4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 thla|au (March) 31, 2019 Pathienni (sunday) Hmasawnna Thar Vol - 34/170 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy EKIN/SEPTIC TANK SUKFAI DINGA KO THEI ZING KAN NIH. Contact Numbers: 8119035096 & 8119083548 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI adMissiOn OPen COURSE Tally ERP.9 with GST, Graphic Designing, CCA/COA/DCA/DIT/Dip. Web Designing, Certificate in Hardware Manintenance etc. Thangching Computer Training Centre, Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka. Churachandpur, Manipur – 795128 Contact No: 8730987822/ 9383070707 e-mail: [email protected] dUrAtIOn 3/6 months & 1 year (20-4) SUKDIKNA Hmasawnna Thar March 30, 2019 issue-a “Con- gress in Election Office an hawng” ti heading hnuoia Office hawngna \awng\aia inhlantu ‘Upa L Thanzam Amo’ tia ziek kha upa thanzam Pulamte tia tiem lem ding a nih. Suksuol palna thuah pawi ei ti hle. - ED Electric fee kaisang ding ccPur: April 1, 2019 a inthawk electric fee (Ku- tin Jyoti/Domestic/Non- Domestic/Commercial/ Public lighting) a kaisang ding niin Manipur State Power Distribution Com- pany Limited (MSPDCL) thusuok chun a hril. Tuta domestic (200 watt) kwh- ah Rs.3.60 hi April 1, 2019 a inthawk chun Rs 3.90 a hung nita ding a nih. First Foundation Day ccPur: OVERCOMERS (addiction Treatment and Recovery Centre), Bijang, CCPur chun April 1, 2019 11 AM khin Overcom- ers Home, Bijang, Family Lane, CCPur-ah an First Foundation Day hmang an tih. Hi huna hin inhnikna neihai \hang dingin an fiel. Full working day ding iMPhal: Vawisun (31- 03-2019) Pathienni nisien- lakhawm financial year leiin Finance Department le Treasury Office a thawk- tuhai ta dingin full working day ning a tih tiin zanikhan Joint Secretary (Finance), Governmant of Manipur chun thusuok a siem. April 11 le 18 chawl iMPhal: Outer Manipur Parliamentary Constitu- ency le Inner Parliamen- tary Constituency sunga inthlangna hung um ding leiin April 11 le 18, 2019 hai khi chawla puong a ni leiin Govt. Offices le in- chuknainhai khar ning a tih. Vote nei han an vote an thlak seng theina dinga chawlk hi puong a nih tiin zanikhan Manipur sawrkar chun thusuok a siem. Police constable pakhat a thi iMPhal: Police Consta- ble Md.Mayur of Yairipok Ningthounai chu zanikhan a thi. KCP (Nando) \huoitu Th.Nando J.N.Hospital, Porompat a inthawka a tlan hmangna le inzawmin Po- lice han Md.Mayur hi thu indawnna an nei le an daw- pnaah an lo tawkna deu leiin a hliem a, a hliemna tourzo lova thi niin ei thu dawngna chun a hril. Minister hlui le \hangin BJP Member 23-in Congress an zawm Kum 2 sung BJP Manipur sawrkarin Rs. 2, 000 Cr Loan a lak hman: Ibobi iMPhal: India sawrkar thlungpui thar siemna ding le inzawma General Elec- tions 2019 (17th Lok Sabha Elections) neina ding le inzawmin Congress chun vitamin \ha dawngin, zani khan Minister hlui le CC- Pur BJP President lo ni ta hlak le ADC/CCpur Chair- man lo nita hlakhai \hangin BJP member level hran hrana 23 han Indian Na- tional Congress (INC) an lo zawm fel tah. Congress Bhavan, Imphal-a BJP member 23 official taka lakluthai laia mi a langsar deuhai chu: Minister hlui le BJP Chura- chandpur Unit President khawm lo ni tah Mr K. Vungzalian, ADC/CCPur Chairman lo ni tah, a hmaa Congress mi tho BJP luta Congress bawk lut nawk Mr Langkhanpau Guite, MLA hlui Jamhenglung Panmei (Tamenglong), Ms. N. Kavita Leima, Gen- eral Secretary, BJP Imphal Central District Mahila hai an ni a. ADC/CCpur-a Member ni lai Ms Zamneiching @ Grace Zamnu le MDC ni lai Puhai CT Lian, M. Gou- zamang, T. Khaikhomang, Hausuanthang le G. Su- anchinpau, Pumtulthang hai Mahila khawm a \hang. Mr. K. Vungzalian Valte ruok chu damnawna leiin a \hang thei naw a, thuin laklut a nih. Lawmlutna hunsera hi Congress Bhawan, BT Road, Imphal ah dar 2:30pm khan nei a ni a. Chief Guest-in CLP Lead- er le CM hlui Pu O. Ibobi Singh a \hang a. Functional President chu Pu Gaikhan- gam, MPCC President le AICC Member a nih a. Guest of Honour dingin Pu TN Haokip, Ex-President, MPCC le MLA/Saikot a \hang bawk. Congress MLA le \huoi- tu, party worker dang danghai le Outer Manipur-a Congress candidate Mr K. James hai khawm an \hang niin Imphal a inthawka ei thudawngna chun a hril. CLP Leader Pu O. Ibo- bi Singh chun, “Congress party principle ringa hung zawmtuhai po po ka lawm- lut cheu. Mi dang dang khawm ei ram Democracy le Constitution sanhim din- gin an la hung zawm pei ka beisei” tiin a hril. Pu Ibobi Singh-in a hril zawm peinaa chun, BJP sawrkar chu Democ- racy le Constitution sukse tumtu, makhata rorel tum niin a hril a. Congress sawrkar chauvin Democ- racy, Constitution le hmun pawimawhai Supreme Court, RBI le Universities hai a humhim thei tiin a hril. Centre-a BJP sawrkar chun Supreme Court chen khawm control tumin RBI khawm a control niin a hril. BJP Manipur sawrkar thilthaw danhai hrilin, ‘Go to the Hills, Go to Village, etc hai chu Congress hai sinthaw bangkhai sunza- wmna dinga a thaw nia hrilin. Congress sawrkar lo thaw tasa, hawng hman lova umhai a hung hawng mei mei niin a hril. Sum thilah, kum hni sung chauin BJP sawrkar chun loan Rs. 2, 000 crore a lak hman a. Chu chu kum 30-40 sunga Rs. 8000 crore loan-in a pung a lamsuok (ding) zat term khat sung chauvin a lam suok (pek) ding thluk a nih tiin a hril a. Loan rul thei lo ding ang th- luk lain development work a thaw niin a hril. Congress candidate hai court case nei an nih tia BBJP intumna thu dawn- letin, BJP minister le MLA criminal case neihai chun- gah action la hmasa phawt >>sunzawmna phek 4-ah BJP in Public meeting an huoihawt BJP Natl. Secy Ram Madhav le CM Biren Singh han an hung uop ccPur: 17th Lok Sabha Election hung um ding le inzawma II-Outer Mani- pur Parliamentary a BJP candidate H. Shokhopao @ Benjamin Mate ta dinga public meeting March 30, 2019 2:30PM khan Peace Bround, Tuibong-a Mul- tipurpose Hall-ah public meeting nei a nih. Hi huna hin BJP na- tional Secretary Pu Ram Madhav le Manipur Chief Minister N. Biren Singh hai khawm hung \hangin thuhrilna hun an hmang. Pu Ram Madhav in thu a hrilnaah, Churachand- pur District mipui han BJP ticket-a Assembly a in palai dinga in thlang le in tir hai hmangin N. Biren Singh inrawinain Manipur-ah BJP in sawrkarna an chel a nih tia hrilin Lok Sabha Elec- tion um dinga BJP candi- date Benjamin Mate vote seng dingin mipui hai a ngen. A hril peinaah, Biren Singh in Chief Minister a hung chel hnungin ram sung hmasawnna ding le inremna le muongna um theina dingin theitawpin hma a lak a, sawl khawm pawisa loa Biren Singh in- rawi BJP sawrkarin hma a lakna leiin phairam le tlan- gram biela cheng hai karah inlaichinna \ha lem a hung um pei ta a nih tiin a hril. N. Biren Singh Chief Minister a ni hmain CC- Pur district-ah kum 2 chung zet mithiruong sie le inremna le muongna um thei loin nuorna nasa tak a lo tlung a. Sienkhawm As- sembly Election nei hma meta Union Home Minister Rajnath Singh in CCPur a hung inzin \uma district mipui hai kuomah buoina chingfel vat a ni ding thu a tiem hnungin CM in- rawinain mithiruong 9 hai vuiliem theiin a um a. Mithiruong hai vuiliem an ni hnungin inremna le mu- ongna a hung um ta pei a nih tiin a hril. BJP chu inremna le mu- ongna le hmasawnna dita fepuitu a ni leiin North East bielah Assam, Tri- pura, Nagaland le Manipur haiah sawrkarna an hung siem a nih tiin Pu Madhav chun a hril bawk. Prime Minister Narendra modi chun Manipur \hangin northeast biel hmasawnna a ngaipawimaw tak laia a mi a ni a, PM Modi chun vision \ha tak neiin Look East Policy tin i hlak chu Act East ti in a hung inbuk ta a. Act East Policy hnu- oiah Manipur chu Asia rambung tum tum Myan- mar, Thailand, Singapore, Vietnam, Malaysia le Indo- nesia ram hai le infepawna lampui pawimaw a la hung ni ding a ni a, chu hunah CCPur chu Singapore, Mumbai, Kolkata hai ang thoa changkangin hma a hung sawn ta ding a nih. Hieng a ni lei hin PM Modi leh hmun khatah in\hung a, ngaidan hriltlang thei ding BJP candidate Benjamin Mate hi thlawpa lo vote seng ro tiin Pu Mad- hav chun mipui hai a ngen a. Modi in Prime Minister a hung chel nawk ding a nih ti ngaituo zing puma Elec- tion-ah BJP candidate vote dingin mipui hai a ngen. BJP campaign /public meeting a hin CCPur le Pherzawl District sunga BJP MLAs- V. Hangkhan- lian, Minister; Vungzagin Valte, Thangzalam Haokip, Ginsuanhau bakah ADC/ CCPur-a MDC hai; state le district BJP leader tam takin an uop tawl. Hun hmang sung hin Minister V. Hangkhanlian, Shokhopao @ Benjamin Mate le BJP Manipur pres- ident Bhabananda Singh hai khawmin thu an hril tawl. hmar inpui executive meeting nei tui\haphai-a khawm Martyrs day inser ngei \ha ti a nih ccPur: March 30, 2019, 11:00AM khan HSA Cam- pus, Rengkai, Tui\haphai (CCPur)-ah 23rd Hmar Inpui Executive meeting pawimaw tak nei a ni a. Hi huna hin thu pawimaw tum tum rel a ni a, kum danga hmang ang bawkin Hmar Martyrs Day chu Tui\ haphai biela khawm hmang ngei dinga remti a nih. Hun hmasaah Pu Jo- seph R. Hmar, President, HI GHQ chun keynote ad- dress hrilin, Hmar hnam sunga silai chawi nei a \ul tanaw zie le policy nei taka hnam \huoi a hun ta thu a hril a. Rev. Dr V. Lalng- hakthang chun Pathien kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet- ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat siem a ni a. Res- olution siema um hai chu a hnuoia ang hi a nih. Hmar hnam sunga silai tha hratna hmanga hmal- akna hrim hrim hi Hmar In- pui le a thawpui Affiliated bodies han \ha an tinawin a ditnaw a. Hmar hnam sunga silai chawi pawl hran hran hai chungthu ngun taka ngaituo a ni hnungin silai chawi pawl hai chun- gthu bika dingin March 30, 2019 a inthawk tiem \anin thla 3 sung ngei si- lai chawipawl hran hran hai tukhawm ralthuom chawi le inrikrap zawnga chet khap a ni a; Tukhawm Tax, percent hrim hrim Hmar area sunga lak le dawl khap tlat; sawrkar le ieng pawl a khawm inlawt le inhektuo khap tlat a ni a. Social me- dia le Printed Media haiah thiemthu hril le insawiselna Press Release insiemkhum khap a ni a. Hi thla 3 sung hin silai chawi pawl sunga inremna a um ngei theina dingin Hmar Inpui Presi- dent le a thawpui han hma an lak dingin Executive meeting chun a rel a. A \ul chun Council koa an chun- gthu rel ding ti a nih. Hmar Martyrs day chungthu ngun taka ngaituo a ni hnungin tukum (2019) hin Tui\haphai a khawm kum dang ang bawka ur- sun taka hmang \ha ti a ni a, hi le inzawm hin Con- vener dingin Pu Lalvullien le Co-Convener dingin Pu Lalhriet Famhoite hai ruot an ni a, member le pawl hming ding khawm anni ruot le siem dinga maw- phurna pek an nih. Chun, Finance Sec- retary ding ruot \ha ti a ni dungzuiin Pu Lalhrietz- ing, Rengkai, CCPur chu HI GHQ a Finance Secre- tary dingin ruot a ni a. Hi baka hin Executive me- ber dingin mi pathum- Ms Sharonparmawi, Khawpui- bung; Rev. Ruolhlei Pak- huongte, Sielmat le Rev. Ros Infimate, Saikawt hai ruot an ni bawk. Hun tawpah Lal \awng\ai hrilruolna neiin Ex- ecutive meeting zo a nih. Sawrkarin bat a pekthlak naw chun motor khal tum lo iMPhal: Transporters and Drivers pawl chun, Manipur sawrkarin a bat Rs. 88,44,670 April 7, 2019 chenah a pekthlak naw chun Lok Sabha Election hung um dinga hin motor an pek naw ding thu zan- ikhan an puong. Hi thu hi zanita Presi- dent of transporter’s and drivers’ council, H. Ranjit Singh in M.B. Avenue-a an Office-a press confer- ence huna a hril a nih. Nikum khan Mani- pur sawrkar chun hnuoi\ hatna phurtu dingin Mani- pur Truck Owners’ Wel- fare Association motor 42 a hired-a loneituhai hmak- huo ngainain hnuoi\hatna bags 44,426 zet Railhead Jiribam a inthawk Imphal chen phurtlungin Loneitu hai harsatna sutkieng a ni a, sienkhawm tuchena hin mo- tor hire man sawrkarin Rs. 88,44,670 a la bat a nih tiin H. Ranjit Singh chun a hril. ‘No Runners Be Left Behind” hlawtling taka zo a nih iMPhal: Hung tlung ding 17th Lok Sabha Elections 2019 le inzawma mipui inhrilvarna ding le EVM/ VVPAT thuhaia inhrilhriet- na le mi tin election-a \hang seng dinga fielna le insuk- phurna dinga Deputy Com- missioner/DEO, Kangpokpi District Mr. Laithambigai K, IAS-in a buotsai chu, Inrinni zingkar dar 6:30am khan \anin, hlawtling taka zo a ni tah. Half Marathon ah hin mipuihai bakah official tieng Superintenent of Police/ Kangpokpi Hemant Pandey IPS, ADC/ADM, Lalram- sang Infimate MCS, SVEEP Nodal Officer, Chunglien- mang MCS, Additional SP, Emmanuel Infimate, MPS, Major Subrata Debbarma of 38 Assam Rifles, SDO hai, Election Officer, District Level Officer le DC staff hai khawm an \hang a. DC- in a flagged off a, Thomas Ground ah zo a nih. Half Marathon zo hin Thomas Ground ah public awareness siemna ding ‘in- clusive voters’ le ‘free and fair elections’ Quiz Com- petition nei a nih bawk a. Lawmman dawngtuhai kuomah DC, SP, ADM le Additional SP ha an sem suok a. Nuhmei \hanghai po kuomah Special Prize pek seng an ni bawk.(DIPR) DFWO-ah Disability Assessment le awareness nei a nih ccPur: Thlatin Inrinni zat-a nei hlak Disability Assessment chu March 30, 2019 khan DFWO Confer- ence Hall, CCPur -ah nei a nih. Hi huna hin Applica- tions 42 hai chu Medical Board in Disability Cer- tificate pek thei ding an ni le ninaw hai enfelna an nei bakah Mr Paul Rozarlien, Advocacy Coordinator, CCI chun Rights of Par- sons with Disability (RPD Act 2016) le Disabil- ity Schemes chungchangah beneficiaries hai hrilhrietna hun a hmang. Assssement hi Centre for Community Initiative (CCI/TMI) staff le intern volunteers han an \hangpui bawk. Application peklut-a um 42 hai lai hin Ortho- ah 13; Psyschiatric-ah 6; ENT-10; Eye-6 le Surgery 1 an \hang. Assesment huna hin Dr Tongzakai Haokip, Paediatrician; Dr seikho- let, ENT; Dr Chinggou- man, Psychiatrist; Dr Alex Touthang, PMR; Dr Sean- boi Vaiphei Surgery; Dr M Nando Singh Ortho le Dr Ginthianmung, Eye bakah Margaret Kom, Audiom- etrist han applicants hai ngirhmun an enfel. Manipur chu Malaria um lona a ni vat el thei: Dr Serto iMPhal: Dr Thangpa Serto, State Malaria Offi- cer (NVBDCP), Manipur chun, India rama Malaria um ta lonoa state hmasatak chu Manipur a ni el thei tiin a hril a. Hi thil hi a ni theina dinga \hang nasataka la seng dingin mipuihai a fiel nghal bawk. State Health Society le National Vector Borne Dis- ease Control Program han press-media hai ta dinga an huoihawt ‘Prevention and Control of Vector Borne Diseases’ program, India Medical Association, mini- confernece hall, Imphal-a advocacy program neinaa chun, hmalakna chi hran hran hai leiin Malaria a tla hnuoi hrat em em a, a bo vang an tah, tiin a hril. Kum tina advocacy program le sukbona hmal- aknahai nei hlak leiin, ni kum chenah khan Malaria case 12 chauh Manipur ah hmu a ni ta a. Chu laia 6 chu tuolsunga insieng niin 6 chu puotienga inthawka hung lut a nih tiin, Mani- pur-a Malaria hri lan sang- na tak chu Churachandpur le Pherzawl district an nih, tiin a hril. Manipur-a Malaria sukbo vawngna dinga tar- get kum chu 2021 khi a nih a. All India target year chu 2030 niin a hril. Tu kum sung Manipur ah Malaria puotienga inthawka hung lut pakhat chau hmu suok a la nih, tiin a hril bawk. India rama Malaria chanchin hrilin, Malaria leia thina tlung \hak nawna kum chu 1965 kha a ni a. >>sunzawmna phek 4-ah rFt in Orphanage home hai \hangpuina an pek ccPur: Roping Foun- dation Trust (RFT) chun March 30, 2019 khan CC- PUr khawpui sunga Orphan- age tum tum hai kuomah Quilt le Bedsheet iemanizat a thlawnin an sem. |hanpuina thil peka um hai chu Sangga Muon In, Bijang; Tunnu Limbel, Zomi Colony le Vondei Saulim, Zomi Colony hai an ni a, Kar thar khin Home dang haia khawm sem nawk tum a nih. Chun, sawtnawte hnungah RFT chun “doing Good Unto All” thupuia hmangin private school tum tum haiah Eye check- up camp nei a tum bawk. MGnreGs hnuoia signboard suksiet; buoina suok \ep ccPur: HQ veng khaw- sunga K. Monnaphai village siem tumna thubuoi DC, CCPur hmalaknaa chingfel a ni hnungin zani zingkar dar 6:30 vel khan K. Monnaphai village siem ding dit pawl ni dinga ringhla han Hqrts Veng public ground bula MGN- REGS hnuoia sinthaw inchik- na Signboard 1 le Concrete a siem lungphun 2 an suksiet. Hi thil tlung le inzawm hin buoina a suok hman \ep a sienkhawm a hun taka Police an tlung hman leiin buoina a suok hman nawh. Thu dawngnain a hril danin thil tlung le inzawm hin K. Monnahai village siem tum pawl hai in chu Hq. Veng mipuiin hlukhum an tum a, sienkhawm Police le SDO/CPur Thangboi Gangte han a hmuna an bawzui nghal leiin buoina a suok hman naw niin a hril.

Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2019/March/HT-31-03...2019/03/31  · kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet-ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2019/March/HT-31-03...2019/03/31  · kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet-ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

thla|au (March) 31, 2019 Pathienni (sunday)

Hmasawnna Thar Vol - 34/170 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

EKIN/SEPTIC TANK

SUKFAI DINGA KO THEI ZING

KAN NIH.

Contact Numbers:8119035096 &

8119083548

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

adMissiOn OPenCOURSETally ERP.9 with GST, Graphic Designing, CCA/COA/DCA/DIT/Dip. Web Designing, Certificate in Hardware Manintenance etc.

Thangching computer Training centre,Tipaimukh Road, Hiangtam Lamka.Churachandpur, Manipur – 795128

Contact No: 8730987822/ 9383070707e-mail: [email protected]

dUrAtIOn

3/6 months & 1 year

(20-4)

SUKDIKNAHmasawnna Thar March 30, 2019 issue-a “Con-gress in Election Office an hawng” ti heading hnuoia Office hawngna \awng\aia inhlantu ‘Upa L Thanzam Amo’ tia ziek kha upa thanzam Pulamte tia tiem lem ding a nih. Suksuol palna thuah pawi ei ti hle. - ED

Electric fee kaisang dingccPur: April 1, 2019 a inthawk electric fee (Ku-tin Jyoti/Domestic/Non-Domestic/Commercial/Public lighting) a kaisang ding niin Manipur State Power Distribution Com-pany Limited (MSPDCL) thusuok chun a hril. Tuta domestic (200 watt) kwh-ah Rs.3.60 hi April 1, 2019 a inthawk chun Rs 3.90 a hung nita ding a nih.

First Foundation DayccPur: OVERCOMERS (addiction Treatment and Recovery Centre), Bijang, CCPur chun April 1, 2019 11 AM khin Overcom-ers Home, Bijang, Family Lane, CCPur-ah an First Foundation Day hmang an tih. Hi huna hin inhnikna neihai \hang dingin an fiel.

Full working day dingiMPhal: Vawisun (31-03-2019) Pathienni nisien-lakhawm financial year leiin Finance Department le Treasury Office a thawk-tuhai ta dingin full working day ning a tih tiin zanikhan Joint Secretary (Finance), Governmant of Manipur chun thusuok a siem.

April 11 le 18 chawl iMPhal: Outer Manipur Parliamentary Constitu-ency le Inner Parliamen-tary Constituency sunga inthlangna hung um ding leiin April 11 le 18, 2019 hai khi chawla puong a ni leiin Govt. Offices le in-chuknainhai khar ning a tih. Vote nei han an vote an thlak seng theina dinga chawlk hi puong a nih tiin zanikhan Manipur sawrkar chun thusuok a siem.

Police constable pakhat a thi

iMPhal: Police Consta-ble Md.Mayur of Yairipok Ningthounai chu zanikhan a thi. KCP (Nando) \huoitu Th.Nando J.N.Hospital, Porompat a inthawka a tlan hmangna le inzawmin Po-lice han Md.Mayur hi thu indawnna an nei le an daw-pnaah an lo tawkna deu leiin a hliem a, a hliemna tourzo lova thi niin ei thu dawngna chun a hril.

Minister hlui le \hangin BJP Member 23-in Congress an zawm

Kum 2 sung BJP Manipur sawrkarin Rs. 2, 000 cr Loan a lak hman: IbobiiMPhal: India sawrkar thlungpui thar siemna ding le inzawma General Elec-tions 2019 (17th Lok Sabha Elections) neina ding le inzawmin Congress chun vitamin \ha dawngin, zani khan Minister hlui le CC-Pur BJP President lo ni ta hlak le ADC/CCpur Chair-man lo nita hlakhai \hangin BJP member level hran hrana 23 han Indian Na-tional Congress (INC) an lo zawm fel tah. Congress Bhavan, Imphal-a BJP member 23 official taka lakluthai laia mi a langsar deuhai chu: Minister hlui le BJP Chura-chandpur Unit President khawm lo ni tah Mr K. Vungzalian, ADC/CCPur Chairman lo ni tah, a hmaa Congress mi tho BJP luta Congress bawk lut nawk Mr Langkhanpau Guite, MLA hlui Jamhenglung Panmei (Tamenglong), Ms. N. Kavita Leima, Gen-eral Secretary, BJP Imphal Central District Mahila hai an ni a. ADC/CCpur-a Member ni lai Ms Zamneiching @Grace Zamnu le MDC ni

lai Puhai CT Lian, M. Gou-zamang, T. Khaikhomang, Hausuanthang le G. Su-anchinpau, Pumtulthang hai Mahila khawm a \hang. Mr. K. Vungzalian Valte ruok chu damnawna leiin a \hang thei naw a, thuin laklut a nih. Lawmlutna hunsera hi Congress Bhawan, BT Road, Imphal ah dar 2:30pm khan nei a ni a. Chief Guest-in CLP Lead-er le CM hlui Pu O. Ibobi Singh a \hang a. Functional President chu Pu Gaikhan-gam, MPCC President le AICC Member a nih a. Guest of Honour dingin Pu TN Haokip, Ex-President, MPCC le MLA/Saikot a \hang bawk. Congress MLA le \huoi-

tu, party worker dang danghai le Outer Manipur-a Congress candidate Mr K. James hai khawm an \hang niin Imphal a inthawka ei thudawngna chun a hril. CLP Leader Pu O. Ibo-bi Singh chun, “Congress party principle ringa hung zawmtuhai po po ka lawm-lut cheu. Mi dang dang khawm ei ram Democracy le Constitution sanhim din-gin an la hung zawm pei ka beisei” tiin a hril. Pu Ibobi Singh-in a hril zawm peinaa chun, BJP sawrkar chu Democ-racy le Constitution sukse tumtu, makhata rorel tum niin a hril a. Congress sawrkar chauvin Democ-racy, Constitution le hmun

pawimawhai Supreme Court, RBI le Universities hai a humhim thei tiin a hril. Centre-a BJP sawrkar chun Supreme Court chen khawm control tumin RBI khawm a control niin a hril. BJP Manipur sawrkar thilthaw danhai hrilin, ‘Go to the Hills, Go to Village, etc hai chu Congress hai sinthaw bangkhai sunza-wmna dinga a thaw nia hrilin. Congress sawrkar lo thaw tasa, hawng hman lova umhai a hung hawng mei mei niin a hril. Sum thilah, kum hni sung chauin BJP sawrkar chun loan Rs. 2, 000 crore a lak hman a. Chu chu kum 30-40 sunga Rs. 8000 crore loan-in a pung a lamsuok (ding) zat term khat sung chauvin a lam suok (pek) ding thluk a nih tiin a hril a. Loan rul thei lo ding ang th-luk lain development work a thaw niin a hril. Congress candidate hai court case nei an nih tia BBJP intumna thu dawn-letin, BJP minister le MLA criminal case neihai chun-gah action la hmasa phawt >>sunzawmna phek 4-ah

BJP in Public meeting an huoihawt

BJP Natl. Secy Ram Madhav le cM Biren Singh han an hung uopccPur: 17th Lok Sabha Election hung um ding le inzawma II-Outer Mani-pur Parliamentary a BJP candidate H. Shokhopao @ Benjamin Mate ta dinga public meeting March 30, 2019 2:30PM khan Peace Bround, Tuibong-a Mul-tipurpose Hall-ah public meeting nei a nih. Hi huna hin BJP na-tional Secretary Pu Ram Madhav le Manipur Chief Minister N. Biren Singh hai khawm hung \hangin thuhrilna hun an hmang. Pu Ram Madhav in thu a hrilnaah, Churachand-pur District mipui han BJP ticket-a Assembly a in palai dinga in thlang le in tir hai hmangin N. Biren Singh inrawinain Manipur-ah BJP in sawrkarna an chel a nih tia hrilin Lok Sabha Elec-tion um dinga BJP candi-date Benjamin Mate vote seng dingin mipui hai a ngen. A hril peinaah, Biren Singh in Chief Minister a hung chel hnungin ram sung hmasawnna ding le inremna le muongna um theina dingin theitawpin

hma a lak a, sawl khawm pawisa loa Biren Singh in-rawi BJP sawrkarin hma a lakna leiin phairam le tlan-gram biela cheng hai karah inlaichinna \ha lem a hung um pei ta a nih tiin a hril. N. Biren Singh Chief Minister a ni hmain CC-Pur district-ah kum 2 chung zet mithiruong sie le inremna le muongna um thei loin nuorna nasa tak a lo tlung a. Sienkhawm As-sembly Election nei hma meta Union Home Minister Rajnath Singh in CCPur a hung inzin \uma district mipui hai kuomah buoina chingfel vat a ni ding thu a tiem hnungin CM in-rawinain mithiruong 9 hai vuiliem theiin a um a. Mithiruong hai vuiliem an

ni hnungin inremna le mu-ongna a hung um ta pei a nih tiin a hril. BJP chu inremna le mu-ongna le hmasawnna dita fepuitu a ni leiin North East bielah Assam, Tri-pura, Nagaland le Manipur haiah sawrkarna an hung siem a nih tiin Pu Madhav chun a hril bawk. Prime Minister Narendra modi chun Manipur \hangin northeast biel hmasawnna a ngaipawimaw tak laia a mi a ni a, PM Modi chun vision \ha tak neiin Look East Policy tin i hlak chu Act East ti in a hung inbuk ta a. Act East Policy hnu-oiah Manipur chu Asia rambung tum tum Myan-mar, Thailand, Singapore, Vietnam, Malaysia le Indo-

nesia ram hai le infepawna lampui pawimaw a la hung ni ding a ni a, chu hunah CCPur chu Singapore, Mumbai, Kolkata hai ang thoa changkangin hma a hung sawn ta ding a nih. Hieng a ni lei hin PM Modi leh hmun khatah in\hung a, ngaidan hriltlang thei ding BJP candidate Benjamin Mate hi thlawpa lo vote seng ro tiin Pu Mad-hav chun mipui hai a ngen a. Modi in Prime Minister a hung chel nawk ding a nih ti ngaituo zing puma Elec-tion-ah BJP candidate vote dingin mipui hai a ngen. BJP campaign /public meeting a hin CCPur le Pherzawl District sunga BJP MLAs- V. Hangkhan-lian, Minister; Vungzagin Valte, Thangzalam Haokip, Ginsuanhau bakah ADC/CCPur-a MDC hai; state le district BJP leader tam takin an uop tawl. Hun hmang sung hin Minister V. Hangkhanlian, Shokhopao @ Benjamin Mate le BJP Manipur pres-ident Bhabananda Singh hai khawmin thu an hril tawl.

hmar inpui executive meeting nei

tui\haphai-a khawm Martyrs day inser ngei \ha ti a nihccPur: March 30, 2019, 11:00AM khan HSA Cam-pus, Rengkai, Tui\haphai (CCPur)-ah 23rd Hmar Inpui Executive meeting pawimaw tak nei a ni a. Hi huna hin thu pawimaw tum tum rel a ni a, kum danga hmang ang bawkin Hmar Martyrs Day chu Tui\haphai biela khawm hmang ngei dinga remti a nih. Hun hmasaah Pu Jo-seph R. Hmar, President, HI GHQ chun keynote ad-dress hrilin, Hmar hnam sunga silai chawi nei a \ul tanaw zie le policy nei taka hnam \huoi a hun ta thu a hril a. Rev. Dr V. Lalng-hakthang chun Pathien kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet-ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat siem a ni a. Res-olution siema um hai chu a hnuoia ang hi a nih. Hmar hnam sunga silai tha hratna hmanga hmal-akna hrim hrim hi Hmar In-pui le a thawpui Affiliated bodies han \ha an tinawin a ditnaw a. Hmar hnam sunga silai chawi pawl hran hran hai chungthu ngun taka ngaituo a ni hnungin silai chawi pawl hai chun-gthu bika dingin March 30, 2019 a inthawk tiem

\anin thla 3 sung ngei si-lai chawipawl hran hran hai tukhawm ralthuom chawi le inrikrap zawnga chet khap a ni a; Tukhawm Tax, percent hrim hrim Hmar area sunga lak le dawl khap tlat; sawrkar le ieng pawl a khawm inlawt le inhektuo khap tlat a ni a. Social me-dia le Printed Media haiah thiemthu hril le insawiselna Press Release insiemkhum khap a ni a. Hi thla 3 sung hin silai chawi pawl sunga inremna a um ngei theina dingin Hmar Inpui Presi-dent le a thawpui han hma an lak dingin Executive meeting chun a rel a. A \ul chun Council koa an chun-gthu rel ding ti a nih. Hmar Martyrs day chungthu ngun taka ngaituo a ni hnungin tukum (2019) hin Tui\haphai a khawm

kum dang ang bawka ur-sun taka hmang \ha ti a ni a, hi le inzawm hin Con-vener dingin Pu Lalvullien le Co-Convener dingin Pu Lalhriet Famhoite hai ruot an ni a, member le pawl hming ding khawm anni ruot le siem dinga maw-phurna pek an nih. Chun, Finance Sec-retary ding ruot \ha ti a ni dungzuiin Pu Lalhrietz-ing, Rengkai, CCPur chu HI GHQ a Finance Secre-tary dingin ruot a ni a. Hi baka hin Executive me-ber dingin mi pathum- Ms Sharonparmawi, Khawpui-bung; Rev. Ruolhlei Pak-huongte, Sielmat le Rev. Ros Infimate, Saikawt hai ruot an ni bawk. Hun tawpah Lal \awng\ai hrilruolna neiin Ex-ecutive meeting zo a nih.

Sawrkarin bat a pekthlak naw

chun motor khal tum lo

iMPhal: Transporters and Drivers pawl chun, Manipur sawrkarin a bat Rs. 88,44,670 April 7, 2019 chenah a pekthlak naw chun Lok Sabha Election hung um dinga hin motor an pek naw ding thu zan-ikhan an puong. Hi thu hi zanita Presi-dent of transporter’s and drivers’ council, H. Ranjit Singh in M.B. Avenue-a an Office-a press confer-ence huna a hril a nih. Nikum khan Mani-pur sawrkar chun hnuoi\hatna phurtu dingin Mani-pur Truck Owners’ Wel-fare Association motor 42 a hired-a loneituhai hmak-huo ngainain hnuoi\hatna bags 44,426 zet Railhead Jiribam a inthawk Imphal chen phurtlungin Loneitu hai harsatna sutkieng a ni a, sienkhawm tuchena hin mo-tor hire man sawrkarin Rs. 88,44,670 a la bat a nih tiin H. Ranjit Singh chun a hril.

‘No Runners Be Left Behind” hlawtling taka zo a nihiMPhal: Hung tlung ding 17th Lok Sabha Elections 2019 le inzawma mipui inhrilvarna ding le EVM/VVPAT thuhaia inhrilhriet-na le mi tin election-a \hang seng dinga fielna le insuk-phurna dinga Deputy Com-missioner/DEO, Kangpokpi District Mr. Laithambigai K, IAS-in a buotsai chu, Inrinni zingkar dar 6:30am khan \anin, hlawtling taka zo a ni tah. Half Marathon ah hin mipuihai bakah official tieng Superintenent of Police/

Kangpokpi Hemant Pandey IPS, ADC/ADM, Lalram-sang Infimate MCS, SVEEP Nodal Officer, Chunglien-

mang MCS, Additional SP, Emmanuel Infimate, MPS, Major Subrata Debbarma of 38 Assam Rifles, SDO hai,

Election Officer, District Level Officer le DC staff hai khawm an \hang a. DC-in a flagged off a, Thomas Ground ah zo a nih. Half Marathon zo hin Thomas Ground ah public awareness siemna ding ‘in-clusive voters’ le ‘free and fair elections’ Quiz Com-petition nei a nih bawk a. Lawmman dawngtuhai kuomah DC, SP, ADM le Additional SP ha an sem suok a. Nuhmei \hanghai po kuomah Special Prize pek seng an ni bawk.(DIPR)

DFWO-ah Disability Assessment le awareness nei a nih

ccPur: Thlatin Inrinni zat-a nei hlak Disability Assessment chu March 30, 2019 khan DFWO Confer-ence Hall, CCPur -ah nei a nih. Hi huna hin Applica-tions 42 hai chu Medical Board in Disability Cer-

tificate pek thei ding an ni le ninaw hai enfelna an nei bakah Mr Paul Rozarlien, Advocacy Coordinator, CCI chun Rights of Par-sons with Disability (RPD Act 2016) le Disabil-ity Schemes chungchangah beneficiaries hai hrilhrietna

hun a hmang. Assssement hi Centre for Community Initiative (CCI/TMI) staff le intern volunteers han an \hangpui bawk. Application peklut-a um 42 hai lai hin Ortho-ah 13; Psyschiatric-ah 6; ENT-10; Eye-6 le Surgery 1 an \hang. Assesment huna hin Dr Tongzakai Haokip, Paediatrician; Dr seikho-let, ENT; Dr Chinggou-man, Psychiatrist; Dr Alex Touthang, PMR; Dr Sean-boi Vaiphei Surgery; Dr M Nando Singh Ortho le Dr Ginthianmung, Eye bakah Margaret Kom, Audiom-etrist han applicants hai ngirhmun an enfel.

Manipur chu Malaria um lona a ni vat el thei: Dr SertoiMPhal: Dr Thangpa Serto, State Malaria Offi-cer (NVBDCP), Manipur chun, India rama Malaria um ta lonoa state hmasatak chu Manipur a ni el thei tiin a hril a. Hi thil hi a ni theina dinga \hang nasataka la seng dingin mipuihai a fiel nghal bawk. State Health Society le National Vector Borne Dis-ease Control Program han press-media hai ta dinga an huoihawt ‘Prevention and Control of Vector Borne Diseases’ program, India

Medical Association, mini-confernece hall, Imphal-a advocacy program neinaa chun, hmalakna chi hran hran hai leiin Malaria a tla hnuoi hrat em em a, a bo vang an tah, tiin a hril. Kum tina advocacy program le sukbona hmal-aknahai nei hlak leiin, ni kum chenah khan Malaria case 12 chauh Manipur ah hmu a ni ta a. Chu laia 6 chu tuolsunga insieng niin 6 chu puotienga inthawka hung lut a nih tiin, Mani-pur-a Malaria hri lan sang-

na tak chu Churachandpur le Pherzawl district an nih, tiin a hril. Manipur-a Malaria sukbo vawngna dinga tar-get kum chu 2021 khi a nih a. All India target year chu 2030 niin a hril. Tu kum sung Manipur ah Malaria puotienga inthawka hung lut pakhat chau hmu suok a la nih, tiin a hril bawk. India rama Malaria chanchin hrilin, Malaria leia thina tlung \hak nawna kum chu 1965 kha a ni a. >>sunzawmna phek 4-ah

rFt in Orphanage home hai \hangpuina an pek

ccPur: Roping Foun-dation Trust (RFT) chun March 30, 2019 khan CC-

PUr khawpui sunga Orphan-age tum tum hai kuomah Quilt le Bedsheet iemanizat

a thlawnin an sem. |hanpuina thil peka um hai chu Sangga Muon In, Bijang; Tunnu Limbel, Zomi Colony le Vondei Saulim, Zomi Colony hai an ni a, Kar thar khin Home dang haia khawm sem nawk tum a nih. Chun, sawtnawte hnungah RFT chun “doing Good Unto All” thupuia hmangin private school tum tum haiah Eye check-up camp nei a tum bawk.

MGnreGs hnuoia signboard suksiet; buoina suok \ep

ccPur: HQ veng khaw-sunga K. Monnaphai village siem tumna thubuoi DC, CCPur hmalaknaa chingfel a ni hnungin zani zingkar dar

6:30 vel khan K. Monnaphai village siem ding dit pawl ni dinga ringhla han Hqrts Veng public ground bula MGN-REGS hnuoia sinthaw inchik-

na Signboard 1 le Concrete a siem lungphun 2 an suksiet. Hi thil tlung le inzawm hin buoina a suok hman \ep a sienkhawm a hun taka Police an tlung hman leiin buoina a suok hman nawh. Thu dawngnain a hril danin thil tlung le inzawm hin K. Monnahai village siem tum pawl hai in chu Hq. Veng mipuiin hlukhum an tum a, sienkhawm Police le SDO/CPur Thangboi Gangte han a hmuna an bawzui nghal leiin buoina a suok hman naw niin a hril.

Page 2: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2019/March/HT-31-03...2019/03/31  · kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet-ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat

Hmasawnna Thar2 thla|au (March) 31, 2019Pathienni (sunday) article/health & eMPlOyMent neWs

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute: Co-Editor : Asst. Editorlalsansuok pulamte :Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at M/s Express Standard Offset Printers, PKT Street, Central Lamka Churachandpur, Manipur.

Editorial

VAWISUN THUPUIThil \ha thaw dingin, thil \ha thaw hau dingin, tiktlaia thawlawm pe pei dingin, hringna, hringna taktak chu an vawng theina dingin, hun hung tlung dinga ding chun lungphum \hatak an ta dinga lo rem dingin infui rawh. -I TIMOTHE 6:18-19

Election CampaignApril 11, 2019 a Outer Manipur Parliamaentary Con-stituency-a inthlangna hung um ding le inzawmin Polit-ical Party tum tum le Independent Candidates-hai chun election campaign an nei \an ta a. Election-a tling seng nuom an ni leiin \hang a na a, mipui lungril hne le hip zawnga thu hril chu an thil tum seng a nih. Election huna hin \hang a na hlak leiin hril lo ding hril chang dam a um hlak leiin vote campaign-naa thu hriltuhai hi an fimkhur hle thil \ul a nih. A thei hram chun hnam le hnam bakah pawl le pawl intheida theina ding le inhmelmak theina ding thu hi chu hrilsa ni ngai naw sienla thil \ha le ei dam tlang sengna hung ning a tih. Ei hriet seng angin hnam le hnam, pawl le pawl bakah mimal intheida theina ding thu hril hi election code of conduct kal le bawsietna a nih. Hi lei hin election code of conduct hi bawsiet lo hram hram ding a nih. Manipur tlangram district haiah election campaign hi a fe mek a, vote campaign boruok hi a hung \ang \an ta hle a, hun sawtnawte hnungah lem chu vote campaign boruok hi a la hung sosang hle ding a nih. Election-ah hin an beituo tak ding chu National Party lien ve ve BJP le Congress Party hai an ni ding a nih tia ei lo hrillawk tasa ang ngeiin an hung inbei \an a, a ru inlang rawt rawtin an indemin an insawisel ta a nih. Tu Party thu hril am an dik lem ding ti chu an thu hril lo ngaithlatu mipuihai lungril suk buoitu a hung nita a nih. Inpaktuo le inchawimawituo hi harsa ei ti a, indem le insawisel ruok hi chu ei thiem seng a, ei chem Fena seng niin an lang. Party le Party inbeituona hi chu politics le election campaign hun lai hin chu a um ding anga ngai a nih. Amiruokchu, mimal thil taluoa inbeituona ang chi hi chu a \ha naw a, mipui tiengpang khawmin ei ngaithlak pei naw a, ei na a suk kham a, ei welcome naw tlang seng. Mipui khawmin ram le hnam hnuk tawk phak thil ei invawi phak ta a, thil awm lo taluoa indem le insa-wiselna ringawt hi chu thupuitling le faktlakah ei ngai ta nawh. Ram le hnam \hatpui ding le hmasawnna ding thuhai hin ei nakawr a ver lem ta a nih. Ram roreltu ding hin mi \ha, mi indik, mi ringum, mi fel ei dit ta a nih. Election promise mei mei ringawt hi chu ei nghawk ta a nih. Kum 2021 ah intiempui (general census) le delimi-tation (MLA le MP biel siem \hatna) a um ding a ni a. Hi thil hi tuta \uma Lok Sabha member-a thlangtlinga um hai term sunga thaw ding a ni leiin tuta \uma Lok Sabha election hin ngaipawimaw a hlaw zuol bik a nih. Delimitation-a hin Lok sabha member-hai an pawimaw hle hlak. Hi lei hin vote nei mipuihai khawmin Lok Sabha election hi ei ngaipawimaw hle nuom a um. As-sembly biel (Constituency) hi siem \hat a hung ni chun election huna tlingna chance ei hung nei pha thei ding a nih. Ei mimal thil nekin ei hnam pumpui huop thei ding thilah hin ei lungril pek a \ul takzet a nih. Election vote campaign-a hung hai lai hin delimitation thaw huna a mi \hangpui nuom ding mi ei lo enkai a, thutiem mi pe ngamtu ei vote tling a \ul a nih. Ei hriet seng angin ei ramah thawluina, tharum, sum le pai hai election huna hmang a hung ni rawp hlak. Hieng thil hai hi sukbo le suktawp hmak chu ei du-thusam a nih. Ei thei ang tawk tawk chun khap le dang tumin \hang ei lak hlak. Amiruokchu, an power hi a hrat hle a, ei dangzo ngai nawh. Tuta \uma election-a khawm hin an hung inlar nawk ring a um. Amiruokchu, delimitation thaw hun a ni leiin ei hnam le ei ram pum-pui hmakhuo ngai a, ram le hnam hmangaia siem \hatu ding tiengpangah ei lungril ei inlen nuom a um. Mipui ei “fair” vieu chun Party le Candidate-hai chu fair lo takin che ngam naw nihai. A chang hin chu elec-tion huna sum le pai suk hluortu hi mipui ei ni hlak. Hi lei hin election le vote ei thlakna dingah hin sum le pai a hluor thei nawna dingin mipuihai \hangruol ngam ei tiu. Election zatin “Free and Fair” election ei dit thu ei hril hlak. Sienkhawm free and fair election tak tak hi a la um ngai naw niin an lang. Lok sabha election hung um dingah hin chu free and fair election a um ngei theina dingin mipui han \hang lak ngam tum ei tiu. Mipui ei \hangruol phawt chun free and fair election hi ei nei thei ring a um.

MANSAPUI BANG THEOLOZI~ Lalkhawlien Pulamte

Ni khat lai khan Rev. Alan Thiek, Principal, Sielmat Bible College, ka in-ah a hung lenga, ‘Mahla Theolozi am Remnant Theolgy?’ ti thupui hmanga ka thu ziek chungchang thu kan hohlim a. Chu le inzula artikul dang ziek ka tum thu ka hril leh, ama khawma chu thupui hai chu innghaisana artikul a ziek tum thu a mi hril a. Kan pahni hin hohlim tlang a, thusep ziek ding thu kan la hril tlang ngai naw vei leh, kan tinzawn an ang tlat hi pangpal a ni ka ring nawh. Kam zalen chauh ni lovin ziekfung zalenna thuhmun kan nei chu remchanga hmangin vawk-ek sir hmasatu ka ni mieu leiin tuta thupui hi kan duong a nih. Hril sei lovin ‘mansapui b^ng theolozi’ hin thil dang a kawk nawh. Manipur simthlang biel bing thlir chun, Hmar Khawpui, Senvawn hi Chanchin |ha hung lut hmasatakna a ni leia Hmarram ai-awa ‘Chanchin |ha Mansapui bangna’ ti a inb<k a ni a. Chu chu tukhawma inchupui tuma hmala an um naw leiin ei pom tlangin bel phawt ka tih. Amiruokchu, chu Chanchin |ha chun b< a khuor fel hma’n a phurluttu hmasa inchu buoina thu’n eini lai b< a khuor a. Hi thu hi chu sui sei lovin, history hi mani rilrem zawnga hrilfiena interpretation phuok chop bel hin Pathien ram chu iengti kong khawma zau ngai naw nih, ti ka hril ngam. Sap\awng thumal rem naw sa sa a ei hmang nuom chun ‘Pioneer’ le ‘Native’ ti inkar hlat zie chu inhmai naw a \ha. Tu ta \uma ka thupui chai nuom chu: ‘Chanchin |ha Mansapui’ kha a ruokin an b^ng tah, an naw maw? ti a nih. Keiin ‘a ruok tah’ ti lang, inbahrikkeipui ding hau ka ta, ‘a la ruok nawh’ ti ding ni lang, mi nui-eutu ding tlasam bawk naw ning. Ka chamlak a ni tak awm ie! Amiruokchu, ‘ a ruoka inb^ng an tah’ ti tuhai \hanghmun ding awm ka dap leh, keima mimala ka tonhriet hai hi ka d^wnkir leh; a ni awm luo deh, ti thei ding a lo tam khop el a, a r>ng chun inz^wt s>ng naw lang khawm a bapuia ka ngai, an hrol zuol chauh tarlang ka ta, a nuom taphawtin an belsap dingin kot ka hong. Chun Mansapui ruok hi Senvawn khuo khat lei a ni naw a, Manipura cheng, hnar hnuoia Hmar \awng hmang taphawt lei a nih, ti hriet a \ha: 1. hmar laia Kohran in\hena thla a hrang: Hmar \awng hmang laia Kohran in\hena a hluor hi Thuring, Doctrine lei ni lovin Khampalei inchu lei a nih. Mani \hungna inthla ngam khopa huoisen ei tlawm a. |hanghlui le |hangthar kara^wng hruk thu ah ei mawl. Berampu le Beram Enkawltu ei pung a, Lalpa beramhai ch^wm thu a ruok chu \am b^r khawp ei nei nawh. Ei mansapui hi a ruok tah, an naw maw? 2. dikna le Felna hai hin an mi \insan tah: Ei biek hi Dikna le Felna Pathien a ni a, Ama ei dawr lung-awi tumna chu Awr laia thu, ei lem thlak hmanlo thu hai hi nisien a hawi. Lungril sunga takna hi ei zawr hmang an ta naw maw? Elekson hlak ei hnesaw, ‘a bak chu bak kim vawng’, a tu am vote ding hre lova khawdung, khawvai fang hi ruol->ng ei inlakna a nih. Elekson hun hi busik vanglai ang a na, ei tlai tawl, damdawi inrui thei chi khawm mamaw neka tam, mi pe theitu tuiruong zawng hon nekin an tam. A kakhawk chu sawl hre naw khopa tur mi fang hi chu a na ka tih. Nupuiin kha hma a bufai Kg 30 khawm phur zo lo haiin kg 50 sawl hre lova an phur theia, sapeltuhaiin zan meng inhawina’n an hmang a chu an silai maksanna hmun hrelo khawpa taw-ngong an um tho. Khawlai am ‘Chanchin |ha Mansapui sunga kha teh? Sawrkarin tlangram hmasawnna dinga IWMP, NREGS le chi hran hran an hung buoipui hai kha teh- ram sukhnawngin thlai le thei ei ch$ng thei am? Cement le thir hmanga tuihawk lampui le kho hai char lova pil le cement ei deng phek hai kha an la um zing am? NREGS chalai nuom leia village Authority inh>k le inthleng kuol chatlak lova ei thaw khan ieng anga ra \ha am an tlun aw!? Ei ch>t dan hin Mansapui b^ngna mizie a suklang

am chu? 3. Muol le tlanga ah s^r an z^m: Hmar nauhai ram del chin hi mi dang neka ram \ha, pil h^ng le muol inhawi an ni tawla, mihriem hluo ding hlie hlie a Pathienin a min \hutna a ni a. Tu ruok hin chu tlang, muol le varuomah s^r an z^m zo tah. Khawhnawm thinglerah ruong ei khai a, vapang phaiphin lai ruong ei phum a, ram hnuoia chauh ni lovin khawlai dungah sa angin ei inpel bawk a. Hieng thil hai hi Mansa bangna theolozi leh an rakik hle naw maw? Silai chawihai kara inhrietthiem nawna a pieng leia papui beidawng ruol, Rengkaia HSA Hall hlui ah an inkhawma, hnam ta dingin pensuok dingin an mi tir a, chu chu silai chawihai laia inremna siem tuma hma lak hmasatakna a nih. Pu Joseph D Hmar le Pu T.Hminglienin la hre zing an tih. Rin chu a um ngei. Chu hnunga chun thloptu ding mi an zawng lai khan NSCN –IM General Atem hmu dingin thimtham hnuoiah Jeep sunga chirhak lut p^wr p^wrin khaw chite ah kan tlan luta, zingkar Dar 9 velin an hotu tak chu ka hmu a, “Pu kan tlangvalhai kara inremna a um hma chu, tukhawm hung thlawp bik naw ro’ ti a ka ngenna a mi zawm pek dam kha thaw suol chu kan ti naw ngei. Chu hnunga chun Hmarkhawliena dam, Senvawna hmelma ni awm fahrana, pawi tawk derlo, nu-nau hmu hawia ban phar meuva an mi dap d^m kha a sawt ta ngei. Chu hnunga chun vangai tlang dunga silai chawi \hel dinga zan khawv^ra ka lawna, khaw pakhatah vawkte huonkang ka hme kha ka thei nghil hnaisai nawh. That dinga thiemnaw changhai ka sansuok leia “Pu ka sandamtu I nih” an ti dam kha khawsawt a um ang reng. Khuo pakhata tuhaiin am a ni mi pakhat an kap hlum a, an kaphlum-pa pistol chawia “Pu inremna mi siempek rawh” tia ka bufak inhnik lo zeta an mi hung fiel kha, thil inh^wk um chu an nawh. Pathien rawna hma ka lak leiin Puon Dum le Ralna sum ieng khawm pek um lova thubuoi rel fel a ni kha sawlman a um ngei. Mi thipa sungkuo zawng dok dinga ram kara ka fe pui, Pu Lungkham kha ka va lawm de aw! Tu hriet lova thina tuok thei kan ni a chu Chunga Pathien zarin vawisun chen hin kan la dam ve ve a nih. Churachandpur phairuoma silaia mi an kaphliem sunghai kuomah ngaidam ka ngen leia remna a hung um dam, Assam Rifles le inthuruola inremna siema suoi ka kei leia thuthlung kan siem dam, inrem theina dinga Assam Rifle Camp-a Tata Sumo-a silai ka thak le lakkir nawk dinga ka fe dam kha a lo sawt diei ta a chu mitthla a chu a ch^m zing . Hmar venga silai chawi haiin ka \awngbau min za peka inremna ka siem kha sawl man a um ka tih. Chu hnunga chun Khawmawiah mani thiemnaw phurrik ni lo, silaia rorel tum hai thlem dinga ka tarpu Pu Hmangzalien leh thimbuta kan tlan in lawn kha a thlawn nawh. Sawl chu kan sawl, bau anhil z^k el a nih. Kan tarpu dun hmalakna kha mi dangin am mi hritepui naw khawma pawi ka ti nawh. Silai ri um der lovin nu-nau thlabar ding a re hmak. Khi a chunga ka thil tuok kan z^wt nasan chu mani inpak ka nuom leia ziek tlar ka ni nawh. Thangthar la hung pei ding hai hin ‘Mansapui bang Theolozi’ hi ngaituoin suichet chet chet hai sien ka nuom leia ka ziek a nih. Chanchin |ha Mansapui, ei suong a, ei chapopui a, hmur innal em em a ei s^ksuok vet hi, ei nun leh an mawi am? ti dawn chieng a va \ul de aw! Ka hmu ve dan chun Silai mu hin ram ei siem ka ring nawh. Chanchin|ha chauh hi ram indin tharna hmangruo nin ka ngai. Ringtu hmasa hai khan Chanchin |ha Mansa sunga Thutak kha ei k^wl le kienga hnam danghai lai, Rengram, East Pakistan le Burma rama hnam hrang hrang lai chi an tu a hung mawnga ra nasatak an insuo uoi uoi a, eini Mansapui inbangna, tulai \hangthar, Kristien inti em em hai hin ieng ang ra am ei insuo ve aw ! ti ngaituo a hun tah. Mansapui theulozi hi bauva uongpui ding an naw a, a tak rama hringpui ding a nih. Nangin iengtin am I ngai ve a?

EC in Railways le Civil Aviation hai hrilfiena pe dingin an hriettirneW delhi: March 10, 2019 a Model Code of Conduct hmang \an a ni hnunga khawm Rel le Air India boarding passes haiah Prime Minister Narendra Modi lim/thlalak chuongna hmang a la ni zing le inzawmin Elec-tion Commission chun Inrinni khan Ministryof Railways le Ministry of Civil Aviation hai chu hrilfiena pe dingin an hriettir a, dawnna hi zani (March 30, 2019) ma a pelut dingin an hriettir. Commission chun March 27, 2019 khan Railway ministry chu Modi

lim chuongna ticket an la hmang chungchangah hrilfiena pe dingin a lo inhriettir ta a. Air India khaw-min Modi le Gujarat CM Vijay Ru-pani hai lim chuongna ticket hmang leiin March 25, 2019 khan hiengang boarding passed hai lakkir vawng din-gin thutlukna a lo siem ta a nih. Hieng laizing hin MCC bawsiein Kathgodam Shatabdi Express a pas-senger hai chu BJP campaign slo-gan “Main Bhi Chowkidar” ti chu-ongna paper cup, NGO pakhatin an sponsored hmu a ni a, Cup (no) a in

“saving the country from terrorism” le “respect for the soldiers” ti mes-sage le NGO Sankalp Seva Founda-tion president Rajeev Mittal hming le NGO dang Utthan Seva Sansthan logo a chuong bawk a nih. Hi thil khawm hin sawiselna nasa tak a tuok leiin Railway chun hien-gang cup thingpui semnaa hmang hai chu a lakkir vawng bakah contractor hremin, supervisor/pantry in-charge chu show cause notice pek a ni a, ser-vice provider khawm fine Rs. 1 lakh chawi dinga inhriettir a nih.

Mumbai-ah ni 2 liemta sung rangkachak kg. 100 chuong man

neW delhi: Director-ate of Revenue and Intel-ligence (DRI) chun ni 2 liemta sung khan Mumbai khawpui sung hmun hran hran haia inthawk rang-kachak kg. 106.9 zet an man niin Zirtawpni khan an hril a, hieng rangkachak man hai le inzawm hin mi 7 man an ni a, Court chun April 11, 2019 chen judi-cial custody-a um dingin an chungthu a rel phawt. Rangkachak man baka hin mana um hai cheng-nain haia inthawk sumfai Rs. 1.81 crores an man sa bawk niin DRI thusuok chun a hril. DRI hin Ningani khan Scooter le Car sunga thu-pruk rangkachak kg. 75 (Scooter a inthawk kg. 30 le car a inthawk kg. 45) dapdawkin Car khaltu Ahad Zarodarwala le car a chuong Shoeb Zarodarwala le Scooter khaltu Shaikh

Abdul Ahad hai an man a. A hnungin rangkachak supplier Nisar Aliyar le rangkachak inchaw hlaktu (buyer) Manoj Jain le Happy Dhakad bakah ha-wala operator Aquil Fruit-wala hai an man bawk a. Hieng mana um hai thu indawnna nei an ni hnung le office dap a ni hunah rangkachak a dang po hi dapdawk niin, Zarodarw-als a inthawk Rs. 40 lakh le Manoj Jain kuta inthawk Rs. 68 lakh an man bawk a nih. DRI Official hai kuoma an inpuongnaah Shoeb le Abdul hai hin Nisar Aliyar kuoma in-thawk ramdanga inthawka laklut rangkachak kg. 200 chuong an dawng ta niin an hril a, Manoj Jain feth-lengin commission/hlaw neiin wholesale market-ah rangkachak hi an zawr hlak niin an hril.

Rs. 1253 crores anghu man a ni tahneW delhi: Lok Sabha Election hung um ding le inzawma Model Code of Conduct (MCC) hmang a nia inthawk tuchena hin India ram state tum tum haiah sumfai, Zu; inruit-hei; rangkachak le voter hai zawrna dinga hmang tum thil chi tum tum (freebies) Rs. 1253 crores anghu man a nitah tiin Election Commission thu-suok chun a hril. Thil man rawn na tak chu Gujarat niin Rs. 506 crores chuong manhu ding sumfai le thil dang dang

man a nita a, Tamil Nadu-ah Rs. 153 crore chuong; Andhra Pradesh-ah Rs. 142 crore chuong le Uttar Pradesh-ah Rs. 119 crores chuong man a nitah. India ram pumpuiah sumfai man po khawm Rs. 250 crore a chuong ta niin Commission chun a hril a, Drugs mana um po Rs. 675 crores chuong, Rangkachak Rs. 183 crores chuong manhu, Zu Rs. 122 crores chuong manhu le freebies Rs. 22 crores manhu vel ding man nitain Commis-sion chun a hril.

EVM le VVPAT phurtu motor GPS inbuk dingBhOPal: Madhya Pradesh-a Lok Sabha elec-tion phases 4 a nei ding le inzawma reserved EVMs le VVPATs hai phurtu mo-tor hai chu GPS inbuk vawng ning a tih. Nikum-a Madhya Pradesh Assembly Election

nei \um khan Electronic Voting Machines (EVMs) le Voter Verifiable Paper Audit Trail (VVPAT) \henkhat hotels, lampui sir le MLA chengnain-ah hmu an ni leia reserved EVMs le VVPATs hai tlung chin le umna hmun hriet zing

a ni theina dinga a phur-tu motor hai GPS inbuk vawng dinga riruong siem a nih. Hi le inzawm hin Chief Electoral Officer VL Kan-tarao chun officials hai chu EVM-VVPAT phurtu mo-tor hai po poah GPS track-

ers le mobile-based track-ing systems inbuk vawng dingin an hriettir. Madhya Pradesh a hin April 29-May 19, 2019 inkar sung phase 4 in Lok Sabha election a um ding a nih.

Ban-a um BSF jawan in PM Modi inkhingpui a tumneW delhi: Kum 2017-a India sipai hai ration/bu dawng a \ha tawk nawh ti sawisela video clip social media-a a thedar leia a sin/service-a inthawka bana lo um tah Border Security Force (BSF) jawan Tej Bahadur chun Lok Sabha Election hung um dinga hin Uttar Pradesh-a Varanasi PC –ah PM Modi inkhing-pui dingin ngir a tum. Tej Bahadur hi kum

2017-a kha Summary Se-curity Force Court, Samba in general orders inza lo le

dan kala a tudyna hmunah mobile phone pahni zet a kawl le social media-ah a

uniform leh an fak \hatnaw sawiselna video a post leia thiemnaw an changtir le a sina inthawka ban a ni a, Varanasi bielah Indepen-dent candidate in a ngir ding thu Zirtawpni khan Haryana-a Rewari hmunah reporter hai kuomah a hril. Sipaia corruption sukbo a nuom leia election-a ngir tum a ni thu Tej Bahadur chun a hril a, chu chu a thil tum ropui tak a ni thu a hril.

special handloom expo \an a nihiMPhal: Ni 16 sung aw ding Special Handloom Expo- 2018-19 chu March 30, 2019 khan Gandhi Me-morial Hall, Imphal West-ah \an a nih. Handloom Expo hi De-velopment Commissioner

for Handlooms, Ministry of Textiles, Govt. of India le Manipur Apex Handloom, Weavers and Handicrafts Artisans C.S Ltd (AWAS) Paona Bazar, Imphal hai sponsored-na hnuoia nei a nih.

aMBada in an lungawinaw thu ziekin an intlun

ccPur: All Manipur Bor-der Areas Development Association (AMBADA) \huoituhai chun Border Area Development Pro-gram (BADP) sinthawna le inzawma Manipur sawrkar chunga an lungawinawna thu ziekin Ginsuanhau, Chairman, MANIREDA & MLA, 60-Singngat A/C fethlengin zanita CCPur-a hung inzin BJP National General Secretary Ram Madhav kuomah an pek. Department of Plan-ning, Govt. of Manipur in BADP hnuoia sinthawna Rs. 5 lakh chen sengna ding hai chau Village Author-

ity in sin thaw thei tang a tih tia thusuok a lo siem DC, CCPur in Circular No.DC(CCP)/BADP/16-17/Main, dated 29/11/2017 an suo dungzuia BADP sin thawna hmun ding hai Lal han Gift Deed anga a thal-wna sawrkar kuoma an pek ding ti a ni chungchanga AMBADDA hi sawrkar chunga lungawi lo an nih. Hi chunthua hin Feb. 18, 2019 a Moreh hmuna GB meeting in order lakkir a ninaw chun Lok Sabha election boycott ding tiin an lo rel a. Chu le inzawm peia Mr Madhav hi an inhmupui le an lungawi-naw thu hi an intlun a nih.

Global leadership summit

ccPur: Gangte Bap-tist Association, Manipur hmalaknain zani zingkar 10:30AM a intahwk khan GBA Central Church, Chiengkonpang-ah ‘Global Leadership Summit’ nei a nih. Hi huna hin Gangte Baptist Association, Chin

Baptist Associaiton, Simte Baptist Church Associa-tion le Manipur Baptist Convention haia inthawk \huoituhai an \hang tawl a. Craig Groeschel, Angela Ahrendts le Global Leader-ship Summit a inthawk fac-ulty hran hran han Satellite fethlengin thu an hril tawl.

Page 3: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2019/March/HT-31-03...2019/03/31  · kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet-ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat

3thla|au (March) 31, 2019Pathienni (sunday) natiOnal/internatiOnal & advertiseMent Hmasawnna Thar

laKtaWi

President Kovind in Gandh Hall plague a hawng; MoUs 8 zieksanta cruz: Bolivia rama cham mek President Ram Nath Kovind chun In-rinni khan Santa Cruz-a Gabriel Rene Moreno Uni-versity hmunah Mahatma Gandhi Hall plague a hawng. Pu Kovind chun Ma-hatma Gandhi chu \huoitu ropui tak a ni zie uor takin a hril. Pu Kovind hi zanita India-Bolivia Business Fo-rum a khawm a \hang. Hieng laizing hin In-dia le Bolivia chun kawng tum tuma thawtlangna ding

Memorandum of Under-standing (MoUs) 8 an ziek. MoU ziek hai lai hin Culture; diplomats hai ta dinga Visa waiver arrange-

ment; academies, mining, space, traditional medicine, Centre of Excellence in IT le Bio-Oceaning Railway proj-ect hai a \hang.

President Kovind hi Bolivia chun chawimawina “Condor de Los Andes en el Grado de Gran Collar” an hlan. Kovind hi rambung pathum Croatia, Bolivia le Chile hai sir dinga March 25, 2019 a kha India ram suoksana inzin a ni a, Cro-atia ram a sir zo hnungah Bolivia rama cham mek a ni a, Bolivia rama inthawk Chile pan nawk a ta, April 4, 2019 khin India ram tieng a hung kir nawk ding a nih.

Kanhaiya in crowd-funding in Rs. 31 lakh a hmu tah

Patna: Lok Sabha Elec-tion hung um dinga Begu-rasai biela CPI candidate Kanhaiya Kumar chun tuchenah India ram hmun tum tum-a mi 2,400 haia inthawk crowdfunding in Rs. 31 lakh a hmu tah. Pawisa perawn tak chu publisher hlui niin Rs. 5 lakh zet a pek a, Rs. 100-150 inkar petu 1,500 an um bawk. Election Commission in hmang thei chin dinga a bituk Rs. 70 lakh hmu tling a ni huna crowdfunding hi chawlsan ning a tih.

Jet Airways Pilot han April 1-ah strikeMuMBai: Private car-rier Jet Airways pilots 1,000 chuong hai chun Bank-a inthawk an hlaw pek loa um haia ding Zir-tawpni chen khan fund an la dawng naw leiin April 1, 2019 khin “No Flying” nuorna nei an tum chu feth-lengpui an tum. Pilots 1,100 vel um nia inhril National Avia-tors Guild (NAG) palai hai chun an hlaw pending la um hai le March 31 chenah revival plan pek an ninaw chun April 1, 2019 khin vuongna khal lo din-gin thutlukna an lo siem a nih.

Catholic thiempu chuongna \hangin Car 3-a in-thawk Rs. 10 crores deuthaw man

Khanna: Punjab-a chun Inrinni khan Police han Jalandhar district-a Par-tappura hmuna Catho-lic thiempu chuongna Car \hangin Car (SUV) pathum haia inthawk sum-fai Rs. 10 crores deuthaw dapdawkin an man a, In-come Tax le Enforcement Directorate kutah an pe-klut niin SSP Dhruv Da-hiya chun a hril. Car a chuong hai lai hin Partapura village-a Biekin-pakhata thiempu Anthony khawm a \hang niin Police thusuok chun a hril. Hieng pawisa hai dapdawkna

Car hai chu Registration number hai chu- PB-10-GB-0269 (Ford EcoSport), PB-02-BN-3938 (Innova) le PB-06-AQ-8020 (Maruti Brezza) hai an nih. Pawisa dapdawk le mana um hi Rs 9,66,61,700

crore nia hril a ni a, Model Code of Conduct (MCC) hmang a nia inthawk vawikhat thil thua sumfai man rawn tak \um la nia hril a nih. Pawisa dapdawkna Ford EcoSport-a chuong

hai chu- Anthony of Partap-pura, Jalandhar le Rachpal Singh of Bhikhiwind, Tarn Taran hai annih. Anthony hi tuta hma meta Nun suol-luitua intum Bishop Father Franco Mullakal of Jaland-har mi ringzo a nih. Innova -a chuong-hai chu Derabali Panvil, New Mumbai mi ve ve RaviLnder Lingayat le Shivangi Lingayat hai le Ashok Kumar of Bilaspur, Himachal Pradesh hai an ni a, Maruti Brezza a chuon-ghai chu -Harpal Singh of Chhoti Baradari, Jalandhar a nih.

NDA in Assam Accord le hnam 6 hai ST status pek a tum: PMMOran: NDA sawrkar chun Assam Accord suk-puitling le Assam rama hnam 6 hai Scheduled Tribe (ST) status pek tu-min theitawpin hma a lak a nih tiin Inrinni khan a hril. Lok Sabha election hung um ding le inzawma Inrinni-a Assam-a Lok Sabha candidates hai ta dinga vote campaign a nei huna hi thu hi Prime Min-ister Narendra Modi in a hril a nih. PM in a hril peinaah, Congress sawrkarin a lo chawlsan tah Assam Accord sukpuitling tu-min NDA sarwkar chun theitawp a suo a, Assam mi hai culture le inter-

est humhal tlat chu NDA thiltum a ni bakah hnam paruk - Ahom, Muttock, Moran, Chutiya, Koch Ra-jbongshis le tea tribes hai ST status pek tumin NDA sawrkar chun lampui a dap zing a nih tiin Pu Modi chun a hril bawk. Opposition Congress sawiselin, India in Inde-pendence a hmu-a inthawk

\hang tam tak sawrkarna an siem sungin In 40% vel chauin electric le gas connection an nei a, sienkhawm tuhin BJP sawrkarna hnuoiah In tin deuthawin electric le gas connection an hung nei ta a. Congress le Terrorist hai ti lo po chu BJP sarwkar ah an lawm seng a nih tiin Pu Modi chun a hril bawk.

NDA sawrkar hlawtlingna hrilin, NDA sawrkarin Assam ramah nuoi 5 chuong hai In a pek ta a, sungkuo nuoi 27 han Health insurance hnuoiah Rs. 5 lakh seng an dawng ta a, loneituhai khawm \hangpuina pek an nih. India hmarsakbiel chu India rama energy hmun-pui ni thei a ni thu hri-lin, sawrkar chun North East biel sukhmasawn a, mipui hai beiseina a tak inchangtir chu NDA sawrkar thiltum a nih tiin PM chun a hril bawk. Assam-a hin Lok Sab-ha seats 14 a um a, phase 4-in April 11, 18 le 23, 2019 haiah inthlangna a um ding a nih.

Dowry leiin nuh-mei raw hlum

MuzaFFarnaGar: Uttar Pradesh-a Muzaf-farnagar district-a chun Zirtawpni khan Haibatpur village-ah nuhmei pakhat chu mo thilsawm (dowry) ngenna le inzawmin nuh-mei pakhat raw hlum a nih. Raw hluma um hi So-nia a ni a, a pasal chu Ar-vind Kumar a nih. Hi thil tlung le inzawm hin Police chun Mr Kumar, a pa Mageram le a nu Man-dri bakah a farnu Suman hai chunga case an regis-tered. Kumar le a sunghai hi an inbihmang leiin man an la ninaw a, man tuma zawng mek an ni a. Sonia ruong hi post-mortem thaw dinga thawn a nih.

Drugs Inspector kap hlum

chandiGarh: Punjab-a Kharar Town a chun Zitawpni khan Drugs in-spector Neha Shorie chu a Office-ah pasal pakhat Balwinder Singh (50) chun Revolver hmangin a kaphlum a. Neha Shorie a kap hlum zo hin tlanhmang a tum a, sienkhawm Po-lice han an va nangchil leiin ama le ama khawm inkaphlum tumin an kap a, a thi nghal naw leiin hospi-tal panpui a ni a sienkhawm a hnungin damzo loin a thi. Ms Shorie hi Kharar hmuna Drugs and Food Chemical Laboratory a Zonal Licensing Official anga posting a nih. Thu dawngnain a hril danin Balwinder Singh hi Damdawi zawrna dawr lo siem hlak a ni a, sienkhawm dan kalin in-ruithei chi tum tum 35 lai zet a zawr leiin Ms Shorie hin kum 2009 khan a dawr licence a lo kansel pek le Singh hi case nei mek nia hril a ni a. Hieng thil leia Mr Singh hin Ms Shorie hi a kap hlum el ni dinga ring a nih.

ISRO in Rocket kapsuok en theina ding complex a hawngneW delhi: Indian Space Research Organisa-tion (ISRO) chun Chen-nai-a inthawk km. 105 a hla Sriharikota, Andhra Pradesh-a Bay of Ben-gal tuipui kamah Andra Pradesh-a a hmasa tak din-gin Rocket kapsuok lai en theina ding launch com-plex a hawng. Hi dungzui hin ISRO in metre 44-a insang le tonne 320 a rik PSLV rocket kap-suok lai chu mitlawng ngeia en nuom hai ta dingin launch complex-a inthawk an en thei ta ding a nih. Tuta hma chun officials

le a bik taka phalna pek hai chau naw chun hi lai hmuna rocket kapsuok lai en dinga launch-na hmun an lut phal a ni ngainaw a nih. US a National Aero-nautics and Space Admin-istration (NASA) chun hmun himna chenah mipui

a en nuom hai en thei din-gin rocket kapsuok lai en thei/a phal hlak a, chuon-gang bawkin India khaw-min mi naran hai khawmin rocket kapsuok an en theina dinga launch complex hi a hung hawng ve ta a nih. ISRO chun April 1, 2019, 9:30AM khin Sri-

harikota a inthawk hin Polar Satellite Launch Ve-hicle a kapsuok ding a ni a, ISRO in rocket vawi 47 a kapsuokna ding niin, satel-lites dang dang 29 a phur ding a nih. Rocket kapsuok lai en thei ding hai chu a tlawm takah kum 10 a upa an ni ding a nih tiin ISRO chun condition a siem a, Cam-eras, Video cameras le cel-lular phones hai khawm chawi phal ning a ta, sienkhawm launch com-plex chawilut an ni hmain \ha taka enfel phawt ning a tih.

GOVernMent OF MAnIpUrOFFICe OF tHe dIstrICt eleCtIOn OFFICer,

CHUrACHAndpUr

nOtIFICAtIOnChurachandpur, the 30th March, 2019

nO. 5 dC(CCp)/eleC/trG/ls-2019: It is herebynotified for informationtoallofficialsappointedaspollingpersonnelfortheupcoming17th Lok Sabha Election2019,thatFinalRoundoftrainingwillbeconductedatChurachandpurGovt. College, IB Road, as per schedule listed below;

date & time room no. Assembly Constituencypolling party

sl.no.

01.04.2019 (Monday) 11 AM

Room No. 1Room No. 2Room No. 3

TrainingofDespatching/Receivingstaff(AllStaffofSDOs,Ccpur&Pherzawldistricttrainers:ALLSDOs

02.04.2019(Tuesday)

10 am to 3 pm

Room No.1 55-Tipaimukh 1 to 10Room No.2 55-Tipaimukh 11 to 20Room No.3 55-Tipaimukh 21 to 30

Room No.4 55-Tipaimukh 31 to 40

Room No.5 55-Tipaimukh 41 to 50Room No.6 56-Thanlon 1 to 10Room No.7 56-Thanlon 11 to 20Room No.8 56-Thanlon 21 to 30

03.04.2019(Wednesday)

10 am to 3 pm

Room No.1 56-Thanlon 31 to 40Room No.2 56-Thanlon 41 to 49Room No.3 57-Henglep 1 to 10Room No.4 57-Henglep 11 to 21Room No.5 57-Henglep 22 to 32

Room No.6 57-Henglep 33 to 43Room No.7 57-Henglep 44 to 54Room No.8 57-Henglep 55 to 64

04.04.2019(Thursday)

10 am to 3 pm

Room No.1 57-Henglep 65 to 73Room No.2 57-Henglep 1 to 9Room No.3 60-Singhat 10 to 19Room No.4 60-Singhat 20 to 29Room No.5 60-Singhat 30 to 39Room No.6 60-Singhat 40 to 49Room No.7 60-Singhat 50 to 57Room No.8 60-Singhat 58 to 64

05.04.2019(Friday)

10 am to 3:00 pm

Room No.1 59-Saikot 1 to 9Room No.2 59-Saikot 10 to 18

Room No.3women personnel

(PresidingOfficer&PO1only)

Party No. 1 to 70

Room No.4Women Personnel

(PresidingOfficer&PO1only)

Party No. 71 to 123

Room No.5 59-Saikot 19 to 27Room No.6 59-Saikot 28 to 36Room No.7 59-Saikot 37 to 45Room No.8 59-Saikot 46 to 55

date & time room no. Assembly Constituency polling party sl.no.

08.04.2019(Monday)

10 am to 3:00 pm

Room No.1

ALLWOMENPERSONNEL

1 to 8Room No.2 9 to 16Room No.3 17 to 24Room No.4 25 to 32Room No.5 33 to 40Room No.6 41 to 48Room No.7 49 to 56Room No.8 57 to 64

date & time room no. Assembly Constituency polling party sl.no.

09.04.2019(Tuesday)

10 am to 3:00 pm

Room No.1

ALLWOMENPERSONNEL

65 to 72Room No.2 73 to 80Room No.3 81 to 88Room No.4 89 to 96Room No.5 97 to 104Room No.6 105 to 112Room No.7 113 to 120

Room No.8121 to 123 plus

reserves 2. Allpollingofficialsare informedto immediatelycollecttheirappointmentorder fromtheir respectiveHoDs/HoOs/Officesand report fortrainingonthescheduleddates(listedabove)withoutfail.

sd/-(shyam lal poonia)DistrictElectionOfficer,Churachandpur

GOVernMent OF MAnIpUrOFFICe OF tHe dIstrICt eleCtIOn OFFICer/dC

CHUrACHAndpUr dIstrICt

n O t I C eChurachandpur, the 30th March, 2019

no. dC(CCp)/eleC/eVM-VVpAt/ls-2019: InpursuanceofChief ElectoralOfficer,Manipur’sLetterNo.1/41/ELEC/INST(ECI)/EVMs-VVPATs/2017dated20.03.2019andthe subsequentECI’s LetterNo.51/8/7/2019-EMPSdated20.03.2019, it isherebynotifiedtoallconcernedparticularlycontestingcandidates/theiragentsandpoliticalpartiesfunctioningwithinChurachandpurandPherzawldistrictthatPreparationandCommissioningofEVMs&VVPATs in respectof 333(Threehundredthirty three)pollingstationof6(six)AssemblysegmentsfallingwithinII-OuterManipur(ST)P.Cwillbe held as per scheduled given below :

Preparation & Commissioning of EVMs & VVPATs

Time 10:30 AMDate 02-06 April,2019

Venue District Training Centre, Tuibong

2.TheStrongRoomsfortakingoutEVMs&VVPATswillbeopenedat10:00AMon 02.03.2019 and will be sealed once the Commissioning is over. 3.TheContestingcandidate/theirElectionAgentsordulyauthorizedrepresentativesofallrecognizedNationalandStatePoliticalPartiesfunctioningwithinChurachandpurandPherzawldistrictarerequestedtoparticipateandwitnesstheCommissioningandPreparationofEVMsandVVPATs.note: no Camera, Mobile phones or other communication/It devices are allowed inside Commissioning venue.

Sd/- (shyam lal poonia )DistrictElectionOfficer/

AssistantReturningOfficer,II-OuterManipur(ST)PCChurachandpur.

Afghanistan Tuilien Leiin Mi 17 An Thi TahKaBul: Taliban helpawl han bomb le silaia an runa an sukbuoi ti tak lovah, thlaler ram \awl anga ngai Afghanistan thlangtieng biel chu tuilien leiin in hai a len hmanga, Inrinni chen khan mi 17 an thi tah tiin

government official thusuok chun a hril. Sawrkar thusuok hril dan chun, Ningani a inthawk khan ruo sur le thlipui inthawkin, ruopui vanawn intan lovin a sur zinga. Turkmenistan le inrina tieng Jawzjan ah mi 12

an thia, Badghis ah mi 2 an thi bawk, tiin National Disaster Management Authority-a thupuongtu Hasibullah Shir Khani chun press a hril. Annihai baka hin Herat le Sar-e Pul province ah pahni an thi bawk a. Chengna in 500

neka tam a suksiet vawng tah a. Tuilet chu beidawngum tak le \ium tak an tah, tiin a hril. Ni kum khawm khan March thla bawk hin Western Afghanistan ah ruo a sur rawn leiin tui a lo let tah niin a hril.

President Trump-in Kim Jong Un Lekhaziek A PekWashinGtOn: Tula i hnaia Reuters-in US President Donald Trump le North Korea President Kim Jong Un, Hanoi, Vietnam-a an inbieknaa thil tlung a hmusuok a phawrlang dan chun,inbiekna an nei lai khan President Trump chun Kim Jong Un kuomah lekhaziek, North Korea nuclear bomb le fuel po po US kuta pe suok dinga hrilna a pek niin a hril. R e u t e r s - i n a l e k h a (document) le a hmu thuziek President Trump-in a pek hi, Feb. 28, 2019, Hanoi-a Metropole Hotel inbiek laia mi a nih a. English version niin, US position le nuom dan le tum dan fel taka ziekna a nih tiin a hril. Official tak le langchang taka an inbiekna \awng inlettuin an let zing tho laiin, Trump-in official taka Kim

kuoma a ditna (US sawrkar ngirhmun) a hrilna a nih a. Inremna a um chun uolau taka pek ding ti a nia chu, inbiekna a ul tah leiin Trump chun Kim kuomah direct-in ama kut ngeiah a la hmu dingin a pek niin Reuters chun, US official hming thup ihril a hril. Kha nia inbiekna kha a lailung lai tak a tawp dai a. A zova an bu fak ding khawm an fak tlang ta nawh a. Hme

inhnik le bu inhnik tak tak, Vietnam Rice le vawksahai a dei vawnga chu boruok a lum em em a. Inbiek pawt tanna san hril an nawa chu hi Document a inthawk hin a fie el thei tiin a hril bawk. Hi Document um thu hi Summit zo ni hni hnunga National Security Adviser John Bolton-in press conference a ko khan a puong a. Bolton hin Document sunga thu um

a puonglang vawng nawa chu, ama’n kum tamtak a buoipui tah ‘Libya Model’ tia a hril, North Korea-in vel tam a hnawl Denuclearization thaw dan ding niin suituhai chun an hril. Kim Jong Un chun hi Document, Nuclear bomb suksiet dan ding John Bolton rawtna (Libya Model) hi a theida em em a. Anachu, kawng danga sumdawngna ding le inlaichinna Trump le siem a nuom laiin John Bolton le Mike Pompeo han Trump an hung nawr sek leia Trump khawm suoktau niin an hril bawk. Kha Document kha, Trump-in \awngbaua hril nekin, an inbiekna a ul ta tho tho chun, remchang huna Kim tiem dingin Bolton le Pompoe ditdanin Kim kutah a sie/pek niin an hril bawk.(Reuters)

Page 4: Hmasawnna Thar - NEITHAM.IN Thar/2019/March/HT-31-03...2019/03/31  · kuoma \awng\ainaa hun hawngin Executive meet-ing \an a nih. Hmar Inpui Executive meeting huna hi resolution iemanizat

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthla|au (March) 31, 2019Pathienni (sunday)

sun ZAWMnA.......

Football Fixtures: March 31, 2019PrEMIEr LEaguE

Cardiff City v/s Chelsea- 6:35PMLiverpool v/s Tottenham - 9:00PM

SPaNISH La LIgaLevante v/s Eibar - 43:30PM

Rayo Vallecano v/s Real Betis - 5:30PMSevilla v/s Valencia - 7:45PM

Valladolid v/s Real Sociedad - 10:00PM

SErIE aParma v/s Atalanta - 4:00PM

Fiorentina v/s Torino - 6:30PMFrosinone v/s SPAL - 6:30PM

Roma v/s Napoli - 6:30PMBologna v/s Sassuolo - 9:30PM

BuNDESLIgaHannover v/s Schalke - 7:00PM

Eintracht v/s Vfb Stuttgart - 9:30PM

FraNCE LIguE 1Amiens SC v/s Bordeaux - 6:30PM

Monaco v/s Caen - 6:30PMDijon FCO v/s OGC Nice - 6:30PM

Nantes v/s LOSC - 8:30PM

K-Pop Park Bom-in Album thar ‘Springs’ Tlangzar

seOul: Korean Pop star inlar tak el, 2NE1 member hlui, 2014 laia Drugs leia hmingsie inlang ta lo vang vang, Park Bom chun kum riet lai a chawl hnungin hung kir nawkna dingin Album thar ‘Springs’ ti chu Nilaini khan Seoul ah a tlangzar a, ring nekin fans an la tam hle. J o u r n a l i s t l e a m a ngaisangtu fans tamtak hai hmaah, hmel fresh deu Park chun, “Mi haiin an mi lo lawm nawk ka beisei” tiin beiseina thar leh a hril a. A hla hmasatak ‘Springs’ ti khawm hi ama hming Korean \awnga Springs tina ‘Bom’ le thuhmun a nih a. Chu hmanga a phuok a nih. “Springs hun hi mi tinin ei nghakhla a, thing le ruo han hna thar an hung inder suok (nawk) ang hin kei khawm ka hringnunah hung inder thar nawk ka tum a nih” tiin a hrila, fans hai an khek dur dura an lawm em em. Park Bom hmu nuomin Reporter chen tamtak Steps haiah an kai sang a. Fans hai mobile camera leh a thla pakhat

bek la tum innek buoi leh thu a hril thei naw vang a nih. “Ka hla thar ‘Springs’ ang hin ka nuna hun thar hung inder thar nawk ding hi ka nghakhla taluo a. Ka nervous taluoa zana ka in thei naw hiel a nih” tiin a hril. Park album thar ‘Springs’ hi love song a nia chu 2NE1 a ruolnu Sandara Park le an inlang kawpna khawm a um a. A hringnun inhawi taluo bek lo, beiseina thar neia hmatieng pan zai rel mek chanchin a nih a. A hmelah tumruna hmu theia, “Will Springs come for me again?” tia a sak lai hei hmu chun lungril a tawk hle. Chuonga zawna ama le ama indawn peia hla nal taka a sak pei chun, a tawp tieng chun ama le ama bawk inhnemin, “Aw, ka ta dingin Springs hung inher suok nawk ngei a tih” tiin hlasakthiem le hla phuokthiem tamtakin an inhnem angin ama le ama an hnem tah a nih. Park Bom album thar, abikin a s ingle hla thar ‘Springs’ hi, 2011 kuma ‘Don’t Cry’ single dawta a single thar nawkna hmasatak a la nih. Park hi an inlar vanglai t a k 2 0 1 4 k h a n , U S - a inthawkin 2010 khan South Korea ah international postal s e rv i ce hmang in Drugs (amphetamines) tawl lut a tum ti thu suiin thubuoi a nei a. US a um laiin damdawia a hmang a ni leiin Korea a fe ta ding leiin post-a thawn a ni thu a hrila, damdawia a hmang a ni leiin thubuoi siem khum lovin a um hlaua a vangnei hle. (AsiaOne)

Sala pilot David Ibbotson kha zan huna vu-ongna khal dinga qualify lo a nih: Report

lOndOn: January 21, 2019-a Footballer Emil-iano Sala (28) chuongna vuongna tuoksiet tuoka English Channel tuipuia tla vuongna chin khaltu (pilot) David Ibbotson kha color-blind nia hriet a ni a, kha lei khan zan huna vuongna khal dinga qualify lo a nih tiin report chun a hril. UK Civil Aviation Au-thority (CAA) ruok chun Air Accidents Investigation Branch (AAIB) in inves-tigation an thaw mek an

zo hma chu iengkhawm hrilchieng thei a ninaw thu a hril. AAIB chun pilot David Ibbotson license in-vestigation thaw mek a la ni thu a hril. Hieng laizing hin Reg-ulatory authorities hai chun Mr Ibbotson of Crowle, North Lincolnshire khan a UK private pilot license-ah zan huna vuongna khal theina “night rating’ a nein-aw niin a hril. Record chieng tak vantlang hmu thei dinga

pholang le hmu thei ninaw sienkhawm Mr Ibbotson licence kha sun hun chaua vuongna khal theina a nih tiin report chun a hril. Argentina footballer Sala kha French Club Nantes a inthawk pound 15 million-a Premier League club Cardiff City zawm dinga contract a ziek zo; a team-mate hai farewell hmangzpui zoa a club thar zawm dinga a pilot le chau chuonga Nantes a inthawk Cardiff pana an vuong laia tuipuiah tla thlaa thi an nih. Sala hming tluon chu Emiliano Raul Sala a ni a, October 1990 a Esperanza, Santa Fe, Argentina hmuna pieng a nih. AAIB chun Sala tuoks-iet tuok an suizui mek le inzawma full report kum 2020 kumbul vel khin an puonglang phak ring a nih.

Sarri chun Callum Hudson-Odoi chu club-ah a la um zing a beisei

lOndOn: Chelsea boss Maurizio Sarri chun, Eng-land international Callum Hudson-Odoi chu Chelsea club-ah la um zing a beisei thu a hril. Kum 18 chaua upa Hudson-Odoi hi a dittu club an tam a, Bayern Mu-nich in an beisei bakah kar

hmasa khawm khan Euro-pean clubs dang dang han an dit thu an hril tawl a nih. Odoi hin January, 2018 khan Chelsea le Newcastle in FA cup an khel \umin Chelsea ta din-gin senior-ah a khel \an a, season nuhnung taka khan substitutes in vawi 4 a um

a, tuta season fe meka hin vawi 19 an lang ta a, Eu-ropa League matches-ah vawi 8, FA Cup ah vawihni le League Cup-ah vawikhat a khel bawk. Sarri chu, season hma-sa khan Odoi hi kum 17 chau a la ni a, sienkhawm game 3-4 vel a khel a, tuta season-a hin hma a sawn hle a, kum 18 chau la ni sienkhawm game 19-20 vel a khel ta a, an \hang dan ding ang takin an \hang a nih. Season nawkah chun matches 30-35 vel Odoi hin a khel phak a beisei thu hrilin, Europe-a palyer pawimaw tak hung ni ding a nih tiin a hril.

Remtina \hang loa nuhmei reporter a fawp leiin boxer Kubrat Pulev suspendedcaliFOrinia: Bulgar-ian Heavweight boxer Ku-brat Pulev chu zani hmasa zana Costa Mesa, Califor-nia hmuna Romania mi Bodgan Dinu le an inhnek, hratna a chang zoa Vegas Sports Daily reporter Jen-nifer Ravalo in interview a nei hunah a remtina \hang loa a hmur/hner-ah a fawp thut leiin California State Athletic Commission (CSAC) chun hremna pein a suspended. Video-a an lang danin interview nei lai Pulev in a fawp thut hin a hril hai hle a, Pulev hin a fawp zoin inter-view thaw a ni leia lawmthu hrilin a fehmang san a nih. Interview huna hin hril hai deuin Jennifer Ravalo hi innui ve tho sienkhawm Pu-

lev chunga dan anga action lak a ni theina dingin hma a lak a, a lawyer chun CSAC chu kum 37-a upa Pulev hi a boxing licence lakir pek din-gin a ngen. CSAC khawmin hi thil tlung hi a ngaimaw hle thu deputy Director of Communi-cations Veronica Harms chun

a hril. Hi le inzawm hin Cali-fornia hmuna inhnek dinga license pek nawk a ni hmain Kubrat Pulev hi Commission hmaah an lang ngei ding a nih tiin a hril a. hearing nawk chu May thla khin nei ni dingin CSAC chun a hril a, hi huna hin Ravalo khawm \hang a

tum. Pulev chun a chet dan mawinaw tak lei hin ngaidam a lan hni naw a, ruol\ha an ni thu a hril. Sienkhawm CSAC chun a suspended tho a nih. Ravalo layer Gloria Allred chun, Pulev chetdan hi thil mawi lo le dan kal a nih tiin a hril. Jenny SuShe tia hrietlar ni bawk Ravlo chun, ‘inter-view kan nei laklaw laiin a mi fawp ringawt a, hril ding kan vai a, kan zak a, ka ham hai vawng bawk a nih’ tiin a hril a. Hienga a mi fawp hnung hin ka bag hai siena dawkan panin ka thil hai ka sukfel lai hung nawkin, a kut pahniin ka mawngtam a hung \am rak a, iengkhawm hril chuong loa innui uor uor pu-min a mi fesan nawk nghal a

nih tiin a hril. Pulev hin ruol\ha an ni thu hril sien khawm Ravalo chun inhnek hma chara inhmelhrie chau an ni thu hrilin Pulev chet dana hin a lawmnaw hle thu a hril. Pulev hi IBF manda-tory challenger nia hi title kawl mektu Anthony Joshua inhnekpui thei ding laia mi a nih. Kum 2017 khan An-thony Joshua leh inhnek dinga riruong siem a lo ni a, sienkhawm a dar hliem leia an hnukdawk leiin an lo inhnek ta naw a nih. Pulev in tuta hma khan Dereck Chisora le Hughie Fury hai \hangin profession-al boxing vawi 28 a khel ta a, chu laia a la hne lo/lost sun chu kum 2014-a Wladimir Klitschko laka a tlawm kha a nih.

Miami Open:

Federer le Isner han final an inkhel ding

caliFOrnia: Miami Opens khel me-kah Inrinni zingkar (IST) khan Roger Federer (37) chun men’s singles semifi-nal-ah Canada mi kum 19 a upa Danis Shapovalov 6-2, 6-4 a hnein final a lut.

Semifinal hmasaah Zirtawpni khan defending champion J.Isner (33) chun F. Auger Aliassimine hnein final a lo lut ta bawk. Pathienni hin Roger Federer le J. Isner han final inkhel an tih. Tuta \um hi Roger Federer Mi-ami Open final vawi 5 a lutna a ni tah. Shapovalov hin Federer hne zonaw sienkhawm kar thara ranking thar insuo a ni hnunah top 20 a kai phak ta ding a nih. Women’s singles a chun Inrinni zan khan Asleigh Barty le Karolina Pliskova han final an inkhel.

Janet Jackson Rock And Roll Hall Of Fame ah LaklutneW yOrK: Joseph Jackson a nauhai pahni hlasakthiem le inlar tak tak pahni laia pakhat dama la um, Janet Damita Jo Jackson @ Janet Jackson chu a album hmasatak a tlangzar a inthawka kum 37 naah hlasakthiemhai chawimawina insangtak Rock & Roll Hall Of Fame ah laklut a ni ve tah. Jackson unauhai laia naupangtak, Michael Jackson a sangnu hi, Zirtawpni khan Barclay Center, Brooklyn, New York ah Janelle Monae-in a laklut tah a nih. Ropuina hmuna a hming laklut a ni bakah, hun nuhnung tienga NU nih ve tah Janet hin lawmman a lak laiin a naupa kum 2 mi chauvin ‘hmangaina indiktak umzie’ an hrietsuoktir niin a hril. Lawmman dawngna thu a hrilnaa chun, “Ka naupa dittak, i chungah lawmthu hril ka nuom a nih. Ka naute hmel\ha” tiin a \an a. “Zingkar zatin inhma tak takin ama zaihla remin a mi keitho zie a. Ka hringna i nih a, ka hringnun i nih. Hmangaina indiktak, condition um lo hmangaina ngei chu i min hmusuoktir. Mama’n a hmangai che, Eissa” tiin thu an sam. Hi baka hin vawisun a nina nih thei dinga siemtu a pa Joseph Jackson kuomah lawmthu a hril bawk. Janet chun, a naupang lai Lawyer ni a nuom hlak a. Anachu, a pa (Joseph Jackson) hin ‘wonderful performer’ nisien a nuompui a. “A mi chophura. Amain a mi hrilhmu hmasatak a. Ama a nih ka nina ni dinga mi chopura mi sukhrattu hmasatak chu. Ka pa, ka pa dittak” tiin June 2018-a muol liem tah

a pa chanchin a hril. Chubakah, a u Michael Jackson hlawtlingna chun nasatakin a chophur bawk niin a hril a. Michael Jackson a hung hlawtling khan a pa inchuktirna a ngai pawimaw nawk zuola. A pa ditdan ang takin ‘wonderful performer’ ni chu a tum tah niin a hril

a. “Anachu, a awlai naw hle” tiin a hril. Janet chun Rock And Roll Hall Of Fame ah hin nuhmei tamlem laklut pei thei ni hai sien a nuom thu a hril bawk. Host, Indian-American Monae khawmin, Janet hlasakin a inspire thu hrilin, ama ang (Indian) le Janet ang (midum) a tamlem an la hung lut ve pei a beisei thu a hril ve. Janet Jackson hin a hlasak fakzawngna career chu 1976-a ‘The Jacksons’ variety show a inthawk khan a \an a. Kum 18 a niin ‘self-tilted studio album’ hmasatak a siem a. An lar tak taka khawvela hming a serna le Star a kaina chu album pathumna ‘control’ (1980) kha a nih. Hla hit inlar tak tak ‘What Have You Done For Me’, ‘Nasty’ le ‘Control’ hai zarin a album chu copy 10 million neka tam zawr suokin kum tamtak ‘Best Album’ nina a hau a nih. Musical Star a nina chu an \hang pei a. Album nawk “Rhythm Nation 1814” lem chu 1990 a ‘best selling album’ a nih a, 12 million copy zawr a nih. Tuchen hin studio album 11 a siem tah a. A thar tak chu ‘Unbreakable’ (2015) kha a nih. Janet Jackson hin a pasal Muslim millionaire Wissam Al Mana leh naupasal Eissa (2) January, 2017 khan an nei a. Amiruokchu, nau an nei zo thla thum hnungin, Christian indiktak ni a la nuom si, an pa hlak Muslim nina a suoksan thei bawk si nawh. London-a um zing laiin an in\hea, US tieng a hung kir nawk tah a nih. Wissam le hin ruol\ha angin an uma, an nau chu ama’n a umpui.

Shah Rukh Khan le Gauri Khan Most Stylist

MuMBai: ‘King Khan’ Shah Rukh Khan le a nuhmei Gauri Khan (interior designer) hai chu Hindustan Times Most Stylish Couple award 2019 inhlan an nih. Award inhlanna hunser hi Zirtawpni khan St Regis, Mumbai ah nei a nih a. An nupa’n an nal dun hle. Award laka an fe hin thu hrilna hun tawite pek an nih bakah an nuom tak hril dinga ti an nih a. Black Carpet an hung hraw laiin an thuruk an hrillang bawk a. Tum an chei sawt thei lem ti chu open secret-in an puong. Khawhnungah Award an dawng zova a hril dan chun, “Style ka hriet hai po po hi Gauri a inthawk vawng a nih. Kei chu style nei lo ka ni ve ringawt a. Boring tak le basic tak ka na, Gauri hin style le iengkim chu a hung laklut lem a nih” tiin a hril. Fashion designer le stylist na na na chun hril ding khawm a hriet ve a. Chuonga an pa’n a hei inpak chu an nui har har a. An pa mizie a hril suok ve a. Mipui lawmzawng

takin, ama (nuhmei) nekin Shah Rukh (pasal) an chei sawt thei lem niin a hril. “Kan suok ding zatin kei chu minute 20 velin kan zo hman a. Ama chu darkar 2-3 vel a aw hlak. Chu chu, kha kha, khawlam a um? ti a tam thei. Vawizan chu a special bik deu leiin ka lak sawta, darkar thum ka awa, ama chun darkar ruk a aw thung” a ta, mipui an innui nasa hle. Host Vicky Kausal chun kum 27 an innei taa chu an la tlangval-nunghak hle thu a hril a. Shah Rukh Khan chun, “Kya baat kar Raha hai, naupang teta inthawkin young stylist kan nih tah annawm” tiin a hril a. Vicky chun an naupang deu lai thlalak hlui deu pakhat a hung phawrlang a. Darjeeling an inzinna a nih a. “Hi thlalak kan lak lai hin ka la pasie hle a. Gauri chu middle-class an tah a. Paris ah ka \huoi ding thu ka hril a. Pawisa ka nei naw leiin Darjeeling ah ka \huoia. Paris a sawn thoa, kan hlim a nel. Darjeeling-a kan honeymoon a nih” tiin a hrilfiea, an lawm hle. Gauri hin thlalak a nuom ngai naw thu a hril bawk a. “Gauri hin thla lak a phal ngai nawh a. Tuhin chu family selfie pakhat ka lak a phal tah” tiin a hril a. Gauri chun, “Thlalak ka phal nawna san chu an siem sawt thei ema a nih. Family iengtinam kan inlanga ti a ngaisak nawh. Ama nal dan ding chau a ngaituo hlak lei a nih” a ta, mipui an innui nasa hle. Award an dawng lawmnain SRK chu Radhika Apte leh ‘Aaj Ki Raat’ film hla setin an lam a. A lam zovin, ‘Hi hla shooting kan thaw lai tu’m a nih (Gauri) a hung am ti hnungtieng ka en deu zinga, a tak rama chu ama naw chu an um chuong nawh” a ta. An lawm tlang hle. SRK le Gauri hin nau pathum an nei tah.

rawse tiin, BJP Union Minister 78 laia 28 chu Court-a criminal case nei an nih, tiin a hril. MPCC President Mr Gaikhangam chun, “Term khat chau BJP sawrkar in-lal sungin Constitution a thi hman vanga. Mipuiin kam zalenna (Freedom of Speech) le nuomna na um theina (Right to Live) hai an chan hman vang a nih” tiin, BJP chu NRC le CAB hai hmanga Hindu hai chau hum tum, midanghai ta dinga \ium niin a hril. ADC/CCPur Chairman lo nih tah, a tira Congress ticket renga MDC tling, Tuivai bieltu Pu Langkhanpau Guite chun, BJP a lo zawm ela chu mi thlierhrang nei party a nih ti a hriet suok leia Congress zawm nawk niin an hril a. Hill People Union anga an um lai le BJP an lut hnung khawmin, mimal inthlierhrangna leiin BJP sawrkar chun chanvo \ha iengkhawm a pek nuom naw niin a hril a. Citizenship Amendment Bill (CAB) 2016 thuah, mipui dodalna nasatak a um hnung khawma BJP ngaidan le hlen \ep \ep a tum danah a lungawi naw bawk niin a hril bawk. BJP Imphal Central District Mahila

General Secretary hlui, Ms Ningthoujam Kavita Leima of Singjamei chun, Manipur hmakhuo chu development chauvin san-him le humhim thei an naw a. Humhimna dinga Dan hai hmanga thaw ngam a ngai a nih tiin, Congress chauh hi Manipur in-pumkhatna humhal theitu ding nia a hriet leia zawm a nih thu a hril ve. Congress chun Elections ah hrat ngei tumin Churachandpur campaign khawm April 2, zing dar 11am khin YPA Hall, Hi-angtam Lamka ah nei a tum a. Outer PC-a candidate Mr K. James (Lalrawngbawl) ta dinga campaign \an a tih. Hi huna hin CM hlui le CLP Leader Pu O. Ibobi Singh chu khuol lien ning a ta. Functional President ah Pu Gaikhangam, MPCC President niin, Khuol Inzaum ah Pu TN Haokip, Ex-President MPCC \hang a tih. Meeting hi Dr Chinkholal Thangsing-in kei\huoi a ta. Pu Lalngheta Hmar, Presi-dent, CCPur DCC-in Welcome address hril a tih. Fiela um le \huoitu hran hran haia in-thawk thuhril ngaithlak ning a ta. Hun tawp lawmthu hrilna chu Pu T. Mangha Vaiphei, Ex-minister-in hril a tih. Mi tin \hang din-gin an fiel. (IT/PNS)

Kum 2 sung BJP Manipur sawrkarin Rs. 2, 000 Cr

Sawrkarin a ngaisak nawna le vengna pro-gramhai a ngaithana leia inthawka a hung hluor nawkna chu 1977 a inthawk khan a nih tiin, ngaithana hi tukhawma nei tah lo dingin a ngen. Malaria pungna chu tui indil le tui bal um sawt taluo, dum le bottle kawi le motor tyre tui intling sawtnahai le Tanky tui sawt tak tak siena le nulla balhai a nih tiin, mani kawl le kienghai fai taka sie zing dingin a ngen a.

Malaria chu thokanga inthawka inkai-sawng thei a ni leiin thokang laka fimkhur ding le, iniringhla hai chu a thlawnin PHC/PHSC a Nurse hai po po kuomah iengtiklai khawm Test thaw thei zing a nih tiin Dr Serto chun a hril bawk. Manipur ah ni kum 2018 khan case pakhat thi a um a. A vawikhatna din-gin Chikungunya case chu Kangpokpi le Tamenglong ah mi pathum hmusuok an nih, tiin a hril. (DIPR)

Manipur chu Malaria um lona a ni vat el thei

Brexit-ah PM May Hrat Nawh, April 12-a EU Suoksan Ding

lOndOn: Britain-in March 30 a inthawka European Union a suoksanna ding thu le inzawma Inremna (Deal) neia suoksan ding le ding naw thua vote la vawi thumnaa khawm Prime Minister Theresa May-in a hne nawk naw leiin, a suoksanna ding April 12 khin sawn hlat a \ul tah tiin a hril. Brexit chu Deal neia thaw ni rawse tia Ms May-in a rawtna chu \um thum hnawlin a um a. A tawpna takah EU hotuhaiin Inremna \ha tak neia in\he \ha an ti leiin hun an la keiseipek a. Zirtawpni khan British Parliament chun vote 344-286 in May rawtna an hnawl thlak leiin an suoksan dan ding a chieng kuong ta nawh. Prime Minister May chun, “Inpui vote thlak dan

a inthawkin ei hmakhuo ding a chiengkuong ta nawh a. Mipuiin 2016-a EU suoksan an rawtna chu Inremna \ha tak neia suoksan ei nuom si naw chun Inremna nei lova EU ei suoksan a \ul ta ding tina a nih” tiin a hril a. Snap election ruok chu ko el bik a tum naw thu a hril. Brexit supporter hai chun Parliament tuolah nourna neiin MP a kal zawnga vote hai chu mipui phatsantuah intumin, Opposition MP po po le Conservative hel MP hai chu inban dingin an phut a. Tamtakin Referendum nei thar an ngen bawk. Hienglai zing hin Inremna neia suok a rem ta naw ding anga a um leiin European Council President Donald Tusk chun April 10 khin EU

hotuhai meeting-in Britain suok dan ding an hriltlang ding niin a hril. EU chun Prime Minister May rawtna \ha an tipuia, British MP han san dang dang leiin an pawmpui naw a nih. H i e n g l a i z i n g h i n Britain-in EU chu Inremna iengkhawm nei loa a suoksan khawmin, US leh Trade Agreement neia an um dan ding President Trump-in a ngaituo ding a nih tiin national security adviser John Bolton chun a hril. Kum hni la i ze t PM May sawrkin-in ‘Withdrawal Agreement’ a buoipui chu tum thum zet hneban a ni tah leiin Agreement nei lova a suoksan tho tho a \ul ta ding ding a nih tiin BBC chun a puong. Prime Minister May hin a buoipui nasa tah bawka. Tuta Agreement hi Parliament-in a pawmpuia, Deal neia suok ding tia vote a hne chun ama chu inban tah dingin a hril a. Amiruokchu, Agreement neia suok ding tia rawtna chu a hrat naw nawk tah leiin, Deal nei lova suok dawk ding khawm nisien a bawzui a \ul tah leiin an ban tum ta nawh. (AFP)