iiBigu a tipan: I mahusay a baheta para ta panahun tam

New Testament in Agta, Casiguran Dumagatcopyright © 1979 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Casiguran Dumagat Agta (Agta, Casiguran Dumagat)Translation by: Wycliffe Bible TranslatorsContributor: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 1979, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/ licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, provided that you include the abovecopyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the Scriptures.

Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Agta, Casiguran Dumagat

© 1979, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivativeslicense 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures and documents.For other uses, please contact the respective copyright owners.2015-03-17PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 11 Jan 2020 from source files dated 29 Dec 2019b43dfa9a-c520-5c01-b2d7-a8bd603586eb

Contents

Mateo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Marcos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Lukas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Tu Gimet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142Taga Roma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1811 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1992 Korinto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216Galasia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227Taga Epeso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233Taga Pilipos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Taga Kolosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2431 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2472 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2511 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2532 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263Pilimon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265Hebreo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2801 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2852 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2901 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2932 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2983 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299Hudas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300Pahayag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302

iii

Mateo 1:1 1 Mateo 2:5

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat niMateo

Tu Lista Du Apo-apo Ni Jesus1 Saye i listaa du apo-apo ni Jesu Cristo

a gébwat ta lahi ni Dabid, a lahi be niAbraham.

2 Ti Abraham i ama ni Isak; ti Isak i amani Hakob, a siya man dén i ama de Huda apépétwadi. 3 Ti Huda i ama ni Pares sakayni Sara (ti Tamar i ina de). Ti Pares i amani Esrom, éy ti Esrom éy ama ni Aram. 4 TiAram i ama ni Aminadab; ti Aminadab iama ni Nason; ti Nason i ama ni Salmon;5 Ti Salmon i ama ni Boos (ti Rakab i inana). Ti Boos i ama ni Obed (ti Rut i ina na).Ti Obed i ama ni Hese, 6 at ti Hese i ama niHari Dabid.

Sakay ti Dabid i ama ni Solomon (tu inana éy tu dati a asawa ni Urias). 7Ti Solomoni ama ni Roboam; ti Roboam i ama ni Abias,at ti Abias i ama ni Asa. 8 Nadid, ti Asai ama ni Hosapat; éy ti Hosapat i ama niHoram, a siya i ama ni Osias. 9 Ti Osias éysiya i ama ni Hotam, a ama man dén siyani Akas; at ti Akas i ama ni Esekias. 10 TiEsekias i ama ni Manases; ti Manases i amani Amos, a siya i amaniHoseas. 11TiHoseasi ama de Hekonias a pépétwadi. Nadid,saya tu panahun a nipéngiagton du Judeota Babilonia.

12 Nadid, to kéagton de ta Babilonia, éynaging anak ni Hekonias ti Salatiel. Sakayti Salatiel i ama ni Sorobabel. 13 Ti Sorob-abel i ama ni Abiud, a siya i ama man dénni Eliakim; at ti Eliakim i ama ni Asor. 14 TiAsor i ama ni Sadok; ti Sadok i ama ni Akim;ti Akim i ama ni Eliud. 15 Ti Eliud i ama niEleasar; ti Eleasar i ama ni Matan, a siya iama ni Hakob. 16 Sakay ti Hakob i ama niHose a asawa ni Maria. Ey siya i ina ni Jesusa ngéngahinan de a Cristo.

17 Samakatuwid, éy sapulu éy ta épat asalin a lahi sapul ni Abraham a hangganni Dabid. Sakay sapulu be éy ta épat asalin sapul ni Dabid a hanggan ta panahuna niagton side ta Babilonia. Sakay sapulube éy ta épat a salin sapul to kéagton de taBabilonia a hanggan ni Cristo.

To Nipéngienak Ni Jesus

18 Nadid, kona se i pinéngienaka ni JesuCristo. Ti Maria a ina na, sakay ti Hose,éy nagkasundu dén side a magasawa. Perobagu side nagagum, éy méngilog dén tiMaria. (Saya i gimet na Banal a Espir-itu.) 19 Ey ti Hose a maging asawa na,pékabaheta na a méngilog dén siya, éytalaga na siya a hiwalayan, pero lihim san,monda éwan masanike ti Maria ta harapna banuwan. Mahusay tu ugali ni Hose.20 Nadid, pégisip-isip na pabi ta éya, éynipatagenép diya i esa a anghel, a kinagina kan diya, a “Hose, diyan ka méganteng.Tulosén mo san a asawan ti Maria, dahilani ilog naa éy gimet ina na Banal a Espiritu.21 Magenak siya ta lélake. Ey ta pégenakna,” kagi na, “éy ngahinanmo siya ni Jesus,da siya ngani i méngiligtasa du sakup na atolay ta kasalanan de.”

22 Nadid, nanyari ya de Maria, a mondamatupad tu nipekagi na Panginoon topurupeta to araw. I kinagi naa, éy23 “Mangilog i esa a madiket, a tulos ma-genak siya ta lélake; Sakay ngahinan desiya a Manwel.” (I kahulugen na éya, éy“Kaguman tam i Diyos.”)

24Nadid, kélukag ni Hose, éy sinunud natu utus diya no anghel, a pinakasalan nati Maria. 25 Pero éwan na siya inadeneana hanggan éwan linumwas tu anak. Ey tokéenak na, éy nginahinan na ta Jesus.

2Kébisita Du Matalinung

1 Nadid, nienak ti Jesus ta Betlehem taHudea to panahun ni Hari Herod. Ey to ni-keenak na dén, éy dinumemét ta Jerusalemi sénganya a Matalinung a lélake, a gébwatside ta sikatan. 2 Nagpakipakelagip side akinagi de, a “Ahe tu nienak a hari kan naJudeo? Da neta me ta sikatan a linumitawtu biton a tanda no nikeenak na. Kanyainumange kame se a sumamba kame diya.”

3 Nadid ti Hari Herod, pékabaheta na taéya, éy naligalig siya, éy kona be du tolayta Jerusalem. 4 Kanya pinapisan na dumataas a padi sakay du maistu ta rilihiyon,a nipakelagip na dide éng ahe kan ienaktu tiniyak dén na Diyos a tagapagligtas.5 Ey kinagi de diya, a “Ienak kan siya taBetlehem ta Hudea; tukoy me ya, da sayetu nisulat du purupeta:

Mateo 2:6 2 Mateo 3:5

6 ‘Sikam a taga Betlehem, lalo a tanyagi banuwanmoya kesira du iba a banuwanta Hudea, da ienak sina i esa a lélake amataas, a siya i mamahala du étanan asakup ko a tolay a Israel.’ ”7 Nadid, pékabati ni Hari Herod ta éya,

éy nipauwet na ta lihim du Matalinung,a monda ipakelagip na dide éng nikésiyalinumitaw to biton dide. 8 Sakay tulospinéglakad na side ta Betlehem, a pinag-bilinan na side a kinagi na, a “Ikad moydén ahayukén moy tu anak. Ey péketamoy diya,” kagi na, “éy ikagi moy diyakén,a monda makaangeék be sa a sumambadiya.”

9 Nadid, pékabati de to bilin no hari, éynéglakad dén side. Ey tu biton a neta dea linumitaw to éya éy neta de man dén.Tulos inunonod de a hanggan hinumintuto némo no édsean no anak. 10 Ey mésahatdu Matalinung to péketa de to biton. 11 Eykésdép de to bile, éy neta de de Maria apatena, éy linumuhud side a sinumambato anak. Sakay inukad de tu kébil de,a inatdinan de tu anak ta kaluub--gintu,sakay kamangyan, sakay pulurida i niatéddia. 12 Ey nadid, to késoli du Matalinung tabanwan de, éy dinumiman side ta iba dén adilan, da pinégkagian dén side na Diyos totagenép de a diyan side magsoli ni Herod.

Kéginan De a Tamo Ta Egipto13Nadid, to kéhektat dén duMatalinung,

éy nipatagenép ni Hose i esa a anghel agébwat ta Panginoon. Kinagi na kan diya,a “Umikat ka dén, Hose, a kébilén mo agaddi patenaa ta Egipto. Sakay diyan kam sahuméhektat hanggan éwan ko kagin diko,da ahayukén ni Herod i anaka a bunonna.” 14 Nadid, pékabati ni Hose ta éya, éyinumikat siya agad, éy to kélép be san aéya éy ginuminan dén side a mététena, ainumange side ta Egipto. 15Ey édsa sa side anégiyan a hanggan to nikate ni Hari Herod.

Nanyari ya a monda matupad tu nipek-agi na Panginoon to purupeta to araw, a“Utusan ko tu anak ko, a paluwasén taEgipto.”

Ipabunu Ni Herod Du Anak a Lélake16Nadid ti Herod, pékapospos na a linoko

siya du Matalinung, éy méiyamut siya atahod. Kanya nipabunu na du étanan a

anak a lélake ta Betlehem, sakay ta palebutna Betlehem. Nipabunu na du étanan aanak a mabulol, a hanggan du te idad taéduwa a taon. Da éduwa dén a taon inakalipasa sapul to nipaketa de to biton atanda. I isipa ni Herod éy ipabunu namakati Jesus a anak.

17 Kona sa éy natupad ngani dén tu ki-nagi ni Purupeta Heremias to araw, a18 “Mabati ta banuwan na Rama i

mégsésangitén a mégsésangitén.Du apo ni Rakel a bébe, éy pégsan-gitan de du anak de. Sala de a wile-wilen side, da pate dén du anak de.”

Késoli De a Gébwat Ta Egipto19 Nadid, to nikate ni Herod, éy nipata-

genép tu anghel ni Hose, a kinagi na kan,a 20 “Hose, umégkat ka dén, a sumoli kamdén a mététena ta banuwan na Israel, daminate dén tu hari a gustu na a ipabuno tuanak moy.” 21 Nadid, pékabati ni Hose taéya, éy inumégkat dén siya, a tulos nagsolidén side a mététena ta Israel.

22 Pero pékabaheta ni Hose a ti Arkelao ihari dén ta Hudea, a siya i kapalit no amana a Herod, éy méganteng siya a umangesa. Ey huway siya a pinégkagian na Diyosto tagenép na, kanya inumange side taGalilea. 23 Ey mégiyan sa side ta banuwanna Nasaret. Ey dahil ta éya, éy natupadtu nihula du purupeta to araw, a kinagi dea taga Nasaret kan tu tiniyak na Diyos amaghari ta mundua.

3Tu Pégtoldu Ni Juan a Mégbinyag

1Nadid, ta panahun a éya, éy dinumemétti Juan a Mégbinyag ta ilang a lugar taHudea, a nagsapul sa siya a mégtoldu.2 “Magsisi kam a ibutan moy du kasalananmoy,” kagi na, “da adene dén a maghari iDiyos.” 3 Ti Juan i pinégkagiana ni Puru-peta Isayas to nipégkagi na to araw, a“Te magpahayag ta ilang a lugar, a i kagi

naa du tolay éy dapat maghandaside ta kédemét na Panginoon, ahusayén de be i péglakaden na.”

4 Nadid, tu badu ni Juan, éy ginametta buk na hayup. Sakay tu sinturon naéy katat. I kékanén naa éy pésah sakaypitukan. 5 Ey inumange diya du tolay ataga Jerusalem, sakay du taga Hudea, sakay

Mateo 3:6 3 Mateo 4:15dudu mégiyan ta magdibilew ta Hordan.6 Ey nipagtapat de i étanan a kasalanan de,a tulos bininyagen side ni Juan ta dinumana Hordan.

7 Pero péketa ni Juan ta meadu aPariseo sakay Saduseo a inumange diya aipabinyag, éy kinagi na dide, a “Sikam éymagkadukés kam a tolay. Anya i kailanganmoya ta éye? Akalamoywade amakaginankam ta parusa na Diyos? 8Baguénmoy pa,”kagi na, “i ugali moya, a patunayan moya nagsisi kam dén a talaga. 9 Diyan kamumasa a agawén kam na Diyos da apo kamni Abraham, da éwan ya tu kabuluhan taDiyos. Da maski di bituae,” kagi na, “éymaari na Diyos a gemtén a maging apo niAbraham.

10 “Tandaan moy,” kagi ni Juan, “marai parusa na Diyos, éy wasay. Ey mehandadén nadid tu wasay a pagpukan du kayo.Engmara, sikaméykayo kam. Eydu étanana kayo a éwan magbunga ta mahusay abunga, éy pukanén, sakay ibut ta apoy.11 Sakén éy binyagen ta kam ta dinom amonda matukuyan kam a pinagsisian moydén i kasalanan moy. Pero te ménegipodiyakén a dumemét. Eng iparehoék moydiya, éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén. Siya éy binyagen na kam ta Banala Espiritu, sakay ta apoy. 12Mara,” kagi niJuan, “i pamuhubaan naa ta tolay, éy bilao.Mara te kébil siya a bilao, monda tapan natu béges na. Ey tu mahusay a béges, éyiedton na ta bile na, éy tu lupés, éy itutodna ta apoy a éwan maadép.”

Binyagen Ti Jesus13 Nadid, dinumemét ti Jesus a géb-

wat ta Galilea, a inumange siya ni Juan aipabinyag. 14 Ey sésawayén siya ni Juan,a kinagi na, a “Mésanikeék a sakén i mag-binyaga diko. Sakén i kailangana a binya-gen mo!” 15 Pero, “Ewan,” kagi ni Jesus.“Saye i dapat a gemtén ta a monda matu-pad i kaluuben na Diyos.” Ey nadid, topégkagi ni Jesus ta éya, éy pinumayag tiJuan. 16 Ey to nipangbinyag na dén niJesus, éy inumahawas siya to dinom. Eyminapilak i langet, a tulos neta na i Espirituna Diyos a dinumibi a koman i dagalan, éyinumapon diya. 17 Ey négkagi nadid i bosesta langet, a “Séˈ ina i anak ko a mahal, éymésayaék diya.”

4Tu Péngtokso Ni Satanas Ni Jesus

1Nadid, tu Banal a Espiritu, éy niange nati Jesus ta ilang a lugar, a monda toksonsiya ni Satanas. 2 Ey nagkulasiyon sa tiJesus ta épatapulu a aldew. Ey mégalépsiya. 3Ey inumange diya ti Satanas, a kinagina, a “Eng anak ka na Diyos a talaga, éygamitén mo i kapangyarian mua a pagingtinapayén mo di bitoae.” 4 Ey mégidel tiJesus, a kinagi na, a “I kagia ta kasulatan naDiyos, éy éwan san kanén i ikabuhay mia,éngˈwan salita be na Diyos i ikabuhaya natolay.”

5Nadid, niange siya ni Satanas ta palukuno Templo ta Jerusalem. 6 “Eng siko i anakna Diyos,” kagi na, “éy tumépduk ka dén.Ewan ka maanya, da i kagia ta kasulatan naDiyos, éy utusan kan na Diyos du anghelna a mangalaga diko. Sakay agawén deka kan,” kagi ni Satanas, “monda éwan kamebagsak ta bito.” 7 Ey mégidel man dénti Jesus, a kinagi na, a “I kagi a iba ta kasu-latan, éy ‘Ewan maari a puhubaan na tolayi Diyos, éng aguman na.’ ” 8 Nadid, huwaya niange siya ni Satanas ta melélangkawa buked, a nipatan-aw na diya i étanan abanubanuwan ta mundua, sakay tu kaya-manan de. 9 Sakay kinagi na ni Jesus, a“Iatéd ko diko i étanan a éya, éng dumapaka san a sumamba diyakén.”

10 Pero kinagi ni Jesus, a “Umadeyo kadén, Satanas. Da utus be na kasulatanna Diyos, éy ‘Panginoon mo a Diyos, éysiya san i sambaan mua; éy siya be san ipéniwalaan mua.’ ”

11 Nadid, gininanan siya ni Satanas. Eydinumemét sa du anghel diya, a inagumande siya.

Mégsapul Ti Jesus a Mégtoldu12 Nadid, pékabaheta ni Jesus a nipih-

esu dén ti Juan, éy nagsoli siya ta Galilea.13 Ewan dén siya négiyan ta Nasaret, éngˈwan ta Kapernaum dén. I éya a banuwanéy édse ta digdig na diget, ta pag-itanna Sabulon éy ta Neptali. 14 Nanyari yaa monda matupad tu nihula ni PurupetaIsayas:15 “Du taga Sabulon sakay du taga Neptali,

éy side du édse ta adene na diget, todibilew na Hordan. Sakay du éwan

Mateo 4:16 4 Mateo 5:16Judeo a mégiyan ta Galilea. 16 Side imégiyan ta kedikléman. Pero metade i ngéngahinan de a Demlag. Sidea mégiyan ta kedikléman a mégan-teng side ta kamatayan. Ipaliwanagdide na Demlag, da mégiyan dide iPanginoon.”

17 Sapul ta éya a oras, éy négtétolduén tiJesus, a kinagi na, a “Magsisi kam a ibutanmoy du kasalanan moy, da adene dén amaghari i Diyos.”

Péngakit Ni Jesus Du Epat a Méngikan18To péglakad ni Jesus ta digdig na diget

na Galilea, éy neta na i éduwa a lélakea ménggila. Patwadi side ti Simon, éyti Andres. (Tu palayaw ni Simon éy tiPedro.) 19 Kinagi na dide, a “Kumuyoyogkam diyakén a maging alagad ko. Sapulnadid, éy éwan kamdénmangalap ta ikan,”kagi na, “éngˈwan i alapén moya éy tolaya para diyakén.” 20 Ey pékabati du éduwata éya, éy basta gininanan de tu gila de, akinumuyog side ni Jesus.

21 Tulos side a néglakad, éy neta de deSantiago éy ti Juan, a patwadi, a anak sideni Sebedeo. Kaguman de tama de to abeng,a mégayoma side to rambat de. Ey dinu-lawan side ni Jesus, 22éy agad de gininanantu abeng, sakay tama de, a kinumuyog beside ni Jesus.

Mégpahusay Ti Jesus23 Nadid, méglebut ti Jesus ta étanan a

Galilea, amégtoldu siya du tolay du kapilyade, sakay mégpahayag siya ta Mahusay aBaheta tungkul ta péghari na Diyos. Sakaypinahusay na be du tolay ta étanan a sak-isaket de. 24 Tulos tanyag siya ta étanana Siria. Kanya niange de diya i étanana te saket, sakay du te hirap, sakay duhinayup, sakay du mégkaramre, sakay dupile. Ey pinahusay na side a étanan. 25 Eytinétagubet siya na meaadu a tolay a géb-wat ta Galilea, sakay ta Dekapolis, sakay taJerusalem, sakay ta Hudea; sakay tolay be agébwat ta dibilewa na Hordan.

5Tu Pégtoldu Ni Jesus To Buked

1 Nadid, péketa ni Jesus du meaadu atolay, éy nanohobuk siya to buked. Sakay

inumeknud sa siya a magtoldu; éy inu-madene diya dudu alagad na. 2 Saye ipéngtoldu naa dide:

Du Masuwerte3 “Masuwerte du mababa, a Diyos san

i asaan dia, da masakup side nakaharian na. 4 Masuwerte dumélungkut, da pakasayaén side naDiyos. 5 Masuwerte du magkabait,da atdinan side na Diyos to nipan-gako na. 6 Masuwerte du pumilita gumamet ta kaluuben na Diyos,da iatéd dide na Diyos i gustu de.7 Masuwerte du mekagbi, da kag-bian be side na Diyos. 8Masuwertedu méniwala ta Diyos ta matapat,da meta de i Diyos. 9 Masuwertedu mégpayo du méglébug, da sidei bilang tunay a anak na Diyos.10 Masuwerte du lélokon na tolaydahil to péniwala de ta Diyos, damasakup side na kaharian na Diyos.

11 “Masuwerte kam dahil ta péngahewdikam du tolay,” kagi ni Jesus, “sakay tapéngloko de dikam, sakay ta péngupos dedikam a mebuli. O, bagay lélokon de kamda sikam i sakup ko, éy masuwerte kam.12 Bagay kona sa, éy dapat masaya kam,da dikél i gantimpala moy ta langet. Datandaan moy, kona be sa i péngloko de dupurupeta a neditol dikam.”

Asen Ey Ta Simbu13 “Sikam a alagad ko, mara sikam i asen

ta mundua,” kagi ni Jesus, “da sikam imagpahusay du tolay ta mundua. Pero éngmaibut tu asen, a tumablal dén tu sida,éy pakodyan moy a mamasoli to asen na?Ewan dén nadid tu pasa. Kanya ibut sandén a tulos yudakén na tolay.

14 “Sikam i demlag a magpaliwanag tatolay ta mundua,” kagi ni Jesus. “Ewanmeliso i banuwan a édse ta buked. 15Mara,éwan tu mégtab ta simbu a taklében nata pégtakalan. Eng ˈwan, iedton na talamesa, monda matanglawan du édse tabile. 16Nadid, kona be sa i mahusay a gimetmoy; diyan moy iliso. Ipeta moy du tolayi mahusay a ugali moy, monda purién deTama moy ta langet.

Tungkul Ta Utus Ni Moises

Mateo 5:17 5 Mateo 5:4117 “Diyan moy isipén a inumangeék se a

monda paibut ko tu utus ni Moises, sakaytu pégtoldu du purupeta,” kagi ni Jesus.“Ewan! Ewanék se kanya inumange éypaibut ko, éngˈwan para ipaliwanag ko ya,sakay ganapén ko. 18 Da tandaan moy ye:éwan maibut i maski isesa a utus ta libruna Diyos, hanggan éwan maibut i langet éyta mundua. 19 Kanya i sindu manglabag tamaski isesa a utus a éye, a itoldu na i konasa ta tolay, éy siya i mababaa ta kaharianna Diyos. Pero tumanugsug ta utus a éye, aitoldu na i kona sa ta tolay, éy siya imataasata kaharian na Diyos. 20 Da tandaan moyye: i pégsunud moya ta Diyos, éng komansan i pégsunud dumaistu ta rilihiyon sakaydu Pariseyo, éy éwan kam makasdép takaharian na Diyos.”

Tu Pégtoldu Na Tungkul Ta Kéiyamut21 “Tukoy moy dén i dati a utus,” kagi ni

Jesus, “a ‘Diyan ka mémuno, sakay sindumakabuno éy hukumén na huwes.’ 22 Peronadid i kagin kua dikam, éy tu maiyamutta kapareho na, éy hukumén siya. Tumangdusta ta kapareho na, éy bistaan siya.Sakay tu mégkagi ta kapareho na a ‘Luku-luku ka,’ éy meange ta apoy ta impiyerno.

23 “Kanya éng mégatang ka ta Diyos,sakay maala-ala mo a te kasalahan ka tokagumanmo, 24éy ginananmopa tu iatangmo ta harap no Templo, sakay ange ka pamékipagkasundu diya. Ey nadid, magsolika a tulos magatang ka ta Diyos.

25“Eng teméngiabla diko ta huwes,” kagini Jesus, “éymékipéguhon ka diya hangganéwan kampabi humarap ta huwes. Dahilanéng dumemét i oras na asuntu moy, éyiatéd na ka ta huwes, a tulos iatéd de ka tapulis, a tulos mepihesu ka dén. 26 Eng konasa, éy éwan ka makaluwas hanggan éwanmo mabayaden i étanan a kasalanan mo.”

I Pégtoldu a Tungkul Ta Péngibébi27“Tukoymoy dén tu dati a utus,” kagi ni

Jesus, “a diyan ka kan méngibébi. 28 Peronadid i kagin kua dikam, éy maski luma-meng i lélake to bébe, a éwan tama i isipnaa diya, éy te kasalanan siya, da mén-gibébi dén siya diya ta isip na. 29Kanya na-did,” kagi na, “éng na mata mo i mangatéddiko ta ipagkasala mo, éy lékwabén mosakay ibut mo! Da maigi pa éy maibutan ka

ta esa a kasangkapan na bégi mua kesira tabuu ka a ibut ta impiyerno. 30Eng na kamétmo be sana i mangatéd diko ta ipagkasalamo, éy kétulén mo sakay ibut mo! Maigipa, éy maibutan ka ta esa a kasangkapanna bégi mua kesira ta buu ka a ibut taimpiyerno.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Péghiwalay NaPasawa

31 “I kagi be ya no utus a iba, éy bagayhiwalayan kan na lélake tu asawa na, éydapat a atdinan siya ta katibayan ta péghi-walay. 32Pero sakén,” kagi ni Jesus, “i kaginkua dikam, éy bagay hiwalayan no lélaketu asawa na a éwan be néngilélake, sakaypaasawa siya a huway, i lélake a éya éy tekasalanan, da nisonson na tu asawa na améngilélake. Sakay éng te mangasawa tobébe a hiniwalayan éy méngibébi be.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Pénumpa33 “Nabati moy be dén tu dati a utus,

a diyan ka kan sumésida to pinanumpaanmo a pangako, éng ˈwan tupadén mo tusinumpaan mo ta Panginoon. 34 Pero iba ikagin kua dikam,” kagi ni Jesus, “éy diyankam sumésumpa éng mangako kam. Diyanmoy kékagin a sistigu moy i langet, dasaya i édsean na Diyos. 35 Sakay diyanmoy kékagin a sistigu mo i luta, da Diyosi tagapamahala ta éya. Sakay diyanmoy bekékagin a sistigu mo i Jerusalem, da saya ibanuwan na Mataas a Hari. 36 Sakay diyanmo isumpa a ‘Ikate ko,’ da besa a siko imamahala ta buhaymua. 37Maigi pa, i kagimo san dén éy ‘O,’ o dikaya ‘Ewan’. Da éngméngisumpa ka éy gébwat ya ni Satanas.”

Tungkul Ta Kéganti Ta Kalbug Mo38 “Tukoy moy dén tu dati a utus,” kagi

ni Jesus, “a ‘Tu mangbuhék ta mata mua,éy buhékén mo kan be, sakay tu manuntukta ngipén mua, éy suntukén mo kan be tangipén naa.’ 39 Pero nadid éy iba i utus kuadikam: a diyan kam lumaban ta manglokodikam. Eng te mangsapuk diko ta padingelmua, éy iadene mo pa i lipat. 40 Eng teméngiabla diko a monda maalap na i badumua, éy iatéd mo be diya tu diyaket mo.41 Mara, éng ipépilit diko no sundalu aipakébil tu karga na ta esa a kilumetru,éy hustuén mo dén a éduwa a kilumetru.

Mateo 5:42 6 Mateo 6:1842 Mangatéd ka ta mékeged diko, sakaydiyan mo péngawanan tu mékedem diko.”

Mahalén Moy Tu Kalbug Moy43 “Tukoy moy dén tu dati a utus, a

‘Mahalén mo kan tu kadimoy mo, sakaykaiyamutan mo tu kalbug mo.’ 44 Peroiba i utus kua dikam,” kagi ni Jesus. “Iutus kua, éy mahalén moy be tu kalbugmoy, sakay ipanalangin moy du manglokodikam. 45 Eng pakunan moy sa, éy umahegkam dén Nama moy a Diyos. Da entanmoy, éwan patanglawén na Diyos tu bilagdu mahusay san a tolay, éngˈwan pati dumedukés a tolay. Ey kona be sa tu uden,paudinan na be du makasalanan a tolay.46 Mara du mahal dikam, éng side san imahalén moya, éy anya pa i gantimpalaa uhayén moy? Maski du méngdédaya atolay, éy kona sa i ugali de. 47 Sakay éngdu kakaguman moy san i bébatién moya,éy anya i mégimet moya kesira du iba atolay? Maski du éwan mékidiyos a tolay,éy kona sa i ugali de. 48 Kanya sikam éydapat mahusay kam, a kona Nama moy talanget.”

6Tu Pégtoldu Tungkul Ta Péglimos

1 “Mangilag kam a diyan moy sangemtén i mahusay ta harap na tolay amonda purién de kam. Eng kona sa igemtén moya,” kagi ni Jesus, “éy éwankam tu maalap a gantimpala moy a gébwatNama moy a Diyos.

2 “Kanya éng maglimos ka, éy diyan modén ipeta ta tolay a iba. Saya i ugaliadu palalo a tolay bagay manglimos side takapilya sakay ta karsada. Gustu de a metana tolay tu péglimos de, monda purién deside. Ey tandaan moy ye: purién side natolay a talaga, pero séˈ san ya i gantimpalade. Ewan side tu gantimpala a gébwat taDiyos. 3 Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “éngmanglimos kam, éy diyan moy dén ikagi tamaski ti ésiya, 4monda melihim i péglimosmoya. Ey gantian kamNamamoy ta langetto ginimet moy a lihim, da meta na.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Panalangin5 “Bagay manalangin kam,” kagi ni Je-

sus, “éy diyan kam uméaheg du palalo.

Mégwari-wari side a mékidiyos, a man-alangin side ta harap du tolay ta kapilyasakay ta karsada, monda mabati du tolay ipanalangin de. Ey purién side na tolay a ta-laga. Pero séˈ san ya i gantimpala a maalapde. 6 Kanya sikam, éng manalangin kam,éy somdép kam ta lubuk na bile moy, sakayiseradumoy tu pintuan. Sakaymanalanginka sa a isesaNamamo, éy siya éy gantian naka a talaga, da meta na i étanan a gimet moa lihim.

7 “Eng manalangin kam, éy diyan moypakadun tu kagi moy, a kona ta panalan-gin du éwan mékidiyos a tolay. Side, iakala dia, éy baten side na Diyos dahil takaatakdug na panalangin de. 8 Diyan kamuméaheg dide, da tukoy dén Nama moy aDiyos i kailanganmoy bagumoy ikagi diya.9Nadid, kona se i panalangin moya:‘Améng a Diyos ta langet, Purién maka dén

na tolay i ngahenmua. 10Sikomakadén i maghari ta mundua. Sundin maka

dén na tolay ta mundua i kaluubenmo a kona ta langet. 11 Atdinanmo kame ta kanén me nadid aaldew; 12 Sakay patawadén mokame ta kasalananme; éy sikame éypatawadén me be du te kasalanandikame. 13 Sakay diyan mo kameiharap ta mahigpit a mamuhubadikame, éngˈwan iadeyo mo kameta medukés.’

14 Dahilan,” kagi ni Jesus, “éng patawadénmoy i te kasalanan dikam, éy patawadénkam be Nama moy ta langet. 15 Peroéng éwan moy patawadén du te kasalanandikam, éy éwan kam be patawadén Namamoy.”

Tu Pégtoldu Tungkul Ta Pégkulasiyon16 “Bagay magkulasiyon kam, éy diyan

kammalungkut tu mudet, a kona du palaloa tolay,” kagi ni Jesus. “Side, éy éwanside mégayus, sakay légian de tu matade, monda meta du tolay a mégkulasiyonside. Ey purién side na tolay a talaga.Pero séˈ san ya i gantimpala a maalap de.17 Kanya sikam, bagay magkulasiyon kam,éy magayus kam san, sakay magidemoskam, 18monda éwan mapospusan na tolaya mégkulasiyon kam. Basta Tama moy sani nakapospusa ta gimet moy; éy gantian na

Mateo 6:19 7 Mateo 7:11kam, da meta na i étanan a gimet moy alihim.”

Tu Kayamanan Ta Langet19 “Diyan kam magimbak ta kayamanan

moy ta munduae,” kagi ni Jesus. “Dakutamén ya a talaga, sakay pikasén, sakaytakawén. 20 Maigi pa, éy gemtén moyi kaluuben na Diyos. Saya i mégeimbakmoya ta kayamanan moy ta langet. Eyéwan yamebut, da éwan sa tu kutam, sakaypikas, sakay éwan sa tumégtako. 21Dahilanéng ahe i édsean na kayamanan na tolay, éysiya be san ya i alélahanén naa.

22 “Na mata mua,” kagi ni Jesus, “éy sayai pinakang-simbu na bégi mua. Kanya éngmedemlag i mata mua, éy mademlagen bei étanan a bégi mo. 23 Pero éng mediklém imata mua, éy mediklém be i étanan a bégimo. Samakatuwid, éng éwan mo tukoy itama, éy mediklém i isip mua.”

Diyos O Kayamanan24 “Ewan maari,” kagi ni Jesus, “tu isesa

a utusan a makasunud ta éduwa a amo na.Dahilan, éng éduwa i amo naa, éy mahalna san tu esa, sakay kaiyamutan na tuesa. Maniwala siya to amo na a esa, sakaylukoén na tu esa. Ey nadid, kona sa dikam--éwan kammaari a méniwala ta Diyos, éngkuhata san i gustu moya.

25 “Kanya i pégtoldu kua dikam,” kagina, “éy diyan kam métageg ta buhay moy,éng anya i kanén moy éy ta badu moy. Datandaan moy, éng nilalang kam na Diyos,éy bakit isipénmoy a éwan na kam atdinanta kanén moy éy ta badu moy? 26 Entanmoydimanuka. Ewan sideméghasik; éwanside mégladey; éwan side tu budega. Peroatdinan side Nama moy ta kanén de. Eysikam, éwan kam beman higit a mahalagata manok? 27 Ataay,” kagi ni Jesus, “éngdumemét i oras a ikatemo,maari ka bemana magpaatakdug ta buhay mo ta maski esaa oras, éng mabalisa ka?

28 “Bakit métageg kam ta badu moy?Isipén moy éng kodya i kébékyaga na bu-laklak. Ewan side mégtarabaho, éwan sidemégimet ta badu. 29 Pero i mégebadu dia,éy memahal pa to badu nomayaman a harito araw, a ti Hari Solomon. 30 Ey nadid,”kagi ni Jesus, “éng bihisan na Diyos i bu-laklak ta kona sa, maski sandali san i buhayde, éy anya, éwan na kam pabaduan? Bakit

kétihék i péniwala moya diya? 31 Kanyadiyan kam mabalisa éng ahe i paketanmoya ta kanén moy sakay ta inumén moy,sakay ta badu moy. 32 Saya i ugalia duiba a tolay a éwan mékidiyos. Pero Tamamoy ta langet, éy tukoy na dén i kailanganmoya. 33 Kanya sikam, éy pilitén moy amaghari i Diyos dikam, sakay gemtén moysan i kaluuben na, éy iatéd na dikam iétanan a kailangan moy. 34 Sakay diyankam métageg ta dumemét dikam ta esa aaldew. Bagumoy isipén éng dumemét dén.Tama dén tu péngisip moy ta kabuhayanmoy nadid a aldew.”

7Tu Pégpintas Ta Iba

1 “Diyan kam mégpintas ta kaparehomoy, monda éwan kam pintasan na Diyos,”kagi ni Jesus. 2 “Da pintasan kam na Diyosayun ta pégpintas moy to kapareho moy.Tu gemtén moy ta iba, éy siya be ya igemténa dikam na Diyos. 3 Mara, bakitpépintasan mo tu kaguman mo a te buhéktu mata, éy siko éwan mo mapansing tuadigi ta mata mua? 4 Kodya i pégkagimua to kaguman mo, a ‘Kadon, ibutanko i buhék mua,’ pero te adigi ka san tumata? 5 Mégkukunwari ka bale a éwan katu kasalanan! Ibutan mo pa tu adigi tamata mua, monda maketa ka ta mahusaya maibutan tu buhék to mata no kagumanmo.

6 “Mara,” kagi ni Jesus, “diyan moy iatédta aso i mahalaga a bagay, da péngigewatmo, éy basta kagiténna ka a talaga. Ey konabe sa i kagi na Diyos, éng ipahayag mo tamedukés a tolay, éy basta habuhabukan naka san, da éwan na be tukoy i kabuluhan naéya diya.”

Tungkul Ta Panalangin7 “Engmékeged kam ta Diyos, éy atdinan

na kam. Eng mégahayok kam, éy paketanna kam. Eng tumuktuk kam ta pintuan naDiyos, éy bukasan na kam. 8Dahilan maskiti ésiya i magagida ta Diyos, éy atdinan na.Sakay tu mégahayok, éy paketan na. Sakaytu mégtuktuk, éy bukasan siya. 9 Anya,”kagi ni Jesus, “éng magaged du anak moyta tinapay, éy anya i iatéd moya, bito? 10Oéngmagaged dikam ta ikan, éy anya i iatédmoya, ulag? 11 Nadid, entan moy; maski

Mateo 7:12 8 Mateo 8:9

makasalanan kam a tolay, éy atdinan moydu anak moy ta mahusay. Ey Tama moy talanget, éwan na beman iatéd i mahusay tamékeged diya?

12 “Gustu moy a aguman kam na tolay,tama? Pero i utus kua dikam, éy sikami mangaguma dide. Saya i kahulugina nokautusan ni Moises, sakay tu pégtoldu dupurupeta.

13 “Somdép kam ta mepiit a pintuan talanget. Da melawa i pintuan ta impiyerno,a éwan mehirap a dimanén a tamo ta éya.Kanya meadu i umangea ta éya. 14 Pero tupintuan ta langet, éy mepiit, sakay mehi-rap i dimanén a tamo ta éya. Kanya kétihéksan i maketaa ta éya.”

Tu Bunga Na Kayo15 “Mangilag kam du mebuli a puru-

peta,” kagi ni Jesus. “Umange side dikama koman side i mebait, pero metapangside, a lokon de kam a talaga. 16 Kanyasubukanmoy dumégtoldu ta kagi na Diyos,monda mapospusan moy éng mebuli side,bagay meta moy tu ugali de. Mara entanmoy, mapitas beman i mahusay a bunga tamedukés a kayo? Ewan, 17 da i bunga namedukés a kayo, éy medukés be. Ey konabe sa i tolay, éngmedukés siya, éymedukésbe i ugali na. 18 Ewan makapagbunga tumahusay a kayo ta medukés a bunga,”kagi ni Jesus. “Sakay éwan makapagbungatu medukés a kayo ta mahusay a bunga.19 Ey tu bawat kayo a éwan mégbunga tamahusay, éy pukanén sakay ibut ta apoy.20 Kona sa, éy mapospusan moy be dumebuli a purupeta, bagay meta moy tubunga de.

21 “Te meadu a méngdulaw diyakén aPanginoon. Pero éwan side a étanan imakasdép ta kaharian na Diyos. Basta dusumésunud Nama ko ta langet i makas-dépa. 22 Kédemét na aldew na péghukum,éy meadu i mégkagi diyakén, a ‘Pangi-noon, tanggapén mo kame, da nagtoldukame ta ngahen mua, sakay pinaibut medu dimonyo, sakay ginimetme i makataka-taka dahil ta péniwala me diko.’ 23 Pero isengbet kua dide, éy ‘Ewan, éwan ta kamminatenggi. Umadeyo kam dén, sikam amégimet ta medukés.’ ”

Tu Eduwa a Mégbile

24 “Maski ti ésiya i mégbati ta kagi kua,éng sundin na, éy ikahalimbawa na éy tulélake a matalinung a nagpataknég ta bilena to bito. 25Maski naguden ta mebakség,sakay binumihéng, sakay binagyo, éy éwannatumba, da te taknég to bito. 26 Pero,”kagi ni Jesus, “du makabati ta kagi kua,sakay éwan na sundin, éy ikahalimbawana éy tu lélake a luku-luku a nagbile santo baybay. 27 Ey naguden ta mebakség,sakay binumihéng, tulos binagyo, éy bastaminatumba, a tulos minawasak a tahod.”

28 Nadid, kétapos dén ni Jesus a még-toldu ta éya, éy mégpégtaka a tahod dutolay to pégtoldu na, 29 da éwan siya még-toldu a kona du maistu na rilihiyon de,éngˈwan neta de a te kapangyarian siya tapégtoldu na.

8Pinahusay Na Tu Te Ketong

1 Nadid, namulnok ti Jesus to buked, éytinagubet siya na meadu a tolay. 2 Eyinumadene diya i lélake a te saket a ke-tong. Linumuhud siya ta harap ni Jesus,a kinagi na, a “Panginoon, éng maari, éypahusayénék pad.” 3 Ey ti Jesus, éy kembi-lan na siya, a kinagi na, a “Maari, maghusayka dén.” Ey to pégkagi na ta éya, éybigla a naibut tu ladu na. 4 Ey kinagi niJesus, a “Diyan mo kékagin i éye ta maskiti ésiya, éngˈwan umange ka pa pumeta tapadi, a mahusay ka dén. Sakay atdinanmo tu padi,” kagi ni Jesus, “ta péngiatangna diko, a kona to niutus ni Moises. Sayai pagpatunay mua ta tolay a mahusay kadén.”

Tu Sundalu a Umasa Ni Jesus5 Nadid, késdép ni Jesus ta Kapernaum,

éy inumadene diya i esa a kapitan nasundalu a taga Roma, a mékiohon diya.6 Kinagi na diya, a “Panginoon, tu utusanko éy te karamre, a te datay san dén ta bile,a masiyadu a méghirap.” 7 Ey kagi ni Jesus,a “Umangeék sina a pahusayén ko siya.”8 Pero kinagi no kapitan, a “Mésanikeékdiko a umange ka ta bile me, da mataaska diyakén. Basta kagi mo san dén, Pangi-noon, éy maghusay tu utusan ko. 9 Maskisakén,” kagi no kapitan, “éy te mégutus bediyakén a heneral; sakay sakén, mégutusékbe du sundalu ko, éy sundin de san. Ey

Mateo 8:10 9 Mateo 9:2kona be sa du katulung ko. Kanya éngmagutus ka san, Panginoon, éy maghusaysiya a talaga.”

10Nadid, pékabati ni Jesus ta éya, éy nag-taka siya, a kinagi na du umunonod diya, a“Sapul to éya, éy éwan ko pabi neta i maskiisesa a Judeo a méniwala diyakén a konata kapitanae. 11 Tandaan moy ye,” kagi niJesus, “meadu i éwan Judeo a magébwatta sikatan sakay ta sahéman, a dumulugside ta kaharian ta langet. Ey négdiponside de Abraham, sakay ti Isak, sakay tiHakob. 12Pero meadu dikam a Judeo, i ibutta kedikléman ta luwas na kaharian. Eyédsa side amégsésangitén amégéadiyoyénta hirap de.” 13 Ey nadid, kinagi ni Jesus tokapitan, a “Ikad mo dén. Manyari ina ayunto péniwala mo.” Ey tu utusan no kapitan,naghusay dén to oras a éya.

Meadu a Pinahusay Ti Jesus14Nadid, késdép ni Jesus to bile ni Pedro,

éy neta na tu manugeng na, a te katidugsiya, a mahigpit a mepalang. 15 Tulos kem-bilan ni Jesus tu kamét na, éy minaibut tupalang na, a tulos inumégkat a nagasikasodiya.

16 To kélép a éya, éy niange du tolay niJesus i meadu a hinayup a tolay. Ey esa sana kagi na, éy pinaibut na dide dumedukés aespiritu. Sakay pinahusay na be du étananaméladu. 17Ey saya i nipangtupada to hulani Purupeta Isayas to araw, a “Alapén niCristo i étanan a saket tam, sakay ibutan nai étanan a hirap tam.”

18 Nadid, péketa ni Jesus ta meaadu atolay a dumédulug diya, éy inutusan na dukakaguman na a maghanda a umahabes tadibilew. 19Péghanda de pabi, éy inadeneansiya no esa a maistu ta rilihiyon, a kinagina, a “Maistu, kumuyugék diko maski ahei angayan mo.” 20 Ey kinagi diya ni Jesus,a “Isipén mo pa, da entan mo, maski aso,éy te pégiyanan. Sakay du manok éy telobun a pégiyanan de. Pero sakén a lélake agébwat ta langet, éy éwanék tu katidugen.”21 Sakay kinagi be diya no alagad na aesa, a “Panginoon, kumuyogék diko; peropabayanék pad pa, monda angen ko paielbéng tama ko.” 22 “Ewan,” kagi ni Jesus.“Kumuyog ka dén nadid. Pabayan mo du

éwan méniwala ta Diyos a méngielbéng toama mo.”

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos23 Nadid, sinumakay ti Jesus to abeng,

a kaguman na du alagad na. 24 Mamaya-maya, inabut side ta ditaw na mesibét aunos, a hangganda talaga side amatabwan.Ey tidug san ti Jesus. 25 Kanya linukag siyadu alagad na, a kinagi de, a “Panginoon,tulungan mo kame! Omléd kitam dén!”26 Ey ti Jesus, kéégkat na, éy kinagi nadide, a “Bakit méganteng kam? Kétihékbale pabi i péniwala moya diyakén.” Tulossinaway na tu pahés sakay tu diget, a agadtinumahimik dén. 27 Ey nagtaka du alagad,a kinagi de, a “Anya wade i lélakeae? Maskipahés éy ta diget, éy méniwala side diya!”

Pinahusay Na Tu Eduwa a Hinayup28 Nadid, kédemét de Jesus ta banuwan

na tolay a Gadareno ta dibilew, éy sinam-bat side na éduwa a lélake a hinayup, agébwat side to kapusanto. Metapang side,kanya éwan tu mangahas a dumédiman taéya. 29 Agad side a dinumulaw, a “Anyai pékialam mua dikame, siko a Anak naDiyos? Inumange ka se a pahirapan mokame? Maski éwan me pabi oras a maghi-rap?” 30 Nadid, te meadu sa a babuyto tapat de, a alagaan du tolay. 31 Eydu dimonyo a édse to éduwa a lélake, éypinékiohon de ni Jesus, a “Eng ibutan mokame, éy pasdépén mo kame pad ta bégidi babuy yae.” 32 “Nay, ikad moy dénsa,” kagi ni Jesus. Kanya inumibut side toéduwa, a tulos sinomdép side du babuy. Eybigla a minagpaginan du babuy a bulnok, asinumegbu to diget, a tulos de aminalimés.

33 Nadid, du mégbantay du babuy,éy ginuminan side. Ey kédemét de tobanuwan de, éy nibaheta de i étanana nanyari; pati tu nanyari to éduwa ahinayup. 34Kanya inumange sa du étanan atolay ta banuwan, monda meta de ti Jesus.Ey péketa de diya, éy nipékiohon de diya ahumektat siya to lugar de.

9Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu

1 Nadid, sinumakay de Jesus to abengde, a inumahabes man dén side, a tulosnagsoli side to banuwan de. 2 Ey du tolay

Mateo 9:3 10 Mateo 9:26sa, kembil de diya i esa a lumpu. Siya éyte katidug san to kama na. Ey ti Jesus,péketa na a méniwala side diya, éy kinagina to lumpu, a “Patibayén mo i isip mua,Anéng. Pinatawad ka dén ta kasalananmo.” 3 Nadid, du maistu sa ta rilihiyon,pékabati de to kinagi ni Jesus, éy mégisipside a, “Anya i lélake a éye; isip na Diyossiya?” 4 Pero ti Jesus, tukoy na dén i isipdia, a kinagi na dide, a “Bakit mégisip kamta kona sina a medukés? 5 Tama,” kagina, “maari i maski ti ésiya a mégwari-wari a magpatawad ta kasalanan na tolay.Pero ti ésiya i maaria a makapagpalakad talumpu a tolay? 6 Nadid,” kagi na, “sakén ilélake a gébwat ta langet; éy patunayan kodikam a te kapangyarianék a magpatawadta kasalanan, a péglakadén ko i lumpuae.”Nadid, kinagi ni Jesus to lumpu, a “Nay,umégkat ka dén, a alapén mo dén i kamamua, a ikad mo dén ta bile moy.” 7 Nadid,pékabati no lumpu ta éya, éy inumégkatngani dén, sakay nagsoli ta bile na. 8 Ey dutolay sa, péketa de ta éya, éy mégantengside, a pinuri de i Diyos da nangatéd tatolay ta kona sa a kapangyarian.

Kumuyog Ti Mateo9 Nadid, to kéhektat ni Jesus ta éya, éy

neta na i esa a lélake a ti Mateo i ngahenna. Te eknud siya to pégsingihan ta buwes.Ey kinagi ni Jesus diya, a “Kumuyog kadiyakén a maging alagad ko.” Ey tinu-maknég ti Mateo, a inumunonod diya.

10 Nadid, to péngan ni Jesus to bile niMateo, éy inumange be sa a nékidipon didei meadu a makasalanan a tolay, sakay dumégpabuwes. (Side i méngdaya ta tolay.)Ey édsa be sa du alagad ni Jesus. 11 Ey duPariseyo, péketa de, éy kinagi de du alagadni Jesus, a “Bakit mékidipon tumaistu moydu makasalanan a tolay?”

12 Ey ti Jesus, pékabati na dide, éy kinagina, a “Bakit? Du mahusay éy éwan sidetu kailangan ta magamot, éng ˈwan du tesaket. 13 Ikad moy dén,” kagi na, “sakayisipén moy i kahulugen na éye; da kagina Diyos, a bakén a regalo moy i gustunaa, éng ˈwan tu kagbi moy ta tolay. Dasakén, éy éwanék se inumange a mondatumulung dumahusay a tolay. Engˈwan, dumakasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon14Nadid, du alagad ni Juan a Mégbinyag,

éy inumange side ni Jesus, a kinagi dediya, a “Sikame, éymedalas kame amégku-lasiyon. Ey kona be sa du Pariseyo. Perodu alagad mo, éy bakit éwan side mégku-lasiyon?” 15 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Ataay, maari beman a mégsisi i tolay éngkaguman de pabi i ikasal? Bagay éwan dénsa tu kadimoy de a ikasal, éy saya i oras dea magsisi a magkulasiyon.

16 “Ewan tu nagtagpi ta bigu a resato todati dén a badu,” kagi ni Jesus. “Da éngkona sa, éy péknetén no bigu tu dati, éylalo dén amelawa tu ébut no badu. 17Ewanbe tu méngiasék ta bigu a alak ta dati apégaskanan. Bagay kona sa i ginamet, éypomtak tu pégaskanan, da dati, a tulosmebulak tu alak. Sakay mawasak be dén tupégaskanan. Maigi pa éy iasék i bigu a alakta bigu be a pégaskanan. Eng kona sa éypareho side a male.”

Tu Anak a Minate, Sakay TuBébe a Minangkébil Ni Jesus

18 Nadid, to pégkagi pabi ni Jesus duPariseyo, éy dinumemét sa i esa a mataas aJudeo. Linumuhud siya ta harapa ni Jesus,a kinagi na, a “Minate dén tu anak ko. Kitapad dén a itupu pad i kamét mua diya,monda mabuhay siya.” 19 Ey kinumuyog tiJesus diya. Pati du alagad na.

20-21 To péglakad de, éy kaununod nai esa a bébe a labindalawa dén a taon amégdédigién. Kinagi na dén to isip na,a “Eng makbilan ko san i damit naa, éymaghusayék dén.” Kanya inumadene siyato adég ni Jesus, sakay kembilan na tuontok san no badu na. 22 Ey sinumuleg tiJesus, éy péketa na diya, éy kinagi na, a“Anéng, diyan ka méganteng. Pinahusayka dén na péniwala mo diyakén.” Ey to éyabe san, éy naghusay tu bébe.

23Nadid, kédemét de to bile no mataas aJudeo, éy neta de du mégtogtog ta mosiko,sakay du meadu a tolay a mepehéng. 24 Eykinagi ni Jesus dide, a “Lumwas kam dén!Ewan minate i anaka; natidug san.” Eypinégngihitan de ti Jesus. 25 Pero nadid,to kéluwas du tolay, éy sinomdép ti Je-sus, éy kembilan na tu kamét no anak, éyinumégkat. 26 Ey kinumalat ta étanan abanuwan ta éya i nanyaria.

Mateo 9:27 11 Mateo 10:1727 Nadid, kéhektat ni Jesus ta éya, éy

tinagubet siya na éduwa a lélake a buhék.Mégdulaw side a kinagi de, a “Apo ni Dabid,kagbian mo kame!”

28 Ey késdép ni Jesus to bile, éy inu-madene diya du buhék. Ey kinagi ni Jesusdide, a “Méniwala kam a magimet ko ye?”“O, Panginoon,” kagi de.

29 Ey nadid, kembilan na i mata dia,a kinagi na, a “Manyari dikam ayun tapéniwala moy.” 30 Ey naketa dén side. Eypinagbilinan side ni Jesus ta mahigpit, a“Diyanmoy ye iyébaheta tamaski ti ésiya.”31 Pero kéhektat de, éy nibébaheta de taétanan i tungkul ni Jesus.

Pinahusay Ni Jesus Tu Bulol32 Nadid, to kéhektat du buhék a

pinahusay na, éy niange de ni Jesus i esaa bulol a hinayup. 33 Ey to pémaibut nato dimonyo, éy négkagi dén tu bulol. Eynagtaka du tolay, a kinagi de, a “Sapulto éya, éy éwan tu mineta a kona se taIsraelae.” 34 Pero du Pariseyo, kinagide, a “Ti Satanas a mayor du dimonyoi nangatéda diya ta kapangyarian na amégpaibut du dimonyo.”

35 Nadid, linebut ni Jesus i étanan abanubanuwan ta éya, a nagtoldu siya dukapilya. Nipahayag na i Mahusay a Ba-heta tungkul ta péghari na Diyos, sakaypinahusay na du tolay ta étanan a sakisaketde. 36 Ey péketa na du meaadu a tolay, éykinagbian na side, da mehirap i buhay de,a éwan tu méngtulung dide. Koman sidei tupa a éwan tu mégpastor dide. 37 Kanyakinagi na du alagad na, a “Meadu i gapasén,pero kulang i magapas. 38 Ipanalanginmoy to te koo ta kapahayan, a paange nai meadu a magapas ta kapahayan na.”

10Du Labindalawa a Apostol

1 Nadid, pinauwet ni Jesus dulabindalawa a alagad na, sakay inatdinanna side ta kapangyarian de a magpaibutta medukés a espiritu, sakay magpahusayta étanan a te saket. 2 Saye i ngahina dulabindalawa a apostol: purumeru ti Simona pinalayawan de a Pedro, sakay ti Andresa wadi na. Sakay ti Santiago éy ti Juan, aanak side ni Sebedeo. 3 Sakay ti Pelip éyti Bartolome; ti Tomas éy ti Mateo (siya tu

mégpabuwes). Ti Santiago a anak ni Alpeo,éy ti Tadeo; 4pati ti Simon a taga Kanan, éyti Hudas Iskarote, a néngitokyon ni Jesus.

Tu Utus Ni Jesus Du Apostol5 Pinéglakad ni Jesus diden ya, a pinag-

bilinan na side, a “Diyan kam uméangeta banuwan du éwan Judeo, maski tabanuwan na Samaritano. 6 Engˈwan, itoldumoy san du kapareho tam a Judeo, a lahini Israel. Mara side ya du nebut a tupani Israel. 7 Ipahayag moy dide,” kagi na,“a adene dén a maghari i Diyos. 8 Sakaypahusayénmoy du te saket, sakay buhayénmoy du pate. Pahusayén moy du te ke-tong, sakay paibutén moy du dimonyo. Eytandaan moy, da inatdinan kam na Diyosta éwan tu bayad, éy kona kam be sa amangatéd kam be ta éwan tu bayad.

9 “Ta péglakad moy,” kagi ni Jesus, “éydiyan kam mégkébil ta kuhata, 10 sakaydiyan kam be mégkébil ta suput, sakay tapégbaraduan moy. Diyan mo be kébilén ireserba a sinelas, maski sahukod. Da dapataguman kam du tolduan moy.

11 “Maski ahe a banuwan i demtanmoy,”kagi na, “éy ahayukén moy i mahusay atolay a tulusan moy, sakay tumulos kam saa hanggan éwan kam maglakad. 12 Késdépmoy ta tulusan moy a bile, éy batiénmoy du édsa sa, a kagi moy, a ‘Demtankam maka na kapayapaan.’ 13 Nadid, éngmahusay du tolay ta éya a bile, a tang-gapén de kam, éy kagbian side na Diyosa talaga. Pero éng éwan side mahusay,éy bawen moy tu nipangbati moy dide.14 Eng du tolay ta banuwan, éy éwan dekam tanggapén, éy humektat kam sa, aihalimbawa moy dide a ipagpag moy tatikéd moya tu alikabuk. 15 Kédemét naaldew na péghukum,” kagi ni Jesus, “éylalo a mehirap i mabati du tolay ta éya abanuwan kesira to nabati du taga Sodoma,sakay du taga Gomora to araw.”

Tu Hirap a Dumemét16 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus,

“péglakadén ta kam du medukés a tolay.Mara, koman kam i tupa a méglakad talubuk du metapang a aso. Mangilag kamdide, pero dapat mebait kam be dide.17Mangilag kam, da te tolay améngitokyondikam ta gubiyerno. Sakay balbalén de

Mateo 10:18 12 Mateo 11:1kam ta kapilya de. 18 Dahil diyakén,éy iharap de kam ta gubernador sakayhari. Saya i oras moy a pégpatunay moydiyakén dide, sakay pati du éwan Judeo éypatunayan moy. 19 Bagay bistaan de kam,”kagi na, “éy diyan kam métageg éng anya ikatuwiran moya dide. Da kédemét na oras,éy iatéd san dikam i katuwiran moya dide.20 Da éwan sikam i mégkagia, éng ˈwan iEspiritu Nama moy i magpakagia dikam takatuwiran moy.

21 “Kédemét na éya a hirap, éy itokyonna tolay du top de a ipabuno. Ey kona besa i gemténa na lélake to anak de. Sakaydu anak éy labanan de dema de, a ipabunode be side. 22 Sakay kaiyamutan kam naétanan, da méniwala kam diyakén. Perotu maniwala diyakén a matapat a hang-gan éwan siya mate, éy siya i meligtasa.23 Bagay lélokon de kam to banuwan aédsean moy,” kagi ni Jesus, “éy guminankam ta banuwan a esa. Tandaanmoy, éwanmoy pabi maabut i étanan a banuwan naIsrael, éy dumeméték dén. Ey sakén i lélakea gébwat ta langet.

24 “Ewan mataas tu alagad to maistuna; éwan be mataas tu utusan to amo na.25 Kanya sikam a alagad ko, éy gemtén dedikam tu kona to gégemtén de diyakén aamomoy. Eng ngahinanék de a Satanas, éylalo dén a medukés i pégpintas de dikam.”

I Dapat a Antingan Moy26 “Kanya diyan kam méganteng ta to-

lay,” kagi ni Jesus. “Damaski anya i gemténde nadid ta lihim éy lumitaw ta esa apanahun. Maski anya i nipamen de nadid,éy mehayag ta esa a panahun. 27 Tu kinagiko dikam nadid ta lihim, éy ihuway moy aipahayag ta étanan. 28Diyan moy antingandu mamuno ta bégi moy, da éwan be sidemakabuno ta kaliduwa moy. I dapat moy aantingan éy Diyos, da siya i magpakatea tatolay. Sakay siya i méngibuta ta kaliduwata impiyerno.

29 “Mara,” kagi ni Jesus, “makabugtongkam ta éduwa a dignés ta esa san a sen-timos. Ey maski mura side, éy éwan sidemate éng éwan kaluuben Nama mo. 30 Eysikam, mahigit pa sa i péngalaga na dikam.Maski na buk moya, éy nabilang na aétanan. 31 Kanya, diyan kam méganteng:

mahalaga kam diya kesira du meadu adignés.

32 “Maski ti ésiya i méngipagtapat du to-lay, a méniwala siya diyakén, éy ipagtapatko be Nama ko ta langet. 33 Pero maskiti ésiya i tumanggia diyakén ta harap natolay, éy itanggi ko be Nama ko ta langet.”

Ewan Magpayapa Ti Jesus Ta Tolay34 “Diyan moy isipén a kanyaék se inu-

mange éy magpayapa ta mundua. Daéwanék se inumange a magpayapa tamundua, éngˈwan dahil diyakén, éy magla-ban i tolay ta mundua. 35 Dahil diyakén,éymaglébugdupatena; sakaymaglébugdumagmanugeng. 36 Sakay tu kalbug na tolayéy du mététena na.

37 “Tu magmahal ta ama na éy ta ina nata higit pa diyakén, éy éwan siya maari aipasakup diyakén. Sakay tu magmahal taanak na ta higit pa diyakén, éy éwan besiya maari a ipasakup diyakén. 38 Sakayéwan maari a ipasakup diyakén i tolay, éngéwan siya kumuyog diyakén a pabayan nai buhay na, maski bunon siya. 39 Dahilan,tu maghangad a meligtas i buhay na, éymebut a talaga. Pero tu mégpabaya tabuhay na alang-alang diyakén, éy siya imabuhaya a éwan tu katapusan.”

I Gantimpala40 “Maski ti ésiya i tumanggapa dikam,”

kagi ni Jesus, “éy bilang tinanggapék nabe. Sakay tu tumanggap diyakén, éy bilangtinanggap na be tu nagpaange se diyakén.41 Sakay tu tumanggap ta purupeta dautusan siya na Diyos, éy atdinan siya naDiyos ta kabahagi na gantimpala na éya apurupeta. Sakay tu tumanggap tomahusaya tolay a mékidiyos, dahil to pékidiyos na,éy atdinan siya na Diyos ta kabahagi nagantimpala na éya a tolay. 42 Sakay maskiti ésiya i mangatéda ta maski esa a baso adinom ta esa diden ye a mababa, da siya ialagad ko, éy atdinan be siya na Diyos tagantimpala na.”

11Du Alagad Ni Juan

1 Nadid, kétapos ni Jesus a nagbilin dulabindalawa a alagad na, éy hinumektatsa siya, da umange siya a magtoldu dubanubanuwan ta palebut ta éya.

Mateo 11:2 13 Mateo 11:252 Ey ti Juan a Mégbinyag, to édse na

ta pihesu, éy nabaheta na tu gégemtén niCristo. Kanya pinéglakad ni Juan du alagadna, 3 a ange de pakelagip diya éng siyangani dén i nipangakua na Diyos a umangese a tagapagligtas de, o maguhay pa sideta esa? 4 Ey to pégpakelagip de ni Jesusta éya, éy kinagi na dide, a “Magsoli kamni Juan, a ikagi moy diya i mineta moy taéye, 5a naketa dén du buhék, nakapaglakaddu lumpu, naghusay dén du te ketong,nakabati dén du tuléng, sakay nabuhay déndu pate. Sakay ikagi moy be ni Juan, a tiné-tolduan ko du pobre ta Mahusay a Baheta.6 Sakay kagi moy be diya a masuwerte dutolay a éwan mégidel diyakén.”

7 Nadid, to kéhektat dén du alagad niJuan, éy négkagi ti Jesus du tolay sa tatungkul ni Juan. “To kéluwas moy ni Juanta ilang a lugar,” kagi na, “éy bakit inu-mange kam diya? Gustu moy wade metai lélake a mehina a koman san i lamon asésébyugén na pahés? 8 O siguru gustumoy meta i lélake a te badu ta kamahalan?Pero éwan, da du te badu ta kamahalanéy mégiyan side ta bile na hari. 9 I gustumoy ngani sa a meta moy éy purupeta!O, tama ya. Ey maigi ngani ti Juan duiba a purupeta. 10 Da ti Juan i nihulaa tokasulatan, to pégkagi na, a‘Tandaan moy. Siya i pinakangbégi ko.

Pégdetulén ko siya diko, mondapaghandaén na du tolay ta demtanmo.’

11 Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “du étanana tolay ta mundua, éy éwan tu mataasni Juan a Mégbinyag. Pero i mababaaa tolay ta kaharian na Diyos, éy mataasside diya. 12 Sapul to pégtoldu ni Juan aMégbinyag, a hanggan nadid, éy pumépilitdu tolay a ipasakup ta kaharian na Diyos.Ey du metapang, éy pilitén de a somdép.13 Dahilan, du étanan a purupeta, sakay tuutus niMoises, éy nagpahayag side tungkulta péghari na Diyos, a hanggan to panahunni Juan. 14 Ey nadid, éng gustu moy amaniwala, éy siya ngani dén ina ti Elias akagi de a dumemét. Da nihula de a magsolisiya. 15 Eng makabati kam, éy baten moyya.

16 “Pakodyan ko a méngihalimbawa ditolaya nadid?” kagi ni Jesus. “Mara, ka-

pareho side na anak a te eknud ta plasa, amégpépintasén side ta kaéyag de. 17 Marakagi de dide, a ‘Tinogtogen me kam, peroéwan kam nagsayaw. Ey to pégsanget me,éy éwan kam nalungkut dikame.’ 18 Eykona be sa di tolaya,” kagi ni Jesus, “daugali ni Juan, éy nagkulasiyon, a éwanméginom ta alak, éy pinintasan de a hi-nayup. 19 Pero sakén, éy mahusayék améngan éy ta méginom, éy pintasanékde be, a kagi de a medémoték a mén-gan éy ta méginom. Sakay pintasanék debe a mékiagumék du mégpabuwes sakaydu makasalanan. Pero pabayan moy ya.Tukoymoy éng tama i gimet ko bagaymetamoy tu bunga ko, éng mahusay.”

Du Banuwan a Ewan Méniwala20 Nadid, pinagsisian ni Jesus du

banubanuwan, da ginimet na dén dide imeadu a makataka-taka, pero éwan sidenagsisi to kasalanan de. 21 “Kakakagbikam,” kagi na, “sikam a taga Korasin!Kakakagbi kam, sikam a taga Betsayda!Da ginimet ko dén ta harap moy i meadua makataka-taka, éy éwan kam nagsisi.Pero du tolay ta Tiro sakay ta Sidon toaraw, éng neta de maka to araw tu minetamoy, éy talaga nagsisi side. Nagbadu makadén side ta kostal, sakay mégiknud ta abu,monda magpatunay side a nagsisi side atalaga. 22 Kanya ta péghukum na Diyos,éy masiyadu a mehirap i sapitén moykesira ta sinapit du taga Tiro éy ta Sidon.23 Sakay sikam a taga Kapernaum,” kagini Jesus, “i pégpalalo moya éy makaabutkam ta langet, pero i abutén moy sana éyimpiyerno! Pero éng mineta maka du tagaSodoma to araw iminetamoya amakataka-taka, éy éwan side nibagsak na Diyos, datalaga a nagsisi side. 24 Kanya tandaanmoy, ta péghukum na Diyos, éy masiyadu amehirap i sapitén moy kesira ta sinapit naSodoma!”

Umadene Kam Diyakén a Umimang25Nadid, nanalangin ti Jesus, a kinagi na,

a “Mégpasalamaték diko, Améng. Siko iPanginoon ta langet éy ta mundua. Sala-mat, Améng, da éwan mo nipékipospos tukaluuben mo du matalinung a mataas atolay; éngˈwan i néngipaliwanagen mua éy

Mateo 11:26 14 Mateo 12:25du mababa. 26 O ngani, Améng, da kona sai gustu mua.”

27Nadid, kinagi na du alagad na, a “Tamako a Diyos, éy inatdinanék na ta étanan.Ey éwan tu makatukoy diyakén, éng éwanTama ko san. Ey éwan be tu nakatukoyNama ko, éng éwan sakén san a anak na,sakay du nagpahayagen ko tungkul diya.

28 “Umadene kam diyakén, sikam aétanan a pagel dahil ta medégi a kébilmoy, sakay paimangén ta kam. 29 Sundinmoy san i utus kua, sakay magadal kamdiyakén. Da sakén éy mebaiték a mababa,éy paimangén ko i buhay moya. 30 Eymelagin i utus kua, sakay éwan medégi ipakébil kua dikam.”

12Tu Pégpasuway De Tungkul Ta Pangilin

1 To esa a aldew a pangilin, éy dinumi-man de Jesus to kapahayan. Ey nagalép dualagad na; kanya nagkétoh side ta tégesa aohay, a kékéselén de. 2 Ey péketa dide duPariseyo, éy kinagi de, a “Entan mo i gimetdi alagad mua! Bawal ina éng pangilin, datarabaho ina!”

3 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Bakit, éwanmoy wade nabasa tu ginimet ni Dabid toaraw, to pégalép de sakay du kaguman na?4 Basta sinomdép siya to bile na Diyos. Eytu te déton sa a tinapay a para ta Diyos, éykinan na; sakay pinakan na be du kagumanna. Ey bawal kan ya ta utus,” kagi ni Jesus,“da du padi san i maari kana a méngan taéya. 5 Bakit, éwan moy wade be nabasa tuutus ni Moises, a mégtarabaho du padi tatuwing pangilin, da gemtén de i tungkulinde ta lubuk no Templo. Eymaski bawal kanya, éy éwan side tu kasalanan. 6 Ey sakénéy laloék a mahigpit kesira to Templo.

7 “Ewan moy maka pinintasan du éwantu kasalanan éng tukoy moy maka dén ikahulugen na kagi a éye na Diyos, a ‘Bakéna regalo moy i gustu kua, éngˈwan kagbimoy ta tolay.’ 8 Da sakén i lélake a géb-wat ta langet,” kagi ni Jesus. “Ey sakén imégkagia éng anya i tama a gimet ta aldewa pangilin.”

Tu Lélake a Pile Tu Kamét9 Nadid, hinumektat sa ti Jesus, a inu-

mange to kapilya de a esa. 10 Ey te lélakesa a pile tu kamét. Ey te tolay be sa a iba,

a gustu de a iabla ti Jesus a manglabag tautus. Kanya pinuhubaan de siya a kinagide, a “Anya wade, labag ta utus éng maga-mot ta tolay ta pangilin, o éwan?”

11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Eng marasikam, éngmelokbung tu tupamoy ta ébut,éy anya, éwan moy beman iahawas bagaypangilin! 12 Ey higit pa a mahalaga i tolaykesira ta tupa. Kanya éwan bawal ta utustaméng aguman tam i te hirap ta pangilin.”

13Nadid, kinagi ni Jesus to pile tu kamét,a “Iolnat mo i kamét mua.” Ey to pén-giolnat na, éy naghusay dén a kaparehono kamét na a esa. 14 Ey linumwas sadu Pariseyo, a néguhon side éng kodya ipamuno dia ni Jesus.

Tu Dati a Hula Tungkul Ni Jesus15 Nadid, pékatukoy ni Jesus ta hangad

de, éy hinumektat sa siya. Ey meadu itinumagubet diya. Ey pinahusay na duétanan a te ladu, 16 a pinagbilinan na sidea diyan de iyébaheta i tungkul diya. 17 Sayai pangtupada to nihula ni Purupeta Isayasto araw, a18 “Siya ya i utusan ko a pinili ko,” kagi na

Diyos. “Siya i mahal ko a késayaanko. Iatéd ko diya i Espiritu ko,sakay ipahayag na i katutuhanan tatolay. 19 Ewan siya makipaglébug,éwan siya mepehéng, éwan siyamégdulaw ta karsada ta banuwan;20 éwan na paghirapén du mehinaa tolay, éwan na édépén i simbua mégkulidépdép. Pumilit siyaa hanggan éwan manalo i katu-tuhanan; 21 Siya i asaan na étanana tolay.”

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan Gébwat I Ka-pangyarian Na Ni Satanas

22Nadid, niange de ni Jesus i esa a lélakea buhék sakay bulol pa siya, da hinayup.Ey pinahusay na; tulos nakapégkagi dénsakay naketa dén. 23 Ey nagtaka du étanana tolay, a kinagi de a “Séˈ wade ye i apoani Dabid a nihula de?” 24 Pero du Pariseyo,pékabati de ta éya, éy kinagi de, a “Kanyamakapégpaibut siya du dimonyo éy inatdi-nan siya ni Satanas ta kapangyarian na. TiSatanas a mayor du dimonyo.”

25Pero tukoy ni Jesus i isip de, a kinagi nadide, a “Eng mara, maski ahe a banuwan,

Mateo 12:26 15 Mateo 12:47éng néglébug side, éy bumagsak a talaga.Sakay maski ahe a bile, éng néglébug side,éy éwan male i buhay de. 26 Ey nadidsakén, bakit kagi moy a inatdinanék kanni Satanas ta kapangyarian na amagpaibutdu katulung na a dimonyo? Lélbugénbeman ni Satanas i sarili na? Eng konasa,” kagi ni Jesus, “éy bumagsak siya atalaga. 27 Bakit kagi moy a gébwat niSatanas i kapangyarian ko a mangpaibutta dimonyo? Ey anya du tolay moy? Engibutan de i dimonyo, éwan beman gébwatta Diyos i kapangyarian de? Kanya sidei mégpatunaya a kakabulyan tu pénguposmoy diyakén! 28Pero éng Espiritu na Diyosi nangatéda diyakén ta kapangyarian koa magpaibut du dimonyo, éy saya i katu-nayana a dumemét dén dikam i péghari naDiyos ta tolay.

29 “Da éwan tu makapagpaibut dukasakupan ni Satanas, éng ˈwan na pamatalo ti Satanas. Pero éng natalo na dénsiya, éy maari na dén a alapén i kasakupanna.

30 “Tu éwan kampi diyakén,” kagi niJesus, “éy kontara diyakén. Ey tu éwantumulung diyakén a méngidulug ta tolay,éy nangangahulugen éy paadeyoén na dutolay diyakén. 31-32 Kanya tandaan moy,pagpasensiyaan i tolay ta maski anya akasalanan de, sakay ta péngupos de ta to-lay. Maski ta péngupos de diyakén a nagéb-wat ta langet, éy pagpasensiyaan side naDiyos. Pero tu mangupos ta Banal a Es-piritu, éy saya i éwana pagpasensiyaan naDiyos, maski nadid, a hanggan nikésiya.”

Tu Halimbawa To Kayo33 “Tu mahusay a kayo, éy mégbunga

ta mahusay a bunga. Ey tu medukés akayo,” kagi na, “éy mégbunga ta medukésa bunga. Da matenggi mo tu kayo bagaymeta mo i bunga naa. 34 Ey kona besa dikam, sikam a magkadukés a tolay!Pakodya moy a mégkagi ta mahusay, bagaymedukés kam? Da i kagi moya, éy siyabe san i édse ta isip moya. 35 Dahilan imahusay a tolay, éy gemtén de i mahusay.Ey du medukés a tolay, éy gemtén de imedukés.

36 “Ey tandaan moy,” kagi ni Jesus,“kédemét na péghukum, éy panagutan natolay i bawat kinagi de amedukés. 37Makay

parusaan kamdahil to kinagimoy, omakaymeligtas kam.”

Ti Jesus Ey Kapareho Ni Honas38 Nadid, du maistu ta rilihiyon, sakay

du Pariseyo, éy inumange side ni Jesus, akinagi de diya, a “Maistu, ipeta mo dikamei tanda a makataka-taka.”

39 “Diden ye a lahi a Judeo éymagkadukés,” kagi ni Jesus. “Pinabayanmoy dén i Diyos. Piliténék moy a ipetako dikam i tanda, pero éwanék tu ipetadikam a tanda, éng ˈwan tu nanyari sanni Purupeta Honas to araw. 40 Eng kodyati Honas a étélo a aldew to tiyan no dikéla ikan, éy konaék be sa, sakén a lélake agébwat ta langet, a étéloék be a aldew tadisalad na luta.

41 “Kédemét na péghukum na Diyos,”kagi ni Jesus, “éy tumaknég du taga Ninibea iabla de kam a lahi a Judeo, da nagsisi sideto pégtoldu ni Honas dide. Ey nadid éy temataas ni Honas ta éye a mégtoldu dikam,éy éwan kammégsisi. 42 Pati tu hari a bébea taga Kabagatan to araw, éy tumaknég besiya ta péghukum a mangiabla dikam. Dasiya éy inumange se a gébwat ta adeyo,monda baten na i memahal a pégtoldu niSolomon. Ey nadid te mataas ni Solomonta éye a mégtoldu dikam, éy éwan moybébaten.”

Halimbawa a Tungkul Ta EwanMéniwala Ta Diyos Ta Hustu

43 “Bagay umibut tu medukés a espir-itu ta bégi na tolay,” kagi ni Jesus, “éyméglebut ta ilang a lugar a mégahayok taimangan na. Nadid, éng éwan tu meeta,44 éy kagi na, a ‘Magsoliék to kinagébwatanko a négiyanan ko.’ Ey kédemét na éydinemtan na a éwan tu lasén, sakaymelinisa mahusay dén. 45 Kanya inakit na i pitua iba a espiritu a medukés pa diya, éysinomdép side a négiyan sa side. Kanya laloa medukés to neditol i kalagayan na éya atolay. Ey nadid, éy kona be sa i manyariadikam a medukés a lahi a éye!”

I Tunay a Top Ni Jesus46 Nadid, to pégtoldu pabi ni Jesus, éy

dinumemét sa dena na sakay du tétotopna. Méguhay side ta luwas, a gustu demékiohon diya. 47Te négkagi diya, a “Kéyeta luwas denamo éy du tétotopmo, a gustu

Mateo 12:48 16 Mateo 13:25de ka a uhunén.” 48 Pero kinagi ni Jesus, a“Ti ésiya i ina kua sakay ta tétotop kua?”49 Ey nitoldu na du alagad na, a kinagi na, a“Side ye di ina kua, sakay top ko, 50dahilan,du mangtupad ta utus Nama ko ta langet,éy side di ina kua éy ta tétotop ko.”

13Tu Halimbawa Tungkul To Mégsabug

1 Nadid, to éya a mismo a aldew, éylinumwas ti Jesus to bile, a inumange siya amégiknud to digdig no diget. 2Eymeaadu idinumuluga diya, a hanggan da sinumakayti Jesus to abeng, a négiknud sa a mégtoldudu tolay. Ey side éy te taknég san to bay-bay. 3 Ey tinolduan na side ta halimbawa akona se:

“Eng mara,” kagi na, “éy te esa kan alélake a mégsabug to binhi na. 4 Ey topégsabug na éy te sénganya wade a butil aminepégsek to dilan. Ey kinan na manok.5 Ey te sénganya wade be a nepégsek tobito-bito. Ey agad kan side a nagtubu, damelapis i luta ta éya. 6Perominalanés side,da mepasi i bilag, éy éwan kan masiyadui gimot de. 7 Ey te sénganya wade be anepégsek to kalamonan, éy nailongan nalamon. 8 Ey tu iba a binhi, éy nesabugkan dén ta mahusay a luta. Ey nagohayside. Te tégsésandaan, te tégéném a pulu,te tégétélo a pulu a butil i bawat ohay. 9 Eynadid,” kagi ni Jesus, “éng makabati kam,éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa10 Nadid du alagad ni Jesus, nipakelagip

de diya éng bakit purus a halimbawa igamitén naa, bagay mégtoldu siya du to-lay. 11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ipetasan dikam na Diyos i kahulugen na lihimtungkul ta péghari na ta tolay. Pero duiba a tolay, éy éwan. 12 Dahilan side amégéisipén ta itoldu kua, éy dagdagen naDiyos i isip de, monda mapospusan de tamahusay. Pero du metamad a mégisip taitoldu kua, éy bawasan na Diyos tu isipde a hanggan éwan side tu mapospusan.13 Kanya halimbawa i gemtén ko, bagaymégtolduék dide; da maski metaék de, amégbati side diyakén, éy éwan de mapos-pusan. 14Natupad ngani dén dide tu nihulani Isayas, to pégkagi na ta kagi na Diyos, a

‘Mégbati kam a mégbati, éy éwan moybe mapospusan; lumameng kam alumameng, éy éwan kam bemaketata katutuhanan. 15Damehina i isipadi tolay a éye; Mehirap a maka-bati i talinga dia, nikihép de i matadia. Dahilan, sala de a meta, salade a makabati, sala de a mapospu-san. Da sala de a magsoli diyakén,’kagi na Diyos, ‘monda pahusayénko side.’

16 Pero sikam a alagad ko,” kagi ni Jesus,“éy masuwerte kam, da maketa kam, sakaymakabati kam ta katutuhanan. 17 Tandaanmoy, meadu i purupeta sakay mahusay atolay a gustu de meta i meeta moya, peroéwan de neta. Sakay gustu de a mabati imébati moya, pero éwan de nabate.”

Ipaliwanag Na I Halimbawa Tungkul ToPégsabug

18“Batenmoy i kahulugen na halimbawatungkul ta mégsabug,” kagi na. 19 “Maradu mégbati ta kagi a tungkul ta pégharina Diyos, sakay éwan de napospusan, éykapareho side no binhi a nepégsek to dilan.Ey dumemét ti Satanas, a inagew na ta isipde tu kagi a nabati de. 20 Ey tu nepégsek tobito-bito, mara saya i makabatia ta kagi naDiyos, a masaya side a tanggapén de agad.21 Pero éwan side makatagal, da kaparehoside no binhi a éwan nakagimot. Méniwalaside ta sandali, pero kédemét na paghirapde, dahil ta péniwala de, éy ginanan detu tinanggap de. 22 Ey tu nepégsek tokalamonan, mara saya i makabatia ta kagina Diyos, pero éwan magbunga tu kagi naDiyos ta isip dia, da kapareho side no binhia nailongan. Mara i nakailonga dide éytu pégisip de ta kabuhayan de sakay takayamanan de. 23 Ey tu binhi a nesabug tamahusay a luta,” kagi ni Jesus, “mara saya imakabatia ta kagi na Diyos, a mapospusande. Ey magbunga i kagi na Diyos ta isip deta tégsésandaan, éy ta tégéném a pulu, éyta tégétélo a pulu.”

Tu Halimbawa Tungkul Ta Lamon To Ka-pahayan

24 Nadid, kinagi na dide i esa man déna halimbawa: “I pégharia na Diyos,” kagina, “éy kapareho no lélake a naghasik tamahusay a binhi to uma na. 25Ey to esa kan

Mateo 13:26 17 Mateo 13:52a kélép, a tidug san side, éy dinumemét tukalbug na, a tulos na nihasik to kapahayani medukés a lamon. Sakay minéglakad.26 Nadid, to pégtubu no pahay, a nagohaydén, éy minagtubu be kan tu lamon amagkadukés. 27 Ey du utusan no lélake, éyinange de kan a kinagi de diya, a ‘Ewanbeman mahusay a binhi tu nihasik mo touma mo? Bakit melamon nadid?’ 28 Eykinagi kan no lélake, a ‘Saya i gimita noesa a kalbug tam.’ ‘Ey anya,’ kagi de kan,‘gustu mo bagutén me diden ya?’ 29 ‘Diyanmoy,’ kagi na kan. ‘Makay pati pahay éymabagut moy. 30 Basta pabayan moy dén amégtubu a kapareho na pahay, a hangganta pégladéy. Ey ta pégladéy,’ kagi na, ‘éyutusan ko san du magladéy, a bagutén depa du lamon, sakay bédbéden de a mondaipatutod ko. Sakay tu pahay éy ipalunpunde ta kamalig ko.’ ”

Tu Halimbawa No Bukél Na Mustasa31 Nadid, kinagi na dide i esa man dén

a halimbawa: “I péghari na Diyos,” kagina, “éy kapareho na éye: Te esa kan wadea lélake a nagmula ta isesa a bukél namustasa to uma na. 32 Kakétihékan ya tamaski anya a bukél, pero éng magtubu dénéy kadikélan ya ta étanan a kayo, a hangganmakapaglobundumanok ta tingi-tingi na.”

33Nadid, kinagi na dide i esa man dén ahalimbawa: “I péghari na Diyos,” kagi na,“éy kapareho no pégpaalsa a ihalu no bébeto étélo a takal a arina, éy umalsa tu étanana linamas.”

34Nadid, i étanan a kinagi ni Jesus a éyadu tolay, éy purus a halimbawa. Ewan tukinagi dide a éwan halimbawa. 35 Saya ipangtupada to nihula no purupeta to araw,a“Halimbawa kan i gamitén ni Cristo, bagay

magtoldu siya dide. Ipaliwanag nadide i bagay a éwan tu nakapospossapul to nipanglalang ta mundua.”

Ipaliwanag Na I HalimbawaTungkul To Lamon To Kapahayan

36 Nadid, gininanan ni Jesus du tolay, asinomdép to bile. Ey nipakelagip diya dualagad na éng anya i kahulugina no hal-imbawa tungkul to lamon to kapahayan.37Ey kinagi ni Jesus dide, a “Tuméghasik tamahusay a binhi éy sakén a lélake a gébwatta langet. 38 Tu uma éy na mundua. I

mahusay a binhi éy du tolay a pégharianna Diyos, sakay du magkadukés a lamonéy du tolay a pégharian ni Satanas. 39 Eytu kalbug de a naghasik to lamon, éy tiSatanas ngani dén. I panahun a pégladéyéy saya i katapusan na mundua. Sakaydu anghel i magladéya. 40 Eng kodya ipémuhuna to lamon a tutudén, éy konabe sa i pamuhuna na anghel du tolay takatapusan na mundua. 41 Ey sakén i lélakea gébwat ta langet. Ey utusan ko du anghelko a angen de puhunén du étanan a tolay takaharian ko a nangatéd ta pagkasala, sakaypuhunén de be du étanan a mégimet tamedukés. 42 Sakay tulos ibatikal de ta dikéla apoy. Ey édsa sa side a mégsésangiténa mégéadiyoyén ta hirap de. 43 Ey nadidmagdemlag a koman i bilag du mahusay atolay, ta kaharian Nama de. Nadid,” kagini Jesus, “éng makabati kam, éy baten moyya.”

Iba a Halimbawa44 “I péghari na Diyos,” kagi na, “éy ko-

man i kayamanan a te liso to uma. Minetaya no esa a tolay, éy tinapohan na a huway,amépagés siya a tahod. Nadid, minéglakadsiya a nibugtong na i étanan a ari-arian na,sakay binugtong na i uma a éya.

45 “Kona be sa, i péghari na Diyos éy ko-man i esa a lélake a mégnigosiyo ta mema-hal a perlas. 46Nadid, naketa dén siya ta esaa perlas a mahalaga, éy minéglakad sakaynibugtong na i étanan a ari-arian na, sakaybinugtong na tu perlas.

47 “Kona be sa,” kagi ni Jesus, “i pégharina Diyos éy kapareho be na esa a dikél arambat a nibatikal to diget, sakay nakaalapta meadu a sari-sari a ikan. 48 Ey nadid,da minaputat dén éy hinela de to baybay,sakaynégiknud sa du tolay amondabukod-bukudén de du ikan. Du mahusay a ikan,éy niasék de to pégdétonan de, pero dumedukés éy nibut de dén. 49 Nadid,” kagina, “kona be sa i manyaria ta katapusan namundua! Dumemét du anghel a ibukod dedu medukés to mahusay. 50 Sakay ibatikalde du medukés ta dikél a apoy. Ey édsasa side amégsésangitén amégéadiyoyén tahirap de.

51 “Ey anya, napospusan moy dén iétanan a éya,” kagi ni Jesus du alagadna. Ey “O,” kagi de. 52 “Kanya ngani i

Mateo 13:53 18 Mateo 14:22bawat makapospos ta kagi na Diyos,” kagini Jesus, “éng ipasakup be siya ta pégharina Diyos diya, éy koman siya tu lélake amakaalap to bodega na ta bigu sakay ta datibe.”

Ewan De Tinanggap Ti Jesus Ta Nasaret53Nadid, to nipégkagi dén ni Jesus diden

ya a halimbawa, éy hinumektat sa siya, 54 anagsoli to sarili na a banuwan. Ey kédemétna sa, éy nagtoldu siya du tolay to kapilyade. Ey nagtaka du nakabati diya. I kinagidia, éy “Ahe i nangalapana na éya a lélaketa karunungannaa? Kodya i pékagimet naata makataka-taka? 55 Ewan beman saye tuanak no karpentero tam?” kagi de. “Tiésiya pa ina, éng éwan anak san ni Maria?I top na a lélake éy de Santiago, ti Hose, tiSimon, sakay ti Hudas. 56 Sakay du tétotopna a bébe, éy mégiyan pabi se side,” kagide. “Bakit mégpataas siya?” 57 Kona sa tukinagi du tolay to banwan ni Jesus. Kanyaéwan side naniwala diya ta éya.

Ey kinagi ni Jesus tungkul ta éya, a “Ipurupeta éy iyégalang ta maski ahe. Perota sarili na a banuwan, sakay sarili na abile, éy éwan siya iyégalang.” 58 Ey nadid,éwan minagimet ti Jesus ta éya ta meadua makataka-taka, da éwan side méniwaladiya.

14Tu Kamatayan Ni Juan a Mégbinyag

1 Nadid, to panahun a éya, éy naba-heta ni Mayor a Herod i tungkul ni Je-sus. 2 To pékabaheta na, éy kinagi na duutusan na, a “Siya ti Juan a Mégbinyag anabuhay a huway. Kanya makagimet siyata makataka-taka.”

3-4 Kanya binuno ti Juan, éy pinintasanna ti Mayor a Herod, a kinékagi na niHerod, a “Ewan maari a mékiagum kani Herodias, da asawa ina ni wadi mo.”(Ti Herodias éy asawa ni Pelip a wadi niHerod). Kanya nipadikép ni Herod ti Juan,a nipihesu. 5 Gustu na be ipabunu ti Juan,peroméganteng siya du Judeo, da kagi de apurupeta ti Juan.

6 Nadid, kédemét no kapanganakan niHerod, éy nagsayaw toharap dubisita na tuanak ni Herodias a madiket. Ey ti Mayor aHerod, éymésahat siya tomadiket. 7Kanyanipangako na a iatéd na diya i maski anya

a agidén na. 8 Ey nadid, tu nibilin diyanena na, éy kinagi no madiket a, “Gustu koéy iatéd mo diyakén nadid i penggan a tedéton sa tu ulo ni Juan a Mégbinyag!”

9Nadidmasiyadu a nagsisi ti Herod, peroéwan siya nakaidel, dahil to nipangako nata harap du bisita na. Kanya niutus nadu sundalu a iatéd de to madiket. 10 Eynipaputol na ti Juan to pihesuan. 11 Eyniedton de tu ulo na to penggan, sakayniatéd de be to madiket. Sakay nitulos nadén nena na. 12 Ey du alagad ni Juan, éyinumange sa side a nangalap to bangkayna, a tulos de nielbéng. Ey to péngielbéngde, éy inange de nibaheta ni Jesus.

Tu Pémakan Na Ta Lima a Libu13 To pékabati ni Jesus ta éya, éy sinu-

makay siya to abeng a inumange siya toesa a lugar a éwan tu tolay. Pero du to-lay, pékabaheta de a hinumektat dén siya,éy tinumagubet side, a namaybay side alinumekaw. 14 Ey to képundu ni Jesus tobaybay, éy neta na i meaadu a tolay, éykinagbian na side. Sakay pinahusay na dute saket dide.

15 Nadid, to giapon dén, éy kinagi dualagad ni Jesus, a “Maistu, apon dén, sakayédse kitam ta ilang a lugare. Péglakadénmo dén di tolayae du bariyo-bariyo ta éye,monda makabugtong side ta kanén de.”16 “Diyan moy side péglakadén,” kagi niJesus, “sikam i mangatéda dide ta kanénde.” 17 “Ey pakodyan tam,” kagi de, “limasan a momon i bilon tama a tinapay, sakayéduwa a pindang?” 18 “Dah, iatéd moy se,”kagi na.

19Nadid, pinaeknud na du tolay to kala-monan, sakay inalap na tu lima a tinapay,sakay tu éduwa a pindang. Ey tinumangadsiya ta langet a nagpasalamat ta Diyos.Sakay pinuseng-puseng na tu tinapay, aniutus na du alagad na a nihayin de dutolay. 20 Ey minéngan side a étanan aminabsog side. Ey hinempésan du alagadtu sobha, éy naputat pa tu sapulu éy taéduwa a gatang! 21 Ey lima a libu a lélakei minéngana ta éya; bukod san du bébe éyta anak.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget22Nadid, pinasakay ni Jesus du alagad na

to abeng, a pinégdetol na side ta dibilew.

Mateo 14:23 19 Mateo 15:22Ey siya, éy pinasoli na du tolay ta bilede. 23 Ey to kéhektat de, éy nanohobuk tiJesus to buked, a monda manalangin. Eykédemét no kélép, éy édsa sa siya a isesa.24 Du alagad, éy kéya dén side ta ditaw, asésalpukén side na tagmék, da songsongtu abeng. 25 Nadid, to tamo a amulaldew,éy tinumagubet dide ti Jesus, a méglakadta dibo na diget. 26 Ey du alagad, péketade diya a méglakad ta dibo na digita, éyinumanteng side a tahod, a kinumélangetside, a kinagi de a “Bélet.” 27 Pero kinagidide ni Jesus, a “Diyan kam méganteng, asakén ye.”

28Nadid, kinagi ni Pedro, “Eng siko nganiina, Panginoon, éy paangenék pad sina tadibo na digita.” 29 Ey “Kadon,” kagi niJesus. Kanya inumogsad ti Pedro to abeng,a méglakad ta dibo na digita a inumadeneni Jesus. 30 Pero to pékapansing na topahés, éy inumanteng siya, a nagsapul ainomléd. “Agawénékmo, Panginoon,” kagina. 31 Nadid, agad siya ginewat ni Jesus.Sakay kinagi na, a “Bakit mégalanganin ka,Pedro? Kétihék bale san i péniwala modiyakén.” 32Ey nadid, késakay de to abeng,éy hinumintu tu pahés. 33 Ey du alagad,sinumamba side diya, a kinagi de, a “Tunayka ngani a anak na Diyos!”

34Nadid, to kéahabes de, éy pinumunduside ta Genesaret. 35 Ey du tolay ta éya,pékatenggi de ni Jesus, éy nibaheta de agaddu étanan a bariyo ta éya, monda niangede diya i étanan a te ladu. 36 Ey nékiohonside diya éng maari, éy kébilan du te ladui ontok san na badu na. Ey du étanan anangkébil to badu na, éy naghusay.

15Tu Pégtoldu Du Ninunu

1 Nadid éy te inumange ni Jesus aPariseyo, sakay maistu na rilihiyon, a géb-wat side ta Jerusalem. Kinagi de diya, a2 “Bakit du alagad mo, éy lélabagén de tupégtoldu a nipamana dikitam du ninunutam? Da éng méngan side, éy éwan deugisan i kamét de a kona ta ugali na ril-ihiyon tam.” 3 “Ey sikam,” kagi ni Jesus,“bakit lélabagén moy i utus na Diyos amonda sugsugén moy tu ugali na rilihiyonmoy? 4Da kagi na utus naDiyos, éy ‘Igalangmo tama mo éy tena mo, sakay tu mégkagi

tamedukés ta ama na éy ta ina na, éy dapatipabuno siya.’ 5 Pero sikam, éy iyétoldumoy amaski te hirap tu amano lélake, éy taina na, éy éwan siya tu kailangan a tumu-lung dide, da iatéd na ta Diyos i metulungna maka dide a kuhata. 6 Kanya pébayanmoy tu utus na Diyos, alang-alang ta manamoy a pégtoldu. 7 Sikam a mégkukunwaria éwan kam tu kasalanan!” kagi ni Jesus.“Tama bale i nihulaa ni Isayas tungkuldikam: 8 ‘Diden ya a tolay,’ kagi na Diyos,‘éy igalangék de ta labi dia; pero ta isip diaéy éwan. 9 Ewan tu pasa tu pégsamba dediyakén, da kagi de éy gébwat ta Diyos tupégtoldu de, pero éwan.’ ”

Anya I Mégpadukésa Ta Tolay10 Nadid, pinaadene ni Jesus du tolay

diya, sakay kinagi na dide, a “Mégbati kama isipén moy i kagin kuae: 11 Ewan tu isubuna tolay i makapagpadukésa diya ta matana Diyos; éngˈwan tu bumébéswal ta labi natolay, éy saya i magpadukésa diya.”

12 Nadid, kétapos na éya, éy inumadenedu alagad ni Jesus, a kinagi de diya, a “Na-pospusan mo a mégdamdam du Pariseyoto kinagi mo?” 13-14 “Pabayan moy side,”kagi ni Jesus. “Bagutén Nama ko i bawathalaman a éwan na nimula. Palagi sidea mégakay ta tolay, pero buhék be side.Bagay buhék i magakay ta buhék be, éypareho side a matépduk ta ébut.”

15 Ey kinagi ni Pedro, a “Ipaliwanag modikame i kahulugina no nihalimbawa mo.”16 “Ataay,” kagi ni Jesus, “éwan moy balebe napospusan? 17 Ewan moy tukoy i isubumoy éy tumulos san ta tiyan, sakay iyétaymoy? 18 Pero tu bumébéswal ta labi, éykagi ya a gébwat ta isip na tolay. Saya imagpadukésa ta tolay, daméngatéd dide takasalanan de. 19 Dahilan, ta isip na tolayi kégébwatan na medukés. Da mégisipside ta pémuno, péngibébi, péngilélake,pégtako, mégbuli-buli, sakay péngupos.20Diden ya i magpadukésa ta tolay. Pero tuméngan a éwanmaguges ta kamét, éwanyakasalanan.”

Tu Péniwala No Bébe a Ewan Judeo21 Nadid, hinumektat sa ti Jesus a inu-

mange ta dumanég a se na Tiro sakay taSidon. 22 Te bébe sa a taga Kananea a inu-madeneni Jesus a kinékagi na tamedegsén,

Mateo 15:23 20 Mateo 16:11a “Panginoon, Apo ni Dabid! Kagbianékmo! Tu anak ko a bébe, éy binang-aw nadimonyo, sakay masiyadu siya a méghi-rap.” 23Pero ti Jesus, éy éwan sinumengbetdiya. Sakay kinagi diya du alagad na, a“Péglakadénmo dén siya! Mepehéng siya aumunonod dikitam.” 24 Ey kinagi ni Jesus,éy “Du Judeo san i niutusa diyakén Namako; du tupa ni Israel a netawtaw.”

25Pero nadid, inumadene tu bébe a linu-muhud ta harap ni Jesus, a kinagi na, a“Tulunganék pad, Panginoon.” 26 “Ewanmaari a alapén ko tu kanén na anak,” kagini Jesus, “a monda ipakan ko du aso.”27 “Tahod ngani, Panginoon,” kagi no bébe,“pero du aso éy méngan be side ta mumo amétépduk to lamesa no amo de.” 28 Kanyanadid, éy kinagi ni Jesus diya, a “Dikél ipéniwala mo! Pumayagék ta nipékiohonmua.” Ey to éya be san a oras éy naghusaytu anak na.

Pinahusay Ni Jesus I Meadu29 Nadid, hinumektat sa ti Jesus a inu-

mange siya ta diget na Galilea. Ey sinu-mangkay siya to buked ta éya, a négiknudsa siya. 30 Ey dinumemét diya i meaadu atolay, a te kébil side ta pile, sakay buhék,sakay lumpu, sakay bulol, sakay meadu paa iba. Niedton de du te ladu ta harapa niJesus, éy pinahusay na side. 31 Ey dudutolay sa, éy nagtaka side to péketa de amégkagi dén du bulol, sakayméképéglakaddén du lumpu, sakayméketa dén du buhék.Ey nagpuri side ta Diyos.

Tu Pémakan Na Ta Epat a Libu32 Nadid, dinulawan ni Jesus du alagad

na, a kinagi na dide, a “Kagbian ko di tolaya éye. Etélo dén a aldew a kaguman ko sideéy éwan dén side tu makan. Sala ko sidea péglakadén a mégalép; makay kapuyénside ta dilana.” 33 Ey kinagi du alagad na,a “Ahe i pangalapan tama ta ipakan tamdide ta ilanga a lugare?” 34 “Ey sénganya,”kagi na, “i bilon moya sina a tinapay?”“Pitu a momon,” kagi de, “sakay sénganyaa kékétihék a ikan.”

35 Nadid, pinaeknud na dudu tolay toluta. 36 Sakay inalap na tu pitu a tinapaysakay du ikan. Nadid, to pégpasalamat nata Diyos, éy pinuseng-puseng na ya, sakayniatéd na du alagad na, a tulos nihayin de

du tolay. 37 Ey minéngan side a étanana minabsog side. Nadid, hinempésan dualagad tu sobha, éy naputat pa tu pitu agatang. 38 Epat a libu a lélake i minénganata éya; bukod pa du bébe éy ta anak.

39Nadid, pinéglakad ni Jesus dudu tolay,sakay sinumakay siya to abeng, a naglakadta Magadan.

16Pilitén De Ti Jesus Ta Tanda

1 Nadid, inumange ni Jesus i sénganyaa Pariseyo, sakay du Saduseyo. Puhubaande siya a pilitén de a ipeta na dide i tandaa makataka-taka ta langet. 2 Ey kinagi niJesus dide, a “Mépospusan moy i tanda napanahun, da éng apon dén éy kagi moy amahusay i panahun ta gabia, da medemlagi langet. 3 Ey ta gagabi éy kékagin moy amaguden, da mediklém i langet. Nabasamoy bale i tanda ta langet, pero éwan moytukoy du tanda a mégpatunay diyakén!4 Diden ye a lahi a Judeo éy magkadukés,”kagi ni Jesus. “Pinabayan moy dén i Diyos.Piliténék moy a ipéta ko dikam i tanda,pero éwanék tu ipeta dikam a tanda, éngˈwan tu nanyari san ni Purupeta Honas toaraw.” Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éyadide, éy gininanan na side.

Tu Pégpaalsa Du Pariseyo5Nadid, kédemét de ta dibilew, éy nalek-

sapan bale du alagad a nagkébil ta bilonde a tinapay. 6 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Mangilag kam ta pégpaalsa du Pariseyosakay du Saduseyo.” 7 Ey du alagad, pék-abati de ta éya, éy mégpéguhon side énganya i kahulugen na éya. “Kodya éwankitam tu kébil a tinapay,” kagi de. “Kanyana wade kinagi i éya.” 8 Ey tukoy ni Jesustu uhon de, kanya kinagi na dide, a “Bakitpéguhunan moy a éwan kam tu bilon atinapay? Masiyadu a kétihék tu péniwalamoy! 9 Ewan moy beman tukoy a éwantinapay i pégkagian kua? Bakit, éwan moynatandaan tu pémuseng-puseng ko to limaa tinapay a para ta lima a libu? Sénganya agatang i sobha a nihempés moy? 10 Sakaytu pitu a tinapay para ta épat a libu, éysénganya a gatang i sobha a nihempésmoy? 11 Bakit, éwan moy napospusan abakén a tinapay i pégkagian kua? Eng

Mateo 16:12 21 Mateo 17:8ˈwan, i pégkagian kua a talaga éy mangilagkam ta pégpaalsa du Pariseyo, sakay duSaduseyo.”

12 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya, éynapospusan de dén a bakén a tinapay ipangilagen dia, éng ˈwan tu pégtoldu duPariseyo sakay du Saduseyo.

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus13Nadid, to kédemét de Jesus ta Sesarea-

Pilipo, éy kinagi na du alagad na, a “Tiésiyaék kan ayun ta kagi na tolay? Ti ésiyakan i lélake a gébwat ta langet?” 14 Eykinagi du alagad na, a “I kagi kana na ibaéy ti Juan ka kan a Mégbinyag. Kagi mandén na iba a ti Elias ka kan. Ey te iba bea mégkagi a ti Heremias ka, o purupeta kakan a esa.” 15 “Ey sikam,” kagi ni Jesus,“anya i isipmoya? Ti ésiyaék?” 16Ey kinagini Simon Pedro, a “Siko i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua! Sikoi anak na tunay a Diyos.” 17 “Masuwerteka, Simon,” kagi ni Jesus, “da éwan tolay inéngipaliwanag ta éya diko, éngˈwan Tamako ta langet. 18Ey tandaanmo, i pégngahenkua diko éy Pedro (kahulugen ni Pedrota kagi na Judeo éy bito). Ey ta dibo nabitoae, éy pataknégén ko i simbaan ko, dusakup ko a tolay; éy éwan side madaigna kapangyarian ni Satanas. 19 Iatéd kodiko a siko i tagapamahala du pégharianna Diyos a tolay. Tu ipagbawal mo tamundua éy ipagbawal be ta langet, sakay tupakultaden mo ta mundua, éy pakultadenbe ya ta langet.”

20Nadid, to pégkagi na ta éyani Pedro, éynibilin na du alagad na ta mahigpit a diyande kékagin ta maski ti ésiya a siya i Cristo atiniyak na Diyos a tagapagligtas.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na21Nadid, sapul ta éya a oras, éy nipagta-

pat dén ni Jesus du alagad na a kailangan aumange siya ta Jerusalem, a magtiis sa tameadu, a pahirapan siya du te tungkulina Judeo. “Ipabunoék de,” kagi na. “Sakayta ikatélo a aldew éy mabuhayék.” 22 Eyti Pedro, pékabati na ta éya, éy nikabukodna ti Jesus, a pinégkagian na siya, a “Pangi-noon,” kagi na, “diyan ka mégkagi ta konasa. Ewan ka mate ta kona sa.” 23Pero hinu-marap ti Jesus diya a kinagi na, a “Umadeyoka dén, Satanas! Sésawayénék mo. Ewan

ka mégisip ta kaluuben na Diyos, éngˈwanta kaluuben na tolay.”

24 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“Eng ti ésiya i te gustu a ipasakup diyakén,éy kailangan éy pabayan na pa i sarili na,sakay kumuyoyog diyakén, a maski bunonsiya na tolay. 25 Dahilan tu maghangad ameligtas tu buhay na, éy mebut a talaga.Pero tu mégpabaya ta buhay na alang-alang diyakén, éy siya i mabuhaya a éwantu katapusan. 26 Anya i pékinabanga naesa a tolay éng siya i mayamana ta étanan,éng éwan na makamtan i buhay a éwan tukatapusan? Anya beman i bayada na tolayamate amondamagsoli tu buhay na? 27Dasakén i lélake a gébwat ta langet. Ey mag-soliék se a talaga a kébil ko i kapangyarianNama ko, sakay kaguman ko du anghel ko.Ey kédemét ko, éy gantian ko du étanana tolay ayun to ginimet de. 28 Ey tandaanmoy ye,” kagi na. “Te sénganya se dikama éwan mate hanggan éwanék de meta amagsoli se a maghari. Sakén a lélake agébwat ta langet.”

17Nabagu Tu Idsura Ni Jesus

1Nadid, kélipas na éném a aldew, éy kin-uyog ni Jesus de Pedro, sakay de Santiagoa patwade (ti Juan i wadi na). Nanohobukside to melangkaw a buked. 2 Ey to édsa desa, éy neta de a nabagu tu idsura ni Jesus.I mata naa éy nagdemlag a koman i bilag,sakay linumatak i badu naa a medemlagbe dén. 3 Ey du étélo a alagad, éy neta denadid ti Moises sakay ti Elias, a kauhon niJesus. 4 Ey ti Pedro, kinagi na ni Jesus, a“Panginoon, maigi pa éy édse kitam sandén. Eng gustu mo, éy pagbile me kam taétélo a kékétihék a bile; esa diko, esa niMoises, sakay esa ni Elias.”

5 Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éytinaklében side no medemlag a kuném. Eykinagi no boses to kuném, a “Séˈ ina imahalkua a anak, a kasahatan ko a tahod. Batenmoy siya.” 6 Ey du étélo a alagad, pékabatide ta éya, éy inumanteng side a tulos sideminedapa. 7 Pero inadenean side ni Jesus akembilan na side, a kinagi na, a “Tumaknégkam dén, a diyan kam méganteng.” 8 Ey tokéadngas de, éy éwan side tu mineta, éngˈwan basta ti Jesus.

Mateo 17:9 22 Mateo 18:79 Nadid, namulnok side to buked, éy

kinagi ni Jesus dide, a “Diyan moy kékaginta maski ti ésiya i mineta moya, hang-gan éwanék mabuhay a huway, sakén alélake a gébwat ta langet.” 10 Ey kinagidu alagad diya, a “Bakit du maistu ta ril-ihiyon, éy kékagin de a meditol kan se tiElias a umange, bagu tu tagapagligtas tamundua?” 11 “Tahod ngani,” kagi ni Jesus,“umange pa se ti Elias a talaga, a mondapaghandaén na i étanan. 12 Pero tandaanmoy, inumange dén se ti Elias, pero éwansiya natenggi na tolay. Basta linoko desiya ayun to gustu de. Kona be sa sakén,pahirapanék de be. Sakén a lélake a gébwatta langet.” 13Nadid, to pégkagi dén ni Jesusta éya, éy napospusan dén du alagad a tiJuan bale a Mégbinyag i pinégkagian naa.

Pinahusay Na Tu Anak a Hinayup14 Nadid, késoli de to meadu a tolay,

éy inumadene diya i esa a lélake, a linu-muhud ta harapa ni Jesus, a kinagi na,a 15 “Panginoon, kagbian mo tu anak ko.Basta manghimatay siya, a masiyadu i hi-rap naa éng sumingga, da medalas siya ametumba ta apoy, o dikaya ta dinom. 16 Eyniange ko dén siya du alagad mo,” kagi na,“pero éwan de napahusay.”

17 Ey kinagi ni Jesus, a “Medukés a lahidi tolaya ta éye, da éwan kam méniwala!Pakodyan ko se a magtiis dikam? Nay,iangemoy se tu anak.” 18Nadid, to péngké-bil de to anak diya, éy pinégkagian ni Jesustu dimonyo, éy inumibut dén siya to anak,sakay tu anak éy naghusay agad.

19 Kétapos na éya, éy nipakelagip dualagad ni Jesus ta lihim, éng bakit éwande napaibut tu dimonyo. 20 Ey kinagini Jesus, éy “Da kétihék pabi i péniwalamoya. Da tandaanmoy, tu péniwalamoy taDiyos, maski koman san i kadikél na bukélna mustasa, éy makagimet kam ta maskianya. Maski kagi moy ta bukida inaeh, a‘Umadeyo ka,’ éy umadeyo ina a talaga.21 Pero i kona sa a dimonyo, éy éwan moymapaibut éng ˈwan kam pa manalangin,sakay magkulasiyon.”

22 Nadid, kédulug du alagad ta Galilea,éy kinagi ni Jesus dide, a “Sakén a lélake agébwat ta langet, éy itokyonék de, 23 sakaybunonék de. Pero mabuhayék a huway ta

ikatélo a aldew.” Ey du alagad, pékabati deta éya, éy mélungkut side.

Péngatéd Ta Buwes Para Ta Templo24 Nadid, kédemét de ta Kapernaum, éy

du mégsingeh ta buwes para ta Templo,éy kinagi de ni Pedro, a “Anya, méngatédtu maistu moy ta buwes para ta Templo?”25 Ey “O,” kagi ni Pedro, “méngatéd siya.”Nadid, kédemét ni Pedro to bile, éy kinagiagad ni Jesus diya, a “Anya i isip mua,Simon? Ta munduae, éy ti ésiya i mén-gatéda ta buwes ta hari, du sarili na a top,o du éwan na kaguman?” 26 “Du éwanna kaguman,” kagi ni Pedro. Ey kinagi niJesus, a “Nadid, éng kona sa, du top na hari,éy éwan side tu kailangan a mangatéd. Eysikitam, da top kitam na Diyos, éy éwankitam be tu kailangan a mangatéd ta parata bile na a Templo. 27 Pero maski konasa,” kagi ni Jesus, “éymaigi pa éymangatédkitam, monda éwan sidemégingél dikitam.Kanya umange ka nadid ta diget, Pedro,a manogbek. Ey tu purumeru a ikan amaalap mo, éy patuyabén mo tu labi na,éy meta mo sa i plata. Alapén mo a tulosibayad mo ta buwes tam.”

18Ti Esiya I Mataasa?

1 Ta éya a oras, éy kinagi du alagad niJesus, a “Ti ésiya i mataasa ta kaharian naDiyos ta langet?” 2 Ey ti Jesus, dinulawanna tu esa a anak, sakay pinataknég na taharap dia. 3 “Tandaan moy ye,” kagi na.“Eng éwan kam magbagu, a magpababa akona ta anakae, éy éwan kam makasdépta kaharian na Diyos. 4 Da maski ti ésiyai magpakababa a kona ta anakae, éy siyai mataasa ta kaharian na Diyos. 5 Sakaymaski ti ésiya i tumanggap ta esa a konase a anak, dahil ta péniwala na diyakén, éybilang sakén dén i tinanggap naa.”

Maghirap Du Nangatéd Ta Pagkasala6 “Maigi pa ta esa a tolay, éy kalukalan

ta bito i leg naa, sakay ietbung ta ditaw,kesira ta makapangatéd siya ta ipagkasalana mababa a tolay a méniwala diyakén.7 Mehirap a talaga i kalagayan na tolay tamundua, dahilan éy te méngatéd dide taipagkasala de. Ewanmaibutmaski nikésiya

Mateo 18:8 23 Mateo 18:32i tolay a méngatéd ta kasalanan. Peromakaanteng i kesapitan na kona sa a tolay!

8 “Eng na kamét mua, o dikaya na tikédmua i mangatéd diko ta ipagkasala mo,”kagi ni Jesus, “éy kétulén mo sakay ibutmo! Maigi pa éy umange ka ta langet aputéd, kesira ta éduwa i kamét mo éy ibutka pa ta apoy a éwan tu kéédép. 9Sakay éngnamatamua i mangatéd diko ta ipagkasalamo, éy lugitén mo sakay ibut mo! Maigipa éy umange ka ta langet a buhék, kesirata éduwa i mata mua éy ibut ka ta apoy taimpiyerno.”

Tu Halimbawa No Minebut a Tupa10 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “a

diyan moy apién i maski ti ésiya a anak. Datandaan moy, du anghel a mégalaga dideéy palagi side a kaharap Nama ko.” 11 (Dainumange se i lélake a gébwat ta langet amonda iligtas na du tolay a mebut.)

12 “Anya i isip moya a gemtén na esaa tolay a te alila ta sandaan a tupa éngmebut i esa dide? Ginanan na a talaga dusiyam a pulu éy ta siyam to pégpastoranna dide, a monda ahayukén na tu nebut.13 Ey nadid, pag mineta na ya éy masahatsiya diya a talaga, kesira du nabuhay na atupa a éwan minebut. 14 Nadid, kona mansa, éy éwan kaluubenNamamoy ta langet amapahamak i maski esa diden ye a mababaa tolay.”

Eng Te Kasalanan I Esa a Top Mo Ta Péni-wala

15 “Eng magkasala diko i esa a top mo,éy gombék ka diya sakay méguhon kam aéduwa ta éwan tu makabati dikam. Engméniwala siya diko, éy magsuyuan kama huway a kona to dati. 16 Nadid, éngéwan siya méniwala diko, éy mangalap kata manga éduwa a kaguman mo, a mondasistiguan de éng anya i péguhunan moya.17 Nadid, éng éwan be siya méniwala dide,éy kagin moy ya du kakaguman moy tasimbaan. Sakay éng éwanpa siyaméniwaladu kakaguman moy ta simbaan, éy ibilangmoy siya a medukés, a adeyo dén ta Diyos.

18“Tandaanmoyye: tu ipagbawalmoy tamundua éy ipagbawal be ta langet, sakay tupakultadenmoy tamundua, éy pakultadenbe ya ta langet.

19 “Ey tandaan moy ye, éng te éduwadikam ta éye ta munduae a magkaisa amanalangin, éy talaga a pagkaluuben kamNama ko ta langet. 20Dahilan maski ta ahe,éng te éduwa o dikaya étélo a magkapisandahil ta péniwala de diyakén, éy édsaék besa dide.”

Tu Halimbawa Tungkul ToUtusan a Ewan Mégpatawad

21 Nadid, inumadene ti Pedro ni Jesus, akinagi na, a “Panginoon, sénganya a besesa patawadén ko tu kaguman ko a sosoli amagkasala diyakén? Maski pitu a beses,patawadén ko pa?”

22 “Maski higit pa ta éya i kasalanan nadiko, éy patawadén mo pa,” kagi ni Jesus.“Maski pitu a pulu a beses, éy patawadénmo pa siya. 23 Dahilan i pégharia na Diyoséy kapareho na éye: Mara te hari kan akinagi na a pagbayadén na du utusan na,da te utang side diya. 24 Ey tu neditola nipauwet na, éy tu te utang a meaadua libu-libu a pisu. 25 Anya da éwan siyatu ibayad, éy inutusan kan no amo na, aibugtong de siya, pati tu asawa na, sakaydu anak na, sakay étanan a ari-arian na,monda makabayad. 26Nadid tu utusan, éylinumuhud kan siya to harap no amo na,a nékikakagbi. ‘Pakultadenék mo ta esa apanahun,’ kagi na kan, ‘éy bayaden ko iétanan a utang ko diko.’ 27 Nadid, kinag-bian kan siya no amo na; kanya pinatawadna to étanan a utang na, sakay pinéglakadna siya.

28 “Pero nadid, kéhektat sa no utusan, éyneta na kan tu kaguman na a te utang bediya ta sandaan san a pisu. Ey kembilanna siya agad a sinakal, a kinagi na kan,a ‘Nay, magbayad ka dén to utang modiyakén.’ 29 Ey tu sinakal na, éy linumuhuddiya a tinumawad diya. ‘Pakultadenék mopa,’ kagi na, ‘éy bayaden ta ka.’ 30 Perotu utusan, éy éwan kan siya pinumayag;éngˈwan nipepihesu na hanggan éwan siyamakabayad.

31 “Ey du kakaguman de a utusan, péketade ta nanyari a éya, éy mégisip-isip kanside, a tulos inumange side to amo de a ni-abla de i étanan ananyari. 32Eypékabahetano amo de, éy nipauwet na kan tu utusanna. ‘Siko, napakasiyadu ka a dukés!’ kagina kan. ‘Isip ko pinatawad ta ka ta étanan

Mateo 18:33 24 Mateo 19:26a utang mo, da nékikakagbi ka diyakén.33 Kinagbian ta ka, pero siko éy éwan mokagbian tu kagumanmo!’ 34Ey nadid, dahilta iyamut no amo na, éy nipepihesu na kansiya hanggan éwan namabayaden tu utangna a étanan.

35 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “kona be sai gemténa dikam Nama ko ta langet, éngéwan moy patawadén du kaguman moy.”

Tu Pégtoldu Ni Jesus TungkulTa Méghiwalay a Pasawa

191Nadid, kétapos ni Jesus a mégtoldu, éy

hinumektat siya ta Galilea, a tulos na taHudea, ta dibilewa na Hordan. 2 Meadua tolay i tinumagubet diya ta éya, éypinahusay na sa side.

3 Te Pariseyo a inumadene diya ta éya, atalaga de siya a pagkamalién ta kagi na. Ikinagi dia, éy “Maari wade a hiwalayan nalélake i asawa na ta maski anya a dahilan?”4 Ey kinagi ni Jesus, a “Ewan moy wadepabi nabasa to kasulatan, to pénglalang naDiyos, éy ginimet na i lélake éy ta bébe.5 Sakay kinagi be na Diyos, éy ‘Dahilanta éya, éy ginanan no lélake dena na éytama na, monda mékiagum to asawa na; éymaging isesa side.’ 6 Kanya éwan dén sideéduwa,” kagi ni Jesus, “éngˈwan esa san dénside. Kanya i pinagagum na Diyos, éy diyanpéghiwalayén na tolay.”

7 “Nadid, éng kona sa,” kagi du Pariseyo,“éy bakit niutus ni Moises a atdinan kan nalélake tu asawa na ta kasulatan ta péghi-walay, bagu na siya hiwalayan?” 8 “Dahil takaktog na isip moya,” kagi ni Jesus, “kanyakam pinakultaden ni Moises a hiwalayanmoy i asawa moya. Pero éwan sa konato sapul. 9 Ey tandaan moy ye, maski tiésiya a lélake, éng humiwalay ta asawa na,sakay éwan na be siya nipéngilélake, éngmangasawa siya ta iba, éy méngibébi dénsiya a talaga ta mata na Diyos.”

10 “Eng kona sa,” kagi du alagad, “éymaigi pa éy diyan dén mangasawa.” 11 Eykinagi ni Jesus, a “Ewan maari a tupadénna lélake i éya, éng éwan du pinagkaluubensan na Diyos. 12 Dahilan éy te iba-iba alélake a éwan makaasawa: i sénganya éydahilan ta katétubu de a kalagayan de;kanya nagkakuna sa du iba éy dahilan ta

gimet na iba a tolay dide. Sakay te lélakebe a éwan makaasawa dahil ta tarabaho deta Diyos. Engmaari, éy tanggapénmoy déni pégtoldu ko a éye.”

Kinagbian Ni Jesus Du Kékétihék a Anak13 Te nagkébil du anak de ni Jesus, a

monda itupu na i kamét na dide a ipanalan-gin na side. Ey pinégkagian side du alagad.14 Pero kinagi ni Jesus, a “Pabayan moy dianaka a umadene diyakén. Diyan moy sidesésawayén. Dahilan éy méghari i Diyos takona sina.” 15 Ey tulos nitupu na dide ikamét naa bagu siya hinumektat.

Tu Lélake a Mayaman16 Te esa a lélake a inumange ni Je-

sus, a kinagi na diya, a “Maistu, anyawade i mahusay a gemtén ko, a mondamagkamiték ta buhay a éwan tu katapu-san?” 17 Ey kinagi ni Jesus, a “Bakit pake-lagipanék mo éng anya i mahusaya? Isesasan i mahusaya. Eng gustu mo a magkamitta buhay a éwan tu katapusan, éy sundinmo i utus na Diyos.” 18 “Ahe a utus,” kagina. Ey kagi ni Jesus, a “Diyan ka mamuno,diyan ka méngibébi, diyan ka mégtako,diyan ka mégbuli-buli, 19 sakay igalang motama mo éy ta ina mo, sakay mahalén moi kapareho mo a kaparis ta pégmahal mota bégi mua.” 20 “Sinunud ko dén ina aétanan,” kagi no lélake, “anya pa i dapat koa gemtén?” 21 Ey kinagi ni Jesus diya, “Enggustu mo a maging mahusay ka, éy angemo ibugtong tu ari-arian mo. Sakay tukabugtungan na, éy iatéd mo du mahirap.Eng pakunan mo sa, éy te kayamanan kadén ta langet. Ey nadid, sumoli ka se akumuyoyog ka diyakén.”

22 Nadid, pékabati no lélake ta éya, éynalungkut dén siya, a hinumektat dén, danapakayaman siya.

23 Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Mehirap a talaga a makasdép i mayamanta kaharian na Diyos. 24Makasdép beman ikabayo ta ébut na digum? Mas lalo a mehi-rap a makasdép i mayaman ta kaharian naDiyos.” 25Nadid, pékabati du alagad ta éya,éy nagtaka side a tahod, a kinagi de, a “Engkona sa, éy ti ésiya i makaligtasa?” 26 Eytinitigen side ni Jesus, a kinagi na, a “Tamangani; éwan maari i tolay a mangiligtas ta

Mateo 19:27 25 Mateo 20:23bégi na. Pero magimet na Diyos i maskianya.”

27 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Entan mo,Panginoon. Sikame, éy gininanan me déni étanan, a kinumuyog kame diko. Anyai gantimpala mia?” 28 “Tandaan moy ye,”kagi ni Jesus; “sakén i lélake a gébwat talanget. Pag maghariék ta bigu a mundu,éy sikam a alagad ko a labindalawa, éymaghari kam be du labindalawa a lahi naJudeo, du apo-aponi Israel. 29Sakay imaskiti ésiya a magtiis a guminan ta bile na éy tatétotop na éy ta ina na éy ta ama na, éy taanak na éy ta luta na alang-alang diyakén,éy atdinan siya na Diyos ta dubli-dubli agantimpala na nadid, sakay atdinan na besiya ta buhay a éwan tu katapusan. 30 Peromeadu dumataas nadid, éy side i mababaa;sakaydumababanadid, éy side imataasa taéya.”

20Du Mégtarabaho Ta Luta No Lélake

1 Nadid, kinagi ni Jesus, a “I paghari naDiyos éy kapareho na éye: Mara te lélakea linumuwas to amulaldew, a mangenta tamagtarabaho to luta na. 2 Du neditol ainalap na, éy nagkasundu side a mamisu iupa de ta maghapun. Ey pinaange na sideto luta na. 3 Mamaya-maya, éy linumwassiya a huway to alas nuwebe i bilag, éy netana du tolay a te taknég san to palengke. 4Eykinagi na dide, a ‘Magtarabaho kam be dénta luta ko, éy upaan ta kam ta gustu moy.’Ey tulos side a nagtarabaho. 5 Mamaya-maya, linumwas man dén siya to alas dosei bilag, sakay to alas tres, éy kona be sa iginamet naa. 6Nadid, to manga alas singkudén, éy linumwasman dén siya a huway, éynaketa man dén siya ta éwan tu tarabaho.Ey kinagi na dide, a ‘Bakit tu kataknég moysan se nadid amaghapun?’ 7 ‘Ey éwan kametu tarabaho,’ kagi de. ‘Ey sigi,’ kagi nolélake, ‘magtarabaho kam dén diyakén taluta ko yae.’

8 “Nadid, késibig de to apon, éy kinagi nolélake to porman, a ‘Nay, dulawan mo déndu mégtarabaho, sakay atdinan mo sideta upa de. Bayaden mo pa du ménegipobagu du neditol.’ 9 Nadid, du nagsapula nagtarabaho to alas singku, éy upaanna side ta mamisu. 10 Kanya du neditol,

pégsingeh de éy akala de éy upaan sideta mahigit pa du ménegipo. Pero mamisubale be san i upa dia. 11 Ey to pénang-gap de, éy naglekramo side to te koo toluta. 12 ‘Bakit,’ kagi de, ‘esa oras san duménegipo a mégtarabaho, pero sikame, éynagtiis kame ta pasi no bilag to maghapun.Bakit pareho kame san tu upa?’ 13 Eykinagi no lélake dide, a ‘Anya, kadimoy,dinaya ta kam? Isip ko nagkasundu kitamta upa a mamisu ta maghapun? 14 Alapénmoy dén i upa moya, sakay méglakad kamdén. Eng gustu ko upaan ko du ménegipota kapareho na upa moya, 15 éy éwan kobeman magimet i gustu ko ta sarili ko akuhata? Ataay, managhili kam beman dagustu ko mangatéd ta mahusay?’

16 “Kanya,” kagi ni Jesus, “du ménegiponadid a méniwala, éy side i mégdetol ta esaa panahun. Sakay du neditol nadid, éy sidei ménegipua ta éya.”

Hinulaan Man Dén Ni Jesus a Bunuén Siya17 Nadid, to péglakad de Jesus ta

Jerusalem, éy nibukod na du labindalawaa alagad na, a kinagi na dide, a 18 “Entanmoy, umange kitam nadid ta Jerusalem.Sakén i lélake a gébwat ta langet. Ey ta éyaéy itokyonék de du mataas a padi sakay dumaistu ta rilihiyon. Ey side i magpabunuadiyakén. 19 Ey itugénék de di dayuan yaea éwan Judeo. Ey side éy tétoksonék desakay balbalénék de, sakay ipakoék de takudos. Ey ta ikatélo a aldew, éymabuhayéka huway.”

Tu Ina De Santiago Ey Nékiohon Ni Jesus20Nadid, éy inumadene ni Jesus tu asawa

ni Sebedeo, a kaguman na du anak na aéduwa. Ey linumuhud siya diya a nékiohondiya. 21 “Anya i gustu mua?” kagi ni Jesus.Ey kinagi no bébe, a “Maano, atdinan moi éduwa a éye a anak ko ta katungkulande a side i bisi mo, a side i kaguman moéng maghari ka.” 22 “Ewan moy tukoy ipékiohon moya,” kagi ni Jesus. “Kaya moywade a matiis i hirapa a tiisén ko?” “O,”kagi de, “kayame.” 23 “I hirap a tiisén ko éymatiis moy ngani be,” kagi ni Jesus, “péroéwan sakén i bahala éng ti ésiya i bisi ko, akaguman ko a maghari. I éya a kinagi moyéy para du pinaghandaan Nama ko.”

Mateo 20:24 26 Mateo 21:1924 Nadid, to pékabati ta éya du sapulu

a iba a alagad, éy nagingél side du pat-wadi. 25 Kanya pinaadene side ni Jesus aétanan, a kinagi na dide, a “Tukoy moydén du mataas a tolay, éy mégéutusén sidedu mababa. 26-27 Pero diyan sa kona iugali moya. Engˈwan, éng ti ésiya dikam igustu a mataas, éy dapat a maging utusansiya. 28 Kona sa sakén a lélake a gébwatta langet,” kagi ni Jesus. “Ewanék se inu-mange a monda utusan ko i tolay, éngˈwansakén i utusan na tolay. Sakay inumangeékbe se a monda iatéd ko i buhay ko a mondamatubus ko i meadu a tolay.”

Ginamot Na Du Eduwa a Buhék29 Nadid, to kéhektat de ta Heriko, éy

meadu i inumunonoda ni Jesus. 30Ey nadidéy te éduwa a buhék a te eknud to digdigno dilan. Ey pékabati de a sumalegéd dénti Jesus, éy dinumulaw side a kinagi de,a “Panginoon, Apo ni Dabid, kagbian mokame pad!” 31 Ey du tolay sa, sinaway deside a diyan side tu pehéng. Pero lalo paside a dinumulaw, a kinagi de, a “Pangi-noon, kagbian mo kame!”

32 Nadid, pékabati dide ni Jesus, éy din-ulawan na side a kinagi na dide, a “Anyai gustu moya a gemtén ko dikam?” 33 Eykinagi de, a “Panginoon, pabulagén mokame pad.” 34 Ey ti Jesus, éy kinagbian naside, a kembilan na i mata dia. Ey agad sidenaketa, tulos kinumuyog side diya.

21Dumemét De Jesus Ta Jerusalem

1Nadid, dinumemét dén side ta Betpage,sakay ta BukednaOlibo, a adene dén side taJerusalem. Ey pinégdetol ni Jesus i éduwaa alagad na. 2 “Ikad moy dén ta bariyuata dibilew yae,” kagi na, “éy meta moy saagad i kabayo a te egut, a te anak. Ukadénmoy a iange moy se diyakén. 3 Eng te mag-pakelagip dikam, éy kagi moy a kailanganna Panginoon, éy iatéd na agad dikam.”

4Nadid, éy nanyari ya a monda matupadtu nihula no purupeta to araw, a kinagi na,a5 “Kagi moy du tolay ta Jerusalem, a ‘Entan

moy, dumemét dikam tu hari moy.Mebait siya, sakay te sakay ta bul-oa kabayo.’ ”

6Nadid, inumange sa du alagad a ginimetde tu utus ni Jesus. 7 Tulos nitugén de niJesus tu kabayo sakay tu anak na, sakaysinapinan de side to damit de. Sakaysinumakay ti Jesus. 8 Ey meadu a tolay inaglatag ta damit de to kamino a dimanénni Jesus. Du iba éy nagkétol ta sanga-sanga,a nilatag de be to dimanén na. (Saya ipénggalang dia ta hari.) 9 Nagpagdulawdu tolay a mégdetol sakay du ménegipo,a kinagi de, a “Mabuhay i apuae ni Dabida maghari. Basbasan maka na Diyos ilélakeae a pinaange na se! Purien be siyata langet!”

10Nadid, késdép ni Jesus ta Jerusalem, éynagulo i buu a banuwan. “Ti ésiya wadeina?” kagi de. 11 Ey meadu a négkagi a “TiJesus ina, a purupeta siya a taga Nasaret, taGalilea.”

Somdép Ti Jesus To Templo12 Nadid, sinomdép ti Jesus to Templo,

a pinaibut na sa du mamugtong sakay dumégpabugtong. Sakay pinégpasakéb na dulamesa du mégpalit ta kuhata, sakay dupégeknuden du mégtinda ta palapati. 13 Ikinagi naa éy “Isip ko nabasa ta libru naDiyos a i bile na Diyos éy dulawén de a bile apanalanginan. Ey bakit nadid, dahil dikam,kanya dulawén de a bile na mégdaya!”

14 Du buhék sakay du pile, éy inumangeside ni Jesus to Templo, éy pinahusay naside. 15 Ey du mataas a padi sakay dumaistu ta rilihiyon, péketa de ta memahala ginimet na, éy mégingél side. Sakaymégingél be side du anak a mégpégdulawta lubuk no Templo, a “Mabuhay i apuani Dabid a maghari!” 16 “Entan mo,” kagide ni Jesus, “éwan mo mébati i kékagindi anaka? Mégkamali side!” “Nabati ko,”kagi ni Jesus. “Ataay, éwan moy bale pabinabasa i kona sa a kagi ta libru na Diyos,a ‘Tinolduan mo kan du anak a mondapurién de ka ta mahusay’?” 17 Ey nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy hinumektatsiya a linumwas ta banuwan, a inumangeta Betania. Ey minatidug sa siya.

Du Judeo Ey Koman I Kamahalana Kayo a Ewan Mégbunga

18 Nadid, to gagabi dén, éy nagsoli tiJesus ta banuwan. Habang méglakad siyaéy mégalép dén. 19 Ey péketa na to kayo

Mateo 21:20 27 Mateo 21:42a igos to digdig no dilan, éy inadeneanna. Pero éwan siya tu mineta a bunga na.Kanya kinagi na to kayo, a “Ewan ka dénmagbunga a hanggan, maski nikésiya!” Eyagad nalanés tu don na. 20Péketa du alagadta éya, éy nagtaka side. “Bakit nalanés agadi kayo a éye,” kagi de. 21 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Tandaan moy, éng méniwala kam,a éwan kam mégalanganin, éy magimetmoy be i ginamet ko a éye ta kayoae. Eyéwan san ina. Maski kagi moy ta buked aéye, a ‘Umibut ka sina a bumatikal ka tadiget ya,’ éy manyari ya a talaga. 22 Sakaymaski anya i agidénmoya ta panalangin, éymaalap moy, éng méniwala kam diyakén.”

Mékipégpasuway Side Ni Jesus23 Nadid, sinomdép dén ti Jesus to Tem-

plo. Ey to pégtoldu na sa, éy inumadene sadiya du mataas a padi sakay du matétanda.Kinagi de diya, a “Anya i katungkulan muaa magimet ta kona sina a gimet mo? Tiésiya i néngatéda diko ta katungkulan muaa ina?” 24Ey kinagi ni Jesus, a “Pakelagipanta kam be. Nadid, éng sengbeténékmoy, éykagin ko be dikam éng anya i katungkulanko a mégimet ta éye a gimet ko. 25 Ahegébwat na katungkulana ni Juan a kanyanagbinyag siya--Diyos wade, o ta tolay?”

Nadid, méguhon-uhon side, éng anya isengbet dia ni Jesus. “Eng kagin tam agébwat ta Diyos tu katungkulan ni Juan,”kagi de, “éy pégkagian na kitam a talagaéng bakit éwan kitam naniwala ni Juan.26Pero éng kagin tam a tolay san i nagutusani Juan, éy makay paginglan kitam di tolaya éye, da isip de a purupeta ti Juan a gébwatta Diyos tu katungkulan na.”

27 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewan metukoy.” Ey “Maari,” kagi ni Jesus, “daéwanék moy sinengbet, éy éwan ta kambe sengbitén éng anya i katungkulan ko amégimet ta ginimet ko.”

Du Judeo Ey Koman I Anak aMasuwayin Nama Na a Diyos

28 “Anya i isip moya ta éye?” kagi niJesus. “Eng mara, te lélake a te anak taéduwa a lélake be. Inutusan na tu pan-ganay a pinagtarabaho to luta na.” 29 Eykinagi no anak, a “Mégtamadék, Améng.”Pero mamaya-maya éy nagbagu tu isip na,a tulos nagtarabaho. 30Nadid, inutusan be

no lélake tu anak na a esa. Ey inumo siyanama na, pero éwan be siya tinumulos.

31 “Nadid,” kagi ni Jesus, “ti ésiya di-den ya a éduwa i sinumunuda to kalu-uben nama na?” “Ey tu panganay,” kagidu tolay. “Tama,” kagi ni Jesus. “Eytandaan moy ye. Du medukés a tolay,maski du pampam a bébe, éymeditol side amasakup ta paghari na Diyos, kesira dikama Judeo. 32 Da inumange dikam ti Juan, anagtoldu dikam ta tama a ugali, éy éwankamdiya naniwala. Pero pinaniwalaan siyadu medukés a tolay, sakay du pampam. Eymaski neta moy dén ya, éy éwan kam pabinagsisi sakay naniwala diya.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

33 “Baten moy i esa pa a halimbawa,”kagi ni Jesus. “Eng mara, te esa a lakay anagmula ta ubas to uma na. Sakay kinudalna. Sakay nagkotkot siya ta pégégikan nata ubas. Sakay nagbile siya ta pégbantayanna. Sakay nientarega na tu uma na dukahati na, sakay inumange siya ta iba alugar.

34 “Nadid, kédemét na panahun na pég-pitas ta ubas, éy pinaange sa no lakay duutusan na, a monda alapén de tu kabahagina to bunga no ubas. 35 Pero du kahati na,péketa de du utusan no amo de, éy binalbalde tu esa, sakay binunu de tu esa, sakaybinatibatikal de tu esa. 36 Ey tu lakay, éypinaange na man dén sa du iba a utusan,a meadu pa kesira du négdetol. Pero konabe sa i ginimita du kahati na dide. 37 Tukatapusan a pégutus na, éy tu anak na déna lélake. ‘Igalang de tu anak ko a talaga,’kagi na.

38 “Pero du kahati na, péketa de to anakna, éy kinagi de a ‘Siya i magmanaa; bunontam dén, monda koo tam dén i lutaae amana na.’ 39 Kanya kembilan de siya aniluwas de to uma, sakay binunu de!

40 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isipmoya to lakay a te uma? Ta késoli na,éy anya wade i gemtén na du kahati na?”41Ey kinagi du mégbati ni Jesus, a “Bunuénna a talaga diden ya a medukés a tolay,sakay ientarega na tu umana ta iba a kahatina, du mangatéd diya ta kabahagi na éngpanahun dén na pégpitas ta ubas.” 42 “Ey

Mateo 21:43 28 Mateo 22:22nadid,” kagi ni Jesus, “éwan moy bale pabinabasa i éya a kagi ta kasulatan?‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, da isip

de a éwan tu pasa, éy siya bale imahalagaa a bito a panuluk na bile.Saya i ginimet na Diyos, a saya ipagtakaan tama!’

43 Kanya nadid,” kagi ni Jesus du tolaysa, “éy besa dén sikam a Judeo i paghar-iana na Diyos, éng ˈwan iba a banuwan asumunud diya ta mahusay. 44 Maski tiésiya i mebagsaka ta éya a bito, éy matesiya. Sakay i bagsakana na éya a bito éymahémsit.”

45 Nadid, du mataas a padi sakay duPariseyo, pékabati de du halimbawa niJesus, éy naisip de a side du tauhan amedukés i pinégkagiannaa. 46Kanya talagade a dekpén ti Jesus; pero inumanteng sidedu tolay, da tukoy dén du tolay a purupetasiya.

Du Judeo Ey Koman I Kinombidaa Mégidel a Dumulug

221 Nadid, huway ti Jesus a négkagi dide

ta halimbawa. Kinagi na, a 2 “I paghariana Diyos éy kapareho na éye: Eng mara tehari a naghanda ta anyaya; mara éy kasalya na anak na a lélake. 3 Ey inutusan na duutusan na a angen de uwitén du kinombidana. Pero pénguwet de dide, éymégidel sidea dumulug. 4Kanya tu hari, éy nagutus siyadu utusan na a iba, a pinagbilinan na side,a ‘Kagi moy du kinombida ko a hinanda kodén i pagkasalan. Kagi moy dide a binunuko dén du baka ko, sakay du pinatabi koa bul-o. Sakay kagi moy dide a nahandadén i étanan, a paangen moy se side tapégkasalanae.’

5 “Pero éwan naniwala du kinombida.Basta inumange san side ta gustu de. Tuesa éy inumange san to uma na; tu esamanéy inumange to pégtindaan na. 6 Sakaydu iba éy dinuklos de du utusan no hari, alinoko de side, sakay binuno de side.

7 “Nadid tu hari, éy mégingél siya atahod. Ey pinaange na sa du sundalu na,sakay pinabunu na diden ya a tolay, sakaynipatutod na tu banuwan de. 8 Nadid,kinagi na du utusan na, a ‘Nakahanda déni pagkasalan, pero éwan dén se maari a

umange du kinombida ko. 9 Kanya nadid,éy umange kam dén du kamino a meadu atolay, sakay akitén moy du étanan a metamoy a makipagkasal ta éye.’ 10 Nadid,inumange dén du utusan du kamino, sakaypinadulug de i étanan a meta de, pati dumedukés, sakay du mahusay. Kanya napu-tat ta kombidadu tu bile a pégkasalan.

11 “Nadid, késdép no hari a monda entanna du tolay sa, éy mineta na sa i esa a éwantu badu a pékipagkasal. 12 ‘Kadimoy,’ kagina, ‘bakit sinomdép ka se a éwan tu badua pékipagkasal?’ Ey éwan nakasengbettu tolay. 13 Kanya nadid, kinagi no haridu utusan na, a ‘Gapusén moy i kamétnaa sakay na tikéd naa, sakay ibut moysiya ta kedikléman ta luwas. Ey ta éya,éy mégsésangitén siya a mégéadiyoyén tahirap na.’ 14Ey tandaanmoy,” kagi ni Jesus,“meadu i inakit na Diyos ta kaharian na,pero kétihék san i napili.”

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes15 Nadid, néguhunan du Pariseyo éng

pakodyan de a pagkamalién ti Jesus ta kagina. 16Kanya pinaange de diya du alagad de,a kaguman be i sénganya a alagad ni Herod.“Maistu,” kagi de, “tukoy me a matapat ka,a iyétoldu mo ta mahusay i gustu na Diyosa gemtén na tolay. Sakay éwan mo ugalia manuyu ta mataas a tolay, da éwan kakumampi ta mataas a tolay. 17Nadid,” kagide, “anya i isip mua? Labag wada ta utustam éng bumuwes kitam ta hari ta Roma, oéwan?”.

18 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya kinagina dide, a “Sikam a mégkukunwari aéwan tu kasalanan! Bakit gustu moy amagkamaliék? 19 Dah, ipeta moy diyakén ikuhata moy a pagbuwes.” To pégkagi na taéya, éy niatéd de diya i esa a plata. 20“Kéˈ niésiya i éye a letrato?” kagi ni Jesus, “sakaykéˈ ni ésiya a ngahen i nakasulatae?” 21 “Eytu hari ta Roma,” kagi de. “Tama,” kagi niJesus. “Nadid, tu koo na hari ta Roma, éyiatéd moy diya. Pero tu para ta Diyos, éyiatéd moy ta Diyos.” 22Nadid, du Judeo sa,pékabati de ta éya a mahusay a sengbet niJesus, éy nagtaka side. Ey hinumektat saside diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay

Mateo 22:23 29 Mateo 23:1123 Nadid, ta éya a mismo a aldew, éy

inumange ni Jesus i sénganya a Saduseyo.(I Saduseyo, éy éwan side méniwala amabuhay i tolay a huway.) 24“Maistu,” kagide, “nitoldu ni Moises i kona se: Eng matekan tu lélake a éwan pabi tu anak, éy tuwadi na éy dapat asawan na tu kayong naa bilo, monda magenak siya, para te anaktu aka na a minate. 25Nadid, Maistu,” kagide, “éy te pitu a pépétwadi a lélake to éyadikame. Ey nangasawa tu panganay. Eyminate siya a éwan pabi tu anak. Kanyainasawa be no wadi na tu kayong na a bilo.26 Ey kona be sa i nanyaria to ikaduwa,hanggan to ikatélo, a hanggan to ikapitu.27Kéte de a étanan, éy minate be tu bébe.

28 “Ey nadid, Maistu,” kagi du Saduseyo,“saye i gustu mia a mapospusan: Nitoldumo a te buhay kan i tolay a huway. Engtalaga a kona sa, éy ti ésiya dide a pitui maging asawa na ta kébuhay du tolay ahuway, da inasawa de siya a étanan?”

29 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mali kama tahod, da éwan moy tukoy i kasulatanna Diyos, sakay éwan moy tukoy i kapang-yarian na Diyos. 30 Dahilan ta kébuhayna tolay a huway éy éwan dén maari amangasawa side, da kapareho dén side duanghel ta langet. 31 Ey sikam a Saduseyo,”kagi ni Jesus, “éy bakit isip moy a éwanmabuhay i tolay a huway? Ewanmoy wadepabi nabasa tu kasulatan na Diyos? Kinagisa na Diyos, a 32 ‘Sakén i Diyos a péniwalaanni Abraham, sakay ni Isak, sakay ni Hakob.’Kahulugina na éya, éyméniwala side nadidta Diyos, maski minate side to araw, dabuhay dén side nadid ta langet.” 33 Nadiddu tolay sa, pékabati de ta éya a nitoldu niJesus, éy nagtaka side diya.

Tu Mahalaga a Utus34 Nadid du Pariseyo, pékabaheta de a

natalo ni Jesus du Saduseyo, éy nagmitingside. 35 I esa dide, a maistu ta rilihiyon, éypinakelagipan na ti Jesus, a monda pagka-malién na maka siya. 36 “Maistu,” kagi na,“ahe i mahalagaa a utus ta kasulatan naDiyos?” 37 Ey kinagi ni Jesus, a “Mahalénmo i Panginoon mo a Diyos ta mahigpit, aisipénmo siya a palagi. 38Saya i mahalagaaa utus. 39 Sakay tu ikaduwa a kapareho naéy kagi na a ‘Mahalénmo tu kaparehomo a

kona ta pégmahal mo ta bégi mo.’ 40Didenya a éduwa a utus,” kagi ni Jesus, “éngsundin moy side, éy natupad moy dén duétanan a utus ni Moises, sakay du étanan apégtoldu du purupeta.”

41Nadid, to pégmiting pabi du Pariseyo,éy kinagi ni Jesus dide, a 42 “Anya i isipmoya tungkul ta tiniyak na Diyos a taga-pagligtas? Ti ésiya i ninuno naa?” “Ti HariDabid,” kagi de. 43 “Eng kona sa,” kagi niJesus, “éy bakit dinulaw siya ni Dabid a amona? Ey tu nagpakagi ni Dabid ta éya éytu Banal a Espiritu. Da kinagi ni Dabid, a44 ‘Kinagi na Diyos to amo ko, a “Mégiknudka ta tagirilan kuae a hanggan mapasukuko diko du kalaban mo.” ’ 45Nadid ti Dabid,éy dinulaw na a amo na tu tagapagligtas.Eng kona sa, éy bakit kékagi moy a ninunosiya ni Dabid?” 46Topégkagi ni Jesus ta éya,éy éwan tu nakasengbet dia. Ey éwan déntu nangahas a nagpakelagip diya a huway.

23Kagi Ni Jesus a Medukés Du Maistu Ta

Rilihiyon1Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa, sakay

du alagad na, a 2 “Du maistu ta rilihiyonsakay du Pariseyo, éy tukoy tam a side itagapagpaliwanag ta kautusan ni Moises.3 Kanya dapat sundin moy i pégtoldu de,”kagi na, “pero diyan moy ahigén i gimetdia, da éwan de gégemtén i iyétoldu de.4Dagdagen de i mehirap a utus ta rilihiyonde, a pilitén de du tolay a manugsug; peroéwan de side tulungan. 5 Sakay gemtén dei mahusay ta harap na tolay, monda puriénde side. Kanya niegut de tu kasulatan naDiyos ta bégi dia, sakay mégbihis side tamemahal! 6 Gustu de be a mégiknud tapégiknuden namataas a tolay ta anyayaan,sakay ta kapilya. 7 Sakay gustu de a salo-duan side du tolay ta plasa na banuwan.Sakay gustu de a dulawén side a maistu.

8 “Pero sikam,” kagi ni Jesus, “éy diyankam pédulaw a maistu, da isesa i Maistumoy. Sakay sikam a étanan éy minégtopkam. 9 Sakay diyan moy dédulawén aaméng i maski ti ésiya a tolay ta mundua,da isesa i Ama moy, éy siya tu Ama moy talanget. 10 Sakay diyan kam be pédulaw aamo, da isesa i Amo moy, tu pinili na Diyosa maghari. 11 Sakay i mataas dikam éy siya

Mateo 23:12 30 Mateo 23:35i dapat utusan moy. 12Dahilan du pumilit amagmataas, éy pakasaniken side na Diyos.Pero du magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

Pinintasan Ni Jesus Du Maistu Ta Rilihiyon13 “Kagbi kam, sikam a maistu ta rili-

hiyon, sakay sikam a Pariseyo. Mégwari-wari kam a éwan kam tu kasalanan!” kagini Jesus. “Harangan moy du tolay mondaéwan side mapagharian na Diyos. Idel moydén a pasakup ta péghari na Diyos, sakayharanganmoy be du iba a gustu a pasakup!

15 “Kagbi kam, sikam a maistu ta rili-hiyon, sakay sikam a Pariseyo. Mégwari-wari kam a éwan kam tu kasalanan!Lélakadén moy i digita, sakay abutén moyi maski adeyo a lugar, a monda makaakitkam ta maski isesa a tolay a pasakup tarilihiyon moy. Sakay éng maakit moy déni tolay, éy lalo a mahigpit i parusa na taimpiyerno, da pasakup dén dikam.

16 “Kagbi kam, sikam a mégakay ta tolay,pero buhék kam be!” kagi ni Jesus. “Ipégtoldu moya, éng isumpa na tolay taTemplo, éy éwan kan tu kailangan a mang-tupad to pangako na. Pero éng isumpa nata gintu ta Templo, éy kagi moy a dapattupadén na i sumpa na. 17Mali kam! Sikama buhék a luku-luku! Ahe i lalo a mahalaga,tu gintu o tu Templo a mégpabanal togintu? 18 Sakay kagi moy be, a éng isumpana tolay to pégatangan, éy éwan kan siyatu kailangan a mangtupad to pangako na.Pero éng isumpa na to te déton sa a regalo,éy kagi moy a dapat tupadén na tu sumpana. 19 Buhék kam a mégkamali! Ahe i laloa mahalaga, tu regalo, o tu pégatangan amégpabanal to regalo? 20Kanya ngani, éngisumpa na tolay to pégatangan, éy bilangisumpa na be dén i étanan a te déton sa.21 Sakay tu isumpa ta Templo, éy bilangisumpa na be dén ta Diyos a mégiyan sa.22 Sakay tu isumpa ta langet, éy bilangisumpa na be dén ta Diyos, sakay pati tapégiyanan na Diyos.

23 “Kagbi kam, sikam a maistu ta ril-ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagi niJesus. “Mégwari-wari kam a éwan kam tukasalanan! Iatéd moy ta Diyos i ikasapuluna kabuhayan moy, a hanggan ta atongmoy a éwan tu halaga. Pero kinaleksapanmoy i lalo a mahalaga a utus, ta pégimet ta

mahusay, sakay ta péngagbi ta tolay, sakaytamatapat a ugali. Mangatéd kam ta Diyos.Pero gemtén moy be i mahalaga a utus.

24“Sikam amégakay ta tolay, pero buhékkam be! Sundin moy i éwan mahalaga autus, pero du mahalaga a utus na Diyos, éypébayan moy!

25 “Kagbi kam, sikam a maistu ta ril-ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagi niJesus. “Mégwari-wari kam a éwan kamtu kasalanan! Ugisan moy du tasa moysakay du penggan moy, pero i ihayin moysa éy medukés, da inalap moy to péngdayamoy, sakay to kedémot moy. 26 Buhék kama Pariseyo! Pahusayén moy pa i ihayinmoya ta penggan moy, monda melinis bedu penggan.

27 “Kagbi kam, sikam a maistu ta rili-hiyon, sakay sikam a Pariseyo. Mégkukun-wari kam a éwan kam tu kasalanan! Ka-pareho kam na melatak a pantiyung, akamahalan i luwas na, pero i disalad naéy putat ta buyok sakay tulang na pate.28 Ey kona be sa dikam! Ta péketa dikamna tolay, éy memahal kam, pero i katu-tuhanana éy putat kam ta kakabulyansakay kasalanan.”

Hinulaan Ni Jesus Tu Parusa De29 “Kagbi kam, sikam a maistu ta ril-

ihiyon, sakay sikam a Pariseyo,” kagi niJesus. “Mégkukunwari kam a éwan kam tukasalanan! Ginimet moy du pantiyung dupurupeta to araw, sakay pinahusay moy dupantiyung du mahusay a tolay. 30 I kéka-gin moya, éy ‘Eng sikame maka i buhayato panahun pa du apo tam éy éwan meipabuno du purupeta.’ 31Aminén moy balea sikam i apoa du nagpabuno du purupeta!32 Sigi! Tapusén moy i sinapulan du apomoy! 33 Sikam a magkadukés a tolay!Pakodyan moy a makaiwas ta hukum taimpiyerno? 34 Kanya ngani éy paangen kodikam i magtoldu ta kagi na Diyos, sakaydumakapospos ta Diyos. Pero bunuénmoyi sénganya dide. Sakay du agum éy ipakomoy ta kudos. Du iba éy yabatén moyta kapilya moy. Sakay du iba éy lélokonmoy side maski ahe angayan de. 35 Eydahil ta éya, i étanan a parusa a para dunagbuno ta tolay éy meange dikam. Sapulto nipamuno to éwan tu kasalanan a tiAbel, a hanggan to nipamuno ni Sakarias,

Mateo 23:36 31 Mateo 24:24

a anak ni Barakias. Binuno moy ti Sakariasto sélat no lamesa a pégatangan sakay toTemplo. 36 O, dumemét ina a talaga. Iparusa dahil ta étanan a éya, éy meange dutolay ta éye.”

Tu Pégmahal Ni Jesus Ta Jerusalem37 “Ayhay, sikam a taga Jerusalem. Kagbi

kam,” kagi ni Jesus. “Palagi kam amémunodupurupeta! Palagimoy a batibatikalén dupaangen dikam na Diyos! Ayhay, meadu abeses éy gustu ko maka a mégalaga dikamta kapareho na manok éng léképan na duanak na, pero idel moy! 38 Kanya nadid éypabayan ta kam dén. 39 Ey tandaan moy,”kagi ni Jesus, “éwanék moy dén meta ahuway, a hanggan éwan dumemét i oras akagin moy, a ‘Basbasan maka na Diyos tulélake a pinaange na se.’ ”

24Tungkul Ta Dumemét a Hirap

1 Nadid, kéhektat de Jesus to Templo,éy nitoldu diya du alagad na tu Templo,a memahal. 2 “O,” kagi ni Jesus, “pero iTemplo a ina a te itan moy, éy tandaanmoy ye: dumemét i oras a éwan sina tumabuhay a bito a te tupo ta kapareho naa bito ta dingding naa. Matibatibag side aétanan!”

3 Nadid, inumeknud ti Jesus ta bukedna Olibo; éy du alagad na, éy nipakelagipde diya ta lihim, a “Nikésiya i deméta naéya a kinagi mo, Panginoon? Anya wade itandaa na huway a késoli mo se, sakay takatapusan na mundua?”

4 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “mondaéwan de kam pagkamalién. 5 Dahilan éymeadu a umange se a mégkagi a side iCristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtasta mundua. Ey meadu side a pagkamaliéna tolay. 6 Makabaheta kam ta meadu agera, pero ta pékabaheta moy, éy diyankam métageg. Dumemét a talaga i meadua gera, pero éwan ya tanda na katapu-san. 7 Dahilan éy maglaban-laban dubanubanuwan. Sakay dumemét i meadua alép, sakay te lindul ta iba-iba a lugar.8 I étanan a éya éy sapul pabi na hirap adumemét.

9 “Kédemét na panahun a éya,” kagi niJesus, “éy itokyon de kam, monda pahira-pan de kam sakay bunuén. Sakay kaiya-mutan kam na étanan a tolay, da méniwalakam diyakén. 10Kédemét na éya éy umibuti meadu ta péniwala de diyakén. Sakaymaiyamut side ta kakaguman de, a itokyonde be du kakaguman de. 11 Dumemét bei meadu a kakabulyan a purupeta a kaginde a gébwat side ta Diyos, a tulos de apagkamalién i meadu. 12 Lumalo a lumaloi medukés a ugali ta mundua, a hangganéwan mahalén na tolay i kapareho na.13 Pero du matapat a méniwala diyakén ahanggan ta katapusan, éy meligtas side.14 Sakay ipahayag de ta buu a mundu iMahusay a Baheta tungkul ta péghari naDiyos, monda mapospusan na étanan abanuwan. Ey nadid éy dumemét i katapu-san.”

Tu Kontara Ta Diyos a Mangsida15 “Nadid,” kagi ni Jesus, “dumemét i

oras a meta moy ta Templo tu kontarata Diyos a mangsida, a kona to kinagi niPurupeta Danyel. (Sikam amagbasa ta éye,éy isipén moy ye.) Péketa moy ta éya, éy16du édse ta Hudea, éy dapat guminan sideta buked. 17 Sakay du édse ta luwas no bilede, éy diyan dén side sumésdép amangalapta kasangkapan de. 18Sakay du édse ta umaéy diyan dén umuli a mangalap ta badu de.19Kakakagbi dumabuktet sakay du temab-ulol ta panahun a éya! 20 Ipanalangin moya éwan metaun i kéginan moy ta taglamig,o dikaya ta aldew na pangilin. 21 Dahilanta panahun a éya,” kagi ni Jesus, “éy duétanan a tolay éy magdanas side ta dikéla kahirapan. Ewan pabi nakekenaman natolay i kona sa a hirap sapul to péglalangta mundua a hanggan nadid. Pero éwantu kéhuway i kona sa a panahun. 22 Peropaseplutén san na Diyos i éya a panahun,da éng éwan na paseplutén éy éwan tumabuhay a tolay. Kanya paseplutén na, éyalang-alang du pinili na a tolay a sakup na.

23 “Nadid,” kagi ni Jesus du alagad na,“éng te mégkagi dikam, a ‘Kéye dén setu tiniyak na Diyos a tagapagligtas,’ o temégkagi a ‘Kéye na dén sina,’ éy diyankam méniwala. 24 Da te lumitaw ngani akakabulyan a tolay, a kagi de a side i tiniyak

Mateo 24:25 32 Mateo 25:2na Diyos a tagapagligtas, sakay kagi du iba,a purupeta side a gébwat ta Diyos. Sakayipeta de be imakataka-taka a tanda,mondalukoén de, éng maari, du méniwala be taDiyos. 25 Ey tandaan moy ina, da kinagi kodén ya dikam bagu dumemét.

26 “Kanya éng kagin dikam na tolay, a‘Edsa ta éya a ilang tu tiniyak na Diyos atagapagligtas,’ éy diyan kam sa uméange.Sakay éng te mégkagi a ‘Edse dén siya talubuk na bileae,’ éy diyan kam be méni-wala. 27Dahilan,” kagi ni Jesus, “i demét koa se éy koman i kilat a bigla a mademlageni kabuuana na langet. Sakén i lélake agebwat ta langet. 28 Eng ahe i édseanana pate, éy séˈ man dén ya i dulugéna duwakwak.”

I Kédemét Na Lélake a Gébwat Ta Langet29 “Nadid, kétapos na kahirapan a éya,”

kagi ni Jesus, “éy dumiklém i bilag sakay tabulan, sakay matékneg du biton a gébwatta langet, da mayégyég side. 30 Ey nadid,éy pumeta ta langet i tanda na kédemét ko,sakén a lélake a gébwat ta langet. Tulosmagsanget i étanan a tolay ta mundua.Nadid, metaék de ta kuném a dumibi talutaa a maghari, a kébil ko i kapangyarianko. 31 Nadid, magténog ta medegsén itambuli, a tulos ko paangen du anghel kota maski ahe ta mundua, sakay ta langet, amonda tipunén de du étanan a sakup ko atolay.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos32 “Isipén moy i kahulugina na halim-

bawaae na kayo a igos,” kagi ni Jesus.“Bagay mégogbus i tingi-tingi na, éy tukoymoy a adene dén i késinag. 33Nadid, konabe sa, bagay meta moy i étanan a éya anihula ko, éy tukoy moy dén a adene déni kédemét ko--a mégsapul dén. 34 Tandaanmoy, manyari pa i étanan a éya bagu matei étanan a tolay a buhay nadid. 35 Maibuti langet éy ta luta, pero i kagi ko éy éwanmaibut.”

Ewan Tu Makapospos Ta Oras a Eya36 “Pero éwan tu nakapospos ta oras na

kédemét na éya,” kagi ni Jesus. “Maski duanghel ta langet, maski sakén a anak naDiyos--basta Tama ko san i nakapospusa taéya. 37-38 Sakén i lélake a gébwat ta langet.I kédemét ko éy kapareho na kédemét no

bihéng to panahun ni Noe. I tolay to éyaéy basta méngan side sakay méginom side,sakay mégasawa side, hanggan to oras akésakay de Noe to barko. 39 Sakay dinu-memét tu bihéng a éwan de tukoy. Ey bastameanod side a étanan. Ey nadid, kona be sai manyaria ta kédemét ko, sakén a gébwatta langet. 40 Ta panahun a éya,” kagi na,“éy te éduwa a lélake a mégtarabaho tauma; maalap tu esa, éy tu esa éy mawahak.41 Sakay te éduwa a bébe a mégkagumanside a mégiling, éy maalap tu esa, éy tu esaéy mawahak. 42 Kanya sikam, éy bantayanmoy, da éwan moy tukoy éng nikésiya ideméta na Panginoon moy. 43 Ey tandaanmoy ye,” kagi ni Jesus, “éngmara tu lélake,éng napospusan na maka i kédeméta akélép no nagtako to bile na, éy binantayanna maka, monda éwan maka nakasdép tunagtako. 44 Kanya sikam, éy dapat naka-handa kam a palagi, da éwan moy be tukoyi oras a kédemét ko; sakén a lélake a gébwatta langet.”

Tu Matapat a Utusan45 “Ti ésiya wade i matapat a utusan

a matalinung?” kagi ni Jesus. “Marasiya tu pinamahalaa no amo na du iba autusan na, a siya i bahala a manggastosdide. 46 Masuwerte i éya a utusan, éngdemtan siya no amo na a mégtarabaho takona sa. 47 Ey ientarega diya no amo na iétanan a ari-arian na. 48Pero éng medukési éya a utusan, a maisipan na a male pabibagu magsoli tu amo na, 49 sakay tulos naa lukoén du kaguman na a utusan, sakayméngan sakay mékipéginom du méglalas-ing, 50 éy demtan siya no amo na ta orasa éwan na tukoy. 51 Ey parusaan na siyata mahigpit, sakay iagum na siya ta édseandu mégpalalo a mégkagi a éwan side tukasalanan. Saya i lugara a mégsésangiténi tolay, a mégéadiyoyén side ta hirap de.”

25Tu Halimbawa Tungkul Ta Sapulu a

Madiket1 “Saya i kaparehua na késdép ta ka-

harian na Diyos,” kagi ni Jesus. “Mara tesapulu a madiket a linumuwas a sambaténde tu lélake a kasalén. Bawat esa dide éy tekébil a simbu. 2 Tu lima dide éy éwan sidenakahanda, da éwan side nagisip. Sakay

Mateo 25:3-4 33 Mateo 25:34tu lima éy matalinung. 3-4 Du matalinung,éy nagkébil side ta simbu, sakay nagpataanside ta langis. Ey du éwan nakahanda, éyte simbu be side, pero éwan side nagpataanta langis de. 5Nale i kédeméta no kasalén.Kanya nagtongka du madiket, a nakatidugside a étanan.

6 “Nadid, to hatinggabi dén, éy te nag-dulaw, a ‘Dumemét dén tu kasalén! Nay!Ange moy dén sambatén!’ 7Agad inumikatdu sapulu a madiket, sakay hinusay de dusimbu de. 8 Ey du éwan nakahanda, éykinagi de du matalinung, a ‘Atdinan moykame ta kétihék a langis. Mégédép-édépdén di simbu miae.’ 9 ‘Makay éwan yehustu dikitam a étanan,’ kagi du matalin-ung. ‘Maigi pa éy umange kam ta tindaana mamugtong ta para koo moy.’ 10 Kanyaminaglakad du lima a madiket a éwannakahanda. Ey habang mamugtong sideéy dinumemét dén tu kasalén. Ey du limaa nakahanda éy kaguman na a sinomdépto pégkasalan, sakay sineraduan de tu pin-tuan.

11 “Mamaya-maya, éy dinumemét déndu lima a madiket a éwan nakahanda.‘Panginoon,’ kagi de, ‘bukasan mo kame.’12 Pero i sengbet sana dide no kasalén, éy‘Ewan, da éwan ta kam tukoy.’ 13 Kanyabantayan moy,” kagi ni Jesus, “da éwanmoy tukoy i oras a kédemét ko.”

Tu Halimbawa Tungkul Du Utusana Pégentaregaan Ta Kuhata

14 “I paghari na Diyos éy kapareho naéye,” kagi ni Jesus. “Eng mara, te lélakea méglakad, a dinulawan na pa du utusanna, a pégentaregaan na side ta ari-arianna. 15 Inatdinan na ta kuhata i bawat esadide, hanggan ta kaya de a pagnigosiyo.Inatdinan na i esa ta lima a libu a pisu; iesa man éy éduwa a libu; sakay tu esa paéy sanlibu. Ey nadid, hinumektat siya.

16 “Nadid, tu tinumanggap ta lima a libua pisu, éy nagtinda-tinda siya, éy nakatubusiya ta lima pa a libu. 17 Ey kona be sa tutinumanggap ta éduwa a libu, éy nakatubube ta éduwa pa a libu. 18Pero tu tinumang-gap ta sanlibu, éy nagkotkot siya ta lutaasakay niliso na tu kuhata no amo na.

19 “Nale a panahun, éy sinumoli tu amodu étélo a utusan, éy pinagbayad na side.20 Kéadene no tinumanggap ta lima a libu,

éy kinagi na, a ‘Amo, saye tu lima a libu apisu a niatéd mo diyakén. Sakay séˈ be ye ilima a libu a tubu no tinda ko.’ 21 Ey kinagino amo na, a ‘Mahusay tu ginamet mo.Mahusay ka a utusan a matapat. Nadid,da nagtapat ka ta kétihék a éye a halaga,éy pamahalaén ta ka ta dikél a halaga.Somdép ka se, a mékihati ka ta kasayaankua.’

22 “Nadid, inumadene be tu tinumang-gap ta éduwa a libu a pisu, a kinagi na,a ‘Amo, saye tu nientarega mo diyakén aéduwa a libu. Sakay séˈ be ye i éduwa a libua tubu no tinda ko.’ 23 Ey kinagi no amo na,a ‘Mahusay tu ginamet mo. Mahusay ka autusan amatapat. Nadid, da nagtapat ka takétihék a éye a halaga, éy pamahalaén ta kata dikél a halaga. Somdép ka se, a mékihatika ta kasayaan kua.’

24 “Nadid, inumadene be tu tinumang-gap ta sanlibu a monda mangatuwiran.‘Amo,’ kagi na, ‘tukoy ko a meingél kaa lélake, a alapén mo tu éwan mo koo.25 Nagantengék diko, kanya nikotkot ko taluta tu kuhata mo. Séˈ dén ye tu kuhata moa sanlibu; isoli ko dén diko.’ 26 ‘Medukés kaa utusan!’ kagi no amo na. ‘Akala mo baledén a alapén ko tu éwan ko koo? 27 Engkona sa, éy bakit éwan mo san nihulug tabangko, monda te naalapék maka nadida tubu na?’ 28 Nadid, kinagi na du ibasa, a ‘Nay, alapén moy diya i sanlibu apisu, sakay iatéd moy to te sapulu a libu.29 Dahilan, tu tolay a pégkatiwalaan ko tonientarega ko diya, éy dagdagen ko pa siya.Pero tu éwan ko pégkatiwalaan, éy alapénko be tu kétihék a nientarega ko diya. 30 Eynadid, i utusan kuae a éwan tu pasa, éy ibutmoy dén ta kedikléman ta luwas. Saya ipégsangitana du tolay a mégéadiyoyén tahirap de.’ ”

Tu Péghukum31 “Nadid,” kagi ni Jesus, “kédemét ko

se a maghari, éy kaguman ko du étanan aanghel, sakay maghariék, da sakén i lélakea gébwat ta langet. 32Ta panahun a éya, éymatipun ta harapan kua i étanan a tolay.Ey pabukudén ko du mahusay a kona tagimet na mégalila ta tupa éy ta kambing.33 Du tupa éy iedton na ta dumanég takawanan na; du kambing éy dumanég takawihe na. 34 Nadid, ta péghari ko,” kagi

Mateo 25:35 34 Mateo 26:16ni Jesus, “éy kagin ko du édse ta dumanégta kawanan ko, a ‘Kamon se, sikam a ki-nagbian Nama ko. Somdép kam dén amégiyan kam ta kaharian a nihanda dikamsapul pa to pénglalang ta mundua. 35 Dasakén,’ kagi ko, ‘to pégalép ko éy pinakanékmoy. Pati to pégeplék ko éy pinenomékmoy; sakay maski éwanék moy natenggi,éy pinatulosék moy. 36 To éwanék tu badu,éy pinabaduanék moy; to kéladu ko, éydinalawék moy; sakay to képihesu ko éydinalawék moy be.’

37 “Nadid, éng mégkagiék ta éya, éysumengbet du mahusay a tolay, a kagi dea, ‘Panginoon, nikésiya i nipagalép muaa pinamakan me diko? Sakay ta ahe kanageplék a pinenom me ka? 38 Nikésiyai nipamatulos mia diko sakay pinabaduanme ka? 39 Sakay nikésiya me ka mineta aminaladu, sakay nikésiya me ka mineta tapihesuan, a dinalaw me ka?’

40 “Nadid, pégkagi dumahusay ta éya, éykagin ko dide, a ‘Tandaan moy, to péng-gimetmoy ta éya a tulungdu top ko amahi-rap, éy bilang sakén dén ya i tinulunganmoya.’

41 “Ey nadid, éy kagi ko man dén dudumanég ta kawihe kua, a ‘Umadeyo kamdiyakén, sikam a nisumpa na Diyos! Sikaméy meange kam ta apoy a éwan maadép,a handa dén a para ni Satanas sakay duutusan na. 42Da sakén,’ kagi ko, ‘to pégalépko éy éwanék moy pinakan. To pégeplékko éy éwanék moy pinenom. 43 To kébisitako dikam, éy éwanék moy pinatulos, daéwanék moy natenggi. Sakay to éwanék tubadu, éy éwanék moy pinabaduan. Sakayto kéladu ko sakay to képihesu ko éyéwanék moy dinalaw.’

44 “Nadid, éng mégkagiék ta éya dide, éykagin de, a ‘Panginoon, nikésiya i nipaketamia diko a nagalép, sakay nageplék, sakaynaladu, sakay ta pihesuan, sakay ta éwan tubadu, a éwan me ka tinulungan? Nikésiya iéwan mia diko nipamatulos?’ ”

45“Eypégkagi de ta éyadiyakén, éy kaginko dide, a ‘Tandaan moy, to niidel moy atumulung dumahirap, éy bilang sakén dénya i inidelan moya.’ 46 Nadid, diden yaa tolay,” kagi ni Jesus, “éy itugén side tapégparusaan a éwan tu katapusan. Pero du

mahusay, éy atdinan side ta buhay a éwantu katapusan.”

26Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, kétapos ni Jesus a mégtoldu taéya, éy kinagi na du alagad na, a 2 “Tukoymoy dén a éduwa a aldew san dén éyPiyesta dén na Ala-ala. Ey sakén a gébwatta langet, éy itokyonék de, a ipakoék de takudos.”

3 Nadid, du mataas a padi, sakay dumatétanda, éy nagmiting side to bile nomataas a padi, a ti Kaipas. 4Naguhunan dea ipadikép ti Jesus ta lihim, sakay ipabunude. 5 “Pero éwan nadid a piyesta,” kagi de,“makay maligalig di tolaya.”

Tu Nangbulak Ta Pabango Ni Jesus6 Nadid, édsa ti Jesus ta Betania, to bile

ni Simon a te ketong to araw. 7 Ale naa méngan sa, éy inumadene diya i esa abébe a te kébil a boti a putat ta memahal apabango; sakay nibulak na ta uloa ni Jesus.8Ey du alagad, péketa de ta éya, éy nagingélside. “Bakit,” kagi de, “kakenga dén ina!9 Nibugtong mo maka ina ta mahal, sakayniatédmo dumahirap i kabugtungan naa.”

10Tukoy dén ni Jesus tu kinagi de, kanyakinagi na, a “Bakit péginglan moy i bébea?Mahusay i gimet na diyakén. 11 Palagia kaguman moy du mahirap,” kagi na,“pero sakén éy éwanék male a kagumanmoy. Makatulung kam dide ta maskinikésiya, pero sakén éy éwan. 12 Mahusayda binulakan na i bégi kua ta pabangoae.Iduwel na dén ya diyakén, da ielbéngékdén. 13 Tandaan moy, maski ta ahe i pag-tolduan dia taMahusay a Baheta, éy ipaala-ala de be i ginimita na éye a bébe diyakén.”

Sinundu Ni Hudas Du Kalaban Ni Jesus14 Nadid, tu esa du labindalawa, a

ngéngahinan de a Hudas Iskarote, éynékipéguhon siya du mataas a padi, 15 akinagi na dide, a “Sénganya i iatéd moyadiyakén éng itokyon ko dikam ti Jesus?”Ey nagkasundu side a inatdinan de siya taétélo a pulu a kuhata a plata. 16 Ey sapulta éya, éy mégisip dén ti Hudas ta oras apéngitokyon na ni Jesus dide.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta

Mateo 26:17 35 Mateo 26:4717 Nadid, kédemét na oras no piyesta a

péngan de ta melapis a tinapay, éy kinagidu alagad ni Jesus, a “Ahe i paghandaanmeta péngapon tam nadid a Piyesta na Ala-ala?” 18 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Umulikam ta banuwan, a kagi moy to lélake taéya, a ‘Dumemét dén i takda a oras noMaistu me.’ Kagi moy diya a méngaponkitam ta bile na nadid a Piyesta na Ala-ala.” 19Nadid, sinunud du alagad tu nibilinni Jesus, sakay nihanda de tu péngapon depara ta Piyesta na Ala-ala.

20 Nadid, to kélép a éya, éy néngan sade Jesus, a kaguman na du labindalawa aalagad na. 21 Hanggan méngan side, éykinagi ni Jesus, a “Tandaan moy, esa dikami méngitokyon diyakén.” 22 Ey du alagad,pékabati de ta éya, éy nalungkut side, akinagi na bawat esa dide, a “Sakén wade,Panginoon.” 23 “Tu kasabay ko a néngisaw-saw ta tinapay ta sabawae,” kagi na, “éysiya i méngitokyona diyakén. 24 Kailangana mateék ayun to nisulat du purupeta toaraw, pero kagbi tu méngitokyon diyakén!Maigi pa éy éwan dén nienak.” 25 Nadid,kinagi ni Hudas, a “Maistu, sakén wade?”“Siko ngani dén,” kagi ni Jesus.

26Nadid, to péngan de, éy inalap ni Jesustu kanén de a tinapay, éy to pégpasala-mat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na anitagtag na du alagad na. “Kanén moy dénye,” kagi na, “a saye i bégi kua.” 27 Nadid,inalap na tu tasa a te lasén a alak. Ey topégpasalamat na dén, éy nigewat na dide,a kinagi na, a “Inumén moy dén ye, sikama étanan. 28Da saye i digi kua, a saye i tandana pangako na Diyos. Ey mebulak alang-alang ta meadu a tolay. Saye i pégpatawadta kasalanan na tolay. 29 Ey tandaan moy,”kagi ni Jesus, “éwanék dén uminom ta alak,éng éwan magpisan kitam a uminom tabigu a alak ta kaharian Nama ko.”

30 Nadid, to pégkanta de ta kanta taDiyos, éy naglakad dén side ta buked naOlibo.

Hinulaan Ni Jesus a Tanggian Siya Ni Pedro31 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a

“Nadid a kélép éy ginananékmoy a étanan,da nisulat du purupeta to araw, a ‘Ta ipag-pabuno na Diyos to Pastor, éymatibuhahakdu tupa.’ 32Pero kébuhay ko a huway,” kagini Jesus, “éy mégditulék dikam ta Galilea.”

33 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Sakén,Panginoon, éy éwan ta ka ginanan, maskiginanan ka du iba.” 34 “Ewan, Pedro,” kagini Jesus, “da tandaan mo, nadid a kélép,bagu magtarakot tu tandang, éy itanggiékmo ta pentélo a éwanék mo kaguman.”35Ey “Ewan,” kagi ni Pedro, “maski mateéka kaguman mo éy éwan ta ka itanggi!” Eykona be sa i kinagia du étanan a alagad.

Nanalangin Ti Jesus Ta Getsemani36 Nadid, kinuyog ni Jesus du alagad

na ta Getsemani. Ey kinagi na dide, a“Mégiknud kam pa se, a manalanginék tadumanég a sae.” 37 Ey kinuyog na ti Pedrosakay du éduwa a anak ni Sebedeo. Eynalungkut ti Jesus a métageg. 38 Ey kinagina dide, a “Métagegék tu isip, a komanéki mate. Maguhay kam se a mékipagpuyatkamdiyakén.” 39Nadid, kéadeyo na ta kéti-hék, éy dinumapa aménalangin. “Améng,”kagi na, “éng maari éy iadeyo mo diyakéni paghirap ko. Pero éwan na kaluubenkua i masunud, éngˈwan na kaluuben moi masunud.”

40 Nadid, késoli na éy dinemtan na atidug du étélo a alagad. Ey kinagi na niPedro, a “Talaga bale a éwan kam maka-pagpuyat a maski esa a oras a kagumanko? 41 Magpuyat kam sakay manalanginkam, monda éwan kam madaig na mang-puhuba dikam. Méniwala kam diyakén taisip moya, pero i bégi moya éy mehina.”

42 Nadid, huway siya a inumadeyo didea ménalangin. “Améng,” kagi na, “éngéwan maibut i paghirap kua, éy manyarimaka dén i kaluuben mo.” 43Nadid, késolina a huway, éy dinemtan na man dénside a tidug, da mégtongka side a tahod.44 Kanya pinabayan na side to ikatélo, asoli na a ménalangin, a ménalangin siyata kona to kinagi na to ditol. 45 Nadid,nagsoli man dén siya du alagad a kinagina dide, a “Tidug kam bale pabi? Entanmoy, dumemét dén i oras a péngitokyonde diyakén du makasalanan a tolay. 46Nay,umikat kam dén a kitam dén. Dumemétdén i méngitokyon diyakén.”

To Péngdikép De Ni Jesus47 Mégkagi pabi ti Jesus éy dinumemét

dén ti Hudas, tu esa du labindalawa. Tekaguman siya a meadu a tolay a gébwatside du mataas a padi sakay du matétanda.

Mateo 26:48 36 Mateo 26:75

Sakay te kébil side a sondang éy ta gahoti.48Bagu pa side dinumemét ta éya, éy kinagidén ni Hudas dide, a atdinan na side tatanda, monda matukoy de ti Jesus. “Tuahoben ko,” kagi na, “éy siya i dekpénmoya.” 49 Kanya nadid, éy inumadene tiHudas ni Jesus, a binati na siya, a tulosna inahoben. 50 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Bakit, Kadimoy, magenya ka se?” Ey topégkagi na ta éya, éy dinikép de siya.

51 Nadid, tu kaguman ni Jesus a esa, éybinagut na tu sondang na, a tinegpas natu utusan no mataas a padi, a minahipas italinga naa. 52 Pero kinagi ni Jesus diya, a“Ikaluban mo i sondang mua! I lumabanta sondang, éy sondang be i katayan naa.53 Ewan moy beman tukoy, a mékiohonéksan Nama ko, éy paangen na se agad imahigit pa ta labindalawa a batalyon naanghel? 54 Pero éng kona sa éy éwanmatupad i kasulatan na Diyos tungkul tahirap ko.”

55 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa ananikép diya, a “Bakit te armas kam a son-dang éy ta kayo a panikép diyakén? Ataay,tulisanék beman a metapang? Aldew-aldew éy mégtolduék ta Templo. Bakitéwanékmoy sa dinikép? 56Peromanyari yeamondamatupad tu nihula du purupeta takasulatan na Diyos.” Ey to pégkagi ni Jesusta éya, éy gininanan siya du alagad na.

Nitugén De Ti Jesus Du Te Tungkulin aJudeo

57 Nadid, du nangdikép ni Jesus, éynitugén de siya to bile ni Kaipas, amataas a padi. Mégmiting sa nadid dumaistu ta rilihiyon sakay du matétanda.58 Tinumagubet dide ti Pedro, pero adeyosan. Kédemét ni Pedro to bile no mataas apadi, éy sinomdép siya to karsada no bile,sakay négeknud sa a kaguman du guwar-dia, monda meta na éng anya i manyaria.

59 Nadid, du mataas a padi sakay du tetungkulin a Judeo, éy mégahayok pabi sideta magsistigu ta kakabulyan a kontara niJesus, monda te katuwiran side a ipabunosiya. 60 Pero éwan side tu meeta, maskimeadu a kaharap a mégkagi ta kakabulyantungkul diya. I katapusana, éy te éduwa ahinumarap, 61 a kinagi de, a “Kagi na ina alélake amaari na kan ahukatén i Templona

Diyos, sakay huwayén na kan a pataknégénta étélo san a aldew.”

62 Nadid, tinumaknég tu mataas a padi,a kinagi na ni Jesus, a “Ewan ka beman tuisengbet dimégpehaya diko?” 63Pero éwannégkagi ti Jesus. Kanya kinagi no mataasa padi, a “Ta ngahen na tunay a Diyos, iutus kua diko éy isumpa mo dikame éngsiko a talaga i anaka na Diyos. Ikagi modén éng siko i Cristo a tiniyak na Diyos atagapagligtas ta tolay ta mundua.” 64 Eykinagi ni Jesus, a “O, kona to kinagi mo.Ey tandaan moy ye, sapul nadid éy metaékmoy amégiknud amagdatig kame ta Diyos,a kagumanék na a maghari. Sakén i lélakea gébwat ta langet. Sakay metaék moy adumemét a te sakay ta kuném ta langet.”

65 Nadid, to pékabati no padi ta éya, éypinéknet na tu badu na a sarili, a kinagi na,a “Méglapastangan siya ta Diyos! Mégwari-wari siya a anak na Diyos! Bakit kailangantam pa a mégbati du magsistigu diya takasalanan na? Da nabati tam dén nadid ipégkagi na a kontara ta Diyos! 66Anya i isipmoya?” kagi na. “Ey dapat mate siya,” kagide.

67Nadid, linoktaben de tu mata ni Jesus,sakay sinésuntuk de. Sinapuk siya du iba, akinagi de, a 68 “Nay, Cristo, tukuyanmo éngti ésiya i nanuntuka diko!”

Nitanggi Ni Pedro Ti Jesus69 Nadid ti Pedro, éy te eknud pabi to

karsada no bile. Ey inadenean siya no esaa bataan, a kinagi na diya, a “Siko bale ikagumana ni Jesus a taga Galilea!” 70 Peronitanggi ni Pedro ta harapan du étanansa. “Ewan ko tukoy tu kagi mo,” kagina. 71 Nadid, kéange ni Pedro to kudal tokarsada, éy neta siya no esa pa a bataan,a tulos kinagi na du édsa sa, a “Siya ina ikagumana ni Jesus a taga Nasaret.” 72 Peronitanggi ni Pedro a huway, a nisumpana, a “Ewan ko natenggi i éya a lélake.”73 Mamaya-maya, éy inumadene ni Pedrodu édsa sa, a kinagi de, a “Kaguman na kangani a esa. Napospusan me ta pégkagimua!” 74 “Bakén a sakén,” kagi ni Pedro,“isumpa ko! Parusaanék na Diyos éngmagbuli-buliék! Ewan ko tukoy i éya alélake!” Ey nadid, bigla a nagtarakot tutandang. 75 Ey naala-ala nadid ni Pedro tukinagi ni Jesus diya, a “Bagu magtarakot i

Mateo 27:1 37 Mateo 27:29tandang, éy itanggiék mo ta pentélo.” Eyto pékaala-ala na ta éya, éy linumuwas siyasakay nagsanget ta mahigpit.

27Nitugén De Ti Jesus Ni Pilato

1 Nadid, to gagabi dén, du mataas apadi sakay du matétanda éy néguhunande éng pakodyan de a ipabuno ti Jesus.2 Ey nipagapus de siya sakay nitugén de niGubernador Pilato.

To Nikate Ni Hudas3 Nadid, ti Hudas a néngitokyon diya,

pékabati na a bunon de ti Jesus, éy nagsisisiya, sakay nisoli na du padi tu kuhata aétélo a pulu a plata. 4 “Nagkasalaék,” kagina, “da nitokyon ko i lélake a éwan tukasalanan.” “Ey anya i pékialammia diko?”kagi du padi. “Bahala ka sina!” 5 Nadid,nibatikal ni Hudas tu kuhata to lubuk noTemplo; sakay hinumektat sa siya a tulosna a nagusot.

6 Ey du padi, éy inalap de tu kuhata, akinagi de, a “Pagenyaan tam i kuhatae?Labag ta utus a iedton tam ta pégab-uluyan ta Templo, da kabayaden ye nabuhay na tolay.” 7 Ey nagkasundu side aibugtong de to luta no mégimet ta binga,monda gemténde a péglébngannadayuan.8Kanya i luta a éya éy dédulawén de a “Lutana Dige” a hanggan nadid.

9 Nadid, to nipamugtong de ta éya,éy natupad dén tu nihula ni PurupetaHeremias to araw. I nisulat naa, éy “Inalapde tu kuhata a étélo a pulu a plata (da séˈ san ya i nihalaga de ta buhay ni Cristo),10 sakay nibugtong de to luta no mégimetta binga, a kona to niutus diyakénna Pangi-noon.”

Péngbista Ni Pilato Ni Jesus11 Nadid, niharap de ti Jesus to guber-

nador. Ey kinagi na diya, a “Siko wadebeman i haria na Judeo?” “O,” kagi niJesus, “kona to kinagi mo.” 12 Nadid, topéngpehay diya du mataas a padi sakaydu matétanda, éy éwan siya sinumengbet.13Kanya kinagi ni Pilato diya, a “Bakit éwanka sumengbet? Ewanmomébati i iyépehaydia diko?” 14 Pero éwan sinumengbet tiJesus, maski esa a kagi. Kanya nagtaka atahod tu gubernador.

Gustu De a Bunon Ti Jesus15 Nadid, tuwing piyesta, éy ugali na

gubernador a magpaluwas ta isesa a pih-esu, maski ti ésiya i gustu du tolay. 16 Eyta éya a panahun éy te esa sa a tanyaga pihesu a ngéngahinan de a ti Barabas.17 Kanya nadid, to kédulug du tolay sa, éykinagi ni Pilato dide, a “Ti ésiya i gustumoya a paluwasén ko, ti Barabas o ti Jesusa ngéngahinan moy a Cristo?” 18 Tukoydén ni Pilato a nitugén de ti Jesus diyada ménaghili side diya. 19 Sakay pati, topégeknud ni Pilato to hukuman, éy kinagidiya no utusan, a “Nipekagi diyakén noasawa mo, a diyan ka kan mékialam talélake a ina a éwan tu kasalanan, da nag-tagenép kan siya ta medukés to kélép setungkul diya.”

20 Nadid, du mataas a padi sakay dumatétanda, éy pinégkagian de dén du to-lay, a i agidén dia ni Pilato éy ti Barabasi paluwasén na, sakay ti Jesus i pabunodia. 21 Kanya to pégpakelagip dide nogubernador éng ti ésiya i gustu dia apaluwasén na, éy ti Barabas i nisengbet dia.22 “Eng kona sa,” kagi ni Pilato, “éy anya igemtén kua ni Jesus a ngéngahinan moy aCristo?” “Ipako mo siya ta kudos,” kagi de.23 “Bakit,” kagi ni Pilato, “anya i kasalananna?” Pero lalo de san a nidulaw, a “Ipakomo siya ta kudos!”

24 Nadid, pékaisip ni Pilato a éwan siyatu mégimet, sakay adene be dén du tolaya magligalig, éy nagpaalap siya ta dinomsakay inugisan na i kamét naa ta harapdu tolay. (Saya i nihalimbawa naa didea éwan siya tu kasalanan.) “Ewanék tukapanagutan ta ikatea na éye a lélake,” kagina “Sikam i bahala.” 25Ey kinagi du tolay, a“Panagutan me i ikate na; sikame sakay duanak me!” 26 Ey nadid, pinaluwas ni Pilatoti Barabas, sakay nipabalbal na ti Jesus, atulos niatéd na dide monda ipako de takudos.

Lélokon De Ti Jesus27 Nadid du sundalu, éy niange de ti

Jesus ta lubuk no bile no gubernador, sakaydinumulug sa diya du étanan a sundalu.28 Sakay inibutan de tu badu na, sakaysinolotan de siya ta badu a medideg, dasaya i kolor na damit na hari. 29 Sakay

Mateo 27:30 38 Mateo 27:63nagkawekaw side ta lanot a meset, a nisok-lop de to ulo na, a kurona na kan. Eypinakbilan de siya ta kayo a baston na kan.Ey tinokso de siya a linumuhud side diya, akinagi de, a “Mabuhay i hariae na Judeo!”30 a tulos de siya a linéloktaben, sakaypinépakol-pakol de siya. 31 Ey kétapos de anangloko diya, éy inibutan de tu badu na amedideg, sakay pinabaduan de man dén tosarili na a damit. Sakay pinaluwas de siya aipako ta kudos.

Nipako De Siya To Kudos32 Nadid, to péglakad de, éy mineta de

tu lélake a ti Simon i ngahen na, a tagaSirene. Ey pinilit de siya a minangbékle tokudos ni Jesus. 33 Ey kédemét de to lugara ngéngahinan de a Golgota (a i kahulugenna éy Bungu), 34 éy inatdinan de ti Jesus taalak a te halu a gamot a meapsot, pero topékakenam na éy éwan na ininom.

35 Nadid, to péngipako de dén to kudos,éy nagpalabunutan side a hinati-hati detu damit na. 36 Sakay négiknud sa side abantayan de. 37 Sakay niekpét de tu sulatto kudos ta uluan naa, a ikagi no sulat tuniabla de diya. I kagi naa éy “SIYA YE TIJESUS, A HARI NA JUDEO.” 38 Ey nipako debe sa i éduwa a tulisan a kasabay ni Jesus, anitolnék de side ta magtembang a tagirilanni Jesus.

39 Nadid, du sumésalegéd sa, éy diné-dusta de ti Jesus, 40 a kinagi de, a “Siko balei manghukata ta Templo, sakay ipataknégmo a huway ta étélo san a aldew! Bakitéwanmo iligtas i bégi mua? Eng siko i anakna Diyos éy umogsad ka dén ta kudusa!”41 Sakay du te tungkulin a Judeo, éy diné-dusta de be siya, a kinagi de, a 42 “Entanmoy, niligtas na kan du iba. Pero i béginaa éy éwan na meligtas. Hari kan siyana Israel. Nadid, éng umogsad san siya takudusa, éy maniwala kitam diya! 43Umasasiya ta Diyos,” kagi de, “a kagi na a anak nakan siya. Nadid, éng gustu siya na Diyos, éybakit éwan na siya iligtas?” 44Sakay pati duéduwa a tulisan a kasabay na a nipako, éydinédusta de be siya.

Pate Dén Ti Jesus45Nadid, sapul to tanghali, éy nagdiklém

a hanggan to alas tres. 46 Ey to manga alastres dén, éy kinagi ni Jesus ta medegsén, a

“Eli, Eli, lema sabaktani?” a i kahulugen na,éy “Diyos ko! Diyos ko! Bakit pinabayanékmo?” 47 Ey du sénganya a te taknég sa, éynabati de siya, a akala de éy dédulawan nati Purupeta Eliyas. 48 Ey agad minaginan iesa dide a nangalap ta damit, sakay nibisana to tuba, sakay niedton na ta ontok nokayo, a nipasépsép na ni Jesus. 49 Perokinagi du iba sa, a “Diyan ka pa! Entantampa éngdumemét ti Eliyas améngiligtasdiya.” 50 Ey nadid, dinumulaw ti Jesus ahuway, a tulos na dén a nahéngsétan.

51 Nadid, tu kortina a dikél ta lubuk noTemplo, éy bigla a minapéknet sapul ta on-tok a hanggan ta sidung. Sakay naglindul,sakay pinomtak du dadéngli. 52Nabukasanbe i meadu a lébéng, a tulos nabuhayi meadu a tolay a minaniwala ta Diyos.53 Linumuwas side to lébéng de, sakay tokébuhay dén ni Jesus, éy sinomdép side taJerusalem, éy meadu i minaketaa dide.

54 Nadid, tu kapitan sakay du sundalu akaguman na a nagbantay ni Jesus, pékabatide to lindul, sakay ta étanan a nanyari,éy néganteng side a tahod, a kinagi de, a“Tunay bale ye a anak na Diyos!” 55Edsa besa i meadu a bébe amégtan-aw. Sapul pa taGalilea éy kinumuyoyog dén side ni Jesus,a side i katulung naa. 56 Kabilang dide éyti Maria Magdalena, sakay ti Maria a ina niSantiago sakay ti Hose, sakay tu asawa niSebedeo.

To Péngielbéng Ni Jesus57 Nadid, to giapon dén, éy dinumemét

sa i esa amayaman a lakay a taga Arimatea.I ngahen na éy ti Hose. Ey alagad besiya ni Jesus. 58 Inumange siya ni Pilato ainaged na tu bangkay ni Jesus. Ey niutus niPilato a iatéd de diya. 59 Ey inalap ni Hosetu bangkay, sakay sinaputan na to bigu amanta, 60 sakay nielbéng na to sarili na apéglébngan, a éwan pabi nale a nipaébut topader. Ey nadid, nigulung de tu dikél a bitoa nitakléb de to pintuan no lébéng, sakaynéglakad. 61 Ey ti Maria Magdalena sakaytu esa pa aMaria, éy édsa sa side a te eknudto tapat no lébéng.

Du Mégbantay To Lébéng62 Nadid, to gagabi dén a sabadu, du

mataas a padi sakay du Pariseyo, éy inu-mange side ni Pilato. 63 “Gubernador,”

Mateo 27:64 39 Mateo 28:20kagi de, “natandaan me tu kinagi na éyaa mebuli a lélake to kébuhay na pabi, amabuhay kan siya a huway makalipas iétélo a aldew. 64Kanya maari éy ipabantaymo pad i lébéng naa, a hanggan ta ikatéloa aldew. Makay umange sa du alagad naa takawén de tu bangkay na, sakay ka-gin de du tolay a nabuhay dén a huway.Eng magkona sa side, éy mas mahigpit iménegipo a kakabulyan kesira to neditol.”

65 Pékabati ni Pilato ta éya, éy kinagi nadide, a “Maari, mangalap kam ta sundalu,sakay pabantay moy dide ta mahusay.”66 Kanya nadid, inumange side to lébéng,sakay dinétonan de ta tanda tu takléb naa bito, sakay pinabantay de tu lébéng,mondamasiguru de a éwan tumékialam tobangkay ni Jesus.

28Nabuhay Ti Jesus

1 Nadid, kélipas no pangilin, a simbadén a amulaldew, éy inumange ti MariaMagdalena to lébéng, sakay tu esa a Maria.2 Ey kédemét de sa, éy bigla a linumindulta mesibét, a tulos dinumibi i esa a anghela gébwat ta langet. Siya éy nigulung na tubito a takléb no lébéng, sakay inumeknudsa siya. 3 Tu idsura na éy koman i kilat amakadile, sakay tu badu na éy melélataka tahod. 4 Ey du sundalu a mégbantay sa,namégpég side ta anteng de to anghel, atulos natumba side a koman side i pate.

5 Nadid, kinagi no anghel to éduwa abébe, a “Diyan kam méganteng. Tukoy koa ahayukén moy ti Jesus, siya a nipako de.6 Pero éwan se siya,” kagi na, “da nabuhaydén a kona to kinagi na. Kamon se, entanmoy i lébéng naa. 7 Sakay méglakad kamdén a kagin moy du alagad na a nabuhaydén a huway, a mégdetol dén siya dide taGalilea. Meta moy siya ta éya. Tandaanmoy i kinagi kua dikam.”

8 Nadid, pékabati du bébe ta éya a kagino anghel, éy agad side hinumektat tolébéng. Sakay naginan side a nibaheta dedu alagad i nanyaria. Ey méganteng side amésahat. 9To péginan de, éy sinambat sideni Jesus, a binati na side. Ey inumadeneside a kinébkében de i tikéd naa, sakaysinumamba side diya. 10 Ey kinagi ni Jesusdide, a “Diyan kamméganteng. Angenmoy

kagin du top ko a umange side ta Galilea, éymetaék de sa.”

Tu Baheta Du Nagbantay To Lébéng11Nadid, péglakad pabi du bébe, éy inu-

mange ta banuwandu sundalu a nagbantayto lébéng, sakay nibaheta de du padi inanyaria. 12 Ey néguhon side du maté-tanda. Sakay inatdinan de du nagbantay takuhata, 13 a kinagi de dide, a “Basta ibahetamoy du tolay a inumange sa du alagad na,a tinako de tu bangkay na to kétidug moy.14 Diyan kam méganteng,” kagi de. “Engmabaheta ni Gubernador a natidug kamkan, éy sikame i bahala a mégkagi diya,monda éwan na kam parusaan.” 15 Kanyadu nagbantay, éy tinanggap de tu kuhata,sakay ginamet de tu nibilin de dide. Eyhanggan nadid éy saya i péniwalaa duJudeo.

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na16 Nadid, du sapulu éy ta esa a alagad,

éy inumange side ta Galilea, a hangganto buked a nibilin dide ni Jesus. 17 Eyto péketa de sa diya, éy sinumamba sidediya; pero i sénganya dide éy nagalanganinside. 18 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Niatéddiyakén Nama ko i étanan a kapangyarianta langet éy ta mundua. 19 Kanya umangekam ta maski ahe ta mundua, a gemténmoy a maging alagad ko i tolay ta étanana banubanuwan. Binyagen moy side tangahen Nama tam, sakay sakén a anak na,sakay ta Banal a Espiritu. 20 Itoldumoydidei étanan a niutus ko dikam. Ey tandaanmoy, sakén i kaguman moy a palagi, hang-gan ta katapusan na mundua.”

Marcos 1:1 40 Marcos 1:27

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat niMarcos

1 Saye i Mahusay a Baheta a tungkul niJesu Cristo, a anak na Diyos. 2 To pégtolduni Juan a Mégbinyag, éy saya i sapul na éyaa baheta a kinumalat. Ti Juan i nangtupadato dati a kagi na Diyos to anak na, a nisulatni Isayas. “Tandaan moy,” kagi na Diyos toanak na, “te lélake a pégdetulén ko diko,monda paghandaén na du tolay ta demtanmo.” 3 Ti Juan i pinégkagiana ni PurupetaIsayas to nipégkagi na, a “Te magpahayagta ilang a lugar, a i kagi naa du tolay éydapat maghanda side ta kédemét na Pangi-noon, a husayén de be i péglakaden na.”

4Nadid, dinumemét ti Juan ta ilang a lu-gar, a mégtoldu siya du tolay a dapat mag-sisi side ta kasalanan de, a tulos ipabinyagside, monda pagpasensiyaan side na Diyosta kasalanan de. 5 Ey du étanan a tolayta Hudea sakay ta Jerusalem, éy inumangeside ni Juan. Ey nipagtapat de i étanana kasalanan de, a tulos bininyagen side niJuan ta dinuma na Hordan.

6 Nadid, i badua ni Juan, éy ginametta buk na hayup. Sakay tu sinturon naéy katat. I kékanén na éy pésah sakaypitukan. 7 To pégtoldu na du tolay, éykinagi na, a “Te lélake a ménegipo diyakéna dumemét. Eng iparehoékmoy diya,” kagina, “éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén. 8 Sakén éy binyagen ta kam tadinom. Pero siya éy binyagen na kam taBanal a Espiritu.”

Bininyagen Ni Juan Ti Jesus9Nadid, to panahun a éya, éy dinumemét

ti Jesus a gébwat ta Nasaret, Galilea; éybininyagen siya ni Juan ta dinom ta Hor-dan. 10 Ey to kéahawas ni Jesus to dinom,éy neta na a minapilak i langet, a tulosdinumibi diya i Espiritu na Diyos a koman idagalan. 11 Ey tulos négkagi nadid i bosesta langet, a “Siko i anak ko a mahal, éymésayaék diko.”

12Nadid, tu Espiritu, éy niangena ti Jesusta ilang a lugar. 13 Ey édsa sa siya ta épata pulu a aldew, a tétokson siya ni Satanas

ta éya. Ey te hayup be sa a mealiyas. Eyinaguman siya du anghel ta éya.

Inakit Ni Jesus Du Alagad Na14 Nadid, to péngipihesu de ni Juan, éy

nagsoli ti Jesus ta Galilea. Ey nagpahayagsiya ta Mahusay a Baheta na Diyos ta éya.15 “Oras dén na Diyos a maghari,” kagina. “Magsisi kam dén, a ibutan moy dukasalanan moy, sakay maniwala kam taMahusay a Baheta.”

16 Nadid, to péglakad ni Jesus to digdigna diget na Galilea, éy neta na de Simon apatwadi ti Andres, a ménggila side. 17 Eykinagi na dide, a “Kumuyoyog kamdiyakéna maging alagad ko. Sapul nadid, éy éwankam dén mangalap ta ikan, éng éwan ialapénmoya éy tolay a para diyakén.” 18Eypékabati du éduwa ta éya, éy basta gini-nanan de tu gila de, a kinumuyog side niJesus.

19Ey topémaybaydemandén ta kétihék,éy neta de de Santiago éy ti Juan a patwadi,a anak side ni Sebedeo. Te eknud sideto abeng de, a mégayoma side to rambatde. 20 Ey dinulawan side ni Jesus; éy agadgininanan de tama de to abeng, sakay duiba sa a mégtarabaho, a kinumuyog be sideni Jesus.

Tu Lélake a Hinayup21 Nadid, inumange side ta Kapernaum.

Ey to aldewapangilin, éy inumange ti Jesusto kapilya de ta éya. Ey nagtoldu siya dutolay sa. 22 Ey du tolay, éy mégpégtakaside a tahod to pégtoldu na, da éwan siyamégtoldu a kona du maistu ta rilihiyon de,éngˈwan neta de a te kapangyarian siya tapégtoldu na.

23 Nadid, sinomdép to kapilya i esa alélake a hinayup. Dinumulaw siya a négk-agi, a 24 “Jesus, siko a taga Nasaret, anya ipékialam mua dikame? Bunuén mo kamewade amanga hayup? Natenggi ta ka a sikoi tiniyak na Diyos a tagapagligtas!”

25 Ey ti Jesus, éy sinaway na tu hayup, akinagi na, a “Tama dén! Umibut ka dén taina a lélake!”

26 Nadid tu medukés a hayup, pékabatina ta éya, éy pinagkaramre na tu lélake.Ey nagkélanget siya, a tulos inumibut dénto lélake. 27 Ey du tolay sa, éy mégpég-taka side, a kinagi de, a “Anya wade i

Marcos 1:28 41 Marcos 2:12lélakeae? Iba i pégtoldu naa. Utus na san,éy sumunud du medukés a hayup diya!”

28 Ey dahil ta éya, éy nabaheta agad duétanan a tolay ta éya a lugar i tungkul niJesus.

29Nadid, hinumektat ti Jesus to kapilya,a inumange siya to bile de Simon a patwadi,a kaguman na be ti Santiago sakay ti Juan.30Ey tumanugengni Simonéy te katidug sasiya, a mepalang siya to ladu na. Ey kinagide ni Jesus a méladu siya. 31Ey kembilan niJesus tu kamét na a pinaégkat, éy naibut tupalang na, a tulos nagasikaso siya dide.

32 Nadid, to kélép a éya, a giapon dén,éy niange de ni Jesus i étanan a te ladu,sakay duhinayup. 33Ey du étanan a tolay taéya a banuwan, éy dinumulug side ta harapna éya a bile. 34 Ey pinahusay ni Jesus imeadu a te ladu, sakay pinaibut na i meadua dimonyo. Ey sinaway na du dimonyo amégkagi, da tukoy de siya, a siya i gébwatata Diyos.

35Nadid, to gagabi pabi a tahod, amedik-lém pabi, éy inumikat ti Jesus a linumwasto bile. Ey inumadeyo siya dudu bile sa, amonda manalangin. 36 Pero de Simon éytinumagubet side diya, a inahayok de siya.37Ey péketa de diya éy kinagi de, a “Maistu,éahayukén ka man dén du tolay a étanan.”38 Pero kinagi ni Jesus dide, a “Kitam dén.Umange kitam du iba a bariyo. Kanyaék seinumange éy magpahayagék be du tolay taiba-iba a bariyo.”

39 Kanya naglebut ti Jesus ta étanan aGalilea, a nagtoldu siya du tolay du kapilyade, sakay pinaibut na i meadu a dimonyo.

Ginamot Ni Jesus Tu Te Saket a Ketong40 Nadid, te esa a lélake a te saket a

ketong a inumadene ni Jesus. Linumuhudsiya diya a mékiohon. “Eng maari,” kagina, “éy pahusayénék pad.” 41Ey ti Jesus, éykinagbian na siya, éy kembilan na, a kinagina, a “Maari, maghusay ka dén.” 42 Ey topégkagi na ta éya, éy bigla a naibut tu laduna, a mahusay dén siya. 43 Ey pinéglakadsiya ni Jesus, a kinagi na diya ta mahigpit,44 a “Diyan mo kékagin i éye ta maski tiésiya; éng ˈwan umange ka pa pumeta tapadi, a mahusay ka dén. Da mahusay kadén,” kagi na, “éy atdinan mo tu padi tapéngiatang na diko, a kona to niutus ni

Moises. Saya i pagpatunay mua ta tolay amahusay ka dén.”

45 Pero tu lélake, to péglakad na dén,éy basta binébahetaan na i bawat meta nata nanyaria diya, hanggan éwan nabahetana étanan a tolay ta éya a lugar. Kanyati Jesus éy éwan dén siya maari a pumetata tolay maski ta ahe a banuwan. Bastatumétulos siya ta adeyo ta banuwan. Peromaski adeyo siya, éy palagi a dumédulugdiya i meadu a tolay.

2Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu

1 To esa man dén a aldew, éy nagsoliti Jesus ta Kapernaum. Ey nabaheta dutolay a kaya man dén siya to bile na. 2 Eydinumulug i meaadu a tolay to bile, ahanggan da mepiit side. Maski ta harap nobile, éy mepiit. Ey mégtoldu ti Jesus dide.3 Nadid, te épat a tolay a dinumemét sa, ate kébil side a lélake a lumpu. 4 Pero éwanside makaadene ni Jesus, dahil ta meaadu atolay. Kanya binutbut de to atép to némoniJesus, sakay nitostos de tu ayod a édsean nolumpu. 5 Ey ti Jesus, péketa na a méniwalaside diya, éy kinagi na to lumpu, a “Anéng,pinatawad ka dén ta kasalanan mo.”

6Nadid, du maistu sa ta rilihiyon, péka-bati de to kinagi ni Jesus, éy mégisip side, a7 “Bakit mégkagi siya ta kona sa? Isip nawade a Diyos siya! Diyos san i makapag-patawad ta kasalanan na tolay.”

8Ey ti Jesus, éy tukoy na dén i édse ta isipdia. Ey kinagi na dide, a “Bakitmégisip kamta kona sina? 9 Tama,” kagi na, “a maarii maski ti ésiya a mégwari-wari a még-patawad ta kasalanan na lumpuae. Pero tiésiya i maari a makapagpalakad ta lumpua tolay? 10 Nadid,” kagi na, “éy sakén ilélake a gébwat ta langet. Ey patunayan kodikam a te kapangyarianék a magpatawadta kasalanan, a péglakadén ko i lumpuae.”Nadid, kinagi ni Jesus to lumpu, a 11 “Nay,umégkat ka dén, a alapén mo dén i ayodmua, a ikad mo dén ta bile moy.”

12 Nadid, pékabati no lumpu ta éya, éyinumégkat dén siya, a inalap na tu ayodna, sakay linumuwas siya to bile. Ey dutolay sa, péketa de ta éya, éymégtaka side atahod, sakay pinuri de i Diyos. Sakay kinagide a “Nadid kitam san naketa ta kona sa!”

Marcos 2:13 42 Marcos 3:7Ti Lebi a Mégpabuwes

13 Nadid, nagsoli man dén ti Jesus tasabeng ta Galilea. Ey dinumulug diya imeadu a tolay, éy nagtoldu siya dide. 14 Eyto péglakad na, éy neta na i esa a lélakea mégpabuwes, a te eknud to pégsingihanta buwes. Ti Lebi i ngahen naa, a anakni Alpeyo. Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ku-muyog ka diyakén a maging alagad ko.” Eytinumaknég ti Lebi, a inumunonod siya niJesus.

15 Nadid, to péngan ni Jesus to bile niLebi, éy nékidipon be sa imeadu amedukésa tolay sakay du mégpabuwes. (Side iméngdaya ta tolay.) Dahilan éy te meadua kumékuyoyog ni Jesus. 16 Ey du maistusa ta rilihiyon na Pariseyo, péketa de amékidipon ti Jesus du medukés a tolay,éy kinagi de du alagad ni Jesus, a “Bakitmékidipon siya du makasalanan a tolay?”17Ey ti Jesus, pékabati na dide, éy kinagi nadide, a “Bakit? Du mahusay éy éwan sidetu kailangan ta magamot, éng ˈwan du tesaket. Ey sakén éy éwanék se inumange amonda tumulung du mahusay a tolay. Engˈwan, du makasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon18 Nadid, du Pariseyo sakay tu alagad

ni Juan, éy ugali de a mégkulasiyon, ayunto rilihiyon de. Kanya te iba a tolay anagpakelagip ni Jesus éng bakit éwan bemégkulasiyon du alagad na. “Eng mégku-lasiyon du alagad du Pariseyo, sakay dualagad ni Juan a mégbinyag,” kagi de, “éybakit éwan mégkulasiyon du alagad mo?”

19 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ataay,maari beman a mégkulasiyon i tolay éngkaguman de pabi i ikasal? Ewan! Engkaguman de pabi siya, éy éwan pabi sidemégkulasiyon, da mésaya side. 20 Bagayéwan dén sa tu kadimoy de a ikasal, éy sayai oras de a magkulasiyon.

21 “Ewan tu nagtagpi ta bigu a resato todati dén a badu,” kagi ni Jesus. “Da éngkona sa, éy péknetén no bigu tu dati, éylalo dén amelawa tu ébut no badu. 22Ewanbe tu méngiasék ta bigu a alak ta dati apégaskanan. Bagay kona sa i ginamet, éypomtak tu pégaskanan, da dati, a tulosmebut tu alak. Sakay pati tu pégaskanan,éy sayang be dén. Maigi pa éy iasék i bigua alak ta bigu be a pégaskanan.”

Tungkul Ta Pangilin a Aldew23 Nadid, to esa a aldew a pangilin, éy

dinumiman de Jesus to kapahayan. Ey topéglakad de, éy nagkétoh du alagad na tatégesa a ohay, a kékéselén de. 24 Ey duPariseyo, éy kinagi de ni Jesus, a “Entanmodu alagad mo! Bakit gemtén de i bawal tapangilin? Bilang tarabaho ina!”

25 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Bakit, éwanmoy wade nabasa tu ginimet ni Dabid toaraw, to pégalép de sakay du kaguman na?26 Basta sinomdép siya to bile na Diyos. Eytu te déton sa a tinapay a para ta Diyos, éykinan na; sakay pinakan na be du kagumanna. Ey bawal kan ya ta utus, da du padisan i maari kana a méngan ta éya. Nanyariya to panahun ni Abiyatar, to panahun apadi siya a mataas. 27 Tandaan moy,” kagini Jesus, “lalo a importante i tolay kesirata pangilin a aldew. Kanya san ginimetna Diyos i pangilin éy monda makaimangi tolay ta tarabaho de. 28Ey sakén a lélake agébwat ta langet, éy sakén i mégkagia énganya i tama a gimet ta aldew a pangilin.”

3Tu Lélake a Pile Tu Kamét

1-2Nadid, éy inumange ti Jesus to kapilyade a esa. Ey te lélake sa a pile tu kamét.Ey du Judeo sa, éy sinubukan de siya, énggamutén na tu lélake ta pangilin, mondamaka éy iabla de siya a manglabag ta utus.3 Ey ti Jesus, éy kinagi na to pile tu kamét,a “Kadon se.” 4 Ey kinagi na du mégsubukdiya, a “Anya, bawal beman ta utus tam éngaguman tam i te hirap ta pangilin? Isip kobawal san éng pahirapan tam i tolay?”

Ey du mégsubuk diya, éy éwan sidesinumengbet diya. 5 Ey ti Jesus éy léla-mengén na side, a mégingél siya dide. Eymélungkut be siya dide, damekétog side tuisip. Ey kinagi na nadid to pile tu kamét, a“Iolnat mo i kamét mua.” Ey to péngiolnatna éy naghusay dén. 6 Ey du Pariseyo sa anagsubuk diya, éy linumwas sa side; sakaynéguhunan de éng kodya i pamunu dia niJesus. Ey kaguman de be du tolay ni Herod.

Du Meadu a Tolay Ta Sabeng Ta Galilea7 Nadid, pékatukoy ni Jesus ta hangad

dia, éy hinumektat sa siya a inumange tasabeng. Ey kaguman na du alagad na.

Marcos 3:8 43 Marcos 4:1Ey meadu i tinumagubet diya, a gébwatside ta Galilea, sakay ta Hudea, 8 sakay taJersualem, sakay ta Idumea, sakay ta du-manég a sa na Hordan, sakay ta Tiro, sakayta Sidon. Kanya dinumulug diya diden ya atolay, éy dahilan éy nabaheta de i ginimetnaa. 9-10 Ginamot na i meaadu a tolay a tesakisaket. Kanya du te ladu, éy pumépilitside a umadene diya, monda makakbil sidediya. Kanya ti Jesus éy nipedahik na tuabeng a sinakayan na. Dinumitaw siya takétihék, monda éwan siya sésélditén natolay. 11 Sakay du hinayup a tolay, bagaymeta de ti Jesus éy bastaminatumba side taharap na, a dinumulaw side, a i kinagi dia,éy “Siko i anaka na Diyos.”

12 Ey ti Jesus éy pinégkagian na side tamahigpit, a diyan de iyébaheta i tungkuldiya.

Pinili Ni Jesus Du AlagadNa a Labindalawa

13 Nadid, pénohobuk ni Jesus to esa abuked, éy pinauwet na du tolay a gustuna a maging alagad na. Ey kédemét dediya, 14 éy pinili na i labindalawa, a sidei kaguman na. I pégdulaw naa dide éyapostol. Side i utusan na a uméange taiba-iba a lugar, a magpahayag ta Diyos.15 Ey inatdinan na side ta kapangyarian dea magpaibut ta dimonyo.

16 Du labindalawa a apostol a pinili naéy ti Simon, a pinalayawan na a Pedro;17 sakay ti Santiago éy ti Juan, a anak sideni Sebedeo. (Pinalayawan side ni Jesus, aBoanerges, a i kahulugen na éy koman ikéduh.) 18 Du iba a apostol éy ti Andres,sakay ti Pelip, sakay ti Bartolome, sakay tiMateo, sakay ti Tomas, sakay ti Santiagoa anak ni Alpeo, sakay ti Tadeo, sakayti Simon a taga Kanan, 19 sakay ti HudasIskarote, a néngitokyon ni Jesus.

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan GébwatI Kapangyarian Na Ni Satanas

20 Nadid, nagsoli ti Jesus to bile na. Eydinumulug man dén diya i meaadu a to-lay. Ewan side maari a méngan, dahil takakadu na tolay. 21 Ey du tétotop ni Jesus,pékabati de a temeaadu a dumédulug diya,éy inumange side diya a uwitén, da isip deéng luku-luku dén siya. 22 Pero du maistuta rilihiyon ta éya, a gébwat ta Jerusalem,

éy kinagi de, a “Kanya makapégpaibut siyadu dimonyo éy inatdinan siya ni Satanas takapangyarian na. Ti Satanas a mayor dudimonyo.”

23 Kanya kinagi ni Jesus dide i halim-bawa. “Pakodyan a lébugén ni Satanas isarili na?” kagi na. 24“Engmara, maski ahea banuwan, éng néglébug side éy masidaside a talaga. 25 Sakay maski ahe a bile, éngnéglébug side, éy éwan male i buhay dia.26 Ey nadid sakén, bakit kagi moy a inatdi-nanék kan ni Satanas ta kapangyarian na amagpaibut du katulung na a dimonyo? Englébugén ni Satanas i sarili na, éy bumagsaksiya a talaga. Ewan male i buhay na.

27 “Ewan tu makapagpaibut du kasaku-pan ni Satanas, éng ˈwan na pa matalo tiSatanas. Pero éng matalo na dén siya, éymaari na dén a alapén i kasakupan na.

28 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “pag-pasensiyaan na Diyos i tolay ta maski anyaa kasalanan de, sakay ta péngupos de tatolay. 29 Pero tu mangupos ta Banal aEspiritu, éy saya i éwana pagpasensiyaan,maski nadid, a hanggan nikésiya. I kona saéy te kasalanan a pirmi, a éwan maibut.”30 Kinagi ni Jesus i éya da nangupos sidediya, a te medukés kan siya a espiritu.

I Tunay a Top Ni Jesus31 Nadid, éy dinumemét sa tu ina ni

Jesus, sakay du tétotop na. Naguhay sideta luwas no bile, a nipauwet de siya. 32 Eydu meadu a tolay a te eknud ta palebut niJesus to lubuk, éy kinagi di diya, a “Kéyedén ta luwas dena mo, éy du tétotop mo,a nipauwet de ka.”

33 Ey kinagi ni Jesus, a “Ti ésiya i ina kuasakay ta tétotop kua?” 34 Ey kélameng niJesus du tolay ta palebut na, éy kinagi na, a“Side ye di ina kua, sakay top ko! 35 I maskiti ésiya a mangtupad ta utus Nama ko, éyside ya di ina kua éy ta tétotop ko.”

4Tu Halimbawa Tungkul to Mégsabug

1 Nadid, inumange man dén ti Jesus todigdig no diget. Ey meaadu i dinumulugadiya, a hanggan da sinumakay ti Jesus toabeng, sakay dinumitaw ta kétihék, sakayinumeknud sa siya a mégtoldu du tolay. Ey

Marcos 4:2 44 Marcos 4:31side éy édse side to baybay, a mégbati. 2 Eytinolduan na side ta meadu a halimbawa.

3 “Baten moy,” kagi na. “Te esa kan alélake a mégsabug to binhi na. 4 Ey topégsabug na éy te sénganya wade a butil aminepégsek to dilan. Ey kinan na manok.5 Ey te sénganya wade be a nepégsek tobito-bito. Ey agad kan side nagtubu, damelapis i luta ta éya. 6Perominalanés side,da mepasi i bilag, éy éwan kan masiyadui gimot de. 7 Ey te sénganya wade be anepégsek to kalamonan, éy éwan kan benagbunga, da nailongan na lamon. 8 Ey tuiba a binhi, éy nesabug kan dén tamahusaya luta. Ey tinumubu i éya, a nagohay tatégtétélo a pulu a butil, sakay ta tégéném apulu, sakay ta tégsésandaan a butil i bawatohay. 9 Ey nadid,” kagi ni Jesus, “éngmakabati kam, éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa10Nadid, to kéhektat dén dumeadu a to-

lay, éy du alagad na éy nipakelagip de ni Je-sus ayun to nihalimbawa na du tolay. 11 Eykinagi ni Jesus dide, a “Ipeta san dikamna Diyos i kahulugen na lihim tungkul tapéghari na ta tolay. Pero du tolay a éwansakup na kaharian na Diyos, éy halimbawasan i kékagin kua dide, 12 monda maskimetaék de, sakay mégbati side diyakén, éyéwan de mapospusan. Da sala de a magsolita Diyos, amonda pagpasensiyaan na side.”

Ipaliwanag Na I HalimbawaTungkul To Pégsabug

13 “Bakit,” kagi ni Jesus, “éwan moybeman mépospusan i kahulugen na éya ahalimbawa? Eng kona sa, éy kodya i péka-pospos moya du iba a halimbawa? 14Mara,tu nisabug no lélake éy éwan binhi, éngˈwan kagi na Diyos. 15 I sénganya a tolay éykoman side tu binhi a minepégsek to dilan,to pégsabug no lélake ta kagi na Diyos.Eng makabati side, éy dinumemét agad tiSatanas dide, a inagaw na tu kagi a nabatide. 16 I iba a tolay éy koman side tu binhi anepégsek to bito-bito. Side, éngmabati de ikagi na Diyos, éy masaya side, a tanggapénde agad. 17 Pero éwan side makatagal, dakapareho side no binhi a éwan nakagimot.Méniwala side ta sandali. Pero kédemétna paghirap de dahil ta péniwala de, éybasta ginanan de tu tinanggap de. 18 I iba a

tolay éy koman side tu binhi a nepégsek tokalamonan. Makabati side ta kagi na Diyos;19 pero éwan magbunga tu kagi na Diyos taisip dia, da kapareho side no binhi a nailon-gan. Mara i nangilonga dide éy tu pégisipde ta kabuhayande sakay ta kayamanande,sakay ta pénggustu dia ta sari-sari. Kanyaéwan side mégbunga. 20 Pero i iba a tolay,éy koman side tu binhi a minesabug tamahusay a luta. Eng makabati side ta kagina Diyos, éy tanggapén de. Ey magbungaside ta tégétélo a pulu, sakay ta tégéném apulu, sakay ta tégsésandaan.”

Tu Halimbawa to Simbu21 “Anya wade,” kagi ni Jesus, “taben na

tolay i simbu, a monda tulos taklében de tapégtakalan? O isahok de beman ta kama?Ewan, da iedton de ta lamesa. 22 Ey maskianya ameliso nadid, éy mademlagen ta esaa panahun. Sakay maski anya i ilihim natolay nadid, éy mehayag ta esa a panahun.23 Nadid,” kagi ni Jesus, “éng makabatikam, éy baten moy ya.

24 “Nadid,” kagi na, “isipén moy tu kagiko dikam. Da pintasan kam na Diyos ayunta pégpintas moy ta kapareho moy. Sakaylalo a mahigpit i pégpintas na Diyos dikam.25 Dahilan side a mégéisipén ta itoldu kua,éy dagdagen na Diyos i isip dia, mondamapospusan de ta mahusay. Pero dumeta-mad a mégisip ta itoldu kua, éy bawasanna Diyos tu isip de a hanggan éwan side tumapospusan.”

Tu Halimbawa No Lélake a Naghasik26 Nadid, kinagi ni Jesus, a “I péghari

na Diyos éy kapareho no lélake a naghasikta binhi to luta na. 27 Ey tidug siya takélép-kélép; umikat siya ta aldew-aldew.Ey tulos san a tumétubu tu nihasik na.Pero éwan mépospusan no lélake éng anyai mégpatubua to nihasik na. 28 Basta lutasan i mégpatubua. Tulos a nagtagatod.Tulos a nagbuktet. Tulos a mégwasawas.29 Ey bagay nalutu dén tu pahay, éy tulosmégladey dén tu lélake, da oras dén amégladey.”

Tu Halimbawa No Bukél Na Mustasa30 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya wade

i kapareho na péghari na Diyos? Anyawade i halimbawaa na éya? 31 I kaparehuana éya éy tu isesa a bukél na mustasa a

Marcos 4:32 45 Marcos 5:20nimula no lélake to luta. Kakétihékan ya tamaski anya a bukél ta mundua. Pero éngimula mo, 32 éy kadikélan ya ta étanan akayo, a huméhabéng ta meadu, a hangganmakapaglobun du manok ta lédum naa.”

33 Kona sa i pégtoldu ni Jesus du tolay,a gamitén na i meadu a halimbawa, ayunta kaya de a mapospusan. 34 Ewan siyatu kinagi dide a éwan halimbawa. Peroéng bukod de Jesus, a du alagad na sani kaguman naa, éy nipaliwanag na dide iétanan a kahulugen no kinagi na du tolay.

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos35 Nadid, giapon dén na éya a aldew, éy

kinagi ni Jesus du alagad na, a “Umahabeskitam dén ta dibilew.” 36Ey sinumakay dénside to abeng a te sakay dén ti Jesus, sakaygininanan de dén du tolay. Ey te iba be saa abeng, a inumunonod dide. 37 Mamaya-maya, éy inabut side na mesibét a unos,a tulos sésalpukén na tagmék tu abeng,a hanggan da talaga a matabwan dén tuabeng. 38 Ey ti Jesus éy tidug pabi siya todipos, a te punganan siya. Ey linukag siyadu alagad na, a kinagi de, a “Maistu, diyanmo kame pébayan! Omléd kitam dén!”

39 Ey ti Jesus éy inumégkat siya, a tu-los sinaway na tu pahés, sakay kinagi nato pahés, a “Tama dén, tumahimik kadén.” Ey hinumintu dén tu pahés, sakaytinumahimik dén tu diget. 40 Ey kinagi nadu alagad na, a “Bakit inumanteng kam?Ewan kam wade pabi méniwala diyakén?”41 Ey nagtaka du alagad, a kinagi de, a“Anya wade i lélakeae? Maski pahés éy tadiget, éy méniwala side diya!”

5Ginamot Ni Jesus Tu Lélake a Hinayup

1Nadid, dinumemét de Jesus ta banuwanna tolay a Gadareno ta dibilew. 2 Ey tokéahawas de to abeng, éy sinambat side noesa a lélake a hinayup, a gébwat to kapu-santo. 3 Siya éy nale a négiyan to kapu-santo. Ey éwan dén tu maari a méngiegutdiya. Maski kadena éy éwan maari, 4 daginapus de dén siya ta meadu a beses takadena sakay bangkiling. Pero tu kadenaéy binabégsot na, sakay tu bangkiling éytinétéltég na san. Ey éwan tu tolay amakagipos diya. 5 Aldo éy ta kélép éy

bastaméglélebutén siya to lébélbéng sakaydu bukibuked, a mégkékélesén siya, sakaytinétalinguan na i bégi naa ta bito.

6Nadid, pékatan-aw na ni Jesus, éy nag-inan siya a linumuhud diya, 7 sakay dinu-mulaw ta mebagség, a kinagi na, a “Anyai pékialam mua diyakén, Jesus? Siko ianak na mataas a Diyos! Diyanék padpéparusaan!” 8 Kinagi na dén i éya, dainutusan dénni Jesus tumedukés a espiritua umibut dén to lélake.

9 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Ti ésiya ingahen mua?” “Ti keaduan,” kagi na, “ingahen kua; da meadu kame.” 10 Ey dinu-maying siya ni Jesus, a “Diyan pad iyébutdidi hayupa ta adeyo.”

11Nadid, te meadu sa a babuy a mégkanta disat no buked ta éya. 12 Ey du dimonyoa édse to lélake, éy pinékiohon de ni Jesus,a “Iagton mo kame san ta bégi didi babuyyae, a pasdépénmo kame dide.” 13Ey pinu-mayag dén ti Jesus. Kanya du dimonyo éyinumibut side to lélake, a tulos sinomdépside du babuy. Ey bigla a minagpaginan dubabuy a bulnok, a sinumegbu side a étananto diget, a tulos de a minalimés. Mangaéduwa side a libu a babuy.

14 Nadid, du mégbantay du babuy, éyginuminan dén side. Ey nibébaheta de duétanan to banuwan de. Ey du tolay, éyinumange sideni Jesus,mondameta de énganya i nanyaria. 15 Ey kédemét de ni Jesus,éy neta de tu lélake a hinayup, a te eknuddén siya, a mahusay dén. Sakay te badudén siya. Ey inumanteng du tolay. 16 Eydu tolay a minaketa ta éya a nanyari, éynibaheta de du iba i tungkul to lélake, sakaydu babuy. 17 Ey nipékiohon de ni Jesus ahumektat siya to lugar de.

18 Nadid, pékasakay ni Jesus to abengde, éy tu lélake a ginamot na, éy nékiohonsiya ni Jesus éng maari siya a kumuyog.19 Pero sinaway ni Jesus. “Sumoli ka sannadid ta bile moy,” kagi na, “sakay ikagimo dide i ginimet na Diyos diko, éng kodyai nipangagbi naa diko.” 20 Kanya tu lélake,éy nagsoli siya, a inumange siya ta Dekapo-lis, sakay nibaheta na du tolay éng anyai ginimita ni Jesus diya. Ey mégtaka duétanan a nakabati.

Tu Anak a Minate, Sakay Tu Bébe a Mi-nangkébil Ni Jesus

Marcos 5:21 46 Marcos 6:521 Nadid, to kéahabes de Jesus to ki-

nagébwatan de, éy sinambat man dén siyanameadu a tolay to édse na pabi ta sabeng.22 Ey inumadene diya i esa a Judeo, a tiHayro i ngahen naa. Siya tu tagapamahalato kapilya ta éya. Ey péketa na ni Jesus éydinumapa siya ta harap na, 23a dinumayingdiya. “Adene a mate tu anak ko,” kagi na.“Umange ka pad a itupu mo i kamét muadiya, monda maghusay siya, monda éwansiya mate.”

24 Ey kinumuyog ti Jesus diya. Ey temeaadu be a tolay a kinumuyog be, a hang-gan da mepiit side ta palebut ni Jesus.

25 To péglakad de éy kaunonod ni Jesusi esa a bébe a te saket. Labindalawa déna taon siya a mégdédigién. 26Nagpagamotsiya ta meadu a doktor, a hanggan da gi-nasta na dén tu kuhata na a étanan. Peroéwan siya nagamot, éngˈwan lumélalo santu saket na. 27-28To pékabaheta na ni Jesus,éy kinagi na to isip na, a “Eng makbilanko san i damit naa, éy maghusayék dén.”Kanya inumadene siya to adég ni Jesus,29 sakay kembilan na tu badu na, éy bastanaghusay siya agad. Ey nabati na a nag-amot dén i bégi naa.

30 Pero ti Jesus, agad na naramdaman ate nagkébil diya, a tulos nagamot. Kanyasinumuleg siya, sakay kinagi na du to-lay, a “Ti ésiya i minangkébila ta badukuae?” 31 Ey du alagad na, éy kinagi dediya, a “Bakit, Maistu, ipakelagip mo ya?Meséldit-séldit kitam didi tolayae! Meadui méngkébil diko!” 32 Ey linameng ni Jesusdu tolay, éng ti ésiya i nangkébil diya.33 Ey tu bébe, pékabati na a naghusaydén siya, éy inumanteng siya a tahod.Tulos tinumokém siya to tikéd ni Jesus,sakay kinagi na diya i buu a katutuhanan.34 “Anéng,” kagi ni Jesus, “diyan ka mégan-teng. Pinahusay ka dén na péniwala modiyakén. Ikad mo dén. Mahusay ka dén.”

35 Nadid, mégkagi pabi ti Jesus to bébe,éy te dinumemét a gébwat to bile nomataas a Judeo, a kinagi de diya, a “Minatedén tu anak mo. Diyan mo dén abalaén imaistua.”

36 Pero ti Jesus, pékabati na to kinagide to mataas a Judeo, éy kinagi na diya,a “Diyan ka méganteng. Umasa ka san

diyakén” 37Ey sinaway ni Jesus du iba a ku-muyog dide. Basta ti Pedro san i kagumanna, sakay de Santiago a patwadi, sakay tumataas a Judeo. 38 Nadid, kédemét de tobile no mataas a Judeo, éy neta ni Jesusa méligalig du tolay sa, a mégpégsangetside. 39 Ey sinomdép siya, a kinagi na dide,a “Bakit méligalig kam a mégpégsanget?Ewan minate i anaka. Natidug san siya.”

40Ey du tolay sa, éy pinégngihitan de santi Jesus. Ey ti Jesus, éy pinaluwas na sideto bile. Basta i kaguman na sana to lubukéy tu ina no anak, sakay tu ama na, sakaytu alagad na a étélo. Sakay sinomdép sideto kuwarto no anak, 41 sakay kembilan niJesus tu kamét na, sakay kinagi na diya, a“Anéng, umégkat ka dén.”

42 Ey tu anak, éy inumégkat siya agad,sakay tulos siya a méglakad. I idad nasana éy sapulu éy ta éduwa a taon. Ey dutolay sa, éy mégpégtaka side a tahod. 43 Eynibilin dide ni Jesus ta mahigpit, a diyande iyébaheta ta maski ti ésiya i nanyaria.Sakay inutusan na be side a mégpakan toanak.

6Ewan De Tinanggap Ti Jesus Ta Nasaret

1Nadid, hinumektat sa ti Jesus, a nagsolisiya to sarili na a banuwan. Ey kinumuyogdu alagad na. 2 Ey to pangilin a aldew, éynagtoldu siya du tolay to kapilya sa. Eydu meadu a nakabati diya, éy nagtaka side.“Ahe i nangalapana na éya a lélake ta éyaa pégtoldu na?” kagi de. “Ahe i gébwatna karunungan naa? Kodya i pékagimetnaa ta makataka-taka? 3 Ewan beman sayetu anak no karpintero tam?” kagi de. “Tiésiya pa ina,” kagi de, “éng éwan anak sanni Maria? Sakay i top na éy de Santiago,ti Jose, ti Hudas, sakay ti Simon. Sakay dutétotop na a bébe, éy mégiyan pabi se sidedikitam.” Kanya éwan side naniwala diyata Nasaret.

4 Ey kinagi ni Jesus dide, a “I purupetaéy iyégalang ta maski ahe. Pero ta sarilina a banuwan, sakay ta sarili na a bile, éyéwan siya iyégalang.” 5 Ey nadid, éy éwanminagimet ti Jesus ta éya ta makataka-takaa gimet, da éwan sideméniwala diya. Bastanitupu na i kamét na ta séngasénganya a

Marcos 6:6 47 Marcos 6:32tolay a te ladu, a pinahusay na side. 6 Eymégtaka siya, da éwan side naniwala diya.

Tu Utus Ni Jesus Du Alagad NaNadid, linebut ni Jesus du bariyo-bariyo

ta éya, a nagtoldu siya du tolay. 7 Eynipauwet na du alagad na a labindalawa,sakay pinéglakad na side ta tégdéduwa, amonda mégtoldu side. Sakay inatdinanna side ta kapangyarian a monda maariside a mégpaibut du medukés a espir-itu. 8 Pinagbilinan na side, a “Diyan kammégkébil ta bilon moy,” kagi na. “Maskisuput, maski kuhata,” kagi na, “éy diyanmoy kébilén. 9 Basta sahukod i kébilénmoya, sakay magsinelas kam. Sakay diyanmoy kébilén i pégpalitan moy a badu.10 Sakay ta késdép moy ta tulusan moy abile,” kagi na, “éy tumulos kam sa a hang-gan éwan kammaglakad. 11Eng du tolay taesa a banuwan, éy éwan de kam tanggapén,o éng sala de a bébaten tu ipahayag moy,éy basta humektat kam sa, a ihalimbawamoy dide a ipagpag moy ta tikéd moyatu alikabuk. Saya i tanda moya dide a tekasalanan side.”

12 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya dualagad na, éy hinumektat side, a nagtolduside du tolay a dapat de a ibutan tu ugalide a makasalanan. 13 Sakay pinaibut de imeadu a dimonyo; sakay i meadu a tolaya te ladu, éy nikulo de dide i langis, éynaghusay side.

Tu Kamatayan Ni Juan a Mégbinyag14 Nadid, ti Hari Herod éy nabaheta na

i nanyaria, da tanyag dén ti Jesus. Tesénganya a tolay a kagi de a siya éy ti Juana Mégbinyag, a minabuhay dén. Kanyamakagimet kan siya tamakataka-taka, kagide. 15 I iba éy akala de éy ti Elias siya. Sakaykagi du iba éy purupeta kan siya, a kona dupurupeta na Diyos to araw.

16 Pero ti Hari Herod, pékabaheta na tagégemtén ni Jesus, éy kinagi na, a “Ta-laga a siya dén ya ti Juan, a pinaputol ko.Minabuhay man dén siya!”

17-18Kanya binuno ti Juan, éy pinintasanna ti Herod, a kinékagi na ni Herod, a“Ewan maari a mékiagum ka ni Herodias,da asawa ina ni wadi mo.” (Ti Herodiaséy asawa ni Pelip a wadi ni Herod. Peroinagew siya ni Herod.) Kanya nipadikép

ni Herod ti Juan, a nipihesu. 19 Sakay tiHerodias a bébe, éy méiyamut siya ni Juan.Gustu na siya a ipabuno, pero éwan nakaya, 20 da sinaway siya ni Hari Herod. TiHerod éy méganteng siya ni Juan, da tukoyna a mahusay siya a lélake, a éutusan naDiyos. Sakay pati, éng mébati na ti Juan amégkagi, éy mégtaka siya. Kanya gustu nabe a mabati.

21Nadid, dinumemét dén tupagkékataonni Herodias. Kédemét no kapanganakan niHerod, éy naganyaya siya, éy édsa be sa dute tungkulin a tolay ta banuwan. 22 Ey tuanak ni Herodias a madiket, éy nagsayawsiya to harap du lélake. Ey mésahat deHerod to pégsayaw na. Kanya kinagi niHari Herod diya a iatéd na diya i maskianya a gustu na. 23 Nipangako na diya, akinagi na, a “Kagi mo san éng anya i gustumua, éy iatéd ko dén diko. Maski hangganta kalahati na kayamanan ko,” kagi na.

24 Ey tu madiket, pékabati na ta éya, éyinumange siya nagpakelagip to ina na énganya maka i agidén naa. “Agidén mo tu uloni Juan aMégbinyag,” kagi nenana. 25Ey tumadiket, nagsoli siya agad to hari, a kinagina, a “I gustu kua, éy iatéd mo diyakénnadid i penggan a te déton sa tu ulo ni Juana Mégbinyag!”

26 Nadid, pékabati no hari ta éya, éymasiyadu dén siya a nagsisi. Pero éwansiya makaidel, dahil to nipangako na taharap du bisita na. 27 Kanya inutusan naagad tu sundalu a umange mangalap toulo ni Juan. Ey tu sundalu, éy inange napinutulan ti Juan. 28 Sakay niedton natu ulo na to penggan, sakay niatéd na tomadiket. Sakay siya éy nitulos na dén nenana. 29 Ey du alagad ni Juan, pékabaheta de,éy inumange sa side mangalap to bangkayna, a tulos de nielbéng to pantiyung.

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Lima a Libu30Nadid, du apostol, éy sinumoli side ni

Jesus, a kinagi de diya i ginamet de, sakaytu nitoldu de du tolay. 31 Ey te meaadunadid a tolay a uméange ni Jesus a aldew-aldew, a hanggan éwan be maari de Jesusa méngan. Kanya kinagi ni Jesus du alagadna, a “Kitamdénmabukod ta adeyo,mondaéwan kitam maabala, monda makaimangkam.” 32 Tulos sinumakay side to abeng

Marcos 6:33 48 Marcos 7:7a inumange side to esa a lugar a éwan tutolay.

33 Pero du meadu a tolay, pékatan-aw dedide a hinumektat, éy tinumagubet side, datukoy de a de Jesus side. Ey naginan sidea namaybay a linumekaw, éy neditol sidea dinumemét to punduan de Jesus. 34 Eynadid, to képundu ni Jesus to baybay, éyneta na i meadu a tolay. Ey kinagbian naside, da koman side i tupa a éwan tu pastora mégalaga dide. Tulos nagtoldu siya dide.

35Nadid, to giapon dén, éy kinagi du ala-gad diya, a “Maistu, apon dén, sakay édsekitam ta ilang a lugarae. 36 Péglakadén modén di tolayae du bariyo-bariyo ta palebutta éye, monda makabugtong side ta kanénde.” 37 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Sikam éypékanén moy side.” “Ey pakodyan me?”kagi de. “Pamugtungénmo kame beman taéduwa a datos a kuhata a tinapay a ipakantam dide?” 38 “Ey sénganya,” kagi na, “ibilon moya sina a tinapay? Angen moyentan.” Ey péketa du alagad, éy kinagi de,a “Te lima kitam a momon a tinapay, sakayéduwa a pindang.”

39-40 Nadid, pinaeknud ni Jesus du tolayto kalamonan ta éya, ta puktu-puktu atéglélimapulu éy ta tégsésandaan. 41 Sakayinalap na tu lima a tinapay, sakay tu éduwaa pindang. Ey tinumangad siya ta langeta nagpasalamat ta Diyos. Sakay pinuseng-puseng na tu tinapay, a niutus na du alagadna a ihayin de du tolay. Ey kona be satu pindang. 42 Ey néngan side a étanan, aminabsog side. 43Ey hinempésan du alagadtu sobha, éy naputat pa tu sapulu éy taéduwa a gatang! 44 Ey du minéngan ta éyaa tinapay éy lima a libu a lélake.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget45Nadid, pinasakay ni Jesus du alagad na

to abeng, a pinégdetol na side ta dibilew taBetsayda. Ey siya, éy pinasoli na du tolay tabile de. 46 Ey to kéhektat de, éy nanohobukti Jesus to buked, a monda manalangin.47 Kédemét no kélép, éy édsa du alagad taditaw, éy édse ti Jesus to luta. 48 Ey netana a mehirap i pégaud dia, da sinongsongside no pahés. Nadid, to tamo a amulaldew,éy tinumagubet ti Jesus dide, améglakad tadibo na diget. Talaga a lampasan na side,49 éy neta de siya a méglakad ta dibo no

diget, tulos kinomhad side, da akala de éngbélet, 50 éy méganteng side a étanan diya.

Pero kinagi ni Jesus dide, a “Diyan kamméganteng. Sakén ye.” 51 Ey sinumakaysiya to abeng, a tulos hinumintu dén tupahés. Ey mégtaka du alagad, 52 da maskitu ginamet ni Jesus a tinapay, éy éwan depabi napospusan éng ti ésiya siya. Ewanside méatutu.

53Nadid, to kéahabes de, éy pinumunduside ta Genesaret. 54 Ey to kéahawas de,éy du tolay sa, éy natenggi de a de Jesusside. 55 Ey naginan side agad du bawatbariyo ta éya, sakay niange de diya dudukabébayan de a te ladu. Hinamaka deside to nakabahetaan de ni Jesus a lugar.56 Kanya ti Jesus, maski ahe i demtan naaa banuwan, éy du tolay sa, éy pakatidugénde du kakaguman de a te ladu to dimananna. Ey nékiohon side diya, éng maari, éykébilan du te ladu i ontok san no badu na.Ey du étanan a nangkébil to badu na, éynaghusay side.

7Tu Pégtoldu Du Ninunu

1Nadid, du Pariseyo sakay i sénganya dumaistu ta rilihiyon a gébwat ta Jerusalem,éy dinumulug side ni Jesus. 2 Ey neta dedu alagad ni Jesus, a éwan de inugisan ikamét dia bagu méngan, ayun ta rilihiyonna Pariseyo. 3 Da ugali a dati na Judeo, éymaguges side bagu méngan, ayun ta ugalia nipamana dide du ninunu de. 4 Sakayutus be no rilihiyon de, éy éwan de maaria kanén i bébugtungén dia, éng éwan de pawahasikan ta dinom. Ey temeadu pabi sidea sunudén augali a iba, éng kodya i pégugesta iba a kasangkapan de.

5 Kanya du Pariseyo, éy kinagi de niJesus, a “Bakit du alagad mo, éy éwan desésundin tu pégtoldu a nipamana dikitamdu ninunu tam? Da éng méngan side, éyéwan de ugisan i kamét dia a kona ta ugalina rilihiyon tama?”

6 “Sikam a mégkukunwari a éwan kamtu kasalanan!” kagi ni Jesus. “Tama bale inihulaa ni Isayas tungkul dikam: ‘Diden yaa tolay,’ kagi na Diyos, ‘éy igalangék de talabi dia; pero ta isip dia éy éwan. 7 Ewan tupasa tu pégsamba de diyakén, da kagi de éygébwat ta Diyos tu pégtoldu de, pero éwan.’

Marcos 7:8 49 Marcos 7:378 “Bakit,” kagi ni Jesus, “éy sugsugén

moy tu ugali du ninunu moy, pero i utusna Diyos éy pébayan moy. 9 Bihasa kam,”kagi na, “a méngibut ta utus na Diyos,a monda ahigén moy tu ugali du ninunumoy. 10 Da utus na Diyos a esa, éy ‘Igalangmo tama mo éy tena mo, sakay tu mégkagitamedukés ta ama na éy ta ina na, éy dapatipabuno siya.’ 11-12 Pero sikam,” kagi niJesus, “éy iyétoldu moy a maski te hirap tuama no lélake, éy ta ina na, éy éwan siya tukailangan a tumulung dide, da iatéd na taDiyos i metulung na maka dide a kuhata.13 Kanya pébayan moy tu utus na Diyosalang-alang ta mana moy a pégtoldu. Ey temeadu kam be a iba a ugali a medukés.”

I Bagay a Mégpadukés Ta Tolay14Nadid, pinaadene man dén ni Jesus du

tolay diya, sakay kinagi na dide, a “Batenmoy i kagin kuae, a isipén moy ye: 15 Ewantu isubu na tolay i makapagpadukésa diyata mata na Diyos; éngˈwan tu bumébéswalta labi na tolay, éy saya i magpadukésadiya. 16 Eng makabati kam, éy baten moyya!”

17 Nadid, to kéhektat ni Jesus du tolay,a sinomdép to bile éy nipakelagip diya dualagad na i kahulugen no nihalimbawa nadu tolay. 18 “Ewan moy be napospusan?”kagi ni Jesus. “Ewanmoy tukoy tu isubu natolay, éy éwan ya mégpadukés diya, 19 daéwan uméange ta isip na, éngˈwan tumulosta tiyan na san, tulos iyétay na.” (Sayai nipabatia ni Jesus a maari a méngan tamaski anya a kalase a kanén.)

20 “Pero tu bumébéswal ta labi na to-lay,” kagi na, “éy saya i magpadukésa tatolay. 21 Dahilan, ta isip na tolay, éy sayai kégébwatan na mégpadukés dide. Damégisip side ta medukés, péngibébi, pég-tako, pémuno, 22 péngilélake, pénaghili,sakay méngloko side ta tolay, sakay bastosside, méngupos side, mégpalalo side, sakayiba a gimet de a medukés. 23Gébwat didenya ta isip na tolay,” kagi ni Jesus. “Saya imégpadukésa ta tolay.”

Tu Péniwala No Bébe a Ewan Judeo24 Nadid, hinumektat ti Jesus ta éya, a

inumange ta Tiro sakay ta Sidon. Ta éya éysinomdép siya to esa a bile ta lihim, mondaéwanmapospusan na tolay i tinulusan naa.

Pero éwan siya makaiwas du tolay. 25 Tebébe sa a te anak a hinayup no medukés aespiritu. Siya, pékabaheta na ni Jesus, éyinumange siya diya agad, sakay dinumapasiya to tikéd na. 26 Nadid, i éya a bébe éyéwan Judeo, da taga Siria siya. Dinumayingsiya ni Jesus, a ibutan na tu dimonyo toanak na. 27 Pero kinagi ni Jesus, a “Dapatpékanén ko pa du anak. Ewan maari aalapén ko tu kanén na anak,” kagi na, “amonda ipakan ko du aso.”

28Nadid tu bébe, tukoy na a i kahuluginano kinagi ni Jesus, éy dapat tulungan napa du Judeo, bagu du éwan Judeo. Kanyakinagi na, a “Tahodngani, Panginoon. Peromaski du aso éy méngan be side ta mumo amétépduk to lamesa no amo de.” 29 “Tamatu kagi mo,” kagi ni Jesus. “Ikad mo dénsumoli ta bile moy. Naibut dén tu dimonyoto anak mo.” 30 Pékabati no bébe ta éya,éy hinumektat dén siya. Ey kédemét nato bile, éy dinemtan na tu anak na a tekatidug san to kama, a naibut ngani dén tudimonyo diya.

Ginamot Ni Jesus Tu Tuléng31 Nadid, hinumektat de Jesus ta Tiro.

Ey tinumulos side ta Sidon, a hanggan tasabeng ta Galilea sakay ta Dekapolis. 32 Taéya, éy te tolay a niange de diya i esa alélake a tuléng, a utal pa, a nékiohon sideni Jesus, a itupu na i kamét na diya, mondamaghusay. 33 Ey nikabukod siya ni Jesusta adeyo du tolay sa, sakay sinoldut na totoldu na tu talinga na, sakay pinugetan nabe ta laway na tu dila na. 34Sakay tinuman-gad ti Jesus ta langet, a inumangés ta dikél,sakay kinagi na to lélake, a “Mabukasan italinga mua.”

35 To pégkagi ni Jesus ta éya, éy bastamakabati dén tu lélake, sakay makakagidén siya ta mahusay. 36 Ey kinagi ni Je-sus dide a étanan, a diyan de iyébahetata maski ti ésiya i nanyaria. Pero maskinibilin na dide i kona sa, éy lalo de san anibaheta. 37Eydunakabati, éy nagtaka sidea tahod. “Memahal i gimet na éya a lélake,”kagi de. “Maski du tuléng éy pékabaten naside, sakay du bulol éy pégkagién na side tamahusay.”

Marcos 8:1 50 Marcos 8:308

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Epat a Libu1 To esa man dén a aldew, éy te meaadu

man dén a tolay a dinumulug ni Jesus.Ey éwan side tu kanén. Ey dinulawan niJesus du alagad na, a kinagi na dide, a2 “Kagbian ko di tolay a éye. Etélo dén aaldew a kaguman ko éy éwan dén side tumakan. 3 Eng péglakadén ko side ta bilede a mégalép, éy kapuyén side a talagata dilan. Ey te sénganya dide a gébwatta adeyo.” 4 Ey kinagi du alagad, a “Ahei pangalapan tama ta ipakan tam dide tailanga a lugare?” 5 “Ey sénganya i bilonmoya a tinapay?” kagi ni Jesus. Ey “Pitua momon,” kagi de.

6 Nadid, pinaeknud ni Jesus du tolay toluta. Sakay inalap na tu pitu a tinapay. Eyto pégpasalamat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na, sakay niatéd na du alagad na, amonda ihayin de du tolay. Ey nihayin dedén dide. 7 Ey te kétihék be side a ikan.Ey nagpasalamat be ti Jesus ta Diyos a paradide, sakay nipehayin na be dide du tolay.8Ey néngan side a étanan, a minabsog side.Ey hinempésan de tu sobha, éy naputat patu pitu a gatang. 9 Te manga épat a libua lélake a minéngan ta éya. Ey nadid éypinéglakad ni Jesus du tolay. 10 Sakay tulossinumakay de Jesus to abeng, a inumangeside ta Dalmanuta.

Pilitén De Ti Jesus Ta Tanda11 Nadid, inumange ni Jesus i sénganya

a Pariseyo, a mékipégsuway side diya. Pil-itén de siya a ipeta na dide i tanda amakataka-taka ta langet, monda puhubaande siya. 12 Ey naghimutuk ti Jesus tu isip, akinagi na dide, a “Bakit piliténék di lahi aéye a Judeo, a ipeta ko dide i tanda? Talagaa éwan tu ipeta dide a tanda.” 13 Ey topégkagi ni Jesus ta éya, éy gininanan naside. Sinumakaymandénde Jesus to abengde, a tamo side ta dibilew.

Tu Pégpaalsa Du Pariseyo Sakay Ni Herod14 Nadid, kinaleksapan de a magkébil ta

bilon de a tinapay. Basta isesa san i kébildia to abeng. 15 Ey kinagi ni Jesus dualagad na, a “Mangilag kam ta pégpaalsadu Pariseyo, sakay ni Herod.” 16 Ey dualagad, éy mégpéguhon side éng anya ikahulugen na éya. “Kodya éwan kitam

tu kébil a tinapay,” kagi de. “Kanya nawade kinagi i éya.” 17 Tukoy ni Jesus tuuhon de, kanya kinagi na dide, a “Bakitpéguhunan moy a éwan kam tu bilon atinapay? Masiyadu a kétihék tu péniwalamoy! Bakit mehina pabi i isip moya? 18 Temata kam,” kagi na, “pero éwan kam wademaketa. Te talinga kam, pero éwan kamwade makabate. Ewan moy beman tukoy aéwan tinapay i pégkagian kua? Bakit, éwanmoy natandaan 19 tu pémuseng-puseng koto lima a tinapay a para ta lima a libu? Sén-ganya a gatang i sobha a nihempés moy?”Ey “Labindalawa,” kagi de. 20“Sakay tupitua tinapay a para ta épat a libu,” kagi na,“éy sénganya a gatang i sobha a nihempésmoy?” “Ey pitu,” kagi de. 21 “Ey éwan moybale mépospusan tu kinagi ko?” kagi na.

Naghusay Tu Lélake a Buhék22Nadid, kédemét de ta Betsayda, éy du

tolay sa, éy niange de ni Jesus i esa a lélakea buhék, a mékiohon side diya a kébilanna siya. 23 Ey ti Jesus, éy kinabitan na tubuhék, a linumuwas side to bariyo. Nadid,linoktaben na tu mata no buhék, sakaynitupu na tu kamét na diya, sakay kinagina diya, a “Anya, maketa ka dén?” 24 Ey tulélake, to péglameng-lameng na, éy kinagina, a “Maketaék dén ta tolay, pero medik-lém, a koman side i kayo améglakad.” 25Eynadid, nitupu man dén ni Jesus i kamétnaa diya. Ey nadid, péglameng na mandén, éy naketa dén siya ta mahusay. 26 Eypinaglakad siya ni Jesus to bile na, a nibilinna diya, a “Diyan ka sumésoli ta bariyuae.”

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus27 Nadid, inumange de Jesus du bariyo-

bariyo ta Sesarea-Pilipo. Ey to péglakadde, éy kinagi ni Jesus du alagad na, a “Tiésiyaék kan ayun ta kagi na tolay?” 28 Eykinagi du alagad, a “I kagi kana na iba éy tiJuan ka kan a Mégbinyag. Kagi man dén naiba a ti Elias ka kan. Ey te iba be amégkagi apurupeta ka kan a esa.” 29 “Ey sikam,” kagini Jesus, “anya i isip moya? Ti ésiyaék?” Eykinagi ni Pedro, a “Siko i Cristo a tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta mundua!” 30 Eynibilin dide ni Jesus, a diyan de kékagin tamaski ti ésiya a siya i Cristo.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na

Marcos 8:31 51 Marcos 9:1831 Nadid, éy nipagtapat ni Jesus du ala-

gad na a siya tu lélake a gébwat ta langet;éy dapat magtiis siya ta meadu, sakay ide-lan siya du te tungkulin a Judeo. “Sakayipabunuék de,” kagi na. “Sakay ta ikatélo aaldewéymabuhayék.” 32NipaliwanagyaniJesus dide tamahusay, mondamapospusande. Ey ti Pedro, pékabati na ta éya, éynikabukod na ti Jesus, a pinégkagian nasiya. 33 Pero ti Jesus, késuleg na, a netana du alagad na, éy pinaginglan na ti Pe-dro. “Umadeyo ka dén, Satanas,” kagi na.“Ewan ka mégisip ta kaluuben na Diyos,éngˈwan ta kaluuben na tolay.”

34 Nadid, pinauwet ni Jesus du tolay,sakay du alagad na. “Eng ti ésiya i tegustu a ipasakup diyakén,” kagi na, “éykailangan éy pabayan na pa i sarili na,sakay kumuyoyog diyakén, a maski bunonsiya na tolay. 35 Dahilan tu maghangad ameligtas tu buhay na, éy mebut a talaga.Pero tu mégpabaya ta buhay na alang-alang diyakén, sakay ta mahusay a baheta,éy siya i mabuhaya a éwan tu katapusan.36Anya beman i pakinabanga na esa a tolayéng siya i mayamana ta étanan, éng éwanna makamtan i buhay a éwan tu katapu-san? 37 Anya beman i bayada na tolay amate a monda magsoli tu buhay na? 38 Imaski ti ésiya a mégpabaya diyakén nadida panahun amedukés, sakay tumégpabayata pégtoldu kua,” kagi ni Jesus, “éy sakénéy pabayan ko be side ta késoli ko se akaguman ko du anghel ko, a te kébilék takapangyarian Nama ko. Da sakén i lélake agébwat ta langet.

91 “Natandaan moy,” kagi ni Jesus. “Te

sénganya se dikam a éwan mate hang-gan éwan de meta i pégsapul na Diyos amaghari ta tolay.”

Nabagu Tu Idsura Ni Jesus2 Nadid, kélipas na éném a aldew, éy

kinuyog ni Jesus de Pedro, sakay ti Santi-ago sakay ti Juan; éy nanohobuk side tomelangkaw a buked. Ey to édsa de sa, éyneta de a nabagu tu idsura ni Jesus. 3 I badunaa éy linumatak a hanggan méngislapdén. Ewan tu makapagpalatak ta damit akona ta éya. 4 Ey du étélo a alagad, éy netade nadid ti Elias sakay ti Moises, a kauhon

ni Jesus. 5Ey ti Pedro, éy kinagi na ni Jesus,a “Panginoon, maigi pa éy édse kitam sandén. Pagbile me kam ta étélo a kékétihéka bile; esa diko, esa ni Moises, sakay esani Elias.” 6 Talaga a éwan napospusan niPedro i kékagin naa, da méganteng side atahod.

7Nadid éy tinaklében side no kuném. Eykinagi no boses to kuném, a “Séˈ ina imahalkua a anak. Batenmoy siya.” 8Ey kélamengdu alagad, éy éwan dén side tu mineta, éngˈwan ti Jesus san dén.

9 Nadid, namulnok side to buked, éykinagi ni Jesus dide, a “Diyan moy kékaginta maski ti ésiya i mineta moya, hangganéwanék mabuhay a huway, sakén a lélakea gébwat ta langet.” 10 Ey sinunud de tukinagi na, peromégpéguhon side éng bakitkagi ni Jesus a mabuhay siya a huway. 11 Eykinagi de ni Jesus, a “Bakit du maistu tarilihiyon, éy kékagin de a meditol kan seti Elias a umange, bagu tu tagapagligtasta mundua?” 12 “Tutuhanan ya,” kagi niJesus, “umange pa se ti Elias a talaga, amonda paghandaénna i étanan. Ey sikam,”kagi na, “bakit wade nabasa to kasulatan, atu lélake a gébwat ta langet, éy maghirapkan siya ta meadu, a apién siya na tolay?13 Ey tandaan moy, inumange dén se tiElias. Pero linoko de siya, ayun to gustude. Ey tinupad dén ya to nabasa ta tungkuldiya.” (Kinagi ni Jesus tungkul ni Juan aMégbinyag.)

Pinahusay Na Tu Anak a Hinayup14 Nadid, késoli de Jesus du iba a ala-

gad a nawahak, éy neta de a te meadusa a tolay. Ey du maistu ta rilihiyon, éymékipégpasuway side du alagad. 15 Ey dutolay, péketa de ni Jesus, éy nagtaka side.Ey naginan side diya a binumate diya. 16Eykinagi ni Jesus du alagad na, a “Anya ipégpasuwayan moya?”

17 Ey kinagi no esa a lélake ta éya, a“Maistu, niange ko dén i anak ko yae diko,da temedukés a espiritu diya amégpabuloldiya. 18 Bagay atagén siya no espiritu,éy basta palugmukén na siya, tulos még-bugak i labi naa, sakay mégngilét-ngilétsiya, sakay mégkaramre. Ey nékiohonékdén du alagad mo, Maistu, a ibutan de tuespiritu, éy éwan de kaya.”

Marcos 9:19 52 Marcos 9:4719 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ayhay i

lahi di tolayae, da éwan kam méniwala!Pakodyan ko se a magtiis dikam? Nay,iangemoy se tu anak.” 20Nadid, péngiangede to anak diya, éy neta no espiritu tiJesus, a tulos pinagkaramre na to anak,tulos nalugmuk siya, sakay nagbileg-bilegsiya, a nagbugak i labi naa. 21 Ey kinagini Jesus to ama na, a “Nagsénganya bemandén ye diya?” “Ey sapul to kéanak na,”kagi na. 22 “Ey tu espiritu éy medalas apatumbaén na siya ta apoy, o dikaya tadinom, a talaga na siya a bunon. Kagbianmo kame, Maistu,” kagi no ama na, “atulungan mo kame, éng maari.”

23 “Bakit kagi mo, ‘Eng maari,’ ” kagini Jesus. “Eng méniwala ka ta Diyos, éymakagimet ka ta maski anya.” 24 “Ey méni-walaék,” kagi no ama no anak. “Patibayénpad i péniwala ko, monda hustu dén!”

25 Nadid, péketa ni Jesus ta mas meadua tolay a méginan a tamo diya, éy pinégk-agian na tu medukés a espiritu. “Siko aespiritu a mégpabulol sakay mégpatuléng,umibut ka dén ta bégi na anaka ina, sakaydiyan ka dén sumésoli diya a huway!”26 Nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éynagkéles tu espiritu, sakay pinagkaramrena tu anak tamahigpit, sakay inumibut siyadiya. Ey tu anak, éy koman dén i bangkayi idsura naa, a akala du tolay a minate dén.27 Pero kembilan ni Jesus tu kamét na a in-égkat, éy tinumaknég siya. 28 Ey to késdépde Jesus to bile, éy kinagi diya du alagad na,a “Bakit éwan kame maari a magpaibut toespiritu ta anak yae?” 29 Ey kagi ni Jesus, a“I kona sa a hayup éy éwan moy mapaibuténg éwan kam pa manalangin.”

30Nadid, hinumektat sa side, a inumangeside ta lihim ta Galilea, da sala ni Jesus amépospusan du tolay éng ahe i angayannaa, 31 da tétolduan na du alagad na san. Ikinagi naa dide, éy “Sakén a lélake a gébwatta langet, éy itokyonék de, sakay bunonékde. Pero ta ikatélo a aldew éy mabuhayéka huway.” 32 Ey du alagad, pékabati de taéya, éy éwan de napospusan i kahulugennaa. Ey mésanike side a mégpakelagip diyata kahulugen naa.

Ti Esiya I Mataasa?

33Nadid, to édse de to bile taKapernaum,éy nipakelagip ni Jesus dide éng anya i pég-pasuwayan dia to dilan. 34 Pero mésanikeside a sumésengbet, da nagpasuway sideéng ti ésiya i mataasa dide. 35 Kanyainumeknud ti Jesus, sakay kinagi na dulabindalawa a alagad na, a “Maski ti ésiya ite gustu a mataas du kaguman na, éy dapatmagingmababa siya du kagumanna. Dapatmaging katulung siya du kagumanna. Sayai ibilanga na Diyos a mataas.” 36 Nadid, topégkagi na ta éya, éy inalap na tu esa aanak, a pinataknég na ta harap dia. Nadid,to péngkélkél na diya éy kinagi na dide, a37 “Maski ti ésiya i tumanggap ta esa a konase a anak, dahil ta péniwala na diyakén, éybilang sakén dén i tinanggap naa. Sakay tutumanggap diyakén, éy bilang tinanggapna be tu nagpaange se diyakén.”

38Nadid, ti Juan, éy kinagi na ni Jesus, a“Maistu, neta me i esa a lélake a nagpaibutdu dimonyo a gégamitén na i ngahen mua,éy sinaway me siya, da éwan sakup na gu-rupu tam.” 39 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Diyanmoy sésawayén i kona sa a tolay. Dahilan imaski ti ésiya a gemtén i memahal a gimetta pamag-itan na ngahen kua, éy éwan siyaagad mangupos diyakén. 40 Dahilan,” kagina, “tu éwan kontara dikitam éy kampi siyadikitam. 41 Ey tandaan moy, maski ti ésiyaa mangatéd dikam ta maski esa a baso adinom, da sakup kam ni Cristo, éy atdinanbe siya na Diyos ta gantimpala na.”

Maghirap Du Méngatéd Ta Ipagkasala42 “Maigi pa ta esa a tolay, éy kalukalan

ta bito i leg naa, sakay ietbung ta diget,kesira ta makapangatéd siya ta ipagkasalana mababa a tolay a méniwala diyakén.43 Kanya,” kagi ni Jesus, “éng na kamétmua i mangatéd diko ta ipagkasala mo, éykétulén mo dén! Maigi pa éy umange ka talanget a putéd, kesira ta éduwa tu kamétéy umange ka ta apoy a éwan tu kéédép.45 Sakay na tikéd mua, éng siya i mangatéddiko ta ipagkasalamo,” kagi na, “éy kétulénmo dén. Maigi pa éy umange ka ta langeta putéd tu tikéd, kesira ta éduwa tu tikédmo éy ibut ka ta apoy. 47 Sakay éng namata mua i mangatéd diko ta ipagkasalamo, éy lugitén mo! Maigi pa éy umangeka ta kaharian na Diyos a buhék, kesira ta

Marcos 9:48 53 Marcos 10:27éduwa i mata mua éy ibut ka ta apoy naimpiyerno. 48 Ta éya éy éwan mate i éhés,sakay tu apoy éy éwan maadéadép.

49 “Dahilan,” kagi ni Jesus, “i étanan atolay, éy asinan side ta apoy. 50 Mahusayi asen. Pero éngmaibut tu asen, a tumablaldén tu sida, éy pakodyan moy a mamasolito asen na? Ey kona be sa dikam, a da-pat mahusay kam a koman i asen. Sakaynégkasuyuan kam.”

Tu Pégtoldu Ni Jesus TungkulTa Méghiwalay a Pasawa

101 Nadid, hinumektat sa de Jesus, a tinu-

mulos side ta Hudea, ta dibilewa na Hor-dan. Ey dinumulug man dén diya i meaadua tolay. Ey tinolduan na side, ayun tougali na. 2 Ey te Pariseyo a inumange diyata éya, a talaga de siya a pagkamalién takagi na. I kinagi dia, éy “Maari wade ahiwalayan na lélake i asawa na?” 3 Eykinagi ni Jesus dide, a “Anya tu nisulat niMoises tungkul ta éya?” 4 “Pinakultadenkitam ni Moises,” kagi de, “a hiwalayantam tu asawa tam, éng atdinan tam side takasulatan ta péghiwalay.”

5 “Dahil ta kaktog na isip moya,” kagi niJesus, “éy nisulat ni Moises i éya. 6 Pero topénglalang naDiyos tamundua, éy ginimetna i lélake éy ta bébe. 7 Sakay kinagi bena Diyos, a ‘Dahilan ta éya éy ginanan nolélake dena na éy tama na, monda méki-agum to asawa na; 8 éy maging isesa side.’Kanya éwan dén side éduwa,” kagi ni Jesus,“éngˈwan esa san dén side. 9 Kanya i pina-gagum na Diyos, éy diyan péghiwalayén natolay.”

10 Nadid, késoli de Jesus to bile de, éynipakelagip diya du alagad na i tungkul taéya. 11 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Maskiti ésiya a lélake a humiwalay ta asawa na,sakay mangasawa siya ta iba, éy méngibébisiya ta mata na Diyos. 12 Ey kona be sa tubébe a humiwalay ta asawa na,” kagi na,“éng mangasawa siya ta iba a lélake, éyméngilélake siya ta mata na Diyos.”

Kinagbian Ni Jesus Du Kékétihék a Anak13Nadid, te nagkébil du anak de ni Jesus,

a monda kébilan na side a ipanalangin naside. Pero pinégkagian side du alagad. 14Eypéketa ni Jesus ta éya, éy mégingél siya,

sakay kinagi na du alagad na, a “Pabayanmoy di anaka a umadene diyakén. Diyanmoy side sésawayén, dahilan éy méghari iDiyos ta kona sina. 15 Tandaan moy, éngéwan kam umasa ta Diyos a kapareho nakéasa na anak to ina na, éy éwan kammakasdép ta kaharian na.” 16Ey to pégkagini Jesus ta éya, éy inalap na du anak akinélkél; sakay nitupu na i kamét naa dide,a nipanalangin na side.

Tu Lélake a Mayaman17 Nadid, to kéhektat sa de Jesus, éy

te lélake a méginan a sambat diya. Eykéabut na ni Jesus, éy linumuhud siya diyaa kinagi na diya, a “Mahusay ka a maistu;kagin pad éng anya wade i gemtén kuaa monda makaalapék ta buhay a éwan tukatapusan.”

18“Bakit dédulawénékmoamahusayék?”kagi ni Jesus. “Ewan tu mahusay éng éwanDiyos. 19Tukoymodén i kautusannaDiyos:diyan ka mamuno, diyan ka méngibébi,diyan ka mégtako, diyan ka mégbuli-buli,diyan kaméngdaya, sakay igalangmo tamamo éy ta ina mo. Basta sundin mo sandiden ya a utus.”

20 “Maistu,” kagi na, “sinunud ko dén inaside a étanan sapul to kéanak ko.”

21 Nadid ti Jesus, éy te itan na tu lélake,a mahal na siya. “Te esa pa a bagay akulang diko,” kagi na. “Angenmo ibugtongtu ari-arian mo. Sakay tu kabugtunganna éy iatéd mo du mahirap. Eng pakunanmo sa, éy te kayamanan ka dén ta langet.Ey nadid éy sumoli ka se a kumuyoyog kadiyakén.” 22 Nadid, pékabati no lélake taéya, éy nalungkut dén siya. Ey hinumektatsan dén siya, da napakayaman siya.

23 Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Mehirap a talaga a makasdép du maya-man ta kaharian na Diyos.” 24 Ey mégtakadu alagad na ta éya a kinagi na. Ey kinagini Jesus, a “Tahod ngani. Maniwala kam amehirap a talaga a somdép ta kaharian naDiyos. 25Makasdép beman i kabayo ta ébutna digum? Mas lalo a mehirap a makasdépi mayaman ta kaharian na Diyos.”

26Nadid, lalo a nagtaka du alagad ta éya,a kinagi de, a “Eng kona sa, éy ti ésiya imakaligtasa?” 27 Ey te itan side ni Jesus,a kinagi na, a “Tama ngani; éwan maari

Marcos 10:28 54 Marcos 10:52i tolay a mangiligtas ta bégi na. Peromagimet na Diyos i maski anya.”

28 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Entan mo,Panginoon. Sikame, éy gininanan me déni étanan, a kinumuyog kame diko.” 29 “O,”kagi ni Jesus. “Sakay tandaan moy: i maskiti ésiya a magtiis a guminan ta bile na éy tatétotop na éy ta ina na éy ta ama na, éy taanak na éy ta luta na alang-alang diyakén,sakay ta Mahusay a Baheta, 30 éy atdinansiya na Diyos ta dubli-dubli a gantimpalana nadid a panahun. Da atdinan na Diyosi kona sa ta meaadu pa a bili-bile, sakaytétotop na, sakay éena na, sakay éanakna, sakay luta na. Pero demtan de be ikahirapan. Ey ta panahun a dumemét, éymakamtan na be i buhay a éwan tu kata-pusan. 31 Pero meadu du mataas nadid,”kagi ni Jesus, “éy side i mababaa ta éya.Sakay du mababa nadid, éy side du mataasta éya.”

Hinulaan Man Dén Ni Jesus a Bunon Siya32 Nadid, méglakad side a tamo ta

Jerusalem, éy neditol ti Jesus du alagadna to dilan. Ey méganteng side. Ey mé-ganteng be du tolay a umunonod dide, date meadu a kontara ni Jesus ta Jerusalem.Ey nadid éy nibukod na du labindalawaa alagad na, sakay kinagi na dide i man-yaria diya. 33 “Entan moy,” kagi na.“Kédemét tam ta Jerusalem, éy itokyonékde du mataas a padi ta éya, sakay dumaistu ta rilihiyon. Ey side i magpabunodiyakén, sakén a lélake a gébwat ta langet.34 Itugénék de di dayuan yae a éwan Judeo.Ey side éy tétoksonék de sakay loktabenékde, sakay balbalénék de, sakay bunonék de.Ey kélipas na étélo a aldew, éy mabuhayéka huway.”

Tu Pékiohon De Santiago a Patwade35 Nadid ti Santiago sakay ti Juan, a

anak ni Zebedeo, éy nékiohon side ni Jesus.“Maistu,” kagi de, “éng maari, éy te kaginkame diko.” 36 “Ey anya i gustu moya?”kagi ni Jesus. 37 “Ey atdinanmo kame pad,”kagi de, “ta katungkulan me a sikame i bisimo, a sikame i kaguman mo éng magharika.” 38“Ewanmoy tukoy i pékiohonmoya,”kagi ni Jesus. “Kaya moy wade be a matiisi hirap a tétiisén ko? Mabinyagenék ta

hirap. Kaya moy wade be a mabinyagen taéya?” 39 Ey “O,” kagi de, “kaya me.”

“I hirap a tiisén ko éy matiis moy nganibe,” kagi na, “sakay mabinyagen kam be tapangbinyagen diyakén. 40Pero éwan sakéni bahala éng ti ésiya i bisi ko, a kaguman koa maghari. I éya a kinagi moy éy para dupinaghandaan Nama ko.”

41 Nadid, pékabati ta éya du sapulu aiba a alagad, éy nagingél side de Santiago.42 Kanya pinaadene side ni Jesus a étanan,a kinagi na, a “Tukoy moy dén a du taga-pamahala du tolay éy mégéutusén side dumababa. 43-44 Pero diyan sa kona i ugalimoya. Engˈwan, éng ti ésiya dikam i gustua mataas, éy dapat a maging utusan siya.45Kona sa sakén a lélake a gébwat ta langet.Ewanék se inumange a monda utusan koi tolay, éng ˈwan sakén i utusan na tolay.Sakay inumangeék be se a monda iatéd koi buhay ko a monda matubus ko i meadu atolay.”

Ti Bartimeo a Buhék46Nadid, éy inumange de Jesus taHeriko.

Ey to kéhektat na ta éya, a kaguman na dualagad na, sakay du meadu a iba a tolay,éy te esa a lélake a buhék a te eknud todigdig no dilan, a mékilimos. Ti Bartimeoi ngahen naa, a anak ni Timeo. 47 Ey siya,pékabaheta na a sumalegéd dén ti Jesus ataga Nasaret, éy dinumulaw siya a kinagina, a “Jesus, Apo ni Dabid, kagbianék pad!”48 Ey du tolay sa, éy sinaway de siya adiyan siya tu pehéng. Pero lalo pa siyaa dinumulaw. “Apo ni Dabid,” kagi na,“kagbianék mo!”

49 Nadid, pékabati ni Jesus diya, éy hin-umintu siya, a kinagi na, a “Iange moyse siya.” Kanya dinulawan de tu buhék,a “Nay,” kagi de, “diyan ka méganteng.Umégkat ka dén; péuwet na ka.” 50 Eytu buhék éy linumuksu siya a tinumaknég,sakay inibutan na tu ulés na, sakay inu-mange siya ni Jesus. 51 Ey kinagi ni Jesusdiya, a “Anya i gustu mua a gemtén kodiko?” “Maistu,” kagi na, “Gustu ko make-taék.” 52 Ey “O,” kagi ni Jesus, “ikad modén. Dahil ta péniwala mua, éy mahusayka dén.” Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éynaketa siya agad. Ey tulos inumunonodsiya ni Jesus to dilan.

Marcos 11:1 55 Marcos 11:2911

Dumemét Ti Jesus Ta Jerusalem1Nadid, dinumemét dén side ta Betpage

sakay ta Betania, sakay ta buked na Olibo, aadene dén side ta Jerusalem. Ey pinégdetolni Jesus i éduwa a alagad na. 2 “Ikad moydén ta bariyua ta dibilew yae,” kagi na,“ey meta moy sa agad i bul-o a kabayo aéwan pabi tinolduan, a te egut. Ukadénmoy a iangemoy se. 3Eng te magpakelagipdikam éng bakit ukadén moy, éy kagi moya kailangan na Panginoon; sakay kagi moya isoli tam agad.”

4Nadid, inumange sa du alagad a éduwa,éy neta de i bul-o a kabayo a te egut dénto pintuan no bile. Ey to péngukad de,5 éy nipakelagip dide du tolay sa éng bakitéukadén de. 6 Ey kinagi de dide tu nibilinni Jesus. Ey pinakultaden de side.

7 Ey nitugén de tu kabayo ni Jesus, sakaysinapinan de siya to damit de, sakay tulossinumakay ti Jesus. 8 Ey meadu a tolay inaglatag ta damit de to kamino a dimanénni Jesus. Du iba a tolay éy nagkétol sideta meadu a mehabéng a sanga-sanga, anilatag de be to dimanén na. (Saya i péng-galang dia ta hari.) 9Ey du tolay amégdetoldiya, sakay du ménegipo, éy nagpagdulawside, a kinagi de, a “Mabuhay! Basbasénmaka na Diyos i lélakeae a pinaange na se!10Basbasén maka na Diyos i kaharian napotam a Dabid a dumemét! Purién be i Diyosta langet!”

11Nadid, késdép ni Jesus ta Jerusalem, éytinumulos siya to Templo. Ey to péngentana ta éya, éy linumuwas siya a sinumoli taBetania, da apon dén. Ey kaguman na dualagad na.

Du Judeo Ey Koman I Kamahalana Kayo a Ewan Mégbunga

12Nadid, to gagabi, éy nagsoli de Jesus taJerusalem a gébwat ta Betania. Ey mégalépti Jesus. 13Eypékatan-awna to kayo a igos amehabéng tu don, éy inumadene siya diya,monda meta na éng te bunga dén. Peropéketa na, éy don san dén i édsea diya, daéwan pabi panahun a mégbunga. 14 Kanyakinagi na to kayo, a “Ewan dén tu ménganta bunga a gébwat diko, a hanggan!” Eynabati du alagad na tu kinagi na.

Ti Jesus To Templo

15 Nadid, kédemét de ta Jerusalem éysinomdép ti Jesus to Templo. Ey pinaibutna sa du mamugtong sakay du mégpabug-tong. Sakay pinégpasakéb na du lamesa dumégpalit ta kuhata, sakay du pégeknudendu mégtinda ta palapati. 16 Sakay sin-away na du te kébil a dumiman to Templo.17 Sakay tinolduan na du tolay, a kinagi na,a “Isip ko nabasa ta libru na Diyos a i bile naDiyos éydulawénde a bile a panalanginan apara du étanan a tolay ta mundua. Ey bakitnadid, dahil dikam, kanyadulawénde abilena mégdaya!”

18 Ey du mataas a padi sakay du maistuta rilihiyon, éy nabati de tu kinagi na.Kanya nagahayok side ta pagkékataon de amagpabuno ni Jesus. Méganteng side diya,da mégtaka du tolay ta pégtoldu naa. 19 Eyta éya a giapon éy hinumektat de Jesus tabanuwan.

20 Nadid, to kagagabian na, a méglakadde Jesus to dilan, éy natan-aw de tu kayo aigos, éy nalanés dén a hanggan to gimot na.21 Ey naala-ala ni Pedro tu kinagi ni Jesusto kayo. Ey kinagi na diya, a “Entan mo,Maistu; tu kayo a igos a nisumpa mo, éyminalanés dén!”

22 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus du ala-gad na, “éng méniwala kam ta Diyos, 23 éymaari moy a utusan i buked yae a umibutsina a bumatikal ta diget. Eng éwankammégalanganin, sakay maniwala kam amanyari tu utus moy, éy manyari a talaga.24 Kanya maski anya i ipanalangin moya,éy maniwala kam a alapén moy, éy alapénmoy a talaga i maski anya a agidén moy.25 Pero éng ménalangin kam, éng te tolaya te kasalanan dikam, éy pagpasensiyaanmoy pa, monda Tama moy ta langet, éypagpasensiyaan na kam be ta kasalananmoy. 26 Eng éwan moy patawadén i iba atolay, éy éwan kam be patawadén Namamoy ta kasalanan moy.”

Te Mékipégpasuway Ni Jesus27Nadid, sinomdép man dén de Jesus ta

Jerusalem. Ey to péglakad ni Jesus to Tem-plo, éy inumadene diya du te tungkulina Judeo. 28 Ey kinagi de diya, a “Anya ikatungkulan mua a mégimet ta kona sinaa gimet mo? Ti ésiya i nangatéda dikota katungkulan mua a ina?” 29 Ey kinagini Jesus, a “Pakelagipan ta kam be. Eng

Marcos 11:30 56 Marcos 12:17sengbiténékmoy, éy kagin ko be dikam énganya i katungkulan ko a mégimet ta éyea gimet ko. 30 Ahe gébwat na katungku-lana ni Juan a kanya nagbinyag siya--Diyoswade, o ta tolay?”

31 Nadid, du te tungkulin, éy méguhon-uhon side, éng anya i sengbet dia ni Je-sus. “Eng kagin tam a gébwat ta Diyos ikatungkulan ni Juan,” kagi de, “éy pégk-agian na kitam a talaga éng bakit éwankitam naniwala ni Juan. 32 Pero éng ka-gin tam a tolay san i nagutusa ni Juan,éy makay magingél dikitam didi tolay aéye.” Négkagi du te tungkulin ta kona sada méganteng side du tolay, da kagi dutolay a purupeta ti Juan a gébwat ta Diyos ikatungkulan naa.

33 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewan metukoy.” Ey “Maari,” kagi ni Jesus, “daéwanék moy sinengbet, éy éwan ta kambe sengbitén éng anya i katungkulan ko amégimet ta ginimet kua.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

121 Nadid, négkagi ti Jesus du tolay ta

halimbawa a kagi. “Engmara,” kagi na, “éyte esa a lakay a nagmula ta ubas to uma na.Sakay kinudal na. Sakay nagkotkot siya taébut a pégégikan na ta ubas. Sakay nagbilesiya ta pégbantayan na. Sakay nientaregana tu uma na du kahati na, sakay inumangesiya ta iba a lugar.

2 “Nadid, kédemét na panahun na pég-pitas ta ubas, éy pinaange sa no lakay tuutusan na, a monda alapén na tu kabahagina to bunga no ubas. 3 Ey du kahati na,péketa de to utusan no amo de, éy binalbalde siya, sakay pinéglakad de siya a éwan tukébil. 4 Kanya tu lakay, éy pinaange na satu utusan na a esa. Pero du kahati na, éylinoko de be siya, a tinalengwan de tu ulona. 5Ey pinaangeman dén no lakay i esa paa utusan na. Pero binunu de siya. Ey konabe sa tu ginimet de du iba a utusan no amode a lakay. I sénganya éy binalbal de, sakayi iba éy binunu de.

6 “Nadid, te minabuhay pabi tu lakay aisesa san dén a utusan; éy siya éy tu anakna a mahal na. Kanya i katapusana, éy

pinaange na tu anak na to uma na. ‘Talagaa igalang de tu anak ko,’ kagi na.

7 “Pero du kahati na, péketa de to anakna, éy kinagi de a ‘Siya i magmanaa; bunontam dén, monda koo tam dén i lutaae amana na.’ 8 Tulos dinikép de siya sakaybinunu de. Sakay nibut de tu bangkay nato digdig no uma.

9 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isipmoya to lakay a te uma? Umange sa siyaa talaga a bunon na diden ya a tolay, sakayientarega na tu uma na ta iba a tolay! 10 Eynadid,” kagi ni Jesus, “anya i kahulugina naéya a halimbawa? Bakit, éwan moy balepabi nabasa i éye a kagi ta kasulatan?‘Tu bito kan a inidelan du mégbile, da isip

de a éwan tu pasa, éy siya bale imahalagaa a bito a panuluk na bile.11 Saya i ginimet na Diyos, a saya ipagtakaan tama!’ ”

12 Nadid, du te tungkulin a Judeo, péka-bati de ta éya, éy naisip de a side du kahati apinégkagian ni Jesus to halimbawa. Kanyagustu de a dekpén ti Jesus. Pero inuman-teng side du tolay. Kanya pinabayan de sansiya, a hinumektat side ta éya.

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes13 Nadid, du te tungkulin a Judeo, éy

pinaange de ni Jesus i sénganya a Pariseyo,sakay i sénganya a alagad ni Herod, mondapuhubaan de siya, éng pagkamalién demaka siya ta kagi na. 14 “Maistu,” kagide, “tukoy me a matapat ka, a iyétoldu mota mahusay i gustu na Diyos a gemtén natolay. Sakay éwan mo ugali a manuyu tamataas a tolay, da éwan ka kumampi tamataas a tolay. Nadid,” kagi de, “anya iisip mua? Labag wade ta utus tam éngbumuwes kitam ta hari ta Roma, o éwan?”

15 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya kinagi nadide, a “Bakit gustu moy a magkamaliék?Dah, atdinanék moy ta esa a kuhata moya pagbuwes.” 16 Nadid, to péngipeta dediya ta esa a plata, éy kinagi na dide, a “Kéˈ ni ésiya i éye a letrato, sakay kéˈ ni ésiyaa ngahen i nakasulatae?” “Ey tu hari taRoma,” kagi de. 17 “Ey tama,” kagi ni Jesus.“Ey nadid, tu koo na hari ta Roma, éy iatédmoy diya. Pero tu para ta Diyos, éy iatédmoy taDiyos.” Nadid, du Judeo sa, pékabati

Marcos 12:18 57 Marcos 12:38de ta éya a mahusay a sengbet ni Jesus, éynagtaka side diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay18 Nadid, éy inumange ni Jesus i sén-

ganya a Saduseyo. (I Saduseyo, éy éwanside méniwala a mabuhay i tolay a huway.)19 “Maistu,” kagi de, “nisulat ni Moises ikona se: Eng mate kan tu lélake a te asawa,éy éwan pabi side tu anak, éy tu wadi na, éydapat asawan na kan tu kayong na a bilo,monda magenak siya, para te anak tu akana a minate. 20 Nadid, Maistu,” kagi de,“éy te pitu a pépétwadi a lélake to éya. Eynangasawa tu panganay. Ey minate siya aéwan pabi tu anak. 21Kanya inasawa be nowadi na tu kayong na a bilo. Ey minate besiya a éwan pabi tu anak. Ey kona be satu ikatélo. 22 Ey kona be sa a hanggan toikapitu. Ey minate side a étanan a éwanpabi tu anak. Ey i katapusana éy minate betu bébe.

23 “Ey nadid, Maistu,” kagi du Saduseyo,“saye i gustu mia a mapospusan: Nitoldumo a te buhay kan i tolay a huway. Engtalaga a kona sa, éy ti ésiya dide a pitui maging asawa na ta kébuhay du tolay ahuway, da inasawa de siya a étanan?”

24 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mali kama tahod, da éwan moy tukoy i kasulatanna Diyos, sakay éwan moy tukoy i kapang-yarian na Diyos. 25 Dahilan ta kébuhay natolay a huway, éy éwan dénmaari amanga-sawa side, da kapareho dén side du anghelta langet. 26 Ey sikam a Saduseyo,” kagi niJesus, “éy bakit isip moy a éwan mabuhayi tolay a huway? Ewan moy wade pabinabasa tu kasulatan ni Moises, to kéharapna to kayo a mégdingat? Kinagi na Diyosni Moises, a ‘Sakén i Diyos a péniwalaan niAbraham, sakay ni Isak, sakay ni Hakob.’27 Kahulugina na éya, éy méniwala sidenadid ta Diyos, maski minate side to araw,da buhay dén side nadid ta langet. Kanyamali kam!” kagi ni Jesus.

Tu Mahalaga a Utus28 Nadid, i esa a maistu ta rilihiyon, éy

neta na a mékipégpasuway side ni Jesus.Sakay neta na a mahusay tu sengbet niJesus dide. Kanya kinagi na diya, a “Maistu,ahe i mahalagaa a utus ta kasulatan naDiyos?” 29 Ey kinagi ni Jesus, a “Saye i

mahalaga a utus: ‘Tandaan moy, sikam aIsrael; i Panginoon tam a Diyos, éy siya sani Panginoon ta étanan. 30 Dapat mahalénmo i Panginoon mo a Diyos ta mahigpit, aisipénmo siya a palagi.’ Saya i mahalagaa autus. 31Sakay tu ikaduwa a utus a kaparehona éy kagi na, a ‘Mahalén mo tu kaparehomo a kona ta pégmahal mo ta bégi mo.’Ewan tu iba a utus a mas mahalaga didenya a éduwa,” kagi ni Jesus.

32Nadid, tumaistu ta rilihiyon, éy kinagina ni Jesus, a “Tama ngani, Maistu, tu kagimo, a i Panginoon tam a Diyos, éy siyasan i Panginoon ta étanan, da éwan tu ibaa Diyos. 33 Sakay tama be tu kinagi mo,Maistu, a dapat mahalén na tolay i Diyos tamahigpit, a isipén na siya a palagi. Sakaytama be tu kinagimo, a dapatmahalén tamtu kapareho tam a kona ta pégmahal tamta bégi tam. Diden ya a éduwa a utus,” kagino maistu, “éy mas mahalaga a sundin tamya kesira ta pégatang tam ta hayup a parata Diyos, sakay ta iba a péngatéd tam taDiyos.”

34 Nadid, neta ni Jesus a mahusay i sen-gbita no maistu ta rilihiyon. Ey kinagi nadiya, a “Adene ka bale dén a ipasakup taDiyos.”

Ey kétapus na éya, éy éwan tu nangahasa nagpakelagip ni Jesus a huway.

Tu Pégpakelagip Ni JesusTungkul Ta Tagapagligtas

35Nadid, to pégtoldu ni Jesus to Templo,éy te nipakelagip siya du tolay. “Du maistuta rilihiyon,” kagi na, “éy bakit kagi dea tu tiniyak na Diyos a tagapagligtas éyninuno siya ni Hari Dabid? 36 Pero dinulawsiya ni Dabid a amo na! Ey tu nagpakagini Dabid ta éya éy tu Banal a Espiritu.Da kinagi ni Dabid, a ‘Kinagi na Diyos toamo ko, a “Mégiknud ka ta tagirilan kuaea hanggan mapasuku ko diko du kalabanmo.” ’ 37 Nadid ti Dabid, éy dinulaw na aamo na tu tagapagligtas. Eng kona sa, éybakit kagi du maistu moy a ninuno siya niDabid?”

Nadid du tolay, éy gustu de a bébatenti Jesus. 38 Ey to pégtoldu na, éy kinagina dide, a “Mangilag kam du maistu tarilihiyon. Gustu de a mégbihis ta memahala badu, monda meta du tolay a mataasside. Sakay gustu de a saloduan side

Marcos 12:39 58 Marcos 13:20

du tolay ta plasa na banuwan. 39 Sakaygustu de be a umeknud ta pégiknudenna mataas a tolay ta anyayaan, sakay takapilya. 40 Sakay ugali de be a ménalanginta atakdug, monda isip du tolay a banalside. Pero éng te bébe a bilo, éy agiwénde san tu luta na. Kanya parusaan side naDiyos ta lalo a mahigpit!”

Tu Niatéd No Bilo Ta Diyos41 Nadid, to édsa ni Jesus to Templo,

éy inumeknud siya to tapat no kahon apégabuluyan. Ey te itan na du tolay anitékneg de i kuhata to kahon. Neta na imeadu a mayaman a tolay a nitékneg de sai meadu a kuhata. 42 Ey nadid, éy neta nabe i esa a bilo a bébe a pobri, éy nitéknegna sa i éduwa san a sentimos. 43 Ey kinagini Jesus du alagad na, a “Entan moy i biloyae. Tu nitékneg na sina to kahon a para taDiyos, éy bilang mahigit pa to niabuluy duétanan a iba a tolay. 44 Dahilan du iba, éyniabuluy de ta Diyos tu sobha de san. Perosiya, maski pobri siya, éy niatéd na dén iétanan a kuhata na. Ewan siya tu buhay apamugtong ta kabuhayan na.”

13Tungkul Ta Hirap a Dumemét

1Nadid, kéhektat de Jesus to Templo, éykinagi diya no alagad na a esa, a “Entanmo, Maistu, memahal a tahod i pader naTempluae. Sakay kamahalan i bile naa!”2 Ey “O,” kagi ni Jesus. “Pero i Temploa ina a te itan moy, éy dumemét i orasa éwan sina tu mabuhay a bito a te tupota kapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan!”

3 Nadid, te eknud de Jesus ta buked naOlibo to tapat no Templo. Ey de Pedro,sakay ti Santiago sakay ti Juan sakay tiAndres, éy négkagi side ni Jesus ta lihim.4 “Maistu,” kagi de, “nikésiya i deméta naéya a kinagi mo? Anya wade i tandaa amonda mapospusan me a dumemét dén iéya a hirap?”

5 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “mondaéwan kam pagkamalién na tolay. 6 Da temeadu a talaga a umange se a mégkagi aside i Cristo a tiniyak na Diyos a tagapaglig-tas ta mundua. Ey pagkamalién de i meadua tolay. 7 Eng makabaheta kam ta meadu a

gera, éy diyan kam métageg. Dumemét atalaga i meadu a gera, pero éwan ya tandana katapusan. 8Dahilan éymaglaban-labandu banubanuwan. Sakay te meadu a lindulta iba-iba a lugar, sakay dumemét i meadua alép. I étanan a éya éy sapul pabi na hirapa dumemét.

9 “Pero sikam, éy mangilag kam. Dakédemét na éya a panahun éy itokyonde kam, sakay méngidimanda side dikam,sakay balbalén de kam ta kapilya de. Sakaytumaknég kam ta harap na gubernadorsakay hari, daméniwala kamdiyakén. Sayai orasmoy a pégpatunaymoy diyakén dide.10 Dapat mepahayag ta étanan a tolay tamundua iMahusay a Baheta. 11Eng dekpénde kam, sakay bistaan de kam,” kagi niJesus, “éy diyan kam métageg éng anya ikatuwiran moya dide. Eng dumemét i éyaa oras, éy basta kagi moy san i iatéd naDiyos a katuwiran moy. Da éwan sikami mégkagia, éng ˈwan i Banal a Espiritu imagpakagia dikam ta katuwiran moy.

12 “Ta éya a panahun,” kagi ni Jesus, “éyitokyon na tolay du top de a ipabuno. Eykona be sa i gemténa du lélake ta anak de.Sakay du anak éy labanan de be dema de,a ipabuno de be side. 13 Sakay kaiyamutankam na étanan, da méniwala kam diyakén.Pero du maniwala diyakén a matapat ahanggan ta katapusan, éy meligtas side.”

Tu Kontara Ta Diyos a Mangsida14 “Nadid,” kagi ni Jesus, “dumemét i

oras a meta moy ta Templo tu kontara taDiyos amangsida. (Sikamamagbasa ta éye,éy isipén moy ye.) Péketa moy ta éya, duédse ta Hudea, éy dapat guminan side tabuked. 15Sakay du édse ta luwas no bile de,éy diyan dén side sumésdép a mangalap takasangkapan de. 16 Sakay du édse ta umaéy diyan dén umuli a mangalap ta badude. 17 Kakakagbi du mabuktet sakay du temabulol ta panahun a éya! 18 Ipanalanginmoy a éwan metaun i éya a kahirapan tataglamig. 19 Dahilan ta panahun a éya,”kagi ni Jesus, “éy magdanas i étanan atolay ta dikél a kahirapan. Ewan pabinakekenaman na tolay i kona sa a hirapsapul to péglalang na Diyos ta mundua, ahanggan nadid. Pero éwan tu kéhuway ikona sa a panahun. 20Ey paseplutén san na

Marcos 13:21 59 Marcos 14:11Panginoon i éya a panahun, da éng éwanna paseplutén éy éwan tumabuhay a tolay.Kanya paseplutén na, éy alang-alang dupinili na a tolay a sakup na.

21“Nadid,” kagi ni Jesus, “éng temégkagidikam, a ‘Kéye dén se tu tiniyak na Diyosa tagapagligtas,’ o te mégkagi, a ‘Kéye nadén sina,’ éy diyan kam méniwala. 22Da telumitaw ngani a kakabulyan a tolay, a kagide a side i tiniyak na Diyos a tagapagligtas,sakay kagi du iba, a purupeta side a gébwatta Diyos. Sakay ipeta de be i makataka-takaa tanda, monda lukoén de, éng maari, duméniwala ta Diyos. 23 Mangilag kam, dakinagi ko dén ya dikam bagu dumemét.”

I Kédemét Na Lélake a Gébwat Ta Langet24 “Nadid, ta éya a panahun, kétapus

na éya a kahirapan,” kagi ni Jesus, “éydumiklém i bilag sakay ta bulan, 25 sakaymatékneg i biton a gébwat ta langet, damayégyég side. 26 Nadid, sakén a lélake agébwat ta langet, éy metaék de ta kunéma dumibi ta lutaa a maghari, a kébil koi kapangyarian ko. 27 Tulos paangen kodu anghel ko ta maski ahe ta mundua, ahanggan ta langet, monda tipunén de duétanan a sakup ko a tolay.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos28 “Isipén moy i kahulugina na halim-

bawaae na kayo a igos,” kagi ni Jesus.“Bagay mégogbus i tingi-tingi na, éy tukoymoy a adene dén i késinag. 29Nadid, konabe sa, bagay meta moy i étanan a éya anihula ko, éy tukoy moy dén a adene déni kédemét ko--a mégsapul dén. 30 Tandaanmoy, manyari pa i étanan a éya bagu matei étanan a tolay a buhay nadid. 31 Maibuti langet éy ta lutaa, pero i kagi ko éy éwanmaibut.”

Ewan Tu Makapospos Ta Oras a Eya32 “Pero éwan tu nakapospos ta oras na

kédemét na éya. Maski du anghel ta langet,maski sakén a anak na Diyos--basta Tamako san i nakapospusa ta éya. 33 Kanyasikam, éy bantayan moy, da éwan moytukoy éng nikésiya i deméta na éya.

34 “I kédemét ko, éy kona se,” kagi niJesus. “Eng mara, te lélake a méglakadta adeyo. Ey ta péglakad na, éy atdi-nan na pa i bawat esa a tauhan na tatungkulin de a tarabaho de. Sakay ibilin

na to mégbantay a dapat magbantay siyata mahigpit. 35 Kanya sikam,” kagi ni Jesusdu alagad na, “éy bantayan moy, da éwanmoy tukoy éng nikésiya i demét kua--énggiapon, éng kélép, éng amulaldew, o énggagabi. 36-37 Mangilag kam, makay bigla idemét kua, amakay demtan ta kam a tidug.Saye i bilin kua du étanan a tolay: bantayanmoy!”

14Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, éduwa a aldew bagu Piyestana Ala-ala, sakay piyesta a péngan de tamelapis a tinapay. Ey du mataas a padi,sakay du maistu ta rilihiyon éy néguhu-nan de a ipadikép ti Jesus ta lihim, sakayipabunu de. 2 “Pero éwan nadid a piyesta,”kagi de; “makay maligalig du tolay.”

Tu Nangbulak Ta Pabango Ni Jesus3 Nadid, édsa ti Jesus ta Betania, to bile

ni Simon a te ketong to araw. Ale na améngan sa, éy inumange sa i esa a bébe a tekébil a boti a putat ta pabango a memahal.Siya éy binukasan na tu boti, sakay nibulakna to ulo ni Jesus. 4 Ey du sénganya atolay sa, péketa de ta éya, éy nagingél side.“Bakit,” kagi de, “sayang dén i pabangua!5 Nibugtong mo maka ina ta mahigit pa taétélo a datos a kuhata, sakay niatéd mo dumahirap i kabugtungan naa.” Kona sa ipégpintas dia to bébe.

6 Pero kinagi ni Jesus dide, a “Pabayanmoy siya. Bakit péginglan moy siya?Mahusay i gimet na diyakén. 7 Palagi akaguman moy du mahirap,” kagi ni Jesus,“maski nikésiya éy makatulung kam dide.pero sakén éy éwan, da éwanék male akaguman moy. 8Gemtén na dén i kaya na apara diyakén. Nibulaknadényadiyakéndaiduwel na diyakén, da ielbéngék dén. 9 Eytandaanmoy, maski ta ahe i pégtolduan diata Mahusay a Baheta, éy ipaala-ala de be iginimita na éye a bébe diyakén.”

Nékipagkasundu Ni Hudas Du Kalaban NiJesus

10 Nadid ti Hudas Iskarote, a esa dulabindalawa a alagad, éy inumange siyadu mataas a padi, a monda itokyon na tiJesus dide. 11 Ey du padi, pékabati de tokagi na, éy mésahat side. Ey kinagi de

Marcos 14:12 60 Marcos 14:38diya a atdinan de siya ta kuhata. Ey sapulta éya, éy mégisip dén ti Hudas ta oras apéngitokyon na ni Jesus dide.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta12 Nadid, kédemét na oras no piyesta a

péngan de ta melapis a tinapay, éy saya ioras de a mégbuno ta tupa. Ey du alagad niJesus, éy kinagi de diya, a “Ahe i paghan-daan me ta péngapon tam nadid a Piyestana Ala-ala?” 13 Ey inutusan na i éduwa aalagad na, a kinagi na dide, a “Umuli kamta banuwan. Ey ta éya éy kasambat moyi esa a lélake a te kébil a dinom. Bastakumuyog kam diya 14 ta bile de. Sakay kagimoy to te bile ta éya, a ‘Tu Maistu me éygustu na a mapospusan éng ahe i kuwartoa péngaponan me ta Piyesta na Ala-ala.’15 Eng kagin moy diya i éya,” kagi ni Jesus,“éy ipeta na dikam tu kuwarto ta ontoka nakahanda dén. Ey saya i paghandaanmoya ta pangapon tam.”

16 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya,éy inumuli dén tu éduwa ta banuwan. Eynanyari tu étanan a kinagi ni Jesus dide. Eynaghanda sa side ta péngapon de a para taPiyesta na Ala-ala.

17 Nadid, to kélép a éya, éy dinumemétsa ti Jesus, a kaguman na du alagad na alabindalawa. 18 Ey to péngan de, éy kinagini Jesus, a “Tandaanmoy, esa dikam i mén-gitokyon diyakén. I esa dikam amékidiponta éye nadid.” 19 Ey du alagad, pékabati deta éya, éy nalungkut side, a kinagi na bawatesa dide, a “Besa a sakén!” 20 Ey kinagi niJesus, a “Ewan tu iba, éngˈwan i esa dikam alabindalawa. Tu kasabay ko a néngisawsawta tinapay ta sabawae,” kagi na, “éy siyai méngitokyona diyakén. 21 Kailangan amateék ayun to nisulat du purupeta toaraw, pero kagbi tu méngitokyon diyakén!Maigi pa éy éwan dén nienak.”

Tu Katapusan a Péngapon22Nadid, to péngan de, éy inalap ni Jesus

tu kanén de a tinapay, éy to pégpasala-mat na ta Diyos, éy pinuseng-puseng na anitagtag na du alagad na. “Kanén moy dénye,” kagi na, “a saye i bégi kua.” 23 Nadid,inalap na tu tasa a te lasén a alak. Ey topégpasalamat na dén, éy nigewat na dide,éy ininom de a étanan. 24 Ey kinagi nadide, a “Saye i dige kua, a saye i tanda

na pangako na Diyos. Ey mebulak alang-alang ta meadu a tolay. 25 Ey tandaanmoy, éwanék dén uminom ta alak, éngéwanék uminom ta bigu a alak ta kaharianna Diyos.”

26 Nadid, to pégkanta de ta kanta taDiyos, éy naglakad dén side ta buked naOlibo.

Hinulaan Ni Jesus a TanggianSiya Ni Pedro

27 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“Talaga a ginananékmoy a étanan, da nisu-lat du purupeta to araw, a ‘Ta ipagpabunona Diyos to Pastor, éy matibuhahak dutupa.’ 28 Pero ta kébuhay ko a huway,” kagini Jesus, “éy meditulék dikam ta Galilea.”

29 Nadid, kinagi ni Pedro, a “Sakén, éyéwan ta ka ginanan, maski ginanan ka duiba.” 30 “Ewan, Pedro,” kagi ni Jesus, “datandaan mo, nadid a kélép, bagu mag-tarakot i tandang ta pénduwa, éy itanggiékmo ta péntélo a éwanék mo kaguman.”31 “Ewan,” kagi ni Pedro, “maski mateék akaguman mo éy éwan ta ka itanggi!” Eykona be sa i kinagia du étanan a alagad.

Nanalangin Ti Jesus Ta Getsemani32 Nadid, éy inumange de Jesus ta Get-

semani. Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Mégiknud kam pa se, a umangeék sinae amanalangin.” 33 I kaguman na sana éy dePedro san, sakay ti Santiago sakay ti Juan.Ey métegeg ti Jesus. 34 Ey kinagi na dide,a “Métagigék tu isip, a komanék i mate.Maguhay kam se a mékipagpuyat kam.”

35 Nadid, kéadeyo na ta kétihék, éydinumapa siya a nanalangin a éng maariéy malipas san diya i hirap na a dumemét.36 “Améng,” kagi na, “maari ka a magimetta maski anya. Iadeyo mo pad diyakén ipaghirap ko. Pero éwan na kaluuben kuai masunuda, éng ˈwan na kaluuben mo imasunud.”

37 Nadid, késoli na éy dinemtan na atidug du étélo a alagad. Ey kinagi na niPedro, a “Simon, tidug kam bale! Ewankam beman makapagpuyat a maski esa aoras a kaguman ko? 38 Magpuyat kamsakay manalangin kam, monda éwan kammadaig na mangpuhuba dikam. Méniwalakam diyakén ta isip moya, pero i bégi moyaéy mehina.”

Marcos 14:39 61 Marcos 14:6739 Nadid, huway siya a inumadeyo dide

a manalangin a huway ta pareho san akagi. 40 Sakay sinumoli siya dide a huway,a dinemtan na man dén side a tidug, damégtongka side a tahod. Ey éwan side tukagi diya, da mésanike side.

41 Huway man dén siya a manalangin,éy késoli na dide ta pentélo, éy kinagina dide, a “Tidug kam bale pabi! Tamadén. Dumemét dén i oras a péngitokyonde diyakén du makasalanan a tolay. 42Nay,umikat kam dén a kitam dén. Dumemétdén tu méngitokyon diyakén.”

To Péngdikép De Ni Jesus43 Nadid, to pégkagi pabi ni Jesus,

éy dinumemét dén ti Hudas, tu esa dulabindalawa. Te kaguman siya a meadua tolay a gébwat side du te tungkulin aJudeo. Ey te kébil side a sondang éy tagahoti. 44 Bagu pa side dinumemét ta éya,éy kinagi dén ni Hudas dide a atdinan naside ta tanda, monda matukoy de ti Jesus.“Tu ahoben ko,” kagi na, “éy siya i dekpénmoya, a iange moy du amo moy.”

45 Kanya nadid, éy inumadene ti Hudasni Jesus, a binati na siya, a tulos na ina-hoben. 46Ey du kagumanni Hudas, éy tulosdinikép de ti Jesus. 47 Ey tu kaguman niJesus a esa, éy binagut na tu sondang na,a tinegpas na tu utusan no mataas a padi, aminahipas i talinga naa.

48 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay sa ananikép diya, a “Bakit te armas kam a son-dang éy ta kayo a panikép diyakén? Ataay,tulisan ék beman a metapang? 49 Aldew-aldew éy mégtolduék ta Templo. Bakitéwanékmoy sa dinikép? Pero sigi kamdén,monda matupad tu nihula du purupeta takasulatan na Diyos.” 50 Ey to pégkagi niJesus ta éya, éy gininanan siya du alagadna.

51 Nadid, to péngiange de ni Jesus tabanuwan, éy te esa a lélake a nangtonod-tonod dide, a te alikébkéb san a damit. Eyneta de siya, a talaga de siya a dekpén.52 Pero to péngkébil de diya, éy pinabayanna tu damit na, a ginuminan dén a uba.

Ti Jesus Ta Harap DuTe Tungkulin a Judeo

53Nadid, éy nitugén de ti Jesus to bile nomataas a padi. Ey napisan dén sa du étanana te tungkulin a Judeo. 54 Ey tinumagubet

dide ti Pedro ta éya. Ey tulos sinomdépbe siya to karsada no bile. Sakay inu-meknud sa siya a kaguman na du guwardia,a nékipagdengdeng siya to apoy de.

55 Nadid, du mataas a padi sakay du tetungkulin a Judeo, éy mégahayok pabi sideta magsistigu ta kakabulyan a kontara niJesus, monda te katuwiran side a ipabunosiya. Pero éwan side tu meeta, 56 da maskimeadu a kaharap a mégkagi ta kakabulyantungkul diya, éy éwanparipareho i abla dia.57Tinumaknég i sénganya dide, a kinagi de,a 58 “Nabati me i ina a lélake a négkagi amaari na kan a hukatén i Templo na Diyosa ginimet na tolay, sakay huwayén na kana pataknégén ta étélo san a aldew; sakayéwan kan tulungan na tolay.” 59 Pero patitu abla de éy éwan paripareho.

60 Nadid, tinumaknég tu mataas a padi,a kinagi na ni Jesus, a “Ewan ka beman tuisengbet di mégpehaya diko?” 61 Pero teginék san ti Jesus, a éwan siya sinumengbetdiya. Ey kinagi diya no mataas a padi ahuway, a “Anya, kagi mo dén éng siko atalaga i anak na Diyos. Ikagi mo éng sikoi Cristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtasta tolay ta mundua.”

62Ey “O,” kagi ni Jesus, “sakén ngani dénya. Ey sikam éy metaék moy a mégiknud amagdatig kame ta Diyos, a kagumanék na amaghari. Sakén i lélake a gébwat ta langet.Sakay metaék moy a dumemét a édseék takuném ta langet.”

63-64 Nadid, pékabati no padi ta éya, éypinéknet na tu badu na a sarili, a kinagi na,a “Méglapastangan siya ta Diyos! Mégwari-wari siya a anak na Diyos! Bakit kailangantam pa a mégbati du magsistigu diya takasalanan na? Da nabati tam dén nadid ipégkagi na a kontara ta Diyos! Anya i isipmoya?” kagi na. Ey du mégbati to kagi nopadi, éy kagi de a étanan a dapat mate siya.65 Nadid, i sénganya dide, éy linoktabende tu mata ni Jesus. Sakay tinaklében detu mata na to damit, sakay sinésuntuk desiya, a kinagi de diya, a “Nay, tukuyan moéng ti ésiya i nanuntuka diko!” Sakay duguwardia ta éya, éy sinésapuk de siya.

Nitanggi Ni Pedro Ti Jesus66Nadid, édse pabi ti Pedro to karsada no

bile. Ey tu esa a bataan no padi, 67péketa nani Pedro amégdengdeng, éy te itan na siya,

Marcos 14:68 62 Marcos 15:27sakay kinagi na, a “Siko bale i kagumana niJesus a taga Nasaret!” 68 Pero nitanggi niPedro. “Ewan ko tukoy tu kagi mo,” kagina. Ey minabukod dén ti Pedro to kudal tokarsada, tulos nagtarakot i tandang.

69 Mamaya-maya éy neta man dén siyano bataan, tulos kinagi na du édsa sa, a“Siya ngani i kaguman na a esa.” 70 Peronitanggi man dén ni Pedro.

Mamaya-maya man dén, éy du tolaysa éy kinagi de ni Pedro, a “Diyan kasumuway. Siko i kaguman na a esa, da tagaGalilea ka be.” 71 “Bakén a sakén,” kagi niPedro, “isumpa ko! Parusaanék na Diyoséng mégbuli-buliék! Ewan ko tukoy i éya alélake a kékaginmoy!” 72Nadid, to pégkagini Pedro ta éya, éy bigla a nagtarakot tutandang ta penduwa. Ey naala-ala ni Pedrotu kinagi ni Jesus diya, a “Bagu magtarakottu tandang ta penduwa, éy itanggiék mo tapentélo.” Ey to pékaala-ala na ta éya, éytulos minagsanget siya ta mahigpit.

15Ti Jesus Ta Harap Ni Pilato

1 Nadid, to gagabi dén, éy nagmiting dute tungkulin a Judeo, sakay néguhunan deéng pakodyan de ti Jesus. Ey nipagapus desiya sakay niange de ni Gubernador Pilato.2Ey kinagi ni Pilato diya, a “Siko bale i hariana Judeo?” Ey “O,” kagi ni Jesus, “kona tokinagi mo.” 3 Ey nadid, da pinehayan siyadumataas a padi tameadu a kasalanan, 4éykinagi ni Pilato diya, a “Meadu i iyépehaydia diko! Anya i katuwiran mua?” 5 Peroéwan sinumengbet ti Jesus. Ey nagtaka tiPilato.

Gustu De a Bunon Ti Jesus6 Nadid, tuwing piyesta, éy ugali ni Pi-

lato a magpaluwas ta isesa a pihesu, maskiti ésiya i gustu du tolay. 7 Ey nadid éyédsa dén to pégpihesuan i esa a lélake anakabuno, a ti Barabas i ngahen naa. Siyaéy kaguman na du iba a tolay to péngligaligde ta banuwan. 8 Nadid, dinumulug dutolay ni Pilato, a mékiohon side diya adapat paluwasén na i esa a pihesu. 9 Eykinagi ni Pilato, a “Gustu moy a paluwasénkodikam tuhari na Judeo?” 10TukoydénniPilato a du padi éy nitugén de ti Jesus diyada ménaghili side diya.

11 Nadid, du mataas a padi, éy pinégka-gian de dén du tolay, a i pékiohon dia niPilato éy paluwasén na ti Barabas kesira niJesus. Ey to pékiohon de ni Pilato ta éya,12 Ey kinagi na dide, a “Eng kona sa, éyanya i gemtén kua to lélake a ngéngahinanmoy a hari na Judeo?” 13 “Ipako mo siya takudos,” kagi de. 14“Ey bakit,” kagi ni Pilato;“anya i kasalanan naa?” Pero du tolay, éylalo de san a nidulaw, a “Ipako mo siya takudos!”

15 Nadid ti Pilato, éy gustu na a mék-isuyu siya du tolay. Kanya pinaluwas na tiBarabas dide. Sakay nipabalbal na ti Jesus,a tulos niatéd na du sundalu, monda ipakode ta kudos.

Lélokon De Ti Jesus16 Nadid du sundalu, éy niange de ti

Jesus ta lubuk no bile no gubernador,sakay pinadulug de sa du étanan a sun-dalu. 17 Sakay sinolotan de ti Jesus ta badua medideg, da saya i kolor na damit nahari. Sakay nagkawekaw side ta lanot ameset, a nisoklop de to ulo na, a kuronana kan. 18 Sakay sinumalodu side diya, akinagi de, a “Mabuhay i hari na Judeo!”19 Sakay pinépakol-pakol de siya, sakaylinéloktaben de siya, sakay linumuhud sidediya. 20 Ey nadid, kétapus de a nanglokodiya, éy inibutan de tu badu na a medideg,sakay pinabaduan deman dén to sarili na adamit. Sakay pinaluwas de siya a ipako takudos.

Nipako De Siya Ta Kudos21 Nadid, to péglakad de, éy nasambat

de i esa a lélake a somdép ta banuwan;éy pinilit siya du sundalu a minangbékleto kudos ni Jesus. I ngahen no lélake éyti Simon a taga Sirene. Siya tu ama niAlehandro sakay ti Rupus. 22Eyniange de tiJesus to lugar a ngéngahinan de a Golgota(a i kahulugen na éy Bungu). 23 Ta éya éyinatdinan de ti Jesus ta alak a te halu agamot. Pero inidelan na.

24 Ey nipako de siya to kudos. Sakaynagpalabunutan side a hinati-hati de tudamit na, éng ti ésiya i makaalapa ta bawatpiraso. 25 To péngipako de diya, éy alasnuwebe dén na gagabi. 26 Sakay te sulat tokudos a te kagi to abla de diya. I kagi naaéy “TU HARI NA JUDEO.” 27Ey nipako de besa i éduwa a tulisan a kasabay ni Jesus, a

Marcos 15:29 63 Marcos 16:8

nitolnék de side ta magtembang a tagirilanni Jesus.

29 Nadid, du sumésalegéd sa, éy diné-dusta de ti Jesus, a kinagi de, a “Hala!Siko bale i manghukata ta Templo, sakayipataknégmo a huway ta étélo san a aldew!Bakit éwan mo iligtas nadid i bégi mua.30 Nay, umogsad ka dén ta kudusa!” 31 Eykona be sa du mataas a padi, éy pinintasande be siya, a kinagi de, a “Entan moy,niligtas na kan du iba. Pero i bégi naa éyéwan na meligtas. 32 Eng Cristo siya, a harina Judeo, éy bakit éwan siya umogsad takudusa, monda meta tam a maniwala ki-tam diya?” Sakay pati du éduwa a kasabayna a nipako, éy dinédusta de be siya.

Tu Kamatayan Ni Jesus33 Nadid, kédemét na tanghali, éy

nagdiklém a hanggan to alas tres. 34 Eyto alas tres dén, ey kinagi ni Jesus tamedegsén, a “Eloi, Eloi, lema sabaktani,”a i kahulugen naa, éy “Diyos ko! Diyos ko!Bakit pinabayanék mo?”

35Ey du sénganya a te taknég sa, éy akalade a dédulawan na ti Purupeta Eliyas. 36 Eyminaginan i esa dide a nangalap ta damit,sakay nibisa na to tuba, sakay niedton nata ontok no kayo, sakay nipasépsép na niJesus. Sakay kinagi na, a “Entan tam paéng dumemét ti Eliyas a méngiogsad diyata kudusa.”

37 Nadid, éy dinumulaw ti Jesus, a tulosnabégsot i angés naa. 38 Ey nadid, tukortina a dikél ta lubuk no Templo, éy biglaa minapéknet sapul ta ontok a hanggan tasidung. 39 Sakay tu kapitan du sundalu,éy te taknég san siya ta harap no kudos.Ey péketa na éng kodya a minate ti Jesus,éy kinagi na, a “Tunay bale ye a anak naDiyos!”

40 Nadid, éy édsa be sa i sénganya abébe a mégtan-aw. Kabilang dide éy tiMaria Magdalena, sakay ti Maria a ina nokétihék a Santiago, sakay ni Hose, sakay niSalome. 41 Side du kakaguman ni Jesus toédse na pabi ta Galilea, a side i katulungnaa. Sakay te meadu be a iba a bébe ta éya,a kinumuyog ni Jesus ta Jerusalem.

Tu Péngielbéng Ni Jesus42 Nadid, i éya a aldew éy disperas. Ta

gabia éy pangilin na Judeo. Ey to giapon,43éy dinumemét sa ti Hose a taga Arimatea.

Siya éy sakup du konsiyal na Judeo, a iyé-galang siya du tolay. Sakay inumasa besiya ta kédemét na Diyos a maghari. Eynadid éy éwan siya mésanike a umange niPilato a mékiohon diya éng makaalap siyato bangkay ni Jesus. 44Ey pékabati ni Pilatota éya, éy isip na a makay buhay pabi tiJesus. Kanya pinauwet na tu kapitan dusundalu, a nipakelagip na diya éng talaga aminate dén ti Jesus. 45 Ey to pékabaheta nato kapitan a minate ngani dén, éy pinakul-taden na ti Hose a umange mangalap tobangkay na.

46 Ey namugtong pa ti Hose to manta adamit a pagsapot. Sakay pineogsad na déntu bangkay to kudos, sakay sinaputan na tomanta, sakay nielbéng na siya to kuwebaa ginimet de to pader. Sakay nigulung detu bito a nitakléb de to pintuan no lébéng.47 Ey ti Maria Magdalena sakay ti Maria aina ni Hose, éy neta de tu néngielbéngandia.

16To Kébuhay Ni Jesus

1 Nadid, kélipas no pangilin, ti MariaMagdalena, sakay ti Maria a ina de Santi-ago, sakay ti Salome, éy namugtong sideta don a mesépot, a monda ipahid de tobangkay ni Jesus. 2 Ey nadid, to simba déna amulaldew, éy inumange side to lébéng.3Habang méglakad side éy péguhunan de,a “Ti ésiya wade i maakit tama a méngigu-lung to bito a takléb no pintuan?” kagi de,4“damedégi.” Ey kédemét de sa, éy neta dea negulung dén tu bito. 5 Tulos sinomdépside to lébéng. Ey neta de sa i esa a lélakea te eknud sa, a melélatak i badu naa. Eyméganteng side.

6 “Diyan kam méganteng,” kagi nolélake. “Tukoy ko a ahayukén moy ti Jesusa taga Nasaret, siya a nipako de. Peroéwan se siya, da nabuhay dén! Entan moyi lébéng naa, a éwan se siya. 7Nadid,” kagina, “éy ange moy pégkagian du alagad na,sakay ti Pedro be, a nabuhay dén siya, amagdetol siya dikam ta Galilea. Ey metamoy siya ta éya, a kona to kinagi na dikam.”

8 Ey du bébe, pékabati de ta éya, éyginuminan side a linumuwas to lébéng, daméganteng side a tahod. Ey éwan side

Marcos 16:9 64 Marcos 16:20négkagi tamaski ti ésiya tomineta de, dahilto anteng de.

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na9 Nadid, to kébuhay ni Jesus to simba

a gagabi, éy pinumeta pa siya ni MariaMagdalena. Siya tu bébe a inibutan niJesus ta pitu a dimonyo. 10 Sakay siya, éyinumange négkagi ta éya du iba a alagad niJesus. Dinemtan na side a mégsanget. 11 Eypékabati de to kagi no bébe, a neta na tiJesus a buhay dén, éy éwan side naniwaladiya.

12 Ey kétapos na éya, éy pinumeta mandén ti Jesus ta éduwa a alagad na a iba topéglakad de to dilan. Ey iba dén i idsuranaa. 13Ey side, éy nagsoli side a négkagi duiba. Pero éwan be side naniwala dide.

14 Katapusana, éy pinumeta ti Jesus dusapulu éy ta esa a alagad na to péngan de.Ey pinégkagian na side, da éwan side nani-wala diya, sakay éwan side naniwala dunagbaheta dide a buhay dén siya. 15 Sakaykinagi na dide, a “Umange kam ta maskiahe ta mundua, sakay magpahayag kamta Mahusay a Baheta ta étanan a tolay.16 I maski ti ésiya a maniwala, a tulosipabinyag, éymeligtas side. Sakay du éwanmaniwala, éy hukumén side na Diyos.

17 “Ey saye du tanda a édse du méniwaladiyakén,” kagi ni Jesus; “makapagpaibutside du dimonyo ta pamag-itan na ngahenkua. Sakay mégkagi side ta iba-iba a kagia éwan mapospusan na tolay. 18 Sakay éngkébilan de i ulag, o éng inumén de i lasun,éy éwan side maanya. Sakay éng itupu detu kamét de du te ladu, éy maghusay side.”

19 Nadid, to pégkagi ni Jesus dide, éyinumontok siya ta langet, a kaguman nadén sa i Diyos a méghari. 20 Ey du ala-gad éy inumange dén side ta iba-iba abanubanuwan, a nagpahayag ta kagi naDiyos. Ey inaguman side na Panginoon.Nagpatunay siya du tolay a katutuhanan tunipahayag de, da inatdinanna side ta tandaa makapangyarian.

Lukas 1:1 65 Lukas 1:28

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat ni

Lukas1Mahal ko a Teopilo: Meadu dén i tolay

a néngisulat tungkul to ginimet ni Jesus, topégiyan na dikitam ta mundua. 2 I nisulatdia éy tu nibaheta du kakaguman ni Jesusdikitam. Side du minaketa to ginamet niJesus, a tulos néngipahayag side ta éya aMahusay a Baheta.

3 Kanya nadid, Apo Teopilo, éy inisip koa mahusay éng isulat ko nadid diko i tamaa baheta tungkul ta éya, da sakén éy inadalko i éya sapul to sapul na. 4 Kanya isulatkonadid i éye diko,mondamapospusanmotamahusay i buu a katutuhanan tungkul tonabaheta mo dén a ginimet ni Jesus.

Nihula No Anghel a Ienak Ti Juan5Nadid, to panahun ni Hari Herod ta Is-

rael, éy te esa a padi, a ti Sakarias i ngahennaa. Sakup siya du padi a ngéngahinande a Abias. Tu asawa na éy ti Elisabet, alahi be siya du padi, da apo be siya ni PadiAron to araw. 6 Mahusay a ugali ta matana Diyos diden ya a pasawa, a sésundin deta mahusay i utus na Diyos. 7 Pero éwanside tu anak, da baug dén ti Elisabet, sakaymatanda dén side a pasawa.

8 Nadid, to esa a aldew, éy te nanyarini Sakarias. Ta éya a aldew, éy édse dénsiya ta Templo, a ginamet na i tarabahona padi, da kalewas siya no kagurupu naa tagapanalangin ta éya. 9 Ey nadid, ayunta ugali du padi, éy nagpalabunutan sideéng ti ésiya dide i somdépa ta Templo amégsuub ta Diyos. Ey ta éya a aldew,éy ti Sakarias i nakabunuta. Kanya siyadén i sinomdépa. 10 Ey du iba a tolay, éynawahak side ta luwas, a nanalangin sideale ni Sakarias a mégsuub ta lubuk.

11 Nadid, mégsuub pabi ti Sakarias, éypinumeta diya i esa a anghel a gébwat taDiyos, a te taknég siya ta giled no lamesaa pégsuuben. 12 To péketa ni Sakarias toanghel, éy inumanteng siya. 13 Pero kinagidiya no anghel, a “Diyan ka méganteng,Sakarias. Nabati dén na Diyos tu panalan-gin mo diya. Mangilog a talaga tu asawa

mo, a magenak siya ta lélake. Ey ta kéenakna, Sakarias,” kagi na, “éy ngahinan mosiya ni Juan. 14 Siya i kasahatan moya,sakay te meadu be a iba a tolay a masayadiya! 15 Siya i maging memahal a lélake tamata na Diyos,” kagi no anghel. “Ey kailan-gan éwan siya maginom ta maski anya akélasing. Ey sapul ta kéenak na, éy édsediya i Banal a Espiritu. 16Siya éy pasolen nai meadu a Judeo ta Panginoon de a Diyos.17 Utusan siya na Diyos, Sakarias,” kagina, “a te kapangyarian siya a kapareho niPurupeta Elias to araw. Pagkasunduén nadu patena, sakay pagbaguén na i isip dumasuwayin, monda umaheg side du tolaya mahusay. Mégdetol siya ni Cristo, apaghandaén na du tolay ta demtan na.”

18 “Pakodyan ko a mapospusan éngkatutuhanan i éya a kinagi mo,” kagi niSakarias, “da lakayék dén, sakay bakés bedén tu asawa ko?”

19 “Ti Gabrielék,” kagi no anghel. “Kagu-manék na Diyos, a siya i nagpaangea sediyakén a mégkagi diko ta éya a mahusaya kagi. 20 Pero siko, Sakarias, da éwan kaméniwala diyakén, amatupad a talaga i éyaa kinagi ko, éy maging bulol ka dén nadid,a hanggan ta kédemét na éya a nipangakoko diko, a magenak tu asawa mo.”

21 Nadid, habang édse ti Sakarias tolubuk no Templo, éy mégéuhayén du tolayta luwas, éng bakitminale siya. 22Mamaya-maya, kéluwas na, éy éwan siya makak-agi. Basta lingguwahe san i kagi naa dide.Kanya tukoy du tolay a te nipeta i Diyosdiya to lubuk.

23Nadid, kétapos nopanahunni Sakariasa mégtarabaho to Templo, éy nagsoli dénsiya to bile de. 24 Ey ta éya éy nangilog dénti Elisabet a asawa na. Lima a bulan a éwansiya linumwas to bile. 25 “Kinagbianék dénna Diyos,” kagi na, “a inibutan na dén tusanike ko, da mabuktiték dén.”

Nihula No Anghel a Ienak Ti Jesus26 Nadid, to ikaéném dén a bulan no

buktet ni Elisabet, éy i Diyos éy pinaangena ti Anghel Gabriel ta Bariyo Nasaret taGalilea. 27Pinaange na siya ta esa amadiketta éya a i ngahen naa éy ti Maria. I éya amadiket, éy éwanpabi inadeneanna lélake.Pero sinakad dén no lélake, a ti Hose ingahen na, a apo siya ni Hari Dabid. 28 Ey

Lukas 1:29 66 Lukas 1:65tu anghel, éy inumange siya ni Maria, akinagi na diya, a “Maria, édse diko i Diyos,a kagbian na ka.”

29 Ey ti Maria, pékabati na to kagi noanghel, éy métageg siya, a mégéisipén siyaéng anya wade i kahulugina na éya a kinagina. 30 Ey kinagi no anghel diya, a “Diyan kaméganteng, Maria, da mahal ka na Diyos.31 Gemtén na Diyos a mangilog ka, a tulosmagenak ka ta lélake. Ey ta kéenak na,Maria,” kagi na, “éy ngahinan mo siya niJesus. 32 Siya éy maging mataas, a dulawénde siya a anak na mataas a Diyos. Eyi Panginoon Diyos,” kagi no anghel, “éygemténna amaginghari siya, a kona to apona a Hari Dabid to araw. 33 Sakay magharisiya du Judeo a éwan tu hanggan. Ey éwantu katapusan i péghari naa!”

34 “Ey pakodya ye,” kagi ni Maria, “daéwanék pabi tu asawa?”

35 “Umange diko i Banal a Espiritu,” kagino anghel, “sakay umédse diko i kapang-yarian na Diyos. Kanya tu ienak mo, éydulawén de a banal a anak na Diyos. 36 Eyentanmo ti dadamo a Elisabet, Maria. Kagide a baug kan siya. Pero nadid, maskibakés dén siya, éy mabuktet dén siya. 37Damakagimet i Diyos ta maski anya.”

38 “Ey maari,” kagi ni Maria, “da utu-sanék na Panginoon, éy tanggapén ko ikaluuben na diyakén.” Nadid, pégkagi niMaria ta éya, éy gininanan siya no anghel.

Bumisita Ti Maria To Dada Na39Nadid, ta éya a panahun, éy inumange

ti Maria to esa a banuwan ta buked taHudea, 40 a bumisita siya to dada na aElisabet. Ey kédemét na to bile de, éysinomdép siya a binati na tu dada na. 41 Eyti Elisabet, pékabati na to boses ni Maria,éy bigla a linuminés tu anak na ta tiyanna, éy tulos inumasék i Banal a Espirituni Elisabet. 42 Tulos kinagi na ni Mariata medegsén, a “Masuwerte ka, Anéng, tamaski ti ésiya a bébe, da tu anakmo, éy siyai mahaléna na Diyos! 43 Salamat ta Diyos,”kagi ni Elisabet, “da bumisita dén diyakéntu ina na Panginoon ko! 44 Da entan mo,Maria,” kagi na, “to pékabati ko diko, éylinuminés tu anak ko ta tiyan kua, dahilta kasahatan naa. 45 Masuwerte ka dén,Anéng, da naniwala ka dén to kinagi dikona Panginoon!”

Purién Ni Maria I Diyos46 Nadid, kinagi ni Maria i kona se:

“Purién ko i Diyos ta isip kua! 47Mésayaék,da Diyos i tagapagligtas kua. 48 Sakén iutusan na a mababa, éy pinansingék dénna Diyos. Sapul nadid, éy dédulawénék natolay a masuwerteék, 49 dahil ta memahala gimet na mataas a Diyos diyakén. Siya ibanal. 50 Kékagbian na du umanteng diya,ta maski nikésiya a panahun. 51 Sakaygemtén na i kapangyarian na a ibutan nadu palalo a tolay, a patahantaén na i gayakdia. 52 Pinababa na dén du mataas, sakaypinataas na dén du mababa. 53Du mégalépéy atdinan na side ta kanén de, sakay dumayaman éy paibutén na side a éwan sidetu kébil a kanén.

54-55 “Nadid, éy inaguman na Diyos ikatulung na a Israel. Ewan na naleksapantu pangako na du apo-apo tam, amangagbidikitam. Kinagbian na ti Abraham. Sakaykagbian na be sikitam a apo-apo na, a éwantu katapusan.”

Saya i katapusana no kinagi ni Maria.56 Ey kétapos na éya, éy tinumulos ti Mariato bile no dada na ta manga étélo a bulan,bagu nagsoli siya to bile na.

Nienak Ti Juan a Mégbinyag57Nadid, kédemét na oras, éy nagenak ti

Elisabet ta lélake. 58 Ey du tétotop na sakaydu karatig na, pékabaheta de a nagenakdén, éy mésaya side diya, da kinagbiandén siya na Diyos. 59 Ey nadid, to ikawaludén a aldew a idad no anak, éy dinumulugside to bile de Elisabet, a monda bugiténde tu anak, sakay ngahinan de. Talagade a ngahinan siya ni Sakarias, da saya tungahen no ama na. 60Pero “Ewan,” kagi noina na. “Maigi pa éy ngahinan tam siya niJuan.”

61 “Ey bakit,” kagi de. “Ewan ka tu topa maski isesa a te ngahen ta kona sa!”62 Tulos nisenyas de ni Sakarias éng anyai gustu na a ngahen no anak na. 63 Eynihalimbawa ni Sakarias dide a atdinan desiya ta panulatan na. Ey to péngiatéd dediya, éy nisulat na i ngahen a Juan. Eypéketa du tolay ta éya, éy nagtaka side.

64 Nadid, bigla a nakapégkagi agad tiSakarias, a tulos nagpasalamat siya taDiyos. 65 Ey inumanteng dén du karatigna, éng anya i kahulugen na éya. Ey i éya

Lukas 1:66 67 Lukas 2:17a nanyari, éy nabahibaheta dén ta lebutana éya a lugar ta Hudea. 66 Ey du étanana nakabaheta, éy mégéisipén side ta éya aanak, éng maging anya siya. Da neta dutolay a édse diya i kapangyarian na Diyos.

Tu Pénghula Ni Sakarias67 Nadid, ti Sakarias a ama no anak, éy

édse diya i Banal a Espiritu, éynaghula siya.68 “Salamat ta Panginoon,” kagi na. “Siyai Diyos a péniwalaan du tolay a Israel! Dainumange se siya a méngiligtas du tolayna. 69 Paangen na dén se i tagapagligtasdikitam, a lahi siya no katulung na a Dabid.

70 “Ey nadid,” kagi ni Sakarias, “saye tukinagi na Diyos to araw, to nipahula na dumahusay a purupeta na: 71 I nipangako naDiyos, éy agawén na kitam du kalaban tam,a iligtas na kitam du méiyamut dikitam.72 Nangako siya a kéagbian na du apo-apotam, a éwanna kaleksapan tu nipangako nadide to araw. 73Nipangako na be to apo tama Abraham, 74 a agawén na kitam du kala-ban tam, a monda éwan kitam mégantengaméniwala ta utus na. 75 Ibilang na kitam atolay na, sakay ibilang na kitam a éwan tukasalanan, mondamakaadene kitam diya apalagi.”

76Nadid, pinégkagianni Sakarias tu anakna, a saye tu kinagi na: “Siko a anak ko,”kagi na, “éy ngahinan de ka a purupeta namataas a Diyos. Siko, Duduy, éy meditol kani Cristo a magtoldu, a siko i magpahandadu tolay ta demtanna. 77Siko imagbahetaadu tolay, a iligtas side na Panginoon, a pag-pasensiyaan na side ta kasalanan de. 78 IDiyos a péniwalaan tam, éy mebait siya, akagbian na i tolay. I kédemét na a gébwat talanget éy koman i sikat na bilag. 79Matalona i diklém, da tanglawan na dumégiyan tadiklém a mamakate dide, a monda igiya naside a mékiagum ta Diyos.” Saya tu kinagini Sakarias.

80Nadid, tu anak de Sakarias, éy ti Juan ingahen naa. Ey dinumikél siya tamahusay,a natutu be siya tu isip. Ey tu diniklan na éyta melawa a ilang a lugar. Saya i pégiyananna a hanggan éwan dinumemét tu oras naa umange nagpahayag du tolay a Israel.

2Nienak Ti Jesus

1Nadid, ta éya a panahun, éy nagpasen-sos ti Hari Agosto ta tolay. I utus na, éykailangan a magpalista i étanan a tolay tasarili de a banuwan. 2 Saya tu purumerua sensos, to panahun pabi ni Kirinio agubernador ta Siria. 3Kailangan a umangei étanan a tolay ta sarili de a banuwan amagpalista.

4 Kanya ti Hose a katipan ni Maria, éygininanan na i Bariyo Nasaret ta Galilea,a inumange siya ta Betlehem ta Hudea.Kailangan siya a magpalista ta éya, da tagaBetlehem tu apo na a Dabid to araw, éy tiHose éy lahi siya ni Dabid. 5Ey kaguman nasa ti Maria a katipan na. Ey siya éy mabuk-tet dén. 6 Ey nadid, to édsa de pabi sa, éydinumemét dén i oras ni Maria a magenak.7Ey kéenak no anak na a panganay a lélake,éy binalutan na ta damit, sakay pinatidugna to pénganan du baka, da éwan dén sidemeubus to bile a tétulusan.

Tu Mineta Du Mégpastor8Nadid, ta éya a kélép, éy te sénganya a

lélake ta adene ta Betlehem, a mégpastorside du tupa de. 9 Ey bigla a pinumeta didei esa a anghel a gébwat ta Panginoon, atulos dinumemlag ta palebut dia i demlagna Diyos. Ey méganteng side a tahod. 10 Eykinagi no anghel dide, a “Diyan kam mé-ganteng. Te ibahetaék dikam a memahala baheta. I éye a baheta éy kasahatan nameaadu a tolay. 11 To mamaya se,” kagi na,“éy nienak dén ta Betlehem tu Panginoonmoy a tagapagligtas moy, a ti Cristo. 12 Eysaye i tanda naa dikam,” kagi no anghel,“éymetamoy sa tu anak a te balut ta damit,a te katidug to pénganan na baka.”

13Nadid, to pégkagi no anghel ta éya, éybigla a inumagum diya i meaadu a tahod aanghel a iba, a mégpégkanta side ta puri taDiyos. 14 “Salamat ta Diyos ta langet,” kagide, “da du mahalén na a tolay ta mundua,éy dumemét dide i kapayapaan!”

15Nadid, kéhektat dén du anghel a nag-soli ta langet, éy kinagi du mégpastor, a“Kitam dén ta Betlehem a entan tam énganya i nanyaria, a nibaheta dikitam naPanginoon.”

16 Kanya inumange sa side agad, éydinemtan de de Hose, a nagenak dén tiMaria, a te katidug tu anak na to péngananna baka. 17 Ey du mégpastor, éy nibaheta

Lukas 2:18 68 Lukas 2:46de du tolay sa tu kinagi no anghel dide atungkul to anak. 18Eydu étanan anakabati,éy nagtaka side. 19 Ey ti Maria, éy inisip nasan i étanan na éya, a éwan na kaleksapani éya. 20 Ey du mégpastor, éy nagsoli dénside, a pépurién de i Diyos dahil to minetade, da kona bale to kinagi dide no anghel.

21 Ey nadid, to ikawalu dén a aldew noidad no anak, éy binugit de siya. Ey ngi-nahinan de siya ni Jesus, da saya tu kinagino anghel ni Maria bagu siya nangilog.

Niange De Ti Jesus To Templo22 Nadid, dinumemét dén i oras a péng-

tupad deMaria ta utus niMoises ta tungkulta pégenak na bébe. Kanya kembil de tuanak de ta Jerusalem, monda ipalagay desiya a iatéd ta Diyos tu buhay na. 23 Sayei utus a esa ta kasulatan na Diyos, a “Tupanganay kan a anak, éng lélake, éy koo naDiyos.” 24 Ey inumange be sa side, mondaiatang de i éduwa a palapati, o dikayaéduwa a dagalan, ayun ta utus na Diyos.

25 Nadid, te lakay a mégiyan taJerusalem, a ti Simeon i ngahen na.Mahusay siya a lakay a mékidiyos. Eyumasa siya a umasa, a agawén na Diyosdu Israel ta kahirapan de. Ey édse diyata mahusay i Banal a Espiritu. 26 Eynipaliwanag diya na Banal a Espiritu aéwan siya mate hanggan éwan na metatu tiniyak na Diyos a tagapagligtas. 27 Eynadid, ta éya a aldew, éy pinéglakad siyana Espiritu na Diyos, a pinasdép na siya toTemplo. Ey mamaya-maya, éy neta na asinomdép de Maria a métatena, a talagade a tupadén tu kailangan de a para toanak de, ayun to utus ni Moises. 28 Ey tiSimeon, éy inalap na tu anak a kinélkél, atulos nagpasalamat siya ta Diyos.

29 “Anin, Panginoon,” kagi na, “maskimate ék dén nadid, da tinupad mo dén tunipangako mo diyakén, 30 a nipeta mo déndiyakén tu pinaange mo se a tagapaglig-tas ta tolay. 31 Siya ye i nihanda mua atagapagligtas, a patanyagén mo ta buu atolay. 32 Siya ye i magpaliwanaga du éwanJudeo a tolay ta plano mua. Dahil diya,”kagi ni Simeon, “éy tumanyag du tolay moa Israel.”

33 Nadid, du ina no anak, pékabati deta éya a kagi ni Simeon, éy nagtaka side.34 Ey tu lakay a Simeon, éy binasbasan na

side a métatena, sakay kinagi na ni Maria,a “I anak moyae, éy siya i pinilia na Diyos.Dahil diya éy mapahamak i meadu a tolayta Israel. Sakay pati éy dahil diya éy temeadu be a meligtas. Siya i tandaa naDiyos. Ey te meadu a manglabag diya.35Dahil diya,” kagi ni Simeon, “éymehayagi isip na meadu a tolay. Sakay siko, Maria,éy dumemét diko i dikél a kalungkutanmo,dahil ta gemtén de ta anak mua.”

36-37 Nadid, te purupeta a bakés a édsabe to Templo. Tu ngahen na éy ti Ana, aanak ni Panuel, a sakup siya na lahi ni Aser.Matanda dén siya a bakés, a walu a pulu ataon i idad na. Nale dén siya a nabilo. Pitusan a taon a nékiagum siya to asawa na,éy minate dén tu asawa na. I éya a bakés,éy éwan na géginanan tu Templo. Aldoéy ta kélép éy édsa sa siya a sumésambata Diyos. Sakay pamensan-mensan siya amégkulasiyon, sakay ménalangin.

38 Nadid, to pégkagi dén ni Simeon deMaria, éy dinumemét tu bakés dide, a tulosnagpasalamat siya ta Diyos, sakay tulosnipahayag na tu anak du étanan a uméasata kédemét na méngiligtas du Israel.

39 Nadid, de Maria a pasawa, pékatupadde to kautusan ni Moises, éy nagsoli dénside ta Galilea, a hanggan to banuwan dea Nasaret. 40 Ey tu anak de a ti Jesus, éydinumikél siya a mesibét dén i bégi naa.Ey matalinung siya. Ey inaguman siya naDiyos ta mahusay.

Nawahak Ti Jesus To Templo41 Nadid, taon-taon, tuwing Piyesta na

Ala-ala, éy uméange du magulang ni Jesusta Jerusalem a mamiyesta. 42 Ey ti Jesus, tolabindalawa dén a taon tu idad na, éy kinu-muyog siya dide. 43 Ey kétapos no piyesta,éy nagsoli dén side, pero kineginanan deti Jesus ta Jerusalem. Du magulang naéy éwan de napansing a nawahak siya,44 éng ˈwan akala de éy kaguman de dénto gurupu de. Naghapun side a naglakadbagu de napansing a éwan siya kaguman.Nipépakelagip de siya du kakaguman de.45Eynadid, da éwandeneta, éy nagsoli sideta Jerusalem a mégahayok side diya.

46 Etélo side a aldew a nagahayok diya,bagu de mineta to Templo. Dinemtan desiya a kaguman na du matétanda a maistu

Lukas 2:47 69 Lukas 3:17na Judeo. Mégbati siya dide, sakay még-pakelagip. 47 Ey du étanan sa a nakabatidiya, éy nagtaka side, da neta de a matal-inung i sengbet naa du maistu. 48 Ey dumagulang na, péketa de ta éya, éy nagtakabe side diya. Ey kinagi no ina na diya,a “Anin, Duduy, bakit beman kona sina iginimet mo dikame? Nale kame dén tamamo a mégéahayukén diko.”

49 “Bakit ahayukénék moy?” kagi niJesus. “Ewan moy beman tukoy a dapatédseék ta bileae Nama ko?” 50 Ey éwannapospusan dena na i kahulugina no kinagina.

51 Ey kétapos na éya, éy kinumuyog tiJesus dide, a nagsoli dén side ta Nasaret.Ey siya, éy sinunud na dena na ta mahusay.Ey tu ina na, éy alélahanén na i étanan ananyari. 52 Ey ti Jesus, éy dinumikél siya tamahusay, a natutu be siya tu isip. Ey lalo akinasahatan siya na Diyos, sakay du tolay,éy mésahat be side diya.

3Nagsapul Ti Juan a Mégtoldu

1-2 Nadid, to ikasapulu dén éy ta lima ataon ni Tiberio a naghari, éy inutusan naDiyos ti Juan a magsapul siya a mégtoldu.Tu Juan a anak ni Sakarias. Mégiyan pabinadid ti Juan ta melawa a ilang a lugar.Nanyari ye to panahun pabi ni Ponsio Pi-lato a gubernador ta Hudea. Ti Herod éymayor ta Galilea. Tu wadi na a Pelip éymayor ta Iturea sakay ta Trakonite. Sakayti Lisanis éy mayor ta Abilinia. Sakay tiAnas éy ti Kaipas, éy side i mataas a padi.

3Ey ti Juan, tulos naglebut siya du iba-ibaa banubanuwan ta Hordan, a nagtoldu siyadu tolay, a dapat magsisi side ta kasalanande, a tulos ipabinyag side, monda pag-pasensiyaan side na Diyos ta kasalanan de.

4 I éya a gimet ni Juan, éy saya i kinagiani Purupeta Isayas to nipégkagi na, a“Te magpahayag ta ilang a lugar, a i kagi

na du tolay éy dapat maghandaside ta kédemét na Panginoon, ahusayén de be tu péglakaden na.5 Du étanan a lébak a édse to dilanna, éy tapuhan. Du étanan a buked,éy pantayén. Du kiwél-kiwél akamino, éy padiretyuén. Ey du

mebito a dilan, éy patagén. 6Mondadu étanan a

tolay ta mundua, éy mapospusan de aagawén na Diyos du tolay na!”

7Nadid, to pégtoldu ni Juan, éy dinumu-lug diya imeaadu a tolay a ipabinyag. Ey ki-nagi ni Juan dide, a “Sikam éy magkadukéskam a tolay. Anya i kailangan moya taéye? Akala moy wade a makaginan kamta parusa na Diyos? 8 Baguén moy pa,”kagi na, “i ugali moya, a patunayan moya nagsisi kam dén a talaga. Diyan kamumasa a agawén kam na Diyos da apo kamni Abraham, da éwan ya tu kabuluhan taDiyos. Da maski di bituae,” kagi na, “éymaari na Diyos a gemtén a maging apo niAbraham! 9 Ey tandaan moy,” kagi ni Juan,“mara i parusa na Diyos, éy wasay. Eymehanda dén nadid tu wasay a pagpukandu kayo. Eng mara, sikam éy kayo kam.Ey du étanan a kayo a éwan magbunga tamahusay a bunga, éy pukanén, sakay ibutta apoy.”

10Ey du tolay, pékabati de ta éya a kagi niJuan, éy kinagi de diya, a “Magenya kame,monda éwan kame parusaan na Diyos?”

11Ey kinagi ni Juan dide, a “Eng te éduwaka a badu, éy iatédmo i esa ta éwan tu badu.Ey kona be sa du te kanén.”

12 Nadid, te sénganya a mégpabuwes ainumange ni Juan a ipabinyag. Ey kinagide be diya, éng anya i dapat gemtén de.13 Ey kinagi ni Juan dide, a “Diyan kammégsingeh ta higit pa ta utus dikam nagubiyerno.”

14 Ey te sundalu be sa. Ey kinagi deni Juan, “Ey sikame, anya i dapat gemténme?” “Ey diyan kammangalap ta sapilitan,sakay diyan kam mégpehay ta éwan katu-tuhanan, sakay diyan kam méglekramo tasuweldu moy.”

15 Nadid, dahil to pégtoldu ni Juan, éynagsapul du tolay a uméasa diya, a akalade a makay ti Juan wade dén tu tiniyak naDiyos a tagapagligtas dide. 16 Ey, “Ewan,”kagi ni Juan. “Besa a sakén i tagapaglig-tasa na Judeo. Sakén éy binyagen ta kamta dinom. Pero te ménegipo diyakén adumemét. Eng iparehoék moy diya, éyéwanék tu pasa, da mataas siya diyakén.Siya éy binyagen na kam ta Banal a Espir-itu, sakay ta apoy. 17Mara,” kagi ni Juan, “i

Lukas 3:18 70 Lukas 4:9pamuhubaan naa ta tolay, éy bilao. Mara tekébil siya a bilao, monda tapan na tu bégesna. Ey tu mahusay a béges, éy iedton na tabile na. Ey tu lupés, éy itutod na ta apoy aéwan maadép.”

18 Nadid, kona sa éy meadu i nitoldu niJuan du tolay. Hinahatulan na side, sakaypinahayagen na side ta Mahusay a Baheta.19-20 Pero ti Mayor a Herod, éy nipihesu nati Juan. Kanya nipihesu na siya, éy dahilanéy pinégkagian siya ni Juan, da inagew nati Herodias a asawa no wadi na. Sakaypinégkagian na be siya to kasalanan na aiba. Ey tu kasalanan ni Herod a dikél, éytu néngipihesu na ni Juan.

Binyagen Ti Jesus21Nadid, to kétapos ni Juan a nagbinyag

ta meadu a tolay, éy bininyagen na be tiJesus. Ey to nipagpabinyag ni Jesus, a man-alangin pabi siya, éyminapilak i langet, 22atulos dinumibi diya i Banal a Espiritu, a tebégi a koman i dagalan. Ey négkagi nadid iboses ta langet, a “Siko i anak kua a mahal,éy mésayaék diko.”

Tu Lista Du Apo-apo Ni Jesus23 Nadid ti Jesus, to pégsapul na a még-

toldu, éy manga étélo a pulu a taon i idadna. Ayun ta isip na tolay, éy anak kan siyani Hose, a anak ni Eli, 24 a anak ni Matat. Iéya aMatat éy anak ni Lebi, a anak niMelki.Ey tiMelkimandén éy anakniHana, a anakni Hose. 25 Ti Hose éy anak ni Matatias,a anak ni Amos. I éya a Amos éy anak niNahum, a anak ni Esli. Ti Esli éy anak mandén ni Nage, 26 a anak ni Maat, a anak niMatatias. Ti Matatias éy anak ni Semey, aanak ni Hose. Ti Hose éy anak ni Huda, 27 aanak ni Hoana. Ey ti Hoana éy anak mandén ni Resa, a anak ni Sorobabel, a anak niSalatiel, a anak man dén ni Neri. 28 Ti Neriéy anak ni Melki, a anak ni Adi. Ti Adi éyanak ni Kosam, a anak ni Elmodam, a anakni Eri. 29Ti Eri man dén éy anak ni Hosue, aanak ni Elieser, a anak ni Horim, a anak niMatat. Ti Matat éy anak ni Lebi, 30a anak niSimeon, a anak ni Huda. Ey i éya a Huda éyanak man dén ni Hose. Ey ti Hose éy anakni Honan, a anak ni Eliakim, 31 a anak niMelea. I éya a Melea éy anak ni Mainan, aanak ni Matata, a anak ni Natan, a anak niDabid. 32 Ti Dabid éy anak ni Hese, a anakni Obed; éy ti Obed éy anak man dén ni

Boos. Ey ti Boos éy anak ni Salmon, a anakni Nason, 33 a anak ni Aminadab, a anak niAdmin. Ti Admin éy anak man dén ni Arni,a anak ni Esrom, a anak man dén ni Pares.I éya a Pares éy anak ni Huda, 34 a anak niHakob. Ti Hakob éy anak ni Isaak, a anakman dén ni Abraham. I éya a Abraham éyanak ni Tare, a anak ni Nakor. 35TiNakor éyanak ni Serug, a anak ni Ragaw, a anakmandén ni Peleg; éy ti Peleg éy anak ni Heber, aanak ni Sala. 36Ti Sala éy anak ni Kainan, aanak ni Arpasad, a anak man dén ni Sem.Ti Sem éy anak ni Noe, a anak ni Lamek,37 a anak ni Matusalem, a anak ni Enok. TiEnok éy anak ni Hared, a anak niMahalalel,a anak ni Kainan. 38 Ti Kainan éy anak niEnos, a anak man dén ni Set. Ey ti Set éyanak ni Adan, a anak na Diyos.

4Tu Pangtokso Ni Satanas Ni Jesus

1Nadid, nagsoli dén ti Jesus a gébwat taHordan. Ey édse diya ta mahusay i Banala Espiritu. Ey tu Espiritu, éy niange na siyata ilang a lugar, para ta épat a pulu a aldew.2 Ey ta éya, éy tinétokso siya ni Satanas. Eyta lubuk na éya a panahun, éy éwan siyanéngan. Ey to katapusan, éy mégalép dénsiya.

3 Ey kinagi ni Satanas diya, a “Eng anakka na Diyos a talaga, éy gamitén mo ikapangyarian mua a paging tinapayén modi bitoae.” 4Eymégidel ti Jesus, a kinagi na,a “I kagia ta kasulatan na Diyos, éy éwansan kanén i ikabuhay mia, éngˈwan salitabe na Diyos i ikabuhaya na tolay.”

5 Nadid ti Satanas, éy niange na ti Jesusta melangkaw, sakay nipatanaw na diya iétanan a banubanuwan ta mundua ta esasan a minutus. 6-7 “Sakén i te kooa didenya a étanan,” kagi ni Satanas. “Ey maariko a iatéd i éya ta maski ti ésiya a gustuko. Nadid, éng sumamba ka diyakén, éyiatéd ko diko i étanan a kayamanan na éya,a siko i te kapangyariana dide.” 8 Ey tiJesus, éy mégidel man dén siya, a kinagina ni Satanas, a “I utus na kasulatan naDiyos, éy Panginoon mo a Diyos, éy siyasan i sambaan mua, sakay siya be kan sani péniwalaan mua.”

9 Nadid, éy niange na ti Jesus ta palukuno Templo ta Jerusalem. “Eng siko i anakna Diyos,” kagi na, “éy tumépduk ka dén.

Lukas 4:10 71 Lukas 4:36

Ewan ka maanya, 10 da i kagia ta kasulatanna Diyos, éy utusan kan na Diyos du anghelna a mangalaga diko. 11 Sakay agawén deka kan,” kagi ni Satanas, “monda éwan kamebagsak ta bito.” 12 Ey mégidel man dénti Jesus, a kinagi na, a “Te kagi a iba, a éwankanmaari a puhubaan na tolay i Diyos, éngaguman na.”

13 Ey nadid, kétapos ni Satanas a nang-tokso ni Jesus, éy gininanan na siya, anaguhay siya ta esa a pagkékataon.

Mégsapul Ti Jesus a Mégtoldu14 Nadid, éy nagsoli dén ti Jesus ta

Galilea. Ey édse diya i kapangyarian na Ba-nal a Espiritu. Ey du tolay sa, éy nabahiba-heta de siya. 15 Ey nagtoldu siya du tolaydu kapilya de, éy pinépuri siya du étanan atolay.

16 Nadid éy inumange dén ti Jesus todiniklan na a banuwan a Nasaret. Eyto pangilin a aldew, éy inumange siya tokapilya de, a kona ta ugali na. Ey tinu-maknég siya to miting de, a mégbasa takasulatan. 17 Ey nigewat de diya tu libru anisulat ni Purupeta Isayas. Ey binuklat na,éy saye tu binasa na:18 “Edse diyakén i Espiritu na Panginoon,

da piniliék na a magpahayag dumahirap ta Mahusay a Baheta. In-utusanék na a magpahayag du pih-esu, a agawén side, sakay du buhék,éy makabulag side, sakay du mahi-rap, éy ilibri side. 19 Inutusanékna a magpahayagék ta kédemét naPanginoon a mangiligtas dide.”

20 Nadid, pékabasa dén ni Jesus ta éya,éy tiniklup na tu libru, sakay nisoli na tolélake, sakay inumeknud siya a mégtoldu.Ey te itan siya du étanan a tolay to kapilya,éng anya i kagi naa. 21 “I éya a hula a binasako dikam,” kagi na, “éy natupad dén nadida aldew ta harap moya.”

22 Ey du tolay, pékabati de ta éya, éy kagide a mahusay siya a lélake. Ey nagtaka sideto kinagi na a memahal. Ey kagi du iba, a“Ewan beman siya tu anak ni Hose?”

23 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Siguraduéy kagi moy diyakén i halimbawa, a ‘Nay,éng doktor ka, éy pahusayén mo pa i sarilimua.’ O kagi moy siguru diyakén, a ‘Bakitéwan mo gemtén ta éye tu nabaheta me a

ginimetmo kan ta Kapernaum?’ 24Talaga,”kagi ni Jesus, “éwan tanggapén na tolay ipurupeta, éng gébwat siya ta banuwan de.

25 “Tandaan moy,” kagi na; “to panahunni Purupeta Elias, éy éwannaguden ta étéloéy ta kalahati a taon, a hanggan mégalép itolay. Ey te meadu a bébe a bilo ta Israel taéya a panahun, a naghirap. 26 Pero entanmoy,” kagi ni Jesus, “i Diyos éy éwan nainutusan ti Elias a mangtulung ta maskiisesa dide. Engˈwan, i tinulungan na sanaéy tu bilo ta Sidon a taga Sarepta. Ey siyaéy éwan bale Judeo!

27 “Sakay to panahun ni Purupeta Eliseo,éy te meadu a te saket a ketong,” kagi niJesus. “Pero éwan ginamot ni Eliseo imaskiisesa dide. Engˈwan, basta ti Naaman san ataga Siria i ginamot naa. Ey siya éy éwan beJudeo!”

28 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya dutolay to kapilya, éy naiyamut side diya.29Ey kembilan de ti Jesus a inibutan de siyato banuwan de. Niange de siya to taytay nobuked ta éya, a talaga de siya a itogpal tobuked. 30Pero ti Jesus, éy basta nagsoli siyaa naglakad to lubuk de, a hinumektat siyadide.

Tu Lélake a Hinayup31Nadid, éy inumange ti Jesus ta Kaper-

naum ta Galilea. Ey tuwing pangilin, éynagtoldu siya du tolay ta éya. 32Ey du tolay,éy mégpégtaka side a tahod to pégtolduna, da neta de a te kapangyarian siya tapégtoldu na. 33 Ey nadid éy te esa a lélaketo kapilya ta éya a hinayup, a te medukésa espiritu diya. Ey dinumulaw siya tamedegsén, a kinagi na, a 34 “Jesus, siko ataga Nasaret, anya i pékialammua dikame?Bunon mo kame wade a manga hayup?Natenggi ta ka a siko i tiniyak na Diyos atagapagligtas!”

35 Ey ti Jesus, éy sinaway na tu hayup, akinagi na, a “Tama dén! Umibut ka dén taina a lélake!” Ey tu dimonyo, pékabati nata éya, éy pinalugmuk na tu lélake, a tulosinumibut dén siya to lélake, a éwan na siyapinasakitan.

36 Ey du tolay sa, éy mégpégtaka side, akinagi de, a “Anya wade i kagi na lélakeae?Te kapangyarian siya, a iutus na san du

Lukas 4:37 72 Lukas 5:16medukés a espiritu, éy umibut side ta to-lay!” 37 Ey kétapos na éya, éy nabaheta duétanan a tolay ta éya i tungkul ni Jesus.

Ginamot Ni Jesus I Meadu38Nadid, hinumektat ti Jesus to kapilya,

a inumange siya to bile ni Simon. Eytu manugeng ni Simon éy méladu siya, amepalang. Ey kinagi de ni Jesus a te ladusiya. 39Ey inumange ti Jesus diya, a pinégk-agian na tu palang na. Ey naibut tu palangna, a tulos inumégkat siya a nagasikaso siyadide.

40 Nadid, to giapon dén, éy du tolaysa a te kaguman a te ladu, éy niange deside ni Jesus. Ey ti Jesus, éy nitupo natu kamét na dide, éy pinahusay na side aétanan. 41 Sakay te meadu be a tolay aminaibut dide du dimonyo. Ey medegséntu kinagi de ni Jesus, a “Siko i anaka naDiyos!” kagi de. Pero pinégkagian sideni Jesus, a sinaway na side a mégkagi, datukoy de a siya i Cristo a tiniyak na Diyos atagapagligtas.

42Nadid, to gagabi dén, éy hinumektat sati Jesus, a inumange siya ta adeyo du tolay.Pero du tolay, éy inahayok de siya. Eypéketa de diya, éy talaga de siya a sawayéna maglakad. 43 Pero “Ewan maari,” kagina, “da te kailanganék a mégpahayag bedu tolay ta iba-iba a banuwan. Kanyaék sepinaange na Diyos, éy monda ipahayag koi Mahusay a Baheta tungkul ta péghari naDiyos.”

44 Kanya tulos nagpahayag ti Jesus tameadu a kapilya ta palebut na Hudea.

5Inakit Ni Jesus Du Alagad Na

1To esa a aldew, éy édsa ti Jesus to digdigno diget ta Genesaret. Ey te meaadu atolay a dumédulug diya, a pépilitén de aumadene diya, da gustu de a mégbati tapégtoldu na ta kagi na Diyos. 2 Ey ti Jesuséy neta na i éduwa a abeng a te pundu dénto baybay. Ey du te koo dide, éy inugisande du panti de. 3 Ey nadid, da pépiitén dutolay ti Jesus, éy sinumakay siya to abenga esa, a koo ni Simon, sakay kinagi na diya,a itulak na tu abeng, a dumitaw ta kétihék.Ey to kéditaw de, éy inumeknud sa ti Jesus,a tulos nagtoldu siya du tolay.

4 Ey nadid, kétapos ni Jesus a nagtoldu,éy kinagi na ni Simon, a “Nay, Iditaw moypa i abinga ta bétong yae, sakay itéknegmoy sa i pantia, monda makaalap kam.”5 Ey “Maistu,” kagi ni Simon, “nagdamagkame to kélép se a nagpanti, éy éwan kametu nalap. Pero éng siko i te utusa, éypuhubaan me man dén.”

6 Nadid, to péngitékneg de to panti de,éy meaadu bale side a naalap, a hangganda talaga a mapéknet tu panti. 7Ey pinaya-payan de du kaguman de to iba a abeng, aaguman de side. Ey pinutat de du éduwaa abeng ta ikan, a hanggan da talaga aomléd side. 8-10 Ey de Simon Pedro, éynagtaka side a tahod to dinikép de a ikan. Ikakaguman ni Simon éy de Santiago sakayti Juan, a patwade side a anak ni Sebedeo.Ey ti Simon, péketa na ta nanyaria, éylinumuhud siya ni Jesus, a kinagi na, a“Diyan ka umadene diyakén, Panginoon,da meaduék a kasalanan!” Ey kinagi niJesus diya, a “Diyan ka méganteng; sapulnadid éy éwan ka dén mangalap ta ikan,éngˈwan tolay a para diyakén.”

11Ey nadid, to péngidahik de to abeng deto baybay, éy basta gininanan de i étanan,sakay kinumuyog side ni Jesus.

Pinahusay Na Tu Te Ketong12To esa a aldew, éy édse ti Jesus to esa a

banuwan. Ey te lélake ta éya a putat i bégina ta saket a ketong. Ey siya, péketa na niJesus, éy dinumapa siya, a nékiohon siya niJesus. “Panginoon,” kagi na, “éngmaari, éypahusayénék pad.”

13 Ey ti Jesus, éy kembilan na siya, akinagi na, a “Maari, maghusay ka dén.” Eyto pégkagi na ta éya, éy bigla a naibut tuladu na. 14 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Diyanmo kékagin i éye ta maski ti ésiya, éngˈwanumange ka pa pumeta to padi, a mahusayka dén. Sakay atdinanmo tu padi,” kagi na,“ta péngiatang na diko, a kona to niutus niMoises, a saya i pagpatunay mua ta tolay amahusay ka dén.”

15 Pero nadid, lalo a nabaheta du tolay itungkul ta kapangyarian ni Jesus, a tulosmeaadu pa i tolay a dumédulug diya, amonda mégbati side diya, sakay gustu de amagamot side ta ladu de. 16 Kanya ti Jesus

Lukas 5:17 73 Lukas 5:39éy palagi siya a uméange ta ilang a lugar,mondamakaadeyo siya dide amanalangin.

Pinahusay Ni Jesus Tu Lumpu17 To esa a aldew, éy mégtoldu ti Jesus.

Ey te eknud sa i sénganya a Pariseyo sakaymaistu ta rilihiyon. Ey side éy gébwatta iba-iba a banuwan ta Galilea, sakay taHudea, sakay ta Jerusalem. Ey édse nadidni Jesus i kapangyarian na Diyos a maga-mot ta tolay. 18 Ey du iba a tolay sa, éykembil de ni Jesus i esa a lélake a lumpu,a te katidug siya to kama na. Talaga de siyaa iesdép to bile a égsean ni Jesus. 19 Peroéwan de kaya, da mepiit tu bile da meadu atolay. Kanya nisangkay de tu lumpu to atépno bile, sakay binutbut de tu atép, sakaynitostos de tu kama a édsean no lumpu, ahanggan ta harapa ni Jesus to lubuk.

20 Ey ti Jesus, péketa na a méniwala sidediya, éy kinagi na to lumpu, a “Kadimoy,pinatawad ka dén ta kasalanan mo.” 21 Eydu maistu ta rilihiyon, sakay du Pariseyo,pékabati de ta éya, éy kinagi de ta lihim,a “Ti ésiya i lélakeae, a mégwari-wari aDiyos siya? Diyos san i makapagpatawad takasalanan na tolay.”

22 Ey ti Jesus, éy tukoy na dén i isip dia,a tulos kinagi na dide, a “Bakit mégisipkam ta kona sina? 23 Tama,” kagi na,“maari i maski ti ésiya a mégwari-wari amagpatawad ta kasalanan na tolay. Pero tiésiya i maaria a makapagpalakad ta lumpua tolay? 24 Nadid,” kagi na, “éy sakén ilélake a gébwat ta langet. Ey patunayan kodikam a te kapangyarianék a magpatawadta kasalanan, a péglakadén ko i lumpuae.”Nadid, kinagi ni Jesus to lélake a lumpu, a“Nay, umégkat ka dén, a alapén mo dén ikama mua, a ikad mo dén ta bile moy.”

25 Ey nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éybasta inumégkat agad tu lumpu ta harapdu tolay, sakay inalap na tu katidugen na,sakay nagsoli siya to bile na, a mégpé-pasalamatén dén siya ta Diyos. 26 Ey dudutolay sa, éy mégpégtaka side a tahod atahod. Ey pinépuri de i Diyos, a kinagi de,a “Makataka-taka a gimet i mineta tamanadid ta éye!”

Ti Lebi a Mégpabuwes

27Nadid, kétapos na éya, éy neta ni Jesusi esa a lélake a mégpabuwes, a ti Lebi i nga-hen na, a te eknud siya to pégsingihan tabuwes. Ey kinagi ni Jesus diya, a “Kumuyogka diyakén a maging alagad ko.” 28 Eyti Lebi, éy basta tinumaknég siya, sakaypinabayan na san tu tarabaho na, sakayinumunonod dén siya ni Jesus.

29 Nadid, da gustu ni Lebi ti Jesus, éynipaghanda na siya ta dikél a anyaya tobile na. Ey to péngan de, éy nékidiponbe sa i meadu a iba a mégpabuwes, sakayiba a medukés a tolay, 30 Ey du Pariseyo,sakay du kaguman de a maistu ta rili-hiyon, péketa de dide, éy kinagi de dualagad ni Jesus, a “Bakit mékidipon kamdu makasalanan a tolay?” 31 Ey ti Jesus,pékabati na dide, éy kinagi na, a “Bakit?Du mahusay éy éwan side tu kailanganta magamot, éng ˈwan du te ladu. 32 Eysakén éy éwanék se inumange a mondatumulungék du mahusay a tolay, éngˈwandu makasalanan i tulungan kua.”

Tungkul Ta Pégkulasiyon33 Nadid du tolay, éy kinagi de ni Je-

sus, a “Du alagad ni Juan, éy palagi sidea mégkulasiyon, sakay ménalangin. Eykona be sa du alagad du Pariseyo,” kagi de.“Ey bakit du alagad mo, éy éwan? Bastaméngan side.” 34 Ey kinagi ni Jesus dide, a“Ataay, pilitén moy beman a mégkulasiyoni tolay éng kaguman de pabi i ikasal? Ewan!35 Bagay éwan dén sa tu kadimoy de aikasal, éy saya i oras de a magkulasiyon.”

36 Ey tulos kinagi ni Jesus dide i esa pa ahalimbawa. “Ewan tu mangpéknet ta badua bigu,” kagi na, “a itagpi ta badu a dati.Da éng kona sa, éy sayang tu badu a bigu,sakay pati tu bigu éy éwan kapareho nodati. 37 Ey éwan be tu méngiasék ta bigua alak ta dati a pégaskanan. Da éng konasa i ginamet de, éy pomtak tu pégaskanan,da dati, a tulos mebut tu alak. Ey sayang bedén tu pégaskanan. 38 Maigi pa, éy dapatiasék i bigu a alak ta bigu be a pégasakanan!39 Sakay pati, éng mara ininom mo dén idati a alak, éy sala mo a kenaman i bigu, dalalo a mehasa tu dati a alak.”

6Tungkul Ta Pangilin

Lukas 6:1 74 Lukas 6:281 Nadid, to esa a aldew a pangilin, éy

dinumiman de Jesus to kapahayan. Ey topéglakad de, éy nagkétoh du alagad na tatégesa a ohay, a kékéselén de, a kanén de.2 Ey du Pariseyo, éy kinagi de, a “Bakit,gemtén moy i bawal ta pangilin? Bilangtarabaho ina!” 3 Ey kinagi ni Jesus dide,a “Ewan! Bakit, éwan moy wade nabasatu ginimet ni Dabid to araw, to pégalép desakay du kaguman na? 4 Basta sinomdépsiya to bile na Diyos. Ey tu te déton sa atinapay a para taDiyos, éy inalapna a kinanna; sakay pinakan na be du kagumanna. Eybawal kan ya ta utus, da du padi san i maarikana a méngan ta éya. 5 Ey sakén a lélake agébwat ta langet,” kagi ni Jesus, “éy sakén imégkagia éng anya i tama a gimet ta aldewa pangilin.”

Tu Lélake a Pile Tu Kamét6 Nadid, to pangilin a esa, éy sinomdép

ti Jesus to kapilya a magtoldu. Ey te lélakesa a pile tu kamét. 7 Ey du te tungkulina Judeo, éy sinubukan de ti Jesus, énggamutén na tu lélake ta pangilin, mondamaka éy iabla de siya a manglabag ta utus.8Pero tukoy ni Jesus tu isip de. Ey kinagi nato pile tu kamét, a “Kadon se. Tumaknégka se.” Ey tu lélake, éy tinumaknég siya toharap de. 9 Ey kinagi ni Jesus du mégsubukdiya, a “Anya, bawal beman ta utus tam éngaguman tam i te hirap ta pangilin? Isip kobawal san éng pahirapan tam i tolay?” 10Eyti Jesus éy lélamangén na side, sakay kinagina to lélake a pile, a “Iolnat mo i kamétmua.” Ey to péngiolnat na, éy naghusaydén. 11 Ey du nagsubuk diya, éy méiyamutside a tahod diya. Ey négpéguhon side énganyan de siya.

Pinili Na Du Labindalawa a Apostol Na12Nadid, ta éya a panahun, éy inumange

ti Jesus to buked a manalangin. Ey nag-damag siya a nanalangin ta Diyos. 13 Eyto gagabi dén, éy pinauwet na du alagadna, sakay pinili na i labindalawa dide, aside i ngéngahinan na a apostol. 14 I nga-hen dia éy ti Simon, a pinalayawan na aPedro, sakay ti Andres a wadi na, sakay tiSantiago éy ti Juan, sakay ti Pelip, sakay tiBartolome, 15 sakay ti Mateo éy ti Tomas,sakay ti Santiago a anak ni Alpeo, sakayti Simon a metapang, 16 sakay ti Hudas a

anak ni Santiago, sakay ti Hudas Iskarote anéngitokyon ni Jesus.

Mégtoldu Man Dén Ti Jesus17 Nadid, késoli de Jesus a gébwat to

buked, éy hinumintu side to dénak, a kagu-man na i meadu a alagad na. Ey dinumu-lug sa diya i meaadu a tolay a gébwat taHudea, sakay ta Jerusalem sakay ta Tiro éyta Sidon. 18 Inumange sa side a mégbatidiya, sakay monda pahusayén na side tasakisaket dia. Ey inumange be sa i meadua hinayup, éy naghusay be side. 19 Eymeadu a tolay a pumépilit a mangkapotdiya, da te kapangyarian siya ta bégi naa amégpahusay ta te ladu. Ey naghusay side aétanan.

20 Ey tinolduan ni Jesus du alagad na, akinagi na dide, a“Masuwerte kam a mababa,da masakup kam na kaharian na Diyos.21Masuwerte kam, sikam a mégalép,da atdinan kam na Diyos ta gustu moy.Masuwerte kam, sikam amégsanget nadid,

da pakasayaén kam na Diyos.22“Masuwerte kaméngméiyamut dikam

i tolay, o éng idelan de kam, o éng ahewéndi kam, o éng kagi de a medukés kam dasakup kam na lélake a gébwat ta langet.23 Eng dumemét dikam i kona sa, éy dapatmasaya kam, da saya i tandaa a dikél igantimpala moya ta langet. Da kona be sa ipéngloko de du purupeta to araw.24 “Pero sikam a mayaman nadid,éy kagbi kam,da malipas dén i buhay moya a malaya!25 Sakay sikam a te meadu a kanén nadid,éy kagbi kam be,da dumemét dikam i alép!Sakay sikam a masaya nadid,éy kagbi kam be,da dumemét dikam i pégsanget moy!

26 “Sakay sikam a iba, éy kagbi kam be,”kagi ni Jesus, “éng purién kam na tolay, dakona be sa i ginamet du tolay to araw dumégbuli-buli a purupeta.”

Mahalén Moy Du Kalbug Moy27 “Nadid,” kagi ni Jesus, “saye i utus

kua dikam: mahalén moy du kalbug moy.Sakay duméiyamut dikam, éy gemténmoydide i mahusay. 28 Sakay du mégdustadikam, éy kagi moy dide i mahusay a

Lukas 6:29 75 Lukas 7:2kagi. Sakay ipanalangin moy du manglokodikam. 29 Eng te mangsapuk diko ta padin-gel mua, éy iadene mo pa i lipat. Sakayéng te mangalap ta diyaket mua, éy iatédmo be diya tu badu mo. 30 Mangatéd kata mékeged diko, sakay éng te mangalap takoo mo, éy diyan mo dén ipeesoli. 31Gustumoy a aguman kam na tolay. Pero i utuskua dikam, éy sikam i mangaguma dide.

32 “Mara du mahal dikam, éng side sani mahalén moya, éy anya, purién kam be-man na Diyos? Da maski du makasalanana tolay, éy mahalén de du mégmahal bedide. 33 O éng tulungan moy san du még-tulung be dikam, éy purién kam bemanna Diyos? Da maski du makasalanan atolay, éy kona be sa i ugali dia. 34 O éngi potangan moy sana éy du makabayaddikam, éy bakit umasa kam a purién kamna Diyos? Da maski du makasalanan atolay, éymégpotang side, monda patubuande tu nipotang de.

35 “Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “I maigiaéy mahalén moy du kalaban moy, sakaygemtén moy dide i mahusay. Sakay mag-potang kam, a diyan kam umasa a bayadende dikam. Eng kona sa i gimet moya, éymaging anak kam dén na mataas a Diyos,sakay gumanti siya dikam ta mahusay.Dahilan i Diyos, éy kagbian na be dumedukés a tolay. 36 Kanya sikam éy da-pat mangagbi kam, a kona Nama moy talanget.”

Tu Pégpintas Ta Iba37 “Diyan kam mégpintas ta kapareho

moy, monda éwan kam pintasan na Diyos.”kagi ni Jesus. “Sakay diyan moy sisiéni iba a tolay, éy éwan kam sisién naDiyos. Engˈwan, pagpasensiyaan moy sandu iba, éy pagpasensiyaan kambe na Diyos.38 Mangatéd kam ta iba a tolay, éy man-gatéd be i Diyos dikam. Eng kona sa i ugalimoya, éy atdinan kam na Diyos ta meadu, ahigit pa ta kaya moy a kébilén. Tu takalanmoy a gamitén moy éng méngatéd kam taiba, éy siya be ya i takalan a gamitén naDiyos bagay méngatéd siya dikam.”

39 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay i ibaa halimbawa. “Ewan maari i buhék amégakay ta buhék be,” kagi na. “Da éngkona sa, éy sabay side a matépduk ta ébut.

40 Ewan mataas tu alagad to maistu na.Pero éng nakaadal dén siya ta hustu, éymakaaheg siya to maistu na.

41 “Bakit pépintasan mo tu kagumanmo a te buhék tu mata, éy siko éy éwanmo mapansing tu adigi ta mata mua?42 Kodya i pégkagi mua to kaguman mo, a‘Kadon, Wadeng, ibutan ko i buhék mua,’pero éwan mo meta a te adigi ka san tumata? Mégwari-wari ka bale a éwan katu kasalanan! Ibutan mo pa tu adigi tamata mua, monda maketa ka ta mahusaya maibutan mo tu buhék to mata no kagu-man mo.”

Tu Bunga Na Kayo43 “I mahusay a kayo,” kagi ni Jesus,

“éy éwan mégbunga ta medukés a bunga.Sakay i medukés a kayo éy éwanmégbungata mahusay a bunga. 44 Kanya i maskianya a kayo, éy tukoy mo éng mahusay,o éng ˈwan, bagay meta mo i bunga naa.Tandaan moy, éwan mapitas i mahusay abunga ta medukés a kayo. 45 Ey kona besa i tolay,” kagi ni Jesus; “du mahusay atolay, éy gemtén de i mahusay. Sakay dumedukés a tolay, éymedukés be i gimet dia.Dahilan i ugali na tolay, éy gemtén de i édseta isip dia.”

Tu Eduwa a Mégbile46 “Bakit ngéngahinanék moy a Pangi-

noon moy, pero éwan moy sésundin i utuskua dikam?” kagi ni Jesus. 47 “I maskiti ésiya a umange diyakén, sakay bébatenna i kagi kua, a tulos sundin na, 48 éyikahalimbawa naa éy tu lélake a mégbileta matibay a bile. Siya i mégkotkot tamedisalad a pundasiyon, a itupu na tu bilena ta bito. I éya a bile, maski binihéng,éy éwan natumba, da matibay. 49 Pero tumégbati ta kagi kua a éwan na sundin, éyikahalimbawa naa éy tu lélake a mégbile tabile a éwan tu pundasiyon. Eng bihéngéni éya a bile, éy bumagsak agad, a tulosmawasawasak dén.”

7Pinahusay Ni Jesus Tu Utusan No Sundalu

1 Nadid, kétapos ni Jesus a mégtoldu taéya, éy inumange siya ta Kapernaum. 2 Eyte kapitan a sundalu ta éya a taga Roma.Siya éy te utusan a mahal na, a te ladu,

Lukas 7:3 76 Lukas 7:26a adene dén a mate. 3 Kanya tu kapitan,pékabaheta na ni Jesus, éy nibilin na ta sén-ganya a matétanda a Judeo, a pékiohon deni Jesus a angen na pahusayén tu utusan.4 Ey du matétanda, nékiohon side ni Jesusta mahigpit. “Dapat tulungan mo i éya akapitan,” kagi de, 5 “da mahal na kitam aJudeo, sakay siya i nagpatolnéka ta kapilyamia ta éye.”

6 Kanya kinumuyog ti Jesus dide. Eyto kétamo de pabi to bile no kapitan, éypinasambat no kapitan du kadimoy na niJesus, a kinagi de ni Jesus, a “Panginoon,i gustua no kapitan me, éy diyan ka kantumulos ta bile na; mésanike siya diko,da mataas ka diya. 7-8 Kanya éwan siya inangangea diko, Panginoon, éy mésanikesiya. I kinagia dikame no kapitanme,” kagide, “éy maski siya kan, éy te mégutus bediya a heneral, sakay siya éy mégutus kanbe siya du sundalu na. Maski anya i utus nakana du sundalu na, éy gemtén de. Ey konabe sa tu katulung na, kagi na. Kanya siko,Panginoon,” kagi de, “éng mégkagi ka sana maghusay tu utusan, éy maisip dén nokapitanme amaghusay siya a talaga, maskiadeyo ka.”

9 Nadid, pékabati ni Jesus ta éya, éynagtaka siya. Ey sinumuleg siya a kinagina du umunonod diya, a “Sapul to éya, éyéwan ko pabi neta i maski isesa a Judeo améniwala diyakén a kona ta éya a kapitan!”10 Ey nadid, to késoli dén du kadimoy nokapitan to bile de, éy dinemtan de dén tuutusan na a mahusay dén.

Pinabuhay Na Tu Anak No Bilo11Nadid, kétapos na éya, éy inumange de

Jesus ta Nain. Ey kaguman na du alagad na,sakay i meadu pa a tolay. 12 Ey to kéadenede to banuwan, éy nasambat de i meaadua tolay a lumuwas, a te usung side ta pate,a tamo side ta péglébngan. Ey tu lélake aminate a kébilén de, éy siya tu anak no biloa bébe a isesa. 13 Ey tu Panginoon, péketana to bilo éy kinagbian na siya a tahod,a kinagi na diya, a “Diyan ka mégsanget.”14 Ey kembilan ni Jesus tu kabaong. Ey dute usung diya, éy nihintu de. Ey kinagi niJesus to bangkay, a “Anéng, umégkat kadén.” 15 Ey tulos inumeknud to lélake, a

tulos na dén a minégkagi. Ey ti Jesus, éyniange na dén siya to ina na.

16 Ey du tolay sa, éy inumanteng dénside a étanan. Ey pinuri de dén i Diyos, akinagi de, a “Dinumemét bale dén i mataasa purupeta dikitam!” Sakay kinagi du iba, a“Dinumemét bale dén i Diyos a mangagawsiya du tolay na!” 17Ey i éya a gimet ni Jesuséy nabaheta dén ta étanan a banubanuwanta éya.

Du Alagad Ni Juan18Ey du alagad ni Juan, éy nakabaheta be

side ta gégemtén ni Jesus, tulos nibahetade siya ni Juan to pégpihesuan. 19 Ey tiJuan, éy pinaange na i éduwa a alagad na niJesus. “Ipakelagip moy diya,” kagi ni Juan,“éng siyangani dén i nipangakuanaDiyos aumange se a tagapagligtas tam, o maguhaykitam pa ta esa?”

20-21 Ey du alagad ni Juan, kédemét de niJesus, éy dinemtan de siya a mégpahusaydu meadu a te saket, sakay du hinayup.Sakay mineta de be siya a nagpahusay tameadu a buhék. Ey kinagi de ni Jesus, a“Ti Juan aMégbinyag, éy pinaangena kamese diko. I gustu na a mapospusan.” kagide, “éng siko kan a talaga tu nipangako naDiyos a umange se a tagapagligtas me, omaguhay kame pa ta esa?”

22 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Basta kagimoy san ni Juan i mineta moya ta éye,a méketa dén du buhék, sakay du lumpuéy mékapaglakad dén side. Sakay kagimoy be diya a naghusay dén du te saketa ketong, sakay mékabati dén du tuléng.Sakay nabuhay a huway du pate. Sakaykagi moy be ni Juan a tinétolduan ko dumahirap a tolay ta Mahusay a Baheta. 23 Eymasuwerte a talaga,” kagi ni Jesus, “duéwan mégidel diyakén.”

24 Nadid, to kéhektat dén du alagad niJuan, éy négkagi ti Jesus du tolay sa tatungkul diya. “To kéluwas moy ni Juanta ilang a lugar,” kagi na, “éy bakit kaminumange diya? Gustu moy wade meta tulélake a mehina a koman san i lamon asésébyugén na pahés? 25 O siguru gustumoy meta tu lélake a te badu ta kamaha-lan? Pero éwan, da du te badu ta kama-halan, éy mégiyan side ta bile no hari.26 I inange moy ngani sa a meta moy éypurupeta! O, tama ya. Ey maigi ngani ti

Lukas 7:27 77 Lukas 8:1Juan du iba a purupeta. 27 Da ti Juan inihulaa to kasulatan, to pégkagi na, a‘Tandaan moy,’ kagi na Diyos; ‘siya i

pinakangbégi ko. Pégdetulén kosiya diko,monda paghandaénna dutolay ta demtan ko.’

28 Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “du étanana tolay ta mundua éy éwan tu mataas niJuan. Pero i mababaa a tolay ta kaharianna Diyos, éy mataas side diya.

29 “Ey du étanan a tolay a nakabati niJuan, sakay pati du medukés a tolay, éynipasakup dén side ta Diyos, a nipabinyagside ni Juan. 30 Pero du Pariseyo, sakay dumaistu ta rilihiyon, éy inidelan de i kalu-uben na Diyos dide, a sala de a ipabinyag niJuan.

31 “Pakodyan ko a méngihalimbawa ditolaya nadid?” kagi ni Jesus. 32 “Mara,kapareho side na anak a te eknud ta plasa,a mégpépintasén side ta kaéyag de. Marakagi de dide, a ‘Tinogtogen me kam, peroéwan kam nagsayaw. Ey to pégsanget me,éy éwan kam nalungkut dikame.’ 33 Eykona be sa di tolaya,” kagi ni Jesus, “daugali ni Juan, éy nagkulasiyon, a éwanméginom ta alak, éy pinintasan de a hi-nayup. 34 Pero sakén, éy mahusayék améngan éy ta méginom, éy pintasanék debe, a kagi de a medémoték a méngan éy taméginom. Sakay pintasanék de be a méki-agumék du makasalanan a tolay, sakay dumégpabuwes. 35 Pero pabayan moy ya.Tukoymoy éng tama i gimet ko bagaymetamoy du bunga ko, éng mahusay.”

Tu Medukés a Bébe a Nagsisi36 Nadid i esa a Pariseyo, éy inakit na ti

Jesus a méngan to bile na. Ey inumange sati Jesus a méngan. 37 Ey nadid, te bébe taéya a banuwan a medukés i ugali naa. Eypékabaheta na a méngan ti Jesus to bile noPariseyo, éy binugtong na i esa a boti a telasén a pabango, 38 sakay inumange siya tobile. Ey sinuménsén siya to adég ni Jesus, amégsanget siya. Tulos binisa na tu tikéd niJesus to léwa na, sakay pinahiden na to bukna, sakay inahoben na tu tikéd na, sakaynibulak na tu pabango.

39 Ey tu Pariseyo, péketa na ta éya, éy ki-nagi na ta isip na, a “Eng tunay a purupetati Jesus, éy tukoy na amedukés i éya a bébe,a sawayén na siya a mangkébil diya.”

40 Ey nadid, kinagi ni Jesus to Pariseyo, a“Simon, te istoriaék diko.”

“Ey anya, Maistu?” kagi no Pariseyo.41 “Engmara,” kagi ni Jesus, “éy te lélake

a nagpotang ta éduwa a tolay. I utangno esa éy lima kan a datos a kuhata. Eytu utang no esa man éy limapulu san akuhata. 42 Ey nadid, da pareho side a éwannakabayad to lélake, éy pinagpasensiyaanna side a éduwa, a pinabayan na san dén tuutang de diya. Ey nadid, Simon,” kagi ni Je-sus, “anya i isipmua? Ti ésiya dide a éduwai magmahala to lélake a nagpotang?”

43 “Ey siguru,” kagi ni Simon, “éy tu teutang ta dikél, da pinagpasensiyaan siya nolélake ta mahigit pa to esa.”

“Ey tama ka,” kagi ni Jesus. 44 Ey nadid,péngsuleg ni Jesus to bébe, éy kinagi nato Pariseyo, a “Entan mo i bébeae, Simon.Siya i kahulugina na éya a halimbawa. Dato késdép ko ta bile moyae, éy éwanékmo inatdinan ta dinom a pagugisan ko tatikéd kua. Pero siya, éy inugisan na taléwa na, a pinahiden na ta buk na. 45 Eyto késdép ko se, Simon, éy éwanék moinahoben. Pero siya, sapul to késdép ko,éy éwan tu tahan ta pégéahob na ta tikédkuae. 46 Ewan mo pinahiden i ulo kua tamaski mura a langis. Pero siya, éy nipahidna i memahal a pabango ta tikéd kua. 47 Eynadid, Simon,” kagi ni Jesus, “i dikél apégmahal na a nipeta na diyakén, éy sayai katunayana a pinagpasensiyaan dén siyata kasalananna ameadu. Pero tu te kétihéksan a kasalanan, éng pagpasensiyaan ko, éykétihék be i pégmahal na diyakén.”

48Nadid, kinagi ni Jesus to bébe, a “Pag-pasensiyaan ka dén na Diyos ta kasalananmo.” 49 Ey du iba a tolay a méngan ta éya,pékabati de ta éya, éy kinagi de ta isip dia,a “Anya i lélakeae? Bakit isip na a siya imaaria a mangibut ta kasalanan na tolayta Diyos?” 50 Ey kinagi ni Jesus to bébe,a “Neligtas ka dén dahil ta péniwala modiyakén. Ikadmodén, a diyan kamétageg.”

8Du Bébe a Mégserbisiyu Ni Jesus

1Nadid, kétapos na éya, éy tinumulos tiJesus du banubanuwan, a nagpahayag siyata Mahusay a Baheta tungkul ta pégharina Diyos. Ey kaguman na du labindalawa

Lukas 8:2 78 Lukas 8:24a alagad na. 2 Ey kaguman na be i sén-gasénganya a bébe a pinahusay ni Jesus tasaket. Sakay du iba a bébe a pinahusay na ahinayup. I esa dide éy ti Maria Magdalena,a inibutan ni Jesus ta pitu a dimonyo.3 Sakay tu esa man dén éy ti Juana a asawani Kusa. (Ti Kusa éy mataas a katulungni Hari Herod.) Sakay kaguman de be tiSusana, sakay meadu be a iba a bébe. Sidea bébe, éy ginégastos de tu ari-arian de tapéngtulung de de Jesus.

Tu Halimbawa Tungkul to Mégsabug4 Nadid, te meaadu a tahod a tolay a

dinumulug ni Jesus, a gébwat ta iba-iba abanuwan. Ey kinagi ni Jesus dide i halim-bawa a éye.

5 “Eng mara,” kagi na, “éy te esa kana lélake a mégsabug to binhi na. Ey topégsabug na éy te sénganya wade a butil aminepégsek to dilan, a kineyudak na tolay,sakay kinan na manok. 6 Ey te sénganyawade be a nepégsek to bito-bito; éy tokétubu na ta kétihék, éy minalanés, damemade san tu mebito a luta. 7 Ey te sén-ganya wade be a nepégsek to kalamonan,éy nailongan na lamon. 8 Ey tu iba a binhi,éy nesabug kan dén ta mahusay a luta. Eytinumubu ina. I bawat butil éy nagohayta tégsésandaan. Ey nadid,” kagi ni Jesus,“éng makabati kam, éy baten moy ya.”

I Layunin Na Halimbawa9 Nadid, du alagad ni Jesus, éy nipake-

lagip de diya éng anya i kahulugen na éya ahalimbawa. 10 Ey kinagi ni Jesus, a “Ipetasan dikam na Diyos i kahulugen na lihima tungkul ta péghari na ta tolay. Pero duiba a tolay, éy halimbawa san i iyétoldu kuadide, da maski metaék de, a sakay mégbatiside diyakén, éy éwan de mapospusan.”

Tu Kahulugen No Halimbawa Tungkul ToPégsabug

11 “Nadid, saye i kahulugen no halim-bawa tungkul ta mégsabug,” kagi ni Jesus.“Mara tu binhi, éy saya tu kagi na Diyos.12 Ey tu dilan a nepégsikan na sénganya abutil, éy saya du tolay a makabati ta kagina Diyos. Pero dumemét ti Satanas dide,a agewén na ta isip de tu kagi a nabatide, monda éwan side méniwala a tulosmeligtas side. 13 Ey tu mebito a luta anepégsikan na iba a butil, éy saya du tolay

a makabati ta kagi na Diyos, a tanggapénde, a tulos masaya side. Pero éwan sidemakatagal, da éwan makagimot tu binhi taisip dia. Méniwala side ta sandali san, peropabayan de éng dumemét dide i kahirapande. 14 Ey tu kalamonan a nepégsikan naiba a butil, éy saya du tolay a makabati takagi na Diyos, pero éwanmégbunga tu kagina Diyos ta isip dia, da i nakailonga dideéy tu pégisip de ta kabuhayan de, sakayta kayamanan de, sakay ta kasayaan de.15 Ey tu mahusay a luta a minesabugen naiba a butil, éy saya du tolay a makabati takagi na Diyos, a tulos tanggapén de ta isipde, a sésundin de a hanggan magbunga tamahusay.”

Tu Halimbawa To Simbu16 “Anya wade,” kagi ni Jesus; “taben

moy i simbu, a tulos taklében moy tapégtakalan? O isahok moy ta kama?Ewan, da iedton moy ta lamesa, mondamatanglawan du somdép ta bile. 17 Eymaski anya ameliso nadid, éymademlagenta esa a panahun. Sakay maski anya iilihim na tolay nadid, éy mehayag ta esa apanahun.

18 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy isipén moytu kagi ko dikam. Dahilan dumégéisipén taitoldu kua, éy dagdagen na Diyos i isip dia.Pero du metamad a mégisip ta itoldu kua,éy bawasan na Diyos i akala de a édse to isipde a hanggan éwan side tu mapospusan.”

I Tunay a Top Ni Jesus19Nadid, éy dinumemét sa tu ina ni Jesus

sakay du top na. Pero éwan side nakaadenediya, dahil ta meaadu a tolay. 20 Ey kinagidu tolay diya, a “Kéye dén ta luwas denamoéy du tétotopmo, a gustu de kameta.” 21Eykinagi ni Jesus du tolay sa, a “Du mégbatita kagi na Diyos, a sakay sundin de, éy sidei ina kua éy ta tétotop ko.”

Pinahintu Ni Jesus Tu Unos22 To esa a aldew, éy sinumakay de Jesus

to abeng, sakay kinagi na du alagad na, a“Umahabes kitam dén ta dibilew.” 23 Eyto péglakad de, éy nekatidug ti Jesus. Eyinabut side na mesibét a unos, a hangganda talaga a matabuwan tu abeng, a adenedén side a mabagbag. 24Kanya linukag siyadu alagad na, a kinagi de, a “Maistu, omlédkitam dén!”

Lukas 8:25 79 Lukas 8:47Ey ti Jesus, kéikat na éy sinaway na tu

pahés sakay tu dikél a tagmék, éy hin-umintu side, a tulos a naglantap dén tudiget. 25Ey kinagi na du alagad na, a “Bakit,éwan kam bale pabi méniwala diyakén?”

Ey du alagad, éy nagtaka side, a inuman-teng dén side, a kinagi de, a “Anya wadei lélakeae? Sawayén na san i pahés éy tatagmék, éy méniwala side diya!”

Pinahusay Ni Jesus Tu Lélake a Hinayup26 Nadid éy inumange side ta banuwan

na tolay a Gadereno, a édse ta dibilew naGalilea. 27 Ey to kéahawas ni Jesus, éysinambat siya no esa a lélake a taga éya, ahinayup. Nale siya a uba, sakay éwan siyamégiyan to bile, éngˈwanmégiyan dén siyato kapusanto. 28-29 Meadu dén a beses éybébang-awén siya no dimonyo. Sakay patiéy dinikép siya du tolay, a ginapus de tukamét na sakay na tikéd na ta kadena. Perobasta binabégsot na tu kadena, sakay tulospinaginan siya no dimonyo ta ilang a lugar.

Nadid, péketa na ni Jesus, éykinumélanget siya a linumugmuk to harapna, a kinagi na diya ta medegsén, a “Anyai pékialam mua diyakén, Jesus? Siko i anaknamataas a Diyos! Diyanék pad parusaan!”Kinagi dén no hinayup i éya, da inutusandénni Jesus tumedukés a espiritu a umibutdén diya. 30 Ey kinagi ni Jesus diya nadid, a“ti ésiya i ngahen mua?” Ey “ti keaduan,”kagi na, “i ngahen kua.” Kanya kinagi nai éya, éy te meadu a dimonyo a mégiyandiya.

31-32 Nadid, éy te meadu sa a babuy amégkan to disat no buked ta éya. Ey dudimonyo a édse to lélake, éy dinumay-ing side ni Jesus, a diyan na side iébutta pégparusaan a lugar ta Dinatagen, éngˈwan, pakultaden na side a umagton ta bégidu babuy. Ey pinaagton sa side ni Jesus.33 Kanya du dimonyo, éy inumibut side tolélake, a tulos sinomdép side du babuy. Eydu étanan a babuy, éy nagpaginan side abulnok, a sinumegbu side to diget, a tulosde a minalimés.

34 Ey nadid, du mégbantay du babuy,péketa de ta éya, éy ginuminan side. Eynibébaheta de du étanan to banuwan de.35 Ey du tolay, éy inumange side ni Jesus,monda meta de éng anya i nanyaria. Eykédemét de ni Jesus, éy neta de sa tu lélake

ahinayup, a éwandén tudimonyodiya, a teeknud san siya to harap ni Jesus, amahusaydén. Sakay te badu dén siya. Ey du tolayéy inumanteng side. 36 Ey du tolay sa aminaketa to nanyari, éy nibaheta de du ibaéng kodya a naghusay tu lélake a hinayup.37 Ey du tolay a Gadareno, éy nipékiohonde ni Jesus a humektat siya to lugar de, daméganteng side a tahod. Kanya sinumakayman dén de Jesus to abeng de, sakay hinu-mektat dén side.

38 Ey tu lélake a ginamot ni Jesus, éygustu na a kumuyog. 39 Pero kinagi niJesus diya, a “Sumoli ka san nadid ta bilemoy, sakay ikagimo dide i ginimet na Diyosdiko.” Kanya tu lélake, éy nagsoli siya tobanuwan na, a nibaheta na du étanan atolay sa tu ginimet ni Jesus diya.

Tu Anak a Minate, Sakay Tu Bébea Minangkébil Ni Jesus

40Nadid, késoli de Jesus to kinagébwatande to dibilew, éy tinanggap siya du tolay,da nale side a naguhay diya. 41 Ey inu-madene diya i esa a lélake, a ti Hayro ingahen na, a tagapamahala to kapilya taéya. Ey dinumapa siya to harap ni Jesus, adinumaying diya a umange to bile na, 42 datu anak na a isesa, a dalagita, éy adene amate.

Ey to péglakad ni Jesus to bile na, éymeaadu a tolay a kinumuyog, a hangganda mepiit dén tu dilan a péglakaden na.43 Ey to péglakad de éy kaununod ni Je-sus i esa a bébe a te saket. Labindalawadén a taon siya a mégdédigién. Inubusna dén tu kabuhayan na ta pégpagamotna, pero éwan tu makagamot diya. 44 Eynadid, éy inumadene siya to adég ni Jesus,sakay kembilan na tu ontok san no baduna. Ey basta naghusay siya agad. 45 Ey tiJesus, éy kinagi na, a “Ti ésiya i nangkébiladiyakén?” Ey to éwan tu nangamin, éy ki-nagi ni Pedro, a “Bakit, Maistu, ipakelagipmo ya? Meséldit-séldit kitam didi tolayae!Meadu i méngkébil diko!”

46 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus; “naram-daman ko a te nangkébil diyakén, anaghusay ta pamag-itan na kapangyariankua.” 47 Ey tu bébe, péketa na a éwan balenelihim tu ginimet na, éy namégpég siyato anteng na, a tulos tinumokém to tikédni Jesus. Sakay kinagi na ta harap du tolay

Lukas 8:48 80 Lukas 9:16sa éng bakit na kembilan ti Jesus, sakay éngkodya siya a naghusay agad. 48 Ey kinagi niJesus diya, a “Anéng, pinahusay ka dén napéniwala mo diyakén. Ikad mo dén.”

49 Nadid, mégkagi pabi ti Jesus to bébe,éy te lélake a dinumemét a gébwat to bileno tagapamahala to kapilya, a kinagi nadiya, a “Minate dén tu anak mo. Diyan modén abalaén i maistua.”

50 Pero ti Jesus, pékabati na to kinagina, éy kinagi na to tagapamahala, a “Diyanka méganteng. Umasa ka san diyakén,éy maghusay tu anak mo.” 51 Ey nadid,kédemét de to bile, éy sinaway ni Jesusdu iba a somdép. Basta i pinasdép nasana éy de Pedro, sakay ti Juan, sakay tiSantiago, sakay tu magulang no anak. 52Eyto késdép de, éy mégsésangitén dén dutolay to lubuk, dahil to anak. “Diyan kammégsanget,” kagi ni Jesus. “Ewan minate ianaka. Natidug san siya.”

53Ey du tolay sa, éy pinégngihitan de santi Jesus, da tukoy de a nate dén tu anak.54Pero ti Jesus, éy kembilan na tu kamét na,sakay kinagi na diya, a “Anéng, umégkatka dén!” 55 Ey minabuhay dén tu anak, ainumégkat siya agad. Ey inutusan side niJesus a magpakan diya. 56 Ey tu magulangna, éymégtaka side a tahod. Ey nibilin dideni Jesus a diyan de iyébaheta ta maski tiésiya i nanyaria.

9Inutusan Ni Jesus Du Alagad Na

1 Nadid, nipauwet ni Jesus dulabindalawa a alagad na, sakay inatdinanna side ta kapangyarian a monda maariside a mégpaibut du dimonyo, sakay még-pahusay du te saket. 2 Tulos pinéglakad naside a mégpahayag ta tungkul ta pégharina Diyos ta tolay. Sakay inutusan na sidea mégpahusay du te ladu. 3 “Diyan moykébilén i bilon moya,” kagi na. “Maskisahukod, maski suput, maski kanén moy,maski kuhata, maski pégbaraduan moy, éydiyan moy kébilén. 4 Sakay éng somdépkam ta tulusan moy a bile,” kagi na, “éytumulos kam sa a hanggan éwan kammaglakad. 5 Sakay du tolay na esa abanuwan, éng éwan de kam tanggapén,éy ta kéhektat moy ta éya, éy ihalimbawamoy dide a ipagpag moy ta tikéd moya

tu alikabuk. Saya i tanda moya dide a tekasalanan side.”

6 Nadid, to pégkagi ni Jesus ta éya dualagad na, éy hinumektat side a inumangeside ta meadu a bariyo-bariyo. Nagpa-hayag side ta Mahusay a Baheta, sakaypinahusay de be i meadu a tolay a te ladu.

Nagulo Tu Isip Ni Herod7 Nadid, ti Mayor a Herod, éy nabaheta

na i étanan a gégemtén ni Jesus. Ey nagulodén siya tu isip, da kagi na sénganya atolay a ti Jesus éy ti Juan kan a Mégbinyag,a minabuhay kan dén. 8 Sakay i iba éyakala de éy ti Elias siya, a nagsoli kan déna gébwat ta langet. Sakay kagi du iba, ati Jesus kan i esa du purupeta to araw, aminabuhay dén. 9 Pero, “Ewan,” kagi niHerod, “da pinaputol ko dén ti Juan. Peroti ésiya wade,” kagi na, “i éya a lélake amébaheta ko?” Kanya ti Herod, éy piliténna a meta ti Jesus.

Tu Pémakan Ni Jesus Ta Lima a Libu10Nadid, du apostol, éy nagsoli dén side

ni Jesus, a kinagi de diya i ginimet de.Ey inakit side ni Jesus, a umange side toesa a lugar a éwan tu tolay, ta Betsayda.11 Pero du meadu a tolay, pékabaheta deto inangayan de, éy tinumagubet side. Eypékaabut de de Jesus, éy tinanggap naside, sakay nagtoldu siya dide ta tungkul tapéghari na Diyos ta tolay. Sakay pinahusayna be du te ladu.

12Nadid, to giapon dén, éy du alagad éykinagi de ni Jesus, a “Maistu, péglakadénmo dén di tolayae, monda umange side dubariyo-bariyo ta palebut ta éye, a matidugsa side, sakay monda maketa sa side takanén de. Da édse kitam, Maistu, ta ilanga lugare,” kagi de. 13 Pero kinagi ni Jesusdide, a “Sikam éy pékanén moy side.” “Eypakodyan tam,” kagi de, “i bilon tama éylima san amomon a tinapay, sakay éduwa apindang. Ataay,” kagi de, “gustu mo umulikame beman amamugtong ta kanén a paradidi meaadua a tolaye!” 14 (Te manga limaa libu a lélake ta éya.)

Ey kinagi ni Jesus du alagad na, a“Pégiknuden moy du tolay ta puktu-puktua téglélimapulu.” 15 Ey kona ngani dén sai ginimet dia. 16 Ey inalap ni Jesus tu limaa tinapay, sakay tu éduwa a pindang, sakaytinumangad siya ta langet a nagpasalamat

Lukas 9:17 81 Lukas 9:42ta Diyos; sakay pinuseng-puseng na tutinapay sakay tu ikan, sakay niutus na dualagad na a nihayin de du tolay. 17 Eynéngan side a étanan, a minabsog side. Eyhinempésandu alagad tu sobha, éynaputatpa tu sapulu éy ta éduwa a gatang!

Tu Kinagi Ni Pedro Tungkul Ni Jesus18 To esa a aldew, éy nanalangin ti Jesus

a isesa, éy inumadene diya du alagad na.Ey kinagi na dide, a “Ti ésiyaék kan ayunta kagi na tolay?” 19 Ey kinagi du alagad,a “I kagi kana na iba éy ti Juan ka kan aMégbinyag. Kagi man dén na iba a ti Eliaska kan. Ey te iba be a mégkagi a puru-peta ka kan a nabuhay a huway.” 20 “Eysikam,” kagi ni Jesus, “anya i isip moya?Ti ésiyaék?” Ey kinagi ni Pedro, a “Sikoi Cristo a tiniyak na Diyos a tagapagligtasta mundua!” 21 Ey nibilin dide ni Jesus, adiyan de kékagin ta maski ti ésiya a siya iCristo.

Hinulaan Ni Jesus Tu Ikate Na22 Ey nipagtapat ni Jesus du alagad na a

siya tu lélake a gébwat ta langet; éy dapatmagtiis siya ta meadu, sakay idelan siya dute tungkulin a Judeo. “Sakay ipabunoékde,” kagi na. “Sakay ta ikatélo a aldew éymabuhayék.”

23 Sakay kinagi ni Jesus du étanan sa, a“Eng ti ésiya i te gustu a ipasakup diyakén,éy kailangan éy pabayan na a aldew-aldewi sarili na, sakay kumuyoyog diyakén, amaski bunon siya na tolay. 24 Dahilan tumaghangad a meligtas tu buhay na, éymebut a talaga. Pero tu mégpabaya tabuhay na alang-alang diyakén, éy siya imabuhaya a éwan tu katapusan. 25 Anya ipékinabanga na esa a tolay éng siya imaya-mana ta étanan, éng éwan na makamtan ibuhay a éwan tu katapusan? 26 I maski tiésiya a mégpabaya diyakén nadid, sakay tumégpabaya ta pégtoldu kua,” kagi ni Jesus,“éy sakén éy pabayan ko be side ta késoli kose a kaguman ko du anghel ko, a te kébilékta kapangyarian Nama ko. Da sakén i lélakea gébwat ta langet. 27 Ey tandaan moy ye,”kagi na. “Te sénganya se dikam a éwanmate hanggan éwan de meta i pégsapul naDiyos a maghari ta tolay.”

Nabagu Tu Idsura Ni Jesus

28Nadid, kélipas na manga walu a aldew,éy kinuyog ni Jesus de Pedro, sakay ti Juan,sakay ti Santiago. Ey inumange side tomelangkaw a buked, a manalangin. 29 Eyto pénalangin na, éy nabagu dén tu matana. Sakay tu badu na, éy linumatak adinumemlag dén. 30 Ey bigla a te éduwa alélake ta éya, a kauhon ni Jesus. Ti Moisesside, sakay ti Elias, 31 a medemlag be side.Pinéguhunande i adene dén a ikate ni Jesusta Jerusalem. 32 Nadid de Pedro, éy tidugdén side, pero bigla side a nalukag, a netade ti Jesus a nangislap, sakay tu éduwa akaguman na a te taknég sa. 33 Ey nadid, topéglakad du éduwa, éy kinagi ni Pedro niJesus, a “Maistu,maigi pa éy édse kitam sandén. Pagbile me kam ta étélo a kékétihéka bile; esa diko, esa ni Moises, sakay esa niElias.” (Talaga a éwannapospusan ni Pedroi kékagin naa.)

34 Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éytinaklében side no kuném. Ey inumantengdu alagad, da kinumulabut dide tu kuném.35 Ey kinagi no boses to kuném, a “Séˈ ina ianak kua a pinili ko. Baten moy siya.” 36 Eyto pékabati de ta éya, éy éwandén tu éduwaa lélake a nékiohon ni Jesus. Ey éwan pabikinagi du alagad tu mineta de ta maski tiésiya, éngˈwan lalo de a nilihim.

Pinahusay Ni Jesus Tu Anak a Hinayup37 Nadid, to kagagabian, a késoli de a

gébwat to buked, éy nasambat de i meaadua tolay. 38 Ey kinagi no esa a lélake dide,a “Maistu, entan pad i anak kuae a isesa!39 Hinayup siya. Basta éatagén siya noespiritu, a tulos mégkélanget siya, sakaypégkaramrién na siya a hanggan még-bugak i labi naa. Palagi a pésakitan na siya,Maistu, sakay éwan na siya pébayan. 40 Eynékiohonék dén du alagad mo, Maistu, aibutan de tu espiritu, pero éwan de kaya.”

41 Ey kinagi ni Jesus, a “Medukés a lahidi tolaya ta éye, da éwan kam méniwala!Pakodyan ko se a mégtiis dikam, a ménatilidikam? Nay,” kagi na to lélake, “iange mose tu anak mo.”

42 Nadid, to péngiadene de to anak, éybigla a pinalugmuk siya no dimonyo, tu-los pinagkaramre na siya. Pero pinégka-gian ni Jesus tu medukés a espiritu, sakaypinahusay na tu anak, sakay nisoli na siya

Lukas 9:43 82 Lukas 10:7nama na. 43 Ey du étanan a tolay sa, éynagtaka side ta dikél a kapangyarian naDiyos.

Nadid, mégtaka pabi dudu tolay taétanan a ginégimet ni Jesus, éy kinagi nadu alagad na, 44 a “Tandaan moy i kagi koa éye dikam: Sakén i lélake a gébwat talanget. Ey itokyonék de a talaga.” 45 Perodu alagad, éy éwan de napospusan i éyaa kinagi ni Jesus dide. Da niliso dide naDiyos i kahulugen na. Ey nasanike side anagpakelagip diya éng anya i kahulugen naéya a kagi.

Ti Esiya I Mataasa?46 Nadid, négpasuway du alagad éng ti

ésiya dide i mataasa. 47 Ey ti Jesus, éytukoy na dén i isip dia. Kanya inalap natu esa a anak, sakay pinataknég na siya togiled na, 48 sakay kinagi na dide, a “Maski tiésiya i tumanggap ta kona se a anak dahilta péniwala na diyakén, éy bilang sakéndén i tanggapén naa. Sakay tu tumanggapdiyakén, éy bilang tanggapén na be tu nag-paange se diyakén. Dahilan,” kagi na, “tumababa dikam, éy siya i mataasa ta matana Diyos.”

49 Nadid, kinagi ni Juan, a “Maistu, netame i esa a lélake a nagpaibut du dimonyoa gégamitén na i ngahen mua, éy sinawayme siya, da éwan sakup na gurupu tam.”50 “Ewan,” kagi ni Jesus, “diyan moy sés-awayén i kona sa a tolay. Dahilan,” kagina, “tu éwan kontara dikam, éy kampi siyadikam.”

Inidelan Du Samaritano Ti Jesus51Nadid, te sénganya san dén a panahun,

éy umontok dén ti Jesus ta langet. Ey naisipna dén a umange siya ta Jerusalem. 52 Eyinutusan na i sénganya a neditol diya. Eymineditol side, a sinomdép side to esa abanuwan ta Samaria, monda ipaghanda deta tulusan na. 53Pero du tolay a Samaritanota éya, éy éwan de siya tanggapén, da tukoyde a tumulos siya ta Jerusalem. 54 Ey tiSantiago éy ti Juan, péketa de ta éya, éykinagi de, a “Anya, Panginoon, gustu mowade éymagpadibe kame ta apoy a gébwatta langet, monda mapuksa side?” 55 Peropinaginglan side ni Jesus. 56 Ey tinumulossan side ta iba a banuwan.

Du Talaga a Kumuyoyog Ni Jesus

57Nadid, to péglakadde, éy te esa a lélakea kinagi na ni Jesus, a “Kumuyugék dikomaski ahe i angayan mo.” 58 Ey kinagini Jesus diya, a “Isipén mo pa, da entanmo, maski aso, éy te pégiyanan. Sakaydu manok éy te lobun a pégiyanan de.Pero sakén a lélake a gébwat ta langet,éy éwanék tu katidugen.” 59 Ey kinagini Jesus to lélake a esa, a “Kumuyog kadiyakén a maging alagad ko.” Pero kinagino lélake, a “O, Panginoon, pero pabayanékpad pa, monda angen ko pa ielbéng tamako.” 60 “Ewan,” kagi ni Jesus. “Pabayan modu éwan méniwala ta Diyos a méngielbéngto ama mo. Pero siko, éy umange ka mag-pahayag ta tungkul ta kédemét na Diyos amaghari.”

61Ey kinagi diya no esa a lélake, a “Sakén,éy kumuyoyogék diko, Panginoon. Peropakultadenék mo pa a ange magpaalamto pamiliya ko.” 62 Ey kinagi ni Jesusdiya, a “Tu alagad ko a mégéabalaén taipatarabaho ko diya, éy éwan siya maari aipasakup ta kaharian na Diyos.”

10Pinéglakad Na Du Alagad Na a Magtoldu

1Nadid, kétapos na éya, éy pinili ni Jesusi pitu a pulu a kakaguman na, a inutusanna side a péglakadén na side ta tégdé-duwa, a magdetol diya ta bawat angayanna a bariyo-bariyo. 2 “Meadu i gapasén,”kagi na, “pero kulang i magapas. Kanyaipanalangin moy to te koo ta kapahayan,a paange na i meadu a magapas ta ka-pahayan na. 3 Ikad moy dén,” kagi na.“Péglakadén ta kam du medukés a tolay.Mara, koman kam i tupa a méglakad talubuk du metapang a aso. 4 Diyan moykébilén i kuhata, o maski suput, o reserbaa sinelas. Sakay diyan kam magabala amégéuhunén du kasambat moy ta dilan.5 Sakay éng somdép kam ta tulusan moy abile, éy batién moy du édsa sa, a kagi moy,a ‘Demtan kam maka na kapayapaan.’ 6 Eynadid, éngmahusay dumégiyan sa, a tang-gapén de kam, éy kagbian side na Diyos atalaga. Pero éng éwan side mahusay, éybawen moy tu nipangbati moy dide. 7 Eydiyan kam uméagton ta iba-iba a bile, éngˈwan tumulos kam ta isesa san a bile. Sakaydiyan kammésanike améngan ta ihayin de

Lukas 10:8 83 Lukas 10:28dikam, da dapat aguman kam du tolduanmoy.

8 “Bagay dumemét kam ta esa abanuwan, éng tanggapén de kam, éyméngan kam ta ihayin de dikam. 9 Sakaypahusayén moy du te ladu ta éya abanuwan, sakay ibaheta moy dide,” kagini Jesus, “a adene dén a dumemét i pégharina Diyos dide. 10 Pero éng dumemét kamta banuwan, éng éwan de kam tanggapén,éy kagin moy dide, a 11 ‘Pagpagen me ialikabuk na banuwan moya ta tikéd mia,a saya i tanda me dikam,’ kagi moy, ‘ate kasalanan kam ta Diyos.’ Sakay kagimoy be dide, a ‘Talaga a dumemét dikami Diyos a maghari, éy inidelan moy dén!’12 Katutuhanan a kédemét na péghukumna Diyos, éy lalo a mehirap i sapitén dutolay na éya a banuwan, kesira to sinapitdu taga Sodoma to araw!”

Du Banuwan a Ewan Méniwala13 Nadid, pégisip ni Jesus du mégidel

diya a banuwan, éy kinagi na, a “Kakakagbikam, sikam a taga Korasin! Kakakagbi kam,sikam a taga Betsayda! Da ginimet ko dénta harap moy i meadu a makataka-taka, éyéwan kam nagsisi. Pero du tolay ta Tirosakay ta Sidon to araw, éng neta de makato araw tu mineta moy, éy talaga a nagsisiside. Nagbadu maka dén side ta kostal,sakay mégiknud side ta abu, monda mag-patunay side a nagsisi a talaga. 14 Kanyata péghukum na Diyos,” kagi ni Jesus, “éymasiyadu a mehirap i sapitén moy kesirata sinapit du taga Tiro éy ta Sidon. 15 Sakaysikam a taga Kapernaum,” kagi na, “i pég-palalo moy éy makaabut kam ta langet,pero i abutén moy sana éy impiyerno!”

16 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“maski ti ésiya imégbati dikamamégtoldu,éy bilang mégbati be side diyakén. Sakaydumégidel dikam, éy bilang idelanék de bedén. Sakay du mégidel diyakén, éy bilangidelan de be dén tu Ama ko a nagpaange sediyakén.”

Tungkul Ta Késoli Du Alagad17Nadid, to késoli du pitu a pulu a alagad,

éy mésahat side. “Panginoon,” kagi de,“maski du dimonyo, éy médaig me sidebagay dinulaw me i ngahen mua a még-paibut dide!” 18 Ey “O,” kagi ni Jesus. “Ey

sakén éy mineta ko ti Satanas a linumug-muk. Ey tu kélugmuk na éy mebakség akoman i kilat. 19 Ey tandaan moy,” kagina, “éy niatéd ko dén dikam i kapangyariana monda maski yudakén moy i medukésa ulag, o maski kumékontara kam ni Sa-tanas, éy éwan kam maanya. 20 Pero maskimadaig du medukés a espiritu dikam, éydiyan kam masahat ta éya. Eng ˈwan, ikasahatan moya éy da nilista dén na Diyostu ngahen moy ta langet.”

21 Nadid, ta éya a oras, éy tu Banal aEspiritu, éy pinasahat na ti Jesus. Tuloskinagi ni Jesus ta Diyos, a “Mégpasala-maték diko, Améng. Siko i Panginoon talanget éy ta mundua. Salamat, Améng, daéwan mo nipékipospos tu kaluuben mo dumatalinung a mataas a tolay; éng ˈwan inéngipaliwanagen mua éy du mababa. Ongani, Améng, da kona sa i gustu mua.

22 “Tama ko a Diyos,” kagi ni Jesus, “éyinatdinanék na ta étanan. Ey éwan tumakatukoy diyakén, éngˈwan Tama ko san.Ey éwan be tu nakatukoy Nama ko, éngéwan sakén san a anak na, sakay du nag-pahayagen ko ta tungkul diya.”

23 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad nata lihim, a “Masuwerte kam a talaga, dameeta moy dén tu gimet ko! 24Da tandaanmoy, meadu i purupeta to araw, sakay hari,a gustu de a meta i meeta moya, pero éwande neta. Sakay gustu de a mabati i mébatimoya, pero éwan de nabate.”

Tu Istoria No Mebait a Samaritano25 Nadid, te esa a maistu ta rilihiyon na

Judeo, a inumange ni Jesus a mégpakelagipdiya, a monda pagkamalién na maka siya.“Maistu,” kagi na, “anya wade i gemténkua, a mondamakaabuték ta buhay a éwantu katapusan?”

26 “Ey anya i bébasaén mua ta libru naDiyos tungkul ta éya?” kagi ni Jesus. 27 Eykinagi no maistu ta rilihiyon, a “I kagia naDiyos to libru na, éy ‘Dapat mahalén mo iPanginoonmo a Diyos tamahigpit, a isipénmo siya a palagi.’ Sakay i utus a esa, éy‘Dapat mahalén mo tu kapareho mo a konata pégmahal mo ta bégi mo.’ ” 28 Ey “O,”kagi ni Jesus, “tama tu sengbet mo. Sundinmo ina, éy makaabut ka ta buhay a éwan tukatapusan.”

Lukas 10:29 84 Lukas 11:1029 Nadid tu maistu, éy gustu na a ma-

ganap tu kagi na ni Jesus, monda isip dutolay a matalinung siya. Kanya kinagi nani Jesus, a “Ti ésiya wade i kapareho ko adapat mahalén ko?”

30 Ey saye tu nisengbet ni Jesus diya aistoria: “Mara,” kagi na, “éy te esa kana lélake a Judeo a inumange ta Heriko, agébwat ta Jerusalem. Ey to péglakad na,éy sinanéb siya na tulisan. Dinoklos desiya, sakay inalap de tu badu na. Sakaybinélbég de a hanggan kétihék a mate,sakay gininanan de.

31 “Mamaya-maya, éy te sinumalegéd apadi a Judeo. Ey péketa no padi to te tayanga lélake, éy linumekaw siya a sinalinan nasan. 32 Ey mamaya-maya man dén, éy tesumalegéd be a esa a katulung ta Templo,a Judeo be siya. Ey péketa na to te tayanga lélake, éy sinalinan na be san. 33 Nadid,mamaya-maya man dén, éy te sumalegédman dén a éwan Judeo. Samaritano siya.Ey péketa na to lélake, éy kinagbian nasiya. 34 Inumadene kan siya, a ginamot natu talitalingo na, sakay binédbéden na tadamit. Nadid, éy nisakay na siya to kabayona, a niange na to bile a paupaan, sakayinalagaan na sa siya.

35 “To kagabian na, éy inupaan na tu tekoo to bile, a kinagi na diya, a ‘Alagaan mosiya. Ey éng mahigit pa ta éye i gastos modiya, éy dagdagen ko san ta késoli ko,’ kagina.

36 “Ey nadid,” kagi ni Jesus to maistu,“anya i isip mua? Ti ésiya diden ya a étéloa sinumalegéd i nagpatunaya amahalén natu kapareho na?”

37 “Ey siguru tu éwan Judeo a Samari-tano,” kagi no maistu, “da kinagbian na tute tayang a Judeo.”

“Ey anya pa,” kagi ni Jesus. “Ey nadid, éydapat kona be sa i ahigén mua.”

Tinumulos Ti Jesus To Bile De Marta38 Nadid, to péglakad de Jesus, éy inu-

mange side to esa a bariyo. Ey te bébe sa ati Marta i ngahen naa. Ey siya, éy pinatulosna de Jesus to bile na. 39 Ey to péghanda niMarta to pénganan de, éy ti Maria a wadina, éy basta te eknud san to giled ni Jesus,a mégbati to pégtoldu na. 40 Ey ti Marta, éymétahanta, da meadu i handaén na. Kanyakinagi na ni Jesus, a “Panginoon, entan

mo i wadi kuae, pinabayanék na dén améghanda ta étanan a tarabaho ko. Utusanmo siya beman a tulunganék na.”

41 Pero kinagi ni Jesus diya, a “Marta,bakit méligalig ka ta sari-sari? 42 Te is-esa san a mahalaga a kailangan; éy sayai gimita na wadi muae. Ey éwan maari asawayén ta siya.”

11Tu Pégtoldu Na Tungkul Ta Panalangin

1 To esa a aldew, éy nanalangin ti Jesus.Ey to kétapos na, éy kinagi diya no alagadna a esa, a “Panginoon, tolduan mo kamea manalangin, a kona to pégtoldu ni Juandu alagad na to araw.” 2 Ey saye tu nitolduni Jesus dide. “Kona se i dapat panalanginmoy,” kagi na.“ ‘Améng,’ kagi moy, ‘Purién maka dén na

tolay i ngahen mua. Siko maka déni maghari ta mundua. 3 Atdinanmo kame ta kanén me nadid aaldew. 4 Sakay patawadén mokame ta kasalanan me; éy sikame,Améng, éy patawadén me be dute kasalanan dikame. Sakay diyanmo kame iharap ta mahigpit a ma-muhuba dikame.’ ”

5Nadid, nitoldu pa dide ni Jesus i tungkulta panalangin, a kinagi na, a “Anya wadeéng te bigla a dumemét ta kélép ta bilemoy, éng éwan ka tu ipakan dide? Anyawade, éng umange ka ta bile no karatigmo,a dulawan mo, a ‘Kadimoy, padimanék padta ipakan ko du bisita ko, 6da te dinumemétdén ta bile ko, éy éwanék tu ipakan dide.’7 Ey anya wade éng sumengbet diko tukaratig mo, a ‘Ta gabia dén! Ewanék maka-pangatéd diko nadid, da tidug kame dén amétatena, ametamadék dén a umégkat. Eyseradu pati be dén tu pintuan me.’

8 “Entan moy,” kagi ni Jesus, “metamadtu karatig mo a mangatéd diko ta agidénmo, maski kadimoy mo. Pero éng piliténmo siya a pilitén, éy umégkat siya a talagaa méngatéd diko ta maski anya a gustumo. 9Kanya sikam,” kagi ni Jesus, “éy konabe sa i panalangin moya ta Diyos. Engmékeged kam ta Diyos, éy atdinan na kam.Eng mégahayok kam, éy paketan na kam.Eng tumuktuk kam ta pintuan na Diyos, éybukasan na kam. 10 Dahilan maski ti ésiya

Lukas 11:11 85 Lukas 11:32

i magagida ta Diyos, éy atdinan na. Sakaytu mégahayok, éy paketan na. Sakay tumégtuktuk, éy bukasan siya. 11Anya,” kagini Jesus, “éng magaged du anak moy taikan, éy anya i iatéd moya, ulag? 12 O éngmagaged dikam ta bunay, éy anya i iatédmoya, kahame? 13Nadid entan moy; maskimakasalanan kam a tolay, éy atdinan moydu anak moy ta mahusay. Ey Tama moyta langet, éwan na beman iatéd i Banal aEspiritu ta magaged diya?”

Nagpatunay Ti Jesus a Ewan GébwatI Kapangyarian Na Ni Satanas

14Nadid, pinaibut ni Jesus tu dimonyo tolélake a bulol. Ey to pékaibut na dén, éynakapégkagi dén tu lélake. Ey nagtaka dutolay. 15 Pero du iba sa a tolay, éy inuposde ti Jesus, a kinagi de, a “Kanya makapég-paibut siya du dimonyo, éy inatdinan siyani Satanas ta kapangyarian na. Ti Satanasa mayor du dimonyo.”

16 Ey te iba be sa a tolay, a pinuhubaande ti Jesus, a kinagi de diya, a “Ipeta modikame i tanda a makataka-taka a gébwatta Diyos.” (Gustu de san a meta éng te ka-pangyarian siya a talaga a gébwat ta Diyos.)17 Pero tukoy ni Jesus i isip de, a kinagi nadide, a “Eng mara, maski ahe a banuwan,éng néglébug side, éy bumagsak a talaga.Sakay maski ahe a bile, éng néglébug side,éy éwan be male i buhay de. 18 Ey nadidsakén; bakit kagi moy a inatdinanék niSatanas ta kapangyarianna amagpaibut dukatulung na a dimonyo? Lélbugén bemanni Satanas i sarili na? Eng kona sa, éybumagsak siya a talaga. 19 Bakit kagi moya gébwat ni Satanas i kapangyarian ko amangpaibut ta dimonyo? Ey anya du tolaymoy? Eng ibutan de i dimonyo, éwanbeman gébwat ta Diyos i kapangyarian de?Kanya side i mégpatunaya a kakabulyan tupéngupos moy diyakén! 20 Pero éng ibutanko du dimonyo ta pamag-itan na kapang-yarian na Diyos, éy saya i katunayana adumemét dén dikam i péghari na Diyos tatolay.

21 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “te mesibéta lélake a te armas, a mégbantay ta bilena, éy mahusay san tu kasangkapan na.22 Pero éng te lélake a lalo a mesibét diya,a duklusén na siya, éy madaig tu lélake a

mégbantay. Sakay tu dumuklos, éy alapénna tu armas na sakay tu kasangkapan na.Ey ti Satanas, éy siya i déduklusén kua.

23 “Ey tu éwan kampi diyakén,” kagi niJesus, “éy kontara diyakén. Ey tu éwantumulung diyakén a méngidulug ta tolay,éy nangangahulugen a paadeyuén na dutolay diyakén.”

Halimbawa a Tungkul Ta EwanMéniwala Ta Diyos Ta Hustu

24 “Bagay umibut tu medukés a espir-itu ta bégi na tolay,” kagi ni Jesus, “éyméglebut ta ilang a lugar a mégahayok taimangan na. Nadid, éng éwan tu meeta,éy kagi na, a ‘Magsoliék to kinagébwatanko a négiyanan ko.’ 25 Ey kédemét na, éydinemtan na a éwan tu lasén, sakaymelinisa mahusay dén. 26 Kanya inakit na i pitu aiba a espiritu amasmedukés pa diya, sakaysinomdép side a négiyan sa side. Kanya laloa medukés to neditol i kalagayan na éya atolay.”

27 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya,éy kinagi no bébe a esa ta lubuk dumeadu atolay, a “Masuwerte ngani dén tu ina mo!”

28 Ey, “O,” kagi ni Jesus, “pero lalo amasuwerte du makabati ta kagi na Diyos,éng tulos de a sugsugén!”

Ti Jesus Ey Kapareho Ni Honas29 Nadid, to kédulug du tolay ni Jesus,

éy kinagi na dide, a “Diden ye a lahi aJudeo, éy magkadukés side! Piliténék moya ipeta ko dikam i tanda, pero éwanék tuipeta dikam a tanda, éngˈwan tu nanyarini Honas to araw. 30 Dahilan tu nanyarini Honas, éy saya i katunayana du tolay taNinibe a pinaange siya na Diyos dide. Eykona be sa sakén. Te manyari be diyakéna kona ni Honas; éy saya i tandaa dikam apinaangeék se na Diyos.

31 “Kédemét na péghukum na Diyos,”kagi ni Jesus, “éy tu hari a bébe a tagaKabagatan to araw, éy tumaknég siya améngiabla dikam. Da siya, éy inumangese a gébwat ta adeyo, monda baten na imemahal a pégtoldu ni Solomon. Ey nadidéy te mataas ni Solomon ta éye a mégtoldudikam, éy éwanmoy bébaten. 32 Sakay patidu tolay a taga Ninibe, éy tumaknég beside ta péghukum, a iabla de dikam a lahi aJudeo, da nagsisi side to pégtoldu ni Honas

Lukas 11:33 86 Lukas 12:1dide. Ey nadid éy temataas ni Honas ta éyea mégtoldu dikam; éy éwan kam mégsisi!”

Tu Pinakang-simbu Na Bégi33 “Ewan tu mégtab ta simbu,” kagi ni

Jesus, “a tulos iliso na ta ébut, o taklébenna ta pégtakalan. Engˈwan, yedton na talamesa, monda matanglawan du somdépta bile. 34 Ey tu mata mo,” kagi na, “éysaya i pinakang-simbu na bégi mua. Kanyaéngmedemlag imatamua, éymademlagenbe i étanan a bégi mo. Pero éng medik-lém i mata mua, éy mediklém be i bégimua. 35 Samakatuwid, éng éwan mo tukoyi tama, éy mediklém i isip mua. 36 Kanyaéngmaketa tu isipmo tamahusay, éy éwanka tu mali tu isip. Basta tu isip mo éymedemlag a kona ta demlag na simbu.”

Pinaginglan Ni Jesus Du Mataas a Judeo37Nadid, to kétapos ni Jesus a mégtoldu,

éy inakit siya no esa a Pariseyo améngan tobile de. Ey to pégeknud de a méngan, 38 éymégtaka tu Pariseyo, da napansing na aéwan bale naguges ti Jesus. 39Kanya kinagini Jesus diya, a “Bakit sikam a Pariseyo,”kagi na, “éy ugali moy a palagi a méguguesdu tasamoy sakay du pengganmoy, mondamelinis? Pero tu ugali moy a medukés, éyéwan moy malinisan! 40Ayhay,” kagi ni Je-sus, “sikam a mégkamali ta dikél! Ginametna Diyos a talaga i meta na tolay. Peroginamet na be i éwan meta na tolay. Kanyatukoy na i édse ta isip moya, da ginamet nabe ya. 41 Eng gustu moy a ibilang kam naDiyos a melinis kam, éy mangatéd kam dumahirap a tolay.

42 “Kagbi kam, sikam a Pariseyo!” kagina. “Iatéd moy ta Diyos i ikasapulu nakabuhayan moy, a hanggan ta atong moya éwan tu halaga. Pero pinabayanmoy déntu lalo a mahalaga a kailangan, da dayaénmoy tu kapareho moy, sakay éwan moymahal i Diyos. Maari, mangatéd kam taDiyos. Pero gemtén moy be i mahalaga akailangan.

43 “Kagbi kam, sikam a Pariseyo!” kagini Jesus. “Gustu moy a mégiknud tapégiknuden na mataas a tolay ta kapilyamoy. Sakay gustu moy a saloduan kam natolay ta plasa na banuwan. 44 Kagbi kam,da kapareho kamna lébéng a éwanmeta na

tolay, a tulos yudakén de, a tulosmeahes tubuyok ta tikéd dia!”

45 Nadid, i esa a maistu na rilihiyon, éykinagi na ni Jesus, a “Maistu, éng mégkagika ta kona sina, éy pintasan mo kame be!”

46“Ey o ngani,” kagi ni Jesus. “Pati sikama maistu ta rilihiyon, éy kagbi kam be! Dadagdagenmoy imehirap a utus ta rilihiyonmoy, a pilitén moy du tolay a sugsugénde. Pero éwan moy side tulungan ta maskikétihék. 47 Kagbi kam! Ginimet moy dupantiyung du purupeta to araw. Pero duapo-apo moy to araw, éy side ngani dénya di namunua dide! 48 Meramay kam atalaga du kasalanan de to araw. Da sideéy binunu de du purupeta, éy sikam, éyginimet moy du pantiyung de! 49 Kanyakinagi dén na Diyos a paangen na dikam imagtoldu ta kagi na Diyos, sakay apostol.Pero bunonmoy i sénganya dide. Sakay duiba éy lélokon moy side.

50 “Kanya sikam a lahi nadid,” kagi niJesus, “éy parusaan kam na Diyos, dahildu purupeta a binunu du apo-apo moyto araw; 51 sapul to nipamuno de ni Abela hanggan to nipamuno de ni Sakarias.Ey ahe i pinamunuan de ni Sakarias éngéwan to sélat no Templo sakay to lamesaa pégatangan. O ngani, parusaan na Diyosa talaga didi tolay a éye nadid, dahil ta éyaa kasalanan a ginimet de du purupeta!

52 “Kagbi kam a talaga, sikam amaistu tarilihiyon,” kagi na Jesus, “da niliso moy dutolay i katutuhanan a tungkul ta Diyos. Idelmoy dén a ipasakup ta péghari na Diyos,sakay harangan moy be du iba a gustu apasakup!”

53 Nadid, to kétapos ni Jesus a négtoldudu tolay ta éya, éy hinumektat siya ta éyaa lugar. Ey du Pariseyo sakay du maistu tarilihiyon, éy pépintasan de siya ta mahig-pit. Sakay sigi san side a mékipégpasuwaydiya, da méiyamut side diya. 54 Gustu de apagkamalién de siya, monda te katuwiranside a mangidimanda diya.

12Mangilag Kam Ta Pégtoldu Du Pariseyo

1 Nadid, samantala a mégtoldu pabi tiJesus, éy dinumulug diya a dinumulug imeaadu a libu a tolay, a hanggan éwan sidenagsadét-sadét a tahod. Ey kinagi ni Jesus

Lukas 12:2 87 Lukas 12:27du alagadna, a “Mangilag kam ta pégpaalsadu Pariseyo, a samakatuwid éy mangilagkam ta pégwari-wari de a banal side a tolay.2 Ey tandaan moy, maski anya i gemtén natolay nadid ta lihim, éy lumitaw ta esa apanahun. Sakay maski anya i nipamen denadid, éy mehayag ta esa a panahun. 3 Eymaski anya i uhon moya ta lihim nadid,éy mepahayag ta étanan ta esa a panahun.Sakay maski anya i anasatén moy nadid talubuk na bile moy, éy te mangidulaw ta éyaa kagi ta plasa na banuwan.

4 “Tandaan moy ye, a kékadimoy ko,”kagi ni Jesus, “diyan moy antingan du ma-muno ta bégi moy, da éwan side makabunota kaliduwa moy. 5 Engˈwan, i dapat moy aantingan éy Diyos, da siya i magpakatea tatolay. Sakay pati éy siya i te kapangyariana méngibut ta kaliduwa moy ta impiyerno.Kanya siya ngani i dapat a antingan moy atalaga!

6 “Mara,” kagi ni Jesus, “makabugtongkam ta lima a dignés ta éduwa san a sen-timos. Ey maski mura side, éy éwan kalek-sapan na Diyos i maski esa dide. 7 Ey bakitméganteng kam a makay kaleksapan kamna Diyos? Mahalaga kam diya kesira tameadu a dignés. Maski na buk moya, éynabilang na a étanan!”

8 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus; “maski tiésiya i méngipagtapat du tolay, a méniwalasiya diyakén, éy ipagtapat ko be siya duanghel na Diyos. Ey sakén i lélake a gébwatta langet. 9 Pero maski ti ésiya i tumanggiadiyakén ta harap na tolay, éy itanggi ko besiya du anghel na Diyos.

10 “Maski ti ésiya i mangupos diyakéna nagébwat ta langet, éy pagpasensiyaanside na Diyos. Pero tu mangupos ta Banala Espiritu, éy saya i éwana pagpasensiyaanna Diyos.

11 “Nadid,” kagi ni Jesus, “bagay iharapde kam du tagapamahala ta kapilya de, oéng mangidimanda side dikam ta guber-nador, éy diyan kam métageg éng anya ikatuwiran moya dide. 12 Da tu Banal aEspiritu i magpakagia dikam ta katuwiranmoy dide.”

Tu Halimbawa No Mayaman a Lélake13 Nadid, te esa a lélake du tolay sa, a

kinagi na ni Jesus, a “Maistu, pégkagianmo

teka ko, monda hatianék na to nipamanadikame no ama me.”

14 “Ey anya,” kagi ni Jesus diya,“pakodyan ko a maghati to nipamanadikam no ama moy? Ewan ko tungkulina méghati ta luta.”

15Ey nadid, tulos kinagi ni Jesus du tolaysa, a “Mangilag kam, a diyan kammedémotta sari-sari. Dahilan maski du mayamana tolay, éy éwan side dagdagen no yamande tu buhay. 16 Mara,” kagi na, “éy telélake kan a mayaman, a te luta ta meadua pahay. 17 Ey kinagi na kan, a ‘Magenyaék,da éwanék dén tu pagdétonan ta étanan apahay ko, da meadu dén. 18 Ay,’ kagi na,‘saye i gemtén kua: hukatén ko du bodegako a dati, a bilayan ko ta dédekél pa saa bigu, monda hustu i pagdétonan ko tapahay ko, sakay ta ari-arian ko.’ 19 Nadid,éy kagi kan no lélake, a ‘Ah, masuwerteék,da hustu dén i gastos ko a hanggan tamaski sangan a taon. Melagen i buhayko nadid,’ kagi na, ‘a i tarabaho ko nadidéy basta méngan, sakay maginom, sakaymagsayaék.’ ”

20 “Pero éwan,” kagi ni Jesus; “da kinagina Diyos diya, a ‘Luku-luku ka tu isip, danadid dén a kélép éy mate ka dén. Eynadid,’ kagi na Diyos, ‘koo mo pabi bemani étanan ya a niimbak mo a ari-arian mo?’

21 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “kona sa imanyaria du mégpayaman. Medémot sideta kuhata, pero éwan de isipén i Diyos.”

Umasa Kam Ta Diyos22 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a

“Kanya diyan kam métageg ta buhay moy,éng anya i kanénmoy éy ta badumoy. 23Datandaan moy, éng nilalang kam na Diyos,éy bakit isipénmoy a éwan na kam atdinanta kanén moy éy ta badu moy? 24 Entanmoy di manuka; éwan sideméghasik; éwanside mégladey; éwan side tu bodega. Peroatdinan side na Diyos ta kanén de! Eysikam, éwan kam beman higit a mahalagata manok? 25 Ataay,” kagi ni Jesus, “éngdumemét i oras a ikate mo, éy maari kabeman a magpaatakdug ta buhay mo tamaski esa a oras, éng mabalisa ka?

26 “Ey nadid, éng éwan moy kaya apaatakdugén tu buhay moy, éy bakit mé-tageg kampa ta kanén éy ta badu? 27 Isipén

Lukas 12:28 88 Lukas 12:51moy éng kodya i kébékyaga na bulak-lak. Ewan side mégtarabaho, éwan sidemégimet ta badu. Pero i mégebadu dia, éymemahal pa to badu no mayaman a hari toaraw, a ti Hari Solomon. 28 Ey nadid,” kagini Jesus, “éng bihisan na Diyos du bulaklakta kona sa, maski sandali san i buhay de,éy anya, éwan na kam pabaduan? Bakitkétihék pa i péniwala moya diya? 29 Kanyasikam, éy diyan kammégisip a mégisip éngahe i paketan moya ta kanén moy sakayta inumén moy; diyan kam mabalisa taéya. 30 Saya i ugalia du iba a tolay a éwanmékidiyos. Pero Tama moy, éy tukoy nadén i kailangan moya. 31 Kanya sikam,”kagi ni Jesus, “éy pilitén moy a magharii Diyos dikam, sakay gemtén moy san ikaluuben na, éy iatéd na dikam i kailanganmoya.”

Tu Kayamanan Ta Langet32 “Sikam a alagad ko, éy diyan kam mé-

ganteng, maski kétihék kam san a gurupu,da i gustua Nama ko, éy sakupén na kamta kaharian na. 33 Ibugtong moy tu ari-arian moy, sakay iatéd moy du mahiraptu kabugtungan na. Eng kona kam sa, éyibilang dén a te kayamanan kam dén talanget. Ey éwan mebut tu kayamanan moyta langet, da éwan tumégtako ta éya, sakayéwan be sa tu kutam. 34 Dahilan éng ahe iédsean na kayamanan na tolay, éy siya besan ya i alélahanén na.”

Utusan a Makahanda35-36 “Maghanda kam dén,” kagi ni Jesus,

“ta koman i péghanda na utusan no maya-man a lélake. Mara du utusan a mahusay,éngmaguhay side to amo de, éy maghandaside, sakay taben de be du simbu de. Eynadid, éng dumemét tu amo de a gébwatta kasalan, éy handa dén side a magbukasdiya, a tanggapén de siya. 37 Masuwertedén diden ya a utusan, éng demtan side noamo de a nakahanda dén. I gimita no amode a talaga, éy pégiknudén na du utusanna, a tulos na side a pékanén. 38 O ngani,”kagi ni Jesus, “masuwerte a talaga diden yaa utusan, éng dumemét dide tu amo de tahatinggabi, o ta amulaldew, éng demtan naside a nakahanda dén diya.

39 “Ey baten moy be i halimbawa a éye,”kagi ni Jesus. “Mara, tu te koo to bile,

éng napospusan na maka i kédeméta nonagtako to bile na, éy binantayan na maka,monda éwan maka nakasdép tu nagtako.40 Kanya sikam, éy dapat nakahanda kama palagi, da éwan moy be tukoy i oras akédemét ko; sakén a lélake a gébwat talanget.”

Tu Matapat a Utusan41Nadid, kinagi ni Pedro, a “Anya, Pangi-

noon, i éya a nihalimbawa mo dikame, éypara dikame san a alagad mo, o pati be duétanan a tolay?”

42“I éya a nihalimbawa ko,” kagi ni Jesus,“éy tungkul ta maski ti ésiya a matalin-ung a utusan a makasunud to amo na tamahusay. Mara siya tu pinamahalaa noamo na du iba a utusan na, a siya i bahalaa manggastos dide. 43 Masuwerte i éyaa utusan, éng demtan siya no amo na amégtarabaho ta kona sa. 44 Ey ientaregadiya no amo na i étanan a ari-arian na.45 Pero i éya a utusan, éng maisipan na amale pabi bagu magsoli tu amo na, sakaytulos na a lokoén du kaguman na a utusan;sakay éng méngan siya éy ta méglasing,46 éy demtan siya no amo na ta oras a éwanna tukoy. Ey parusaan na siya ta mahigpit,sakay iagum na siya ta édsean du tolay aéwan méniwala.

47“Kanya tandaanmoy ye,” kagi ni Jesus;“tu utusan a nakatukoy ta kaluuben noamo na, sakay éwan na sugsugén, éy dikéli parusa na a talaga. 48 Pero tu utusan amagkamali da éwan na tukoy i kaluubenno amo na, éy kétihék san i parusa na.Kanya,” kagi ni Jesus, “tu péngientaregaanta meadu, éy siya i pag-asa du tolay. Eytu péngientaregaan ta meaadu a tahod, éylalo a dikél i pag-asaa diya du tolay.”

Pégkahiwahiwalay Du Sabile49 Nadid, kinagi man dén ni Jesus du

alagad na, a “I kédemét ko ta munduae,éy koman i lélake a umange a magtutodto sikaw na, da maski ahe i demtan nakagi kua, éy te maligalig. Ey sakén, maskisala ko a te maligalig, éy gustu ko a ku-malat tu kagi ko ta mundua a koman iapoy! 50 Te dumemét diyakén a paghirapko. Kanya métagegék a hanggan éwan yamalipas. 51 Bakit, isip moy inumangeék seta mundua, a magpayapa ta tolay? Ewan!

Lukas 12:52 89 Lukas 13:16Ewanék se inumange amagpayapa ta tolay,éngˈwan dahil diyakén éy maglaban i tolayta mundua. 52 Sapul nadid,” kagi ni Jesus,“éng mara, ta esa a bile, éy éwan side isesatu isip. Mara éng lima side, éy tu étélo éyméniwala diyakén, éy tu éduwa éy éwan.53Mara tu patena, éy éwan isesa tu isip de.Sakay tu magmanugeng, éy éwan be isesatu isip de.”

Pékapospos Ta Kapanahunan54 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay, a

“Napospusan moy i tanda na panahun, daéng meta moy a mediklém ta sahéman,éy kagi moy a maguden. Ey mamaya éymaguden a talaga. 55 Sakay éng meta moya salatan dén, éy kagi moy a dumemét déni tékisinag. Ey mamaya éy tékisinag nganidén. 56 Ayhay, sikam a mégwari-wari aéwan kam tu kasalanan! Tukoy moy bale amébasa i tanda ta langet, pero éwan moytukoy du tanda a mégpatunay diyakén!57 Bakit éwan moy maari a mapospusan tutama a gimet moy?

58 “Mara,” kagi ni Jesus, “éng te mén-giabla diko ta huwes, éy mékipéguhonka diya éng anya i pagkasunduan moya,bagu na ka iharap to huwes. Dahilan éngdumemét i oras na asuntu moy, éy iatéd naka ta huwes, a tulos iatéd de ka ta pulis,a tulos mepihesu ka dén. 59 Ey nadid, éngkona sa, éy éwan ka makaluwas hangganéwan mo mabayaden i étanan a kasalananmo.”

13Magsisi o Mapahamak

1Nadid, te tolay a dinumemét ni Jesus, anibaheta de diya tu ginamet ni GubernadorPilato, a binuno na kan du sénganya aJudeo a taga Galilea, to pégatang de taDiyos.

2Ey pékabaheta ni Jesus ta éya, éy kinagina du tolay sa, a “Anya i isip moya? Akalamoy wade a lalo a medukés i kasalanan di-den ya aminate kesira du iba a tagaGalilea?Akala moy wade a kanya nipabunu side naDiyos éy medukés side? 3 Ewan! Da maskisikam, éng éwan kam magsisi, a ibutanmoy du gimet moy a medukés, éy kona besina i manyaria dikam, a pabunu kam bena Diyos! 4 Ey anya i isip moya,” kagi na,“du sapulu éy ta walu a tolay a minate ta

Siloam? To kétumba no melangkaw a biledide, siguru i isipmoya, éy pinakate side naDiyos da te kasalanan side a mas medukésta iba a tolay ta Jerusalem? 5 Pero éwan!Da maski sikam, éng éwan kam magsisi, aibutan moy du gimet moy a medukés, éykona be sina i manyaria dikam, a pakatenkam na Diyos ta medukés.”

Nihalimbawa Ni Jesus a Tiisén PaNa Diyos Du Tolay a Medukés

6Nadid, kinagi ni Jesus dide i halimbawaa éye: “Te lélake kan,” kagi na, “a nagmulato kayo a igos to luta na. Ey to esa kanwade a aldew, éy inange na pitasén tubunga na; éy entan na, éy éwan bale déntu bunga. 7 Ey kinagi na kan to mégbantayto luta na, a ‘Entan mo, étélo dén a taoni kayoae a éwan nagbunga. Pukanén modén, monda éwan na abalaén i lutaa.’ 8 Ey‘Diyan mo san,’ kagi kan no mégbantay.‘Sakén, éy lamonan ko san, sakay détonanko ta pégpatabe i palebut naa. 9 Ey nadid,’kagi na ‘éng éwan magbunga ta esa a taon,éy papukan mo dén.’ ”

Tu Bébe a Kébung10To esa a aldew a pangilin, éy mégtoldu

ti Jesus to kapilya a esa. 11 Ey te bébe sa ahinayup, a kébung siya. Sapulu éy ta walua taon a pinagkébung siya no hayup. Eyéwan siya makaolnat. 12 Ey ti Jesus, péketana diya, éy kinagi na diya, a “Bakés, maibutdén diko tu pile mo!” 13 Tulos nitupu niJesus tu kamét na diya, éy nakaolnat dénsiya agad, a tulos pinuri na dén i Diyos.

14 Pero tu tagapamahala to kapilya, éynaiyamut siya, da pinahusay ni Jesus topangilin. Kanya kinagi na du tolay sa, a“Te éném kitam a aldew a maari kitam amégtarabaho. Diden ya a aldew éy maarikam a pagamot. Pero ta pangilin, éy bawaldén ya.”

15 Pero kinagi ni Jesus to tagapamahala,a “Sikam a mégwari-wari a tolay kam naDiyos! Bakit! Eng te baka kam, o kabayo,éwan moy beman ukadén ta pangilin, aiange moy penumén? 16 Pero i bakésae,maski apo siya ni Abraham, a kaparehotam, éy éwanék balemaari nadid a pangilina magligtas diya to dati a gimet ni Satanasdiya! Bakit! Kagbian moy du kabayo moy;

Lukas 13:17 90 Lukas 14:5pero du kapareho moy a tolay, éy éwanmoy kagbian!”

17 Nadid, pégkagi ni Jesus ta éya, éynasanike dén du kalaban na. Pero du iba atolay, éy masaya side to meadu a gimet naa memahal.

Nihalimbawa Na Eng Kodya IPagkadua Du Tolay Na Diyos

18 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a “Anyawade i kaparehua na kédemét se na Diyos amaghari? 19 I kaparehua na éya éy tu isesaa bukél na mustasa a nimula no lélake touma na. Ey tinumubu dén ya a hanggannaging kayodén, a hangganmakapaglobundu manok ta sanga-sanga na.”

20 Nadid kinagi man dén ni Jesus,a “Pakodyan ko a mangihalimbawa tapéghari na Diyos ta tolay? 21 Mara,” kagina, “i kaparehua na éya, éy tu pégpaalsa aihalu no bébe to étélo a takal a arina, éyumalsa tu étanan a linamas.”

Bihira San Du Makasdép Ta Langet22Nadid to kétamo ni Jesus ta Jerusalem,

éy tinumulos pa siya du iba-iba a bariyo,sakay du iba-iba a banuwan, a négtoldu sasiya du tolay. 23 Ey kinagi diya no esa alélake, a “Anya wade, Panginoon, kétihékwade san i meligtas na Diyos a tolay?”

Ey kinagi ni Jesus dide, a 24 “Tu pintuana sésdépan ta langet, éy mepiit. Kanyapumilit kam a somdép. Te meadu a ta-laga a magpuhuba a somdép, éy éwanside maari; 25 dahilan mara, tu te bile,kédemét na oras, éy seraduan na tu pin-tuan na. Ey nadid, éng umange kam nadidto pintuan a tumuktuk, éy éwan na kambukasan. Eng dulawan moy, a ‘Panginoon,bukasan mo kame,’ éy i sengbet na sanadikam, éy ‘Ewan, da éwan ta kamnatenggi.’26Nadid,” kagi ni Jesus, “éng kagimoy diya,a ‘Ewan, Panginoon, natenggi mo kame, danégdipon kitam a minéngan; sakay tinold-uan mo kame pati ta banuwan me!’ 27 Peroi sengbet na sana dikam, éy ‘Ewan, éwan takam natenggi. Umadeyo kam dén, sikam amégimet ta medukés.’

28 “Nadid,” kagi ni Jesus, “kédemét naéya a oras, éy meta moy sa depu moy aAbraham ta kaharian na Diyos. Sakaymetamoy be sa ti Isak, sakay ti Hakob, sakaydu purupeta. Pero sikam éy ibut de kam

dén. Ey ta péketamoy ta éya, éymégsésan-gitén kam a mégéadiyoyén ta hirap moy.29 Kédemét na éya a oras, éy dumulug sai meadu a tolay, a gébwat side ta étanana banubanuwan ta munduae. Pati éwanJudeo a tolay. Ey méngan side ta paanyayana Diyos ta kaharian na. 30 Ey tandaanmoy ye,” kagi ni Jesus; “du mababa a tolaynadid, éy side i mataasa ta éya. Sakay dumataas ta éye nadid, éy side di mababaa taéya.”

Pégsangitan Ni Jesus I Jerusalem31 Nadid, ta éya a panahun, éy te sén-

ganya a Pariseyo a dinumemét ni Jesus, akinagi de diya, a “Ginanan mo dén i lugar aéye, da ti Mayor a Herod, éy gustu na ka aipabuno.”

32 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ikad moysa a mégkagi ta éya a mayor a medukéséng anya i gemtén kua. Kagi moy diyaa pahusayén ko du méladu, sakay du hi-nayup a tolay nadid a panahun. Ey ta esa aaldew, éy tapusén ko dén tu gimet ko. 33 Eymaglakadék agad ta Jerusalem, da éwanmaari amate tu purupeta ta iba a banuwan,éng éwan ta Jerusalem.

34 “Ayhay, sikam a taga Jerusalem. Kagbikam,” kagi ni Jesus. “Palagi kam amémunodupurupeta! Palagimoy a batibatikalén dupaangen dikam na Diyos! Ayhay, meadu abeses éy gustu ko maka a mégalaga dikamta kapareho na manok éng léképan na duanak na, pero idel moy! 35 Kanya nadid,éy pinabayan ta kam dén. Ey tandaanmoy,” kagi na, “éwanék moy dén metaa hanggan éwan dumemét i oras a kaginmoy, a ‘Basbasan maka na Diyos tu lélakea pinaange na se.’ ” Saya tu kinagi ni Jesustungkul du Judeo ta Jerusalem.

14Pinahusay Na Tu Lélake a Te Ladu

1 Nadid, to pangilin a esa, éy néngan tiJesus to bile no mataas a Pariseyo. Ey dutolay sa, éy te itan de ti Jesus, éng anyai gemtén na. 2 Ey nadid, éy te lélake saa inumadene ni Jesus, a te beri-beri. 3 Eyti Jesus, éy nipakelagip na du Pariseyo saéng labag ta batas a magamot ta tolay tapangilin. 4 Pero éwan side sinumengbet niJesus. Ey ti Jesus, tulos na pinahusay tulélake, sakay pinéglakad na siya. 5Ey kinagi

Lukas 14:6 91 Lukas 14:27ni Jesus du tolay sa, a “Bakit, éwan kambemanmégtarabaho ta pangilin? Anya éngmelokbung tu anak mo, o dikaya tu kabayomo ta ébut--éwan moy beman agawén éngpangilin?” 6 Ey to pégkagi ni Jesus ta éya,éy éwan side tu katuwiran diya.

Diyan Moy Ipalalo I Bégi Moya7 Nadid, to pégiknud de a méngan to

anyaya no Pariseyo, éy neta ni Jesus dukombidadu a pumilit side a mégiknud dubangko a para koo dumataas. Kanya kinagina dide ta halimbawa.

8 “Mara,” kagi na, “éng akitén de ka takasalan, éy diyan ka pumilit a umeknudta lamesa a para koo du mataas. Makayte mataas diko ta éya. 9 Eng kona sa, tunagpaanyaya, makay kagi na diko, a ‘Diyanka sina, da pégiknuden ina na iba a lélake.’Tulos masanike ka ta dikél, da paeknudénna ka ta lamesa ta sidung san. 10 Engˈwan,” kagi ni Jesus, “i maigi pa a gemténmo, éy umange ka san dén a umeknud tabangko ta sidung. Ey nadid, péketa dikono nagpaanyaya, éy kagi na, a ‘Diyan kasina ta sidung, Kadimoy. Sumangkay kase a mégiknud ta lamesa du mataas.’ Engkona sa,” kagi ni Jesus, “éy purién ka du ibaa méngan ta éya. 11 Dahilan du pumilit amagmataas, éy pakasaniken side na Diyos.Pero du magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

12 Nadid, kinagi ni Jesus to Pariseyo anagpaanyaya to pinéngan de, a “Bagaymagpaanyaya ka, éy diyan mo akitén dukékadimoymo, sakay du tétotopmo, sakaydu mayaman a kabébayan mo, da side éymaari a gumanti diko, a akitén de ka bea méngan ta bile de. Ey sé ˈ san ya igantimpala mua. 13 Engˈwan, i maigia éyakitén mo san du mahirap a tolay, sakaydu pile, sakay du lumpu, sakay du buhék.14 Eng kona sa i gimet mo,” kagi ni Jesus,“éy i gantimpala mua éy gébwat ta Diyos,da kinagbian mo dén du éwan maari a gu-manti diko. Kédemét na oras a pabuhayénna Diyos du tolay, éy saya i oras a gantianna ka.”

Nihalimbawa Na Tu PégimetNa Diyos Ta Anyaya Na

15 Nadid, pékabati no esa sa a lélake tokinagi ni Jesus, éy kinagi na, a “Masuwerte

ngani dén duméngan ta paanyaya na Diyosta kaharian na!”

16 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Mara telélake kan a naghanda ta dikél a anyaya,a kinombida na du meaadu a tolay. 17 Eykédemét na aldew na anyaya, éy inutusanna tu utusan na, a kagi na kan diya, a‘Angen mo uwitén du kinombida ko, danahanda dén tu anyaya ko dide.’ 18 Peroto pénguwet no utusan du kinombida noamo na, éy nagparaan side a étanan. Ikatuwiran kanno esa, éy ‘Magpasensiya ka,da te angayanék, a bisitaén ko tu binugtongko a luta ko.’ 19 I katuwiran no esa man, éy‘Magpasensiya ka pa diyakén, da angen kopa bisitaén du sapulu a baka a binugtongko.’ 20 Sakay i katuwiran kan no esa, éy‘Ewanék maari, da biguék pabi a kinasal.’

21 “Nadid, sinumoli kan dén tu utusan, akinagi na to amo na i nanyaria. Ey tu amona, pékabaheta na ta éya, éy mégingél. Eykinagi na to utusan na, a ‘Nay, soli ka dénagad a maglebut ka ta banuwanae. Bawatmetamo a pobre a tolay,’ kagi na, ‘éy akiténmo. Sakay akitén mo be du pile, sakaydu buhék, sakay du lumpu.’ 22 Mamaya-maya, soli man dén tu utusan, a kinagina to amo na, a ‘Nasunud ko dén tu utusmo, pero kulang pabi i tolay ta paanyayamo.’ 23 Kanya tu mégpaanyaya, éy kinagina diya, a ‘Nay, soli ka man dén nadid ahumanggan ka ta pégiyanan du pobre atolay, sakay du tolay ta adeyo, a hangganta buked. Ey pilitén mo a akitén i maski tiésiya ametamo ta éya. Gustu ko amaputati bile kuae,’ kagi na. 24 ‘Pero du kinombidako dén a dati,’ kagi na kan, ‘éy éwan de dénmakenaman tu nihanda ko ta éye.’ ”

Ewan Melagin a Maging Alagad Ni Jesus25Nadid, to pégdemani Jesus, éymeaadu

a tahod a tolay i kinumuyuga diya. Eykinagi na dide, a 26 “Eng ti ésiya i te gustua ipasakup diyakén a maging alagad ko, éyéwan siyamaari éng éwanék namahalén tahigit pa ta pégmahal na dena na éy tamana éy ta asawa na, éy ta anak na, éy ta topna. Sakay éng mahalén na pati i sarili na tahigit pa diyakén, éy éwan be siya maari amaging alagad ko. 27 Sakay éwan be maaria maging alagad ko i tolay éng éwan siyakumuyoyog diyakén, a pabayan na i buhayna, maski bunon siya.

Lukas 14:28 92 Lukas 15:1728 “Mara,” kagi na, “éng te esa dikam a

maghanda a magimet ta melangkaw a bile,éy éwan na pa beman isipén i halaga nobile, éng hustu dén tu kuhata na a mang-tapos to bile? 29 Dahilan, mara, éng éwanna pa isipén tu halaga no bile, éy makaymaubus tu kuhata na bagu matapos. Engkona sa, éy pintasan siya du kabébayan na,30 a kagi de, mara, a ‘Entan mo, mégpabilesiya, pero éwan na kaya a tapusén.’ ”

31 “Halimbawa man dén,” kagi ni Jesus,“éng mara, te hari a te sapulu a libu asundalu, éng magayak siya a lumaban tahari a esa a te duwapulu a libu a sundalu,éy éwan na beman isipén pa éng kodya ipanalu naa ta hari a esa? 32 Ey nadid, éngéwan na meta i panalu naa, éy utusan naagad tu katulung na a ange sambatén tuhari a esa, a mondamékikasundu siya diya,monda éwan side maglaban. 33 Ey kona besa maka dikam,” kagi ni Jesus, “a isipénmoy pa. Da maski ti ésiya dikam, éng éwanmoy pa pabayan i étanan a mahalén moy,éy éwan kam maari a maging alagad ko.

34 “Mara i asen,” kagi ni Jesus, “éymahusay ya. Pero éng maibut tu asen, atumablal dén tu sida, éy pakodyan moy amamasoli to asen na? 35Ewan dén nadid tupasa i éya a asen. Basta ibut dén na tolay.Eng makabati kam, éy baten moy ya!”

Nihalimbawa Ni Jesus Eng KodyaNa Diyos I Tolay a Minebut

151 Nadid, du makasalan a tolay, sakay du

mégpabuwes, éy dumédulug side ni Jesus,da gustu de a mébati i kagi naa. 2 Ey dute tungkulin a Judeo, péketa de ta éya, éyéupusén de ti Jesus. “Bakit tanggapén nadu makasalanan a tolay, a mékidipon siyadide,” kagi de.

3 “Ey ti Jesus, pékatukoy na to pénguposde diya, éy kinagi na dide i halimbawa aéye: 4 Eng mara,” kagi na, “te esa dikam ate sandaan a tupa, éng mebut tu esa dide,éy anya wade i gemtén na? Siguradu éypabayan na du siyam a pulu éy ta siyama tupa na to pégpastoran de, a mondaahayukén na tu nebut, a hanggan éwan nameta. 5 Ey nadid pag mineta na ya, éymasaya dén tu lélake, 6 a kébil na dén tutupa to bile. Ey kédemét na to bile, éy

akitén na du karatig na, a kagi na dide, a‘Mékipagsaya kam diyakén, da mineta kodén tu tupa ko a minebut!’

7 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “i kahuluginana éya a halimbawa, éymésahat a tahod duédse ta langet, bagay meta de i maski isesaa tolay a mégsisi a mangibut to kasalananna. Mésahat side a talaga ta éya a isesa atolay kesira du meadu a tolay a éwan tukasalanan.

8 “Sakay baten moy i halimbawa a éye,”kagi ni Jesus. “Eng mara, te bébe a tesapulu a plata a kuhata. Eng mebut tu esa,éy anya i gemtén na? Taben na agad tusimbu na a tulos na walisan tu bile na, aéahayukén na a hanggan éwan na meta.9 Ey nadid, ta péketa na, éy akitén na dukaratig na, a kinagi na dide, a ‘Mékipagsayakam diyakén, da mineta ko dén tu plata koa esa a minebut!’

10 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “éy kona besa i gimita du anghel ta langet, a mésahatbe side bagay meta de i maski isesa amakasalanan a tolay a mégsisi, a mangibutto kasalanan na.”

Nihalimbawa Na I Tolay a Umadeyo TaDiyos

11 Nadid, kinagi ni Jesus du tolay, a “Telakay kan a te éduwa a anak a lélake. 12 Tudipos, éy kinagi na kan nama na, a ‘Améng,atdinanék mo nadid ta mana ko a kabahagiko.’ Ey inoan siya no ama na, a hinati na tuari-arian na du éduwa a anak na.

13 “Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy nibugtong kan no dipos tu mana na,sakayhinumektat dén a inumange ta adeyoa banuwan. Ey kédemét na ta éya, éy bastainubus na kan a inubus tu kuhata na tanipagsunud na ta kalayaan na. 14 Nadid,kéubus kan wade no kuhata na, éy dinu-memét kan sa i dikél a alép, a hanggan danaghirap dén tu dipos. 15 Kanya nagpaupakan siya to esa a lélake ta éya. Ey tulélake, éy pinaange na kan siya to uma na, amonda bantayanna sa du babuyna. 16Ey topégbantay kan no dipos du babuy, éy gustuna maka a méngan ta kanén du babuy, daéwan tu mémakan diya.

17 “Nadid, éy kinaisipan na kan wade, akinagi na, a ‘Bakit wade mégéeknudénéksan se a hanggan mateék ta alép, éy dutarabahador nama ko, éy meadu i kanén

Lukas 15:18 93 Lukas 16:7dia! 18 Ikad ko dén,’ kagi na kan, ‘ta bilenama ko, a kagin ko diya, a “Améng, tekasalananék diko, sakay ta Diyos.” 19 Sakaykagin ko be nama ko, a “Ewanék mo maari,Améng, a ibilang a anak mo. Ibilangék mosan dén a magpaupa diko.” ’

20 “Nadid, pékaisip kan no dipos ta kagina nama na, éy nagsoli dén. Ey to kéadenena kan pabi to bile nama na, éy tinan-awsiya nama na. Ey pékatan-aw na kan diya,éy kinagbian na, a basta naginan dén asinumambat diya. Ey to péngsambat nawade diya, éy tulos na kan kinébkében, ainahob-ahoben. 21 Ey tu anak na, éy kinagina kan diya, a ‘Améng, te kasalananék dikosakay ta Diyos. Ewanék maari a ibilangmo a anak mo.’ 22 Pero tu ama na, bastapinabayan na kan san tu kinagi na, a dinu-lawanna agadduutusanna, a kinagi na kandide, a ‘Nay, baduan moy siya ta memahala badu, sakay sapatusan moy siya, sakayatdinan moy ta sangkalan na.’ 23 Sakayinutusan na be side, a ‘Nay, ange moybunuén tu pinatabi ko a baka, sakay lutuénmoy. Maghanda kitam ta kasayaan tam aanyaya. 24 Entan moy,’ kagi na kan, ‘i anakkuae; akala tam éy pate dén, éy entan moy,buhay bale san. Akala tam,’ kagi na kan, ‘éynebut dén, pero entan moy, nagsoli dén.’Nadid, to pégkagi no amana ta éya, éy tulosdén side a nagkasayaan.

25 “Nadid, tu anak na a esa a panganay,éy éwan na kan tukoy i nanyari a éya, daédsa kan siya to uma na. Mamaya-maya,késoli na kan wade, éy nabati na i togtogna kasayaan to lubuknobile de. 26Nadid, topékabati na kan ta éya, éy pinakelagipannatu utusan sa a esa éng anya i kasayaan dia.27 Ey kinagi kan no utusan, a ‘Dinumemétdén tu wadi mo. Ey binunu dén nama motu pinatabi na a baka. Naganyaya dén siya,’kagi na kan, ‘da nagsoli dén tu wadi mo amahusay san.’

28 “Nadid, pékabaheta no panganay taéya, éy sinompél kan wade i isip naa,a nagingél dén siya. Ey mégidel siya asomdép. Ey nadid, linumuwas kan tamana a pasdépén na siya. 29 Ey kinagi kanno panganay diya, a ‘Méghinanakiték diko,Améng. Bakit, sapul to kéanak ko, éymégtétarabahoénék san diko, a sésundinko a palagi i utus mo. Pero hanggan nadid

éy éwanék mo pabi inatdinan ta maskikambing, a monda maganyayaék be dukakadimoy ko. 30Pero ti wadi ko, éy inobusna dén tu kuhata mo dahilan du pampam.Ey nadid, késoli na diko, éy tu pinatabi moa baka éy binunu mo a para diya.’

31 “ ‘Pero éwan,’ kagi kan no ama na,‘diyan ka méghinanakit, Anéng, diyakén;da palagi ka a kaguman ko, sakay patiéy siko i te kooa ta étanan a ari-arianko. 32 Bakit,’ kagi na kan, ‘éwan maari amagkasayaan kitam, da nagsoli dén ti wadimo a minebut? Akala tam éy pate dén, éynadid éy buhay bale san.’ Ewan dén,” kagini Jesus; “saya i katapusana na lagip.”

16Tu Lagip No Matalinung a Akontan

1 Nadid, kinagi man dén ni Jesus dualagad na i halimbawa. “Te esa kan wadea lélake a mayaman,” kagi na. “I éyaa mayaman, éy te esa siya a akontan anagentaregaan na ta ari-arian na. Peronadid kan wade, éy nabaheta no mayamana nékialaman no akontan tu kayamananna. 2 Kanya nipauwet na kan siya, a kinagina diya, a ‘Bakit pinékialaman mo kan tunientarega ko diko! Nay, sulitan mo déntu nientarega ko diko, a paibutén ta ka atalaga.’

3 “Nadid, inisip kan no akontan, a‘Magenyaék, da paibuténék wade no amoko a talaga? Ahe wade i pangalapan ko takabuhayan ko, da éwanékmakatarabaho tamedége, sakaymésanikeék be amékilimos.4 Ah, tukoy ko,’ kagi na kan, ‘i gimet ko, amonda tanggapénék du tolay ta bile de éngéwanék tu tarabaho.’ 5Nadid, saye tu gimetkan wade no akontan: nipauwet na kandu te utang to amo na, a monda bawasanna tu utang de. Saya i pénuyu naa dide.Mara i kinagi na kan to esa, éy ‘Sénganyai utang mo to amo ko?’ 6 ‘Ey sandaan atapayan a langis.’ Ey ‘Nay,’ kagi na kan,‘saye tu lista na utang mua; palitan mo amonda limapulu san dén.’ 7 Sakay i kinagina kana to esa, éy ‘Sénganya i utang mua?’‘Ey sandaan a kaban a pahay.’ Ey ‘Nay,’ kagina kan, ‘saye tu lista no utangmo. Bawasanmo, monda walu a pulu san dén tu utangmo.’

Lukas 16:8 94 Lukas 16:268 “Ey nadid,” kagi ni Jesus, “anya kan

wade i gemtén no mayaman, éng meta natu paraan no méngléloko a akontan na? Eypurién na siya, a ‘Memahal,’ kagi na kan,‘i paraan no akontan ko, da naghanda siyaa para ta esa a panahun.’ Entan moy,”kagi ni Jesus, “du tolay ta mundua a éwanmékidiyos, éy lalo side amatalinung amag-paraan kesira du tolay a sakup na Diyos.9 Kanya,” kagi ni Jesus, “i hatul kua dikam,éy gamiténmoy tu kuhatamoy a tumulungdu mahirap a tolay, monda éng mate kam,éy tanggapén kam na Diyos ta langet.

10 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus, “tumatapat ta kétihék a tarabaho na, éy mata-pat be siya éng te mangatéd diya ta dikél atarabaho na. Pero tu éwanmatapat ta kéti-hék a tarabaho na, éy éwan matapat éngte mangatéd diya ta dikél a tarabaho na.11 Nadid, éng mara,” kagi ni Jesus, “éwankam matapat ta kuhata na munduae, éyanya, isip moy beman ientarega dikam naDiyos tu kayamanan na ta langet? Ewan!12 Sakay éng mara, éwan kam matapat takoo na iba, éy éwan be dén diko tumagkati-wala a mangatéd diko ta koo mo a sarili.

13 “Ewan maari,” kagi ni Jesus, “tu isesaa utusan a makasunud ta éduwa a amo na.Dahilan, éng éduwa i amo naa, éy mahalna san tu esa, sakay kaiyamutan na tuesa. Maniwala siya to amo na a esa, sakaylukoén na tu esa. Ey nadid, kona sa dikam--éwan kammaari a méniwala ta Diyos, éngkuhata san i gustu moya.”

14Nadid, du Pariseyo a édsa sa a nakabatita éya, éy inahew de ti Jesus, da side i tegustua ta kuhata. 15Ey kinagi ni Jesus dide,a “Sikam ngani du mégpalalo ta tolay a ba-nal kam! Pero tukoy na Diyos i isip moya, amedukés! Ey tandaan moy, i mahalagaa tatolay, éy saya i kéiyamutan na Diyos.” Sayatu kinagi ni Jesus tungkul du medémot takuhata.

16 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “tuutus ni Moises, sakay du sulat du puru-peta na Diyos, éy saya i nagtoldua dikama hanggan éwan dinumemét tu panahunni Juan a Mégbinyag. Pero nadid, sapuldiya, i mahalagaa, éy tu Mahusay a Bahetaa tungkul ta kédemét na Diyos a maghari.Saya i importante a pahayag dikam nadid.Ey meadu a tahod i pumilit a ipasakup ta

kaharian na. 17 Pero diyan moy isipén aéwan dén tu pasa nadid tu utus na Diyosa nisulat ni Moises. Engˈwan, melagin pai langet éy ta luta a mebut, kesira ta isesa autus ta libru na Diyos.

18 “I maski ti ésiya a lélake,” kagi niJesus, “éng humiwalay ta asawa na, sakaymangasawa siya ta iba, éy méngibébi dénsiya a talaga ta mata na Diyos. Sakay tulélake a mangasawa ta bébe a hinumiwalaydén to asawa na a lélake, éy ibilang ya naDiyos a méngagew.”

Ti Lasaro Sakay Tu Mayaman19 Nadid, kinagi ni Jesus, éy “Te esa kan

wade a lélake a mayaman. Basta i ugalina, éy mégbébihisén kan ta memémahal abadu, sakay pati i kanén naa, éy memahala kalase. 20 Nadid, te esa kan wade be alélake a mahirap, a ti Lasaro kan i ngahenna. Ey te ladu siya, a nagtalitalingo i béginaa. Ey aldew-aldew, éy mégkatidug kansan to harap no bile nomayaman. 21 I gustuna kan sana, éy méngan siya ta mumo agébwat to lamesa no mayaman. At sakaypati, du aso ta éya, éy dédildilan de tu nénato talitalingo na.

22 “Nadid kan wade éy minate ti Lasaroa mahirap. Ey kembil siya du anghel taédsean napo na a Abraham ta langet. Eykétapos na éya, éy minate kan be tu maya-man, a nielbéng de. 23 Ey édsa dén siyanadid ta impiyerno, a mégtiis dén siya tamahigpit.

“Nadid, to kétangad na kan wade, éynatanaw na ta adeyo ti Abraham, a kagu-man na ti Lasaro. 24 Ey pékatan-aw nakan dide, éy kinagi na kan ta medegsén,a ‘Boboy, Abraham, kagbianék pad. Pén-giangen pad se ti Lasaro ta dinom a maskiilébléb na san i toldu naa a ipatuhog na talabi kua. Entan mo,’ kagi na kan, ‘Boboy,mégtiisék ta mahigpit ta apoyae.’

25 “ ‘Ey éwan maari, Anéng,’ kagi kan niAbraham. ‘Tandaan mo, to buhay ka pabi,éy melagin i buhay mua, éy ti Lasaro éymehirap i buhay na to araw. Pero nadid,’kagi na kan, ‘masaya dén siya ta éye, éysiko, mégtiis ka dén ta ina. 26 Ey entanmo,’ kagi kan ni Abraham, ‘maski gustu ditolayae a umahabes dikam, éy éwan maari,da melawa i béngawa ta pag-itan tamae.

Lukas 16:27 95 Lukas 17:21Pati di tolaya ina, éy éwan sidemakaahabesdikame.’

27 “ ‘Nadid,’ kagi kan no mayaman,‘paangen pad, Boboy, ti Lasaro du tétotopko a buhay pabi ta mundua, 28 mondapapangilagén na side. Entan mo, Boboy,éném kame a pépétwadi; éng éwan na sidepapangilagén, éymakay tumagubet be sidediyakén ta éye a pégparusaan a lugar.’

29 “ ‘Ey éwan,’ kagi kan ni Abraham. ‘Ipangilagen de san déna sa, éy tu nipesulatnaDiyosniMoises, sakay tunipesulat na dupurupeta. Engmabati de i éya, éymangilagside a talaga.’

30 “ ‘Ey éwan wade maari, Boboy,’ kagikan no mayaman, ‘da éwan de ya baten.Pero éng te dumemét dide a gébwat tapate,’ kagi na kan, ‘éy magsisi side a talagaa baguén de tu ugali de.’

31 “ ‘Ey éwan,’ kagi kan ni Abraham. ‘Engéwan de baten tu utus ni Moises sakay dupurupeta, éy éwan de be baten maski temagpailag dide a gébwat ta pate.’ ”

17Maghirap Du Nangatéd Ta Pagkasala

1 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“Ewan maiwasan na tolay i méngatéd tapagkasala de. Pero makaanteng i kesap-itan na tolay a méngatéd ta ipagkasala!2 Maigi pa ta kona sa a tolay, éy kalukalanta bito i leg na, sakay ietbung ta diget,kesira ta makapangatéd siya ta ipagkasalanamababa a tolay. 3Tandaanmoy ya,” kagini Jesus, “a mangilag kam dén!”

“Eng magkasala tu kaguman mo, éypégkagian mo. Ey éng magsisi siya, éypagpasensiyaanmo. 4Engmara,maski pitua beses amagkasala diko tu kagumanmo taesa a aldew, éng makapitu be siya a besesa kékagin na diko a mégsisi dén siya, éypagpasensiyaan mo dén siya.”

5Nadid du apostol, éy kinagi de ni Jesus,a “Panginoon, dagdagenmo pad i péniwalamia diko.”

6Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mara tu péni-walamoy diyakén, éng koman san i kadikélna bukél na mustasa, éy maski utusan moyi kayoae a mabuwal, a tulos mebut ta diget,éy maniwala diko tu kayo.”

Utusan Kam San Na Diyos

7 “Eng mara,” kagi ni Jesus, “te utusan agébwat ta pégaraduan na, éy anya i kaginno amo na diya? Paeknudén na siya bemana maguhay ta kanén? 8 Ewan! Engˈwan,i kailangana no utusan, éy paglutu na patu amo na ta kanén na, sakay ipaghayinna siya. Ey kétapos na éya, éy maari déntu utusan a méngan. 9 Ey anya,” kagi niJesus, “tu amo na, purién na siya bemanto ginimet na? Ewan, da ugali san ya nautusan. 10 Ey kona be sa dikam. Engtapusén moy tu tarabaho moy ta Diyos,éy dapat kagi moy, a ‘Mababa kitam san autusan, a i ginimet tam, éy kailangan tamsan.’ ”

Pinahusay Na Du Te Saket a Ketong11Nadid, to kéange de Jesus ta Jerusalem,

éy dinumaman side ta pag-itan na Samariaéy ta Galilea. 12 Ey to késdép ni Jesus tobariyo a esa, éy kasambat na i sapulu alélake a te saket a ketong. Te taknég side taadi-adeyo ni Jesus, 13 sakay kinagi de diyata medegsén, a “Jesus, Panginoon, kagbianmo kame.” 14 Ey ti Jesus, péketa na dide, éykinagi na dide, a “Umange kam pumeta dupadi, a mahusay kam dén.”

Ey nadid, to péglakad du sapulu, éy biglaa mahusay dén side. 15 Ey tu esa dide,péketa na a mahusay dén, éy soli dén siyani Jesus, a mégpuri dén siya ta Diyos tamedegsén. 16 Ey dinumapa siya to harapni Jesus, a nagpasalamat siya diya. Ey tagaSamaria i éya a lélake. Ewan siya Judeo.17 Ey kinagi ni Jesus, a “Akala ko éy sapului naghusaya. Bakit isesa san i sinumoliata éye a nagpasalamat? 18 Ewan bale tuiba a magsoli ta éye a magpasalamat taDiyos, éngˈwan basta i dayuan a éye a éwanJudeo!” 19Nadid, to pégkagi dén ni Jesus taéya, éy kinagi na to taga Samaria, a “Nay,umégkat ka dén, Kadimoy, a ikad mo dén.Tu nagpahusay diko, éy tu péniwala modiyakén.”

Tungkul Ta Kédemét Na Diyos a Maghari20 Nadid, du Pariseyo éy nipakelagip de

ni Jesus éng nikésiya i kédemét na panahunna Diyos a maghari ta mundua. Ey sayetu sengbet ni Jesus dide: “Ewan tu tandaa meta moy ta kédemét na éya,” kagi na.21 “Ewan be tu magbaheta ta éya a aldew, a‘Dinumemét dén siya ta éye,’ o ‘Edsa dén ta

Lukas 17:22 96 Lukas 18:11éya;’ da i édseana na kaharian na Diyos, éyta isip na tolay.”

22 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na,a “Te dumemét a panahun a gustu moymaka a dumeméték, pero éwan moy metai demét ko. 23 Te tolay a mégkagi dikama talaga, a ‘Edsa dén ta éya a banuwan tutiniyak na Diyos a tagapagligtas,’ sakay temégkagi dikam, a ‘Kéye dén se siya.’ Perodiyan kamméniwala dide. 24Dahilan,” kagini Jesus, “i demét ko a se éy koman i kilat abigla a mademlagen i kabuuana na langet.Sakén i lélake a gébwat ta langet. 25 Perobaguék se sumoli ta kona sa, éy kailanganéy dumemét pa diyakén i mahigpit a hirapko, a idelanék du tolay ta éye nadid.

26“I kédemét ko éy kaparehona kédemétno bihéng to panahun ni Noe. 27 Du tolayto éya a panahun éy basta méngan sidesakayméginom side, sakaymégasawa side,hanggan to oras a késakay de Noe to barko.Sakay dinumemét tu bihéng, éy nalimés dutolay a étanan. Kona be sa i manyaria takédemét ko. 28 I kédemét ko,” kagi ni Jesus,“éy kapareho be no nanyari ta Sodom topanahun ni Lot. Du tolay ta éya, éy bastaméngan side, sakay méginom side, sakaynagbugtong side, sakay naghalaman side,sakaymégbile side; pero éwan demaisipani Diyos. 29 Ey anya i nanyaria dide to aldewa niginan ni Lot ta Sodom, éy pinaudinanside na Diyos ta apoy sakay asupre, a hang-gan da minapuksa side a étanan! 30 Eynadid, éy kona be sa i manyaria ta kédemétko, sakén a gébwat ta langet.

31 “Kédemét na éya a oras,” kagi ni Jesus,“du édse ta luwas no bile de, éy diyandén side somdép a mangalap ta kasangka-pan de a edse to bile. Sakay du édse tauma, éy diyan be side sumésoli ta bile de.32Natandaanmoy tu asawa ni Lot, a naanyasiya to talaga na a isoli to bile de. 33Dahilantu pumilit ameligtas tu buhayna, éymebuta talaga. Pero tu mégpabaya ta buhay na,éy siya i mabuhaya. 34 Ta éya a kélép,”kagi ni Jesus, “éng mara te éduwa a lélakea matidug ta esa a kama, éy maalap tu esa,éy tu esa éy mawahak. 35 Te éduwa a bébea mégkaguman side a mégiling, éy maalaptu esa, éy tu esa éy mawahak. 36 Te éduwaa lélake ta uma, éy maalap tu esa, éy tu esaéy mawahak.”

37 Nadid, pékabati du alagad ta éya, éykinagi de, a “Ta ahe manyari i éya, Pangi-noon?” Ey kinagi ni Jesus, a “Eng ahei édseana du bangkay, éy édsa be sa amatipun du wakwak.”

18Nihalimbawa Na a Diyan Metamad a Man-

alangin1 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na i

lagip a te halimbawa, monda palagi side amanalangin, monda éwan side mégsawa amanalangin. 2 I kinagi naa, éy “Te huweskan wade to banuwan, a éwan matapat.Ewan siya méniwala ta Diyos, sakay éwanbe siya tu kagbi ta kapareho na a tolay.3 Nadid, te pobre kan wade a bébe a bilota éya a banuwan, a medalas a umadene tohuwes a dumaying. I kinagi na kan diya,éy ‘Isuhogék mo to kalbug ko.’ 4 Nale apanahun a éwan pinansing no huwes tubilo. Pero kédemét na oras, éy kinagi nakan to isip na, a ‘Maski éwanékméniwala taDiyos, maski éwanék tu kagbi ta kaparehoko, 5 éy isuhog ko i éya a bilo, mondaéwanék na abalaén a aldew-aldew.’

6“Nadid,” kagi ni Jesus, “tandaanmoy tunaisipan nomedukés a huwes. Maski éwansiya tu kagbi, éy inaguman na tu bilo, damedalas siya a mégkagi diya. 7 Ey nadidi Diyos,” kagi ni Jesus, “éwan na bemanaguman agad du tolay na éng medalas sidea dumayingdiya? 8O, agumanna side agad!Kanya diyan kam mégsawa a manalangindiya. Pero ta kédemét ko se a huway,éy bihira wade i demtan ko a méniwaladiyakén.”

Mahal Na Diyos Du Medukés a Tolay.Mégidel Siya DuMégwari-wari aMékidiyos

9Nadid, kinagi ni Jesus ta halimbawa dusénganya sa a tolay a akala de éy banalside. Kanya ahewén de du iba a tolay.10 “Te éduwa kan wade a lélake,” kagi niJesus, “a sinumangkay to Templo a man-alangin. Tu esa éy Pariseyo, sakay tu esa,éy mégpabuwes. 11 Nadid, tinumaknég tuPariseyo, a nanalangin ta kona se: ‘Még-pasalamaték diko, Panginoon,’ kagi na, ‘daéwanék tu kasalanan a kona du iba a to-lay. Ewanék mégdaya; éwanék méngibébi;éwanék tu mégimet a mali. Salamat, daéwanék medukés a kona ta éya a lélake

Lukas 18:12 97 Lukas 18:37a mégpabuwes. 12 Makaduwaék a besesa mégkulasiyon ta esa a simba. Sakayinatdinan ta ka ta ikasapulu a bahagi naétanan a kabuhayan ko.’

13 “Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i ni-panalanginno lélake amégpabuwes? Bastate taknég san siya to iskina no Temploa mésanike dén. Te dugsék san siya amégsisi, a kinagi na, a ‘Anin, Panginoon,kagbianék mo, a te kasalananék.’

14 “Entan moy,” kagi ni Jesus, “tu még-pabuwes, éy siya i pinagpasensiyaana naDiyos to késoli na to bile na. Pero tulélake a esa, éy éwan! Dahilan du pumilit amagmataas, éy pakasaniken side na Diyos.Pero du magpababa, éy pataasén side naDiyos.”

Gustu Ni Jesus Du Anak a Kékétihék15 To esa man dén a aldew, éy niange du

tolay du anak de amabulol ni Jesus, mondaitupu na i kamét na dide a ipanalanginna side. Ey du alagad, péketa de dide,éy pinégkagian de side. 16 Pero ti Jesus,éy dinulaw na du anak, sakay kinagi nadu alagad, a “Pabayan moy di anaka aumadene diyakén. Diyan moy side sés-awayén. Dahilan éyméghari i Diyos ta konasina. 17 Tandaan moy,” kagi na, “éng éwankamumasa ta Diyos a kapareho na kéasa naanak to ina na, éy éwan kam makasdép takaharian na.”

Bihira Du Mayaman a Ipasakup Ta Diyos18Nadid, i esa a te tungkulin a Judeo, éy

kinagi na ni Jesus, a “Maistu a mahusay,kagin pad éng anya wade i gemtén kuaa monda makaalapék ta buhay a éwan tukatapusan.”

19“Bakit dédulawénékmoamahusayék?”kagi ni Jesus. “Ewan tu mahusay éng éwanDiyos. 20Tukoymodén i kautusannaDiyos:Diyan ka méngibébi, diyan ka mamuno,diyan ka mégtako, diyan ka mégbuli-buli;sakay igalang mo tama mo éy ta ina mo.”

21 “Maistu,” kagi no lélake, “sinunud kodén ina side a étanan sapul to kéanak ko.”

22 Ey ti Jesus, pékabati na ta éya, éykinagi na to lélake, a “Te esa pa a bagay akulang diko. Angenmo ibugtong tu étanana ari-arian mo. Sakay tu kabugtungan naéy iatéd mo du mahirap. Eng pakunanmo sa, éy te kayamanan ka dén ta langet.

Ey nadid éy sumoli ka se a kumuyoyog kadiyakén.”

23 Ey tu lélake, pékabati na ta éya, éynalungkut dén siya, da napakayaman siya atahod. 24Ey ti Jesus, péketa na amélungkutsiya, éy kinagi na, a “Mehirap a talagaa makasdép du mayaman ta kaharian naDiyos. 25Makasdép beman i kabayo ta ébutna digum? Mas lalo a mehirap a makasdépi mayaman a tolay ta kaharian na Diyos.”

26 Nadid du tolay sa, pékabati de taéya, éy kinagi de, a “Eng kona sa, éy tiésiya i makaligtasa?” 27 Ey kinagi ni Je-sus, a “Tama ngani; éwan maari i tolay amangiligtas ta bégi na. Pero magimet naDiyos i maski anya.”

28Nadid ti Pedro, éy kinagi na, a “Entanmo, Panginoon. Sikame, éy gininananme dén tu bile me, a kinumuyog kamediko.” 29 Ey “O,” kagi ni Jesus; “sakaytandaan moy: i maski ti ésiya a magtiisa guminan ta bile na éy ta tétotop na éyta ina na éy ta ama na, éy ta anak na amonda magpahayag siya ta kaharian naDiyos, 30 éy atdinan siya na Diyos ta dubli-dubli a gantimpala na nadid a panahun.Ey ta panahun a dumemét,” kagi ni Jesus,“éy makamtan na be i buhay a éwan tukatapusan.”

Méghula Man Dén Ti Jesus a Bunon Siya31 Nadid, nibukod ni Jesus du alagad na,

a kinagi na dide, a “Entan moy, umangekitam nadid ta Jerusalem. Ey ta éya, éymatupad a talaga i étanan a nisulat du pu-rupeta to araw a tungkul diyakén a lélakea gébwat ta langet. 32 Itugénék de ta éyadi dayuan yae a éwan Judeo. Ey side éytétoksonék de, sakay lélokonék de, sakayloktabenék de. 33 Sakay balbalénék de,sakay bunonék de. Ey ta ikatélo a aldew éymabuhayék a huway.”

34 Ey du alagad, pékabati de ta éya, éyéwan de napospusan, da niliso dide naDiyos tu kahulugen na.

Kinagbian Na Tu Mékilimos35 Nadid, to kéadene de Jesus ta Heriko,

éy te esa a lélake a buhék a te eknud todigdig no dilan, amékilimos. 36Ey pékabatina du tolay a sumalegéd, éy pinakelagipanna side éng bakit meadu side. 37 Ey kinagide diya a sumalegéd ti Jesus a taga Nasaret.

Lukas 18:38 98 Lukas 19:2338 Ey pékabaheta na ta éya, éy dumédulawsiya a kinagi na, a “Jesus, Apo ni Dabid,kagbianék pad!” 39 Ey du tolay ta ditol,éy sinaway de siya a diyan siya tu pehéng.Pero lalo pa siya a dinumulaw. “Apo niDabid,” kagi na, “Kagbianék mo.”

40Nadid, pékabati ni Jesus diya, éy hinu-mintu siya, sakay inutusan na side a angende tu buhék. Ey to péngiange de ni Jesus,éy kinagi na diya, a 41 “Anya i gustu muaa gemtén ko diko?” “Panginoon,” kagina, “gustu ko maketaék.” 42 Ey “Maari,”kagi ni Jesus, “da méniwala ka diyakén, éymahusay dén i mata mua.” 43Ey to pégkagini Jesus ta éya, éy naketa siya agad. Eytulos inumunonod siya ni Jesus to dilan, apépurién na i Diyos. Ey du tolay sa, péketade ta éya, éy pinuri de be i Diyos.

19Ti Jesus Sakay Ti Sakeo

1 Nadid, tulos sinomdép de Jesus taHeriko. 2 Ey ta éya éy te lélake a maya-man, a ti Sakeo i ngahen na. Medukéssiya a ugali, da siya i tagapamahala dumégpabuwes ta éya. 3 Pékabaheta na adumemét dén ti Jesus, éy pégpilitan na aentan. Pero éwan siya maari, da meaadua tolay to dilan; sakay pati, éy medibi siyaa lélake. 4 Kanya naginan siya to ditol,a inumunek to kayo to pahipad no dilan,monda meta na ti Jesus a sumalegéd.

5 Ey ti Jesus, kédemét na to sahok nokayo, éy tinangad na ti Sakeo, a kinagi nadiya, a “Nay, Sakeo, umogsad ka dén, datumulosék nadid ta bile mo.” 6 Ey ti Sakeo,pékabati na ta éya, éy inumogsad siya agad;éy nasahat siya a nananggap ni Jesus tobile na. 7 Pero du iba sa a tolay, péketade a tinumulos ti Jesus to bile ni Sakeo, éypinintasan de siya, a kinagi de, a “Bakit siyatinumulos ta medukés a lélake?”

8Nadid, tinumaknég ti Sakeo to bile na, akinagi na ni Jesus, a “Panginoon baten padi kagin kua diko: i kalahati na kayamananko, éy iatéd ko du mahirap a tolay. Sakayéng nakadayaék man ta maski ti ésiya, éysobra pa sa i isoli ko dide. Bawat kuhata anadaya ko, éy isoli ko i épat a bahagi.”

9Nadid, kinagi ni Jesus, a “Nadid a aldew,éy niligtas dén na Diyos i bileae, da apobe ni Abraham i lélakeae. 10 Kanyaék se

inumange ta mundua, éy monda ahayukénko du nebut a tolay, a iligtas ko side.”

Nihalimbawa Ni Jesus Eng Kodya IPangpuhuba Na Diyos Du Sakup Na

11 Nadid, adene dén ti Jesus a dumemétta Jerusalem. Kanya du tolay, éy akala de éydumemét dén nadid i panahun a paghariénsiya na Diyos. Kanya kinagi ni Jesus dide ihalimbawa, monda meta de a éwan pabi.

12 “Te mataas kan wade a lélake,” kagina, “a inumange ta adeyo a banuwan,monda matanggap na i kapangyarian naa maghari, sakay magsoli siya. 13 Bagusiya hinumektat, éy nipauwet na i sapulua utusan na, a nientarega na ta bawat esadide i esa a pilak a gintu. ‘Puhunanmoy inaa magtinda-tinda kam’ kagi na, ‘hangganéwanék sumoli.’

14 “Pero du kabébayan na éya a mataas alélake, éy méiyamut kan side diya. Kanyainutusan de tu esa dide a ange mégkagi tomataas pa diya, a ‘Idel me a maghari siyadikame.’

15 “Nadid, to pékaalap nomataas a lélaketo kapangyarian na a maghari, éy nagsolikan dén. Ey kédemét na, éy nipauwet na dusapulu a utusan na, a monda meta na éngsénganya i tubuano kuhata na anientaregana dide. 16 Tu purumeru a utusan, éykinagi na kan, a ‘Entan mo, Amo, i tubuano nientarega mo diyakén a pilak a gintu,éy naging sapulu dén.’ 17 ‘Ah, mahusay kaa utusan,’ kagi kan no mataas. ‘Nadid, damatapat ka to nientarega ko diko, éy idétonta ka a mayor na sapulu a banuwan.’

18 “Nadid, tu ikaduwa a utusan, éy kinagina kan, a ‘Entan mo, Amo, i tubua nonientarega mo diyakén a pilak, éy naginglima dén.’ 19 ‘Ey tama,’ kagi kan no mataas.‘Kanya idéton ta ka a mayor na lima abanuwan.’

20 “Nadid tu esa man a utusan, éy kinagina kan to amo na, a ‘Saye tu nientaregamo diyakén a pilak. Basta nibalut ko santo panyo ko,’ kagi na kan, ‘monda éwanmebut. 21 Kanya éwan ko pinuhunan, éymégantengék diko, dametapang ka. Tukoyko a alapén mo tu éwan mo koo.’ 22 Eykinagi kan no mataas, a ‘Medukés ka a utu-san! Tukinagimo, éy saya i katunayana a tekasalanan ka. Eng tukoymo ametapangék,a alapén ko be i maski éwan ko koo, 23 éy

Lukas 19:24 99 Lukas 20:4bakit éwan mo san dén nihulug ta bangko,monda makaalapék ta tubu na?’

24 “Nadid, kinagi kan no mataas du ibasa, a ‘Nay, alapén moy diya i pilak a gintu,sakay iatéd moy to te sapalu dén.’ 25 ‘Eybakit, Amo,’ kagi de kan, ‘éy iatéd tamdiya, éy te sapulu dén siya nadid a kuhata?’26 ‘Ey tama,’ kagi kan no mataas. ‘Ey tan-daan moy, du tolay a pégkatiwalaan ko tonientarega ko dide, éy dagdagen ko pa side.Pero du éwan ko pégkatiwalaan, éy alapénko be tu kétihék a nientarega ko dide. 27 Eynadid,’ kagi na kan, ‘diden ya a kalabanko a mégidel diyakén a maghariék dide, éypaangen moy se side a bunon moy side taharap kuae!’ ”

To Kédemét Ni Jesus Ta Jerusalem28 Nadid, kétapos ni Jesus a négkagi du

tolay, éy hinumektat siya dide, a négdetolsiya dide a umange ta Jerusalem. 29 Eykéadene na ta Betpage, sakay ta Betania,sakay ta Buked na Olibo, éy pinégdetol nai éduwa a alagad na. 30 “Ikad moy dénta bariyua ta dibilew yae,” kagi na, “éyta késdép moy sa éy meta moy sa i esaa bul-o a kabayo, a te egut, a éwan pabitinolduan. Ukadén moy a iange moy se.31 Eng te magpakelagip dikam éng bakitukadén moy, éy kagi moy a kailangan naPanginoon.”

32 Nadid, éy inumange sa du éduwa aalagad, éy neta de tu étanan a kinagi niJesus dide. 33 Ey to péngukad de to kabayo,éy nipakelagip dide du te koo éng bakitéukadén de. 34 Ey kinagi de dide a kailan-gan na Panginoon. 35 Ey nitugén de tukabayo ni Jesus. Sakay sinapinan de siyato damit de, sakay tulos pinasakay de tiJesus. 36 Nadid, to péglakad na a sédép taJerusalem, éy du tolay éy naglatag side tadamit de to kamino a dimanén na.

37 Nadid, to kéadene na ta Jerusalem,a kébulnok de ta Buked na Olibo, éy dumeaadu a alagad na, éy nagsapul sidea nagpasalamat ta Diyos ta medegsén,sakay pinépuri de siya, dahilan ta meadua ginimet dén ni Jesus a mineta de.38 “Mabuhay!” kagi de. “Basbasén makana Diyos i hari tamae a pinaange na se!Mapayapa maka dén i langet, a purién bei Diyos ta éya!”

39 Ey du Pariseyo a édsa sa, éy kinagi deni Jesus, a “Maistu, sawayén mo du alagadmo a mégkagi ta kona sa. Ewan tama ipégdulaw dia diko.” 40 Ey “Ewan maari,”kagi ni Jesus. “Eng éwan side mégdulawta kona sa, éy lewasan side didi bituae amagpuri diyakén.”

Hinulaan Na a Mapuksa I Jerusalem41 Nadid, péketa ni Jesus ta Jerusalem,

éy nahabag siya du tolay sa, a mégsangetsiya dide. 42 “Ayhay,” kagi na, “sikam ataga Jerusalem. Mapospusan moy maka imangatéd dikam ta kapayapaan moy. Peroéwan, éwanmoymapospusan. 43Dumemétdikam a talaga i oras a paghirap moy. Eydu kalaban moy éy kulungén de i banuwanmoya, a hanggan éwan kam makaluwas.Sakay duklusén de kam, 44 a puksaén de ibanuwanmoya. Pati dudingding apader tabanuwan moy, éy patumbaén de a étanan.Saya i paghirap moya,” kagi ni Jesus, “daéwanmoy natenggi i Diyos to péngange nadikam péngagaw.”

Ti Jesus To Templo45 Nadid, sinomdép ti Jesus to Templo,

sakay pinaibut na sa du étanan a tolay amégtinda-tinda, 46 a kinagi na dide, a “Isipko nabasa ta libru na Diyos a i bile na Diyoséy dulawén de a bile a panalanginan. Eybakit nadid, dahil dikam, kanya dulawéndea bile na mégdaya!”

47 Nadid, uméange ti Jesus to Templo aaldew-aldew, a mégtoldu. Ey du mataas apadi, sakay du iba a te tungkulin a Judeo,éy gustu de a bunon ti Jesus. 48 Pero éwandemeta éng pakodya i pamunu dia diya, dameaadu a tolay a te gustu diya, sakay gustude be a mébati i pégtoldu naa.

20Te Mékipégpasuway Ni Jesus

1 Nadid, to esa a aldew, éy mégtoldu tiJesus to Templo ta Mahusay a Baheta. Eyinumadene diya du te tungkulin a Judeo,2 éy kinagi de diya, a “Anya i katungkulanmua a nagimet ta kona sina a gimet mo? Tiésiya i néngatéda diko ta katungkulan muaa ina?” 3 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Pake-lagipan ta kam be. Kagi moy diyakén,” kagina, 4 “éng ahe i gébwat na katungkulana

Lukas 20:5 100 Lukas 20:28ni Juan a kanya nagbinyag siya; gébwat taDiyos o ta tolay?”

5 Nadid, du te tungkulin, pékabati de taéya, éy néguhon-uhon side, éng anya i sen-gbet dia ni Jesus. “Eng kagin tam a gébwatta Diyos i katungkulan ni Juan,” kagi de,“éy pégkagian na kitam a talaga éng bakitéwan kitam naniwala ni Juan. 6 Pero éngkagin tam a tolay san i nagutusa ni Juan, éydi tolay ta palebut tamae, éy batikalén dekitam a talaga, da side éy isip de purupetati Juan a gébwat ta Diyos i katungkulanna.” 7 Kanya kinagi de ni Jesus, a “Ewanme tukoy.” 8 Ey “Maari,” kagi ni Jesus dide,“da éwanékmoy sinengbet, éy éwan ta kambe sengbitén éng anya i katungkulan ko amégimet ta ginimet ko.”

Nihalimbawa Na Tu GinametDu Judeo Du Purupeta

9 Nadid, négkagi ti Jesus du tolay tahalimbawa a kagi. “Engmara,” kagi na, “éyte esa a lakay a nagmula ta ubas to uma na.Sakay nientarega na tu uma na du kahatina, sakay inumange siya ta iba a lugar, anale siya ta éya. 10 Ey nadid, kédemét napanahun na pégpitas ta ubas, éy pinaangesa no lakay tu utusan na, a monda alapénna tu kabahagi na to bunga no ubas. Perodu kahati na, péketa de to utusan no amode, éy binalbal de siya, sakay pinéglakad desiya a éwan tu kébil. 11 Kanya tu lakay, éypinaange na sa tu utusan na a esa. Pero dukahati na, éy linoko de be siya, a binalbal debe. Sakay pinéglakad de be siya a éwan tukébil. 12 Ey tu lakay, éy pinaange na mandén i esa man dén a utusan. Pero siya éypinasakitan de, sakay nibut de siya to luwasno uma.

13 “Nadid, kinagi kan no lakay, a ‘Anyawade i gemtén kua? Paangen ko sa tu anakko a mahal ko. Talaga a igalang de siya,’kagi na. 14 Pero du kahati na, péketa deto anak no amo de, éy kinagi de, a ‘Siyai magmanaa; bunon tam dén, monda kootam dén i lutaae a mana na.’ 15 Kanyakembil de siya to adeyo to uma, sakaybinuno de siya.

“Nadid,” kagi ni Jesus, “anya i isip moyato lakay a te uma? Anya wade i gemtén nadu kahati na? 16Umange sa siya a talaga abunon na diden ya a tolay, sakay ientaregana tu uma na ta iba a tolay!”

Nadid, du tolay sa a nakabati ta éya akinagi ni Jesus, éy kinagi de, a “Ewan makakona sa i gemtén no lakay!” 17 Ey linamengside ni Jesus, a kagi na, a “Eng isip moy aéwan sa kona i gemténa na Diyos, éy anyai kahulugen na éye a kagi ta kasulatan: ‘Tubito kan a inidelan du mégbile, da isip dea éwan tu pasa, éy siya bale i mahalagaa abito a panuluk no bile.’ 18 Maski ti ésiya imebagsaka ta éya a bito,” kagi ni Jesus, “éymate siya. Sakay i bagsakana na éya a bitoéy mahémsit.”

Tungkul Ta Pégbayad Ta Buwes19 Nadid, du te tungkulin a Judeo, péka-

bati de ta éya, éy naisip de a side du kahati apinégkagian ni Jesus to halimbawa. Kanyagustu de dén a dekpén ti Jesus. Pero inu-manteng side du tolay. 20Kanya sinubukande siya, éng meta de tu pagkékataon de amangdikép diya, monda itugén de siya tagubiyerno. Pinaange de diya i iba a tolay amonda puhubaan de siya, éng pagkamaliénde siya maka ta kagi na. Ey nagwari-wariside a matapat diya. 21 I kinagi dia diya, éy“Maistu, tukoymeamatapat ka amégtolduta tama; sakay éwan mo ugali a manuyuta mataas a tolay. Tukoy me be a még-toldu ka san ta tunay a kaluuben na Diyos.22Nadid,” kagi de, “anya i isip mua? Labagwade ta utus tam éng bumuwes kitam tahari ta Roma, o éwan?”

23 Nadid, tukoy dén ni Jesus apépuhubaan de san siya. Kanya kinagi nadide, a 24 “Nay, ipeta moy diyakén i esa akuhata moy a pagbuwes. Ké ˈ ni ésiya iéye a letrato, sakay kéˈ ni ésiya a ngaheni nakasulatae?” “Ey tu hari tam ta Roma,”kagi de. 25 “Ey tama,” kagi ni Jesus. “Eynadid, tu koo na hari ta Roma, éy iatédmoy diya. Pero tu para ta Diyos, éy iatédmoy ta Diyos.” 26Nadid, dumégsubuk diya,éy nagtaka side to sengbet na dide. Eyéwan side maari a mapilit siya a mégkagita mali ta harap du tolay, da éwan side tukatuwiran diya.

Tungkul Ta Huway a Kébuhay27 Nadid, éy inumange ni Jesus i sén-

ganya a Saduseyo. (Du Saduseyo, éy éwanside méniwala a mabuhay i tolay a huway.)28 “Maistu,” kagi de, “nisulat ni Moises ikona se: Eng mate kan tu lélake a te asawa,

Lukas 20:29 101 Lukas 21:9

sakay éwan pabi side tu anak, éy tu wadina, éy dapat asawan na kan tu kayong naa bilo, monda magenak siya, para te anaktu aka na a minate. 29Nadid, Maistu,” kagide, “éy te pitu a pépétwadi a lélake to éya.Ey nangasawa tu panganay. Ey minate siyaa éwan pabi tu anak. 30 Kanya inasawa nowadi na tu kayong na a bilo. 31 Ey konabe sa tu ikatélo. Ey kona be sa hanggan toikapitu. Ey minate side a étanan a éwanpabi tu anak. 32 Ey katapusana éy minatebe tu bébe. 33 Ey nadid, Maistu,” kagi duSaduseyo, “saye i gustu mia a mapospusan:Nitoldu mo a te buhay kan i tolay a huway.Eng talaga a kona sa, éy ti ésiya dide a pitui maging asawa na ta kébuhay du tolay ahuway, da inasawa de siya a étanan?”

34Ey kinagi ni Jesus dide, a “Mali kam, daentan moy, du tolay ta munduae, éy ugalide a mangasawa. 35 Pero du tolay a maaria mabuhay a huway a umange ta langet,éy éwan side mangasawa, 36 da kaparehoside du anghel ta langet, a éwan side matea huway. Anak side na Diyos, da nabuhaydén side a gébwat ta pate. 37 Ey sikama Saduseyo,” kagi ni Jesus, “éy bakit isipmoy a éwan mabuhay i tolay a huway?Ti Moises i katunayana a mabuhay i tolaya huway. Da nabasa to kasulatan, a tokéharap ni Moises to kayo a mégdingat,éy nginahinan na i Diyos a siya i Diyosa péniwalaan ni Abraham, sakay ni Isak,sakay ni Hakob. 38Kahulugina na éya,” kagini Jesus, “éy méniwala side nadid ta Diyos,maski minate side to araw, da buhay dénside nadid ta langet.”

39 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éyadu Saduseyo, éy du maistu ta rilihiyon taéya, éy kinagi de, a “Tama, Maistu, tukinagimo.” 40Ey du Saduseyo, éymésanikeside a mékipagpasuway ni Jesus a huway.

41 Nadid, kinagi ni Jesus dide, a “Bakitkagi du tolay a tu tiniyak na Diyos a taga-pagligtas éy ninuno siya ni Hari Dabid?42 Pero dinulaw siya ni Dabid a amo na! Dakinagi ni Dabid to araw ta libru na MangaKanta, a ‘Kinagi na Diyos to amo ko, a“Mégiknud ka ta tagirilan kuae 43 a hang-gan mapasuku ko diko du kalaban mo.” ’44 Nadid ti Dabid, éy dinulaw na a amo natu tagapagligtas. Eng kona sa, éy bakit kagidumaistumoy aninuno san siya ni Dabid?”

45 Nadid, hinatulan ni Jesus du alagadna. Ey du étanan a tolay sa, éy négbatiside to kinagi na. 46 “Mangilag kam dumaistu ta rilihiyon,” kagi na. “Gustu dea mégbihis ta memahal a badu, mondameta du tolay a mataas side. Sakay gustude a saloduan side na tolay ta plasa nabanuwan. Sakay gustu de be a umeknud tapégiknuden namataas a tolay ta anyayaan,sakay ta kapilya. 47 Sakay ugali de bea ménalangin ta atakdug, monda isip dutolay a banal side. Pero éng te bébe a bilo,éy ganggangén de san tu luta na. Kanyaparusaan side na Diyos ta lalo a mahigpit!”

21Tu Niatéd No Bilo Ta Diyos

1 Nadid, to édse ni Jesus to Templo, éyte itan na du mayaman a tolay a nitéknegde tu kuhata to kahon a pégabuluyan. 2 Eyneta na be i esa a bilo a bébe a mahirap,a nitékneg na sa i éduwa san a sentimos.3Ey kinagi ni Jesus, a “Entanmoy i bilo yae.Tu nitékneg na sina to kahon, éy bilangmahigit pa to niabuluy du étanan a iba atolay. 4 Dahilan du iba, éy niabuluy de taDiyos tu sobha de san. Pero siya, maski po-bri siya, éy niatéd na dén i étanan a kuhatana, pati ta pamugtong ta kabuhayan na.”

Tungkul Ta Hirap a Dumemét5 Nadid du alagad, éy néguhunan de i

tungkul ta Templo, éng kodya i kamahalna, sakay du dédekél a bito ta dingdingna, sakay du dekoresiyon na a nidéton dutolay. 6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “I étanana ina a te itan moy, éy dumemét i orasa éwan sina tu mabuhay a bito a te tupota kapareho na a bito ta dingding naa.Matibatibag side a étanan.”

7 “Maistu,” kagi di, “nikésiya i demétana éya a kinagi mo? Anya wade i tandaaa monda mapospusan me a dumemét dén iéya a hirap?”

8 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “mondaéwan kam pagkamalién na tolay. Da temeadu a talaga a umange se a mégkagia side i Cristo a tiniyak na Diyos a taga-pagligtas ta mundua. Sakay ipahayag debe a dumemét dén nadid i katapusan namundua. Diyan kam maniwala dide. 9 Engmakabaheta kam ta meadu a gera, sakay

Lukas 21:10 102 Lukas 21:38

laban, éy diyan kam métageg. Dumemét atalaga i meadu a gera, pero éwan ya tandana katapusan.

10“Sakaymaglaban-labandubanubanuwan.11Sakay te meadu a lindul,” kagi na, “sakaydumemét i meadu a alép, sakay saket, taiba-iba a lugar. Te meadu a dumeméta medukés a manyari, sakay dikél amakataka-taka ta langet. 12 Pero bagudumemét diden ya a hirap, éy ipadiképkam pa du tolay, a pasakitan de kam.Sakay ipakébil de kam ta kapilya de, sakayta pégpihesuan. Sakay iharap de kamdu hari, sakay gubernador, da méniwalakam diyakén. 13 Saya tu pagkékataonmoy a magpahayag ta Mahusay a Baheta.14 Patibayén moy nadid i isip moya adiyan kam métageg éng anya i katuwiranmoya dide, 15 da atdinan ta kam ta tamaa kagi, sakay ta isip moy a matalinung,monda du kalaban moy, éy éwan sidemakaidel ta katuwiran moya dide. 16 Patidu magulang moy, sakay du tétotop moy,sakay du kadimoy moy, éy itokyon de kama ipadikép. Ey i sénganya dikam éy bunonde. 17 Sakay kaiyamutan kam na étanan,da méniwala kam diyakén. 18-19 Pero éngpagtiisan moy san, éy umabut kam tabuhay a éwan tu katapusan. Ey éwan kammebut a talaga.”

Tungkul Ta Képuksa Na Jerusalem20 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éng dumemét

i oras a meta moy a kulungén dén du sun-dalu i Jerusalem, éy tukoymoy a adene déna mapuksa i éya. 21 Péketa moy ta éya, éydu édse ta Hudea, éy dapat guminan side tabuked. Sakay du édse ta lubuk na banuwan,éy dapat humektat side. Sakay du édse taluwas na banuwan, éy diyan side sumoli tabanuwan. 22Dahilan i éya a panahun,” kagini Jesus, “éy saya i oras a parusaan na Diyosdu Judeo. Saya i orasa a kétupad na étanana nihula du purupeta ta kasulatan.

23 “Kakakagbi du mabuktet sakay du temabulol ta panahun a éya!” kagi ni Jesus;“da mahigpit a tahod i kahirapan du Judeota éye a luta. 24 I kalahati dide, éymate sideta laban. Sakay du iba, éy dekpén de side, aiange de side a pihesu ta iba-iba a banuwanta adeyo. Sakay i banuwan na Jerusalem,

éy sakupén ya na iba a tolay a éwan Judeo,a hanggan éwan malipas i panahun de.

I Kédemét Na Lélake a Gébwat Ta Langet25 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy dumemét

ta langet i kataka-taka, a te tanda ta bilag,sakay ta bulan, sakay du biton. Sakay dutolay ta mundua, éy méligalig side, sakayméganteng be side ta ugungna diget, sakayta dalondun na a dikél. 26 Meadu a tolaya manghimatay side tu isip, dahil ta an-teng de, ale de a maguhay ta manyari tamundua. Pati du biton, éy matékneg side,da mayégyég i langet. 27 Nadid, sakén alélake a gébwat ta langet, éy metaék de takuném a dumibi ta lutaa a maghari, a kébilko i kapangyarian ko. 28 Ey nadid,” kagi niJesus, “éng meta moy a magsapul diden yaa nihula ko dikam, éy patibayén moy i isipmoya, a dapat masaya kam, da adene dén adumemét i kaligtasan moy.”

Tu Pégtoldu a Gébwat Ta Kayo a Igos29Nadid, kinagi ni Jesus dide i halimbawa

a iba. “Mara tu kayo a igos,” kagi na, “sakaydu kayo a iba. 30 Bagay mégogbus side, éytukoy moy a adene dén i késinag. 31Nadid,kona be sa, bagay meta moy i étanan a éyaa nihula ko, éy tukoy moy dén a adene déni panahun na Diyos a maghari ta mundua.32 Ey tandaan moy, manyari pa i étanana éya bagu mate i étanan a tolay a buhaynadid. 33 Maibut i langet éy ta luta, pero ikagi ko éy éwan maibut.”

34 “Mangilag kam,” kagi ni Jesus, “adiyan kam mékipégabala a méglasing,sakay mékipégsaya. Sakay diyan kammékipégabala a mégahayok ta kabuhayanmoy. Makay bigla a demtan ta kam déna éwan kam nakahanda. 35 Dahilan, takédemét na péghukum, éy bigla amasakupi étanan a tolay ta maski ahe ta mundua.36 Kanya sikam, éy bantayan moy, sakaymanalangin kam a palagi ta Diyos, a pat-ibayén na i isip moya, monda mabuhaykam ta éya a kahirapan, monda éwan kammasanike a humarap diyakén ta kédemétko, sakén a lélake a gébwat ta langet.”

37Nadid ti Jesus, éymégtoldu siya aldew-aldew ta Templo. Ey kélép-kélép, éynatidug siya ta Buked na Olibo. 38 Ey du

Lukas 22:1 103 Lukas 22:27étanan a tolay, éy dumédulug side aldew-aldew ta amulaldew to Templo, da gustu dea mabati siya.

22Bantaén De a Bunon Ti Jesus

1 Nadid, éy adene dén i piyesta a ngén-gahinan de a Piyesta na Ala-ala. Saya ipiyesta a péngan de ta melapis a tinapay.2 Du mataas a padi, sakay du maistu tarilihiyon, éy naguhunan de a ipadikép tiJesus ta lihim, a monda ipabuno de. Peroméganteng side du tolay, da meadu du tegustu ni Jesus.

3Nadid ti Satanas, éy inumasék dén siyani Hudas Iskarote, a esa du labindalawa aalagad. 4Tulos ange nékipéguhon ti Hudasdumataas a padi sakay du pulis no Templo,éng pakodyan na ti Jesus a padikép dide.5Ey du padi, éymésahat side, éy nagkasun-duan dén side de Hudas, a atdinan de siyata kuhata. 6 Ey sapul ta éya, éy nagisip dénti Hudas ta pagkakataon na a péngitokyonna ni Jesus dide, monda éwan mapospusandu tolay ta Jerusalem.

Tu Péngapon De Jesus To Piyesta7 Nadid, kédemét na oras no piyesta a

péngan de ta melapis a tinapay, éy sayai oras de a mégbuno ta tupa. 8 Kanya tiJesus, éy inutusan na de Pedro éy ti Juan,a kinagi na dide, a “Ange kam maghandata paganyayaan tam para ta Piyesta na Ala-ala.” 9 Ey “Ahe,” kagi de, “i gustu mua apaghandaan me?”

10 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Entan moy,umuli kam ta banuwan. Ey ta éya éykasambat moy i esa a lélake a te kébil adinom. Basta kumuyog kam diya a somdépkam ta bile a angayan na. 11 Sakay kagimoy to te bile ta éya, a ‘Tu Maistu me éygustu na a mapospusan éng ahe i kuwartoa péngapunan me ta Piyesta na Ala-ala.’12 Eng kagi moy diya i éya,” kagi ni Jesus,“éy ipeta na dikam tu kuwarto ta ontoka nakahanda dén. Ey saya i paghandaanmoya ta péngapon tama.”

13 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éya,éy inumuli dén du éduwa ta banuwan. Eynanyari tu étanan a kinagi ni Jesus dide. Eynaghanda sa side ta péngapon de a para taPiyesta na Ala-ala.

Tu Katapusan a Péngapon14Nadid, oras de a péngan, éy négdipon

de Jesus ta éya, sakay du apostol na. 15 Eykinagi na dide, a “Gustu ko a tahod amékidipon dikam nadid ta éye a Piyestana Ala-ala, baguék mate! 16 Da kagin kodikam i katutuhanan, a sapul nadid éyéwan ko dén kanén a huway i anyaya naPiyesta na Ala-ala, hanggan éwanmatupadpa tu tunay a kahulugen na ta kaharian naDiyos.”

17Nadid, inalap ni Jesus tu tasa a te laséna alak. Ey to pégpasalamat na ta Diyos,éy kinagi na, a “Hati-hatién moy dén yea inumén. 18 Da tandaan moy,” kagi na,“sapul nadid, éy éwanék dén uminom taalak a huway, hanggan éwan se dumeméti péghari na Diyos ta tolay.”

19 Nadid, inalap na tu tinapay, éy topégpasalamat na, éy pinuseng-puseng na,a nitagtag na du alagad na. “Saye i bégikua,” kagi na: “a pabunu na Diyos a paradikam. Bagay kanén moy ye, éy maala-alaék moy.” 20 Ey kona be sa tu ginametna, ubus de a néngan, éy nigewat na dide tualak, sakay kinagi na, a “I alakae a inuméntam, éy saye i tanda na bigu a pangako naDiyos dikam, a i katibayan naa éy tu digi koa mebulak a para dikam.

21 “Pero entan moy,” kagi na, “tu méngi-tokyondiyakén, éy kaguman tam sannadidta éye a méngan! 22 Kailangan a mateékayun to plano na Diyos. Pero kagbi a tahodtu méngitokyon diyakén!”

23 Pékabati du alagad ta éya, éy néguhu-nan de éng ti ésiya wade i méngitokyona niJesus.

TuPégpasuwayEngTi EsiyaDide IMataasa24 Nadid, éy négpasuway du alagad éng

ti ésiya dide i mataasa. 25 Ey kinagi niJesus dide, a “Du hari du iba a tolay, éymégéutusén side du tolay de. Sakay dutagapamahala, éy gustu de a purién side natolay. 26 Pero éwan maka sa kona dikam,”kagi ni Jesus. “Engˈwan, tu mataas dikam,éy dapat umaheg siya ta ugali na mababa,a ipabataan maka siya du kaguman na.27Mara, ti ésiya imataasa, tumégiknud sana méngan, o tu utusan na? Tu mégiknuda méngan, éy siya i mataasa. Pero sakén,”kagi ni Jesus, “éymaskimataasék dikam, éykomanék i utusan moy.”

Lukas 22:28 104 Lukas 22:5428 “Tukoy ko dén a matapat kam san

a kinumuyoyog diyakén,” kagi ni Jesus,“maski meaduék dén a hirap. 29 Ey na-did, da nidétunék dén Nama ko a maghari,éy atdinan ta kam be ta karapatan moy,30 a kaguman ta kam ta kaharian ko, anégdipon kitam sa, a mapisan. Sakaygemtén ta kam a sikam i magmayor dulabindalawa a lahi na Judeo, a apo-apo niIsrael.”

Kagi Ni Jesus a Tanggian Siya Ni Pedro31 Nadid, kinagi ni Jesus ni Simon Pe-

dro, a “Simon, pinumilit dén ti Satanas,a monda puhubaan na kam ta mahig-pit. 32 Pero nipanalangin ta ka dén, Si-mon, monda éwan maibut tu péniwala modiyakén. Ey nadid, Simon, éng magsisi kadén, a nagsoli ka dén diyakén, éy gustu koéy patibayén mo tu péniwala du kakagu-man mo.”

33 “Anin, Panginoon,” kagi ni Pedro,“éwan maibut tu péniwala ko diko. Maskiipihesu de kita a bunon de kita, éy éwan taka ginanan!”

34 “Ewan, Pedro,” kagi ni Jesus. “Datandaan mo, bagu magtarakot tu tandangnadid a amulaldew, éy tanggianék mo tapéntélo a éwanék mo kaguman.”

35 Nadid, kinagi ni Jesus du alagad na, a“To péglakad ko dikam to éya a mégtoldu,éy éwan ta kam pinagkébil ta kuhata, osuput, o reserba a sinelas; éy anya, kinu-lang kam beman ta maski anya?” “Ewan,”kagi de. 36 “Pero nadid,” kagi ni Jesus,“éng maglakad kam a huway a magtoldu,éng te kuhata kam, éy kébilén moy dén.Sakay kébilén moy dén i suput. Sakay éngéwan kam tu sondang a armas moy, éyibugtong moy tu badu moy ta sondang.37 Da tandaan moy, tu kagi ta kasulatanna Diyos a tungkul diyakén, a kagi na amebilangék kan dumakasalanan a tolay, éymatupad dén ya nadid.”

38 “Entan mo, Panginoon,” kagi du ala-gad, “te éduwa kitamdén se a sondang.” Ey“Tama dén ya,” kagi ni Jesus.

Tu Panalangin Ni Jesus Ta Olibo39 Nadid, linumuwas de Jesus ta

Jerusalem, a inumange man dén sideto katidugen de to Buked na Olibo. Eykaguman na du alagad na. 40 Ey kédemét

de sa, éy kinagi ni Jesus du alagad na,a “Manalangin kam, monda éwan kammadaig na mangpuhuba dikam.”

41 Nadid, inumadeyo siya dide ta kéti-hék, sakay linumuhud siya a ménalangin.42 “Améng,” kagi na, “Eng maari diko, éyiadeyo mo diyakén i paghirap ko. Peroéwan na kaluuben kua i masunud, éngˈwanna kaluuben mo i masunud.” 43 Ey topénalangin na ta éya, éy pinumeta diya iesa a anghel a gébwat ta langet, a nag-patibay diya. 44 Ey nadid, dahil ta tagegna, éy nanalangin siya ta lalo a mahigpit,a hanggan i asob na éy koman i tuhog nadige, dahil to anteng na.

45 Nadid, kétapos na a nanalangin, éynagsoli siya du alagad na, a dinemtan naside a tidug, da mélungkut side. 46 “Bakittidug kam?” kagi na. “Umégkat kam dén,a manalangin kam dén, monda éwan kammadaig na mangpuhuba dikam.”

To Péngdikép De Ni Jesus47Nadid, pégkagi pabi ni Jesus ta éya, éy

dinumemét sa i meaadu a tolay, a kagumande ti Hudas, a alagad ni Jesus a esa. Eyinumadene siya ni Jesus a monda ahobenna siya. 48 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Bakit,Hudas, itokyonékmo beman ta pamag-itanna péngahob mo diyakén?”

49 Nadid, du alagad a kaguman ni Jesus,péketa de a dekpén siya du tolay, éy kinagide diya, a “Anya, Panginoon, tegpasén meside ta sondang mia?” 50 Ey tulos tu esadide a tinegpas na tu utusan no mataas apadi, a tulos minahipas tu talinga na.

51 Pero sinaway ni Jesus du alagad na,a “Tama dén,” kagi na, “diyan moy sideharangan!” Ey tulos kembilan na tu talingono utusan, éy mahusay dén!

52Nadid, kinagi ni Jesus du te tungkulin aJudeo sa a manikép diya, a “Bakit te armaskam a sondang éy ta kayo? Ataay, tulisanékbeman a metapang? 53 Aldew-aldew éyédseék dikam ta Templo. Bakit éwanékmoy sa dinikép? Pero nadid a kélép, éysaye i oras moy a mangdikép diyakén,”kagi ni Jesus, “da saye i oras a mesibét ikapangyarian ni Satanas.”

Tinanggian Ni Pedro Ti Jesus54 Nadid, éy dinikép de ti Jesus, a ni-

ange de siya to bile no mataas a padi. Ey

Lukas 22:55 105 Lukas 23:13tinonod-tonod side ni Pedro. 55Eynadid, toharap no bile no padi, éy nagdukot side taapoy. Ey nékiagum ti Pedro du mégeknudsa, a nékipagdengdeng be sa siya. 56 Ey tuesa a bataan ta éya, péketa na ni Pedro todemlag no apoy, éy kinagi na du édsa sa, a“Siya bale ina i kagumana a esa no diniképmoy!” 57 Pero nitanggi ni Pedro. “Ewan,”kagi na, “éwan ko siya tukoy!” 58Mamaya-maya, éymineta siya no esa a lélake, a tuloskinagi na, a “Siko i alagad na a esa!” Peronisuway man dén ni Pedro.

59Nadid, kélipas na manga esa a oras, éykinagi no esa a tolay, a “Kaguman na siyaa talaga, da taga Galilea be siya!” 60 Peronitanggi man dén ni Pedro, a kinagi na, a“Ewan ko tukoy tu kagi mo!” Ey nadid, topégkagi pabi ni Pedro ta éya, éy nagtarakottu tandang. 61 Ey tu Panginoon, éy sinulegna ti Pedro; éy nadid, péketa ni Pedrodiya, éy naala-ala na tu kinagi ni Jesusdiya, a “Bagu magtarakot i tandang nadida amulaldew, éy itanggiék mo ta pentélo.”62 Ey to pékaala-ala ni Pedro ta éya, éylinumuwas siya, sakay nagsanget siya tamahigpit.

Ti Jesus Ta Harap Du Te Tungkulin a Judeo63 Nadid, du méguwardia ni Jesus, éy

linéloko de siya, sakay binébalbal de.64 Sakay tinaklében de tu mata na ta damit,sakay sinésuntuk de, a tulos kinagi de diya,a “Nay, tukuyan mo éng ti ésiya i nanun-tuka diko!” 65 Sakay meadu pa a iba a kagi inipangdusta dia diya.

66 Nadid, to gagabi dén, éy nagmitingdéndu te tungkulin a Judeo. Pati dumataasa padi, sakay du maistu ta rilihiyon. Eypéngiange de ni Jesus to harap de, 67 éykinagi de diya, a “Anya, siko a talaga i Cristoa tiniyak na Diyos a tagapagligtas ta tolayta mundua?” Ey kinagi ni Jesus dide, “Engkagin ko ya dikam, éy éwan kam mani-wala. 68 Sakay éng sakén i magpakelagipadikam, éy éwan kam sumengbet diyakén.69Pero sapul nadid, sakén a lélake a gébwatta langet, éy magdatig kame ta Diyos, akagumanék na a maghari.” 70 “Ey nadid,”kagi de, “siko ngani dén i isesa a anak naDiyos, o éwan?” “Tama tu kagi moy,” kagini Jesus. 71Nadid, pékabati du te tungkulinta éya, éy kagi de, a “Bakit kailangan tampa

a mégbati du magsistigu diya ta kasalananna?” kagi de. “Da nabati tam dén nadid tusarili na a kagi a medukés!”

23Ti Jesus Ta Harap Ni Pilato

1 Nadid, du étanan sa a te tungkulin aJudeo, éy niange de ti Jesus ni GubernadorPilato. 2 Ey niabla de siya ni Pilato, a kinagide, a “Gubernador, dinemtan me i lélake aéye, a mégtoldu ta mali du kabébayan mea Judeo, a sinaway na kan side a magbuwesto hari mo ta Roma. Sakay kagi na be a siyakan i tiniyak na Diyos a maghari.”

3Ey ti Pilato, pékabati na ta éya, éy kinagina ni Jesus, a “Anya, siko i haria du Judeo?”Ey “O,” kagi ni Jesus, “kona to kinagi mo.”

4 Ey nadid, ti Pilato éy kinagi na dumataas a padi, sakay dudu meadu sa aJudeo, a “Ewan ko meta i kasalanan naéye a lélake a monda ipaparusa ko siya.”5 Pero du Judeo, éy pépilitén de san tiPilato, a “Ewan,medukés siya,” kagi de, “daléligaligénna du tolay ta Galilea, a hangganta éye, dahil ta pégtoldu naa!”

Siniyasat Siya Ni Herod6 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya, éy

pinakelagipan na side éng taga Galilea tiJesus. Ey, “O,” kagi de. 7 Ey nadid,pékaisip na a sakup ni Herod a gubernadorta Galilea ti Jesus, éy nipeange na ti Jesusdiya, da netaun dén ti Herod a binumisitata Jerusalem. 8 Ey ti Herod éy mésahatsiya, da nale a panahun a nabaheta na dénsiya, kanya gustu na siya a meta. I asanaa, éy makay ipeta ni Jesus diya i milagro.9Kanya pinakelagipan na ti Jesus ta meadua kagi; pero éwan sinumengbet ti Jesusdiya ta maski isesa a kagi. 10 Ey nadid, dute tungkulin a Judeo, éy te taknég side toharap ni Herod, a tulos niabla de ti Jesus tamahigpit. 11Pati ti Herod, sakaydu sundaluna, éy linéloko de be ti Jesus, a inéapide. Binaduan de siya ta memahal a baduna hari, sakay pinasoli de siya ni Pilato.12 Bagu ta éya a aldew, éy nagkalinga tiHerod sakay ti Pilato. Pero sapul ta éya aaldew, éy naging nagkadimoy dén side.

Nipabuno Ni Pilato Ti Jesus13Nadid, pinauwet man dén ni Pilato du

te tungkulin a Judeo, sakay du iba a Judeo.

Lukas 23:14 106 Lukas 23:4214Ey kinagi na dide, a “Tu nitugénmoy se alélake, éy kinagimoy a tinolduan na kan dutolay tamali. Pero to péngsiyasat ko diya taharap moy, éy éwan ko mineta i kasalananna, a kona to niabla moy diyakén. 15 Eykona be sa ti Herod, éy éwan na netai kasalanan na. Kanya pinasoli na siyadiyakén. I éye a lélake,” kagi ni Pilato, “éyéwan siya tu kasalanan a pangbunuan kodiya. 16 Kanya éy ipabalbal ko siya, sakaylégsiwan ko dén.”

17 Nadid, tuwingg piyesta, éy kailanganni Pilato a magpaluwas ta isesa a pihesu apara du tolay, da saya i ugali de. Kanyatalaga na a légsiwan ti Jesus. 18 Perokinékagi du étanan a tolay ta medegsén,a “Ewan, bunon mo siya. I gustu me alégsiwan mo éy ti Barabas!” 19 (Ti Barabaséy pihesu siya a lélake a nakabuno. Siya éykaguman na du iba a tolay to péngligalig deta banuwan.)

20 Ey gustu ni Pilato a légsiwan na tiJesus; kanya nékipégpasuway man dénsiya du Judeo. 21 Pero kinékagi de santa medegsén, a “Ewan, ipako mo siya takudos! Ipako mo siya ta kudos!” 22 Eykinagi ni Pilato dide a huway, a “Bakit?Anya i kasalanan na? Ewanék tu meeta akasalanan na a pamunuan ko diya. Kanyaéy ipabalbal ko siya, sakay légsiwan kodén.”

23 Pero du tolay, éy pépilitén de san tiPilato ta mahigpit, a pinégkagian de siyata medegsén, a “Ipako mo siya ta kudos.”Ey éwan nakasuway ti Pilato ta gustu de.24 Kanya pinaayunan na side ta gustu de.25 I pinaluwas na sana éy tu gustu de a tiBarabas. Siya tu dati a nipihesu de, dalinigalig na du tolay, sakay namunu be. Eyti Jesus, éy nipetugén na dide a ipako takudos.

Nipako De Ti Jesus Ta Kudos26 Nadid du sundalu, to péngiange de ni

Jesus ta péngipakoan de, éy kasambat dei esa a lélake a somdép ta banuwan. TiSimon i ngahen na a taga Sirene. Ey pinilitde siya minangbékle to kudos a umunonodni Jesus.

27 Nadid, éy te meaadu pa a tolay ainumunonod be ni Jesus. Kaguman be sa isénganya a bébe amégsésangitén side diya.28 Ey sinuleg side ni Jesus, a kinagi na dide,

a “Diyanék moy pégsangitan, sikam a tagaJerusalem a bébe. Eng ˈwan, i pagsangi-tan moy makaa, éy na bégi moya, sakayanak moy. 29 Da entan moy,” kagi na, “tedumemét a panahun a mahirap. Ey takédemét na, éy kagi du tolay a masuwertedu bébe a baug, a éwan tu anak a mabu-lol. 30 Lumalo a lumalo i éya a hirap, ahanggan umasa du tolay a kayonwanmakaside du buked, monda mate side maka dén.31 Entan moy,” kagi ni Jesus, “éng pahira-pan de dén nadid tu éwan tu kasalanan, éyanya wade i gemtén dia ta esa a panahundikam a te kasalanan?”

32Nadid, to péngiange de ni Jesus a ipakode, éy niange de be sa i éduwa a tulisana bunon de be. 33 Ey kédemét de to lugara ngéngahinan de a Bungu, éy nipako deti Jesus, sakay du éduwa a tulisan. Tulosnitolnék de side ta magtembanga a tagir-ilan ni Jesus. 34 Ey ti Jesus, éy kinagi na, a“Pagpasensiyaanmo side, Améng, da éwande tukoy tu gemtén de.”

Nadid, to péngitolnék de dén du étélo,éy hinati-hati de tu badu ni Jesus, a nag-palabunutan side éng ti ésiya i makaalapadide. 35 Ey dudu tolay ta éya, éy te taknégsan side to digdig, a mégita. Ey du tetungkulin a Judeo, éy tinétokso de ti Jesus.“Entan moy,” kagi de, “niligtas na kan duiba. Ey nadid, éng siya i tiniyak na Diyosa tagapagligtas, éy bakit éwan na iligtasnadid i sarili na?” 36 Pati du sundalu sa, éytinétokso de be siya, a ginewatan de siya tatuba. 37 “Nay,” kagi de, “éng siko a talaga iharia na Judeo, éy iligtas mo beman i bégimua!”

38 Nadid, te pastel to ontok no kudos niJesus, a i kinagi naa éy “SAYE I HARIA NAJUDEO.”

39 Nadid, tu tulisan a esa a nipako de besa, éy pinégkagian na ti Jesus tamedukés, a“Bakit,” kagi na, “isip ko siko i tagapaglig-tasa ta tolay. Iligtas mo beman i bégi mua,sakay agawén mo kame be!”

40 Pero tu tulisan a esa, éy pinégkagianna tu kaguman na, a “Bakit, maski mate ka,éwan ka bale umanteng ta Diyos ta langet?Entan mo,” kagi na, “pareho i parusa tamaa étélo, 41 éy tama tu gimet de dikita, da tekasalanan kita. Pero i kaguman ta a éye, éyéwan tu kasalanan.” 42 Ey to pégkagi na ta

Lukas 23:43 107 Lukas 24:19éya, éy kinagi na ni Jesus, a “Alélahanénékpad, Jesus, ta kédemétmo amaghari.” 43Eykinagi ni Jesus diya, a “Kagin ko diko ikatutuhanan, a nadid a aldew éy kagumanta ka ta langet.”

Tu Kamatayan Ni Jesus44Nadid, sapul to tanghali, éy nagdiklém

hanggan to alas tres. 45Ey nadid, tu kortinaa dikél ta lubuk no Templo, éy bigla anapéknet a nahati dén. 46 Ey dinumulawnadid ti Jesus, a kinagi na, a “Améng,ientarega ko diko i kaliduwa kuae.” Eyto pégkagi na dén ta éya, éy tulos na dénnahéngsatan.

47 Nadid, tu kapitan du sundalu, péketana ta nanyaria, éy pinuri na i Diyos, akinagi na, a “I éye a lélake, éy éwan siyatu kasalanan a talaga!” 48 Ey du napisan saa tolay a mégita, péketa de ta nanyaria, éynagsoli side ta bile de amélungkut a tahod.49Ey dudati a kakagumanni Jesus, sakay dubébe a kinumuyoyog diya sapul to kéhektatna ta Galilea, éy édsa be sa side a nangtan-aw ta nanyaria.

Tu Péngielbéng Ni Jesus50-51 Nadid, te esa a lakay ta Jerusalem

a taga Arimatea ta Hudea. Mahusay siyaa lakay, a siya be i maguhaya ta kédemétna Diyos a maghari. Maski mataas besiya a Judeo, a konsiyal siya, éy éwan siyainumayun ta gustu a gemtén du kagumanna ni Jesus. 52 Siya éy inumange ni Pilatoa inaged na tu bangkay ni Jesus. 53 Eynadid, éy pineogsad na dén tu bangkay tokudos, sakay sinaputan na to manta, sakaynielbéng na to kuweba a nipaébut de topader, a éwan pabi ginamit. 54 I éya a aldewéy disperas. Ta gabia éy pangilin na Judeo.

55 Ey du bébe a kinumuyoyog ni Jesussapul to kéhektat na ta Galilea, éy kagumanni Hose to lébéng. Ey neta de éng kodyai pinéngielbéng dia diya. 56 Ey nagsolidén du bébe to bile de, a tulos nihandade tu don a mesépot, a para ipahid de tobangkay ni Jesus. Ey to kagagabian na éya,éy inumimang san side, ayun ta ugali nakautusan de.

24To Kébuhay ni Jesus

1 Nadid, to simba dén a amulaldew, éyinumange du bébe to lébéng, a kébil de

sa tu hinanda de a don a mesépot. 2 Eykédemét de to kuweba a lébéng, éy dinem-tan de a bukas bale dén, a negulung dén todigdig tu takléb na a bito! 3 Ey késdép deto kuweba, éy éwan bale sa tu bangkay niJesus. 4Nadid, to pégisip-isip de éng anya inanyaria, éy bigla a te taknég sa i éduwa alélake, a méngislap i badu dia. 5Ey du bébe,éy inumanteng side, a dinumukog side. Eykinagi du lélake dide, a “Bakit ahayukénmoy tu buhay a tolay ta lubuk na lébéng?6-7 Ewan moy naala-ala tu kinagi ni Jesusdikam ta Galilea? I kinagi na éy kailanganéy tu lélake a gébwat ta langet, éymetugénkan siya du medukés a tolay, a tulos ipakode ta kudos. Sakay mabuhay siya ta ikatéloa aldew. Kanya éwan se siya,” kagi duéduwa, “da nabuhay dén!”

8 Nadid, pékabati du bébe ta éya, éynaala-ala de dén tu kinagi ni Jesus dide taGalilea. 9 Ey nagsoli dén side, a inumangeside nagbaheta du iba a alagad ta nanyariadide to lébéng. 10 Diden ya a bébe, éy tiMaria Magdalena, sakay ti Juana, sakay tiMaria a ina ni Santiago, sakay du kagumande a iba a bébe. 11 Pero du apostol abinahetaan de, éy akala de éy kabulyansan, kanya éwan side naniwala du bébe.12 Pero ti Pedro, éy inumégkat siya a tulosminaginan siya to lébéng a inentan. Eykédemét na to lébéng, éy niseleg na tulubuk, éy i neta na sana sa éy basta tu sapotna. Ey nagsoli dén siya nadid to bile de, amégisip-isip siya éng anya i nanyaria.

Tu Nanyari Du Néglakad Ta Emaus13 Nadid, ta éya a mismo a aldew, éy

naglakad i éduwa a alagad ta Bariyo Emaus,a ikaadeyo na ta Jerusalem éy manga sa-pulu a kilometro. 14 Ey to péglakad de,éy péguhunan de i nabaheta de a nan-yari. 15 Ey nadid, to péguhon de a éduwa,éy inabut side ni Jesus a kinumuyog siyadide a naglakad; 16 pero éwan de natenggisiya. 17 Ey pinakelagipan na side éng anyai péguhunan dia. Ey hinumintu side, amélungkut a tahod imudet dia. 18Ey kinagino esa, a ti Kleopas i ngahen na, a “Anyagébwat ka ta Jerusalem, éy éwan mo balenabaheta tu nanyari ta éya to esa a aldew?”

19 “Ey anya i nanyaria?” kagi ni Jesus.

Lukas 24:20 108 Lukas 24:49Ey kinagi du éduwa, a “Te lélake a

pinaange se na Diyos, a ti Jesus i ngahenna, a taga Nasaret. Ey purupeta siya,” kagide. “Ey mahal siya na Diyos sakay du tolay,da makapangyarian tu pégtoldu na, sakaytu ginamet na du tolay éymakapangyarianpati. 20 Pero du mataas a padi,” kagide, “sakay du tagapamahala, éy diniképde siya sakay nitugén de ta gubernador anipabuno. Sakay nipako de siya to kudos.

21 “Pero sikame,” kagi de, “éy inumasakamediya, da akalame a siya tumangtubusdikitam a Israel du kalaban tam a tagaRoma. Pero besa ina. Da nadid éy ikatélona dén a aldew sapul to nipangbuno de.22 Ey nadid, i pégtakaan mia,” kagi de,“éy tu nibaheta dikame du kaguman me abébe. Binisita de kan tu lébéng to gagabi se.23Pero éwan kan sa tu bangkay. Ey to késolidu bébe dikame, éy kinagi de a pinumetakan dide i éduwa a anghel, a kinagi de kana nabuhay dén siya. 24 Kanya du kagumanme a iba, éy inange de inentan tu lébéng,éy dinemtan de ngani a éwan dén tu lasén,pero éwan de neta ti Jesus.”

25 Nadid, kinagi ni Jesus to éduwa, a“Ayhay, bakit kulang i isip du tolay! Bakitmégalanganin kam a méniwala to nisulatdu purupeta to araw! 26 Ewan moy nabatia kailangan a mate i Cristo ta kona sa, bagusiya maghari ta mundua?” 27 Nadid, tulosni Jesus a néngipaliwanag dide ta étanan akagi ta kasulatan na Diyos a tungkul diya.Nitoldu na dide sapul ta libru ni Moises, ahanggan ta kasulatan du purupeta. Peroéwan de pabi natenggi a ti Jesus siya.

28 Nadid, kéadene du éduwa a alagad tobariyo a angayan de, éy nagwari-wari tiJesus a magtulos. 29Pero tu éduwa, éy gini-pos de siya, a kinagi de, a “Matidug kitampa se, da apon dén.” Kanya tinumulos tiJesus dide. 30 Ey to péngan de, éy inalap niJesus tu tinapay, a nagpasalamat ta Diyos.Sakay pinuseng-puseng na, a niatéd na dukagumanna a éduwa. 31Ey nadid, bigla de anatenggi siya! Pero siya, éy basta linompésta harapan dia. 32 “Kanya bale éy nagtakakita a nasahat kita tu isip,” kagi de, “tonipagpaliwanag na dikita to péglakad tamto dilan!”

33Nadid, éy inumégkat side agad, a nag-soli side ta Jerusalem. Ey kédemét de du

alagad a napisan sa, 34 éy kinagi du alagaddide, a “Nabuhay ngani dén tu Panginoon!A pinumeta dén siya ni Pedro!”

35 Ey “O, ngani,” kagi du éduwa, “minetamebedén siya.” Ey tulos de anibaheta didei nanyaria dide to dilan, a “Bagu me siyanatenggi,” kagi de, “éy to pémuseng na tokanén me a tinapay.”

Pinumeta Ti Jesus Du Alagad Na36 Nadid, to péguhon de pabi ta éya,

éy bigla a te taknég ti Jesus ta bélog dia,tulos kinagi na dide, a “Mapayapa kamdén.” 37 Ey du alagad, éy kinumégtot sidea inumanteng, a akala de éng bélet. 38 Eykinagi ni Jesus dide, a “Bakit mégantengkam? Bakit kulang pabi i péniwala moya?39 Entan moy i kamét kua sakay na tikédkua, a te talingo dén. Sakén dén ye. Nay,”kagi na, “kébilanék moy, a buhayék dén.Ewanék bélet,” kagi na, “da te bégiék.”

40Ey to pégkagi ni Jesus ta éya, éy nipetana dide tu kamét na sakay na tikéd na.41 Ey du alagad, éy basta natilihan side,a mégisip-isip side éng méniwala, o éngéwan. Ey nasahat side ta dikél. Ey nadidkinagi ni Jesus dide, a “Te ipakan kamdiyakén?” 42 Ey inatdinan de to nituno dea ikan. 43 Ey kinan na to harap de.

44 Ey tulos kinagi na dide, a “Ewan moynatandaan tu kinagi ko dikam to éya, akailangan a matupad i étanan a nipesulatna Diyos to araw a tungkul diyakén--i édseta kautusan ni Moises, sakay ta libru dupurupeta, sakay ta libru na Manga Kanta.”

45 Ey nadid, tulos ni Jesus a nipaliwanagdide i kasulatan na Diyos. 46 “Saye tunisulat du purupeta to araw,” kagi na, “akailangan amate tu tiniyak naDiyos a taga-pagligtas ta mundua, sakay tulos mabuhaysiya a huway ta ikatélo a aldew. 47 Eynisulat de be,” kagi ni Jesus, “a ta pamag-itan no ngahen ni Cristo, éy mepahayag taJerusalem, a hanggan ta étanan a mundu,a pagpasensiyaan na Diyos i maski ti ésiyaa tolay, éng magsisi siya, a ibutan na ikasalanan na. 48 Ey sikam i magpatunayata étanan a éya a nanyari. 49 Ey sakén amismo,” kagi ni Jesus du alagad na, “éypaangen ko dikam tu Banal a Espiritu anipangako dikam Nama ko. Pero maguhaykampa ta Jerusalemae, a hanggan padibién

Lukas 24:50 109 Lukas 24:53ko dén siya dikam, da siya i mangatédadikam ta kapangyarian moy a gébwat talanget.”

Inumontok Siya Ta Langet50Nadid, éy niange ni Jesus du alagad na

ta luwasna banuwan, a hanggan ta Betania.Ey ta éya, éy niontok na tu kamét na, anipanalangin na side. 51 Ey pénalangin napabi, éy inumadeyo siya dide, a inumontokdén ta langet. 52 Ey du alagad, éy nag-pagsoli dén side ta Jerusalem, a mésahatdén side diya. 53 Ey ta éya, éy kéya sidea palagi to Templo, a mégpépasalamaténside ta Diyos.

Juan 1:1 110 Juan 1:29

I Mahusay a Baheta tungkul niJesu Cristo a nisulat niJuan

Tu Mégkagi Ta Kagi Na Diyos1 To araw, bagu nilalang i mundua éy

édsa dén tu ngéngahinan de a kagi naDiyos. Kaguman siya na Diyos, sakay patiéy Diyos ngani dén siya. 2 Sapul to sa-pul éy édse siya ta Diyos. 3 Pinaglalangsiya na Diyos ta étanan. Maski anya anilalang, éy siya i naglalanga. 4Nadid, siyaa ngéngahinan de a kagi na Diyos, éy sayai kégébwatan na buhay tama. Sakay siya inagpaliwanag ta isip na tolay. 5 I Demlag naDiyos, éy pademlagén na i diklém. I dikléméy éwan makadaig ta Demlag na Diyos.

6 Nadid, te lélake a inutusan na Diyos,a ti Juan i ngahen naa. 7 Pinaange nati Juan du tolay, a monda ipahayag nadide i ngéngahinan tam a Demlag, mondamaniwala side diya a étanan. 8 Bakén a tiJuan i Demlag; éngˈwan, i tungkulin naa éyipahayag na du tolay i Demlag. 9 I tunaya Demlag éy ti Jesu Cristo a dinumibi tamundua a magpaliwanag ta isip na tolay.

10 Nadid, nilalang ni Jesus i mundua.Pero to pégiyan na ta mundua, éy éwansiya tukoy na tolay, maski siya i naglalangadide. 11 Inumange siya to sarili na abanuwan, pero du kabébayan na a Judeo,éy éwan de siya tinanggap. 12 Pero dunananggap diya, a méniwala side diya atalaga, éy ginimet na side a maging anakside na Diyos. 13 Ey pakodyan de a naginganak na Diyos? Nienak wade side a huwayna bébe, ayun ta plano na tolay? Ewan! DaDiyos ngani dén i Ama dia.

14Kanya nadid, tu ngéngahinan de a kagina Diyos, éy naging tolay siya a négiyandikame. Siya éy ti Jesus. Ey mebait siya, akatutuhanan i kagi naa. Ey sikame éy netame i pagkadiyos na. I pagkadiyos na éymakapangyarian, da siya i isi-isesa a anakna Diyos.

15Nipahayag siya ni Juan, a kinagi na dutolay, a “Siya ya tu kinagi ko dikam to éya, ate dumemét se a lélake aménegipo diyakéna kalewas ko. Mataas siya diyakén,” kagi

ni Juan, “da baguék nienak, éy buhay dénsiya.”

16 Nadid, da mahal na kitam a tahod, éymebait siya dikitam a palagi, a kagbian nakitam. 17 To araw éy inatdinan ni Moisesdu tolay ta utus na Diyos. Pero nadidéy inatdinan kitam ni Jesu Cristo ta kagbina Diyos, sakay nipaliwanag na dikitam ikatutuhanan. 18 Ewan tu naketa ta Diyos,maski nikésiya. Basta tu anak na a isi-isesa, a kaguman Nama na a Diyos, éy siya inagpahayaga diya.

Tu Katungkulan Ni Juan19 Nadid ti Juan, éy nagbinyag siya du

tolay ta Betania. Ey du tagapamahala aJudeo ta Jerusalem, éy kinagi de du padi,a “Ange moy pakelagipan ti Juan éng tiésiya siya, éng siya i tagapagligtas ta tolay.”20 Ey nagtapat ti Juan dide. “Besa a sakén itiniyak na Diyos a tagapagligtas,” kagi na.

21 “Ey nadid.” kagi de, “éng éwan sikoi tagapagligtas, éy ti ésiya ka? Ti Eliaska?” Ey “Ewan,” kagi ni Juan. “Ey sigurusiko i mahalaga a purupetana Diyos?” Ey“Ewan be,” kagi na. 22 “Ey ti ésiya ka,”kagi de. “Kagin pad dén, a monda te ikagikame du nagpaange se dikame diko. Anyaka, da mégtoldu ka ta kona sa?” 23 Nadid,kinagi ni Juan, éy “Ewan moy naala-alatu nihula ni Purupeta Isaya to araw? Inihula na, éy te dumemét kan a lélake amagpahayag ta ilang a lugar, a i kagi na kandu tolay, a dapat husayén de i péglakadenna Panginoon. Ey nadid, sakén i éya alélake a nihula na.”

24 Nadid du Pariseyo, éy side i nagutusadide a inumange ni Juan a nagpakelagip.25 Ey kinagi de ni Juan, éy “Nadid, éngbesa ka tu tagapagligtas, éng besa ka bea ti Elias, sakay besa ka tu purupera naDiyos, éy bakit mégbinyag ka ta tolay?”26 “Sakén” kagi ni Juan, “éy binyagen ko itolay ta dinom. Pero te lélake a esa ta éye aéwan moy tukoy. 27 Siya, maski ménegipodiyakén a dumemét, éng iparehoék moydiya, éy éwanék tu pasa, da mataas siyadiyakén.” 28 I éya éy nanyari ta Betania, tadibilew na Hordan.

Tu Bilang Tupa Na Diyos29 Nadid, to kagagabian na éya, éy neta

ni Juan ti Jesus a tamo diya. Péketa na diya,

Juan 1:30 111 Juan 2:3éy kinagi na du tolay sa, a “Entan moy, siyaina i bilang tupa na Diyos. Siya i magibutata kasalanan na tolay ta mundua. 30 Siyaina tu kinagi ko dikam to éya a te dumemétse a lélake a ménegipo diyakén a kalewasko. Mataas siya diyakén, da baguék nienak,éy buhay dén siya. 31Maski sakén,” kagi niJuan, “to ditol éy éwan ko be tukoy éng tiésiya i tagapagligtas. Pero i tungkulin koéy binyagen ko i tolay ta dinom a mondamepahayag dén siya ta Israel.”

32-33 Nadid, nipahayag ni Juan ti Jesus ahuway ta kona se: “Bagu ko napospusanéng ti ésiya siya,” kagi na, “éy inutusanékna Diyos a magbinyag ta tolay. Sakay pati,éy kinagi na Diyos diyakén a meta ko iEspiritu na a dumibi to esa a lélake a tulosna umapon diya. Ey kinagi be na Diyosdiyakén a siya éy binyagen na du tolay taBanal a Espiritu.” “Nadid,” kagi ni Juan, “toesa a aldew éy nanyari tu kinagi na Diyosdiyakén, a mineta ko i Espiritu na Diyosa dinumibi a gébwat ta langet a koman idagalan. Ey tulos na inumapon ni Jesus.34 Ey nadid,” kagi ni Juan, “da mineta kodén i éya éy sakén dén i magpatunayadikam a siya ya a talaga i isi-isesa a anakna Diyos.”

Du Neditol a Alagad Ni Jesus35Nadid, to kagagabian na éya, éy kagu-

man man dén ni Juan tu éduwa a alagadna. 36 Ey to péketa de ni Jesus a sumalegéd,éy kinagi ni Juan du éduwa, a “Entan moy,siya ina i bilang tupa na Diyos!” 37 Eytu éduwa a alagad ni Juan, pékabati de taéya, éy tinumagubet side ni Jesus. 38 Eyti Jesus, to késuleg na éy neta na side atumétagubet diya. Ey kinagi na dide, a“Anya i gustu moya?” Ey “Maistu,” kagide, “ahe i tulusan mua?” 39 “Ey kumuyogkam,” kagi na, “éy meta moy.” Kanyakinumuyog side ni Jesus, a mineta de tutinulusanna a bile. Ey tinumulos be sa side,da apapon dén.

40 Nadid, tu ngahen na esa dide éy tiAndres a wadi ni Simon Pedro. 41 Kanyati Andres, éy inuwet na agad teka na, akinagi na diya a “Kadon dén, mineta medén tu Cristo.” (Séya i pégngahen du Judeoto lélake a éuhayén de a tiniyak kan naDiyos a tagapagligtas dide.) 42Nadid, tulos

niange ni Andres tu aka na ni Jesus. Eypéketa ni Jesus diya, éy kinagi na, a “TiSimon ka kan, a anak ni Juan. Pero sapulnadid, i pégngahen mia diko éy Kepas.”(I kahulugen na éya, éy Pedro, sakay ikahulugen na a esa éy bito.)

43 Nadid, to kagagabian na éya éy naisi-pan dén ni Jesus a umange ta Galilea. Eyto péglakad na éy neta na ti Pelip. Eykinagi na diya, a “Kumuyoyog ka diyakéna maging alagad ko.” 44 Ti Pelip éy tagaBetsayda. Siya be ya i banuwana de Andresa patwade. 45 Nadid ti Pelip, éy inange nati Natanel, a kinagi na diya, a “Natanel,natandaan mo tu hinulaan du purupetasakay ti Moises to pénulat na ta utus naDiyos, a te tagapagligtas kan a dumemétdikitam? Mineta me dén siya a talaga! TiJesus,” kagi na, “i ngahenna, a anakniHosea taga Nasaret.” 46 “Ataay,” kagi ni Natanel,“temégébwat bale be amahusay a lélake taéya a kétihék a banuwan na Nasaret?” “O,”kagi ni Pelip; “kadon, angen ta entan.”

47 Nadid, péketa ni Jesus ni Natanel agébék diya, éy kinagi na du édsa sa, a“Entan moy, i lélake a ina éy tunay a Judeo,a matapat siya.” 48 Ey ti Natanel, pékabatina ta éya, éy kinagi na ni Jesus, a “Ta aheékmo a napospusan?” “Bagu ka inange niPelip,” kagi ni Jesus, “éy neta ta ka déna te salendum to kayo.” 49 “Mégtakaék,”kagi ni Natanel. “Méniwalaék dén a sikongani dén i isi-isesa a anak na Diyos! Sikoi hari mia ta Israel a talaga!” 50 “Kanyaka wade san naniwala diyakén,” kagi niJesus, “éy dahilan to kinagi ko diko a netata ka dén a te salendum to kayo. Perometa mo i lalo a kataka-taka ta esa a aldew.51 Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “meta moyi langet a bumukas a tulos du anghel adumibi diyakén, sakay meta moy be side aumontok a gébwat diyakén. Sakén i lélakea gébwat ta langet.”

2Tu Kasal Ta Kana

1Nadid, kélipas na éduwa a aldew, éy tekasal ta Bariyo Kana ta Galilea. Ey édsasa tu ina ni Jesus. 2 Ey kéya be sa ti Jesussakay du alagad na, a kinombida sa side.3Nadid, to pégkasayaan de pabi, éy naubusdén tu alak. Ey kinagi no ina ni Jesus diya,

Juan 2:4 112 Juan 3:5a “Naubus dén tu alak.” 4 “Diyanék moutusan, Inéng,” kagi na. “Ewan pabi oras aipeta ko i kapangyarian ko.” 5Nadid, kinagino ina na du bataan sa, a “Sundin moy imaski anya a kagi na dikam.”

6Nadid, te éném sa a tapayan améglasénside ta manga téglélima a baldi. Side yai hinanda du Judeo a pagugisan, ayun tarilihiyon de. 7 Ey kinagi ni Jesus du bataansa, a “Putatén moy side ta dinom.” Eypinutat de side. 8 Nadid, kinagi ni Jesusdide, a “Nay, isalduk moy i sénganya, a ké-bilén moy ta namamahala ta kasalae.” Eysinunud de tu kinagi ni Jesus dide. 9Nadid,tu namamahala to kasal, éy kinenaman natu dimom, éy alak bale dén. Ey éwan nabe tukoy éng ahe i gébwata na éya a alak.Basta dubataan anagsalduk i nakapospusa.Kanya tu namamahala, éy dinulawan na tulélake a kékasalén, 10 a kinagi na diya, a“Bakit, isip ko ugali na tolay a iditol de paa ipenom du kombidadu de tu memahal akalase a alak? Nadid, bagay nakainom dénside, éy iluwas na dide tu alak a mehina.Pero siko éwan, da nadid mo san iluwas tumemahal a alak!”

11 I éya a ginimet ni Jesus ta Kana, éysáya i purumeru a gimet na a makataka-taka. Nagpatunay siya du tolay ta éyata pagkadiyos na. Ey du alagad na, éynaniwala dén side a siya i tiniyak na Diyosa tagapagligtas du Judeo.

12Nadid, kétapos na éya, éy inumange deJesus ta Kapernaum. Kaguman na tena na,sakay du tétotop na sakay du alagad na. Eytinumulos sa side ta sénganya a aldew.

Tu Ginamet Ni Jesus Ta Templo13 Nadid, kédemét na piyesta na Judeo,

éy inumange ti Jesus ta Jerusalem. I nga-hen na éya a piyesta éy Piyesta na Ala-ala.14 Kédemét na ta Jerusalem, éy sinomdépsiya ta Templo. Ey to késdép na, éy neta nasa i tolay a mégtinda-tinda, a iyébugtongde i baka sakay tupa sakay palapati. Sakayneta na be sa du mégpalit ta kuhata. 15 Eynaglubid ti Jesus ta pégyabat na, a tulosna side a étanan a nitabuy ta luwas naTemplo. Pati du tupa sakay baka éynitabuyna be side. Sakay du lamesa du mégpalitta kuhata, éy binalibaleksad na side a tulosnesapwahdén tu kuhata de. 16Sakay kinagina du méngibugtong ta palapati, a “Nay,

paluwasén moy se side. Bakit, gemtémmoy beman a palengke i Bileae Nama ko?”17 Nadid, du alagad ni Jesus, péketa de taéya, éy naala-ala de tu nisulat ni Dabid toaraw, a i kagustuanna kana ta Bile naDiyos,éy saya i kaanyaan na kan.

18 Nadid, du mataas a Judeo, éy inu-mange side ni Jesus a kinagi de, a “Anyai ipeta mo dikame a kataka-taka, mondameta me éng te kapangyarian ka a nag-paibut du tolay ta Templo?” 19 “Hukaténmoy i Templua,” kagi na, “éy pataknégénko a huway ta étélo san a aldew.” 20 Ey“Areh!” kagi du Judeo. “Du neditol anagpataknég ta Templua, éy épat a pulu éyta éném a taon a nagtarabaho side! Ey siko,isip mo beman éy mapataknég mo san taétélo san a aldew?” 21Ewan tukoy du Judeoa nihalimbawa san ni Jesus dide tu Templo.Pero bégi na san i kinagi naa dide. 22Nadid,to nikébuhay ni Jesus to ikatélo a aldew,éy nala-ala dén du alagad na tu kinagi na aéya. Ey naniwala side diya, sakay naniwalabe side ta kasulatan na Diyos.

23Nadid, to Piyesta na Ala-ala, éy meaduta Jerusalem a naniwala ni Jesus, a siyai tagapagligtas dide, da neta de i gin-imigimet na a kataka-taka. 24 Pero ti Jesus,éy éwan siya nagkatiwala dide, da tukoy nadén side a étanan. 25Ewan siya tu kailanganta magbaheta ta ugali na tolay diya, datukoy na dén i isip na tolay amaski ti ésiya.

3Ti Jesus Sakay Tu Te Tungkulin a Lakay

1 Nadid, te esa a lakay a namamahaladu Judeo, a ti Nikodemo i ngahen na.Sakup siya na rilihiyon a ngéngahinan dea Pariseyo. 2 To esa a kélép, éy inumangesiya ni Jesus a nékiohon. “Maistu,” kagi na,“napospusan me a maistu ka a gébwat taDiyos, da éwan ka makagimet ta gégemténmua a memahal éng éwan édse diko iDiyos.” 3 Ey kinagi nadid ni Jesus to lakay,a “Tandaan mo: éng éwan ienak i tolay ahuway, éy éwan siya maari a ipasakup takaharian na Diyos.” 4 “Ey kodya i péngien-aka ta matanda dén a tolay a huway?” kagini Nikodemo. “Makasdép wade siya tatiyana nena na a monda ienak a huway?”5 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus, “éng éwanienak i tolay ta dinom sakay ta Espiritu na

Juan 3:6 113 Juan 3:33Diyos, éy éwan siya makasdép ta kaharianna Diyos. 6 Tu ienak ta tolay, éy meaheg tatolay, sakay tu ienak ta Espiritu na Diyos,éy meaheg ta Diyos. 7Diyan ka mégtaka tokinagi ko diko a kailangan a ienak i tolaya huway. 8 Mara i pahés, éy mabati mo,pero éwanmo tukoy i kégébwatan na sakayta angayan na, da méglebut siya ta maskiahe. Nadid, éy kona be sa i tolay a ienakta Espiritu na Diyos, a éwan mo be tukoyéng kodya.” 9 Ey kinagi ni Nikodemo, a“Kodya amanyari i éya?” 10Ey “Anya,” kagini Jesus, “isip ko matalinung ka a maistuta Israel, pero éwan mo beman tukoy tukinagi ko? 11 Tandaan mo; tu napospusanme sakay tu mineta me, éy ibaheta medikam a talaga. Pero sikam, éy éwan kamméniwala ta kagi mia. 12 Nadid, éng éwankam méniwala to kinagi ko dikam tungkulta munduae, éy pakodyan moy a maniwalaéng ibaheta ko dikam i manyaria tungkulta langet? 13 Entan mo, éwan tu tolay tamundua amaski ti ésiya a gébwat ta langet,éng éwan sakén san a ngéngahinan de alélake a gébwat ta langet.”

14Mara ti Moises to araw, to pégiyan deta ilang a lugar, éy nagimet siya ta ulaga tanso, a niekpét na to kayo a te tolnék.Nadid, éy kona be sa i lélake a gébwat talanget, a iekpét de be siya ta te tolnék akayo, 15 a monda maski ti ésiya a tolay améniwala diya, éy mabuhay siya a éwantu katapusan. 16 Mahal na Diyos a tahodi tolay ta mundua. Kanya pinaange na setu anak na a isesa, monda maski ti ésiya imaniwalaa diya, éy éwan mate, éng éwanmabuhay a éwan tu katapusan. 17 Ewanpinaange na Diyos tu anak na ta mundua amaghukum ta tolay, éngˈwan magligtas tatolay.

18Kanyanadid,maski ti ésiya améniwalata anak na Diyos, éy éwan siya hukuménna Diyos. Pero tu éwan méniwala éymahukum dén, da éwan side méniwala taisesa a anak na Diyos, a ti Jesu Cristo.19Nadid, inumange dén ta mundua i Dem-lag a ti Jesu Cristo. Pero inidelan siya dutolay. Gustu du tolay i diklém kesira tademlag, da medukés i gimet dia. Kanyahukumén side na Diyos. 20 Dahilan i maskiti ésiya a mégimet ta medukés, éy sala de idemlag. Umadeyo side ta demlag da gustu

de éwanmeta i gimet de amedukés. 21Peroside a te gimet ta tama, éy umadene side taDemlag,mondameta dén i gimet de, a ayunta kaluuben na Diyos.

Ti Jesus Sakay Ti Juan22Nadid, kétapos na éya, éy inumange de

Jesus sakay du alagad na taHudea. Négiyansa side ta esa a panahun, a nagbinyag sideta tolay. 23-24 I éya a panahun, éy panahunpabi ni Juan a mégbinyag, da éwan de pabinipihesu. Ey édsa nadid ti Juan ta Enon, amégbébinyagén sa siya du tolay, da meadusa i dinom (adene i Enon ta Salim). Eymeadu i dumédulug sa diya a nipabinyag.

25 Nadid, du alagad ni Juan sakay tu esaa Judeo, éy négpasuway side tungkul tapégbinyag ni Juan sakay ta pégbinyag niJesus. 26 Kanya inumange side ni Juan, akinagi de diya, a “Maistu, anya tu kagumanmo a lélake to éya ta dibelew na Hordan,siya a nipahayag mo? Mégbébinyagén kandén siya nadid ta tolay, éy meadu kan bediya a dumédulug. Bakit?” 27 “Ewan,” kagini Juan du alagad na. “Tama tu gimet na.Tandaan moy, maski ti ésiya a te kapang-yarian, éy Diyos i méngatéda diya. 28 Ewanmoy naala-ala tu kinagi ko dikam? Tukinagi ko, éy besa a sakén i tiniyak na Diyosa tagapagligtas, éngˈwan, inutusanék sanna Diyos a mégdetol diya, a paghandaén kodu tolay ta demtan na. 29 Mara tu bébe akasalén,” kagi ni Juan, “ti ésiya i te kooasa, tu lélake a mangasawa o tu bukabli na?Tu lélake a mangasawa, siya i te koo tobébe. Tu bukabli na, éy masaya siya éngmeta na side a nagagum dén. Nadid, konabe sa sakén,” kagi ni Juan. “Masayaék beéng meta ko du tolay a umange ni Jesus.30Ti Jesus, éymaging tanyag siya a éwan tukatapusan. Pero sakén, éy malipas be sani kétanyag kua.” Saya tu kinagi ni Juan dualagad na.

Tu Gébwat Ta Langet31 Siya a gébwat ta langet, éy siya i

mataasa. Siya a édse ta mundua, éy még-toldu siya ta tungkul ta édse ta mundua,da séˈ san ya i kinatobuan na a lugar. TiJesus a gébwat ta langet, éy siya i mataasa.32 Mégbaheta siya ta neta na éy ta nabatina, pero éwan méniwala du tolay ta kaginaa. 33 Pero side a méniwala a talaga

Juan 3:34 114 Juan 4:26ta kagi ni Jesus, éy side i mégpatunaya akatutuhanan i Diyos. 34 Tu pinaange sena Diyos a ti Jesus, éy siya i mégkagia takagi na Diyos, da inatdinan siya na Diyosta Espiritu na. 35 Mahal na Diyos tu anakna a Jesus, a inatdinan na siya ta étanan, asiya dén i te kapangyarian. 36Nadid, maskiti ésiya a méniwala ta anak na Diyos, éymabuhay siya a éwan tu katapusan. Peroside a éwan sumunud to anak na, éy éwande kamtan i buhay a éwan tu katapusan,éng ˈwan, basta manatili dide i parusa naDiyos.

4Ti Jesus Sakay Tu Bébe a Samaritano

1 Nadid, du Pariseyo éy nabaheta de abébinyagen kan ni Jesus i mas meadu atolay kesira ni Juan. Sakaynabaheta de be atemasmeadu kan a tolay a nipasakup diya,kesira ni Juan. 2Pero éwan ti Jesus amismoi mégbinyaga du tolay, éngˈwan du alagadna san. 3 Kanya ti Jesus, pékabaheta na taéya, éy gininanan na i Hudea a nagsoli siyata Galilea.

4 Ey to péglakad na, éy dinumiman pasiya ta Samaria. 5 Ey to péglakad de ta éyaéy dinumemét side ta banuwan na Sikar.Adene i Sikar to luta a niatéd ni Hakob toanak na a Hose to araw. 6 Ey édsa be satu medisalad a bal-ong a kinotkotan kanni Hakob to araw. Kédemét sa de Jesus,éy tanghali dén tu bilag. Ey inumeknudsa siya a inumimang, da napagel. 7-8 Dualagad na, éy tinumulos side ta banuwan amamugtong ta kanén de.

Ey, kéimang ni Jesus to bal-ong, éyte dinumemét sa a Samaritano a bébea sumagéb. Ey kinagi ni Jesus diya, a“Penuménék mo.” 9 Tu bébe, pékabatina a mékiohon ti Jesus diya, éy nagtaka,da du Judeo, éy idel de a mékiohon duSamaritano. “Bakit,” kagi na, “mékienomka diyakén éy Judeo ka, éy sakén éy Samar-itanoék?” 10 Ey kinagi ni Jesus diya, “Engtukoy mo i iatéda na Diyos ta tolay, sakayéng tukoymo be i mékienuma diko, éy sikomaka i mékienuma diyakén. Ey atdinanta ka maka dén ta dinom a makabuhay.”11 “Ey ahe i pangalapan mua ta dinom amakabuhay?” kinagi no bébe. “Ewan ka

be tu pégsalduk, éy medisalad pati i balo-ongae. 12Tu apo tam a Hakob,” kagi na, “éysaye i enuman naa, pati du anak na sakaydu baka na to araw. Saye i niatéd naa diki-tam a dinom. Anya, isipmomataas ka diya,amahusay tu dinommo ta dinumae?” 13Eykinagi ni Jesus, a “Du uminom ta dinomta bal-ongae, éy mégeplék side a huway.14Pero tu iatéd ko a dinom, éy saya i buhaya éwan tu katapusan. Ey maski ti ésiyai uminom ta éya, éy éwan siya magepléka huway, maski nikésiya, da édse diya apalagi, a koman i bukal a éwan katian.”15 “Ey atdinanék pad ta kona sa a dinom,”kagi no bébe, “monda éwanék magepléka huway, monda éwanék tu kailangan asumagéb.”

16 Ey “Nay,” kagi ni Jesus, “ikad mo déna angen mo tu asawa mo, a soli kam seagad.” 17 “Ey éwanék tu asawa,” kinagi nobébe. “Ah,” kagi ni Jesus, “katutuhanan atalaga tu kagimo. 18Da lima dén tu inasawamo a lélake. Sakay pati tu mékiagum dikonadid, éy besa a asawa mo.” 19 “Anin,” kagino bébe, “purupeta ka bale! 20 Anya wade,Amay; i pégsambaan du apo me ta Diyosto éya, éy ta bukidae. Pero sikam a Judeo,éy kagi moy a ta Jerusalem kan san i tamaa pégsambaan tam ta Diyos?” 21 “Ewan,Anéng,” kinagi ni Jesus. “Tandaan mo,dumemét i oras a éwan sumésamba i tolayta Diyos ta bukidae. Pati ta Jerusalem, éyéwan de sa sésambaén. 22 Sikam a Samar-itano, éy éwan moy tukoy i sésambaanmoy. Pero sikame a Judeo, éy tukoy me isésambaanme, da tu tagapagligtas ta tolay,éy Judeo siya. 23 Ey nadid,” kagi ni Jesus,“dinumemét dén i oras a késamba na tolayta Diyos ta katutuhanan ta isip dia, sidea tunay a méniwala diya. Gustu na Diyoséy sambaén siya na tolay ta kona sa. 24 IDiyos éy Espiritu, éwan siya tu bégi. Eyside a sumamba ta Diyos, éy kailangan éysambaén de siya ta katutuhanan ta isipdia.”

25 Nadid, kinagi no bébe, a “Tukoy ko ata esa a panahun, éy dumemét tu tiniyakna Diyos a tagapagligtas ta tolay, siya angéngahinan de a Cristo. Ey ta kédemétna, éy ipaliwanag na kan dikitam i étanan.”26 “Ey sakén a mégkagi diko.” kagi ni Jesus,“éy sakén ngani dén ye.”

Juan 4:27 115 Juan 5:227 Nadid, dinumemét du alagad ni Jesus

a gébwat ta banuwan. Ey dinemtan de siyaa mégkagi to bébe. Ey nagtaka side damékiohon siya ta bébe. Pero mésanike sidea mégpakelagip éng anya i éuhunén dia.

28 Ey nadid, basta pinabayan no bébetu iyésagéb na, a nagsoli ta banuwan. Eykédemét na ta banuwan, éy nibaheta nadu kabébayan na ti Jesus, a kinagi na, a29 “Kamon, ipeta ko dikam i lélake yae amineta ko. Siya i nakatukuya ta étanan a gi-namet ko sapul to kékétihék ko! Siguru siyai Cristo a tagapagligtas dikitam!” 30Nadid,pékabaheta du tolay to kinagi no bébe, éylinumwas side a étanan a angen de entan tiJesus.

31Samantala du alagad ni Jesus, éy inakitde siya a méngan. 32 Ey “Ewan,” kagi niJesus, “da te kanénék dén a éwan moytukoy.” 33 Pékabati du alagad ta éya, éynégpakipakelagip side a kinagi de, a “Anyawade, te namakan wade diya to édse tamta banuwan?” 34 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus,“i kanén kua, éy tupadén ko i kaluubenna nagpaangea se diyakén, a tapusén ko ipatarabaho na diyakén. 35Kagi moy a épatpabi a bulan bagu panahun na gapasan.Pero éwan,” kagi ni Jesus. “Entan moy,éwan moy meta a handa dén nadid i arad-uan yae a gapasén moy? Didi tolay ya atamo dikitam, éy side ya i gapasén moya.36 Entan moy, maski ti ésiya a magapas tatolay a iange diyakén, éy atdinan ko siyata gantimpala na. Sakay du ginapas naa tolay, éy abutén de i buhay a éwan tukatapusan. Nadid, tuméngimula ta kagi naDiyos ta isip na tolay, sakay tu mégapas, éypareho side a masahat. 37 Nadid éy katu-tuhanan tu kékagin na tolay, a mégmulakan tu esa, pero besa kan tu mégapas, 38 dainutusan ta kam,” kagi ni Jesus, “amégapasta éwanmoy nimula. Mara, i kahulugen naéya éy iba du néngibaheta ta kagi na Diyosta tolay, pero sikam i méngiangea ta tolaydiyakén.”

39Nadid, te meadu a Samaritano ta éya anániwala ni Jesus, dahil to kinagi no bébedide, a “Natukuyan na i étanan a ginametko sapul to kékétihék ko.” 40 Kanya nékio-hon du Samaritano ni Jesus a tumulos siyata banuwan de. Ey négiyan sa siya ta éduwaa aldew. 41 Ey lalo a meadu i naniwala, da

nabati de tu pégtoldu na. 42 Ey kinagi duSamaritano to bébe, a “Naniwala kame topurumeru dahil to kinagi mo. Pero nadidméniwala kame dén a talaga da nabati mebe dén tu pégtoldu na. Tukoy me nadid atalaga ngani a siya i tagapagligtasa ta tolayta mundua.”

Tu Anak a Méladu43 Nadid, kélipas na éduwa a aldew, éy

hinumektat de Jesus, a tamo side ta Galilea.44Kinagi ni Jesus a éwan iyégalang du tolaytu purupeta éng kabébayan de.

45Nadid, kédemét de Jesus ta Galilea, éytinanggap siya du tolay sa. Kanya tinaggapde, éy natandaan de tu ginégimet na taJerusalem to piyesta, da namiyesta be sa dutolay a taga Galilea. 46 Ey sinumoli ti Jesusta Kana. Saya i banuwan a pinagemtan nata dinom a alak.

Nadid, te lélake sa a te tungkulin agébwat ta Kapernaum. Tu anak na taéya éy méladu. 47 Pékabaheta no lélake adinumemét sa ti Jesus, éy inumange sa anékiohon diya. Gustu na a umange ti Jesusto bile de a manggamot to anak na a adenedén a mate. 48 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Ewan kam méniwala a talaga, éng éwanmoy pa meta i kataka-taka a gimet.” 49 Eykinagi no te tungkulin, a “Kumuyog ka padpa diyakén, Maistu, bagumate tu anak ko.”50 Ey kinagi ni Jesus diya, “Ikad mo dén,mabuhay san ya tu anak mo.” Pékabati note tungkulin ta éya, éy naniwala siya to kagini Jesus, a tulos na dén a naglakad. 51 Eyto péglakad na pabi a tamo to bile de, éysinambat siya du utusan na, a kinagi dediya, a “Mahusay dén tu anak mo!” 52 Eypinakelagipan na side éng nikésiya siyanagsapul a naghusay. Ey kinagi de a “Toapon se a ala una, éy naibut tu palang na.”53 Ey naala-ala na dén a séˈ bale ya i orasano pégkagi ni Jesus, a mabuhay tu anak na.Ey naniwala side a métatena ni Jesus.

54Nadid, saya tu ikaduwa a gimet ni Jesusa makataka-taka sapul to kédemét na taGalilea a gébwat ta Hudea.

5Tu Pégpahusay Na To Lakay a Méladu

1 Nadid, kétapos na éya, éy inumange tiJesus ta Jerusalem, a mamiyesta. 2 Nadid,

Juan 5:3 116 Juan 5:28te diposito na dinom ta Jerusalem. I éd-sean na éy adene ta pintuan na banuwana sésdépan na tupa. I pégngahen na Judeota dinuma a éya éy Betesda. Ey to digdigno dinom éy te lima a bile. 3 Saya i édseanadu te ladu a tolay a meadu. Te buhék, tepile, sakay te lumpu. Mégéuhayén sideta ipaglimet-limet no dinom. 4 Dahilanéng mensan éy te anghel kan a dumibito dinom a tulos na a maglimet-limet todinom, éymaghusay kan tumeditol a tolaya lumogbut, maski anya i saket na.

5Nadid, te lélake ta éya, a te ladu ta étélodén a pulu a taon éy ta walu. 6 Ey netasiya ni Jesus, éy tukoy na a nale dén siyaa te katidug ta éya. Ey kinagi na diya, a“Gustu mo a maghusay ka?” 7 Ey “O,” kagino lélake, “pero éwan ko kaya, da éwan tuméngégkat diyakén améngilogbut ta dino-mae éng maglimet-limet. Da pinuhubaanko dén, éy keditulanék be san du kagumanko.” 8 Ey “Nay,” kagi ni Jesus, “umégkat kadén a méglakad ka dén, a kébilén mo dén iabék mua.” 9 Ey pékabati no lélake ta éya,éy bigla siya a naghusay. Ey inalap na tuabék na, a néglakad dén.

Nadid, i éya a aldew, éy sabadu (I sabadu,éy pangilin na Judeo.) 10 Kanya du tetungkulin a Judeo, péketa de to lélake anaghusay, éy pinaginglan de siya, a “Bakitkakébil mo i abék mua?” kagi de. “Isip kopangilin nadid. Labag ta batas i mégkébilta aldew a pangilin.” 11 “Tu lélake a nag-pahusay diyakén,” kagi na, “éy inutusanékna a méglakadék, a kébilén ko dén i abékkuae; kanya kinébil ko dén.” 12 “Ey ti ésiya inagutusa diko a méglakad ka dén a kébilénmo i abék mua?” kagi de. 13 “Ewan kotukoy,” kagi no lélake. Kanya éwan natukoy éng ti ésiya i nagpahusay diya, éyhinumektat dén ti Jesus, da meaadu i tolayta éya.

14Nadid, kétapos na éya, éy neta ni Jesusta Templo tu lélake a ginamot na. Ey kinagina diya, a “Entan mo, mahusay ka dén.Nadid éy ibutan mo dén i kasalanan mo,monda éwan ka demtan na mas mahirappa to saket mo.” 15 Nadid tu lélake, éyinumange siya du te tungkulin a Judeo, akinagi na a ti Jesus i nagpahusaya diya.16 Nadid, saya i katuwirana du Judeo a

mékialam ni Jesus, da pinahusay na tulélake to pangilin.

17 Pero i katuwirana ni Jesus dide, éy“Tama ko a Diyos éy mégtarabaho a palagi,maski pangilin; éy sakén éy konaék besa.” 18 Nadid, pékabati sa du te tungkulina Judeo, éy lalo dén a gustu de a bunonti Jesus. Naiyamut side diya da nilabagna tu ugali de tungkul ta pangilin. Sakaynaiyamut be side to kinagi na, a Diyos iama naa. I kahulugina na éya éy kagi na éykapareho siya na Diyos.

Tu Kapangyarian No Anak Na Diyos19Nadid, kinagi ni Jesus dide, a “Tandaan

moy ye: i tarabaho ko, éy éwan ta isipkua, éngˈwan ahigén ko i tarabaho Namako. Dahilan i gimet Nama ko, éy séˈ be yai gimet kua, sakén a anak na. 20 GustuékNama ko. Kanya nipaliwanag na diyakéni étanan a gimet na. Ey ipaliwanag na padiyakén i gimet ko a lalo a memahal, amonda meta moy a magtaka kam. 21MaraTama ko a Diyos, éy pabuhayén na i tolaya pate. Ey sakén a anak na, éy kona be sa igimet kua, a pabuhayén ko i maski ti ésiyaa gustu ko. 22Ewan beméghukumTama ko,éngˈwan inatdinanék na ta kapangyarian asakén imaghukuma, 23monda igalangéknatolay, a kona ta pénggalang de Nama ko. Tuéwan gumalang diyakén, éy éwan be siyagumalang Nama ko, da siya i nagpaangease diyakén.

24 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “maskiti ésiya a mangbate ta kagi ko, a sakayméniwala be siya ta nagpaangea sediyakén, éy éwan siya mahukum. Engˈwan, bilang nabuhay dén siya ta pate, date buhay dén siya a éwan tu katapusan.25 Tandaan moy be ye: Dumemét i oras apangbate du bilang pate ta kagi na anak naDiyos. Ey du makabate, éy mabuhay side aéwan tu hanggan. Ey dumemét dén nadidi éya a oras. 26 Tama ko, éy siya i gébwatana buhay na tolay. Sakay sakén a anak na,éy inatdinanék na be ta kapangyarian amagpabuhay ta tolay. 27 Sakay inatdinanékna be ta kapangyarian a maghukum tatolay,” kagi ni Jesus, “da sakén i lélake agébwat ta langet. 28 Bakit mégtaka kam taéye a kékagin ko? Entan moy, dumemét ioras a mabati du étanan a édsa ta lébéng

Juan 5:29 117 Juan 6:12i dulaw kua, 29 a tulos de a buméswal talebéng dia. Sakay du nagimet ta mahusay,éy tamo side ta buhay a éwan tu katapusan.Sakay du nagimet tamedukés, éy tamo sideta péghukuman.”

Du Mégpatunay Ni Jesus30Nadid, kinagi ni Jesus, a “Ewan gébwat

i kapangyarian ko ta sarili ko san, éngˈwansundin ko san i utus Nama ko ta paghukumko ta tolay. Kanya tama i péghukum kua.Ewan ko sundin i isip ko sana éng ˈwantupadén ko i kaluuben no nagpaange sediyakén. 31Mara, éng sakén san i mégkagiadikam a te kapangyarianék, éy éwan kammaniwala. 32Pero éwan,” kagi ni Jesus, “daentan moy, te esa a mégpatunay diyakén.Ey tukoy ko a katutuhanan i pégkagi natungkul diyakén. 33 Mara entan moy tiJuan, to péngisiyasat moy diya, éy nipag-tapat na dikam i katutuhanan a tungkuldiyakén. 34Sakén éy éwanék tu kailangan amagpatunay i lélake diyakén. Pero ipaala-ala ko dikam ti Juan, monda maniwala kammaka ta kagi na a monda meligtas kam.35 Ti Juan éy koman i demlag na simbu,da nagpaliwanag dikam ta katutuhanan.Ey gustu moy ta sandali a panahun tunipagtoldu na dikam. 36 Pero entan moy,te iba a mégpatunay diyakén a higit pa niJuan,” kagi ni Jesus. “I tarabaho ko a niutusdiyakén Nama ko, éy side ya i sistigu kua.Side ya i mégpatunaya a pinaangeék seNama ko a Diyos. 37 Pati Tama ko, éy még-patunay be diyakén. Pero sikam, éwanmoynabati tu boses na, éwan moy neta tu matana; 38 sakay éwan kam méniwala ta kagina, da éwan kam méniwala ta pinaangena se. 39 Mégéadalén kam ta kasulatan naDiyos,” kagi ni Jesus, “da isip moy wadeéng adalén moy éy mabuhay kam a éwantu katapusan. Ey i éya a kasulatan éymégpatunay be diyakén! 40 Pero maskipatunayanék na kasulatan, éy idel moy aipasakup diyakén, monda te buhay kammaka a éwan tu katapusan.”

41 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Sakén, éyéwan ko hangad a puriénék na tolay.42 Pero tukoy ko a éwan moy gustu i Diyos.43 Pinaangeék se Nama ko, a mégtoldudikam tungkul diya; pero éwanék moytanggapén. Pero éng dumemét dikam i esaa lélake a mégtoldu dikam, éy méniwala

kam diya a talaga. 44 Ewan kam maari amaniwala diyakén, da i gustu moy sana, éypurién kam na tolay; pero éwanmoy gustua purién kam na Diyos.

45 “Diyan moy isipén a sakén i magablaadikam Nama ko,” kagi ni Jesus. “Engˈwan,Ti Moises i magablaa dikam diya. Umasakam ni Moises a siya i mangtulunga dikam,pero éwan. 46 Kagi moy a méniwala kamta kagi ni Moises, pero éwan! Eng nani-wala kam ni Moises, éy méniwala kam bediyakén, da nisulaték na. 47 Nadid, éngéwan kam naniwala to nisulat ni Moises,éy pakodyan moy a maniwala ta pégtoldukua?”

Tu Nipamakan Na Du Limaa Libu a Tolay

61Nadid éy nagsoli dén ti Jesus ta dibilew

na Galilea (I ngahen a esa na éya a diget,éy Tiberias.) 2 Ey te meaadu a tolay atumétagubet diya, dahilan to mineta de aginamet na du tolay a te ladu. 3 Nadid,inumange de Jesus ta buked, a kaguman nadu alagad na. Ey négeknud sa side. 4 Sayai panahun na Piyesta na Ala-ala. 5 Nadid,pékatan-aw ni Jesus ta meaadu a tolay atumétagubet dide, éy kinagi na ni Pelip, a“Ahe i pamugtungan tam ta ipamakan tamdidi tolay yae?” 6 (To pégkagi ni Jesus taéya, éy napospusan na dén i gemtén na,pero nipakelagip na ni Pelip da puhubaanna siya.) 7 Ey kinagi ni Pelip ni Jesus, a“Pakodyan tamwade? Maski ibugtong tami éduwa a datos a kuhata ta tinapay, éykulang de pa a kanén!” 8 Nadid, te alagada esa ta éya a ti Andres, a wadi ni SimonPedro. Ey kinagi na ni Jesus, a 9 “Te anak taéye a te kébil ta lima a momon a tinapaysakay éduwa a pindang, pero gasinu sandén ye ta kakadua na tolaye.” 10 Ey kinagini Jesus du alagad na, a “Pégiknudén moyside.” Nadid, da melawa i kalamonan taéya, éy pinégiknud de du tolay ta éya. Temanga lima a libu a lélake (puwera du bébesakay du anak). 11 Nadid, inalap ni Jesustu tinapay no anak. Ey to pégpasalamatna, éy binahabahagi na tu tinapay du tolay.Pati tu éduwa a pindang, éy binahagi nabe ta maski sénganya a gustu de. 12Nadid,to kébésog de dén, éy kinagi ni Jesus du

Juan 6:13 118 Juan 6:40alagad na, a “Hempésén moy i sobha dia,kakenga.” 13 Ey to péghempés de, éy na-putat i labindalawa a gatang to sobha de aminéngan ta tinapay.

14 Nadid, péketa du tolay ta éya a gi-namet ni Jesus, éy kinagi de, a “Siya nganidén ya a talaga i purupeta a pinaange sena Diyos a tagapagligtas dikitam.” 15 Peroti Jesus, pékapospos na a pilitén de siya atalaga amaghari dide, éy gininanan na sidea inumange man dén siya a isesa ta buked.

Méglakad Ti Jesus Ta Dibo Na Diget16Nadid, to apon, éy inumange du alagad

na to digdig no diget. 17 Ey sinumakay sideto abeng a umahabes ta Kapernaum. Kélépdén, éy éwanpabi dumédemét ti Jesus dide.18Nadid, inabut side na mesibét a pahés, atulos no diget a mesalpuk-salpuk. 19Nadid,to pégaud de ta manga pitu a kilumetru, éybigla a neta de ti Jesus a méglakad ta dibona digita a gébék dide. Ey inumanteng side.20 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Diyan kamméganteng, sakén ye.” 21 Nadid, péketade a siya ngani dén, éy pinasakay de toabeng. Ey to késakay na dén, éy agad sidedinumemét to punduan de a lugar.

Ahayukén Du Tolay Ti Jesus22 Nadid, to kagagabian na éya, éy du

tolay a nawahak to tinulakan du alagad,éy inahayok de ti Jesus. Tukoy de a tedahik sa tu isesa san a abeng to apon se.Sakay tukoy de be a éwan kinumuyog tiJesus du alagad na to kétulak de ta éya aabeng. 23Nadid, ahayukén de pabi ti Jesus,éy te dinumemét a abeng dide a gébwatta Tiberias. Pinumundu side to tapat nopinénganan du tolay to tinapay a niatéddide ni Jesus. 24 Kanya du tolay, péketa dea éwan sa de Jesus, éy nipeahabes side dubigu a demét a abeng ta Kapernaum. Eykédemét de ta éya, éy inahayok de sa tiJesus.

Tu Kanén a Ikébuhay Na Tolay25 Nadid, péketa de diya éy kinagi de, a

“Maistu, nikésiya ka pa se dinumemét?”26 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Kanyaék moyinahayok, éy dahilan san to nipakan kodikam to apon se a tinapay. Pero éwanmoy maisipan i kahulugina na éya a gi-namet ko a tanda. 27 Diyan kam pirmi amégéahayukén ta kanén moy, da éwan ya

matagal. Engˈwan, i ahayukén moy makaaéy tu kanén a iba a makabuhay ta tolay aéwan tu katapusan. Ey sakén i mangatédata éya a kanén, da inatdinanék Nama koa Diyos ta kapangyarian ko.” 28 Ey kinagidu tolay ni Jesus nadid, a “Anya i maigi agemténme, monda tupadénme i kaluubenna Diyos?” 29 Ey kinagi ni Jesus, a “Sayei gustua na Diyos a gemtén moy: mani-wala kam diyakén, da pinaangeék na se.”30-31 “Ey anya,” kagi de, “éng gustu mo amaniwala kame diko, éy gemténmo i tandaa kataka-taka. Mara du apo tam to araw, topégiyan de ta ilang a lugar, éy pinépakanside ni Moises ta mana a gébwat ta langet.Saya i kagia ta kasulatan na Diyos. Nadid,”kagi du tolay “éngmetameka amagimet takona sa a tanda, éy maniwala kame diko.”

32 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Tandaanmoy, besa ti Moises i nangatéda du apo tamta kanén a gébwat ta langet, éngˈwan Tamako i nangatéda. Sakay nadid, éy atdinankam Nama ko ta tunay a kanén a gébwatta langet. 33 Nadid, tu kanén a iatéd naDiyos, éy dinumibi a gébwat ta langet. Iéya a kanén, éy saya i makabuhaya ta tolayta mundua a éwan tu hanggan.” 34 Nadid,pékabati du tolay ta éya éy kinagi de, a“Pekanén mo kame pad a palagi ta éya akanén.”

35 Ey kinagi ni Jesus dide. a “Sakéni kanéna a ikébuhay na tolay a éwan tuhanggan. Maski ti ésiya a pasakup diyakén,éy éwan siya mégalép a huway; sakay siyaa maniwala diyakén, éy éwan siya mage-plék a huway. 36 Nadid, anya tu kinagiko dikam? Tu kinagi ko, éy maski minetamoy tu gimet ko a kataka-taka, éy éwankam méniwala diyakén. 37 Pero maski tiésiya i iatéda Nama ko diyakén, éy pásakupside diyakén. Ey sakén éy éwan ko idelani maski ti ésiya a pasakup diyakén. 38 Daéwanék se dinumibi a gébwat ta langet amonda gemtén ko i kaluuben kua,” kagi niJesus; “éngˈwan i kaluuben no nagpaangese diyakén. 39 Ey i kaluuben na, éy éwantu mebut a maski isesa a tolay a niatédna diyakén, éngˈwan gustu na éy buhayénko side a étanan ta kédemét na katapusanna mundua. 40 Entan moy,” kagi ni Jesus;“saye i kaluuben Nama ko: Du étanan amakatukoy diyakén a anak na Diyos sakay

Juan 6:41 119 Juan 6:69maniwala be side diyakén, éy gustu Namako éy mabuhay side a éwan tu katapusan.Ey sakén i magpabuhaya ta kona sa a tolayta katapusan na mundua.”

41 Nadid, pékabati sa du Judeo, éy pin-intasan de siya. Ewan side méniwala tokinagi na a siya i kanén adinumibi a gébwatta langet. 42 “Anya,” kagi de, “isip ko tiJesus siya, a anak ni Jose. Bakit kagi naa dinumibi siya a gébwat ta langet, peronatenggi tam tu ina na éy tama na?” 43 Eykinagi dide ni Jesus, a “Diyan kam még-pintas diyakén. 44 Entan moy, éwan tuipasakup diyakén a talaga éng éwan pa sideamo-amon Nama ko. Ey du mananggapdiyakén, éy pabuhayén ko side kédemétna katapusan na mundua. 45 Mara entanmoy, nisulat du purupeta to araw a ipali-wanag kan na Diyos du étanan a tolay.Kanya nadid, maski ti ésiya a maniwalata ipaliwanag Nama ko dide, éy pasakupside diyakén. 46 Pero éwan ko kagin a tetolay a minaketa ta Diyos,” kagi ni Jesus.“Ewan. Basta sakén san i naketaa ta Diyos,da gébwaték diya.

47 “Tandaan moy i éye a kagi ko dikam,a maski ti ésiya a méniwala diyakén éy tebuhay a éwan tu katapusan, 48 da sakéni kanéna a ikébuhay na tolay a éwan tuhanggan. 49 Mara entan moy du apo moya négiyan ta ilang a lugar: Maski kinékande tu mana a nipépakan dide ni Moises,éy nate be san side. 50 Pero tu tunay akanén a dinumibi a gébwat ta langet, éyiba. Maski ti ésiya améngan ta éya a kanén,éy te buhay siya a éwan tu katapusan.51 Ey sakén i kanéna a dinumibi a gébwatta langet a ikébuhay na tolay,” kagi niJesus. “Kanya maski ti ésiya a méngan taéya a kanén éy mabuhay siya a éwan tukatapusan. Ey tu kanén a iatéd ko éy tu bégiko. Iatéd ko a monda mabuhay i tolay tamundua.”

52 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éynégpasuway side, a kinagi de, a “Pakodyanna éye a lélake a méngipakan dikitam tabégi naa?” 53 Kanya kinagi man dén ni Je-sus dide, a “Katutuhanan tu kagi ko dikam;sakén i lélake a gébwat ta langet. Eng éwankam méngan ta bégi kua sakay uminumta digi ko, éy éwan kam mabuhay a éwantu hanggan. 54 Dahilan i maski ti ésiya a

méngan ta bégi ko sakay uminom ta digiko, éy te buhay siya a éwan tu katapusan.Sakay pabuhayén ko siya ta katapusan namundua. 55 Tandaan moy” kagi ni Jesus, “ibégi kua, éy sáya i tunay a kanén; sakay idigi kua, éy sáya i tunay a inumén. 56Kanyamaski ti ésiya a méngan ta bégi kua éyta uminom ta digi ko, éy mégiyanék diya,sakay mégiyan be siya diyakén. 57 Nadid,pinaangeék se Nama ko,” kagi na. “Siya igébwata na buhay na tolay. Kanya inatdi-nanék na ta buhay ko. Ey kona be sa imaskiti ésiya a méngan ta bégi ko, éy atdinan kobe siya ta buhay na. 58Kanya sakén i tunaya kanén a dinumibi a gébwat ta langet.Besa ya tu kinékan du apo tam, da nateside. Pero du méngan ta tunay a kanénéy mabuhay side a éwan tu katapusan.”59 Sáya tu kinagi ni Jesus to pégtoldu na duJudeo to kapilya ta Kapernaum.

Tu Kagi Tungkul Ta Buhaya Ewan Tu Katapusan

60Nadid, nabati be du alagad na tu pég-toldu na. Kanya kinagi du keaduan de,a “Mehirap i éya a pégtoldu na. Ewantu makatanggap ta éya a kagi.” 61 Nadid,natukoy agad ni Jesus i péngupos diya dualagad na. Kanya kinagi na dide, a “Anya,idelanmoy be i éya a nitoldu ko? 62Ey anyawade i isip moya éng metaék moy a umon-tok to dati ko a édsean ta langet? 63 Tuikébuhay na tolay éy Espiritu na Diyos. Tubégi éy éwan tu kabuluhan a makabuhayta tolay. Nadid, tu kinagi ko dikam, éygébwat ta Espiritu, éy makabuhay ya tatolay. 64 Pero te sénganya dikam a éwanméniwala.” Négkagi ti Jesus ta kona sa, datukoy na sapul to sapul du éwan méniwaladiya, sakay tu méngitokyon diya. 65 “Saya ikatuwiran ko a négkagi dikam.” kagi na, “aéwan tu mananggap diyakén, éngˈwan paside amo-amon Nama ko.”

66 Nadid, kétapos ni Jesus a nagtoldu taéya, éy gininanan siya du keaduan du ala-gad na. Ewan dén side kinumuyoyog diyaa huway. 67 Ey kinagi ni Jesus du alagadna a labindalawa, a “Anya, ginananék moybe?” 68 Ey “Ewan,” kagi ni Simon Pedro.“Eng ginananme ka, éy ahe i angayanmia?Ewan tu iba amangiligtas dikame éng éwansiko. Siko i te kagia tungkul ta buhaya éwan tu katapusan. 69 Méniwala kame

Juan 6:70 120 Juan 7:27

diko,” kagi ni Pedro, “da tukoy me a sikoi tiniyak na Diyos a tagapagligtas.”

70 Ey kinagi ni Jesus, a “Pinili ta kama labindalawa, a sikam i alagad ko a tu-nay. Pero i esa dikam éy dimonyo atalaga.” 71 Négkagi ti Jesus tungkul niHudas Iskarote, da maski sakup siya nalabindalawa a alagad, éy tukoy ni Jesus aitokyon na siya ta mangdikép diya.

7De Jesus a Pépétwadi

1 Nadid, kétapos na éya, éy nagtulos tiJesus ta Galilea san. Ewan siya uméangeta Hudea, da gustu du te tungkulin a Judeota éya a bunuwén. 2 Nadid, adene dén ipiyesta ta Jerusalem a ngéngahinan de aPiyesta na Tolda. 3 Kanya du tétotop niJesus, éy kinagi de diya, a “Ikad mo dénta Hudea, monda meta du alagad mo taéya i gégemtén mua. 4 Eng gustu mo atumanyag ka a talaga,” kagi de, “éy bakitéwan mo ipeta i tarabaho mua? Umangeka ta piyesta ta Jerusalem, monda meta dutolay sa i gimet mua.” 5 Pati du tétotop niJesus, éy éwan be side nániwala diya; kanyapinégkagian de ta kona sa.

6 Ey kinagi ni Jesus dide, a “Ewanékumange nadid ta piyesta, da éwan ko pabioras a tumanyag. Mara sikam.” kagina, “éy maari kam a umange ta éya tamaski nikésiya, 7 da éwan méiyamut dutolay dikam. Pero sakén, éy méiyamutdu tolay diyakén, da mégpatunayék dide amedukés i gégemtén dia. 8 Sikam san déni mamiyestaa,” kagi na. “Pero sakén éyéwanék sa umange. Ewan ko pabi oras atumanyag.” 9Nadid, to pégkagi ni Jesus taéya du top na, éy nawahak siya ta Galilea.

Umange Ti Jesus Ta Piyesta10 Nadid, to kéhektat dén du top na a

inumange to piyesta, éy tinumagubet tiJesus. Pero ta lihim san. 11 Nadid, du tetungkulin a Judeo ta Jerusalem, éy nipé-pakelagip de ti Jesus, éng ahe siya. Umasaside a umange siya ta piyesta. 12 Sakaydu tolay sa, éy masiyadu i pégbébahetade ni Jesus. Te sénganya a mégkagi amahusay siya a lélake. Sakay te mégkagibe a “Ewan, da pagkamalién na du tolay.”13 Pero lihim san i pégbébaheta dia. Ewan

tu néngipahayag diya, da méganteng sidedu te tungkulin a Judeo.

14 Nadid, to pégkalahati dén no piyesta,éy inumange ti Jesus ta Templo a tulos siyaa mégtoldu du tolay. 15 Ey du te tungkulina Judeo, éy mégtaka side diya, da bihasa amégtoldu. “Bakit wade matalinung i éye alélake,” kagi de, “éy éwanbe siya nagadal taiskul tama?” 16 “Ey dahilan,” kagi ni Jesus,“i pégtoldu kua, éy éwan ta isip kua, éngˈwan gébwat ta Diyos. Siya i nagpaangease diyakén. 17 Eng gustu na maski ti ésiyaa manupad ta kaluuben na Diyos,” kagina, “éy mapospusan na a talaga éng ahe igébwata na pégtoldu kua--éng gébwat taDiyos, o éng gébwat ta isip ko sana. 18Mara,tu mégtoldu ta isip na san, éy gustu na éypurién siya na tolay. Pero éng te mégtoldua inutusan siya na Diyos, éy gustu na éypurién na tolay i Diyos. I pégtoldua na konasa a tolay éy tama, a éwan tu mali-mali.

19 “Inatdinan kam ni Moises ta utus naDiyos, pero éwan moy sésundin. Ey nadidéy gustu moy a ipabunoék moy.” 20 “Tedimonyo ka a talaga.” kagi du tolay, “éngkona sa i isip mua. Ti ésiya beman imégpabunua diko?”

21 Ey kinagi ni Jesus, a “Bakit mégtakakaméngpahusayénko tu lélake ta aldewnapangilin? 22 Mara entan moy tu pégbugit:Inutusan kam ni Moises a bugitén moy duanak moy (éy gébwat i éya a ugali du apotam a neditol ni Moises). Kanya bugiténmoy du anakmoymaski pangilin, 23mondatupadén moy i utus ni Moises. Nadid, éngmaari kam a mégbugit maski pangilin, éybakit mégingél kam diyakén da pinahusayko tu lélake to pangilin? 24 Kanya sikam,”kagi ni Jesus, “éy diyan moy pintasan i to-lay éng éwanmoy tukoy i tunay a nanyari.”

Négpasuway Du TolayTungkul Ni Jesus

25 Nadid, i senganya du Judeo taJerusalem, éy kinagi de, a “Isip ko siyatu binanta de a bunon! 26 Ey entan moy,maski te taknég san se siya a mégtolduta harap dia, éy éwan tu néképégkagidiya a maski isesa! Bakit wade,” kagide; “siguru éwan de siya pékialaman danaisip de dén a siya i tagapagligtas tamaa talaga.” 27 Pero, “Ewan wade,” kagi du

Juan 7:28 121 Juan 8:2iba, “dahilan ta kédemét kan ni Cristo atagapagligtas, éy éwan kan tu makaposposta nagébwatan naa. Pero i éye, éy tukoytam dén i pégiyanan na a banuwan.”

28Nadid, to pégtoldu ni Jesus ta Templo,éy kinagi na, a “Isip moy tukoyék moy,sakay isip moy tukoy moy i kinagébwatankua. Pero éwan! Ey éwanék se inumangeta isip ko san, éngˈwan, te iba a nagpaangese diyakén. Siya i tunaya. Ey sikam éyéwan moy siya tukoy. 29 Pero sakén, éytukoy ko siya, da gébwaték diya, sakaypinaangeék na se.” 30Nadid, to pégkagi niJesus ta éya, éy lalo de a gustu a dekpénsiya. Pero éwan de netulos, da éwan napabi takda a madikép. 31 Sakay meadu bea tolay to piyesta a méniwala diya. “Siya itagapagligtas a talaga,” kagi de, “da éwantu iba a makagimet ta kataka-taka a konadiya.”

32Nadid du Pariseyo, nabati de tu kinék-agi du tolay tungkul ni Jesus. Kanya in-utusan de du pulis a angen dekpén siya.33 Ey nadid, kinagi man dén ni Jesus dutolay, a “Kétihék san dén a panahun ipékiagum kua dikam, sakay magsoliék déntominagpaange se diyakén. 34Ey sikam, éyahayukénék moy, pero éwan ék moy meta,da éwan kam makaange ta angayan kua.”

35 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éynéguhon-uhon side a kinagi de, a “Ahewade i angayan naa? Bakit kagi na a éwantam meta? Siguru umange siya mégiyandu Judeo ta adeyo a banuwan na Griego,monda tolduan na sa du Griego a tolay.36 Anya wade i kahulugen no kinagi na aahayukén tam kan siya, pero éwan tammeta? Bakit kinagi na a éwan kitam kanmakaange ta angayan na? Ahe wade iangayan naa?” Kona sa i uhuna du tetungkulin a Judeo.

37 Nadid, to katapusan a aldew nopiyesta ta Jerusalem, éy tinumaknég ti Je-sus ta harap du tolay, a kinagi na dide tamedegsén. “Maski ti ésiya a mégeplék,”kagi na, “éy umange se diyakén a uminom.38Da maski ti ésiya a méniwala diyakén, éykoman dén i te bukal a dinom ta disalad nabégi na a mégbulos a ikébuhay na. Konasa i kagia ta kasulatan na Diyos.” 39 (Iéya a kinagi ni Jesus, éy nihalimbawa nata Espiritu na Diyos a umasék ta tolay a

maniwala diya. Pero éwan pabi umasék,da bagu kona sa i gimet na Espiritu éyumontok pa ti Jesus ta langet.)

40 Nadid, pékabati du tolay ta éya, éykinagi du sénganya, a “Siya i mahalagaa purupeta na Diyos a talaga!” 41 Sakayte iba be a mégkagi, a “Siya i Cristo atagapagligtas dikitam.” Pero, “Besa ina,”kagi du iba. “Magébwat beman i Cristota Galilea? 42 Isip ko i kagia ta kasulatanna Diyos éy i Cristo éy gébwat kan ta lahini Hari Dabid. Sakay ta kédemét na kan,”kagi de, “éy gébwat kan ta Bethlehem abanuwan ni Dabid.” (Akala de éy nienakti Jesus ta Galilea.) 43 Kanya du tolay, éyéwan paripareho i isip dia tungkul ni Jesus.44 I sénganya dide, éy gustu de maka siya adekpén. Pero éwan de nitulos.

Ewan Méniwala Du Te Tungkulin a Judeo45 Nadid, du pulis a talaga a manikép ni

Jesus, éy nagsoli side du nagutus dide aPariseyo. Ey kédemét de dide, éy kinagi duPariseyo, a “Bakit éwanmoy siya dinikép?”46 Ey kinagi du pulis, a “Mésanike kamediya, da éwan me pabi nabati i memahal akagi a kona to kinagi na.” 47Ey “Anya,” kagidu Pariseyo, “pagkamalién na kambale be?48 Bakit, neta moy beman i maski isesa amataas a Judeo a méniwala diya? Ewan!49 Pero didi tolaya a mababa,” kagi de, “éyméniwala side da éwan de inadal tu utus niMoises. Dumemét maka dide agad i parusana Diyos.”

50 Nadid, édsa be sa nadid ti Nikodemo,da Pariseyo be siya. Siya tu inumangenékiohon ni Jesus to kélép. Ey kinagi nadide, a 51 “Bakit pépintasanmoy siya agad?Isip ko i ugali tama éy éwan kitam mag-parusa ta tolay éng éwan tam pa mabati tukatuwiran na?” 52 Ey “Anya,” kagi de niNikodemo, “bakit kumampi ka diya, tagaGalilea ka wade be? Hala, pagadalan mo ikasulatana, éymetamoa éwan tu purupetaa gébwat ta Galilea.”

8Tu Bébe a Nadikép Ta Péngilélake

1Nadid, sinumoli dén du tolay ta bile de.Pero ti Jesus, éy inumange san ta Bukedna Olibo a édsa side a natidug. 2 Ey tokagagabian na, éy inumange man dén siyata Templo. Ey dinumulug diya du tolay.

Juan 8:3 122 Juan 8:28Ey inumeknud sa siya a nagtoldu dide.3 Nadid, to pégtoldu na, éy dinumemét sadu maistu ta rilihiyon sakay du Pariseyo,a te kébil side a bébe a nadikép de tapéngilélake. Ey niharap de siya du tolay sa.4 Ey kinagi du Pariseyo ni Jesus, a “Maistu,nadikép de i bébe a éye ta péngilélake.5Anyan tam siya, da utus ni Moises éy bat-ibatikalén tam i kona se a bébe a hangganmate? Anya i isip mua, Maistu, bunon mesiya, o éwan?” 6 Kanya pinakelagipan deti Jesus ta kona sa, éy puhubaan de siya.Gustu de maka a pégkagin siya ta mali,monda te katuwiran side a mangidimandadiya. Pero ti Jesus, éy basta hinumektensiya a pénulat na tu toldu na to luta.

7Nadid, to pémilit de diya a pégpépake-lagip, éy tinumaknég siya a kinagi na dide,a “Maari; tu éwan tu kasalanan dikam, éysiya i meditula a mangbatikal.” 8 Ey topégkagi ni Jesus ta éya éy hinumektenmandén siya a pénulat na tu toldu na to luta.9 Ey du Pariseyo, pékabati de to kagi niJesus, éy mésanike dén side, da tukoy de ate kasalanan be side. Kanya nétégitégesadén side a néglakad, sapul to katandaan de.Basta i nawahaka éy ti Jesus sakay tu bébe.10 Ey tinumaknég ti Jesus a kinagi na tobébe, a “Anéng, ahe dén du nagpehay diko?Ewan tu nabuhay a mangparusa diko?”11 Ey “Ewan, Maistu,” kinagi no bébe. “Eysakén, éy éwan ta ka be parusaan,” kagi niJesus, “Ikad mo dén, a diyan ka magkasalaa huway.”

Tu Demlag Ta Mundua12 Nadid, mégtoldu man dén ti Jesus du

tolay. “Sakén i Demlaga a mégpaliwanag tatolay ta mundua,” kagi na. “Maski ti ésiyai mékiaguma diyakén, éy éwan méglakadta mediklém. Engˈwan, édse diya i Demlaga ikébuhay na tolay.” 13 Nadid, pékabatidu Pariseyo ta éya, éy kinagi de, a “Ewankame méniwala diko, da éwan tu iba amégpatunay diko. Engˈwan, siko be san imégpatunaya ta sarili mua.”

14 “Maski mégpatunayék ta sarili kua,”kagi ni Jesus “éy katutuhanan tu kagi ko, datukoy ko i kinagébwatan ko éy ta angayanko. Pero sikam,” kagi na, “éy éwan moytukoy i kinagébwatan ko éy ta angayan ko.15 Sikam, éy pintasan moy i tolay ayun ta

isip moya, maski éwan moy tukoy. Perosakén,” kagi na, “éy éwan ko ugali a még-pintas. 16 Pero éng magpintasék ta tolay,éy katutuhanan tu pintas ko, da éwan sansakén i magpintasa, éngˈwan kaguman kobe i nagpaangea se diyakén. 17Mara entanmoy tu kautusan moy, i kagi naa éng teéduwa kan a mégpatunay ta maski anya agimet, éy tanggapén moy a katutuhanan.18 Ey nadid, isip ko te éduwa a mégpatu-nay diyakén, sakén, sakay tu nagpaange sediyakén a Ama ko!” 19 “Ey ahe tama mo?”kagi du Pariseyo. “Ewanék moy tukoy,”kagi ni Jesus, “sakay éwan moy be tukoyTama ko. Eng tukoyék moy, éy tukoy moybe dén Tama ko.”

20 Saya tu kinagi ni Jesus du Pariseyo taTemplo. Tu édsean na a mégkagi, éy totapat no pégabuloyan. Ey du te tungkulin aJudeo, éy éwan de siya nipadikép, da éwanna pabi takda a madikép.

Ewan KamMakaange Ta Angayan Kua21 Nadid, kinagi man dén ni Jesus du

tolay, a “Adene dén i oras a hektatan takam. Ey ahayukénék moy, pero éwanékmoy meta. Eng ˈwan basta mate kama te kasalanan pabi. Sakay éwan kammakaange ta angayan kua.” 22 “Bakit?”kagi du te tungkulin a Judeo. “Bakit kagina a éwan kitam kan makaange ta angayannaa? Siguru mégusot siya, kanya éwankitam makaange diya!” 23 Ey kinagi niJesus dide, a “Sikam éy taga éye kam tadibeae. Sakén éy taga ontokék. Sikaméy taga mundu kam, pero sakén éy éwan.24 Kanya katutuhanan tu kinagi ko a matekam a te kasalanan pabi. Ey mate kam ate kasalanan pabi a talaga,” kagi ni Jesus,“éng éwan kammaniwala diyakén, a sakénngani i pinaange se na Diyos.” 25 “Ey tiésiya ka beman ye?” kagi du Pariseyo.“Ey to sapul ngani pa,” kagi ni Jesus, “éykinagi ko dén ya dikam. 26 Mapintasanta kam maka ta ugali moy, pero éwan.Dahilan tu ipahayag ko nadid ta tolay, éytu nipaliwanag san diyakén no nagpaangese diyakén. Siya i tunaya.”

27Nadid, du lélake a mégbati ni Jesus, éyéwan de tukoy tu kagi na a te nagpaangese diya. Ewan de napospusan a kinagi nadide Tama na a Diyos. 28 “Sakén i lélake a

Juan 8:29 123 Juan 8:54gébwat ta langet,” kagi na. “Ta péngiekpétmoy diyakén ta te tolnék a kayo, éymapos-pusan moy dén a sakén i pinaangea se naDiyos. Sakay mapospusan moy be a éwangébwat i pégtoldu ko ta sarili ko san; éngˈwan gébwat to nipaliwanag diyakén Namako. 29 Sakay tu nagpaange se diyakén, éykaguman ko san. Ewanék na pabayan, dagégemtén ko i gustu naa.” 30 Nadid, topégkagi ni Jesus ta éya, éy meadu i nani-wala diya.

Tu Mégpalibri Ta Tolay31Ey kinagi ni Jesus du Judeo améniwala

diya, a “Eng sugsugén moy i kagi kua, éysikam i tunay a alagad ko a talaga. 32 Sakaypati, éy mapospusan moy i katutuhanan.Sakay éngmapospusanmoy i katutuhanan,éy saya i magpalibria dikam.” 33 “Ey bakitte magpalibri dikame?” kagi du Judeo.“Lahi kame be ni Abraham. Ewan kamepabi inutusan na maski ti ésiya! Bakit kagimo a te magpalibri dikame?”

34 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “maskiti ésiya a mégkasala, éy tu kasalanan naéy saya i mégutusa diya, da sésundin natu kasalanan na. 35 Mara tu utusan, éyéwan siya mégiyan a hanggan to bile noamo na. Pero tu anak no amo na, éymégiyan diya a palagi. 36Kanya sikam, éngilibri kam no anak na Diyos, éy libri kama talaga. 37 Tukoy ko,” kagi ni Jesus, “alahi kam ni Abraham. Ey maski lahi kamni Abraham, éy gustu moy a ipabunuékmoy, da éwan moy tétanggapén i pégtoldukua. 38 Sakén,” kagi na, “éy mégtolduék tanipeta diyakén Nama ko. Sikam éy gemténmoy tu kinagi dikam nama moy.” 39 “TiAbraham,” kagi du Judeo, “éy siya i amamia.” Ey “Ewan,” kagi ni Jesus, “dahilan,éng lahi kam ni Abraham, éy ahigén moymaka tu ugali na amahusay. 40Pero éwan,”kagi na, “da gustu moy a ipabunuék moy.Ey éwan sa kona tu ugali ni Abraham.Ipabunuék moy, maski kinagi ko dikami katutuhanan a nipaliwanag diyakén naDiyos! 41Ewanmoy ahigén ti Abraham, éngˈwan ahigén moy tu ama moy a esa.”

Nadid, mégingél du Judeo, a kinagi de niJesus, a “Ewan kame mungaw. Tukoy metama me, a Diyos i Ama mia!” 42 “Ewan,”kagi ni Jesus. “Dahilan éng Diyos i Ama

moya a talaga, éy mahalék moy, da inu-mangeék se a gébwat ta Diyos. Ewanékse inumange ta isip ko san, éng ˈwanpinaangeék se naDiyos. 43Bakitwade éwanmoy mépospusan tu kékagin ko? Dahilansiguru éy éwan kam makatiis a mégbati tapégtoldu kua. 44 Ewan Diyos i Ama moya,éng ˈwan ti Satanas, da gustu moy a sug-sugén i kaluubenna. Sapul to sapul éy siya imégbuno. Sala na i katutuhanan, da i katé-tubu na a ugali, éy mebuli. Siya i nagsapu-lana na étanan a kagi a kakabulyan. 45Perosakén,” kagi ni Jesus, “éy kinékagi ko dikami katutuhanan, pero éwan kamméniwala takagi kua. 46 Ti ésiya dikam i makapagpatu-nay a te kasalananék? Ewan. Ey nadid, éngmégkagiék dikam ta katutuhanan, éy bakitéwan kam méniwala? 47 Du tolay a tunaya anak na Diyos, éy mégbati side ta kagina Diyos. Pero sikam, éy éwan kam anakna Diyos; kanya sala moy a mégbati ta kagikua.”

Ti Jesus Sakay Ti Abraham48 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éy

méiyamut side ni Jesus. “Tama bale tukinagi me a te dimonyo ka!” kagi de.“Ewan ka Judeo, éng ˈwan dayuan ka aSamaritano.” 49 Ey “Ewan,” kagi ni Jesus.“Ewanék tu dimonyo. Engˈwan, pataasénko Tama ko ta kagi ko. Pero sikam. éypépintasanék moy ta kagi moy. 50 Peropabayan ko san,” kagi na, “da éwan kogustu a magpataas ta sarili ko. Pero teesa a magpataas diyakén. Ey siya i bahala.51 Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus, “maskiti ésiya a mangtupad ta kagi kua, éy éwansiya mate, maski nikésiya.”

52 Nadid, pékabati du te tungkulin aJudeo ta éya, éy “Alakame!” kagi de, “mi-nate ti Abraham. Minate du purupeta naDiyos. Pero kagi na lélakeae éng tupadénna tolay i kagi na éy éwan kan side mate!Are! Hinayup siya a talaga! 53 Anya,”kagi de, “isip mo mataas ka to apo tam aAbrahamaminate dén? Sakay dupurupetaéy minate be side. Bakit, isip mo a siko imataasa ta étanan ta munduae?” 54Nadid,kinagi ni Jesus dide, “Engmara pataasén koi sarili ko, éy éwan ya tu pasa a magpataasdiyakén. Pero éwan, da Tama ko i még-pataasa diyakén. Kagi moy a siya i Diyos

Juan 8:55 124 Juan 9:24moy, 55pero éwan, da éwanmoy siya tukoya talaga. Sakén, éy tukoy ko siya,” kagi niJesus. “Mara éng kagin ko a éwan ko tukoyi Diyos, éymagbuli-buliék a kona dikam, datukoy ko siya a talaga. Sakay i kagi naa,éy tupadén ko. 56 Tu apo moy a Abraham:asa na a metaék na a dumemét. Ey netana ngani dén i demét ko, éy mésaya siya taéya.”

57 “Ey pakodyan mo a naketa ni Abra-ham,” kagi de, “éy éwan ka pabi lakay?”58 “Ey tandaan moy ye,” kagi ni Jesus,“bagu nienak ti Abraham, éy naleék déna buhay.” 59 Nadid, pékabati du Judeo taéya, éy nangalap side ta bito, a talaga dea batibatikalén. Pero éwan, da linumiso tiJesus dide, a linumwas dén siya ta Templo.

9Pinahusay Ni Jesus Tu Buhék

1Nadid, to péglakad de Jesus, éy neta detu lélake a buhék sapul to nikeeanak na.2Ey kinagi diya du alagad na, a “Anyawade,Maistu, bakit wade nienak i lélake a éya abuhék? Parusa ina na kasalanan na a sarili,o na kasalanan dena na?” 3 “Ewan,” kagini Jesus. “Ewan ina gébwat to kasalananna. Sakay éwan be gébwat ta kasalanandena na. Eng ˈwan, kanya buhék siya,éy monda mepahayag i kapangyarian naDiyos a manghusay diya. 4 Kailangan atupadén tam i tarabaho no nagpaange sediyakén bagu malipas i panahun a pang-tupad tam. Dumemét agad i kélép éyéwan tu makatarabaho. 5 Habang édseékta mundua, éy sakén i Demlag a mégpali-wanag ta tolay ta mundua.” 6 Nadid, topégkagi ni Jesus ta éya, éy linoktaben natu luta a ginimet na a putik, sakay nikulona to mata no buhék. 7 Sakay kinagi nadiya, a “Ikadmo dénmagidemos ta dinumana Siloe.” Nadid inumange sa tu buhéka nagidemos. Ey to késoli na to bile, éynaketa dén siya.

8 Nadid du karatig na, sakay du dati anakatenggi diya, éy kinagi de, a “Anya,éwan ye tu lélake a dati a te eknud a mék-ilimos?” 9 Isip du kalahati a tolay éy siyangani dén ya, pero “Ewan wade ina,” kagidu iba, “neubet wade san ye.” Ey “Ewan,”kagi no lélake, “sakén ngani dén ye.” 10 “Eypakodyanmo a nakabulag?” kagi de. 11“Tu

lélake a ngéngahinan de a Jesus,” kagi na,“éy nagimet ta putik to laway na, sakaynikulo na ta mata kua, sakay inutusanékna a magidemos ta Siloe. Ey to pégidemosko sa, éy naketaék dén.” 12 “Ey ahe dén iéya a lélake?” kagi de. Ey “Ahéy,” kagi na.“éwan ko dén tukoy.”

Siyasatén Du Pariseyo EngKodya I Nipaghusay Na

13-14Nadid, to pégimet ni Jesus to putik apagamot na to mata no buhék, éy pangilina aldew. Kanya du tolay, éy niange detu lélake du Pariseyo. (Da bawal kantu ginamet ni Jesus, da pangilin.) 15 Eydu Pariseyo, éy nisiyasat de diya éngpinakodya na a minaketa. Ey kinagi nadide, a “Te lélake a nikulo na tu putik tamata kua, éy pégidemos ko, éy naketaékdén.” 16 Nadid, néguhunan du Pariseyoti Jesus. “Ewan gébwat ta Diyos i éya alélake,” kagi de, “da éwan siya méngilinta sabadu.” “Ewan,” kagi du iba. “Engmakasalanan siya a tolay, éy bakit mak-agimet siya ta kataka-taka?” Nadid, konasa i nipégpasuwaya du Pariseyo. Ewan sidenégkaisa tu isip.

17 Nadid kinagi de man dén to lélake,a “Siko, anya i isip mua, da siko kan ipinahusay na tu mata?” “Purupeta siya atalaga,” kagi na. 18 Nadid, du te tungkulina Judeo, éy éwan side méniwala a buhéktu lélake to éya. Kanya nipauwet de denana, 19 a kinagi de dide, a “Anya, éng sayei anak moya a kagi moy a buhék sapul tonikeenak na, éy bakit naketa dén nadid?”20 “Ewan me tukoy,” kagi dena na. “Anakmengani ina, a buhék sapul to nikeenakna.21Pero éwanme tukoy éng kodya i nipaketanaa. Sakay éwan me be tukoy éng ti ésiyai nagpahusaya ta mata naa. Pakelagipanmoy siya,” kagi de. “Mégkagi ina dikam,da te idad be dén.” 22 Kona sa i kinagidena na du te tungkulin, da mégantengside dide. Tukoy de a nagkasunduan déndu te tungkulin a ibutan de ta kapilya de ibawatmégkagi a ti Jesus i tagapagligtas dia.23Kanya kinagi de dide a bahala tu anak dea sumengbet to nipakelagip de dide.

24 Kanya du te tungkulin a Judeo, éypinauwet de man dén tu lélake a naghusaytu mata. Ey kinagi de diya, a “Isumpa

Juan 9:25 125 Juan 10:12-13mo ta Diyos éng katutuhanan tu kinagimo dikame. Ewan maari a ti Jesus i nag-pahusaya diko, da makasalanan siya a to-lay.” 25 “Ewan ko tukoy éng makasalanansiya, éng ˈwan,” kagi no lélake. “Basta itukoy ko sana, éy buhékék to éya, éy nadidéy naketaék dén!” 26 “Ey anya i ginametnaa diko a talaga?” kagi de. “Pakodyan naa nagpabulag ta mata mua?” 27 “Ey isip kokinagi ko dén ya dikam,” kagi na. “Bakitéwan kam méniwala to kinagi ko? Bakitpékelagipanék moy man dén? Gustu moywade be a maging alagad na?”

28Nadid, pékabati du te tungkulin ta éya,éy pinaginglan de tu lélake, a kinagi de,a “Siko i alagad na a talaga. Sikame, éyalagad kame ni Moises. 29 Tukoy me a tiMoises i utusan na Diyos. Pero i éya alélake, éy éwan me tukoy éng ahe i gébwatnaa.” 30 “Mégtakaék dikam!” kagi nolélake. “Neta moy dén a pinahusay na imata kua éy éwan moy bale tukoy i ki-nagébwatan naa! 31 Isip ko éwan tulunganna Diyos i tolay a makasalanan,” kagi na,“éngˈwan i tulungan na sana éy tu tunay améniwala diya. 32 Sapul to sapul, éy éwantu nakapagpabulag ta tolay a buhék sapulto nikeenak na. 33 Eng éwan gébwat i éyaa lélake ta Diyos, éy éwan siya makagimetta kona sa,” kagi no buhék. 34 “Alakame!”kagi du te tungkulin. “Siko i makasalananasapul to kéanakmo, sakay gustumo bemana siko i mégtoldua dikame?” Ey nadid éy,inibutan de siya to pégmitingan de.

35Nadid ti Jesus, éy nabaheta na a inibu-tan de tu lélake to pégmitingan de. Ey topéketa na diya, éy kinagi na a “Méniwalaka ta lélake a gébwat ta langet?” 36 “Tiésiya siya?” kagi no lélake. “Ikagi paddiyakén, monda maniwalaék diya.” 37 “Eyneta mo dén siya,” kagi ni Jesus, “da sakéna mégkagi diko, éy sakén ngani dén ye.”38 “Ey méniwalaék dén diko, Panginoon,”kagi no lélake. Ey tulos na a sinumambadiya.

39 Nadid, kinagi ni Jesus a, “Kanyaék seinumange tamundua, éymondamahukumi tolay. Sakay inumangeék be se mondamaketa du buhék ta katutuhanan, sakaymonda mabuhék du mégkagi a meta de ikatutuhanan.” 40 Nadid, du Pariseyo a tetaknég sa, pékabati de ta éya, éy kinagi de,

a “Anya, kagi mo a buhék kame be tu isip?”41 “Eng buhék kam a talaga,” kagi ni Jesus,“éy éwan kam tu kasalanan. Pero nadid,da kagi moy a meta moy i katutuhanan,éy saya i katunayana a te kasalanan kam atalaga.”

10Tu Halimbawa Ta Kulungan Na Tupa

1“Tandaanmoy ye,” kagi ni Jesus. “Maratu kulungan na tupa, maski ti ésiya aumunek to kudal na a éwan dumiman topintuan na, éy tulisan ya. 2 Pero tu dumi-man to pintuan na, éy siya i tunay a pastordu tupa. 3 Siya, bagay dumemét to kulun-gan éy bukasan siya no bantay to pintuan.Sakay tu pastor, éy dulawan na i ngahendu tupa na. Ey du tupa, éy pépansingén detu dulaw no amo de. Ey kédulug de diya,éy iluwas na side to kulungan. 4 Nadid,péngiluwas na dide, éy mégdetol siya dide,a umunonod side diya a mahusay, da tukoyde i boses naa. 5 Ewan side umunonod taiba,” kagi ni Jesus, “da éwan de tukoy tuboses na; éngˈwan ginanan de i kona sa.”

6 Saya i nihalimbawaa ni Jesus du tetungkulin a Judeo, pero éwan de napospu-san i kahulugen naa.

Ti Jesus I Mahusay a Pastor7 Kanya nipaliwanag ni Jesus dide, a ki-

nagi na, a “Tandaan moy: Sakén i pintuana sésdépan na tupa. 8 Du étanan a neditoldiyakén, a mégkukunwari a mataas, maraside ya i tulisan amégtako. Pero du tunay atupa ko, éy éwan de side pinansing. 9Marasakén i pintuan,” kagi na. “Eng sédpanékna maski ti ésiya a tolay, éy meligtas siya.Maari siya a tamo éy soli to kulungan ko.Sakay sakén, éy atdinan ko siya ta kanénna. 10 Mara tu tulisan, éy umange siya tokulungan a magtako sakay mamuno. Perosakén, éy inumangeék se a monda atdinanko i tolay ta malaya a buhay.

11 “Sakén i mahusay a pastor,” kagi niJesus. “Tu mahusay a pastor, éy iatédna i buhay na alang-alang du tupa na.12-13 Pero tu upaan, éy éwan, da ginananna san du tupa éng meta na tu aliyas aaso a dumuklos. Pabayan na du tupa daéwan siya tu pastor de, sakay éwan na sidemahal, da upaan san siya. Nadid, tu aliyasa aso, éy kékagitén na side a hanggan da

Juan 10:14-15 126 Juan 11:2minasebunak side. 14-15 Pero sakén,” kagini Jesus, “éy sakén i mahusay a pastor.Nadid, tukuyék Nama ko, sakay tukoy kobe siya. Ey kona be sa sikame du tupako; tukoy ko side, sakay tukuyék de be.Ey iatéd ko i buhay ko alang-alang dide.16Nadid, te tupaék be a iba,” kagi ni Jesus,“a éwan édse ta kulungan ko. Kailanganéy alagaan ko be side. Ey pansingén de iboses ko a talaga. Nadid, ta pégpasakup dediyakén éy esa side a gurupu, a sakén be ipastor dia a isesa.

17 “Nadid, mahalék Nama ko, da iatéd koi buhay kua, sakay mabuhayék a huway.18 Ewan tu tolay a te kapangyarian a ma-munodiyakén, éngˈwan sakén san i bahalaata buhay ko, éng mateék, o éng éwan. Eynadid, éy iatéd ko i buhay ko. Te ka-pangyarianék a mamakate ta buhay kua,sakay te kapangyarianék be a magpabuhayta bégi kua. Saya i niutusa diyakén Namako.”

19Nadid, to péghalimbawani Jesus ta éyadu Judeo, éy négpasuway man dén side,dahil to kinagi na. 20 Kagi du kalahati, éy“Diyan moy siya bébaten. Luku-luku siya!Te dimonyo siya!” 21 Pero “Ewan,” kagi duiba, “bakit memahal i pégtoldu naa? Ewanméképégtoldu i luku-luku ta kona sa. Anya,makapagpabulag i luku-luku ta buhék?”

Idélan Du Judeo Ti Jesus22 Nadid, oras dén na piyesta ta

Jerusalem a pékaala-ala de ta Templo.Taglamig ta panahun a éya. 23 Ey édseti Jesus to kwarto ni Solomon to Templo.24 Nadid du te tungkulin a Judeo, éydinumulug sa side diya, a kinagi de, a“Bakit iliso mo dikame i tungkulin mo?Ipagtapat mo dikame éng siko i Cristo atagapagligtas dikame, o éng éwan.” 25 Eykinagi ni Jesus dide, a “Isip ko kinagi kodén ya dikam, éy éwan kam naniwala. Itinarabaho ko a niutus diyakén Nama ko,éy saya i mégpatunaya diyakén. 26 Perosikam, éy éwan kam méniwala, da éwankam kabilang na tupa ko. 27 Du tupa ko,”kagi ni Jesus, “éy pépansingén de i boseskua, éy tukoy ko side. Sakay side, éyumunonod side diyakén. 28 Ey atdinan koside ta buhay a éwan tu katapusan. Maskinikésiya éy éwan side mepahamak. Sakaypati éy éwan tu méngagew dide diyakén.

29 Tama ko, éy siya i mataasa ta étanan.Ey siya i néngientaregaa dide diyakén.Ey éwan tu méngagew du tupa na diya.30 Nadid, sakén sakay Tama ko a Diyos, éyesa kame.”

31 Nadid, pékabati du Judeo ta éya, éyinalap de man dén du bito, a talaga de mandén siya a batibatikalén. 32 Ey kinagi niJesus dide, a “Te meadu a mahusay a gi-namet ko ta harap moya, a niutus diyakénNama ko. Ahe sina i kasalanan ko a pang-batibatikalan moy diyakén?” 33 “Ewan toginametmo amahusay i pangbatibatikalanmia diko,” kagi du te tungkulin, “éngˈwan ikasalananmua, éy lapastangan ka ta Diyos.Mégwari-wari ka a Diyos, pero tolay kasan.” 34-35 “Ey isip ko,” kagi ni Jesus, “éyte kagi ta kasulatan na Diyos, a nginahi-nan na Diyos du utusan na a diyos beside. Ey éwanmalipas i kasulatan na Diyos.36 Ey nadid, bakit éwanék maari a mégkagia anakék na Diyos, éy inutusanék be naDiyos, a pinaangeék na se ta mundua? Kagimoy a lapastanganék ta Diyos, pero éwan.37 Entan moy,” kagi ni Jesus, “éng éwan kogemtén i tarabaho Nama ko, éy diyan kamméniwala diyakén. 38 Per éng gemtén ko itarabaho na, éy maski éwan kamméniwalata kagi ko, éymaniwala kam ta gemtén kua.Da éng méniwala kam ta gemtén ko, éymapospusan moy a édse diyakén Tama ko,sakay sakén, éy édseék be diya.”

39 Nadid du te tungkulin a Judeo, péka-bati de ta éya, éy talaga de siya a dekpéna huway; pero éwan, da nakahektat siya taéya a bile.

40Nagsoli man dén ti Jesus ta dibilew naHordan a hanggan to pégbinyagen ni Juanto araw. Ey tinumulos sa siya. 41 Ey meadui inumangea sa diya. I kinagia du tolay sa,éy “Ti Juan, maski éwan siya nagimet takataka-taka,” kagi de, “éy katutuhanan atalaga i étanan a kinagi na tungkul ta lélakea éye.” 42Ey nadid éy meadu i naniwalaa niJesus ta éya.

11To Nikate Ni Lasaro

1Nadid, te lélake a nagkasakit. I ngahennaa éy ti Lasaro a taga Betania. Eymégiyanbe diya du wéwadi na a éduwa; ti Mariasakay ti Marta. 2 Na éya a Maria, éy siya

Juan 11:3 127 Juan 11:37ya tu néngibulak ta pulurida to tikéd noPanginoon, a tulos na pinahiden to buk na.3Kanya side, péketa de a garabi dén tu saketno aka de, éy pinauwet de ti Jesus, a kinagide a, “Panginoon, te saket tu kadimoy moa Lasaro.” 4 Ey ti Jesus, pékabaheta na taéya, éy kinagi na, a “I katapusan na éyaa saket, éy éwan mate ti Lasaro, éngˈwan,tumanyag san i kapangyarian na Diyos,monda purién du tolay i anak na Diyos.”

5 Nadid, ti Jesus, éy mahal na de Martaa pépétwadi. 6 Pero maski mahal na side,éy pinalipas na pa i éduwa a aldew bagusa inumange dide. 7 Ey kélipas na éduwaa aldew, éy kinagi na du alagad na, a“Kitam dén sumoli ta Hudea.” 8 Ey “Anin,Panginoon,” kagi du alagad na, “éingen-gaén ka pabi du mataas a Judeo ta éyaa bunon, éy gustu mo bale sa a umangea huway?” 9 “Pabayan moy,” kagi ni Je-sus. “Ewan moy meta a te labindalawaa oras ta aldew bagu dumiklém? Nadid,éng mara méglakad i tolay ta aldew, éyéwan siya maanya, da tanglawan siya nademlag. 10 Basta éng kélép i péglakad naa,éy maanya siya, da éwan tu demlag diya.”11 Kona sa i nihalimbawa na du alagad na,monda mapospusan de a éwan pabi siyamaanya nadid ta Hudea. Sakay kinagi nabe dide, a “Tidug dén tu kadimoy tam aLasaro. Kanya umange kitam sa, éy angenko siya lukagén.” 12 “Ey Panginoon,” kagidu alagad, “éng tidug siya, éy maghusaysiya a talaga.” 13 Kanya négkagi side takona sa, éy akala de a tidug san ti Lasarota mahusay. Pero éwan; i kahulugina nokinagi ni Jesus, éy minate dén. 14 Kanyanipáliwanag dide ni Jesus a kinagi na, a“Minate dén ti Lasaro. 15 Ey alang-alangdikam,” kagi na, “éymahusay da éwanék sato nikate na, monda meta moy i manyari,a tumibay i péniwala moya diyakén. Eynay,” kagi na, “kitam dén diya ya nadid.”16Nadid, ti Tomas a kambal, éy kinagi na dukaguman na, a “Nay, kumuyog kitam diya,maski mate kitam a étanan.”

Ti Jesus I Mégpabuhay Ta Tolay17 Nadid, kédemét de Jesus ta Betania,

éy épat dén a aldew a nielbéng ti Lasaro.18 I Betania, éy adene ta Jerusalem, a étélosan a kilumetro i kaadeyo naa. 19Te meadua taga Jerusalem a Judeo a dinumalaw de

Marta a patwadi, monda wili-wilen de sidedahilan to aka de a minate.

20 Nadid ti Marta, pékabaheta na adumemét dén ti Jesus, éy inange na sinam-bat. Pero ti Maria a wadi na, éy nawahaksan to bile. 21 Ey késambat ni Marta niJesus, éy kinagi na, a “Anin, Panginoon,éng édse kamaka se to éya, éy éwanminateteka ko. 22 Ey maski nadid,” kagi ni Marta,“éy tukoy ko a atdinan ka na Diyos tamaskianya i pékiohon mua diya.” 23 “Mabuhay ahuway teka mo,” kagi ni Jesus. 24 Ey, “O,”kagi ni Marta, “tukoy ko a mabuhay siyata pémuhay na Diyos ta tolay ta katapusanna mundua.” 25 “Tandaanmo, Marta,” kagini Jesus; “sakén i magpabuhay ta tolay,sakay sakén i kégébwatan na buhay natolay. Maski ti ésiya a méniwala diyakén,éng mate siya, éy mabuhay siya. 26 Sakaytu bawat tolay a buhay nadid a méniwaladiyakén, éy éwan siya mate a hanggan.Méniwala ka Marta ta éya?” 27 Ey “O,Panginoon. Méniwalaék a siko i Cristo aanak na Diyos. Tukoy ko a siko i pinaangease na Diyos a tagapagligtas dikame.”

Mégsanget Ti Jesus28 Nadid, to pégkagi ni Marta ta éya, éy

inange na ti wadi na a Maria. Kinagi nadiya ta lihim, a “Kéye dén tu Maistu, anipauwet na ka.” 29Ey pékabaheta niMariata éya, éy inumégkat siya agad i inange nasinambat ti Jesus. 30Ewan pabi dinumemétti Jesus to bariyo, éng ˈwan, édsa pabi topinagkasambatan de ti Marta. 31 Ey duJudeo a kaguman ni Maria to bile, péketade a linumwas siya agad, éy tinumagubetside diya, da akala de éy umange to lébénga magsanget.

32 Nadid ti Maria, kédemét na to éd-sean ni Jesus, éy tinumokém siya to tikédna, a kinagi na, a “Panginoon, éng édseka maka se to éya, éy éwan minate tekako.” 33 Nadid ti Jesus, péketa na diya amégsanget, pati du Judeo a kaguman naéy mégsanget be, éy métageg siya a tahod.34Ey kinagi na dide, a “Ahe i néngielbénganmoya diya?” Ey “Kadon,” kagi de, “Ipetame diko.” 35 Nadid, mégsanget be ti Jesus.36Ey du Judeo, péketa de diya amégsanget,éy “Entan moy,” kagi de, “talaga a ginustuna a tahod ti Lasaro.” 37 Sakay kinagi duiba, a “Nagpabulag ta buhék i lélake a ina.

Juan 11:38 128 Juan 12:8Anya wade,” kagi de, “kaya na wade be anagpahusay ni Lasaro éng inabut na makaa buhay?”

Nabuhay a Huway Ti Lasaro38 Nadid, kédemét de Jesus to lébéng,

éy mélungkut man dén siya a tahod. Tulébéng éy kuweba a te takléb a bito to pin-tuan na. 39 Ey kinagi ni Jesus, a “Bukasanmoy dén i lébénga.”

Ey sala ni Marta. “Anin, Panginoon,”kagi na, “épat dén siya a aldew a nielbéng.Mebuyok dén nadid.” 40 Pero kinagi niJesus, a “Ewan mo naala-ala, Marta, bakéna kinagi ko dén diko, éng méniwala kaéy meta mo i kapangyarian na Diyos?”41 Nadid, binukasan de tu lébeng, a inibu-tan de tu takléb na a bito. Ey tinumangadti Jesus a kinagi na, a “Salamat, Améng,da bébatenék mo. 42 Tukoy ko, Améng, apalagiék mo a bébaten. Pero ménalang-inék diko ta medegsén nadid alang-alangdi tolayae, monda maniwala side a siko inagpaangea se diyakén ta munduae.”

43Nadid, éy kinagi ni Jesus ta medegsén,a “Lasaro, lumwas ka dén!” 44Ey to pégkagina, éy tulos a linumwas ti Lasaro a buhaydén, a te balut pabi tu kamét na sakay tutikéd na to sapot na. Pati tu ulo na, éy tebalut pabi to sapot na. “Nay,” kagi ni Jesus,“ibutan moy tu balut na a damit, sakaypabayan moy siya a méglakad.”

Gayak De a Bunon Ti Jesus45 Nadid, meadu du kaguman ni Maria

a Judeo a naniwala nadid ni Jesus, dahilanto ginamet na a mineta de. 46 Pero tesénganya dide a dinumiretso san side duPariseyo a binahetaan de side to ginimetni Jesus. 47 Kanya du Pariseyo sakay dumataas a padi, pékabaheta de ta éya, éynagmiting side, a néguhunan de ti Jesus.“Magenya kitam?” kagi de, “Meadu i gimetna a kataka-taka. 48 Eng éwan tam siyamasaway, éy ipasakup diya du étanan aJudeo. Nadid, éng mabaheta na gubiyernota Roma a iba i amo tam, éy umange se sidea talaga a hukatén de i Templo tama, sakaypati éy bunon de i étanan a Judeo.”

49 Nadid, mégkagi ti Kaipas. Siya imataasa du padi ta éya a taon. I kinagina, éy “Anya kam ye. éwan kam beman tunapospusan? 50 Maigi pa éy pabunu tam

i éya a lélake alang-alang du tolay. Maigipa éy mate siya kesira dikitam a étanana Judeo.” 51 I éya a kinagi ni Kaipas, éyéwan ta isip na sana, éng ˈwan, da siya imataas a padi nadid, éy pinahula diya naDiyos a mate ti Jesus alang-alang du Judeo.52 Ey éwan san Judeo, éng ˈwan mate besiya alang-alang du anak na Diyos maskita ahe ta mundua, monda mapisan side aétanan. 53Nadid, sapul ta éya a miting de,éy néguhunan du te tungkulin a Judeo éngpakodyan de a ipabuno ti Jesus. 54 Kanyati Jesus, éy éwan dén pinumeta a naglakadta Hudea. Engˈwan inumange dén side dualagad na ta Epraim ta digdig na ilang alugar. Ey négiyan sa side.

55 Nadid, adene a dumemét i Piyesta naAla-ala na Judeo, éy meadu i inumange atolay ta Jerusalem, monda tupadén de tuutus ni Moises tungkul ta péglinis ta bégi.56 Ey inahayok de sa ti Jesus, da umasa sidea dumemét be siya ta piyesta. Néguhunande siya ta Templo éng dumemét siya, o éngéwan. 57 Ey du mataas a padi sakay duPariseyo, éy kinagi de du tolay éng ti ésiyai makapospusa ta édsean ni Jesus, éy dapatibaheta na dide, monda madikép de siya.

12Te Nangbulak Ta Pulurida Ni Jesus

1 Nadid éném a aldew bagu Piyesta naAla-ala, éy dinumemét ti Jesus ta Betania.Saya i bariyua a nangbuhayan na ni Lazaro.2 Kédemét na éy nipaghanda de siya tapangapon na. Ey naglamesa ti Marta tanénganan de, éy ti Lasaro éy édsa be sa améngan. 3 Ey ti Maria, éy inalap na tu esa aboti a memahal a pulurida, a nibulak na totikéd ni Jesus, sakay pinahiden na to bukna. Ey linumaganap tu sapot na ta étanana lubuk no bile.

4Nadid ti Hudas Iskarote, éy kinagi na, a5 “Bakit éwan nipabugtong i ina a puluridata étélo a datos a kuhata, sakay niatédtammaka dumahirap i kabugtungan naa?”6 Pero éwan kanya kinagi ni Hudas i konasa éy kinagbian na du mahirap. Engˈwan,monda san éy makaalap siya ta kuhata de.Da dati a ugali na a mégbawas ta kapisanande a kuhata. 7Ey kinagi ni Jesus ni Hudas, a“Pabayan mo siya, da handa na ye ta aldewa péglébéng diyakén. 8 Palagi a te tolay a

Juan 12:9 129 Juan 12:34mahirap a maari moy a matulungan,” kagina, “pero sakén éy éwanék se dikammale.”

9 Nadid, du meadu a Judeo a mémiyestata Jerusalem, pékabaheta de a dinumemétdén ti Jesus ta Betania, éy inumange besa side. Gustu de a meta ti Jesus, sakaygustu de be a meta ti Lasaro a pinabuhayna. 10-11 Dahil ni Lasaro, éy meadu a Judeoa pinabayan de dén du amo de a padi, améniwala dén side ni Jesus. Kanya du padi,éy ginayak de be a bunon ti Lasaro.

Tu Pénanggap De Ni Jesus Ta Jerusalem12 Nadid, to kagagabian na éya, éy du

meaadu a tolay a mémiyesta ta Jerusalem,éy nabaheta de a dumemét dén ti Jesus.13Kanya linumwas side ta banuwan a sam-batén de. Ey te kébil side a don na kayo.Ey pékasambat de diya, éy binate de siya,a “Mabuhay,” kagi de, “basbasan maka naDiyos i lélakeae a pinaange na se! Basbasanmaka na Diyos i hariae na Israel!” 14Nadid,neta ni Jesus tu bul-o a kabayo a sinakayanna. Ey i éya a gimet, éy siya bale ya i nang-tupada to hula a dati ta kasulatan na Diyos.I kagia na éya a hula, éy 15 “Diyan kamkan méganteng, sikam a taga Jerusalem.Entan moy, ta kédemét na hari moy, éymangabayo kan siya ta bul-o a kabayo.”16Du alagad na, éy éwan de naala-ala ta éyaa aldew i hula a éya. Pero to késoli dén niJesus ta langet, éy naala-ala de a neta dea natupad bale dén to péngiangkas de niJesus to kabayo.

17 Nadid, du tolay a édse to lébéng niLasaro to péngbuhay diya ni Jesus, éy side inagbahetaa du étanan a édse ta Jerusalem.18Kanya meadu a tahod dudu sinumambatni Jesus, dahilan tu nabaheta de a ginametna. 19Ey du Pariseyo, péketa de amégdulugdu tolay diya, éy kinagi de, a “Entan moy,natalo na kitam, da meadu a tahod i még-duluga diya a tolay!”

Gustu Du Griego a Mékiohon Ni Jesus20 Nadid, i kagumana du Judeo a inu-

mange ta Jerusalem a sumamba ta Diyos,éy sénganya wade a Griego. 21 Diden ya aGriego, éy inumange side ni Pelip, a kinagide, a “Engmaari, éymékiohon kame pad niJesus.” (ti Pelip, éy taga Betsayda, Galilea.)22 Kanya ti Pelip, éy kinagi na ni Andres tugustu duGriego, a tulos de a éduwa a kinagi

ni Jesus. 23 Ey ti Jesus, pékabati na ta éya,éy kinagi na, a “Dumemét ngani dén nadidi oras a ipaliwanag na Diyos a sakén i lélakea gébwat ta langet. 24 Tandaan moy,” kagina, “mara tu esa a butil na pahay, éngˈwanmemula ta luta, éy éwan tu pasa. Pero éngmetépduk ta luta éy kumadu i bunga na tameadu. 25 Nadid i tolay: maski ti ésiya amégmahal ta bégi na, éy mebut a talaga.Pero siya a magpabaya ta bégi na, éy siyai mabuhay a éwan tu katapusan. 26 Kanyamaski ti ésiya a tunay a utusan ko,” kagini Jesus, “éy kailangan a umunonod siyadiyakén. Nadid éy kaguman ko siya apalagi ta édsean ko. Sakay éng méniwalasiya diyakén, éy atdinan siya Nama ko tagantimpala na.

Nikagi Ni Jesus I Kamatayan Na27 “Nadid,” kagi ni Jesus, “éy métagigék

tu isip. Ey anyawade i panalangin ko Namako? Panalangin ko maka a agawénék na takahirapan ko? Ewan, da saya i hangad kuaa umange ta mundua, a magtiis ta hirap.”28 Nadid nanalangin ti Jesus a kinagi na,a “Améng, ipeta mo i kapangyarian mota tolay.” Ey to pégkagi na ta éya, éy teboses ta langet a kagi na, a “Nipeta ko déni kapangyarian kua to ginamet mo. Eynadid, éy ipeta ko man dén.”

29 Nadid du tolay sa, éy nabati de bei boses ta langet, a akala de éy mégké-duh. Pero “Bakén a kéduh,” kagi du iba,“pinégkagian siya no anghel.”

30Ey kinagi ni Jesus dide, a “Kanya négk-agi ta kona sa éy éwan alang-lang diyakén,éngˈwan para dikam, monda mapospusanmoy a gébwaték ta Diyos. 31Dumemét dénnadid i oras a hukumén dén i mundua.Sakay ti Satanas a amo na tolay tamundua,éy adene dén amatalo, a ibut dén siya. 32Eysakén,” kagi ni Jesus, “ta péngiekpét dediyakén ta te tolnék a kayo, éy paadeneénko i étanan a tolay diyakén a ipasakupdiyakén.” 33 Kinagi ni Jesus i éya a mondatukoy du tolay éng kodya i kate naa.

34 Nadid kinagi du tolay ni Jesus, a “Isipme kagi na libru na Diyos a mabuhay kan itagapagligtas a éwan tu katapusan. Nadid,tu nginahinan mo a lélake a gébwat talanget, éng siya i tagapagligtas éy bakitkagi mo a mate siya ta kayo? Ti ésiya i

Juan 12:35 130 Juan 13:11lélake a gébwat ta langet?” kagi de. 35Ey ki-nagi ni Jesus, a “Kétihék san dén a panahuna kaguman moy i Demlag. Kanya sugsugénmoy i Demlag, o makay abutén kam nadiklém. Da maski ti ésiya a méglakad tadiklém, éy éwan na tukoy i angayan na.36 Kanya sikam, éy méniwala kam ta Dem-lag bagu na kam ginanan, monda sikam, éybilang anak kam na Demlag.”

Ewan Méniwala Du Judeo DiyaNadid, to pégkagi ni Jesus ta éya, éy

gininanan na du tolay a linumiso siya dide.37 Ey du tolay, éwan side naniwala ni Jesus,maski ginimet na ta harap de i meadu akataka-taka. 38 Kanya nadid, tu nihula niPurupeta Isayas to araw, éy natupad dén.I kinagi na to libru na, éy: “Panginoon,éwan tu naniwala to nibaheta me dide.Maski nipeta me dide i kapangyarian naDiyos, éy éwan side naniwala.” 39 Kanyaéwan maari a méniwala side, éy tu kinagini Isayas a “iba, a 40 binuhék kan side naDiyos, sakay pinaktog na kan be tu isipde, monda éwan de maisipan ta mahusay,monda éwan side ipasakup taDiyos a iligtasna side.” 41 Kanya kinagi ni Isayas i éya,éy neta na to araw i pagkadiyos ni Cristo,a tulos na nibaheta siya.

42 Kona man sa, éy meadu be a tetungkulin a Judeo a méniwala diya. Perolihim san. Ewan de ipégtapat du kagumande, da méganteng side du Pariseyo. Makayibutande side to kapilya. 43Didenya a tolaya kona sa éy gustu de a purién side na tolaykesira ta purién side na Diyos.

44 Nadid, kinagi ni Jesus ta medegsén,a “Maski ti ésiya a méniwala diyakén, éyéwan san sakén i péniwalaan naa, éngˈwan pati tu nagpaange se diyakén a Diyos.45 Sakay pati, tu méketa diyakén, éy metana be tu nagpaange se diyakén. 46 Sakéni Demlag a inumange ta mundua,” kagina. “Maski ti ésiya a maniwala diyakén,éy éwan siya manatili ta diklém. 47 Nadiddu makabati ta kagi kua, pero éwan de tu-padén, éy éwan sakén i maghukuma dide.Da éwanék se inumange a maghukum tatolay ta mundua, éngˈwan i hangad kua se,éy magligtas ta tolay. 48 Pero du mégideldiyakén sakay ta pégtoldu ko, éy hukuménside a talaga ta katapusan na mundua. I

magpahukuma dide éy tu kagi ko. 49 Tamaya,” kagi ni Jesus, “dahilan éwanék négkagita sarili ko san a isip, éng ˈwan Tama koi nagutusa éng anya i kagin kua ta to-lay. 50 Tukoy ko i utus Nama ko a saya imangatéda ta buhay a éwan tu katapusan.Kanya kékagin ko ta tolay i niutus diyakénNama ko.”

13Inugisan Ni Jesus Tu Tikéd Du Alagad Na

1 Nadid, éy disperas dén na Piyesta naAla-ala. Ey tukoy dén ni Jesus a oras dénnadid a humektat siya ta mundua a sumolidén Nama na ta langet. Sapul to éya, éymahal ni Jesus du alagad na. Ey nadid,maski da adene siya a mate, éy nipeta nadide éng hanggan ta ahe i pégmahal naadide.

2 To péngan de, éy nipaisip dén ni Sa-tanas ni Hudas Iskarote a itokyon na tiJesus (ti Hudas a anak ni Simon). 3Ti Jesus,éy tukoy na a inatdinan siya na Diyos takapangyarian na ta étanan. Tukoy na agébwat siya ta Diyos, sakay tukoy na be asumoli ta Diyos. 4 Kanya nadid, to pén-gaponde, éy tinumaknég ti Jesus, a inékbusna tu badu na sakay minagken ta tuwalya.5Nadid nibulak na tu dinom to palanggana,sakay tulos na inugisan tu tikéd du alagadna a tégitégesa, sakay pinahiden na side topinagkenan na a tuwalya. 6Nadid, kéadenena ni Simon Pedro, éy kinagi ni Pedro, a“Diyan mo ugisan i tikéd kua, Panginoon,mésanikeék!” 7 “Ewan mo pabi tukoy na-did, Pedro, i gimet ko a éye,” kagi ni Jesus,“pero ta esa a panahun, éy tukoy mo dén.”8 “Ewan,” kagi ni Pedro; “maski nikésiya,éy éwan ko ipauges diko i tikéd kua.” “Engéwan ka ipauges diyakén, Pedro, éy éwanka mékiagum diyakén a alagad ko.” 9 “Engkona sa, Panginoon,” kagi ni Pedro, “éyéwan san na tikéd kua, éng éwan pati nakamét kua éy ta ulo kua!” 10 “Ewan,” kagini Jesus. “Mara tu bigu a négdigus, éy éwansiya tu kailangan augisanna tu bégi na, éngˈwan tu tikéd na san. Ey sikam,melinis kamdén. Basta isesa san dén i melégi dikam.”11 Tukoy ni Jesus a te méngitokyon diya aesa dide, kanya kinagi na a te esa dide amelégi.

Juan 13:12 131 Juan 14:2-312 Nadid, to pénguges na to tikéd de,

éy nisolot na tu badu na, sakay nagsolidén to bangko na to lamesa. Sakay kinagina dide, a “Natukoy moy wade i ginametkua dikam? 13Dédulawénék moy a Maistu,sakay dédulawénék moy a Panginoon. Eytama ya,” kagi na, “da sakén ngani i Maistumoy éy ta Panginoon moy. 14 Nadid, éngsakén i Panginoon moy éy ta Maistu moy,sakay inugisan ko be i tikéd moya, éydapat a néguge-ugisan kam be ta tikédmoya. 15 Halimbawa ya tu ginamet kodikam, monda i éya éy dapat moy a ahigén,a magpakabait kam be du kaguman moy.16 Tandaan moy, mara tu bataan,” kagi niJesus, “éy éwan siya mataas to amo na.Sakay tu utusan, éy éwan siya mataas tamégutus diya. 17 Nadid, éng mapospusanmoy i éye a kinagi ko dikam, sakay éngtupadén moy, éy masuwerte kam a talaga.

18 “Pero éwanék mégkagi tungkul dikama étanan.” kagi ni Jesus, “da te esa dikama éwan masuwerte. Tukoy ta kam a piniliko, a te esa dikam a méngitokyon diyakén.Saya i mangtupada to kagi ta kasulatan, ataraidorénék kanno kagumanko a kadiponko. 19 Ey nadid, ihula ko ye dikam bagumanyari,monda éngmanyari, éymaniwalakam a sakén i tagapagligtas a tiniyak naDiyos. 20Tandaanmoy be ye,” kagi ni Jesus;“maski ti ésiya a tumanggap ta utusan ko,éy bilang tinanggapék na be. Sakay tutumanggap diyakén, éy bilang tinanggapna be tu nagpaange se diyakén.”

Hinulaan ni Jesus a Te Méngitokyon Diya21 Nadid, kétapos ni Jesus a négkagi ta

éya, éy métageg siya, a kinagi na du alagadna, a “Katutuhanan a te esa dikam améngi-tokyon diyakén.” 22 Ey du alagad, pékabatide ta éya, éy néglamilameng side, da éwande napospusan éng ti ésiya i pinégkagiannaa. 23 Nadid, tu esa a alagad ni Jesusa mahal na, éy te eknud to tagirilan niJesus. 24 Ey sinenyasan siya ni Pedro, akinagi na, a “Pakelagipan mo éng ti ésiyai négkagian naa.” 25 Kanya tu alagad, éysinumangdih siya to salapad ni Jesus, a“nipakelagip na éng ti ésiya i négkagiannaa?” 26 Ey kinagi ni Jesus, a “Entan moy,isawsaw ko i tinapayae ta sabawae, sakayiatéd ko diya.” Nadid, to péngisawsaw na

to tinapay, éy niatéd na ni Hudas a anakni Simon Iskarote. 27Nadid, to pénanggapni Hudas to tinapay, éy tulos inumasék tiSatanas diya. Ey kinagi ni Jesus diya, a“Ikad mo dén a gemtén mo agad i gayakmua.” 28 Du alagad a iba to lamesa, éyéwan de tukoy éng bakit kinagi na ya niHudas. 29 Akala de san a inutusan na siyaa mamugtong ta kailangan de ta piyesta.Kanya isip de i kona sa, éy ti Hudas i bahalata kuhata de. Sakay isip du iba, éy inutusanna siya a umange maglimos du mahirap.30 Ey ti Hudas, to pénanggap na to tinapay,éy binuméswal dén. Ey kélép dén nadid.

Tu Bigu a Utus31 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Sakén i

lélake a gébwat ta langet. Ey nadid iorasa a atdinanék na Diyos ta pagkadiyosko. Ey mehayag be dén i kapanyarian naDiyos dahil ta gimet kua. 32 Ey nadid,éngmehayag i kapangyarian naDiyos dahildiyakén, éy ipahayagék be agad na Diyos.33 Sikam a mahal ko a anak ko,” kagi niJesus, “éy kétihék san dén a panahun ipékiagum kua dikam. Ahayukénék moy,pero kagin ko dikam tu kinagi ko du Judeo,a éwan kam makaange ta angayan kua.34 Nadid,” kagi na, “éy atdinan ta kam tabigu a utus: négmahalan kam. Eng kodyai pénggustu kua dikam, éy kona be sa inégagummoya. 35Saye i pégpatunaymoyadu iba a tolay a sikam i alagad ko--éngnégmahalan kam.”

36 Ey “Anya, Panginoon,” kagi ni Pe-dro. “Ahe i angayan mua a talaga?” Eykagi ni Jesus, a “Ewan kam makakuyogdiyakén nadid ta angayan kua, pero ta esaa panahun, éy tumagubet kam diyakén taéya.” 37 “Ey bakit éwanék makakuyog dikonadid, Panginoon,” kagi ni Pedro. “Iatédko i buhay ko alang-alang diko.” 38 “Anyawade, iatéd mo i buhay mo alang-alangdiyakén a talaga, Pedro? Ewan. Tandaanmo, bagu magtarakot tu tandang nadid aamulaldew, éy tanggianék mo ta pentélo aéwanék mo kaguman.”

14Ti Jesus I Dilan

1 “Diyan kam métageg tu isip,” kagi niJesus. “Maniwala kam san ta Diyos, sakaymaniwala kam be diyakén. 2-3 I bilea Nama

Juan 14:4 132 Juan 14:28ko, éy meadu a kwa-kwarto. Ey umangeéksa a maghanda ta para koo moy. Ey nadid,ta pékahanda ko dén ta para koo moy,éy magsoliék se a angen ta kam, mondanégpisan kitam ta édsean kua. Ey éwanko ya kinagi dikam éng éwan katutuhanan.4 Ey sikam, tukoy moy dén i dilan a tamota angayan kua.” 5 “Ewan, Panginoon,”kagi ni Tomas, “éwan me tukoy i angayanmua. Pakodyanme amapospusan i dilan?”6 “Sakén i dilan,” kagi ni Jesus. “Sakéni mégpaliwanag ta katutuhanan. Sakaysakén i kégébwatan na buhay na tolay.Ewan tu makaange Nama ko éng éwansakén i magpaangea sa diya. 7 Eng tukoyékmoy, éy tukoy moy be dén Tama ko. Eysapul nadid, éy tukoy moy dén siya, sakayneta moy be dén siya.”

8 “Ey Panginoon,” kagi ni Pelip, “Ipetamo dikame Tama mo, éy tama déndikame.” 9 “Naleék dén a nékiagum dikam,Pelip,” kagi ni Jesus, “éy éwanék moybale pabi tukoy? Bakit gustu mo a ipetako dikam Tama ko? Ewan moy bemantukoy tu naketa diyakén, éy neta na bedén Tama ko? 10 Bakit, Pelip, éwan kapabi méniwala a édseék Nama ko, sakaysiya éy édse be diyakén? Entan moy,”kagi na du alagad na, “tu kinakagi kodikam, éy éwan ta isip ko a sarili, éngˈwan Tama ko a mégiyan diyakén, siya imégpatarabahua diyakén ta kaluuben na.11 Dapat maniwala kam to kinagi ko, aédseék Nama ko, sakay siya, éy édse bediyakén. Pero éng éwan kam maniwalata éya, éy dapat a maniwala kam dahilto tarabaho ko. 12 Tandaan moy; maskiti ésiya a maniwala diyakén, éy meahegta tarabaho kua. Sakay gemtén na be imahigit pa ta tarabaho ko, da méglakadékdén Nama ko ya. 13 Nadid, maski anya iagidén moya ta Diyos da méniwala kamdiyakén, éy atdinan ta kam a talaga, mondaipeta ko i kapangyarian Nama ko. 14Kanyamaski anya i agidén moya da méniwalakam diyakén, éy gemtén ko.”

Tu Pangako Tungkul Ta Banal a Espiritu15 Nadid, kinagi na du alagad na, “Eng

gustuék moy, éy sundin moy i utus kua.16 Ey sakén, éy manalanginék Nama ko aatdinan na kam ta Espiritu na a kalewas

ko, a siya i Katulung moy, a kaguman moya éwan tu katapusan. 17 Siya ya i Banala Espiritu na Diyos, a magpaliwanang takatutuhanan. Du iba a tolay ta mundua, éyéwan de siya tanggapén, da ewan de meta,sakay éwan de siya tukoy. Pero sikam,éy tukoy moy siya, da ménatili siya dikamsakay mégiyan siya dikam.

18 “Ewan ta kam pébayan,” kagi ni Jesus,“éngˈwan sumoliék dikam. 19 Kétihék sandén a panahun, éy éwanék dén metan naiba a tolay. Pero sikam, éy metaék moy ahuway. Ey nadid, da te buhayék a éwantu katapusan, éy kona kam be sa. 20Nadid,kédemétna éya a oras, éymapospusanmoya édseék Nama ko. Sakay sikam, éy édsekam diyakén. Sakay sakén, éy édseék bedikam. 21 Nadid,” kagi na, “maski ti ésiyaa mananggap ta utus kua, a sundin na,éy siya i mégmahala diyakén. Ey nadid,tu mégmahal diyakén, éy mahalén be siyaNama ko. Sakay sakén, éy mahalén ko besiya, a ipaliwanag ko diya i sarili ko.”

22Nadid, te négkagi ni Jesus a ti Hudas, ai Hudas a éye, éy bakén a ti Hudas Iskarote.I kinagi naa éy, “Panginoon, bakit ipali-wanag mo dikame i sarili mo, pero éwanmo ipaliwanang du iba a tolay tamundua?”23“Engmahalék na tolay,” kagi ni Jesus, “éysundin na i kagi kua, éy mahal siya Namako. Ey sikame Tama ko, éy umange kamediya amégiyan kame diya. 24Sakay tu tolaya éwan méngmahal diyakén, éy éwan nasundin i kagi kua. Ey tandaan moy,” kagini Jesus, “i kinékagi kua dikam, éy éwangébwat diyakén, éngˈwan kagi ya Nama ko.Siya i nagutusa diyakén.

25 “Nadid,” kagi na, “éy kagin ko dénye dikam habang kaguman ta kam pabi.26 Ey ta péngginan ko dikam, éy paangense Nama ko i Banal a Espiritu alang-alangdiyakén. Siya i Katulung moy. Magpali-wanang siya dikam ta étanan, a ipaala-alana dikam i étanan a kinékagi ko dikam.

27 “Nadid, i iwahak kua dikam, éy ka-payapaan. Pero du tolay ta mundua, éyéwan side makapangatéd dikam ta kapaya-paan. Pero sakén, éy iatéd ko dikam ikapayapaan kua. Kanya diyan kam mé-tageg tu isip, sakay diyan kam mégan-teng. 28 Nabati moy dén tu kinagi ko,”kagi ni Jesus, “a umangeék ta iba a lugar,

Juan 14:29 133 Juan 15:23pero sumoliék dikam. Kanya diyan kammalungkut. Eng gustuék moy a talaga éymasaya kam be, da méglakadék dén Namako ya. Ey siya, éy mataas siya diyakén.29Kinagi ko ya dikambagumanyari, mondaéng manyari, éy maniwala kam diyakén.30 Nadid, kétihék san dén a panahun, éyéwanék dén huway a mégkagi dikam, dadumemét dén i amo na tolay ta mundua,a ti Satanas. Ewan siya tu kapangyariandiyakén, 31éngˈwan tupadén ko san i niutusdiyakén Nama ko, monda meta du tolay amahal ko Tama ko. Nay, tapusék dén amégkagi,” kagi ni Jesus. “Umégkat kamdén a kitam dén.”

15Ti Jesus I Ponan Na Ubas

1 Nadid, kinagi ni Jesus, a “Mara tukayo a ubas, éy sakén i ponan na. SakayTama ko, siya i mégalagaa diya. 2 Nadid,bawat sanga-sanga ko a éwan mégbunga,éy kétulén Nama ko. Sakay bawat sangako a mégbunga, éy pungusan na, mondamagbunga ta mas mahigit pa. 3 Nadid,sikam a alagad ko, éy melinis kam dén,dahilan to kinagi ko dikam a kagi. 4Nadid,manatili kamdiyakén, sakay sakén éyman-atiliék be dikam. Mara tu sanga no kayo éyéwanmakapagbunga éng éwanmanatili toponanna. Ey kona be sa dikam, a éwan kambe makapagbunga éng éwan kam manatilidiyakén.

5 “Mara sakén i ponan na kayo,” kagi niJesus. “Sikam i sanga-sanga ko. Nadid, tumanatili diyakén, sakaymanatiliék be diya,éy siya i magbunga ta meadu, da éwan kammakagimet ta maski anya éng mehiwalaykam diyakén. 6 Kanya éng éwan manatili itolay diyakén, éy ibut siya a koman i sangano kayo, a hanggan malanés. Ey nadid,iduhude i kona sa a sanga-sanga, sakay ibutde dén ta apoy, monda matutod side. 7 Eynadid sikam,” kagi ni Jesus, “éng manatilikam diyakén, sakay manatili be i kagi kuata isip moya, éy maari kam a magaged tamaski anya a gustu moy, éy iatéd dikama talaga. 8 Sakay éng magbunga kam tameadu, éy saya i magpahayaga ta kapang-yarian Nama ko. Sakay saya i katunayanmoya a sikam i alagad ko a talaga. 9Nadid,éng kodya i pénggustua diyakén Nama ko,

éy kona be sa i pénggustu kua dikam. Eysikam, éy diyan moy pébayan i pénggustukua dikam. 10 Entan moy, gustuék Namako a palagi, da sinunud ko dén i utus naa.Nadid, éng kona kam be sa, a sundin moy iutus kua, éy gustu ta kam be a palagi.

11 “Nadid,” kagi na du alagad na, “ki-nagi ko dén ya dikam monda édse dikami kasayaan ko, monda masaya kam be tamahusay. 12 Saye i utus kua dikam, anégmahalan kam a kona ta pégmahal kuadikam. 13 Mara éng te tolay a iatéd na ibuhay na alang-alang to kadimoy na, éysaya i katunayan naa a mahal na siya atahod. 14 Ey sikam i kadimoy ko a talaga,éng sundin moy i utus kua dikam. 15 Sapulnadid, éy éwan ta kam dulawén a utusanko, éng ˈwan dulawén ta kam a kadimoyko. Dahilan du utusan, mara éwan detukoy i gimet no amo de, da éwan na ikagidide. Pero sakén, éy nipaliwanag ko déndikam i étanan a kinagi diyakén Nama ko.16 Tandaan moy,” kagi ni Jesus; “éwanékmoy pinili a sakén i amo moy, éng ˈwansakén i nagpilia dikam. Sakay inutusanta kam a magbunga ta meadu a bunga aéwan malipas, monda atdinan kam Namako ta maski anya i agidén moya diya, daméniwala kam diyakén. 17 Ey saye i utuskua dikam, a négmahalan kam.

Méiyamut Du Iba a Tolay18 “Tandaan moy,” kagi ni Jesus, “éng

maiyamut dikam du iba a tolay, éy aléla-hanén moy a naiyamut pa side diyakénbagu side naiyamut dikam. 19 Mara éngsakup kam du iba a tolay ta mundua, éygustu de kam be, da gustu du iba a tolay ikapareho de. Pero éwan, da pinili ta kama nibukod ta kam dide. Kanya méiyamutside dikam, da éwan kam dén ipasakupdide. 20Diyan moy kaleksapan tu kinagi kodikam, a éwanmataas tu bataan to amo na.Kanya éng linokoék de éy lélokon de kambe. Eng tinupad de i kagi kua, éy tupadénde be i kagi moya. 21 Kanya mangloko sidedikam, éy dahilan éy sakup ta kam. Inide-lanék de, da éwande tukoy tu nagpaange sediyakén. 22Mara éng éwanék se inumangea nagtoldu dide,” kagi ni Jesus, “éy éwanmaka side tu kasalanan. Pero nadid, éyéwan side tu katuwiran ta kasalanan de.23Ey tuméiyamut diyakén, éyméiyamut be

Juan 15:24 134 Juan 16:23Nama ko. 24 Eng éwanék nagimet ta harapde ta éwan mégimet na tolay, éy éwan sidetu kasalanan. Pero nadid te kasalanan side,da maski neta de i gimet ko a kataka-taka,éy méiyamut side dikame Tama ko. 25 Sayei mangtupada to kagi ta kautusan de, aéwan kan side tu katuwiran a maiyamutdiyakén.” 26 Ta kédemét na Katulung éysiya i méngipahayaga diyakén. Siya i Es-piritu a gébwat Nama ko, a magpaliwanagta katutuhanan. Ey sakén i magpaangease diya. 27 Sakay sikam, éy magpahayagkam be diyakén, da sikam i kinumuyugadiyakén sapul to sapul.

161 “Ey nadid, kinagi ko dén dikam i éya a

étanan, a monda éwan maibut tu péniwalamoy diyakén. 2 Entan moy,” kagi ni Jesusdu alagad na, “dumemét i oras a paibuténde kam du kapilya de. Sakay pati, ta esaa panahun, éy te tolay a mégakala side amakatulung ta Diyos éng bunon de kam.3Kona sa i péngloko dia dikam, da éwan detukoy Tama ko, sakay éwanék de be tukoy.4 Nadid, kinagi ko dén ya dikam, mondakédemét na oras a pékialaman de kam, éymaala-ala moy a nihula ko dén ye dikam.

I Tarabaho Na Banal a Espiritu“Ewan ko kinagi dikam i éya to sapul,

da kaguman ta kam pabi. 5 Pero nadid,éy kinagi ko dén dikam, da magsoliékdén ta minagpaange se diyakén. Nadid,éwan moy ipakelagip diyakén éng ahe iangayan kua. 6 Engˈwan, mélungkut kamsan dahilan to kinagi ko dikam. 7 Peroentan moy, kagin ko dikam i katutuhanan,a kaigian moy ye da maglakadék dén. Engéwanék méglakad, éy éwan umange dikamtu Katulung moy. Pero éng méglakadékdén, éy paangen ko siya dikam. 8 Eykédemét na Katulung moy,” kagi ni Jesus,“éy ipaliwanag na du tolay ta munduatungkul ta kasalanan de, sakay ta tamaa gimet, sakay ta péghukum na Diyos.9 Ipaliwanag na dide a te kasalanan side, daéwan sideméniwala diyakén. 10 Ipaliwanagna dide a tama i gimet ko, damagsoliék dénNama ko, éy éwanék moy meta a huway.11 Ipaliwanag na dide a hukumén side naDiyos, da hukumén dén i amo na tolay tamundua.

12 “Te meaduék pabi a itoldu dikam,”kagi ni Jesus du alagad na, “pero éwan pabinadid, da éwan moy pabi kaya a mapos-pusan nadid. 13 Pero kédemét na Espiritua magpaliwanag ta katutuhanan, éy ipali-wanag na dikam i buu a katutuhanan. Siya,éy éwanmégkagi ta sarili na a isip, éngˈwanipaliwanag na san i kinagi na Diyos diya.Sakay ipaliwanag na be dikam i manyarita esa a panahun. 14 Siya i magpahayagata kapangyarian ko, da alapén na be i kagiko a tulos na itoldu dikam. 15 I étanan akoo Nama ko, éy koo ko be,” kagi ni Jesus.“Kanya kinagi ko a alapén na Espiritu tukagi ko, a itoldu na ya dikam.

Maibut tu Kalungkutan Moy16 “Kétihék san dén a panahun éy

éwanék moy dén meta. Nadid lumipas ikétihékmandén apanahunéymetaékmoyman dén.” 17 Nadid, pékabati du alagadna ta éya a kinagi na, éy négpakipakelagipside, a kinagi de, a “Bakit kagi na a kétihékkan san dén a panahun éy éwan tam dénmeta, sakay kétihék man dén a panahunéy meta tam kan dén siya a huway? Sakayanya wade be i kahulugina no kinagi na, akona sa da magsoli kan Nama na? 18 Anyawade i kahulugina,” kagi de, “na kétihékkan a panahun?” Kona sa i uhuna dualagad, da éwan de napospusan tu kinagini Jesus dide.

19 Nadid ti Jesus, éy tukoy na dén a tepakelagip side diya. Kanya kinagi na dide, a“Anya, néguhunanmoywade tu kahulugenno kinagi ko? 20 Tandaan moy,” kagi na,“kédemét na éya a oras, éy magsanget kama magsisi kam. Pero du iba a tolay tamundua, éymasahat side. Pero kétihék sandén a panahun, éy maibut tu kalungkutanmoy a masahat kam dén. 21Mara tu bébe amégenak, éymégsisi siya daméghirap dén.Pero ta kéluwas no anak na, éy maibut déntu pégsisi na, da masahat dén siya to anakna. 22 Ey kona be sa dikam,” kagi ni Jesus;“magsisi kam nadid. Pero ta kédemét kodikam a huway, éy masahat kam dén. Eyéwan tu makapagpaibut ta sahat moy.

23 “Kédemét na éya a panahun, éy éwankam magpakelagip diyakén,” kagi ni Jesus.“Engˈwan magaged kam Nama ko ta maskianya, a gamitén moy i ngahen kua, éy

Juan 16:24 135 Juan 17:16atdinanna kam. 24Hanggannadid, éy éwanmoy pabi ginamit i ngahen ko éng mékio-hon kam ta Diyos. Kanya sapul nadid, éymékiohon kam diya, éy atdinan na kam,monda masaya kam ta mahusay.”

Napasuku Ni Jesus I Mundua25 Nadid, kagi na du alagad na, a “Ki-

nagi ko dén dikam i meadu a halimbawa.Pero dumemét i oras a éwan halimbawa ikagin kua dikam, éngˈwan ipaliwanang kodikam Tama ko ta medibo a kagi. 26 Taéya a panahun, éy manalangin kam Namako a gamitén moy i ngahen ko. Sakén,éy éwanék tu kailangan a ipanalangin takam Nama ko, 27 da siya, éy gustu na kambe. Gustu na kam da ginustuék moy, améniwala kambe a gébwaték ta Diyos. 28Eygébwaték ngani Nama ko a Diyos.” kagini Jesus, “a inumangeék se ta mundua. Eynadid, éy ginanan ko i mundua amagsoliékNama ko.”

29 Nadid, pékabati du alagad ta éya, éykinagi de, a “Medibo ngani dén i kagimua, Panginoon. Ewan ya medisalad ahalimbawa! 30 Nadid éy tukoy me a siko inakapospusa ta étanan,” kagi de, “damaskiéwan me ka pakelagipan éy napospusanmo dén i isip mia. Kanya méniwala kamea gébwat ka ta Diyos a talaga!” 31 “Anya,méniwala kam dén a talaga?” kagi niJesus. 32 “Pero entan moy, dumemét dénnadid i oras a mahiwahiwalay kam dén apabayanék moy, a guminan i bawat esadikam ta bili-bile moy. Pero te kagumanékpabi, da édse diyakén Tama ko. 33 Kinagiko dén ya dikam, monda mapayapa kamtu isip dahil diyakén. Du iba a tolay tamundua, éy paghirapén de kam. Peropatibayénmoy i isip moya, da napasuku kodén tu amo du tolay ta mundua.”

17Panalangin Ni Jesus Du Alagad Na

1 Nadid, to pégkagi dén ni Jesus ta éyadu alagad na, éy tinumangad siya ta langeta nanalangin. “Améng,” kagi na, “Dinu-memét dén nadid i oras. Palitawén mo padnadid i kapangyarian ko, monda palitawénko be i kapangyarian mo. 2Da inatdinanékmo, Améng,” kagi na, “ta kapangyarianko ta étanan na tolay, a monda du to-lay a niatéd mo diyakén, éy atdinan ko

be side ta buhay a éwan tu katapusan.3Nadid, Améng, siko i tunay a Diyos a isesa.Sakén éy ti Jesu Cristo a pinaangeék mose. Nadid, du makatukoy dikita, éy sidei te buhay a éwan tu katapusan. 4 Nadid,Améng, éy nipahayag ko dén i kapang-yarianmo tamunduae, a tinupad ko dén tunipatarabaho mo diyakén. 5 Kanya nadid,Améng, éy atdinanék mo ta kapangyarianko ta harapmua, a kona to kapangyarian koto pékiagum ko diko to araw bagu nilalangi munduae.

6 “Nipahayag ta ka, Améng,” kagi niJesus, “du tolay a niatéd mo diyakén--dualagad ko. Side i koo mo, éy niatéd mo sidediyakén. Sinunud de tu kagi mo, 7 kanyatukoyde a gébwat diko i étanan aniatédmodiyakén a gimet ko. 8Ey nipahayag ko dide,Améng, tu niutus mo diyakén a mégkagidide, éy tinanggap de dén. Ey tukoy de agébwaték diko, sakay méniwala side a sikoi nagpaangea se diyakén.

9 “Ewan ko ipanalangin, Améng, du iba atolay ta mundua,” kagi ni Jesus; “éngˈwanipanalangin ko san du tolay a niatéd modiyakén, da side i koo mo. 10 I étanan a kooko, éy koo mo be. Sakay étanan a koo mo,éy koo ko be. Ey side ya di mégpahayaga takapangyarian ko. 11Nadid, éy humektatékta mundua, Améng, a magsoliék diko. Perodu alagad ko, éy mawahak side ta mundua.Améng, siko i banala. Alagaan mo padside ta kapangyarian mua a niatéd modiyakén. Alagaan mo side, monda magingisesa side a kona dikita. 12 To pékiagum kopabi dide, Améng, éy inalagaan ko side takapangyarian mo a niatéd mo diyakén. In-alagaan ko side, kanya éwan tu napahamakdide. Basta esa san tu napahamak dide,monda matupad tu kagi ta libru na Diyosta tungkul diya.

13 “Ey nadid, Améng, éy magsoliék diko.Ey mégkagiék dén diko nadid ta konase, monda masakup di alagad kuae nakasayaan kua. 14Nipahayag ko dide tu kagimo, Améng. Ey nadid, du iba a tolay tamundua, éyméiyamut side du alagad ko, daéwan dén side umayun dide. Ey kona be sasakén, da éwanék be umayun ta mundua.15 Ewanék ménalangin, Améng, a ibukodmo side ta mundua, éngˈwan basta alagaanmo side ta gimita ni Satanas. 16 Ewanék

Juan 17:17 136 Juan 18:16umayun du iba a tolay ta mundua,” kagini Jesus. “Ey kona be sa du alagad ko,a éwan be side umayun du iba a tolay tamundua. 17Patibayénmo, Améng, i isip diaa sumunud diko. I katutuhanan, éy sayai magpatibaya dide. Ey tu kagi mo, saya ikatutuhanana. 18Nadid, Améng, éng kodyai pégpaange mo diyakén ta munduae, éykona be sa i pégpaange kua di alagad kuata iba-iba a lugar ta munduae. 19 Ey alang-alang dide, éy patibayén ko i isip ko asumunud diko, Améng, monda du alagadko, éy sumunud be side diko, ta pamag-itanna katutuhanan.

20 “Ey nadid, Améng,” kagi ni Jesus, “éyéwan ko ipanalangin san di alagad kuae,éng ˈwan ipanalangin ko be du tolay amaniwala diyakén ta esa a panahun dahi-lan ta ibaheta de dide. 21 Ipanalangin koside, Améng, a maging isesa maka side akapareho ta, da édse ka diyakén, sakaysakén éy édseék diko. Monda édsemaka beside dikita. Kona maka sa, Améng, mondamaniwala maka du iba a tolay ta munduaa pinaangeék mo se. 22 Inatdinanék mo,Améng, ta kataasan ko. Sakay sakén, éyinatdinan ko be side ta kataasan de, mondamaging isesa side a kapareho ta. 23 Nadid,éy édseék dide, sakay siko éy édse ka bediyakén, Améng, monda maging isesa sideta mahusay. Nadid,” kagi ni Jesus, “tukoymaka du tolay ta mundua a pinaangeékmose. Sakay tukoy demaka be a gustumo sidea kona ta pénggustu mua diyakén.

24 “Ey nadid, Améng, éy niatéd mo dénside diyakén. Ey gustu ko a édse maka beside diyakén ta édsean kua, monda metade i kapangyarian ko. Inatdinanék mo,Améng, ta kapangyarian ko, da ginustuékmo bagu nilalang i mundua. 25 Améng,siko i mahusaya. Du tolay ta mundua, éyéwan de ka tukoy. Pero sakén, éy tukoyta ka. Sakay diden ye a méniwala diyakén,éy tukoy de be a siko i nagpaangea sediyakén. 26 Nipahayag ta ka dide, Améng,éy ipahayag ta ka pabi, monda masakupbe side na pénggustu mua diyakén, sakaymonda édseék be dide.”

18Dekpén De Ti Jesus

1 Nadid, to kétapos ni Jesus a nanalan-gin, éy hinumekatat side du alagad na taJerusalem, a inumahabes side ta Kedron, atulos de ta halamanan ta dibilew. 2Nadid tiHudas a méngitokyon ni Jesus éy tukoy nabe dén i éya a lugar, da madalas de Jesus atumétulos ta éya. 3 Kanya nadid, éy nigiyana sa du sundalu sakay du pulis, a négsoloside ta bombilya sakay sulo a kayo. Sakay tearmas be side. Side du inutusan du mataasa padi sakay du Pariseyo.

4 Nadid ti Jesus, éy tukoy na dén i man-yaria diya. Ey kédemét du sundalu to ha-lamanan, éy sinambat na side, a kinagi na,a “Ti ésiya i ahayukén moya?” 5 “Ti Jesus atagaNasaret,” kagi de. “Ey sakénngani dénye,” kagi ni Jesus. Kaguman du sundalu tiHudas. 6Nadid, to pégkagi ni Jesus a “Sakénngani dén ye,” éy inumisol side a tulos de anatumba. 7Ey kinagi namandéndide, a “Tiésiya i ahayukénmoya?” Ey “Ti Jesus a tagaNasaret,” kagi de. 8 Ey kinagi ni Jesus, a“Kinagi ko ngani dén dikam a sakén dén ye.Nadid, éng sakén san i haayukén moya, éypabayanmoydi kagumankuae.” 9Kinagi niJesus i éya, monda matupad tu kinagi na toéya, a éwan mebut i maski isesa du niatéddiya Nama na.

10 Nadid ti Simon Pedro, éy binagut natu sondang na, a tinegpas na tu utusanno mataas a padi, a tulos minahipas tutalinga na. I ngahen no utusan, éy ti Malko.11 Ey “Diyan mo,” kagi ni Jesus ni Pedro,“Ikaluban mo tu sondang mo. Isip moywade éwan ko tanggapén i hirap ko a iatéddiyakén Nama ko?”

12Nadid du sundalu, sakay dupulis sakaytu kapitan de, éy dinikép de ti Jesus, a gina-pus de, 13 sakay kinabitan de a niange de pato bile ni Anas. Ti Anas éymanugen ni PadiKaipas. Ti Kaipas i mataas a padi ta éya ataon. 14 Siya i négkagia du te tungkulin aJudeo, a maigi pa éy pabunu de siya alang-alang du tolay. 15 Nadid ti Simon Pedrosakay tu esa be a alagad, éy tinumagubetside de Jesus. Ey kédemét de a éduwato bile no mataas a padi, éy nakasdép tualagad a esa to karsada no bile, da tukoysiya no padi. 16 Pero nawahak ti Pedro taluwas no kudal. Kanya tu alagad a esa,éy pinékiohon na to bébe a mégbantay topintuan no kudal, a pasdépén na ti Pedro.

Juan 18:17 137 Juan 19:417 Ey késdép ni Pedro, éy kinagi diya nobébe, a “Alagad ka wade na éya a lélake?”Ey “Ewan,” kagi ni Pedro.

18Nadid, du bataan sa, sakay du pulis, éynagpabaga side ta uging, a pégdengdengande, da medégnin. Ey kaguman de ti Pedro,a mégdengdeng be sa.

Nipakelagip De Ni Jesus19Nadid tu mataas a padi éy nipakelagip

na ni Jesus du alagad na sakay tu pégtolduna. 20 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Naleékdén a mégpahayag ta pégtoldu ko ta harapdu tolay. Ugali ko a palagi a mégtoldu dutolay ta kapilya sakay ta Templo, da saya iképisanana du tolay. Ewanék mégtoldu talihim. 21 Bakit siyasaténék mo?” kagi niJesus. “Siyasatén mo du tolay a nakabatidiyakén. Tukoy de tu pégtoldu ko.” 22 Topégkagi ni Jesus ta éya, éy sinapuk siya noesa a pulis, a kinagi na, a “Bakit kona sai sengbet mua ta mataas a padi?” 23 “Engmali tu kinagi ko,” kagi ni Jesus, “éy kagimo dén. Pero éng éwan ko kinagi i mali, éybakit sinapukék mo?”

24 Nadid ti Anas, éy nipetugén na dén tiJesus a gapus pabi ni Padi Kaipas.

25Nadid, mégdengdeng pabi sa ti SimonPedro, éy kinagi diya du édsa sa, a “Ewansiko i alagad na éya a lélake?” Ey “Ewan,”kagi ni Pedro. 26 Nadid, te bataan sa nomataas a padi. Top siya no lélake a tinegpasni Pedro tu talinga na. Ey kinagi na niPedro, a “Isip ko neta ta ka be sa ta hala-manan a kagumanna diniképmia?” 27Peroinéwan man dén ni Pedro. Ey to péngawanna dén éy bigla a nagtarakot tu tandang.

Péngbista Ni Pilato Ni Jesus28 Nadid éy pinaluwas de ti Jesus to bile

ni Kaipas, a nitugén de to pégiyanan nogubernador. Amulaldew pabi. Ey du Judeo,éy éwan side sinomdép to pégiyanan nogubernador, da ugali na rilihiyon de, éymehupet kan tu somdép. Ey bawal tumehupet a méngan ta anyaya na Ala-ala.29 Kanya linumwas dide ti Gubernador Pi-lato, a kinagi na, a “Anya i abla moya taéye a lélake?” 30 Ey kinagi du Judeo, a “Tekasalanan siya! Engˈwan siya tu kasalanan,éy éwan me nitugén diko.” 31 Ey kinagi niPilato a, “Bistaan moy siya ta sarili moy ahuwes.” Ey “Ewan maari,” kagi du Judeo,

“da labag ta utus a pabunu me i tolay.”32Nanyari ya monda matupad tu kinagi niJesus, to pégkagi na amate siya ta te tolnéka kayo.

33 Nadid, sinomdép man dén ti Pilatoto pégiyanan na a pinauwet na ti Jesus, akinagi na, a “Anya, siko i haria na Judeo?”34 Ey kinagi ni Jesus, a “Anya, gébwat ina tasarili mo a isip, o te négkagi dikam ta ina?”35 “Ataay, Judeoék beman?” kagi ni Pilato.“Anya i kasalanan mo? Bakit nitugén kadiyakén du kabébayan mo?” 36 Kinagi niJesus, “I kaharian ko, éy éwan ta éye tamunduae. Mara éng édse i kaharian kota munduae, éy ipékilabanék du utusanko, monda éwanék maka dekpén du Judeo.Pero éwan,” kagi ni Jesus, “da éwan édse ikaharian ko ta munduae.” 37 “Ey nadid,”kagi ni Pilato, “hari ka a talaga?” “Kagimo a hariék,” kagi ni Jesus, “éy séˈ nganiya i tungkulin kua. Kanya nienakék, éymonda ipahayag ko i katutuhanan. Kanyainumangeék ta mundua. Ey maski ti ésiyaa nasakup na katutuhanan, éy baten de ikagi kua.” 38 “Ewan wade tu makaposposta katutuhanan,” kagi ni Pilato.

Gustu De a Bunon Ti JesusNadid, to pégkagi ni Pilato ta éya, éy

linumwas man dén siya du Judeo, a kinagina dide, a “Ewanék tumeeta a kasalanan nalélake a éye a pamarusaan ko diya. 39Nadidayun ta ugali moy, éy paluwasén ko i esaa pihesu éng Piyesta na Ala-ala,” kagi niPilato. “Anya wade éng légsiwan ko i éye alélake a hari kan na Judeo?” 40 Ey, “Ewan.”kagi du tolay. “Bakén a siya, éng ˈwanlégsiwan mo ti Barabas!” (Ti Barabas éytulisan.)

191Nadid ti Pilato, éy nipayabat na ti Jesus.

2 Sakay du sundalu, éy kinawekaw de tulanot a te set, sakay nisoklop de ta ulo naaa kurona na kan. Sakay pinabaduan de tamedingat, da saya i kolor na damit na hari.3 Sakay nalelewas side a inumadene diya,a kinagi de a “Mabuhay! Siko a hari naJudeo!” a tulos de a sésapukén.

4 Nadid, linumwas man dén ti Pilato dumeaadu a tolay, a kinagi na dide, a “Entanmoy, iharap ko siya dikam, monda tukoymoy a éwanék tu meeta a kasalanan na a

Juan 19:5 138 Juan 19:30pamarusaan ko diya.” 5 Ey nadid, niluwasde ti Jesus ta harapan dia, a te kurona aset, sakay te badu a medingat. Ey kinagi niPilato, a “Entan moy, saye i lélakia!” 6 Eydu mataas a padi, sakay du pulis, péketa deni Jesus, éy kinagi de tamedegsén, a “Ipakomo ta kudos!” Ey kinagi ni Pilato, a “Alapénmoy siya. Sikam i méngipakua diya, dasakén, éy éwanék tumeeta a kasalananna apamarusaan ko diya.” 7 Ey kinagi du Judeo,a “Te kautusan kame, a i kagia ta éya, éydapat mate siya, da siya éy mégwari-wari aanak na Diyos.”

8 Nadid, pékabati ni Pilato ta éya, éylalo siya a umanteng. 9 Kanya sinomdépman dén siya to pégiyanan na, a kinagina ni Jesus, a “Ahe i gébwat mua a ta-laga?” Ey éwan sinumengbet ti Jesus. 10 Ey“Bakit,” kagi ni Pilato, “éwan ka sumésen-gbet diyakén? Ewan mo beman tukoy asakén i te kapangyariana a mangpaluwasdiko, o dikaya ipako ta ka ta kudos?” 11 Eykinagi ni Jesus, a “Kanya ka san te kapang-yarian diyakén, éy kaluuben na Diyos aniatéd diko i kapangyarian mua. Kanya tunéngitugén diyakén diko, éy siya i lalo amedukés i kasalanan na.”

12Nadid, pékabati ni Pilato ta éya, éy laloa gustu na a légsiwan ti Jesus. Péromégideldu Judeo, a kinagi de diya, “Eng légsiwanmo siya, éy kontara ka ta hari tam ta Roma,da maski ti ésiya a mégwari-wari a hari, éykalaban no hari tam ta Roma.” 13 Nadid,pékabati ni Pilato ta éya, éy niluwas na tiJesus, sakay négiknud siya to hukuman. Iédsean na hukuman éy to plasa a semento(i pégngahen de ta éya ta kagi na Judeo, éyGabata).

14 Nadid éy disperas dén na Piyesta naAla-ala, to tamo a tanghali. Ey kinagini Pilato du Judeo, a “Saye i hari moya!”15 Pero basta kinagi du tolay, a “Bunuénmoy siya! Ipako moy siya!” “Anya,” kagini Pilato, “ipako ko bale tu hari moy takudos?” Ey kinagi du mataas a padi, a“Ewan kame tu hari, éng éwan tu hari tamta Roma!” 16Kanya niatéd ni Pilato ti Jesusdide, a ipako de ta kudos.

Nipako De Ti Jesus17 Ey pinaluwas de ti Jesus ta banuwan

a békle na tu kudos na. Niange de siya talugar a ngéngahinan de a “Bungu” (ta kagi

na Judeo éy Golgota). 18 Ey du sundalu,éy nipako de sa siya to kudos. Sakaynipako de be sa i éduwa a lélake a nitolnékde ta magtembanga a tagirilan ni Jesus.19 Nagpasulat ti Pilato ta kagi to pastel, aniekpét na to kudos. I kagia to pastel éy“TI HESUS A TAGA NASARET, A HARI NAJUDEO.” 20 Meadu du Judeo a nakabasa topastel, da adene ta banuwan i pinéngitol-nékan dia to kudos ni Jesus. Ey nisulat yata kagi na Judeo, sakay kagi na Latin, sakaykagi na Griego. 21 Kinagi du mataas a padini Pilato, a “Diyan mo isulat a hari siyana Judeo; éngˈwan, i maigi a isulat mo, éy‘Akala na éye éy hari na Judeo.’ ” 22 “Ewan,”kagi ni Pilato. “Bagay nesulat dén, éy éwandén maari a palitan.”

23 Nadid du sundalu, to péngitolnék dedén ni Jesus, éy hinati-hati de tu badu nata épat a bahagi. Esa bahagi bawat esa asundalu. Sakay inalap de be tu badu na aatakdug. Pero i éya, éy éwan tu nadigetan,da ginamet a buu a damit. 24 Kanya kinagide, a “Diyan tam pépapéknitén, sayang.Subali pa, éy magpalabunutan kitam, éngti ésiya dikitam i makaalapa.” Ey to pég-palabunutan de, éy natupad tu kagi ta ka-sulatan, a “Pinaghati-hati de kan tu baduna, sakay tu damit na kan, éy pinagpal-abunutan de.”

25Nadid, éy te taknég ta adene to kudosi épat a bébe: tu ina ni Jesus, sakay tu topnena na, sakay ti Maria a asawa ni Kleopas,sakay ti Maria Magdalena. 26 Ey ti Jesus,péketa na nena na, sakay tu alagad na a ésaa mahal na, éy kinagi na nena na, a “Entanmo, Inéng, sapul nadid, éy siya ina i bilanganak mua.” 27 Sakay kinagi na to alagad sa,a “Nadid, éy siya i bilang ina mua.” Kanyasapul ta éya a aldew, tu alagad éy pinégiyanna tu ina ni Jesus to bile na.

Nate Ti Jesus28 Nadid, éy tukoy ni Jesus a naganap

dén i étanan a tarabaho na. Ey kinagi naa, “Mégeplékék.” (Kinagi na ya a mondamatupad tu kagi a esa ta kasulatan.) 29 Teahung sa a putat ta tuba. Kanya nibisade tu damit to tuba, sakay nisélpet de tokayo, sakay nisadét de to labi ni Jesus. 30Eyto péngsépsép ni Jesus to tuba, éy kinagina a “Naganap dén.” Ey to pégkagi na ta

Juan 19:31 139 Juan 20:17éya, éy linuméngte dén, a tulos na dén anahéngsatan.

31 Nadid, da disperas no piyesta, éypékiohon du Judeo ni Pilato a papuseng natu tikéd du étélo a nipako, monda mateside agad, a iogsad de side to kudos. Saladu Judeo a te tolnék pabi side du kudosta kédemét na piyesta, da mahalaga ya aaldew. 32 Kanya du sundalu, éy pinusengde tu tikéd du éduwa a tulisan a nipakoa késabay ni Jesus. 33 Pero kéadene de niJesus, éy neta de a pate dén. Kanya éwande pinuseng i tikéd naa. 34 Pero tu sundalua esa, éy binikal na tu hawes ni Jesus togéyang, éy bigla a binumulos diya i digesakay dinom.

35 Sakén a nanulat ta éye, éy mineta kongani i nanyaria ta éya. Kanya tukoymoy akatutuhanan i sistigu ko a éye dikam. Még-patunayék dikam, monda maniwala kam.36 Nanyari i kona sa, monda matupad tukagi ta kasulatan, a “Ewan kan mapusengtu tulang na a maski isesa.” 37 Sakay natu-pad be tu iba a kagi to kasulatan, a i kagi na,éy “Mémalasén de kan tu binikal de.”

Ielbéng De Ti Jesus38 Nadid, kétapos na éya, ti Hose a taga

Arimatea éy nékiohon siya ni Pilato, aalapén na tu bangkay ni Jesus. Méniwalati Hose ni Jesus, pero lihim san, da mé-ganteng siya du te tungkulin a Judeo. Eyto pékiohon na ni Pilato, éy inoan na siya.Kanya inalap na tu bangkay. 39 Kagumanni Hose ti Nikodemo. Siya tu nékiohonni Jesus to kélép to araw. Ey te kébil tiNikodemo a manga limapulu a kilo a sépotahalu-halu a gébwat ta kayo. 40 Inalapde tubangkay ni Jesus, a sinaputan de to manta,a niagum de be sa tu mesépot, da saya iugalia na Judeo éng maglébéng. 41 Nadid,to adene no pinéngipakoan de ni Jesus, éyte halamanan. Ey te peglébngan sa a bigu akuweba a éwanpabi ginamit. 42Eynielbéngde sa ti Jesus, da adene, éy mégagaw dénside, da adene dén i pangilin.

20Ewan Dén Tu Lasén Tu Lébéng

1Nadid, to simba a gagabi, a medidiklémpabi, éy inumange ti Maria Magdalena tolébéng. Ey kédemét na sa, éy neta na a

bukas dén, a naibut dén tu takléb na a bito.2 Ey naginan ti Maria a soli, a niange nanibaheta ni Simon Pedro sakay to alagada esa a mahal ni Jesus. “Inalap de tuPanginoon to lébéng,” kagi na, “éy éwantam tukoy éng ahe i néngiangayan dia!”3 Nadid, pékabati ta éya ni Pedro sakay tualagad a esa, éy inumange sa side a inentande. 4 Pareho side a naginan, pero tu alagada esa, éy neditulan na ti Pedro to lébéng.5 Niseleg na tu lubuk, éy neta na san tusapot. Pero éwan siya sinomdép. 6 Nadid,pékaabut ni Pedro to alagad a esa to lébéng,éy basta tulos na a sinomdép. Ey neta na besa tu sapot. 7 Sakay tu panyo a nibalut toulo ni Jesus, éy éwan na kaguman tu sapot,éngˈwan nihiwalay dén a tiniklup to digdig.8Nadid tu alagad a neditol, éy tinumagubetni Pedro a sinomdép to lébéng. Ey péketana a kona sa, éy naniwala siya a nabuhaydén ti Jesus. 9 Ewan de pabi napospusan tunikagi ta kasulatan, a mabuhay kan siya ahuway. 10 Ey nadid, nagsoli side a éduwa tobile de.

Pinumeta Ti Jesus Ni Maria Magdalena11 Pero nawahak ti Maria to lébéng a

mégsanget. Ey késeleg na to lubuk 12 éyneta na i éduwa a anghel a te badu tamelatak, a te eknud side to édsean nobangkay ni Jesus. Tu esa éy édse touluan na: tu esa man éy édse to uyad na.13 Ey kinagi de diya, a “Bakit mégsangetka, Anéng?” “Ey dahilan éy inalap de tubangkay no Panginoon ko,” kagi na, “éyéwan ko tukoy éng ahe i néngiangayandia.” 14 Pégkagi ni Maria ta éya, éy sinu-muleg siya a neta na a te taknég sa ti Jesus.Pero éwan na tukoy a ti Jesus. 15 Akala nasan éy tu mégbantay ta halamanan ta éya.Ey kinagi ni Jesus diya, a “Bakit mégsangetka, Anéng? Ti ésiya ahayukén mua?” Eykinagi ni Maria, a “Eng siko i nangalapato nielbéng me ta éye, éy kagin pad éngahe i néngiangayan mua, monda angen kosiya.” 16 Ey kinagi ni Jesus, a “Maria.” Eypékabati niMaria ta éya, éy hinumarap siyadiya, a pékatenggi na diya, a kinagi na a“Raboni!” (I kahulugina na éya, éyMaistu.)17 Ey kinagi ni Jesus diya, a “Diyanék mokékbilan, da éwanék pabi inumontok dénNama ko. Ikad mo dén du kakaguman tam,a kagi mo dide a umontokék Nama ko. Siya

Juan 20:18 140 Juan 21:12i Diyos ko. Sakay kagi mo a siya i Amamoy be sakay Diyos moy be.” 18 Nadid,to pégkagi ni Jesus ta éya, éy inumange tiMaria du alagad, a kinagi na dide a neta nadén tu Panginoon. Sakay kinagi na be didetu nibilin na diya.

Pinumeta Siya Du Alagad Na19Nadid, to kélép na éya a aldew, a simba

pabi, éy napisan du alagad ta esa a bile.Ey seradu tu pintuan, da méganteng sidedu te tungkulin a Judeo. Ey nadid, éydinumemét sa ti Jesus a te taknég siya tabélog dia. Ey kinagi na dide, a “Mapayapakam dén.” 20 Ey to pégkagi na ta éya, éynipeta na dide tu kamét na sakay tu hawesna. Ey du alagad, péketa de to Panginoonde, éy mésahat side! 21 Ey kinagi na dide ahuway, a “Mapayapa kam dén. Eng kodyai nipagpaangea se diyakén Nama ko, éykona be sa i pagpaange kua dikam ta iba-iba a lugar.” 22 Ey to pégkagi na ta éya, éyinangsanna side, a kinagi na, a “Tanggapénmoy i Banal a Espiritu. 23 I patawadén moyta kasalanan na, éy pinatawad ngani dén.Sakay tu éwan moy patawadén, éy éwanngani patawadén.”

Ewan Méniwala Ti Tomas24 Nadid, to nipeta ni Jesus dide, éy

éwan sa ti Tomas a Kambal. Siya i esa dulabindalawa a alagad. 25 Kanya nibahetadiya du iba a alagad a neta de tu Panginoon.Pero éwan naniwala ti Tomas. “Baguékmaniwala,” kagi na, “éy meta ko pa tutalingo no pako to palad na, a itagéd kota toldu kua. Sakay éng kébilan ko be tutalingo to hawes na, éy maniwalaék dén.”

26 Nadid, kélipas na esa simba, éynapisan man dén du alagad to bile, a kagu-man de nadid ti Tomas. Seradu san tupintuan. Ey dinumemét ti Jesus a te taknegta bélog dia, a kinagi na a “Mapayapa kamdén.” 27Sakay kinagi na ni Tomas, a “Entanmo i palad kua, Tomas, a itagédmo ta toldumua. Nay, igewat mo se i kamét mua,a kébilan mo i hawes kua. Maniwala kadiyakén, Tomas.” 28 Ey ti Tomas, basta ikinagi na, éy “Siko i Panginoon ko, sakayDiyos ko.” 29 Ey kinagi ni Jesus diya, a“Méniwala ka dén da netaék mo dén. En-tan mo, masuwerte a tahod du maniwaladiyakén maski éwanék de meta.”

I Kailangana Ta Libruae30Nadid, ginamet ni Jesus imeadu a iba a

kataka-taka ta harapan du alagad na. Peroéwan ko side nisulat ta libruae. 31 Pero inisulat ko a éye, éy monda maniwala kamni Jesus, a siya i Cristo, a anak na Diyos atagapagligtasmonda éngmaniwala kam éyte buhay kam a éwan tu katapusan.

21Pinumeta Ti Jesus Du Pitu a Alagad Na

1 Nadid, kétapos na éya, éy pinumetaman dén ti Jesus du alagad na ta diget naTiberias. Saye i nanyaria: 2 Négagum deSimon Pedro, sakay ti Tomas a Kambal,sakay ti Natanel a taga Kana, sakay du anakni Sebedeo, sakay éduwa pa a iba a alagad.3 Ey kinagi ni Simon Pedro, a “Ikad ko dénmangikan.” Ey kinagi du iba a “Kumuyogkamediko.” Tulos dinumitaw side to abengde. Ey nagdamag side a nangikan, peroéwan side tu nalap. 4Nadid, to amulaldewdén, éy te taknég ti Jesus to baybay. Ey dualagad éy éwan de tukoy a ti Jesus siya, daadeyo side. 5Ey dinulawan na side, a kinagina, a “Anya, nakaalap kam?” Ey “Ewan,”kagi de. 6 “Ilipat moy pa man i rambatmoya ta lipata, éy makaalap kam,” kagi na.Nadid, péngitékneg de ta lipat, éy meaadubale i nalap dia a ikan, a hanggan da éwande kaya tu rambat a iahawas to abeng.

7Nadid, tu alagad a esa a mahal ni Jesuséy kinagi na ni Pedro, a “Siya bale ina tuPanginoon.” Ey nadid ti Pedro, péketa na ati Jesus ngani dén i édse to baybay, éy nag-badu siya daékbus siya, sakay sinumegbuto diget, a tulos na ta digdig. 8 Pero duiba a alagad, éy te sakay side a dinumigdig,a hela de san tu rambat a putat ta ikan.Ewan side adeyo ta baybay, basta sandaanwade san a metro. 9 Nadid, kéahawas deto baybay, éy naketa sa side ta apoy, ate ikan a nituno, sakay tinapay. 10 Eykinagi ni Jesus dide, a “Nay, iange moy sei sénganya a momon a ikan a inalap moy, aitunu tam.” 11 Kanya sinumakay man dénti Simon Pedro to abeng, a hinela na turambat to baybay. Ey putat pa ta dédekél aikan. Sandaan éy ta limapulu éy ta étélo amomon. Peromaskimeadu side a tahod, éyéwan napéknet tu rambat. 12 “Nay,” kagi niJesus, “méngan kitam dén.” Du alagad, éy

Juan 21:13 141 Juan 21:25mésanike side a mégpakelagip diya éng tiésiya siya, da tukoy de dén a tu Panginoonsiya. 13 Ey inalap ni Jesus tu tinapay, sakaytu ikan, a nigewat na dide a méngan.

14 Saya i ikatélo a beses a nipeta ni Jesusdu alagad na sapul to nikabuhay na.

Ti Jesus Sakay Ti Pedro15Nadid, kétapos de a néngan, éy kinagi

ni Jesus ni Simon Pedro a, “Simon,mahalékmo wade ta mahigit pa diden yee?” Ey “O,”kagi ni Pedro, “Tukoy mo a gustu ta ka.”“Siko i pastora du tupa ko a kékétihék,”kagi ni Jesus. 16 Nadid kagi ni Jesus ahuway, a “Simon, mahalék mo a talaga?”Ey “O, Panginoon. Tukoymo a gustu ta ka.”“Pastoran mo du tupa ko.”

17 Nadid, kagi ni Jesus diya ta pentélo,a “Simon, gustuék mo a talaga?” Nadid,pékabati ni Simon Pedro a pékelagipan nasiya ta pentélo, éy mélungkut siya. Eykinagi na a “Panginoon, siko i nakapospusata étanan. Tukoy mo a gustu ta ka.” Eykinagi ni Jesus, “Pastoran mo du tupa ko.18 Tandaan mo, Simon,” kagi ni Jesus, “tokéanak mo pabi, éy nagbadu ka san ta bégimo a naglebut ka ta maski ahe i gustumua. Pero kélakay mo, éy igewat mo tukamét mo a gapusén de, sakay iange de kata éwan mo gustu.” 19 Kinagi ya ni Jesusda ipaliwanag na ni Pedro éng kodya naa mate. Sakay kinagi na ya monda tukoyna a ipeta na i kapangyarian na Diyos taikate na. Ey nadid, kinagi na ni Pedro, a“Sumunud ka san diyakén.”

Ti Jesus Sakay Tu Alagad a Esa20Nadid, sinumuleg ti Pedro, éy neta na

tu alagad a esa to adég na. Siya tu alagada mahal ni Jesus. Siya tu sinumangdih tosalapad ni Jesus to péngan de to éya, anipakelagip na éng ti ésiya i méngitokyonadiya. 21 Ey péketa ni Pedro diya, éy kinagina ni Jesus, a “Anya wade, Panginoon, ilélakeae? Maanya siya?” 22 Ey kinagi niJesus ni Pedro, a “Eng gustu ko a buhaysiya a hanggan ta késoli ko se, éy anyai pékialam mua? Basta sumunud ka sandiyakén.” 23 Dahil ta éya a kinagi ni Jesus,éy akala du tolay a méniwala diya, a éwanmate i éya a alagad. Pero éwan kinagi niJesus a éwan siya mate. Engˈwan, i kinagina sana, éy “Eng gustu ko a buhay siya a

hanggan ta késoli ko se, éy anya i pékialammua?”

24 Nadid, sakén a nanulat ta libruae, éysakén ngani dén i éya a alagad. Ey sakéni mégpatunaya ta étanan a éya a ginimetna. Ey tukoy ko a katutuhanan i isistigukua dikam. 25 Nadid, te meaadu be a ibaa ginamet ni Jesus, a éwan ko nisulat taéye. Anya wade éng mesulat side a étanan,éy siguru éwan meubus ta kabuuan namundua i libru na ginamet na.

Tu Gimet 1:1 142 Tu Gimet 1:24

Tu Gimet du Apostol1Mahal ko a Teopilo: Nisalaysay ko dén

to libru ko a esa i étanan a ginimet ni Jesus,sakay tu nitoldu na, 2 a hanggan to aldewa niontok na ta langet. Pero bagu siyainumontok, éy nibilin na pa du lélake apinili na a apostol na. Hinatulan na sideta pamag-itan na kapangyarian na Banal aEspiritu na Diyos. 3 Kélipas no hirap na, anabuhay man dén, éy pinumeta siya dideta meadu a beses, a pinatunayan na didea buhay siya. Pinumeta siya dide ta lubukna épat a pulu a aldew, sakay négkagi siyadide tungkul ta péghari na Diyos ta tolay.4 Habang kakaguman de pabi siya, éy ni-bilin na dide a “Diyan kam pa huméhektatta Jerusalem,” kagi na, “éngˈwan uhayénmoy pa tu nipangako Nama ko, a kinagiko dén dikam tungkul ta Espiritu na Diyos.5 Natandaan moy, tu tungkulin ni Juan, éybininyagen na du tolay ta dinom. Peronadid,” kagi ni Jesus, “éy éwan dénmale éymabinyagen kam ta Banal a Espiritu.”

To Kéontok Ni Jesus Ta Langet6 To esa a aldew, a kapisan de ti Jesus, éy

kinagi de diya, a “Anya wade, Panginoon?Panahun wade dén nadid a mapaibut modu mégmayor dikame a dayuan, mondalibri man dén i banuwan na Israel?” 7 Eykinagi ni Jesus dide, a “Tama ko san iméngitakdaa ta panahun na panggimet na.Ey éwan dén kailangan a mapospusan moyéng nikésiya ya. 8 Pero sikam, ta kéogsaddikam na Banal a Espiritu, éy égse déndikam i kapangyarian na Diyos. Tulosmag-patunay kam diyakén ta Jerusalem, sakayta Hudea, sakay ta Samaria, a hanggan tabuu a mundu.” 9Nadid, to pégkagi na dénta éya, éy inumontok dén siya ta langet. Eydu alagad na, habang te tangaden de pabisiya, éy nataklében siya na kuném.

10 Nadid, te tangaden de pabi, éy bastabigla i éduwa a lélake a te badu a melataka tinumaknég ta giled dia. 11 “Sikam ataga Galilea,” kagi de, “bakit égsina kamsan sina a te tangad ta langet? Ti Jesus éykaya dén ta langet. Pero ta esa a panahunéy sumoli man dén se siya,” kagi de. “Ey

késoli na éy kona be to nipaketa moy diyato niontok na.”

12 Nadid, nagsoli dén du alagad taJerusalem, a gébwat ta éya a buked naOlibo. I kaadeyo na banuwan to bukedéy manga esa a kilumetro. 13 Diden ya éyde Pedro, Juan, Santiago, Andres, Pelipe,Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago a anakni Alpeo, ti Simon a metapang, sakay tiHudas a anak ni Santiago. Nagsoli dén sideto kuwarto ta ontok no bile a tinulusan deta Jerusalem. 14 Ey kaguman sa du bébe,sakay ti Maria a ina ni Jesus, sakay du topni Jesus. Ey aldew-aldew éy pisan sa side aménalangin.

Tu Kalewas Ni Judas15 Nadid, nakalipas i sénganya a aldew,

éy nagpisan dén i meadu a méniwala niJesus. Manga sandaan éy ta duwapuluside. Ey tinumaknég ti Pedro ta harapdia a mégkagi dide. 16 “A tétotop ko,”kagi na, “kailangan a matupad i te sulat takasulatan a kinagi na Banal a Espiritu tapamag-itan ni Dabid. Da nihula ni Dabidti Hudas, a méngigiya siya du maniképni Jesus. 17 Kabilang ti Hudas dikame aalagad,” kagi ni Pedro, “da pinili be siyani Jesus a kaguman me. 18 Ti Hudas éynamugtong ta esa a sukat a luta to nibayadde diya a néngitokyon ni Jesus. Ey minatesa siya, a tulos pinomtak tu tiyan na, a tulosnewadwad tu bituka na. 19 Ey nabahetadén ya na étanan a mégiyan ta Jerusalem.Kanya nginahinan de i luta a éya a Akel-dama. I kahulugina na éya éy Medige aUma. 20 Nadid, te kagi ta libru na MangaKanta, a ‘Maibutan maka ta tolay tu bilena, sakay diyan dén sa mégiyan i maski tiésiya.’ Sakay, ‘Te lumewas maka a iba totungkulin na a para ta Diyos.’

21-22 “Kanya nadid,” kagi ni Pedro, “éydapat kitam amagpile ta kalewas ni Hudas,monda te kaguman kame a magpatunay anabuhay dén ti Panginoon Jesus. Kailan-gan éy pilién tam i esa du kaguman mesapul to péngkuyoyog dikame ni Jesus, sa-pul to nipangbinyag diya ni Juan a hangganéwan siya inumontok ta langet.”

23 Nadid, pékabati de ni Pedro ta éya,éy namili side ta éduwa a lélake: ti Matiassakay ti Hose (i palayaw ni Hose éy tiBarsabas Hustu). 24 Ey nanalangin side, a

Tu Gimet 1:25 143 Tu Gimet 2:25kagi de, a “Panginoon, siko i makapospusata isip na tolay a étanan. Itoldu mo paddikame i pinili mo a lélake ta éduwa aéye 25 a maging apostol. Ti ésiya i pinilimo, Panginoon, a lumewas to tungkulinni Hudas, da gininanan dén ni Hudas tutungkulin na, a inumange dén siya taimpiyerno.” 26 Nadid, kétapos de a mé-nalangin, éy nagpalabunutan side éng tiésiya i pilién de. Ey ti Matias i naalap dia.Siya i nedagdag ta labindalawa a apostol.

2Tu Kédemét na Banal a Espiritu

1Nadid, kélipas na sapulu a aldew hang-gan to kéontok ni Jesus ta langet, éy dinu-memét dén i Piyesta na Pentekos. Ey duméniwala ni Jesus, éy napisan dén side aétanan. 2 Nadid, bigla de a nabati i ténoga gébwat ta langet, a koman i ténog namesibét a pahés. Ey meténog a tahod tolubuk no bile a égsean de. 3 Ey mineta dei kékétihék a koman i apoy, a kinumalat atinumupo ta bawat esa dide. 4Ey inumasékdén i Banal a Espiritu ta bégi dia a étanan,tulos négkagi side ta iba-iba a kagi, ayun tanipagkaluub dide na Espiritu.

5 Nadid, égsa nadid ta Jerusalem imeadu a mékidiyos a Judeo, a mamiyestaside. Gébwat side ta iba-iba a banuwan.6 Pékabati de to ténog, éy dinumulug sideto bile du alagad. Nagtaka side, da nabatina bawat esa dide a mégkagi dén du alagadta iba-iba a kagi de. 7Mégtaka side a tahod,a kinagi de, a “Bakit, éwan beman tagaGalilea san diden ina? 8 Bakit mébati tamdide i sarili tam a kagi?” 9 Du tolay saa mégtaka éy éwan side taga Galilea, éngˈwan gébwat side ta iba-iba a banuwan aadeyo. Te taga Partia; te taga Medo; te tagaElam; te taga Mesopatamia; te taga Hudea;te taga Kapadosia; te taga Ponto; te tagaAsia; 10 te taga Pirigia; te taga Pampiliya; tetaga Egipto; te taga Libya a sakupna Sirena.Sakay te binumisita sa a taga Roma a Judeo,sakay éwan Judeo a sakup dén na rilihiyonna Judeo. 11 Te égsa sa a taga Kreta, sakayArabia. Diden ya a étanan, maski iba-iba ikagi de, éy nabati de tu ginimet na Diyosa memahal, da nibaheta dide du alagad takanikaniya de a kagi. 12 Ey basta mégtakaside a tahod, a négpakipakelagip side éng

anya i kahulugina no gégemtén du alagad.13 Pero te iba sa a pinintasan de du alagad,a kagi de a lasing san side.

Tu Talumpati Ni Pedro14 Ey nadid, tinumaknég du labindalawa

a apostol, éy tulos ti Pedro a négkagi dutolay ta medegsén. “Sikam a kapareho ko aJudeo,” kagi na, “sakay sikam a binumisitata Jerusalemae, te kaginék dikam. Batenmoy, 15 éwan lasing didi kaguman kuae, daalas nuwebe pabi na gagabi. 16 Engˈwan,saye i péngtupad to nihula ni PurupetaHoel to araw. 17 Kinagi dén na Diyos igemtén na ta katapusan a panahun, a iasékna kan i Espiritu na ta étanan a tolay,”kagi ni Pedro. “Tulos magpahayag kan siyadu anak moy ta kagi na. Sakay du lélakemoy, éy maketa kan side ta tanda a kataka-taka. Sakay du matanda moy a lélake, éyipatagenép na kan dide. 18 Sakay du sakupna Diyos a tolay, i nihula be ni Hoel, éyiasék kan dide na Diyos i Espiritu na ta éyaa panahun; tulos ipahayag de kan i Diyos.19 Sakay ipeta na kan ta langet i pagtakaanna tolay, sakay ipeta na kan be i tanda tamunduae. Te meta kan a dige sakay apoysakay meaadu a asok. 20 Ey nadid, bagudumemét i aldew a késoli na Panginoon amaghukum,” kagi ni Pedro, “éy dumiklémkan pa i bilag. Sakay i bulan éy magingkoman i dige i kolor naa. 21 Pero i maski tiésiya a dumaying ta ngahen na Panginoonéy meligtas.

22 “Nadid, sikam a kabébayan ko aJudeo,” kagi ni Pedro, “éy baten moy ikagi kuae. Ti Jesus a taga Nasaret, éypinatunayan na Diyos dikam a gébwat talanget i tungkulin naa; da pinagimet siyana Diyos ta meadu a makataka-taka, sakaytanda. Ey tukoy moy dén ya, da ginimet nadén ya ta harap moya. 23 Sapul to sapul, éytiniyak dén na Diyos a itugén na dikam tiJesus. Ey pinabuno moy siya, da inutusanmoy dén du medukés a tolay a méngipakodiya ta kudos. 24Pero binuhay siya na Diyosa huway. Pinaluwas na siya to lébéng, daéwan maari a éwan mabuhay siya a huway.25Baten moy tu nisulat ni Dabid. Nihula nato araw a manalangin ti Jesus ta kona se:‘Neta ko a palagi a kéye se diyakén i

Panginoon. Siya i kaguman ko,

Tu Gimet 2:26 144 Tu Gimet 3:7monda éwanék méligalig. 26 Kanyamasaya i isip kua, sakay mésahatékta kagi kua. Dahilan maski mateék,éy umasaék a buhayénék na Diyos.27 Ewan mo pébayan tu anak mo amahunot tu bégi na ta luta. 28 Iatédmo diyakén i buhay a éwan tu kat-apusan. Pasayaénék mo, da sikoi kaguman ko.’ Saya tu nisulat niDabid.

29“A tétotop ko,” kagi ni Pedro, “i nisulata éya ni Dabid, éy éwan na nibaheta tu bégina a sarili, da napospusan tam a minatedén siya, a kéye pabi i pantiyung na tabanuwana a éye. 30-31 Engˈwan purupetasiya. Nihula na ngani i tungkul ta kébuhaya huway ni Cristo. I Diyos, éy nisumpa nani Dabid a ta esa a panahun éy maghari tuapo na a esa ta kaharian naa. Ey nisulatni Dabid i éya. Ey tu apo na éy ti Cristo.Siya i éwana pabayan ta Dinatagen. Siyai éwana mahunot ta lébéng. 32 Ey nadid,”kagi ni Pedro, “i éya a Jesus, éy siya déntu binuhay na Diyos. Ey sikame i sistiguana éya, da mineta me dén. 33 Ti Jesus, éypinataas dén siya na Diyos, a kaguman nadén siya nadid a méghari ta langet. Sakaynaalap na dén Nama na tu nipangako na aBanal a Espiritu. Ey nadid, i mineta moyanadid ta éye éy tu Banal a Espiritu na Diyos,a niasék na dén dikame. 34 Tukoy tam aéwan nibaheta ni Dabid i sarili na, da éwaninumontok tu bégi na ta langet. Ey te sulatti Dabid a esa, a kona se: ‘Kinagi na Diyos toamo ko, a “Mégiknud ka ta tagirilan kuae,35 a hanggan mapasuku ko diko du kalabanmo.” ’

36 “Kanya nadid,” kagi ni Pedro, “éydapat mapospusan na buu a banuwan naIsrael a i éya a Jesus a nipakomoy to kudos,éy siya i nidéton na Diyos a Panginoon naétanan. Siya i pinili naa a maghari ta tolayna munduae.”

37 Nadid pékabati du tolay ta éya a kagini Pedro, éy nagsisi side a minasépduanside. “Adiyoy, Akéng,” kagi de, “magenyakame?”

38 Ey kinagi ni Pedro, a “Pagsisianmoy sakay ibutan moy du kasalanan moy.Sakay ipabinyag kam a ipasakup kam niJesu Cristo, monda patawadén na kamta kasalanan moy, sakay tanggapén moyi kaluub na Diyos, a Banal a Espiritu.

39Dahilan i nipangako na a Espiritu éy paradikam be, sakay ta anak moy, a sakay duédsa ta adeyo a lugar. Para ina ta maski tiésiya a pinili na Panginoon Diyos.”

40 Kona sa i péghatul ni Pedro du tolay.Meadu i pékiohon naa dide, monda méni-wala side. “Umadeyo kam du magkadukésa tolay,” kagi na, “monda meligtas kam taparusa a dumemét dide.”

41Nadid, du méniwala to kinagi ni Pedroéy nagpabinyag side. Te manga étélo alibu a tolay a nipasakup du alagad ta éyaa aldew. 42 Tulos nanatili side a mégadalta iyétoldu dide du apostol, sakay négkak-aguman side ta mahusay. Négpisan side aaldew-aldew a méngan sakay ménalangin.

Tu Ugali Du Méniwala43 Du étanan a tolay sa, éy méganteng

side, dahil ta meadu a makataka-taka atanda a ginimet du apostol. 44 Ey duétanan a méniwala éy négpisan-pisan sideta mahusay, sakay nibugtong de i étanana ari-arian de. 45 Sakay i kabugtungana naéya éy niatéd de du kakaguman de ayun takailangan na bawat esa. 46Aldew-aldew éynégpisan side ta Templo. Sakay négdiponside ta mahusay aldew-aldew ta bili-bilede, a masaya side tu isip. 47Mégpuri side taDiyos; sakay du iba a tolay, éy iyégalang deside. Ey bawat esa aldew éy te tolay a bigua méniwala, a iyédagdag na Diyos dide, aniligtas na.

3Tu Lumpu a Naghusay

1 To esa a aldew, a alas tres tu bilag,éy inumange ti Pedro sakay ti Juan taTemplo, da oras dén na pénalangin. Tokésdép de 2 to memahal a pintuan, éyte lélake sa a lumpu sapul to nikeenakna. Du kaguman na éy iwahak de sa siyaaldew-aldew, monda mékilimos ta bawatsumalegéd. 3 Siya, péketa na de Pedro asomdép, éy nékeged siya ta limos. 4 Eylinameng siya du éduwa, sakay kinagi diyani Pedro, a “Oy, enta mo ye.” 5 Ey linamengside no lumpu, a inumasa dén a limusan desiya. 6Pero kinagi ni Pedro diya, a “Ewanéktu kuhata, pero te ibaék a iatéd diko. Tapamag-itan na kapangyarian ni Jesu Cristo,éy utusan ta ka a umégkat a maglakad.”7 Nadid, kembilan ni Pedro tu kamét na a

Tu Gimet 3:8 145 Tu Gimet 4:7inégkat, éy bigla a nakasibét tu tikéd naa éduwa. 8 Tulos linumuksu dén siya atinumaknég, sakay tulos nadén anaglakad.Sakay sinomdép side a étélo ta Templo.Mésahat tu lumpu, a mégluksu-luksu siya,sakay mégpuri siya ta Diyos. 9 Ey du tolayta lubuk, éy neta de siya a méglakad, apépurién na i Diyos. 10 Ey mégtaka side atahod, da natenggi de a siya bale tu dati aégse to pintuan a mékilimos.

Mégtoldu Ti Pedro Ta Templo11 Nadid, habang te kébil siya ni Pedro

sakay ni Juan, éy méginan du tolay sa aétanan a dinumulug dide, da mégtaka side.I égsean dia éy tu kwarto ni Solomon. 12 Eyti Pedro, péketa na du mégdulug dide, éynégkagi siya dide. “Sikam a kabébayan ko,”kagi na, “bakit mégtaka kam ta éye? Bakitte lamenganmoy kame ta kona sina? Akalamoy napalakad me siya ta sarili me san akapangyarian, o kabanalan? Ewan! 13Diyosngani dén i nagpalakad ta lumpuae! Siyaya i péniwalaana depo tam a Abraham,sakay ni Isak, sakay ni Hakob. Diyos inagpataas to utusan na a ti Jesus. Perosikam éy nitugén moy siya du te kapang-yarian, sakay inidelan moy siya ta harap niGubernador Pilato, maski gustu na dén alégsiwan. 14 Ti Jesus i mahusay a lélake, aéwan tu kasalanan. Pero inidelanmoy siya,a nipékiohonmoy ni Pilato a paluwasén nata pégpihesuan i esa a lélake a namuno, ati Barabas. 15 Kanya sikam,” kagi ni Pedro,“éy binunu moy dén tu méngatéd dikitamta buhay tam. Pero binuhay siya na Diyos.Ey sikame i sistigua na éya. 16 Kanya ikapangyarian na ngahen ni Jesus, éy saya inagpahusaya ta lélake a éye. Naghusay siyada méniwala siya ta ngahen ni Jesus.

17 “Ey nadid, a tétotop ko,” kagi ni Pedro,“éy tukoy ko a éwan moy tukoy tu ginimetmoy, da éwan moy napospusan a anak siyana Diyos; éy kona be sa du tagapamahalamoy. 18 Pero tu ginimet moy a éya, éy sayai nangtupad to dati a nipahayag na Diyosta pamag-itan du purupeta, a ti Cristo éykailangan a maghirap. 19 Kanya nadid, ipékiohon kua dikam éymagsisi kam, sakaymagsoli kam ta Diyos, monda ibutan na dukasalanan moy, 20 sakay atdinan na kam tamahusay a buhay; sakay pasolen na se ahuway ti Jesus, a iligtas na kam. Da siya

i pinili naa. 21 Pero nadid a panahun, éykailangan a manatili pabi ti Jesus ta langet,hanggan éwan dumemét i panahun a pang-bagunaDiyos ta étanan, ayun to nipahayagna ta pamag-itan du purupeta na to araw.22 Da kinagi ni Moises a paangen kan naDiyos dikitam i esa a purupeta a kona diya.Ey gébwat kan siya dikitam, kagi na. Eykagi be ni Moises a dapat tam siya a baten.23Da i maski ti ésiya kan a éwanmégbati taéya a purupeta, éy ibutan siya na Diyos, apakaten na. Ey nadid, i éya a purupeta éy tiCristo. 24 Ey du étanan a iba a purupeta toaraw, a sapul ni Samwel, sakay du sumunuddiya, éy nagpahayag be side tungkul tapanahun tam nadid. 25 Ey sikam,” kagi niPedro, “éy lahi kam diden ya a purupeta.Kanya para dikam i pangako na Diyos duapo moy to araw. Da kinagi na Diyos niAbraham, a gemtén na kan i mahusay duétanan a tolay tamundua ta pamag-itan duapo-apo na. 26Ey nadid,” kagi ni Pedro, “éypinaange dén se na Diyos tu anak na dikam,monda iligtas na kam, monda ibutan moy iugali moy a medukés.”

4De Pedro Ta Harap Na Huwes

1 Nadid, mégkagi pabi de Pedro du to-lay, éy inumange sa dide tu kapitan naguwardia ta Templo. Kaguman na du padi,sakay du sakup na rilihiyon na Saduseo.2 Mégingél side du éduwa a apostol, damégtoldu side du tolay a mabuhay i tolaya huway, da nabuhay dén ti Jesus. 3 Kanyadinikép de du éduwa, sakay nipihesu de pahanggan to gagabi, da apon dén. 4 Pero dumeadu a nakabate to pégtoldu ni Pedro, éynaniwala side ni Jesus. Tulos dinumagdagside ta gurupu du alagad, hanggan inum-abut side a étanan ta manga lima a libu alélake.

5 Nadid, to gagabi dén, éy nagmiting taJerusalem du tagapamahala a Judeo, sakaydu te tungkulin. 6 Kaguman de ti Anasa mataas a padi, sakay ti Kaipas, sakay tiJuan, sakay ti Alehandro, sakay du iba a topde. 7 Pinaharap de du éduwa, éy nipake-lagip de éng pinakodya de a nagpahusay tolumpu. “Ahe i nangalapan moya,” kagi de,“ta kapangyarian moy a nagimet ta éya atarabaho moy?”

Tu Gimet 4:8 146 Tu Gimet 4:348 Nadid, édse ni Pedro ta mahusay i

Banal a Espiritu, tulos sinengbet na side takatuwiran na. “Sikam a mataas,” kagi na,9 “éng isiyasat moy dikame nadid tungkulta memahal a nanyari ta lumpuae, sakayéng kodya siya a naghusay, éy saye i sen-gbet mia: 10 dapat mapospusan na étanana tolay, a kanya te taknég se i lumpuae amahusay dén éy dahil ta kapangyarian niJesu Cristo a taga Nasaret. Saya tu nipakomoy to kudos, a tulos binuhay na Diyos.11Mara siya tu bito a inidelan du mégbile,da isip de éy éwan tu pasa. Ey siya bale imahalagaa a bito a panuluk na bile. 12Konasa ti Jesus, da siya san i tagapagligtas tatolay. Da maski ahe ta mundua, éy éwantu iba a makapagligtas ta tolay, éng éwanna éya a pinili na Diyos.”

13 Nadid, du te tungkulin ta éya, péketade a metapang de Pedro sakay ti Juan, abihasa side a mégtoldu, éy mégtaka sidedide. Da tukoy de amababa san side a tolay,a éwan nagadal. Ey nadid éy naala-ala dea kaguman bale side ni Jesus to te buhayna pabi. 14 Sakay péketa de to lumpu a tetaknég ta gileda du éduwa, a mahusay dén,éy éwan side tumaisip a katuwiran a pang-parusaan de dide. 15 Kanya pinaluwas depa side to pégmitingan de, sakay néguhonside. 16 “Anya i gemtén tam diden ya alélake?” kagi de. “Da minehayag dén tabuu a Jerusalem i ginimet dia to lumpu.Ewan kitam makasaway ta éya. 17 Peronadid, monda éwan kumalat ta lalo i éya,”kagi de, “éy basta pégkagian tam side adiyan dén side magpahayag a huway tangahen ni Jesus.”

18 Kanya huway de a pinauwet de Pe-dro, sakay pinégkagian de side a diyanside huway a mégtoldu ta ngahen ni Je-sus. 19 Pero kinagi dide du éduwa, éy“Isipén moy éng anya i gustu na Diyos,éng sumunud kame dikam, o éng sumunudkame diya. 20 Pero para dikame,” kagide, “éy éwan maari a éwan me ipahayagi mineta me a ginimet ni Jesus, sakay tupégtoldu na dikame.” 21 Nadid, du tetungkulin, pékabati de ta éya, éy pinégk-agian de side ta lalo a mahigpit, sakaylinégsiwan de side. Ewan side tu maisipa katuwiran de a monda parusaan de duéduwa, dahilan du iba a tolay éy mégpuri

side ta Diyos dahil to nanyari. 22Sakay pati,tu lélake a pinahusay de éy mahigit dén taépat a pulu a taon i idad naa.

Ménalangin Du Apostol23 Nadid, pékaluwas dén de Pedro, éy

nagsoli side du kakagumande, sakay nikagide dide tu kinagi du mataas a Judeo dide.24 Ey to pékabati de ta éya, éy pisan side ananalangin a étanan. “Panginoon Diyos,”kagi de, “siko i nanggimet ta langet, sakayta diget, sakay ta luta, sakay ta étanan aégse dide. 25 Siko i négkagia ta pamag-itan ni Dabid a apo me, ta tulung na Banala Espiritu. Bakit mégingél kan du éwanJudeo a tolay, kagi ni Dabid to kasulatan na.Sakay bakit mégisip kan du tolay ta éwantama? 26 Du hari kan, sakay du mayor,éy négagum side a lumaban side ta Pangi-noon, sakay tu pinili na Diyos a maghari.27 Ey nanyari dén ya, Panginoon, i éya anihula ni Dabid, da minagagum ngani dénta banuwanae dudu linumaban ni Jesus. Eysiya tu inutusan mo, Améng, a pinili mo amaghari. Pati ti Hari Herod, sakay ti Gu-bernador Pilato, éy nékiagumside du Judeosakay du éwan Judeo, a linumaban side niJesus. 28 Ginimet de, Améng, i étanan abagay a dapat manyari, a nitakda mo toéya pa. 29 Ey nadid, Panginoon,” kagi de,“éy enta mo, mégbanta side dikame nadida parusaan de kame. Aguman mo kamea utusan mo, monda metapang kame amégtoldu ta kagi mua. 30 Itupu mo i kamétmo dikame, Panginoon, monda te meadu atolay amagamot ta panalanginme. Mondamakagimet kame ta tanda amakataka-takata pamag-itan no anak mo a banal a tiJesus.” 31 Nadid, kétapos de a ménalanginta éya a kagi, éy nayégyég tu égsean de abile, a tulos inumasék dide ta mahusay iBanal a Espiritu. Tulos metapang side amégbaheta ta kagi na Diyos.

Ugali Du Méniwala a Mégbahabahagi32 Nadid, du étanan a méniwala, éy

négkaesa side tu isip. Ewan tu mégkagia koo na san tu kasangkapan na, éngˈwanpara ta étanan. 33 Ey tulos du apostol amégpahayag aminabuhay a huway ti Jesus.Sakay égse dide i dikél a kapangyarian naDiyos. Sakay niatéd na Diyos i biyaya nadu étanan a méniwala diya. 34 Ewan side tu

Tu Gimet 4:35 147 Tu Gimet 5:24kailangan ta kabuhayan de, maski ti ésiyadide, dahilan du te luta éy nibugtong de;sakay du te bile, éy nibugtong de be. Sakaytu kabugtungan de, éy niatéd de 35du apos-tol. Sakay du apostol éy binahabahagi de tamaski ti ésiya dide i te kailangan. 36Kona sai ginimet ni Hose. Libita siya a taga Sipro.I palayaw na éy ti Bernabe, a i kahuluginana éya éy Matulungin. 37 Nibugtong natu luta na sakay niatéd na du apostol ikabugtungan na.

5De Ananias a Pasawa

1Pero te esa a lélake a ti Ananias i ngahenna. Tu asawa na éy ti Sapira. Te luta beside a nibugtong de. 2 Pero ti Ananias, éybinawasan na pa ta lihim i kabugtunganna. Ey kaguman na tu asawa na. Bastasénganya san i niatéd na du apostol. 3 Perokinagi ni Pedro diya, a “Bakit, Ananias, éynadaig ka dén ni Satanas? Nagbuli-bulika dén ta Banal a Espiritu! Bakit nilisomo i kalahati no kabugtungan no luta mo?4 Bakit?” kagi ni Pedro, “to éwan mopabi péngibugtong to luta, éy éwan bemankoo moya? Nadid, to néngibugtong moydén, éy éwan moy beman koo i kabug-tungan naa? Ewan kame nékeged diko.Bakit naisip mo a iliso dikame i kalahatina kabugtungan naa? Ewan ka nagbuli-buli dikame, Ananias, éng ˈwan Diyos ipinagbuli-bulian mua.”

5-6Nadid, pékabati ni Ananias ta éya, éybasta minebagsak siya a tulos minate dén!Ey du ulito sa, éy sinaputan de ta damit,sakay nielbéng de dén. Ey du étanan anakabaheta ta éya, éy méganteng side atahod.

7Nadid, kélipas na étélo a oras, éy dinu-memét sa tu asawa na, a éwan siya tumalayta nanyaria. 8 Ey kinagi diya ni Pedro, a“Anya, Sapira, sé ˈ san ya i kabugtunganano luta moy?” Ey “O,” kagi na, “séˈ nganisan ya.” 9 “Bakit,” kagi ni Pedro, “nagkaisakambale amamuhuba ta Espiritu na Pangi-noon! Enta mo, Sapira, di édse ta pintuanaéy side ina du naglébéng to asawa mo;sakay siko man dén i ielbéng dia nadid!”10Nadid, pékabati ni Sapira ta éya, éy biglabe siya a minatumba ta harap ni Pedro, atulos nabégsot i angés naa. Ey késdép du

ulito, éy neta de aminate be tu bébe. Kanyaniluwas de be, a nielbéng de be to giled noasawa na. 11Eyméganteng a tahod du iba atolay a nakabati ta éya.

Gégemtén Du ApostolI Meadu a Kataka-taka

12 Nadid, ginimet du apostol i meadu atanda a makataka-taka ta harap du tolay.Ey du étanan a méniwala, éy mégpisan-pisan side aldew-aldew to kuwarto niSolomon ta Templo. 13 Ey du iba a to-lay ta Jerusalem, éwan side nangahas amékiagum dide; pero te galang side duméniwala. 14 Ey tulos a kinumadu a kinu-madu aldew-aldew i méniwala ta Pangi-noon. Lélake éy ta bébe. 15 Sakay dudute saket, éy niange side du kakaguman deta karsada, a nipakatidug de ta kakama de,sakay abék de, monda éng sumalegéd tiPedro, éy maldumanmaka san no anino nai sénganya dide. 16 Kanya inumange be sai meadu a tolay a gébwat du banubanuwanta palebuta na Jerusalem, a kembil de sa dute saket, sakay du hinayup. Ey naghusayside a etanan.

Parusaan De Du Apostol17Nadid, du mataas a padi, éy ménaghili

side a tahod du apostol. Ey kona be sa dukaguman de a Saduseo. 18 Kanya diniképde du apostol, a nipihesu de. 19 Pero tokélép, éy inumange dide i esa a anghel agébwat ta Panginoon, a tulos binuksan natu pintuan no pégpihesuan, sakay niluwasna side, sakay kinagi na dide, a 20 “Ikadmoy dén ta Templo, sakay magtoldu kamdu tolay ta tungkul ta bigu a buhay.” 21 Eysinumunud du apostol. To amulaldew, éysinomdép side ta Templo, tulos mégtolduman dén side ta tolay sa.

Mentaras mégtoldu side, éy dinumulugdu mataas a padi to pégmitingan de, datalaga side a mangbista du apostol. Nadid,to képisan de, éy nipauwet de du apostol tapégpihesuan. 22 Pero kédemét sa du pulis,éy éwan bale sa side! Kanya nagsoli dupulis ta pégmitingan, a kinagi de 23 a éwansa side! “Tu pintuan no pégpihesuan éynakakandadu ta mahusay,” kagi de. “Patidu guwardia éy mégbantay san side topintuan. Pero to péngbukas me,” kagi de,“éy éwan bale tu tolay ta lubuk!” 24 Nadid

Tu Gimet 5:25 148 Tu Gimet 6:5tu hepe du pulis ta Templo, sakay du padi,pékabati de ta éya, éyméligalig side tu isip,éng anya i nanyaria du apostol. 25 Ey topégisip de pabi, éy te dinumemét dide anégkagi, a “Bakit? Du lélake a nipihesumoy éy kéya man dén side ta Templo amégtoldu!” 26 Nadid tu hepe, sakay dupulis, pékabati de ta éya, éy inange deside inuwet. Pero éwan de side pinilit, daméganteng side a makay batikalén side dutolay sa a mégbati.

27Nadid, péngiange de dide to pégmitin-gan de, éy siniyasat side no mataas a padi.28 “Isip ko nibawal me dikam ta mahigpita diyan kam mégtoldu a huway ta éya angahen!” kagi na. “Pero entan moy iginimet moya! Nekalat dén ta Jerusalemi pégtoldu moya! Sakay gustu moy paa sikame i managuta to nikate na éya alélake!”

29 Pékabati de Pedro ta éya, éy kinagide, éy “Diyos i dapat me a sundin, kesiradikam. 30 Sikam éy binunu moy ti Jesus tokudos. Pero i Diyos a péniwalaan du apo-apo tam, éy binuhay na siya. 31 Pinataasbe siya na Diyos ta étanan, a siya i kagu-man naa a maghari ta langet. Ti Jesus itagapagligtas, sakay mayor siya ta étanana tolay, monda maari du Judeo a ibutan detu kasalanan de, tulos pagpasensiyaan sidena Diyos. 32 Ey sikame,” kagi ni Pedro, “isistiguana éya. Sakaypati i Banal a Espiritua iatéd na Diyos ta bawatméniwala diya, éysiya be ya i mégpatunaya.”

33 Nadid, pékabati du te tungkulin taéya, éy méiyamut side a tahod, a gustude a ipabuno du apostol. 34 Pero te esasa a Pariseyo, a ti Gameliel i ngahen naa.Maistu siya na rilihiyon na Judeo. Ey iyé-galang siya du tolay. Siya, éy tinumaknégto pégmitingan de. Niutus na a iluwasde pa du apostol, 35 tulos hinatulan na dukakaguman na. “Kabébayan ko,” kagi na;“isipén moy ta mahusay i gemtén moy ditolay a ina. 36 Tandaan moy ti Teudas toéya; nagwari-wari siya a mataas. Ey temanga épat a datos a lélake a nékiagumdiya. Pero to nikate na éy nahiwahiwalaydu tolay na. Ey basta naibut tu rilihiyon na.37 Ey kétapos na éya, éy minetanyag mandén i esa man dén a lélake, to panahun nosensos; ti Hudas a taga Galilea. Ey meadu

be siya a tolay a nipasakup diya. Pero mi-nate be siya, a tulos nahiwahiwalay be dutolay na. 38Kanya nadid,” kagi ni Gamaliel,“éy diyan kitam mékialam di tolaya a éye.Pabayan moy side. Eng gébwat ta isip desana i gimet dia, éy maibut. 39 Pero énggébwat ta Diyos, éy éwan moy maari amabawalan. Makay sakali éy Diyos dén ilabanan moya!” Nadid du te tungkulin,pékabati de ta éya a kagi ni Gamaliel, éypinumayag side.

40 Ey nadid, pinasdep de man dén duapostol, sakay binalbal de side, sakay bi-nawalan de side a mégpahayag a huwayta ngahen ni Jesus, sakay linégsiwan deside. 41 Ey du apostol, hinumektat side topégmitingan de a mésahat, da neta de atinanggap side na Diyos, a pinili na side amégtiis ta hirap alang-alang ni Jesus. 42 Eysigi san side aldew-aldew a méngipahayagni Jesus ta Templo sakay ta bili-bile, a siyai pinilia na Diyos a tagapagligtas.

6Nangpile Side Ta Pitu a Katulung De

1 Nadid, to panahun a éya, éynégkékakadu i méniwala ni Jesus. Perodu Judeo sa a dayuan, éy naglekramo sidedu taga Jerusalem a Judeo, dahilan, kagide, éy du bilo de a bébe ta gurupu de, éymépabayan kan side aldew-aldew bagaybahabahagién du apostol i kabuhayan.2 Kanya du apostol éy inipun de i étanan améniwala a mégmiting side. “Ewan maaria sikame i bahala a mégbahabahagi aldew-aldew ta gastos a para du kaguman tama pobri,” kagi de, “da bahala kame san amégpahayag ta kagi na Diyos. 3 Kanya, atétotop me,” kagi de, “éy pilién moy takakaguman moy i pitu a lélake. Magpilikam ta matalinung a lélake a tukoy moya égse dide ta mahusay i Banal a Espiritu.Ey sikame a apostol, éy atdinan me side tatungkulin de a side i tagahatia ta gastosa para du pobre. 4 Ey sikame,” kagi de,“éy tulos kame san a ménalangin, sakaymégtoldu ta kagi na Diyos.”

5 Nadid, pékabati du gurupu de ta éya,éy mahusay side tu isip. Tulos nagpili sideta pitu a lélake. Pinili de pa ti Esteban, dasiya i méniwala a tahod, sakay égse diya tamahusay i Banal a Espiritu. I iba a pinili

Tu Gimet 6:6 149 Tu Gimet 7:13de éy de Pelip, Prokoro, Nikanor, Timon,Parmenas, sakay ti Nikolas a taga Antiokia.Siya éy éwan Judeo, pero dati siya a sakupna ugali na Judeo. 6 Side éy niharap de duapostol; tulos nitupo de i kamét dia dide,sakay nipanalangin de side. 7 Ey nadid,tulos nagkabahibaheta dén i kagi na Diyos.Ey lalo a négkékakadu i nipasakup ni Jesusta Jerusalem. Sakay te meadu be a padi améniwala.

Tu Nipangdikép Ni Esteban8Nadid ti Esteban, éy inatdinan na Diyos

ta biyaya sakay ta kapangyarian na; tu-los gégemtén na i meadu a kataka-taka taharap du tolay. 9 Nadid, te iba a Judeo ainumange sa a nékipagsuway ni Esteban.Sakup side na gurupu na Libertines. Tekaguman be side a Judeo a taga Sirene,sakay Alehandera, sakay Silisia, sakay Asia.10 Pero éwan de nadaig tu karunungan niEsteban, a niatéd diya na Espiritu. 11Kanyaside, éy sinulsulan de ta lihim i sénganyaa lélake a kagin de a ti Esteban éy nabatide kan siya a méngupos ni Moises sakayta Diyos. 12 Nadid, linigalig de du tolaysakay du te tungkulin a hanggan naiyamutside ni Esteban. Tulos dinikép de siyasakay niharap de siya du mataas a padi.13 To péngbista de, éy niharap de be sa dumégsistigu ta kakabulyan a kontara ni Es-teban. “Palagi siya,” kagi de, “a mégkagi takontara ta Templo, sakay ta ugali niMoises.14Nabati me siya a mégkagi a hukatén kanni Jesus i Templo tama, sakay baguén nakan i étanan a ugali tam a niutus dikitam niMoises to araw!” 15 Nadid, du étanan a teeknud sa éy inentan de ti Esteban éy netade i mudet na éy koman bale dén i mudetna anghel a gébwat ta Diyos.

7Tu Katuwiran Ni Esteban

1Nadid, tu mataas a padi éy kinagi na niEsteban, a “Anya, tutuhanan i éya a niablade? Anya i katuwiran mua?” 2 Ey saye iatakduga a nisengbet ni Esteban dide:

“Sikam a matétanda, sakay sikam a té-totop ko,” kagi na, “baten moy i kaginkuae. To araw éy pinumeta i Diyos to apotam a Abraham to pégiyan na kan pabi taMesopotamia, bagu négiyan ta Haran. 3 Eyanya tu kinagi na Diyos diya? ‘Ginananmo,

Abraham,’ kagi na, ‘du tétotopmo se, sakaytu luta mo, a umange ka ta iba a lugar aipeta ko diko.’ 4 Ey nadid,” kagi ni Esteban,“éy hinumektat ti Abraham to banuwanna,a inumagton kan dén taHaran. Ey to nikateno ama na, éy pinaagton man dén siya naDiyos ta banuwan tam a éye. 5 Pero éwanna inatdinan ti Abraham ta luta na a sarili,maski kétihék. Pero i nipangako naa diya,éy iatéd na kan diya ta esa a panahun ilutaae a étanan, a para koo na apo-apo na.Ey to péngikagi na diya ta éya, éy éwanbale pabi ti Abraham tu anak. 6 Ey kinagibe na Diyos ni Abraham, a bagu mégiyanse du apo-apo na, éy mégiyan pa side taadeyo a banuwan. Ey pilitén kan side naiba sa a tolay, a pahirapan de side ta lubukna épat a datos a taon. 7 ‘Pero,’ kagi naDiyos, ‘éy parusaan ko diden ya a tolay amagpahirap du apo-apomo. Sakay humek-tat sa du apo-apo mo,’ kagi na, ‘a umangese side a magsamba se side diyakén.’ 8 Eynadid, to pégkagi na Diyos ni Abraham, éyinutusan na siya a ipabugit, da saya i tandano pangako na. Sakay ti Abraham, pégenakno anak na a ti Isak, éy binugit na be siya, towalu pabi a aldew i idad naa. Sakay ti Isak,anak na ti Hakob. Sakay ti Hakob, anak nadu sapulu éy ta éduwa a lélake. Ey side yadi apo-apo tama to araw, sikitam a Judeo.Kanya binugit de du anak de, éy tanda yano pangako na Dios to apo tam to araw.

9 “Nadid, tu anak ni Hakob a esa, éyti Hose. Du aka na, éy sumésene kanside diya. Kanya nibugtong de siya; tulosnaging utusan siya ta Egipto. Ey kagumansa siya na Diyos, 10 a inaguman na siya taétanan a hirap na ta éya. Inatdinan na kanti Hose ta katalinungan na, monda kéharapna ni Hari Paraon, éy gustu na siya, tulosginimet na ti Hose a naging gubernador taétanan na banuwan na Egipto, sakay siyakan be i mayor to bile no hari. 11 Nadid,to panahun pabi ni Hose éy dinumemét idikél a alép ta buu a Egipto a hanggan taKanaan. Te dikél kan a hirap, a hangganéwan dén tu paketan du apo tam ta kanén.12 Ey ti lakay a Hakob, pékabaheta na a tepahay kan ta Egipto, éy pinaange na sa duanak na a sapulu. Saya i purumeru a bisitade ta éya. 13 Nadid,” kagi ni Esteban, “toikaduwa a bisita de ta éya a mégipahay, éy

Tu Gimet 7:14 150 Tu Gimet 7:40nipatenggi kan dén ti Hose du aka na, asiya bale dén tu wadi de! Ey napospusankan ni Hari Paraon i tungkul du tétotop niHose. 14Ey nadid, nipauwet ni Hose tu amana a Hakob, sakay du pamilya na a étanan;pitu a pulu éy ta lima side a étanan. 15 Eynagkobu kan dén de Hakob ta Egipto. Eyminate kan sa siya, sakay minate be sa duapo-apo tam. 16 I bangkay dia, éy kembilde ta Sikem, sakay nielbéng de to lébéng abinugtong ni Abraham to éya pa du anak niHamor.

17 “Nadid, adene a matupad tu pangakona Diyos ni Abraham, éy meadu dén atahod du Judeo ta Egipto. 18 Ey nadid éyte hari dén a iba ta Egipto a éwan na kantukoy ti Hose. 19 Siya éy pinagsamantalaanna kan du apo tam, sakay pinilit na side aibut de du anak de a bigu,mondamate side.20 Ta panahun a éya éy nienak ti Moises,éy kamahalan kan siya a anak. Ey inala-gaan siya nena na ta bile ta étélo a bulan.21 Sakay to péngibut de diya, éy inalap siyano bébe a anak no hari, sakay pinadikél nasiya a koman na i anak a sarili. 22 Sakaytinolduan de kan ti Moises ta étanan a adalna Egipto. Ey naging matalinung kan siyata kagi éy ta gimet na.

23 “Nadid,” kagi ni Esteban, “to épat apulu a taon i idad ni Moises, éy naisipanna a umange bumisita du kapareho naa Judeo, du apo-apo ni Israel. 24 Ey tokébisita na dide, éy neta na kan a apiénno Egipto i esa dide. Kanya ti Moises éynisuhog na tu Judeo, a binunu na tu Egipto.25 Akala ni Moises éy tukoy du kabébayanna a siya i pinilia na Diyos a mangagawdide ta hirap de. Pero éwan de kan tukoy.26 Dahilan, to kagagabian na éya, éy netana i éduwa a Judeo a méglébug; éy talagana kan side a awatén. ‘Kadimoy,’ kagina, ‘bakit méglébug kam? Pareho kama Judeo.’ 27 Pero tu te kasalanan, bastanitogpal na kan ti Moises, a kinagi na diya,a ‘Ti ésiya i nagutusa diko a mégmayordikame? 28 Gustu mo bale a bunonék moa kona to ginimetmo to apon se to Egipto?’29 Ey ti Moises, pékabati na kan ta éya, éyginuminan dén siya ta banuwan na Egipto,a inumagton kan dén siya ta Madian. Eynagenak sa tu asawa na ta éduwa a anak alélake.

30 “Nadid, pékalipas na épat a pulu ataon, éy égsa ti Moises ta buked na Sinayta ilang a lugar. Ey pinumeta sa diya iesa a anghel a te tupo to kéhiték a kayo amedingat ta apoy. 31 Péketa ni Moises taéya, éy mégtaka kan siya. Ey to kégébékna a entan, éy nabati na i boses na Diyos.32 ‘Moises,’ kagi na, ‘sakén i Diyos a pinéni-walaan du apo moy a ti Abraham, Isak,sakay Hakob.’ Ey ti Moises, pékabati nata éya, éy méganteng kan siya a tahod, amésanike dén a lumameng a huway. 33 Eykinagi na Panginoon diya, a ‘Ibutan mo,Moises, i sinelas mua, da i luta a éye éyégsean na Diyos. 34 Nadid, Moises,’ kagina Diyos, ‘éy mineta ko ngani dén i hirapdu tolay ko ta Egipto, sakay nabati ko bedén i dayidaying dia diyakén. Ey nadidéy inumogsadék dén a mangagaw dide.Kadon, Moises,’ kagi na, ‘da paangen ta kata Egipto.’

35 “Nadid, i éya a Moises,” kagi ni Este-ban, “éy siya a mismo tu lélake a inidelandén du Judeo to purumeru, a kinagi de diyaéng ti ésiya i nagutusa diya a magmayordide. Ey Diyos ngani dén i nagutusa diyaa magmayor dide, sakay mangagaw dide,ta pamag-itan no anghel a mineta na tokayo amedingat. 36Ey ti Moises éy ginimetna kan i meadu a makataka-taka ta Egipto,sakay ta Medideg a Diget, sakay ta ilang alugar ta lubuk na épat a pulu a taon. Siyai nagpaluwasa du Judeo ta Egipto. 37 I éyaa Moises, éy siya be i négkagi du Israel,a paangen kan na Diyos dikitam i esa apurupeta a kona diya. Ey gébwat kansiya dikitam, kagi na. 38 Ti Moises be ikagumana du tolay a Israel to pégiyan deto melawa a ilang a lugar. Napisan sideta buked na Sinay to pégkagi no anghel niMoises ta éya. Tinanggap kan ni Moises taéya i utus na Diyos a éwan malipas, mondaiatéd na dikitam.

39 “Pero du apo tam,” kagi ni Esteban,“éy éwan de sinunud ti Moises. Inidelande kan siya, a gustu de maka a sumoli taEgipto. 40 Kanya, to péglakad ni Moisesto buked, éy kinagi de ni Padi Aron, a‘Magimet ka pad ta ribultu a diyos tam,monda te méngigiya dikitam. Dahilan,’kagi de, ‘ti Moises a néngigiya dikitam alinumwas ta Egipto, éy éwan tam tukoy

Tu Gimet 7:41 151 Tu Gimet 8:6éng ahe siya.’ 41 Tulos ginimet de kan idiyos-diyosan de a ribultu na baka. Sakaynagatang side to harap na. Ey mésaya sideto ginimet de, a nipagpiyesta de. 42 Eydahil ta éya, éy inidelan side na Diyos, apinabayaan na side a sumésamba ta diyos-diyosan, ayun to nakasulat ta libru du pu-rupeta. ‘Sikam a Israel,’ kagi na Diyos,‘bakén a sakén i inatdinanmoya to niatangmoy ta hayup to pégiyan moy ta ilang alugar. 43 I sinésambaan moya éy du diyos-diyosan a biton a Molok sakay tu bitona Rempan, sakay du iba a ginimet moy aribultu. Kanya sakén,’ kagi na Diyos, ‘éyibut ta kam ta dumanég a sa na Babilonia.’

44 “Nadid,” kagi ni Esteban, “to pégiyanpabi du apo-apo tam to ilang a lugar, éynagimet side ta dikél a tolda a pégsimbaande, a kona to niutus na Diyos ni Moises.Saya i tanda a kaguman de i Diyos. I sukatna kan éy kapareho no nitoldu na Diyosni Moises. 45 Ey to panahun ni Hosue amayor de, éy kembil de tu tolda to késdépde ta luta a pégiyanan de. Sakay i Diyos,éy inibutan na du iba a tolay a dati a égsasa. Ey tu tolda, éy ginamit de a hanggan tapanahun ni Hari Dabid. 46 Ey kinasahatanna Diyos ti Dabid. Ey pinakelagipan na iDiyos éng siya i maari a magimet ta dikéla bile a pégiyanan na Diyos. 47 Pero tiSolomon i nagimita ta éya a bile.

48 “Pero entan moy,” kagi ni Esteban, “imataas a Diyos éy éwanmégiyan ta ginimétna tolay a bile, ayun to kagi no purupeta:49 ‘Mégiyanék ta langet,’ kagi na Diyos,‘sakay i mundua éy saya i te tupuana natikéd kua. Anya i bile a gemtén moy apara diyakén. Anya,’ kagi na Diyos, ‘tekailanganék ta bile a imangan ko? 50 Sakéni nagimita ta étanan.’

51 “Pero sikam,” kagi ni Esteban, “éymekétog i ulo moya! Ewan pabi nabagu iisipmoya! Salamoy a baten i katutuhanan!Bakit éidelan moy i Banal a Espiritu? Konabe sa du apo moy to araw, éy kona kambe sa nadid! 52 Entan moy,” kagi na, “dupurupeta to araw, éy linéloko side du apomoy. Sakay du naghula a dumemét sei anak na Diyos, éy binunu de side. Eynadid, to kédemét na dén se, éy nitokyonmoy siya, sakay binunu moy! 53 Sikam i

néngiatdinana na anghel ta utus na Diyosto araw pero éwan moy sésundin!”

Binunu De Ti Esteban54 Nadid, pékabati du te tungkulin ta

éya a kagi ni Esteban, éy méiyamut sidea tahod, a mégingél side diya. 55 Ey tiEsteban, basta te tangad san siya ta langet,a édse diya ta mahusay i Banal a Espiritu.Sakay neta na sa i demlag na Diyos, sakayti Jesus a te taknég ta giled naa. 56 “Entanmoy,” kagi na, “meta ko a bukas dén ilanget, sakay tu lélake a gébwat ta langet,éy te taknég siya ta giled na Diyos.” 57 Eydu te tungkulin, pékabati de ta éya, éybasta tinaklében de tu talinga de, sakayhinabuhabukan de siya, sakay bigla de adinale, 58 sakay hinela de a niluwas tobanuwan. Sakay binunu de siya a binatikalde siya ta bito. Ey du namuno diya, éyniedton de pa tu badu de to harap no esa alélake, a i ngahen na éy ti Saulo. 59To péng-batibatikal de pabi diya, éy nanalanginsiya, a kagi na, a “Panginoon, agawén padi kaliduwa kua.” 60 Tulos linumuhud siyaa kinagi na ta medegsén, a “Panginoon,diyan pad side sésisin ta éye a kasalanande.” Ey to pégkagi na ta éya, éy tulosminate dén. Ey mésahat ti Saulo to kéteni Esteban. Te sénganya sa a lélake amékidiyos, éy side ya i néngielbénga diya,a minagsanget side diya ta meadu.

81-2 Nadid, ta éya a mismo a aldew, éy

nagsapul du tolay ta Jerusalem a mén-gloko du méniwala ni Jesus. Mahigpit ipékialam de dide, a hanggan minasiwéd-sewéd dén side ta iba-iba a banuwan taHudea, sakay ta Samaria. Basta du apostolsan i nabuhaya ta Jerusalem. 3 Samantalati Saulo, éy pinumilit siya a mangloko duméniwala ni Jesus. Pinasdép na du tolayna ta bili-bile, sakay pinadikép na duméni-wala, sakay nipepihesu na side. Lélake éyta bébe.

Nabaheta Du Tolay Ta Samaria4 Nadid, du minasiwéd-sewéd, éy nag-

pahayag side ta kagi na Diyos ta bawatbanuwan a inangayan de. 5 Mara ti Pelipéy inumange siya ta Samaria, sakay nipa-hayag na ti Jesus du tolay sa. 6 Ey side éybinate de tu kagi na, da neta de tu gimet na

Tu Gimet 8:7 152 Tu Gimet 8:37a kataka-taka. 7Da neta de a nagamot dén imeadu a pile éy ta lumpu; sakay i meadu atolay a hinayup, éy naibut dide dumedukésa espiritu, a mégkélanget side. 8 Te meadua masaya a tolay ta Samaria.

9Te esa a lélake ta éya a ti Simon i ngahenna. Dati siya a mégimet ta pégtakaan dutolay sa, da bihasa siya a mégsalamangka.Nagpataas siya ta sarili na ta pamag-itanna galing naa. 10 Binati siya na étanan sa atolay, da te kapangyarian kan siya amahig-pit a gébwat kan ta Diyos. 11Naniwala sidediya, da nale a panahun a mégtaka side tagaling na a iyépeta na dide. 12 Pero nadid,éy nagpahayag ti Pelip dide ta Mahusay aBaheta tungkul ta péghari na Diyos ta to-lay, sakay ta ngahen ni Jesu Cristo. Ey nani-wala side a tulos nipabinyag side. 13 Pati tiSimon, éy naniwala be, sakay nipabinyagbe siya, sakay nékiagum siya ni Pelip, damégtaka siya to gimigimet na a makataka-taka.

14 Nadid, pékabaheta du apostol taJerusalem a tinanggap dén du tolay taSamaria i kagi na Diyos, éy pinaange de sade Pedro sakay ti Juan. 15 Side, kédemétde ta Samaria, éy nipanalangin de du tolaysa, a monda umasék dide i Banal a Espiritu,16 da éwan pabi dinumibi dide. Dahilan, topékabinyag dide ni Pelip, éy ngahen san niPanginoon Jesus i dinulawan naa. 17Nadidti Pedro sakay ti Juan, péngitupu de takamét dia dide, éy inumasék dide i Banala Espiritu.

18 Nadid ti Simon a mégsalamangka, éymineta na tu ginimet de Pedro, a umasék iEspiritu du tolay bagay itupu de tu kamétde dide. Kanya talaga siya a mangatéd dideta kuhata. 19 “Nay,” kagi na, “atdinanékmoy be ta kabahagi na kapangyarianmoya,monda éng itupu ko i kamét kua ta tolay, éyumasék be dide i Banal a Espiritu.” 20 Peroti Pedro, i kinagi naa éy “Mepahamak ka,Simon, sakay na kuhata mua. Bakit, isipmo makabugtong ka ta Espiritu na Diyos?21 Ewan ka tu kabahagi ta éye, da meeta naDiyos a medukés i isip mua. 22 Magsisi ka,Simon, ta gimet mo a medukés. Manalan-gin ka ta Panginoon, monda maka éy pag-pasensiyaan na ka ta isip mo a medukés.23 Da mineta ko a ménaghili ka tu isip, anadaig ka na kasalanan mo.” 24 “Adiyoy,”

kagi ni Simon, “ipanalanginék moy pad,monda éwan tu manyari diyakén a kona tokinagi mo.”

25Nadid, kétapos de Pedro a nagpatunayta baheta ni Jesus ta Samaria, éy nagsoliside ta Jerusalem. Péglakad de, éy nagpa-hayag side ta Mahusay a Baheta ta bariyo-bariyo ta Samaria a dinaman de.

Ti Pelip Sakay Tu Taga Etiopia26 Nadid, te esa a anghel na Panginoon

a inutusan na ti Pelip. “Ange ka,” kagina, “dumiman to kamino a tamo ta Gasa,a gébwat ta Jerusalem.” I éya a kaminoéy édse ta ilang a lugar. 27-28 Ey ti Pelip,pékabati na ta éya, éy néglakad dén siya.Ey katagbu na sa i esa a lélake a mégkalesa,a taga Etiopia. Gébwat siya ta Jerusalem,da inumange sa a sinumamba ta Diyos.Siya éy katulung no hari ta Etiopia a bébe.Iyégalang siya a lélake, da siya i bahalato kayamanan no hari. To péglakad nokalesa na, éy mégbasa siya ta kasulatan niPurupeta Isaya.

29 Ey tu Espiritu na Diyos, éy kinagi nani Pelip, a “Nay, abutén mo i éya a kalesa.”30 Kanya minaginan ti Pelip a inabut na tukalesa, sakay nabati na tu lélake a mégbasato kasulatan. Ey kinagi ni Pelip diya, a“Anya, mépospusan mo i kahulugina nabébasaén mo a ina?” 31 “Ey pakodyan koa mépospusan,” kagi na, “éng éwan tumagpaliwanag diyakén?” Tulos inakit na tiPelip a sumakay to kalesa na. 32 Ey nadid,saye i nabasaa no lélake to kasulatan:“I tupa éy éwan mégsanget bagay kébilén

mo siya a bunon. Tahimik be siyabagay gupitan mo. Ey kona be sa iéya a lélake. Ta pémasaket de diyaéy umaheg san siya ta tupa, a teginék san. 33Ta péngloko de diya éyéwan side tu katuwiran. Medukes iéya a lahi a tolay, da bunon de siya.”

34 Kinagi no lélake ni Pelip, a “Ti ésiya ipinégkagiana no purupeta, sarili na a bégi,o iba?” 35Kanya ti Pelip, éy nipaliwanag nadiya i éya a kagi, tulos tinolduan na siya taMahusay a Baheta tungkul ni Jesus. 36Ey topéglakad de, éy dinumemét side to dinom.“Entan mo,” kagi no lélake, “te dinom dén.Maariékwade dén a binyagen?” 37“Maari,”kagi ni Pelip. “Eng méniwala ka dén a

Tu Gimet 8:38 153 Tu Gimet 9:24talaga, éy maari dén.” “Méniwalaék,” kagina, “a ti Jesu Cristo éy anak na Diyos.”

38 Nadid, pinahintu no lélake tu kalesa,a inumogsad side a éduwa, sakay linu-musung side to dinom, sakay bininyagensiya ni Pelip. 39 Ey kéahawas de to dinom,éy ti Pelip éy inalap na Espiritu na Pangi-noon. Ewan dén siya mineta no lélake.Nagtulos san dén siya ta Etiopia a mésa-hat. 40 Ey ti Pelip, éy édsa dén siya taAsoto. Ey sapul ta éya éy nagpahayag siyata Mahusay a Baheta ta étanan a banuwana dinimanan na hanggan dinumemét siyata Sesarea.

9Tu Péngdulaw Ni Saulo

1 Nadid ti Saulo, éy mahigpit dén i pén-gloko na du tolay a méniwala ni Jesus, abébantaén na side a bunon. Inumange siyanadid to mataas a padi, 2 a nagpasulat siyadiya ta katibayan na, a monda te ipeta siyadu Judeo ta Damasko a te kapangyariansiya a mangdikép ta maski ti ésiya ta éya anipasakup dén ta bigu a péniwala. Talagana side a kébilén ta Jerusalem a ipihesu;maski lélake éy ta bébe.

3 Nadid, méglakad ti Saulo a tamo taDamasko. Ey to kéadene na sa, éy bigla asinumiklab ta palebut naa i demlag a géb-wat ta langet, 4 a tulos nalugmuk ti Sauloto luta, sakay nabati na i boses a kinagina diya, a “Saulo, bakit lélabananék mo?”5 “Ti ésiya ka, Amo?” kagi ni Saulo. “TiJesusék,” kagi no boses. “Sakén i labananmua. 6 Umégkat ka dén, Saulo, a somdépka dén ta banuwan. Te mégkagi diko ta éyata kailangan mo a gemtén.”

7Nadid, du kakaguman ni Saulo éy bastanatilihan side, da nabati de i boses, peroéwan side tu mineta a maski anya. 8 Eyti Saulo éy inumégkat dén siya, pero tokébulag na éy buhék bale dén! Kanya dukakaguman na éy kinabitan de a niange taDamasko. 9Nagidad sa siya ta étélo a aldewa éwan naketa, sakay éwan be siya nénganéy ta uminum.

10 Nadid, te esa a alagad ta Damaskoa i ngahen na éy ti Ananias. Pinumetadiya i Panginoon, a kinagi na diya, a “Ana-nias.” “Anya, Panginoon,” kagi ni Ana-nias. 11 “Umange ka, Ananias,” kagi na,

“ta karsada ya a deretyo, a hanggan tabile ni Hudas. Ipakelagip mo sa i esaa lélake a taga Tarso, a i ngahen na éyti Saulo. Egsa sa siya nadid a ménalan-gin. 12 Sakay neta na ka ta tagenép naa sinomdép ta égsean na, sakay nitupumo kan i kamét mua diya, monda maketasiya.” 13 “Pero, Panginoon,” kagi ni Ana-nias, “meadu i nagbahetaa diyakén tungkulta éya a lélake, a medukés i ginamet na dutolay mo ta Jerusalem. 14 Sakay du padi saéy inatdinan de kan siya ta kapangyarianna a magpadikép du étanan a méniwaladiko ta éye.” 15 “Ey éwan,” kagi na Pangi-noon, “diyan ka méganteng. Da pinili kodén siya a siya i maging katulung ko amagpahayag ta ngahen ko du Judeo sakaydu éwan Judeo, sakay ta mataas a tolay.16 Sakay ipatukoy ko diya i étanan a tiisénna alang-alang diyakén.”

17 Kanya inumange ti Ananias diya.Sinomdép siya to bile, sakay nitupu natu kamét na ni Saulo. “Akéng,” kagi na,“pinaangeék se ni Panginoon Jesus. Siyaya tu pinumeta diko to dilan to tamo kapabi se. Pinaangeék na se, Saulo, mondamaketa ka man dén, sakay umasék diko iBanal a Espiritu.” 18 Nadid, to pégkagi niAnanias ta éya, éy bigla a natépduk tomatani Saulo i koman i keskes, éy naketa dénsiya. Ey inumégkat dén siya agad, a tulosna dén a nipabinyag. 19Ey néngan dén siya,a sinumibét man dén i bégi naa.

Mégtoldu Ti Saulo Ta DamaskoNadid, tulos kaguman ni Saulo du alagad

ni Jesus ta Damasko ta sénganya a aldew.20 Ey dinumiretso siya ta kapilya na Judeo,a nipahayag na dide ti Jesus, a siya i anak naDiyos a talaga. 21 Sakay du étanan a naka-bati diya, éy nagtaka side. “Bakit,” kagide. “Bakén wade a siya tu dati a mékialamdu méniwala ta Jerusalem? Ewan bemansiya ina tu inumange se a mangdikép duméniwala ta éye, a kébilén na du padi taéya?”

22 Ey nadid éy lalo a naging mahusay tiSaulo a mégpahayag. Nagpatunay siya ati Jesus i Cristo a tagapagligtas. Natalo nadu Judeo ta Damasko. 23 Kanya du Judeoéy ginayak de a bunon siya. 24 Aldo éy takélép éy sésanébén de siya ta pintuan na

Tu Gimet 9:25 154 Tu Gimet 10:8banuwan, a monda mabunu de siya énglumwas. Pero napospusan dén ni Saulotu gayak de. 25 Kanya to esa a kélép éynisakay siya du kaguman na to gatang,sakay nitostos de to lipat no dikél a paderta palebut na banuwan, monda makaginansiya du mamuno diya.

Ti Saulo Ta Jerusalem26Nadid, kédemét ni Saulo ta Jerusalem,

éy talaga siya a mékiagum du alagad niJesus, pero méganteng side diya. Ewanside méniwala a nipasakup dén siya niJesus. 27Kanya kinuyog siya ni Bernabe duapostol; sakay nilagip na dide éng kodya inipetaa na Panginoon ni Saulo to dilan taDamasko, a négkagi diya. Sakay nilagip nabe a mesipag dén ti Saulo a mégpahayag tangahen ni Jesus ta Damasko. 28 Ey sapul taéya, éy tinanggap de ti Saulo, a tulos négk-aguman dén side ta Jerusalem. 29Ewan siyaméganteng a mégpahayag ta Panginoon.Sakay nékipagpasuway be siya du Judeoa mégkagi ta Griego. Kanya ginayak debe siya a bunon. 30 Ey du kakaguman na,pékabaheta de ta éya, éy niange de siya taSesarea, tulos pinéglakad de siya ta Tarso.

31 Kanya nadid éy natahimik man déni buhaya du méniwala ni Jesus ta Hudea,sakay ta Galilea sakay ta Samaria. Tinu-mibay side sakay kinumadu side dahil tatulung na Banal a Espiritu. Ey méniwalaside ta Panginoon ta mahusay.

Ti Pedro Ta Lida Sakay Ta Hope32 Nadid ti Pedro, éy méglebut siya a

bumébisita duméniwala ta bawat banuwanEy kédemét na ta Lida 33 éy netaunan nai esa a lélake a lumpu, a ti Eneas i ngahennaa. Walu dén siya a taon a te saket. 34 Eykinagi ni Pedro diya, a “Eneas, pahusayénka ni Jesu Cristo. Umégkat ka dén, alukutén mo dén i abék mua.” Ey ti Eneas,éy tinumaknég siya agad. 35 Ey du étanan atolay sa a taga Lida sakay Saron, péketa dediya a mahusay dén, éy nipasakup be sideta Panginoon.

36Nadid, te esa a alagad a bébe ta Hope,a i ngahen naa éy ti Tabita. I palayaw na éyti Dorkas, sakay Ogsa. Mebait siya a bébe,a palagi siya a tumulung du mahirap. 37 Tokébisita ni Pedro ta Lida, éy naladu i éya abébe, a tulos minate. Ey to pékapunas de

éy niedton de tu bangkay na to kuwarto taontok. 38 Nadid, adene dén i Lida ta Hope.Ey du alagad ta Hope, pékabaheta de a kéyedén ti Pedro ta Lida, éy nipauwet de siya aumange agad ta Hope. 39 Kanya inumangeti Pedro ta Hope. Kédemét na sa, éy niangede siya to bile a égsean no minate. Eyagad dinumulug ni Pedro du meadu a bébea bilo, a mégsanget side. Nipeta de diyatu badu de a ginamet ni Tabita to buhaypabi siya. 40 Ey ti Pedro, éy pinaluwasna side a étanan to bile, sakay linumuhudsiya a nanalangin. Nadid, kélameng na tobangkay, éy kinagi na, a “Tabita, umégkatka dén.” Ey tu bébe, éy binumulag siya,éy péketa na ni Pedro éy tulos siya a inu-meknud. 41 Ey kembilan ni Pedro i kamétnaa a pinataknég. Sakay dinulawan na déndu bilo sa, sakay du iba, tulos nipeta na siyadide a buhay dén. 42 I éya, éy nabaheta dénta buu a Hope, kanya meadu i méniwala taPanginoon. 43 Ey ti Pedro, éy nale siya taHope, a négiyan siya to bile ni Simon. TuSimon a méglinis ta katat.

10Ti Pedro Sakay Ti Kornelio

1 Nadid, ta Sesarea éy te esa a sun-dalu a éwan Judeo, a ti Kornelio i ngahennaa. Kapitan siya na gurupu na sundalua Italiyano. 2 Mékidiyos siya a lélake, améniwala side a mététena ta Diyos. Peroéwan de tukoy ti Jesus. Ugali na a mén-gatéd du Judeo amahirap, sakay palagi siyaa ménalangin ta Diyos. 3 To esa a aldew, aalas tres tu bilag, éy te anghel a gébwat taDiyos a pinumeta ni Kornelio. Sinomdép tuanghel, a kinagi na diya, a “Kornelio.” 4 Eyti Kornelio, linumameng siya a mégantenga tahod, a kinagi na, a “Anya, Amo?” Ey ki-nagi no anghel, a “Nabati dén na Diyos, Ko-rnelio, tu panalangin mo, sakay tinandaanna be tu kagbi mo du mahirap. 5-6 Kanyanadid, Kornelio,” kagi na, “éy te lélake taHope a ti Simon Pedro, a tinumulos siya tabile no Simon a esa, a méglinis ta katat, a ibile dia éy égse ta digdig na diget. Ey nadidsiko, Kornelio,” kagi no anghel, “éy pauwetmo siya.” 7 Nadid, kéhektat no anghel,éy dinulawan ni Kornelio du utusan naa éduwa, sakay tu badigad na a sundalu,a mékidiyos be. 8 Ey nibaheta na dide i

Tu Gimet 10:9 155 Tu Gimet 10:38nanyaria diya, sakay pinaglakad na side taHope.

9 Nadid, to kagagabian na éya, éy adenedén du étélo a utusan ta Hope. Ey totanghali, éy sinumangkay ti Pedro to atépno bile a manalangin. (Tu atép no bile éypantay.) 10 To pénalangin na éy mégalépsiya. Habang méglutu pabi side ta kanénna, éy naketa ti Pedro ta himala. 11 Tekoman i tagenép ti Pedro, a mineta naa binumukas i langet, sakay te koman idikél a manta a iyétostos de ta lutaa, a teigut tu épat a iskina na. 12 I lasén naa éymeadu a kalakalase a hayup, sakay ulag,sakay manok. Diden ya éy bawal a kanénna Judeo. 13 Ey nabati nadid ni Pedro iboses a kinagi na, a “Nay, Pedro, alapénmo dén. Bunon mo side, sakay kanén modén.” 14 Pero “Ewan, Panginoon,” kagi niPedro, “bawal ina side a kanén me.” 15 Eykinagi man dén no boses, a “Diyan mokagin a bawal tu kagi na Diyos a mahusay.”16 Pentélo a beses a nanyari i éya, sakayinapén tu manta a dikél ta langet.

17 Nadid, mégisip ti Pedro éng anya ikahulugina na éya a nanyari, éy dinu-memét dén du étélo a utusan ni Kornelio, anagpakelagip side éng ahe tu bile ni Simon.Te taknég side nadid to harap no bile,18 sakay nipakelagip de éng tinumulos taéya ti Simon Pedro. 19 Ey ti Pedro, égsepabi siya to atép a mégisip, éy kinagi diyana Espiritu na Diyos, a “Entan mo, Pedro,te étélo a lélake ta sidung a mégahayokdiko. 20 Umogsad ka dén, Pedro, sakaydiyan ka magalanganin a kumuyog dide,da sakén ngani dén i nagpaangea dide taéye diko.” 21 Kanya inumogsad ti Pedro,a kinagi na du lélake, a “Sakén ti SimonPedro. Anya i gustumoya?” 22Ey kinagi de,a “Pinaange kame se ni Kapitan Kornelio amanguwet diko. Siya éy mahusay a lélakea mékidiyos,” kagi de, “sakay iyégalangsiya na étanan a Judeo. Ey nadid éy in-utusan siya no esa a anghel a nipauwetna ka, monda mabati na i kagi mua diya.”23Nadid, pékabati ni Pedro ta éya, éy pinat-ulos na side to bile.

Nadid, to kagagabian na, éy hinumektatside, a kaguman de ti Pedro. Sakay kinu-muyog be i sénganya a Judeo améniwala niJesus. 24 Ey to kagagabian na éya, éy dinu-

memét dén side ta Sesarea. Ey naguhayti Kornelio dide. Sakay égse be to bilena du tétotop na, sakay du kékadimoy na,da inakit na side a umange sa a maguhaydide. 25 Nadid, kédemét ni Pedro to bile,éy linumuhud ti Korneilo diya a sumambadiya. 26 Pero ti Pedro, éy pinaégkat na, akinagi na, a “Soh, diyan ka sina mégkona.Tolayék san a kapareho mo.” 27 Ey tulosside a néguhon a sinomdép to bile. Eykésdép de, éy mineta ni Pedro i meadu anapisan sa a tolay a éwan Judeo. 28 Eykinagi ni Pedro dide, a “Tukoy moy dén abawal i Judeo a mékiagum ta éwan Judeo,ayun ta rilihiyon me. Pero nikagi diyakénna Diyos a diyan ko ibilang a medukés imaski anya a kalase a tolay. 29Kanya,” kagini Pedro, “to nipanguwet moy diyakén éyéwanék inumidél. Ey nadid, kagi moy éngbakit nipauweték moy.”

30 Nadid, kinagi ni Kornelio, a “To ikaé-pat a aldew, a alas tres i bilag, éy nanalang-inék ta bile miae. Ey bigla a te taknég taharap kua i lélake a méngislap i badu naa.31 ‘Kornelio,’ kagi na, ‘nabati dén na Diyostu panalanginmo sakay tinandaan na be tukagbi mo du mahirap.’ 32Tulos inutusanékna a pauwet ta ka ta Hope, Pedro. Sakaykinagi na be diyakén a égse ka to bile niSimon a méglinis ta katat, ta digdig kan nadiget. 33 Kanya nipauwet ta ka agad,” kagini Kornelio, “éy salamat, da inumange kamdén se. Ey nadid, éy meta dén na Diyos akéye kitam dén se, monda baten me énganya i nibilina diko na Panginoon.”

Tu Kagi Ni Pedro Du Ewan Judeo34 Nadid, pékabati ni Pedro to kinagi ni

Kornelio, éy kinagi na dide, a “Tukoy kodénnadid amaski bale éwan Judeo éy gustuna Diyos, 35 sakay tanggapén na i tolay namaski ahe a lahe, éngméganteng side diya,sakay éng gumamet side ta mahusay. 36 Eysikam,” kagi ni Pedro, “éy nabaheta moywade dén tu kagi na Diyos du Judeo, danipahayag na dén i Mahusay a Baheta atungkul ta pégkasundu dahil to gimet niJesu Cristo. Siya i Panginoon ta étanan. 37 Iéya a baheta, éy minepahayag dén ta buu aHudea. Nagsapul i éya a nanyari ta Galilea,to pégtoldu ni Juan tungkul ta pégbinyag.38 I kagin kua éy tungkul ni Jesus a tagaNasaret. Nipagkaluub diya na Diyos i Banal

Tu Gimet 10:39 156 Tu Gimet 11:18a Espiritu sakay ta kapangyarian. Maskiahe i inangayan naa, éy nagimet siya tamahusay, sakay pinahusay na du tolay alinoko ni Satanas; da kaguman siya naDiyos. 39 Sikame i sistigua ta étanan aginimet na ta banuwan na Judeo, sakay taJerusalem. Kona man sa éy binunu de siyato kudos. 40 Pero binuhay siya na Diyos toikatélo a aldew, tulos pinumeta ti Jesus dutolay. 41Pero éwan siya pinumeta ta étanana tolay, éngˈwan sikame san a pinili dén naDiyos a mégpatunay diya. Sakay kagumanna kame be a néngan to nikabuhay na dén.42 Inutusan na kame,” kagi ni Pedro, “amagpahayag diya ta tolay, a siya i piniliana Diyos a maghukum ta tolay a minate,sakay ta tolay a buhay. 43 Siya i nikékagiana étanan a purupeta to péngipahayag dea maski ti ésiya i méniwalaa diya éy pag-pasensiyaan side na Diyos ta kasalanan de,dahil ta kapangyarian ni Jesus.”

Umasék Tu Espiritu Du Ewan Judeo44 Nadid, mégkagi pabi ti Pedro, éy din-

umibi dén i Banal a Espiritu du étanan aédse to bile. 45 Ey du kakaguman ni Pedroa Judeo, éy mégtaka side, da uméasék balebe i Banal a Espiritu ta maski éwan Judeoa tolay. 46 Dahilan nabati de du éwanJudeo a mégkagi ta iba-iba a kagi, sakaymégpuri side ta Diyos. Ey kinagi ni Pedro, a47 “Kapareho tam bale di tolayae a dayuan,da tétanggapén de be i Banal a Espiritu!Ti ésiya i makasawaya dide a ipabinyag?”48 Tulos niutus ni Pedro a binyagen side tangahenni Jesu Cristo. Ey kétapos na éya, éyinakit de ti Pedro a égsa pa side a sénganyaa aldew.

Tu Katuwiran Ni Pedro Eng BakitBininyagen Na Du Ewan Judeo

111Nadid, du apostol sakay du iba a Judeo

a méniwala ta Hudea, éy nabaheta de ate éwan Judeo a nipasakup dén ta kagi naDiyos, dahil to pégtoldu ni Pedro. 2 Kanyadu Judeo améniwala ni Jesus, éy pinintasande ti Pedro to kédemét na ta Jerusalem.3 “Bakit,” kagi de, “tinumulos ka ta bile nadayuan a éwan Judeo, a nékidipon ka padide? Ewan beman ya bawal ta ugali tam?”

4 Kanya ti Pedro, éy kinagi na dide ikatuwiran na, a nisalaysay na dide i étanan

a nanyari. 5 “To esa a bulan,” kagi na,“éy égseék ta Hope. Ey to pénalanginko, éy naketaék ta himala. Te komanéki tagenép, a mineta ko i dikél a koman imanta ta langet a iyétostos. Te igut tu épata iskina na. Ey dinumibi a hanggan ta tapatkua. 6 Nadid, tinitigen ko éy meadu bale akalakalase a hayup i lasén naa, sakay ulagéy ta manok. 7 Sakay nabati ko i boses akinagi na diyakén, a ‘Nay, Pedro, alapénmo dén.’ 8 Ey ‘Ewan, Panginoon,’ kagi ko,‘bawal ina side a kanén me.’ 9 Pero kinagidiyakén a huway no boses ta langet, a‘Diyan mo kagin a bawal tu kinagi na Diyosa mahusay.’ 10 Pentélo a beses a nanyari iéya, sakay inapén tu manta ta langet.

11 “Nadid, ta éya a mismo a oras,” kagi niPedro, “éy dinumemét to bile a tinulusanko i étélo a lélake a gébwat ta Sesarea, amanguwet diyakén. 12Ey inutusanék na Es-piritu a diyanék mégalanganin a kumuyogdide. Kanya kinumuyogék dide to bile noesa a lélake a éwan Judeo, a ti Kornelioi ngahen naa. Sakay kinuyog ko be diénémae a kaguman ko. 13 Ey ti Kornelio, éynibaheta na dikame a pinumeta kan diyai esa a anghel to bile de, a inutusan nakan siya a pauweték na ta Hope. 14 Kinagikan no anghel diya a sakén i magbahetaadiya ta kagi a méngiligtas diya, sakay duanak na. 15 Ey nadid,” kagi ni Pedro, “topégkagi ko pabi dide, éy dinumibi bale didei Banal a Espiritu a kona to nanyari dikitamto sapul. 16 Ey sakén, éy naala-ala ko tukinagi na Panginoon, a mégbinyag ti Juanta dinom, pero sikitam éy mabinyagen ki-tam kan ta Banal a Espiritu. 17 Ey nadid, éymagenyaék? Eng inatdinan side na Diyosta Espiritu na a kona to nipéngiatéd nadikitam tonipagpasakup tamdiya, éy anya,sawayén ko beman i gimet na Diyos? Kanyatinumulusék dide.”

18 Nadid, du pinégkagian ni Pedro, pék-abati de to katuwiran na, éy éwan dénside mégpintas diya. Nagpasalamat sideta Diyos, a kinagi de, a “Inatdinan bale beside na Diyos ta pagkékataon de a magsisita kasalanan de, a baguén de tu ugali de amonda mabuhay side; maski éwan Judeo atolay!”

Du Méniwala Ta Antiokia

Tu Gimet 11:19 157 Tu Gimet 12:1419 Nadid, du méniwala ni Jesus a

minasiwéd-sewéd to pémunu de ni Es-teban, éy nakaabut i sénganya dide taPenisia, sakay ta Sipre, a hanggan taAntiokia. Nipahayag de sa i baheta niJesus, pero Judeo san i néngibahetaandia. 20 Pero te séngasénganya a Judeo améniwala a taga Sipre sakay ta Sirene.Diden ya, kédemét de ta Antiokia, éynibaheta de ti Cristo du tolay sa a éwanJudeo. 21 Ey inaguman side na Panginoon,monda meadu sa a tolay i ipasakup taPanginoon.

22 Nadid, pékabaheta du alagad taJerusalem ta éya, éy pinaange de ti Bernabeta Antiokia. 23 Ey kédemét na sa, éy netana i mahusay a gimet na Diyos dide, éymasaya siya. Tulos hinatulan na side amanatili side a matapat ta péniwala de taPanginoon. 24 Ti Bernabe éy mahusay alélake, a égse diya i Banal a Espiritu, sakayuméasa siya a tahod ta Diyos. Ey meadu itolay a nipasakup ta Panginoon.

25 Kanya inumange ti Bernabe ta Tarsoa ahayukén na ti Saulo. 26 Ey to péketa nadiya, éy kinuyog na siya a soli ta Antiokia.Esa a taon side a négiyan ta Antiokia, sakaynagtoldu side ta éya ta meadu a tolay togurupu du méniwala. Du méniwala sa, éyside ya du neditol a ngéngahinan na tolaya Kristiano.

27 Nadid, ta éya a panahun éy te puru-peta a dinumemét ta Antiokia, a gébwatside ta Jerusalem. 28 Tinumaknég i esadide, a ti Agabo i ngahen na, sakay naghulasiya ta pamag-itan na Espiritu, a te dikélkan a alép a dumemét ta mundua. I éya ahula, éy natupad ngani dén to panahun niHari Klaudio. 29 Kanya du méniwala sa, éynaisipan de a ipatawed de i tulung de dutétotop de ta péniwala ta Hudea, sigun takaya na bawat esa dide. 30 Ey kona nganisa i ginamet dia. Nipatawed de tu tulungde du matétanda sa, a ti Bernabe sakay tiSaulo i bahala a nagkébil.

12Mangloko Man Dén Side Du Méniwala

1 Nadid, to panahun a éya, éy ti HariHerod éy nékialam siya du sénganya améniwala ni Jesus. 2 Pinutulan na pa tiSantiago a aka ni Juan. 3 Ey nadid, péketa

na a mésahat du Judeo ta éya, éy ti Pedroman dén i nipadikép naa. Nanyari ya topiyesta a péngan de ta melapis a tinapay.4 Pékadikép na ni Pedro, éy nipihesu nasiya, a pinaguwardia na siya ta sapulu éyta éném a sundalu. Tu plano ni Herod éyiluwas na ti Pedro ta kétapos na piyesta,monda ipabuno na siya ta harap du tolay.5 Kanya binantayan de ti Pedro to pégpih-esuan. Pero du kakaguman na a méniwala,éy mahigpit a iyépanalangin de siya.

Pinaluwas No Anghel Ti Pedro6 To esa a kélép éy tidug ti Pedro ta

sélat na éduwa a sundalu, a ginapus siyata éduwa a kadena. Sakay te guwardiabe a mégbantay to pintuan no pégpihe-suan. Ta gagabi éy saya i takdaa a aldewa ipabuno siya no hari. 7 Nadid, bigla adinumemlag tu kuwarto a te katidugen niPedro, a te taknég sa i esa a anghel naDiyos. Kembilan na ti Pedro a linukag, akinagi na, a “Nay, Pedro, umikat ka dén.”Nadid, kéégkat ni Pedro, éy basta nalékbestu kadena ta kamét naa. 8 “Nay,” kagi noanghel, “magbadu ka dén, sakay magsolotka dén ta sapatus mua.” Kétapos na éya, éykinagi na, a “Nay, magalikébkéb ka ta ulésmua, a umunonod ka diyakén.” 9 Ey inu-munonod ti Pedro to anghel a linumwas topégpihesuan. Ey éwan tukoy ni Pedro éngtunay ya a nanyari. Akala na éy tagenépna san. 10 Péglakad de, éy sinalinan de santu éduwa a guwardia. Sakay kédemét de topintuan a bakal, éy basta binumukas dide,a tulos nakaluwas dén side. Péglakad deto esa a karsada, éy bigla a linompés tuanghel. 11 Ey ta éya san naisipan ni Pedroi nanyaria diya. “Tutuhanan bale,” kagina, “a pinaange se na Diyos tu anghel naa mangagaw diyakén ni Herod, sakay tuasaan du Judeo a manyari diyakén.”

12 Nadid, to pékaisip ni Pedro ta éya, éynagtulos siya to bile niMaria a ina ni Juan adédulawén de aMarkos. Temeadu sa nadida napisan a nanalangin. 13 Tinumuktuk tiPedro to pintuan, éy inumange tu bataanto pintuan a inentan na éng ti ésiya ya.14 Siya, pékatukoy na to boses ni Pedro,éy éwan na siya binukasan, dahil ta pagésna; éngˈwan naginan siya ta lubuk a kinagina du ménalangin sa a kéye dén ti Pedro

Tu Gimet 12:15 158 Tu Gimet 13:14to pintuan. 15 “Oy!” kagi de, “nabang-aw ka wade.” Pero iyépilit na a siya nganidén. Kanya kagi de a makay anghel na.16 Samantala ti Pedro éy mégtuktuk a még-tuktuk. Ey to péngbukas de éy neta de asiya bale dén. Ey nagtaka side. 17 Peropinéypéy na side. Sakay nilagip na dideéng kodya siya a pinaluwas na Panginoonto pégpihesuan. Sakay nibilin na dide aibaheta de de Santiago i nanyaria. Sakayhinumektat siya dide a inumange ta iba alugar.

18Nadid, to gagabi dén, éy naligalig déna tahod du sundalu, da éwan de tukoyéng ahe ti Pedro. 19 Ey ti Hari Herod, éypinaahayok na siya, pero éwan de neta.Kanya siniyasat na du nagbantay, sakaynipabunu na side. Ey kétapos na éya, éynagkobu ti Herod ta Sesarea.

Tu Kéte Ni Herod20 Nadid, nale ti Hari Herod a mégingél

du tolay ta Tiro sakay ta Sidon. Kanyanadid éy nagkasundu side a umange diya.Nékiohon pa side ni Blasto a bisi na, a agu-manna side amékiohonniHerod. Gustu dea bumate ni Herod, da gébwat ta banuwanna i kabuhayan de. 21 Nadid, kédemét nokatugunan de a aldew, éy nagbihis ti Herodto badu na a memahal, sakay inumeknudsiya to bangko na ta harap du tolay, sakaynagtalumpati siya dide. 22 Ey du tolay,pékabati de diya éy kinagi de ta médegsén,a “Ewan siya tolay, éng ˈwan diyos siya atalaga!” 23 Ey nadid, da éwan kinagi niHerod a Diyos i nangtulunga diya, éy biglaa pinasakitan siya no anghel a gébwat taDiyos. Sakay enhés siya a tulosminate dén.

24 Ey tu kagi na Diyos, éy lalo a nagk-abahibaheta dén. 25 Ey ti Bernabe sakayti Saulo, da natapos dén tu gimet de taJerusalem, éy nagsoli dén side ta Antiokia,a kinuyog de nadid ti Juan Markos.

13Tu Péglakad De Bernabe Ta Adeyo

1 Nadid, du méniwala ta Antiokia éy tesénganya dide a purupeta, sakay te sén-gasénganya be amégtoldu. I ngahen dia éyti Bernabe, sakay ti Simion Niger, ti Lusioa taga Sirene, ti Saulo, sakay ti Manaen (tiManaen éy kaguman ni Herod to kéanakde). 2 To esa a aldew éy nagpisan side

a nagkulasiyon, monda sumamba side taDiyos. Ey kinagi dide na Banal a Espiritu,a “Pilién moy ti Bernabe sakay ti Saulo,a ibukod moy side, monda gemtén de itarabaho a nihanda ko dide.” 3 Ey kétaposde a nagkulasiyon sakay nanalangin, éy ni-tupu de dide tu kamét de, sakay pinéglakadde side.

Mégtoldu Side Ta Sipre4 Ti Bernabe sakay ti Saulo, éy inutusan

side na Banal a Espiritu. Kanya inumangepa side ta Selusia, sakay sinumakay sideta paraw a inumahabes side ta puduka naSipre. 5 Ey kédemét de ta Salamina, éynipahayag de du kapilya sa na Judeo i kagina Diyos. Kaguman de be ti Juan Markos akatulung de.

6 Nilebut de i éya a puduk, a hangganta Papus. Ta éya éy netaunan de sa i esaa mégsalamangka a Judeo a mégwari-waria purupeta siya. Ti Barhesus i ngahennaa. 7 Kadimoy siya no gubernador ta éya,a ti Sergio Paulo, a matalinung a lélake.Siya éy nipauwet na ti Bernabe sakay tiSaulo, da gustu na éy mabati na i kagi naDiyos dide. 8 Pero tu mégsalamangka, éytalaga na a sawayén de Bernabe, da salana a tumanggap tu gubernador ta péniwalade. (Tu palayaw no mégsalamangka éy tiElimas.) 9 Pero ti Saulo, éy édse diya iBanal a Espiritu. (Tu palayaw ni Saulo éy tiPablo.) Ey linameng na tumégsalamangka,10 a kinagi na diya, a “Utusan ka ni Satanas!Bakit kontara ka ta mahusay a gimet? Lokoka, a medukés ka a ugali! Bakit pakiwélénmo i katutuhanan tungkul ta Diyos? 11Peronadid,” kagi ni Pablo, “éy parusaan ka naDiyos. Maging buhék ka, a male a panahunéy éwan ka maketa.” Nadid, bigla a naram-daman ni Elimas a dinumiklém i mata naa,tulos nagkapa-kapa siya tamangkabit diya.12 Ey tu gubernador, péketa na ta éya, éynaniwala siya; da néganteng siya ta pég-toldua de Bernabe tungkul ta Panginoon.

Ta Antiokia-Pisidia13 Nadid, tinumulak de Pablo ta Pa-

pus, a inumahabes side ta Perge-Pamilia.Pero kédemét de sa, éy gininanan side niJuan Markos, a nagsoli siya ta Jerusalem.14 Ey sapul ta éya éy nagtulos de Pablo taAntiokia-Pisidia. Ey to pangilin a aldew,

Tu Gimet 13:15 159 Tu Gimet 13:43éy sinomdép side to kapilya na Judeo topégmiting de. 15 Ey kétapos du Judeo amégbasa to kasulatan, éy kinagi no taga-pamahala sa ni Pablo éng te kagin siya dunapisan sa a tolay. 16 Kanya tinumaknégti Pablo, a niontok na i kamet naa, sakaynagtalumpati siya dide.

“Sikam a Israel,” kagi na, “sakay sikama éwan Judeo a mékidiyos, éy te kaginékdikam. 17 I Diyos a péniwalaan na banuwanna Israel, éy siya i nangpilia du apo tamto araw, a side i tolay na. Sakay pinakaduna side to pégiyan de ta Egipto. Sakaypinaluwas na side ta éya ta pamag-itan nakapangyarian na. 18 Pinagtiisan na side topégiyan de ta melawa a ilang a lugar taépat a pulu a taon. 19 Kétapos na éya, éypinabuno na du tolay ta pitu a banuwan naKanan, sakay niatéd na tu luta de du apotam, 20 para ta panahun na épat a datos éyta limapulu a taon.

“Kétapos na éya éy ginimet na Diyos a tehuwes side a nagmayor dide, a hanggan topanahun ni Purupeta Samwel. 21 Ey nadidgustu du Judeo a te hari side. Kanya pinilina Diyos i esa a lélake a gébwat ta lahi niBendyamin. Ti Saulo i ngahen na, a anakni Kis. Siya i hari de para to épat a pulu ataon. 22 Ey nadid, to péngibut na Diyos niSaulo, éy pinili na ti Dabid a maghari dide.Da kinagi na Diyos a ti Dabid i gustu nakana, da tukoy na a tupadén na i kaluubenna. 23 Ey nadid,” kagi ni Pablo, “tu apo niDabid a esa éy ti Jesus; éy ginimet na Diyosa siya i tagapagligtas du Israel, da saya inipangako na Diyos. 24Ey bagu dinumemétti Jesus éy mégtoldu dén ti Juan du tolay, adapat magsisi side ta kasalanan de, a tulosipabinyag side. 25 Ti Juan, to kétapos nato tarabaho na, éy kinagi na, a ‘Akala moyéy sakén i tagapagligtas, pero éwan. Teménegipo diyakén a dumemét,’ kagi na,‘sakay éng iparehoék moy diya, éy éwanéktu pasa, da mataas siya diyakén.’

26 “A tétotop ko,” kagi ni Pablo, “sikam aapo ni Abraham, sakay sikam a éwan Judeoa mékidiyos, batenék moy! I éya a baheta améngiligtas i Diyos ta tolay, éy para dikambe! 27 Du Judeo ta Jerusalem, éy éwan detukoy a ti Jesus i tagapagligtas. Sakay tukasulatan du purupeta a bébasaén de ta

tuwing pangilin, éy éwan de be napospu-san. Kanya tinupad de to nipamuno de niJesus. 28 Maski éwan side tu katuwiran amagpabuno diya, éy pinilit de ti Pilato aipabuno na siya. 29 Kanya tinupad de tuhula du purupeta, a nipabuno de siya. Ey tonikate na dén, éy nidibe de tu bangkay nato kudos, sakay nielbéng de to pantiyung.30 Pero binuhay siya na Diyos a huway!31 Sakay meadu a aldew a pinumeta siyadu alagad na a kakuyoyog na to éya taJerusalem a gébwat ta Galilea. Side ya isistigua a nabuhay dén siya. 32 Pati sikamea éduwa,” kagi ni Pablo, “éy inumangekame se a monda ipahayag me dikam iMahusay a Baheta a nipangako na Diyos duapo tam to araw. 33 Tinupad dén na Diyostu nipangako na dikitam, da pinabuhay nadén ti Jesus a huway. Te kagi ta ikaduwa akanta tungkul ta éya. Siko i anak ko, kagina, sakay sakén i ama mua. 34 Sakay kinagibe na Diyos a atdinan na siya ta mahusay akalagayan a nipangako na ni Dabid. I kahu-lugina na éya,” kagi ni Pablo, “éy buhayénna ti Jesus, monda éwan mahunot i béginaa. 35 Sakay te kagi a esa to kasulatan, aéwan na kan pabayan amahunot tu utusanna a banal. 36 Mara ti Dabid, sinunud nai Diyos to panahun na, pero minate siya,sakay nielbéng de be siya to lébeng du apona, tulos nahunot tu bégi na. 37Pero ti Jesuséy éwan nahunot tu bégi na, da binuhaysiya na Diyos.

38 “Kanya nadid, a tétotop ko,” kagi niPablo, “éy dapatmoy amapospusan a dahilni Jesus éy pagpasensiyaan kam na Diyosta kasalanan moy. 39 Da maski sésundinmoy i kautusan ni Moises, éy éwan kampagpasensiyaan ta kasalanan moy; peroéng maniwala kam ni Jesus éy makaligtaskam ta parusa na kasalananmoya. 40Kanyasikam,” kagi ni Pablo, “éy mangilag kam,makay makamtan moy tu nisulat du puru-peta to araw. 41 Entan moy, kagi de, sikama mégidel ta katutuhanan. Magtaka kamkan ta gimet na Diyos, pero mate kam, daéwan kam maniwala, maski ipaliwanag dedikam.”

42Nadid, kéluwas de Pablo to kapilya, éyinakit side du tolay a sumoli side ta sabadua esa, a magtoldu side dide a huway. 43 Eykétapos no miting, éy te meadu a tolay a

Tu Gimet 13:44 160 Tu Gimet 14:17tinumagubet de Pablo, éy hinatulan side dePablo a diyan de pébayan i kagbi na Diyosdide.

44 Nadid, to esa man dén a aldew apangilin, éy dinumulug du étanan a tolayta banuwan, a monda mabati de tu pég-toldu ni Pablo ta kagi na Diyos. 45 Perodu mataas a Judeo, péketa de du meadu atolay a dinumulug de Pablo, éy nanaghiliside, sakay kinagi de a mali tu pégtolduna, a medukés kan siya a lélake. 46 Ey dePablo éy ti Bernabe, éy metapang side amégkagi. “Dapat a mégpahayag kame padikam ta kagi na Diyos,” kagi de, “da Judeokam. Pero nadid, da mégidel kam, a salamoy a te buhay a éwan tu katapusan, éypabayan me kam, a du éwan Judeo san itolduan mia. 47 Da saya i niutusa dikamena Panginoon. Pinili na kame, kagi na, asikame i magpaliwanag du éwan Judeo, asikame kagi na i bahala a mégtoldu ta ibaa tolay tungkul ta kaligtasan de.”

48 Nadid du éwan Judeo, pékabati de taéya, éymésaya side. “Kamahalan,” kagi de,“i éya a kagi de Pablo tungkul ta Diyos!”Ey nadid, du pinili dén na Diyos a para tabuhay a éwan tu katapusan, éy naniwalaside. 49 Sakay tu kagi na Diyos éy lalo anagkabahibaheta dén ta éya a lugar. 50Perodu Judeo a mataas, éy sinulsulan de du tetungkulin a lélake ta éya, sakay i sénganyaa mataas a bébe a méniwala ta Diyos. Tuloslinoko de de Pablo a hanggan pinaibut deside to banuwan de. 51 Ey de Pablo, kéhek-tat de, éy nihalimbawa de dide a nipagpagde dide tu alikabuk ta tikéd dia. I éya éybilang sistigu de a inidelan de i Diyos. Eynadid éy inumange side ta Ikonio. 52 Eydu bigu a méniwala ta Antiokia éy mésayaside, sakay édse dide i Banal a Espiritu.

14Ta Ikonio

1Nadid, kona be sa i nanyaria ta Ikonio.Ti Pablo sakay ti Bernabe, éy inumange paside to kapilya sa na Judeo, sakay négkagiside ta mahusay, monda te meadu a Judeoa méniwala ni Jesus, sakay éwan Judeo be.2-3Nale sa de Pablo a négiyan, a metapangside a nagpahayag ta kagi na Panginoon.Sakay i Diyos éy pinatunayan na du tolaytu kagi de Pablo, da inatdinan na side ta

kapangyarian amagimet ta tanda a kataka-taka. Pero du Judeo a éwan méniwala, éysinulsulan de du iba a tolay. Kinagi dea medukés du kabébayan de a nipasakupta pégtoldu de Pablo. 4 Kanya du tolay tabanuwan a éya, éy éwan side pariparehotu isip. Du kalahati éy kinumampi side duJudeo; du iba man éy kinumampi side dePablo.

5 Nadid, du tolay sa, sakay du konsiyalna banuwan, éy mégayak side a manglokode Pablo, a talaga de side a batibatikalén.6-7 Pero de Pablo, pékabaheta de ta éya,éy ginuminan sa side a inumange side taLikaonia. Ta éya éy nagpahayag side taMahusay a Baheta ta Listra, sakay ta Derbe,sakay ta bariyo-bariyo ta éya.

Ta Listra8 Ta Listra éy te esa a lélake a éwan

mékalakad. Lumpu siya sapul to nikeenakna. 9 Siya éy négbati to pégtoldu ni Pablo.Ey ti Pablo, éy neta na a méniwala siya apahusayén maka siya na Diyos. 10 Kanyakinagi na diya ta medegsén, a “Siko, tu-maknég ka dén.” Ey tu lélake, éy basta linu-muksu dén siya, a tulos néglakad! 11 Ey dumeadu sa a tolay, péketa de to ginimet niPablo, éy akala de éy diyos side ti Bernabe.Kinagi de to kagi de a sarili, a “Dinumibebale dén dikitam diden ye a éduwa a diyos,a naging tolay side!” 12 Ti Bernabe éy ng-inahinan de ta ngahen no diyos de a Seus.Sakay ti Pablo éy nginahinan de ta ngahenno diyos de a Hermes, da bihasa ti Pablo amégkagi. 13 Ta éya a banuwan éy te bile apégdasalan de to diyos-diyosan de a Seus.Nadid, tu bahala ta éya a bile, éy niluwasna i baka a te ulay ta bulaklak. Talaga de abunon, a ipagatang de de Bernabe. 14 Perode Bernabe, pékapospos de ta gemtén dutolay, éy naligalig side, a naginan side dutolay. “Adiyoy,” kagi de, 15 “diyan kamsina mégkona? Tolay kame san a kaparehomoy!” kagi de. “Kanya kame se inumangeéy monda ibaheta me dikam i Mahusay aBaheta ni Jesus, a monda maka éy ibutanmoy tu péniwala moy ta diyos-diyosan aéwan tu pasa, a tanggapén moy i tunay aDiyos. Siya i naglalang ta mundua éy talanget éy ta diget, sakay ta étanan a égsedide. 16 To éya,” kagi de, “éy pinabayanna Diyos du tolay a éwan Judeo. 17 Kona

Tu Gimet 14:18 161 Tu Gimet 15:10man sa, éy inatdinan kam be na Diyos takatunayan, monda matenggi moy siya tapamag-itan no gimet na a mahusay. Eyanya i gimet na, éy siya i méngatéda dikamta uden; siya i mégpatubu ta halamanmoya; siya i méngatéda dikam ta kanénmoya sakay ta kasayaan moya.”

18 Nadid, maski kona sa tu kinagi dePablo, éy mehirap side a nangsaway didea mégatang dide ta baka. 19 Ey nadid,kétapos na éya, éy te dinumemét sa a Judeoa gébwat ta Antiokia éy ta Ikonio, a side dukalaban ni Pablo. Sinulsulan de tu tolayta Listra a hanggan da binébatikal de tiPablo, sakay nihela de siya a nibut de siyato banuwan de, a akala de éy minate dén.20 Pero du tolay sa a méniwala, to kétipunde diya, éy inumégkat dén siya, a tulossinomdép man dén siya to banuwan. Ey tokagagabian na éya éy hinumektat sa side tiBernabe, a nagtulos side ta Derbe.

Nagsoli De Pablo To Kingébwatan De21 Ta Derbe éy nagpahayag man dén de

Pablo ta Mahusay a Baheta. Ey te meadusa a nipasakup ni Jesus. Ey kéhektat de saéy nagtulos man dén side ta Listra sakayta Ikonio a hanggan ta Antioka-Pisidia.22Pinatibay de sa du bigu a méniwala, a hi-natulan de side a diyan de pébayan tu péni-wala de. “Magdanas kitam pa ta meadua hirap,” kagi de, “bagu kitam makasdépta kaharian na Diyos.” 23 Sakay pati, éypinili de ta bawat simbaan i matétanda amamahala. Nagkulasiyon pa side, sakaynipanalangin de side. “Tu Panginoon apéniwalaanmoy,” kagi de, “éy siya i bahalaa mégalaga dikam nadid.”

24 Nadid, nagtulos side ta Pisidia sakayta Pampilia. 25 Ey to pégpahayag de takagi na Diyos ta Perga, éy nagtulos mandén side ta Atalia. 26 Ta éya éy sinumakayside to paraw, a nagsoli side ta Antiokia.Saya i hinektatan dia a banuwan to pu-rumeru a lakad de a nagtoldu. Saya tunéngipanalanginan du kaguman de dide, amonda aguman side na Diyos ta péglebutde. Ey nadid, natapos dén tu tarabaho de.

27 Nadid, kédemét de Pablo ta Antiokia,éy pinadulug de du étanan a kakagumande a méniwala, sakay nibaheta de dide iétanan a ginimet na Diyos du banuwan ainangayan de, éng kodya i nipangbukas naa

to dilan a monda maari be du éwan Judeoa maniwala. 28 Sakay nale a panahun anégiyan sa de Pablo, a kaguman de du ibasa a méniwala ni Jesus.

15Mégmiting Du Apostol Ta Jerusalem

1 Nadid, ta éya a panahun éy te sén-ganya a lélake a inumange ta Antiokiaa gébwat ta Jerusalem. Tulos tinolduande du méniwala ni Jesus ta éya. “Ewankam meligtas,” kagi de, “éng éwan kam beipasakup ta rilihiyon na Judeo a niutus niMoises to araw.” 2 Pero ti Pablo sakay tiBernabe, éy nékipagpasuway side dide tamahigpit. “Ewan tama i pégtoldu moya,”kagi ni Pablo. Nadid, da méligalig du tolayto simbaan ta éya, éy pinaange de de Pablota Jerusalem, a monda mékiohon side duapostol ta éya tungkul ta problema a éye:éng te kailangan du éwan Judeo a sumunudta kautusan ni Moises, o éng éwan.

3 To péglakad de Pablo, éy nagtulos sideta Penisia sakay ta Samaria. Nibaheta de dutolay sa a méniwala, a meadu dén a éwanJudeo a nipasakup dén ni Jesus to kinagéb-watan de a banubanuwan. Ey du méniwalaéy mésaya side ta éya. 4 Ey kédemét dePablo ta Jerusalem, éy tinanggap side duapostol, sakay du iba sa a méniwala. Eykinagi dide ni Pablo i étanan a pinagimetdide na Diyos. 5 Pero du Pariseyo sa améniwala ni Jesus éy kinagi de, a “Du éwanJudeo a méniwala ni Jesus, éy kailangan beside a ipasakup ta kautusan ni Moises.”

6 Kanya du apostol sakay du matétandaéy nagmiting side a monda péguhunan dei éya a problema. 7 Nale side a négpa-suway, éy tinumaknég ti Pedro a négkagidide. “A tétotop ko,” kagi na, “tukoy moydén a piniliék na Diyos to éya, a sakén imagpahayag du éwan Judeo ta Mahusay aBaheta, monda mabati de a maniwala side.8 I Diyos, éy tukoy na dén i isip na tolay.Ey nagpatunay siya dikitam a tinanggap nabe du éwan Judeo, da inatdinan na sideta Banal a Espiritu a kona to nipéngiatédna dikitam. 9 Mahal na Diyos du éwanJudeo a kona be ta pégmahal naa dikitam,da pinagpasensiyaan na be side dahil topéniwala de diya. 10 Kanya nadid,” kagini Pedro, “éy bakit kontaraén moy i gimet

Tu Gimet 15:11 162 Tu Gimet 15:40na Diyos? Bakit pilitén moy du bigu améniwala a éwan Judeo a sumunud ta kau-tusan ni Moises? Maski du apo tam to arawéy éwan side nakasunud ta éya, éy konabe sa dikitam nadid. 11 Eng ˈwan, kanyakitam meligtas éy dahil san ta kagbi naPanginoon Jesus dikitam. Ey kona be sa duéwan Judeo.”

12Nadid, kétapos ni Pedro a négkagi, éynatahimik dén du iba sa. Tulos négbati sideto katuwiran de Bernabe sakay ti Pablo.Nibaheta de dide tu memahal a ginimet naDiyos dide a kataka-taka, to pégtoldu de dudayuan a tolay a éwan Judeo. 13 Ey kétaposde a négkagi, éy ti Santiago man dén inégkagia. “A tétotop ko,” kagi na, “batenékmoy. 14 Nipaliwanag dén ni Simon Pedroéng kodya i nipagsapul na Diyos a nanang-gap du éwan Judeo a tolay; éng kodya inipangpili naa ta sénganya dide a sakup na.15 Sakay i éya éy ayun be ta hula du puru-peta, da kagi to kasulatan, a 16 ‘Magsoliék,kagi na Diyos, sakay pahusayén ko a huwayi péghari ni Dabid a nasida, 17 monda duiba be a tolay a éwan Judeo a pinili ko, éymaari be side a ipasakup diyakén.’ 18 Sayatu kinagi na Diyos to araw.

19 “Kanya i isip kua,” kagi ni Santiago,“éy diyan tam abalaén du éwan Judeo anipasakup dén ni Jesus. Diyan tam sidepilitén a umaheg ta ugali tam a Judeo. 20 Iisip ko sana, éy sulatan tam side a diyande kanén tu buhay no niatang, sakay diyanside méngibébi éy ta méngilélake; sakaydiyan side méngan ta dige éy ta pilas amedige. 21Dahilan sapul to araw éy nabatidén na tolay ta maski ahe a banuwan tukautusan ni Moises, da bébasaén ya duJudeo ta tuwing pangilin ta kapilya de.”

Ménulat Side Du Ewan Judeo22Nadid, du apostol, pékabati de to kagi

ni Santiago, éy naisipan de a péglakadén dei éduwa a lélake a kumuyog de Pablo sakayti Bernabe a sumoli ta Antiokia. Tu napilide éy ti Hudas Barsabas, sakay ti Silas,da iyégalang side du étanan a méniwala.23 Pinagkébil de side ta éye a sulat:

Tu Sulat“A tétotopme; sikame a apostol, éy sinu-

latanmekam, sikamamégiyan ta Antiokia,sakay Siria, sakay Silisia. Sikam a éwan

Judeo. Kumusta kam? 24 Nabaheta mea te tolay a nangligalig dikam, a gébwatkan side dikame, a kagi de a te kailangankam kan a sumunud ta kautusan ni Moises.Pero éwan me side inutusan. 25-27 Kanyanagmiting kame dén se tungkul to kinagide dikam a mali. Ey nadid éy naisipan mea paangen me dikam tu éduwa a kagumanme, a monda mégkagi side dikam ta katu-tuhanan. I ngahen dia éy ti Hudas sakay tiSilas. Pinakuyog me side de kadimoy tama Bernabe éy ti Pablo; da side éy nitaya dei buhay de ta meadu a beses alang-alang niPanginoon tam a Jesu Cristo. 28Da sikame,éy naisipan me dén ta pamag-itan na tu-lung na Banal a Espiritu, a éwan me kampilitén a sumunud ta rilihiyon na Judeo.Basta i hatul mia dikam, 29 éy diyan moykanén tu buhay no niatang, sakay diyankam méngibébi éy ta méngilélake; sakaydiyan kam méngan ta dige éy ta pilas amedige. Eng sundin moy san diden ya autus, éy tama dén. Ewan dén.”

30 Nadid, pinéglakad de de Pablo ta An-tiokia, a kébilén de tu sulat. Ey kédemét desa, éy pinatipun de du étanan a méniwala,sakay niatéd de dide tu sulat. 31 Ey to pék-abasa de éy mésahat side to kagi no sulat.32 Ey ti Hudas sakay ti Silas éy nale side anaghatul dide, a pinatibay de side tu isip.33 Ey kélipas na sénganya wade a aldew, éynagsoli ti Hudas ta Jerusalem. 34Pero gustuni Silas a mawahak ta Antiokia. 35 Pati tiPablo sakay ti Bernabe, éy édsa pabi sideta éya, a mégtoldu side ta kagi na Diyos, akaguman de du iba sa a mégtoldu.

Méglakad Man Dén Ti PabloTa Adeyo a Lugar

36Nadid, kélipas na sénganya a aldew, éyti Pablo éy kinagi na ni Bernabe, a “Kitadén bumisita a huway du bigu a méniwalata inangayan ta a banubanuwan to éya,éng mahusay pabi tu péniwala du tolay atinolduan ta sa.” 37 Ey ti Bernabe éy gustuna a kuyugén de man dén ti Juan Markos.38 Pero sala ni Pablo a kuyugén, da gini-nanan side ni Markos to éya ta Pampilia.39Néglébug side ta mahigpit ta éya, a tulosnaghiwalay side. Ti Bernabe éy kinuyogna ti Markos, a inumange side ta Sipre.40Sakay ti Pablo, éy pinili na ti Silas a kagu-man na. Ey du tolay sa, éy nipanalangin de

Tu Gimet 15:41 163 Tu Gimet 16:24

de Pablo, sakay pinéglakad de side. 41 Eynagtulos pa side ta Siria sakay ta Silisia, apatibayén de du tolay a bigu a méniwala taéya.

16Kinuyog Ni Pablo Ti Timoteo

1 Inumange de Pablo ta Derbe sakay taListra. Ta éya éy te lélake a méniwala niJesus, a ti Timoteo i ngahen naa. Tu inana éy Judeo a méniwala be, pero tu amana éy Griego. 2 Du tolay ta Listra sakayta Ikonio, éy kagi de a mahusay a lélake tiTimoteo. 3 Ti Pablo éy gustu na kuyugénna ti Timoteo. Kanya binugit na pa siyaayun ta rilihiyon na Judeo. Binugit nasiya, monda éwan side idelan du Judeo taangayan dia a banubanuwan. Da tukoyde dén a éwan Judeo tu ama ni Timoteo.4 Nadid, to péglakad de Pablo ta bawatbanuwan, éy nipeta de du tolay ta simbaantu sulat a ginamet du apostol ta Jerusalem.Sakay nibilin de dide a dapat sundin de tuutus to sulat. 5 Kanya du tolay ta bawatsimbaan, éy lalo a tinumibay tu péniwalade, dahil to kagi ni Pablo, sakay lalo be akinumadu du méniwala ni Jesus.

Pinagtagenép Na Diyos Ti Pablo6 Nadid, nagtulos side ta Pirgia sakay

Galasia, da sinaway side na Banal a Espiritua mégpahayag ta kagi na Diyos ta Asia. 7 Eykédemét de to tapat naMisia, éy talaga sidea umange ta Bitinia, pero sinawayman dénside na Espiritu ni Jesus. 8 Kanya sinalinande san i Misia, a nagtulos side ta Troas.9 Ta éya a kélép, éy pinagtagenép na Diyosti Pablo. Neta na kan i esa a lélake a tetaknég, a taga Masedonia, a kinagi na kandiya ta mahigpit, a “Kadon. Umahabes kapad se dikame ta Masedoniae, a tulunganmo kame.” 10Nadid, to péngikagi ni Pablodikame to tinagenép na, éy nagayak kamea inumahabes ta Masedonia, da neta me agustu bale na Diyos a umange kame sa amagpahayag ta Mahusay a Baheta.

To Egse De Ta Pilipos11 Nadid, tinumulak kame ta Troas, a

dinumiretyo kame ta puduk na Samotrasia.Sakay to kagagabian na éya, éy nagtuloskame ta Neapolis. 12 Kéahawas me ta éya,éy inumange kame ta Pilipos, a négiyankame sa a sénganya a aldew. I Pilipos

éy dikél a banuwan ta Masedonia. Sakaymeadu a taga Roma a tolay a mégiyan taéya. 13 To aldew a pangilin éy linumwaskame to banuwan, a inumange kame todinom, da te pénalanginan sa a para duJudeo. Ta éya éy négkagi kame du bébe aédsa sa. 14 Ey te esa a bébe ta éya a tagaTiatira, a ti Lidia i ngahen naa. I tarabahona éy méglako ta kundiman. Mékidiyossiya a bébe. Pékabati na to kagi ni Pablo,éy pinagisip siya na Diyos ta mahusay, amonda maniwala siya a tahod to kinagi na.15Nadid nipabinyag siya sakay tu kabile na.Tulos inakit na kame, a kinagi na, “Engibilangék moy nadid a tunay a katulungna Panginoon, éy tumulos kam pad ta bilemia.” Kanya tinumulos kame to bile de.

Tu Pégpihesuan Ta Pilipos16 To esa a aldew, éy umange kame man

dén to pénalanginanna Judeo, éy kasambatme i esa a bébe a utusan, a te bunog a mén-gatéddiya ta kapangyarian amakapaghula.Du amo no bébe, éy dikél i mineta de akuhata dahil to péghula no bébe. 17 Siya éyinumunonod dikame ti Pablo, a i kékagi nata medegsén, a “Diden ye a lélake éy utu-san side na mataas a Diyos. Mégpahayagside,” kagi na, “éng kodya kam ameligtas.”18Kona sa i péngabala naa dikame tameadua aldew. Ey to esa a aldew, da naabala tiPablo, éy sinuleg na tu bébe a uméunonod,sakay kinagi na to medukés a espiritu, a“Utusan ta ka ta pamag-itan na ngahen niJesu Cristo, umibut ka dén ta ina a bébe!”Ey to pégkagi na ta éya, éy inumibut dénagad to bébe. 19Perodu amona, péketa de anaibutan dén side to péketan de ta kuhata,éy dinikép de de Pablo sakay ti Silas, sakayniange de side du konsiyal ta banuwan.20Niharap de side du tagapamahala, a nidi-manda de side. “Diden ye a éduwa a Judeo,”kagi de, “éy méngligalig side ta banuwantamae. 21Mégtoldu side ta ugali a labag tabatas tam. Taga Roma kitam, a éwan kitammaari a sumunud ta ugali a ina.” 22 Patidu meadu sa a tolay éy pinaginglan de beside. Ey du tagapamahala, éy nipaékbusde tu badu de Pablo, sakay nipabalbal deside ta meadu, 23 sakay nipihesu de side.Sakay kinagi de to guwardia, a bantayan naside ta mahigpit. 24 Kanya tu guwardia éy

Tu Gimet 16:25 164 Tu Gimet 17:11niesdép na side ta medisalad a kuwarto topégpihesuan. Sakay niegut na i tikéd dia tasélat no éduwa a tabla.

25Nadid, to hatinggabi dén, éy nanalan-gin de Pablo, sakay négkanta side ta kantata Diyos. Ey du iba sa a pihesu éy négbatiside dide. 26 Ey nadid éy bigla a linumindulta mebagség, a tulos nayégyég tu pégpi-hesuan. Ey dudu pintuan na, éy bastabinumukas side a étanan. Sakay naukadbe du igut du étanan a pihesu. 27 Ey tuguwardia, kélukag na éy mineta na a bukasdén du pintuan. Ey binagut na tu sondangna, a talaga na a bikalén tu bégi na, daakala na éy ginuminan dén du pihesu aétanan. 28 Pero dinumulaw ti Pablo diya,a kinagi na a “Diyan mo bébunon i bégimua! Kéye kame san a étanan.” 29 Eytu guwardia éy pinadingat na du simbu,sakay naginan siya de Pablo, a dinumapasiya to harap de. 30 Sakay niluwas na side,a kinagi na dide, a “Anya wade i gemténko, a monda meligtasék?” 31 Ey kinagi dePablo, a “Maniwala ka ta Panginoon Jesus,éy meligtas ka; siko sakay tu pamiliya mo.”32 Tulos nipahayag dide ni Pablo tu kagina Diyos. 33 Ey to kélép be san a éyaéy inugisan no guwardia tu talitalingo dePablo, sakay tulos nipabinyag siya, sakaydu mététena na. 34 Sakay pinatulos na sideto bile na a pinakan. Ey mésahat side amététena, da méniwala dén side nadid taDiyos.

35 Pero to gagabi dén, éy du tagapama-hala, éy pinaange de du pulis to pégpih-esuan a paluwasén de de Pablo. 36 Kanyakinagi no guwardia, a “Niutus kan du taga-pamahala a libri kam dén a lumwas. Maarikam dén a humektat.” 37Pero “Ewan,” kagini Pablo du pulis. “Side du te kasalanandikame, da binalbal de kame ta harap dutolay, sakay nipihesu de kame, maski éwankame tu kasalanan! Sakay taga Roma kamebe. Ey nadid éy paluwasén de kame baleta lihim san? Ewan maari! Side i bahala aumange se a méngiluwas dikame.”

38 Nadid, kinagi du Pulis du tagapama-hala tu kinagi ni Pablo. Ey side, pék-abati de a taga Roma de Pablo, éy inu-manteng side, a makay iabla de side tagubernador. 39 Kanya inumange side agadto pégpihesuan, a tinumawad, Sakay side

a mismo i néngiluwasa dide ta harap dutolay, a pinékiohonan de side a humektatto banuwan de. 40 Ey to kéluwas de dén,éy nagtulos pa side to bile de Lidia. Ey topéghatul de du bigu a méniwala ta éya, éyhinumektat dén side.

17Ta Tesalonika

1 Nadid, dinumiman side ta Ampipolissakay ta Apolonia, sakay dinumemét sideta Tesalonika. Da te kapilya sa na Judeo,2 éy inumange pa sa ti Pablo, da saya iugali na. To lubuk no étélo a simba éynékipagpasuway sa siya du tolay ta tuwingpangilin, a gégamitén na tu kasulatan naDiyos. 3 Pinatunayan na dide a tu pinili naDiyos a tagapagligtas, éy kailangan a matepa ta hirap, sakaymabuhay a huway. “I éyaa Jesus a iyépahayag me,” kagi na, “éy siyai Cristo a tagapagligtas.”

4 Naakit dén i sénganya du Judeo, anékiagum dén side ni Pablo sakay ti Silas.Sakay te meadu be a éwan Judeo a méni-wala, sakay du sénganya a mataas a bébe.5 Pero du Judeo a iba éy nanaghili side.Kanya inakit de du istambay ta plasa nabanuwan, a kaguman de, a tulos linigaligde i banuwan. Linuuben de pa tu bile niHason, a inahayok de sa ti Pablo sakay tiSilas, amonda idimanda de side. 6Eynadid,da éwan de side neta, éy kembil de ti Hasona niharap to mayor. Sakay niange de besa i iba a méniwala ni Jesus. Niabla de tiPablo, a kinagi de to mayor, a “Diden ya alélake, éy méngligalig side ta tolay maskiahe a banuwan! Ey nadid éy sendép dedén i banuwan tamae! 7 Sakay ti Hason,”kagi de, “éy pinatulos na side ta bile dia!Sumésuway side a étanan ta utus no haritam ta Roma, da mégtoldu side a te ibakitam kan a hari, a i ngahen na kana éy tiJesus!” 8 Nadid du tolay sakay tu mayor,pékabati de ta éya, éy naligalig be side.9Bagu de linégsiwan de Hason, éy nagagedpa side ta piyansa.

Ta Berea10 Nadid, ta éya be san a kélép, éy du

bigu a méniwala éy pinéglakad de de Pablosakay ti Silas ta Berea. Ey kédemét de sa éyinumange pa side to kapilya sa du Judeo.11 Du Judeo ta Berea, éy mas mebait side

Tu Gimet 17:12 165 Tu Gimet 17:34kesira du Judeo ta Tesalonika. Mésahatside a mégbati to pégtoldu de Pablo, sakaybébasaén de aldew-aldew i kasulatan naDiyos, éng tahod ngani tu pégtoldu de.12 Kanya naniwala i meadu a Judeo ta éya.Ey kona be du éwan Judeo, sakay i sénganyaa mataas a bébe. 13 Pero du Judeo taTesalonika, pékabaheta de a nipahayag dénni Pablo i kagi na Diyos ta Berea, éy tinu-magubet side, sakay sinulsulan de du tolaysa, a monda lébugén de de Pablo. 14 Kanyadu tolay sa a méniwala, éy pinéglakad deagad ti Pablo ta diget. Pero nawahak deSilas éy ti Timoteo. 15 Du néngitugén niPablo, éy niange de siya ta Atenas, sakaynagsoli side ta Berea, a nibilin dide ni Pabloa tumagubet agad de Silas.

Ta Atenas16 Habang méguhay ti Pablo dide ta

Atenas, éy napansing na a putat i éya abanuwan ta diyos-diyosan a ribultu. Eynagdukés i isip naa. 17 Kanya nékipagpa-suway siya du Judeo to kapilya, sakay duéwan Judeo a mékidiyos, sakay maski tiésiya ameta na ta plasa na banuwan aldew-aldew. 18 Sakay te sénganya a mataas amaistu no iba a rilihiyon ta éya, a mékipég-pagsuway be side ni Pablo. Dinédusta desiya, a kinagi de, a “Anya wade i kékagi-kagin na lélakeae a mégpalalo?” Ey kinagidu iba, a “Mégtoldu wade siya ta iba akalase a diyos.” Kona sa i kagi dia, damégtoldu ti Pablo tungkul ni Jesus sakay takébuhay a huway. 19 Niange de ti Pablo topégmitingan du matétanda, a monda ma-bati de éng anya i iyétoldu naa. “Gustu mea mapospusan éng anya i pégtoldu mua,”kagi de, 20 “da iba i pégtoldu mua, éy gustume a mapospusan i kahulugen naa.” 21 Dutolay ta Atenas, éy éwan side tu iba a gimet,éng ˈwan palagi side a méguhon-uhon tamaski anya a bigu a bagay.

22 Nadid ti Pablo, éy tinumaknég siyata harap du matétanda, a mégkagi dide.“Sikam a taga Atenas,” kagi na, “napansingko dén a gustu moy i sari-sari a rilihiyon,23 da neta ko a te meadu kam a puwestoa pégdasalan ta banuwan moyae. Sakayneta ko be tu pastel to pégdasalan moy aesa, a i kagi naa éy ‘Saye i pégdasalan tamto diyos a éwan tam pabi tukoy.’ Nadid,”kagi ni Pablo, “i éya a péniwalaan moy,

maski éwan moy pabi tukoy, éy ipahayagko dikam. 24 Siya i tunay a Diyos a nagimetta mundua sakay ta étanan a lasén na.Siya i makapangyariana ta langet éy tamunduae. Ey maski anya a kalase a bilea pégdasalan a gemtén na tolay, éy éwansa mégiyan i Diyos. 25 Ewan be maari itolay a méngatéd ta Diyos ta kaigian na,da éwan siya tu kailangan. Engˈwan siya iméngatéda dikitam ta buhay, sakay ta ibaa kailangan tam. 26 I étanan a kalakalase atolay ta mundua, éy gébwat side to neditola ginimet na Diyos a tolay. Sakay pinégiyanside na Diyos ta maski ahe ta mundua.Tiniyak dén na Diyos éng sénganya a taoni buhay na bawat tolay, sakay éng ahe ipégiyanan de. 27 Ey bakit pinégiyan naDiyos i tolay ta mundua? Monda makaéy isipén de siya a matukuyan de siya.Ey éwan adeyo i Diyos ta tolay; éng ˈwanadene siya ta bawat esa dikitam. 28 Siya imégalagaa dikitam,” kagi ni Pablo. “Engéwan siya éy éwan kitam tu buhay. Natan-daan moy tu kagi no kabébayan moy aesa, a sikitam kan i anak na Diyos. 29 Eynadid, éng anak kitam na Diyos, éy bakitisipén moy a diyos du ribultu moy? Maskiribultu a bito, maski ribultu a pilak, maskiribultu a gintu, éy ginamet san ya dudubihasa a mégimet ta ribultu. 30 Nale apanahun a éwan pinarusaan na Diyos dutolay a éwan diya nakatukoy. Pero na-did éy iyéutus na ta tolay ta maski ahe,a magsisi side, sakay ibutan de tu ugalide a medukés. 31 Tandaan moy,” kagi niPablo, “nitakda dén na Diyos i aldew apéghukum ta mundua. Te lélake a pinilisiya a maghukum. Ey siya ti Jesus! Sakaypinatunayan kitam dén na Diyos a ti Jesusngani dén i pinili naa, da binuhay na siya tonikate na.”

32Nadid, to pékabati de to kagi ni Pablotungkul ta kébuhay a huway, éy pinégngi-hitan siya du kalahati. Pero du iba éygustu de a mabati a huway tu kagi na.33 Ey hinumektat ti Pablo to pégmitingande. 34 Te sénganya a lélake a nékiagum niPablo, a tulos naniwala side ni Jesus. I esadide éy ti lakay a Dionisio. Siya éy konsiyala esa. Tu esa man éy ti bakés a Damaris.Sakay iba pa.

Tu Gimet 18:1 166 Tu Gimet 18:2718

Ta Korinto1Nadid éy inumange ti Pablo ta Korinto.

2 Ta éya éy netaunan na i esa a Judeo ataga Ponto, a ti Akila i ngahen naa. Tuasawa na éy ti Priskila. Kédedemét de pabia gébwat ta Roma, da ti Gubernador Klau-dio éy pinaibut na dén du Judeo ta Roma.Binumisita dide ti Pablo, 3 sakay tinumulossiya dide, da i tarabaho de éy mégimet tatolda. Ey siya be ya i hanap-buhay ni Pablo.4 Tuwing pangilin, éy nékipagpasuway tiPablo du Judeo to kapilya, a pépilitén namaka side a méniwala; maski Judeo éy taéwan Judeo.

5 Ti Silas sakay ti Timoteo, pékaabut deni Pablo a gébwat side ta Masedonia, éydinemtan de a mégtoldu a aldew-aldew,a mégpatunay siya du Judeo a ti Jesus ipinilia na Diyos a tagapagligtas. 6 Pero duJudeo éy kontara side diya, a pinintasan desiya. Kanya ti Pablo éy nipeta na tu iyamutna dide, a nipagpag na dide tu alikabukto badu na. “Sikam san dén i bahala éngmepahamak kam,” kagi na. “Ewan ko dénkapanagutan. Sapul nadid éy magtolduékdu éwan Judeo.” 7 Tulos pinabayan side niPablo, a inumagton dén siya to bile ni TisioHusto. Siya éy éwan Judeo a méniwalata Diyos. Karatig no kapilya tu bile na.8 Tu tagapamahala ta éya a kapilya éy tiKrispo. Siya éy méniwala ta Panginoon. Eyméniwala be tu kabile na. Sakay te meadube a iba a tolay ta Korinto a nabaheta dei tungkul ni Jesus, a naniwala side, sakaynipabinyag side.

9 To esa a kélép éy te tagenép ti Pablo,a kinagi diya na Panginoon, a “Diyan kaméganteng; itulos mo san tu pégpahayagmo, maski anya i manyaria. 10 Da égseékdiko, kanya éwan ka maanya. Da te meadua tolay amaniwala diyakén ta banuwanae.”11 Kanya ti Pablo, éy nale siya ta éya abanuwan a nagtoldu ta kagi na Diyos. Esaa taon éy ta kalahati.

12 Nadid, to panahun ni Galion a guber-nador ta Akaya, éy nagkaesa du Judeo adekpén de ti Pablo, a nitugén de siya tahuwes. 13 Niabla de siya ni GubernadorGalion, a kinagi de, a “I éye a lélake éyakitén na du tolay a baguén de tu péniwalade ta Diyos, éy labag ya ta batas!” 14Nadid,

talaga a sumengbet ti Pablo, éy kinagi niGalion du Judeo, a “Eng talaga a dikél ikasalanan na éye a lélake, éy baten ta kam.Pero nadid, da éwan na nilabag i batas,15 éy bahala kam dén. Ewan ko tanggapéni asuntu moya, da tungkul san ta rilihiyonmoy i abla moya.” 16 Ey to pégkagi nogubernador ta éya, éy pinaibut na du Judeoto opisina na. 17 Ey du iba a tolay sa, éydinale de tu tagapamahala to kapilya duJudeo, a ti Sostenes, sakay binélbég de siyata harap no opisina no gubernador. Pero tugubernador éy éwan na side pinansing.

Tu Késoli De Ta Antiokia18 Kétapos na éya, éy sénganya pa a

aldew a mégiyan ti Pablo ta Korinto, sakaynéglakad siya ta Siria, a kaguman na dePriskila a pasawa. Kédemét de ta Senkrea,éy nipagupet ti Pablo, da natupad na déntu nipangako na ta Diyos. 19-21Kédemét deta Epeso, éy inumange ti Pablo to kapilya taéya, a nékipagpasuway siya du Judeo ta éya.Ey inakit de siya a tumulos dide ta male apanahun, pero inidelan na side. Sinala na.“Magsoliék se éng kaluuben na Diyos,” kagina. Ey hinumektat siya dide a sinumakaysiya to paraw.

22 Nadid, to képundu de ta Sesarea, éyinumange pa ti Pablo ta Jerusalem a binu-mate siya du méniwala ta éya, sakay nag-soli dén siya ta Antiokia. 23Kélipas na sén-ganya a aldew ta éya, éy hinumektat mandén siya a inumange man dén ta Galasiasakay ta Pirigia, a binisita na du méniwalata éya, a pinatibay na tu péniwala de.

Ti Apolos Ta Epeso24 Nadid, dinumemét ta Epeso i esa a

Judeo, a ti Apolos i ngahen naa. Taga Ale-handria siya. Bihasa siya a mégtalumpati,sakay tukoy na ta mahusay i kasulatan naDiyos. 25 Natolduan siya tungkul ta Pangi-noon, pero éwan étanan, da i tukoy na sanaéy tu dati a pégtoldu ni Juan tungkul tapégbinyag. Mesipag ti Apolos amégkagi dutolay ta tungkul ni Jesus 26 du kapilya duJudeo. Pero de Priskila a pasawa, pékabatide diya éy niange de siya to bile de, amonda ipaliwanag de diya i ugali na Diyosa éwan na pabi tukoy. 27 Ey nadid, naisipdén ni Apolos a umange ta Akaya. Ey dutolay to simbaan ta Epeso éy inaguman de

Tu Gimet 18:28 167 Tu Gimet 19:24siya. Nanulat side du kaguman de ta éya améniwala, a dapat tanggapén de ti Apolosta mahusay. Ey kédemét na ta éya, éymemahal tu péngtulung na duméniwala taéya. 28Da natalo na du Judeo ta pékipégpa-suway naa dide ta harap du tolay. Ginamitna tu kasulatan na Diyos a nagpatunay didea ti Jesus a mismo i tiniyak na Diyos atagapagligtas ta tolay.

19Tu Kédemét Ni Pablo Ta Epeso

1 Nadid, habang kéye pabi ti Apolos taKorinto, éy ti Pablo man éy nagtulos tabukibuked ta Pirigia, a linumwas siya taEpeso. Ey kédemét na sa, éy netaunan nasa i sénganya a tolay a méniwala. 2 Eykinagi na dide éng inumange dide i Banala Espiritu to péniwala de. Ey “Ewan,” kagide; “éwan me pabi nabaheta a te Banal aEspiritu.” 3 “Anya i kalase no pégbinyagdikam, éng kona sa?” kagi na. “Ey konabe to pégbinyag a nitoldu ni Juan to araw,”kagi de. 4 Ey kinagi ni Pablo dide, “i kahu-lugina no pégbinyag ni Juan, éy mondamagpatunay du tolay a inibutan de déntu kasalanan de. Sakay kinagi be ni Juandide a dapat side a maniwala ta adene déna dumemét a kalewas na. Ey ti ésiya tukalewas na, éng éwan ti Jesus?” 5 Nadid,pékabati de ta éya, éy nipabinyag side ahuway, a nipasakup side ta Panginoon Je-sus. 6 Ey ti Pablo éy nitupu na i kamétnaa dide, a tulos inumasék dide i Banal aEspiritu; sakay tulos négkagi side ta iba-ibaa kagi. Sakay pinégkagi be side na Diyos takagi na. 7Manga sapulu éy ta éduwa side atolay.

8 Nadid, to étélo a bulan éy uméangeti Pablo to kapilya du Judeo ta éya, sakaymékipagpasuway siya du tolay ta éya.Metapang siya a mégtoldu dide, a nipali-wanag na dide éng anya i kapangyarian naDiyos ta tolay. 9 Pero tu sénganya dideéy mégidel side to kagi na, a éwan sidenaniwala. Inupos de ti Pablo, a kagi de dunapisan sa, a medukés tu ugali na Pangi-noon. Kanya gininanan side ni Pablo, a inu-magton siya to iskul ni Tirano, a nagtoldusiya ta éya a aldew-aldew. Ey kinuyog na sadu bigu a méniwala to kapilya. 10Nagtulossa siya a nagtoldu to éduwa a taon. Kanya

du étanan a négiyan ta Asia, éy nakabatiside ta kagi na Panginoon. Pati Judeo éy taéwan Judeo.

Du Pitu a Bunogen11 Nadid, minagimet i Diyos ta meadu

a kataka-taka ta pamag-itan ni Pablo.12Maski anya a damit ni Pablo, éng kébilandu te saket, éy maghusay side. Sakay dutolay a hinayup, éy naibut dide du espiritua medukés. 13-14 Ey nadid te pitu a Judeo taéya, a i hanap-buhay dia éy méglebut sidea mégamot du tolay a hinayup, a mapaibutde kan i hayup dide. Anak side ni PadiEskeba. Pékabaheta de ni Pablo, éy inahegde tu ugali na. Talaga de a gamitén tungahen ni Jesus a magamot. I kinagi dia tomedukés a espiritu, éy “Utusan me kam tapamag-itan no ngahen ni Jesus a iyétolduni Pablo, a umibut kam dén.” 15 Pero tunisengbet dide no espiritu, éy “Tenggi ko tiJesus, sakay tenggi ko ti Pablo, pero sikam,”kagi na, “ti ésiya kam?” 16 Sakay tu lélake ahinayup, basta bigla na side a dinale, sakaybinélbég na side a hanggan da ginuminanside ta éya a bile, a minatalitalingo side.Sakay uba be side, da hinéhiklas na tu badude.

17Eydu étanan ta Epeso, éy nabaheta de inanyaria dide, a tulos inumanteng side. Eylalo dén du tolay a nagpuri ni PanginoonJesus. 18 Sakay meadu du méniwala, éynipagtapat de tu ginamet de a medukés.19 Sakay du tolay sa a te bunog, sakay dumégtawas, éy ta mégilo, éy nagsisi be side,a niduhu de du sari-sari a kasulatan de taharapa du étanan, sakay tinutod de dén. Eyto péngbilang de to halaga diden ya a libru,éy abut bale ta limapulu a libu a kuhata!20Ey dahil ta éya éy lalo a négkabahibahetadén.

Tu Kaguluan Ta Epeso21 Nadid éy nagayak ti Pablo a umange

ta Masedonia sakay ta Akaya, bagu siyaumange ta Jerusalem. Ey kétapos na éyaéy tu plano na éy umange be siya ta Roma.22 Kanya pinaditol na pa de Timoteo sakayti Erasto ta Masedonia. Pero siya éy nawa-hak pa ta Epeso.

23Nadid éy nanyari i dikél a ligalig ta éya,dahil du meadu a méniwala ni Jesus. 24 Teesa a lélake ta éya a mégpanday ta pilak, ati Demetrio i ngahen naa. I hanap-buhay

Tu Gimet 19:25 168 Tu Gimet 20:9naa éy mégimet ta kékétihék a bibile apilak, a nipareho na to dikél a bile no diyos-diyosan de a Diana. Ey du tarabahador niDemetrio, éy meadu i meeta de a kuhata taéya a iyélako de. 25 Kanya tinipun side niDemetrio, a kinagi na dide, a “Kékagumanko, tukoymoy a gébwat i kabuhayan tam tagégemtén tam a bibile. 26 Sakay nabahetamoy be dén ti Pablo, a kontara tu pégtolduna ta ugali tam, da kagi na a éwan kandiyos du gégemtén tam a ribultu. Sakay temeadu dén nadid a tolay a méniwala diyata éye ta Epeso, sakay ta buu a Asia. 27 Iantingan kua,” kagi na, “éymakay pabayandu tolay i iyélako tam; a sakay pabayande tu péniwala de to diyos tam a Diana, apéniwalaan na étanan a tolay ta mundua.Makay sakali éy maibut tu péngigalang dediya, éng éwan tam sawayén ti Pablo.”

28 Nadid, pékabati du tolay to kinagini Demetrio, éy naiyamut side a tahod, atulos de nidulédulaw, a “Memahal i Dianana taga Epeso!” 29 Négpépehéngén sidea hanggan naligalig i étanan na banuwan.Dinale de tu éduwa a kaguman ni Pablo, ati Gayo sakay ti Aristorko, sakay dinumulugside a étanan to plasa na banuwan. 30 Eyti Pablo, gustu na maka a umange dide,pero sinaway siya du kakaguman na. 31Patidu sénganya a konsiyal ta éya, a kadimoyni Pablo, éy nibilin de to esa a umangemékiohon diya a diyan siya uméange toplasa. 32Nadid, dikél i pehéng dia, a hang-gan naligalig i buu a banuwan. Sari-sarinadid i pépehéngén dia. I keaduan de, éyéwan de tukoy éng bakit minatipun side.33 I sénganya dide éy akala de éy bahala tiAlehandro, da pinataknég siya du Judeo taharap dia. Niontok ni Alehandro tu kamétna, a magpatahimik dide, monda mégkagimaka siya dide ta katuwiran na. 34 Pero dutolay, péketa de a Judeo siya, éy lalo side anagpehéng, a négkékagien side ta lubuk naéduwa a oras, a “Memahal i Diana na tagaEpeso!”

35 To katapusan na éya éy napatahimikno mayor du tolay. “Kabébayan ko,” kagina. “Diyan kam métageg a maibut i diyostam a Diana. Ti ésiya a tolay i éwanamékatukoy a i Epeso éy puwesto na bile niDiana? Sakay tanyag be dén a minatépdukse to araw tu bito a gébwat ta langet a

meubet diya. 36 Ewan tu makapégkagi akakabulyan i éya. Kanya mégpakahusaykam, a diyan kam méligalig. 37 Bakit abal-aén moy diden ye a éduwa a lélake. Ataay,tinako de tu simbaan ni Diana? Eupusén debeman tu diyos tam? 38Sakay de Demetrio,éng gustu de a méngidimanda, éy umangemaka side ta munisipyo, da te abugadusa. Maari side a magabla ta éya. 39 Sakaysikam, éng te kagin kam pabi tungkul taligalig moyae, éy maguhay kam ta mitingdu konsiyal. 40Da dilikadu tu ligalig moy taéye nadid, a makay mabintangan kitam nohari a méngligalig kitam, éy éwan kitam tukatuwiran.” 41 Nadid, kétapos no mayor anégkagi ta éya dide, éy pinasoli na side tobile de.

20Ti Pablo Ta Masedonia

1 Nadid, kélipas na éya a ligalig, éy pin-auwet ni Pablo du méniwala, sakay hi-natulan na side. Ey kétapos na éya, éyhinumektat siya, a tinumamo ta Masedo-nia. 2 Tinumulos sa siya, a pinatibay nadu méniwala ta éya. Ey kédemét na taGresia, 3 éy tinumulos sa siya a étélo abulan. Ey to pégayak na pabi a umangeta Siria, éy nabaheta na a ahayukén siyadu Judeo a bunon. Kanya nagsoli siya taMasedonia. 4 Tu kakaguman na nadid éyti Sopater a taga Berea, a anak ni Piro,sakay ti Aristarko, sakay ti Segundu, a tagaTesalonika side. Kaguman na be ti Gayoa taga Derbe, sakay ti Timoteo, sakay tiTikoko éy ti Tropimo a taga Asia, 5 sakaysakén a ti Lukas. Nagdetol side, a naguhayside dikame ta Troas. 6 Kélipas no piyesta,éy nénegipo kame dide, a sinumakay kameto paraw ta Pilipos. Lima a aldew i linakadme, éy pinumundu kame ta Troas, a inabutme sa du kakaguman me a minégdetol. Eyesa simba kame sa a tinumulos.

Tu Ulito a Natépduk7 To simba, éy napisan kame dén a

étanan, a monda umaheg kame to katapu-san a péngapon na Panginoon. Ey ti Pabloéy nagdamag siya a mégkagi du napisansa, da méglakad siya to gagabi. 8 Edsakame to ontok no bile, sakay te meadukame a simbu. 9 To hatinggabi éy te ulitoa te eknud to bintana, a ti Otiko i ngahen

Tu Gimet 20:10 169 Tu Gimet 20:38

naa. Ta tongka na éy minagtongkog siyaa hanggan da nakatidug; tulos bigla siyaa minatépduk to sidung no melangkaw abile. Ey to péngégkat de, éy pate baledén. 10 Ey inumogsad ti Pablo a yinapusna. “Diyan kamméligalig,” kagi na, “buhaypabi siya.” 11Ey sinumangkaymandén siyaa minéngan side. Sakay négkagi man dénti Pablo dide a hanggan to késikat no bilag.Ey to gagabi dén, éy hinumektat kame dén.12 Ey mésahat side to ulito, da niange desiya to bile a buhay dén.

13 Nagsakay kame to paraw a tamo taAsos. Pero ti Pablo éy ginumisot. I nibilinnaa dikame éy isakay me siya ta éya. 14 Topégtagbu me ta Asos, éy nisakay me siya, anagtulos kame ta Mitilene. 15 Kétulak meta éya, éy dinumemét kame to kagagabianna to tapat no puduk na Kiyo. Ey tokasunud a aldew, éy linumampas kame taSamos; éy to kahuway man dén a aldewéy dinumemét kame ta Mileto. 16 Gustuni Pablo a salinan me san i Epeso, mondaéwan kamemaabala ta Asia. Mégagaw siya,da gustunamaka a abutén i JerusalembaguPiyesta na Pentekos.

Nagbilin Ti Pablo Du Taga Epeso17 Ta Mileto éy nipauwet ni Pablo du

matétanda a mémahala ta simbaan taEpeso. 18 Ey kédemét de, éy naghatul siyadide. “Tukoy moy,” kagi na, “éng kodyai ugali kua sapul to kédedemét ko dikamta Asia, 19 a mebaiték, sakay nagtiisék tameadu a hirap ta tarabaho ko ta Pangi-noon. Sakay meadu be a nékialam diyakéna Judeo. 20 Tukoy moy a éwanék mégan-teng a mégtoldu dikam ta maski anya aikahusay moy, da nagpahayagék ni Jesus taharap na meadu a tolay, sakay ta bili-bilemoy. 21 Maski Judeo éy ta éwan Judeo, éyhinéhatulan ko dén side a dapat a idelan dei kasalanan de, sakay magsoli side ta Diyos,sakay maniwala ta Panginoon tam a JesuCristo.

22 “Ey nadid,” kagi ni Pablo, “éyméglakadék ta Jerusalem, ayun ta utusdiyakén na Banal a Espiritu. Sakay éwanko tukoy éng anya i manyaria diyakén taéya. 23 Basta i napospusan ko sana, éynipaliwanag diyakén na Banal a Espiritua maghirapék ta éya, sakay ipihesuék.24Pero éwan tu halaga i buhay ko, éngˈwan

maganap komaka san i tungkulin ko, sakaytapusén ko i tarabaho ko a niatéd diyakénna Panginoon Jesus, a mégpahayagék taMahusay a Baheta tungkul ta kagbi naDiyos.

25 “Ey nadid éy naleék a négiyan dikam,habang mégtolduék tungkul ta péghari naDiyos ta tolay. Pero sapul nadid,” kagi niPablo, “éy éwanék moy dén meta a huway.26 Kanya i kagin kua dikam nadid, éy éwanko kapanagutan éng mapahamak i maskiisesa dikam, 27 da éwan ko niliso dikami maski anya tungkul ta plano na Diyos.28 Kanya mangilag kam, a alagaan moyta mahusay du tolay na Diyos ta Epeso anientarega dikam na Banal a Espiritu. Pas-toran moy du tupa na Diyos, da side i koona a sarili, da tinubus side na Panginoonto dige na to nikate na. 29 Eng humektatékéy tukoy ko a te metapang a aso a dumuk-los dikam, a dalen de du tupa na Diyos.30 Sakay pati éy dumemét i oras a humi-walay dikam i sénganya ta gurupu moy,a magtoldu side ta kakabulyan, a mondapagkamalién de du tolay a méniwala niJesus. 31 Kanya mangilag kam, a tandaanmoy: aldo éy ta kélép éy tinétolduan takam ta mahigpit to lubuk na étélo a taon.

32 “Nadid, da méglakadék dén,” kagi niPablo, “éy ménalanginék ta Diyos, a siya imégalagaa dikam. Tu kagi na maka i mag-patibaya dikam. Maari i Diyos a magpati-bay dikam ta péniwala moy; sakay atdinanna kam be ta gantimpala moy a iatéd na duétanan a tolay na. 33 To pégiyan ko dikam,éy tukoy moy a éwan ko hangad tu kuhatamoy o dikaya tu badu moy; 34 eng ˈwannagtarabahoék san ta sarili ko, a mondamaketaék ta ikabuhay ko. Ey kona be sa dukaguman ko. 35 Ta étanan a pagkékataonko, éy nipeta ko dikam a dapat kitam amagtarabaho ta mahusay, a monda matu-lungan tam du tolay a mahirap. Tandaanmoy,” kagi ni Pablo, “tu kinagi na Pangi-noon, éy lalo kan a masaya tu méngatédkesira ta tumanggap.”

36 Nadid, to pégkagi ni Pablo ta éyadu matétanda, éy linumuhud side a mi-nanalangin. 37 Ey mégpégsanget side,sakay yinapus de siya a étanan. 38 Inikalungkut dia éy tu kinagi na a éwan de

Tu Gimet 21:1 170 Tu Gimet 21:25dén siya meta a huway. Ey tulos niange desiya nitugén a nisakay to paraw.

21Tu Péglakad Ni Pablo Ta Jerusalem

1 Nadid, éy tinumulak kame dén, ainumahabes kame ta Kos. Ey to kagagabianna éya éy nagtulos kame ta Rodas sakayta Patara. 2 Ta éya éy inumagton kameto esa a paraw a tamo ta Penisia. Ey topéglakad me, 3 éy tinan-aw me tu pudukna Sipro. Sinalinan me san ya, a nagtuloskame dén ta Siria. Ta éya éy pinumundukame ta Tiro, da saya i néngitognana noparaw to karga na. 4 Dinemtan me sa isénganya a tolay a méniwala, éy tinumuloskame dide ta pitu a aldew. Ey side éykinagi de ni Pablo a diyan siya tumulos taJerusalem. Da kinagi dide na Espiritu naDiyos a maghirap kan siya ta éya. 5 Ey tokéhektat me sa, éy kinumuyog side dikamea hanggan ta baybay. Linumuhud kame aétanan to baybay a minanalangin, 6 sakaysinumakay kame to paraw, sakay side, éynagsoli dén side to bile de.

7 Kétulak me sa, éy inumange kame pata Tolemayda. Ey nékiagum kame be sadu méniwala ni Jesus, a tinumulos kamedide ta esa a kélép. 8 Ey to gagabi dén éynéglakad kamemandén. Ey kédemétme taSesarea, éy tinumulos kame to bile ni Pelip.Siya tu esa du pitu a lélake a pinili de toaraw ta Jerusalem. I tungkulin na nadid éymégpahayag siya ta kagi na Diyos. 9Ti Pelipéy te épat siya a anak amadiket, a bihasa beside a mégpaliwanag ta kagi na Diyos.

10 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy dinumemét ta éya i esa a purupeta ai ngahen naa éy ti Agabo. 11 Kédemét nadikame, éy inalap na tu sinturon ni Pablo,sakay ginapus na i sarili na a kamét éy tatikéd na. “Saye tu kinagi na Banal a Espir-itu,” kagi na, “a tu te koo ta sinturonae,éy gapusén siya du Judeo ta Jerusalem, atulos idimanda de siya du éwan Judeo taéya.” 12 Ey sikame, pékabati me ta éya, éypinékiohonan me ti Pablo a diyan siya tu-mulos ta Jerusalem. 13 Pero kinagi ni Pablodikame, a “Diyanék moy sésawayén! Bakitmégsésangitén kam, a pahinaén moy i isipkua? Ewanék méganteng éng gapusénék

de ta Jerusalem. Maski mateék alang-alang ta Panginoon Jesus, éy handaék dén.”14 Nadid, péketa me a éwan mésaway tiPablo, éy éwan me dén pinilit. “Masunudmaka i kaluuben na Panginoon,” kagi me.

15 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,éy nagayak kame a umange ta Jerusalem.16Sakay i séngasénganya ta Sesarea améni-wala, éy kinumuyog dikame. Niange dekame to bile no esa a lélake a ti Manasona taga Sipro. Siya éy nale a méniwala niJesus. Ey tinumulos kame sa.

Binumisita Ti Pablo Du Apostol17 Kédemét me ta Jerusalem, éy tinang-

gap kame agad du méniwala ta éya. 18 Eyto kagagabian na éya, éy kaguman kameni Pablo a bumisita de Santiago. Ey édsabe to miting me du étanan a matétandaa tagapamahala ta simbaan ta Jerusalem.19Binate side ni Pablo, sakay tulos nibahetana dide tu nipagimet diya na Diyos du éwanJudeo a tolay, to péglebut na ta Asia sakayta Masedonia. 20 To pékabati de Santiagoa meadu dén a éwan Judeo i nipasakup niJesus, éymésaya side ta Diyos. Sakay kinagide ni Pablo i éye: “Entan mo, wadeng, éngsénganya dén a libu a Judeo i méniwalaani Jesus. Ey mesipag be side a tumupad takautusan ni Moises. 21 Ey saye i problematama, Pablo,” kagi ni Santiago, “da side éynabaheta de a iba kan i iyétoldu mua duJudeo a mégiyan ta adeyo ta éye. I akaladia éy iyétoldu mo dide a éwan kan dénside tu kailangan a tumupad ta kautusanni Moises, sakay ta iba a ugali tam. 22 Eynadid, Pablo, éy mégenya kitam, da naba-heta de wade dén a dinumemét ka dén taéye? 23-24 Kona se i naisipan me, Pablo,a gemtén mo a monda meta du Judeo akakabulyan san tu nabaheta de a tungkuldiko: Te épat se a lélake a kaguman me.Judeo side a méniwala ni Jesus. Ey tepangako side ta Diyos, a gustu de tupadén.Kanya siko, Pablo,” kagi ni Santiago, “éngmaari, éy aguman mo side a tupadén de tupangako de ta Templo, a monda ipagupetside. Eng siko i bahala a magasta dide,éy meta du Judeo a sésundin mo bale pabii kautusan ni Moises. 25 Ey nadid,” kagini Santiago, “tungkul man dén du éwanJudeo a méniwala, éy éwan me side piliténa sumunud ta ugali tam a Judeo; éngˈwan

Tu Gimet 21:26 171 Tu Gimet 22:8nanulat kamedén dide to éya, a basta diyanside méngan ta buhay no niatang, sakaydiyan side méngibébi éy ta méngilélake,sakay diyan side méngan ta dige éy ta pilasa medige.”

26 Nadid, pékabati ni Pablo ta éya, éypinumayag. Ey to kagagabian na éya, éykinuyog na du épat a lélake, a inumangeside toTemplo amonda tupadénde tuugalidu Judeo a te pangako ta Diyos. Sakaykinagi ni Pablo du padi sa i pedsa na péng-tupad de to pangako de, a itugén de taTemplo i pégatang de ta Diyos.

Tu Péngdikép De Ni Pablo27 Nadid, kélipas na pitu a aldew, éy te

Judeo ta éya a gébwat ta Asia, éy minetade ti Pablo to Templo. Tulos niligalig dedu meadu sa a tolay, a sakay dinale deti Pablo. 28 Dinulawan de du kaparehode a Judeo. “Kamon dén,” kagi de, “agu-man moy kame! Siya dén ye tu lélake amedukés,” kagi de, “a mégtoldu du tolayta iba-iba a banuwan a medukés kan irilihiyon tam a gébwat ni Moises! Sakayéwan be siya tu galang ta Templo tamae,da pinasdép na be se i tolay a éwan Judeo!”29 Kinagi de i éya, da neta de a kagumanni Pablo ti Toropimo to kédedemét na taJerusalem, éy éwan siya Judeo. Akala de éypinasdép na siya to Templo.

30 Nadid, agad méligalig i étanan nabanuwan. Dinumulug side ni Pablo a dinalede, sakay nihela de siya to Templo, sakaysineraduan de tu pintuan na. 31Talaga de abunon ti Pablo, éy nabaheta no kapitan dusundalu a méligalig du Judeo. (Du sundaluéy taga Roma.) 32 Ey agad siya naginandide, a kinumuyog du sundalu na. Ey duJudeo, péketa de du sundalu éy nihintude tu pégbélbég de ni Pablo. 33 Ey tukapitan éy dinikép na siya, a nipagapus nata kadena, sakay pinakelagipan na side éngti ésiya siya, sakay éng anya i kasalanannaa. 34 I nisengbita du Judeo éy bastapehéng, a éwan paripareho tu kagi de. Eytu kapitan, da éwan na mépospusan énganya i nanyaria, éy inutusan na du sundalua kébilén de ti Pablo to kwarter. 35 Eykédemét de to agdenan, éy inégkat siya dusundalu a nisangkay dahil ta kahigpit noligalig du Judeo. 36 Da uméunonod side

du sundalu, a mepehéng side a tahod, apinégkagian de side a bunon ti Pablo.

Tu Katuwiran Ni Pablo37 Nadid, to péngiesdép de ni Pablo to

kwarter, éy kinagi na to kapitan, a “Engmaari éy te kaginék diko.” Ey kinagi na taéya ta kagi na Griego. Ey kinagi no kapitan,a “Tukoy mo bale i kagi na Griego? 38 Engkona sa, éy besa a siko tu komander a tagaEgipto a nékilaban dikame to esa a taon?Akala ko éy siko tu amo du épat a libu atulisan to ilang a lugar?” 39 Ey “Ewan,”kagi ni Pablo, “Judeoék san a taga Tarso, tudikél a banuwan ta Silisia. Eng maari, éymégkagiék pad didi Judeo a éye.” 40Nadid,da pinumayag tu kapitan, éy niontok niPablo tu kamét na monda tumahimik side,sakay négkagi siya dide ta kagi na Judeo.

221 “A tétotop ko a kabébayan ko,” kagi na,

“baten moy i katuwiran ko a éye dikam.”2Nadid, du Judeo, pékabati de a mégkagi tiPablo dide ta sarili de a kagi, éy lalo sidea tinumahimik. 3 “Saken,” kagi ni Pablo,“éy Judeoék. Nienakék ta Tarso, perodinumikélék ta éye ta Jerusalem, a ti PadiGameliel tu maistu ko. Kanya inadal kota mahusay i étanan a kautusan depu tam.Mesipagék be a sumunud ta Diyos a konadikam. 4 Ey anya tu ginimet ko du tolaya naniwala ni Jesus to éya, éy linoko koside ta mahigpit, a gustu ko side a ipabuno.Dinikép ko side a nipihesu. Pati lélake éyta bébe. 5 Maski tu mataas a padi, sakaydu tagapamahala moy, éy side i sistigu ko aéwanék mégbuli-buli; da side i nangatédadiyakén ta sulat a te kapangayarianék amagdikép du tolay ta Damasko a méniwalata éya a ugali. Sakay inumangeék be taDamasko, a monda dekpén ko sa didenya a tolay, a talaga ko side a kébilén taJerusalem a ipaparusa ko side.

6 “Ey anya i nanyaria diyakén? Tokéadene ko ta Damasko, a tanghali déntu bilag, éy bigla a sinumiklab ta palebutkua i demlag a gébwat ta langet. 7 Tulosnalugmukék to luta, sakay nabati ko i bosesa kinagi na diyakén, a ‘Saulo, bakit léla-bananék mo?’ 8 Ey kinagi ko, éy ‘Ti ésiyaka, Amo?’ Ey kinagi no boses, a ‘Ti Jesuséka taga Nasaret. Sakén i lélabanan mua,’

Tu Gimet 22:9 172 Tu Gimet 23:5kagi na. 9 Ey du kakaguman ko, éy netade tu siklab, pero éwan de nabati tu bosesa négkagi diyakén. 10 Ey saken éy kinagiko, a ‘Magenyaék, Panginoon?’ Ey kinagidiyakén no Panginoon, a ‘Umégkat ka dén,a somdép ka dén ta Damasko, a te mégkagidiko ta éya ta gustu na Diyos a gemténmo.’ 11 Ey nadid, kéégkat ko, éy buhékékdén dahil to siklab. Ey du kaguman koéy kinabitanék de a niangeék de dén taDamasko.

12 “Ta éya,” kagi ni Pablo, “éy te lélake amékidiyos, a ti Ananias i ngahen naa. Tétu-padén na i utus na rilihiyon tam, sakay iyé-galang siya du étanan a Judeo ta Damasko.13 Siya éy inumange diyakén, sakay kinagina, a ‘Wadeng, Saulo, maghusay ka dén tumata,’ Ey sakén, kélamang ko diya éy nake-taék dén. 14 Ey kinagi ni Ananias diyakén,a ‘Saulo, i Diyos a péniwalaan depu tam,éy siko ngani dén i pinili naa, da gustu namapospusan mo i plano na, sakay ipeta nadiko tu anak na a banal. Sakay nabati modén tu boses na. 15Siko imagpatunaya diyata étanan a mineta mo sakay ta minabatimo tungkul ni Jesus. 16 Kanya nadid,’ kagini Ananias diyakén, ‘éy diyan ka maga-langanin a sumunud diya. Ipabinyag kanadid, Saulo, a monda maibut dén diko dukasalananmo, a dulawanmo tungahenna.’

17 “Nadid,” kagi ni Pablo, “éy nagsoliékta Jerusalem. Ey to pénalangin ko ta Tem-plo a ina, éy naketaék ta himala. 18 Netako i Panginoon a négkagi diyakén, a ‘Nay,Saulo, ginanan mo dén i Jerusalemae, dadi Judeo a éye éy éwan de tanggapén ipégpatunay mua tungkul diyakén.’ 19 Eykinagi ko ta Panginoon, a ‘Maniwala wadeside Panginoon, da tukoy de a inumangeékdu étanan a kapilya, a pinarusaan ko duétanan a méniwala diko. 20 Sakay tukoyde be, Panginoon,’ kagi ko, ‘a to nipamunude ni Esteban, éy sinulsulan ko side, sakaybinantayan ko be tu badu du namuno diya.’21Pero ‘Ewan,’ kagi na ‘Panginoon diyakén;ikad mo dén, da paangen ta ka ta adeyo abanuwan, a monda ipahayagékmo du iba atolay a éwan Judeo.’ ”

22 Nadid, ta éya a kinagi ni Pablo, éybinati siya du Judeo. Pero nadid, da ki-nagi na man dén a mégpahayag siya duéwan Judeo, éy nagpehéng man dén side:

“Bunon moy dén!” kagi de. “Dapat matesiya!” 23 Négkélanget side sakay nisalu detu badu de, sakay nisapwah de be i alik-abuk, da méiyamut side a tahod. 24 Ey tukapitan, éy pinasdép na ti Pablo to kwarter,sakay inutusan na du sundalu na a balbalénde siya, monda ipagtapat na dide éng anya ikasalanan na, éng bakit mégingél du Judeodiya. 25 Ey nadid, to pénggapus de dén niPablo, éy kinagi na to sarhento ta éya, a“Ewan beman labag ta batas i mangbalbalta taga Roma a tolay, éng éwan mo pabistaan?” 26 Pékabati no sarhento ta éya,éy inange na kinagi to kapitan, a “Magenyaka? TagaRomabale i lélake a éya!” 27Kanyatu kapitan éy inange na nipakelagip niPablo éng taga Roma siya a talaga. Ey“O,” kagi ni Pablo. 28 Ey kinagi no kapitan,a “Dikél i ginasta ko a kuhata,” kagi na,“baguék sinakup na Roma.” “Pero sakén,”kagi ni Pablo, “éy taga Romaék sapul tokéanak ko.” 29 Nadid, du sundalu a talagaa mamalbal ni Pablo, pékabati de ta éya, éyagad side inumadeyo diya. Pati tu kapitanéy méganteng be, da siya i nagpagapusadiya, éy taga Roma bale siya.

Ti Pablo To Harap Du Mataas a Padi30 To kagagabian na éya, éy gustu no

kapitan a mapospusan éng bakit iabla duJudeo ti Pablo. Kanya pinauwet na dumataas a padi, sakay du tagapamahala aJudeo. Sakay linégsiwan na ti Pablo, sakayniharap na siya dide.

231 Ey ti Pablo éy minalas na du tagapama-

hala sakay kinagi na dide, a “Kabébayan ko,tukoy ko a éwanék tu kasalanan ta Diyos,sapul to kéanak ko.” 2 Nadid, to pégkagini Pablo ta éya, éy tu mataas a padi, éyinutusan na du te taknég ta giled ni Pabloa sapukén de i labi naa. 3 Ey ti Pablo éykinagi na to mataas a padi, a “Sakupénka maka na Diyos, siko a mégwari-wari amahusay ka! Kagi mo a te kasalananék,pero siko i te kasalanana, da pinasapukékmo!” 4Nadid, kinagi du te taknég to adeneni Pablo, a “Pintasan mo bale i mataas apadi?” 5 “O bale,” kagi ni Pablo, “éng tukoyko a siya bale i mataas a padi, éy éwan kopinégkagian, da utus na kasulatan na Diyosa diyan tam pintasan du pinuno tam.”

Tu Gimet 23:6 173 Tu Gimet 23:336 Nadid, neta ni Pablo a te Saduseyo

ta éya, sakay Pariseyo be. Kanya ki-nagi na dide a étanan, “A tétotop ko,sakén éy Pariseyoék sapul to kéanak ko.Kanya bistaanék nadid ta éye éy dahil topag-asa ko a mabuhay i tolay a huway.”7 Nadid, to pégkagi na ta éya, éy négpa-suway ta mahigpit du Pariseyo sa sakaydu Saduseyo. 8 Dahilan du Saduseyo éyéwan side méniwala a mabuhay i tolay ahuway, sakay éwan be side méniwala a teespiritu. Pero du Pariseyo éy méniwalaside ta éya. 9Lalo side a nagpehéng, a hang-gan tinumaknég i sénganya a Pariseyo amaistu, a kinagi de, a “Ewan kame tumeetaa kasalanan na éye a lélake. Anya wade éngte espiritu a négkagi diya?” 10 Kanya laloa négingél du Saduseyo, a tulos néglébugside. Ey tu kapitan du sundalu, éy mégan-teng siya a pasakitan de ti Pablo. Kanyainutusan na du sundalu na a angen deagawén ti Pablo, a kébilén de ta kwarter.

11 To éya a kélép, éy inumadene i Pangi-noon ni Pablo, a kinagi na diya, a “Diyanka méganteng, Pablo. Eng kodya i péngi-pahayag mua diyakén ta Jerusalemae, éykona be sa i péngipahayag mua diyakén taRoma.”

Tu Gayak De a Bunon Ti Pablo12 Nadid, to kagagabian na éya, éy

pinéguhunan dén du Judeo a bunon tiPablo. Nanumpa side a éwan side ménganéy ta uminum hanggan éwan de mabunoti Pablo. 13 I nangakua ta éya a sumpa éymahigit pa ta épat a pulu a Judeo. 14 Topénumpa de, éy inumange side du mataasa padi, sakay kinagi de dide, a “Nipangakome a éwan kame méngan éy ta uminumhanggan éwan me pa mabuno ti Pablo.15Kanya sikam,” kagi de, “éy ikagi moy padto kapitan a paangen na se dikam ti Pablo,a monda siyasatén moy siya. Ey sikame éysanébén me siya, a bunon me siya bagu sesiya dumemét.”

16Nadid, tu anéng ni Pablo, éy nabahetana tu plano de. Kanya inumange siya tokwarter a nikagi na ni Pablo. 17 Ey kinagini Pablo to sarhento ta éya, a “Iange mo iulito a éye to kapitan, da te kagin siya diya.”18 Ey tu sarhento éy niange na tu anéng niPablo to kapitan, a kinagi na diya, a “Gustuni Pablo a iange ko se diko i ulitoae, da te

kagin kan siya diko.” 19 Ey tu kapitan éykinabitan na tu ulito, a pinadigdig, sakaynipakelagip na diya éng anya i kagi naa.20 “Du Judeo,” kagi na, “éy négkasundu dénside a mékiohon side diko a paangen mokan tamay ko a Pablo tamiting de ta gabiya,a monda siyasatén de siya. 21 Pero diyanka méniwala dide, Kapitan. Te épat a pulua mangsanéb diya to dilan. Nanumpa kanside a éwan side méngan éy ta uminumhanggan éwan de siya mabuno. Ey nadidéy nakahanda dén side. Méguhay san side,éng méniwala ka dide.” 22Nadid, pékabatino kapitan ta éya, éy pinéglakadna tu ulito,a kinagi na, a “Diyan mo kagin ta maski tiésiya a kinagi mo ya diyakén.”

Pinaange De Ti Pablo To Gubernador23 Nadid, dinulawan no kapitan tu

sarhento na a éduwa, a kinagi na dide, a“Ihanda moy i éduwa a datos a sundalu, akaguman be i pitu a pulu a kabayo, sakayéduwa be a datos a sundalu a te gayang.Da péglakadén ta kam nadid a kélép a alasnuwebe ta Sesarea. 24Maghanda kam be takabayo a sakayan ni Pablo, da gustu ko aitugén moy siya ni gubernador. Ey alagaanmoy siya ta mahusay.” 25 Nadid, nisulatno kapitan to gubernador; éy saye i nisulatnaa:

26 “Mahal ko a Gubernador Pelik: Ku-musta ka? Gébwat ye ni Kapitan KlaudioLisias. 27 I lélake a éye a itugén ko sinadiko éy ti Pablo. Inagaw ko siya du Judeo,da inikép de siya, a talaga de siya a bunon.Ey taga Roma siya. 28 Niharap ko siya dumataas a Judeo, a monda mapospusan koéng anya i kasalanan na, éng anya i iabladia diya. 29 Ey neta ko a éwan bale siyatu kasalanan a pamunuan diya, o péngip-ihesuan diya. Eng ˈwan, tu abla de diyaéy tungkul san to rilihiyon de. 30 Ey topékabaheta ko a bunon siya du Judeo, éynaisip ko éy petugén ko siya diko. Sakaydu Judeo a nagabla diya, éy pinégkagianko side a umange side mégkagi diko tadimanda dia. Ewan dén.”

31 Nadid, du sundalu éy tinupad de tuutus no kapitan de, a nitugén de ti Pablota Antipatrida ta éya a kélép. 32 Sakayto gagabi, éy nagsoli side. Ey du sundalua te kabayo éy nagtulos side ta Sesarea.33 Ey kédemét de, éy nitugén de ti Pablo

Tu Gimet 23:34 174 Tu Gimet 24:23to gubernador, sakay niatéd de be diya tusulat no kapitan. 34 Ey tu gubernador éybinasa na tu sulat, sakay nipakelagip na niPablo éng taga ahe siya. Ey pékabati naa taga Silisia ti Pablo, 35 éy kinagi na, a“Mégbatiék ta katuwiran mo kédemét sedu néngidimanda diko.” Sakay niutus nadu sundalu a bantayan de ti Pablo to bile niHerod.

24Tu Péngiabla De Ni Pablo

1 Nadid, kélipas na lima a aldew, éydinumemét ti Ananias a mataas a padi, akaguman na du matétanda a Judeo, sakaytu abugadu de a ti Tertulo. Nagharap sideto gubernador, a kinagi de diya tu ablade ni Pablo. 2 Ey pénguwet de ni Pablo,éy niabla siya no abugadu. “Gubernador,”kagi na, “mahusay ka a amo me, da nale amapayapa nadid i banuwan mia. Siko éyhinusay mo be dén i meadu a problemame. 3 Kanya mégpasalamat kame diko.4 Ey nadid, Gubernador, magpasensiya kapad ta kagi mia diko. Monda éwan kamasiyadu a maabala, éy baten mo kame tasandali san. 5 Dahilan,” kagi no abugadu,“éy medukés i lélake a éye. Maski ta ahe iangayanna, éy ligaligénnadu Judeo. Sakayamo be siya du tolay a méniwala to lélakea taga Nasaret. 6 Higit pa ta éya, éy éwansiya tu galang to Templome; éy diniképmesiya ta éya. Talaga me siya a bistaan ayunta sarili me a ugali. 7 Pero ti Kapitan Lisias,éy sinaway na kame,” kagi no abugadu,“sakay nipadale na kame du sundalu na, ainalap na dikame ti Pablo. 8Sakay inutusankamebenokapitan aumange kame se diko.Ey nadid, Gubernador, éng siyasatén monadid ti Pablo, éy meta mo a katutuhanani kagi kua diko.” 9 Pati du Judeo ta éya,éy kinagi de a tutuhanan tu kinagi noabugadu.

Tu Katuwiran Ni Pablo10Nadid, tu gubernador éy pinakultaden

na ti Pablo a mégkagi to katuwiran na.Ey kinagi ni Pablo, a “Tukoy ko, Guber-nador, a nale a panahun a siko i huwesna Judeo. Kanya mésayaék da siko i pégk-agian kua ta katuwiran ko. 11 Da sakénéy labindalawaék pabi a aldew sapul to

kédemét ko ta Jerusalem. Kanyaék sa inu-mange, éy gustu ko san a sumambaék taDiyos ta éya. 12 Ey anya,” kagi ni Pablo,“di Judeo a éye, éy dinemtanék de bemana léligaligén ko du tolay ta éya? Ewan!Ewanék be nékipagsuway du Judeo ta éya,maski ta Templo,maski ta kapilya de ta éya.Kanya éwanék tu kasalanan. 13 Diden yea Judeo éy éwan side maari a magpatunaydiko ta péngpehay dia diyakén. 14 Bastai aminén ko sana éy méniwalaék ta ugalia gébwat ni Jesus, a kagi de a medukés.Saya i pégsamba kua ta Diyos. Sakay méni-walaék be ta kasulatan ni Moises, sakaytu nisulat du purupeta to araw. 15 Sakayumasaék san ta Diyos a kapareho diden yea Judeo, a pabuhayén na a huway i étanana tolay ta mundua. Maski du mahusay éyta medukés. 16 Kanya, Gubernador,” kagini Pablo, “éy pumépiliték a mégimet tamahusay, monda éwanék tu kasalanan taDiyos éy ta tolay be.

17 “Nadid, Gubernador, kélipas na sén-ganya a taon, éy nagsoliék ta Jerusalem, amonda itugén ko tu ambag me a kuhatadu Judeo a te hirap, sakay méngatédék taDiyos. 18 Ey nadid,” kagi ni Pablo, “toédse ko ta Templo, éy minetaék du Judeoa taga Asia, a tulosék de a dinikép. Peroéwanék tu kasalanan, da éwan tu ligaligta éya diyakén. 19 Diden ya a taga Asiaa nanikép diyakén, éy bakit éwan se sidenadid? Eng méngidimanda side diyakén,Gubernador, éy ahe side? 20 Ey nadid, daéwan se side, éy maski diden ye a Judeo, éygustu ko ipagtapat de maka diko éng anya ikasalanan kua a mineta de to péngsiyasatde diyakén to nipagmiting de. 21 Basta ikasalanan kua siguru éy tu kinagi ko dide.Da kinagi ko dide a kanyaék de bistaan éydahil to pag-asa ko a mabuhay i tolay ahuway.” 22 Nadid, pékabati ni GubernadorPelik to katuwiran ni Pablo, éy kinagi nadu Judeo, a “Ewan ko itulos nadid i bistani Pablo. Engˈwan uhayén ko pa ti KapitanLisias.” Da tu gubernador, éy tukoy na déni ugalia duméniwala ni Jesus, amebait side.Kanya éwan siya naniwala to abla du Judeo.23 Sakay inutusan na tu sarhento. “Sikoi bahala ni Pablo,” kagi na, “pero diyanmo siya higpitan, sakay pakultaden mo dukadimoy na a méngatéd diya ta kailangan

Tu Gimet 24:24 175 Tu Gimet 25:21

na.”24 Nadid, kélipas na sénganya a aldew,

éy dinumemét ti Gubernador Pelik, a kagu-man na tu asawa na. Tu asawa na éyJudeo, a i ngahen naa éy ti Drusila. Eynipauwet de ti Pablo, monda mabati de tukagi na tungkul to péniwala na ni CristoJesus. 25 Pero to pégkagi ni Pablo tungkultamahusay a ugali, sakay ta pégipos ta bégina tolay, sakay ta péghukum na Diyos adumemét, éy inumanteng ti Pelik. Kanyapinasoli na ti Pablo to kwarter. “Ikad modén,” kagi na. “Ipauwet ta ka ta esa aaldew.” 26 I isipa ni Pelik, éymakay atdinansiya ni Pablo ta kuhata, a monda légsiwanna siya. Kanya medalas na siya a nipauwet,a mékiohon diya. 27 Nadid, kélipas naéduwa a taon, éy te iba a gubernador alinewasan na ti Pelik, a ti Porsio Pestoi ngahen naa. Ey ti Pelik, da ménuyusiya du Judeo, éy pinabayan na ti Pablo topégpihesuan.

25Nabati Ni Pesto Ti Pablo

1 Nadid, dinumemét dén ti Pesto taSesarea. Ey kélipas na étélo san a aldew, éyinumange siya ta Jerusalem. 2Ey dumataasa padi ta éya, sakay du te tungkulin a Judeo,éy kinagi de diya tu abla de ni Pablo. Nékio-hon side ni Presto 3 a pasolen na ti Pablo taJerusalem. Te gayak side a sanébén de siya.4 Pero “Ewan,” kagi ni Presto, “da pihesupabi siya ta Sesarea, éy sumoliék ta éyaagad. 5 Kanya,” kagi na, “éng gustu moy amabistaan, éy pakuyugén moy diyakén dukonsiyal moy. Sakay éng te kasalanan i éyaa lélake, éy idimanda de siya ta éya.”

6Nadid, kélipas namanga siyam a aldew,éy sinumoli ti Gubernador Pesto ta Sesarea,a kakuyog na du Judeo. Ey to kagagabianna, éy nipauwet na ti Pablo, a mondabistaan de siya. 7 Ey kédemét ni Pablo,éy niéabla siya du Judeo, a nilista de imeadu a ginamet na kan a medukés. Peroéwan side maari a mégpatunay to niablade. 8 Ey kinagi be ni Pablo tu katuwiranna. “Sumuwayék ta abla dia,” kagi na, “daéwan ko linabag i batas na Judeo sakay taTemplo. Sakay éwan ko linabag i batas nahari ta Roma.” 9Ey ti Pesto, daménuyu siyadu Judeo, éy kinagi na ni Pablo, a “Gustu

mo, Pablo, a umange ta Jerusalem, amondabistaan de ka ta éya?” 10 Ey “Ewan,” kagi niPablo. “Dapat siko i mangbistaa diyakén,da siko i pinakangbégia no hari ta Roma.Ewan maari a magbista diyakén du Judeo,da éwanék tu kasalanan dide. Ey tukoy modén ya, Gubernador. 11 Gubernador, éngte kasalananék a pamunuan diyakén, éyéwan ko iwasan. Pero éwan katutuhanantu abla de diyakén éy éwanmaari a iatédékmo dide. Gustu ko a dumayingék to harita Roma, a siya san i magbistaa diyakén.”12 Nadid, pékabati ni Pesto ta éya, éy ni-pakelagip na du konsiyal na; sakay kinagina ni Pablo, “Da gustu mo a bahala tuhari a mangbista ta asuntu mo, éy maari,paangen me ka ta éya.”

Ti Hari Agripa13 Nadid, kélipas na sénganya man dén

a aldew, éy dinumemét ta Sesarea ti HariAgripa (besa a siya tu hari ta Roma). Eykaguman na ti Bernise. Binumisita sideni Gubernador Pesto. 14 Da nale side taéya, éy kinagi ni Pesto diya i tungkul niPablo. “Te lélake ta éye,” kagi na, “aniwahak ni Pelik to pégpihesuan to nihek-tat na. 15 Ey sakén,” kagi ni Pesto, “tokébisita ko ta Jerusalem, éy nidimanda siyadu Judeo diyakén, a gustu de éy parusaanko siya. 16 Pero kinagi ko dide a sikame ataga Roma, éy éwan me ugali a parusaan itolay éng éwan me pa bistaan. Ugali me,kagi ko, éy dapat mégbati pa tu pihesudu méngidimanda diya, monda makasen-gbet be siya ta katuwiran na. 17 Kanya,Agripa,” kagi ni Pesto, “éy inumange sedu Judeo a méngidimanda diya. Ey tokagagabian no demét de, éy nipauwet kotu pihesu, sakay nagharapan kame a bin-istaan ko siya. 18Pero du Judeo, to péngablade diya, éy neta ko a éwan bale siya tukasalanan a labag ta batas tam! 19 Engˈwan i néngiablaan dia diya éy tungkul santa rilihiyon de a sarili, sakay tu lélake aminate, a ti Jesus. Pero i iyépilit ni Pablo,éy buhay kan siya. 20 Ey sakén, Agripa, éyéwan ko tukoy éng anya i gemtén ko ta éyaa asuntu, da tungkul san ta ugali na Judeo.Kanya nipakelagip ko ni Pablo éng gustu naa umange ta Jerusalem a monda bistaan desa siya. 21 Pero sala ni Pablo ta éya. Gustuna éy paangen ko siya ta Roma, a monda

Tu Gimet 25:22 176 Tu Gimet 26:20bistaan siya na hari tam ta éya. Kanyaipabantay ko siya nadid, hanggan éwan kosiya mapaange ta Roma.”

22 Nadid, kinagi ni Agripa ni Pesto, a“Eng maari, éy gustu ko a mabati maka ikatuwiran na.” “Maari,” kagi ni Pesto. “Tagabia éy mabati mo.”

23 Nadid, to kagagabian na, éy dinu-memét de Hari Agripa sakay ti Bernise tomunisipyo. Ey kaguman de du mataasa sundalu, sakay du tanyag a tolay tabanuwan. Ey ti Gubernador Pesto éy ni-pauwet na ti Pablo. 24 “Hari Agripa,”kagi ni Pesto, “sakay sikam a mégiknudta éye. Saye ti Pablo. Siya ye tu lélakea nagpitisyonan dén du étanan a Judeo, adapat kan siya a mate. 25 Pero sakén, topéngsiyasat ko diya, éy éwanék tu meeta akasalanan na a pamunuan diya. Ey nadid,da gustu na bistaan siya no hari tam taRoma, éy gustu ko éy paangen ko siya taéya. 26 Pero éwanék tu meeta a isulat tohari tam tungkul ta lélake a éye, éng anyai kasalanan naa. Kanya niharap ko siyadikam, Agripa,monda ipakelagipmoydiya,a tulos ikagi moy diyakén éng anya i isulatkua to hari ta Roma. 27 Kodya i pémaangeko diya ta Roma, éy éwanék be tu meeta akasalanan na a monda bistaan sa siya?”

26Mégkagi Ti Pablo ni Hari Agripa

1 Nadid, ti Hari Agripa, éy pinakultadenna ti Pablo a mégkagi ta katuwiran na. Eytinumaknég ti Pablo a mégkagi. 2 “HariAgripa,” kagi na; “salamat, da siko i pégk-agian ko ta katuwiran ko tungkul ta nén-giablaan diyaken du Judeo; 3 da tukoy modén i étanan a ugali me a Judeo, sakay tarilihiyon me. Baten mo pad i kagin kuae:4 Du étanan a Judeo, éy tukoy de dén iugali ko a sapul to kéanak ko, da sapul tonikeenak ko éy négiyanék dide ta banuwanko sakay ta Jerusalem. 5 Napospusan de anale a tétupadén ko ta mahigpit i utus narilihiyon me, da Pariseyoék. 6 Ey nadid,Hari,” kagi ni Pablo, “éy bakit bistaanékmoy? Dahil ta pag-asa ko to pangako naDiyos du apo me to araw, a buhayén na itolay a huway. 7Ey du labindalawa a lahi naJudeo, éy umasa be side ta éya. Séˈ san ya,Hari, i néngidimandaana du Judeo diyakén.

8Bakit isip moy a éwan buhayén na Diyos itolay a minate?

9 “Pero maski sakén,” kagi ni Pablo, “éyakala ko be to araw, éy dapat labanan ko dutolay a méniwala ta éya a lélake, a ti Jesusa taga Nasaret. 10 Ey kona be sa tu ginimetko ta Jerusalem. Dahil to kapangyarian ko aniatéd diyakén dumataas a padi, éy nipepi-hesu ko i meadu du méniwala ni Jesus.Ey to nipamunu de ta sénganya dide, éynékiagumék dide. 11 Meadu a beses, Hari,éy inumangeék du kapilya de, a nipaparusako side. Pilitén ko maka side a ibutan detu péniwala de ni Jesus. Dikél i iyamut kuadide, a hanggan inumangeék be ta maskiadiadeyo a banuwan a namarusa dide.

12 “To mensan, Hari,” kagi ni Pablo, “éyinumange ék ta Damasko, a te kébilék akatibayan ko a nisulat du mataas a padi,a monda dekpén ko maka sa du méniwalani Jesus. 13 Ey nadid, Hari, saye i nan-yaria diyakén: to kétamo ko ta Damasko,a tanghali tu bilag, éy bigla a mineta ko talanget i demlag, a natanglawan kame dukakaguman ko. Eymedédemlag pa ta bilag.14 Nalugmuk kame to luta, éy nabati ko iboses a négkagi diyakén ta kagi na Judeo, a‘Saulo, bakit lélabanan ékmo? Siko be dén imasakitan ta gimetmoa ina.’ 15 ‘Ti ésiya ka,Amo,’ kagi ko. Ey kinagi na Panginoon, a ‘TiJesusék. Sakén i lélabanan mua. 16 Nadid,umégkat ka, Saulo,’ kagi na, ‘pinumeta ékdiko da pinili ta ka a siko dén i utusankua. Ipahayag ék mo ta tolay a minetaék mo nadid a aldew. Sakay ipahayagmo be i ipeta kua diko ta esa a aldew.17Agawén ta ka,’ kagi na, ‘ta gimet du Judeosakay pati du éwan Judeo. Da paangenta ka du éwan Judeo 18 da magpaliwanagka dide, monda ginanan de i mediklém akapangyarian ni Satanas, a ipasakup sideta medemlag a kapangyarian na Diyos. Iplano ko,’ kagi na, ‘éy ipaliwanagék modu tolay, monda méniwala side diyakén, atulos pagpasensiyaan side ta kasalanan de,sakay makaagum be side du iba a tolay naDiyos.’

19 “Kona sa tu nikagi diyakén no boses,Hari. Ey éwan ék sinumway ta éya a utus agébwat ta langet. 20 Engˈwan, ta Damaskopa, sakay ta Jerusalem, sakay ta buu aHudea, éy nagtolduék du Judeo éy ta éwan

Tu Gimet 26:21 177 Tu Gimet 27:12Judeo, a dapat magsisi side ta kasalanande, a sumoli side a ipasakup ta Diyos.Sakay dapat side a magimet ta mahusay,a magpatunay side a inibutan de dén dukasalanan de a talaga. 21 Dahil ta éya agimet ko, Hari, éy dinaleék du Judeo taTemplo, a talaga ék de a bunon. 22 Peroéwanék pinabayan na Diyos. Kanya tetaknégék se nadid, a mégpatunayék dikamta éya a baheta. Mégpatunayék ta mataasa tolay éy ta mababa be. Ey i iyétoldu kua,éy kona be san to nihula ni Moises sakaydu purupeta to araw, 23 a kailangan a matetu pinili na Diyos a tagapagligtas. Sakaynihula de be a siya i meditol a mabuhay ahuway. Siya be tu mégpahayag du Judeosakay du éwan Judeo, a iligtas na Diyos dutolay.”

24 Nadid, mégkagi pabi ti Pablo tokatuwiran na, éy kinagi ni Pesto diya tamedegsén, a “Pablo, luku-luku ka! Sobradén tu inadal mo, kanya naloko dén i isipmua!” 25 “Ewan,” kagi ni Pablo. “Ewanékluku-luku, Gubernador, da katutuhanan tukinagi ko. 26 Maski ipakelagip mo ni HariAgripa i éye, da tukoy na dén a nale a tu-tuhanan i iyébaheta kua dikam, da tanyagdén. Ewanék mésanike a mégkagi ta éya niHari. 27 Anya, Hari, isip ko méniwala ka takasulatan du purupeta?”

28 “Anya, Pablo,” kagi ni Hari Agripa,“piliténék mo beman a maging Cristianota sandali a panahun!” 29 Ey “O,” kagi niPablo. “Maski sandali a panahun, maskimale pabi, éy manalanginék a éwan sansiko, éngˈwan étanan a makabati diyakénnadid, éy umaheg maka side diyakén amaging Cristiano. Pero éwan ko gustu aumaheg kam diyakén ta kadena kuae.”

30 Nadid, tinumaknég tu hari, sakayti Bernise, sakay tu gubernador, 31 éylinumwas side a étanan. Néguhon-uhonande a kinagi de, a “Bakit gustu de a bunonsiya? Ewan siya tu kasalanan a pamunuandiya o péngipihesuan diya.” 32 Ey kinagi niHari Agripa to gubernador, a “Eng éwan nakitam pinilit a paangen tam siya ta Roma amonda bistaan siya no hari tam ta éya, éymaari tam maka siya a légsiwan.”

27Tu Péglakad Ni Pablo Ta Roma

1Nadid, kédemét na oras, éy péglakadénde ti Pablo ta Roma. Tu gubernador, éyinutusan na tu kapitan a esa a siya i bahalaa méngitugén ni Pablo ta Roma. Sakay teiba be a pihesu. Tu ngahen no kapitanéy ti Hulio. Kapitan siya no batalyon nohari ta Roma. 2 Sinumakay kame to parawa gébwat ta Adramite, a tumamu ta Asia.To kétulak me, éy te kaguman kame a esa,a ti Aristarko; Masedoniano siya a tagaTesalonika. 3 To kagagabian na, éy pinu-mundu kame ta Sidon. Ti Kapitan Hulio, éymebait siya ni Pablo. Pinakultaden na siyaa umogsad, a umange bumisita du kadimoyna ta éya, a monda alapén na tu kailanganna.

4 Nadid, kétulak me sa, éy kinumublikame ta puduk na Sipro, da sinongsongkame na pahés. 5 Ey nagtulos-tulos kameta tapat na Silisia, sakay Pampilia. Eypinumundu kame dén ta Mira, Lisia. 6 Taéya éy naketa tu kapitan me ta paraw aesa, a gébwat ta Alehandrina, a tamo taItalia. Kanya niagton na kame sa. 7 Nalekame a naglakad, da sinongsong kamemandén na pahés. Meadu a aldew i lakadmia, éy nakaabut kame to tapat na Ginido.Da éwan kame nakatulos, dahil to pahés,éy inumahabes kame ta puduk na Kreta,sakay nagpakubli kame ta éya to tapat naSalmone. 8Mehirap i lakadme, da balagbagi pahés. Nanigdig kame a hanggan dinu-memét kame to luuk a kagi de a Mahusaya Punduan. I éya a luuk éy adene dén taLasea. Ey nagpakubli kame sa.

9 Nadid, nale kame dén a naglakad, éyadeyo pabi i Italia. Ey méganteng kamedén a tumulos, da panahun dén nadid naamiyan. Kanya kinagi ni Pablo dide, a10 “Diyan kitam tumulos. I isip kua,” kagina, “éy dilikadu i lakad tama nadid, daamiyan. Masida a talaga tu paraw, sakaysayang be dén tu karga na, éng tumulos ki-tam. Sakay mégantengék be dén ta buhaytama.” 11 Pero tu kapitan du sundalu,éy pépansingén na tu kagi no te paraw,sakay tu timonel, kesira to kinagi ni Pablo.12 Sakay pati éy medukés a punduan i éyaa luuk éng amiyan. Kanya du keaduanme, éy gustu de a tumulak kame, a pumilitkame maka a umabut to luuk ta Penise, dapalingéd i éya ta amiyan. “Palipasan tam ta

Tu Gimet 27:13 178 Tu Gimet 27:43éya,” kagi de, “i panahun na amiyan.”

Inabut Side Na Bagyo Ta Ditaw13 Nadid, péketa me a salatan dén tu

pahés, éy akala du timonel éy makatuloskame dén. Kanya binotbot de tu pasanget,sakay nagpabor kame dén. Nanigdigkame san a tinumamo kame ta luuk naPenise. 14 Ey nadid éy inabut kame agadna mebagség a bagyo, a tulos amiyan dén.15 Da éwan kame mékasongsong ta pahés,éy minepalad kame san dén ta ditaw.16Nadid, pékaabut me to kétihék a puduk,éy kinumubli kame sa, sakay binotbot metu rimorte, a naghirap kame a néngisakayto paraw. 17 Nadid, to péngisakay me,éy pinatibay me tu paraw, a binédbé-den me ta meadu, monda éwan umangattu tabla. Méganteng kame be a makaymesayad kame ta Sirte; kanya tiniklup metu layag, sakay peeanod kame san dén.18 To kagagabian na éya éy lalo a mesibéttu bagyo. Kanya nibut me tu karga. 19 Eyto ikatélo a aldew, éy nibut me be ta digettu kasangkapan no paraw. 20 Nadid, nalekame a binagyo; sénganya a aldew éy éwanme meeta tu bilag éy ta biton. I akala miaéy mate kame a étanan.

21 Nadid, da nale kame a éwan minén-gan, éy dinulawan ni Pablo du étanan sa,a kinagi na dide, “A kakaguman ko, éngnaniwala kam to kinagi ko, a diyan tamgininanan i puduk na Kreta, éy éwan tamsinapit i hirap tam a éye. 22 Pero nadid,”kagi ni Pablo, “éy patibayan moy i isipmoya, da éwan tu maanya dikitam. Bastana paraw sanae i masidaa. 23 Dahilanéy pinumeta diyakén to kélép se i esa aanghel na Diyos--i Diyos a péniwalaan koa te sakup diyakén. 24 Kinagi no angheldiyakén, a ‘Diyan ka méganteng, Pablo, dakaluuben na Diyos a humarap ka ta hari taRoma. Ey alang-alang diko, éy meligtas bedu étanan a kakaguman mo ta parawae.’25 Kanya, a kakaguman ko, éy diyan kamméganteng. Umasaék ta Diyos a iligtas nakitam ta bagyoae, a kona to kinagi diyakénno anghel. 26 Medagsa kitam san ta esa apuduk.”

27Nadid, to ikasapulu éy ta épat a kélépno bagyo, éy meepalad kame pabi ta digetna Adria. To hatinggabi i kélép, éy isipdu tarabahador éy adene kame ta kati.

28 Kanya tinadul de to lubid, éy neta dea duwapulu san dén a dépa i kabétongna. Kégison de éy tinadul de man dén,éy sapulu san dén éy ta lima a dépa.29 Méganteng kame a makay mebanggakame ta bito-bito. Kanya nitékneg me iépat a pasanget to dipos, sakay inumasakame a mapsag maka dén agad. 30 Dutarabahador éy gayak de a ginanan tuparaw. Kanya niogsad de tu abeng, amégwari-wari side a iditaw de tu pasangetto dulung no paraw. 31Pero kinagi ni Pablodu sundalu, a “Eng ginanan de i parawa,éy malimés kam a talaga.” 32 Kanya dusundalu, éy kentol de tu igut no abeng,sakay pinabayan de a mineanod.

33-34 Nadid, to tamo a amulaldew, éypinilit side ni Pablo a méngan. “Nay,”kagi na, “méngan kam dén. Eduwa kamdén a simba a éwan minéngan ta antengmoy. Méngan kam nadid, monda sumibét ibégi moya. Diyan kam métageg; éwan tumaanya dikitam a maski ti ésiya.” 35 Eyto pégkagi ni Pablo ta éya, éy inalap na tutinapay, sakay nagpasalamat siya ta Diyosta harap dia, sakay pinisad-pisad na tutinapay, a minéngan side. 36 Sakay du iba,éy minéngan be dén side, sakay pinatibayde i isip dia. 37 I kabilangan me a étanan toparaw éy éduwa a datos éy ta pitu a puluéy ta éném a tolay. 38 Nadid, kétapos mea minéngan, éy nibut me to diget tu kargame a pahay, monda lumatak tu paraw.

Tu Nikabagbag No Paraw39 To gagabi dén, éy natan-aw me dén i

digdig, pero éwan me tukoy éng ahe i éyaa lugar. Ey péketa me ta esa a luuk a tebaybay, éy kagi de ipundu de maka sa tuparaw. 40 Kanya inéukad me du pasanget,a niwahak me ta ditaw, sakay nisoli me tutimon to dipos, sakay nioklad me tu layag,sakay dinumigdig kame. 41 Kétihék san inilakad mia, éy minesadsad kame ta kati, atulos minebaun tu dulung. Nadid, tu diposno paraw, éy minawasawasak dén dahil totagmék a mebagség. 42 Nadid du sundalu,éy ginayak de a bunon du pihesu, mondaéwan tu makaabut ta digdig a guminan.43Pero tu kapitande éy gustuna amabuhayti Pablo. Kanya sinaway na du sundaluna. Sakay pinégkagian na du makanangoy,

Tu Gimet 27:44 179 Tu Gimet 28:22a sumegbu ta diget, sakay mégdetol tadigdig. 44 Sakay du éwan makanangoy, éyinutusan na side a magpataw ta tabla, a tu-magubet. Ey kona man sa, éy nakaahawaskame dén a étanan.

28Ta Malta

1 Nadid, kéahawas me, éy kagi de éyMalta bale i égsean mia a puduk. 2Du tagaéya, éy mebait side dikame. Tinanggap dekame, a nipagdukot de kame pa ta apoya nagdengdengan me, da meuden, sakaymedégnin kame a tahod. 3 Pati ti Pabloéy nagapoy be. To pégtolo na to apoy, éyte ulag bale a ginuminan to pasi no apoy,a kinaget na tu kamét ni Pablo. 4 Ey dutolay a taga éya, péketa de to ulag a tekaget to kamét ni Pablo, éy “Adiyoy,” kagide, “talaga a nakabuno dén i lélake a ina.Maski nakaligtas siya ta diget, éy pakatenbe san siya na Diyos!” 5 Pero ti Pablo, éybasta niwagseh na san to apoy, sakay éwansiya naanya. 6 Du tolay sa, éy te itan desan ti Pablo, éngmaanya siya--éng bumagetu kamét na, o éng bigla siya a matumba.Nadid, péketa, de a éwan siya maanya, éynagbagu side tu isip, a kinagi de a diyos balesiya!

7 Nadid, to adene no inahawasan me,éy te luta sa a koo no mayor ta éya apuduk, a i ngahen naa éy ti Publio. Siyaéy tinanggap na kame a pinatulos na kameto bile de a étélo a aldew. 8 Nadid, éynagkataon a te saket tu ama ni Publio, a tepalang siya, sakay bulus. Kébisita diya niPablo, éy nitupu na diya tu kamét na, sakaynipanalangin na, éy naghusay siya. 9 Eydahil ta éya a gimet na, éy du étanan a ibaa tolay ta éya a puduk, éy inumange side niPablo, éy naghusay be dén side. 10-11Kanyalinimusan de kame ta meadu. Ey négiyankame sa a étélo a bulan.

Nadid, to kéhektat me ta éya, éy sinu-makay kame to paraw a gébwat ta Alehan-drina. I tandaa na éya a paraw éy éduwaa ribultu a édse to dulung, a kambal side.Minale be sa siya, da pinalipas na be tupanahun na amiyan. Ey kétulak me sa, éydu tolay a taga éya, éy inatdinan de kameta meadu a tulung de dikame. 12 Kétulakme sa, éy nagtulos kame ta Sirakusa, a

négétélo kame sa a aldew. 13 Sapul taéya, éy nagtulos kame ta Regio. Ey tokagagabian na éy nagabagat dén. Kanyanagpabor kame dén a éduwa a aldew, hang-gan dinumemét kame ta Putoli. 14 Ta éyaéy naketa kame ta tolay a méniwala niJesus. Pinatulos de kame to bile de ta pitua aldew. Ey kéhektat me sa, éy nagtuloskame dén ta Roma. 15 Ey du méniwala niJesus ta Roma, pékabaheta de a pinumundukame dén ta Putoli, éy inumange side tapalengke ta Apio, sakay du étélo a tindaan,monda sambatén de kame. Péketa dide niPablo, éy nagpasalamat siya ta Diyos, sakaytinumibay dén i isip naa.

Ta Roma16Nadid, kédemét me ta Roma, éy éwan

de nipihesu ti Pablo, éngˈwan pinatulos desiya to esa a bile, a kaguman na sa tu esa asundalu a méguwardiya diya.

17 Nadid, kélipas na étélo a aldew, éypinadulaw ni Pablo du mataas a Judeo taéya, a nipaliwanag na dide i katuwiranna. “A tétotop ko,” kagi na, “du Judeota Jerusalem, éy diniképék de, sakay ni-tugénék de a pihesu to gubernador ta éyaa taga Roma. Pero éwanék,” kagi na, “tuginamet a kasalanan ko du Judeo, sakayéwanék tu kontara ta rilihiyon tam a géb-wat du apo tam to araw. 18 Ey du tagaRoma, to péngsiyasat de diyakén, éy gus-tuék de a légsiwan, da neta de a éwanéktu kasalanan a pamunuan diyakén. 19 Perodu Judeo éy mégidel side a légsiwanék nogubernador. Kanya napilitanék a nékiohonto gubernador a paangenék na ta Roma,a monda bistaanék no hari ta éye, maskiéwanék tu abla a kontara du kapareho koa Judeo. 20 Kanya ta kam pinadulaw,” kagini Pablo, “éy monda magketa kitam, sakayméguhon kitam. Gustu ko a mapospusanmoy éng bakit éy te iguték a kadena, éydahil san ta pag-asa ko to pangako na Diyosdu apo tam to araw.”

21Nadid, pékabati du Judeo ta éya a kagini Pablo, éy kinagi de diya, a “Ewan menabaheta i medukés a kagi a tungkul diko.Du Judeo ta Jerusalem, éy éwan de nisulatdikame tungkul diko. Sakay du Judeo adinumemét se a gébwat ta éya, éy éwan deka be pinintasan. 22 Basta i nabaheta mia,”kagi de, “éy maski ahe kan a banuwan,

Tu Gimet 28:23 180 Tu Gimet 28:31éy pépíntasan kan du tolay i éya a bigu apéniwala a te sakup diko. Kanya gustu mea mégbati diko, Pablo, éng anya i isip muatungkul ta éya a bigu a baheta.”

23 Nadid, éy nitakda de i esa a aldew aumange side mégbati ni Pablo. Ey meadua tahod i dinumuluga diya to tétulusan naa bile. Ey naghapun siya a nagtoldu dide,a pinatunayan na side tungkul ta pégharina Diyos ta tolay. Sakay inakit na side améniwala side ni Jesus. I pégpatunay naadide éy tu kautusan ni Moises sakay tukasulatan du purupeta. 24 I sénganya duJudeo éy méniwala side. Pero du iba éyéwan. 25 Ewan side nagkaesa tu isip. Ey tokéégkat de a humektat, éy kinagi ni Pablodide, a “Tama bale tu nipesulat na Banal aEspiritu ni Purupeta Isaya to pénulat na duapo tam to araw. 26 I nisulat ni Isaya, éy‘Ikadmodén amégkagi du Judeo ta kona se:

maski mabati moy i katutuhanan,éy éwan moy mapospusan. Maskimeta moy i tama, éy éwan moytukoy. 27 Entan moy i

kahinaan na isip moya. Tinampéngan dei talinga de, sakay kinumihép side,da salaék de a baten sakay salaékde a entan. Sala de a mapospusani Diyos. Idel de a sumoli diya, amonda pahusayén na maka side.’

28Kanya tandaan moy ye,” kagi ni Pablo, “iMahusay a Baheta ni Jesus éy para du éwanJudeo a tolay. Side i maniwala, pero sikaméy éwan!” 29 Nadid, pékabati du Judeo taéya, éy hinumektat side a négpasuway sideta mahigpit.

30 Ey ti Pablo, éy éduwa a taon siya anégiyan ta Roma, to bile na a inupaanna. Sakay tinanggap na i maski ti ésiyaa tolay a binumisita diya. 31 Nagpahayagsiya a palagi tungkul ta péghari na Diyosta tolay. Sakay mesipag siya a iyétoldu nati Panginoon Jesus. Ey éwan tu nangsawaydiya.

Taga Roma 1:1 181 Taga Roma 1:25

Tu Sulat ni Pablo duTaga Roma1 Gébwat ye ni Pablo a utusan ni Jesu

Cristo. Piniliék na Diyos a maging apos-tolék, monda magpahayagék ta Mahusaya Baheta na Diyos. 2-3 I éya a baheta éytungkul to anak na Diyos a tagapagligtas tatolay. Siya i Panginoon tam a Jesu Cristo.Siya tu nipangako na Diyos to araw, danipesulat na du purupeta i éya a baheta.I nisulat dia, éy tu kasulatan na Diyos.Siya éy naging tolay, a apo siya ni HariDabid. 4 Nagpatunay i Diyos a anak na tiCristo, da ginamit na Diyos i kapangyarianna a nangbuhay diya to nikate na. Eyayun ya ta Banal a Espiritu. 5 Dahil takapangyarian ni Cristo, éy inatdinanék naDiyos ta tungkulin ko a maging apostolék.Kona sa, monda hatulan ko i meadu a tolaya maniwala ni Cristo, monda ipasakup sidediya. 6 Pati sikam a taga Roma, éy inakitkamdénnaDiyos a ipasakup kambe ni JesuCristo.

7 Nadid, saye i sulat kua dikam a tagaRoma--sikam a étanan a mahal na Diyos.Sikam i pinilia na Diyos a maging tolay na.

Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kam makata biyaya éy ta kapayapaan.

Mégpasalamat Ti Pablo Ta Diyos8 Mégpasalamaték pa ta Diyos dahil

dikam, da nabaheta dén na étanan a to-lay tu péniwala moy. Mégpasalamaték tapamag-itan ni Jesu Cristo. 9 Pilitén koa tumulung ta Diyos, a mégpahayagék taMahusay a Baheta tungkul to anak na. Eytukoy na Diyos a ipénalangin ta kam apalagi. 10 Sakay ipanalangin ko be éngmaariék maka sina dikam a bumisita, éngpakultadenék na. 11Da gustu ta kam a bisi-taén, monda itoldu ko dikam i kaluub naBanal a Espiritu dikitam, monda patibayénko i isip moya. 12 I gustu ko a kagin éymonda négtulungan kitam. Tulungan takam ta péniwala ko, sakay tulunganékmoybe ta péniwala moy.

13 Sikam a tétotop ko, gustu ko a mapos-pusan moy a nagayakék ta meadu a besesa umangeék sina, monda tulungan ta kam.

Pero éwanéknakatulos. Tinulungankodéndu iba a tolay a éwan Judeo; éy nadid éygustu ko tulungan ta kam be. 14 Sakén ite karapatan a magtoldu ta maski anya alahi a tolay. Du tolay a nagadal éy ta éwannakapagadal éy tolduan ko. 15Dahil ta éya,éy gustu ko be a itoldu ko dikam sina taRoma i Mahusay a Baheta.

I Mahusay a Baheta Ey Makapangyarian16 Ewanék mésanike a méngipahayag ta

Mahusay a Baheta tungkul ni Cristo; dasaya i kapangyarian na Diyos a méngiligtasta tolay a méniwala--du Judeo pa, sakay duéwan Judeo. 17Dahilan iMahusay a Baheta,éy saya i katunayana a tanggapén na Diyosi tolay a méniwala diya, a ibilang na side aéwan tu kasalanan. Kanya tu tolay a umasata Diyos éy tanggapén siya na Diyos, a tuloste buhay siya a éwan tu katapusan. Saya ikagia to kasulatan na Diyos.

Te Kasalanan I Tolay18 I ingél na Diyos ta langét, éy mehayag

dén, a parusaan na a talaga du étanan amedukés a tolay a éwan méniwala diya.Side a mégharang ta katutuhanan dahil taugali de a medukés. 19 Parusaan side naDiyos, da nipaliwanag dén na Diyos didei sarili na, éy napospusan de dén. Peroinidelan de pa. 20 Sapul to pénglalang naDiyos ta mundua, éy nehayag dén i ugalina--i kapangyarian na, éy ta pagkadiyosna. Tukoy dén na tolay i kapangyarianna Diyos, maski éwan de neta, dahilto péglalang na. Kanya éwan side tukatuwiran. 21 Maski tukoy dén na tolay ate Diyos, éy éwan de siya iyégalang, sakayéwan be side mégpasalamat diya. Mégisipsan side ta éwan tu kabuluhan, a tulosnaloko dén side tu isip. 22 Kagi de a matal-inung side, pero luku-luku side a talaga!23 Inibutan de dén tu péniwala de ta Diyosa éwan mate, a tulos side a sumésamba tadiyos-diyosan a inidsuraan san na tolay. Odikaya sumamba side ta ribultu na manok,éy ta hayup, éy ta ulag.

24Nadid, da kona sa i kalukoan na tolay,éy pinabayan dén side na Diyos. Ewan naside sawayén amégimet ta hilig na bégi diaa medukés. Kanya mégpégimet dén sideta makasanisanike. 25 Pinabayan de déni tunay a Diyos, a tulos naniwala side ta

Taga Roma 1:26 182 Taga Roma 2:17kakabulyan. I sésambaan dia éy dunilalangsan na Diyos. Pero i Diyos a naglalang éyinidelan de. Pero siya i dapat purién natolay, a éwan tu katapusan. Kona sa.

26Nadid, da kona sa i tolay, éy pinabayanside na Diyos. Ewan na side sawayén amégimet ta medukés a hilig na bégi dia.Pati i bébe, éy gininanan de dén tu datia ugali de ta lélake, a tulos inasawa dei kapareho de a bébe. 27 Pati du lélake,gininanan de dén tu dati a ugali de tabébe, a tulos kapareho de dén a lélake iasawan de. Gégemtén de i bastos a gimet takapareho de a lélake. Mékasanisanike ya.Kanya parusaan side na Diyos ta kasalanande.

28 Nadid, da inidelan dén du tolay i na-pospusan de ta Diyos, éy pinabayan na beside. Ewan na side sawayén ta medukésa isip de, sakay na éwan tama a ugali.29Gégemtén de i étanan a kalase amedukéssakay kalukoan a gimet. Medémot side;méiyamut side; ménaghili side; gustu de amamuno. Mékelbug side; méngdaya side;mégupos side; 30 méiyamut side ta Diyos;hambug side a mégmalaki side. Mégisipside ta medukés, a éwan de sundin i mag-ulang de. 31 Hangal side, sakay éwan sidematapat. Sakay éwan tu kagbi; sakay éwanside mebait. 32 Maski napospusan de déni utus na Diyos, a dapat mate i étanan amégimet ta kona sa, éy sigi san side. Eylaloén de pa a dagdagen, da masahat paside a maketa ta iba a tolay a mégimet takona sa.

2Tama I Péghukum Na Diyos

1Nadid, éngmapintasanmoy i iba a tolayta kasalanande, éy éwankam tukatuwiran.Dahilan, éng mapintasan moy i iba, éypintasan moy be tu sarili moy a gimet, datu gimet de a pinintasanmoy, éy kona be sai ugali moya! 2 Eng tukoy moy dén a tamai péghukum na Diyos ta tolay a mégimetta medukés a ugali, 3 éy bakit gégemténmoy pa? Bakit pépintasan moy i iba tagimet de, pero gégemténmoy be i kona sa?Ataay, isip moy beman éy makaiwas kamta péghukum na Diyos éng ahigén moy betu pinintasanmoy a tolay! 4Tama amebaiti Diyos. Kanya, siguru, isip moy éwan na

kam parusaan. Pero éwan! Ewan moybeman tukoy a pégpasensiyaan kam san naDiyos a monda te panahun kam maka amagsisi ta kasalananmoy? 5Pero sikam, damekétog i ulo moya, a éwan kam mégsisi,éy lalo a dikél i parusa moy ta kédemét napéghukumna Diyos. Saya i oras a humayagi tama a parusa na Diyos. 6 Da gantian naDiyos a talaga i étanan a tolay ayun ta gimetdia. 7 Du tolay a mégimet ta mahusay, aumasa side ta gantimpala na Diyos dide talanget, éy atdinan na side ta buhay a éwantu katapusan. 8 Pero du medukés a tolaya isipén de san tu sarili de, a éwan méni-wala ta katutuhanan, éy kéiyamutan sidena Diyos, a parusaan na side ta mahigpit!9Du étanan a tolay a mégimet ta medukés,éy maghirap side ta dikél a hirap, maskiJudeo éy ta éwan Judeo. 10 Pero du tolaya mégimet ta mahusay, éy atdinan sidena Diyos ta gantimpala a memahal, sakayta kapayapaan; pati du Judeo éy ta éwanJudeo. 11Da éwan kumampi i Diyos ta isesaa lahi a tolay.

12Kanya du tolay a éwan Judeo, éy éwande tukoy i kautusan ni Moises a gébwatta Diyos. Pero parusaan side na Diyos takasalanan de. Ey du Judeo, da tukoy de déni kautusan ni Moises, éy parusaan side naDiyos ta kasalanan de ayun to kautusan alinabag de. 13 Dahilan, du mégbati ta kau-tusan, sakay éwan de sundin, éy éwan sidetanggapénnaDiyos. Pero dumakasunud tokautusan, éy side i ibilanga na Diyos a éwantu kasalanan.

14-15Du iba a tolay a éwan Judeo, éy éwande tukoy i kautusan a gébwat ta Diyos. Perotukoy de dén ta isip de éng te kasalananside. Saya i katunayana a napospusan dénna tolay i kautusan na Diyos dide, maskiéwan de nabasa tu kautusan. Dahilan, éngmensan, éy sugsugén de i kautusan, maskiéwan de pabi tukoy.

16 Nadid, dumemét i aldew a utusan naDiyos ti Cristo a maghukum ta tolay. Eyhukumén na Diyos i tolay ayun ta édse taisip dia. Saya i plano na Diyos a iyépahayagko.

Du Judeo Sakay Ta Kautusan17 Nadid, sikam a Judeo, éy mégmalaki

kam a sikam i tolay na Diyos. Sakay umasakam be ta péniwala moy to kautusan ni

Taga Roma 2:18 183 Taga Roma 3:20Moises, a iligtas kam na Diyos. 18 Tukoymoy dén i kaluuben na Diyos. Makagimetkam ta mahusay dahil to pinagadalan moya kautusan. 19 Sikam a Judeo éy sikami makapagpaliwanag ta mahusay a ugalidu tolay a éwan makapospos. 20 Sikam imakapagtoldua du éwan pabi nakatukoyta Diyos! Isip moy a napospusan moy tamahusay i katutuhanan da inadal moy tukautusan ni Moises!

21 Nadid, éng mégtoldu kam ta iba atolay, éy bakit éwan moy tolduan tu sarilimoy? Bakit hatulan moy du mégtako,pero sikam éy mégtako kam be! 22 Bakithatulan moy i tolay a diyan méngibébi éyta méngilélake, pero sikam éy bakit mén-gibébi kam be? Kagi moy a kontara kamta diyos-diyosan. Ey tama ya. Pero bakitmégtako kam be ta kasangkapan a édse topégdasalan de. Mali ya! 23 Purién moytu kautusan na Diyos; pero lapastangankam ta Diyos dahilan a ugali moy. Dalélabagén moy i éya! 24 Anya tu dati a kagito kasulatan? I kagi naa, éy “Du iba a tolayéy lapastangan kan side ta Diyos, dahil taugali na Judeo.”

25 Tama ngani a mahusay i pagkahudeomoy a rilihiyon, éng sundin moy i kautu-san. Pero éng labagén moy, éy éwan déntu pasa tu pagkahudeo moy. 26 Kanya dutolay a éwan Judeo, éng sundin de i utusna Diyos, éy ibilang side na Diyos a tolayna, maski éwan side ipasakup ta rilihiyonna Judeo. 27 Sakay sikam a Judeo, maskisakup kam na rilihiyon moy, éy hukuménkamna Diyos a talaga; da éwanmoy sundini kautusan moy. Pero du éwan Judeo, éysundin de. Ey side i katunayana a hukuménkam na Diyos. 28 Ti ésiya i tunay a tolay naDiyos? Puwera du nipasakup ta rilihiyonna Judeo; 29 éng ˈwan i tunay a tolay naDiyos éy du tolay a nabagu dén i isip dia.Ey éwan ya gébwat to kautusan, éngˈwangimet na Espiritu na Diyos. Side i puriénana Diyos, maski éwan side purién na tolay.

31 Nadid, éng kona sa, éy anya i lamanga

na Judeo ta éwan Judeo? Anya i kabuluhanna rilihiyon na Judeo? 2Meaadu! I lamangana Judeo, éy nipagkatiwala na Diyos dide ikagi na. 3Maski éwan naniwala i sénganya

dide ta pangako na Diyos, éy éwan napabayan tu nipangako na. 4 Da matapat iDiyos, maskimebuli i étanan a tolay. Kanyakagi no kasulatan, éy tama i kagi na Diyos;maski sisién siya na tolay, éy éwan siya tukasalanan.

5 Nadid, te tolay a mékipégpasuwaydiyakén. I kagi dia éy mahusay kanéng mégimet kitam ta medukés, mondameta kan du tolay a mahusay i gimet naDiyos. Kanya, kagi de a éwan na kitam kanparusaan ta kasalanan tam. 6 Pero éwan!Mali ya! Da parusaan na Diyos a talagai tolay ta mundua. 7 Sakay te mégkagia dapat kitam kan a mégbuli-buli, mondameta du tolay a matapat i Diyos. Kanyakagi de a éwan kitam kan parusaan naDiyos ta kasalanan tam. 8 Maigi pa, kagide, éy gemtén tam kan i medukés, mondameta du tolay a mebait i Diyos. Sakay teméngupos be diyakén, a kona sa i pégtolduko kana. Pero kakabulyan ya. Parusaanside na Diyos a talaga!

Ewan Tu Tolay a Ewan Tu Kasalanan9 Anya wade, sikitam a Judeo, mahusay

kitam wade ta iba a lahi a tolay? Ewan!Da nagpatunayék dén a i étanan a tolay éynadaig dén side na kasalanan. Pati Judeoéy ta éwan Judeo. 10 Tutuhanan ya, da tekagi to kasulatan na Diyos, a “Ewan tu tolaya éwan tu kasalanan ta Diyos, maski isesa.11Ewan tu nakapospos ta Diyos. Ewan tu tegustu a méniwala diya. 12 I étanan a tolay,éy inadgen de dén i Diyos. Nagingmedukésdén side ta Diyos. Ewan tu mégimet tamahusay, a maski ti ésiya. 13 I labi na tolayéy koman i lébéng a mebébuyok, da palagiside a mégbuli-buli. Lélokon de i tolay talabi dia. 14 Sakay dédustaén de i kaparehode tamedukés. 15Sakaymémuno side agad.16 Palagi side a méngloko ta iba a tolay, apahirapan de side. 17 Ewan de pabi tukoy imapayapa a buhay. 18 Ewan side tu galangta Diyos.”

19 Nadid, napospusan tam dén a tu kau-tusan ni Moises, éy mégkagi tungkul duJudeo, da side ya i sakupa na éya. Peroéwan de tinupad. Kanya éwan side tukatuwiran ta Diyos. Dahil to kautusan,éy hukumén na Diyos i étanan a tolay tamundua. 20 Ewan tu tolay a nibilang naDiyos a mahusay da éwan tu sumunud to

Taga Roma 3:21 184 Taga Roma 4:12kautusan. Dahilan i kahulugen no kautu-san, éy monda mapaliwanagen i tolay a tekasalanan side.

Ibilang Na Diyos Du Tolaya Ewan Side Tu Kasalanan

21 Nadid, hinumayag dén a tanggapénna Diyos i tolay, a ibilang na side a éwantu kasalanan. Pero éwan ya gébwat tapégsunud de to kautusan. 22 Eng ˈwan,du umasa ni Jesu Cristo, éy side ya i ibi-langa na Diyos a éwan tu kasalanan; maskiJudeo éy ta éwan. (Tu dati a kasulatani mégpatunaya ta éya.) 23 Dahilan éy tekasalanan i étanan a tolay, kanya éwan sidemakaadene ta Diyos. 24 Pero nadid, dahilta kaluub na Diyos a mebait, éy tanggapénna i tolay, a ibilang na side a éwan tukasalanan. Ey gébwat ya ni Cristo Jesusa méngiligtas dikitam. 25 Tiniyak siya naDiyos a mate alang-alang ta tolay, mondadu méniwala diya, éy pagpasensiyaan sidena Diyos ta kasalanan de, dahil to dige niJesus. Ginimet ya na Diyos, monda ipetana a tama i ugali na. To éya, éy éwan napinarusaan i tolay ta kasalanan de. 26 Peronadid, éy pagpasensiyaan na Diyos i tolay améniwala ni Jesus. Side i ibilang na a éwantu kasalanan. Saya i katunayana a tama iugali na Diyos.

27 Kanya sikitam, éy éwan kitam maka-pagpalalo a mahusay kitam, da éwan tamtinupad i kautusan. Bakit meligtas kitam?Da sinumunud kitam wade ta kautusan?Ewan. Meligtas kitam dahil ta kéasa tam niCristo. 28Tukoy tam dén ya, a ibilang kitamna Diyos a éwan tu kasalanan dahil ta kéasatam ni Cristo. Ewan ya dahil to péngtupadtam to kautusan. 29Ataay, isip moy bemanJudeo san i tolay na Diyos? Ewan. Iligtasna be i iba a tolay a éwan Judeo. 30 Siyai Panginoon na Judeo éy ta éwan Judeo!Tanggapén na san tu Judeo a umasa niCristo. Ey kona be sa du éwan Judeo;basta du umasa ni Cristo i tanggapén naa.31Nadid, éng meligtas kitam dahil to kéasatam san, éy anya wade? Kagi tam wade aéwan tu kabuluhan tu kautusan na Diyos?Ewan. Lalo kitam nadid a makatupad tokautusan.

4Halimbawa Tungkul Ni Abraham

1 Mara ti Abraham a apo tam to araw,bakit tinanggap siya na Diyos? 2 Eng mara,nibilang maka siya na Diyos a éwan tukasalanan dahil to gimet na a mahusay,éy maari maka siya a magpalalo ta éya.Pero éwan tu makapagpalalo ta Diyos amahusay siya. 3 Da kagi ta kasulatan akanya tinanggap na Diyos ti Abraham aéwan tu kasalanan, éy dahil to kéasa nadiya.

4Halimbawaman dén ye: mara éngmég-tarabaho tu tolay a magpaupa, i iatéd dediya éy éwan kaluub, éng éwan upa na san.5Pero tu tolay a umasa san ta Diyos, éy siyai ibilanga na Diyos a éwan tu kasalanan.Tanggapén na Diyos i kona sa a tolay aumasa san ni Jesus. Ewan na tanggapéni tolay a umasa to tarabaho na a para taDiyos.

6Négkagi ti Dabid tungkul ta éya to araw,da kinagi na a masuwerte i tolay a ibilangna Diyos a éwan tu kasalanan, maski éwannagtarabaho ta Diyos. 7 “Masuwerte,” kagina, “du tolay a pinagpasensiyaan na Diyosto kasalanan de! 8 Masuwerte du tolay aibilang na Diyos a éwan dén tu kasalanan.”

9 Nadid, anya i isip moya? Akala moywade éy Judeo san imasuwertea? Ewan! Dakagbian be na Diyos du éwan Judeo. Maraentan moy ti Abraham: tinanggap siya naDiyos a éwan tu kasalanan, dahil to kéasana san. Ewan dahil to tarabaho na diya.10 Ey nadid, nikésiya na tinanggap ti Abra-ham? Tinanggap na siya bagu na tinupadtu utus na diya. Kanya diyan moy isipén aJudeo san i tanggapén na Diyos! 11Kétaposna éya éy tinupad ni Abraham tu utus naDiyos diya. To péngtupad na, éy saya ikatunayana a tinanggap dén siya na Diyosdahil to kéasa na san diya. Maski éwanpabi siya tinumupad, éy nibilang dén siyanaDiyos a éwan tu kasalanan. Kanyanadid,ti Abraham éy apo na du étanan a umasata Diyos, a tanggapén na, maski éwan sideJudeo. 12 Sakay apo be siya du Judeo. Peroéwan na side apo dahil ta pagkahudeo de,éngˈwan dahil ta kéasa de ta Diyos. Lahiside ni Abraham, da umaheg side diya aumasa ta Diyos bagu na tinanggap tu utusna Diyos diya.

Tu Pangako Na Diyos Ey Para Du UmasaDiya

Taga Roma 4:13 185 Taga Roma 5:1213 To araw, éy nipangako na Diyos ni

Abraham a siya i te kapangyarian ta étananta mundua; sakay du apo-apo na éy tekapangyarian be. Nipangako na diya i éyaéwan dahil to késunud na ta kautusan, éngˈwan dahil to pag-asa na ta Diyos. Kanyaibilang siya na Diyos a éwan tu kasalanan.14Da enta moy: éngmara duméngtupad takautusan i matanggapa na Diyos, éy éwandén tu pasa tu pangako na; sakay éwanmaka be dén tu pasa tu kéasa tam diya.15 Dahil to kautusan éy parusaan na Diyosi tolay, da linabag de. Pero éng éwan tukautusan, éy éwan be tu manglabag ta éya.

16 Kanya tu pangako na Diyos éy paradu umasa diya. Saya i ikaluub na du tu-nay a apo-apo ni Abraham--éwan san dusumunud to kautusan, éng éwan, pati duumasa diya a kona ni Abraham to araw.Da ti Abraham i apo tam, sikitam a umasani Cristo. 17 Da nakasulat dén a kinagi naDiyos ni Abraham, a “Siko, Abraham, éygemtén ko a siko i ama na meaadu a lahina tolay.” Ey neta na Diyos a naniwala tiAbraham diya. Diyos i nangbuhay ta mi-nate. Siya i naglalang ta étanan to kagi nasan. Kanya makatupad siya to nipangakona.

18-19 Kinagi na Diyos ni Abraham, a pa-genakén na tu asawa na ta anak, a siya imaging ama na meaadu a lahi a tolay. Eyti Abraham éy sandaan dén a taon i idadna. Sakay ti Sara a bakés na éy baug dén.Pero maski neta na a matanda dén side, éyinumasa san siya ta Diyos. Kanya tinupadna Diyos tu nipangako na diya, a nagenaktu asawa na; tulos kinumadu dén nadid duapo-apo na. 20 Ewan naibut tu péniwalana to nipangako na Diyos diya. Kanyapinuri na i Diyos, a tulos lalo a tinumibay tupéniwala na diya. 21Tukoy dén ni Abrahama siguradu a tupadénnaDiyos tunipangakona diya. 22 Ey dahil to kéasa na ta Diyos,éy ibilang na siya a éwan tu kasalanan.23 Nadid, i éya a kagi, a ibilang na kana éwan tu kasalanan, éy éwan san parani Abraham, 24 éngˈwan para dikitam be,monda mapospusan tam be a tanggapénkitam be na Diyos--sikitam a méniwaladiya. Siya i nangbuhay ni Panginoon Jesusto nikate na. 25 Pinabuno ti Jesus dahil takasalanan tam. Sakay pinabuhay na Diyos

a huway, monda ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan.

5Tanggapén Kitam Dén Na Diyos

1 Nadid, ibilang kitam na Diyos a éwantu kasalanan, dahil to kéasa tam ni Cristo.Kanya nadid, éy tinanggap kitam dén naDiyos, dahil to gimet ni Panginoon tam aJesu-Cristo. 2 Dahil ta péniwala tam diyaéy makamtan tam dén i kabaitan na Diyos.Tinanggap na kitam dén. Eymésaya kitam,da umasa kitam a kaguman na kitam ta lu-gar na a memahal. 3 Sakay pati, éy mésayakitam be ta hirap tam; da tukoy tam éngte hirap kitam éy matolduan kitam be amagtiyaga. 4 Sakay éng magtiyaga kitaméy saya i katunayana a matibay i péniwalatam. Sakay éng matibay i péniwala taméy umasa kitam ta mahusay. 5 Ey éwankitam masanike éng umasa kitam ta Diyos,da mahal na kitam a tahod. Ey mébati tamdén i pégmahal na dikitam dahil ta Banal aEspiritu a niatéd na dikitam.

6 To éya a nadaig kitam pabi nakasalanan tam, éy minate ti Cristo parata makasalanan a tolay. To takda apanahun éy niatéd na i buhay na para tamakasalanan. 7Tukoy tam a bihira a talagai tolay a méngiatéd ta buhay na a para tamahusay a tolay. Pero, éng mensan, éyte tolay a méngitaya ta buhay na para tokaguman na. 8 Pero enta moy ti Cristo:to te kasalanan kitam pabi éy minate siyapara dikitam! Saya i nipetaa dikitam naDiyos a mahal na kitam a tahod.

9 Ey nadid, éng tinanggap kitam dén naDiyos dahil to dige ni Jesus to nikate na,éy anya? Ewan na kitam beman agawénta pégparusa na Diyos? 10 To péngkontaratam pabi ta Diyos, éy tinanggap na kitam akadimoy na dahil to kéte no anak na. Engkona sa, éy éwan kitam beman iligtas niCristo, da buhay dén siya? 11 Sakay pati,éy masahat kitam dén ta Diyos dahil taPanginoon tam a Jesu Cristo. Dahil diya éytinanggap kitam na Diyos a kadimoy na.

Ti Adan Sakay Ti Cristo12 Natandaan moy ti Adan to araw. Siya

i neditol a tolay ta mundua, éy nagkasala.Ey hanggan nadid éy siya be i inahega naétanan a tolay, da side ngani i lahi naa.

Taga Roma 5:13 186 Taga Roma 6:14Kanya mégkasala be side. Ey anya i bungano kasalanan ni Adan? Ey dikamatayan!Kanya mate nadid i étanan a tolay, éy tekasalanan side a étanan. 13 Bagu nanulat tiMoises to kautusan na Diyos, éy nagkasalapa i tolay. Pero éwan de kapanagutantu kasalanan de, da éwan de pabi tukoy ikautusan. 14 Pero sapul ni Adan a hangganto panahun ni Moises, éy minate i étanana tolay, maski éwan de inaheg ti Adan, tokéidel na to utus na Diyos diya.

Mara ipareho mo ti Adan ni Cristo:15 éwan side pareho. Da maski mate iétanan a tolay dahil to kasalanan ni Adan,éy siguradu a meligtas nadid i meadu atolay dahil to gimet ni Jesu Cristo. Sayai kaluub na Diyos dikitam. 16 Kanya éwanpareho i gimet diden ya a éduwa. Dahilto kasalanan ni Adan, éy mégkasala nadidi étanan a tolay, a tulos parusaan side naDiyos. Pero nadid, maski meadu kitam akasalanan, éy naibutan dén side ni Cristo, aatdinan na kitam ta buhay a éwan tu kata-pusan! 17Katutuhanan a dahil to kasalananno esa a tolay éy mate nadid i étanan atolay. Pero nadid dahil to gimet no esaman dén a tolay, a ti Jesu Cristo, éy lalo amahigpit i makamtan na tolay! Du étanannadid a tumanggap ta kaluub na Diyos, atulos ibilang na side a éwan tu kasalanan,éy mabuhay side a éwan tu katapusan.

18 Kanya nadid, i kahulugina no kinagiko éy kona se: tu ginimet no esa a lélakea medukés i nangatéda ta ikate na étanana tolay. Pero tu ginimet no esa man dén alélake a mahusay, éy saya i méngiligtas tatolay, a atdinan na side ta buhay a éwan tukatapusan. 19Samakatuwid éy inatdinan niAdan i meadu a tolay ta kasalanan, dahil tokésuway na ta Diyos. Ey ti Cristo, dahil tokésunud na, éy ibilang na Diyos i meadu atolay a éwan tu kasalanan.

20 Kanya to pégpahayag ni Moises tokautusan, éy lalo a nadagdagen i kasalananna tolay. Pero éng dikél i kasalanan natolay, éy lalo be a dikél i kagbi na Diyosdide. 21 Kanya nadid éy mate i tolay dahilta kasalanan de. Pero atdinan kitam bena Diyos ta kaluub na, dahil to kabaitanna. Atdinan na kitam ta buhay a éwan tukatapusan, dahil to gimet ni Jesu Cristo aPanginoon tam.

6Diyan Kam Utusan Na Kasalanan Moy

1 Nadid, neta tam a kagbian kitam naDiyos maski nagkasala kitam. Ey anya i isipmoya? Itulos tam i pégkasala tam, mondakagbian na kitam ta lalo pa ta éya? 2 Ewan!Bakit magkasala kitam pa, éng inagaw ki-tam dén na Diyos to dati a ugali tam amakasalanan! Minate tu dati a pagkatolaytam. 3 Ewan moy bale pabi napospusan,to nipagpabinyag tam a nipasakup kitamni Cristo Jesus, éy bilang kaguman tamsiya a minate. 4 Kanya to nipagpabinyagtam, éy bilang nielbéng kitam a kagumanni Cristo, monda kaguman na kitam be amabuhay. Da pinabuhay siya Nama na takapangyarian na. Kona sa, monda te buhaykitam a bigu a éwan makasalanan.

5 Nadid, éng nagpasakup kitam dén niCristo, a kaguman tam siya a minate, éykaguman tam be siya a mabuhay a huway.6 Tukoy tam dén tu dati a pagkatolaytam a makasalanan, éy kaguman dén yani Cristo a nipako to kudos. Kona sa,monda mate tu dati a pagkatolay tam amedukés, monda éwan kitam utusan nakasalanan tam. 7 Dahilan, éng kagumanmoy dén ti Cristo a minate, éy inagaw nakamdén to dati a ugalimoy amakasalanan.8 Dahilan eng kaguman tam ti Cristo aminate, éy tukoy tam a kaguman tam besiya a mabuhay a huway. 9 Da tukoy tam abinuhay dén na Diyos ti Cristo, a éwan dénhuway a mate. Ewan dén siya mate nadid,a hanggan. 10Mensan siya a minate para takasalanan tam. Hustu dén ya a katubusanna kasalanan na étanan a tolay. Ey nadid ibuhay na éy para ta Diyos. 11Kanya sikam,dapat ibilang moy a pate dén tu dati apagkatolay moy a makasalanan, a bigu déni buhay moy nadid. I buhay moy nadid éypara ta Diyos, da sakup kam dén ni CristoJesus.

12 Nadid, dahil ta éya, éy diyan kamdén péutus a huway ta kasalanan. Diyankam méniwala ta hilig na bégi moya amedukés. 13 Eng ˈwan utusan kam naDiyos, da inagaw kam dén na Diyos takamatayan, a inatdinan na kam dén ta bigua buhay. Kanya iated moy ta Diyos i bégimoya, monda gamitén na kam ta mahusaya gimet. 14 Ewan maari a utusan kam

Taga Roma 6:15 187 Taga Roma 7:12na kasalanan, da éwan kam dén sakup nakautusan, éngˈwan sakup kamdén na kagbina Diyos. Aguman na kam nadid, a mondaadgen moy tu kasalanan moy.

Inagaw Kam Dén To Kasalanan Moy15 Nadid, anya i akala moya ta éya? It-

ulos tam wade i pégkasala tam, da éwankitam dén to kautusan, da sakup kitam dénna kagbi na Diyos? Ewan! Ewan maari!16 Ewan moy tukoy? Eng sundin moy imaski ti ésiya a magutus dikam, éy bilangsakupén na kam. Kanya éng sundin moyi kasalanan éy dekpén kam na kasalanan.Ey i bunga na éya éy kamatayan. Peroéng sundin moy i Diyos, éy tanggapén nakam, a atdinan na kam ta buhay a éwantu katapusan. 17 Salamat ta Diyos! Utusankam na kasalanan moy to éya. Pero nadidéy sundin moy ta mahusay i katutuhanana nitoldu dikam na Diyos. 18 Inagaw kamdén ni Cristo to kasalanan moy. Ey nadidéyutusan kamdénnaDiyos, a tulos gemténmoy i mahusay. 19 Mégkagiék ta éye tamedibo san a kagi, monda maseplot moya mapospusan. To éya éy sésundin moy apalagi i medukés a ugali. Ey nadid éy dapatsundin moy a palagi i mahusay a gimet, dasikam i tolay na Diyos.

20 To éya a sésundin moy pabi i ugalimoy a makasalanan, éy éwan kam pabinasakup na mahusay a ugali. 21 Pero anyai nasapit moya ta éya a mékasanisanikea ginamet moy? Ewan! Da i keangayansana na éya éy kamatayan! 22 Pero nadid,éy inagaw kam dén ni Cristo to kasalananmoy, a tulos utusan kam dén na Diyosnadid. Nakamtan moy nadid a tolay kamdén na Diyos. Ey anya i keangayana na éya?Ey buhay a éwan tu katapusan. 23 Dahilani keangayana na makasalanan a ugali éykamatayan. Pero i kaluub na Diyos éybuhay a éwan tu katapusan. Ey gébwat yata Panginoon tam a Cristo Jesus.

7Libri Kitam To Kautusan

1 A tétotop ko, sikam a nakapospos takautusan, éy tukoy moy dén a sakup sanna kautusan i tolay habang buhay siya.2Mara kona se: i utus a esa to kautusan, éydiyan ginanan na bébe i asawa na habangbuhay siya. Pero éng mate dén tu asawa

na, éy libri dén tu bébe ta utus no kautu-san tungkul ta pasawa. Maari dén siya amamakét. 3 Mara, éng mékiagum siya taesa a lélake, a te buhay pabi tu asawa na,éy méngilélake ya. Pero éng mate dén tuasawa na, éy libri dén tu bébe ta utus nakautusan tungkul ta pasawa. Ewan siya tukasalanan éng mamakét. 4 Ey kona be sadikam, sakay to kautusan ni Moises. Librikam dén nadid to kautusan, da bilang patekam dén, da minate ti Cristo para dikam.Ey nadid éy sakup kam dén ni Cristo.Minabuhay siya a huway, monda gemténtam i mahusay para ta Diyos. 5 To éya apéngsunud tam to dati a pagkatolay tam,éy dinagdagen na kautusan tu kasalanantam, da pékabati tam ta éya, éy gustu tamta lalo a labagén. Pero i keangayana na éyaa ugali éy mahukum kitam. 6 Pero nadidéy libri kitam to kautusan ni Moises, dabilang pate kitam dén ta éya. Kanya nadidéy éwan kitam tu kailangan a sumunud takautusan; éngˈwan i sésundin tam déna éyDiyos, da binagu kitam na Espiritu a Banal.

Tu Kautusan Ey Mégpaliwanag TaKasalanan

7 Ey anya i kahulugina na éya? Medukéswade tu kautusan? Ewan! Pero éng éwantu kautusan éy éwan ko napospusan énganya i kasalanan na tolay. Eng éwan kinagino kautusan a “Diyan ka medémot,” éyéwan ko maka napospusan a kasalanan imedémot. 8Kanya tu kautusan éy dinagda-gen na tu kasalanan ko, da pinadikél na ikedémot ko. Dahilan, éng éwan mo pabitukoy i kautusan, éy éwan mo be tukoyéng anya i kasalanan mo. 9 To éya éyakala ko éy éwanék tu kasalanan. Pero topégadal ko to kautusan éy naisip ko a tekasalananék bale. Sakay dinagdagen ko betu kasalanan ko ta higit pa ta éya. 10 Ikautusan éy dapat maka a méngatéd tabuhay a éwan tu katapusan. Pero sakén,da linabag ko éy siya bale i méngatédadiyakén ta panghukum diyakén. 11 Kanyatu kautusan éy dinagdagen na i kasalananko, da akala ko éy tétupadén ko dén, perobale éy éwan ko kaya. Kanya dahil tokautusan, éy talagaék a hukumén.

12 Kanya i kautusana éy gébwat taDiyos. Ewan medukés i kautusan, éng

Taga Roma 7:13 188 Taga Roma 8:13ˈwan mahusay. 13 Nadid, éng mahusay tukautusan, éy bakit méngatéd ta tolay tapanghukum dide? Ewan! Kanya hukuménna Diyos i tolay éy dahil ta kasalanan de.Bakén a dahil to kautusan. I gimet nokautusan, éy mégpaliwanag ta kasalanan.Saya i katunayana a medukés i kasalanantam a talaga.

Tu Hilig Na Bégi Na Tolay14 Tukoy tam a gébwat ta Diyos tu kau-

tusan. Pero sakén, éy tolayék san a éu-tusanék na kasalanan ko. 15 Mégtakaékéng bakit éwan ko maari a pigilén i gimetko a medukés. Eng gustu ko a gemtén imahusay, éy éwan ko kaya. Sala ko bea gemtén i medukés a gimet; pero maskisala ko, éy gemtén ko be. 16 Nadid, énggemtén ko i éwan ko gustu éy minamaigiko i kautusan. 17 Kanya éwan ko gustua mégimet ta medukés. Pero tu katu-tubu ko a pagkatolay ko a makasalanan,éy saya i mégpilita diyakén. 18 Tukoy koa medukés i dati a pagkatolay ko. Kanyamaski gustu ko a gemtén i mahusay, éyéwan ko kaya. 19 Dahilan éy gustu ko agemtén i mahusay, pero éwan ko itulos.Sakay sala ko a gemtén i medukés, perosaya i gimet kua! 20 Nadid, éng gemtén koi éwan ko gustu, éy sala ko a magkuna sa.Pero piliténék na katutubu ko a pagkatolayko a makasalanan.

21 Kanya nadid, éy saye i napospusankua: éng gustu ko a gemtén i mahusay, éygemtén ko san i medukés. 22 Gustu ko atahod ta isip kua i utus na Diyos. 23 Peromébati ko be ta bégi kua tu dati a pagka-tolay ko a makasalanan. Saya i mégpilitadiyakén amagimet tamedukés. 24-25Kanyasakén, éy sundin ko i Diyos ta isip kua. Perotu dati a pagkatolay ko éy siya i sumunudata hilig na bégi kua a makasalanan.

Kakakagbiék a tahod! Ti ésiya wade imangiligtasa diyakén ta pagkatolay ko amakasalanan a méngatéd diyakén ta ikateko?

Salamat ta Diyos! Iligtasék na dahil togimet ni Panginoon tam a Jesu Cristo!

8I Buhay Tam Ey Ayun Ta Espiritu

1 Kanya nadid, éy éwan hukumén naDiyos i tolay a nékipagkaesa ni Cristo Je-sus. 2 Ewan kitam dén sakup na dati apagkatolay tam amakasalanan améngatédta ikate tam; dahilan éy nilibri kitam naEspiritu. Siya i méngatéd ta buhay. Eygébwat ya ta pékiagum tam ni Cristo Jesus.3 Medukés i dati a pagkatolay tam. Kanyaéwan kitam meligtas dahil to késunud tamto kautusan. Pero iligtas kitam na Diyos.I ginimet naa, éy pinaange na tu anak nata mundua, a naging tolay. Pero éwan siyatu kasalanan. To nikate na éy nilibri nakitam ta kasalanan tam. 4 Ginimet na yamonda makatupad kitam nadid ta kautu-san na Diyos. Ey nadid éy sundin tam, daéwan kitam dén nadid sumunud ta dati apagkatolay tam a makasalanan; éngˈwan isundin tama nadid éy tu Banal a Espiritu.5 Du tolay a sumunud ta dati a pagkatolayde a makasalanan, éy sugsugén de san tugimet a medukés. Pero du sumunud taEspiritu na Diyos, éy sugsugén de i gustuna Espiritu. 6 Eng sugsugén mo tu dati apagkatolay mo a medukés, éy hukumén kana Diyos. Pero éng sugsugén mo i bagaya tungkul ta Espiritu na Diyos, éy éwanka maligalig, sakay mabuhay ka a éwan tukatapusan. 7 Dahilan tu tolay a sumunudto dati a pagkatolay na éy kontara siya taDiyos. I kona sa éy éwan maari a sumunudta utus na Diyos. 8Kanya éwanmaari i konasa a tolay a gumimet ta kasahatan na Diyos.

9 Pero sikam, éy éwan sa kona, da sikam,éy nékipagkaesa kam ta Espiritu na Diyos,éng talaga a mégiyan dikam i Espiritu.Dahilan éng éwan édse dikam i Espirituni Cristo, éy éwan na kam sakup. 10 Perosikam éy sakup kam dén ni Cristo a talaga,a mégiyan dén siya dikam. Talaga a matei bégi moya dahil to kasalanan moy, peroi kaliduwa moy éy mabuhay a éwan tukatapusan, da tinanggap kam dén na Diyosa ibilang na kam a éwan tu kasalanan. 11TuEspiritu na Diyos, éy siya i nagpabuhay niJesus to lébéng. Kanya nadid, éng mégiyandikam i Espiritu na Diyos, éy buhayén na bea huway i bégi moya.

12Kanya nadid, a tétotop ko, éy te kailan-gan kitam a sumunud ta Espiritu na Diyos,a diyan tam sugsugén tu dati a pagkatolaytam a medukés. 13 Dahilan éng sundin

Taga Roma 8:14 189 Taga Roma 8:39

moy i hilig na bégi moya, éy hukuménkam na Diyos. Pero éng idelan moy imedukés a gimet dahil ta tulung na Es-piritu na Diyos dikam, éy mabuhay kam aéwan tu katapusan. 14 Dahilan i étanan aalaga na Espiritu na Diyos, éy side ngani ianak na Diyos. 15 Kanya éwan kitam dénnadid méganteng ta parusa na Diyos, datinanggap na kitam dén a anak na. Maaria dulawén tam siya nadid a Ama tam. 16 IEspiritu na Diyos a édse dikitam, éy siyai mégpatunaya dikitam a anak kitam naDiyos. 17 Ey nadid, éng anak na kitam éyatdinan na kitam be ta gantimpala a iatédnani Cristo. Dahilan éng kaguman tam siyata hirap na, éy kaguman tam be siya éngmaghari.

I Gantimpala a Dumemét18 I isip kua, éy éwan importante diyakén

i hirap tam nadid, bagay maala-ala ko imemahal a gantimpala a meange dikitam.19 I étanan a nilalang na Diyos, éy umasata oras a ipataas na Diyos du anak na.20 Dahilan, i nilalang na Diyos, éy nagingéwan tu pasa, da saya i kaluuben na Diyos.Pero te pag-asa be i tolay. 21 Dahilan tedumemét a oras a malaya man dén i ni-lalang na Diyos, monda éwan mate i maskianya. Kédemét na éya, éy te kabahagi bediden ya a nilalang ta éya amalaya a buhaya meange du anak na Diyos. 22 Tukoy tam inilalang na Diyos, éy méghirap a méghirapa tahod a hanggan nadid. 23 Ey kona be sasikitam. Ey nadid éymégtiis kitam a umasakitam ta oras a agawénnaDiyos i bégi tama,a tanggapén na kitam a anak na. Ey tu ned-itol a niatéd na dikitam éy tu Espiritu na.24 Sapul to nipagligtas dikitam ni Cristo,éy umasa kitam ta dumemét dikitam, amaguhay kitam san ta asaan tam. Peroéng dinumemét maka dén i éya a éuhayéntam, éy éwan kitam dén tu uhayén, dadinumemét dén. 25Pero umasa kitam be taéya,maski éwan tampabimineta, amégtiiskitam san a méguhay.

26Nadid, éy aguman kitam be na Espirituta kahinaan tam. Da éwankitammarununga manalangin ta tama. Mara, agumankitam na Espiritu a dumaying ta Diyos tadisalad a isip tam. 27Sakay i Diyos, éy tukoyna dén i isip na tolay. Sakay tukoy na bei isip na Espiritu, da dumédaying diya i

Espiritu alang-alang ta tolay naDiyos, ayunta kaluuben na Diyos.

28 Tukoy tam ye: ta maski anya a bagay,éy gemtén na Diyos i mahusay ta tolaya mégmahal diya--du étanan a inakit na,ayun to plano na. 29Dahilan, sapul to sapuléy tukoy dén na Diyos éng ti ésiya i koo na atolay. Side, éy pinili na a maging kaparehoside na anak na a sarili, monda ti Jesus éysiya i panganay de. 30 Sakay du étanan apinili na éy side du inakit na. Sakay sidei tinanggap na a ibilang na side a éwan tukasalanan. Sakay side i pataasén na.

Ewan Tu Makapagpahiwalay Dikitam NiCristo

31Nadid, anya be imakagi tam tungkul taéya? Eng Diyos i kaguman tam, éy ti ésiyai makadaig dikitam? 32 I Diyos, éy éwan naniewad tu sarili na a anak, éngˈwan niatédna aminate to kudos a para dikitam. Nadid,éng kona sa i gimet na Diyos, éy anya, éwanna beman ipagkaluub dikitam i kailangantam? 33 Ti ésiya wade i magablaa ta Diyostungkul dikitam? Sikitam i pinili naa, aibilang na kitam a éwan tu kasalanan! 34Tiésiya wade i manghukum dikitam? Marati Cristo Jesus, hukumén na kitam wade?Ewan! Da minate siya para dikitam, sakaynabuhay a huway, a kaguman na i Diyosnadid. Siya i dumaying ta Diyos nadid paradikitam. 35 Ti ésiya i makapagpahiwalaydikitam ta pégmahal ni Cristo dikitam?Ewan, da éwanna kaleksapan imahalén na.Maski te hirap kitam, maski te mékialamdikitam, maski te alép kitam, maski adenekitam a mate, éy éwan tu makapagpahi-walay dikitam ni Cristo. 36 Ey te hirapkitama talaga. Ey kagi to kasulatan a palagikitam a adene a bunon, da méniwala kitamdiya. Kanya ibilangde kitamakoman i tupaa bunon. 37Pero ta étanan a éya a hirap taméy aguman kitam ni Cristo, monda kayatam side a taluén. Ewan na kaleksapan imahalén na a tolay. 38 Méniwalaék a sigu-radu a éwan tumakapagpahiwalay dikitamta pégmahal ni Cristo dikitam. Maski matekitam, maski buhay kitam pabi. Maskianghel, maski espiritu a iba. Maski anya imanyari dikitam nadid a panahun sakay taesa pa a panahun. 39 Maski du espiritu talanget éy ta lutaa. Maski kontara dikitami étanan, éy éwan tu makapagpahiwalay

Taga Roma 9:1 190 Taga Roma 9:28dikitam ta Diyos, da mahal na kitam dahilto gimet ni Panginoon tam a Jesu Cristo.

9Du Judeo Ey Pinili Na Diyos

1 Nadid, te kaginék dikam tungkul duJudeo. Katutuhanan i éye a kagi ko.Sakupék ni Cristo, a éwanék mégbuli-buli. I Banal a Espiritu éy mégiyan taisip kua. Kanya tukoy ko a tama i kagikuae. 2 Mahigpit i kalungkutan kua dukapareho ko a Judeo! Mégsisiék tu isipdide, da lahi ko side! Side i kabébayan kua,éy talaga a maparusaan side. 3 Gustu koa sakén maka i isumpaa na Diyos kesiradide. Maski sakénmaka i maibuta ni Cristokesira dide. 4 Du Judeo, éy side i pinilia naDiyos to araw, a naging tolay na. Side ianak na Diyos. Side i kaguman na to araw.Nékipagkasundu i Diyos dide, a inatdinanna side to kautusan na, sakay to pangakona. Side i sinumamba diya. 5Du apo-apo deto araw éy ti Abraham, sakay ti Isak sakay tiIsrael. Ey ti Cristo, to naging tolay siya, éyJudeo be siya a kabébayan de. Siya i Diyos amataas ta étanan. Purién tam siya a éwantu katapusan! Kona maka sa.

6Kinagi dén na Diyos a tolay na du Judeo.Ey éwan naibut tu nipangako na, maskiinidelan de ti Cristo. Da éwan étanan aJudeo i tinanggap na a tolay na. 7 Ewandu étanan a apo-apo ni Abraham i tolay naDiyos. Da kinagi na Diyos ni Abraham, a“Basta du apo no anak mo a ti Isak i mebi-lang a gébwat diko.” 8 Nadid, i kahuluganna éya, éy éwan tolay na Diyos i étanan anienak ni Abraham, éngˈwan basta du anaka gébwat to pangako na Diyos. 9 Ey anya tunipangako na Diyos ni Abraham? “Ta esaa taon,” kagi na, “éy magsoliék dikam. Taéya a panahun éy magenak ti Sara a bakésmo ta lélake.” Siya éy ti Isak.

10 Sakay énta moy ti Rebeka a asawani Isak. Méngilog pabi siya to anak na akambal, 11-12 éy kinagi na Diyos diya, a “Tusumunud a ienak, éy mataas siya to akana.” Enta moy, éwan pabi side nienak, éypinili dén na Diyos tu ikaduwa, a ti Hakob.Makay isip moy pinili na Diyos tu esa dahilto ugali na a mahusay. Pero éwan, da saya ikaluuben na. 13Da kagi to kasulatan a pinili

na Diyos ti Hakob, a inidelan na tu aka na ati Esaw.

14 Nadid, éng kona sa, éy anya, makagitam wade a éwan tama i gimet na Diyos,da tanggapén na tu esa, sakay tu esa éyéwan? Ewan! 15 Da kinagi na Diyos niMoises to araw, a “Kagbian ko i maski tiésiya a gustu ko a kagbian.” 16 Kanya dutolay a tanggapén na Diyos, éy éwan yadahil to gimet de, éngˈwan gébwat san yata kagbi na Diyos.

17Mara enta moy ti Hari Paraon to araw:kinagi diya na Diyos, a “Ginimet ta ka aHari ta Egipto, monda éng ibutan ta ka,éy meta na tolay i kapangyarian ko, tulosmetanyag i ngahen ko ta buu a mundu.”18 Kanya sikitam, meta tam a kagbian naDiyos i maski ti ésiya a gustu na. Sakay patiéy paktogén na i ulo du iba a gustu na apaktogén.

Gemtén Na Diyos I Tolay Ayun Ta Gustu Na19 Nadid, éng kona sa i gimet na Diyos,

éy makay kagi moy a bakit sisién na pa itolay éng éwan de siya sundin, da Diyosngani dén i nagpaktog ta ulo dia! 20 Peroi sengbet kua ta éya, éy éwan kam maari amagpintas ta plano na Diyos. Bakit, maariwade i linalang na Diyos a mégkagi diya,a “Bakit linalangék ta kona se?” 21 Ataay,tu mégimet ta binga, éwan bale siya maaria mégimet ta binga a memahal sakay tabinga a mura ta esa san a piraso a luta?

22 Nadid, kona sa i Diyos--gemtén na itolay ayun ta gustu na. Kanya du tolay amedukés, éy talaga a parusaan na. Perotiisén na pabi side, monda ipeta na i pég-parusa na dide. Sakay ta kapangyarianna éy ipeta na be. 23 Gustu na ipeta na ikapangyarian na a mataas, sakay tu kaluubna du tolay a kagbian na, du pinili na amégiyan diya ta langet. 24 Ey sikitam nganii pinili naa. Judeo éy ta éwan Judeo i pinilinaa. 25 To kasulatan ni Oseas, éy kinagina ta éye: “Du tolay a éwan Judeo, éytanggapén ko side a tolay ko, a mahal koside.” 26 To éya éy kagi de a éwan tolayna Diyos du éwan Judeo. Pero nadid éydumemét i oras a dulawén de side a anakna Diyos. 27 Sakay tu kasulatan ni Isayas,i kagi na tungkul du Judeo, éy “Maskimeaadu side a koman i baybay ta diget, éykétihék san i meligtasa dide; 28 da bigla na

Taga Roma 9:29 191 Taga Roma 10:21

Diyos a ganapén i pégparusa na ta tolayta mundua.” 29 Sakay esa pa a kagi niIsayas, éy “I mataas a Panginoon, éng éwanna inagaw du sénganya du anak tam tote hirap tam, éy naubus kitam a koman ibanuwan na Sodoma sakay ta Gomora.”

Du Judeo Ey Ewan Méniwala Ni Cristo30 Nadid, i kahulugina na éya, éy kona

se: Du éwan Judeo, éy éwan side pinumilita tanggapén side na Diyos; pero nadid éytinanggap na dén side, a ibilang na side aéwan tu kasalanan, dahil to péniwala de niCristo. 31 Pero du Judeo éy pinumilit sidea tumupad ta kautusan, monda tanggapénside na Diyos. Pero éwan de kaya. 32Kanyaéwan side maari, éy dahil pinumilit side atanggapén side na Diyos dahil to ginimetde. Pero éwan side inumasa ni Cristo. Marati Cristo éy bito a kinehakpaan du Judeo.33 Da kinagi na Diyos to kasulatan, a “Entamoy, iedton ko ta banuwan na Judeo i esa alélake. Mara bito siya a kehakpaan na tolayta iyamut de. Pero du tolay a méniwaladiya, éy éwan side malungkut.”

101 A tétotop ko, i panalangin kua,

éy meligtas maka du kapareho ko aJudeo. Saya i gustu ko a tahod a tahod!2Tutuhanan amékidiyos side a tahod, peromali i pékidiyos dia. 3 Da éwan de tukoyéng kodya na Diyos a tumanggap ta tolay.Ey nadid, da éwan de tukoy, éy ginimet dei sarili de a rilihiyon, monda gustu makaside na Diyos. Pero éwan side méniwalaa tanggapén na Diyos i tolay a umasa niCristo. 4 Pero ti Cristo, éy pinalipas na déntu kautusan a péniwalaan na Judeo. Kanyanadid éy tanggapén na Diyos i maski tiésiya a umasa ni Cristo, a ibilang na sidea éwan tu kasalanan.

Tanggapén Na Diyos I Maski Ti Esiya5 Nanulat ti Moises to araw, a i tolay a

sumunud ta étanan a édse to kasulatan,habang buhay, éy siya i tanggapéna naDiyos; siya i meligtas. 6 Pero tungkul tapénanggap na Diyos ta tolay a umasa niCristo, éy te kagi be: Diyan kam kan mégk-agi a te kailangan kam a umange ta langeta magpaange se ni Cristo, a monda iligtasna kam. 7 Diyan kam kan be mégkagi ate kailangan kam a magahayok ni Cristo

ta Dinatagen, a monda aguman na kam.8Dahilan tu kagi na Diyos a ipahayag ko éytanggapén na Diyos du umasa ni Cristo. Eyéwan ya mehirap a mapospusan, da tukoymoy dén. 9 Eng ipagtapat mo a ti Jesuséy Panginoon, sakay éng méniwala ka atahod a binuhay siya na Diyos to lébéng,éy meligtas ka a talaga. 10 Dahilan, éngméniwala kitam a talaga, éy tanggapénkitam na Diyos, a ibilang na kitam a éwantu kasalanan. Eng ipagtapat tam a siya iPanginoon tam éy meligtas kitam. 11 Kagito kasulatan, a maski ti ésiya a méniwaladiya, éy éwanmalungkut, 12maski Judeo éyta éwan Judeo. Da i Diyos éy Panginoon taétanan. Méngatéd siya ta biyaya ta étanana dumaying diya. 13Dahilan i maski ti ésiyaa dumaying ta ngahen na Panginoon éymeligtas.

14 Pero i tolay, éy éwan side dumay-ing ta Panginoon éng éwan de siya tukoy.Ey pakodyan de siya a matukuyan, éngéwan de pabi nabaheta. Ey pakodyan de amabaheta éng éwan tu méngibaheta dide?15 Sakay éwan tu méngibaheta dide éngéwan tu magutus ta esa a ange mangiba-heta dide. Kanya te kagi to kasulatan, a“Masahat i tolay bagay te dumemét dide améngibaheta dide ta Mahusay a Baheta.”

16Pero te meadu be a tolay a éwanméni-wala to nabaheta de a tungkul ta Mahusaya Baheta. Maski ti Isayas to araw, éy ki-nagi na a “Panginoon, éwan side méniwalato nibaheta ko dide.” 17 Kanya i tolay,méniwala side ni Cristo bagay mabahetade. Sakay mabaheta de bagay te magtoldudide tungkul ni Cristo.

18 Nadid, du Judeo a éwan méniwala;bakit wade? Ewan de wade pabi naba-heta? Ewan! Nabaheta de dén. Dahilanmaski ta ahe ta mundua, éy nabaheta dedén i Mahusay a Baheta. 19 Bakit, éwannapospusan du Judeo a tanggapén be naDiyos i tolay a maski éwan Judeo? Ewan!Napospusan de dén ya. Da kinagi ni Moisesa gemtén na Diyos a ménaghili du Judeodahil ta kagbi na du iba a tolay a éwannakapospos. 20 Sakay kagi ni Isayas, apumeta i Diyos du éwan Judeo a tolay aéwan nagahayok diya. 21 Pero du Judeo,kagi na, éy gustu na Diyos a palagi na sidea tanggapén, pero masuwayin side.

Taga Roma 11:1 192 Taga Roma 11:2311

Ewan Inidelan Na Diyos Du Judeo1Nadid, dahil ta éya a kinagi ko, éy anya

isip moya? Inidelan wade nadid na Diyosi tolay na a Judeo? Ewan! Mara sakén,Judeoék. Apoék ni Abraham. Sakupékta lahi a gébwat ni Bendyamin. 2 Kanyatukoy tam a éwan inidelan na Diyos i tolayna a Judeo a pinili na to araw. Ewanmoymaala-ala tu kagi to kasulatan tungkulta éya? Ti Purupeta Eliyas, éy nagablasiya ta Diyos du kapareho na a Judeo, a3 “Panginoon,” kagi na, “binunu de dén duiba a purupeta a méniwala diko. Sakayhinukat de dén du pégdasalan me diko. Eynadid,” kagi na, “saken san dén i nabuhayaa méniwala diko. Sakay gustuék de be déna bunon.” 4 Pero “Ewan,” kagi na Diyos.“Ewan san siko i méniwalaa diyakén. Da tepitu pabi a libu a Judeo améniwala diyakén,a éwan pabi sinumamba to diyos-diyosan ati Baal.”

5 Ey kona be sa nadid a panahun tam. Tesénganya pabi a Judeo a méniwala. Sidei pinilia na Diyos a tolay na, da kagbianna side. 6 Pinili na side dahil to kagbi na,éwan dahil to késunud de to kautusan na.Dahilan éng tanggapén na Diyos i tolaydahil ta késunud de, éy éwan tunay i kagbina dide.

7 Nadid, anya i kahulugan na éya? Ikeaduan na Judeo éy éwan tinanggap naDiyos, maski gustu de a tanggapén na side.Basta du séngasénganya san a pinili na, éyside san i tinanggap naa. Pero du iba, éymekétog side tu ulo. 8 Kagi to kasulatan,éy ginimet side na Diyos a mekétog tuulo, monda éwan de mapospusan i planona Diyos. Kanya hanggan nadid éy konasa i ugali na Judeo. 9 Sakay ti Dabid, éykinagi na tungkul du Judeo i kona se: “Ma-parusaan maka side,” kagi na, “da umasaside ta kasaganaan de, kesira ta Diyos.Mahukum maka side. 10 Atdinan makaside ta luku-luku a isip de, monda éwande mapospusan, monda dumemét dide imehirap a buhay.”

11 Nadid, meta tam a dikél i kasalanandu Judeo, da inidelan de ti Cristo. Eyanya wade, idelan wade be dén side na-did na Diyos? Ewan! Pero nadid, dahilto kasalanan de, éy meadu dén a tolay a

éwan Judeo i makaligtas. Kona sa, mondasumene maka du Judeo dide, a tulos sidemaka a sumoli ta Diyos. 12Nadid, da éwannaniwala du Judeo, éy inatdinan na Diyosdu tolay a iba ta kaligtasan de. Kanyakédemét na oras a maniwala du Judeo niCristo, éy lalo a dikél i kaluub na Diyos dutolay a éwan Judeo.

Halimbawa Ta Sanga-sanga No Kayo13Nadid, te kaginék dikam a éwan Judeo.

Piniliék na Diyos a sakén i pinaange na amégtoldu du tolay a éwan Judeo. Kanyamesipagék ta éya, 14 monda maka sumenedu kapareho ko a Judeo dikam, mondamaka éy tanggapén de be ti Cristo, a tulosmeligtas be side. 15Dahilan, to péngpabayana Diyos du Judeo, éy tinanggap na du ibaa tolay a éwan Judeo. Ey nadid kédemét naoras a tanggapén na du Judeo a huway, éylalo a maigi i suwerte tama--koman kitam itolay a nabuhay a huway!

16 Nadid, ti Abraham to araw, éy tolayna Diyos. Kanya du apo-apo na a Judeo,éy tolay be side na Diyos. Halimbawa, duneditol a Judeo, éy ponan na kayo. Engkoo na Diyos i ponan no kayo, éy kona besa i sanga-sanga na. Mara, i sanga-sangana éy du Judeo. 17 Ey nadid, kentol nadén i sénganya du sanga-sanga na. Sakaysikam a éwan Judeo, mara sikam i kalewasde, a nitongko kam dén nadid to ponan nokayo. Te buhay kam a gébwat to ponan.18Pero diyanmoy apién du sanga-sanga naa minebut. Diyan kam mégkagi a mahusaykam du Judeo. Da sanga-sanga kam be san,a gébwat i kabuhayan moy to ponan.

19 Makay kagi moy a “Minebut dén dudati a sanga-sanga na, monda sikame ikalewas de.” 20 Tahod ya. Minebut side daéwan side méniwala. Sakay sikam a éwanJudeo, tinanggap kam dén na Diyos dahilsan ta péniwala moya diya. Kanya diyankam mégpalalo, éngˈwan dapat umantengkam ta Diyos. 21 Da entan moy, éngpinarusaan na Diyos du tolay na a Judeo, éymakay parusaan na kam be. 22 Enta moy iugali naDiyos--mebait siya, perometapangbe! Metapang siya du éwanméniwala, peromebait siya dikam, éng éwanmoy pabayantu péniwalamoy diya. Pero éng kaleksapanmoy tu péniwala moy diya, éy parusaan nakambe. 23Sakay pati du Judeo, éng soli side

Taga Roma 11:24 193 Taga Roma 12:8a méniwala a huway, éy tanggapén side naDiyos. Mara itongko side na Diyos a huwayto ponan no kayo. 24 Sikam a éwan Judeo,mara sanga-sanga kam a kentol to kayo aéwan mégbunga, a monda itongko kam tomahusay a kayo a te bunga. Ey du Judeo,da kentol side na Diyos a huway. I sanga-sanga na éya a kayo éy du tolay na Diyos.

Kagbian Na Diyos I Etanan25A tétotop ko, te kaginék dikam a lihim,

a gustu ko a mapospusan moy, mondaéwan kam mégkagi a mahusay kam duJudeo. Saye i gustu ko a mapospusan moy:I késuwaya na Judeo éy éwan pirmi. Nadidsan a panahun i pégidel dia ta Mahusaya Baheta, hanggan éwan pabi nagpasakupni Cristo i étanan a iba a tolay a pinili naDiyos. 26 Eng nanyari i éya, éy magsisi duJudeo a meligtas side a étanan. Da te kagito kasulatan, a“Tu méngiligtas, éy gébwat ta banuwan na

Judeo. Ibutan na i gimet na Judeoa medukés. 27 Sakay i Diyos, éymékipagkasundu dide, a ibutan nai kasalanan de a étanan.”

28 Du Judeo, da inidelan de i Mahusay aBaheta, éy naging kontara side ta Diyos.Ey dahil ta éya, sikam a éwan Judeo, éypagkékataon moy, da tanggapén kam dénnadid na Diyos. Pero du Judeo, éy mahalpabi side na Diyos, alang-alang du apo deto araw. Du Judeo, éy side i pinilia na Diyos29 a tolay na. Ey éwan siya magbagu tu isiptungkul du tolay a tiniyak na a kagbian.30 Mara sikam a éwan Judeo, dati kam amasuwayin ta Diyos to éya. Pero nadid,da éwan dén méniwala du Judeo, éy sikamdén nadid i kékagbian naa. 31Sikam a éwanJudeo éy méniwala kam nadid, éy du Judeoéy éwan. Sikam éy kinagbian kam dén naDiyos. Ey kona be sa du Judeo ta esa apanahun ta pagsisi de. 32 Da kinagi dén naDiyos a masuwayin i étanan a tolay, mondakagbian na side a étanan.

Puri Ta Diyos33-34 Dikél a tahod i kagbi na Diyos ta

tolay! Matalinung siya a tahod, a mépos-pusan na i étanan! Ti ésiya i makapospusata isip na Diyos? Ti ésiya i makapagtoldudiya? Ti ésiya i makapagpaliwanag ta ugalinaa? 35 Ti ésiya i nakapangatéd ta Diyos, a

monda te utang i Diyos diya? 36Ewan! Géb-wat ta Diyos i étanan, da siya i naglalangata étanan! Siya i te koo ta étanan. Puri taDiyos a éwan tu katapusan! Kona sa.

12I Tunay a Kéasa Tam Ta Diyos

1 Kanya nadid, a tétotop ko, da kinag-bian kitam dén na Diyos, éy te pékiohonékdikam. Iatédmoy nadid i bégi moy ta Diyoshabang buhay kam. Diyan moy gemtén imedukés, monda koo na i bégi moya. Sayai katunayana améniwala kamdiya a talaga.2 Diyan kam umayun ta ugali ta mund-uae. Eng ˈwan ipabagu kam ta Diyos tuisip, monda mabagu tu ugali moy, mondamapospusan moy éng anya i kaluuben naDiyos. Monda mapospusan moy éng anyai mahusay ta Diyos, o éng anya i kasayaanna, sakay ta tama a gimet.

3 Dahil to tungkulin ko a niatéd diyakénna Diyos, éy mégkagiék ta éye ta bawatesa dikam: diyan moy isipén a mahusaykam ta iba a tolay. Eng ˈwan isipén moyta mahusay, éng anya i kinamihasaan moya nipagkaluub dikam na Diyos. Magisipkam ayun ta péniwala moy a nipagkaluubna Diyos ta bawat esa dikam. 4-5 Marai bégi na tolay éy meadu a kasangkapan,a éwan paripareho i gimet dia. Ey konabe sa i bégi ni Cristo. Nadid, sikitam ibégi ni Cristo, a sikitam i kasangkapan nabégi naa. Sakay naging isesa kitam dén.Sakay iba-iba i tungkulin tama. 6 Nadid,i tungkulin tam a iba-iba a nipagkaluubdikitam na Diyos, éy gamitén tam side tamahusay. Eng nipagkaluub diko na Diyosa bihasa ka a magpahayag ta kagi na, éymagpahayag ka ayun ta péniwalamo. 7Engpinagkaluuben ka na Diyos ta tungkulinmo a mangtulung ta iba, éy tulungan modén. Eng i tungkulin mo éy mégtoldu, éymagtoldu ka dén. 8 Eng i tungkulin mo éymaghatul, éy sigi ka; maghatul ka dén. Engnipagkaluub diko na Diyos i tungkulinmo améngatéd ta te kailangan, éy mangatéd kadén tamahusay. Eng siko i te kapangyarianta gurupumo, éy tulunganmo du kagumanmo ta mahusay. Sakay éng aguman mo i tehirap, éy diyan ka mégtamad.

Taga Roma 12:9 194 Taga Roma 13:149 Mahalén moy i kapareho moy ta

matapat. Kaiyamutanmoy imedukés. Sug-sugénmoy imahusay a ugali. 10Négsuyuankam a kona ta tunay a pépétwadi. Igalangmoy du kakaguman moy ta mahusay.11 Magpakasipag kam tu isip a mag-tarabaho ta Panginoon. 12 Dapat masayakam ta kéasa moy ni Jesus. Magtiyagakam ta kahirapan moy. Manalangin kama palagi. 13Mangatéd kam du tétotop moya te kailangan. Patulusén moy ta bile moyi iba a tolay.

Tulungan Moy I Kalbug Moy14 Diyan moy isumpa du méngloko

dikam, éng ˈwan ipanalangin moy side.15 Mékipagsaya kam ta étanan a masaya.Eng te mégsanget, éy mékipagkaesa kambe dide. 16 Négsuyuan kam. Diyan kammégmalaki. Ey tanggapénmoybe imababaa tolay. 17 Eng te méngloko dikam, éydiyan kam guméganti ta medukés. Piliténmoy a gemtén i mahusay a ugali. 18 Engmaari, éy mékiagum kam ta mahusayta étanan a tolay. 19 A kékadimoy ko,diyan kam bumébilés. Bahala san i Diyosta éya. Da kagi to kasulatan, a bahala iDiyos a gumanti ta nagimet ta medukés.20 Eng ˈwan, i maari a gimet moy éy éngmégalép tu kalbugmo, éypékanénmo. Engmégeplék, éy pénumén mo. Eng pakunanmo sa, éy masanike siya to ginimet nadiko a medukés. 21 Diyan kam bumébilés,makay madaig kam na medukés. Maigi paéy gemtén moy i mahusay monda madaigmoy i medukés.

13Ipasakup Kam Ta Gubiyerno

1 I bawat esa a tolay éy dapat ipasakup dupinunu na gubiyerno. Dahilan éy éwan tupamahalaan a éwan Diyos i nagpataas diya.Maski ahe a pinunu éy Diyos i nagpataasadiya. 2Kanya i maski ti ésiya a éwan méni-wala ta pamahalaan na gubiyerno, éy kon-tara siya ta plano na Diyos. Tu magkunasa, éy maparusaan siya. 3 Dahilan, dupamahalaan éydapat antingannamégimetta medukés. Pero éwan be dén umantengdu mégimet ta mahusay. Gustu mo a éwanka méganteng ta pamahalaan? Gumametka ta mahusay, éy purién de ka. 4 Dahilan,

side a pinunu éymégtarabaho side ta Diyosta ikahusay mo. Pero éng gémtén moi kasalanan, éy umanteng ka, da side éyte kapangyarian a talaga a magparusa.Side éy utusan na Diyos a mégparusa tamagimet ta medukés. 5 Kanya ngani, éydapat kam a ipasakup du pamahalaan nagubiyerno, monda maiwasan moy i parusana Diyos. Sakay pati éy saya i tama a ugali.

6 Nadid, du pamahalaan na gubiyerno,éng tupadén de tu tungkulin de, éy sayai tarabaho dia ta Diyos. Kanya i maigiadikam éy magbuwes kam. 7 Bayaden moyside ta utang moy ta gubiyerno. Maniwalakam dide, a igalang moy side.

Isolot Moy I Ugali Ni Jesus8Bayadenmoy tuutangmoy ta kapareho

moy, sakaymahalénmoy tu kaparehomoy.Eng kona kam sa, éy matupad moy dén iutus na Diyos. 9Dahilan, éng mahalén moytu kapareho moy a kona ta pégmahal moyta bégi moy, éy éwan moy labagén du utusa diyan ka méngibébi, diyan ka mémuno,diyan ka mégtako, diyan ka medémot,sakay du iba pa a utus. 10 Tu mégmahalta kapareho na, éy éwan siya mégimet tamedukés diya. Kanya éng mahalén moytu kapareho moy, éy tupadén moy dén atalaga i utus na Diyos.

11 Dapat kona sa i ugali moy nadid, daéwan male a panahun éy sumoli se tuPanginoon amangalap dikitam. Diyan kammatidug, da adene dén nadid i oras a iligtasna kitam, kesira to ditol a péniwala tam.12 Adene dén a malipas i kahirapan tam tamunduae. Adene dén a dumemét i aldewa agawén kitam na Panginoon. Kanyaékbusén tam nadid i ugali ta mundua amedukés, a isolot tam i ugali na Diyos.13 Gemtén tam i mahusay, da mégiyan ki-tam nadid ta demlag. Diyan kitam mé-glasing, sakay diyan kitam mégpehéng tabastos. Diyan kitam méngibébi. Diyankitam méglébug. Diyan kitam ménaghili.14 Diyan moy pépansingén tu dati a ugalimoy a medukés. Eng ˈwan isolot moy tuugali ni Panginoon Jesu Cristo.

14Diyan Moy Pintasan Du Top Moy a Iba

Taga Roma 14:1 195 Taga Roma 14:23

1 Nadid, tungkul ta tolay a mehina pabita péniwala de ni Cristo, éy tanggapénmoyi kona sa. Pero diyan kammékipagpasuwaydide tungkul ta ugali de. 2Mara, tu tolay amehina pabi tu péniwala, éy isip na a bawalaméngan ta pilas. Kanya i kanénna sana éytu imula. Pero du iba a méniwala ni Cristo,éy isip de maari a méngan ta pilas. 3 Sikama méngan ta pilas, éy diyan moy pintasandu méngan ta nimula san. Sakay sikam amégisip a bawal tu pilas, éy diyan moy bepintasan tu méngan ta pilas. Da tinanggapdén na Diyos i éduwa a éya a kalase a tolay.4 Bakit! Isip mo tungkulin mo a mégpintasta utusan na iba? Tu Panginoon na sani makapégkagi ta utusan na, éng tama tugimet na, o éng éwan. Ey mahusay nganii gimet na, da aguman siya na Panginoonna.

5 Mara, te sénganya a tolay a ipangilinde i esa a aldew, a mahigit kan ya kesira taiba a aldew. Sakay te iba man dén a kagide a paripareho i étanan a aldew. Dapatmagpakatibay i bawat esa ta sarili na aisip tungkul ta éya. 6 Dahilan i méngilinta esa a aldew, éy méngilin side ayun tapéniwala de ta Panginoon. Sakay i ménganta pilas, éyméngan ta éya ayun ta péniwalade ta Panginoon, da mégpasalamat be sideta Diyos ta kanén de. Ey kona be sa iméngan ta imula san--méngan be side takona sa ayun ta péniwala de ta Panginoon,da mégpasalamat be side ta Diyos ta kanénde. 7 Sikitam, maski mate kitam o buhaykitam pabi, éy éwan tam koo a sarili i bégitam, 8 éng ˈwan koo na Panginoon tam.Kanya maski mate kitam nadid, o éwanpabi, éy dapat gemtén tam i kasayaan naPanginoon tam. 9 Dahilan ti Cristo éy natesakay huway a nabuhay, monda magingPanginoon siya ta étanan. Pati du patesakay na étanan a buhay éy Panginoon desiya.

10 Kanya sikam, diyan moy pintasan tutop moy ta péniwala, éng iba i ugali de.Sakay diyan moy apién tu top moy. Dasikitam a étanan éy paharapén kitam naDiyos, bagay oras na dén a maghukum.Kanya siya san i bahala a mégpintas. 11 Danakagi to kasulatan a kinagi na Panginoon,a “Tutuhanan a luméluhud i étanan a tolaydiyakén, sakay aminén de a étanan a sakén

éy Diyosék.” 12 Kanya tukoy tam i bawatesa dikitam éy tumaknég kitam a talaga taharap na Diyos, a aminén tam diya i étanana ginimigimet tam.

Diyan Moy Pagkasalaén Tu Kaguman Moy13Nadid, éng kona sa, éy diyan moy dén

pépintasan i iba. I maigia a isip moy éydiyan moy atdinan du kakaguman moy taipagkasala de. 14 Dahil ta pékiagum ko niPanginoon Jesus, éy nasiguru ko a éwanbawal a méngan ta maski anya. Pero éngakala na maski ti ésiya a bawal i pilas, éybawal ngani diya a talaga. Maigi pa éydiyan na kanén. 15 Eng atdinan mo tu topmo ta medukés a isip na, da méngan kata pilas, éy mali ka, da kinagi na a bawal.Bakit, éwan mo mahalén i top mo ta péni-wala? Minate ti Cristo para be diya. Kanyadiyan mo siya ipahamak dahil ta pénganmo. 16 Kanya i ugali mo, maski mahusaydiko, éy diyan mo itulos éng mapintasanna iba. 17 Dahilan sikitam a nipasakup taDiyos, éy éwan importante dikitam i kanénéy ta inumén. Engˈwan i importantea diki-tam éy gemtén tam i gustu na Diyos, sakaymabati tam i mapayapa a buhay sakay takasayaan a gébwat ta Banal a Espiritu. 18 Imégtarabaho ni Cristo ta kona sa, éy siyai kinagustuan na Diyos. Sakay siya i iyé-galang na tolay.

19 Kanya pilitén tam a négsuyuan kitamdu kakaguman tam, sakaymakapagpatibaykitam ta bawat esa. 20 Diyan moy sidaéni péniwala no esa dahil ta péngan moyta pilas. Talaga a maari kitam a mén-gan ta maski anya. Pero mali kam éngpagkasalaén moy i iba a tolay dahil ta pén-gan moy. 21Maigi pa éy diyan moy gemténi maski anya a méngatéd ta kaguman moyta ipagkasala na. Mahusay i éwan ménganta pilas éy ta alak, éng mangatéd ya ta ibata ipagkasala de.

22 Mara sikam, éng isip moy a éwankasalanan iméngan ta pilas, éymaari. Perosiko maka san dén, sakay na Diyos i dapatmakapospos ta péniwala mo tungkul taéya. Diyan moy ya ipékipégsuway ta iba.I tolay a éwan mégalanganin tungkul tatama a kanén, éy siya i mahusay tu isip.23 Pero tu mégalanganin tungkul ta pilas,sakay kanén na be, éy te kasalanan siya, da

Taga Roma 15:1 196 Taga Roma 15:26éwan ayun ta péniwala na. Maski anya igemtén moya, éng éwan ayun ta péniwalamoya, éy kasalanan ya.

15Diyan Moy Isipén Tu Sarili Moy

1 Sikitam a matibay ta péniwala tam, éydapat a pagtiisan tam i ugali du mehinapabi. Diyan tam isipén i sarili tam san.2 Engˈwan aguman tam pa i kapareho tam,monda tumibay be i péniwala de. 3 Daentan moy ti Cristo: éwan na inisip tusarili na. Da kagi ta kasulatan a tinanggapni Cristo i étanan a iyamut na tolay taDiyos. 4 I étanan a nesulat to araw takasulatan na Diyos, éy monda mapospu-san tam, monda umasa kitam ta Diyos tamahusay. I kasulatan, éy atdinan na kitamta pégtiyaga tam, sakay patibayén na bei péniwala tam. 5 Atdinan kam na Diyosta pégtiyaga moy sakay ta kétibay na isipmoya. Ey i panalangin ko nadid, éy agumanna kam maka, monda négsuyuan kam tamahusay, ayun ta kaluubén ni Cristo Jesus.6Konamaka sa, monda négkaguman kam amagpuri ta Diyos. Siya i Ama na Panginoontam a Jesu Cristo.

7 Tinanggap kam na Diyos. Nadid, patisikam éy tanggapén moy be i bawat esaa kaguman moy, monda mapuri na tolayi Diyos. 8 Da tandaan moy, ti Cristo éyinumange ta munduae a tulungan na duJudeo, a monda ipeta na a matapat i Diyos,sakay tinupad na i étanan a nipangako naDiyos du apo-apo de to araw. 9 Sakay patiéy inumange be se siya, monda du éwanJudeo, éy purién de i Diyos ta kagbi na dide.Ayun ya ta kagi ni Cristo to kasulatan, a“Purién ta ka ta harap du tolay a éwanJudeo. Sakay purién ta ka ta kanta ko.”10 Sakay te kagi a esa a “Sikam a éwanJudeo, éy kaguman moy be du tolay naDiyos a magpasalamat!” 11 “Purién siyaa tahod na étanan a tolay ta mundua!”12 Sakay tu kasulatan ni Isayas, i kagi naaéy “Te dumemét a apo ni Hese a ienak.Humayag siya a siya i maghari du éwanJudeo a tolay. Siya i asaan dia.”

13 I Diyos i asaan tama. Ménalanginékdiya, a atdinan na kam maka ta kasayaan

moy sakay tamapayapa a isip dahil ta péni-wala moy diya. Monda i Banal a Espiritu éypatibayén na pa i pag-asa moy diya.

Tu Tungkulin Ni Pablo14 A tétotop ko, méniwalaék a mahusay

i ugali moya. Tukoy ko a mépospusanmoy dén ta hustu, monda maari kam anégpaalalahanan. 15 Pero ta sulatae, éymahigpit i pégpaala-ala kua dikam tungkulta sénganya a bagay. Nisulat ko ye dikamta kaluub na Diyos diyakén 16 a nagingutusanék ni Cristo. I tungkulin kua éy tu-lungan ko du éwan Judeo a tolay, da sakén iméngipahayaga dide ta Mahusay a Baheta.Mara sakén i méngatéda ta Diyos du éwanJudeo a tolay. Ey tanggapén na side, da pin-abanal side na Banal a Espiritu. 17 Dahil tapékiagum ko ni Cristo Jesus, éy mésayaékta tarabaho ko ta Diyos. 18 I éasaan ko sana,a pégkagian ko, éy tu nipagimet ni Cristodiyakén, monda maakit ko du éwan Judeoa tolay, monda méniwala side ta Diyos.Ey inakit ko dén side ta kagi ko sakay tatarabaho ko be, 19 sakay tanda a makataka-taka, sakay ta tulung na kapangyarian naBanal a Espiritu. Kanya sakén, sapul taJerusalem hanggan ta Iliriko, éy nipahayagko dén i Mahusay a Baheta tungkul niCristo. 20 Saya i hangad kua, a méngi-pahayagék ta Mahusay a Baheta ta maskiahe a lugar a éwan de pabi tukoy ti Cristo,monda éwanékmagtoldu ta natolduan dénna iba. 21 Da kagi na kasulatan, éy “Duéwan pabi nakabaheta ta tungkul diya, éymabaheta de, a mapospusan de dén.”

Tu Gayak Ni Pablo22 Kanya éwanék pabi sina makaange

dikam, da mégtolduék pabi ta éye.23-24 Pero nadid, da natapos dén i tarabahoko di banuwan a éye, éy mégayakék abumisita dikam ta Roma. Nale a panahunéy gustu ko dén a bumisita dikam. Ey nadidgayak ko a tumulos dikam ta péglakad kota Espanya. I asaan ko bia, éy tulunganékmoy be, monda makatulosék ta Espanya.

25 Pero nadid, éy méglakadék pa taJerusalem, monda kébilén ko pa sa i tulungme a para du Judeo a méniwala ni Jesusta éya, 26 da te tolay a mehirap ta éya.Ey du tétotop tam ta Masedonia sakay taAkaya, pékabaheta de a te hirap du Judeo

Taga Roma 15:27 197 Taga Roma 16:21ta Jerusalem, éy négambagen side ta paradide. 27Nalowas side tu isip a négambagen.Ey talaga a dapat a tumulung side du Judeoa te hirap, da éwan side Judeo. Ey duéwan Judeo éy te kabahagi side nadid takaluub na Diyos du Judeo. 28 Kanya sakén,péngitugén ko ta ambag de ta Jerusalem,éy tumulosék dikam ta Roma, ta péglakadko ta Espanya. 29 Ey kédemét ko sina,éy agumanék ni Cristo, monda maariék amégkagi dikam ta kaigian moy.

30Nadid, a tétotop ko, te kaginék dikam.Alang-alang ta Panginoon tam a JesuCristo, sakay ta pégmahal moy diyakén agébwat ta Espiritu, éy tulunganék moy tapanalangin moy diyakén. 31 Ipanalanginékmoy a alagaanék na Diyos du éwan méni-wala ta Hudea a kontara diyakén. Sakaydu Judeo a méniwala ta Jerusalem, man-alangin kam pad a tanggapén de tu itugénko dide a tulung a gébwat du éwan Judeo.32 Ipanalanginék moy, monda éng kalu-uben na Diyos, éy makademéték dikama mahusayék tu isip, monda makatulosékdikam ta mahusay a kéimang ko. 33 Edsinamaka dikam ta mahusay i Diyos. Siya ikégébwatan na mapayapa a isip tam. Konasa.

16Mékikumusta Ti Pablo Du Kadimoy Na

1 Ti wadi tam a Pebe, éy katulung siyata gurupu ta simbaan ta Senkea. Mahusaysiya a bébe. 2 Tanggapén moy siya tamahusay, da sakup be siya na Panginoontam. Saya i mahusay a ugali na tolay naDiyos. Sakay aguman moy siya ta maskianya a kailangan na dikam, dameadu siya anatulungan. Sakay inagumanék na be dén.3 Ipékikumustaék moy de Prisila a pasawa.Side i kaguman ko to éya a mégtarabahoni Cristo Jesus. 4 Nitaya de i buhay dediyakén. Mégpasalamaték ta Diyos dide,sakay du étanan a éwan Judeo a méni-wala ni Jesus, éy mégpasalamat be sidedide. 5 Ipékikumustaék moy be du tolay amégsimba ta bile de Prisila.

Ipékikumustaék moy be ni Epeneto akadimoy ko. Siya i neditula ta Asia améniwala ni Cristo. 6 Ipékikumustaék moybe ni Maria. Nagtarabaho siya dikam tamahigpit. 7 Ipékikumustaék moy be de

Androni a patwadi. Kabébayan ko side,sakay kaguman ko side to nikepihesu me.Tanyag side du apostol. Sakay neditol beside diyakén a méniwala ni Cristo.

8 Ipékikumustaék moy ni Amplia.Siya i kadimoy ko be ta Panginoon.9 Ipékikumustaék moy ni Urbano akaguman tam ta tarabaho tam ni Cristo,sakay ti Estaki a kadimoy ko. 10 Ey kona besa ti Apeles. Tukoy ko a matapat siya niCristo. Ipékikumustaék moy be de Aristoa mététena. 11 Pati de Herodi a kabébayanko, sakay de Narsiso a mététena. Kagumantam be side ta Panginoon.

12 Ipékikumustaék moy be de Tiripesakay ti Tiposa, sakay ti kadimoy ko aPersida. Mesipag side a mégtarabahota Panginoon. 13 Mékikumustaék be niRupo. Utusan be siya na Diyos. Sakaytu ina na, a ibilang ko a dada ko a tu-nay. 14 Mékikumustaék be ni Asinki,sakay ti Pilegon, éy ti Hermes, ti Pa-trobas, ti Hermas, sakay du kakagumande. 15 Ipékikumustaék moy be ni Pilolo,ti Hulia, de Nereyo a patwade, sakay deOlimpas, sakay du kakaguman de a méni-wala ni Jesus.

16Négbatian kam ta matapat. Du étanana tolay du simbaan ta éye éy mékikumustabe side dikam.

17Nadid, a tétotop ko, te kaginék dikama esa. Mangilag kam ta tolay a mékialamta péniwala moy. Gustu de éy maghiwalaykam tu isip. I kona sa, éy kontara side tainadal tam a tungkul ni Cristo, a tinanggapmoy. Iwasan moy side. 18 Du mégtolduta kona sa, éy éwan side mégtarabaho niCristo, éng ˈwan ta sarili de san a gustu.Lélokon de du mebait a tolay dahil ta pék-isuyu de sakay ta pégkagi de a memahal.

19Meadu a tolay i nakabaheta dén ta ké-sunudmoyni Cristo. Eymésayaék dikam taéya. Ey sakén, éy gustu ko éy mapospusanmoy i mahusay, sakay gustu ko a éwan kamtu malay ta medukés a bagay. 20 Diyosi méngatéda dikitam ta kapayapaan tam.Ewan male éy ipadaig na dikam ti Satanas.

Kagbian kammaka tamahusay ni Pangi-noon tam a Jesu Cristo.

21 Ti Timoteo a kaguman ko se, éymékikumusta siya dikam. Ey kona be ti

Taga Roma 16:22 198 Taga Roma 16:27Lusio, sakay ti Hason, sakay ti Sosipa. Sidei kapareho ko a Judeo.

22 Sakén éy ti Tersio. Nipagsulat koti Pablo ta sulatae. Bumateék be dikam.Méniwalaék be ni Cristo.

23 Mékikumusta dikam ti Gayo. Sakénéy tumulosék ta bile de nadid. Sakay dutolay ta éye, éy mégsimba side ta bile debe. Mékikumusta be dikam ti Erasto. Siyai tusureru ta banuwanae. Sakay tu top tama Kartus, bumate be siya dikam.

24 Kagbian kam maka ta mahusay niPanginoon tam a Jesu Cristo. Kona sa.

25 Purién tam i Diyos! Patibayén na kamta péniwala, ayun ta Mahusay a Baheta aipahayag ko tungkul ni Jesu Cristo. Ayunbe ta katutuhanan a nale a nelihim to éya,26pero nadid éy tinumanyag dén ta étanana tolay, dahil to nisulat du purupeta naDiyos. Saya i utus na Diyos, monda i étanana tolay ta mundua, éy maniwala maka dénside. 27 Purién tam i isiisesa a Diyos! Siyasan i matalinunga! Purién tam siya a éwantu katapusan, dahil ni Jesu Cristo. Ewandén. Pablo

1 Korinto 1:1 199 1 Korinto 1:28

Tu Purumeru a Sulat ni PabloduTaga Korinto1 Gébwat ye ni Pablo sakay ti Sostenes

a top tam. Piniliék na Diyos a magingapostolék ni Cristo Jesus. 2 Séye i sulat miadu sakup na simbaan ta Korinto. Sikam itolay na Diyos, a kona du iba-iba a tolay améniwala ni Panginoon tam a Cristo Jesus.Pinili kam dén na Diyos.

3 Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kam makata biyaya sakay ta kapayapaan.

Kaluub Ni Cristo4 Palagiék a mégpasalamat ta Diyos para

dikam, da kinagbian kam na Diyos, dahilni Cristo Jesus. Mégpasalamaték diya, 5 damahusay dén i buhay moya, sakay ta kagimoya éy ta isip moya. Ey gébwat ya niCristo. 6 Salamat, da matibay dén i péni-wala moy a nitoldu me dikam a tungkulni Cristo. 7 Kanya dinumemét dén dikamdu étanan a kaluub na Diyos; éy méguhaykam dén ta késoli na Panginoon tam a JesuCristo. 8 Alagaan na kam hanggan ta kat-apusan, monda kédemét na a maghukum,éy demtan na kam a éwan tu kasalanan.9 Matapat i Diyos. Pinili na kam a sikami mékiaguma ta anak na a Jesu Cristo aPanginoon tam.

Dapat Négkaisa Kam10 Nadid, sikam a tétotop ko, dahil ta

Panginoon tam a Jesu Cristo, éy mékio-honék dikam. Négkaisa kam tu péniwala.Diyan kam néghiwalay. 11 Dahilan éynibaheta diyakén du kaguman ni Kloe anéglébug kam kan. 12 Eng mara, te esakan a mégkagi, a “Sakupék ni Pablo.” Teesa man dén a mégkagi, a “Sakupék niApolos.” Te esa man dén a mégkagi, a“Sakupék ni Pedro.” Sakay te mégkagi pa,a “Sakén éy sakupék ni Cristo.” 13 Bakit?Nahati-hati beman du méniwala ni Cristo?Ti Pablo beman i nipakua ta kudos a paradikam? Bininyagen kam beman ta ngahenni Pablo? 14-16 Salamat, da éwan ta kambininyagen, monda éwan tu méképégkagia “Bininyagenék ni Pablo.” Naala-ala kobale, i bininyagen ko sana éy ti Krispo

sakay ti Gayo, sakay de Esteban amététena.Pero éwanék wade dén tu iba a bininyagendikam. 17 Dahilan éwanék se pinaange niCristo a magbinyag ta tolay, éngˈwan még-pahayagék ta Mahusay a Baheta. Sakay ipégpahayag kua éy éwan koman i matal-inung a tolay. Dahilan éng mégkagiék tamedisalad a kagi, éy éwan mapospusandu péngipahayagen ko i kahulugen na ka-matayan ni Cristo to kudos.

Ti Cristo I Te Kapangyarian18Pero du talaga amapahamak, éy idelan

de tu nabaheta de to kudos. Ey sikitam ameligtas, éy tukoy tam tu kudos, a tandaya na kapangyarian na Diyos a méngilig-tas dikitam. 19 Da nesulat dén ta kasula-tan, a sidaén na Diyos i isip du matalin-ung, monda éwan tu kabuluhan i isip dia.20 Kanya nadid, éy éwan dén tu kabuluhandu matalinung a tolay, da nagpatunay déni Diyos a mali-mali i isip du matalinung.

21Ey gemtén na Diyos i plano na amatal-inung, a éwan maari du tolay a mapospu-san de i Diyos ta katalinungan de. Ey tunipahayag me, éy kagi de a luku-luku. Eysaya i mangiligtas du méniwala. 22 Pero duJudeo, éy éwan side méniwala éng éwan depa meta i tanda a makataka-taka. Sakaydu Griego, éwan side méniwala, da kontaraina to inadal de. 23 Kanya éng ipahayagme a nagpakamatay ti Cristo to kudos parata tolay, éy méiyamut du Judeo. Sakaydu éwan Judeo, kagi de a luku-luku tunipahayag me. 24 Pero du pinili na Diyosa sakup na, éy Judeo, éy ta éwan Judeo.Side iméniwala a ti Cristo i te kapangyariana gébwat ta Diyos a méngiligtas ta tolay.Siya i te isip a mahusay a gébwat ta Diyos.25Kanya tu isip naDiyos éymasmatalinungta isip na tolay, sakay tu kapangyarian naDiyos éy mas mahigit pa ta kapangyarianna tolay.

26 Sikam a tétotop ko, isipén moy tukalagayanmoy to péngpili dikam na Diyos.Kétihék san dikam i matalinung. Kétihéksan dikam i mataas. Engˈwan mababa kamsan a tolay. 27 Pero du pinili na Diyosa sakup na, éy side ya du tolay a éwanmatalinung, monda kédemét na oras, éymasanike du matalinung a tolay. 28 Pinilina Diyos du mababa a tolay a ngéngahinande amedukés, mondamaging éwan tu pasa

1 Korinto 1:29 200 1 Korinto 3:5du mataas a tolay. 29 Kanya éwan tu maaria magmalaki ta harap na Diyos. 30 Peroi Diyos éy pinékiagum na kitam ni CristoJesus. Siya i katalinungan tama. Tukoytam i Diyos dahil ni Jesus. Dahil ni Jesus éyibilang kitamnaDiyos a éwan tu kasalanan;tolay na kitam dén. Iligtas kitam na Diyos,daminate ti Jesus to kudos. 31Kanya te kagita kasulatan, a “Diyan kammagmalaki, éngˈwan Diyos i purién moya.”

2Tu Nitoldu Ni Pablo

1 Sikam a tétotop ko, to kéange ko sinadikam, éy nipahayag ko dikam i tungkulta Diyos. Pero éwanék nagtoldu dikamta medisalad a kagi. 2 I naisip kua éyéwanék tu iba a itoldu dikam éngˈwan tiJesu Cristo a nipako to kudos. 3 Kanyato kéange ko dikam, éy nasanikeék dikam,a négantingék a tahod. 4 Ewanék nagpa-hayag dikam ta medisalad a kagi a komani kagi na matalinung; éngˈwan nikagi ko takapangyarian na Espiritu na Diyos. 5Kanyatupéniwalamoy to kinagi ko, éy éwandahilta kagi a medisalad, éngˈwan kapangyarianna Diyos i nagpatunaya dikam a tutuhanantu nitoldu ko.

Tu Plano Na Diyos6 Pero itoldu ko be i medisalad a kagi du

méniwala ni Jesus ta mahusay. Pero i éyaa medisalad a pégtoldu ko, éy éwan konata medisalad a pégtoldu na te tungkulin atolay. I pégtoldu dia, éy malipas san ya.7 Engˈwan, i pégtoldu kua éy medisalad akagi a gébwat ta isip na Diyos, a nelihimta tolay. I éya a kagi éy plano na Diyos anihanda na a para ta kahusayan tam. Eynihanda na bagu nilalang i mundua. 8 Perodu te tungkulin a tolay, éwan de tukoy i éyaa plano naDiyos. Eng napospusan demaka,éy éwan de binuno tu Panginoon tam tokudos. 9 Pero nakagi dén ta kasulatan, a“Nihanda dén na Diyos i kaluub na a paradu mégmahal diya. Pero éwan tu naketato plano a nihanda na; éwan tu nakabatiéng anya i nihanda na. Ewan tu nakaisipto nihanda na.” 10 Pero nadid éy pinaangese na Diyos i Espiritu na a néngipaliwanagdikitam to nihanda na a plano. Ey tuEspiritu éy tukoy na i maski anya a bagay.

Maski i isip na Diyos, éy tukoy na. 11Mara,éwan tu makapospos ta isip no iba a lélake.Imapospusanmo sana éy tu sarilimo a isip.Ey kona be sa i Espiritu na Diyos--siya san imakapospos ta isip na Diyos. 12 Ey nadid,i tukoy tam éy éwan gébwat ta ugali natolay. Engˈwan, pinaange dikitam na Diyosi Espiritu na. Siya imégpaliwanaga dikitamta memahal a plano na Diyos dikitam.

13 Kanya éwan kame mégtoldu ta kagi agébwat ta isip me san; éngˈwan i pégtoldumia éy kagi a gébwat ta Banal a Espiritu.Kona sa. Mégkagi kame ta kagi na Espirituna Diyos, éngmégpaliwanag kame du tolaya pégiyanan na Espiritu. 14 I tolay a éwanpégiyanan na Espiritu na Diyos éy éwan detanggapén i gébwat ta Espiritu na Diyos.Kagi de a luku-luku i gimet na Espiritu.Ewan de mépospusan i gimet na Espiritu,da éwan mégiyan dide. 15 Pero i tolay apégiyanan na Banal a Espiritu, éy tukoyde i maski anya; tukoy de i katutuhananéy ta éwan. Pero du éwan méniwala éyéwan de tukoy i ugali du tolay a pégiyananna Espiritu. 16 Da éwan tu nakapospos taisip na Panginoon. Ewan tu makapagtoldudiya. Pero sikitam éy tukoy tam i isip niCristo.

3Utusan Kame San Na Diyos

1 Sikam a tétotop ko, to kébisita kodikam, éy éwanék nakapagtoldu dikam akona to gimet ko du tolay a pégiyanan naBanal a Espiritu. Da sikam, éy gégemténmoy pabi tu dati moy a ugali. Mara, mab-ulol kam pabi ta péniwala moy ni Cristo.Kanya medibo san a kagi tu nipagtolduko dikam. 2 Mara, inatdinan ta kam santa gatas, da éwan moy pabi kaya i kanéna mekétog. Ey hanggan nadid éy éwanmoy pabi kaya, 3 da sésundin moy pabi tuugali moy a dati. Bagay néglébug kam,sakay négpanapanaghili kam, éy saya ikatunayana a sundin moy pabi tu ugalimoy a dati. Bakit ahigén moy du tolay aiba a éwan méniwala ta Diyos? 4 Bagayte mégmalaki dikam a sakup ni Pablo, odikaya ni Apolos, éy saya i tandaa a umahegkam pabi du tolay a éwan méniwala.

5 Bakit néglébug kam? Akala moy wadeéng mataasék ni Apolos, o éng ti Apolos i

1 Korinto 3:6 201 1 Korinto 4:7mataas diyakén. Ewan moy beman tukoya pareho kame a mababa? Utusan kamesan na Diyos. Nipahayag me san dikam tupéniwala moy nadid. Basta éwan parehotu niutus dikame na Diyos. 6 Mara, sakéni nagmula ta bukél; ti Apolos i nagdileg.Pero besa a sikame i nagpatubu ta kayo.Diyos san i nagpatubua. 7 Kanya éwanmahalaga tu mégmula; éwan be mahalagatumégdileg. Diyos san i mahalaga, da siya imégpatubua ta kayo. 8 Tu mégmula, sakaytu mégdileg, éy pareho side a mababa.Gantian side na Diyos ayun ta tarabahode. 9 Ey sikame ti Apolos, éy mégkagumankame san a mégtarabaho ta Diyos ta umana. Ey sikam i uma na Diyos. Mara, tunimula me dikam, sakay tu dinileg me, éyéwan kayo, éng éwan tuMahusay a Baheta.

Halimbawa sikam, éy bile kam dén naDiyos. 10 Ey sakén éy pinagkaluubenékna Diyos a tagapagbile ta bile na. Kanyanagimeték dén ta pundasiyon na bile. Na-did te iba a lélake a mégbile diya. Perodapat mangilag du tolay a mégbile ta bilena Diyos. 11 Diyan side magimet ta ibaa pundasiyon, da te pundasiyon dén tabile na Diyos, a ti Jesu Cristo ngani dén.Ewanmaari amagimet ta iba a pundasiyon.12Nadid, sari-sari a kasangkapan i gamiténde ta pégbile de ta pundasiyon. Temégamitta kasangkapan a mahalaga: gintu, pi-lak, sakay mahalaga a bito. Sakay temégamit ta kasangkapan a mahuna: kayo,sakay kawayan, sakay kugun. 13 Kédemétna aldew na péghukum, éy mehayag itarabaho na bawat esa a tolay na Diyos,éngmahusay, o éngmahuna. Da puhubaanna Diyos i tarabaho tam ta apoy. 14 Tutinarabaho na bawat esa to pundasiyon,éng mabuhay ta apoy, éy atdinan siya naDiyos ta gantimpala na. 15 Pero éng matu-tod tu tinarabaho de, éy éwan side atdinanta gantimpala de. Mara, koman side i tolaya lumuwas ta bile a métutod. Buhay side,pero natutod i étanan a ari-arian de.

16 Bakit! Ewan moy beman mépospusana sikam i bile na Diyos? Kanya mégiyandikam i Espiritu na Diyos, 17 a sikam i bilena a sarili. Ey parusaan na Diyos i maski tiésiya a mangsida ta bile na. Ey sikam nganidén i bile na, da mégiyan dikam.

18 Diyan kam magkamali tu isip. Eng te

tolay sina dikam a isip de amatalinung sideayun ta ugali ta mundua, éy dapat a ibutande i kona sa a isip de. Maari éng magingmahina side tu isip, monda makaposposside ta ugali na Diyos. Nadid, éng kona sa,éy matalinung side a talaga. 19 Dahilan dutolay a matalinung ta ugali ta mundua, éypégngihitan side na Diyos. Kona man sa,éy nesulat dén ta kasulatan, a “Pékebuyuénna Diyos tu isip du matalinung.” 20 Sakay“Tukoy na Diyos a éwan tu pasa i isip dumatalinung.” 21 Kanya, diyan moy ipag-malaki i maski ti ésiya a tolay. Inatdinankam dén na Diyos ta étanan a kailanganmoy: 22 Sakén, sakay ti Apolos, sakay tiPedro i niatéd naa dikam a mangtulungdikam. I mundua, i buhay, i kamatayan,sakay i panahun nadid, sakay i panahuna dumemét, éy sikam i amo de a étanan.23 Pero sikam i sakup ni Cristo. Ey ti Cristoéy sakup na Diyos.

4Du Apostol Ni Cristo

1 Tandaan moy; sikame ti Apolos, éyutusan kame san na Diyos. I tungkulin miaéy méngipahayag ta Mahusay a Baheta, anelihim to éya. 2Nadid, i mahalaga a gimetna utusan, éy sumunud to amo na. 3 Eyanya sakén? Mahusayék a utusan, o éwan?Ewan ko tukoy, Ewanék malungkut éngpintasanék moy, 4 da Panginoon san i ba-hala a mégkagi éng sinunud ko siya, o éngéwan. I isip kua, éy éwanék tu kasalanan,pero makay te kasalananék. Tukoy naDiyos. 5 Kanya sikam, éy diyanék moy pin-tasan, da éwan pabi oras. Késoli na Pangi-noon, éy siya i bahala a magpaliwanag talihim a gimet na tolay, éng tama, o éngmedukés. Siya i magpaliwanag ta hangadna tolay, a ganti na dide ayun ta gimet de.

6 Tétotop ko, i nisulat ko a éye dikaméy ginamit ko dén i ngahen me ti Apolos,monda éwan moy kaleksapan tu nitoldume dikam. Diyan moy ipagmalaki tu esa,a idelan moy tu esa; da pareho kame san tiApolos. 7Bakit! Diyos i nangatéda dikam tamahusay a gemtén moy.

Bakit mégmalaki kam? Naleksapan moywade a Diyos i nangatéd ta buhay moy.

1 Korinto 4:8 202 1 Korinto 5:118 Mégmalaki kam bale a sikam san i

kampian na Diyos! Sikam bale san i maya-mana ta Diyos! Isip moy hari kam bale dénta banuwan na Diyos. Pero sikame a apos-tol, éy ewan pabi. Gustu ko maghari kammaka dén; makay pakultaden moy kamebe a maghari. 9 Pero éwan be. Da sikamea apostol, éy pinaghirap kame wade naDiyos ta mas mahigit ta iba a tolay. Apiénkame na tolay. Kapareho kame na pihesua adene a bunon na pulis. Tolay sakayanghel i maketaa ta hirap me. 10 Sikameéy luku-luku kame kan, da méniwala kameni Cristo. Pero sikam éy mégmalaki kam amatalinung kam ta péniwala moy. Sikameéy mehina kame kan, pero sikam éy mesi-bét i isip moya. Sikam éy purién kambale na tolay. Ey sikame, éy apién dekame san. 11 Hanggan nadid éy mégtiiskame ta alép, sakay eplék. Kulang i badumia. Ewan kame tu bile a sarili. Sakayéng méglebut kame éy pasakitan kame natolay. 12 Mégtarabaho kame ta mahigpitta kanén me. Bagay dustaén kame dutolay, éy panalangin me san side. Bagaylokuén de kame, éy tiisén me san. 13 Bagayupusén de kame, éy mebait kame san dide.Hanggan nadid, éy apién de kame a ibilangde kame a mehupet.

14 I éye éy éwan ko nisulat a mondamasanike kam, éngˈwan gustu ko éy hat-ulan ta kam. Da sikam i bilang anak koa mahal ko. 15 Dahilan, maski te meaadua mégtoldu dikam ta tungkul ta péniwalamoy ni Cristo, éy sakén san i ama moya.Da sakén i neditol a nagpahayag dikam taMahusay a Baheta ni Cristo. 16 I pékio-hon kua dikam, éy umaheg kam diyakén.17 Kanya nadid, éy paangen ko dén sinadikam ti Timoteo, monda siya i magpaala-ala dikam to pégtoldu ko ta bawat simbaana angayan ko. Ti Timoteo, éy siya i mahalko a anak a matapat ta péniwalaan tam.

18 Te sénganya wade sina dikam a még-malaki, da akala de wade éy éwanék sinadikam bumisita. 19 Pero éwan. Eng kalu-uben na Diyos, éy umangeék sina ta sandalia panahun. Ey nadid, kédemét ko sina,éy puhubaan ko du mégmalaki sina, éngtalaga a te kapangyarian side a gébwat taDiyos. 20Dahilan, éng sakup kamna Diyos atalaga, éy éwan mahalaga tu kagi moy, éng

ˈwan tu gimet moy. 21 Anya i gustu moya?Parusaan ta kam ta kédemét ko, omebaitékdikam? Eng éwanmoy ibutan tu kasalananmoy, éy parusaan ta kam a talaga.

5Parusa Ta Mégimet Ta Medukés

1 Nadid, te kaginék dikam. Nabaheta kodén a te méngibébi ta ina ta gurupu moya,a nékiagum kan ta asawa nama na. Bakit?Maski du éwan mékidiyos, éy éwan side tuugali a kona sa. 2Bakitmégmalaki kam, éngkona sa? Dapat kam a masanike. I bilinkua dikam, éy ibutan moy i lélake a éya tagurupu moy. 3 Sakén, maski adeyoék, éyisipén ta kam. Ey naisip ko dén a kailangana parusaan moy i éya a lélake ta kasalananna. Saya i bilin kua a gébwat ni PanginoonJesus. 4 Kanya, éng magmiting kam, éytandaan moy i bilin ko a éye. Ey agumankam na Panginoon tam. 5 I bilin kua dikam,éy ibutan moy i éya a lélake ta gurupumoy. Ipadikép moy siya ni Satanas, mondapasakitan na siya. Eng kona sa, éy makaymagsisi siya, mondameligtas i kaliduwa nata aldew na péghukum na Diyos.

6 Bakit mégmalaki kam a mahusay kam,pero pébayanmoy i kona sa a te kasalanan?Ataay! Ewan moy beman tukoy, i tolay ate kasalanan éy koman i te ladu a makaa-hes. Eng éwan moy iadeyo tu te ladu,éy umahes tu ladu na dikam. 7 Kanyaibutan moy i lélake a éya a te kasalanan,monda mahusay kam a gurupu, a éwan tute kasalanan dikam. Ey bilang éwan kam tukasalanan a talaga; da ti Cristo, éy niatédnai buhay na para dikitam. Mara, siya i tupaa binuno du Judeo to Piyesta na Ala-ala.8Kanya sikitam, dapat tam a alélahanén tunikate ni Jesus para dikitam. Sakay ibutantam tu medukés dikitam, monda mahusaytu péniwala tam, a matapat kitam.

9 Nadid, kinagi ko dikam to sulat koa esa, a diyan kam mékiagum ta tolay améngibébi éy ta méngilélake. 10 Pero dumedukés a tolay a éwanmékidiyos, éy besaa side i kinagi kua dikam, da éwan kammakaiwas dide, da kabébayan moy side.11 Eng éwan, i kahulugen no kinagi kodikam, éy diyan kam mékiagum du tolay akagi de améniwala side ni Jesus, peromén-gibébi side. Kanya du top moy ta péniwala,

1 Korinto 5:12-13 203 1 Korinto 6:20

éng medukés side, mara éng te medémot,éng te sumésamba ta diyos-diyosan, éng teméngdusta, éng te méglasing, éng te még-tako, éy diyan kam mékiagum dide. Maskiéngméngan kam, éy diyan kammékidipondide.

12-13Da sakén éy éwanék tu katungkulanamagsumariya du éwanméniwala ni Jesus.Diyos i bahala dide. Pero du te kasalanan akasakup na gurupumoy, éy dapat moy sidea sumariyaén. Kona se i kagi ta kasulatan:“Paibutén moy ta gurupu moy tu medukésa tolay.”

6Eng Te Iabla Kam Ta Top Moy

1Eng te esa dikamamagabla to kagumanna, éy bakit mégabla kam ta te tungkulin atolay a éwan mékidiyos? Dapat du méni-wala ni Jesus i magsumariya ta abla moy.2 Bakit! Ewan moy beman tukoy a dutolay na Diyos i magsumariya du iba atolay, ta kédemét na Diyos a maghukum?Nadid, éng sikam i magsumariya du éwanmékidiyos a tolay ta panahun a dumemét,éy bakit éwan kam maari nadid a mag-sumariya ta kétihék san a abla de? 3 Sakaypati, sumariyaén tam be du anghel naDiyos. Kanya maari kam nadid a mag-sumariya du kaguman moy sina a te abla.4 Pero éng te mégabla sina dikam, éy bakitmégpasumariya kamdu tolay a éwanméni-wala ta Panginoon tam. Sakay pati éy éwanside sakup na simbaan moy? 5 Ewan kambemanmésanike dide? Bakit! Ewan bemantu esa dikam sina a maari a magsumariya,a magpayo du kaguman moy a magabla?6Ewan wade, daméngidimanda kam tu topmoy ta péniwala. Sakay pati éy tolay aéwan mékidiyos i pégsumariyaén moya!

7 Eng iabla moy tu kaguman moy, éysaya i katunayana a nagkamali kam. Ewanbeman maari a tiisén moy san dén tuméngapi dikam, sakay palipasén moy santu méngdaya dikam? 8 Pero sikam, éwanwade sa kona i ugali moya, da sikam i mén-gapi du kaguman moy a méniwala, sakayméngdaya kam be dide! 9 Bakit! Ewanmoy beman tukoy, a du medukés a tolay,éy éwan side tu kabahagi ta kaharian naDiyos? Diyan kam magkamali tu isip. Tutolay a méngibébi, sakay du méngilélake,

sakay du méniwala ta diyos-diyosan, sakaydu méngagew ta te asawa, sakay du bakla,10 sakay du mégtako, sakay du medémot,sakay du méglasing, sakay du méngdusta,sakay du méngdaya--du kona sa a tolayéy éwan side tu kabahagi ta kaharian naDiyos. 11 Kona sa i sénganya dikam to éya.Pero nadid éy nilinis kam dén na Diyosta kasalanan moy. Sinakup na kam dén.Nibilang kam dén na Diyos a éwan kamtu kasalanan, dahil tu gimet ni PanginoonJesu Cristo, sakay tu gimet na Espiritu naDiyos.

Purién Moy I Diyos Ta Bégi Moya12 Nadid, makay te mégkagi sina, a

“Maariék a mégimet ta maski anya, danilinisék na dén to kasalanan ko.” Peroéwan. Da tandaan moy, te gimet be amagpadukés dikam. Mara sakén, maariéka magimet ta maski anya, pero éwanékipasakup tamadukés a ugali. 13Mara, éwanka tu kasalanan éng méngan ka, da gustuna tiyan mo i kanén. Pero te panahun be apahintuén na Diyos i péngan na tolay. Na-did,makay isipmo éwan ka be tu kasalananéngméngibébi ka, o dikayaméngilélake, dasiya be ya i gustu na bégi mo. Pero éwan!Kasalanan ya! I bégi mo éy éwan para tapéngibébi, éngˈwan para ta Panginoon. Eysinakup dén na Panginoon i bégi tama. 14 IDiyos, éy binuhay na a huway ti PanginoonJesus. Ey kona kitam be sa, a pabuhayén nabe i bégi tama, dahil ta kapangyarian na.

15 Ewan moy beman tukoy i bégi tamaéy sakup dén ni Cristo? Ey nadid, éngkona sa, éy éwan kam maari a mékiagumta medukés a bébe. Medukés ina a tahod!16 Ewan moy beman tukoy i méngibébi éymaging isesa side tu bégi. Da kagi naDiyos éy “Maging isesa side.” 17 Pero éngmékiagum kam ta Panginoon éy magingisesa kam tu isip.

18 Kanya diyan kam méngibébi éy taméngilélake. I iba a kasalanan éy éwan napaduksén i bégi na tolay. Pero tu mén-gibébi, éy paduksén na i bégi na a sarili.19 Bakit! Ewan moy tukoy a i bégi moyéy bile na Banal a Espiritu? Mégiyan siyadikam. Saya i kaluub na Diyos dikam. Ibégi moy éy éwan moy koo, éngˈwan koona Diyos, 20 da binugtong na kam ta dikél a

1 Korinto 7:1 204 1 Korinto 7:27halaga. Kanya purién moy i Diyos ta bégimoya.

7Tu Pégpakelagip Tungkul Ta Péngasawa

1 Nadid, saye i sengbet kua dikamtungkul to nipakelagip moy diyakén to su-lat moy: Eng éwan mangasawa i lélake, éymahusay ya a ugali. 2 Pero dapat manga-sawa i bawat lélake, monda maiwasan de ipéngibébi. Dapat be a mangasawa i bawatbébe, mondamaiwasan de be i péngilélake.3Sakay dapat tupadén na lélake i tungkulinna to asawa na. Sakay kona be sa tubébe. Diyan moy idelan tu asawa moy, éngmékidudug dikam. 4Dahilan tu lélake, siyai te kapangyarian ta bégi na asawa na. Eykona be sa tu bébe, éy te kapangyarian besiya ta bégi na asawa na. I bégi mo, éy koodénna asawamo. 5Kanya diyanmoy idelani asawa moy. Maari a éwan kammagdudugéngnagkasunduanmoy amanalangin kam.Pero sandali san. Kétapos moy, éy mag-dudug kam man dén. Makay éwan kammakatiis, a tulos kam a toksoén ni Satanas.

6 Nadid, saya i sengbet kua dikam tonipakelagip moy. Ewan kam tu kailangan amangasawa; pero éng gustu moy éy maaribe. 7 I gustu ko makaa éy kaparehoék moya éwan tu asawa. Pero éwan paripareho ikaluub na Diyos dikitam.

8 Ey saye i bilin kua dikam a éwan tuasawa, sakay sikam a bilo: éng umahegkam diyakén a éwan kam mangasawa, éymahusay. 9 Pero éng éwan kam makatiis,éy maari kam a mangasawa. Maigi pa i teasawa kesira ta magkasala.

10 Nadid, saye i utus kua dikam a teasawa dén. Ey gébwat ta Diyos i kagi koa éye: Diyan humiwalay i bébe ta asawana. 11 Pero éng humiwalay tu bébe, éydiyan siya mangasawa a huway. O dikayamakipagkasundu san siya to asawa na.Sakay diyan hiwalayan na lélake tu asawana.

12-13 Nadid, sikam a te asawa a éwanméniwala ta Panginoon tam, éy te bilinékbe dikam. Pero éwan ye utus na Diyos; éngˈwan gébwat san diyakén: Eng te asawa ka aéwanméniwala, pero gustu na pabi améki-agum diko, éy diyan mo siya hiwalayan.14 Dahilan tu éwan méniwala éy sakupénsiya na Diyos dahil to péniwala no asawa

na. Eng éwan sa kona, éy éwan sakup naDiyos du anak moy. Pero sakup side naDiyos a talaga. 15 Pero tu asawa mo a éwanméniwala, éng gustu na a humiwalay, éypabayan mo siya a humiwalay. Pakultadenmoy i kona sa, da gustu na Diyos éy mebaitkitam san ta iba a tolay. 16 Bakit isipmo a meligtas tu asawa mo éng umagumsan diko? Ewan mo tukoy, éng meligtassiya, éng éwan. Kanya éng pumilit siya amékihiwalay, éy diyan mo siya sésawayén.

Diyan Moy Baguén I Kalagayan Moy17 Nadid, saye i utus kua ta bawat sim-

baan a angayan ko: Dapat sugsugén nabawat esa dikam i nipagkaluub dikamna Panginoon to nipangsakup na dikam.18Mara, éng Judeo ka to nipangsakup dikonaDiyos, éy diyanmo ibutan tu pagkajudeomo. Eng éwan ka Judeo to nipangsakupdiko na Diyos, éy diyan ka maging Judeo.Diyan ka ipébugit a kona du Judeo. 19 Daéwan mahalaga ta Diyos i lahi mua, éngJudeo ka, o éng éwan ka Judeo. Engˈwani mahalaga a gimet moy éy sundin moy iutus na Diyos. 20 Kanya diyan moy baguéni dati a lagay moy to nipangsakup dikamna Diyos. 21 Mara, éng utusan ka santo nipangsakup diko na Diyos, éy diyanmo iwasan tu pagkautusan mo. Pero éngmaketa ka ta kalayaan mo, éy maari be.22Da tandaanmoy, tu utusan, éng ipasakupsiya ta Panginoon, éy ibilang siya na Pangi-noon a malaya dén. Sakay tu malaya atolay, éy siya i maging utusan ni Cristo.23 Binugtong kam dén na Diyos ta dikél ahalaga. Kanya diyan kam magpasakup taiba a tolay. 24Kanya nadid, sikam a tétotopko, éy diyan moy pilitén a baguén tu datia kalagayan moy to nipangsakup dikam naDiyos.

Tungkul Du Ewan Tu Asawa25 Nadid, tungkul man dén du éwan tu

asawa, éy éwanék tu utus a gébwat taPanginoon. Pero maari kam a umasa takagi ko a sarili, da agumanék na Pangi-noon tam. 26 Nadid, dahil ta mahigpita hirap moy, éy naisip ko a maigi pa adiyan mangasawa du éwan tu asawa. 27 Eysikam a lélake a te asawa dén, éy diyanmoy side hiwalayan. Pero éng éwan kampabi tu asawa, éy diyan kam mangasawa.

1 Korinto 7:28 205 1 Korinto 8:1128 Pero éng mangasawa kam, éy éwan kamtu kasalanan. Pero dumangasawa, éymag-danas side ta hirap. Ey gustu ko maiwasanmoy i mehirap a buhay.

29 A tétotop ko, kanya ibilin ko dikami kona se, éy dahil éy adene dén i kata-pusan. Kanya sapul nadid, sikam a lélakea te asawa, éy diyan kam maabala duasawa moy. 30 Sakay diyan kam maabalata kalagayan moy. Mara éng te hirapkam, éng masaya kam, 31 éng te meadukam a kasangkapan, éngmégnigosiyo kam,éy diyan moy side kéabalaan ta péniwalamoy ni Jesus, da adene dén i katapusan namundua.

32 I gustu kua éy éwan kam tu katagi-gen a mangabala dikam. Mara tu lélake aéwan tu asawa, éy isipén na san i gimet naPanginoon, éng anya i kasayaan na diya.33-34 Sakay du madiket, éy isipén de be sani gimet na Panginoon. Gustu de tupadénde i kaluuben na Diyos dide. Pero du teasawa, éy isipénde i kalagayande, éng anyai kasayaanno asawade. Du te asawadén, éymégsalawahan side, da gustu de a agumande i Diyos. Pero gustu de be a aguman duasawa de.

35 Kanya i nisulat ko a éye, éy mondaaguman ta kam. Ewan ta kam gipuséna mangasawa. Basta i gustu ko sana, éygemtén moy i mahusay, monda éwan tumaabala dikam ta péniwala moy ta Pangi-noon.

36Nadid, tungkul tamagkatipan anagka-sunduan de dén a éwan magagum. Enggustu no lélake a tahod a magagum sideto katipan na, mara éng mahigpit i pagk-agustu na diya, éy maari. Dapat side amagasawa. Ewan ya kasalanan. 37 Pero éngnaisip no lélake a éwan siya mangasawa,mara éng matiis na a éwan umadene tokatipan na, sakay éwan tumagpilit diya, éymaari be. Diyan siya mangasawa. 38 Kanyatu mangasawa to katipan na, éy mahusayya. Sakay tu éwan mangasawa, éy lalo amahusay.

39 Nadid tu bébe, éy kailangan siya amékiagum to asawa na habang buhay tuasawa na. Pero éng mate tu lakay na, éymaari siya a mamakét. Basta tu pakét naéy dapat be a méniwala ni Jesus. 40 Perolalo a mahusay tu bilo éng éwan mamakét.

Saya i isip kua. Ey méniwalaék a séˈ be ya ikaluuben na Espiritu na Diyos.

8Tungkul Ta Niatang De

1 Nadid, ipaliwanag ko dikam i tungkulta pilas a niatang de ta diyos-diyosan, éngmaari tam a kanén, o éng éwan.

Nadid, tukoy ko a sikitam a méniwalaéy sikitam i makapospos ta mahusay agimet. Pero mangilag kam--makay ipag-malaki moy i napospusan moy. Maigi paéy mahalén moy i iba a tolay kesira tamagmalaki kam dide. Saya i kahusayande. 2 Eng te magmalaki ta napospusanna, éy saya i katunayana a kulang pabi inapospusan na. 3 Pero tukoy na Diyos imangmahal diya, a saya i sakupén naa.

4 Nadid, tungkul to pilas a niatang tadiyos-diyosan, tukoy tam a éwan tu pasai diyos-diyosan. Ewan tu iba a diyos éngéwan i Diyos ta langet. 5 Te kalakalase atalaga a espiritu ta langet sakay ta luta, apéniwalaan du iba a tolay. 6 Pero sikitam,i péniwala tama éy isesa san i Diyos. Siyaéy Tama tam a naglalang ta mundua. Siya iasaan tama. Isesa san i Panginoon tam. Eysiya éy ti Jesu-Cristo. Siya be san i asaantam. Pinaglalang siya na Diyos ta mundua.

7 Nadid, maski napospusan tam dén iéya, du iba a kaguman tam éy éwan depabi natukoy. Te séngasénganya ta gurupumoy a sinumamba ta diyos-diyosan to éya.Kanya isip de a te kasalanan side éng kanénde i pilas a niatang ta diyos-diyosan. 8Peroéwan, da éwan mégingél i Diyos éng kanénmoy i pilas a niatang. Ewan importante taDiyos éng kanén moy, o éng éwan.

9 Pero entan moy. Maski maari kam améngan ta pilas a éya, éng kanén moy,éy mangilag kam. Makay mangatéd yata kasalanan du kaguman moy a mehinapabi tu péniwala. 10 Mara, tu tolay amehina pabi tu péniwala, éy tukoy na amékapospos ka dén. Nadid, éng meta naka a méngan ta pilas a niatang to diyos-diyosan, makay kagi na a maari be siya améngan, da éwan bawal diko. 11 Ey nadid,éng tulos na a kanén, éymakaymagsisi siyaa magsisi, da akala na a te kasalanan siya.Nadid, makay ipebut mo diya tu péniwalana ni Jesus, a tulos mapahamak siya. Diyan

1 Korinto 8:12 206 1 Korinto 9:23

mo dén, da siya i top mo ta péniwala, anagpakamatay ti Cristo diya. 12 Eng konasa, éy te kasalanan kam ni Cristo, da niatédmoy i nipagkasala no top moy a mehinapabi tu péniwala. 13 Kanya sakén, éng tepilas a mangatéd ta ipagkasala no top ko,éy éwan ko kanén, hanggan.

9Maari I Apostol a Ipagastos

1 Mara sakén, éy inutusanék ni Jesusa maging apostol. Ewanék tu kailangana sumunud ta iba a tolay, da naketaékta Panginoon Jesus! Sikam i bunga natarabaho ko ta Panginoon. 2Maski te iba amégidel ta pagkaapostol ko, éy tukoy moydén a apostolék, da sikam i mégpatunayaa apostolék a talaga. 3 Saya i sengbet kuadu mégsiyasat diyakén, a kagi de a éwanékapostol ni Jesus.

4 Nadid, éng apostol kame ti Bernabe,éy bakit kagi de a éwan kame maari aipagastos dikam ta kailangan me? 5 Marasakén, éwanék beman maari a mangasawa,éng gustu ko maka, monda te asawaék be akumuyog diyakén ta péglebut me? Du ibaa apostol, sakay du top ni Jesus, sakay tiPedro, éy kékuyugén de du asawa de. Eysikame éy éwan kame bale maari? 6 Bakitsikame bale san ti Bernabe i te kailangana mégtarabaho ta gastos me, Pero du ibaa mégtoldu dikam éy éwan! 7 Mara tusundalu, éy gastosan siya na gubiyerno. Tumégmula éy makinabang siya ta bunga na.Sakay tu mégpastor ta tupa, éy makina-bang siya ta gatas de. Pero sikame éy éwankame tu suweldu ta pégtoldu me.

8 Ey éwan san sakén i mégkagi a dapatmagastos kam ta mégtarabaho dikam, danesulat be dén ta kautusan 9 ni Moises, a“Diyan mo busalan tu baka a ipagpaégikmo.” Ey anya, isip moy baka san i aléla-hanén na Diyos? 10 Ewan, sikitam i aléla-hanén na. Dahil dikitam éy nesulat ina,da du tolay a mégaradu éy umasa side amakinabang side éng oras dén a magapas.Ey kona be sa du mégégik, a umasa beside. 11 Ey nadid, éng nimula me dikam ikagi na Diyos, éy bakit éwan kame maari aumasa dikam, a gastosan moy kame? 12Duiba a mégtoldu, éng maari side a ipagastosdikam, éy lalo dén sikame.

Pero maski maari kame éy éwan kamemégaged dikam, éngˈwan tiisén me san ihirapme. Makay idelan du tolay iMahusaya Baheta ni Cristo, éng meta de kamea magaged. 13 Mara du mégtarabaho taTemplo, éy alapén de tu kanén de ta éya.Te pékinabang side ta niatéd du tolay taéya. 14 Ey kona be sa i niutusa na Diyos éydu mégpahayag ta Mahusay a Baheta, éydapat gastusan side du tolay a mégbate tokagi de.

15 Pero sakén, maski maariék a pagastosdikam, éy éwanék nagaged dikam. Sakayéwan ko kanya nisulat ye dikam éy mondamagagedék dikam. Ewan! Maski mateékéy éwanék magpagastos dikam; mondamaariék a mégmalaki a éwanék nagageddikam. 16 Pero, éwanék magmalaki a nag-pahayagék ta Mahusay a Baheta. Ewan. Dasaya i niutus na Panginoon diyakén. Hus,magkamiték ta hirap éng éwanék mégpa-hayag ta éya. 17Mara, i tungkulin ko a éye amégpahayag, éng ginimet ko san, éy maar-iék a ipagastos. Pero éwan, da tupadén kosan tu niutus diyakén na Diyos. 18 Nadid,éng éwanék tu upa, éy anya i gantimpalakua? I panggantimpalaan sana diyakénéy tu pégpahayag ko ta tolay a éwanéktu bayad. Maski maariék a ipagastos, éyinidelan ko.

19 Nadid, maski éwanék tu kailangan asumunud ta tolay, éy sumunudék dide.Naging utusanék de, monda makaakiték talalo a meadu a ipasakup ni Jesus. 20 Bagaykaguman ko du Judeo, éy ahigén ko i ugalide, monda tanggapanék de éng akitén koside. Maski éwanék sakup ta utus naJudeo, éy ipasakupék be, monda maakitko side. 21 Bagay kaguman ko du éwanJudeo a tolay, éy ahigén ko be i ugali dia.Side, éy éwan side sakup ta utus na Judeo.Kanya éng kaguman ko side, éy éwanék beipasakup ta utus na Judeo. (Pero sundin kopa i utus ni Cristo.) Ahigén ko side, mondaméniwala side éng akitén ko side. 22 Bagaykaguman ko du tolay a mehina pabi tupéniwala, éy ahigén ko be side, mondatanggapénék de be, monda patibayén ko ipéniwala de. Maski anya a kalase na tolay,éy ahigén ko side a mebaiték dide, mondaéy tanggapén de maka i pégtoldu kua, atulos meligtas side. 23 Ginimet ko i étanan

1 Korinto 9:24 207 1 Korinto 10:22a éya, alang-alang ta Mahusay a Baheta.Sakay gemtén ko be monda te kabahagiékta gantimpala na Diyos.

24 Mara ta rombaan, meadu i magi-nan, pero tu manalo san i makaalap tagantimpala. Ey nadid sikam a méniwalani Cristo, pumilit kam be a magtarabahopara ta Panginoon, monda atdinan na kamta gantimpala moy. 25Mara du magkontes,éy pilitén de i bégi dia a mégparaktis amégparaktis, monda makaalap side makata gantimpala de a maseplot san a maibut.Pero sikitam, éy pumilit kitam ta péniwalatam, mondamakaalap kitam ta gantimpalatam a éwan maibut. 26 Kanya sakén, éypilitén ko a tupadén i tungkulin ko a niutusdiyakén na Panginoon. Mara, deretso i gi-nan ko. Mesipagék a mékilaban ta kontes.27 Pahirapan ko i bégi kua, a pilitén ko aéwanék magkasala. Mégantengék maskinagpahayagék ni Jesus, makay éwanék at-dinan na Diyos ta gantimpala ko, éng maa-balaék ta péniwala ko.

10Baheta Tungkul Ta Diyos-diyosan

1 Sikam a tétotop ko, gustu ko a aléla-hanén moy tu nanyari du apo-apo tam toaraw, to nikuyog de ni Moises to melawa ailang a lugar. To péglebut de, éy naldumanside no kuném a nangigiya dide. Inuma-habes side ta Medideg a Diget. 2 Mara,koman side i nabinyagen to kuném sakayto diget, da nagpasakup side ni Moises.3 Sakay néngan side a étanan to kanéna gébwat ta Diyos. 4 Sakay ininom de aétanan tu dinom a pinabukal na Diyos tobito. I éya a bito, éy halimbawa ni Cristo,éy siya éy kinumuyog dide to péglebut de.5 Pero maski kona sa, éy mégingél i Diyosta meadu dide, a tulos pinarusaan na sidehanggan minekalat dén tu bangkay de taéya a ilang.

6 Nadid, i éya a nanyari du Judeo toilang a lugar, éy himala ya dikitam, mondaéwan tam gemtén i medukés, a kona toginamet de. 7 Diyan kam sumésamba tadiyos-diyosan a kona ta sénganya dide.Nesulat dén a nagkasayaan kan side, anagsayaw to diyos-diyosan. 8 Sakay diyankitam méngibébi a kona ta sénganya dide.Kanya pinabuno na Diyos i éduwapulu éy

ta étélo a libu ta esa a aldew. 9 Sakaydiyanmoy puhubaan i Panginoon, da éwanna pabayan i kasalanan moy. Side éypinuhubaan de i Diyos, éy pinabuno na imeadu dide ta ulag. 10 Diyan kam mé-glekramo a kona ta sénganya dide. Kanyatu anghel a mégbébuno, éy binunu na dunaglekramo.

11Nadid, i éya a nanyari du apo-apo taméy monda tandaan du iba. Sakay nesulatdén para dikitam, monda matolduan ki-tam, a diyan tam ahigén tu kasalanan de.Da adene dén nadid i katapusan.

12 Makay isip moy éwan kam magimetta medukés. Mangilag kam; makaymagkasala kam. 13 Ewan pabi tu pagsubuka dinumemét dikam a éwan nadanasan naiba a tolay. Pero matapat i Diyos, éwan napakultaden amasubukan kam ta higit pa takaya moy. Engˈwan, kédemét na pagsubukdikam éy patibayén na i isip moy, mondamatiis moy.

14 Nadid, a kakaguman ko, diyan kamméniwala ta diyos-diyosan. 15 Sikam éy teisip kam. Kanya isipén moy i kagi ko aéye. 16 Bagay mapisan kitam a umaheg tokatapusan a péngapon na Panginoon, éymagpasalamat kitam to inumén tam a alak;sakay ta péginom tam, éy mégebahagi tamto dige ni Cristo. Sakay tu tinapay a pisad-pisadén tam a kanén tam, éy saya i mége-bahagi tam be to bégi ni Cristo. 17 Nadid,esa momon tu tinapay. Ey sikitam, maskimeadu kitam, éymaging isesa kitambe déna bégi, da bahabahagién tam a kanén tami esa a momon a tinapay. 18 Entan moytu ugali du Judeo. Eng kanén de i pilas aniatang dén to pégatangan éy mékipagesaside to mégatang.

19 Nadid, anya i gustu a kagin no kinagiko a éya? Anya, kinagi ko a te buhay tudiyos-diyosan, o te kabuluhan tu niatangde ta diyos-diyosan? 20 Ewan! I gustu kuaa kagin, éy bagay mégatang du tolay tadiyos-diyosan, i péngihayinan dia éy éwanta Diyos, éngˈwan ta dimonyo! Diyan kammékidipon dide. Sala ko a mékiagum kamta dimonyo. 21 Ewan maari a mékidiponkam ta péngaponna Panginoon sakay tuloskam be a mékidipon ta péghayinan de tadimonyo. 22 Ataay, isip moy beman éwanmégingél i Diyos du mégkona sa? O siguru

1 Korinto 10:23 208 1 Korinto 11:19isip moy mesibét kam diya, a éwan tumaanya dikam?

23 Nadid, makay te mégkagi a maari ki-tam kan a magimet ta maski anya. Peroéwan. Da te gimet be a mégpadukésdikitam. Tutuhanan ya a maari kitama magimet ta maski anya, pero bakitmagimet kam ta éwan makatulung ta to-lay? 24 Diyan moy isipén tu sarili moy, éngˈwan i sarili na iba.

25 Maari a méngan kam ta maski anyaa pilas a iyébugtong de ta palengke.Kanén moy san; pero diyan moy pakelagipéng gébwat ta pégatangan, monda éwankam matageg a makay te kasalanan kam.26Dahilan i mundu, sakay i étanan a édse tamundu éy koo na Diyos. Kanya éwan bawala kanén tam.

27Nadid, mara te tolay a éwanméniwala,éng pékanén de kam, éy kanén moy sani maski anya a ihayin de dikam. Diyanmoy ipakelagip éng gébwat ta pégatangan,monda éwan kam matageg a makay tekasalanan kam. 28-29 Pero éng te mégk-agi dikam, a “Gébwat ina ta pégatanganta diyos-diyosan,” éy diyan moy kékanén.Alang-alang to négkagi dikam éy diyanmoy kanén; makay matageg siya a tekasalanan kam.

Makay kagi moy, a “Maski métageg iiba a tolay a te kasalanan kitam, éy kanéntam san, da éwan be bawal.” 30 O makaykagi moy, a “Bakit sawayén de kitam takanén tam, éngnipagpasalamat tambedénta Diyos?” 31 I sengbet ko man déna taéya, éy gemtén moy san i mahusay, mondapurién na tolay i Diyos. Maski méngankam, maski méginom kam, éy gemtén moyi pangpurian de ta Diyos. 32 Diyan kampégsapulan na kasalanan na iba a tolay,maski Judeo, maski éwan Judeo, maski dutop moy ta péniwala. 33Mara sakén, mék-isuyuék ta étanan a tolay. Pero éwanékkanya mékisuyu dide éy monda agumanékde. Eng ˈwan, alang-alang dide, mondameligtas side.

11Tungkul Ta Pégalibunbun EngManalangin

1 Ey sikam, ahigénék moy, a kona tapéngaheg ko ni Cristo.

2 Nadid, sakén éy masayaék dikam, damaala-alaék moy, sakay sésundin moy iétanan a nitoldu ko dikam. 3 Pero gustu koa mapospusan moy a ti Cristo i te sakup tabawat lélake; i lélake éy te sakup ta asawana; i Diyos éy te sakup ni Cristo. 4 Kanyatu lélake, éng manalangin, o mégtoldu takagi na Diyos a te alibunbun tu ulo, éyéwan siya tu galang ni Cristo. 5 Sakaytu bébe, éng manalangin siya, o még-toldu ta kagi na Diyos a éwan tu alibun-bun, éy makasanisanike be ya. Koman ipinokpukan a bébe. 6Engmégidel tu bébe amégalibunbun éy dapat pa siya ipapukpok.Pero kasanisanike i bébe a apehit tu buk.Kanya dapat i bébe a magalibunbun. 7Perotu lélake, éy éwan maari a mégalibun-bun, da te kapangyarian i lélake a konata Diyos. Pero tu bébe, éy sumunud siyata lélake. 8 Dahilan tu neditol a lélaketo araw éy éwan gébwat to bébe. Engˈwan, tu bébe i négébwat to lélake. 9 Sakayéwan be nilalang i lélake para ta bébe, éngˈwan nilalang i bébe alang-alang ta lélake.10 Kanya dapat mégalibunbun i bébe, dasaya i tandaa a sakup siya na asawana. Sayai patunay naa du anghel, a gumalang siyata asawa na. 11 Pero kaluuben na Diyos, éyumasa i bébe ta lélake, sakay umasa i lélaketa bébe. 12 Da gébwat tu bébe to lélake toaraw. Pero nadid éy nienak na bébe i lélake.Sakay gébwat ta Diyos i étanan.

13 Anya i isip moya? Maari tu bébe amanalangin a éwan mégalibunbun? Ewan!14Dahilan i ugali tam éy medukés tu lélakea mégpaatakdug ta buk na. 15 Pero mema-hal tu bébe a mégpaatakdug ta buk na, dasaya i mégealibunbun naa. 16Nadid, éng temékipagpasuway ta éye, i makagi ko sana,éy éwan kame tu iba a ugali. Ey séˈ be ya iugalia du tolay a méniwala ta Diyos ta iba-iba a simbaan.

Tu Katapusan a Péngapon Na Panginoon17Nadid, te hatulékmandén dikama iba.

Pégkagian ta kam, dahilan éng mégpisankam éy éwan mahusay tu pégmiting moy,éng éwanmedukés. 18Dahilan éy nabahetako a bagay magmiting kam éy éwan kamnégkaisa tu isip. Eng ˈwan, magurugu-rupu kam kan. Katutuhanan siguru ya.19 Kailangan wade dikam a magurugurupukam, monda mapospusan moy éng ti ésiya

1 Korinto 11:20 209 1 Korinto 12:10dikam i matapat. 20 Bagay mégmiting kaméy kagi moy a ahigén moy tu katapusan apéngapon na Panginoon. Pero iba i pénganmoy. 21 Dahilan i bawat esa dikam éymedémot a méngan ta bilon na. Ewanmoy diponén du kaguman moy a kulangtu kanén. Sakay te sénganya dikam améglango. 22 Bakit! Eng kanén san i isipénmoya, éyméngan kampa ta bilemoy. Bakitapién moy du kakagumanmoy ta simbaan,a pakasanikién moy du éwan tu kanén?Anya, purién ta kam ta éya? Ewan!

Tungkul Ta Péngaheg To Katapusana Péngapon No Panginoon

23 Saye i kagi na Panginoon a ihatul koman dén dikam. Ti Panginoon Jesus, tokélép a nipéngitokyon diya, éy inalap napa tu tinapay, sakay 24nagpasalamat, sakaypinuseng-puseng na, sakay kinagi na, a“Saye i bégi kua a meatéd a para dikam.Ahigén moy ye monda maala-alaék moy.”25 Ey kona be sa i ginamet na, ubus de anéngan éy inalap na tu alak, sakay kinagina, a “I alakae, éy saye i tanda na bigu apangako na Diyos, a katunayan na digi ko.Bagay uminum kam ta éye,” kagi na, “éymaala-alaék moy.” 26 Nadid, bagay ahigénmoy i éya, a méngan kam ta tinapay sakayuminom kam ta alak, éy saya i pékaala-alamoy to nikate no Panginoon tam. Ahigénmoy i éya a péngapon na hanggan ta késolina se a huway.

27 Nadid, dahil ta éya a kinagi ko, maskiti ésiya a umaheg ta éya a péngapon naPanginoon a éwan matapat, éy medukés.Mara éng kanén moy tu tinapay, o inuménmoy tu alak, a éwan kam matapat, éy tekasalanan kam, da éwan moy iyégalang tubégi na Panginoon, éy ta dige na. 28 Kanyaisipén pa na bawat esa dikam i sarili na,éng tama, bagu moy kanén tu tinapay,sakay inumén tu alak. 29 Dahilan, éngmékiagum kamdu umaheg ta péngapon naPanginoon, sakay éwan moy alélahanén tubégi na Panginoon, tu kinan moy i man-gatéda dikam ta parusa moy. 30 Saya i dahi-lana na pégladu na meadu dikam, sakay tesénganya dikam a minate dén. 31 Kanyaisipén moy pa, éng te kasalanan kam se,o éng éwan, monda éwan kam parusaanna Diyos. 32 Ey parusaan kitam ngani na

Diyos, monda matolduan kitam, mondaéwan kitam mahukum ta péghukum nadu iba a tolay. 33 Kanya nadid, sikam atétotop ko, bagay négpisan kam a ménganéy diyan kam meditol du kaguman moy.Sabay kam san. 34 Eng éwan kam makatiista alép, éy méngan kam pa ta bile moybagu kam négpisan. Makay parusaan kamna Diyos éng éwan tama tu péngaheg moyto péngapon na Panginoon. Ey tungkul taiba a bagay, éy hatulan ta kam kédemét kosina.

12I Kaluub Na Banal a Espiritu

1 Nadid, tungkul du kaluub a gébwat taBanal a Espiritu, éy ipaliwanag ko dikam.Gustu ko a mapospusan moy tungkul taéye. 2 To éya, bagu kam naniwala ni Jesus,éy naniwala kam pa ta diyos-diyosan, aéwan be buhay. Side ya i nangatéda takamalian moy. 3 Pero nadid éy gustu koa mapospusan moy éng gébwat ta Espirituna Diyos i kagi du tolay a mégtoldu. Saye ipangpuhuba moya dide: Eng kagi na maskiti ésiya, a “Isumpa ko ti Jesus,” éy besa aEspiritu na Diyos i mégpakagia diya. Sakayéng te mégkagi, a “Ti Jesus i Panginoon,”éy siya i tinulungan na Banal a Espiritu.

4 Nadid, iba-iba i kaluuba dikitam. Peroisesa san i nipagkaluuba dikitam a Espirituna Diyos. 5 Iba-iba i serbisiyu tam. Peroisesa san a Panginoon i pagserbisiyuantam. 6 Iba-iba i tungkulin tam a gemtén.Pero isesa san a Diyos i néngipagkaluubdikitam ta tungkulin tam. 7 Nipagkaluubna Espiritu ta bawat esa dikitam i sarilitam a tungkulin, monda magserbisiyu ki-tam ta kakaguman tam. 8 Kanya tu ibaéy pinagkaluuben na Espiritu ta tungkulinna a mégpaliwanag ta mahusay ta kagina Diyos. Sakay tu iba éy pinagkaluubenna Espiritu a makapospos sakay mégtolduta kagi na Diyos. 9 Tu iba man dén éypinagkaluuben na Espiritu a dikél i péni-wala na ta Diyos. Du iba pa éy te kapang-yarian a mégpahusay ta te ladu. 10 Du ibaéy kaya de amégimet ta kataka-taka. Ey duiba man dén éy kaya de a mégpahayag takagi na Diyos. I iba man dén i makaposposéng ahe i gébwat na gimet na tolay, énggébwat ta Espiritu na Diyos, o éng gébwat

1 Korinto 12:11 210 1 Korinto 13:6ta medukés a espiritu. Te iba a méképégk-agi ta iba-iba a kagi. Sakay te iba man déna mégpaliwanag ta kahulugen na iba-iba akagi. 11 I étanan a éya a tungkulin éy géb-wat ta Espiritu na Diyos. Ipagkaluub na tabawat esa dikitam i iba-iba a pégserbisiyu,ayun ta gustu na, monda magserbisiyu ki-tam ta kakaguman tam.

Esa a Bégi a Meadu a Kasangkapan12 Mara ti Cristo éy esa a bégi a meadu

a kasangkapan. Isesa san a bégi, peroiba-iba i kasangkapan na. 13 Ey sikitami kasangkapan na bégi na, da sikitam éyiba-iba kitam--te Judeo, te éwan Judeo, temehirap sakay te malaya dikitam. Peronaging isesa kitam a bégi to nipangsakupdikitamna Espiritu, da bininyagen kitam taEspiritu. Ey nadid éy édse dikitam a étanani isesa a Espiritu na Diyos.

14Halimbawa, sikam a étanan éy esa kamsan a bégi. Nadid, i esa a bégi na tolay éymeadu a kasangkapan. 15 Mara éng kagino tikéd, a “Ewanék kamét, kanya éwanékkaguman na bégi.” Pero kaguman siyano bégi, da kasangkapan na. 16 Mara éngkagi no talinga, a “Ewanék mata, kanyaéwanék kaguman na bégi,” éy mali be, dakasangkapan be siya no bégi. 17 Eng purusa mata i bégi, éy pakodyan na a makabati?O éng purus a talinga i bégi, éy pakodyanna a makaahob? 18 Pero inayus na Diyosi kasangkapan na bégi, ayun ta gustu na.19 Mara éng isesa san i kasangkapan nabégi, éy éwan ina bégi! 20Pero i tutuhananaéy meadu a kasangkapan, pero isesa san abégi.

21 Kanya éwan maari a mégkagi tu matato kamét, a “Ewan ta ka kailangan.” Ewanbe maari a mégkagi tu ulo to tikéd, a“Ewan ta ka kailangan.” 22 Dahilan tukasangkapan na bégi a mehina éy kailan-gan be. 23 Sakay du parti na bégi a kagi dea éwan importante, éy alagaan tam side tamahusay a tahod. Sakay du parti na bégitam a éwan mahusay a entan, éy taklébentam ta badu. 24 Pero du iba a parti na bégitam éy éwan tu kailangan ta badu.

Inayus na Diyos i bégi ta mahusay,monda alagaan tam ta lalo a mahusay dukasangkapan na a mehina, 25 monda mag-ing isesa a isip i iba-iba a kasangkapan nabégi, monda négkasuyuan side tamahusay.

26 Eng masakitan i esa a parti na bégi, éymasakitan i étanan na bégi. Eng napuri iesa a parti na bégi éy masaya i étanan nabégi.

27 Nadid, i kahulugina na éya, éy sikami bégi ni Cristo. I bawat esa dikam éykasangkapan kam na bégi na. 28 Ey inayusna Diyos du tolay na. Nipagkaluub na tabawat esa dide i tungkulin de. Purumerua kaluub éy te apostol; ikaduwa éy te még-pahayag ta kagi naDiyos; ikatélo éy temég-toldu. Sakay te makagimet ta kataka-taka;temégpahusay ta te ladu; te tumétulung tate kailangan; te tolay a bihasa a mamahala;sakay te méképégkagi ta iba-iba a kagi.29 Iba-iba i tungkulin tam a serbisiyu. Ewankitam paripareho--te apostol dikitam; temégpahayag ta kagi na Diyos; te mégtoldu;te makagimet ta kataka-taka. 30 Te maaria mégpahusay ta te ladu; te méképégkagita iba-iba a kagi. Sakay te mégpaliwanagta kahulugen na iba-iba a kagi. 31 Kanyapumilit kam a atdinan na Diyos du maha-laga a kaluub na.

Ey nadid, éy ipaliwanag ko dikam i ugalia mahusay ta étanan.

13I Tunay A Pégmahal

1 Mara, éng méképégkagiék ta iba-ibaa kagi, maski méképégkagiék ta koman ianghel, éng éwan ko mahal i kaparehoko, éy éwan ya tu pasa. Koman san iténog a éwan tu kahulugen na kagi ko, éngkona sa. 2 Mara éng te kapangyarianék amégpahayag ta kagi na Diyos, sakay matal-inungék, sakay mépospusan ko i meadua lihim, éy éwan ya tu pasa éng éwanko mahalén tu kapareho ko. Maski dikéli péniwala ko, a hanggan mapaagton koi buked ta panalangin ko, éng éwan komahalén i tolay, éy éwanék tu pasa. 3Maraéng iatéd ko ta pobre i étanan a ari-arianko, sakay itaya ko i buhay ko hangganmatutudék, éng éwan ko mahal i tolay, éyéwan tu kabuluhan i gimet ko.

4Tumégmahal ta tolay éymagpasensiyata tolay, sakay mebait siya. Ewan siyaménaghili. Ewan siya mégpalalo. 5 Ewansiya mégmalaki. Ewan siya malakiin. Ewansiya méiyamut. Ewan siya méghinanakit.6 Ewan siya masaya ta medukés a gimet,

1 Korinto 13:7 211 1 Korinto 14:17éng ˈwan i kasayaan na éy tu mahusay agimet. 7 Tu mégmahal ta tolay, éy tiisénna i hirap na, sakay magkatiwala siya taiba a tolay, sakay umasa siya dide. Sakaymatiyaga siya.

8Du iba-iba a kaluub na Diyos dikitam éydumemét i panahun a malipas side. Marai tungkulin moy a mégpahayag, sakay tupégkagi moy ta iba-iba a kagi, sakay tukatalinungan moy, éy malipas ya. Perotu pégmahal moy éy éwan maibut, hang-gan. 9 Dahilan i katalinungan tam sakaytu pégpahayag tam, éy mediyo mahusaysan. 10 Pero kédemét na oras a mahusaydén i étanan, éy éwan dén tu kailangan tutungkulin tam a mediyo mahusay; kanyamalipas.

11 To éya pa a kéanak ko, éy négkagiékta koman i anak, te isipék ta koman ianak, sakay nangatuwiranék ta koman ianak. Pero nadid, da te idadék dén, éyinibutan ko dén tu pagkaanak ko. 12 Eykona sa i pékapospos tam ta Diyos. Komantam i meeta i larawan na ta salaming amediklém. Pero dumemét i oras a metatam siya a mismo. Nadid i pékapospos koéy koman i anak, pero kédemét na oras, éymapospusan ko ta mahusay, a kapareho napékapospos diyakén nadid na Diyos.

13 Kanya nadid, éy te étélo a kailangantam a manatili: i péniwala tam ta Diyos;sakay i pégasa tam diya, sakay i pégmahaltam ta kapareho tam. Ey nadid i pinakama-halaga diden ya éy tu pégmahal tam.

14Tungkul Man Dén Ta Kaluub Na Espiritu

1 Nadid, éng kona sa, éy pumilit kam amagmahal ta kapareho moy a tolay. Sakaypilitén moy be a atdinan kam na Diyos dukaluub na; lalo dén tu pégpahayag ta kagina Diyos. 2 Dahilan tu mégkagi ta iba akagi éy éwan tolay i pégkagian na, éngˈwanDiyos, da éwan tu makapospos to kagi na.Mégkagi siya ta lihim a kagi ta tulung naEspiritu. 3 Pero tu méngipahayag ta kagina Diyos, éy tolay i pégkagian na, mondahatulan na side, a aguman na side. 4 Tumégkagi ta iba-iba a kagi, éy tulungan nasan tu sarili na, pero tumégpahayag ta kagina Diyos, éy tulungan na du kaguman na tasimbaan.

5 Nadid, gustu ko maka a méképégkagikam a étanan ta iba-iba a kagi. Pero ilalo a gustu ko, éy makapagpahayag kamta kagi na Diyos. Mas mahalaga i mag-pahayag kesira ta mégkékagién ta iba-ibaa kagi. Pero maigi be i iba-iba a kagi,éng te magpaliwanag maka ta kahulugenna, monda makatulung du tolay ta sim-baan. 6Mara sakén, anya i pékinabangmoydiyakén éng iba-iba san a kagi i kékaginko dikam? Ewan! Pero pakinabanganékmoy éng ipahayag ko dikam tunipaliwanagdiyakén na Diyos.

7 Mara i pégtogtogen, mara tu turotot,éng éwan tama i ténog na, éy pakodyana mapospusan na tolay éng anya i togtogna? 8 Mara tu tambuli na sundalu, éngtambulién no sundalu ta mali, éy ti ésiyai makahanda ta panglaban? 9 Ey kona besa dikam éng iba-iba san a kagi i kékaginmoya. Ey pakodyan amapospusan na tolayi kahulugen na kékagin moya. Sayang tukagi moy.

10 Talaga ngani a meadu a kalakalase akagi ta mundua. Ey te kahulugen side aétanan. 11 Pero éng éwan ko mépospusani kagi a kékagin no kaguman ko, éy éwankame magkaentendian. 12 Kanya nadid, dagustu moy du kaluub na Espiritu, éy pil-itén moy du mahalaga a kaluub na, mondamakatulung kam du kakaguman moy tasimbaan.

13 Dahil ta éya, i méképégkagi ta iba-iba a kagi, éy kailangan ipanalangin de aatdinan be side ta kaluub a magpaliwanagta éya. 14 Eng manalanginék ta iba a kagi,éy Espiritu i mégpakagia diyakén, peroéwan ko tukoy i kahulugen no kagi ko.15 Nadid, éng kona sa, éy anya i mahusaya gimet ko? Manalanginék ta iba-iba akagi, sakay manalanginék be ta sarili koa kagi. Magkantaék ta iba-iba a kagi,sakay magkantaék be ta sarili ko a kagi.16 Eng magpasalamat kam ta Diyos ta iba-iba a kagi, du kakaguman moy a makabatidikam, éy éwan side maari a umo to kagimoy, da éwan de tukoy i kahulugen na.17 Maski memahal tu pégpasalamat moyta iba a kagi, éy éwan ya makatulung dukaguman moy, da éwan de mapospusan ikahulugen no kagi moy.

1 Korinto 14:18 212 1 Korinto 15:618 Sakén, éy mégpasalamaték ta Diyos,

da mégkagiék ta iba-iba a kagi ta higit padikam a étanan. 19 Pero éng mékiagumékdu kakaguman ko ta pégmiting, éy gustuko a mégkagi ta maski sandali san a kagia makapagtoldu dide, kesira ta libu-libu akagi a éwan be tu makapospos.

20 A tétotop ko, diyan kam mégisip takoman i isip na anak. Koman kam i anaka éwan tu malay ta medukés a gimet. Peromégisip kam be ta mahusay. 21 Kona se ikagi ta kasulatan, a pinaange se na Diyosi tolay a dayuan, a monda pégkagian dedu tolay na ta iba-iba a kagi, pero éwande bébaten. 22 Kanya napospusan tam ikagi a iba-iba a gébwat ta Diyos, éy tandaya a para du éwan méniwala. Sakay tupégpahayag ta kagi na Diyos, éy tanda yapara du méniwala.

23 Nadid, éng mégpisan kam, sakaymégpégkagi kam ta iba-iba a kagi; éngdumemét ta ina i tolay a éwan méniwala, amakabati dikam, éy éwan de beman kagina luku-luku kam? 24Pero éng mégkagi kama étanan ta kagi na Diyos, sakay dumémétdikam i tolay a éwan méniwala, éy maala-ala na i kasalanan na, a magsisi siya. 25 Tukasalanan na a lihim, éy mehayag dén, atulos siya a sumamba ta Diyos, a kagi na,a “Talaga a édse dikam i Diyos.”

Diyan Méligalig Eng Magmiting26 Anya i gustu ko a kagin? Bagay nég-

pisan kam ta pégmiting, éy maigi pa éyte mégkanta, sakay te mégtoldu, sakay temégbaheta ta kaluuben na Diyos, sakay temégkagi ta iba-iba a kagi, sakay te esa be amégpaliwanag du kagi a iba-iba. Gemténmoy i makatulung du kakaguman moy.27Eng temégkagi ta iba-iba a kagi, éy dapatéduwa san, o dikaya étélo, a méglelewasside. Sakay dapat be a te magpaliwanag tokagi de. 28Pero éng éwan tumagpaliwanagto kagi de, éy diyan side tumétulos. Dapatte ginék san side ta miting. Manalanginsan side ta lihim. 29 Eduwa o étélo dikam imagpahayag ta kagi na Diyos. Sakay sikama iba, éy isipén moy tu kagi de, éng tama.30 Sakay éng te esa dikam ta miting moy amakabati ta pégpaliwanagdiya naDiyos, éyhumintu san tu mégkagi, monda lewasanna tumégpaliwanag. 31Kona sa, malelewaskam a étanan a magpahayag ta kagi na

Diyos, mondamatutu i étanan, a patibayénde i isip dia. 32 Dahilan du pinamihasa naDiyos a magpahayag ta kagi na, éy dapathumintu side a mégkagi, éng te esa a gustua mégkagi. 33 Da éwan gustu na Diyos amaligalig du tolay na éng magmiting, éngˈwan matahimik kitam.

Nadid,maski ta ahe a simbaan, 34dubébeéy kailangan matahimik side ta pégmitingmoy. Bawal side a mégkagi, da saya iutus ta kasulatan na Judeo, a kailangan asumunud i bébe. 35 Du bébe, éng te gustuside a mapospusan, éy magpakelagip sideta asawa de kédemét de ta bile. Dahilanéy makasanisanike tu bébe a mégkagi tasimbaan.

36 Bakit éwan kam méniwala ta éya?Sikam wade beman i kégébwatan naMahusay a Baheta! Sikam bale san imakapospusa ta éya! 37 Eng isip namaski ti ésiya dikam a i tungkulin naéy mégpahayag, éy dapat na dén anapospusan a i sulat ko a éye, éy utus naDiyos. Mara, i tolay a pégiyanan na Banal aEspiritu, éy tukoy de dén a gébwat ta Diyosi utus ko a éye. 38Tu éwanméniwala ta éye,éy diyan moy siya alintanaén.

39 Sikam a tétotop ko, dahil ta éya, éypiliténmoy amagpahayag ta kagi na Diyos.Sakay diyan moy ipagbawal tu pégkagi taiba-iba a kagi. 40Basta diyan kamméligaligta pégmiting moy, monda maayus.

15To Kébuhay Ni Cristo a Huway

1Nadid, sikam a tétotop ko, éy ipaala-alako dikam i Mahusay a Baheta a nipahayagko dén dikam. Tinanggap moy ya, a saya ipéniwalaan moya nadid. 2 Saya i méngilig-tasa dikam, éng éwan moy kaleksapan iéya a nitoldu ko. Pero éng éwan tunay tupéniwala moy, éy éwan tu pasa.

3 Dahilan éy nipahayag ko dén dikam imahalaga a baheta a dinumemét diyakén,a minate ti Cristo dahil ta kasalanan tam.4 Sakay nielbéng siya, sakay nabuhay siya ahuway to ikatélo a aldew. Saya i nipang-tupad na to kinagi to kasulatan. 5 Sakaytulos pinumeta siya ni Pedro, sakay dulabindalawa a alagad na. 6 Sakay pinumetabe siya du tolay a mahigit a lima a datosa napisan, a méniwala side diya. Pate dénnadid i sénganya dide, pero meadu pabi i

1 Korinto 15:7 213 1 Korinto 15:39buhay dide. 7Kétapos na éya, éy pinumetabe siya ni Santiago, sakay du étanan aapostol.

8 Nadid, i ménegipo a pinetaan na éysakén. Komanék i mehina a apostol, 9 dasakén imababaa ta étanan a apostol. Sakéni éwan maari a dulawén a apostol, dapinahirapan ko to éya du tolay a méniwalani Jesus. 10 Pero nadid, dahil ta kaluubenna Diyos diyakén, éy naging apostolék.Ewan sayang tunipagkaluubnadiyakén, damesipagék ta mahigit pa du dati a apostol.Pero éwan ta sarili ko san i kesipag kua, éngˈwan tu tulung na Diyos diyakén. 11 Kanyamaski sakén i magpahayag, maski du iba aapostol, éy pareho san i péngitoldumia. Eysaya i péniwalaan moya.

Tu Katunayan a Mabuhay Kitam a Huway12 Nadid, i itoldu mia éy nabuhay a

huway ti Cristo. Pero bakit kékagin na sén-ganya dikam a éwanmabuhay i pate a tolaya huway? 13 Eng tahod a éwan mabuhay ipate a huway, éy éwan be nabuhay ti Cristo.14 Nadid, éng éwan bale nabuhay ti Cristoa huway, éy éwan tu pasa tu pégpahayagme, sakay éwan be tu pasa tu kéasa moydiya. 15 Eng kona bale sa, éy kakabulyansan i pégpahayag mia, da iyétoldu me abinuhay na Diyos ti Cristo. Pero kakab-ulyan ya, éng talaga a éwan mabuhay ipate a huway. 16 Eng éwan mabuhay ipate a tolay a huway, éy éwan be nabuhayti Cristo. 17 Pero éng éwan nabuhay tiCristo, éy éwan bale pabi naibut dikitam ikasalanan tam, sakay éwan be tu pasa tukéasa tam diya. 18 Eng kona bale sa, dutolay a naniwala ni Cristo a minate dén, éynapahamak bale san i kaliduwa de. 19 Engpaasaén kitam san ni Cristo éy kakakagbikitam a tahod, kesira ta iba a tolay.

20 Pero éwan! Da talaga a nabuhay dénti Cristo a huway. Saya i katunayana amabuhay be a huway du étanan a patea méniwala diya. 21 Mara, mate nadid itolay dahil to gimet ni Adan to araw. Eykona be sa, mabuhay nadid a huway i tolaydahil to gimet ni Cristo. 22 Mate i étanana tolay da lahi side ni Adan. Ey kona besa, éy mabuhay a huway i étanan a tolaya sakup ni Cristo. 23 Pero te iba-iba apanahun a mabuhay i tolay. Tu neditol a

nabuhay a huway éy ti Cristo. Sumunudéy buhayén na du sakup na ta késoli na tamunduae. 24 Sumunud ta éya éy dumeméti katapusan. Ta éya a oras, éy madaig niCristo du étanan a hari sakay du iba pa ate kapangyarian. Sakay iatéd na Nama naa Diyos a maghari ta étanan. 25 Dahilanéy maghari ti Cristo a hanggan éwan namadaig du étanan a kalaban na, a tulos namapasuku side. 26 I ménegipo a kalaban naa pasukuén na éy tu kamatayan. Sapul taéya éy éwan dén mate i tolay. 27 I Diyoséy mapasuku na ni Cristo i étanan a bagay.Kanya sakupén ni Cristo i étanan. Peroéwan na sakupén i Diyos, da Diyos i bahalaa magpasuku ta étanan. 28 Nadid, bagaymasakupan dén ni Cristo i étanan, éy tulosipasakup Nama na a Diyos. Sakay tulosmaghari i Diyos ta étanan.

29 Nadid, éng éwan mabuhay i pate ahuway, éy bakit ipabinyag i tolay alang-alang du tolay aminate? 30Ey bakit sikame,éy palagi kame a metaya tu buhay a még-pahayag ta Mahusay a Baheta, éng éwankatutuhanan. 31A tétotop ko, katutuhanana itaya ko i buhay ko aldew-aldew. Mégkag-iék ta éya, damasayaék dikam, alang-alangni Cristo Jesus a Panginoon tam. 32 Engéwanmabuhay i pate, éy anya i pékinabangkua to nipékipagsuway ko du metapang akalbug ko ta Epeso? Eng éwan mabuhay ipate a huway, éy maigi pa éy sundin tamsan i péginom éy ta péngan, da kédemét naoros, éy mate kitam san.

33 Diyan kam magkamali tu isip. Engmékiagum kam ta medukés a tolay, éyahigénmoy side a talaga. 34Baguénmoy tuisip moy a mali, a ibutan moy tu kasalananmoy. Te sénganya dikam a éwan de tukoy iDiyos. Ewan kam beman masanike?

I Idsura Na Bégi Tam Ta Huway a Kébuhay35 Makay te magpakelagip diyakén, a

“Pakodyan a buhayén i pate a huway?Anya i idsura na bégi dia?” 36 Isipén moy!Mara tu bukél, éwan magtubu éng éwanmoy pa imula ta luta. 37Mara tu imula moya pahay, éy éwan pabi tu tubu, éng ˈwanbukél pabi. 38 Pero patubuén na Diyos akona ta gustu na. I bawat esa a kalase abukél, éy iba-iba i tubu dia bagay tumubudén. 39 Ey kona be sa i idsura na hayup, a

1 Korinto 15:40 214 1 Korinto 16:11éwan paripareho. Iba a idsura i tolay. Ibabe a idsura i hayup; iba be a idsura imanok:sakay iba be a idsura i ikan. 40 Te sari-saria bégi ta langet, sakay te sari-sari be a bégita lutaa. Du édsa ta langet éy iba i kamahalde. Du édse ta lutaa, éy iba be i kamahalde. 41 Iba i demlag na bilag; iba be i demlagna bulan; sakay iba be i demlag na bawatbiton.

42 Nadid, kona be sa du pate a mabuhaya huway, I bégi a ielbéng éy mahunot. Peroi bégi a buhayén a huway éy mabuhay aéwan tu katapusan. 43 I bégi a ielbéngéy medukés, a éwan tu kaya. Pero éngbuhayén tu bégi éy memahal a mesibét.44 I bégi a ielbéng éy para ta luta; pero ibégi a buhayén a huway éy para ta langet.Te bégi a para ta luta, sakay te bégi bea para ta langet. 45 Kona se i kagi takasulatan: Tu neditol a amo na tolay éy tiAdan. Ey inatdinan siya na Diyos ta buhayna. Ey nadid tu ménegipo a amo tam éy tiCristo. Siya i Espiritu a méngatéd dikitamta huway a buhay. 46 I meditol a bégi taméy para ta luta. Pero i bégi tam a buhayéna huway, éy para ta langet. 47 Tu neditola lélake a ti Adan, éy gébwat ta luta, danilalang siya ta alikabuk. Pero ti Cristo éygébwat ta langet. 48 Ey nadid i tolay, éy tebégi side a koman i bégi ni Adan, a para taluta san. Pero du tolay a sakup na Diyos,éy te bégi side ta kapareho ni Cristo, a parata langet. 49 Mara nadid i bégi tama éymeubet ni Adan. Pero kédemét na oras, éymeubet kitam ta bégi ni Cristo.

50 Saye i gustu ko a kagin, a tétotop ko:tu bégi a ginamet ta pilas sakay ta dige éyéwan makaabut ta kaharian na Diyos, dapara ta luta san. Tu bégi a para ta luta éyéwan mabuhay a éwan tu katapusan.

51 Entan moy. Ikagi ko dikam i lihim akagi: Ewan mate i étanan dikitam. Peromabagu kitam a étanan. 52 Ey bigla ya amanyari ta sandali. Koman i bakség naesa a kisép na mata. Kasabay na kéténogna tambuli ta katapusan a aldew. Takéténogna tambuli, éymabuhayduminatea huway. Sakay sikitam amabuhay pabi, éymabagu kitam a étanan. 53 Dahilan i bégitama a mate, éy baguén na Diyos, mondaéwan mate, a hanggan. 54 Bagay mabagudén i bégi tam a para ta luta, éy te bégi

kitam a para ta langet. Bagay manyariya, éy matupad dén tu kagi to kasulatan,a “Nanalo dén i Diyos, a éwan dén matei tolay.” 55 Ewan kitam dén méganteng amate. Nadaig dén i kamatayan. 56 Kanyamate i tolay éy dahil to kasalanan de. Sakayi katunayana a te kasalanan kitam éy tuutus na Diyos a éwan tam sinunud. 57 Peronadid, magpasalamat kitam ta Diyos, daatdinan na kitam ta panalo tam ta ka-matayan, dahil ta gimet na Panginoon tama Jesu Cristo.

58A tétotop ko, dahil ta éya éy patibayénmoy i isip moya, a diyan kam masugputa péniwala moy. Magsipag kam ta gimetmoy ta Panginoon, a isipén moy a éwanmasayang i gimet moy a para diya.

16Tu Abuluy Para Du Tétotop Tam

1 Nadid, tungkul ta abuluy tam du té-totop tam ta Hudea a te hirap. Gemténmoy be tu nibilin ko du iba a simbaanta Galasia. 2 Tuwing simba, i bawat esadikam, éy dapat ibukod moy i sénganya tomineta moy, a iimbak moy, monda éwanéktu kailangan a magaged dikam ta abuluymoy ta kédemét ko. 3Ey nadid, kédemét kosina, éy péglakadén ko ta Jerusalem imaskiti ésiya a gustu moy, a magtugén ta abuluymoy dide. Sakay manulaték be ta simbaanta Jerusalem, monda tukoy de a sakén inagutusa du pinaange moy sa. 4 Sakay éngmaglakadék be ta Jerusalem, éy kuyugénko dén du paangen moy sa.

Tu Gayak Ni Pablo5 Nadid, éy umangeék pa ta Masedo-

nia. Kéhektat ko sa, éy tulos ko sinadikam. 6Makay maleék sina dikam. Makaymégiyanék sina a esa a amiyan, mondapagayakanék moy éng maglakadék ta ibaa lugar. 7 Idelék a sumibel san sina; éngˈwan, gustu ko a matagal sina dikam, éngpakultadenék na Panginoon. 8 Pero édseékpabi nadid ta Epesoae, hanggan éwanmali-pas i Piyesta na Pentekos. 9 Da maski temeaduék a kakontara ta éye, éy te meadube se a gustu a mégbati ta pégtoldu ko.

10 Eng dumemét sina ti Timoteo, éytanggapén moy siya ta mahusay, da még-tarabaho be siya ta Diyos, a kona diyakén.11 Diyan moy siya apién. Maigi pa, éy

1 Korinto 16:12 215 1 Korinto 16:24péglakadén moy siya ta mahusay, mondamakasoli se siya diyakén, da sakén éyuhayén ko siya sakay du kakaguman na.

12 Sakay tu top tam a Apolos, éy pinékio-honan ko siya a kuyugén na du iba a toptam ta péngbisita de dikam. Pero éwanpabi maari a makaange sina dikam. Bu-misita siya dikam, bagay te panahun siya.

Katapusan A Kagi13Mangilag kam, a patibayén moy i isip

moya ta péniwala tam. Diyan kam mé-ganteng. 14 I mahalaga a gemtén moy éymahalén moy i kapareho moy.

15 Nadid, a tétotop ko, éy te bilinék padikam a esa: Tukoy moy dén de Estebana mététena, a side i neditol a méniwala taAkaya. Palagi side nadid a mégtulung dutolay na Diyos. 16 I pékiohon kua dikam, éypasakup kam ta kona sa a tolay. Pasakupkam du étanan a mégtulung du méniwalata Diyos.

17 Masayaék, da dinumemét dén se deEsteban, sakay ti Portuna, sakay ti Akay.Maski éwan kam se, éy side i katulung ko.18 Pinatibay de dén i isip kua, sakay ta isipmoya. Igalang moy i kona sa a tolay.

19 Du tolay ta bawat simbaan ta Asiaéy mékikumusta side dikam. De Akila éyti Priska, sakay du tolay a mégsimba tabile de, éy mékikumusta be side dikam,da top moy be side ta péniwala. 20 Sakaymékikumusta dikam du iba a top tam taéye. Sikam éy négbatian kam ta mahusay.

21 Sakén éy ti Pablo. Sakén a mismoi nagsulata ta éye. 22 Maski ti ésiya éngéwan na gustu i Panginoon tam--isumpasiya! Dumemét ka maka agad, Panginoon!23 Kagbian kam maka na Panginoon tam aJesu Cristo. 24Mahal ta kam a étanan, dahilni Cristo Jesus. Ewan dén, Pablo.

2 Korinto 1:1 216 2 Korinto 2:2

Tu Ikaduwa a Sulat ni Pablo duTaga Korinto1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos, sakayti Timoteo a top tam. Saye i sulat miadu sakup na simbaan ta Korinto sakay duétanan a tolay na Diyos a édse ta Akaya.2Tama tam a Diyos sakay ti Panginoon tama Jesu Cristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Pégpasalamat Ni Pablo3 Purién tam i Diyos, a Ama no Pangi-

noon tam a Jesu Cristo. Diyos i mangagbita tolay. Siya i mégpatibay ta isip na tolay.4 Siya i mangtulunga dikitam ta kahirapantam, monda makatulung kitam be du ibaa te hirap. Maari me a tulungan du te hi-rap, dahil ta péngtulung dikitam na Diyos.5 Eng dikél i hirap tam a kona to hirap niCristo to araw, éy dikél be i péngtulung nadikitam. 6 Ey sikame éy naghirap kame,monda tulungan me kam, a tulos meligtaskam. Kanya tinulungan kame na Diyos, éymonda tulungan me kam be. Patibayénme i isip moya, monda makapagtiis kaméng madanasan moy be i hirap a kona tanagdanasan me. 7 Umasa kame dikam tamahusay. Tukoy me, éng madanasan moyi hirap a kona dikame, éy te kabahagi kambe dikame ta tulung na Diyos.

8 A tétotop ko, ibaheta me dikam i kahi-rapan me a dinanas me ta Asia. Dikél atahod i hirap me ta éya, hanggan talagakame a mate. 9 Akala me éy dinumemétdén i oras me a mate. Pero nanyari yamonda éwan kame umasa ta sarili me, éngéwan ta Diyos. Siya i mégpabuhaya ta patea huway. 10 Inagaw na kame to tiyak aikate me. Ey umasa kame diya, a agawénna kame a huway. 11 Sakay sikam, éyaguman moy kame be ta panalangin moy.Eng meadu i méngipanalangin dikame, éypansingén na Diyos i panalangin dia, atulos aguman na kame. Eng kona sa, éymeadu be imagpasalamat ta Diyos ta gimetna dikame.

Nabagu Tu Gayak Ni Pablo

12 Saye i kasayaan mia. Tukoy me déna mahusay dén i ugali mia. Ey lalo déndikam. Matapat kame. I ugali mia éy éwankona ta ugali na tolay, éngˈwan gébwat tatulung na Diyos. 13-14 Ewan kame manulatdikam ta éwan moy maari a mapospusan.Ey nadid, éng mapospusan moy i kala-hati san, éy umasaék a mapospusan moy iétanan. Eng kona sa, éy purién moy kame,sakay purién me kam be ta aldew a késolina Panginoon Jesus.

15-16 Nadid, da inumasaék dikam, éynaisip ko éy talagaék pa dikam a bu-misita, baguék tumulos ta Masedonia. Eynadid éy talagaék maka be a sumibeldikam to késoli ko a gébwat ta Mase-donia, monda patulusénék moy ta pen-duwa; sakay péglakadénék moymaka be taHudea. 17 Ey nadid, da éwanék nakatulos,éy makay kagi moy a mégsalawahanék.Pero éwan. Diyanmoy kékagin amégbagu-bagu i gayak ko, a kona du iba a tolay aéwanmatapat. 18Maari kamamagkatiwalata kagi ko. Ewanék mégbulibuli. Mata-pat i Diyos, sakay matapat be i kagi ko.19 Sikame ti Silbano sakay ti Timoteo, éynagpahayag kame dikam ta anak na Diyos,a ti Jesu Cristo. Ey éwan tu kakabulyan dia.Palagi siya a matapat. 20 Ti Jesu Cristo iméngtupada ta étanan a pangako na Diyos.Dahil diya, éy méniwala kitam ta pangakona Diyos. Saya i péngpuri tama ta Diyos.21 Diyos i nagpatibaya dikitam ni Cristo.Sakay pati éy pinili na kitam, a inatdinanna kitam ta tungkulin tam. 22 Tinandaanna kitam a sikitam i koo na, a inatdinanna kitam ta Espiritu. Saya i katunayana atupadén na i pangako na dikitam.

23 Sistigu ko i Diyos a éwanék mégbu-libuli. Kanya éwanék sina dikam bumisitata Korinto, éy sala ko a paginglan ta kamta kasalanan moy. 24 Ewan ko gustu alaluan ta kam ta péniwala, da matibay déni péniwala moy. Eng ˈwan, gustu me atumulung dikam monda masaya kam.

21Kanya naisip ko dén a éwanék pabi bu-

misita dikam a huway nadid, monda éwanta kam man dén palungkutén. 2 Dahilan,éng atdinan ta kam ta ikalungkut moy, éyéwanék moy wade dén maari a pasayaén.

2 Korinto 2:3 217 2 Korinto 3:93 Kanya nanulaték dikam to sulat ko aesa, monda éwanék moy palungkutén éngdumeméték sina. Da sikam i dapat amagpasaya diyakén. Da méniwalaék ai kahusayan ko éy kahusayan moy be.4 To pénulat ko dikam to sulat a esa, éynalungkuték dikam. Nakasangisangetéka makay éwan moy tanggapén tu nihatulko dikam. Ey éwanék nanulat dikam apakasaniken ta kam; éngˈwan, monda ma-pospusan moy a mahal ta kam a tahod.

Pégpasensiya Ta Te Kasalanan5 Nadid, tu kaguman moy sina a te

kasalanan to éya, éy éwan san sakén i inat-dinan na ta kalungkutan, da pinakasanikena be i senganya dikam. 6 Pero nadidéy hustu dén tu nipangparusa moy diya.7 Pagpasensiyaan moy siya nadid, a tu-lungan moy siya, monda éwan masiyadu ikalungkutan na. 8 Kanya i pékiohon kuadikam nadid, éy ipeta moy diya i pégmahalmoy diya. 9Kanya nisulat ko dikam tu sulatko a esa, éy monda puhubaan ta kam, éngsumésunud kam diyakén tungkul ta éya alélake a te kasalanan. 10 Pero nadid, éngpatawadén moy siya to kasalanan na, éypatawadén ko be. Ey tukoy ni Cristo apinatawad ko dén siya nadid, alang-alangdikam. 11 Maigi éy patawadén tam siya,monda éwan kitam matalo ni Satanas. Datukoy tam dén i paraan na.

Métageg Ti Pablo Ta Troas12 Nadid, to kédemét ko ta Troas a

magpahayag ta Mahusay a Baheta, éyinatdinanék na Panginoon ta mahusay apagkékataon ko. 13 Pero métagegék tu isip,da éwan sa tinumagbu ti wadi ko a Tito.Kanya nagpaalamék du kakaguman ko sa,a nagtulosék dén ta Masedonia.

Nanalo Kitam Dahil Ni Cristo14 Pero salamat ta Diyos! Dahil ta péki-

agum tam ni Cristo, éy sinakup kitam dénna Diyos, da utusan kitam dén na Diyos améngipahayag ni Cristo ta tolay. Mara, iipahayag tama éy koman i sépot a mekalatta étanan a tolay. 15 Mara, sikitam i sépotni Cristo a gustu na Diyos. Ey maahobya du tolay a meligtas, sakay du tolay bea mepahamak. 16 Du mepahamak éy ko-man side i makaahob ta medukés a ahob amakate i ipahayag tam. Pero du meligtas,

éy koman ya i mesépot a ahob a mangatédta buhay. Ti ésiya i maari a magimet takona se para ta Diyos? 17 Ewan kame konadu iba amégtoldu ta kagi na Diyos amondamaketa side ta kuhata. Engˈwan, inutusankame na Diyos. Ey tukoy na a mégtoldukame tamatapat, da utusan kame ni Cristo.

3Mégtarabaho Kame Ta Bigu a Pangako

1 Anya, kagi moy wade a ipagmalaki kodikam i sarili ko? O makay isip moy tekailanganék ta kasulatan a para dikam, odikaya kasulatan a gébwat dikam, a mag-patunay diyakén a tama i pégtoldu ko. Duiba a mégtoldu dikam ta mali, éy gustu deipeta i kona sa a kasulatan. Pero sakén, éyéwan. 2Da sikamdén amismo i katunayanaa tama i tarabaho ko. Mara sikam i kasula-tan kua, da tukoy na étanan a tolay améni-wala kam ni Cristo dahil diyakén. 3 Marasikam i kasulatana a gébwat ni Cristo. Eysakén i néngitugéna ta éya a kasulatan. Eyéwan ya nesulat ta tinta to bito, éngˈwanEspiritu na Diyos i nagtoldua ta éya ta isipmoya.

4 Nakagi me ye da mégkatiwala kame taDiyos, dahil ni Cristo. 5 Ewan me kaya tasarili me amangtupad ta tarabahome. Engkaya me a tupadén, éy gébwat ya ta kaluubna Diyos dikame. 6 Diyos i nagkaluubadikame ta kabihasa me a tungkulin me, amégtarabaho kame ta bigu a pangako naDiyos. I éya a pangako, éy éwan gébwatta kautusan ni Moises, éng ˈwan Espirituna Diyos i nagpaliwanaga dikitam ta éya.Dahilan i kautusan ni Moises, éy méngatédsan ta ikate. Pero i Espiritu éy méngatéd tabuhay.

7 Tu kautusan éy nesulat dén to bito. Eyto péngiatéd ni Moises ta éya, éy mehayagdén i memahal a demlag na Diyos. Tumudet ni Moises éy medemlag a tahod.Ey du tolay a Israel, éy méganteng side alumameng ni Moises, da medemlag; peronalipas i éya a demlag. I éya a kautusan,éy méngatéd ta ikate. 8 Pero i Mahusay aBaheta nadid, a mégpaliwanag i Espiritu,éy lalo ya amedemlag to kautusan. 9Nadid,éng kamahalan tu kautusan ni Moises, améngatéd ta ikate, éy lalo a kamahalani Mahusay a Baheta, da kagi na éya a

2 Korinto 3:10 218 2 Korinto 5:2éwan kitam dén tu kasalanan. 10 Dahil taéya, éy makagi tam a tu dati a kautusana kamahalan, éy éwan dén. Dahilan éykapalitanna dén imasmemahal aMahusaya Baheta. 11 Eng kamahalan tu kautusan analipas dén, éy mas mahigit a kamahalan iMahusay a Baheta nadid, da pirmi ina.

12Nadid, da umasa kitam ta éya, éymeta-pang kitam a mégpahayag ta éya. 13 Ewankitam kapareho ni Moises a nagtakléb tomata na para éwan meta du Israel a méli-pas i demlag to mudet na. 14-16 Pero duJudeo to araw, éy éwan de napospusan, damekétog side tu isip. Eymaski nadid, bagaybasaén de tu kautusan ni Moises, éy éwande mépospusan i kahulugen na. Bastadu mékiagum ni Cristo i nakapospusa takahulugen na. 17Nadid, i éya a Panginoon,éy siya tu Espiritu. Sakay du mékiagumta Espiritu na Panginoon, éy éwan sidetu kailangan a sumunud to kautusan duJudeo. Libri dén side to dati a ugali de amedukés. 18Kanya sikitam éy mépospusantam ta mahusay. Ey meta tam i kamahalana Panginoon. Sakay baguén kitam dén naPanginoon, hangganpumarehokitamdiya.Gébwat ya ta Panginoon; éy Espiritu siya.

4Tu Mehuna a Binga a Te Lasén a Gintu

1 Nadid, da kinagbianék na Diyos, éyinatdinanék na ta tungkulin ko. Kanyaéwanék manghina tu isip. 2 Iniwasanko i gimet a medukés a makasanisanike.Ewanék méngloko, sakay éwanék még-toldu ta kakabulyan. Ewan ko palitan ikahulugen no kagi a édse ta kagi na Diyos.Engˈwan, tukoy na Diyos a mégtolduék takatutuhanan. Ey du tolay, éy tukoy de akatutuhanan i pégtoldu kua. 3 Pero du to-lay a mepahamak, éy éwan demépospusani ipahayag me. 4 Ewan side méniwala, dati Satanas éy pinaktog na i isip dia. Siyai diyos du éwan méniwala. Nékialam siyata isip dia, monda éwan de mapospusani Mahusay a Baheta. Ewan side maketata demlag na Mahusay a Baheta, sakay tademlag ni Cristo. Ti Cristo éy neubet siyata Diyos. 5 Ey sakén, éy éwan ko ipahayagi sarili ko, éng ˈwan ti Jesu Cristo, a siyai Panginoon. Sakén éy utusan moy san,alang-alang ni Jesus. 6 Da Diyos i négkagi,

a “Tumanglaw i demlag ta kedikléman.”Siya i nagpaliwanag ta isip mia, mondamapospusan me a meta i demlag na Diyosta mudet ni Cristo.

7 Mara, sakén, éy komanék i mehuna abinga a te lasén a mahalaga a gintu. Damaski mababaék san a lélake, éy te kébilékta Mahusay a Baheta. Sakay meta na tolaya te kapangyarian i Diyos, dahil ta pégtolduko. 8 Naghirapék ta meadu, pero éwanékmésaway. Eng mensan, éy mégalangan-inék, pero éwanék manghina tu isip. 9 Temeadu a mékelbug diyakén, pero éwanékpébayan na Diyos. Pinasakitanék na tolay,pero éwanék de binuno. 10-11Aldew-aldew,éy bébantaénék de a bunon, a kona ni Jesusto éya. Kona sa, monda meta na tolay abuhay ti Jesus, a alagaanék na. Habangbuhayék, éy palagiék a adene a mate, dahilto tarabaho ko ni Jesus. 12 Dahil ta pégpa-hayag ko, éy palagiék a adene a mate. Perodahil ta éya, éy naketaun kam ta buhay aéwan tu katapusan.

13 Te kagi to kasulatan, a kagi na éy,“Magpahayagék ta péniwala kua.” Eysakén, éy kona be sa i péniwala ko. Kanyaipahayag ko be tu péniwala ko. 14 Dahilan,binuhay na Diyos ti Panginoon Jesus. Eytukoy ko be a buhayén na kitam be, apakuyugén na kitam ni Jesus ta harap na.15 I étanan a pégtiis ko éy alang-alangdikam, monda éng kumadu a kumadu dumakatanggap ta kaluub na Diyos, éy ku-madu be du magpasalamat ta Diyos, sakaydu mégpuri diya.

Mabagu I Bégi Tama16 Kanya sakén, éy éwanék ménghina tu

isip. Maski maging mehina i bégi kua, éysumibét a sumibét i isip kua. 17 I sandali sana hirap ko nadid, éy tiisén ko, da mangatédya diyakén ta dikél a gantimpala ko, a éwantu katapusan. 18 Kanya éwanék umasa tagantimpala ta munduae, da malipas ya.Engˈwan, i asaan kua éy tu tunay a gantim-pala a éwan meta na tolay, da éwan ya tukatapusan.

51Nadid, kanya tiisén ko i hirap ko nadid,

éy tukoy ko éngmate i bégi tam, éy atdinankitamnaDiyos ta bégi tamabigu ta langet aéwan mate. 2Mégsawa kitam nadid ta bégi

2 Korinto 5:3 219 2 Korinto 6:6tam ta éye, a gustu tam a tahod a tahod amégiyan kitam ta bégi tam a bigu ta langet.Koman ya i badu tam a bigu. 3 Mondamabihisan kitam dén a éwan kitam demtanaékbus. 4 Habang mégiyan kitam pabi tabégi tam a dati ta éye, éy mégsawa kitamta hirap tam. Ewan tam ngani gustu amate, pero gustu tam a magsolot ta bégitam a bigu ta langet. I bégi tam a dati amate, éy gustu tam amapalitan ta bégi tama bigu, a te buhay a éwan tu katapusan.5Ey nadid, Diyos i néngitiyaka dikitamparata kapalitan na éya. Ey nipagkaluub na iEspiritu na a bilang katunayan a baguén nakitam tu bégi.

6 Nadid, dahil ta éya, éy matibay déni isip kua. Tukoy ko a hanggan mégiyankitam pabi ta munduae, éy adeyo kitam taPanginoon tam. 7Maski éwan ko siyameta,éy mégkatiwalaék diya. 8 Matibay dén iisip kua. Mahusay éng mateék, mondamégiyanék dén ta Panginoon. 9 Peromaski mateék nadid, o éwan pabi, éy gustuko a gemtén i gustu naa. 10 Dahilan ibawat esa dikitam, éy humarap ni Cristota péghukum na, monda gantian na kitamta mahusay, o dikaya ta medukés, ayun toginimet na bawat esa dikitam to kébuhaytam pabi ta mundua.

Ibilang Kitam Na Diyos a Kadimoy Na11 Nadid, da isipén ko i péghukum na

Panginoon, a makaanteng, éy pilitén ko aakitén i tolay, monda magsoli side diya.Tukoy na Diyos a matapaték, éy umasaéka tukoy moy be ya. 12 Kinagi ko ye dikam,éwan monda ipagmalaki ko dikam i sariliko, éng ˈwan monda éwan kam masaniketa ugali ko. Saye i sengbet moya dumégtoldu sina a mégmalaki, pero medukési isip dia. 13 Anya, luku-lukuék bemanéng mégkagiék ta kona se? Eng isip moyéy luku-lukuék, éy pabayan ko san, damégkagiék ta kona se damégtarabahoék taDiyos. Pero éng isip moy éy mahusayék tuisip, éy mahusay, monda aguman ta kam.14 Tu pégmahal ni Cristo dikitam, éy sayai méngatéd ta kesipag ko a sumunud diya.Méniwalaék a minate siya para ta étanana tolay. Ey nadid, éng siya i pinakangbégina étanan a tolay to nikate na, éy bilangpate dén i étanan a tolay. 15 Minate siya

para ta étanan a tolay, sakay nabuhay ahuway, monda du étanan a tolay éy éwande sundin i sarili de, éngˈwan sumunud sidediya.

16 Kanya nadid, éy éwan kame dénmékipospos ta maski ti ésiya ayun tapagkatolay de. To éya éy napospusan meti Cristo ayun san ta pagkatolay na. Peronadid éy éwan dén. 17 Eng mékipagesa imaski ti ésiya ni Cristo, éy bigu dén siya anilalang. Nalipas dén tu dati a pagkatolayna, a bigu dén siya a tolay. 18 Diyos inagimita ta étanan a éya. Dahil to gimet niCristo, éy sikitam a kalbug na to araw, éyibilang kitam dén na Diyos a kadimoy na.Sakay inatdinanék na Diyos ta tungkulinko, a pagsolién ko diya i meadu a tolay. 19 Igustu ko a kagin, éy nibilang dén na Diyos itolay a kadimoyna, dahil to gimet ni Cristo.Ewan na dén tandaan i meadu a kasalanande. Sakay nipagkatiwala na diyakén i éya,a monda ipahayag ko. 20 Kanya sakén éyutusanék na Diyos. Ey ginimiték na Diyosa pinakangbégi na a mékiohon dikam amakipagkasundu kam pad ta Diyos, alang-alang ni Cristo. 21 Ti Cristo éy éwan tukasalanan. Pero pinarusaan siya na Diyospara ta kasalanan tam, monda mékipagesakitam ni Cristo, a ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan.

6Tu Kahirapan Ni Pablo

1 Nadid, da katulung kame na Diyos,éy mékiohon kame dikam, a diyanmoy pébayan tu pagkékataon moy anipagkaluub dikam na Diyos. 2 Da kinagidén na Diyos, a “Ta tama a panahun ameligtas kam, éy binati ta kam.” Ey entanmoy, nadid dén i tama a panahun moy ameligtas kam!

3 Sakén, éy pilitén ko a gemtén i tama agimet, monda éwan tu mégpintas diyakénta tungkulin ko, a tulos umidel side taPanginoon ko. 4 Kanya ipeta ko a mahusayi ugali ko, monda meta na tolay a tunayéka utusan na Diyos. Mégtiisék ta mahigpita kahirapan; 5 binalbalék de, sakay nipih-esuék, sakay binélbégék. Nagdanasék tamahigpit a tarabaho; nagpuyaték; sakaypinalasék. 6Nipeta ko a utusanék na Diyos

2 Korinto 6:7 220 2 Korinto 7:12ta ugali ko a matapat, sakay ta katali-nungan ko, sakay ta pégpasensiya ko tatolay, sakay mebaiték. Kona sa, da agu-manék na Banal a Espiritu. 7 Matapaték amégkagi ta kapangyarian na Diyos. I ugaliko a mahusay, éy saya i panglaban ko takalinga ko. 8 Te gumalang diyakén. Perote mégpakasanike be diyakén a méguposdiyakén. Ey maski kagi de a mebuliék, éykatutuhanan san i kagi ko. 9Maski tukoyékna tolay, éy kagi de a éwanék de tukoy.Maski talagaék dén a mate, éy mabuhayék!Maski pinarusaanék na Diyos, éy éwanékna binuno. 10 Maski mélungkuték, éypalagiék be a masaya ni Cristo. Pobreék,pero inatdinan ko i meadu ta kayamanande. Ewanék tu kasangkapan, pero édsediyakén i dikél a gantimpala ko.

11 Sikam a taga Korinto, matapat san ikagi ko dikam, da mahal ta kam a tahod.12 Bakit méghinanakit kam diyakén?Ewanék mégtampo dikam, éngˈwan sikami mégtampua diyakén. 13 Magpasensiyakam. Sikam éy koman ta kam i anak. Mahalta kam. Mahalénék moy be.

Diyan Kam Mékiagum Ta Ewan Méniwala14 Diyan kam mékiagum ta éwan méni-

wala ni Cristo. Maari beman a magagum imahusay éy tamedukés? O dikaya i demlagéy ta diklém? 15 Maari beman a mégkaigide Cristo sakay ti Satanas? Mékipagesabeman tu tolay a méniwala sakay tu éwanméniwala? 16 Maari beman i tolay asumamba ta diyos-diyosan a ribultu ta bilena Diyos? Ey sikitam ngani i pégiyanan naDiyos, da siya be dén i négkagia, a“Mégiyanék dide, a édseék dide. Sakén

i péniwalaan dia, a side i tolayko. 17 Kanya sikam a tolay ko,kagi na Diyos, éy umadeyo kam duéwanméniwala a tolay, a diyan kammékiagum dide. Eng umadeyo kamta ugali de a medukés, éy tang-gapén ta kam. 18 Maging Amaékmoy, a sikam i maging anak ko.Saya i kagi na Panginoon tam amakapangyarian.”

7Nasaya Ti Pablo To Kagi Ni Tito

1 Nadid, kékadimoy ko, da nipangakodikitam na Diyos i éya, éy ibutan tam imaski anya a kasalanan tam a magpadukésta bégi tam éy ta isip tam. Sakay gumalangkitam ta Diyos, a gemtén tam i mahusay taharap na.

2 Mahalén moy kame. Ewan kame tukasalanan ta maski ti ésiya dikam. Ewankame nangloko ta maski ti ésiya. Sakayéwan kame nangdaya ta maski ti ésiya.3 Ewan ta kam sisién ta éya, da mahalta kam. Maski mateék éy éwan maibuttu pégmahal ko dikam. 4 Mégkatiwalaékdikam. Purién ta kam ta tolay. Maski tehirap kame, éy mélowasék tu isip dikam, amésayaék.

5 To édse me ta Masedonia, éy éwankame tu kéimang. Da panay i hirap meta éya. Sakay lébugén me du kontarame, sakay natageg kame dikam a natageg.6 Pero i Diyos, éy ugali na a tumulung dumélungkut. Ey tinulungan na kame be, dapinademét na ti Tito dikame. 7 Ey sikame,éy mésaya kame to demét na. Sakay lalokame a mésaya to péngibaheta na dikame,a tinulungan moy siya. Nibaheta be ni Titodikame a nagsisi kam dén, a mégamwawkam kan dén diyakén, a isuhogék moykan dén. Kanya laloék dén a mahusaytu isip dikam. 8 Maski naghinanakit kamto sulat ko a esa, éy éwanék nagsisi. Ta-lagaék a magsisi, da pinalungkut ta kam.Pero éwan, da sandali san tu lungkut moy.9 Nasayaék to sulat ko a éya dikam, danagsisi kam dén to kasalanan moy, a in-ibutan moy dén. Diyos i nagpasisia dikamto sulat ko. Kanya tu sulat ko, éy éwannikasida na isipmoya. 10Dahilan i pagsésisia gébwat ta Diyos, éy siya i nangbagu taugali na tolay a medukés, monda meligtasside. Pero i tolay a magsisi ta isip na san,pero éwan na ibutan tu ugali na amedukés,éy mapahamak siya! 11 Ey enta moy tupagsésisi moy a gébwat ta Diyos. Dahil taéya, éy nasanike kam, a naiyamut kam togimet sina a medukés. Sakay pinarusaanmoy agad tu te kasalanan. Naniwala kamdéndiyakén. Nagpatunaykamdéndiyakéna éwan kam tu kasalanan.

12 Tukoy na Diyos tu péngsulat kodikam, a éwan monda maparusaan tu tekasalanan, sakay éwan san alang-alang to

2 Korinto 7:13 221 2 Korinto 8:21pinagkakasalananan na, éng ˈwan mondapalitawén ko dikam i tunay a pégmahalmoy diyakén. 13 Kanya tu ginimet moy éynangatéd dén diyakén ta mahusay a isip.

Sakay nasahat kame be to saya ni Tito topéngtulung moy diya. 14 Pinuri ta kam niTito to araw, éy éwanék dén mésanike na-did, da neta na dén a tutuhanan amahusaykam, a kona to kinagi ko diya. Négkagiékdikam ta katutuhanan. Ey nadid, tu kinagiko ni Tito, éy katutuhanan be. 15 Kanyanadid, éy lalo a dikél i pégmahal ni Titodikam, da méala-ala na tu pénggalangmoydiya, sakay tu péngsunud moy. 16 Ey sakén,éy mésayaék be, da sikam éy maari ko apagkatiwalaan.

8Tungkul Ta Péngatéd Du Te Hirap

1 Nadid, a tétotop ko, éy gustu ko aibaheta dikam imahusay a kagbi na Diyos adinumemét du kakaguman tamaméniwalani Cristo ta Masedonia. 2 Pinuhubaan sidena Diyos, a pinagdanas na side ta dikél ahirap. Pero maski édse dide i kahirapan,éy mésaya san side, a mebait side. Sakaynangatéd side ta meadu a ambag de apara du tétotop tam a te hirap ta Hudea.3 Nagsuul side a umambag ta kaya de.Sakay nangatéd be side ta higit pa ta kayade. Tutuhanan ya, 4 da side i nékiohonadiyakén, a atdinan ko side ta pagkékataonde a makatulung side du tétotop tam taHudea. 5Akala ko éy kétihék san tu ambagde, pero meadu bale! Sakay higit pa taéya, da nangatéd be side ta sarili de taPanginoon. Sakay tinulunganék de be,ayun ta kaluuben na Panginoon.

6 Nadid, sikam kan be san i nagsapul anag-ipun ta ambag moy be, a para du toptam ta Hudea a te hirap. Kanya pinékio-honan ko ti Tito a magsoli sina dikam,a monda aguman na kam a magtapos taiambag moy. Da ti Tito i nagpaipun dikamto éya. 7 Sikam éy tanyag dén i péniwalamoya, sakay ta pégtoldu moy, sakay takatiyagaan moy, sakay ta pégmahal moydikame. Nadid, i gustu kua, éy metanyagkam be dén ta pégambag moy du kakagu-man tam ta Hudea.

8 Ewan ta kam pilitén a umambag. Bastanibaheta ko san dikam tu kétulung du iba,

monda masubuk ta kam, éng kodya i pég-tapat moya diyakén. 9 Dahilan sikam, éytukoy moy éng kodya i kadikél na péngtu-lung ni Panginoon Jesu Cristo. To sapul éysiya i te koo ta étanan. Pero pinabayan na ikayamanan na, a naging tolay siya a mahi-rap, monda tulungan na kitam, monda yu-maman kitam ta langet, dahil to kahirapanna. 10 Nadid, saye i hatul kua dikam taéya: maigi pa éy tapusén moy nadid tutalaga moy a iambag to esa a panahun. Dasikam i neditol a nagayak a umambag dutétotop tam ta Hudea. 11 Dapat tapusénmoy nadid tu ginayak moy, a umambagkam nadid ta kaya moy a iatéd. 12Dahilan,éng gustu moy ngani a umambag du této-top tam ta Hudea, éy tanggapén na Diyosi maski sénganya a kaya moy a iatéd.Ewan na hangad amangatéd kitam ta éwantam kaya. 13 Ewanék mégkagi a ubusénmoy tu kuhata moy ta pégtulung moy duiba monda maging mayaman side. Ewan!14 Pero dapat kitam a négtulungan. Damasagana kam nadid, éy dapat tulunganmoy du kakaguman tam ta Hudea a tekailangan. Eng dumemét i oras amasaganaside, sakay sikam i te hirap, éy tulungande kam be. 15 Te kagi tungkul ta éya takasulatan:“Du tolay a masagana, éy éwan side tu

sobha. Sakay du tolay a kulang tunaalap de, éy te hustu, da binunon-gan de side.”

16 Ey nadid, salamat ta Diyos, da kinag-bian kam ni Tito a kona ta péngagbi kuadikam. 17 Ewan na inidelan tu nipékiohonko diya a magsoli dikam. Engˈwan, nagsuulpa a siya i umangea sina. 18 Pakuyugén kobe diya i esa a top tam. Siya, éy tanyagdén ta maski ahe a simbaan, dahil ta pég-pahayag na ta Mahusay a Baheta. 19 Sakaypati, éy siya i pinilia du tolay du simbaanta éye, a siya i kaguman me a méngitugénta iambag moy ta Hudea. Ey itugén me yamonda du tolay sa, éy purién de i Diyos.Saya i pangtulung tama dide.

20Siya i sistigumia, monda éwan tumag-pehay dikame a magkupit kame ta iambagmoy a kébilénme ta Hudea. 21Kuyugénmei éya a lélake a matapat, monda mapospu-sanna tolay a tama i gimetme. Sakay tukoybe dén ya na Diyos.

2 Korinto 8:22 222 2 Korinto 10:622 Nadid, pakuyugén me de Tito i esa

pa a top tam. Siya éy pinuhubaan me tameadu a beses, éy palagi siya a matiyagaa tumulung. Ey lalo siya nadid a matiyagaa tumulung dikam, da mégkatiwala siyadikam.

23 Ey ti Tito, éy siya i kaguman ko améngagum dikam. Ey tu kaguman na aéduwa, éy utusan side du tolay du simbaanta éye. Dahil ta gimet diden ya a éduwa, éymeadu iméngpuri taDiyos. 24Kanya sikam,éy tanggapénmoy side ta mahusay, mondadu tolay du iba a simbaan ta ina, éy metade a tutuhanan tu kinagi ko dide a tungkuldikam; da kinagi ko dide a mahusay dén iugali moya.

9Dapat Umambag

1 Ewanék dén tu kailangan a sumulatdikam tungkul ta péngtulung moy du ibaa top tam ta péniwala. 2 Da tukoy ko déna sadya kam dén a tumulung du top tamta Hudea. Pinuri ta kam du taga Mase-donia. “Du top tam ta Korinto,” kagi ko,“éy talaga side to esa a taon a umambag.”Ey nadid, du taga Masedonia, pékabati deta éya, éy gustu de dén a umaheg dikam.3 Ey nadid, pégdetulén ko sina dikam deTito, monda paghandaén de kam ta sadyamoy a iambag. Maghanda kam, mondaéwanék masanike to kinagi ko di tolayae,a naghanda kam to esa a taon. 4 Eng tetaga Masedonia a kumuyog diyakén, sakaydemtan me kam a éwan pabi nakahanda,makay masanikeék. Ey sikam, éwan kamlalo a masanike? Da pinuri ta kam dide.5 Kanya paditulén ko de Tito sina dikam,monda paghandaén de kam ta iambagmoya nipangakomoy,monda éy demtan ta kama nakahanda dén. Konamaka sa, monda dukaguman ko, éy meta de a maluwag kam tuisip, a éwan kam sapilitan.

6 Tandaan moy ye: tu méghasik ta kéti-hék, éy kétihék be i ladéyén na. Ey tuméghasik ta meadu, éy meadu be i ladéyénna. 7 I bawat esa, éy dapat mangatéd tagustu na san, a maluwag ta isip naa, a éwansapilitan. Da gustu na Diyos tu mégsuul.8Kaya na Diyos a mangatéd dikam ta sobhapa ta kailangan moy, monda éwan kamtu kulang, monda palagi kam a maari a

mangatéd ta tolay a te kailangan. 9Kagi naDiyos tungkul ta mebait a tolay, a “Palagisiya a méngatéd du mahirap, a éwan tuhanggan i kabaitan na.” 10 Diyos i man-gatéda ta binhi a ihasik, sakay ta kanén amakan. Ey sikam, éng te kailangan kam,éy atdinan na kam ta sobha pa ta kailanganmoy, monda lalo kam a maari a mangatédtamahirap. 11Kona sa, pakaduén na Diyos ikabuhayan moy, monda maari kam a man-gatéd ta meadu. Ey meadu i magpasalamatta Diyos, dahil ta ambagmoy dide, a itugénme. 12 I éya a iatéd moy éy aguman nadu tolay na Diyos a mahirap. Sakay patiéy meadu i magpasalamat ta Diyos dahil taniatéd moy. 13 Eng meta na tolay i ugalimoy a tumulung du mahirap, éy purién dei Diyos dahil ta pégtulung moy dide, dasaya i katunayana a méniwala kam a talagata Mahusay a Baheta ni Cristo. 14 Sakaypanalangin de kam be, sakay mahal dekam, dahil ta dikél a kaluub na Diyos dide,a gébwat dikam. 15 Salamat ta Diyos, dahilta dikél a kaluub na dikitam a éwan tuhanggan.

10Nangatuwiran Ti Pablo

1 Nadid, sakén éy ti Pablo. Te kag-inék dikam, a ahigén ko i kabaitan niCristo. Te sénganya sina dikam a akalade éy mégantengék a méngisuwat dikaméng dumeméték. Kagi de kan a meta-pangék san ta sulat, pero éng kaharapékmoy, éy mebaiték kan san. 2 I pékiohonkua dikam, éy diyanék moy puhubaan, éngmetapangék. Siguradu a talaga a isuwat kodu méngupos diyakén sina; du mégkagi amedukés i ugali ko. 3 Tutuhanan a mehi-naék san a tolay, pero éwan ko ahigén iugali na tolay ta mundua ta pékilaban ko.4 I armas ko éy éwan kona ta armas na ibaa tolay; éngˈwan, kapangyarian na Diyos inipangdaig ko du kalaban ko. Médaig kodu mékipégsuway ta mali. 5 Sésugpuén koi tolay a mégmataas a kontara ta Diyos.Métalo ko i isip na tolay, monda sumukuside ni Cristo. 6 Sakay sikam, éng tuloskam a méniwala diyakén, éy handaék déna magparusa du édsina dikam a uméedelpabi.

2 Korinto 10:7 223 2 Korinto 11:167 Tandaan moy ye: Du tolay sina a kon-

tara diyakén, éy kagi de a koo side ni Cristo.Pero side, éy dapat alélahanan de a kooékbeni Cristo. 8Maski ipagpalalo ko i kapang-yarian ko éy éwanék mésanike, da niatéddénya diyakénnaDiyos a itulung kodikam.9 Diyan moy kékagin a mégpakantengékdikam du sulat ko. 10 Te mégkagi kansina a “Metapang a meingél ti Pablo éngsumulat, pero éng dumemét siya éy metatam a mababa san siya, a éwan na tukoya mégtoldu.” 11 Pero éwan! Tu lélake anégkagi ta éya, éy dapat mapospusan na imaski anya a kagin ko ta sulat ko a éye, éytupadén ko éng dumeméték.

12 Ewan ko gustu a ipahero ko i sariliko diden ya a maistu a mégmalake. Luku-luku side! Eng anya i gimet de, éy kagide a mahusay ya. 13 Pero sakén, éwanéklumabis ta hanganan na tungkulin ko aniatéd diyakén na Diyos. Ey sakup yata pégtoldu ko dikam. 14 Kanya éwanéklumabis ta tungkulin ko éng magtolduékdikam, da sakén i neditol a nakaabut dikama nagpahayag ta Mahusay a Baheta tatungkul ni Cristo. 15Ewan ko ipalalo i éwanko tungkulin, sakay ta ginimet na iba atolay. Engˈwan, i asaan kua, éy tumibay ipéniwala moya, monda dumikél a dumikéli tarabaho ko dikam, 16 monda maariéka magpahayag ta Mahusay a Baheta dubanubanuwan sa ta banda a sa dikam. Peroéwanék magpalalo a sakén i nagimita tatarabaho a ginimet no iba.

17 Da kagi na Diyos, “Diyan kam mag-palalo, éng ˈwan purién moy i Panginoonmoy.” 18Da purién na Diyos tu tolay a metana a mahusay. Pero éwan na gustu tu tolaya mégpalalo ta sarili na.

11Tungkul Du Mégwari-wari a Apostol

1 Nadid, pagpasensiyaanék moy,éng ipagpalalo ko i kapangyarian ko.2 Métagegék dikam, da mahal ta kam akoman i pégmahal na Diyos dikam. Dasakén i nangipahayaga ni Cristo dikam.Mara sikam, éy kapareho kam no madiketa adene a ikasal: matapat siya to katipanna. Mara sikam, éy katipan ni Cristo.3 Natandaan moy ti Eba to araw: mahalna i Diyos, pero linoko siya no ulag. Ey i

antingan kua nadid, éymakay temanglokodikam, a kaleksapan moy be tu pégmahalmoy ni Cristo. 4 Dahilan gustu moy atanggapén i maski ti ésiya a dumemétdikam a mégtoldu ta iba a tungkul niJesus, a puwera tu nitoldu ko dikam.Tinanggap moy kan tu iba a pégtoldu.Sakay tinanggapmoy kan be i iba a espiritua éwan Espiritu na Diyos.

5 Nadid, diden ina a mégtoldu dikam,a kagi de a apostol side, éy éwan sidemataas diyakén. 6 Maski éwanék bihasa amégkagi ta talumpati, éy éwanékbemehulita katalinungan. Ey sikam, tukoy moy déna katutuhanan tu nitoldu ko dikam.

7 Bakit! To pégpahayag ko dikam taBaheta na Diyos éy éwanék nipaupa dikam.Nagpababaék san dikam, monda agumanta kam. Kagi moy beman ya a kasalananko? 8 To péngtulung ko dikam, éy du ibaa simbaan i nanggastusa diyakén. Nag-paupaék dide, pero sikam i nagtarabahoankua! 9 Sakay pati, to kétulos ko dikam éyéwanék nagaged dikam ta kailangan ko.Engˈwan, du tétotop tam a taga Masedo-nia, éy tinognanék de ta tulung de. Ewanta kam inabala to éya ta kailangan ko.Sakay éwan ta kam abalaén habang buhay.10 Tutuhanan ya ta Diyos! Maski ahe iangayan ko ta Akaya, éy éwanék mékegedta maski ti ésiya ta kailangan ko. 11Nadid,maski éwanék mékeged dikam, éy diyanmoy isipén a éwan ta kam mahal. Ewan!Tukoy dén na Diyos a mahal ta kam.

12 Nadid, itulos ko san i éya a ugali ko aéwan mékeged, monda ipeta ko a éwanékumaheg du iba sina a mégtoldu dikam.Kagi de a ahigénék de san ta pégpaupade dikam, pero éwan. 13 Diden ya a tolayéy éwan side tunay a apostol. Mégbuli-buli side, a mégwari-wari side a apostol niCristo. 14 Ey anya pa! Da maski ti Satanas,éy mégwari-wari siya a anghel a utusan naDiyos. 15 Kanya diyan kitam mégtaka éngkona be sa du utusan ni Satanas. Mégwari-wari be side a Diyos i nagpaangea dide sinaa magtoldu. Pero kédemét na oras, éymagantian side to gimet de a medukés.

Nilista Ni Pablo Tu Kahirapan Na16 Nadid, pékiohon ko man dén dikam.

Diyanék moy isipén a hangal. Pero éngkona sa i isipmoya, éy pagpasensiyaanmoy

2 Korinto 11:17 224 2 Korinto 12:10be, monda san éy makapagpalaloék be takétihék. 17 I kagi ko a éye éy éwan utus naPanginoon. Engˈwan, i pégpalalo ko a éyeéy koman i kagi na hangal a tolay. 18 Datemeadu sina amégpalalo, éymagpalaloékbe. 19 Isip moy wade éy matalinung kam!Pero tanggapén moy du mégtoldu sina ahangal! 20 Eng matalinung kam, éy bakittanggapén moy i kona sa. Utusan de kam,alapén de tu kuhata moy, sakay lélokon dekam, sakay apién de kam, pero pégtiisanmoy side! 21Pinakasanikeékmoy; kagimoyamababaék san, da éwanék inumaheg didea matapang dikam.

Nadid, diden ina a mégwari-wari, éngmégpalalo side, éy makapagpalaloék be,maski komanék i hangal. 22 Mégpalaloside a Judeo side, a lahi side ni Israel, aapo-apo side ni Abraham. Pero konaék besa. 23 Eng utusan side ni Cristo, éy masmahusayék a utusan ni Cristo kesira dide.(Hus, komanék i hangal ta kagi ko a éye.)Higit pa dide i tarabaho ko ta Diyos. Higitpa dide i pégparusa na tolay diyakén, dahilta pégtoldu ko ta katutuhanan. Meadua beses a nepihesuék. Meadu a beses ayinabaték. Meadu a beses a talagaék amate. 24 Lima a beses éy binalbalék duJudeo ta meadu. Bawat esa a beses éyépat a pulu a balbal. 25 Etélo a beses ahinapliték du te tungkulin a taga Roma.Mensan éy binatikalék de. Etéloék déna beses a nabagbag ta te sakayan ko aparaw. To mensan, éy esa a aldewék éyta esa a kélép a te pataw. 26 To kedalasko a péglebut, éy keetaunan ko i iba-iba akahirapan. Bihéng, sakay tulisan. Sakaynékialamdiyakén du kabébayan ko a Judeo,sakay du éwan Judeo. Nadanasan ko i hirapta banuwan, sakay ilang a lugar, sakay tadiget, sakay du mégwari-wari a top tam tapéniwala. 27 Nagdanasék be ta mahigpit ahirap a sari-sari. Measadékék a mégpuyat,sakay mégalép, sakay mégeplék. Nagtiisékbe dén ta dégnin, sakay nagkulangék tabadu. 28 Sakay naghirapék ta meadu pa.Sakay bukod ta éya, éy métagegék aldew-aldew du tolay ta étanan a simbaan. 29 Engtemehina ta péniwala, éymeramayékdide.Sakay éng te nagkasala, éy méghirapék betu isip.

30 Nadid, da piniliték moy dén a mag-

palalo, éy mégpalaloék san ta kahinaan ko.31 Ewanék mégbuli-buli. Ey tukoy dén yana Diyos. Siya i Ama na Panginoon Jesus.Purién siya a éwan tu katapusan.

32 To édsa ko ta Damasko, tu guber-nador sa a sakup ni Hari Aretas éy pina-bantay na tu pintuan na banuwan, mondaipadiképék. 33 Pero du kaguman ko éyniasékék de to gatang sakay nitostosék deta lipat no pader; tulos nakaginanék dén.

12To Kéange Ni Pablo Ta Langet

1Kailangan éy magpalaloék, maski éwantu pakinabang ta éya. I kékagin kua dikamnadid, éy na nipetaa diyakén na Panginoona lihim. 2-3 To éya éy kembilék ta langet.Ewanko tukoy éng kaliduwako san i kembilta éya, o éng bégi ko be. Diyos san inakapospusa. Basta i napospusan ko sana,éy kembilék ta langet. Nanyari ya to sapuluéy ta épat a taon a nakalipas. 4 To édsa kosa éy nabati ko i éwan ko maari a ilagip,da bawal i maski ti ésiya a mégkagi ta éya.5Nadid, maski maariék a magpalalo ta éyaa nanyari diyakén, éy éwan ko itulos. Bastai pégpalalo kua éy tu kahinaan ko. 6 Peroéng magpalaloék maka, éy éwanék hangal,da tutuhanan ya a nanyari diyakén. Peroéwanék magpalalo, da sala ko a maisip natolay a mataasék. Tama dén éng meta desan i ugali ko sakay ta pégtoldu ko.

7 Nadid, para éwan ko ipagmalakidu meadu a tanda a nipeta diyakén naDiyos, éy inatdinanék na ta kahirapan ko.Pinakultaden na tu esa a utusan ni Satanasa nagpahirap diyakén, monda éwanékmagmalaki. 8Etélo a beses ko a iyédalanginta Panginoon a ibutan na i éya. 9 Peroi sengbet naa diyakén éy, “Ewan. Tamadén i péngagum ko diko, Pablo. Dahilan,”kagi na, “éng mehina ka, éy saya i orasa pékapospos mo ta péngagum ko diko amakapangyarian.”

Nadid, to pégkagi na ta éya diyakén, éymésayaék ta kahinaan ko, monda mapos-pusan ko i katibayan ni Cristo diyakén, amakapangyarian. 10 Da umasaék ni Cristo,éy tiisén ko san éng mehinaék, éng tehirapék, éng lélokonék na tolay. Dahilan,éngmehinaék, éy saya i oras amapospusanko i katibayan ni Cristo diyakén.

2 Korinto 12:11 225 2 Korinto 13:11Magmalasakit Ti Pablo Du Taga Korinto

11 Komanék i hangal ta pégpalalo ko aéye. Pero piniliték moy. Sikam makai nagpuria diyakén. Da maski mehinaéksan a tolay, éy éwanék mehuli diden inaa mégkagi a apostol side. 12 To kétulos kosina dikam, éy neta moy a tunayék a apos-tol ni Cristo, dahil to ginimet ko. Maskinagtiisék sina éy neta moy tu ginimet kosina a tanda sakay kataka-taka. 13 Anyabeman ye i mineta moya a nitulung ko duiba a simbaan, a éwan ko be dikam niatéd?Ewan ta kambe inabala ta gastos ko. Sigurusaya i kasalanan ko, éy pagpasensiyaanékmoy.

14 Handaék nadid a bumisita dikam.Ikatélo dén ye nadid a beses a bumisi-taék dikam. Pero éwanék magaged dikam.Sikam a mismo i gustu ko a entan. Puweratu kuhata moy. Dapat éy magulang i mén-gatéd ta anak de, kesira to anak i méngatédto magulang. 15 Hus, maari a iobus ko tukuhata ko dikam, monda aguman ta kam.Maski éwanék moy mahal, éy sakén éymahal ta kam a tahod.

16 Pero maski éwanék nagpagastosdikam, éy te négkagi sina a nagparaanékkan dikam, a dinaya ta kam. 17-18 Bakit?Pinagsamantalaan ko beman i mahusay augali moy to péngiange ko sina de Tito?Dinaya kam beman ni Tito? Ewan! Dapareho kame tu isip. Pareho i ugali miati Tito.

19 Makay isip moy mangalapék san takatuwiran ko ta sulat kuae. Pero éwan.Mégkagiék san ayun ta gustu ni Cristo.Ey tukoy dén ya na Diyos. I étanan akagi ko a éye, éy para aguman ta kam, akékadimoy ko. 20 Mégantengék a makaydemtan ta kam a éwan tama i gimet moy.Eng kona sa éy makay gemtén ko be iéwan moy gustu. Makay demtan ta kama te méglébug dikam, éy ta ménaghili;o te meingél éy ta medémot. Makay teméngupos dikam, éy ta méngdusta, éy tamégmalaki, sakay ligalig. 21 Mégantengékamakaymasanikeék ta Diyos, dahil ta ugalimoya. Malungkuték éng dumeméték sina,éng te sénganya pabi dikam sina a éwanpabi nagsisi to ginimet de a medukés. Lalodu méngibébi éy ta méngilélake.

13Katapusan a Hatul Ni Pablo

1 Saye i ikatélo a beses a bumisitaékdikam. Kédemét ko, éy parusaan ko dute kasalanan. Pero maski anya a abla, éykailangan éy te éduwa a sistigu, o étélo.2 To ikaduwa a bisita ko dikam éy pinégk-agian ko du te kasalanan, a parusaan koside éng demtan ko side a huway a tekasalanan pabi. Ey pégkagian ta kam ahuwaynadid: du te kasalanan pabi éy éwansidemakaiwas ta parusa ko. 3Da gustumoya meta i katunayan a ti Cristo i nagutusadiyakén, éy meta moy! Ewan mehina tiCristo dikam, éngˈwan dikél i kapangyarianna a mangparusa dikam. 4Mehina ngani tiCristo to nikate na to kudos. Pero buhaydén siya nadid, dahil ta kapangyarian naDiyos a édse diya. Ey sakén, mehinaék be akona diya. Pero éng dumeméték dikam, éymetamoy a édse be diyakén i kapangyarianna Diyos, da mékiagumék ni Cristo.

5 Tiyakén moy, éng manatili kam tapéniwala tam o éwan. Masdan moy isarili moy. Ewan moy baman tukoy aédse dén dikam ti Jesu Cristo? O siguruéwan. Siguru mégwari-wari kam san améniwala. 6Umasaék dikam, a isipén moya tunayék a apostol ni Cristo. 7 Iyédalanginko ta Diyos a éwan kam maka magkamali.Ewan ko gustu amagpatunay dikam a tamai gimet ko. Eng ˈwan, i gustu kua éysikam i magimita ta tama a gimet, maskikagi de a éwanék tunay a apostol. 8 Daéwanék kontara ta katutuhanan a gimet naDiyos. Eng éwan, gustu ko a mapospusanna tolay i katutuhanan. 9 Masahaték éngdemtan ta kam a matibay i péniwala moy,monda éwanék tu kailangan a magparusadikam. Saya i panalangin kua, a magingmahusay kam ta péniwala. 10Kanya nisulatko ye baguék sina umange. Monda éngdumeméték sina éy éwanék tu kailangana magparusa dikam ta kapangyarian a ni-atéd diyakén na Panginoon. I éye a ka-pangyarian a édse diyakén éy éwanmondaparusaan ko i tolay, éngˈwan pégtulung kota tolay.

11 Nadid, a tétotop ko, éy saye i katapu-san na sulat ko a éye dikam. Pilitén moy amaging mahusay kam. Sundin moy i hatul

2 Korinto 13:12 226 2 Korinto 13:13ko a éye dikam. Magkaisa kam, négsuyuankam. Tu pégmahal na Diyos, sakay takapayapaan na Diyos, éy édse maka dikam.

12 Négbatian kam ta matapat. Mékiku-musta dikamdu étanan améniwala ni Jesusta éye.

13Kagbian kam maka na Panginoon JesuCristo. Edse maka dikam i pégmahal naDiyos, a mékiagum dikam ta mahusay iBanal a Espiritu. Ewan dén. Pablo.

Galasia 1:1 227 Galasia 2:2

Tu Sulat ni Pablo duTaga Galasia1 Gébwat ye ni Pablo a apostol. Bakén

a tolay i nangatéda diyakén ta tungkulinko a naging apostol, éngˈwan ti Jesu Cristo,sakay Tama na a Diyos. Siya i nangbuhayni Cristo a huway. 2 Pati du tétotop tamta péniwala ta éye, éy kaguman ko side ananulat ta éye dikam. Saye i sulat mia dusakup du simbaan ta Galasia.

3 Tama tam a Diyos sakay ti PanginoonJesu Cristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan. 4 Niatéd niCristo i buhay na dahil ta kasalanan tam,monda maagaw na kitam ta medukés tamunduae. Saya i kaluuben Nama tam aDiyos. 5 Purién maka siya na tolay a éwantu katapusan. Kona sa.

I Tunay a Mahusay a Baheta6Nadid, sakén éy mégtakaék dikam, éng

bakit agad moy pinabayan i Diyos. Nan-gakit siya dikam dahil ta kagbi ni Cristo. Eynadid, éy bakit inumagton kam dén ta iba arilihiyon? 7 Pero éwan tu iba a tunay a ril-ihiyon. Kanya san éy te méngligalig dikamta ina, éy pilitén de a baguén i Mahusaya Baheta tungkul ni Cristo. 8-9 Pero tan-daan moy ye: saye tu kinagi ko to éya:maski ti ésiya a magtoldu dikam ta éwankapareho no nitoldu me dikam to éya, éyparusaan siya na Diyos! O ngani. Maskisikame, maski anghel a gébwat ta langet,éy parusaan na Diyos a talaga. Kanyamaskiti ésiya i magtoldu dikam ta kontara taMahusay a Baheta, éy parusaan na Diyos.

10 Anya, akala moy wade éy tolay isuyuén kua? Ewan. Diyos i suyuén kua.Eng mékisuyuék pabi ta tolay, éy éwanékutusan ni Cristo.

Eng Kodya Naging Apostol Ti Pablo11Gustu ko amapospusanmoy, a tétotop

ko, a éwan gébwat ta tolay i nipahayag kuaa Mahusay a Baheta. 12Da éwan ya gébwatta tolay. Ewan be tolay i néngitolduadiyakén ta éya. Engˈwan, ti Jesu Cristo amismo i néngipaliwanaga diyakén ta éya abaheta.

13 Nabaheta moy dén tu dati a ugali ko,to péniwala ko pabi ta rilihiyon na Judeo.Tukoy moy dén éng pinakodya ko a ni-paparusa du méniwala ni Cristo. Sakaypilitén ko side a sidaén. 14 Mesipagék dukaanakan ko a Judeo a ménugsug ta rili-hiyon me. Sakay dikél i pégmalasakit ko taugali du ninuno me a Judeo.

15 Pero maski nagkunaék sa, éy kinag-bianék dén na Diyos. Baguék nienak, éypiniliék na, monda atdinanék na nadid tatungkulin ko a sakén i utusan na. 16 Eykédemét na takda na a oras, éy nipali-wanag na diyakén i anak na, da kaluubenna éy ipahayag ko siya du éwan Judeo atolay. Nadid, to nanyari a éya, éy éwanko nipakelagip ti Jesus ta maski ti ésiya.17 Sakay éwanék be inumange ta Jerusalema néngisiyasat du neditol diyakén a apostolni Jesus. Eng ˈwan, inumangeék san taArabia. Sakay kétapos na éya, éy nagsoliékdén ta Damasko. 18Nadid, kélipas na étéloa taon, éy inumangeék ta Jerusalem, anakipagketaék ni Pedro. Ey nagkagumankame sa ta sapulu éy ta lima a aldew.19Pero éwanék sa tumineta a apostol a iba,éngˈwan ti Pedro san, sakay ti Santiago atop no Panginoon tam. 20 Tutuhanan ye akagi ko ta sulatae. TukoynaDiyos a éwanékmégbuli-buli.

21Nadid, kétapos na éya, éy inumangeékta Siria sakay ta Silisia. 22 Kanya éwanékpabi mineta du méniwala ni Cristo taHudea. 23 Basta nabaheta de san dén, a“Tu lélake a dati a nagpaparusa dikitam,a ti Pablo, éy méngipahayag kan dén na-did ta rilihiyon tam a gustu na ibutan toaraw.” 24Kanya nagpuri side ta Diyos, dahildiyakén.

2Ti Pablo Sakay Du Iba a Apostol

1 Nadid, kélipas na sapulu éy ta épat ataon, éy inumangeék ahuway ta Jerusalem,a kaguman ko ti Bernabe sakay ti Tito.2 Inumangeék sa da inutusanék na Diyos.Nékipéguhonék pa ta lihim du matétandasa a apostol. Nipaliwanag ko dide tu ni-toldu ko du éwan Judeo. I nitoldu kua éyiligtas na Diyos i tolay améniwala ni Cristo,maski éwan side maging Judeo. Gustu kopumayag maka du apostol ta pégtoldu ko,

Galasia 2:3 228 Galasia 2:21monda éwan maibut tu tarabaho ko. 3 Eypinumayag side a talaga diyakén. Tu kagu-man ko sa a ti Tito, éy éwan siya Judeo, peroéwan de siya pinilit a ipabugit, a ipasakupta ugali na Judeo. 4 Pero te sénganya sa aJudeo a nagwari-wari a méniwala side niJesus. Gustu de mékiagum dikame mondasubukan de éng sundin me pabi i ugalina Judeo. Pero inagaw kitam ni CristoJesus ta éya. Gustu de a ipasakup kamemaka ta utus ni Moises. 5 Pero éwan kamepinumayag dide, da sala me a mabagu ikatutuhanan tungkul taMahusay a Baheta.Monda éwan moy isipén a kailangan kambe a ipasakup ta rilihiyon na Judeo.

6 Pero du mataas sa a apostol, éy éwanside tu pintas to nipagtoldu ko tungkul niCristo (Ewan mahalaga diyakén a mataasside, da éwan kumampi i Diyos ta isesa atolay.) 7 Engˈwan, neta de a sakén i piniliana Diyos a méngipahayag du éwan Judeo,a kapareho be no nipangpili na ni Pedroa méngipahayag du Judeo. 8 Da ginimitékna Diyos a magpaliwanag du éwan Judeo,a kona to ginimet na ni Pedro a nagpali-wanag be du Judeo. 9 Nadid, du bilangmataas a apostol ta éya éy de Santiago,sakay ti Pedro sakay ti Juan. Diden ya,péketa de a inatdinanéknaDiyos a talaga taéya a tungkulin ko, éy pinayagen de kameti Bernabe. Ey pinagkasunduan me a sigikameamégtoldudu éwan Judeo, sakay sideéy sigi side a mégtoldu du Judeo. 10 Bastai nipékiohon de sana dikame, éy diyan mepébayan du kaguman de a mahirap. Eygustu ko be ya a gemtén.

Pinégkagian Ni Pablo Ti Pedro11Nadid, kétapos na éya, éy pinégkagian

ko ti Pedro ta Antiokia, da nagkamali siya.12 Dahilan to kédedemét na ta Antiokia, éynékidipon siya du éwan Judeo a tolay sa. Eytama ya. Pero to kédemét sa du inutusan niSantiago, éy éwan dén nékiagum ti Pedrodu éwan Judeo, da néganteng siya a pin-tasan siya du kapareho na a Judeo. Lalo dumégkagi a éwan tanggapén na Diyos i tolayéng éwan side ipabugit, a monda magingJudeo side.

13Nadid, du étanan a Judeo ta Antiokia améniwala ni Jesus, éy tulos be side a inuma-heg ni Pedro, a éwan be side nékidipon du

éwan Judeo. Pati ti Bernabe. Nagwari-wari side a bawal kan ta Diyos i mékidiponta éwan Judeo. 14 Kanya sakén, péketa koa éwan side matapat ayun ta Mahusay aBaheta, éy kinagi ko ni Pedro ta harapande a étanan, a “Siko Pedro,” kagi ko, “éyJudeo ka, pero sapul to péniwala mo éypinabayanmodén i ugali na Judeo. Ey bakitnadid, éy pilitén momaka du éwan Judeo aumaheg ta ugali na Judeo?”

I Makapagpabanal Ta Tolay EyTu Péniwala De Ni Jesus

15 Tahod ngani a Judeo kame. Ewankame makasalanan a tolay a kona du éwanJudeo. 16 Pero tukoy me a éwan tanggapénna Diyos i tolay éng sundin de i utus niMoises. Engˈwan, i tanggapén na, a ibilangna a éwan tu kasalanan, éy tu umasa niJesu Cristo. Kanya sikame a Judeo éy nani-wala kame dén ni Cristo, monda tanggapénkame be na Diyos. Da maski nikésiya éyéwan tanggapén na Diyos i tolay dahil takésunud de ta utus niMoises. 17Eng piliténme a tanggapén kame na Diyos dahil tapéniwala me ni Cristo, éy neta du tolay a tekasalanan kame be. Kanya te mégkagi a tiCristo i nangatéd kana dikame ta kasalananme. Pero mali ya! 18 Pero éng ipasakupék ahuway ta utus ni Moises a inibutan ko dén,éy saya i katunayana a linabag ko dén i éyaa utus. 19 To péketa ko a éwanék magingbanal ta pégsunud ko ta utus ni Moises, éygininanan ko, monda ipasakupék ta Diyos.Kanya komanék be dén i minate a kagu-man ni Cristo to kudos. 20 Kanya nadid,éy bilang kaguman ko ti Cristo a nipakoto kudos. I bigu a buhay ko nadid, éyéwan gébwat diyakén, éng éwan, gébwat niCristo a mégiyan diyakén. Sakay hangganédseék tamunduae, éyméniwalaék ta anakna Diyos. Siya, éy mahalék na, a niatéd nai buhay na para diyakén. 21Kanya sakén éyéwan ko idelan i kaluub na Diyos ta tolay.Dahilan, éng ibilang na Diyos a éwan tukasalanan i tolay dahil ta késunud de takautusan ni Moises, éy éwan tu pasa tunikate ni Cristo.

Diyan Kam Umasa Ta KésunudMoy Ta Utus Ni Moises

Galasia 3:1 229 Galasia 3:213

1 Naloko kam dén, sikam a taga Galasia!Bakit pinakultaden moy du Judeo a nan-gatéd dikam ta nipagkamali moy? Isip konipaliwanag me dikam ti Cristo sakay tonikate na to kudos? 2Na éye san i gustu koa ipakelagip dikam: tinanggap moy bemani Banal a Espiritu dahil ta pégsunud moy tautus ni Moises? Ewan. Engˈwan, tinanggapmoy siya dahil ta péniwalamoy taMahusaya Baheta a nibaheta me dikam. 3 Lokokam! Ataay, to pégsapul moy a méniwalani Cristo, éy nékiagum kam ta Espiritu.Pero nadid, akala moy wade man dén éymeligtas kam ta pégsunud moy ta utus niMoises. 4 Eng kona sa, éy maging éwan tukabuluhan tu étanan a dinanas moy alang-alang ni Cristo. 5 Bakit niatéd dikam naDiyos i Espiritu na? Bakit niatéd na dikam ikapangyarianmoy amégimet ta mahusay?Dahil ta késunud moy ta utus ni Moises,o dahil ta péniwala moy ta Mahusay aBaheta?

6 Mara entan moy ti Abraham to araw:“Naniwala siya ta Diyos; kanya nibilang nakan siya a éwan tu kasalanan.” 7 Isipénmoy ya; du méniwala ta Diyos, éy sidei tunay a lahi ni Abraham. 8 Nihula nokasulatan to araw, a tanggapén na Diyosdu éwan Judeo a tolay, a ibilang na sidea éwan tu kasalanan, dahil to péniwala dediya. Kanya kinagi na ni Abraham to araw,a “Dahil diko, éy pagkaluuben ko i étanan atolay ta mundua.” 9Nadid, pinagkaluubenna Diyos ti Abraham, dahil to péniwala nadiya. Ey kona be sa du étanan a méniwaladiya nadid, éy pagkaluuben na be side.

10 Pero du tolay a umasa a meligtas sidedahil to késunud de ta utus ni Moises, éyparusaan side. Da nakagi dén ta kasulatan,a “Parusaan du tolay a éwan sumésunudta étanan a utus ta kasulatan ni Moises.”11 Nadid, éng kona sa, éy tukoy tam dén aéwan ibilang na Diyos a banal i tolay dahilto késunud de ta kautusan. Da nakagi dénto kasultan, a “Du tolay a ibilang na Diyosa éwan tu kasalanan dahil to péniwala de,éy side ya du mabuhay a éwan tu kata-pusan.” 12 Pero tu umasa ta kautusan niMoises, éy éwan umasa ta Diyos, da nakagita kautusan a meligtas i tolay éng sundinna i étanan a utus ni Moises.

13 Pero nadid, inagaw kitam ni Cristo toparusa a gébwat to pégidel tam to kau-tusan. Tinanggap na dén i parusa tamto nikate na to kayo. Tukoy tam a katu-tuhanan ya, da nakagi dén ta kasulatan, a“Tu iekpét de ta kayo, éy siya i parusaanna Diyos.” 14Nadid, tinanggap ya ni Cristomonda du éwan Judeo, éy maari be side amasakup to kagbi na Diyos a nipagkaluubna ni Abraham. Ey nadid, dahil ta éya, éymaari tambe a tanggapén i Banal a Espiritua nipangako na Diyos du maniwala diya.

Tu Kautusan Sakay Tu Pangako Na Diyos15 Mara, sikam a tétotop ko, saye i hal-

imbawa na éya: Mara i éduwa a tolay, éngnagkasundu dén side, a pinirmaan de déni katibayan de, éy éwan dén tu maari amakabagu ta éya. 16 Ey nadid, nipangakona Diyos ni Abraham, sakay tu apo ni Abra-ham. Pero éwan ya para du étanan a apo niAbraham, éngˈwan tu apo na san a esa. Eyti Cristo ngani dén.

17Nadid, saye i gustu ko a kagin: Pinati-bay na Diyos tu nipangako na ni Abrahamto araw. Ey bagu dinumemét tu kautusanéy minalipas pa i épat a datos a taon éy taétélo a pulu. Ey nadid, éwan maari i éyaa kautusan a mangbagu to nipangako naDiyos. 18 Mara, entan moy; éng pégkalu-uben kitamnaDiyos dahil to pégsunud tamta kautusan, éy éwan dén ya dahil to ni-pangako na. Pero éwan, da pinagkaluubenna Diyos ti Abraham dahil to nipangako nadiya.

19Nadid, éng kona sa, éy bakit inatdinankitam ni Moises ta kautusan? Nidagdag naya, a monda mapospusan tam éng anya ilabag ta Diyos, hanggan éwan dumemét tunipangako na, a apo ni Abraham, ti Cristo.Ey siya i nipangakua na Diyos. Ey éwanDiyos i nangatéda du tolay to kautusan, daanghel san i néngitugéna ta éya ni Moises,sakay ti Moises i nangiatéda du tolay tokautusan. 20 Pero tu pangako na Diyos toaraw pa, éy lalo a mahusay, da Diyos dén amismo i nangiatéda ni Abraham. Ewan nainutusan tu iba a méngitugén.

Tu Kautusan I Nagtoldua Ta Tolay21 Pero diyan kammégisip a tu kautusan

ni Moises éy kontara to pangako na Diyosni Abraham. Ewan! Eng maari kitam maka

Galasia 3:22 230 Galasia 4:20a mabuhay a éwan tu katapusan dahil tapégsunud tam to kautusan, éy sé ngani yai magpabanala dikitam ta mata na Diyos.22 Pero éwan, da nakagi dén ta kasulatanna Diyos a te kasalanan i étanan a tolay.Dahil ta éya, éy napospusan tam a duméni-wala ni Jesu Cristo, éy tanggapén de tunipagkaluub na Diyos a pangako na, dahilto péniwala de.

23 Bagu dinumemét ti Cristo, éy sakupkitam pabi na kautusan. Mara tu kautusani nanggipusa dikitam hanggan éwan dinu-memét i panahun a péniwala tam ni Cristo.24 Kanya tu kautusan ni Moises, éy saya inagtoldua dikitam hanggan to panahun niCristo, monda tanggapén kitam na Diyos, aibilang na kitam a éwan tu kasalanan, dahilta péniwala tam diya. 25Ey nadid, da méni-wala kitam dén ni Cristo, éy éwan kitamdén tu kailangan a ipasakup ta kautusan niMoises. 26 Da nadid éy anak kam dén naDiyos, a kaguman kamni Cristo Jesus, dahilta péniwala moya diya. 27 Ey du étanan amégpabinyag ta péniwala de ni Cristo, éyneaheg dén side ni Cristo. 28 Ewan dénnagkaiba i Judeo éy ta éwan Judeo, sakay dupobre éy tamayaman, sakay du lélake éy tabébe, da naging isesa kam dén a étanan, dasakup kam dén ni Cristo. 29 Ey nadid, éngsakup kam dén ni Cristo, éy bilang apo kamdén ni Abraham. Kanya tanggapén moy betu nipangako na Diyos diya.

41 Saye i halimbawa a tungkul to kautu-

san ni Moises: Mara, to kéanak pabi nopamanaan, éy pobre pabi siya a komani utusan, maski siya i te ari ta étanan aipamana nama na. 2 Ale na a anak pabi,éy édse pabi tu mana na du tagapamahala.Sakay side imégalagaa diya, hanggan éwandumemét i oras a nitakda nama na. 3 Eykona be sa sikitam; to éwan tam pabi péni-wala ni Cristo, éy koman kitam pabi i anak,da utusan kitam be na ugali ta munduaa medukés. 4 Pero to kédemét no takdaa oras, éy pinaange na Diyos tu anak nata munduae. Nienak siya na bébe, sakaynipasakup be siya ta kautusan ni Moises,5 monda agawén na du iba a sakup nakautusan. Eng kona sa, éy mebilang kitamdén a anak na Diyos.

6Nadid, sikaméy anak kamdénnaDiyos.Kanya pinagkaluuben kitam na Diyos taEspiritu no anak na. Tu Espiritu i nagpatu-naya dikitam a Diyos i Ama tam. 7 Kanyanadid, éwan kam dén sakup no kautusan,da anak kam dén na Diyos. Sakay éng anakna kam dén, éy sikam be i pamanaan naa.

Katagigen Ni Pablo Du Taga Galasia8To éwanmoy pabi pékapospos ta Diyos,

éy utusan kam san na diyos-diyosan. 9Peronadid, éy tukoy moy dén i Diyos; sakay iDiyos éy tukoy na kam be dén. Eng konasa, éy bakit gustu moy a ipasakup a huwayta ugali ta mundua amedukés? Bakit gustumoy a utusan de kam pa a huway? 10Bakit!Ipangilin moy i sénganya a aldew, sakaybulan, sakay panahun, sakay taon, mondaisuhog kam maka na Diyos. Pero éwan yatu pasa. 11Mégantengékmakay sayang santu nitoldu ko dikam to éya.

12 I pékiohon kua dikam, a tétotop ko, éyahigénék moy, a diyan kam dén ipasakupto kautusan. Da natandaan moy, to ni-paniwala ko dén ni Cristo, éy inibutan kodén tu kautusan. Ey to kétulos ko dikam,éy inagumanék moy. 13 Tukoy moy dén akanyaék sinamineange a tulos nagpahayagdikam ta Mahusay a Baheta, éy dahilanto nikaladu ko. 14 Ey maski medukés tuladu ko, éy tiniisék moy, a éwanék moyinahew. Engˈwan, tinanggapék moy a ko-man i anghel na Diyos. Tinanggapékmoy akoman ti Cristo Jesus! 15 To éya éy mésayakamdiyakén. Naala-ala ko a to éya éy gustumoy a mangatéd diyakén ta maski anya akaya moy. Eng anya wade pa san i matamoya, éy linugit moy maka dén a niatéddiyakén. Pero nadid, éy bakit éwan kamdén mésaya diyakén? 16 Bakit isip moykontaraén ta kam, da kinagi ko dikam ikatutuhanan? Ewan.

17 Du tolay sina a kumampi ta kautu-san ni Moises, isuhog de kam ngani, peroéwan tama i hangad dia. Gustu de sana pabayanék moy, monda side i sundinmoya. 18 Ewan medukés i péngisuhog tatolay, éng mahusay i hangad de, maskiéwanék sina dikam. 19 Sikam a anak koa mahal ko; dahilan dikam éy mégtiisékta hirap a huway, a kapareho na bébe agégsokan. Mégtiisék a hanggan éwan kammékiagum ni Cristo ta mahusay. 20 Gustu

Galasia 4:21 231 Galasia 5:14ko maka a mékiagum dikam nadid, mondamakagi ko dikam i édse ta isip kua, damétagegék dikam.

Tu Halimbawa Ni Agar Sakay Ti Sara21 Saye i pakelagip kua dikam, sikam a te

gustu a ipasakup ta kautusan: éwan moywade nabati i kagia ta kautusan? 22 Kinagita éya a ti Abraham éy te éduwa a anaka lélake. Tu esa éy nienak no asawa na autusan na, sakay tu esa éy nienak no asawana a malaya. 23 Tu anak na to utusan na éybesa ya tu nipangako na Diyos ni Abraham.Pero tu anak na to malaya a bébe, éy sayatu nipangako na Diyos ni Abraham. 24-25 Iéya éy halimbawa. Diden ya a éduwa abébe éy halimbawa na éduwa a pangakona Diyos. Tu esa éy saya tu kautusan niMoises a inalap na to buked ta Arabia,a ngéngahinan de a Sinay. Mara saya ikahalimbawaa ni Agar. Siya tu utusan anagenak ta anak ni Abraham. Ey du anakna éy utusan be. Mara side du tolay nadidta Jerusalem a utusan be side, da nipasakupbe side ta kautusan. 26 Pero tu asawa niAbraham a esa, éy malaya siya. Ey sikitama méniwala, éy kapareho na kitam dén,da éwan kitam dén ipasakup to kautusan.27Nakagi dén ta kasulatan, a“Diyan ka mélungkut, siko a bébe a éwan

nagenak!Dumulaw ka dahil ta kasayaan mo, siko a

éwan nakabate ta gésok na anak!Dahilan tu bébe a gininanan no asawa na,

éy atdinan siya ta meadu a anak, ahigit pa to bébe a te asawa!”

28 Nadid, a tétotop ko, sikitam éy anakkitam na Diyos ayun ta pangako na. Ka-pareho kitam ni Isak a nienak no bébe amalaya. 29 To éya, tu anak a nienak noutusan, éy pinahirapan na tu wadi na ati Isak, a nienak ta Espiritu na Diyos. Eykona be sa nadid, da pahirapan kitamnadiddu méniwala ta kautusan ni Moises. 30 Eykona se i kagia na kasulatan: “Paibuténmo tu bébe a utusan sakay to anak na.Dahilan tu anak no utusan éy éwan maaria makahati ta mana no anak no malaya abébe.” 31Kanya ngani, éwan kitam anak naDiyos dahil ta pégsunud tam to kautusan niMoises, éngˈwan anak kitam na Diyos ayunto pangako na.

5Nilibri Kam Ni Cristo

1 Nadid, éwan kitam dén sakup no kau-tusan na Judeo, da nilibri kitam dén niCristo ta éya. Magpakatibay kam, a diyankam dén pasakup a huway ta kautusan.2 Tandaan moy i kagi kuae: éng pumayagkam ta utus du Judeo dikam, a ipabugitkam ayun ta ugali dia, éy bilang éwan déntu kabuluhan ti Cristo dikam. 3 O ngani,éng ipasakup kam ta ugali dia a esa, éykailangan sundin moy i buu a kautusande a gébwat ni Moises. 4 Maski ti ésiyaa pumilit a maging mahusay ta mata naDiyos ta pégtupad ta kautusan, éy hiwalaydén ya ni Cristo. Ewan dén ya kasakupna kagbi na Diyos. 5 Pero sikitam, éyumasa kitam a ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan, dahilan ta péniwalatam diya, sakay ta tulung na Espiritu naDiyos. 6Maski sinunud tam dén i kautusan,maski éwan, éwan ya importante. Basta imahigpit a kailangan dikitam, éymaniwalakitam ni Cristo, sakay mahalén tam siya.

7 Mahusay tu péniwala moy to éya. Tiésiya wade i nanggipusa dikam nadid takésunud moy ta katutuhanan? 8 Ewanya gébwat ta Diyos, da siya éy nilibri nakam to kautusan. 9Halimbawa, diden ya amégtoldu dikam ta mali, éy koman side tupégpaalsa ta tinapay; da maski kétihék, éymégpaapsot ya ta meadu. 10Pero sikam, éyumasaék pabi a éwan kammagkaiba tu isiptungkul ta péniwala tam ta Panginoon tam.Eymasiguru ko a parusaan na Diyos imaskiti ésiya a mangligalig dikam.

11 Sikam a tétotop ko, te négkagi wadesina dikam amégtolduék kan a dapat kam aipasakup ta kautusan na Judeo. Pero éwan,dahilan éng kona ngani sa, éy bakit pahi-rapanék pabi du Judeo? Eng katutuhananya, éy éwan dén side méligalig ta pégtolduko tungkul to nikate ni Cristo to kudos.12Didenya amangligalig dikam ta pégtoldude a mali, éy maano maka ipabating side!

13 Sikam a tétotop ko, nilibri kam naDiyos to kautusan na Judeo. Pero diyanmoy gamitén i kalayaan moy a sundin moyi hilig na bégi moya a medukés. Engˈwan, négsuyuan kam a négtulungan kam.14 Dahilan i étanan a kautusan éy meangeta isesa a kagi: “Mahalén mo tu kapareho

Galasia 5:15 232 Galasia 6:18mo a kona ta pégmahal mo ta bégi mo.”15 Pero, éng néglébug kam, a meiyamutkam ta kaguman moy, éy mangilag kam,makay masida i gurupu moy.

I Banal a Espiritu Sakay Ta Hilig Na Bégi16 I hatul kua dikam, éy sundin moy i

Banal a Espiritu. Diyan moy sésundin ihilig na bégi moya a medukés. 17 Dahilani hilig na bégi tama éy kontara ya ta gustuna Espiritu. Sakay i gustu na Espiritu éykontara be ta hilig na bégi tama. Magkal-aban di éduwa a éya. Kanya éng piliténmoy a gemtén i kaluuben na Espiritu, éyte mangsaway dikam. 18 Pero éng agumankam na Espiritu éy éwan kam dén sakup nakautusan.

19Ewanmeliso i hilig na bégi a medukés.Péngibébi, péngilélake, 20 pégsamba tadiyos-diyosan, pégilo, kéiyamut, pégingél,pénaghili, kedémot, mégduwa-duwa i isipdia. 21 Sumésene side, méglango side,sakaymégkasayaan side ta medukés, sakayiba be a medukés a gimet. Pégkagian takam dén a huway, a éwan matanggap takaharian na Diyos du mégimet ta kona sa.

22 Pero tu ugali na pékiaguman na Ba-nal a Espiritu éy négmahalan side, masayaside, mapayapa side, mebait side, mahusayside, matapat side, 23 sakay tipidén de ibégi dia. Du mégkona sa, éy éwan side tukailangan ta kautusan. 24 Ey du nipasakupdén ni Cristo Jesus, éy inibutan de dén tudati a pagkatolay de, sakay tu hilig na bégidia a medukés. 25 Tu Espiritu i nangatédadikitam ta buhay tama. Kanya Espiritu bei dapat maghari dikitam. 26 Diyan kitammagpalalo; diyan kitam mékelbug; diyankitam négpanaghilian.

6Négtulungan Kam

1A tétotop ko, éng meta moy i kagumanmoy a esa a nagkasala, sikam a nékiagumta Espiritu i mangpasolia diya ta Diyos, ahatulanmoy siya ta mebait. Peromangilagkam be, makay sikam man dén i matokso.2 Négtulungan kam; éng kona sa i gémténmoy éy matupad moy i utus ni Cristo.3 Eng te mégisip a mahalaga siya, a éwansiya magkasala, éy magkamali siya tu isip.Ewan mahalaga i kona sa a tolay. 4 Dapat

isipén na bawat esa i sarili na a gemtén.Eng mahusay a talaga, éy masahat siya,sakay éwan na dén ipareho tu gimet na tagimet na iba. 5 Dahilan éy dapat tupadénna bawat esa i sarili na a kailangan. 6Du té-tolduan ta kagi na Diyos, éy dapat atdinande ta mahusay tu mégtoldu dide.

7 Diyan kam magkamali tu isip. Ewanmaloko namaski ti ésiya i Diyos. Eng anya iginimita na tolay, éy gantian siya na Diyosayun ta éya. 8 Eng sundin na tolay i hiligna bégi naa, éy dumemét diya i kamatayanna. Eng mégimet siya ta kaluuben naEspiritu na Diyos, éy dumemét diya i buhaya éwan tu katapusan. 9 Kanya diyan kitammégsawa a mégimet ta mahusay. Kédemétna takda a oras éy dumemét dikitam igantimpala, éng éwan kitam manghina tuisip. 10 Kanya dapat mégimet kitam tamahusay ta tolay; lalo dén du tétotop tamta péniwala.

11 Entan moy, sakén a mismo i nanulatata éye. Entan moy i kadikél na letra anisulat ko dikam!

12Dunagpilit dikama tumanggap ta utusni Moises, éy mégpalalo side. I hangadéndia, éy iwasan de i hirap a dumemét duméniwala a minate ti Cristo to kudos.13 Maski du nagpabugit ayun ta ugali naJudeo, éy éwan side tumupad ta kautusan.Basta gustu de sana, éy bugitén de kamayun to ugali de, monda mapuri side anipasakup kam dén ta rilihiyon de. 14 Peropara diyakén, i purién ko sana éy tu Pangi-noon tam a Jesu Cristo, to nikate na tokudos. Dahil ta éya, éy éwanék dén utusanna ugali ta mundua a medukés. 15 Tukautusan, maski tinupadmo to araw,maskiéwan, éy éwan ya importante. Basta imahigpit a kailangan éy baguén kam dénni Cristo, a maging bigu i pagkatolaymoya.16Du étanan a sumunud ta nisulat ko a éye,éymapayapamaka dén side, a kagbian sidena Diyos. Kona maka sa du étanan a tolayna Diyos.

17Kanya sapul nadid, éy diyan maka déndagdagen na iba a tolay i hirap kua. Dahustu dén i pilat kua ta bégi kua. Saya ikatunayana a utusanék ni Jesus.

18 Kagbian kam maka na Diyos, sikam atétotop ko. Kona sa. Ewan dén. Pablo.

Taga Epeso 1:1 233 Taga Epeso 2:3

Tu Sulat ni Pablo duTaga Epeso1Gébwat ye ni Pablo. Apostolék ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos. Saye isulat kua du sakup ni Cristo ta Epeso, sidea méniwala ni Cristo Jesus.

2 Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kam makata biyaya sakay ta kapayapaan.

Purién Tam I Diyos3 Purién tam i Diyos, a Ama no Pangi-

noon tam a Jesu Cristo. Inatdinan na kitamta étanan a kagbi na a gébwat ta langet,dahilan ta pékiagum tam ni Cristo. 4 Bagunilalang i mundua, éy pinili kitam dén naDiyos a sakup na, dahil to gimet ni Cristo.Pinili na kitam monda maging banal kitama éwan tu kapintasan ta harap na. Dahilana gustu kitam na Diyos, 5 éy kanya tiniyakna kitam to éya pa a maging anak na, dahilta gimet ni Jesu Cristo. Saya i kaluuben nasapul to sapul. 6 Purién tam siya dahil tomemahal a kagbi na dikitam. Kagbian nakitam da sakup kitam no anak na a mahalna.

7 Siya i nipanubus naa dikitam tu digi nato nikate na. Eng kona sa, éy pinagpasen-siyaan kitam dén na Diyos ta kasalanantam. Kona san dén sa i kabaitan na dikitam,8 da kinagbian na kitam a tahod. Sakayinatdinan na kitam ta tama a isip tam.9 Ey nadid, éy ginimet dén na Diyos tutiyak a gemtén na, a nipaliwanag na déndikitam tu lihim a plano na, da ti Cristoi nangtupada ta éya. 10 I plano na Diyos,éy du étanan a édse ta langet éy ta luta,éy ipasakup na side ni Cristo. Ey tupadénya na Diyos ta kédemét na takda na apanahun.

11 Dahilan i étanan a gemtén na Diyoséy ayun ta takda na a plano na. Tiniyakna a te kabahagi kitam ta gantimpala na apara du tolay na. 12 Kanya sikame a Judeoa neditol a inumasa ni Cristo éy pinili nakamemonda purién me i kapangyarian na.

13 Pati sikam a éwan Judeo, sapul topékabaheta moy ta Mahusay a Baheta ailigtas kam na Diyos, éy naniwala kam dénni Cristo. Ey nadid, i katunayana a sakupna

kam dén éy tu Banal a Espiritu a mégiyandikam. Tu Espiritu a nipangako na dikitam,14 éy saya i katibayana a maalap tam igantimpala tam a nipangako na Diyos paradu sakup na. Kanya mégkompiyansa kitama iligtas na kitam a talaga. Purién tam ikapangyarian na Diyos.

Ménalangin Ti Pablo15 Nadid, dahil ta éya, sapul to pékaba-

heta ko ta péniwala moy ni PanginoonJesus, sakay ta pégmahal moy du étanana sakup na Diyos, 16 éy éwan tu tahan ipégpasalamat kua ta Diyos dahil dikam.O, panalangin ta kam a palagi 17 ta Diyosna Panginoon tam a Jesu Cristo. Siya éyTama tam a kamahalan. I panalangin kua,éy atdinan na kam ta karunungan moy,sakay ipahayag na maka dikam i kaluubenna, monda mapospusan moy siya. 18 Ipanalangin kua, éy paliwanagen na Diyosi isip moya, monda mapospusan moy inipagakit naa dikam a alapén moy; mondamapospusan moy be éng kodya i kamahalna gantimpala moy a nipangako na a paradu sakup na a tolay. 19 Sakay panalan-gin ko a mapospusan moy be éng kodyai kadikél na kapangyarian na a édse duméniwala diya. I éya a kapangyarian aédse dikitam, éy séˈ be ya i 20 ginamit na akapangyarian to nipamuhay na ni Cristo ahuway, a tulos kaguman na siya ta langet améghari. 21Nadid, éyméghari sa ti Cristo, ate kapangyarian siya du étanan ahari sakaydu iba pa a te kapangyarian. Siya i mataasanadid, sakay ta panahun a dumemét, aéwan tu katapusan. 22Sakay nipasakup dénna Diyos i étanan diya. Sakay nidéton nadén a ti Cristo i Pangulu na étanan, alang-alang duméniwala diya. 23Ey duméniwaladiya, mara side i bégi ni Cristo; kanya side imangganap diya. Ey siya i namamahala taétanan.

2Binuhay Kitam Na Diyos

1 To éya, éy bilang pate kam dén dahilto kasalanan moy. 2 Sinunud moy to éyai medukés a ugali ta mundua. Sinunudmoy ti Satanas. Siya i espiritu a te ka-pangyarian ta mundua, a mégutus du tolaya masuwayin. 3 Pati sikitam, éy kona besa i ugali tam to éya. Sinugsug tam be

Taga Epeso 2:4 234 Taga Epeso 3:9tu hilig na bégi tama a medukés. Kanyakabilang kitam be du kéiyamutan na Diyos,a kapareho du iba a tolay.

4 Pero nadid, éy kinagbian kitam naDiyos a tahod, a mahal na kitam ta mahig-pit. 5 Kanya maski bilang pate kitam déndahil to kasalanan tam, éy binuhay nakitam a kapareho ni Cristo. (Niligtas nakitamdahil ta kabaitanna.) 6Sakay gemténna a kaguman tam ti Cristo ta langet améghari. 7 Ginimet ya na Diyos, mondaipeta na a éwan tu katapusan i kadikél nakabaitan na dikitam, dahil ni Cristo.

8 Kanya meligtas kam éy dahil ta kabai-tan na Diyos, sakay ta péniwala moy niCristo. Ewan kam meligtas dahil ta gimetmoy a sarili, éngˈwan gébwat ya ta kalu-uben na Diyos. 9 Kanya éwan makapag-palalo i maski ti ésiya a meligtas siya dahilta gimet na a mahusay. 10 Nilalang kitamna Diyos, a inatdinan na kitam ta bigu abuhaydahil ta péniwala tamni Cristo Jesus.Kanya binuhay na kitam éymonda gemténtam i mahusay a tarabaho a nihanda na toéya a para dikitam.

Pinagesa Kitam Ni Cristo11 Nadid, sikam a éwan Judeo, éy aléla-

hanén moy tu dati a kalagayan moy. Ng-inahinan kam du Judeo a dayuan kam, aéwan kam kan sakup na Diyos, da éwanmoy sundin i utus ni Moises. 12 Ey katu-tuhanan ngani ya, da hiwalay kamni Cristoto éya, a éwan kam kabilang du tolay naDiyos. Sakay éwan kam tu kabahagi tanipangako na Diyos du tolay na a Judeo.To éya éy éwan kam tu pag-asa, sakayéwan moy tukoy i Diyos. 13 Pero nadid, damékiagum kam dén ni Cristo Jesus, sikam adati a adeyo éy meadene kam dén, dahilanto digi ni Jesus. 14 Pinagkasundu kitam niCristo, sikame a Judeo sakay sikam a éwanJudeo. Pinagesa na kitam, da inibutan nadén tu utus ni Moises a nagpahiwahiwalaydikitam. 15 Inibutan na to nikate na tokudos, monda pagisesaén na i éduwa a lahia tolay, a sakupén na side a pareho, sakaypagkasunduén na side. 16 Kanya nadid,pati Judeo sakay éwan Judeo, éy mékiagumdén side ta Diyos, sakay naging isesa sidea bégi, da minate ti Cristo to kudos. Sakayinibutanni Cristo tu kéiyamut de. 17Ey inu-mange se ti Cristo a nagtoldu ta Mahusay

a Baheta na kapayapaan. Ey sikam a éwanJudeo a dati a adeyo ta Diyos, éy nitoldu nadikam. Sakay nitoldu na be dikame a Judeoa dati a adene ta Diyos. 18 Ey nadid, dahilni Cristo, éy makaadene i maski ti ésiya taDiyos, maski Judeo éy ta éwan Judeo, daaguman kitam na Banal a Espiritu.

19 Kanya nadid, sikam a éwan Judeo,éy éwan kam dén dayuan, éngˈwan négk-abébayan kitam dén a sakup kitam dénna Diyos ta bile na. 20 Mara, sikam be ikasangkapan na bile na Diyos. Du apostolsakay du purupeta, side i nagpataknég tabile. Ey ti Cristo Jesus, siya i panulukna. 21 Siya i mégpatibaya ta bile na Diyos,a pahusayén na ta mahusay. 22 Ey dahilta pékiagum moy ni Cristo, éy sikam be ikagumana du iba ta pégiyanan na Diyos. Eygébwat ya ta Banal a Espiritu.

3Tu Lihim a Kaluuben Na Diyos

1 Nadid, sakén éy ti Pablo a pihesuékalang-alang ni Cristo Jesus. Kanya nepi-hesuék éy nipahayag ko ti Cristo dikam aéwan Judeo. 2 Siguradu a nabaheta moydén a inatdinanék na Diyos ta tungkulinko a mégpahayag dikam ta kabaitan na.3 Tukoy moy be a nipaliwanag na diyakéntu nilihim na a plano na, a kona to nisulatko dikam. 4 Kanya éng mabasa moy ya, éytukoy moy i pékapospos kua to nilihim naDiyos a tungkul ni Cristo. 5 To nakalipasa panahun, éy éwan tukoy na tolay i éyaa lihim a plano na Diyos, pero nadid éynipaliwanag dén ya na Espiritu du apostolna sakay du purupeta na.

6 Ey nadid, saye i plano na a lihim: duéwan Judeo, éy te kabahagi be side tagantimpala na Diyos a kapareho du Judeo.Kanya nagagum dén side du Judeo, a nag-ing isesa side a bégi. Sakay te kabahagi beside ta pangako na Diyos, dahil ni CristoJesus. Ey gébwat ya ta Mahusay a Baheta.

7Nadid, éy ginimeték na Diyos a utusanna, a magpahayag ta Mahusay a Baheta.Sakay inatdinanék na ta kapangyarian naéy ta kabaitan na. 8Maski sakén i mababaadu étanan a tolay na Diyos, éy sakén ipinilia na Diyos a méngipahayag du éwanJudeo ta memahal a gemtén ni Cristo dide.9 Sakay ipaliwanag ko ta étanan a tolay

Taga Epeso 3:10 235 Taga Epeso 4:16éng pakodyan na Diyos a gemtén i nilihima plano na. Nale a panahun a nilihimna i gemtén na, 10 monda du espiritu talanget, éymapospusan de nadid i karunun-gan na Diyos, bagay meta de i kahusayanana nipégagum du sakup na a tolay. 11 Eynadid, ginimet dén ya na Diyos ayun toplano na sapul to sapul. Ey ti Cristo Jesus,siya i nangtupada ta éya. 12 Ey nadidsikitam, dahil ta pékiagum tam diya sakayta péniwala tam diya, éy makaadene kitamta Diyos a éwan masanike. 13 Kanya sikam,diyan kammanghina tu isip ta tétiisén kuase a hirap alang-alang dikam, da mégtiisékmonda mapospusan moy i Diyos.

I Pégmahal Ni Cristo Dikitam14 Nadid, éy bagay isipén ko i memahal

a ginimet Nama tam, éy lumuhudék diya.15 Siya i Ama du étanan a tolay ta langetéy ta luta. 16 I panalangin kua, éy gamiténmaka na Diyos i Espiritu na a magpatibayta isip moya, ayun ta kapangyarian na.17 Sakay mégiyan maka ti Cristo dikam tamahusay, dahil ta péniwala moya. Sakaymanatili kam ta pégmahal ni Cristo dikam.18 Mapospusan moy maka be i kadikél napégmahal ni Cristo dikitam. Sakay ma-pospusan maka be du étanan a tolay naDiyos 19 i pégmahal ni Cristo. (Pero éwan tumakapospos a talaga ta étanan amedisalada pégmahal na ta tolay.) Saya i panalan-gin kua, monda sakupén kam na Diyos tamahusay a tahod.

20 Purién ko i Diyos! Makagimet siya tamahigit pa ta étanan a pékiohon tam diya.Makaatéd siya ta mahigit pa ta étanan agustu tam, dahil ta kapangyarian na a édsedikitam. 21Du sakup na a tolay, éy agumanmaka side ni Cristo a purién de i Diyos.Purién maka siya a éwan tu katapusan.Kona sa.

4Sikitam I Bégi Ni Cristo

1 Sakén éy nepihesuék da sakupék naPanginoon. Kanya mékiohonék dikam, asugsugén moy i ugali a kona to niutusdikam na Diyos to péngpile na dikam.2 Dapat a mebait kam, a pagtiisan moy tukamalian na kaguman moy, sakay négma-halan kam. 3 Pagpilitan moy a patibayén ikapisanan moy a niatéd dikam na Espiritu,

sakay négsuyuan kam. 4 Sikitam éy négk-aguman kitam dén, a naging isesa kitamdén a bégi. Sakay isesa be san i pag-asatam a nipagakit dikitam na Diyos. 5 Isesa iPanginoon tam; isesa i péniwala tam; isesai binyag tam. 6 Isesa i Diyos a Ama naétanan a tolay. Siya i Panginoon na étanan.Gemtén na i étanan, a mégiyan siya taétanan.

7 Pero inatdinan na Diyos i bawat esadikitam ta kaluub na, ayun ta gustu niCristo a méngatéd. Kona sa i kinagia takasulatan. 8 I kinagi na éy to kéontok kanni Cristo ta langet, éy kembil na kan sadu minatalo na, sakay inatdinan na kan dutolay ta kaluub na. 9Nadid, éng inumontokdén siya ta langet éy napospusan tam adinumibe pa siya ta lutaae, bagu inumon-tok. 10Kanya tu dinumibe, éy siya be san tuinumontok ta ontok a tahod a tahod ta lipatna langet. Eynanyari yamonda sakupénnai étanan.

11 Nadid, i niatéd na a kaluub dikitam,éy pinamihasa na du iba a maging apostol,sakay du iba éy maging purupeta, du ibaéy magpahayag ta Mahusay a Baheta, duiba éy maging pastor, du iba éy magtoldu.12Pinamihasa na side monda magtarabahoside diya, monda tulungan de du méni-wala diya, a patibayén de side ta péniwalade. 13 Ey nadid, i keangayana na éya, éymaging esa kitam tu isip ta péniwala tamdiya. Sakay mapospusan tam tu anak naDiyos ta mahusay. Sakay maging mahusayi pagkatolay tama a hanggan maging ka-pareho kitam na ugali ni Cristo. 14 Engkona sa, éy éwan kitam dén kona ta isip naanak, a agad mabagu-bagu ta maski anyaa pégtoldu. Da éwan dén tu makapaglokodikitam ta pégtoldu de a kamalian. 15 Engˈwan, dapat kitam a matapat du kakagu-man tamdahil ta pégmahal tamdide; sakaymaging mahusay kitam ta péniwala tamni Cristo. Siya i Pangulo tama. 16 Maradu méniwala diya, side i bégi na. Tu uloéy namamahala ta bégi. Siya i méngatédata bégi ta kailangan na, monda sumibéta dumikél. I kahulugen na éya, éy lalo atumibay i nipégagum tam, da négmahalankitam.

Utus a Gébwat Ta Panginoon

Taga Epeso 4:17 236 Taga Epeso 5:1617 Nadid, te kaginék dikam a gébwat

ta Panginoon. Saye i kailangan moya amahigpit: diyan kam dén umaheg ta ugalidu éwan mékidiyos. Side éy éwan tu pasai isip dia. 18 Ewan side tu pékapospos.Ewan side tu kabahagi ta buhay a gébwatta Diyos, da éwan de tukoy i Diyos, sakaymekétog i isip dia. 19 Ewan side tu sanike.Basta gemtén de san i medukés, a bastos iugali dia.

20 Ewan sa kona i nitoldua dikam niCristo. 21 Talaga a nabaheta moy déndiya, sakay nagadal kam dén ta katu-tuhanan ni Jesus, da sikam éy sakup na.22 Kanyaékbusén moy dén tu dati a pagka-tolay moy, da saya i talaga a méngi-pahamak dikam dahil to ginustu moy amedukés. 23Sakay baguénmoy i isip moya.24 Isolot moy dén i bigu a pagkatolay moy agimet na Diyos, monda umaheg kam diya,sakay mahusay kam, a maging banal kam.

25 Dahil ta éya, éy diyan kam dénmégbuli-buli. Mégkagi kam ta katu-tuhanan ta kaguman moy, da pisan kitamdén a méniwala ni Cristo. 26 Eng mégingélkam, éy ilagenmoyadiyanmagkasala. Ibu-tan moy tu ingél moy agad bagu sumahémtu bilag. 27 Makay sakali éy atdinan moyti Satanas ta pagkékataon na a manglokodikam; da éng meingél kam, éy saya ipanahun ni Satanas. 28 Tu mégtako éydiyan dén huway a magtako. Maigi pa,éy magtarabaho siya ta mahusay, mondamakapangatéd siya ta te hirap. 29 Diyankammégkagi tamedukés a salita. Engˈwan,mégkagi kam san tamahusay a kagi a pang-tulung du makabati, monda melagin sidetu isip. 30 Sakay diyan moy palungkuténi Banal a Espiritu ta gimet moy a mali,da i Espiritu éy siya i katunayana a pang-tubus dikam na Diyos a talaga, ta kédemétna takda na a aldew. 31 Mara, diyankam mégsekay, diyan kam méiyamut éyta mégingél, diyan kam méghabuhabuk,diyan kam mégupos, diyan kam mégdukéstu isip. 32 Eng ˈwan, i maigia éy magbaitkam, a kagbian moy du kaguman moy.Sakay négpasipasensiyaan kam a kaparehona nipagpasensiya dikam na Diyos, dahil niCristo.

5Mégiyan Kam Ta Demlag

1 Nadid, da anak kam dén na Diyos amahal na, éy umaheg kam diya. 2Mahalénmoy be a palagi du iba a tolay a kaparis napégmahal ni Cristo dikitam. Entan moy,dahil ta pégmahal na dikitam, éy niatéd natu buhay na para dikitam. Nagpakamataysiya a nangtubus dikitam ta kasalanan tam.

3 Kanya sikam, da tolay kam dén naDiyos, éy diyan moy dén bébanggitén, tauhon moy, i péngibébi éy ta méngilélake.Sakay diyan kam mégkagi ta bastos, sakaydiyan kam medémot. 4 Mangilag kam adiyan uhunén i éwan tu pasa a kagi, sakayta bastos. Sakay diyan kam mégdadahet tamedukés. Engˈwan, puri ta Diyos i uhonmoya. 5 Tukoy moy dén a siguradu a tubastos a tolay, sakay du méngibébi, éyéwan side tu kabahagi ta kaharian ni Cristosakay ta kaharian na Diyos. Ey kona be sadu medémot, da iba i mégediyos dia.

6 Mangilag kam, a diyan tu magkamalidikam tungkul ta éya. Makay kagin dedikam a éwan ya kasalanan, pero parusaanngani na Diyos du éwan méniwala diya,dahil ta kona sa a ugali. 7 Kanya diyankam dén mékiagum ta kona sa a tolay abastos. 8 To éya, éy négiyan kam be tadiklém. Pero nadid, éymégiyan kamdén tademlag, da sakup kam dén na Panginoon.Kanya éy sugsugén moy dén i ugali dumégiyan ta demlag. 9 Dahilan i ugali dumégiyan ta demlag éy mahusay, a matapatside. 10 Magadal kam ta kasahatan naPanginoon. 11 Sakay diyan kam mékiagumdu tolay a mégimet ta éwan tu pasa a ugalia gébwat ta diklém. Engˈwan, ipaliwanagmoy du tolay i kona sa a medukés a ugali.12 Dahilan éy kasanisanike san a bébang-gitén i gégemtén de a lihim. 13 Pero éngipaliwanag moy a medukés i kona sa augali, éy meta de i kasalanan de a talaga,a tulos maka side a ipasakup ta demlag.14Kanya te mégkagi, a “Lumukag ka, siko atidug. Mabuhay ka a gébwat ta pate, sakaypaliwanagen ka ni Cristo.”

15 Kanya nadid éy ilagen moy i ugalimoya. Diyan kam pumaris du éwan maka-pospos; éngˈwan maging matalinung kamdén. 16 Samantalaén moy i pagkékataon

Taga Epeso 5:17 237 Taga Epeso 6:13

moy a magimet ta mahusay, da medukésye a panahun. 17 Diyan kam maloko; bastaisipén moy éng anya i kaluuben na Pangi-noon dikam. 18Sakay diyan kamméglango,da saya i makaloko ta buhay moya. Engˈwan, pilitén moy a mékiagum dikam iBanal a Espiritu. 19 Mégpégkanta kam takanta na Diyos. Mégkanta kam ta puri diya,a matapat kam diya ta kanta moy. 20 Sakaymagpasalamat kam a palagi Nama tam aDiyos ta étanan a bagay, a ngahinan moyti Panginoon Jesu Cristo.

Ugali Na Mahusay a Pasawa21Nadid, négsunuran kam, a tanda ya na

kégalangmoyni Cristo. 22Sikama bébekés,éy sundin moy i asawa moy, da saya ipéngsunud moy ta Panginoon. 23 Dahilani lélake, éy siya i pangulo na asawa na, akapareho ni Cristo éy siya i pangulo dusakup na a tolay. Du sakup na, mara sidei bégi na. Ey siya i tagapagligtas. 24 Kanyaéng pakodyan i péngsunud dia ni Cristo,éy kona be sa i péngsunuda du bébekés duasawa de.

25Nadid, sikama lélake,mahalénmoyduasawamoy, a kaparis na pégmahal ni Cristodu sakup na a tolay. I tandaa na pégmahalnaa dide, éy niatéd na i buhay na a paradide. 26 Ginimet na ya monda sakupén naside. Sakay lininisan na side ta kagi nasakay ta dinom na pégbinyag. 27 Ginimetna ya monda tanggapén na du sakup na atolay a memahal dén, a éwan dén side tukasalanan, sakay banal dén side.

28Nadid, sikam a lélake, dapat a kona sai pégmahal moy ta asawa moy. Mahalénmoy side ta kapareho na pégmahal moy tabégi moy a sarili. Tandaan moy, tu lélakea mégmahal ta asawa na, éy mahalén na betu sarili na a bégi. 29 Ey éwan tu mégidelta sarili na a bégi; éngˈwan pékanén na aalagaan na. Ey kona be sa i pégalaga niCristo du sakup na a tolay. 30 Da sikitam asakup na, mara sikitam i kasangkapan nabégi naa. 31 Kanya te kagi ta kasulatan naDiyos, a “Ginanan na lélake i ina na éy tamana, a mékiagum siya ta asawa na, a tulos amaging isesa side.” 32Nadid, éymedisalad iéya a kagi; pero para diyakén éyméngikagiya ta pékiagum ni Cristo du sakup na atolay. 33 Pero méngikagi be ya dikam apépésawan; a dapat i lélake a magmahal

ta asawa na ta kapareho ta bégi na. Sakaydapat du bébekés a gumalang du asawa de.

6Ugali Na Mahusay a Patena

1Sikam a anak, sundinmoy denamoy éyta ama moy, da tama ya a ugali. 2 Tandaanmoy, te dati a utus i Diyos tungkul ta éya,a te halu a pangako. I utus na éy “Igalangmo tama mo éy ta ina mo.” Sakay i dagdagnaa a pangako, éy 3 “Eng sundin mo ya,éy umatakdug i buhay mua,” kagi na, “amahusay be i buhay mua.”

4 Pati sikam a te anak, diyan moy sidemasiyadu a péginglan ta ikaiyamut de. Engˈwan, padikélén moy side ta mahusay, atolduan moy side ta pégtoldu na Pangi-noon tam.

Ugali NaMahusay a Utusan, Sakay Ta AmoNa

5 Sakay sikam a utusan, sundin moydu amo moy ta matapat, a igalang moyside. Sundin moy side a koman ti Cristoi pégtarabahoan moya. 6 Maski éwan dekam te itan, éy gemtén moy a mahusayi utus de dikam. Pilitén moy a gemtén ikagustuan na Diyos, da utusan kam be niCristo. 7Kanya sumunud kam du amo moya melagin kam tu isip. 8Da tukoy moy déna gantian na Panginoon i maski ti ésiya taginimet na a mahusay, maski pobre éy tamayaman.

9 Ey nadid sikam a amo du utusan, éydapatmebait kam be du utusanmoy. Diyanmoy side pégkagian ta medukés. Da tan-daan moy, pareho kam a utusan ta isesaa Amo moy ta langet. Ey siya éy éwankumampi ta isesa a tolay.

I Kasangkapan Na Sundalu Na Diyos10 Nadid, magpakatibay kam ta péki-

agum moy ta Panginoon; éy gébwat ya tatulung na kapangyarian na dikam. 11Marasundalu kam, éy isolot moy i kasangkapanna sundalu na Diyos, monda malabananmoy i tokso ni Satanas dikam. 12 Dahilani kalaban tama éy éwan tolay, éngˈwan dumesibét a espiritu a medukés ta langet, dute kapangyarian ta kedikléman ta mund-uae. 13Kanya alapénmoy i kasangkapan nasundalu na Diyos, monda makatagal kama mékilaban dide, éng dumemét dikam imedukés a panahun. Nadid, kélipas na

Taga Epeso 6:14 238 Taga Epeso 6:24pékilaban moy, éy mahusay kam be san ate taknég, a éwan kam madaig.

14Nadid, saye i gamiténmoy a kasangka-pan ta pékilaban moy de Satanas: mara imégesinturon moya éy tu matapat a ugali.I mégetakléb ta hako moya éy tu mahusaya gimet moy. 15 I mégesapatus moya éytu péghanda moy a mégtoldu ta Mahusaya Baheta na kapayapaan. 16 I mégekalasagmoya éy tu péniwala moy ni Cristo. Dasaya i pégsalag moya ta pana ni Satanas.17 I mégehelmet moya éy tu pag-asa moyta kaligtasan moy. Ey tu kagi na Diyos, éysiya i mégeispada moya a iatéd dikam naEspiritu na Diyos.

18Nadid, manalangin kam a palagi ayunta kaluuben na Espiritu. Pilitén moy amanalangin ta mahigpit. Sakay ipanalan-gin moy be du étanan a tolay ni Cristo.19-20 Sakay ipanalanginék moy be, a agu-manék na Diyos ta pégpahayag ko taMahusay a Baheta, monda mesipagék atahod a méngipahayag ta lihim a planona Diyos. Alang-alang ta éya a Mahusaya Baheta, éy nepihesuék, da utusanék naDiyos.

21-22 Nadid, éy paangen ko sina dikam tiTitiko, monda ibaheta na dikam i étanan akalagayan me ta éye; sakay patibayén na iisip moya. Ti Titiko éy top tam a mahal.Matapat siya a katulung, a kaguman tam tatarabaho na Panginoon.

23 I Diyos éy atdinan na maka du étanana méniwala diya ta kapayapaan, a agumanna kam a négmahalan, dahil ta péniwalamoy. Gébwat ya Nama tam a Diyos sakay niPanginoon Jesu Cristo. 24Kagbian maka naDiyos du étanan a mégmahal ta Panginoontama JesuCristo a éwan tu bagu. Ewandén.Pablo.

Taga Pilipos 1:1 239 Taga Pilipos 1:28

Tu Sulat ni Pablo duTaga Pilipos1Gébwat ye de Pablo éy ti Timoteo. Utu-

san kame ni Cristo Jesus. Saye i sulat miadu sakup ni Cristo Jesus ta Pilipos, sakay tutagapamahala ta ina, sakay du katulung tasimbaan ta ina.

2 Tama tam a Diyos sakay ti PanginoonJesu Cristo, éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Panalangin Ni Pablo Dide3 Mégpasalmaték ta Diyos bagay maala-

ala ta kam. 4Sakay éng ipanalangin ta kam,éy mésahat ék dikam, 5 da maala-ala ko tupékiagum moy diyakén to péngipahayagko ta Mahusay a Baheta; da inaguman ékmoy sapul to pénanggap moy ni Cristo ahanggan nadid. 6 Nadid, Diyos i kégéb-watan na kaligtasan moy. Ey tukoy ko bea siya be ya i mangganapa ta éya, ta késolise ni Cristo a huway. 7 Kanya maala-ala takam ta mahusay, éy mahal ta kam a tahod.Da inaguman ék moy ta tungkulin ko aniatéd na Diyos diyakén. O, inagumanékmoy nadid a pihesuék. Sakay inagumanékmoy be to péngisuhog ko ta Mahusay aBaheta, a pégpahayag ko. 8 Tukoy na Diyosi pagkagustu kua dikam. Kapareho ya nakadikél na pégmahal ni Cristo dikam.

9 Kanya panalangin ta kam a négsuyuankam ta lalo a mahusay. Sakay panalanginko a mapospusan moy ta mahusay, a tamai isipmoya, 10mondamatukoymoy i tama agimet moy. Nadid éng magkuna kam sa, éydemtan kam ni Cristo a éwan tu kasalanan,ta kédemét na a maghukum. 11 Sakay temahusay kam a ugali nadid, a gébwat niJesu Cristo. Ey saya i pégpuri na tolay takapangyarian na Diyos.

Tu Isip Ni Pablo12 Nadid, a tétotop ko, éy gustu ko a

mapospusan moy i nanyaria a éye a hirapko éy éwan medukés. Da lalo a netanyagi Mahusay a Baheta, dahilan ta nikepihesuko a éye. 13 Pati du guwardia ta éye, sakaydu étanan a iba se a tolay, éy tukoy de déna pihesuék da utusanék ni Cristo. 14 Sakaymeadu du tétotop tam ta éye a méniwala

ni Jesus, éy tinumibay dén i péniwala diadahil ta nikepihesu kua, a tulos éwan dénside méganteng a méngipahayag ta kagina Diyos. 15 Tahod ngani a te séngasén-ganya dide a méngipahayag ni Cristo daménaghili side diyakén. Gustu de be amataas. Pero du iba, éy ipahayag de tamahusay, a éwan side ménaghili diyakén.16 Side, éy mahalék de, da tukoy de a pinil-iék na Diyos a méngisuhog ta Mahusay aBaheta. 17Pero du iba, éy éwan sideméngi-pahayag ni Cristo ta matapat. I hangad desana éy maging mataas side. Sakay gustude éy paghirapénék de hanggan égseék tapihesu.

18 Pero pébayan ko san side. Da maskiméngipahayag side ni Cristo ta éwanmata-pat, éy mésayaék san, da te méngipahayagta Panginoon tam. 19 Sakay tukoy ko bea makalégsewék ta éye dahil ta tulungna Espiritu ni Cristo, sakay ta panalanginmoy diyakén. 20 I gustu kua éy ganapénko ta mahusay i tungkulin kua. Ey lalonadid a nepihesuék, éy éwanék maka dénmésanike a méngipahayag ni Cristo. Dagustu ko purién na tolay ti Cristo dahil taugali ko, maski bunonék de éy ta éwan.21 Da para diyakén, éng buhayék pabi,éy mahusay, da i buhay kua éy para niCristo. Ey dahil ta éya éy lalo a mahusayéng mateék. 22-23 Kanya mégsalawahanékéng anya i gustu kua. Gustu ko mateékmaka, monda makakuyogék ni Cristo talanget, da mahusay ya. Pero éng buhayékpabi, éy makagimeték pa ta memahal atarabaho. 24 Kanya gustu ko be a buhayékpabi, monda matulungan ta kam. 25 Eysiguradu a buhayék pabi, a tulos kagumanta kam, monda mapatibay ko pa i péniwalamoya; mondamasaya kam. 26Kanya nadid,éng légsiwanék de, éy purién moy ti Cristota mahusay, da kaguman ta kam man dén.

27Nadid, i mahigpit a kailangan moy, éytu ugali moy a dapat umayun ta Mahusaya Baheta ni Cristo; monda maski éwanékmakasoli sina dikam, éy mabaheta ko amatibay kam san, a maging esa i isip moya.Sakay isuhog moy i Mahusay a Baheta apéniwalaan tam. 28 Diyan kam mégantengdu kalaban moy. I pégtiis moya dide, éysaya i tandaa dide a ipahamak side naDiyos; pero sikam, éy iligtas kam na Diyos.

Taga Pilipos 1:29 240 Taga Pilipos 2:2729Da i katungkulanmoya a gébwat ta Diyos,éy éwan san tu péniwala ni Cristo, éngˈwanmagtiis kam be alang-alang diya. 30 Kanyanadid, éy pumareho kam dén diyakén, amékipaglaban kam be dén du kontara taDiyos. Mineta moy to éya tu pégtiis ko taéye a laban. Sakay tukoy moy be dén a siyaye i tétiisén ko pabi.

Tu Kabaitan Ni CristoSakay Tu Kapangyarian Na

21Nadid, éng nabatimoy dén i pégpatibay

ni Cristo dikam, sakay éng nabati moy ipégmahal na dikam, sakay éng mékiagumkam dén ta Espiritu na, sakay éng négka-suyuan kam ta mahusay, 2 éy baten moypad i hatul ko a éye dikam: éng gustumoy a masaya i isip kua, éy maging isesakam tu isip, a négmahalan kam. 3 Diyanmoy hangadén a tumanyag i bégi moya.Sakay diyan kam palalo. Engˈwan, dapatmagpakabait kam; sakay diyan moy isipénamataas kamdu iba. 4Sakay diyanmoy sanisipén i sarili moy san a gemtén; éngˈwanagumanmoybedu iba a tolay ta gemténde.5Dapat a mebait kam a kapareho ni Cristo.

6Ti Cristo, maski kapareho siya na Diyoséy éwan siya pinumilit a mangalap ta kara-patan na a pumareho ta Diyos. 7 Engˈwan,inibutan na tu pagkadiyos na, a tulos nag-ing tolay siya a mababa, monda tulunganna i tolay. 8 Ey to naging tolay na, éynagpakabait siya. Sakay sinunud na tuutus Nama na a hanggan minate siya. Eyanya i kinatayan naa, éy to kudos. 9 Kanyanadid, éy pinataas siya na Diyos a tahod, ainatdinan na ta ngahen a higit pa ta étanana iba a ngahen; 10 monda du étanan talanget, sakay ta luta, a hanggan du tolaybe a dati a minate, pékabati de ta ngahenni Jesus, éy lumuhud side diya a gumalangside diya. 11Sakay kagi de a étanan a ti JesuCristo, éy siya i Panginoon. Saya i pégpuridia Nama tam a Diyos.

Sikam I Demlag a Magpaliwanag Ta Tolay12 Kanya nadid, a kakaguman ko, da si-

nunudék moy ta mahusay to éya a nipé-gagum tam, éy sundinék moy pa man na-did ta mahigit pa ta éya. Dapat uman-teng kam ta Diyos, a magtarabaho kam

diya ta mahusay, hanggan éwan maganapi kaligtasan moy. 13 Da i Diyos, éy siyai édsea dikam a méngatéd dikam ta isipmoya sakay ta kaya moy a magimet takaluuben na. 14 Gemtén moy i étanan akailangan moy a diyan kam méglekramo,15 monda éy éwan kam mapintasan, sakaymebilang kam dén a anak na Diyos, hang-gan mégiyan kam ta munduae, a kahalukam na madudukés a tolay. Mara sikam idemlag a mégpaliwanag ta tolay, 16 bagaykagi moy dide i kagi a mangatéd dide takaligtasan de. Eng pakunan moy sa, éypurién ta kam ta késoli se ni Cristo. Dasikam i magpatunaya a éwan sayang tutarabaho ko.

17 Mara tu péniwala moy ta Diyos, éysaya i iatéd moya diya. Kanya sakén, éngbunonék de ta éye nadid, éy mésayaéksan, da iatéd ko be i buhay kua ta Diyos.Ey mésaya kitam a pareho ta péngatédtama diya. 18 Ey gustu ko masaya kam bediyakén, monda pareho kitam a masaya.

Ti Timoteo Sakay Ti Epapro19 Nadid, éng kaluuben ni Panginoon

Jesus, éy paangen ko sina agad ti Timoteo,mondamatahimik i isip kua éng ibaheta nadiyakén i kalagayanmoya ta ina. 20Ewanéktu iba a kaguman ta éye a mébalisa dikama kapareho diyakén, éng éwan ti Timo-teo. 21 Dahilan du étanan a iba ta éye, éyisipén de san i sarili de a gégemtén. Ewande isipén i gimet ni Jesu Cristo. 22 Perosikam be dén i nakapospusa ta ugalia niTimoteo, a matapat siya. Inagumanék na akapareho na péngagum na anak ta ama na,to péngipahayag ko ta Mahusay a Baheta.23 Pero bagu ko siya paangen sina, éngmapospusan ko dén éng anya i manyariadiyakén ta éye. 24Pati sakén, éng kaluubenna Panginoon, éy umasaék a umangeék besina ta sandali a panahun.

25 Nadid, éy naisip ko be dén a pasolenko sina dikam ti Epapro. Siya i kagumankua a mesipag ta tarabaho me ta éye, sa-pul to pémaange moy se diya a tumulungdiyakén. 26 Pero nadid, mégamwaw siyadikam, sakay métageg siya dikam, a makayakala moy a minate siya, da nabaheta moya minaladu. 27 Ey tama ngani a melubhatu ladu na, a kétihék siya a mate. Pero

Taga Pilipos 2:28 241 Taga Pilipos 3:21kinagbian siya na Diyos. Sakay kinag-bianék be na Diyos, da éng minate siya,éy lalo a nadagdagen i kalungkutan kua.28 Kanya gustu ko be pasolen ko ti Epaprodikam, monda meta moy siya, a masayakam. Sakay sakén éy maibut be dén ibalisa kua dikam. 29 Kanya dapat masayakam a tanggapén moy siya, a ibilang moydén a tunay a kaguman tam ta péniwalatam. Eng meta moy i tolay a kapareho naugalia ni Epapro, éy igalangmoy side. 30Dati Epapro, éy talaga siya a mate dahil totarabaho na ni Cristo. Sakay pinabayan nai buhay na a monda agumanék na alang-alang dikam.

3Tungkul Ta Utus Ni Moises

1 Nadid, a tétotop ko, dapat masayakam ta Panginoon. Ewanék mégsawa améngisulat dikam ta étanan a éye, dahilani éye, éy kahusayan moy be. 2 Mangilagkam du magkadukés a tolay--du Judeo akagi de a éwan kam kan iligtas na Diyos,éng éwan kampa ipabugit ayun ta rilihiyonna Judeo. 3 Diyan kam méniwala ta éya,da i tandaa na tunay a anak na Diyos éyéwan ta pégpabugit, éng éwan tu késambana ta Diyos. Aguman kitam na Espiritu takésamba tam ta Diyos. I kasayaan tam éyti Cristo Jesus. Ewan kitam mégkatiwalata utus ni Moises. 4 Mara, éng tanggapénmaka na Diyos du méniwala ta utus niMoises, éy lalo dén sakén a tanggapénna, da bihasaék a dati ta utus ni Moises.5 Dahilan sakén, to ikawalu a aldew san iidad kua, éy binugiték de. Sakén éy puruéka Judeo, a gébwaték ta lahi ni Bendyamin.Apoék ni Israel. Ey sinugsug ko a tahodi utus ni Moises, da Pariseyoék. 6 Dahilto kehigpit na pégmahal ko to rilihiyonme, éy pinarusaan ko be du méniwala niJesus. Sinunud ko i utus ni Moises hangganéwanék mapintasan.

7 Pero nadid, sapul to pénanggap ko niCristo, éy nibilang ko a éwan tu pasa iétanan a éya. 8 Talaga ngani, sapul topékapospos ko ta Panginoon ko, éy nibi-lang ko a éwan tu pasa i maski anya aginimet ko to éya. Basta i mahalaga akailangan ko éy tu pékiagum ko ni Cristo.Alang-alang diya éy naghirapék ta meadu.

9 Kanya nadid, éy éwan ko dén hangadéna maging mahusayék pabi ta késunud kota utus ni Moises. Engˈwan ibilangék dénnadid na Diyos a éwan tu kasalanan, dahilta kéasa ko ni Cristo. 10 I gustu ko sananadid, éy mapospusan ko ti Cristo a tahod,sakay mapagdanasan ko i kapangyarian nato nikabuhay na. Sakay gustu ko be aumahegék diya to pégtiis na ta hirap,maskimateék be a kapareho na, 11 monda éngmaari éy mabuhayék be a huway.

Tu Pégpilit Ni Pablo12 Ewanék tu isip a ginanap ko dén i

étanan a pékapospos ko ni Cristo. Peropilitén ko a ganapén, da sakupék dén niCristo. 13 Tukoy ko a éwan ko pabi tinupadi pékapospos ko ni Cristo. Pero éwan koisipén tu ginimet ko a nakalipas; éngˈwani isipén kua éy tu keangayan ko. 14 Kanyapilitén ko a ganapén i pékiagum ko niCristo, monda maalap ko i gantimpala anipagakit diyakén na Diyos, dahil ni CristoJesus. Ey saya i buhay a éwan tu katapusan.

15 Dapat a kona sa i isipa na étanan améniwala ni Cristo ta matibay. Ey éngéwan sa kona i isip moya, éy ipaliwanagdikam na Diyos. 16 Basta i kailangan tamsana nadid, éy sundin tam san tu napospu-san tam a péniwalaan tam.

17 Nadid, a tétotop ko, umaheg kamdiyakén ta éya a ugali ko. Sakay umahegkambeduméniwala diyakén. 18Natandaanmoy tu kinékagi ko dikam to éya, a meadui méngkontara ta péniwala tam tungkul tokudos ni Cristo. Makasangeték dide, 19 dai kesapitan dia éy impiyerno. I mégediyosde sana éy tu gustu na bégi dia. Ewan sidemésanike ta gégemtén de a medukés, éngˈwan masaya side ta éya. Gustu de san igimet na tolay tamunduae. 20Pero sikitam,éy sakup kitam na langet. Ey umasa kitamta késoli na tagapagligtas tam a gébwat taéya--ti Panginoon Jesu Cristo. 21 Kédemétna éya a aldew, éy baguén na i bégi tama mehina, a gemtén na a mahusay dén, akapareho na bégi na. I kapangyarian na anipamasukuna ta étanan, éy saya i gamiténna a mangbagu dikitam.

4Tu Pégbilin

Taga Pilipos 4:1 242 Taga Pilipos 4:231 Nadid, sikam a tétotop ko a mahal

ko, sikam i kasahatan kua. Sikam i katu-nayana a éwan sayang tu tarabaho ko.Mégamwawék dikam. Magpakatibay kamta késunud moy ta Panginoon.

2 Siko, Eyodi, sakay siko Sintike, i pékio-hon kua dikam a éduwa, éy magkasundukam dén, da magtop kam dén ta Pangi-noon. 3 Sakay siko, kadimoy, agumanmo diden ya a éduwa a bébe. Side be inangtulunga diyakén, sakay ti Klemente,to pégpahayag me ta Mahusay a Baheta.Sakay du iba be a kaguman ko. Nakalistangani dén i ngahen dia ta libru ta langet dute buhay a éwan tu katapusan.

4 Masaya kam san a palagi ta Pangi-noon. Saya i mahigpit a gemtén moy.5 Ipeta moy ta étanan i mebait a isip moy.Adene a dumemét i Panginoon. 6 Diyankam mabalisa ta maski anya. Maigi paéy ipanalangin moy ta Diyos i étanan akailangan moy, a magpasalamat kam diyaa palagi. 7 Matahimik i isip moya, dahilta kapayapaan na Diyos, da méniwala kamni Cristo Jesus. Ewan tu makapospos takapayapaan naa.

8Nadid, a tétotop ko, dapat a isipén moya palagi imahusay a bagay sakay ta pégpurimoy. Isipén moy i mahusay, sakay ta tamaa gimet, sakay ta mebait a ugali. 9 Gemténmoy i étanan a nitoldu ko dikam. Sakayahigén moy tu ugali ko. Eng pakunan moysa, éy mékiagum dikam i Diyos, a iatéd nadikam i kapayapaan.

Salamat Ta Kaluub Moy Diyakén10 Sakén éy masayaék ta Panginoon, da

dinumemét man dén i pagkékataon moya méngipatawed diyakén ta tulung moy.Tukoy ko a éwanékmoy kinaleksapan, peronale a panahun a éwan kam néngipataweddiyakén ta kaluub moy. 11 Ewanék mé-glekramo ta hirap ko ta éye. Ewan, damahusayék san tu isip maski anya i la-gay kua. 12 Nadanasan ko dén i hirap,sakay nadanasan ko be dén i sagana. Perotahimik san i isip kua, maski mégalépékéy ta bésogék; maski pobreék, maski tekuhataék. 13 Makatiisék ta maski anya,dahil ta pégpatibay diyakén ni Cristo.

14 Eng kona man sa, éy mahusay tuginimet moy, da tinulunganék moy ta hi-rap ko ta éye. 15Sikama taga Pilipos, natan-daanmoybe tu tulungmoydiyakén to ditola néngipahayag ko ta Mahusay a Baheta taina. Sakay to kéhektat ko ta Masedonia, éyéwan tu iba a simbaan a néngatéd diyakénta kuhata, éngˈwan sikam san. 16 Pati toédsa ko dén ta Tesalonika, éy sénganyaa beses a pinatawedenék moy ta tulungmoy. 17Ewan ko hangad amagaged a palagita kaluub moy, éng ˈwan i gustu kua, éygantian kam na Diyos to pégtulung moydiyakén.

18 Nadid tu kuhata a nipetugén moy seni Epapro, éy tinanggap ko dén. Ey sobhadén ya. Ewanék dén tu kailangan nadid. Iéya a tulung moy diyakén, éy saya i bilangkaluub moy ta Diyos, éy mésaya siya taéya. 19 Atdinan kam na Diyos ta étanan akailangan moy, a gébwat ya ta kayamananna a éwan maubus, da sikam i sakup niCristo Jesus. 20 Purién maka na tolay Tamatam a Diyos, a éwan tu katapusan.

21 Pékikumustaék moy du étanan sinaa méniwala ni Cristo Jesus. Du tétotoptam ta éye, éy mékikumusta be side dikam.22Sakay du étanan a iba améniwala ni Jesusta éye, éy mékikumusta be side dikam. Eylalo du mégiyan ta hari ta éye.

23 Kagbian kam maka na Diyos, sikam aétanan. Ewan dén. Pablo.

Taga Kolosas 1:1 243 Taga Kolosas 1:26

Tu Sulat ni Pablo duTaga Kolosas1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos, sakay tiTimoteo a top tam. 2 Saye i sulat mia dusakup ni Cristo ta Kolosas, sikam i matapata top me ta péniwala. Atdinan kam makaNama tam a Diyos ta biyaya sakay ta ka-payapaan.

Tu Panalangin Ni Pablo Dide3 Palagi kame a mégpasalamat ta Diyos,

a Ama na Panginoon tam a Jesu Cristo,bagay ipanalangin me kam. 4 Dahilan éynabaheta me dén i péniwala moy ni CristoJesus sakay ta pégmahal moy du étanan asakup na Diyos. 5 Kona sa i ugali moya, date asa kam ta gantimpala moy ta langet. Eynabaheta moy dén i gantimpala moy sapulto néngipahayag de dikam ta Mahusay aBaheta. 6 I éya a baheta éy linumaganapdén ta étanan a mundu. Meadu dén itolay a méniwala diya, a tulos nabagu déni ugali dia. Ey sikam, éy kona kam be dénsa, da nabagu kam be dén tu ugali sapulto pékabaheta moy éy ta pékapospos moyta kagbi dikam na Diyos. 7 Ti Epapras inagpahayaga dikam ta éya aMahusay a Ba-heta. Siya i kaguman me a mahal, a utusanbe na Diyos. Matapat siya a katulung niCristo, alang-alang dikame. 8 Ti Epaprasi nagbahetaa dikame ta pégmahal moy taiba; i pégmahal moy a éya, éy gébwat taBanal a Espiritu.

9 Kanya nadid, sapul to pékabaheta medikam, éy palagi me kam a pénalangin. Idalangin mia ta Diyos, éy ipékipospos namaka dikam i kaluuben na dikam. Sakayatdinan na kam maka ta tama a isip moya gébwat ta Espiritu. 10 Nadid, makagimetkam maka ta kagustuan na Panginoon,monda masaya siya dikam. Sakay mak-agimet kam be ta meadu a mahusay agimet. Sakay tukoymoymaka a lalo i Diyos.11 Ipanalangin me kam a patibayén kammakanaDiyos ta kapangyarian naa,mondamakatiis kam ta mahusay ta maski anya.12 Sakay magpasalamat kam maka Namatam, a masahat kam be. Siya éy gemténna a te kabahagi kam be ta gantimpala na

a para du sakup na a tolay ta kaharianna a medemlag. 13 Inagaw na kitam takapangyarian ni Satanas a mediklém, aniagton na kitam ta kaharian na anak naa mahal na. 14 Siya tu nangtubus dikitam,a pinagpasensiyaan na kitam ta kasalanantama.

Tu Ginimet Ni Cristo15 Ti Cristo i larawan na Diyos a éwan

meeta. Siya i mataasa ta étanan a nilalangta mundua. 16 Dahilan pinaglalang siya naDiyos ta étanan. I étanan a édse ta langetéy ta luta, maski meta mo éy ta éwan, éypinalalang diya na Diyos. Pati du étanan ate kapangyarian a anghel éy ta espiritu, éynilalang be side ni Cristo para ta sarili na.17 Siya i ditol ta étanan, sakay siya i bahalata kaayusan na étanan. 18 Siya i punu duétanan a méniwala diya--mara, siya i ulona bégi. Siya i gébwata na buhay na bégi.Siya i neditol a nabuhay a huway, mondasiya i pinakangmahal ta étanan. 19Dahilannitakda dén na Diyos a édse to anak na iétanan a pagkadiyos na. 20 Ey nadid, dahilto ginimet no anak na, éy makaadene déni tolay ta Diyos. Dahilan to nikate ni Cristoto kudos, éy nagkasundu dén i Diyos sakayta étanan a mégiyan ta lutaa éy ta langet.

21 Pati sikam, to éya éy dati kam a hi-walay ta Diyos, a kontara kam diya, dahilto gimet moy a medukés. 22 Pero nadid éyginimet kam dén na Diyos a kadimoy na,dahilan to bégi ni Cristo a minate to kudos.Ginimet na ya monda makaharap kam diyaa éwan tu kapintasan, a naging banal kamdén. 23 Pero i kailangan moya, éy manatilikam a matapat ta péniwala tam. Diyanmaibut tu pag-asa moy a tinanggapmoy topékabaheta moy to Mahusay a Baheta. Eysakén éy naging utusanék na Diyos alang-alang ta éya a Baheta. Ey nadid éy mepa-hayag dén ya ta étanan a tolay ta mundua.

Tu Tungkulin Ni Pablo24 Ey nadid, éy masahaték ta hirap ko

alang-alang dikam. Da éng te hirapék tubégi, éy ganapén ko dén tu hirap ni Cristoto araw alang-alang du sakup na a tolay.Mara, side i bégi naa. 25Da sakén, éy nagingutusanék na Diyos, da piniliék na a méngi-pahayag dikam ta kagi na. I tungkulin kua,éy ipahayag ko i kagi na ta étanan. 26Nale

Taga Kolosas 1:27 244 Taga Kolosas 2:20a panahun a nilihim na Diyos tu plano na.Pero nadid éy inisip na dén a ihayag nadén ya du sakup na a tolay. 27 I memahala plano na a lihim éy para ta étanan atolay. Ey anya i plano na a lihim: mégiyandikam ti Cristo. Ey saya i katunayana a tegantimpala kam ta esa a panahun.

28Kanya sikame, éyméngipahayag kameni Cristo ta étanan a tolay. Hatulan mei maski ti ésiya, a tolduan me side tamahusay, monda maganap maka dén ipéniwala de ni Cristo. 29 Kanya sakén, éypilitén ko ta mahigpit a méngipahayag taéya. Sakay gamitén ko i tulung ni Cristodiyakén a makapangyarian.

21 Nadid, éy métagegék dikam. Kanya

ipanalangin ta kam ta mahigpit. Sakaypanalangin ko be du édsa ta Laodisia, sakaydu étanan a méniwala ta Diyos a éwan kopabi neta. 2 O ngani, panalangin ta kam aétanan,monda tumibay i isipmoya ta péni-wala, sakay négmahalan kam. Panalanginta kam a maganap dén i pékapospos moyata nilihim na Diyos to éya: éy saya tiCristo. 3 Kéye diya i étanan a karununganna Diyos. Siya san i makapagpaliwanag tatolay tungkul ta isip na Diyos.

4 Kagin ko ye dikam monda éwan dikampagkamalién ta kakabulyan a kagi namaskiti ésiya. 5 Da maski éwanék sina dikam,éy alélahanén ta kam a palagi. Sakaymésayaék, da tukoy ko a esa dén i isipmoya, sakay matibay dén i péniwala moyani Cristo.

Mahusay I Buhaya Du Mékiagum Ni Cristo6 Ey nadid, da tinanggap moy dén ti

Cristo Jesus a Panginoon moy, éy méki-agum kam diya ta mahusay. 7 Manatilikamdiya,monda tumibay ta lalo i péniwalamoya a nitoldu dikam de Epapras. Sakaymagpasalamat kam ta Diyos a palagi.

8Mangilag kammakay pagkamalién kamna tolay to kagi de a éwan tu kabuluhan.Te kagi side a mali a gébwat ta pégtoldu dumatétanda, sakay du espiritu a medukés.Bakén a gébwat ni Cristo. 9 Dahilan tiCristo, éy édse dén ta bégi na i buu apagkadiyos na Diyos. 10 Ey nadid sikampati, éy nagingmahusay dén i buhaymoya,dahil ta pékiagum moya diya. Ey siya i

mataasa du étanan a te kapangyarian aanghel éy ta espiritu. 11 Mara tu ugalidu Judeo, éy sundin de i utus ni Moises,monda umayun side ta utus na Diyos dide.Pero sikitam, i kéayun tama ta Diyos éyéwan sa kona. Mara i pag-asa tama éy tupéngagaw dikitam ni Cristo ta kasalananna bégi tama. 12 Sakay to nipagpabinyagmoy, éy saya i halimbawaa a minelbéngkam dén a kaguman ni Cristo, sakay kagu-man moy be siya a nabuhay. Kona sa,da naniwala kam dén ta kapangyarian naDiyos to nipamuhay na ni Cristo a huway.13 To éya, éy hiwalay kam ta Diyos. Bilangpate kam dahilan to kasalanan moy, sakaypati éy éwan kam Judeo. Pero nadid, éybinuhay kam dén na Diyos a kapareho niCristo. Sakay pinagpasensiyaan na kitamta kasalanan tam. 14 To éya éy bilangnahukum kitam dén da linabag tam i utusna. Pero nadid éy nibut dén ya na Diyos tonikate ni Cristo to kudos. 15 To nikate niCristo to kudos, éy tinalo na du medukés aespiritu. Sakay nagpatunay be dén siya taétanan a siya i nanaloa.

16 Ey nadid, dahil ta éya, éy diyan kamméniwala du mégtoldu ta mali. Diyankam pasakup ta maski anya a kagi detungkul ta bawal kan a pagkain sakay tainumén. Diyan kam maniwala ta pégtoldude tungkul ta kailangan moy kan éng tebigu a bulan, sakay ta pangilin na Judeo.17 Diden ya a ugali éy éwan side pirmi; dabilang tanda san side na bagay a dumemét.Ey nadid éy dinumemét dén ya, éy ti Cristosiya ngani dén. 18 Te mégtoldu a tolay akagi de a matalinung kan side da neta dekan i himala. Gustu de a tolduan de kammaka tamagpakumbaba kam, sakay piliténde kam maka a sumamba ta anghel. Perodiyan kamméniwala dide. Magmalaki side,da isip de éy mataas side. 19Pero éwan sidepasakup ni Cristo. Mara ti Cristo éy siya iPangulu. Du méniwala diya éy side i bégi.Mara i ulo éy namamahala ta bégi. Siya iméngatéda ta bégi ta kailangan na, mondasumibét at dumikél ayun ta kaluuben naDiyos.

Isipén Moy I Langet20 Nadid, éng nate kam dén a kaguman

ni Cristo, éy nakaligtas kam ngani dén dumedukés a espiritu. Ey nadid, da kona

Taga Kolosas 2:21 245 Taga Kolosas 3:24sa, éy bakit sugsugén moy pabi i ugali tamundua? Bakit méniwala kam pabi tapégtoldu du kontara ta Diyos? 21Mara kagide, “Diyan moy ye kékbilan,” sakay, “Diyanmoy ina kenaman.” 22 Pero diden ya a utuséy gébwat san ta isip na tolay. Ewan bawala méngan ta maski anya a pagkain, da éngkanén mo, éy maubus be. 23 Kagi du tolayéy memahal i kona sa a utus, da mékidiyoskan i sumunud ta éya. Sakay tolduan kakan na éya a utus ta panalangin. Sakaygipusén na kan i bégi na tolay, a diyanmégimet ta medukés. Sakay magpababa tatolay. Pero éwan tu pasa i kona sa a utus amagibut ta hilig na bégi mua a medukés.

31 Nadid, éng nabuhay kam dén a huway

a kaguman ni Cristo, éy isipén moy i édseta langet. Tandaan moy, saya i édsean niCristo, a kaguman na sa i Diyos a méghari.2 O, isipén moy a palagi i langet, kesira taétanan a bagay ta munduae. 3 Da tandaanmoy, bilang nate kam dén, a sakay édsekam dén ta Diyos, a kaguman ni Cristo. 4TiCristo i nangatéda dikitam ta buhay tam abigu. Nadid, ta késoli na se, éy kaguman nakam be, a hatian na kam ta pagkadiyos na.

Ibutan Moy Tu Dati a Ugali5 Kanya nadid, éy ibutan moy ta bégi

moya i medukés a ugali a gimet du tolayta mundua. Diyan kam méngibébi éy taméngilélake. Diyan kam mégisip ta bastos.Diyan kam mégimet ta medukés. Sakaydiyan kam medémot, da éng medémotkam, éy saya i mégediyos moya. 6 Kanyangani éy parusaan na Diyos du éwanméni-wala diya, éy dahil ta kona sa a gimet. 7Patisikam to éya, éy minagimet kam be ta konasa a medukés, bagu kam naniwala.

8 Pero nadid, éy ibutan moy i étanan amedukés a gimet: Diyan kam méiyamut;diyan kam mégdukés tu isip; diyan kammégupos; diyan kam mégkagi ta bastos;9 diyan kam be mégbuli-buli, da tandaanmoy, inékbus moy dén nadid tu dati apagkatolay moy, 10 a nisolot moy dén i bigua pagkatolay moy a gébwat ta Diyos. Eyaldew-aldew éy aguman na kam, mondamakaaheg kam diya ta mahusay, sakaymatukoy moy siya ta mahusay. 11 Kanyaéwan dén nagkaiba i Judeo éy ta éwan

Judeo, sakay ta dayuan, sakay ta tolay a iba.Ewan dén nagkaiba i pobre éy tamayaman.Engˈwan, du méniwala ni Cristo éy nagingisesa dén side a étanan, maski iba-iba sidea lahi, da sakup dén side ni Cristo.

12Ey sikambedén i tolaynaDiyos. Sikami pinili naa a mahal na. Kanya dapat kama mangagbi ta iba, sakay aguman moy tute hirap, sakay magpakabait kam, sakaymatiyaga kam. 13Négsuyuan kambe, sakayéng néghinahinanakitan kam éy négpasi-pasensiyaan kam, da entan moy, pinag-pasensiyaan kam dén na Diyos. 14 Sakayi kailangan moya a mahigpit, éy négma-halan kam, da saya i mangayusa ta isipmoya a maging isesa. 15 Sakay tu kapaya-paan a gébwat ni Cristo, éy saˈ maka ya imagpahusaya ta isip moya. Kanya pinilikam na Diyos, éy monda maging esa kama mahusay, a sikam i bégi ni Cristo. Nadid,magpasalamat kam ta Diyos a palagi.

16 Ala-alaén moy a palagi tu kagi niCristo. Sakay négtolduan kam ta mahusay,a néghatul-hatulan kambe. Magkanta kamta puri ta Diyos, a isipén moy tu utang aluub moy ta Diyos. 17Maski anya i gemténmoy éy ta kagi moy éy sundin moy i kalu-uben na Panginoon Jesus dikam. Sakay éngmagpasalamat kam Nama tam a Diyos, éyngahinan moy ti Cristo.

Tu Tama a Ugali Moy18 Sikam a bébekés, éy sundin moy i

asawa moy, da saya i tama a ugali na méni-wala ta Panginoon. 19 Sikam a lélake, éymahalén moy tu asawa moy, a diyan moyside kéiyamutan.

20 Sikam a anak, éy sundin moy a palagidena moy éy ta ama moy, da siya ya i kasa-hatan na Panginoon. 21 Sikam a te anak,éy diyan moy side masiyadu a péginglan;makay manghina side tu isip.

22 Sikam a utusan, éy sundin moy apalagi du amo moy. Maski éwan de kamte itan éy gemtén moy a matapat i utusde dikam. Kona kam maka sa dahil tapéniwala moy ta Panginoon. 23Maski anyai tarabaho moy, éy gemtén moy a mela-gin ta isip moya, da éwan san du amomoy i pégtarabahuan moya, éngˈwan patii Panginoon. 24 Ala-alaén moy, kédemétna oras, éy atdinan kam na Panginoon tagantimpala moy. Kanya i tunay a Amo

Taga Kolosas 3:25 246 Taga Kolosas 4:18moy a pégtarabahuan moy éy ti Cristo.25 Sakay tandaan moy, éwan kumampi iDiyos ta maski ti ésiya. Kanya tu magimetta medukés, éy gantian siya na Diyos takasalanan na.

41 Ey nadid sikam a amo du utusan, ipeta

moy dide i tama a ugali moy, a matapatkam dide. Da tandaan moy, sikam a amo,éy te amo kam be ta langet.

2 Nadid, éy magtiyaga kam a manalan-gin, a diyan moy pébayan. Sakay mag-pasalamat kam ta Diyos. 3 Sakay ipanalan-gin moy kame be, a aguman kame na Diyosta pégpahayag me ta plano na, dahil tonikepihesu ko. 4 O, ipanalanginék moy,monda makapagpaliwanagék ta tolay tatungkul ni Cristo.

5 Mangilag kam a ipeta moy i mahusaya ugali du tolay sina a éwan méniwala niJesus. Samantalaén moy i pagkékataonmoy amégimet tamahusay. 6Mégkagi kamdide ta mahusay tungkul ni Cristo. Sakaydapat i sengbet moya dide, éy tama a kagi,sakay mebait, éng ipakelagip de dikam tupéniwala moy.

7-8 Nadid éy paangen ko sina dikam tiTikiko, monda ibaheta na dikam i étanan akalagayan me ta éye; sakay patibayén na iisip moya. Ti Tikiko éy top tam amemahal.Matapat siya a katulung, a kaguman tamta tarabaho na Panginoon. 9 Kaguman nati Onesimo a kabébayan moy. Siya be imemahal a top tam a matapat. Side aéduwa i méngibahetaa dikam ta étanan ananyari ta éye.

10 Ti Aristarko a kaguman ko ta éye a pi-hesu, sakay ti Markos a pensan ni Bernabe,éy mékikumusta be side dikam. Nibilin kodén dikam ti Markos, a tanggapén moy tamahusay éng dumemét sina dikam. 11 Patiti Jesus Hustus, éy mékikumusta be dikam.Diden ya a étélo a Judeo i nangtulungadiyakén ta tarabaho ko a para ta kaharianna Diyos. Ey inagumanék de ngani tamahusay.

12 Mékikumusta be dikam ti Epapras akabébayan moy. Utusan be siya ni CristoJesus. Panalangin na kam a palagi tamahigpit. Ménalangin siya a maniwalakam maka dén ta mahusay a tahod, amatibay kam dén tu isip, a tukoy moy

maka a palagi i kaluuben na Diyos dikam.13 Mégpatunayék dikam éng kodya i sipagna a méngipanalangin dikam, sakay duédsa ta Laodisea, sakay du édsa ta Hirapo-lis.

14 Mékikumusta be dikam ti Demas,sakay tu mahal tam a doktor a ti Lukas.

15 Pékikumustaék moy du top tam taLaodisea. Pékikumustaék moy de Nimpa,pati du kaguman na a mégmiting ta bilena. 16 Nadid, pékabasa moy dén ta éye asulat, ipabasa moy be ta kakaguman tamta Laodisea. Sakay pati, éy basaén moybe i sulat a gébwat dide ta éya. 17 Ikagimoy ni Arkipo a itulos na i pégimet diya naPanginoon.

18 Entan moy, sakén a mismo i te pirmata sulatae, a ti Pabloék a nanulat ta éye.Alélahanénékmoy a kéyeék ta pégpihesua-nae. Kagbian kam maka na Diyos. Ewandén. Pablo.

1 Tesalonika 1:1 247 1 Tesalonika 2:11

Tu Purumeru a Sulat ni PabloduTaga Tesalonika1Gébwat ye ni Pablo, sakay ti Silas sakay

ti Timoteo. Saye i sulat mia du sakup nasimbaan ta Tesalonika. Sikam a nipasakupNama tam a Diyos sakay ni Panginoon JesuCristo. Edse maka dikam i biyaya na Diyossakay ta kapayapaan.

I Ugali Du Taga Tesalonika2 Mégpasalamat kame ta Diyos a palagi

dahil dikam, sakay panalanginme kambe apalagi. 3 Dahilan, bagay ménalangin kameta Diyos, éy méala-ala me tu mahusay augali moy a gébwat ta péniwalamoy; sakayméala-ala me tu péngtulung moy du ibada mahal moy side; sakay méala-ala metu kéasa moy a matibay ni Panginoon JesuCristo. 4 Sikam a tétotop me, tukoy me amahal kam na Diyos, sakay pinili na kamdén a sakup na. 5 Dahilan to pégpahayagme dikam ta Mahusay a Baheta, éy éwansan na éya a kagi me i nagpatunaya dikam,éng ˈwan pati i kapangyarian na Banal aEspiritu. Siya i nagpatunaya dikam a katu-tuhanan tu pégpahayag me. Sakay tukoymoy be a mahusay tu ugali me to kétulosmedikam,mondamakatulung kamedikamta mahusay.

6 Inaheg moy kame, sakay ta Panginoon,da sapul to pénanggap moy ta Mahusay aBaheta, éy nagdanas kam be ta meadu ahirap. Pero maski kona sa, éy inatdinankam na Banal a Espiritu ta kasayaan moy.Kona sa i péngaheg moya dikame. 7Nadid,ta éya a ugali moy, éy ahigén kam be duétanan a méniwala ta Masedonia sakay taAkaya. 8 Pero éwan san Masedonia sakayta Akaya i nakabahetaa ta kagi na Diyosdahil dikam; éngˈwan linumaganap dén tamaski ahe i péniwala moya ta Diyos. Ewankame tu kailangan a magbaheta dide, 9 datukoy de dén, a side dén i mégbahetaaéng pinakodya moy a nananggap dikame,sakay kékagin de be a inibutan moy kantu péniwala moy ta diyos-diyosan, a tulosméniwala kam kan nadid ta tunay a Diyos.10 Kagi de be a umasa kam kan ta kédemét

na anak na Diyos a gébwat ta langet. TiJesus siya, a binuhay na Diyos a huway.Siya i méngiligtasa dikitam ta parusa adumemét.

2Tu Tarabaho Ni Pablo Ta Tesalonika

1 Nadid, a tétotop me, tukoy moy bedén a pinakinabangan moy to kébisita mesina dikam. 2 Tukoy moy be a bagu kamedinumemét sina dikam, éy pinékialamande kame dén ta Pilipos, a nipihesu de kamesa. Pero i Diyos éy pinatibay na i isip mia,monda kédemétmedikam, éymagpahayagkame dikam ta Mahusay a Baheta. Ewankame nagalanganin, maski temeadu a kon-tara dikame ta banuwan moya.

3 Tandaan moy, i pégtoldu mia éy éwanmali, sakay éwan tungkul ta medukés augali. Sakay éwan me be hangad a man-glinlang ta tolay. 4 Eng ˈwan, i pégtoldume sana éy tu niutus dikame na Diyos.Da nipagkatiwala na dikame i Mahusay aBaheta, a pinili na kame a magpahayag taéya. Kanya éwan me hangad a pasayaén itolay, éngˈwan Diyos i pakasayaén mia. EyDiyos i méngpuhubaa ta isip tama.

5 Tukoy moy be a éwan kame nagwari-wari a sinumuyu ta maski ti ésiya tabanuwan moya. Diyos i sistigu mia a éwankame tu hangadén a lihim. Ewan megustu tu kuhata moy, 6 éwan me gustu adéyawén kame na maski ti ésiya. Maskite kapangyarian kame, da apostol kame niCristo, éy éwan kame nagaged dikam. 7Engˈwan, mebait kame dikam a kapareho napéngalaga na bébe to anak na. 8 Mahalme kam a tahod. Kanya éwan san tuMahusay a Baheta i niatéd me dikam, éngˈwan pati i bégi mia, da gustu me kam atahod. 9 Ewan moy beman natandaan, anagtarabaho kame to kétulos me dikam,to pégpahayag me dikam ta Mahusay aBaheta? Aldo éy ta kélép éy nagtarabahokame, monda éwan kame tu kailangan amagaged dikam ta gastos me.

10 Diyos i sistigu mia a mahusay san iugali mia dikam, a éwan kame tu kapin-tasan. Sakay sikam be i sistigu mia, damineta moy be i ugali mia. 11 Tukoy moybe i ugali mia dikam, éy kona ta ugali nalélake to anak na. Pinatibayme i isipmoya,

1 Tesalonika 2:12 248 1 Tesalonika 3:13sakay hinatulan me kam 12 a dapat gemténmoy i ikasaya na Diyos. Siya i nagpiliadikam a ipasakup ta kaharian na sakay takapangyarian na.

13 Kanya mégpasalamat kame ta Diyos apalagi, da tinanggapmoy i kagi na Diyos, topégpahayag me dikam. Napospusan moya éwan san kagi na tolay, éng ˈwan tukoymoy a saya i tunay a kagi na Diyos. Eykatutuhanan ngani ya. Ey saya imégtolduadikam, sikam a méniwala. 14 Tukoy moy,a tétotop me, a tu nanyari dikam éy ka-pareho to nanyari du méniwala ni Jesus taHudea. Pinékialaman kam na kabébayanmoy. Ey kona be sa du sakup na Diyos taHudea, a pinékialamanbe side du kaparehode a Judeo. 15 Du Judeo, éy side ya dinamunua ni Panginoon Jesus. Sakay Judeobe i namunua du purupeta to araw. Sakaysikame pati, éy pinahirapan de kame be tamahigpit, Sakay inidelan de be du tolay aiba. Sala na Diyos i ugali dia. 16 Sakaypati, éy talaga de kame be a sawayén amagpahayag du éwan Judeo a tolay ta kagina Diyos a monda meligtas side. Sayai medukésa ta étanan a kasalanan de ameadu. Pero nihanda dén na Diyos i parusade.

Gustu Ni Pablo a Bumisita Side a Huway17 Nadid, sikam a tétotop me, maski

néghiwalay kitam ta sandali a panahun,éy éwan me kam kaleksapan. Mégamwawkame dikam. Talaga kame a bumisitadikam, 18 da gustu me kam a meta. Lalodén sakén a mismo, éy pépilitén ko a bu-misita dikam, péro sinaway kame ni Sa-tanas. 19 Tandaan moy, ta kéharap me taPanginoon Jesus ta késoli na, éy dikél i pag-asa me diya dahil dikam. Sakay dikél bei kasayaan me dikam. Sakay éwan kamemésanike diya, da sikam i katunayana amahusay i tinarabaho me diya. 20 Sikamngani dén i pépurién mia, da mésaya kamedikam.

31-2Nadid, kédemét no oras a éwan kame

nakatiis ta amwaw me dikam, éy naisipme a pinaange me dikam ti Timoteo. Siyai utusan na Diyos, sakay kaguman me bea mégpahayag ta Mahusay a Baheta niCristo. Ey sikame, éy nawahak kame ta

Atenas a naguhay diya. Kanya pinaangeme siya dikam, éy monda patibayén na iisip moya, a tulungan na kam ta péniwalamoy, 3 monda éwan moy maka ibutan tupéniwala moy dahil du mékialam dikam.Diyan moy kaleksapan tu kinagi na Diyos ate hirap a talaga du méniwala diya. 4 Ewanmoy natandaan tu kinagi me dikam topégiyan me sina, a te mangloko dikam atalaga? Ey nadid, éy nanyari ngani dén ya.5Kanya pinaange ko sina dikam ti Timoteo,éy éwan ko dén natiis i tageg kua dikam.Pinaange ko siya dikam monda mapospu-san ko tu péniwalamoy, éngmahusay pabi.Mégantengék makay tinokso kam dén niSatanas, éy sayang dén tu tinarabaho medikam.

6 Pero éwan bale. Dahilan to késoli seni Timoteo a gébwat dikam éy binahetaanna kame a mahusay san i péniwala moyasakay na pégmahal moya. Kinagi na bea alélahanén moy kame kan ta mahusay,sakay mégamwaw kam kan dikame a konata pégamwaw mia dikam. 7 Kanya nadid, atétotopme, maski meadu i hirapme ta éye,éy matibay san i isip mia, da nabaheta medén a mahusay kan san i péniwala moya.

8 Kanya nadid éy mahusay man dén iisip mia, da tukoy me dén a matibay dén ipéniwala moya ta Panginoon tam. 9 Kanyamégpasalamat kame ta Diyos a tahod takasayaan me a niatéd moy dikame. 10 Eynadid, éy dumédaying kame ta mahigpit taDiyos, a pakultaden na kame maka a bu-misita dikam a huway, monda tolduan mekam maka ta éwan moy pabi napospusantungkul ta péniwala tama. Aldo éy ta kélép,éy saya i daying mia.

11 Ipagkaluub maka Nama tam a Diyossakay ti Panginoon Jesus amakaange kamesina dikam. 12 Patibayén maka na Pangi-noon i pinégagum moy sakay ta pégmahalmoy ta iba a tolay, a hanggan umaheg kamta pégmahal me dikam. 13 Eng kona kammaka sa, éy patibayén na Diyos i isip moya.Sakay pati, ta kédemét se ni PanginoonJesus, a kaguman na du étanan a méniwaladiya, éy gemtén kam Nama tam a Diyos abanal ta kéharap moya diya.

4I Tama a Ugali a Ikasaya Na Diyos

1 Tesalonika 4:1 249 1 Tesalonika 5:8

1 Nadid, a tétotop me, nitoldu me déndikam i tama a ugali moy a ikasaya naDiyos. Ey tukoy me a kona dén sa i ugalimoya nadid. Pero i hatul mia dikam nadid,éy sipagen moy ta lalo i késunud moy taéya. Saya i hatul mia dikam a gébwatni Panginoon Jesus. 2 Nabati moy dén tuniutus me dikam a gébwat ta PanginoonJesus. 3 I kaluuben na Diyos, éy magingbanal kam, sakay diyan kam méngibébi éyta méngilélake. 4 Basta asawan moy san isarili moy a asawa, da saya i kaluuben naDiyos. 5 Pero diyan mékialam i maski tiésiya dikam ta éwanmo asawa. Da kona sa igimita du tolay a éwanmakatukoy ta Diyos.

6 Mangilag kam. Diyan moy lélokon dukapareho moy a tolay ta éya, a diyan moypékialaman tu asawa de. Natandaan moytu kinagi me dikam a mahigpit to éya, aparusaan na Diyos a talaga i méngibébiéy ta méngilélake. 7 Tandaan moy, éwankitam pinili na Diyos a monda magimet ki-tam ta medukés, éngˈwan monda magimetkitam ta mahusay. 8 Kanya maski ti ésiyai mangpabaya ta éye a nitoldu ko, éy éwanutus na tolay i pabayan naa, éngˈwan utusna Diyos. Ey Diyos i méngatéda dikitam taEspiritu na a Banal, monda éwan tam sapakunan.

9Nadid, éwan kame tu kailangan a man-ulat dikam tungkul ta pégmahal moy dutopmoy ta péniwala, da tinolduan kamdénna Diyos a négmahalan kam. 10 Tukoy mea mahal moy dén du étanan a tétotop tamta maski ahe ta Masedonia. Kanya i hatulme sana dikam, éy sigi kam a négmahalankam ta lalo. 11-12 Pilitén moy a tahimiksan i buhay moya. Diyan kam mékialam taéwanmoy katungkulan. Magtarabaho kamta hanap buhay moy, monda éwan kam tukailangan a magaged. Saya i nibilin miadikam to éya, monda igalang kam du iba atolay a éwan méniwala.

Tungkul Ta Késoli Ni Jesus Ta Mundua13 Nadid, a tétotop me, gustu me a ma-

pospusan moy tungkul du kakaguman tama minate, monda éwan kam malungkut akona du iba a tolay a éwan tu pag-asata huway a buhay. 14 Méniwala kitam aminate ti Jesus, a nabuhay siya a huway;

tama? Nadid, kona be sa du kakagu-man tam a minate; ta késoli ni Jesus tamundua, éy pakuyugén side na Diyos adumibe. 15 Baten moy, saye i toldua naPanginoon: Sikitam a buhay pabi ta késolina Panginoon tam, éy éwan kitam meditoldu kakaguman tam a minate. 16 Kédemétna éya a oras éy te magdulaw a medegsén,a dulawan kitamna anghel amataas. Sakaytomnog tu tambuli na Diyos, sakay i Pangi-noon tam, éy dumibi siya a gébwat talanget. Ey du naniwala ni Cristo a minate,éymabuhay side. Saya imeditol amanyari.

17Nadid, kétapos na éya, sikitam a buhaypabi, éy iontok na kitam be ta kuném, asambatén tam i Panginoon tam ta ontok.Ey iagum na kitam du kakaguman tam aminabuhay dén. Nadid, éng kona sa, éykakaguman tam i Panginoon tam a éwan tukatapusan. 18Kanya nadid, du tétotop tamsina amélungkut, éywili-wilenmoy side takagi ko a éye.

5Tu Péghanda Ta Késoli Na Panginoon

1 Nadid, a tétotop me, éwan kame man-ulat dikam éng nikésiya i ideméta na éya.2 Da tukoy moy dén i aldew na péghukumna Panginoon, a i kédemét naa éy konata kédemét na mégtako ta kélép. 3 Bagaykagin du tolay a mahusay i buhay dia, aéwan tu antingan, éy bigla a dumemét didei kapahamakan de. Ewan sidemakaiwas, dai kédeméta na éya éy kapareho na bébe agégsokan, a bigla.

4Pero sikam, a tétotop me, éy éwan kammégiyan ta diklém a kona du tolay a éwanméniwala. Ewan kam biglaén na éya aaldew. Mara kona du mégtako a biglaén dei tolay, éy éwan sa kona i manyaria dikam.5 Da sikam, éy sakup kam dén na demlag,sakup kam dén na aldew, a kahulugen naéya, éy sakup kam dén na Diyos. Ewankitam dén sakup na kélép éy ta diklém.6 Kanya dapat kitam a palagi a lukag anakahanda. Mara, diyan kitam tidug akapareho na iba a tolay. Engˈwan, ingatantam i bégi tama. 7Eng kélép éy tutuhanan atidug i tolay. Sakay ta kélép be i tutuhanana péglasing de. 8 Pero sikitam, da sakup ki-tam na aldew, éy dapat a nakahanda kitam,a ingatan tam i bégi tama. Mara sundalu

1 Tesalonika 5:9 250 1 Tesalonika 5:28kitam, éy i kalasag tama éy tu péniwala tamsakay tu pégmahal tam. Ey tu helmet taméy siya tu pag-asa tam ta kaligtasan tam.Side ya i dipensa tama ni Satanas.

9 Tandaan moy, éwan kitam pinili naDiyos a monda hukumén na kitam. Engˈwan pinili na kitam a iligtas na kitam dahilta Panginoon tam a Jesu Cristo. 10 Siyaéy nagpakamatay para dikitam. Kanyamaski pate kitam o buhay kitam man, éykaguman na kitam a buhay ta késoli na se ahuway. 11Nadid, dahil ta éya, éy patibayénmoy i isip na bawat esa, sakay négtulungankam, a kapareho na gimet moya nadid.

Katapusan a Bilin12Nadid, i hatul me a éye dikam, a této-

top me, éy igalang moy du tagapamahaladikam a mégtarabaho dikam. Da side ipinilia na Diyos a magtoldu dikam. 13 Ipetamoy dide i mahusay a pénggalang moydide sakay ta pégmahal moy dide, dahil takatungkulan de. Sakay sikam, éy négkagu-man kam a mapayapa.

14 I hatul mia dikam, a tétotopme, éy pégkagian moy du metamad amégtarabaho. Patibayén moy i isipadu ménglupaypay. Tulungan moy duménghina tu isip. Sakay pagtiisan moyi maski ti ésiya a tolay. 15 Diyan kamguméganti ta magimet ta medukés dikam.Eng ˈwan, maigi pa éy gemtén moy imahusay ta kaguman moy sakay ta étanana tolay.

16 Dapat a masahat kam a palagi.17 Magtiyaga kam a manalangin.18 Mégpasalamat kam ta Diyos a palagi,maski anya i buhay moya. Saya i gustuana Diyos du sakup ni Cristo Jesus. 19 Diyanmoy sésawayén i gimet na Banal a Espiritu.20 Mara, diyan moy isipén a medukési pahayag na tolay a gébwat ta Diyos.21 Siyasatén moy pa i maski anya a bagay,éy nadid, éng mahusay, éy sugsugén moy.22Pero iwasanmoy imaski anya amedukés.

23 Nadid, i Diyos éy siya i méngatéda takapayapaan. Gemtén na kammaka a banal,a alagaan na kam maka ta mahusay. Pati-bayén na maka i isip moya éy ta kaliduwamoya éy ta bégi moya, monda éwan kam tukasalanan ta késoli se na Panginoon tam aJesu Cristo. 24 Diyos i mangtupada ta éya

dikam, da siya i nagpilia dikitam a ipasakupdiya, éy matapat siya.

25 Panalangin moy kame be, a tétotopme. 26 Mékikumusta kam du étanan atétotop tam ta ina. 27 Utusan ta kam tautus na Panginoon, a kailangan a basaénmoy i sulatae du étanan a tétotop tam sina.28 Kagbian kam maka na Panginoon tam aJesu Cristo. Ewan dén. Pablo.

2 Tesalonika 1:1 251 2 Tesalonika 2:10

Tu Ikaduwa a Sulat ni Pablo duTaga Tesalonika1Gébwat ye ni Pablo, sakay ti Silas sakay

ti Timoteo. Saye i sulat mia du sakup nasimbaan ta Tesalonika. Sikam a nipasakupNama tam a Diyos sakay ni Panginoon JesuCristo. 2 Side éy atdinan de kam maka tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Pégparusa Ni Jesus Ta Kédemét Na3 Sikam a tétotop me, mesipag kame

a mégpasalamat ta Diyos a palagi dahildikam. Tama ya, da tumibay dén i péniwalamoya ni Cristo, sakay lalo be a humigpitdén i pégmahalan moya. 4 Kanya sikame,bagay bumisita kame du méniwala ni Je-sus ta iba-iba a banuwan, éy pépurién mekam dide. Pépurién me kam dide dahilanta péniwala moya sakay ta pégtiis moya,maski te meadu kam a hirap dahilan dumékialam dikam.

5 Nadid, i matibay a péniwala moy, éysaya i katunayana a tama i gimet na Diyos. Ikeangayana na ina a hirap moy, éy gemténkam na Diyos a mahusay kam a ipasakup takaharian na. Kanya i pégtiis moya nadid,éy alang-alang ta kaharian na. 6 Ey tamangani i gimet na Diyos, da paghirapén naa talaga du mégpahirap dikam. 7 Sakaysikitam a méghirap nadid, éy agawén nakitam ta késoli ni Panginoon Jesus a gébwatta langet. Ey ta késoli na, éy kaguman nadu anghel na a makapangyarian. Sakaypalebut siya na apoy a medingat. 8 Nadid,ta kédemét na, éy parusaan na du éwanmakatukoy ta Diyos sakay du éwan méni-wala ta Mahusay a Baheta ni PanginoonJesus. 9 Maghirap side ta parusa na Diyosa éwan tu katapusan, da hiwalay side taPanginoon sakay hiwalay be side ta ka-pangyarian na. 10 Saya i manyaria dide taaldew a kédemét na. Ta éya a aldew éypurién siya du tolay na a méniwala diya.Sakay sikam éy kabilang kam be ta éya, datinanggap moy be i Mahusay a Baheta anipahayag me dikam.

11 Kanya pénalangin me kam a palagi,éy monda gemtén kam maka na Diyos amahusay kam a ipasakup ta péngakit naadikam. Gamitén na maka i kapangyarian

na a mangatéd dikam ta étanan a gustumoy a kasayaan na Diyos. Sakay agumanna kam maka ta tarabaho moy a gébwatta péniwala moy. 12 Eng pakunan moy sa,éy purién du iba a tolay i kapangyarianna Panginoon tam, dahil ta ugali moy amahusay. Sakay siya éy purién na kambe. Ey manyari ya dahil ta kagbi na Diyos,sakay ta kagbi ni Panginoon Jesu Cristo.

2Tu Lélake a Masuwayin

1Nadid, a tétotop me, te itolduék dikamtungkul ta késoli ni Panginoon Jesu Cristosakay ta kédulug tama diya. I bilin miadikam, 2 éy diyan kam méligalig tu isip tonabaheta moy a dumemét kan dén nadidi péghukum na Panginoon. Diyan kamméniwala ta éya. Makay te naghula anabati moy, o makay te nagtoldu wade taéya dikam, o makay te négkagi a saya tunisulat me to éya. 3 Pero éwan. Diyankam mégkamali ta kona sa a paraan. Dabagu dumemét i péghukum, éy maganappa i dikél a kéidel na tolay ta Diyos. Sakaylumitaw be i esa a lélake amasuwayin. Siyai nitakdaa a mapahamak. 4 I éya, éy kon-tara siya ta maski anya a rilihiyon. Sakaypataasén na i sarili na ta Diyos. Sakay pati iTemplo na Diyos, éy saya i pégiknuden naa,a tulos magpahayag siya a siya i Diyos.

5 Ewan moy natandaan a saya tu kinagiko dikam to pégiyan ko dikam to éya?6Pero éwan pabi nanyari i éya, da te méng-saway diya. Ey tukoy moy dén éng anya iméngsawaya diya. Pero kédemét na takdana a panahun, éy lumitaw a talaga i éya alélake a masuwayin. 7 Nadid, i tarabahoana éya a masuwayin, éy nagamit dén talihim. Pero i bégi na amismo, éy éwan pabilinumitaw, da éwan pabi naibut ta munduatu méngsaway diya. 8 Eng maibut dén tuméngsaway diya, éy lumitaw dén i éya alélake a masuwayin, 9 a gébwat i kapang-yarian na ni Satanas. Kanya nagimet siyata meadu a milagro, sakay ta makalinlanga tanda, sakay ta kataka-taka. 10 Gemténna i sari-sari a paraan a pagkamalién na duétanan a tolay a mapahamak. Mapahamakside da éwan de tanggapén i katutuhanana monda meligtas side.

2 Tesalonika 2:11 252 2 Tesalonika 3:1811 Nadid, da éwan de tanggapén i katu-

tuhanan, éy paangen dide na Diyos tumég-toldu dide ta kamalian, monda maniwalaside ta kakabulyan. 12Nadid, i keangayanana éya, éymaparusaan dén i étanan a éwanméniwala ta katutuhanan. Basta i gustude sana, éy tu gimet de a medukés. [8b]Sakay tu lélake a masuwayin, éy yopyopansan ni Panginoon Jesus, éy mate dén. Eytalaga ngani amanyari ya, dahilan ta késolini Jesus tamunduae, éy ibutan na i kapang-yarian na éya a lélake.

Pinili Na Diyos Du Iligtas Na13Nadid, sikam a tétotop me a mahal na

Diyos, éy mesipag kame a mégpasalamatta Diyos a palagi dahil dikam. Dahilan éysapul to sapul, éy pinili kam dén na Diyos asikam i iligtas naa. Ey gébwat ya ta gimetna Espiritu dikam, da naniwala kam takatutuhanan. 14 Ey nadid, éy dinulawan nakam to pégpahayag me dikam ta Mahusaya Baheta, monda maging kaguman moy beti Panginoon tam a Jesu Cristo ta kapang-yarian na.

15Kanya nadid, a tétotopme, éymanatilikam ta péniwala moya. Sundin moy tu ni-toldume dikam sakay tu nisulat me dikam.16 Nadid, éy manalangin kame ni Pangi-noon tam a Jesu Cristo sakay Nama tama Diyos. Siya i mégmahala dikitam; siya ipalagi amégpatibay ta isip tama; sakay siyai nangatéda dikitam ta pag-asa tam, dahilta kagbi na dikitam. 17 I panalangin mia,éy patibayén na maka i isip moya ta lalo,a aguman na kam maka, monda mahusay iétanan a gimet moy éy ta kagi moy.

31 Nadid, a tétotop me, éy panalangin

moy kame be, monda lumaganap agad ikagi na Diyos, monda tanggapén ya dutolay a kona dikam to éya, a purién demakabe i kagi na Diyos. 2 Panalangin moy kamebe a agawén kame na Diyos du medukés atolay. Da éwan méniwala i étanan a tolay.

3 Matapat i Panginoon. Patibayén nakam tu isip a talaga, a alagaan na kam niSatanas. 4Dahil ta Panginoon, éy mégkati-wala kame dikam, a sundin moy a palagi iétanan a utus me dikam. 5 Nadid, ipaala-ala maka dikam na Diyos i pégmahal naadikam, sakay ta pégtiyaga ni Cristo.

Kailangan a Magtarabaho Kitam Ta Kanén6 Nadid, a tétotop me, te utus kame

dikam a gébwat ni Panginoon tam a JesuCristo: I utus mia, éy paibutén moy déni maski ti ésiya dikam a metamad a még-tarabaho, sakay ta éwan sumunud to ni-toldu me dikam. 7 Da tandaan moy, dapata ahigén moy tu ugali me to pégiyan medikam. Ey anya i ugali mia, éy éwan kamemetamad, 8éwan kame inumasa tamaski tiésiya dikam ta kabuhayan me, éngˈwan bi-nayadenmekam tamaski anya a tinanggapme dikam. Aldo éy ta kélép éy nagtarabahokame monda éwan kame tu kailangan amagabala dikam a magaged ta gastos me.9 Dahilan ta tungkulin me, éy dapat kamemaka amagaged dikam, pero éwan kame sakona, da gustu me ipeta dikam i mahusay augali a monda ahigén moy. 10 Natandaanmoy, to pégiyan me dikam, éy niutus medikam a diyan moy pékanén i metamad amégtarabaho.

11 Kanya ipaala-ala me dikam nadid iéya a utus, éy dahilan éy nabaheta mea metamad kan i séngasénganya dikam amégtarabaho, a basta i tarabaho de kana éyabalaén de du kaguman de a mégtarabaho.12Nadid, diden ya a tolay, éy ihatul me didei kagi a gébwat ni Panginoon Jesu Cristo,a kailangan a magtarabaho side ta pagkainde, sakay patamaén de tu ugali de. 13 Sakaysikam a étanan, éy diyan kam magsawa amagimet ta mahusay.

14 Nadid, éng te éwan méniwala sinadikam ta éya a utus ko, éy tandaan moysiya. Paibutén moy siya, monda masanike,a pagsisian na maka tu ketamad na. 15Perodiyan moy siya ibilang a kalaban moy. Engˈwan, hatulan moy siya, da siya éy bilangtop moy.

16 Nadid i Panginoon tam, éy atdinanna kam a palagi ta kapayapaan, da siya itagapagpayapaa. Kaguman na kam makaa palagi. 17 Entan moy, sakén a mismo,éy pirmaan ko dén i sulatae, a sakén éyti Pabloék a nanulat ta éye. Kona se ipénulat kua ta étanan a sulat ko. 18Kagbiankam maka na Panginoon tam a Jesu Cristo.Ewan dén. Pablo.

1 Timoteo 1:1 253 1 Timoteo 1:19

Tu Purumeru a Sulat ni Pablo niTimoteo1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus. Inutusanék na Diyos a magbaheta tatolay. Siya i méngiligtasa dikitam. Sakaysakén éy inutusanék ni Cristo Jesus. Siya iasaan tama.

2 Saye i sulat kua ni Timoteo a tunayko a anak ta péniwala tam. Tama tama Diyos sakay ti Panginoon tam a CristoJesus, éy atdinan de ka maka ta biyaya,sakay kagbian de ka maka, sakay atdinande ka maka ta kapayapaan.

Mangilag Ka Ta Mali a Pégtoldu3 Nadid, Timoteo, diyan mo ginanan i

Epeso. Da saya tu nibilin ko diko to éya,to péglakad ko ta Masedonia. Te tolay kansina nadid a mégtoldu side ta mali, éy sikoi bahala a mangsaway dide. 4 Hatulan moside a diyan dén side mégéisipén ta sari-sari a lagip, sakay diyan side mégadal dulistaan du matétanda to araw. Du mé-gadal ta kona sa, éy pinégsuwayén de dukaguman de a talaga. Nadid, éng konasa i gemtén du tolay mo sina, éy éwanside makasunud ta kaluuben na Diyos, dakulang i péniwala dia diya.

5Kanya gustu ko éy hatulan mo du tolaysina, Timoteo, monda négmahalan side tamahusay. Ewan kitammaari a négmahalanéng éwan kitam pa méniwala ta mahusay,sakay éng éwan matapat i isip tama. 6 Perote sénganya sina a tolay a pinabayan dedén i éya a nisulat ko diko. I gustu de sanaéy négpasupasuway side ta éwan tu pasa akagi. 7 Gustu de éy side i magtoldu ta utusna Diyos. Isip de éy tama tu pégkagi de,pero éwan de tukoy a talaga i kahuluginano pégtoldu de.

8 Nadid, mapospusan tam a mahusay iutus na Diyos, éng gamitén na tolay tamahusay. 9 Pero tandaan mo ye: i utus naDiyos, éy éwan para du mahusay a tolay;éng éwan, i gimet na utus na Diyos éy paramatolduan du medukés a tolay. Ginametya para du éwan méniwala, sakay du éwanmékidiyos, sakay du te kasalanan, mondameta de tu kasalanan de. Sakay ginametbe ya para du mémuno ta ina de éy ta

ama de, sakay du mégbuno ta iba a tolay.10 Ginamet be ya para du méngibébi sakaydu méngilélake, sakay du bakla. Sakaypara be du mégkidnap ta tolay, sakay dumégbuli-buli. Kanya i utus na Diyos, éypara du tolay a mégimet ta maski anya abawal ta tunay a pégtoldu. I éya éy paradide, monda meta de a te kasalanan side.11 I éya a pégtoldu éy gébwat ta Mahusaya Baheta a tungkul ta Diyos. Ey sakén éyinutusanék na Diyos a méngibaheta ta éyaa pégtoldu.

Mégpasalamat Ti Pablo TaKagbi Na Diyos Diya

12 Mégpasalamaték ni Cristo Jesus aPanginoon tam, da pinatibay na i isipkua. Purién ko siya, da sakén be i pinilinaa a mégtarabaho diya. Tinanggapékna, 13 maski linapastangan ko siya toaraw. Pinékialaman ko du naniwala diya, apinahirapan ko side. Pero kinagbianék naDiyos, da éwan ko pabi tukoy a medukéstu ginamet ko, da éwanék pabi méniwaladiya. 14 Nadid éy mebait diyakén a tahodi Panginoon tam. Binagu na dén i isipkua,mondamaniwalaék diya, sakaymondamahalén ko be du iba a tolay. Ey gébwat yani Cristo Jesus.

15Nadid, Timoteo, tandaan mo i kagi koa éye, da tunay ya. Maniwala maka ta éye iétanan a tolay: “Inumange ti Cristo Jesus tamundua a monda méngiligtas ta tolay a tekasalanan.” Ey sakén i medukésa dide, dadikél i kasalanan ko. 16Pero kinagbianék naDiyos, da gustu na a magpatunay ta tolay amakapagpasensiya siya tamaskimedukés atahod a lélake. Kanya sakén i halimbawaana Diyos du tolay a éwan pabi méniwala,monda umabut be side ta buhay a éwan tukatapusan. 17 Purién tam maka dén i haritam a Diyos. Ewan tu katapusan i pégharinaa. Buhay siya a hanggan, a éwan tunaketa diya. Siya ya i Diyusa a tunay. Kéyediya i kapurian a éwan tu katapusan.

18 Nadid, Anéng, tandaan mo tu nihuladiko du matétanda, a siko kan i magingtagapamahala du méniwala. I hula a éya,éy magpasipag maka diko a mékipaglaban.19 Patibayén mo tu péniwala mo sakay tuisip mo a matapat. Te tolay a nagkamali.Maski tukoy de a medukés tu gimet de, éysigi san side, tulos naibut dén tu péniwala

1 Timoteo 1:20 254 1 Timoteo 3:7de ta Diyos. 20 Kabilang de pati ti Himeneosakay ti Alehandro. Kanya pinabayan koside ni Satanas, monda tolduan maka sidena kahirapan de a diyan side méglapastan-gan ta Diyos.

2Tungkul Ta Ugali Moy Ta Simbaan

1 Nadid, Timoteo, i kailangan moya, éyipanalangin moy du étanan a tolay. Du-maying kam ta Diyos, a kagbian na side.Sakay purién moy i Diyos éng tulunganna side. 2 Ey ipanalangin moy be du harimoy, sakay du iba a tagapamahala, mondamapayapa dén i buhay moya. Ipanalan-gin moy side, monda mahusay i péniwalamoya, monda igalang kam be na tolay.3 Saya i mahusay a gimet moy a kagus-tuan na Diyos. Siya i méngiligtas dikitam.4 I kaluubena na Diyos, éy makaligtas iétanan a tolay tamundua; sakay i kaluubenna bia, éy mapospusan de i katutuhanan.5 Entan mo, isesa i Diyos. Sakay isesa bei mékiohon ta Diyos a para ta tolay. Eysaya i lélakia a ti Cristo Jesus. 6 Kanyakédemét na takda a oras, éy nagpakamataysiya, éy saya i nipangtubus naa ta étanana tolay. Nadid, saya i katunayana a gustuna Diyos a makaligtas i étanan a tolay.7Kanya inutusanék na Diyos amagtoldu duéwan Judeo a tolay, monda magpahayagékdide ta katutuhanan a baheta a tungkul tapéniwala tam. Saye i katutuhanan a kagi,Timoteo. Ewanék mégbuli-buli.

8Maski ta ahe i pégpisanan duméniwalani Jesus, éy gustu ko éy manalangin dulélake, a iontok de i kamét dia. Sakayéng manalangin side éy dapat éwan sidetu kasalanan, sakay diyan side meiyamutta kapareho de. 9 Sakay saye i utus kua dubébe: Mangilag side ta pégbadu de. Diyanside magbadu ta masiyadu a memahal adamit. Diyan side palalo. Sakay diyande maka dédekoresyonan ta masiyadu ibuk dia éy ta badu dia. Sakay diyan degégamitén amasiyadu i alahas. 10Maigi pa,i pinakang-dekoresyon na bégi dia, éy naugali dia a mebait. Saya i tama a gemténdu bébe amékidiyos. 11 Sakay éngmégmit-ing kam, éy dapat manahimik san i bébe,a magpakabait side a mégbati. 12 Ewanko pakultaden du bébe a mégtoldu, Sakay

pati, éwan side maari a te kapangyarian dulélake. Kailangan san side a manahimik tapégmiting.

13 Nadid, Timoteo, bakit kona sa i utuskua? Dahilan i neditol a ginamet na Diyoséy tu lélake a ti Adan, bagu na nisunudti Eba a bébe. 14 Sakay pati, éy éwan tiAdan i linokua ni Satanas, éngˈwan tu bébei linoko naa. Tu bébe i naglabaga ta utusna Diyos. 15 Kanya méghirap du bébe éngmagenak side. Pero agawén side na Diyoséng méniwala side diya, sakay éng mebaitside, sakay éng éwan side tu kasalanan,sakay éng kagbian de du kapareho de.

3Utus Tungkul Ta Maging Pastor

1Nadid, tandaan mo i kagi a éye a katu-tuhanan: Eng gustu na lélake a magingpastor du tolay ta simbaan, éy mahusay,da memahal ya a tarabaho. 2 Pero tandaanmo ye: i kailangana na pastor ta simbaan,éy éwan siya tu kapintasan. Sakay isesasan i asawa na. Kailangan be a éwansiya méglasing, sakay mahusay be i ugalina. Sakay kailangan éy igalang siya natolay. Sakay bihasa be siya a mégtoldu.Sakay ugali na makaa, éy patulusén na tamahusay du bisita na. Ewan maari i lélakea maging pastor éng éwan sa kona i ugalina. 3Sakay éwanbemaari éng i ugali naa éyméglasing sakaymékelbug sakaymedémotta kuhata. Eng ˈwan, mebait maka san ipastor ta simbaan.

4 Sakay i dapat ta pastor éy alagaan nadu mététena na ta mahusay, sakay sundinmaka siya du anak na, a igalang de siya.5 Da éng medukés i lélake a mégalaga dumététena na, éy pakodya na a mangalagadu kagurupu na ta simbaan? 6 Sakaypati, éwan maari a maging pastor tu bigupabi a méniwala ni Jesus. Makay ipag-palalo na a mataas dén siya. Nadid, éngmégkona sa siya, éy parusaan siya naDiyos,a kona ta péngparusa na ni Satanas. 7 Engˈwan, i maging pastor makaa, éy maski duéwan méniwala ni Jesus éy gumalang sidediya, monda éwan siyamapintasan, mondaéwan siya mabiklugen ni Satanas.

Utus Tungkul Ta Katulung Na Pastor

1 Timoteo 3:8 255 1 Timoteo 4:148 Nadid, du katulung na pastor ta sim-

baan, éy dapat mahusay maka i ugalidia, a diyan side mégbuli-buli, a diyanside méglasing, sakay diyan side medémot.9Kailangan be a sundin de ta mahusay i tu-nay a pégtoldu ta péniwala, sakay matapatmaka i isip dia. 10 Puhubaan moy pa side,Timoteo, éngmahusay side a talaga. Nadid,éngmeta moy a éwan side tu kasalanan, éyatdinanmoy side ta tungkulin de, amagingkatulung side na pastor. 11 Pati du asawade, éy kailangan éy mahusay maka be iugali dia, a diyan side tu upos, sakay diyanbe side méglasing. Dapat maka a umasadide i tolay. 12 Du katulung na pastor tasimbaan, éy kailangan éy isesa san i asawade, sakay alagaan de maka ta mahusay dumététena de. 13 Nadid, éng mégtarabahota mahusay du katulung ta simbaan, éyigalang side du kaguman de. Sakay lalo atumibay tu péniwala de ni Cristo Jesus.

Makataka-taka I Rilihiyon Tam14-15 Gustu ko éy bumisitaék diko agad,

Timoteo, pero makay maabalaék pabi.Kanya i sulat kua a éye diko nadid, éymonda maski éwanék pabi makademétdiko ta ina, éy makapagadal ka pa ta hatulkua a éye diko, éng anya i tama a ugali duanak na Diyos. Sikitam i anak na Diyos atunay. Sikitam i bahala a mégpatibay takatutuhanan a pégtoldu na Diyos. 16Tukoytam a masiyadu a kataka-taka i rilihiyontam a nipaliwanag dikitam na Diyos. Nag-ing tolay ti Cristo. Nipaliwanag siya naEspiritu na Diyos dikitam. Neta siya duanghel. Nipahayag de siya du étanan atolay ta mundua. Meadu i méniwala diyata mundua. Pinaontok dén siya nadid talanget.

4Tungkul Du Mégtoldu Ta Kakabulyan

1 Nadid, éy nipaliwanag dén dikitam naEspiritu na Diyos, a te dumemét kan apanahun a ibutan na sénganya a tolay ipéniwala de ni Cristo. Nadid, i sugsugéndia, éy du mégtoldu ta kakabulyan, sakaytu pégtoldu du dimonyo. 2Du mégtoldu taéya, éy tolay amégbuli-buli. Ewandemaaria ibutan tu kasalanan de, da sakup side niSatanas. 3 I pégtoldua diden ya a tolay,

éy bawal kan a mangasawa, sakay bawalkan i kalakalase a kanén. Pero éwan yatama, dahilan i ginamet na Diyos a sari-saria pagkain, éy para ta tolay. Kanya sikitama makapospos ta katutuhanan, éy dapatmasaya kitam a méngan, a magpasala-mat kitam ta kanén tam. 4 Tandaan mo,makan tam i maski anya a kanén, éngmég-pasalamat kitam pa ta Diyos, da mahusayi étanan a ginamet na Diyos. 5 Nadid, éngmégpasalamat kitam ta kanén tam, sakaymaala-ala tam i kagi na Diyos, éy maskianya éy maari tam a kanén.

Tungkul Ta Mahusay a Katulung Ni Cristo6Nadid, Timoteo, éng itoldu mo du kak-

aguman mo sina i éye a nisulat ko, éymahusay ka a katulung ni Cristo Jesus.Sakay lalo a matibay i péniwala mo, éngalélahanén mo i tunay a pégtoldu ta kagina Diyos. 7 Nadid, Timoteo, iwasan mo dusari-sari a medukés a lagip, da éwan ya tukabuluhan. Eng ˈwan, magpamihasa ka asugsugén mo i kaluuben na Diyos. 8 Engmara, pamihasaén na tolay i bégi na amag-tarabaho, éymahusay. Pero lalo amahusayéng mamihasa i tolay a mékidiyos. Sayai magpahusaya ta buhay tam nadid, sakayta buhay tam ta langet ta esa a panahun.9 Nadid, méniwala maka ta éya du étanana tolay, da tunay ya a kagi. 10 Kanya,Timoteo, éy pilitén tam tamahigpit a mag-pahayag ta Mahusay a Baheta, da umasakitam ta tunay a Diyos. Siya i mangiligtasata tolay. Ey lalo dén du méniwala diya.

11 Nadid, Timoteo, itoldu mo ya du kak-aguman mo sina, a ihatul mo dide a méni-wala side ta éye a kagi. 12 Sakay magimetka ta mahusay, monda éwan de ka pin-tasan, maski éwan pabi masiyadu i idadmua. Ipeta mo dide tu ugali mo a mahusay,monda meta de i ugali na méniwala niCristo, a mahusay. Monda ahigén de. Ma-halén mo side, sakay ipeta mo be dide ipéniwala mua ni Cristo, sakay ipeta mo bedide a éwan ka tu isip a medukés.

13Nadid, Timoteo, i gustu kua a gemténmo a hanggan éwanék sina dumemét diko,éy basaén mo a palagi i kagi na Diyos dukakaguman mo. Sakay pati, éy hatulanmo side a itoldu mo dide i kahulugina nabébasaén mua. 14 Diyan mo kaleksapan,

1 Timoteo 4:15 256 1 Timoteo 5:19Timoteo, tu oras a nipéngiatéd me dikoto tungkulin mo a naging pastor ka, topinéngitupo du tagapamahala ta kamét diadiko. Sakay nihula de a iatéd diko naEspiritu na Diyos tu kapangyarian mo amagtoldu. Kanya, Timoteo, éy diyan kamésanike amanggamit ta éya a niatéd dikona Espiritu. 15 Sakay diyan mo pébayan iéya a hatul ko diko; éngˈwan sundin mo ya,mondameta du tolay amahusay i péniwalamo ta Diyos. 16 Mangilag ka, a diyan kamagkamali. Sakay isipén mo i pégtoldumua, makay makapagtoldu ka ta mali. Engsundin mo a palagi i éya a hatul ko diko, éymeligtas ka, sakay meligtas be i tétolduanmua.

51 Nadid, Timoteo, éng te matanda diko

ta gurupu moya a te kasalanan, éy diyanmo pégkagian; éngˈwan mékiohon ka diyata meimayas, a kona ta pékiohon mo namamo. Sakay du kabataan a lélake, éy ibilangmo side a top mo. 2 Sakay du bébakés, éyibilang mo side a ina mo. Sakay du bobe,éy ibilang mo side a wadi mo, a diyan kamégisip dide ta medukés.

Tungkul Du Bilo a Bébe Ta Simbaan3 Nadid, Timoteo, du bébe ta ina a bilo,

éng éwan tu mégalaga dide a talaga, éytulungan moy side. 4 Pero éng te bilo ate anak, o éng te apo, éy side i bahala amangtulung diya. Dahilan éng gustu de atalaga i Diyos, éy dapat side i mégalaga taina de a bilo. Saya i ganti dia ta dédikélde. Saya i kaluuben na Diyos. 5 Pero éngte bilo a bébe a éwan tu mégalaga diya, éyumasa san siya ta Diyos, a manalangin sansiya aldo éy ta kélép a monda aguman siyana Diyos. 6Pero éng te bilo a sundin na sani kalayaan na, éy medukés. Maski buhaypabi i mégkonaa sa a bilo, éy bilang patedén, da éwan tu pasa tu pékidiyos na.

7 Nadid, Timoteo, ikagi mo du kakagu-man mo sina i nisulat ko a éye tungkulta bilo a bébe, monda éwan tu magpintasdikam. 8 Kagi mo be dide, a tu éwanmégalaga ta dédikél na, éy medukés siyaa ugali. Ey lalo dén du éwan mégalaga tapamilya de. I kona sa éy éwan tu kabuluhantu péniwala de ta Diyos. Entan mo, lalo amedukés i kona sa a tolay kesira du éwan

mékidiyos, dahilan du éwan mékidiyos, éyalagaan de du pamilya de. Pero side éyéwan.

9 Nadid, Timoteo, diyan moy ilista dubilo a éwan pabi tu idad. Eng ˈwan, iilista moy sana, éy du bilo a inumabut taéném a pulu a taon tu idad. Diden yasan i tulungan moya. Pero diyan moyiyélista du minangasawa dén ta penduwa.10 Engˈwan, i ilista moy sana, éy du tanyaga mahusay tu ugali de sapul to éya pa.Mara éng inalagaan na bilo du anak nata mahusay, sakay pinatulos na du bisitana ta mahusay, sakay tinulungan na duméniwala ta Diyos, sakay tinulungan nadu mahirap, éy maari. Saya i maari ailista moy a bilo. 11 Pero du bilo a éwanpabi bakés, éy diyan moy iyélista. Dahilankédemét na oras, éy makay pabayan de tupangako de ni Cristo, a makay gustu de amamakét. 12 Nadid, éng magkuna sa side,éy pintasan side du tolay, da gininanan detu pangako de. 13Sakay pati, éng ilista moydu bébelo a éwan pabi bakés, éy metamadside a talaga a magtarabaho. Basta i gustude sana, éy méglélebutén ta bawat bile, amégéupusén ta sari-sari. Sakay mékialamside ta tarabaho na iba.

14 Kanya, Timoteo, i gustu kua éy ma-makét du bébelo a éwan pabi bakés. Sakayi gustu ko bia, éy magenak side a alagaande du anak de. Eng kona sa, éy éwan tukatuwiran du kalinga tam a mangpintasdikitam. 15 Tandaan mo, Timoteo, te bilo apinabayan de dén ti Cristo, a i sésugsugénde déna éy ti Satanas. Kanya kona se i hatulkua diko. 16 Nadid, éng te tolay sina a tetop a bilo a bébe, éy kailangan alagaan desiya, monda éwan masiyadu a mahirapani gurupu moya. Monda i alagaan moy sandéna, éy du bébelo a éwan tu asaan.

Tungkul Du Tagapamahala Ta Simbaan17Nadid du tagapamahala amémahala ta

mahusay ta simbaan, éy dapat dubli i upadia. Ey lalo dén du mesipag dide a még-toldu. 18 Upaan maka side ta mahusay, dasaya i kahuluginanokagi naDiyos, a “Diyanmo kan busalan tu baka a ipagpaégik mo,monda makakan.” Sakay te iba be a kagi, a“Kailangan kan a te upa tu mégtarabaho.”

19 Nadid, Timoteo, éng te magabla dikoa te kasalanan kan i tagapamahala a esa,

1 Timoteo 5:20 257 1 Timoteo 6:13éy diyan ka méniwala éng éwan tu sistigua éduwa, o dikaya étélo. 20 Pero éng tenagkasala a talaga, éy pégkagian mo taharap na gurupu moy, monda umantengside a éwan de ahigén tu kaguman de anagkasala.

21 Nadid, Timoteo, te utusék diko nadida mahigpit. Ey tandaan mo, i Diyos sakayti Cristo Jesus, sakay du anghel a banal,éy side i sistigu kua a tama i utus ko aéye diko: Baten mo; i utus kua, éy sundinmo i sulat ko a éye, a pégkagian mo tu tekasalanan. Pariparehuén mo du kagurupumo; maski kadimoymo,maski éwan. Diyanmo kampian tu esa dide. 22 Sakay, Timoteo,éy diyan mo atdinan agad i maski ti ésiyaa lélake ta tungkulin na a maging pastor,éng éwan mo pa mapospusan i ugali na.Makay magimet siya ta medukés. Makaymeramay ka du kasalanan na iba. Sakayingatanmo be, Timoteo, i bégimua. Makaymagkasala ka be.

23 Nadid, Timoteo, éy diyan san dénpurus a dinom i inumén mua. Eng ˈwanuminum ka be ta kétihék a alak a gamotna tiyan mua, monda éwan ka medalas améladu.

24 Te sénganya a tolay a nehayag déntu kasalanan de nadid, éy parusaan sidena Diyos a talaga. Pero i kasalanana duiba a tolay, éy lihim pabi nadid. Pero taesa a panahun, éy mehayag dén be. 25 Eykona be sa i mahusay a tolay, a mehayagdén be nadid i ugali dia a mahusay. Odikaya, maski éwan pabi mehayag nadid,éy ipahayag na Diyos ta esa a panahun.

61 Nadid, Timoteo, du utusan sina, éy

dapat a igalang de du amo de, monda duiba a tolay, éy éwan side tu katuwiran amangpintas ta Diyos, sakay ta pégtoldutama. 2Sakay éng te sénganya sina dikam ate amo améniwala be ni Cristo, éy diyan depébayan tu utus no amo de. Mara, diyan dekagin, a “Pabayan ko tu amo ko, da nagtopkame dén.” Engˈwan, sundin de maka sansiya ta lalo a mahusay. Bakit éwan de betulungan tu amo de, éy sakup be siya niCristo, a mahal be na Diyos!

Tungkul Ta Pékipéglébug SakayTa Pénggustu Ta Kuhata

Tandaan mo, Timoteo, i éye a isulatko, éy siko i bahala a méngitoldu ta to-lay. 3 Eng te mégtoldu ta iba, a éwanna payagen i tunay a kagi ni Panginoontam a Jesu Cristo, éy medukés. O ngani,du éwan ménugsug ta pégtoldu tama, 4 éykulang i isip dia. I pégpalalo diden ya,éy maging mataas side. Gustu de a palagia mékipagpasuway ta maski anya a kagi.Nadid, i keangayana na éya, éy managhiliside, sakay magdusta side, sakay mégisipside ta medukés ta kaguman de, 5 sakaymékelbug side. I mégkunaa sa a tolay, éyéwan side tu isip, sakay nileksap de dén ikatutuhanan. Saya i ugalia du mégtolduta kontara dikitam. I isip dia siguru éy turilihiyon de éy ipagyaman de.

6 Ey tama ngani, te pakinabang ka tarilihiyon éng tahimik ka san tu isip; peroéwan kuhata. 7Entan mo, to nikeenak tam,éy éwan kitam tu kébil a kayamanan tam.Sakay éngmate kitam, éy éwan kitam be tukébil a kayamanan tam. 8-9 Ey bakit gustupa du tolay a maging mayaman? Eng tekanén kitam san sakay te badu kitam, éytama dén ya. Pero du mégpilit a magingmayaman, éy side ya i tétoksoéna ni Sa-tanas. Tu meadu a gustu de a alapén, éymedukés. Saya i méngatéda ta kasalanande, sakay sé ˈ be ya i méngipahamakadide, sakay sé ˈ be ya i mamakatea dide.10 Dahilan i gimita na tolay a medukés, éygébwat ta pagkagustu dia ta kuhata. Eyte sénganya a tolay a pinabayan de déntu péniwala de, dahilan ta pégpilit de takuhata. Ey nadid, tulos a naghirap side tuisip.

11 Pero siko, Timoteo, iwasan mo i ugalia éya, da siko i katulung na Diyos. Diyanka mégimet ta medukés. Mékidiyos ka,a méniwala ka a tahod. Sakay mahalénmo i tolay, sakay magpakabait ka, sakaytiisén mo i maski anya a hirap mo. 12 Sakaygemténmo i étanan a kayamo ta pékilabantam alang-alang ta péniwala tam, mondamanalo ka ta buhay a éwan tu katapusan.Da entan mo, dinulawan ka na Diyos, ainatdinan na ka ta éya. Ey nanyari ya topéngitapat mo ta meadu a tolay ta péni-wala mua.

13 Nadid, Timoteo, éy te iutusék dikoa mahigpit. Diyos i sistigu kua a katu-

1 Timoteo 6:14 258 1 Timoteo 6:21tuhanan i sulat ko a éye a utus ko diko.Siya i nagsapulana na buhay na étanan.Sakay ti Cristo Jesus i sistigu ko bia. Siyai nagpatunaya ta katutuhanan to kéharapna ni Gubernador Pilato. 14 Baten mo; sayei utus kua diko: éy sundin mo ta mahusay ipégtoldua ni Cristo, monda éwan tu mang-pintas ta pégtoldu naa. Saya i tungkulinmua, Timoteo, hanggan éwan sumoli se tuPanginoon tam a Jesu Cristo. 15 Tinakdaandén na Diyos i aldew a kédemét se ni Cristota mundua. Kamahalan i Diyos. Siya i isi-isesa a mataas ta étanan. Siya i haria naétanan a hari. Siya i Panginoon ta étanan.16 Siya san i éwana mate. Siya i mégiyanata demlag a éwan tam maadenean. Ewantu maketa diya. Kéye diya i kapurian sakayta kapangyarian a éwan tu katapusan.

17 Nadid, Timoteo, ihatul mo du kagu-man mo a mayaman, a diyan side még-palalo, sakay diyan side umasa to kaya-manan de, da maibut ya agad. Engˈwan,i asaan dia éy Diyos. Siya ya i mén-gatéda dikitam ta biyaya amondamahusayi buhay tama. 18 Ihatul mo be dide amagimet side ta mahusay, sakay magpak-abait side, sakay magkaluub side, a maka-pangatéd side du iba. 19Eng kona sa i gimetdia, éy bilang te kayamanan side ta langeta éwan maibut. Sakay magkamit be side tatunay a buhay a éwan tu katapusan.

20Nadid, Timoteo, bantayan mo tu pég-toldu ni Cristo a nipagkatiwala diko naDiyos. Iwasan mo tu éwan tu kabuluhana uhon a kontara ta Diyos. Sakay iwasanmo be tu mali a katuwiran, da mégwari-wari a matalinung i kona sa a tolay. 21 Tetolay a manugsug ta éya, éy i keangayanana éya, éy naibut dén tu péniwala de niCristo. Kagbian kam maka na Diyos. Ewandén. Pablo.

2 Timoteo 1:1 259 2 Timoteo 2:6

Tu Ikaduwa a Sulat ni Pablo niTimoteo1 Gébwat ye ni Pablo a apostol ni Cristo

Jesus ayun ta kaluuben na Diyos. Inutu-sanék na Diyos a méngibahetaék to pan-gako na tungkul ta buhay a éwan tu kata-pusan. Saya i édsea du nipasakup ni CristoJesus. 2 Saye i sulat kua ni Timoteo a bilanganak ko.

Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Cristo Jesus, éy atdinan de ka makata biyaya, sakay kagbian de ka maka, sakayatdinan de ka maka ta kapayapaan.

3 Mégpasalamaték ta Diyos, a még-tarabahoék diya ta tapat, a kapareho duapo ko to araw. Mégpasalamaték diya dahildiko, Timoteo, sakay palagi ta ka a aléla-hanén éng manalanginék diya. 4Naala-alako be tu pakasangi-sanget mo, Timoteo, topéghiwalay ta, sakay gustu ko a tahod atahod a meta ta ka, monda malowas i isipkua. 5 Naala-ala ko be i péniwala mua niJesus a matapat. Kona be sa tu péniwalano apo mo a Loida. Sakay kona be sa tupéniwala nena mo a Yunise. Tukoy ko akona be sa nadid i péniwala mua.

6 Kanya, Timoteo, éy ipaala-ala ko dikoa sipagen mo i tungkulin mo a niatéd naDiyos diko sapul to péngitupu ko diko takamét kua. 7 Da tandaan mo, i Espiritu aniatéd na Diyos dikitam, éy éwan na kitampakasanikién. Engˈwan, saya imégpatibayata isip tama. Sakay atdinan na kitam tapégmahal tam ta iba, sakay ta pégtipidtam ta sarili tam. 8 Kanya éy diyan kamésanike a magpatunay tungkul ta Pangi-noon. Sakay diyanék mo be ikésanike, dapihesuék alang-alang diya. Sakay diyan kaalanganin a magtiis ta hirap alang-alang taMahusay a Baheta tungkul ni Jesus. Diyosi mégpatibaya ta isip mua. 9Niligtas kitamna Diyos, a pinili na kitam a sakup na a to-lay. Bakén a dahil to gimet tam a mahusay,éngˈwan niligtas na kitam dahil ta kagbi nadikitam sakay ta kaluuben na. Saya i ni-handa na dikitam bagu nilalang i mundua.Ey ti Cristo Jesus, siya i nangtupada ta éyaa nihanda na. 10 Ey nadid éy nepaliwanagdén dikitam tu nihanda na Diyos, sapul to

kédemét se nomégligtas dikitam a ti CristoJesus. Siya i nagpaliwanaga ta buhay aéwan tu katapusan to pégpahayag na taMahusay a Baheta. Siya i néngibuta takapangyarian na kamatayan tam.

11Ey nadid, éy ginimiték na Diyos a apos-tol sakay maistu, a inutusanék na a még-pahayag ta Mahusay a Baheta. 12 Kanyaméghirapék a nepihesuék. Pero maski,éwanék mésanike, da tukoy ko i pagkati-walaan kua. Sakay tukoy ko be a agu-manék na ta pégtoldu ko a nikatiwala nadiyakén, hanggan ta aldew a késoli na sea maghukum. 13Nadid, Timoteo, sugsugénmo i tunay a kagi a nitoldu ko diko. Sakaymanatili ka be ta péniwala tam, sakay ma-halén mo du kaguman mo; da saya i ugaliana mékiagum ni Cristo Jesus. 14 Diyan mopébayan tu tunay a pégtoldu a nikatiwaladiko na Diyos. I Banal a Espiritu a mégiyandikitam, éy aguman na ka.

15 Tukoy mo dén a gininananék duétanan a méniwala ta Asia. Pati ti Pigeliosakay ti Hermogenes, éy gininananék debe. 16 Pero ti Onesiporo, éy éwan. Kagbianmaka na Diyos de Onesiporo amététena, dainagumanék na ta meadu a beses. Maskipihesuék éy éwanék na ikésanike, 17 éngˈwan to kédemét na se ta Romaae, éy pinil-iték na a inahayok hanggan éwanék naneta. 18 Sakay natandaan mo wade be tupéngtulung na diyakén ta Epeso to araw.Maano maka kagbian siya na Panginoon taaldew na péghukum.

2Tu Matapat a Sundalu Ni Cristo

1Nadid, Anéng, patibayén mo i isip muata tulung ni Cristo Jesus. 2 Te meadu amégpatunay to nitoldu ko diko. Ey sikoéy dapat mo a itulos a magtoldu ta éya anitoldu kodiko. Tolduanmodumapagkati-walaan mo a tolay, a monda maari be sidea magtoldu man dén ta iba. 3 Tiisén mo ihirap mo, da siko i sundalu ni Cristo Jesusa matapat. 4 I tunay a sundalu, éy éwanna masugsug i éwan na katungkulan. Engˈwan, pilitén na a mangatéd ta kasayaanno kapitan na. 5 Sakay tu mégkontes, éyéwan siya manalo éng éwan na sundin iutus no kontes de. 6 Sakay tu mesipag amégaradu, éy dapat a meditol a mangalap

2 Timoteo 2:7 260 2 Timoteo 3:6ta pakinabang na. 7 Isipén mo diden ya aétélo a halimbawa, Timoteo, éy ipaliwanagdiko na Diyos i étanan a kahulugen na éya.

8 Alélahanén mo ti Jesu Cristo, a nagéb-wat ta lahi ni Dabid, a nabuhay a huway.Saya i Mahusay a Baheta a ipahayag ko.9Kanyaméghirapék a pihesu, dahilan ta ni-pahayag kua. Sakay pati, éy kinadenaanékde be a komanék i tulisan. Pero éwan demakadenaan i kagi naDiyos. 10Kanya tiisénko i maski anya a hirap alang-alang dupinili na Diyos a tolay na, mondamagkamitbe side ta kaligtasan de a gébwat ni CristoJesus, sakay ta kamahalan a buhay a éwantu katapusan. 11 Nadid, tandaan mo i kagia éye a tunay: “Eng mate kitam kan akaguman ni Jesus, éy kaguman na kitam bea buhay. 12 Eng tiisén tam san i hirap tama,éy kaguman tam siya a maghari. Peroéng idelan tam siya, éy idelan na kitambe. 13 Maski éwan kitam matapat diya, éymatapat kan pabi siya dikitam, da éwanmaari a malipas i pangako na.”

14 Ipaala-ala mo ya du kakaguman mosina, Timoteo, sakay ihatulmo dide a diyanside mékipégsuway ta sari-sari a salisalita.Ewan tu iatéd a mahusay i kona sa a pég-pasuway. Engˈwan mepahamak san i isipadu mégbati. Ey Diyos i sistigu ta péghatulmua dide. 15Pumilit ka a pumeta ta Diyos amégtoldu ka ta mahusay ta kagi na, mondapurién na ka, monda éwan ka be masaniketa tinarabaho mo diya. 16 Sakay iwasan motu éwan tu kabuluhan a uhon a kontara taDiyos, dahilan i mégkagia ta kona sa, éylalo a umadeyo ta Diyos. 17Koman i saket amékeahes i kona sa a pégtoldu, da kumalatta iba a tolay a pagkamalién na side. Kagu-mandiden ya amégtoldu éy deHimeneo éyti Pileto. 18 Side a duwa, éy inumadeyo dénside ta katutuhanan. Sakay sésidaén de ipéniwala du iba, a kékagin de a éwan kitamkan mabuhay a huway da nakalipas dén iéya. 19 Pero entan mo, pinatibay na Diyosi sakup na a tolay. Koman dén side i dikéla bito a éwan mo mayégyég. Sakay i kagiano tanda na éya a bito, éy “Tukoy kan naPanginoon éng ti ésiya i sakup na a tunay.”Sakay i tanda a esa, éy kagi na a, “Tu bawatkanmégkagi a sakup siya na Panginoon, éydapat a ibutan na tu gimet na a medukés.”

20 Mara du mégiyan ta memahal a bile,

éy te kasangkapan side a gintu, sakay pilak,sakay kayo, sakay binga. Du iba, éy maha-laga side; du aguméy éwan sidemasiyadu aimportante. 21Nadid, mara du tolay ta sim-baan, éy koman be side i kasangkapan nabile. Eng ibutan de tu ugali de a medukés,éy talaga a handa dén side a tumulung toamo de. Gamitén na Diyos i kona sa tamahalaga a gimet. 22 Kanya siko, Timoteo,éy iwasan mo i medukés a kagustuan duolito. Pilitén mo a gemtén i mahusayéy ta mapayapa a buhay. Sakay manatilika ta péniwala mua, sakay mahalén mo ikapareho mo. Saya i ugalia du méniwalani Jesus ta tunay, a éwan side tu kasalananta isip dia. 23 Iwasan mo be du mégpa-suway a tolay, da éwan ya tu kabuluhan.Tukoy mo i keangayana na éya, éy lébug.24 Ewan maari a mékelbug i utusan naPanginoon. Engˈwan dapat mebait siya taétanan. Sakay dapat amatiyaga siya amég-toldu ta mahusay. 25 Sakay dapat be a még-pasensiya siya du kontara na, a patamaénna i isip dia. Makay sakali éy atdinan sidena Diyos ta panahun de a magsisi, mondamapospusandemaka i katutuhanan. 26Engkona sa, éymakalégsewmaka side ta biklogni Satanas, da siya ngani i nagdiképa dide apinilit na side a sundin de i kagustuan na.

3Tu Ménegipo a Panahun a Dumemét

1Tandaan mo ye: Te dumemét a hirap taménegipo a panahun bagu sumoli ti Cristo.2 I ugali na tolay ta éya a panahun, éygustu de san i sarili de, sakaymedémot sideta kuhata, sakay palalo side, sakay még-pintas side. Masuwayin side ta magulangde; éwan side tu utang a loob; éwan sidemékidiyos; 3 éwan side tu kagbi; mekétogi isip dia; mégahew side; éwan de tipidéni sarili de; metapang side; méiyamut sideta mahusay a tolay; 4 mégtaraidor side;éwan de isipén i gimet dia; hambug side;sakay éwan de sundin i Diyos, éng ˈwansundin de san i kalayaan dia. 5 Mégwari-wari side a méniwala side ta rilihiyon tam,péro inidelan de dén i Panginoon tam.

Iwasan mo, Timoteo, i kona sa a tolay. 6 Isénganya dide éy makasdép side ta pamili-bilea, a tulos de a mégtoldu ta mali dubébe a kulang tu isip. Du kona sa a bébe,

2 Timoteo 3:7 261 2 Timoteo 4:17éy mélungkut side ta kasalanan de, sakaysésundin de san i maski anya a gustu de.7 Diden ya a bébe, éy bébaten de i maski tiésiya amégtoldu, pero éwan sidemakaadalta katutuhanan. 8Nadid, diden ya a lélake,éy ahigén de deHanes sakay ti Hamberes tokésuway de ni Moises to araw, da sumuwaybe side nadid ta katutuhanan. Ewan sidetu isip, sakay éwan tu pasa tu péniwala de.9Pero éwande itulos i ugali dia a kona sa, dahumayag agad i kalukoan dia. Matalo sidea kona de Hanes to araw.

Tu Ménigipo a Hatul Ni Pablo10 Nadid siko, Timoteo, éy napospusan

mo dén i nipagtoldu kua sakay ta ugalikua sakay ta layunin kua. Tukoy mo bedén i péniwala ko éy ta pégtiyaga ko éyta pégmahal ko ta tolay. 11 Sakay tukoymo be dén i nipékialama diyakén du tolayta Antiokia sakay ta Ikonio sakay ta Listra,éng pinakodya de a nagpahirap diyakén.Pero inagawék na Panginoon ta étanan aéya. 12 Ey maghirap a talaga du étanan améniwala ni Jesus ta mahusay, da lélokonside na iba a tolay. 13 Ey du medukés atolay sakay du méngloko, éy lumalo side amedukés, hanggan maloko be side.

14Pero siko, Timoteo, éy diyanmo kalek-sapan i katutuhanan a inadal mo, da saya ipéniwala mo a tahod. Dapat ka a magkati-wala du nagtoldu diko. 15 Natandaan mo,sapul to kékétihék mo, éy tukoy mo dén ikasulatan na Diyos. Saya i pagadalan muaa monda meligtas ka, dahil ta péniwala moni Cristo Jesus. 16 I étanan a kasulatanna Diyos, éy Diyos i nagpasulata. Saya iméngatéda diko ta pégtoldu mo sakay taipégsaway mo du mégkamali. Sakay saya ipéghatul mo du makasalanan. Sakay sayai pégadalan mo ta tama a ugali. 17 Konasa i iatéda na kasulatan, monda tu utusanna Diyos, éy handa dén siya a magimet tamaski anya a mahusay a tarabaho.

41 Nadid, Timoteo, Diyos i sistigu kua ta

iutus ko a éye diko. Sakay ti Cristo Jesus isistigu ko bia. Siya i maghukuma du tolay abuhay sakay du pate. Alang-alang ta késolina sakay ta péghari na, éy utusan ta ka a2 magpahayag ta baheta na Diyos. Maskinikésiya, maski melagen, maski mehirap,

éy sipagenmo amagpahayag. Magpatunayka dide, sakay hatulanmo side, sakay pégk-agian mo du mégkamali. Sakay pagtiya-gaan mo san a magtoldu. 3 Kanyaék még-bilin diko ta kona se, Timoteo, éy dahilanéy te panahun a dumemét a éwan tang-gapén na tolay i tunay a pégtoldu. Engˈwan i sundin de sana éy du mégtoldu tagustu de a mabate. 4 Idel de a makabateta katutuhanan. Basta sari-sari a lagip ipéniwalaan dia. 5 Kanya siko, Timoteo, éypatibayén mo a palagi i isip mua. Pagtiisanmo i hirap mo. Sigi ka a magpahayag taMahusay a Baheta. Sundin mo i katungku-lan mo.

6Ey sakén, dumemét dén nadid i ikate koalang-alang ta Panginoon tam. 7 Natupadko den i pékilaban ko. Sinipagen ko anangtupad ta tungkulin ko. Ewan ko in-ibutan tu péniwala ko. 8 Kanya nadid éynihanda dén na Diyos i gantimpala ko. Eyti Panginoon Jesus, éy siya i mangatédadiyakén ta kédemét na se a maghukum.Ey éwan san sakén i atdinan na, éngˈwanpati du étanan a méguhay diya a umasa takédemét na. Siya i mahusay a maghukum.

9 Pilitén mo, Anéng, a dumemét ta éyeagad. 10 Dahilan ti Dimas, éy pinabayanékna dén. Isipén na wade san i kalayaan na.Inumange dén siya ta Tesalonika. Ti Kre-sente éy inumange dén ta Galasia. Sakayti Tito, éy inumange ta Dalmasia. 11 Bastati Lukas san dén i kaguman kua nadid.Ahayukén mo ti Markos a kuyugén mo taéye, da dikél i metulung na diyakén. 12 TiTitiko éy pinéglakad ko dén ta Epeso.

13 Kéange mo se, éy kébilén mo tudiyaket ko a niwahak ko ni Karpo ta Troas.Pati du libru. Pero i mas mahalaga akébilén mo éy du sulat.

14-15 Mangilag ka ni Alehandro a még-panday, da pinékialamanék na tamahigpit.Kontara siya a tahod ta pégtoldu me. Gan-tian siya na Panginoon a talaga ta ginametna a éya dikame. 16 Tu neditol a sisiyon dediyakén, éy éwan tu néngisuhog diyakén.Basta gininananék de a étanan. Patawadénmaka side na Diyos. 17Pero i Panginoon, éyéwanék na pinabayan. Pinatibay na i isipkua amondamaariék amégpahayag ta kagina, monda mébati du éwan Judeo a tolay.Sakay pati, éy inagawék na to talaga ko a

2 Timoteo 4:18 262 2 Timoteo 4:22ikate. 18 Ey agawénék pabi na Panginoonta maski anya a medukés, hanggan éwanékna kébilén ta kaharian na ta langet. Puriénmaka siya a éwan tu katapusan.

19 Ipékikumustaék mo de Priska a pa-sawa, sakay de Onesiporo a mététena.20 Nawahak ti Erasto ta Korinto; sakay ni-wahak ko ti Tropino ta Melito da naladu.

21 Nadid, Timoteo, pilitén mo a umangese bagu taglamig. Mékikumusta diko tiYubalo. Pati ti Prudente, ti Lino, ti Klaudia,sakay du iba a méniwala ta éye, éy mékiku-musta be side diko.

22 Mékiagum maka diko i Panginoontam. Kagbian kam maka na Diyos. Ewandén. Pablo.

Tito 1:1 263 Tito 2:7

Tu Sulat ni Pablo niTito1 Gébwat ye ni Pablo a utusan na Diyos,

sakay apostol ni Jesu Cristo. Inutusanék naa monda patibayén ko i péniwala du pinilina Diyos a tolay na, monda ipaliwanag kodide i katutuhanan ayun ta péniwala tama.2 I katibayan na péniwala tam éy tu kéasatam ta buhay a éwan tu katapusan. Sayatu nipangako na Diyos bagu na nilalang imundua. Ey éwan mégbuli-buli i Diyos.3 Ey nadid, kédemét na takda na a oras,éy nipaliwanag na tu nipangako na. Sakaynipagkatiwala na diyakén a sakén i magpa-hayaga ta kagi na ayun ta utus na Diyos.Siya i tagapagligtas tama.

4 Saye i sulat kua ni Tito, a tunay aanak ko ta péniwala tam. Tama tam aDiyos sakay ti Cristo Jesus a tagapagligtasdikitam, éy atdinan de ka maka, Tito, tabiyaya sakay ta kapayapaan.

Tu Katungkulan Ni Tito Ta Kreta5 Kanya niwahak ta ka ta Kreta, Tito, éy

monda husayén mo i étanan a bagay ta inaa éwan pabi mahusay du simbaan ta ina;sakay monda pilién mo du tagapamahaladu simbaan ta bawat banuwan sina, a at-dinan mo side ta tungkulin de. Tandaanmo tu nibilin ko diko: 6 Du matétanda atagapamahala ta simbaan, éy kailangan aéwan side tu kapintasan, sakay isesa san iasawa de, sakay méniwala be du anak de,sakay éwan side manggugulo. 7 Kailangana éwan tu kapintasan i tagapamahala tasimbaan, da side i bahala ta tarabaho naDiyos. Kailangan a éwan side palalo, éwanside maiyamutin, éwan side méglélasing,éwan side manggugulo, sakay éwan sidetu démot ta kuhata. 8 Eng ˈwan, dapat augali de, éy patulusén de ta mahusay dubisita de, sakay mahusay i ugali de, sakaytipidén de i sarili de, sakay mékidiyos sideta mahusay. 9 Kailangan be a sugsugén dea palagi i tunay a pégtoldu, monda maaride ya a gamitén ta péghatul de ta tolay.Sakay sawayén de du tolay a kontara ta éyaa pégtoldu.

Du Mégtoldu Ta Mali

10 Da entan mo, Tito, te meadu a tolaya mekétog tu isip, a pagkamalién de duiba ta pégtoldu dia a éwan tu pasa. Konabe sa i meadu a Judeo a méniwala ni Je-sus. 11 Kailangan a masaway side agad, dapinagkamali de dén i péniwala na meadua mététena. Monda san éy maketa sideta kuhata, kanya mégtoldu side ta mali.12 Entan mo, tu kinagi no purupeta de aesa éy, “Du taga Kreta kan, éy palagi sidea mégbuli-buli; koman kan side i hayup ametamad side, sakay medémot side.” 13 Eytama ngani ya. Kanya, Tito, éy pégka-gian mo side ta mahigpit, monda tumibayi péniwala dia ni Jesus, 14 monda éwande sugsugén i sari-sari a lagip a gébwatdu Judeo to araw, sakay monda éwan desundin du tolay a inumidel ta katutuhanan.15 Melinis i étanan a bagay éng melinis kabe tu isip. Pero du medukés a tolay aéwan méniwala, éy éwan side tu mahusaya gimet, da mehupet a tahod i isip dia. 16 Ikékagin dia, éy tukoy de i Diyos, pero éwan.Da i gimet dia, éy éwan umayun ta kagi dia.Medukés side a tahod, sakay masuwayinside. Ewan side makagimet ta maski anyaa mahusay.

2Tu Tama a Pégtoldu

1 Kanya siko, Tito, éy kailangan éy még-toldu ka ta tama a pégtoldu. 2 Ihatul modu matétanda a lélake a diyan side mé-glasing, sakay mahusay maka i ugali de,sakay tipidén de i sarili de. Hatulan moside a patibayén de tu péniwala de, sakaymahalén de i tolay, sakay magtiyaga side.3Pati dumatétanda a bébe, Tito, éy hatulanmobe side a gemtén de a palagi i kagustuanna Diyos; sakay diyan side mégupos; diyanside mahilig ta alak. Dapat magtoldu sidetungkul ta mahusay, 4 monda matolduande du kabataan a bébe a mahalén de duasawa de sakay du anak de. 5 Kona makasa, monda magadal du kabataan a bébe amagtipid ta sarili de, a diyan side meana-ananya. Dapat magsipag side sakay mebaitside, sakay sundin de tu asawa de. Konamaka sa monda éwan mapintasan i kagi naDiyos.

6 Pati du kabataan a lélake, éy hatulanmo be side a magtipid ta sarili de. 7 Sakay

Tito 2:8 264 Tito 3:15pati siko, Tito, éy ipeta mo i ugali mo amahusay, monda ahigén de ka. Magtolduka ta matapat, a diyanmo gégemtén a biro.8Magtoldu ka ta tama a kagi a éwan map-intasan. Eng pakuna mo sa, éy masanikedu kalaban tam, da éwan side tu makagi amedukés dikitam.

9 Pati du utusan, éy hatulan mo be side,Tito, a sumunud side ta amo de, a diyanside pulusupiya. Pilitén de maka a gu-mamet ta kasayaan na amo de. 10 Diyanside mégkupit. Eng ˈwan, dapat a mata-pat side to amo de, monda mepeta de ikamahalan a pégtoldu na Diyos ta gimetdia. 11 Dahilan éy nipaliwanag dén nadidi memahal a gimet na Diyos a kaligtasanna tolay. 12 Saya i mégtoldua dikitam améngibut ta labag ta Diyos sakay ta ugalita mundua a medukés. Saya i mégtolduadikitam a magtipid ta sarili tam sakay tapégpatama ta ugali tam, sakay ta pékidiyostam. 13 Dapat kona sa i ugali tam, habangumasa kitam ta éya a memahal a aldew auhayén tam. Saya i aldewa a dumemét iDiyos tam a ti Jesu Cristo a tagapagligtas.Ey dikél i kapangyarian na ta éya a aldew.14Niatéd na tu sarili na, a monda meligtasna kitam ta medukés. Sakay lininisan nakitam, monda sikitam i tolay na a sar-ili, monda mesipag kitam a magimet tamahusay.

15 Itoldu mo ya, Tito. Gamitén mo i ka-pangyarian mo a maghatul ta tolay, sakaypégkagianmo side. Diyanmo pakultaden ate umidel diko.

3I Dapat a Ugali Du Méniwala Ni Jesus

1 Ipaala-ala mo du méniwala sina, Tito,a dapat side sumunud du mayor de sakaydu iba a tagapamahala. Dapat sundin deside, sakay palagi side a handa a gumametta mahusay. 2 Pégkagian mo side a diyanside mégupos, sakay diyan side mékelbug.Kailangan a mebait side, sakay gumalangside ta maski ti ésiya a tolay.

3 Da tandaan mo, pati sikitam, éymedukés i ugali tam to araw. Mekétog iisip tam, sakay masuwayin kitam. Sakayéutusan kitam to éya namaski anya a gustutam a medukés. Ugali tam sana to éya, éy

medukés, sakay sumésene kitam. Naiya-mut dikitam du iba, sakay naiyamut kitambe dide. 4 Pero nadid, éy mepaliwanagdén i ugali na Diyos a mebait, 5 da niligtasna kitam. Pero éwan na kitam niligtasdahil to gimet tam a mahusay, éng ˈwankanya niligtas na kitam éy to kagbi na sandikitam. Mineligtas kitam dahil ta péglinisna dikitam. Dahil ta éya, éy nienak kitama huway, a naging bigu i buhay tama. Eygébwat ya ta Banal a Espiritu. 6 Niatéd naDiyos dikitam i Banal a Espiritu ta pamag-itan ni Jesu Cristo a tagapagligtas tam.7 Kona sa i ginamet na, monda tanggapénkitam na Diyos, a ibilang na kitam a éwantu kasalanan, monda magkamit kitam tabuhay a éwan tu katapusan. Saya i asaantama. 8Tandaanmo i kagi ko a éye, Tito, datunay ya.

Kanya gustu ko a tiyagaan mo ya, Tito,a itoldu mo du méniwala ta Diyos, mondamesipag side a gumamet ta mahusay. Iéya éy mahusay, a pakinabangan na tolay.9 Diyan ka mékipégsuway ta éwan tu pasa,sakay du atakdug a listaan du matétandato araw. Iwasan mo be i pékelbug tungkulta kautusan. I éya éy éwan tu kabuluhan.10 Sakay éng te tolay sina dikam a pinég-suwayén na du kaguman moy, éy pégka-gianmo. Nadid, éng éwan siyamaniwala éypégkagian mo a huway. Nadid, éng sigi sansiya éy diyan mo pakultaden a mékiagumdikam. 11 Da tukoy mo dén a medukés ikona sa a tolay. Te kasalanan siya, sakaytukoy na be ta isip na a te kasalanan dénsiya.

12 Paangen ko diko ti Artemas, o dikayati Tikiko. Kédemét na diko, Tito, éy piliténmo a umange diyakén agad ta Nikopolis,da saya i pégpalipasan kua a talaga nadida taglamig. 13 Pilitén mo a pagayakan deSenas éy ti Apolos, monda mahusay i lakaddia. Pagayakan mo side ta étanan a kailan-gan de. 14 Matolduan maka du étanan akaguman ta a magtarabaho ta mahusay,monda matulungan de du te kailangan.Diyan side mégbébulakbolén.

15 Du kaguman ko ta éye, éy mékiku-musta side diko. Sakay sakén, éy ipékiku-mustaék mo du kaguman tam ta ina améniwala. Kagbian kam maka na Diyos.Ewan dén. Pablo.

Pilimon 1 265 Pilimon 25

Tu Sulat ni Pablo niPilimon1 Gébwat ye ni Pablo a pihesu alang-

alang ni Cristo Jesus. Sikame ti Timoteo inanulata ta éye. Saye i sulatmia ni Pilimon,tu mahal me a katulung me ta tarabahotam. 2 Sulatan me be ti Apia a top tam,sakay ti Arkipo a katulung tam ta kalabantam, sakay du iba sina a méniwala a tesakup du mégsimba ta bile moy.

3 Tama tam a Diyos sakay ti Panginoontam a Jesu Cristo, éy atdinan de kam makata biyaya sakay ta kapayapaan.

4 Mégpasalamaték ta Diyos a palagi,dahil diko, Pilimon, a alélahanén ta ka tapanalangin ko. 5 Dahilan éy nabaheta kodén i pégmahal mo du étanan a méni-wala, sakay nabaheta ko be a matibaydén tu péniwala mo ni Panginoon Jesus.6 Ménalanginék a mapospusan maka dutolay i mahusay a dumemét dikitam a géb-wat ni Cristo. Mapospusan de maka yadahil ta péniwala mo a ipahayag mo. 7 Tupéngmahal mo du iba a tolay, Wadeng, éysaya i nagpasayaa diyakén, da pinatibaymokan i isip du étanan a méniwala ta Diyos.

8 Kanya nadid, Pilimon, éy te kaginékdiko. Pero éwan ko gamitén i kapangyarianko a gébwat ni Cristo a mangpilit diko amangtupad ta gustu kua. 9 Engˈwan, alang-alang ta pégkasuyu taa, éy mékiohonéksan diko. Maski lakayék a nepihesu alang-alang ni Cristo, éy éwan ta ka pilitén. 10 Ipékiohon ko sana diko, Pilimon, éy alang-alang ni Onesimo. Dahilan éy bilang anakko dén siya a tunay, da tinolduan ko siyaa ipasakup ni Jesus ta kinepihesuan kuae.11 To éya éy éwan ka tu pakinabang niOnesimo. Pero nadid, éy te pakinabang kadén diya; sakay sakén éy te pakinabangékbe, da inagumanék na.

12 Nadid, Kadimoy, éy pasolién kodén nadid diko ti Onesimo, maski maga-mwawék diya. 13 Gustu ko maka a gipusénko pa se siya a kaguman ko, mondasiya maka i mégebégi mo a tumulung sediyakén ale ko a pihesu. 14 Pero éwan, damésanikeék a gamitén tu utusan mo éng

éwan mo pakultaden. Ewan ta ka piliténéng éwan mo isuul diyakén.

15 Kanya wade nehiwalay diko ti Ones-imo a sandali a panahun, éymondamagingkaguman mo siya a huway habang buhay.16 Ey éwan dén siya nibilang a utusan mosan nadid, éng ˈwan higit pa ta utusan,da naging top mo siya nadid ta péniwala.Sakén éy gustu ko siya a tahod. Pero siko,éy mas mahigit i pénggustu mua diya atalaga, da te utusan ka man dén, sakay tetop ka be dén a méniwala ta Panginoontam.

17KanyaPilimon, éngmagkadimoykita atalaga, éy tanggapén pad ti Onesimo a konamaka be ta pénanggap mo diyakén. 18 Engte kasalanan siya diko, o éng te utang diko,éy sakén i bahala. 19 Tandaan mo, sakén amismo, éy pirmaan ko dén i sulatae, mondamaniwala ka a sakén i bahala a magbayadta utang na. Pero, Pilimon, diyan mobe kaleksapan a te utang a luub ka bediyakén, da sakén i néngipaliwanaga dikota buhay a éwan tu katapusan. 20 Kanya,Wadeng, éy umayun ka pad ta pékiohon koa éye diko dahil ta péniwala ta ta Pangi-noon. Pakasayaénék pad, da patwadi kitadén ta péniwala. 21 Mégkompiyansaékdiko, Pilimon, da tukoy ko a sundin moi pékiohon kua diko ta sulatae. Tukoyko a gemtén mo i mas mahigit ta gustuko. 22 Maghanda kam be ta demtan ko, daumasaék a paluwasénék de ta pégpihesua-nae, dahil ta panalangin moya diyakén, atulos bumisitaék dikam.

23 I kaguman ko a éye a ti Epapras, éymékikumusta diko. Nipihesu be siya dahilta péniwala na ni Cristo Jesus. 24 Sakaydu katulung ko a iba ta tarabaho ko, a tiMarkos, ti Aristarko, ti Demas, ti Lukas, éymékikumusta be side diko.

25 Kagbian kam maka na Panginoon tama Jesu Cristo. Ewan dén. Pablo.

Hebreo 1:1 266 Hebreo 2:8

Tu Sulat a para duHebreo

1 To éya éy nipaliwanag na Diyos i kagina du apo-apo tam ta pamag-itan du pu-rupeta na. Nipaliwanag na ya ta iba-ibaa panahun, sakay ta iba-iba a gimet na.2 Pero nadid, éy nipaliwanag na dén diki-tam i kagi na ta pamag-itan no anak na.Siya i pinaglalanga na Diyos ta étanan. Siyai inutusan na a bahala ta étanan. 3 Tuanak na Diyos, éy siya i méngipetaa tapagkadiyos na Diyos ta mundua. Dahilan,éng kodya i Diyos, éy kona be dén sa tu anakna. Siya be i bahala ta sanlibutan ta pamag-itan no kagi na a makapangyarian. Tonikate na a paramalinis i tolay ta kasalanande, éy nagsoli siya ta langet, a kaguman nasa i Diyos a méghari.

Mataas Ti Jesus Du Anghel4 Kanya tu anak na Diyos, éy pinataas

siya na Diyos du anghel. Dahilan itungkulin na a makapangyarian, éymahigit pa du anghel. 5Da bakén a anghel ipinégkagiana na Diyos ta kagi a éye, a “Sikoi anak ko. Sakén i Ama mua.” Tu anakna san i pinégkagian na ta éya. Ti Jesussan i nginahinan na a anak na. 6 Sakayto pégpaange na Diyos to anak na a isesata mundua, éy kinagi na, a “Dapat a siya isambaana na étanan a anghel ko.”

7 Nginahinan na Diyos du anghel a utu-san na, a koman kan side i pahés éy ta apoy,da mesibét side a gemtén de agad i utusna Diyos. 8 Pero i ningahen naa to anakna éy Diyos! Da kinagi na diya, a “Siko éyDiyos ka. I kapangyarian mua, éy éwan tukatapusan. Méghari ka ta tama. 9 I gimet amahusay éy kasahatan mo. Pero i gimet amedukés éy kaiyamutan mo. Kanya sakéna Diyos, éy pinili ta ka dén a mataas kadu iba. Sakay inatdinan ta ka ta kasayaanmo.” 10 Sakay i kagi a iba a tungkul to anakna Diyos, éy “Siko, Panginoon, i naglalangata mundua. Sakay i étanan ta langet, éylinalang mo be. 11 Kédemét na oras éymaibut side. Pero siko éy éwan ka maibut,maski nikésiya. Maluma side a étanana koman i badu. 12 Ey siko, iduho mo imundu, sakay du édsa ta langet, a koman

side i dati a damit. Mabagu side; pero sikoéy éwan ka mabagu. Ewan ka tumanda,sakay éwan ka mate.” 13 Sakay bakén aanghel i pinégkagian na Diyos ta éye, a“Kaguman ta ka se a maghari, a hangganmapasukukodikodukalabanmo.” Tu anakna san i pinégkagian na ta éya.

14 Ey anya i tungkulina na anghel? Sideéy du espiritu amégtarabaho ta Diyos. Sidei utusan na Diyos a ange tumulung du tolaya meligtas.

2Diyan Moy Pébayan Tu Inadal Moy

1Nadid, éng kona sa i kapangyarianni Je-sus, éy dapat a pansingén tam ta mahigpiti katutuhanan a inadal tam tungkul diya,monda éwan tam kaleksapan. 2 Da entanmoy tu kahigpitan no kautusan na Diyosa nipahayag du anghel ni Moises to araw.Eng maparusaan na Diyos a talaga i maskiti ésiya a éwan méniwala ta éya, 3 éy anya,isip moy makaiwas kitam beman ta parusana nadid, éng pabayan tam tu nipahayagno Panginoon tungkul ta pégligtas ta to-lay? Da lalo ya a mahigpit to kautusan.Ey tandaan moy, du tolay a nakabati niJesus, éy side ya di nagpatunaya dikitama katutuhanan ya. 4 Pati i Diyos, éy nag-patunay be siya dikitam a katutuhanan tunitoldu de dikitam. Da inatdinan na sideta kapangyarian a monda makagimet sideta kataka-taka ta harapan tama, mondaméniwala kitam. Sakay inatdinan na be duméniwala ta iba-iba a kaluub na a gébwatta Banal a Espiritu, ayun ta gustu na aiatéd. Diden ya a kaluub éy sa ˈ be yai mégpatunaya dikitam a katutuhanan tunitoldu de.

Ti Jesus I Tagapagligtas5 Nadid, te kagin ék tungkul ta bigu a

mundu adumemét: bakén a anghel i piniliana Diyos a bahala ta éya, éng éwan tolay.6Da kinagi ye to kasulatan:“Siko, Diyos, bakit tolay i pansingén mua?

Maski éwan side tu pasa, éy alagaanmo side. 7 Ta sandali a panahun, éyginamet mo side a mababa side duanghel. Sakay pinataas mo side akoman i hari, 8da inatdinanmo sideta kapangyarian ta étanan.”

Hebreo 2:9 267 Hebreo 3:13Nadid, éng kinagi na Diyos a inatdinanna i tolay ta kapangyarian ta étanan, éyi kahulugen na éya, éy éwan tu bagay aéwan ipasakup ta tolay. Nadid a panahunéy meta tam a éwan pabi makapangyariani tolay ta étanan. 9 Pero entan moy tiJesus. Ta sandali a panahun éy pinababasiya naDiyos du anghel, a naging tolay siya,monda mate siya para ta étanan a tolay. Eyginimet ya na Diyos da kéagbian na kitam.Pero nadid, éy pinataas dén siya na Diyos ahari, da minate siya para dikitam.

10 Linalang na Diyos i étanan, a siya ibahala ta étanan. Kanya tama i plano naa naghirap ti Jesus, monda maging ganapdén ti Jesus a tagapagligtas ta meaadu atolay na Diyos, a iange na side ta langet.11 Ey nadid éy inibutan na dén dikitam tukasalanan tam. Ey nadid, i Ama na, atsakay na Ama tam, éy isesa. Kanya ti Jesus,éy éwan siya mégalanganin a dulawan nakitam a top na. 12 Kona se i kinagi naata Diyos, a “Ipahayag ta ka, Améng, dutétotop ko. Ta pégpisan de, éy purién taka ta harap de.” 13 Sakay kagi na be, éy“Umasa ék ta Diyos.” Sakay kinagi na be,a “Kéye ék dén se, a kaguman ko du anakna Diyos a naging tétotop ko.”

14 Nadid, sikitam a anak na Diyos, éytolay kitam a mate kitam be. Kanya tiJesus éy naging tolay be siya, a te bégibe, monda mate siya para dikitam. Eyta pamag-itan no nikate na, éy natalo nati Satanas, da ti Satanas i kégébwatan nakamatayan. 15 Minate ti Jesus to kudos,a monda agawén na kitam ta anteng tamta ikate tam. 16 Bakén a du anghel i té-tulungan naa, éng ˈwan sikitam a lahi niAbraham. 17Kanya naging tolay siya a konadikitam a tétotop na, mondameramay siyata hirap tam, monda kagbian na kitam.Ginimet na ya a monda siya i tagapanalan-gin dikitam ta harap na Diyos. Minatesiya para ta tolay, monda pagpasensiyaanna Diyos i tolay ta kasalanan de. Matapatti Jesus, a kinagbian na kitam dén. 18 Eynadid, maari na dén a aguman du tétoksonni Satanas, monda éwan sidemagkasala; danaghirap siya a tinokso be siya ni Satanasto éya.

3Mataas Ti Jesus Ni Moises

1 Sikam a tétotop ko ta péniwala, pinilikam be dén na Diyos a anak na. Isipénmoy ti Jesus, siya a nibaheta tam ta tolay.Siya i pinaange se na Diyos ta mundua,monda siya i maging tagapanalangin diki-tam. 2 Inatdinan siya na Diyos ta tungkulinna; éy matapat siya ta Diyos, a kona niMoises. Da ti Moises, éy matapat be taDiyos to araw, to péngatéd diya na Diyos totungkulin na a siya i tagapamahala ta bilena Diyos. (I bile na éy du tolay na a Judeo.)3 Pero ti Jesus éy mas higit pa ni Moises, dasiya i naglalanga du tolay na Diyos. Ey tiMoises éy linalang san. 4 Tokoy tam dén ai bawat bile, éy te tolay a nagimet ta éya.Ey Diyos i nagimita ta étanan. 5 Nadid tiMoises, éy matapat a utusan na Diyos atagapamahala ta étanan a tolay na Diyos toaraw. I tungkulin na sana, éy ipahayag nadu tolay i gimet na Diyos ta esa a panahuna dumemét. 6Pero ti Cristo éy éwan utusanna Diyos a kona ni Moises, éngˈwan anakngani na Diyos, a matapat siya a tagapama-hala ta tolay na Diyos nadid. Ey sikitam itolay na, éng éwan tam pébayan i pag-asatam diya, sakay éngmégkompiyansa kitamdiya ta mahusay.

Tu Lugar a Para Du TolayNa Diyos a Imangan De

7 Kanya isipén moy i kagi na Banal aEspiritu du Judeo to araw: “Bagay mabatimoy nadid i kagi na Diyos, 8 éy diyan kammekétog tu ulo, a kona du apomoy to araw,to péngidel de ta Diyos to ilang a lugar.9 Da du Judeo to araw, maski mineta de imemahal a gimet na Diyos to lubuk na épata pulu a taon, éy pinuhubaan de siya éngpabayan na i ugali de a medukés. 10 Kanyakinaiyamutan na Diyos diden ya a tolay, dakinagi na a palagi side a éwan méniwala tautus na, amedukés be i isip dia. 11Mégingéli Diyos dide, a nisumpa na side” a kinagi na,a “Ewan side makasdép ta lugar a nihandako dide a kaginhawaan de.”

12 Sikam a tétotop ko, mangilag kam,makay te sénganya dikam a te medukésa isip, a maibutan tu péniwala moy taDiyos. 13Maigi pa éy négpaalélahanan kama aldew-aldew, habang te panahun pabi,

Hebreo 3:14 268 Hebreo 4:16monda éwan tu esa dikam a maloko nakasalanan na; monda éwan tu esa dikama umidel ta Diyos. 14 Da kaguman kitamni Cristo a étanan, éng méniwala kitamdiya ta matibay hanggan éwan dumeméti katapusan. 15 Sé ˈ ngani ye i kinagia tokasulatan: “Bagay mabati moy i kagi naDiyos éy sundin moy. Diyan kam mekétogtu ulo a kapareho du Judeo to araw.” 16 Eyti ésiya diden ya i nakabatia to kagi naDiyos, a tulos de inidelan? Du Judeongani aétanan a niluwas ni Moises ta Egipto. 17 Tiésiya i pinaginglana na Diyos to lubuk noépat a pulu a taon? Diden ya ngani a Judeoa te kasalanan. Ey minate side a étanan toilang a lugar. 18 Ti ésiya du pinégkagianna Diyos a éwan side makasdép to lugara nihanda na dide a kaginhawaan de? Dutolay a masuwayin. 19 Kanya tukoy tam aéwan side nakasdép to luta a nipangako naDiyos a para dide, da éwan side naniwala.

41Nadid éy nipangako na Diyos a makas-

dép du tolay na to adene na, a maginhawa.Ey i éya a pangako éy para dikitam be.Pero mangilag kam; makay te esa dikam aéwanmakasdép ta éya a nipangako na. 2Dasikitam éy nabati tam be dén i Mahusay aBaheta a kona du Judeo to araw, améngilig-tas i Diyos ta tolay. Pero side, éy éwande pinakinabangan i éya, da éwan sidenaniwala. 3 Ey sikitam a méniwala nadid,éy makasdép kitam a kaguman tam i Diyosa maginhawa. Pero du éwan méniwala éyéwan maari. Da mégingél i Diyos ta konasa, a kinagi na a éwan makasdép i kona sato lugar a nihanda na dide a kaginhawaande. Ey kinagi na i éya, maski nakahandadén tu lugar na sapul to nipaglalang na tamundua. 4Da linalang na Diyos i étanan taéném san a aldew. Sakay to ikapitu a aldew,éy inumimang kan dén siya to péglalangna. Saya tu kagi to kasulatan. 5 Sakaykagi na be ta éya, a diden ya a tolay éyéwan side makasdép a kaguman na Diyosa umimang ta kaginhawaan de. 6 Kanyadu tolay to araw a nakabati ta Mahusay aBaheta, éy éwan side nakasdép to lugar naDiyos, da éwan side naniwala. Pero te ibaa makasdép a monda kaguman dén side naDiyos a maginhawa. 7 Kanya huway siya a

néngitakda ta esa a panahun a makasdépi tolay ta lugar na. Ey nadid ngani dén ipanahun a éya! Da kélipas no panahun dutolay a éwan méniwala, éy kinagi ni Dabidtu kagi na Diyos a kona se: “Bagay mabatimoy i kagi na Diyos,” kagi na, “éy diyankam mekétog tu ulo.”

8Nadid, i éya a lugar a kaginhawaan, éybakén a banuwan na Israel a dinemtan duJudeo to péngigiya dide ni Hosue. Da éngkona sa éy éwan maka dén négkagi i Diyosa ta esa pa a panahun éy te dumemét aginhawa. 9 Samakatuwid, éy te imanganpa a lugar a nakahanda a para ta tolayna Diyos, a kaginhawaan de. 10 I maski tiésiya a makasdép ta éya éy kaguman naDiyos a maginhawa, a kona to kéimang naDiyos to péglalang na to éya. 11 Kanyamagpilit kam a sumunud ta Diyos, mondamakasdép kam ta éya a lugar, a kagumanmoy siya a maginhawa. Diyan sumuwayi maski ti ésiya dikam; makay te éwanmakasdép dikam, a kona du Judeo to arawa masuwayin. Dapat kitam a sumunud,12da i kagi na Diyos éy éwanmalipas, sakaymahigpit ina a méngipeta ta édse ta isiptama. Mara i kagi na Diyos éy metadémta maski ahe a sondang a magtembang itadémnaa, da bumébétko a hanggan ta isiptama sakay ta angés tama, a puhubaan nai gayak na tolay. 13 Ewan tu makaliso taDiyos. Meta na i maski anya a gimet natolay éy ta gayak de. Siya i péngatuwiranantam ta kasalanan tam.

Ti Jesus I Tagapanalangin14 Nadid, dapat patibayén tam ta

mahusay i péniwala tam ni Jesus. Date tagapanalangin kitam a inumange talanget a mékiohon ta Diyos a para dikitam--ti Jesus a mismo, a anak na Diyos! 15Maigida ti Jesus i tagapanalangin ta Diyos apara dikitam. Da siya éy tukoy na dén ipagkatolay tamamedukés. Da tolay be siyaa tinokso be ni Satanas. Ewan tu pégtoksoni Satanas ta tolay a éwan nabati ni Jesus.Pero éwan siya nagkasala. Kanya méhabagsiya dikitam. 16 Ey dahil ni Jesus, éydiyan kitam mésanike a umadene ta Diyos,da mebait siya. Manalangin kitam diya,monda kagbian na kitam, sakay agumanna kitam bagay te kailangan kitam.

Hebreo 5:1 269 Hebreo 6:105

1Nadid, i bawat mataas a padi na Judeo,éy pinili siya ta tolay, a i tungkulin na éytagapanalangin ta Diyos a para dide. Mé-gatang siya ta Diyos dahil ta kasalanan de,monda patawadén side na Diyos. 2 I kona saa padi éy tolay be siya a makasalanan be.Kanya mahusay siya a mangagbi du tolaya iba a te kasalanan. 3 Ey siya, da mehinabe, éy kailangan mégatang siya éwan sanpara ta kasalanan du tolay, éngˈwan para takasalanan na be a sarili. 4 Nadid, tungkulta tungkulin na mataas a padi éy éwanmaari i esa a tolay a mangalap ta éya atungkulin. Da Diyos san i nangpilia éng tiésiya i mataas a padi, a kona to nipangpilina ni Aron to araw.

5 Ey kona be sa ti Cristo. Ewan siyanagpataas ta sarili na a monda siya i taga-panalangin. Engˈwan, Diyos i nagpilia diyaa tagapanalangin, to pégkagi na diya, a“Siko i anak kua. Sakén i Ama mua.” 6 Teiba be a kagi na Diyos diya, a “Siko i taga-panalangin ta tolay a éwan tu katapusan, akona ni Padi Melkisedek to araw.”

7 Ti Jesus, to pégiyan na pabi ta mund-uae, éy ménalangin siya ta Diyos, a dumé-daying siya a makasanget, da tukoy na aDiyos i maari améngiligtas diya ta ikate na.Ey pinansing siya na Diyos, da neta na amasiyadu i péniwala na diya. 8Maski anaksiya na Diyos éy natutu siya a méniwaladiya, dahil to hirap a tiniis na. 9 Ey nadid,naganap dén ti Jesus ta mahusay, a tulossiya tagapagligtas nadid ta étanan a tolaya sumésunud diya. 10 Ey pinili dén siya naDiyos, a siya i tagapanalangin ta tolay, akona ni Padi Melkisedek to araw.

Diyan Moy Pébayan Tu Péniwala Tam11 Te meadu ék maka pa a makagi

tungkul ta éya, pero mehirap a ipaliwanagdikam, da sala moy a mapospusan. 12Nalekam dén a méniwala ni Jesus! Bakit kailan-gan kam pa a tolduan tamedibo a pégtolduna Diyos? Dapat sikam maka dén i még-toldu! Koman kam pabi i anak a mégsusopabi, da éwan moy pabi kaya a ménganta kanén. 13 Eng gatas san i kaya moy akanén, éy koman pabi i anak i isip moya.Mehina pabi i péniwala moya, a éwan moypabi tukoy i kagi na Diyos a mégtoldu tamahusay a ugali. 14 I mekétog a kanén

éy saya i medisalad a pégtoldu. I éya éypara san du te isip; side a gumégimet tamahusay, da mapospusan de i mahusay éyta medukés.

61 Kanya sikam, éy dapat kam a magadal

ta medisalad a pégtoldu ni Cristo, mondatumibay i péniwala moya. Diyan kam sanmagadal a huway-huway ta medibo san apégtoldu. I medibo a pégtoldu éy tungkulsan ta péngibut ta ugali a éwan tu pasa,sakay ta péniwala ta Diyos, 2 sakay ta pég-binyag, sakay tungkul ta péngitupo moy takamétmoya ta tolay a basbasanmoy, sakayta kéhuway a buhay, sakay ta parusa naDiyos a éwan tu katapusan. 3Magadal kambe tamedisalad a pégtoldu, éng pakultadenkam na Diyos.

4Da entanmoy: i tolay a nagpasakupdénni Jesus, éng idelan de man dén, éy éwandén maari a makapagsisi i kona sa, sakayéwan bemaari a mapasoli side a huway. Dutolay a kona sa, éng naliwanagen dén side,a nabati de dén i kaluub na Diyos, sakaynaging kabilang dén side du tinumanggapta Banal a Espiritu, éy anya éng idelan de?5 Eng nakabati side a mahusay i kagi naDiyos, éng makaramdam side ta kapang-yarian na Diyos a dumemét a maghari, éyanya éng idelan de? 6 Eng mabati na tolay ikona sa, sakay tulos idelan de, éy éwan dénmaari a makapagsisi i kona sa; éwan dénmaari a makasoli side a huway, da komande i nipako a huway ti Jesus ta kudos, dahilta kéidel de diya ta harap nameadu a tolay.

7-8 Mara i tolay a nipasakup ni Jesus,sakay tulos idelan de, éy koman side iluta a demtan na uden, pero i imula saéy éwan magtubu. Ewan ya tu pasa aluta, da medukés san a lamon i tumubuata éya, sakay set. Talaga a idelan no tekoo i kona sa a luta, a tulos na a tutudén.Samakatuwid éyparusaannaDiyos i tolay akona ta éya a luta, a inumidel ni Jesus. Perodu manatili diya, éy tulungan na.

9 Kékadimoy, maski kona sa i kinagi ko,éy tukoy ko a memahal i kalagayan moy, ailigtas kam na Diyos ta mahusay. 10 Tamai gimet na Diyos. Ewan na kéleksapan iginimet moya sakay tu pégmahal moy diyaa iyépeta moy to pégtulung moy du topmoy ta péniwala. Ey séˈ pabi ya i ugalimoya

Hebreo 6:11 270 Hebreo 7:14nadid. 11 Sakay sakén, i gustu kua, éy tulosmesipag i bawat esa dikam a méniwala ahanggan buhay kam, monda kamtan moyi asaan tama. 12 Diyan kam metamad. Engˈwan, ahigén moy du iba a tolay a tétiisénde i hirap de, a uméasa side to nipangakona Diyos dikitam.

Tu Nipangako Na Diyos13 Entan moy ti Abraham: to péngako

na Diyos diya, éy nipangako na Diyos atupadén na. Ey pinatibay na tu pangako nata sarili na a ngahen. Ey éwan tu mataas tangahennaDiyos. 14Kinagi naDiyos diya, éy“Pagpalaén ta ka a talaga, sakay pakaduénko i lahi moy.” 15Ey entanmoy ti Abraham:nale siya a naguhay, pero nakamtan nabe tu nipangako na Diyos diya. 16 Engsumumpa i tolay ta pangako, éy ngahinanna i esa a tolay amataas pa diya. Ey dumak-abati, éy méniwala side ta pangako na éngisumpa na. 17Ey kona be sa i Diyos to araw--pinatibay na tu pangako na ta pamag-itanna pénumpa, monda du pinangakuan na,éy tukoy de a éwan malipas tu kagi na.18 Kanya sikitam a nipasakup ta Diyos, éyumasa kitam to nipangako na, da nisumpana be. Eymatibay i kéasa tamdiya, da éwansiya mégbuli-buli. 19-20 Tukoy tam a sigu-radu a tanggapén tam i nipangako na Diyosdikitam, da ti Jesus, éy neditol siya dikitamta langet, a siya i tagapanalangina dikitamta harap na Diyos, a éwan tu katapusan.Koman siya ti Padi Melkisedek.

7Ti Padi Melkisedek

1 Ti Melkisedek, éy siya i hari to araw taSalem. Sakay padi be siya a tagapanalanginta Diyos. Ey ti boboy tam a Abraham,to késoli na a gébwat to banuwan a nag-pabuno du hari a kalaban na, éy sinambatsiya ni Melkisedek. Tulos na a binasbasanti Abraham, amonda kagbian siya na Diyos.2 Nadid ti Abraham, éy inatdinan na tiMelkisedek to ikasapulu no sinamsam nadu kalaban na. Tu ngahen ni Melkisedek,éy éduwa i kahulugen na. Tu esa éy harina tama a gimet. Sakay tu kahulugen na aikaduwa, éy hari na katahimikan, da harisiya na Salem. (I kahulugen na Salem éytahimik.) 3 Ewan tu nakapospos to ama

ni Melkisedek, sakay to ina na, o dikayato kinégébwatan na. Ewan be nisulat tunikeenak na o dikaya tu kamatayan na.Kanya ti Melkisedek, halimbawa éy komansiya ti Jesus a anak na Diyos, a nagingpadi a tagapanalangin ta tolay, a éwan tukatapusan.

4 Entan moy: mataas siya a tahod. Maskimataas be ti boboy tam a Abraham, éyinatdinan na ti Melkisedek to ikasapulu nosinamsam de du kalaban de. Nigalang siyani Abraham. 5 Kanya tu padi a koman tiMelkisedek éy mataas siya du padi a aponi Lebi. Da side san i maaria a mangalapdu kapareho de a Judeo ta ikasapulu nakabuhayan de. Ey du apo ni Lebi éy apobe side ni Abraham. 6 Ey ti Abraham,éy mataas siya, da siya i pinangakuan naDiyos. Ey ti Melkisedek, maski éwan siyaapo ni Lebi éy inatdinan siya ni Abrahamto ikasapulu no sinamsam na. Sakay tiMelkisedek, siya i nagbasbasa ni Abraham.7 Ey talaga tu mégbasbas, éy siya i mataasato basbasan na. Kanya mas mataas tiMelkisedek ni boboy Abraham. 8 Da entanmoy, du apo-apo ni Lebi éy padi side. Eyalapén de i ikasapulu to hanap no kaparehode. Pero maski padi side, éy mate beside. Pero ti Padi Melkisedek, éy kagi nakasulatan a buhay pabi siya. 9 Kanya tiAbraham, to nipangatéd na ni Melkisedekto ikasapulu no sinamsam na, éy bilangnangatéd be ti Lebi, 10 da apo siya niAbraham, maski éwan pabi nienak. Kanyamataas ti Melkisedek ni Lebi.

11 Tu utus a niatéd na Diyos du Judeoéy monda maging mahusay side. Nadid,éng naging mahusay side ta pamag-itandu padi a gébwat ta lahi ni Lebi, éy éwanmaka dén kinailangan i iba a padi, ayunta pagkapadi ni Melkisedek. Pero te ibanadid a tagapanalangin ta tolay, a ti Jesusngani dén. Ey éwan kaparis ni Aron a aponi Lebi i pagkapadi naa. 12 Ey to péngbaguna Diyos to tagapanalangin diya, éy binaguna be tu kautusan. 13 Ey tu Panginoon tama Jesus, éy siya i nanglewasa du dati a padia tagapanalangin ta tolay. Ey éwan siyalahi du dati a padi, 14 da gébwat siya talahi ni Huda. Ey ti Moises, to pégkagi nata tungkul du padi, éy éwan na kinagi amaging padi du Judeo a sakup ta lahi ni

Hebreo 7:15 271 Hebreo 8:10Huda.

Maari Ti Jesus Du Dati a Padi15 Kanya tukoy tam a naibut dén i

tungkulin du dati a padi, da i kalewas dia éyti Jesus. Siya i tagapanalangin a kaparehoni Melkisedek to araw. 16 I pagkapadi naaéy éwan gébwat to dati a kautusan, éngéwan inatdinan siya na Diyos ta tungkulinna a tagapanalangin dikitam, dahil ta ka-pangyarian na, sakay pati éy nabuhay siyaa huway, a éwan tu katapusan. 17 Diyosi nagpatunaya ta éya, da kagi na to ka-sulatan, a ti Jesus i tagapanalangin ta to-lay a éwan tu katapusan, a kona ni PadiMelkisedek to araw. 18 Kanya tu dati akautusan éy nalipas dén, da éwan tu pasa,a éwan na kitam tinulungan. 19Da éwan tutolay amakasunud ta éya ta hustu, amondamebilang dén a éwan tu kasalanan. Peronadid i kalewas na éya, éy ti Jesus. Siyai pag-asa tama. Dahil diya, éy makaadenekitam dén ta Diyos.

20 Lalo a mahusay i bigu a ginimet naDiyos, a niatéd na ti Jesus a tagapanalangintam. Ewan nangako i Diyos du dati a padi.21 Pero nangako siya ni Jesus. Da kagito kasulatan, a nangako dén i Diyos a tiJesus i tagapanalangin a hanggan. Ey éwanmabagu i isip na Diyos. 22 Ey dahil ta éya apangako, éy tukoy tam a lalo a mahusay tiJesus to gimet du dati a padi. Umasa kitamta tipan ni Jesus.

23 Du dati a padi éy meadu side, daéng mate i esa, éy kailangan lewasan naiba. 24 Pero ti Jesus éy te buhay a éwantu katapusan. Ewan siya tu kalewas tatungkulin na a méngipanalangin dikitam.25Kanya maski nikésiya, éy maari ti Jesus améngiligtas ta tolay a umadene ta Diyos tapamag-itan na. Da buhay siya a hanggan, amékiohon siya ta Diyos a para dide.

26Kanya ti Jesus, éy siya i tagapanalang-ina dikitam. Banal siya, a éwan siya tukasalanan. Ewan siya tu medukés a konata iba a tolay. Sakay inumange dén siyata langet, a siya i mataasa ta éya. 27 Ibasiya du padi a tagapanalangin. Side éymégatang side aldew-aldew ta bayad nokasalanan de a sarili, sakay na kasalananna iba a tolay be. Pero ti Jesus, éy mensansan a niatéd na tu bayad du kasalanan natolay. Ey anya i niatéd naa? Tu bégi na

a sarili to nikate na to kudos. 28 Du ibaa padi éy pinili side ayun to kautusan niMoises, maski makasalanan be side. Perotu kasunud no kautusan éy tu pangako naDiyos. I pinili naa a tagapanalangin éy tuanak na. Ey éwan siya tu kasalanan amaskiisesa, a hanggan.

8Ti Jesus I Padi Tam

1Nadid, saye i kahulugen na éya a kinagiko: Te pinakangbégi kitam a kaguman naDiyos a méghari ta langet, a ti Jesus. 2 Siyai mékiohon ta Diyos a para dikitam. Marasiya i padi a manalangin dikitam ta tunaya bile na Diyos ta langet. I éya a bile éyéwan simbaan a nitaknég na tolay, éngˈwani Panginoon i nagimita ta éya.

3 Du padi a Judeo, i tungkulin dia éymégatang, améngatéd side ta Diyos. Kanyatu padi tam a ti Jesus, éy kailangan a mén-gatéd be siya. 4 Pero éng mégiyan pabiti Jesus ta mundua, éy éwan siya maaria maging padi, da te padi dén a Judeo amégatang dén ta Diyos ayun to kautusan.5 I tarabahua diden ya a padi, éy halimbawasan na édsa ta langet. Tukoy tam dén ya,da ti Moises, to péngitolnék na to tolda akapilya, éy nibilin diya na Diyos. “Magimetka ta tolda,” kagi na, “a kona to nipeta kodiko to buked.” 6 Sakay tu tungkulin niJesus a tagapanalangin, éy mahigit pa tatungkulin du iba a padi. Dahilan tu bigua tipan a ginimet na a monda tanggapénkitam na Diyos, éy mas mahusay be. Dai bigu a tipan, éy pinatibay na Diyos topangako na.

7 Eng éwan kulang tu neditol a tipan naDiyos a nitoldu ni Moises, éy éwan makadén kailangan i bigu. 8Pero i Diyos, éy netana a temali du tolay na. Kanya i kinagi naa,éy“Dumemét i oras a mékipéguhonék ta bigu

a tipan du tolay ta Israel. 9 Ewankapareho no tipan ko du apo deto araw, to péngiluwas ko dide taEgipto. Da éwan side matapat,”kagi na Diyos, “to tipan ko dideto éya. Kanya pinabayan ko side.10 Saye i bigu a tipan a pangako kodu Israel: Kédemét na oras,” kagina, “éy imula ko i utus ko ta isip

Hebreo 8:11 272 Hebreo 9:15dia. Sakén i maging Diyos de, sakayside i maging tolay ko. 11 Ta éya apanahun,” kagi na Diyos, “éy éwandén kailangan a itoldu na maskiti ésiya to kabébayan na, a ‘Dapattenggimo i Panginoon,’ da tenggiékde dén a étanan, sapul du mababa ahanggan dumataas. 12Sakay sakén,éy patawadén ko side ta kasalanande, sakay kagbian ko side.”

13 Saya i bigu a pangako na Diyos a tipan.Inibutan na dén tu dati a tipan. Dahilan tudati a tipan éy minalipas dén.

9Nakasdép Ti Cristo Ta Kuwarto Na Diyos

1 Tu dati a tipan a nitoldu na Diyos niMoises, éy te maneho ta pégsamba, sakayte simbaan be a édse ta lutaa. 2 Tu ni-pataknég de a simbaan éy tolda a dikél, a teéduwa a kuwarto. Tu esa éy ngéngahinande a kuwarto a panalanginan. I édsaa taéya éy tu simbuan, sakay tu lamesa sakaytu tinapay a niatéd ta Diyos. 3 Ey te tabinga dikél ta lubuk no tolda. Ta lipat na éyaéy te kuwarto a ikaduwa, a ngéngahinande a kuwarto na Diyos. 4 I édsaa sa éy tupégsuuben a gintu sakay tu kaban a gintu.I éya a kaban éy tanda no pangako naDiyos.Sakay tu lasén no kaban éy tu garapon agintu a te lasén a kanén a mana. Edse beto lubuk no kaban tu sahukod ni Aron anagdon, sakay tu éduwa a bito a pelpel ate sulat sa tu pangako na Diyos. 5 To dibono kaban éy te éduwa a ribultu a anghel.Side i tandaa a saya i édseana na Diyos.Nataklében no pakpak de tu puwestu apégdétonan na padi ta dige na baka éngmégatang, monda mapatawad na Diyos ikasalanan de. Pero éwan ko ipaliwanagdikam nadid i éya.

6 Kona sa i pégkaayusa no lubuk notolda a pégsimbaan de. Sakay du padi éysumésdép side aldew-aldew to purumero akuwarto, monda ganapén de tu tungkulinde. 7 Pero tu mataas san a padi i makas-dép to ikaduwa a kuwarto. Sakay siya éymensan san ta esa a taon. Késdép na, éykailangan éy te kébil siya a dige a iatéd nata Diyos. Iwahasek na tu dige to kaban.Saya i pégatang na, monda patawadén na

Diyos tu kasalanan na, sakay ta kamaliandu tolay.

8 Saya i gimita du padi to simbaan de.Ey dahil ta éya, éy ipaliwanag dikitam naBanal a Espiritu a éwan pabi tu tolay toéya a makaadene ta Diyos, da gégamiténde pabi tu tolda. Ey éwan tu nakasdépto kuwarto na Diyos to tolda, éng ˈwanbasta tu mataas san a padi. 9 Nadid, i éyaa ugali to tolda éy halimbawa ya a paradikitam nadid. Mégtoldu i éya dikitam, adu sumésamba ta Diyos to éya, sakay dumégatang, éy éwan ya maari a mangibut takasalanan na tolay. 10 Dahilan i éya a ugalide a mégsamba éy tungkul san ta bawal akanén, sakay ta péginom, sakay ta iba apéglinis. Utus san ya tungkul ta bégi natolay. Ugali san ya a nalipas dén to kéangese ni Cristo ta mundua. Da siya éy binaguna i éya a ugali to tolda.

11 Ey nadid éy dinumemét dén ti Cristo.Ewan kitam dén tu kailangan ta padia manalangin para dikitam to tolda, dati Cristo dén i tagapanalangina dikitam.Nakasdép dén ti Cristo ta tunay a kuwartona Diyos ta langet. 12 Inumadene dén tiCristo ta Diyos. Bakén a dige na hayup ikébil na a iatéd, éngˈwan tu digi na a sarili.Tanda ya aminate siya a para dikitam. Sayai bayad na kasalanan tam, monda iligtaskitam na Diyos a éwan tu katapusan. 13 Toéya, ayun to kautusan, éng te tolay a bilangmelége ayun to rilihiyon de, éy wahasikansiya du padi ta digi na hayup, sakay ta abuno baka a tinutod. Eng kona sa éy bilangmelinis siya. 14 Nadid, lalo a mahusay tudigi ni Cristo a mangibut ta kasalanan tam.Ti Cristo éy niatéd na i bégi na ta Diyos;éy éwan siya tu kapintasan. Ey inagumansiya na Espiritu na Diyos. Ta pamag-itanno digi na, éy binagu na i isip tama, mondaéwan tam dén gemtén i dati a pagkatolaytam a medukés. Monda maari kitam amégtarabaho ta Diyos ta mahusay.

15 Ti Cristo i bahala ta bigu a tipan naDiyos ta tolay. Minate siya para ta tolay,monda maibut dide tu dati a kasalanan dea labag to neditol a tipannaDiyos, a nitolduni Moises. Kanya nadid, du tolay a pinilina Diyos, éy makamtan de i gantimpala anipangako dén na Diyos, a buhay a éwan tukatapusan.

Hebreo 9:16 273 Hebreo 10:10

16 Eng mara, i ikahalimbawa na éya éytu lakay a mégimet to katibayan na éng tiésiya i pamanaan na to kasangkapan na.Kailangan a mapatunayan a minate dén tulakay 17 bagu makaalap tu pamanaan nata kasangkapan na. Da éng buhay pabitu lakay éy koo na pabi tu imana na. Eykona be sa ti Jesus, éng éwan siya minateéy éwan kitam makaalap ta gantimpala naDiyos. 18 Ey kona be sa tu dati a tipanna Diyos a gébwat ni Moises, éwan ma-patutuhanan éng éwan ta pamag-itan nadige du hayup a niatang de. 19 Nibahetani Moises du tolay i bawat maneho tokautusan. Kétapos na, éy inalap na tudigi na hayup a te halo a dinom, sakaynisawsaw na tu buk no tupa a te egut tokayo, sakay tulos na winahasikan tu librua te sulatan du utus. Sakay winahasikanna be du tolay to buk a te egut to kayo.20 “Saye i dige a mégpatibay to nipangakona Diyos dikam,” kagi na, “a ipatupad nadikam.” 21 Ey kona be sa, éy niwahasekna be tu dige to tolda sakay tu kagamitande ta pégsimba. 22 Da ayun to kautusanlahus étanan a bagay éy wahasikan ta dige,monda mahusay. Sakay i Diyos, éy éwanna patawadén i tolay ta kasalanan na éngéwan pa tu mate, a mebulak tu dige na.

Niatang Ti Cristo MondaIbutan Na I Kasalanan Tam

23 Kanya tu simbaan du Judeo ta mund-uae, sakay tu kasangkapan sa, éy halim-bawa san ya ta édse ta langet. Kanyakailangan wahasikan side ta dige bagutanggapén na Diyos. Pero tu simbaan talanget, éy kailangan i mas mahigit a pé-gatang. 24 Kanya tu niatang ni Cristo éytu bégi na a sarili. Ey dahil ta éya éysinomdép dén siya ta tunay a kuwarto naDiyos ta langet. Bakén a simbaan na Judeoi sendépan naa, da halimbawa san ya natunay a simbaan ta langet. Ey édsa siyanadid ta harap na Diyos, a mékiohon diyapara dikitam. 25 Mara tu padi a Judeo,éy sumésdép side to kuwarto na Diyos totolda a taon-taon, a te kébil side a digena hayup. Pero ti Cristo éy mensan san asinomdép to kuwarto na Diyos ta langet, aniatéd na tu bégi na, a tama dén ya. 26 Engéwan sa kona, éy kailangan ahuway-huwaymaka siya a mate sapul to nipaglalang ta

mundua. Pero éwan, da mensan san siya adinumemét nadid a adene dén i kétapos napanahunae, monda mate siya para ta tolay,monda ibutan na i kasalanan de. 27 Tukoytam a mensan san a mate i tolay. Sakaykétapos na éya, éy hukumén na Diyos. 28Eykona be sa ti Cristo, a mensan san siya aminate, a saya i nipégatanga ta Diyos, amonda ibutan na i kasalanan na meadu atolay. Nadid, ta kédemét na a huway, éyéwan na ibutan i kasalanan, da tinupad nadén ya; éngˈwan iligtas na du umasa diya améguhay diya.

101 Tu kautusan a gébwat ni Moises, éy

tukoy tam dén a halimbawa san ya namahusay a gimet ni Cristo ta kédemét na.Ayun to kautusan, éy mégatang du paditaon-taon. Pero éwan maari a ibilangna Diyos du tolay a éwan tu kasalananta pamag-itan na éya. 2 Da entan mo:éng naibut dide tu kasalanan de to pé-gatang, éy bakit aminén de a te kasalananpabi side? Bakit mégatang side a huway-huway? 3 Tutuhanan éy mégatang sidetaon-taon, da naala-ala de a te kasalananpabi side ta Diyos. 4 Da éwan maari i digena hayup amégpaibut ta tolay ta kasalanande.

5Kanya ti Cristo, kédibi na tamundua, éykinagi na i éye Nama na a Diyos:“Ewan mo gustu, Améng, i hayup a iatang

de. Engˈwan, na bégi kua i nihandamua a para iatang. 6 Ewan mogustu i hayup a iatéd de diko tapégatangan,” kagi na. 7 “Diyos,”kagi ni Cristo, “kaye ék se a mondatupadén ko i kaluuben mo, ayunto kagi to kasulatan a tungkuldiyakén.”

8Kinagi ni Cristo a sala na Diyos i pégatangde diya a hayup, maski ayun ya to kau-tusan. 9 Sakay kinagi na be ta Diyos, a“Kaye ék se, a monda tupadén ko i kalu-uben mo.” Ey dahil ta éya a kinagi na,éy tukoy tam dén a inibutan dén na Diyostu dati a pégatang, a i kalewas na éy tupéngiatang to bégi ni Cristo to kudos. 10 Eynadid, da sinunud ni Cristo tu kaluuben naDiyos diya, éy melinis kitam a étanan tokasalanan tam. Lininis kitam ni Jesu Cristota pamag-itan no bégi na a niatéd na. Ey

Hebreo 10:11 274 Hebreo 10:39

éwan siya tu kailangan a mate a huwaypara ta tolay.

11Pero entanmoy tu dati a ugali na padi.Mégatang side a huway-huway ta hayup.Pero i éya a ugali éy éwanmaari amangibutta kasalanan na tolay. 12 Pero ti Cristo éyniatang na tu bégi na amensan san, éy sayai nagpaibuta dikitam ta kasalanan tam.Ey kétapos na éya, éy inumange siya talanget, a kaguman na sa i Diyos a méghari.13Méguhay sa siya hangganmapasuku diyana Diyos du kalaban na. 14 Samakatuwid,ta pamag-itan na isesa san a péngatéd niCristo ta Diyos éy ibilang kitam na Diyos aéwan tu kasalanan.

15 Sakay i Banal a Espiritu, éy mégpatu-nay be dikitam tungkul ta éya; da kinagi napa, a 16 “Sakén i Panginoon. Saye i bigua tipan a pangako ko du tolay: kédemétna oras, éy imula ko i utus ko ta isip dia.17 Sakay,” kagi na, “patawadén ko side takasalanan de, sakay ta ugali de amedukés.”18Eynadid, da pinagpasensiyaan kitamdénna Diyos ta kasalanan tam, éy éwan déntu kailangan a mégatang ta Diyos a paramalinis i tolay ta kasalanan de.

Makaadene Kitam Dén Ta Diyos19 Kanya ngani, a tétotop ko, éy malaya

kitam a makaadene ta Diyos a manalangindiya, dahil to dige ni Jesus to nikate na.20To nikate ni Jesus, éy saya i péngbukas nadikitam ta bigu a dilan, monda makaadenekitam ta Diyos. I éya a dilan éy tamo tabuhay a éwan tu katapusan. 21Nadid éy tiJesus dén i tagapanalangin dikitam, a siyadén ya i bahala du tolay na Diyos. 22Kanyasikitam, éy dapat umadene kitam ta Diyosa matapat tu isip, a umasa kitam diya tamahusay. Da melinis kitam dén to dige niJesus, a tukoy tam a éwan kitam dén tukasalanan. Sakay nabinyagen kitam be dénta melinis a dinom. 23 Dapat magpakati-bay kitam ta pag-asa tam, a diyan kitammégalanganin, da tapat i pangako na Diyosdikitam. 24 Sakay sikam, éy négsuyuankam ta mahusay. Négmahalan kam, aaguman moy i bawat esa dikam a magimetta mahusay. 25 Diyan moy pébayan tumitingmoy a kona ta ugali du iba. Engˈwanmapisan kam a magsimba. Patibayén moytu isip du kagumanmoy. Lalo dén nadid da

tukoy tam a adene dén i aldew a kédemétna Panginoon.

26 Nadid, éng tanggapén na tolay i pég-toldu a tungkul ni Cristo, a sakay tulos ibu-tan de, éy éwan dén tu huway a péngatédta Diyos a para ta éya a kasalanan. Ewanpatawadén na Diyos i kona sa a kasalanan.27 Basta i keangayana na magkuna sa éy tumakaanteng a péghukum na Diyos, sakaymepépasi a apoy a mangtutod du kalabanna Diyos. 28Mara entan moy tu ménglabagto kautusan ni Moises: éng te sistigu amanga étélo a te kasalanan siya, éy éwantu kagbi diya. Basta bunon de dén. 29 Eyanya i tolay a mégidel ta anak na Diyos, akagi na a éwan tu pasa tu dige na to nikatena? Da i éya a dige, éy saya tu nagpaibut tokasalanan tam to éya, ayun to pangako naDiyos. Anya tu mégkona sa, a idelan na bei Banal a Espiritu a nangagbi diya? Ewanbeman lalo a dikél i parusa na éya? 30 Datukoy tam dén a kinagi na Diyos, a “Sakén igumantia. Sakén i magparusa.” Hukuménna Diyos a talaga i tolay na. 31Makaantenga tahod i péghukum na Diyos du tolay aumidel diya.

32 Natandaan moy tu nanyari dikam toéya, to pékabaheta moy ta Mahusay a Ba-heta. Eng pakodya tu pégdanas moy tameadu a hirap, pero éwan kam nadaig.33 Eng mensan éy linoko kam na tolay,sakay inapi de kam, da méniwala kam niCristo. Sakay éng mensan be éy nékiramaykam du kakaguman moy to parusa dide natolay. 34 Inaguman moy be du nepihesu.Sakay to péngagew de du kasangkapanmoy, éy éwan kam nalungkut, da tukoymoy dén a te gantimpala kam ta langet aéwan mebut dikam.

35 Kanya diyan kam maibutan nadid takéasa moy ta Diyos. Da éng umasa kamdiya tamahusay, éy atdinan na kam ta dikéla gantimpala. 36 Kailangan a magtiis kam,monda masunud moy i kaluuben na Diyos,tulos maalap moy tu pangako na. 37 Dakétihék san dén a panahun éy dumemétdén ti Cristo. Ewan dén male. 38 Du méni-wala diya, a ibilang na Diyos a mahusay,éy atdinan na side ta buhay a éwan tukatapusan. Pero du sumuway ta Diyos éyéwanna side tanggapén. 39Pero sikitam, éyéwan kitam kabilang du sumuway ta Diyos

Hebreo 11:1 275 Hebreo 11:20a mepahamak. Da méniwala kitam diya, ameligtas kitam.

11Ugali Du Méniwala Ta Diyos

1 Eng méniwala kitam ta Diyos a talaga,éy tukoy tam a siguradu a dumemét diki-tam i asaan tam a éwan tam pabi neta. 2Dutolay to araw, éy kinasahatan side na Diyosdahilan éy méniwala side diya ta mahusay.

3 Nadid sikitam, dahil ta péniwala tamta Diyos, éy mépospusan tam a linalang naDiyos imundua to kagi na. Sakay du étanana bagay ameeta taméygébwat side ta éwantam meeta.

4Mara ti Abel to araw, dahil to péniwalana ta Diyos, éy nangatéd siya ta Diyos tamas mahusay a bagay kesira to niatéd noaka na a Kain. Dahil to péniwala ni Abeléy nibilang siya na Diyos a mahusay, atinanggap na tu niatéd na. Maski naledén a pate ti Abel, éy mégtoldu pabi siyadikitam, da nabaheta tam tu péniwala na amahusay.

5 Sakay ti Enok: dahil to péniwala naéy éwan siya nate, éng ˈwan niagton siyana Diyos ta langet. Ewan kan dén siyamineta, da niagton dén na Diyos ta langet.Ey kona sa, da ti Enok éy kinasahatan naDiyos. 6 Ewan kasahatan na Diyos i éwanméniwala diya. Dahilan i maski ti ésiya amagpasakup ta Diyos, éy dapat méniwala ate Diyos. Sakay dapat be améniwala aman-gatéd i Diyos ta gantimpala dumagpasakupdiya a talaga.

7 Sakay ti Noe: dahil to péniwala naéy binati na tu banta na Diyos tungkul todilobiyo a dumemét, maski éwan na pabimineta. Nagimet siya ta dikél a abeng,mondameligtas side a mététena ta bihéng.Sinunud ni Noe i Diyos, éy saya i katu-nayana ni Noe a te kasalanan du iba a tolay.Sakay siya éy nibilang na Diyos a mahusaydahil ta péniwala na diya.

8Sakay ti Abraham: dahil to péniwala na,éy sinunud na i Diyos to pégpaange na diyata iba a banuwan a iatédna diya. Gininananna tu dati a banuwan na, maski éwan napabi tukoy éng ahe i angayan na. 9 Dahilto péniwala na, éy inumange a négiyan taiba a banuwan. Dayuan siya ta éya, maskinipangako diya na Diyos a iatéd na diya i

éya a luta, sakay tu anak na a Isak, sakaytu apo na a Hakob. I bile de sana ta éyaéy tolda. 10 Da inumasa ti Abraham tapirmi a banuwan ta langet a éwan masida,a pinalano na Diyos a ginimet na.

11 Sakay ti Sara a asawa ni Abraham:dahil to péniwala de, éy pinagkaluubensiya na Diyos a nagenak, maski da bakés abaug. Kanya nagbuktet ti Sara, éy naniwalasiya to nipangako na Diyos diya, amagenaksiya. 12 Kanya ti Abraham, maski da lakaydén a tahod éy nagenak tu asawa na a bakésdén. Ey gébwat ta éya i étanan a lahi niAbraham a meaadu a tahod! Ey nadid iapo-apo ni Abraham éy éwan mabilang, dameadu side a koman i biton ta langet, odikaya baybay ta diget.

13 Nadid, diden ya a étanan, éy minateside bagu de nakamtan tu nipangako naDiyos dide, a luta de. Pero maski kona sa,éy éwan de inibutan tu péniwala de, dainumasa san side a atdinan side na Diyos.Tukoy de a dayuan san side ta mundua, a itunay a banuwan de éy ta langet. 14 I tolaya kona sa, éy kagi de a éwan ta munduae ibanuwan de, da i tunay a banuwan de éyta langet. 15 Eng maala-ala de Abrahamtu banuwan a kinagébwatan de, a saya ibanuwan de a sarili, éy te pagkékataon sidea magsoli ta éya. 16 Pero éwan side nagsoli,dahilan i gustu dia éy tu esa a banuwana lalo a memahal. I éya a banuwan éyédse ta langet. Kanya i Diyos, éy éwansiya mégalanganin a tanggapén na side atolay na, da nipaghanda na side ta esa abanuwan.

17-18 Nipangako na Diyos ni Abraham ameadu siya a apo, a gébwat side ni Isak aanak na. Pero i Diyos, éy pinuhubaan nati Abraham, a inutusan na a iatang na tuanak na a bunon. Ey ti Abraham, dahilto péniwala na, éy talaga na a bunon tuanak na. 19Naisip ni Abraham éng mate tuanak na, éy buhayén siya na Diyos a huway.Ey halimbawa a kagi, éy koman i nabuhayngani dén a huway tu anak na, da talaga abunon siya ni Abraham, pero sinaway siyana Diyos.

20 Ey nadid ti Isak: dahil to péniwala na,éy nipanalangin na du anak na a ti Hakobsakay ti Esaw, a kinagi na dide a dumemét i

Hebreo 11:21 276 Hebreo 12:1oras a talaga a paginhawaén side na Diyos,ayun to nipangako na.

21 Sakay ti Hakob, naniwala be siya taDiyos. To adene siya a mate, éy kinombilsiya to sahukod na a sinumamba ta Diyos.Sakay nipanalangin na du apo na a éduwa,a anak ni Hose.

22 Sakay ti Hose, naniwala be siya taDiyos. To adene siya a mate, éy kinagi naa siguradu a humektat du Judeo ta Egipto.Da matibay i péniwala na ta éya, éy nibilinna du apo na a kébilén de tu tulang na énghumektat side.

23 Sakay ti Moises: dahil to péniwaladena na ta Diyos, éy sinuway de tu utus nohari, a kailangan a bunon de du anak duJudeo a lélake. Kanya niliso de ti Moises taétélo a bulan, da neta de amemahal a anak.

24 Ey ti Moises, éy naniwala be siya taDiyos. To te idad na dén, éy idel na a ibilanga anak siya no bébe a nagpadikél diya. Iéya a bébe éy anak no hari. 25 I gustunaa éy mékiagum siya du tolay na Diyos aJudeo ta hirap de, kesira ta pékiagum na duEgipto. Maski masaya du Egipto, éy tukoyni Moises a malipas, da kasalanan ta Diyosi ugali de. 26 I isip ni Moises éy maigi paéy maghirap siya alang-alang ta tiniyak naDiyos a tagapagligtas ta mundua, kesira tate kayamanan siya ta Egipto. Da umasa siyata gantimpala a iatéd na Diyos diya.

27 Dahil to péniwala ni Moises éy gini-nanan na i Egipto, a éwan siya mégantengto hari ta éya a mégingél diya. Matibayi isip naa, da koman na i meeta i Diyos.28Dahil to péniwala niMoises, éy nitatag nai Piyesta na Ala-ala. Inutusan na du Judeoa pahiden de ta dige i pintuan du bile de,monda tu anghel a mamuksa éy éwan nabunon du anak de a panganay.

29 Sakay du Judeo, dahil ta péniwala de,éy nakaahabes side ta Medideg a Diget.Pinakatian ya na Diyos, monda makaa-habes side ta memade a luta. Pero duEgipto a nanghagad dide, to kéahabes de,éy nalimés side.

30 Sakay du Judeo, éy naniwala be sideta Diyos. Dahil to péniwala de, éy nayunotu pader ta palebut no banuwan na Heriko,kétapos de a linebut ta pitu a aldew.31 Tulos dinuklos side du Judeo. Ey tebébe sa a medukés, a ti Rahab i ngahen

na. Naniwala siya ta Diyos, a tinulunganna i éduwa a Judeo a nagsubuk ta éya abanuwan. Ey dahil ta éya, éy éwan siyaneramay du kabébayan na a minapuksa,side a éwan naniwala ta Diyos.

32 Ey te meadu pa a nagpatunay ta péni-wala de ta Diyos. Ewan komaari a isalaysayside a étanan dikam. Mara de Gideon,ti Barak, ti Samson, ti Hepte, ti Dabid, tiSamwel, sakay du purupeta. 33 Dahil topéniwala de, éynatalo dedukalabande. Duiba éy nagimet side ta mahusay. I iba manéy inatdinan side na Diyos ta mahusay.I sénganya dide éy sinaway de du liyon,monda éwan side mégkaget. 34 I iba éyéwan natutod ta landub na apoy. I iba éynakaiwas side du talaga dide a mamuno.Du iba a mehina tu bégi éy pinasibét sidena Diyos. Du iba éy metapang a lumaban,a tinalo de du dayuan a sundalu. 35 Isénganya a bébe, éy naniwala be ta Diyos.Ey du anak de a minate éy binuhay naDiyos.

Sakay te iba be to araw a naniwala taDiyos a naghirap. I sénganya dide éypinahirapan side na tolay a hanggan aéwan side mate. Idel de a ipalégsew, dainumasa side a buhayén side na Diyos tahigit pa a mahusay a buhay. 36 I iba éydinusta side sakay binalbal. Sakay te édsabe a nepihesu, a ginapus ta kadena. 37 I ibaéy binébatikal, sakay pinilak side ta lagari.I iba éy binuno side ta sondang, dahil topéniwala de. I iba éy kulet san na hayup ibadu dia. Inapi side na tolay, a pinaghirapde side. 38 I iba éy ginuminan side ta buked,a négiyan side ta kuweba. Pero ta Diyos éyside i mahusay a tolay ta mundua.

39Nadid, diden ya a étanan éy kasahatanna Diyos, da naniwala side diya tamahusay.Pero i pangako na Diyos dide, éy éwannatupad to kapanahunan de. 40 Da masmemahal i plano na Diyos dikitam nadid,a sikitam éy kaguman de bagu tupadén naDiyos tu nipangako na.

12Parusaan Na Diyos Du Anak Na

1 Nadid, kona sa i ugalia du méniwalato araw. Kanya sikitam éy dapat kitama umaheg dide, da nipeta de dén i tamaa ugali na méniwala ta Diyos. Dapat tam

Hebreo 12:2 277 Hebreo 12:24a ibutan i maski anya a kasalanan tam,monda masugsug tam i Diyos ta mahusay.2 Isipén tam ti Jesus. Siya i kinagébwatanna péniwala tama. Siya be i mégpatibaya tapéniwala tam. Ewan siya nasanike a nate tokudos, da tukoyna amasaya siya ta kétaposna éya. Ey nadid éy kaguman siya na Diyosta langet a méghari.

3Alélahanén moy éng kodya na a nagtiista hirap dahil du makasalanan a tolay améiyamut diya. Isipén moy ya, mondasikam éy éwan kam manghina tu isip. 4 Daentan moy, maski te hirap kam da inidelanmoy tu medukés a ugali, éy éwan tu nang-buno dikam. 5 Bakit, kinaleksapan moywade dén tu hatul na Diyos dikam a anakna? I kinagi naa, éy“Sikam a anak ko, éy pansingén moy ta

mahusay bagay tolduan ta kam tahirap moy. Diyan kam malungkutbagay parusaan ta kam. 6 Da told-uan ko du anak ko a mahal ko,a parusaan ko i bawat esa dide,monda matutu side.”

7 Tanggapén moy i parusa na Diyos dikam.Bakit, tu te anak, éwanna bemanparusaan,monda matutu siya? Saya i katunayana aibilang kam na Diyos a anak na a tunay.8 Eng éwan na kam parusaan, éy siguruéwan na kam anak a tunay. 9 Mara dudédikél tam éy pinarusaan de kitam tokéanak tam pabi, éy gumalang kitam dide.Ey anya, éwan lalo a maari a ipasakupkitam Nama tam a Diyos éng parusaan nakitam? Da parusaan na kitam ta mahusay,monda mabuhay kitam. 10Du dédikél tam,éy pinarusaan de kitam to kéanak tam,ayun ta isip de. Pero i Diyos éy parusaan nakitam ta ikaigi tam, monda magsisi kitam,mondamagingmahusay kitam a kona diya.11 Mentaras parusaan kitam na Diyos, éymalungkut kitam. Pero kélipas na éya éymahusay dén i ugali tam, a mapayapa déni buhay tama.

Dumiretso Kam Ta Tunay a Dilan12Kanya sikam amélungkut ta pémarusa

na Diyos dikam, éy patibayén moy tu péni-wala moy. 13 Dumiretso kam ta tunay adilan,monda du kagumanmoy aménghinatu isip ta péniwala, éy mapatibaymoy side.

14 Pumilit kam a mékisuyu ta étanan atolay, sakay gemtén moy i mahusay. Da

éwan moy meta i Panginoon éng éwankam sa kona. 15 Mangilag kam, a diyanginanan na maski ti ésiya dikam i kagbi naDiyos. Mangilag kam, makay te esa dikama mégimet ta medukés; éng kona sa éymakay matolduan na du kaguman moy tamedukés be. 16 Mangilag kam, makay teesa dikam a pabayan na tu péniwala na taDiyos, a kona ni Esaw to araw. Da ti Esawéy nipalit na i karapatan na a bilang pagka-panganay na, para ta esa san a péngan. IkaluubennaDiyos diya, éy basta pinabayanna a para ta kanén san. 17 Ey kétapos naéy nagsisi siya a nagsanget, da gustu naatdinan siya nama na to mana na. Peroinidelan siya nama na, da nipalit na dén towadi na ta kanén.

18 Nadid, i pégpasakup tam ta Diyos na-did, éy éwan kona du Judeo to araw. Daside, to pégpasakup de ta Diyos, éy inu-mange side to dikél a buked ta Sinay. Teméglandub a apoy ta éya. Sakay te diklém,sakay te bagyo. 19 Nakabati side ta éya taténog no tambuli, sakay ta boses na Diyosa medegsén. Pékabati de ta boses na Diyos,éy méganteng side. Mékiohon side diya adiyan dén siya mégkagi dide. 20Da éwan dekaya tu utus na Diyos, a éwan kan maari imaski ti ésiya a umadene to buked. Maskitolay, maski hayup, kagi na, éng umadeneside to buked éy batikalén de a hangganmate. 21Talagamakaanteng imétan-awdiato buked. Pati ti Moises éy méganteng atahod.

22 Pero sikitam, to pégpasakup tam taDiyos, éy éwan kitam inumanteng a konadiden ya to araw. Da meramay kitamdén du tolay a sumésamba ta Diyos ta ibaa buked a ngéngahinan de a Sion. Hal-imbawa éy saya i banuwana na Diyos talanget. Saya i édseana nameaadu a anghel.23 Nasakup kitam dén du étanan a anakna Diyos a nelista dén i ngahen de talanget. Nékiagum kitam dén ta Diyos. Siyai manghukum ta tolay. Tumagubet kitamdén du kaliduwa du mahusay a tolay naDiyos a minate dén. 24 Nipasakup kitamdén ni Jesus. Siya i nagimita ta bigu a tipana monda tanggapén kitam na Diyos. Tapamag-itan no dige na, éy nilinis na kitamdén to kasalanan tam. Mahusay tu dige nato dige ni Abel, da tu dige ni Abel éy tanda

Hebreo 12:25 278 Hebreo 13:21

ya na parusa na Diyos.25Kanya sikam éymangilag kam, a pans-

ingén moy tu kagi na Diyos. Da entanmoy du tolay to araw a inumidel to kagi niMoises dide a gébwat ta Diyos: pinarusaanside na Diyos! Ey anya sikam? Isip moyéwan kam maparusaan be éng pabayanmoy tu kagi na Diyos nadid? 26 To éyaéy naglindul i lutaa to boses san na Diyos.Pero nadid éy kinagi na a kédemét na oraséy palindulén na man dén i luta éy talanget! 27 I kahulugen na éya, éy ibutanna Diyos i étanan a linalang na. Basta imanatili sana éy tu kaharian na.

28 Kanya magpasalamat kitam ta Diyos,da sakup kitam dén na kaharian a éwanmaibut. Dapat sumamba kitam diya takasahatan na. Dapat gumalang kitam diyaa umanteng kitam. 29 Da i Diyos éy komani apoy a makaapong.

13Gimet a Kasahatan Na Diyos

1Tulosmahalénmoy tu topmoy ta péni-wala. 2 Patulusén moy be i tolay a taga ibaa banuwan a éwan moy natenggi. Te tolayto éya a nagpatulos ta tolay ta bile de, éyéwan de tukoy a anghel bale side a gébwatta langet! 3Aguman moy du kaguman moya pihesu dén. Kagbian moy side a komankam be i nepihesu ta pégéisip. Agumanmoy be du méghirap, a koman kam be déni méghirap.

4 Diyan tu mégkagi a medukés a ugali ipéngasawa. Matapat kam ta asawa moy,a diyan tu méngibébi. Parusaan na Diyostu méngibébi sakay tu méngagew. 5 Diyankam medémot ta kuhata. Basta tamadén dikam tu kuhata a édse dikam. Dakagi na Diyos a éwan na kam pébayan.6Magkompiyansa kam ta Diyos, a mégkagikam ta kona se: “I Panginoon ko i tumétu-lung diyakén. Ewan ék méganteng. Anya ipékialama diyakén na tolay?”

7 Alélahanén moy du bahala dikam toéya. Side i nagpahayaga dikam ta kagi naDiyos. Isipén moy tu ugali de to nikate de,sakay ahigén moy tu péniwala de. 8 Ti JesuCristo éy éwan mabagu, hanggan to araw,a hanggan nadid, a éwan tu katapusan.9 Diyan kam malinlang ta iba a pégtoldu asari-sari. Maigi pa éy patibayén tam i isip

tama ta tulung na Diyos, da éwan maaritu utus a tungkul ta pagkain a mangtulungdikitam ta péniwala tam.

10 Sikitam améniwala ni Cristo, éy tukoytam a niatang siya to kudos a para dikitam.Ey du padi a Judeo a mégatang pabi tahayup éy éwan side tulungan ni Cristo,da éwan side umasa diya to péngiatangdiya to kudos. 11 Du padi to simbaan de,éy kembil de tu dige na hayup ta lubukno kuwarto na Diyos, a saya i iatéd naa para ta kasalanan de. Pero du hayupa binuno de, éy tutudén de ta luwas nobanuwan de. 12 Ey kona be sa ti Jesus, dabinuno de be siya ta luwas no banuwan,monda malinis na i tolay du kasalanan deta pamag-itan no dige na. 13Kanya sikitam,éy dapat kitam a uméange ni Jesus a aldew-aldew, a diyan kitam dén umasa to dati arilihiyon na Judeo. Dapat mégtiis kitambe ta hirap a kona diya, to péngiluwas dediya ta banuwan a bunon. 14Da éwan kitamse tu pirmi a banuwan ta munduae. Engˈwan, uhayén tam i kédemét na banuwanna Diyos. Saya i pirmi a pégiyanan tam.15 Kanya sikitam éy dapat purién tam iDiyos a palagi, dahil ni Jesus. Saya i iatédtama diya. Mégkagi kitam ta tolay a gustutam ti Jesus. 16 Gemtén moy i mahusay,sakay tulungan moy i iba a tolay, da sayai kasahatan na Diyos.

17Pasakup kam du tagapamahala dikam,da side i mégalagaa dikam a méniwala. Eypanagutan de ta Diyos tu tungkulin de, éngtama, o éng mali. Eng sundin moy side, éymasahat side ta pégtupad de to tungkulinde. Pero éng éwan, éy malungkut side. Engkona sa, a éwan kam sumunud, éy éwan yamakaigi dikam.

18 Ipanalangin moy kame. Tukoy mea éwan kame tu medukés a ugali, éngˈwan gustu me san a gemtén i mahusay.19 Ipanalangin ék moy, a gemtén na Diyosa makasoli ék agad dikam.

20Diyos i méngatéd ta kapayapaan. Siyai nangbuhay ni Panginoon tam a Jesus.Ti Jesus i mégpastor dikitam a tupa na,dahil to dige na to nikate na. I dige naéy saya i katibayan no pangako na a tang-gapén kitam na Diyos. Ey éwan ya malipas.21 Maano, tulungan na kam ta étanan, amonda makagimet kam ta buu a kaluuben

Hebreo 13:22 279 Hebreo 13:25na. Maano gemtén na dikitam i kasahatanna, ta pamag-itan ni Jesu Cristo. Puriéntam ti Cristo a éwan tu katapusan.

22 Sikam a tétotop ko, i pékiohon kuadikam, éy baten moy ta mahusay i hatulko a éye dikam ta sulatae, da apehit sanye a sulat. 23 Ti Timoteo a top tam, éynakaluwas dén ta pihesu. Eng dumemét sesiya agad, éy kuyugén ko siya ta kéange kosina dikam.

24 Ipékikumusta moy kame du méniwalani Jesus ta ina, sakay du tagapamahaladikam. Mékikumusta dikam du top tam ataga Italia.

25 Maano kagbian kam na Diyos tamahusay. Ewan dén.

Santiago 1:1 280 Santiago 1:25

Tu Sulat niSantiago1 Gébwat ye ni Santiago a utusan na

Diyos, sakay ta Panginoon Jesu Cristo. Sayei sulat kua du étanan a tolay na Diyos amégiyan ta iba-iba a parti na munduae.Mékikumustaék dikam. 2 A tétotop ko, ihatul kua dikam, éy dapat masaya kam éngte dumemét dikam a hirap. 3 Dahilan éytukoymoydén a lalo a tumibay tu péniwalamoy éng tiisén moy ta mahusay tu hirapmoy. 4 Kanya tiisén moy san tu hirapmoy, monda maging mahusay tu péniwalamoy ta Diyos, monda éwan kam kulangtu isip. 5 Pero éng te esa dikam a éwanmakapospos ta mahusay a gemtén na, éngmanalangin siya ta Diyos, éy atdinan nasiya ta tama a isip na. Da i ugalia na Diyoséy mebait, sakay méngatéd siya. 6 Peroéng manalangin kam ta Diyos, éy kailan-gan a méniwala kam a aguman na kam.Diyan kam mégalanganin diya. Dahilan tumégalanganin, éy kapareho na tagmék tadiget a pasoli-soli, éngmabati na i pahés. 7 IDiyos, éy éwan na atdinan a talaga i kona saa tolay a mégalanganin diya, 8da éwan siyamégkatiwala ta Diyos, éng éwan, pasoli-solisan tu isip na.

Du Mayaman Sakay Du Mahirap9 Nadid, du kaguman tam a mahirap, éy

dapat masaya side, da mahal side na Diyos.10 Sakay du kaguman tam a mayaman, éydapat masaya be side éng maging mababaside. Dahilan du mayaman a tolay, éy mali-pas san side a koman i bulaklak 11 bagaymabati na tu pasi na bilag. Da késikatna bilag a mepasi, éy malanés i bulaklaka hanggan mate. Pati tu kemahal de, éymaibut be. Nadid, kona be sa i mayamana tolay, a mate be side a ginanan de tukayamanan de.

Anya I Mangtokso Ta TolayTa Ipagkasala Na?

12 Masuwerte ngani i tolay éng éwanna ibutan tu péniwala na ta Diyos, éngdumemét diya i hirap na. Da kélipas napéngpuhuba na Diyos diya, éy atdinan nasiya ta gantimpala na a nipangakona a para

du tolay a mégmahal diya---buhay a éwantu katapusan.

13Nadid, éng mabati na tolay a te méng-tokso diya ta ipagkasala na, éy diyan siyamégkagi a “Tinoksoék na Diyos.” Ewan! Daéwan méngtokso i Diyos ta tolay, éy éwanbe tu makapagtokso ta Diyos ta ipagkasalana. 14 Eng ˈwan, tu gustu na tolay amedukés, éy saya i méngtoksoa dide taipagkasala de. 15 Nadid, tu gustu na tolaya medukés, éy tulos na a mangatéd dideta ipagkasala de. Ey nadid tu ginimet de akasalanan, bagay meadu dén, éy siya dénya i mamakatea dide. 16 Kanya, a tétoptopko, diyan kam magkamali ta éya.

17 Tandaan moy ye: i étanan adumédemét dikitam a mahusay, éy Diyosi méngatéda dide. Siya i naglalanga dumedemlag ta langet. Ey side a medemlagta langet, éy mabagu, da éng mensan éymehina tu demlag de. Pero i Diyos, éyéwan mébagu, maski nikésiya. 18 Sakayginimet kitam na Diyos a anak na, dasaya i kaluuben naa. Ginimet na yato pégpaliwanag na dikitam ta tunay abaheta. Ginimet na ya da gustu na éymataas kitam du iba a linalang na a tolay.

Sugsugén Moy I Kagi Na Diyos19 Nadid, a tétotop ko, tandaan moy ye:

maigi pa éy sipagen moy a mégbati takagi na Diyos. Pero diyan kam méseplota mégkagi, at sakay mégingél. 20 Dahilanéng meingél i tolay, éy éwan de masugsugi kaluuben na Diyos dide.

21 Kanya ibutan moy i étanan a ugalimoy a medukés. Magpasakup kam ta Diyosta mahusay, a tanggapén moy i kagi naa nipaliwanag na dén ta isip moya. Dasaya i méngatéda dikam ta kaligtasan moy.22 Pero éng isip moy a tama dén tu gimetmoy éng baten moy san tu kagi na, éymagkamali kam! Kailangan sundin moybe. 23 Dahilan, tu mégbati san ta kagi naDiyos, sakay éwan na sundin, éy mali siya!Mara kuman siya i esa a tolay a entan na tumudet na ta salaming. 24 Pero kéhektat naéy kaleksapan na agad tumudet na. 25Peroi utus na Diyos éy tama, a maari a még-palaya ta tolay. Kanya éng sugsugén moyina ta mahigpit, a éwan moy kaleksapan,

Santiago 1:26 281 Santiago 2:23éy atdinan kam na Diyos ta suwerte moy tamaski anya a gemtén moy.

26 Anya, makay sakali éy te tolay sinadikam a isip na éy mékidiyos ta mahusay?Pero tandaan moy, éng éwan na matipidtu dila na a mégkagi, éy éwan tu pasa tupékidiyos na. 27 I tunay a mékidiyos éytu mégalaga ta ulila sakay ta bilo a bébeta hirap de. Sakay éwan siya umaheg taugali ta mundua a medukés. Saya i tunaya mékidiyos ta mata Nama tam.

2Diyan Moy Apién I Tolay

1 Nadid, sikam a tétotop ko, éng méni-wala kam a talaga ta Panginoon tam aJesu Cristo, éy bakit du mayaman san iiyégalang moya, sakay apién moy du po-bre? 2-3 Halimbawa, te lélake a mayamana somdép ta pégmitingan moy a te badua memahal, sakay te sangkalan a gintu.Ey igalang moy siya, a pégiknudén moy tabangko a mahusay. Mamaya-maya éy tesomdép kan be a lélake a pobre, a medukési badu na, sakay pégiknudén moy san siyata luta. 4Eng kona sa éy anya? Ewan bemanya katunayan a te isip kam a medukés? Daakala moy éy mahusay du mayaman, perodu pobre éy apién moy san. 5 Tandaanmoy ya, a tétotop ko; du pobre a tolay tamundua, éy side ya di pinilia na Diyos améniwala diya ta mahusay. Side ya di pinilinaa a te sakup ta kaharian na, da saya ipangako na a gantimpala na du mégmahaldiya.

6 Pero sikam, bakit apién moy du po-bre? Ti ésiya i méngdayaa dikam? Tiésiya i méngidimandaa dikam, éng éwandu mayaman? 7 Side ngani i méngpintasata memahal a ngahen ni Jesus a te sakupdikitam.

8 Nadid, tama ngani tu gimet moy éngsundin moy a talaga tu mahalaga a utusna Diyos a édse ta kasulatan na, a i kaginaa, éy “Mahalén mo tu kapareho mo akona ta pégmahal mo ta bégi mo.” 9Kanyaéng igalang moy dumayaman, sakay apiénmoy du pobre, éy te kasalanan kam ayunta utus na Diyos; dapat kam a parusaan.10 Mara, éng sundin na maski ti ésiya iétanan a iba a utus na Diyos, pero nil-abag na tu isesa san, éy ibilang na Diyos

a nilabag na dén i buu a utus na. 11 Dakinagi na Diyos, a “Diyan ka mengibébi éyta méngilélake.” Sakay utus na be a esa, éy“Diyan kamémuno.” Nadid, maski éwan kaméngibébi, éng mamuno ka éy nilabag moi buu a utus na Diyos. 12 Kanya mangilagkam ta gimet moy sakay ta pégkagi moy,dahilan éy hukumén kam ayun ta utus amagpalaya ta tolay. 13 Sakay i Diyos éyéwan siya tu kagbi éng hukumén na i tolaya éwan makapospos a méngagbi. Pero imekagbi éy éwan dapat a umanteng ta orasna péghukum.

I Katunayan Na PéniwalaMoy Ey Tu Gimet Moy

14A tétotop ko, anya wade i pékinabangana tolay éng kagi na a méniwala siya taDiyos, pero éwan na be mapatunayan tugimet na a mahusay? Meligtas wade siyata kona sa a péniwala? Ewan. 15Mara, éngte kaguman kam a mahirap, a éwan side tubadu sakay kanén. 16Engmara, péglakadénmoy side a kagi moy, a “Kagbian kammakana Diyos, a paketan na kam ta badu moy éyta kanén moy.” Nadid, anya i kabuluhanna éya a kinagi moy éng éwan moy sideatdinan ta kailangan de? 17 Eng kona sansa tu péniwala moy, a éwan tu kahalo agimet a mahusay, éy éwan dén tu pasa tupéniwala moy.

18 Makay te mékipégsuway, a kagi na,“Eng méniwala san i tolay, éy tanggapénsiya na Diyos.” Pero i sengbet kua taéya, éy importante be a gemtén na tolayi mahusay. Da éng éwan moy gemtén imahusay éy ahe i katunayan moya a méni-wala kam a talaga? Kanya éng gemtén tami mahusay éy meta du tolay a méniwalakitam ni Cristo a talaga. 19 Ataay, isip momeligtas ka da méniwala ka a isesa i Diyos?Ewan! Da pati du dimonyo éy méniwalata éya, sakay side éy méganteng a tahod!20 Dikél i kamalian na tolay, éng isip nahustu dén tu péniwala na, éng éwan nabe gemtén i mahusay. Entan moy 21 tuapo tam a Abraham. Tinanggap siya naDiyos dahil to gimet na a mahusay. Dasinunud na i Diyos, a talaga na a iatéddiya tu anak na a ti Isak to pégatangan.22 Entan moy: tu péniwala na éy te halu agimet a mahusay. Tu ginimet na, éy sayai nagpatibaya to péniwala na. 23 Kanya

Santiago 2:24 282 Santiago 4:2katutuhanan tu kagi to kasulatan, a kagi naa “Kanya tinanggap na Diyos ti Abraham éydahil to péniwala na diya.” Sakay dinulawde ti Abraham a kadimoy na Diyos. 24Ewanmoy meta? Kanya tinanggap na Diyos itolay éy dahil to gimet na amahusay; éwandahil ta péniwala na san.

25 Kona be sa tu medukés a bébe, a tiRahab--tinanggap be siya na Diyos dahilto gimet na a mahusay. Da pinatulos na iéduwa a Judeo a mégsubuk to banuwan na.Sakay pinadiman na be side to iba a dilan,monda éwan side madikép. 26 Tu bégi aéwan tu espiritu, éy pate dén. Ey kona be sai péniwala mo; éng éwanmeagum i gimet amahusay, éy éwan be tu pasa.

3Tu Halimbawa Ta Dila

1 A tétotop ko, diyan moy pilitén ameadu dikam i magtoldu. Da tukoy moy,sikame a mégtoldu, éy lalo a mahigpit iparusa me éng mégtoldu kame ta mali.2 Medalas kitam a étanan a mégkamali. Itolay a éwan mégkamali ta kagi na a maskinikésiya, éy siya i mahusay a tolay. Siyai maari a mangtipid ta sarili na. 3 Engmara tu kabayo, bagay binukaduan tam ilabi naa, éy maari tam siya mapasuku, apaangen tam ta maski ahe i gustu tam. 4Eykona be sa tu paraw. Maski dikél siya,maski itoglad na mesibét a pahés, éy maaritu timonel a péglakadén na ta maski ahei gustu na, dahil to timon a kétihék. 5 Eykona be sa i dila na tolay, da maski kétihékbe, éy mesibét be a kapareho na kétihék abukadu sakay kétihék a timon. Ey dikél bei tarabaho na.

Mara i dila, éy kapareho no kétihék adingat na apoy a makatutod ta dikél atalon. 6 I dila na tolay, éy koman i apoy,da makagimet ta medukés. I kégébwatanana medukés ta mundua, éy tu dila. Siya imégpadukés ta étanan a bégi tam. Siya iménglokua dikitam ta étanan a buhay tam.Ey tu gimet na dila a medukés, éy gébwatni Satanas. 7 Maari i tolay a mégpaamo tamaski anya a kalase a hayup. Pati i manok,sakay ulag, sakay ikan, éy nasupil na to-lay. 8 Pero éwan masupil na tolay i dila.Medukés i dila, a éwan mo madaig. Putatina ta kamandag a makate, da makasaket

éngmégkagi. 9Saya i gamit tamaamégpurita Panginoon tam a Ama tam. Ey siya be yai gamit tama a mégbauy ta tolay a linalangna Diyos a kapareho na. 10 Bakit lumwas taesa a labi i mahusay a kagi éy ta medukésa kagi? A tétotop ko, éwan maka maari amégkuna kitam sa. 11 Bakit, te mahusaya dinom sakay te medukés be a dinom alumwas ta esa a bukal? Ewan! 12 Mara tuabukadu, éwan makapagbunga ta bayabas.Sakay tu lanot éy éwan makapagbunga taabukadu. Ey kona be sa i diget--éwan ka samakasagéb ta mahusay a dinom. Ey konamaka be sa dikitam: mahusay maka san ikagin tama, a éwan tu halo a medukés.

Ugali Na Tolay a Te Talinunga Gébwat Ta Diyos

13 Nadid, éng te tolay dikam a matali-nung, a maari a magtoldu, éy maigi éngpalagi a mahusay i ugali na. Maigi beéng mebait siya, da saya i katunayan na amatalinung a talaga. 14Pero éng ménaghilikam du kapareho moy, a gustu moy asikam i mataasa dide, éy medukés. Mara,éng te esa dikam a kona sa, éy diyan siyamégpalalo a matalinung, da mebuli ya. 15 Iéya a kalase na katalinung, éy éwan gébwatta Diyos, éng éwan, gébwat san ta ugali tamundua sakay ta isip na tolay, sakay dudimonyo. 16 Tandaan moy, maski ta ahe,éng te tolay a ménaghili, a gustu de a mag-ing mataas du kapareho de, éy te ligaligta éya dide, sakay te gimet sa a medukés.17 Pero tu tolay a te talinung a gébwat taDiyos éy mahusay siya. I ugalia na éya éymebait sakay kagbian na du kapareho na,a tulungan na side. Ewan siya mégbagu-bagu tu isip, sakay éwan be siya mégwari-wari. 18 Nadid, side a tiwasay, a mégpayoside du kapareho de, éy pagemtén de sideta mahusay.

4Diyan Moy Sugsugén I Ugali Ta Mundua

1 Anya wade i sapula na pinéglébugenmoya? Ewan beman gébwat ta hilig nabégi moya a medukés. Saya i mangligaligta isip moya. 2 Te gustu kam a alapén,pero éwan moy maalap. Kanya magayakkam a mamuno. Gustu moy i koo na iba,

Santiago 4:3 283 Santiago 5:11sakay éng éwan kam makaalap, éy mékel-bug kam. Ewan moy maalap i gustu moy,da éwan moy agidén ta Diyos. 3 Sakay tuagidén moy ta Diyos, éy éwan na iatéd, damedukés i hangad moya. Gustu moy sanpara ta kalayaan moy. 4 Ayhay, sikam apinabayan moy tu péniwala moy ta Diyos!Ewan moy beman tukoy a du ménugsugta ugali a medukés ta mundua, éy magingkontara side na Diyos? Entan moy, maskiti ésiya a te gustu ta ugali ta mundua, éykalaban na Diyos. 5 Bakit, akala moy wadeéy éwan importante tu kasulatan na Diyos?I kagi naa éy Tu Espiritu a niatéd na Diyosdikitam, éy sala na a mahal tam i kontarata Diyos. 6 Pero tulungan kitam na Diyos tamahusay. Da kagi no kasulatan, a “Kontarana Diyos du palalo, pero tumulung siya dumababa.”

7 Kanya i maigia dikam, éy ipasakupkam ta Diyos. Labanan moy ti Satanas,éy ginanan na kam a talaga. 8 Umadenekam ta Diyos, éy umadene be siya dikam.Sikam a makasalanan, éy linisan moy iugali moy. Sikam a mégsalawahan santa péniwala moy, éy patibayén moy i isipmoya. 9 Sakay magsisi kam a pagsangitanmoy tu kasalanan moy. Diyan kam masayaa mégngihit ta kasalanan moy. 10 Sakaymagpababa kam ta Diyos, éy itaas na kam.

Diyan Kam Mégpintas11 A tétotop ko, diyan kam mégpintas ta

kakaguman moy. I mégpintas ta kagumanna, éy idelan na be i utus na Diyos. Nadid,éng idelan moy i utus na Diyos, éy talaga aéwan moy sundin. 12 Bakit isip moy maarikam a mégkagi a te kasalanan du kagumanmoy? Ewan ya tama. Diyos i nagimita tautus na. Siya san i maaria a magpintas tatolay. Tandaan moy, siya san i maari amangiligtas ta tolay. Sakay siya be san imaari a manghukum ta tolay.

13 Nadid, batenék moy, sikam a mégk-agi, a “Maglakad kame ta gabia ta iba abanuwan, a magnigosiyo kame sa ta esa ataon, a monda maging mayaman kame.”14Bakit mégisip kam ta kona sa, pero éwanmoy isipén i Diyos? Entan moy, éwan tamtukoy i manyaria dikitam ta gabia, da ko-man i kuném i buhay tam, amatunaw agad.15 Ewan! I maigi a kagi moy, éy “Eng kalu-uben na Panginoon, éy mabuhay kame,

sakay itulos me tu gayak me a gemtén.”16 Pero sikam, éng mégpalalo kam ta gayakmoy a gemtén, éy magkamali kam ta dikél.17 Tandaan moy ye: éng tukoy na maski tiésiya i tama a gemtén na, sakay éwan natulos a gemten, éy te kasalanan siya.

5Dapat Mangilag I Mayaman

1Nadid, sikam amayaman, tandaanmoyi kagin kuae. Magsisi kamamagsanget kamta dikél, da te dumemét dikam a hirap atalaga! 2 Neta na Diyos a éwan tu pasa tukayamanan moy. Sakay tu meadu a damitmoy, éy kutamén dén. 3 Sakay tu kuhatamoy a niimbak moy, éy pinikas dén. Sakaytu pikas na, éy saya i tandaa na kasalananmoy. Saya i katunayana a medémot kam.Isip moy wade éy tu niimbak moy a parata esa a panahun, éy kuhata. Pero éwan!Eng éwan, i niimbak moy a éya, éy parusamoy a apoy! 4 Enta ˈ moy, neta dén naDiyos a te liso ta bile moy tu suweldu dudinaya moy a tarabahador moy. Sakaynabati dén na Mataas a Diyos i sangetdia. 5-6 Pinarusaan moy be du éwan tukasalanan, sakay pinabunu moy side. Eyéwan side linumaban dikam. Pero sikam,éy melagin san i buhay moy, a meadu ikalayaanmoy. Pero éwanmoy alélahanén ipéghukum na Diyos dikam. Kapareho kamno baka a pinatabi a éwan na tukoy éngadene dén siya a bunon.

Magtiyaga Kam a MaguhayTa Kédemét Na Panginoon

7 Nadid, sikam a tétotop ko, magtiyagakam pa a hanggan ta kédemét na Pangi-noon. Mara, entan moy tu ménubigan,mégtiyaga san siya a hanggan éwanmalutotu pahay na. Sakay maguhay be siya tapanahun na uden, monda makataluk. 8 Eynadid sikam, éy dapat kam be a magtiyaga.Patibayén moy i isip moya, da adene déni kédemét na Panginoon. 9 Diyan kamnégpipintas, a tétotop ko, monda éwankam hukumén na Diyos. Da adene dén ipéghukum na Diyos ta tolay. 10 Tandaanmoy du purupeta to éya a inutusan naDiyos. Basta tiniis de san tu kahirapande. Ey séˈ maka ya i ahigén moya. 11 Kagitam a masuwerte du mégtiyaga, sakay

Santiago 5:12 284 Santiago 5:20mégtiis. Nabahetamoy dén ti Hob, tungkulto pégtiis na. To kélipas no hirap na,éy ginimet siya na Panginoon a mahusay.Saya i katunayan a mebait i Panginoon, améngagbi ta tolay.

12Nadid, a tétotop ko, i mahalaga a utusko dikam nadid, éy diyan kam ménumpabagay mangako kam ta tolay. Diyan moykagin a i sistigu na kagi moya éy luta éy talanget. Diyan moy isumpa a maski anya isistigu na kagi moya. Eng éwan, i maigia,éy umo kam san dén, o dikaya éwanénmoysan dén, monda éwan kam parusaan naDiyos.

Hatul a Tungkul Ta Panalangin13Nadid, éng te esa dikam a te hirap, éy

dapat manalangin siya. Eng te esa dikama masaya, éy dapat magkanta siya ta kantaa puri ta Diyos. 14 Eng te esa dikam a tesaket éy dapat pauwet na du tagapama-hala a matétanda ta simbaanmoya, mondaipanalangin de siya. Sakay kuluan de talangis, a dulawan de i ngahen na Pangi-noon. 15 Ey du manalangin, éng umasaside ta Diyos, éy maghusay tu te saket.Pahusayén na Panginoon a talaga. Sakayéng te kasalanan siya a dati, éy pagpasen-siyaan siya na Diyos ta éya.

16 Kanya i maigia dikam, éy ipagtapatmoy du kaguman moy i kasalanan moy.Sakay ipanalangin moy be i bawat esa,monda magamot kam éng te saket kam.Da entan moy, i panalangin na mahusaya tolay, éy dikél i kabuluhan na. 17 Marati Elias to araw: kapareho tam san siyaa tolay, pero to pénalangin na a éwanumuden, éy étélo a taon éy ta kalahati aéwan tu uden! 18 Nadid, to pénalangin naa huway, éy naguden man dén, a nagbungaman dén i halaman na tolay.

19 A tétotop ko, éng mara te esa dikama umadeyo ta tunay a péniwala tam, éymaigi éng mapasoli siya no esa a kagumanna. 20 Tandaan moy, éng mapasoli moy tukaguman moy a te kasalanan, éy meligtasmoy tu kaliduwa na ta parusa na Diyos.Sakay pati, éy pagpasensiyaan na Diyos ikasalanan na a meadu. Ewan dén. Santi-ago.

1 Pedro 1:1 285 1 Pedro 1:21

Tu Purumeru a Sulat niPedro1 Gébwat ye ni Pedro, a apostol ni Jesu

Cristo. Saye i sulat kua du pinili na Diyosa tolay na a nangalat dén ta iba-iba abanuwan: ta Ponto, sakay ta Galasia, sakayta Kapadosia, hanggan ta Asia, hanggan taBitinia. 2 Sikam éy pinili kam Nama tama Diyos sapul to sapul, da saya i kaluubenna. Kaluuben na a sikam i ibukod naa amaging tolay na, a ipasakup kam ni JesuCristo. Ey gimet ya na Banal a Espiritu. Inipangibut naa ta kasalananmoy éy tu digina. Edse maka dikam i biyaya na Diyos,sakay ta kapayapaan.

Matibay I Pag-asa Tam3 Salamat ta Diyos, a Ama no Panginoon

tam a Jesu Cristo. Dahil ta kagbi na adikél, éy nienak kitam dén a huway, a anakkitam nadid na Diyos, sapul to nikabuhaya huway ni Jesu Cristo. Kanya matibay ipag-asa tama, 4 a umasa kitam ta gantim-pala na Diyos a para dikitam a sakup naa tolay. Hinanda na dén ya ta langet, daéwan samabagu, sakay éwanmaibut, sakayéwan malipas. 5 Dahil ta péniwala tam, éyalagaan kitamnaDiyos ta kapangyarian na,hanggan méguhay kitam ta kaligtasan tama dumemét ta katapusan na panahunae.

6 Nadid, dapat a masahat kam ta éya,maski mélungkut kam nadid ta sari-sari ahirap moy. Diden ya a hirap moy éy ipang-puhuba dikam na Diyos. 7 Mara ta gintu,éy puhubaan na tolay ta apoy, mondametade éng tunay. Ey kona be sa i péniwalamoy; puhubaan na Diyos, monda meta naéng tunay. I péniwala moya, éy mahigit pata kamahal na gintu. Nadid, éng meta naDiyos a tunay i péniwala moya, éy puriénna kam ta aldew a késoli ni Jesu Cristo.Sakay igalang na kam be. 8 Nadid, maskiéwan moy pabi neta ti Jesus, éy tukoy ko amahal moy dén siya sakay méniwala kamdén diya. Kanya mésahat kam a tahod atahod, 9 da makamtan moy i kaligtasan nakaliduwa moya, da saya i keangayana napéniwala moya.

10 Entan moy du purupeta to araw,siniyasat de ta mahigpit i tungkul ta éya

a kaligtasan. Side i naghulaa tungkulta mahusay a iatéd na Diyos dikam.11 Siniyasat de éng nikésiya i demétana éya, sakay éng kodya na a manyari,dahilan nipaisip dide na Espiritu ni Cristoi tungkul ta panahun a éye. Sakaynipahayag dide na Espiritu a maghirapti Cristo, sakay nipahayag na be dide ikapangyarian ni Cristo ta kétapos na amaghirap. 12 Nipahayag na Diyos didenya a purupeta a éwan matupad i éya apéghula de ta panahun de a sarili, éngˈwannadid a panahun tam. Ey nadid, du utusanna Diyos, éy nipahayag de dén dikam iMahusay a Baheta, da nipaliwanag dide naBanal a Espiritu. Ey du anghel ta langet, éygustu de be a mapospusan i éya.

Kailangan a Maging Banal Kam13 Kanya nadid, éy patibayén moy i isip

moya. Ingatan moy i bégi moya. Umasakam ta mahigpit ta memahal a iatéd naDiyos dikam ta késoli ni Jesu Cristo. 14 Daanak kam na Diyos, éy sundin moy siya.Diyanmoy gégemtén a huway tu ugali moyto éwan moy pabi pékapospos ta katu-tuhanan. 15Engˈwan, dapat a maging banalkam ta étanan a gimet moy, da banal iDiyos. 16Da i kagia ta kasulatan, éy kailan-gan kan a magpakabanal kam, da banal iDiyos.

17 Nadid, éng dulawén moy i Diyos aAma moy ta panalangin, éy kailangan aigalang moy siya habang buhay kam. Tan-daan moy, siya i maghukuma ta étanan atolay ayun to ginamet de, a éwan siya tukampian. 18 Tukoy moy dén éng anya inipanubus naa dikam to medukés a ugalimoy a gébwat du apomoy. Bakén a kuhata inipanubus naa dikam, da maibut ya. 19 Engˈwan i nipanubus naa dikam, éy tu dige niCristo. Siya i tupa a éwan tu kapintasan, anipagtubus na Diyos ta kasalanan na tolay.20 Bagu linalang i mundua, éy nihanda dénsiya na Diyos ta éya a gimet na. Ey nadida panahun, éy pinaange se siya na Diyosmonda tubusén na kitam. 21Dahil ni Cristoéy méniwala kam ta Diyos. Ey Diyos inagpabuhaya diya a huway, a inatdinan nasiya ta kapangyarian na. Kanya nadid éyméniwala kam ta Diyos a umasa kam diya.

1 Pedro 1:22 286 1 Pedro 2:1822 Nadid, éy melinis kam dén dahil ta

késunud moy ta katutuhanan. Ey mata-pat dén i pégmahal moy du top moy tapéniwala. Kanyapiliténmoyanégmahalankam. 23 Tandaan moy, nihuway kam dén anienak, a Diyos dén nadid i Ama moya. Eygébwat ya ta kagi na Diyos a éwan malipas.I éya a kagi i méngatéda ta bigu a buhay aéwan tu katapusan. 24 Dahilan te kagi takasulatan, a i kagi naa éy: “Koman kan ilamon i tolay, da sandali san i buhay dia.Sakay i kamahal na tolay éy koman kan sani bulaklak, a malanés agad i lamon sakaytu bulaklak na. 25 Pero i kagi na Diyos, éypirmi.” Nadid, i éya a kagi na Diyos, éy sayaiMahusay a Baheta a nepahayag dén dikama talaga!

2Tu Bito a Maging Hari

1 Kanya nadid sikam, éy ibutan moy iétanan a medukés a ugali. Diyan kammégbuli-buli; diyan kam mégwari-wari;diyan kam ménaghili; diyan kam mégpin-tas. 2 Mara entan moy tu mabulol, gustuna a palagi i gatas, monda sumibét siya.Nadid éy kona maka sa i ahigén moya--dapat a gustu moy a palagi i kagi naDiyos, monda sumibét i péniwala moya, ahanggan magkamit kam ta kaligtasan. 3Dasikam, éy nabati moy dén i kabaitan naPanginoon.

4Umadene kam ta Panginoon. Mara siyai bito a inidelan na tolay. Pero i Diyos, éypinili na siya a mahal na. 5 Ey nadid sikam,mara maging bito kam be, monda gamiténkam na Diyos a kasangkapan na ta pégbilena. Nadid, éy sikam be i tagapanalangin,a méngatéd kam ta Diyos ta gustu na, tapamag-itan ni Jesu Cristo. 6 Da kinagi naDiyos ta kasulatan, a te pinili kan siya amaging hari. Mara bito siya a mahalaga.Ey pataknégén na kan siya ta Jerusalem, asiya i bito a panuluk na bile. Ey éwan kanmagsisi i maski ti ésiya a méniwala diya.7 Kanya ngani mahalaga ti Jesus dikam améniwala diya. Pero du éwanméniwala, éyside i mangtupada ta éye a kagi ta kasula-tan, a i kagi naa éy: “Tu bito a inidelan dutagapagbile, da isip de éwan tu pasa, éy siyabale kan i mahalagaa a bito a panuluk nabile.” 8Sakay te kagi be a iba, a “I éya a bito,

éy keehakpaan kan na tolay.” Kanya sidemeehakpa, éy éwan side méniwala ta kagina Diyos. Nadid, i kahulugina na hakpaa,éy hukum! Ey saya i nihanda na Diyos didea parusa.

9 Pero sikam, éy éwan kam sa kona,da sikam i lahi na a pinili na. Sikam itagapanalangina ta tunay a hari. Sikam itolay na, a pinili kam na Diyos a mondamagpahayag kam ta memahal a gimetna. Pinaadeyo na kam ta kedikléman, apinégiyan na kam ta demlag naa a mema-hal. 10 To éya, éy éwan kam tolay na Diyos.Pero nadid, éy tolay na kam dén. To éya,éy éwan kam pinagpasensiyaan na Diyos,pero nadid éy kinagbian na kam dén apinagpasensiyaan na kam dén.

Du Utusan Na Diyos11Nadid, kakaguman ko a mahal, natan-

daanmoy, éwan kitam dén sakup namund-uae, éngˈwan sakup kitam dén na langet.Kanya i bilin kua dikam nadid, éy iwasanmoy tu gustu na bégi moya a medukés,da saya i méngsawaya ta késunud moy taDiyos. 12Dapat a mahusay san i ugali moyata harap du éwan mékidiyos, monda maskipépintasan de kam nadid, éy meta de amahusay bale i ugali moya. Nadid, éngkona sa, éy purién de be i Diyos ta aldewa késoli na ta mundua.

13 Nadid, alang-alang ta Panginoon, éydapat ipasakup kam du te kapangyarian tabanuwan. Maski hari, da siya i mataasa,14 maski mayor, éy sundin moy be, daside i utusan na hari a mégparusa du tekasalanan. Sakay purién de be dumégimetta tama. 15 Da saye i kaluuben na Diyos:Magimet kam san tamahusay, mondametana tolay a kakabulyan san tu pégpintasdikam du iba a tolay a kulang tu isip.16 Sikam éy libri kam dén, da niligtas kamdén na Diyos. Pero diyan kam mégisip amakagimet kam ta medukés da libri kam.Eng ˈwan dapat a utusan kam na Diyos.17 Igalang moy i maski ti ésiya a tolay.Sakay mahalén moy du top moy ta péni-wala. Igalangmoy be i Diyos, sakay igalangmoy be tu hari moy.

Ahigén Moy Tu Tiniis Ni Cristo18Sikam a utusan, éy kailangan a igalang

moy du amo moy. Ipasakup kam dide

1 Pedro 2:19 287 1 Pedro 3:17maski mebait side, maski meiyamut side.19Dahilan, éy kasahatan na Diyos i kona saa tolay amégtiis ta parusa, éng éwan siya tukasalanan, da isipén na éya i Diyos. 20 Peroanya, purién kam beman na Diyos éngtiisén moy i parusa dahil ta ginamet moya medukés? Ewan! Pero éng tiisén moy iparusa dahil ta ginamet moy a mahusay,éy kagbian kam na Diyos. 21 Tandaanmoy, kanya pinili kam na Diyos, éy mondamagtiis kam be. Nagtiis ti Cristo ta hirapalang-alang dikam. Ey nadid éy dapatahigén moy siya. 22 Ewan siya nagimet tamaski anya a kasalanan. Ewan tu naka-bati diya a nagbuli-buli. 23 To péngdustade diya, éy éwan siya ginumanti dide tasalita a medukés. To péghirap na, éyéwan siya nagbanta dide. Engˈwan, bastainumasa siya ta Diyos, da Diyos i tunaya maghukum dide. 24 Naparusaan dén tiCristo ta kasalanan tam to péngipako dediya to kudos, monda sikitam, éy ibutantam tu kasalanan tam, a tulos gemtén tami mahusay a gimet. I nipamahusay naadikam, éy tu talitalingo na. 25 To éya, éykoman kam i tupa a netawtaw ta talon.Pero nadid, éy pinasoli kam dén na Diyosta Pastor moy a tagaalaga dikam.

3Ugali Na Pasawa a Méniwala Ni Jesus

1 Nadid, sikam a bébekés, éy dapatipasakup kam du asawa moy, monda maskiéwan sideméniwala nadid ta kagi na Diyos,éy amo-amon moy side dahil ta ugali moya mebait. Nadid maniwala side, maskiéwan moy side pégkagian, 2 éng meta de iugali moya amahusay sakay tu pénggalangmoy dide. 3 Sikam a bébekés, éy diyankammasiyadu amagpaganda ta bégimoya,kaparis na pégaayus ta buk, sakay ta pég-solot ta gintu, sakay ta pégbihis ta damita mahalaga. 4 Engˈwan, i mégebihis moymakaa, éy tu mebait a isip moy, da éwanmalipas i kona sa a kamahal na bébe. Sakaypati, éy dulawén ya na Diyos a memahal atahod. 5 Kona sa i ugalia du bébe to éya apanahun a inumasa ta Diyos. I mégebihisdia éy tu ugali de a mebait to asawa de.6 Saya i gimita ni Sara to araw. Tu asawa naa Abraham, éy dinulaw na a amo na, a sin-unud na siya. Ey nadid sikam a bébekés, éy

sikam ngani i lahi naa éng magimet kam tamahusay, sakay éng éwan kamméganteng.

7Nadid pati sikam a lélake, dapat a kag-bian moy du asawa moy, a igalang moybe side, da mehina side kesira ta lélake.Diyan moy kaleksapan a mebilang be sideta buhay a éwan tu katapusan. Nadid, éngkona sa, éy éwan abala i panalangin moya.

Tungkul Ta Hirap Du Méniwala8Nadid, saye i bilin kua dikam a étanan:

Maging isesa kam tu isip. Négsuyuan kam.Mahalén moy du top moy ta péniwala.Sakay maging mebait kam a diyan kampalalo. 9Diyan moy gantian ta medukés tumégimet ta medukés dikam. Sakay diyanmoy dustaén tu mégdusta dikam. Engˈwan i gantimoymaka dide, éy ipanalanginmoy side a kagbian maka side na Diyos.Da tandaan moy, maski nagkasala kam taDiyos éy pinili na kam a bendisiyonan nakam. 10 Kanya kagi na kasulatan, a “Tu tegustu a magkamit ta malaya a buhay, éydiyan kan siya mégkagi ta medukés, sakaydiyan mégbuli-buli. 11 Dapat pabayan nakan i gimet a medukés, a magimet siyata mahusay. Sakay pilitén na kan be imapayapa a buhay. 12 Da alagaan kanna Panginoon du mahusay, a baten na apalagi i panalangin de. Pero du mégimetta medukés, éy idelan na kan.”

13 Kanya nadid, ti ésiya i magpasakitadikam éng mesipag kam a magimet tamahusay? 14 Pero maski maghirap kam damégimet kam ta mahusay, éy masuwertekam. Diyan kamméganteng ta tolay, sakaydiyan kam métageg. 15 Eng ˈwan, bastaméniwala kam ni Cristo, a gemtén moy aPanginoon moy. Sakay handa kam makadén a palagi a magpaliwanag ta maski tiésiya a magpakelagip dikam tungkul takéasa moya ta Diyos. 16 Pero éng magpali-wanag kam ta tolay éy dapat mebait sani kagi moya dide, a igalang moy du pégk-agian moy. Pamihasaén moy a matapatkam tu isip, monda éng pépintasan kam natolay dahil ta ugali na péniwala moy, éymasanike side. 17Mara, éng maghirap kamdahil ta gimet moy a mali, éy parusa ya tokasalanan moy. Pero, éng maghirap kamdahil ta gimet moy a tama, éy mahusayya, da tukoy tam a kaluuben na Diyos a

1 Pedro 3:18 288 1 Pedro 4:16maghirap i sakup na a tolay. 18Kaluuben naa ahigén tam ti Cristo ta hirap na. Ey nag-pakamatay ti Cristo para dikam. Minatesiya para ta kasalanan na étanan, mondamaari kam a ipasakup ta Diyos. Minate tuMahusay alang-alang du medukés. Minatetu bégi na, pero tu espiritu na éy buhay, 19atulos inumange tu espiritu na du nepihesua kaliduwa na tolay a minate to araw, anagpahayag siya dide. 20 Side ya du éwannaniwala ta Diyos to panahun ni Noe tonipagimet na to barko. Nale a nagtiis iDiyos to ugali de a medukés. Ey nadid, sén-ganya du sinumakay to barko a nakaligtasto bihéng? Walu san a tolay!

21 Ey nadid, i dinom na éya a bihéng éysaya i halimbawa na pégbinyag amagligtasdikam. I pégbinyag éy éwanmondamaibuttu légi ta bégi, éng ˈwan monda atdinankam na Diyos ta melinis a isip a éwan tukasalanan. Kanya nakaligtas dén du nag-pabinyag, éy dahil to nikabuhay a huwayni Jesu Cristo. 22 Ey nadid éy nagsoli dénsiya ta langet, a kaguman na sa i Diyos. Eysiya i te kapangyariana ta étanan a anghelsakay du espiritu sakay du iba pa a mataasta langet.

41 Nadid, da naghirap ti Cristo, éy dapat

a maghanda kam be a maghirap. Dahilanmaski ti ésiya a mégtiis ta hirap, éy éwansiya maabala ta kasalanan. 2 Kanya sapulnadid, éy ipasakup kam ta kaluuben naDiyos dikam, habang buhay kam. Diyanmoy sésundin tu gustu na bégi moya amedukés. 3 To éya éy nagimet kam beta gimet du éwan mékidiyos a kagustuande. To éya éy bastos tu ugali moy; sakaymedukés i gustu na bégi moya; sakayméglélasing kam; sakay sumésamba kambe ta diyos-diyosan, maski bawal. Peronadid éy tama dén ya a pégimet moy tamedukés. Diyan kam dén huméhuway.4 Kanya mégtaka nadid dikam du éwanmékidiyos, da éwan kam dén mékiagumdide ta kona sa a medukés a gimet. Kanyadédustaén de kam nadid. 5 Pero kédemétna oras a humarap side ta Diyos, éypanagutan de i kasalanan de. Ey handadén nadid i Diyos a maghukum du tolay

a buhay, sakay du pate. 6 Nadid minepa-hayag be dén i Mahusay a Baheta du tolaya pate. Kanya maski naparusaan side tokébuhay de to araw, éy makasapit be dén ikaliduwa de ta buhay a éwan tu katapusan,a kona ta Diyos.

Gamitén Moy Tu Utus NaDiyos a Namihasaan Moy

7 Tandaan moy, adene dén i katapusannamundua. Kanyamangilag kam a tipidénmoy i bégi moya, monda makapanalanginkam ta mahusay. 8 I mahigpit a kailan-gan moy, éy négmahalan kam ta mahusay.Dahilan du mégmahal ta tolay, éy nabuhadén i kasalanan de. 9 Tu top moy tapéniwala, éy patulusén moy side agad tabile moy, a diyan kam mégdukés tu isip.10Nadid, éng pinagkaluuben kam na Diyosta maski anya a tungkulin moy, éy saya igemtén moya a pangtulung moy du kagu-man moy. Nadid, éng pakunan moy sa, éymahusay i pégamit moya ta niatéd dikamna Diyos. 11 Mara, éng nipagkaluub dikona Diyos a magtoldu, éy sigi ka a magtolduka ta kagi na Diyos. Eng nipagkaluub nadiko a mangtulung ta top mo ta péniwala,éy tulungan mo side ta lalo, a gamiténmoy i niatéd diko na Diyos a tungkulin mo.Nadid, éng kona kam sa, éy purién na tolayi Diyos dahil ni Jesu Cristo. Siya san i puriénna tolay. Siya san i te kapangyarian a éwantu katapusan.

Maghirap a Talaga Du Méniwala Ni Jesus12 Nadid, a kakaguman ko, diyan kam

mégtaka ta dikél a hirap moy a tétiisénmoy nadid, da saya i péngpuhubaa dikamna Diyos. 13 Engˈwan dapat a masahat kamta éya, da saya i kabahagi moya to hirapni Cristo. Nadid, éng pakunan moy sa, éymasahat kam a tahod a talaga ta aldew akésoli ni Cristo a ipeta na i kapangyarianna. 14 Sakay éng ahewén kam na tolay dasakup kam ni Cristo, éy masuwerte kam,da tanda ya a édse dikam a talaga i mema-hal a Espiritu na Diyos. 15 Pero mangilagkam, a diyan kam magimet ta medukés,monda éwan kammaparusaan. Mara diyankam mémuno, diyan kam mégtako, diyankam mékialam ta éwan moy katungkulan.16 Pero éng maparusaan i maski ti ésiyadikam da méniwala kam ni Jesus, éy diyan

1 Pedro 4:17 289 1 Pedro 5:14na ikésanike tu parusa na; éngˈwan dapat amagpasalamat siya ta Diyos, da sakup siyani Cristo.

17 Da entan moy, dumemét dén nadidi oras a puhubaan na Diyos du sakup naa tolay. Ey nadid, éng paghirapén nakitam pa, éy anya wade i hirapa du éwanméniwala ta Mahusay a Baheta a gébwatta Diyos éng puhubaan na side? Mahig-pit a talaga! 18 Dahilan, “Eng talaga aéwanmeligtas du mahusay a tolay, éy anyawade i keangayana du éwan mékidiyos amakasalanan?” 19 Kanya sikam a te hirapayun ta kaluuben na Diyos dikam, éy bastasigi kam san ta gimet moy a mahusay, aumasa kam san ta Diyos, da matapat siya.

5Du Tupa Na Diyos

1Nadid, sikam a tagapamahala du méni-wala ta ina, éy te kaginék dikam. Eytandaan moy, sakén éy tagapamahalaékbe. Sakay sistiguék be to péghirap niCristo to kudos. Sakay te kabahagiék beta kapangyarian na a humayag ta késolina. Nadid, saye i bilin kua dikam a taga-pamahala: 2Pastoranmoy du tupa naDiyosa nipagkatiwala na dikam. Pero dapat amaluwag kam tu isip, da saya i gustuana Diyos. Sakay diyan moy hangadén amaketa kam ta kuhata, éngˈwan i hangadénmoy sana, éy tulungan moy du tupa naDiyos. 3Diyan kammetapang du nipagkati-wala dikam na Diyos ta simbaan moy, éngˈwan ipeta moy dide i mebait a ugali moy,monda ahigén de maka i ugali na tunay améniwala ni Jesus. 4 Ey nadid, késoli sena Mataas a Pastor, éy atdinan na kam tagantimpala moy a éwan malipas.

5Nadid, éy kona be sa sikam a kabataan:Kailangan a ipasakup kam du matétanda.Sakay négsuyuan kam a étanan, da en-tan moy, “Du palalo, éy idelan kan naDiyos; pero du mebait, éy kagbian na kan.”6Kanya, éy ipasakup kam nadid ta kapang-yarian na Diyos, monda itaas na kam tatakda na a panahun. 7Umasa kam ta Diyosta étanan a hirap moy, da siya éy mahal nakam.

8Mangilag kam, dahilan tu kalinga moya Satanas, éy palebut-lebut san a koman

i metapang a liyon a mégéngéh, a méga-hayok ta duklusén na a tolay. 9 Labananmoy siya, sakay patibayén moy i péni-wala moya, monda éwan na kam madaig.Da tukoy moy a kona be sa i pégtiisa dukapareho moy a méniwala ta maski aheta mundua. 10 Ey nadid, kétapos moy amagtiis ta sandali, éy pahusayén na Diyos ipéniwala moya, a patibayén na i isip moya.Siya i méngagbia ta tolay. Siya i nagpiliadikam a monda te kabahagi kam be ta ka-pangyarian na a éwan tu katapusan, dahilni Cristo. 11 Siya i te kapangyarian a éwantu katapusan! Kona sa.

12 Ti Silbano i katulung ko a nanulat tasulatae dikam. Ey ibilang ko siya a top ko amatapat. Kanya nisulat ko i éye dikam, éymonda hatulan ta kam, monda patunayanko dikam a saye i tunay a kagbi na Diyosdikam. Manatili kam ta éye.

13Nadid, di top tama ta simbaanae na Ba-bilonia, éy mékikumusta side dikam. Sidebe i pinilia na Diyos. Sakay ti Markos abilang anak ko ta éye, éy mékikumusta bedikam.

14 Négbatian kam a négmahalan kam.I kapayapaan éy umagum maka dikam,sikam a tagasunud ni Cristo. Ewan dén.Pedro.

2 Pedro 1:1 290 2 Pedro 2:3

Tu Ikaduwa a Sulat niPedro1 Gébwat ye ni Simon Pedro, a apostol

sakay utusan ni Jesu Cristo. Saye i sulat kuadikam a tinumanggap ta péniwala. Nadidéy kapareho me kam dén a sakup na Diyos.Ey gébwat ya ta mahusay a gimet na Diyostam a ti Jesu Cristo a tagapagligtas.

2 Edse maka dikam i biyaya na Diyossakay ta kapayapaan, dahil ta pékaposposmoy ta Diyos éy ta Panginoon tam a Jesus.

I Dapat a Ugali Du Méniwala3 Pinili kitam na Diyos, monda mabati

tam i kapangyarian na éy ta kabaitanna. Da tukoy tam siya, éy patibayénna i isip tama, ta pamag-itan na kapang-yarian na, monda matapat kitam diya tuugali. 4 Ey nadid, dahil ta kapangyarianna, éy nangako siya dikitam ta mahalaga abagay, monda makaiwas kitam ta medukésa gimet na tolay ta munduae a kapa-hamakan, sakay maaheg tam i ugali naa.5 Kanya nadid, dahil ta éya, éy magimetkam ta mahusay, monda metibay i péni-wala moya. Sakay mégisip kam ta tama;6 sakay tipidén moy i bégi moya; sakaytiisén moy i hirap moy; sakay mékidiyoskam ta mahusay; 7 sakay négsuyuan kam;sakay négmahalan kam. 8 Nadid, éy konasa i ugali moya a talaga, éy tukoy moydén i Panginoon tam a Jesu Cristo, sakaymaging mahalaga i tarabaho moya diya.9 Pero i maski ti ésiya a éwan sa kona iugali na, éy koman dén siya i kulang tu isip.Naleksapannawade den tu nipagpasensiyadiya na Diyos ta kasalanan na.

10 Kanya nadid, sikam a tétotop ko, dapinili kam dén na Diyos a dinulaw na kam,éy patibayén moy i éya a lagay moy. Engpakunan moy sa, éy éwan kam mebut atalaga. 11Sakaymatanggap kam amahusayta kaharian na Panginoon tam a Jesu Cristoa tagapagligtas. Ey éwan tu katapusan ikaharian na.

12 Nadid, maski matibay dén i péniwalamoya sakay tukoy moy dén i éya a nisulatko, éy ipaala-ala ko san dikam a huway-huway. 13 Dahilan habang buhayék, éyminamaigi ko a ipaala-ala ko ye dikam,

monda isipén moy. 14 Tukoy ko a adenedén i oras a maibut i buhay ko ta munduae,ayun to kinagi diyakén ni Panginoon Jesus.15 Kanya nadid éy gemtén ko i kaya koa magimet ta sulat a para dikam, mondamaski mateék éy te magpaala-ala dikamtungkul ta éye a pégtoldu.

Du Naketa Ta Kapangyarian Ni Cristo16 Tandaan moy, to pégpahayag me

dikam tungkul ta késoli na Panginoon tama Jesu Cristo, éy éwan me sinugsug i sari-sari a kakabulyan a lagip. Da sikamea mismo i naketaa ta kapangyarian na.17-18 Entan moy, kaguman kame ni Jesusto édse na to buked a pinégkagian dikamena Diyos. Nabati me tu boses Nama na talanget to péngpuri na diya, a dinemlagenna i bégi naa. I kinagi naa, éy “Saye i anakko a mahal ko, éy mésayaék diya.”

19 Nadid, i éya a nanyari ta harap mia,éy saya i nagpatunaya a tama tu nihuladu purupeta to araw. Kanya sikam, éysugsugén moy i éya a hula, da koman yai simbu a mangdemlag ta kedikléman, ahanggan éwan dumemét a huway i Pangi-noon. Mara, koman siya i palawayan amagpaliwanag ta isip moya. 20 Pero imahigpita a kailangan a matandaan moy,éy éwan tu makapagpaliwanag ta maskianya a hula ta kasulatan na Diyos, éng isipna san. 21 Dahilan i nihula du purupeta,éy éwan gébwat ta isip na tolay, éngˈwanpinégkagi na Banal a Espiritu diden ya atolay, to pégpahayag de ta kagi na Diyos.

2Tungkul Du Mégtoldu Ta Mali

1 Pero te mebuli be a purupeta to araw anagtoldu du Judeo ta kakabulyan. Ey konabe sa nadid, te umange be dikam a talaga atolay a mebuli, a mégtoldu ta kamalian. Ipégtoldu dia, éy makay makasida ta péni-wala moya. Sakay pati, éy idelan de tuPanginoon de a néngiligtas dide. Kanyabigla a dumemét dide i kapahamakan de.2Sakay pati, éymeadu a tolay du simbaan aumaheg ta ugali de a bastos. Ey nadid, dahilta éya, éy mapintasan na tolay i péniwalatam. 3 Diden ya a mégtoldu ta mali, éylinlangén de kam ta sari-sari a uhon de,

2 Pedro 2:4 291 2 Pedro 3:1monda maalap de i kuhata moy. Peronakahanda dén a dati i maghukuma dide.

4 Mara, entan moy du anghel a iba anagkasala. Ewan side pinatawad na Diyos,éngˈwan nibut na side ta impiyerno, a nip-ihesu na side ta mediklém a lugar. Sakayginapus na sa side ta kadena a hangganta aldew na péghukum. 5 Sakay du tolayto araw a nagkasala, éy pinabihéng naDiyos i mundua a hanggan da minapuksaside. Basta i niligtas na sana éy de Noe amététena, a walu side. Ti Noe a nagtolduta mahusay a ugali. 6 Sakay du banuwanna Sodoma sakay Gomora, éy pinarusaanside na Diyos a pinuksa na side ta apoy.Ey saya i tandaa para ta étanan a tolay, ahukumén na Diyos a talaga du medukés.7 Basta i niligtas na sana ta éya, éy ti Lot,da mahusay siya. Ti Lot, éy mélungkut amélungkut ta medukés a ugali diden ya abastos a tolay. 8 Dahilan to pégiyan ni Lotdide, éy neta na aldew-aldew i ugali de amedukés. Kanya mélungkut siya.

9 Nadid, i kahulugina na éya a étélo ahalimbawa, éy monda meta moy i ugalina Panginoon a méngagaw du mékidiyosa tolay ta hirap de. Sakay ugali na be améngipihesu du medukés a tolay a hang-gan ta aldew na péghukum. 10 Ey laloi parusa na du tolay a sundin de san ikalayaan na bégi dia a bastos, sakay dumégidel ta tagapamahala dide.

Nadid, diden ya a mégtoldu ta mali, éykona be sa i péngparusa naa dide. Side éyméngahas, sakay palalo side. Sakay éwanside gumalang du anghel ta langet, éngˈwan dustaén de side. 11 Pero du anghel,maski mataas side diden ya a mégtolduta mali, éy éwan de side iabla ta harapna Panginoon. 12 Pero side a mégtoldu tamali, éy sugsugén de san tu katétubu de augali a medukés. I isip dia éy koman sani isip na mealiyas a hayup a linalang naDiyos a monda bunon na tolay. Dustaénde be i maski éwan de tukoy. Pero mateside a koman i mealiyas a hayup. 13 Saya ikabayadena no gimet de a medukés. Maskialdew dén éy sundin de san i kabastosande a ikésaya de. Sakay éng mékidipon sidedikam ta pégmiting moy, éy kapintasantu péngan moy. Mésaya side ta pénglokode dikam a pégtoldu de. 14 Ewan side tu

iba a ahayukén, éngˈwan bébe a kasayaande. Ewan side mégsawa ta gégemtén dea kasalanan. Pagkamalién de du tolay amehina san tu péniwala de. Namihasa sidea medémot. Pero nisumpa dén side naDiyos. 15 Diden ya a mégtoldu ta mali, éypinabayan de dén i tunay a péniwala, atulos naibut dén side. Inaheg de tu ugali niBalam a anak ni Bosor to araw. Ey anya tuugali ni Balam, éy nagimet siya ta medukésmonda maketa siya ta kuhata. 16 Pero totalaga na a pagkasala, éy sinaway siya nokabayo na, a pinégkagian na siya ta bosesna tolay, dahil to gimet na a medukés.

17 Side a mégtoldu ta mali, éy komanside i bukal a natian, da éwan dén side tupasa. Kuman side i kuném a nianod napahés. Ey nadid, éy nipaghanda dén sidena Diyos ta mediklém a lugar a medukés.18 Isip de matalinung i pégkagi dia, peroéwan tu pasa a talaga a kagi. Mara dutolay a bigu améniwala ni Jesus, éy talaga aginanan de i kaguman de a medukés. Perodiden ya a mégtoldu, éy tétatangguan deside. I nipangtatanggu dia dide, éy éwankan bawal i gustu na bégi dia a kabastosan.19 I pégtoldu dia, éy maging malaya kamkan éng ipasakup kam dide. Pero side, éyéwan side malaya, da gégipusén side naugali de améngipahamakdide. Bakit, éwande wade tukoy a matalo i tolay ta ugali de amedukés?

20 Entan moy, éng makalégsew i tolay taugali a medukés ta mundua, da tukoy de tiPanginoon Jesu Cristo, éy mahusay. Peronadid, éng madikép man dén side na ugalita mundua, éy lalo a medukés i lagay diakesira to neditol. 21 Maigi maka san dénéy éwan napospusan na kona sa a tolay ipéniwala tam, kesira ta tinanggapde, sakaytulos pinabayan de. 22 Eng kona sa, éytupadén de tu lagip, a “Ugali na aso, maski iota na kan, éy kanén na be a huway. Sakaytu babuy kan, maski digusénmo, éy sumolisan ta putik.”

Tu Pangako Ni JesusTungkul Ta Késoli Na

31Nadid, a kakaguman ko, saye i ikaduwa

a sulat a nisulat ko dikam. Kanya ko nisulatdikam i éduwa a éye a sulat, éymonda éwan

2 Pedro 3:2 292 2 Pedro 3:18moy kaleksapan tu péniwala tam. 2 I gustukua, éy ipaala-ala ko dikam tu nihula dupurupeta na Diyos to araw. Sakay ipaala-ala ko be dikam tu utus na Panginoon anipahayag dikam du apostol. 3 I kailangana mapospusan moy, éy bagu dumemét ikatapusan na panahunae, éy te lumitaw atolay a mangloko dikam. Side éy sundinde san i kalayaan de. I pangloko dia dikam4 a kagi, éy “Bakit, ahe se tu Panginoonmoy? Isip me i pangako na éy sumoli kan?Bakit,” kagi de, “nale dén a nate du apotam, péro éwan pabi nabagu i munduaesapul to pénglalang na Diyos!”

5Pero entan moy, du mangloko dikam takona sa, éy naleksapan de dén i ginametna Diyos to araw. Basta kinagi na Diyos,éy nalalang dén i mundu éy ta langet.I nipanglalang na ta mundua, éy dinom.6 Sakay pati, i nipamunu naa ta tolay toaraw, éy dinom be, da pinabihéng na tadikél i mundua. 7 Ey nadid, i mundu tamaéy ta langet, éy kagi na Diyos a matutodside ta apoy. Matutod kan side kédemét naaldew a péghukum na Diyos du medukés atolay.

8 Nadid, a kakaguman ko, tandaan moy,maski malipas i sanglibu a taon, éy komansan ya i esa a aldew ta Diyos. 9Kanya diyanmoy isipén a naleksapan dén na Panginoontu nipangako na tungkul ta katapusan namundua. Eng ˈwan kanya meale pabi, éymégpasensiya siya ta tolay. Umasa siya amagsisi maka side ta kasalanan de, da salana a mapahamak side.

10Pero entan moy, i aldew na péghukumna Panginoon, i kédemét na éy komani kédemét na mégtako, a basta bigla!Kédemét na éya a oras, éy bigla a maibuti langet, a te makaanteng a ugung. Sakaymatunaw ta apoy i bilag, sakay tu bulan,sakay du biton. Pati i mundua, éymatunawbe. 11 Nadid, da kona sa i katapusana naétanan, éy dapat a mahusay i ugali moya,a sumunud kam ta Diyos. 12Maguhay kamsan ta éya a aldew na Diyos, a gemtén moyi kaya moy monda dumemét agad. Saya ialdewa a matutod i langet, a tulos matu-naw. Sakay tu pasi na apoy, éy tunawénna tu bilag, sakay tu bulan sakay du biton.13 Pero sikitam éy umasa kitam ta bigu alanget sakay ta bigu a mundu, da saya i

pangako na Diyos. Ey éwan tu medukés taéya a maski anya.

14 Kanya nadid, a kakaguman ko, alemoy a maguhay ta éya a aldew, éy piliténmoy a magimet ta mahusay, a mapayapai isip moya, monda demtan kam na Diyosa éwan kam tu kasalanan. 15 Alelahanénmoy, kanya meale pabi i Panginoon, éymondamadagdagen pa du tolay ameligtas.Kona be sa tu nisulat no top tam a Pablo.Ey Diyos i nangatéda diya ta katalinunganna a nanulat dikam. 16 Négkagi ti Pablo taétanan a sulat na ta tungkul ta éya. Perote kagi be du sulat ni Pablo a medisalad, éymehirap ya a mapospusan. Kanya du malitu isip, éy ipaliwanag de ta éwan tama. Eykona be sa i gimet dia ta iba a kasulatan.Kanya mapahamak side.

17 Pero sikam a kakaguman ko, da na-pospusan moy dén ya, éy mangilag kam.Makay pagkamalién kam du medukés atolay a mégtoldu ta mali. Ey mebut kambe. 18 Tumibay a tumibay maka i péniwalamoya ni Jesu Cristo, dahil ta kagbi na dikamsakay ta pékapospos moya diya. Siya iPanginoon tam a Tagapagligtas tam. Siyasan i purién na tolay, a éwan tu katapusan.Ewan dén. Pedro.

1 Juan 1:1 293 1 Juan 2:15

Tu Purumeru a Sulat niJuan1 Ménulaték dikam nadid tungkul diya.

Sapul to sapul éy siya dén i mégkagi ta kagina Diyos a méngatéd ta buhay. Ey sikameéy nabati me dén siya, sakay mineta me,sakay kinapot me be. 2Siya, to kédemét na,éyminetamengani dén. Ey nadid éy ipatu-nay me dikam. Ey siya bale i Cristo a mén-gatéd ta buhay a éwan tu katapusan. Kagu-man na Tama tam a Diyos bagu dinumemétdikame. 3Nadid éy ibaheta me dikam i éyaa mineta me sakay minabati me, mondamékiagum kam dikame a makipagkaesakitam Nama tam a Diyos, sakay ta anak naa Jesu Cristo. 4 Ey isulat ko ye dikam nadid,monda lalo a masaya kitam ta mahusay.

I Diyos Ey Demlag5 I Diyos éy siya i demlag, a éwan tu

diklém diya. 6 Kanya éng kagin tam akaguman tam siya, pero tulos kitam pabita kedikléman a medukés, éy mégbuli-bulikitam. 7 Pero éng tulos kitam ta dem-lag a kona ta Diyos a édse ta demlag, éymahusay. Eng kona kitam sa éy négkaesakitam. Sakay tu digi no anak na a Jesuséy siya i nipaglinis na dikitam ta étanan akasalanan tam.

8 Eng mégkagi kitam a éwan kitam tukasalanan, éy lélokon tam san i isip tama,a maibut dén tu katutuhanan ta isip tam.9 Pero éng ipagtapat tam i kasalanan tamta Diyos éy pagpasensiyaan na kitam takasalanan tam. Sakay linisan na kitam taétanan a medukés ta isip tama, da tama igimet naa. 10 Pero éng kagin tam a éwankitam tu kasalanan, éy nangangahulugana mebuli i Diyos, da éwan ya umayun takagi na Diyos. Eng kona sa i kagi moya, éyinadgen moy dén i kagi naa.

2Ti Cristo I Katulung Tama

1 Manulaték dikam a anéng ko, mondaéwan kam magkasala. Pero éng magkasalai esa dikitam, éy te magsangki dikitam, ati Jesu Cristo. Siya i éwana tu kasalanan.Siya i mékiohuna Nama na a para dikitam.2 Ti Cristo a mismo, éy siya i nangtubusa

dikitam ta kasalanan tam. Ey éwan sandu kasalanan tam, éngˈwan kasalanan naétanan a tolay.

3 Nadid, éng sundin tam san i utus naDiyos, éy mapospusan tam a tukoy tamsiya. 4Mara, éng mégkagi i maski ti ésiya,a tukoy na dén siya, pero éwan na sundini utus na, éy mebuli siya. Maibut tu katu-tuhanan ta isip naa. 5-6 Pero tu sumunudta kagi na, éy siya i mégmahal ta Diyosta mahusay. I maski ti ésiya a mégkagia ménatili siya ta Diyos, éy dapat siya aumaheg ta ugalia ni Jesu Cristo. Eng konakitam sa, éy mapospusan tam a ménatilikitam dén ta Diyos a talaga.

Tu Bigu a Utus7 Enta moy ye, a wéwadi ko. Ewan ye

bigu a utus i isulat kua dikam nadid. Ewanbigu, da nabati moy dén ye a nale. Nabatimoy dén ye to pékabaheta moy ta hatul niJesus to éya. 8 Pero i utus a éye a isulat kodikam, éy bigu be, dahilan éy méglililipasdén i diklém amégdédedemlag dén i tunaya demlag. Ey katutuhanan ngani be i éye autus, da méniwala kam diya, éy gébwat yani Cristo. 9Mara, i mégkagi a édse dén siyata demlag ni Cristo, sakay te iyamut pabi takaguman na, éy égse pabi i kona sa ta dik-lém. 10 I mégmahal ta kaguman na, éy siyadén ya i ménatilia ta demlag. Sakay éwansiya méngatéd ta ipagkasala na kaparehona. 11 Pero tu méiyamut ta kaguman na,éy égse pabi siya ta kedikléman. Méglakadsiya ta kedikléman, sakay éwan na be tukoyéng ahe i angayan na, da binuhék siya nadiklém.

12 Manulaték dikam a anéng ko,da pinagpasensiyaan dén na Diyosdu kasalanan moy, dahil ni Jesus.13Manulaték dikam a matétanda, da tukoymoy ti Jesus, a buhay dén siya to éwan pabitu mundu. Manulaték dikam a kabataan,da nadaig moy dén ti Satanas a medukés.Manulaték dikama anéng ko, da tukoymoyTama tam.

14 Manulaték dikam a matétanda, datukoy moy a buhay dén siya to éwan pabitu mundu. Manulaték dikam a kabataan,da matibay dén i isip moya. Edse a palagii kagi na Diyos ta isip moya. Ey nadaig moydén ti Satanas.

15 Diyan moy mahalén i gustu na tolayta mundua. Eng mahalén moy i ugali

1 Juan 2:16 294 1 Juan 3:9ta mundu, éy éwan kam mégmahal Namatam. 16 Kona se i gustua du tolay a iba tamundua: méghangad side ta sari-sari a isipde. Méghangad be side ta bawat meta de agustu de. Hambug side. Ewan ya kaluubenNama tam, éng éwan, sé san ya i gustua dutolay a iba ta mundua.

17 I Mundu, sakay i étanan a égse diyaa gustu na tolay, éy maibut. Pero i tumé-tupad ta kaluuben na Diyos éy mabuhay aéwan tu katapusan.

Tu Kontara Ni Cristo18 Sikam a anéng ko, adene dén i kata-

pusan. Tandaan moy, nabaheta moy dén adumemet se tu kontara ni Cristo. Ey entanmoy, te meadu dén nadid a dinumemét akontara na, a mégtoldu side ta éwan tama.Kanya tukoy tam a adene dén i katapusan.19 Diden ya a tolay a kakontara ni Cristo,éy dati a kaguman tam to éya. Pero éwanside tunay a mékipagkaesa dikitam. Daéng tunay a kaguman tam side, éy manatilimaka side dikitam. Pero hiniwalayan dekitam, kanyamaliwanag dén a side éy éwantam kaguman.

20Pero sikam, éy inatdinan kamni Cristota Espiritu a Banal. Kanya napospusanmoy dén i katutuhanan tungkul ta Diyos.21 Nadid, manulaték dikam da tukoy moydén i katutuhanan. Ewanék tu isip a éwanmoy tukoy. Napospusan ko a tukoy moydén. Sakay tukoy moy be a éwan kakab-ulyan i tunay a pégtoldu ni Cristo. 22Nadid,ti ésiya i mégbuli-bulia? Side a mégkagi ati Jesus éy éwan Cristo, éy side i mégbuli-bulia. Tu mégkagi ta kona sa, éy séˈ nganiya i kontaraa ni Cristo a talaga. Mégidelside Nama tam sakay to anak na a Jesus.23 Side i mégidela to anak na Diyos. Sakayi maski ti ésiya a tumanggap ta anak naDiyos, éy umédse be diya Tama na a Diyos.

24 Kanya diyan moy ibutan ta isip moyatu nabaheta moy to éya. Eng pirmi kam améniwala ta éya a nabaheta moy to éya, éypirmi kam be ameagumNama tam a Diyos,sakay ta anak na a Jesu Cristo. 25 Ey anyai nipangakua dikitam ni Cristo? Buhay aéwan tu katapusan!

26 Nadid, i isulat kua dikam a éye, éytungkul du kontara ni Cristo, da puhubaande kam a lokon ta péniwala moy. 27 Pero

sikam éy inatdinan kam ni Cristo ta Es-piritu na. Bagay mégiyan dén i Espiritudikam, éy éwan dén kailangan a te még-toldu dikam amaski ti ésiya. Dahilan Espir-itu na Diyos i mégtoldua dikam ta étanan.Ey éwan kakabulyan i pégtoldu naa. Kanyasikam, éy sundin moy i pégtoldu na Es-piritu, sakay mékiagum kam ni Cristo tamahusay.

28 Sikam a anéng ko, mékiagum kamni Cristo ta mahusay, monda éwan kamumanteng ta aldew a kédemét na. Mondaéwan kam mésanike. 29 Napospusan moydén a mahusay i Diyos. Kanya dapatmapospusan moy be a side a mégimet tamahusay, éy anak side na Diyos.

3Du Anak Na Diyos

1 Enta moy éng kodya i pégmahal diki-tam Nama tam! Da nginahinan na kitam aanak na! Ey tutuhanan ya. Saya i dahilanana bakit éwan kitam tukoy na iba a tolay,da éwan de be tukoy i Diyos. 2 A kakagu-man ko, anak kitam dén na Diyos. Ewanpabi mehayag éng anya i kalagayan tama.Pero tukoy tam a kédemét se ni Cristo éymeaheg kitam diya, da meta tam siya tatunay na a kalagayan. 3 Ey nadid, i maskiti ésiya a umasa ni Cristo, éy idelan nai medukés, monda melinis siya a kona niCristo. 4 I bawat mégkasala, éy labagén nai kautusan na Diyos. Da labag ta kautusan ikasalanan. 5Tukoymoy dén a inumange seti Cristo a mangibut ta kasalanan na tolay.Ey siya éy éwan tu kasalanan. 6 Kanyaside a mékiagum ni Cristo, éy éwan sidemagtulos ta kasalanan. Ey side a magtulosta pégkasala, éy éwan de pabi siya tukoy.

7 Mangilag kam, sikam a anéng ko;makay pagkamalién kam na tolay. I maskiti ésiya amégimet ta mahusay, éymahusaysiya a koman ti Cristo. 8 Sakay i még-tulos ta pagkasala, éy sakup ni Satanas.Da ugali ni Satanas a sapul to sapul éymakasalanan. Kanya inumange se tu anakna Diyos, monda ibutan na tu gimet niSatanas.

9 I maski ti ésiya a tinanggap na Diyosa bilang anak na, éy éwan mégtulos tapégkasala, dahilan siya éy te bigu a buhaya gébwat ta Diyos. Da Diyos dén i Ama

1 Juan 3:10 295 1 Juan 4:9na nadid, éy éwan siya maari a magtulospa ta pégkasala. 10 Saye i pakapospusanmoya éng ti ésiya i anaka na Diyos, sakayti ésiya i anaka ni Satanas; i maski ti ésiyaa éwan mégimet ta mahusay, sakay éwanmégmahal ta kaguman na, éy side i éwanaanak na Diyos.

Dapat Négmahalan Kam11Saye i pégtoldu a nabati moy to éya pa:

dapat négmahalan kitam. 12 Diyan kitamumaheg ni Kain. Siya éy sakup ni Satanas.Kanya binunu na tu wadi na. Ey bakitbinunu na siya? Da medukés tu gimet na,pero mahusay tu gimet no wadi na.

13 Kanya, a wéwadi ko, éy diyan kammégtaka éng méiyamut dikam du tolaya iba. Da umaheg san side ni Kain tokeiyamut na to wadi na. 14 Napospusantam a inumagton kitam dén ta buhay, agébwat kitam ta kamatayan, da mahal tamdén nadid i kakaguman tam. Du éwanmégmahal ta kakaguman de, éy manatilita kamatayan. 15 I tolay a méiyamut takapareho na a tolay, éy bilang nagbuno dénta tolay. Ey tukoy moy, i mégbuno ta tolayéy éwan siya tu buhay a éwan tu katapusan.16 Ti Jesus i nagtoldua dikitam éng kodya ipégmahal tam ta kaguman tam, da niatédna i buhay na para dikitam. Kanya dapat aiatéd tam be i buhay tam para ta kagumantam. 17 Mara éng te mayaman a tolaya meta na i kaguman na a te kailangan,sakay éwan na siya tulungan, éy kodya naa mégkagi a mahal na i Diyos, éng kona sai ugali na? 18Anéng ko, éwan hustu tu kagimoy a mahal moy du kakaguman moy, éngéwan moy patunayan. Kanya patunayanmoy be tu pégmahal moy dide a tulunganmoy side ta mahusay.

Diyan Kam Mésanike Ta Diyos19 Eng kona sa i pégmahal tam, éy tukoy

tam a tunay kitam a sakup na Diyos. Ewankitam mésanike ta harap naa. 20 Peromaski éng mésanike kitam diya ta isip tamdahil to kasalanan tam, éy diyan kitam dénmésanike. Dahilan Diyos i mékapuspusata étanan. 21 A kakaguman ko, éng éwankitammésanike diya éy éwan kitam bemé-galanganin a umadene diya a manalangin.22 Ey matanggap tam i maski anya a agidéntam diya, dahilan éy sésundin tam i utus

na, sakay gégemtén tam i ikasaya na. 23 Eyanya i utus naa? Maniwala kitam ta anakna a Jesu Cristo, sakay négmahalan kitam,a kona to nikagi ni Cristo dikitam. 24Maskiti ésiya a sumésunud ta utus na Diyos éyménatili dén siya ta Diyos, sakay ménatilibe i Diyos diya. Ey bakit tukoy tam aménatili i Diyos dikitam? Tukoy tam yadahil ta Espiritu na a niatéd na dikitam.

4Mangilag Kam Du Mégtoldu Ta Mali

1 A kakaguman ko, diyan kam méni-wala agad ta bawat mégkagi a égse didei Espiritu na Diyos. Eng ˈwan puhubaanmoy pa side, monda mapospusan moy énggébwat ta Espiritu na Diyos i pégtoldu dia.Dahilan éy te meadu dén a mégtoldu taéwan tama. 2 Saye i pékapospusan moyaéng gébwat ta Espiritu na Diyos i pégtoldudia; éng mégpahayag side a inumange se tiJesu Cristo ta mundua, a naging tolay, éygébwat ngani ta Espiritu i kagi dia. 3 Perotu éwan mégpahayag ta kona sa tungkul niJesus éy éwan gébwat ta Espiritu i pégtoldudia. Engˈwan, i espiritu no kontara ni Cristoi égse ta kona sa a tolay. Nabahetamoy déna umange se tu kontara ni Cristo. Ey nadidéy dinumemét dén.

4 Pero sikam a anéng ko, éy sakup kamdén na Diyos, sakay nadaig moy dén dumégtoldu ta kakabulyan. Dahilan tu Espir-itu a égse dikam éymakapangyarian siya taespiritu a égse du tolay a sakup na ugali tamundua. 5Side, i pégtoldu dia éy gébwat taugali tamundua. Ey du iba a tolay éyméni-wala side dide, da sakup be side na ugalita mundua. 6 Pero sikitam éy tolay kitamna Diyos. Maski ti ésiya a makapospos taDiyos éy mégbati side dikitam. Sakay duéwanmékatukoy ta Diyos éy éwanmégbatidikitam. Saya i tandaa éng ti ésiya i égseanna Espiritu na Diyos, sakay éng ti ésiya iégsean na espiritu no kontara ni Cristo.

Mégmahal I Diyos Ta Tolay7 A kakaguman ko, dapat négmahalan

kitam, daDiyos i kégébwatanna éya a ugali.8 Siya a éwan mégmahal ta kapareho na,éy éwan na be tukoy i Diyos, da ugali naDiyos a mégmahal. 9 Saye i katunayanana Diyos a mahal na kitam: Pinaange

1 Juan 4:10 296 1 Juan 5:13na se i isesa a anak na ta munduae, amonda magkaruun kitam ta buhay a éwantu katapusan. 10 Ewanék nanulat tungkulta pégmahal tam ta Diyos, éng éwan, isulat kua, éy tungkul ta pégmahal na Diyosdikitam. Da mahal na kitam a pinaangena se tu anak na a mangtubus dikitam takasalanan tam.

11 Nadid, a kakaguman ko, éng kona sai pégmahal na Diyos dikitam, éy dapatkitam be a négmahalan. 12 Enta moy, éwanpabi tu naketa ta Diyos. Ey maski éwantam pabi siya neta, éy mékiagum dén siyadikitam éng négmahalan kitam. Sakay patiéy husayén na i pégmahal tam ta iba.

13 Nadid, séye i tandaa dikitam a méki-agum kitam dén ta Diyos, sakay siya éymékiagum be dikitam: i tandaa éy tu Es-piritu na a niatéd na dikitam. 14 Ey sikameéy mineta me dén, sakay ipahayag me na-did, a Diyos i nagpaangea se to anak na améngiligtas ta tolay ta mundua. 15 Maskiti ésiya a mégpahayag a ti Jesus éy anak naDiyos, éy siya i mékiaguma ta Diyos, sakayi Diyos éy mékiagum be diya. 16 Ey sikitaméy tukoy tam a mahal kitam na Diyos.

Ugali na Diyos a mégmahal ta tolay;kanya side a mégmahal ta kapareho de, éymékiagum side ta Diyos, sakay mékiagumbe i Diyos dide. 17 Nadid, husayén naDiyos i isip tama, monda mahalén tam tukapareho tam, sakay ta Diyos; monda éwankitam méganteng kédemét na péghukumna Diyos. Da sikitam éy kapareho kitam niCristo, maski kaye kitam pabi ta mundua.18 Kodya i péganteng tama ta Diyos, éymahal na kitam ta mahusay? Sakay éngmahal tam be siya ta mahusay, éy éwankitam méganteng diya. Eng mégantengkam pabi diya, éy éwan pabi mahusay ipégmahal moya diya.

19 Nadid sikitam éy mahalén tam i ka-pareho tam, dahilan Diyos i neditula anagmahal dikitam. 20 Eng mégkagi i maskiti ésiya amahal na i Diyos, sakayméiyamutbe siya ta kapareho na, éy mebuli siya.Dahilan éng éwan mo maari a mahaléni kapareho mo a meeta mo, éy kodya ipéngmahal mo ta Diyos, éy éwan mo bemeta? 21 Saye i utus a nibilin ni Cristodikitam: i mégmahal ta Diyos, éy dapat bea mahalén na i kapareho na a tolay.

5Makadaig Kitam Ta Ugali Ta Mundua

1 I maski ti ésiya a méniwala a ti Jesusi pinilia na Diyos a tagapagligtas, éy anakside na Diyos. Sakay i tunay a mégmahalNama tam a Diyos, éy mahalén na be duanak na. 2Nadid, éng mahal tam i Diyos, améniwala kitam ta utus naa, éy tukoy tama mahal tam be du anak na Diyos. 3 Eyanya i gemtén tama éngmahal tam i Diyos?Maniwala kitam ta utus na. Ey éwan bemehirap i utus na, 4 dahilan i bawat anakna Diyos, éy makadaig side ta maski anyaa ugali ta mundua a medukés. I péniwalatam, éy saya i mégpatibay ta isip tama,mondamakadaig kitam ta ugali tamundua.5Ti ésiya i makapanalo ta ugali tamundua?Tu méniwala a ti Jesus éy anak na Diyos.

Te Etélo a Tanda aMagpatunay Ni Cristo

6 Ti Jesu Cristo i inumangea ta mundua.Tu tanda no kédemét na éy dinom, sakaydige, da bininyagen siya ta dinom, sakaybinumulos tu dige na to kudos. Bakén adinom san i tanda naa, éng éwan, digebe. I nagpatunaya ta éya éy Espiritu naDiyos. Ey katutuhanan i Espiritu. 7 Kanyate étélo a tanda a mégpatunay ni Jesus,a anak siya na Diyos. 8 I Espiritu, sakayto dinom a nipangbinyag diya, sakay tudige na to nikate na. Ey diden ya a étélo,éy nagkaesa side. 9 Nadid, éng méniwalakitam ta katunayan na tolay, éy lalo dén ikatunayan na Diyos a méniwala kitam. Eytu ételo a katunayan na, éy ipahayag de ati Jesus éy anak na Diyos. 10Nadid, maski tiésiya, éng méniwala siya ta anak na Diyos,éy tukoyna ta isip na a tama i péniwala naa.Pero maski ti ésiya a éwan méniwala taéya, éy nangangahulugan a mebuli i Diyos,da éwan méniwala to pégpatunay na Diyostungkul to anak na. 11Ey saye i katunayanana Diyos: inatdinan na kitam ta buhay aéwan tu katapusan. Ey i buhay a éya éygébwat ta anak na. 12 Siya a nipasakupta anak na Diyos éy te buhay a éwan tukatapusan. Ey siya a éwan nipasakup taanak na Diyos, éy éwan siya tu buhay.

Tu Buhay a Ewan Tu Katapusan13 Nadid, i sulat ko a éye éy para dikam

a méniwala ta anak na Diyos. I isulat ko a

1 Juan 5:14 297 1 Juan 5:21éye dikam, éy monda mapospusan moy atalaga a te buhay kam a éwan tu katapusan.14 Ewan kitammégalanganin a umadene taDiyos a manalangin, da tukoy tam dén abaten na kitam ta agidén tam, éng man-alangin kitam ayun ta kaluuben na. 15 Eytukoy tam a katutuhanan ya. Sakay éngmabati na i agidén tam, éy tukoy tam be aiatéd na dikitam.

16 Nadid, éng te esa dikam a meta natu kaguman na a mégimet ta kasalanan,éy dapat ipanalangin na siya, éy atdinansiya na Diyos ta buhay a éwan tu kata-pusan. Pero éng mégimet tu kagumanmoy ta kasalanan a magpahiwalay diyata Diyos a hanggan, éy diyan moy siyaipanalangin. Dahilan te esa a kasalanana pahiwalayén na i tolay ta Diyos a éwantu katapusan. 17 I maski anya a gimet amedukés éy kasalanan ta Diyos. Pero teisesa a kasalanan a pahiwalayén na i tolayta Diyos a hanggan.

18 Tukoy tam a éwan tulos a mégkasala itunay a anak na Diyos, da éalagaan side noanak na Diyos. Ey éwan maari a mékialamdide ti Satanas.

19Tukoy tam a sakup kitamdénnaDiyos.Pero du étanan a tolay ta mundua éy sakupdén side na kapangyarian ni Satanas.

20 Nadid, tukoy tam be dén a inumangedén se ta mundua i anak na Diyos. Eypinaliwanagen na dén i isip tama mondamépospusan tam i tunay a Diyos. Ey nadid,éy mékiagum kitam dén ta tunay a Diyos,da mékiagum kitam be dén ni Jesu Cristo aanak na. Ey siya i tunay a Diyos. Ey gébwatdiya i buhay a éwan tu katapusan.

21 Sikam a anéng ko, umadeyo kam dududiyos-diyosan. Ewan dén. Juan.

2 Juan 1 298 2 Juan 13

Tu Ikaduwa a Sulat niJuan1 Gébwat ye ta lakay a tagapamahala.

Saye i sulat kua a para ta mahusay a bakésa pinili na Diyos, sakay du anak na. Sakénéy mahal ta kam. Sakay du étanan amakapospos ta katutuhanan, éy mahalénde kam be; 2 da nipasakup kitam dén takatutuhanan, éy éwan ya maibut dikitam,a hanggan.

3 Tama tam a Diyos sakay tu anak na a tiJesu Cristo, éy atdinan na kitam ta biyayaéy ta kapayapaan, sakay kagbian na kitam.Ey aguman na kitam ta péniwala tam takatutuhanan, sakay ta pégmahal tam takakaguman tam.

Dapat Négmahalan Kitam4 Sakén, Dada, éy mésahaték a tahod,

da dinemtan ko i sénganya a anak mo aménatili ta tunay a péniwala tam, a konato niutus dikitam Nama tam. 5 Kanya,Dada, i bilin kua diko nadid, éy négmahalankitam. Ey éwan ya bigu a utus i isulat kuanadid diko, éng éwan, nabati tam dén yaa nale. 6 Nadid, éng mahal tam i Diyos,éy méniwala kitam dén ta utus na. Eyanya i utus na a nabati moy dén to araw:négmahalan kam.

Mangilag Kam Du Mégtoldu Ta Mali7 Nadid, te meadu a tolay a kinumalat

dén ta mundu, a mégtoldu side ta éwantama. Ewan side mégpahayag a inumangese ti Jesu Cristo ta mundua, a naging tolay.Side éy kakontara ni Cristo, éy mégtolduside ta pégkamali na tolay. 8 Kanya sikam,Dada, éy mangilag kam; makay pagkamal-ién de kam be. Mangilag kam,monda éwanmasayang tu ginimet moy a para ta Diyos,monda makamtan moy i buu a gantimpalaNama tam.

9 I maski ti ésiya, éng dagdagen na tupégtoldu ni Cristo, éy éwan siya sakup naDiyos. Ewan siya ménatili ta pégtoldu naa dati. Pero side a ménatili ta pégtolduna, éy sakup side Nama tam, sakay ta anakna. 10 Eng te dumemét dikam a bakén ana éya i kébil na a pégtoldu, éy diyan moytanggapén ta bile moy; sakay diyan moybe pansingén. 11 Dahilan i bumati ta kona

sa, éy maging kaguman na ta gimet na amedukés.

12Nadid, éy te meaduék maka pa a kagindikam, pero sala ko a isulat ta papelae. Engˈwan, mégayakék a ange bumisita dikam,monda masaya kitam a méguhon. 13 Duanak no wadi mo a kaguman ko se, éymékikumusta side dikam. Ewan dén. Juan.

3 Juan 1 299 3 Juan 15

Tu Ikatélo a Sulat niJuan1 Gébwat ye ta lakay a tagapamahala.

Saye i sulat kua ni kadimoy ko a Gayo, amahal ko a tunay.

2 Kadimoy, ipanalangin ta ka a mahusaymaka i kalagayan mo, a éwan ka tu ladu.Tukoy ko a matibay dén i péniwala mua.3 Melubhaék dén a sahat, Gayo, to kéd-edemét se na sénganya a top tam, da ni-baheta de diyakén a matapat ka dén amahusay ta péniwala tam. Saya i ugali moa palagi. 4 Saye i kasahatan kua, bagaymébati ko a ménatili du anéng ko ta katu-tuhanan.

Mahusay Ti Gayo5 Kadimoy, tu nipangtulung mo du top

tam ta péniwala, maski éwan mo sidenatenggi, éy saya i katunayana a matapatka. 6 Side, kédemét de se a gébwat ta bilemo, éy nagpatunay side dikame ta simbaanta éye tungkul ta kabaitan mo dide. Kanyalalo a mahusay éng matulungan mo paside ta kailangan de, éng tumulos man dénside diko. Da side i méglebut a mégtolduta tungkul ni Cristo. 7 Uméange side tabawat banuwan, a mégpahayag ni Cristo,sakay sala de a tumanggap ta tulung natolay a éwan méniwala ni Cristo. 8 Kanyasikitam améniwala, éy dapat tulungan tamside ta kabuhayan de, monda sikitam be ikatulung dia ta tarabaho de ta Diyos.

Ti Diotrepes Sakay Ti Demetrio9 Nadid, Gayo, éy nipatawed ko dén tu

sulat ko a esa ta gurupu mo ta ina tasimbaan moy. Pero ti Diotrepes éy pin-abayan na dén, da siya éy gustu na a siyai tagapamahala ta simbaan moy ta ina.10 Pero sakén, kédemét ko sina éy ikagi koi étanan a ginimet na a medukés, sakay tumedukés a upos na dikame, sakay tu kagina amebuli. Sakay i kasalanan ni Diotrepesa iba, éy éwan na tanggapén du top tam amégtoldu éng dumemét side diya. Sakaypati éy sésawayén na be i iba a kagumanmoy éng tanggapén de side. Gustu na apaibutén na side ta simbaan.

11 Kadimoy ko, diyan ka umaheg tamedukés a ugali, éng ˈwan ahigén mo imahusay. Tu mégimet ta mahusay a ugali,éy sakup siya na Diyos, sakay tumégimet tamedukés a ugali, éy éwan na tukoy i Diyos.

12 Tungkul ni Demetrio, éy mégkagi iétanan amahusay siya a lélake, da umayunsiya ta katutuhanan. Sakay sikame be éymégpatunay kame a mahusay siya. Eytukoy moy a katutuhanan i kagi mia.

13 Te meaduék maka pa a kagin diko,pero sala ko a isulat ta papelae. 14Umasaéka magketa kita agad, monda magkauhonkita ta mahusay.

15 Umange maka diko i kapayapaan. Dukadimoy mo ta éye éy mékikumusta diko.Ikumustaékmo du kadimoy ta ta ina. Ewandén. Juan.

Hudas 1 300 Hudas 15

Tu Sulat niHudas1 Gébwat ye ni Hudas, a utusan ni Jesu

Cristo, a wadi be ni Santiago. Saye i sulatkua du pinili na Diyos a maging tolay na.Side ya i mahala Nama tam a Diyos. Sakayside ya i éalagaana ni Jesu Cristo.

2 Kagbian kam maka na Diyos, a édsemaka dikam ta mahusay i kapayapaan,sakay ta pégmahal na Diyos.

Tungkul Du Mebuli a Mégtoldu3Sikamakékadimoyko. Talagaék aman-

ulat dikam tungkul to péngiligtas dikitamno te sakup dikitam. Pero nabati ko a dapatko pa a isulat dikam,monda hatulan ta kama sumuway ta pégtoldu na tolay a kontarata péniwala tam. Nipaliwanag dén na Diyosi katutuhanan ta tolay na; éy éwan maari apalitan ya na tolay. 4 Dahilan éy te tolay aéwan mékidiyos a nékiagum dén dikitam;éy éwan tam san side napansing. Side éyidelan de ti Panginoon Jesu Cristo a Amotam. Ey nadid éy palitan de maka i datia baheta a tungkul ta kagbi na Diyos tatolay. I katuwirana no ugali de a medukéséy éwan kan magparusa i Diyos ta tolay takasalanan de, da mebait kan siya. Pero tedati a kagi ta kasulatan tungkul ta parusa amakamtan na kona sa a tolay.

5 Nadid, maski tukoy moy dén a dati augali na Diyos a mégparusa, éy ipaala-alako man dén dikam i ginimet na a éye: éngkodya a inagaw na Diyos du lahi ni Israel tote hirap de, a pinaluwas na side ta Egipto.Pero to nipangagaw na dide, éy pinuksa nadu éwan méniwala diya.

6 Sakay tandaan moy be du anghel toaraw a inumidel to tungkulin de, a gini-nanan de i édsean dia ta langet. Ey nadidnipihesu dén side na Diyos ta mediklém alugar, a ginapus na side ta kadena a éwanméukad. Ey niwahak na sa side hanggan taaldew a péghukum. 7 Sakay tandaan moybe i banuwan na Sodoma sakay Gomora,sakay du banuwan ta palebut dia. Dutolay sa éy inaheg de du anghel a bastos,a néngibébi side sakay néngilélake. Sakayi ugalia du lélake sa, éy melétog side takapareho de a lélake. Ey pinarusaan side

na Diyos a pinuksa na side ta apoy. Ey sayai tandaa a para ta étanan, a te apoy a ibaa éwan maédéédép. Ey saya i pégparusaanna Diyos.

Nadid, diden ya a étélo a nilagip ko,éy saya i katunayana a ugali na Diyos amégparusa.

8 Nadid, diden ya a tolay a nékiagumdikitam, a mégtoldu ta mali, éy kona be sai ugali de. Da éwan side makapospos, éypaduksén de i bégi dia. Sakay idelan de ikapangyarian na Diyos dide. Sakay dédus-taén de du anghel na Diyos ta langet. 9Peroentan moy ti Migel a mataas a anghel;maski da anghel siya, éy éwan sa kona iugali na. Nagpasuway side ti Satanas toaraw to bangkay ni Moises, éng ti ésiyai makaalapa diya. Ey maski da naglébugside, éy méganteng ti Migel a mangdustani Satanas. Basta i kinagi na sana, éy“Sawayén kamaka na Diyos.” 10Pero didenya a tolay a mégtoldu ta mali, éy dustaénde i éwan de tukoy. Koman san side ihayup, da sugsugén de san tu katutubu dea ugali a medukés. Ey saya i mamakateadide. 11 Kagbi side. Inaheg de tu ugalini Kain. Sakay inaheg de tu kasalanan niBalaam, monda makaalap side ta kuhata.Pero ipabunu side na Diyos a kapareho niKore, to pégidel de Kore ta kapangyarian niMoises.

12 Diden ya a mégtoldu ta mali, bagaymékidipon side dikam ta pégmiting moy,éy paduksén de tu péngan moy, damedukés tu ugali de. Ewan side tu sanike.Makasarili san side. Koman side i kunéma éwan tu kabuluhan, da éwan tu laséna uden. Kapareho side na kayo a éwanmégbunga. Kapareho be side na kayo aminate a tulos nabuwal. 13 Kapareho beside na dikél a tagmék, da i gimet dia amedukés, éy koman i melégi a bugak natagmék a éwan tu pasa. Kapareho be sideno biton a gininanan na tu édsean na. Peronipaghanda dén side na Diyos ta medukésa mediklém a lugar. Ey saya i pégiyanan dea éwan tu katapusan.

14 Enta moy ti Enok a ikapitu dén asalin ni Adan. Siya i nanghulaa to arawta tungkul diden ya a mégtoldu ta mali. Ikinagi naa, éy “Tandaan moy, dumemét sei Panginoon, a kaguman na du libu-libu aanghel na a banal. 15Ey maghukum siya du

Hudas 16 301 Hudas 24-25étanan a tolay,” kagi na. “Hukumén na duétanan a te kasalanan a éwan mékidiyos,dahilan to gimet de a labag diya. Sakayparusaan na be side, dahilan to kinagi dea medukés a kontara diya.”

16 Nadid, diden ya a medukés a tolay amégtoldu ta mali, éy palagi side a még-pintas, a méiyamut side ta suwerte de.Sugsugén de san i maski anya a gustu dea medukés. Sakay mégpépalaluén side.Sakay manuyu síde du iba a mondamalokode side.

17Nadid sikam a kékadimoy ko, éy aléla-hanén moy tu kinagi dikam du apostolni Jesu Cristo to éya. 18 Tu kinagi dedikam, éy kédemét na iba a panahun, éy temangloko dikam a tolay dahil ta péniwalamoy. Gemtén de san tu ugali de amedukés.19 Side kan i magimet ta pégkahiwahiwalayna tolay. Ewan égse dide i Espiritu naDiyos, éngˈwan sugsugén de san i ugali tamundua.

20 Pero sikam, a kékadimoy ko, pati-bayén moy tu péniwala moy ta tunay apégtoldu. Manalangin kam ta pamag-itanna tulung na Banal a Espiritu. 21 Manatilikam ta pégmahal na Diyos dikam, hangganméguhay kam ta Panginoon tam a JesusCristo a magkaluub dikam ta buhay a éwantu katapusan, dahil ta kagbi na dikitam.22 Kagbian moy du mégalanganin ta péni-wala tam. Agawén moy side ta apoy.

23 Nadid, te iba be a tolay a dikél ikasalanan de. Kagbian moy side, peromangilag kam dide, a idelan moy tu ugalide. Makay pagkamalién kam na ugali de amedukés.

24-25 Nadid i isesa a Diyos a mangilig-tas dikitam, éy siya i mégalagaa dikama monda éwan kam magkasala. Siya imagpaadenea dikam ta harap na ta langet,a pakasayaén na kam. Ta pamag-itan niJesu Cristo a Panginoon tam, éy tanyagdén i Diyos a siya i mataasa. Sakay dikéli kapangyarian na. Saya i katutubu na asapul to sapul, a hanggan nadid, a éwan tukatapusan. Ewan dén. Hudas.

Pahayag 1:1 302 Pahayag 1:20

Tu Pahayag ni Jesu Cristo aNisulatni Juan

1 Saye i pahayaga a niatéd na Diyos niJesu Cristo, monda tulos ti Cristo a méngi-pahayag du méniwala diya, éng anya iadene dén a dumemét. Ey tulos ni Cristo anipaange na to anghel na ti Juan a méngi-pahayag diya. Ti Juan a utusan na. 2 Eysakén éy ti Juan. Sakén a mismo i nanulatata éye. Nadid éy nipahayag ko dén i étanana mineta ko. Saye i ipahayag kua a kagia gébwat ta Diyos, at sakay gébwat be takatutuhanan a nipahayag ni Jesu Cristo.

3 Masuwerte i magbasa ta libru a éye.Sakay dumégbati ta hula a éye, a sugsugende, éy masuwerte be side. Da adene dén ipanahun a maganap i étanan a nisulat ko aéye.

4 Gébwat ye ni Juan. Saye i sulat kua dutolay ta pitu a simbaan ta Asia:

Atdinan kam maka na Diyos ta biyayasakay ta kapayapaan. Siya i te buhaysapul to sapul, a hanggan nadid, a éwantu katapusan. Pati i Banal a Espiritu aédse ta harap na Diyos. Siya i te pitua tungkulin. 5 Sakay ti Jesu Cristo. TiCristo i mégpatunaya ta katutuhanan. Siyai neditol a nabuhay a huway. Siya imataasadudu hari ta mundua.

Mahal kitam ni Cristo. To nikate na, éynilibri na kitam ta kasalanan tam, dahilto digi na a nebulak. 6 Sinakup kitam niCristo ta kaharian na, a sikitam i puriénna, a manalangin kitam Nama na a Diyos.Siya san i purién na tolay. Siya san i tekapangyarian a éwan tu katapusan. Konasa.

7 Tandaan moy, ta kédemét na éy édsesiya ta kuném. Ey meta siya na étanan.Pati du nagpabikal diya to gayang, éy metade be siya. Ey dahil diya, éy magsanget iétanan a tolay ta mundua, dahil ta parusana dide. O, magkakuna ngani sa.

8 “Sakén i neditula ta étanan,” kagi naDiyos, “Sakay sakén i katapusana.” Siyai Panginoon a makapangyarian. Siya i tebuhay sapul to sapul, a hanggan nadid, aéwan tu katapusan.

Neta Ni Juan Ti Cristo9 Sakén éy ti Juan a top moy. Sakén

i kaguman moy ta hirap tam, sakay takaharian na Diyos, sakay ta pégtiis tam. Eykaguman tam be ti Jesus ta éya a hirap. Na-did, sakén, éy nibuték ta puduk na Patmosdahil to pégpahayag ko ta kagi na Diyossakay ni Jesus. 10 To esaék dén a simbata éya, éy te nanyari diyakén: Nipaisipdiyakén na Espiritu na Diyos, a tulos nabatiko ta adég kua i boses amebakség, a komani ténog na tambuli. 11 I kinagi naa diyakénéy “Isulat mo dén i étanan a meta mo, aipatawed mo du pitu a simbaan. Ipatawedmo,” kagi na, “du méniwala ni Jesus a édsata Epeso, sakay du taga Esmirna, sakay dutaga Pergamo, sakay du taga Tiatira, sakaydu taga Sardis, sakay du taga Piladelpia,sakay du taga Laodisea.”

12 Nadid, pékabati ko ta éya, éy sinulegko, monda meta ko i négkagia diyakén.Ey tu neta ko éy pitu a simbu a gintu.13 Sakay to lubuk du simbu éy naketaékbe sa ta koman i lélake. Te badu siyaa atakdug, sakay te bédbéd ta hako naai gintu. 14 Koman i bulak i kalatak nabuk naa, a melélatak a tahod. At saka imata naa, éy medédingat a koman i apoy.15 Sakay i tikéd naa, éy mégdiléng-diléng akoman i tanso a tinunaw ta apoy. Sakayi boses naa éy koman i pahungupong nadinom. 16 Sakay te kébilan na i pitu a bitonta kamét naa. Ey linumwas ta labi naa iispada a magtembang i tadém naa. I matanaa éy makadile a kapareho na bilag éngtanghali.

17 Nadid, péketa ko diya, éy minalug-mukék to tikéd na, a komanék i pate.Pero kembilanék na a kinagi na a, “Diyanka méganteng, Juan, Sakén i neditol taétanan, at sakén i katapusana. 18 Sakéni nabuhaya,” kagi na. “Entan mo, mi-nateék, pero nabuhayék dén nadid a éwantu katapusan. Sakén i te kapangyarian takamatayan sakay ta Dinatagen.

19 “Kanya nadid, Juan,” kagi na, “éy isu-lat mo dén i étanan a mineta mo nadid,sakay na ipeta kua diko a manyari ta esa apanahun. 20 Mara, i kahulugen na pituaea biton a te kébilan ko, éy side ye di pitua tagapamahala ta pitu a simbaan ta Asia.

Pahayag 2:1 303 Pahayag 2:17Sakay di pituae a simbu,” kagi na, “maraside ye du pitu a simbaan.”

2Tu Sulat To Simbaan Ta Epeso

1Nadid, kinagi no lélake diyakén, a “Isu-lat mo ye to tagapamahala to simbaan taEpeso:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i te kébilato pitu a biton. Siya tu méglakad ta lubukno pitu a simbu a gintu:

2 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko dén i étanana tarabaho moy a mahigpit, éy ta pégtiismoya. Sakay tukoy ko be a inidelan moyi medukés a tolay. Sakay du mégwari-wari a apostol, éy pinuhubaan moy dénside, a pinatunayan moy a mebuli side.3 Tukoy ko a matiyaga kam, a nagtiis kamta hirap alang-alang diyakén. Sakay éwankam nanghina tu isip. 4 Pero, te kasalanankampabi diyakén, da éwanékmoymahaléna masiyadu, a kona to dati. 5 Kanya,alélahanén moy tu dati a kalagayan moy,a pagsisian moy i medukés a gimet moy.Sakay gemténmoy a huway tu dati a gimetmoy to ditol. Eng éwan kam magsisi, éyumangeék sina a ibutan ko ta édsean moyai simbu moya.

6 “Pero sé ˈ man dén ye i napuri kuadikam, da kéiyamutan moy be a konadiyakén i ugalia du Nikolaita a medukés.

7 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan!

“Du éwan madaig na medukés tamundua, éy atdinanko side ta karapatandea méngan ta bunga no kayo a makabuhay,a édse ta kaharian na Diyos.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Esmirna8 Nadid, kinagi na man dén diyakén, a

“Isulat mo ye to tagapamahala to simbaanta Esmirna:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i neditulata étanan, at sakay siya i katapusana. Siyai minatea sakay siya be i minabuhay ahuway.

9 “Napospusan ko dén i hirap moya,”kagi na, “da pobre kam a tahod (pero tekayamanan kam ta langet). Napospusan kobe i pégpintas dikam du Judeo. Kagi de aJudeo side a sakup kan side na Diyos. Peroéwan, da sakup side ni Satanas! 10 Diyan

kam méganteng ta pagdanasan moy a hi-rap a adene a dumemét dikam. Baten moy,ipepihesu ni Satanas i sénganya dikam,monda puhubaan na kam. Ey maghirapkam ta sapulu a aldew. Basta manatili kama matapat diyakén, hanggan ta ikate moy,éy atdinan ta kam ta gantimpala moy, abuhay a éwan tu katapusan.

11 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.Du éwan madaig na medukés ta mundua,éy éwan side magdanas ta ikaduwa a ka-matayan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Pergamo12 Nadid, kinagi no lélake diyakén, a

“Isulat mo ye to tagapamahala to simbaanta Pergamo:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya i te ispadata magtembang tu tadém:

13 “Napospusan ko i pégiyanan moya,”kagi na, “a mesibét i kapangyarian ni Sa-tanas ta banuwan moya. Ey maski konasa, éy ménatili kam a matapat diyakén.Sakay éwan moy inibutan tu péniwalamoy diyakén, maski binunu de ti Antipasta édsean ni Satanas ta banuwan moya.Siya i matapata a utusan ko a nagpatunaydiyakén. 14 Pero te sénganya kam pabi akasalanan diyakén, da te sénganya dikam asumésunud ta pégtoldu ni Balam. Ti Balami néngitoldua ni Balak to éya, a pagkasalaénna du Israel, da tinolduan side ni Balaka méngan ta kanén a niatéd de ta diyos-diyosan. Sakay tinolduan na be side tapéngibébi éy ta péngilélake. 15 Sakay tesénganya be dikam a sumésunud ta pég-toldu du Nikolaita. 16Kanya pagsisian moya ibutan moy i kasalanan moy. Eng éwankammagsisi, éy umangeék sina a hukuménko du tolay ta ina dikam ta ispadaa aluméluwas ta labi kua.

17 “Eng mékabate kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan. Duéwan madaig na medukés ta mundua, éyatdinan ko side ta te liso a kanén a gébwatta langet. Ey atdinan ko be i bawat esadide ta melatak a bito a te sulat a ngahena bigu. Ey éwan tu iba a makapospos ta inaa ngahen, éng éwan tu néngiatdinan san.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Tiatira

Pahayag 2:18 304 Pahayag 3:918 Nadid, kinagi man dén no lélake

diyakén, a “Isulat mo ye to tagapamahalato simbaan ta Tiatira:

“Saye i peekagia no anak na Diyos. Siyai te mataa a medédingat a koman i apoy.Sakay siya i te tikéda ta mégdiléng-dilénga koman i tanso.

19 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na, “sakay ta pégmahal moydiyakén sakay ta pégtapat moy diyakén.Tukoy ko be i pégtulung moy ta iba sakayna pégtiyaga moy. Sakay tukoy ko be a lalodén a mahusay i gimet moya nadid kesirato neditol. 20 Pero saye i hinanakit kuadikam: bakit pinakultaden moy tu bébe ati Hesebel a mégtoldu du kakagumanmoy?Lélinlangénna duutusan ko améngibébi atméngan ta kanén a iatéd ta diyos-diyosan.Mégwari-wari siya a gébwat i pégtolduna ta Diyos. 21 Inatdinan ko dén i éya abébe ta tama a panahun a monda magsisisiya ta ugali na a bastos, pero éwan siyamégbagu. 22 Kanya nadid, éy padatayénko siya to kama na. Pati du méngibébidiya éy pagdanasén ko side ta mahigpit ahirap de éng éwan side magsisi ta médukésa gégemtén de diya. 23 Sakay pati, éybunon ko du anak na, monda mapospusandu simbaan a sakén san i nakapospusa taisip na tolay. Monda mapospusan de agégantian ko i bawat esa dikam ayun tagimet moya.

24 “Pero sikam a iba ta Tiatira a éwanméniwala ta medukés a pégtoldu niHesebel, éy éwanék tu idagdag a utusdikam. Da sikam, éy éwan kam nagadalta magkadisalad kan a lihim ni Satanas.25 Basta i utus kua dikam, éy manatilikam ta péniwala moya hanggan éwanékdumemét. 26-27 Du éwan madaig namedukés ta mundua, sakay du mangtupadta kaluuben ko a hanggan ta katapusan,éy atdinan ko side ta kapangyarian a konato niatéd diyakén Nama ko. Gemtén koa side i mamamahala du banubanuwan tamundua. Magmayor side du banubanuwantamahigpit, a péparusan de side a hangganmadurug side a koman i kédurug nabinga. 28 Sakay atdinan ko side ta talang-umaga; samakatuwid éy buhay a éwan tukatapusan.

29 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

3Tu Sulat To Simbaan Ta Sardis

1 Nadid, kinagi man dén no lélakediyakén, a “Isulat mo ye to tagapamahalato simbaan ta Sardis:

“Saye i peekagia ni Jesus. Siya ipégiyanan na Banal a Espiritu a te pitu atungkulin. Siya i te pitu a biton.

“Napospusan ko dén i gégemtén moya,”kagi na. “Kagi de a buhay kam dén, peropara diyakén éy pate kam dén! 2 Kanyanadid, éy mangilag kam, a patibayén moyi péniwala moya, da adene dén a magli-pas. Neta na Diyos a éwan pabi naganapi gégemtén moya a para diya. 3 Isipénmoy tu nabaheta moy a tinanggap moy toéya. Sugsugén moy ya, sakay ibutan moytu gégemtén moy a medukés. Eng éwankam mangilag, éy demtan ta kam a bigla atalaga. Ey éwan moy mapospusan i oras akédemét ko.

4 “Pero te sénganya sina dikam ta Sardisa éwan tu kasalanan. Mara éwan de hin-upitan i badu dia ta medukés a ugali taina. Kumuyoyog ya side diyakén a te solotside ta melatak, da mahusay side. 5 Ey duéwan madaig na medukés ta mundua, éypégbaduén ko side ta melatak, a tanda ya abanal side. Sakay éwan ko ibutan i ngahende to libru a listaan na ngahen namabuhaya éwan tu katapusan. Sakay ipagtapat koside Nama ko sakay du anghel na, a side isakup kua.

6 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Piladelpia7 Nadid kinagi na man dén diyakén, a

“Isulat mo ye to tagapamahala to simbaanta Piladelpia:

“Saye i peekagia no banal a lélake apégkatiwalaan tam. Siya i te kapangyarianta kaharian ni Dabid. Ewan tu makasawayta pasdépén na ta kaharian na, at sakayéwan tu makasdép to pintuan éng éwan napakultaden.

8 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko a maski mehinai kapangyarian moy, éy sinunud moydén i pégtoldu kua. Sakay éwanék moypinabayan. Ey nadid éy binukasan ko déni pintuan ko ta harap moya. Ey éwan tumakasaway dikam a somdép. 9 Entan moy,

Pahayag 3:10 305 Pahayag 4:8

padulugén ko dikam du tolay a sakup niSatanas, sakay paluhudén ko side ta harapmoya. Mégwari-wari side a Judeo side améniwala ta Diyos, pero éwan. Ipeta kodide a sikam i mahal kua.

10“Ey nadid, da tinupadmoy dén i niutuskua dikam a nagtiyaga kam, éy agawén takam be ta hirap a dumemét ta mundua. Iéya a hirap i pangpuhuba ta étanan a tolayta mundua. 11 Dumeméték agad. Kanyamanatili kam ta péniwala moya diyakénmonda éwan tu makaagew ta gantimpalamoya. 12 Du éwan madaig na medukésta mundua éy gemtén ko side a manatilia pirmi ta pégiyanan na Diyos, a éwanside maibut ta éya, maski nikésiya. Sakaytandaan ko side ta ngahen na Diyos ko.Sakay tandaan ko side a side i sakupna bigua Jerusalem a dumibi a gébwat ta Diyos.Sakay tandaan ko side ta ngahen ko a bigu.

13 “Eng mékabate kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

Tu Sulat To Simbaan Ta Laodisia14 Nadid, kinagi no lélake diyakén a

huway, a “Isulat mo ye to tagapamahala tosimbaan ta Laodisia:

“Saye i peekagia no matapat a mégpatu-nay ta katutuhanan. Siya i kégébwatan naétanan a nilalang na Diyos.

15 “Napospusan ko dén i gégemténmoya,” kagi na. “Tukoy ko a éwanék moykéiyamutan. Pero éwanék moy be méma-halén. Maano maka éy kaiyamutanék moy,o dikaya éy mahalénék moy. 16 Pero nadid,éwanék moy kéiyamutan sakay éwanékmoy be mahalén. Basta éwanék moyisipén. Kanya isopha ta kam ta labi kua.17 Sikam, éy kagi moy a mayaman kam, asagana kam ta étanan. Pero éwan, da éwanmoy tukoy a kakakagbi kam, sakay pobrekam, sakay buhék kam, sakay uba kam.18 Kanya i bilin kua dikam, éy mangalapkam diyakén ta tunay a kayamanan moy,monda mayaman kam a talaga. Sakaymangalap kam be diyakén ta melatak adamit a takléb na bégi moya, da makasani-sanike. Sakay mangalap kam diyakén tagamot na mata moya, monda maketa kam.

19 “Tandaan moy, paginglan ko duétanan a tolay ko a mahal ko, a parusaanko side. Ey purusaan ta kam be éng éwanmoy ibutan tu ketamad moy diyakén,

sakay éng éwan kam magsisi. 20 Entanmoy, te taknégék ta luwas na pintuan amégtétuktukén. Eng batenék na maskiti ésiya, a bukasan na i pintuan na,éy somdépék ta pégiyanan na, sakaymagagum kame ta mahusay. 21 Du éwanmadaig namedukés ta mundua, éy atdinanko side ta kapangyarian, a kaguman ko sidea maghari. Kona sa Tama ko diyakén, akagumanék na be a méghari, da nadaig koi mundua.

22 “Eng mékabati kam, éy baten moy ikékagin na Banal a Espiritu du simbaan.”

4Tu Neta Ni Juan Ta Langet

1Nadid, kétapos na éya, éy linameng koa huway, éy neta ko ta langet i bukas apintuan. Sakay nabati ko a huway tu bosesa koman i ténog na tambuli, a kinagi nadiyakén, a “Sumangkay ka se. Ipeta kodiko i manyari ta esa a panahun.” 2Nadid,éy nipaisip diyakén na Espiritu na Diyoséy neta ko ta langet i bangko a édseanna Diyos a méghari. 3 Tu mudet na Diyoséy mégdiléng-diléng a kapareho na maha-laga a bito. Sakay te balaghari ta palebutno bangko, a asul i kolor naa. 4 Sakaypinalebutan siya na bangko a duwapuluéy ta épat, a pégiknuden du matétanda aduwapulu be éy ta épat. Te badu side amagkalatak, sakay te kurona side a gintu taulo dia. 5 Te sumésiklab a kilat a gébwat tobangko a pégiknuden na Diyos, a kasabayi mebakség a kéduh. Te pitu a medingat asulo to harap no bangko na Diyos. Ey sideya i pitu a tungkulin na Banal a Espiritu naDiyos. 6 Ey te édsa be to harap no bangko ikoman i diget a melélekmang a koman pa isalaming.

Ey te épat be a hayup ta palebut nobangko na Diyos, a putat ta mata i harapdia éy ta adég dia. 7 Tu neditol a hayupéy koman i liyon. Tu ikaduwa a hayup éykoman i baka. Tu ikatélo éy te mudet akoman i tolay. Sakay tu ikaépat a hayup éykoman i sébed a uméegbéh. 8Tégéném sideta pakpak. Sakay putat ta mata i bégi nabawat esa dide, ta lubuk éy ta luwas. Ewantu bagu i pégkanta dia, maski aldo éy takélép. I kanta dia, éy

Pahayag 4:9 306 Pahayag 6:2

“Banal a tahod i Panginoon Diyos a maka-pangyarian ta étanan. Siya i tebuhay sapul to sapul, a hanggannadid, a éwan tu katapusan.”

9Mégkékantaén du épat a hayup ta purita Diyos, sakay na kemahal na, sakay napégpasalamat de diya. I pégkantaan dia,éy tu mégiknud to bangko. Siya i te buhaya éwan tu katapusan. Ey bagay mégkantaside diya, 10 éy dumédapa diya du duwa-pulu éy ta épat a matétanda, a sumésambaside diya. Siya i te buhay a éwan tu katapu-san. Sakay itogpal de du kurona de ta harapnaa, a kékagin de a,11 “Siko a Panginoon me a Diyos! Kailan-

gan éy purién na tolay i kemahalmo sakay na kapangyarian mua, dasiko i naglalanga ta étanan. Sakaynilalang mo side ayun ta kaluubenmo.”

5Tu Kasulatan Sakay Tu Tupa

1 Nadid éy neta ko i Diyos a te eknud tobangko, a te kébil siya a kasulatan. I papel ate kébilan na éy te sulat ta harap éy ta adég.Pero éwan tu makabuklat, da kempétan tapitu a képét. 2 Sakay neta ko be i mesibéta anghel a kinagi na ta mebakség, a “Tiésiya i maaria a mangsida du képét sakaymangbuklat ta kasulatan?” 3 Pero éwan tuminaketa ta langet éy ta luta éy ta disaladna luta ta makapagbuklat ta kasulatan, amonda meta i lasén na. 4 Kanya sakén,éy nagsangeték ta mahigpit, da éwan tumeeta a maari a mangbuklat ta ina. 5 Peronadid, kinagi diyakén no matanda a esa, a,“Diyan ka mégsanget. Entan mo ti Jesusina. Siya i ngéngahinan de a liyon, agébwat ta lahi ni Huda, a apo-apo siya niDabid. Siya éy nanalo dén. Kanya siya i tekapangyarian a mangsida ta pitu a képét,sakay mangbuklat ta kasulatan.”

6 Nadid, to pégkagi no anghel ta éya, éynaketaék ta esa a Tupa a te taknég to lubukdu matétanda. Sakay to bangko na Diyos,sakay du épat a hayup. Samakatuwid éyti Jesus dén ya. Ey mineta ko a te pilatbale, a koman i te namuno diya. Te pitusiya a saduk, sakay te pitu be a mata, aside ya du pitu a tungkulin na Espiritu naDiyos a pinaange na ta mundua. 7 Nadid,

inumadene tu Tupa ta Diyos to bangko,sakay inalap na tu kasulatan a te kébilanna. 8 To péngalap na ta éya, éy dinumapadiya du épat a hayup, sakay dinumapa bediya du duwapulu éy ta épat a matétanda.Te kébil i bawat esa dide ta pégtogtogensakay ahung a gintu a putat ta suub. Tusuub, éy saya i halimbawaa na panalanginna tolay na Diyos. 9 Nadid, kékantaén de ikanta a bigu, a i kagi dia, éy“Siko i maari a mangalap ta kasulatan,

sakay siko be i maari a mangsidata pitu a képét na a seradu na. Dasiko, éy binunu de ka dén, éy dahilto nikate mo, éy tinubus mo i to-lay a para ta Diyos, tolay a gébwatta étanan a lahi ta mundua, sakayta étanan a banubanuwan, sakaykanikanya a salita. 10 Sinakup moside ta kaharian na Diyos, a sidei magpuri ta Diyos, a manalangindiya.”

11Nadid, kélameng ko a huway, éy nabatiko i meaadu a libu-libu a anghel. Te taknégside to palebut no bangko na Diyos, sakaydu hayup, sakay du matétanda. 12 Kinagide ta medegsén, a“I Tupa a binuno, éy kailangan éy puriénna

tolay i kemahal na ugali na.Siya i maaria a te kapangyarian, sakay

kayamanan, sakay karunungan!”13Nadid, nabati ko i étanan a nilalang na

Diyos a mégpuri diya. Du étanan ta langet,sakay ta luta, sakay ta disalad na luta, sakayta diget, éy mégpégpuri side diya. I kinagidia, éy“Purién na tolay i Diyos a méghari, sakay

tu Tupa. Purién de i kemahal naugali de sakay na kapangyarian de,a éwan tu katapusan.”

14 Ey nadid, kinagi du épat a hayup, a“kona sa.” Ey du matétanda, éy dinumapaside, a sinumamba side diya.

6Péngisida No Tupa To Pitu a Képét

1 Nadid, neta ko a sinida no Tupa tuneditol a képét to kasulatan. Sakay nabatiko a mégkagi tu esa a hayup a koman ikabakség na kéduh, a “Kadon se,” kagi na.2 To pégkagi na ta éya, éy neta ko a linu-mitaw i kabayo a melatak, a te sakayan na

Pahayag 6:3 307 Pahayag 7:6te kébil ta busog. Inatdinan siya ta kurona,a tulos hinumektat siya a angemangdaig tokalaban na.

3 Nadid, sinida no Tupa tu ikaduwa aképét to kasulatan, éy nabati ko i kagino ikaduwa a hayup, a “Kadon.” 4 Ey topégkagi na ta éya, éy linumitaw man déni kabayo a esa, a medideg. I te sakaya taéya, éy inatdinan siya a te kapangyariana magsapul ta gera ta mundua, mondanégpatayan i tolay. Esa a dikél a sondangi niatéda diya. 5 Nadid, péngsida no Tupato ikatélo a képét, éy nabati ko a kinagi noikatélo a hayup, a “Kadon.” To pégkagi nata éya, éy te kabayo sa a mengitet a minetako, a te sakayan na te kébil ta timbangan.6 Sakay nabati ko i koman i ténog a gébwatto édsean du épat a hayup, a kinagi nadiya, a “Gemtén mo a esa san a takal apahay i mabugtunga du tolay to upa de tamaghapun. Sakay étélo san a takal a maes imabugtunga to upa de ta maghapun. Perodiyanmo halagaan i langis éy ta alak,” kagina.

7Nadid sinida no Tupa tu ikaépat a képétto kasulatan, a tulos nabati ko tu kagi noikaépat a hayup, a “Kadon.” 8Topégkagi nata éya, éy neta ko sa i kabayo a esa, a putla ikolor naa. I ngahina na sakaya na éya éy tiKamatayan. Sakay i kaunonoda na éya éy tiDinatagen. Inatdinan side ta kapangyariande ta ikaépat a bahagi na mundua, mondamamuno sa side ta sondang, sakay ta alép,sakay ta saket, sakay ta mebagsik a hayup.

9 Nadid, péngsida no Tupa to ikalima aképét, éy neta ko ta sahok no dambanadudu kaliduwa du binuno. Binuno sidedahil to pégpahayag de ta kagi na Diyos.10 Side, éy kinagi de ta medegsén, a “Pangi-noon a makapangyarian! Siko i tunaya abanal. Sénganya pa i paguhay mia diko,”kagi de, “bagu mo hukumén dudu tolayta mundua? Nikésiya pa i iganti mua duminamuno dikame?”

11 Nadid, to pégkagi de ta éya, éy inat-dinan i bawat esa dide ta melatak a badu.Sakay kinagi dide no esa sa, a “Umimangkam pa ta kétihék a panahun a hangganéwanmabunu i sénganya pa a tétotopmoy,da bunonbe i sénganya dide a konadikam.”

12 Nadid, neta ko a sinida no tupa tuikaéném a képét. Ey to péngsida na, éylinumindul ta mesibét, a tulos nginumitet

tu bilag a koman i pégluksa a damit. Sakaytu bulan, éy koman i dige i kolor naa.13 Sakay du biton, éy natépduk side talutaa. I kétépduk dia éy koman i kétép-duk na bunga na kayo bagay yégyégénna mesibét a pahés. 14 Sakay tu langet,éy basta naibut a koman i abék a bigla anilukot. Sakay naibut be du buked sakaydu puduk to édsean de. 15 Ey nadid duduhari ta mundua, sakay dudu mataas, sakaydu heneral, sakay du mayayaman, sakaydu te kapangyarian, éy linumiso side aétanan du kuweba sakay ta sahok du bitoto bukibuked. Pati du étanan a tolay,maski malaya, maski mababa, éy linumisobe side. 16 Dinumaying side du bukibuked,sakay dudu bito, a “Anin, tapuhan moykame,” kagi de, “monda éwan kame metano méghari ta langet. Sakay monda éwanme masapit i iyamuta dikame no Tupa!17 Da dumemét dén,” kagi de, “i aldew akéiyamut na Diyos, éy ti ésiya i makaiwasta parusa na!”

7Du Sandaan Ey Ta Epatapulu Ey Ta Epat a

Libu a Tolay1 Nadid, kétapos na éya, éy naketaék

ta épat a anghel, a natagtag side a tetaknég ta épat a digdig na mundua. Igimet dia, éy sésawayén de i épat a pahésta mundua, monda éwan dén pumahés talutaa sakay ta digita, sakay maski ta ahea kayo. 2 Ey nadid, éy neta ko be i esaa anghel a sumésangkay ta dumanég tasikatan. Kébil na i marka na Diyos. Nadid,dinumulaw siya du épat a anghel. (Sideya i te tungkulina a gébwat ta Diyos, amangsida ta luta éy ta diget.) 3 I kinagi naadide, éy “Diyan moy pa péperdién i lutaaéy ta diget éy ta kayo, hanggan éwan mepa mamarkaan du sakup na Diyos ta kidépdia.”

4Nadid, kinagi de diyakén éng sénganyai mamarkaan dia, a sandaan kan éy ta épata pulu éy ta épat a libu. Ey gébwat side taétanan a lahi na Israel.

5 Labindalawa a libu a gébwat ta lahi niHuda; labindalawa a libu a gébwat ta lahi niRuben; labindalawa a libu a gébwat ta lahini Gad; 6 labindalawa a libu a gébwat ta lahini Aser; labindalawa a libu a gébwat ta lahi

Pahayag 7:7 308 Pahayag 8:12ni Neptali; labindalawa a libu a gébwat talahi ni Manases; 7 labindalawa a libu a géb-wat ta lahi ni Simeon; labindalawa a libu agébwat ta lahi ni Lebi; labindalawa a libu agébwat ta lahi ni Isakar; 8 labindalawa a libua gébwat ta lahi ni Sabulon; labindalawa alibu a gébwat ta lahi ni Hose; labindalawa alibu a gébwat ta lahi ni Bendyamin.

Du Meadu a Tolay a Niligtas No Tupa9 Kétapos na éya, éy péngenta ko, éy te

meadu bale a tolay a éwan mabilang namaski ti ésiya. Side éy gébwat ta bawatlahi, sakay banubanuwan, sakay kanikanyaa salita. Te taknég side ta harap na Diyos,sakay ta harap no Tupa. Te badu side amelatak, sakay te kébilan de i meadu akayakas. 10 Sabay-sabay side a négkagi tamedegsén, a “I Diyos tamae a te eknud tabangkuae,” kagi de, “sakay na Tupaa, éyside i néngiligtasa dikitam!” 11 Te taknégi étanan a anghel ta palebut no bangko aédsean na Diyos, sakay ta palebut dumaté-tanda, sakay ta palebut du épat a hayup. Eynadid, dinumapa side to harap no bangkoa sinumamba ta Diyos. 12 I kinagi dia, éy“Purién na tolay i Diyos tam,” kagi de, “amagpasalamat side diya. Siya i kamahalan;siya i marunung; siya i te kapangyarian, aéwan tu katapusan. Kona sa.” 13 Nadid,kinagi diyakén no matanda a esa a, “Deésiya di tolaya a te badu ta melatak? Ahei kinagébwatan dia?” 14 “Ewan ko tukoy,”kagi ko. “Siko i nakapospusa.” Ey ki-nagi na diyakén, a “Side ina di nagébwatato mahigpit a hirap. Lininis de sakaypinalatak de to digi no Tupa i badu dia.Samakatuwid éy naibut dén tu kasalanande to digi ni Jesus. 15 Kanya édse side taharap no bangko na Diyos,” kagi na, “atulungan de siya aldo éy ta kélép ta bilenaa. Sakay i Diyos a te eknud to bangko, éyalagaan na side. 16 Ewan dén side magalép.Ewan dén side mageplék. Ewan be dén sidemakabati ta pasi na bilag. 17 Dahilan tuTupa a édse to bangko,” kagi na, “éy siyai magalagaa dide. Sakay iange na side tabukal a dinom a méngatéd ta buhay. Sakaypahiden na Diyos i léwa tamata dia, mondamaibut i lungkut dia.”

8Tu Ikapitu a Képét

1 Nadid, péngsida no tupa to ikapitu aképét to kasulatan, éy matahimik i langetta manga kalahati a oras. 2 Ey kétapos naéya, éy neta ko du pitu a anghel a te taknégta harap na Diyos, a inatdinan na i bawatesa dide ta tambuli.

3Nadid, te esa pa a anghel a inumange toharap no dambana. Te kébil siya a ahung agintu a pégsuuben. Sakay inatdinan siya tameadu a kamangyan, monda iedton na todambana a gintu a édse to harap na Diyos.Gamitén na ya monda meagum tu asok nato panalangin du sakup na Diyos a tolay.4 Ey tu asok no kamangyan éy mégalalutota gébwat to kamét no anghel, a kasabayna panalangin du sakup na Diyos. 5Nadid,inalap no anghel tu baga to dambana, aniasék na to ahung a pégsuuben, sakaynibatikal na ta lutaa. Ey agad nagké-duh, sakay te ugung, sakay nagkilat, sakaynaglindul.

Du Pitu a Tambuli6 Nadid, du pitu a anghel a te kébil ta

pitu a tambuli, éy nakahanda dén side amangyopyop to tambuli de.

7 Nadid, enyopan no neditol a angheltu tambuli na, éy inumuden ta yelo sakayapoy, a te halu a dige. Natutod i ikatélo abahagi na lutaa, sakay i ikatélo a bahagi dukayo, pati du étanan a sariwa a lamon.

8 Nadid, enyopan no ikaduwa a angheltu tambuli na, éy binumagsak to digeti koman a dikél a buked a minatutod.Naging koman i dige i ikatélo a parti nadigita, 9 sakay minate i ikatélo a bahagi naikan, sakay nawasak i íkatélo a bahagi nasésakyan ta digita.

10 Nadid, enyopan no ikatélo a angheltu tambuli na, éy natépduk a gébwat talanget i esa a dikél a biton a mégdingat.Sakay binumagsak ta ikatélo a bahagi namanga dinom, sakay ta manga bukal. 11 Iéya a biton éy ngéngahinan de a Meapsot.Ey inumapsot i ikatélo a bahagi na dinom.Sakay meadu a tolay i minate to kéinom deta éya, da inumapsot.

12 Nadid, enyopan no ikaépat a angheltu tambuli na, éy naperdi i katélo a bahagina bilag, sakay na bulan, sakay du biton, ahanggan da minaibut i ikatélo a bahagi na

Pahayag 8:13 309 Pahayag 10:2demlag de. Nagdiklém be i ikatélo a bahagina aldo. Sakay pati éy éwan tumanglaw iikatélo a bahagi na kélép.

13Nadid, kétapos na éya, éy péngenta ko,éy nabati ko i esa a sébed a mégegbéh taontok, a kinagi na ta mebakség, a “Adiyoy,adiyoy, adiyoy, i hirap beman di édsea tamundua bagay éyupan pa du étélo pa aanghel du tambuli de.”

91Nadid, enyopan no ikalima a anghel tu

tambuli na, éy neta ko ta lutaa i komani biton a minatépduk dén. Sakay niatéddiya i susi no ébut a medédisalad. 2 Sakaybinukasan na tu ébut, éy tinumébwag iasok to ébut a koman i asok na dikél a dag-mang. Ey nagdiklém i bilag sakay ta langet,dahil to asok a gébwat to ébut. 3 Ey tulosnagbéswal to asok i meadu a pésah, a tulosside nangalat tamundua. Ey inatdinan sideta kapangyarian de a magpasaket side akoman i kaget na kahame. 4 Pinagbilinanside a diyan de péperdién i lamon éy takayo, sakay maski anya a halaman. Bastadu tolay a éwan tu marka na Diyos ta kidépdia, éy saya i pasakitana du pésah. 5 Ewanside pinakultaden a bunuén de i tolay, éngˈwan pasakitan de san side hanggan lima abulan. Koman i kaget na kahame i kasaketdia, monda mahirapan du tolay. 6 To lubukno lima a bulan, éy gustu du tolay a mate,pero éwanmaari, da umadeyo i kamatayandide.

7 Dudu pésah, éy koman side i kabayoa handa ta pékilaban. Te soklong side akoman i kurona a gintu, sakay koman imudet na tolay i mata dia. 8 Sakay i bukdia éy koman i buk na bébe. I ngipén diaéy koman i ngipén na liyon. 9 Sakay i hakodia, éy nataklében ta koman i badu a bakal.I payadpadna pakpak dia, éy koman i ténogna meadu a kalesa a hela na kabayo a tamota gera. 10 Te ipos side a mekamandag akoman i kahame i dégés naa. Ey kéye taipos dia i kapangyarian de a magpasaketta tolay para ta lima a bulan. 11 I hari diaéy tu anghel a medukés a bahala to ébuta medédisalad. Ti Abadon i ngahen na takagi na Hebreo. Ey du Griego, i pégngahende dia éy ti Apoliyon. (I kahulugen na éyaéy siya i magwasaka.)

12Nakalipas dén i neditol a hirap. Eduwapa i dumemét.

13 Nadid, enyopan no ikaéném a angheltu tambuli na, éy nabati ko i boses a gébwatta épat a iskina no dambana a gintu taharap na Diyos. 14 Kinagi no boses toikaéném a anghel, a “Du épat a medukésa anghel a te gapus to digdig no dinomna Uprates, éy ukaden mo.” 15 Kanyainukaden na du épat a anghel, a mondabunon de i ikatélo a bahagi namanga tolay.Talaga a hinanda side a para ta takda aoras a mamuno. 16 Te négkagi diyakénéng sénganya du sundalu a nakakabayo taéya, a éduwa a datos a milyon. 17 Sayetu nipeta diyakén. Neta ko du kabayo,sakay du te sakay dide, éy te badu side amedingat a koman i kolor na apoy, sakayasul, sakay dilaw. Koman i ulo na liyon iuloa du kabayo. Sakay bumébéswal ta labidia i apoy, sakay asok, sakay asupre. 18 Teétélo a peste i mamuno ta ikatélo a bahagina manga tolay: apoy, sakay asok, sakayasupre. Diden ya a étélo éy gébwat sideta labia du kabayo. 19 I kapangyarian dukabayo, éy kéye ta labi dia sakay ta ipos dia.I ipos dia éy koman i ulag, a te ulo side,monda gégamitén de ta pégpasaket de.

20 Nadid, du tolay a nawahak to hirapa éya a éwan minate, éy éwan side nag-sisi. Ewan de inibutan tu pégsamba de tadimonyo sakay ta diyos-diyosan a ginimetde--du larawan a gintu, pilak, tanso, bito,sakay kayo. Pero éwan maketa i diyos-diyosan; éwan side makabate, éwan sidemakapaglakad! 21 Sakay du tolay, éy éwande be pégsisian tu binuno de, sakay tupégilo de, sakay tu péngibébi de, sakay tupégtako de.

10Tu Anghel a Te Kébil To Kétihék a Kasula-

tan1 Nadid, kélipas na éya, éy neta ko man

dén i esa pa a anghel a mesibét, a inu-mogsad a gébwat ta langet. Te balut siyata kuném, sakay te balaghari ta némo naulo naa. Makadile a koman i bilag i matanaa, sakay i tikéd naa éymedingat a komani adigi a apoy. 2 Te kébilan na i kéti-hék a kasulatan a binuklat. Niepdék nai kawanan a tikéd na ta digita. Sakay tu

Pahayag 10:3 310 Pahayag 11:14kawihe a tikéd na éy niepdék na be to luta.3Dinumulaw siya, éy koman bale i boses naliyon i kabakség na dulaw naa. To kédulawna, éy nagténog i pitu a kéduh. 4Nadid, éytalaga ko a nisulat tu kinagi no kéduh, éysinawayék no boses ta langet, a kinagi na,a “Diyan mo ina isulat! Ilihim mo tu kinagidu pitu a kéduh.”

5Nadid, tu anghel a mineta ko a te pédékto diget éy to luta, éy niontok na tu kamétna, 6-7 a tulos nanumpa siya ta Diyos. Ikinagi naa, éy “Ewan dén male. Engˈwan,bagay yopyopan no ikapitu a anghel tutambuli na,” kagi na, “éy tupadén na Diyosi plano na a lihim. Tupadén na a konato nipahayag na dudu purupeta a utusanna to araw. Diyos i te buhay a éwan tukatapusan,” kagi na, “a siya i naglalanga talanget, sakay ta luta, sakay ta diget, sakaydu étanan a édsa sa.”

8 Nadid, kétapos na éya, éy kinagi mandén diyakén no boses ta langet, a “Angemoalapén i kasulatana a binuklat,” kagi na, “ate kébilan na anghela. Na te pédék ta digitasakay ta lutaa.”

9 Kanya sakén, pékabati ko ta éya, éyinadenean ko tu anghel sakay inaged ko tukasulatan. “Alapén mo dén,” kagi na, “akanén mo dén. Metam-is ina ta labi mua,”kagi na, “a koman i tam-is no pitukan.Pero meapsot ina ta tiyan mua.” 10 Nadid,ginewat ko tu kétihék a kasulatan, sakaykinan ko dén. Ey metam-is ngani ta labikua; pero to péngietlén ko dén, éymeapsotbale ta tiyan kua.

11Eynadid te négkagi diyakén, a “Kailan-gan ihula mo a huway du meadu a tolay,sakay dudu nasiyon, sakay dudu hari.”

11Tu Eduwa a Sistigu

1Nadid, te nangatéd diyakén ta atakduga kayo a pégsukat. Sakay kinagi na diyakén,a “Angen mo sukatén tu templo na Diyos,sakay no dambana. Sakay bilangén mo dusumésamba ta éya. 2 Pero diyan mo sé-sukatén tu karsada to palebut no templo,”kagi na. “Pabayanmo ya, da niatéd dén inadudu tolay a éwanmékidiyos. Pusungén dei éya a banuwan na Jerusalem para ta ételoa taon éy ta kalahati. 3Pero paangen ko sa iéduwa a sistigo ko, a te badu side ta sako

a damit,” kagi na. “Ey magpahayag sideta kagi na Diyos para ta étélo a taon éy takalahati.”

4 Diden ya a éduwa a sistigu, mara sideina di éduwa a kayo a olibo, sakay na éduwaa simbu a édse ta harap na Diyos. 5 Eng temagayak a magpasaket dide, éy buméswalta labi dia i apoy a mangtutod ta kalabande a mamuno dide. 6 Te kapangyarian beside a mangsaway ta langet, a monda éwanmaguden ta panahun na pégpahayag de takagi na Diyos. Sakay te kapangyarian beside a paging digién de i meadu a bukal adinom. Sakay mangatéd be side ta tolay tamundua ta maski anya a peste, kada gustude.

7 Nadid, kétapos du éduwa a sistigua magpatunay, éy buméswal i metapanga hayup a édse to ébut a medédisalad.Mékipaglaban siya dide a éduwa, éymataloside a mabunu side no hayup. 8-9 Ey nadidtu bangkay de, éy te dégso san ta karsadana éya a dikél a banuwan ta étélo a aldewéy ta kalahati. Ey pégitaan du étanan atolay ta mundua tu bangkay de, a éwanside pumayag a méngielbéng dide. Sayatu banuwan a néngipakuan de to Pangi-noon de. I palayawa na éya a banuwan,éy Sodoma, sakay Egipto. 10 Ey masahatdu tolay ta mundua, dahil éy minate déndu éduwa. Magkasayaan side, sakay man-gatéd side ta regalo, da minate dén duéduwa a éya a purupeta a nagpahirap dideta masiyadu.

11 Nadid, kélipas na étélo a aldew éy takalahati, éy inatdinan na Diyos du éduwaa bangkay ta angés, a tulos de a nabuhay,tulos tinumaknég side. Ey du étanan anaketa ta éya, éy néganteng side a tahod!12 Nadid, nabati du éduwa i medegsén aboses ta langet, a kinagi na, a “Umontokkam dén see!” Ey hanggan te itan side dukalaban de, éy inumontok side a hangganda sinomdép side to kuném. 13 Ta éya amismo a oras, éy linumindul ta mebébak-ség. Tulos nebagsak i ikasapulu a bahagino banuwan, sakay pitu a libu a tolay iminatea. Ey du nabuhay a tolay, éy mégan-teng side, a pinuri de i Diyos ta langet.

14 Nakalipas dén i ikaduwa a hirap. Esasan dén i dumeméta.

Tu Ikapitu a Tambuli

Pahayag 11:15 311 Pahayag 12:1515 Nadid, enyopan no ikapitu a anghel

tu tambuli na, éy te mebakség a boses talanget, a kinagi de, a “I péghari na tolay tamundua, éy niagton dén to Panginoon tam,sakay tu pinili na a ti Cristo. Maghari siyaa éwan tu katapusan,” kagi no boses.

16Nadid, du duwapulu éy ta épat a maté-tanda a kaeeknud du bangko de ta harap naDiyos, pékabati de ta éya, éy dinumapa sidesakay sinumamba side ta Diyos. 17 I kinagidia, éy“Panginoon Diyos a makapangyarian ta

étanan. Siko i te buhay sapulto sapul, a hanggan nadid. Mag-pasalamat kame diko, da ginamitmodén i kapangyarianmo, a nagsa-pul ka dén a maghari. 18 Du éwanmékidiyos, Panginoon, éy méiya-mut side. Pero dinumemét dén ioras mo a mégingél. Dinumemétdén i péghukum du pate. Dinu-memét dén i oras a péngatéd mo tagantimpala mo du utusan mo a pu-rupeta, sakay du étanan améniwaladiko, mataas éy ta mababa. Orasdén nadid a lipulén mo du étanana nagpahirap ta mundua.” (Saya tukinagi du matétanda.)

19 Nadid, nabukasan i templo na Diyosa édse ta langet, éy neta me tu kaban aédsean no pangako na a kasulatan. Eynadid, tulos nagkilat sakay te ugung, sakaynagkéduh, sakay linumindul, sakay nagu-den ta meadu a yelo.

12Tu Bébe Sakay Tu Biklat

1 Nadid, kétapos na éya, éy linumitawta langet i tanda a dikél, a nipeta na imanyaria ta esa a panahun: te esa a bébea te taknég to bulan, a mabuktet siya. Iulo naa éy te kurona ta labindalawa a biton,sakay i badu naa éy medédemlag a komani bilag. 2 Sakay adene dén siya a magenak.Gégsokan siya hanggan da yékéhéyona.

3 Nadid, esa pa a tanda i linumitawa talanget: Neta ko ti Satanas a koman dénsiya i medideg a biklat a napakasiyadu adikel. I éya éy pitu i ulo naa, sakay sapului saduk naa. Sakay te kurona i bawat ulona. 4Dinagil no ipos na du ikatélo a bahagidu biton ta langet, a tulos nibatikal na ta

mundua. Dinumoho tu biklat ta tikéda nobébe a adene dén a magenak, a mondaietlén na maka agad tu anak ta péngienakna. 5 Nadid tu bébe éy nienak na tu anaka lélake--tu tiniyak a maghari ta mahigpitta étanan a banubanuwan. Ey nadid, agadinagaw tu anak a kembil na siya ta Diyosto bangko na. 6 Tu bébe man dén, éyginuminan ta ilang a lugar--linumiso siyato esa a lugar a nihanda na Diyos a para koona, monda maalagaan sa siya para ta étéloa taon éy ta kalahati.

7 Nadid, kélipas na éya, éy nagsapul igera ta langet. Ti Anghel a Migel sakay dukakaguman na a anghel, éy linumaban sideto medideg a biklat sakay du kaguman na aanghel a medukés. 8Natalo tu biklat sakaydu anghel na, tulos naibut side ta langet.9 Tu dikél a biklat, éy siya tu matandaa ulag, a ngéngahinan de a Diyablo. TiSatanas ngani dén. Siya tu minangloko taétanan a mundu. Nibut siya ta mundua, akaguman na dudu étanan a anghel na.

10Nadid, nabati komandén imedegsén aboses ta langet. I kinagi naa, éy “Dumemétdén i pégligtas na Diyos. Nipeta dén naDiyos i kapangyarian na a maghari! Hinu-mayag be dén i kapangyarian no pinili na ati Cristo! Dahilan éy pinaibut dén ta langettu palagi amégpintas du tétotop tam. 11Dutétotop tam,” kagi no boses, “éy nanaloside to nilaban de ni Satanas, dahil to digino Tupa. Sakay nanalo be side dahil tokatutuhanan a nipahayag de. Ewan sidenanghinayang ta buhay de. 12Kanya sikama mégiyan ta langet,” kagi na, “éy masayakam. Pero sikam a mégiyan ta mundua, éymakaanteng i pagdanasan moya! Dahilanéy inumogsad dén dikam ti Satanas, éyméiyamut siya a tahod! Tukoy na a kétihéksan dén a panahun i nabuhaya diya.” (Sayatu kinagi no boses a nabati ko.)

13 Nadid tu medideg a biklat, péketa naa nibut dén siya ta mundua, éy hinagadna tu bébe a néngienak to anak a lélake.14 Pero tu bébe, éy inatdinan siya ta éduwaa pakpak a dédekél a gébwat to dikél asébed, monda ginanan na tu ulag. Makaeg-béh siya ta lisawan na ta ilang a lugar. Eyalagaan sa siya ta para étélo a taon éy takalahati. 15 Nadid tu biklat, péketa na aéwan na maabut tu bébe, éy néngisopha

Pahayag 12:16 312 Pahayag 14:2siya ta dinom a meadu, a monda meanodtu bébe. 16 Pero tu luta, éy tinumulungto bébe, da pinomtak a tulos na ininum tudinom a nisopha no biklat. 17 Ey tu biklat,péketa na a meligtas tu bébe, éy méiyamutsiya diya. Kanya nagsoli a monda geraénna du étanan a lahi na éya a bébe. Sideya du sumésunud ta utus na Diyos, dumégpatunay ni Jesus ta matapat. 18 Ey tetaknég tu biklat ta digdig na diget.

13Tu Hayup a Gébwat To Diget

1 Nadid, neta ko i dikél a hayup a meta-pang a linumitaw ta diget. Pitu i ulo naa,sakay sapulu i saduk naa. Sakay te kurona ibawat saduk na. Sakay nakasulat ta bawatulo na i ngahen a medukés a kontara taDiyos. 2Koman siya i tigre. I tikétikéd na éydédekél. Sakay na labi naa éy koman i labina liyon. Ey tu medideg a biklat, éy niatédna tu sibét na to hayup. Sakay niatéd nabe diya tu kapangyarian na a maghari tamundua. 3 I uloa a esa no hayup, éy tetalingo ta ikate na, pero buhay san siya.Sakay du étanan a tolay tamundua, éy nag-taka side to hayup, a sumésunud side diya.4 Pati tu biklat, éy sinamba siya du étanana tolay, da niatéd na tu kapangyarian na tohayup a metapang. Sakay sinamba de betu hayup. “Ti ésiya i makaahiga to hayup?”kagi de. “Ti ésiya i makalabana diya?”

5 Nadid maari tu hayup a magpalalo,sakay mégkagi ta kontara ta Diyos,sakay maghari ta étélo a taon éy takalahati. Ewan siya sinaway na Diyos.6Linapastangan na i Diyos, sakay ta ngahenna Diyos, sakay ta pégiyanan na. Sakaylinapastangan na be dudu mégiyan talanget. 7 Sakay maari be tu hayup alumaban du sakup na Diyos a tolay na,sakay taluén na side. Sakay inatdinan siyata kapangyarian na a mémahala ta étanana tolay ta mundua. 8 Ey sésambaan siya duétanan a tolay. Pwera du tolay a nakasulat ingahen de to libru a péglistaan tamabuhaya éwan tu katapusan. I éya a libru éy koono Tupa a binuno. Ey nelista dén i ngahende ta éya bagu nilalang i mundua. 9 Engmékabati kam éy baten moy ye. 10 Engti ésiya i takdaa a madikép, éy madiképngani. Sakay du takda a bunon, éy bunon

side a talaga. Kanya kailangan éy mégtiis améniwala du tolay na Diyos.

Tu Hayup a Gébwat To Luta11 Nadid, éy neta ko i esa pa a dikél a

hayup a metapang a linumitaw to luta. Tesaduk siya a éduwa a koman i saduk natupa. Pero i boses na éy koman i bosesna biklat. 12 Inaguman na tu neditol ahayup, sakay ginamit na i étanan a ka-pangyarian na éya. Sakay pilitén na duétanan a tolay ta mundua a sumamba toneditol a hayup. Siya tu te talingo ta ikatea naghusay dén. 13 Makataka a milagroi ginimita no ikaduwa a hayup. Pinadibina be ta harapa du tolay i apoy a gébwatta langet. 14 Naloko na du étanan a tolay,dahil to milagro a ginégimet na ta harapano neditol a hayup. Sakay pati, éy naakitna be side a magimet ta ribultu no neditola hayup--tu te talingo ta sondang a ikatena, pero buhay san siya. 15 Nadid, maaribe tu ikaduwa a hayup a magpabuhay toribultu no neditol a hayup. Pinakultadensiya na Diyos. Kanya méképégkagi turibultu, sakay ipabununadu étanan a éwansumamba diya.

16Nadid, pinilit no hayup a minarkaan iétanan a tolay ta kamét dia sakay ta kidépdia. Pati du mababa éy ta mataas, patimayaman éy ta pobre, éy minarkaan sidea étanan ta tanda na. 17 Ey éwan maaria mamugtong o dikaya magpabugtong dutolay a éwan tumarka ta ngahen no hayup,o tu numero a kapareho no ngahen na.

18 Isipén moy, sikam a mégbasa ta éye--du matalinung san i makapospusa ta kahu-lugen no numeru no hayup. Dahilan ikaparehua no numeru na éy ngahen na esaa lélake. I numeru na éy 666.

14Mégpégkanta Du Tinubus Na Diyos

1Nadid, kélameng ko, éy kéya sa tu Tupaa te taknég ta Buked na Sion, a kagumanna i sandaan éy ta épat a pulu éy ta épata libu a tolay. Te sulat ta kidép dia ingahen no Tupa sakay tu ngahen no Amana. 2Sakay nabati ko nadid i boses ta langeta i ténog na éy koman i pahungupong nadinom, sakay ta kadegsén na kéduh. Sakaykoman be i togtog na meadu a gitaha.

Pahayag 14:3 313 Pahayag 15:23Mégpégkanta side a étanan ta bigu a kantata harapan na Diyos sakay ta harap du épata hayup, sakay ta harap du duwapulu éy taépat a matétanda. Ey éwan tu makaadal taéya a kanta, éngˈwan side san a tinubus naDiyos ta mundua--du sandaan éy ta épat apulu éy ta épat a libu. 4 Side ya du lélakea éwan inumadene ta bébe, sakay éwanside nangasawa. Basta uméunonod side toTupamaski ahe i angayan na. Tinubus sideta étanan a tolay. Side ya du neditol améniwala ta Diyos sakay to Tupa. 5 Ewanside nagbuli-buli, maski nikésiya. Sakayéwan side tu kapintasan.

Tu Etélo a Anghel6 Nadid, mineta ko man dén i esa pa

a anghel a uméegbéh ta ontok. Siyaéy te Mahusay a Baheta a éwan malipas,monda ipahayag na dudu étanan a tolayta mundua. Ibaheta na du tolay ta maskiahe a banubanuwan, sakay maski anya alahi, sakay ibaheta na du tolay a iba-ibatu kagi. 7 Kinagi no anghel ta medegsén,a “Gumalang kam ta Diyos, sakay puriénmoy i kapangyarian na. Da dumemét dén ioras a péghukum na. Sambaén moy i Diyosa naglalang ta langet,” kagi na, “sakay talutaa, sakay ta diget éy ta bukal na dinom.”

8 Nadid, neta ko man dén i esa a anghela kasunud, a kinagi na, a “Bumagsak déna talaga i dikél a banuwan na Babilonia!Da side i néngitoldua du étanan a tolay tagimet dia amedukés, sakay ta pégsamba deta diyos-diyosan.”

9 Nadid, te anghel a esa a tinumagubetdu éduwa. Ey kinagi na be ta medegsén,a “Sindu sumésamba to hayup a metapangsakay to ribultu na, sakay tinanggap de tumarka na ta kamét dia éy ta kidép dia, 10 éyparusaan side na Diyos ta dikél,” kagi na,“a éwan na side kagbian ta maski kétihék.Pahirapan side ta apoy sakay ta asupre taharapan no Tupa sakay du banal a anghel.11 Ey tu asok a gébwat to apoy a magpahi-rap dide,” kagi na, “éy éwan tu bagu itumétébwaga. Aldo éy ta kélép éy éwantu kéimang du sinumamba to hayup sakayto ribultu na; sakay sindu tinumanggap tomarka no ngahen na.”

12 Dahil ta éya a kinagi no anghel, éykailangan éy magtiis du sakup na Diyos.

Side a méniwala ta utus na Diyos sakay niJesus.

13 Nadid, nabati ko man dén i boses talanget, a kinagi na, a “Isulat mo ye: Ma-suwerte du étanan a mate sapul nadid éngédse side ta Panginoon!” “Tahod ngani,”kagi na Banal a Espiritu, “da umimangside to tarabaho de, sakay kamtan de be igantimpala no tarabaho de.”

Tu Mégapas Ta Mundua14 Nadid, kélameng ko, éy neta ko i

melatak a kuném, a te eknud sa i komani lélake. Te kurona siya a gintu, sakay tekébilan na i metadém a gapas.

15 Nadid, linumuwas to templo i esa paa anghel, sakay kinagi na ta medegsén tote eknud to kuném, a “Gamitén mo dén igapas mua,” kagi na, “a magapas ka dén,da panahun dén na pégapas. Nalutu dén igapasén ta mundua.” 16Nadid, pékabati taéya no te eknud to kuném, éy nagapas dénsiya, éy nagapas dén i gapasén ta mundua.

17Nadid, linumuwas to templo ta langeti esa man dén a anghel. Siya éy te kébil beta gapas a metadém.

18 Sakay te linumuwas man den todambana a esa a anghel. Siya tu namama-hala ta apoy. Kinagi na to anghel a tegapas a metadém, a “Nay, gamitén mo déni gapas mua, a ladéyén mo dén i bungana ubas a étanan ta mundua,” kagi na,“da minalutu dén side.” 19 Kanya ginamitno anghel tu gapas na a linadéy na duubas, sakay nibatikal na to pégpésitan tabunga na ubas. Kahulugen na éy nibatikalna du tolay to pégparusaan na Diyos dukéiyamutan na. 20 Ey tulos pensépsit de duubas ta luwas na banuwan. Ey binumulosto pégpésitan i dige, a hanggan da étéloa datos a kilumetru i kalawa no bihéng adige. Sakay i kabétong na éy sadpa.

15Du Pitu a Ménegipo a Peste

1 Nadid, neta ko i esa pa a dikél a tandata langet: pitu a anghel a te kébil ta pitu apeste. Saye i katapusana a peste, da kélipasde, éy humintu be i iyamut na Diyos.

2 Nadid, te minetaék a koman i diget amelélekmang a te halu a apoy. Neta ko besa du nanalo to metapang a hayup a dikél,sakay to ribultu na. Sakay nanalo be side

Pahayag 15:3 314 Pahayag 16:15

to te numero a kapareho no ngahen na. Tetaknég side to diget a melélekmang, sakayte kébilan de i gitaha a niatéd na Diyos.3Kékantaén de tu kanta ni Moises a utusanna Diyos, sakay tu kanta no Tupa:“Panginoon Diyos a makapangyarian ta

étanan. Kamahalan a tahod iétanan a gimet mo! Siko i Hariadu étanan a banubanuwan. Tamaa katutuhanan i étanan a ugalimo! 4 Ti ésiya i éwana uman-teng diko, Panginoon? Ti ésiya iumidila améngipahayag ta kapang-yarian mo? Ange sumamba diko duétanan a tolay, da meta na étanan itarabaho mo a tama.”

5 Nadid, kétapos na éya, éy neta ko bea binumukas i templo ta langet. Sakayneta ko be sa tu tolda a édsean no pangakona Diyos. 6 Ey nadid éy linumuwas totemplo du pitu a anghel a te kébil ta pitua peste. Te badu side ta melinis a manta.Sakay te gintu a te bédbéd ta hako dia.7 Nadid, du épat a hayup, éy esa dide inangatéda du pitu a anghel ta ahung agintu. Diden ya a ahung éy putat ta iyamutna Diyos. Diyos i te buhay a éwan tukatapusan. 8 Ey tu templo éy putat ta asok.Saya i tanda a kamahalan i kapangyarianna Diyos. Ey éwan tu makasdép to templohanggan éwan matapos du pitu a peste akébil du pitu a anghel.

16Méngibulak Du Pitu a Anghel To Ahung De

1Nadid, nabati ko i medegsén a boses totemplo amégutus du pitu a anghel. I kinaginaa, éy “Angen moy dén ibulak ta munduai lasén na pitu a ahung a iyamut na Diyos!”

2 Kanya inumange tu neditol a angheléy ange na nibulak ta mundua tu lasén nokébil na a ahung. Ey dahil ta éya, éy natal-italingo du tolay ta medukés a meaapdés atalingo--du te marka to ngahen no dikél ahayup, sakay du mégsamba to ribultu na.

3 Sakay tu ikaduwa a anghel, éy nibulakna tu lasén no ahung na to diget. Ey tudiget éy naging koman i dige na pate atolay. Ey minate du étanan a te buhay tadiget.

4 Tu ikatélo a anghel, éy nibulak na tulasén no ahung na ta bawat dinom sakay

du bukal, éy naging dige be i éya. 5 Tulosnabati ko a kinagi no anghel a tagapama-hala du étanan a dinom, a“Siko i banal; siko i te buhay sapul to

sapul, a hanggan nadid. Tamatu gimet mo a péghukum, Pangi-noon, 6 da binunu de du sakupmo a tolay, sakay du purupeta mo.Kanya pinenom mo be side ta digea inumén de. Séˈ ina i tamaa dide.”

7 Sakay nabati ko be i boses to dambana, akinagi na, a“Panginoon Diyos a makapangyarian ta

étanan, talaga a mahusay a tama ipéghukummua!”

8 Nadid, tu ikaépat a anghel, éy nibulakna tu lasén no ahung na to bilag. Inat-dinan na ta pasi na a monda tutudén naa masiyadu i tolay. 9 Pero maski da na-pasi side to bilag, éy éwan side nagsisi tokasalanan de; éng ˈwan linapastangan depa i Diyos. Ewan de pinuri i kapangyarianna, maski da siya i namamahala diden ya apeste.

10Nadid, nibulak no ikalima a anghel tulasén no ahung na to bangko no dikél ahayup, éy nagdiklém i kaharian na. Tulosdu tolay a kinaget de tu dila de dahil tosaket de. 11 Sakay linapastangan de i Diyosdahil to saket de sakay du talitalingo de.Sakay éwan be side nagsisi to gimet de amedukés.

12 Nadid, nibulak no ikaéném a angheltu lasén no ahung na to melawa a dinomna Uprates. Tulos natian tu dinom a parate dimanén du hari a gébwat ta sikatan.13 Ey neta ko nadid i étélo a medukés aespiritu, a koman side i tukak. Natagtagside a binuméswal to labi no medideg abiklat, sakay to labi no dikél a hayup, sakayto labi no mebuli a purupeta. 14Di espiritua éye éy du dimonyo a mégimet ta kataka-taka. Lélebutén de du étanan a hari tamundua, a monda tipunén de side a parata laban ta takda a aldew na Diyos. Diyos imakapangyarian ta étanan.

15 “Tandaan moy ye,” kagi ni Jesus. “Ikédemét ko éy koman i kédemét na még-tako, a basta bigla! Masuwerte dumégban-tay diyakén, a hinanda de dén tu badu de.Side éy éwan maglakad a uba a tulos éwanside masanike.”

Pahayag 16:16 315 Pahayag 17:1516 Nadid, du étélo a medukés a espiritu,

éy tinipun de i étanan a hari ta lugar angéngahinan de a Armagedon ta kagi naHebreo.

17 Nadid, tu ikapitu a anghel éy nisap-wah na ta ontok tu lasén no ahung na,monda makébil no pahés. Tulos te kagi amedegsén a gébwat to bangko na Diyos talanget, a kinagi na, a “Naganapdén i parusako du tolay.” 18 Nadid, kinumilat, sakay teugung, sakay nagkéduh, sakay linumindulta mebébakség. Sapul to péglalang ta tolayta mundua, éy saya i mebébakséga a lindul.19 Pinomtak ta étélo a bahagi tu dikél abanuwan, sakay binumagsak be i étanana banubanuwan ta mundua. Tinandaanngani na Diyos i dikél a banuwan na Babilo-nia. Sakay pinarusaan na side ta masiyadudahil ta iyamut na. 20Naibut dén du étanana puduk, sakay nayuno be du étanan abuked. 21 Inumuden be ta dédekél a yelo, a itimbanganabawat esa a pirasu éy limapulua kilu. Ey binumagsak ya du tolay. Eylinapastangan de i Diyos, dahil to uden ayelo. Medukés a tahod i peste a éye!

17Tu Tanyag a Bébe a Medukés

1 Nadid, kétapos na éya, éy inumadenediyakén i esa du pitu a anghel a te pitu aahung. Kinagi na diyakén, a “Kadon se.Ipeta ko diko éng kodya i pamarusaa totanyag a bébe a medukés. Siya i magharito dikél a banuwan a édse ta meadu adinom. 2 Dudu hari ta mundua,” kagi na,“éy inaheg de dén i ugali na éya a bébe.Sakay dudu tolay ta mundua, éy nalangoside to alak na a bastos. (Samakatuwid éyinaheg de tu ugali na a bastos.)”

3 Nadid, nipaisip diyakén na Espiritu naDiyos, a tulos kembilék no anghel to ilanga lugar. Ey neta ko sa tu tanyag a bébe,a te sakay to medideg a hayup. I hayup aéya éy te pitu a ulo sakay sapulu a saduk.Ey nakasulat ta étanan a bégi na i meadua ngahen a kontara ta Diyos. 4 Sakay tubébe, éy te solot ta medideg a badu nahari. Sakay temeaadu siya a alahas a gintu,sakay mahalaga a bito, sakay perlas. Tekébilan na i ahung a gintu a putat ta ugalina a medukés. 5 Te sulat ta kidép naa ingahen a lihim i kahulugen na. I kagia no

sulat éy “I dikél a banuwan na Babilonia, éysiya i kégébwatan na étanan a medukés augali sakay ta étanan a makasanisanike tamundua.”

6 Sakén, to péketa ko ta éya a bébe, éymégtakaék, da lasing dén siya ta digi natolay ni Jesus a binunu na.

Méngipaliwanag Tu Anghel Ta KahulugenNo Bébe

7 “Bakit mégtaka ka?” kagi diyakén noanghel. “Ipaliwanag ko diko i kahulugenna bébea a ina sakay na te sakayan naaa hayup. 8 Tu hayup a mineta mo éybuhay to éya, pero nadid éy pate dén. Perobuméswal pa siya to ébut a medédisalad,”kagi na, “a tulos umange ta kapahamakan.Ey du tolay ta mundua, éy magtaka side.Saya du tolay a éwan nakasulat i ngahen deto libru a péglistaan ta mabuhay a éwan tukatapusan. Ey nelista dén i ngahen ta éyabagu nilalang i mundua. Diden ya a tolay,”kagi na, “bagay meta de tu hayup a pitu tuulo sakay sapulu i saduk naa, éy magtakaside a tahod, da minate dén sakay huway alumitaw.

9 “Nadid, isipén mo,” kagi diyakén noanghel, “dumatalinung san imakapospusata kahulugen na éye: Du pitu a ulo éy sideina du pitu a buked a édsean no banuwana pégharian no bébe. 10 Sakay i kahulugenbe na éya,” kagi na, “éy pitu be a hari.Nakalipas dén i lima. Ey méghari pabi na-did i esa; sakay tu ménegipo éy éwan pabidinumemét. Ey ta kédemét na,” kagi na,“éy maghari san siya ta sandali. 11 Sakay tuhayup a dikél aminate, éy saya tu ikawalu ahari. Ey esa be siya du pitu. Eymepahamakbe siya.”

12Nadid, kinagi pabi no anghel diyakén,a “I sapulu a saduk a mineta mo, éy sapulube side a hari a iba. Pero éwan pabi sidenaghari. Ta péghari de, éy mamahala sidea kaguman no hayup ta sandali san. 13 Esai isip di sapulu a éye. Sakay iatéd de tohayup tu kapangyarian de. 14 Labanan detu Tupa,” kagi na, “pero natalo na side, dasiya i Panginoon ta étanan, sakay siya i Harita étanan a hari. Ey du kaguman no Tupa,éy side du méniwala diya a inakit na.”

15 Sakay kinagi man dén no angheldiyakén, a “Tu mineta mo a dinom apégharian no bébe a tanyag,” kagi na, “éy

Pahayag 17:16 316 Pahayag 18:19

tolay ya a gébwat ta étanan a lahi sakaybanubanuwan. 16 Sakay tu sapulu a saduka mineta mo, sakay tu hayup, éy maiyamutside to bébe a tanyag. Agiwan de siya taétanan a ari-arian na, sakay ginanan de auba. Kanén de tu pilas na,” kagi no anghel,“sakay tutudén de tu bégi na. 17 Ipaisipdide naDiyos,monda gemténde i kaluubenna, maski éwan de tukoy. Ey kaluuben naDiyos,” kagi na, “éy magesa side a iatéd detu kapangyarian de to hayup. Kona sa éymaganap dén i kagi na Diyos.

18 “Sakay tu medukés a bébe a neta mo,”kagi no anghel, “samakatuwid éy saya tudikél a banuwan a makapangyarian duduhari ta mundua.”

18Tu Kébagsak Na Babilonia

1Nadid, kétapos na éya, éy neta ko i esaman dén a anghel a inumogsad a gébwat talanget. Dikél i kapangyarianna. Dinumem-lag i mundua dahil to bégi na a medingat.2 I kinagi na ta medegsén, éy “Binumagsakdén tu tanyag a bébe a medukés. (I kahu-lugen na éya, éy binumagsak dén i dikéla banuwan na Babilonia.) Pégiyanan dénnadid du dimonyo,” kagi na, “da péglebu-tan ya na magkadukés a espiritu. Sakaypéglobunan na magkadukés a manok amakaanteng. 3 Da inaheg dén du tolayi ugali na a bastos. Sakay dudu hari tamundua, éy binébi de siya. Sakay du még-nigosiyo,” kagi na, “éy nagyaman side tokayamanan na a medukés.”

4 Nadid, to pégkagi no anghel ta éya, éynabati ko i boses a iba ta langet, a kinagi na,éy “Umadeyo kam diya, sikam a sakup ko atolay. Diyan kammékihati ta kasalanan na,monda éwan kam maparusaan a kagumanna. 5Da neta na Diyos i meadu a kasalananna,” kagi no boses, “sakay éwannapabayani kaduksan na. 6Gemtén diya na Diyos i gi-namet naa dikam. Gantian na siya ta dublito ginamet na a medukés. Mara, penuménsiya na Diyos ta higit pa to nipenom nadikam a alak a meapsot. 7 To éya éy nag-mataas siya a malaya siya. Pero nadid,”kagi na, “éy atdinan moy siya ta hirap nasakay ta pégsisi na. Kinagi na a ‘Mataasékta étanan. Ewanék bilo. Ewanék makasapittamedukés amalas.’ 8Pero éwan! Da entan

moy, dahil to kinagi na a éya, éy demtansiya ta esa a aldew nameadu a peste! Sabaya dumemét diya i saket, sakay pégsisi nasakay alép. Tulos tutudén siya na apoy.Dahilan i Panginoon a maghukum diya, éymakapangyarian siya.”

9 Nadid, dudu hari ta mundua, a kagu-man na a malaya, a néngibébi diya, éymagsanget side a magsisi bagay tan-awénde tu asok no banuwan a natutod. 10 Tetaknég side ta adeyo, da méganteng side ameramay ta sinapit naa a parusa. I kékagindia, éy “Anin! Makaanteng! Esa san déna oras éy natunaw dén i éya a dikél abanuwan na Babilonia!”

11 Pati dudu mégnigosiyo ta mundua,éy magsanget be side a magsisi, da éwandén tu mamugtong ta tinda dia. 12 Ewandén tu mamugtong ta gintu de, sakaypilak, alahas a bito, perlas, sakay sari-sari a mahalaga a damit (manta, seda,sakay kundiman); éwandén tumamugtongta kalakalase a mahalaga a kayo, sakaysangho na elepante, tanso, bakal, mina,13 rikadu, kamangyan, pulurida; éwan tumamugtong ta alak éy ta langis, arina,pahay, baka sakay tupa, kabayo, kalesa,sakay tolay a ibugtong de.

14 “Naibut dén du étanan a memahal aari-arian mo,” kagi de. “Sakay naibut bedén i étanan a kayamanan mo, sakay éwanmo side meta a huway.” 15 Du tolay a nag-ing mayaman dahil to pégnigosiyo de taéya a banuwan, éy éwan side inumadene taéya, daméganteng side ameramay ta kahi-rapan na. Magsanget side a magsisi, 16 akagi de, a “Anin! Makaanteng i nanyariata dikél ya a banuwaneh! Dati a nagbihista sari-sari a memahal a damit sakay sari-sari a alahas a gintu, sakay perlas. 17 Peronadid,” kagi de, “naibut ya side ta esa san aoras.”

Sakay du kapitan du paraw, sakay tuméglakad ta diget, sakay du étanan a még-tarabaho ta diget, pékatan-aw de 18 to asoka tumétébwag to banuwan a natutod, éy“Adiyoy,” kagi de. “Ewan tu kapareho tukadikél i banuwan a éya!” 19Tulos kinuluande ta alikabuk i ulo dia, sakay nagsangetside, a kinagi de, a “Anin! Makaanteng inanyaria ta éya a dikél a banuwan! To éyaéy nagyaman du étanan a pinumundu to

Pahayag 18:20 317 Pahayag 19:16pégpunduan na,” kagi de, “pero nadid, éynawasawasak dén i éya a banuwan ta esasan a oras!”

20Kanya masahat kam, sikam a mégiyanta langet, da nawasak dén i éya a dikél abanuwan. Masahat kam, sikam a sakup naDiyos, sakay sikam a apostol, sakay sikama purupeta, da hinukum dén siya na Diyosdahil to ginamet na dikam!

21 Nadid, i esa a anghel a mesibét, éyinégkat na tu dikél a tahod a bito, a tulosnibakség na a nibatikal to diget. Sakaykinagi na, a “Kona sa i péngibagsaka tadikél a banuwan na Babilonia, a éwan dénsiya meta a huway! 22 Ewan dén mabati taéya i togtog dumégmosiko! Ewandénmetaa huway ta éya dumégtarabaho! Ewan dénmabati ta éya i ténog na kiskisan! 23 Ewandén meta ta éya i maski isesa a simbu!Ewandénmabati ta éya i boses na kasalén!”kagi no anghel, “dahilan du kabébayan dea mégnigosiyo, éy side i makapangyarianata mundua. Sakay du taga éya a tolay, éylinéloko de i tolay ta mundua ta mebuli asalamangka!”

24Pinarusaan i Babilonia damineta be sadiya i dige du purupeta sakay tu dige dutolay na Diyos, sakay du iba pa a tolay abinuno.

191 Nadid, kétapos na éya, éy nabati ko

i medegsén a ténog ta langet, a komani boses na meaadu a tolay a mégkanta.“Salamat ta Diyos!” kagi de. “Diyos inéngiligtasa dikitam. Purién na tolay ikapangyarian na! 2 Mahusay a tama ipéghukum na! Hinukum na dén tu tanyaga bébe a medukés; siya i nagpadukésa tamundua to ugali na a bastos. Pinarusaansiya na Diyos dahil to nipangbunu na duutusan na Panginoon!” 3Nadid, huway sidea négkanta, a “Salamat ta Diyos!” kagi de.“Ewan san tu bagu i tumétébwaga a asokto dikél a banuwan a natutod.” 4 Nadid,to pégkanta de ta éya, éy tulos dinumapadu duwapulu éy ta épat a matétanda asumésamba side ta Diyos. Ey kinagi dea “Kona sa; salamat ta Diyos!” Diyos imégiknud to bangko a méghari ta langet.

Tu Kasal No Tupa5 Nadid, te négkagi to adene no bangko

na Diyos, a “Purién moy i Diyos tam,” kagi

na, “sikam a étanan a utusan na. Igalangmoy siya a étanan, sikam a mababa éyta mataas.” 6 Ey to pékabati ko ta éya,éy nabati ko i ténog a koman i boses nameaadu a tolay. Koman i pahungupong nadinom sakay ta kabakség na kéduh. I kinagidia, éy “Salamat ta Diyos! Da méghari déni Panginoon tam! Siya i makapangyarianta étanan! 7 Dapat masahat kitam,” kagide, “sakay purién tam siya! Da adenedén i kasal no Tupa. Nakahanda dén tukatipan na a bébe, 8 da pinagbadu dén siyata melinis a melélatak a damit.” (Maratu damit, éy saya du mahusay a gimet dusakup na Diyos.)

9 Nadid, kinagi diyakén no anghel, a“Isulatmo ye: Masuwerte du kombidadu tokasal no Tupa.” Sakay kinagi be no angheldiyakén, a “Saya i tunay a kagi na Diyos.”10 To pégkagi ta éya no anghel diyakén, éydinumapaék ta tikéd na a sumamba diya.Pero kinagi na diyakén, a “Diyan mo! Utu-sanék be san a kapareho mo. Utusanék sana kona du étanan a tétotop mo a méniwalani Jesus. Basta Diyos i sambaan mua.” kagina. (Dahilan i keangayana na pégtoldu dupurupeta, éy magpatunay ni Jesus.)

Tu Te Sakay To Kabayo a Melatak11Nadid, nabukasan i langet, éy neta ko

i esa a kabayo a melatak. I te sakaya taéya, éy ngéngahinan de a Matapat a Katu-tuhanan. Ey tama i péghukum na sakaytu pékilaban na. 12 I mata naa éy koman idingat na apoy, sakay meadu siya a kuronata ulo naa. Te sulat ta bégi naa i ngahen na,pero siya san i nakapospusa ta kahulugenna. 13 I badu naa éy memansa ta dige.Sakay i pégngahen de diya, éy “Siya i kagina Diyos.” 14 Sinumunud diya du étanana sundalu na langet, a te badu be side tamelinis a damit a melatak. Sakay te sakaybe side ta kabayo a melatak. 15 Linumuwasta labi naa i sondang a metadém. Saya igamit na a pénalu na du étanan a banuwanta mundua. Sakay tulos maghari siya dideta mahigpit. Sakay bunon na side ta pég-pésitan ta bunga na ubas. (Mara, saya ipégparusaan na Diyos du kéiyamutan na.)16 Te sulat ta badu na sakay ta pukél na ingahen, a “Hari siya dudu étanan a hari,sakay siya i Panginoon ta étanan.”

Pahayag 19:17 318 Pahayag 20:13Du Inanyayaan a Manok

17Nadid, neta komandén i esa a anghel ate taknég to bilag. Dinulawanna dumanok,a kinagi na, a “Kamon se; mapisan kamta dikélae a anyaya na Diyos! 18 Kamondén. Méngan kam dén ta pilas na hari,sakay ta pilas na heneral, sakay sundalu,sakay kabayo, sakay du te sakay dide. Nay,”kagi na, “kanén moy dén i pilas na étanana tolay, pati mababa éy ta mataas, patimayaman éy ta pobre!”

19 Nadid, neta ko a dinumulug tu dikéla hayup a metapang, sakay dudu hari tamundua, sakay dudu sundalu de, mondalabanan de tu te sakay to kabayo amelatak,sakay du sundalu na. 20 Ey nadikép tu dikéla hayup. Sakay nadikép be tu mebuli apurupeta a nagimet ta milagro ta harapano hayup. Saya i ginamet na a péngloko nadu tolay a te marka ta ngahen no hayup,sakay du sinumamba to ribultu na. Eynadid, di éduwa a éya, éy nibatikal side abuhay to melélawa a apoy a mégdingat taasupre. 21 Sakay du sundalu de éy binunoside to sondang a luméluwas to labi no tesakay to kabayo, hanggan da nagsawa déndu manok ta pégkékan de to bangkay de.

20Tu Panahun Na Sanlibu a Taon

1 Nadid, kélipas na éya, éy neta ko i esaa anghel a inumogsad a gébwat ta langet.Te kébilan na i dikél a kadena sakay susino ébut a medédisalad. 2 Nadid diniképna tu medideg a biklat, a siya ya tu ulaga dati, a ngéngahinan de a Diyablo, sakaySatanas. Pékadikép na diya, éy ginapusna to kadena, a ipihesu na ta sanlibu ataon. 3 Nibatikal siya no anghel to ébuta medédisalad, sakay sineraduan na a ki-nandaduan, monda éwan siya makaluwasa makapangloko a huway dudu tolay tabanubanuwan, a hanggan éwan mataposi sanlibu a taon. Kétapos na éya, éypaluwasén siya ta kétihék a panahun.

4 Nadid, naketaék ta meadu a bangko.Sakay du mégiknud sa éy inatdinan side takapangyarian de a makapaghukum. Netako be sa du kaliduwa du binuno dahil topégpahayag de ni Jesus sakay ta kagi naDiyos. Side ya du éwan sinumamba to dikéla hayup sakay to ribultu na; sakay éwan de

tinanggap tu marka no hayup ta kidép diasakay ta kamét dia. Side éy binuhay side amonda kaguman de ti Cristo a maghari tasanlibu a taon. 5 Saya i neditula a pémuhayta pate a tolay. Bagu buhayén du iba pa aminate a tolay, éy makalipas pa i sanlibua taon. 6 Masuwerte a maging banal duneditol a nabuhay. Ewan side magdanasta ikaduwa a kamatayan. Magpuri side amanalangin ta Diyos sakay ni Cristo. Sakaykaguman na side a maghari ta sanlibu ataon.

Tu Nikatalo Ni Satanas7 Nadid, kélipas na sanlibu a taon,

éy légsiwan ti Satanas to ébut a medis-alad. 8 Paluwasén siya a monda lukoénna man dén dudu tolay ta banubanuwanta mundua. Du tolay a ngéngahinan de aGog sakay Magog. Padulugén side ni Sa-tanas amonda kagumanna side a lumaban.Koman i kakadu na baybay ta digdig nadiget didi sundalu a éya. 9 Kumalat sideta étanan a mundua a monda kulungénde du sakup na Diyos a tolay, sakay tumahal na a banuwan. Pero dumibi i apoya gébwat ta langet a tutudén na side. 10 Eynadid ti Satanas a nangloko dide éy ibut tamelélawa a apoy a te halu ta asupre. Sayatu pinéngibatikalan be to dikél a hayupsakay to mebuli a purupeta. Ey mapisan saside a pahirapan, aldo éy ta kélép, a éwantu katapusan.

Tu Dikél a Péghukum11 Nadid, kétapos na éya, éy neta ko i

esa a dikél a bangko na hari a melatak.Sakay neta ko be i Diyos a te eknud taéya. Tulos linompés ta harap naa i munduaéy ta langet; éy éwan dén side meta ahuway. 12Ey neta ko a te taknég sa ta harapno bangko du étanan a minate a tolay,mayaman éy ta pobre. Ey bukas dén dulibru. Pati tu libru a péglistaan ta ngahennamabuhay a éwan tu katapusan, éy bukasbe. Ey hukuménduminate ayun to ginimetde a nakalista du libru. 13 Sakay pati éynitugén sa na diget du étanan a pate aédse diya. Sakay nitugén be na Kamatayansakay na Dinatagen du étanan a pate a édsedide. Ey hukumén side a étanan ayun toginimet de.

Pahayag 20:14 319 Pahayag 21:2214 Nadid, kétapos na éya, éy nibatikal ta

melélawa a apoy du étanan a minate sakaydu étanan a édsa ta Dinatagen. 15 Maskiti ésiya a éwan nakasulat i ngahen de tolibru a péglistaan ta mabuhay a éwan tukatapusan, éy nibatikal tomelélawa a apoy.

21I Bigu a Langet Sakay I Bigu a Mundu

1 Nadid, kétapos na éya, éy neta ko ibigu a langet sakay bigu a mundu. Ewandén tu dati a langet, sakay tu dati a luta,sakay tu dati a diget. 2 Sakay neta ko bea dumédibe a gébwat ta Diyos ta langeti bigu a Jerusalem, a banuwan na Diyos.Kamahalan dén a kapareho na kamahal nobébe a kasalén, a nakahanda dén a sumam-bat to lélake a maging asawa na. 3 Nadid,nabati ko i medegsén a boses to bangko, akinagi na, a “Nadid, i pégiyanan na Diyoséy édse dén ta tolay! Mégiyan siya dide,éy side i sakup na a tolay. Ey palagi naside a kaguman. 4 Sakay pahiden na Diyos iléwa tamata dia,” kagi na, “sakay éwandéntu mate; éwan dén tu kalungkutan; éwandén tumagsanget; éwan dén tu te saket; danakalipas dén i étanan a dati a nanyari.”

5 Nadid, kinagi man dén na Diyos, a“Entan mo, baguén ko dén nadid i étanana bagay.” Sakay kinagi na be diyakén,a “Isulat mo ye, da maasaan ye a katu-tuhanan i kagi a éye. 6 Naganap dén itarabaho ko,” kagi na. “Sakén i neditulata étanan, sakay sakén i katapusana. Sindumégeplék éy atdinan ko ta dinom a éwantu bayad a gébwat to bukal a méngatédta buhay. 7 Sakay du éwan madaig namedukés ta mundua, éy atdinan ko side tagantimpala de. Ey sakén i Diyos de, sakayside imaging anak ko. 8Pero dumégantenga manatili diyakén,” kagi na, “sakay duéwan méniwala, sakay du medukés, sakaydu mémuno, sakay du méngibébi, sakaydu méngilélake, sakay du mégilo, sakaydu sumésamba ta diyos-diyosan, sakay duétanan a mégbuli-buli, i pagdanasan dia éytu melélawa a lumélagablab a apoy sakayasupre, a saya i ikaduwa a kamatayan.”

I Bigu a Jerusalem9 Nadid, inumadene diyakén i esa du

pitu a anghel a néngibulak to pitu a ahung

a putat ta peste. Kinagi na diyakén, a“Kadon se, a ipeta ko diko tu bébe amagingasawa no Tupa.” 10 Pékabati ko ta éya, éynipaisip diyakén na Espiritu na Diyos, atulos kembilék no anghel to melangkaw abuked, sakay nipeta na diyakén i Jerusalema banuwan na Diyos, a dumédibe a géb-wat ta langet. 11 I demlag na Diyos imégpademlaga ta éya a banuwan. Eyméngislap i éya a kapareho na mahalaga abito--melélekmang a koman pa i salaming.12 Sakay tu pader ta palebut no banuwanéy melangkaw, sakay te labindalawa siya apintuan. I bawat esa dide éy te guwardiaa anghel. Ey nakasulat ta bawat pintuani ngahen na labindalawa a lahi na Israel.13 Te étélo a pintuan ta bawat parti nopader: te étélo ta sikatan; te étélo be takamiyanan; te étélo ta kabagatan, sakayte étélo be ta sahéman. 14 I padera nobanuwan éy te tupo ta labindalawa a bito.Ey te sulat be dide i ngahen du labindalawaa apostol no Tupa.

15 Nadid, tu anghel a négkagi diyakénéy te kébil ta pégsukat a gintu, a mondasukatén na tu banuwan, sakay du pintuanna, sakay tu pader na. 16 Tu banuwan éykwadradu--éng kodya i kaatakdug naa, éykona be sa i kalawa naa. Ey nadid, to péng-sukat no anghel to banuwan, éy duwapuluéy ta épat a datos a kilumetru i kaatakdugnaa, sakay ta kalawa naa. Ey kona besa i kalangkaw naa. 17 Sinukat na be tupader, éy épat a pulu a dépa i kalangkawna. 18 Tu pader éy ginimet ta mahalaga abito, sakay tu banuwan éy purus a gintu,a koman i bubug a melekmang. 19-20 Sakaydu labindalawa a bito a te topwan no pader,éy nahiyasan side ta étanan a kalakalase amahalaga a bito. Te bito a medideg, sakaydilaw, sakay mengitet, sakay asul, sakayberde, sakay du iba a bito éy halu-haluside a kolor. Ey kamahalan side a tahod.Labindalawa side a kalakalase. 21 Sakay dulabindalawa a pintuan, éy ginimet i bawatesa dide ta esa a perlas. Sakay tu karsadana banuwan éy ginimet ta purus a gintu, akoman i bubug a melekmang.

22Nadid, napansing ko a éwan tu templota banuwan a éya a panalanginan de taDiyos. Da édsa sa I Panginoon Diyos sakaytu Tupa. Kanya éwan side tu kailangan a

Pahayag 21:23 320 Pahayag 22:19umange ta templo a manalangin. 23 Sakayéwan dén kailangan i bilag éy ta bulan ademlag de ta éya, da demlag na Diyos itanglaw de ta éya, sakay i demlag no Tupa.24 Sakay mégiyan i étanan a tolay ta éya ademlag. Sakay du étanan a hari tamundua,éy purién de i éya a banuwan, a gumalangside diya.

25 Palagi a bukas ta maghapun du pin-tuan na éya a banuwan. Ewan sidemégseradu, da éwan dén sa dumemét ikélép. 26 Sakay kébilén sa du tolay i kaya-mamanande a gébwat dudu iba a banuwan.27 Pero éwan somdép ta éya i maski anyaa medukés. Sakay éwan be sa makasdépi maski ti ésiya a mégimet ta medukés,sakay du mégbuli-buli. Basta du nakasulattu ngahen to libru a makabuhay a koo noTupa, éy side ya di makasdépa ta éya abanuwan.

221 Nadid, nipeta be diyakén no anghel

tu dinom a méngatéd ta buhay. I dinoma éya éy koman i kalekmang na bubug.Mégbukal ya to bangko na Diyos sakay toTupa, 2 a bumébulos to lubuk no karsadano banuwan. To magtembang a dibilewno dinom éy te kayo a makabuhay, a még-bunga side a bulan-bulan. Sakay i don naaéy pégamot ta saket du tolay ta iba-ibaa banuwan. 3 Sakay éwan ka tu meta taéya a maski anya a nisumpa na Diyos. Eysaya i pégharian na Diyos sakay no Tupa, asambaan siya du étanan a méniwala diya.4 Meta de i mata naa, sakay mesulat takidép dia i ngahen naa. 5Ta éya éy éwan tukélép; sakay éwan dén side mangailanganta simbu éy ta bilag, dahilan éy PanginoonDiyos i tanglaw dia. Ey du tolay na, éymaghari sa side a éwan tu katapusan.

Tu Kédemét Ni Jesus6 Nadid, kinagi diyakén no anghel, a

“Maasaan a katutuhanan i kagi a éye. IPanginoon Diyos a mégpaliwanag du pu-rupeta na ta hula, éy siya i nagpaangease to anghel na, a monda ipahayag nadu méniwala diya i étanan a adene dén amanyari.”

7 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus,“dumeméték agad! Masuwerte du maka-sunud ta hula a nesulat ta libruae.”

8 Sakén éy ti Juan. Sakén éy nabatiko sakay neta ko i étanan a nisulat ko talibruae. Ey to pékabati ko, éy dinumapaékto tikéd no anghel a sumamba diya. 9 Perokinagi na diyakén, a “Diyan mo! Utusanékbe san a kapareho mo. Utusanék san akona du étanan a tétotop mo a purupeta.Kaparehoék be san du iba a sumésunud takagi ta libru a ina. Basta Diyos i sambaanmo,” kagi na. 10 Sakay kinagi be diyakénno anghel, a “Diyan mo iyélihim i hula aédse ta libru a ina,” kagi na, “da adenedén a matupad i étanan a ina. 11 Kédemétna éya a oras,” kagi na, “éy sigi pabi dumedukés a mégimet ta medukés; sigi pabidu te kasalanan a mégkasala. Pero dumahusay a banal, éy sigi san side amégimetta mahusay.”

12 “Tandaan mo,” kagi ni Jesus,“dumeméték agad! Kédemét ko éy gantianko i bawat esa ayun to gimet de! 13 Sakén ineditula ta étanan,” kagi na, “sakay sakéni katapusana.”

14 Masuwerte du méglinis ta badu dia--samakatuwid éy naibut dén tu kasalanande to digi ni Jesus. Da atdinan side ta kara-patan de a makasdép ta éya a banuwan,sakay méngan side ta bunga no kayo amakabuhay. 15 Pero mawahak ta luwas nobanuwan du tolay a medukés, du mégilo,du méngibébi sakay du méngilélake, dumémuno, sakay du ménalangin ta diyos-diyosan, sakay du mégbuli-buli ta kagi deéy ta gimet de.

16 “Sakén éy ti Jesus a nagpaange toanghel ko ta ina a monda ipahayag na iéye dikam. Sikam a étanan a sakup dudusimbaan. Sakén éy gébwaték ta lahi ni HariDabid. Sakén i talang-umaga.”

17 I Espiritu na Diyos, sakay tu bébe akasalén, éy kagi de, a “Kadon.” Du étanana nakabati ta éya, éy dapat mégkagi be sidea “Kadon.”

Umadene se i maski ti ésiya a mégeplék.Kamon se amangalap ta dinomaméngatédta buhay, a éwan tu bayad.

18Nadid, sakén éy ti Juan, éy magbilinékta maski ti ésiya a makabati ta kagi talibru a éye: Eng ti ésiya i magdagdag talasén na libruae, éy idagdag be na Diyosdiya to parusa na i peste a nakasulat taéye. 19 Sakay i maski ti esiya a mangibut ta

Pahayag 22:20 321 Pahayag 22:21maski anya a hula a nesulat ta éye, éy ibu-tan be na Diyos tu karapatan na ta bungano kayo a makabuhay. Sakay ibutan na betu karapatan na a somdép ta banuwan naDiyos. I éya a banuwan a nikagi ko ta librua éye.

20Nadid, tumégpatunay ta étanan a kagia éye, éy kinagi na dén a “Dumeméték agada talaga!”

Kona sa, dumemét ka maka dén, Pangi-noon Jesus! 21Maano maka éy masapit naétanan i kagbi ni Panginoon Jesus.