1

လ၊ ျပနာႏင အေျဖ

(အပငး-၂)

ဘာသာေရးဆငရာ အယအဆမားအရ ၾကညရလင လ၏ ျဖစတညရာကသာ အထငအရား

ေတြ႕ရၿပး အျခားအျခားေသာ သတ၀ါအနႏတ႔၏ ျဖစတညရာကမ အျဖညခသကသကမ အေနျဖငသာ

တငျပထားသည။ ယငးအဆအရ လသားသည အစ,ျဖစ၍ အျခားသကရ သတ၀ါမားမာ ေနာကလကမား

အသးေတာခမား ျဖစသည။ လ႔လအပခကက ျဖညဆညးေပးရသည အျဖညခမားသာ ျဖစသည။

အျဖညခႏင ျဖညဆညးသသည အျပနအလန မခမႈေၾကာင ရငသနရသညဆသည သဘာ၀နယာမက

ဆန႔ကငလက လသာအဓကကေသာ ကမၻာဟ၍ ေလာကက အဓပၸါယ ဖြငၾကေသာအခါ

ယမးထးလာေသာ ေလာကႀကးက အထငအရား ေတြ႕လာရေတာသည။ သ႔ျဖင မၿငမမသကျဖစျခငး

လႈပခတျခငးကပင လသားကမၻာ သ႔တညးမဟတ ေလာကဟ ဆရအေတာထငသည။

အမနအားျဖင သတ၀ါ (Sentient Being)တစဥး တစေယာကစ၏ ကယပငဥစၥာ (Karma)

သေဘာအရ ကယဗဇႏငကယ ကယျဖစတညမႈႏငကယ ျဖစေပၚလာၾကျခငး ျဖစသည။ မညသကမ

မညသ႔က အသးေတာခစရာ မလ။ ဤသညမာ သဘာ၀နယာမ ျဖစ၏။ ဤအျခငးအရာက ေထာက၍

အျပနအလနရပတညျခငး (Mutual Existence)၊ အျပနအလန ေကးဇးျပျခငး (Reciprocal Assisting)

သညသာ လႏင လ႔ေလာက သ႔မဟတ လႏင သကမျဒပတ႔ ေပါငးစပါ၀ငေသာ သတေလာကႏင

ၾသကာသေလာကတ႔၏ သေဘာတရား အမနျဖစသညဟ ဆၾကျခငးသည။ သကရ-သကမတ႔

တညေနရာက “ေလာက”ဟ၄ငး “ကမၻာ”ဟ၄ငး ေယဘယအားျဖင ဆၾကပါသည။

ေလာကႏငလသည တစခါတစရတြင တသးတျခားျဖစသည။ ထပတျဖစသညအခါလညး ရသည။

လ၏အဆငက ျမႇငတငလသညအခါ သးျခားျဖစ၍ နားလညမႈက အေျခခေသာအခါ ႏစခမျပား

တစသားတညးျဖစသညဟ ဆလျခငးျဖစေၾကာငး တငျပၾကသည။ ေရးစကားကမး၍

အဓပၸါယေကာကရလင ေမချမစေရႏင မလချမစေရတ႔ ေပါငးရာ၌ ေမခေရ မလခေရဟ ကြျပားမႈက

မေတြ႕ရဘ ဧရာ၀တျမစေရအျဖစ တစမးတညး ေတြ႕ရျခငးမးသာ ျဖစသည။

2

အထကပါ အယဆအရ လကမတည၍ ကမၻာေလာကက လညလညရမည ျဖစသည။ သ႔ျဖစလင

လဆသညမာ အသဉာဏရျခငးဟ အေဆာငအေယာင တစခက ပေဆာငးေပးရေတာမညလညး

ျဖစသည။ အျခားေသာ သတ၀ါမားလညး ပငကယ အသဉာဏ ရၾကသညခညးသာ ျဖစသည။ ဤသ႔

ေယဘယအေနျဖင ယရမည ျဖစသည။

ဥပမာအားျဖင အသကႏငခႏၶာကယ အးစားမကြေစရန ပတ၀နးကငအတငး အတအက

ျပမေနထငေသာ ပတသငတစေကာင၏ ဗဇအသဉာဏႏင အရညအေသြးက လတ႔၌ မေတြ႕ႏငျခငးမး

ျဖစသည။ ေဆာငးခငကတ႔၏ ရာသဥတ အေျပာငးအလက ႀကတငခန႔မနးႏငျခငး၊ ပရြကဆတတ႔၏

မးေလ၀သအေျခအေနက ႀကတငသရျခငး စသညတ႔လညး အပါအ၀ငျဖစ၏။ သ႔ရာတြင အျခားေသာ

သတ၀ါမားထက အသဉာဏရျခငးေၾကာင လလ႔ ေခၚဆရသညဟ ထပမ၍ ၀ေသသန မ,လကေသာအခါမ

လဆသညမာ အထငအရား ျမငသာသည သ႐ပသကနျဖစလာသည။ လ,လခငးပင တေစကာမ

ေခါငးတစလးျမငသညဟ ဆျခငးမး ျဖစသည။ တခ႕ကလညး ဤအခကသည လတ႔၏ အတက

ပ၍အထငအရား ျမငရျခငးဟ သးသပၾက၏။ လ႔စႏင လက သတမတျခငးျဖစ၍ အျခားသတ၀ါမားထက

သာသညဟလညး ဆၾက၏။

ရျခငး မရျခငးဆသညမာ ဆန႔ကငဘက သေဘာအရ ထပတျဖစသညဟ ဒနသမားတ႔က

ဆၾကသည။ ထအဆအရ အသဉာဏ ပ၍ရျခငးဆသညမာ ပ၍မကမျခငးလညး ျဖစႏငေၾကာငး ဆလရာ

ေရာကေလသည။ ဘာသာေရးသမားတ႔၏ အျမငအရ လဆသညမာ အျဖတစဘက အမတစဘက၊

မးတစဘက ေရတစဘကသမားမား ျဖစသည-ဟ၏။ ပထမကမၻာစစ ဒတယကမၻာစစတ႔လမး

ေလာကဆပြကသည ကာလတ႔ကရညရြယၿပး သတ႔အဆ မနကနေၾကာငးက ထပေလာငး

အတညျပၾက၏။

လသည အျခားေသာ သတ၀ါမားထက အစစ အရာရာ သာလြနသညဆသည အခကႏင

ပတသက၍မ ပေသကားခပမရသညမာ ေသခာသည။ ဆန႔ကငဘကအေနျဖင လကပင

တရစၦာနမားအေပၚ ဆရာတငရသညအထ ျဖစသညဟ ဆၾကျပနသည။ တရစၦာနတ႔သည လ႔စထားရာ

တစခအေနျဖင ျမငေသာေနရာတြင ခခငမာမာရသညဟ ဆလျခငးလညး ျဖစသည။ ထေၾကာင

3

လ႔စႏငပတသက၍ ပေသကားခပ မရသညမာ ေသခာသည။ အေၾကာငးမာ လက တရစၦာနကအားကၿပး

လကလပသညမား ရသည။ ခန႔ထညေအာငေျပာရလင လကကငသညဟ ဆျခငးျဖစသည။ ယငးက

“သလဗၺတပရာမသ”ဟ ဆသည။ ေခြး၊ႏြားမားကသ႔ ေနထငျပမျခငးမး ျဖစသည။ ေခြးကင ႏြားကင

ကငသညဟ စာေပမားက ေဖာျပေလရသည။

ဤ၌ အမန-အမားက တငျပျခငး မဟတပါ။ စထားၿပး လက၍ တပျခငးကသာ ရညညႊနးျခငး

ျဖစသည။ ထေၾကာင “စ”ဆသညမာ အမနျဖစႏငသကသ႔ အမားလညး ျဖစႏငသညသာ ျဖစသည။

တစဥးအတြကမန၍ တစဥးအတြက မားျခငးမးျဖစသညဟ ဆလျခငး ျဖစသည။ ေနႏငကမၻာတ႔၏

လညပတမႈအေပၚ မတည၍ တစျခမးလငး၍ တစျခမးေမာငေသာ ကမၻာနယာမမး ျဖစသည။

ေနထြကျခငးက ေန႔တစေန႔၏ အစ,ဟလညးေကာငး၊ ေန၀ငသြားျခငးကပင ေန႔,တစေန႔၏

အဆး,ဟလညးေကာငး ေယဘယသတမတျခငးမး ျဖစသည။ အမနအားျဖင ေနႏငကမၻာတ႔သည

သတ႔သဘာ၀အတငး ပမနလညပတေနျခငးျဖစရာ အလညပတခေနရသမားကသာ မမတ႔ကရာ

အလငး၊အေမာင အေနထားက ယၿပး တငျပေနၾကျခငး ျဖစသည။ သ႔စသည သ႔အမနျဖစ၍ ကယစသည

ကယအမနျဖစသညဟ ယျခငးျဖစသည။

အေကာငးဘကက တငျပရာတြငမ လအစား တရစၦာနတ႔က ထးျပ၍ နမနာေပးၾကသည။

ကမၻာစာေပထက အစြတ (Aesop Fable)လမးႏင ဗဒၶစာေပရ ငါးရာငါးဆယတ႔တြင ပါ၀ငေသာ

ဇာတေကာငမားကသ႔ ျဖစသည။ အ၀စေရာကေအာငပင ကငးတးၿပး မကမေနေသာ လသားက

အသဉာဏျပည၀ေသာ တရစၦာနမားက လမးမနကမးမနေရာကေအာင သငျပၾကသည။ လပသေအာင

သငျပေပးျခငးဟဆက ပ၍ သငေလာမညထငသည။ ဤသ႔ျဖစလင လဆသညမာ ယေန႔မကေမာကတြင

ျမငေနရသည အသြငသဏၭာနမားႏင အေတာကြျပားဟန ရသည။ အေကာငးအဆးက ခြျခား

ေ၀ဖနတတေသာေၾကာင လဟဆျခငးေၾကာင ျဖစသည။ ဤအေၾကာငးက ေထာကဆျပနေသာ

လဆသညမာ မညသညအရာနညးဟ ေမးခြနးထတစရာ ျဖစလာသည။ မသသညကား မဟတေပ။

“အေကာငး-အဆးက သေသာေၾကာင လ”ဆသညအရာက သသယျဖစဖြယ ရေနသညဟ ဆလျခငး

ျဖစသည။ မညသ႔ဆေစ ျဖစရပႏစခလးတြင တရစၦာနတ႔သည လတ႔၏ စထားရာအျဖစ တစနညးမဟတ

4

တစနညးျဖင ေနရာယခၾကသညသာ ျဖစသည။ အစြတႏင ငါးရာငါးဆယလာ ျဖစရပမားက

လဆသမားအေနျဖင မေကမနပျဖစမႈ မရျခငးကလညး အထကပါအျမငမး ျဖစလာသညမာ

အၾသစရာမရဟ သတမမသမားက ဆၾကသည။

ဆကပါဥးမည …………. ။

ေမတာျဖင-

အရငဥတမာနႏၵ (ေပရာေဒနယတကသလ)