Embed Size (px)
Citation preview
Computer Organization “ Digital Systems ”
Dr. Cahit Karakuş, February-2019
“History”
A brief history 1800 – voltaic pile developed by Alessandro Volta, a precursor to the battery
1831 – Michael Faraday discovers electromagnetic induction
Voltaic pile
Circuits containing inductors
In September of 1831, Michael Faraday made the discovery of Electromagnetic Induction.
Faraday attached two wires to a disc and rotated the disc between the opposing poles of a horseshoe magnet creating
an electric current.
First commercial electric system (US)
• First distribution systems were DC (Thomas Edison)
Electric load was essentially incandescent lamps (100V DC)
• Other systems (motors) required other voltages
DC could be used wit storage batteries (used as backup)
DC generators (110V) could be used in parallel to increase production capacity
• DC generators had to be within 2.4km (1.5mile) from users
• Different voltages required different generators
Edison had invented an electric meter (DC)
First light bulb
Thomas Edison
Tesla invents the AC electric system
• AC shows up on 1880 (George Westinghouse)
AC could be generated with higher efficiencies
AC could be transmitted over larger distances
• It was easier to increase and decrease voltages (transformation)
Risks were similar
Nikola Tesla
George Westinghouse
A brief history
1888 – Heinrich Hertz transmits and receives radio signals
1941 – Konrad Zuse introduces the first ever programmable computer
1947 – invention of transistor
Spark-gap transmitter
Transistor
A Short History of Optical Telecommunications
Circa 2500 B.C. Earliest known glass
Roman times-glass drawn into fibers
Venice Decorative Flowers made of glass fibers
1609-Galileo uses optical telescope
1626-Snell formulates law of refraction
1668-Newton invents reflection telescope
1840-Samuel Morse Invents Telegraph
1870-Tyndall observes light guiding in a thin water jet
1873-Maxwell electromagnetic waves
1876-Elisha Gray and Alexander Bell Invent Telephone
1877-First Telephone Exchange
1880-Bell invents Photophone
1888-Hertz Confirms EM waves and relation to light
1880-1920 Glass rods used for illumination
1897-Rayleigh analyzes waveguide
1899-Marconi Radio Communication
1902-Marconi invention of radio detector
1910-1940 Vacuum Tubes invented and developed
1930-Lamb experiments with silica fiber
1931-Owens-Fiberglass
1936-1940 Communication using a waveguide
1876-Alexander Graham Bell
1876 First commercial Telephone
1970 I. Hayashi
Semiconductor Laser
A.Graham BELL
• 1876 Yılında Amerikada İskoçya asıllı araştırıcı A.Graham BELL elektrik telleri üzerinden ilk insan sesini iletmeyi başarmış ve bu aletin adına Tele-Phone : Telefon yani uzaktan konuşma adını vermiştir. BELL ile yardımcısı Watson arasında 10Mart 1876 da odadan odaya gerçekleşen bu buluş modern iletişimin başlangıcı sayılmaktadır.
• Telefonda hemen hemen her gün kim bilir kaç kez kullandığımız ALO sözcüğü, gerçekte bir sevgilinin adının "kısaltılmış" biçimidir. Sevgilinin "tam adı" "Alessandra Lolita Oswaldo" dur. Bu sevimli genç kız, telefonu icat eden Alexander Graham Bell’in sevgilisiydi. Graham Bell, telefonu icad edince, ilk hattı sevgilisinin evine çekmişti.
Bells Photophone
1880 - Photophone Transmitter
1880 - Photophone Receiver
“The ordinary man…will find a little difficulty in comprehending how sunbeams are to be used. Does Prof. Bell intend to connect Boston and
Cambridge…with a line of sunbeams hung on telegraph posts, and, if so, what diameter are the sunbeams to be…?…will it be necessary to
insulate them against the weather…?…until (the public) sees a man going through the streets with a coil of No. 12 sunbeams on his
shoulder, and suspending them from pole to pole, there will be a general feeling that there is something about Prof. Bell’s photophone which
places a tremendous strain on human credulity.”
New York Times Editorial, 30 August 1880
Tarihsel süreç
• 1896 yılında İtalyan MARCONI ilk mors alfabesiyle yaptığı Radyo yayınını başarmıştır. ( daha sonra 1901 de ilk okyanus aşırı radyo yayını yapılmıştır .
• 1907 Yılında ise Kanadalı FESSENDEN adındaki bilim adamı insan sesiyle ilk radyo yayınını yapmıştır.)
• 1917 A. K. Erlang (Denmark) The beginning of Telephone Traffic Engineering
• 1973 Ethernet invented Xerox Parc Bob Metcalfe, TCP/IP first described, The File Transfer Protocol (FTP) is introduced
“Bilginin Gücü”
Data Communications
Electronically exchanging data or information.
• Voice
• Data
• Image
• Video
• Text
Veri – Enformasyon - Bilgi
• Veri, anlam kazanmamış, ilişkilendirilmemis, özümlenmemiş, işlenmemiş gerçekler ya da bilgi parçacıklarıdır. Herhangi bir içerikten yoksun formlardadırlar. Yorum taşımazlar ancak işlenmek için hazırdırlar.
• Enformasyon, veriye değer katılarak, verinin anlamlandırılmasıdır. Belli bir amaç için birbiriyle ilişkili verilerin biraraya getirilmesi, düzenlenmesi sonucu oluşur ve bir anlam taşır, haber niteliği vardır. Kurumsal olarak bakıldığında enformasyon, anlamı olan veritabanıdır.
• Veri, içerik işlemleriyle değer kazandırılarak enformasyona dönüştürülmektedir. Enformasyon veriden doğmaktadır ve enformasyon da bilgiye dönüşmektedir. Genel olarak bilgi, veri ve enformasyonun yorumlanmasıyla ortaya çıkar.
• Verilerin günümüzde hız, çeşitlilik, kapasite (hacim) açısından büyük artış göstermesi ve bu artışa teknolojinin de destek vererek, yeni çözümler üretmesi ile birlikte “Büyük Veri” kavramı ortaya çıkmıştır.
Hata kaynakları • Eksik • Kayıp • Yanlılık • Bilinmezlik • Belirsizlik • Önyargı • Rastgele • Hassasiyet • Değişkenlik • Hatalar: Kasdi hatalar. Fark edilmeyen sistematik hatalar. Bireysel kaynaklı hatalar. Yazılım hataları:
matematiksel modelleme, algoritma, kodlama; verilerin yalnış girilmesi • İnterferans • Sapma
Yazının icadı
• Hiç düşündünüz mü, ilk teknolojik icat ne zaman ortaya çıkmıştır? • En eski zamandan bu zamana kadar gelmiş olan semboller bize
tılsımsal ve büyüsel güçleri, bilinçaltı ve evren bağlantısı ve bazı ezoterik yani gizli sırları anlatırlar.
• Sümer tabletleri üzerindeki şekiller, semboller sesli anlatımın ifadesine dönüştürülürken bilginin gücü de ortaya çıkmaya başlamıştır. Fikirler kil tabletler üzerinde var olabiliyordu.
• Joseph Marie Jacquard (1752 – 1834) 1804 yılında ipek dokumacılığında çok karmaşık bir mekanizmaya sahip olan desenleri ve sembolleri oluşturan bir yaratıcılık mucizesi bir alet tasarladı. Semboller, desenler 0 ve 1 lere dönüştürülüyor ve desenli kumaşlar çok hızlı dokunuyordu. Bu makineler ilk talimalatları işleyen ilk bilgisayar kontrollü makinelerdir.
Bilgi nasıl iletilecek?
• 19 uncu yüzyılda bilginin taransfer edilme hızında inanılmaz bir gelişme yaşandı. Bu gelişme elektrikti.
• Karmaşık semboller basit bir sinyal ile elektriksel olarak nasıl gönderilebillirdi? • 1840 yılında Samuel Morse (1791 – 1872) ve arkadaşı Alfred Vail tarafınan
geliştirilen cihaz kısa ve uzun vuruşlardan oluşan elektrik akımları kullanarak alfabedeki harfler nokta ve uzun çizgi ile gösteriliyordu.
• Telgraf bilginin bir araçtan diğerine dönüştürülebileceğini gösteriyordu. İnsan beyninde yer alan bilgi basit sembollerle gösterilmişti. Telgraf diye adlandırılan sistemde bilgi sembollere dönüştürülmüştü.
• Bilgi elektrikle birleşmişti. Telgraf ağı bütün dünyaya yayıldı ve modern bilgi çağının temelleri atılmış oldu. Bilgi kablolar aracılığla dünyanın her tarafına çok hızlı iletilebiliyordu.
Bilgiyi işleyen ve değiştiren bir makine! • Alan Turing (1912 – 1954) bilgisayarı yaratan ilk insandı. Turing aslında matematiksel bir problemin
çözümünü düşünüyordu.Matematikteki probemler basit kurallar dizisi takip edilerek çözülürse ne olur? Bu da bilgisyaralar hakkında düşünmesini sağladı. Beklenmedik bir şey oldu ve bilgisayar ortaya çıktı.
• Turing’in muhteşem fikri ilk kez 24 yaşındayken 1936 yılında yazdığı güzümüzde efsane olan “Hesaplanbilir sayılarda karar veren problemlerin uygulanması” isimli 36 sayfalık kitapta yayınlandı.
• Turing bir soru sordu: Hesaplama yapan, düşünen bir insanın zihninde neler oluyor? Hesaplama yapan kişi için hayati öneme sahip ola şey neydi? Hesaplama işleminde insan beyninde anahtar işlev neydi? Hesaplama işleminde belirli kuralların tekrar edildiğini fark etti. Turing tüm hesaplamaların ikili boyutta olduğunu gördü.
• Turing aritmetik işlemleri makinelerin anlayabileceği bir dile çevirmek istiyordu. Turing bunu başardı; bir şeritte 1 ve 0 lardan oluşan talimatlar bilgisayara komut olarak verildiğinde makinenin insan beyni gibi işlevleri yerine getireceğini gösterdi.
• Turing’in çok sayıdaki farklı görevin heaplama yapan makineye uzun bir dizi talimat verilerek yapılabileceğini savunan fikri en büyük mirasıdır
• Programlar, yazılım ya da uygulamalar dediğimiz bilgisayara ne yapacağını söyleyen 1 ve 0 dan oluşan çok uzun şeritlerdeki verilerden başka bir şey değildir. İnanılmaz boyuttaki şerit üzerindeki 1 ve 0 lar gözünüzün önündeki ekranda koca bir evrenin nasıl yaratıldığını size gösterebiliyor. Talimatları sembollere dönüştüren makine sadece basit bir resmi ya da sesi değil değişen bir sistemi bile yaratabiliyor. İnsan beyninin nasıl işlediğini düşünerek onu komut ve talimatlar ile makineye uygulama metotolojisini bulan Turing yirminci yüzyılın en önemli fikirlerinden birini üretti.
• Bilgisayar bilginin güç olduğunu gösteriyordu.
Bilgi miktarını ölçme ve değerlendirme
• Claude Shannon (1916 – 2001) 1948 yılında yazdığı, “İletişimin Matematiksel Teorisi” isimli kitapcığı yirminci yüzyılın en önemli bilimsel kitapcıklarından biridir.
• Shannon, bir mesaj içerisindeki bilgi miktarını ölçmenin ve değerlendirmenin bir yolunu buldu.
• Bir mesajdaki bilginin içeriğinin anlamı ile ilgisinin olmadığını fark etti. Bilgiye bir ölçü birimi vermesi gerekiyordu. İletilecek bir mesajın ikili sayı sistemine dönüştürüldüğünde ölçülebileceğini gösterdi.
• Mesaj bir ve sıfırlardan oluşan uzun bir dizi idi. Bilgiyi ikili sayı sistemine dönüştürmenin oldukça güçlü bir hareket olduğunu fark etti. Bit: 0/1 tanımlandı. Bit, bilginin sayısal dünyadaki en küçük miktarıdır.
• Bilgi ölçülebilen bir güce, gerçeğe dönüştürüldü.
Bilgi ile enerji arasındaki ilişki nedir?
• Bilgi taşınıyor ve anlamlandırılıyor; bilgi bir taşa, bir kitaba yazılır. Bir belleğe ya da beyine yazılır.
• Sonuçta bilgi taşınıyor ve onu taşıyan bir şey var. Bu da bilginin fizik kanunlarına göre davrandığını gösterir. İnsanlık bilginin fiziksel dünya ile bütünleşik olduğunu öğrenmek zorunda.
• Bilgiyi güçlü kılan şey onu herhangi bir sistemde saklayabilecek olmamızdır. Kil tablette bilgi çağlar boyu saklandı ve zamanı durdurdu.
• Elektrik ve ışık olarak bilgiyi hızla gönderdik. Bilgiyi taşıyan aygıtlar ona sıra dışı özellikler sağlamaktadır.
Öğrenerek Karar Veren Makineler
• Canlılarda öğrenme süreci, beyindeki biyolojik nöron ağlarının birbirleri arasında kurduğu sınırsız bağlantılar aracılığıyla oluşur. Beyne gelen her yeni uyarı, sinir ağları arasında yeni bağlantılar oluşturarak, nöronlar arasındaki ilişkilerin yeniden düzenlenmesine yol açar. Neticede belli bir görevin sürekli tekrarlanması, bu göreve dair nörolojik bağlantıların güçlenmesini beraberinde getirir ve öğrenme gerçekleşir. Öğrenme bir kez gerçekleştikten sonra, beyin yeni uyarılara karşı vereceği tepkileri değerlendirirken daha önce oluşan bu bağlantıları da dikkate alır.
• Yapay zekânın temelini oluşturan yapay sinir ağları, beynin biyolojik işleyiş biçiminin dar bir kapsamda, çok daha basit olarak taklit edilmesini temel alıyor. Öğrenmeye programlanmış yazılımlar istatistiki verileri kullanarak tahminler yürütmeye çalışır.
Yapay Zeka • Yapay zekâ, ister makine öğrenmesi kullansın ister kullanmasın herhangi bir tahmin veya karar
işlemini gerçekleştiren teknolojilerin genel adıdır. Genel kanaatin aksine yapay zekâ makine öğrenmesi veya derin öğrenme algoritmaları olmaksızın da çalışan bir algoritma olabilir. Makine öğrenmesi algoritmaları ortaya çıkana kadar yapay zekâ çalışmaları “hard-coded” olarak nitelendirilen yani tüm mantıksal ve matematiksel işlemlerin yazılımcı tarafından bizzat kodlandığı bir yapıya dayanmaktaydı. Örneğin ilk satranç oyuncusu yapay zekâ algoritmaları tamamen böyleydi. Yapay zekânın bu türü sembolik yapay zekâ olarak adlandırılmaktadır.
• Yapay zekanın en aktif olarak kullanıldığı alan kuşkusuz robot teknolojileridir. Yapay zekanın gelişmesi robot teknolojilerinin gelişimini de doğrudan etkiledi. Robotlarda gerçekleşen performans problemlerini kolay bir şekilde algılayabilen yapay zeka, ihtiyaç halinde sorunları giderebiliyor. Böylece robotlar kendini yenileyebiliyor.
• Makine öğrenmesini hard-coded olarak kodlanmış sembolik yapay zekâ algoritmalarından ayıran özellik algoritmanın tamamen veriden öğrenmesidir. .
• Derin öğrenme modeli, verinin yapısına göre hangi parametrelere ne ağırlık verileceğini kendisi keşfetmektedir.
“Haberleşme”
HABERLEŞME SİSTEMLERİ
IP IP
Bilgisayar Kitle İletişim Araçları
Telekomünikasyon
Hareketlilik
Yüksek Hız servisler
Hareketlilik
Geniş bant servisler
Hareketlilik Bireysel servisler
• Hareketlilik
• Internet üzerinden telefon görüşmesi
• Devre anahtarlamadan paket
anahtarlamaya
• Geniş bant veri
• Internet erişim
• Intranet erişim/ERP
• E- Eğitim
• E- Ticaret
• TV / Radyo / Veri dağıtım
• Radyo / TV yayın, Basım
• VHF ve UHF radio
• Eğlence
• Multimedia bilgisi information
IP
network GW GW
ENDÜSTRİSİ iletişimde TEK NOKTADA BİRLEŞİYOR
Kavramlar
• Haberleşme: Ses, görüntü, video, veri, telemetrik gibi bilgilerin bir noktadan diğer bir noktaya yüksek verimde, yüksek kalitede ve güvenli bir biçimde iletilmesidir. Haberleşme sistemi; gönderilecek bilginin üretildiği kaynak, gönderici, iletişim ortamı ve alıcı devrelerinden oluşur.
• Telemetri, uzak veya erişilemeyen noktalardaki ölçümlerin veya diğer verilerin toplanması ve izleme için alıcı ekipmana otomatik olarak aktarılmasıdır.
Telemetry
• Telemetry is the collection of measurements or other data at remote or inaccessible points and their automatic transmission to receiving equipment for monitoring.
• Telemetri, uzak veya erişilemeyen noktalardaki ölçümlerin veya diğer verilerin toplanması ve izleme için alıcı ekipmana otomatik olarak aktarılmasıdır.
“Evolution of Computer ”
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
Evolution of Computers
First generation (1939-1954) - vacuum tube IBM 650, 1954
Second generation (1954-1959) - transistor
Manchester University Experimental Transistor Computer
Third generation (1959-1971) - IC
Fourth generation (1971-present) - microprocessor
In 1971, Intel developed 4-bit 4004 chip for calculator applications.
ALU
Instruction decoder
Reg.
Program counter
I/O Refresh logic
System bus
Control logic
ROM/RAM buffer Timing Reset
Block diagram of Intel 4004
Evolution of Microprocessors
Evolution of Intel Microprocessors
1
10
100
1000
10000
1974 1979 1982 1985 1989 1993 1997 1999 2000
8080 8088
80286
80386
80486
Pentium P II
P III
P 4
0
1
2
3
4
5
6
7
1974 1979 1982 1985 1989 1993 1997 1999 2000
8080
8088
80286
80386
80486
Pentium P II P III P 4
1
10
100
1,000
10,000
100,000
1,000,000
10,000,000
100,000,000
1974 1979 1982 1985 1989 1993 1997 1999 2000
8080
8088 80286
80386 80486
Pentium
P II
P III P 4
0.1
1
10
100
1000
10000
1974 1979 1982 1985 1989 1993 1997 1999 2000
8080 8088 80286
80386 80486
Pentium P II
P III P 4
Number of transistors Minimum transistor sizes (µm)
Clock frequencies (MHz) MIPS
Week3 43
Typical microprocessors
• Most commonly used – 68K
• Motorola
– x86
• Intel
– IA-64
• Intel
– MIPS
• Microprocessor without interlocked pipeline stages
– ARM
• Advanced RISC Machine
– PowerPC
• Apple-IBM-Motorola alliance
– Atmel AVR
• A brief summary will be given later
Microprocessor Generations
• First generation: 1971-78 – Behind the power curve
(16-bit, <50k transistors)
• Second Generation: 1979-85 – Becoming “real” computers
(32-bit , >50k transistors)
• Third Generation: 1985-89 – Challenging the “establishment”
(Reduced Instruction Set Computer/RISC, >100k transistors)
• Fourth Generation: 1990- – Architectural and performance leadership
(64-bit, > 1M transistors, Intel/AMD translate into RISC internally)
In the beginning (8-bit) Intel 4004
• First general-purpose, single-chip microprocessor
• Shipped in 1971
• 8-bit architecture, 4-bit implementation
• 2,300 transistors
• Performance < 0.1 MIPS (Million Instructions Per Sec)
• 8008: 8-bit implementation in 1972
– 3,500 transistors
– First microprocessor-based computer (Micral)
• Targeted at laboratory instrumentation
• Mostly sold in Europe
1st Generation (16-bit) Intel 8086
• Introduced in 1978
– Performance < 0.5 MIPS
• New 16-bit architecture
– “Assembly language” compatible with 8080
– 29,000 transistors
– Includes memory protection, support for Floating Point coprocessor
• In 1981, IBM introduces PC
– Based on 8088--8-bit bus version of 8086
2nd Generation (32-bit) Motorola 68000
• Major architectural step in microprocessors:
– First 32-bit architecture
• initial 16-bit implementation
– First flat 32-bit address
• Support for paging
– General-purpose register architecture
• Loosely based on PDP-11 minicomputer
• First implementation in 1979
– 68,000 transistors
– < 1 MIPS (Million Instructions Per Second)
• Used in
– Apple Mac
– Sun , Silicon Graphics, & Apollo workstations
3rd Generation: MIPS R2000
• Several firsts:
– First (commercial) RISC microprocessor
– First microprocessor to provide integrated support for instruction & data cache
– First pipelined microprocessor (sustains 1 instruction/clock)
• Implemented in 1985
– 125,000 transistors
– 5-8 MIPS (Million Instructions per Second)
4th Generation (64 bit) MIPS R4000
• First 64-bit architecture • Integrated caches
– On-chip – Support for off-chip, secondary cache
• Integrated floating point • Implemented in 1991:
– Deep pipeline – 1.4M transistors – Initially 100MHz – > 50 MIPS
• Intel translates 80x86/ Pentium X instructions into RISC internally
Functions and capabilities of computers
• ALU
• Integer representation – Sign-magnitude representation
– Twos complement representation
– Range extension
– Fixed-point representation
• Floating-point representation
– Principles
– IEEE standard for binary floating-point representation
• Integer arithmetic
– Negation
– Addition and subtraction
– Multiplication
– Division
• Floating-point arithmetic
– Addition and subtraction
– Multiplication and division
– Precision consideration
– IEEE standard for binary floating-point arithmetic
Computer Arithmetic
Gates
Günümüzde, askeri, sağlık, kritik alt yapılar, uzay ve beyin alanlarında bilgiyi işleyen, analiz eden ve kestirim yapan
yazılımlar ile yoğun olarak kullanılmaktadır. Boyut küçülmesi ve yüksek veri işleme hızları ile birlikte her
alanda başta robotik sistemler olmak üzere günümüzde bilgisayar, uygarlığın ayrılmaz bir parçası olmuştur.
• Aritmetik hesaplamaları gerçekleştirir. Verileri karşılaştırır. Verileri saklar. Verileri çok kısa zamanda arayıp bulur. Verileri yazılan program doğrultusunda işler. Büyük boyutlu problemleri kısa zamanda çözer.
Bilgisayarlar iki ana unsurdan oluşurlar: Donanım (hardware), bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım denilmektedir.
Ekran, klavye, Sabit disk (harddisk), fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı,… Yazılımı (software): donanımı kullanmak için gerekli programlar. İşletim sistemleri ve altında çalışan bütün programlar.
Bilgisayarların fonksiyonları ve yetenekleri
System Software
Two categories: operating system (OS) software and application software. • İşletim Sistemi Yazılımı, Bilgisayarın donanımsal parçalarının
yönetilmesini sağlar. – Examples of OS software:
• Microsoft Windows • Unix • Mac OS
• Application software is a set of one or more computer programs that helps a person carry out a task – Examples of application software:
• Microsoft Office Yazılımı • Internet Explorer • Macromedia Dreamweaver • Adobe Acrobat Reader
Hardware System
Application Software
Operating System Software
Users
Memory Types
• Ana Bellek: Ram, Rom
• Cache
• Dynamic ram
• Static ram
• Flash memory
• Memory sticks
• Virtual memory
• Video memory
• Bios
• Hard Disk
• Belleklerin üç görevi vardır. – İşlenecek veriyi depolar. – Veriyi işleyen komutları (programları) depolar. – İşlenmiş, iletişim veya çıkış aygıtlarına
gönderilmek için bekleyen veriyi depolar.
İkili sistemde her bir basamağa bir binary digit veya bu kelimeden kısaltılarak alınan
harflerle kısaca BIT (BInary digiT) denir. Her bit elektriksel bir sinyaldir. İkili sistemdeki her 0 ve 1 rakamı "bit" olarak ifade edilir.Bilgisayarda en küçük birim BIT tir.
• 1 BYTE = 8 Bit
• 1 Bit 0 ya da 1'den (kapalı devre=0, açık devre=1) oluşur.
• 1 BYTE 1 karakterdir.
• 1024 BYTE = 1 KiloByte'dır. (KiloByte = KB)
• 1024 KB = 1 MegaByte'dır. (MegaByte = MB)
• 1024 MB = 1 GigaByte (GigaByte = GB)
• 1024 GB = 1 TeraByte (TeraByte = TB)
Bilgisayarda Bellek Birimleri
I/O Units
• Ekran Kartı • Ses Kartı • Modem Kartı • TV Kartı • Monitörler • Klavye(Keyboard) • Mouse • Yazıcılar • Plotter (Çizici), Tarayıcı (Scanner) • Hoparlör,kulaklık-mikrofon, sunu cihazı (Projeksiyon cihazı) web kamera, Joystic • Genişleme Yuvaları ve Kartları • Bağlantı Noktaları
Ağ Teknolojileri
• Network System • Kablolama • Ethernet Kartı • Hub • Switch • Router • Gateway • Bridge • Terminal erver
60
Bir kişisel bilgisayarın bileşenlerini içinde barındıran kasa sistem birimi olarak adlandırılır. Sistem birimi, kamera, klavye, fare, Kesintisiz güç kaynağı, tarayıcı, yazıcı ve monitör gibi çevre bileşenleri içermez. • Bağlantı noktaları • Genişleme yuvaları ve kartları • Güç kaynağı • Kasa • Modem, Router, GW
Bilgisayarın Bileşenleri Sistem birimi, aşağıdaki bileşenleri içerir: • Anakart • Ekran Kartı • Mikroişlemci • RAM yongaları • ROM yongaları • Hard disk • Diğer bellek türleri: kaşe bellek, ekran belleği, flaş bellek • Veriyolları • Sabit disk, disket, CD-ROM, DVD-ROM sürücü gibi ikincil
bellek birimleri • Ses ve TV kartları • Yazılımlar; İşletim sistemi, Virüs, Firewall • İnternet ya da ağ bağlantıları • Taşınabilir bellekler
“Dijital Sistemler”
Digital Systems
62
DIGITAL
CIRCUITS
Tanımlar
• Analog süreklidir veya sürekli değerlere sahiptir.
• Dijital, rakamlarla veya ayrık miktarlarla ilgilidir; bir dizi ayrık değerler içerir.
• İkili'nin (Binary) iki değeri veya durumu vardır; iki temelli bir sayı sistemini ve basamak olarak 1 ve 0'ı kullanan bir sayı sistemini tanımlar.
• Bit, 1 veya 0 olabilen ikili bir rakamdır.
• Pulse, bir seviyeden diğerine ani bir değişikliktir, ardından darbe genişliği adı verilen bir süre sonra orijinal seviyeye ani bir değişiklik olur.
65
Computers use the base-2 system because it makes it easier to implement them
with our current electronic technology. Building a computer to operate on base-2 is
less expensive right now.
Bits, Bytes and Words
The word bit is a shortening of the words "Binary digit."
We can use the same method as base-10 to determine the value of 1011, but instead
of 10 use 2:
(1 * 2^3) + (0 * 2^2) + (1 * 2^1) + (1 * 2^0) = 8 + 0 + 2 + 1 = 11
Decimal digits have 10 possible values ranging from 0 to 9, bits have only two
possible values: 0 and 1. Therefore, a binary number is composed of only 0s
and 1s, like 1011.
Bit, Bit/San Bit: Dijital elektronikte ve binary sayı sisteminde sadece 0 ve 1 değerleri vardır. Tüm işlemler bu iki değer üzerinden yapılır. 0 ya da 1 bilgisinin her birine bit denir. Bit→0/1 den oluşan bilgi
• Bits are the units used to describe an amount of data in a network
– 1 kilobit (Kbit) = 1 x 103 bits = 1,000 bits
– 1 megabit (Mbit) = 1 x 106 bits = 1,000,000 bits
– 1 gigabit (Gbit) = 1 x 109 bits = 1,000,000,000 bits
Bit/Saniye: Bit/sec→1 sn. ye de bir noktadan diğer noktaya iletilen bilgi. BPS (Bit Per Second); Saniyede iletilen bit sayısına BPS denir.
• Seconds are the units used to measure time
– 1 millisecond (msec) = 1 x 10-3 seconds = 0.001 seconds
– 1 microsecond (msec) = 1 x 10-6 seconds = 0.000001 seconds
– 1 nanosecond (nsec) = 1 x 10-9 seconds = 0.000000001 seconds
• Bits per second are the units used to measure channel capacity/bandwidth and throughput
– bit per second (bps)
– kilobits per second (Kbps)
– megabits per second (Mbps)
– Bandwidth: width of the frequency range of signal or transmission (Hz) e.g. human voice: 100 ~ 3300 Hz, bandwidth 3200, twisted pair: 4kHz.
– Capacity: memory capacity (byte)
– Capacity: rate in bits per second
• Baud rate = how many symbols per second
• Bit rate = number of bits / symbol * Baud rate
• How to determine the number of bits per symbol?
– Number of bits/symbol = log_2(number of symbols)
• E.g: eight voltage outputs, how many bits per symbol?
Capacity
Bit Rate / Baud Rate – Bit rate is the number of bits per second. Baud rate is the number of signal units per second. Baud rate is less
than or equal to the bit rate.
– Bit rate is important in computer efficiency
Baud Rate: Data iletiminde modülatör çıkışında bir saniyede meydana gelen sembol (baud) değişikliğine baud hızı denir. Baud hızı baud/sn ile gösterilir. Baud hızı sinyalin anahtarlama hızını gösterir.
Örnek: Bir veri iletim hattının iletim hızı 4800 baud/sn olsun. Bu iletim her baud 4 bitle kodlanmış bilgi içeriyorsa bps olarak hızımız 4800*4=19200 bps olur. Baud Rate’i kullanmadaki amaç band genişliğini daha verimli kullanmak.
– Baud rate is important in data transmission. Baud rate determines the bandwidth required to send signal
– Baud rate = bit rate / # bits per signal unit
– An analog signal carries 4 bits in each signal unit. If 1000 signal units are sent per second, find the baud rate and the bit rate
• Baud rate = 1000 bauds per second (baud/s)
• Bit rate = 1000 x 4 = 4000 bps
– The bit rate of a signal is 3000. If each signal unit carries 6 bits, what is the baud rate?
• Baud rate = 3000/6 =500 bauds/sec
Byte Byte: Bellek boyutunu veriri. Elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimidir.
Kilobyte Kb 2^10 Byte
Megabyte Mb 2^20 Byte
Gigabyte Gb 2^30 Byte
Terabyte Tb 2^40 Byte
Petabyte Pb 2^50 Byte
Exabyte Eb 2^60 Byte
Zettabyte Zb 2^70 Byte
Yottabyte Yb 2^80 Byte
Bit terimi belleğin 8 bitlik bir değerini işaretleyen ya da tanımlayan en küçük birimi olarak tanımlanmıştır. Daha sonra, 1956'da, 6 Bite'tan 8 Bite geliştirilmiştir. Bite, bit ile karıştırılmaması için daha sonra Byte'a çevrilmiştir. Diğer bir kelime açıklamasına göre de, Byte, "by eight"in (Türkçe'de sekiz kez veya sekiz ile) kısaltılmış halidir. Byte→bellekte 8bitlik adres gözü ya da bellek boyutu tanımlar tanımlanır.
69
Symbol rate – Symbol rate in symbols per second = (Data rate in bits per second × 204) / (188 × bits per symbol). – The 204 is the number of bytes in a packet including the 16 trailing Reed-Solomon error checking
and correction bytes. The 188 is the number of data bytes (187 bytes) plus the leading packet sync byte (0x47).
– The bits per symbol is the (modulation's power of 2) × (Forward Error Correction).
– So for example, in 64-QAM modulation 64 = 2^6 so the bits per symbol is 6. The Forward Error Correction (FEC) is usually expressed as a fraction; i.e., 1/2, 3/4, etc. In the case of 3/4 FEC, for every 3 bits of data, you are sending out 4 bits, one of which is for error correction.
Example:
– given bit rate = 18096263 – Modulation type = 64-QAM – FEC = ¾
Binary • In Computr Systems we concentrate on binary (base 2)
– Why?
• Because digital components (from which the computer is built) can be in one of two states : on or off
• We use 1 and 0 to represent these two states
– We want to develop a method for representing information in binary
• numbers (positive, negative, integer, floating point, fraction), strings of characters, booleans, images, sounds, programming instructions
– For unsigned integer values, we can store them directly using binary
• we convert from one to the other using the conversion algorithms on the previous slide where base = 2
• BIT is a unit of information equivalent to the result of a choice between only 2 possible alternatives in the binary number system.
• BYTE is a sequence of 8 bits (enough to represent one character of alphanumeric data) processed as a single unit for information.
Some useful powers
of 2 – these illustrate
the values of each
column (1, 2, 4, 8,…)
DATA SIZE
Nibble 4 bit
Byte 8 bit
Word 16 bit
Long word
32 bit
72
Common Powers
Common Powers
• Base 2
Power Preface Symbol
210 kilo k
220 mega M
230 Giga G
Value
1024
1048576
1073741824
• What is the value of “k”, “M”, and “G”?
• In computing, particularly w.r.t. memory, the base-2 interpretation generally applies
Example
/ 230 =
In the lab… 1. Double click on My Computer 2. Right click on C: 3. Click on Properties
Multiplying powers
• For common bases, add powers
26 210 = 216 = 65,536
or…
26 210 = 64 210 = 64k
ab ac = ab+c
Binary and Decimal Conversion
Binary Sayıların Decimal Sayılara Dönüştürülmesi:
• (100011)2= 25 + 21+20=32+2+1=(35)10=(23)16
• Ondalıklı Binary Sayıların Decimal Sayılara Dönüştürülmesi: (111,101 )2 = 22+21+20+2-1+2-3=4+2+1+1/2+1/8=7,625
• Decimal Sayıların Binary Sayılara Çevrilmesi: (172)10=(128+32+8+4)10=(27+25+23+22)10=(1010 1100)2=(AC)16
• Ondalıklı Decimal Sayıların Binary Sayılara Dönüştürülmesi
• (10, 75)10=? (10)10=(23+21)10=(1010)2 , 2-1=1/2=0,5 2-2=1/4=0,25 , (10, 75)10=(1010,11)2
Why Binary Arithmetic?
79
3 + 5
0011 + 0101
= 8
= 1000
80
Why Binary Arithmetic?
• Hardware can only deal with binary digits, 0 and 1.
• Must represent all numbers, integers or floating point, positive or negative, by binary digits, called bits.
• Can devise electronic circuits to perform arithmetic operations: add, subtract, multiply and divide, on binary numbers.
Addition (binary)
0
0
0
1
0
1
1
1
0
10
1
11
İkili Sayılarda Toplama
• A=(1110 1110 0001)2=(3809)10=(EE1)16, B=(1100 0100 0011)2=(3139)10=(C43)16
• C=A+B
• C=(1 1011 0010 0100)2=(6948)10=(1B24)16
83
A 4-bit binary number
Binary number: 0110 = (0x8)+(1x4)+(1x2)+(0x1)=6
Binary number: 1101 = 8+4+1=13
Least Significant Bit
LSB
323b222b121b020b
23
(b3) 22
(b2) 21
(b1) 20
(b0)
8 4 2 1
MSB
Most Significant Bit
84
• Bilgisayar güçleri genellikler üç birim ile ölçülür: RAM kapasitesi, kelime boyutu ve işlemci hızı. • RAM Kapasitesi. Günümüzde anabilgisayarların ve süper bilgisayarların bellekleri GB ve hatta TB
seviyesindedir. • İşlemci kapasitesi, kelime boyutu yazaçlarda saklanabilen, bir defada işlenebilen ve merkezi işlem
birimi, bellek ve yazaçları birbirine bağlayan iç (yerel) veriyolundan bir defada gönderilebilen bit sayısıdır. 32 bit kelime boyutlu bir bilgisayar bir defada 4 byte işleyebilir. Bu da, 32 bit bilgisayarın 8 bit bilgisayardan yaklaşık 4 kat daha hızlı olması anlamına gelir.
• İşlemci Hızı; Transistörlerin saniyede milyonlarca ve hatta milyarlarca kez açılıp kapanması dolayısıyla, makine çevrimi tekrarları baş döndürücü bir hızla gerçekleşir. İşlemci hızlarının üç çeşit ölçüm yolu vardır.
• Her bilgisayarın bir sistem saati vardır. Kişisel bilgisayar hızları genellikle megahertz (MHz) veya gigahertz (GHz) cinsinden ifade edilir. Bir komut çevrimi, işlenen komutların karmaşıklığına göre bir kaç saat çevriminde tamamlanır.
• Komut işleme hızları, günümüzde milyonlar düzeyinde olan, saniyede işlenen komut sayısına göre de ölçülebilir. MIPS (Millions of Instructions Per Second – saniyedeki milyon komut sayısı) bilgisayar işleme hız ölçüsüdür. Günümüz ana bilgisayarlar 10000 ve üstünde MIPs hızlarında çalışmaktadır.
Computer Units
85
MIPS (Millions of Instructions Per Second – saniyedeki milyon komut sayısı) bilgisayar işleme hız ölçüsüdür. Günümüz ana bilgisayarlar 10000 ve üstünde MIPs hızlarında çalışmaktadır.
• Her bilgisayarın bir sistem saati vardır. Kişisel bilgisayar hızları genellikle megahertz (MHz) veya
gigahertz (GHz) cinsinden ifade edilir. Bir komut çevrimi, işlenen komutların karmaşıklığına göre bir kaç saat çevriminde tamamlanır.
• Süper bilgisayarlar: Süper bilgisayar işleme hızları flops (floating-point operations per second – saniyedeki ondalık sayı işlemi) birimiyle ölçülür. Ondalıklı sayı işlemleri özel bir matematik hesaplama çeşididir ve tam sayı işlemlerinden daha uzun sürede yapılırlar. Bu birim mflops (mega - milyon), gflops (giga - milyar) veya tflops (tera - trilyon) biçimlerinde kullanılır. Günümüz süper bilgisayarları tflops hızlarında çalışırlarken, kişisel bilgisayarlar gflops hızına yeni ulaşmıştır.
MIPS
BER • BER: Bit Error Rate (Bit Hata Oranı): Sayısal bilgi iletiminde gönderilen veri içindeki bozulan ya da yanlış algılanan bit oranını ifade eder.
BER=Gönderilen hatalı Bit Sayısı / Gönderilen Toplam Bit Sayı.
• Örnek: BER=10-6 olduğuna göre 1 milyon bit gönderildiğinde kaç bit hatalı gitmiş olur?
• BER=10-6=1/10^6= Gönderilin hatalı Bit Sayısı / Gönderilen Toplam Bit Sayı 1milyon bitte 1 bit hatalı gitmiştir.
• Örnek: 512 000 000 bit gönderildiğinde 16 bit hata meydana geliyorsa bit-error oranı nedir?
• BER=Gönderilen Hatalı Bit Sayısı / Gönderilen Toplam Bit Sayı, BER=16/512 000 000=3,125 x 10-8
• Bit Errors; Single bit, Multiple bit, Burst
87
• Bilgisayarda 0 ve 1'lerle karakterleri ifade etmek için ikili kodlama sistemleri kullanılır. • En yaygın ikili kodlama sistemlerinden ASCII ve EBCDIC, karakterleri göstermek için sekiz bit (bir bayt) kullanır. Yeni geliştirilen Unicode ise
karakterleri göstermek için onaltı bit kullanır: • ASCII (American Standard Code for Information Interchange - bilgi değişimi için Amerikan standart kodlaması) • EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code - genişletilmiş ikili kodlamalı onluk sistem değiştirme kodlaması): IBM şirketi
tarafından ana bilgisayarlarda kullanılmak için geliştirilmiştir. • Unicode: Çince ve Japonca gibi dilleri desteklemek için tasarlanmış onaltı bit kullanan kodlamadır. Bu diller sekiz bit kullanan ASCII ve EBCDIC
kodlamaları ile gösterilemeyecek kadar çok sayıda karakter kullanırlar. Unicode kodlaması, IBM, Apple ve Microsoft şirketlerinin desteklediği Unicode şirketi tarafından geliştirilmiştir.
Kodlama Kullanımı ASCII Kişisel bilgisayarlar EBCDIC Anabilgisayarlar Unicode Uluslararası diller Klavyede bir tuşa bastığınız zaman, tuşa karşılık gelen karakter,
bilgisayarın anlayabileceği bir dizi elektronik sinyale çevirilir. Örneğin, klavyede A harfine basmak bilgisayara elektronik sinyal yollar ve bilgisayar bunu 01000001 ASCII koduna çevirir.
Dökümanlar değişik bilgisayarlar veya uygulama programları tarafından paylaşıldığı zaman, aynı kodlama sistemi kullanılmalıdır. Kişisel bilgisayarların hemen hepsi ASCII kodunu kullandığı için bu paylaşım sorun çıkarmaz. Ancak, EBCDIC kullanan bir anabilgisayar ile bir kişisel bilgisayar arasında bir veri paylaşımı söz konusu olduğu zaman, bir koddan diğerine çeviri yapmak gereklidir.
Sembol ASCII EBCDIC A 0100 0001 11000001 B 0100 0010 11000010 C 0100 0011 11000011 Z 0101 1011 11001001 0 0011 0000 11110000 1 0011 0001 11110001 2 0011 0010 11110010 9 0011 1001 11111001 ! 0010 0001 01011010
ASCII Coding
Number Systems
Binary – Hexa Numbering System
Binary to Decimal
• Technique
– Multiply each bit by 2n, where n is the “weight” of the bit
– The weight is the position of the bit, starting from 0 on the right
– Add the results
1010112 => 1 x 20 = 1
1 x 21 = 2
0 x 22 = 0
1 x 23 = 8
0 x 24 = 0
1 x 25 = 32
4310
Decimal to Binary
• Technique
– Divide by two, keep track of the remainder
– First remainder is bit 0 (LSB, least-significant bit)
– Second remainder is bit 1
– Etc.
12510 = ?2 12510 = 11111012
Binary to Hexadecimal
• Technique – Group bits in fours, starting on right
– Convert to hexadecimal digits
10101110112 = ?16
10 1011 1011
2 B B
10101110112 = 2BB16
Hexadecimal to Binary
• Technique
– Convert each hexadecimal digit to a 4-bit equivalent binary representation
10AF16 = ?2 1 0 A F
0001 0000 1010 1111
10AF16 = 00010000101011112
Decimal to Hexadecimal
• Technique
– Divide by 16
– Keep track of the remainder
123410 = ?16 16 1234
77 2 16
4 13 = D 16
0 4 123410 = 4D216
Hexadecimal to Decimal
• Technique
– Multiply each bit by 16n, where n is the “weight” of the bit
– The weight is the position of the bit, starting from 0 on the right
– Add the results
ABC16 => C x 160 = 12 x 1 = 12
B x 161 = 11 x 16 = 176
A x 162 = 10 x 256 = 2560
274810
Octal to Binary
• Technique – Convert each octal digit to a 3-bit equivalent binary representation
7058 = ?2
7 0 5
111 000 101
7058 = 1110001012
Binary to Octal
• Technique
– Group bits in threes, starting on right
– Convert to octal digits
10110101112 = ?8 1 011 010 111
1 3 2 7
10110101112 = 13278
Octal to Hexadecimal
• Technique
– Use binary as an intermediary
10768 = ?16 1 0 7 6
001 000 111 110
2 3 E
10768 = 23E16
Hexadecimal to Octal
• Technique
– Use binary as an intermediary
1F0C16 = ?8
1 F 0 C
0001 1111 0000 1100
1 7 4 1 4
1F0C16 = 174148
Fractions
Fractions • We can extend our unsigned representational system of binary to
include a decimal point – After the decimal point, the i exponent, in 2i, becomes negative
• So, we now have the ½ column, the ¼ column, etc – 1011.1001 =
– 1*23 + 0*22 + 1*21 + 1*20 + 1*2-1 + 0*2-2 + 0*2-3 + 1*2-4 =
– 8 + 2 + 1 + ½ + 1/16 =
– 11 9/16 = 11.5625
• What is .4304? Use 8-bits with 4 fraction bits – .4304 has a .25, .125, .03125, .015625, and more fractions, but this exceeds the number of fraction
bits so the number is 0000.0110
– But 0000.0110 = .125 + 0.3125 = .375, we have a loss in precision!
• In the fraction representation, our decimal point is typically fixed, so this is often known as fixed point representation
• We will cover a floating point representation later
Fractions
• Decimal to decimal (just for fun)
3.14 => 4 x 10-2 = 0.04
1 x 10-1 = 0.1
3 x 100 = 3
3.14
• Binary to decimal
10.1011 => 1 x 2-4 = 0.0625
1 x 2-3 = 0.125
0 x 2-2 = 0.0
1 x 2-1 = 0.5
0 x 20 = 0.0
1 x 21 = 2.0
2.6875
Twos Complement Representation
112
Complements of Binary Numbers
• 2’s complement • Find 1’s complement and then add 1
1 0 1 0 1 0 1 0
0 1 0 1 0 1 0 1
Input bits Adder Output bits (sum)
Carry In (add 1)
1
0 1 0 1 0 1 1 0 2’s complement
1’s complement
Negation
• Twos complement operation
– Take the Boolean complement of each bit of the integer (including the sign bit)
– Treating the result as an unsigned binary integer, add 1
– The negative of the negative of that number is itself:
+18 = 00010010 (twos complement) bitwise complement = 11101101 + 1 11101110 = -18
-18 = 11101110 (twos complement) bitwise complement = 00010001 + 1 00010010 = +18
Negatif sayının ikili sistemde gösterimi
• Önce sayı pozitif olark ikili sayı sistemine çevrilir.
• Bitsel tersi alınır
• 1 ile toplanır.
Örnek: -5
0000 0101
1111 1010 +1 =1111 1011= (FB)h
115
Overflow • Overflow occurs when number of bits in sum exceeds number of
bits in addend or augend.
• Overflow is indicated by the wrong sign.
• Occurs only when both numbers are positive or both numbers are negative
01111101 126
+ 00111010 + 58 _________ ____
10110111 183
Sign Incorrect Magnitude Incorrect
Signals
Most natural quantities that we see are analog and vary continuously. Analog
systems can generally handle higher power than digital systems.
Digital systems can process, store, and transmit data more
efficiently but can only assign discrete values to each point.
Analog Quantities
1
100
A .M.
95
90
85
80
75
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
P.M.
Temperature
(°F)
70
Time of day
Many systems use a mix of analog and digital electronics to take
advantage of each technology. A typical CD player accepts digital data
from the CD drive and converts it to an analog signal for amplification.
Analog and Digital Systems
Digital data
CD drive
10110011101
Analog
reproduction
of music audio
signalSpeaker
Sound
waves
Digital-to-analog
converterLinear amplifier
Digital electronics uses circuits that have two states, which are
represented by two different voltage levels called HIGH and LOW. The
voltages represent numbers in the binary system.
Binary Digits and Logic Levels
In binary, a single number is called a
bit (for binary digit). A bit can have
the value of either a 0 or a 1,
depending on if the voltage is HIGH
or LOW.
HIGH
LOW
VH(max)
VH(min)
VL(max)
VL(min)
Invalid
Digital waveforms change between the LOW and HIGH
levels. A positive going pulse is one that goes from a normally
LOW logic level to a HIGH level and then back again. Digital
waveforms are made up of a series of pulses.
Digital Waveforms
Falling orleading edge
(b) Negative–going pulse
HIGH
Rising ortrailing edge
LOW
(a) Positive–going pulse
HIGH
Rising orleading edge
Falling ortrailing edge
LOWt0
t1
t0
t1
Actual pulses are not ideal but are described by the rise time, fall time,
amplitude, and other characteristics.
Pulse Definitions
90%
50%
10%
Base line
Pulse width
Rise time Fall time
Amplitude tW
tr tf
Undershoot
Ringing
Overshoot
Ringing
Droop
Periodic pulse waveforms are composed of pulses that repeats in a fixed interval
called the period. The frequency is the rate it repeats and is measured in hertz.
Periodic Pulse Waveforms
Tf
1
fT
1
The clock is a basic timing signal that is an example of a periodic wave.
What is the period of a repetitive wave if f = 3.2 GHz?
GHz 2.3
11
fT 313 ps
Pulse Definitions
In addition to frequency and period, repetitive pulse waveforms are
described by the amplitude (A), pulse width (tW) and duty cycle. Duty cycle
is the ratio of tW to T. Volts
Time
Amplitude (A)
Pulse
width
(tW)
Period, T
A timing diagram is used to show the relationship between two or more digital
waveforms,
Timing Diagrams
Clock
A
B
C
A diagram like this can be observed directly on
a logic analyzer.
Data can be transmitted by either serial transfer or parallel transfer.
Serial and Parallel Data
Computer Modem
1 0 1 1 0 0 1 0
t0 t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7
Computer Printer
0
t0 t1
1
0
0
1
1
0
1
İletişim ortamları • Telefon line: iki tel, UTP: 4 çift burgulu tel, Koaksiyel kablo
• FM radyolar, TV
• GSM;1800/900mhz, 3G;2100 MHZ, Wi-fi /Bluetooth, Wi-Max
• Uydu, Radyolink
• Rf-ID; kimlik tanıma/OGS, GPS
• Fiber optik kablo Hava: RF, Radyo frekansları , Mikro dalga; İnfarared-kızıl ötesi, Termal iletişim, Optik ışık
Transmission Mode • Simplex transmission: Only one way communication
• Half duplex transmission: Two ways communication, but one at a time; not simultaneously
• Full duplex transmission : Simultaneously in both directions
• Unicast, Multicast, Anycast, Broadcast
Kaynaklar
• http://history.acusd.edu/gen/recording/computer1.html • http://www.cs.virginia.edu/brochure/museum.html • http://www.columbia.edu/acis/history/650.html • http://www.piercefuller.com/collect/pdp8.html • http://www.computer50.org/kgill/transistor/trans.html • The History of The Microprocessor, Bell Labs Technical Journal, Autumn, 1997 • http://www.intel.com • http://history.acusd.edu/gen/recording/computer1.html • http://www.cs.virginia.edu/brochure/museum.html • http://www.columbia.edu/acis/history/650.html • http://www.piercefuller.com/collect/pdp8.html • http://www.computer50.org/kgill/transistor/trans.html • The History of The Microprocessor, Bell Labs Technical Journal, Autumn, 1997 • http://www.intel.com • www.cs.sjsu.edu/faculty/lee/chapter3_presentation2.ppt • https://profs.basu.ac.ir/.../722.1869.file_ref.1998.2468.ppt • www.abandah.com/.../22446_S11_Intro_to_microprocessor... • rise.cse.iitm.ac.in/people/faculty/kama/prof/x86_1.ppt • www.cse.unsw.edu.au/~cs2121/.../week3_notes.pp • https://users.cs.jmu.edu/.../IntelProcessors4004ToPentiumPr... • Microprocessor, Atul P. Godse, Deepali A. Gode, Technical publications, Chap 11
Usage Notes
• A lot of slides are adopted from the presentations and documents published on internet by experts who know the subject very well.
• I would like to thank who prepared slides and documents.
• Also, these slides are made publicly available on the web for anyone to use
• If you choose to use them, I ask that you alert me of any mistakes which were made and allow me the option of incorporating such changes (with an acknowledgment) in my set of slides.
Sincerely,
Dr. Cahit Karakuş
