RT303 RT303 การผลิ�ตรายการวิ�ทย�ขั้ �นต�นการผลิ�ตรายการวิ�ทย�ขั้ �นต�นอาจารย�สก�ลิศร� ศร�สารคามอาจารย�สก�ลิศร� ศร�สารคาม

เนื้��อหาเนื้��อหา

แนวิค�ดในการผลิ�ตรายการสารคด�แนวิค�ดในการผลิ�ตรายการสารคด�

สารคด� vs น�ตยสารทางอากาศสารคด� vs น�ตยสารทางอากาศ

แนวิค�ดในการผลิ�ตรายการน�ตยสารทางอากาศแนวิค�ดในการผลิ�ตรายการน�ตยสารทางอากาศ

ความแตกต�างความแตกต�าง สารคดี� สารคดี� ค�อรายการที่��ม��งเนื้�นื้เสนื้อข้�อเที่�จจร�ง ให�ความร�� ข้�อม�ล และค�อรายการที่��ม��งเนื้�นื้เสนื้อข้�อเที่�จจร�ง ให�ความร�� ข้�อม�ล และ

เหต�การณ์#ที่��เป็%นื้ป็ระโยชนื้#ต�อผู้��ชม ม��งให�ผู้��ชมเม��อชมแล�วม�แรงบั*นื้ดีาลใจให�เหต�การณ์#ที่��เป็%นื้ป็ระโยชนื้#ต�อผู้��ชม ม��งให�ผู้��ชมเม��อชมแล�วม�แรงบั*นื้ดีาลใจให�

กระที่+า หร�อไม�กระที่+าอย�างใดีอย�างหนื้-�ง เร��องราวที่��เสนื้อเป็%นื้เร��องจร�งกระที่+า หร�อไม�กระที่+าอย�างใดีอย�างหนื้-�ง เร��องราวที่��เสนื้อเป็%นื้เร��องจร�ง โดียนื้+าโดียนื้+า

เสนื้ออย�าง เจาะล-ก เก��ยวก*บัเร��องนื้*�นื้“ ”เสนื้ออย�าง เจาะล-ก เก��ยวก*บัเร��องนื้*�นื้“ ”

นื้�ตยสารที่างอากาศ นื้�ตยสารที่างอากาศ ค�อรายการที่��เสนื้อเนื้��อหาที่��ป็ระกอบัดี�วยเร��องค�อรายการที่��เสนื้อเนื้��อหาที่��ป็ระกอบัดี�วยเร��อง

หลาย ๆ เร��องรวมอย��ในื้รายการเดี�ยวก*นื้ ม�ว�ธี�การเสนื้อหลากหลายร�ป็แบับั ม�หลาย ๆ เร��องรวมอย��ในื้รายการเดี�ยวก*นื้ ม�ว�ธี�การเสนื้อหลากหลายร�ป็แบับั ม�

การเช��อมโยง การเช��อมโยง ((Linking) Linking) จากเร��องหนื้-�งไป็อ�กเร��องหนื้-�งอย�างกลมกล�นื้จากเร��องหนื้-�งไป็อ�กเร��องหนื้-�งอย�างกลมกล�นื้

มาร��จ*กรายการสารคดี�ก*นื้ก�อนื้มาร��จ*กรายการสารคดี�ก*นื้ก�อนื้

Feature Feature

PackagePackage

DocumentaryDocumentary

สารคดี�สารคดี� เป็%นื้เร��องเดี�ยวก*นื้ตลอดีรายการเป็%นื้เร��องเดี�ยวก*นื้ตลอดีรายการ ต�องเป็%นื้ข้�อเที่�จจร�งที่*�งหมดี โดียค�นื้คว�าข้�อม�ลจากต�องเป็%นื้ข้�อเที่�จจร�งที่*�งหมดี โดียค�นื้คว�าข้�อม�ลจาก

หลายๆ แห�ง ให�ม�เนื้��อหาครอบัคล�มที่�กแง�ม�มหลายๆ แห�ง ให�ม�เนื้��อหาครอบัคล�มที่�กแง�ม�ม นื้+าเสนื้อเร��องนื้*�นื้อย�างละเอ�ยดี ต�องม�เที่คนื้�คการนื้+านื้+าเสนื้อเร��องนื้*�นื้อย�างละเอ�ยดี ต�องม�เที่คนื้�คการนื้+า

เสนื้อเพื่��อจ�งใจผู้��ฟั3ง เสนื้อเพื่��อจ�งใจผู้��ฟั3ง

การนื้+าสารคดี�ไป็ใช�การนื้+าสารคดี�ไป็ใช�

เป็%นื้รายการเดี�ยวเฉพื่าะ เป็%นื้รายการเดี�ยวเฉพื่าะ : : สารคดี�ยาว ป็ระมาณ์ สารคดี�ยาว ป็ระมาณ์ 20-30 20-30

นื้าที่� เจาะล-กม�มต�างๆ ให�ไดี�ความร��มากที่��ส�ดี เส�ยงจร�งจากแหล�งนื้าที่� เจาะล-กม�มต�างๆ ให�ไดี�ความร��มากที่��ส�ดี เส�ยงจร�งจากแหล�ง

ข้�อม�ลย��งมากย��งม�ค�ณ์ค�า นื้�าเช��อถื�อ นื้�าต�ดีตามข้�อม�ลย��งมากย��งม�ค�ณ์ค�า นื้�าเช��อถื�อ นื้�าต�ดีตาม

เป็%นื้ส�วนื้หนื้-�งข้องรายการ เป็%นื้ส�วนื้หนื้-�งข้องรายการ : : สารคดี�ส*�นื้ ยาว สารคดี�ส*�นื้ ยาว 1-3 1-3 นื้าที่� แต�ไม�นื้าที่� แต�ไม�

เก�นื้ เก�นื้ 10 10 นื้าที่� อาจเป็%นื้ความร��เสร�มส�วนื้ใดีในื้รายการนื้าที่� อาจเป็%นื้ความร��เสร�มส�วนื้ใดีในื้รายการ

แนื้วค�ดีในื้การผู้ล�ตงานื้สารคดี�แนื้วค�ดีในื้การผู้ล�ตงานื้สารคดี�

รอบท�กประเด"น หมายควิามวิ$า ม�ประเด"นรอบท�กประเด"น หมายควิามวิ$า ม�ประเด"นเร%&องอะไรท�&จะเก�&ยวิขั้�องก บห วิขั้�อเร%&องขั้องเร%&องอะไรท�&จะเก�&ยวิขั้�องก บห วิขั้�อเร%&องขั้องเราบ�าง มองได�ท �งในแง$ ประวิ ต�ศาสตร� เราบ�าง มองได�ท �งในแง$ ประวิ ต�ศาสตร� ภู)ม�ศาสตร� จ�ตวิ�ทยา ธรณี�วิ�ทยา ส งคม ภู)ม�ศาสตร� จ�ตวิ�ทยา ธรณี�วิ�ทยา ส งคม ส�&งแวิดลิ�อม วิ ฒนธรรม ฯลิฯส�&งแวิดลิ�อม วิ ฒนธรรม ฯลิฯ

ม�ต�ในงานสารคด�

ม�ต�ในงานสารคด�

ม�ต�ด�านกวิ�างม�ต�ด�านกวิ�าง ม�ต�ด�านยาวิม�ต�ด�านยาวิ

ต�องเสนอขั้�อม)ลิให�มองเห"นต�องเสนอขั้�อม)ลิให�มองเห"นพั ฒนาการอ นยาวิไกลิจากอด�ตส)$พั ฒนาการอ นยาวิไกลิจากอด�ตส)$ป/จจ�บ น หร%อ จากย�คหน0&งส)$ย�คหน0&ง ป/จจ�บ น หร%อ จากย�คหน0&งส)$ย�คหน0&ง อาจเป1นการเลิ$าเป1นช่$วิงเป1นตอน ไลิ$อาจเป1นการเลิ$าเป1นช่$วิงเป1นตอน ไลิ$เร�ยงจากอด�ตมาป/จจ�บ น หร%อ ใช่�การเร�ยงจากอด�ตมาป/จจ�บ น หร%อ ใช่�การเปร�ยบเท�ยบให�เห"นวิ$า เม%&อก$อนเป1นเปร�ยบเท�ยบให�เห"นวิ$า เม%&อก$อนเป1นอย$างไร แลิะเด�3ยวิน��เป1นเช่$นไรอย$างไร แลิะเด�3ยวิน��เป1นเช่$นไร

ม�ต�ด�านลิ0กม�ต�ด�านลิ0ก

สะท�อนจ�ตวิ�ญญาณีขั้องผ)�คนท�&ผ)กพั นอย)$ก บส�&งน �น หร%อควิามร) �ส0กสะท�อนจ�ตวิ�ญญาณีขั้องผ)�คนท�&ผ)กพั นอย)$ก บส�&งน �น หร%อควิามร) �ส0กขั้องใครคนหน0&งต$อเร%&องน �น ซึ่0&งจะท6าให�เก�ดอารมณี�ด�านใดด�านหน0&ง ขั้องใครคนหน0&งต$อเร%&องน �น ซึ่0&งจะท6าให�เก�ดอารมณี�ด�านใดด�านหน0&ง เช่$น ต%&นเต�น ต%&นตาใจ ย�นด� เศร�า สน�กสนาน ตลิก หร%อประท บใจเช่$น ต%&นเต�น ต%&นตาใจ ย�นด� เศร�า สน�กสนาน ตลิก หร%อประท บใจมากๆ มากๆ

www.themegallery.com

ม�ต�ในื้งานื้สารคดี�ม�ต�ในื้งานื้สารคดี�

แม�นื้+�าโข้ง

-ลิ6าน6�าโขั้งในอด�ตเป1นอย$างไร- เร%&องราวิประวิ ต�ศาสตร�ท�&เก�&ยวิก บลิ6าน6�าโขั้ง- การรบบร�เวิณีน6�าโขั้ง- เส�นทางการเด�นเร%อค�าขั้าย

-ลิ6าน6�าโขั้งก บควิามเช่%&อ-ศ�ลิปะแห$งลิ6าน6�าโขั้ง-บทเพัลิง การลิะเลิ$น เทศกาลิ

- ต�นก6าเน�ด-ลิ กษณีะพั�เศษขั้องลิ6าน6�า-ประเทศ/บร�เวิณีท�&ผ$าน-ลิ กษณีะภู)ม�ประเทศเด$นๆ

-ระบบน�เวิศน�- ธรรมช่าต�เปลิ�&ยนแปลิง-พั นธ��ปลิา-สร�างเขั้%&อนกระทบลิ6าน6�าโขั้ง

ม�ต�ในื้งานื้สารคดี�ม�ต�ในื้งานื้สารคดี� ม�ต�ด�านยาวิม�ต�ด�านยาวิเช่$น เช่$น

““เจ�าพัระยา ปรากฏเป1นลิากลิ กษณี�อ กษรคร �งแรกในเจ�าพัระยา ปรากฏเป1นลิากลิ กษณี�อ กษรคร �งแรกในประวิ ต�ศาสตร�ค%อในสนธ�ส ญญาท�&สยามท6าก บฝร &งเศส สม ยประวิ ต�ศาสตร�ค%อในสนธ�ส ญญาท�&สยามท6าก บฝร &งเศส สม ยพัระนารายณี� พัระนารายณี� / / การเปลิ�&ยนทางเด�นขั้องสายน6�าเจ�าพัระยาท6าให�การเปลิ�&ยนทางเด�นขั้องสายน6�าเจ�าพัระยาท6าให�ม�การขั้�ดคลิองลิ ดแลิะก$อเก�ดช่�มช่นบางเกาะหร%อบางกอก ม�การขั้�ดคลิองลิ ดแลิะก$อเก�ดช่�มช่นบางเกาะหร%อบางกอก / / ป/จจ�บ นแม$น6�าเจ�าพัระยาก6าลิ งประสบวิ�กฤตร�นแรงท�&ส�ดท �งป/จจ�บ นแม$น6�าเจ�าพัระยาก6าลิ งประสบวิ�กฤตร�นแรงท�&ส�ดท �งป/ญหาน6�าแลิ�งแลิะมลิภูาวิะ”ป/ญหาน6�าแลิ�งแลิะมลิภูาวิะ”

ม�ต�ในื้งานื้สารคดี�ม�ต�ในื้งานื้สารคดี� ม�ต�ด�านลิ0ก เช่$นม�ต�ด�านลิ0ก เช่$น

“ “นายสต�ฟ แวิน บ�ค ช่าวิอเมร�ก นผ)�ผ)กพั นก บสายน6�า นายสต�ฟ แวิน บ�ค ช่าวิอเมร�ก นผ)�ผ)กพั นก บสายน6�า พัายเร%อลิ6าเลิ"กๆ ลิ$องลิงมาท�&อ$าวิไทย แลิ�วิให�ส มภูาษณี�พัายเร%อลิ6าเลิ"กๆ ลิ$องลิงมาท�&อ$าวิไทย แลิ�วิให�ส มภูาษณี�วิ$า ในแต$ลิะวิ นเขั้าน บหมาเน$าตายลิอยน6�าเฉลิ�&ยวิ นลิะ วิ$า ในแต$ลิะวิ นเขั้าน บหมาเน$าตายลิอยน6�าเฉลิ�&ยวิ นลิะ 8-8-9 9 ต วิ แลิะกลิ$าวิวิ$าแม$น6�าน��ไม$ม�อนาคต ตราบใดท�&คนต วิ แลิะกลิ$าวิวิ$าแม$น6�าน��ไม$ม�อนาคต ตราบใดท�&คนไทยย งใช่�แม$น6�าเหม%อนถั งขั้ยะ”ไทยย งใช่�แม$น6�าเหม%อนถั งขั้ยะ”

แก�นื้เร��อง ค�อ ห*วใจแก�นื้เร��อง ค�อ ห*วใจ แก$นเร%&องแก$นเร%&องค%อ ประเด"นหลิ กท�&ผ)�เขั้�ยนบทต�องการน6าเสนอ ค%อส�&งส6าค ญค%อ ประเด"นหลิ กท�&ผ)�เขั้�ยนบทต�องการน6าเสนอ ค%อส�&งส6าค ญ

ท�&ส�ดท�&อยากให�ผ)�ฟ/งได�ร) � แลิ�วิประเด"น หร%อ เน%�อหาอ%&นๆ จะเป1นองค�ประกอบท�&ท�&ส�ดท�&อยากให�ผ)�ฟ/งได�ร) � แลิ�วิประเด"น หร%อ เน%�อหาอ%&นๆ จะเป1นองค�ประกอบท�&จะน6ามาส)$แก$นเร%&อง คลิ�&คลิายแก$นเร%&อง หร%อ ท6าให�แก$นเร%&องช่ ดเจนมากขั้0�น จะน6ามาส)$แก$นเร%&อง คลิ�&คลิายแก$นเร%&อง หร%อ ท6าให�แก$นเร%&องช่ ดเจนมากขั้0�น ค%อ เม%&อเลิ$าประเด"นต$างๆ แลิ�วิ ตอนจบส�ดท�าย ผ)�ฟ/งต�องได�ร บสารตามท�&ค%อ เม%&อเลิ$าประเด"นต$างๆ แลิ�วิ ตอนจบส�ดท�าย ผ)�ฟ/งต�องได�ร บสารตามท�&ต�องใจไวิ�ตามแก$นเร%&องต�องใจไวิ�ตามแก$นเร%&อง

ก6าหนดท�ศทาง ก6าหนดท�ศทาง ประเด"นต$างๆ จะน6าไปส)$แก$นเร%&อง หร%อ บอกส�&งส6าค ญประเด"นต$างๆ จะน6าไปส)$แก$นเร%&อง หร%อ บอกส�&งส6าค ญท�&ส�ดท�&ผ)�เขั้�ยนต�องการให�ผ)�ฟ/งร) � ท�&ส�ดท�&ผ)�เขั้�ยนต�องการให�ผ)�ฟ/งร) � -- -- จะไม$สะเปะสะปะจะไม$สะเปะสะปะ

การนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-งการนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-ง......

ร�ป็แบับัการนื้+าเสนื้อที่��ดี� ร�ป็แบับัการนื้+าเสนื้อที่��ดี� ท6าย งไงให�ผ)�ฟ/งได�ร บอรรถัรส ควิามบ นเท�ง ควิามเพัลิ�ดเพัลิ�น ซึ่0&งขั้0�นอย)$ก บท6าย งไงให�ผ)�ฟ/งได�ร บอรรถัรส ควิามบ นเท�ง ควิามเพัลิ�ดเพัลิ�น ซึ่0&งขั้0�นอย)$ก บวิางโครงเร%&อง การด6าเน�นเร%&องท�&ด� การใช่�ภูาษา แลิะ การเลิ%อกใช่�เส�ยงท�&วิางโครงเร%&อง การด6าเน�นเร%&องท�&ด� การใช่�ภูาษา แลิะ การเลิ%อกใช่�เส�ยงท�&เหมาะสม รวิมถั0งเส�ยงผ)�บรรยาย ท�&ต�องน$าฟ/ง ช่วินให�ต�ดตาม ในขั้ณีะเหมาะสม รวิมถั0งเส�ยงผ)�บรรยาย ท�&ต�องน$าฟ/ง ช่วินให�ต�ดตาม ในขั้ณีะเด�ยวิก นก"น$าเช่%&อถั%อเด�ยวิก นก"น$าเช่%&อถั%อ

การดี+าเนื้�นื้รายการข้องสารคดี�การดี+าเนื้�นื้รายการข้องสารคดี�

แบับับัรรยายแบับับัรรยาย บัรรยายเนื้��อหาโดียการเล�าจากบัที่ที่��เตร�ยมไว�บัรรยายเนื้��อหาโดียการเล�าจากบัที่ที่��เตร�ยมไว�

แบับัสนื้ที่นื้าแบับัสนื้ที่นื้า ในื้รายการม�ผู้��มาสนื้ที่นื้าก*นื้ในื้การให�ข้�อม�ล เช�นื้ พื่�อค�ยก*บัล�ก ล�กค�ยก*บัแม�ในื้รายการม�ผู้��มาสนื้ที่นื้าก*นื้ในื้การให�ข้�อม�ล เช�นื้ พื่�อค�ยก*บัล�ก ล�กค�ยก*บัแม�

แบับัละครแบับัละคร จ+าลองเหต�การณ์# ม�ต*วละคร ม�สถืานื้การณ์# ผู้�กเร��อง ม�ป็มป็3ญหา แล�วนื้+าจ+าลองเหต�การณ์# ม�ต*วละคร ม�สถืานื้การณ์# ผู้�กเร��อง ม�ป็มป็3ญหา แล�วนื้+า

เสนื้อข้�อม�ลในื้ล*กษณ์ะคลายป็มเสนื้อข้�อม�ลในื้ล*กษณ์ะคลายป็ม

การนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-งการนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-ง......เส�ยงอะไรท�&ควิรม�ใน สารคด�บ�างเส�ยงอะไรท�&ควิรม�ใน สารคด�บ�าง??

อย$าลิ%ม อย$าลิ%ม เส�ยงป็ระกอบัเส�ยงเพื่ลงเส�ยงป็ระกอบัเส�ยงเพื่ลง......เส�ยงส*มภาษณ์# เส�ยงส*มภาษณ์# ... ... เส�ยงบัรรยาย เส�ยงบัรรยาย ... ...

3 3 ส$วินน��ต�องใช่�ให�เหมาะสมส$วินน��ต�องใช่�ให�เหมาะสม

อย$าใช่�เส�ยง อย$าใช่�เส�ยง sfx sfx มากจนเก�นไป แลิะ ใช่�ในท�&ท�&ไม$ควิรใช่� ต�องเลิ%อกใช่�ให�เหมาะสมมากจนเก�นไป แลิะ ใช่�ในท�&ท�&ไม$ควิรใช่� ต�องเลิ%อกใช่�ให�เหมาะสม อย$าลิ%มเส�ยงส มภูาษณี� ใช่�ผ)�เช่�&ยวิช่าญเลิ$าเร%&องแทนเราอย$าลิ%มเส�ยงส มภูาษณี� ใช่�ผ)�เช่�&ยวิช่าญเลิ$าเร%&องแทนเรา เพัลิงท�&ม�เน%�อ ต�องระวิ งเน%�อหาท�&ไม$สอดคลิ�อง ถั�าหาเพัลิงม�เน%�อไม$ได� ใช่�บรรเลิงเพัลิงท�&ม�เน%�อ ต�องระวิ งเน%�อหาท�&ไม$สอดคลิ�อง ถั�าหาเพัลิงม�เน%�อไม$ได� ใช่�บรรเลิง อย$าเขั้�ยนเป1นเส�ยงผ)�บรรยายอย$างเด�ยวิ ท �งเร%&อง ควิรม�เส�ยงอ%&นประกอบด�วิยอย$าเขั้�ยนเป1นเส�ยงผ)�บรรยายอย$างเด�ยวิ ท �งเร%&อง ควิรม�เส�ยงอ%&นประกอบด�วิย

การนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-งการนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-ง......

เนื้��อหาที่��ดี�เนื้��อหาที่��ดี�ต�องได�ควิามร) �ใหม$ๆ ได�ร) �เร%&องท�&ไม$เคยร) � ได�สาระ แลิะ ส$งเสร�มป/ญญา ต�องได�ควิามร) �ใหม$ๆ ได�ร) �เร%&องท�&ไม$เคยร) � ได�สาระ แลิะ ส$งเสร�มป/ญญา ส�&งเหลิ$าน��จะเก�ดขั้0�นได�จากการก6าหนดแก$นท�&ช่ ดเจน การมองเร%&องให�ได�ส�&งเหลิ$าน��จะเก�ดขั้0�นได�จากการก6าหนดแก$นท�&ช่ ดเจน การมองเร%&องให�ได�ครบม�ต� การจ บประเด"นท�&น$าสนใจ ครบด�าน ขั้�อม)ลิต�องถั)กต�องแม$นย6า ครบม�ต� การจ บประเด"นท�&น$าสนใจ ครบด�าน ขั้�อม)ลิต�องถั)กต�องแม$นย6า

ค�นควิ�า ส6าค ญมาก ย�&งค�นมาก ย�&งร) �มาก ย�&งรอบด�าน ค�นควิ�า ส6าค ญมาก ย�&งค�นมาก ย�&งร) �มาก ย�&งรอบด�าน

= = ขั้�อม)ลิขั้�อม)ลิ

การนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-งการนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-ง......

ขั้�อม)ลิท�&เอามาใช่�ในงานสารคด�ควิรเป1นขั้�อม)ลิท �ง กายภูาพั แลิะ จ�นตภูาพัขั้�อม)ลิท�&เอามาใช่�ในงานสารคด�ควิรเป1นขั้�อม)ลิท �ง กายภูาพั แลิะ จ�นตภูาพั

ขั้�อม)ลิกายภูาพั ค%อขั้�อเท"จจร�งทางภู)ม�ศาสตร� ประวิ ต�ศาสตร� เช่$น แม$น6�าโขั้งยาวิก�&ขั้�อม)ลิกายภูาพั ค%อขั้�อเท"จจร�งทางภู)ม�ศาสตร� ประวิ ต�ศาสตร� เช่$น แม$น6�าโขั้งยาวิก�&ก�โลิเมตร ม�การขั้�ดลิอกคลิองลิ ดบางกอกน�อยม�ป@ พัก�โลิเมตร ม�การขั้�ดลิอกคลิองลิ ดบางกอกน�อยม�ป@ พั..ศศ . . ใด พั%�นท�&ราบลิ�$มแม$น6�าใด พั%�นท�&ราบลิ�$มแม$น6�าเจ�าพัระยาก�นบร�เวิณีก�&ตารางก�โลิเมตร เจ�าพัระยาก�นบร�เวิณีก�&ตารางก�โลิเมตร พัวิกน��เป1นขั้�อม)ลิตายต วิ เป1นต วิเลิขั้ เป1นส�&งท�&ไม$เปลิ�&ยนแปลิง หร%อ เปลิ�&ยนน�อย หาได�พัวิกน��เป1นขั้�อม)ลิตายต วิ เป1นต วิเลิขั้ เป1นส�&งท�&ไม$เปลิ�&ยนแปลิง หร%อ เปลิ�&ยนน�อย หาได�จากเอกสาร หน งส%อต$างๆ จากเอกสาร หน งส%อต$างๆ

ขั้�อม)ลิทางจ�นตภูาพั เป1นขั้�อม)ลิเก�&ยวิก บท ศนะ ควิามค�ด ควิามร) �ส0ก ขั้�อม)ลิทางจ�นตภูาพั เป1นขั้�อม)ลิเก�&ยวิก บท ศนะ ควิามค�ด ควิามร) �ส0ก • ควิามค�ด ควิามร) �ส0ก อาจเป1นขั้องผ)�เขั้�ยนบท หร%อ บ�คคลิท�&เก�&ยวิขั้�องท�&เราน6ามาใช่�ควิามค�ด ควิามร) �ส0ก อาจเป1นขั้องผ)�เขั้�ยนบท หร%อ บ�คคลิท�&เก�&ยวิขั้�องท�&เราน6ามาใช่�

ในรายการในรายการ

การนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-งการนื้+าเสนื้อสารคดี� ต�องค+านื้-งถื-ง......

แง�ค�ดี ม�มมองที่��ดี�แง�ค�ดี ม�มมองที่��ดี�สารคด�ท�&ม�ค�ณีค$า นอกจากจะให�ขั้�อเท"จจร�งแลิ�วิ ม กให�แง$ค�ด หร%อสารคด�ท�&ม�ค�ณีค$า นอกจากจะให�ขั้�อเท"จจร�งแลิ�วิ ม กให�แง$ค�ด หร%อม�มมองท�&ด�ด�วิย โดยเฉพัาะท6าให�เก�ดส6าน0กในทางสร�างสรรค� ม�มมองท�&ด�ด�วิย โดยเฉพัาะท6าให�เก�ดส6าน0กในทางสร�างสรรค�

เช่$น ส6าน0กท�&ร กแลิะหวิงแหนแม$น6�าอ นเป1นเส�นเลิ%อดหลิ$อเลิ��ยงช่�วิ�ตแลิะ เช่$น ส6าน0กท�&ร กแลิะหวิงแหนแม$น6�าอ นเป1นเส�นเลิ%อดหลิ$อเลิ��ยงช่�วิ�ตแลิะ วิ ฒนธรรม วิ ฒนธรรม อาจสอดแทรกควิามค�ดอย)$ในการน6าเสนอประเด"นต$างๆ หร%ออาจเสนออาจสอดแทรกควิามค�ดอย)$ในการน6าเสนอประเด"นต$างๆ หร%ออาจเสนอแง$ค�ดหลิายอย$าง ให�คนเก"บไปค�ดเองก"ได�แง$ค�ดหลิายอย$าง ให�คนเก"บไปค�ดเองก"ได�

ป็ระเดี�นื้สารคดี�ป็ระเดี�นื้สารคดี�

ป็ระเดี�นื้ที่��ดี�ป็ระเดี�นื้ที่��ดี�

เป1นควิามสนใจขั้องคน เป1นควิามสนใจขั้องคน (Human Interest) (Human Interest) เป1นการสร�างสรรค�ใหม$ เป1นการสร�างสรรค�ใหม$ (Creative) (Creative) เสนอเร%&องใหม$ อ พัเดทจากส�&งท�&คนเสนอไปเสนอเร%&องใหม$ อ พัเดทจากส�&งท�&คนเสนอไป

แลิ�วิ ไม$ซึ่6�ารอยเด�มแลิ�วิ ไม$ซึ่6�ารอยเด�ม ก$อให�เก�ดท ศนคต�เช่�งบวิก ก$อให�เก�ดท ศนคต�เช่�งบวิก (Positive) (Positive) ท6าให�เก�ดการค�ดตามในเช่�งสร�างสรรค�ท6าให�เก�ดการค�ดตามในเช่�งสร�างสรรค� ม�เร%&องขั้องอารมณี�ควิามร) �ส0กมาเก�&ยวิขั้�อง ม�เร%&องขั้องอารมณี�ควิามร) �ส0กมาเก�&ยวิขั้�อง (Emotion) (Emotion) ค%อไม$ใช่$เสนอขั้�อม)ลิ ขั้�อเท"จค%อไม$ใช่$เสนอขั้�อม)ลิ ขั้�อเท"จ

จร�งแห�ง แต$ม�จ�นตนาการจร�งแห�ง แต$ม�จ�นตนาการ เป1นประเด"นท�&ผ)�เขั้�ยนร) �จร�ง ม�ขั้�อม)ลิ น$าเช่%&อถั%อเป1นประเด"นท�&ผ)�เขั้�ยนร) �จร�ง ม�ขั้�อม)ลิ น$าเช่%&อถั%อ เป1นประเด"นท�&ช่ ดเจน ไม$ซึ่ บซึ่�อน หร%อ ผ)�เขั้�ยนต�องสามารถัอธ�บายให�ฟ/งง$ายได�เป1นประเด"นท�&ช่ ดเจน ไม$ซึ่ บซึ่�อน หร%อ ผ)�เขั้�ยนต�องสามารถัอธ�บายให�ฟ/งง$ายได�

เที่คนื้�คในื้การผู้ล�ตเที่คนื้�คในื้การผู้ล�ตการวางโครงเร��องการวางโครงเร��องวิ$าจะเร�&มเร%&องย งไง เร�ยงประเด"นก$อนหลิ งอย$างไร แบ$งเป1นช่$วิง เป1นตอนอย$างไร วิ$าจะเร�&มเร%&องย งไง เร�ยงประเด"นก$อนหลิ งอย$างไร แบ$งเป1นช่$วิง เป1นตอนอย$างไร จะใช่�เส�ยงอะไรตรงไหน ใช่�เส�ยงส มภูาษณี�อะไร ตอนไหน แลิะ จะปAดท�ายให�จะใช่�เส�ยงอะไรตรงไหน ใช่�เส�ยงส มภูาษณี�อะไร ตอนไหน แลิะ จะปAดท�ายให�ประท บใจอย$างไรประท บใจอย$างไร

ต�องม�จ งหวิะ ในการด6าเน�นเร%&อง ค%อ ต�องค�ดวิ$า เปAดเร%&องน$าสนใจแลิ�วิ ด6าเน�นเร%&องต�องม�จ งหวิะ ในการด6าเน�นเร%&อง ค%อ ต�องค�ดวิ$า เปAดเร%&องน$าสนใจแลิ�วิ ด6าเน�นเร%&องไปถั0งตรงไหนท�&คนจะเร�&มเบ%&อ ก"สลิ บเอาส�&งท�&ต%&นตาต%&นใจมาค &นให�ม�ส�ส น แลิะไปถั0งตรงไหนท�&คนจะเร�&มเบ%&อ ก"สลิ บเอาส�&งท�&ต%&นตาต%&นใจมาค &นให�ม�ส�ส น แลิะด0งด)ดควิามสนใจต$อ การเร�ยงประเด"นแลิะการก6าหนดการใช่�เส�ยงแลิะด0งด)ดควิามสนใจต$อ การเร�ยงประเด"นแลิะการก6าหนดการใช่�เส�ยงแลิะองค�ประกอบต$างๆ จ0งส6าค ญ องค�ประกอบต$างๆ จ0งส6าค ญ

เที่คนื้�คในื้การผู้ล�ตสารคดี�เที่คนื้�คในื้การผู้ล�ตสารคดี�

ก+าหนื้ดีองค#ป็ระกอบัในื้การนื้+าเสนื้อก+าหนื้ดีองค#ป็ระกอบัในื้การนื้+าเสนื้อใช�เส�ยงอะไรบั�าง เส�ยงส*มภาษณ์#ใคร บัรรยายก��คนื้ ใช�เส�ยงอะไรบั�าง เส�ยงส*มภาษณ์#ใคร บัรรยายก��คนื้

เจ�าพัระยาแก$น ส�&ง“

แวิดลิ�อมในเจ�าพัระยา”

ประเด"น: ป/ญหาส�&งแวิดลิ�อมประเด"น: ป/ญหาส�&งแวิดลิ�อม

ประเด"น: ผลิกระทบต$อคนร�มแม$น6�า

ประเด"น: ผลิกระทบต$อคนร�มแม$น6�า

ประเด"น: ส�&งท�&เปลิ�&ยนแปลิงไปประเด"น: ส�&งท�&เปลิ�&ยนแปลิงไป

ประเด"น: การแก�ป/ญหาประเด"น: การแก�ป/ญหา

องค�ประกอบ??-Sfx

- ส มภูาษณี�- เพัลิง

- vox pop

เที่คนื้�คในื้การผู้ล�ตเที่คนื้�คในื้การผู้ล�ตเที่คนื้�คในื้การจ�งใจผู้��ฟั3งเที่คนื้�คในื้การจ�งใจผู้��ฟั3ง บทเร�&มแลิะการน6าเขั้�ารายการ บทเร�&มแลิะการน6าเขั้�ารายการ

• ใช่�ส�&งแวิดลิ�อมรอบต วิผ)�ฟ/งมาเร�&มรายการใช่�ส�&งแวิดลิ�อมรอบต วิผ)�ฟ/งมาเร�&มรายการ• น6าเขั้�าส)$รายการด�วิยเส�ยงประกอบน6าเขั้�าส)$รายการด�วิยเส�ยงประกอบ• ใช่�ร)ปแบบลิะครใช่�ร)ปแบบลิะคร• ใช่� ใช่� clip clip เส�ยงต$างๆ ท�&เก�&ยวิขั้�องมาด0งด)ดเส�ยงต$างๆ ท�&เก�&ยวิขั้�องมาด0งด)ด

การเช่%&อมรายการการเช่%&อมรายการ• เช่%&อมด�วิยค6าพั)ดเช่%&อมด�วิยค6าพั)ด• เช่%&อด�วิยเพัลิงเช่%&อด�วิยเพัลิง

บทสร�ปหร%อจบเร%&อง บทสร�ปหร%อจบเร%&อง : : อาจท��งท�าย ให�ค�ดต$อ สร�ปเร%&องอาจท��งท�าย ให�ค�ดต$อ สร�ปเร%&อง

การใช่�เส�ยงประกอบ เป1นส$วินหน0&งท�&สร�างส�ส น แลิะ เลิ$าเร%&องการใช่�เส�ยงประกอบ เป1นส$วินหน0&งท�&สร�างส�ส น แลิะ เลิ$าเร%&อง

ช่%&อเร%&อง ต �งให�ด0งด)ดใจผ)�ฟ/งช่%&อเร%&อง ต �งให�ด0งด)ดใจผ)�ฟ/ง

มาร��จ*กรายการมาร��จ*กรายการ

นื้�ตยสารที่างอากาศก*นื้บั�างนื้�ตยสารที่างอากาศก*นื้บั�าง

Radio MagazineRadio Magazine

รายการนื้�ตยสารที่างอากาศรายการนื้�ตยสารที่างอากาศ ... ... ค�อค�อ??

ควิามยาวิขั้องรายการ ประมาณี ควิามยาวิขั้องรายการ ประมาณี 1515 ถั0ง ถั0ง 2020 นาท�นาท� ม�$งให�ควิามร) �แลิะควิามบ นเท�งแก$ผ)�ฟ/งม�$งให�ควิามร) �แลิะควิามบ นเท�งแก$ผ)�ฟ/ง เน�นเร%&องท�&ท นสม ย เหต�การณี�ป/จจ�บ น หร%อ ท�&ตรงก บควิามอยากเน�นเร%&องท�&ท นสม ย เหต�การณี�ป/จจ�บ น หร%อ ท�&ตรงก บควิามอยาก

ร) �ร) � ค6าน0งถั0งกลิ�$มเปBาหมายเป1นส6าค ญค6าน0งถั0งกลิ�$มเปBาหมายเป1นส6าค ญ รายการน�ตยสาร เป1นรายการท�&รายการน�ตยสาร เป1นรายการท�&ผู้สมผู้สานื้หลายเร��อง ผู้สมผู้สานื้หลายเร��อง ((Topics) Topics)

ในรายการเด�ยวิก น แต$ในรายการเด�ยวิก น แต$ไม�เนื้�นื้เจาะล-กไม�เนื้�นื้เจาะล-กลิงไปในเน%�อหา รวิมท �งม�ลิงไปในเน%�อหา รวิมท �งม�เทคน�คในการเสนอเน%�อหาแต$ลิะเร%&องในร)ปแบบต$างๆ เพั%&อให�เก�ดเทคน�คในการเสนอเน%�อหาแต$ลิะเร%&องในร)ปแบบต$างๆ เพั%&อให�เก�ดควิามหลิากสาระควิามหลิากสาระ

นื้�ตยสารที่างอากาศ ม� นื้�ตยสารที่างอากาศ ม� 2 2 ล*กษณ์ะล*กษณ์ะ ย-ดีผู้��ฟั3งเป็%นื้หล*กย-ดีผู้��ฟั3งเป็%นื้หล*ก

ก6าหนดกลิ�$มเปBาหมาย กลิ�$มผ)�ฟ/งช่ ดเจน ก6าหนดกลิ�$มเปBาหมาย กลิ�$มผ)�ฟ/งช่ ดเจน แลิะ สร�างร)ปแบบรายการ เลิ%อกเน%�อหา แลิะ แลิะ สร�างร)ปแบบรายการ เลิ%อกเน%�อหา แลิะ ร)ปแบบในการน6าเสนอให�สอดคลิ�องก บร)ปแบบในการน6าเสนอให�สอดคลิ�องก บควิามต�องการขั้องผ)�ฟ/งกลิ�$มหลิ กควิามต�องการขั้องผ)�ฟ/งกลิ�$มหลิ ก

ย-ดีเนื้��อหาเป็%นื้หล*กย-ดีเนื้��อหาเป็%นื้หล*กต�กรอบขั้อบเขั้ตขั้องเน%�อหา ให�อย)$ในต�กรอบขั้อบเขั้ตขั้องเน%�อหา ให�อย)$ใน

เร%&องท�&ก6าหนด เช่$น เร%&องท�&ก6าหนด เช่$น รายการน�ตยสารเก�&ยวิก บก�ฬา รายการน�ตยสารเก�&ยวิก บก�ฬา รายการน�ตยสารเก�&ยวิก บส ตวิ�เลิ��ยง รายการรายการน�ตยสารเก�&ยวิก บส ตวิ�เลิ��ยง รายการน�ตยสารเก�&ยวิก บอาหารน�ตยสารเก�&ยวิก บอาหาร

ข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ต

เลิ%อกประเภูทน�ตยสารเลิ%อกประเภูทน�ตยสาร

เลิ%อกเน%�อหาเลิ%อกเน%�อหา

เลิ%อกห วิขั้�อเร%&องเลิ%อกห วิขั้�อเร%&อง

ก6าหนดร)ปแบบขั้องแต$ลิะเร%&องก6าหนดร)ปแบบขั้องแต$ลิะเร%&อง

บทเช่%&อมบทเช่%&อม

ประเภูท แลิะ ก6าหนดควิามยาวิ

ตรงตามลิ กษณีะ / วิางแกนหลิ ก รายการท�กตอน ท�กช่$วิงสอดคลิ�องก บแกนหลิ ง (Theme)

ตามช่$วิงต$างๆ ขั้องรายการ

เน%�อหาแต$ลิะเร%&องควิรม�การน6าเสนอต$างก น

วิางโครงก$อนหลิ งเช่%&อมช่$วิงให�กลิมกลิ%น

ข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตเช่$น ผ)�ฟ/งเป1นกลิ�$มพั$อแม$ ผ)�ปกครอง วิ ตถั�ประสงค�หลิ ก เสนอเร%&องราวิท�&เก�&ยวิก บครอบคร วิ แลิะ การเป1นพั$อแม$ แก�นื้หล*กข้องเร��อง (Theme)ค%อ เร%&องครอบคร วิ พั$อแม$ แลิะ ลิ)ก

ล*กษณ์ะในื้การนื้+าเสนื้อ (Tone ) ก"ต�องม�ลิ กษณีะเป1นการให�ขั้�อม)ลิ เป1นก นเอง แต$ต�องม�ควิามน$าเช่%&อถั%อ เพัราะเป1นเร%&องขั้องพั$อแม$ เด"ก แลิะ ครอบคร วิ ต�องเป1นเน%�อหาท�&ม�ประโยช่น� แลิะ น6าเสนออย$างน$าเช่%&อถั%อ

ข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ต

กลิ�$มผ)�ฟ/งเป1น วิ ยร� $นวิ ตถั�ประสงค�หลิ กขั้องรายการ สร�างควิามเขั้�าใจในการเต�บโตผ$านช่$วิงวิ ยร� $น เพั%&อก�าวิส)$การเป1นผ)�ใหญ$ท�&ด� ด งน �น แก�นื้ข้องรายการ ค%อ เร%&องขั้องวิ ยร� $น การปร บต วิ ป/ญหา อ�ปสรรค แลิะ แนวิทางในการด6าเน�นช่�วิ�ตขั้องวิ ยร� $น

ล*กษณ์ะข้องรายการ เป1นก นเอง ม�ส�ส น ม�ลิ)กเลิ$นท�&น$าสนใจ ไม$เสนอเน%�อหา ท�&ยาวิเก�นไป ต�องหาส�&งแปลิกใหม$ ท�&น$าสนใจ ถั�าเป1นเร%&องต�องสอน ควิรม�ร)ปแบบการสอนให�ค�ด รายการต�องไม$น$าเบ%&อ แลิะ ด0งควิามสนใจกลิ�$มวิ ยร� $นได�ตลิอดรายการ

ข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตความยาวข้องรายการความถื��ในื้การออกอากาศ วางแผู้นื้ร�ป็แบับัรายการ และ ช�วงต�างๆ

ถั�าเป1นรายการรายวิ น สร�างควิามน$าสนใจ แลิะ ควิามหลิากหลิาย ให�คนต�ดตามรายการท�กวิ น แต$ถั�าเป1นควิามถั�&เป1นคร �งลิะส ปดาห� ช่$วิงรายการอาจตายต วิได� เพัราะ ไม$น$าเบ%&อเก�นไป

ก+าหนื้ดี concept ข้องแต�ละช�วงข้องรายการ

วิ$าจะเน�นน6าเสนอเร%&องอะไร ซึ่0&งจะเป1น แกนกลิาง ขั้องช่$วิง แกนกลิางน��จะเป1นหลิ กอย)$ในท�กคร �งท�&น6าเสนอ

แต$ในแต$ลิะคร �งท�&น6าเสนอจะม�เร%&องราวิท�&ต$างออกไป

ข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตข้*�นื้ตอนื้ในื้การผู้ล�ตรายการครอบคร วิขั้องเราช่$วิงรายการ ผ)�หญ�งเก$ง

แกนกลิาง แกนเฉพัาะตอน

เร%&องผ)�หญ�งท�&ม�ควิามสามารถั ท6างานเพั%&อส งคม เป1นแรงบ นดาลิใจ

เร%&องผ)�หญ�งท�&ม�ควิามสามารถั ท6างานเพั%&อส งคม เป1นแรงบ นดาลิใจ

ผ)�หญ�งก บการเลิ��ยงด)ลิ)กผ)�หญ�งท�&ต�องเลิ��ยงลิ)กคนเด�ยวิผ)�หญ�งท�&ด)แลิลิ)กขั้องคนอ%&น

ผ)�หญ�งก บการเลิ��ยงด)ลิ)กผ)�หญ�งท�&ต�องเลิ��ยงลิ)กคนเด�ยวิผ)�หญ�งท�&ด)แลิลิ)กขั้องคนอ%&น

“สอดีคล�องก*นื้”

เที่คนื้�คการผู้ล�ตนื้�ตยสารที่างอากาศเที่คนื้�คการผู้ล�ตนื้�ตยสารที่างอากาศ

เทคน�คท�&ต�องพั ฒนาในการผลิ�ตรายการน�ตยสารทางอากาศ

เทคน�คท�&ต�องพั ฒนาในการผลิ�ตรายการน�ตยสารทางอากาศ

จ ดลิ6าด บเน%�อหา แลิะร)ปแบบให�น$าสนใจ

จ ดลิ6าด บเน%�อหา แลิะร)ปแบบให�น$าสนใจ

การเช่%&อมโยงรายการการเช่%&อมโยงรายการ

• วิางแกนกลิางก$อน• จากน �นท6าโครงรายการ (outline)• ก6าหนดองค�ประกอบต$างๆ

• เช่%&อมให�ม�เอกภูาพั เป1นหน0&งเด�ยวิก น• วิ�ธ�เช่%&อม

• เช่%&อมด�วิยค6าพั)ดขั้องผ)�ด6าเน�นรายการหลิ ก• เช่%&อมด�วิยเพัลิง