JOURNAL OF RESEARCH ETHODOLOGYportal.edu.chula.ac.th/pub/jrm/oldweb/book/o25i3.pdf · 2012-12-22 · JOURNAL OF RESEARCH METHODOLOGY Volume 25, Number 3 (September - December 2012)

วารสารวธวทยาการวจยJOURNAL OF RESEARCH METHODOLOGY

ภาควชาวจยและจตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

The Department of Educational Research and Psychology,

Faculty of Education, Chulalongkorn University

ISSN 0857-2933

Journal of Research Methodology

Senior EditorsSomwung Pitiyanuwat, Ph.D. (Prof.) National Institute of Educational Testing Service

Teara Archawamety, Ph.D. (Prof.) University of Nebraska at Kearney, USA

Editors-in-ChiefSuwimon Wongwanich, Ph.D. (Prof.) Chulalongkorn University

Shotiga Pasiphol, Ph.D. (Assoc.Prof.) Chulalongkorn University

Nuttaporn Lawthong Ph.D. (Asst.Prof.) Chulalongkorn University

Editorial BoardArunee Onsawad,Ph.D. (Assoc.Prof.) Naresuan University

Chatsiri Piyapimonsit, Ph.D. (Asst.Prof.) Kasetsart University

Chayut Piromsombat, Ph.D. Institute for the Promotion of Teaching Science

and Technology

Choosak Khamphalikit, Ph.D. Srinakharinwirot University

Kamonwan Tangdhanakanond, Ph.D. Chulalongkorn University

(Asst.Prof.)

Nonglak Wiratchai, Ph.D. (Prof.) Chulalongkorn University

Pennee Narrot, Ph.D. (Assoc.Prof.) Khon Kaen University

Piyapong Sumettikoon, Ph.D. Chulalongkorn University

Sageemas Na Wichian, Ph.D. (Asst.Prof.) King Mongkut’s University of Technology

North Bangkok

Samphan Punprug, Ph.D. (Assoc.Prof.) National Institute of Educational Testing Service

Samran Meejang, Ph.D. (Assoc.Prof.) Naresuan University

Sirichai Karnjanawasee, Ph.D. (Prof.) Chulalongkorn University

Siridej Sujiva, Ph.D. (Assoc.Prof.) Chulalongkorn University

Somkit Promjouy, Ph.D. (Assoc.Prof.) Sukhothai Thammathirat Open University

Sungworn Ngadkratoke, Ph.D. Sukhothai Thammathirat Open University

CoordinatorsUtumporn Chatiphuak Kanchalika Chaisuwan

Kanit Sriklaub Natthapol Jaengaksorn

Surasak Kao-iean Pienkit Nimitdee

วารสารวธวทยาการวจยปท 25 ฉบบท 3 (กนยายน-ธนวาคม 2555)

สารบญ237

A Comparison and Analysis of Three International Codes of Ethics for School Psychologists

TammiOhmstede Beckman และ Darcie Tramp

261ปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธานนจร สดทป วราพร เอราวรรณ และ ภมรพรรณ ยระยาตร

275ภาพอนาคตการผลตครไทยในระยะ 20 ป: การประยกตเทคนควงลออนาคตวชดา กจธรธรรม พรทพย อนทวโรทย ศศธร เขยวกอ และ วราภรณ แยมทม

295อทธพลของวธการวดตอโครงสรางองคประกอบมาตราวดปรชาเชงอารมณ

ตามแนวพทธศาสนาสÓหรบวยรนไทย: การประยกตใชวธคณลกษณะหลาก-วธหลายโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

อน เจรญวงศระยบ

313การวเคราะหอภมานงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

ระดบมธยมศกษาเลศพร อดมพงษ วนด โคไพบลย และ สวนย เสรมสข

337Book Review

Principles and Practice of Structural Equation Modeling (3rd ed.)ชยตม ภรมยสมบต

JOURNAL OF RESEARCH METHODOLOGY

Volume 25, Number 3 (September - December 2012)

CONTENT

237A Comparison and Analysis of Three International Codes of Ethics

for School PsychologistsTammiOhmstede Beckman and Darcie Tramp

261Factors Influencing Learning Commitment of Prathom 6 Students

under Udon Thani Primary Educational Service Area OfficeNujaree Sudtheep, Waraporn Erawan and Pamornpan Yurayat

275Scenarios of Thai Pre-Service Teacher Education in the Next 20 Years:

Applying of Futures Wheel TechniqueWichuda Kijtorntham, Porntip Andhivarothai, Sasitorn Kaewkor and Waraporn Yamtim

295Method Effect to Factorial Structure of Buddhism Emotional Intelligence

Scale for Thai Pre-Adolescent: Applying the Multitrait-Multimethod Matrix by Confirmatory Factor Analysis

Anu Jarernvongrayab

313Meta-analysis of research on development science learning achievement

in secondary education levelLertporn Udompong, Wandee Kopaiboon and Sawanee Sermsuk

337Book Review

Principles and Practice of Structural Equation Modeling (3rd ed.)Chayut Piromsombat

237

Journal of Research Methodology, Volume 25, Number 3 (September-December 2012)

วารสารวธวทยาการวจย ปท 25 ฉบบท 3 (กนยายน-ธนวาคม 2555)

การเปรยบเทยบและวเคราะหหลกจรรยาบรรณสากล 3 หลกสำาหรบนกจตวทยาโรงเรยน

Tammi Beckman1

Darcie Tramp2

บทคดยอ

จรรยาบรรณวชาชพถกกÓหนดขนเพอดแลการกระทÓและพฤตกรรมของคนในวชาชพ รวมทงยงชวยปกปองความเปนอยของคนในวชาชพนนๆ นกจตวทยาโรงเรยนทÓงานรวมกบนกเรยน บคลากรในโรงเรยนและผปกครองในแตละวน ดงนนการทนกจตวทยาโรงเรยนจะเขาใจและปฏบตตามขอบเขตของหลกจรรยาบรรณจงเปนสงทจÓเปน วตถประสงคของการศกษา ครงนเพอเปรยบเทยบและวเคราะหหลกจรรยาบรรณทถกกÓหนดแตกตางกน 3 หลก ไดแก จรรยาบรรณทกÓหนดโดย the International School Psychology Association (ISPA), อภจรรยาบรรณทกÓหนดโดย the European Federation of Psychologists’ Associations (EFPA) และจรรยาบรรณของ the Lithuanian Psychological Association (LPA) เมตรกซขอมลไดถกสรางขนโดยประกอบไปดวยองคประกอบของหลกจรรยาบรรณทงสามแหลงโดยสามารถเขาถงและวเคราะหออนไลนเพอประเมนสวนประกอบของหลกจรรยาบรรณ ทงสามหลกรวมถงบทบาทและหนาทของแตละสวนประกอบ ผลการศกษาพบวาองคประกอบทวเคราะหไดมทงหมด 117 องคประกอบ โดยองคประกอบรอยละ 14 เปนองคประกอบทเหมอนกบในจรรยาบรรณจากทงสามแหลง การวเคราะหพบวามบทบาทและหนาท 4 ประเภททถกนÓเสนอในมมมองทแตกตางกนไปตามแตละหลกจรรยาบรรณ โดยหลกจรรยาบรรณของ ISPA มเอกลกษณทตางจากหลกจรรยาบรรณอนๆ มากทสด นอกจากนนการวจยครงนยงพบวามองคประกอบจÓนวนเลกนอยทแสดงถงลกษณะเฉพาะของแตละประเทศและสอดคลองกน ในหลกจรรยาบรรณทงสามแหลง ในขณะทอาชพนกจตวทยาโรงเรยนมความเปนสากลมากขน หลกจรรยาบรรณจงควรจะปรบใหเปนสากลมากขนตามไปดวย

คÓสÓคญ: จรรยาบรรณ, จตวทยาโรงเรยน, นานาชาต, ISPA, EFPA, LPA

1 Department of Counseling & School Psychology, College of Education, University of Nebraska at Kearney, NE, USA 68849. E-mail: [email protected]


238



A Comparison and Analysis of Three International Codes of Ethics for School Psychologists

Tammi Beckman1

Darcie Tramp2

ABSTRACT

Ethical regulations within a profession exist to monitor the activities and behaviors of

those within the profession while also protecting the well-being of the population served by those

professionals. School psychologists across the globe work with children, school personnel and

families on a daily basis, thus it is imperative that they understand and operate within the

boundaries of their ethical code. The purpose of this study was to provide a comparison and

analysis of three different ethical codes: the International School Psychology Association (ISPA)

Code of Ethics, the European Federation of Psychologists’ Associations (EFPA) Meta-Code of

Ethics, and the Code of Ethics of the Lithuanian Psychological Association (LPA). A data matrix

was created listing the ethical elements found in all three ethical codes of conduct. The ethical

codes were accessed online and analyzed. Evaluation included indicating the components of each

ethical code, as well as which role or function each component addressed. Results indicate that of

117 listed ethical elements, there is a 14% total overlap among all three ethical codes. Analysis

indicated that four roles and functions of school psychologists were represented differently by each

ethical code and the ISPA ethical code yielded the most unique elements. The results of the current

study indicate that the majority of the elements found within the different codes of ethics appear

to be region or country specific showing minimal total overlap. As school psychology becomes

more global, so too must one’s training in ethical codes become more global.

Keywords: Ethics, School Psychology, International, ISPA, EFPA, LPA



◆ TammiOhmstede Beckman ◆

239

Ethical regulations play an imperative role in the world of school psychology;

they are, in essence, contracts between professionals and society members that outline

the mutual expectations between a professional and his or her clients (Koocher, 1994).

Essentially, ethical regulations assure that the dignity and well-being of all individuals,

regardless of their characteristics, are respected (International School Psychology

Association [ISPA], 2011). Furthermore, ethical codes help school psychologists

constantly monitor their own behaviors while protecting the well-being of themselves

and others (National Association of School Psychologists [NASP], Principles for

Professional Ethics, 2010). The International School Psychology Association provides

the major code of ethics that is recognized worldwide, it lists important ethical behaviors

for school psychologists, such as competence, fidelity, beneficence, integrity, respect

for individuals’ rights and dignity, and social justice (ISPA, 2011). Because school

psychologists work with a wide variety of individuals, they must display these behaviors

in order to act in ways consistent with students’, families’, educators’, and institutions’

best interests (ISPA, 2011).

The ISPA (2011) ethical code outlines the importance of the school psychologist’s

role in consultation. School psychologists “must frequently navigate systems’ boundaries,

conflicting values and beliefs, and multiple roles” (Lasser & Klose, 2007, p. 484).

Lasser and Klose (2007) suggest that school psychologists must address issues of

confidentiality, privacy, and informed consent, as well as interact with students,

families, and school personnel in ways that respect the morals and values of these

groups. Conflicting interests between school psychologists and the various groups they

consult impact successful progression towards goals with each group; therefore, school

psychologists must acquire the knowledge to ethically problem-solve with colleagues

and families (ISPA, 2011). In order to do so, school psychologists must strive to

reduce social psychological phenomena that cause ethical dilemmas by maintaining

“dual-citizenship” as a team member and an outsider; maintaining this dual-citizenship

includes encouraging others to express thoughts independently, working collaboratively

with others to decrease power differentials, and bringing ethical dilemmas to the attention

of a group so that they may be discussed by the entire group (Lasser & Klose, 2007).

◆ A Comparison and Analysis of Three International Codes of Ethics for School Psychologists ◆

240

When making ethical decisions, school psychologists should carefully examine

the issue and actively seek out alternative perspectives, as well as ask themselves

questions or perform certain tasks before making an ethical decision (Rogerson, Gottlieb,

Handelsman, Knapp, & Younggren, 2011). They must avoid multiple relationships

within practice, practice risk management procedures, and continually participate in

professional development concerning ethical issues and practices (Rogerson, et al., 2011).

Professionals in the field of school psychology must follow ethical codes of conduct

in regards to protecting students, families, teachers, and any others involved in school

systems. They learn throughout their training how to develop decision-making strategies

when ethical dilemmas arise through modeling faculty behavior, through practicum-based

courses, and through formalized ethics seminars (Nagle, 1987).

School psychologists are trained in programs that usually require over 60 credit

hours and a full-time yearlong internship (Oakland, 1986). Academic standards for

school psychologists are the highest of any specialty linked to education, and rewards

of recognition are given out to those school psychologists who display outstanding

professionalism and exemplary service (Oakland, 1986). Ethics training courses are also

provided. Sixty seven percent of the school psychology programs in the United States

offer separate professional ethics courses and 97% offer education of ethics within

other courses (Nagle, 1987). In order to display outstanding professionalism, a school

psychologist must be able to display moral reasoning and ethical decision-making

(Nagle, 1987). It is essential that these guidelines be followed by school psychologists

all around the world to protect themselves and the public they serve as the profession

continues to grow and branch out internationally (Oakland, 2003)

School psychologists are currently practicing internationally in approximately

30 countries, therefore making it important to examine the international standards of

practice (Oakland, 2003). Many different ethical codes exist throughout the world and

the International School Psychology Association Code of Ethics is the most all

encompassing guide to ethical conduct internationally. The International School

Psychology Association Code of Ethics was revised January 24, 2011 (ISPA, 2011).

This code “describes the ethical principles and standards of conduct of the International


241

School Psychology Association” (ISPA, 2011, p. 1). The prevailing ethical principles

explained in this ethical code include beneficence and nonmaleficence, competence,

fidelity and responsibility, integrity, respect for people’s rights and dignity, and social

justice (ISPA, 2011).

Ethical standards often differ from country to country. While the ISPA ethical

code is comprehensive and the most complete code of ethics, it “is not to be intended

to supersede codes governing ethical and professional behaviors adopted nationally, by

other organizations with which school psychologists may affiliate, or by educational

authorities” (ISPA, 2011, p. 1). More specific ethical codes guide the ethical practices

within each continent. The European Federation of Psychologists’ Associations Meta-

Code of Ethics is the primary code of ethics that governs school psychologists’ ethical

conduct in Europe. This code was revised in July of 2005 (European Federation of

Psychologists’ Associations [EFPA], 2005). As stated in EFPA’s (2005) ethical code,

the European Federation of Psychologists Associations has a responsibility to

ensure that the ethical codes of its member associations are in accord with

the following fundamental principles which are intended to provide a general

philosophy and guidance to cover all situations encountered by professional

psychologists (p. 1.)

This ethical code highlights four general principles, including respect for a person’s

rights and dignity, competence, responsibility, and integrity. The European Federation

of Psychologists Associations is responsible for ensuring that its member associations

practice ethically in accordance with these principles (EFPA, 2005).

More specific ethical codes that guide ethical conduct of school psychologists

within countries have also been created. The Code of Ethics of the Lithuanian

Psychological Association, for example, was established in 2005 and governs the ethical

conduct of school psychologists in Lithuania. This ethical code suggests “psychologists

are to observe the rules of society life and understand that their violation may have

negative impact upon their professional competence and their colleagues’ prestige”

(Lithuanian Psychological Association [LPA], 2005). This code does not highlight any


242

outstanding principles. It does not provide specific details within the code related to specific areas of practice, thus making it unclear for whom the code is intended, presumably it is the code of ethics that school psychologists in Lithuania are following.

Ethical elements in each ethical code align with the scope of practice of school psychologists. For example, internationally, the main roles of school psychologists consist of indirect intervention, direct intervention, assessment, and research (Jimerson, Oakland, & Farrell, 2007). Gerner (1990) mentions that the most prominent role of school psychologists overseas is consultation, as the cultural and ethnic diversity of students overseas can be very large; therefore, certain elements in the ISPA Code of Ethics, including respect for a cultural environment, discussing information about students with teachers and parents, and building professional relationships with teachers and parents are elements that fulfill the role as a consultant (ISPA, 2011). Another prominent role in school psychology, specifically in the United States, is performing assessments (Bramlett, Murphy, Johnson, Wallingsford, & Hall, 2002). ISPA (2011) includes certain ethical elements regarding assessment, including being properly qualified to give assessments, maintaining security and integrity of test materials, and protecting assessment data from misuse or misinterpretation; these elements fulfill the function of assessment among school psychologists.

The globalization of the field of school psychology and interest in international, European, and Lithuanian ethical standards and professional practice have prompted the initiation of the current study. Therefore, the purpose of this study is to compare and contrast the similarities and differences among the International School Psychology Association Code of Ethics (2011), the European Federation of Psychologists’ Associations Meta-Code of Ethics (2005), and the Code of Ethics of the Lithuanian Psychological Association (2005), focusing on the evolving scope of practice of school psychologists and how the ethical code in relation to the scope and practice are defined internationally. The specific research questions addressed in this study are: 1. To what extent do the three ethical codes, the International School Psychology Association Code of Ethics (2011), the European Federation of Psychologists’ Associations Meta-Code of Ethics (2005), and the Code of Ethics of the Lithuanian Psychological Association (2005), overlap?


243

2. To what extent are the three ethical codes, the International School Psycho-

logy Association Code of Ethics (2011), the European Federation of Psychologists’

Associations Meta-Code of Ethics (2005), and the Code of Ethics of the Lithuanian

Psychological Association (2005), unique?

3. How much total overlap is there among all three ethical codes?

4. To what extent do the three ethical codes reflect the roles and functions of

school psychologists?

Method Sample

The sample includes ethical codes’ elements from the European Federation of

Psychologists’ Associations Meta-Code of Ethics (2005), the International School

Psychology Association Code of Ethics (2011), and the Code of Ethics of the Lithuanian

Psychological Association (2005). All ethical components were found in each

corresponding ethical code; all ethical codes were accessed online. Appendix A shows

all the 117 ethical elements (or components) found from these three codes of ethics.

Instrumentation

A data recording form was created listing the ethical elements found in all

three ethical codes of conduct. Corresponding marks were placed under each ethical

code, revealing what components were found in each individual code. Adjacent to

this information was a list of school psychologist roles in which ethical components

correspond. These roles include direct intervention, indirect intervention, assessment,

and research (Jimerson, Oakland, & Farrell, 2007). As a mark is placed under an

ethical code showing what components each includes, a mark was also placed under

the role to which that specific element addressed.

Procedure

The International School Psychology Association Code of Ethics (2011), the

European Federation of Psychologists’ Associations Meta-Code of Ethics (2005), and

the Code of Ethics of the Lithuanian Psychological Association (2005) were accessed


244

online and analyzed Evaluation included indicating the components of each ethical

code, as well as which role or function each component addressed. A list of basic

roles and functions were shown and corresponding components were placed within

those roles.

Results Data from three codes of ethics [the International School Psychology Association

(ISPA) Code of Ethics (2011), the European Federation of Psychologists’ Associations

(EFPA) Meta-Code of Ethics (2005), and the Lithuanian Psychological Association

(LPA) Code of Ethics of (2005)] were organized in a matrix format with X marks

showing what ethical elements are included in which ethical code (see Table 1).

Table 1 Elements by Ethical Codes Matrix

Elem_ID ISPA EFPA LPA Elem_ID ISPA EFPA LPA Elem_ID ISPA EFPA LPA

1 X X 17 X 33 X X

2 X X 18 X 34 X

3 X X X 19 X 35 X

4 X 20 X X 36 X

5 X 21 X 37 X

6 X 22 X 38 X

7 X 23 X X 39 X

8 X 24 X X 40 X

9 X X 25 X X X 41 X X

10 X X 26 X X X 42 X

11 X 27 X X 43 X

12 X 28 X X X 44 X

13 X X 29 X 45 X

14 X 30 X 46 X

15 X X X 31 X 47 X

16 X 32 X 48 X X X


245

Table 1 Elements by Ethical Codes Matrix

Elem_ID ISPA EFPA LPA Elem_ID ISPA EFPA LPA Elem_ID ISPA EFPA LPA

49 X 72 X 95 X

50 X 73 X 96 X

51 X X X 74 X 97 X

52 X X 75 X 98 X

53 X 76 X 99 X

54 X 77 X 100 X

55 X 78 X 101 X

56 X 79 X 102 X

57 X 80 X 103 X

58 X 81 X X 104 X

59 X 82 X 105 X

60 X X X 83 X 106 X

61 X 84 X 107 X

62 X 85 X 108 X

63 X 86 X 109 X

64 X 87 X 110 X

65 X 88 X 111 X

66 X X X 89 X 112 X

67 X 90 X 113 X

68 X 91 X 114 X

69 X 92 X 115 X

70 X 93 X 116 X

71 X X X 94 X 117 X

Note. See Appendix A for contents of ethical elements corresponding to the ethical

IDs above.


246

A Venn diagram of overlaps was then created from Table 1 and is as shown

in Figure 1 below.

Figure 1 Venn diagram showing overlaps of number of ethical items (n) and

percentage (%) as well as uniqueness among ISPA, EFPA, and LPA.

Research Question #1

To what extent do the three ethical codes (ISPA, EFPA, & LPA) overlap?

As shown in Figure 1, the extent of the overlap of all three ethical codes

(or ethical elements common to all three ethical codes) was 8.5%. Overlap between

the ISPA and EFPA ethical codes with elements common to LPA subtracted was 4.3%,

whereas the overlap between the EFPA and LPA ethical codes with elements common

to ISPA subtracted was 3.4%. As well, the overlap between the ISPA and LPA

ethical codes with elements common to EFPA subtracted was 3.4%.


To what extent are the three ethical codes, the International School Psychology

Association Code of Ethics (2011), the European Federation of Psychologists’ Associations

Meta-Code of Ethics (2005), and the Code of Ethics of the Lithuanian Psychological

Association (2005), unique?


247

Regarding uniqueness, as shown in the Venn diagram in Figure 1 again, the

ISPA ethical code yielded the most unique elements at 41.9%. The LPA ethical code

yielded 20.5% uniqueness, and the EFPA ethical code had a 17.9% uniqueness regarding

the number of ethical elements.


How much total (overall) overlap is there among all three ethical codes?

According to Archwamety, McFarland, and Beckman (2012), the single “overall”

overlap index among all three ethical codes can be obtained by the Definitional (Direct)

Method of calculating % overlap which, in the case of three sets or organizations, is

based on the following “Set Theory” formula:

%OVL = 100 2( )2( )

A B Ca b a c b c A B C

, ,+ + + + ++ + +; E

Where

“a b+ ” = elements common only to the first (ISPA) and second (EFPA)

organizations.

“a c+ ” = elements common only to the first (ISPA) and third (LPA)

organizations.

“b c+ ” = elements common only to the second (EFPA) and third (LPA)

organizations.

“A B C+ + ” = elements common to all three (ISPS, EFPA, & LPA)

organizations.

“A B C, , ” = all elements.

Applying this formula to the Venn diagram in Figure 1 in the present study yields:

%OVL = 100[(5+4+4+2(10))/(2(49+5+21+10+4+4+24))

= 100[(13+20)/2(117)]

= 14.10%


248

Alternatively, according to Archwamety et al. (2012), the single “overall”

overlap index among all three ethical codes can ALSO be obtained by the Matrix

(Indirect) Method of calculating % overlap which is based on the following formula:

%OVL = 100 R C RX R# -

-^ h; E

where X = total number of X marks counted in a matrix showing what elements

are included in which organization (See Table 1, the number of X marks

counted = 150)

R = number of rows (elements) in the matrix mentioned above (Table 1

shows R = 117)

C = number of columns (organizations) in a matrix mention above (Table 1

shows C = 3)

Archwamety et al. (2012) presented a mathematical proof that the Definitional (Direct)

Method of calculating % overlap and the Matrix (Indirect) Method of calculating %

overlap yield the same result. Applying the formula above to the data shown in

Table 1 yields:

%OVL = 100[(150-117)/((117 × 3) – 117)]

= 100[33/234]

= 14.10%

Therefore the answer to Research Question #3 is,among all three ethical codes, there

was a 14.10% ‘overall’ overlap of elements.


To what extent do the three ethical codes reflect the roles and functions of

school psychologists?

The answer to this final research question was obtained through qualitatively

analyzing the content of the ethical elements of all three ethical codes. Four major

roles and functions of school psychologists were represented differently by each


249

ethical code including indirect intervention, direct intervention, assessment, and research. See Table 2 for the number of elements representing each of the roles and functions for the three different ethical codes.

Table 2 Number of Ethical Elements Corresponding to the Roles and Functions for Each Code of Ethics

Code of EthicsDirect

InterventionIndirect

InterventionAssessment Research

ISPAEFPALPA

635

533

900

1911

The ISPA ethical code uniquely represented the assessment and research roles of school psychologists compared to the other two codes. All of the ethical codes each represented the direct and indirect intervention roles of school psychologists.

Discussion School psychologists across the globe are providing direct and indirect services to children from different cultural backgrounds, with different needs, in different contexts, often using different approaches. The variation of services provided by school psychologists in different areas of the world create a need for school psychologists to understand ethical decision making in the context of social, organizational, and family systems that are impacted by social influence (Lasser & Klose, 2007). Ethical codes exist for school psychologists both at the international and national levels; however, the elements addressed within the different codes of ethics are not always the same.

The analysis of the three ethical codes included in this study (ISPA, EFPA, and LPA) reveals far fewer similarities (overlap) than differences (uniqueness) within the content of each code as evidenced in Figure 1. Also, the ISPA ethical code is shown to be the code with the most elements, of which some of these elements are shared with the EFPA and LPA ethical codes. All three ethical codes are slightly similar in their policies concerning ethical conduct while addressing school psychologists’ roles of direct intervention and indirect intervention.


250

The present research finding which indicates far less overlap than uniqueness

among the three ethical codes has important implications, one of which involves

understanding the differences between the three ethical codes analyzed in this study.

These differences reflect upon the roles and functions of school psychologists in

various areas of the world (Jimerson, Oakland, & Farrell, 2007). The two primary

areas of difference involve research and assessment. Only one element concerning the

research role existed in both the EFPA and LPA ethical codes, thus bringing to question

whether conducting research is a common scope of practice for school psychologists

within Lithuania and Europe. The ISPA code, on the other hand, had 19 elements

regarding research, indicating a larger emphasis in this specific area.

Assessment was another area of difference noted among the different ethical

codes. No elements regarding the assessment role of a school psychologist were found

in the EFPA ethical code, while nine elements regarding assessment were found in

the ISPA ethical code, again, bringing to question the differences among the scopes

of practice for school psychologists in the different countries. Though some elements

regarding assessment reflected upon the assessment role in the LPA code, the elements

have an unclear definition and may not directly relate to assessment. These findings

unveil potential differences between the practices of school psychologists in Europe

and Lithuania under the umbrella of international practices.

Another implication of the present research findings is that of recommending

future research concerning ethical codes of conduct for school psychologists. The

present research found that there is far less overlap than uniqueness among ISPA,

EFPA, and LPA. However, this is a hierarchical comparison of codes of ethics, i.e.

it is a comparison among different levels—international, continental, and national. If a

comparison is made among codes of the same level—say, national within the same

continental level, would we find more overlap across codes? A possible future research

study recommended may, for example, compare Lithuania, Netherland, and Greece codes

of ethics for school psychologists. Another possible future study may compare Thailand,

Korea, and Japan on their codes of ethics for psychologists or school psychologists.


251

One major limitation, subjectivity, existed in the present research study.

Researchers analyzed and compiled a data matrix using their own thoughts and

organization patterns. Elements of the three ethical codes were selected and listed

within the matrix, and the corresponding roles of school psychologists were marked

according to the researchers’ perception. In addition, the researchers within this study

are from the United States and may not have a direct understanding of the current

practices of school psychologists within the countries focused on in this study. Therefore,

creating a possible bias in the perception of how the elements within the ethical codes

relate to common roles and functions within the United States rather than the relative

country.

Further ideas for future research may include collaborating with professionals

in Europe and Lithuania and reviewing the scope of practice for school psychologists.

Due to the fact that this research involves some subjectivity, it would be beneficial

to partner with other professionals around the world in order to gather additional

information and perceptions about the roles of school psychologists and how those

roles relate to the elements within their code of ethics. In this way, additional data

matrices can be completed and analyzed in order to be compared with the findings of

this study.

In conclusion, the results of the current study indicate that the majority of the

elements found within the different codes of ethics appear to be region or country

specific. As school psychology becomes more global, so too must one’s training in

ethical codes become more global. True understanding of the globalization of school

psychology must include an understanding of multiple levels of ethical principles as

well as the scope of practice with which they align.


252

ReferencesArchwamety, T., McFarland, M., & Beckman, T. (2012). A matrix method of

determining degree of overlap. Journal of Research Methodology, 25(1), 117-137.

Bramlett, R. K., Murphy, J. J., Johnson, J., Wallingsford, L., & Hall, J. D. (2002).

Contemporary practices in school psychology: A national survey of roles and

referral problems. Psychology in the Schools, 39(3), 327-335. doi:10.1002/

pits.10022

European Federation of Psychologists’ Associations. (2005). Meta-code of ethics.

Retrieved from http://www.efpa.eu/ethics

Gerner, M. (1990). Living and working overseas: School psychologists in American

international schools. School Psychology Quarterly, 5(1), 21-32. doi:10.1037/

h0090600

International School Psychology Association. (2011). Code of ethics. Retrieved from

http://www.ispaweb.org/Documents/The_ISPA_Code_of_Ethics_2011.pdf

Jimerson, S. R., Oakland, T. D., & Farrell, P. T. (2007). The handbook of international

psychology. Thousand Oaks, California: Sage Publications, Inc.

Koocher, G. P. (1994). The commerce of professional psychology and the new ethics

code. Professional Psychology: Research and Practice, 25(4), 355-361.

doi:10.1037/0735-7028.25.4.355

Lasser, J., & Klose, L. (2007). School psychologists’ ethical decision making: Implications

from selected social psychological phenomena. School Psychology Review, 36(3),

484-500.

Lithuanian Psychological Association. (2005). Code of ethics of Lithuanian psychological

association. Retrieved from http://www.lps.vu.lt/archyvas/index_en.php?id=code

Nagle, R. J. (1987). Ethics training in school psychology. Professional School

Psychology, 2(3), 163-171. doi:10.1037/h0090543

National Association of School Psychologists. (2010). National Association of School

Psychologists Principles for Professional Ethics. (2010). School Psychology

Review, 39(2), 302-319.


253

Oakland, T. D. (1986). Professionalism within school psychology. Professional School

Psychology, 1(1), 9-27. doi:10.1037/h0090496

Oakland, T. D. (2003). International school psychology: Psychology’s worldwide

portal to children and youth. American Psychologist, 58(11), 985-992.

doi:10.1037/0003-066X.58.11.985

Rogerson, M. D., Gottlieb, M. C., Handelsman, M. M., Knapp, S., & Younggren, J.

(2011). Nonrational processes in ethical decision making. American Psychologist,

66(7), 614-623. doi:10.1037/a0025215


254

Appendix A

Ethical Element IDs and Their Description

1 Obligation to have knowledge of laws and ethics

2 Do not engage in discriminatory practices

3 Respect cultural and role differences

4 Protect welfare of children and others

5 Familiarize self with philosophy of educational system

6 Respect goals and philosophies of families

7 Provide services to children after informed consent from parents

8 Ensure information during preparation of students is accurate

9 Promote awareness of ethical standards to others

10 Avoid practices that are a result of bias

11 Maximize autonomy of and self-determination by a client

12 Specify limits of self-determination taking into account client’s age and mental health and restrictions

13 Do not bring profession into disrepute

14 Promote and maintain high standards of scientific and professional activity and organize activities in accord with Ethical Code

15 Strive to do no harm

16 Recognize need for particular care when researching or judging persons who have not given consent

17 Responsible for continuity of professional care of clients when psychologist must terminate involvement

18 Responsible towards client after formal termination of professional relationship

19 Advertising psychological service activities is founded on the requirements for professional ethics

20 Responsible for results of work with client and conclusions made in the course of the investigations


255

21 Awareness and respect for knowledge, insight, experience, and areas of expertise of others

22 Avoid letting personal factors (e.g. good standing, special expectations) lead to prejudice against client

Confidentiality (ISPA)

23 Take precautions to protect confidential information

24 Discuss with other professionals relevant limits of confidentiality

25 Use professional judgment in accord with laws to safeguard information

26 Keep student records in a secure place to maintain confidentiality

27 Take precautions to protect identity of persons when discussed

28 Informed consent is obtained before interventions regarding purpose, methods, and duration of intervention

29 Clarify for clients of procedures on record-keeping and reporting

30 Recognize tension that can arise between confidentiality and protection of client

31 Recognize there may be more than one client who has a range of responsibilities

32 Recognize the rights of clients to have access to records and reports about themselves

33 Restrict of seeking and giving out information for only a professional purpose

34 Maintain records and write reports to enable access by a client

35 Inform clients about psychologist’s obligation to keep professional secrets

36 Has a right to make an audio/video recording of session with corresponding consent

Integrity (EFPA)

37 Accurate in representing relevant qualifications, education, experience, etc.

38 Accurate in representing information and responsible in acknowledging alternative hypotheses or explanations

39 Honest and accurate with regard to financial implications of professional relationship


256

40 Recognize need for accuracy and limitations of conclusions and opinions in professional reports

41 Obligated to provide information and avoid deception in research and professional practice

42 Obligated not to withhold information or engage in deception if no alternative procedures available

43 Aware that conflict of interest and inequality of power may still reside after professional relationship is terminated

44 Shall not encourage client’s expectations to receive some other help except the help than can be offered by him or her

45 Shall not give professional advice based on other investigator’s data

46 Not interpret data obtained using concepts representing the theory inadequate to techniques applied

47 Avoid giving investigation data description to client or client’s family, as well as persons whose profession has nothing to do with settlement of client’s problems

Professional Growth (ISPA)

48 Participate in continuing education and continuing professional development

49 Maintain knowledge of current scientific and professional information

50 Have appropriate and up-to-date credentials to practice

Professional Limitations (ISPA)

51 Offer services within areas of professional competence

52 Aware of professional limitations and enlist assistance of other professionals when needed

53 Do not practice when ability of judgment is adversely affected

54 Practice within and be aware of psychological community’s critical development of theories and methods

55 Balance the need for caution when using new methods with recognition that new methods will emerge

56 Use techniques that are registered and approved

57 Do not use techniques that have not been fully developed


257

58 Do not use techniques that are not applicable to considered problem

59 Do not apply techniques unless he/she has mastered them theoretically and practically

Professional Practice (ISPA)

Professional Relationships (ISPA)

60 Do not exploit professional relationships

61 No not engage in harassment and/or physical relations with clients

62 Attempt to discuss/interpret nature of assessments with others

63 Attempt to communicate with persons in their primary language

64 Attempt to discuss plans for assisting students with others

65 Refrain from making derogatory remarks about others

66 Generally avoid multiple/dual relationships within professional practice

67 Consider the welfare of children and youth to be of high importance

68 Strive to ensure children understand nature and purpose of assessments

69 Obtain the assent of children prior to providing services

70 Strive to develop cooperative working relationships with colleagues

71 Attempt to resolve dilemmas of unethical practices by other professionals appropriately

72 Advise client only when directly interacting with him or her

73 Create situations in which client interacts of his or her own free will

74 Use psychological techniques and instruments only when entered into professional interaction

75 Do not abuse psychological knowledge in private company

76 Avoid informing client about private life unless it is advantageous to client

77 Refuse starting a professional interaction unless necessary investigation or counseling conditions have been created

Interprofessional Relationships (ISPA)

78 Strive to establish working relationships with other professionals and policy makers


258

79 Strive to ensure confidentiality and integrity of information conveyed to other professionals

80 Understand areas of competence and limitations of other professionals

81 Use sound professional judgment when making referrals

82 Generally avoid services to a person who is receiving similar services by another professional

83 Make decisions in a thoughtful, deliberative manner

84 In case of a polemic, criticism must rest on facts

85 Desire publication of matter-of-fact opinions intended for professionals

Assessment (ISPA)

86 Use assessment instruments only after being properly prepared and qualified in their use

87 Administer standardized tests according to published directions

88 Make efforts to maintain security of test materials

89 Interpret tests appropriately

90 Remain alert and guard against misinterpretations or misuse of assessment data

91 Accountable for assessment techniques in use

92 Discourage use of assessment instruments by unqualified persons

93 Encourage studies that lead to suitable test adaptations when using tests developed in another country

94 Report limitations in their assessments

95 Make material possessed by him/her accessible to his/her colleagues unless professional ethnic circumstances object to it

96 When presenting investigation techniques created by him/her, psychologist shall attach to it its precise and clear description

97 Take care that auxiliary psychological investigation material is accessible only to competent professional

98 Careful not to give information that may reduce effectiveness of such aids in professional activities of psychologists


259

Research (ISPA)

99 Engage in informational and educational conduction of research

100 Undertake research after obtaining applicable skills and knowledge

101 Strive to avoid bias in research

102 Inform parents and obtain permission for children to participate in research

103 Inform children and obtain assent to participate in research

104 Respect rights of parents to decline for their children to participate in research

105 Inform children and parents of the nature and purpose of research

106 Strive to ensure children participating in research do not suffer mental or physical distress

107 Warrant correctness of published results and state limitations

108 Report research results to all interested parties

109 Give credit to persons who participated in conducting research

110 Strive to communicate with individuals and organizations involved in studies

111 Respect students’ rights and protect their welfare and dignity

112 Strive to enrich and benefit those involved in their research

113 Strive to consider unintended consequences of research activities

114 Conduct research in accord with international or other recognized institutional research standards

115 Abide by ethics codes of professional associations they adhere to when conducting cross-cultural research

116 Demonstrate respect for host cultures when conducting cross-cultural research

117 Knowledgeable of cross-cultural methodology and familiar with cultural context of research settings

261



Factors Influencing Learning Commitment of Prathom 6 Students under Udon Thani Primary Educational Service Area Office

Nujaree Sudtheep1

Waraporn Erawan2

Pamornpan Yurayat3

ABSTRACT

The objectives of this research were to study factors Influencing learning commitment of Prathom

6 students under Udon Thani Primary Educational Service Area Office. The objectives were 1) to validate

the construct validity of the Latent Variables using Confirmatory Factor Analysis (CFA) and 2) to validate

the structure of factors that influence the willingness to study using Structural Equation Modeling.

The samples were 912 6th grade students from 18 primary schools using the multi-stage random sampling.

The instrument was Learning Commitment test divided into 7 parts in which each part had 14 items.

The test reliability score is .97. Data analysis was based on descriptive statistics, confirmatory factor analysis,

and structural equation modeling. The results of research revealed as followed:

1. All latent variables in the model had construct validity included learning commitment,

capacity to confront and solve problems, motivation, expectation and attitude towards study, and social

support.

2. The result of the validation of factors influencing Learning Commitment fit quite well with the

empirical data set (|2 = 117.074, df = 96, |2/df = 1.220 , p = 0.71, CFI = 0.998, TLI = 0.997,

RMSEA = 0.016 and SRMR = 0.020). All causal variables explained the variance of Learning Commitment

at 72.10 percent. Among the latent variables, Social support was the most influential variable. The variable

that directly influenced Learning Commitment at statistical significance level of .01 was capacity to confront

and solve problems. The variable that indirectly influenced Learning Commitment was social support. The

variables that both directly and indirectly influenced Learning Commitment were attitude towards the study,

motivation, and expectation.

Keywords : Learning Commitment, Factor Analysis, Structural Equation Modeling

1 M.Ed. Candidate in Educational Research, Faculty of Education, Mahasarakham University, Mahasarakham 44000. E-mail: [email protected]

2 Department of Educational Research and Development, Faculty of Education, Mahasarakham University, Mahasarakham 44000. E-mail: [email protected]

3 Department of Educational Psychology and Counseling, Faculty of Education, Mahasarakham University, Mahasarakham 44000. E-mail: [email protected]

262



ปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน

นจร สดทป1 วราพร เอราวรรณ2

ภมรพรรณ ยระยาตร3

บทคดยอ

การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน โดยมความมงหมายเฉพาะ คอ 1) เพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของตวแปรแฝงในโมเดล ดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) 2) เพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 กลมตวอยาง เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จÓนวน 912 คน จาก 18 โรงเรยน ซงไดมาโดยการสมแบบหลายขนตอน (Multi-stage Random Sampling) เครองมอทใชเปนแบบวดความมงมนในการเรยน 1 ฉบบ แบงเปน 7 ตอนๆ ละ 14 ขอ มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .97 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงบรรยาย การวเคราะห องคประกอบเชงยนยน และวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (SEM) ผลการวจยพบวา

1. ตวแปรแฝงทกตวในโมเดล ไดแก ความมงมนในการเรยน ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค แรงจงใจ ความคาดหวง เจตคตตอการเรยน และการสนบสนนทางสงคม มความตรงเชงโครงสราง

2. ผลการตรวจสอบความตรงของโมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนมความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษอยในระดบด (|2 = 117.074, df = 96, |2/df = 1.220, p = 0.71, CFI = 0.998, TLI = 0.997, RMSEA = 0.016 และ SRMR = 0.020) โดยตวแปรเชงสาเหตทงหมดสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของความมงมนในการเรยนไดรอยละ 72.10 ซงตวแปรการสนบสนนทางสงคมสงผลตอความมงมน ในการเรยนสงทสด สÓหรบตวแปรทมอทธพลทางตรงตอความมงมนในการเรยนอยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01 คอ ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค ตวแปรทมอทธพลทางออมตอความมงมนในการเรยน คอ การสนบสนนทางสงคม สวนตวแปรทมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอความมงมนในการเรยน ไดแก เจตคตตอการเรยน แรงจงใจ และความคาดหวง

คÓสÓคญ: ความมงมนในการเรยน, การวเคราะหองคประกอบ, โมเดลสมการโครงสราง

1 นสตปรญญาโท สาขาวจยและประเมนผลการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม 44000 อเมล: [email protected]

2 ภาควชาวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม 44000 อเมล: [email protected]

3 ภาควชาจตวทยาและการแนะแนวทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม 44000 อเมล: [email protected]

◆ นจร สดทป วราพร เอราวรรณ และ ภมรพรรณ ยระยาตร ◆

263

ความเปนมาและความสÓคญของปญหา สงคมไทยในปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวดวยความกาวหนาของสอและเทคโนโลย ประกอบกบการแขงขนทางเศรษฐกจทเพมความรนแรงขน สงผลถงการปฏบตตวของผคนในประเทศทตองปรบเปลยนไปตามสภาวการณของสงคม ถาคนเราไมสามารถควบคมหรอจดการตนเองไดอยางสมดลกจะสงผลเสยและเกดปญหาตางๆ ตามมาทงปญหาดานอารมณและดานสงคม ทÓใหไมสามารถ ดÓเนนชวตไปตามเปาหมายทวางไวได ซงความมงมนอตสาหะนบเปนคณสมบตสÓคญทสงคมไทยตองการใหเกดแกประชาชนของประเทศ เนองจากความมงมนอตสาหะเปนทกษะพนฐานทจÓเปนตอการทÓงานในอนาคต คนทมความมงมนอตสาหะในการทÓงานยอมนÓมาซงความสÓเรจในหนาทการงานและประสบความสÓเรจในทกๆ เรอง (กรมวชาการ, 2545: 7) ความมงมนในการเรยนเปนทกษะพนฐานทเออใหนกเรยนเรยนรอยางตงใจ เอาใจใส ทมเท ใหกบการเรยนอยางเตมท มความรบผดชอบ ตงใจ หมนศกษาหาความรเพมเตมอยางสมÓเสมอ ซงลกษณะโดยทวไปของผทมความมงมน ตงใจทจะประสบความสÓเรจ มกเชอวาจะตองทÓใหดกวา เกงกวา เกงทสดเทาทจะเกงได ทÓทกสงทกอยางททÓใหเกดการพฒนาใหดขน ตงเปาหมายอยางชดเจนและดÓเนนตามนนอยางแขงขน ยนกรานทจะเผชญหนากบอปสรรคทงหลาย และทมเททกอยางเทาทจะทÓได (พสฏฐ ศรหตถกรรม, 2549: 22 อางองมาจาก Orlick, 2005: 41) นอกจากนความมงมนอตสาหะยงสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนดวย กลาวคอ การทนกเรยนจะมผลสมฤทธทางการเรยนสงหรอตÓนน ขนอยกบความมงมนอตสาหะของนกเรยนคอถานกเรยนมความมงมนอตสาหะนอยจะทÓใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนตÓในทางกลบกนถานกเรยนมความมงมนอตสาหะมากกจะทÓใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง (Erikson, 1968: 123)

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ พบวา คนทมความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคสงจะสามารถแกปญหาเฉพาะหนาไดด มความอดทนตออปสรรคทเกดขน มความรบผดชอบตอหนาทและมความมงมน สงผลใหเกดความสÓเรจในทกๆ ดานได (Stoltz, 1997: 112) ทฤษฎการกระทÓดวยเหตผลยอมรบวา มนษยทกคนจะทÓอะไรทกครงตองทÓดวยเหตผล และถอวาเจตนาเชงพฤตกรรมเปนตวกÓหนดทใกลชดกบการกระทÓ เจตนาเชงพฤตกรรมของบคคลจะแตกตางกนไปในแตละบคคล ขนอยกบอทธพลของตวแปร 2 ตว คอ ปจจยสวนบคคล (เจตคต) และอทธพลทางสงคมหรอการไดรบการสนบสนนจากสงคม (Fishbein & Ajzen, 1980: 41)

แนวความคดทเรยกวา ทฤษฎการเรยนรทางสงคม กลาวไววา ความคาดหวงของมนษยทมผลตอการตดสนใจทจะกระทÓพฤตกรรมหรอไมนน ม 2 ชนด คอ ความคาดหวงเกยวกบผลการกระทÓ และความคาดหวงเกยวกบความสามารถของตน ซงถานกเรยนมความคาดหวงสงกจะทÓใหนกเรยนมความมงมนอตสาหะสงขนดวย (Bandura, 1977: 15) นอกจากนแรงจงใจยงเปนแรงขบใหบคคลพยายามทจะแสดงพฤตกรรมตางๆ ออกมา (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2548: 7)

◆ ปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ◆

สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน

264

จากเหตผลและความสÓคญทกลาวมาขางตน ทÓใหผวจยมความสนใจทจะศกษาปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เนองจากอยในวยทมความพรอมสÓหรบการเรยนร มความขยนหมนเพยร กอใหเกดความมงมนอตสาหะ อนจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน และนสยในการทÓงานในวยผใหญตอไป (Erikson, 1968: 123) โดยปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนทผวจยนÓมาศกษาครงนประกอบดวย 5 ปจจย คอความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค การสนบสนนทางสงคม แรงจงใจ เจตคตตอการเรยน และความคาดหวง ซงผลทไดจากการศกษาในครงนอาจจะใชเปนขอมลพนฐานใหผเกยวของไดใชเปนแนวทางในการหาวธพฒนาและสงเสรมใหนกเรยนมความมงมนในการเรยนเพมขน

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน โดยมวตถประสงคเฉพาะ ดงน

1. เพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของตวแปรแฝงในโมเดล ดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA)

2. เพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางปจจยทมอทธพลตอความมงมน ในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน ดวยการวเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (SEM)

สมมตฐานของการวจย 1. ตวแปรแฝงทกตวในโมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน ไดแก ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค การสนบสนนทางสงคม แรงจงใจ เจตคตตอการเรยน และความคาดหวง มความตรงเชงโครงสราง

2. โมเดลสมการโครงสรางปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน มความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ

วธดÓเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการศกษาครงนเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2554 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน จÓนวน 15,114 คน จากโรงเรยนทงหมด 876 โรง


265

กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2554 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาอดรธาน จÓนวน 912 คน จากโรงเรยนทงหมด 18 โรง ซงไดมาโดยการสมแบบหลาย

ขนตอน (Multi-stage Random Sampling)

ตวแปรทศกษา

การวจยครงนมตวแปรทสงผลตอความมงมนในการเรยน ชนดทเปนตวแปรแฝง จÓนวน 6 ตว

แบงเปนตวแปรแฝงภายใน 5 ตวและตวแปรแฝงภายนอก 1 ตว โดยตวแปรแฝงทง 6 ตว วดไดจาก

ตวแปรสงเกตไดจÓนวน 19 ตว รายละเอยดดงน

ตวแปรแฝงภายใน ไดแก

1. ความมงมนในการเรยน (Com) วดจากตวแปรสงเกตได 3 ตว ไดแก ความตงใจในการ

เรยน (Int) ความกระตอรอรนในการเรยน (Ent) และความสมÓเสมอทางการเรยน (Reg)

2. ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค (AQ) วดจากตวแปรสงเกตได 4 ตว

ไดแก การควบคมสถานการณ (Con) ความมเหตผลและความรบผดชอบ (Rat) การรบรผลกระทบ

ของอปสรรค (Per) และความอดทนตออปสรรค(Tol)

3. แรงจงใจ (Mov) วดจากตวแปรสงเกตได 3 ตว ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ (Ach) แรงจงใจ

ใฝสมพนธ (Rel) และแรงจงใจใฝอÓนาจ (Pow)

4. เจตคตตอการเรยน (Att) วดจากตวแปรสงเกตได 3 ตว ไดแก ดานความร (Cog)

ดานความรสก (Aff) และดานพฤตกรรม (Beh)

5. ความคาดหวง (Exp) วดจากตวแปรสงเกตได 3 ตว ไดแก ความคาดหวงในความพยายาม

ตอการกระทÓ (Eaa) ความคาดหวงในการกระทÓตอผลลพธ (Ear) และความคาดหวงในคณคาตอ

ผลลพธ (Evr)

ตวแปรแฝงภายนอก ไดแก การสนบสนนทางสงคม (Sup) วดจากตวแปรสงเกตได 3 ตว ไดแก การสนบสนนดานอารมณ (Emo) การสนบสนนดานวตถ (Obj) และการสนบสนนดาน

ความร (Inf)

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบวดชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ จÓนวน

1 ฉบบ มทงหมด 98 ขอ แบงเปน 7 ตอน ไดแก ขอมลทวไปของนกเรยน แบบวดความมงมน

ในการเรยนมคาอÓนาจจÓแนกรายขออยระหวาง 0.38-0.66 แบบวดความสามารถในการเผชญปญหา



266

และฟนฝาอปสรรคมคาอÓนาจจÓแนกรายขออยระหวาง 0.47-0.69 แบบวดแรงจงใจมคาอÓนาจ

จÓแนกรายขออยระหวาง 0.31-0.69 แบบวดการสนบสนนทางสงคมมคาอÓนาจจÓแนกรายขออย

ระหวาง 0.40-0.71 แบบวดเจตคตตอการเรยนมคาอÓนาจจÓแนกรายขออยระหวาง 0.38-0.79

และแบบวดความคาดหวงมคาอÓนาจจÓแนกรายขออยระหวาง 0.33-0.69 มคาความเชอมนทงฉบบ

เทากบ 0.97

การวเคราะหขอมล

ผวจยนÓขอมลทไดมาวเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ตามลÓดบขนตอน ดงน

1. วเคราะหหาคาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. วเคราะหเพอตอบปญหาการวจย ไดแก วเคราะหเพอตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของ

ตวแปรแฝงในโมเดลดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factory Analysis :

CFA) และวเคราะหเพอตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสรางกบขอมลเชงประจกษโดยการ

วเคราะหโมเดลสมการโครงสราง (Structural Equation Modeling : SEM) ดวยโปรแกรมสÓเรจรป

Mplus โดยใชเกณฑการพจารณาความสอดคลองกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ ไดแก

คา |2, df, |2/df, p, CFI, TLI, RMSEA และ SRMR

ผลการวจย ผวจยไดสรปผลตามวตถประสงคของการวจย ดงน

1. ผลการตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของตวแปรแฝงในโมเดลปจจยทมอทธพลตอความ

มงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

อดรธานดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (CFA) พบวา ตวแปรแฝงทกตวมความตรงเชง

โครงสราง โดยตวแปรสงเกตได Int Ent และ Reg ของตวแปรแฝงความมงมนในการเรยนมคานÓหนก

องคประกอบอยระหวาง 0.82-0.85 มคาความเทยง 0.67-0.72 ตวแปรสงเกตได Con Rat Per

และ Tol ของตวแปรแฝงความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคมคานÓหนกองคประกอบ

อยระหวาง 0.70-0.85 มคาความเทยง 0.49-0.73 ตวแปรสงเกตได Ach Rel และ Pow ของ

ตวแปรแฝงแรงจงใจมคานÓหนกองคประกอบอยระหวาง 0.82-0.85 มคาความเทยง 0.67-0.72

ตวแปรสงเกตได Eaa Ear และ Evr ของตวแปรแฝงความคาดหวงมคานÓหนกองคประกอบอย

ระหวาง 0.81-0.86 มคาความเทยง 0.66-0.74 ตวแปรสงเกตได Cog Aff และ Beh ของตวแปร

แฝงเจตคตตอการเรยนมคานÓหนกองคประกอบอยระหวาง 0.80-0.87 มคาความเทยง 0.64-0.76

ตวแปรสงเกตได Emo Obj และ Inf ของตวแปรแฝงการสนบสนนทางสงคมมคานÓหนกองคประกอบ

อยระหวาง 0.81-0.88 และมคาความเทยง 0.66-0.78


267

2. ผลการตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสราง พบวา โมเดลมความสอดคลอง

กลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ซงไดคาดชนวดความสอดคลองกลมกลน ดงน |2 = 117.074,

df = 96, |2/df = 1.220, p = 0.071, CFI = 0.998, TLI = 0.997, RMSEA = 0.016 และ

SRMR = 0.020 โดยตวแปรแฝงภายในโมเดลสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของตวแปร

ความมงมนในการเรยนไดรอยละ 72.10 ในขณะทคารอยละของการอธบายความแปรปรวนของตวแปร

ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค แรงจงใจ เจตคตตอการเรยน และความคาดหวง

สามารถอธบายไดรอยละ 82.70, 77.60, 74.50 และ 67.00 ตามลÓดบ ซงการประมาณคาอทธพล

ของตวแปรในโมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน ผลการวเคราะหดงแสดงในตาราง 1

ตาราง 1 การประมาณคาอทธพลของตวแปรในโมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

อดรธาน

ตวแปรตามตวแปรตน

Att Exp Mov

DE IE TE DE IE TE DE IE TE

Sup 0.863** - 0.863** - - - 0.161* - 0.161*

Att - - - 0.818** - 0.818** 0.561** - 0.561**

Exp - - - - - - 0.207** - 0.207**

ตวแปรตามตวแปรตน

AQ Com

DE IE TE DE IE TE

Sup - - - - 0.731** 0.731**

Att - - - 0.160* 0.564** 0.723**

Exp - - - 0.091* 0.139** 0.230**

Mov 0.948** - 0.948** 0.351* 0.319** 0.669**

AQ - - - 0.336** - 0.336**

** มนยสÓคญทางสถตทระดบ .01 ; * มนยสÓคญทางสถตทระดบ .05



268

จากตาราง 1 พบวา ปจจยทมอทธพลรวมตอความมงมนในการเรยน (Com) สงทสด คอ

การสนบสนนทางสงคม (Sup) รองลงมา คอ ตวแปรเจตคตตอการเรยน (Att) ตวแปรแรงจงใจ

(Mov) ตวแปรความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค (AQ) และตวแปรความคาดหวง

(Exp) ซงมคาสมประสทธอทธพลรวมเทากบ 0.731, 0.723, 0.669, 0.336 และ 0.230 อยางม

นยสÓคญทางสถตทระดบ .01 ตามลÓดบ

ตวแปรทมอทธพลทางตรงตอความมงมนในการเรยน ไดแก ความสามารถในการเผชญปญหา

และฟนฝาอปสรรค มคาสมประสทธอทธพลเทากบ 0.336 อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01

ตวแปรทมอทธพลทางออมตอความมงมนในการเรยน ไดแก การสนบสนนทางสงคม มคา

สมประสทธอทธพลทางออมโดยรวมเทากบ 0.731 อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01

ตวแปรทมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอความมงมนในการเรยน ไดแก แรงจงใจ

ความคาดหวง และเจตคตตอการเรยน

ผลการวเคราะหโมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน รายละเอยดดงแสดงในภาพ 1

ภาพ 1 โมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน


269

อภปรายผลการวจย

1. ผลการตรวจสอบความตรงเชงโครงสรางของตวแปรแฝงในโมเดล ดวยการวเคราะห

องคประกอบเชงยนยน (CFA) พบวา ตวแปรแฝงทกตวมความตรงเชงโครงสราง โดย ตวแปรความ

มงมนในการเรยนมความตรงเชงโครงสรางซงสอดคลองกบแนวความคดของกรมวชาการ (2545: 4)

ตวแปรความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคสนบสนนแนวความคดของ Stoltz

(1997: 106-125) โดยทตวแปรแรงจงใจสอดคลองกบแนวคดของสงวน สทธเลศอรณ (2543: 64)

สÓหรบตวแปรเจตคตตอการเรยนสนบสนนแนวความคดของลวน สายยศ และองคณา สายยศ

(2543: 59) ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2553: 247-248) ประสาท อศรปรดา (2547: 177-178)

และ Triandis (1971: 3-7) ในสวนของตวแปรความคาดหวงสนบสนนแนวความคดของ Vroom

และตวแปรการสนบสนนทางสงคมสนบสนนแนวความคดของ Jacobson (1986: 252) และ

Schafer, Coyne and Lazarus (1981: unpaged)

2. ผลการตรวจสอบความตรงของโมเดลสมการโครงสราง พบวา โมเดลมความสอดคลอง

กลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ซงโมเดลปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 สามารถนÓมาอธบายไดดงน

1. ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค

ผลการวจยพบวา ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค เปนตวแปรท

มอทธพลทางตรงในทศทางบวกตอความมงมนในการเรยน แสดงวา นกเรยนทมความสามารถในการ

เผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคสงจะมความมงมนในการเรยนสงดวย อาจเนองมาจากการจะประสบ

ความสÓเรจในการเรยนไดตองอาศยความมานะพยายาม ไมยอทอตออปสรรคหมนฝกฝนพฒนา

ตนเองจงจะสามารถเขาใจไดอยางถองแท ดงแนวคดของ Stoltz (1997: 106-125) ซงสอดคลอง

กบผลการศกษาของกมลทพย อาจหาญ (2553: 80) ทพบวา ความสามารถในการเผชญปญหา

และฟนฝาอปสรรคเปนตวแปรทมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางบวกตอความมงมนในการเรยน

ของนกเรยน อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01

2. แรงจงใจ

ผลการวจยพบวา แรงจงใจเปนตวแปรทมอทธพลทางตรงในทศทางบวกและมอทธพล

ทางออมตอความมงมนในการเรยนผานตวแปรความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค

แสดงวา หากนกเรยนมแรงจงใจสงยอมสงผลใหมความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคสง

ซงเปนสาเหตใหเกดความมงมนในการเรยนสงดวย ทงน แรงจงใจ อาจเปนแรงขบจดหมายแหงความ



270

สÓเรจ ยอมสงผลใหผเรยนมความมงมนตอการเรยน ดงแนวคดของ Hodgetts (สเมธ บญมะยา,

2547: 44 ; อางองมาจาก Hodgetts, 1992: 42) ไดกลาววา แรงจงใจ ทางจตวทยา เรยกวา

แรงขบ ซงจะเปนตวกÓหนดทศทางของการกระทÓใหมงไปสการบรรลวตถประสงคของบคคล และ

สอดคลองกบแนวคดของ Lindgran (มรต กองวรยะไพศาล, 2549: 60 ; อางองมาจาก Lindgran,

1967: 31-34) ทวาแรงจงใจในรปของความตองการความสÓเรจเปนความตองการทเปรยบไดกบ

ความตองการขนสงของมาสโลว (Maslow) อนเปนความตองการทจะเขาใจตนเอง ทงดานความ

สามารถ ความถนด รวมถงศกยภาพอนๆ และมความปรารถนาทจะใชความสามารถและศกยภาพนน

ใหเกดประโยชนอยางเตมท Lindgran เชอวาพฤตกรรมของผทมแรงจงใจสงจะมความทะเยอทะยาน

มการแขงขน มความพยายามปรบปรงตนใหดขนและมความสขกบกจกรรมทดÓเนนอย ซงสอดคลอง

กบผลการศกษาของกมลทพย อาจหาญ (2553: 80) ทพบวา แรงจงใจ และความสามารถในการ

เผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคเปนตวแปรทมอทธพลทางตรงและมอทธพลทางบวกตอความมงมน

ในการเรยนของนกเรยน อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบผลการศกษาของชาตร

หอมตา (2548: 93) ทพบวา แรงจงใจใฝสมฤทธมอทธพลทางออมตอความมงมนในการเลอก

เรยนตอสายสามญ และสอดคลองกบผลการศกษาของ จงลกษณ สหาราช (2548: 87) ทพบวา

แรงจงใจใฝสมฤทธทางการเรยนเปนปจจยทสงผลตอความมานะอตสาหะในการเรยนของนกเรยน

ชวงชนท 2

3. เจตคตตอการเรยน

ผลการวจยพบวา เจตคตตอการเรยนเปนตวแปรทมอทธพลทางตรงในทศทางบวกเพยง

เลกนอยและมอทธพลทางออมตอความมงมนในการเรยนผานตวแปรความคาดหวง ตวแปรแรงจงใจ

และตวแปรความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคออยในระดบมาก เนองจากเจตคต

เปนพนฐานสÓคญในการกÓหนดพฤตกรรมการแสดงออกของนกเรยนทเกดขนไดทงในดานบวก

และดานลบ ซงทÓใหบคคลกลาเผชญหรอหลกเลยงกบสงเรา (สรางค โควตระกล, 2552: 397)

โดยเจตคตเกดขนจากประสบการณ เมอเกดขนแลวจะมความคงทนแตกสามารถเปลยนแปลงไดตาม

ทฤษฎความสมดล (Balance Theory) ของ Hieder (ปรยาพร วงคอนตรโรจน, 2553: 264 ;

อางองมาจาก Hieder, 1958) นกเรยนทมเจตคตทดตอการเรยนจะมนสยใฝรใฝเรยน มความมนใจ

ในตนเอง รจกวางแผนเพอดÓเนนการตางๆ อยางมเปาหมาย ดงนนนกเรยนทมเจตคตทดตอการเรยน

ยอมเกดความคาดหวงและเกดแรงจงใจ อนเปนสาเหตใหนกเรยนมความมงมนในการเรยนเพมขน

ซงสอดคลองกบผลการวจยของหทยรตน รงธนศกด (2552: 109) ทพบวา เจตคตตอการเรยน

เปนตวแปรทมอทธพลทางตรงตอลกษณะมงอนาคตของนกเรยน อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ

.01 และสอดคลองกบผลการวจยของจฑามาศ ชนจตร (2550: 63) ทพบวา เจตคตตอการเรยน


271

และแรงจงใจใฝสมฤทธ เปนปจจยทมความสมพนธทางบวกกบลกษณะมงอนาคตของนสต อยางม

นยสÓคญทางสถตทระดบ .01

4. ความคาดหวง

ผลการวจยพบวา ความคาดหวงเปนตวแปรทมอทธพลทางตรงในทศทางบวกและม

อทธพลทางออมตอความมงมนในการเรยนผานตวแปรแรงจงใจ และตวแปรความสามารถในการ

เผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค แสดงวาถาหากนกเรยนมความคด ความเชอ มความตองการหรอ

มความหวงเกยวกบการเรยนไวลวงหนา กจะทÓใหเกดแรงจงใจและเกดความมงมนในการเรยนในทสด

ซงผลการวจยครงนสนบสนนแนวคดของ Bandura (1977: 15) ทกลาววา ถาความคาดหวงของ

ตนเองมมาก คอ มความคาดหวงสง บคคลนนจะมความมานะอตสาหะมาก ซงสอดคลองกบผลการ

ศกษาของ จงลกษณ สหาราช (2548: 88) ทพบวา ความคาดหวงของนกเรยน ความคาดหวงของ

ผปกครอง และแรงจงใจใฝสมฤทธทางการเรยน เปนปจจยทสงผลตอความมานะอตสาหะในการเรยน

ของนกเรยน อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวานกเรยนทมความคาดหวงและแรงจงใจ

จะมความมานะอตสาหะในการเรยน เนองจากการทนกเรยนมความคาดหวงและแรงจงใจสงทงในเรอง

ของการตงใจเรยน ผลการเรยน และความมงหวงเกยวกบอนาคตของนกเรยนเองนน ทÓใหตองใช

ความมานะอตสาหะใหมาก เพอทจะไดประสบความสÓเรจตามทไดตงความหวงไว

5. การสนบสนนทางสงคม

ผลการวจยพบวา การสนบสนนทางสงคมเปนปจจยทมอทธพลทางออมตอความมงมน

ในการเรยนผานตวแปรเจตคตตอการเรยน ตวแปรแรงจงใจ ตวแปรความคาดหวง และตวแปร

ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค ซงเปนตวแปรทมอทธพลรวมสงสด แสดงวา

นกเรยนทไดรบการสนบสนนทางสงคมในระดบสง จะทÓใหมเจตคตทดตอการเรยนเกดแรงจงใจ และ

สงผลใหนกเรยนมความมงมนในการเรยนเพมขน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของกมลทพย อาจหาญ

(2553: 80) ทพบวา การสนบสนนทางสงคมและแรงจงใจมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอ

ความมงมนในการเรยน อยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจเนองมาจากการสนบสนน

ทางสงคม เปนการทนกเรยนไดรบการสนบสนนทงดานอารมณวตถสงของ หรอความร ขอมลขาวสาร

ตาง ๆ จากคร ครอบครว รวมทงเพอนๆ เพออÓนวยความสะดวก เปนกÓลงใจ และเปนแรงจงใจ

ในการดÓเนนกจกรรมตางๆ ทÓใหมความสขในการเรยน ดงแนวคดของ Wartmaan (มกขดา ผดงยาม,

2547: 74 ; อางองมาจาก Wartmaan, 1984: 25-34) ทกลาววา การสนบสนนทางสงคมชวย

กระตนใหรสกเหนคณคาในตนเอง เกดแรงจงใจ และสามารถเผชญปญหาไดด และสงเหลานกเปน

ปจจยสÓคญทจะนÓไปสการเกดความมงมนในการเรยนและการประสบความสÓเรจในการเรยน



272

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการนÓผลการวจยไปใช

จากผลการวจยครงนพบวา ตวแปรทมอทธพลรวมตอความมงมนในการเรยนอยในระดบ

มาก คอ การสนบสนนทางสงคม เจตคตตอการเรยน และแรงจงใจ ตวแปรทมอทธพลรวมตอความ

มงมนในการเรยนในระดบปานกลาง คอ ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค ตวแปร

ทมอทธพลรวมตอความมงมนในการเรยนในระดบนอย คอ ความคาดหวง ตวแปรทมอทธพลทางตรง

ตอความมงมนในการเรยนในระดบปานกลาง คอ ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค

สวนตวแปรทมอทธพลทงทางตรงและทางออมตอความมงมนในการเรยน ไดแก แรงจงใจ เจตคตตอ

การเรยน และความคาดหวง จะเหนวาตวแปรเหลานตางกมความสÓคญ ดงนน ผบรหาร คณะคร

ผปกครอง และผมสวนเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนควรจดกจกรรมทหลากหลาย

เพอเปนการเสรมสรางสงเหลานใหแกนกเรยน

2. ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป

2.1 ควรมการศกษากบกลมนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในจงหวดอน ๆ เพอเปนการ

ยนยนความตรงของโมเดลทพฒนาขน

2.2 ในการวจยครงตอไปควรคนหาตวแปรทมความสมพนธหรอเปนสาเหตใหนกเรยน

เกดความมงมนในการเรยนเพมขน

รายการอางองกมลทพย อาจหาญ. (2553). ปจจยทมอทธพลตอความมงมนในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 4. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จÓกด.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2546). ลกษณะชวตสความสÓเรจ 2. กรงเทพฯ: เอช. เอน. กรป.

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม.

กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

จฑามาศ ชนจตร. (2550). ปจจยทสงผลตอลกษณะมงอนาคตของนสตระดบปรญญาตร สาขาวชา

นนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สารนพนธ ปรญญามหาวทยาลย

สาขาวชาจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


273

จงลกษณ สหาราช. (2548). โมเดลความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทสงผลตอความมานะอสาหะ

ในการเรยนของนกเรยนชวงชนท 2. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย

วจยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

ชาตร หอมตา. (2548). การวเคราะหความสมพนธเชงสาเหตแหงปจจยทมผลตอความมงมนในการ

เลอกเรยนตอสายสามญ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สงกดกรมสามญศกษา จงหวด

สกลนคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการวจยการศกษา มหาวทยาลย

มหาสารคาม.

ดวงเดอน พนธมนาวน. (2548). ทฤษฎตนไมจรยธรรม : การวจยและการพฒนาบคคล. กรงเทพฯ:

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ประสาท อศรปรดา. (2547). สารตถะจตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: นÓอกษรการพมพ.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. (2553). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: ศนยสอเสรมกรงเทพฯ.

พสฎฐ ศรหตถกรรม. (2549). ความมงมนในการเลนกฬายมนาสตกของนกกฬายมนาสตกระดบ

เยาวชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรการออกกÓลงกายและ

การกฬา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา.

มรต กองวรยะไพศาล. (2549). การวเคราะหความสมพนธของปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอ

ความพรอมในการเรยนรดวยตนเอง ของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. ปรญญานพนธมหาบณฑต สาขาวชาการวจยและสถตทางการศกษา บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

มกขดา ผดงยาม. (2547). ความสามารถในการเผชญปญหาทางการเรยนของนกเรยนวยรน :

การศกษาโมเดลโครงสรางเชงเสนและการประยกตเพอการพฒนาวยรน. ปรญญานพนธ

ดษฎบณฑต วชาเอกจตวทยาการใหคÓปรกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2543). การวดดานจตพสย. พมพครงท 1. กรงเทพฯ:

สวรยาสาสน.

ศรลกษณ เบญจภมรน. พฤตกรรมทปรารถนาใหผเรยนปฏบต. เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2552, จาก

http://www.kamsondeedee.com.

สงวน สทธเลศอรณ. (2543). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ.สเมธ บญมะยา. (2547). ความสมพนธระหวางเชาวอารมณ ทศนคตตองานและแรงจงใจใฝสมฤทธ

กบผลการปฏบตงานของผบรหารหนวยงานขายในธรกจประกนชวต. วทยานพนธปรญญา

มหาบณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สรางค โควตระกล. (2552). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.



274

หทยรตน รงธนศกด. (2552). การพฒนาโมเดลความสมพนธเชงสาเหตตอลกษณะมงอนาคตของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ของโรงเรยนในสงกดสÓนกงานเขตพนทการศกษาศรสะเกษ

เขต 4. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

Fishbein, M. & Ajzen, I. (1980). Understanding Attitudes and Predicting social Behavor.

Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice-Hall.

Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice

Hall.

Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and Crisis. New York: Norton.

Jacobson, D. E. (1986). Type and timing of social support. Journal of Health and

Behavior.

Schaefer, C., Coyne, J. C. & Lazarus, R. S. (1982). The health-related functions of

social support. Journal of Behavioral Medicine.

Stoltz, P. G. (1997). Adversity Quotient: Turning Obstacles into Opportunities. New York:

United States of America.

Triandis, H. C. (1971). Attitude and Attitude Chang. NewYork: John Wiley and Sons.

275



Scenarios of Thai Pre-Service Teacher Education in the Next 20 Years: Applying of Futures Wheel Technique

Wichuda Kijtorntham1

Porntip Andhivarothai2

Sasitorn Kaewkor3

Waraporn Yamtim4

ABSTRACT

The objectives of this research were to 1) investigate the past and the present of pre-service teacher educational development in Thailand, 2) project scenarios of pre-service teacher education in the next 20 year, and 3) propose the recommendation policy for desirable scenario of pre-service teacher education. The research methodologies included documentary and futures research. The key informants were 51 experts/scholars in education and pre-service teacher education and 131 individuals whose work related to teacher education. The research instruments were interview forms, open-ended questionnaires, and a Futures Wheel analysis technique. The data were analyzed using content analysis, and analysis of the Futures Wheel technique and the project scenarios.

The findings revealed that until now, teacher education history yielded 3 major events: 1) uncertainty of public policy on pre-service teacher education; 2) only few highly qualified students enrolled in pre-service teacher institutes; and 3) standard of pre-service teacher education varied greatly in each institute. These events had forcedthe future of pre-service teacher education in 4 different aspects: pre-service teacher institute, pre-service teacher, the country, and teacher profession. The 3 scenarios of pre-service teacher education in the next 20 year were projected as follows: 1) the best scenario; 2) the worst scenario; and 3) the desirable scenario. Four policies were recommended for the desirable scenario of pre-service teacher education. In addition, this research proposed 1) Goals for the pre-service teacher and teacher development policy of the country should be driven by research results; 2)long term goals for pre-service teacher and teacher development policy should go on continuously,not depend on the government terms; and 3) pre-service teacher development policy should be drawn with consideration for system-wide pre-service teacher development..

Keywords: Thai pre-service teacher education, pre-service teacher education institution, future wheel technique, scenario, driving force

1 Behavioral Science research Institute, Srinakharinwirot University, Bangkok 10110, E-mail: [email protected]

2 Department of Educational Policy, Management, and Leadership, Chulalongkorn University, Bangkok 10330. E-mail: [email protected]

3 Phyathai School, Office of Bangkok Metropolitan Primary Educational Service Area, Bangkok 10400. E-mail: [email protected]

4 Watpairongwoua School, Office of Suphanburi Primary Educational Service Area 2, Suphanburi 72110. E-mail: [email protected]

276



ภาพอนาคตการผลตครไทยในระยะ 20 ป: การประยกตเทคนควงลออนาคต

วชดา กจธรธรรม1

พรทพย อนทวโรทย2

ศศธร เขยวกอ3

วราภรณ แยมทม4

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาผลการดÓเนนงานของการผลตครในอดตและปจจบน

2) ฉายภาพการผลตครไทยในอนาคตระยะกลาง 20 ป และ 3) จดทÓขอเสนอเชงนโยบายสภาพอนาคตการผลตคร

ทพงประสงค ใชระเบยบวธการวจยเอกสารและการวจยอนาคต ผใหขอมลสÓคญประกอบดวย ผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ

ดานการศกษาและการผลตคร จÓนวน 51 คน และผทมสวนเกยวของในการผลตคร จÓนวน 131 คน เครองมอทใช

ในการวจยประกอบดวยแบบสมภาษณ แบบสอบถามปลายเปด และแบบวเคราะหวงลออนาคต วเคราะหขอมล

ดวยการวเคราะหเนอหา การวเคราะหวงลออนาคต และการฉายภาพอนาคต ผลการวจย พบวา ผลการดÓเนนงาน

ของการผลตครในอดตจวบจนปจจบนกอใหเกดเหตการณสÓคญ 3 เหตการณ ไดแก 1) นโยบายการผลตครของรฐ

ไมมความแนนอน 2) สถาบนผลตครยงมคนเกงเขาเรยนครจÓนวนนอย และ 3) กระบวนการผลตครของสถาบน

การผลตครแตละแหงมคณภาพไมเทากน ซงสงแรงขบเคลอนตอการผลตครในอนาคต 4 ดาน คอ 1) สถาบนการผลตคร

2) ครใหม 3) ประเทศชาต และ 4) วชาชพคร ภาพอนาคตทสรางขนม 3 ภาพคอ 1) ภาพอนาคตทด 2) ภาพ

อนาคตทเลว และ 3) ภาพอนาคตทพงประสงค โดยมขอเสนอเชงนโยบาย 4 ขอ เพอนÓไปสภาพอนาคตการผลตคร

ทพงประสงค และมขอเสนอแนะจากการวจย คอ 1) ควรมการนÓผลการวจยไปใชในการกÓหนดเปาหมายการผลต

และพฒนาครของประเทศในอนาคต 20 ป 2) การกÓหนดนโยบายทเกยวของกบการผลตและพฒนาครในระยะยาว

ของรฐควรมการดÓเนนการอยางตอเนอง และตองไมผกพนอยกบวาระของรฐบาลขณะนนหรอรฐบาลชดตอๆ มา

และ 3) การกÓหนดนโยบายการพฒนากระบวนการผลตครจะตองคÓนงถงการพฒนาทครอบคลมกระบวนการผลตคร

ทงระบบ

คÓสÓคญ: การผลตครไทย, สถาบนการผลตคร, ภาพอนาคต, เทคนควงลออนาคต, แรงขบเคลอน

1 สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร 10110 อเมล: [email protected]

2 คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพมหานคร 10330 อเมล: [email protected] โรงเรยนพญาไท สÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร กรงเทพมหานคร 10400 อเมล: [email protected]

4 โรงเรยนวดไผโรงวว สÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 สพรรณบร 72110 อเมล: [email protected]

◆ วชดา กจธรธรรม พรทพย อนทวโรทย ศศธร เขยวกอ และ วราภรณ แยมทม ◆

277

บทนÓ บทความวจยน เปนสวนหนงของโครงการวจยการศกษาวเคราะหอดต ปจจบน และโอกาส/

ความหวงในอนาคตของการผลตครในประเทศไทย ซงเผยแพรแลวในการประชมนานาชาต CESA

2012 การนÓเสนอในครงน มจดมงหมายเพอนÓเสนอเทคนควงลออนาคตและการฉายภาพอนาคต

โดยรายละเอยดซงจะเปนประโยชนตอผทมความสนใจทจะนÓเทคนคดงกลาวไปใชในการวจยตอไป

ความเปนมาและความสÓคญของปญหา “คร” เปนอาชพหนงในสงคมไทยทไดรบการยกยองใหเปน “พอพมพ/แมพมพของชาต”

“พอ/แมคนทสอง” “ผใหอนาคต” และใหเปน “เรอจาง” ดวยเชนกน การยกยองใหเปน “คณคร”

ในสงคมไทยเปนความภมใจของคนเปนคร แตศกดศรและความภมใจของความเปนครลดลงและ

ตกตÓมาเปนลÓดบตงแตวทยาลยครเรมเปดรบนกศกษาครภาคคÓและเรงรดผลตครออกมาจÓนวนมาก

เมอประมาณเกอบ 40 ป เปนตนมา โดยผลตทงกลางวน กลางคน ไมเวนเสารอาทตย เพอตอบสนอง

นโยบายของรฐบาลสองประการคอ การขาดแคลนครในทองถนชนบทประการหนง และอกประการหนง

คอ การทนกเรยนมธยมศกษาปท 3 และปท 5 ไมมทเรยน โครงการนดÓเนนการเรอยมาและสนสด

โครงการเมอ พ.ศ. 2519 ผลกระทบจากนโยบายดงกลาวทÓใหคนทไมรจะเรยนอะไรดมาเรยนคร

เพราะมโอกาสไดเรยนและไดงานมากกวา จงไดคนสวนหนงทไมเกง รสนยมไมด ไมรกอาชพคร

แตตองมาเปนคร

แมวาแผนพฒนาการศกษาแหงชาตในระยะตอมาทเนนการผลตครคณภาพ สรางแรงจงใจ

ใหคนเกง คนดเขาศกษาในสาขาวชาชพคร และเพมปรมาณการผลตครในสาขาวชาทขาดแคลน

ใหเพยงพอกบความตองการ แตยงไมสามารถแกปญหาทเกดขนไดอยางเหมาะสม สถาบนอดมศกษา

ทผลตครไมมเอกภาพดานนโยบาย แผนงาน และมาตรฐานการผลต การผลตครไมสนองตอบ

ความตองการของการปฏรปการศกษา หลกสตรของคณะครศาสตร/ศกษาศาสตรมปญหามากมาย

เชน เนอหาไมเขมขนพอ กระบวนการฝกประสบการณวชาชพไมไดสงเสรมใหเตรยมคนเพอไป

ประกอบวชาชพครไดอยางมออาชพ ขาดเทคนค วธสอนทเนนผเรยนเปนสÓคญ (สÓนกงานเลขาธการ

สภาการศกษา, 2546) นอกจากนน คนสวนมากยงเหนวาอาชพครเปนงานหนกและไดรบคาตอบแทน

ตÓ คนรนใหมไมมความปรารถนาเปนคร สงคมไมเชอมนศรทธาวชาชพคร ยงผลใหวชาชพครตกตÓ

ในขณะทโลกอนาคต จะเปนยคสมยของเทคโนโลยสารสนเทศอยางสมบรณ คนทมคณภาพในอนาคต

ตองใฝร มการเรยนรตลอดชวตและเรยนรเพอการพฒนาสงคมทยงยน (UNESCO, 1997) การพฒนา

ประเทศอยางยงยนจÓเปนตองมคร การบÓรงรกษาและพฒนาครอยางตอเนอง (สÓนกงานเลขาธการ

สภาการศกษา, 2546; Glatthorn, 1994 cited in Torsten Husen & T. Neville Postlethwaite:

5930-5935)

◆ ภาพอนาคตการผลตครไทยในระยะ 20 ป: การประยกตเทคนควงลออนาคต ◆

278

ดวยสภาพปญหาทเกดขนกบการผลตครจากในอดตทสงผลกระทบอยางตอเนองถงปจจบน

จงมความจÓเปนทจะศกษาภาพอนาคตการผลตคร เพอจดทÓขอเสนอเชงนโยบายเกยวกบการผลตคร

ในอนาคตทพงประสงค จงไดจดใหมโครงการวจยนขน

วตถประสงคของการวจย การวจยครงนมวตถประสงคการวจย 3 ประการ คอ

1. เพอศกษาผลการดÓเนนงานในการผลตครในอดตและปจจบน

2. เพอสรางภาพอนาคตการผลตครในอนาคตระยะกลาง 20 ป

3. เพอจดทÓขอเสนอเชงนโยบายสภาพอนาคตการผลตครทพงประสงคในระยะ 20 ป

ขอบเขตการวจย 1. ขอบเขตของการผลตคร ครอบคลมการผลตครใหมสÓหรบการศกษาขนพนฐานประเภท

สามญศกษาและประเภทอาชวศกษา ตลอดจนการผลตครใหมในโครงการพเศษ ไดแก โครงการ

ครทายาท โครงการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.) และ

โครงการผลตครพนธใหม

2. ขอบเขตของหลกสตร ครอบคลมหลกสตรการเตรยมครกอนประจÓการในหลกสตร

ปรญญาตร 4 ป และปรญญาตร 5 ป

นยามศพท 1. การศกษาวเคราะหอดต ปจจบนและอนาคตการผลตคร หมายถง เวลาทศกษา 3 ระยะ

คอ ระยะเวลาในอดต คอ ระยะเวลาระหวางป พ.ศ. 2535-2551 ซงเปนระยะของแผนพฒนา

การศกษาแหงชาต ฉบบท 7 มนโยบายกÓหนดแผนการผลตและการใชคร และกÓหนดเกณฑมาตรฐาน

วชาชพคร ระยะเวลาในปจจบน คอ ระยะเวลาตงแตป พ.ศ. 2552-2553 เปนระยะตงแตเรมการ

ปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2 ถงเวลาทเรมตนโครงการวจย และระยะเวลาในอนาคต คอ ระยะเวลา

ตงแตป พ.ศ. 2554-2573 ซงเปนอนาคตในระยะกลาง ซงมโอกาสเกดความคลาดเคลอนในการ

คาดการณอนาคตตÓกวาอนาคตในระยะยาว

2. การศกษากระบวนการผลตคร หมายถง การผลตครในดานปจจย กระบวนการผลต ผลผลต

และผลกระทบ ระหวางหลกสตร 4 ป กบหลกสตร 5 ป ประเภทสามญศกษาและอาชวศกษา


279

กรอบแนวคดในการวจย

1.กรอบแนวคดการผลตคร ประกอบดวยแนวคดการเตรยมครกอนประจÓการ (PRESET) และแนวคดรปแบบการสอนของ Nelson Palonsky and MaCarthy (2007) (Nelson, Palonsky,

& MaCarthy, 2007 อางถงใน พฤทธ ศรบรรณพทกษ และคณะ, 2554) แนวคดรปแบบ

การประเมนการผลตคร (Decker และคณะ, 2005) และแนวคดการประเมนอทธพลของครทมตอ

ผเรยน (Hattie, 2003) ดงแสดงในภาพ 1

ภาพ 1 กรอบแนวคดการผลตครในอดตและปจจบน

2.กรอบแนวคดการวจยอนาคตประกอบดวยแนวคดยทธศาสตรมตของเวลา (Temporal

Perspective) ดวยการสงเสรมความเขาใจในอดต การพนจพเคราะหปจจบน และพนธะผกพนตอ

อนาคต (Ontario Learning for Sustainability Partnership: OLSP, 1996) และแนวคดการวจย

อนาคต (Glenn, 1994 อางถงใน วชดา กจธรธรรม, 2549) ดงแสดงในภาพ 2


280

ภาพ 2 กรอบแนวคดการผลตครในอนาคต

วธดÓเนนการวจย

1.การผลตครในอดตและปจจบน

ในการศกษาการผลตครในอดตและปจจบนประกอบดวยการวจย 3 ขนตอน คอ 1) การวจย

เอกสารทเกยวของกบพฒนาการในการผลตครในอดตถงปจจบน 2) สมภาษณผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ

ดานการศกษาและการผลตคร จÓนวน 9 คน และผทเกยวของกบการผลตคร ไดแก ผบรหารในสถาบน

การผลตคร ผบรหารหลกสตรและคณาจารยในสถาบนการผลตคร ผบรหารและครพเลยงในสถานศกษา

ทเปนแหลงฝกประสบการณวชาชพคร ผใชครใหม พอแม ผปกครอง ชมชน นสตนกศกษาคร และ

ครใหม รวมจÓนวน 131 คน เกยวกบนโยบายการผลตคร ผลกระทบดานปรมาณของครและคณภาพ

ของคร กระบวนการผลตครในหลกสตรตางๆ ผลผลต ผลกระทบ และคณลกษณะของครทพงประสงค

ในอนาคต และ 3) การสงเคราะหเหตการณสÓคญทเปนผลจากการผลตครในอดตและปจจบนทจะ

สงผลไปยงอนาคตการผลตคร

2.การผลตครในอนาคต

การศกษาการผลตครในอนาคตจะประกอบดวยการฉายภาพทพงประสงคและการจดทÓ

ขอเสนอเชงนโยบายเพอไปสภาพอนาคตทพงประสงค ดÓเนนการวจย 5 ขนตอนคอ 1) การวเคราะห

ผลกระทบจากเหตการณสÓคญดวยเทคนควงลออนาคต โดยผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒจÓนวน 16 คน

2) การวเคราะหจÓแนกเหตการณผลกระทบและจดอนดบความสÓคญจากนÓหนกของเหตการณ

ผลกระทบ 3) การวเคราะหปจจยทสงผลตอภาพอนาคตการผลตครททÓใหเกดความแปรผนทงเชงบวก

และลบ 4) การฉายภาพอนาคต และ 5) การจดทÓขอเสนอเชงนโยบายสภาพอนาคตการผลตคร


281

ทพงประสงค โดยมสมาชกสภาคณบดคณะครศาสตร/ศกษาศาสตรใหขอเสนอแนะในการปรบปรงขอเสนอเชงนโยบายทนÓไปสภาพอนาคตการผลตครทพงประสงค จÓนวน 26 คน

ผลการวจย 1.การผลตครในอดตและปจจบน

1.1ผลจากการศกษาการผลตครในประเทศไทยในอดตและปจจบน พบวาการเปลยนแปลงสภาพสงคม เศรษฐกจ และการเมองการปกครองของประเทศไทยทผานมา สงผลกระทบตอการผลตครในประเทศไทยอยางตอเนอง สามารถแบงออกไดเปน 4 ยค ทสงผลกระทบสะสมอยางตอเนองตอการผลตครของไทยดงตอไปน

ยคท1ความตองการครจÓนวนมากเพราะการเพมจÓนวนประชากรทÓใหรฐตองเรงรดการผลตคร

จดเรมตนของปญหาทสงผลกระทบตอการผลตครของไทยอยในระยะกอนการปฏรปการฝกหดคร ในระยะแผนพฒนาการศกษาแหงชาตฉบบท 2 ถงฉบบท 5 (พ.ศ. 2510-2529) เนองจากจÓนวนประชากรเพมมากขน ทÓใหมความตองการครในเขตหวเมองตางๆ รฐจÓเปนตองมนโยบายเรงรดการผลตครประถมศกษาเพอใหเพยงพอตอความตองการ ทÓใหมการจดตงสถาบนการผลตครเพมขน เพมจÓนวนหลกสตร เพมครผสอนในสถาบนการผลตคร ครผสอนยงมประสบการณนอย กระบวนการคดเลอกนกเรยนเขาเรยนครเนนปรมาณมากกวาคณภาพ ในทสดกอใหเกดปญหาตอเนองคอ มการผลตครจÓนวนมากและคณภาพของครใหมลดตÓลง และไมสามารถควบคมปรมาณและคณภาพการผลตในระยะตอมาได

ยคท 2 ความตองการครลดลงเพราะรฐมนโยบายควบคมจÓนวนประชากรทดÓเนนการไดผลด

ในชวงกอนการปฏรปการฝกหดคร ในระยะของแผนพฒนาการศกษาแหงชาตฉบบท 6 (พ.ศ. 2530-2534) รฐมนโยบายควบคมจÓนวนประชากร และดÓเนนการอยางมประสทธภาพ ทÓใหความตองการครลดลง แตการผลตครยงคงเดมทÓใหมการผลตครซÓซอน ขาดการควบคมมาตรฐาน ครบางสาขาขาดแคลนบางสาขาเกนความตองการ การบรรจและการใชครไมตรงคณวฒ ครจÓนวนมากตกงาน ครมปญหาทางเศรษฐกจ คณภาพครลดลง ไมเกงเหมอนในอดต ความศรทธาตอวชาชพครลดตÓลง มาตรฐานวชาชพลดตÓลง

ยคท3คณภาพนกเรยนลดตÓลงเพราะไดรบผลกระทบจากคณภาพครลดตÓลง

ในระยะนมการปฏรปการฝกหดคร พฒนาครและบคลากรทางการศกษา อยในแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบท 7 (พ.ศ. 2535-2539) ปญหาคณภาพของครสงผลกระทบทÓให


282

นกเรยนคณภาพลดตÓลง มการปฏรปการฝกหดคร มโครงการพเศษเพอดงคนเกงมาเรยนคร

แตงบประมาณสนบสนนขาดความตอเนอง ทÓใหโครงการหยดชะงก ไมสามารถจงใจใหคนเกงเขามา

เรยนครไดอก หลกสตรครไมเขมขน ครใหมขาดประสบการณ คนเกงจบแลวไมเปนคร ครมรายไดตÓ

ขาดจตวญญาณของความเปนคร สงคมขาดความเชอถอคร

ยคท4ความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศลดลงคณภาพนกเรยนลดตÓลงอยางตอเนองเพราะขาดครเกงโดยเฉพาะในสาขาทมความสÓคญ

ในระยะนมการปฏรปการศกษารอบท 1 (พ.ศ. 2542-2551) ซงมการประกาศใช

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คณภาพนกเรยนลดตÓลงอยางตอเนอง มการปฏรป

การศกษา ปรบหลกสตรครเปน 5 ป กระบวนการผลตครยงมมาตรฐานแตกตางกน คนเกงเขาเรยนคร

ไมมากพอ ความศรทธาตอวชาชพครไมเทยบเทากบวชาชพอนๆ ผเรยนครไมเลอกเรยนในสาขาท

เรยนยาก ขาดแคลนครสาขาทมความสÓคญ สาขาอนๆ มครมากเกนความตองการ กอใหเกดปญหา

ตอเนองคอ คณภาพครใหมแตกตางกน คณภาพการผลตครแตกตางกน และสงคมมความเชอมน

ในสถาบนการผลตครลดนอยลง

1.2 เหตการณสÓคญทเปนผลจากการผลตครในอดตและปจจบนทจะสงผลไปยงอนาคตการผลตคร

ผลการวเคราะหเอกสารและผลการสมภาษณผทมสวนเกยวของพบวา ปญหาสÓคญ

ของการผลตครไทยทÓใหมเหตการณสÓคญทจะสงผลกระทบไปยงการผลตครในอนาคต 3 เหตการณ

ดงตอไปน

1.2.1นโยบายการผลตครของรฐไมมความแนนอน

นโยบายการผลตครของรฐมการเปลยนแปลงไปตามวาระการบรหารประเทศ

ของคณะรฐบาล สงผลตอนโยบายการผลตครของสถาบนการผลตคร และสงผลกระทบตอความตองการ

เขาเรยนคร เชน สถาบนการผลตครมการปรบหลกสตรตามกลมสาระการเรยนรเพอใหผเรยนมคณวฒ

ตรงกบความตองการในการสอบเขารบการบรรจเปนคร การมโครงการครพนธใหมทเรมตนโครงการ

ในปการศกษา 2548 ซงมการจดสรรทนไดเพยง 1 ป ทÓใหมคนเกงเขามาเรยนครใน 1 ปแรกเทานน

ในป พ.ศ. 2551 มนโยบายการคนอตราเกษยณอายราชการของขาราชการคร และในป พ.ศ. 2554

มโครงการผลตครพนธใหมอกครงหนง แสดงใหเหนวา แผนการผลตครของไทยไมมความทแนชด

เปนเพยงการแกปญหาเฉพาะหนาทเกดขนเปนระยะเทานน


283

1.2.2สถาบนผลตครยงมคนเกงเขาเรยนครจÓนวนนอย

การคดเลอกผเรยนทผานมายงไมสามารถคดกรองคนเกงไดอยางแทจรง ทÓให

ผทเขาเรยนครในปจจบนสวนใหญไมใชคนเกงระดบหวกะทของประเทศเชนเดยวกบในอดต อยางไร

กตามดวยนโยบายการคนอตราเกษยณอายราชการของขาราชการครทไดรบคนใหแกกระทรวง

ศกษาธการและโครงการผลตครพนธใหมในป 2554 ทÓใหมนกเรยนสนใจทจะเรยนครเพมมากขน

สถาบนการผลตครมโอกาสคดเลอกเดกเกงมากขน

1.2.3กระบวนการผลตครของสถาบนการผลตครแตละแหงมคณภาพไมเทากน

ผลการศกษาครงนแสดงใหเหนวา กระบวนการผลตครของสถาบนการผลตคร

แตละแหงมคณภาพไมเทาเทยมกน คอ 1)คณภาพอาจารยผสอนแตกตางกน เนองจากอาจารยผสอนทมความเชยวชาญและมประสบการณสงเกษยณอายราชการจÓนวนมาก อาจารยใหมในสถาบน

ยงขาดความชÓนาญในการจดการเรยนการสอน 2) การจดการเรยนการสอนในคณะวชาทเปนวชาเอก อาจจะทÓใหผเรยนครขาดความรและความชÓนาญในความรรวมของวชาครและเนอหาวชา

เปนความรทจÓเปนเกยวกบวธการจดการเรยนการสอนในวชาเอกสÓหรบนกเรยน ซงมความแตกตาง

จากความรเฉพาะในวชาเอก 3)คณภาพของครพเลยงแตกตางกน สถาบนการผลตครสวนใหญ

จะคดเลอกครพเลยงทมคณวฒ มผลงานวชาการ และมประสบการณตรงสาขา บางแหงจะคดเลอก

ครพเลยงทมคณวฒระดบปรญญาโท แตยงมบางแหงทยอมใหครอตราจางทÓหนาทเปนครพเลยง

นอกจากนยงพบวาครพเลยงบางคนยงขาดความเอาใจใสนสตนกศกษาคร ทงนสตนกศกษาไวกบ

นกเรยน นÓเอาผลงานของนสตนกศกษาไปเปนของตน หรอยอมใหนสตนกศกษานÓงานของครพเลยง

ไปเปนผลงานของนสตนกศกษา เปนตน 4)การจดการฝกประสบการณวชาชพมความแตกตางกนสถาบนการผลตครทกแหงจะจดใหมการฝกสอน 1 ปการศกษา โดยบางแหงจะจดใหฝกสอนในโรงเรยน

เดยวเพอเรยนรกระบวนการพฒนานกเรยนตลอดปการศกษา บางแหงจะจดใหฝกสอนใน 2 โรงเรยน

แยกออกเปนฝกสอนระดบประถมศกษา 1 ภาคการศกษา และฝกสอนระดบมธยมศกษาอก 1 ภาค

การศกษา เพอใหมประการณการสอนกบนกเรยนทมพฒนาการแตกตางกน สÓหรบหลกสตรปรญญา

บณฑตจะฝกสอนในโรงเรยนทตนทÓงานอยหรอเลอกแหลงฝกดวยตนเอง และ 5) คณภาพผลผลตของสถาบนการผลตครแตละแหงมคณภาพไมเทากน ผลการศกษาครงนแสดงใหเหนวา ครใหมทผลตจากสถาบนการผลตครแตละแหงมคณภาพไมเทากน ทงนอาจเนองมาจากคณภาพทแตกตางกน

ตงแตแรกรบเขาเรยนคร กระบวนการผลตทมความแตกตางกน ทÓใหมครทไมสามารถเขารบการบรรจ

อยจÓนวนมาก ครทจบหลกสตรปรญญาบณฑตมมากเกนความตองการ


284

ภาพ3 การวเคราะหเหตการณผลกระทบของการผลตครในอนาคตระดบท 1 และระดบท 2 ดวย

วงลออนาคต

2.การฉายภาพอนาคตการผลตครทพงประสงคในอนาคตระยะกลาง(20ป)และการจดทÓขอเสนอเชงนโยบายสภาพอนาคตทพงประสงค

ผลการนÓเหตการณสÓคญทง 3 เหตการณมาเปนเหตการณตงตนสÓหรบการวเคราะห

วงลออนาคตปรากฏผลดงน

2.1 เหตการณผลกระทบในวงลออนาคต

พบวามเหตการณผลกระทบทอาจจะเกดขนไดมจÓนวนทงสน 340 เหตการณ

เมอจดลÓดบตามนÓหนกความสÓคญใน 10 อนดบแรก พบวา เหตการณผลกระทบสงผลตอสถาบน

การผลตครมากทสด (นÓหนกความรนแรง 210) รองลงมาคอ ครใหม วชาชพคร และ ประเทศ

ตามลÓดบ ดงแสดงในภาพ 4


285

ภาพ4 นÓหนกความรนแรงของเหตการณผลกระทบทสงผลตอการผลตครในอนาคตระยะ 20 ป

2.2สรปเหตการณผลกระทบทมตอการผลตครในอนาคตระยะ20ป

ผลการสรปรายละเอยดของเหตการณผลกระทบทอาจจะเกดขนกบการผลตคร

ในอนาคต 20 ป ทจดลÓดบตามนÓหนกความสÓคญใน 10 อนดบแรก มรายละเอยดดงแสดงใน

ตาราง 1

ตาราง 1 มตการสงผลกระทบและรายละเอยดของเหตการณผลกระทบทมตอการผลตครในอนาคต

20 ป

มตการสงผลกระทบ รายละเอยดของเหตการณผลกระทบทมตอการผลตครในอนาคต20ป

สถาบนการผลตคร สถาบนการผลตครมคณภาพแตกตางกน ขาดความเปนเอกภาพในนโยบาย ขาดเปาหมาย ขาดความชดเจนและทศทางในการผลตคร ไมสามารถวางแผนการผลตครทตองการในระยะยาว กÓหนดแผนพฒนาคณะฯพฒนาหลกสตรไดยาก ไมสามารถพฒนาหลกสตรใหมๆ ได การผลตครในภาพรวมไมมคณภาพ การเรยนการสอนในสถาบนการผลตครไมไดมาตรฐาน ขาดคณภาพ เกดการลองผดลองถกในการผลตคร ไมมความพรอม สถาบนการผลตครตองทÓงานหนกขนเพอพฒนาผเรยนคร ลงทนมากผลผลตไมด คณวฒของอาจารยในสถาบนการผลตครไมเทาเทยมกน คณภาพของอาจารยแตกตางกน ขวญและกÓลงใจของสถาบนการผลตครและคณาจารยลดลง ความนาเชอถอและความเชอมนตอสถาบนการผลตครลดลง ความนยมในสถาบนการผลตคร มนอยลง ไมมนกเรยนเกงเขาเรยนคร ขาดตวปอนทดเขาสคณะฯ การจดการเรยนการสอน และการเรยนรไมมคณภาพ สอนนกศกษาครใหมคณภาพสงไดยาก ความเชอมนสถาบนการผลตครของผเรยนครนอยลง ความศรทธาของผปกครองลดลง นกศกษาไมศรทธา สงคมขาดความเชอถอตอสถาบน บคลากรในสถาบนการผลตครขาดความเชยวชาญ ดอยคณภาพ และมความขาดแคลน มจÓนวนไมเปนไปตามเกณฑ ทÓใหนกศกษาครขาดโอกาสในการพฒนาตนเอง ไมไดรบการพฒนาใหเตมศกยภาพ คณภาพของนกศกษาครลดลง ไดรบความรและประสบการณนอย ขาดความรเชงลก


286

ตาราง 1 มตการสงผลกระทบและรายละเอยดของเหตการณผลกระทบทมตอการผลตครในอนาคต

20 ป (ตอ)

มตการสงผลกระทบ รายละเอยดของเหตการณผลกระทบทมตอการผลตครในอนาคต20ป

ครใหม คณภาพของครใหมไมเทาเทยมกน ประสบการณดานการสอนแตละคนไมเทากน ประสทธภาพ ประสทธผลการปฏบตงานไมเทากน ครใหมจÓนวนมากมาจากสถาบนทดอยคณภาพ คณภาพของครลดลง ผลการเรยนร ลกษณะทพงประสงค ระดบความรและทกษะของครใหมตÓกวาทควรจะเปน การจดการเรยนรดอยคณภาพ ครใหมทจบจากสถาบนทแตกตางกน ไดรบการยอมรบทแตกตางกน ครใหมถกกดคาจาง ไมมงานทÓ ครใหมจากบางสถาบนตกงาน ไมสามารถประกอบอาชพครได พลาดโอกาสในการทÓงานหรอศกษาตอมความรและทกษะดานวชาการและวชาชพครแตกตางกน มคณลกษณะและเจตคตตอวชาชพแตกตางกน ไมมจตวญญาณคร ไมมแรงจงใจใหทÓงาน ขาดความสามารถในการแกปญหาในการทÓงาน ประกอบอาชพไมตรงกบสาขา ขาดครทมความสามารถสง ครเกง ครทเชยวชาญในวชาชพมจÓนวนนอย ไมไดบณฑตครมออาชพ ในปรมาณทตองการโดยเฉพาะในพนทหางไกล ครใหมทเกงบางคนจบแลวไมเปนครเนองจาก มทางเลอกทดกวา

วชาชพคร สงคมไมยอมรบ ไมเชอถอตวคร ผปกครองและนกเรยนไมศรทธาคร ความเชอมนจากสงคม ตอวชาชพครตÓ สาธารณชนไมยอมรบ ทศนคตของคนในสงคมทมตอวชาชพครอยในทางลบ การยอมรบในวชาชพครมนอยลง เกดวกฤตศรทธาทÓใหวชาชพครตกตÓ คนเกงไมตองการเรยนคร ขาดแรงจงใจและปจจยดงดดใหคนเกงมาเรยนคร บนทอนความเปนวชาชพชนสง ของวชาชพคร ไมสามารถทÓใหวชาชพครเปนวชาชพชนสงได ไมไดรบการยอมรบจากสงคม

ประเทศ ประเทศขาดครในสาขาทตองการ จÓนวนครมไมเพยงพอในบางสาขาวชา ขาดครทมความสามารถสง ครเกง ครทเชยวชาญในวชาชพมจÓนวนนอย ทÓใหนกเรยนไมไดเรยนจากครทมคณภาพ นกเรยนไมม Role model ทเกงและดพรอม นกเรยนมคณภาพแตกตางกน นกเรยนจÓนวนมาก ดอยคณภาพ เรยนไมเกง ผลสมฤทธทางการเรยนไมด คณภาพการเรยนรตÓ คณภาพของประชาชนในชาตตกตÓ ประเทศขาดกÓลงคนทมคณภาพ ขาดกÓลงคนทมความสามารถสง เพราะเปนผลตผลจากครทดอยคณภาพ

2.3การฉายภาพอนาคตการผลตครในระยะ20ป

การฉายภาพอนาคตม 3 ภาพ คอ 1) ภาพอนาคตทดทสด (Best scenario)

2) ภาพอนาคตทพงประสงคทควรเกดขนมากทสด (Desirable scenario) และ 3) ภาพอนาคตท

เลวรายทสด (Worst scenario) โดยฉายภาพจากการนÓเหตการณสÓคญ 3 เหตการณมาเปนปจจย

ขบเคลอนภาพอนาคต จงมอย 3 ปจจย คอ 1) ปจจยดานนโยบายการผลตและพฒนาครของรฐ

2) ปจจยดานคณลกษณะของผเรยนคร และ 3) ปจจยดานกระบวนการผลตคร และวเคราะหความ

แปรผนของเหตการณผลกระทบใน 3 ทศทาง ไดแก 1) ทศทางเชงบวก 2) ทศทางเชงลบ และ

3) ทศทางเชงบวกและลบ พบวา ภาพอนาคตทง 3 ภาพ มรายละเอยดดงน


287

ปจจยขบเคลอน การผนแปรของเหตการณเชงบวก การผนแปรของเหตการณเชงบวกและลบ การผนแปรของเหตการณเชงลบ

1. นโยบายการผลตและพฒนาครของรฐ

2. คณลกษณะของนสตนกศกษาคร

3. กระบวนการผลตคร

1. ภาครฐกÓหนดเปาหมายและนโยบาย การผลตครในอนาคตระยะกลาง (20 ป) สถาบนการผลตครมแนวทางการผลต และพฒนาครระยะกลางทตอบสนอง เปาหมายของรฐในทศทางเดยวกน- สถาบนการผลตครทกแหงมงพฒนาคณภาพการผลต คณภาพหลกสตร มแผนการผลตในแตละสาขาท ตอบสนองความตองการของรฐ และพฒนาผเรยนครสความเปนเลศ

- คณาจารยในสถาบนการผลตครมความเชยวชาญ มคณภาพสง ไดรบการพฒนาใหมประสบการณสง มขวญ และกÓลงใจทเขมแขง มความมงมน ในการพฒนาผเรยนคร

- สถาบนการผลตครทกแหงมชอเสยง มความนาเชอถอ ผปกครอง นกเรยนและสงคมเชอมนและศรทธาสง

2. นสตนกศกษาครทกคนเปนคนเกงทผานระบบการคดเลอกและแขงขน- นสตนกศกษาครทกคนไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพ มความร เชงลกและมความเชยวชาญในการสอน

3. กระบวนการผลตครของทกสถาบน มมาตรฐานและมคณภาพระดบสง- สถาบนการผลตครทกแหงมการพฒนาและควบคมคณภาพของกระบวนการผลตครใหไดมาตรฐาน

- สถานศกษามสวนรวมในการพฒนาความรและประสบการณในการสอนอยางเขมแขง

- ครใหมทกคนมคณภาพไดมาตรฐาน มจตวญญาณคร มความกระตอรอรน ทจะเปนครเกง ครด มความสามารถสง ในการแกปญหาในการทÓงาน ไดรบคาตอบแทนและสวสดการทด ภาคภมใจในตนเองและวชาชพ

- วชาชพครไดรบการยกยองใหเปนวชาชพชนสง

- ประเทศมครเกง ครทมความสามารถสง มความเชยวชาญในวชาชพมากเพยงพอตอความตองการทจะพฒนานกเรยน ในทกพนทของประเทศไทย

- นกเรยนทกคนไดเรยนรจากครทมคณภาพ สามารถพฒนาศกยภาพ ของนกเรยนไดเตมศกยภาพ

- คณภาพของประชาชนในชาตอยในระดบสง เพมขดความสามารถในการแขงขนในระดบภมภาคและระดบโลก

1. รฐไดกÓหนดนโยบายการผลตและพฒนาครในอนาคตระยะกลาง (20 ป) แตมการปฏบตตามนโยบายไมตอเนอง - สถาบนการผลตครมคณภาพแตกตางกน สวนใหญมคณภาพสง แตยงไมมเอกภาพในการผลตคร เปาหมาย ทศทาง และแผนการผลตครทตองการในระยะยาวของบางสถาบนยงไมชดเจน และมความแตกตางกนในการพฒนาหลกสตร

- สถาบนการผลตครสวนใหญมการเรยนการสอนทไดมาตรฐาน สวนนอยยง ไมไดมาตรฐาน ทÓใหขาดความพรอม และตองลงทนมากเพอพฒนาผเรยนคร ผลผลตครยงมคณภาพแตกตางกน

- สถาบนผลตครสวนใหญมคณาจารยทมคณภาพ สวนนอยยงมคณาจารยทขาดความเชยวชาญ ทÓใหสถาบนตองทÓงานหนกและลงทนมากเพอพฒนาคณาจารย

- สถาบนสวนใหญไดรบความศรทธาและความเชอมนจากผปกครอง นกศกษา และสงคม

2. นสตนกศกษาครทสอบผานระบบ การคดเลอกสวนใหญเปนคนเกง- สถาบนการผลตครสวนใหญมคนเกง เขาเรยน สถาบนการผลตครไดตวปอนทด สามารถพฒนาใหมคณภาพสง ไดงาย

- นสตนกศกษาครสวนใหญไดรบโอกาส ในการพฒนาตนเองใหเตมศกยภาพ

3. กระบวนการผลตครสวนใหญมคณภาพ ไดมาตรฐาน- ครใหมจÓนวนมากมาจากสถาบนทมคณภาพ เปนผทมจตวญญาณคร มแรงจงใจในการเปนคร และมความ สามารถในการแกปญหาในการทÓงาน สวนใหญมคณภาพในระดบสง แตบางคนจบแลวไมเปนครเนองจาก มทางเลอก ทดกวา

- วชาชพครเรมไดรบการยอมรบและ ยกยองใหเปนวชาชพชนสง

- ประเทศมครเกง ครทมความสามารถสง มความเชยวชาญในวชาชพจÓนวนมาก แตยงไมครอบคลมทกพนทของประเทศ

- นกเรยนสวนใหญไดเรยนจากครทมคณภาพ ดและเกง นกเรยนสวนหนงยงขาดโอกาสในการพฒนาตนเอง

- คณภาพของประชาชนในชาตอยในระดบกลางถงระดบสง ความสามารถ ในการแขงขนของประชาชาตยงไมแนนอน

1. นโยบายการผลตและพฒนาครของรฐ ไมแนนอน - สถาบนการผลตครขาดความเปนเอกภาพ ในนโยบาย ขาดเปาหมาย และทศทางทชดเจนในการผลตคร ไมสามารถวางแผนการผลตคร แผนพฒนาคณะและหลกสตรในระยะยาว ไมสามารถพฒนาหลกสตรใหมๆ ได การผลตครในภาพรวมไมมคณภาพ การเรยนการสอนไมไดมาตรฐาน ไมมความพรอม ตองทÓงานหนกเพอพฒนาผเรยนคร

- อาจารยดอยคณภาพ ขาดความเชยวชาญ และขาดประสบการณ ขวญและกÓลงใจของคณาจารยลดลง

- ความนาเชอถอ ความเชอมน และความนยมในสถาบนการผลตครลดลง ผปกครอง นกศกษาไมศรทธา สงคมขาดความเชอถอตอสถาบนการผลตคร

2. นสตนกศกษาครไมใชคนเกง- ขาดตวปอนทดเขาสสถาบน สอนนสตนกศกษาครใหมคณภาพสงไดยาก ขาดโอกาสในการพฒนาตนเอง ไมไดรบการพฒนาใหเตมศกยภาพ คณภาพ ลดลง ไดรบความรและประสบการณนอย ขาดความรเชงลก

3. กระบวนการผลตครไมมคณภาพ- คณภาพของครลดลง ระดบความรและทกษะของครใหมตÓกวาทควรจะเปน ถกกดคาจาง ไมมงานทÓ ตกงาน ไมสามารถประกอบอาชพครได ไมม จตวญญาณคร ไมมแรงจงใจใหทÓงาน ขาดความสามารถในการแกปญหา ในการทÓงาน ประกอบอาชพไมตรง กบสาขา จบแลวไมเปนครเนองจาก มทางเลอกทดกวา

- การยอมรบในวชาชพครมนอยลง เกดวกฤตศรทธาทÓใหวชาชพครตกตÓ บนทอนความเปนวชาชพชนสงของวชาชพคร

- ประเทศขาดครในสาขาทตองการ จÓนวนครมไมเพยงพอ ในบางสาขาวชา ขาดครทมความสามารถสง ครเกง ครทเชยวชาญในวชาชพมจÓนวนนอย

- นกเรยนไมไดเรยนจากครทมคณภาพ ไมม Role model ทเกงและดพรอม นกเรยนจÓนวนมากดอยคณภาพ เรยนไมเกง ผลสมฤทธทางการเรยน ไมด คณภาพการเรยนรตÓ

- คณภาพของประชาชนในชาตตกตÓ ขาดกÓลงคนทมความสามารถสง เพราะเปนผลตผลจากครทดอยคณภาพ

หมายถง ภาพอนาคตทพงประสงคทควรเกดขนมากทสด (Desirable scenario)

หมายถง ภาพอนาคตทดทสด (Best scenario)

หมายถง ภาพอนาคตทเลวรายทสด (Worst scenario)


288

ภาพอนาคตการผลตครทพงประสงค(Desirablescenario)ในอนาคต20ป

จากผลการวเคราะหพบวา ในอนาคตขางหนา 20 ป รายละเอยดของภาพอนาคต

การผลตครทพงประสงค คอ ภาครฐกÓหนดเปาหมายและนโยบายการผลตครในอนาคต

ระยะกลาง (20 ป) สถาบนการผลตครมแนวทางการผลตและพฒนาครระยะกลางทตอบสนอง

เปาหมายของรฐในทศทางเดยวกน ทÓใหสถาบนการผลตครทกแหงมงพฒนาคณภาพการผลต

คณภาพหลกสตร มแผนการผลตในแตละสาขาทตอบสนองความตองการของรฐ และพฒนา

ผเรยนครสความเปนเลศ คณาจารยในสถาบนการผลตครมความเชยวชาญ มคณภาพสง

ไดรบการพฒนาใหมประสบการณสง มขวญและกÓลงใจทเขมแขง มความมงมนในการพฒนา

ผเรยนคร สถาบนการผลตครทกแหงมชอเสยง มความนาเชอถอ ผปกครอง นกเรยนและสงคม

เชอมนและศรทธาในสถาบนการผลตครระดบสง ผเรยนครทผานระบบการคดเลอกสวนใหญ

เปนคนเกง ทÓใหสถาบนการผลตครสวนใหญไดตวปอนทด สามารถพฒนาใหมคณภาพสง

ไดงาย และนสตนกศกษาครสวนใหญไดรบโอกาสในการพฒนาตนเองใหเตมศกยภาพ

กระบวนการผลตครสวนใหญมคณภาพไดมาตรฐาน ทÓใหครใหมจÓนวนมากมาจากสถาบน

ทมคณภาพ เปนผทมจตวญญาณคร มแรงจงใจในการทÓงานในวชาชพคร และมความสามารถ

ในการแกปญหาในการทÓงาน ครใหมสวนใหญมคณภาพในระดบสง แตอาจจะมครใหม

บางสวนเมอจบการศกษาแลวไมเปนครเนองจากมทางเลอกทดกวา วชาชพครไดรบการยกยอง

ใหเปนวชาชพชนสง ประเทศไทยมครเกง ครทมความสามารถสง มความเชยวชาญในวชาชพ

มากเพยงพอตอความตองการในการพฒนานกเรยนทกพนทของประเทศไทย นกเรยนทกคน

ไดเรยนรจากครทมคณภาพ สามารถพฒนานกเรยนไดเตมศกยภาพ ในทสดทÓใหคณภาพของ

ประชาชาตอยในระดบสง เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศทงในระดบภมภาค

และระดบโลก

ภาพอนาคตการผลตครทพงประสงคในอนาคต 20 ป ทสรางขน จะนÓไปสการ

จดทÓขอเสนอเชงนโยบาย เพอทÓใหเกดความผนแปรของเหตการณในอนาคตนÓไปสภาพอนาคตท

กÓหนดไว

2.4ขอเสนอเชงนโยบายสภาพอนาคตการผลตครทพงประสงค ม 4 ขอ ไดแก

1) นโยบายการผลตครทตอบสนองความตองการครในอนาคตของประเทศในเชงปรมาณและคณภาพ

จÓแนกตามวชาเอกมวธดÓเนนการ 2 ประการคอ การพฒนาการผลตครในแตละวชาเอกทตอบสนอง

ความตองการครของประเทศในอนาคต และการพฒนาระบบการผลตคร 2) นโยบายการพฒนา


289

มาตรฐานสถาบนผลตคร มาตรฐานการผลต และมาตรฐานวชาชพคร มวธดÓเนนการ 3 ประการ

คอ การพฒนามาตรฐานสถาบน มาตรฐานการผลตและมาตรฐานวชาชพคร การพฒนาสถานศกษา

และครพเลยงสÓหรบการฝกประสบการณวชาชพ และการสงเสรมความรวมมอในการพฒนาคณภาพ

การผลตครของสถาบนการผลตคร 3) นโยบายการพฒนาครใหมประจÓการเชงรก มวธดÓเนนการ

2 ประการคอ การพฒนาครใหมใหมความเชยวชาญในคณวฒวชาเอก และการพฒนาครใหมใหม

เสนทางความกาวหนาในวชาชพ และ 4) นโยบายการพฒนาครในพนทหางไกล วธดÓเนนการ

1 ประการคอ การสงเสรมการปฏบตงานครในพนทหางไกล

อภปรายผลการวจย 1. การผลตครของประเทศไทย

ผลการวจยทพบวา การเปลยนแปลงสภาพเศรษฐกจ สงคมของประเทศ และการเปลยนแปลง

นโยบายการผลตครของภาครฐกอใหเกดปญหาและผลกระทบตอการผลตครของไทยอยางตอเนอง

ทÓใหไมสามารถควบคมมาตรฐานการผลตและปรมาณการผลตครไดตามความตองการในการใชงาน

ทÓใหความสามารถในการแขงขนดานการศกษาของประเทศลดลง คณภาพนกเรยนลดตÓลงอยาง

ตอเนอง สภาพปญหาทเกดขนนเปนปญหาทพบมากในหลายประเทศ สอดคลองกบผลการวจยของ

ชนตา รกษพลเมอง และคณะ (2548) ทไดศกษาสภาวะการขาดแคลนครระดบการศกษาขนพนฐาน

ของประเทศสหรฐอเมรกา ออสเตรเลย สหราชอาณาจกร แคนาดา มาเลเซย และประเทศไทย

ผลการวจยพบวา สภาวะการขาดแคลนครทเกดขนในประเทศทศกษาเปนปญหาทงเชงปรมาณและ

คณภาพ ในเชงปรมาณพบวาสวนใหญขาดแคลนทงครและอาจารยใหญ/ผบรหารโรงเรยน โรงเรยนท

ขาดแคลนครสวนมากเปนโรงเรยนมธยม โรงเรยนขนาดเลกและโรงเรยนทตงในเขตชนบท สาขาวชา

ทขาดครมากทสด ไดแก คณตศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลย และภาษาตางประเทศ (ภาษาทสอง)

และหลายประเทศมปญหาขาดแคลนครเพศชายในเชงคณภาพ พบวา เกอบทกประเทศจางครทมวฒ

ไมตรงวชาทสอน หรอครทมวฒการศกษาตÓ/ตÓกวาเกณฑ รวมทงประสบปญหาการทครขาดศรทธา

วชาชพ ขาดความเขาใจพหวฒนธรรม ดอยประสบการณในการทÓงาน ขาดความรดานเทคโนโลย

และความรเนอหาวชาททนสมย ปญหาทเกดขนนสวนหนงเปนผลจากการบรรจครใหมไมเพยงพอ

กบความตองการ กลาวคอ ขาดครทจะบรรจใหมบางสาขาวชาหรอมลกษณะไมตรงกบความตองการ

อนเนองมาจากการเปลยนแปลงโครงสรางหรอความหลากหลายทางเชอชาต วฒนธรรมและภมประเทศ

กบขาดแคลนครทดแทนอตราเกษยณ ลาออก หรอโอนยาย ผลการวจยของ ดเรก พรสมา

และคณะ (2546) ไดวจยเรอง การพฒนาวชาชพคร ซงพบวา ปญหาเกยวกบวชาชพครอาจสรปได

เปน 3 กลมใหญ ไดแก ปญหาเกยวกบกระบวนการผลต ปญหาเกยวกบกระบวนการใชคร และ


290

ปญหาเกยวกบการบรหารจดการเพอใหการผลตและการใชครเปนไปอยางมประสทธผล นอกจากน

ผลการศกษาโดย สวมล วองวาณช และคณะ (2554) ยงพบวากรอบการผลตครของไทยยงมปญหา

ทงในดานของตวผเรยนซงบางคนมความตงใจแนวแนทจะประกอบอาชพคร บางคนกไมอยาก

ประกอบอาชพคร ในดานหลกสตรพบวา ยงไมตอบสนองนโยบายทกÓหนดใชในระยะแรกทตองการ

ใหผเรยนไดเรยนเนอหาวชาการทลกซง เนองจากจÓนวนหนวยกตของวชาเอกในคณะครศาสตร

ยงไมมากเทาทคาดหวง เนอหาวชาทเพมขนมความซÓซอนกน การฝกประกอบวชาชพครยงตอง

เพมความรทางวชาครใหแกนสตนกศกษาครยงมความสอดคลองกบผลการวจยนทพบวา ครพเลยง

ททÓหนาทในการฝกประสบการณวชาชพในสถาบนผลตครแตละแหงยงมคณภาพทแตกตางกน

2.ภาพอนาคตทพงประสงคในการผลตครในอนาคตระยะกลาง20ป

จากผลการวจยนÓไปสภาพอนาคตทพงประสงคในการผลตครในอนาคตระยะกลาง 20 ป

ซงนบไดวาเปนภาพอนาคตจากการวเคราะหปจจยขบเคลอนและความผนแปรของเหตการณผลกระทบ

ทเกดขนจากสภาพปญหาทเปนเหตการณสÓคญจากอดตถงปจจบนทกระทบตออนาคตการผลตคร

การทภาพอนาคตทพงประสงคจะเกดขนไดในระยะ 20 ปขางหนาตามทระบไวนน จะตองเกดขน

จากการกÓหนดนโยบายและยทธศาสตรสÓหรบหนวยงานทเกยวของ เพอใชในการกÓหนดแผนการ

ปฏบตงานทจะขบเคลอนการผลตครของไทยไปสภาพพงประสงคดงกลาว แนวคดดงกลาวนสอดคลอง

กบแนวคดพนฐานของการวจยอนาคตทวา การวจยอนาคตจะเกยวของกบเปาหมายทตองการ วธการ

ไปใหถงเปาหมาย ปญหาและโอกาสทจะตองเผชญเพอไปสเปาหมายนน การวจยอนาคตชวยใหเกด

การรบรและมทางเลอกในอนาคต ทÓใหเกดความเขาใจทางเลอกทมในอนาคตและการทÓในสงตางๆ

เพอใหอนาคตเปนไปอยางทตองการ (Masini & Samset, 1975 อางถงใน วชดา กจธรธรรม, 2549)

ขอเสนอแนะ 1.ขอเสนอแนะในการนÓผลการวจยไปใช

1.1ควรมการนÓผลการวจยไปใชในการการกÓหนดเปาหมายการผลตและพฒนาครของประเทศในอนาคต20ป

จากผลการวจยทพบวา เหตการณสÓคญทเกดจากปญหาการผลตครของไทยทผานมา

ในอดตจวบจนปจจบน จะสงผลใหเกดเหตการณผลกระทบในระดบท 1 และ 2 กบการผลตคร

ในอนาคตระยะกลางภายใน 20 ป ถง 340 เหตการณ ใน 4 ดาน คอ 1) สถาบนการผลตคร

2) ครใหม 3) วชาชพคร และ 4) ประเทศ โดยเหตการณผลกระทบสงผลตอสถาบนการผลตคร

มากทสด ผลการวจยดงกลาวแสดงใหเหนวา ถาไมมการดÓเนนการเชงนโยบายเพอแกปญหาการ


291

ผลตครอยางจรงจงจะสงผลใหในอนาคต 20 ป สถาบนการผลตครจะไดรบผลกระทบกอน และเกดขน

ตอเนองไปยงครใหม ประเทศชาต และวชาชพครตามลÓดบ ดงนน จงควรมการนÓผลการวจยไปใช

ในการกÓหนดเปาหมายในการผลตครของประเทศในอนาคตระยะกลาง 20 ป อยางจรงจงและ

ตอเนอง โดยมเงอนไขทสÓคญคอ การนÓกลมผทมสวนเกยวของกบการผลตครของประเทศไทย

เขามามสวนรวมในการดÓเนนการดงกลาว

1.2การกÓหนดนโยบายทเกยวของกบการผลตและพฒนาครในระยะยาวของรฐ ควรมการดÓเนนการอยางตอเนองและตองไมผกพนอยกบวาระของรฐบาลขณะนนหรอรฐบาลชดตอๆ มา

จากผลการวจยทพบวา ประเทศไทยไดมการกÓหนดแผนการผลตและพฒนาคร

ใหตอบสนองความตองการของประเทศตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1

(พ.ศ. 2504 - พ.ศ. 2509) และยงมแผนพฒนาการศกษาแหงชาต มการออกกฎหมายเพอสงเสรม

การพฒนาการศกษาไทย อกทงการปฏรปการศกษาเพอพฒนาครและผเรยนใหสอดคลองกบ แผน

ยทธศาสตรในการพฒนาประเทศ แตจะเหนไดวา การดÓเนนการตามนโยบายทผานมาไมมความ

ตอเนอง มอปสรรคทสงผลกระทบตอการดÓเนนการตามนโยบายทปรากฏชดเจนคอ การผลตคร

พนธใหมทสงเสรมใหคนเกง คนดเขามาเรยนคร ซงสามารถดÓเนนการตามแผนทกÓหนดเพยงระยะ

เวลา 1 ป โดยมอปสรรคทสÓคญคอ การขาดแคลนงบประมาณและขาดการผลกดนโครงการเพอให

เกดความตอเนอง ดงนน ในการกÓหนดนโยบายทเกยวของกบการผลตและพฒนาครของรฐ ควรม

เปาหมายในการดÓเนนการในระยะยาวเพอใหเกดพลงขบเคลอนการเปลยนแปลง อกทงควรกÓหนด

แผนงานในการสนบสนนการดÓเนนการของโครงการอยางตอเนอง โดยตองไมผกพนอยกบวาระของ

คณะรฐบาลขณะนนหรอคณะรฐบาลชดตอๆ มา

1.3การกÓหนดนโยบายการพฒนากระบวนการผลตครจะตองคÓนงถงการพฒนาทครอบคลมกระบวนการผลตครทงระบบ

ผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา สถาบนการผลตครของประเทศไทยแตละแหงมคณภาพ

ไมเทากน สาเหตสÓคญของปญหาประการหนงคอ ครพเลยงในสถานศกษามคณภาพแตกตาง ทงน

เมอพจารณารายละเอยดของการควบคมมาตรฐานการผลตครทกÓหนดโดยหนวยงานระดบนโยบาย

ทเกยวของ เชน ครสภา สÓนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา จะพบวา ยงไมมการกÓหนดมาตรฐาน

ดานครพเลยง ทงๆ ทเปนปจจยนÓเขาทสÓคญในกระบวนการผลตคร ดงนน ในการกÓหนดนโยบาย

การพฒนากระบวนการผลตครจะตองคÓนงถงการพฒนาทครอบคลมกระบวนการผลตครทงระบบ

โดยเฉพาะอยางยงกระบวนการผลตครในระดบสถานศกษา รวมทงการกÓหนดมาตรการในการสงเสรม


292

ความกาวหนาแกครพเลยงทอทศแรงกายแรงใจในการรวมผลตคร ทงในดานของสวสดการ คาตอบแทน

และความกาวหนาในวชาชพ

2.ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1ควรมการวจยเพอพฒนานโยบายการผลตครใหสอดคลองกบทศทางการพฒนาประเทศในอนาคตระยะกลางและระยะยาว

ผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา คณภาพคร คณภาพการผลตครและคณภาพของ

สถาบนการผลตครมความสÓคญตอการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศไทย ดงนน ควรมการ

กÓหนดเปาหมายของการพฒนาคณภาพคร คณภาพการผลตคร และคณภาพของสถาบนการผลตคร

ทสอดคลองกบเปาหมายและทศทางของการพฒนาประเทศ แตดวยระบบการศกษาของประเทศไทย

มขนาดใหญ มกลมผเกยวของหลายกลม การเปลยนแปลงใดๆ ในระบบการศกษาสงผลกระทบตอ

โครงสรางอนๆ ของสงคม ดงนน ควรมการวจยดวยการมสวนรวมของผทมสวนเกยวของทกฝาย

2.2ควรมการวจยเพอพฒนาอตลกษณของสถาบนการผลตครใหมความเขมแขงและสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาของพนท

ผลการวจยครงนแสดงใหเหนวา สถาบนการผลตครแตละแหงมคณภาพแตกตางกน

ดงนนควรมการวจยเพอพฒนาอตลกษณของสถาบนการผลตครใหมความเขมแขงและสอดคลองกบ

ยทธศาสตรการพฒนาความกาวหนาของคน และการพฒนากÓลงคนตามความตองการของพนท โดยมหนวยงานหลกททÓหนาทในการประสานงาน คอ เครอขายวจยการศกษาทจดตงขนโดยสภา

คณบดคณะครศาสตร/ศกษาศาสตรแหงประเทศไทยและสÓนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

กตตกรรมประกาศ การวจยนไดรบทนสนบสนนจากสÓนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) และม

ศาสตราจารย ดร.พฤทธ ศรบรรณพทกษ เปนทปรกษาโครงการ


293

รายการอางองชนตา รกษพลเมอง และคณะ. (2548). สภาวะการขาดแคลนครในระดบการศกษาขนพนฐาน:

รายงานสรป. กรงเทพฯ: สÓนกนโยบายและแผนการศกษา สÓนกงานเลขาธการสภาการศกษา.

ดเรก พรสมา และคณะ. (2546). รายงานการวจยเรองการพฒนาวชาชพคร. เขาถงเมอ 16 ธนวาคม

2550 จาก http://www.onec.go.th/Act/627/

พฤทธ ศรบรรณพทกษ. (2546). การปฏรปการผลตและการพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทาง

การศกษา. กรงเทพฯ: สÓนกงานเลขาธการสภาการศกษา.

พฤทธ ศรบรรณพทกษ และ วชดา กจธรธรรม. (2549). การศกษาเปรยบเทยบการเตรยมครและ

การบÓรงรกษาครคณภาพ. กรงเทพฯ: สÓนกงานเลขาธการสภาการศกษา.

พฤทธ ศรบรรณพทกษ ณรทธ สทธจตต ปทมศร ธรานรกษ จารชยนวฒน จฑารตน วบลผล

บณฑรกา บลภกด และ วชดา กจธรธรรม. (2554). โครงการจดทÓกรอบมาตรฐานคณวฒ

สาขาวชาศกษาศาสตร/ครศาสตรและขอกÓหนดจÓเพาะของหลกสตร. กรงเทพฯ: สÓนกงาน

คณะกรรมการการอดมศกษา.

เลขาธการสภาการศกษา, สÓนกงาน. (2546). รายงานการวจยเพอพฒนานโยบายและแผนการปฏรป

การผลตและการพฒนาคร. กรงเทพฯ: พมพด.

วชดา กจธรธรรม. (2549). การคาดการณอนาคตคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย:

การประยกตใชเทคนคเชงปรมาณและคณภาพ. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต ภาควชา

วจยและจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สวมล วองวาณช และคณะ. (2554). นโยบายการพฒนาวชาชพคร. วารสารวธวทยาการวจย,

24(2), 169-199.

Decker, P., et. al. (2005). The Evaluation of Teacher Preparation Models: Design

Report. Retrieved August 10, 2010 from http://www.mathematica-mpr.com/

publications/pdfs/techprepdesign.pdf

Hattie, J. (2003). Teachers Make a Difference: What is the research evidence?. Auckland:

Australian Council for Educational Research. Retrieved August 10, 2010 from

http://www.educationalleaders.govt.nz/Pedagogy-and-assessment/Building-

effective-learning-environments/Teachers-Make-a-Difference-What-is-the-

Research-Evidence.

Husen, T & Postlethwaite, T. N. (1994). The International Encyclopedia of Education.

2nd ed. England: BPC Wheatons.


294

Ontario Learning for Sustainability Partnership (OLSP). (1996). Learning for Sustain-

ability: Essential Outcomes and Classroom Learning Strategies. Toronto: LSP.

UNESCO. (1997). Educating for a Sustainable Future: A Transdisciplinary Vision for

Concerted Action. Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/images/0011/

001106/110686eo.pdf

295



Method Effect to Factorial Structure of Buddhism Emotional Intelligence Scale for Thai Pre- Adolescent: Applying the

Multitrait-Multimethod Matrix by Confirmatory Factor Analysis.

Anu Jarernvongrayab1

ABSTRACT

Buddhism Emotional Intelligence Scale was developed to measure emotional intelligence

for Thai pre-adolescent. Intasuwan et al. (2002) used tri-sigkha concept to develop 3 subscales:

emotion, cognition, and behavior in 3 main situations. The objective of this study was to confirm

factorial structure of the scale focusing on how the measurement method (situations) affected the

factorial structure.. Researcher specified 10 alternative models to compare with tri-sigkha model;

1 factor model, situation model, 4 CTCU models, and 4 CTCM models. The result showed that

3 subscales model fitted most with the empirical data when using full CTCU approach. The results

from parameter estimation showed that the correlations among 3 subscales were very high.

This evidence indicated that the divergent validity of tri-sigkha model was weak. Lastly, the factor

loadings in each subscale were moderately low. The study also indicated that the convergent

validity of tri-sigkha was moderately weak.

Keywords: Buddhism emotional intelligence, confirmatory factor analysis,

multitrait multimethod techniques

1 Department of Educational Measurement, Faculty of Education, Pibulsongkram Rajabhat University, Pitsanuloak 65000. E-mail: [email protected]

296



อทธพลของวธการวดตอโครงสรางองคประกอบมาตราวดปรชาเชงอารมณตามแนวพทธศาสนาสÓหรบวยรนไทย:

การประยกตใชวธคณลกษณะหลาก-วธหลายโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

อน เจรญวงศระยบ1

บทคดยอ

มาตราวดปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนาสÓหรบวยรนเปนมาตราวดทพฒนาขน

เพอใชวดปรชาเชงอารมณสÓหรบวยรนไทย ผจงจต อนทสวรรณ และคณะ (2545) ไดพฒนา

แบบวดนขนโดยองคประกอบของมาตราวดยดตามหลกไตรสกขา ไดแก ความรสก ความคด

การกระทÓ และใชสถานการณของการวด 3 สถานการณ การวจยครงนเปนการศกษาความ

เทยงตรงเชงองคประกอบของมาตรวด โดยเนนการศกษาถงอทธพลของวธการวด (สถานการณ)

ทมตอโครงสรางองคประกอบของมาตราวด โดยกÓหนดโมเดลทางเลอก โมเดล 1 องคประกอบ

โมเดลองคประกอบสถานการณ โมเดล CTCU 4 โมเดล และโมเดล CTCM 4 โมเดล

ผลการวจยพบวาโมเดลมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษสงสดเมอทÓการประมาณคา

อทธพลของวธการวดโดยวธ CTCU แบบเตมรป

จากผลการประมาณคาโมเดลโดยวธ CTCU แบบเตมรปพบวา ความสมพนธระหวาง

องคประกอบมคาสงมากแสดงวามความเทยงตรงเชงจÓแนกตÓ และพบวา คาสมประสทธ

องคประกอบมคาคอนขางตÓแสดงวามความเทยงตรงเชงลเขาคอนขางตÓ

คÓสÓคญ: ปรชาเชงอารมณเชงพทธ , การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน, เทคนคคณลกษณะ

หลากวธหลาย

1 สาขาวชาวดผลการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม จงหวดพษณโลก 65000 อเมล: [email protected]

◆ อน เจรญวงศระยบ ◆

297

ความเปนมาและความสÓคญของปญหา ปรชาเชงอารมณเปนคณลกษณะ (trait) ทางจตวทยาทพยายามเชอมโยงความสมพนธ

ระหวางเหตผลกบอารมณของบคคล แนวคดนมนกวชาการสนใจใชศกษาพฤตกรรมของมนษยกนอยาง

กวางขวาง เนองจากพบวามความเกยวของกบศกยภาพการทÓงานหรอคณภาพชวตของบคคลสง

(Bar-On, 2001; Cavallo & Brienza, 2004) นอกจากนพบวาการขาดการใชสตในการควบคม

อารมณหรอขาดปรชาเชงอารมณนนจะกอใหเกดปญหาในการแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม โดยเฉพาะ

ในวยรนทมอารมณทออนไหวงาย อาจจะทÓใหมการตดสนใจแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค เชน

การเสพสงเสพตด การมเพศสมพนธทไมเหมาะสม ซงจะกอใหเกดปญหาสงคมตามมา ดงนนจงม

ความจÓเปนทตองทÓการพฒนาเครองมอวดปรชาเชงอารมณทเหมาะสมสÓหรบวยรนไทยเพอจะได

มองเหนจดทเปนปญหาและหาทางแกไขไดทนเวลากอนทจะลกลามมากเกนไป (Graczyk et al.,

2000)

สงกปของปรชาเชงอารมณแบงเปน 2 แนวทาง แนวทางแรกใหนยามวาเปนสตปญญาท

เกยวของกบอารมณ เชน แนวทางของ Mayer and Salovey (1997) เปนตน สวนแนวทางทสอง

ใหนยามวาเปนทกษะและคณลกษณะทางบคลกภาพตางๆ เชน แนวทางของ Goleman (1995,

2001) และ Bar-On (2000) เปนตน ดงนนแนวทางการวดปรชาเชงอารมณจงแตกตางกนไปดวย

ตามสงกปทแตกตางกน สÓหรบประเทศไทย มาตรวดปรชาเชงอารมณสรางตามนยามในแนวทาง

ทสอง เชน งานวจยของ คมเพชร ฉตรศภกล และ ผองพรรณ เกดพทกษ (2544) กรมสขภาพจต

(2544, 2545) และ ปยะวรรณ เลศพานช (2547) เปนตน อยางไรกตามการสรางมาตรวดปรชา

เชงอารมณของไทยจะใชแนวคดของตะวนตกนÓมาพฒนาเปนกรอบแนวคดในการสรางมาตรวด

แตยงไมมการสรางมาตรวดปรชาเชงอารมณตามแนวคดตะวนออกหรอแนวคดของพทธศาสนา ซงเปน

แนวคดทสอดคลองกบการดÓเนนชวตของคนไทย ดงนน ผจงจต อนทสวรรณ และคณะ (2545)

จงไดรเรมสรางและพฒนามาตรวดปรชาเชงอารมณโดยประยกตหลกธรรมในพทธศาสนามาสรางนยาม

และกÓหนดโครงสรางของปรชาเชงอารมณไวสÓหรบวดวยรนไทย

โครงสรางมาตรวดปรชาเชงอารมณตามแนวพทธศาสนา แบงออกเปน 2 มต คอ มตโครงสราง

ดานเนอหา ใชสถานการณชวตประจÓวนเปนสถานการณในการกระตนการตอบขอคÓถาม เนอหา

ของสถานการณชวต ดทผลทมตอชวตประจÓวน ซงจÓแนกออกเปน 3 ดาน คอ (1) มความสข

ในตนเอง (2) สามารถอยรวมกบผอนไดด และ (3) สามารถทÓงานประสบความสÓเรจ ในแตละ

สถานการณมมตของโครงสรางคณลกษณะ แบงตามแนวคดไตรสกขาประกอบดวย 3 องคประกอบ

ไดแก ความรสก ความคด และการปฏบต โดยในแตละสถานการณจะม 3 คÓถาม คอ มอารมณ

ความรสกอยางไร คดอยางไร และจะทÓอยางไร เรองการปฏบตนนไมสามารถถามการปฏบตโดยตรงได

◆ อทธพลของวธการวดตอโครงสรางองคประกอบมาตราวดปรชาเชงอารมณตามแนวพทธศาสนาสÓหรบวยรนไทย: ◆


298

เนองจากสถานการณไมไดเฉพาะเจาะจงสÓหรบแตละคนจงใชวธถามวาจะปฏบตอยางไร แตละคÓถาม

มตวเลอก 5 ตวเลอก จÓนวนสถานการณทงสน 30 สถานการณ จÓนวนขอคÓถามทงสน 90 ขอ

ผตอบแตละคนจะไดคะแนน 3 ตว คอ คะแนนความรสก คะแนนความคด และคะแนนการปฏบต

การแสดงหลกฐานความเทยงตรงและความเชอมนของมาตรวด คณะผวจยเกบขอมลกบ

นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย และนกศกษาระดบปรญญาตร จÓนวน 211 คน คาความเชอมน

ใชวธอลฟาของครอนบค มคาเทากบ .66, .74, และ .64 ตามลÓดบ และวธการทดสอบซÓ มคา

เทากบ .660, .766 และ .410 ตามลÓดบ คาความเทยงตรงเชงโครงสรางใชการหาความสมพนธ

ระหวางองคประกอบพบวา แตละองคประกอบมความสมพนธกนคอนขางสง อยระหวาง .571-.761

สÓหรบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ คณะผวจยคดเลอกตวแปรทมความสมพนธกบปรชาเชงอารมณ

ซงพบวา ปรชาเชงอารมณทสรางขนมความสมพนธทางลบกบความเครยด มความสมพนธทางบวก

กบอตมโนทศน มความสมพนธทางบวกกบความถนดทางการเรยนดานเหตผลในกลมเพศหญง

เฉพาะดานความรสก

จากผลการวจยขางตนยงไมมการแสดงหลกฐานความเทยงตรงเชงโครงสรางวาลกษณะของ

มาตรวดสามารถแบงไดเปน 3 องคประกอบจรงหรอไม นอกจากนยงพบวาคาความเชอมนในแตละ

องคประกอบนนมคาคอนขางตÓ ซงเปนตวบงชวาการรวมคะแนนเปน 3 องคประกอบ คอ ความรสก

ความคด และการปฏบตยงไมมความคงทมากนก ซงการอภปรายผลของผจงจต อนทสวรรณ

และคณะ (2545) กลาววาอาจจะเปนเพราะนยามของแตละองคประกอบคอนขางกวาง อยางไรกตาม

เมอพจารณาถงวธการวดทÓใหผวจยตงขอสงเกตวา คาความเชอมนของแตละองคประกอบมคา

คอนขางตÓอาจจะเปนเพราะมอทธพลของวธการวดแฝงอย เนองจากเนอหาการวดใชสถานการณ

ในชวตประจÓวนเปนตวกระตนในการตอบขอคÓถาม ความแปรปรวนของสถานการณอาจจะรบกวน

ความเทยงตรงเชงองคประกอบของคณลกษณะทตองการวดได นอกจากนผวจยไดตงขอสงเกตเกยวกบ

ความยาวของมาตรวด ซงมความยาวถง 90 ขอ และเปนรปแบบของการวดยงเปนแบบสถานการณ

ทผตอบตองใชเวลาในการตอบมาก ซงอาจจะสงผลตอคณภาพของผลการวด ในเรองของความยาว

ของมาตรวด ผจงจตร อนทสวรรณ และคณะ (2545) ไดสรางมาตรวดฉบบสน เพอลดปญหาดงกลาว

โดยการลดจÓนวนสถานการณในการวดจาก 30 สถานการณเหลอ 12 สถานการณ ผวจยจงม

ความสนใจศกษาวา เมอใชขอมลจากมาตรวดฉบบสน มาตรวดปรชาเชงอารมณตามแนวพทธศาสนา

สÓหรบวยรนไทยมความเทยงตรงเชงโครงสรางอยางไร โดยเนนการทดสอบอทธพลของวธการวดทม

ตอโครงสรางดานคณลกษณะของปรชาเชงอารมณ โดยมวตถประสงคการวจยในการศกษา ดงน


299

วตถประสงคการวจย 1. เพอตรวจสอบความกลมกลนขององคประกอบคณลกษณะปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนา

3 องคประกอบกบขอมลเชงประจกษ

2. เพอตรวจสอบความกลมกลนของโมเดลทางเลอก ไดแก โมเดล 1 องคประกอบ และ

โมเดลองคประกอบสถานการณ 3 สถานการณ โมเดล CTCM 4 โมเดล และ โมเดล CTCU

4 โมเดลกบขอมลเชงประจกษ

3. เพอศกษา อทธพลจากการวด ความเทยงตรงเชงลเขา กบความเทยงตรงเชงจÓแนกของ

มาตรวดปรชาเชงอารมณ

สมมตฐานการวจย การศกษาในครงนใชการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน ซงเปนโมเดลยอยของโมเดลสมการ

โครงสรางเชงเสนในการตอบคÓถามวจย การประเมนโมเดลวามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

หรอไม พจารณาจากดชนความกลมกลนและทÓการเปรยบเทยบวาโมเดลใดมความสอดคลองกบ

ขอมลเชงประจกษมากกวากน โดยในการวจยครงนมโมเดลทเสนอจÓนวน 11 โมเดล ไดแก (1)โมเดลสมมตฐานเบองตน ไดแก โมเดลคณลกษณะทตองการนÓมาอธบายปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนา

3 องคประกอบ ไดแก รสก คด กระทÓ (โมเดล3) (2) โมเดลทางเลอกทนÓมาเปรยบเทยบ ความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษกบโมเดลสมมตฐานม 2 โมเดล คอ โมเดลองคประกอบเดยว

(โมเดล1) ซงตงสมมตฐานวาลกษณะขององคประกอบเปนเอกมต (unidimention) และโมเดล

วธการวดซงประกอบดวย 3 สถานการณ คอ มความสขในตนเอง สามารถอยรวมกบผอนไดด

และสามารถทÓงานประสบความสÓเรจ (โมเดล2) ซงทงสามโมเดลนผวจยคาดวาจะไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษเนองจากมอทธพลของวธการวดรบกวนลกษณะของโครงสรางองคประกอบ

สÓหรบการศกษาอทธพลของสถานการณในการวดปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนา ใชการ

วเคราะหโมเดลคณลกษณะหลากวธหลาย (Model for Multitrait-Multimethod Data) ซงเปน

โมเดลยอยของการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Kline, 2005) โมเดลททÓการศกษาในครงน

ใชตามคÓแนะนÓของ Marsh and Grayson (1995) ทเสนอใหใชโมเดลในการศกษา 2 โมเดลไดแก

(3) โมเดลการวเคราะหองคประกอบคณลกษณะ-วธทมความสมพนธระหวางองคประกอบคณลกษณะและความสมพนธระหวางองคประกอบวธ(CFA-modelwithcorrelatedtraitfactorsandcorrelatedmethodfactors:CFA-CTCM) (โมเดล8-11) โมเดลนมขอด ทมสารสนเทศเกยวกบ (1) ความเทยงตรงเชงลเขา (convergent validity) ซงพจารณาจากขนาด



300

ของสมประสทธองคประกอบของคณลกษณะทตองการวด ไมควรตÓกวา .40 (อรพนทร, มปป.)

โดยขนาดสมประสทธยงสงมากจะเปนตวบงชถงความเทยงตรงเชงลเขา (2) ความเทยงตรงเชงจÓแนก

(divergent validity) ซงพจารณาจากขนาดความสมพนธระหวางตวแปรองคประกอบ โดยขนาด

ความสมพนธควรอยในระดบทไมสงเกนไปนก เกณฑการพจารณาวาขนาดความสมพนธทสงเกนไป

จนเรยกวาขาดความเทยงตรงเชงจÓแนกคอมขนาดความสมพนธเทากบหรอสงกวา .85 (Kenny,

1998) และ (3) อทธพลจากวธการวด (method effect) ซงพจารณาจากขนาดของสมประสทธ

องคประกอบวธการวด ยงขนาดสมประสทธยงสงแสดงวาอทธพลจากวธการวดสงผลตอความเทยงตรง

เชงองคประกอบสง

อยางไรกตามโมเดล CTCM นนมโอกาสทการประมาณคาทไมเหมาะสมหรอไมคงทสง เชน

ความสมพนธระหวางองคประกอบมคาเกน 1 หรอ คาสมประสทธองคประกอบเปนลบ เปนตน

ดงนน Marsh and Grayson (1995) จงไดเสนอโมเดลใหมในการวเคราะห ไดแก (4) โมเดล การวเคราะหองคประกอบคณลกษณะ-วธทมความสมพนธระหวางองคประกอบคณลกษณะและความสมพนธระหวางองคประกอบเฉพาะ(CFA-modelwithcorrelatedtraitfactorsandcorrelateduniqueness:CFA-CTCU) (โมเดล4-7) โมเดลนมโอกาสในการประมาณคาทเหมาะสมมากกวาโมเดล CTCM แตสารสนเทศเกยวกบอทธพลจากวธการวดจะไมชดเจนเทากบ

โมเดล CTCM เนองจากจÓนวนพารามเตอรทใชพจารณาอทธพลของวธการวดในโมเดล CTCU

มจÓนวนมากกวาโมเดล CTCM เนองจากวธการนมการประมาณคาความสมพนธระหวาง

องคประกอบเฉพาะทมวธการวดเดยวกน ทÓใหตองมการประมาณคาพารามเตอรเพมเตมสงมาก

ซงสงผลใหโมเดลทประมาณคาเปนโมเดลทไมประหยด

อทธพลจากวธการวดจากโมเดล CTCU พจารณาจากคาความสมพนธระหวางองคประกอบ

เฉพาะในวธการวดเดยวกนมความสมพนธกน ขนาดความสมพนธทมนยสÓคญและขนาดของความ

สมพนธยงสงเปนตวบงชถงอทธพลของวธการวดทมตอความเทยงตรงเชงองคประกอบ สวนความ

เทยงตรงเชงลเขา และความเทยงตรงเชงจÓแนกใชหลกการในการศกษาแบบเดยวกบวธ CTCM

สÓหรบการเลอกวาจะใหโมเดลใดในการอธบายความเทยงตรงเชงลเขา ความเทยงตรงเชงจÓแนก

และ อทธพลของวธการวด ขนอยกบวาเมอทÓการประมาณคาแลวโมเดลใดใหผลการประมาณคาท

เหมาะสมมากกวากน หรอพจารณาความกลมกลนของโมเดลเปนหลก

ในโมเดลท 7 และ โมเดลท 11 เปนโมเดลเตมรป แตจากศกษาอทธพลของวธการวด

โดยใชขอคÓถามทางบวกและคÓถามทางลบ พบวา อทธพลจากการวดสวนใหญเกดจากอทธพลการวด

จากขอความทางลบ ดงนนโมเดลทมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษสงสดจงไมใชโมเดลเตมรป


301

แตเปนโมเดลทมการประมาณคาเฉพาะองคประกอบขอความทางลบ หรอการอนญาตใหองคประกอบ

เฉพาะของตวแปรสงเกตในขอความทางลบมความสมพนธกนได (Marsh, 1996; Tomas &

Oliver, 1999; Horn, DiStefano & Motl, 2003) จากขอคนพบดงกลาวผวจยจงสนใจศกษาวา

หากมการประมาณคาเฉพาะองคประกอบวธการวดเพยงสถานการณเดยว(โมเดล8-10) หรอ ประมาณคาองคประกอบเฉพาะของตวแปรสงเกตวธการวดเพยงสถานการณเดยวมความสมพนธกน(โมเดล4-6) โมเดลจะมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษสงกวาโมเดลเตมรปหรอไม จากสมมตฐานการวจยดงกลาวขางตนผวจยจงกÓหนดโมเดลทตองการทดสอบเปนกรอบแนวคดในการวจยจÓนวน 11 กรอบแนวคด (11 โมเดล) ดงน

กรอบแนวคดการวจย

โมเดล 1 โมเดลทางเลอก: 1 องคประกอบ โมเดล 2 โมเดลทางเลอก: โมเดลสถานการณ (วธการวด)

โมเดล 3 : โมเดลสมมตฐาน: โมเดลคณลกษณะ โมเดล 4 : โมเดล CTCU สมพนธบางสวน (งาน)

โมเดล 5 : โมเดล CTCU สมพนธบางสวน (สมพนธ) โมเดล 6 : โมเดล CTCU สมพนธบางสวน (สงคม)



302

โมเดล 7 : โมเดล CTCU สมพนธเตมรป โมเดล 8 : โมเดล CTCM องคประกอบสถานการณ (งาน)

โมเดล 9 : โมเดล CTCM องคประกอบสถานการณ โมเดล 10 : โมเดล CTCM องคประกอบสถานการณ

(สมพนธ) (สงคม)

โมเดล 11 : โมเดล CTCM สถานการณเตมรป


303

วธดÓเนนการวจย กลมตวอยางในการวจย เปนกลมตวอยางจากการวจยของ ผจงจต อนทสวรรณ และคณะ

(2545) ในขนตอนของการหาเกณฑปกต ซงไดจากกลมตวอยางนกศกษาระดบปรญญาตรจาก

มหาวทยาลยในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล 7 มหาวทยาลย จÓนวน 1,683 คน เปนเพศชาย

รอยละ 42.9 เพศหญง รอยละ 57.0 โดยมผทไมรายงานเพศของตนเอง 1 คน คดเปนรอยละ .1

เครองมอทใชในการวจย เปนมาตราวดปรชาเชงอารมณตามแนวพทธศาสนาสÓหรบวยรนไทย

พฒนาโดย ผจงจต อนทสวรรณ และ คณะ (2545) ซงคณะผวจยสรางตามนยามและโครงสรางท

อาศยการประยกตหลกในพทธศาสนา ดงน

ปรชาเชงอารมณ หมายถง ความสามารถของบคคลทจะใชปญญาในการรกษาและพฒนา

สภาพจตทดงามหลงจากรบรสงใดแลว และแสดงออกดวยพฤตกรรมทเกอกลและสรางสรรค โดย

องคประกอบคณลกษณะของปรชาเชงอารมณแบงเปน 3 องคประกอบคอ

การใชปญญา (ความคด) หมายถง การคดพจารณาใหเขาใจความจรงและคณคาทจะใช

ใหเปนประโยชน การคดตามหลกพทธธรรมหรอโยนโสมนสการ ซงมลกษณะสÓคญคอ คดถกวธ

คดอยางมลÓดบขนตอน การคดตามเหตปจจย และการคดเรากศล

สภาพจตทดงาม (ความรสก) หมายถง สภาวะทเกดขนในจตใจ โดยทÓใหจตมสขภาพด

สะอาด ประกอบดวยปญญาและมความสข

พฤตกรรมเกอกลและสรางสรรค (การปฏบต) หมายถง การกระทÓทางกาย ทางวาจา

ทไมเบยดเบยนผอน การเสยสละชวยเหลอ เออเฟอเผอแผ และเปนประโยชนตอสงคมและสภาพ

แวดลอม

สÓหรบโครงสรางปรชาเชงอารมณประกอบดวยเนอหา (วธการวด) 3 ดาน แตละดาน

มลกษณะยอยดงน

ตนเองมความสข ประกอบดวยคณลกษณะสวนบคคลดงน อารมณด สขภาพจตด มองโลก

ในแงด ใจคอหนกแนน เมตตา กรณา มทตา ควบคมตนเองได มนใจในตนเองและปรบตวยดหยน

สามารถอยรวมกบผอนไดด ประกอบดวยคณลกษณะทสÓคญในความสมพนธเกยวของกบ

ผอนดงน ชวยเหลอผอน ไมดถกผอน สามคค กตญญ จรงใจ มนÓใจ เอาใจเขามาใสใจเรา และ

รจกใหอภย

ทÓงานไดประสบความสÓเรจ ประกอบดวยคณลกษณะทสÓคญในการทÓงานรวมกบผอน

ดงน ตรงตอเวลา วางแผนการทÓงาน ซอสตย สงาน อดทน เหนแกสวนรวม รวมมอในการทÓงาน



304

ชวยเหลอเพอสวนรวมในการทÓงาน รบฟงความคดเหนผอน มองการณไกล มฉนทะในการทÓงาน กลาคดกลาแสดงออก และใฝร

มาตรวด ประกอบดวยสถานการณทเกยวของกบชวตประจÓวนของผตอบในแตละสถานการณมคÓถาม 3 คÓถาม คอ ทานมอารมณความรสกอยางไร ทานคดอยางไร และทานจะทÓอยางไร แตละคÓถามมตวเลอกตอบ 5 ตวเลอก มาตรวดฉบบเตมมจÓนวน 30 สถานการณ จÓนวน 90 ขอ ผตอบแตละคนจะไดคะแนน 3 ตว คอ คะแนนความรสก คะแนนความคด และคะแนนการปฏบต คาความเชอมนในแตละองคประกอบในกลมตวอยางจÓนวน 1,683 คน เทากบ .6614, .7311, และ .7466 ตามลÓดบ

สÓหรบการวจยครงนผวจยเลอกใชมาตรวดฉบบสน จÓนวน 12 สถานการณ สถานการณละ 3 ขอ (วดคณลกษณะ 3 ดาน คอ ความรสก ความคด และการปฏบต) จÓนวนขอคÓถาม 36 ขอ เกณฑการเลอกสถานการณในการวด เลอกสถานการณใหครอบคลมนยามศพททกÓหนดขนและพจารณารวมกบคา item-total correlation ของขอความในแตละสถานการณทมคาสงเกนวา .30 คาความเชอมนในแตละองคประกอบในกลมตวอยางจÓนวน 1,683 คน เทากบ .4688, .5797, และ .5715 ตามลÓดบ

การวเคราะหขอมลเพอตอบคÓถามวจยใชการวเคราะหโมเดลคณลกษณะหลาก-วธหลายโดยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนจÓนวน 11 โมเดล ใชโปรแกรม LISREL 8.54 เมตรกซทใชในการวเคราะหขอมลคอ Polychoric Correlation และทÓการถวงนÓหนกดวยเมตรกซ Asymptotic Covariance วธการประมาณคาใช Weighted Least Squares เนองจากขอมลระดบขอคÓถาม ตามธรรมชาตของขอมลแลวมระดบการวดแบบเรยงอนดบ (ordinal scale) (Jöreskog, 1994) ดชนประเมนความกลมกลนและเกณฑการประเมนสÓหรบการวจยครงน ใชตามคÓแนะนÓของ Kline (2005) และ Hu & Bentler (1999) ไดแก 1) คาไคสแควร (ไมมนยสÓคญทางสถตทระดบ .05) และอตราสวนไคสแควร (< 2.5) 2) GFI (> .95) 3) RMSEA พรอมกบชวงความเชอมน (< .06) 4) RMR (< .08) และ 5) CFI (> .95)

ผลการวจย 1. ผลการประเมนโมเดลกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในโมเดลสมมตฐาน ทกÓหนดวา องคประกอบของปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนาประกอบดวยคณลกษณะ 3 องคประกอบ คอ ความรสก ความคด และการปฏบต (โมเดล 3) พบวาโมเดลไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจยทตงไว โดยผวจยคาดวาโมเดลคณลกษณะ 3 องคประกอบ จะไมกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ เนองจากมอทธพลจากวธการวดมรบกวนลกษณะของโครงสรางองคประกอบ


305

2. ผลการประเมนโมเดลของโมเดลทางเลอก 2 โมเดล พบวา เมอนÓโมเดลสมมตฐาน

เปรยบเทยบกบโมเดล 1 องคประกอบ (โมเดล 1) คาดชนตางๆ ใกลเคยงกน ชใหเหนวาการ

ตความหมายคะแนนเปน 3 องคประกอบหรอ 1 องคประกอบ มความเทยงตรงเชงโครงสราง

ไมแตกตางกน และเมอเปรยบเทยบกบโมเดลวธการวด (โมเดล 2) พบวาโมเดลวธการวดมความ

กลมกลนกบขอมลเชงประจกษสงกวาโมเดลสมมตฐาน ซงเปนตวบงชเบองตนวาความแปรปรวนของ

วธการวดอาจจะเปนตวรบกวนทÓใหโมเดลสมมตฐานขาดความเทยงตรงเชงองคประกอบ อยางไรกตาม

โมเดล 1 องคประกอบ และ โมเดลวธการวดเองกไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษเชนกน

ดงนนจงไมมหลกฐานเพยงพอทจะนÓโมเดล 2 ไปใชแทนโมเดลสมมตฐาน

ตาราง 1 ผลการทดสอบความกลมกลนของโมเดลสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษ

สมมตฐาน df |2

|2/df GFI RMSEA(CI) RMR CFI ปญหา

โมเดล 1โมเดล 2โมเดล 3โมเดล 4โมเดล 5โมเดล 6โมเดล 7โมเดล 8โมเดล 9โมเดล 10โมเดล 11

594591591525525525393579579579552

6456.364902.616432.534032.384640.553559.26825.374944.975758.875163.103333.95

10.878.3010.887.688.406.782.108.549.958.926.04

.91

.93

.91

.93

.94

.95

.99

.93

.92

.93

.96

.077 (.075-.078)

.066 (.064-.068)

.077 (.075-.078)

.063 (.061-.055)

.068 (.066-.070)

.059 (.057-.060)

.026 (.023-.028)

.067 (.065-.069)

.073 (.071-.075)

.069 (.067-.070)

.055 (.053-.057)

.15

.12

.15

.12

.13

.11.039.13.14.12.10

.57

.69

.58

.75

.70

.78

.97

.68

.62

.67

.80

aaaa

aaa

หมายเหต a หมายถง ความสมพนธระหวางตวแปรองคประกอบคะแนนมาตรฐาน (รสก คด ทÓ) มคาเกน 1

|2 ทกโมเดลมนยสÓคญทางสถตทระดบ .05

โมเดล 1-3 โมเดลสมมตฐาน โมเดล 4-7 โมเดล CTCU โมเดล 8-11 โมเดล CTCM



306

3. การทดสอบอทธพลของวธการวดโดยใชสถานการณมผลตอโครงสรางองคประกอบของ

ปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนา โมเดลทใชทดสอบมทงสน 8 โมเดล (โมเดลท 4 ถง โมเดลท 11)

ผลการประมาณคาความกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษพบวา โมเดลท 7 ซงเปนโมเดล

CTCU แบบเตมรป มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษสงสด เมอเปรยบเทยบกบโมเดลอนๆ

ผลการประเมนความกลมกลนของโมเดลพบวาโมเดลองคประกอบคณลกษณะเมออนญาตให

องคประกอบเฉพาะระหวางวธการวดวธเดยวกนทงสามวธมความสมพนธกนได แตระหวางวธการวด

ไมมความสมพนธกน ผลการประเมนความกลมกลนของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ พบวาคา |2

มนยสÓคญทางสถต (|2 = 825.37 df = 393; p = .000) อยางไรกตามในโมเดลทมความซบซอนสง

(มตวแปรสงเกตมากและคาองศาอสระมาก) คาไคสแควรมแนวโนมทจะมนยสÓคญไดงายถงแมโมเดล

จะกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ และหากกลมตวอยางมขนาดใหญมากผลการทดสอบมกจะออกมา

มนยสÓคญ (Marsh & Hocevar, 1984) และเมอพจารณาจากคาดชนอนๆ บงบอกวาโมเดล

มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษในระดบด โดยคาสดสวนไคสแควร เทากบ 2.10 (< 2.50)

GFI เทากบ .99 (> .95) RMSEA เทากบ .026 ชวงความเชอมนอยระหวาง .023 ถง .028 (< .06)

RMR เทากบ.039 (< .08) และ CFI เทากบ .97 (> .95) แสดงวาองคประกอบวธการวดทใช

สถานการณ 3 สถานการณมอทธพลตอโครงสรางองคประกอบคณลกษณะของปรชาเชงอารมณ

4. ความเทยงตรงเชงจÓแนก ซงพจารณาจากความสมพนธระหวางตวแปรองคประกอบของ

โมเดล 7 พบวา ความสมพนธขององคประกอบ ความรสก กบ ความคดเทากบ .95 (r = .95)

ความรสก กบ การปฏบต เทากบ .97 (r = .97) และ ความคด กบ การปฏบต เทากบ .94 (r = .94)

เมอเปรยบเทยบกบเกณฑขนาดความสมพนธทบงบอกวามปญหาดานความเทยงตรงเชงจÓแนก คอ

มขนาดความสมพนธเกน .85 พบวาความสมพนธระหวางองคประกอบสงกวา .85 ทงสน ซงบงชวา

การแบงองคประกอบเปน 3 องคประกอบนน ระหวางองคประกอบดงกลาวมความสมพนธกนเอง

สงมาก ดงนนทงสามองคประกอบจงมแนวโนมทจะวดคณลกษณะเดยวกน ไมจÓเปนตองแบง

องคประกอบเปนสามองคประกอบ สามารถรวมกนเปนองคประกอบเดยวได

5. ความเทยงตรงเชงลเขา ซงพจารณาจากคาสมประสทธองคประกอบของโมเดล 7 พบวา

สมประสทธองคประกอบทกคามนยสÓคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาในรายละเอยดองคประกอบ

ความรสก คาสมประสทธอยระหวาง .11 ถง .54 โดยมสมประสทธองคประกอบทสงกวา .40 จÓนวน

3 คา จาก 12 คา องคประกอบความคด คาสมประสทธอยระหวาง .21 - .51 โดยมสมประสทธ

องคประกอบทสงกวา .40 จÓนวน 3 คา จาก 12 คา องคประกอบการปฏบต คาสมประสทธ

อยระหวาง .14 - .60 โดยมสมประสทธองคประกอบทสงกวา .40 จÓนวน 5 คา จาก 12 คา

จากคาสมประสทธองคประกอบแสดงวาการกÓหนดองคประกอบคณลกษณะเปน ความรสก ความคด


307

การกระทÓ มความเทยงตรงเชงลเขาตÓ ซงบงบอกวาขอคÓถามทตองการวดคณลกษณะเดยวกน

หลกฐานเชงประจกษแสดงใหเหนวาขอคÓถามทอยในคณลกษณะเดยวกนแตละขอยงไมสามารถวด

คณลกษณะนนรวมกนไดดนก

อภปรายผลการวจย จากการประเมนโมเดล 3 โมเดลสมมตฐาน พบวาโมเดลไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

แสดงใหเหนวา การกÓหนดคณลกษณะของปรชาเชงอารมณเปนสามคณลกษณะตามหลกไตรสกขา

คอ ความรสก ความคด และการกระทÓนน ผลการวดเชงประจกษไมมหลกฐานแสดงใหเหนชดวา

สามารถวดตามองคประกอบดงกลาวได ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจย เนองจากผวจยคาดวา

ผลการวดไมสามารถยนยนองคประกอบเชงคณลกษณะดงกลาวไดเนองจากมอทธพลของการวดทใช

สถานการณแตกตางกน 3 สถานการณ คอ ตนเองมความสข สามารถอยรวมกบผอนไดด และ

ทÓงานไดประสบความสÓเรจ จะเปนตวรบกวนโครงสรางความสมพนธของคณลกษณะทตองการวด

เพอเปนการยนยนสมมตฐานทตงขนผวจยใชแนวคดการประมาณคาอทธพลการวด โดยใช

โมเดลการวเคราะหคณลกษณะหลากวธหลายของการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน เพอประมาณ

คาของอทธพลของการวดทใชสถานการณการวดทแตกตางกน ซง Marsh and Grayson (1995)

ไดเสนอไว 2 วธ คอ โมเดล CTCM (โมเดล 8-11) และ CTCU (โมเดล 4-7) และโมเดล

ทางเลอกเพมเตมอก 2 โมเดล คอโมเดล 1 องคประกอบ (โมเดล 1) และโมเดลวธการวด (โมเดล 2)

พบวาโมเดล 7 โมเดล CTCU แบบเตมรปมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษสงสด แสดงให

เหนวาสถานการณทงสามสถานการณมอทธพลรวมกบโครงสรางองคประกอบคณลกษณะของปรชา

เชงอารมณเชงพทธตามแนวคดของ ผจงจตร อนทสวรรณ และคณะ (2545)

เมอทÓการประมาณคาตามโมเดล CTCU โมเดล 7 แลวพบวา ความเทยงตรงเชงลเขา

ขององคประกอบคณลกษณะมคาตÓ ซงพจารณาจากคาสมประสทธองคประกอบทมคาคอนขางตÓ

แสดงใหเหนวาขอคÓถามแตละขอทตองการใหวดคณลกษณะเดยวกนยงไมสามารถวดคณลกษณะ

เดยวกนไดอยางนาเชอถอ อยางไรกตามมาตรวดนไดผานการตรวจสอบความเทยงตรงมาหลาย

ขนตอนทงการตรวจสอบจากผเชยวชาญและการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ (ผจงจตร

อนทสวรรณ และคณะ, 2545) แสดงใหเหนวามาตรวดนสามารถวดปรชาเชงอารมณตามหลก

ไตรสกขาไดอยางนาเชอถอ ผลการวเคราะหองคประกอบทขดแยงกบการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

โดยวธการอนๆ อาจจะเปนเพราะการคดเลอกมาตรวดฉบบสนของ ผจงจตร อนทสวรรณ และคณะ

ยงไมสามารถคดเลอกสถานการณทเปนตวแทนทดของมาตรวดทงฉบบ จงควรตองมการศกษาเพมเตม

เกยวกบการคดเลอกสถานการณทเปนตวแทนทดของมาตรวดทงฉบบตอไป



308

จากผลการวจยทพบวาระหวางองคประกอบทง 3 องคประกอบมความสมพนธกนเองสงมาก

เนองจากลกษณะขององคประกอบมความใกลชดกนมาก กลาวคอ เมอบคคลมไดใชปญญา (ความคด)

ทถกตองในการดÓรงชวตแลว เขาจะมสภาพจตใจทดงามเกดขน (ความรสก) และจะแสดงพฤตกรรม

เกอกลและสรางสรรคแกผอน และสงคม กระบวนการตามหลกไตรสกขาดงกลาวถงแมสามารถ

แยกไดออกเปน 3 กระบวนการ แตจะเปนกระบวนการทตอเนองกนทÓใหความสมพนธระหวางองค

ประกอบทงสามจะมสงเปนองครวมของไตรสกขา

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการนÓผลการวจยไปใช

จากผลการวจยทพบวาองคประกอบวธการวดทเปนสถานการณ 3 วธมอทธพลตอโครงสราง

องคประกอบของโมเดลคณลกษณะชใหเหนถงความลÓเอยงของวธการวดททÓใหความเทยงตรงเชง

โครงสรางของโมเดลลดลง หากไมมการประมาณคาอทธพลของวธการวดแลว โมเดลองคประกอบ

คณลกษณะจะไมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ ดงนนการตความหมายคะแนนของปรชาเชง

อารมณจงมความคลมเครอเพราะมอคตจากวธการวดปะปนอย ดงนนการใชผลการวดจากมาตรวด

ปรชาเชงอารมณ จงควรตองมการควบคมอคตจากวธการวดกอน โดยใชคะแนนองคประกอบ (factor

score) ทไดจากการวเคราะหองคประกอบของโมเดลทมการประมาณคาวธการวดรวมดวย มาถวง

นÓหนกคะแนนในแตละองคประกอบคณลกษณะ คะแนนทไดจากมาตรวดจงสามารถวดคณลกษณะ

ของปรชาเชงอารมณไดเทยงตรงตามโครงสราง

ขอเสนอแนะในการวจย

จากผลการวจยพบวาการแบงมตการวดปรชาเชงอารมณแนวพทธศาสนาเปน 3 องคประกอบ

มความเทยงตรงเชงจÓแนกตÓ (ความสมพนธระหวางองคประกอบอยระหวาง .94-.97) ซงชใหเหนวา

ลกษณะองคประกอบทงสามนนมความสอดคลองกนสงเกอบเปนตวแปรเดยวกน ซงบงชใหเหนวา

ทงสามองคประกอบคณลกษณะของปรชาเชงอารมณอาจจะรวมเปนองคประกอบเดยว โดยใช

องคประกอบคณลกษณะ 3 องคประกอบเปนองคประกอบอนดบหนง และรวมคะแนนเปนปรชา

เชงอารมณเพยงองคประกอบเดยวซงเปนองคประกอบอนดบสอง ทสามารถอธบายไดดวยองคประกอบ

อนดบหนง 3 องคประกอบหรอไม โดยควรตองทÓการประมาณคาอคตจากวธการวดรวมดวย

นอกจากนผลการวจยยงพบวามาตรวดปรชาเชงอารมณฉบบสนมความเทยงตรงเชงลเขา

ตÓดวยเชนกน ดงนนจงเปนตวบงชวาการคดเลอกแบบวดฉบบสนทใชในการวจยครงน ยงไมมหลกฐาน

ความเทยงตรงทบงชวาจะนÓมาใชแทนมาตรวดฉบบเตมไดอยางมประสทธภาพ ดงนนจงควรมการ


309

ศกษาเพมเตมเพอพสจนวาความเทยงตรงเชงลเขาตÓ (สมประสทธองคประกอบมคาตÓ) และความเทยงตรงเชงจÓแนกตÓ (ความสมพนธระหวางองคประกอบมคาสง) เกดจากผลของการคดเลอกสถานการณหรอไม โดยการใชมาตรวดฉบบสนฉบบน เปรยบเทยบกบมาตรวดฉบบสนชดอนๆ

รายการอางองคมเพชร ฉตรศภกล และ ผองพรรณ เกดพทกษ. (2544). การสรางมาตรประเมนและปกตวสย

ของความฉลาดทางอารมณสÓหรบวยรนไทย. ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ปยะวรรณ เลศพานช. (2547). การพฒนารปแบบการพฒนาเชาวนอารมณแบบผสมผสาน. วารสารวธวทยาการวจย, 17(3), 341-365.

ผจงจต อนทสวรรณ, วลาสลกษณ ชววลล, อจฉรา สขารมณ และ อรพนทร ชชม. (2545). การสรางและพฒนามาตราวดปรชาเชงอารมณตามแนวพทธศาสนาสÓหรบวยรนไทย. รายงานการวจยฉบบท 84 สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สÓนกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต. (2544). การพฒนาแบบประเมนความฉลาดทางอารมณ สÓหรบประชาชนไทย อาย 12-60 ป. สÓนกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.

สÓนกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต. (2545). การพฒนาแบบประเมนความฉลาดทางอารมณเดกอาย 3-5 ป และ 6-11 ป. สÓนกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.

อรพนทร ชชม. (มปป). เอกสารประกอบการอบรมการแปลผลการวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอรเรอง: การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis). สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Bar-On, R. (2000). Emotional and Social Intelligence: Insights from the Emotional Quotient Inventory. In The Handbook of Emotional Intelligence: Theory, Development, Assessment, and Application at Home, School, and in the Workplace. Bar-On, R. , and J. D. Parker. (editors). San Francisco: Jossey-Bass.

Bar-On, R. (2001). Emotional Intelligence and Self-Actualization. In Emotional Intelligence In Everyday Life. Ciarrochi, J., J. P. Forgas, and J. D. Mayer. (editors). Philadelphia: Psychology.

Cavallo, K., & Brienza, D. (2004). Emotional Competence and Leadership Excellence at Johnson & Johnson: The Emotional Intelligence and Leadership Study. Consortium for Research on Emotional Intelligence in Organizations. Retrieved November 1, 2004, from www.eiconsortium.org./jj_ei_study.pdf



310

Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. New York: Bantom Books.

Goleman, D. (2001). An EI-Based Theory of Performance. In The Emotionally

Intelligent Workplace: How to Select for, Measure, and Improve Emotional

Intelligence in Individuals, Groups, and Organizations. Cherniss, C. and D.

Goleman. (editors). New York: Jossey-Bass.

Graczyk, P. A., et al. (2000). Criteria for Evaluating the Quality of School-Based

Social and Emotional Learning Programs. In The Handbook of Emotional

Intelligence: Theory, Development, Assessment, and Application at Home, School,

and in the Workplace. Bar-On, R., and J. D. Parker. (editors). San Francisco:

Jossey-Bass.

Horan, P. M., DiStefano, C., & Motl, R. W. (2003). Wording effects in self-esteem

scales: Methodological artifact or response. Structural Equation Modeling, 10(3),

435-455.

Hu, Li-tze., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance

Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural

Equation Modeling, 6(1), 1-55.

Jöreskog, K. G. (1994). On the estimation of polychoric correlations and their

asymptotic covariance matrix. Psychometrika, 59(3), 381-389.

Kenny, D. A. (1998). Multiple Factor Models. Retrieved October 5, 2005 from http://

www.davidakenny.net/cm/mfactor.htm.

Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modelling. (2nd ed.).

New York: Guiford.

Marsh, H. W. (1996). Positive and negative global self-esteem: A substantively

meaningful distinction or artifactors?. Journal of Personality and Social

Psychology, 77(4), 810-819.

Marsh, H. W., & Hocevar, D. (1984). The factorial invariance of student evaluations

of college teaching. American Educational Research Journal, 21(2), 341-366.

Marsh, H. W., & Grayson, D. (1995). Latent Variable Models of Multitrait-

Multimethod Data. In Structural Equation Modeling: Concepts, Issues, and

Applications. Hoyle, R.H. (editor). Thousand Oaks: Sage.


311

Mayer, J. D., & Salovey, P. (1997). What is Emotional Intelligence?. In Emotional

Development and Emotional Intelligence: Implications for Educators. Salovey,

P., and D. Sluyter. (editors). New York: Basic Book.

Tomas, J. M., & Oliver, A. (1999). Rosenberg’s self-esteem scale: Two factors or

method effects. Structural Equation Modeling, 6(1), 84-98.

313



Meta-Analysis of Research on Development of Science Learning Achievement at secondary education level

Lertporn Udompong1

Wandee Kopaiboon2

Sawanee Sermsuk3

ABSTRACT

The present study aimed to develop the conceptual framework and synthesize studies

on the development of science learning achievement at secondary education level through

meta-analysis. The synthesis conceptual framework consisted of 2 groups of moderators affecting

the effect sizes of 4-learning theory based instructional models on science learning achievement.

The population was research reports including thesis/dissertations/individual studies/research

projects regarding science learning achievement in both Thai and foreign higher education

institutions in B.E.2006-2010. Based upon the criteria for high quality research, 30 studies were

included in this meta-analysis, 24 of which were carried out in Thailand and 6 of which were done

abroad. The research instruments were data recording form and coding sheet at the study and the

hypothesis testing level, and research quality evaluation scale. Effect sizes were calculated based on

the method developed by Glass et al, and moderating effects were detected using multiple regression

analysis. The research synthesis results revealed that most of studies adopted constructivism

theory, and their quality were quite high. Six moderators could predict effect sizes at .01 and .05

significant levels. The best predictors of the effect sizes were the variables that control extraneous

variables and the variables of sample characteristics.. The study showed that studies employing

blocking design to control extraneous variables tended to have higher effect sizes than those using

other control designs, and studies using students at Mathayomsuksa 1, 2, 4 and 5 tended to have

higher effect sized than those using students at Mathayomsuksa 3 and 6.

Keywords: Meta-analysis, science learning achievement, secondary education level

1 Vajiravudh College, Dusil, Bangkok 10300. E-mail: [email protected] AngThong Pattamaroj Wittayahom School, Office of AngThong Primary Educational Service Area, Ang Thong 14000. E-mail: [email protected]

3 Pibulsongkram Rajabhat University, Pitsanuloak 65000. E-mail: [email protected]

314



การวเคราะหอภมานงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา

เลศพร อดมพงษ1

วนด โคไพบลย2

สวนย เสรมสข3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนากรอบแนวคดและสงเคราะหงานวจยเกยวกบการพฒนา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษา โดยการวเคราะหอภมาน (meta-analysis) กรอบแนวคดในการสงเคราะหงานวจยประกอบดวยตวแปรกÓกบ 2 กลม ซงมอทธพลตอขนาดอทธพลของรปแบบการเรยนการสอนตามทฤษฎการเรยนร 4 ทฤษฎ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ประชากรในการวจยคอ รายงานวจยททÓขนในรปแบบของวทยานพนธ/ปรญญานพนธ/สารนพนธ/งานวจยของนสตนกศกษาระดบบณฑตศกษาในสถาบนอดมศกษาของประเทศไทยและตางประเทศทศกษาเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษา ในชวงป พ.ศ. 2549-2553 ผวจยไดคดเลอกงานวจยตามเกณฑลกษณะงานวจยทดจÓนวน 30 เรอง เปนงานวจยในประเทศ 24 เรอง และตางประเทศ 6 เรอง เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แบบบนทกคณลกษณะงานวจยระดบเลม แบบบนทกขอมลคณลกษณะงานวจยระดบการทดสอบสมมตฐาน แบบลงรหสขอมล และแบบประเมนคณภาพงานวจย คÓนวณคาขนาดอทธพลโดยใชวธของ Glass และคณะ และตรวจสอบอทธพลจากตวแปรกÓกบดวยการวเคราะหถดถอย ผลการสงเคราะหงานวจยสรปไดวา ทฤษฎทนÓมาใชในการวจยมากทสด ไดแก ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) คณภาพงานวจยในภาพรวมอยในระดบด ตวแปรกÓกบทเปนตวแปรคณลกษณะงานวจยทสงผลทÓใหคาเฉลยขนาดอทธพลของกลมงานวจยแตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต ทระดบ .01 และ .05 มจÓนวน 6 ตวแปร ตวแปรทÓนายขนาดอทธพลไดดทสดคอ ตวแปรการควบคมตวแปรแทรกซอน และตวแปรลกษณะของกลมตวอยาง ซงพบวา งานวจยทมการควบคมตวแปรแทรกซอนดวยการจดบลอค (blocking) มแนวโนมเปนงานวจยทมขนาดอทธพลสงกวางานวจยทมการควบคมตวแปรแทรกซอนดวยวธอน และงานวจยทศกษากลมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1, 2, 4 และ 5 มแนวโนมเปนงานวจยทมขนาดอทธพลสงกวางานวจยทศกษานกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และ 6

คÓสÓคญ: การวเคราะหอภมาน, ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร, ระดบมธยมศกษา

1 โรงเรยนวชราวธวทยาลย เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300 อเมล: [email protected] โรงเรยนอางทองปทมโรจนวทยาคม สÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอางทอง จงหวดอางทอง 10400 อเมล: [email protected]

3 มหาวทยาลยราชภฎพบลสงคราม จงหวดพษณโลก 65000 อเมล: [email protected]

◆ เลศพร อดมพงษ วนด โคไพบลย และ สวนย เสรมสข ◆

315

ความเปนมาและความสÓคญของปญหา การพฒนาวทยาศาสตรใหมความกาวหนาเปนสงทสÓคญของชาต ดงนนการปลกฝงใหนกเรยน

มการใฝรทางวทยาศาสตรจงเปนภารกจทสÓคญของการจดการศกษาขนพนฐาน (อน เจรญวงศระยบ

และคณะ, 2549) แตผลการประเมนคณภาพนกเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 จากผลการสอบ O-NET ของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2552

โดยภาพรวมยงอยในระดบตÓทกกลมสาระ ยกเวนรายวชาสขศกษาและพลศกษาเทานนทมผลคะแนน

เกนรอยละ 50 (ประวนา เอยมยสน และคณะ, 2554) สะทอนใหเหนถงการจดการเรยนการสอน

ใหกบนกเรยนทยงไมประสบความสÓเรจเทาทควร ซงปจจยทมความสÓคญเปนอยางยง คอ การม

ครทมคณภาพ การพฒนาครใหเปนครมออาชพจงเปนสงจÓเปนทตองทÓใหสÓเรจ เพอใหการจด

การเรยนการสอนมคณภาพและทÓใหผเรยนเกดการเรยนร (สวมล วองวาณช และคณะ, 2554)

การวจยระดบบณฑตศกษา ครศาสตร ศกษาศาสตรสวนใหญ จงมงเนนในการสรางผลงานวจย

เพอพฒนาองคความร และคนหาวธการทมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนสÓหรบคร โดยตลอด

ระยะเวลากวาทศวรรษทผานมา มผลงานวจยเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรในระดบ

มธยมศกษาจากสถาบนอดมศกษาตางๆ เพมขนเปนจÓนวนมาก ซงผลการวจยทไดมทงสอดคลอง

และไมสอดคลองกน เพอใหเหนภาพรวมของการวจยและนÓผลการวจยไปใชประโยชนจงควรสงเคราะห

สรปเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ในลกษณะทเปน

การสงเคราะหงานวจย (research synthesis) ตามหลกการวเคราะหอภมาน (meta analysis)

(นงลกษณ วรชชย และ วรรณ เจตจÓนงนช, 2551) ซงเปนวธการทมคณคาสÓหรบการสงเคราะห

งานวจยเชงปรมาณ ผลจากการวเคราะหอภมานใหผลการสงเคราะหงานวจยทมความเปนปรนย

เชอถอได มความกวางขวาง ลมลก แสดงความสมพนธเชงสาเหตทชดเจน ชวยชแนะใหเหนชองวาง

และแนวทางในการดÓเนนการวจยตอไป (นงลกษณ วรชชย, 2542) หากนÓรายงานวจยทเกยวกบ

การเรยนการสอนวทยาศาสตรมาศกษาและสงเคราะหดวยการวเคราะหอภมาน จะทÓใหไดผลการวจย

เชงลกและเปนแนวทางในการนÓไปปฏบตอยางเปนรปธรรมกอใหเกดประโยชนตอครผสอนวชา

วทยาศาสตรทงในแงของการเลอกวธการสอน การเลอกใชนวตกรรมทเหมาะสม ตลอดจนทÓใหเกด

องคความรใหมในการยกระดบการพฒนาการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรใหมคณภาพดขน

จากหลกการและเหตผลดงกลาวคณะผวจยจงสนใจวเคราะหอภมานงานวจยเกยวกบการพฒนา

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาเพอใหไดขอสรปทชดเจน รวมทงเปนแนวทาง

ในการพฒนาการจดการเรยนการสอนทสงผลตอการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

ใหดขนตอไป

◆ การวเคราะหอภมานงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ◆

316

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนากรอบแนวคดของผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษา ใชเปนกรอบในการสงเคราะหงานวจย 2. เพอสงเคราะหงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษา ตงแตปพ.ศ. 2549-2553 โดยการวเคราะหอภมาน

คÓจÓกดความในการวจย ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร หมายถง ผลการเรยนรของผเรยนทใชความสามารถทางสตปญญา ดานความร ความจÓ ความเขาใจ การนÓไปใชและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทวดไดจากเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย ไดแก แบบทดสอบ และแบบประเมนพฤตกรรม

ทฤษฎการเรยนร หมายถง แนวความคดทใชอธบายลกษณะของการเกดการเรยนร หรอการเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงในการวจยครงน ประกอบดวย 4 ทฤษฎหลก คอ ทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยม (Cognitivism) ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) และ ทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ (Theory of Cooperative or Collaborative Learning)

รปแบบการสอน หมายถง แบบแผน/กระบวนการ/ลกษณะการเรยนการสอนทจดขน โดยสอดคลองและสมพนธกบทฤษฎการเรยนรอยางเปนระบบระเบยบ ในการวจยครงน ประกอบดวย 3 รปแบบหลก คอ รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานพทธพสย (Cognitive domain) ดานจตพสย (Affective Domain) และดานทกษะพสย (Psycho-Motor Domain)

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ไดสารสนเทศเกยวกบปจจยทเกยวของกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา เพอเปนกรอบแนวคดในการพฒนาขดความสามารถและคณลกษณะทางการเรยนวทยาศาสตรตอไป 2. ไดขอสรปเกยวกบสภาพการทÓวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทเปนประโยชนตอคร อาจารย ผบรหาร และนกการศกษา รวมทงเปนแนวทางในการทÓวจยตอไปในการพฒนา ขดความสามารถและคณลกษณะทางการเรยนวทยาศาสตร 3. ไดองคความรใหมจากการสงเคราะหงานวจย ซงเปนประโยชนตอ คร อาจารย ผบรหารและนกการศกษา ในการนÓผลการศกษาไปปรบปรง พฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนรายวชาวทยาศาสตร ในสถานศกษาเพอใหเกดประโยชนสงสดตอผเรยน


317

กรอบแนวคดทฤษฎทเกยวของ แนวความคดในเรองของการเรยนรของมนษย ไดรบความสนใจอยางมากจากนกปรชญาและ

นกจตวทยามาแตในอดต ซงตางกไดแสดงทศนะกนไวอยางหลากหลาย แนวคดเหลานนไดมการ

เปลยนแปลงและววฒนาการไปในแตละยคแตละสมย รวมทงไดขยายขอบเขตไปสเรองของการจด

การศกษาและรปแบบการเรยนการสอน ทฤษฎการเรยนรเปนแนวความคดทไดรบการยอมรบวา

สามารถใชอธบายลกษณะของการเกดการเรยนร หรอการเปลยนแปลงพฤตกรรมได ซงทฤษฎทเกยวของ

ในงานวจยน (ทศนา แขมณ, 2550; Duffy & Jonassen, 1991; Matthews, 1996; Lasley et al.,

2002) ประกอบดวย

1. ทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยม (Cognitivism) เนนกระบวนการทางปญญาหรอความคด

ซงเปนกระบวนการภายในของสมอง นกคดกลมนมความเชอวาการเรยนรของมนษยไมใชเรองของ

พฤตกรรมทเกดจากกระบวนการตอบสนองตอสงเราเพยงเทานน การเรยนรของมนษยมความซบซอน

ยงไปกวานน การเรยนรเปนกระบวนการทางความคดทเกดจากการสะสมขอมล การสรางความหมาย

และความสมพนธของขอมลและการดงขอมลออกมาใชในการกระทÓและการแกปญหาตางๆ

การเรยนรเปนกระบวนการทางสตปญญาของมนษยในการทจะสรางความรความเขาใจใหแกตนเอง

2. ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) เปนทฤษฎทใหความสÓคญกบ

กระบวนการและวธการของบคคลในการสรางความรความเขาใจจากประสบการณ รวมทงโครงสราง

ทางปญญาและความเชอทใชในการแปลความหมายเหตการณและสงตางๆ เปนกระบวนการทผเรยน

จะตองจดกระทÓกบขอมล นอกจากกระบวนการเรยนรจะเปนกระบวนการปฏสมพนธภายในสมองแลว

ยงเปนกระบวนการทางสงคมดวย การสรางความรจงเปนกระบวนการทงดานสตปญญาและสงคม

ควบคกนไป

3. ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) แนวคด

ของทฤษฎน คอ การเรยนรทดเกดจากการสรางพลงความรในตนเอง หากผเรยนมโอกาสไดสราง

ความคดและนÓความคดของตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสม

จะทÓใหความคดเหนนนเปนรปธรรมมากยงขน

4. ทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative or Collaborative Learning) แนวคดของ

ทฤษฎน คอ การเรยนรเปนกลมยอยโดยมสมาชกกลมทมความสามารถแตกตางกนประมาณ 3-6 คน

ชวยกนเรยนรเพอไปสเปาหมายของกลม โดยผเรยนมปฏสมพนธระหวางกนในลกษณะแขงขนกน

ตางคนตางเรยนและรวมมอกนหรอชวยกนในการเรยนร


318

จากทฤษฎดงกลาวไดกอใหเกดการพฒนารปแบบการเรยนการสอนขนเปนจÓนวนมาก

ซงรปแบบการเรยนการสอนทเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในการวจย

ครงน ประกอบดวย 3 รปแบบหลก (ทศนา แขมมณ, 2550) ไดแก

1. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานพทธพสย (Cognitive domain) รปแบบ

การเรยนการสอนในหมวดน เปนรปแบบการเรยนการสอนทมงชวยใหผเรยนเกดความรความเขาใจ

ในเนอหาสาระตางๆ ซงเนอหาสาระนนอาจอยในรปของขอมล ขอเทจจรง มโนทศน หรอความคด

รวบยอด

2. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานจตพสย (Affective Domain) รปแบบ

การเรยนการสอนในหมวดน เปนรปแบบทมงชวยพฒนาผเรยนใหเกดความรสก เจตคต คานยม

คณธรรม และจรยธรรมทพงประสงค ซงเปนเรองทยากแกการพฒนาหรอปลกฝง การจดการเรยน

การสอนตามรปแบบการสอนทเพยงใหเกดความรความเขาใจ มกไมเพยงพอตอการใหผเรยนเกด

เจตคตทดได จÓเปนตองอาศยหลกการและวธการอนๆ เพมเตมวธดÓเนนการวจย

3. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานทกษะพสย (Psycho-Motor Domain)

รปแบบการเรยนการสอนในหมวดน เปนรปแบบทมงชวยพฒนาความสามารถของผเรยนในดาน

การปฏบต การกระทÓ หรอการแสดงออกตางๆ ซงจÓเปนตองใชหลกการ วธการ ทแตกตางไปจาก

การพฒนาทางดานจตพสยหรอพทธพสย รปแบบทสามารถชวยใหผเรยนเกดการพฒนาทางดานน


319

ภาพ 1 กรอบแนวคดในการวเคราะหอภมานงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตร


320

ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก รายงานวจยทเปนวทยานพนธททÓขนในรปแบบของ

วทยานพนธ/ปรญญานพนธ/สารนพนธของนสตนกศกษาระดบบณฑตศกษาในสถาบนอดมศกษา

ของประเทศไทยและตางประเทศทศกษาเกยวกบการแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

ระดบชนมธยมศกษา งานวจยทนÓมาสงเคราะหเปนรายงานวจยททÓเสรจเรยบรอยในชวงป พ.ศ.

2548-2553 สบคนจากฐานขอมลงานวจยภายในประเทศและงานวจยตางประเทศดงน 1) ฐานขอมล

งานวจยออนไลน ไดแก ฐานขอมลงานวจยประเทศไทยของ thailis ฐานขอมลวารสารอเลกทรอนกส

ของบรษท EBSCOhost ฐานขอมลวารสารและงานวจย ERIC ฐานขอมลวารสารและงานวจย

ScienceDirect ฐานขอมลวารสารและงานวจย SpringerLink-Journal 2) ฐานขอมลงานวจยจาก

หองสมด ไดแก สÓนกหอสมดกลางมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ศนยวทยทรพยากรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย ศนยบรรณสารสนเทศทางการศกษา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก งานวจยในกลมประชากรทผวจยคดเลอกมา

จÓนวน 30 เรอง แยกเปนงานวจยในประเทศ จÓนวน 24 เรอง งานวจยตางประเทศจÓนวน 6 เรอง

และเปนงานวจยเชงปรมาณทมผลการวจยสมบรณเพยงพอทจะนÓมาสงเคราะหดวยการวเคราะห

อภมาน โดยใชวธการคดเลอกตามเกณฑในการคดเลอกงานวจยทผวจยกÓหนดขน

3. เกณฑในการคดเลอกงานวจย

เกณฑในการคดเลอกงานวจยในการวจยครงน คอ 1) เปนงานวจยทมคณภาพตาม

มาตรฐานสากลและมการรายงานคาสถตทสมบรณพอทจะนÓมาวเคราะหอภมานได 2) เปนงานวจย

เชงทดลอง เปรยบเทยบหรองานวจยสหสมพนธทศกษาเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรระดบมธยมศกษา หรอ 3) เปนงานวจยทมการรายงานคาสถตพนฐานและสถตทมาจาก

การทดสอบนยสÓคญทเพยงพอตอการนÓไปใชคÓนวณคาขนาดอทธพล

4. ขนตอนการคดเลอกกลมตวอยาง ในการคดเลอกงานวจยเพอนÓมาวเคราะหอภมาน

ผวจยดÓเนนการคดเลอกกลมตวอยาง ดงน

4.1 สÓรวจรายชองานวจย วทยานพนธ/ปรญญานพนธ/สารนพนธทศกษาเกยวกบ

การแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาจากระบบฐานขอมลคอมพวเตอร

และระบบยมตวเลมของหองสมดมหาวทยาลย และมหาวยาลยในตางประเทศ โดยเปนรายงานวจย

ทตพมพตงแตป พ.ศ. 2548-2553


321

4.2 สÓรวจเนอหาในงานวจยและวทยานพนธ/ปรญญานพนธ/สารนพนธ เพอคดเลอก

ตามเกณฑทกÓหนดไว โดยคดเลอกงานวจยในประเทศ จÓนวน 26 เรอง และงานวจยตางประเทศ

จÓนวน 4 เรอง รวมทงสน 30 เรอง

5. ตวแปรและขอมลทใชในการวจย

ตวแปรทใชในการวจยประกอบดวยตวแปรตนและตวแปรตามดงน

5.1 ตวแปรตน คอ ตวแปรคณลกษณะงานวจย ซงจÓแนกได 4 ตวแปร ดงน 1) ตวแปร

เกยวกบการพมพ ไดแก ปทพมพ จÓนวนหนาทงหมดและจÓนวนหนาไมรวมภาคผนวก 2) ตวแปร

ดานเนอหาสาระของงานวจย ไดแก แนวคดทใชในการศกษาวจย ระดบชนของกลมตวอยาง ประเภท

ของตวแปรตาม ทฤษฎทใชในการวจย 3) ตวแปรดานวธวทยาการวจย ไดแก วตถประสงคของการวจย

ประเภทสมมตฐาน แผนแบบการวจย การออกแบบการวจยเชงทดลอง วธการเลอกกลมตวอยาง

ประเภทเครองมอในการวจย ระยะเวลาในการทดลอง ประเภทการวเคราะห เครองมอวดตวแปรตาม

ความตรงของเครองมอ ชนดของความเทยง ประเภทของการเปรยบเทยบ สถตทดสอบ ผลการทดสอบ

สมมตฐาน และการควบคมตวแปรแทรกซอน 4) ตวแปรเกยวกบผวจย ไดแก เพศของผวจย สถาบน

ทผลตงานวจย สาขาทผลตงานวจย ประเภทของงานวจย

5.2 ตวแปรตาม คอ คาขนาดอทธพลซงมาจากงานวจยทนÓมาศกษาในทกระดบชน

ดวยการวเคราะหอภมาน

วธดำาเนนการวจย 1. ขนการศกษาเอกสารทเกยวของ เพอศกษางานวจยดานการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน

วชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา และแนวทางในการสงเคราะห ผลทได : ไดนยาม และแนวทาง

ในการดÓเนนการวจย

2. ขนการจดทÓกรอบแนวคดในการวจย เพอศกษากรอบแนวคดในการวเคราะหอภมาน

งานวจย ผลทได: ไดกรอบแนวคดในการวจย

3. ขนการคดเลอกงานวจย เพอใหไดงานวจยทเปนงานวจยทเกยวของกบการพฒนาผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ผลทได: ไดงานวจยทจะนÓมาสงเคราะห

4. ขนการประเมนคณภาพงานวจย เพอใหไดงานวจยทมคณลกษณะสมบรณพอทจะนÓมา

สงเคราะหงานวจย ผลทได: ไดงานวจยทจะนÓมาสงเคราะหทมคณลกษณะทสมบรณ

5. ขนการสรางเครองมอ และรวบรวมขอมล เพอใหไดขอมลทเชอถอได ผลทได: ไดไฟลขอมลระดบเลม และระดบสมมตฐานสÓหรบการสงเคราะห


322

6. ขนการวเคราะหขอมลเบองตน เพอศกษาลกษณะงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ผลทได: ไดทราบลกษณะการแจกแจงความถ

งานวจยทนÓมาสงเคราะหทงระดบเลม และระดบสมมตฐาน

7. ขนการวเคราะหอภมาน ประกอบดวย

7.1 การวเคราะหคาขนาดอทธพล เพอประมาณคาขนาดอทธพลและคาสมประสทธ

สหสมพนธ ผลทได: ไดคาขนาดอทธพลของงานวจย และคาสมประสทธสหสมพนธ

7.2 การศกษาความแตกตางของคาขนาดอทธพล เพอศกษาคณลกษณะงานวจยทเปน

ตวแปรกÓกบ (Moderator) สงผลตอขนาดอทธพลของการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา

7.3 การศกษาปจจยทสงผลตอคาขนาดอทธพล เพอศกษาปจจยคณลกษณะงานวจยทม

อทธพลตอคาดชนมาตรฐานของการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา

8. ขนการสรปองคความรทไดจากการสงเคราะหงานวจย และจดพมพรายงาน เพอสงเคราะห

สรปขอคนพบจากงานวจยดานการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยม 3 ชด ประกอบดวย

1. แบบบนทกคณลกษณะงานวจยระดบเลม แบบบนทกขอมลทวไปดานการพมพ ดานเนอหา

สาระของงานวจย ดานวธวทยาการวจย และลกษณะของผวจย และคมอลงรหส ไดแก ชองานวจย

ชอผวจย สถาบนการศกษา สาขาททÓวจย ปทพมพงานวจย ประเภทของงานวจย

2. แบบบนทกขอมลคณลกษณะงานวจยระดบการทดสอบสมมตฐานสÓหรบการวจยทดลอง/

เปรยบเทยบ และรหสลงขอมล ไดแก ชองานวจย ชอผวจย สถาบนการศกษา ปการศกษาททÓการ

วจย และประเภทของงานวจย การคดเลอกกลมตวอยาง แหลงประชากร/กลมตวอยาง จÓนวนกลม

ตวอยางทใชในการวจย ระยะเวลาการทดลอง ตวแปรทศกษา สมมตฐานการวจย แบบแผนการวจย

ประเภทของเครองมอทใช สถตวเคราะหขอมล การควบคมตวแปรแทรกซอนและผลการวจย

3. แบบประเมนคณภาพงานวจยทเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ระดบมธยมศกษา ทคณะผวจยปรบปรงจากแบบประเมนคณภาพงานวจยของ นงลกษณ วรชชย

(สÓนกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2552) มลกษณะเปนมาตรประมาณคา 5 ระดบ ตงแต 0 คอ

คณภาพการวจยตÓ ถง 4 คอ คณภาพงานวจยสง ผวจยไดดÓเนนการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

วจย โดยทดลองบนทกขอมลระหวางสมาชกในทมวจย เพอตรวจสอบความสอดคลองของผลการ

ประเมน พบวามดชนความสอดคลองของผลการประเมน รอยละ 76.67


323

การเกบรวบรวมขอมล 1. สÓรวจรายชองานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาจากระบบฐานขอมลคอมพวเตอรและระบบยมตวเลมของหองสมดมหาวทยาลย ทพมพเผยแพรตงแตป พ.ศ. 2549-2553 (ป ค.ศ. 2006-2010) 2. ดÓเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองจากหอสมด/หองสมดบณฑตวทยาลย ในมหาวทยาลย และจากการดาวนโหลดขอมลวทยานพนธฉบบเตมจากฐานขอมลวทยานพนธ 3. พจารณาคณลกษณะของงานวจยเพอคดเลอกงานวจยเพอการสงเคราะหอภมาน ตามเกณฑทกÓหนดไว 4. ทÓการบนทกขอมลงานวจยทไดเกบรวบรวมมาโดยใชแบบบนทกขอมลลกษณะของ งานวจยทผวจยไดสรางขน 5. นÓแบบบนทกขอมลไปบนทก และวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสÓเรจรปทางคอมพวเตอร

การวเคราะหขอมล

ผวจยศกษาขอมลในแบบสรปลกษณะรายละเอยดของงานวจยซงไดจากการบนทกขอมลจากงานวจยแตละเรอง แบงประเดนในการวเคราะห ดงน

1. การวเคราะหขอมลพนฐานของคณลกษณะการวจย และคาสมประสทธการถดถอยพหคณของตวแปรตนทใชอธบายคณภาพงานวจย สถตทใชสÓหรบการสÓรวจงานวจยทนÓมาสงเคราะห ประกอบดวย คารอยละ คาความถ สวนเบยงเบนมาตรฐาน ลกษณะการแจกแจงการกระจาย ความเบ และความโดง

2. การวเคราะหอภมาน

2.1 วเคราะหคาขนาดอทธพล (d) โดยใชสตรของ Glass ดงน

y y

d SCE C=-^ h

เมอ y y,E C คอ คาเฉลยกลมทดลอง และกลมควบคม SC คอ สวนเบยงเบนมาตรฐานของกลมควบคม

2.2 การวเคราะหความแตกตางระหวางงานวจย ประกอบดวย

2.2.1 การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA) เพอวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยสมประสทธสหสมพนธ จÓแนกตามตวแปรกÓกบคณลกษณะงานวจย 2.2.2 การวเคราะหถดถอยพหคณ (Multiple Regression analysis) ระหวาง ตวแปรกÓกบทใชอธบายคาขนาดอทธพล


324

ผลการวจย 1. ผลการสÓรวจงานวจยทนÓมาสงเคราะห งานวจยทนÓมาสงเคราะหจÓนวน 30 เลม

เปนงานวจยในประเทศ จÓนวน 24 เลม และตางประเทศ จÓนวน 6 เลม เปนงานวจยทพมพ

ในชวงป พ.ศ. 2549-2553 (ป ค.ศ. 2006-2010) สถาบนทผลตงานวจย 8 แหง ไดแก มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ มหาวทยาลยบรพา จฬาลงกรณมหาวทยาลย ราชภฏนครสวรรค ราชภฏสกลนคร

ราชภฏพระนครศรอยธยา University of Turkey และ University of Nigeria งานวจยทผลตขน

จาก 5 สาขาวชา โดยสาขาวชาทมการผลตมากทสด ไดแก สาขาวชามธยมศกษา วตถประสงคของ

งานวจยสวนใหญเพอเปรยบเทยบ รองลงมาเพอศกษาและเปรยบเทยบ งานวจยสวนใหญมแบบแผน

การวจย pretest posttest non randomized design และ the one group pretest posttest

design ทฤษฎหลกทใชในงานวจย ประกอบดวย 4 ทฤษฎหลก โดยทฤษฎทนÓมาใชในการวจย

มากทสด ไดแก ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) รองลงมาไดแก ทฤษฎการสราง

ความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) ทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ

(Cooperative) และ ทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยม (Cognitivism) คณลกษณะงานวจยระดบเลม

พบวา ลกษณะการกระจายของตวแปรคณลกษณะงานวจยเบทางบวก แสดงวาสวนใหญตวแปร

คณลกษณะงานวจยมคาตÓและคาเฉลยตÓกวาคามธยฐาน ทกตวแปรยกเวนตวแปรเวลาทใชในการ

ทดลอง ดงแสดงในตาราง 1

ตาราง 1 แสดงคณลกษณะงานวจยระดบเลม ตวแปรจÓนวน

Variable N Mean Median Mode SD %CV. Skewness Kurtosis Minimum Maximum

จÓนวนหนารวมภาคผนวกจÓนวนหนาไมรวมภาคผนวกจÓนวนตวแปรตามจÓนวนตวแปรตนจÓนวนสมมตฐานขนาดของกลมตวอยางจÓนวนเครองมอจÓนวนวธวเคราะหเวลาในการทดลอง คณภาพงานวจย

30303030303030303030

176.6488.552.071.032.74

62.373.532.63

16.382.90

170.0088.552.001.002.74

50.003.002.00

16.383.00

176.6488.552.001.002.00

80.004.002.00

16.383.17

79.9622.270.450.180.84

30.091.611.614.250.32

47.0425.1522.4918.2630.6560.1853.7780.3925.9511.05

3.340.830.335.480.650.693.422.57

-0.63-0.23

14.040.792.49

30.00-1.250.35

16.508.151.17

-1.43

83.0058.001.001.002.00

21.001.001.004.002.39

533.00149.00

3.002.004.00

147.0011.009.00

24.003.44


325

ผลการประเมนคณภาพงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ทนÓมาสงเคราะหในการวจยครงนทง 30 เลม พบวา ผลการประเมนของผวจยในภาพรวม มงานวจย

จÓนวน 5 เลม (รอยละ 16.67) มคณภาพในระดบดมาก 24 เลม (รอยละ 80.00) มคณภาพอย

ในระดบด และ 1 เลม (รอยละ 3.33) มคณภาพอยในระดบปานกลาง ประเดนทควรปรบปรง คอ

เครองมอทใชในการวจยควรมความเหมาะสมและมคณภาพ สวนผลการประเมนจากจÓนวนงานวจย

ทงหมด 30 ประเดนมาหาคาเฉลย พบวา คะแนนเฉลยคณภาพโดยรวมของงานวจยทง 30 เลม

มคาเทากบ 2.90 จงสรปไดวางานวจยทนÓมาสงเคราะหในภาพรวมโดยเฉลยมคณภาพด ลกษณะ

การออกแบบงานวจยทง 30 เลม สวนใหญเปนแบบ pretest posttest non randomized design

และ the one group pretest posttest design (คดเปนรอยละ 65)

2. ผลการวเคราะหขนาดอทธพล พบวา งานวจยสวนใหญมอทธพลระดบสง (d > 0.8)

(อวยพร เรองตระกล, 2553) คดเปนรอยละ 73.33 ขนาดอทธพลของงานวจยทงหมด 30 เรอง

โดยเฉลยมขนาดอทธพลเทากบ 1.83 มอทธพลอยในระดบสง แสดงใหเหนวาโดยเฉลยการจดการเรยน

การสอนในงานวจยสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรไดในระดบสง และกลมทดลอง

สามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรไดสงกวากลมควบคม ดานการแจกแจงขอมลของ

ขนาดอทธพล พบวา ขนาดอทธพลแตกตางกนคอนขางนอย (คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.62) ขนาด

อทธพลตÓสดเทากบ -0.46 และสงสดเทากบ 6.04 จากแผนภม histogram และแผนภมตนและใบ

(stem and leaf plot) พบวา งานวจยสวนใหญมขนาดอทธพลตÓกวาคาเฉลย และมงานวจยจÓนวน

2 เรองทมขนาดอทธพลเฉลยกลมทดลองตÓกวากลมควบคม

ภาพ 2 แผนภมตนและใบของขนาดอทธพล ภาพ3 แผนภม Histogram ของขนาดอทธพล


326

3. ผลการสงเคราะหงานวจยดวยการวเคราะหอภมาน วเคราะหความแตกตางระหวางงาน

วจย โดยการเปรยบเทยบขนาดอทธพลจÓแนกตามตวแปรกÓกบคณลกษณะงานวจยโดยการวเคราะห

ความแปรปรวนทางเดยว พบวา ตวแปรกÓกบทเปนตวแปรคณลกษณะงานวจยทสงผลทÓใหคาเฉลย

ขนาดอทธพลของกลมงานวจยแตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถตทระดบ .01 และ .05 รวม 6 ตวแปร

ไดแก ตวแปรประเภทเครองมอทใชวดตวแปรตน ตวแปรประเภทความเทยงของเครองมอในการวด

ตวแปรตาม ตวแปรประเภทของสถตทใชทดสอบ ตวแปรผลการทดสอบสมมตฐาน ตวแปรการควบคม

ตวแปรแทรกซอน และตวแปรลกษณะของกลมตวอยาง หากพจารณาคาเฉลยขนาดอทธพลระหวาง

กลมจÓแนกตามตวแปรประเภทเครองมอทใชวดตวแปรตน พบวา แบบประเมน มคาเฉลยขนาด

อทธพลสงสด (d = 2.71, SD=2.90) ในดานของประเภทความเทยงของเครองมอในการวดตวแปร

ตาม พบวา the spearman rank correlation coefficient และ binomial มคาเฉลยขนาดอทธพล

สงสด (d = 4.47, SD=1.59) ในดานประเภทของสถตทใชทดสอบ พบวา t-test dependent

มคาเฉลยขนาดอทธพลสงสด (d = 2.99, SD=3.47) ในดานตวแปรผลการทดสอบสมมตฐาน

พบวา แตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต .01 มคาเฉลยขนาดอทธพลสงสด (d = 2.77, SD=2.97)

ในดานของการควบคมตวแปรแทรกซอน พบวา blocking มคาเฉลยขนาดอทธพลสงสด (d = 6.04,

SD=4.24) ในดานของลกษณะของกลมตวอยาง พบวา นกเรยนทกÓลงเรยนในระบบ (ม.1-2 และ

ม.4-5) มคาเฉลยขนาดอทธพลสงสด (d = 2.66, SD=2.88) เมอทดสอบความแตกตางของคาเฉลย

ขนาดอทธพลรายคตวแปรกÓกบคณลกษณะงานวจย พบวา ตวแปรประเภทความเทยงของเครองมอ

ในการวดตวแปรตาม โดยใชวธของ kuder-richardson ไมระบคาความเทยง มคาเฉลยขนาดอทธพล

สงกวาวธของ pearson’s product moment และ the spearman rank correlation coefficient t

และ binomial มคาเฉลยขนาดอทธพลสงกวาวธของ kuder-richardson, pearson’s product

moment ในดานตวแปรประเภทของสถตทใชทดสอบ พบวา ประเภทการทดสอบโดยใช t-test

independent, t-test dependent มคาเฉลยขนาดอทธพลสงกวา ancova ในดานตวแปรผลการทดสอบ

สมมตฐาน พบวา ผลการทดสอบสมมตฐานทพบวา แตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต .01

มคาเฉลยขนาดอทธพลสงกวา ผลการทดสอบสมมตฐาน ทพบวาแตกตางกนอยางมนยสÓคญทาง

สถต .05 ในดานของตวแปรการควบคมตวแปรแทรกซอน พบวา การควบคมตวแปรแทรกซอน

ดวยวธการ Blocking มคาเฉลยขนาดอทธพลสงกวา การควบคมตวแปรแทรกซอนดวยวธการ

randomization, stat control, ไมระบการควบคม/ไมมการควบคม

จากผลการวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยขนาดอทธพล และความแตกตางของคาเฉลย

ขนาดอทธพลรายค จÓแนกตามตวแปรกÓกบคณลกษณะงานวจย คณะผวจยไดเสนอดงรายละเอยด

ในตาราง 2


327

ตาราง 2 คาเฉลยของคาขนาดอทธพลระหวางกลมการวเคราะหจÓแนกตามกลมตวแปรคณลกษณะ

ของการวจยในระดบทดสอบชดสมมตฐาน

คาของตวแปรปรบ n d SD Levene’ s F

แหลงความแปรปรวน ss df MS F p

1 ประเภทเครองมอทใชวดตวแปรตนแบบประเมน 46 2.71 2.90 2.51 0.12 Bet gr. 43.83 1 43.83 7.07** 0.00อนๆ/ไมระบ 36 1.24 1.83 W/n gr. 495.77 80 6.19

Total 539.60 812 ประเภทความเทยงของเครองมอในการวดตวแปรตาม

kuder-richardson 44 1.64 1.31 1.80 0.14 Bet gr. 121.38 4 30.35 5.59** 0.00alpha coefficient 24 2.59 3.65 W/n gr. 418.23 77 5.43

the spearman rank correlation coefficient tและbinomial

7 4.47 1.59 Total 539.61 81

pearson’s product moment 3 -2.56 1.78 1. kuder-richardson,ไมระบคาความเทยง >pearson’s product moment

2. the spearman rank correlation coefficient และ binomial > kuder-richardson, pearson’s product moment

ไมระบคาความเทยง 4 2.84 2.36

3 ประเภทของสถตทใชทดสอบt-test dependent 35 2.99 3.47 3.38 0.01 Bet gr. 70.28 4 17.57 2.85* 0.03t-test independent 29 1.38 1.21 W/n gr. 469.33 76 6.18one way anova 6 2.55 1.81 Total 539.61 80

ancova 6 0.16 0.32 t-test independent, t-test dependent> ancovaMANOVA และ MANCOVA 5 1.23 0.79

4 ผลการทดสอบสมมตฐานแตกตางอยางไมมนยสÓคญทางสถต

5 0.34 0.65 1.36 0.26 Bet gr. 51.91 2 25.95 3.89* 0.02

แตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต .01

38 2.77 2.97 W/n gr. 473.97 71 6.68

แตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต .05

31 1.29 2.20 Total 525.88 73แตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต .01>แตกตางกนอยางมนยสÓคญทางสถต .05

5 การควบคมตวแปรแทรกซอนrandomization 6 1.02 1.53 2.09 0.09 Bet gr. 189.00 4 47.25 10.11** 0.00blocking 9 6.04 4.24 W/n gr. 350.61 75 4.67matching 4 3.53 1.25 Total 539.61 79stat control 13 0.67 0.92 Blocking> randomization, stat control, ไมระบ

การควบคม/ไมมการควบคมไมระบการควบคม/ไมมการควบคม

48 1.71 1.96

6 ลกษณะของกลมตวอยางนกเรยนทกÓลงเรยนในระบบ (ม.1-2 และ ม.4-5)

56 2.66 2.88 8.02 0.01 Bet gr. 61.51 1 61.51 10.29** 0.00

นกเรยนทกÓลงเรยนในระบบ และกÓลงจะสÓเรจการศกษา (ม.3 และ ม.6)

26 0.79 0.92 W/n gr. 478.10 80 5.98Total 539.61 81


328

การวเคราะหการถดถอยพหคณระหวางตวแปรกÓกบทใชอธบายขนาดอทธพลเฉลยของ

งานวจย พบวา ตวแปรทนาจะเปนตวแปรทÓนายขนาดอทธพลไดดทสดคอ ตวแปรดมมการควบคม

ตวแปรแทรกซอน (CONTR) มคาสหสมพนธทางบวกคอนขางสง เทากบ 0.54 รองลงมา คอ

ตวแปรดมมลกษณะของกลมตวอยาง (ADSAM) มคาสหสมพนธเทากบ 0.34 ซงชดของตวแปร

ในโมเดลท 1 กลมตวแปรลกษณะดานวธวทยาการวจยของงานวจยสามารถทÓนายขนาดอทธพล

ไดรอยละ 34 มสมประสทธสหสมพนธพหคณเทากบ 0.59 โดยตวแปรในโมเดลท 1 มคาสมประสทธ

ถดถอยแตกตางจากศนยอยางมนยสÓคญทระดบ .05 เพยง 1 ตวแปร คอ ตวแปรดมมการควบคม

ตวแปรแทรกซอน (CONTR) เมอเพมตวแปรในชดท 2 ตวแปรดานเนอหาสาระ เขาไปในสมการ

ถดถอย ตวแปรทงหมด 6 ตวแปรรวมกนอธบายขนาดอทธพลไดรอยละ 40 โดยตวแปรทมคา

สมประสทธถดถอยแตกตางจากศนยอยางมนยสÓคญทระดบ .05 เพยง 1 ตวแปร คอ ตวแปรดมม

การควบคมตวแปรแทรกซอน (CONTR) และคอ ตวแปรดมมลกษณะของกลมตวอยาง (ADSAM)

ดงตาราง 3

ตาราง3 การวเคราะหถดถอยพหคณของตวแปรตนทใชอธบายขนาดอทธพล

ตวแปร rโมเดลท1 โมเดลท2

b se b p-value b se b p-value

R_Measure 1.00 1.12 0.41 0.01 0.08 0.55 0.88

IVINSTR 0.29** 0.67 0.56 0.13 0.23 1.03 0.55 0.20 0.06

RDV 0.29** - 2.03 1.25 - 0.22 0.11 - 2.19 1.20 - 0.24 0.07

TESTHYP 0.31** 0.56 0.54 0.11 0.31 0.16 0.54 0.03 0.77

SIG 0.26* - 0.15 0.58 - 0.03 0.80 - 0.07 0.56 - 0.01 0.90

CONTR 0.54** 5.19 1.23 0.63** 0.00 4.79 1.19 0.58** 0.00

ADSAM 0.34** 1.51 0.55 0.27** 0.01

R 0.59 0.64

R2 0.34 0.40

Adjusted R 0.30 0.36

F 7.98** 8.50**

P 0.00 0.00

หมายเหต *p<.05, **p<.01


329

จากผลการวเคราะหแสดงใหเหนวางานวจยทมการควบคมตวแปรแทรกซอนดวยการจดบลอค

(blocking) มแนวโนมเปนงานวจยทมขนาดอทธพลสงกวางานวจยทมการควบคมตวแปรแทรกซอน

ดวยวธอน และงานวจยทกลมตวอยางเปนนกเรยนทกÓลงเรยนอยและไมใชระดบชนสดทายในชวงชน

(ม.1, ม.2, ม.4, ม.5) มแนวโนมเปนงานวจยทมขนาดอทธพลสงกวางานวจยทกลมตวอยางเปน

นกเรยนทเรยนอยในระดบชนทกÓลงจะจบชวงชน (ม.3 และ ม.6)

อภปรายผลการวจย 1. ผลการวเคราะหขนาดอทธพลของงานวจย ผวจยพบวารปแบบการเรยนการสอนทเนน

ทฤษฎการเรยนรสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรไดในระดบสง และงานวจย

เกยวกบการพฒนาวธการสอนตามแนวทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) นน

มจÓนวนมากทสด คอ 14 เรอง แตผวจยกลบพบวารปแบบการสอนตามแนวทฤษฎการเรยนร

กลมพทธนยม (Cognitivism) ซงมเพยง 3 เรอง มคาเฉลยขนาดอทธพลสงทสด (d = 3.66, SD.

= 2.28) กลาวคอรปแบบการสอนตามแนวทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยม เปนรปแบบการสอนทม

ประสทธภาพตอการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรมากกวากลมอน รองลงมาไดแก

ทฤษฎการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative) (d = 2.04, SD. = 1.56) ทฤษฎการสรางความร

ดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) (d = 1.61, SD. = 1.84) และ ทฤษฎ

การสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) (d = 1.48, SD. = 1.23) ตามลÓดบ แสดงใหเหนวา

รปแบบการสอนตามแนวทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยม เปนรปแบบการสอนทมประสทธภาพตอ

การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรมากกวากลมอน ดงนน หากตองการจะพฒนาหรอ

มการทÓวจยเกยวกบรปแบบการสอนวชาวทยาศาสตร ควรสนบสนนและสงเสรมใหมการทÓวจย

ตามทฤษฎการเรยนรกลมพทธนยมใหมากขน เพอทผลการวจยจะสามารถนÓไปใชใหเกดประโยชน

ตอการจดการเรยนการสอนกบนกเรยนไดมากขน จากผลการวจยพบวามงานวจยหลายเลมทใชรปแบบ

การสอนตามแนวทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) มาจดการเรยนการสอน

ใหนกเรยนไดสรางความรความเขาใจจากประสบการณจรง มาพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตร แตกลบพบวารปแบบการสอนตามแนวทฤษฎนสงผลตอการพฒนาผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรไดนอยกวากลมงานวจยทใชรปแบบการสอนทเนนการพฒนาดานพทธพสย

(Cognitive domain) จากขอคนพบนสะทอนใหเหนวาการพฒนาการจดการเรยนการสอนทเนน

ผเรยนเปนสÓคญยงทÓไดไมดเทาทควร

2. ผลการวเคราะหการถดถอยพหคณระหวางตวแปรกÓกบ ทใชอธบายขนาดอทธพลเฉลย

ของงานวจย ผวจยพบวามประเดนทนาสนใจ 3 ประเดน ดงน


330

ประเดนแรก งานวจยทมการควบคมความแปรปรวนแทรกซอน (extraneous variance) โดยวธการจดบลอค (blocking) เปนวธทมอทธพลทางตรงตอขนาดอทธพลสงสด แสดงใหเหนวา ยทธวธในการออกแบบการวจยดวยวธนมความเหมาะสมทจะนÓมาใชในการพฒนารปแบบการสอนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรมากกวาวธอน แตทงนลกษณะการออกแบบงานวจยของประเทศไทยสวนใหญเปนแบบ pretest posttest non randomized design และ the one group pretest posttest design จากทรวบรวมงานวจยทเกยวของกบการแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษา ในชวงระยะ 5 ป ทผานมา (ป พ.ศ. 2548-2553) ไมพบวามงานวจยใดทออกแบบการวจยแบบสมสมบรณ ดงนนจงอาจจะยงสรปไมไดชดเจนนกวาการจดบลอค (blocking) จะเปนวธทดทสด เพราะวาการจดบลอก (blocking) มจดออนตรงทไมสามารถควบคมความแปรปรวนจากตวแปรแทรกซอนหลายตวไดพรอมกน ทÓไดเพยง 1-3 ตว และยงตองมการรวมตวแปรแทรกซอนเขามาศกษา และการควบคมทางสถตดวยจงจะทÓใหผลการวจยมความถกตองมากยงขน แตอยางไรกตามวธการจดบลอกนจะเปนวธควบคมตวแปรแทรกซอนทไดผลแนนอนวาอทธพลจากตวแปรแทรกซอนจะมความเทาเทยมกน

ประเดนทสอง การคดเลอกกลมตวอยางเพอใชในการพฒนารปแบบการสอนวชาวทยาศาสตรซงพบวา งานวจยทใชกลมตวอยางเปนนกเรยนทกÓลงเรยนอยและไมใชระดบชนสดทายในชวงชน คอ ม.1, ม.2, ม.4 และ ม.5 มแนวโนมเปนงานวจยทมคาเฉลยขนาดอทธพลสงกวางานวจยทใชกลมตวอยางเปนนกเรยนทเรยนอยในระดบชนทกÓลงจะจบชวงชน คอ ม.3 และ ม.6 หรอกลาวไดวาลกษณะของกลมตวอยางสงผลตอคาเฉลยขนาดอทธพลในการทดลอง ทงนอาจเปนเพราะ นกเรยนทกÓลงเรยนอยและไมใชระดบชนสดทายในชวงชนไมมความเครยดหรอความกงวลของการเรยนเทากบนกเรยนชน ม.3 ซงจะตองฝกใฝและมงทจะตองทÓผลการเรยนใหดเพอนÓไปใชในการศกษาตอในชนมธยมศกษาตอนปลาย หรอเพอศกษาตอทอน หรอนกเรยนชน ม.6 ทจะตองเตรยมตวเพอการสอบเขามหาวทยาลย จงทÓใหการทดลองรปแบบการสอนใหผลทด และนกเรยนใหความสนใจมากกวา ดงนน หากตองการวจยเกยวกบการพฒนารปแบบการสอนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรจงควรหลกเลยงการเลอกกลมตวอยางทเปนนกเรยนทเรยนอยในระดบชนทกÓลงจะจบชวงชน

ประเดนทสาม ระยะเวลาทใชในการทดลองมคาเฉลยขนาดอทธพลของงานวจยสงสด ไดแก เวลา 13-20 ชวโมง (d = 1.99, SD. = 1.83) รองลงมาไดแก นอยกวาหรอเทากบ 12 ชวโมง (d = 1.91, SD. = 1.56) และ มากกวา 20 ชวโมง (d = 1.27, SD. =1.03) ตามลÓดบ แสดงใหเหนเปนขอสงเกตวา แมวารปแบบการสอนทถกพฒนาขนจะมประสทธภาพอยางไร หากใชเวลาในการทดลองทมากหรอนอยเกนไป มแนวโนมทจะสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรลดลงได โดยเฉพาะการทดลองทใชเวลานานมากเกนไป


331

3. การวเคราะหงานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในครงน

มขอจÓกดในดานการสบคนขอมลงานวจยตางประเทศจากฐานขอมลตางๆ โดยผวจยพบวามรายงาน

ฉบบสมบรณหรอมการรายงานคาสถตทเพยงพอตอการวจยนอยมาก เนองจากการวเคราะหงานวจย

เกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในครงน มเกณฑในการคดเลอกงานวจย

โดยระบวามการรายงานคาสถตพนฐานและสถตทมาจากการทดสอบนยสÓคญทเพยงพอตอการนÓไป

ใชคÓนวณคาขนาดอทธพล ทÓใหการคดเลอกงานวจยตางประเทศทผานเกณฑในการคดเลอก

มจÓนวนนอยเรอง งานวจยตางประเทศสวนใหญเปนงานวจยทสบคนไดจากฐานขอมลตางๆ มลกษณะ

เปนบทความ มการรายงานคาสถตเฉพาะบางสวนไมเพยงพอทจะนÓมาวเคราะหขอมลได

ขอเสนอแนะในการนÓผลการวจยไปใช ขอเสนอแนะทวไปและขอเสนอแนะเชงนโยบายสÓหรบการวจยในแนวของการสงเคราะห

งานวจยเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในอนาคต มดงน

1. การกÓหนดขอบเขตการสงเคราะห เนองจากการกÓหนดชวงเวลาทจะใชงานวจยเพอนÓมา

ทÓการสงเคราะหมชวงเวลาทคอนขางแคบ (ระหวาง พ.ศ. 2549-2553) ประกอบกบงานวจย

ในประเทศไทยเกยวกบรปแบบการสอนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรมลกษณะ

ทคลายคลงกนมาก ทÓใหไดงานวจยทมลกษณะทไมแตกตางกนมากนก จงมความผนแปรนอยทจะ

นÓมาทÓการวเคราะห ดงนน ควรมการเพมระยะเวลาในการคดเลอกงานวจยเพอนÓมาทÓการ

สงเคราะหใหมากขน จะทÓใหไดผลการวจยทมความชดเจน เปนรปธรรมมากขน

2. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย ในดานการปรบปรงคณภาพการวจย จากลกษณะของงานวจย

ทนÓมาสงเคราะห พบวา โดยเฉลยมคณภาพในระดบด มงานวจยเพยง 5 เรอง (รอยละ 16.67)

จากงานวจยทงหมด 30 เรอง มคณภาพในระดบดมาก ซงจดออนในการวจยทยงไมถงในระดบดมาก

ไดแก เครองมอทใชในการวจย ซงยงไมดเทาทควร นอกจากน ควรมการปรบทศทางการวจยเกยวกบ

การพฒนารปแบบการสอนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในประเทศไทยใหลดลง

เนองจากแนวโนมในตางประเทศสÓหรบการทÓงานวจยดานนมนอยมาก และควรพฒนางานวจย

ในลกษณะอนเพมเตมทไมไดเนนแตเพยงรปแบบการสอน


332

รายการอางองนงลกษณ วรชชย. (2542). การวเคราะหอภมาน (Meta-analysis). กรงเทพมหานคร: นชน

แอดเวอรไทซงกรป.

นงลกษณ วรชชย และ สวมล วองวานช. (2541). การสงเคราะหงานวจยทางการศกษาดวยการ

วเคราะหอภมานและการวเคราะหเนอหา. กรงเทพมหานคร: สÓนกงานคณะกรรมการ

การศกษาแหงชาต.

นงลกษณ วรชชย และ วรรณ เจตจÓนงนช. (2551). การประเมนอภมาน และการวเคราะหอภมาน

รายงานผลการประเมนคณภาพ ภายนอกระดบอดมศกษา. วารสารวธวทยาการวจย,

21(2), 126-145.

นงลกษณ วรชชย. (2552). วจยและสถต: คÓถามชวนตอบ. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจÓกด

ไอคอนพรนตง.

ทศนา แขมณ. (2550). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ.

พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: ดานสทธาการพมพ.

ประวณา เอยมยสน, ณฏฐภรณ หลาวทอง และสวมล วองวาณช. (2554). การพฒนาโมเดล

เชงสาเหตของแรงจงใจในการสอบและคะแนนสอบของนกเรยนมธยมศกษาปท 3. วารสาร

วธวทยาการวจย, 24(3), 307-340.

สวมล วองวาณช, ทรพยสด เทยงพนวงศ, ธดารตน ตนนรตร, พรนเทพ เพชรบร และณฐธดา

พมพหน. (2554). นโยบายการพฒนาวชาชพคร. วารสารวธวทยาการวจย, 24(2), 170-199.

สÓนกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). รายงานการสงเคราะหงานวจยเกยวกบคณภาพการศกษา

ไทย: การวเคราะหอภมาน (Meta-analysis). กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ


อน เจรญวงศระยบ, ชลกร ยมสด และภญญาพนธ รวมชาต. (2549). ปจจยเชงสาเหตและผลของ

การใฝรทางวทยาศาสตรในนกเรยนชวงชนท 4. วารสารวธวทยาการวจย, 19(1), 13-39.

Cooper, H. & Hedges, L.V. (Eds.) (1994). The Handbook of Research Synthesis.

New York: Russell Sage Foundation.

Duffy, T.M. & Jonassen, D.H. (1991). Constructivist: New implication for instructional

technology. Educational Technology, 31(5), 7-21.

Lasley, T. J., Matczynski, T. J. & Rowley, J. B. (2002). Instructional Model: Strategies

for Teaching in a Diverse Society. 2 ed. USA: Wadsorth Group.


333

Matthews, R. S. (1996). Collaborative learning : Creating Knowledge with students.

In Teaching on solid ground : Using scholarship to improve practice. R. J.

Menges, M. Weimer, & Associates (editors), Sam Framcoscp : Kpsseu-Bass.

รายการอางองงานวจยทนÓมาสงเคราะหขนษฐา กรกÓแหง. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและคณธรรมจรยธรรม

ทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนโยธนบÓรงทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ

การศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

คณารกษ โชตจนทก. (2548). ผลของการสอนคดนอกกรอบในการเรยนการสอนวทยาศาสตรทมตอ

ความคดสรางสรรค ทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาวทยาศาสตร

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จรงจต สนอนนต. (2549). ผลของการใชบนทกการเรยนรแบบโตตอบสองทางในการเรยนการสอน

วชาวทยาศาสตร ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดสงเคราะหของ

นกเรยนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาวทยาศาสตร


จารก สกลเจรญโชค. (2550). ผลของการใชกจกรรมการเรยนตามแนวทฤษฎการสรางสรรคสรางความร

ประกอบการประเมนตามสภาพจรงทมตอศกยภาพทางการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการวดผลการศกษา


เจษฎา คะโยธา. (2548). ผลการใชชดฝกปฏบตกจกรรมวทยาศาสตรทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และพฤตกรรมกลม ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

ชยากร สาลผลน. (2550). เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร และเจตคตทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบ

การสอนดวยวธการสรางองคความร ดวยตนเองกบวธสอนแบบปกต. วทยานพนธครศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

พระนครศรอยธยา.


334

ณฐณชา เตมสนวาณช. (2550). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถดานความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนแบบรวมมอ. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทร- วโรฒ.

ธนาวฒ ลาตวงษ. (2548). ผลของการเรยนการสอนวทยาศาสตรดวยรปแบบเอสเอสซเอสทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. สาขาการศกษาวทยาศาสตร คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นงลกษณ เชอด. (2551). ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและ เจตคตทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชวธสอนแบบการสรางองคความรดวยตนเอง. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยบรพา.

นพคณ แดงบญ. (2552). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และเจตคตตอวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการจดการเรยนรดวยชดกจกรรมวทยาศาสตร. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นนทพทย รองเดช. (2549). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถทางสตปญญาดานมตสมพนธของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนรดวยชดกจกรรมสงเสรมพหปญญา. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทร- วโรฒ.

นพทธา ชยกจ. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแรงจงใจในการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร(ฝายมธยม)ทไดรบการจดการเรยนรแบบสรรคสรางความรและการจดการ เรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

บญนÓ อนทนนท. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนโยธนบÓรง ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เบญจพร ปณฑพลงกร. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความฉลาด ทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร(ฝายมธยม)ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค STAD. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


335

พรทพย อดร. (2550). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถ

ดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยวธการจดการ

เรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบรวมมอรปแบบ STAD. วทยานพนธครศาสตร

มหาบณฑต สาขาการจดการการเรยนร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

พรศร ดาวรงสวรรค. (2548). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยชด

กจกรรมแกปญหาทางวทยาศาสตร. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา


พฤกษ โปรงสÓโรง. (2549). ผลของการใชรปแบบการเรยนการสอน 7E ในวชาฟสกสทมตอผล

สมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย.

วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาวทยาศาสตร คณะครศาสตร จฬาลงกรณ


มสยา แสนสม. (2552). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความคดสรางสรรคทาง

วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรดวยชดกจกรรมพฒนา

กระบวนการคดอยางสรางสรรคทางวทยาศาสตร. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขา

การมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ยพน มงคลไทร. (2550). ผลการสอนโดยใหผเรยนสรางความรดวยการใชแผนผงมโนมตทมตอผล

สมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารถในการคดแกปญหาอยางสรางสรรค

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและ

การสอน คณะครศาสตร สถาบนราชภฏนครสวรรค.

วนเพญ คÓเทศ. (2549). ผลของการเรยนการสอนวชาชววทยาโดยใชรปแบบการเรยนรเชงรกของ

เลสไล ด ฟงค ทมตอความสามารถในการเขยนอนเฉทและผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาวทยาศาสตร


วลาวณย แวงดสอน. (2550). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร และเจตคตเชงวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทเรยนโดยใชกจกรรมโครงการวทยาศาสตร และทเรยนตามคมอครของสสวท. วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

สกลนคร.


336

วภารตน ทพพระจนทร. (2549). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและคานยม ตอการสบสานภมปญญาไทยทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยน ดวยชดการเรยนภมปญญาไทยทางวทยาศาสตร. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อตกนต ภดทพย. (2552). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม พนฐาน 8 ประการ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบกลมเพอนชวยเพอน. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการมธยมศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อนสรา เสนไสย. (2550). ผลของการเรยนการสอนแบบสบสอบรวมกบการใชบทเรยนเวบเควสท ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนฟสกสและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการศกษาวทยาศาสตร คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Bayrak, B. (2007). “To compare the effects of computer based learning and the laboratory based learning on students’ achievement regarding electric circuits”. The Turkish Online Journal of Educational Technology. 6(1).

Gonen, S., Kocakaya S. and Inan C. (2006). “The effect of the computer assisted teaching and 7E model of the constructivist learning methods on the achievements and attitudes of high school student”. The Turkish Online Journal of Educational Technology. 5(4).

Nwang, C. (2006). “Effect of two teaching methods on the achievement in and attitude to biology of student of different levels of scientific literacy”. International Journal of Education Research. 45: 216-229.

Ozmen, H. (2008). “The influence of computer-assisted instruction on student’s conceptual understanding of chemical bonding and attitude toward chemistry: A case for Turkey”. Computer & Education. 51: 423-438.

Tarhan, L., Sesen B. A. (2010). “Investigation the effectiveness of laboratory works related to “Acid and Bases” on learning achievements and attitudes toward laboratory”. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2: 2631-2636.

Taskin, N. and Kandimir, B. (2010). “The affect of computer supported simulation applications on the academic achievements and attainments of the seventh grade students on teaching of science”. Procedia Social and Behavioral Sciences. 9: 1379-1384.

337

ชยตม ภรมยสมบต 1Book review

PrinciplesandPracticeofStructuralEquationModeling(3rd ed.)

By Kline, R. B.

หนงสอหรอตÓราทเกยวกบโมเดลสมการเชงโครงสราง (structural equation modeling: SEM) แมจะมอยมาก แตนอยเลมทจะหาจดสมดลระหวางเนอหาเชงเทคนค (technical content) และเนอหาสÓหรบการปฏบต (practical content) ไดอยางลงตว หนงสอ Principles and Practice of Structural Equation Modeling ฉบบพมพครงท 3 โดยศาสตราจารย Rex B. Kline ภาควชาจตวทยา มหาวทยาลย Concordia ณ รฐมอนทรออล ประเทศแคนาดา เปนหนงในหนงสอ SEM ไมกเลมททÓเชนนนได

Verkuilen (2011) ไดวจารณเชงเปรยบเทยบหนงสอเลมดงกลาวกบหนงสอ SEM อก 3 เลม ไดแก (1) Structural Equation Modeling: Foundations and Extensions โดย David Kaplan (2) Foundations of Factor Analysis โดย Stanley A. Mulaik และ (3) Linear Causal Models and Structural Equations โดย Stanley A. Mulaik บทวจารณของ Verkuilen จÓนวน 5 ยอหนาชวยใหเหนภาพกวางๆ วา หนงสอ SEM ของ Kaplan และ Muliak เหมาะ สÓหรบผอานทมความรพนฐานทางสถตเชงคÓนวณ (computational statistics) และคณตศาสตรขนสง ในขณะทหนงสอของ Kline มลกษณะเปนคมอ “how to” เนนตวอยางการวเคราะหโมเดลแบบตางๆ ซงเหมาะกบนกวจยทวไปทตองการประยกตใช SEM ในงานวจย

บทความนจะขอตอยอดจากบทวจารณของ Verkuilen (2011) โดยมงไปทหนงสอ Principles and Practice of Structural Equation Modeling ของ Kline เพราะหนงสอเลมนยงมเกรดเลกเกรดนอย ทงทเกยวกบ SEM และสถตทวไปทนาสนใจอกมาก นาจะเปนประโยชนกบผอานวารสารวธวทยาการวจยตอไป

หนงสอ Principles and Practice of Structural Equation Modeling ของ Kline แบงเนอหาออกเปน 3 สวน สวนแรกประกอบดวยบทท 1-4 เปนการแนะนÓโครงของหนงสอ ความเปนมาของ SEM มโนทศนเบองตนทสÓคญ ความแตกตางระหวางตวแปรสงเกตไดและตวแปรแฝง (observed vs. latent variables) การทบทวนสถตทจÓเปน อาท การวเคราะหสหสมพนธ

1 สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กรงเทพมหานคร 10110 อเมล: [email protected]

338

(correlation analysis) การวเคราะหการถดถอยพหคณ (multiple regression analysis) การทดสอบ

ทางสถต (statistical testing) โดยปดทายเนอหาสวนนดวยการเตรยมขอมล และการเปรยบเทยบ

โปรแกรมคอมพวเตอรทนยมใชในการวเคราะห SEM

เนอหาในสวนแรกน แมจะเนนไปทการทบทวนมโนทศนและสถตเบองตนทเปนฐานสÓหรบ

การวเคราะห SEM แต Kline ไดสอดแทรกเกรดความรทางสถต (ทนกวจยมกสบสน) เอาไวอยาง

นาสนใจ เชน เมอกลาวถงการเลอกโมเดลการวเคราะหการถดถอยพหคณ (model selection in

multiple regression analysis) Kline ตงชอหวขอวา “Death to Stepwise Regression,

Think for Yourself” ผอานทเหนหวขอแลวรองออ หรอพอจะเดาไดวาเนอหาของหวขอนเปน

การเปรยบเทยบขอดขอเสยของ stepwise regression และ hierarchical regression (ทไมใช

hierarchical linear modeling) ถอไดวาผอานเรยนรการวเคราะหการถดถอยมาอยางเขาใจ

นอกจากนยงมหวขอยอยอน ๆ ทหนาสนใจอก เชน “The Big Five Misinterpretations

of Statistical Significance” ทอธบายปฏทรรศน (paradox) ของการทดสอบนยสÓคญทางสถต

ทนยมใชกนมากวา 80 ป (Fisher, 1925 cited in Robinson & Wainer, 2001) และหวขอท

หาไดยากในหนงสอ SEM ทวไปอยาง “Causes of Nonpositive Definiteness and Solutions”

ทอธบายสาเหต พรอมแนวทางแกไขปญหาความไมเปนบวกแนนอน (nonpositive definite) ของ

เมทรกซขอมล ซงเปนปญหาทพบบอยในการวเคราะห SEM

สวนทสองประกอบดวยบทท 5-10 เปนการนÓเสนอขนตอนหรอเทคนคหลก (core

techniques) ในการวเคราะห SEM ไดแก การกÓหนดโมเดล (model identification) กฏ เงอนไข

และวธแกปญหาเกยวกบการกÓหนดโมเดล เทคนคการวเคราะห SEM พนฐาน อาท การวเคราะห

เสนทาง (path analysis) การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (confirmatory factor analysis)

การวเคราะหถดถอยเชงโครงสราง (structural regression analysis) และการวเคราะหโมเดลเชง

โครงสรางเชงสÓรวจ (exploratory SEM analysis) การวเคราะหโมเดลทมตวแปรปรบ (moderator

หรอ moderating variable) ตวแปรสงผาน (mediator หรอ mediating variable) และตวบงช

เชงสาเหต (cause/informative indicator) การประมาณคาพารามเตอรในโมเดล การกÓหนดคา

ตงตน (starting value) ปญหาคาตงตนพรอมคÓแนะนÓในการแกไข การปรบแกคาความแปรปรวน

ในโมเดลยอนกลบ (nonrecursive model) การทดสอบโมเดลสมมตฐาน การพจารณาดชนความ

สอดคลองระหวางโมเดลและขอมล (model-data fit index) การทดสอบความไมแปรเปลยนของ

โมเดล (model invariance) การทดสอบปฏสมพนธใน SEM (interaction effect in SEM)

เนอหาสดทายในสวนนเปนขอเสนอแนะในการเขยนรายงานผลการวเคราะห SEM

339

ในทÓนองเดยวกบการนÓเสนอเนอหาสวนแรก Kline สอดแทรกเกรดความรทางสถต

และอธบายความเขาใจคลาดเคลอน (misconception) ทมกพบในการวเคราะห SEM ไวในเนอหา

สวนทสองนดวย เชน ความเขาใจทวา เมอดชนความสอดคลองระหวางโมเดลและขอมลอยในเกณฑ

ทพอใจแลว นกวจยมกแปลผลการวเคราะห SEM โดยไมไดตรวจสอบคาสถตอนๆ กอน บางครง

โมเดลทปรบจนสอดคลองกบขอมลอาจใหคาความแปรปรวนของบางตวแปรเปนลบ (negative

variance) หรอ คาสมบรณของคาสมประสทธสหสมพนธของตวแปรแฝงบางคมคามากกวา 1

(| r | > 1) ปญหาเหลานอาจเรยกวา Heywood case (Kolenikov & Bollen, 2007) คอ เหตการณ

ทผลการวเคราะหใหคาประมาณนอกชวงของคาทเปนไปได (out-of-bound estimate) หรอ

คาประมาณทไมสมเหตสมผล (illogic estimate) Kline ไดอธบายสาเหตพรอมเสนอแนวทางแกไข

ปญหานไวอยางละเอยดในบทท 7

สÓหรบสวนสดทายของหนงสอเลมนประกอบดวยบทท 11-13 โดยเนอหาของบทท 11 และ 12 ครอบคลมการวเคราะห SEM ขนสง เชน การวเคราะหโมเดลพฒนาการแฝง (latent

growth model analysis) การวเคราะหกลมพห (multi-sample analysis) การวเคราะหอทธพล

ปฏสมพนธและ SEM แบบพหระดบ (interaction effect and multilevel SEM analysis)

การทดสอบอทธพลของตวแปรสงผาน (mediator หรอ mediating variable) และตวแปรปรบ

(moderator หรอ moderating variable) การนÓเสนอเนอหาในสวนน Kline พยามฉายภาพ

เทคนคการวเคราะห SEM ทคอนขางซบซอนใหผอานตดตามและทÓความเขาใจไดไมยาก

เนอหาในบทสดทายทชอวา “How to fool yourself with SEM” เปนการรวบรวมความ

เขาใจทคลาด-เคลอนหรอหลมพราง (pitfall) ในการวเคราะห SEM โดยสวนหนงมาจากบทความ

ท Kline เคยนÓเสนอในหนงสอวธวทยาการวจยอจฉรยภาพ (Kline, 2010) และบางสวนมาจาก

การเครอขายสนทนาเรอง SEM (structural equation modeling discussion network: SEMNET)

ทง 52 หลมพรางท Kline นÓเสนอในบทนสามารถใชเปนแบบตรวจสอบรายการ (checklist)

สÓหรบนกวจยทใชการวเคราะห SEM ไดเปนอยางด

แมหนงสอ Principles and Practice of Structural Equation Modeling ฉบบพมพ

ครงท 3 ของศาสตราจารย Rex B. Kline จะขาดการนÓเสนอศาสตรแหงศลป (state of the art)

หรอววฒนาการของเทคนคการวเคราะห SEM ใหม ๆ อาท การประมาณคาดวย quasi-maximum

likelihood สÓหรบการวเคราะหอทธพลปฏสมพนธของตวแปรแฝง (Klein & Muthen, 2007)

และการวเคราะห SEM โดยใชแนวทางของเบย (Bayesian approach SEM; Lee, 2007)

แตในภาพรวมแลว หนงสอเลมนครบเครองทงเนอหา SEM และเกรดความรทางสถตอนๆ ทนาสนใจ

340

(ทนกวจยสวนใหญมกสบสน) นอกจากนยงมแบบฝกหดพรอมเฉลยสÓหรบการทบทวนในแตละบท

และรายการเอกสาร/แหลงขอมลสÓหรบศกษาคนควาเพมเตมอกดวย

รายการอางองKlein, A. G., & Muthen, B. O. (2007). Quasi-maximum likelihood estimation of

structural equation models with multiple interaction and quadratic effects.

Multivariate Behavioral Research, 42, 647-673.

Kline, R. B. (2010). Promise and pitfalls of structural equation modeling in gifted

research. In B. Thompson & R. F. Subotnik (Eds.), Methodologies for

conducting research on giftedness (147-169). Washington, DC: American

Psychological Association. Retrieved from http://www.pphp.concordia.ca/fac/

Kline/Library/k09b.pdf

Kolenikov, S. & Bollen, K. A. (2007). Testing negative error variances: Is a Heywood

case a symptom of misspecification? Retrieved from http://web.missouri.edu/

~kolenikovs/papers/ heywood-4.pdf

Lee, S. Y. (2007). Structural equation modeling: A Bayesian approach. Chichester,

England: Wiley.

Robinson, D. H. & Wainer, H. (2001). On the past and future of null hypothesis

significance testing. Retrieved from http://www.ets.org/Media/Research/pdf/

RR-01-24-Wainer.pdf

วารสารวธวทยาการวจยปท 25 ฉบบท 3 (กนยายน - ธนวาคม 2555)

ผเขยน

TammiOhmstede Beckman, Ph.D. Assistant Professor Department of Counseling & School Psychology College of Education University of Nebraska at Kearney [email protected], 308-865-8834Darcie Tramp, B.A. Department of Counseling & School Psychology College of Education University of Nebraska at Kearney [email protected]นจร สดทป นสตปรญญาโท ภาควชาวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม [email protected]วราพร เอราวรรณ, Ph.D. อาจารย ภาควชาวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม [email protected]ภมรพรรณ ยระยาตร, Ph.D. อาจารย ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม [email protected]วชดา กจธรธรรม, Ph.D. อาจารย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ [email protected]

พรทพย อนทวโรทย, Ph.D. อาจารย

ภาควชานโยบาย การจดการและความเปนผนÓทางการศกษา

คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

[email protected]

ศศธร เขยวกอ, Ph.D. อาจารย

โรงเรยนพญาไท

สÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากรงเทพมหานคร

[email protected]

วราภรณ แยมทม, Ph.D. อาจารย

โรงเรยนวดไผโรงวว

สÓนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2

[email protected]

อน เจรญวงศระยบ, Ph.D. อาจารย

สาขาวชาวดผลการศกษา

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

[email protected]

เลศพร อดมพงษ คร

โรงเรยนวชราวธวทยาลย

[email protected]

วนด โคไพบลย คร

โรงเรยนอางทองปทมโรจนวทยาคม

[email protected]

สวนย เสรมสข อาจารย

มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

[email protected]

ชยตม ภรมยสมบต, Ph.D. นกวชาการ

สาขาประเมนมาตรฐาน

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.)

[email protected]

Authors

JOURNAL OF RESEARCH METHODOLOGY

Volume 25, Number 3 (September - December 2012)

TammiOhmstede Beckman, Ph.D. Assistant Professor Department of Counseling & School Psychology College of Education University of Nebraska at Kearney [email protected], 308-865-8834Darcie Tramp, B.A. Department of Counseling & School Psychology College of Education University of Nebraska at Kearney [email protected] Sudtheep M.Ed. Candidate Department of Research and Education Development Faculty of Education Mahasarakham University [email protected] Erawan, Ph.D. Lecturer Department of Research and Education Development Faculty of Education Mahasarakham University [email protected] Yurayat, Ph.D. Lecturer Department of Psychology and Guidance Faculty of Education Mahasarakham University [email protected] Kijtorntham, Ph.D. Lecturer Behavioral Science Research Institute Srinakharinwirot University [email protected]

Porntip Andhivarothai, Ph.D. Lecturer Department of Educational Policy, Management, and Leadership Faculty of Education Chulalongkorn University [email protected] Kaewkor, Ph.D. Teacher Phyathai School Office of Bangkok Metropolitan Primary Educational Service Area [email protected] Yamtim, Ph.D. Teacher Watpairongwoua School Office of Suphanburi Primary Education Service Area 2 [email protected] Jarernvongrayab, Ph.D. Lecturer Department of Educational Measurement Faculty of Education Pibulsongkram Rajabhat University [email protected] Udompong Teacher Vajiravudh College [email protected] Kopaiboon Teacher AngThong Pattamaroj Wittayakom School [email protected] Sermsuk Lecturer Pibulsongkram Rajabhat University [email protected] Piromsombat, Ph.D. Academic Standard and Assessment Department The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST) [email protected]

บทคดยอ (Abstract) ของวารสารวธวทยาการวจยในปท 10 ฉบบท 1 เปนตนไป ไดปรากฏในฐานขอมล ULRICH's International Periodicals Directory

Journal of Research Methodology in ULRICH‘s International

Periodicals Directory

001.42 TH ISSN 0857-2933

JOURNAL OF RESEARCH METHODOLOGY.(Text in English or Thai; abstracts in English) 1989. s-aB.90($3.60); newsstand price : $2. (Chulalongkorn University, Department of Educational Research)Chulalongkorn University Press. Phaya Thai Rd.,Bangkok 10330. Thailand. Tel. 215-3626. Ed. Somwung Pitiyanuwat. abstr.; bibl.; charts; stat.circ.1,000. Description: Covers research methodology, sta-tistics, measurement and evaluation, and research results in education and social sciences.

Refereed Serial

การเสนอบทความวจยเพอตพมพในวารสารวธวทยาการวจย

วารสารนเนนตพมพบทความในสาขาวชา

วธวทยาการวจย ผลงานวจยทางสงคมศาสตร

ดานครศาสตร/ศกษาศาสตร หรอไทยศกษา

กรณาสงตนฉบบและไฟล Microsoft Word

บทความวจยทจดทÓใหมสาระสÓคญครบถวน

ตามหลกการวจย และมตารางขอมลเชง

ประจกษประกอบผลการวจยพมพขนาด A-4

ประมาณ 10-15 หนา โดยใชรปแบบการพมพ

ของ APA พรอมทงบทคดยอภาษาไทยและ

ภาษาองกฤษ จÓนวน 3 ชด ไปทบรรณาธการ

วารสารวธวทยาการวจย ภาควชาวจยและ

จตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย ถนนพญาไท เขตปทมวน

กรงเทพฯ 10330 สÓหรบบทความภาษาองกฤษ

กรณาสง Prof. Dr. Teara Archwamety

College of Education, University of

Nebraska at Kearney 68849, U.S.A.

บทความทเสนอจะผานกระบวนการตรวจอาน

(blind review) เพอประเมนคณภาพโดย

ผประเมนบทความ 2 ทาน

The JOURNAL OF RESEARCH

METHODOLOGY is a scholarly

refereed journal publishing articles in

research methodology, social research,

educational research or Thai Studies.

Authors should follow the style speci-

fied in the PUBLICATION MANUAL

OF THE AMERICAN PSYCHO-

LOGICAL ASSOSIATION, latest edi-

tion. Manuscripts in Thai (10-15 pages,

with English Abstracts) should be sent,

in triplicate, to Editor of the Journal of

Research Methodology, Department of

Educational Research and Psychology,

Faculty of Education, Chulalongkorn

University, Phaya thai Road, Patumwan,

Bangkok 10330. Manuscripts (10-15

pages) in English should be sent, in

triplicate, to Prof. Dr. Teara Archwamety,

College of Edu-cation, University of

Nebraska at Kearney 68849, U.S.A. Two

fully blinded copies of manuscript are

submitted for blind reviewing.

วธวทยาการวจยเปนศาสตรแขนงหนงทไดรบความสนใจเปนอนมากในปจจบน ภาควชาวจยและจตวทยาการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และสมาคมวจยสงคมศาสตร แหงประเทศไทย ไดพจารณาเหนความสÓคญของศาสตรแขนงน จงไดจดทÓวารสารเพอเผยแพรให นกวชาการ อาจารย คร และนสตนกศกษาทรกความกาวหนาไดตดตามวชาการดานนอยางตอเนอง ตงแตป พ.ศ. 2547 เปนตนไปวารสารวธวทยาการวจยมกÓหนดออกปละ 3 ฉบบ (มกราคม-เมษายน), (พฤษภาคม-สงหาคม), (กนยายน-ธนวาคม) สมครสมาชก 1 ป จÓนวน 3 ฉบบ คาสมาชก 220.- บาท สมครสมาชก 2 ป จÓนวน 6 ฉบบ คาสมาชก 420.- บาท จÓหนายปลกเลมละ 80.- บาท การสมครสมาชก การตออายสมาชกและการสงซอโปรดกรอกรายละเอยดในใบสมครสมาชก ทานสามารถจายเชค ธนาณตหรอตวแลกเงนสงจาย ปณ.จฬาลงกรณมหาวทยาลย ในนามคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กทม. 10330 โทรศพท 0-2218-2581-97 ตอ 800

วารสารวธวทยาการวจยJournal of Research Methodology

ชอ-นามสกล/หนวยงาน............................................................................................................................................................................................................................

ทอยทบาน..............................................ถนน........................................................................แขวง/ตÓบล.............................................................................................

เขต/อÓเภอ..........................................................................จงหวด.............................................................................................รหสไปรษณย.................................

สถานททÓงาน......................................................................................................................................................................................................................................................

เลขท............................ถนน......................................................................................................................แขวง/ตÓบล..............................................................................

เขต/อÓเภอ..........................................................................จงหวด.............................................................................................รหสไปรษณย.................................

สมครเปนสมาชก ❏ ป พ.ศ. ...............

ตองการซอวารสารฉบบทผานมาฉบบท.................ปท.................ถงฉบบท.................ปท..................รวม..................ฉบบ

รวมเปนเงน................................................................บาท

ทานประสงคจะใหสงวารสารไป ❏ ทบาน ❏ ททÓงาน

ทานไดสงเงนดวย ❏ เชค ❏ ธนาณต ❏ ตวแลกเงน

รวมจÓนวนเงนทงสน.............................................................................................บาท

ใบสมครสมาชกวารสารวธวทยาการวจย