8
jif{ !% c+s $) ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn c;f/ !( ut] laxLaf/ (July 3, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).– ;Tofu|x SATYAGRAHA WEEKLY ;fKtflxs dxflwj]zgsf] r6f/f] s:tf] 5 < Tolt w]/} r6f/f] ug' {kg] { cj:yf 5}g . d a} +ssdf x' Fb} klg ldlt tf]lsPsf] lyof], To;sf] k|f/De ePsf] lyof] . l;+uf] kf6L{n] To;nfO{ cl3 a9fPsf] lyof] . cWoIf af]Ng ldln/x]sf] 5}g . pxfF cem} s]xL lbg af]Ng bjfj glbg';\ eg]/ elg/xg' ePsf] 5 . kf6L{sf pkfWoIfåo, dxf;lrj, ;lrjåo, k'/fgf :yflkt g]tfx¿ / l;+uf] o'jfk+lQm d]/f] ;fydf 5 . s]xL ltnrfDn] dfG5]x¿ o'jfx¿sf] ;zQm pkl:ylt / cEo'bo;Fu tl;{Psf 5g\ . To;}nfO{ cf8 agfP/, hf] o'jf g} xf]O{g, o'jf ePsf] gv/f u/]/ nfu]sf 5g\ . g]kfnn] t o'jfk':tfnfO{ g]t[ Tj x:tfGt/0f ug'{k5{ eGg' ePsf] 5 < pxfF t o'jfx¿nfO{ …8gÚ b]Vg' x'G5 . pxfF wgafb ugjfb / 8gafb elg/xg' x6nfOg M Clif wdnf Pdfn]sf klxnf] cWoIf :j= dgdf]xg clwsf/Ln] 5}7f}+ dxflwj]zg ;Gbe{df dfwj g]kfn, s]kL cf]nL, emngfy vgfn, jfdb]j uf}tdnfO{ rf]?x¿sf] ;+1f lbFb} casf] g]t[Tj Pp6f rf]/af6 csf] { rf]/df hfg] …vt/fÚ b]vfPsf lyP . @)%$ sflt{sdf ?;sf] cS6f]a/ qmflGt lbj;df ;Daf]wg ub} { pgn] Pdfn]sf g]tfx¿sf af/]df o:tf] kl/ro u/fPsf x'g\ . cfh}b]lv z'? x'g] o;sf] gjf} + dxflwj]zgdf of] s'/f 5/ki6 eof] . of] dxflwj]zg ;Gbe{df k|lt:kwf{df plqPsf g]tf / kIfx¿n] Pscsf{k|lt u/fPsf kl/ronfO{ Ps 7fpFdf /flvof] eg] of] lrq cfkm} + b]lvg]5 . ;Tofu|x 8]:s÷ h;sf] gLlt p;sf] g]t[Tj eGb} d}bfgdf plqPsf g]kfn–cf]nL ;d"x cfkm} +df csf{sf] gLlt dflg/x]sf 5g\ . clxn]sf] gLlt emngfy vgfnsf] xf] . pg}n] k|:t't u/]sf] b:tfj]h s]lGb|o ;ldltdf kfl/t eP/ ToxL dxflwj]zgdf k|:t't x' Fb}5 . gLlt Nofpg] JolQm g]tf x'g] xf] eg] vgfn cl3 ;g' {kg] { xf] t/ pgL of] d}bfgdf 5}gg\ . d}bfg el/Psf] 5, g]kfn / cf]nLaf6 . vgfn of] a]nf;Dd v'n]sf 5}gg\ . ;+;bLo bndf s]kL cf]nL;Fu k|lt:kwf{df xf/]sf sf/0f / To;a]nf g]kfnn] xf/] klg pgsf] ;fy lbPsf sf/0f vgfnnfO{ g]kfn kIfsf] egL x]l/Psf] 5 . oBlk vgfn clxn];Dd df}g 5g\ / ljleGg cWoog s]xL ltnrfDn]x¿ tl;{Psf 5g\ – s]kL cf]nL ePsf] 5, Tof] s] sf] nflu xf] d}n] a'lem/x]sf] 5}g . tkfOFn] 8gÚ x¿nfO{ af]s]/ lxF8\g' ePsf] xf]Og / < afFsL k[i7 ^ df Pdfn]df ef“8e}nf] cg';f/ Tof] df}g dt g} lg0ff{os x'g] l:ylt 5 . vgfnnfO{ g]kfnn] s]xL u'0f klg nufPsf 5g\ . hgcfGbf]ng qmddf g]kfnn] vgfnnfO{ sfo{jfxs ;efklt lbP/ cf7f+ } dxflwj]zgdf pgn] cWoIfsf] bfjL u/]gg\ . ToxfF cf]nL vgfnsf k|lt:kwL{ lyP . Tof] k|lt:kwf{ ;+;bLo bndf klg sfod /Xof] . To;df vgfn xf/] t/ g]kfnsf] ;fy eg] sfod /Xof] . lg0ff{os dt df}gdf 5 / vgfn To;sf] g]t[Tj ul//x]sf 5g\ eg] of] dxflwj]zgdf g]kfnsf] kNnf ef/L x'g] ePsf] 5 . Pdfn]sf] of] dxflwj]zgdf g]kfn–cf]nL h;n] lht] klg b]znfO{ rflxF s]xL pknAwL x'g] 5}g . Pdfn]sf] d'vkqsf ?kdf lrlgPsf] Pp6f klqsfn] s]xLcl3 8gjfb / wgjfblj?4 dfwj g]kfn eGg] zLif{sdf ;dfrf/ lbof] . dfwj ls cf]nL < cfhb]lv g]skf Pdfn]sf] gjf}+ dxflwj]zg z'? x'Fb}5 . dxflwj]zgsf] pb\3f6g /f]af]6n] u/L g]kfnL /fhgLltdf gofFkg lbg vf]lhFb}5 . gofF k|of]u / gofF z}nL ckgfpg vlKk; Pdfn] g]t[Tj gofF g]t[Tjsf] rog eg] ljjfbsf] rk]6fdf km;]sf] 5 . clwsf+z g]tf / cu'jf sfo{stf{x¿sf] rfxgf ;j{;Ddt g]t[Tj 5gf}6 xf] eGg] clek|foM eP klg Tof] x'g ;s]g . cWoIf k|TofzL dfwj g]kfn / s]kL zdf{ cf]nLnfO{ Pp6} 6]a'ndf /fv]/ ldnfpg] / ;j{;Ddt g]t[Tj rog ug]{ ;jfndf lg0ff{os e"ldsf s;}n] klg v]n]g . ;'dfuL{ arfpFb} k|r08 g]kfn /fi6« a}+sn] Pdfcf]jfbLsf cWoIf k'iksdn bfxfnsf …kf6{g/Ú dflgPsf Jofkf/L cho ;'dfuL{sf] kf}g] tLg ca{ ;DklQ /f]Ssf u/]kl5 Pdfcf]jfbL g]t[Tjsf] pRr txdf t/+u k}bf ePsf] 5 . /fi6« a} +sn] lx6ln:6df /fvL ;'dfuL{sf] ;DklQdfly 5fglag u/]kl5 ;'dfuL{sf] arfpsf ;Tofu|x ;dfrf/sf] k|efj ;/sf/sf] cfFvf v'Nof] afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df g]kfnsf clwsf+z efG5fx¿df bfp/f, u'OF7f / :ofpnfh:tf 7f]; h}ljs OGwgsf] ;jf{lws k|of]u x'g] u/]sf] tYo xf] . t/, o:tf] h}ljs OGwgsf] k|of]uaf6 lg:sg] w'jfF / cGo s/0fx¿sf sf/0f cfd hgtfsf] :jf:Yodf eofjx afFsL k[i7 ^ df

Issue40

Embed Size (px)

DESCRIPTION

सत्याग्रह साप्ताहिक आजको अंक |

Citation preview

Page 1: Issue40

jif{ !% c+s $) ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn c;f/ !( ut] laxLaf/ (July 3, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).–

;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

dxflwj]zgsf] r6f/f] s:tf] 5 <Tolt w]/} r6f/f] ug'{kg]{ cj:yf 5}g .

d a}+ssdf x'Fb} klg ldlt tf]lsPsf] lyof],To;sf] k|f/De ePsf] lyof] . l;+uf] kf6L{n]To;nfO{ cl3 a9fPsf] lyof] . cWoIf af]Ngldln/x]sf] 5}g . pxfF cem} s]xL lbg af]Ngbjfj glbg';\ eg]/ elg/xg' ePsf] 5 .kf6L{sf pkfWoIfåo, dxf;lrj, ;lrjåo,k'/fgf :yflkt g]tfx¿ / l;+uf] o'jfk+lQmd]/f] ;fydf 5 . s]xL ltnrfDn] dfG5]x¿o 'j fx¿sf ] ;zQm pkl:ylt /cEo'bo;Fu tl;{Psf 5g\ . To;}nfO{cf8 agfP/, hf] o'jf g} xf]O{g, o'jfePsf] gv/f u/]/ nfu]sf 5g\ .g]kfnn] t o'jfk':tfnfO{ g]t[Tj x:tfGt/0fug'{k5{ eGg' ePsf] 5 <

pxfF t o'jfx¿nfO{ …8gÚ b]Vg' x'G5 .pxfF wgafb ugjfb / 8gafb elg/xg'

x6nfOg M Clif wdnf

Pdfn]sf klxnf] cWoIf :j= dgdf]xg clwsf/Ln] 5}7f}+ dxflwj]zg ;Gbe{df dfwj g]kfn, s]kL cf]nL, emngfy vgfn,jfdb]j uf}tdnfO{ rf]?x¿sf] ;+1f lbFb} casf] g]t[Tj Pp6f rf]/af6 csf]{ rf]/df hfg] …vt/fÚ b]vfPsf lyP . @)%$sflt{sdf ?;sf] cS6f]a/ qmflGt lbj;df ;Daf]wg ub}{ pgn] Pdfn]sf g]tfx¿sf af/]df o:tf] kl/ro u/fPsf x'g\ .cfh}b]lv z'? x'g] o;sf] gjf}+ dxflwj]zgdf of] s'/f 5/ki6 eof] . of] dxflwj]zg ;Gbe{df k|lt:kwf{df plqPsf g]tf /kIfx¿n] Pscsf{k|lt u/fPsf kl/ronfO{ Ps 7fpFdf /flvof] eg] of] lrq cfkm}+ b]lvg]5 .

;Tofu|x 8]:s÷ h;sf] gLlt p;sf]g]t[Tj eGb} d}bfgdf plqPsf g]kfn–cf]nL;d"x cfkm}+df csf{sf] gLlt dflg/x]sf 5g\ .clxn]sf] gLlt emngfy vgfnsf] xf] . pg}n]k|:t't u/]sf] b:tfj]h s]lGb|o ;ldltdfkfl/t eP/ ToxL dxflwj]zgdf k|:t'tx'Fb}5 . gLlt Nofpg] JolQm g]tf x'g] xf]eg] vgfn cl3 ;g'{kg]{ xf] t/ pgL of]d}bfgdf 5}gg\ . d}bfg el/Psf] 5, g]kfn/ cf]nLaf6 . vgfn of] a]nf;Dd v'n]sf5}gg\ . ;+;bLo bndf s]kL cf]nL;Fuk|lt:kwf{df xf/]sf sf/0f / To;a]nf g]kfnn]xf/] klg pgsf] ;fy lbPsf sf/0f vgfnnfO{g]kfn kIfsf] egL x]l/Psf] 5 . oBlk vgfnclxn];Dd df}g 5g\ / ljleGg cWoog

s]xL ltnrfDn]x¿ tl;{Psf 5g\– s]kL cf]nL

ePsf] 5, Tof] s] sf] nflu xf] d}n]a'lem/x]sf] 5}g .tkfOFn] …8gÚ x¿nfO{ af]s]/ lxF8\g' ePsf]xf ]Og / <

afFsL k[i7 ^ df

Pdfn]df ef“8e}nf]cg';f/ Tof] df}g dt g} lg0ff{os x'g]l:ylt 5 . vgfnnfO{ g]kfnn] s]xL u'0fklg nufPsf 5g\ . hgcfGbf]ng qmddfg]kfnn] vgfnnfO{ sfo{jfxs ;efklt lbP/cf7f+} dxflwj]zgdf pgn] cWoIfsf] bfjLu/]gg\ . ToxfF cf]nL vgfnsf k|lt:kwL{lyP . Tof] k|lt:kwf{ ;+;bLo bndf klgsfod /Xof] . To;df vgfn xf/] t/g]kfnsf] ;fy eg] sfod /Xof] . lg0ff{osdt df}gdf 5 / vgfn To;sf] g]t[Tjul//x]sf 5g\ eg] of] dxflwj]zgdf g]kfnsf]kNnf ef/L x'g] ePsf] 5 .

Pdfn]sf] of] dxflwj]zgdf g]kfn–cf]nLh;n] lht] klg b]znfO{ rflxF s]xL pknAwLx'g] 5}g . Pdfn]sf] d'vkqsf ?kdf lrlgPsf]Pp6f klqsfn] s]xLcl3 8gjfb /wgjfblj?4 dfwj g]kfn eGg] zLif{sdf;dfrf/ lbof] .

dfwj ls cf]nL <cfhb]lv g]skf Pdfn]sf] gjf}+ dxflwj]zg z'? x'Fb}5 . dxflwj]zgsf] pb\3f6g

/f]af]6n] u/L g]kfnL /fhgLltdf gofFkg lbg vf]lhFb}5 . gofF k|of]u / gofF z}nLckgfpg vlKk; Pdfn] g]t[Tj gofF g]t[Tjsf] rog eg] ljjfbsf] rk]6fdf km;]sf]5 . clwsf+z g]tf / cu'jf sfo{stf{x¿sf] rfxgf ;j{;Ddt g]t[Tj 5gf}6 xf]eGg] clek|foM eP klg Tof] x'g ;s]g . cWoIf k|TofzL dfwj g]kfn / s]kL zdf{cf]nLnfO{ Pp6} 6]a'ndf /fv]/ ldnfpg] / ;j{;Ddt g]t[Tj rog ug]{ ;jfndflg0ff{os e"ldsf s;}n] klg v]n]g .

;'dfuL{ arfpFb} k|r08g]kfn /fi6« a}+sn] Pdfcf]jfbLsf cWoIf k'iksdn bfxfnsf

…kf6{g/Ú dflgPsf Jofkf/L cho ;'dfuL{sf] kf}g] tLg ca{;DklQ /f]Ssf u/]kl5 Pdfcf]jfbL g]t[Tjsf] pRr txdf t/+uk}bf ePsf] 5 . /fi6« a}+sn] lx6ln:6df /fvL ;'dfuL{sf] ;DklQdfly5fglag u/]kl5 ;'dfuL{sf] arfpsf

;Tofu|x ;dfrf/sf] k|efj

;/sf/sf] cfFvf v'Nof]

afFsL k[i7 ^ df

afFsL k[i7 ^ dfafFsL k[i7 ^ df

g]kfnsf clwsf+z efG5fx¿df bfp/f, u'OF7f / :ofpnfh:tf 7f]; h}ljs OGwgsf];jf{lws k|of]u x'g] u/]sf] tYo xf] . t/, o:tf] h}ljs OGwgsf] k|of]uaf6 lg:sg] w'jfF/ cGo s/0fx¿sf sf/0f cfd hgtfsf] :jf:Yodf eofjx

afFsL k[i7 ^ df

Page 2: Issue40

sf=lh=b=g+= !$@÷)%%÷%^, uf]=x'=sf=b=g+= !$@÷)^#÷^$ *laxLaf/, c;f/ !(, @)&!

k|sfzs÷k|wfg;Dkfbs M ;Ltf/fd 9'+u]n, ;Nnfxsf/ M g/]Gb|axfb'/ >]i7, Joj:yfks M g/f]h cof{n, sfof{no M gof“afg]Zj/, sf7df8f}+, kmf]g M $$*%$*@,)!–@@(^@)# kf]=j=g+= @!%!), E-mail : [email protected], d'b|0f M PS;k|]; sn/ k|]; k|fln a'4gu/, ;Dkfbs M /fh]z ;fksf]6f

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

O{Zj/ a:g]tskf]{/]6 O{Zj/ a:g]t

j]:6g{ o'lgogsf] bf];|f] ljh]tf nfdfj]:6g{ o'lgogsf] ;fKtflxs k};f

8an of]hgfsf] bf];|f] ljh]tf 5f]k]dfnfdf ePsL l5g\ . sDkgLn] @) cf}+jflif{s pT;jsf] cj;/ kf/]/ u|fxssfnflu pQm of]hgf NofPsf] lyof] .nfdfn] x'nf; /]ld6]G;af6 o;} ;ftf/]ld6]G; k|fKt u/]sL lyOg\ . o;;ftf j]:6g{ o"lgogdfkm{t\ /sdk|fKt ug{] ;a} u|fxsnfO{ nSsL 8«df;dfj]z ul/Psf] lyof] .

of]hgfcGtu{t x/]s ;ftf j]:6g{ o'lgogsf] Pd6L;LPg sf]8af6nSsL 8« ul/G5 . h;af6 u|fxsnfO{ cfkm'n] kfPsf] /sd a/fa/s} /sdbf]Aa/ ug{] cj;/ lbOG5 . clwstd\ %) xhf/ jf cfkm'n] kfPsf] /sda/fa/sf] /sd dWo] h'g sd x'G5 ToxL pkxf/df x:tfGt/0f ul/g]sDkgLn] hgfPsf] 5 . @) xKtf;Dd rNg] o; k|j{4g of]hgf cjlwe/x/]s xKtf clwstd\ %) xhf/sf b/n] !) nfvsf] k'/:sf/ lhTg;lsG5 . j]:6g{ o'lgogsf Ph]G6x¿ dfkm{t\ g]kfndf j]:6g{ o'lgogcGt/f{li6«o dlg 6«fG;km/sf] ;]jf k|of]u u/]sf !* jif{ dflysf ;a}g]kfnL gful/sn] efu lng ;Sg] sDkgLn] hgfPsf] 5 .

glan a}+ssf] ;xof]u;+:yfut ;fdflhs pQ/bfloTj cGtu{t cgfy afnaflnsfsf]

vfglkg, jf;:yfg tyf lzIffsf nflu glan a}+sn] ;[hglzn afn ;]jfkl/jf/nfO{ ljQLo;xof]u :j?k tLgnfv ?k}ofF k|bfg ug]{k|ltj4tf cg'?k klxnf]ls:tf cGtu{t Psnfv %) xhf/ ?k}ofFx:tfGt/0f u/]sf] 5 .a}+ssf ;xfosdxfk|aGws /d]znf]xgLn] ;[hglznafn ;]jf kl/jf/sfcWoIf pdf a:g]tnfO{ pQm /sd a/fa/sf] r]s x:tfGt/0f u/] .

;f]lx cj;/df nf]xgLn] ;[hgzLn afn ;]jf kl/jf/n] cf/Deu/]sf] o:tf] k|z+;gLo sNof0fsf/L sfo{sf] lx:;f x'g kfPsf]df ;Gt'li6JoQm u/] . ;f]lx cj;/df a:g]tn] lhjgofkgsf] cfwf/e"t cfjZostf/x]sf cgfy, ckf+u tyf c;Ifd afnaflnsfx¿sf] sNof0fsf nflusl6a4 afn ;]jf kl/jf/nfO{ ;xof]u u/]sf]df glan a} +snfO{ wGojfblbP . ;f] afn ;]jf kl/jf/n] xfn kfFrb]lv !# jif{ ;Ddsf !^cgfyx¿nfO{ vfgflkg, jf;:yfg, nQfsk8f, lzIff / :jf:Yo ;]jfk|bfg ul/ x]/rfx ul//x]sf] 5 .

gle{såf/f /fli6«o:t/sf] k'/:sf/ 3f]if0ffg]kfnL lrlsT;f Oltxf;df ljut kfFr

bzseGbf a9L ;dob]lv cgj/t?kdf;]jf/t jl/i7 lrlsT;s tyf gle{sOG6/g]zgn xl:k6nsf ;+:yfks cWoIf8f= ;Rr]s'df/ kxf/Lsf gfddf gle{sn]/fli6«o:t/sf] k'/:sf/sf] 3f]if0ff u/]sf] 5 .

8f= kxf/Ln] g]kfnL lrlsT;f kmfF6dfk'¥ofPsf] ljlzi6 of]ubfgsf] sb/:j?kpQm k'/:sf/sf] 3f]if0ff ul/Psf] xf] . 8f=kxf/Ln] xfn} cfkm\gf] pd]/sf sf/0f capk|fGt lrlsT;f ;]jfnfO{ lg/Gt/tf lbgc;dy{ /xg] ljrf/ JoQm u/]sf sf/0fgle{sn] pgsf] labfO{df Ps ljz]ifsfo{qmdsf] cfof]hgf u/L ;f]xL ;df/f]xdfpQm k'/:sf/sf] 3f]if0ff u/]sf] xf] . ;df/f]xdf8f= kxf/LnfO{ gle{ssf tkm{af6 ljz]if;Ddfg ck{0f ub}{ gle{ssf cWoIf slj

tyf uLtsf/ a;Gt rf}w/Ln] cToGtk|ltefzfnL, ax'cfoflds JolQmTjsf wgL8f= kxf/L lrlsT;f sd{ / ;]jfsf cnfjf;dfh ;]jf clg ;flxTo l;h{gfdf klgTolts} kf]Vt ePsf], pgdf Ps pTs[i6 /sd{7 lrlsT;s JolQmTjsf ;fy} PsulDe/ ;dfh;]jL / sf]dn x[bosf];flxlTos JolQmTj klg n's]sf] atfP .lrlsT;f ljwfdf pTs[i6 zf]wsfo{ ug]{lrlsT;snfO{ jif]{lg ck{0f ul/g] …P;=s]=kxf/L cjf8{ kmf]/ PS;n]G;\ Og lSnlgsnd]l8l;gÚ gfds pQm k'/:sf/sf] /fzLPs nfvsf] /xg] 5 . of] k'/:sf/ ;f];fO6Lckm OG6/gn d]l8l;g ckm g]kfnsf];xsfo{df k|bfg ul/g]5 . o; ;DaGwdflj:t[t vfsf lgs6 eljiod} k|:t't ul/g]atfOPsf] 5 .

lau cfOsgdf *!) hgf;fd;'ª u|f08 lgcf] df]afO{nsf] d'Vo

k|fof]hgdf o; jif{ cfof]hgf x'g] kfFrf};+:s/0fsf] lju cfOsgdf %) lhNnfaf6cf7 ;o !) hgfn] kmf/d e/]sf 5g\ .kf]v/fsf] lju PkmPdn] jif{]gL cfof]hgfub{} cfPsf] …lju cfO{sgÚ o; jif{sf]k|ltof]lutfdf eg] b]z e/sf w]/} 7fpFaf6;xeflu x'g] ePsf] PkmPkmn] hgfPsf] 5 .cl3Nnf jif{sf] t'ngfdf of] k6s ufogk|ltefx¿sf] ;xeflutf cToflws /x]sf]PkmPdsf cWoIf dx]z e08f/Ln] bfaL u/] .

lju cfO{sg aGg] k|ltof]uLn] Ps nfv ^)xhf/ ?k}ofF a/fa/sf] lkoflhcf] df]6/;fO{snk|fKt ug{'sf ;fy} lj|l6z sn]hsf] k|fof]hgdf PsxKt] a]nfotsf] ;f+uLlts e|d0f ug{] cj;/kfpg]5g\ . o:t} ;]s]G8 x'g] k|ltefn] &% xhf/?k}ofF a/fa/sf] k'/:sf/ k|fKt ug{]5g\ eg] t];|f]x'g]n] %) xhf/ ?k}ofF a/fa/sf] k'/:sf/ k|fKtug{] e08f/Ln] atfP . of] k6s k|ltof]uLx¿n]pTs[i6 aGgsf nflu !( r/0fsf] cl8;g kf/ug{'kg{] PkmPn] hgfPsf] 5 . ;+uLtsdL{x¿ ;fd;'ªtfdfª / ;'lgn yfkf k|ltof]lutfsf lg0ff{osdf/xg] ePsf 5g\ . b'O{ dlxgf;Dd ;+rfng x'g]k|ltof]lutfnfO{ ;kmn kfg{ g]kfnl:yt ;fd;'ª

df]afO{nsf] cflwsfl/s ljqm]tf OG6/g];gn dfs{]l6ª;le{; k|flnn] lju cfO{sg;Fu ;xsfo{ u/]sf] 5 .o:t} k|ltof]lutfsf] sfG;fO{ g]/f]Nofs k]G6\;n] u/]sf]5 eg] ;kf]6{]8 afO{df s+uf? Ph's]zg kmfpG8]zg/x]sf] 5 . k|f]df]6]8 afO{df lj|l6z sn]hn] ;xsfo{u/]sf] Oe]G6df o"/f] Plzof Ph's]zg sG;N6]G;Lpkk|fof]hssf] ?kdf /x]sf] 5 . o:t} ;xk|fof]hsdfkf]v/f gofFahf/l:yt /la c6f]df]afON;n] ;xsfo{u/]sf] 5 eg] a}+lsª kf6{g/sf] ?kdf l;6L 8]enkd]G6a}+s /x]sf] 5 . :sfO{ 6r /]:6'/]G6 P08 nfpGhaf/ /]:6'/]G6 kf6{g/ /x]sf] Oe]G6nfO{ xf]6nkf6{g/sf] ?kdf n]s;fO{8l:yt xf]6n af/fxLn];xof]u u/]sf] 5 .

jfl0fHo a}+s kz'kltgu/df/fli6«o jfl0fHo a}+ssf] !%! cf}+ zfvf kz'kltgu/df k'gM:yfkgf

ul/Psf] 5 . …/fli6«o jfl0fHo a}+s, tkfOFsf] cfkm\g} a}+sÚ eGg] d"ngf/f af]s]sf] pQm a}+sn] b]z}e/ cfkm\gf] zfvf k'gM:yfkgf ug{]cleofgnfO{ hf/L /fv]sf] 5 . kz'kltgu/df !%! cf}+ zfvfsf]k'gM:yfkgf ub{} a}+ssf If]qLo k|aGws uf]kfnk|;fb kf}8]nn] :yfgLohgtf;Fu xft]dfnf] ub{} a}+s cl3 a9\g] atfP . :yfgLos} dfucg';f/a}+ssf] !%! cf}+ zfvf kz'kltgu/df k'gM:yfkgf ul/Psf] pgsf]

egfO{ 5 . g]kfn pBf]u jfl0fHo dxf;+3sf k|ltlglw, Jofkf/L,a'l4lhjL, lzIfs, kqsf/ tyf :yfgLosf] pkl:yltsf] cfOtaf/a}+ssf] zfvf k'gM :yfkgf ePsf] xf] . k"0f{ ;/sf/L :jfldTjdf;~rflnt ;f] a}+ssf] b]ze/ sl/a !* nfv eGbf a9L u|fxs /x]sf]a}+sn] hgfPsf] 5 . a}+ssf] sf7df8f}+ If]qdf #^, lj/f6gu/ If]qdf#^, jL/uGhdf !&, kf]v/f If]qdf @*, g]kfnu~h If]qdf #! u/L!%! cf}+ zfvf k'u]sf] 5 .

vf]sgfdfPgaLsf] ;]jfg]kfn a+unfb]z a}+s -PgaL_ n]

nlntk'/sf] vf]sgfdf …zfvf/lxt 3/b}nf]a}+lsª ;]jfÚ ;'¿ u/]sf] 5 . a}+ssf ;xfosdxfk|aGws /fd]Zj/ zdf{ cof{nn] ;f]djf/pQm ;]jfsf] cf}krfl/s ;'?cft u/] . ;]jf

;~rfngsf nflu a}+sn] :yfgLo xl//fd8+uf]nnfO{ cflwsfl/s k|ltlglwdf lgo'Qmu/]sf] hf/L lj1lKtdf pNn]v 5 . of] ;Fu}a}+ssf] zfvf/lxt ;]jf ;+Vof cf7 k'u]sf] 5 .of] ;]jfcGtu{t u|fxsn] vftf vf]Ng], /sdhDdf ug{], e'QmfgL k|fKt ug{], pkef]Uo;]jfsf] lan e'QmfgL ug{]nufot ;Lldta}+lsª ;]jf k|fKt ug{] atfOPsf] 5 .

nIdL n3'ljQdf *^ u'0ff cfj]bgnIdL n3'ljQ ljQLo ;+:yfn] lgisf;g u/]sf] k|fylds z]o/df *^

u'0ffeGbf a9L cfj]bg k/]sf] 5 . ut d+unaf/af6 z'qmaf/;Dd rf/ lbglgisf;g u/]sf] z]o/df dfueGbf *^ u'0ff j9L z]o/ cfj]bg k/]sf] xf] . nIdLa}+ssf] ;xfos sDkgL nIdL n3'ljQn] tLg s/f]8 ?k}ofF a/fa/sf] tLg nfvlsQf ;j{;fwf/0f z]o/ lgisf;g u/]sf] lyof] . k|ltlsQf Ps ;o ?k}ofF b/sf]z]o/sf nflu Go'gtd %) lsQfb]lv clwstd\ kfFr xhf/ lsQf;Dd cfj]bgug{ kfOg] Joj:yf ul/Psf] lyof] .

nIdL n3'ljQsf] z]o/df b'O{ ca{ %& s/f]8 ?k}ofF a/fa/sf] cfj]bg

k/]sf] lgisf;g tyf laqmL k|aGws sDkgL glan OGe]i6d]G6sf k|d'vsfo{sf/L clws[t k|lj0f/d0f k/fh'nLn] hfgsf/L lbP . sDkgLn] j9Ldf#% lbgleq z]o/ afF8kmfF8 ul/;Sg] hgfPsf] 5 . sDkgLn] z]o/ cfj]bgsfnflu #$ j6f ;+sng s]Gb| /fv]sf] lyof] . nIdLn] lgisf;g u/]sf]z]o/dWo] !% xhf/ lsQf z]o/ ;fd'lxs nufgL sf]if / gf} xhf/ lsQfsd{rf/LnfO{ cf/lIft ul/Psf] 5 . afFsL b'O{ nfv &^ xhf/ lsQf z]o/sfnflu ;j{;fwf/0fn] cfj]bg u/]sf x'g\ . sDkgLsf] xfnsf] r'Qmf k"FhL ;fts/f]8 ?k}ofF 5 . ;j{;fwf/0f z]o/ afF8kmfF8 kl5 Tof] !) s/f]8 ?k}ofFk'Ug]5 . nIdL n3'ljQn] rfn' cfly{s jif{df @$ nfv () xhf/ ?k}ofFd'gfkmf sdfpg] nIo /fv]sf] 5 .

Page 3: Issue40

of] ;ftf

;DkfbsLo

jif{ !%, c+s $), @)&! ;fn c;f/ !( ut] laxLaf/

@laxLaf/, c;f/ !(, @)&!

hok|sfz u'Ktf

; + ljw fg;efdf / f Hosf ]k'g;{+/rgfsf af/]df of]hgfa4 tyf k"j{lgof]lht 5nkmn d+rg x'Fb}5 . s]xLkfq afx]s o;df s'g} gofFkg 5}g .hf] sf]xLnfO{ lj;+ @)^(, a}zfv–h]7lt/d+rg ePsf] ut ;+ljwfg;efsf]gf6ssf] :d/0f xf]nf–ltgn] ;xh} ofbu/]sf] x'g' kb{5 ls, x'ax' o:t} 5nkmntyf ljjfb To;a]nf /lrPsf] lyof] .dfcf]jfbLn] hftLo klxrfgo'Qm k|b]zeg]sf] . ;f] s'/fdf dw]zL df]rf{dfcf]jfbL;Fu} lyof] . sf+u|];–Pdfn]n]ax'klxrfgsf] k|b ]z eGb} hftLok lxrfgo 'Q m k | b ]znfO { b ]zsf ]ljv08g;Fu hf]8]sf] lyof] . clxn]oyf¿k ;f]xL k[i7e"ldsf] k'g/fj[lQx'Fb}5 . 5'§f5'§} ePklg clxn] ;+;b\leqsf ;QfjfbL dw]zL bnx¿ cfFvflrDn]/ Plss[t g]skf -dfcf]jfbL_ sf]k5f8L lx+8]sf 5g\ . hals, dfcf]jfbLeg] lbg/ft sf+u|];–Pdfn];Fu jftf{df5g\ . o; jftf{df klxn]em}+ dw]zLx¿nfO{;dfj]z u/fOPsf ] 5}g . /fk |kf,lrqaxfb'/ s];L / g]dlskf cflb clxn]klg ;+3Lotfsf] lj/f]wd} w|'jLs[t 5g\ .

k l xn ]s f ; + l jw fg;e fs f36gfqmdx¿ / clxn ] To;sf ]k'g/fj[lQnfO{ ulxl/P/ cWoog ubf{:ki6 b]lvG5 ls, l5§} …l3pm a]r'jf /tnjf/ j ]r 'jfÚ sf +u | ];–Pdfn] /dfcf]jfbLsf aLr Ps ;Demf}tf x'g]5 .ev{/} k|sflzt -h]7 @% ut]_ kqklqsfdfkm{t\ dfcf]jfbL g]tf afa'/fd e§/fO{n];f] sf] cfwf/e"t ljifoa:t'nfO{ phfu/ul/;s]sf 5g \ . pgs} zAbdfM…tTsfnLg k|d'v bnx¿sf aLr @)^(,h]7 @ df ePsf] ax'klxrfg ;lxtsf];+3Lotfsf] ;xdltnfO{ dfGg' kb{5 .Úpgsf] of] egfO{ :jo+ dfcf]jfbL leqsfcfd "n kl/jt {gjfbLx¿nfO { cak|ltudgsf] rnv]n a9]sf] ;Gb]z klgxf] . h]7 @, @)^( sf] nuQ} To;;Demf}tfaf6 kl5 kms]{sf] dfcf]jfbLn]ca oltv]/ To; ;Demf}tfsf] :jfldTju|x0f ug'{kb{5 eGg] ;Gb]z klg xf] .sf+u| ];–Pdfn] ] t To; ;Demf}tfsfl8hfOg/ g} x'g\ . t;y{ pgLx¿sf]s'g} cfklQ gx'g] g} eof ] . ;a}

hgd}qL ;+ljwfg gaGg] ;+s]t;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

;f+;b\x¿n] lgjf{rg If]q ljsf; sf]ifsf nflu kfFr s/f]8¿k}ofFsf b/n] /sd 5'6\ofpg dfu ul//x]s} a]nf ljleGg lhNnfljsf; ;ldltaf6 ljutdf lbOPsf] ?= !) Nffv Jofks clgoldttf/ b'¿kof]usf] ljj/0fx¿ ;fj{hlgs u/]sf 5g\ . o:tf] ljj/0fpgsf k|ltj]bgdfkm{t\ cfPsf x'g\, h;n] ToxL /sd o:tf] eof]eg] ca dfu adf]lhd lbOg] kfFr s/f]8sf] xfnt s] xf]nf eGg]k|Zg v8f u/]sf] 5 .

;f+;b\x¿nfO{ ljsf; lgdf{0fsf nflu /sd lbg x'Gg elgPsf]xf]Og, lgjf{rg ;Gbe{df pgLx¿n] u/]sf jfrf aGwgdWo]sf w]/}ljifo ljsf; lgdf{0f;Fu g} ;DalGwt 5g\ . pgn] u/]sf ljsf;lgdf{0fsf] sfdn] ;]jf ;'ljwf kfpg] eg]sf h'g If]qsf 5g\, tL hgtfg} x'g\ . To;sf/0f kfFr s/f]8 xf]Og, Pp6f If]qnfO{ % ca{sf b/n]/sd 5'6\ofOof] eg] klg c;/ kb}{g . /fHon] u/] klg ;f+;b\n] u/]klg cGttM ljsf; g} xf] . t/ k|Zg p7\5, tL /sd s;/L vr{x'G5g\, tL cfof]hgf s;/L 5gf}6 x'G5g\ / ;a}eGbf klxnf] gu/Lgx'g]df tL k5{g\, kb}{g eGg] s'/f dxTjk"0f{ xf] .

b]zsf] ;fwg ;|f]t ;Lldt x'G5 . ToxL ;Lldttfaf6 of]hgf t'h'{df/ ltgsf] ;~rfng ug{kg]{ x'G5 . To; qmddf ;f+;b\x¿n] clxn]dfu u/] cg';f/ lbOof] eg] Psd'i6 #) ca{ /sd dfly pNn]vePsf k|ltj]bgx¿ x]bf{ rfgr'g eP/ hfg] b]lvG5 . To;a]nflbOPsf] !) nfvdWo] k'/} kfFr nfv Pp6f Pp6f uf]i7L ;~rfngug{ vr{ ePsf] b]lvof] . of] s'g} Ps hgfsf] dfq s'/f xf]Og, ;a}^)! ;ef;b\ g} vr{sf ;Gbe{df o:t} pbfx/0fdf k/]sf 5g\ . of]lx;faaf6 klxn] lbOPsf] !) nfvsf] s'n /sd b'O{ ca{ $)s/f]8sf] vr{sf] cf}lrTo b]lvPg, g ;f+;b\x¿n] g} To;sf] k'li6ug{ ;s] . of] s'g} Ps jif{sf] s'/f xf]Og . k|ltj]bg x]l/of];\, ;a}jif{ o:t} x'Fb} cfPsf 5g\ . o;sf] cy{ xf] ca olb lbOof] eg] Tof]kfFr s/f]8sf] klg vr{ lx;fa o:t} cfpF5 / ;+ljwfg;efsf] of]cjlwdf Psd'i6 /sdnfO{ rfgr'gdf vr{ ul/Psf] /sdsf] c+sPs va{ %) ca{ kg{ cfpF5 . of] /sd ;fgf] xf]Og . ljsf;lgdf{0fsf ;Gbe{df of] /sd Psl9Ssf vr{ x'g kfof] eg] rf/ ;od]ufjf6sf] ljB't pTkfbg x'g] cfof]hgf ;DkGg x'G5 . gnl;+xu9hnljB't cfof]hgf, h;sf] s'n nufgL b'O{ ;o ca{ xf] / s'npTkfbg $%) d]ufjf6 .

of] kIfaf6 x]bf{ /sd dfUg] / lbg] b'j} kIfn] uDeL/ x'g h?/Lb]lvG5 . ;f+;b\x¿sf] l;kmfl/;df s'g} cfof]hgf k|:tfljt x'g' Pp6fs'/f xf] / pgnfO{ k|lt ;f+;b\sf lx;fan] /sd lbg' jf egf+} pgsfl;kmfl/;df vr{ x'g' csf]{ s'/f . ah]6 glhlsFb}5 / ;f+;b\x¿n]bafj lbg] sfd klg emg\ lta| agfPsf 5g\ . cem of] kfFr s/f]8glbP ah]6 c;kmn u/fOlbg] s'/f 3f]/ cfklQsf] xf] . o;n] Pp6fc:jLs[t k/Dk/f a;fpF5 . /fHon] k|fyldstfsf ljsf; lgdf{0fsf]sfd ug}{ g;Sg] cj:yf plAhG5 . ;DalGwt kIfsf] Wofg hfcf];\ .

kf“r s/f]8 dfu /b'¿kof]usf k|ltj]bg

c;f/ !# ut] laxLaf/– pkrf/sf nflu cd]l/sfdf /x]sf k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfnfO{ kmf]S;f]sf]

SofG;/ ePsf] lrlsT;såf/f k'li6 .c;f/ !$ ut] z'qmaf/– ;+ljwfg;ef lgjf{rg cWoog, cg';Gwfg tyf ;'emfj ljz]if ;ldltsf]

cWoIfdf ;b\efjgf kf6L{sf g]tf nId0fnfn s0f{ rog .c;f/ !% ut] zlgaf/– PsLs[t g]skf dfcf]jfbL, g]skf–dfcf]jfbL nufot kfFr dfcf]jfbL kf6L{aLr

sfo{ut Pstf ePsf] 3f]if0ff .– r'gfjL dlGqkl/ifb\sf cWoIf lvn/fh /]UdLsf efO{ tyf pgsf] tTsflng

:jlso ;lrj k|sfz /]UdL lst]{ sfuhft agfPsf] c/f]kdf kqmfp .c;f/ !^ ut] cfOtaf/– cfly{s jif{ @)&)÷)&! sf nflu ;/sf/sf] gLlt tyf sfo{qmd /fi6«klt

8f= /fdj/0f ofbjåf/f 5nkmnsf nflu ;+;b\\df k|:t't .c;f/ !& ut] ;f]daf/– ef/tLo k|wfgdGqL g/]Gb| df]bLåf/f Ps kq n]vL k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfsf]

:jf:Yonfesf] sfdgf .c;f/ !* ut] d+unaf/– g]kfnL lqms]6 l6dsf k|lzIfs k'a'b' b;fgfos]sf] s/f/ cjlw Ps jif{sf

nflu yKg] ;/sf/sf] lg0f{o, k|lqmof z'? .c;f/ !( ut] a'waf/– Pdfcf]jfbL / dw]zjfbL bnåf/f ;/sf/sf] gLlt tyf sfo{qmdsf] ljkIfdf

dtbfg ug]{ lg0f{o .

k|lta4tfc;f/ !& ut] d+unaf/ ljZj zflGt tyf PsLs[t kl/jf/ ;+3 g]kfnsf] cfof]hgfdf

zflGt, ;+ljwfg / d]nldnfksf] nflu j}jflxs k|ltj4tf tyf z'ecfzLjf{b ;df/f]x;DkGg ePsf] 5 . kL; PDa];L lalN8ª, gS;fndf ePsf] sfo{qmdf ljleGg If]qsfljlzi6 b'O{ ;o hf]l8x¿sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] . ;df/f]xdf o'lge{;n kL;km]8]/]zgsf Plzofsf cWoIf 8f=rª l;s of]ªn] …ljZj Pp6f 3/, ;Dk"0f{ dfgj hfltPp6} kl/jf/Ú tyf …c;n kl/jf/M zflGtsf] cfwf/Ú eGg] s'/fnfO{ of] j}jflxssfo{qmdn] k'i6L u/]sf] atfP . g]kfn kl/jf/ bnsf cWoIf Pjd\ ;ef;b\ Psgfy9sfnn] zflGtsf] klxnf] :tDe g} kl/jf/ ePsf]n] kl/jf/ alnof] eP :jtM ;dfh //fi6« alnof] x'g] atfP . kfl/jfl/s d"No–dfGotfdf ljrng cfpFbf ;dfhdf ljleGgljs[lt tyf lj;+ult a9\b} uPsf] pNn]v ub} k"j{dGqL ;d]t /x]sf 9sfnn] o:tfj}jflxs k|lta4tf sfo{qmdn] To;sf] Go'lgs/0fdf ;xof]u ug]{ atfP . cflzjf{b;df/f]xdf g]kfnsf k|ltli7t ljjflxt hf]l8x¿sf] ;lqmo ;xeflutf /xg] 5 . klxnfg} ljjfx eO;s]sf hf]l8x¿sf] ;xeflutf /xg] pQm sfo{qmdf kfl/jfl/s d"No–dfGotf;DaGwL >Ldfg\–>LdtLsf] ;DaGwsf af/]df o'kLPkm Plzofsf zflGt lzIfflgb]{zs 8f= /f]j{6 P;\ ls§]nn] sfo{kq g} k|:t't u/] . ;dfhsf ljleGg If]qdflqmofzLn b'O{ ;o eGbf a9L ;kmn hf]8Lx¿n] sfo{qmddf ;xeflutf /x]sf] lyof] .ljZjk|l;4 zflGtjfbL cfWoflTds g]tf ;g\ Dof]Ë d'gn] z'?jft u/]sf] o:tf]j}jflxs cfzLjf{b ;df/f]x ljZjel/ g} cfof]hgf x'g] u/]sf] 5 . dfgj hfltn]h;/L eP klg j}jflxs k|lta4tf lng'kg]{5, h;n] kl/jf/df >Ldfg\–>Ldlt tyfcGo ;b:ox¿aLr ;DaGw ;'dw'/ aGg d2t k'¥ofpF5 . xfdLnfO{ cgGt j}jflxshf]8Lsf] ¿kdf o; j}jflxs k|lta4tf ;df/f]xdf ;xefuL x'g] ;'cj;/ k|fKt ePsf]5, xfdL dfgjhfltsf ;Rrf lktfdftfnfO{ cg'z/0f ub}{ pgn] b]vfPsf] af6f]k5\ofpg] 5f}+ / xfd|f] a'emfO, ljZj–zflGt ;fFrf] kl/jf/dfkm{t\ xfl;n ug{ ;lsG5eGg] /x]sf] 5 . ;fy} ;xefuLx¿n] cfkm"x¿ ;Rrf lktfdftfnfO{ ;Ddfg of}gkljqtf sfod /fVg] k|lta4tf Pj+ ;fFrf] k|]dsf] cEof;åf/f ;fFrf] kl/jf/ lgdf{0fug]{ k|lt1f ;a} ;xeflux¿n] u/] . kl/jf/df >Ldfg–>LdtLaLrsf] lje]b Pj+;d:ofnfO{ k|]dsf dfWodaf6 ;dfwfg, k]|/0ff / k|f]T;fxg ug{sf nflu sfo{qmdul/Psf] cfof]hs ;+:yfsf cWoIf ;Gtf]if s'df/ kf}8]nn] atfP .

– ;Gtf]ifs'df/ kf}8]ncWoIf,

ljZj zflGt tyf Plss[t kl/jf/ ;+3 g]kfn

cbfntsf] ckx]ngfsf gfddf hgtfsf] clwsf/df c+s'z nufpg] sfd ;Xox'Fb}g . o;af/]df clxn] s]xL ;+s]tx¿ /fd|f b]lvPsf 5}gg\ . ax; rln/x]sf] 5 .t/ dfcf]jfbLn] s'g} klg xfntdf hgtfsf] clwsf/dfly c+s'z nufpg lbg] 5}g .

– c;f/ !% ut] lj/f6gu/df af]Nb}Pdfcf]jfbL cWoIf k'iksdn bfxfn

;/sf/n] NofPsf] gLlt tyf sfo{qmd hf]uLn] dfu]/ NofPsf] t/ g'g gxfn]sf] t/sf/Lh:tf] nfUof] . s'g} gofFkg gePsf] o:tf] k/Dk/fjfbL ;f]raf6 gofF g]kfn aGnf <

– c;f/ !^ ut] 6\jL6 ub}{Pdfcf]jfbL pkfWoIf 8f= afa'/fd e§/fO{

;/sf/åf/f k]z ePsf] gLlt tyf sfo{qmdaf/] sfd{sf08L ax;eGbf dflyp7\g'k5{ . o;n] ldl>t ;+;b\\, ;+o'Qm ;/sf/, ljsf; / hgtfsf] lzIffsf] cj:yfnfO{x]/L clwstd\ cl3 a9\g] k|of; u/]sf] 5 . @)%!÷%@ kl5sf] ;a}eGbf pTs[i6gLlt tyf sfo{qmd xf] of] .

– c;f/ !& ut] ;+;b\\df af]Nb}g]skf Pdfn] ;+;b\Lo bnsf g]tf s]kLzdf{ cf]nL

&) k|ltzt dxflwj]zg k|ltlglw dfwjs'df/ g]kfnsf] kIfdf 5g\ . hlt;'s} tfgftfgu/] klg pgn] g} lhT5g\, cf]nL kIfsf a'8fvf8fsf] eL8n] r'gfj lhTg ;lsFb}g .

– c;f/ !% ut] sf7df8f}+df af]Nb}Pdfn] g]tf ;'/]Gb| kf08]

k|r08n] k~rfotL z}nLdf kf6L{ rnfPsf 5g\ . k'/fg} z}nL / ljrf/ af]s]/kf6L{ rnfPs} sf/0f kf6L{ sdhf]/ aGb} uPsf] 5 . To;}n] kf6L{leq gofF ljrf/ /z}nLsf] vf]hL ug]{ gofF JolQmsf] vf]hL eO/x]sf] 5 .

– c;f/ !# ut] bfªdf af]Nb}Pdfcf]jfbL g]tf 6f]kaxfb'/ /fodfemL

x/]s jif{ Pp6f–Pp6f hxfh yKb} uPsf] eP clxn] %^ j6f hxfh k'Ug] lyof] .g]kfn jfo';]jf lgudsf] %^ jif]{ Oltxf;df uf}/j ug]{ 7fpF Pp6f klg /x]g .

– c;f/ !& ut] sf7df8f}+df af]Nb}ko{6gdGqL eLd cfrfo{

kq d~h'iff kf]=a=g+= M @!%!)

O{d]n M [email protected]

dw]zLx¿nfO{ klg :d/0f x'g' kb{5ls, To; avtsf k'/} dw]zL df]rf{,vf;u/L dxGy 7fs'/ / ljhos'df/uR5bf/n] ;f] ;Demf}tfsf] d:of}bfdf;l/s e} ;fj{hlgs ¿kd} ;xdlthgfPsf lyP . To;a ]n f ;a }cvaf/x¿df ;dfrf/ 5flkPsf] lyof]M…dfcf]jfbL, sf+u| ];–Pdfn] / dw]zLdf ]rf {sf zLif { g]tfx¿ tTsfnLgef/tLo /fhb"t hoGt k|;fbsf ;Dd'v;f] ;Demf}tf u/]sf lyP .Ú oxfF d]/f]c lek | fo To;a ]nf ePsf ] pQm;Demf}tfsf] k[i7e"ldsf] rrf{ ug'{ dfqxf ]O {g . clkt", To; ;Demf }tfsf ]dgzfo / k|ltufdL rl/qnfO{ :ki6k fg { r fxg ' x f ] . To; avt;+ljwfg;efsf ljleGg ;ldltx¿af6l;k m f l /z e } c fPs f / f Hos f ]k 'g;{ +/rgfsf sltko ljifonfO {kZrftufdLx¿n] krfpg ;ls/x]sflyPgg\ . ;+ljwfg;efaf6 cfPsf tL;a} ;xdltx¿nfO{ k|efjxLg agfpgh]7 @ sf] ;Demf}tf ePsf] lyof] . lj=;=@)^(, h]7 @ sf]] ;Demf}tfdf d'n'sdf!! k|b]z x'g] elgPsf] lyof] . To;cg';f/ dw]znfO{ % k|b]zdf ljeflhtul/Psf] lyof] . of] dw]zsf nflucfTd3ftL lyof] . To; l8hfOgcg';f/aGg] elgPsf] !! k|b]zdf ckjfbsfb'O{ k|b]z afx]s afFsL ;a} gf} j6}k|b]zdf k/Dk/fb]lv d'n'ssf] :yfoL;Qfdf jr{:j /fVg] v; ;d'bfosf]ls t ax'dt ls, ;f] ;d'bfo ;aeGbf7"nf] ;d"x x'g] lglZrt lyof] . of]Ps o:tf] of]hgfj4 u[xsfo{ lyof],h;sf] p2]Zo g} d'n'ssf ;a} pk]lIft/ alxis/0fdf kfl/Psf ;d'bfox¿nfO{gofF ;+ljwfgsf] cfj/0fdf ;bfsf nflubf; agfpg ;lsof];\ .

o;/ L g } h ] 7 @ s f ];Demf}tfcg';f/ efjL ;+;b\sf nfluk|ToIf lgjf{rgaf6 lgjf{lrt x'g] ;b:o;+Vof / ;dfg'kfltsaf6 5flgg];b:ox¿sf] ;+Vof a/fa/L /flvPsf]lyof] . of] Ps dxfg b'/fzok"0f{ of]hgflyof ] . ; + ljwfg;efsf ] k lxnf ]lgj f {rgdf k | ToI f lgj f {rg /;dfg'kfltsaf6 5flgg] ;b:ox¿sf]cg'kft $)÷^) lyof] . ;dfg'kfltsf]cg'kft ^) k|ltzt x'Fbf :jefjtM

t'h's

klxnf] ;+ljwfg;efdf dw]zL, hghflt,blnt cflbsf] k|ltlglwTj lgs} a9]sf]lyof] . ljutsf lgjf{rg k|0ffnLsf];"Id ljZn]if0f ubf{ yfxf x'G5 ls,;dfg'kfltssf] k|ltlglwTj ̂ ) k|ltztsfod x'Fbf afx'g–If]qL h:tf] /fhgLltsjr{:jjfbL ;d'bfosf] ;dfg'kfltsaf6k|ltlglwTj #) k|ltztdf v'lDrG5 .of] o; ;d'bfonfO{ sbflk klg dfGo5}g . o;}n] ubf { h]7 @ ut]sf ];Demf}tfdf efjL ;+;b\sf nflu k|ToIf/ ;dfg'kfltsaf6 %)÷%) k|ltztsf]k | lt lg lwTjdf ;xdlt ul/of ] .;+ljwfg;efsf] clxn];Ddsf b'a}lgjf{rg kl/0ffdsf] tYof+s s]nfpg]n]a'em\g sl7g x'g] 5}g ls, lhNnfx¿sf]ljBdfg ;+/rgf / ;+;b\Lo lgjf{rgIf]qx¿sf] lgwf{/0f ;b}j sf+u| ];–Pdfn]sf nflu ldqjt\ /x]sf] 5 .o;cg';f/ klxnf] ;+ljwfg;efsf]k|ToIfsf] lgjf{rgaf6 $! k|ltzt :yfgcf]u6]sf v; ;d'bfo kl5 bf];|f ];+ljwfg ;efsf] k|ToIfs} lgjf{rgaf6cfˆgf] ;fd'bflos :yfg %! k|ltztn];'/lIft kf/]sf] 5 . oxL pknlAw xfl;nug{ bf];|f] ;+ljwfg;ef k"j{ lgjf{rgIf]qsf] k'gM lgwf{/0f ul/Pg . oxfFla; {g x 'Gg ls, o; k6s klg;+ljwfg;ef k"j{ sf+u| ];–Pdfn] /dfcf]jfbLn] k|ToIf lgjf{rgaf6 $%k|ltzt / ;dfg'kfltsaf6 %% k|ltztk|ltlglwTj x'g] ;xdlt u/]sf lyP,h'g sfod /xg ;s]g .

h]7 @ ut]sf] ;Demf}tfcg';f/ csf]{;aeGbf 7"nf] rfnjfhL efjL ;+;b\sf]k|ltlglwTj k|0ffnLdf ul/Psf] lyof] .To; avt gofF ;+;b\sf] ;+/rgf #!!hgfsf] x'g] elgPsf] lyof] . o;df !&!hgf k|ToIf lgjf {rgaf6 5flgg]elgPsf] lyof] . oxfF dggLo csf]{/f ]rs kIf 5 . o; ;Demf }tfdfd'n'ssf] ljBdfg lhNnfsf] ;+/rgfnfO{sfod /fVb} x/]s lhNnfaf6 slDtdf! hgf ;+;b\df hfg' kg]{ elgPsf]lyof ] . kmntM &% hgf ; +;b \ \;b:odWo] d'n'ssf] s"n hg;+Vofsf]nueu %! k||ltzt /x]sf] dw]zaf6@) hgf dfq ;+;b\df hfg] / s"n$( k|ltzt hg;+Vof /x]sf] kxf8Le]uaf6 %% hgf ;f+;bsf] ;+;b\

k|j]znfO{ ;'/If0f lbOPsf] lyof] . afFsL(^ hgfsf] lgwf{/0f eg] lhNnfx¿sf]hg;+Vofsf] cfwf/df x'g] elgPsf]lyof] . o;sf] k|ToIf nfe emfkf, df]/+ª,lrtjg, sf7df8f + } pkTosfsflhNnfx¿ / s}nfnL h:tf tLj|c f Gt l /s c fk | j f;g ePsflhNnfx¿nfO{ x'g] lglZrt g} lyof] .;+;b\sf] dflyNnf] ;ef eg] &) hgfsf]x'g] elgPsf] lyof] . h;df k|To]sk|b]zaf6 ;dfg ;+Vofdf k|ltlglwTjx'g] lgwf{/0f ePsf] lyof] . o;}n] d}n]d f ly o; ;Dem f }t fn fO { dx fgb'/fzoo'Qm of]hgf eg]sf] x'F . o;cltl/Qm klg zf;sLo :j¿k, efiff/ ;+j}wflgs cbfnt h:tf cg]sgk|fjwfgx¿df sof}+ k|ltufdL kl/0ffdlbg] cb[Zo ;xdltx¿ ul/Psf] lyof] .dnfO{ ofb 5, d}n] @)^(, h]7 $ ut]l8NnLahf/ h]naf6 dxGy 7fs'/nufot dw]zL df]rf{sf g]tfx¿nfO{lr¶L n]v]/ eg]sf] lyP–OdfGbf/Lsf ;fyn8\g';\ . olb ;kmntf kfOPg eg]klgcfTd;dk{0f gug{;\ . a¿ clgl0f{tdw]z cfGbf]ngnfO{ efjL k':tfsf nflu;'/lIft /fVg';\ . lsgeg] dxGy 7fs'/nufot dw]zL df]rf{sf g]tfx¿n] h]7@ ut]sf] ;Demf}tfdf ;xdlt hgfPsflyP . ;f] ;Demf}tf cg';f/ ;+ljwfgaGg] k|s[ofdf afws gx'g] eg]sf lyP .clxn ] k 'gM oxL h ]7 @ ut ]sf ];Demf}tfnfO{ 6]s]/ ;+ljwfg lgdf{0fsfnflu ;xdlt vf]Hg] sfo{ cufl8a9fO{b}5 . lj;+ @)^( h]7 @ ut] ;f];Demf}tf ul/+bf klg o;sf] kl/0ffdn]; + ljwfg;efsf tTsfnLg /fHok'g;{+/rgf tyf zlQmsf] afF8kmfF8;ldltsf] l;kmfl/znfO{ k|efjxLgagfpg vf]lhPsf] lyof] . clxn]sf];+ljwfg;efn] klxnf] ;+ljwfg;efsfl;kmfl/zx¿sf] :jfldTjnfO{ u|x0fu/]sf] 5 . t/, olb k'gM 8f= afa'/fde§/ fO {n ] eg ]h:t } h ]7 @ sf ];Demf}tfcg';f/ ;xdlt vf]Hg] xf] eg]klxnf] ;+ljwfg;efsf /fHo k'g;{+/rgf;DalGw l;kmfl/zx¿sf] k|efjdfof]hgfj4 ¿kn] u|x0f nfUg] lglZrt5 . o;df dw]zL, hghflt, blntnufot pk]lIft / alxis/0fdf kfl/Psf;d'bfon] rgfvf] x'g' h¿/L 5 .

lj=;= @)^(, h]7 @ sf]] ;Demf}tfdf d'n'sdf !! k|b]z x'g] elgPsf] lyof] . To; cg';f/ dw]znfO{ % k|b]zdfljeflht ul/Psf] lyof] . of] dw]zsf nflu cfTd3ftL lyof] . To; l8hfOgcg';f/ aGg] elgPsf] !! k|b]zdfckjfbsf b'O{ k|b]z afx]s afFsL ;a} gf} j6} k|b]zdf k/Dk/fb]lv d'n'ssf] :yfoL ;Qfdf jr{:j /fVg] v;

;d'bfosf] ls t ax'dt ls, ;f] ;d'bfo ;aeGbf 7"nf] ;d"x x'g] lglZrt lyof] . of] Ps o:tf] of]hgfj4 u[xsfo{lyof], h;sf] p2]Zo g} d'n'ssf ;a} pk]lIft / alxis/0fdf kfl/Psf ;d'bfox¿nfO{ gofF ;+ljwfgsf] cfj/0fdf

;bfsf nflu bf; agfpg ;lsof];\ .

Page 4: Issue40

#laxLaf/, c;f/ !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

sDo'lgi6 zf;gdf s:tf];Dd x'G5 <k|;+u

s]bf/ ;'j]bL

g]kfndf dfcf]jfbLsf gfddf km]l/ Psk6s hgwgsf] 7"nf] gf]S;fgLx'g];Ddsf] jftfj/0f ag]sf] 5 . kfFr j6f dfcf]jfbLsf] sfo{ut Pstfn] o:tf];+s]t lbPsf] xf] . cwf]ljrf/ xfjL eof] eg] b]zdf s] x'G5 < eGg] oxLljrf/n] cfdg/;+xf/ / b]znfO{ g} Wj:t kf/]sf] sDaf]l8ofdf s] ePsf] lyof],Tof] eGbf ;+Vofut¿kn] sda];L eP klg g]kfndf Tof] ljrf/wf/fn] sDaf]l8ofs}gSsn s;/L ul/Psf] lyof] eGg] a'em\g To;sf] ljj/0f k9f}+ . o;df l/r8{kfOK; / uf]j4{g /fgfsf ;fDojfb k':tsaf6 klg s]xL c+z lnOPsf] 5M

vd]/?hsf g]tfx¿n] k]l/;df cfkm\gf]pRr lzIff k|fKt u/], hxfF pgLx¿n] ?;f]sf]…;xh dflg;Ú sf] cjwf/0ff / k|mfGhkm \ofgf ]g / hf F kfpn ;fq {n ]pklgj]zjfblj?4sf] ;+3if{df lx+;f k|of]uug{ lbPsf cfXjfgx¿nfO{ cfTd;ft\ u/]sflyP . …s;}n] dfGg}k5{Ú ;fq{n] n]v]sf lyP .-…s'g} o'/f]k]nLnfO{ 9fNg' eg]sf] ==== Ps};fybdgsf/L / bdgsf] lzsf/ b'j}nfO{ sfa'dfNofpg' xf] .Ú_ sDaf]l8of kms]{kl5, pgLx¿n];aeGbf u/La ls;fg ;d'bfoaf6 w]/}xb;Dd lg/If/ / cw{;fIf/ o'jfx¿nfO{hDdf u/L pQ/k"jL{ kxf8L If]qx¿df s8fcg'zf;gdf cfwfl/t Pp6f ;';+ul7t;z:q kmf}h tof/ kf/] . k|foM af¥xb]lvrf}w jif{ pd]/sf lszf]/x¿sf] of] kmf}hnfO{pgLx¿eGbf km/s ;a} dflg;nfO{, vf;u/Lzx/sf af l;Gbfx¿ / cNk; +VosleotgfdLx¿nfO{, 3[0ffsf] Jojxf/ ug{ tLj|;}4flGts k|lzIf0f lbOof] . …df/sf6 ug]{ /kl/0ffd:j¿k o'4 dRrfpg] s'/fdf cfgGblng]Ú afgL a;fNg pgLx¿nfO{, gfhLx¿sf]P;\P;\ kmf }hnfO{ h:t}, ljleGg y/Lhgfj/x¿nfO{ pu| si6 k'¥ofpg] / dfg]{v]n ug{ tflnd lbOPsf] lyof] .

;g \ !(&% df , vd ]/?hn ]cd]l/sLx¿åf/f ;Qfdf :yflkt nf]ggf]n;/sf/nfO{ kbRo't u/L b]zsf] /fhwfgLgf]dk]Gxdf lgoGq0f sfod u/]kl5 pgLx¿sf]zf;g ug]{ cj;/ cfof] . cfdhgtfnfO{pgLx¿n] ca l5§} s:tf] ljs/fn l:yltsf];fdgf ug'{kb}{5, To;af/] s'g] ;'O{sf];DdlyPg lsgeg] cfkm\gf ] k|rf/afhLdfvd ]/?hn ] …;fd | fHojfbLx¿Ú /hldgbf/x¿lj?4 ;Dk"0f { ju{x¿nfO{Pslqt kfg { k '/ fgf ] ;Qfsf ;a }cfl>tx¿nfO{ Ifdfbfg lbg] pgLx¿n]cToGt pu | lsl;dsf ] b08fTdssf/jfxLx¿ rnfpg yfn] . zx/? ;Dk"0f{v/faLsf pb\ud:yn x'g\– km\ofgf]gsf]egfO{df …b]zb|f]xLx¿ hgtfn] a;f]af; ug]{/fhwfgL / c? ;Dk"0f{ zx/L If]qx¿nfO{k'/} vfnL u/fpg cfb]z lbP . o;/L u|fld0fe]udf wkfOPsf kLl8tx¿nfO{ pgLx¿n]cfkm\gf] hLpdf af]s]/ nUg;Sg] j:t' dfqlnP/ hfg kfpg] u/fP . Ps xKtfleq}sDaf]l8ofsf ;Dk"0f{ zx/x¿nfO{ vfnLkfl/of] . rfln; nfv hgtf, cyjf s'nhg;+Vofsf] ^) k|ltzt dflg;x¿ cfkm\gf]a:tLaf6 lgsfnf ul/P, cToGt} sl7gcj:yfdf hLjg u'hfg{ afWo kfl/P,d?~h]n >d ug{ nufOP / s'kf]if0fsflzsf/ eP . dfWolds tyf pRr lzIffsf;a} ljBfnox¿ aGb ul/Psf lyP .

o;kl5 eLif0f g/;+xf/ z'? eof] .dfcf]sf eQm / w]/} s'/fx¿df pgsfcg'ofoL vd]/?hsf g]tf kf]nkf]6n], dfcf]sf]eGbf km/s af6f] lnFb} dflg;x¿nfO{ …k'gMlzlIft kfg]{Ú s'/fdf ;do v]/ kmfNg rfx]gg\,a? cfkm"n] :yfkgf ug{ nfu]sf] gofFJoj:yfk|lt jf:tljs¿kdf jf z+sf:kblsl;dn] of] lj/f]w ug{;Sg] 7fg]sf] ju{sf;Dk"0f { hgtfnfO{ vQd kfg{ t'?Gt}nfluxfn] . of] ;d"xdf k'/fgf] ;Qfsf ;Dk"0f{lghfdlt tyf hËL sd{rf/Lx¿, klxn]sfhldgbf/x¿, lzIfsx¿, Jofkf/Lx¿, af}4leIf'x¿ / bIf sflnu9x¿ ;d]t k/]sflyP . oL ;d"xsf ;b:ox¿nfO{ cf}krfl/s¿kd} gful/sx¿sf] ;aeGbf tNnf] txdfjuL {s/0f ub } { , vfBj:t 'sf ] / f;gkfpg]nufot, pgLx¿sf ;Dk"0f{ clwsfx¿vf]:b} of t ;/f;/ uf]NL xflgof] of >dlzlj/df k7fOof], hxfF s8f sfddf ylsteP/ gd?~h]n hf]tfOof] . o;/L ;hfoef]Ug] cefuLx¿df b]zsf] nueu b'O{ ltxfO{hg;+Vof k/]sf ] lyof ] . pgLx¿nfO{of]hgfj4 tl/sfn] kqmg], ;f]wk'5 / oftgflbg] ul/of], c?nfO{ ck/fwL eg]/ kf]NgafWo kfl/of] / To;kl5 kmfF;L lbOof] .o;/L kmfF;Lsf] ;hfo kfpg]x¿df ;–;fgfafnaflnsf;lxt k"/fsf k'/} kl/jf/x¿k/]sf lyP lsgls kf]nkf]6sf] ljrf/dfcfkm\gf] ;fdflhs l:ylt, lzIff jf k]zfaf6ulx/f]u/L l;lsPsf lj/f]wL ljrf/ /wf/0ffx¿ …v/fa hLjf0f'x¿Ú lyP, h'g ls/f]uh:t} km}nGy] . o:tf] k|b'if0fn] 5'g;Sg]7flgPsf sDo'lgi6 kf6L{sf ;b:ox¿nfO{klg ;kmfof ul/of] . leotgfdLx¿n]vd]/?hnfO{ sDaf]l8ofaf6 wkfO;s]kl5o;sf] lzsf/ ePsf hgtfsf] vKk/}

vKk/sf kxf8x¿ g} km]nf k/]sf] lyof] .lrlgofF gd'gfcg';f/sf] …;xsf/L sDo'gx¿Ú df

wkfOPsf ls;fgx¿nfO{ klg 5fl8Pg . oL sDo'gx¿n]pTkfbg u/]sf ;Dk"0f{ vfBfGg /fHon] lnGYof] / k|frLgOlhK6df h:t}, ;f] vfBfGg dlGb/sf uf]bfd / cGo;/sf/L eF8f/Ldf hDdf u/]kl5 ;/sf/n] cfkm\gf]thaLhdf c8\sn]/ hgtfnfO{ ljt/0f uYof]{ . o:tf]Jojxf/n] k/Dk/fut u|fdL0f Joj:yfnfO{ etfe'Ëkfl/lbof] / vfBfGgsf] sdL x'g yfNof], h'g ls ;g\!(&*÷&( df Pp6f c;fwf/0f ¿ksf] v8]/Lkl5 Pp6f7"nf] ef]sd/Ldf kl/0ft ePsf] lyof] .

vd]/?hn] sDaf]l8ofdf lgoGq0f hdfPsf] rjfnL;dlxgfel/ g} pu| df/sf6 eLif0f¿kdf rnL g} /Xof] .hgtfnfO{ sfddf l9nf] k'u]sf], vfg] s'/f /fd|f] ePgeg]/ u'gf;f] u/]sf], ;/sf/sf] cfnf]rgf u/]sf] jfljjfxcufl8 of}g;Dks{ u/]sf] h:tf ck/fwsf nflukmfF;L lbOPsf] lyof] . c?nfO{ si6 k'¥ofpg] b[li6n],pgLx¿n ] b ]vfPsf aa {/tfx¿ gfhLx¿sfs/t'tx¿;Fu k"0f{tof d]n vfGYof] . o; k|sf/leotgfd;Fusf] ;Ldf If]qdf oL b[Zox¿ 36]sf lyP .vd]/?hsf l;kfxLx¿n] Pp6L leotgfdL dlxnfpk/anfTsf/ uy]{, clg pgsf] u'KtfËdf nf7f] / a]g]6sf]lrlbGy] . ue{jtL dlxnfx¿sf] k]6 sf6]/ vf]Nb}pgLx¿sf ue]{ lzz'x¿nfO{ tfg]/ lgsfNb} dfb}{cfdfx¿sf] cg'xf/df ahfl/lbGy] . o'lyof; -o'jfx¿_n] /fd|f] lhp8fnsf leotgfdL dlxnfx¿sf] :tgsf6]/ klg cfgGb dgfpFy] .

a fna f lns fn fO { pg Lx¿sf ] c fk m \ g }afa'cfdfx¿nfO{ dfg{ cfb]z lbOPsf 36gfx¿klg k|sfzdf cfPsf 5g\ .

o:tf g/;+xf/x¿af6 pTkGg ljgfznLnf bb{gfslyP . e/kbf]{ cg'dfgx¿ cg';f/ ;g\ !(&% dfvd]/?hn] ;Qfdf lgoGq0f hdfpFbf sDaf]l8ofsf]hg;+Vof &# nfv lyof], ha leotgfdn] ;g\ !(&*df ToxfFsf] ;Qf xftdf lnof], Tof] hg;+Vof 36]/ %*nfvdf em/]sf] lyof] . of] aLrsf rf/ jif{x¿df:jeljs¿kdf x'g] hg;+Vof j[l4nfO{ lx;fa ug]{ xf]eg] of] ;+Vof *) nfveGbf a9L x'g'kb{Yof] . csf]{zAbdf eGg'kbf{, sl/a @) nfv sDaf]l8ofnLgful/sx¿sf] d[To' jf hg;+Vof 3f6fsf] nflu jfb]zsf] hg;+Vofsf] Ps rf}yfO{eGbf a9L efusf]ljgfzsf nflu kf]nkf]6sf] zf;g lhDd]jf/ lyof] .o:tf] ljgfzsf] l;sf/ x'g]x¿ Tof] /fi6«sf ;aeGbf;'lzlIft / ;aeGbf bIf hgzlQm ;d"xdWo] kb{y] .of] ljeT;¿ksf] k|of]unfO{ …/fhgLlts l;4fGtsf/x¿n]cfkm\gf] u|f08 l8hfOgnfO{ lgd'vf vd]/ hgtf pk/yf]kg{ vf]h]sf sf/0f pTkGg ePsf] nueu ce"tk"j{kl/0ffdsf] dfgj qf;bL eg]/ lrlqt u/]sf 5g\ .

of ] pNn]vgLo ljifo 5 ls o:tf g[z+;36gfx¿k|lt ;+;f/sf s'g} 7fpFdf lj/f]w k|bz{gx¿ePgg\ / ;+o'Qm /fi6«;+3sf] ltgsf] lgGbf ub}{ s'g}k|:tfjx¿ kfl/t u/]g . k'/} ljZjn] oL 36gfk|ltr'krfk x]l//Xof], ;DejtM o:tf] s] sf/0fn] eof]xf]nf eg] Pp6f pRr cfbz{ k|fKt ug{sf nflu eg]/3f]if0ff tL pTkft\x¿ dRrfOPsf lyP .sDaf]l8of Ps pbfx/0fM sd/]8 kf]nkf]6

blIf0f k"jL{ Pl;ofsf] Ps k|frLgtd\ b]z . ;g\!*&# b]lv k|mfG;]nL ;fd|fHojfbL zf;g . ;g\ !($%df :jtGqtf k|fKt . /fhs'df/ g/f]Qd l;+xfg's'nsf]j}wflgs ;/sf/nfO{ cd]l/sL ;dly{t nf]ggf]n ;]gfåf/fk/f:t . nf]ggf]n ;/sf/ cToGt cnf]slk|o . ;fDojfbLrLgsf] ;dy{gdf vd]?h cw{;}lgs ;+u7gsf] lgdf{0f .vd]/?hnfO{ rLgåf/f cfly{s, ;}4flGts, ;}lgs xltof/,k|lzIf0f cflb Jofks ;xof]u . tTsfnLg nf]ggf]nzf;g lj?4 vd]/?håf/f ;+rflnt d'lQm cfGbf]ngdfhgtfsf] ;dy{g . vd]/?h bnsf] ;j]{;jf{ g]tf sd/]8kf]nkf]6 . ;g\ !(&%, clk|mn !& tfl/vdf /fhwfgLgf]dk]Gxnufot ;Dk"0f{ sDaf]l8ofdf vd]/?hsf] sAhf .& hgj/L, !(&( df hgcfGbf]ngåf/f vd]/?hsf]cGTo . vd]/?hsf] ;f9] tLg jif{sf] zf;g cjlwdf##,!$,&^* JolQmsf] xTof .

;}4flGts k|efjM ;fDojfbL l;4fGtdf cfwfl/tsd/]8 kf]nkf]6s]f sd]/?h ;+u7g k|f/Deb]lv g}dfcf]jfbL sDo'lgi6 bz{gdf ljZjf; /fVbYof] . ljz]iftTsflng rLgdf ;~rflnt …dxfg\ ;f+:s[ltscfGbf]ngÚ åf/f kf]nkf]6 cToGt k|efljt lyP .dfcf]jfbL ;}4flGts dfGotf cg';f/–– zlQm aGb'ssf] gfnaf6 lg:sG5 .– zx/ gi6 u/L gful/sx¿nfO{ u|fdL0f Onfsfsf]

sDo'gx¿df a;f]af; u/fpg] .– lzIff xtf]T;fxL ul/g] / sfddf hf]8 lbOg] .– sDo ' lgi6 Joj:yfsf ] lj/f ]w ug ] {

k|ltqmflGtsf/Lx¿nfO{ cbfntsf] km};nflagf ;dfKtul/g] .

k|ToIfbzL{ ;fIfLsf s]xL pNn]vgLo ;+:d/0fx¿MaL; jifL{o ?d;f}y gf]d]g ljZjljBfnodf

cWoog/t efiff lj1fgsf 5fqf lyOg\ . cfkm\g}ljefusf] n]Sr// ldodlkmd;Fu d+ugL eO;s]sf] ePtfklg qmflGtdf ;l/s x'gfsf sf/0f ljjfxn] cf}rfl/stfkfpg afFsL lyof] . ljBfyL{x¿n] ha gf]dk]Gx zx/sf]

glhs tf]ksf] u8u8fx6 ;'g] ta tL b'O{ k|]dLk|]ldsfsf]dgdf klg k|zGgtfsf] ;Ldf /x]g .

!& clk|nsf] ;a]/}b]lv d'lQmbftf vd]/?hx¿sf]:jfutfy{ d'Vo tof/L x' Fb } lyof] . 5fqfx¿n]ljZjljBfnosf au} +rfdf d:t km'n]sf ;'Gb/km'nx¿af6 dfnf pg]/ EofO;s]sf lyP . ;'>L ?d;f}y/ ldodlkmnd a8f] pT;flxt b]lvGy] . pgLx¿n];f]r]– cfkm\gf dxfg\ qmflGtsf/L ;/sf/L sDo'lgi6clwsf/Lx¿sf] ;fd' ljjfxsf] k|:tfj /fvf}+ . ha Tof]hf]8L d'lQmbftf ;]gfx¿sf] :jfutsf nflu 3/af6lg:sFb} lyof], ta ?d;f}ysf] lktfsf] ufnfdf cfF;'sf]wf/f 5'6\of] . a'9f] afnfO{ To; s'/fdf ulx/f] v]blyof] ls pm cfkm\gf] c:j:ytfsf] sf/0f Kof/L 5f]/L /d+u]t/sf] ;fy qmflGtsf/Lsf] :jfutdf hfg ;s]g .

pT;flxt eL8 ;8sdf k+lQmj4 ePsf] b]VbfnfUbYof], ToxfF s'g} clåtLo ;d|f6 /fhf dxf/fhfx¿sf];jf/L x'g]jfnf 5 . rf/}lt/ km"ndfnf, d':s'/fx6 tyf;Kt/ +uLo Wjhfx¿af6 emlsemsfp ;8sd'lQmbftfx¿sf] :jfutdf Jofs'n b]lvGYof] .

t/ ===== . 7Ls ToxL g} a]nf, tyfslyt d'lQmbftfsDo'lgi6 vd]/?h ;}lgsx¿sf] /fOkmnsf] s'Gbfhgtfdfly alh|of], Jofn]6 t];f{OP . eL8 ltt/–lat/ ug{ cfqmf]zt ;}lgsx¿ eGb} lyP– …kz', ;'+u'/,b]zb|f]xL, cd]l/sL u'nfd kl5 x6\ ÛÛÚ tL d'lQmbftf;}lgsx¿n] eL8nfO{ s]xL x6fPkl5 ToxfF Ps ;}lgshLk b]vf k¥of] . xft] dfOs ;dft]sf Ps ;}lgsclwsf/L hLkdfly pleO{ 3f]if0ff u/]– …;a} JolQmx¿zx/ 5f]8]/ ufpFlt/ nfUg" Û s]xL a]/df adaf/Lx'g]5 . zx/ t'?Gt vfnL ug'{, clxNo} Û ;w}+sf nflu ÛÚ

gf]dk]Gxjf;Lx¿ cft+lst x'g k'u] . dflg;x¿lghL j:t'x¿ lngsf nflu cf–cfkm\gf 3/ k:gxtfl/P . pgLx¿sf] kl5kl5 ;z:q ;}lgsx¿ s'n{b}lyP ls 3/sf] ;a rLh hxfFsf] ToxL 5f]8L hfg"geP uf]nL xflgg]5 . olQs}df htftt} uf]nLsf] k/f{5'6\of] . /fhwfgLdf 7"nf] ;+Vofdf hg;+xf/ z'? eof] .esfes dflg;x¿ 9Ng yfn] . ;'>L ¿k;f}y /ldodlkmd 3/ efUg ;kmn eP . t/ ?d;f}ysf]lktfnfO{ aflx/sf] clgi6sf/L 36gfsf] af/] s]xL yfxflyPg . tL b'j}nfO{ cfFvf cufl8 b]Vg] lalQs} a'9fafn] ;f]w], …xfd|f d'lQmbftfx¿sf] :jfut s:tf] eof]<Ú 5f]/L ?d;f}yn] jfSo z'? ug{ gkfpFb} crfgssfnf] abL{wf/L vd]/?h ;}lgs hjfg 3/leq kl;;s]sf]lyof] . d'lQmbftf ;}lgsnfO{ b]Vg]ljlQs} ?d;f}ysfaf ltgsf] :jfut s;/L u?F eGg] dg;fodfxtfl:;P . a'9fnfO{ nfUof], ?d;f}ysf] ljjfx 3f]if0ffeof] awfO{ lbg tL ;}lgs cfPsf x'g\ .

t/ jf:tljstf Tof] lyPg . Tof] b'i6fTdf sDo'lgi6vd]/?h ;}lgs PSsf;L ulh{of]– …3/af6 t'?Gt aflx/lg:sL Û ;a} hgf . === t'?Gt}, clxn} ÛÚ d'lQmbftf;}lgsn] ?d;f}ysf lktfnfO{ ems{b} ;f]w] ls pgLklxn] s] uy]{ . ?d;f}ysf lktfsf] hjfkm lyof], …d8fS6/ x"F, d}n] cfkm\gf] a'l4 jf sf}zn qmflGtsf nflu;dk{0f u/]sf] 5' . d ===Ú

;}lgsn] pgsf] pQ/ k'/f x'g} glbO{ k'glrNnfof]– h]xf];\, t}n] b]zb|f]xLsf] pkrf/ uly{;\,o;sf/0f tF a"9f] klg b]zb|f]xL xf];\ ÛÚ olQs}df;}lgsn] …d]8 Og rfOgfÚ k]:tf]n t];f{of] . k]:tf]nsf]tftf] uf]nLn] a'9fsf] 5ftL 5]8\nf eGg] sd;]sd?d;f}ysL cfdfnfO{ nfu]sf] lyPg . ?d;f}ysf] cfdfcfkm\gf d[t kltdfly 5fFb xfn]/ lrNnfOg\ . ;}lgssf]k ]:tf ]naf6 csf] { uf ]nL 5'6 \of ] . pgsf afn]sDo'lgi6x¿sf] efjL rlt{snf b]Vg} k/]g .

pgLx¿sf zf]sfs'n kl/jf/ ufpFlt/ nfUg]eL8df ldl:;P . ?d;f}yn] b]lvg\– pgsf] k|]dLldodlkmd, cfdf, pgsL !) jifL{of alxgL / b'O{hfgf ;fgf efOx¿ n'?n'? ;8sdf lxFl8/x]sf lyP .Psl5g klv{P/ ;Fu} lxF8\g rfxlGyg ?d;f}y . ToxLdg;fon] pgsf] sbd ;':t ;':t rnfpFb} lyOg .TolQs}df pgsf] lk7\o'Fdf ;}lgssf] hf]8bf/ nftalh|of] . 9\ofDd .Û

?d;f}ysL cfdf ;8s5]psf] Ps vh'/sf] ?vd'lGt/ 9NsFb} lyOg\ . Ps ;}lgsn] pgnfO{ b]Vg]ljlQs}v8f x'g] cfb]z lbof] . nvt/fg ePsL a'9L cfdfn]atfOg\ ls pgsf] v8f x'g] ca s'g} zlQm afFsL5}g . Tolt ;'g]kl5 l;kfxLn] ?d;f}ysL cfdfnfO{;8s lsgf/fsf] vf8ndf ws]nL lbP . To;/L dfl/g]dftL ceflugL cfdf klxnf] lyOgg\ . wGo tL cfdf,h;n] To;kl5sf aa{/ cft+sx¿ b]Vg'k/]g .sDo'lgi6sf] s[kfn] rfF8} g} :ju{ hfg kfOg\ .

pgLx¿ l;o]/d/Lo k|fGtsf] Ps 7fpFdf k'u] .To; ufp Fsf ;a} :yfgLoaf;Lx¿ Toxf Faf6nv]l6O;s]sf /x]5g\ . ;'>L ?d;f}y / s]xL c?nfO{ToxL /xg elgof] . ToxfF c+usf ;}lgsx¿sf] /]vb]vPj+ ;]jf ug]{ sfddf v6fOof] . c+usf ;}lgs eg]sf]lx6n/sf] u}:6fkf ] h:tf ] vd]/?hsf] u'Ktr/;+u7gsf] gfd xf] .

s]xL lbgd} zx/af6 lgsflnPsf hgtfx¿dfdflg;s ljlIfKttf /f]usf] nIf0f b]lvFb} nfUof] . To:tfdfgl;s /f]uLx¿sf] tTsfn xTof ul/GYof] . ?d;f}ysfefOn] h+unlt/ efUg k|of; u/]sf sf/0f, kqmfpkl5pgsf] 3fF6L 5]8L dfl/of] . csf]{ efO{ ck/fwLsf] gftf

k¥of ] eGg] slyt cf/f ]kdfdfl/of] .

?d;f}y / pgsL alxgLn]klg Ps lbg efUg] lgZro u/] .a]n'sf ufpFeGbf s]xL dfly h+un5]psf] rf}tf/df e]6\g] lgwf] eof] .?d;f}y a]n'sL ;fFemdf kfFr ldg]6

dfq s] ePsf] lyof]– PsfPs hf]/n] lrRrfx6 ePsf]s'g} lr/kl/lrt cfjfhn] pgnfO{ eolet agfof] .?d;f}ysf OlGb|ox¿n] lgZro u/]sL pgsL Kof/LalxgL kqmfp kl/g\ / cfttfoL tL sDo'lgi6;}lgsx¿n] ljr/LnfO{ dfl/lbP . ca ?d;f}ysf]ToxfFaf6 efUg] ;fx; p7\g ;s]g .

Ps lbg ?d;f}yn] Ps eo+s/ cft+ssf] tf08jnLnf b]Vg'k¥of] . vd]/?h ;}lgsn] pgsL Psl5d]sLsL !^ jifL{of 5f]/Lsf ;a} sk8f vf]n]/ gfª\u}agfpFb} lyof] . xftv'§f afFw]/ pgnfO{ hldgdfn8fOlbof] . csf]{ ;}lgs tL lgj{:q o'jtLnfO{ 8f]/LnufO{ l3;fb}{ uof] / t];|f] ;}lgs s7afF;sf] nf}/fn]lk6\b} lyof] . s]xL l5gdf tL slnnL s]6Lsf] klgHofg /x]g . kl5 ?d;f}ynfO{ tL !^ jifL{of t?gLsf]s;'/ yfxf eof] ls pgn] of}g lkkf;' sDo'lgi6x¿nfO{of}g t[Kt ug{ ;xh} gdfg]sL /lx5g\ . anfTsf/L;}lgssf] xftdf 6f]lsg /] ====Û

;'>L ?d;f}ynfO{ ;ef sIfdf pkl:yt x'g] cfb]zeof] . ToxfF pgn] b]lvg sl/a $) hgf hlt dlxnftyf k '?ifx¿ . pgn] Toxf F cfkm \gf ] d +u ]t/ldodlkmdnfO{ klg b]lvg\, h;sf] pgn] ^ dlxgf;DdcQf]kQf] kfpg ;s]sL lyOgg\ . b]Vg] ljlQs} ?d;f}ysf]cfkm\gf] ldodlkmdnfO{ e]l6xfNg] lxDdt h'6fpg ;donfUof] . e]6\g] qmddf le8leq pgL 3';|b} lyOg\ .PsfPs Tof] xnleq c+usf vd]/?h ;}lgsx¿sf]k|j]z x'g k'Uof] . clwsf/Ln] 3f]if0ff u¥of] ls caljjfxsf] ;do cfof] / cf–cfkm\gf] 5]psf :qL k'?ifx¿sf]hf]8L aGg' . ToxL hf]8L g} klt–kTgL 3f]lift ul/lbP .;'>L ?d;f}ysf] ljjfx Ps $) jifL{o ckl/lrtJolQm;Fu efUon] h'/fof] jf b'ef{Uon] . pgsf] d+u]t/ldodlkmdsf] csf]{ s]6L;Fu ljjfx x'g k'Uof] . ljjfxsf]rf/ lbgkl5 ldodlkmdsf] xTof ul/of] . ?d;f}ysf]tyfslyt klt c+usf ;}lgssf] hf;'; /x]5g\ /pgs} l;sfotaf6 xTof ePsf] lyof] . ljjfxsf] s]xLjif{kl5 ?d;f}ysf] slyt klt klg dfl/P .

Ps ue{jtL dlxnfsf] cfªdf pgsf tLg;fgf;fgf afnsx¿ ef]sn] d8fl//x]sf lyP . tLglbgb]lv tL afnsx¿sf] ;fgf] k]6df s]xL k/]sf]lyPg . tL xtfz dlxnfn] Tof] lbg ;fd"lxs

ef]hgfnoaf6 Ps d'7\7L rfdn rf]/]/ cfkm\gf ef]sfaRrfx¿nfO{ ln6f] agfO{ VjfOg\ . ln6f] aRrfx¿sf]k]6;Dd klg /fd|/L k'Ug kfO;s]sf] lyPg . vd]/?h;}lgsx¿n] ;'OFsf] kfO{ pgL kqmfp kl/g\ . tL ue{jtLdlxnfn] k]6sf] aRrf dg]{ u/L g} ;fkm lk6fO{ kfOg\ .tL dlxnfnfO{ Ps ulx/f] vf8n vGg l;kfxLx¿n]afWo agfP . sl/a b'O{ dL6/ ulx/f] vf8n t pgn]vGg ;lsg\ t/ vGbf vGb} ef]s / Kof;n] Jou| tLdlxnf p7\g ;lsgg\ . vd]/?h ;}lgsx¿n] vf8nleq/x]sL dlxnfdfly df6f] v;fNg nfu] . lhpFb} k'g{kfpFbf ;}lgs v'zL b]lvGy] .

hg;+xf/nfO{ k|bz{g ug{ ToxL :yfgdf Ps;+u|xfno ag]sf] 5 . o; ;+u|xfnodf dflg;sfvKk/x¿sf y'k|f klg /flvPsf 5g\ . h'g gf]dk]Gxb]lv !% lsdL 6f9f s8fn k|fGtdf ;fd"lxs lrxfgsf]vf8naf6 lgsflnPsf x'g\ . ;+u|xfnosf] Ps ;"rgfkf6L{df n]lvPsf] 5– …!& ck|}n, !(&% tyf & hgj/L,!(&( sf] aLr ##,!$,&^* JolQmsf] xTof ePsf]lyof] . Tof] eGbf afx]s sl/a b; nfveGbf w]/}gful/sn] leotgfddf z/0f lnPsf lyP .Ú

t'cf]:n]+u :s'n /fhwfgL gf]dk]Gxsf] ;a}eGbf 7"nf];+o'Qm ljBfno lyof] . h;sf] ljzfn sDkfp08dftLg 7"nf 7"nf lalN8ªx¿ /x]sf lyP . k|To]s lalN8ªsftL; sf]7fx¿df sIff ;~rflnt x'Gy] . ljBfsf] o;kljq u[xnfO{ vd]/?hsf] kf]nkf]6n] Ps ljzfn sf/fuf/-h]n_ df kl/0ft u/L dfG5] sf6\g] s;fxLvfgf agfP .

s'g} ;do lyof], ha 5fqx¿ ;]tf] sldh /lgnf] kfOG6 tyf 5fqfx¿ ;]tf] Anfph / lgnf] :s6{nufO rp/df v]Nby], t/ Tof] cfh ctLtsf] s'/f/Xof] . k|To]s sf]7fx¿nfO{ b; sfn–sf]7L agfOP .hDdf Ps ld6/ rf}8f / 8]9 ld6/ nfdf] sfn sf]7/Ldfkmnfdsf h+hL/x¿ leQfdf h8fg ePsf lyP .

t'cf]n:n]+u h]n -:s'n_ df To:tf JolQmx¿dfq NofOGy], h;dfly ljz]if vt/gfs ck/fwLsf]laNnf nufOPsf] x'GYof] . To:tf ck/fwLx¿nfO{;/sf/ uf]nL xfgL ;lhnf] d[To'j/0f ug{ lbg]jfnflyPg . pgLx¿dfly em'7f d'2f nufOPsf] x'gfn]…;flatL aofgÚ|b: sf nflu cToGt aa{/, qm"/cft+sdo xys08f ckgfOGYof ] . pgLx¿nfO{oftgf lbgsf nflu kmnfdsf] /8, lrD6f tyfljh'nLsf] s/]G6 tof/ /flvPsf lyP . lrD6fsf]k|of]u hLljt JolQmsf] lubL lgsfNgsf nfluk|of]udf cfpFYof] . vd]/?h zf;g ;dfKt ePkl5Tof] 3f]/ cft+s e]l6P . :s"nsf] rf}/df cg]sf+ };fd"lxs lrxfgx¿ e]l6P, h;df Ps} k6sdfl/Psf ;of}+ JolQmx¿ k'l/Gy] .

Page 5: Issue40

$laxLaf/, c;f/ !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

;Tofu|x 8]:s

cWofTd÷bz{g;'bz{g clwsf/L

dfgjx? k|fo ;a} ld7f] jf dw'/ jrg ePsfnfO{ g} ?rfpF5g\ . To;}n] dw'/jrg dfgjsf] cd'No uxgf xf] . xfd|f] ;dfhdf g} b]Vg ;S5f}+ ls sfu /sf]OnLsf] aLrdf slt lje]b 5 eg]/ . To;sf] d'Vo sf/0f g} :j/df km/sePsfn] To:tf] ePsf] xf] . x'g t xfdLn] sfunfO{ ljz]if va/ lnO cfpg] r/feg]/ jif{sf] Ps k6s sfu k'hf u/L dL7f vfg] s'/f ;d]t lbG5f}+ . t/ sf]OnLnfO{eg] s]xL lbFb}gf} / klg To;sf] :j/n] ;a}nfO{ df]lxt / cgflbt kfl/lbG5g\ . oL;a} dw'/ jrgs} sf/0fn] ePsf] xf] . j;Gt Ct'df sf]OnLsf w]/} ld7f Wjlg;'Gg ;lsG5 . ToxfF cyjf sf]OnLsf dL7f] WjgL ePsf] :yfgdf k'Ubf dfgjn]cfkm" :ju{ h:t} cfgGbdo :yfgdf k'u]sf] cg'e"lt ub{5g\ .

To;} :yfgdf sfu sfF sfF u/]/ s/fpFb} cfPdf xfdL g} ;'af]n ;'af]n eg]/wkfpF5f}+ . dfgjdf k/;]jfsf] efj / jrgdf ljgd|tf x'g}k5{ cGoyf xfdLnfO{;a}sf] 3[0ffsf] kfq agfpF5g\ . To:tf] df}sf g} glbPdf xfdL dfq geP/ c? klgla:tf/} 1fgL aGg]5g\ cfkm\gf] ;+utdf k/]sfx?n] klg qmlds?kn] 1fgdfu{nfO{cjnDjg ug]{ 5g\ . elgG5, eujfg ;j{q x'g'x'G5 . d"n s'/f t JolQmn] dfGg]/ gdfGg], 7fGg] / g7fGg] clg s;/L lng] eGg] s'/fdf e/ kb{5 . eujfgsf];j{JofkstfnfO{ ;+;f/sf ;a} cfl:tsx?n] x[bob]lv g} :jLsf/ u/]sf 5g\ .

dfgj ;[li6sf] cToGt} pRrtxsf] k|f0fL xf] . lsgls o;n] g} cTofw'lgscfljisf/ ug{ ;s]sf] 5 . ;fy;fy} lgs[i6 sfo{ klg u/]sf] 5 . oL b'j} sfo{aLrsf]e]b g} sfu / sf]OnL em+} leGg x'G5 / dfg] x]bf{ :ki6 b]Vg ;lsG5 . ;a}df /fd|f]u'0fsf] k|efj kfg]{ eg]sf] JolQm :jo+n] ug]{ lqmofsnfk g} xf] . ;a} k|f0fL a/fa/x'g\, ;a}sf] cfTdf x'G5 / Tof] klg Ps} x'G5 eGg] hfg]/ cufl8 a9\g ;Sof}+ eg]/fd|f] x'G5 . t;y{ x/]s dfgjn] c;n / v/fasf] b[li6n] s'g} s'/f u|x0f ug]{ ofgug]{ ub{5g\ . o;nfO{ cToGt pRr txsf] u'0f elgG5 .

s'g} klg k|f0fL hGdFb}df ljlzi6 x'g] xf]Og, p;sf] c;n sfd dw'/ jrgn]g} p;nfO{ >]i7 agfpg] xf] . ;+;f/sf ;a} >]i7 JolQmx? dw'/ jrg / pTs[i6of]ubfgsf sf/0f dxfg ePsf x'g\ . a'4, ufGwL, n]lgg, d08]nf, km\nf]/]G;gfOl6+u]n cflb JolQmTjx? klg cfkm\gf dw'/ jrg / pTs[i6 sd{sf sf/0f xfd|flglDt k|]/0ffboL aGg k'u]sf 5g\ . dfgj gfdsf sf/0fn] leGg leGg x'g ;S5 .:j?k / u'0fsf sf/0fn] leGg b]lvg ;S5 . t/ cfTdfrflxF Pp6} xf] . pbfx/0fsfnflu kfgLnfO{ ljleGg efiffdf leGg leGg gfdn] lrlgG5 . lxGbLdf kfgL,tldndf tGgL, ;+:s[ltdf hn cflb . t/ kfgL Pp6} xf], km/s x'Fb}g .

To:t} O{Zj/sf] klg ljleGg gfd / ?k x'G5 t/ cflTdo tTjrflxF Pp6} xf] .oxL cfTd tTj g} ljj]s xf] . o;sf] pb\ud :yn xf] r]tgf . rfx] cfl:ts xf];\of gfl:ts ;a}n] of] s'/fnfO{ dfG5g\ . /f]uL, ef]uL, lj/fdL cg'/fuL ;a}df Pp6}cfTdLo tTj /x]sf] x'G5 . xfd|f] z/L/ klg ljleGg /Ësf a]n'g h:t} xf] . ;a}dfPp6} tTj xfjf /x]sf] x'G5 . ToxL Pp6} xfjf a]n'gsf] aflx/ / leq /x]sf] 5 .a]n'gleqsf] xfjfnfO{ ljj]s;Fu bfFHg ;lsG5 . O{Zj/sf] vf]hL ug{ sxL hfg'kb}{g . xfd|f] z/L/sf] k|To]s c+u / /f+}–/f+}df /x]sf x'G5 . k|z+;f / cfnf]rgfcfkm}+leqsf] pkh xf] . c;n dfG5]n] slxNo} csf{sf] cfnf]rgf ub}{g .

v/fa dfG5]n] dfq c?sf] k|ultsf] Oiof{ / 8fx u5{ eg] gsf/fTds cfnf]rgf;d]t ub{5 . bf]if xfd|f] b[li6df 5, ;[li6df 5}g . dfgj rf]nf O{Zj/sf] ;]jf ug{;dfhdf pbfx/0fLo sfo{ ug{nfO{ lbOPsf] xf] . t'R5 :jfy{k"lt{ ug{sf nfluxf]Og . dfgj rf]nfsf] p2]Zo wd{ cfr/0f ug'{ xf] . csf{sf] ;]jf ug{ dfgjn]lal;{Psf] x'G5 . dfgj hGdFbf cToGt kljq x'G5 . kl5 cToflws OR5fn] ubf{Tof] kljqtf 36\g yfN5 . xfdLn] x/]s hLjgdf O{Zj/ 5g\ eGg] efj /fv]/;dfhsf] ;]jf ug'{k5{ . O{Zj/Lo cflzjf{b Tolta]nf a;{G5, hlta]nf xfdLe]befj/lxt eP/ k|]dk"j{s ;]jf u5f}{+ .

dw'/ jrg / O{Zj/Lo efjgf

lje]b / pk]Iff xb};Dd

alb{of sflnsfsL h'gf ;fksf]6fnfO{cfkm\gf] >Ldfg\sf] d[To' ePsf] cem} klgljZjf; nfUb}g . t/, 3/kl/jf/sf] bafadfpgn] sfhlsl/of ul/;lsg\ . )^)kmfu'gdf dfcf]jfbLaf6 a]kQf kfl/Psfpgsf >Ldfg\sf] xfn;Dd cQf]kQf] 5}g .pgn] g nf; kfPsL l5g\ g ;f; .kfl/jfl/s bafasf sf/0f sfhlsl/ofu/]sL pgL cem} klg >Ldfg\sf] vf]hLdfef}+tfl//x]sL l5g\ . …>Ldfg\sf] sfhlsl/ofug{ dnfO{ afWo agfOof],Ú pgn] elgg\,…nfdf] ;do;Dd t d}n] dflggF, uPsf]jif{ kl/jf/sf ;b:on] >Ldfg\sf] lsl/ofgu/]s} sf/0f 5f]/f la/fdL ePsf] cf/f]knufP . To;kl5 lsl/of ug{ afWo ePF .Úh'gfnfO{ >Ldfg\ a]kQf ePsf] kL8f 5Fb}5,To;dfly 3/kl/jf/n] yk kL8f lbP .

h'gfh:t} ;"o{k6'jfsL &) jif{sLgGbsnf ;fksf]6fn] klg >Ldfg\sf ]s fhlsl/of ul/;lsg \ . >Ldfg \lhpFbf]÷d/]sf] yfxf geP klg afWo eP/sfhlsl/of u/]sf] gGbsnf atfpFl5g\ .e'/LufpF ahf/sf] s]xL k/ v]tsf] aLrdfPp6f ;fgf] 3/ 5 . ev{/ ag]sf] ToxL3/df pgL / pgsL 5f]/L a:5g\ . /fte/8/ nfU5 . åGåsfndf pgsf >Ldfg\nfO{tTsfnLg g]skf dfcf]jfbLn] a]kQf kf/]kl5pgL 3/]n' lx+;fsf] lzsf/ eOg\ . pgnfO{3/kl/jf/df ufnLunf}h ug]{, wDSofpg],dfgl;s oftgf lbg] u5{g\ . …;f;"–;;'/fn]d]/f] 5f]/fnfO{ t}+n] vfO;\ dfl/;\;Dd eg] .pgL elG5g\, …kl5 ;;'/fn] of}g b'Jo{jxf/ug{ yfn]kl5 PSn} a:g afWo ePF .Ú

dfgk'/ 6k/fsL lzjf yf¿sf] syfklg p:t} 5 . >Ldfg\ a]kQf ePsf] s]xL

nv]6\5 eG5g\, To:t} ePsf] 5,Ú ;f]/xjfuflj; hultofsL d+utL yf¿n] elgg\,…>Ldfg\ g} ;fydf gePkl5 3/kl/jf/n]dfq geP/ ;dfhn] g} v]b\g yfn]sf] 5 .st} /fd|f] sk8f nufP/ aflx/ hfFbf;d]t>Ldfg\ 5}g, hyfefjL lxF8\5] eg]/ s'/fsf6\5g\ . s;};Fu s'/f ubf{;d]t Tof] ;FunfuL eG5g\, a];xf/f eP/ afFRg t ;f¥x}uf¥xf] x'g] /x]5 .Ú

alb{of lhNnf !) jif] { åGåsfndf;a}eGbf a9L k|efljt eof] . alb{ofg]kfns} ;a}eGbf a9L gful/s a]kQf kfg]{lhNnfdf ulgof ] . lhNnf k |zf;gsfof{nosf cg';f/ alb{ofdf b'O{ ;o $*hgf JolQmnfO{ a]kQf kfl/Psf] sfo{bnn]k|dfl0ft u/]sf] 5 . To;}u/L alb{ofdfb'O{ ;o () hgfsf] d[To' ePsf] lhNnfk|zf;g sfof{nosf] tYof+s 5 .

cgf}krfl/s ;]jf s]Gb| -OG;]s_cgnfOgsf cg';f/ alb{ofdf åGåsf];dodf b'O{ ;o !* hgf a]kQf kfl/PsflyP . h;df Ps ;o () hgf k'?if/x]sf lyP . pgLx¿dWo] Ps ;o $$hgf ljjflxt lyP . To;}u/L b]ze/ gf};o ## hgf gful/s a]kQf kfl/PsflyP h;df cf7 ;o #! k'?if lyP .ltgLx¿dWo] kfFr ;o !# hgf ljjflxtlyP . OG;]s cgnfOgsf cg';f/ g]kfne/!# xhf/ b'O{ ;o &^ hgfsf] d[To' ePsf]lyof] . h;df !! xhf/ cf7 ;o ## k'?iflyP eg] Ps xhf/ rf/ ;o $# dlxnflyP . k'?ifdWo] ;ft xhf/ cf7 ;o (*hgf ljjflxt lyP . OG;]s cgnfOgs}tYof+sdf alb{ofdf tLg ;o @# hgfsf]d[To' ePsf] lyof] . h;df b'O{ ;o *#hgf k'?if lyP eg] #& hgf dlxnf lyP .k'?ifdWo] Ps ;o *# hgf ljjflxt lyP .

åGåkLl8t ;ldlt alb{ofsL sf]iffWoIfnIdL v8\sf a]kQfsf >LdtL kfl/jfl/s/ ;fdflhs lx+;fdf kg]{ u/]sf] atfpFl5g\ .

>Ldfg\ a]kQf ePsf] kL8f t 5Fb}5,To;dfly 3/kl/jf/n] ljleGg cfIf]knufpFbf pgLx¿ emg} kLl8t ag]sf 5g\ .

lhNnf k|zf;g sfof{no ;|f ]tsfcg';f/ /fxt ljt/0fdf kfl/jfl/s ljjfbsfsf/0f ;d:of kg]{ u/]sf] 5 . kl/jf/sf]Ps ;b:on] /fxt nu] tfklg cfkm"x¿n]/fxt gkfPsf] u'gf;f] ub}{ c¿ ;b:ocfpg] u/]sf] / /fxtsf ljifodf df}lvsph'/L kg]{ u/]sf 5g\ .

lhNnf k|zf;g sfof{nosf ;xfosk|d'v lhNnf clwsf/L Psb]j clwsf/Ln]a]kQf / d[tssf >LdtLnfO{ kfl/jfl/slx+;f ePsf] obfsbf ;'lgP klg df}lvsjf lnlvt ph'/L gcfPsf ] atfP .åGåkL l8t dlxnfsf ] k f l/jf l/slx+;f;DaGwL 5'§} sfg'g geP klg ph'/LcfPdf xfn k|rlnt sfg'gadf ] lhdsf/afxL k|lqmof cufl8 a9fpg ;lsg]pgsf] egfO{ lyof] . ;/sf/n] ljt/0fu/]sf] /fxtsf sf/0f kl/jf/df ljjfbl;h{gf ePsf] l:jsfb}{ pgn] eg], …/fxt/sd k|of]usf] ljifodf kl/jf/df ljjfbx'g] u/]sf] kfOG5 . sltko 7fpFdf ;xLk|of]u ePsf] 5 eg] sxLF 5}g .Ú

åGåkLl8t ;ldlt alb{ofsf cWoIfefuL/fd rf}w/L a]kQfsf >LdtL bf]xf]/f]lx+;fdf k/]sf] atfpF5g\ . …Psflt/ >Ldfg\a]kQf ePsf] sf/0f dfgl;s lx+;fsf]lzsf/ eO/x ]sf 5g\ eg] csf ] { lt/3/kl/jf/ / ;dfhn ] pgLx¿nfO {gsf/fTds b[li6sf]0fn] x]g]{ u/]sf] 5,Ú pgn]eg], …sltko a]kQfsf >LdtLdfly x'g]lx+;fn] h3Go ¿k lnP/ of}g lx+;fdf;d]t kl/0ft ePsf] kfOG5 .Ú åGåkLl8tdlxnfdfly x'g] lx+;f;DaGwL s'g} sfg'ggePsf] / ePsf] sfg'gL k|fjwfg klgkof{Kt gePsfn] pgLx¿ yk kLl8t ePsf]pgn] atfP . /fHon] a]kQfnfO{ Gofolbg'sf] ;f6f] /fxt lbP/ 6fg{ vf]h]sfn]To;af6 kfl/jfl/s ljjfb klg b]lvPsf]cWoIf rf}w/Lsf] egfO{ lyof] .

-n]vs gofF klqsf b}lgssf alb{of;+jfbbftf x'g\ ._

jif{kl5 3/af6} lgsflnOg\ . …>Ldfg\nfO{vfO;\ 3/af6 klg lgl:sxfn eGb }lgsfn],Ú lzjfn] elgg\ . ljutsf lbg;Dem]/ lzjf elG5g\, …;'?df t Psbd}uf¥xf] eof], dhb'/L u/]/ kfFrhgf 5f]/f5f]/Lkfn]+, s;}n] klg ;fy lbPg .Ú >Ldfg\a]kQf ePsf] s]xL ;dokl5 3/kl/jf/;Fu;/sf/n] lbPsf] /fxtsf] sf/0f ljjfbeof] . 3/kl/jf/n] dfq geP/ ;dfhn];d]t ;fy lbPg . pgL elG5g\, …cem}klg ufpFsf g]tfn] ltd|f] >Ldfg\ dl/;s],d[To'btf{ agfpm, yk k};f kfpF5f} eG5g\,t/ nf; dfUbf lbFb}gg\ .Ú

8]p9fsnf uflj;sL k|]ds'df/L yf¿sf]3/df klg /fxt /sd g} kfl/jfl/ssnxsf] ljifo aGof] . pgsf b]j/–h]7fh'n]cfkm\g} Ps efO a]kQf ePsfn] /fxtcfkm"x¿n] kfpg'kg]{ bfaL u/] . k|]ds'df/LelG5g\, …dnfO{ t /fxtn] lg ;f¥x} u¥of],glnpmF eg] afFRg] cfwf/ 5}g, lnpmF eg]3/af6 6f]s;f] .Ú pgL clxn] cnUu} a:gyfn]sL l5g\ .

lhNnfaf6 a]kQf kfl/Psfsf >LdtLs'g} g s'g} ¿kn] /fxtn] pAhfPsf]ljjfbsf] lzsf/ ePsf 5g\ . sltkonfO{t zf/Ll/s¿kdf oftgf;d]t lbOPsf] 5 .v}/L rGbgk'/ uflj;sL /ljgf rf}w/L/fxts} sf/0f dfgl;s lx+;faf6 kLl8tePsL l5g\ . lgM;Gtfg ePsfn] pgnfO{kl/jf/ / ;dfhdf x]g{] b[li6sf]0f g} km/s5 . To;}u/L csf{ a]kQfsL >LdtL ;+uLtfrf}w/LnfO{ klg To:t} ;d:of k/]sf] 5 .kl/jf/ dfq geP/ dlxnfnfO{ ;dfhn]/fxt kfpg] lalQs} g/fd|f] tl/sfn] x]g]{u/]sf] kLl8tx¿ u'gf;f] u5{g\ .

3/kl/jf/af6 dfq geP/ ;dfhaf6klg p:t} lx+;fdf 5g\ a]kQfsf >LdtLx¿ .>Ldfg\ gePkl5 ;dfhdf gsf/fTdsb[li6sf]0fn] x]g]{ ul/Psf] cg'ej pgLx¿;Fu5 . …cf]/fnf] nfu]sf] d[unfO{ afR5f]n] lg

www.satyagrahaonline.com

cfpFb} 5 ====

v]n ;+;f/ ;Tofu|x 8]:s

g]kfnnfO{ 6\jfG6L–@) sf] dfGotf6 \jfG6L–@) lqms ]6

v]Ng yfn]sf] ;ft jif{kl5g]kfnn] 6\jfG6L–@) /fi6«sf]d f Gotf lbPsf ] 5 .d]nag{df a;]sf] cGt/fli6«olqms]6 sfplG;n -cfO{;L;L_sf] af]8{ a}7sn] g]kfn;Fu}g]b/Nof08nfO{ 6\jfG6L–@)/fi6«sf] dfGotf lbPsf] 5 .g]kfnn] @))& df P;L;L 6\jfG6L–@) skaf6 6\jfG6L–@) lqms]6sf] ofqf ;'? u/]sf]lyof] . 6\jfG6L–@) /fi6«sf] dfGotf kfP;Fu} g]kfnn] ca ;f]em} ljZjsk 5gf]6 v]Ngkfpg]5 . g]kfn / g]b/Nof08n] a+unfb]zdf ePsf] 6\jfG6L–@) ljZjsk v]n]sf]lyof] . cfO{;L;Lsf] lg0f{o;Fu} cf7 Pzf]l;P6 b]zdf 6\jfG6L–@) /fi6«sf] dfGotfkfPsf] 5 . ckmuflg:tfg, xªsª, cfo/Nof08, :s6Nof08, kk'jf Go"lugL / o'PO{n]o;cl3 g} 6\jfG6L–@) /fi6«sf] dfGotf kfO;s]sf lyP .

;Demf}tf Ps jif{ yKg] lg0f{o;/sf/n] lqms]6 k|lzIfs k'a'b' b;fgfos]sf] s/f/

;Demf}tf gjLs/0f ug{] lg0f{o u/]sf] 5 . g]kfn lqms]6;+3n] cfly{s cefj b]vfpFb} k'a'bnfO{ k|lzIfs glng]dg;fo b]vfO/x]sf a]nf dGqL:t/Lo lg0f{oaf6 s/f/;Demf}tf Ps jif{ yKg] lg0f{o ePsf] xf] . dGqfnon]lqms]6sf] ;+/rgfut ljsf;sf nflu ;'emfj;lxtk|ltj]bg k]z ug{ rf/ ;b:oLo sfo{bn lgdf {0fu/]sf] 5 . k|lzIfs bf;fgfos]sf] g]kfn;Fusf] s/f/;Demf}tf ;lsPsf] Ps lbgkl5 ;/sf/n] o:tf] lg0f{olnPsf ] xf ] . kl5Nnf ]kN6 Sofgn ] pgnfO { tLg

dlxgfdfqsf] ;Demf}tf gjLs/0f u/]sf] lyof] .

o1k|;fb ;fksf]6f

;+:s[t lzIff ljifos ljrf/uf]i7Lb]zbz{gsf] /f]kfO{b]z bz{gsf] k|d'v cfof]hgfdf ;DkGg /f]kfO{ sfo{qmddf v]t vGg], v]t

;Dofpg], lap /f]Kg] / kfgL k6fpg] h:tf cfwf/e"t s[lifsd{ l;sfPsf]lyof] . baba] lxnf] df´df cfof]lht sfo{qmddf b]z bz{gsf ;+/Ifs jl/i7lgaGwsf/ o'j/fh gofF3/]n] gofF k':tfnfO{ v]tL / >dsf] d"No atfpgo:tf /rgfTds sfo{qmd pNn]Vo x'g] atfP .

/f]kfO{ sfo{qmddfcWoIf zDe' ;':s]/f /cGo kbflwsf/Lx¿pQd e§/fO{, ljb'/lu/L, /fhLa vqL,;Gtf]ifs'df/ yfkf, ¿kfkf08] nufotn] b]zbz {gn ] ;dfh,;+:s[ltnfO{ lrgfpg]sfo{qmd lg/Gt/¿kdf

cfof]hgf ul//xg] atfP . ;xefuLx¿nfO{ lxnf]df 5d5dL grfpFb} ljljwv]nsf] cfof]hgf ul/Psf] lyof] . /f]kfO{ sfo{qmddf bxL lrp/f / cGo g]kfnLkl/sf/ v'jfOPsf] lyof] . ´08} $) hgfsf] ;+Vofdf n]vs, lzIfs, :sfp6/,k|x/L / ljBfyL{x¿sf] pT;fxhgs ;xeflutf /x]sf] lyof] . sfo{qmddf ;r]tgfcf]kg :sfp6 S|o" / g]zgncf]kg :sfp6 S|o"sf] ;lqmo ;xeflutf /x]sf]hfgsf/L b]z bz{gsf ;lrj /fhLa vqLn] u/fP .

– ;'lgnl;+x kl/of/, k|lzIffyL{

:jfb\Wofozfnf jfl;i7 u'?s'n cf>ds'6'Daåf/f cfof]lht …g]kfndf j}lbs u'?s'nlzIff, ;+:s[t–lzIff tyf ;fwf/0f–lzIffÚljifos Ps lbg] ljrf/–uf]i7L ;DkGg ePsf]5 . ;+:s[tlzIff kf7\oqmd cflb ljifosf;d:ofx¿sf] ;dfwfgsf] af6f] b]vfpgcfof]lht uf]i7Ldf ;+:s[tlzIffsf If]qdfsfo{/t b]zsf ljleGg If ]qsf ;+:s[tlzIffk | ]dL , ; +:s [t–lzIffyL { , ; +:s [t–lzIffyL {sf cleefjs, ; +:s [tlzIfs,u'?s'nsf / ;+:s[t ljBfnosf ;~rfnsx¿tyf bftfx¿ / lzIffk | ]dL /fi6 «k ] |dLJolQmx¿sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .

ljrf/uf]i7Ldf :jfb\Wofozfnf s'6'Dak|d'v lzj/fh cfrfo{ sf}l08GGofogn] lzIfflgtL aGbf @)!! ;fnb]lv g} ;+:j[mtlzIffdfw]/} cf3ft kfl/Fb} u/]sf] / ;/sf/ klgTo;} if8\oGqdf km:g uPsf] pNn]v ub}{k[ys wf/fsf] ;+:s[t lzIffsf] dxTj, cf}lrTo/ pkfb]otfdfly k|sfz kf/] . w]/} ljz]iftfePsf] hLjgf]kof]uL ;+:s[t lzIffnfO{ tNnf]sIffb]lv g} k|f/De ug{' kg]{ s'/fdf pgn]hf]8 lyof] . ljrf/uf]i7Ldf u'?s'n lzIff

ty ;+:s[t lzIffsf ljifodf sfo{kq k|:t'tub}{ lk|o+jbfDaf sf}l08GGofogL sfkm\n]n]d"n j}lbs u'?s'n lzIffsf] zf:qLo:j¿k,g]kfndf clxn] rn]sf u'?s'nx¿sf] :j¿k/ cj:yf, zf:qLo j } lbs u '?s 'nsf ]cfjZostfsf ljifodf j}lbs zf:qLodfGotf :ki6 u/] . ;+:s[tsf] kf7\oqmdlgdf{0fdf To;} If]qdf ;dlk{t ljåfgsf]; +nUgtf x 'g ' kg ] { uf ] i7Lsf clwsf +z;xefuLsf] ljrf/ lyof] . uf]i7Ldf 8f=nIdLsfGt kGyL, 8f= b'uf{k|;fb cof{n,wgk|;fb kl08t, 8f= /fhf/fd ;'j]bL, dx]Zj/kf}8]n, t'n;Lz/0f l;Ub]n, h]=Pg= kf08]lxdfnL, 1fg' kf}8]n nufotsf jQmfx¿n]lzIffdf ;'wf/sf ljljw kIfdf k|sfz kf/] .lzIffdGqfnosf k|ltlglw pk;lrj vu]Gb|k|;fOFn] ;+:s[t lzIff wf/fdf ;'wf/sfljifodf kxn ul/g] atfP . To:t} kf7\oqmdljsf; s]Gb|sf k|ltlglw k'?iff]Qd l3ld/]n];+:s[tlzIffsf pTkfbgsf] ljz]iftf x'g'kg]{df;f] gePsf] ;+:s[t ljZjljBfnosf] jt{dfgl:yltn] b]vfPsf] cf/f]k nfUg] u/]sf] atfP .

– lblksf uf}td, k|lzIffyL{

cf/h] :kf]6{;\ / kLh] SnaaLr ;Demf}tfUnf]an cfOPdO{ a}+s g]kfn kmf]6f]

k |ltof]lutf tyf k|bz{gL @)&! sf]:kf]6{;\ ljwfsf nflu cf/h] :kf]6{;\ / kmf]6f]kqsf/ -kLh]_ Sna g]kfnaLr laxLaf/;Demf}tf ePsf] 5 . cf/h] :kf]6{;\sf k|aGwlgb]{zs hgs Gof}kfg] / kLh] SnasfcWoIf k|sfz dfy]dfn] ;Demf}tf kqdfx:tfIf/ u/]sf x'g\ . Snan] :kf]6{;\ ljwfnfO{cl3Nnf] jif{b]lv ;dfj]z u/]sf] xf] . klxnf];+:s/0fdf klg cf/h]n] g} pQm ljwfsf]k|fof]hg u/]sf] lyof] . cf/h]sf k|aGwlgb] {zs Gof}kfg]n] ;xsfo{sf] cj;/lbPsf]df kLh] SnanfO{ wGojfb lbFb} eg],…kmf]6f] lvRg] dfG5]sf] ef}lts z/L/sf] cGToePklg p;sf] ;[hgf cd/ /xg] ePsfsf/0fn] klg xfdLn] of] sfo{nfO{ ;fylbPsf xf } + . cfpg] jif {df klg of ];xsfo{nfO{ lg/Gt/tf lbg xfdL tof/

5f}+ .Ú kLh] Snasf cWoIf k|sfzdfy]dfn] ;f}lvg kmf]6f]u|fkm/nfO{Joj;flos kmf]6f] kqsfl/tfdfNofpg] k|]l/t ug]{ p2]Zosf ;fyk|ltof]lutf cfof]hgf u/]sf] atfP .pgn] eg], …To;df klg v]ns'bsf]kmf]6f]df PS;g, d'ed]G6, Odf];gsf]s'/f cfpF5 . oxL If]qdf lqmoflzncf/h] :kf]6{;\n] ;fy lbPsf]dfpxfFx¿nfO{ wGojfb lbg rfxG5' .Ú

g ]kfn kqsf/ dxf;+3sf;b:o Pj+ v]ns'b kqsf/ d~rsf;lrj k|sfz ltdlN;gfn] cf/h] :kf]6{;\sf];xsfo{sf] k|z+;f ub}{ eg], …cf/h]n] kmf]6f]k|ltof]lutfsf] :kf]6{;\ ljwf / v]ns'bIf]qs} ;a}eGbf k|ltli7t kN;/ :kf]6{;cjf8{nfO{ ;xof]u ub}{ cfPsf] 5 . o;af6v]ns'bk|ltsf] cf/h]sf] nufj k|i6 x'G5 .Ú

cf/h]n] kLh] SnanfO{ gub / ;fdfgul/ b'O{ nfv ¿k}ofF a/fa/sf] pknAwu/fpg]5 . kLh] Snasf dxf;lrj ljsf;sfsL{n] cfpg] jif{df Joj;flos / ;f}lvgkmf]6f]u|fkm/aLr cnu–cnu k|lt:kwf{u/fpg] of]hgf /x]sf] atfP . Unf]ancfOPdO{ a}+s g]kfn kmf]6f] k|ltof]lutftyf k|bz{gL ljleGg If]qaf6 ;of}+ kmf]6f]hDdf ug]{ Joj;flos kmf]6f] kqsf/ /;f}lvg kmf]6f]u|fkm/sf] nflu ;a}eGbf 7"nf]v'nf k|ltof]lutf xf] . Unf]an cfOPdO{a}+ssf] d'Vo k|fof]hgdf x'g nfu]sf]k|ltof]lutfdf cf/h] :kf]6{; ;lxt;fd;'ª Uofn]S;L 8]nL nfOkm, 6'l/hdP08 sNr/, jfON8 nfOkm PG8 g]r/, Go"h kmf]6f], g]kfn :dfOn, / kmf]6f]:6f]/L u/L ;ft ljwfdf k|lt:kwf{ x'g]5 .

Go'h kmf]6f] ljwfdf @)&) ;fnel/lvlrPsf tl:a/n] dfq} k|lt:kwf{ ug{

kfpg]5g\ . cGo ljwfdf hlxn];'s}lvlrPsf tl:a/ k7fpg ;lsg]5 eg]cGo s'g} k|ltof]lutfsf d'Vo ljh]tfeO;s]sf / o;}sf] k"j{ ;+:s/0fsf ljh]tfkmf]6f]x¿n] ;xeflutf hgfpg kfpg]5}gg\ . k|To]s ljwfdf k|ltof]uLn] al9dftLg j6f kmf]6f], kmf]6f] :6f]/Ldf a9Ldfb'O{ j6f :6f]/L / k|To]s :6f]/Ldf b'O{b ] lv !@ j6f;Dd kmf ]6f ] btf { ug{kfpg]5g\ . clxn];Dds} ;jf{lws /fzLsf]k'/:sf/ /flvPsf] k|ltof]lutfsf] ;ft}ljwfdf k|yd, låtLo / t[tLo x'g] kmf]6f]

5gf]6 ul/g]5 . k|ltof]uL kmf]6f]aLrsf]k|lt:kwf{af6 Pp6fnfO{ pTs[i6 5gf]6 u/L…Unf]an cfO{PdO a}+s pTs[i6 kmf]6f]Ú 3f]if0fful/g]5 . kmf]6f] @)&! ;fn c;f/ @# ut]/flt !@ ah]leq k7fO{ ;Sg'kg]{5 . Unf]ancfOPdO{ a}+s g]kfn kmf]6f] k|ltof]lutfsf]nflu lkh] Snan] % ;b:oLo lg0ff{osd08n u7g ul/;s]sf] 5 . a]nfotsfal/i7 kmf]6f]kqsf/ hh{ hlh{of]] cWoIf/x]sf] d08ndf jl/i7 kmf]6f]u|fkm/ d0fLnfdf, jl/i7 kqsf/ lhj]Gb| l;Dv8f,l;h{gf yfkf / kmf]6f]kqsf/ SnasfcWoI f k |s fz dfy ]d f x 'g ' x ' G5 .k|ltof]lutfaf6 pTs[i6 5flgPsf Ps;o %) kmf]6f]nfO{ sf7df8f}+df ;ft lbg/ g]kfnsf k|d'v rf/ zx/ lj/f6gu/,kf]v/f, g]kfnu~h / wgu9Ldf k|bz{gul/g] of]hgf /x]sf] atfOPsf] 5 .

– c+lst yfkf, k|lzIffyL{

Sjf6{/ kmfOgng]kfnL ;dodf

c;f/ @) ut] z'qmaf/ /flt (M$% ah] M k|mfG; VS hd{gL

c;f/ @! ut] zlgaf/ laxfg !M$% ah] M a|flhn VS sf]nlDaof

c;f/ @! ut] zlgaf/ /flt (M$% ah] M ch]{lG6gf VS a]lNhod

c;f/ @@ ut] cfOtaf/ laxfg !M$% ah] M g]b/Nof08VS sf]:6fl/sf

Page 6: Issue40

%laxLaf/, c;f/ !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

-k|:t't cfn]v k|l;4 x:t/]vfljb\ sL/f]sf] ;g\ !(!^ df k|sflzt k':ts …;a}sf nflu x:t/]vf lj1fgÚ -kfld:6«L km/cn_ sf] wf/fjflxs cg'jfb xf] . cfkm\gf] eljio hfGg] sf}t'xntf ;+;f/sf ;a} cfl:ts jf gfl:ts dflg;df b]lvPsf]5 . …of] cGwljZjf;df ljZjf; ulb{gFÚ eg]/ kmnfSb} cufl8sf] dflg;n] eljio atfOb]nf eGg] cfzfdf xft km}nfpg]k|j[lQ cToGt} Jofks b]lvG5 . cg'jfbssf] cg'ejdf x:t/]vf Pp6f k|fdfl0fs ljBf xf] . t;y{ cfd kf7sn] cfkm\gf]eljio cfkm}+n] s]nfpg ;s'g\ eGg] p2]Zon] cg'jfb >[+vnf k|:t't ug{ nfluPsf] xf] .

– cg'jfbs_

x:t/]vfn] s] eG5 <

xTs]nfsf] kj{tx? ;DaGwdf lj:t[t hfgsf/L

qmdz ===

:jf:Yo ;/f]sf/

afnf /fO{j[4fj:yfdf 9f8 jf 6fpsf] ;DaGwL

/f]u / lj:d[ltn] ;tfpF5 . dl:tis/]vfc:ki6, >[+vnfj4 jf 6'qmf 6'qmf ldn]/ag]sf] 5 eg] of] vt/f emg} a9L x'G5 .

o:tf JolQmnfO{ cfTd lgoGq0fsf];Nnfx lbg'k5{ / /S;L jf s'g} klgdfbs kbfy{af6 6f9f /xg eGg'kb{5 .t/ :jefj}n] oL JolQmx¿df kfbskbfy{k|lt nufj e]l6G5 .

oL JolQmx¿n] c?sf] t'ngfdf a9L;'Tg] ug'{ kb{5 / Jofofd OToflb v'Nnfxfjfdf ug'{kb{5 . ;aeGbf dxTjk"0f{ tlogLx¿n] 3d08 TofUg'k5{ / cfkm"nfO{lgoGq0f ug]{ sf]lzz ug'{kb{5 .

cfTd lgoGq0f cEo:t x'g ;s] oLJolQmx¿n] hLjgdf dxfgtd\ ;kmntfxfl;n ug{ ;Sb5g\, pRrtd\ txdf k'u]/cfkm\gf cg'ofoL ;fdfGo JolQmnfO{ 7"nf]nfe k'¥ofpg ;Sb5g\ .

logLx¿ h] sfd klg cfkm\g} 9+un]ub{5g\ . cfkm"n] ;f]r]sf] s'/f dfq 7Lsx'G5 eGg] dfgl:yltsf sf/0f c?sf]yf]/} klg x:tIf]k logsf nflu ;Xox'Fb}g . cfkm\gf] of]hgf jf lgisif{af6gldNg] s'/f ug]{ lgs6td\ ldqnfO{ ;d]tlogLx¿ 5f]l8lbG5g\ .

o:tf JolQmnfO{ gd|tf, w}o{tf,Jojxf/, s'zntf jf dfofaf6} dfq txnufpg jf Joj:yfkg ug{ ;lsG5 .

logLx¿sf lj?4 hfg] ;fgf] k|of;n]klg logLx¿nfO{ tTsfn pu| agfpg;S5 . logLx¿ tTsfn} k |ltlqmofhgfpg] ldhf;sf / lj:kmf]6s k|j[lQsfx'G5g\ . t/ logLx¿sf] of] pu| k|ltlqmofl5§} zfGt x'G5 / pu| efjgfsf] cj:yfdfcfPsf] pQ]hgf / To;a]nf c?sf k|ltJoQm qm'/ cleJolQm OToflbsf nfluk5'tfpF5g\ . ;fdfGotM oL JolQmx¿

c;n / pbf/ x'G5g\, t/ Jojxf/dfpQ]hgf / cfTd lgoGq0fsf] sdL xf] .olb xTs]nfdf dl:tis/]vf /fd|f] 5}geg ] oL JolQmx¿ k | foM vt/f /cK7\of/f]df km:g k'Ub5g\ . h;sf sf/0fcfkm";Fu ePsf] c;fwf/0f g]t[Tj Ifdtf/ cj;/ u'dfpg k'Ub5g\ .

oL JolQmx¿ k|foM k|]d ;DaGwdf /3/ ]n ' hLjgdf c;kmn /xG5g \ .logLx¿n] lj/n} cfkm\gf] efjgf a'em\g]dlxnf e]6\b5g\ . efUojz >LdtLaf6s'g} k|lt/f]wsf] ;fdgf ug'{ k/]g eg]k lg ;Gtfgaf6 rf lx F logLx¿n ]k|lt/f]wsf] ;fdgf ug'{kg]{ x'G5 .

:jf:Yosf ;DaGwdf ljz]iftM hLjgsf]k|f/lDes sfndf g} Hj/f] jf /ut ;DaGwL/f]u nfUb5 . o'jfj:yfdf d'5f{ x'g], 5f/]/f]u, eofgs 6fpsf] b'Vg], lbdfudf kfgLel/g], jf bGt/f]uaf6 kLl8t x'G5g\ .

;flxTo l;h{gf

uLt -b]p8f_

Ifo/f]uIfo/f]u jf 6LaLsf] af/]df yfxf gkfpg] JolQm sd}

xf]nfg\ . g]kfnsf] ;Gbe{df klg 6LaL /f]u Pp6f r'gf}ltsf]?kdf b]vfk/]sf] 5 . x/]s jif{ kfFr xhf/b]lv ;ft xhf/JolQmx¿ 6LaLsf] sf/0fn] cfkm\gf] Hofg u'dfpF5g\ . 6LaL;+qmd0f dfOsf]JofS6]l/od a]l;ln eGg] ls6f0f'n] ubf{ x'G5/ 6LaLn] w]/}h;f] dflg;sf] kmf]S;f]df c;/ ub{5, t/ kmf]S;f]afx]s c? c+ux¿ h:t}M k]6, 5fnf, xf8, hf]gL{, cfGb|f /u|GyLx¿df klg 6LaLsf] ls6f0f'n] ;+qmd0f ug{ ;Sb5 .

6LaL /f]u Ps ;?jf /f]u xf] . ;+qmldt JolQmsf]glhsdf /xg] :j:y JolQmnfO{ Zjf;k|Zjf;sf] dfWodaf6of] /f]u ;g{ ;S5 . ;+qmldt JolQmn] xfR5"F ubf{, y'Sbf jf vf]Sbf lg:sg] t/nkbfy{af6 of] /f]u ;b{5 . /, hf] JolQm 6LaL /f]uL;Fu w]/} glhs x'G5, pgLx¿nfO{of] /f]u ;g{] ;Defjgf @)–@% k|ltzt;Dd x'G5 . 6LaLsf ls6f0f' jiff+}{;Dd klglgl:qmo eP/ /xg ;S5 . /, ls6f0f' lgliqmo ePsf] cj:yfdf of] /f]usf] s'g}nIf0f b]lvFb}g / c? JolQmnfO{ ;b}{g . t/ s'g} sf/0fjz /f]usf] k|lt/Iff ug]{ zlQmsdhf]/ xG5 . Tolxa]nf, lgl:qmo eP/ /x]sf] ls6f0f' ;lqmo x'G5 / ;+qmd0fu/fpFb5 .6LaLsf hf]lvd a9fpg] cj:yfx¿ /S;L ;]jg ug]{x¿df . nfu"kbfy{ lng]x¿df . 8fOa]l6s ePsf JolQmx¿df . SofG;/ /f]uLdf . PrcfO{eL ;+qmldt JolQmx¿df .

/, :jf:YosdL{x¿ klg hf]lvddf kg{ ;S5g\ . r'/f]6 lkpg] JolQmx¿df 6LaL x'g] ;Defjgf bf]Aa/ eP/ hfG5 . :6]/f]O8 cf}iflwsf] k|of]u . w]/} eL8ef8df a:g] JolQm / s'kf]if0fn] klg 6LaL x'g] hf]lvd a9fpF5 .l6aLsf ls6f0f'x¿ Zjf;k|Zjf; k|0ffnLsf] dfWodaf6 z/L/df k|j]z xG5 /

kmf]S;f]df uO{ ;+qmd0f u/fpF5 . z/L/df k|lt/Iff zlQm sd x'g] lalQs} of] /f]usfls6f0f' ;+lqmo x'G5g\ . /utsf] k|lt/Iff zlQm sd x'g] lalQs} of] /f]usf ls6f0f';lqmo x'G5g\ . /, /utsf] dfWodaf6 c? c+udf ;g{ ;Sb5 .6LaLsf nIf0fx¿ ysfO{ . Hj/f] . tf}n 36\b} hfg' . vf]sL, 5flt b'Vg' . vsf/df /ut b]lvg', Zjf; km]g{ uf¥xf] x'g] . /ftL kl;gf cfpg] cflb .6LaL /f]unfO{ lgbfg ug{ ;fwf/0f 5fltsf] PS;–/], vsf/sf] hfFr / 5fnfsf]

hfFraf6 ug{ ;lsG5 . olb oL kfFrx¿df 6LaLsf ls6f0f' b]lvPdf cf}ifwL z'? ug'{kb{5 .6LaLsf] ;+qmd0f / k|sf/cg';f/ pkrf/ k4ltdf km/s x'g ;S5 . 6LaL pkrf/sf nflu86;\ eGg] sfo{qmd nfu" ePsf] 5, h;cg';f/ 6LaL /f]uLn] b}lgs :jf:Yo ;+:yfdfcfP/ :jf:YosdL{sf] cufl8 cf}ifwL ;]jg ug'{kb{5 . t/ slxn]sfxL cf}ifwL lgoldtgvfFbf jf cf}ifwLsf] dfqf gldn]/ la/fdLx¿df 6LaL lj?4sf] cf}ifwLn] sfd ug{ 5f]8\5 .To:tf] a]nfdf c? yk pkrf/ k4lt ckgfpg kb{5 / lgoldt x'g' h?/L 5 .

6LaL /f]u lj?4 vf]k nufpg' klg Ps dxTjk"0f{ sbd xf] . ;fy} 6LaL /f]ukm}lng glbg ;+qmldt JolQmx¿n] vf]Sbf jf xfFR5' ubf{ xftn] d'v 5f]Kg'k5{ .;+qmldt JolQmn] k|of]u u/]sf ;fdfgx¿ :j:y JolQmsf] ;fdfg;Fu ld;fpg x'Fb}gt/ cf}ifwL k"/f dfqfdf vfPkl5 of] /f]u ;b}{g . w]/} eL8ef8df a:g] JolQmx¿n];/;kmfO{df Wofg lbg'k5{ / ;Gt'lnt cfxf/df hf]8 lbg'k5{ . cGTodf, g]kfnsf];Gbe{df 6LaL /f]u nfUof] eGb}df 5'jf5't jf 5'g} gx'g] eGg] wf/0ff 5, h'g untxf] . /f]uLnfO{ :ofxf/ ug]{ JolQmn] Wofg k'¥ofO{ :ofxf/ u/]df of] /f]u ;b}{g . /,cf}ifwL vfPkl5 of] /f]u lgsf] x'G5 . To:t} vf]sL nfUof] eGg] lalQs} 6LaL nfUof]/ 6LaL nfu]kl5 ;dfhn] ;+qmldt eG5 jf e]bej u5{ eGg] 8/n] pkrf/ ug{hfFb}gf}+ t/ of] ;f]rnfO{ abn]/ ;dfhn] 6LaL /f]uLx¿nfO{ ;dfg Jojxf/ u/]/pkrf/ ug{ k|]l/t u/L ;w+}sf] nflu of] /f]unfO{ xfd|f] ;dfhaf6 x6fcf}+ .

-n]vs lqljljaf6 kLPr8L ub}{5g\_

s] sfnf] sfn]hL /+u s] sfnf] s:d]/fljklQdf sf] eGnf sfv a; d]/fs] snf] sfn]hL /+u, =====

/fhfk'/sf] /ftf] df6f] l;Gb'/ hltsf]d dfof dfGby]+, ltdL dfGb5f} sltsf]s] sfnf] sfn]hL /+u, =====

s0ff{nL 3'df}6f] k¥of], nf}/L aufpFb}gof a}/fuLsf] dg 8'nL cufpFb}gs] sfnf] sfn]hL /+u =====

;+sngM lgd]if g]jfM

cf/fdbfoL ofqfsf] nflu

dsfn' oftfoftnfO{

;Demg'xf];\ .

kmf]g g+= M $@&&%%@, $@*!(&@

g]kfn ;/sf/;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

>d ug{ ljb]ztkm{ hfFbf tTsfn kmfOFbf

eP klg bL3{sflng ?kdf ;fdflhs /

cfly{s ljrng cfOkg]{ x'Fbf d'n'sleq}

kl/>d ug'{ -kl;gf aufpg'_ df g}

;a}sf] enf] 5.

cf}iflw Joj;foLåf/fafnaflnsfnfO{ sk8f

g]kfn cf}iflw Joj;foL ;+3 afudtLc~rn zfvfn] cfkm\gf] $! cf}+ :yfkgflbj;sf cj;/df dft[ g]kfn ckf+u ;+3dfcfl>t afnaflnsfnfO{ nQfsk8f ljt/0fu/]sf] 5 . htk'/km]bLl:yt ;+3sf] sfof{nodf

Ps ljz]if sfo{qmdsf] cfof]hgf u/]/#^ hgf afnaflnsfnfO{ ljBfnokf]zfs k|bfg ul/Psf] xf] . g]kfn cf}iflwJoj;foL ;+3sf s]Gb|Lo cWoIf afa'/fde§/fO{sf] k|d'v cfltYotf tyf afudtLc~rn cWoIf /fd]Zj/ >]i7sf ];efkltTjdf ePsf] sfo{qmddf s]Gb|Lo/ c~rn kbflwsf/Lx¿sf] pkl:yltlyof] . sfo{qmddf k|d'v cltly,s]Gb|Lo pkfWoIf d[u]Gb|d]x/ >]i7,afudtL c~rn cWoIf, afudtL

c~rnsf dxf;lrj k|zfGt dfgGw/,gfufh{'g 7"nfufpF pRr dfljsf k|frfo{ch{'g km'ofnn] afnaflnsfnfO{ ljBfnokf]zfs k|bfg u/]sf lyP .

– g/]z 9'+ufgf, k|lzIffyL{

6f6fsf] cN6«f/]Ghsf a; ahf/dfef/tLo c6f ]d f ]a fOn

sDkgL 6f6f df]6;{sf] :6f/a;cN6«f/]~h g]kfndf lelqPsf]5 . 6f6f df]6;{sf] cflwsfl/slaqm]tf l;k|bL 6]«l8Ë k|flnn]:6f/a; cN6«f/]Gh cGtu{tsfa;x¿ g]kfnL ahf/df NofPsf]xf ] . :6f/a; cN6«f/ ]Ghsfa;x¿n] b}lgs oftfoftnfO{cem ;xh / ;'ljwfhgs x'g]u/L lgdf{0f ul/Psf] sDkgLn]bfaL u/ ]sf ] 5 . :6f/a;cN6«f/]GhcGtu{tsf a;x¿ 56gb]lv (=^ 6g;Dd ljleGgslDag ];gdf #&)) b ] lv %@))PdPd;Dd pknAw /x]sf 5g\ . :6f/a;cN6«f/ ]GhcGtu{tsf :6f/a; cN6«f ,:6f/a; cN6«f :s'n, :6f/a; cN6«f l8nS;tyf :6f/a; cN6«f nSh/L -P;L_ a;x¿n];fj{hlgs oftfoftsf If]qdf ;sf/fTdskl/jt{g Nofpg] ljZjf; sDkgLsf] 5 .

:s'n÷sn]h, sfof{no, sd{rf/L, ko{6gJoj;fo nufotsf If]qnfO{ pko'Qm x'g] oLa;x¿ h:tf];'s} af6f] ;'xfpg] bfaL ul/Psf]5 . 6f6f df]6;{sf cg';f/ cfsif{s :6fOn,l8hfOg, tyf ljz]iftfsf ;fy ljZj:t/LoP/f]8fOgflds l8hfOg tyf Pkmcf/kLdf

ePsf ] k |mG6 km ];n] uf8LnfO{ lvofk|lt/f]wfTds agfPsf] / xn'sf tf}n k|bfgu/]sf] 5 . ;fy} a;df ePsf] cTofw'lgs;:k]G;gn] cf/fdbfoL ofqf / Go"g Wjlg,efOa]|;g tyf xf;{g]; lgisfzg u5{ .uf8Ldf ePsf ljljw ljz]iftfn] uf8LnfO{pTs[i6, ;'''/lIft, cTofw'lgs / cf/fdbfoLagfPsf] 5 . uf8Lx¿df cfs{ifs leqL /aflx/L ;hfj6, kof{Kt Soflag / cf/fdbfoLl;6x¿ 5g\ . oL ;jf/Lx¿df sd OGwgvkt ug{'sf ;fy} cTofw'lgs :6Lnn]uf8LnfO{ ;'/IffnfO{ dha't kf/]sf] 5 .

– /flwsf ;fksf]6f, k|lzIffyL{

¥ofl8;g xf]6ndf km'6ana|flhndf hf/L ljZjsk km'6ansf] @) ;+:s/0fsf v]nx¿ kfFrtf/] xf]6n ¥ofl8;gn]

7"nf] kbf{df b]vfO/x]sf] 5 . xf]6ndf /x]sf] sg{/ af/df 7"nf] kbf{df ;Dk"0f{ km'6ank|]dLx¿nfO{ kfFr ;o ?k}ofFdf v]n b]vfO/x]]sf] 5 . ;fy} k]o kbfy{ tyf :GofS;df;d]t ljz]if 5'6 lbPsf] 5 . zlgaf/af6 ljZjsk km'6ansf] gscfp6 r/0f v]nx¿;~rfng eO/x]sf] 5 .

l;lesn] xsk|b z]o/ ug]{wflbË lhNnfdf s]Gb|Lo sfof{no ePsf] l;les 8]enkd]06 a}+sn] xsk|b z]o/

hf/L ug{ nfu]sf] atfPsf] 5 . hf/L ul/g] cjlw;Dd sfod ePsf ;Dk'0f{ z]o/wgLnfO{pQm $M! sf] cg'kftdf xsk|b z]o/ vl/b ug{ pT;fxhgs ;xeflutfsf] nflu a}+sn]

cfXjfg u/]sf]5 .

a } + s n ]@)&! cfiff9 !!u t ] ; D d

ckl/is[t ljj/0f cg';f/ #^ s/f]8 lgIf]k ;+sng / #@ s/f]8 shf{ k|jfx u/L Pss/f]8 !& nfv ;+rfng d'gfkmf u/]sf] 5 . To;}u/L …n3'ljQ :j/f]huf/sf] nflu,:j/f]huf/ u/LjL lgjf/0fsf] nfluÚ eGg] gf/fsf] ;fy n3'ljQ sfo{qmd ;~rfngdfkm{t\ !!%) eGbf a9L u|fdL0f ljkGg dlxnfx¿nfO{ lagf lwtf] shf{ k|bfg u/L:j/f]huf/ l;h{gfsf] dfWodaf6 /fi6«sf] u/LjL lgjf/0fsf] dxfg p2]Zodf 7f]; d2tu/]sf] 5 .

k|fOd nfOkmdf gofF g]t[Tjk|fOd nfOkm OG:of]/]G;sf] cWoIfdf 8f= pk]Gb|s'df/ sf]O/fnf tyf k|d'v sfo{sf/L

clws[t -;LO{cf]_ df dgf]hs'df/ e§/fO{ lgo'Qm ePsf 5g\ . sDkgLsf] ut z'qmjf/a;]sf] ;~rfns ;ldltsf] a}7sn] pgLx¿nfO{ lgo'Qm u/]sf] hf/L k|]; lj1lKtdf

pNn]v 5 . 8f= sf ]O/fnf lqe 'jgljZjljBfnosf k|fWofks x'g\ . pgL/fli6«o of]hgf cfof]udf ;Nnfxsf/, g]kfnvfB ;+:yfgdf dxfk|aGws, g]kfn cfonlguddf sfo{sf/L cWoIf, pRr dfWolds

lzIff kl/ifb\df pkfWoIfnufot ljleGg lgsfosf] pRr kbdf /x]sf cg'ejL JolQmePsf] sdkgLn] atfPsf] 5 . To:t}, b'O{ bzseGbf a9L PgcfO{8L;Ldf sfd u/]sfdgf]hs'df/ e§/fO{ g]kfn nfOkm OG:of]/]G; sDkgLsf k"j{ k|d'v sfo{sf/L clws[tx'g\ . k|fOd nfOkmdf rog x'g'cl3 pgL u|f08 a}+s lnld6]8sf dxfk|aGws lyP .

n'lDagL / gjb'uf{ kmfOgfG; dh{n'lDagL a}+s / gjb'uf{ kmfOgfG; sDkgL Pscsf{df ufleP/ cfOtjf/b]lv

PsLs[t sf/f]af/ z'¿ ePsf]5 . gjb'uf{ kmfOgfG;sDkgLsf] Ps ;o lsQfz]o/a/fa/ n'lDagL a}+ssf] *)lsQf z]o/ x'g] u/L z]o/cg'kft sfod ul/Psf] a}+sn]atfPsf] 5 .

dh{/kZrft\ a}+ssf] r'Qmf k"FhLPs s/f]8 ** nfv x'g]5 eg] k"FhLsf]kof{Kttf cg'kft @$=@& x'g]5 . a}+ssf] shf{ nufgL s/La !$ ca{ / lgIf]k s/La ;f9] !%ca{ x'g] hf/L lj1lKtdf pNn]v 5 . dh{/kZrft\ a}+ssf] zfvf sfof{no !* cf]6f x'g]5g\ .dh{/kl5 n'lDagL a}+ss} ;~rfns ;ldlt / Joj:yfkg sfod /xg]5 . ;ldltsf] cWoIfdfk|sfz >]i7 sfod /xg] atfOPsf] 5 . a}+sn] c;f/ d;fGt;Ddsf] d'gfkmfaf6 b'O{ ca{r'Qmf k"FhL k'¥ofpg] nIo /fv]sf] hf/L lj1lKtdf pNn]v 5 .

Page 7: Issue40

^laxLaf/, c;f/ !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

k|ljlw

dfwj ls ===

l8k|];g eufpg OG6/g]6cfw'lgs hLjgz}nL / kfl/jfl/s ;+/rgf vnalnPsf] klZrdf ;dfhdf

o'jfdf cr]n pbf;Lgtf -l8k|];g_ h:tf /f]usf] lgs} a9]sf] tYof+sx¿n] b]vfPsf]5 . klZrdf d'n's o'jf …6Lg PhÚ kf/ ug{] ljlQs} cfdfafa'af6 6f9f /xg]k/Dk/fn] ;+o'Qm kl/jf/sf] nfe pgLx¿n] lng gkfpg] / cfkm}+n]] cfly{s ef/;d]taf]Sg'kg{] ePsfn] k|foM o'jf Jo:t /x]g u/]sf] kfOG5 . k9fO{ / sfdsf] a9\bf]af]em clg kl/jf/af6 6f9f /xg'n] klZrdf o'jfdf l8k|];g a9\bf] cj:yfdf /x]sf]5 . To;dfly klg Ifl0fs tgfj eufpg] / dHhf ug{]sf gfddf dfbs kbfy{ /w"dkfgsf] a9\bf] k|of]un] w]/} o'jfdf l8k|];gn] h/f] u8]sf] kfOG5 .

xfd|f]h:tf] b]zdf klg ljz]ifu/L zx/L If]qdf klZrdf ;+:sf/sf] gSsn ug{]k|rng a9\g'n] o'jfdf l8k|];gsf] dfqf a9]sf] cj:yf 5 . l8k|];gsf] dfqf 36fpgsfnflu ;"rgf / k|ljlwsf] qmflGtn] lbPsf]a/bfg OG6/g]6 lgs} ;xof]uL x'g]s'/f xfn} ci6]«lnofsf] l;8\gLdf ePsf]Ps ;j{]If0fn] b]vfPsf] 5 . ci6«]lnofsf]l;8\gL ljZjljBfnosf ef/tLo d"nsfvf ]hstf { ; 'egf ;]§L / pgsf;xof ]uLn] u/]sf ] cWoogcg';f/k/Dk/fut sfplG;lnª / OG6/g]6dfpknAw l8k|];g x6fpg] pkfon] k|of]uo'jfdf b]lvPsf] l8k|];gsf] pkrf/dflgs} pkof]uL ePsf] kfOPsf] 5 .Psflt/ OG6/g]6df cyfx ;"rgfsf]e08f/ ePsf sf/0f l8k|];gdf k/]sfo'jfnfO{ ;do s6fpg ;lhnf] dfqxf]Og ljleGg pkof]uL ;"rgf k|fKtug{] / dgf]/~hgfTds v]ndf ;d]t ;+nUg x'g'n] l8k|];g sd ug{ ;xof]u k'Ug]u/]sf] 5 eg] csf{]lt/ OG6/g]6df pknAw dfgl;s :jf:Yo;DaGwL ;fdu|Lsf]To;sf] ;xfotfn] ;xL t/Lsfn] cfkm}+ cfkm\gf] dfgl;s :jf:Yo 7Ls /fVg]sfo{df o'jf nfUg ;Sg] jftfj/0f OG6/g]6n] pknAw u/fPsf] 5 . OG6/g]6dfpknAw dfgl;s :jf:Yo;DaGwL ;"rgf ;fdfu|L …;]Nkm x]Nk km/ l8k|];gÚ sf];xL tl/sfn] pkof]un] ubf{ l8k|];gn] kLl8t o'jf cfkm\gf] pkrf/ cfkm+} ug{;d]t d2t k'Ub} cfPsf] 5 .

OG6/g]6df pknAw dfgl;s :jf:Yo;DaGwL hfgsf/Ld"ns ;fdu|Ldf ljZje/sfo'jfdf b]lvg] u/]sf] l8k|];g / To;sf] pkrf/sf] k/Dk/fut pkfo tyf pkrf/sfnflu cfjZos k|fs[lts pkfo tyf b}lgs lqmofsnfksf af/]df ;d]t ;"rgfpknAw x'g'n] o'jfsf] dfgl;s :jf:Yosf nflu OG6/g]6 lgs} pkof]uL ePsf] 7x/ul/Psf] 5 . t/ o'jfsf] l8k|];gsf] pkrf/df cfw'lgs cf}iflwsf] k|of]u ug{]s'/fnfO{ eg] cWoogdf :jLsf/ ul/Psf] 5}g . l8k|];gsf] pkrf/sf nflu b}lgslqmofsnfk / plrt hLjgz}nL ckgfpg] s'/f;Dd :jLsf/ of]Uo eP klg cf}iflwsf]k|of]u ug{] s'/f eg] ;DalGwt lj1n] dfq ug{ ;Sg] ePsf]n] ;DalGwt ljz]if1sf];Nnfx lagf cfkm}+n] cf}iflw k|of]u ug{' xflgsf/s ePsf] atfOPsf] 5 .

ljZje/ g} OG6]/g]6 k|of]ustf{ o'jfsf] ;+Vof lbgfg'lbg a9\b} uPsf] ;Gbe{dfk9fO{, /f]huf/, Jofkf/sf cltl/Qm o'jfdf b]lvg] :jf:Yo Pj+ dfgl;s ;d:ofsfnflu klg OG6/g]6 plQs} dxTjk"0f{ ePsf]n] o;sf] pkof]u x'g yfn]sf]n] cfufdLlbgdf OG6/g]6sf] nf]slk|otf o'jfdfem cem a9\g] lglZrt 5 . OG6/g]6s} k|of]un]:jf:Yo ljz]if1sf] ;Nnfx k|fKt u/L s'g} klg /f]usf] pkrf/ ug{] s'/f klg ;Dejx'Fb} cfPsf] cj:yfdf OG6/g]6sf] k|of]un] o'jfx¿df l8k|];g cfpg glbg] s'/fdfdfq xf]Og l8k|];gaf6 kLl8tnfO{ ;d]t ;xof]u k'Ug] s'/f dgg of]Uo ag]sf] 5 .

;Tofu|x ===

cf]nL kIfn] g]kfn kIfnfO{ s'g} c8fggePsf] 9'nd'n] / l5r/f] eGg] ;+1f lbPsf5g\ . cf]nL u0ftGq lj/f]wL klg dflgG5g\ .of] dxflwj]zg qmddf pgLx¿n] g} ;fj{hlgsu/]sf ljj/0f x'g\ . o;sf] s]lGb|o ;ldltdfu0ftGqsf af/] s'/f p7\bf u0ftGq 7]nfuf9fr9]/ cfpFb}g egL cf]nLn] lj/f]w u/]sf s'/fklg oxL ;Gbe{df cfPsf 5g\ eg] cf]nLkIfn] rflxF ;ftf+} dxflwj]zgd} u0ftGqsf]s'/f ul//xFbf dfwj kIfn] dfOGo"6 gu/]sf]cf/f]k nufPsf 5g\ .

8gan eg]sf] cf]nLsf] kl/ro k|tLs xf] .pgsf dfG5] cyf{t\ pgn] ;+/If0f lbPsf;dfhdf 8g egL lrlgPsfx¿n] dfwjg]kfnnfO{ afFb/ eGg];Ddsf] ;+1f lbP . kz'{/fda:g]tb]lv cf]nL 8gan / wgansf kl/lrtkfq x'g\ . cf]nLnfO{ v'nf?kn] ;fy lbPsfjfdb]j uf}td wgansf kl/lrt kfq x'g\ .uf}tdnfO{ Pstfsf oxL bnn] Ps gDa/sf]e|i6frf/L egL ;fj{hlgs d~raf6 lnlvt?kd}cf/f]k nufPsf] lyof] . k};fsf nflu jfdb]jh] klg u5{g\ eGg] s'/f :yflkt g} eO;s]sf]5 . uf}td cf]nLsf v'nf ;dly{t JolQm x'g\ .clxn] g} ;/sf/L ;fwg;|f]tsf] b'?kof]u ePsf]eGg] cf/f]k pgLdfly nflu;s]sf] 5 eg]dxflwj]zg glhs cfpFb} hfFbf s] xf]nf eGg]k|Zg csf]{ kIfn] p7fPsf] 5 .

of] dxflwj]zgdf Pdfn]sf] s'g} gofF gLlt5}g . cGof}n emg\ a9]sf] cj:yfdf 5 .kf6L{sf] gfd dfS;{jfbL–n]lggjfbL 5 .gLltdf rflxF ;dfh k"FhLjfbLdf ?kfGt/0feO;s]sf] elgPsf] 5 . k"FhLjfb eg]sf] v'nfcy{ gLlt, gLlh ;DklQsf] :jfldTj / k"0f{ /k|lt:kwf{Tds nf]stflGqs /fhgLlts k4ltsf]k|lts xf] . of] cfkm}+n] hgtfsf] ax'bnLohgjfb eGg] gLlt lnPsf] 5 . ax'bnLok4ltdf PsbnLo k4ltsfjfbx¿ n]lggjfbsxfF c6fpnf eGg] s;}n] a'em\g ;s]sf5}gg\ . To;tkm{ of] bnn] ax; klg rnfPg .efF8f] Pp6f / ToxfFleqsf] j:t' csf]{ . o;/Lkf6L{ rNg' eg]sf] 9fF6 / 5n5fdsf] /fhgLltdfq xf] . n]lggjfbdf ax'bnLo k4ltc6fpFb}g . To;} klg sDo'lgi6 kf6L{sf] hGd/ To;sf] l;4fGtn] Ps bnLo Joj:yfsf]k|s[lt ?rfpF5 . olb PsbnLo gx'g] xf] eg]To;nfO{ k|lt:kwf{ x'g ;Sg] k|sf/sf] gfdsf]egL cfjZostf 5, of] gfd km]l/Psf] 5}g .

JolQmsf] kIfaf6 x]bf{ of] dxflwj]zgdfb'O{ j6f d'n d'2f b]lvPsf 5g\ . of]a]nf;Ddsf] 5nkmnn] :yflkt u/]sf s'/fdfg]t[Tj x:tf/0fg ls k':tfGt/0f eGg] dfq}ljjfb b]lvG5 . cf]nL kIf g]t[Tj x:tfGt/0felg/x]sf] 5 eg] g]kfn ;d"x k':tfGt/0felg/x]sf] 5 . g]t[Tjsf ;Gbe{df oL b'j} g]t[Tjk/LIf0f eO;s]sf x'g\ . cf]nL cWoIfdfPsk6s v8f eP/ k/flht ePsf JolQmx'g\ eg] g]kfn dxf;lrjaf6 /fhLgfdf lbPsfJolQm x'g\ . x}l;ot b'j}sf ;dfg 5g\ . of];d"xnfO{ @)#^ ;fnsf] /fhgLlts ;d"xelgG5, h;sf] /fhgLltdf ;dfg k|j]z eof]/ ToxL a]nfb]lv b'j} g]t[Tjdf 5g\ . kbLox}l;otn] hf] hxfF /x] klg logsf lg0f{ox¿g} sfof{Gjog x'Fb} cfPsf 5g\ . @)%! ;fndfof] bnn] Psnf}6L ;/sf/ rnfPsf] a]nfg]kfn pkk|wfgdGqL / cf]nL u[xdGqL lyP .;dfg x}l;otsf] of] Pp6f pbfx/0f xf] .

o;sf] g]t[Tjsf] Pp6f pbfx/0f x]g]{ xf]eg] of] bn l;Ë} s;/L å]w rl/qdf rln/x]sf]5 eGg] b]vfpF5 . xfn} ;/sf/n/ :] k|:t'tu/]sf] gLlt / sfo{qmd To;sf] pbfx/0f xf] .o f ] k6s Pp6f 36gfn ] sfo {j fxsk|wfgdGqLnfO{ ;/sf/sf] gLlt / sfo{qmdk|:t't ug]{ cj:yf agfof] . of] sfo{qmd k|:t'tug]{ tL sfo{jfxs k|wfgdGqL jfdb]j uf}tdhf] Pdfn]af6 ljlwjt\ ;/sf/sf] g]t[Tj ul//x]sflyP . pgn] ;bgdf leq gLlt / sfo{qmdk|:t't u/] . /fi6«kltaf6 Tof] sfo{qmdkl9;s]nuQ} aflx/ lgl:sP/ of bnsf ;+;bLog]tf s]kL cf]nL hf] jfdb]jsf] ;dy{gdfcWoIfsf pDd]bjf/ x'g\ / ;+;bLo k4ltcg';f/;+;bLo bnsf] g]tfsf x}l;otaf6 gLlt /sfo{qmd k|:t't ug{ nufP/ pg}n] of] gLlt /sfo{qmdsf] Jofks cfnf]rgf u/] . pgsfcg';f/ of] gLlt / sfo{qmd sfd nfUg] 5}g,sf+u|];n] k|:t't u/]sf] p;sf] dfq} sfo{qmdxf] eg] . of] c;f/ !% ut]sf] s'/f xf] . c;f/!& ut] ltg} cf]nLn] eg], …of] gLlt / sfo{qmd@) jif{kl5sf] ;a}eGbf pTs[i6 xf] .Ú Pp6fgLlt / sfo{qmd hf] k|:t't eO;s]sf] 5, To;sfaf/]df b'O{ lbgsf] aLrdf oL b'O{ k|sf/sfdfGotf s;/L cfP, s;}n] a'em\g ;s]sf] 5}g .of] g]t[Tjsf xftdf Pdfn] k¥of] eg] b]zsf]/fhgLlt s:tf] xf]nf eGg] cg'dfg ug{ ;lsG5 .

jfdb]j ;dfhdf Tolt :jLs[t kfqxf]Ogg\ . t];|f] k6s pkk|wfgdGqL ePkl5sfpgsf Jojxf/n] g} b]vfO;s]sf] 5 . cf]nLkIfdf pgL v'n]/ nfu]sf 5g\ . cf]nLsf] hLteg]sf] o;sf/0f klg jfdb]jsf] klg hLt xf] .To;kl5sf] Pdfn] s:tf] xf]nf / kbLoafF8kmfF8df pgn] s:tf] x:tIf]k u5{g\ eGg]kIfaf6 klg of] dxflwjzgsf] d"Nof+sg x'g]u/]sf] kfOG5 . o;cl3 dfwjs'df/ g]kfnk|wfgdGqL x'Fbf of] ;/sf/sf lj?4 dfcf]jfbLn]clglZrtsfnLg cfdx8\tfn cfXjfg u¥of] .

csf]{l/t kf6L{sf l;lgo/ g]tfu0fx¿cd[t af]xf]/f, l;l4nfn l;+x, df]xgrGb|clwsf/L, e/tdf]xg clwsf/L h:tf g]tfn]kxn u/]sf] eP klg ;j{;Ddt g]t[Tjsfnflu dfkb08 tof/ x'g;SYof] . t/ o;tkm{pgLx¿sf] Wofg uPg . a? pgLx¿n] b'O{g]tfsf] /f]rs le8Gt g} x]g{ rfx] . csf]{lt/cWoIf emngfy vgfnn] klg kxn u/]gg\ .b'O{ hgfsf] le8Gtn] cfk"m k'gM ;j{;DdtcWoIf aGg ;S5' ls eGg] lbjf;kgf cWoIfvgfnn] b]v] . To;}n] pgn] klg t6:ysf]gfddf gf6sLo e"ldsf lgjf{x u/] .

cWoIfsf bfj]bf/ dfwj g]kfn / s]kLcf]nLn] cfkm\gf] kIfdf ax'dt /x]sf] bfjL u/]tfklg Tof] l:ylt g/x]sf] :jo+ Pdfn]sf g]tftyf dxflwj]zg k|ltlglwx¿ g} atfpF5g\ .;du|df l:ylt x]bf{ b'j} kIfsf] l:ylt $)÷$)k|ltztsf] xf/fxf/Ldf 5 eg] afFsL @) k|ltztt6:y /x]sf] kfOPsf] 5 . of] l:ylt cf]nL /g]kfn b'j}sf nflu vt/gfs dflgPsf] 5 .b'j} g]tfnfO{ ljZjsk a'6jndf ljho k|fKtug{ ch]{lG6gfsf d];L / a|flhnsf g]odf/n]h:t} sl7g r'gf}ltsf] ;fdgf ug'{ kl//x]sf]5 . Pdfn]df cf]nL / g]kfnn] d];L / g]odf/n]h:t} dl;gf sf8\b} ljhosf] dfnf klx/fpgh'g lsl;dsf] sl7g ofqf ul//xg'k/]sf] 5,Tof ] eGbf leGg 5}g egL /fhg}ltsljZn]ifsx¿n] bfjL ug{ yfn]sf 5g\ . ultljlw/ 36gfqmdn] klg ToxL b]lvPsf] 5 .

dxflwj]zgsf] clGtd r/0fdf cfP/cf]nL ;d"xdf hl6n ;d:of / r'gf}lt klgb]lvPsf] 5 . g]kfn kIfw/ g]tf / cu'jfsfo{stf{x¿n] g]t[Tjs} ;jfndf jfdb]juf}td / ljBf e08f/Lsf] !% jif] { g]t[Tjsf]ljifonfO{ lnP/ hf]8tf]8n] p7fPsf 5g\ .jfdb]j uf}tdn] !% jif{b]lv clvn g]kfnls;fg dxf;+3 / ljBf e08f/Ln] clvng]kfn dlxnf ;+3sf] g]t[Tj ul//x]sf /cGonfO{ g]t[Tj x:tfGt/0f ug]{tkm{ ljNs'n}Wofg glbPsf]df klg uDeL/?kdf k|Zgp7fOPsf] 5 . g]kfn kIfw/n] eg]sf 5g\ls lsg jfdb]j / ljBf !% jif{b]lv h'sfh:t}6fFl;Psf x'g\ < lsg b'j} lg/+s'z ag]sf x'g\< c?nfO{ df}sf lbg] jftfj/0f ls gagfPsfx'g\ < cflb k|Zg Hjf/ef6f h:t} pl7/x]sf]5 . o;sf] hjfkm cf]nL kIfn] lbg] l:ylt5}g . Tolt dfq xf]Og, tLg k6s;Ddpkk|wfgdGqL / u[xdGqLsf nflu dl/xQ] ug]{uf}td g}lts?kn] r's]sf] x'Fbf g]tf cf]nLnfO{cWoIfdf ljho k|fKt ug{ kmnfdsf] Ro'/frkfpg' ;/x h:t} ePsf] 5 . o:t} PsLs[tdxfsfnL ;GwL x'Fbf s]kL cf]nLn] jif]{gL Psva{ !) ca{ ?k}ofF cfDbfgL x'G5 eg]/ bfjLu/]sf] t/ clxn];Dd Tof] bfjLn] lsg d't{?klng ;s]g eg]/ k|Zg klg p7fpg yflnPsf]5 . o;}u/L dxfsfnL ;GwLs} ljifonfO{ lnP/kf6L { ljefhg ug] { jfdb]j uf }tdsf ]cf]nL;Fusf] ;fF7ufF7 jf:tjdf s] sf nflueGg] k|Zg klg pl7/x]sf] 5 .

g]kfn kIfw/n] gLltsf cfwf/df g]t[Tj5gf}6 ug'{kg]{ s'/f p7fPsf] 5 eg] cf]nLkIfw/n] g]t[Tj x:tfGt/0fsf] s'/fnfO{ hf]8lbPsf] 5 . gLlt / ljrf/nfO{ k|fyldstflbg]sL g]t[Tj x:tfGt/0fnfO{ eg] k|Zg klgPdfn]sf b'O{ xhf/ b'O{ ;o !$ k|ltlglwsfnflu 5gf}6sf] ljifo ag]sf] 5 . oxL bf}/fgdfcf]nL kIfsf k|ltlglwx¿n] uf}td / e08f/Ln]!% jif]{ lg/+s'z g]t[TjnfO{ ltnf~hnL lbP/pbfx/0f k|:t't ug'{kg]{ atfpg yfn]sf 5g\ .t/ b'j}n] o;tkm{ s'g} rf;f] g/fv]sf] u'gf;f]klg ug{ yfn]sf 5g\ .

o:t} dfwj / cf]nLdWo] Psn] lhTbf b]z/ hgtfnfO{ s] kmfObf x'G5 eGg] hf]836fpmklg z'? ePsf] 5 . clwsf+z k|ltlglwx¿ eg]bL3{sflng lxtsf] b[li6sf]0fn] g]kfnn] g}lhTg'k5{ eGg] dfGotf /fv]sf] kfOPsf] 5 .o;n] klg b'j} kIfn] u/]sf] u0ftLo lx;fan]klg km]n vfg] ;Defjgf TolQs} 5 .

k|hftGq ;]gfgL ;+3sf] sfdgfk|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfsf] kmf]S;f]df SofG;/ b]lvPsf] va/n] b'Mlvt t'NofPsf]

pNn]v ub}{ sf]O/fnfsf] zL3| :jf:Yo nfesf] sfdgf g]kfn k|hftGq ;]gfgL ;+3n]u/]sf] 5 . ;+3sf dxf;lrj ldqaxfb'/ sfsL{åf/f hf/L lj1lKtdf elgPsf] 5,…;DdfggLo k|wfgdGqL Pj+ g]kfnL sf+u|];sf ;efklt ;'zLn sf]O/fnfsf] kmf]S;f]dfSofG;/ nfu]sf] va/n] g]kfn k|hftGq ;]gfgL ;+3 b'Mlvt ePsf] 5Ú, cufl8elgPsf] 5, …pxfFsf] lz3| :jf:Yonfesf] sfdgf ub{5f}+ .Ú :d/0fLo 5, k|wfgdGqLsf]O/fnf pkrf/sf nflu xfn cd]l/sfdf 5g\ .

7"nf] === Tof] cfdx8\tfnsf] kIfdf x:tfIf/ ug]{ dWo]dfuf}td klg lyP . ;+;bLo d"No / dfGotfsf;Gbe{df of] rl/qn] s:tf] k|efj kf5{ eGg]kIfaf6 klg of] dxflwj]zgnfO{ x]g{ yflnPsf]5 . klxn] jfdb]j v;Lsf] 6fpsf] /fv]/ s''s'/sf]df;' a]Rg] k4lt egL ;+;bLo Joj:yfsf]cfnf]rgf uy]{ . oltv]/ pg} To:tf] df;'sf]Jofkf/L ePsf 5g\ . o:tf Jofkf/Lx¿sf]jr{Zj a9\of] eg] To;kl5sf] /fhgLlt s] xf]nfeGg] cg'dfg ug{ ;lsG5 . dfcf]jfbLn]lynlynf] kf/]sf] b]znfO{ jfdb]jx¿ h:tfn]g"gr's 5g]{eGbf a9L s]xL x'g] 5}g . Pdfn]sfdxflwj]zg k|ltlglwx¿n] To;sf/0f klg of]l:yltsf] d"Nof+sg ug]{ a]nf cfPsf] elgPsf]xf] . jfdb]jsf] jr{Zjn] b]znfO{ hlt Ifltk'¥ofpF5, Tof] eGbf a9L JolQmut?kn] IfltJoxf]g{'kg]{ JolQm x'g\ vgfn . ;+;bLo bndfvgfn k|ltikwL{ /x]sf] r'gfjdf uf}tdn]pgnfO{ 9flnlbPsf] cj:yf 5 . ToxL ?kdfof] k6sx: uf}tdsf] ljho eof] eg] vgfnnfO{clxn];Dd b]vfOPsf] /fi6«kltsf] 3fF; uf}tdn]ls cfkm\gf] ls cfkm\gf] bofaf6 lbPsf] a'emfpg]5g\, ls Tof] lbFb} lbFb}gg\ . To;sf/0f of]dxflwj]zgdf ;a}eGbf a9L xf]l;of/L /xg kg{]kIf vgfn g} x'g\ . pgsf] df}gtfsf] k[i7e"ldoxL ljifosf] cWoogdf /x]sf] a'em\g'k5{ .

g]nzg d08]nfnfO{ cfqmd0f gePsf] eP@& jif{ lsg h]n a:g' kg]{, cfqmd0f lyof] . dt cfwf dfq} h]n a;] . 8g;Fu xfdLnfO{ dfq}hf]l8Psf] xf]Og, g]N;g d08]nfnfO{ klg To:t}cf/f]k lyof] . /fd|f] sfd u¥of], ;fdflhskl/jt{gsf] nflu /fd|f] sfd u¥of] eg]/ h]nxflnPsf] xf]Og . df}h'bf /fHo ;QfnfO{eTsfpg vf]Hg], b':;fxl;s sfd ug]{, dxf8g,c/fli6«o tTj, /fhb|f]xL / b]zb|f]xL tLg} cf/f]kg x'g g]n;g d08]nfnfO{ nfu]sf] . k~rfot/ /fhtGqsf] lj?4 af]Ng] oL 8gx¿ sf] x'g\eg]/ klxnf klg elgPs} xf] . of] gofF s'/fxf]O{g . oxL s'/f ljkL sf]O/fnf, k'iknfn,u0f]zdfgnfO{ klg cf/f]ksf] ?kdf nfu]sf]lyof] . d}n] of] s'/fnfO{ 7"nf] ?kdf lnPsf]5}g . s;}nfO{ klg kb 5f8\g ;f¥x} uf¥xf] x'G5 .nf]stflGqs k4lt ePsf]n] To:tf] ub}{g t/To:tf] k|j[lQ gePsf] / ;fwf/0f dfG5]nfO{Tof] uf¥xf] x'G5 . d}n] o;nfO{ 7"nf] ljifosf]?kdf lnPsf] 5}g . g]skf Pdfn]sf] nfdf];do;Dd g]t[Tj u/]sf] dflg;sf] ;+:sf/ s:tf]x'g' k5{, ef]nL b]znfO{ s;/L xfFSg] eGg] s'/fdxTjk"0f{ x'G5 . of] n8fOF xf]O{g .dfwjs'df/ g]kfnn] s]kL cf]nL 8g, wg /ugafbdf ljZjf; ug'{ x'G5 eGg' ePsf] 5 lg <

d}n] :kli6s/0f lbO/xg' kb}{g . d]/f]Jojxf/, e"ldsfn] b]vfO;s]sf 5g\ . To;dfs–s;n] s] eGg' x'G5 Tof] pxfFx¿sf] s'/fxf] . To;sf] s'g} cfwf/ 5}g, ztk|ltztem'6 xf] / To;sf] kl5 nfUg] dnfO{ km';{bklg 5}g . To;sf] kl5 nfu] eg] d]/f] Ph]08fkl5 k5{g\ . 8gnfO{ ;+/If0f u/]sf] s;}n]k|df0f b]cf];\ . lbg]z clwsf/L If]qLopkfWoIfdf lgjf{lrt ePkl5 d}n] lrg]sf]xF ' . d}n] pgnfO{ ;b:o lbPsf] klg xf]O{g,lhtfPsf] klg xf]O{g . kmnfgfnfO{ e]6 ge]6,y'Gg] y'gfpg] of]hgfsf] kl5 klg d 5}g .d}n] s;/L ;+/If0f u/] < kf6L{ sfo{stf{dflyljleGg cf/f]k nufO{G5 . dnfO{ c/fli6«otTj elgof], s] d c/fli6«o tTj xf] / <lsg tkfOFsf ] k|ltikwL {n] o:tf ] cf/f ]knufPsf t <

pxfFn] nufPsf cf/f]k dWo] s'g} klgcfwf/o'Qm 5}g . h;sf] hjfkm lbO/xg'[af~5gLo x'Fb}g . of] clxn] n8fOF jf lsQfsf6xf]Og . hf]8\g] s'/f xf] . Psb'O{ hgf af3axfb'/ afx]s ;a} Pstfsf] kIfdf 5g\ .Dof/fy'g bf}8df /x]sf] d ;fgfltgf s'/fdfclNemGg . d]/f] Wofg b]z agfpg]df 5 ./fhtGq d}n] kmfn]sf] eg]/ eGg' ePsf] 5 <

b]lvPsf] 5 b:tfj]hdf, pxfFsf] sfo{sfndfof] ljifo :ki6 5g\ .tkfOFs} sf/0fn] pxfFn] b/jf/df b/vf:t xfNg'ePsf] /] lg <

xf]O{g, d}n] pxfFnfO{ ;xdlt lbPsf] lyO{g .d To:tf s'/fdf ljZjf; ulb{g . ;ft bn /kf6L{sf] ;dy{g eGg] s'/f dnfO{ yfxf lyPg .d gePsf] df}sf kf/]/ ;fgf] a}7s a;]/ u/]sf]eP dnfO{ yfxf 5}g . dxflwj]zgn] kf; u/]sf]b:tfj]hnfO{ 5f8]/ cs}{ 5fk]/ afF8\g] dfG5]n] h]klg ug{ ;S5 . /fhfnfO{ bfd r9fpg] s'/fdfklg kf6L{df lg0f{o ePsf] lyPg . Tof] :jfledfgLgful/snfO{ g;'xfpg], Pp6f kl/jt{gsf/Lkf6L{sf] g]tf, Pp6f sDo'lgi6 kf6L{sf] g]tfnfO{t emg} g;'xfpg] s'/f xf] . kl5 xfdLn] of] l7sePg eg]/ cfnf]rgf u/]sf lyof}+ ./fhtGq;Fu ;Demf}tf ug'{kg]{ cj:yf lyof] xf]nf <

;Demf}tf eg]sf] cf:yf xf]Og, ljZjf;xf]Og . sltko ;fyLx¿n] /fhtGq cf:yfsf]ljifo xf] eg]/ eGbf d}n] To:tf] xf]Og eg]/k|i6 eg]sf] lyP . s'g} klg k|lqmofsf;fdfGtjfbnfO{ xfdL ljZjf; ub}{gf}+ . cf:yf/fVb}gf+} . zlQm ;Gt'ng / kl/l:yltcg';f/;Demf}tf eg] slxn]sfxLF x'g ;S5 . sf+u|];n];ft ;fnb]lv g} l:jsfb}{ cfPsf] s'/f xf] .xfdLn] klg @)$^ ;fnsf] cfGbf]ngkl5nf]stGq l:jsf5'{ eg]kl5 ;+j}wflgs /fhtGql:jsf/]sf xf+} . /fhtGq ;w}+sf] nflu /fv]sf]eGg] s'/f xf]Og .dfwjs'df/ g]kfnn] Pdfn]sf] km]l/ g]t[Tj ug{;Sg' x'Gg <

Oltxf; x]g'{ k5{ . klxnf]k6s pxfF

dxf;lrj 5flgFbf s] eof], bf];|f]k6s 5flgFbfs] eof] / t];|f] k6s 5flgFbf s] eof] < s'g}kbdf sf]xL eO{ lbg' a]Un} s'/f xf] . lg/Gt/ dg} /xg' k5{ eGg] lhlhljiff a]Un} xf] . kf6L{ /b]znfO{ ultlzn 9+un] cl3 a9fpg l/jg sf6]/s'b]/ dfq} x'Fb}g . g]t[Tjsf] ultlzntf ljrf/sf]ultlzntfdf x'G5 . ax'bnLo hgjfb a'em\g'ePsf] eP sf]7] / e|i6 a'l4hLlj Ps b'O{ hgfsf]s'/f af]s]/ To;}nfO{ em08f agfP/ cl3 a9\g'kg]{ cfjZostf x'Fb}g lyof] . hjhsf] JofVoftfeg]/ bfjL ug'{ / oyfy{ cs}{ s'/f xf] . pxfFn]k6s–k6s hjh / dbg e08f/LnfO{ lj:yfkgug{ nfUg' eof] . dfwjs'df/ g]kfn / dnfO{;a}n] /fd|/L x]/]sf 5g\ .tkfOFx¿aLr ljrf/sf] n8fOF t 5 lg <

5, ;fyLx¿n] ljrf/df ;xdlt ug'{ eof]d lyPg d To;nfO{ dfG5' . t/ pxfFn] h] s'/fwf/0f ug'{ x'G5 To;df ;xdlt x'g ;Sb}g .o; ljifodf xfdL dxflwj]zgkl5 5nkmnu/]/ ;lx 6'+uf]df k'U5f+} . clxn]sf] ;dLs/0fnfO{lnP/ d w]/} l6Kk0fL ug{ rfxFlbg . d}n] Pdfn]nfO{PsLs[t agfP/ lng rfxG5' .tkfOF u'6df ljZjf; ug'{ x'G5 <

d u'6df xf]Og, l;4fGtdf ljZjf; u5'{ .kf6L{sf clwsf+z jl/i7 g]tf / o'jfk+lQmn]dnfO{ ;dy{g u5{ eg] Tof] u'6aGbL x'G5 ls;+:yfkg < ;+:yf eg]sf] lgjf{lrt kbflwsf/Lxf]Og / < lg0f{o ug]{ xf] eg] xfdL h:tf];'s}lg0f{o ug{ ;S5f}+ . :ki6 ax'dt x'Fbfx'Fb} klgxfdLn] s'g} lg0f{o u/]sf 5}gf+} . clxn] oxfFc:j:Yf agfpg] v]n eO/x]sf] 5 . d}n] tclxn];Dd cfkm"nfO{ cWoIf klg eg]sf] 5}g .d}n] pDd]bjf/L 3f]if0ff klg u/]sf] 5}g .;fyLx¿n] l;+uf] kf6L{n] eg]sf] xf] .dfwj g]kfnn] t ax'dt k|ltlglw 5g\ eGg'ePsf] 5 <

l;+uf] kf6L{ Psflt/ ePsf] a]nf pxfFn]#) k|ltzt klg k'¥ofpg' eof] eg] l7s} /x]5egf+}nf . pxfFsf] kIfdf pleg] sfo{stf{ w]/}5 eGg] d}n] b]v]sf] 5}g .dfwj g]kfn;Fu t o'jfx¿sf] 7"nf] ;+Vof5 /] lg <

pxfF cfkm}+ ̂ ! jif{sf] o'jf, pxfF;Fu csf]{ ̂ #,%&, %$, %) jif{sf] o'jf 5g\ . To;nfO{ x]/]/o'jfk':tf cfkm+} xfF:g ;S5g\ . pxfFx¿ cflQPs}ljifo o'jfx¿ d]/f] kIfdf ePsf]n] xf] . To;}n]pxfFx¿n] s'08n] d'08n], em\ofKn] eg]/ cf/f]knufpg' ePsf] xf] . o'jf s'08n], lr08], em\ofKn]h] x'g pgLx¿nfO{ b]z ljsf;df Nofpg] s'/fxf] . pxfFx¿;Fu o'jf sf]xL x'g' x'Gg . o'j/fh1fjnL, /3'hL kGt, eLd /fjn sf] o'jf <tkfOF o'jf k':tfnfO{ g]t[Tj x:tfGt/0f ug{tof/ x'g' x'G5 <

ljNs'n 5' . lszf]/ ljqmd dNn, dx]za:g]tnfO{ g]t[Tj x:tfGt/0f ug{ tof/ 5' .dfwjs'df/ g]kfnn] k|:tfj ug'{;\ d tof/ 5' .xfdL ;/xsf] c?nfO{ x:tfGt/0f u/]/ x'Fb}g . o'jfsf]kl/efiff 5, Tof] a'em\g' k¥of] . cfkm"n] kfpgg;s]kl5 of] em'Sofpg] rfn dfq xf] . g]t[Tjx:tfGt/0f eg]sf] k':tfGt/0f xf]Og . lhDd]jf/g]tf x'Fbfx'Fb} sxfF;Dd hfg] eGg] k|Zg 5 .

k|lts'n c;/ kb{5 eGg] s'/f] cf]em]ndfk/]sf] lyof] . jf:tjdf of] gsf/fTds k|efjcGo s'g} k|b'if0f jf w'dkfg h:tf s'ntsft'ngfdf cToGt} eofgs 5 . ;fFRr} eGg] xf]eg] g]kfnsf] efG5fx¿sf] jf:tljstf / To;sf]gsf/fTds k|efjsf af/] g]kfn a'em\g] s'g} klg;fdfGo JolQmnfO{ klg x]Ssf gx'g] k|Zg} p7\b}g .

:jf:Yo, jftfj/0f / k|b'if0f h:tf ljifodflhDd]jf/ JolQm jf lgsfox¿ klg pNn]lvttYok|lt cgle1 eg] kSs} lyPgg\ . t/,/fhgLlt afx]s cGo s'g} klg s'/f k|fyldstfdfgkg]{ jt{dfg cj:yf / csf]{tkm{ rsfrf}wPj+ UNofd/df /dfpg] k|j[lQsf sf/0f gLltlgdf{tfx¿sf nflu of] rf;f]sf] ljifo ag]sf]lyPg . d'Vo ;lrjHo'sf] afudtL ;kmfO{cleofg / r'/f]6sf] kfs]6df 8/nfUbf] t:jL//fVg] h:tf em§ cfFvf kg]{ ljifodf Wofg k'u]klg g]kfnsf] 3/ufpFsf efG5fsf] cj:yf ;'wfg]{/ To;sf sf/0f x'g] gsf/fTds c;/nfO{36fpgtkm{ jff:tf ul/Psf] lyPg .

;Tofu|x n] b'O{ xKtf cufl8sf] c+sdfo; ;DaGwdf ljleGg cWoogx¿sf ];+ufnf];lxtsf] Pp6f l6Kk0fL k|sflzt u/]sf] lyof] .;DejtM ToxL ;dfrf/ l6Kk0fLsf] sf/0f gLltlgdf{tfx¿sf] aGb lbdfu / cfFvf v'Nof] .o;kN6sf] ;/sf/sf] gLlt tyf sfo{qmddf g]kfnsf3/x¿nfO{ w'jfF/lxt agfpg] pNn]v ePsf] 5 .of] gLlt s;/L cufl8 a9\5 Tof] eg] x]g{ afFsL5 . h]xf];\, l9n} eP klg o;tkm{ Wofg k'u]sf]df;/sf/ wGojfbsf] kfq 5 .

s]xL ===

;'dfuL{ ===nflu k|r08 :jo+ Hofg kmfn]/ nfu]sf

5g\ . ;'dfuL{sf] pQm /sdsf] ;|f]t v'Ng] l:yltg/x]kl5 Tof] k};f s;sf] xf] < eGg] lh1f;fk}bf ePsf] 5 . oBlk ;'dfuL{n] ljb]zLnufgLstf{af6 /sd cfPsf] bfjL ub}{ cfPsf5g\ . t/ pgn] g]kfn /fi6« a}+snfO{ ;DklQsf];|f]tsf] k|df0f k]z ug{ ;s]sf 5}gg\ . ;'qsfcg';f/ ;'dfuL{n] x'08Ldfkm{t k};f ljb]z k7fO{ToxL k};fnfO{ g]kfn leq\ofPsf] 7x/ g]kfn/fi6« a}+sn] u/]sf] 5 . xfn ;'dfuL{sf] gfddfhDdf ePsf] kf}g] tLg ca{ ?k}ofFnfO{ j}wagfpg Pdfcf]jfbL cWoIf k'iksdn bfxfnnfluk/]sf 5g\ . ptf 8f= afa'/fd e§/fO{ /pgL kIfw/ g]tfx¿ klg ;'dfuL{sf] gfddfhDdf ePsf] kf}g] tLg c/a /sdsf] jf:tljsdflns sf] xf] eg]/ jf:tljs /x:o kQfnufpg Hofg kmfn]/ nfu]sf 5g\ . ;|f]tn] atfPcg';f/ glan a}+sdf b'O{ ca{ / g]kfnOGe]i6d]G6df &) s/f]8 ?k}ofF ;'dfuL{sf]gfddf ;|f]t gv'n]sf] ;Dklt b]vf k/]sf] 5 .

o:t} cfkm"nfO{ un+}rf Joj;foL atfpg]gf]a'{ l5l/ª nfdfsf] ;Dkltdfly klg /fi6« a}+sn]5fglag ug]{ tof/ ul//x]sf] a'lemPsf] 5 .gf]a'{nfO{ klg lx6ln:6df /fv]/ pgsf] gfddfb]lvPsf] ca{eGbf dflysf] ;Dkltsf] ;|f]t s]xf] egL /fi6« a}+sn] cg';Gwfg ;'? ul//x]sf]a'lemPsf] 5 . otf ;g\ @))( b]lv xfn;Ddgf]a'{sf] gfddf Ps ca{eGbf a9L /sd ;|f]tgv'n]sf] b]lvPsf] 5 . ;DklQ z'l4s/0f

cg';Gwfg cfof]u / g]kfn /fi6« a}+sn]lx6ln:6df /fvL ;Dkltsf ] ; | f ]taf/ ]cg';Gwfgsf] k|lqmof cufl8 a9fPkl5 gf]a'{l5l/ª uf8Ldf k};fsf] la6f] af]s]/ zlQm s]Gb|dfwfpg yfn]sf 5g\ . ;'Ggdf cfPcg';f/ k"j{zfxLdGqL ofª\lsnf z]kf{sf] z/0fdf k/]/ gf]a'{n]…nf} g dnfO{ arfpg'k¥of]Ú eGg yfn]sf 5g\ .

o:t} unt sfuhft k]z u/L j+zhsf]gftfn] g]kfnL gful/stf lnPsf gf]a'{ l5l/ª/ pgs f l kt f k m ' G 5 f ] s n fd fs f ]gful/stfsf ] 5fglag k|lqmof lhNnfk|zf;g sfof{non] cufl8 a9fPsfn] b'j}

afa' 5f]/f c+uLs[t g]kfnL gful/stfagfpg s]–s] ug'{k5{ eg]/ u[x k|zf;gsfpRrkb:y sd{rf/Lx¿sf] lgjf;df ;d]twfpg yfn]sf 5g\ . :d/0fLo 5, oLafa'5f]/f g]kfn–rLgsf] ;DaGwdf cfFrk'¥ofpg] u/L lk|m ltAat d'ed]G6df ;lqmox'Fb} cfPsf 5g\ . ;"q eG5– ;'dfuL{ / gf]a'{l5l/ª pbfx/0f dfq x'g\ . o:tf JolQm;of} +sf] ;+Vofdf /x]sf 5g\ . ;|f]t gv'nfO{sfnf] wg y'kfg] { JolQmx¿sf] vf]hL u/Lcg';Gwfg yfNg] xf] eg] c/af} + ?k}ofF ;|f]tgv'n]sf] ;DklQ km]nf kg] {5 .

lgdGq0ff Ûo; k':tsfnon] cflbslj efg'eQm cfrfo{sf] @))cf}+ hGdholGtnfO{

k|ltof]lutfTds sljuf]i6L tyf k'/:sf/ ;Ddfgkq ck{0f ub}{ dgfpg uO/x]sf]Joxf]/f ;xif{ hfgsf/L u/fpF5f}+ . sljtf !%) zAbdf ga9fO uB, kB s'g} Psljwfdf k]z ug{ ;lsg]5 . sljtf @)&! c;f/ !( ut] ;fFem & ah];Dd o;k':tsfnodf btf{ eO;Sg'kg]{5 . sljtf jfrg sfo{qmd @)&! c;f/ @! ut]zlgaf/ ;do !! ah]b]lv o;} k':tsfnonsf] k|f+u0fdf k|f/De x'g]5 .

btf{ gePsf] sljtf k|ltof]lutfdf ;fd]n u/fOg] 5}g . sljtf btf{sfnflu o; k':tsfnosf sfof {no ;lrj gf/fo0f e§sf ] df ]afOn g+=(&$!!)$^)* ;Dks{ ug{ ;lsg]5 . cGo hfgsf/Lsf] nflu o; k':tsfnosf]k f6 L {d f x ]g { ; ls ]g5 . s ljtf Od ]na f6 k7 fpgsf ] n f [email protected] df k7fpg ;lsg]5 .

;+of]hs M pk]Gb| kf}8]n/Tg k':tsfno, afg]Zj/, sf7df8f}+, kmf]g g++M )!–$$^@&%!

Page 8: Issue40

&laxLaf/, c;f/ !(, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

/f]rs ;+;f/

—Ph]G;Lsf] ;xof]udf

s:tf ?rfpF5g\ o'jtLx¿ <o'jtLx¿ vf; u'0f tyf Ifdtf ePsf o'jsx¿nfO{ dfq dg k/fpF5g\ .

dgf]lj1x¿sf cg';f/ k'?ifsf] afXo cfsif{0fsf ;fy} cfGtl/s Ifdtf tyf :jefjdlxnfx¿sf] 5gf]6sf] d'Vo cfwf/ xf] . cflv/ tL ljz]if u'0fx¿ s] s] x'g\ th;nfO{ o'jtLx¿n] dg k/fpF5g\, Ps cWoog cg';f/ . a'l4dfgM o'jsn] s'/fsfgLd}rfvnfUbf] tyf af}l4s¿kd} pTk|]/0ffbfoL s'/f u/f];\ / o'jtLn] hgfpg] k|ltlqmofWofg lbP/ ;'gf];\ . ;]G; ckm Xo'd/ xf];\ / a]nfa]nfdf xF;fpg ;sf];\ . lbSsnfUg] /fhgLltnfO{ klg /f]rs¿kdf k|:t't ug{ ;sf];\ . cfTdljZjf;LM cfkm'k|ltk"0f{¿kdf ljZjf;L /x]sf] o'jsn]o'jtLx¿sf] Wofg lvRg ;kmnx ' G5 . ;fj {h lgs¿kdf;sf/fTds x'g] / zlQm tyflgoGq0fsf] Ifdtf k|bz{g ug{;Sg ] o 'jsk | lt o 'jtLx¿ljz]if¿kdf nfnflot x'G5g\ . c?k'?ifsf] ;kmntf / ;f}Gbo{k|lt8fxf gug{] tyf un{k|m]08sf] cGok'?if ;fyL tyf ;xsdL{k|ltz+sfsf] b[li6n] gx]g{] o'jsx¿ljz]if k|fyldstfdf kb{5g\ . snfTdsM o;sf] cy{ o'jtLn] dg k/fpgsf nfluo'js s'g} snfsf/} x'g'k5{ eGg] 5}g . t/ r~rn :jefjsf] tyf x/]s s'/fnfO{;xh lnP/ xfF;Ldhfsdf If0f s6fpg] o'jsnfO{ o'jtLx¿n] dg k/fpF5g\ .cfkm\gf] l;h{gzLntfn] c?nfO{ dVv kfg{ ;Sg], h:t} cfkm'n] n]v]sf sljtf,agfPsf lrq, sy]sf r'l6\snf, n]v]sf uhn cflb ;'gfP/ s]6L;fyLnfO{ v';L kfg{;Sg] o'jsx¿nfO{ k|]ldsfsf] v8]/L kb{}g . ;xof]uL tyf ;+j]bgfo'QmM csf{sf]efjgfsf] sb/ ug{], sfdnfO{ ;fgf] geGg], x/]s s'/fdf ;xof]u ug{] o'jsn]o'jtLsf] dg lhTg ;S5 . cfkm\gf x/]s ;d:of tyf ljifox¿df s;}n] Wofglbcf];\ / ;xof]u u/f];\ eGg] rfxgf cfd o'jtLx¿sf] x'G5 / ;f]xL cfjZostfnfO{;Daf]wg ug{;Sg] k'?ifx¿ efUodfgL aGb5g\ . :jtGqtfk|]dLM ;–;fgf s'/fdfdtna gug{], d"8L k|s[ltsf] tyf :jtGq lx;fan] cl3 a9\g] / ;fxl;s sfddfxft xfNg] o'jsx¿n] o'jtLx¿sf] dg lhTg ;S5g\ . 8/kf]s, k/Dk/fjfbL tyfs~h'; o'jsx¿n] o'jtLx¿sf] dg lhTg ;Sb}gg\ .

;Gt'li6 ePg, o;f] ug{';\d]l8sn ;fOG;sf cg';f/ of}g;Dks{sf a]nf z/L/df x'g] ljleGg kl/jt{g

/ r/dfgGbsf] k|flKtnfO{ r/d;'v elgG5 . of] r/0fdf of]gLsf df+;k];Lx¿v'Drg] / km}ng] u5{g\ / o;}af6 ;'v cg'e"lt x'G5 . of] cj:yfdf k'Ubf d'6'sf]w8\sg tLj| x'G5, z/L/df /Qmk|jfx a9\5, xfdf{]gn kl/jt{g cfpF5, d;N;v'lDrG5 / cGtdf OHofSo'n];gx'G5 . k'?ifsf] t'ngfdf dlxnfn];xh¿kdf r/d;'v cg'ejub{}gg\ . To;sf/0f r/d;'vsf];'vb\ cg'ej xfd|f] k"/f z/L/n]ug { o;sf ] k | f / De Zjf;–k|Zjf;af6 x'G5 . r/d;'vsf];'vb\ cg'ejsf] cfgGb p7fpgZjf;l;t v]Ng'k5{ . ;xjf;sfa]nf Zjf;tkm{ Wofg lbg'k5{ .Zjf; slxn] ulx/f] x'G5 t slxn]sd x'g k'U5 . r/d;'v glhs k'Ug]lalQs} ulx/f] Zjf; lnFb} 5f]8\g'k5{ .clS;hgn] z/L/sf] /Qmk|jfxnfO{ tLj| u5{ . o;af6 r/d;'v k|flKt ;xhx'G5 . hlt a9L clS;hg lnOG5, r/dfgGb plt g} /dfOnf] / :yfoL x'G5 .of}g;Dks{sf a]nf z/L/nfO{ ;lqmo /fVg' cfjZos 5 . clwsf+z dlxnf of]cj:yf;Dd k'u]kl5 z/L/nfO{ Psbd s8f kf5{g\, h'g unt xf] . /fd|f] / ;'vbr/d;'vsf nflu z/L/sf] kof{Kt k|of]u ug{'k5{ . cnu–cnu zf/Ll/s ultljlwk|of]u ug{'k5{ . r/d;'v cg'ej ug{ of}gfËtkm{ dfq Wofg s]lG›t ug{'sf] ;f6f]c¿ sfdf]Q]hs c+ux¿ h:t} lgtDa, cf]7, :tg, lk7\o'F, sfgsf] cf;kf;sf]efu, :tgsf] d'G6f] cflb c+unfO{ k|]dk"j{s ;'d;'Dofpg'k5{, r'Dag ug{'k5{ /;fyLnfO{ klg o;f] ug{sf nflu k|]l/t ug{'k5{ .

;'F3]/ yfxf kfpF5g\ dlxnfn]s'g}klg k'?ifdf k'?ifTj slt 5 < cyf{t\ of}g Ifdtf slt 5 eGg] s'/f

dlxnfn] ;'F3]/} yfxf kfpg] Ps cWoogn] b]vfPsf] 5 . cWoog cg';f/ cfkm\gf]k|hgg rqmsf] r/d ;Ldfdf /x]sf dlxnfx¿n] ;]S; xdf{]gsf sf/0f k'?ifsfz/L/af6 cfpg] ljz]if uGw ;'F3]/ kQf nufpF5g\ / 6]i6]:6]/f]g xdf{]g al9 ePsfk'?ifk|lt al9 cfslift{ x'G5g\ .c Woogsf q mddf k ' ? i fd f6]i6]:6]/f]g / sf]l6{;f]n xdf{]gsf]dfqfsf] cfwf/df dlxnfn] dgk/fpg] uGwsf] k/LIf0f ul/Psf]lyof] . cWoogsf qmddf s]xLk'?ifx¿nfO{ b'O{ /ft;Dd Pp6}l6;6{ nufpg lbOPsf] lyof] /pgLx¿nfO{ z/L/df s'g}klg ;]G6 5ls{g glbO{ w"dkfg, dWokfgsf ;fy} n';g,Kofh, v';f{gL tyf c? af;gfo'Qm vfgf vfg ;d]t lbOPg . To;kl5 tLk'?ifx¿sf] z/L/af6 pgLx¿n] nufPsf l6;6{ km'sfnL dlxnfx¿nfO{ ;'F£glbOof] / s'g l6;6{sf] uGw dg k¥of] < k/]g < eg]/ ;f]lwof] ;fy} pgLx¿/h:jnf rqmsf] s'g cj:yfdf 5g\ eGg] s'/f klg ;f]lwof] . zf]wstf{x¿n]l6;6{ nufpg] k'?ifx¿sf] ¥ofnsf] gd"gf lnP/ xdf{]gsf] dfqf ;d]t r]shfFru/] . glthfn] s] b]vfof] eg] cfkm\gf] /h:jnf rqmsf] lksdf /x]sf dlxnfx¿n]al9 xdf{]go'Qm k'?ifn] nufPsf] l6;6{sf] uGw dg k/fP / Tof] l6;6{sf] uGwdgnfUbf], ;]S;L ePsf] hjfkm lbP .

g/d / nDafOo'Qm rfxgfPs cWoogn] dlxnfx¿n] of}g;Dks{sf]

nflu ljz]ifu/]/ 7"nf] lnË ePsf] k'?ifx¿/f]Hg] u/]sf] b]vfPsf] 5 . k|f]l;l8Ë; ckmbL g]zgn Ps]8]dL ckm ;fOG;];n] ;fj{hlgsu/]sf] cWoog k|ltj]bg cg';f/ dlxnfx¿n]cfkm\gf] of}g ;Gt'li6sf] k"/f ug{sf] nflug/d / nDafOo'Qm lnË /f]Hg] u/]sf 5g\ .o;sf] ;fy;fy} dlxnfx¿n] cUnf] sb,zl//sf] cfsf/ klg ldn]sf] k'?if dgk/fpF5g\ . a|fod dfphsf] g]t[Tjdf /x]sfj}1flgsx¿n] ci6«]lnofsf Ps ;o kfFrhgf dlxnfx¿df u/]sf] ;j{]If0fdf dlxnfx¿n] of}g cfsif{0fsf] nflu 7"nf] lnË /zl// klg tGb'?:t x'g'kg{] atfPsf lyP .

/fli6«o rnlrqk'/:sf/M ljjfb} ljjfb

nhfOg\ ;gL

alnp8 x6 gflosf ;gL lncf]g Ps lkmNdsf] ;'l6ª ubf{ eg] nhfPsL5g\ . 5f]6f] klx/gdf lkmNdsf] ;]6df k'u]sL gflosfn] ToxfF afnaflnsfnfO{b]v]kl5 pgn] nHhfaf]w ub{} ;'l6ª ug{ OGsf/ ul/g\ . lkmNd …x]6 :6f]/L @Ú df/x]sf] cfO6d uLt …lk+s lnK;===Ú sf] d'DaO{l:yt lkmNdL:tfg :6'l8of]df g[Toug{ :6]hdf r9\bf afnaflnsf b]v]kl5 pgn] gfFRg clgR5f b]vfOg\ . lkmNdk|f]8S;g l6dn] !) jif{ pd]/b]lv dflysf aRrfnfO{ ;'l6ª x]g{ cg'dlt lbPkl5;gLsf] x6 g[To x]g{ afnaflnsfx¿ ToxfF k'u]sf lyP . ;gLn] g[Tosf] :6]k z'?ugf{;fy pgsf] cfFvf tL afnaflnsflt/ k/]kl5 pgn] g[To ug{ /f]s]sL lyO{g\ .pgn] lkmNd o'lg6sf k|fljlwsnfO{ aRrfnfO{ gx6fpg] eP cfkm'n] g[To gug{]c8fg lnPkl5 k|fljlwsn] aRrfx¿nfO{ x6fpg afWo ePsf lyP .

;f]daf/ lztn lgjf;dfPs ;df/f]xsfaLr /fi6«klt8f= /fdj/0f ofbjn] …/fli6«ornlrq k'/:sf/Ú ljt/0fu/ ] t/ k ' / :s f / rsf { ]l jj f bd f k m; ]s f ] 5 .v f;u/ L )^* ;fnaf6pTs[i6 cleg]qLsf] cjf8{kfPsL gLtf 9'+ufgf ;jf{lwsljjfbdf k/]sL l5g\ . @)^&,)^*, )^( / )&) ;fnsflkmNdx¿nfO { cfwf/ dfGb } ljleGgljwfdf k '/:sf/ af F l8Psf ] lyof ] .gLtfnfO{ lkmNd …d;fgÚ sf nflu pTs[i6cleg]qLsf] cjf8{ lbOPsf] xf] . hasL;f] lkmNddf pgL ;xfos e"ldsf l5g\ .s]sL clwsf/L lkmNdsL ln8 /f]n x'g\ .clegosf] tfl/km klg gLtfsf] eGbfs]sLsf] w]/} ul/Psf] lyof] t/ d'VokfqnfO{ g} kfvf nufP/ gLtfnfO{ cjf8{l bPk l5 ljj fb ; ' ? ePsf ] x f ] .cleg]qLåo lk|o+sf sfsL{ / Crf zdf{n]cjf8{sf] v'n]/} lj/f]w u/] .

x/]s jif{sf] s'g} lglZrt ljwfdf

jl/i7 lkmNdsd{L ofbj v/]nnfO{ /fli6«o rnlrq k'/:sf/ cGt{utsf] bL3{ ;fwgf;Ddfgaf6 ;Ddflgt ul/Psf] 5 . ;f]daf/ /fi6«klt ejg lztn lgjf;df cfof]hgf

ePsf] pQm cjf8{df v/]nnfO{ tLg nfv %! xhf/ Ps ;o P3f/ gub ¿k}ofF ;lxt;Ddfg ul/Psf] xf] . xfn c:j:y cj:yfdf /x]sf csf{ jl/i7 lkmNdsdL{ lg/ zfx /ofbj v/]naLr …lb3{ ;fwgf ;DdfgÚ k'/:sf/df k|lt:kwf{ lyof] . clGtd ;dodf cfP/v/]nnfO{ pQm ;Ddfg lbOPsf] xf] . cflbslj efg'eQm, k|]dlk08, >L :j:yfgL, r]nLa]6L,nf]eLkfkL h:tf lkmNd lgb{]zg u/]sf v/]n ;flxTosdL{sf ¿kdf klg lrlgG5g\ . pgLrnlrq ljsf; af]8{sf klxnf] cWoIf ;d]t x'g\ . klxnf]k6s /fi6«kltåf/f ljt/0ful/Psf] /fli6«o rnlrq cjf8{df tLg ;o @# hgfnfO{ lgdGq0ff lbOPsf] lyof] .

ofbj v/]nnfO{ bL3{;fwgf ;Ddfg

k'/:sf/ /flvPsf] lyof], t/ k'/:sf/sfh'/L ;df/f]xdf g} pkl:yt ePgg\ .h;sf/0f cjf8{ dfly cem w]/} k|Zg p7]sf]5 . gflosf /]vf yfkf cjf8{d} ;l/seOgg\ . pgn] /fli6«o cjf8{eGbf JolQmutefujG8fh:tf] nfu]/ ;xefuL gx'g] 3f]if0ffu/]sL lyOg\ . cfkm\gf] lkmNd …sfnLÚ nfO{klg cjf8{df ;xefuL u/fOgg\ .

k '/:sf/ ljt/0fkZrft\ /fi6«kltofbjn ] ;Ddf lgt tyf k ' /:s [tlkmNdsdL{nfO{ awfO{ lbPsf lyP eg]j l/ i7 lk mNdsdL { g L/ zfxsf ]:jf:Yonfesf] sfdgf klg u/]sf lyP .

gL/ zfxsf] :jf:Yodf ;'wf/ut zlgjf/ crfgs Åbo3ft ePkl5

/fhwfgLsf] afF;af/Ll:yt zlxb u+ufnfn /fli6«oÅbo/f]u s]G›df pkrf/ u/fO/x]sf jl/i7snfsf/ tyf lgb{ ]zs gL/ zfxsf] :jf:Yocj:yfdf s]xL ;'wf/ cfPsf] 5 . c:ktfnsf;|f]tsf cg';f/ pgsf] slxn] xf]; v'Ng] tslxn] gv'Ng] ;d:of eO/x]sf] 5 . lkmNd …;]tf]af3Ú sf] kf ]i6 k|f ]8S;gdf Jo:t gL/nfO{a'9flgns07l:yt lghL lgjf;df Åbo3ft ePsf]lyof] . gL/ la/fdL ePsf] va/ ;fj{hlgs ePkl5pgnfO{ e]6\g hfg] snfsf/ tyf z'elrGtssf];+Vof a9]sf] 5 eg] ;fdflhs ;~hfndfkm{tpgsf] lz3| :jf:Yo nfesf] sfdgf ug{]sf] ;+Vof klg plQs} /x]sf] 5 .

zlg / ;f9];ft ahf/dfk|To]s dflg; ;b}j o:t}

rfxgf /fVb5g\, ls pgLx¿n]h] sfd ul//x]sf] x'G5g\,To;af6 dgf]jfl~5t kmnldnf];\ . pgLx¿n] sfdgfug{ rfxgf u/]sf s'/fx¿;xh} k|fKt xf];\ . t/ ;w}+To:Tff] x'Fb}g slxn]sfxLF Pp6f;f]Rof] eOlbG5 csf]{, Psflt/lxF8\of] k'luG5 cGt} . cflv/To:tf] lsg x'G5 t < o;sf]pQ/ Hof]= lzj/fh vgfnåf/flnvt uf]bfj/L a'S; ;]G6/åf/fxfn} k|sflzt k':ts …zlg /;f9];ftÚ df o;/L lbOPsf]5 . hGds'08nLdf zlg z'e efjdf l:yt5 eg] JolQm wg;Dklt, uf8L, a+unf,;Gtfg;'v nufot cg]s k|sf/sf ef}lts;'v ;'ljwfn] ;DkGg x'G5 . t/ ToxL zlgcz'e efjdf l:yt 5 eg] b'Mvsi6 wgxflg, /f]u bl/b|tf nufot cg]sg k|sf/sfljifd kl/l:yltx¿sf] l;h{gf x'g] ub{5 .zlgnfO{ z'eefjdf l:yt u/fpg] ljlw /pkfo ;lxtsf] o; k':tssf cg'zf/ zlg/ ;f9];ft clgi6 / gsf/fTdstfsf] ;+s]t

xf]Ogg\ . zlg slno'usfk |efjzfnL b ]jtf x 'g \ ,ljutsf] sd{sf] kmn lbg],s'g} bjfjdf gcfO{ lgikIflg0f{o ug]{ Gofolk|o u|x klgx'g\ . zlg z'e eP kmnsf]k|flKt x'g] x'G5 . ulx/f] v]fh,cWoog / cg';GwfgkZrft\k |sfzgdf cfPsf ] o;k ':tsn ] Hof ] lti f Loj }1f lgstf / To;sfcfwf/df dxTjk "0 f {;Gbe{x¿nfO{ klg k|:t'tu/]sf] 5 . cToGt} ;/n /;l6s efiffdf n]lvPsf] x'Fbf

kf7s :jod\n] cfkm\gf] s'08nLdf zlgsf]l:ylt / To;af6 kg{ ;Sg] k|efjsf]af/]df ;lhn} yfxf kfpg ;S5g\ . zlgdxfbzf, c9}of / ;f9];ft slxn] s;/LnfU5 / o;sf] lgbfg / lgjf/0fsf nflus]–s] ug' {k5{ eGg] af/]df k':tsdfdxTjk"0f{ dffu{bz{g ul/Psf] 5 . Hof]=lzj/fh vgfnåf/f lnlvt o; k':tssf]cWoogn] efUo abNgdf ;3fpF5 eGg]ljZjf; lng ;lsG5 .

gEoM dfgjLo dgf]lj1fgsf] syfdfgjLo dgf]lj1fgdf cfwfl/t /x]/ lkmn\d …gEoÚ aGg] ePsf] 5 . n'MhM

OG6/6]gd]G6sf] Jofg/df ;dg 8+uf]n / n'MhM l;+xn] lgdf{0f ug{ nfu]sf] lkmNdsf]lgb{]zs d'DaO{df lkmNdsf] cWoog k'/f u/L g]kfn kms{]sf o'jf ljKnj cf/ kf]v/]nn]ug{]5g\ . lkmNd o'lg6n] d+unaf/ /fhwfgLdf kqsf/ ;Dd]ng u/L lkmNdsf snfsf/nfO{;fj{hlgs u/]sf] 5 .lkmNddf clzidf gsdL{,ljsf; Gof}kfg], k|;Gguf]kfnL, k|]Iff clwsf/L/ afn snfsf/ clegecof {nn ] clegoug { ]5g \ . lgb { ]zskf]v/]nn] lkmNdsf] syfgf}nf] lsl;dsf] ePsfn]cfd bz{sn] dgk/fpg]df cfzf JoQm u/] . cfh laxLaf/af6 5fofFsgsf nflukm\nf]/df hfg] lkmNddf lgb{]zs kf]v/]ns} k6syf, ;+jfb, ;'dg skfnLsf] ;+uLt,lkm/f]h ah|frfo{sf] Wjlg / n'MhMs} 5fofFsg /xg]5 . n'MhM OG6/6]gd]G6n] lkmNdlgdf{0fdf xft xfNg' cl3 ljleGg Do'lhs lel8of] lgdf{0f ul/;s]sf] 5 .

ul/df ;fdflhs cleofgdfafn ljjfx / bfOhf] k|yf lj?4 cleg]qL ul/df kGtn]

cleofg rnfpg] ePsL l5g\ . Ps ;fdflhs ;+:yfn] kGtnfO{;fdflhs s'k|yf lj?4sf] cleofgdf ;b\efjgf b'tsf] ¿kdfpEofPsf] 5 . cf7 jif{ cl3b]lv hgsk'/ If]qaf6 afn ljjfx/ bfOhf] k|yf lj?4 b]z}el/ cleofg rnfO/x]sf] …ef]/Ú gfds;fdflhs ;+:yfn] ul/dfnfO{ o; clegofgdf ;fd]n u/fPsf]xf] . of] cleofgdf cfkm\gf] ;+nUgtfnfO{ cleg]qL kGtn]…lgM:jfy{ ;dfh ;]jfÚ eg]sL l5g\ . ul/dfn] elgg\, …;dfhdf;sf/fTds ;Gb]z hfg] cleofgdf ;xefuL x'g kfpFbf v';L 5' . sfnfGt/;Dd of]cleofgdf h'6\5' .Ú ljz]iftM afn ljjfx / bfOhf] k|yfsf] k|rng ePsf lhNnfdf of]cleofg rnfOg]5 . ;+:yfn] sfo{qmdsf] vfsf agfpFb} u/]sf] ul/dfn] atfOg\ .

aLu af];–* df lgzfalnp8sL x6

gflosf lgzf ofbjn]ef/tLo rlr{t6]lnlehg l/ofln6Lzf] …aLu af];Ú sf]cfpFbf] l;hgdf;xeflutf hgfpg]ePsL 5g\ . pgLzf]sf] cf7f}+;+:s/0fdf ;xefuLaGg nfu]sL x'g\ . of]l/ofln6L zf]dfljjfbf:kb;]nLa|]6Lsf] ;xeflutf /xg] ub{5 . oxL zf]dfkm{t\ OG8f] Sofg]l8og kf]g{:6f/;gL lnof]gn] alnp8 l5g{] df}sf kfPsL lyOg\ . of] zf]df /fvL ;fjGt /;Defjgf ;]7h:tf ljjfbf:kb ;]lna|]6Ln] ;xeflutf hgfO;s]sf 5g\ . lgzfn]ljleGg sfo{qmddf gUg t:jL/ lvr]sL 5g\ . pgn] P8N6 d]u]lhg …xi6n/Ú dfklg gUg t:jL/ lvrfPsL lyOg\ .