g. f. f. ^ s.SPEdMEN ACADEMICUM,

ERUDITAVETERUMCONV1VIA

iiftens,GHIOD

Confinfit Ordinii Philofopbici in il-luftri Academia Vpfalienß,

PR£SIDEV1R0 CELERERRlMOt

MAG. P E T R Oekerman,

Eloquent. PROFESS. Reg. & Ord.Publlco eruäitorum examim modeße fubjicitf

Ai.umnus Regius,ERLANDUS COLLIANDER Nie. Fil.

SMOLANDUS.

In Audit« Guftav» Major, d. 16 Junii>Anno MDCCXL«

Herls, ante mer'idiem, folitls.UP SALINE impreflum.

S:x R:ém':tisMAXIME FIDEI VIRO,

Reverendisßmoin Cfirifto

PATRI ac DOMINO,Dn. J O A N N I

STEUCHIO*S. S„ Theologie DOCTORI

Longe Celeberrtmo,Regni Sueo - Gochici

ARCHI-EP I SCOPOEminent i(fimo,

Inclitag Acadernras UpfalienfisPRO - CANCELLARIO

Magnificemijjimo,ne c no ii

Yen* Confiftorii EcclefiafticiPR/ESIDIGravißima, i

M/EC+ENAII MAXIMO, t

ß I Uum nihil fere- ab tis, caftra Adu- |fi i (arum Jeopuuntury mel luce -publica 3

remuneratione' dignum, pmjiaricpeat, ipßsr unmaturos tngenii fxtm> M&ce- ^

nattbus;

nattbus dedicando , G? decus Ulis atqucfplcn*dovem mutuari, & animum teflari gratum;diuturni moris fuit. Quem Gf ego *w pra*Jens morem fervaturus, wo# Ä, r#/ /^#cineruditam licet, ^ Conviviis Feterum eru-

ditis, difjertationem dicarem , hafttare neces-fe babui. dra? ^wzYw amphjfimum , i# gwoconßitutus es, Reverendisfime Pater, *%#-tam gradum refpiciam, aque magnum, at¬que Te, w^o (pecimini pretium atqueornamentum foenerari poße, facri ordmis Tuivideo neminem ; immeritam ittam bene-volentiam atque facilitatem, ?W£ cogni-tum femper es profecutus, confiderem, u.tramque fane tantam invenio, mihi diffici-le admodum diBu [it, utrum Te magis re-verear, an amem„ Atque proinde Tibi, Re¬verendisfime Pater, />##<? difputationem, wo#<se//o TW^g/tf nomine, titulo, commenda-lilem, [ubmiffe confecro atque infcribo, jfew-W7^ tf#iww demisßone etiam atque etiam orans,digneris, Tuus erga me eß fuitque fa¬

vör

vor plane admirandu^s, illam Aqui bonique con-feiere, meascfee in pofterum fees Tibi quameommendatisfimas habere. At ego, me fem-mo verum humanarum Arbitro, pro Tua Ti>orumque perenni incolumitate toto peBore fep-plicaturumy religiofe promitto , dum vixero >

futurmReverendi/Iimi Nominis

TUi

Vevotiffmus Ctth^r äe cliensERLANDUS COLLIANDER»

Admoåum Reverend* 4tfUt Pr<eclarlfmtVIRO,

Mag. PETRO FLODERO,Ecclefiarum in ©fttfeföf/ Qotä&W & JFwIunDßPASTORI mentiffimo, territorii Alboénfis PRA:-POSITO accuratilfmio, Avunculi loco , null©

non tempore, colendo»Adwodum"Reverendo & Pr<eclari(ßfn&

VIRO,

Mag. ANDREA HIELM,EacleC in &c. PASTORI & PR®PQ.

SITO vigilantiflimo,. cognationis & obfervan-tise ergo femper honorando.

Admodum Raverendb & PrselarijfimeVIRO,

Mag. PETRO COLLIANDRO,FAS IORI & PR/EPOSITQ Alshedaenfium dex-

terrimo > Patruo quovis honoris cultu fen>per venerando*

Piurlmum Revterendo & ClarijfimoVIRO,

Da JOHANN1 SUEDERO,Ecclefoe, quas Deo in 53arfar5/ ad ArofiatB»colligitur, PASTORI fideliffimo, Evergetae mul-

tis nominibus fufpiciendo.Plurimum Reverendo & Doftiflimo

VIRO,Da MAGNO COLLIANDRO*GomminisTR.o in SlfétjcDa meritiflima.

Patruo cariffimo.

X quo prtmttm vel frei ipfius rerimqueexternarum mihi conjcius ejje ccepi, velvohis innötui; tot tavtaque Veftrae erga

me benevoléntw documenta jemper jum expertus, ut

ea ömma nec in memoriam redigere, nec rite un»

quam celebrare atque compenfare valeam; has igi•tur immaturas (peciminis ^4cademici prtmitias, gra-ti[Jimi animi declarandi ergo, ea, <700 par ed ,

fervantia vohis do, , dedico, maximo vosmet o»pere fimul rogans, tawta iUas benignitäte ex-

cipere, quanta ego diligentia > quantoque candore properenni Veftro Veftrorumque fiore vota fujceptu-n/x ///w calidtffima, eineres usqtie vitturusÅdmod. 5c Plur. Rev. Nom inum VVftrorum

cehor ind'fe(JusERLÅNDUS COLLMNDER.

åt. x. u.

§♦ I

Eteres omne tempus innon minus, quam public iscommodis proc urandis collo -cafle, vel inde patet , quodiibrosperutiles non folum iplidiurna no&urnaque manu ver-farrnt, fed eos eriam fibi pas-

fim pradegi curaverint. Etenim non femper le-élione proprsa * 6c folifsria perfrui Hcuit, quem*admodum nec diflitendum erir, ipfä varietate a-nimum oble&ari r 6c nimium quantum re,crearLDe fe ipfe faretur Plimus: mm fttlo modo, verumetiam lefliombus abfitneo, johsque aurwits fludeo a)Immo, temporis eranr obfervantiüimi, iecundumillud Democritir 7roXvTeXs<rctTov ävdÅcopa. fäovog i.e.pretiofiffimum impendium temporis. Hinc ipfasconvivandi horulas, quibus ceteroquin dari foietanimi relaxatio, rebus gravioribus confecraruntjinque ils perfcnuandis confumere volupe fibidu-

A, xerun£>

f )o fstxerunf. Videlicet noluerunt diem itiale perdltumfransigere, noluerunt, cum a confuetis vacarentlaboribus, fermones aliis de negotiis, quam quaemaxime ingenium acuerent, exercerentque, in»ilituere; Quare Grascorum, Perfarum, aliorum-que populorum triclinia, arque congreflus pri¬vates, nomine tuv ßxxeutytfiwt feu curiarum ap-pellari novsmus, ob res maximi momenti, qua-rum inter pocula mentionem feeerunt, Sc dequi-bus ibi in utramque partem confultaretur. b) Quumigitur Eruätta Vrterum Convhia breviter ad«umbrare in animum induxerimus, Tuam, B. L»,foenignam cenfuram expetimus, ut hunc tenelliingenii foetum, exiguum iieet 8c defiderio Tuominus fatisfa&urum , Tibihabeas de meliori notacommendatum.

a) Plin* 1% y. Sp. zu b") efr Plut/trcb* Sympof. /. 7, qu.$. IL

Antequam ad rem ipfarn propius aggredi«mur, opera: precium efTe putamus, nonnulla, deantiquorum convivifs, qualia illa fuere , dicere,utdeinde, quid de praefenti argumento fentien-dum fit, planius exponatur, Quantum memo-riam veluti antiquitatis repetere nobis lieuit, vi-demus, aliö atque alio modo, inftituta fulfleconvivia , ita tamen, ut animi hominum vel ob-lefrarentur, vel in officio retinerentur. Qmniscerte ad convivium hominum congreffus apudveteres, honoris in deos exhibendi caufla, fieriexiftimabatur, quos & coronis, & canticis Sacris,

8c hy-

«gl ; ° c p* i& hymnis vefterabantur. a) Unde Jovem nonrnodo Xenium, Ted alios etiam iitn%ccKefaq deosin conviviis prasfentes effe credidere. Huc ac-cedit eÖatum Ovidii:Ante focos olim longis conßdere fcamnis

Mos erat; & menj# credere adejje Deos. b)CaufFa vero hujus opinionis fine dubio hsec fui,t,ut inter illos modeftia , nec non omnium rerummoderatio fan&iflime obfervaretur. c) Moris,inquam, fuit hymn os in feftam celebritatern con-viviorum conficere, & confe£los tum, omniumcum applaufu , recirare. Hasc eadem confuetu-do inter Hebrsos ut frequens erat$ ftc ab illisad Graecos manavit> tefte Clement* AlexandrLno. d) Hi Bacchum Eubuium nominarunt; hiMercurio ad menfam libabant, eloquentiam, con-filium & bonam mentem a vino & conviviis ne-

quaquam abefTe debere cftendendo. e) Videlicetpercupidi fuere veteres honefta voluptatis in dis-cubitu amicorum, rnque jucunda hominum fo-cietate, quae hofpitio atque menfa , veluti fan-é!i(Iimo quodarn jure , conglutinari fölet. Idcir*co inducebant Muficum concentum in laudes for«*tium virorum cum fuavitate prsedicandas. Scri#bit itidem M. Tullius: dixiffe Catonem in Origini•bus, (blitos effe in epulis canere convivas ad t ibieinemde clarorum hominum virtutihus, f) NyfTenus Gre¬gorius Cantores cantatrices, räv avfAToc-wv ev»

, conviviorum delieias appeliat. g) Ob»fervat autem Piutarchus tibice aut lyras cantum

B in con*

4 -&-S ) o ( h»*in convivio fine fermone, tanti non efTe, quareeas vocum flexiones , ucrvgg oipott fal t£ Åcyu,velut quoddam condiroentum (ermonis, efTe ad*hibendas monet. h)

a) Athenern L, y. p. ipz. b) 0%tid. 1. 6, Faß. v. jOJ*c) Crefoll. Vac. Aut. /. II. p. 410. feq. d) l. 2. P<eda>gogtc. 4. e) Cref, L c. f) Tufcul. ^uaß. t, 1. (fc. item l, 4+C, Z. g) Homil. 4. in EccL b) I-lut, l. 1. Symp,

. £ UtCeffavitvero hoc genus conviviorum r licet

fi diutius manfifTet, non difEreamur, fuifTe illudfatis honeftum, jucundum fatis, Si autem ulte-srius oculos mentis noftrae in antiquitatis memo»yiam intendimus, tum dem um patet* efTe in tri*elinia. introduftas mulierculas faltatrices, mimos,fanniones, fcurras, ejusdemquegeneris alios, eon*vivas lafcivia & i 11 i be ra! i h rmone tenentes. a)Sapientiae & eruditionis fe&atores hunc convivan-di modum> ut damnofum rejecerunt. Jam ve»ro, ut veteres hunc nuper in conviviis excogi»tatum ordinem mutarent, & convivae prastereaplus otii nancrfcerentur,, alias invenere exercirationes, plus elegantiae habentes , fuavitatis plus,recitationes nimirum poématum aliorumque ope-rum animis ingenuis occafionern fandi proben»tiurn 5, nec non de iis rebus diflerendi, e quibus,venuftatis ergo ,, majorem caperent voluptaterrvHinc, dum doéte antiquitaxis monuments evol«^imus» griphos antiquiffirnls extitiffe temporibusiteperimus» Griphus enim eft $wkoåqv. tyjnuz sv

avbita*»

•4§-3 ) 0 ( tf

cvfjLxovtoig: c) feu tefte Suida: ygflpog ÅsysTui oSvcraoÅog, ^ o tTV[X7rs7iXsyixévog Xoyog o syjav nä^ogsv iavTto pr) (pawopsvov: a Larinis quasftio, pro¬bleman vel asnfgma dicitur. Sune quidem nort-nulli, qui diftingvunt inter griphum 3c snigma.Quicquid autem fit, utrumque per feivov ^ ötm-TSivov Xoyov definire audemus. d) Fuie olim inrergentes hsec confuetudo griphorum illius dignita-tis, ut Grsci, in eo genere humanitatis, inge-nium fuum, quam accutum eflst & fubcile, ex-plorarent, e) Horum griphorum mentionem facitfacer codex, cum de Simfone refert, quod in nu-ptiali (uo convivio* qua?ftionem Philiftads pro-pofuerit obfeuram & difficilem admodum , ad-dita tamen conditione, ut illam qui folverent,prasmiis,d#narentur. Cauftam, cur veteres iftisgriphis tantopere oble&arentur, hane fuiUe cre-diderim: quod cum m conviviis haud raro fierivideamus, homines mero incalefcentes, juflo libe-rius loqui, & inconfideratis diéteriis alios lacefie-re, unde diflenfiones, jurgia & rixze identidemoriuntur, homines (apienciae prudentiaeque laudeconfpicui non prsfentiorem hifce malis medici¬narn parar! putarint, quam , fi cenigmatibus, feuproblematibus ad enodationem propofitis, ani-mos ab uberrima periculofarum cqncertati.onummateria avocarent,

a) Cref, Vac. Aut. C. XIV. P) P/ut. /. 7. fymp, c)Eufiathiui in Home rum, d) cfr Refen. in Spifi, praf, Edd,e) Athen. i. 10. p, 44S.

Bi $. IV.

& ) o ($. iv.

Va riete te conviviorum breviter fic demon*ftrata , pergimus ad infpiciendum numerum con-vivarum, Sc qa& alia notatu digna occurrunt,Deftnivere quidam numerum convivarum hac le¬ge , ut neque minor, quam Gratiarum efter, ne-que, quam Mularum, numerofior. b. e. convi¬varum numerum debere proficHci a tribus, Sc con*fiftere in novecn: ut, cum pauciffimi convivasfunt, non pauciores fint, quam tres, cum plurimi,non pluresj quam novem. a) Archeftratus vero tres,autquatuor maluit adefte , aut non plures, quamquinque. b) Hinc iilud Aufonii in Ephemeride:

Quinque advocavi: fex enim conviviumCum rege juftum; fi juper, convicium. c)

Non quidem negarunt magnirudmem conviviijuftam efte, quamdiu convivium manere poteft:ubi vero ob convivarum multitudinem modumexcedit, ut jam compellariones, mutua comitas Scnotitia excludantur, ne convivium quidem dieen-dum puravere. d) Neqj hoc immeriro, Multis qui»dem rebus in conviviis homines dde&antur, nihijau'em tantum voluptatis adferr, quantum una ac.cumbens arnicus, gratusque conviva. Elt nam-qu-e convivium communio feriorum, jocorum ,fermonum , & aäionvfm. Eft: oble&atio interpocula, ob gratiam in amicitiam deftnens- Ita»que non quique id promifcue frequentare ciebent,led amicitia inter fe devin&i Sc familiäres, utfuaviter hoc Bat. e) Fuiccerce, antiquiflimisrern-

podbus,

«*§-2 ; o ( £•§*-

poribusi magna varieras in nurnero convivarum,ar feqoens svum hocee inftitutum adeo immuca-vit, ur in convivio Plaronis viginfi & o$o dis-cobuerinc, &' Arhenseus fuö tempore ipaupiay.e-Wag finfin! difcubuifie teftetur. /) HeliogabalusImperator, cum ccsnam conficere veliet, boc ufusfuir roore, lepido licet, ut mvitarit ofto calvos,o&q lufcos, o$o podagrofos, oélo [urdos, oÄonig ros, o&o longos <3c oåo pingves. g) Hucac*cedit, quod confiituti fin (fen t certi convivatores>qui amicos aut hofpites in convivio excipiebant.Dicuntur alias magiftri coenarum , b) arbitri bi-bendi, t) magiftri & arbitri conviviorum, k) pa-rochi, /) convivatores > modimperacores, m) do-mini «Sc reges conviviorum ii) fyn pofiarchi 8cftracegi. Hinc illud Plauci: ßrategum te faciohitc convivio. o)

d) ffr Gell No ff. Att. I ip. C. II- b) Archeft. apudAthen, deipnof. I. 1. c) Aufon. in Sphemeride. d) P/ut.Syntp, 1. s. q- S• h c- t- 7. q- 6. & /• I- q- 4- f) iXV. C. q. g) cfr Jßl. Lamprid. C. zp. in vit. h) MartiaLl. il. Ejjigr. 48. i) Hordt. I- II. od. 7. k) Gel. I 1 f. C.i4 l) Hor. 1. II. Sat. g. rn) Varro dp, Non. n) Gel. Lij. C. II. o) Plaut, in Stich,

j. V.Ad tempus quod attinet, quo convivs epti-

iis excipkbantur, nuilum certum fuifll* ptfaeftfru-tum concludimus, Fenor convivia juvenum a-gitata tuifie Athenis, hebdomadibus iunä?. a)Putat Cafaubonus, tempus ccenas vefperarn fuis-fe» bj Ad occalum folis Hornerus conftituit iliod:

B 3 écpix,

8 «®8 )o( gjftÄ.U« O YjtXty XOtTCldvvTl ,

Tévtycrbcii jAsyoc dogitov. c)Aln aliter fentiunt:

medioque dierumRegales epiihe, atque ortu convivia folkDeprenfa - - d) Item - de medto potare die e)

Sed mifla hsec facimus , non dubitantes, quinconvivatores indicaverint horam maxime accom-mo da tam , qua prsefentes fe fifterent conviva?.Dicitur ccenam Romanam initium fuum cepifTeinter horam diei nonam & decicnam, & duras»fe, pro lubltu tarnen ccenantium, in feram vefpe-ram. Hinc diftin&io orta inter convivia tempe-fliva & intempeftiva. Qua? marurius 5c ante ho¬ram folieam inciperent, tempeftiv* audiunf. Qu severo in longam & in muitam nodem protrahe-rentur, ea intempeftiva convivia appellata. Seddifceptatur, nurn utrumque ccense tempus fit re-prehendendum. Arbitramur hoc dubium toiliverb is VofTii: Et Ulf qui hora qu inta vel fextage•trio indulgebant , jufto tempefliviora dicehantur cele¬brare convivia. illa tempeftiva demum cenjehantttr,qu<s hora folita, nona nempe vel decima, vergentejam fole , inßituebantur, Scio quidem virum magnumaliter arbitrari, & tempeftiva convivia illa appélla•re, qu£ a medio die ad mediam nodlem protraheban •tur, & negare fuiffe ulla intempeftiva convivia \ fedvero crebra nimis tam dpud Grdecos, quam Romanoscccurrunt teftimonia, unde contrarium evinci pefttt acojleudi, pleraque convivia vel juIIo tempefliviora,

) o ( g» 9

vel etjam ad mullam notlem produfta hahita fuiffepro intempeftivis. f)

a) Geü. Nött. sitt. i. tj. b) Cafaub. in animad. adjitben. /. XI. c. g. c) Iliad. v. 20/. d) Silius lib. XI. c)Horath l. IL Satyr. ult. g. f) Vofl. in Ca tull. p. loy,

§. Vf.Multr Philofophantiurn, utpofe Plato, Xe-

nophon , Arifrotelés, Speufippus, Epicurus, Hie¬ronymus, Dio Academicus, afiique, operae pre-tium cenfuerunt colloquia confcribere in convf»vio habita , unde nos debemus colligere quid-quid de rebus, ad humanitärem pertinentibus rmemoria dfgnum fparftm vel apucf eereros, velin Grderia in menfa, 6c infer pocula difputatumfit. a) Hmc eft, quod euu/coTiKoi vcpioi feu legesconviviorum fidiae finr, in eum quidem hnem,ut omnia ordinäre 6c decenrer fierent, arque ficmens, qua? varierate doéirinae exfaturari cupir,;fuo periunderetur gaudio. b). Ordine hoc intro«du&o, tales fern per fibi propofuerunt afferrequa?ftiones* qua? non tanturn volupfaris , verumetjam urilitatis mulrum fecum haberent. Fuereaurem quaeftiones hujusmodi , ut certi horninesr.verba Poerarum veterum, obfcura quidem, foi-venda tarnen , nee non Hiftoricorum anriquo-rum requifitiones, 6c nefcio quce aiia, explica*tioni convivantium fubmitterent. Exerrplum no»bis prsbec Gellius, dum oftendit, fermones her-Iendos effe non- [uper rebus anxiis &1 tortuo(ts , fedptcundos atqiie tnvkabiles y & cum qitadam ilkcebragr

voluptatc

It» *4®"! ) Q (

vohptate utiles, ex quibus Ingenium vetmffius fktt &aménius, Addjtdemde, in convivto legt non ommadebere, fed ea potiffimum, qii£ fimul fint ßtu(psX)j& dekfient c) Dehis conv-viis prydare Juvenalis:

Nofira dabunt alm hoäie convtvia ludos; . .

Condttor lliados cantabitur, atque MarontsAltijom dubiam facientiä carmina palmam. d)a) Plut« /. /, /. Sywp. b) Crefoll. Vite. Aut. r)

GeU, l. ij. C, ii. d) Satyr. u.

$. VII.Conftat veteres, quo occafionem legendi

commodiorem nancifcerentor, fervos & puerosHterstiöimos aluifle, quos dvotyvufag , feu ledo*res vocabant. Sic in convivio Attici nemo aliud a-eroama audivit, quam Anagnoften : neque unquamfine aliqua lettwie apud eum emiatum efi, ut non mi»nus animo, quam ventre convivte dekåarentur. a)Åpud ccBiiam Favorini Philofophi, utar verbisÅ. Gellii, quum difcubicum hierac, cosptusqueerat apponi cibus, fervus, afliftens menfe ejus ,

legere inceptabat aut Graecarurn quid ütera^um,aut noftratium , velut eo die, quo ego affui, le-gebatur Gabii Baffi eruditi vin Uber de origineverborum & vocabuiorum. b) Sic in agro Vati-cano apud Juliura Paulum Poetam , virum bo»num & rerum literarumque veterum impenfedo-&um ubi eflet ccenatum, apud menfam ejus au-ditum eft legi Lam'i Areftin, 5c in eo carminerrmlta funt obfervata, qu® ad figuras habitumqueverborum, qu&quead infigniter diåa facerenc, c)

Dg

) b C *$*•Se 'Ävuncülo fuo vere PolyhiRoré, refert itemPlinius, eum non folum rara & aliis vix imitan-da diligentia In literis evigilafle, ita quidem, ut o-Ihne tempus fibi perire exiftimaret, quod ftudiisnon inpertiretur ; verum etjam fuper coenam Ii-brum legi folitum & multa curfim annotata, le-éloremve, licet perperarn qua=dam pronuncian-tem, revocare noluifle * ne hac interpellationequid temporis efflueret. d) Ad eundem hunc mo^rem digitum intendit, ubi fcribit: ccenanti mihicum uxore vel paucis , Uber legitur. e) Quid, quodtriclinia fua adeo fuperfiuo ornabant librorumapparatu Romani, ut verius bibliothecse viderrpoflent, quam ccenacula, Qui mos inde defluxif,quod in conviviis aliquid fernper legere, aut re-citare clientes famulique confueverant /) Tan¬tum vero abfuie, ut fecundum illud Apifleji: E»fiur, poietur, pulmentü acervatim} poculis agminatim9paribus aggeratum ingeflis<> ccßnx tempus,ne dicam,totus dies, confumerecur, ut jucundis ex fåle re-fertis fertnonibus nimium quantum indulgerent.Bene hac de re Marcialis:hkc tibi, non alla, efi ad coenam cau/Ja vocandip

Verficulos recites ut, Ligurine, tuos9Depofui Joleas , affertur protinus ingens

hter laäucas , oxygarumque Uber,sylter perlegitur, dum fercula prima morantur,

Tertius efl» nec adhuc men/a fecunda venit.Et quartum recitas, qy* quintum denique Ubrum♦

Putidus efi , toties fi mihi ponis aprum•C

I I ) o ( **■

Quod ß non fcombris fcelerata poemata dones: yCcenabis folus jam , Dgurine , dornt. g)

Dum jam quaeritur , quibus potiflimum acroa-matibus phiiofophicis veteres ufi fuerunt, paretab exemplis fupra allatis hißorias & Toemata u-tramque heic feciffe paginam. H.ftoricas igitur& poeticas quasftiones non ioeleganrer quidam ,literatorum hominum fecundas menfas dixerunt. h)Quid, quod fignificat Cicero in epiftola ad Tre-batium» de furto quasftionem inter fcyphos eflenatarn, quam au&oritate Juris confultorum pro¬bat. Verba ejus ita leguntur: illujeras heri interfchyphos, quod dixeram controverßam ejje, poßet neheres , quod furtum antea faélum effet, fur11 redeagere. Itaque etjt domum bene potus feroque redte•ram; tarnen id caput, itbi bac controverfia eft, nota •vi» &- defcriptum tibi miß. t)

a") Com. ATep. vit 2J. c. 14. b) GeU. 1. 3. c. e)Ibid. t. iß. c. 7. d) Plin. /. 3. ep, f. e) l. p. Epift. f)Rofini. Antiqu. Rom. Hb. f. c. 28- g) /ib. 3. Epigr. 49 cfr.dijput. tiMper habit, de Studio veterum recitandi p. 13»h) Plut. lib. de fanitate. i) Cic. ad famil. Ep 22.1. 7,

5. VIII.Fuit hic curfus inter philofophise duces quon-

dam obfervatus, fuiflfet autem bene cum gene»re humano a&um > fi diudus viguiflet, fed al i aevafit ratio; quaerebantur enim in conviviis derebus turpieuiis & qua(i deformibus, de modofefe mero ingurgitandi , deque aliis ejusmodi.Vir quidam , cui nomen fuit Perfeus, hane pro-pofuic quasftionem: quando in convivium formofi

adole-

«8 ) ° C B» ii

adolefcentes, formofasque virgines perducenda?fint, quando venuftate gratiaque commendabilesadmittendi, de obfoniis, de panibus, de ofculis,de ceteris ne dicam. 0) Meriro igitur tales quaj-ftiones Plutarchus appelist 'fyrTfareig hg aptXXavctTSgnyj y^ocy&vci cto&itmcv ixCpsgopisvag, b) Fuitqui-dam Imperatoris libertus , recens ditatus» is,una in convivio difcumbentibus philofophis, ali*quanto protervius & petulantius qua=fiit: qua decaufla e fabis albis nigrisque tamen pallida fie-ret puls: viciflim ex eo qusrens Aridices, quialbis & non albis loris tamen punicese vibicesincuterentur: fecit ut homo gravi dolore i&use convivio difcederet. r) Qupd igitur intempe?ftivum eft & ad inftitutum non iacit, id fugien-dum , tanquam fpeciem malevolentiae & contu-melia? gerens. Opportunitäten^ autem obfervan-tium eft eleganter & gratiofe jocari. Ordinemhunc Xenophontis Convivse fervarunt, qui (eriajocosque milcuerunt. d)

a) Cref Vac. Aut. b) Plut. /.7. Symp, q, 8• c) !•c, l. //. d) Con, Xenoph. C. IV. 2p,

§. IX. 'Haåenus, qua fieri potuit brevitate, in mo«

dis antiquorum conviviorum defcribendis occu-pati fuitnus. Nunc animum oculosque, ad tri-tam quseftionem, num inter pocula philofopha*ri & deliberare ltceat ? derimendam nos conver-temus, praefertim cum ipfam non modo Plutar-chum a) & Stuckium b) (ed alios quoque magni

C 2 nomi-

t%nominfs vfros excuflifle videamus, nosque adeo,leviter illam pertra<ftando, rem non ingratam fa-fturos arbitramur. Prius autem , quam noftramhac in re explicemus fentenfiam > duo nobis ,

tanquam poftuiata dari voiumus: horum autemprimum eft, anima? cum corpore conjunSionem& difpofitionem ita efle comparatam, ut nequeilla, neque hoc, quomirius munia fua rite ex-(equantur, impediri queant, fi quando appeti-tus, qua? ad totius compagis corpore^ conlerva-tionem pertineant, elegerit: alterim* vtro, nosfemper, ubi vel minima nobis occafio adfulferir,adeoque etiam in conviviis, ad glorian? divinam& aliorum utilitatem pro virili promovendam ,

quam maxime efle obligatos* Hifce igitur, utipar eft, acceptis, tuto inferimus, tantum abes-fe, ut nobis non liceat eruditos, pios atque uti-les, in conviviis honeftis, conferre ferrnones, utpotius lege & naturali, & revelata id ipfum fa-cere teneamur.

d) Symp. l. i. f. /. & l. 7. q% y, & 10. b) antiq. con«viv. C. XIX. p. t». 3S0.

§. x.Huic rei ut eo majus lucis accedat, vete¬

rum quorundam exempla lunt adferenda. Pii IVmenfa do&orum virorum quafi gymnaftum eflevidebatur, a) De Catone Uticenfi ita Plutarchus-fuit inter pocula eruclitct confabulatio & feßivitas ,

aliasque ex atiis difyutationes, a phtlojophia mimme«bhorreutes, verfartmt. b) Apud Noftrates quo-

que

4M ) ° < r*

que legfmus, epulas eorum non deftitutas fuiffeacroamatibus doftorum virorurn. Olim in convisvits, inquit Loccenius, vin principef aut nobilesdevirtutibus & moribus viro principe aut illufiri dtgnkfermonem babebant. Praclara vero majorum fafla aScaldis & cantoribas in conviviis & auhcis conventi*bus vel aßa voce, vel ad tibias aut lyram decantaban•tur. c) Idem Johannes Magnus confirmat: fuerat,inquit, origine regni Gothorum magnus, ejusincolis , gloria Idudis appetitus: Promde prBelaramajorum gefia in carmina ér verfus quodam pveticomore, yraf patrio fermone, redigt curaverunt, ra *que in conviviis, //£ juventutem ad virtutem eoccita-rent, jrequenter concinebant. d)

a) Onufr. in vit. £j Vlutar, in Caton. Utic, e) Z>ocenii Antiq, Sueo-Gotb, lib, 11, C, 22, d) Job, Mag* praf.biß. C, S.

$. XI.Egregie quoque hac de re loquitur Macro-

bius. Abht, inquit, ut philofophia , quse im"fcholis fuis folieire traftat de officiis convivalb"bus, Ipfa convivia reformidet, tanquam non"poflit rebus afTerere, quae fölet verbis docere."Itaque fi philofophia a conviviis exfulabit ? pro-"eul hinc faceflant & alumna* ejus, honeflatem "dico & modeftsam, nec minus cum iobrietate"pietatem. Ita tamen5Ut convivarum ingenia"arque mores diligenter aeftimentur. Nam ni-"hil tam cognatum fapientiae > quam locis 6c"temporibus aptare fermones. Alios enim reia*"

Cg ca in-

tö ) o ( £§*•*,ta incitarunt «xempla virtutum, alios beneficio-,,rum, nonnullos modeftias, uc & qui aliter a-„.gebant, faepe auditis talibus ad emendationemvenirent. a) Quis non videt Auåorem his ver-bis innuere, inferviendum efle virtuti inculcati-dae, bonisque moribus addifcendis , idque ut o-mni, Tic quoque iiio tempore, quo animi re-mifiionis & honeftae voluptatis percupidi funt.Conviviis fuis Veteres bene morati femper ga-vifi fuere. in iliis enim talibus ufi fuere acro-

amatibus, qus unicuique convivantium l^titiamdedere. Itaque horum iiterariorum fermonum u-tilicatem habemus fatis magnam, ut taceam quidfuavitatis fecum proinde afteranr. Crediderimergo neminem, nifi de moribus male meritum, ve¬terum oftendi convivalibus , cujus ad emenda¬tionem faciet tritum hoc:

Ufus habet laudem, crimen abufus habet.Quod fi iglrur fermo de rebus phiiofophicis inconvivio habirus fuerit, nec puicerrimas iliasvirtutes, verecundiam, modeftiam, remperan»tiam, honeftatem, ceterasqj ab ipfo exfulaturas, necquemquam, nifi ejuratum virtutis hoflem, il¬

ias eo indignas du&urum,putamus.

a) Macrob. Saturn. VII. I.TANTUM.

Auftori elegantiflimac hujus differtationis,Da ERLANDO NIC. COLLIANDRO,

S. P. D.

Doftrina & probifas, virtutibus omr>ibus aufta,Omant Auftorem; Die pr<£mia qualia fperet?

ANDREAS HAQUINl NEANDER.Smoland.

Å MonfieurL1 Auteur de cette belle differtation.

Mon tres eher ami.

'j/hnant cT entenäre ? que vous irez bien-tot faire paroi-tre votre erudition par un ourrage public (5 trés

loüable, je ne faurois negliger une fi belle occafion , farsvous ternoigner par ce peu de lignes, la joie , que je res-fens de votre avancement dans Jes é tu des. ro tre belle dis~fertation nous fait voir votre efprit CT votre folid.té j pourJuivez donc ce , que vous avez ft beureufement commence»jusqit a ce qti il plait a Diett, de vous fournir des em*ploys, düs a votre äiligence & a votre vertu. Cependentje ne cefferai jamais de foubaiter , que vous foiez com-blé de toute forte de bonheur, & de me mettre tellementdans notre amitié , que vous n1 aurez pas raifon de mereproeber le plaifir } que je prends de me dire

J/otre

tres tifft ü'tonwéJ£ AN GUMt'R.

Fratri /iio diledtifflmö,Egregia? hujus diflsrtaticmis Au&onj

£ P. D.

QUanto ^Imj Fräter optime , tenear antö•re, vel inde fatis conßare arbitror %

quod temperare mihi non potuerim, quomi-nus cIibi, fpecimen ylcademicum propediemedituro , profperos verum fuccejjus ex imisgratuler fenfibus♦ Laudes , promerui-fti, alto inuohi filentio, wow minus*lua ipfws modeflia , <p^7?2 ar&ius,wzåW lecum tntercedit , fanguinis <vinculum.Hoc *lihi certo perfuajum habeas, <vehernen*tisfime velzm, w/å* prim > nihil antiqui-

fore , ^ 'Juis honeßis aurafemper adflet fecundisfima.

ANDREAS N. COLLIANDER.