34 | CROWetcetera nr. 6 | september 2011

Bouwprocesmanagementwww.crow.nl/bouwprocesmanagement

project- enbedrijfsprocessen

conceptfase

technische processen

planvorming

investeringsmanagement communicatie

risicomanagement kostenmanagement

kwaliteitsmanagementomgevingsmanagement inkoop/levering

projectmanagement

acquisitie

configuratiemanagement informatie(document)management

afspraakprocessen

ontwikkelfase realisatiefase sloopfasegebruiksfase

e.a.

focus handboek

CROW heeft de tweede versie uitge­bracht van het Handboek specifice­ren. “Je kunt echter beter spreken van een heel nieuw handboek”, zegt Arjan Visser. Hij is project­leider bij CROW op het gebied van specificeren. Hij is tevens auteur van het nieuwe handboek.“Hiervoor zijn twee aanleidingen”, vervolgt hij. “In de eerste plaats is de kennis van het specificeren de afgelopen paar jaar sterk toegeno­men. Daarnaast groeit de rol van systems engineering. Dit is de methodiek waarop het specifice­ren is gebaseerd.”

Eén taalKennis van systems engineering wordt in het handboek op een eenvoudige wijze aangereikt, met

als kader de Leidraad Systems Engineering voor de gww. Dit kader is gebruikt zodat de sector met één taal spreekt en van dezelfde principes uitgaat. Daar­naast is aansluiting gezocht bij verwante vakgebieden, zoals risi­comanagement en projectma­nagement. Bovendien is er aan­sluiting op uniforme werkwijzen zoals de Standaardsystematiek kostenramingen (SSK).

Wat ook heeft meegespeeld, is de perceptie van gebruikers dat het handboek vooral bestemd was voor opdrachtgevers, zegt Visser. “Dat is nooit de bedoeling geweest, maar dit was wel hoe men tegen het handboek aankeek. In de nieuwe versie is daarom beter duidelijk

gemaakt, dat het ook voor andere partijen geschreven is. In iedere fase van een infrastructureel pro­ject kunnen betrokkenen hun voordeel doen met het nieuwe handboek, van planvorming tot uitvoering.”

Een andere indruk van de eerste editie was dat het alleen voor nieuwbouwprojecten bedoeld was. Ook dit beeld klopt niet, maar is wel begrijpelijk gezien het beschre­ven stappenplan. Om een goede indruk te geven, komt in de tweede editie duidelijker naar voren, dat het ook goed toepasbaar is voor bij­voorbeeld het beheer en de renova­tie van infrastructuur. Hiervoor is nu uitgegaan van de gehele levens­cyclus zoals weergegeven in onder­staand figuur ‘de hartslag van een bouwwerk’.

PraktijkgroepUiteraard hebben de ervaringen van gebruikers van de eerste editie

De kennis en de praktijk van het specificeren ontwikkelen zich

snel. Daarom heeft CROW een nieuwe versie uitgebracht van het

‘Handboek specificeren’.

Auteur: Jan van den Berg

Handboek specificeren is vernieuwd

CROW-publicatie 289 ‘Handboek specificeren – Bouw-initiatieven uitwerken tot klantgerichte ontwerpen’ Bestellen kan via www.crow.nl/shop

09_Domein_6_Bouwprocesmanagement.indd 34 12-09-11 16:07

nr. 6 | september 2011 CROWetcetera | 35

Bouwprocesmanagement

Arjan Visser, projectmanager Bouwproces-management, visser@crow.nl

Handboek specificeren is vernieuwd

een grote rol gespeeld. Visser: “Er is een praktijkgroep met zo’n zes­honderd leden. Zij hebben veel praktijkervaring aangedragen. Bovendien hebben we ervaring opgedaan door middel van de cur­sussen op het gebied van specifice­ren en de feedback van cursisten. En ik heb al de toegenomen tech­nische kennis genoemd. Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot het uitbrei­den van de gereedschapskist met instrumenten en analysetechnie­ken. Een voorbeeld is de uitbrei­ding van de functieanalysemetho­dieken. Naast de FAST­techniek zijn er twee nieuwe technieken bijgekomen: de eenvoudige vraag­technieken en de flowblock­analyse. Ook is de morfologische box toegevoegd om tot innovatieve ontwerpen te komen, de trade­off­matrix om ontwerpen te beoorde­len en is er de aspectsysteemana­lyse om systemen op aspecten als duurzaamheid, veiligheid en betrouwbaarheid te analyseren.”

AansluitingEén ding is tijdens bij het schrijven goed voor ogen gehouden. “Het is praktischer gemaakt, meer gebrui­

kersgericht. Zo zijn er nu meer con­tractvormen beschreven in het boek.” De aansluiting op de UAV­GC­contracten is verbeterd en uitge­breid. Een uitbreiding vormt de aansluiting op de RAW­systema­tiek. Het doel is om zo breed en goed mogelijk aan te sluiten bij de diverse wijzen van inkoop. Zo past elk uniform contract bij deze werk­methode en is er geen reden om het schrijven van een UAV­GC­contract anders aan te pakken dan het schrij­ven van een bestek. Daarnaast is ook aansluiting gezocht met de aan­bestedingsvorm ‘gunnen op waarde. En in zijn algemeenheid met de leidraad aanbesteden.De totstandkoming van de nieuwe editie heeft meer tijd gekost, dan aanvankelijk was gedacht, legt Vis­ser uit. “We hebben echter tijd gestoken in het creëren van een breed draagvlak. Daarvoor was een brede input noodzakelijk. Om die te krijgen hebben we veel overlegd met allerlei partners in de sector. Zoiets kost natuurlijk tijd.”

Reëel beeldVisser hoopt dat het nieuwe hand­boek zal bijdragen tot een reëel

beeld van infrastructurele ont­werpen. “Nu zie je helaas regelma­tig dat er een ontwerp komt, dat niet volledig doordacht is. Er wordt wel eens te goedkoop begroot, omdat met een lagere prijs een groter politiek draagvlak ontstaat. Onzekerheden worden niet altijd duidelijk benoemd. Onze verwachting is dat bijvoor­beeld ontwerpers en planners met dit handboek duidelijker kunnen aangeven wat een ontwerp precies moet inhouden. Dan kan de poli­tiek een oordeel vellen op basis van betere en vollediger informa­tie. Leidend principe is ‘klant­vraag centraal’, dit vormt een goede basis voor functionele bouwwerken.”

Tot slot benadrukt Visser, dat het nieuwe Handboek specificeren ook voor CROW zelf een belang­rijke rol vervult. “Dit boek zal een nieuw uitgangspunt worden voor andere publicaties van CROW.”

Begin oktober wordt het ‘Hand-boek specificeren’ door CROW en zijn samenwerkingspartners aange-boden aan representanten van de bouwsector om het gedachtegoed aan de doelgroep uit te dragen.Met de komst van het nieuwe hand-boek wordt samenwerken in projec-ten makkelijker. Partners die specifi-ceren volgens de methode Systems Engineering stellen de klantvraag centraal, vinden elkaar in procesbe-heersing en systeemdenken, com-municeren eenduidig en werken daardoor als vanzelf beter samen. En dat is pure winst, in elk project.

Klantvraag centraal

09_Domein_6_Bouwprocesmanagement.indd 35 12-09-11 16:07