48
gu rmiq zwn ids< br 2017 Final 3 Pon : 0183-2553956-60 c<dw Byjny kw pqw sicv, Dwm~ pRcwr kmytI (iSwromixw gu{ªwrw pRb<Dwk kmytI) ‰I Am÷qsr swihb-143006 mwisk < siqgur pRswid ] > > gur igAwn A<jn scu nyZI pweAw ] A<qir cwnxwu AigAwnu A<Dwy{ gvweAw ] mwg~SwI†w~-pO†w, s<vq` nwnkSwwhI 549 c<dw swlwnw (dySw) 10 {pXy AwjIvn (dySw) 100 {pXy swlwnw (ivdySw) 250 {pXy pRiq kwpI 3 {pXy iv†wX-sU cI vˆw~ 11 A<k 4 ids< br 2017 e-mail : [email protected] website : www.sgpc.net E#sty<Swn n<br ivqrxw ivBwg 303 s< pwdkIX ivBwg 304 PY #s : 0183-2553919 gurbwxwI ivcwr 4 s<pwdkIX 5 swihbjwdo< kI Swhwdq . . . 7 -¤o. ikrpwl is<G bf<Ugr ‰I gu{ goib<d is<G jI kw s<i@wÎq jIvn eiqhws 12 -bIbI rjv<q kOr srih<d Swhr Ev< swkw srih<d . . . 18 -ismrjIq is<G vwihgu{ sy jwn ÎXwrI nhI< hmy< 26 -fW. sËXy<« pwl is<G mwqw gujrI jI AOr Coty swihbjæwdo< kI SwhIdI 29 -s. surjIq is<G Bwe~ jIvn is<G 31 -fW. kSwmIr is<G 'nUr' b<glwdySw ky gu{ªwrw swihbwn 33 -fW. }p is<G . . . s. jgmIq is<G 39 -fW. gurqyj is<G TIkrIvwlw vwqwvrxw AOr mwnv 41 -s. jI. ky. is<G gurbwxwI ic<qnDwwrw : 119 44 -fW. mnjIq kOr Kæbrnwmw 48 ISSN 2394-8485 s< pwdk : sqiv< dr is< G PU lpur shwXk s<pwdk : jgjIq is<G mu$X s<pwdk : ismrjIq is<G

ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

  • Upload
    ledien

  • View
    216

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

3

Pon : 0183-2553956-60

c<dw Byjny kw pqwsicv, Dwm~ pRcwr kmytI(iSwromixw gu{ªwrw pRb<Dwk kmytI)

‰I Am÷qsr swihb-143006

mwisk

< siqgur pRswid ]> >

gur igAwn A<jn scu nyZI pweAw ]A<qir cwnxwu AigAwnu A<Dwy{ gvweAw ]

mwg~SwI†w~-pO†w, s<vq` nwnkSwwhI 549

c<dwswlwnw (dySw) 10 {pXyAwjIvn (dySw) 100 {pXyswlwnw (ivdySw) 250 {pXy

pRiq kwpI 3 {pXy

iv†wX-sUcI

vˆw~ 11 A<k 4 ids<br 2017

e-mail : [email protected] : www.sgpc.net

E#sty<Swn n<brivqrxw ivBwg 303 s<pwdkIX ivBwg 304

PY#s : 0183-2553919

gurbwxwI ivcwr 4

s<pwdkIX 5

swihbjwdo< kI Swhwdq . . . 7

-¤o. ikrpwl is<G bf<Ugr

‰I gu{ goib<d is<G jI kw s<i@wÎq jIvn eiqhws 12

-bIbI rjv<q kOr

srih<d Swhr Ev< swkw srih<d . . . 18

-ismrjIq is<G

vwihgu{ sy jwn ÎXwrI nhI< hmy< 26

-fW. sËXy<« pwl is<G

mwqw gujrI jI AOr Coty swihbjæwdo< kI SwhIdI 29

-s. surjIq is<G

Bwe~ jIvn is<G 31

-fW. kSwmIr is<G 'nUr'

b<glwdySw ky gu{ªwrw swihbwn 33

-fW. }p is<G

. . . s. jgmIq is<G 39

-fW. gurqyj is<G TIkrIvwlw

vwqwvrxw AOr mwnv 41

-s. jI. ky. is<G

gurbwxwI ic<qnDwwrw : 119 44

-fW. mnjIq kOr

Kæbrnwmw 48

ISSN 2394-8485

s<pwdk : sqiv<dr is<G PUlpurshwXk s<pwdk : jgjIq is<G

mu$X s<pwdk : ismrjIq is<G

Page 2: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

4

gurbwxwI ivcwr

poiK quKw{ pVY vxwu iZxwu rsu soKY ]Awvq kI nwhI min qin vsih muKy ]min qin riv rihAw jgjIvnu gur sbdI r<gu mwxwI ]A<fj jyrj syqj aqBuj Git Git joiq smwxwI ]drsnu dyhu deAwpiq dwqy giq pwva miq dyho ]nwnk r<ig rvY ris rsIAw hir isa ¤Iiq snyho ]14] (pºw 1109)

¤Qwm pwqSwwh ‰I gu{ nwnk dyv jI mhwrwj bwrh mwhw quKwrI kI es pwvn paVImy< pO†w mws ky ¤w™iqk vwqwvrxw AOr eskI kTorqw ky ivSwy†w pir¤y@X my< mnu†X-mwZ ko¤Bu-nwm ky swQw ¤Iiq lgwkr Apny jIvn ko rmxwIX bnwny kw inm~l gurmiq mwg~ bi$æSwSwkrqy hY<[

gu{ jI kQwn krqy hY< ik pO†w mws my< jb AËX<q SwIq pVqI hY, jb kohrw pVqwhY qb vnápiq ky ¤ËXyk iqnky my< sy rs sUK jwqw hY[ EysI iáQwiq my< hy ¤Bu! Awp Awkrky myry mn-qn my<, myry muK my< bs #Xo< nhI< jwqy, #Xo<ik Awpky ibnw myry mn, myrIAwËmw }pI vnápiq pr BI ivXog kw kohrw Aw pVw hY, ijsny rs ko suKw idXw hY[

gu{ jI Prmwn krqy hY< ik ijs jIv AQwvw mnu†X-mwZ ky mn-A<qr my< gu{ kw Swbdiml jwny pr smáq s<swr ky AwDwwr ¤Bu Aw bsqy hY< vh Awn<d kw AnuBv krqw hY[ asmnu†X-mwZ ko A<fy sy, jyr sy, psIny sy AOr BUim my< sy aËpº hony vwlI swrI rcnw my<¤Bu kI ÈXoiq smwe~ hue~ d÷†XtÛX ho jwqI hY AQww~q` vh ¤ËXyk ¤kwr ky vYr-ivroDw, e~†Xw~,jln Awid ªYq Bwvo< sy ‚pr aT jwqw hY[ A<q my< gu{ jI kQwn krqy hY< ik hy dXwlu dwqw!muJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ikmY< BI ‚<cI AwiËmk iáQwiq ko ¤wÎq kr sBI jIvo< my< Awpko dyK-mhsUs kr skU<, #Xo<ikijsko ¤Bu sy ÎXwr ivksiq ho jwqw hY vhI es s<swr my< ‚<cy rs AQwvw }hwnI Awn<dkw Ehsws kr skqw hY[

Page 3: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

5

s<pwdkIX

AwAo! Apny bÇco< ko swihbjæwdo< ky vwirs bnwny ky ilE XËnSwIl ho<

gOrvmXI is#K eiqhws my< ids<br kw mhInw jbR, juØm, ANXwX AOr AËXwcwr kyiKlwP hk-sËX-NXwX kI Kwiqr jUJqy huE gu{-pirvwr AOr guris#Ko< ªwrw dI ge~ lwswnISwhwdqo< ko Apny A<dr smoXy bYTw hY[ jæwilm Swwsko< ªwrw lqwVI jw rhI ¤jw ko ankymOilk AiDwkwr idlwny AOr NXwX vwly Dwm~ rwÈX kI áQwwpnw krny ky ilE srv<SwdwnI ‰Igu{ goib<d is<G jI ny Apnw pUrw jIvn AOr pUrw pirvwr mwnvqw ky Bly ky ilE NXOCwvrkr idXw[ gu{ jI ny Kwlsw p<Qw kI s÷jnw krqy smX Ek hI bwty my< sy sBI ko K<fykI pwhul Ckw kr sidXo< sy dySw A<dr cly Aw rhy jwq-pwq ky ivBwjn ko pUrI qrh syKËm kr idXw[ gu{ jI ny Kwlsw ko pw<c kkwrI rihq ky Dwwrk bnw kr s<pUxw~ mwnvbnwXw AOr smX kI ¤cilq Dwwim~k BRw<iqXo< Ev< ib¤vwdI rIiqXo< sy mu#q áváQw jIvn-jwcbqwXI[ Xh sb mugilXw hkUmq AOr phwVI ih<dU rwjwAo< ko kdwicq ¤vwn n huAw[ aNho<nygu{ swihb ky iv{© sw<Jw s<G†w~ jwrI rKw[ l<bw smX anky swQw j<g krny ky pScwqAwiKr gu{ swihb ko ‰I An<dpur swihb kw iklw KwlI krnw pVw[ ‰I An<dpur swihbkw iklw CoVny ky kuC hI idno< ky bwd bVy swihbjæwdy-- bwbw AjIq is<G jI AOr bwbwjuJwr is<G jI qQww bhuq-sy gu{-ÎXwry guris#K cmkOr kI j<g my< SwZu dl ky swQw jUJqyhuE SwhId ho gE[ Coty swihbjæwdy-- bwbw jæorwvr is<G jI AOr bwbw Pqih is<G jI kosrih<d my< dIvwr my< icn kr SwhId ikXw gXw qQww mwqw gujrI jI T<fy buj~ my< Swhwdq pwgE[ Coty swihbjæwdo< kI Swhwdq amR ky qkwjæy ky swQw-swQw bwkmwl AOr byimswl hY[ qrh-qrh ky lwlc, BX Awid hr ¤kwr kw ¤Xws eáqymwl krky jæwilm Qwk gE, pr<qu swihbjæwdo<ky hOsly bul<d rhy[ EysI ihMmq ky pICy dSwmySw ipqw ªwrw b$æSwy Am÷q kI Swi#q, mwqw jIqojI Ev< dwdI mw< mwqw gujrI jI kI iSw@ww AOr dwdw ‰I gu{ qyg bhwdr swihb kI ''sIsudIAw pr isr{ n dIAw'' vwlI ¤yrxww kwm kr rhI QwI[ gu{ jI ky lwfly swihbjæwdo< nyXh swibq kr idKwXw ik ijæ<dgI my< bVy kIiq~mwn áQwwipq krny ky ilE l<bI amR kI nhI<biØk bVy jÈæby AOr d÷Fæ erwdy kI jæ}rq hoqI hY[

gu{ swihbwn kw AwdSw~ Eysy áváQw mwnv AOr smwj kI s÷jnw krnw Qww jhw< hrykko Apny Dwm~ ky Anuswr Apny Dwwim~k s<ákwr krny kI ávq<Zqw ho; iksI pr Apnw Dwm~jæbrn n Qwopw jwXy; Apny sÒXwcwr ky Anuswr phnwvw phnny AOr ApnI bolI bolny kIAwjæwdI ho; dySw ky AwiQw~k swDwn Xo^Xqw ky Anuswr sbky ilE brwbr ho<; iksI grIb kwhk n mwrw jwXy; hryk kwm NXwX kI ksOtI pr prK kr ikXw jwE[ en sb bwqo<ko Aml my< lwny kI Kwiqr gu{ swihbwn ny gurbwxwI ky mwDXm sy ¤cwr ikXw[ jb-jb

Page 4: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

6

en inXmo<, mwnvIX AiDwkwro< kw hnn huAw, qb jæ}rq pVny pr SwáZb© s<G†w~ BI krnwpVw[ es s<G†w~ my< gu{ swihbwn, gu{-pirvwr, bÇco<-bujugo<~ qQww As<$X is#Ko< kI Swhwdqy< hue~[hk-sc ky ilE jUJqy huE dI kubw~inXo< ky r#q-r<ijq eiqhws ko pFæ-sunkr hryk guris#Kko Apny pUv~jo< pr gv~ mhsUs hoqw hY[

vwáqv my< Xh gv~ vwlI bwq qBI smJI jw skqI hY Xid en Swhwdqo< ky m<qÛX koAwj hm Apny ÛXvhwirk jIvn my< d÷Fæ kr sky<[ hmy< Apny bÇco< ko swihbjæwdo< kI SwhwdqkI swiKXw< Kud sunwnI pVy<gI[ bÇco< ko inÁnymI bnwkr gurbwxwI ky AQwo~< ko smJwnwpVygw AOr Apny pUv~jo< kI adwhrxwy< anky Awgy pySw krnI pVy<gI[ bygwnI Bw†wwAo< kw mohCoVkr sbsy phly ApnI Bw†ww kw zwn, ApnI ivrwsq kw zwn dynw Aiq jæ}rI bnwnwpVygw[ Xid hm sBI inScX krky Apny Pjo~< ko smJ kr es mwg~ pr clny kw ¤xwkr ly<, qo hmwrw smwj Awj BI KuSwhwlI kI m<ijælo< ko CU skqw hY[ hmy< Apny bÇco<ko swihbjæwdo< ky vwirs bnwny ky ilE ¤XËnSwIl honw pVygw, qBI hmwrI Awny vwlI pIiFæXw<hmwry gOrvmXI eiqhws, hmwrI gOrvmXI kOmI ivrwsq AOr hmwry NXwry AiáqËv ko brkrwrrK sky<gI[

hm jwn dy ky AOro< kI jwny< bcw cly

is#KI kI nIv hm hY< sro< pr aTw cly

guirAwe~ kw hY ikásw jhw< my< bnw cly

is<Go< kI slqnq kw hY pOd: lgw cly

g¨I sy qwjo-qKæq bs Ab kOm pwEgI

duinXw sy jæilmo< kw inSww< qk imtwEgI[

(Alh Xwr Kw< 'jogI')

Page 5: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

7

swihbjwdo< kI Swhwdq : Eyiqhwisk p÷ TBUim ky pirpRy@X my<

-¤o. ikrpwl is<G bf<Ugr*

‰I gu{ goib<d is<G jI ky cwro< swihbjwdo<kI Swhwdq duinXw ky eiqhws my< sbsy ÈXwdwdd~nwk Gtnw Ev< idl dhlw dyny vwlw swkwhY[ Ek qrP Xh Gtnw mwnvIX dir<dgI kwiGnOnw icZ pySw krqI hY, dUsrI qrPswihbjwdo< ky A<dr jUJ mrny qQww is#KIisdk kI Bwvnw ky iSwKr ko pRkt krqIhY[ 8 pOˆw, s<vq` 1761 iv. ko gu{ jI kydo bVy swihbjwdy bwbw AjIq is<G jI qQwwbwbw juJwr is<G jI cmkOr swihb kI j<gmy< lVqy huE SwhId ho gXy qQww do Cotyswihbjwdy bwbw jorwvr is<G jI Ev< bwbwPqih is<G jI 13 pOˆw, s<vq` 1761 ko sUbwsrih<d kI kYd my< SwhId kr idE gE[ esSwhwdq kI mhwnqw ky bwry my< ‰I mYiQwlISwrxwguÎq ny ilKw hY :ijs kul, jwiq, dySw ky bÇcy, dy skqy hY< XU<bildwn[askw vq~mwn kuC BI ho, BivˆX hY mhwmhwn[

gurmiq ky Anuswr AwDXwiËmk Awn<d kIpRwiÎq ky ilE mnuˆX ko Ah< imtwny kIj}rq hY[ gurmiq mwg~ kI nI<v rKny vwly¤Qwm pwqSwwh ‰I gu{ nwnk swihb ny esmwg~ pr clny ky ilE isr By<t krny kI Swq~rKI QwI[ eNhI< pd-icNho< pr clqy huE ‰Igu{ goib<d is<G jI ny 1699 e~. kI vYswKI koKwlsw p<Qw kI s÷jnw kI[ Kwlsw Ek

AwdSw~, s<pUxw~ qQww ávq<Z mnu X hY, ijskogurbwxwI my< sicAwr, gurmuK qQww bR³zwnIkhw gXw hY[ Kwlsw gu{ ko qn-mn sO<pdyqw hY qQww jbR-juØm ky mukwbly ky ilE jUJmrny sy iJJkqw nhI< hY :--ja qa pRym Kylxw kw cwa ]is{ Dwir qlI glI myrI Awa ]equ mwrig pY{ DwrIjY ]is{ dIjY kwixw n kIjY ] (pNnw 1412)--A{ isKho< Awpny hI mn ko,eh lwlc ha gun qa acro< ]jb Awv kI AaDw indwn bnY,Aiq hI rn mY jb jUJ mro< ]

(c<fI cirZ)mugl Swwsn ky swQw-swQw kttrvwdI

qQwwkiQwq aÇc-jwqIX smwj BI isKI kyis©w<qo< qQww áv}p sy ApRsNn Qww, #Xo<ik ‰Igu{ nwnk dyv jI kI ivcwrDwwrw my< jwq-pwq, ‚<c-nIc kw koe~ BydBwv nhI< hY, biØkXh ''nIcw A<dir nIc jwiq nIcI hU AiqnIcu ] nwnku iqn kY s<ig swiQw vifAw isaikAw rIs ]'' qQww ''Eku ipqw Eks ky hmbwirk'' ky is©w<q pr AwDwwirq QwI[ kttrp<QwIqQwwkiQwq aÇc-jwqIX smwj qQww phwVIrwjw qQwwkiQwq nIc jwqIX logo< ko mwn-sMmwn, brwbrI Ev< isrdwrI dyny ky ivprIqQwy, esI ilE phwVI rwjwAo< Ev< ANX qQwwkiQwqaÇc-jwqIX smwj ªwrw Kwlsy kI s÷jnw kw

*ADX@w, iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI, ‰I Am÷qsr swihb-143006

Page 6: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

8

ivroDw ikXw gXw Qww[ ke~ jgho< pr qËkwlInsmwj my< qnwv BI pYdw ho gXw Qww[

phwVI rwjw AOr sUbw srih<d gu{ jI kyiv{© Ekjut ho gE Qwy[ 1704 e~. my< muglqQww phwVI rwjwAo< kI POj ny imlkr ‰IAn<dpur swihb ko Gyrw fwl ilXw[ Gyrw l<bysmX qk hony ky kwrxw duSmno< ªwrw gu{ jIky swQw smJOqw ikXw gXw[ smJOqy kI Swq~Xh QwI ik Ek bwr gu{ jI ‰I An<dpurswihb CoV dy< qo aNhy< byrok jwny idXwjwXygw[ es bwry my< gu{ jI ko iliKq 'ksmy<'BI ByjI ge_[ gu{ jI ky ªwrw dInw kw<gVsy bwdSwwh AOr<gjyb ko ilKy 'jPrnwmw' my<BI ijŸ ikXw hY ik Agr qU kurwn kI Kwe~hue~ iliKq ksmy< dyKnw cwhqw hY qo vo BImY< quJy Byj skqw hU< :qurw gr bbwXd kail kurw< ]binjædy Swumw rw rswnm hmw< ] (jPrnwmw)

gu{ jI ªwrw iklw KwlI krky jwny prduSmno< ny swrI ksmy< qoVkr ankw pICwkrnw Swu} kr idXw[ Xh Dwm~hIn rwÈX-sÁwkw hI n<gw nwc Qww, bye~mwnI, vwdwiKlwPI,c<gyjI qQww dir<dgI kw iGnOnw kwX~ Qww[eslwm ky mSwhUr kiv Alwmw ekbwl Eysyhwlwq ky bwry my< XU< ilKqy hY< :jlwly pwdSwwhI ho ik jmhUrI qmwSww ho,judw ho dI< sy isXwsq qo rh jwqI hY c<gyjæI[

srsw ndI ky pws phu<cqy hI BX<krlVwe~ hue~, ijsky dOrwn gu{ jI ky Cotyswihbjwdy qQww mwqw gujrI jI swQwI dl syibCuV gE[ duinXw ky Xu©o< ky eiqhws my< XhEk hI Gtnw hue~ jb md~-E-mYdwn, Swh<Swwh-E-Swh<Swwh ‰I gu{ goib<d is<G jI ky pws jhw<j<g kw swj-Ao-swmwn-- qIr, qlvwr, Fwl,

brCw, CvI Awid Qwy vhI< gurmiq s<gIq kyswj-- isr<dw, isqwr Awid BI swQw Qwy[ 7Ev< 8 pOˆw kI rwq kw smX Am÷q vyly Fwe~bjy kw huAw[ duSmno< ny BwrI hmlw ikXw[pwqSwwh ny Apny bVy supuZ bwbw AjIq is<G,Bwe~ jIvn is<G (Bwe~ jYqw jI), Bwe~ adY is<Gko ANX is<Go< sihq hmlwvro< kw mukwblwkrny kw hu#m idXw[ dUsrI qrP Bwe~ dXwis<G Awid ko ''A<imRq vylw scu nwa vifAwe~vIcw{'' ky Anuswr 'Awsw kI vwr' kw kIq~nkrny ko khw[ Eysw kwX~ kyvl ‰I gu{ goib<dis<G jI hI kr skqy Qwy[ Eysy Aiq ibKm,Kqry BrpUr hwlwq my< qQww mYdwn-E-j<g my<vy Apnw Pj~-E-elwhI nhI< BUly[ duinXw kyeiqhws my< Xh Ek AdBuq Ev< ivl@wxw GtnwQwI[ srsw ndI my< BwrI bwFæ Eysy lgqw QwwjYsy vo BI duSmno< ky es iGnOny kwrnwmy my<Swwiml ho ge~ ho[ cwhy es Xu© my< sY<kVo< hIjw<bwj is<Go< sihq Bwe~ jIvn is<G qQww Bwe~adY is<G BI SwhId ho gE pr<qu aNho<ny duSmnky dw<q Ktty kr idE[ Xhw< pr gu{ swihbky kwiPly sy mwqw gujrI jI, bwbw jorwvris<G jI qQww bwbw Pqih is<G jI ibCuV gE[es áQwwn pr Awjkl 'gu{ªwrw pirvwrivCoVw swihb' suSwoiBq hY, ijsny eiqhws kIes dd~nwk Gtnw kI Xwd ko s<Bwl krrKw hY[

esky pScwq srsw ndI pwr krky gu{jI ny Ek idn ropV ky pws inh<g Kwn kIgFæI my< ibqwXw[ rwq ko Awgy cl pVy[duSmno< kI POjo< ny BI pICw krnw Swu} kridXw[ gu{ jI ny cmkOr kI kÇcI gFæI my<dwiKl hokr mocw~b<dI kr lI[ anky swQw dobVy swihbjwdo< qQww pw<c ÎXwro< sihq kul

Page 7: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

9

cwlIs is<G Qwy[ duSmn kI ds lwK POj nykÇcI gFæI ko Gyrw fwl ilXw[ swrw idnlVwe~ hoqI rhI[ Swwm qk gu{ jI ky pwsgolI-is#kw KËm ho gXw[ Ab is<Go< ny gFæIsy bwhr Awkr lVnw Swu} kr idXw[ gu{ jIny Kud bwrI-bwrI bwbw AjIq is<G jI qQwwbwbw juJwr is<G jI ko pUry SwáZ sjwkrmYdwn-E-j<g my< Byjw[ juJw} Xo©wAo< vwlyjOhr idKwqy huE swQwI is<Go< ky swQw gu{ jIky dono< swihbjwdy bVI SwUrvIrqw sy ankyswmny lVqy huE SwhId ho gE[ bwbw AjIqis<G jI ny ABI jvwnI my< pYr hI rKw QwwAOr bwbw juJwr is<G jI ABI ikSworAváQww my< Qwy[ siqgu{ Agr cwhqy qo ApnysupuZo< ko bcwny ky ilE XËn kr skqy Qwypr<qu aNho<ny Eysw nhI< ikXw[ duinXwvI logApny injI ávwQwo_ kI Kwiqr swry asUlo<,is©w<qo< Ev< kOmI ihqo< ko BI kubw~n krnysy nhI< iJJkqy[ Eysy logo< ko eiqhws my< G÷xwwkI njr sy dyKw jwqw hY[

siqgu{ ªwrw mYdwn-E-j<g my< jUJqy huESwhIdI pwny ky ilE kI ge~ qYXwrI qQww siqgu{ky Swy w rhqy mhËvpUxw~ p<Qwk kwXo_ kI pUiq~ komu$X rKqy huE pw<c is<Go< ny siqgu{ ko gFæICoV kr cly jwny ky ilE khw[ Kwlsy kwhu#m mwnqy huE jb gu{ jI qwlI bjw krqQww muglo< ko llkwr kr bwhr kI Aorrvwnw huE qo aNho<ny Apny sBI SwhId is<Go<ko ™pw BrI njær sy inhwrw[ ankI njærmy< swihbjwdo< qQww is<Go< my< koe~ A<qr nhI<Qww[ anky swmny cOQwy pwqSwwh ‰I gu{rwmdws jI kw pwvn Prmwn Qww :gur isKw eko ipAw{ gur imqw puqw Bwe~Aw ]

(pNnw 648)

cmkOr kI j<g duinXw kI sbsy Asmwnj<g QwI[ esI qrh kI Asmwn j<g kIimswly< is#K eiqhws my< ANX BI imlqI hY<,pr<qu ANX kOmo< ky eiqhws my< SwwXd n kybrwbr hY<[ es j<g kw ijŸ krqy huE ‰Igu{ goib<d is<G jI ny ilKw hY ik BUKy-ÎXwsycwlIs AwdmI #Xw kr skqy hY<, Agr anpr ds lwK kw lSwkr Acwnk tUt pVy :gursnh ich kwry kun¨ ichl nr ]ik dh l#k ibAwXd bro byKæbr ]

(jPrnwmw)cmkOr kI DwrqI 'cmkOr swihb' bn

ge~[ Xhw< pr swkw cmkOr swihb kI Xwdmy< gu{ªwrw kqlgFæ swihb, gu{ªwrw kÇcIgFæI swihb, gu{ªwrw dmdmw swihb, gu{ªwrwqwVI swihb qQww gu{ªwrw rxwjIqgFæ swihbsuSwoiBq hY<[

mwqw gujrI jI qQww dono< Coty swihbjwdo<ko gu{-Gr kw rsoeXw g<gwrwm (g<gU) imlgXw[ Xh anko moir<fw (ijlw ropV, p<jwb)ky pws gw<v shyVI Apny Gr ly gXw[ Grphu<c kr g<gU kw mn bye~mwn ho gXw[ asnymoir<fw ky Qwwnydwr ko Kbr dykr Cotyswihbjwdo< qQww mwqw gujrI jI ko igrÏqwrkrvw idXw[ moir<fy ky Qwwnydwr ny mwqw jIqQww swihbjwdo< ko 10 pOˆw, s<vq` 1761 kosUbw srih<d ky hvwly kr idXw[ g<gwrwmdSwmySw jI ky Gr my< ipCly ke~ vˆwo_ syrsoeXy kI syvw kr rhw Qww[ Dwn kI Kwiqrbye~mwn ho jwny kI Gtnw ky kwrxw hI'g<gwrwm' ko 'g<gU' khkr G÷xww kI d÷iˆt sydyKw jwqw hY[ vh byvPw, ivSvwsGwqI Ev<bye~mwn khlwXw[

Coty swihbjwdo< qQww mwqw gujrI jI ko

Page 8: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

10

as rwq ikly ky T<fy buj~ my< rKw gXw[ pOˆwkI T<fI rwq, BUKy-ÎXwsy dwdI-poqy, essy bVwqQww kiTn eiMqhwn SwwXd hI duinXw kyeiqhws my< iksI ko pws krnw pVw ho[rwÈX ky BX Ev< s$qI ky bwvjUd Bwe~moqIrwm mihrw ny BwrI joiKm aTwkr eninB~X qQww inrvYr SwUrvIro< kI dUDw-pwnI kyswQw syvw kI[ esI kwrxw bwd my< Bwe~moqIrwm mihrw ko pirvwr smyq SwwhI hu#mwnuswrkohlU my< pIskr SwhId kr idXw gXw[ dUsryidn swihbjwdo< ko sUbw srih<d kI kchrI my<pySw ikXw gXw[ kchrI my< swihbjwdo< kodIn-E-muhMmdI kbUl krny ky ilE lwlcdyny qQww frwny-Dwmkwny ky XËn ikE gE[anko JUT BI bolw gXw ik ''Awpkw ipqwmwrw gXw hY, Ab Awp BI mwry jwAogy!''swihbjwdo< ny Apnw Dwm~ CoVny kw idlyrI syeNkwr kr idXw[ vjIr Kwn ny kwjI kIrwX lI ik en swihbjwdo< ko #Xw sjw dIjw skqI hY? kwjI ny khw ik eslwm my<bÇco< ko sjw dyny kI ejwjq nhI< hY[ vjIrKwn BI iksI hd qk swihbjwdo< ko SwhIdkrny kw kl<k Apny mwQwy pr lgwny sybcnw cwhqw Qww[ Ab asny nvwb mlyrkotlwsy khw ik vo cwhy qo ApnI mjI~ ky Anuswren bÇco< ko sjw dykr Apny Bwe~ kI mOqkw bdlw ly skqw hY[ nvwb mlyrkotlwmuhMmd Swyr Kwn ny khw ik ''myrw Bwe~ j<gmy< mwrw gXw Qww[ mY< en SwIrKor bÇco< sykoe~ bdlw nhI< lynw cwhqw['' AØlw Xwr Kw<XogI ky SwÑdo< my< :bdlw hI lynw hogw qo ly<gy bwp sy[mihPæUj rKy hm ko Kudw Eysy pwp sy[

kwjI qQww Swyr Kwn ky es qrh ky

rvYXy ko dyKqy huE vjIr Kwn ky mn my<nrmI Awny lgI QwI, pr<qu dIvwn suÇcw n<dnhI< cwhqw Qww ik swihbjwdo< ko CoV idXwjwXy[ Eyiqhwisk hvwlo< ky Anuswr asny EkSwYqwn kI qrh swihbjwdo< ko kuC Eysy pRSnikE ijsky aÁr sy anko bwgI is© ikXwjwXy[ asny vjIr Kwn ko BI akswXw ik''swihbjwdo< ko CoVnw bui©mqw nhI< hogI,#Xo<ik Xy bwgI ipqw ky bwgI puZ hY< qQww bVyhokr mugl slqnq ky ilE Kqrw bnjwXy<gy[''

suÇcw n<d kI akswny vwlI dlIly<sunkr vjIr Kwn ny BI swihbjwdo< ko sjwdyny kw mn bnw ilXw[ kwjI sy iPr pUCwgXw[ es bwr kwjI ny mwilko< kI mjI~ kyAnuswr pr<qu kurwn SwrIP kI iSw@wwAo< kyivprIq swihbjwdo< ko ij<dw dIvwr my< icnyjwny kw Pqvw dy idXw[ swihbjwdo< ko ij<dwdIvwr my< icnw gXw[ dIvwr jb swihbjwdo<ky k<Dwo< qk Awe~ qo igr ge~[ swihbjwdo< kyPUlo< jYsy SwrIr byhoSw ho gE Qwy[

Ab swihbjwdo< ko kËl krny kw hu#msunwXw gXw[ smwxww ky do jØlwdo<-- SwwSwlbyg qQww bwSwl byg ny dono< swihbjwdo< koGutno< qly rK kr anky SwISw DwV sy Algkr idE[ duinXw kI Xh AjIm, ivl@wxw,byimswl, idl dhlwny vwlI Eyiqhwisk SwhIdI13 pOˆw, s<vq` 1761 ko hue~[ es AwlOikkSwhIdI ny Bwrq ky eiqhws kw bhwv hI moVidXw qQww duinXw ko AwScX~ my< fwl idXw[swihbjwdo< ny Apny SwISw By<t krky is#KkOm qQww Bwrq kw SwISw ‚<cw kr idXw[swihbjwdo< kI SwhIdI kI Kbr sunkr mwqwgujrI jI ny Akwl purK kw DXwn Dwrw qQww

Page 9: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

11

Apny pRwxw ËXwg kr SwhIdI pw lI[ BwrqqQww is#K kOm ky eiqhws my< hk, sc, Dwm~,mwnvIX AiDwkwro< qQww rwˆtöIX gOrv ky ilEiksI áZI kI Xh phlI SwhIdI QwI[ jhw< Cotyswihbjwdo< qQww mwqw gujrI jI kI SwhIdI hue~vhw< pr Awjkl gu{ªwrw ‰I PqhgFæ swihbsuSwoiBq hY[

swihbjwdo< kI SwhIdI mwZ SwhIdI nhI<QwI biØk essy BI bhuq ÈXwdw QwI[ ankomwnisk qOr pr luBwny kw XËn ikXw gXwQww[ ke~ bwr m÷ËXu kw BX BI idKwXw gXw[anky hr bwr mnw kr dyny pr aNhy< qVpw-qVpw kr SwhId kr idXw gXw[ Xh swrwAËXwcwr aNho<ny kYsy shn ikXw eskwAnumwn BI nhI< lgwXw jw skqw[ aNho<nyjbR kw mu<h moV kr ds pwqSwwihXo<, dySw qQwwkOm kI Swwn ko kwXm rKw AOr Kwlsw p<Qwko lwswnI qQww Eyiqhwisk Pqh idlvwe~[

gu{ jI ky Coty swihbjwdo< ko esmksd sy SwhId ikXw gXw Qww ik is#KI kwdIpk es jgq my< sy sdw ky ilE buJ jwXygwpr<qu anko es bwq kw Ehsws nhI< Qww ikis#KI kI AK<f ÈXoiq qo Kwlsy ky idlo< my<pRvySw kr cukI QwI[ SwhIdI ky pScwq pRc<fhue~ es ÈXoiq ny aÁrI Bwrq my< EysI Ai^npRÈvilq kr dI ijsmy< mugilXw slqnqA<qq: qbwh ho ge~[

swihbjwdo< kI SwhIdI ky s<b<Dw my< ‰Igu{ goib<d is<G jI ny AOr<gjyb ko dInwkw<gV kI DwrqI sy ilK kr Byjy 'jPrnwmw'my< ilKw Qww ik #Xw huAw, myry cwr puZ SwhIdkr idE hY<, myrw pw<cvw< puZ 'Kwlsw' qo ABIij<dw hY :ichw Swud ik cU< bÇcgw< kuSwqh cwr ]

ik bwkI ibmw<dw sq pycIdh mwr ] (jPrnwmw)swihbjwdo< ny gu{-Gr ky mhwn addySXo< kI

pUiq~ hyqu ApnI jwny< kubw~n kr dI<[ Xh QwI v#qkI hYrqA<gyjI qQww rwÈX kI Swi#q kI dir<dgIkI e<qhw ik sUbw srih<d ny en SwhIdo< kw A<iqms<ákwr krny ky ilE jgh dyny ky ilE Swq~ rKdI[ sUbw srih<d ky Ahm Aihlkwr, pr<qu g{-Gr ky ‰©wlu dIvwn tofrml ny Swq~ AnuswrDwn ektTw krky KVI ASwiP~Xw< rKkr A<iqms<ákwr hyqu jgh mol lI AOr ankw A<iqms<ákwr ikXw[ Xhw< Awjkl gu{ªwrw ‰I joqIs}p swihb suSwoiBq hY[

lgBg swFæy pw<c swl bwd 12 me~,1710 ko bwbw b<dw is<G bhwdr ªwrw cÎpVicVIky mYdwn my< sUbw srih<d ko mwr idXw qQww14 me~ ko 'srih<d Pqh' kw Elwn kr bwbwbwj is<G qQww bwbw AwlI is<G ko srih<d kwsUbydwr inXq kr idXw[ bwbw b<dw is<Gbhwdr ky 9 jUn, 1716 ko SwhIdI pw jwnyky aprw<q srih<d pun: muglo< ky kÑjy my< AwgXw[ 1 jnvrI, 1764 my< is#K imslo< kysmX bwbw jásw is<G AwhlUvwilXw ky nyq÷Ëvmy< is<Go< ny srih<d ko Pqh ikXw[ es lVwe~my< sUbydwr jYn Kwn mwrw gXw[ swQw hIasky dono< jrnYl sYd Kw< qQww Xwr muhMmdKw< BI mwry gXy[ APgwn POjy< hwr KwkrBwg inklI<[ esky pScwq is#K POj ªwrwmugl rwÈX-Swi#q ky icNh srih<d ky ikly koimttI my< imlwkr vhw< pr gDwo< sy hlclwXw gXw[ is<Go< ny ''jbY bwxw lwgXo qbYros jwgXo'' ky Anuswr swihbjwdo< qQww mwqwgujrI jI kI SwhIdI ky doiˆwXo< ko mwr kreiqhws my< Ek AOr sunhrI pNnw joV idXw[

(Soˆw p÷ T 17 pr)

Page 10: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

12

is#K eiqhws k÷q ipR<. qyjw is<G-fW. g<fw is<G my<‰I gu{ goib<d is<G jI kw s<i@wÎq jIvn eiqhws

-bIbI rjv<q kOr*

ptnw Swhr my< ipqw ‰I gu{ qyg bhwdrswihb ky Gr mwqw gujrI jI kI koK sy 23pO w, s<. 1723 ko mhwblI ‰I gu{ goib<d is<GjI kw jNm huAw[ jb Awpkw jNm huAw qoAwpky ipqw ‰I gu{ qyg bhwdr swihb Awswm my<Dwm~-pRcwr ky ilE gE huE Qwy[ Awpky jNm kIKbr vhw< ByjI ge~[ ‰I gu{ qyg bhwdr swihbky hu#m sy Awpkw nwm 'goib<d rwX' rKw gXw[

Tskw gw<v ky rhny vwly pIr BIKxwSwwh bhuq hI Bjn-b<dgI krny vwly pu{ˆwQwy[ ‰I gu{ goib<d is<G jI ny ijs smXjNm ilXw as idn b<dgI my< lIn pIr BIKxwSwwh ny AnuBv ikXw ik pUrb my< koe~ elwhIÈXoiq pRkt hue~ hY AOr asny inB~Xqw syrwÈX krky klXug my< sqXug AOr sc kwrwÈX kwXm krnw hY[

pIr BIKxw Swwh Apny swQw murIdo< kolykr ptnw Swhr my< bwl ‰I goib<d rwX jIky dSw~n krny ky ilE phu<c gXy[ mwqw gujrIjI, mwqw nwnkI jI AOr Bwe~ ikrpwl c<djI (gu{ jI ky mwmw) ny bwl ky Cotw honyky kwrxw mnw kr idXw, mgr pIr BIKxwSwwh ky mn my< pRym-Bwvnw dyKkr aNhy< bwlgoib<d rwX jI ky dSw~n krwE[ aNho<ny doimttI kI ktoirXw< gu{ jI ky Awgy rKI< qobwl goib<d rwX jI ny dono< pr hwQw rKkrpIr jI kI AwSw<kw dUr kr dI[

bcpn sy hI Awp SwáZo< kw AÒXwskrny lgy[ qIr-kmwn, qyg Awpky mnps<d

SwáZ Qwy[ pw<c swl kI amR my< hI Awp ApnyswiQwXo< ky do dl bnwkr nklI Xu© krvwqyQwy AOr jIqny vwly ko enwm idXw jwqw Qww[mwqw gujrI jI Awpko gurmuKI isKwqy AOris#K eiqhws kI jwnkwrI dyqy Qwy[ gurbwxwIBI Awpko ámrxw krvwe~ jwqI QwI[

Awswm ky ¤cwr-dOry ky bwd ‰I gu{qyg bhwdr swihb ptnw swihb Aw gE[ptnw swihb my< kuC smX rhny ky bwd Awpp<jwb Aw gE[ gu{ jI ny ‰I An<dpur swihbphu<cny ky QwoVy smX bwd Apny pirvwr koBI ‰I An<dpur swihb bulw ilXw[ 1669 e~.my< bwdSwwh AOr<gjyb ny Xh hu#m jwrI ikXwik ih<duAo< ky m<idro<, Dwm~SwwlwAo< AOr pwTSwwlwAo<ko igrw idXw jwE[ ih<duAo< AOr is#Ko< prmuslmwn pRjw sy Alg v ÈXwdw tY#s lgwEgE AOr anko srkwrI nOkirXo< pr sy htwidXw gXw[ logo< ko Apnw Dwm~ bdl krmuslmwn bnny pr mjbUr ikXw jwny lgw[p<jwb AOr kSwmIr my< ÈXwdw s$qI kI ge~AOr logo< kw Dwm~ jbrdáqI sy bdlvwXw jwnylgw[ AOr<gjyb ny kSwmIr ky sUbydwr SwyrAPgwn ko hu#m ikXw ik vhw< ky logo< koqlvwr ky jor pr muslmwn bnwXw jwE[vhw< pr ÈXwdw grIbI hony ky kwrxw kuC logQwoVy-sy lwlc v BX my< Awkr hI Apnw Dwm~bdlny lgy[

kSwmIr ky kuC p<ifq duKI hokr ‰IAn<dpur swihb my< ‰I gu{ qyg bhwdr swihb

*452, Ñlwk-bI, s<DwU kwlonI, Cyhrtw, ‰I Am÷qsr swihb-143005, Pon : 81466-50449

Page 11: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

13

ky pws AwE AOr Apny duK kI dwáqw< gu{ jIko bqwe~[ ‰I gu{ qyg bhwdr swihb ny bwl‰I goib<d rwX jI ky khny pr p<ifqo< ko khidXw ik ''jwkr sUbydwr ko kh do ik hmwryDwwim~k nyqw ‰I gu{ qyg bhwdr swihb XidApnw Dwm~ bdl ly<gy qo hm BI bdl ly<gy[''bwdSwwh phly hI gu{ swihb ky Dwm~-pRcwr AOrankI bFæqI qwkq ko Apny rwÈX ky ilEKqrnwk smJ rhw Qww[ asny gu{ jI koidØlI bulwkr SwhId kr idXw[ as smXbwl ‰I goib<d rwX jI kI AwXu kyvl nO vˆw~kI QwI[ gu{ jI ko pqw clw ik Ek is#KBwe~ l#KI Swwh gu{ jI ky pwiQw~k SwrIr kokuC swQwI is#Ko< kI mdd sy Apny Gr lyAwXw AOr Apny Gr ko Awg lgwkr dwhs<ákwr ikXw[ Bwe~ jYqw jI nwm kw EkdUsrw is#K muglo< sy njr bcwkr gu{ jI kwpwvn SwISw ‰I An<dpur swihb lykr AwXw jhw<‰I gu{ goib<d rwX jI ny askw dwh s<ákwrikXw[

‰I gu{ goib<d rwX jI kuC smX ky ilEnwhn átyt ky phwVI elwky my< cly gE[ vhw<ky rwjw ny gu{ jI ko kuC jmIn dy dI AOras jgh pr 'pwa<tw' nwm kw iklw bnwXwgXw[ gu{ jI ny Xmunw ndI ky rmxwIX iknwrypr bYTkr logo< ko pwp qQww juØm sy mu#qkrwny ky bwry my< socw AOr Awny vwly s<Gˆw~ky iv{© lVny Xo^X bnwny ky ilE Apny Awpko qYXwr krny lgy[ gu{ jI ny GuVsvwrI,iSwkwr Kylnw, qYrnw, qIr<dwjI qQww qyg clwnymy< AOr inpuxwqw hwisl kI qQww Ek muiálmADXwpk sy PwrsI kI iSw@ww lI[ gu{ jI nybhuq-sI bwxwI kI rcnw kI[ gu{ jI ny Apnydrbwr my< 52 kivXo< ko s<r@wxw pRdwn ikXw[gu{ jI ny kuC is#Ko< ko bnwrs my< s<ák÷iq

kI iSw@ww lyny ky ilE Byjw[ jo is#K bnwrssy s<ák÷iq kI iSw@ww lykr AwE aNho<ny swihËX-rcnw ky kwm my< gu{ jI kI mdd kI AOran is#Ko< ko 'inrmly' khw jwny lgw[

gu{ jI ky bFæqy pRBwv ko dyKkr phwVIrwjw gu{ jI sy e~ˆXw~ krny lgy[ kihlUr kyrwjw BImc<d ky swQw imlkr ANX phwVIrwjwAo< ny gu{ jI pr hmlw kr idXw[ gu{jI ny bVy swhs sy ankw mukwblw ikXw[es lVwe~ my< pIr budDwU Swwh ny Apny cwrpuZo< AOr 700 murIdo< ky swQw imlkr gu{ jIkI mdd kI[ Bwe~ ikrpwl dws ny BI gu{jI kw swQw idXw[ Xh lVwe~ pwa<tw swihbsy C: mIl kI dUrI pr B<gwxwI ky áQwwn prhue~ ijsmy< gu{ jI ny bhuq bhwdurI sy mukwblwikXw[ phwVI rwjwAo< kI hwr hue~[ gu{ jIny es jIq sy koe~ sw<swirk lwB nhI< aTwXwAOr ‰I An<dpur swihb vwips Aw gE[ Xhw<Awkr pw<c ikly bnvwE-- An<dgFæ, lohgFæ,holgFæ, kysgFæ, PqhgFæ[ ApnI AOr is#Ko<kI sur@ww ky Xo^X pRb<Dw ikXy[

srkwr ny phwVI rwjwAo< sy kr kImw<g kI[ kuC ny qo kr dykr ApnI jwnCuVw lI pr<qu kuC rwjw kr n dyny sy gu{jI ky pws mdd ky ilE AwE[ muglo< ky swQwho rhI lVwe~ my< gu{ jI ny phwVI rwjwAo< kImdd krny ky ilE hw< kr dI[ Xh lVwe~nwdOxw kI jgh pr hue~[ esmy< phwVI rwjwAo<AOr gu{ jI kI jIq hue~[ phwVI rwjwAo< kogu{ jI kI mdd sy hI sPlqw imlI[ essybwdSwwh AOr<gjæyb ko ic<qw hony lgI[ asnyApny puZ Swhjwdw muAÈjm ko p<jwb ByjwesilE ik gu{ jI AOr p<jwb ky phwVIrwjwAo< ky iv{© kwX~vwe~ kI jwE[

phwVI rwjwAo< ko sjw dI ge~ lyikn gu{

Page 12: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

14

jI ky is#K Bwe~ n<d lwl jI ky smJwny prmuglo< ªwrw gu{ jI ko kuC BI n khw gXw[phwVI rwjw Ab BI gu{ jI kI bFæqI qwkqsy KuSw nhI< Qwy[ vy Apnw mqlb inkwl kriPr gu{ jI ky iKlwP ektTy ho gE[ gu{ jIEk s<pUxw~ Bwe~cwrw kwXm krnw cwhqy Qwy jopujwirXo< AOr smX ky hwikmo< ky AËXwcwro< syávq<Z ho[ gu{ jI ny Apny pUv~ gu{ swihbwnkI rKI nI<v pr inmw~xw krnw Swu} ikXw[jo Psl ‰I gu{ goib<d is<G jI ky smX my<pk kr qYXwr hue~ vo gu{ nwnk swihb kysmX boe~ ge~ QwI[ as Psl ko Swy w nO gu{swihbwn ny ¤PuiØlq ikXw[ vo ™pwxw ijsnyKwlsy kw rwáqw swP ikXw, vo ‰I gu{ goib<dis<G jI ny bnwe~ QwI, lyikn askw POlwd ‰Igu{ nwnk dyv jI ny qYXwr ikXw Qww[

1699 e~. kI vYswKI ky idn gu{ swihbny ‰I An<dpur swihb my< Kwlsw p<Qw kIswjnw kI[ bhuq dUr-dUr sy is#K s<gq ‰IAn<dpur swihb my< ekt`TI hue~[ gu{ swihb nyApnI ™pwxw inkwlI AOr khw ik ''koe~ Eyswis#K hY jo Dwm~ kI Kwiqr ApnI jwn dynyky ilE qYXwr ho?'' Awpny ApnI mw<g dohrwe~qo lwhOr ky Bwe~ dXwrwm ny Apny Awp kokubw~nI ky ilE pySw ikXw[ esI qrh gu{ jIny dUsrI, qIsrI, cOQwI AOr pw<cvI< bwris#Ko< ko kubw~nI dyny ky ilE khw[ ŸmSw:Bwe~ Dwrm dws, Bwe~ mohkm c<d, Bwe~ swihbc<d, Bwe~ ihMmq rwX ny Apnw-Apnw SwISwgu{ jI ko By<t ikXw[ gu{ jI ny anko ne~poSwwk phnwe~, Am÷q qYXwr krky CkwXw AOr'pw<c ÎXwro<' kw nwm idXw[ 'pw<c ÎXwro<' koAm÷q Ckw kr iPr Kud ansy Am÷q Ckw[es qrh gu{ jI AOr anky Am÷qDwwrI is<Go<(Kwlsw) my< koe~ A<qr nhI< rhw[ esky bwd

pw<c ÎXwry logo< ko 'Kwlsw' bnwny ky ilEAm÷q-pwn krvwqy Qwy[ kuC hI idno< my<lgBg 80,000 is#Ko< ny Am÷q-pwn ikXw[gu{ jI ny Apny is#Ko< ko apdySw idXw ikvy Swu© jIvn ibqwE<; aNhy< koe~ BI nSwwkrny sy mnw ikXw[ gu{ jI ny q<bwkU kysyvn ko mnw ikXw AOr khw ik XhSwwrIirk qOr pr hwinkwrk hY[ gu{ jI nypw<c kkwr Dwwrxw krny ko khw, jYsy-- kySw,k<Gw, kChrw, kVw, k÷pwxw[ sBI is#Ko< koApny nwm ky swQw 'is<G' SwÑd lgwny kw hu#mikXw[ Ek-dUsry ko imlqy smX 'vwihgu{ jIkw Kwlsw, vwihgu{ jI kI Pqh' bulwny kwAwdySw idXw[ gu{ swihb ny juØm kw mukwblwihMmq sy krny ko khw AOr eÈjq sy jInwisKwXw[ is#Ko< ko ms<do< ky pRBwv sy mu#qkrwXw AOr ms<d-pRQww ko KËm kr idXw[holI ky ËXohwr ko Alg F<g sy mnwnw Swu}ikXw AOr esko 'holw mohØlw' kw nwmidXw[ es idn is#K sYink pryf krqy AOrAwps my< nklI Xu© krqy qQww jIqny vwlo<ko enwm idXw jwqw[

pwp ko KËm kr Dwm~ kI áQwwpnw AOrprmwËmw kI Bi#q ky ilE gu{ jI ny Ek ne~pRxwwlI Swu} kI[ duinXw ky log es nE Dwm~ko dyKkr d<g rh gE[ muglo< ko Xh frpYdw ho gXw ik Xh nXw Dwm~ ankI rwj-sÁw ko smwÎq kr dygw[ aNho<ny smJw ikgu{ jI anky ‚pr hmlw krky anko nˆtkrny ky ilE POj qYXwr kr rhy hY<[ ‰IAn<dpur swihb khlUr irXwsq ky elwky my<Qww AOr phwVI rwjwAo< sy iGrw huAw Qww[khlUr ky rwjw ny gu{ jI ko Ek pZ ilKwik vy asky elwky ko CoVkr cly jwE< Xwanky ADwIn rhny ky ilE kr Bry<[ gu{ jI

Page 13: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

15

ny en dono< bwqo< ko mwnny sy mnw kridXw, ijssy asny gu{ jI pr hmlw krny kyilE idØlI ky mugl bwdSwwh sy mdd mw<gI[asny lwhOr AOr srih<d ky gvn~r kI mddsy gu{ jI pr sn 1701 e~. my< ‰I An<dpurswihb my< hmlw kr idXw[ is<Go< ny bhuqbhwdurI sy mukwblw ikXw[ Xh lVwe~ qIn vˆw~qk clqI rhI[ duSmno< ny ‰I An<dpurswihb ky ikly ky A<dr rwSwn-pwnI jwnwrok idXw[ is<G BUK AOr ÎXws sy inb~l honylgy[ kuC is<Go< ny AnuBv ikXw ik vy BUKy-ÎXwsy mukwblw nhI< kr skqy, Aq: vy ‰IAn<dpur swihb kw iklw CoVkr Aw gE[gu{ jI AOr bwkI is<G Apny erwdy my< d÷Færhy[ gu{ jI sy is<Go< kI BUK-ÎXws dyKI nhI<jwqI QwI[ muglo< qQww phwVI rwjwAo< ny BIkhw ik Awp ‰I An<dpur swihb kw iklwCoV kr cly jwAo, Awpko Xhw< sy jwqy v#qkoe~ muiSkl nhI< Awny dI jwEgI[ n cwhqyhuE BI gu{ jI ny ‰I An<dpur swihb kwiklw CoVny kw PYslw kr ilXw[ Awp sdI~ky mOsm my< ‰I An<dpur swihb CoVkrinkly qo srsw ndI ky pws duSmn ApnwikXw ekrwr Bulwkr BwrI POj lykr hmlwkrny ko Aw gE[ rwq ky A<Dwyry AOr bwirSwmy< bhuq BX<kr lVwe~ hue~[

swrI rwq lVqy-lVqy subh ho ge~[ gu{swihb ny rojwnw kI qrh inÁnym ikXwAOr prmwËmw kI áquiq my< Apnw pwT pUrwikXw[ gu{ jI kw bhuq-sw swmwn, AnmolswihËX, jo háqiliKq Qww, srsw ndI my< bhgXw[ Awpky pirvwr ky log Ek dUsry sy Algho gE[ gu{ jI AOr anky bVy swihbjwdycmkOr swihb nwmk áQwwn pr phu<c gE[mwqw gujrI jI AOr Coty swihbjwdy-- bwbw

jorwvr is<G jI AOr bwbw Pqih is<G jIApny purwny syvwdwr g<gU ky Gr jw Thry[ essyvwdwr ny lwlc my< Awkr DwoKy sy enkomoir<fw Qwwny ky koqvwl ko pkVvw idXw AOrasny srih<d ky sUbydwr vjIr Kw< ky hvwlykr idXw, ijsny dono< swihbjwdo< ko dIvwrmy< ij<dw icnvw kr SwhId kr idXw AOr mwqwgujrI jI BI prlok isDwwr gE[

duSmn kI POj ny gu{ jI kw pICwikXw AOr cmkOr swihb my< jwkr hmlw kridXw[ cmkOr kI kÇcI hvylI my< 40 is#Ko<ny duSmn kI BwrI POj kw bhuq bhwdurI symukwblw ikXw[ gu{ jI ky dono< swihbjwdyes Xu© my< SwhId ho gE[ jb hvylI my< kyvlpw<c is#K rh gE qo aNho<ny gu{ jI koivnqI kI ik Awp Xh jgh CoVkr clyjwAo[ gu{ jI is#Ko< kI ivnqI mwn krvhw< sy cly gE AOr ke~ idn mwCIvwVy kyj<glo< my< n<gy pYr, BUKy-ÎXwsy rhy, DwrqI prApnw ibáqr bnw kr soqy rhy[ do muslmwnBweXo<-- Bwe~ gnI Kw< AOr Bwe~ nbI Kw< nydyKw ik SwwhI POjy< Awpky pICy lgI hY<[ andono< ny ApnI jwn ko Kqry my< fwlkr gu{jI kI mdd kI[ vy gu{ jI ko muiálm pIrkI Bw<iq kpVy phnwkr pwlkI my< bYTwkrcl pVy[ rwáqy my< pICw krqI gSqI tukVIny jb pUCw qo aNhy< Sw<kw hue~[ pIr muhMmdnwmk kwjI ko bulwXw gXw[ vo gu{ jI koPwrsI kI iSw@ww idXw krqw Qww[ as kwjIny iáQwiq ko s<Bwl ilXw AOr gu{ jI ko Awgyjwny idXw[ gu{ jI jt`tpurw gw<v phu<c gE[vhw< Awpko Ek AOr muslmwn Bwe~ rwXkØlw imlw[ asny gu{ jI kI syvw kI AOrsrih<d sy Apnw AwdmI nUrw mwhI Byj krCoty swihbjwdo< kI Kbr m<gvw kr dI[ jb

Page 14: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

16

Bwe~ nUrw mwhI ny Awkr gu{ jI ky Cotyswihbjwdo< ky SwhId hony kI Kbr dI qo gu{jI bVy shj sy boly ik ''myry puZ qo hmySwwky ilE ij<dw ho gE, lyikn es srih<d komrnw pVygw['' Xh kh kr gu{ jI ny ApnyqIr sy Ek JwVI ko aKyV idXw AOr khw ik''muglo< kI jVy< es JwVI kI qrh aKwV dIjwE<gI[''

gu{ jI vhw< sy Awgy ko cl pVy[ gu{jI PrIdkot ky pws phu<c gE[ pICy-pICySwwhI POjy< Awpkw pICw kr rhI QwI<[

gu{ jI 'iKdrwxwy kI Fwb' pr phu<c gE[bhuq-sy is#K BI Awpky pws Aw gE Qwy[mwJy ky is#K, jo ‰I An<dpur swihb ky iklymy< gu{ jI ko CoVkr Aw gE Qwy, vy BI vhw<phu<c gE[ SwwhI POj AOr gu{ jI ky bIcbhuq BX<kr Xu© huAw[ es Xu© my< gu{ jIkI jIq hue~[ gu{ jI ko pqw clw ik jois<G ‰I An<dpur swihb ky ikly sy cly gEQwy vy BI es Xu© my< Swwiml huE hY< AOraNho<ny ApnI jwn qk kubw~n kr dI hY[ gu{jI ny an is<Go< ko mwP kr idXw AOr hrEk ko gly lgwXw qQww aNhy< 'mukqo<' kIapwiDw dI[ en 40 mukqo< ky nwm pr hI asjgh kw nwm 'iKdrwxwy kI Fwb' sy '‰Imukqsr swihb' ¤cilq ho gXw[ en mukqo<kw ijŸ hr roj Ardws my< ikXw jwqw hY[

esky bwd gu{ swihb qlv<fI swbo my<phu<cy AOr Bwe~ fØlw ky pws Thry[ Awp nOmhIny vhw< rhy AOr as áQwwn ko iSw@ww kwky<dR bnw idXw[ es áQwwn ko 'gu{ kI kwSwI'khw jwqw hY[ Awp jI ny Xhw< rhkr ‰I gu{gR<Qw swihb kI puns_pwdnw kr sMpUxw~qw pRdwnkI [ gu{ swihb nO mhIny Xhw< pr Thry[rwáqy my< dInw nwmk ngr my< PwrsI my<

bwdSwwh AOr<gjyb ko Ek pZ ilKw[ ijŸ Qwwik ''bwdSwwh kI Aor sy gu{ jI ky swQw burwÛXvhwr ikXw gXw[ anky swihbjwdy AOrbhuq-sy is#K SwhId ho gE, lyikn iPr BIjIq gu{ jI kI hI hue~[ jo kwm gu{ jI nySwu} ikXw vo Ek ivSwwl lhr bn gXI[ kuCis#Ko< ko SwhId kr es lhr ko kuclw nhI<jw skqw['' es pZ ko pFækr bwdSwwhAOr<gjyb kw idl nrm ho gXw AOr ávX<AáváQw hony ky kwrxw asny gu{ jI koimlny ky ilE bulwXw[ gu{ jI ABI askypws phu<cy nhI< Qwy ik askI phly hI (1707e~. my<) mOq ho ge~[ gu{ jI ny jo pZ bwdSwwhko ilKw Qww asko 'jPrnwmw' (jIq kIictTI) khw jwqw hY[

gu{ swihb di@wxw kI Aor jw rhy Qwy[sPr ky dOrwn srih<d ky do pTwn guÎq }pmy< Awpkw pICw kr rhy Qwy[ vy AwdmI srih<dky vjIr Kw< ny gu{ jI ko KËm krny ky ilEByjy Qwy[ vo jwnqw Qww ik mY<ny gu{ jI kyswihbjwdo< ko SwhId ikXw hY AOr gu{ jI kIs$q ivroDwqw kI hY[ asko ApnI jwn kwKqrw Qww ik gu{ jI AOr<gjyb ky puZ bhwdurSwwh sy muJy s$q sjw idlvw skqy hY<[

gu{ jI nw<dyV phu<c gE[ Xy dono< pTwnBI gu{ jI ky pws Awny-jwny lgy AOr gu{jI sy jwn-phcwn krny lgy[ Ek Swwm kojb gu{ jI inÁnym ky pScwq Awrwm krrhy Qwy qo an dono< ko ApnI cwl clny kwmOkw iml gXw[ Ek pTwn ny gu{ jI ky pytmy< Curw Go<p idXw[ dUsrw vwr krny hI lgwQww ik gu{ jI ny qlvwr inkwlI AOr askovhI< mOq ky Gwt aqwr idXw[ dUsrw pTwnjo bckr inkl rhw Qww, gu{ jI ky is<Go<ny askw BI kwm qmwm kr idXw[ is<Go< ny

Page 15: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

17

gu{ jI kw j$m isl idXw[ QwoVy idn my< hIXh j$m TIk hony lgw[

Ek idn gu{ jI kmwn kw icØlwcFæwny lgy qo as Gwv my< sy pun: KUn bhnylgw AOr lgwE huE tw<ky BI tUt gE[ gu{jI ny is#Ko< ko iksI qklIP kw Ehswsqk n hony idXw[ gu{ jI A<iqm smX qkKuSw Qwy[ iksI ko BI pqw nhI< clw ik gu{jI kw A<iqm smX inkt Aw rhw hY[ gu{jI ny 7 A#qUbr, 1708 ko gu{ gR<Qw-gu{ p<Qw

ko gu{Awe~ dykr ÈXoiq-joq smw gE[‰I gu{ goib<d is<G jI ny Ek mhwn

kOm kI s÷jnw kI AOr is#K kOm kojËQwyb<d krky Kwlsw p<Qw clwXw; gu{ gR<Qw-gu{ p<Qw ko gu{Awe~ dI[ is#Ko< ko AwdySwikXw ik ‰I gu{ gR<Qw swihb sbky 'gu{' hY<[esmy< hI ivSvws rKnw AOr bwxwI AnuswrApnw jIvn ÛXqIq krnw[ ‰I gu{ gR<Qwswihb my< jo iSw@ww hY asky Anuswr hI kOmkI AOr ApnI AguAwe~ krnI hY[

Kwlsw p<Qw qQww dySwvwsI an mhwnAwËmwAo<-- Coty swihbjwdo< qQww mwqw gujrIjI ky SwhIdI swky kI swlwnw Xwd sËkwr Ev<pUxw~ ‰©w sihq mnwqy hY<[ ¤iqidn sYkVy qQwwids<br mwh my< qIn idn qk clny vwlyswlwnw SwhIdI joV-myly ky smX lwKo< ‰©wludySw-pRdySw qQww ivdySw sy ‰©w-sËkwr By<t krnyAwqy hY<[ an mhwn SwhIdo< ky crxwo< my< hm XhIbVI By<tw rK skqy hY< ik hm ankI mhwnqwko smJy<, ankI BwvnwAo< kw sËkwr kry< qQwwis#KI AwdSwo_ pr phrw dyny kw pRxw kry<[aNho<ny ijs qrh ky smwj kw inmw~xw krnyky ilE ávX< ko dIvwro< my< icnvwXw qQww jUJqyhuE SwhIdI pwe~, AwAo! as smwj kI áQwwiÎqky ilE hr s<Bv XËn kry<[ hmy< Apny smwjmy< sy inj-¤áqI, kunbw-¤v÷iÁ qQww BR twcwrko KËm krny kI Aiq AwvSXkqw hY[ hmy<piqqqw, mwdw BURxw-hËXw, nSwwKorI, ASlIlqwqQww dhyj jYsI kurIiqXo< ko aKwV dynw cwihEAOr K<fy-bwty kI pwhul 'Am÷q' Ck kr gu{vwly bnnw cwihE[

cwro< swihbjwdo< kI byimswl SwhIdI koXwd krqy huE jb hm Apny ed~-igd~ njrmwrqy hY< AOr is#K kOm my< Aw cukI Gorigrwvt ko mhsUs krqy hY< qo isr Swm~ syJuk jwqw hY[ #Xw hm socy<gy ik hm iksidSww my< jw rhy hY<? siqgu{ ny Apny l$q-E-ijgr swihbjwdo< ko SwhId krvwkr is#KkOm ko ávwiBmwn sy lbwlb ij<dgI b$SwIQwI[ swihbjwdo< ny Apny SwISw By<t krkyBwrq kw SwISw, Dwm~, gOrv, ávwiBmwn qQwwsÒXwcwr bcwXw AOr 'srih<d' ko sc my< 'ih<dkw isr' bnw idXw[

vy kOmy< duinXw ky q$qy sy imt ge_ joKudgjI~ ky kwrxw Apny Dwwim~k is©w<q, mhwnivrwsq, eiqhws qQww SwhIdo< ko AndyKw krkyApnI JUTI lwlswAo< ko pUrw krny my< hIglqwn ho ge_[ AwAo! ApnI mhwn ivrwsqky mhwn vwirs bnny kw XËn kry< qQwwswihbjwdo< kI Swhwdq sy idSww lyqy huE dySw-Dwm~kI r@ww my< qn-mn sy Apnw-Apnw Xogdwnfwly< qQww Apnw jNm swQw~k kry<[

(p÷ T 11 kw Soˆw)swihbjwdo< kI Swhwdq. . .

Page 16: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

18

srih<d Swhr Ev< swkw srih<d : Eyiqhwisk jwnkwrI

-ismrjIq is<G*

srih<d Ek pRwcIn Swhr hY[ eskwAnumwn esky Aws-pws ky Swhro< my< syinklqI pRwcIn e~<to<, TIkro<, tUty TUTo< qQwwimÆI ky bq~no< sy mwlUm pVqw hY[ ke~ logo<kw ivcwr hY ik eskw nwm 'srih<d' muslmwno<ny mugl-kwl ky dOrwn rKw Qww #Xo<ik Xhih<doáqwn ky sr (isr) pr (sr-ih<d) AQww~q`aÁr kI idSww my< AwiKrI Swhr Qww[ Xh bwqshI nhI< lgqI #Xo<ik Xh áQwwn muslmwno<ky Xhw< Awny sy bhuq purwnw hY[ eskw mUlpRwcIn AwX~ logo< sy juVqw hY[ ho skqw hYik Xh ansy BI phly kw ho[ eskw ijæŸsbsy phly '¤wSwr s<ihqw' my< Awqw hY jhw< sylykr vrwh imhrI ny ApnI 'v÷hq-s<ihqw' my<eskw ijæŸ ikXw hY[ vrwh imhrI mhwrwjwivŸmwidËX ky nO rËno< my< sy Ek hY[ vhilKqw hY ik is¼<d Swhr Swqudr dySw kw mu$XáQwwn hoqw Qww[ Xhw< sYir<Dw nwm kI AwX~jwiq ky log bsqy Qwy[ sYir<Dw logo< ky nwmsy hI anky es mu$X ngr kw nwm is¼<dpV gXw[ Swqudr dySw Ek ivSwwl elwkw Qww[AwDwuink BUgol ky Anuswr ihmwcl pRdySw kI‚nw qhsIl ‰I An<dpur swihb qQww kIrqpurswihb ky elwky nwlwgFæ AOr iSwmlw ky elwky,A<bwlw qhsIl kw aÁr idSww kw ‚prI ihásw,srih<d (PæqihgFæ swihb), rwjpurw, ijælw luiDwXwnw,nwBw qQww pitXwlw Awid Swqudr dySw my< Awqy hY<[

Xh BI ijæŸ hY ik srih<d Swhr ko

p<jwb my< swlbwhn ky puZ swr rwa ny bswXwQww[ as smX esky bVy Bwe~ irswlU ky ADwInBwdso<, hoflw qQww sunwm Awid prgny Qwy[hw<sI my< esky Bwe~ h<s rwX kw rwÈX Qww[ J<fUrwX kw ihswr my< rwÈX Qww[ iProjæSwwh quglkny es ngr ko bhuq qr#kI dI[ Akbr kysmX Xhw< 52 lwK kI AwmdnI vwly 32prgno< kI srkwr bnI[ muslmwn bwdSwwho< nyesko ih<d kw drvwjæw smJkr bhuq pRPuiØlqikXw[ khqy hY< ik Xh ngr 12 murÑbw mIlmy< bsqw Qww[ Xh srkwr 'mdr (m«) dySw'AQwvw 'gu{ ky mwlvy' kI }p-ryKw bnwny kIAwj qk pRqIk mwnI jwqI hY[

Alb{in ApnI puáqk 'Al-ih<d' my<ilKqw hY ik phly Xhw< sUX~v<SwI rwjy rwÈXkrqy Qwy[ bwd my< ih<dU rwÈX ky smX my< XhlwhOr (rwjDwwnI biT<fw) ky pwl rwjwAo< kwmSwhUr srhdI Swhr hoqw Qww[ ankI di@wxwIsrhd Qwwnysr sy di@wxw qk jwqI QwI[PirSqw kI iliKq ky Anuswr srih<d, kwbulky bR³xwSwwhI rwjwAo< kI cFædI (pUrbI)srhd hoqI QwI[ vil-al-sdIkI ApnI puáqk'Awenw bwgV b<s' my< ilKqw hY ik es Swhrkw nwm 'srih<d rwa' lwhOr ky rwjw lomwnrwa ªwrw 531 ibŸmI s<vq my< eskI buinXwdrKny ky kwrxw pVw[ ke~ eiqhwskwro< kwivcwr hY ik nUr-ad-dIn ny eskw nwm'sIh' qQww 'ih<d' ko joVkr bnwXw[ eskw

*mu$X s<pwdk Ev< ap sicv, iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI, ‰I Am÷qsr-143006; Pon : 98148-98223

Page 17: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

19

Bwv hY-- 'Swyro< kw j<gl[' as smX Xhelwkw Swyro< AOr cIqo< ky BwrI j<glo< vwlwQww, ijsky kwrxw eskw nwm 'srih<d' pVgXw[ 1011 e~. my< mhmUd gjænvI ny phlI bwrQwwnysr ky m<idro< qQww ANX Swhro< ko lUtwv qbwh kr idXw[ ih<dU rwÈX Xhw< sy qbKËm huAw jb 1193 e~. my< muhMmd gOrI nyp÷QvIrwj cOhwn ko pkVkr kËl krvwidXw[ gulwm Grwny ky sulqwn milk nwis{¨Inkbcw ny 1210 e~. my< es elwky pr kÑjw krilXw[ nwis{¨In (1246-1966 e~.) ky smXblbn ky BqIjy Swyr Kw< ny srih<d my< Ekiklw bnvwXw[ 1360 e~. my< iProjæSwwh quglkny srih<d ko smwxww kI hkUmq sy Algkrky es ADwIn 28 prgny kr idE qQwwesko ijæly kw srd mukwm bnw idXw[isrmOr kI phwVI ko kwtkr sqluj dirXwkw pwnI slImw ndI my< fwl idXw qQwwsrih<d kI nhr (h<slI) bnw dI, ijssysunwm qk kw elwkw KuSwhwl ho gXw[iProjæSwwh quglk ny 1360 e~. my< h<slI kyiknwry Ek bhuq bVw iklw bnvwXw[ h<slIko Awjkl srih<d coA ky nwm sy jwnwjwqw hY[ phly sYXd bwdSwwh sYXd iKjr Kw<ky A<iqm idno< my< srih<d kI hkUmq loDwIAPgwno< ky pws clI gXI[ esny 1415 e~.my< Apny puZ mwilk mubwrk ko iProjæpurqQww srih<d kw gvn~r áQwwipq ikXw[ swDwUnwdrw ko ap-gvn~r áQwwipq ikXw[ 1416 e~.my< qmwm re~s qQww ANX logo< ny swDwU nwdrwkw kËl kr idXw[ Agly v†w~ es bgwvq kosmwxww ky gvn~r jIrk Kw< ny dbw idXw[sYXd mubwrk Swwh (1421-1435 e~.) ky smXg#KVo< ny lwhOr qQww jl<Dwr pr kÑjæw krny

ky bwd srih<d pr hmlw ikXw[ Xhw< kwhwikm eálwm Swwh bVy s<kt my< Qww, pr<quSwwhI POj idØlI sy Aw phu<cI qQww g#KVA#qUbr, 1421 e~. my< pun: lwhOr cly gE[

bhlol loDwI BI srih<d kw invwsI Qww[vh Xhw< hI plw Ev< bVw huAw[ Xhw< sy hI1401 e~. my< sulqwn kI apwiDw gRhxw krkyhwikm bnw[ Xhw< sy vh idØlI jwkrih<doáqwn kw bwdSwwh bn gXw[ bwbr bwdSwwhny 1526 e~. my< ebRwihm loDwI ko pwnIpq kIlVwe~ my< prwijq kr ih<doáqwn kw rwÈXs<Bwl ilXw[ srih<d BI asky kÑæjy qly clwgXw[ 'qwrIK-E-swlwiqn-E-APgInw' kyAnuswr es smX srih<d ky rwjw iKlvwr nyApnI ijmI<dwrI kwXm rKny ky ilE bwbrko qIn gTrI ávxw~ By<t ikXw[ esky bwdsulqwn dul<dI ko srih<d kw POjdwr inXu#qikXw gXw[ as smX asky ADwIn 15 lwKkI Awmdn vwlw elwkw AwXw[

1529 e~. my< p<jwb ky gvn~r imjæw~kwmrwn ny bwbr ko p<jwb ky jwgIrdwro< kImulwkwq ky ilE lwhOr bulwXw[ bwbr kyphu<cny sy phly aNho<ny mugl rwÈX kI e~nmwn lI[ esky swQw hI idØlI sy sqluj qkkw elwkw mugl rwÈX ky ADwIn ho gXw[

'qwbwikq-E-AkbrI' ky Anuswr bwdSwwhhumwXU< ky smX rwjkumwr Akbr ko srih<dmy< bYrm Kw< ky pws pFæny ky ilE Byjw['qwrIK-E-humwXU<' ky Anuswr imkrI j<g kohumwXU< ªwrw srih<d srkwr kw hwikm áQwwipqikXw[ Aweny-AkbrI ky Anuswr isk<drAPgwn ny srih<d my< humwXU< ky swQw BX<krXu© ikXw[ 'Akbrnwmw' ky Anuswr Akbrky smX bYrm Kw< ko srih<d kw POjdwr

Page 18: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

20

inXu#q ikXw gXw[Akbr bwdSwwh ko srih<d bhuq AÇCw

lgw[ asny eskI pRisi© ko bFæwny ky ilEsmwxww Ev< sunwm BI srih<d srkwr kyADwIn kr idE[ srih<d kw sMb<Dw sIDwwidØlI ky swQw joV idXw gXw[ Aweny-AkbrIky Anuswr esky ADwIn 52 lwK kI Awmdnvwly 32 prgny inMniliKq Qwy-- 1. AMbwlw2. bnUV 3. pwXl 4. BdOV 5. biT<fw 6. pr<dr7. iqgVw 8. Qwwnysr 9. Cq 10. ciVk 11.iKjrwbwd 12. durwlw 13. d}q 14. dyagxww15. ropV 16. srih<d Xw hvylI 17. smwxww 18.sunwm 19. sFOrw 20. sulqwnpur (bwrwh) 21.Swwhbwd 22. Pæqhpur 23. krXwq rwX swmU24. kYQwl 25. GuVwm 26. luiDwXwnw 27.muáqPæwbwd 28. msI<gxw 29. mnsUrpur 30.mwlyr 31. mwCIvwVw 32. hwprI[ esmy< 22qQww 23 n<br kw pqw nhI< clqw ik kOn-sI jgh pr hY qQww pr<dr BI srávqI ndIpr bsw koe~ purwnw kábw ho skqw hY #Xo<ikeskw AQw~ hY e<« dyvqw kw Swhr (dYËXo< kI99 puirXo< ko dlny vwlw pur<dr-e<«), jo iksrávqI pr hI ho skqw hY[

muslmwn bwdSwwho< kw lwhOr sy idØlIjwqy smX rwáqy kw sbsy bVw pVwv srih<dmy< hoqw Qww, esilE iksI BI bwdSwwh kyaqwry sy do-qIn mhIny pUv~ Swhr my< gmw~gmI~ho jwqI QwI[ muglo< kI hkUmq ky smXsrih<d Ek bVI Gxwqw vwlw Swhr bn gXwQww[ khw jwqw hY ik as smX Xhw< 360msijdy<, mkbry, srwX Ev< kUp Qwy[

'Aweny-AkbrI' ky Anuswr kuC smXky ilE imjæw~ {áqm BI srih<d my< inXu#qikXw gXw[ 'mInwr-al-amrw' ky Anuswr

Akbr ky bwd Swwhjhwn ky smX 1630 e~.my< srih<d ky sUby ky sMb<Dw muglo< ky swQwsuKd nhI< rhy[ 1631 e~. my< Swwhjhwn nyphly rwX kwSwI dws qQww bwd my< idXwnqKw< ko dIvwnI, AmInI v POjdwrI ky pdsO<py[ enky bwd tofr mØl ko rwX dIvwnkI pdvI dykr a#q sBI AiDwkwr idE gE[dIvwn tofr mØl ky kwX~ sy KuSw hokrbwdSwwh ny 1648 e~. my< rwjw kw iKqwbidXw[ bwdSwwh ny idAwlpur, jl<Dwr Ev<sulqwnpur loDwI ky 50 lwK {pXy kIAwmdn kw elwkw BI dy idXw[ dIvwntofr mØl ky kwmo< sy jnqw BI KuSw QwI[bwdSwwh ny esky kwmo< sy KuSw hokr iKlqBI dy dI[ hwQwI, GoVy sMmwn ky }p my< idEgE[ dIvwn tofr mØl ky smX my< srih<dny bhuq aNniq kI[

Swwhjhwn ky bwd AOr<gjyb ky smX my<srih<d kw pRb<Dw dIvwn tofr mØl sy lykrmIr bwikr Kw<, AÑdul AjæIj Kw< ky bwdvjæIr Kw< sUbw-srih<d ky pws AwXw[ Xhw< syhI swkw srih<d kI Swu}Awq ho gXI[ eskobXwn krny vwly eiqhwskwr ivSv-¤is©krblw ky duKw<q sy BI bVw mwnqy hY<[

ids<br, 1704 e~. ky idn swihbjæwdwjæorwvr is<G jI qQww swihbjæwdw Pæqih is<GjI anky swQw ankI dwdI mwqw gujrI jIko moir<fw kw koqvwl vjæIr Kw< ky pwssrih<d CoV gXw[ 'gur iblws pwqSwwhI dsvI<'my< eskw ijæŸ hY ik jb swihbjæwdo< kosrih<d lwXw gXw qo as smX aNho<ny nIlyváZ phny huE Qwy[ anky KUbsUrq bdn esqrh lg rhy Qwy, jYsy bwdlo< my< ibjlI cmkrhI ho[ anky hwQwo< my< hQwkiVXw< Ev< pw<v my<

Page 19: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

21

byiVXw< fwlI hue~ QwI< :nIly JgIAw< qn mo kYsy[ibjlI sXwm ABR mY jYsy[koml Amg hQwoVI hwQww[pwd j<jIrI iqnu ko swQww[kcihrI ivc pySw hoxw vyly aNhw kysrI bwxwwsjw ilXw-- kysrI A<g poSwwk mhwbr[

anko dyKkr sUbydwr ky mn my< AwXwik eNhy< dIn-E-muhMmdI my< lwnw cwihE[

en qIno< ko srih<d ky ikly ky T<fy buj~my< kYd kr idXw gXw[ T<fy buj~ ko sd~ buj~BI khw jwqw hY[ srih<d Swhr ky cwro< qrPEk dIvwr QwI[ asmy< AwT buj~ Qwy[ T<fw buj~asko esilE khw jwqw Qww ik Xh 140 Put‚<cw Qww qQww esky swQw T<fy pwnI kw nwlwbhqw Qww, ijs kwrxw Xh bhuq T<fw rhqw QwwqQww sUbw gmI~ ky idno< my< Xhw< pr Thrw krqwQww[ Aiq sdI~ ky idno< my< v÷© mwqw gujrI jICoty-Coty bÇco< ko ApnI AwgoSw my< lykra†xwqw dyny kI koiSwSw kr rhy Qwy[ mwqw jIswihbjæwdo< ko Dwm~ pr fty rhny kI iSw@ww dyrhy Qwy[ Xhw< Bwe~ moqIrwm nwm kw sÈjnÛXi#q nvwb vjæIr Kw< kw rsoeXw Qww[ Xhgu{-Gr kw ‰©wlu BI Qww[ vh mwqw jI Ev<swihbjæwdo< ko ApnI jwn kI prvwh ikEibnw T<fy buj~ my< dUDw phu<cwqw rhw[ es bwqkw pqw clny pr nvwb vjæIr Kw< ny askoswry pirvwr sihq koØhU my< pyrkr SwhId kridXw[

srih<d ky sUbydwr vjæIr Kw< ny swihbjæwdo<ko kchrI my< pySw krny kw AwdySw idXw[hu#m kI qwmIl krqy huE dIvwn suÇcw n<dkI AguAwe~ qly ispwhI T<fy buj~ my< sy mwqwgujrI jI sy swihbjæwdo< ko ly AwE[ AØlw

Xwr Kw< XogI ny es Gtnw ko klmb<d krqyhuE ilKw hY :bÇco< ko lyny AwE grj c<d by-hXw,srdwr enkw khqy ik suÇcw n<d Qww[

mwqw gujrI jI sy swihbjæwdo< kI judwe~kw smX sr pr Aw phu<cw[ AØlw Xwr Kw<XogI esky bwry my< mwqw gujrI jI ky ivcwrklmb<d krqw huAw ilKqw hY ik :jwny sy phly AwAo gly sy lgw qo lU<[kyso< ko k<GI k}< jærw mu<h Dwulw qo lU<[ÎXwry sy sro< pr nNhI sI klgI sjw qo lU<[mrny sy phly qum ko dUØhw bnw qo lU<[

swihbjæwdo< ko lykr kchrI my< pySwkrny ky ilE ispwhI pYdl hI vjæIr Kw< kIkchrI kI Aor cl idE[ jb vy kchrI kysmIp phu<cy qo swihbjæwdo< ny dyKw ik bVwdrvwjæw b<d kr idXw gXw hY, CotI iKVkIKulI hY, ijsky mwDXm sy BIqr jwny ky ilEisr Jukwnw pVqw hY[ sUJvwn swihbjæwdyhwikmo< kI bwq smJ gE[ bVI cuáqI syphly aNho<ny pw<v A<dr ikE AOr ibnw SwISwJukwE A<dr dwiKæl ho gE[ vjæIr Kw< kIkchrI lgI hue~ QwI[ swihbjæwdo< ny A<drphu<cqy hI jæor sy Pæqih bulwe~ :vwihgu{ jI kw Kwlsw,vwihgu{ jI kI Pæqih ]

anky jYkwry sy kchrI gU<j aTI qQwwsbkI njæry< bhwdur v infr swihbjæwdo< pritk gXI<[ sUbydwr ny anko eslwm kbUlkrny ky ilE khw[ ke~ qrh kI XwqnwAo<ky Aiqir#q lwlc BI idE gE[ Xh khwgXw ik AOr<gjyb sy AwpkI mulwkwq BIkrvwqy hY<, rwÈX ly dyqy hY<, rySwmI váZphno, SwhjwidXo< ky foly ly lo, mgr

Page 20: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

22

eslwm kbUl kr lo :qumy swh ky myl krwvY[bhu dysn ko rwj idvwvY[pt BUKn qum Anmn dY hY[duKqr sihq sUbqr °Y hY[joqI nwr cwh jo dy hI[nIl pt<br Dwwro E hI[

SwUrvIr swihbjæwdo< ny sb ¤kwr kylwlc Tukrw idE[ aNho<ny khw ik vy ApnyDwm~ pr fty rhy<gy cwhy esky bdly my< SwhwdqhI #Xo< n dynI pVy :hmry b<s rIq em Awe~[sIs dyq pr Dwrm n jwe~[

qo suÇcw n<d ny khw :eh mUE ibn nih klXwnI[

'kQww gu} jI ky suqn kI' my< Bwe~ duNnwis<G ny ilKw hY ik cwhy ikqnw hI duK idXwgXw ik<qu swihbjæwdy d÷Fæ rhy :bwl bulwe lE jb hI,qb Awn Adwlq bIc pTwE[dyKq hY sB hI jg Awe,mnhu PUl gulwb suhwE[qih mlyC lgy duK dyvn,cwhq hY Kl dIn imlwE[nwih m<nY duK sIs shY,idRVqw hir Awp de~ iqn AwE[

hwr mwnkr sUby ny anko dUsry idniPr pySw krny kw hu#m dy idXw[

Agly idn iPr kchrI lgI[ swihbjæwdo<ko pySw krny kw hu#m huAw[ vhI ÎXwry bÇcyphly sy BI ÈXwdw cFædI klw my< pySw huE[sUbydwr AwŸoSw my< Awpy sy bwhr ho gXw[askI koe~ pySw nhI< jw rhI QwI[ kwjæI koswihbjæwdo< kw ksUr bqwkr anko sjæw dyny

ky ilE khw[ kwjæI ny khw ik eslwm mwsUmbÇco< ko anky bwp ky ikE AprwDw kI sjæwdyny kI ejæwjq nhI< dyqw[ mlyrkotlw kwnvwb Swyr muhMmd Kw< BI hwijr Qww[ sUby nySwyr muhMmd Kw< ky jjæbwqo< ko BVkwny kIkoiSwSw kI[ asko khw ik asky Bwe~ nwhrKw< ko qQww asky Bw<jy iKjr Kw< ko ‰I gu{goib<d is<G jI ny cmkOr ky Xu© my< mwr idXwQww[ vh ankw bdlw en bÇco< sy ly ly[nvwb Swyr muhMmd Kw< ny es dlIl ko n isP~r¨ ikXw biØk hw kw nwrw BI mwrw ik mwsUmbÇco< pr jæuØm krnw aicq nhI< :bdlw hI lynw hogw qo hm ly<gy bwp sy[mhPUjæ rKy hm ko Kudw Eysy pwp sy[

eskw vxw~n 'mihmw pRkwSw vwrqk' my<es qrh ikXw gXw hY-- ''eh SwIrKor lVkyhYin, en kI bdI cwhnw bVw Ajwb hY[''

nvwb mlyrkotlw kw Xh idlyrI Brw jvwbsunkr suÇcw n<d ny ApnI miln bui© sy BrpUrEk vwr AOr ikXw :an khXo nvwb, eh srp ibsUry[Coty bVy E fásg jæ}ry[Xh bwq sunkr- sUbydwr ko KOPæ Kudw kwhuAw[suÇcw n<d ny khw- eh SwIr nhI<, Swyr kybÇcy hY<[jd isAwxwy hoe<gy qd eh qUPwn aTwvy<gy[Ar en ko slwm krn nU< kih, eh nhI<krngy[vjæIr Kw< ny khw- en ko kho slwm kro[suÇcw n<d ny khw- sUby ko slwm kro[

qb swihbjæwdo< ny khw :jo hm ny sÇcy pwqSwwh ko slwm kIAw hY,Aar ko slwm nhI< krqy[

Page 21: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

23

suÇcw n<d ny mOkw s<Bwlkr khw :jo mY< Arjæ kIAw so Awp ny dyKw[

bwq iksI isry n lgqI dyKkr AglIpySwI rKI gXI[ iPr vhI bwq ik eslwmkbUl kro, ik<qu swihbjæwdy Afol, Sww<q qQwwbyprvwh rhy[ vYsy BI ijn bÇco< ny bcpnmy< dwdw, prdwdw kI bhwdurI ky ikásy ApnIdwdI sy suny ho<, ‰I An<dpur swihb my< SwUrvIris#Ko< ko Apny Dwm~ ky ilE ApnI Aw<Ko< sySwhId hoqy dyKw ho, Bwe~ bicÁr is<G jYsySwUrvIr ko hwQwI ky swQw lVqy dyKw ho, ankoDwm~ bdlny ky ilE koe~ lwlc Xw fr #Xwkr skqw Qww! eiqhwskwr muhMmd lqIP'p<jwb kw eiqhws' my< ilKqw hY ik jb sUbyny bÇco< sy pUCw ik Agr Awpko Awjæwd kridXw jwE qo Awp #Xw krogy? swihbjæwdo< kwaÁr Qww, hm sBI is<Go< ko ektTw kry<gy,anko hiQwXwr jutwE<gy, quMhwry swQw lVy<gyAOr quMhy< m÷ËXu ky Gwt aqwry<gy[ nvwb ny iPrpUCw ik Agr Awp j<g my< hwr gE qo iPr #Xwkrogy? es pr swihbjæwdo< kw iPr vhI aÁrQww ik krnw #Xw hY? iPr ApnI POjy< ektTIkry<gy[ qb qk lVqy rhy<gy jb qk qum logKËm nhI< ho jwqy Xw hm SwhId nhI< ho jwqy[

es bwq kw ijæŸ imlqw hY ik swihbjæwdo<kI prK krny ky ilE AÇCy-AÇCy kpVo<,iKlOno<, imTweXo< qQww j<gI swjo-swmwn kIdukwny< sjwe~ ge~<[ jb swihbjæwdo< ko andukwno< ky pws ly jwXw jwqw qo vy ANXdukwno< ko CoVkr hiQwXwro< vwlI dukwn prjw KVy hoqy qQww ankI jw<c-prK krnylgqy[

dUsrI qrP jb srih<d kI s<gq nyswihbjæwdo< ko dIvwr my< icnkr SwhId ikE

jwny ky Pqvy ky bwry my< sunw qo Swhr kykuC muiKXo< ny dIvwn tofr mØl ky GrektT ikXw[ slwh-mSwivry ky dOrwn ¤áqwvpwirq huAw ik swihbjæwdo< ky qOl ky brwbrsonw dykr anko bcw ilXw jwE[ EksmJdwr is#K ny khw ik muglo< ko AwpnhI< jwnqy, Xh hokr hI rhnw hY[ Xy sonwBI rK ly<gy AOr anko SwhId BI kr dy<gy :sIr<d kI s<gq sbY, mn mY< krq bIcwr[qol suen kr dIjIEy, knk Xwih inrDwwr[Ek is#K qb Xo< khI svrn lyih<gy lUt[hovg so gur qy TtI hmrI khw phUt[

dIvwn tofr mØl kI AguAwe~ my< EkvPæd vjæIr Kw< ko imlw[ vjæIr Kw< ny esvPæd ko JUTw Brosw idlwXw ik gu{-pirvwrkw pUrw $æXwl rKw jwEgw[

aDwr koe~ BI jØlwd swihbjæwdo< koSwhId krny ky ilE nhI< mwn rhw Qww[ idØlIky jØlwd SwwSwl byg AOr bwSwl byg smwxwwky rhny vwly Qwy[ en pr kËl sMb<DwI srih<dkI kchrI my< muk¨mw cl rhw Qww[ nvwbvjæIr Kw< ny ankw muk¨mw bKw~áq krny kISwq~ pr anko swihbjæwdo< ko ijæbh krny kyilE mnw ilXw[ es qrh phly mwsUm bÇco<ko ijæ<dw hI dIvwr my< icn idXw qQww bwd my<ijæbh krky SwhId kr idXw gXw[ Bwe~ rqnis<G (B<gU) 'pRwcIn p<Qw pRkwSw' my< ilKqy hY< :huqo ahw< Qwo Curw ek vwro,dY gofy hyT, kr ijæbh fwro[qVP-qVP ge~ ij<d afwe,em SwIr Ko due dE kqlwe[

Bwe~ su#Kw is<G 'gur iblws' my< ilKqy hY< :doa sIsn ky sIs aqwrI[dE kwt an ADwm gvwrI[ (p֠T 274)

Page 22: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

24

duinXw ky lwlco< qQww Awk†w~xwo< kwswihbjæwdo< ky d÷Fæ erwdo< pr koe~ Pk~ n pVw[eskw bVw kwrxw vh ivrwsqI pU<jI QwI, joaNho<ny Apny pUv~jo< sy pRwÎq kI QwI[ in:s<dyhSww<iq ky pu<j ‰I gu{ Arjn dyv jI, ‰I gu{qyg bhwdr swihb, Bwe~ mqIdws jI, Bwe~idAwlw jI, Bwe~ sqIdws jI Awid ªwrw dI gXISwhIidXw< swihbjæwdo< ky mn ko Afol rKny my<shwXk bnI<[ ih<dI ky rw†töIX kiv mYiQwlISwrxwguÎq ny Apny mhwkwÛX 'Bwrq BwrqI' my< eskwvxw~n krqy huE ilKw hY ik :ijs kul, jwiq, kOm ky bÇcy,dy skqy ho< XU< bildwn[askw vq~mwn kuC BI ho,pr Biv†X hY mhw mhwn[

swigbjæwdo< kI SwhIdI kI Kæbr mwqwgujrI jI ky pws phu<cwny ky ilE dIvwn tofrmØl ko khw gXw jo ik Ek sPl ÛXwpwrIQww qQww gu{ swihbwn kI iSw@wwAo< kw AnuXwXIQww[ asny adws mn sy mwqw jI ko XhduKdwXk Kæbr sunwXI qo vy T<fy buj~ my< b<dAsh sdI~ n shn krqy huE SwhIdI pRwÎq krgE[ swihbjæwdo< ko SwhId krky anky AOrmwqw jI ky m÷q SwrIro< ko bwhr rK idXw[dIvwn tofr mØl ny joiKæm aTwqy huE vjæIrKw< ky pws mwsUm swihbjæwdo< Ev< mwqw jI kwA<iqm s<ákwr krny kI eÇCw pRkt kI[vjæIr Kw< ªwrw POrn Ek Prmwn jwrI kridXw gXw ik enkw A<iqm s<ákwr srih<d kIDwrqI pr nhI< ikXw jw skqw, #Xo<ik XhswrI DwrqI mugl slqnq kI hY[ A<iqms<ákwr ky ilE dIvwn tofr mØl ny jghmol KrIdny kI bwq kI[ vjæIr Kw< ny espr bhuq hI s$æq Swq~ rK dI ik ijqnI jgh

KrIdnI hY, aqnI jgh pr KVy my< muhry< icnIjwE<[ dIvwn tofr mØl ny Dwn ektTw krkyA<iqm s<ákwr ky ilE muhry< KVy my< icnkrmuhMmd AÁw nwm ky Ek cODwrI sy QwoVI-sIjgh KrIdI, ijs pr qIno< kw A<iqm s<ákwrikXw gXw[

ijælw PæqihgFæ swihb my< Xh jæmIn kwtukVw duinXw kI sbsy mh<gI DwrqI ky }pmy< Awj BI mOjUd hY, jo dIvwn tofr mØlny DwrqI pr KVy my< sony kI muhry< icnkrKrIdw Qww[ essy phly Xw esky bwd Awjqk duinXw kI koe~ BI DwrqI eqnI kImq prnhI< KrIdI gXI[ dUsrI qrP ijs Dwn kylwlc my< g<gU ny eqnw bVw pwp ikXw Qww,vhI Dwn askI m÷ËXu kw kwrxw bnw[ imlIirpot~ ky AwDwwr pr jwnI Kw< qQww mwnI Kw<ny nvwb vjæIr Kw< ko bqwXw ik mwqw gujrIjI, jo muhro< kI gTrI lykr AwE Qwy, vh g<gUky pws hY[ vjæIr Kw< ny vh rwiSw srkwrIKjæwny my< jmw krvwny ky ilE khw[ g<gU nye<kwr kr idXw, qo hwikmo< ny askI mwr-pIt Swu} kr dI[ mwr-pIt ky bwd vh rwiSwdyny ky ilE mwn gXw[ asny ke~ áQwwn bqwXyjhw< Dwn dbwXw Qww ik<qu Dwn iksI jgh syBI nhI< imlw, #Xo<ik vh Dwn bwFæ ky pwnImy< bh cukw Qww[ hwikm smJqy Qwy ik g<gUjwn-bUJkr DwoKw dy rhw hY[ ispwihXo< nyiPr g<gU ko mwrnw Swu} kr idXw, ijskwpirxwwm Xh inklw ik srkwrI AwdimXo< symwr Kw-Kwkr vh mr gXw[

‰I gu{ goib<d is<G jI sy Am÷q kI dwqpRwÎq krky mwDwodws sy bwbw b<dw is<G bhwdurbny mhwn is#K Xo©w ny 12 me~, 1710 e~.ko srih<d pr Dwwvw bol idXw[ srih<d ky

Page 23: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

25

pws cÎpVicVI ky mYdwn my< j<g hue~, ijsmy<jæwilm sUbw srih<d vjæIr Kw< mwrw gXw[ eslVwe~ my< 6000 is#K BI SwhId ho gE[ PæqihpRwÎq krny ky bwd suÇcw n<d ko igrÏæqwrkr ilXw gXw[ askI nwk my< nkyl fwlkrasko hwt-bjæwr GumwXw gXw[ hr jgh asyjUqy pVqy Qwy AOr vh jUiqXw< Kwqw-Kwqw nrkmy< jw phu<cw[ srih<d kI ivjX ky bwd srih<dky prgno< ky POjdwro< ny e~n mwn lI[dIvwn tofr mØl Apny swiQwXo< sihq bwbwb<dw is<G bhwdur sy imly qQww sËkwr ky qOrpr aNhy< bVI rkm BI By<t kI[ b<dw is<Gbhwdur ny dIvwn tofr mØl sy vjæIr Kw<qQww asky Aihlkwro< ªwrw BolI-BwlI jnqwpr ikE AËXwcwro< kI swrI GtnwXy< sunI[dIvwn tofr mØl ko swQw lykr mwqw gujrIjI qQww swihbjæwdo< kI A<iqm s<ákwr vwlIjgh kI inSwwndyhI krky asky igd~ cwrdIvwrIbnw dI[ srih<d ky pUry sUby kI Awmdn 36lwK {pXy vwi†w~k QwI[ bwbw b<dw is<G bhwdurny srih<d Pæqih krny ky bwd drbwr lgwXw[elwky ky jwny-mwny cODwrI drbwr my< hwijærhuE[ crnwrQwl kw cODwrI qQww jrg kwcODwrI muhro< kw Qwwl Ev< guj~ lykr pySwhuAw[ aNho<ny bwbw b<dw is<G bhwdur kI e~nmwn lI[ bwbw b<dw is<G bhwdur Bwe~ bwjis<G ko srih<d kw gvn~r qQww Bwe~ AwlIis<G slOdI ko shwXk gvn~r áQwwipq krKud sFOrw ky smIp Ek Coty-sy phwVI ikly(lohgFæ) my< cly gXy[ Xh rwÈX ÈXwdw dyrkwXm n rh skw[

14 jnvrI, 1764 e~. ko srih<d kynvwb jYn Kw< ko hwr dykr is<Go< ny srih<dko iPr Pæqih kr ilXw[ is#K srdwro<,

ijnmy< PUlkIAw imsl kw kwPI hwQw Qww, nypivZ gu{Dwwmo< kI Aor qur<q DXwn idXw[srih<d kI Pæqih ky bwd koe~ BI es Swhrko Apny kÑjy my< nhI< lynw cwhqw Qww, #Xo<ikswihbjæwdo< pr huE khr ky kwrxw es jghko mnhUs smJw jwqw Qww[ gurmqw pwskrky is<Go< ny Xh Swhr Bwe~ bufFw is<G, jopRis© Bwe~ Bgq is<G kI A<Sw my< sy Qwy, koArdws krvw idXw qQww ansy iPr pitXwlwky mhwrwjw Ev< PUlkIAw imsl ky srdwrAwlw is<G ny 2 Agáq, 1764 e~. ko 25000{pXy my< KrId ilXw[ bVy-bUFæy is#K ABI BIesko gu{-mwrI srih<d khqy hY<[ PUlv<SwIbwbw Awlw is<G ny srih<d pr kÑjw krny kybwd 12 imslo< ky imlny sy sbsy phlw kwmCoty swihbjæwdo< kI Xwdgwr gu{ªwrw PæqihgFæswihb bnwny kw iSwlNXws ikXw[

irXwsq pitXwlw ky mhwrwjw krm is<Gny 1813 e~. my< swihbjæwdo< kI AiªqIX SwhIdIky swky ko sdYvkwl }p my< sjIv rKny kyilE Ek gu{ªwrw swihb bnwny kI Xojnwbnwe~[ aNho<ny n kyvl gu{ªwrw ‰I joqIs}p swihb kI hI syvw kI, biØk l<gr kI¤Qww BI Swu} kI[ mhwrwjw nir<dr is<G nyApny pUv~ aÁrwiDwkwirXo< ky prlok isDwwrjwny ky bwd ankI XojnwAo< ko s<pUxw~ ikXw[sRoq puáqky< :1. Bwe~ kwNh is<G nwBw-- gurSwbd rqnwkrmhwn koSw2. fW. POjw is<G-- srih<d Qw} dI Eijæj3. fW. g<fw is<G-- b<dw is<G bhwdr4. s. rCpwl is<G-- p<jwb koSw5. fW. rqn is<G (j^gI)-- is#K p<Qw ivSwvkoSw6. fW. g<fw is<G-- p<jwb

Page 24: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

26

vwihgu{ sy jwn ÎXwrI nhI< hmy<

-fW. sËXy<« pwl is<G*

is#K Dwm~ kI buinXwd ijn mjæbUqiSwlwAo< pr rKI ge~ anmy< Ek ¤muK AwDwwriSwlwQwI-- m÷ËX ky BX sy pUxw~q: mui#q[ ‰I gu{nwnk swihb ny Aw°wn hI ankw ikXw QwwijNhy< Dwm~ ky es p<Qw pr Apnw SwISw BI dynwpVy qo qink s<koc n ho[ Dwm~ pr jwnvwr dyny ky Avsr km Awqy hY< ik<qu jbSwhwdq kI GVI AwXy qo Awgy bFæ kr ApnyAwp ko Aip~q kr dyny kw jÈæbw hI iksIkOm ko gOrv kI bul<idXo< pr phu<cwqw hY[jb Apny ko Dwm~ AOr NXwX ky ilE kubw~nkr dyny kI llk an idlo< my< Èvwr bn krlhlhw rhI ho ijn idlo< ny bs ABI-ABIDwVknw sIKw, qo Xh llk as kOm kymáqk kw A@wX-iqlk bn kr asy sdw kyilE eiqhws ky as mukwm pr phu<cw jwqI hYjhw< sy e<swinXq kI qkdIr kw pºw bdljwqw hY AOr pwp-kmo~< kw A<q qX ho jwqwhY[ ‰I gu{ goib<d is<G jI, anky swihbjæwdyqQww is#K ijs iáQwiq sy mukwibl Qwy vhjuØm kI e<iqhw QwI, jhw< n qo NXwX kopirBwi†wq krny kI koe~ ebwrq QwI AOr nhI sbsy bVy NXwXkÁw~ kw koe~ KOP Qww[Kudw ky nwm pr vy Kudw ko hI Swm~swr krnykI kmr ksy huE Qwy[ as injwm sy NXwXkI aMmId krnw hI bymwnI Qww :pFæ ky kurwn bwp ko krqw jo kYd ho[mrnw ipqw kw ijsko KuSwI kI nvYd ho[kqly brwdrw< ijsy mAmUlI sYd ho[

nykI kI essy Klk ko iPr #Xw amYd ho? (SwhIdwin-vPw)

es e<iqhwe~ juØm-ps<d injwm pr ‰Igu{ goib<d is<G jI AOr anky is#Ko< kI qygy<es kdr cmkI< ik anky hOsly páq ho gE[mugl Swwsk bdnIXqI pr aqr AwXy[ gu{swihb ko ‰I An<dpur swihb CoVqy hI pICysy ankw AwŸmxw Jylnw pVw[ es bIcsrsw ndI pwr krqy smX BwrI brswq AOrbwFæ ky bIc gu{ swihb ky mwqw jI qQww doCoty swihbjæwdy-- bwbw jorwvr is<G jI vbwbw Pqih is<G jI ibCuV gE[ vy gu{-Grky rsoeXy g<gU pr ivSvws krky asky gw<vKyVI Aw gE[ g<gU kI nIXq fol ge~ AOrasny mwqw gujrI jI kw swrw Dwn rwq kocurw ilXw[ subh hony pr g<gU ny Qwwnwmoir<fw ky Qwwnydwr ko gu{ swihb kI mwqw jIAOr Coty swihbjæwdo< ky bwry my< sUcnw dykrigrÏqwr krvw idXw[ vhw< sy mwqw gujrI jIAOr Coty swihbjæwdo< ko srih<d ly jwXwgXw[ srih<d ky nvwb kI bw<Cy< iKl gXI< AOrasny aNhy< BrI sdI~ my< ¤qwiVq krny ky ilEEk T<fy buj~ my< kYd kr idXw[ pUry pirvwr syibCuV jwnw AOr cwro< Aor s<kt ky bIc v÷©mwqw gujrI jI qQww nO v†w~ v swq v†w~ kybwlk swihbjæwdw jorwvr is<G jI v swihbjæwdwPqih is<G jI kw Apny hI kwrkun rsoeE kIEk swijSw ky qhq kYd kr ilXw jwnw,AÇCy-Bly logo< ky hOsly qoV dyny vwlI Gtnw

*e~-1716, rwjwjI purm, lKn‚-226017, Pon: 94159-60533

Page 25: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

27

QwI[ esny nNhy< bwlko< ky mn my< ''is{ dIjYkwixw n kIjY'' kI EysI AlK jgw dI ik mOqky KOP ko aNho<ny Swhwdq ky jSn my< bdlkr rK idXw[ srih<d ky nvwb kI Adwlq my<jb aNhy< pySw ikXw gXw qo anky cyhro< prEysw jlwl CwXw huAw Qww ik KOP ky sOdwgrávX< KOPjdw ho gE[ swihbjæwdo< ko lwlcdykr eálwm kbUl kr lyny kI dlIly< dI gXI<,ijNhy< byDwVk hokr swihbjæwdw jorwvr is<G jIv swihbjæwdw Pqih is<G jI ny Tukrw idXw[aNhy< frwXw-DwmkwXw BI gXw, iPr BI vy ApnIbwq pr Aifg rhy[ eskw vxw~n AØlw XwrKw< XogI ny byhd s<jIdgI sy ikXw hY :sqgur ky lwflo< ny idXw {Ab sy jvwb[AwqI nhI< Swrm hY jrw quJ ko Ey nvwb[duinXw ky pICy krqw hY #Xo< dIn ko Krwb?iks jw ilKw hY juØm, idKw qo hmy< ikqwb[qAlIm jor kI khI< kurAwn my< nhI<[KUbI quMhwry Swwh ky e~mwn my< nhI<[80[ (SwhIdwin-vPw)

‰I gu{ goib<d is<G jI ky swihbjæwdo< kIAwXu Bly hI nO v†w~ AOr swq v†w~ kI QwIik<qu anmy< Dwwim~k, swmwijk AOr rwjnIiqkcyqnw kUt-kUt kr BrI QwI AOr vy ApnIgOrvmXI pr<prw Ev< eiqhws sy BI BlI-Bw<iqpiricq Qwy[ Apny bVy BweXo<-- swihbjæwdwAjIq is<G jI AOr swihbjæwdw juJwr is<GjI kI qwjwqrIn Swhwdqo< kI KuSwbU ny BIankI AwËmw ko qroqwjw kr idXw hogw AOripqw ‰I gu{ goib<d is<G jI kI iSw@wwAo< nyBI aNhy< sc kw rwáqw idKwXw hogw[ qBI vyEk Atl cttwn kI qrh byrhm vjæIrKæwn ky juØmo< ky Awgy ft kr KVy ho gE[dono< swihbjæwdo< ko hmwrI bwr-bwr v<dnw hY,jo BrI sBw my< vjæIr Kwn ko llkwr kr

kh rhy Qwy ik jo AËXwcwr vh Dwm~ ky nwmpr kr rhw hY, bqwAo vh iks ikqwb my<jwXj ThrwXw gXw hY? aNho<ny esy bwdSwwhkI bdnIXqI khw AOr svwl ikXw ik #Xo<Apnw dIn Krwb kr rhy ho? vjæIr Kwn kydrbwr my< eálwm Dwm~ kbUlny sy eNkwr krdynw bVy swhs kI bwq QwI[ vjæIr Kæwn koDwm~ kw pwT pFæwnw AOr askI nIXq prsvwl KVw krnw Ek Eysw pirp#v kdm Qwwijsny gu{-Gr kI Swwn ko ‚<cw krny kwkwm ikXw[ is#K gu{ swihbwn ny kwl kysc AOr klXug ky l@wxwo< kI phcwn krkylogo< ko Awgwh ikXw Qww :sic kwlu kUVu vriqAw kil kwlK byqwl ]bIa bIij piq lY gE Ab ika agvY dwil ]jy eku hoe q agvY {qI hU {iq hoe ]nwnk pwhY bwhrw korY r<gu n soe ]BY ivic Ku<ib cVwe~Ey srmu pwhu qin hoe ]nwnk BgqI jy rpY kUVY soe n koe ] (pºw 468)

‰I gu{ nwnk dyv jI ny smwj AOrrwÈX kI AváQww kw vxw~n krqy huE khw iksc kw Akwl pV gXw hY AQww~q NXwX v Dwm~kw sMmwn nhI< rhw AOr log JUT, Pryb,juØm v ANXwX kI dldl my< P<s kr e<swnnhI< byqwl njær Aw rhy hY<[ Dwm~ an logo<ky swQw hI clw gXw hY ijNho<ny Dwm~ kI¤iq†Tw kI QwI[ Ab koe~ Dwm~ kI bwq krnyvwlw nhI< hY[ Dwm~ kw AwDwwr hI Dváq hogXw hY[ Dwm~ kI bwq logo< kI smJ my< hInhI< AwqI[ es vxw~n sy as smX kI ivktpiriáQwiqXo< kw shjqw sy AwBws ho jwqw hYAOr Xh Aw<kln krnw aqnw hI kiTn hojwqw hY ik ikqny Kqry aTwkr, ikqnyBXpUxw~ mwhOl my< sc AOr Dwm~ kI bwq aTwe~

Page 26: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

28

ge~ hogI AOr ikqny Apwr swhs sy BrpUrhokr Dwm~, smwj AOr rwÈX ky kucŸ kocunOqI dI ge~ hogI[ Coty swihbjæwdo< ky ilEikqnw muiSkl rhw hogw es imSwn ko AwgybFæwnw, ijsy aNho<ny Apny bVy BweXo< kI qrhhI srlqw AOr cwv sy A<jwm idXw[ AØlwXwr Kw< XogI ky SwÑdo< my< swihbjæwdw jorwvris<G jI AOr swihbjæwdw Pqih is<G jI kyilE qo Xh jºq ky bwg my< sYr krny jwnykI qrh Qww :hm swQw cwhqy hY< Ajl ky dhn my< jwE<[. . .hwQwo< my< hwQw fwl ky bwgy-Adn my< jwE<[mAsUmo< ky ilE jo bnw as cmn my< jwE<[ (SwhIdwin-vPw)

Coty swihbjæwdo< ko jb vjæIr Kæwn kyswmny pySw ikXw gXw qo aNhy< pUvw~Bws Qww ikanky swQw #Xw hony vwlw hY AOr Xh BI áp†tQww ik aNhy< #Xw krnw hY[ anky mn my< koe~duivDww nhI< QwI[ Ek ib<du pr dono< shmq Qwyik bildwn dyny kw v#q Aw gXw hY[ vy aspr<prw ko inBwnw cwhqy Qwy jo ‰I gu{ Arjndyv jI ny Awr<B kI QwI AOr ijsky Anuswr‰I gu{ hirgoib<d swihb, ‰I gu{ qyg bhwdrswihb ny clnw isKwXw Qww[ anky do bVyBwe~ es prI@ww ko pws kr cuky Qwy AOr Abvy BI pICy nhI< rhnw cwhqy Qwy[ anky mnmy< qo prmwËmw ky nwm kw ¤kwSw ho gXw Qwwijsny ankI swrI ic<qwE< imtw dI QwI< :jw kY Aic<qu vsY min Awe ]qw ka ic<qw kqhU< nwih ]2]jw kY ibnisAo mn qy Brmw ]qw kY kCU nwhI f{ jmw ] (pºw 176)

apro#q gu{-vcn sy swrI Sw<kwE< dUr hojwqI hY< ik Coty swihbjæwdo< ny kYsy vjæIr Kæwnky vhSwI juØm kw swmnw ikXw hogw[ mn my<

bsy huE prmwËmw ny ankI Biv†X kI swrIic<qwE< imtw dI<[ Apny ko prmwËmw ky hvwlykr dyny kw F<g aNhy< Aw cukw Qww esilE vyswrI ic<qwAo< sy mu#q ho cuky Qwy[ prmwËmw privSvws ny aNhy< iksI BI fr sy rihq kr idXwQww[ es qrh fr-rihq hokr BI aNho<ny mOqko bihSq ky bwg my< thlny ky suKd Avsrmy< bdl dyny kI slwihXq pw lI QwI[ swihbjæwdo<ny ijs bhwdurI sy vjæIr Kæwn ko jvwb idE,sbky cyhry pIly pV gE[ dUsry idn iPr aNhy<drbwr my< lwkr frwXw DwmkwXw gXw iPr BIvy Afol rhy AOr cyhry pr ¤sºqw kw ajwlwCwXw rhw[ vy cunOqI bn kr vjæIr Kæwn kyswmny KVy rhy AOr eiqhws my< ebwrq sunhryA@wro< sy ilKI jwqI rhI :sc ko imtwAogy qo imtogy jhwn sy[frqw nhI< Akwl SwhnSwh kI Swwn sy[apdySw Apnw sun lo jrw idl ky kwn sy[hm kh rhy hY< qumko Kudw kI jbwn sy[ (SwhIdwin- vPw)

Eyiqhwisk sw@Xo< ky Anuswr do idno< qkhr qrh ky F<g ApnwXy gE dono< swihbjæwdo<kw mnobl qoVny kyy, ik<qu vy guris#KI isdkky p#ky gu{ ky lwl Qwy, ijNhy< Apny dwiXËv kwpqw Qww, jo smX ny an pr fwlw Qww[ qIsryidn aNhy< dIvwr my< icnny kw hu#m idXw gXw[swihbjæwdo< ny esy h<s kr ávIkwr ikXw[dIvwr aTqI jw rhI QwI[ swQw hI swQw aNhy<bhlwny-Puslwny kI qdbIry< BI ho rhI QwI<[bVw hI kiTn hoqw hY Eysy my< sc pr Atlrhnw[ es eiMqhwn ko BI pws kr bwbwjorwvr is<G jI v bwbw Pqih is<G jI ny scko ApnI Aot bnwXy rKw :i¤a Apnw guir bis kir dInwBoga Bog ins<gw ] (Soˆw p÷ T 30 pr)

Page 27: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

29

mwqw gujrI jI AOr Coty swihbjæwdo< kI SwhIdI

-s. surjIq is<G*

is#Ko< kw BwrqIX s<ák÷iq, dySw, Dwm~AOr mwnvqw kI r@wwQw~ AiªqIX kubw~inXo< kweiqhws hY ijskw adwhrxw ivSv ptl primlnw As<Bv hY[ eskw jIqw-jwgqw ¤mwxwis#K eiqhws my< srih<d kI KUnI dIvwr hY,jhw< qËkwlIn mugl hkUmq ªwrw ‰I gu{goib<d is<G jI ky do Coty swihbjæwdwy< ko ijæ<dwdIvwr my< icn idXw gXw Qww[

ids<br pO†w mwh kI Aiq sdI~ my< srswndI, jo AËX<q qyj vyg sy bh rhI QwI, kopwr krqy smX mwqw gujrI jI AOr ‰I gu{goib<d is<G jI ky do Coty swihbjæwdy-- bwbwjæorwvr is<G jI Ev< bwbw Pæqih is<G jIApnI dwdI mwqw gujrI jI sihq ibCuV gXy,jo bwd my< Apny purwny nOkr g<gU ky swQwgw<v KyVI cly gE[ g<gU ny DwoKy sy en qIno<ko srih<d ky nvwb ky pws igrÏqwr krvwidXw[ ikly my< bny AËX<q T<fy buj~ my< enqIno< ko kYd kr idXw gXw[ Agly idn muglsYink AwXy AOr vjIr Kæwn ky drbwr my<hwijær hony kw AwdySw sunwXw[

dwdI mw< kw AwSwIvw~d pwkr bwbw jæorwvris<G jI AOr bwbw Pæqih is<G jI nvwb kydrbwr my< jw phu<cy[ sUX~ jYsy dYdIÎXmwn dono<gu{-supuZo< ny jb nvwb ky swmny isr nhI<JukwXw qo drbwr my< hlcl mc ge~[ guásymy< iqlimlwXy nvwb ny AwgbbUlw ho eskwkwrxw pUCw qo gu{-supuZo< ny Ek hI ávr my<khw, ''hmwrw SwISw isP~ e~Svr AOr Apny

ipqw-gu{ ky swmny hI Jukqw hY, iksI AËXwcwrIky Awgy nhI<['' AwiKrkwr nvwb v drbwrIanko qrh-qrh ky loB-lwlc dyny lgy,ikNqu gu{-supuZ Afol v Aifg rhkr e~Svr-Bi#q my< DXwnm^n rhy[ esI pRkwr lgwqwrqIn idn qk clqw rhw[

cOQwy idn nvwb ny Ek ghrI cwl kyqhq drbwr ky mu$X ªwr my< Ek Cotw-swiKVkInumw drvwjæw bnvwkr lgvw idXwqwik A<dr Awqy smX ankw EkwEk isrávX< hI Juk jwXy[ gu{-supuZ qo AwDXwiËmkSwi#q ky DwnI Qwy, esilE aNho<ny es cwl konkwrqy huE Coty drvwjy sy drbwr my< pRvySwkrqy smX phly Apny pw<v ko A<dr kI qrPrKw AOr isr pICy kI qrP hI qnw huAw‚<cw rKw[ drbwr my< Awkr jæor sy pukwrkr khw, ''kBI dirXw {ky nhI<, kBI pv~qJuky nhI<[ hmy< is#K p<Qw ÎXwrw hY, ‰I gu{gR<Qw ÎXwrw hY[''

sBI cwly< AsPl hony pr bOKlwXy huXysrih<d ky nvwb ny gu{-supuZo< ko ijæ<dw hIdIvwr my< icn dyny kw AwdySw jwrI krvwidXw[ es pr gu{-supuZo< ny KuSw hokr khw,''Xh koe~ ne~ bwq nhI< hY[ hmwry dwdw ‰Igu{ qyg bhwdr swihb BI SwhId huE hY< AOrhmwry pUv~jæ ‰I gu{ Arjn dyv jI BI[

dono< gu{-supuZo< ko KVw kr dIvwr kIicnwe~ kw kwX~ e_ty-gwry sy pRwr<B kr idXwgXw[ dono< gu{-supuZ cyhry pr iSwkn lwXy

*57-bI, NXU kWlonI, gumwnpurw, kotw (rwj:)

Page 28: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

30

bgYr Aivcl sInw qwny KVy rhy AOr e~Svrkw ic<qn krqy rhy[ SwnY:-SwnY: bn rhI e_to<kI dIvwr anky gly qk Aw phu<cI[ bwbwPæqih is<G jI AwXu my< bwbw jæorwvr is<G jIsy Coty Qwy, Aq: dIvwr phly anky gly qkAw ge~[ Xh dyKkr bwbw jæorwvr is<G jI bolaTy ik ''muJy es bwq kw duK ho rhw hY ikBeXw, Awp Coty hoqy huXy BI Dwm~ pr muJsyphly kubw~n ho rhy ho, jbik AwXu my< bVw honyky nwqy kubw~n hony kw hk phly myrw hY[''

jb dIvwr isr sy ‚pr jwny lgI qodono< gu{-supuZ byhoSwI kI hwlq my< dIvwr smyqigr pVy[ dono< mwsUmo< kw jØlwdo< ny SwISwklm kr anko SwhId kr fwlw[ es SwhwdqvwlI pivZ BUim pr gu{ªwrw PqihgFæ swihbbnw huAw hY jo Coty swihbjæwdo< kI AmrSwhIdI kI gwQww pukwr-pukwr kr kh rhw hY[

aDwr T<fy buj~ my< kYd mwqw gujrI jI

ko jb dono< gu{-supuZo< ky kubw~n hony kwsmwcwr sunwXw gXw qo mwqw jI ny e~Svrkw DwNXvwd ikXw ik gu{-supuZo< ny gu{-pr<prwkw gOrv iªguixwq ikXw hY[ A<q my< Aw<Ky< b<dkr vwihgu{ kw aÇcwrxw krqy huXy mwqwgujrI jI BI prlokgwmI hokr Amr ho ge_[

mwqw jI AOr gu{-spuZo< ky pwvn SwrIrkw dwh-s<ákwr krny ky ilE nvwb sy jghmw<gI ge~ qo AwdySw huAw ik ijqnI jghcwihE, aqnI jgh pr sony kI muhry<ibCwkr kImq Adw krnI hogI, qBI m<jUrIiml skqI hY, ANXQww nhI<[ gu{ ky syvktofrml ny sony kI muhr<y ibCwkr jæmInkI kImq Adw kr dI AOr qËpScwq is#Kpr<prwnuswr dwh-s<ákwr ikXw gXw[ vhw<Eyiqhwisk gu{ªwrw swihb joqIs}p bnw huAwhY, jo gu{ªwrw PæqihgFæ swihb sy kuC dUrIpr iáQwq hY[

inrBa BE nwnk Ba imitAwhir pweAo pwT<gw ] (pºw 1210)

A<q my< vh Swhwdq pw gXy[ prmwËmw nyaNhy< bihSq kI sYr ky Awm<Zxw pr bulwilXw[ dono< swihbjæwdy Amr ho gE[

smX sbkI prI@ww lyqw rhqw hY[ josmX ky Anu}p clqy huE sc ky ilE KVyhony kI swmQX~ rKqw hY AOr prmwËmw prApny Awp ko smip~q krny sy nhI< cUkqwvhI Dwm~ kw r@wk hoqw hY AOr Awny vwly smXkI idSww qX krqw hY[ is#K eiqhws hI v#qkI ksOtI kw eiqhws hY AOr swihbjæwdw

jorwvr is<G jI v swihbjæwdw Pqih is<G jIes eiqhws kI rOSwn mInwr hY< :joqI joiq jgwe dIvw bwilAw[c<dn vwsu invwsu vxwwspiq PwilAw[sllY slil s<jogu iZbyxwI cwilAw[pvxwY pvxwu smwe Anhdu BwilAw[ (vwr 22:8)

Apny Awp ko imtwkr dUsro< kI rwh korOSwn kr dynw, ApnI sw<so< ko rok kr dUsro<kI sw<s ko clqy rKnw hI guris#KI hY[

vwihgu{ sy jwn ÎXwrI nhI< hmy< (p÷ T 28 kw Soˆw)

Page 29: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

31

Bwe~ jIvn is<G

-fW. kSwmIr is<G 'nUr'*

Xh gv~ ky swQw khw, ilKw, pFæw, sunwAOr sunwXw jw skqw hY ik is#K p<Qw my< EysyAnyk SwUrvIr Xo©w huE hY<, ijNho<ny Kwlswp<Qw kI cFædI klw ky ilE smp~xw-Bwv sy,in:ávwQw~ Bwvnw sy kwm ikXw hY; ANXwX,ADwm~, AËXwcwr, Asmwnqw ky iv{© jUJqyhuE Swhwdq dI hY[ Eysy hI Ek mhwn is#KSwUrvIr Bwe~ jYqw jI huE hY<[ 'r<Grytw, gu{ kwbytw' kw gOrvSwwlI pd ¤wÎq krny vwly Bwe~jYqw jI ªwrw idØlI sy ‰I gu{ qyg bhwdrswihb kw pwvn SwISw ‰I An<dpur swihbphu<cwny vwlI Gtnw kw sbko pqw hY pr<quke~ log Xh nhI< jwnqy ik Bwe~ jYqw jIAm÷q-pwn kr is<G áv}p my< sj gE Qwy qQwwBwe~ jYqw jI sy Bwe~ jIvn is<G bn gE Qwy[is#K p<Qw ky es mhwn SwUrvIr ny phlyB<gwxwI ky Xu© my<, iPr ‰I An<dpur swihb kyXu© my< Bwg ilXw Ev< A<q my< srsw ndI pwrkr cmkOr swihb phu<cqy smX pICw krrhI mugl synw ky hmly kw {K moVqy huESwhId ho gE[

Bwe~ jYqw jI kw jNm ipqw ‰I sdwn<dky g÷h my< mwqw ¤ymo kI koK sy 5 isq<br,sn` 1649 e~. ko ‰I ptnw swihb (ibhwr)my< huAw[ vhI< pr hI vy Xuvw huE AOr qygclwnw, GuVsvwrI krnw, kIq~n krnw sIKwqQww Xu© krny kw kOSwl ¤wÎq ikXw[ Bwe~jYqw jI kw pirvwr gu{-Gr ky ¤iq in†Twvwn

v smip~q Qww[ Bwe~ swihb nvm` pwqSwwh ‰Igu{ qyg bhwdr swihb ky AnNX ‰©wlu Qwy[jb nvm` pwqSwwh ‰I An<dpur swihb syp<jwb kI l<bI XwZw krqy huE idØlI kI Aorrvwnw huE, qb anky swQwI is#Ko< my< Bwe~jYqw jI BI Swwiml Qwy[ rwáqy my< muglo< ny ‰Igu{ qyg bhwdr swihb ko igrÏqwr kr ilXwAOr aNhy< kuC smX ky ilE pitXwlw kyinkt bhwdrgFæ ky dug~ my< kYd krky rKwgXw[ gu{ swihb ny swQw my< cl rhI is#Ks<gq ko vwips Byj idXw[ gu{ jI ko Bwe~mqIdws jI, Bwe~ idAwlw jI AOr Bwe~sqIdws jI sihq idØlI lwXw gXw[

ŸUr v jæwilm mugl srkwr ny Bwe~mqIdws jI, Bwe~ idAwlw jI qQww Bwe~sqIdws jI ko SwhId krny ky bwd 11nv<br, 1675 e~. ko ‰I gu{ qyg bhwdrswihb ko idØlI ky cw<dnI cO<k my< SwhId kridXw[ Xh dophr kw smX Qww[ gu{ jI kwSwISw DwV sy Alg krny vwly jØlwd kw nwmjlwlu In (invwsI smwxww) Qww[

Xh srkwrI AËXwcwr dyKkr logo< my<kohrwm mc gXw[ log Zwih-Zwih kr aTy[srkwr ny Swhr Br my< iF<Forw iptvw idXwQww ik gu{ jI kI m÷q dyh ky swQw Xid koe~hmddI~ jqwEgw, askw A<jæwm burw hogw[log bhuq ÈXwdw BXBIq ho gE, lyikn inB~X,bhwdur, SwUrvIr Bwe~ jYqw jI nhI< fry[ Bwe~

*bI-E#s 925, mohØlw s<qoKpurw, hoiSwXwrpur rof, jl<Dwr-144004, Pon : 98722-54990

Page 30: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

32

jYqw jI ny hkUmq kI Aw<Ko< my< DwUl Jo<kqyhuE ‰I gu{ qyg bhwdr swihb kw pivZ SwISwsMmwnpUv~k aTw ilXw qQww bwgpq (b^gpÆ)kI qrP byt ky iknwry-iknwry Xmunw ndIpwr kr ‰I An<dpur swihb ly gE[

Bwe~ l#KI Swwh ÛXwpwrI Qwy[ aNho<nyApnI bYlgwiVXo< ky BRm-jwl my< srkwrIsur@ww-kim~Xo< ko P<swkr gu{ jI kw pivZDwV aTwkr Ek bYlgwVI my< iCpwkr rKilXw[ Bwe~ l#KI Swwh pivZ DwV ko ApnyGr my< ly gE AOr pivZ DwV sihq Apny Grko Ai^n By<t kr idXw[ es qrh gu{ jIky sMmwn ko Tys n phu<cny dI AOr Swormcw idXw ik myry Gr ko Awg lg ge~ hY[

jb Bwe~ jYqw jI ‰I An<dpur swihbphu<cy, qb ‰I gu{ goib<d is<G jI ny Apnyipqw jI kw pivZ SwISw dyKkr Bwe~ jYqw jIko Apny gly sy lgw ilXw AOr aNhy< 'r<Grytw,gu{ kw bytw' kw AwSwIvw~d idXw[ as idn kybwd Bwe~ jYqw jI dSwm pwqSwwh ky pws ‰IAn<dpur swihb my< rhny lgy[

sn` 1699 e~. my< vYswKI ky Avsr pr‰I An<dpur swihb my< dSwmySw ipqw jI nyKwlsw p<Qw kI swjnw kI AOr Am÷q Ckwkris#Ko< ko is<G sjwXw[ Bwe~ jYqw jI ny BIAm÷q-pwn ikXw qQww Bwe~ jYqw jI sy Bwe~jIvn is<G bn gE[

sn` 1701 e~. my< muglo< AOr phwVI ih<dUSwwsko< ny imlkr ‰I An<dpur swihb prhmlw kr idXw[ hmlwvro< my< idØlI sy Awe~mugilXw POj qQww lwhOr v srih<d kysUbydwro< kI POj ky Alwvw bwe~Dwwr ky ih<dUSwwsko< kI POj Swwiml QwI[ duSmn sYinko<kI Apwr s<$Xw ky mukwbly my< bhuq km s<$Xw

my< hony ky bwvjUd is<G SwUrvIr v Xo©w Xu©ky mocy~ pr hO<sly v jÈæby ky swQw fty rhy[enmy< Bwe~ jIvn is<G BI Swwiml Qwy[ 1704e~. my< ‰I gu{ goib<d is<G jI ny Apny is<Go<ky AwgRh pr ‰I An<dpur swihb kw dug~CoVny kw inxw~X ilXw[

‰I An<dpur swihb sy kUc kr ‰I gu{goib<d is<G jI srsw ndI ko pwr kr rhyQwy qBI pICy sy Aw rhI mugl synw ny is<Go<pr hmlw kr idXw[ swihbjæwdw bwbw AjIqis<G jI ky swQw imlkr muglo< ky hmly kwjvwb dyqy huE Bwe~ jIvn is<G Swhwdq ¤wÎqkr gE[ Bwe~ jIvn is<G ny ApnI jwn prKyl kr muglo< ko Awgy bFæny sy roky rKwijssy gu{ jI ANX is<Go< sihq suri@wqcmkOr kI gFæI qk phu<c gE[

Bwe~ jIvn is<G kI Swhwdq ky s<b<Dw my<kiv Bwe~ s<qoK is<G ny ilKw hY :jIvn is<G smyq igry siB ¤wn dXo gur kypur pwXo[

Bwe~ jIvn is<G ªwrw gu{-Gr ky ¤iqdSww~XI gXI sÇcI ‰©w, in†Tw, AwáQww AOrKwlsw p<Qw kw prcm lhrwny hyqu dI ge~lwswnI kubw~nI ko eiqhws my< sdYv Xwd rKwjwEgw[ is#K gu{ swihbwn ky ¤iq ankysmp~xw, syvw, sMmwn, ivSvws ko kBI BIBulwXw nhI< jw skqw[ ankI mhwn kubw~nIhmwrI Awny vwlI pIiFæXo< ko ¤yirq v aËswihqkrqI rhygI; hOsly v jÈæbw-Ao-joSw kImSwwl jgwE rKygI[

Page 31: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

33

b<glwdySw ky gu{ªwrw swihbwn

-fW. }p is<G*

ivSv my< sËX-Dwm~ kw ¤cwr-¤swr krnyhyqu gu{ swihbwn ny dySw-ivdySw ky Alg-AlgBwgo< my< l<bI XwZwE< kI<[ jhw<-jhw< ‰I gu{nwnk swihb gE vh áQwwn pUjnyXo^X hogXw[ phly áQwwnIX irvwXqI s<gq, iPrDwm~SwwlwE< AOr bwd my< gu{ªwrw swihbwnáQwwipq ho gE[ ‰I gu{ nwnk swihb AOr‰I gu{ qyg bhwdr swihb ny Bwrq BU-K<f kwBrpUr BRmxw ikXw, ijs kwrxw Bwrq Br my<gu{ swihbwn sy s<b<iDwq áQwwno< pr gu{ªwrwswihbwn suSwoiBq hY<[ gu{ªwrw swihbwn is#KIkI jIvn-Dwwrw hY<[ dySw-ivdySw ky Alg-AlgBwgo< my< gu{-Gr ky ‰©wluAo< ny AwlISwwnemwrqy< bnwXI<, bhuq swrI jæmIn-jwXdwdy<AOr kImqI váquE< gu{-Gr ko Aip~q kr gu{-Gr kI bi$æSwSwo< ky pwZ bny[

1947 e~. my< dySw kw ivBwjn hony syis#Ko< kw bhuq swrw jwnI AOr mwlInukswn huAw, ij<d-jwn sy ÎXwry gu{ªwrw-gu{Dwwm p<Qw sy ibCuV gE[ Bwrq-pwikáqwnkw ivBwjn hony sy lgBg 178 Eyiqhwiskgu{ªwrw swihbwn pwikáqwn vwly BU-K<f my<rh gE[ gu{ªwrw swihb sy s<b<iDwq kroVo<{pE kI jæmIn-jwXdwd lwvwirs hony kykwrxw logo< ny kÑjæy kr ilE[ emwrqo< kIsyvw-s<Bwl n hony ky kwrxw vy BI jj~rho ge~<[

1971 e~. ky Bwrq-pwikáqwn Xu© ky

smX b<glwdySw AiáqËv my< AwXw[ Bwrq-pikáqwn-b<glwdySw ky ivBwjn ky bhuq-syBXwnk nqIjy inkly, ijnmy< sy is#Ko< ankyEyiqhwisk gu{ªwrw swihbwn ky dSw~n AOrsyvw-s<Bwl sy v<icq honw sbsy duKdwXI Qww[gu{ªwrw swihbwn ky dSw~n kI eÇCw is#Ko<ªwrw ivSv Br my< kI jwqI Ardws kw iháswbn ge~[ b<glwdySw AiáqËv my< Awny sy is#Ko<kw iPr bVw nukswn huAw, ijssy bhuq-sy(lgBg 35) Eyiqhwisk gu{ªwrw swihbwnb<glwdySw my< rh gE[

s. bcn is<G srl ky Anuswr ‰I gu{hirgoib<d swihb ny jhw<gIrbwd (inkt Fwkw)ky invwsI Bwe~ Almáq jI ko b<gwl, ibhwrAOr aVIsw @wyZ kw ms<d inXu#q ikXw[ ‰Igu{ nwnk swihb kI crxw-ápSw~ ¤wÎq suhwvnIDwrqI kI Koj krky Bwe~ Almáq jI nyAKwVw nwnkSwwhI nwm kI m<jI (¤cwr-ky<«) áQwwipq kI, jo nwnk inm~l p<Qw kIinm~l ivcwrDwwrw kw ¤cwr-¤swr krny lgI[mugl AOr A<gRyjæ rwÈX ky smX Xh @wyZ bhuqhI ivkisq AOr ¤is© huAw[

1971 e~. my< b<glwdySw ávq<Z rwÈXbnny ky aprw<q Xhw< pr is#K s<áQwwAo< kIqrP sy Alg-Alg fypUtySwn Byjy gE,ijnmy< Ek kw muJy (lyKk ko) ihásw bnnykw mOkw imlw[ ADX@w mhodX iSwromixwgu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI ªwrw bnwe~ ge~ sb-

*mu$X sicv, iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI, ‰I Am÷qsr swihb-143006

Page 32: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

34

kmytI my< s. rij<dr is<G mihqw, s. mohnis<G b<gI, s. inrvYl is<G jOhlw< (qIno<kwX~kwirxwI sdáX), s. sqnwm is<G (DwnoAw)AOr mY< (lyKk) dÏæqr ky Awf~r n<br5959 ky AwDwwr pr 15 mwc~, 2016 e~. kob<glwdySw my< iáQwq Eyiqhwisk gu{ªwrw swihbwnkI iáQwiq Ev< ¤b<Dw sy s<b<iDwq jwXjæw lynyky ilE gE Qwy[

vq~mwn smX my< b<glwdySw my< kyvl cwrhI gu{ªwrw swihbwn hY<, ijnmy< ‰I gu{ gR<Qwswihb kw ¤kwSw rojæwnw hoqw hY AOr gu{ªwrwswihb kI mXw~dw clqI hY[ enkw ivvrxwinMnwnuswr hY :1. gu{ªwrw swihb nwnkSwwhI, Fwkw[2. gu{ªwrw swihb s<gq tolw, b<glw bwjæwr,Fwkw[3. gu{ªwrw swihb is#K Aátyt tY<pl, cO<kbwjæwr, icÆwgw<g[4. gu{ªwrw swihb, mYmn is<G[1. gu{ªwrw swihb nwnkSwwhI Fwkw : Fwkwb<glwdySw kw ¤muK Swhr AOr rwjDwwnI hY[Fwkw ko ‰I gu{ nwnk swihb AOr ‰I gu{qyg bhwdr swihb kw crxw-ápSw~ ¤wÎq krnykw sOBw^X ¤wÎq hY[ ‰I gu{ nwnk swihb1507-08 e~. qQww ‰I gu{ qyg bhwdr swihb1666-68 e~. my< Fwkw AwE Qwy[Xh gu{ªwrw swihb gu{ nwnk swihb kwcrxw-ápSw~ es ¤wÎq suhwvnI DwrqI priáQwq hY[ es pivZ DwrqI pr hI FwkwXUinvis~tI áQwwipq kI ge~ hY, ijs kwrxwbhuq swrI jæmIn XUinvis~tI kY<ps my< Awge~ hY[ kyvl 1.40 EkV hI jæmIn prgu{ªwrw swihb suSwoiBq hY[ es gu{ªwrwswihb kw phlw nwm 'crxw pwdukw' Qww[

Xh gu{ªwrw swihb ‰I gu{ nwnk swihbAOr Bwe~ mrdwnw jI kI Fwkw-XwZw sys<b<iDwq hY[

‰I gu{ nwnk swihb kI crxw-ápSw~¤wÎq suhwvnI DwrqI pr phly adwsI Bwe~nËQww ny b<gwlI is#Ko< kI shwXqw sy XwdgwrIáQwwn kw inmw~xw krvwXw[ ¤kwSw-áQwwn kIpiScm idSww my< Ek Cotw-sw srovr AOrnjædIk Ek bwvlI BI QwI[ gu{ªwrw swihbkI emwrq, invws (srwX) Awid mXw~dw kyp@w sy s<qo†wjnk hY[ nwnkSwwhI AKwVy syeskw nwm gu{ªwrw (swihb) nwnkSwwhI,Fwkw ¤is© huAw[

pwikáqwn srkwr ky smX (1947-1971 e~.) es áQwwn pr jæbrn kÑjæy ikEgE[ es pivZ áQwwn pr kwibjæ hony ky ilEbhuq-sy logo< ny XËn ikE, pr<qu gu{-™pwsdkw sb bykwr gE[ mh<q iZvyxwI dws dySw-ivBwjn ky bwd qIQw~-XwZw pr cly gE[ankI gYrhwijærI my< bwbw svrn is<G aP~surYxw is<G ny syvw s<Bwl lI[ iPr gu{-GrkI sur@ww ky ilE iSwromixw gu{ªwrw ¤b<DwkkmytI, ‰I Am÷qsr swihb ky pws drKwáqkI ge~[ Agáq, 1956 e~. my< mwátr qwrwis<G, ADX@w, iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytIny Ek muKqwrnwmw do ‰©wluAo< ky hwQwByjw[

¤is© eiqhwskwr fW. iqrlocn is<G kyAnuswr ‰I gu{ nwnk swihb ªwrw bnwXwgXw kuAw<, srovr AOr vhw< pr hr swllgny vwlw swlwnw mylw 1959 e~. qk jwrIQww, pr<qu 1960 e~. my< swrw elwkw srkwr nyApny kÑjæy my< ly ilXw[ 1960-61 e~. my<pwikáqwn srkwr kI qrP sy Fwkw XUinvis~tI

Page 33: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

35

ky @wyZ ko bFæwny ky ilE gu{ªwrw swihb kIjæmIn AiDwgRhxw krny kw hu#m jwrI ikXwgXw[ bwbw svrn is<G ny es hu#m ky iv{©Fwkw kI Adwlq my< mukd`dmw dj~ krw idXw,pr<qu Adwlq ny muk¨mw Kwirj kr idXw[bwbw svrn is<G ny ‚prI Adwlq my< muk¨mwdwXr ikXw[ 16 me~, 1966 e~. ko ApIlm<jUr kr lI[ 14 ids<br, 1971 e~. kovXov÷© bwbw svrn is<G AOr asky Ekmuslmwn swQwI ko golI mwr kr SwhId kridXw, jo amR Br gu{-Gr kI jæmIn-jwXdwdky ilE lVqy rhy Qwy[

b<glwdySw bnny ky aprw<q 31 ids<br,1971 e~. ko phlI bwr qKæq ‰I hirm<drjI, ptnw swihb AOr iSwromixw gu{ªwrw¤b<Dwk kmytI, ‰I Am÷qsr swihb kIqrP sy fypUtySwn Byjw gXw[ 2 jnvrI,1972 e~. ko phlI bwr gu{ªwrw swihbnwnkSwwhI, Fwkw my< ‰I gu{ gR<Qw swihb kw¤kwSw ikXw gXw, ijsmy< is#K s<gq kyAlwvw ih<dU AOr muslmwn BI Swwiml huE[inSwwn swihb JulwXw gXw[ ¤wq: kwl 9bjy sYXd njæw{l eálwm kwX~kwrI rw†töpiqKud gu{ªwrw swihb my< apiáQwq huE AOris#Ko< ko Brosw idXw ik b<glwdySw my<is#Ko< ky Dwwim~k áQwwn suri@wq rhy<gy[srkwr hr qrh kw shXog dygI[ pwikáqwn-b<glwdySw ky ivBwjn ky bwd 2 jnvrI,1972 e~. ko qb Xh gu{ªwrw swihb dSw~nky ilE Kolw gXw, jb is#K imSwn s.Bwg is<G, s<pwdk, 'is#K rIiv‚' ky nyq÷Ëvmy< b<glwdySw phu<cw[

vPd kI kwX~vwhI ko ÛXvhwirk }pdyny ky ilE 13 isq<br, 1973 e~. ko idØlI

my< iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI, ‰I Am÷qsrswihb kI qrP sy is#K ¤iqiniDwXo< kImIit<g bulwe~ ge~ ijskI ADX@wqw jËQwydwrgurcrn is<G tOhVw ny kI[ es mIit<g my<b<glwdySw gu{ªwrw mYnyjmy<t bof~ bnwXw gXw,ijsky ADX@w kI syvw ky ilE s. igAwn is<Gsohnpwl ko (jo piScmI b<gwl ky töw<spot~m<ZI Qwy) AOr s. Bwg is<G (kYÎtn) is#KkØcrl sy<tr, klkÁw ko mhwsicv cunwgXw[ iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI, ‰IAm÷qsr swihb kI qrP sy 25 hjæwr {pEswlwnw shwXqw ByjI jwqI rhI[ gu{ªwrwswihb kI emwrq 30x30 Put kI hY[ bwhrbrwmdw bnw huAw hY[ 1988-89 e~. my< gu{-Gr kI ihPwjq ky ilE bwhrI brwmdw qYXwrikXw gXw, ijskI syvw dySw-ivdySw kI is#Ks<gq ny s. hrbyA<q is<G Awe~. E. Es. kI¤yrxww AOr nyq÷Ëv my< kI[ gu<bd pr sunhrIr<g ikXw huAw hY[ ¤vySw ªwr piScmI idSww my<nIlKyVw sVk pr hY[ pwk~ my< bhuq su<drPUl-pODwy hY<[

b<glwdySw gu{ªwrw bof~ bnny pr Bwe~krqwr is<G ny gR<QwI is<G kI syvw s<BwlI[Ab Bwe~ ipAwrw is<G mu$X gR<QwI kI syvwshXogI is<Go< ky swQw inBw rhy hY<[ kwr-syvwvwly bwbw su#Kw is<G srhwlI vwly ªwrw s<gqky shXog sy irhwXSwI kmry AOr l<gr hwlqwmIr ikXw gXw hY[ Ek Koj ky<« BIáQwwipq ikXw gXw hY[ ijs smX hmnygu{ªwrw swihb nwnkSwwhI, Fwkw ky dSw~nikE, as smX ‰I gu{ gR<Qw swihb kI purwqnháqiliKq bIV kI syvw-s<Bwl nE isry sykI jw rhI QwI[ l<gr kw ¤b<Dw bhuq KUbsUrqhY[ kyvl kwrobwr-ÛXwpwr ky ilE bhuq QwoVy

Page 34: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

36

is#K vhw< bsqy hY< AOr syvw-s<Bwl my<shXogI hY<[ hr swl ‰I gu{ nwnk swihbky ¤kwSw pv~ AOr Kwlsw jI ky swjnwidvs ky smX ivSwy†w gurmiq smwgm hoqy hY<[dySw-ivdySw sy s<gq hwijærI BrqI hY[ hrSwuŸvwr CuÆI vwly idn BI ivSwy†w dIvwnsjqw hY[ b<glwdySw gu{ªwrw mYnyjmy<t bof~ kwkwXw~lX BI gu{ªwrw swihb nwnkSwwhI, Fwkwmy< hI hY[2. gu{ªwrw swihb s<gq tolw, b<glw bwjwr,Fwkw : Xh gu{ªwrw swihb ‰I gu{ qyg bhwdrswihb kI Awswm, b<gwl Eyiqhwisk XwZw sys<b<iDwq hY[ Xh pivZ Eyiqhwisk áQwwn FwkwSwhr ky drimXwn, ngr ingm kwXw~lX kyswmny b<glw bwjæwr my< 14 sos~ dws glI my<suSwoiBq hY[ ih<d kI cwdr ‰I gu{ qyg bhwdrswihb Bwe~ bulwkI dws ky Gr Thry Qwy[ Bwe~bulwkI dws, jo gu{-Gr kw ms<d Qww, kIbujug~ mwqw ªwrw Apny hwQwo< sy qYXwr ikXwcolw gu{ jI ny ávIkwr ikXw[ gu{ jI kIXwd ko smip~q Gr ko gu{ªwrw swihb kw }pidXw gXw[ es gu{-Gr my< ‰I gu{ gR<Qw swihbky ¤wcIn pwvn áv}p suri@wq hY<[ ‰I gu{qyg bhwdr swihb kw purwnw icZ, kuChukmnwmy s<Bwly huE hY<[

‰I gu{ qyg bhwdr swihb ny es áQwwnpr (1666-68 e~.) do v†w~ ky lgBg invwsikXw[ Xhw< gu{ jI ko ‰I gu{ goib<d is<G jIky jNm lyny kI Kæbr imlI[ gu{ jI kyinvws ky smX es áQwwn ko 'hjUrI s<gq'Xw 'hrI Gr' khw jwqw Qww[ bhuq QwoVI-sIjgh kyvl ds mrly (250 gj) hY[ gu{ªwrwswihb kI emwrq do-m<ijlw hY[ gu{ªwrwswihb ky inkt Fhy huE ihásy kI nI<v bhuq

mjæbUq hY[ ‰I gu{ qyg bhwdr swihb Xhw<kwPI l<bw smX Thry, bhuq-sI s<gq rojæwnwjuVqI, kQww-kIq~n kw ¤vwh clqw, esilEeskw nwm gu{ªwrw swihb s<gq tolw ¤is©ho gXw[

es Eyiqhwisk gu{ªwrw swihb my< kuCháqiliKq pwvn áv}p mOjUd hY<, ijnmy< syEk pr ‰I gu{ goib<d is<G jI ky dáqKq hY<[ms<d bulwkI dws kI mwqw ny iksI muslmwnmusiÛvr sy ‰I gu{ qyg bhwdr swihb kw icZqYXwr krvwXw, jo jj~rI hwlq my< AbnwnkSwwhI Fwkw my< mOjUd hY[ kuC purwqnhukmnwmy imlqy hY<, ijnmy< sy Ek fW. g<fw is<Gny ApnI puáqk 'hukmnwmy qy inSwwn' my<A<ikq ikXw hY[

Coty-sy gu{-Gr ky swQw kuC irhwXSwImkwn hY<, ijn pr purwny ikrwXydwr kwibjæhY<[ gu{-Gr ky kuC mkwno< my< ih<dU pirvwro<kw kÑjæw hY[ es gu{-Gr ko do qrP glIlgqI hY[ gu{ªwrw swihb kI emwrq bwhrsy CotI, su<dr AOr mjæbUq idKwe~ dyqI hY,pr<qu es smX ¤kwSw-áQwwn kI hwlq KáqwhY[ 1895 e~. sy 1939 e~. qk Bwe~ rwm is<GgR<QwI is<G ky }p my< syvw krqy rhy[ iPranky poqy fW. ikrpwl is<G gR<QwI is<G kIsyvw krqy rhy[ ankI gYrhwijærI my< ankImw< mwqw k<cn dyvI syvw krqI rhI<, ijnko'isKyr mw<' (is#Ko< kI mwqw) khw jwqwQww[ hwlwqvSw mwqw k<cn dyvI ko Xh gu{-Gr CoV kr jwnw pVw[ 24 ids<br,1971 e~. ko e~. Em. E. ky ispwhI rij<dr is<Gko es gu{-Gr ky bwry my< pqw clw qoXUint vwlo< ny askI f`XUtI syvw-s<Bwl kyilE lgw dI[ XUint qbdIl hony qk vh

Page 35: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

37

syvw krqw rhw[ asky bwd qKæq ‰Ihirm<dr jI, ptnw swihb sy fypUtySwn prgR<QwI is<G inXu#q ikXw gXw[ GnI muiálmAwbwdI my< iáQwq es gu{-Gr kI emwrqKáqw hwlq my< hY[ ijs smX hmny dSw~nikE, Cq igrny vwlI QwI[

gu{ªwrw swihb kI emwrq pUrI qrh syjj~r ho cukI hY[ ‰I gu{ gR<Qw swihb ky¤kwSw kI mXw~dw rojæwnw hoqI hY[ engu{ªwrw swihbwn kI syvw-s<Bwl Ab b<glwdySwgu{ªwrw mYnyjmy<t bof~ kr rhw hY, ijsny kuCgR<QwI is<G AOr syvwdwr rKy huE hY<[ bwbwsu#Kw is<G srhwlI vwly esmy< shXogI hY<[gu{ªwrw swihb s<gq tolw Fwkw Swhr my<dUsrw bVw gu{-Gr hY[3. gu{ªwrw swihb is#K Aátyt tY<pl, cO<kbwjæwr, icÆwgw<g (Chitagong) : Fwkw sylgBg swFæy qIn sO iklomItr dUr icÆwgw<gSwhr my< gu{ nwnk Aátyt gu{ªwrw swihbsuSwoiBq hY[ eskI emwrq purwqn is#KBvn-klw-inmw~xw ky Anuswr bnI hY[ emwrqmjæbUq hY[ Xh pivZ áQwwn b<glwdySw kI¤muK b<drgwh krnwpwlI sy 20 iklomItrkI dUrI pr iáQwq hY[ 'purwqn jNm swKI' kyEk hvwly ky Anuswr ‰I gu{ nwnk swihbicÆwgw<g (b<glwdySw) jgq-a©wrxw hyqu 1508e~. my< cO<k bwjæwr kI es DwrqI pr phu<cy Qwy[bFæe~igrI krny vwly Bwe~ J<fw nwm ky ÛXi#qsy imly[ asny gu{ jI kI XQwwSw#X syvw kI[gu{ jI ny apdySw idXw ik ijsny ApnI mno-kwmnwAo< pr kwbU pw ilXw, jo Ah<kwr syrihq jIvn ÛXqIq kr skqw hY, asy hIprmwËmw ky AiáqËv kw zwn ho skqw hY[gu{ jI ny Bwe~ J<fw jI ko elwky kw ¤cwrk

inXu#q ikXw[ as smX rwjw suDwr synrwÈX krqw Qww[ gu{ jI kI mihmw sun krvh BI gu{-dSw~n ky ilE AwXw AOr kImqIváquE< gu{ jI ko By<t kI, jo gu{ jI ny Bwe~J<fw jI ky ªwrw s<gq my< ivqirq kr dI<[is#K s<gq ny gu{ jI ky crxw-ápSw~ ky áQwwnpr gu{ªwrw swihb kw inmw~xw-kwX~ krvwXw[Xh gu{-Gr cO<k bwjæwr, icÆwgw<g Swhr kymDX my< iáQwq hY[ ¤wcIn drvwjæy ky ‚prpËQwr kI iSwlw pr SwÑd akyry hY<-- ''gu}nwnk iblif<g Pw<a<fySwn lyf bwe~ ky. sI. fI.e~. sI. Es. #XU. sI. Awe~. sI. sI. e~. kimSwnrAWP icÆwgwa 07-11-19.''

mu$X drvwjæy ky A<dr ¤vySw krqy hIKulw Aw<gn hY; bhuq-sy KjUro< ky pyV hY<[Ek qrP lgBg 50x35 Put jgh my<gu{ªwrw swihb kI emwrq hY[ emwrq bhuqpurwnI AOr suri@wq hY[ pirŸmw my< fWtvwlw brwmdw hY[ ¤kwSw-áQwwn ky swmnyEk bhuq hI purwqn kuAw< suri@wq hY, ijskybwry my< khw jwqw hY ik ‰I gu{ nwnkswihb ny esko KudvwXw Qww[ swQw hI kuCirhwXSwI kmry hY< ijn pr kuC pirvwrkwibjæ hY<[ es gu{-Gr ky nwm kwPIjæmIn-jwXdwd QwI, jo Bwe~ mohn is<GdIvwn icÆwgw<g, invwsI ptnw swihb nylgvwe~ QwI, pr<qu Ab sb iqqr-ibqr hocukw hY[ 1920 e~. qk kwlIdws mh<qkwibjæ Qww[ askI m÷ËXu ky bwd ijælw jjny 11-sdáXIX kmytI bnw dI[

1939 e~. my< es gu{ªwrw swihb kI¤b<Dwk kmytI bnI qo sicv s. gurbKSw is<Gny Ek POjI srdwr Bwe~ su<dr is<G ko gR<QwIis<G kI syvw sO<pI[ 1951 e~. my< kmytI bdlI

Page 36: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

38

qo Bwe~ su<dr is<G ko kmytI kw sdáX bnwilXw gXw[ 1961 e~. my< Bwe~ su<dr is<G Akwl¤áQwwn kr gE[ anky bwd mwe~ igAwsrIdyvI ivDwvw Bwe~ su<dr is<G syvw-s<Bwl krqIrhI[ 1971 e~. my< b<glwdySw bnny pr esgu{-Gr ko AndyKw ikXw gXw[ jnvrI,1972 e~. sy es gu{-Gr kI syvw-s<Bwlb<glwdySw gu{ªwrw mYnyjmy<t bof~ bwbw su#Kwis<G srhwlI vwly ky shXog sy kr rhw hY[E. bI. Em. muha¨In cODwrI, jo icÆwgw<g ky17 v†w~ qk myXr rhy hY<, ny bhuq {ic kyswQw icÆwgw<g my< is#Ko< kI kmytI áQwwipqkrvw dI hY[ rojæwnw ‰I gu{ gR<Qw swihb kw¤kwSw krny ky ilE gR<QwI is<G AOr rwgI is<Gsyvw krqy hY<[4. gu{ªwrw swihb, mYmn is<G : Fwkw sylgBg 160 iklomItr dUr mYmn is<G ijæly my<BI ‰I gu{ nwnk swihb sy s<b<iDwq EkEyiqhwisk áQwwn hY[ es gu{-Gr kI emwrq1945 e~. my< kwlI m<idr ky inkt s. mYmnis<G ngr ky is#Ko< kI qrP sy qwmIr kIge~ AOr Bwe~ hIrw is<G ko mu$X syvwdwr kIsyvw sO<pI[ 1947 e~. my< Bwrq-pwikáqwn-ivBwjn hony ky kwrxw swry is#K pirvwrmYmn is<G ngr ko hmySww ky ilE CoV AwE[Xhw< ¤kwSw kI syvw qo hoqI hY, pr<qu gu{ªwrwswihb nwmmwZ hI hY[ gu{ªwrw swihb sys<b<iDwq mkwno< pr ih<dU pirvwro< kw kÑjæw hY[es Swhr my< ÈXwdwqr jns<$Xw ih<duAo< kI hY[¤b<Dw s<qo†wjnk nhI< hY, kyvl Ek hI gR<QwIis<G hY[

vq~mwn smX my< b<glwdySw ky gu{ªwrwswihbwn kI syvw-s<Bwl kwr-syvw vwlybwbw su#Kw is<G srhwlI vwly gu{ªwrw

mYnyjmy<t bof~ b<glwdySw ky shXog sy krrhy hY<[ mu$X kwXw~lX gu{ªwrw swihbnwnkSwwhI, Fwkw my< hY[ en gu{-Gro< kw¤b<Dw krny vwlI kmytI kw ¤muK es smXbu© Dwm~ sy s<b<iDwq AOr mhwsicv ih<dU Dwm~sy s<b<iDwq hY[

apro#q cwr gu{-Gro< my< rojæmrw~ kImXw~dw inr<qr cl rhI hY[ gu{ªwrw swihbnwnkSwwhI Fwkw my< kwPI kwm kwr-syvw kymwDXm sy huE hY<[ gu{ªwrw swihb s<gq tolwkI emwrq eqnI Káqw hY ik Fwkw kI ngringm kI qrP sy esko qoV dyny ky noitsiml cuky hY<[ es áQwwn kI qur<q kwr-syvwhonI cwihE[ ivSv Br my< bs rhI is#Ks<gq ko en áQwwno< ky dSw~n krny kw lwB¤wÎq krnw cwihE[

b<glwdySw ky Eyiqhwisk gu{ªwrw swihbwnky bwry my< AOr ÈXwdw jwnkwrI lyny ky ilEs. Bwg is<G (s<pwdk, is#K rIiv‚) kIpuáqk AOr s. bcn is<G srl kI puáqk(p<jwbI) 'b<glwdySw my< iáQwq Eyiqhwisk gu{ªwro<kw s<i@wÎq eiqhws' lwB¤d hY<[ sbsy ¤wr<iBkjwnkwrI fW. qrlocn is<G kI puáqk my< sy¤wÎq hoqI hY, jo aNho<ny 1956 e~. my< dSw~nkrqy smX ilKI QwI[

Page 37: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

39

knwfw kI rwjnIiq my< prcm lhrwny vwly s. jgmIq is<G

-fW. gurqyj is<G TIkrIvwlw*

knwfw my< s. jgmIq is<G ky NXUfymoŸyitk pwtI~ ky nyqw cuny jwny kwsmwcwr jhw< A<qrw~†töIX áqr kI rwjnIiq my<is#K kOm ky ilE mwn-sMmwn vwlI bwq hY,vhI< mwlvw ap@wyZ ky ¤is© gw<v TIkrIvwlwky sunhrI A@wro< my< akyry huE gOrvmXIeiqhws my< nXw ADXwX joVny vwlw hY[ Awps. syvw is<G TIkrIvwlw ky ccyry Bwe~ kÎqwnhIrw is<G (puZ s. inhwl is<G) ky puZQwwnydwr SwmSwyr is<G ky poqy hY<[ Awpky ipqwfW. jgqrn is<G knwfw cly gE Qwy[ Awpvhw< ky hI jNmy-ply AOr gRyjuEt hY<[ Xhw<ivSwy†w bwq Xh hY ik SwhId s. syvw is<GTIkrIvwlw pr mhwrwjw pitXwlw kI qrP syAkwlI dl kI ¤qIk tkswlI 'kwlI dsqwr'aqwr dyny ky ilE juØm ikXw jwqw rhw, pr<qusrdwr jI AwiKr qk Apny inScX prAtl rhy[ Awj anky v<Sw my< sy s. jgmIqis<G ny Atl rh kr pUxw~ guris#KI áv}pmy< A<qrw~†töIX áqr pr nwm kmwXw hY[ Xhanky pd-icNho< pr clny kI qwjæI imswlhY[ Agr gw<v TIkrIvwlw kI Eyiqhwiskp÷†TBUim kI bwq kry< qo ijæŸXo^X hY ik Xhw<imsl kwl my< nvwb kpUr is<G ny Ek pVwv-áQwwn ky }p my< es gw<v my< Thrwv ikXw QwwAOr s<áQwwpk irXwsq pitXwlw bwbw Awlwis<G ko pirvwr sihq Am÷q CkwXw Qww[dUsrw Xh hY ik ¤is© is#K ivªwn zwnI Swyris<G qQww gdr lhr ky ¤is© gdrI s. nrYxw

is<G kw Xh pYq÷k gw<v hY[ kwmwgwtwmw}jhwjæ ky muswiPro< my< cwr muswiPr s. ikSwnis<G, s. bcn is<G, s. e<dr is<G AOr s. c<dwis<G TIkrIvwlw ky Qwy[

38 v†wI~X Aivvwihq nOjvwn s. jgmIqis<G ky jyhn my< mwnvIX AOr rw†töIXAiDwkwro< ky ¤iq jwg÷iq Ev< ¤wiÎq ky ilEs<G†w~ kI ic<gwrI anky sPl rwjnIiqkjIvn kw ¤muK ihásw bn ge~ hY[ knwfwky Ao<twirXo rwÈX kI rwjnIiq my< sy aBrys. jgmIq is<G ky rwjnIiqk jIvn kwAwr<B BI vhw< ky smUcy mwhOl vwly nslIBydBwv ky mwnvIX smwnqw ko cot mwrnyvwly GitXw rvYXy, ijsmy< enko 'BUrI cmVI'nwm sy bulwXw jwqw Qww, ky ¤iqŸm ky }pmy< huAw[ qËpScwq eNho<ny inScX ikXw ikrwjnIiqk @wyZ my< kUd kr rwjnIiq ky Swu©AOr mwnv-kØXwxwkwrI Bwvo< kI ¤iqiniDwqwkI jwXy[ swQw hI enky is#KI ávBwv AOrsUrq ky swQw mukMml ¤iqb©qw BI ¤kthue~, jb eNho<ny rwjnIiq my< Awny ky bwry my<Apny doáqo< kI slwh lI qo Ek ny enkoenky dumwly, KulI dwFæI AOr ‚pr sy ™pwxwphnny ky bwry my< ŸmSw: AwDwuink F<g vwlIdsqwr sjwny, dwFæI bw<Dwny AOr ™pwxw ‚prsy n sjwny kI nsIhq dI, qo AwpnydohrwXw ik mY< esI hUbhU áv}p my< hI kwmXwbhU<gw AOr kwmXwbI ky pScwq jb Awpkwnwm knwfw ky 45 átweilSw is#Ko< my<

*shwXk ¤oPysr, gu{ kwSwI kWlyj AWP is#K átfIjæ, qlv<fI swbo, ijælw biT<fw, Pon : 94638-61316

Page 38: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

40

Swwiml huAw qo Awpny Apny as imZ koApnI átweilSw is#K vwlI qávIr ByjI[ XhAwj ky dOr my< is#K nOjvwnI ky ilE áváQwidSww kI aÁm imswl BI hY[ Ab jbAmyirkw jYsy dySw my< ibilXn fwlr is#KIphcwn dSww~ny ky m<qÛX sy Kc~ ikE jw rhyhY< qo knwfw my< is#K phcwn kI KUbsUrqimswl s. jgmIq is<G kI rwjnIiqk sPlqwes msly ko A<qrw~†töIX áqr pr sulJwny hyqubVw kdm hY[ Awpko jb BI mIifXw ky}b} honw pVw qo sbsy phlw svwl Awpkyis#KI áv}p ky bwry my< hI hoqw, ijskw Awps<qui†tpUxw~ jvwb dyqy[

Awpkw rwjnIiqk @wyZ knwfw kwAo<twirXo rwÈX hY, jhw< ky brhptn bwrwmUlwsy Awp Em. pI. e~. (Em. El. E.) hY< AOr rwÈXkI ivDwwn sBw my< ivroDwI dl ky ifÎtI lIfrhY<[ vYsy Xh @wyZ ilbrl pwtI~ kw hY iPr BIAwpkI NXU fymoŸyitk pwtI~ Xhw< sy ivjyqw rhIhY[ ibRitSw kol<ibXw AOr Eylbtw~ rwÈXo< my<AwpkI pwtI~ kI srkwr hY AOr pwil~Xwmy<t my<NXU fymoŸyitk pwtI~ qIsrw dl hY[ enkIhYisXq iªqIX Ev< ¤muK ivroDwI dl vwlI hIQwI, lyikn knjrvyitv pwtI~ ko hrwny kInIiq sy hI ilbrl pwtI~ kw smQw~n krny kykwrxw es poijSwn pr AwE[

pySwy ky }p my< iŸimnl töwXl ky vkIls. jgmIq is<G ky rwjnIiqk @wyZ ky qIn¤muK kwX~ hY< jo enky mwnvIX AiDwkwro< kydwvydwr hony kw Tos ¤mwxw hY< :-1. s. jsv<q is<G KwlVw ko mwnvIX AiDwkwro<ky @wyZ my< rol mwfl ky }p my< mwNXqwidlwny hyqu s<ivDwwn my< s<SwoDwn krvwnw[2. 1984 e~. ky is#K kËl-E-Awm ko is#KnslkuSwI ky }p my< mwNXqw idlwny ky ilE

rwÈX kI ivDwwn sBw sy ¤áqwv pwirqkrvwnw[3. hr kOm ky mwnvIX AiDwkwro< kI pYrvI kyilE qËpr rhnw[

vxw~nXo^X hY ik a#q phly do mu o< kykwrxw Bwrq srkwr ny vIjæw r¨ krkyAwpky Bwrq my< dwiKly pr pwb<dI BI lgwe~[is#K átUfy<ts PyfrySwn ªwrw 31 jnvrI,2013 e~. ko p<jwbI XUinvis~tI ky átUfy<tshom my< AwXoijq iv´wQwI~ s<pk~ kwX~Ÿm my< s.jgmIq is<G as smX my<br AWP ¤yvy<iSwXlpwil~Xwmy<t, bwrwmUlw, Ao<twirXo< my< Swwiml huEQwy[ ijs F<g sy Awpny as smX iv´wiQw~Xo<ko s<boiDwq ikXw AOr svwlo< ky jvwb idE,assy Awpky es áQwwn qk phu<cny kIs<BwvnwE< jæwihr hoqI QwI<[

Ab jb pwtI~ nyqw kw cunwv AwXw qoknwfw my< 47 hjæwr nE sdáX es pwtI~ kybny[ es sdáXqw ky ilE s. jgmIq is<G kI¤muK BUimkw rhI[ jb sy Awpny pwtI~ P<fEkiZq krny my< sbsy AgRxwI BUimkw inBwe~,qb sy enky bVy nyqw bnny kI s<BwvnwE<Swu} ho ge~ QwI<[ jhw< enko is#K AOrp<jwbI @wyZo< my< sy AiDwk vot imlny kI sPlaMmId QwI, vhI< myn átöIt (mUl knwifXn)@wyZ my< sy km vot imlny kw KdSww BI Qww,lyikn ANX rwÈXo< ky mukwbly my< vhw< sy BIAiDwk vot imly[ Awpko ÈXwdw vot Ao<twirXo,ibRitSw kol<ibXw AOr Eylbtw~ rwÈXo< my< imlIhY<[ kul voto< my< sy 53.8 ¤iqSwq voto< kI¤wiÎq enky aÈjvl rwjnIiqk Biv†X kIqrP s<kyq hY[ cunwv my< NXU fymoŸyitk pwtI~ky do ¤muK kwXw~lX Qwy-- Ek torw<to my< AOrdUsrw srI (bI. sI.) my<[ srI my< Kws BUimkw

(Soˆw p÷ T 47 pr)

Page 39: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

41

vwqwvrxw AOr mwnv

-s. jI. ky. is<G*

logo< my< Dwwrxww hY ik Agr swvn kyphly idn bwirSw n ho qo swrw mhInw sUKwhI rhqw hY[ Xh BI khw jwqw hY ik Agrswvn my< hr rojæ bwirSw n ho qo swvn kwhykw! vwqwvrxw AOr jlvwXu my< jo pirvq~nhm ipCly do-qIn dSwko< sy dyK rhy hY< Xhbhuq AdBuq jwnlyvw is© ho rhw hY[ T<f kwmOsm ivl<b sy Swu} hony lgw hY[ swvn kwmhInw sUKw bIqny lgw hY[ sw<swirk qipSwmy< iváqwr, lyiSwXro< kw ipGlnw, smu«I qto<kw A#sr qUPwno< sy iGrnw AOr BUk<p kIdáqk ny hmwry KOP my< iváqwr ikXw hY[ Xhsb kuC #Xo< Gt rhw hY? cwhy hr @wyZ kymwihro< ny Apny-Apny in†k†w~ inkwly hY<, pr<quEk bwq mwnI AOr ávIkwr kI jwqI hY ikmwnv ny ApnI AwiQw~k BUK AOr jæ}rq syAiDwk pYdwvwr kI Kæwiqr ¤™iq ky swQw EysICyVCwV kI hY ik iksI n iksI }p my<eskw ¤kop idKwe~ dyqw rhqw hY[

Bwrq dySw my< AOr ivSwy†w }p sy p<jwbmy< v÷@wo< Xw j<glo< vwlw @wyZPl nwmmwZ hIrh gXw hY[ mwnvIX jIvn kI jæ}rqo< kIpUiq~ ky ilE hr dySw my< j<glo< kw km sy km@wyZPl 33 ¤iqSwq cwihE[ Bwrq my< j<glo<ky ADwIn kul @wyZPl kyvl 19 ¤iqSwq hY[p<jwb kI hwlq AOr BI bdqr hY[ rwÈX my<kul @wyZPl kw kyvl 7 ¤iqSwq @wyZPl v÷@wo<Xw XU< kh ly< ik j<glo< ky ADwIn hY[ esmy<

vy sBI pyV Aw jwqy hY< jo sVko< AOr nhro<ky iknwry BI njær Aw rhy hY<[ koe~ smX Qwwjb sVko< AOr nhro< ky iknwry SwISwm,pIpl, brgd Awid AOr Kws jgh pr Plo<vwly pyV, jYsy SwhqUq, jwmun, Awm Awid sGn}p my< njær Awqy Qwy[ Ab sVko< AOr nhro<ky iknwry mu$X }p sy ilpits Xw ivdySwInsl ky pyV imlqy hY<[ hmwrI s<á™iq ky swQwjuVy pyV hmwry mOsm AOr jlvwXu ky ilEaicq hI nhI< Qwy biØk Awm logo< ky ilE PlBI dyqy Qwy[ Swu†k elwko< my< byrI, krIr, j<f,bbUl Awid pyV huAw krqy Qwy[ ne~ ikám kypyV hmwry AOr hmwry pSwu-pi@wXo< ky ilE doáqo<vwlw ÛXvhwr nhI< rKqy[ in†k†w~ }p syAnyk p@wI, jo en v÷@wo< pr Apny Go<sly bnwkr rhqy Qwy, luÎq ho gE lgqy hY<[

hmwrI s<á™iq mu$X }p sy j<glo< AOrvnápiqXo< ky swQw juVI hue~ hY[ ¤wcIn kwlsy ƒi†wXo< Awid ky swQw juVI Swi$æsXqy< pUxw~}p sy vno< ko smip~q QwI<[ iSw@ww-¤wiÎq sylykr Xu©-nIiq sIKny qk ky ilE en v÷@wo<ny shwXk BUimkw inBwe~[ pIpl, nIm AOrbrgd Awid pr<prwgq v÷@wo< ny hmwrI s<á™iqkI s÷jnw kI[ swP vwqwvrxw pYdw krny my<enkI mu$X BUimkw hY[ piScmI dySwo< kyvwqwvrxw ivzwnI khqy hY< ik ijs dySw my<nIm jYsw AO†wiDw pyV hY, vhw< log km bImwrhoqy hY<[ nIm ky pÁo< sy lykr nIm ky bIj

*pUv~ ijlwDwISw, ijælw pitXwlw-147001, Pon : 98140-67632

Page 40: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

42

qk hmwry ilE lwBkwrI hY<[ipCly pcws swlo< my< v÷@wo< ky swQw Gor

ANXwX huAw hY[ bhuq-sy @wyZPl ko KyqIXo^X bnwny kI m<Sww sy hmny bydd~ hokr v÷@wo<ko kwtw hY[ hm Xh BUl gE ik Xy vhI v÷@whY< ijnkw ijæŸ s<qo<-B#qo< kI qrP sy ApnIbwxwI my< nmRqw AOr sbR ky icNh ky }p my<ikXw hY[ hmy< nsIhq BI dI ge~ ik Agre~<t-pËQwr mwrny pr BI v÷@w hmy< Pl dyqy hY<qo mwnv ko Apny sbR AOr Sww<iq ky ilEensy sbk sIKnw cwihE[ AwiQw~k aºiq kynwm pr bVy áqr pr j<glo< kI ktwe~ kykwrxw p<jwb ky gw<v AOr Kyq qo ajwV hInjær Awqy hY<[ phly bVI s<$Xw my< v÷@wmurÑbyb<dI kI By<t cFæ gE AOr bwd my< hirq-Ÿw<iq ky dOrwn AOr Anwj pYdw krny kIdOV ny hmwry qwlwb-tIly eqny spwt kridE ik byrI, bbUl AOr krIr Awid hmySww kyilE eiqhws kw ihásw bn gE[ hm en v÷@wo<sy imlny vwly Plo< sy BI v<icq ho gE AOrswQw hI en pr vws krny vwly pi@wXo< kodyKny ky ilE BI qrs gE[ Ab hm khw< sydyKy<gy bXw ky KUbsUrq ltkqy Gr? kb dyKsky<gy CotI iciVXw Awid jo áQwwXI }p sybyrI v bbUl ky pyVo< pr Go<sly bnw kr rhqIQwI[ AiDwk apj kI dOV my< hmny KUbsUrqqwlwbo< ko spwt kr Coty jIv-j<quAo< kIAnyk nsly< imtw dI hY<[ jo jIv-j<qu mu$X}p sy Swu†k jgh pr Apnw Gr bnwkrswvn ky mhIny my< bwirSw ky bwd ryq prApnI cwl clqy Qwy, sb KËm ho gE[ cwro<qrP Dwwn kI Psl bokr hmny jæmIn koams AOr gmI~ kw sRoq bnw idXw[ hmwryp<jwb ky bhuq-sy purwny pyV Swu†k jlvwXu ky

swQw juVy huE Qwy[ bVy bUFæy khw krqy hY< ikv÷@w hmwrw jNm sy lykr mrny qk kw pdw~krqy hY<[ ijæ<dgI ky hr áqr pr eqnIbhUmuØX inXwmqy< hmwry ilE KuiSwXo< kw mwhOls÷ijq krqI hY<[ kuC smX phly gw<vo< my< AwmGro< ky ™i†w vwly ihásy my< lkiVXo< ky Fyr lgyimlqy Qwy[ sid~Xo< my< rojæmrw~ ky eáqymwl kyilE, T<f my< qwpny ky ilE AOr jNm-mrxw kys<ákwr ky ilE hmySww qur<q aplÑDw swDwn ky}p my< lkiVXo< kw ¤Xog hoqw Qww[ Ab jwkrdyKy<gy qo ke~ Gro< my< lkiVXw< FU<Fny sy nhI<imly<gI[ Xid Aws-pws njær mwry<gy qo irhwXSwI@wyZ Xw Kyqo< my< bhuq km pyV njær AwE<gy[p<jwb jYsy KyqI-¤Dwwn rwÈX my< vnápiq AOrv÷@wo< kw Xh hwl hY qo bVy Swhro< AOr ngro<kI hwlq kw BlI-Bw<iq A<dwjæw lgwXw jwskqw hY[ gmI~ kI ƒqu my< Swhro< ky log jhw<-qhw< v÷@wo< ky nIcy gwiVXw< KVI krny ky ilElVqy-JgVqy A#sr dyK skqy hY<[

KyqI kI ÈXwdw apj ky ilE vno< kwjo hwl huAw vo hmwry sbky swmny hY[ DwwnkI j}rq sy ÈXwdw buAwe~ ny Am÷q jYswpwnI BI ghry Dwrwql my< phu<cw idXw[ dodSwk phly tXUbvylo< kw pwnI AOr essy BIkuC smX phly hmwry purwqn kuAo< kw pwnIbVI AwswnI sy inkwlw jwqw Qww[ kuAo< kwqo KurwKoj hI imt gXw hY[ t`XUbvylo< kwpwnI eqnw ghrw ho gXw hY ik 'mClI motr'ky ibnw pwnI nhI< inkwlw jw skqw[in†k†w~ }p sy Coty kuE< AOr ghry qQww boir<gassy BI ghry ho gE[ ikqny sYkVo< mjædUren Coty kuAo< ko ghrw krqy smX mr gE[dySw kI svo~Çc Adwlq kI qrP sy ke~ swlphly ijælwiDwkwirXo< ko Coty kuE< ghry krny

Page 41: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

43

ky ilE swvDwwnI ky }p my< eáqymwl krnyXo^X kuC Kws hu#m jwrI ikE gE[ hu#m qohu#m Qwy[ Xy qBI Awr-pwr sPl hoqy hY< jblog Kud enkI AhimXq smJy< AOr enkyswQw juVy Kqro< sy swvDwwn ho<[

kVI mSw#kq krky pYdw ikE Dwwn nycwhy dySw ky Aº-B<fwr my< Xogdwn idXw, pr<queskI kImq BwrI mwZw my< cukwnI pVI[ pwnIAOr hvw ko g<dw krky hmny smUcy vwqwvrxwko mwnvIX ijæ<dgI ky ilE jhr ky smwn bnwidXw[ sBI purwqn Psly< KËm krky hmny vyikámy< pYdw krny pr jæor lgw idXw jo nhmwrI Kurwk kw ihásw hY<, n hmwry pSwuAo< kwcwrw hY< AOr n hI en Pslo< kw PUs kwmAwqw hY[ Dwwn kI Psl hmwry lokgIqo< kwihásw nhI< hY, #Xo<ik Xh hmwrI s<á™iq kw A<gnhI< hY[ gyhU<, srso<, Èvwr, bwjrw, m#kw AOrcnw hmwry lokgIqo< kw esIilE ihásw hY< ikXy hmwrI ijæ<dgI ky ilE aicq hY<[

ipCly smX my< smwj-syvk su<dr lwlbhuguxww kI qrP sy ithrI gFævwl ky elwkymy< v÷@wo< ko n kwtny ky ilE 'icpko Aw<doln'clwXw gXw Qww[ bVI s<$Xw my< log v÷@wo< kyrKvwly ky }p my< es muihm my< Swwiml huE[es lok-Aw<doln kw eqnw ¤Bwv pVw ikEk bVy fYm ky inmw~xw kI jgh qbdIlkrnI pVI[ ‰I bhuguxww kI qrP sy cwvlkI Psl ky iv{© BI Awvwjæ bul<d kI ge~[aNho<ny Kud ApnI Kurwk my< sy cwvl KËmkr idE, esilE ik byihswb pwnI apBogkrny ky bwd Xh Psl pYdw kI jwqI hY[sBI rwÈXo< my< v÷@wo< ky bcwv ky ilE AOrvwqwvrxw kI s<Bwl ky ilE hmy< EysI muihmy<Swu} krny kI jæ}rq hY[ lwKo<-kroVo< pyV

hmwrI nwsmJI kw iSwkwr ho rhy hY<[ipCly dSwk sy kuC smwjsyvI AOr

Dwwim~k s<áQwwAo< kI qrP sy logo< ko AOr v÷@wlgwny ky ilE ¤yirq krny kw AÇCw kwmAwr<B ikXw gXw hY[ bwbw blbIr is<GsIcyvwl kI qrP sy smUcy vwqwvrxw kIs<Bwl AOr nidXo< kI sPwe~ kw bVw kwmSwu} ikXw gXw hY[ sulqwnpur loDwI kynjædIk vye~< ndI pr ikXw gXw kwm es bwqkI mu<hbolqI qávIr hY[ ‰I KfUr swihbnwmk áQwwn pr BI v÷@w lgwny kI joSwu}Awq hue~ hY, vo ¤Sw<swXo^X kdm hY, ijskw¤Bwv hm sb pr huAw hY[ ANX áQwwno< prBI pODwo< kI nrsrI '¤swd' }p my< dyny sylogo< kI Bwvuk sw<J v÷@w lgwny kI qrP bFæIhY[ 'rojæwnw AjIq' p<jwbI AKæbwr kI qrPsy ke~ swl phly Swu} kI muihm ny BIvwqwvrxw kI s<Bwl ky ¤iq mIifXw ky mwDXmsy logo< kw DwXwn pyV lgwny kI AorAwki†w~q ikXw hY[

gurbwxwI my< vwqwvrxw kI s<Bwl ko¤muK áQwwn idXw gXw hY[ Xid hmwry Dwwim~káQwwno< pr hr rojæ nhI< qo hr mhIny hvwko g<dw krny ko rokny, pwnI-ávÇCqw kobrkrwr rKny AOr DwrqI mw< ko hrI-BrIrKny ky ilE kuC apdySw idE jwqy rhy qohm QwoVy smX my< hI pirvq~n lw skqy hY<[hmko p<jwb srkwr kI qrP sy Swu} ikEgE 'gRIn imSwn' my< AiDwk sy AiDwk bFæ-cFækr ihásw lynw cwihE[ ivSwy†w }p sy gYr-srkwrI smwjsyvI s<áQwwE<, p<cwXqy< AOr Dwwim~k¤iq†Twn v÷@wo< ky ADwIn @wyZPl ko bFæwny my<Ahm BUimkw inBw skqy hY<[ Ab nwrw XhcwihE ik 'hr mwnv lgwE Ek pyV!'

Page 42: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

44

Awsw kI vwr : ivcwr ÛXw$Xw

-fW. mnjIq kOr*

sloku mhlw 2 ]Eh iknyhI dwiq Awps qy jo pwe~Ey ]nwnk sw krmwiq swihb quTY jo imlY ]1] (pºw 474-75)

dUsry pwqSwwh ‰I gu{ A<gd dyv jI kymuKwrib<d sy aÇcwrxw ikE gE es slok my<gu{ pwqSwwh ny klXugI jIvo< ko Ek pwvns<dySw idXw hY ik smip~q-Bwv sy myhnq koApny Dwm~ kw A<g mwnkr inr<qr km~ krqyclo lyikn assy ¤wÎq hony vwly Pl koprmySvr kI Ank<pw hI mwnnw cwihE n ikApnI myhnq kw Pl[

gu{ pwqSwwh ‰I gu{ A<gd dyv jI pwvnPrmwn krqy hY< ik Agr mnu†X Xh khy ikmY<ny ApnI myhnq sy koe~ váqu ¤wÎq kr lIhY qo esy e~Svr kI rhmq nhI< khw jwskqw, #Xo<ik es Pl kI ¤wiÎq ky pICymnu†X ky mn my< Xh Ah<kwr-Bwv Aw hIjwqw hY ik mY<ny AËXiDwk pir‰m ky Pláv}pXh ¤wiÎq kI hY[ esky pirxwwmáv}p esy jIve~Svr kI Anuk<pw AQwvw dXw-d÷i†t sy ¤wÎqváqu hrigj nhI< ávIkwr krygw, biØk ApnImyhnq kw hI AiBmwn krygw[ gu{ pwqSwwhsmJw rhy hY< ik vwáqivk bi$æSwSw qo vh hYjo e~Svr ávX< ¤sº hokr iksI jIv kob$æSw dy AQwvw ¤dwn kr dy[ myhnq sy ¤wÎqDwn vyqn ho skqw hY bi$æSwSw nhI<[

es slok my< gu{ swihb ny Dwwim~k jgqkI Ek BRw<iq ko dUr ikXw hY AOr hmwrw

mwg~dSw~n krqy huE smJwXw hY ik hmy< Apnypir‰m kw AiBmwn n krqy huE sdYvvwihgu{ kI rhmq AOr dXw-d÷i†t kI XwcnwkrnI cwihE[ gurbwxwI my< ANXZ BI smJwXwhY ik vwáqivk suK kI ¤wiÎq e~Svr kI ™pw-d÷i†t sy hI mumikn hY :EkY EkY Ek qUhI ]EkY EkY qU rweAw ]qa ikrpw qy suKu pweAw ] (pºw 884)

gurbwxwI AwSwXwnuswr prmySvr Ek hIhY[ vhI dwqwr ipqw rwjw hY AOr asI kI™pw sy suK nsIb hoqw hY[

myhnq krny kI swmQX~ BI e~Svrb$æSwqw hY AOr bui© BI asI ny ¤dwn kI hY,esilE hmy< ApnI myhnq qQww bui© sy ¤wÎqváquAo< kw Ah<kwr n krqy huE sdYv askIbi$æSwSw kw Aot-Awsrw lynw cwihE[ gurbwxwIAwSwXwnuswr ivcwr kry< qo kuC smJ AwskqI hY[ p<cm pwqSwwh ‰I gu{ Arjn dyvjI pwvn Prmwn krqy hY< ik hy ¤Bu! quMhwrI™pw sy shI mwg~ ¤wÎq hoqw hY, quMhwrI rhmqsy hI nwm-ismrn ho skqw hY, quMhwrI ™pwsy hI b<Dwn-mu#q huAw jw skqw hY AOrquMhwrI dXw-d÷i†t sy hI Ah<kwr tUtqw hY :qa ikrpw qy mwrgu pwe~Ey ]¤B ikrpw qy nwmu iDwAwe~Ey ]¤B ikrpw qy b<Dwn CutY ]qa ikrpw qy hamY qutY ] (pºw 180)

smáq Kjwny ¤Bu ky pws hY<[ jIv ny*2/104, jvwhr ngr, jXpur-302004, Pon : 99297-62523

gurbwxwI ic<qnDwwrw : 119

Page 43: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

45

¤Bu ky crxwo< my< Ardws krnI hY :srb inDwwn guxw qum hI pwis ]qU< swihbu syvk Ardwis ] (pºw 180)

jIvn bVw shj AOr srl hY[ hmnyApny kÁw~-Bwv ky kwrxw pYdw huE Ah<kwr kykwrxw asy kiTn AOr dul~B bnw idXw hY[j}rq hY qo kyvl prmySvr ko sv~klw smQw~mwnqy huE askI rhmqo< kw pwZ bnny kI :mhlw 2 ]Eh iknyhI cwkrI ijqu Ba Ksm n jwe ]nwnk syvku kwFIEy ij syqI Ksm smwe ]2]

dUsry pwqSwwh ‰I gu{ A<gd dyv jI esslok my< Ek ghry qQX ko ajwgr krqy huEsmJwqy hY< ik syvk Apny mwilk kI syvw my<rhqy huE, cwkrI krqy huE, sdYv mwilk syfrqw rhy AQww~q Apny mwilk ko kTor smJly AOr hr smX BXBIq rhy qo Xh mwilkky ¤iq ¤ym nhI< ho skqw[ hw<, eqnw j}rhY ik ¤yrxwwáv}p BX BI AwvSXk hY[ askyPláv}p ²dX my< pYdw huE ¤ym ky kwrxwi¤Xqm ¤Bu sy fr nhI< lgqw, biØk idn-rwq AwËmw prmwËmw ky ÎXwr my< lIn rhqIhY[ Xh hY sÇcI cwkrI[

gu{ pwqSwwh pwvn Prmwn krqy hY< ikijs syvw ko krny sy syvk ky ²dX symwilk kw BX dUr n ho vh syvw vwáqivksyvw nhI< ho skqI[ gu{ pwqSwwh ky ic<qnwnuswrAslI syvk khlvwny Xo^X vhI hY jo Apnymwilk (¤Bu) my< Ek }p ho jwE AQww~q` ¤Bukw sÇcw syvk vhI khw jw skqw hY ijskyidl my< vwihgu{ ky ¤iq dUrI hI kwXm n rhyAOr smáq fr dUr ho jwE qQww hr plAwËmw ¤ymvSw prmwËmw my< qØlIn rhy[

váquq: vh syvw syvw nhI< khlvw skqIijs syvw sy BX AOr dUrI dUr n ho[ sPl

syvk qo ic<qko< ky ic<qnwnuswr vhI hY joApny mwilk my< hI smw jwE[ esky ilESwu}Awq qo bySwk BX sy hI ho, #Xo<ik ibnwBX ky Bi#q mumikn nhI< hY, lyikn Xh BXhmySww ky ilE n bnw rhy[ ¤Bu kI Adb-sËkwr sy syvw krqy-krqy eqnw ¤ym Br jwEjo hmwry Ah<-Bwv ko smUlq: KËm kr dy qQwwmwilk my< lIn kr dy[ es s<dB~ my< mh<qqIrQw is<G 'syvw p<QwI' ky ic<qnwnuswr, e~Svr sybrwbrI krnw guáqwKI hY, lyikn asmy< lInho jwnw syvk ky jIvn kI sPlqw hY[

¤o. swihb is<G ny BI es s<dB~ my< bhuqsu<dr ivcwr ¤áquq ikE hY< ik prmySvr kwA<q pwnw iksI jIv ky jIvn kw a¨ySXhrigj nhI< ho skqw, lyikn askI b<dgIkrqy huE asky guxwo< ko AwËmswq krky asmy<ivlIn huAw jw skqw hY[ XhI mnu†X kyjIvn kw prm a¨ySX hY[

Xhw< Xh BI qQX hmy< smJnw cwihE ike~Svr kw BX hmy< inB~Xáv}p bnw dyqw hY AOresky ivprIq duinXw kw BX hmy< km~kw<fI AOrkwXr bnw dyqw hY[ e~Svr kw BX hmy< Bi#qsy joVqw hY, duinXw kw BX hmy< km~kw<fo< my<alJw kr hmwrw bySwkImqI jIvn ÛXQw~ krdyqw hY[ Ab socnw hmy< hY ik hmy< e~Svr kyBX my< Bi#q krqy huE asky ismrn-syvw my<lg kr Apnw jIvn sPl bnwnw hY AQwvwduinXw ky fr sy kwXr bn kr km~kw<fIjIvn-Xwpn krqy huE jIvn ÛXQw~ g<vwnw hY[

Akwl purK vwihgu{ rhmq kry AOrhm sb asI mwilk ky BX my< rhkr asIkI cwkrI krqy huE asI my< qØlIn ho jwE<[

gurbwxwI my< es s<dB~ my< ANXZ BI bVwsu<dr smJwXw hY ik ijs ¤kwr hwQwI ky isrpr A<kuSw hY asI ¤kwr mn AOr qn gu{

Page 44: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

46

ko Ap~xw krky jIv-áZI syvw my< qËpr rhy[es ¤kwr gurmuK bnkr, AiBmwn ËXwg krswrI s÷i†t kw rwÈX ¤wÎq ikXw jw skqw hYAOr ¤Bu kI ™pw-d÷i†t sy hI asko jwnw jwskqw hY :hsqI isir ija A<ksu hY Ahrixw ija is{dye ]mnu qnu AwgY rwiK kY ‚BI syv krye ]ea gurmuiK Awpu invwrIEy sBu rwju isRsitkw lye ]nwnk gurmuiK buJIEy jw Awpy ndir krye ]1] (pºw 647-48)

es ¤kwr jIv (syvk) kw ¤Bu (mwilk)my< Ekwkwr ho jwnw hI sÇcy ¤ym kI inSwwnIhY[ XhI mnu†X kI sÇcI swDwnw hY :paVI ]nwnk A<q n jwpNhI hir qw ky pwrwvwr ]Awip krwE swKqI iPir Awip krwE mwr ]ekNhw glI j<jIrIAweik qurI cVih ibsIAwr ]Awip krwE kry Awipha kY isa krI pukwr ]nwnk krxww ijin kIAwiPir iqs hI krxwI swr ]23] (pºw 475)

qye~svI< paVI my< gu{ pwqSwwh prmySvrko An<q-byA<q kQwn krqy huE asy hI jIvo<kI aËpiÁ Ev< ivnwSw kw kwrxw mwnqy huEáp†t krqy hY< ik prmySvr kI rjæw my< koe~b<Dwno< my< b<Dww hY qo koe~ mu#q }p sy ivcrxwkrqw huAw mOj-máqI my< jIvn ÛXqIq krrhw hY[ jb sb kuC kw kÁw~ ¤Bu Awp hIhY qo iksky sm@w jwkr es s<dB~ my< iSwkwXqkI jwE ik ¤Bu iksI jIv kw jIvn qo eqnwAwn<d BrpUr bnw dyqw hY AOr iksI ko b<Dwno<kI j<jIro< my< jkV dyqw hY[

‰I gu{ A<gd dyv jI pwvn Prmwnkrqy hY< ik prmySvr kw koe~ Awr-pwr (hd-iknwrw) nhI< hY AQww~q` ¤Bu kw koe~ A<q nhI<pw skqw[ ¤Bu Awp hI jIvo< kI aËpiÁkrqw hY AOr anko ivin†t krny vwlw BIAwp hI hY AQww~q` jIv kI pYdweSw Ev< m÷ËXu¤Bu ky hI hwQwo< my< hY; sb kuC asI ky hu#mmy< rhw hY[ (es ¤kwr) Anyko< jIv b<Dwno<my< hY< AQww~q` anky gly my< mwno j<jIr b<DwIhY, ijnkI bdOlq vy kYd ky k†t Bog rhyhY<[ ke~ jIv GoiVXo< pr cFæ rhy hY< AQww~q`EySwo-Awrwm kI ij<dgI jI rhy hY< AQww~q`bySwumwr ÛXi#q smáq b<Dwno< sy mu#q suK-sm÷i©-s<pºqw BrpUr jIvn jI rhy hY<[ sbkuC kw kwrxw prmySvr jb Awp hI hY qoANX iksky Awgy PirXwd kI jw skqI hY?gu{ pwqSwwh A<iqm p<i#q my< Prmwn krqy hY<ik smáq kwrxwo< kw kÁw~ ¤Bu Awp hI hY[vhI es s÷i†t kI s÷jnw krky askI swr-s<Bwl kr rhw hY[

prmySvr byA<q-An<q hY AOr sb kuCkrny Ev< krvwny my< smQw~ hY[ jIvo< kIprmySvr ky Awgy pySw nhI< jwqI[ asI kyhu#m my< koe~ b<Dwn-Xu#q duKo< my< jIvn-Xwpnkr rhw hY qo koe~ esky ivprIq EySvX~pUxw~jIvn ÛXqIq kr rhw hY[ prmySvr ny hIAwScX~pUxw~ kOquk rcy huE hY<[ ¤Bu ky Awgysb lwcwr hY<[ asky isvwX iksI AOr kysMmuK jIv ªwrw kI ge~ Ardws pUrI nhI< hoskqI[ e~Svr ijs qrh kw BI kwrxw bnwqwhY asy jIv ko ¤sºicÁ hokr ávIkwr krnwhI pVqw hY[ bwxwI my< ANXZ BI smJwXw gXwhY ik kÁw~ ¤Bu ny jo kuC BI kr idXw hYvhI hoqw rhqw hY[ ¤wxwI sYkVo< qrIko< syBwg-dOV krqw hY, lyikn imlqw vhI hY jo

Page 45: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

47

asko ¤Bu ªwrw ¤dÁ ikXw jwqw hY :kwrxwu krqY jo kIAw soe~ hY krxww ]jy sa Dwwvih ¤wxwIAw pwvih Dwuir lhxww ] (pºw 1102)

jIv ko gurbwxwI my< smJwXw gXw hY ikprmySvr sb kuC krny vwlw hY[ pUxw~ ¤Bu nyhI swrI s÷i†t ko Dwwrxw kr rKw hY[ sBIkuC as kÁw~ ky vSw my< hY[ asI kw DXwnEv< ivcwr (ic<qn) krnw cwihE :krxw kwrxw smrQwu hY khu nwnk bIcwir ]kwrxwu krqy vis hY ijin kl rKI Dwwir ] (pºw 1353)

p<cm pwqSwwh ‰I gu{ Arjn dyv jI nysuKmnI swihb bwxwI my< bVw su<dr smJwXw hYik hy ¤wxwI! ijs prmySvr ky sm@w qyrI koe~pySw nhI< jwqI asy bwr<bwr nmákwr kr :ijs Twkur isa nwhI cwrw ]qw ka kIjY sd nmskwrw ] (pºw 268)

j}rq hY gu{-™pw sy prmySvr kyBX-Adb my< rhqy huE askw guxwgwn krqyrhny kI[ esI my< jIvn ky smáq suKsmwihq hY< AOr esI sy lok-prlok sPlho jwXygw[

inBwny vwly is#K nOjvwn s. ArSwvIr is<G(mwn) kw khnw hY ik knwfw kI rwjnIiqmy< s. jgmIq is<G ky AqIq AOr vq~mwn nyjhw< knwfw kI rwjnIiq ko Ek nXw moVidXw hY, vhI< is#KI áv}p my< hI kuC BI krskny kI Bwvnw ko swkwr kr idKwXw hY[

Awpky kwibl rwjnIiqk nyqw hony AOrAwpkI shjqw kw ¤mwxw hY ik jb #XUibkrwÈX kI srkwr ny muiálm áZI ky bukw~phnwvy s<b<DwI kwnUn pws ikXw qo Ekmuiálm áZI ny esky ivroDw my< n KVy honypr Awpko glq qrIky sy kosny kI koiSwSwkI qo as sXm Awpny is#KI ky ÎXwr AOrihMmq ky s<dySw sy sbkw idl jIqw, ijskIccw~ soSwl mIifXw pr BI KUb hue~[ Xhw< qkik mIifXw ny tö<p ko BI es qrh kI ‚<cyv Swu© ivcwro< vwlI shjqw kI rwjnIiq

krny kI nsIhq dI[ es cunwv my< sdwcwrkguxwo<, ¤BwvSwwlI v#qw AOr dUr<dySwI rwjnIiqksmJ ky p@w sy s. jgmIq is<G dUsryaMmIdvwro< pr BwrI rhy[

jb AwpkI jIq kI Kæbr Awe~ qo dySwky ¤muK rwjnIiqk nyqwAo< ny Awpko NXUfymoŸyitk pwtI~ kw nyqw ávIkwr krqy huESwuB kwmnwE< ByjI hY<[ 2019 e~. my< knwfw kyAw rhy cunwv my< qIn ¤muK aMmIdvwr¤Dwwnm<ZI pd ky ilE mYdwn my< aqry<gy[ anmy<sy Ek s. jgmIq is<G ky hony kI lokqw<iZkávI™iq iml cukI hY[ Biv†X my< BI knwfwinvwsI smUcy p<jwibXo< ko Ekjut hokr s.jgmIq is<G kI rwjnIiqk ¤iqBw ky iksIBI eiMqhwn ko sPl bnwny ky ilE sOhwd~pUxw~F<g sy XËnSwIl rhnw cwihE[

. . . s. jgmIq is<G (p÷ T 40 kw Soˆw)

Page 46: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

48

Kæbrnwmwknwfw my< Am÷qDwwrI is#Ko< ko ™pwxw phnkr hvwe~ sPærkrny kI ejwjæq kw ¤o. ikrpwl is<G bfU<gr ªwrw ávwgq

‰I Am÷qsr swihb : 8 nv<br : iSwromixwgu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI ky ADX@w ¤o. ikrpwlis<G bfU<gr ny bXwn jwrI ky krky knwfwsrkwr kI qrP sy is#Ko< ko CotI ™pwxwphnkr GrylU AOr A<qrw~†töIX aVwno< my<sPær krny kI dI ejwjæq kw ávwgq ikXwhY[ aNho<ny khw ik A<qrw~†töIX aVwno< my<™pwxw phnny kI mnwhI ky kwrxw is#Ko< kIDwwim~k BwvnwAo< ko Tys phu<cqI hY[ aNho<nyes PYsly ko Eyiqhwisk krwr dyqy huE khwik is#K kOm myhnqI AOr ¤giqSwIl kOmhY AOr esny duinXw Br my< ApnI ilXwkqAOr lgn sy sMmwnjnk áQwwn hwisl ikXwhY[ ¤o. bfU<gr ny khw ik gu{ swihbwn kyis©w<qo< ky Anuswr Am÷qDwwrI is#K ªwrw pw<c

kkwrI rihq Dwwrxw krqy huE ™pwxw ko ApnyA<g-s<g rKw jwqw hY[ is#Ko< kI BwvnwAo<kw sËkwr AOr ¤iqiniDwËv krqy huE knwfwsrkwr ny is#Ko< ky ivl@wxw AiáqËv AOrphcwn ko mwNXqw dI hY[ Xh PYslw is#Ko<pr ivSvws AOr AnuSwwsn kw ¤qIk hY[aNho<ny knwfw srkwr AOr Kwskr knwfwky töw<spot~ ivBwg kw DwNXvwd krqy huEAwSww ¤kt kI ik es PYsly ky AwDwwr prdUsry dySwo< kI srkwry< BI hvwe~ sPær kydOrwn is#KI kkwr ™pwxw ko phnny kIAnumiq dy<gI[ ¤o. bfU<gr ny ky<« srkwr symw<g kI ik Bwrq my< BI Am÷qDwwrI is#Ko< kohvwe~ sPær ky dOrwn ™pwxw phnny kIejwjæq dI jwE[

Dwwim~k prI@ww my< AÛvl AwE iv´wiQw~Xo< koenwmI rwiSw ky cyk ivqirq ikE gE

‰I Am÷qsr swihb : 9 nv<br : iSwromixwgu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI kI Dwm~ ¤cwr kmytIªwrw ákUlo< AOr kwlyjo< ky lgBg pcwshjæwr iv´wiQw~Xo< kI 2016 e~. my< lI ge~ Dwwim~kprI@ww my< sy ivSwy†w áQwwn ¤wÎq 13 iv´wiQw~Xo<ko iSwromixw gu. ¤. kmytI ky ADX@w ¤o.ikrpwl is<G bfU<gr ny enwmI rwiSw ky cyk¤dwn ikE[ enwmI rwiSw ¤wÎq krny vwlyiv´wiQw~Xo< my< Dwwim~k prI@ww ky Alg-Alg

djo~< my< sy phly qIn áQwwn hwisl krny vwlyiv´wQwI~ Swwiml Qwy[ ¤Qwm áQwwn ¤wÎq krnyvwlo< ko 25-25 hjæwr {pE, iªqIX áQwwnpr rhny vwlo< ko 15-15 hjæwr {pE AOrq÷qIX áQwwn hwisl krny vwlo< ko 10-10hjæwr {pE kI rwiSw enwm ky }p my< dI ge~[¤o. bfU<gr ny khw ik Dwwim~k prI@ww kw m<qÛXbÇco< ko gurbwxwI, is#KI-is©w<qo< AOr gurmiqsÒXwcwr ky swQw joVnw hY[

rw†töpiq ‰I rwmnwQw koiv<d ‰I hirm<dr swihb my< nq`máqk huE‰I Am÷qsr swihb : 16 nv<br : Bwrq ky rw†töpiq ‰I rwmnwQw koiv<d ny }hwinXq ky

Page 47: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

49

ky<« scK<f ‰I hirm<dr swihb my< nq`máqkhokr ApnI ‰©w-Bwvnw kw ¤ktwvw ikXw[es Avsr pr p<jwb ky rwÈXpwl ‰I vI. pI.is<h bdnOr BI anky swQw Qwy[ scK<f ‰Ihirm<dr swihb my< phu<cny pr ‰I rwmnwQwkoiv<d kw G<tw Gr ky bwhr Îlwjæw my<iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI ky ADX@w ¤o.ikrpwl is<G bfU<gr, iSwromixw AkwlI dl kyADX@w s. suKbIr is<G bwdl, ky<«IX m<ZI bIbIhrismrq kOr bwdl sihq iSwromixw gu. ¤.kmytI ky pdwiDwkwirXo< AOr AiDwkwirXo< nyPUlo< ky guldáqy dykr ávwgq ikXw[ esky bwdvy ‰I gu{ rwmdws l<gr Gr my< gE AOr p<gqmy< bYT kr prSwwdw Ckw[ pirŸmw krqysmX ‰I rwmnwQw koiv<d ny scK<f ‰Ihirm<dr swihb qQww pirvwr my< iáQwq ANXáQwwno< sy s<b<iDwq jwnkwrI ¤wÎq kI[ aNho<nykVwh ¤Swwid kI dyg BI krvwe~[ scK<f ‰Ihirm<dr swihb my< nqmáqk hoqy smX rw†töpiq‰I rwmnwQw koiv<d, anky pwirvwirk sdáXo<AOr ‰I vI. pI. is<h bdnOr ko scK<f ‰I

hirm<dr swihb ky mu$X gR<QwI is<G swihb zwnIjgqwr is<G ny ¤swd }p my< isropwa AOrPUlo< kw hwr bi$æSwSw ikXw[

iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI kI qrPsy ¤o. ikrpwl is<G bfU<gr ny ‰I drbwr swihbky nXy bny sUcnw ky<« my< rw†töpiq ‰I rwmnwQwkoiv<d, anky pwirvwirk sdáXo< AOr rwÈXpwl‰I vI. pI. is<h bdnOr ko scK<f ‰I hirm<drswihb kw sunhrI mwfl, loe~/Swwl AOrDwwim~k puáqko< kw syt dykr sMmwinq ikXw[‰I rwmnwQw koiv<d ny ‰I hirm<dr swihb kIivjætr buk my< Apny AnuBv dj~ krqy huEilKw ik muJy Xhw< nqmáqk hony pr s<gq,p<gq AOr l<gr my< swry BydBwv imtwny kISwi#q kw AnuBv huAw hY[ Xhw< ‰©wluAo< my<srbÁ ky Bly ky ilE smp~xw-Bwvnw dyKkrmwnvqwvwdI syvw kw gv~ mhsUs huAw hY[ ‰Ihirm<dr swihb my< ‰©w ky swQw mwQww tykkrmuJy jo AnuBv huAw hY asy mY prmwËmw AOr‰I gu{ nwnk dyv jI ky AwSwIvw~d ky }p my<mhsUs krqw hU<[

iSwromixw gu. ¤. kmytI kI áQwwpnw ky ilE ikXw gXws<G†w~ p<Qwk jÈæby kw ¤qIk : ¤o. ikrpwl is<G bfU<gr

‰I Am÷qsr swihb : 16 nv<br : iSwromixwgu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI kI áQwwpnw gu{-Gro<kw ¤b<Dw mh<qo< ky hwQwo< sy inkl kr s<gqIhwQwo< my< Awny kw vh sPær hY, ijsko qXkrny ky ilE is#K kOm ko Anyk Swhwdqo<ky }b} honw pVw[ Kwlsw p<Qw kI esgOrvmXI s<áQww kI áQwwpnw ky ilE ikXw gXws<G†w~ jhw< rw†töIX jÈæby kw ¤qIk hY, vhI<gu{-Gr ky ¤iq sÇcI ‰©w AOr smp~xw kI¤kt imswl BI hY[ Xh ¤ktwvw iSwromixw

gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI ky ADX@w ¤o. ikrpwlis<G bfU<gr ny iSwromixw gu. ¤. kmytI kyáQwwpnw idvs ko smip~q qyjw is<G smu<drIhwl my< AwXoijq ikE gE smwgm my< s<boiDwqkrqy huE ikXw[

¤o. bfU<gr ny khw ik iSwromixw gu. ¤.kmytI ky AiáqËv my< Awny sy phly AwcrxwhInmh<qo< ªwrw gu{-Gro< my< kI jwqI mnmwinXo< kyKwiqmy ky ilE gu{ªwrw ¤b<Dw suDwwr lhr kyA<qg~q is#Ko< ny kVw s<G†w~ ikXw, ijsmy< sy

Page 48: ISSN 2394-8485 - Shiromani Gurdwara Parbandhak ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/GG_December_2017.pdfmuJko pO†w mws kI SwIq ky es mOsm my< dXw krky EysI AwiËmk sUJ ¤dwn kr do ik mY

gurmiq zwn ids<br 2017

Final

50

mhwn s<áQww iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytIkw jNm huAw[ aNho<ny khw ik Kwlsw p<QwkI es Eyiqhwisk s<áQww ny kOm ko s<giTqkrny ky ilE Ahm rol inBwXw[ aNho<nykhw ik bySwk esky AiáqËv ko KËm krnyAOr es pr kÑjæw krny kI nIXq syAlg-Alg smX pr p<Qw-ivroDwI Swi#qXo< nyhmly ikE, lyikn is#K kOm ny hr qrhky hmlo< kw d÷Fæqw AOr idlyrI ky swQwmukwblw krqy huE eskI Swwn ko kwXmrKw[ ¤o. bfU<gr ny iSwromixw gu. ¤. kmytIky djw~-b-djw~ km~cwirXo< ky kwXo~< sy s<b<iDwqijæŸ krqy huE khw ik eskw hr km~cwrIApny ijMmy lgI syvw ky swQw-swQw p<QwkmXw~dw kw ¤cwrk BI hY[ aNho<ny km~cwirXo<ko s<áQww kI pr<prwAo<-irvwXqo< ko kwXmrKny ky ilE Ekqw ky swQw-swQw syvwinBwny kI ¤yrxww BI kI[

es Avsr pr ‰I Akwl qKæq swihbky jËQwydwr is<G swihb zwnI gurbcn is<Gny iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI kIáQwwpnw ky a¨ySX, eiqhws, BUimkw AOrvq~mwn iáQwiq sy s<b<iDwq ivcwr sw<Jy krqyhuE esky áQwwpnw idvs kI smUcy Kwlswp<Qw ko bDwwe~ dI[ aNho<ny es bwq kI BI¤Sw<sw kI ik es bwr iSwromixw gu{ªwrw¤b<Dwk kmytI kw áQwwpnw idvs qyjw is<Gsmu<drI hwl my< mnwXw gXw hY[ aNho<ny khwik gu{ swihbwn ky is©w<qo< kI rOSwnI my<is#K kOm my< Ekqw byhd jæ}rI hY AOresky ilE iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytIAhm BUimkw inBw rhI hY[ is<G swihb nyiSwromixw gu. ¤. kmytI ky vq~mwn ADX@w ¤o.ikrpwl is<G bfU<gr ªwrw inBwe~ jw rhI

p<Qwk syvwAo< kI BI ¤Sw<sw kI[iSwromixw gu{ªwrw ¤b<Dwk kmytI ky mu$X

sicv fW. }p is<G ny jhw< átyj s<cwlk kIsyvw inBwe~ vhI< iSwromixw gu{ªwrw ¤b<DwkkmytI ky áQwwpnw sy lykr Ab qk ky kwXo~<kw ijæŸ krqy huE s<áQww kI qrP sy Dwm~-¤cwr, ávwáQX, iSw@ww AOr mwnvqw kI Blwe~ky ilE inBwe~ jw rhI syvwAo< sy BI AvgqkrvwXw[

es Avsr pr iSwromixw gu{ªwrw¤b<Dwk kmytI ky apiáQwq AiDwkwirXo< AOrsdáXo< ko ‰I Akwl qKæq swihb ky jËQwydwris<G swihb zwnI gurbcn is<G, iSwromixw gu.¤. kmytI ky ADX@w ¤o. ikrpwl is<G bfU<grscK<f ‰I hirm<dr swihb ky Aiqir#q mu$XgR<QwI is<G swihb zwnI jgqwr is<G nyisropwa bi$æSwSw ikE[ smwgm ky dOrwniSwromixw gu. ¤. kmytI ky pUv~ sicv s.qrlocn is<G, pUv~ mYnyjr s. rim<drbIris<G AOr pUv~ syvwdwr Bwe~ ikrpwl is<G koloe~, isropwa qQww XwdgwrI icNh dykrsMmwinq ikXw gXw[

es Avsr pr ‰I Akwl qKæq swihbky BUqpUv~ jËQwydwr zwnI joig<dr is<G vydw<qI,iSwromixw gu. ¤. kmytI ky mhwsicv Bwe~AmrjIq is<G, kwX~kwirxwI sdáX Bwe~ gurcrnis<G, s. surjIq is<G iBÆyvf, Bwe~ rwm is<Gsihq iSwromixw gu. ¤. kmytI ky sdáX swihbwn,iSwromixw AkwlI dl ky nyqwgxw ky Alwvwmu$X sicv fW. }p is<G, sicv s. mnjIqis<G s. Avqwr is<G sY<plw, s. hrBjn is<Gmnwvw< AOr s. mih<dr is<G AwhlI smyqiSwromixw gu. ¤. kmytI ky ANX AiDwkwrI Ev<km~cwrI apiáQwq Qwy[