Done by Suhad , Deepthi and Fathima

10th A

ವಾ�ಹನಮಾ�ಲನ�

ಮಾ�ಲನ�

ಪರಸರವನ � ಕಲು ಷತಗೊ�ಳಸ ವ, ಅಸಥ�ರಗೊ�ಳಸ ವ, ಮಲನಕಾ�ರಕಗಳನ � ವಾ�ತಾ�ವಾ�ರಣಕಕ ಸೇ"ಪ#ಡಸ ವ, ಪರಸರ ವ�ವಸೇ�ಗೊ ಹಾ�ನಯುಂ (ಟು ಮಾ�ಡು ವ

ಅ(ದರ ಭ.ತಕ ವ�ವಸೇ� ಅಥವಾ� ಜೀ"ವಗಳಗೊ ಹಾ�ನಯುಂ (ಟು ಮಾ�ಡು ವ

 ಕರ4ಯಯುಂನ �ಮಾ�ಲನಯ� ಎನ�ಬಹ ದ .  ಮಾ�ಲನ�ವು ರಾ�ಸಾ�ಯುಂ   ನಕ ವಸ ;ಗಳು ಅಥವಾ� ಶಕರ; ಆಕರಗಳು, ಗಲಾ�ಟ, ಉಷಣC

ಅಥವಾ� ಬಳಕರನ(ದ ಕ�ಡು ಆಗಬಹ ದಾ�ಗದ. ಮಲನಕಾ�ರಕಗಳು, ಮಾ�ಲನ�ಕಕ ಕಾ�ರಣವಾ�ಗ ವ ವಸ ;ಗಳು

ಹೊ�ರಗನ ವಸ ;ಗಳ(ದ ಆಗಬಹ ದ .

ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ� ಮನ ಷಣ �ರಗೊ ಅಥವಾ� ಇತರ ಜೀ"ವಗಳಗೊ ಹಾ�ನಅಥವಾ�ತೊಂ�(ದರಯುಂ (ಟು ಮಾ�ಡು ವ, ಸಾ�Kಭ�ವಕಪರಸ

 ರಕಕ ಹಾ�ನಯುಂನ �(ಟು ಮಾ�ಡು ವ ರಾ�ಸಾ�ಯುಂನಕಗಳು, ಸ�ಕಷಮ Mಕಣಗಳು,    ಅಥವಾ� ಜೈOವಕಸಾ�ಮಗ4ಗಳು ವಾ�ತಾ�ವರಣಕಾ P

 ಕಕ ಸೇ"ರಕಕ�ಳುQವುದಕಕ ವಾ�ಯು� ಮಾ�ಲನಯ�  ಎ(ದ ಹೊಸರ .

ಜಲುಮಾ�ಲನ�

ಕಚಚಾT ನ"ರ ಮತ ; ಉದ�ಮಗಳ ತಾ��ಜ�ಜಲುವು ಅಮರಕದ ಕಾ��ಲಫೋ"ನ#ಯಾ�ಕಕ ಮಕರXಕಲ, ಮಕರXಕಕ�" ನದಯಂ(ದಹರದ ಬರ ತ;ದ

ಜಲಮಾ�ಲನಯ�       ವು ನ"ರನ ಮ�ಲುಗಳಾ�ದ ಸರ�"ವರಗಳು, ನದಗಳು, ಸಮ ದ4ಗಳು,   ಅ(ತಜ#ಲುಗಳ ಕಶMಲ"ಕರಣವನ �ಒಳಗೊ�(ಡದ.       ಎಲು] ಜಲು ಮಾ�ಲನ�ದ ಪರಣಾಮಗಳೂ ನ"ರನ ಮ�ಲುಗಳನ � ಅವಲು(ಬಸಥರ ವ ಪರಾ�4ಣಗಳಗೊ ಮತ ; ಜನರಗೊ

  ಹಾ�ಗ� ಜೈOವಕ ಕ ಟು (ಬಕಕ ಪರಣಾಮ ಬ"ರ ತ;ವ.         ಸ�ಕ; ಕ4ಮ ಇಲು]ದ" ಮಲನಕಾ�ರಕ ಮತ ; ಹಾ�ನಕಾ�ರಕಗಳನ � ನ"ರನ ಮ�ಲುಗಳಗೊ ವಸಜೀ#ಸಥದಾ�ಗ ಮಾ�ಲನ� ಉ(ಟಾಗ ತ;ದ.

ಶಬe ಮಾ�ಲನ�

• '  ಶಬe ಮಾ�ಲನ� ( ಅಥವಾ� ' ವಾ�ತಾ�ವರಣದಲ]ನಸದ e) ಮಾ�ನವ ಅಥವಾ� ಪರಾ�4ಣಗಳ ಜೀ"ವನದಮ"ಲ

ದ gಪರಣಾಮಬ"ರ ಅವುಗಳ ಜೀ"ವನ ಚಟು ವಟಕಕಯುಂ ಸಮತೊಂ�"ಲುಕಕ ಭಂ(ಗ ತರ ವ(ಥ , ಮನ ಷಣ �-ಪರಾ�4ಣ-

ಯುಂ(ತ4ಗಳ(ದ ಹೊ�ಮಮM ಬರ ವ ಸಪlಳಕಕ ' ಶಬeಮಾ�ಲನ�' ಎನ�ಲಾ�ಗದ

ವಾ�ಹನ ಮಾ�ಲನ�• ವಾ�ಹನಗಳುಮ�ಲು ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�ಮೂೕ"ಟಾರಾ P ವಾ�ಹನಗಳು, ವಮಾ�ನಗಳು, ಇ(ಜೀನnಳನ �, ಮತ ; ಇತರ ಎ(ಜೀa ನ P ಮತ ;

ಇನನೂಂ��(ದ ಒ(ದ ಸ�ಳದ(ದ ತೊಂರಳದರ ಎ(ದ ಉಪಕರಣಗಳನ � ಹೊ�ರಸ�ಸಲುlಟುq ಯಾ�ವುದ" ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�

ಒಳಗೊ�(ಡದ. ಈಮಲನಕಾ�ರಕಗಳನ � ಅನನೂಂ"ಕ ಪರಸರ ಅವನತ ಕಕ�ಡು ಗೊ ಮತ ; ಮಾ�ನವನ ಆರ�"ಗ �ದ ಮ"ಲಋಣಾತMಕ

ಪರಣಾಮಗಳನ �. ಮಾ�ನವನ ಆರ�"ಗ � ಹಾ�ಗ� ಪರಸರದ ಅನಗತ� ಹಾ�ನಯುಂನ � ತಡಗಟುqಲು , ಇ(ತಹ ಅಮ"ರಕಾ�ದ

ಎನKರಾ�ನನೂಂM(ಟುಲಾ P ಪರೂ4ಟಕಷಮನ P ಏಜೈನX ಪರಸರ ನಯುಂ(ತ4ಕ ಏಜೈನXಗಳುಮೂೕಬOಲಾ P ಮ�ಲುಗಳ(ದ ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ� ಕಡಮ

ಮಾ�ಡುಲು ನ"ತಗಳನ � ಸಾ��ಪಸಥವ.

ಮಾ�ಲನ�ಕಾ�ರಕ

ಮೂೕಬOಲಾ P ಮ�ಲುಗಳು ಹೊ�ರಸ�ಸಲುlಟುq ವವಧಮಲನಕಾ�ರ ಹಲುವಾ�ರ . ಇತರರ ಒಟು q ಏರಾ P ಸಾ�(ದ4ತೊಂಯುಂ ಹೊಚ T ಅಪರಾ P ಮಾ�ಡು ವುದಲು] ಕಕಲುವು ನದ#ಷಣq ಮಾ�ಲನ�ಕಾ�ರಕಗಳ ಒಟು q ಏರಾ P ಸಾ�(ದ4ತೊಂಯುಂ ದ�ಡುy ಅ(ಶವಾ�ಗವ. [3]

ಕಾ�ಬ#ನ P ಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P: ಕಾ�ಬ#ನ P ಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P ರ�ಪಗಳು ಇ(ಧನ ಇ(ಗಾ�ಲುದ ( ಅಪೂಣ# ದಹನಕರ4ಯಯಂ(ದ) ಸ(ಪೂಣ#ವಾ�ಗ ಬನ P# ಇಲು]. ಗಾ�ಳಯುಂಲ] ಇ(ಗಾ�ಲುದಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P ಮ ಖಯ� ಮ�ಲು ವಾ�ಹನ ಹೊ�ರಸ�ಸ ವಕಕಗಳನ �

ಹೊ�(ದದ. ವಶಷಣq ಅಮ"ರಕಾ�ದ ನಗರಗಳಲ] ಇ(ಗಾ�ಲುದಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P ಎಷಣ q 95 ರಷಣ q ಇಪಎ ಅಧ�ಯುಂನಗಳು ಪ4ಕಾ�ರ, ಮೂೕಬOಲಾ P ಮ�ಲುಗಳ(ದ ಬರ ತ;ದ. ಇದ ದ"ಹದ ಅ(ಗಗಳನ � ಮತ ; ಅ(ಗಾ�(ಶಗಳನ � ಆಮ]ಜನಕ ವತರಣಾ

ಕಡಮಗೊ�ಳಸ ತ;ದ ಏಕಕ(ದರ ಕಾ�ಬ#ನ P ಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P ಹಾ�ನಕಾ�ರಕ. ಇದ ಹ�ದಯುಂಮತ ; ಉಸಥರಾ�ಟುದ ರ�"ಗ ಬಳಲು ತ;ರ ವರವರಗೊ ಅತ�(ತ ಅಪರಾ�ಯುಂಕಾ�ರ ಆಗದ.

ಕಾ�ಬ#ನ P ಡOಆಕಕX Oಡ P: ಕಾ�ಬ#ನ P ಡOಆಕಕX Oಡ P ವಾ�ಹನಗಳ ಹೊ�ರಸ�ಸಲುlಟುq ಪ4ಮ ಖಯ ಹಸಥರ ಮನನೂಂ ಅನಲುಗಳ ಒ(ದ . 2006 ರಲ], ಅಮ"ರಕಾ�ದ ಹಸಥರ ಮನನೂಂ ಅನಲುಗಳ

ಒಟು q ದಾ�ಸಾ�;ನ 23.6% ವಾ�ಹನಗಳ ಪಡದ. ಸ(ಯುಂ ಕ; ಇ(ಗಾ�ಲು ಹೊ�(ದರ ವ ಯಾ�ವುದ" ಇ(ಧನಮ�ಲು ದಹನಉಪಉತಾ�lದಸಲಾ�ಗ ತ;ದ.

ನನೂಂOಟು4ಸಾ P ಆಕಕX Oಡ XP: ಇ(ಧನ ಅ(ತಹ ವಾ�ಹನ ಎ(ಜೀನ P ಹೊಚಚTನ ತಾ�ಪಮಾ�ನದಲ] ಬನ XP# ಸಾ�ರಜನಕ ಆಕಕX Oಡು ಗಳು ರ�ಪಸ ತ;ವ. ಮೂೕಬOಲಾ P ಮ�ಲುಗಳು ಹೊಚ T ಯುಂ ನನೂಂOಟಡ P

ಸೇq"ಟಸ XP ಎಲಾ�] ಸಾ�ರಜನಕ ಆಕಕX Oಡ P ಅಧ#ಕರ (ತ ಹೊ�ಣ. ರಸೇ;ಯುಂಮ"ಲನಮತ ; ಅಲು]ದ ರಸೇ; ಮೂೕಬOಲಾ P ಮ�ಲುಗಳು ಪ4ಮ ಖಯ ನನೂಂOಟ�4"ಜನ P ಆಕಕX Oಡ P ಮಾ�ಲನ�ಕಾ�ರರ ಇವ. ಈ

ಸಮಸೇ�ಗಳನ � ಓಜೈ�"ನ P ಹಾ�ಗ� ಸಾ�Mಗಾ P ಸೇ"ರವ

ಓಝೂೕ�"ನ P

ಓಝೂೕ�"ನ P ಮ"ಲನ ವಾ�ತಾ�ವರಣದಲ] ಲಾ�ಭಂದಾ�ಯುಂಕ, ಆದರ ನನೂಂಲುದಮಟುqದಲ] ಓಝೂೕ�"ನ P, ಕಕಮ M ಉಸಥರ ಗಟqಸ ವುದನ �, ಮತ ; ಕಡಮ ಶವಾ�Kಸಕಕ�"ಶದ ಸಾ�ಮಥ�# ಕಾ�ರಣವಾ�ಗ ತ;ದ, ಉಸಥರಾ�ಟುದ ವ�ವಸೇ� ಉ(ಟು ಮಾ�ಡು ತ;ದ. ಯುಂ ನನೂಂOಟಡ P ಸೇq"ಟಸ XP

[15], ಓಝೂೕ�"ನ P ಪ4ತ ವಷಣ# ಕಡಮ ಬಳಉತಾ�lದನನೂಂಯುಂಅ(ದಾ�ಜ $ 500 ದಶಲುಕಷಮ ಕಾ�ರಣವಾ�ಗದ

ಕಾ�ಬ#ನ P ಮೂೕನ�ಕಕX Oಡ P (CO) ಇ(ಗಾ�ಲುದಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P ಮಾ�ರಚ �# 2010 MOPITT ಉಪಗ4ಹ ಕ(ಪೂ�ಟುರಾ P ಚಚತ4.

ಇ(ಗಾ�ಲುದಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P ವಷಣ ಅನನೂಂ"ಕ ದ"ಶಗಳಲ] ಮಾ�ರಕ ಏರಾ P ವಷಣ ಅತ�(ತ ಸಾ�ಮಾ�ನ� ವಧ. [17] ಇ(ಗಾ�ಲುದಮಾ�ನ�ಕಕX Oಡ P, ವಣ#ರಹತ ವಾ�ಸನನೂಂಯಂಲು]ದ ಮತ ; ರ ಚಚ, ಆದರ ಅತ�(ತ ವಷಣಕಾ�ರ

ಮೂೕ"ಟಾರ ವಾ�ಹನಗಳು ಹೊ�ರಸ�ಸ ವ ಹೊ�ಗೊ…..

• ಮೂೕ"ಟಾರ ವಾ�ಹನಗಳು ಹೊ�ರಸ�ಸ ವ ಹೊ�ಗೊಯುಂ ನಷಕಾ� ಸಾ�ನಲು ವ�ವಸೇ�ಯುಂ ಅಥವಾ� ಗಾ��ಸೇ�"ಲನ P ಬಾ�ಷl"ಕರಣ ಇತರ ಹೊ�ರಸ�ಸ ವಕಕಯುಂನ � ಹೊ�ರಬರ ವ ಮ�ಲುಕಉತlನ�ಗಳನ � ರಚಚತವಾ�ಗದ. ಈ

ಹೊ�ರಸ�ಸ ವ ಹೊ�ಗೊಯುಂ ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�ಕಕ ಕಕ�ಡು ಗೊ ಮತ ; ಕಕಲುವು ದ�ಡುy ನಗರಗಳಲ] ಹೊ�ಗೊ ಸ�ಷq ಒ(ದ

ಪ4ಮ ಖಯ ಅ(ಶವಾ�ಗದ. ಎ(ಐಟ ಎ 2013 ಅಧ�ಯುಂನದ ವಷಣ#ಕಕ 53,000 ಆರ(ಭಕ ಸಾ�ವುಗಳು ಏಕಕ(ದರ ವಾ�ಹನ ಹೊ�ಸ�ಸ ವಕಕಯುಂ ಸ(ಭಂವಸ ವ ಸ�ಚಚಸ ತ;ದ .

ಮ�ಲುಗಳು ಹಾ�ಗ� ಕಾ�ರಣಗಳು:

• ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�ವನ � ಹೊ�ರಸ�ಸ ವಲ] ಪ4ಮ ಖಯವಾ�ಗವ. ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�ವು ನನೂಂOಸಗ#ಕ ಮ�ಲುಮತ ; ಮಾ�ನವ ನಮಮ#ತ

ಮ�ಲುಗz ಳ(ದಉ(ಟಾಗ ತ;ದ. ಪ4ಪ(ಚದಲ]ಡ ನಡಯುಂ ವ ದಹನ ಕರ4ಯ, ನಮಾ�#ಣ, ಗಣಗಾ�ರಕಕ, ಕ�ಷ ಹಾ�ಗ�ಯುಂ ದe

ಮ (ತಾ�ದ ಮಾ�ನವ ನಮಮ#ತ ಚಟು ವಟಕಕಗಳ(ದ ಹೊ�ರಬ"ಳುವ ಮಲನಕಾ�ರಕಗಳು ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�ವನ � ಹೊಚ T ಮಾ�ಡವ.[ ]೭

• ಮೂೕ"ಟಾರ ವಾ�ಹನಗಳು ಹೊ�ರಸ�ಸ ವ ಹೊ�ಗೊಯುಂ ವಾ�ಯುಂ ಮಾ�ಲನ�ಕಕ ಒ(ದ ಪ4ಮ ಖಯವಾ�ದ ಕಾ�ರಣವಾ�ಗದ. ವಶKದ ಪ4ಮ ಖಯ ರಾ�ಷಣq 4ಗಳಾ�ದಚಚ"ನ�, ಅಮರಕ ಸ(ಯುಂ ಕ;

ಸ(ಸಾ��ನಗಳು, ರಷಕಾ��,     ಮಕರXಕಕ� ಮತ ; ಜಪರಾ�ನ P ರಾ�ಷಣq 4ಗಳು

ಮಾ�ನಯವನಯ ಆರೋ��ಗಯ �.

• ಗಾ�ಳಯು ವ�ತರಕತ� ಗಯ�ಣಮಟಟ�ವೂಮನಯ�ಷಯ �ನಯನಯ�� ಒಳಗೊಂ�#ಡಂ#ತ ಅನೇ�ಕತ ಜೈ(ವಕತಗಯಳನಯ�� ಕೊ�ಲ�+ತತ�ದ.

ಓಜೈ��ನ 0 ಪದರ ಮಾ�ಲನಯ�ವು , ರೋಸಪ6ರೋಟಟರರೋ��ಗಯ, ಕಾ�ರಡ9ಯೊವಾ��ಸಕು� <ಲರ 0‌ರೋ��ಗಯಗಯಳು, ಗಯ#ಟಟಲ�ಬೇ�ನೇ, ಎದನೇ��ವು ಹಾ�ಗಯ� ರಕತ�

ಹಪಪು 6ಗಯಟಟ��ವಕೊಯು#ತತಹ ಅತಕೊಟಟ� ಖಾ�ಯಲಗಯಳಗೊಂಕಾ�ರಣವಾ�ಗದ. ಜಲಮಾ�ಲನಯ�ವು ನತತ� ಸಕು�ಮಾ�ರ�14,000 ಜನಯರ ಸಾ�ವಗೊಂಕಾ�ರಣವಾ�ಗದ�L, ಅಭವNದಧPಶೀ�ಲ

  ರ�ಷಯ� Rಗಯಳಲ+ ಚರ#ರಡಗಯಳನಯ�� ಸಕುTಚUಗೊಂ�ಳಸಕುದ.

ಮಾ�ಲನ� ನಯುಂ(ತ4ಣ

• ಪರಸರ ನವ#ಹಣಾ ಕಾ�ಯುಂ#ದಲ] ಮಾ�ಲನ� ನಯುಂ(ತ4ಣ ಶಬ�ವನ �ಬಳಸಲಾ�ಗ ತ;ದ.

      ಕಕOಗಾ�ರಕಕಗಳು ಹೊ�ರಸ�ಸ ವ ರಾ�ಸಾ�ಯುಂನಕ ಅನ ಪಯುಂ ಕ;ತಾ��ಜ�ಗಳುಮಣ C, ನ"ರ ಅಥವಾ� ಗಾ�ಳಯುಂನ � ಸೇ"ರದ(ತೊಂ

ತಡಯುಂ ವುದ ಎ(ದ ಹೊ"ಳಬಹ ದ . ಮಾ�ಲನ� ನಯುಂ(ತ4ಣ ಮಾ�ಡುದ"ಇದeರ, ಅನ ಭೋ�"ಗ, ಉಷಣCತೊಂ, ಕ�ಷ, ಗಣಗಾ�ರಕಕ, ಉತಾ�lದನನೂಂ, ಸಾ�ರಗೊ

ಮತ ; ಮಾ�ನವ ಚಟು ವಟಕಕ ಇವಲು]ವುಗಳ ಅನ ಪಯುಂ ಕ; ವಸ ;ಗಳು   ಒ(ದಡ ಸೇ"ರಕಕ�(ಡು ಅಥವಾ� ಚದ ರ ಪರಸರವನ �

ಕಲು ಷತಗೊ�ಳಸ ತ;ವ. ನಯುಂ(ತ4ಣದ ಅನ ಕ4ಮದಲ], ಮಾ�ಲನ�    ಪ4ತಬ(ಧಮತ ; ತಾ��ಜ�ವಸ ;ಗಳ ಕಡತಗೊ�ಳಸ ವುದ ಮಾ�ಲನ�

ನಯುಂ(ತ4ಣಕರ (ತ ಹೊಚ T ಅಪೇ"ಕಷಮಣ"ಯುಂವಾ�ಗದ.

ಧನಯ�ವಾ�ದಗಯಳು