμου με τθν κοινότθτα, όπωσ φαίνεται ςτο

Σχιμα 6. Επίςθσ, ζχει αποδειχκεί ότι θ ικανοποίθςθ που αντλεί το άτομο όταν

μοιράηεται γνϊςεισ και εμπειρίεσ ςε μια διαδικτυακι κοινότθτα αποτελεί εξζχουςα

αιτία ςυνειςφοράσ ςε κοινότθτεσ λογιςμικοφ ανοιχτοφ κϊδικα. Ακόμθ, κίνθτρο

ςυμμετοχισ και ςυμβολισ ςε διαδικτυακζσ κοινότθτεσ αποτελεί θ απόκτθςθ

δθμοτικότθτασ ανάμεςα ςε ομοϊδεάτεσ ανκρϊπουσ [106]. Συνεπϊσ, ο

προςδιοριςμόσ των παραγόντων που επιδροφν ςτθ δθμοςιοποίθςθ και κοινι χριςθ

φωτογραφιϊν ςε κοινότθτεσ όπωσ το Flickr, γίνεται με βάςθ τισ κεωρίεσ κινιτρων,

κακϊσ και τθν ανάλυςθ των βαςικϊν δομικϊν ιδιοτιτων του δικτφου.



Οι Wasko και Faraj [136] υποςτθρίηουν ότι δφο εξζχοντεσ διακριτοί παράγοντεσ που

παρουςιάηουν ενδιαφζρον ςχετικά με τθ δθμοςίευςθ και κοινι χριςθ

περιεχομζνου είναι τα προςωπικά κίνθτρα του ατόμου όπωσ θ απόλαυςθ, θ

δζςμευςθ ςτθν κοινότθτα, θ προςωπικι ανάπτυξθ και θ επίτευξθ καλισ φιμθσ και

δεφτερον οι παράγοντεσ διάρκρωςθσ του δικτφου όπωσ ο βακμόσ ςτον οποίο ο

χριςτθσ είναι ενςωματωμζνοσ ςτο δίκτυο. Ακόμθ, οι Lambel και Bhalla [65]

προτείνουν τισ ζννοιεσ τθσ κατάςταςθσ (status) και τθσ αναγνϊριςθσ (recognition)

ωσ κίνθτρα – κλειδιά για τθ ςυμμετοχι ςε διαδικτυακζσ κοινότθτεσ [133].

Είναι γεγονόσ ότι θ προςάρτθςθ ετικετϊν ι θ χρθςιμοποίθςθ λζξεων κλειδιϊν με

ςτόχο τθν προςκικθ μεταδεδομζνων ςτο περιεχόμενο που δθμοςιεφουν οι χριςτεσ

κερδίηει πολφ δθμοτικότθτα τα τελευταία χρόνια [22], [43], [80]. Προθγοφμενθ

ποιοτικι ζρευνα αναδεικνφει μία ταξινομία κινιτρων ςχετικά με τθν προςκικθ

ετικετϊν (tagging). Θ ταξινομία που αναδεικνφεται ειςθγείται ότι τα κίνθτρα αυτά

ςυνδζονται με το κοινό ςτο οποίο απευκφνονται – τουσ ίδιουσ τουσ χριςτεσ, τθν

οικογζνεια και τουσ φίλουσ τουσ ι το γενικό κοινό. Μζςα ςε κάκε κατθγορία, οι

ερευνθτζσ αναγνωρίηουν δφο λειτουργικά μεγζκθ για τθν προςκικθ ετικετϊν, που

απεικονίηουν τθν προτικζμενθ χριςθ τθσ ετικζτασ: Οργάνωςθ και Επικοινωνία.

Επιπλζον, τα ευριματα [7] προτείνουν ότι θ «κοινωνικι παρουςία» διαδραματίηει

και αυτι ςθμαντικό ρόλο ςτθ ςυμπεριφορά προςάρτθςθσ ετικετϊν. Σφμφωνα με

τθν ζρευνα ςτθν κοινωνικι ψυχολογία, θ ςυμπεριφορά επθρεάηεται από τθν

Σχήμα 6: Σα κίνθτρα ςε μια διαδικτυακι κοινότθτα [101]



παρουςία των άλλων είτε αυτι είναι πραγματικι, είτε φανταςτικι, είτε ακόμθ και

ςυνεπαγόμενθ [6]. Το αποτζλεςμα τθσ αντιλθπτισ κοινωνικισ παρουςίασ βρζκθκε

να υπάρχει ακόμθ και όταν θ παρουςία ιταν αιςκθτι μζςω των υπολογιςτϊν [75],

[124]. Θ αντιλθπτι κοινωνικι παρουςία βρζκθκε επίςθσ να ζχει κετικι ςυςχζτιςθ με

τθν προςάρτθςθ ετικετϊν ςτο del.icio.us, όπου θ χριςθ ετικετϊν και δεικτϊν είναι

εκτεταμζνθ [68]. Θ δθμιουργία λοιπόν κοινωνικισ παρουςίασ φαίνεται να αποτελεί

κλειδί για τθν ανάπτυξθ επιτυχθμζνων κοινωνικϊν δικτφων με τθ χριςθ

υπολογιςτϊν [62]. Στθν ταξινομία που παρουςιάηεται ςτο Σχιμα 7, τα κίνθτρα που

αναφζρονται ωσ “Δθμόςια” και ωσ “Οικογζνεια και Φίλοι” δε κα υπιρχαν χωρίσ τθν

ενθμερότθτα του χριςτθ για τθν παρουςία άλλων χρθςτϊν ςτο ςφςτθμα, οι οποίοι

μποροφν να βλζπουν τισ φωτογραφίεσ του.

Το μοντζλο ζρευνασ που ςυνεπάγεται φαίνεται ςτο Σχιμα 8 και επιχειρεί να

εξθγιςει τθ δραςτθριότθτα των χρθςτϊν χρθςιμοποιϊντασ τρία ςτοιχεία:

1. κακοριςμζνα κίνθτρα (εαυτόσ, Φίλοι & οικογζνεια, Κοινό),

2. δείκτεσ κοινωνικισ παρουςίασ και

3. επίπεδο ςυμμετοχισ.

Με άλλα λόγια, ςτοχεφει να εντοπίςει τα αποτελζςματα των πράξεων, των κινιτρων

και του κοινωνικοφ περιβάλλοντοσ του χριςτθ ςχετικά με τθν προςάρτθςθ

ετικετϊν, εξετάηοντασ δφο ςυγκεκριμζνουσ δείκτεσ κοινωνικισ παρουςίασ: τισ

επαφζσ και τισ ομάδεσ ςτισ οποίεσ ςυμμετζχει ο χριςτθσ.

Σχήμα 7: Δείγμα ερωτθματολογίου ςχετικά με τα κίνθτρα του χριςτθ να οργανϊςει και να ςχολιάςει τισ φωτογραφίεσ του [100]



2.6. Συναιςθόματα

Τα ςυναιςκιματα αποτελοφν αναπόςπαςτο μζροσ τθσ ηωισ του ανκρϊπου,

επθρεάηουν τον τρόπο που ςκεπτόμαςτε και ςυμπεριφερόμαςτε, κακϊσ επίςθσ και

τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνοφμε με τουσ γφρω μασ. Διακεκριμζνοι ερευνθτζσ

βεβαιϊνουν τθ ςθμαςία τουσ ςτθν ανκρϊπινθ ςκζψθ [90], ενϊ αποτελζςματα

ερευνϊν νευρολογικισ φφςεωσ φαίνεται να ςυνθγοροφν με αυτζσ τισ ιδζεσ [26].

Επιπλζον, εξελίξεισ ςτο πεδίο των ςυνκετικϊν πρακτόρων και ςτο πεδίο του

“affective computing” [112] ζχουν αναδείξει τθν αναγκαιότθτα για τθ μελζτθ των

ςυναιςκθμάτων και των επιδράςεϊν τουσ ςτθ ςυμπεριφορά, τον ενςτερνιςμό

κοινωνικϊν τρόπων ςυμπεριφοράσ και τθν κοινωνικοποίθςθ του ατόμου γενικότερα

[134]. Ωςτόςο, μζχρι ςιμερα ςχετικά λίγα υπολογιςτικά μοντζλα ζχουν προτακεί

και αναπτυχκεί. Για μια αναςκόπθςθ των μοντζλων αυτϊν μπορεί να ανατρζξει

κανείσ [134].

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί οριςμοί του ςυναιςκιματοσ ανάλογα με το πεδίο

εφαρμογισ και ενδιαφζροντοσ. Σφμφωνα με τθ Magda Arnold [10], ζνα ςυναίςκθμα

είναι μία τάςθ που νιϊκει κανείσ διαιςκθτικά προσ οτιδιποτε εκτιμάται ωσ καλό ι

ωφζλιμο ι μακριά από οτιδιποτε που κεωρείται κακό ι βλαβερό. Αυτι θ ζλξθ ι

αποςτροφι ςυνοδεφεται από ζνα ςφνολο φυςιολογικϊν αλλαγϊν, που αφοροφν

δθλαδι τθ φυςιολογία του ανκρϊπου, οργανωμζνων ςφμφωνα με τθν προςζγγιςθ

αυτι ι τθν αποςτροφι αντίςτοιχα. Τα υποδείγματα αυτά διαφζρουν για

διαφορετικά ςυναιςκιματα. Θ κεωρία του James [53] υποςτθρίηει ότι οι ςωματικζσ

αλλαγζσ ακολουκοφν άμεςα τθν αντίλθψθ του γεγονότοσ που ελκφει τθν προςοχι

Σχήμα 8: φνοψθ του Μοντζλου Ζρευνασ Κινιτρων [119]



του ατόμου και ότι το ςυναίςκθμα είναι θ αίςκθςθ των ίδιων αλλαγϊν κακϊσ αυτζσ

ςυμβαίνουν. Για τον Ortony [103] και πολλοφσ άλλουσ μοντζρνουσ κεωρθτικοφσ,

κεντρικό ςθμείο των κεωριϊν τουσ είναι θ ιδζα ότι υπάρχει ζνα μικρό γκρουπ

βαςικϊν ςυναιςκθμάτων που βιϊνει ο άνκρωποσ. Ο Scherer περιγράφει και

υποςτθρίηει τον οριςμό των ςυναιςκθμάτων μζςα από μία διαδικαςία ανάλυςθσ

ςτισ επιμζρουσ ςυνιςτϊςεσ. Συνολικά είναι δυνατό να βρει κανείσ περιςςότερουσ

από εκατό οριςμοφσ του ςυναιςκιματοσ [61] και εκατόν πενιντα κεωρίεσ πάνω ςε

αυτό [129]. Ωςτόςο, οι προθγοφμενοι οριςμοί παρουςιάηουν ενδιαφζρον αφοφ

ειςάγουν τα κεμελιϊδθ προβλιματα που αφοροφν το ςυναίςκθμα. Συγκεκριμζνα,

ζνα από τα ερωτιματα που μασ απαςχολοφν είναι αν προζρχεται το ςυναίςκθμα

από μία ςωματικι αλλαγι. Για παράδειγμα, βλζπω μια αρκοφδα, ωσ αποτζλεςμα

ιδρϊνω, θ καρδιά μου χτυπά πιο γριγορα, νιϊκω φοβιςμζνοσ. Ι μιπωσ ςυμβαίνει

το αντίςτροφο, θ ςωματικι αλλαγι προζρχεται από το ςυναίςκθμα; Στο αντίςτοιχο

παράδειγμα βλζπω μία αρκοφδα, νιϊκω φόβο, θ καρδιά μου αρχίηει να χτυπά

γριγορα. Ζνα ακόμθ ερϊτθμα που τίκεται είναι αν υπάρχει ομάδα από βαςικά

ςυναιςκιματα και αν τα ςυναιςκιματα βαςίηονται ςε ζνα ςυνδυαςμό ςτοιχειωδϊν

ςυναιςκθμάτων. Τζλοσ, είναι το ςυναίςκθμα ςυνζπεια μιασ γνωςτικισ αποτίμθςθσ,

και αν ναι πϊσ χαρακτθρίηεται μια τζτοια αποτίμθςθ; Οι απαντιςεισ ςτα ερωτιματα

αυτά δεν είναι ςυγκεκριμζνεσ και δίνονται ζμμεςα ςτθ ςυνζχεια από τθν

παρουςίαςθ οριςμζνων βαςικϊν μοντζλων οργάνωςθσ των ςυναιςκθμάτων.

2.6.1. Μοντϋλο OCC – Εκκύνηςη ςυναιςθημϊτων

Το μοντζλο OCC προτάκθκε από τουσ Ortony, Clore και Collins [104]. Για αυτοφσ τα

ςυναιςκιματα είναι ςκεναρζσ αντιδράςεισ ςε γεγονότα, αιτίεσ ι αντικείμενα. Αυτά

τα γεγονότα αποτιμοφνται ςφμφωνα με τουσ ςτόχουσ ενόσ ατόμου, τα κριτιρια και

τθ νοοτροπία του. Θ κετικι πλευρά του μοντζλου αυτοφ είναι ότι βρίςκεται πολφ

κοντά ςε μία υπολογιςτικι προςζγγιςθ. Το αρνθτικό μζροσ ωςτόςο αυτοφ του

τρόπου οργάνωςθσ είναι ότι δε λαμβάνει υπόψθ τθν ζνταςθ των ςυναιςκθμάτων.

Το πρϊτο μοντζλο OCC που προτάκθκε από τον Ortony το 1988 είναι γνωςτό και ωσ

OCC88. Το μοντζλο αυτό περιγράφει μια ιεραρχία που ταξινομεί είκοςι δφο (22)

ςυναιςκιματα του ανκρϊπου και παρουςιάηεται ςτο Σχιμα 9. Στθν

πραγματικότθτα, πρόκειται για ζνδεκα ςυναιςκιματα που αναλφονται ςε δίπολα με



κετικό και αρνθτικό πόλο αντίςτοιχα, όπωσ για παράδειγμα αγάπθ και μίςοσ,

υπερθφάνεια και ντροπι. Τα δίπολα αυτό παρουςιάηονται ςτον Πίνακασ 2

Σε αυτό το μοντζλο τα ςυναιςκιματα δεν είναι εςωτερικά προσ το πρόςωπο, όπωσ

μία ακζραια διανοθτικι κατάςταςθ φόβου, αλλά αντίκετα ςχετίηονται με οριςμζνεσ

οντότθτεσ εξωτερικζσ για το πρόςωπο που ενεργοποιοφν το ςυναίςκθμα ςτθ

νοθτικι κατάςταςθ του προςϊπου. Αυτζσ οι οντότθτεσ διακρίνονται ςε τρεισ

κλάςεισ:

1. Πραγματικά αντικείμενα, όπωσ άλλα πρόςωπα ι φυςικζσ οντότθτεσ.

2. Δράςεισ και ςχζδια που εκτελοφνται από άλλα πρόςωπα ςτον κόςμο.

3. υνζπειεσ γεγονότων ςτον κόςμο, που είτε ςυμβαίνουν είτε κεωροφνται

πικανό να ςυμβοφν ςτο μζλλον.

Μία επιπρόςκετθ κλάςθ είναι τα μικτά αιςκιματα, τα οποία οφείλονται ςε ομάδεσ

ςυνεπειϊν που ζχουν προκλθκεί από ενζργειεσ άλλων προςϊπων, όπωσ είναι θ

ευγνωμοςφνθ και ο κυμόσ [122]

Υπάρχουν ζξι βαςικά γκρουπ ζκφραςθσ αιςκθμάτων: Χαρά, Κυμόσ, Λφπθ, Ζκπλθξθ,

Φόβοσ, Αθδία, από ςυνολικά 24 βαςικά αιςκιματα: Χαρά, Χαρά Για, Χαιρεκακία,

Υπερθφάνεια, Ελπίδα, Λκανοποίθςθ, Ανακοφφιςθ, Ευχαρίςτθςθ, Ευςπλαχνία,

Μνθςικακία, Αγωνία, Ντροπι, Τφψεισ, Κυμόσ, Μομφι, Ζκπλθξθ, Φόβοσ,

Επιβεβαιωμζνοσ Φόβοσ, Λφπθ, Καυμαςμόσ, Αγάπθ, Ευγνωμοςφνθ, Δυςαρζςκεια,

Αθδία [64].



Μερικά από αυτά τα ςυναιςκιματα, περιγράφονται παρακάτω, προκειμζνου να

είναι ξεκάκαροσ ο οριςμόσ που τουσ αποδίδεται:

Σχήμα 9: Σο μοντζλο OCC [11]



1. Χαρά: ο ςτόχοσ ζχει επιτευχκεί ι είναι πιο πικανό να επιτευχκεί και είναι

ςθμαντικό για το πρόςωπο να επιτευχκεί ο ςτόχοσ.

2. Χαρά Για: ζνα αρεςτό πρόςωπο κακίςταται χαροφμενο.

3. Χαιρεκακία: ζνα αντιπακθτικό άλλο πρόςωπο είναι λυπθμζνο.

4. Τπερθφάνεια: το άτομο εκτελεί μια πράξθ που ανταποκρίνεται ςε κάποιο

πρότυπο ςυμπεριφοράσ.

5. Ελπίδα: το άτομο πιςτεφει ότι ζνασ ςτόχοσ είναι πικανό να επιτευχτεί και

είναι ςθμαντικό για το άτομο αυτό να επιτευχτεί.

6. Ικανοποίθςθ: ζνασ ςτόχοσ επιτυγχάνεται που το άτομο ιλπιηε να επιτευχκεί.

7. Ανακοφφιςθ: ζνασ ςτόχοσ επιτυγχάνεται που το άτομο φοβόταν ότι κα

αποτφχαινε.

8. Ευχαρίςτθςθ: το άτομο είναι υπεφκυνο για τθν επιτυχία ενόσ από τουσ

ςτόχουσ του ι είναι πιο πικανό να επιτευχκεί και είναι ςθμαντικό για το

άτομο να επιτευχκεί ο ςτόχοσ.

9. Ευςπλαχνία: ζνα αρεςτό πρόςωπο είναι λυπθμζνο.

10. Μνθςικακία: ζνα αντιπακθτικό άλλο πρόςωπο είναι χαροφμενο.

11. Αγωνία: ο ςτόχοσ αποτυγχάνει θ γίνεται πιο πικανό να αποτφχει και είναι

ςθμαντικό για το άτομο να μθν αποτφχει.

12. Ντροπι: το άτομο προβαίνει ςε μία πράξθ που δεν αποτελεί αποδεκτι

ςυμπεριφορά.

13. Σφψεισ: το άτομο είναι υπεφκυνο για τουσ ςτόχουσ του που απζτυχαν ι

γίνεται πιο πικανό να αποτφχουν και είναι ςθμαντικό να μθν αποτφχουν.

14. Θυμόσ: ζνα άλλο πρόςωπο είναι υπεφκυνο για τθν αποτυχία ενόσ ςτόχου ι

τθν πικανότθτα αποτυχίασ και είναι ςθμαντικό να μθν αποτφχει ο ςτόχοσ.

15. Μομφι: ζνα άλλο άτομο κάνει μία πράξθ που καταρρίπτει ζνα πρότυπο

ςυμπεριφοράσ.

16. Φόβοσ: το άτομο πιςτεφει ότι ο ςτόχοσ είναι πικανό να αποτφχει και είναι

ςθμαντικό για αυτόν/ιν να μθν αποτφχει.

17. Επιβεβαιωμζνοσ Φόβοσ: αποτυγχάνει ζνασ ςτόχοσ, που το υποκείμενο

φοβόταν ότι κα αποτφχει. [127]



2.6.2. Οι φϊςεισ Επεξεργαςύασ του ςυναιςθόματοσ

Θ διαδικαςία που ακολουκείται από τθν αρχικι ταξινόμθςθ ενόσ γεγονότοσ μζχρι

τθν τελικι ςυμπεριφορά του ατόμου μπορεί να διαιρεκεί ςε πζντε φάςεισ:

1. Σαξινόμθςθ. Στθ φάςθ ταξινόμθςθσ, αποτιμάται ζνα γεγονόσ, μία ενζργεια ι

ζνασ ςτόχοσ, με αποτζλεςμα τθν ανάκτθςθ πλθροφοριϊν για το ποιεσ

κατθγορίεσ ςυναιςκθμάτων επθρεάηονται.

2. Ποςοτικοποίθςθ. Στθ φάςθ ποςοτικοποίθςθσ, υπολογίηονται οι εντάςεισ των

ςυναιςκθματικϊν κατθγοριϊν που επθρεάηονται.

3. Αλλθλεπίδραςθ. Θ ταξινόμθςθ και ποςοτικοποίθςθ ορίηουν τθ

ςυναιςκθματικι αξία ενόσ γεγονότοσ, ενζργειασ ι ςτόχου. Αυτι θ

ςυναιςκθματικι αξία είναι που αλλθλεπιδρά με τισ τρζχουςεσ

ςυναιςκθματικζσ κατθγορίεσ.

Πίνακασ 2: Σα ςυναιςκιματα του μοντζλου OCC88 [128]

Θετικά Συναιςθήματα Αρνητικά Συναιςθήματα

Ευχαρύςτηςη Τύψεισ

Ευγνωμοςύνη Θυμόσ

Υπερηφϊνεια Ντροπό

Θαυμαςμόσ Μομφό

Χαρϊ Αγωνύα

Χαρϊ για Μνηςικακύα

Χαιρεκακύα Ευςπλαχνύα

Ελπύδα Φόβοσ

Ικανοπούηςη Απογοότευςη

Ανακούφιςη Επιβεβαιωμϋνοσ Φόβοσ

Αγϊπη Μύςοσ



4. Χαρτογράφθςθ. Το OCC μοντζλο διακρίνει είκοςι δφο (22) ςυναιςκθματικζσ

κατθγορίεσ. Αυτζσ είναι απαραίτθτο να απεικονιςκοφν ςε διαφορετικζσ

ςυναιςκθματικζσ εκφράςεισ, όςο το δυνατόν μικρότερου βακμοφ.

5. Ζκφραςθ. Θ ςυναιςκθματικι κατάςταςθ μπορεί να εκφραςκεί άμεςα από

τθν ζκφραςθ του προςϊπου, ενϊ ταυτόχρονα επθρεάηει τθ ςυμπεριφορά

[14].

2.6.3. Οργϊνωςη ςυναιςθημϊτων

Θ ταξινόμθςθ των ςυναιςκθμάτων του Plutchik ορίηει οκτϊ (8) τομείσ με επίπεδα

ζνταςθσ ςε κάκε τομζα, τα οποία παρουςιάηονται ςτα Σχιμα 10 και Σχιμα 11. Αυτι

θ προςζγγιςθ παρουςιάηει ιδιαίτερο ενδιαφζρον ωσ προσ τθν αξιολόγθςθ και

τοποκζτθςθ ενόσ ςυναιςκιματοσ ςτο ςυνολικό χϊρο των ςυναιςκθμάτων. Ωςτόςο

μειονζκτθμα αποτελεί το γεγονόσ ότι δεν παρζχει μία μζκοδο αποτίμθςισ των

ςυναιςκθμάτων.

Σχήμα 10: Ο τροχόσ ςυναιςκθμάτων του R. Plutchik [113]



2.6.4. Διαςτϊςεισ Συναιςθημϊτων

Στθν αποτίμθςθ ςυναιςκθμάτων χρθςιμοποιοφνται πολφ ςυχνά οι δφο διαςτάςεισ

που ζχουν προτακεί από τον Breazeal [18]. Οι διαςτάςεισ αυτζσ που ςχθματίηουν το

επίπεδο ςυναιςκθμάτων του ατόμου είναι θ διζγερςθ και θ τζρψθ, όπωσ

παρουςιάηεται ςτο Σχιμα 12. Τζλοσ, ο λόγοσ που το μοντζλο αυτό τυχαίνει ευρείασ

αποδοχισ ςτθ διαδικαςία αποτίμθςθσ ςυναιςκθμάτων είναι ότι τα ςθμεία του

επιπζδου που ςχθματίηεται αντιςτοιχίηονται ςε φυςικά χαρακτθριςτικά του ατόμου

με αποτζλεςμα να διευκολφνεται θ αναγνϊριςι τουσ.

Σχήμα 11: Ο τροχόσ ςυναιςκθμάτων του R. Plutchik (δεφτερθ όψθ) [11]

Σχήμα 12: Οι ςυντεταγμζνεσ των ςυναιςκθμάτων ςφμφωνα με τον Breazeal [34]



2.6.5. Το μοντϋλο του Scherer

Το πιο επιτυχθμζνο μοντζλο ςυναιςκθμάτων ζχει προτακεί από τον Scherer. Θ

προςζγγιςι του βαςίηεται ςτθν αποτίμθςθ που παρζχει μία αξιολόγθςθ τθσ

εξωτερικισ κατάςταςθσ. Με τον όρο εξωτερικι κατάςταςθ εννοοφμε πωσ κάτι

αλλάηει ςτο περιβάλλον ι κάτι δεν αλλάηει το οποίο όμωσ ο άνκρωποσ

προςδοκοφςε να αλλάξει. Με άλλα λόγια, κριτιριο για μοντζλο αυτό αποτελεί θ

εμφάνιςθ ενόσ περιςτατικοφ ι θ μθ εμφάνιςθ ενόσ αναμενόμενου ςυμβάντοσ. Θ

αποτίμθςθ βαςίηεται ςτθν αξιολόγθςθ παραμζτρων, όπωσ για παράδειγμα πόςο

ξαφνικά και αιφνίδια ςυνζβθ ζνα γεγονόσ Γ ι πόςο πικανι είναι θ εμφάνιςθ του

περιςτατικοφ Π γενικά. Σφμφωνα με αυτι τθν ανάλυςθ, προτείνεται το Σχιμα 13 για

τισ επιδράςεισ ςτισ βαςικζσ ςυνιςτϊςεσ των ςυναιςκθμάτων, χωρίσ ωςτόςο να

κεωρείται μία ςτοιχειοκεςία βαςικϊν ςυναιςκθμάτων. Θ ακολουκία μεταχείριςθσ

των ςυναιςκθμάτων προτείνει τισ εξισ πζντε βακμίδεσ:

1. Καινοτομία: αιφνιδιαςμόσ, ςυχνότθτα εμφάνιςθσ, δυνατότθτα πρόβλεψθσ.

2. Εςωτερικι υμφωνία.

3. φνδεςθ με ςτόχουσ: ςυνάφεια, βεβαιότθτα ωσ προσ τισ επιδράςεισ,

προςδοκία, επικυμία, επιτακτικότθτα.

4. Δυνατότθτα Ελζγχου: εςωτερικι προζλευςθ, εξωτερικι προζλευςθ, δφναμθ,

ρφκμιςθ

5. υμφωνία με πρότυπα: νομιμότθτα, δικαιοςφνθ, αξιόμεμπτο



Όπωσ ζχουμε αναφζρει, θ αποτίμθςθ είναι θ διαδικαςία που δθμιουργεί το

ςυναίςκθμα. Αυτό επιτυγχάνεται αποτιμϊντασ τθ ςχζςθ του ατόμου με το

περιβάλλον του, όπωσ για παράδειγμα αν ζνα γεγονόσ διευκολφνει ι αναχαιτίηει

τουσ ςτόχουσ του ατόμου ι αν κάποιοσ αξίηει να κατθγορθκεί ι να αναγνωριςκεί.

Από τθν άλλθ πλευρά, θ αντιμετϊπιςθ είναι διαδικαςία εναςχόλθςθσ με το

ςυναίςκθμα, είτε εξωτερικά, εκδθλϊνοντασ τθν πρόκεςθ αντίδραςθσ ςτο

ςυναίςκθμα, είτε εςωτερικά, αλλάηοντασ τθν ερμθνεία του ατόμου για τθν

κατάςταςθ. Αυτζσ οι διαδικαςίεσ αλλθλεπιδροφν και αποκαλφπτονται με το χρόνο

διαγράφοντασ το χρονικό χαρακτιρα ενόσ ςυναιςκιματοσ, όπωσ αναφζρεται από

Σχήμα 13: υντεταγμζνεσ υναιςκθμάτων που προτείνει ο Scherer [34]



πολλοφσ ερευνθτζσ [67], [126]. Για παράδειγμα, ζνα άτομο μπορεί να νιϊκει

ςτενοχϊρια για ζνα γεγονόσ (αποτίμθςθ), με ςυνζπεια να ζχει κίνθτρο να

αποποιθκεί τθν ευκφνθ (αντιμετϊπιςθ), που κα ζχει ωσ αποτζλεςμα τθν ζκφραςθ

κυμοφ (επαναποτίμθςθ). Στο Σχιμα 14 αποτυπϊνονται παραςτατικά τα κφρια

ςθμεία του μοντζλου που ζχει ωσ βάςθ τισ διαδικαςίεσ τθσ αποτίμθςθσ και τθσ

αντιμετϊπιςθσ.

2.7. Σύνοψη Κεφαλαύου

Στο κεφάλαιο αυτό ζγινε μία επιςκόπθςθ τθσ βιβλιογραφίασ που ςχετίηεται με τα

αντικείμενα που εξετάηει θ διπλωματικι. Συγκεκριμζνα, αναλφκθκαν οι ζννοιεσ των

κοινωνικϊν δικτφων και τθσ ανάλυςθσ κοινωνικϊν δικτφων. Ζπειτα, ζγινε διεξοδικι

αναφορά ςτα μοντζλα προςωπικότθτασ, κινιτρων και ςυναιςκθμάτων του

ανκρϊπου, που ζχουν διαμορφωκεί μζχρι ςιμερα. Οριςμζνα από αυτά

χρθςιμοποιοφνται ςτθ ςυνζχεια τθσ εργαςίασ για τθ ςχεδίαςθ του μοντζλου

αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ ςτα πλαίςια κοινωνικϊν δικτφων.

Σχήμα 14: Θεωρθτικό Πλαίςιο Αποτίμθςθσ και Αντιμετϊπιςθσ υναιςκθμάτων [81]



3. Μοντϋλο Αναγνώριςησ

Χαρακτηριςτικών

Συμπεριφορϊσ ςτο Διαδύκτυο

Θ ςυμπεριφορά του ανκρϊπου ερμθνεφεται με βάςθ τθν προςωπικότθτά του, τθ

διάκεςθ, τα ςυναιςκιματα και τα κίνθτρά του. Επίςθσ, για τθν κατανόθςθ τθσ

ςυμπεριφοράσ χριςιμεσ είναι πλθροφορίεσ που αφοροφν το περιβάλλον του

ατόμου και τθν αλλθλεπίδραςι του με αυτό. Σε αυτό το κεφάλαιο παρουςιάηουμε

το ςυνολικό μοντζλο ανάλυςθσ και αναγνϊριςθσ τθσ ςυμπεριφοράσ των χρθςτϊν

κοινωνικϊν δικτφων. Αυτό αναλφεται ςτα χαρακτθριςτικά του χριςτθ, τα

χαρακτθριςτικά τθσ κοινότθτασ, και τα γεγονότα, που λειτουργοφν ωσ ζναυςμα για

τθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα και είναι αποτζλεςμα ςφνκεςθσ ςτοιχείων που

προκφπτουν από τθ βιβλιογραφικι ζρευνα που ζχει προθγθκεί. Τζλοσ, γίνεται

παρουςίαςθ τθσ ςυνολικισ οντολογίασ χριςτθ που προτείνουμε.

3.1. Μοντϋλα Προςωπικότητασ: FFM, PEN & MBTI

Ο προςδιοριςμόσ των χαρακτθριςτικϊν και τθσ δομισ τθσ προςωπικότθτασ του

ανκρϊπου αποτελεί ζναν από τουσ πιο βαςικοφσ ςτόχουσ ςτθν επιςτιμθ τθσ

ψυχολογίασ. Για τθν ανάλυςθ και αναγνϊριςθ τθσ προςωπικότθτασ του χριςτθ

κοινωνικϊν δικτφων χρθςιμοποιοφμε τρία γνωςτά μοντζλα προςωπικότθτασ:

1. Το μοντζλο Πζντε Παραγόντων (FFM),

2. Το μοντζλο Τριϊν Παραγόντων του Eysenck (P-E-N) και

3. Το μοντζλο Δείκτθ Τφπου Myers Briggs (MBTI).



Οι λόγοι που επιλζγουμε το μοντζλο Πζντε Παραγόντων προκφπτουν από τθν

ανάλυςθ που γίνεται ςτθν ενότθτα 2.4.2, όπου φαίνεται θ ευρεία αποδοχι του

μοντζλου λόγω τθσ εμπειρικισ ζρευνασ που ζχει γίνει ςε αυτό. Επίςθσ, το μοντζλο

αυτό ζχει χαρακτθριςτεί ωσ περιεκτικό, εμπειρικό και τζλοσ οδθγοφμενο από τα

γεγονότα, ςτοιχεία που ςυνθγοροφν ςτθν αξιοπιςτία των αποτελεςμάτων του.

Επιπλζον, ςε ότι αφορά τθν ανάλυςθ τθσ προςωπικότθτασ των μελϊν διαδικτυακϊν

κοινωνικϊν δικτφων θ ανάδειξθ και κακιζρωςθ του μοντζλου πζντε παραγόντων

οφείλεται και ςτο γεγονόσ ότι θ οπτικι που παρζχει το μοντζλο αυτό δεν εςτιάηει

ςτθ ςυμπεριφορά του ατόμου κάτω από ςυνκικεσ εργαςίασ, αλλά ςτθ

ςυμπεριφορά του ςε προςωπικζσ και ςυναιςκθματικζσ καταςτάςεισ.

Όςον αφορά το μοντζλο Τριϊν Παραγόντων του Eysenck, το επιλζγουμε λόγω των

ιςχυρϊν βιολογικϊν κεμελίων που διακζτει και τθσ δυνατότθτάσ του να δίνει

εξιγθςθ τθσ αιτίασ τθσ ςυμπεριφοράσ των ατόμων, λόγω τθσ φφςθσ των τριϊν

παραγόντων που το αποτελοφν. Επιπλζον, προκφπτει ότι τα χαρακτθριςτικά τθσ

εξωςτρζφειασ και νευρωτιςμοφ του Eysenck είναι ταυτόςθμα με τισ ςυνϊνυμεσ

παραμζτρουσ του μοντζλου πζντε παραγόντων, ενϊ ο ψυχωτιςμόσ φαίνεται να

αντιςτοιχεί ςτο ςυνδυαςμό τθσ ςυγκαταβατικότθτασ και ευςυνειδθςίασ,

χαρακτθριςτικά που μπορεί να είναι ςυνιςτϊςεσ του ψυχωτιςμοφ [41]. Τα

αποτελζςματα ςε ερωτθματολόγια που ζχουν ςχεδιαςτεί να μετριςουν τα

χαρακτθριςτικά του μοντζλου πζντε παραγόντων παρουςιάηουν ςυςχζτιςθ με τα

χαρακτθριςτικά του Eysenck [25]. Είναι λοιπόν φανερό πωσ οι δφο αυτζσ βαςικζσ

κεωρίεσ προςωπικότθτασ αλλθλεπικαλφπτονται μερικϊσ. Αυτό είναι ςθμαντικό

διότι παρζχει ςτοιχεία για κάποιασ μορφισ κεωρθτικισ ενοποίθςθσ μεταξφ των δφο

μοντζλων και ςυνεπϊσ επιτρζπει τθ μελζτθ των δφο μοντζλων ςυμπλθρωματικά με

ςκοπό τθν καλφτερθ αξιολόγθςθ των αποτελεςμάτων τθσ ζρευνασ.

Τζλοσ, το μοντζλο Δείκτθ Τφπου Myers Briggs επιλζγεται διότι αποτελεί διαφορετικι

προςζγγιςθ από τα δφο προθγοφμενα μοντζλα, αρκετά αναλυτικι και είναι επίςθσ

ςχεδιαςμζνο για να παρατθρεί τον άνκρωπο ςε περιβάλλον προςωπικοφ χϊρου.

Φυςικά, κεωροφμε ότι θ δθμιουργία διαδικτυακοφ προφίλ παρουςιάηει

χαρακτθριςτικά δθμιουργίασ προςωπικοφ χϊρου. Τζλοσ, όπωσ αναφζρεται ςτθν

ενότθτα 2.4.3, το μοντζλο αυτό επικεντρϊνεται ςε ςυνθκιςμζνο πλθκυςμό



ανκρϊπων και δίνει ζμφαςθ ςτθν αξία των φυςικϊν διαφορϊν μεταξφ τουσ,

ςτοιχεία που διευκολφνουν τθν επιλογι του προσ μελζτθ δείγματοσ χρθςτϊν

διαδικτυακϊν κοινοτιτων.

3.2. Συναιςθόματα

Ο όροσ ςυναίςκθμα χρθςιμοποιείται ςτθν ψυχολογία για να περιγράψει

βραχυπρόκεςμεσ μεταβολζσ ςτθν εςωτερικι νοθτικι κατάςταςθ του ατόμου,

ςυμπεριλαμβάνοντασ τόςο ςωματικζσ αντιδράςεισ όπωσ ο φόβοσ όςο και γνωςτικζσ

όπωσ θ ηιλια [19]. Πολλά μοντζλα ςυναιςκθμάτων είναι διακζςιμα. Ωςτόςο, το

μοντζλο που επιλζγουμε είναι αυτό των Ortony, Clore και Collins, οι οποίοι

ανζπτυξαν ζνα υπολογιςτικό μοντζλο ςυναιςκθμάτων, γνωςτό και ωσ OCC από τα

αρχικά των ονομάτων τουσ. Το μοντζλο αυτό που αναλφεται ςτθν ενότθτα 2.6.,

κακιερϊκθκε ωσ βαςικό για τθν αναγνϊριςθ και ςφνκεςθ ςυναιςκθμάτων [14].

Επιπλζον, ςτον τομζα των ςυναιςκθμάτων προτείνουμε και μία πιο γενικι

προςζγγιςθ θ οποία περιλαμβάνει πζντε βαςικά ςυναιςκιματα, ευτυχία, λφπθ,

άγχοσ, οργι και αθδία.

3.3. Διϊθεςη

Συχνά, ο όροσ διάκεςθ ςυνδζεται με τα ςυναιςκιματα που νιϊκει ζνα άτομο,

επθρεάηει και επθρεάηεται από αυτά. Ωςτόςο, ςε μελζτθ του Morris [93] γίνεται

ςυηιτθςθ ςχετικά με τθ διάκριςθ ανάμεςα ςτθ διάκεςθ και το ςυναίςκθμα. Όπωσ

υποςτθρίηεται [48], θ διάκεςθ αναφζρεται ςε μεγαλφτερου εφρουσ και πιο

μακροπρόκεςμα οντολογικά κζματα ςχετικά με τθ ηωι και τθν εξζλιξθ του ατόμου,

ενϊ τα ςυναιςκιματα τείνουν να είναι ςφντομα. Αυτόσ είναι και ο κφριοσ λόγοσ που

ειςάγουμε ςτο μοντζλο μασ τθν παράμετρο τθσ διάκεςθσ ξεχωριςτά από τα

ςυναιςκιματα. Επιπλζον, θ διάκεςθ του ατόμου δεν φαίνεται να ςυνδζεται

ξεκάκαρα με μεμονωμζνα γεγονότα, δράςεισ ι αντικείμενα, όπωσ ςυμβαίνει ςτθν

περίπτωςθ των ςυναιςκθμάτων. Τζλοσ, ενδιαφζρον παρουςιάηει θ ζνταξι τθσ

παραμζτρου τθσ διάκεςθσ ςτο γενικό μοντζλο χριςτθ που προτείνουμε διότι αυτι

μπορεί να αναλυκεί μόλισ ωσ καλι, κακι και ουδζτερθ, παρζχοντασ ζνα απλό γενικό



δείκτθ χαρακτθριςμοφ τθσ ςυμπεριφοράσ του χριςτθ. Επιπλζον, αξιοποιοφμε τθ

δουλειά του Mehrabian [85], ο οποίοσ ειςιγαγε ζνα νζο πλαίςιο για τθ διάκεςθ των

ατόμων. Σφμφωνα με το πλαίςιο αυτό, το άτομο μπορεί να είναι ανιςυχο, ςε πλιξθ,

εξαρτϊμενο, περιφρονθτικό, πεικινιο, πλθκωρικό, εχκρικό ι χαλαρό.

3.4. Κύνητρα

Σχετικά με τα κίνθτρα, υιοκετοφμε για το μοντζλο που προτείνουμε τθν ανάλυςθ

των κινιτρων ςε ενδογενι και εξωγενι, όπωσ παρουςιάηονται ςτθν ενότθτα 2.5.2.,

ενϊ από τθν ενότθτα 2.5.3. αξιοποιοφμε το μοντζλο μελζτθσ που προτείνεται ςτο

Σχιμα 6 προκειμζνου να εντάξουμε ςτο μοντζλο που προτείνουμε τουσ παράγοντεσ

που ςυνδζονται με τθν κοινότθτα και επθρεάηουν τθ ςυμπεριφορά του χριςτθ.

Τζλοσ, επειδι θ παράμετροσ των κινιτρων του χριςτθ δεν ζχει βρεκεί να ςχετίηεται

με κάποια από τισ μεταβλθτζσ τθσ προςωπικότθτασ, για αυτό τα κίνθτρα μποροφν

να ζχουν ανεξάρτθτθ ςχζςθ με τθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα, διακριτά από τισ

ευρφτερεσ δομζσ τθσ προςωπικότθτασ. Αυτό αποτελεί μία ςθμαντικι παρατιρθςθ

για δφο κυρίωσ λόγουσ. Πρϊτον επειδι τα κίνθτρα είναι πιο εφκολο να

επθρεαςτοφν από ότι οι παράγοντεσ προςωπικότθτασ, ςε περίπτωςθ που

επιδιϊκεται ο επθρεαςμόσ του χρόνου που περνάει κάποιοσ χριςτθσ ςτο δίκτυο.

Και δεφτερον επειδι επιλζγουμε τελικά να μθν εντάξουμε τα κίνθτρα ςτθν

οντολογία χριςτθ.

3.5. Γεγονότα

Σθμαντικό παράγοντα τθσ διαδικτυακισ δραςτθριότθτασ αποτελοφν τα γεγονότα,

που ςυμβαίνουν είτε ςτθν πραγματικι ηωι, προςωπικά και κοινωνικά, είτε ςτθν

εικονικι ηωι, όπωσ είναι θ δθμιουργία ενόσ νζου γκρουπ. Υπάρχουν πολλά

αρχζτυπα που ζχουν χρθςιμοποιθκεί για τον οριςμό τθσ ζννοιασ του γεγονότοσ.

Μία εφκολα κατανοθτι προςζγγιςθ κεωρεί ωσ γεγονόσ ζνα χρονικό διάςτθμα, ςε

μια ςυγκεκριμζνθ τοποκεςία, το οποίο γίνεται αντιλθπτό από ζνα παρατθρθτι ότι

ζχει αρχι και τζλοσ. Γεγονότα μπορεί να γίνονται αντιλθπτά ςε διαφορετικζσ

χρονικζσ κλίμακεσ, που καλφπτουν τθν εξζλιξθ του ςφμπαντοσ ωσ και τθ ςφγκρουςθ



των υποατομικϊν ςωματιδίων. Μποροφν να ζχουν αςαφι χωρικά ι χρονικά όρια,

όπωσ κα μποροφςε να ζχει μία μεγάλθ υπαίκρια εκδιλωςθ. Επίςθσ, είναι δυνατό να

παρουςιάηουν χωρικζσ ι χρονικζσ αςυνζχειεσ, όπωσ ο εορταςμόσ τθσ Πρωτοχρονιάσ

ανά τθν υφιλιο ι μια ςυνεδρίαςθ που διακόπτεται από ζναν ςυναγερμό πυρκαγιάσ.

Στόχοσ μασ είναι να δϊςουμε το γενικό πλαίςιο οριςμοφ τθσ ζννοιασ γεγονόσ, το

οποίο να καλφπτει τα γεγονότα τθσ κακθμερινισ ηωισ, για τα οποία οι άνκρωποι

ςυχνά ςυηθτοφν. Ο ςτόχοσ αυτόσ βαςίηεται ςτο γεγονόσ ότι ςτο διαδίκτυο και τα

κοινωνικά δίκτυα, ςυγκεκριμζνα, ςυηθτοφνται γεγονότα που ςυμβαίνουν, ι

τουλάχιςτον αφοροφν κζματα και καταςτάςεισ ςτθν πραγματικι ηωι. Στθν παροφςα

εργαςία δε κα αναφερκοφμε ςε άλλουσ οριςμοφσ τθσ ζννοιασ του γεγονότοσ, που

μπορεί να προζρχονται από φιλοςοφικζσ ι κεολογικζσ προςεγγίςεισ. Μασ

ενδιαφζρει θ ζννοια του γεγονότοσ μόνο ςχετικά με τθν επίδραςθ που μπορεί να

ζχει ςτθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα των μελϊν κοινωνικϊν δικτφων. Ορίηουμε το

γεγονόσ ωσ: αυτό που δείχνει τα χαρακτθριςτικά πολλϊν δράςεων και ςυμβαίνει ςε

ζνα ςυγκεκριμζνο χρόνο, κάτω από ςυγκεκριμζνεσ ςυνκικεσ, και ςτο οποίο υπάρχει

ςυμμετοχι ενόσ αρικμοφ ρόλων. Επιςιμωσ, το γεγονόσ μπορεί να περιγραφεί ωσ

«γ», μπορεί να οριςτεί ωσ ςυνάρτθςθ ζξι μεταβλθτϊν:

γ = f {Δ,Α,Χ,,Π,Γ}

όπου με «Δ» ςυμβολίηεται θ Δράςθ, με «Α» το Αντικείμενο, με «Χ» ο χρόνοσ, με «Σ»

οι Συνκικεσ, με «Π» θ Παρζμβαςθ, με «Γ» θ Γλϊςςα Απόδοςθσ [72].

3.5.1. Η επύδραςη τησ εμφϊνιςησ ενόσ γεγονότοσ

Είναι γνωςτό ότι τα γεγονότα παίηουν κακοριςτικό ρόλο ςτισ δραςτθριότθτεσ των

χρθςτϊν διαδικτφου και ότι διαφορετικοί άνκρωποι αντιδροφν ανεξάρτθτα ςε

διάφορα γεγονότα. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περιςςότεροι εμπειρογνϊμονεσ

διαπιςτϊνουν ότι τα γεγονότα ζχουν μεγαλφτερθ ςθμαςιολογικι ςθμαςία από

οποιαδιποτε άλλα χαρακτθριςτικά, όπωσ είναι οι χαρακτιρεσ, οι όροι και οι

ζννοιεσ.



Σφμφωνα με τουσ οριςμοφσ που παρζχει θ λεξιλογικι βάςθ WordNet22 που ζχει

αναπτυχκεί κάτω από τθν εποπτεία του κακθγθτι G.A. Miller, οντότθτα είναι

οτιδιποτε υπάρχει, ζμβιο ι μθ ον, και γεγονόσ είναι κάτι που ςυμβαίνει ςε

δεδομζνο μζροσ και χρόνο. Οι αντιςτοιχίεσ ανάμεςα ςτισ πιο κοινζσ κλάςεισ

ερωτιςεων και τα ςτοιχεία των γεγονότων παρουςιάηονται ςτον Πίνακασ 3. Με

βάςθ αυτι τθν αντιςτοιχία μποροφμε να κεωριςουμε ζνα γεγονόσ ωσ ζνα ςθμείο

ςτον πολυδιάςτατο χϊρο γεγονότων όπωσ φαίνεται ςτο Σχιμα 15 και ςτο Σχιμα 16,

όπου οι διαςτάςεισ εξαρτϊνται πάντα από τα ςτοιχεία γεγονότοσ που είναι

διακζςιμα.

22

http://www.wordnet.princeton.edu/

Πίνακασ 3: υςχζτιςθ Ερωτιςεων και τοιχείων Γεγονότων [148]

Ερώτηςη Στοιχεία Γεγονότοσ

Ποιοσ/Τύνοσ/Ποιον Τποκεύμενο, Αντικεύμενο

Πού Σοποθεςύα

Πότε Χρόνοσ

Τι Τποκεύμενο, Αντικεύμενο, Περιγραφό,

Δρϊςη Πώσ Περιγραφό, Ποςότητα

Σχήμα 15: τοιχεία Γεγονότοσ ςε Χϊρο 3 Διαςτάςεων [148]

Σχήμα 16: τοιχεία Γεγονότοσ ςε Χϊρο n Διαςτάςεων [148]



3.6. Σύνθεςη Μοντϋλου

Σφμφωνα με όςα αναλφκθκαν μζχρι αυτό το ςθμείο, προκφπτει ότι θ διαδικτυακι

δραςτθριότθτα ςε ιςτοςελίδεσ κοινωνικισ δικτφωςθσ είναι ςυνδυαςμόσ τθσ

παρουςίασ των χρθςτϊν και τθσ εμφάνιςθσ γεγονότων ςτον πραγματικό και

εικονικό κόςμο. Υπάρχουν δθλαδι γεγονότα που εγείρουν τθ δραςτθριότθτα των

ατόμων, θ οποία εκδθλϊνεται ωσ ςυνάρτθςθ του χριςτθ. Στο Σχιμα 17

παρουςιάηεται το γενικό μοντζλο ςτο οποίο το ςφμβολο τθσ πρόςκεςθσ αποτελεί

μία άγνωςτθ μζχρι τϊρα διαδικαςία αλλθλεπίδραςθσ, τθν οποία δε λαμβάνουμε

υπόψθ ςτα πλαίςια τθσ παροφςασ διπλωματικισ εργαςίασ.

Θ ανάλυςθ τθσ οντότθτασ του χριςτθ φαίνεται ςτο Σχιμα 18, όπου οι επιμζρουσ

παράμετροι αφοροφν τθν ανκρϊπινθ διάςταςθ του ατόμου και τθ διάςταςι του ωσ

μζλοσ τθσ κοινότθτασ.

Σχήμα 17: Γενικι επιςκόπθςθ Μοντζλου Αναγνϊριςθσ υμπεριφοράσ

Σχήμα 18: Οι δφο Διαςτάςεισ Ανάλυςθσ του Χριςτθ-Μζλουσ του Δικτφου



Ο ανκρϊπινοσ ρόλοσ του χριςτθ που επθρεάηει τθ ςυμπεριφορά του αναλφεται

ςτισ διαςτάςεισ τθσ προςωπικότθτασ, τθσ διάκεςθσ, των ςυναιςκθμάτων και των

κινιτρων του ατόμου και παρουςιάηεται ςτο Σχιμα 19. Οι τζςςερισ αυτζσ γενικζσ

παράμετροι αναλφονται ςφμφωνα με τα μοντζλα και τισ κεωρίεσ που

αναπτφχκθκαν ςτισ προθγοφμενεσ παραγράφουσ του κεφαλαίου. Ακόμθ, πρζπει να

ςθμειωκεί πωσ θ ανάλυςθ που παρουςιάηεται ζχει διάςταςθ και ςτο χρόνο με τθν

ζννοια των μεταβολϊν των χαρακτθριςτικϊν του χριςτθ. Συγκεκριμζνα, τα

χαρακτθριςτικά προςωπικότθτασ παρουςιάηουν μικρζσ μεταβολζσ για το άτομο με

τθν πάροδο του χρόνου, κυρίωσ ζωσ τθν θλικία των τριάντα (30) ετϊν και

κεωροφνται ςτακερά από τότε και ζπειτα. Αντίκετα, τα ςυναιςκιματα του ατόμου

παρουςιάηουν ςυχνζσ μεταβολζσ μζςα ςε μία μζρα. Θ διάκεςθ του ατόμου,

ωςτόςο, αποτελεί παράμετρο που μεταβάλλεται ςε πιο αργοφσ ρυκμοφσ από τα

ςυναιςκιματα, αφοφ εκφράηει το γενικότερο πλαίςιο ςυνκθκϊν ηωισ του ατόμου,

αλλά δεν είναι και ςτακερι, όπωσ τα χαρακτθριςτικά προςωπικότθτασ. Υπάρχει

δθλαδι μία διαβάκμιςθ ωσ προσ τθ μεταβολι των παραμζτρων αυτϊν με το χρόνο

που είναι βραχυπρόκεςμθ για τα ςυναιςκιματα, μεςοπρόκεςμθ για τθ διάκεςθ και

μακροπρόκεςμθ για τθν προςωπικότθτα, όπωσ φαίνεται ςτο Σχιμα 20. Βζβαια,

παραμζνει αςαφισ ο τρόποσ με τον οποίο μεταβάλλονται οι παράμετροι αυτζσ, ενϊ

τζλοσ δεν υπάρχει ςτθ βιβλιογραφία ςυςχζτιςθ μεταβολϊν των κινιτρων του

ατόμου με το χρόνο.

Σχήμα 19: Πτυχζσ του ατόμου που επθρεάηουν τθ υμπεριφορά του



Αντίςτοιχα με τθν ανάλυςθ του ανκρϊπινου ρόλου του χριςτθ ςτισ επιμζρουσ

παραμζτρουσ, αναλφεται και θ οντότθτα του χριςτθ ωσ μζλοσ τθσ κοινότθτασ. Οι

παράμετροι που ςχετίηονται με τθ ςυμπεριφορά του παρουςιάηονται ςτο Σχιμα 21

και αφοροφν τισ δομικζσ ιδιότθτεσ τθσ κοινότθτασ, όπωσ ο ςκοπόσ δθμιουργίασ τθσ

και οι δυνατότθτεσ επαφισ και αλλθλεπίδραςθσ των χρθςτϊν που παρζχει. Ακόμθ,

ςθμαντικι είναι και θ ςφνδεςθ που ζχει ο ίδιοσ ο χριςτθσ με τθν κοινότθτα, το

ςυναιςκθματικό «δζςιμο» που μπορεί να αναπτυχκεί κυρίωσ με τθν πάροδο του

χρόνου και τθ δραςτθριότθτά του μζςα ςτθν κοινότθτα.

Το ςυνολικό μοντζλο που προτείνουμε ουςιαςτικά περιλαμβάνει τουσ παράγοντεσ

τουσ οποίουσ ζχουμε αναφζρει μζχρι αυτό το ςθμείο του κεφαλαίου. Οι

παράγοντεσ αυτοί μποροφν να χρθςιμοποιοφνται είτε ςυνδυαςτικά παρζχοντασ μία

πολφπλευρθ εικόνα τθσ ςυμπεριφοράσ του χριςτθ, είτε διακριτά ανάλογα με τουσ

ςτόχουσ τθσ μελζτθσ και τα διακζςιμα δεδομζνα που υπάρχουν. Επίςθσ, αξίηει να

ςθμειωκεί πωσ θ πρόταςθ που γίνεται εδϊ και αποτυπϊνεται ςτο Σχιμα 22, αφορά

Σχήμα 20: Μεταβολι Παραμζτρων Χριςτθ με το Χρόνο [64]

Σχήμα 21: Πτυχζσ του Χριςτθ που επθρεάηουν τθ υμπεριφορά του



τθν αναγνϊριςθ ςυμπεριφοράσ χρθςτϊν διαδικτφου με ςτοιχεία απευκείασ από το

δίκτυο και χωρίσ τθ χριςθ άλλων αναφορϊν. Ωςτόςο, λόγω του γεγονότοσ ότι δεν

υπάρχει επαρκισ ζρευνα ςτο ςυγκεκριμζνο πεδίο χρθςιμοποίθςθσ δεδομζνων

αποκλειςτικά από το κοινωνικό δίκτυο, απαιτείται ιδιαίτερθ προςπάκεια για τθ

ςφνδεςθ των κεωρθτικϊν παραμζτρων του μοντζλου με τα δεδομζνα του δικτφου.

Στθ ςυνζχεια του κεφαλαίου αναλφουμε τουσ λόγουσ που ςυνθγοροφν ςτθν

αναγκαιότθτα δθμιουργίασ ενόσ μοντζλου που βαςίηεται αποκλειςτικά ςτθ

διαδικτυακι δραςτθριότθτα των χρθςτϊν.

Τζλοσ, το ςυνολικό μοντζλο που κατακζτουμε μπορεί να εξελίςςεται με τθν πάροδο

του χρόνου, να μεταβάλλονται δθλαδι οι παράμετροι που το αποτελοφν με το

χρόνο. Για τθν απόδοςθ τθσ διάςταςθσ αυτισ προτείνουμε τθν ανατροφοδότθςθ

οριςμζνων παραμζτρων από τθ «διαδικτυακι δραςτθριότθτα». Οι παράμετροι που

ανατροφοδοτοφνται είναι θ διάκεςθ, τα ςυναιςκιματα, τα κίνθτρα και, τζλοσ, το

«δζςιμο» του ατόμου με τθν κοινότθτα.. Θ παράμετροσ τθσ προςωπικότθτασ

κεωροφμε ότι παραμζνει ςτακερι, ενϊ οι δομικζσ ιδιότθτεσ τθσ κοινότθτασ

κεωροφμε ότι δεν επθρεάηονται από τθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα των χρθςτϊν.

Για τον τρόπο μεταβολισ με το χρόνο των παραμζτρων αυτϊν δεν υπάρχουν

ςτοιχεία ςτθ βιβλιογραφία μζχρι ςιμερα.

Σχήμα 22: υνολικό Μοντζλο Μελζτθσ και Αναγνϊριςθσ υμπεριφοράσ



3.7. Άντληςη Δεδομϋνων από το δύκτυο

Στθν ζρευνα χαρακτθριςτικϊν τθσ ανκρϊπινθσ ςυμπεριφοράσ υπάρχουν δφο

μείηονεσ δυνατότθτεσ. Θ πρϊτθ αφορά ςτθν ανάλυςθ των πραγματικϊν προφίλ των

χρθςτϊν, ςυνικωσ με ςυλλογι των δεδομζνων από αυτόματθ προςπζλαςθ των

προφίλ τουσ, ενϊ θ δεφτερθ πραγματοποιείται μζςω αυτοαναφερόμενων

πλθροφοριϊν, ςυνικωσ με τθ βοικεια διαδικτυακϊν ι και γραπτϊν

ερωτθματολογίων.

Θ ανάλυςθ των πραγματικϊν δεδομζνων που οι χριςτεσ παρζχουν ςτα διαδικτυακά

κοινωνικά δίκτυα επιτρζπει τθ ςυλλογι περιςςότερων πλθροφοριϊν. Θ πλθροφορία

που ςυλλζγεται είναι περιςςότερο ακριβισ και άμεςθ με αποτζλεςμα οι ερευνθτζσ

να μποροφν να χρθςιμοποιιςουν τα δεδομζνα αυτά για περαιτζρω ανάλυςθ.

Ωςτόςο, υπάρχουν οριςμζνοι ςοβαροί περιοριςμοί ςε αυτι τθν προςζγγιςθ. Εκτόσ

από ειδικζσ περιπτϊςεισ οι ερευνθτζσ δεν ζχουν πρόςβαςθ ςε αυτά τα δεδομζνα,

κακϊσ αυτζσ οι πλθροφορίεσ διαχειρίηονται από τουσ παρόχουσ του δικτφου. Για

αυτό το λόγο αυτόματα προγράμματα ανίχνευςθσ χρθςιμοποιοφνται ςυχνά για τθ

ςυλλογι τζτοιων δεδομζνων. Αυτό όμωσ ειςάγει επίςθσ ςθμαντικοφσ περιοριςμοφσ.

Για παράδειγμα, πλθροφορίεσ που δεν είναι διακζςιμεσ ςτο ευρφ κοινό, τουσ

χριςτεσ δθλαδι του δικτφου, δεν μποροφν να προςπελαςκοφν με αυτό τον τρόπο.

Οι πλθροφορίεσ που είναι διακζςιμεσ μόνο μεταξφ «φίλων» μζςα ςτο δίκτυο

μποροφν να προςπελαςκοφν μζχρι ζνα ςθμείο μζςω αίτθςθσ φιλίασ, γεγονόσ όμωσ

που ςυνεπάγεται μία ςθμαντικι απόκλιςθ από τθν αντικειμενικότθτα. Το δείγμα

δθλαδι μελζτθσ είναι πολωμζνο αφοφ μόνο οι χριςτεσ που αποδζχονται τελικά το

αίτθμα φιλίασ και τα δίκτυα που ςυνδζονται με αυτοφσ τίκενται υπό ζρευνα.

Επιπλζον, πρζπει να λθφκοφν υπόψθ τα μζτρα που εφαρμόηουν οι ίδιοι οι πάροχοι

κατά τθσ προςπζλαςθσ των δεδομζνων των δικτφων με τθν πρόφαςθ τθσ

προςταςίασ προςωπικϊν δεδομζνων των χρθςτϊν του δικτφου τουσ.

Θ άλλθ δυνατότθτα ςυλλογισ δεδομζνων είναι να βαςιςτεί κανείσ ςτουσ χριςτεσ,

που οι ίδιοι παρουςιάηουν τθ ςυμπεριφορά τουσ ςτθν παράκεςθ πλθροφοριϊν.

Αυτι θ προςζγγιςθ ξεπερνά πολλζσ από τισ πιο πάνω αναφερόμενεσ δυςκολίεσ,

αλλά επίςθσ ειςάγει νζεσ αδυναμίεσ. Αν και τα αυτοαναφερόμενα ερωτθματολόγια

είναι ςχεδιαςμζνα να εκτιμοφν τισ προτιμιςεισ και τισ αςυνείδθτεσ πτυχζσ του



ατόμου, ωςτόςο βαςίηονται ςτθν υπόκεςθ ότι θ δομι και φφςθ των ερωτθμάτων

επιτρζπει ςτα άτομα να προβάλουν τα χαρακτθριςτικά τουσ μζςω αυτϊν. Το

γεγονόσ αυτό αποτελεί και τθν αδυναμία αυτοφ του τρόπου άντλθςθσ πλθροφοριϊν

για το χριςτθ. Τα αυτοαναφερόμενα δεδομζνα δεν είναι τόςο ακριβι όςο αυτά που

προκφπτουν από τθν ανίχνευςθ δεδομζνων ςτο δίκτυο, λόγω ακοφςιων λακϊν των

ερωτθκζντων, κακϊσ επίςθσ και εςκεμμζνθσ παραπλθροφόρθςθσ εξαιτίασ

κοινωνικϊν προςδοκιϊν. Επιπλζον, ςτα διαδικτυακά ερωτθματολόγια αναμζνεται

αυξθμζνο ποςοςτό αυτο-επιλογισ. Με άλλα λόγια, οι χριςτεσ που αποφαςίηουν να

μθ ςυμμετζχουν ςε ζνα διαδικτυακό ερωτθματολόγιο μπορεί να είναι διαφορετικοί

από τουσ χριςτεσ που ςυμφωνοφν να ςυμμετζχουν ςε κάτι τζτοιο.

Είναι γνωςτό πωσ οι περιςςότερεσ ζρευνεσ που ςχετίηονται με τθ μελζτθ τθσ

προςωπικότθτασ του ανκρϊπου χρθςιμοποιοφν κατά κφριο λόγο ερωτθματολόγια,

προκειμζνου να αποκτιςουν μία εικόνα για τθν προςωπικότθτα του ατόμου. Στθ

ςυνζχεια, οι ερευνθτζσ των διαδικτυακϊν κοινοτιτων, χρθςιμοποιοφν αυτά τα

αποτελζςματα προκειμζνου να ερμθνεφςουν τθ ςυμπεριφορά και τθ

δραςτθριότθτα των χρθςτϊν τθσ κοινότθτασ. Στθν παροφςα εργαςία, ωςτόςο, δεν

χρθςιμοποιοφμε ερωτθματολόγια, αλλά αξιοποιοφμε τα δεδομζνα που παρζχονται

από τθν ίδια τθν κοινότθτα επειδι:

1. Oι απαντιςεισ ςτο ερωτθματολόγιο που ςυμπλθρϊνει ζνα άτομο,

απαντϊντασ ςε ερωτιςεισ για τον εαυτό του, αποτελοφν ςυνάρτθςθ τθσ

ειλικρίνειασ του ατόμου, κακϊσ επίςθσ και τθσ εικόνασ που ζχει το άτομο

αυτό για τον εαυτό του. Συνεπϊσ, είναι φανερό ότι τα αποτελζςματα των

ερωτθματολογίων μπορεί να παρουςιάηουν αποκλίςεισ από τθν πραγματικι

ςυμπεριφορά του ατόμου.

2. Ακόμθ, θ εικόνα που ζχει κάποιοσ για τον εαυτό του μπορεί να διαφζρει από

τθν εικόνα που ζχουν οι ςτενοί φίλοι του για το ίδιο, θ οποία μπορεί να

διαφζρει από τθν εικόνα που ζχουν οι γνωςτοί του, θ οποία με τθ ςειρά τθσ

μπορεί να διαφζρει από τθν εικόνα που ζχουν όςοι ςυναντοφν το άτομο

αυτό μόνο διαδικτυακά. Εξάλλου, είναι γνωςτό ότι ςτο διαδίκτυο δεν

γίνονται φανερά όλα τα χαρακτθριςτικά τθσ ςυμπεριφοράσ του ατόμου με

τον ίδιο τρόπο που αυτά εκδθλϊνονται ςτθν κακθμερινι πραγματικι ηωι.



3. Από τθν άλλθ πλευρά, τα δεδομζνα που μποροφμε να αντλιςουμε από τθν

κοινότθτα και τθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα αποτελοφν μζροσ τθσ

πραγματικισ αλλθλεπίδραςθσ των χρθςτϊν, αφοφ περιλαμβάνουν ό,τι ζχει

ςυμβεί. Βεβαίωσ και αναγνωρίηουμε πωσ θ προςωπικότθτα και τα

ςυναιςκιματα του ατόμου δεν εξαντλοφνται ςε μία διαδικτυακι ςυηιτθςθ ι

μια ςυλλογι φωτογραφιϊν και ςχολίων. Αυτό, όμωσ, που κζλουμε να γίνει

φανερό είναι θ διάκριςθ ανάμεςα ςε απόψεισ, προςωπικζσ ι φίλων, και ςε

πράξεισ των χρθςτϊν και των φίλων τουσ, τθ διαδικτυακι δθλαδι

δραςτθριότθτα.

4. Επιπρόςκετα, επικυμθτό αποτζλεςμα αποτελεί θ δθμιουργία επιτυχοφσ

τρόπου αναγνϊριςθσ των χαρακτθριςτικϊν του χριςτθ μόνο μζςα από τα

διαδικτυακά δεδομζνα, προκειμζνου θ διαδικαςία αυτι να μπορεί να

εφαρμοςκεί ςτισ διαφορετικζσ διαδικτυακζσ κοινότθτεσ αυτοματοποιθμζνα

και πιο λειτουργικά. Ο όροσ αυτοματοποιθμζνα αναφζρεται ςτο γεγονόσ ότι

δεν απαιτείται από το μελετθτι προςωπικι επαφι με τα υπό μελζτθ μζλθ

τθσ κοινότθτασ και επίςθσ δεν απαιτείται ζρευνα πζρα από τθν κοινότθτα,

όπωσ για παράδειγμα με ερωτθματολόγια προςωπικότθτασ. Ο όροσ

λειτουργικά αναφζρεται ςτισ πλθροφορίεσ που αντλεί κανείσ από τα

κοινωνικά δίκτυα και τισ οποίεσ ζχει ςκοπό να χρθςιμοποιιςει ςτα ίδια αυτά

δίκτυα. Με αυτι τθν παρατιρθςθ εννοοφμε ότι υπάρχει θ πικανότθτα θ

ςυςχζτιςθ μεταξφ δεδομζνων από το διαδίκτυο και μοντζλων

προςωπικότθτασ να διαφζρει από κοινότθτα ςε κοινότθτα λόγω τθσ δομισ

και του ςτόχου κάκε κοινότθτασ.

Πρζπει, τζλοσ, να ςθμειωκεί ότι θ ςυςχζτιςθ πραγματικισ ηωισ και διαδικτυακισ

δραςτθριότθτασ μπορεί να παρουςιάηει οριςμζνεσ αςυνζχειεσ για το ίδιο άτομο. Με

αυτό εννοοφμε τισ διαφορζσ ςτθ ςυμπεριφορά που μπορεί να αναγνωριςκοφν αν

κάποιοσ μελετιςει τουσ χριςτεσ κοινωνικϊν δικτφων τόςο ςτθν κοινότθτα όςο και

ςτθν κακθμερινι ηωι τουσ. Αυτό ςυμβαίνει διότι πρόκειται για δφο διαφορετικά

περιβάλλοντα με διαφορετικζσ δυνατότθτεσ αλλά και ευκφνεσ για το άτομο, για το

οποίο δεν είμαςτε ςε κζςθ επίςθσ να γνωρίηουμε πϊσ αντιλαμβάνεται τθν

πραγματικι και τθ διαδικτυακι διάςταςθ τθσ ηωισ του. Για αυτό το λόγο και

περιοριηόμαςτε ςτθν αναγνϊριςθ και ερμθνεία ςυμπεριφορϊν με βάςθ τα μοντζλα



ςυμπεριφοράσ που ζχουμε ςτθ διάκεςι μασ, και αναγνωρίηουμε ότι τα

αποτελζςματα τθσ ζρευνάσ μασ δεν μπορεί παρά να περιορίηονται ςε ςθμαντικό

βακμό ςτθ διαδικτυακι ηωι του ατόμου, ςτθν οποία μπορεί και να παρουςιάηει

διαφορετικζσ ςυμπεριφορζσ από τθν πραγματικι του ηωι [121].

3.8. Ανϊπτυξη οντολογύασ

Θ ανάπτυξθ οντολογιϊν βρίςκεται ςτισ μζρεσ μασ ανάμεςα ςτισ πιο ευρζωσ

διερευνοφμενεσ περιοχζσ ςτθν επιςτιμθ των υπολογιςτϊν. Ωσ εκ τοφτου,

πολυάρικμεσ οντολογίεσ ζχουν αναπτυχκεί ςε διάφορα πεδία, όπωσ είναι θ

επιςτιμθ τθσ ψυχολογίασ προςωπικότθτασ. Θ οντολογία είναι μία τυποποιθμζνθ

και ρθτι διλωςθ των εννοιϊν και ςχζςεων που ομόφωνα αντιλαμβανόμαςτε ότι

υπάρχουν ςε μία κεματικι περιοχι. Μία οντολογία αποτελείται από ζννοιεσ

(concepts), χαρακτθριςτικά (attributes), ςχζςεισ(relationships) και πραγματϊςεισ

(instances). Οι πραγματϊςεισ και θ οντολογία ςυγκροτοφν τθ βάςθ γνϊςθσ.

Επιπλζον, τα βιματα που ακολουκοφνται για τθ δθμιουργία οντολογίασ είναι:

1. Θ απαρίκμθςθ εννοιϊν και χαρακτθριςτικϊν

2. Θ ιεραρχία εννοιϊν, κλθρονομικότθτα και τεκμθρίωςθ

3. Χαρακτθριςτικά και περιοριςμοί ςε αυτά, και

4. Σχζςεισ μεταξφ εννοιϊν.

Ο κφριοσ λόγοσ που προτείνουμε τθν ανάπτυξθ μιασ γενικισ οντολογίασ χριςτθ

είναι θ απλοποίθςθ ςτθν ανταλλαγι δεδομζνων μοντζλου χριςτθ μεταξφ

διαφορετικϊν ςυςτθμάτων προςαρμοςμζνων ςτο χριςτθ (user-adaptive systems).

Με αυτό τον τρόπο, το τρζχον πρόβλθμα των ςυντακτικϊν και δομικϊν διαφορϊν

μεταξφ των ιδθ υπαρχόντων ςυςτθμάτων μοντελοποίθςθσ χριςτθ μπορεί να

αντιμετωπιςτεί μζςα από μία κοινισ αποδοχισ ταξινομία αναγνϊριςθσ ανκρϊπινθσ

ςυμπεριφοράσ. Με βάςθ αυτζσ τισ παρατθριςεισ, δθμιουργιςαμε μία οντολογία

ςτθν οποία υπάρχουν οι βαςικζσ διαςτάςεισ του χριςτθ και οριςμζνα βοθκθτικά

ςτοιχεία τα οποία παρουςιάηονται ςτον Πίνακασ 4. Στο Σχιμα 23 αποτυπϊνεται το

χαρακτθριςτικό τθσ Διάκεςθσ για Νζεσ Εμπειρίεσ του μοντζλου Πζντε παραγόντων,



ενϊ ςτο Σχιμα 24 φαίνεται ζνα παράδειγμα τθσ ταφτιςθσ οριςμζνων

ςυναιςκθμάτων που εμφανίηεται για τισ διαφορετικζσ ομάδεσ ςυναιςκθμάτων.

Situational Elements

Basic

User

Dimensions

Personality Five Factor Model

Aggreableness- Altruism- Affection

Conscientiousness- Control- Constraint

Extraversion- Energy- Enthusiasm

Neuroticism- Negative Affectivity- Nervousness

Openness- Originality- OpenMindedness

MyersBriggs TypeInventory

Introvert Vs Extravert

Judger Vs Perceiver

Sensor Vs Intuiter

Thinker Vs Feeler

Three Factor Model

Introversion- Extraversion

Normality- Psychoticism

Stability- Neuroticism

Mood BadMood Θ διάκεςθ του ατόμου βοθκάει ςτθν αναγνϊριςθ των ςυναιςκθμάτων, αφοφ αν θ διάκεςθ του χριςτθ είναι καλι είναι πικανότερο να εμφανίηει κετικά ςυναιςκιματα.

GoodMood

NeutralMood

Mehrabian Temperament Space

Anxious Συνιςτϊςεσ τθσ διάκεςθσ ςφμφωνα με τθν πρόταςθ του Mehrabian, οι οποίεσ λειτουργοφν επικουρικά ςτθν αναγνϊριςθ ςυναιςκθματικισ κατάςταςθσ, αλλά μποροφν να ςυμβάλουν και ανεξάρτθτα από άλλα ςτοιχεία για τθν

Bored

Dependent

Disdainful

Docile

Exuberant

Hostile

Relaxed

Πίνακασ 4: τοιχεία κατάςταςθσ του χριςτθ όπωσ αναλφονται ςτθν οντολογία χριςτθ.



αναγνϊριςθ

EmotionalState Five Basic Emotions

Anger Οι βαςικζσ διαςτάςεισ ανάλυςθσ τθσ ςυναιςκθματικισ κατάςταςθσ του ατόμου

Anxiety

Disgust

Happiness

Sadness

22+2 Basic Emotions

Six Expression Groups

Anger Οι βαςικζσ εκφράςεισ ςυναιςκθμάτων για το μοντζλο ανάλυςθσ ςυναιςκθμάτων OCC

Disgust

Fear

Joy

Sadness

Surprise

Negative Emotions

Anger Τα αρνθτικά ςυναιςκιματα του μοντζλου OCC

Disappointment

Disgust

Distress

Fear

FearConfirmed

Hate

Pity

Remorse

Reproach

Resentment

Shame

Positive Emotions

Admiration Τα κετικά ςυναιςκιματα του μοντζλου OCC

Gloating

Gratification

Gratitude

HappyFor

Hope

Joy

Love

Pride

Relief

Satisfaction

Surprise

Characteristics Anxious Χαρακτθριςτικά που ο χριςτθσ μπορεί να εμφανίηει ςε μεγαλφτερο ι μικρότερο βακμό. Το εφροσ τιμϊν του χαρακτθριςτικοφ είναι

Artistic

Assertive



Calm διακριτό και κυμαίνεται:

Χαμθλό - Μζςο- Υψθλό.

Τα χαρακτθριςτικά αυτά αποτελοφν βοθκθτικά ςτοιχεία για τθν αναγνϊριςθ ςυμπεριφοράσ και επειδι είναι ςχετικά ςτακερά με το χρόνο ςυμπλθρϊνονται όταν είναι επιβεβαιωμζνο ότι ιςχφουν.

Careless

Cold

Commonplace

Contented

Cooperative

Disorderly

Dominant

Efficient

FaultFinding

Frivolous

Helpful

Imaginative

Inventive

Kind

Moody

Organized

Quiet

Reserved

Retiring

Shy

Stable

Sympathetic

Talkative

Tense

Thorough

Unfriendly

Warm

Worrying

Demographics Age Τα δθμογραφικά χαρακτθριςτικά παρζχουν πλθροφορίεσ για το υπόβακρο του χριςτθ. Επειδι μερικά από αυτά μποροφν να μεταβάλλονται, όπωσ θ κατάςταςθ απαςχόλθςθσ, ςθμαντικι παράμετροσ είναι θ τελευταία φορά που ενθμερϊκθκαν.

AgeGroup

BirthDate

BirthPlace

EducationalLevel

EmploymentStatus

FamilyStatus

FirtsLanguage



Gender

Highest Education Level

Salary

SecondLanguage

Wealth

Auxiliaries Has Βοθκθτικά ςτοιχεία για τθν περιγραφι των χαρακτθριςτικϊν και προτιμιςεων του χριςτθ

HasBelief

HasDone

HasExperience

HasGoal

HasInterest

HasKnowledge

HasLocation

HasPlan

HasPreference

HasRated

HasRegularity



Σχήμα 23: τιγμιότυπο του χαρακτθριςτικοφ Διάκεςθσ για Νζεσ Εμπειρίεσ.



3.8.1. Εργαλεύα που χρηςιμοποιόθηκαν

Θ χαρακτθριςτικι γλϊςςα προγραμματιςμοφ για τθν ανάπτυξθ διαδικτυακϊν

οντολογιϊν είναι θ OWL – Ontology Web Language, θ οποία παρζχει περιςςότερεσ

ευκολίεσ ςε ςχζςθ με τισ γλϊςςεσ XML, RDF και RDFS [84]. Ακόμθ, παρζχει

περιςςότερεσ δυνατότθτεσ ερμθνείασ μθχανισ, προςφζρει πλουςιότερο λεξιλόγιο

για τθν περιγραφι ιδιοτιτων, χαρακτθριςτικϊν των ιδιοτιτων, κλάςεων και

ςχζςεων μεταξφ των κλάςεων. Θ OWL μπορεί ειδικά να χρθςιμοποιθκεί για τθν

αναπαράςταςθ τθσ ςθμαςίασ όρων ςε λεξιλόγια και των ςχζςεων των όρων αυτϊν.

Το λογιςμικό που χρθςιμοποιικθκε είναι ζνασ ελεφκεροσ, ανοιχτοφ κϊδικα

επεξεργαςτισ οντολογιϊν και ςφςτθμα για τθν ανάπτυξθ βάςεων γνϊςθσ. Βαςικά

χαρακτθριςτικά του είναι θ επεκτάςιμθ και προςαρμοςτικι με βάςθ τισ ςυνιςτϊςεσ

(component based) αρχιτεκτονικι, το επεκτάςιμο μοντζλο χειριςμοφ γνϊςθσ

(knowledge model) και θ δυνατότθτα αυξομείωςθσ ςε πολφ μεγάλεσ βάςεισ

γνϊςεων. Όπωσ και το Eclipse23, το Protégé24 είναι Java εφαρμογι και αποτελεί ζνα

23

http://www.eclipse.org/ 24

http://www.protege.stanford.edu/

Σχήμα 24: Σο ςυναίςκθμα του Θυμοφ αποτελεί ςτοιχείο διαφορετικϊν κλάςεων.



πλαίςιο για το οποίο διάφορα άλλα ζργα ειςθγοφνται “plugins”. Τζλοσ, αναφζρουμε

πωσ κακζνα από τα τρία ςυςτατικά μζρθ (components) του Protégé (Knowledge

Model, Storage Model, User Interface) μπορεί να αντικαταςτακεί από ζνα

καινοφριο.

3.9. Αναςκόπηςη Κεφαλαύου

Στο κεφάλαιο αυτό παρουςιάςτθκε αναλυτικά θ δομι του μοντζλου μελζτθσ και

αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ που προτείνεται ςτα πλαίςια τθσ διπλωματικισ αυτισ

εργαςίασ. Αρχικά παρουςιάςτθκαν τα κεωρθτικά μοντζλα που το απαρτίηουν,

μοντζλα προςωπικότθτασ, ςυναιςκθμάτων, διάκεςθσ και κινιτρων, κακϊσ επίςθσ

και θ ζννοια του γεγονότοσ και τθσ επίδραςισ του ςτθ διαδικτυακι ςυμπεριφορά.

Ακολουκεί αναλυτικι παρουςίαςθ του υπό ςχεδίαςθ μοντζλου και εξιγθςθ των

μερϊν του και τζλοσ τθσ οντολογίασ χριςτθ που αναπτφχκθκε.



4. Πειραματικό Διαδικαςύα:

Προετοιμαςύα και

Αποτελϋςματα

Το μοντζλο αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ που προτείνεται ςτα πλαίςια αυτισ τθσ

εργαςίασ παρζχει τθ δυνατότθτα εφαρμογισ του ςε οποιαδιποτε κοινότθτα ςτο

διαδίκτυο, λόγω τθσ κακολικότθτάσ του ωσ προσ τα χαρακτθριςτικά των ανκρϊπων

που μελετά, αλλά και τθσ ιδιότθτάσ του να εςτιάηει ςε δεδομζνα από το ίδιο το

δίκτυο. Επίςθσ, τα επιμζρουσ τμιματα του μοντζλου μποροφν να λειτουργοφν

ςυνδυαςτικά μεταξφ τουσ με ςτόχο τθν εκπόνθςθ πιο ζγκυρων αποτελεςμάτων.

Ωςτόςο, οι επιμζρουσ παράμετροι παραμζνουν ανεξάρτθτεσ μεταξφ τουσ γεγονόσ

που ςυνεπάγεται τθ δυνατότθτα επιλογισ και μελζτθσ οριςμζνων μόνο από αυτζσ,

ανάλογα με τουσ ςτόχουσ και τισ προχποκζςεισ τθσ ζρευνασ. Στο κεφάλαιο αυτό,

αξιοποιοφμε τθ δυνατότθτα αυτι του μοντζλου που προτείνουμε και μελετάμε

οριςμζνα χαρακτθριςτικά μόνο τθσ προςωπικότθτασ του χριςτθ ςτθν κοινότθτα του

Flickr.com. Οι περιοριςμοί τθσ μελζτθσ ςτα πλαίςια αυτισ τθσ εργαςίασ οφείλονται

ςτα δεδομζνα και ςτα χρονικά περικϊρια που είχαμε ςτθ διάκεςι μασ. Πρϊτα,

μελετάμε το δίκτυο τθσ ιςτοςελίδασ του Flickr και ςτθ ςυνζχεια το μοντζλο

προςωπικότθτασ Πζντε Παραγόντων ςχετικά με τθν εφαρμογι του ςτα κοινωνικά

δίκτυα. Ζπειτα, εξετάηουμε τθν εφαρμογι του μοντζλου προςωπικότθτασ

ςυγκεκριμζνα ςτθν κοινότθτα του Flickr μζςα από τθ ςφνδεςθ των κεωρθτικϊν

προχποκζςεων του μοντζλου Πζντε Παραγόντων και των δεδομζνων που μασ

παρζχει το Flickr για τθ δραςτθριότθτα των χρθςτϊν του. Αφοφ επιλεγοφν

προςεκτικά τα δεδομζνα που κα επεξεργαςτοφμε, ακολουκεί θ εκτζλεςθ των

πειραμάτων και τζλοσ θ παράκεςθ των αποτελεςμάτων.



4.1. Το Flickr.com

To Flickr αποτελεί παράδειγμα κοινωνικοφ υπολογιςτικοφ ςυςτιματοσ όπου οι

χριςτεσ μποροφν να δθμοςιεφουν υλικό, ςτθν περίπτωςθ του ςυγκεκριμζνου

ςυςτιματοσ φωτογραφίεσ, και επίςθσ μποροφν οι ίδιοι να προςκζτουν

μεταδεδομζνα, επιπλζον δθλαδι πλθροφορίεσ προκειμζνου να οργανϊςουν τισ

φωτογραφίεσ τουσ και να βοθκιςουν αυτοφσ που τισ προςπελαφνουν να

καταλάβουν τι βλζπουν [7], [100]. Το ςφςτθμα δίνει τθ δυνατότθτα ςτουσ χριςτεσ

να ςυνειςφζρουν υλικό ςτθν κοινότθτα επιτρζποντάσ τουσ να ανεβάηουν, να

οργανϊνουν και να μοιράηονται τισ ψθφιακζσ φωτογραφίεσ τουσ [80]. Αντίςτοιχα,

μποροφν να προςπελαφνουν, να ςχολιάηουν και να μοιράηονται αυτζσ τισ

φωτογραφίεσ [23] εντόσ και εκτόσ των ορίων τθσ άμεςθσ κοινότθτασ. Το Flickr, όπωσ

και άλλα κοινωνικά ςυςτιματα πλθροφορικισ, δεν επιτρζπουν τθ ςαφι διάκριςθ

που παραδοςιακά ίςχυε ανάμεςα ςτθν ανταλλαγι περιεχομζνου και ςτθν κοινωνικι

δικτφωςθ παρζχοντασ τθ δυνατότθτα ςτουσ χριςτεσ να ζρχονται ςε επαφι και να

αλλθλεπιδροφν με άλλουσ χριςτεσ των οποίων τισ φωτογραφίεσ

«(παρ)ακολουκοφν» (αποκαλοφνται «επαφζσ» ςτο Flickr).

4.1.1. Τι εύναι το Flickr

Θ ιςτοςελίδα Flickr.com εμφανίςτθκε το Φεβρουάριο του 2004 και ςιμερα είναι

μζλοσ τθσ εταιρίασ Yahoo!25. Είναι μια εφαρμογι διαχείριςθσ και κοινοποίθςθσ

φωτογραφιϊν ςτο διαδίκτυο. Τα ζξι πιο επιφανι χαρακτθριςτικά, όπωσ ζχουν

απαρικμθκεί από τθν ομάδα του Flickr, είναι:

1. Ανζβαςμα φωτογραφιϊν, είτε ςε πακζτα, είτε μζςω θλεκτρονικοφ

ταχυδρομείου είτε άμεςα μζςω κινθτϊν τθλεφϊνων με κάμερα.

2. Οργάνωςθ φωτογραφιϊν, χρθςιμοποιϊντασ ςυλλογζσ, ομάδεσ και ετικζτεσ.

3. Κοινοποίθςθ φωτογραφιϊν με δυνατότθτα ελζγχου των ατόμων που ζχουν

πρόςβαςθ ςε αυτζσ.

4. Χαρτογράφθςθ των φωτογραφιϊν ςτθ γεωγραφικι τουσ τοποκεςία.

5. Άλλεσ ευκολίεσ και ενςωματωμζνεσ υπθρεςίεσ για τθ χριςθ των

φωτογραφιϊν των χρθςτϊν ςε εκτυπωτζσ, μπλουηάκια, βιβλία και DVD’s.

25

http://www.yahoo.com/



6. Διατιρθςθ επαφισ με τουσ φίλουσ και τθν οικογζνεια.

Σε αυτό το ςθμείο είναι ςθμαντικό να παρακζςουμε τουσ λόγουσ που επιλζξαμε το

Flickr για τθν ζρευνά μασ. Πρϊτον, θ κοινότθτα είναι μία από τισ μεγαλφτερεσ

παγκοςμίωσ και δεφτερον τα δεδομζνα τθσ κοινότθτασ είναι διακζςιμα μζςα από

μία εφαρμογι (API) που κακιςτά ςχετικά εφκολθ τθν πρόςβαςθ ςε αυτά.

Ζνα ιδιαίτερα ενδιαφζρον ςτοιχείο για τθν ανάλυςθ των κοινωνικϊν δικτφων γενικά

και του Flickr ειδικότερα είναι θ κατευκυντικι ςφνδεςθ που δθμιουργείται μεταξφ

δφο χρθςτϊν όταν κάποιοσ χριςτθσ προςκζτει ζναν άλλο χριςτθ ςτισ επαφζσ του.

Αυτό επιτρζπει ςτον πρϊτο χριςτθ να ενθμερϊνεται όταν οι επαφζσ του/τθσ

δθμοςιεφουν νζεσ φωτογραφίεσ. Στα πλαίςια ενόσ ςυνδζςμου επικοινωνίασ, ο

χριςτθσ μπορεί επίςθσ να προςδιορίςει λεπτομερϊσ δφο μθ αποκλειςτικζσ ετικζτεσ:

φίλοσ και οικογζνεια. Πζρα από τισ επαφζσ υπάρχουν και άλλοι μθχανιςμοί

κοινωνικισ αλλθλεπίδραςθσ που είναι διακζςιμοι, όπωσ θ δυνατότθτα αποςτολισ

μθνυμάτων ςε ζνα ςυγκεκριμζνο άλλο χριςτθ, θ ςθμείωςθ κάποιασ φωτογραφίασ

ωσ αγαπθμζνθσ, θ πρόςκεςθ ςθμείωςθσ κειμζνου ςε οποιαδιποτε περιοχι μιασ

φωτογραφίασ ορίηοντασ το πλαίςιο οριοκζτθςθσ, θ προςκικθ ςχολιαςμοφ και

ετικετϊν ςε μια φωτογραφία, είτε ανικει ςτο χριςτθ που προςκζτει τθν ετικζτα

είτε ςε κάποιο άλλον χριςτθ. Όλεσ αυτζσ οι λειτουργίεσ, ςυμπεριλαμβανομζνθσ και

τθσ πρόςκεςθσ ενόσ χριςτθ ωσ επαφι, ςυνεπάγονται τθν παράδοςθ μίασ

ειδοποίθςθσ ςτο χριςτθ που είναι αποδζκτθσ κάποιασ από τισ προθγοφμενεσ

ενζργειεσ [97].

Επιπρόςκετα, ζνα ςτοιχείο που χαρακτθρίηει τισ υπθρεςίεσ κοινισ χριςθσ και

διαμοιραςμοφ υλικοφ όπωσ το Flickr είναι το γεγονόσ ότι θ πράξθ τθσ ςυνειςφοράσ

ςε κοινότθτεσ διαμοιραςμοφ υλικοφ διακρίνεται με ςαφι τρόπο από τθν πράξθ τθσ

δθμιουργίασ υλικοφ. Οι υπθρεςίεσ διαμοιραςμοφ υλικοφ, αν και αποτελοφν μια

ςθμαντικι υποκατθγορία των διαδικτυακϊν κοινοτιτων, διακρίνονται από

κοινότθτεσ που χρθςιμοποιοφν άλλεσ μορφζσ δθμιουργίασ και ςυμβολισ υλικοφ

όπωσ είναι να γράφει κανείσ τθν άποψι του ςε ζνα “blog” ι να επεξεργάηεται

άρκρα ςτθν Βικιπαίδεια. Παράδειγμα είναι οι φωτογράφοι, αφοφ οι φωτογραφίεσ

που τραβοφν μπορεί να ζχουν χριςεισ και εφαρμογι ακόμθ και όταν δεν

μοιράηονται διαδικτυακά ςε κοινότθτεσ διαμοιραςμοφ φωτογραφιϊν ι υλικοφ



γενικότερα. Αντιςτρόφωσ, δεν ςυνθκίηεται να επεξεργαηόμαςτε μια καταχϊρθςθ ςε

μια εγκυκλοπαίδεια αν δεν ζχουμε πρόκεςθ να τθ δθμοςιεφςουμε ςτθ Βικιπζδια ι

ςε κάποια άλλθ αντίςτοιχθ εφαρμογι [101].

4.1.2. Τι εύναι οι ομϊδεσ του Flickr

Ο όροσ «ομάδα» ζχει πολλοφσ οριςμοφσ ςτθν ελλθνικι γλϊςςα, αλλά κεωροφμε

πωσ δφο από αυτοφσ είναι πιο αντιπροςωπευτικοί για τισ ομάδεσ του Flickr:

Μια ςυνάκροιςθ προςϊπων ι αντικειμζνων που ζχουν ςυγκεντρωκεί ι

βρίςκονται μαηί.

Ζνασ αρικμόσ ατόμων ι πραγμάτων που εξετάηονται από κοινοφ, λόγω των

ομοιοτιτων τουσ.

Ωσ εκ τοφτου, μια ομάδα είναι μία ςυλλογι ατόμων ι αντικειμζνων, οι οποίοι είτε

βρίςκονται ςε φυςικι εγγφτθτα είτε μοιράηονται κάποια αφθρθμζνα

χαρακτθριςτικά.

Από αυςτθρά τεχνικι άποψθ οι ομάδεσ ςτο Flickr είναι ςυλλογζσ από χριςτεσ οι

οποίοι ελεφκερα επιλζγουν να προςχωριςουν ςε μία τζτοια κοινότθτα. Ο κφριοσ

ςκοπόσ των ομάδων είναι να διευκολφνουν το διαμοιραςμό των φωτογραφιϊν των

χρθςτϊν με τθ βοικεια τθσ δυνατότθτασ που αποκαλείται «πιςίνα τθσ ομάδασ».

Πρόκειται ουςιαςτικά για μια ςυλλογι φωτογραφιϊν που είναι κοινζσ για κάκε

μζλοσ τθσ ομάδασ και ςυνεπϊσ όλεσ οι ετικζτεσ που ςχετίηονται με τθ φωτογραφία

γίνονται μζροσ τθσ πιςίνασ φωτογραφιϊν τθσ. Είναι δυνατό κάποιοσ να διακρίνει

αρκετοφσ τφπουσ ομάδων οι οποίοι μερικζσ φορζσ μπορεί να επικαλφπτονται

μεταξφ τουσ. Μία ςφντομθ μθ εξαντλθτικι λίςτα περιλαμβάνει:

Ομάδεσ Γεωγραφικζσ ι κάποιου Γεγονότοσ: τα γκρουπ αυτά περιορίηονται ςε

μια γεωγραφικι περιοχι ι ςε ζνα ςυγκεκριμζνο γεγονόσ (τοπικό ι

παγκόςμιο), όπωσ θ πόλθ τθσ Ν.Υόρκθσ ι θ πόλθ τθσ Κεςςαλονίκθσ, ο

κόλποσ του Σαν Φραντςίςκο ι του Κερμαϊκοφ, θ Ελβετία, θ Ελλάδα,

εκδθλϊςεισ ηωντανισ μουςικισ φεςτιβάλ, εορτζσ, πανθγφρια, διαμαρτυρίεσ

κτλ.



Ομάδεσ Περιεχομζνου: ομάδεσ που κατά κφριο λόγο προςανατολίηονται ςτο

οπτικό περιεχόμενο που μοιράηονται, όπωσ «Κ για κόκκινο», «Φφλλα (όχι

δζνδρα παρακαλϊ!)», «Γάτεσ», «Καλλιτεχνικι φωτογραφία μθχανϊν».

Ομάδεσ οπτικοφ ςτυλ: ομάδεσ που επικεντρϊνονται ςε μια ςυγκεκριμζνθ

τεχνικι φωτογραφίασ, για παράδειγμα «Θ ηωι ςε άςπρο και μαφρο»,

«Μακροφωτογραφία: ολοζνα και πιο κοντά».

Ομάδεσ δεικτϊν ποιότθτασ: ο ςτόχοσ αυτϊν των ομάδων είναι θ αναγνϊριςθ

και θ ςυνζνωςθ αυτϊν που κεωροφνται φωτογραφίεσ υψθλισ ποιότθτασ,

όπωσ «Blue Ribbon Φωτογραφία», «Εξαιρετικά Αριςτουργιματα –

Προςκεκλθμζνεσ εικόνεσ μόνο (Ψθφίςτε τϊρα!)», «Οι καλφτερεσ του Flickr

(καλφτερα από το να ψάχνεισ) – (προςκαλζςτε ι βραβεφςτε μόνο)».

υλλογι – όλεσ οι ομάδεσ: αυτζσ οι ομάδεσ δεν φαίνεται να ζχουν κάποιουσ

ςυγκεκριμζνουσ κανόνεσ με βάςθ το περιεχόμενό τουσ, αλλά είναι

περιςςότερο μία πρόςκλθςθ για χριςτεσ να μοιραςτοφν φωτογραφίεσ

μεταξφ τουσ. Συνικωσ ζχουν τεράςτιο αρικμό μελϊν και φωτογραφιϊν:

«Κεντρικό Flickr», «10 Εκατ. Φωτογραφίεσ», «Το μεγαλφτερο γκρουπ» κ.α.

Θ αρχικι ςελίδα ενόσ γκρουπ περιεχομζνου με το όνομα Πορτραίτο (Portrait)

φαίνεται ςτο Σχιμα 25. Όταν οι χριςτεσ ενταχκοφν ςε μια ομάδα μποροφν να

αρχίςουν να μοιράηονται φωτογραφίεσ ςτθν «πιςίνα» τθσ ομάδασ. Υπάρχουν τρεισ

ρυκμίςεισ απορριτου για τισ ομάδεσ:

1. Δθμόςια: οποιοςδιποτε μπορεί να δει τθν πιςίνα φωτογραφιϊν του γκρουπ,

και ο κακζνασ μπορεί να ςυμμετζχει ςτθν ομάδα.

2. Δθμόςια: με τθν προχπόκεςθ να υπάρχει πρόςκλθςθ από κάποιο ιδθ μζλοσ

τθσ ομάδασ.

3. Ιδιωτικι: κανείσ δεν μπορεί να βρει τθν ομάδα και κάποιοσ πρζπει να

προςκλθκεί για να ςυμμετζχει.



Ζνα ςθμαντικό αποτζλεςμα τθσ πρόςκεςθσ επαφϊν και τθσ ςυμμετοχισ ςε ομάδεσ

είναι ότι με αυτό τον τρόπο οι χριςτεσ κάνουν διακζςιμεσ τισ φωτογραφίεσ τουσ ςε

άλλουσ χριςτεσ τόςο για να τισ βλζπουν όςο και να τισ ςχολιάηουν [23], και ωσ

αποτζλεςμα δθμιουργοφν νζεσ οδοφσ επικοινωνίασ και αλλθλεπίδραςθσ μεταξφ

τουσ [50]. Όταν ζνασ χριςτθσ ορίςει κάποιον άλλο ωσ επαφι του ςτο Flickr, αυτό

ζχει ωσ αποτζλεςμα να είναι ςε κζςθ πλζον να παρακολουκεί το άτομο που ζχει

οριςτεί ωσ επαφι του. Αν και δεν είναι υποχρεωτικό τα περιςςότερα μζλθ του Flickr

ανταποδίδουν και δθμιουργοφν αμοιβαίεσ φιλίεσ ι επαφζσ [92]. Από προεπιλογι,

όλεσ οι επαφζσ του χριςτθ μποροφν να εμφανίηονται ςτθν ιςτοςελίδα του προφίλ

του προςφζροντασ τθ δυνατότθτα ζνα μικρό ςφνολο φιλιϊν να διευρυνκεί ςε ζνα

κφκλο αμοιβαίων φίλων, επιτρζποντασ ταυτόχρονα ςτθν ομάδα των ανκρϊπων

αυτϊν να εξοικειωκοφν με τθ δουλειά των άλλων. Αυτόσ ο μθχανιςμόσ διαφιμιςθσ

που κα μποροφςε να χαρακτθριςτεί ωσ «από ςτόμα ςε ςτόμα» διαφιμιςθ ενιςχφει

τθν πικανότθτα για δθμιουργία ενόσ ςυνεκτικοφ δικτφου γφρω από το χριςτθ όπου

Σχήμα 25: Αρχικι ςελίδα του γκρουπ “Portrait” ςτο Flickr [98]



ο κακζνασ γνωρίηει όλουσ τουσ υπόλοιπουσ και οι πλθροφορίεσ για τισ φωτογραφίεσ

του κακζνα είναι κοινοποιθμζνεσ.

Εάν οι επαφζσ ενόσ χριςτθ διαςυνδζονται ςε υψθλό βακμό μεταξφ τουσ, δθλαδι ο

χριςτθσ είναι το επίκεντρο ενόσ δικτφου αυξθμζνθσ πυκνότθτασ αμοιβαίων φίλων,

τότε ο χριςτθσ που βρίςκεται ςτο επίκεντρο είναι πικανό να μθ νιϊκει τθν ανάγκθ

να παρακζτει πολλζσ επιπλζον πλθροφορίεσ με τθ μορφι ετικετϊν ςτο υλικό που

ανεβάηει προκειμζνου να εξθγιςει το περιεχόμενο των φωτογραφιϊν του.

Οι Cha et al. [23] βρικαν ότι μεγάλο μζροσ τθσ αλλθλεπίδραςθσ ςτο Flickr είναι

εντοπιςμζνο, λαμβάνει δθλαδι χϊρα ςε ςυγκεκριμζνα δίκτυα και ότι οι χριςτεσ

ζχουν τθ μεγαλφτερθ πλειοψθφία (81-91%) των επαφϊν τουσ εντόσ δφο

ςχθματιςμϊν του ςυνολικοφ δικτφου. Επίςθσ, φαίνεται ότι τα δίκτυα αυτά μποροφν

γριγορα να γίνουν πυκνά, αφοφ οι Mislove et al. [92] αναγνϊριςαν μία προδιάκεςθ

εγγφτθτασ για τουσ χριςτεσ του Flickr, ότι δθλαδι τα μζλθ τθσ κοινότθτασ

ςυνδζονται πιο ςυχνά με άλλουσ χριςτεσ που είναι κοντά τουσ ςτο δίκτυο. Μία

πικανι εξιγθςθ για το φαινόμενο αυτό είναι ότι οι φίλοι μοιράηονται με τουσ

φίλουσ τουσ τθν πλθροφορία για ενδιαφζρουςεσ φωτογραφίεσ και φωτογράφουσ

ςτο Flickr τουσ οποίουσ ζχουν προςκζςει ςτισ επαφζσ τουσ. Συνεπϊσ το γεγονόσ

αυτό προκαλεί ενόσ είδουσ «από ςτόμα ςε ςτόμα» προϊκθςθσ και ζχει ωσ

αποτζλεςμα τθ δθμιουργία ενόσ πυκνοφ δικτφου αμοιβαίων φίλων.

Οι φίλοι, παρόμοια, εφαρμόηουν ενόσ είδουσ ομο-φιλίασ, επιλζγοντασ για επαφζσ

τουσ ανκρϊπουσ ςαν και αυτοφσ [23]. Αυτοί οι ομο-φιλικοί δεςμοί τείνουν να είναι

δυνατοί δεςμοί [44] απαιτϊντασ ςυχνά λιγότερθ επικοινωνία για να διατθρθκοφν,

διότι είναι περιςςότερο πικανό οι φίλοι να γνωρίηονται μεταξφ τουσ και επίςθσ να

ξζρουν τι γνωρίηει ο κάκε άλλοσ [121]

4.1.3. Μελϋτεσ που αφορούν τουσ χρόςτεσ του Flickr

Το Flickr αποτελεί μία διαδικτυακι κοινότθτα με ςφςτθμα διαμοιραςμοφ ψθφιακϊν

φωτογραφιϊν όπου το περιεχόμενο δθμιουργείται, ςχολιάηεται και είναι

προςπελάςιμο από τουσ χριςτεσ [106]. Θ κοινότθτα του Flickr ζτυχε ιδιαίτερθσ

προςοχισ εκ μζρουσ των ερευνθτϊν τα τελευταία χρόνια ςε ποικίλεσ ποιοτικζσ και

ποςοτικζσ ζρευνεσ. Οι Miller και Edwards [88], ςε μια ποιοτικι μελζτθ, αναγνϊριςαν



δφο βαςικοφσ τφπουσ χρθςτϊν: τουσ “Snaprs” και τουσ “Kodak Culture”, οι οποίοι

διαφζρουν ςτισ ςυνικειεσ και τισ πρακτικζσ τουσ ςτθ λιψθ φωτογραφιϊν και ςτον

τρόπο δθμοςίευςθσ τουσ. Οι Ahern et al [2] ζλεγξαν τισ ρυκμίςεισ προςταςίασ

προςωπικϊν δεδομζνων των χρθςτϊν του Flickr και αναγνϊριςαν και πάλι ποιοτικά

διάφορουσ παράγοντεσ που ςυνειςφζρουν ςτο να ορίηει κανείσ τισ φωτογραφίεσ

του ωσ ιδιωτικζσ. Ο Van House [132] επίςθσ περιγράφει ποιοτικά ευριματα ςχετικά

με τθν κοινωνικι ςυμπεριφορά και τα κίνθτρα των χρθςτϊν ςτο Flickr. Θ ερευνθτικι

ομάδα των Nov et al. [101] φςτερα από μια ποςοτικι μελζτθ με τθ βοικεια PCA

ανάλυςθσ με βαςικά ςτατιςτικά ςτοιχεία πρότεινε ότι οι χριςτεσ μποροφν να

ομαδοποιθκοφν ςε τρείσ βαςικζσ ομάδεσ: “social media”, “MySpace-like” και “photo

stockpiling”. Θ ομάδα “social media” ανεβάηει φωτογραφίεσ και εςτιάηει ςτθν

αλλθλεπίδραςθ γφρω από το περιεχόμενο των φωτογραφιϊν. Τα μζλθ τθσ δεφτερθσ

ομάδασ είναι πιο πικανό να χρθςιμοποιοφν τισ κοινωνικζσ πτυχζσ του Flickr

ανεξάρτθτα ίςωσ από τθ δθμοςίευςθ φωτογραφιϊν, ενϊ τα μζλθ τθσ τρίτθσ ομάδασ

χρθςτϊν ανεβάηουν φωτογραφίεσ κυρίωσ χωρίσ να αςχολοφνται με τισ κοινωνικζσ

λειτουργίεσ και προεκτάςεισ, που παρζχει το Flickr [101]. Τζλοσ, οι Vavliakis et al.

[133] επιδίωξαν με επιτυχία να εξθγιςουν τθν επίδραςθ διαφόρων παραγόντων ςτθ

διαδικτυακι δραςτθριότθτα των μελϊν του Flickr. Οι ςτόχοι τθσ μελζτθσ αυτισ

περιλαμβάνουν τθν αναγνϊριςθ: χαρακτθριςτικϊν τθσ προςωπικότθτασ του χριςτθ

που τον ωκοφν να ςυμμετζχει ςτθν κοινότθτα, κινιτρων για δραςτθριοποίθςθ και

τθσ ςυςχζτιςισ τουσ με τθν προςωπικότθτα του χριςτθ, του τρόπου επίδραςθσ ςτθ

διαδικτυακι δραςτθριότθτα τθσ ανατροφοδότθςθσ που ζχει ο χριςτθσ από τθν

κοινότθτα και, τζλοσ των γεγονότων που οδθγοφν τουσ χριςτεσ να αλλάξουν τθ

διαδικτυακι τουσ ςυμπεριφορά.

4.2. Σύνδεςη Δεδομϋνων Κοινότητασ και Μοντϋλου

Προςωπικότητασ

Στο ςθμείο αυτό τθσ παροφςασ διπλωματικισ εργαςίασ επιχειρείται θ ςφνδεςθ των

πλθροφοριϊν που παρζχει το μοντζλο πζντε παραγόντων για κάκε χαρακτθριςτικό

τθσ προςωπικότθτασ και των δεδομζνων που αντλοφμε από το δίκτυο του Flickr.

Προκειμζνου να επιτφχουμε αυτι τθ ςφνδεςθ, ερευνοφμε τα ερωτθματολόγια



αναγνϊριςθσ των χαρακτθριςτικϊν του μοντζλου πζντε παραγόντων και τελικά

ςχθματίηουμε τουσ ηθτοφμενουσ πίνακεσ.

4.2.1. Το Μοντϋλο των Πϋντε Παραγόντων

Σε αυτό το ςθμείο είναι ςθμαντικό να εξθγιςουμε γιατί επιλζγουμε το μοντζλο

αυτό για τα πειράματά μασ. Όπωσ ζχουμε παρακζςει προθγοφμενα, το μοντζλο των

πζντε παραγόντων προςωπικότθτασ προςδιορίηει 5 μείηονεσ ςυνιςτϊςεσ τθσ

προςωπικότθτασ: νευρωτιςμόσ, εξωςτρζφεια, διάκεςθ για εμπειρίεσ,

ςυγκαταβατικότθτα και ευςυνειδθςία. Αυτζσ οι ςυνιςτϊςεσ τθσ προςωπικότθτασ

εντοπίηονται κατά κανόνα με Παραγοντικι Ανάλυςθ [142] ενόσ μεγάλου αρικμοφ

ςυγκεκριμζνων χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ (π.χ. άγχοσ, αυκόρμθτθ ενζργεια,

αυτοςυνειδθςία) και κεωροφνται βαςικζσ για τζςςερεισ26 λόγουσ:

1. Μακροχρόνιεσ μελζτεσ ζχουν δείξει ότι υπάρχει ςχετικά υψθλι χρονικι

ςτακερότθτα αυτϊν των χαρακτθριςτικϊν, ακόμθ και όταν οι μετριςεισ τθσ

προςωπικότθτασ απζχουν αρκετά χρόνια μεταξφ τουσ.

2. Υπάρχει ςυμφωνία μεταξφ των παρατθρθτϊν που ανεξάρτθτα μελετοφν και

βακμολογοφν άτομα για τα χαρακτθριςτικά τθσ προςωπικότθτασ.

3. Οι παράγοντεσ είναι ςτενά ςυνδεδεμζνοι με τθ ςυμπεριφορά των ατόμων,

που ςχετίηεται με διάφορεσ καταςτάςεισ τθσ κακθμερινισ ηωισ, όπωσ

επαγγελματικά ςυμφζροντα, εργαςιακι επίδοςθ, ικανοποίθςθ από τθ ηωι

και ακαδθμαϊκι επιτυχία.

4. Οι ςυνιςτϊςεσ τθσ προςωπικότθτασ ζχει βρεκεί να είναι παροφςεσ και ςτα

δφο φφλα, όπωσ φαίνεται και ςτο Σχιμα 26, ςε όλουσ τουσ ανκρϊπουσ ανά

τθν υφιλιο, όλεσ δθλαδι τισ φυλζσ, και ςε διαφορετικοφσ πολιτιςμοφσ και

κουλτοφρεσ.

26

Γραμματικι Τριανταφυλλίδθ.



Σφμφωνα με τθν ζρευνα που ζχει γίνει, τα επίκετα που χρθςιμοποιοφνται για να

περιγράψουν τα χαρακτθριςτικά των παραγόντων προςωπικότθτασ του μοντζλου

αυτοφ είναι τα εξισ:

Εξωςτρζφεια: Ομιλθτικόσ, ενεργθτικόσ, δραςτιριοσ, κοινωνικόσ, αιςιόδοξοσ,

αγαπά τθ διαςκζδαςθ, αναηθτά τον ενκουςιαςμό, ςτοργικόσ, εμπνζει

ηεςταςιά, αγελαίοσ, με αυτοπεποίκθςθ, κετικά αιςκιματα.

Διάθεςη για Εμπειρία: ευφάνταςτοσ, εφευρετικόσ, δθμιουργικόσ,

διερευνθτικόσ, φιλοπερίεργοσ, με ευρεία ενδιαφζροντα, πρωτότυποσ,

νεωτεριςτικόσ.

Ευςυνειδηςία: μεκοδικόσ, καλά οργανωμζνοσ, υπάκουοσ, εργατικόσ, με

αυτοζλεγχο, τίμιοσ, αξιόπιςτοσ.

Συγκαταβατικότητα: Ζμπιςτοσ, εξυπθρετικόσ, εγκάρδιοσ, φιλικόσ,

ςυνεργάςιμοσ, επιεικισ, εφπιςτοσ, ευκφσ, αλτρουιςτισ, που

ςυμμορφϊνεται, μετριόφρων, ςεμνόσ, διακριτικόσ.

Νευρωτιςμόσ: Αναςφαλισ, ςυναιςκθματικά αςτακισ, νευρικόσ/αγχϊδθσ,

ανεπαρκισ, υποχόνδριοσ, παρορμθτικόσ.

4.2.2. Ερωτηματολόγια

Ωςτόςο, αυτά τα επίκετα που παρακζτουμε δεν προςδιορίηουν χαρακτθριςτικά

ςυμπεριφοράσ άμεςα ςυνδεδεμζνα με τθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα. Για το ςκοπό

Σχήμα 26: Φφλο και Προςωπικότθτα[76]



αυτό, μελετοφμε τα ειδικά ερωτθματολόγια που ζχουν διαμορφωκεί για τθν

αναγνϊριςθ των χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ, με ςκοπό τθν αντιςτοίχθςθ των

κεωρθτικϊν υποκζςεων ςχετικά με τθ ςυμπεριφορά των χρθςτϊν και των

δεδομζνων από το δίκτυο. Ενδεικτικά παρακζτουμε ςτον Πίνακασ 5 τισ ερωτιςεισ

ενόσ από τα ερωτθματολόγια του μοντζλου πζντε παραγόντων, που είχε ωσ δυνατζσ

απαντιςεισ, ςε διαβάκμιςθ πζντε επιπζδων, από Διαφωνϊ Σκεναρά ζωσ Συμφωνϊ

Σκεναρά.

Από το ςυγκεκριμζνο ερωτθματολόγιο μποροφμε να αναγνωρίςουμε οριςμζνεσ

ερωτιςεισ που αφοροφν κάποιο από τα χαρακτθριςτικά τθσ προςωπικότθτασ, όπωσ

θ ερϊτθςθ νοφμερο 19 που αφορά τθν διάκεςθ για νζεσ εμπειρίεσ και αναφζρεται

ςε άτομα με ποικίλα ενδιαφζροντα. Αυτό το χαρακτθριςτικό εμφανίηεται, για

παράδειγμα, ςτθ διαδικτυακι κοινότθτα ωσ ςυμμετοχι ςε πολλζσ ομάδεσ

διαφορετικοφ ενδιαφζροντοσ. Ακόμθ ζνα παράδειγμα είναι θ ερϊτθςθ νοφμερο 26

που αφορά τθν εξωςτρζφεια του ατόμου, αφοφ θ κοινωνικότθτα ενόσ χριςτθ

κοινωνικοφ δικτφου μπορεί να εκδθλϊνεται με τθ ςφναψθ πολλϊν φιλιϊν μζςα ςτο

δίκτυο. Από τισ ερωτιςεισ των ερωτθματολογίων που εξετάςτθκαν ςυνολικά [110],

[109], [108], [111], [51], [94], επιλζξαμε όςεσ χρθςιμεφουν για τθν απευκείασ

αξιολόγθςθ των χαρακτθριςτικϊν τθσ προςωπικότθτασ του χριςτθ και με βάςθ

αυτζσ δθμιουργιςαμε τισ υποκζςεισ για κάκε χαρακτθριςτικό.

Θεωρώ τον εαυτό μου ωσ άτομο που…

1. Εύναι ομιλητικό 2. Είναι ςυναιςκθματικά ςτακερό, δεν αναςτατϊνεται εφκολα

3. Τεύνει να επικρύνει τουσ ϊλλουσ 4. Είναι εφευρετικό

5. Κϊνει μια καλό δουλειϊ 6. Ζχει ιςχυρι προςωπικότθτα

7. Εύναι μελαγχολικό, ϊθυμο 8. Μπορεί να είναι ψυχρό και να κρατά αποςτάςεισ

9. Εύναι πρωτότυπο, ϋχεισ φρϋςκιεσ ιδϋεσ 10. Είναι επιφυλακτικό μζχρι το πζρασ μιασ εργαςίασ

11. Εύναι επιφυλακτικό 12. Μπορεί να είναι ςκυκρωπό

13. Εύναι εξυπηρετικό και ανιδιοτελϋσ με τουσ ϊλλουσ

14. Εκτιμά καλλιτεχνικζσ και αιςκθτικζσ εμπειρίεσ

15. Μπορεύ να εύναι κϊπωσ απρόςεκτο 16. Είναι μερικζσ φορζσ ντροπαλό, κομπλεξικό

17. Εύναι χαλαρό, χειρύζεται το ϊγχοσ με καλό τρόπο

18. Είναι διακριτικό και ευγενικό ςχεδόν με όλουσ

Πίνακασ 5: Ερωτθματολόγιο Προςωπικότθτασ Μοντζλου Πζντε Παραγόντων [110]



19. Εύναι περύεργο για πολλϊ διαφορετικϊ πρϊγματα

20. Είναι αποδοτικό ςε ότι κάνει

21. Εύναι γεμϊτο ενϋργεια 22. Παραμζνει ψφχραιμο ςε τεταμζνεσ καταςτάςεισ

23. Εύναι αξιόπιςτο ωσ εργαζόμενοσ 24. Προτιμά θ δουλειά του να είναι ρουτίνα

25. Ξεκινϊ διαπληκτιςμούσ με τουσ γύρω του 26. Είναι κοινωνικό

27. Μπορεύ να εύναι ςε υπερϋνταςη 28. Είναι μερικζσ φορζσ αγενζσ με τουσ άλλουσ

29. Εύναι ευφυϋσ βαθιϊ φιλοςοφικό 30. Κάνει ςχζδια και τα ακολουκεί

31. Δημιουργεύ πολύ ενθουςιαςμό 32. Νευριάηει εφκολα

33. Έχει επιεικό χαρακτόρα 34. Σου αρζςει να ςυλλογίηεται

35. Τεύνει να εύναι αποδιοργανωμϋνο 36. Ζχει μερικά καλλιτεχνικά ενδιαφζροντα

37. Ανηςυχεύ πολύ 38. Σου αρζςει να ςυνεργάηεται με άλλουσ

39. Έχει δραςτόρια φανταςύα 40. Αποςπάται εφκολα από τθ δουλειά του

41. Τεύνει να εύναι όρεμο, πρϊο 42. Ζχει άποψθ ςχετικά με τθν τζχνθ, τθ μουςικι ι τθ λογοτεχνία

43. Εύναι γενικϊ ϋμπιςτο 44. Είναι πολιτικά φιλελεφκερο

45. Τεύνει να εύναι οκνηρό

4.2.3. Προςδοκώμενη Διαδικτυακό Συμπεριφορϊ

Για τουσ εξωςτρεφείσ ανκρϊπουσ γνωρίηουμε ότι είναι κοινωνικοί, προςεγγίηουν

τουσ άλλουσ πιο εφκολα και οι δραςτθριότθτεσ τουσ εμπλζκουν, τισ περιςςότερεσ

φορζσ, κοινωνικζσ αλλθλεπιδράςεισ [140]. Για αυτό και υποκζτουμε πωσ οι

άνκρωποι που είναι περιςςότερο εξωςτρεφείσ, ςε ςχζςθ με αυτοφσ που είναι

περιςςότερο εςωςτρεφείσ, τείνουν να:

είναι μζλθ ςε περιςςότερεσ ομάδεσ τθσ κοινότθτασ,

ζχουν περιςςότερεσ επαφζσ (περιςςότερουσ φίλουσ ςτο θλεκτρονικό προφίλ

τουσ),

ζχουν πιο εκτεταμζνα κοινωνικά δίκτυα,

ενθμερϊνουν πιο ςυχνά το προφίλ τουσ,

ζχουν περιςςότερθ επικοινωνία μζςω του προφίλ τουσ (posts on the wall),

μζςω ςυηθτιςεων ςτθν κοινότθτα (“love to chat”), μζςω ςχολίων ςε υλικό

που ζχουν ανεβάςει οι επαφζσ τουσ, μζςω φωτογραφιϊν, βίντεο, και

ενθμερϊςεων κατάςταςθσ (“status update”),

εκφράηουν τα ςυναιςκιματά τουσ, «γελοφν δυνατά» (εκφράςεισ του τφπου

“lol”) και, γενικότερα, να χρθςιμοποιοφν ευφάνταςτουσ τρόπουσ

επικοινωνίασ, όπωσ είναι θ πρωτότυπθ χριςθ των ςυμβόλων του



πλθκτρολογίου (ςυντομογραφίεσ: ςκ = ςαββατοκφριακο, και άλλεσ “λζξεισ”

όπωσ cu = see you),

εςωκλείουν περιςςότερεσ πλθροφορίεσ ςτο προφίλ τουσ, και

είναι περιςςότερθ ϊρα “online”. Εδϊ δεν εννοοφμε τθν ϊρα που περνά ο

χριςτθσ ςτθν κοινότθτα, αλλά τθν ϊρα που φαίνεται να περνά, τθν ϊρα

δθλαδι που οι άλλοι χριςτεσ μποροφν να τον δουν και να επικοινωνιςουν

μαηί του αν κζλουν. Θ ςθμαςία αυτι που αποδίδουμε, ξεκινά από τθν τάςθ

των εςωςτρεφϊν ατόμων να κζλουν να πλοθγοφνται ςτο δίκτυο, χωρίσ όμωσ

να είναι αυτό φανερό (κα μποροφςαμε να το αποκαλζςουμε ενόσ είδουσ

μυςτικοπάκεια).

Οι άνκρωποι που εμφανίηουν περιςςότερθ διάκεςθ για νζεσ εμπειρίεσ,

διακρίνονται από φανταςία, περιζργεια, πρωτοτυπία και ευρφτθτα πνεφματοσ. Για

αυτό και υποκζτουμε πωσ οι άνκρωποι που είναι περιςςότερο ανοιχτοί ςε νζεσ

εμπειρίεσ τείνουν να:

ζχουν περιςςότερο χρόνο διαδικτυακισ δράςθσ (“online activity”),

αναηθτοφν και να ψάχνουν περιςςότερο ςτο διαδίκτυο (ςε αντίκεςθ με τουσ

χριςτεσ που απλά “χαηεφουν” βλζποντασ τα προφίλ των υπόλοιπων μελϊν

τθσ κοινότθτασ, χωρίσ ςυγκεκριμζνο ςκοπό, αλλά κυρίωσ από ζλλειψθ άλλου

ενδιαφζροντοσ),

παρζχουν περιςςότερεσ προςωπικζσ πλθροφορίεσ, τόςο επικοινωνίασ όςο

και ενδιαφερόντων και

ζχουν αςυνικιςτα και ευρζοσ φάςματοσ ενδιαφζροντα, με ςυνζπεια να

είναι μζλθ ςε ομάδεσ (“groups”) που δε ςχετίηονται άμεςα μεταξφ τουσ,

το δίκτυο επαφϊν τουσ δεν είναι πυκνό, δθλαδι γνωρίηουν άτομα που δεν

γνωρίηονται μεταξφ τουσ, και μπορεί να διαχωριςτεί ςε γκρουπ ανκρϊπων,

κυρίωσ λόγω των διαφορετικϊν ενδιαφερόντων και δραςτθριοτιτων.

Για τουσ ανκρϊπουσ που είναι περιςςότερο ςυγκαταβατικοί είναι γνωςτό ότι ζχουν

τθν τάςθ να:

αποδζχονται τισ προτάςεισ που τουσ γίνονται, γιατί πολφ απλά δεν ζχουν

καμία διάκεςθ να αρνθκοφν. Ζτςι, είναι ςυχνά αποδζκτεσ των προτάςεων



που γίνονται από φίλουσ τουσ μζλθ τθσ κοινότθτασ, κυρίωσ αυτοφσ που είναι

περιςςότερο εξωςτρεφείσ ι/ και ανοιχτοί ςε νζεσ εμπειρίεσ,

δεν παίρνουν πρωτοβουλίεσ. Σπάνια εκφράηουν αίτθμα φιλίασ με μζλθ τθσ

κοινότθτασ, είτε τα γνωρίηουν ςτθν πραγματικι ηωι, είτε βρίςκουν το

προφίλ τουσ ενδιαφζρον, και

δε κα τερματίςουν ποτζ μία ςυηιτθςθ, ακόμθ και αν ζχουν διαφορετικζσ

υποχρεϊςεισ που επείγουν.

Οι άνκρωποι που είναι περιςςότερο ευςυνείδθτοι τείνουν να:

ακολουκοφν ςυγκεκριμζνο πρόγραμμα ςτθν κακθμερινισ τουσ ηωι, γεγονόσ

που επθρεάηει και τθν διαδικτυακι τουσ δραςτθριότθτα. Συγκεκριμζνα, είναι

“online” ςτθν κοινότθτα ςυγκεκριμζνεσ ϊρεσ κάκε μζρα, με βάςθ πικανόν

ζνα εβδομαδιαίο πρόγραμμα,

τα εξωτερικά γεγονότα επθρεάηουν λιγότερο το χρόνο που περνοφν ςτο

διαδίκτυο, όχι όμωσ και το περιεχόμενο, κακϊσ αυτό εξαρτάται από άλλα

χαρακτθριςτικά (αν είναι εξωςτρεφισ κα ξεκινιςει μια ςυηιτθςθ με κζμα

κάποιο εξωτερικό γεγονόσ, αν είναι ςυγκαταβατικόσ είναι περιςςότερο

πικανό να απαντιςει ςε μία ανάλογθ ςυηιτθςθ), και

είναι ςυγκρατθμζνοι ωσ προσ τισ προςωπικζσ πλθροφορίεσ που ανεβάηουν,

αλλά και τα ςχόλια που κάνουν.

Για τα άτομα που χαρακτθρίηονται από νευρωτιςμό, ι, όπωσ μπορεί να διατυπωκεί

περιγραφικά, ευμετάβλθτθ ςυναιςκθματικι κατάςταςθ, γνωρίηουμε ότι τείνουν να:

χρθςιμοποιοφν τθν κοινότθτα προκειμζνου να αποφφγουν τθ μοναξιά. Για

αυτό είναι “online” διάφορεσ ϊρεσ κατά τθ διάρκεια ενόσ εικοςιτετραϊρου,

δεν ακολουκοφν κάποιο πρόγραμμα ςτισ ϊρεσ που δραςτθριοποιοφνται,

αλλά υποκινοφνται από τθ διάκεςθ και τα ςυναιςκιματά τουσ,

χρθςιμοποιοφν το δίκτυο για κοινωνικοφσ ςκοποφσ. Αυτό ςθμαίνει ότι

ανεβάηουν πολλζσ προςωπικζσ πλθροφορίεσ για τισ κοινωνικζσ τουσ

δραςτθριότθτεσ, κάνοντασ οι ίδιοι, πολλζσ φορζσ, πρϊτοι ςχόλια πάνω ςτο

υλικό τουσ και ςτον τοίχο τουσ.



4.2.4. Σύνδεςη Υποθϋςεων και Δεδομϋνων από το Flickr

Με βάςθ τισ υποκζςεισ για τθν προςδοκϊμενθ διαδικτυακι ςυμπεριφορά,

δθμιουργοφμε τουσ παρακάτω πίνακεσ που περιζχουν όςα από τα δεδομζνα του

δικτφου του Flickr ςυμβάλουν ςτθν αναγνϊριςθ των χαρακτθριςτικϊν τθσ

προςωπικότθτασ των χρθςτϊν. Στθν αριςτερι ςτιλθ φαίνονται οι υποκζςεισ αυτζσ,

ενϊ ςτθ δεξιά φαίνονται τα δεδομζνα του δικτφου που αντιςτοιχοφν ςτθν κάκε

υπόκεςθ και μζςω αυτϊν επιχειροφμε να αναγνωρίςουμε τα χαρακτθριςτικά

ςυμπεριφοράσ. Για τα εξωςτρεφι μζλθ παρατθροφμε τον Πίνακασ 6, ενϊ ο πίνακασ

αντιςτοίχιςθσ μεταξφ των χαρακτθριςτικϊν των ατόμων με διάκεςθ για νζεσ

εμπειρίεσ και των δεδομζνων από το δίκτυο είναι ο Πίνακασ 7.



Εξωςτρϋφεια

Δεδομϋνα από τη ΒΔ Δεδομϋνα από τη ΒΔ Κεωρθτικζσ

Υποκζςεισ Δεδομϋνα Πίνακασ Δεδομζνων

UserID1 User_Contacts Ζχουν πολλοφσ φίλουσ.

UserID2

PhotoID Photo_Tag Λόγω πολλϊν φίλων, κα ζχουν περιςςότερεσ ετικζτεσ. Tag

TagGeneral GeneralTagCountsTable Επίςθσ, ζχουν πολλοφσ φίλουσ ςτισ φωτογραφίεσ, δθλαδι πολλζσ ετικζτεσ CounterGeneral GeneralTagCountsTable

UserGroupCount AllUserInfoTable Είναι μζλθ ςε πολλζσ ομάδεσ (κοινωνικοί).

UserID User_Group

GroupID

UserID Users Παρζχουν προςωπικζσ πλθροφορίεσ ςτο προφίλ τουσ, ϊςτε να μποροφν να τουσ εντοπίηουν

Location

PhotoCount

Username

RealName

Joined

Currently

IAm

Occupation

Email

TotalDistance

PhotosGeolocated

Sex

Status

PhotoID Photos Ανεβάηουν φωτογραφίεσ άμεςα μετά από κάποιο γεγονόσ UserID

PlaceID

Title

Comments

DatePosted

DateAdded

TakenWith

Region

TagCount

CommentID Photo_Comment Συνθκίηουν να χρθςιμοποιοφν φατςοφλεσ ςτο κείμενό τουσ, κακϊσ και να γελοφν PhotosetID

UserID

Text

Πίνακασ 6: φνδεςθ Τποκζςεων και Δεδομζνων για τθν Εξωςτρζφεια



Διϊθεςη για νϋεσ Εμπειρύεσ

Δεδομϋνα από τη ΒΔ Θεωρητικϋσ

Τποθϋςεισ Δεδομϋνα Πύνακασ Δεδομϋνων

UserGroupCount AllUserInfoTable Εύναι μϋλη ςε διαφορετικϋσ μεταξύ τουσ ομϊδεσ, λόγω των ποικύλων ενδιαφερόντων τουσ

Region Photos Κϊνουν πολλϋσ εκδρομϋσ και ταξύδια.

Country

UserTravelledDistance AllUserInfoTable

PhotoID Photo_Tag Βρύςκονται ςε διαφορετικϊ μϋρη (δεν ςυχνϊζουν κϊπου ςυγκεκριμϋνα). Tag

UserID Users Παρϋχουν πληροφορύεσ επικοινωνύασ

Location

PhotoCount

IsPro

Username

RealName

Joined

Currently

IAm

Occupation

Email

TestimonialCounts

GroupCount

Sex

Status

Τα δεδομζνα που αντλοφμε από τθ ΒΔ δεν επαρκοφν ϊςτε να αναγνωρίςουμε ςτουσ

χριςτεσ το χαρακτθριςτικό τθσ ςυγκαταβατικότθτασ.

Ο Πίνακασ 8: Σφνδεςθ Υποκζςεων και Δεδομζνων για τθν Ευςυνειδθςία αντιςτοιχεί

τα χαρακτθριςτικά των ευςυνείδθτων μελϊν τθσ κοινότθτασ με τα δεδομζνα που

παρζχει θ διαδικτυακι κοινότθτα.

Πίνακασ 7: φνδεςθ Τποκζςεων και Δεδομζνων για τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ



Ευςυνειδηςύα

Δεδομϋνα από τη ΒΔ Θεωρητικϋσ

Τποθϋςεισ Δεδομϋνα Πύνακασ Δεδομϋνων

PhotoID Photos.Region Ακολουθεύ πϊγιο πρόγραμμα και δραςτηριοποιεύται ςτα ύδια μϋρη

UserID

PlaceID

Region

Country

Description

PhotoGeneralCounter GeneralPhotoFluctuationTable Λόγω τησ προγραμματιςμϋνησ του δρϊςησ, ςχετικϊ ςταθερϊ εύναι και αυτϊ τα δεδομϋνα

PhotoTakenGeneralCounterr GeneralPhotoTakeFluctuationTable

Για τον εντοπιςμό νευρωτιςμοφ μζςα από τα δεδομζνα του δικτφου χρειάηεται να

ελζγξουμε πρϊτα τθ μεταβολι ςτθ ςυναιςκθματικι κατάςταςθ του χριςτθ, αφοφ

αυτι είναι που κα επιτρζψει να αναγνωρίςουμε ζνα άτομο ωσ νευρωτικό ι όχι.

Αυτό που προτείνουμε, δθλαδι, είναι να γίνει αναγνϊριςθ ςυναιςκθμάτων μζςα

από τα κείμενα (ςχόλια, τίτλοι φωτογραφιϊν και φωτογραφικϊν άλμπουμ) και, ςτθ

ςυνζχεια, για κάκε χριςτθ θ μελζτθ τθσ μεταβολισ των ςυναιςκθμάτων του ςε

ςχζςθ με το χρόνο, αλλά και ςε ςχζςθ με τα πρόςωπα (απότομεσ μεταβολζσ

ςυναιςκθμάτων ςε μικρό χρονικό διάςτθμα ι ςτον ίδιο χρόνο, μεταβολζσ

ςυμπεριφοράσ ςε διαφορετικά πρόςωπα, αποτελοφν ενδείξεισ νευρωτικισ

ςυμπεριφοράσ). Διαφορετικά, αν κάτι τζτοιο δεν είναι δυνατό, από τα δεδομζνα

ςτθ βάςθ δεδομζνων που ζχουμε ςτθ διάκεςι μασ προκφπτει για τα νευρωτικά

άτομα ο Πίνακασ 9.

Πίνακασ 8: φνδεςθ Τποκζςεων και Δεδομζνων για τθν Ευςυνειδθςία



Νευρωτιςμόσ

Δεδομϋνα από τη ΒΔ Κεωρθτικζσ

Υποκζςεισ Δεδομϋνα Πύνακασ Δεδομϋνων

UserID AllUserInfoTable Δεν παρουςιάηουν ςτακερι ςυχνότθτα ςυμμετοχισ ςτθν κοινότθτα. Επίςθσ, βλζπουν ςυχνά τισ δικζσ τουσ φωτογραφίεσ, ι φωτογραφίεσ ςτισ οποίεσ ζχει προςτεκεί ετικζτα του προφίλ τουσ.

ActiveWeeks

ParticipatingWeeks

PhotosPerActiveWeeks

PhotosPerParticipatingWeeks

ActiveToParticipatingWeeks

CommentsPerPhoto

ViewsPerPhoto

UserTakenWithCount

Να ςθμειϊςουμε τζλοσ πωσ λόγω αδυναμίασ μελζτθσ του νευρωτιςμοφ ςτο

διαδίκτυο με τα υπάρχοντα δεδομζνα προτείνουμε τθ μελζτθ του μζςω τθσ

αντιςτοίχιςθσ των μεταβολϊν τθσ ςυναιςκθματικισ κατάςταςθσ (emotion

detection), αφοφ ο νευρωτιςμόσ χαρακτθρίηεται και ωσ ςυναιςκθματικι

ςτακερότθτα. Ζτςι, τα άτομα με νευρωτικι ςυμπεριφορά κα εμφανίηουν ςυχνζσ,

βραχφχρονεσ και μθ ομαλζσ μεταβάςεισ ςτα ςυναιςκιματά τουσ. Βζβαια, αυτό

μπορεί να δοκιμαςκεί και μζςω τθσ αναγνϊριςθσ τθσ μεταβολισ τθσ διάκεςθσ του

ατόμου, γεγονόσ που αποτελεί πρωτότυπθ προςζγγιςθ του κζματοσ μζχρι ςιμερα.

4.3. Πειραματικό Διαδικαςύα

Κατανοοφμε ότι θ ζρευνα και τα πειράματα που διεξάγουμε, περιορίηονται από

τουσ περιοριςμοφσ που κζτουν οι υποδομζσ τθσ κοινότθτασ που μελετοφμε, τουσ

περιοριςμοφσ επίςθσ που κζτουν οι ίδιοι οι χριςτεσ και ακόμθ θ επιλογι των

χρθςτϊν να ςυμμετζχουν ι όχι ςτθν ζρευνά μασ παρζχοντασ τα δεδομζνα τουσ ςε

εμάσ. Γνωρίηοντασ όλα αυτά, κακίςταται ςαφζσ πωσ οι υπό μελζτθ χριςτεσ ζχουν

Πίνακασ 9: φνδεςθ Τποκζςεων και Δεδομζνων για το Νευρωτιςμό



κάποια ςυγκεκριμζνα κοινά χαρακτθριςτικά, τα οποία και λαμβάνουμε υπόψθ ςτθ

ςυνζχεια [121].

Από τθ ςφνδεςθ των δεδομζνων που προζρχονται από τθν ιςτοςελίδα του Flickr με

τισ κεωρθτικζσ υποκζςεισ προκφπτει ότι αυτά δεν επαρκοφν για τθν αναγνϊριςθ και

των πζντε χαρακτθριςτικϊν του μοντζλου προςωπικότθτασ που μελετάμε. Για αυτό

το λόγο, επιλζγουμε να διεξάγουμε πειράματα για τα πιο εξζχοντα και ευδιάκριτα

χαρακτθριςτικά, τθν εξωςτρζφεια και τθ διάκεςθ για νζεσ εμπειρίεσ του χριςτθ. Θ

διεξαγωγι των πειραμάτων γίνεται με τθ χριςθ του προγράμματοσ Weka, μιασ

πλατφόρμασ ελεφκερου λογιςμικοφ κατάλλθλθσ για ανάλυςθ δεδομζνων και

εξαγωγι γνϊςεων από μεγάλα ςετ δεδομζνων.

4.3.1. Προετοιμαςύα Δεδομϋνων

Εξάγουμε από τθ βάςθ δεδομζνων τα απαραίτθτα δεδομζνα με τθ βοικεια τθσ

γλϊςςασ SQL. Για τθν αναγνϊριςθ Εξωςτρζφειασ ςχθματίηουμε τον Πίνακασ 10 και

για τθν αναγνϊριςθ τθσ Διάκεςθσ για νζεσ Εμπερίεσ τον Πίνακασ 11.

Από τα δεδομζνα για τθν αναγνϊριςθ τθσ εξωςτρζφειασ, επιλζγουμε αυτά που

αφοροφν τα προςωπικά ςτοιχεία του χριςτθ, εφ’ όςον ζχουν ςυμπλθρωκεί, τουσ

αντιςτοιχοφμε τθν τιμι μονάδασ και ςυνολικά τα ακροίηουμε για κάκε χριςτθ. Θ

άκροιςθ αυτι βαςίηεται ςτθν υπόκεςθ ότι τα περιςςότερο εξωςτρεφι μζλθ

παρζχουν περιςςότερεσ προςωπικζσ πλθροφορίεσ. Επίςθσ, το άκροιςμα τθσ

διαφοράσ των θμερομθνιϊν το διαιροφμε με τον αρικμό των φωτογραφιϊν που

ζχουν κοινοποιθκεί, ϊςτε το μζγεκοσ που προκφπτει να είναι ςυγκρίςιμο για όλουσ

τουσ χριςτεσ μεταξφ τουσ.



Όνομα Σημαςύα

UserID Ταυτότθτα του Χριςτθ

UserGroupCount Αρικμόσ των ομάδων που είναι μζλοσ

ContactCount Αρικμόσ επαφϊν

PhotoTagSum Άκροιςμα ετικετϊν

IAm Ζλεγχοσ ποια προςωπικά ςτοιχεία ζχουν ςυμπλθρωκεί Location

RealName

Currently

Email

Count(PhotoID) Απαρίκμθςθ των φωτογραφιϊν που ζχουν κοινοποιθκεί

Sum(Months_Between(DatePosted, DateTaken))

Άκροιςμα διαφοράσ μθνϊν ανάμεςα ςτθν θμερομθνία λιψθσ και κοινοποίθςθσ των

φωτογραφιϊν του

Όνομα Σημαςύα

UserID Ταυτότθτα του Χριςτθ

UserGroupCount Αρικμόσ των ομάδων που είναι μζλοσ

UserTravelledDistance Συνολικι απόςταςθ που ζχει ταξιδζψει

UserGeolocatedPhotos Αρικμόσ φωτογραφιϊν που ζχουν ςθμειωκεί ςε τοποκεςία

UserRegionCount Αρικμόσ περιοχϊν που δθλϊνουν οι φωτογραφίεσ

PhotoCount Αρικμόσ Φωτογραφιϊν

UserPhotoSetCount Αρικμόσ ομάδων (άλμπουμ) φωτογραφιϊν

Πίνακασ 10: Δεδομζνα Εξωςτρζφειασ

Πίνακασ 11: Δεδομζνα Διάκεςθσ για νζεσ Εμπειρίεσ



Τα δεδομζνα που αντλοφμε φαίνεται να ακολουκοφν τθ λογαρικμικι κατανομι, θ

οποία αναμζνεται ςε δεδομζνα που αφοροφν κοινωνικά δίκτυα. Για παράδειγμα, ο

αρικμόσ ςυμμετοχισ ςε ομάδεσ (Σχιμα 27) και ο αρικμόσ των επαφϊν (Σχιμα 28)

είναι μερικά από τα δεδομζνα που ακολουκοφν λογαρικμικι κατανομι.

Ακόμθ, όπωσ παρατθροφμε πριν εφαρμόςουμε αλγορίκμουσ ομαδοποίθςθσ των

δεδομζνων (Clustering), υπάρχουν οριςμζνεσ ακραίεσ τιμζσ. Για παράδειγμα, ςτο

Σχιμα 27 φαίνεται να υπάρχει ζνασ χριςτθσ ο οποίο ζχει το μεγαλφτερο αρικμό

ςυμμετοχϊν ςε γκρουπ, 2058, ενϊ ο αμζςωσ επόμενοσ χριςτθσ ζχει μόλισ 1086. Οι

τιμζσ αυτζσ κεωροφνται ακραίεσ τιμζσ και είναι απαραίτθτο πριν τθν εφαρμογι

αλγορίκμων ομαδοποίθςθσ, να εφαρμοςτοφν φίλτρα εντοπιςμοφ ακραίων τιμϊν.

Ωςτόςο, όπωσ φαίνεται ςτο Σχιμα 28 υπάρχει πάντοτε θ πικανότθτα να

ςχθματίηεται μία ομάδα χρθςτϊν με ακραίεσ τιμζσ. Για αυτό το λόγο απαιτείται

προςοχι κατά τθ διαδικαςία αποκλειςμοφ ακραίων τιμϊν από τα δεδομζνα. Το

φίλτρο που επιλζγεται για το ςκοπό αυτό είναι το φίλτρο “InterquartileRange” [143]

και εφαρμόηεται ανά γνϊριςμα (per attribute). Οι παράμετροι του φίλτρου

ορίηονται με γνϊμονα το ποςοςτό των χρθςτϊν που κα δειχκοφν να εμφανίηουν ςε

Σχήμα 27: x-y: UserCount - UserGroupCount

Σχήμα 28: x-y: UserCount - ContactCount



κάποιο ι κάποια γνωρίςματα ακραίεσ τιμζσ. Οι παράμετροι αυτζσ ςτο πρόγραμμα

Weka φαίνονται ςτο Σχιμα 29 και επιλζγονται ϊςτε το ςυνολικό ποςοςτό του

δείγματοσ που χαρακτθρίηεται ωσ ακραία τιμι για όλα τα χαρακτθριςτικά του ςετ

δεδομζνων να κυμαίνεται ςτο 5%. Όπωσ είναι φανερό, ςκοπόσ είναι να μθν

αλλοιωκεί το δείγμα χρθςτϊν φςτερα από τθ διαγραφι των ακραίων τιμϊν του, οι

οποίεσ πρζπει να κυμαίνονται ςτουσ 37 χριςτεσ, από τον αρχικό αρικμό 741

χρθςτϊν του δείγματοσ.

Από τθν εφαρμογι του φίλτρου δθμιουργοφμε δφο ςετ δεδομζνων. Στο πρϊτο ςετ

αφαιροφμε οριςμζνεσ μόνο από τισ τιμζσ που το φίλτρο εντόπιςε ωσ ακραίεσ,

χρθςιμοποιϊντασ ωσ κριτιριο τθν περίπτωςθ εμφάνιςθσ ομάδων (clusters) χρθςτϊν

ςε περιοχζσ ακραίων τιμϊν. Αντίκετα, ςτο δεφτερο ςετ δεδομζνων αφαιροφμε τισ

τιμζσ που το φίλτρο πρότεινε ωσ ακραίεσ χωρίσ να λάβουμε υπόψθ άλλουσ

παράγοντεσ. Και ςτισ δφο περιπτϊςεισ ο αρικμόσ των χρθςτϊν που αποκλείςτθκαν

δεν υπερβαίνει τουσ 38 το οποίο και ςυμφωνεί με τθν αρχικι απαίτθςθ. Στθ

ςυνζχεια, για τθ ςωςτι εφαρμογι αλγορίκμων ομαδοποίθςθσ κρίςιμθ είναι θ

κανονικοποίθςθ των γνωριςμάτων, λόγω τθσ διαφοράσ των τιμϊν τουσ ςε τάξεισ

μεγζκουσ όπωσ δείχνει και το Σχιμα 30.

Σχήμα 29: Παράμετροι του Φίλτρου InterquartileRange



4.3.2. Διεξαγωγό Πειραμϊτων

Για τθ διεξαγωγι των πειραμάτων δοκιμάςαμε τουσ αλγορίκμουσ ομαδοποίθςθσ

DBScan [35], EM (Expectation-Maximization) και SimpleKMeans. Αρχικά,

πραγματοποιοφμε οριςμζνεσ δοκιμζσ ομαδοποίθςθσ, δοκιμάηοντασ εμπειρικά

ενδεικτικζσ τιμζσ για τισ παραμζτρουσ ςε κάκε αλγόρικμο. Τα αποτελζςματα

δείχνουν πωσ ο πυκνωτικόσ αλγόρικμοσ δεν μπορεί να λειτουργιςει

αποτελεςματικά ςτα δφο ςετ δεδομζνων, αφοφ δεν φαίνεται να ομαδοποιεί τα

δεδομζνα με βάςθ γνωρίςματα του ςετ δεδομζνων. Για παράδειγμα, μποροφμε να

δοφμε ςτα Σχιμα 31,Σχιμα 32 και Σχιμα 33 πϊσ διαμορφϊνεται το cluster νοφμερο

3 για διαφορετικά χαρακτθριςτικά.

Σχήμα 30: Διαφορά Σάξθσ Μεγζκουσ των Δεδομζνων



Σχήμα 31: DBScan, x-y: ContactCount - UserGroupCount

Σχήμα 32: DBScan, x-y: ContactCount - PhotoTagSum

Σχήμα 33: DBScan, x-y: Count(PhotoID) - PhotoTagSum



Οι άλλοι δφο ιεραρχικοί αλγόρικμοι φαίνεται να λειτουργοφν ομαλά και για αυτό το

λόγο, αφοφ αποκλείουμε τον αλγόρικμο DBScan, ςτθ ςυνζχεια τθσ πειραματικισ

διαδικαςίασ εκτελοφμε μία ςειρά πειραμάτων με τθ βοικεια τθσ γλϊςςασ

προγραμματιςμοφ Java.

4.3.3. Αξιολόγηςη Αποτελεςμϊτων

Μετά τθν εκτζλεςθ των πειραμάτων, απαραίτθτθ είναι θ αξιολόγθςθ των

αποτελεςμάτων για τθν επιλογι και παρουςίαςι τουσ. Μζτρο αξιολόγθςθσ για τον

EM αλγόρικμο αποτελεί το μζγεκοσ LogLikelihood, το οποίο μεγιςτοποιείται για τθ

βζλτιςτθ ομαδοποίθςθ, ενϊ για τον SimpleKMeans αλγόρικμο κριτιριο αποτελεί το

SSE (Sum of Squared Errors), το οποίο και ελαχιςτοποιείται. Όπωσ ζχουμε αναφζρει,

δθμιουργιςαμε δφο ςετ δεδομζνων, ζνα για το χαρακτθριςτικό τθσ εξωςτρζφειασ

τθσ προςωπικότθτασ και ζνα για το χαρακτθριςτικό τθσ διάκεςθσ για νζεσ εμπειρίεσ.

Σε κάκε ςετ υπάρχουν τρία αρχεία, τα οποία διαμορφϊκθκαν από τθν εφαρμογι

του φίλτρου για τθν ανίχνευςθ ακραίων τιμϊν ςτο δείγμα μασ. Συγκεκριμζνα, το

πρϊτο αρχείο είναι το αρχικό, κανονικοποιθμζνο ωσ προσ τισ τιμζσ των

χαρακτθριςτικϊν του, αλλά χωρίσ απομάκρυνςθ των ακραίων τιμϊν. Το δεφτερο και

τρίτο αρχείο είναι αποτζλεςμα τθσ απομάκρυνςθσ ακραίων τιμϊν, με μικρζσ

διαφορζσ μεταξφ των δφο αρχείων. Για τον EM αλγόρικμο παρατθροφμε ςτο Σχιμα

34 ότι για το ςετ τθσ Διάκεςθσ για Εμπειρίεσ, δεν υπάρχει ξεκάκαρα κάποια

βζλτιςτθ επιλογι. Το ίδιο ιςχφει και για το ςετ τθσ Εξωςτρζφειασ, για το οποίο το

μζγεκοσ αξιολόγθςθσ LogLikelihood παραμζνει ςτακερό ςε όλεσ τισ περιπτϊςεισ των

αρχικϊν ςυνκθκϊν. Δεν είναι, λοιπόν, εφικτό να επιλζξουμε κάποιο από τα

πειράματα ωσ βζλτιςτο με βάςθ το μζγεκοσ LogLikelihood.



Διάθεςη για Εμπειρίεσ

Seed

OpennessRaw

Openness3b

Openness3d

Εξωςτρζφεια

Seed

ExtraversionRaw

Extraversioneb

Extraversion3d

Τα πειράματα με τον SimpleKMeans αλγόρικμο ζγιναν αρχικά για αρικμό clusters

από δφο ζωσ δεκαπζντε. Στο Σχιμα 35 παρακζτουμε τα διαγράμματα SSE-αρικμόσ

clusters για κάκε πείραμα, κακϊσ και το μζςο όρο του μεγζκουσ SSE των είκοςι

ςυνολικά πειραμάτων για κάκε αρικμό clusters. Ωςτόςο, επειδι ςτο διάγραμμα

SSE-αρικμόσ clusters δεν φαίνεται ξεκάκαρα ο βζλτιςτοσ αρικμόσ clusters,

δοκιμάςαμε ςτθ ςυνζχεια να τρζξουμε τα πειράματα από δφο ζωσ πενιντα clusters.

Τα αποτελζςματα φαίνονται ςτο Σχιμα 36 και δεν δείχνουν οφτε ςε αυτι τθν

περίπτωςθ ξεκάκαρα κάποιο αποτζλεςμα.

Σχήμα 34: Αξιολόγθςθ Αλγορίκμου EM, μζγεκοσ LogLikelihood




SSE

OpennessRaw

Openness3b

Openness3d

SSE

OpennessRaw

Openness3b

Openness3d

Clusters

Clusters

Clusters


SSE

ExtraversionRaw

Extraversioneb

Extraversion3d

SSE

ExtraversionRaw

Extraversioneb

Extraversion3d

Clusters

Clusters

Clusters

Σχήμα 35: SSE για κάκε πείραμα και μζςοσ όροσ SSE με αρικμό clusters 2 ζωσ 15




SSE

OpennessRaw

Openness3b

Openness3d

Clusters

Clusters2

Clusters


SSE

ExtraversionRaw

Extraversioneb

Extraversion3d

Clusters

Clusters

Clusters

Από τισ τιμζσ που λαμβάνει ο μζςοσ όροσ του SSE, ελάχιςτο ςφάλμα εμφανίηεται για

το τρίτο αρχείο, τόςο για τθν εξωςτρζφεια όςο και για τθ διάκεςθ για νζεσ

εμπειρίεσ. Tα αρχεία δθλαδι Extraversion3d και Openness3d εμφανίηουν καλφτερα

αποτελζςματα ομαδοποίθςθσ ςε .ςχζςθ με τα υπόλοιπα δφο αρχεία και

παρουςιάηονται αναλυτικά ςτο Σχιμα 37.

Σχήμα 36: Μζςοσ όροσ SSE για αρικμό clusters 2 ζωσ 50




SSE

Clusters


SSE

Clusters

Όπωσ αναφζρκθκε, από τα διαγράμματα που προκφπτουν, δε φαίνεται να υπάρχει

θ δυνατότθτα επιλογισ του βζλτιςτου αρικμοφ clusters από το διάγραμμα.

Συνεπϊσ, για τον προςδιοριςμό του αρικμοφ αυτοφ, επιλζγουμε το ςθμείο εκείνο

όπου θ μεταβολι του SSE ανάμεςα ςτο προθγοφμενο ςθμείο και ςε αυτό (αρικμόσ

clusters) είναι μικρότερθ από 5% (Σχιμα 38). Ζτςι, προκφπτει για το αρχείο για τθ

διάκεςθ για νζεσ εμπερίεσ ότι ο βζλτιςτοσ αρικμόσ είναι ζξι clusters, με ςφάλμα SSE

ίςο με 22,63, ενϊ για το αρχείο για τθν Εξωςτρζφεια είναι οκτϊ clusters, με ςφάλμα

39,24.

Σχήμα 37: Αρχεία Βζλτιςτου (ελάχιςτου) SSE



4.3.4. Παρϊθεςη Αποτελεςμϊτων

Παράλλθλα με τθν παρουςίαςθ των αποτελεςμάτων εξθγοφμε τθν αναγνϊριςθ των

χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ που μελετάμε. Για τθ Διάκεςθ για νζεσ

Εμπειρίεσ, από τθν πρϊτθ ςτιλθ του Σχιμα 39 παρατθροφμε ότι ςτο πρϊτο cluster,

χρϊματοσ μπλε, ανικουν άτομα που εμφανίηουν υψθλότερεσ τιμζσ για τθν

απόςταςθ που ζχουν ταξιδζψει (Travelled Distance) και περιςςότερεσ περιοχζσ που

ζχουν επιςκεφτεί (Region Count). Ακόμθ, ςτο δεφτερο cluster, χρϊματοσ κόκκινου,

Διάθεςη για νζεσ Εμπειρίεσ


Σχήμα 38: Επιλογι Βζλτιςτου Αρικμοφ Clusters

22,62576076

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0 10 20 30 40 50 60

S

S

E

O

p

e

n

n

e

s

s

Number of Clusters

39,240351

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 10 20 30 40 50 60

S

S

E

E

x

t

r

a

v

e

r

s

i

o

n

Number of Clusters



υπάρχουν χριςτεσ που ζχουν περιςςότερεσ φωτογραφίεσ με δθλωμζνθ τθ

γεωγραφικι τοποκεςία τουσ (Geolocated Photos), με αυξθμζνο αρικμό

φωτογραφιϊν ςτο προφίλ τουσ (Photo Count), κακϊσ και με πικανό αυξθμζνο

αρικμό φωτογραφικϊν άλμπουμ (Photoset Count). Αυτά τα δφο cluster

περιλαμβάνουν τα άτομα με πιο ζντονθ τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ. Αυτό

φαίνεται από τα διαγράμματα που ςυνδυάηουν τα προθγοφμενα χαρακτθριςτικά,

δθλαδι τα διαγράμματα με διευκφνςεισ τισ παραμζτρουσ Travelled Distance και

Photo Count (2.3.), Travelled Distance και Photoset Count (2.2.), Travelled Distance

και Geolocated Photos (8.2.) ( Σχιμα 40 ), Region Count και Photo Count (4.3.),

Geolocated Photos και Region Count (9.1.). Από τα διαγράμματα αυτά φαίνεται πωσ

τα άτομα που απαρτίηουν τα δφο πρϊτα clusters, βρίςκονται ςε μεγαλφτερθ

απόςταςθ από τθν κάτω αριςτερι γωνία του διαγράμματοσ που αντιςτοιχεί ςτθν

αρχι των αξόνων. Είναι λοιπόν φανερό ότι οι χριςτεσ αυτοί εμφανίηουν

ςυνδυαςτικά περιςςότερα από ζνα γνωρίςματα τθσ Διάκεςθσ για νζεσ εμπειρίεσ,

και για αυτό το λόγο καταχωροφνται ωσ άτομα που εμφανίηουν περιςςότερο το

χαρακτθριςτικό αυτό του μοντζλου προςωπικότθτασ πζντε παραγόντων που

εξετάηουμε. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι τα μζλθ που εντάςςονται ςτο πζμπτο cluster

εμφανίηουν αυξθμζνο αρικμό ςυμμετοχϊν ςε ομάδεσ του Flickr, χωρίσ όμωσ να

ιςχφει κάτι ανάλογο ςε κάποιο άλλο χαρακτθριςτικό. Για αυτοφσ τουσ χριςτεσ δεν

μποροφμε να ςυμπεράνουμε με τθν απαιτοφμενθ αςφάλεια ότι εμφανίηουν το

χαρακτθριςτικό τθσ Διάκεςθσ για νζεσ Εμπειρίεσ, αφοφ δεν παρουςιάηουν κάποιο

άλλο ςτοιχείο ζντονα και ενυπάρχει θ πικανότθτα θ ςυμμετοχι ςε πολλζσ ομάδεσ

να είναι απλά καλλιτεχνικι κλίςθ ι και ςθμάδι νευρωτικισ ςυμπεριφοράσ.



User Cluster

Photoset Count

Photo Count

Group Count

1.1.

1.2.

1.3.

Travelled Distance

2.1.

2.2.

2.3.

Geolocated Photos

3.1.

3.2.

3.3.

Region Count

4.1.

4.2.

4.3.

Photo Count

5.1.

5.2.

Photoset Count

6.1.

Σχήμα 39: Αποτελζςματα clustering για τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ



User Region Count

Geolocated Photos

Travelled Distance

Group Count

7.1.

7.2.

7.3.

Travelled Distance

8.1.

8.2.

Geolocated Photos

9.1.

Για τθν εξωςτρζφεια, από τθν πρϊτθ ςτιλθ του Σχιμα 41, παρατθροφμε ότι ςτο

δεφτερο cluster, χρϊματοσ κόκκινου, οι χριςτεσ παρουςιάηουν μεγαλφτερο αρικμό

φωτογραφιϊν (Count(PhotoID)) και μεγαλφτερο μζςο αρικμό ετικετϊν ανά

φωτογραφία (Photo Tag Sum). Επίςθσ, τα άτομα που εντάςςονται ςτο πζμπτο

cluster, χρϊματοσ κίτρινου, φαίνεται να είναι μζλθ ςε περιςςότερεσ ομάδεσ (Group

Count) και να ζχουν περιςςότερεσ επαφζσ ςτο προφίλ τουσ (Contact Count). Όμοια

ςυμπεριφορά, αλλά ςε μικρότερο βακμό, φαίνεται να εμφανίηει και το ζκτο cluster,

του οποίου οι χριςτεσ ζχουν αρκετζσ επαφζσ και, επίςθσ, ςυνθκίηουν να

ςυμπλθρϊνουν περιςςότερα από ζνα από τα προςωπικά τουσ ςτοιχεία. Οι

παρατθριςεισ αυτζσ είναι ορατζσ ςτα ςυνδυαςτικά διαγράμματα δφο διαςτάςεων,

με διευκφνςεισ Photo Tag Sum και Count(PhotoID) (18.1.) ( Σχιμα 42 ), Group Count

και Contact Count (16.3.), Contact Count και Iam+ Location+ Real Name+ Currently+

Σχήμα 40: Αποτελζςματα clustering για τθ Διάκεςθ για νζεσ Εμπειρίεσ (ςυνζχεια)



Email (11.2.). Με άλλα λόγια, τα μζλθ των clusters δφο, πζντε και ζξι εμφανίηουν πιο

ζντονο το χαρακτθριςτικό τθσ εξωςτρζφειασ. Ωςτόςο, πρζπει να ςθμειϊςουμε ότι

ενϊ τα δεδομζνα παρουςιάηουν ςυςχζτιςθ μεταξφ τουσ ανά δφο, όπωσ δείξαμε

προθγοφμενα, δεν ιςχφει το ίδιο όταν εξετάςουμε τα χαρακτθριςτικά των clusters

μεταξφ τουσ. Συγκεκριμζνα, αυτι θ παρατιρθςθ φαίνεται ςτα διαγράμματα

GroupCount και Count(PhotoID) (16.1.), Contact Count και Count(PhotoID) (17.1.).

Το μόνο cluster που εμφανίηει ςε κάποιο βακμό αυτό το επιπλζον χαρακτθριςτικό

είναι το πζμπτο cluster, όπωσ φαίνεται εξάλλου και ςτα διαγράμματα Group Count

και Photo Tag Sum (16.2.), Contact Count και Photo Tag Sum (17.2.). Συνεπϊσ, το

cluster που φαίνεται να παρουςιάηει με μεγαλφτερθ πικανότθτα το χαρακτθριςτικό

τθσ εξωςτρζφειασ είναι το πζμπτο, χρϊματοσ κίτρινου, ενϊ οι χριςτεσ που

εντάςςονται ςτο δεφτερο και ζκτο cluster παρουςιάηουν με μικρότερθ πικανότθτα

εξωςτρεφι ςυμπεριφορά ςτθν κοινότθτα του Flickr.



User Cluster Iam+ Location+ Real Name+ Currently+

Email

SUM(Months_Between (Date Posted, Date Taken)) / Count(PhotoID)

Group Count

10.1.

10.2.

10.3.

Contact Count

11.1.

11.2.

11.3.

Photo Tag Sum

12.1.

12.2.

12.3.

Count(PhotoID)

13.1.

13.2

13.3.

SUM(Months_Between (Date

Posted, Date Taken)) /

Count(PhotoID)

14.1.

14.2..

Iam+ Location+

Real Name+

Currently+ Email

15.1.

Σχήμα 41: Αποτελζςματα clustering για τθν Εξωςτρζφεια



User Count(PhotoID)

Photo Tag Sum

Contact Count

Group Count

16.1.

16.2.

16.3.

Contact Count

17.1.

17.2.

Photo Tag Sum

18.1.

Σχήμα 42: Αποτελζςματα clustering για τθν Εξωςτρζφεια (ςυνζχεια)



4.4. Εργαλεύα που Χρηςιμοποιόθηκαν

4.4.1. Java

Θ γλϊςςα προγραμματιςμοφ που επιλζχκθκε για τθν εκτζλεςθ των πειραμάτων

είναι θ Java. Πρόκειται για μία αντικειμενοςτρεφι γλϊςςα προγραμματιςμοφ, που

ςυνδυλαηει απλότθτα, ευελιξία και φορθτότθτα, αφοφ είναι ανεξάρτθτθ από το

λειτουργικό ςφςτθμα και τθν πλατφόρμα εκτζλεςισ τθσ.

4.4.2. Eclipse

Το περιβάλλον (IDE) για τθν ανάπτυξθ κϊδικα του ςυςτιματοσ που επιλζχκθκε είναι

το Eclipse. Πρόκειται για λογιςμικό ανοιχτοφ κϊδικα, βαςιςμζνο ςε Java, το οποίο

αποτελεί ολοκλθρωμζνθ πλατφόρμα ςυγγραφισ, επεξεργαςίασ και ολοκλιρωςθσ

κϊδικα για διάφορεσ γλϊςςεσ προγραμματιςμοφ. Τζλοσ, παρζχει πλικοσ εργαλείων

και άλλων πρόςκετων για τθ διευκόλυνςθ του προγραμματιςμοφ.

4.4.3. Oracle SQL Developer

Είναι ζνα ςφςτθμα διαχείριςθσ ςχεςιακϊν βάςεων δεδομζνων που λειτουργεί ωσ

server παρζχοντασ ταυτόχρονθ πρόςβαςθ ς’ ζναν αρικμό χρθςτϊν. Περιλαμβάνει

γραφικό περιβάλλον (GUI) που ςκοπό ζχει να διευκολφνει τθν διαχείριςθ βάςεων

δεδομζνων. Αναπτφχκθκε από τθν εταιρία Oracle Corporation. Χρθςιμοποιείται ςε

εφαρμογζσ που απαιτοφν τθν φπαρξθ διαδικαςιϊν για πλιρθ και άμεςθ πρόςβαςθ,

επεξεργαςία και αποκικευςθ τθσ πλθροφορίασ.

4.4.4. Weka

Το Weka είναι μια πλατφόρμα ελεφκερου λογιςμικοφ γραμμζνθ ςε Java, που

υλοποιικθκε από το πανεπιςτιμιο του Waikato τθσ Νζασ Ηθλανδίασ27. Περιζχει μια

ςειρά αλγορίκμων που χρθςιμοποιοφνται ευρζωσ ςε εφαρμογζσ εκπαίδευςθσ

ςυςτθμάτων. Θ μεγάλθ γκάμα των εργαλείων που περιλαμβάνει, ςε ςυνδυαςμό με

το εφχρθςτο γραφικό περιβάλλον, διευκολφνουν τθν υλοποίθςθ μεκόδων ανάλυςθσ

δεδομζνων (data analysis) και προγνωςτικισ μοντελοποίθςθσ (predictive modeling).

27

http://www.cs.waikato.ac.nz/ml/weka/

http://www.cs.waikato.ac.nz/ml/weka/



4.5. Σύνοψη Κεφαλαύου

Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται παρουςίαςθ τθσ πειραματικισ διαδικαςίασ που

ακολουκικθκε, προκειμζνου να εξετάςουμε τθν εφαρμογι ενόσ μζρουσ του

μοντζλου που προτείναμε ςτο τρίτο κεφάλαιο ςε δεδομζνα μίασ διαδικτυακισ

κοινότθτασ. Αρχικά, γίνεται ανάλυςθ τθσ κοινότθτασ του Flickr, θ οποία και

επιλζχκθκε για τθν άντλθςθ των δεδομζνων. Στθ ςυνζχεια γίνεται ανάλυςθ του

μοντζλου προςωπικότθτασ πζντε παραγόντων ςε ςχζςθ με τα κοινωνικά δίκτυα και

ακολουκεί ςφνδεςθ των δεδομζνων του δικτφου με τα χαρακτθριςτικά του

κεωρθτικοφ μοντζλου προςωπικότθτασ. Ζπειτα, προχωροφμε ςτα πειράματα, αφοφ

πρϊτα επεξεργαςτοφμε τα δεδομζνα που επιλζξαμε. Τα πειράματα γίνονται με τθν

εφαρμογι αλγορίκμων ομαδοποίθςθσ (clustering analysis) και με αυτό τον τρόπο

προκφπτουν τα αποτελζςματα για τθν αναγνϊριςθ χαρακτθριςτικϊν τθσ

προςωπικότθτασ των χρθςτϊν του Flickr. Τα ςυμπεράςματα των πειραμάτων

δείχνουν πωσ είναι δυνατι θ αναγνϊριςθ ςυμπεριφοράσ ςτο διαδίκτυο, όχι όμωσ

με τρόπο ντετερμινιςτικό, αλλά περιςςότερο πικανολογικό.



5. Συμπερϊςματα και

Μελλοντικό Έρευνα

Στα πλαίςια τθσ διπλωματικισ αυτισ εργαςίασ προτείνεται, όπωσ είδαμε, ζνα γενικό

μοντζλο αναγνϊριςθσ τθσ ςυμπεριφοράσ χριςτθ ςε διαδικτυακζσ κοινότθτεσ

διαμοιραςμοφ περιεχομζνου. Ο ςχεδιαςμόσ και θ ςφνκεςθ του μοντζλου αυτοφ

βαςίςτθκε ςτθ ςυλλογι και μελζτθ τθσ απαραίτθτθσ βιβλιογραφίασ, ενϊ θ

υλοποίθςι του γίνεται με τθ βοικεια οντολογίασ. Τζλοσ, ζνα μζροσ του μοντζλου

αυτοφ εξετάηεται, προκειμζνου να διαπιςτωκεί θ διαδικαςία που απαιτείται για να

γίνει θ πρακτικι εφαρμογι του μοντζλου ςε δεδομζνα διαδικτυακισ κοινότθτασ,

όπου επιχειροφμε να αναγνωρίςουμε τα χαρακτθριςτικά τθσ εξωςτρζφειασ και τθσ

διάκεςθσ για νζεσ εμπειρίεσ των μελϊν.

5.1. Συμπερϊςματα

Θ μελζτθ κοινωνικϊν δικτφων είναι ζνασ τομζασ που παρουςιάηει ιδιαίτερο

ενδιαφζρον, αλλά και περιοριςμοφσ. Οι περιοριςμοί αυτοί γίνονται περιςςότερο

εμφανείσ ςτθν περίπτωςθ διαδικτυακϊν κοινωνικϊν δικτφων, κυρίωσ λόγω τθσ

ταχφτθτασ μεταβολισ των δεδομζνων, κακϊσ και των δυςχερειϊν ςυλλογισ ενόσ

πλιρουσ ςετ απευκείασ από τθν κοινότθτα. Επιπλζον, τα χαρακτθριςτικά

ςυμπεριφοράσ των χρθςτϊν-μελϊν των κοινωνικϊν αυτϊν δικτφων εξαρτϊνται ςε

μεγάλο βακμό από τα ιδιαίτερα χαρακτθριςτικά του κάκε ιςτοτόπου, όπωσ είναι ο

τφποσ αρχείων που διαμοιράηονται, θ δθμοτικότθτα και θ παλαιότθτα τθσ

κοινότθτασ, κακϊσ και οι διαφορετικοί τρόποι αλλθλεπίδραςθσ των χρθςτϊν μεταξφ

τουσ. Για αυτοφσ τουσ λόγουσ δεν είναι μζχρι ςιμερα εφικτι μία διεξοδικι και

πλιρθσ ανάλυςθ τθσ ςυμπεριφοράσ των χρθςτϊν ςτο διαδίκτυο. Ωςτόςο, ςτθν



παροφςα εργαςία γίνεται προςπάκεια δθμιουργίασ ενόσ μοντζλου που αναγνωρίηει

και περιγράφει αποτελεςματικά τθ ςυμπεριφορά των χρθςτϊν, καλφπτοντασ τισ πιο

εξζχουςεσ πτυχζσ τθσ ανκρϊπινθσ ςυμπεριφοράσ. Στόχοσ είναι θ εξαγωγι χριςιμων

ςυμπεραςμάτων για τθ μελζτθ των ατόμων ςτα πλαίςια ιςτοςελίδων κοινωνικισ

δικτφωςθσ, κακϊσ και θ επιδίωξθ για περαιτζρω μελζτθ τθσ ανκρϊπινθσ

ςυμπεριφοράσ ςτο διαδίκτυο.

Τα ςυμπεράςματα που προκφπτουν από τθν προςπάκεια αυτι δείχνουν πωσ ζνα

τζτοιο μοντζλο ςαν αυτό που αναπτφχκθκε, είναι αρκετά ςφνκετο ςτθν υλοποίθςι

του προκειμζνου να καταςτεί αποτελεςματικό. Επίςθσ, θ πειραματικι διαδικαςία

που ακολουκικθκε ζδειξε τισ δυςκολίεσ που μπορεί να αντιμετωπιςτοφν ςτθ

ςφνδεςθ των κεωρθτικϊν προχποκζςεων των μοντζλων με τα δεδομζνα που

αντλοφνται από τθν κοινότθτα. Θ δυςκολία αυτι που ζχει ςχζςθ και με τθ δομι τθσ

κοινότθτασ εκτόσ από τθ διακεςιμότθτα των δεδομζνων ςυνεπάγεται δυςκολίεσ

ςτθν ολοκλθρωμζνθ εφαρμογι του μοντζλου ςυμπεριφοράσ που κατακζτουμε.

Ωςτόςο, τα πειράματα που γίνονται ςτο τζταρτο κεφάλαιο είναι ενκαρρυντικά για

τθ δυνατότθτα αναγνϊριςθσ χαρακτθριςτικϊν ςυμπεριφοράσ, όχι όμωσ και τθν

αξιοπιςτία τθσ εφαρμογισ του μοντζλου. Για να επιτευχκεί θ αξιοπιςτία απαιτείται

επιπλζον ζρευνα με αναγνωριςμζνα επιςτθμονικά μζςα, όπωσ αυτά που παρζχει θ

ψυχολογία και οι κοινωνικζσ επιςτιμεσ. Παρά το γεγονόσ αυτό βζβαια, που

ανακφπτει πικανόν και λόγω τθσ πρϊτθσ προςπάκειασ πειραματικισ εφαρμογισ ςε

αυτό το πεδίο, επιςθμαίνουμε πωσ ο ςυνδυαςμόσ απλότθτασ και μεταφερςιμότθτασ

του προτεινόμενου μοντζλου με ςυγκρατθμζνα αιςιόδοξεσ ςκζψεισ κακιςτά

αναγκαία τουλάχιςτον τθ ςυνζχιςθ τθσ ζρευνασ.

5.2. Προτϊςεισ για μελλοντικό ϋρευνα

Σφμφωνα με όςα αναφζρκθκαν ςτθν προθγοφμενθ παράγραφο, γίνεται φανερό ότι

θ παροφςα διπλωματικι εργαςία δε φιλοδοξεί να χαρακτθριςτεί ωσ πλιρθσ μελζτθ

τθσ ςυμπεριφοράσ και τθσ αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ ςε ιςτοςελίδεσ κοινωνικισ

δικτφωςθσ. Ωςτόςο, υπάρχουν αρκετά βιματα που μποροφν να ςυνειςφζρουν ςτθν

κατεφκυνςθ αυτι και οριςμζνα από αυτά είναι:



Μελζτθ και κεμελίωςθ των πτυχϊν του μοντζλου που παραμζνουν

άγνωςτεσ, όπωσ είναι ο τρόποσ αλλθλεπίδραςθσ των παραμζτρων που

οδθγοφν ςτθ διαδικτυακι δραςτθριότθτα, ι ο τρόποσ που ζνα γεγονόσ

επθρεάηει τα υπόλοιπα χαρακτθριςτικά ανάλυςθσ του χριςτθ πριν αυτόσ

οδθγθκεί ςτθ δραςτθριοποίθςι του.

Επζκταςθ τθσ πειραματικισ διαδικαςίασ και ςτα υπόλοιπα χαρακτθριςτικά

του μοντζλου πζντε παραγόντων, κακϊσ και διαςταφρωςθ των

αποτελεςμάτων με χριςθ πιο παραδοςιακϊν τρόπων αναγνϊριςθσ

χαρακτθριςτικϊν προςωπικότθτασ και ςυμπεριφοράσ, γενικότερα. Ακόμθ,

απαραίτθτθ είναι θ ςφνδεςθ δεδομζνων τθσ κοινότθτασ με τισ υπόλοιπεσ

παραμζτρουσ του μοντζλου που προτείνουμε, δθλαδι τθν αναγνϊριςθ

ςυναιςκθμάτων, διάκεςθσ και κινιτρων. Επίςθσ, ενδιαφζρον κα παρουςίαηε

θ άντλθςθ δεδομζνων από άλλεσ δθμοφιλείσ κοινότθτεσ και θ εφαρμογι του

μοντζλου αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ ςε αυτζσ.

Σκόπιμθ κρίνεται θ διατομεακι ςυνεργαςία με ειδικοφσ τθσ ψυχολογίασ και

κοινωνιολογίασ για τθν περαιτζρω επεξεργαςία και ανάπτυξθ του μοντζλου

και ανάλυςθ των χαρακτθριςτικϊν ςυμπεριφοράσ. Επιπλζον, εργαςία

απαιτεί και θ εξζλιξθ των μοντζλων περιγραφισ τθσ ςυμπεριφοράσ του

ατόμου λόγω τθσ ιδιαίτερθσ φφςθσ του διαδικτφου, ςυγκριτικά με τθν

πραγματικι ηωι.

Χριςιμθ κα ιταν, τζλοσ, θ δθμιουργία γραφικοφ περιβάλλοντοσ για τθν

αναπαράςταςθ των χαρακτθριςτικϊν του χριςτθ. Με αυτό τον τρόπο κα

μποροφςε να υπάρξει μία πιο άμεςθ αλλθλεπίδραςθ του μοντζλου με τον

ενδιαφερόμενο χριςτθ. Το μοντζλο αναγνϊριςθσ ςυμπεριφοράσ κα

αποτελοφςε πλζον προςωπικό εργαλείο του μζλουσ τθσ κοινότθτασ, και όχι

μόνο ερευνθτικό μζςο. Σφμφωνα με αυτι τθν πρόταςθ, υπάρχει θ ιδζα

ανατροφοδότθςθσ του χριςτθ με πλθροφορίεσ για τθ ςυμπεριφορά του

μζςα ςτθν κοινότθτα. Μία τζτοια εφαρμογι παρουςιάηει ιδιαίτερο

ενδιαφζρον, κακϊσ βελτιϊνει τθν αυτοςυνειδθςία του χριςτθ ςτα πλαίςια

τθσ κοινότθτασ και, επίςθσ, μπορεί να αποτελζςει βοικθμα

κοινωνικοποίθςθσ για άτομα που δυςκολεφονται να ενταχκοφν ςε ομάδεσ,

είτε ςτθν πραγματικι είτε ςτθν εικονικι ηωι.



Είναι φανερό πωσ θ δουλειά που ζχει γίνει ςτα πλαίςια τθσ παροφςασ

διπλωματικισ εργαςίασ είναι μόλισ ζνα μικρό βιμα ςε ζνα μεγάλο επιςτθμονικό

πεδίο. Ωςτόςο χρειάηεται μικρά και ςτακερά βιματα προκειμζνου να χτιςτεί το

επιςτθμονικό οικοδόμθμα που κα βοθκιςει τον άνκρωπο ςτθ ςφγχρονθ ηωι.

Για αυτό το οικοδόμθμα ζχουμε ςκοπό να εςτιάςουμε τθν προςπάκειά μασ και

ελπίηουμε ότι ςε αυτι τθν προςπάκεια κα ζχουμε και άλλουσ ςυνοδοιπόρουσ,

διότι «με παρζα, είναι πιο ωραία».

Με ευκφνθ και τιμι, ο ςυγγραφζασ

Μανϊλασ Βαςίλειοσ



6. Βιβλιογραφύα

[1] Adamic, L. A., Buyukkokten, O., Adar, E. 2003. “A social network caught in the Web”. First Monday.

[2] Ahern, S., Kennedy, L., Naaman, M., Nair, R., and Rattenbury, T. 2007. “How Flickr helps us make Sense of the World: Context and Content in Community-contributed Media Collectors”. Proceedings of the 15th international conference on Multimedia.

[3] Ahn, Y. Y., Han, S., Kwak, H., Moon, S., and Jeong, H. 2007. “Analysis of Topological Characteristics of Huge Online Social Networking Services”. Proceedings of the 16th international conference on World Wide Web (WWW’07), Banff, Canada.

[4] Alderfer, C.P. 1968. “An Empirical Test of a new Theory of Human Needs”. Yale University, USA.

[5] Allport, G. W. 1937. “Personality: a psychological interpretation”. Oxford, England: Holt.

[6] Allport. G. 1968.” The historical background of modern social psychology”. In Lindzey, G. and Aronson, E. (Eds.), The handbook of social psychology (2nd ed., Vol. 1, pp. 1-80).

[7] Ames, M., and Naaman, M. 2007. “Why we tag: motivations for annotation in mobile and online media”. In Proceedings of CHI, ACM Press.

[8] Amichai-Hamburger, Y., and Wainpel, G. 2002. “On the Internet no one knows I’m an Introvert: Extroversion, Introversion, and Internet Interaction”. CyberPsychology & Behavior.

[9] Anderson, C., John, O.P., Keltner, D., and Kring, A.M. 2001. “Who Attains Social Status? Effects of Personality and Physical Attractiveness in Social Groups”. Journal of Personality and Social Psychology, vol 81.

[10] Arnold, M. 1960. “Emotion and personality”. Columbia University Press, New York.

[11] Bach, J. 2006. “The Dörner Model of Emotion”. Workshop Emotion and Computation, Bremen.

[12] Backstrom, L., Huttenlocher, D., Kleinberg, J., and Lan, X. 2006. “Group Formation in Large Social Networks: Membership, Growth, and Evolution”. Proceedings of the 12th ACM SIGKDD International Conference on Knowledge Discovery and Data Mining (KDD’06), Philadelphia, PA.

[13] Bandura, A. 1997. “Self-efficacy: The exercise of control”. New York: Freeman.

http://books.google.com/?id=mXoYHAAACAAJ



[14] Bartneck, C. 2002. “Integrating the OCC Model of Emotions in Embodied Characters”. Proceedings of the Workshop on Virtual Conversational Characters: Applications, Methods and Research Challenges, Melbourne.

[15] Bergeman, C.S., et al. 1993. “Genetic and environmental effects on openness to experience, agreeableness, and conscientiousness: an adoption/twin study”. Journal of Personality.

[16] Berlyne, D.E. 1960. “Conflict, arousal, and curiosity”. McGraw-Hill series in psychology. New York, NY, US: McGraw-Hill Book Company.

[17] Block, J. “A contrarian view of the five-factor approach to personality description”. Psychological Bulletin.

[18] Breazeal, C. 2003. “Emotion and sociable humanoid robots”. International Journal of Human-Computer Studies.

[19] Breese, J., and Ball, G. 1998. “Modeling Emotional State and Personality for Conversational Agents”. Redmond.

[20] Butt, S., and Phillips, J.G. 2007. “Personality and Self reported mobile phone use”. Pychology Department, Monash University, Clayton, Australia.

[21] Casper, R.C., Hedeker, D., and McClough, J.F. 1992. “Personality dimensions in eating disorders and their relevance for subtyping”.

[22] Cattuto, C., Loreto, V., and Pietronero, L. 2007. “Semiotic dynamics and collaborative tagging”. Proceedings of National Academy of Sciences.

[23] Cha, M., Mislove, A., and Gummadi, K.P. 2009. “A measurement-driven analysis of information propagation in the flickr social network”. Proccedings of the international conference on WWW.

[24] Combs, A.W., and Snygg, D. 2010. “A New Frame of Reference for Psychology”. New York, Harper and Brothers.

[25] Costa, P., and McCrae, R. 1980. “Influence of extraversion and neuroticism on subjective well-being: happy and unhappy people”. Journal of Personality and Social Psychology.

[26] Damasio, A.R. 1994. “Descarte’s Error: Emotion, Reason and the Human Brain”. New York. G.P. Putnam’s Sons.

[27] Deci, E.L., and Ryan, R.M. 2000. “Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions”. Elsevier.

[28] Deci, E.L., and Ryan, R.M. 2000. “Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being”. American Psychologist, Vol 55(1).

[29] Deci; E.L., and Ryan, R.M. 1985. “Intrinsic motivation and self-determination in human behavior”. New York: Plenum.

[30] Deckersbach, T., et al. 2006. “Regional cerebral brain metabolism correlates of neuroticism and extraversion”. Depress Anxiety, vol. 23, Issue 3, pp. 133-138.

[31] DeYoung, C.G., Peterson, J.B., Higgins, D.M., and Pers, J. 2005. “Sources of openness /intellect: cognitive and neuropsychological correlates of the fifth factor of personality”.

[32] Digman, J.M. 1990. “Personality structure: Emergence of the five-factor model”. Annual Review of Psychology.

[33] Draycott, S. G., and Kline, P. 1995. “The Big Three or the Big Five - the EPQ-R vs the NEO-PI: a research note, replication and elaboration. Personality and Individual Differences”.



[34] Duhaut, D. 1991. “A generic architecture for emotion and personality”. Proceedings of International Conference on Advanced Intelligent Mechatronics.

[35] Ester, M., Kriegel, H. P., Sander, J., and Xu, X. 1996. “A Density Based Algorithm for Discovering Clusters in Large Spatial Databases with Noise”, KDD-96 Proceedings

[36] Eysenck, H. 1967. “The biological basis of personality”. Springfield, IL: Thomas.

[37] Eysenck, H. 1990. “Biological dimensions of personality”. In L. A. Pervin (Ed.), Handbook of personality: Theory and research, pp. 244–276.

[38] Eysenck, H. 1991. “Dimensions of personality: 16: 5 or 3? Criteria for a taxonomic paradigm. Personality and Individual Differences”.

[39] Festinger, L. 1957. “A Theory of Cognitive Dissonance”. Stanford University Press.

[40] Girvan, M., and Newman, M. E. J. “Community structure in social and biological networks”. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

[41] Goldberg, L. 1993. “The structure of phenotypic personality traits”. American Psychologist.

[42] Goldberg, L.R. 1993. “The structure of phenotypic personality traits”. American Psychologist.

[43] Golder, S., and Huberman, B. 2006. “Usage patterns of collaborative tagging systems”. Journal of Information Science 32.

[44] Granovetter, M. 1973. “The Strength of Weak Ties”. American Journal of Sociology.

[45] Graziano, W.G., and Tobin, R.M. 2002. “Agreeableness: dimension of personality or social desirability artifact?” Journal of Personality.

[46] Hamburger, Y. A., Ben-Artzi, E. 2000. “The relationship between extraversion and neuroticism and the different uses of the Internet”. Elsevier Science Ltd.

[47] Heaven, P.C., Mulligan, K., Merrilees, R., Woods, T., and Fairooz, Y. 2001. “Neuroticism and conscientiousness as predictors of emotional, external, and restrained eating behaviors”.

[48] Heckmann, D., Schwartz, T., Brandherm, B., Schmitz, M., and Wilamowitz-Moellendorff, M. 2005. “GUMO – the General User Model Ontology”. Saarland University, Saarbruecken, Germany.

[49] Heider, F. 1994. “Social perception and phenomenal causality”. Psychological Review, Vol 51(6).

[50] Huberman, B.A., Romero, D.M., and Wu, F. 2008. “Crowdsourcing, attention and productivity”. Journal of Information Science.

[51] Human Metrics Based on Jung’s and Myer’s Typology, <http://www.humanmetrics.com/cgi-win/JTypes2.asp>

[52] I. Briggs, P. B. Myers. Gifts Differing: Understanding Personality Type. Mountain View, California: Davies – Black Publishing, 1980, 1995.

[53] James, W. 1884. "What is an Emotion?" Mind, 9: 188-205. [54] Jang, K.L., McCrae, R. R., Angleitner, A., Riemann, R., and Livesley, J.W. 1998.

“Heritability of Facet-level Traits in a Cross-cultural twin Sample: Support for a hierarchical Model of Personality”. Journal of Personality and Social Psychology.

http://www.humanmetrics.com/cgi-win/JTypes2.asp



[55] Jensen-Campbell, L.A., Rosselli, M., Workman, K.A., Santisi, M., Rios, J.D., and Bojan, D. 2002. “Agreeableness, Conscientiousness, and Effortful Control Processes”. Journal of Research in Personality, vol. 36.

[56] Jung, C., and Campbell, J. 1976. “The Portable Jung”. New York. [57] Keirsey, D. 1998. “Please Understand Me II: Temperament, Character,

Intelligence”. 1st Ed. ed. Prometheus Nemesis Book Co. [58] Killeen, P. R. 1981. “Incentive theory”. Nebraska Symposium on Motivation,

Vol 29. [59] Klein, K.J., Lim, B.C., and Mayer, D.M. 2004. “How do they get there? An

Examination of the Antecedents of Centrality in Team Networks”. Academy of Management Journal.

[60] Kleinberg, J. M., and Rubinfeld, R. 1996. “Short paths in expander graphs”. IEEE Symposium on Foundations of Computer Science (FOCS’96), Burlington, VT.

[61] Kleinginna, P.R., and Kleinginna, A.M. 1981. “A Categorized List of Emotion Definitions with Suggestions for a Consensual Definition of Motivation and Emotion”.

[62] Koh, J., Kim, Y., Butler, B., and Bock, G. 2007. “Encouraging participation in virtual communities”. Communications of the ACM.

[63] Korgaonkar, P., Silverblatt, R., and O’Leary, B. 2001. “Web advertising and Hispanics”. Journal of Consumer Marketing.

[64] Kshirsagar, S., and Magnenat-Thalmann, N. 2002. “A multilayer personality model”. MIRALab, CUI 24 rue du General Dufour, CH-1211 Geneva, Switzerland.

[65] Lambel, J., Bhalla, A. 2007. “The role of status seeking in online communities: Giving the gift of experience”. Journal of Computer-Mediated Commuinication.

[66] Landers, R. N., and Lounsbury, J. W. 2004. “An investigation of Big Five and narrow personality traits in relation to Internet usage”. Elsevier Ltd.

[67] Lazarus, R.S. 1991. “Progress on a cognitive-motivational-relational theory of emotion”. American Psychologist.

[68] Lee, K. 2006. “What Goes Around Comes Around: An analysis of del.icio.us as social space”. In Proceedings of CSCW. ACM Press.

[69] Lepper, M.R., Greene, D., and Nisbett, R.E. 1973. “Undermining children's intrinsic interest with extrinsic rewards: A test of the overjustification hypothesis”. Journal of Personality and Social Psychology.

[70] Li, L., Alderson, D., Doyle, J. C., and Willinger, W. 2006. “Towards a Theory of Scale-Free Graphs: Definitions, Properties, and Implications. Internet Mathematics”.

[71] Li, L., and Alderson, D. 2007. “Diversity of graphs with highly variable connectivity”. Physics Review E.

[72] Li, W., Zong-Tian, L., YanHua, W., Rong, S., and Liu, H.F. 2009. “Event Feature and Personality-Event Ontology base for classifying Chinese web pages”. Second International Workshop on Computer Science and Engineering.

[73] Liben-Nowell, D., Novak, J., Kumar, R., Raghavan, P., and Tomkins, A. 2005. “Geographic Routing in Social Networks”. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).



[74] Liben-Nowell, D., Novak, J., Kumar, R., Raghavan, P., and Tomkins, A. 2005. “Geographic Routing in Social Networks”. Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

[75] Ling, K., Beenen, G., Ludford, P., Wang, X., Chang, K., Li, X., Cosley, D., Frankowski, D., Terveen, L., Rashid, A., Resnick, P., and Kraut, R. 2005. “Using Social Psychology to Motivate Contributions to Online Communities”. Journal of Computer-Mediated Communication.

[76] Lu, Y.E., Roberts, S., Liο, P., Dunbar, R., and Crowcroft, J. 2009. “Size matters: variation in personal network size, personality and effect on information transmission”. Computer Laboratory, University of Cambridge. Proceedings of International Conference on Computational Science and Engineering.

[77] Lundie, D. 2009. “A Theory of Motivation and Ontological Enhancement: The role of disability policy in student empowerment and institutional change”. Educational Philosophy and Theory.

[78] Luo, X., Kranzler, H.R., Zuo, L., Wang, S., and Gelernter, J. 2007. “Personality Traits of Agreeableness and Extraversion are Associated with ADH4 Variation Bio-Psychiatry”.

[79] MacLaren, V.V., and Best, L.A. 2009. “Female students' disordered eating and the big five personality facets”.

[80] Marlow, C., Naaman, M., Davis, M., and Boyd, D. 2006. “HT06, Tagging Paper, Taxonomy, Flickr, Academic Article, To Read”. Proceedings of Hypertext ’06, ACM Press.

[81] Marsella, S., and Gratch, J. 2002. “A Step Toward Irrationality Using Emotion to Change Belief”. Proceedings of the first international joint conference on Autonomous agents and multiagent systems: part 1.

[82] Matthews, G., Deary, I.J., and Whiteman, M.C. 2003. “Personality traits”. 2nd edition, Cambridge University Press.

[83] McCrae, R. R., and Costa Jr, P. T. 1992. “Four ways five factors are basic. Personality and Individual Differences”.

[84] McGuinness, D.L., and Harmelen, F. “OWL Web Ontology Language Overview”.<http://www.w3.org/TR/owl-features/>

[85] Mehrabian, A., and Russel, J.A. 1974. “Distinguishing Anger and Anxiety in term of Emotional Response Factors”. Journal of Consulting and Clinical Psychology.

[86] Mendez, M.F., Chen, A.K., Shapira, J.S, Lu, P.H., and Miller, B.L. 2006. “Acquired extroversion associated with bitemporal variant of frontotemporal dementia”. Journal of Neuropsychiatry Clinic Neuroscience.

[87] Milgram, S. 1967. “The small world problem”. Psychology Today [88] Miller, A.D., and Edwards, W.K. 2007. “Give and Take: a study of Consumer

Photo-sharing Culture and Practice”. Proceedings of the SIGCHI conference on Human Factors in Computing, NY, USA.

[89] Miller, J.L., et al. 2006. “Neuroticism and introversion: a risky combination for disordered eating among a non-clinical sample of undergraduate women”.

[90] Minsky, M.L. 1986. “The Society of Mind. Simon and Schuster”. New York. [91] Mislove, A., Gummadi, K. P., and Druschel, P. 2006. “Exploiting social

networks for Internet search”. Proceedings of the 5th Workshop on Hot Topics in Networks (HotNets-V), Irvine, CA.

http://www.w3.org/TR/owl-features/



[92] Misolve, A., Koppula, H. S., Gummadi, K.P., Druschel, P., and Bhattacharjee, B. 2008. “Growth of the Flickr Social Network”. Proceedings of the first workshop on Online Social Networks, NY,USA.

[93] Morris, W.N. 1992. “A Functional Analysis of the Role of Mood in Affective Systems”. Review of personality and social psychology.

[94] Motivational Behavior Test <http://www.learnmyself.com/personality.asp?p=Motivation-Test>

[95] Myers Briggs, I., Myers, P. B. 1980, 1995. “Gifts Differing: Understanding Personality Type”. Mountain View. CA: Davies-Black Publishing.

[96] Myers, I.B. 1990. “Introduction to Type: A Description of the Theory and Applications of the Myers-Briggs Type Indicator”. 12th edition. Consulting Psychologists Press, Palo Alto, CA, 1990.

[97] Negoescu, R. 2007. “An Analysis of the Social Network of Flickr”. [98] Negoescu, R., and Gatica-Perez, D. 2008. “Analyzing Groups on Flickr”.

Proceedings of CIVR’08. [99] Nov, O. 2007. “What Motivates Wikipedians?”. Communications of the

ACM. [100] Nov, O., Naaman, M., and Ye, C. 2008. “What Drives Content Tagging: The

Case of Photos on Flickr”, In Proceedings of CHI. [101] Nov, O., Naaman, M., and Ye, C. 2009. “Motivational Structural and Tenure

Factors that Impact Online Photo Sharing”. Proceedings of the Third International ICWSM Conference.

[102] Oreg, S., Nov, O. 2007. “Exploring motivations for contributing to open source initiatives: The roles of contribution context and personal values”. Elsevier Ltd.

[103] Ortony, A., and Turner, T.J. 1990. “What's Basic About Basic Emotions”. Phychological review, vol. 97.

[104] Ortony, A., Clore, GL., and Collins, L. 1988. “The cognitive structure of emotions”. Cambridge University Press, Cambridge.

[105] Papailiou, Ν. 2008. “Κοινωνικά Δίκτυα και Ανάλυςθ Κοινωνικϊν Δικτφων”. DERN. <www.imu.iccs.gr>.

[106] Parameswaran, M., and Whinston, A.B. 2007. “Research Issues in Social Computing”. Journal of the Association for Information Systems.

[107] Pearman, R.R., and Albritton, S.C. 1997. “I'm Not Crazy, I'm Just Not You”. 1st ed. Palo Alto, California: Davies – Black Publishing.

[108] Personality Test based on The Big Five model, <http://bigfivepersonalitytest.com/>

[109] Personality Test based on The Big Five model, <http://similarminds.com/cgi-bin/newbig5.pl>

[110] Personality Test based on The Big Five model, <http://www.outofservice.com/bigfive/>

[111] Personality Test based on The Big Five model, <http://www.personalitytest.org.uk/>

[112] Picard, R.W. 1995. “Computer Learning of Subjectivity”. Journal ACM Computer Surveys.

[113] Plutchik, R. 1980. “Emotions : A Psychoevolutionary synthesis”. New York: Harper & Row.

[114] Pool, I. and Kochen, M. 1978. “Contacts and influence on Social Networks”.

http://www.learnmyself.com/personality.asp?p=Motivation-Test

http://www.imu.iccs.gr/

http://bigfivepersonalitytest.com/

http://similarminds.com/cgi-bin/newbig5.pl

http://similarminds.com/cgi-bin/newbig5.pl

http://www.outofservice.com/bigfive/

http://www.personalitytest.org.uk/



[115] Rankin, K.P., et al. 2004. “Right and left medial orbitofrontal volumes show an opposite relationship to agreeableness in FTD”.

[116] Reiss, S. 2000. “Who am I: The 16 basic desires that motivate our actions and define our personalities”. New York: Tarcher/ Putnam.

[117] Reiss, S. 2004. “Intrinsic motivation doesn't exist, researcher says: An article summarizing the view of Steven Reiss”.

[118] Reiss, S. 2004."Multifaceted nature of intrinsic motivation: The theory of 16 basic desires". Review of General Psychology.

[119] Ross, C., Orr, E. S., Sisic, M., Arseneault, J. M., Simmering, M. G., and Orr, R. R. 2009. “Personality and motivations associated with Facebook use”. Computers in Human Behavior 25.

[120] Rozel, E. J., and Gardner, W. L. 1999. “Computer-related success and failure: a longitudinal field study of the factors influencing computer-related performance”. Elsevier Science Ltd.

[121] Russo, P., and Nov, O. 2010. “Photo Tagging Over Time: A longitudinal Study of the Role of Attention, Network Density and Motivations”. Proceedings of the Fourth International AAAI Conference on Weblogs and Social Media.

[122] Sansonnet, J.P., and Francois, B. “Formal Notation for the Elicitation of Emotions based on the OCC Model”.

[123] Santrock, J.W. 2008. “The Self, Identity, and Personality”. In Mike Ryan (Ed).A Topical Approach to Life-Span Development.

[124] Savicki, V., Kelley, M., and Oesterreich, E. 1999. “Judgments of gender in computer-mediated communication”. Computers in Human Behavior.

[125] Scealy, M., Phillips, J. G., and Stevenson, R. 2002. “CyberPsychology & Behavior”.

[126] Scherer, K.R. 1984. “On the Nature and Function of Emotion: a Component Process Approach”. In Approaches to emotion.

[127] Scott, W., and Reilly, N. 1996. “Believable Social and Emotional Agents”. [128] Steunebrink, B.R., Dastani, M., and Meyer, J.Ch. 2008. “A formal model of

emotions: Integrating qualitative and quantitative aspects”. Proceedings of the conference on ECAI: 18th European Conference on Artificial Intelligence.

[129] Strongman, K.T. 2000. “The Psychology of emotion. Theories of emotion in perspective”.

[130] Swickert, R.J., Hittner, J.B., Harris, J.L., and Herring, J.A. 2002. “Relationships among Internet use, Personality and Social Support”. Charleston, USA.

[131] Takano, A., et al. 2007. “Relationship between neuroticism personality trait and serotonin transporter binding”.

[132] Van House, N.A. 2007. “Flickr and Public Image-sharing: Distant closeness and Photo exhibition”. Extended abstracts on Human factors in computing systems, CHI.

[133] Vavliakis, K.N., Symeonidis, A.L., Mitkas, P.A. 2011. “Towards Understanding How Personality, Motivation and Events Trigger Web User Activity”.

[134] Velásquez, J. D. 1997. “Modeling Emotions and Other Motivations in Synthetic Agents”. 1997. National Conference on AI.

[135] Wanberg, C.R., and Banas, J.T. 2000. “Predictors and Outcomes of Openness to Changes in a reorganizing workplace”. Journal of Applied Psychology, vol. 85.

[136] Wasko, M., and Faraj, S. 2005. “Why Should I Share? Examining Social Capital and Knowledge Contribution in Electronic Networks of Practice”.

http://books.google.com/?id=EbOjA5oAsEUC

http://books.google.com/?id=EbOjA5oAsEUC

http://researchnews.osu.edu/archive/inmotiv.htm

http://nisonger.osu.edu/papers/Multifaceted%20nature%20of%20intrinsic%20motivation.pdf

http://nisonger.osu.edu/papers/Multifaceted%20nature%20of%20intrinsic%20motivation.pdf



[137] Wasserman, S., and Faust, K. 1994. “Social Networks Analysis: Methods and Applications”. Cambridge University Press, Cambridge, UK.

[138] Web Site of ERG Theory – Alderfer, C. P. <http://www.valuebasedmanagement.net/methods_alderfer_erg_theory.html>. Last updated: September 6th, 2011.

[139] Web Site of Tim Berners-Lee. <http://www.w3.org/People/Berners-Lee/> [140] Wehrli, S. 2008. “Personality on social network sites (SNS): An application of

the FFM”. ETH Zurich. [141] Wehrli, S. 2008. “Personality on social network sites (SNS): An application of

the FFM”. Sociology Working Paper No. 7. ETH Zurich. [142] Wikipedia. “Factor Analysis”.

<http://en.wikipedia.org/wiki/Factor_analysis>. Last updated: September 14th, 2011.

[143] Wikipedia. “Interquartile Range”. <http://en.wikipedia.org/wiki/Interquartile_range>. Last updated: September 16th,2011.

[144] Wikipedia. “Maslow’s hierarchy of needs”. <http://en.wikipedia.org/wiki/Maslow%27s_hierarchy_of_needs>. Last updated: September 2nd, 2011.

[145] Wikipedia. “Motivation”. <http://en.wikipedia.org/wiki/Motivation>. Last updated: September 18th, 2011.

[146] Wolfradt, U., and Doll, J. 2001. “Motives of Adolescents to Use the Internet as a Function of Personality Traits, Personal and Social Factors”. Journal of Educational Computing Research, vol. 24.

[147] Wright, C.I., et al. 2006. “Neuroanatomical correlates of extraversion and neuroticism”. Cereb Cortex.

[148] Yang, H., Chua, T.S., Wang, S., and Koh, C.K. 2003. “Structured Use of External Knowledge for Event-Based Domain Question Answering”. National University of Singapore.

http://www.valuebasedmanagement.net/methods_alderfer_erg_theory.html

http://www.valuebasedmanagement.net/methods_alderfer_erg_theory.html

http://www.w3.org/People/Berners-Lee/

http://en.wikipedia.org/wiki/Factor_analysis

http://en.wikipedia.org/wiki/Interquartile_range

http://en.wikipedia.org/wiki/Maslow%27s_hierarchy_of_needs

http://en.wikipedia.org/wiki/Motivation

Documents

Model_analysis_of_personality,_emotions_and_motivations_for_identification_of_various_behavior_in_social_networking_media.pdf