CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐộc lập - Tự do - Hạnh phúc

  ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN- Họ và tên: - Ngày, tháng, năm sinh: 02/09/1989- Cơ quan, đơn vị công tác: - Chức vụ/ chức danh: Giáo viên- Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm1. Tên sáng kiến: “Biện pháp rèn luyện thói quen biết quan tâm chia sẻ với mọi

người xung quanh cho trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A trường Mầm non 2/9”2. Lĩnh vực áp dụng: 2.1. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển tình cảm và kỹ năng xã

hội.2.2. Mục tiêu: Trong những năm gần đây, từ gia đình đến cơ sở giáo dục, chúng ta nghe nói

nhiều đến kỹ năng sống và giáo dục kỹ năng sống. Nhất là trẻ giai đoạn lứa tuổi mầm non. Trẻ từ 3-5 tuổi, giai đoạn này chính là thời điểm “ Cửa sổ vàng”. Trẻ dễ tiếp thu, xây dựng ý thức, thói quen hình thành nhân cách sau này. Trong nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ hiện nay, việc hình thành, rèn luyện thói quen quan tâm, chia sẻ cho trẻ lại càng được chú trọng. Chính vì vậy, giáo viên cần phải tạo mọi điều kiện cũng như cơ hội để trẻ được rèn luyện thói quen biết quan tâm, chia sẻ với mọi người.

Rèn luyện thói quen biết quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh giúp trẻ nhận biết về bản thân và các mối quan hệ xã hội xung quanh trẻ. Tạo cơ hội cho trẻ được tích cực tham gia hoạt động trải ngiệm, khám phá, học hỏi, sáng tạo. Phát triển năng lực cá nhân của trẻ.

Trẻ hiểu về cảm xúc của mình, từ đó trẻ học cách giao tiếp, ứng xử với mọi người xung quanh, có trách nhiệm với việc làm của mình và có kỹ năng xử lý tình huống phù hợp. Từ đó, phát triển toàn diện nhân cách trẻ.

Bên cạnh đó, việc rèn luyện cho trẻ thói quen quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh. Giúp cho giáo viên lựa chọn được những nội dung phù hợp, sáng tạo trong phương pháp tổ chức, góp phần nâng cao năng lực chuyên môn của bản thân

2.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:- Đối tượng: Biện pháp rèn luyện thói quen biết quan tâm chia sẻ với mọi người

xung quanh cho trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi.- Phạm vi nghiên cứu: Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ Mẫu giáo 5-

6 tuổi A trường Mầm non 2/9. Từ tháng 9/2019 – tháng 4/2019

3 . Cơ sở pháp lý:Trong sự nghiệp phát triển giáo dục, Đảng và nhà nước ta luôn coi trọng Giáo

dục mầm non, xác định nhiệm vụ Giáo dục mầm non là thực hiện việc nuôi dạy, chăm sóc giáo dục trẻ từ ba tháng tuổi đến sáu tuổi nhằm giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ. Hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học ở lớp 1.

Trong Chương trình giáo dục mầm non (ban hành theo Thông tư số 17/2009/TT- BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009) nêu rõ: Hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời.

Trong văn bản chiến lược phát triển giáo dục Việt nam giai đoạn 2011-2020 (Thủ tướng chính phủ,2016) đã nêu: Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là một trong những nội dung được Đảng và nhà nước ta quan tâm đặc biệt trong chương trình giáo dục ở tất cả các cấp học và các bậc học.

Về nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, trong Chương trình giáo dục mầm non ban hành theo Thông tư 01/VBHN-BGDĐT ngày 24/01/2017 đã yêu cầu thống nhất giữa nội dung giáo dục với cuộc sống hiện thực, gắn với cuộc sống và kinh nghiệm của trẻ, chuẩn bị cho trẻ từng bước hòa nhập vào cuộc sống; cung cấp kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi; giúp trẻ biết kính trọng, yêu mến, lễ phép, quan tâm, chia sẻ với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo; yêu quý nh chị, bạn bè...ham hiểu biết, thích đi học.

Kế hoạch nhiệm vụ năm học 2019-2020 của trường mầm non 2/9 năm đã đề ra một số giải pháp đổi mới chăm sóc, giáo dục, nâng cao chất lượng thực hiện Giáo dục mầm non, trong đó chú trọng tổ chức các hoạt động giáo dục hình thành và phát triển kĩ năng sống cho trẻ ở các độ tuổi.

Từ những nội dung chỉ đạo của các cấp các ngành, tôi nhận thấy được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo nói chung và cho trẻ lớp tôi đang phụ trách nói riêng.

Khi tham gia các hoạt động cùng với trẻ, tôi nhận thấy trẻ lứa tuổi mầm non, giáo dục kỹ năng sống nói chung và việc giáo dục trẻ biết quan tâm chia sẻ, giao lưu cảm xúc trực tiếp nói riêng cần phải được chú trọng. Đặc biệt, đối với trẻ độ tuổi 5-6 tuổi, trẻ cần hiểu được sự quan tâm, chia sẻ, hợp tác là cần thiết. Trẻ biết phối hợp với bạn trong các hoạt động: Biết thảo luận, thống nhất và cùng thực hiện hoạt động. Trẻ biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn. Biết nhận xét và tỏ thái độ với những hành động hợp tác, chia sẻ đúng-sai.

Việc dạy cho trẻ kỹ năng quan tâm, hợp tác, chia sẻ sẽ sớm hình thành nhân cách cho trẻ, tạo cho trẻ thói quen tốt từ những bước đi đầu tiên trong cuộc sống. Giúp trẻ biết hợp tác, đoàn kết và quan tâm, chia sẻ với bạn bè trong mọi hoạt động. Hình

thành cho trẻ lối sống văn minh, cảm nhận được niềm vui, hạnh phúc khi biết yêu thương chia sẻ.

Trường mầm non, giáo viên và trẻ đều biểu hiện 1 trạng thái cảm xúc nhất định thông qua lời nói, cử chỉ, hành vi, nụ cười, ánh mắt. Những biểu hiện yêu thương, quan tâm, đồng tình, chia sẻ của cô giáo gợi lên ở trẻ những cảm xúc tích cực. Trẻ tham gia vào các hoạt động cô giáo tổ chức với tinh thần vui vẻ, hứng thú và đó cũng là cơ sở để hình thành, phát triển đời sống tính cảm tích cực của trẻ sau này. Ngược lại, thái độc lạnh lùng, thờ ơ, thiếu quan tâm của cô giáo khiến trẻ rơi vào trạng thái tâm lý nặng nề, căng thẳng, trẻ không muốn và không dám tham gia vào các hoạt động.

Vậy làm thế nào để có thể định hướng và giáo dục trẻ biết yêu thương, đoàn kết, quan tâm, chia sẻ với bạn bè và người thân ? Để trả lời câu hỏi này, là giáo viên tôi đã vận dụng các biện pháp, giải pháp, tổ chức các hoạt động giáo dục và tạo cơ hội để trẻ được thể hiện sự quan tâm, chia sẻ tới cô giáo, bạn bè và mọi người xung quanh. Và đó là lí do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp rèn luyện thói quen biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh cho trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A trường Mầm non 2/9”

4. Thực trạng: Trẻ ở độ tuổi mầm non, đặc biệt là trẻ 5-6 tuổi. Trẻ cần học được cách làm chủ

ngôn ngữ, học cách nhận biết và đối phó với cảm xúc của mình cũng như của người khác. Trẻ học cách cư xử, hợp tác làm việc, quan tâm, hòa thuận với các bạn trong nhóm... Tuy nhiên điều này thực sự không dễ dang với một số trẻ. Chuẩn bị cho trẻ thay đổi những hành vi này là một nhiệm vụ khó khăn nhưng rất quan trọng để trẻ thấy tự tin và vui vẻ trong giao tiếp xã hội. Trẻ cần những kỹ năng quan hệ xã hội như làm thế nào đề hòa hợp với mọi người, để giao tiếp, để chọn hành vi đúng.

Qua thực tế giảng dạy và trải nghiệm nội dung giáo dục rèn luyện thói quen biết quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh. Tôi gặp nhiều thuận lợi và không ít khó khăn như sau:

* Thuận lợi:

- Phòng học kiên cố, có đầy đủ trang thiết bị phục vụ các hoạt động chăm sóc, giáo dục, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của trẻ.

- Ban giám hiệu thường xuyên chỉ đạo sát sao việc tổ chức chăm sóc, thực hiện quy chế chuyên môn.

- Hầu hết các bậc phụ huynh quan tâm, phối hợp với giáo viên lớp và hỗ trợ các trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi.

- Bản thân tôi là giáo viên trẻ, nhiệt tình năng động, yêu nghề, mến trẻ, đã có kinh nghiệm trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ.

* Khó khăn và nguyên nhân:

- Giáo viên chưa có sự linh hoạt, sáng tạo trong việc tìm tòi, lập kế hoạch, tận dụng, tạo cơ hội cho trẻ tương tác với người lớn và cộng đồng

- Một số trẻ rụt rè nhút nhát ít giao tiếp với bạn, không thích tham gia các hoạt động nên ảnh hưởng lớn đến việc giáo dục trẻ.

- Đa số trẻ được bao bọc, nuông chiều khiến trẻ ích kỷ, không quan tâm đến người khác và các kỹ năng trong cuộc sống còn rất hạn chế.

- Phụ huynh quá chú trọng đến việc học kiến thức của trẻ mà không chú ý đến phát triển kỹ năng sống cho trẻ. Đa phần phụ huynh cho rằng trẻ còn quá nhỏ để dạy trẻ quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh.

5. Mô tả sáng kiến:5.1: Về nội dung của sáng kiến:Nhận thức của trẻ mầm non là quá trình phản ánh của thế giới khách quan vào

trong não của trẻ, giúp trẻ cảm nhận, đánh giá được hiện thực khách quan đó. Dựa trên cơ sở thực tiễn trẻ có thể cảm nhận, thực hiện và hiểu được các kĩ năng sống. Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi khả năng ghi nhớ, phân biệt khá tốt, nhận biết , phân biệt được hành vi đúng, sai. Nhưng trẻ chỉ biết tới thời điểm hiện tại, do đó không hiểu được khái niệm "hậu quả tương lai" hay hậu quả lâu dài. Thời điểm này trẻ chưa học được cách tự kiểm soát bản thân, do đó việc hình thành và rèn luyện các kĩ năng sống là rất quan trọng. Đặc biệt là kĩ năng đồng cảm, quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh.

Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1, giáo viên cần phải rèn cho trẻ khả năng giao tiếp, cả nghe hiểu lẫn biểu lộ tình cảm, yêu thương quan tâm giúp đỡ bạn bè, người thân. Xuất phát từ những thực tế trên tôi đã đề ra một số biện pháp như sau:

Biện pháp 1: Khảo sát khả năng của trẻTrong năm học 2019-2020 lớp tôi có 46 trẻ, trong đó có 15 trẻ chưa qua lớp 3-4,

4-5 tuổi. Khả năng, nhận thức của trẻ chưa đồng đều, có những trẻ rất mạnh dạn, hay quan tâm, trò chuyện cùng cô và các bạn, nhưng cũng có nhiều trẻ lần đầu đi học còn nhút nhát, chưa mạnh dạn giao tiếp với cô và các bạn. Vì vậy nên tôi phải tìm ra các biện pháp phù hợp để tất cả các trẻ có thể mạnh dạn giao tiếp. Đặc biệt là rèn luyện thói quen quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh. Đầu năm học, tôi đã đã tổ chức 1 số hoạt động để khảo sát khả năng của trẻ và có kết quả khảo sát như sau:

* Khảo sát đầu năm

Tiêu chíTrẻ nhận

ra/Kiểm soát cảm xúc

Quan tâm/ Chia sẻ

Đồng cảm Xử lý tình huống

Mức độ Đạt Chưa đạt Đạt Chưa Đạt Chưa Đạt Chưa

đạt đạt đạt

Tổng số 46 28 18 22 24 20 26 21 25

Ty lệ % 60,7 39,3 47,8 52,2 43,5 56,5 45,7 54,3

* Dự kiến kết quả cuối năm:

Tiêu chíTrẻ nhận

ra/Kiểm soát cảm xúc

Quan tâm/ Chia sẻ

Đồng cảm Xử lý tình huống

Mức độ Đạt Chưa đạt ĐạtChưa đạt

ĐạtChưa đạt

Đạt Chưa đạt

Tổng số 46 39 7 42 4 41 5 39 7

Ty lệ % 84,8 15,2 91,3 8,7 89,1 10,9 84,8 15,2

Nếu không có những hình thức tổ chức hợp lý, phù hợp và thực hành thường xuyên thì việc thay đổi hành vi của trẻ sang những hành vi tích cực là điều rất khó. Do vậy tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu và tìm ra những biện pháp nhằm rèn kĩ năng sống biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh và áp dụng tại lớp tôi phụ trách.

Biện pháp 2: Lập kế hoạch giáo dục, lựa chọn nội dung giáo dục trẻ

Việc lập kế hoạch giáo dục, rèn luyện thói quen biết quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh nhằm đảm bảo nội dung giáo dục và biện pháp giáo dục, để phù hợp với tâm lý lứa tuổi và phù hợp với xu hướng phát triển của giáo dục.

- Dựa trên kế hoạch chuyên môn của nhà trường xây dựng; căn cứ vào mục tiêu, nội dung giáo dục trẻ mẫu giáo theo độ tuổi; dựa vào kinh nghiệm thực tế của trẻ, dựa vào thời gian thực hiện các chủ đề phù hợp với hoạt động trong chương trình năm học để xây dựng kế hoạch rèn kĩ năng sống quan tâm chia sẻ cho trẻ phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của trường, lớp, phong tục tập quán của địa phương. Kế hoạch giáo viên xây dựng cần đảm bảo:

+ Xác định được các kĩ năng sống cần tập cho trẻ+ Dự kiến được thời gian giáo dục cụ thể cho từng kĩ năng sống.+ Lựa chọn được những phương pháp và hình thức giáo dục thích hợp cho trẻ.+ Xác định được các điều kiện thực hiện kĩ năng sống cho trẻ+ Đặt kế hoạch tập kĩ năng sống vào kế hoạch chăm sóc-giáo dục chung- Trình kế hoạch, xin ý kiến của Ban giám hiệu, Tổ chuyên môn để được tư vấn

và duyệt kế hoạch.

Ví dụ: ở chủ điểm Trường Mầm non: Tôi lồng ghép các hoạt động dạy trẻ kĩ năng giao tiếp: Chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi, vui vẻ, hòa thuận với các bạn, đoàn kết, yêu thương các bạn trong lớp

Qua chủ điểm bản thân. Tôi tiến hành tổ chức 1 số hoạt động, tạo các tình huống để trẻ nhận ra và quan tâm, chia sẻ tới cảm xúc của mọi người xung quanh: Hỏi thăm vì sao hôm nay bạn khóc? Rủ bạn cùng chơi chung...

- Lập kế hoạch giáo dục cụ thể

Kế hoạch cụ thể như sau:

Chủ đề

Hoạt động

Mục đíchThời gian

Chuẩn bị

Hoạt động

Trường mầm non

- Dạy trẻ kĩ năng giao tiếp: Chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi, vui vẻ, hòa thuận với các bạn

- Trẻ nhận biết 1 số trạng thái cảm xúc qua nét mặt, cử chỉ, giọng nói của người khác.- Giao tiếp với cô và các bạn mạnh dạn, tự tin, phù hợp hoàn cảnh.- Không tranh giành đồ dùng, đồ chơi. Giữ gìn đồ chơi, vệ sinh lớp học.

Tháng 9/2019

- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động- Bài thơ, câu chuyện về tình bạn

- Trong giờ đón, trả trẻ:Thực hành chào các cô, bố mẹ một cách vui vẻ. Tập kĩ năng để đổ dùng đúng nơi qui định.- Hoạt động chơi: Đóng vai cô giáo- Trò chơi: Làm quen; Nói tới ai; Sàn nhảy hẹp- Hoạt động khám phá: Một ngày ở trường của bé, Rèn kĩ năng chào hỏi lễ phép.- Hoạt động làm quen văn học: Truyện: Bạn mới; Chú vịt khàn; Thơ: Tình bạn- Hoạt động sinh hoạt hàng ngày: Thực hiện đúng các qui định trong lớp.

Bản thân

- Dạy trẻ kĩ năng nhận thức cảm xúc: Chăm sóc, hỏi

- Trẻ nhận biết các trạng thái cảm xúc vui, buồn, ngạc nhiên, sợ hãi,

Tháng 10/2019

- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các

- Hoạt động học: Bé và những cảm xúc. Vẽ các khuôn mặt cảm xúc khác nhau- Các thời điểm trong

han, quan tâm, chia sẻ buồn, vui;

tức giận, xấu hổ của người khác- Trẻ biết thể hiện tình cảm của mình bằng lời nói, cử chỉ.- Biết ứng xử phù hợp với giới tính bản thân.- Biết chia sẻ đồ dùng, đồ chơi, kinh nghiệm sử dụng các loại đồ dùng, đồ chơi.

hoạt động- Bài thơ, câu chuyện về bản thân- Nội dung cung cấp cho trẻ

chế độ sinh hoạt (Đón trả trẻ, điểm danh, giờ ăn, giờ ngủ): Thực hành giới thiệu về sở thích, tính cách, giới tính, hành vi của bản thân. Luyện tập các hành vi ứng xử phù hợp.- Hoạt động chơi: Xây phòng khám; Công viên; Tự phân vai chơi; Trò chơi Ai đã thay đổi- Hoạt động âm nhạc: Khuôn mặt cười, Mời bạn ăn, Nắm tay thân thiết

Gia đình

- Dạy trẻ kĩ năng thể hiện cảm xúc: Lễ phép, yêu thương, an ủi, hỏi han, chia sẻ, giúp đỡ, nhường nhịn, biết ơn

- Trẻ biết an ủi và chia vui với người thân và bạn bè- Biết mối liên hệ trong gia đình- Yêu thương, kính trọng, cách thể hiện tình cảm với người thân trong gia đình- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, giúp đỡ, hoặc đề nghị sự giúp đỡ của người khác

Tháng 11/2019

- Nội dung muốn cung cấp đến trẻ- Đồ dùng sinh hoạt hàng ngày- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động- Bài thơ, bài hát, câu chuyện

- Hoạt động khám phá xã hội: Trò chuyện về những thành viên trong gia đình. Dạy trẻ nói lời cảm ơn, xin lỗi - Hoạt động âm nhạc: Ru em ngủ; Bầu và bí; Ông cháu- Tạo hình: Làm thiệp tặng người thân- Chơi: Sử dụng các mối quan hệ liên nhân cách trong gia đình cho trẻ bắt chước, tập theo.

khi cần thiết.Giao thông

- Dạy trẻ kĩ năng thực hiện các qui tắc xã hội: Kĩ năng làm việc theo nhóm, chờ đến lượt, đoàn kết, kĩ năng xử lí tình huống

- Trẻ biết lắng nghe, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm với bạn.- Trẻ biết tuân thủ một số qui tắc, qui định của trường, lớp, nơi công cộng- Trẻ thay đổi hành vi và thể hiện cảm xúc phù hợp với hoàn cảnh

Tháng 3/2020

- Nội dung muốn cung cấp đến trẻ- Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động- Bài thơ, bài hát, câu chuyện

- Hoạt động sinh hoạt hàng ngày: Thực hành kĩ năng hợp tác; chờ đến lượt; kĩ năng hòa giải xung đột; kĩ năng thực hiện qui tắc giao thông qua các tình huống.- Hoạt động khám phá: Một số luật lệ giao thông đường bộ.- Hoạt động chơi: Đóng vai chú cảnh sát giao thông; Xây bến xe; Trò chơi: Đúng hay sai, tín hiệu.

Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động giáo dục rèn thói quen quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh

Để tổ chức tốt các hoạt động giáo dục kỹ năng sống, trong đó có hoạt động rèn luyện thói quen quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh. Thì việc xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ rèn luyện thực hành là hết sức quan trọng.

Giáo viên cần xác định cho trẻ một không gian chơi, một góc chơi đảm bảo an toàn, rộng rãi cho trẻ. Bên cạnh đó, trang trí góc chơi sao cho sinh động và hấp dẫn. Phù hợp với nội dung chơi, thường xuyên có sự thay đổi để luôn tạo sự hấp dẫn cho trẻ ở các góc chơi.

Ngay từ đầu năm, khi trang trí môi trường bên trong lớp, tôi đặc biệt chú trọng đến các góc đóng vai theo chủ đề: góc Gia đình; Bác sĩ.. Để ở đó trẻ có thể tự do đóng vai, tự do hoạt động theo ý thích, tự do trò chuyện, trao đổi với bạn bè về cuộc sống sinh hoạt xung quanh dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Ngoài ra, tôi còn tổ chức cho trẻ cùng nhau tạo ra các sản phẩm để trang trí cho các góc theo chủ đề. Nhằm tăng khả năng hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau ở trẻ.

Việc tổ chức các hoạt động để tập luyện kỹ năng quan tâm, chia sẻ cho trẻ rất quan trọng. Tạo cho trẻ cơ hội được thực hành với người lớn, với bạn bè mọi lúc, mọi nơi giúp trẻ hình thành và củng cố các kỹ năng sống

Giáo viên có thể sử dụng các hình thức sinh hoạt trong ngày để giáo dục trẻ quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh cho trẻ như giờ đón, trả trẻ; khi dạo chơi ngoài trời, trong lúc học, lúc chơi, lúc lao động

Ngay từ đầu năm học cần rèn trẻ đi vào nề nếp trong việc thực hiện các qui định trong lớp cũng như việc giao tiếp giữa trẻ với nhau trong các hoạt động. Trong giờ đón trẻ, ngoài trò chuyện về chủ đề cô có thể đưa ra những câu hỏi về bản thân trẻ để khơi gợi ở trẻ những cảm xúc tích cực và mong muốn được sẻ chia đặc biệt là những trẻ cá biệt hoặc nhút nhát.

Ví dụ: Trong chủ đề trường mầm non, tôi đưa ra các câu hỏi về các bạn trong lớp: Con quí nhất bạn nào trong lớp ? Vì sao ? Bạn là con trai hay con gái? Hôm nay lớp mình có bạn nào đến lớp với tâm trạng không vui không ? Vì sao bạn buồn ? Con an ủi bạn như thế nào để bạn vui hơn ? Kết hợp giáo dục trẻ, Khi đến trường thì phải ngoan vâng lời cô giáo, không tranh dành đồ chơi của bạn, không xô đẩy bạn, đoàn kết trong khi chơi và biết thực hiện một số nội quy của trường, lớp như: Cất đồ chơi đúng nơi quy định, không làm hỏng đồ chơi, chơi gọn gàng, ngăn nắp.

Với chủ đề “Gia đình”, tôi đàm thoại cùng trẻ những câu hỏi như: Trong nhà con có những ai ? Ai hay đưa đón con đi học ? Bố mẹ đã vất vả để cho các con có quần áo đẹp để mặc, cho các con ăn những đồ ăn ngon vì vậy các con cần làm gì để biết ơn và giúp đỡ những người thân trong gia đình?

Từ đó, trẻ hiểu được phải biết vâng lời ông bà, bố mẹ, biết giúp đỡ mọi người trong gia đình những công việc vừa sức như: Tự phục vụ bản thân, dỗ em khi em khóc, ăn xong thì lấy tăm mời mọi người. Biết quan tâm, hỏi thăm người thân khi ốm đau.

Ngoài ra việc rèn kĩ năng sống quan tâm chia sẻ với mọi người xung quanh có thể tiến hành trong các hoạt động học. Hoạt động học ở trường mầm non không nên nhồi nhét quá nhiều kiến thức cho trẻ mà cần chú ý đến việc hình thành những tình cảm, cảm xúc tích cực. Trẻ cần được thực hành và trải nghiệm với nhiều hình thức, nhiều phương tiện và nhiều hoạt động linh hoạt, sáng tạo khác nhau.

Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình: Tôi hướng dẫn cho trẻ vẽ, xé, dán, nặn, cắt, dán, làm đồ chơi…bằng những nguyên vật liệu từ thiên nhiên để tập các kĩ năng sáng tạo, ý thức về bản thân, yêu thương, thể hiện tình cảm với người thân thiết: Làm thiệp, làm quà tặng, nặn bánh tặng bạn...

Trong hoạt động Kỹ năng sống. Tôi tổ chức hoạt động ‘Thư gửi bạn ốm”Mục đích:

Trẻ biết cách quan tâm, chia sẻ đến bạn bèTrẻ biết rằng những câu nói ra có thể được viết ra giấy và đọc đượcChuẩn bị: Giấy bút, thiệp, hồ dán...Tiến hành:Trò chuyện để trẻ biết khi bạn nghỉ học có thể do bạn bị ốm: “Khi bạn ốm, các

bạn ở lớp nên làm gì?” (Gọi điện, đến thăm hoặc viết thư hỏi thăm và chúc bạn chóng khỏi...).

Giáo viên cho trẻ xem một lá thư thăm hỏi hoặc mẫu thiếp chúc và đọc cho trẻ nghe.

Thảo luận về nội dung bức thư sẽ viết cho bạn bị ốm. Ví dụ: “Chúng ta sẽ viết gì vào thư này cho bạn?” (Mình rất buồn khi nghe tin bạn bị sốt. Mình rất nhớ bạn. Chúc bạn mau khỏe. Gửi bạn những bông hoa đẹp do mình vẽ).

- Trẻ đọc và cô giáo viết vào tấm thiệp có hình ảnh đẹp (Do trẻ tự làm trong giờ tạo hình). Cô đọc lại cho trẻ nghe.

- Giáo viên chuẩn bị phong bì, ghi địa chỉ, dán tem rồi nhờ một bạn và phụ huynh bỏ vào hộp thư.

- Khuyến khích trẻ ốm khi khỏi bệnh đến lớp sẽ lấy thư ra đọc và cảm ơn các bạn.

Trong hoạt động khám phá xã hội: Bé và những cảm xúc trong chủ để bản thân, đầu tiên tôi cung cấp cho trẻ các biểu hiện cảm xúc của con người khi vui, buồn, ngạc nhiên, sợ hãi, tức giận, xấu hổ. Tiếp theo dạy trẻ các bước thực hiện kĩ năng chia sẻ cảm xúc vui, buồn với người khác, cách kiềm chế sự tức giận. Sau đó cho trẻ đóng tình huống để thực hành các kĩ năng đó. Qua đó trẻ hình thành được các cảm xúc và hành vi tích cực cũng như hiểu được các điều kiện cần khi thực hiện kĩ năng chia sẻ cảm xúc với người khác.

Đối với chơi, hoạt động ở các góc: Chơi đóng vai ở các góc là một trò chơi mô phỏng lại chủ đề của cuộc sống. Trẻ sử dụng những kiến thức, thái độ, hành động phù hợp với mối quan hệ với con người, đồ vật, đồ chơi trong tình huống đó. Khi tổ chức cho trẻ chơi đóng vai ở các góc, trước tiên tôi xác định kĩ năng muốn giáo dục trẻ, lựa chọn vai chơi, tình huống chơi phù hợp với kĩ năng đó, sau đó gợi mở tình huống chơi. Tôi hướng dẫn trẻ cách phân chia vai, hóa thân vào các vai khi chơi, cùng nhau tạo ra tình huống phù hợp và cùng giúp nhau xử lý tính huống đó: “Chúng mình sẽ chơi gì với những đồ chơi này ?”. “Con thích làm người bán hàng hay người mua hàng ? Người bán hàng và người mua hàng nói chuyện với nhau như thế nào?”.

Ví dụ: Ở nhóm chơi "Bác sĩ nhí" có bác sĩ khám bệnh kê đơn cho bệnh nhân, y tá phát thuốc, tiêm cho bệnh nhân. Nếu chỉ dừng ở những thao tác như vậy thì trò chơi thật đơn điệu. Nên tôi cùng trẻ tạo ra tình huống có trẻ bị sốt, hay em bé bị đau

bụng...để trẻ có cơ hội tự mình giải quyết tình huống, thể hiện sự quan tâm, chia sẻ với bệnh nhân. Qua đó sẽ giúp trẻ yêu thương, quan tâm đến nhau hơn.

Ở góc chơi “Gia đình” cô đưa ra hình thức chơi là Tổ chức sinh nhật cho mẹ. Trẻ sẽ đóng vai thành viên trong gia đình cùng nhau chuẩn bị đón sinh nhật, nói những lời chúc mừng và tặng quà cho mẹ... Khi trẻ tham gia chơi, giáo viên kịp thời động viên, khuyến khích trẻ có những hành vi xã hội tích cực.

Ngoài ra, các hoạt động chơi ngoài trời cũng giáo dục cho trẻ tinh thần tập thể, yêu lao động, hay giáo dục trẻ nhường nhịn, giúp đỡ các em nhỏ khi chơi cùng dưới sân và sự quan trọng của việc tuân thủ các qui định.

* Ví dụ ở chủ đề Phương tiện giao thông: Cho trẻ quan sát và tập các kĩ năng sang đường, tuân thủ các qui tắc nơi công cộng khi tham gia giao thông (Đi ở bên phải, đi bộ trên vỉa hè, nhường đường cho cụ già…). Từ đó trẻ hiểu nếu không tuân thủ các qui định có thể gây nguy hiểm cho bản thân cũng như ảnh hưởng đến người khác.

Khi trẻ chơi các nét tính cách của trẻ thể hiện rõ ràng nhất. Chính vì thế, giáo viên càng cần phải tổ chức cho trẻ chơi thường xuyên và tận dụng cho trẻ thực hành các kĩ năng chia sẻ, yêu thương, hòa nhập với tập thể…, nếu chỉ học mà không được thực hành thường xuyên, lặp đi lặp lại nhiều lần, hàng ngày, trong các hoạt động giáo dục thích hợp thì những kĩ năng sống cũng nhanh chóng mất đi.

Khi chơi trẻ còn được tiếp xúc với những đồ dùng hàng ngày hay những đồ phế thải được tận dụng như báo, tranh ảnh, lịch cũ, vỏ chai nhựa, bìa cát tông… những nguyên vật liệu thiên nhiên như các loại hột, hạt, sỏi, vỏ trứng, quả khô…, từ đó hình thành ở trẻ kĩ năng quan tâm đến môi trường.

Như vậy hoạt động chơi là phương tiện rèn các kĩ năng cho trẻ một cách hiệu quả nhất vì trẻ được thực hành thường xuyên và trẻ rất hứng thú tham gia vào các trò chơi đó.

Ngoài ra một hình thức nữa được sử dụng để rèn kĩ năng cho trẻ đó là thông qua hoạt động lao động. Khi hướng dẫn cho trẻ lao động tự phục vụ (vệ sinh cá nhân, ăn uống, cất bát, cất ghế…), chăm sóc cây trồng (nhổ cỏ, tưới cây, xới đất, gieo hạt...), trực nhật…để tập các kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng hòa giải xung đột, hợp tác, kĩ năng hoàn thành công việc đến cùng.

Chẳng hạn khi cho trẻ chăm sóc góc thiên nhiên: Tôi trò chuyện, hỏi han về những sự vật xảy ra xung quanh trẻ và sử dụng “phương pháp làm cùng” cùng trẻ nhổ cỏ, tưới cây, cho trẻ nhận xét về những gì mình đã làm được và lợi ích của việc đó, khuyến khích động viên khen ngợi trẻ để tập cho trẻ các kĩ năng sống đồng cảm, thể hiện tình cảm, hợp tác, trách nhiệm.

Tóm lại sau khi đã tập được các kĩ năng cho trẻ thì cần tiếp tục duy trì rèn luyện kĩ năng này thông qua các thời điểm đã chọn trong chế độ sinh hoạt.

Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh

Gia đình là nơi chịu trách nhiệm chính trong việc hình thành ở trẻ những thói quen, cách ứng xử phù hợp với nếp sống của gia tộc, dòng họ và cộng đồng từ cách thưa gửi, chào hỏi, đi, đứng, ngồi trong sinh hoạt hàng ngày đến những quy tắc xã hội. Chính vì vậy, việc phối hợp với phụ huynh về việc giáo dục kỹ năng sống quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh cho trẻ là rất cần thiết, rất khả thi và mang lại hiệu quả cao.

Xác định được tầm quan trọng của mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường ngay từ đầu năm học khi mới đón trẻ vào lớp chúng tôi luôn tiếp xúc phụ huynh với một thái độ tích cực thân thiện và chia sẻ, trao đổi cụ thể với phụ huynh về chế độ sinh hoạt của trẻ ở trường, nắm bắt kịp thời những thông tin về đặc điểm tâm lý tính cách của cá nhân trẻ, mời phụ huynh vào lớp làm quen với một số sinh hoạt của các con.

Giáo viên tuyên truyền, triển khai trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, dán kế hoạch hoạt động ở góc tuyên truyền để phụ huynh được biết những hoạt động, các đề tài mà giáo viên cho trẻ hoạt động ở trường.

Trẻ khó mà có kĩ năng lễ phép, nhường nhịn, quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh khi trẻ chỉ được thực hành ở lớp mà không được thực hành trong gia đình và cộng đồng. Chính vì vậy, giáo viên phải thường xuyên trao đổi thông tin với phụ huynh, để khi về nhà phụ huynh cùng kết hợp cung cấp thêm những hiểu biết có liên quan đến đề tài hoạt động ở trường và để thống nhất trong cách giáo dục trẻ

Mời ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp dự một số hoạt động rèn kĩ năng sống của trẻ, để cha mẹ trẻ hiểu rõ hơn về chương trình giáo dục mầm non, nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.Từ đó các bậc cha mẹ học sinh ủng hộ mua sắm đầy đủ các loại đồ dùng học tập của trẻ.

Tuyên truyền cha mẹ học sinh ủng hộ đồ dùng đồ chơi đã cũ và các nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ và phục vụ cho hoạt động rèn kĩ năng sống. Cùng trẻ trang trí, làm quà tặng người thân...

5.2: Về khả năng áp dụng của sáng kiến: Biện pháp được áp dụng thực hiện trong lĩnh vực phát triển tình cảm và kĩ năng

xã hội và ở mọi lúc mọi nơi, mọi độ tuổi trong trường mầm non, tuỳ khả năng nhận thức và độ tuổi của trẻ để cô đưa ra mục tiêu và kĩ năng phù hợp với trẻ và có thể áp dụng trong nhiều hoạt động.

Trẻ đều rất vui vẻ, tự tin khi đến lớp, thân thiết nhau hơn, không còn hiện tượng tranh giành đồ chơi hay đánh bạn nữa.

Trẻ biết quan tâm, chia sẻ, đồng cảm với bạn bè, cô giáo và người thân.Giáo viên nhận thức được vai trò và ý nghĩa quan trọng của biện pháp rèn luyện

thói quen quan tâm, chia sẻ với mọi người xung quanh đó là cần tạo mọi điều kiện cho trẻ được vui chơi, tự do, tự nguyện, tự tin thể hiện ý tưởng của mình trong mọi hoạt động.

Giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn. Mạnh dạn, sáng tạo đưa nhiều hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ vào chương trình giáo dục.

Tự tin khi tiếp xúc, trao đổi với phụ huynh về trẻ.Phụ huynh ý thức hơn về việc rèn kỹ năng sống cho trẻ, quan tâm tới con em mình

nhiều hơn. Thường xuyên trao đổi với giáo viên và tham gia cùng trẻ trong các hoạt động có lồng ghép rèn kỹ năng sống ở lớp cũng như ở trường.

Biện pháp này có thể áp dụng ở tất cả các lớp mẫu giáo ở độ tuổi 5-6 tuổi ở các trường mầm non trong thị xã Ninh Hòa có cùng điều kiện như trường mầm non 2/9. Tuỳ theo mục tiêu, nội dung giáo dục và đặc điểm hành vi của trẻ để giáo viên đưa ra mục đích yêu cầu phù hợp với trẻ.

6. Kết luận: Để tổ chức được tốt việc rèn kĩ năng sống biết quan tâm, chia sẻ với mọi người

xung quanh cho trẻ giáo viên cần không ngừng học hỏi, tích luỹ kinh nghiệm, rèn luyện bản thân trở thành tấm gương cho trẻ noi theo học tập.

Phối hợp tốt với phụ huynh, tạo mối quan hệ gắn bó thân thiết giữa phụ huynh và nhà trường, đồng tâm hướng tới mục tiêu chung.

Tạo môi trường lớp học thân thiện, có nhiều cơ hội cho trẻ vui chơi, sinh hoạt và học tập cùng nhau, để trẻ trải nghiệm kỹ năng chia sẻ. Lớp học thật sự là một tổ ấm yêu thương còn cô giáo là một người bạn lớn luôn luôn lắng nghe, thấu hiểu và biết sẻ chia cùng trẻ.

THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ(Ký tên, ghi rõ họ tên, đóng dấu)

TÁC GIẢ(Ký tên và ghi rõ họ tên)

Hồ Thị Bích Phượng Hoàng Thị Huyền

* Phụ lục 2:

Cô và cháu cùng trang trí đồ dùng, đồ chơi chuẩn bị cho Chủ để mới

* Phụ lục 3:

Các bạn cùng giúp nhau thu dọn đồ dùng và sắp xếp gọn gàng sau khi chơi xong

* Phụ lục 4:

Các cháu trang trí thiệp để tặng bạn nhân ngày sinh nhật

* Phụ lục 5

Cháu biết quan tâm, chia sẻ với bạn trong ngày sinh nhật. Biết nói xin lỗi, cảm ơn đúng lúc

* Phụ lục 6

Cháu chới đóng vai: Bác sỉ hỏi thăm sức khỏe và khám bệnh cho bệnh nhân

* Phụ lục 7Cháu biết quan tâm đến môi trường xung quanh: Cùng cô dọn vệ sinh, nhổ cỏ cho vườn rau* Phụ lục 8:

Họp phụ huynh đầu năm học

Góc tuyên truyền của lớp

UBND THỊ XÃ NINH HÒAPHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Kính gửi: Hội đồng Xét duyệt sáng kiến thị xã

ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN

Đề tài :“ Biện pháp rèn luyện thói quen biết quan tâm, chia sẻ với mọi người

xung quanh cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A ở trường Mầm non 2/9”