EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING · 2019-11-08 · hemŞirelik yÜksekokulu international student congress uluslararasi ÖĞrenci kongreleri evidence-based practices in nursing

2019 ISTANBULSCHOOL OF NURSING

HEMŞIRELIK YÜKSEKOKULU

INTERNATIONAL STUDENT CONGRESS ULUSLARARASI ÖĞRENCI KONGRELERI

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSINGHEMŞIRELIKTE KANIT TEMELLI UYGULAMALAR

MARMA OTEL ISTANBULTURKEY

EDITORS / EDİTÖRLER

26-27 MARCH 2019 / 26-27 MART 2019

Asst. Prof. Demet AVCI ALPAR

2 3

Hüseyin ŞimşekFounder and Chairman of the Board of Trustees

Prof. Dr. Şahin KarasarRector

Prof. Dr. Betül ÇotuksökenVice-Rector

Prof. Belma AkşitVice-Rector

Prof. Dr. Manuk Norayık ManukyanVice-Rector

Asst. Prof. İlkun OrbakSecretary General

Hüseyin ŞimşekKurucu ve Mütevelli Heyet Başkanı

Prof. Dr. Şahin KarasarRektör

Prof. Dr. Betül ÇotuksökenRektör Yardımcısı

Prof. Dr. Belma AkşitRektör Yardımcısı

Prof. Dr. Manuk Norayık ManukyanRektör Yardımcısı

Dr. Öğr. Üyesi İlkün OrbakGenel Sekreter

We would like to express our gratitude and special thanks to the executive management of

Maltepe University

Maltepe Üniversitesi yönetimine teşekkürlerimizi sunmak ve minnettarlığımızı göstermek

istiyoruz.

School of NursingHemşirelik YüksekokuluMarmara Eğitim Köyü 34857 Maltepe/IstanbulPhone: +90 216 626 10 50Fax: +90 216 626 10 70

Publisher: Ege Reklam Basım Sanatları San. Tic. Ltd. Şti. Esatpaşa Mah. Ziyapaşa Cad. No:434704 - Ataşehir / ISTANBULTel: 0216 470 44 70 • Faks: 0216 472 84 05www. egebasim. com. trMatbaa Sertifika No: 12468

ISBN: 978-605-2124-14-7

4 5

Student Executive Committee / Öğrenci Idari Komitesi

President / Başkan

Burak İlhanNur Sena Demiral

Vice Presidents / Başkan Yardımcıları

Bektaş TopcuSanem Ece Tunca

Secretary General / Genel Sekreter

Aslıhan ÖzpayEda Soysal

Student Organization CommitteeÖğrenci Düzenleme Kurulu

Ahmet Anıl CantaşAli Mert Güneş

Berna BulutBüşra Omak

Ceyda Nur TokElif Subaşı

Gaye Nur ÖzdemirHazar Özdemirİlkyaz Karahanİrem ÖzdenizKübra Takavcı

Leyla AyasMelisa Şengül

Merve KerimoğluMinel YıldırımNejla Çağla AlNevra Akman

Nisa Nur MeydanÖzge ÖzçelikÖzgenur TürkŞeyma Boğuç

Tuğçe SinopluoğluZeynep Gökçe Dede

6 7

General CoordinatorGenel Koordinatör

Prof. Dr. Betül Çotuksöken

Academic CoordinatorsAkademik Koordinatörler

Asst. Prof. Sebahat AteşAsst. Prof. Demet Avcı Alpar

Research Asst. Tuğba ÖzdemirResearch Asst. Sena Melike Özdamar

Scientific CommitteeBilim Kurulu

Prof. Dr. Hacer KaranisoğluAsst. Prof. Sebahat AteşAsst. Prof. Behice EkiciAsst. Prof. Seher Yurt

Asst. Prof. Rabia SağlamAsst. Prof. Şenay Öztürk

Asst. Prof. Didem KandemirAsst. Prof. Demet Avcı Alpar

8 9

Advisory BoardDanışma Kurulu

Prof. Dr. Hacer KaranisoğluProf. Dr. Khatijah Lim Abdullah

Prof. Dr. Maria Rosario Pinto Prof. Dr. Sabahat GözümProf. Dr. Ayşe Çil Akıncı

Assoc. Prof. Hasibe KadıoğluAssoc. Prof. Kamer Gür

Asst. Prof. Dimitrios TheofanidisAsst. Prof. Nimet Sevgi GençalpAsst. Prof. Adnan Mujezinovic

Asst. Prof. Sebahat Ateş

INTRODUCTIONGIRIŞ

10 11

Our school aims at training nationally and interna-tionally preferred nurses on the healthcare field who offer to improve, protecting, medical and re-habilitating nursing care to individuals, families, and society. The curriculum educates nurses who are holistic, humanistic, team works and sociable and who are able to communicate effectively, reach new information and knowledge and use new technology. In curriculum, there are basic medical courses and social science courses beside basic nursing courses. Elective courses such as music, acting, photography support the growth of the per-

Yüksekokulumuz; birey, aile ve topluma geliştiri-ci, koruyucu, tedavi ve rehabilite edici hemşirelik bakımı sunabilen, ulusal ve uluslararası sağlık alanında tercih edilen hemşireler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Öğretim programı; bütüncül, hümanistik felsefeye sahip, etkili iletişim ku-rabilen, ekip çalışmasına uyumlu, yeni bilgilere ulaşan, yeni teknolojileri kullanan, girişken hem-şireler yetişmesini sağlayıcı özelliktedir. Öğretim programında, temel hemşirelik derslerinin yanı sıra temel tıp dersleri ve sosyal bilim dersleri yer almaktadır. Çoğunluğu müzik, oyunculuk, fotoğrafçılık gibi sanat derslerinden oluşan seç-

HEMŞIRELIK YÜKSEKOKULUSCHOOL OF NURSING

12 13Maltepe University International Student Congress: “Evidence-Based Practices in Nursing” Maltepe Üniversitesi Uluslararası Öğrenci Kongresi: “Hemşirelikte Kanıt Temelli Uygulamalar”

ception and understanding abilities of the students. Clinical applications which are crucial in nursing ed-ucation are carried out Maltepe University Hospital and in many other hospitals. Senior students are prepared to professional life with a two-semester intern education. For this purpose, each student works at intensive care units for a semester and takes theoretical courses. In the second semester of the intern programs, students are able to do clinical practices on a field which they choose according to their own interest, so that the growth of students in the field they want to work on after graduation is supported. Our students find the opportunity to come together with the national and international students both on the university campus and at the other universities abroad within the framework of ERASMUS and FARABI programmes.

meli dersler ile öğrencilerin algılarının ve insanı anlama yeteneklerinin geliştirilmesi destek-lenmektedir. Hemşirelik eğitiminde çok önemli olan klinik uygulamalar, Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve diğer pek çok hastanede gerçekleştirilmektedir. Son sınıfta öğrenciler iki yarıyıllık intörn eğitimi ile çalışma yaşamına ha-zırlanmaktadır. Bu amaçla her öğrenci bir yarıyıl yoğun bakım ünitelerinde çalışmakta ve kuram-sal ders almaktadır. Intörn programlarının ikinci yarıyıllık bölümünde öğrenci, ilgisi doğrultusunda seçtiği alanlardan birinde klinik uygulama yap-makta, böylece mezuniyet sonrası çalışmak is-teyeceği alanla ilgili gelişimi desteklenmektedir. Öğrencilerimiz, ERAMUS ve FARABI programları çerçevesinde ulusal ve uluslararası öğrencilerle hem üniversite kampüsünde hem de yurt dı-şındaki üniversitelerde bir araya gelme olanağı bulmaktadır.

Welcome to the 6th International Student Congress which we are honored to host in Istanbul Marmara Congress Center in Maltepe University.Evidence-Based Practices in Nursing was chosen as the main theme of our congress for 2019.60 participants from 15 different countries, which are from Africa, Asia, and Europe, will debate the evidence-based practices in nursing during congress, which promises to be truly different and exciting.In our faculties, we have worked on this activity with a great team of our instructors and friends. We are confident that this activity will be a great

Burak İlhan

Eş BaşkanMaltepe Üniversitesi, Hemşirelik

Yüksekokulu Co-PresidentMaltepe University, School of Nursing

Nur Sena Demiral

Eş BaşkanMaltepe Üniversitesi, Hemşirelik

Co-PresidentMaltepe University, School of Nursing

DEĞERLI KATILIMCILARDEAR PARTICIPANTS

Maltepe Üniversitesi bünyesindeki Istanbul Mar-mara Kongre Merkezi’nde ev sahipliğini yap-maktan onur duyduğumuz Uluslararası Öğrenci Kongresi’nin altıncısına hoş geldiniz.Hemşirelikte kanıt temelli uygulamalar, kongrede 2019 yılı için ana tema olarak seçilmiştir. Kongre süresince Afrika, Asya ve Avrupa’dan olmak üze-re toplam 15 farklı ülkeden gelen 60 katılımcı, gerçekten farklı ve heyecan verici olmayı vade-den bu etkinliğe katkıda bulunarak hemşirelikte kanıt temelli uygulamalar yaklaşımı tartışacaklar.Fakültelerimizde bu etkinlik için hocalarımız ve okul arkadaşlarımızdan oluşan harika bir takımla


experience for all of us in terms of cooperation and professionalism.We offer our gratitude to Hüseyin Şimşek, the founder of Maltepe University, Prof. Şahin Karasar, Rector of Maltepe University and Prof. Betül Çotuksöken, Vice-Rector of Maltepe University and General Coordinator of MUISC, for giving us the great opportunity to organize this international organization. We also would like to extend our thanks to Prof. Hacer Karanisoğlu, Asst. Prof. Sebahat Ateş, Asst. Prof. Demet Avcı Alpar, to support us during the preparation period of the Congress. ‘Evidence-Based Practices in Nursing’ is very important because research findings, clinical knowledge and expert opinions are altogether more likely to result in desired outcomes with patients.This congress will be a platform where students share their knowledge and experience in Evidence-based approach to health. We hope that this congress will open new horizons to the participants to become “health professionals who are more open to changes in education, make more practice-relevant researches and build closer relationships between researches and clinicians”. Thank you, everyone, who contributed. We would like to wish all the participants a good time at Maltepe University and greet everyone again.

çalıştık. Bunun bir parçası olmaktan gurur duyu-yoruz. Bu etkinliğin işbirliği açısından ve mesleki bağlamda hepimiz için büyük bir deneyim olaca-ğına eminiz.Okulumuzun kurucusu Sayın Hüseyin Şimşek’e, Rektörümüz Prof. Dr. Şahin Karasar’a ve Genel Koordinatörümüz Prof. Dr. Betül Çotuksöken’e bize bu uluslararası organizasyonu düzenleme fırsatı sundukları için şükranlarımızı sunuyoruz. Ayrıca bu kongrenin hazırlık döneminde bize destek olan saygıdeğer hocalarımız Prof. Dr. Ha-cer Karanisoğlu’na, Dr. Öğretim Üyesi Sebahat Ateş’e, Dr. Öğretim Üyesi Demet Avcı Alpar’a, te-şekkürlerimizi sunuyoruz.‘Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulamalar’ çok önemlidir çünkü araştırma bulguları, klinik bil-giler ve uzmanların fikirleri bir bütün içerisinde hastalarda istenen sonuçlara ulaşılmasında daha muhtemeldir. Umarız bu kongre; eğitimde deği-şimlere daha açık, kanıta dayalı uygulama araş-tırmaları yapan ve araştırmacılar ile klinisyenler arasında daha yakın ilişkiler kuran sağlık uzman-ları olmaslarında katılımcılarda yeni ufuklar aça-caktır. Katkıda bulunan herkese teşekkür ederiz. Bütün katılımcılarımıza Maltepe Üniversitesi’ nde güzel vakit geçirmelerini diliyor, tekrar hoş geldi-niz diyoruz.

KEYNOTE SPEAKERAÇILIŞ KONUŞMACISI


The evidence-based practice (EBP) is the integration of the best research evidence with clinical expertise and patient values to facilitate clinical decision making (1). Carnwell (2001) defines EBP as the systematic search for, and appraisal of, best evidence in order to make clinical decisions that might require changes in current practice, while taking into account the individual needs of the patient (2). Findings from numerous studies have indicated that an evidence-based practice improved healthcare, patients’ safety and cost outcomes

HEMŞIRELIKTE KANIT TEMELLI UYGULAMALAREVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING

and decreased patient morbidity and mortality. When clinicians know how to use the EBP process to implement the best care and when patients are confident that their healthcare providers are using evidence-based care, optimal outcomes are achieved for all (3). The Nursing Directive published in 2010, have defined nursing as a professional group that “plans, implements and evaluates nursing care depending on evidenced-based practice” (4). However, it is too early to speak about the existence of evidence-based nursing in our

Gülbeyaz Can, RN, MSc, Ph.D., Prof

Istanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Istanbul University - Cerrahpasa Florence Nightingale Nursing Faculty


country, because the majority of nurses are still not consistently implementing EBP in their clinical settings (5). When nurses implement EBP within a context of caring and supportive organizational culture, the highest quality of care is delivered and the best patient, provider, and system outcomes are achieved. However, some barriers reported by healthcare professional can prevent the use of the evidenced-based approach in nursing:

• inadequate EBP knowledge and skills,• negative attitudes toward research,• a lack of EBP mentors to work with

providers at the point of care, • inadequate resources and support from

higher administration,• difficulty in implementing new guidelines,• perceived lack of time to search for the

best evidence, especially when there are demanding patient caseloads and staffing shortages (3).

Conversely, a number of factors can facilitate the implementation of the evidenced-based approach in nursing:

• belief in the value of EBP and the ability to implement it,

• an administration support of EBP (for example, access to computer databases at the point of care and time to search for evidence),

• availability of the EBP mentors who work directly with nurses at the point of care in implementing EBP (3).

assists us in formulation of clinical question and help us to identify search terms/concepts during the literature search (6).P - Population or Problem – What is the population (primary indication, disease, condition, co-existing conditions, sex, age, race, etc.) or problem you are interested in (client group, problem – elderly hypertensive female; an infant with colic; morbidly obese adolescent) (6).I - Intervention - What is the intervention that you are interested in: Which intervention (for example, specific pharmacotherapy, diet; psychotherapy, information), prognostic factor or exposure are you considering? What do you want to do for the patient? What may influence the prognosis of the patient? (6).C - Comparison - What is the comparison or alternative intervention (if relevant) that you will use in comparing with the identified intervention or exposure: (For example, honey vs. oral care; acupuncture vs. acupressure; exposure to cigarette products vs. no exposure; distribution of consumer health information pamphlet vs. no information). Are you comparing two drug treatments or two diagnostic tests? Are you comparing exposure to no exposure? (6).O – Outcome - What is the outcome or reason for using the intervention: What do you hope to accomplish measure, improve or affect? What are you trying to do for the patient? Reduce the adverse effects? Improve function or test scores? Examples: smoking cessation; MI risk; patient satisfaction (6).

The goal of EBN is to provide the highest quality and most cost-efficient nursing care possible. EBP has seven steps, they are numbered from zero to six:

Step 0: Cultivate a spirit of inquiry EBP starts with a spirit of inquiry. Every day, nurses perform different interventions (for example, administering medication, positioning, suctioning) and when delivering care to the patient they routinely ask questions about the clinical practice. For example,

• In patients with endotracheal tubes, how does use of saline with suctioning compared with suctioning without saline affect oxygen saturation?

• In patients with head injury, how does elevating the head of the bed compared with keeping a patient in a supine position affect intracranial pressure?

Generally, these questions lay the groundwork for EBP. Without this spirit of inquiry, the next steps in the EBP process are not likely to happen (6).

Step 1: Ask clinical questions in PICOT formatThe first step in evidence-based approach is to select a topic. When selecting a topic, nurses should formulate questions. Well-constructed questions help us to define what you really want to know. The PICO(T) [patient population of interest (P), intervention or area of interest (I), comparison intervention or group (C), outcome (O), and time (T)] model is a helpful tool that

T – Time - What is the time frame to achieve the outcome? (This element is not always included, so that’s why it’s in parentheses.)

Step 2: Search for the best evidence. [Conduct search (Ask)]The type of evidence that you need depends on the type of question you are answering. Using the PICOT format helps us to identify keywords or phrases for literature search and provides an efficient framework for searching electronic databases [PubMed, PsycINFO, CINAHL, Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness (DARE), Cochrane Library, etc] to retrieve only those articles relevant to the clinical question (6).

Step 3: Critically appraise of the evidence. [Find the best evidence (Acquire)]Once articles are selected for review, they must be rapidly appraised to determine which intervention/-s is/are most relevant, valid, reliable, and applicable to the clinical question. So, (a) the confidence of the results (internal validity), (b) the applicability of the results to our practice (external validity) and (c) the study applicability to the real-world practice should be assessed. Three important questions can be used to evaluate a study’s worth:

• Are the results of the study valid? In this step researcher should centers on the study validity. For example, were valid and reliable research methods and instruments used to measure key outcomes? Did the


researchers randomly assign subjects to treatment or control groups and ensure that they shared key characteristics prior to treatment? (Figure 1)

• What are the results and are they important? In this step researcher should centers on the study results. For intervention studies, did the intervention worked, what is the impact of the intervention on outcomes, and what is the likelihood of obtaining similar results in my practice settings. For qualitative studies, this includes assessing whether the research approach fits the purpose of the study, along with evaluating other aspects of the research such as whether the results can be confirmed.

•• When there is evidence of benefit and value, do it!

•• When there is evidence of no benefit, harm or poor value, don’t do it!

•• When there is insufficient evidence to know for sure, be conservative!

• Will the results help me care for my patients? In this step, researcher should take into consideration applicability of study in clinical practice, such as whether subjects in the study are similar to one’s own patients, whether benefits outweigh

Figure 1. Evidence Hierarchy

Meta-Analysis

Systematic Reviews

RCTs

Cohort Studies

Case Control Studies

Case Series & Case Reports

Lab studies and Animal Research

RCTs and controlled clinical trials help to answer intervention (treatment or care) and diagnosis questions. If there aren’t any RCTs or controlled clinical trials, move down the pyramid to the next best options.

Cohort Studies help to answer prognosis and etiology/harm questions.

When you cannot find a cohort study to answer your prognosis or etiology/harm question, look for a Case Control Study.

When you cannot find a cohort study or case control study to answer your prognosis or etiology/harm question, look for a Case Series or Case Report

risks, feasibility and cost-effectiveness, and patient values and preferences (6).

After appraising each study, the next step is to synthesize the results of the studies to get an EBP decision or change practice (6).

Step 4: Integrate the evidence with clinical expertise and patient preferences and values – Evaluate the validity and usefulness of the evidence [Appraise]This step helps us to identify the best evidence that answers our question. Research evidence alone is not sufficient to justify a change in practice. Clinical expertise, based on patient assessments, laboratory data, and data from outcomes management programs, as well as patients’ preferences and values, are important. However, the implementation of EBP is highly influenced by institutional and clinical variables. For example, say there’s a strong body of evidence showing that music therapy can reduce the severity of pain in cancer patients. You want your patients to have this therapy and so do they. But budget constraints at your hospital prevent hiring a therapist to offer the music therapy to your patients. This resource deficit hinders implementation of EBP (6).

Step 5: Evaluate the outcomes of the practice decisions or changes based on evidence. After implementing EBP, it’s important to monitor and evaluate any changes in outcomes so that positive effects can be supported and negative ones remedied. Just because the intervention was effective in a rigorously controlled trial

doesn’t mean it will work exactly the same way in the clinical setting. Monitoring the effect of an EBP change on health care quality and outcomes can help clinicians spot flaws in implementation and identify more precisely which patients are most likely to benefit. When results differ from those reported in the research literature, monitoring can help determine why (6).

Step 6: Disseminate EBP results. Clinicians can achieve wonderful outcomes for their patients through EBP, but they often fail to share their experiences with colleagues and their own or other health care organizations. To disseminate your EBP results you can organize the conference in your institution, can attend to presentations at local, regional, and national conferences, and can report in peer-reviewed journals, professional newsletters, and publications for general audiences (6).

ConclusionsThe important of evidence-based practices gradually increases in nursing. Scientific meetings are held in the field of evidence-based nursing and clinical practice guidelines are established based on research results in our country. In four consensus meetings held by Florence Nightingale Faculty of Nursing since 2007, the unity of knowledge was established with the participation of oncology nurses, academicians, and health care professionals, and care standards were established in the light of evidence-based practices. The results of these meetings published after each meeting (7-10).


ORAL PRESENTATIONS

SÖZEL SUNUMLAR

CONTENTS IÇINDEKILER

AN INFRASTRUCTURE FOR EVIDENCE-BASED PRACTICE IN NURSING; NURSING PRACTICE AND RESEARCH CENTER ....................................................................................................................................................29HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMALAR IÇIN BIR ALT YAPI ÖRNEĞI; HEMŞIRELIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZI ................................................................................................................................................29

ASSERTIVE AND AGGRESSIVE BEHAVIOURS IN NURSING STUDENT ..............................................................................31HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ ATILGANLIK VE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARININ INCELENMESI ............31

CAUSES AND REPORTING OF NURSING MEDICATION ERRORS ..........................................................................................33HEMŞIRELIKTE ILAÇ TEDAVISI HATALARININ NEDENLERI VE RAPORLANMASI ......................................................33

CROATIAN ADOLESCENTS’ KNOWLEDGE ON MENSTRUAL CYCLE AND HYGIENE .................................................35ERGENLIK ÇAĞINDAKI HIRVATLARIN MENSTRUAL DÖNGÜ VE HIJYEN HAKKINDA BILGILERI ......................35

CURRENT DEVELOPMENTS IN ASSISTED REPRODUCTION TECHNIQUES ...................................................................37YARDIMCI ÜREME TEKNIKLERINDE GÜNCEL GELIŞMELER ..................................................................................................37

DETERMINATION OF NURSING STUDENTS’; ATTITUDES TOWARDS EVIDENCE-BASED NURSING ..............40HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ KANITA DAYALI HEMŞIRELIĞE YÖNELIK TUTUMLARININ BELIRLENMESI ..............................................................................................................................................................40

DETERMINATION OF CONSTIPATION IN NURSING STUDENTS AND FACTORS AFFECTING ...............................42HEMŞIRELIK BÖLÜMÜ ÖĞRENCILERININ KONSTIPASYON DURUMLARI VE BUNU ETKILEYEN DEĞIŞKENLERIN BELIRLENMESI .................................................................................................................................42

DOES LEVEL OF EMPATHY AND ALTRUISM EFFECT BLOOD DONATION? ....................................................................44EMPATI BECERISI VE ÖZGECI DAVRANIŞ KAN BAĞIŞINI ETKILER MI? ............................................................................44

EVALUATION OF THE EFFECTIVENESS OF ANIMAL THERAPY IN CHILDREN WITH AUTISM SPECTRUM DISORDER: SYSTEMATIC REVIEW ..............................................................................................................................46OTIZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA HAYVAN TERAPININ ETKINLIĞININ DEĞERLENDIRILMESI: SISTEMATIK DERLEME ..............................................................................................46


EVALUATION OF AN EDUCATIONAL PROGRAM TO INCREASE NEONATAL NURSES’ KNOWLEDGE AND CONFIDENCE TO SUPPORT KANGAROO CARE WITHIN A NEONATAL UNITS IN MALAYSIA ...................48YENIDOĞAN HEMŞIRELERININ BAKIMI DESTEKLEME BILGISINI VE GÜVENINI ARTTIRMAK IÇIN MALEZYA’DA KI YENIDOĞAN BIRIMLERINDE KANGAROO CARE DESTEĞIYLE BIR EĞITIM PROGRAMININ DEĞERLENDIRILMESI ..........................................................................................48

EVIDENCE-BASED NURSING PRACTICES: PERIPHERAL INTRAVENOUS CATHETER (PIC) PLACEMENT 50HEMŞIRELERIN KANIT TEMELLI UYGULAMALARDAN HABERDARLIK DÜZEYI: PERIFERIK INTRAVENÖZ KATETER UYGULAMALARI ......................................................................................................................................... 50

EVIDENCE-BASED INDIVIDUALIZED CARE PRACTICES ...........................................................................................................52KANITA DAYALI BIREYSELLEŞTIRILMIŞ BAKIM UYGULAMALARI .......................................................................................52

FACTORS AFFECTING ENVIRONMENTAL CONSCIOUSNESS OF UNIVERSITY STUDENTS ..................................54ÜNIVERSITE ÖĞRENCILERININ ÇEVRE BILINCINI ETKILEYEN FAKTÖRLER .................................................................54

FINAL YEAR STUDENTS OF NURSING JOB ANXIETY AND HOPELESSNESS LEVEL ..............................................57IKINCI SINIF HEMŞIRELIK MESLEĞI KAYGISI VE UMUTSUZLUK DÜZEYI ........................................................................57

INVESTIGATION OF THE EVIDENCE-BASED PRACTICES OF THE NURSES IN EVALUATING THE PAIN IN INPATIENTS ..............................................................................................................................................60HEMŞIRELERIN YATAN HASTALARDA AĞRIYI DEĞERLENDIRMEYE YÖNELIK KANIT TEMELLI UYGULAMALARININ INCELENMESI ......................................................................................................................................................60

KNOWLEDGE AND ATTITUDES TOWARDS EVIDENCE-BASED LITERATURE ABOUT INTRAMUSCULAR INJECTIONS IN PEDIATRIC NURSES AND NURSING STUDENTS ...............................................62PEDIATRI HEMŞIRELERI VE HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERINDE INTRAMÜSKÜLER ENJEKSIYONLAR HAKKINDAKI KANITA DAYALI LITERATÜRE YÖNELIK BILGI VE TUTUMLAR .................................................................62

KNOWLEDGE, ATTITUDE AND PRACTICE OF FIRST AID AMONG PRIMARY SCHOOL TEACHERS IN PETALING JAYA ...........................................................................................................................................................................................64PETALAJAYA’DA ILKÖĞRETIM OKULU ÖĞRETMENLERINDEN ILK YARDIM BILGISI, TUTUM VE UYGULAMA ...................................................................................................................................................................................................64

NURSING EDUCATION AND EVIDENCE-BASED PRACTICE ...................................................................................................66HEMŞIRELIK EĞITIMI VE KANIT TEMELLI UYGULAMA .............................................................................................................66

PAIN MANAGEMENT BASED ON EVIDENCE IN NURSING ....................................................................................................... 68HEMŞIRELIKTE AĞRI YÖNETIMI KANITA DAYALI UYGULAMALAR .................................................................................... 68

POSTGRADUATE NURSING STUDENTS’; OPINIONS ON EVIDENCE-BASED PRACTICES: QUALITATIVE STUDY ......................................................................................................................................................................................70LISANSÜSTÜ HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ KANITA DAYALI UYGULAMALAR HAKKINDAKI GÖRÜŞLERI ...........................................................................................................................................................................................................70

THE ATTITUDES OF SENIOR NURSING STUDENTS TOWARDS THE APPLICATIONS AND RESEARCH THAT ARE BASED ON PROOF, AND THE FACTORS THAT AFFECT THEM .......................................................................72HEMŞIRELIK SON SINIF ÖĞRENCILERININ KANITA DAYALI HEMŞIRELIK UYGULAMALARINA, ARAŞTIRMALARINA YÖNELIK TUTUMLARI VE ETKILEYEN FAKTÖRLER .......................................................................72

THE EFFECTS OF MUSIC THERAPY ON MOTHER DURING PREGNANCY, DELIVERY AND POSTPARTUM PERIOD .................................................................................................................................................................................. 74MÜZIK TERAPININ GEBELIK, DOĞUM VE POSTPARTUM SÜREÇTE ANNE ÜZERINE ETKILERI ........................ 74

THE IMPACT OF PREVENTIVE PROGRAMS ON THE REDUCTION OF MORTALITY OF MALIGNANT DISEASES IN THE REPUBLIC OF CROATIA ........................................................................................................................................77ÖNLEYICI PROGRAMLARIN MORTALITESINI AZALTMADA ETKISI HIRVATISTAN CUMHURIYETI’NDE MALIGN HASTALIKLARI.................................................................................................................................................................................77

TOOLS FOR MEASUREMENT OF COMPETENCIES IN PALLIATIVE CARE ........................................................................79PALYATIF BAKIMDA YETERLILIK ÖLÇÜMÜ ÖLÇME ARAÇLARI .............................................................................................79

UNDERSTANDING ILLNESS PERCEPTION AMONG CARDIAC PATIENTS: A PRELIMINARY STUDY .................81KALP HASTALARINDA KISA HASTALIK ALGISINI ANLAMA:ÖN ÇALIŞMA ........................................................................81

A LARGE PERCENTAGE OF CESAREAN CUTS IN POLAND - SNOWBALL EFFECT - A PROBLEM OF BAD WOMENS OPINIONS .....................................................................................................................................................................83POLONYA’DA YÜKSEK ORANDAKI SEZARYEN YÖNTEMI -KARTOPU EFEKTI- KADINLARIN KÖTÜ DÜŞÜNCE PROBLEMI .....................................................................................................................................................................................83

AWARENESS OF POLISH WOMEN ABOUT THE BENEFITS OF CHILDBIRTH IN WATER ........................................85POLONYALI KADINLARIN SUDA DOĞUMUN FAYDALARI HAKKINDAKI FARKINDALIĞI ..........................................85

AN OVERVIEW OF ELDERLY LONELINESS IN LAMPUNG PROVINCE, INDONESIA ................................................... 89ENDONEZYA,LAMPUNG EYALETINDEKI YAŞLI YALNIZLIĞINA GENEL BAKIŞ ............................................................ 89

COMPLIANCE TO HAND HYGIENE AND OBSTACLES ...................................................................................................................91EL HIJYENINE UYGUNLUK VE SINIRLAMALAR ...............................................................................................................................91


EFFECTIVENESS OF PREVENTIVE MEASURES IN THE USE OF ILLEGAL ADDICTIVE SUBSTANCES IN THE ITALIAN YOUNG PEOPLE ............................................................................................................................................................ 93ITALYAN GENÇLERDE BAĞIMLILIK YAPAN YASADIŞI MADDELERIN KULLANIMINDA ÖNLEYICI TEDBIRLERIN ETKINLIĞI.............................................................................................................................................................................. 93

EVALUATION OF THE EFFECTIVENESS OF MUSIC THERAPY IN CHILDREN WITH AUTISMSPECTRUM DISORDER: SYSTEMATIC REVIEW ..............................................................................................................................95OTIZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA MÜZIK TERAPININ ETKINLIĞININ DEĞERLENDIRILMESI: SISTEMATIK DERLEME ..............................................................................................................................95

EVIDENCE-BASED APPROACH IN SCHOOL HEALTH NURSING .......................................................................................... 98OKUL SAĞLIĞI HEMŞIRELIĞINDE KANITA DAYALI YAKLAŞIM .............................................................................................. 98

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN INTRAMUSCULAR INJECTION ...................................................................................100KAS IÇI ENJEKSIYONDA KANITA DAYALI UYGULAMALAR ...................................................................................................100

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING USING “SENSORY ROOMS” FOR TREATING PATIENTS WITH AUTISTIC SPECTRUM DISORDER ............................................................................................................................................ 102OTIZMLI ÇOCUKLARLA ILGILI HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMALAR. HEMŞIRENIN ‘’ DUYUSAL ODALAR ‘’ IÇINDEKI GENERAL ROLÜ .......................................................................................................................... 102

EXPERIENCE OF NURSING STUDENTS IN RELATIONS WITH MEDICAL STAFF, NURSING STAFF AND PATIENT..................................................................................................................................................................................................... 104HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ SAĞLIK PERSONELLERI, HEMŞIRELER VE HASTALARLA OLAN ILIŞKILERINDEKI DENEYIMLERI .............................................................................................................................................. 104

IMPACT OF EVIDENCE-BASED NURSING IMPLEMENTATION ON THE CONSERVATION OF COST IN THE HEALTH SYSTEM .......................................................................................................................................................106KANITA DAYALI HEMŞIRELIK UYGULAMALARININ SAĞLIK SISTEMINDE MALIYETIN KORUNMASI ÜZERINE ETKILERI .........................................................................................................................................................................................106

KNOWLEDGE AND PERSONAL VIEW OF STUDENTS ABOUT RISK FACTORS FOR CARDIOVASCULAR DISEASES ............................................................................................................................................................................................................108ÖĞRENCILERIN KARDIYOVASKÜLER HASTALIKLAR VE RISK FAKTÖRLERI HAKKINDAKI BILGI VE GÖRÜŞLERI ....................................................................................................................................................................................108

NEW ASPECTS OF NURSING IN PATIENTS WITH BURNS ........................................................................................................110YANIK HASTALARINDA HEMŞIRELIĞIN YENI YÖNLERI .............................................................................................................110

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING, NURSING CARE IN PATIENTS WITH CNS TUMORS ..................112HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMALAR, MERKEZI SINIR SISTEMI TÜMÖÜ OLAN HASTALARDA HEMŞIRELIK BAKIMI.......................................................................................................................................................112

OBSTACLES IN THE IMPLEMENTATION OF EVIDENCE-BASED PRACTICE IN NURSING ...................................... 114HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMA PRATIĞINDEKI ENGELLER ....................................................................... 114

PREDICTORS OF DEEP LEARNING IN UNDERGRADUATE NURSING STUDENTS IN MALAYSIA........................116MALEZYA’DA LISANS DÜZEYI HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ ETKILI ÖĞRENME FAKTÖRLERI ......................116

PREPARATION STUDENTS OF NURSING IN THE MEDICAL SIMULATION CENTER FOR DOCUMENTING HEALTH PROVISIONS IN THE CONDITIONS OF MEDICINALS .............................................................118TIBBI SIMULASYON MERKEZINDE HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ SAĞLIK HIZMETI VERMEK ÜZERE HAZIRLANMASI .................................................................................................................................................................................118

SIGNIFICANCE OF PALLIATIVE CARE IN PATIENTS WITH CARDIOVASCULAR DISEASES AND THE KEY ROLE OF THE NURSE ................................................................................................................................................... 120KARDIYOVASKÜLER HASTALIKLARI OLAN HASTALARDA PALYATIF BAKIMIN ÖNEMI VE HEMŞIRENIN ANAHTAR ROLÜ ......................................................................................................................................................... 120

THE EFFECT OF COMPRESSIVE THERAPY WITH GINGER YELLOW (ZINGIBER OFFICINALE) ON THE REDUCTION OF INTENSITY OF PAIN IN ELDERLY WITH GOUT ARTHRITIS IN LAMPUNG, INDONESIA .......................................................................................................................................................................................................... 122SARI ZENCEFIL (ZINGIBER OFFICINALE) ILE YAPILAN KOMPRESYON TEDAVISININ,LAMPUNG,ENDONEZYADA GUT ARTRITLI YAŞLILARDA AĞRI ŞIDDETININ AZALTILMASINDAKI ETKISI . 122

THE EFFECTS OF KANGAROO CARE ON THE PREMATURE BABY ....................................................................................124KANITA DAYALI KANGURU BAKIMININ PREMATÜRE ÜZERINDEKI ETKILERI .............................................................124

THE ROLE OF A NURSE IN THE PREVENTION OF OSTEOPOROSIS .................................................................................. 126OSTEOPOROZ IÇIN RISK FAKTÖRÜ INSIDANSININ HEMŞIRELIK TAHMINI ................................................................... 126


SÖZLÜ SUNUMLARORAL PRESENTATIONS

Akdeniz University Nursing Practice and Research Center was established on 12 November 2008 in the Official Gazette under the regulation no 30593. The purpose of the center is to improve the quality of nursing care and for the development of nursing services; a) Carrying out clinical researches on nursing care, creating evidence-based care protocols and guidelines, and ensuring continuous monitoring of care results in this direction b) To plan, implement and evaluate the continuing education after graduation in order to increase the professional competencies and productivity of nurses for the continuous development of nursing services) To provide coordination among the public and private sector institutions and organizations related to nursing services, to create care awareness and to work towards development.

Bulgaria, Turkey / Bulgaristan, TürkiyeAkdeniz University / Akdeniz Üniversitesi

Deniz Baldzha Dilan Ata

HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMALAR IÇIN BIR ALT YAPI ÖRNEĞI; HEMŞIRELIK UYGULAMA VE

ARAŞTIRMA MERKEZI

AN INFRASTRUCTURE FOR EVIDENCE-BASED PRACTICE IN NURSING; NURSING PRACTICE AND RESEARCH CENTER

Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Uygulama ve Araştırma Merkezi 12 Kasım 2008 Pazartesi günü Resmî Gazete ’de 30593 sayılı yönetmelik kapsa-mında kurulmuştur. Merkezin amacı hemşirelik bakım kalitesini artırmak ve hemşirelik hizmet-lerinin gelişimi için; a) Hemşirelik bakımına yöne-lik klinik araştırmaların yürütülmesi, kanıt temelli bakım protokol ve kılavuzlarının oluşturulması, bu doğrultuda verilen bakım sonuçlarının sürekli izlenmesini sağlamak b) Hemşirelik hizmetleri-nin sürekli gelişimine yönelik hemşirelerin mes-leki yeterliliklerini ve verimliliklerini artırmak için mezuniyet sonrası sürekli eğitimleri planlamak, uygulamak ve değerlendirmek c) Hemşirelik hizmetleri ile ilgili kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları arasında eşgüdümü sağlamak, bakım bilinci oluşturmak ve gelişimi yönünde çalışmalar yapmaktır. Akdeniz Üniversitesi Hem-


Toward purposes of Akdeniz University, Nursing Practice and Research Center plans to carry out the following activities: To develop innovative care practices based on clinical evidence in nursing and to develop the necessary manpower in the field of application for conducting clinical researches. It aims to provide nurses and undergraduate/graduate students who want to conduct research on nursing and care practices and to provide training in research methods and methods and to provide opportunities for students/nurses to assist in the implementation of research projects. In line with the results obtained from the researches carried out on central nursing and care, we create guides and protocols, to ensure integration with the application, to improve the quality of care in our university and in our country and to improve the quality of care. To carry out joint studies on the development of our country’s nursing with national and international research centers, universities, units, foundations, institutes and other disciplines that work in the fields of nursing-related activities. It aims to provide leadership in evidence-based nursing care by increasing school-hospital cooperation between the Faculty of Nursing and the University Hospital and other public and private hospitals. In the center, the board of directors, assistant principals, nursing faculty and nurses working in the hospital, two research nurses, working groups (including nurses from the hospital and nursing faculty), advisory board (composed of experts and experienced people in the field parallel to the working groups) are working.As a result, the Center for Nursing Practice and Research is a pioneering center that has been established to conduct leadership in evidence-based nursing care.

şirelik Uygulama ve Araştırma Merkezi amaçları doğrultusunda aşağıdaki çalışmaları yürütmeyi planlamaktadır:Hemşirelikte klinik kanıtlara da-yalı, yenilikçi bakım uygulamalarını geliştirmek ve bu amaç doğrultusunda klinik araştırmaların yürütülmesi için uygulama alanlarında gerekli in-san gücünü yetiştirmek, Hemşirelik ve bakım uy-gulamaları konusunda araştırma yapmak isteyen hemşireleri ve lisans/lisansüstü öğrencileri araş-tırmaya yönelterek, araştırma anlayışı ve yön-temleri konusunda eğitim vermek ve öğrenci/hemşirelerin araştırma projelerinin uygulanma-sına yardımcı olmak için olanaklar sağlamayı he-deflemektedir. Merkez hemşirelik ve bakım ile il-gili yürütülen araştırmalardan elde edilen sonuç-lar doğrultusunda kılavuz ve protokolleri oluştu-rur, uygulamaya entegrasyonunu sağlamayı, üni-versitemizde ve ülkemizde bakım sonuçlarının iyileştirilmesi ve bakım kalitesinin yükseltilmesi için dünyadaki gelişmelere paralel olarak bakım yöneticileri, bakım liderleri, vaka yöneticileri ve klinik hemşirelerinin eğitim ve gelişimlerini sağ-lamayı, hemşirelik ile ilgili faaliyet alanlarında çalışmalar yapan ulusal ve uluslararası araştırma merkezleri, üniversiteler, birim, vakıf, enstitü ve diğer disiplinlerle ülkemiz hemşireliğinin geliş-mesi yolunda ortak çalışmalar yapayı, Hemşirelik fakültesi ile Üniversite hastanesi ve diğer kamu ve özel hastaneler arasında okul-hastane iş birli-ğini artırarak kanıta dayalı hemşirelik bakımında liderlik yapayı hedeflemektedir. Merkezde mü-dür, müdür yardımcıları, hemşirelik fakültesi ve hastanede çalışan hemşirelerden oluşan yönetim kurulu, iki araştırma hemşiresi, çalışma grupları(-hastane ve hemşirelik fakültesi’den hemşirelerin yer aldığı), danışma kurulu (çalışma gruplarına paralel alanında uzman ve deneyimli kişilerden oluşan) görev yapmaktadır.Sonuç olarak, Hemşirelikte Uygulama ve Araştır-ma Merkezi, kanıta dayalı hemşirelik bakımında liderlik yapmak amacıyla kurulmuş ve bu yönde faaliyetleri yürüten öncü bir merkezdir.

OBJECTIVE: Nursing students learn the norms of the community they exist and grow up as a part of the society they live in. The identification of assertive and aggressive tendencies of nursing students as future healthcare professionals is essential. The research was conducted to study nursing students’ assertive and aggressive behaviors and their socio-demographic factors.METHOD: The population of the descriptive research is composed of 247 students studied Nursing at Biruni University Health Sciences Faculty between the dates 10 December and 24 December 2018. 108 students, filled the sampling data collection forms thoroughly and accepted participating in the study, took part in the research. The data was acquired through student identification form, Rathus Assertiveness

Edanur Öztürk Sena Babayavrusu Asst. Prof. Azime Karakoc Kumsar

HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ ATILGANLIK VE SALDIRGANLIK DAVRANIŞLARININ INCELENMESI

ASSERTIVE AND AGGRESSIVE BEHAVIOURS IN NURSING STUDENT

AMAÇ: Hemşirelik öğrencileri yaşadıkları toplu-mun normlarını öğrenerek ve toplumun bir par-çası olarak yetişirler. Geleceğin sağlık profesyo-nelleri olacak hemşirelik öğrencilerinin atılganlık ve saldırganlık eğilimlerinin belirlenmesi önem-lidir. Çalışma, hemşirelik öğrencilerinin atılganlık ve saldırganlık davranışları ile etkileyen sosyode-mografik faktörleri incelemek amacıyla yapıldı.YÖNTEM: Tanımlayıcı olarak gerçekleştirilen çalışmanın evrenini, 10-24 Aralık 2018 tarihleri arasında Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fa-kültesi Hemşirelik bölümünde öğrenim gören 247 öğrenci oluşturdu. Örnekleme veri toplama formlarını eksiksiz dolduran ve çalışmaya katıl-mayı kabul eden 108 öğrenci katıldı. Veriler öğ-renci tanılama formu, Rathus Atılganlık Envanteri (RAE) ile Buss-Peryy Saldırganlık Ölçeği (BPSÖ)

Turkey / TürkiyeBiruni University / Biruni University


Schedule (RAS) and Buss-Perry Aggression Questionnaire (BPAQ). The scores of RAS varies between -90 and +90; 10 and below represents timidity while below 10 shows assertiveness. However, BPAQ is composed of 5 sub-dimensions including aggression, verbal aggressiveness, indirect aggression, anger, and hostility. The scores obtained from the scale varies between 34 and 70; 58 and below is considered low while 59 and 110 are accepted as normal, and 111 and above is defined as high aggressive. In the statistical evaluation, percentages and Pearson correlation is used.RESULTS: The median age of the students participated in the research is 20.55±2.09 years and 73.1% of them are a woman. 48.1% of the students are at second grade, mother of 46.3% graduated from primary school, father of 28.7% graduated from primary school, 35.2% lives in a family with one or two kids, 75% is a nuclear family, and 69.4% is financially average. 17.6% of the students actively smoke while 19.4% has got a chronic disease and only 10.2% consider their general health well. 75% of the students have intentionally chosen nursery as an occupation and 57.4% is happy with it. Students’ RAS score average is 12.63±17.62 (min=-38, max=66) while 52.7% is at timidity level. On the other hand, students’ BPAQ score average is 84.81±20.04 (min=49, max=142) and 8.3% were identified with high aggression. In students’ BPAQ, it is determined that sub-dimensions of anger (20.73±5.27), hostility (18.80±4.50) and physical aggression (17.86±6.65) are high. A relation between RAS and BPAQ was not found in the research (r=-0.067, p>0.05).CONCLUSION: It is seen in the study that, nearly half of the nursery students were timid and their level of anger, hostility and physical aggression were high. Throughout the nursery education, training and applications supporting assertive behaviors are recommended.

Key words: Assertiveness, aggression, student nurse.

kullanılarak toplandı. RAE için elde edilen puanlar -90 ile +90 arasında değişmekte olup, 10 ve aşağı puan çekingenliği, 10 puan üzeri girişkenliği yan-sıtmaktadır. BPSÖ ise fiziksel saldırganlık, sözel saldırganlık, dolaylı saldırganlık, öfke ve düşman-lık olmak üzere 5 alt boyuttan oluşmakta, ölçek-ten alınan puan 34-170 arasında değişmekte ve alınan puanların 58 ve aşağısı düşük, 59 ve 110 arası normal, 111 ve üzeri yüksek saldırganlık ola-rak değerlendirilmektedir. Istatistiksel değerlen-dirmede ortalama, yüzdelik dağılım ve pearson korelasyon analizi kullanıldı. BULGULAR: Çalışmaya katılan öğrencilerinin yaş ortalaması 20.55±2.09 yıl ve %73.1’i kadındır. Öğ-rencilerin %48.1’i ikinci sınıfta öğrenim görmekte olup, %46.3’ünün annesi, %28.7’sinin babası ilko-kul mezunu, %35.2’sinin ailedeki çocuk sayısı bir ve iki, %75’inin aile tipi çekirdek ve %69.4’ünün ekonomik durumu orta düzeydedir. Öğrencilerin %17.6’sı halen sigara kullanmakta, %19.4’ünün kronik hastalığı bulunmakta ve sadece %10.2’si genel sağlığığı iyi olarak değerlendirmektedir. Öğrencilerin %75’i hemşirelik mesleğini istereye-rek seçmiş olup sadece %57.4’ü hemşirelik mes-leğinden memnundur. Öğrencilerin RAE puan ortalaması 12.63±17.62 (min=-38, max=66) olup %52.7’si çekingenlik düzeyindedir. Öğrencilerin BPSÖ puan ortalaması ise 84.81±20.04 (min=49, max=142) olup %8.3’ünde yüksek düzeyde sal-dırganlık belirlenmiştir. Öğrencilerin BPSÖ’nde öfke (20.73±5.27), düşmanlık (18.80±4.50) ve fiziksel saldırganlık (17.86±6.65) alt boyutlarının yüksek olduğu saptandı. Çalışmada RAE ile BPSÖ arasında ilişki olduğu tespit edilmedi (r=-0.067, p>0.05).SONUÇ: Çalışmada hemşirelik öğrencilerinin ya-rıya yakınının çekingen kişilik özelliği gösterdiği, öfke, düşmanlık ve fiziksel saldırganlık düzeyleri-nin yüksek olduğu tespit edildi. Hemşirelik eğiti-mi süresince öğrencilerin atılganlık davranışlarını destekleyici eğitim ve uygulamalara yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Atılganlık, saldırganlık, öğrenci hemşire.

INTRODUCTION: Nurses are responsible for correct and safe administration of oral, subcutaneous, intramuscular and intravenous medication. Medication errors (ME) are common health threatening mistakes that as a global problem increase mortality rates, length of hospital stay, and healthcare costs. This survey was conducted to evaluate the causes and reporting of nursing medication errors.MATERIALS AND METHODS: The study is cross-sectional and conducted in 2018. Ten nurses, working in PHI General Hospital Ohrid filled out a self-constructed questionnaire about medication errors. RESULTS: When asked what is the most

Simona Filiposka Senior Lecturer Gordana Ristevska DimitrovskaMD, PhD

HEMŞIRELIKTE ILAÇ TEDAVISI HATALARININ NEDENLERI VE RAPORLANMASI

CAUSES AND REPORTING OF NURSING MEDICATION ERRORS

GİRİŞ: Hemşireler oral, subkutan, intramüsküler ve intravenöz ilaçların doğru ve güvenli bir şekil-de uygulanmasından sorumludur. Ilaç tedavisi hataları (ME), dünya çapında ölüm oranlarını, hastane kalış süresini ve sağlık maliyetlerini ar-tıran sağlığı tehdit edici hatalardır. Bu araştırma çalışması, hemşirelikte ilaç hatalarının nedenle-rini değerlendirmek raporlamak amacıyla yürü-tülmüştür.GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışma kesitsel olup 2018 yılında yürütülmüştür. Phi General Hospital Oh-rid’de çalışan on hemşire, ilaç tedavisi hataları hakkında kendilerini değerlendirdikleri bir form doldurdu.BULGULAR: Ilaç tedavisi hatalarının en yaygın nedeninin ne olduğu sorulduğunda, hemşireler;Onda üçü kolaya kaçmak; Onda üçü dozaj hata-

Macedonia / MacedoniaSt. Clement of Ohrid University of Bitola / Bitola St. Clement Ohrid Üniversitesi


common reason for medication errors, nurses answered: 3/10 using shortcuts; 3/10 errors in dosage; 1/10 similarities in medication name; 1/10 lack of pharmacological knowledge; and 2/10 all of the above.7/10 nurses would accept responsibility if they make an ME. Five nurses would tell a doctor about their error in medication, 2 would approach the director of the hospital and 3 nurses would tell the nursing director.9/10 nurses never made/witnessed an ME, and would know what to say if they did;10/10 would know whom to inform and would like to talk to somebody; 4/10 would not know how to react if someone from their team makes an ME; 4/10 think that the night shift increases chances for ME; 8/10 think that interruptions during preparation of therapy increase chances for ME; 6/10 think they have the necessary knowledge in pharmacology; 4/10 think that they risk their employment if they report an ME; 6/10 think that inexperienced nurses are prone to more ME.CONCLUSION: Our results show that interviewed nurses well understand the circumstances that increase medication errors, but struggle with reporting ME. We found that 1/3 of the interviewed nurses would not accept the responsibility for their medication error. The fear of losing employment is high among the interviewed nurses, which makes ME to be underreported. Most of the interviewed nurses prefer to inform a doctor for medication error rather than a responsible nurse. Only 2/3 of nurses find that they have sufficient pharmacological knowledge, something that should be further addressed in nursing education.

ları; Onda biri ilaçların isim benzerlikleri; Onda biri farmakolojik bilgi eksikliği; Onda ikisi ise yukarı-dakilerin tümü şeklinde cevap verdi. Hemşirele-rin onda yedisi hata yaptıkları taktirde mesuliyeti kabul edeceklerini belirtti. Beş hemşire yaptıkları ilaç hatası hakkında bir doktora bilgi verecekleri-ni, ikisi hastane yöneticisine, üçü ise başhemşire-ye başvuracaklarını söyledi .On hemşirenin doku-zu daha önce bir ilaç tedavisi hatası yapmadığını ve yapıldığına tanık olmadığını, böyle bir durumla karşı karşıya kaldıklarında ne yapacaklarını bil-diklerini ifade etti. Tamamı kime bilgi vereceğini bildiklerini ve bilgi vermeyi isteyeceklerini, dördü ekibinden birisinin hata yapması durumunda na-sıl tepki vereceklerini bilemediklerini; dördü gece vardiyası sırasında, sekizi ise tedavinin hazırlan-ması sırasında kesintilerin olduğu durumlarda ilaç hatası yapma ihtimallerinin arttığını düşü-nüyor. Altısı farmakoloji alanında gerekli bilgiye sahip olduklarını, dördü yaptıkları ilaç hatasını rapor etmenin mesleklerini riske atacağını, altı-sı ise deneyimsiz hemşirelerin bu konuda hata yapmaya daha meyilli olduğunu düşündüklerini belirtti. Formun Üstü Formun AltıSONUÇ: Sonuçlarımız, görüşüle hemşirelerin ilaç hatalarını artıran koşulları iyi anladığını, an-cak raporlanması konusunda sıkıntı çektiklerini gösteriyor. Görüşülen hemşirelerin 1 / 3’ünün kendi yaptığı ilaç tedavisi hatasının sorumluluğu-nu kabul etmeyeceğini sonucuna vardık. Işlerini kaybetme korkusunun röportaj yapan hemşire-ler arasında hayli yüksek oluğunu, bunun neti-cesinde meydana gelen hatanın raporlanama-yabileceğini belirledik. Görüşülen hemşirelerin çoğu, sorumlu hemşire yerine ilaç hatası için bir doktora bilgi vermeyi tercih eder. Hemşirelerin yalnızca üçte ikisinin gerekli farmakolojik bilgiye sahip olduğu kanaatinde olduğunu ve hemşirelik eğitiminde bu konunun üzerine daha fazla dü-şülmesi gerektiği sonucuna vardık.

INTRODUCTION: In the Republic of Croatia, at the end of the standardized and mandatory primary education that lasts 8 years, students decide in which direction they want to continue their education. There is a significant difference in regard to the amount of hours and classes related to Biology and other life science subjects, between medical secondary schools and non-medical secondary schools.AIM: The aim of this paper was to compare the knowledge of adolescents about the menstrual cycle and hygiene, as well as to determine if there are differences in the knowledge of students in medical schools and other non-medical schools. METHODOLOGY: 120 female participants took part in the research, with an average age of 17 years. Participants were divided into two groups, with 84 adolescents from medical secondary

ERGENLIK ÇAĞINDAKI HIRVATLARIN MENSTRUAL DÖNGÜ VE HIJYEN HAKKINDA BILGILERI

CROATIAN ADOLESCENTS’ KNOWLEDGE ON MENSTRUAL CYCLE AND HYGIENE

GİRİŞ: Hırvatistan Cumhuriyetinde, öğrenciler 8 yıl süren tek tip ve zorunlu eğitimin ardından eği-timlerine hangi doğrultuda devam edeceklerine karar verirler. Medikal ve medikal olmayan orta okullar arasında biyoloji ve diğer pozitif bilimlerle alakadar dersler bakımından ders saati ve ders içeriği açısından belirgin farklar bulunmaktadır.AMAÇ: Bu çalışma, ergenlerin menstrual döngü ve hijyen hakkında sahip oldukları bilgiyi kıyas-lamayı amaçladığı gibi aynı zamanda medikal ve medikal olmayan ortaokullar arasında konu ile ilgili bilgi birikim seviyesi arasındaki farklılıkları belirlemeyi hedef almıştır.METALOJİ: 17 yaş ortalamsına sahip 120 kadın katılımcı araştırmada yer almıştır. Katılımcılar 84’ü medikal, 36’sı medikal olmayan ortao-

Croatia / CroatiaUniversity of Applied Health Sciences / University of Applied Health Sciences

Gloria Valicevic Mara ŽupanićAsst. Prof. Boris Ilić


schools and 36 adolescents from non-medical secondary schools. An anonymous questionnaire was used, that consisted of several parts – socio-demographic data, questions regarding emotions and readiness during the first menstrual cycle, overall knowledge about the menstrual cycle, education on the menstrual cycle. The data were analyzed using statistical methods and content analysis and presented as percentage values. The study was approved by the Ethical Committee of the school where the research was conducted. RESULTS: The average age of the examinees getting their first menstruation was 12 years. 65% of the participants state that they find it easy to talk to their mother about menstruation. 43% of the participants said that during the menstruation they felt unpleasant. Adolescents that attended medical secondary school more often gave the correct answer to the question about the duration of the menstrual cycle (Chi-square, p <.001). Medical secondary school students also more often gave the correct answer to the question when the ovulation occurs (p <.001).CONCLUSION: Significant differences were found in knowledge between students from medical secondary school and non-medical vocational school. Students of medical secondary school had more knowledge about menstrual cycle and hygiene. Raising the educational level of adolescents, ensuring the availability of reliable information as well as implementing the education on menstrual cycle and hygiene at the early adolescence will significantly impact the prevention of unwanted pregnancies, decrease in fear connected to the menstruation, along with prevention of sexually transmitted diseases. Keywords: menstrual cycle, menstrual hygiene, adolescent, knowledge

kul tabanlı ergenler olarak iki gruba ayrılmıştır.Farklı bölümlerden -sosyodemografik veri,ilk menstrual dögüye hazırlık ve buna bağlı sorular vb.- oluşan anket kullanılmıştır.Veriler istatiksel yöntemler kjullanılarak analiz edlmiş, içerik ana-lizi yapılmış ve yüzdelik olarak sunulmuştur. Etik komite tarafından onay almıştır.BULGULAR: Araştırmaya tabi tutulanların ilk menstrual döngülerini ilk kez ortalama olarak 12 yaşında yaşadıkları saptanmıştır.Katılımcıların %65’i menstrual döngü hakkında anneleri ile konuşmanın kolay olduğunu belirtmiştir.%43’lük kesim döngü süresince hoşnutsuz hissettikle-rini dile getirmiştir.Medikal orta okullardan olan ergenlerin menstrual döngü sürfeci hakkında srulan sorulara büyük oranda doğru cevaplar vermişlerdir. Ayrıca medikal orta okullardan ge-len öğrenciler “‘Ovülasyon’ ne zaman oluşur?” so-rusunu da büyük oranda doğru yanıtlamışlardır.SONUÇ: Medikal ve medikal olmayan orta okul öğrencileri arasında belirgin bilgi farkları bulun-muştur. Medikal ortaokul öğrencileri menstrual döngü ve hijyen hakkında daha çok bilgiye sa-hiplerdir. Ergenlerin eğitim seviyelerini yükselt-mek. Güvenilir bilgi kaynağını garanti etmek gibi ergenliğin erken dönemlerinde menstrual döngü ve hijyen hakkında eğitimi sağlamak da isten-meyen gebelikeri önleme, menstrual döngüye bağlı korkuyu azaltma, cinsel yolla bulaşan has-talıkları engelleme gibi konularda belirgin bir tesir yaratacaktır.

INTRODUCTION: Infertility is a disease of the reproductive system defined by the failure to achieve a clinical pregnancy after 12 months or more unprotected sexual intercourse. According to the definition of the World Health Organization; Infertility, sexually active and do not do contraception in a couple of years cannot achieve pregnancy (Zegers-Hochschild et al., 2009).Infertility prevalence is 15% in Europe, 18-27% in Africa, 17-26% in Asia and 14-20% in America (Petraglia, Serour, & Chapron, 2013). In developing countries, approximately 34 million women are living infertility, which causes long-term maternal morbidity. This is seen as the fifth highest global obstacle (Mascarenhas, Flaxman, Boerma, Vanderpoel, & Stevens, 2012).

Öğr. Gör. Tuğba AndaçLecturer Tuğba Andaç (PhD Candidate)

Prof. Dr. Nurdan Demirci

YARDIMCI ÜREME TEKNIKLERINDE GÜNCEL GELIŞMELER

CURRENT DEVELOPMENTS IN ASSISTED REPRODUCTION TECHNIQUES

GİRİŞ: Infertilite, 12 ay veya üzeri düzenli korun-masız cinsel ilişkiden sonra klinik gebelik elde edilememesiyle tanımlanan üreme sisteminin bir hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre; “Infertilite, cinsel olarak aktif ve kontrasep-siyon yapmayan bir çiftin bir yıl içinde gebeliğin elde edilememesidir (Zegers-Hochschild et al., 2009).Infertilite prevelansları Avrupa’da %15, Afrika’da %18-27, Asya’da %17-26, Amerika’da %14-20 arasındadır (Petraglia, Serour, & Chapron, 2013). Gelişmekte olan ülkelerde yaklaşık 34 milyon kadın uzun süre maternal morbiditeye sebep olan infertilite durumunu yaşamaktadır. Bu da en yüksek 5.küresel engel olarak görülmektedir (Mascarenhas, Flaxman, Boerma, Vanderpoel, & Stevens, 2012).

Turkey / TürkiyeMaltepe University School of Nursing, Marmara University

Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Marmara Üniversitesi


Infertility adversely affects couples’ quality of life (Dinçer, Şanlı, & Kızılkaya Beji, 2015). It can lead to personal and family problems which can cause significant stress, anxiety, and depression which can negatively affect marital relationships, sexual life, and economic situation; medical, emotional, psychological and social problems; cultural, religious and class aspects, is very difficult to deal with the crisis (Aşcı & Kızılkaya Beji, 2012; Benli, 2010).The nurse, a member of the health care team, is in a very suitable position for training and counseling because of the professional equipment of the couples in this important life experience (Coşkun, Yılmaz, & Yılmaz, 2009), (Yılmaz, 2012). On the first day of treatment, the couples interviewed with 60% nurses and 10% doctors. In the following stages; Vaginal USG performed for endometrial evaluation and follicle collection is administered by 33% nurse, 22% doctor, 44% other employees. 60% insemination is applied in the units for 7 days; 39% of the nurses, 22% of doctors, 39% of the nurses and doctors are doing together (Coşkun et al., 2009).Aim: To provide accurate counseling to individuals who face infertility problems, to discuss current developments in assisted reproductive techniques during diagnosis and treatment, to provide evidence-based, individualized care and treatment.METHOD: The study was performed in Turkish and English languages using the latest databases such as PUBMED-EBSCHO-SCIENCEDIRECT, using the keywords ‘infertility’, ‘evidence-based approaches in infertility’, ‘current treatment methods in infertility’. In the light of international guides and current news, recent developments in assisted reproductive techniques have been compiled.RESULTS: As a result of literature search assisted reproductive techniques;

• Controlled Over Stimulation Protocols need to be individualized (Güngör, 2017),

• Treatment with Corifollitropin Alpha (Youssef et al., 2012),

• Developed in low molecular weight gonadotropins (oral) (Leão & Esteves, 2014),

Infertilite, Çiftlerin yaşam kalitelerini olumsuz et-kilemektedir (Dinçer, Şanlı, & Kızılkaya Beji, 2015). Önemli boyutlarda kişisel ve aile içi sorunlara yol açabilen, evlilik ilişkilerini, cinsel hayatlarını, ekonomik durumlarını olumsuz etkileyebilen stres, anksiyete ve depresyona yol açabilen; tıbbi, emosyonel, psikolojik ve sosyal sorunları berabe-rinde getiren; kültürel, dinsel ve sınıfsal yönleri olan, oldukça güç baş edilen bir kriz durumudur (Aşcı & Kızılkaya Beji, 2012; Benli, 2010).Sağlık ekibinin bir üyesi olan hemşire, çiftlerin bu önemli yaşam deneyiminde mesleki donanımı nedeniyle eğitim ve danışmanlık için son derece uygun pozisyondadır (Coşkun, Yılmaz, & Yılmaz, 2009), (Yılmaz, 2012). Tedavinin ilk gününde çiftler %60 hemşirelerle, %10 doktorlarla görüş-mektedir. Ilerleyen aşamalarda ise; endomet-riyum değerlendirme ve folikül toplanması için yapılan Vajinal USG %33 hemşire, %22 doktor, %44 diğer çalışanlar tarafından uygulanmakta-dır. Ünitelerde 7 gün %60 inseminasyon uygu-lanmakta; %39 unu hemşire, %22 sini doktor, %39 unu hemşire ve doktor birlikte yapmaktadır (Coşkun et al., 2009).AMAÇ: Infertilite problemiyle karşı karşıya olan bireylere doğru danışmanlık yapabilmek, tanı ve tedavi sürecinde yardımcı üreme tekniklerinde güncel gelişmelerden bahsedebilmek, kanıta da-yalı, bireyselleştirilmiş bakım ve tedavi verilebil-mek amacıyla bu derleme düzenlenmiştir.Metod: Çalışma Türkçe ve Ingilizce dillerinde, PUBMED- EBSCHO- SCIENCEDIRECT gibi gün-cel veri tabanları kullanılarak, 2009-2019 yılları arasında, ‘infertilite’, “infertilitede kanıt temelli yaklaşımlar”, infertilitede güncel tedavi yöntem-leri” anahtar kelimeleri kullanılarak taranmıştır. Uluslararası rehberler ve güncel haberler ışığın-da, yardımcı üreme tekniklerindeki güncel geliş-meler derlenmiştir. BULGULAR: Literatür tarama sonucunda yar-dımcı üreme tekniklerinde;

•Kontrollü Over Stimülasyon Protokollerinin bireyselleştirilmesi gerektiği (Güngör, 2017),

•Corifollitropin Alfa ile tedavi (Youssef et al.,

• There is a relationship between significant infection and inflammation and impaired reproductive function (Kalem, Kalem, & Gürgan, 2018)

• Polarized microscopes (Machtinger & Racowsky, 2013),

• Continuous Embryo Monitoring Systems (Time Lapse / Embryoscope) (Meseguer et al., 2012),

• Computer-aided sperm analysis (Gungor, 2017),

• Sperm Organelle Morphology Evaluation (MSOME) and Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection (IMSI) (Boitrelle et al., 2014),

• Tests Evaluating Sperm DNA Integrity (Güngör, 2017),

• Microfluidic Sperm Extracting Microchips (Bulgurcuoğlu Kuran & Altun, 2015),

• Endometrial Co-Culture (Artificial Rahim) (Güngör, 2017),

• Labeling of individual embryos with electronic p-chips (Mandecki & Drawbridge, 2016),

• Gametes from stem cell sources (Yanar, Açıkgöz, Şahin, & Sarıkaya, 2017),

• Transplantation of uterus (Turk, 04.10.2014),• Sperm swim sperm boots (Scutti, 2016),• Microscopic vasectomy reversal (Louis,

2007),• Ovarian tissue vitrification in patients with

primary ovarian failure (Suzuki et al., 2015),• A new, single-dose treatment that can

increase both male and female fertility (EurekAlert, 2018),

• To be protected from OHSS, short protocols use new approaches such as GnRH analogs (Memorial, 2013) called ‘Analog trigger R instead of hCG in cycles.

Conclusion: As a result, health professionals working in the field of infertility should follow all developments in this field and increase their competence; In the light of evidence-based practices, he/she should be able to perform his / her consultant role inappropriate treatment and care.

2012),•Düşük molekül ağırlıklı gonadotropinler (oral)

in geliştirildiği (Leão & Esteves, 2014), •belirgin enfeksiyon ve enflamasyon ile bo-

zulmuş üreme fonksiyonu arasında ilişki olduğu (Kalem, Kalem, & Gürgan, 2018)

•Polarize mikroskoplar (Machtinger & Racows-ky, 2013),

•Sürekli Embriyo Izlem Sistemleri (Time Lap-se/Embriyoskop) (Meseguer et al., 2012),

•Bilgisayar destekli sperm analizi (Güngör, 2017),

•Hareketli Sperm Organel Morfoloji Değerlen-dirmesi (MSOME) ve Intrastoplazmik Mor-folojik Olarak Seçilmiş Sperm Enjeksiyonu (IMSI) (Boitrelle et al., 2014),

•Sperm DNA Bütünlüğünü Değerlendiren Testler (Güngör, 2017),

•Endometrial Ko-Kültür(Yapay Rahim) (Gün-gör, 2017),

•Mikroakışkan Sperm Ayıklama Mikroçipleri(-Bulgurcuoğlu Kuran & Altun, 2015),

•Bireysel embriyoların elektronik p-Chips ile etiketlenmesi (Mandecki & Drawbridge, 2016),

•Kök hücre kaynaklarından gamet elde edil-mesi (Yanar, Açıkgöz, Şahin, & Sarıkaya, 2017),

•Uterus nakli (Turk, 04.10.2014), •Sperm yüzdüren sperm botlar (Scutti, 2016),•Mikroskopik vazektomi reversal (Louis, 2007), •Primer over yetmezliği olan hastalarda over

doku vitrifikasyonu (Suzuki et al., 2015),•Hem erkek hem de kadın doğurganlığını

artırabilecek yeni, tek dozluk bir tedavi (EurekAlert, 2018),

•OHSS den korunmak için, short protokolde sikluslarda hCG yerine ‘’Analog trigger’’ denilen GnRH analogları (Memorial, 2013) gibi yeni yaklaşımlar kullanılmaktadır.


AIM: This study was conducted to determine the attitudes of nursing students towards evidence-based nursing.MATERIAL AND METHOD: The cross-sectional and descriptive study was carried out at the School of Nursing of a university in the fall semester of the 2018-2019 academic year. The population of the study consisted of nursing students in grades 3 and 4 and the sample consisted of 158 students who were willing to participate in the study. The data were collected by using the questionnaire formed by the researchers and Attitude Scale for Evidence-Based Nursing “. In the analysis of the data, number, percentage, mean, standard deviation, Mann Whitney U test, and Kruskal Wallis H test was used.FINDINGS: Of the students, 75.9% were girls and

Arş. Gör. Sena Melike ÖzdamarResearch Asst. Sena Melike Özdamar

Berna Bulut Dr. Öğr. Üyesi Sebahat AteşAsst. Prof. Sebahat Ateş

HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ KANITA DAYALI HEMŞIRELIĞE YÖNELIKTUTUMLARININ BELIRLENMESI

DETERMINATION OF NURSING STUDENTS’; ATTITUDES TOWARDS EVIDENCE-BASED NURSING

AMAÇ: Çalışma hemşirelik öğrencilerinin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlen-mesi amacıyla yapıldı. GEREÇ VE YÖNTEM: Kesitsel ve tanımlayı-cı tipteki çalışma, bir üniversitenin Hemşirelik Yüksekokul’unda 2018-2019 akademik yılı güz döneminde gerçekleştirildi. Araştırmanın evre-ninin 3 ve 4. sınıf hemşirelik bölümü öğrencileri, örneklemini ise çalışmaya katılmaya istekli olan 158 öğrenci oluşturdu. Veriler; araştırmacılar ta-rafından oluşturulan anket formu ve “Kanıta Da-yalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği (KDHYTÖ)” kullanılarak toplandı ve verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis H testi kullanılmıştır. BULGULAR: Öğrencilerin %75,9’u kız, %69,2’si

Turkey / TürkiyeMaltepe University School of Nursing / Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

69.2% of them graduated from Anatolian high schools, 39.9% of the grade point average is 2.5-3.0 and 59.5% of them were in the third year. In the study, 96.2% of the students took research courses, 91.1% did not subscribe to a journal related to nursing, 61.4% did not participate in scientific congresses, symposia, and courses related to nursing, 40.5% of the students applied to clinical practice twice a week, 45.2% did not participate in scientific research, 39.2% did not want to conduct scientific research after graduation, 79.7% stated that scientific research results were not used in the clinical setting. According to the status of taking a research course and follow-up of the scientific articles, it was determined that the average of the scores varied.CONCLUSION: It was found that the scores of the students’ attitude scale for evidence-based nursing were at a moderate level.

Keywords: Nursing, Evidence-based nursing, Attitude

anadolu lisesi mezunu iken, %39,9’unun not ortalaması 2.5-3.0 arasındadır ve %59,5’si üçüncü sınıfa devam etmektedir. Çalışmada öğrencilerin %96,2’si araştırma dersi aldığı, %91,1’nin hemşirelik mesleğiyle ilgili bir dergiye abone olmadığı, %61,4 hemşirelik ile ilgili bilimsel kongrelere, sempozyumlara ve kurslara katılmadığı, öğrencilerin %40,5‘nin haftada iki kez klinik uygulamaya çıktığı, %45,2’si bilimsel araştırmaya katılmadığı, %39,2’si mezun olduktan sonra meslekle ilgili bilimsel araştırma yapmayı istemediği, %79,7’si bilimsel araştırma sonuçlarının klinik ortamda kullanılmadığını düşündüklerini belirtmiştir. Araştırma dersi alma durumu ve bilimsel makale takip etme durumuna göre puan ortalamalarının farklılaştığı belirlendi. SONUÇ: Hemşirelik öğrencilerinin KDHYT puanı-nın orta düzeyde olduğu bulunmuştur.

Anahtar Sözcükler: Hemşirelik, Kanıta dayalı hemşirelik, Tutum


OBJECTIVE: The aim of this study is to determine the constipation problems of nursing students and the variables that affect it.METHOD: The research was conducted on the first, second, third and fourth year students of Batman University School of Nursing in 2018-2019 Fall Semester. The sample of the study consisted of 218 nursing students who accepted to participate voluntarily. In the collection of data, “Student Information Form” and “Constipation Severity Scale (CSS)” were used. In order to conduct the study, the necessary legal permits were obtained from the author who conducted the validity and reliability study of CSS, Local Ethics Committee, the institution where the study was conducted and from the students. Students

Eylem Çiçek Dr. Öğr. Üyesi Sinan AslanAsst. Prof Sinan Aslan

Öğr. Gör. Dr. Dilek YılmazLecturer PhD Dilek Yılmaz

HEMŞIRELIK BÖLÜMÜ ÖĞRENCILERININ KONSTIPASYON DURUMLARI VE BUNU ETKILEYEN DEĞIŞKENLERIN

BELIRLENMESI

DETERMINATION OF CONSTIPATION IN NURSING STUDENTS AND FACTORS AFFECTING

AMAÇ: Bu araştırmada amaç, hemşirelik bölümü öğrencilerinin konstipasyon sorunlarını ve bunu etkileyen değişkenleri belirlemektir.YÖNTEM: Araştırma, 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılı Güz Yarıyılında Batman Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencileri üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini araş-tırmaya gönüllü katılmayı kabul eden 218 hem-şirelik bölümü öğrencisi oluşturmuştur. Araştır-ma verilerinin toplanmasında “Öğrenci Tanıtım Formu” ve “Konstipasyon Ciddiyet Ölçeği (KCÖ)” kullanıldı. Araştırmanın yürütülmesi için KCÖ’nün Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapan yazardan, Yerel Etik Kurulu’ndan, araştırmanın yapıldığı kurumdan ve öğrencilerden gerekli ya-sal izinler alındı. Öğrencilere; verilerin tümünün

Turkey / TürkiyeBatman University / Batman Üniversitesi

were informed about that all of the data will be used for scientific study and that the answers will not affect the course grades in any way. In the evaluation of the data, Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 20.0 software was used and descriptive statistics, Independent t-test, ANOVA test, and Pearson Correlation analysis were used. RESULTS: The average age of the students included in the study was 21,14 ± 2,34 (17-39 years), 55,5% of the students were female, 33% were in their senior year, 55% were living at home with their parents, 85,6% were not smoking, 93,6% had no chronic disease and 76,6% were doing regular exercise. 56,9% of the students were eating three times a day, 38,5% two times a day, 67,9% of the students were occasionally consuming pulpy/fibrous foods, the daily average of consumed water among students was 7.69 ± 4.16 cups and coffee was 3.83 ± 2.44 cups. The mean total CSS score of the students was 27,83±7,85 and the mean score of the sub-scales was calculated as Intestinal Obstruction 12,53±3,48, Lazy bowels 11,56±3,84 and the Pain 2,29±2,62. It was determined that there were differences between gender, exercise status, consumption of pulpy/fibrous foods and daily tea/coffee consumption quantity variables and the mean score of CSS.CONCLUSION: It was observed that there were constipation problems in nursing students and this problem was more experienced by students who were not doing exercise, consuming less pulpy/fibrous foods and who were female.

Keywords: Constipation, health status, nursing students.

bilimsel çalışma için kullanılacağı anlatılıp, yanıt-ların hiçbir şekilde ders notlarını etkilemeyeceği açıklandı. Anket formları öğrencilere dağıtılarak, yanıtlamalarını bitiren öğrencilerden formlar geri toplanıp, değerlendirmeye alındı. Araştırma veri-lerinin değerlendirilmesinde Statistical Package For Social Science (SPSS) 20.0 paket programın-da tanımlayıcı istatistikler, Bağımsız T testi, ANO-VA testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanıldı.BULGULAR: Araştırma kapsamına alınan öğ-rencilerin yaş ortalamaları 21,14±2,34 (yaş aralığı 17-39) yıl olup, %55,5’inin kız olduğu, %33’ünün dördüncü sınıfta öğrenim gördüğü, %55’inin ailesiyle birlikte evde kaldığı, %85,8’inin sigara kullanmadığı, %93,6’sının kronik bir hastalığı olmadığı, %76,6’sının düzenli egzersiz yaptığı belirlendi. Öğrencilerin %56,9’unun günde üç ana öğün, %38,5’inin iki ara öğün yemek yediği, %67,9’unun ara sıra posalı/lifli gıdaları tükettiği, günlük ortalama 7,69±4,16 bardak su, 3,83±2,44 bardak çay/kahve tükettiği saptandı. Öğrenci-lerin KCÖ toplam puan ortalaması 27,83±7,85 olup, alt boyutları puan ortalamalarının ise Dışkı Tıkanıklığı 12,53±3,48, Kalın Bağırsak Tembelliği 11,56±3,84, Ağrı 2,29±2,62 olarak hesaplandı. Öğ-rencilerin cinsiyeti, egzersiz yapma durumu, po-salı/lifli gıdaları tüketme durumu ve günlük içtiği çay/kahve miktarı değişkenleri ile KCÖ toplam puan ortalaması arasında istatistiksel anlamlılık taşıyan farkların olduğu belirlendi. SONUÇ: Hemşirelik öğrencilerinde konstipasyon sorununun olduğu ve bu sorunun egzersiz yap-mayan, posalı/lifli gıdaları az tüketen ve kız öğ-rencilerde daha fazla yaşandığı görüldü.

Anahtar kelimeler: Konstipasyon, sağlık durumu, hemşirelik öğrencileri.


INTRODUCTION: Donation of blood and blood products helps both in saving in millions of lives and ensures a long healthy life. Blood Services General Directorate states that the number of blood donations was 1.937.932 in 2015 while the number of units needed that year was 2.500.000. These numbers indicate that the donation of blood has to be increased in order to cover the demand/need for blood. This is why the factors affecting blood donations have to be studied and ways of increasing blood donations have to be explored.AIM: In this study, students will examine whether the level of empathy and altruism effects the number of blood donations number of donations made annually. METHOD: The data and the survey were done

EMPATI BECERISI VE ÖZGECI DAVRANIŞ KAN BAĞIŞINI ETKILER MI?

DOES LEVEL OF EMPATHY AND ALTRUISM EFFECT BLOOD DONATION?

GİRİŞ: Kan ve kan ürünleri transfüzyonu, her yıl milyonlarca insanın hayatının kurtarılmasına yardımcı olurken; hastaların daha uzun süre ve daha yüksek bir yaşam kalitesi ile yaşamasına da yardımcı olabilmektedir. Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, Türkiye de 2015 yılı için kan ihtiyacının 2.500.000 ünite iken, kan bağışı sayısının sadece 1.937.932 ünite olduğu bildiril-mektedir. Bu veriler ülkemizdeki gönüllü kan bağışlarının sayısının artırılması gerektiğinin en önemli delilidir. Bu nedenle kan bağışını etkileyen faktörlerin ortaya konması ve bağış sayısını artı-ran faktörlerin belirlenmesi gerekmektedir.AMAÇ: Bu çalışmada öğrencilerin özgeci tutum ve empati eğilim düzeylerinin kan verme davra-nışını etkileyip etkilemediğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Araştırmanın evrenini Maltepe Üni-


Dr. Öğretim Üyesi Sebahat AteşAsst. Prof. Sebahat Ateş

Bektaş Topcu Ayşe Yazıcı Aslıhan Özpay

by sophomore, junior and senior students of Maltepe University School of Nursing and sampling was done from a pool of 258 students who agreed to join this project. Since a lot of freshman students are under the age of 18 they were excluded in this project. Empathic Tendency Scale and Altruism Scale was used to gather data. Required permissions were taken from the Maltepe University Ethical Directorate and other related directorates.FINDINGS: Average age of the participant students was 21.53±1.84. Most of the participants were senior students (%37.2), female (%75.2), living in a city (%66.3), single (%98.4) and graduates of Anatolian High Schools (%60.9). Only %27.8 (n:74) of the participant students are blood donators, most of the participants claim that they have a health condition when asked why they are not donating any blood. In this research, no significant statistical difference was found between the donating sub level point of the donator and non-donator participants, however, there was an important difference between the help sub level average points (p:0,02). Looking at the number of donations, there were not any substantial differences in the altruism general and sub-level average scores. In addition, most of the participants (n:232) stated that they were intending to donate blood in the future. There was an important difference in the altruism levels between the students planning to donate blood and the students who were not planning to donate blood. (p: 0,03).RESULT: These findings show that participants with high-level altruism are eager to donate blood, but high-level altruism level is not a strong enough motivating factor to donate blood. Altruism sublevel and help sub level scores were high among the donators but altruistic behavior is not enough as there is no difference between donating sub level and altruism sub levels.

versitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nda öğrenim gören 2., 3. ve 4. sınıf öğrencileri oluştururken, örneklemini araştırmaya katılmayı kabul eden 258 öğrenci oluşturdu. Birinci sınıf öğrencilerinin büyük bir kısmı 18 yaş altında olduğu için çalışma kapsamına alınmadı. Araştırmada veri toplama aracı olarak Empatik Eğilim Ölçeği ve Özgecilik Ölçeği kullanıldı. Çalışma için Maltepe Üniversitesi Etik Kurulu’ndan onay ve ilgili kurumdan gerekli izin yazısı alındı.BULGULAR: Araştırmaya katılan öğrencilerinin yaş ortalaması 21.53±1.84 idi. Katılımcıların ço-ğunluğunun 4. Sınıf öğrencisi (%37.2) ve kadın ol-duğu (%75.2), en uzun süre yaşadıkları yerin şe-hir (%66.3), çoğunun bekar (%98.4) ve Anadolu lisesi mezunu (%60.9) olduğu belirlendi. Öğren-cilerin sadece %27.8’inin (n:74) kan bağışı yaptığı, kan bağışı yapmama nedeni olarak ise çoğunlu-ğu sağlık sorunlarını işaret ettikleri saptandı. Bu çalışmada kan verme deneyimi olan ve olmayan öğrencilerin bağışçılık alt boyut puan ortalama-ları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu. Bununla birlikte yardım etme alt boyut puanları arasında fark bulunmaktaydı (p:0,02). Kan verme sayısına göre özgecilik ölçeği genel ve alt boyut puanları ve empatik eğilim ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Bununla birlikte öğrencilerin büyük bir kısmı (n:232) kan vermeyi düşündük-lerini ifade etmişlerdir. Kan vermeyi düşünen ve düşünmeyen öğrencilerin empatik eğilim puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu belirlendi (p: 0,03).SONUÇ: Bu bulgular; empatik eğilim düzeyi yüksek olan öğrencilerin kan vermeye istekli ol-duğunu, fakat istekli olduğunu beyan edenlerin az bir kısmının kan vermiş olması empati kurma potansiyeli yüksek bile olsa kan bağışı yapma için tek başına motive edici bir faktör olmadığını gös-termektedir. Kan bağışı yapan öğrencilerin özge-cilik ölçeğinin yardım etme alt boyut puanlarının yüksek olduğu saptanmakla birlikte kan verme ile ilişkili olan bağışcılık alt boyutu ve özgecilik ölçeği genel puanları arasında fark olmaması öz-geci tutumun da kan bağışı için yeterli olmadığını düşündürmektedir.


AIM: The aim is to evaluate the effectiveness of animal-therapy in children with autism-spectrum-disorders (ASD). MATERIALS-METHODS: Akdeniz University CINAHL, Cochrane, ScienceDirect, Ovid, Medline, Ulakbim, YÖK National-Thesis-Center, and Pubmed electronic databases; All trials were scanned with the terms “child”, “autism”, “animal therapy” and related MeSH words. RESULTS: As a result of literature reviews, 168 studies have been reached. 18 of the studies were duplication. From the 159 studies, five

OTIZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA HAYVAN TERAPININ ETKINLIĞININ DEĞERLENDIRILMESI: SISTEMATIK

DERLEME

EVALUATION OF THE EFFECTIVENESS OF ANIMAL THERAPY IN CHILDREN WITH AUTISM SPECTRUM DISORDER:

SYSTEMATIC REVIEW

AMAÇ: Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuklarda hayvan terapinin etkinliğinin değer-lendirilmesidir. GEREÇ-YÖNTEM: Akdeniz Üniversitesi CINAHL, Cochrane Library, Sciencedirect, Ovid, Medline, Ulakbim, YÖK Ulusal Tez Merkezi ve Pubmed elektronik veritabanlarından; “çocuk”, “otizm”, “hayvan terapi”, “children”, “autism”, “animal the-rapy” anahtar kelimeleri ve ilgili MeSH terimleri ile yapılan araştırmalar taranmıştır. BULGULAR: Literatür taramaları sonucu 168 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmalardan 18’i dub-likasyondur. Dublikasyondan sonra kalan 159

Turkey / TürkiyeAkdeniz University / Akdeniz Üniversitesi

Selin Söyünmez Yeşim Zülkar Arş. Gör. Fatma Dilek Turan GürhopurResearch Asst. Fatma Dilek Turan Gürhopur

Prof. Dr. Ayşegülİşler Dalgıç

Prof. Dr. Ayşegül Işler Dalgıç

studies were obtained which met the inclusion criteria in terms of language, title, summary, and content and reached the full text. Petty et al. (2017) compared the effects of therapeutic horse riding and time spent with pets (dogs, cats, birds, fish) on the behaviors of children with ASD. Therapeutic horseback riding was more effective in developing care behavior in children and their parents, and they expressed that the whole family contributed more to the development of attachment emotion. Borgi et al. (2016) developed an animal-assisted intervention program, and they stated that there was a statistically significant increase in social functions, motor skills, effective use of time and problem-solving skills of children with ASD disorder. Lanning et al. (2014) ‘s animal therapy as animal-riding ASD children and the control group in their study compared the children, the children in the intervention group, a significant increase in the physical, emotional and social functions stated that there was a significant increase. Kern et al. (2011) ‘s pre-test and post-test with children with ASD who received therapeutic horses as animal therapy, followed autism symptoms, quality of life and satisfaction of parents during follow - up; children’s autism symptoms decreased, quality of life increased and parental satisfaction increased. Bass et al. (2009) reported that children with ASD in the therapeutic equestrian group exhibited more emotional intensity, social motivation and less carelessness, lack of attention, and uniform behaviors than the control group.CONCLUSION: It is thought that the use of animal-therapy in this area will strengthen children’s skills, cognitive and language development, and thus raise the quality of life of children and their parents, and will shed light on the larger studies. The use of animal therapy in this area is thought to shed light on the field, health professionals and larger studies.

Key Words: Child, autism, animal therapy, nurse

çalışmadan, dil, başlık, özet ve içerik bakımından dahil etme kriterlerine uyan ve tam metnine ula-şılan beş kontrollü çalışma alınmıştır. Petty et al. (2017) çalışmalarında, terapötik at binme ve evcil hayvanlar (köpek, kedi, kuş, balık) ile zaman ge-çirmenin OSB olan çocukların davranışları üzerine etkilerini randomize kontrollü olarak karşılaş-tırmışlardır. Terapötik at binmenin çocuklarda ve ebeveynlerinde bakım davranışı geliştirme konusunda daha etkili olduğunu ve tüm ailenin bağlanma duygusunun gelişimine daha fazla kat-kı sağladığını ifade etmişlerdir. Borgi et al. (2016) geliştirdikleri hayvan destekli müdahale programı sonucunda, terapötik at binen OSB bozukluğu olan çocukların sosyal fonksiyonlarında, motor becerilerinde, zamanın etkin kullanılmasında ve problem çözme becerilerinde kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı yükselme ol-duğunu belirtmişlerdir. Lanning et al. (2014)’nın hayvan terapisi olarak terapötik at binen OSB olan çocuklar ile kontrol grubunu karşılaştırdıkları ça-lışmalarında, müdahale grubundaki çocukların fi-ziksel, duygusal ve sosyal fonksiyonlarında istatis-tiksel olarak anlamlı artış olduğunu ifade etmiş-lerdir. Kern et al. (2011) ’nın hayvan terapisi olarak terapötik at binen OSB olan çocuklar ile yaptıkları öntest-sontestli çalışmalarında, izlemler boyunca çocukların otizm semptomları, yaşam kaliteleri ve ebeveynlerin memnuniyetleri takip edilmiş; ço-cukların otizm semptomlarının gerilediği, yaşam kalitelerinin yükseldiği ve ebeveyn memnuni-yetlerinin arttığı görülmüştür. Bass et al. (2009) çalışmalarında, terapötik at binen gruptaki OSB olan çocukların kontrol grubuna oranla daha fazla duygusal yoğunluk, sosyal motivasyon ve daha az dikkatsizlik, dikkat eksikliği, tekdüze davranışlar sergilediğini belirtmişlerdir. SONUÇ: OSB olan çocuklarda hayvan terapi uy-gulamasının etkin olduğu çalışmalar mevcuttur. Ancak daha büyük gruplarla ve kanıt düzeyi yüksek araştırmalarla daha fazla çalışılmalıdır. Hayvan terapi uygulamasının bu alanında kulla-nımının alana, sağlık profesyonellerine ve daha büyük çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, otizm, hayvan terapi, hemşire


INTRODUCTION: Kangaroo care (KC) is a well-established feasible intervention in NICUs for neonatal care. Although KC has routinely practiced in other countries for 30 over years, it is a new occurrence in Malaysia. Research has reported a need for evidence-based training for nurses so that they can support mothers with this practice. Therefore, it is essential to

YENIDOĞAN HEMŞIRELERININ BAKIMI DESTEKLEME BILGISINI VE GÜVENINI ARTTIRMAK IÇIN MALEZYA’DA KI YENIDOĞAN BIRIMLERINDE KANGAROO CARE DESTEĞIYLE BIR EĞITIM

PROGRAMININ DEĞERLENDIRILMESI

EVALUATION OF AN EDUCATIONAL PROGRAM TO INCREASE NEONATAL NURSES’ KNOWLEDGE AND CONFIDENCE TO

SUPPORT KANGAROO CARE WITHIN A NEONATAL UNITS IN MALAYSIA

GİRİŞ: Kangroo Care (KC) yenidoğan yoğun ba-kım ünitelerinde yenidoğan bakımı için köklü bir uygulanabilir uygulamadır. Her ne kadar K.C 30 yıl boyunca diğer ülkelerde rutin olarak uygulan-sada Malezya’da yeni bir oluşumdur. Araştırmalar hemşirelerin kanıta dayalı eğitime ihtiyaç duydu-ğunu ve bu uygulama ile anneleri destekleyebi-leceğini göstermiştir. Bu nedenle K.C hakkında

Malaysia / MalezyaUniversity of Malaya/ Malaya Üniversitesi

Sharmiza Samsudin Prof. Khatijah Lim AbdullahProf. Khatijah Lim Abdullah

Chui Peng Lei Azanna Ahmad Kamar

increase nurses’ knowledge and confidence in KC. Donabedian Quality of Care model was used as a framework.OBJECTIVE: The aim is to evaluate neonatal nurse’s knowledge and confidence in KC using the Staff Advocate Program in Kangaroo Care (SApKc). METHOD: A pretest-posttest one group a quasi-experimental quantitative study was conducted at a Neonatal Intensive Care Unit in a major teaching hospital. The modified ‘Kangaroo Care Questionnaire Tool’ was administered to 47(100%) RNs after they have participated in one course about KC evidence-based practices and skills. The SApKc was designed as a structured teaching program to further explore the effect of the intervention on neonatal nurse’s knowledge. Measures of central tendency, dispersion, paired t-tests, and Wilcoxon signed-ranks test were conducted on 86 questionnaires. Data were analyzed using SPSSV 21.0. RESULTS: The nurses’ characteristics were varied. The mean post-test Knowledge score (M= 46.81, SD = 3.21) was significantly increased than pretest score (M = 32.13, SD = 3.99), t [46] = 24.1, p =< .001), as Confidence skills in general practice showed lack of confidence skill score (M = 29.87, SD = 7.38) after intervention program (M = 24.81, SD = 6.27), t [46] = 4.34, p = .000). Confidence skills score in ventilator practice improved as showed by pretest median score (Median = 28.00, IQR = 6.00), compared with post-test median score (M=29.90, IQR = 2.00), Z =-2.52, p=0.012 though p-value not significant. However, the post-test barriers median score significantly higher (Median=59.19) than the pre-test score (Median=57.34).CONCLUSION: The nurses’ knowledge and confidence of KC improved after the intervention, suggesting a need for continuing education. Focused intervention can lead to positive changes in barriers and practice in supporting mothers to undertake kangaroo care in neonatal units.

bilgi ve güveni hemşirelerde arttırmak esastır. Donabedian Bakım Kalitesi Modeli çerçeve olarak kullanılmıştır.AMAÇ: Amaç, yenidoğan hemşiresinin Kangroo Care Personel Avukat Programı (SApKC) içinde K.C kullanarak bilgi ve güvenini değerlendirmektir. YÖNTEM: Bir test-son test grubuna yarı deneysel nicel çalışmayla, bir ana yenidoğan bakım ünite-sinde hastane eğitimi yapıldı. Değiştirilen K.C Anketi uygulandığında kanıta dayalı uygulama-lar hakkında bir kursa katılan kişilerin %47’sinde pratikte becerilerini ve yeteneklerini geliştiril-mesine odaklanılmıştır. SApKC yenidoğan hem-şiresinin bilgisinin etkisini daha da keşfetmek için yapılandırılmış bir öğretim programı olarak tasarlanmıştır. Merkezi eğilim ölçüleri, dağılım eşleştirilmiş t-testleri ve Wilcoxan işaret sıraları testi 86 anket üzerinde yapılmıştır. Var olan veri-ler SPSSV 21.0 kullanılarak analiz edildi.SONUÇLAR: Hemşirelerin özellikleri değişkendi. Ortalama; son test bilgi puanı (M=46.81,SD=3.21), ön test puanından (M=32.13,SD=3.99), t [46] = 24.1, p =< .001), anlamlı olarak arttı, genel pratikte güven becerileri eksikliği gösteren güven beceri puanı (M=29.87,SD=7.38), müdahale programı sonrası güven beceri puanı (M=24.81,SD=6.27), (t [46] = 4.34, p = .000). Ventilasyon uygulamasın-da güven becerileri puanı, önceki ortanca puan (M=29.90,IQR=2.00), Z=2.52, p=0.012 p-değeri anlamlı değil. Ancak test sonrası engelleri,or-tanca puan test öncesi puandan (Median=59.19) anlamlı olarak yüksek. (Median=57.34)SONUÇ: Hemşirelerin eğitimlerden sonra K.C’e bilgi ve güvenleri arttı. Sürekli eğitim için bir ih-tiyaç önerisi oldu. Yenidoğan ünitelerinde odak-lanmış müdahale ile Kangroo Care üstlenmeleri, annelerin desteklenmesi ve uygulamada ki en-gellerin kaldırılmasına yönelik olumlu değişiklik-ler oldu.


BACKGROUND AND OBJECTIVES: In recent years, Evidence-based health care, has emphasized the necessity of nursing profession and practices to be based on research both in our country and in the world at large. Insertion and maintenance of peripheral intravenous catheters, which is one of the primary interventions in health care improvement and treatment requires professional nursing practice and thereby using Peripheral Intravenous Catheter as a keyword/guide in this work, the results can be properly checked and the right things be brought in place. Nurses can provide the most reliable and quality care as long as they follow evidence-based developments and studies in peripheral intravenous catheter applications. For this reason, this study was planned to emphasize

HEMŞIRELERIN KANIT TEMELLI UYGULAMALARDAN HABERDARLIK DÜZEYI: PERIFERIK INTRAVENÖZ KATETER

UYGULAMALARI

EVIDENCE-BASED NURSING PRACTICES: PERIPHERAL INTRAVENOUS CATHETER (PIC) PLACEMENT

GİRİŞ VE AMAÇ: Son yıllarda dünyada ve ülke-mizde sık kullanılan kanıta dayalı sağlık bakımı, hemşireliğin araştırmaya dayalı bir meslek olma zorunluluğunu vurgulamaktadır. Sağlık hiz-metlerinde, iyileştirme ve tedavi etme yolunda temel girişim olan ve hemşirelerin profesyonel-ce uygulamaları büyük önem taşıyan periferik intravenöz kateter yerleştirme ve bakımındaki kanıtlar; uygulama için anahtar/kılavuz oluştura-rak, sonuçları kontrol etmeye ve gerekenleri ye-rine getirmeye yarayacaktır. Hemşireler periferik intravenöz kateter uygulamalarında kanıta dayalı gelişmeleri ve çalışmaları takip ettikleri sürece en güvenilir ve kaliteli bakımı verebilirler. Bu sebeple bu çalışma PIK girişimlerinde ve bakımında ka-nıta dayalı hemşirelik uygulamasının temellendi-rilmesi gerekliliğini vurgulamak ve hemşirelerin

Ghana / Gana Turkey / TürkiyeAkdeniz University / Akdeniz Üniversitesi

Nadia Owusu Ansah Ayşenur Dayan Dr. Öğr. Üyesi Serpil İnceAsst. Prof. Serpil Ince

the necessity of basing evidence-based nursing practice in PIC interventions and care and to determine the level of awareness of clinician nurses from evidence-based developments in the peripheral intravenous catheter to their applications, which is the responsibility of nurses.MATERIAL AND METHOD: The descriptive study was performed with 268 nurses working at Akdeniz University Hospital. Sampling calculation was done by stratified sampling method. The number of nurses is stratified according to the number of nurses working in the Internal, Surgical and Intensive Care Units. The data were collected by using the ‘’Nurse Presentation Form “ and other related literature.RESULTS: 82.8% of the participants were women, 57.5% were single (unmarried), 78.8% had completed their undergraduate, 17.2% work at the intensive care unit, 57.5% at internal diseases clinics and 25.4% work at the surgical unit. In answer to the questions/propositions stated in the Peripheral Intravenous Catheter Placement and Care Form, It was observed that the highest percentage (99.3%) agreed to the proposition that the patient should be encouraged to report any change or any new disturbance that occurs in the catheter area. 40.3% of the nurses did not agree and to the proposition, ‘’infusion of lipid solutions should be completed within 12 hours’ 22.4% stated that they had no idea on this proposition.CONCLUSION: It was found that nurses were aware of evidence-based practices regarding peripheral intravenous catheter applications. However, there was a high rate of unawareness regarding the choice of catheter selection according to the duration of treatment and the choice of the catheter in relation to the type of liquids being infused.

Keywords: evidence-based practice, peripheral venous catheter, nursing care

sorumluluğunda olan periferik intravenöz kate-ter uygulamalarında kanıta dayalı gelişmelerden klinisyen hemşirelerin haberdarlık düzeylerini belirlemek amacıyla planlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Tanımlayıcı tipte olan ça-lışma Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde çalışan 268 hemşire ile yapılmıştır. Örneklem hesapla-ması tabakalı örneklem yöntemiyle yapılmıştır. Hemşire sayısı, dahili, cerrahi ve yoğun bakım bi-rimlerindeki mevcut hemşire sayılarına göre ta-bakalandırılmıştır. Araştırma verileri hemşirelerin demografik özelliklerini içeren “Hemşire Tanıtım Formu” ve ilgili literatürden yararlanılarak hazır-lanmış “” kullanılarak toplanmıştır. BULGULAR: Araştırmaya katılan hemşirelerin %82.8’i kadın, %57.5’i bekar, % 78.8’i lisans mezu-nu, %17.2’si yoğun bakımda, %57.5’i dahili klinik-lerde, %25.4’ü cerrahi kliniklerde çalışmaktadır. Periferik Intravenöz Kateter Yerleştirilmesi ve Bakımı Formu’nda yer alan önermelere verdik-leri yanıtlar incelendiğinde; “Kateter bölgesinde herhangi bir değişiklik ya da yeni bir rahatsızlık oluşması durumunda hastanın bu durumu sağlık ekibine bildirmesi için teşvik edilmelidir” önerme-sine en yüksek oranda (% 99.3) katıldıkları görül-müştür. “Hastanın klinik enfeksiyon belirtisi yoksa gazlı bez ve opak pansumanlar çıkarılmamalıdır” önermesine hemşirelerin %40.3’ü katılmadıkları-nı, %22.4’ü ise “Sadece lipidden oluşan solüsyon-ların infüzyonları 12 saat içinde tamamlanmalıdır” önermesine bir fikri olmadığını belirtmişlerdir. SONUÇ: Hemşirelerin periferik intravenöz kate-ter uygulamalarına ilişkin kanıta dayalı uygula-malardan haberdar oldukları belirlenmiştir. An-cak pansumanın değiştirilme durumları, tedavi süresine göre kateterin hastada kalma süreleri ve hastaya intravenöz yolla verilen sıvıların özel-liklerine göre kateter seçimi konularına ilişkin kanıtlardan haberdar olmama oranları yüksek bulunmuştur.

Anahtar sözcükler: kanıta dayalı uygulama, periferik venöz kateter, hemşirelik bakımı


AIM AND INTRODUCTION: The presented work has been compiled to explore the definition of individualized care concept and evidence-based practices and to raise awareness about the issue.Nursing, who the individual considered a whole with all dimensions, aims to ensure the well-being of the individual family and society, to preserve health, to prevent disease, to improve the condition of illness, aims to teach and facilitate ways of coping. The discipline that adopts care as a professional obligation is nursing. When nursing takes care as a professional obligation, care becomes more special. Care, when an individual’s health protection, development, and deviation from health, for purpose of improvement is a series of belief, values, attitudes, behaviors, and

Arş. Gör. Nehir DemirelResearch Asst. Nehir Demirel

Dr. Öğr. Üyesi Nuray TuranAsst. Prof. Nuray Turan

KANITA DAYALI BIREYSELLEŞTIRILMIŞ BAKIM UYGULAMALARIEVIDENCE-BASED INDIVIDUALIZED CARE PRACTICES

AMAÇ VE GİRİŞ: Sunulan çalışma bireyselleşti-rilmiş bakım kavramının tanımını ve kanıt temelli uygulamaları irdelemek ve konu hakkında far-kındalığı arttırabilmek için derlenmiştir.Bireyin bütün boyutları ile bir bütün olarak de-ğerlendirdiği hemşirelik, birey aile ve toplumun esenliğini sağlamayı, sağlığı korumayı, hastalı-ğı önlemeyi, hastalık durumunda iyileştirmeyi, başa çıkma yollarını öğretme ve kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Bakımı mesleki bir yükümlülük olarak benimseyen disiplin hemşireliktir. Hem-şireliğin, bakımı bir mesleki yükümlülük olarak üstlenmesi ile bakım daha özel bir nitelik kazan-maktadır. Bakım verme, bireyin sağlığını koruma, geliştirme ve sağlıktan sapma durumlarında iyi-leştirme amacına yönelik ‘yardım’ işlevlerinde yer alan inanç, değer, tutum, davranış ve eylemler


Cerrahpaşa Florence Nightingale Nursing Faculty / Cerrahpaşa Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi

actions. In the case of health, disease, and needs, individual differences cannot be excluded and require individualized nursing care.METHODOLOGY: National and international articles were scanned using individualized care and nursing keywords.DISCUSSION AND CONCLUSION: In 1960, individualized care comes up in nursing literature. Individualized care is a type of nursing care that takes into accounts the individual characteristics and preferences of patients and encourages the consideration of the patient’s ideas in decision-making. Patients think that their individuality is truly recognized and taken into account as long as individual care is applied in a consistent care relationship. As a result, patients have a successful recovery in rehabilitation and their satisfaction levels increase as well. An international study conducted in 11 countries reported that 96% of nurses spend more time with individual patients, that is, individual recognition facilitates individualization and has a significant positive impact on the patient. Can (2013) emphasizes that individualized care perceptions are also positively affected as the perceptions of the professional values of nurses increase. Also, Özdemir (2015) emphasizes that nurses with high empathic tendencies are positively affected by individualized care perceptions. Firstly, nurses and nursing students must learn about the patient as a unique individual for individual care to be used. Then nursing interventions can plan and implement according to the patient’s specific requirements, needs, and abilities.In conclusion, the implementation of individualized care can be realized by the nurses giving importance to the personal preferences of the patients, seeing the individual as unique and sole, and providing individualized care in nursing education.

dizisidir. Sağlık, hastalık ve ihtiyaçlar söz konusu olduğunda bireysel farklılıklar göz ardı edilemez ve bireyselleştirilmiş hemşirelik bakımını gerekli kılmaktadır.METOT: Bireyselleştirilmiş bakım ve hemşirelik anahtar kelimeleri kullanılarak yerli ve yabancı kaynaklar taranmıştır.TARTIŞMA VE SONUÇ: 1960 yılında hemşirelik literatüründe kişiselleştirilmiş bakım gündeme geldi. Bireyselleştirilmiş bakım hasta bireylerin bireysel özelliklerini, tercihlerini göz önüne alan ve karar almada hastanın fikirlerinin dikkate alınmasını teşvik eden hemşirelik bakımının bir türüdür. Hastalar, bireysel bakımın tutarlı bir bakım ilişkisi içerisinde uygulandığı sürece birey-selliklerinin gerçekten tanındığını ve dikkate alın-dığını düşünür. Bunun sonucunda hastalar re-habilitasyonda başarılı bir iyileşme gösterdikleri gibi memnuniyet düzeyleri de yükselir. 11 ülkede gerçekleşen uluslararası bir çalışma hemşirelerin %96 sının bireysel anlamda hastalarla daha fazla zaman geçirmenin, yani bireyi tanımanın, birey-selleştirmeyi kolaylaştırdığını ve hasta üzerinde pozitif yönde önemli bir etkisi olduğunu bildir-miştir. Can (2013) hemşirelerin mesleki değer al-gıları arttıkça bireyselleştirilmiş bakım algıları da pozitif yönde etkilendiğini vurgulamıştır. Ayrıca, Özdemir (2015) yüksek empatik eğilimlere sahip hemşirelerin bireyselleştirilmiş bakım algıları-nın olumlu yönde etkilediğini vurgulamaktadır. Bireyselleştirilmiş bakımın uygulanabilmesi için hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin önce hastayı eşsiz bir birey olarak öğrenmeleri gerek-mektedir, daha sonra hemşirelik müdahalelerini hastanın özel isteklerine, gereksinimlerine ve yeteneklerine göre planlayabilir ve uygulayabilir.Sonuç olarak, bireyselleştirilmiş bakımın uygu-lanması, hemşirelelerin hastaların kişisel ter-cihlerine önem vermesi, bireyi biricik ve yegane olarak görmesiyle ve hemşirelik eğitiminde bi-reyselleştirilmiş bakıma yer verilerek farkındalık oluşturulmasıyla gerçekleşebilir.


AIM AND INTRODUCTION: The aim of this study is to investigate the factors that affect the environmental consciousness of university students. Human, environment, culture, and economy are in constant interaction with each other and one change can affect others. Today, due to the rapidly increasing world population and increasing consumption, it becomes increasingly difficult to meet the need for natural resources (1–3). WHO defined that 10-19 age group as ın ‘adolescent’, 15-24 age group as ‘young’ and 10-24 age group as ‘youth’ (4). The population of Turkey is 12 million young people in the 15-24 age group (5). It is expected that university students, who make up an important consumer population today and in the future, are expected to have positive behaviors towards the environment. In particular, we have responsibilities towards

Arş. Gör. Tuğba ÖzdemirResearch Asst. Tuğba Özdemir

Doç. Dr. Güngör GülerAssoc. Prof Güngör Güler

ÜNIVERSITE ÖĞRENCILERININ ÇEVRE BILINCINI ETKILEYEN FAKTÖRLER

FACTORS AFFECTING ENVIRONMENTAL CONSCIOUSNESS OF UNIVERSITY STUDENTS

GİRİŞ VE AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin çevre bilincini etkileyen faktörle-ri incelemektir. Insan, çevre, kültür ve ekonomi birbiriyle sürekli etkileşim halinde olup, birinde meydana gelen bir değişim diğerlerini de etkile-yebilmektedir. Günümüzde hızla artan dünya nü-fusu ve bununla birlikte artan tüketim nedeniyle doğal kaynak ihtiyacını karşılamak giderek zorlaş-maktadır. (1–3). Günümüzde ve gelecekte önemli bir tüketici kitlesini oluşturan üniversite öğrenci-lerinin çevreye yönelik olumu davranışlar segi-lemeleri beklenmektedir. Toplumda her bireyin, özellikle üniversite öğrencilerinin çevreye karşı sorumlulukları vardır ve bu sorumlukların yerine getirilmesi gelecek nesiller açısından çok önem-lidir (6). Üniversite öğrencileri arasında yapılan bir çalışmada, çevresel sorunlar ve kaynakların ko-


Muğla Sıtkı Koçman University / Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

the environment we live in as an individual, including university students, and the fulfillment of these responsibilities is very important for future generations (6). In a study conducted in university students, it was found that students’ attitudes and behaviors in their daily lives were not the same even though they had information about environmental problems and protection of resources (7).METHODOLOGY: Environmental consciousness and university students were researched and compiled by using keywords.CONCLUSION AND DISCUSSION: In the studies; female students’ environmental attitude scale total score average is higher than that of male students, environment-centered attitude score of female students from environment-centered, human-centered and environment-oriented attitude scale was found to be significantly higher than male students (8–14). Duarte et al. (2017), according to a study conducted by adolescents, the environmental attitude of girls more than men have determined that the score. This may be due to the fact that women are more sensitive to nature and the environment and have self-sacrificing behavior (15,16). According to Doğan (2013), students with a high socioeconomic level have more opportunities but have less positive attitudes towards the environment than other groups. Şama (2003) likewise stated that university students who have average monthly income were more positive than other groups (17). This result may suggest that individuals with good income status may be less willing to exhibit more sensitive buying behaviors towards the environment (18). According to the study conducted by Çelik et al. (2016), university students’ attitude towards the environment increases as the class level increases. This result was reported by Çınar et al. (2011), Sam et al. (2010), Ek et al. (2008) are also supports the work (8, 19–21). It can be thought that as students’ classroom levels increase, their knowledge accumulates their awareness of environmental risks and this is reflected in the behavior of this consciousness (10).It was found that there was a significant difference

runması hakkında bilgi sahibi olsalar da öğrencile-rin günlük yaşamlarında tutum ve davranışlarının aynı oranda olmadığı bulunmuştur (7).METOD: Çevre bilinci ve üniversite öğrencileri anahtar kelimeleri kullanılarak yerli ve yabancı makaleler taranmış ve derleme yapılmıştır.TARTIŞMA VE SONUÇ: Yapılan çalışmalarda; kız öğrencilerin çevresel tutum ölçeği toplam puan ortalamasının erkek öğrencilerden daha yük-sek olduğu, çevre merkezli, insan merkezli ve çevreye yönelik antipatik tutum ölçeğinden kız öğrencilerin çevre merkezli tutum puanlarının erkek öğrencilerden anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Başka bir çalışmada, kız öğrencilerin çevresel risk algıları ve çevresel tu-tum puanlarının, erkek öğrencilerin puanlarından daha yüksek olduğu bulunmuştur (8–14). Duarte ve ark. (2017) tarafından yapılan bir çalışmaya göre, ergenlik döneminde kızların çevresel tutum puanının erkeklerden daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu durum kadınların doğaya ve çev-reye karşı daha fazla duyarlı olması ve özverili davranışa sahip olmalarından kaynaklanıyor ola-bilir (15,16). Doğan’a göre (2013) sosyoekonomik düzeyi yüksek olan öğrencilerin daha fazla ola-nağa sahip olmalarına rağmen çevreye yönelik tutumları diğer gruplara göre daha az olumlu-dur. Şama (2003) benzer şekilde aylık geliri orta düzeyde olan üniversite öğrencilerinin çevreye yönelik tutumlarının diğer gruplara göre daha olumlu olduğunu belirtmiştir (17). Bu sonuç, gelir durumu iyi olan bireylerin çevreye yönelik daha duyarlı satın alma davranışları sergilemelerinde daha az istekli olabileceğini düşündürebilir (18). Çelik ve arkadaşlarının (2016) yaptığı çalışmaya göre üniversite öğrencilerinin çevreye yönelik tu-tum puanları sınıf düzeyi arttıkça artmaktadır. Bu sonucu Çınar ve ark.(2011), Sam ve ark. (2010), Ek ve ark. (2008)’nın yaptığı çalışmalar da destek-lemektedir (8,19–21). Öğrencilerin sınıf düzeyleri arttıkça bilgi birikimlerinin, çevresel riskler ko-nusunda farkındalıklarının artması ve bu bilincin davranışlarına yansıdığı düşünülebilir (10).Öğrencilerin babalarının mesleği, çevre ile ilgili


between the students ‘fathers’ occupation, getting a lesson about the environment and participation in environmental activities and the mean of environmental attitude scale (8). In order to develop positive attitudes and behaviors towards the environment, environmental education should continue from primary to higher education (2, 7). Sam et al. (2010), it was found that mother education level had a significant effect on university students’ attitude towards the environment (21, 22). It is thought that students’ attitudes towards the environment are reflected in a positive way of growing up as a model of parents in a family environment with parents of high education. It has been found that family type is another factor affecting the students’ awareness of the environment. According to a study, ecological risk perceptions of students with nuclear family type were found to be higher than students with large family type. This can be explained by the fact that parents in the nuclear family spend more time training their children and raise them more environmentally sensitive. In the same study, environmental risk perceptions and environmental attitudes of the students who know about the environmental non-governmental organization (10). Being a member of an environmental organization or participating in the activities of the organizations related to the environment may increase the awareness of the environment in individuals. As a result; gender, poor economic situation, parent profession, education about the environment, membership of non-governmental organizations related to environment and participation in activities have generally affected the environmental consciousness. Since environmental awareness and attitudes towards the environment are strong determinants of environmental behaviors, the positive change of the factors affecting the environment is especially important for university students.

Keywords: Environmental consciousness, university students.

bir ders alma durumları ve çevre ile ilgili aktivi-telere katılım ile çevresel tutum ölçeği puan or-talamaları arasında anlamlı düzeyde fark olduğu saptanıştır (8). Çevreye yönelik olumlu tutum ve davranışların gelişmesi için çevre ile ilgili eğitimin ilköğretimden yükseköğretime kadar devam etmesi gereklidir (2,7). Sam ve ark. (2010)’nın yaptığı çalışmada, anne eğitim düzeyinin üniver-site öğrencilerinin çevreye yönelik tutum puan-larında anlamlı etkiye sahip olduğu bulunmuştur (21,22). Yüksek eğitim düzeyine sahip ebevey-nlerin olduğu bir aile ortamında ebeveynlerini model alarak büyümenin öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarına olumlu bir şekilde yansıdığı düşünülmektedir. Aile tipinin öğrencilerin çevreye yönelik bilincini etkileyen bir diğer faktör olduğu tespit edilmiş-tir. Yapılan bir çalışmaya göre, çekirdek aile tipi-ne sahip öğrencilerin ekolojik risk algıları geniş aile tipine sahip öğrencilere göre daha yüksek bulunmuştur. Bu durum çekirdek ailedeki ebe-veynlerin çocuklarının eğitimi için daha fazla za-man ayırmaları ve onları çevre konusunda daha duyarlı yetiştirmeleri ile açıklanabilir. Yine aynı çalışmada, çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşlarını bilen öğrencilerin çevresel risk algıları ve çevresel tutumlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiş-tir (10). Çevre ile ilgili bir kuruluşa üye olma ya da çevre ile ilgili kuruluşların faaliyetlerine katılım bireylerde çevreye yönelik bilincin artmasına ne-den olabilir. Sonuç olarak; cinsiyet, kötü ekonomik duruma sahip olma, ebeveyn mesleği, çevre ile ilgili eğitim alma, çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşlarına üye olma ve faaliyetlere katılımın çevre bilincini genel olarak etkilediği ortaya çıkmıştır. Çevreye yönelik bilinç ve tutumlar çevreye yönelik davranışların güçlü belirleyicileri olduğundan, üniversite öğ-rencilerine olumlu çevre tutum ve davranışları kazandırmada çevre bilincini etkileyen faktörle-rin dikkate alınması önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Çevresel bilinç, Üniversite öğrencileri

AIM: This study was carried out on final year students of nursing, to determine the effect level of anxiety caused by the hopelessness of not finding a job.

Awal Mubarak MohammedAwal Mubarak Mohammed

Ögr. Görevlisi Fatma AyhanLecturer Fatma Ayhan

Dr. Öğr. Üyesi Sebahat AteşAsst. Prof. Sebahat Ateş

Dr. Öğr. Üyesi Nevin Çıtak BilginAsst. Prof. Nevin Çıtak Bilgin

IKINCI SINIF HEMŞIRELIK MESLEĞI KAYGISI VE UMUTSUZLUK DÜZEYI

FINAL YEAR STUDENTS OF NURSING JOB ANXIETY AND HOPELESSNESS LEVEL

AMAÇ: Bu çalışma, iş bulmayanların umutsuzlu-ğunun neden olduğu kaygı düzeyini belirlemek için hemşirelik son sınıf öğrencileri üzerinde ger-çekleştirilmiştir.

Turkey / Türkiye Ghana / GanaBolu Abant Izzet Baysal University / Bolu Abant Izzet Baysal Üniversitesi


METHOD: The creation of this descriptive and relational study was made by final year students of a nursing college in a government university. The sampling method was not used in the study and creation was completely reached. A sample of 134 students who accepted to participate in the study was formed. The data collection tool included a 14-item descriptive information form, State-Trait Anxiety Inventory, and Beck Hopelessness Scale. Necessary permits were obtained from the Human Research Ethics Committee of Social Sciences for the study while a written informed consent was obtained from the students who agreed to participate in the study.FINDINGS: In this study, it was determined that; 76.9% of the students were female, 46.3% were within 20-21 age range, 50.7% were living in the dormitory, 70.1% had same expenses as their income, and 56% of them shared similar success in their academic achievement. While 60.4% of them chose the nursing profession voluntarily, 50.7% of them did chose to nurse by themselves with a consultant, 88.8% did not work, 66.4% of them were worried about finding a job, 76.9% of them wanted to work right after graduation, 57.5% wanted to work immediately in order to achieve economic freedom and 32.1% thought they could find a job in 6-11 months period. The mean scores of the state anxiety scores of the students were 40.59 ± 5.80, the mean scores of trait anxiety scores were 46.44 ± 5.59 and the mean despair score was 4.95 ± 4.05.In the study, since it was determined that there was a statistically significant difference in the distribution of hopelessness (X2:0,175; p=0.000) and trait anxiety scores (X2:0,085; p<0.05), and there was no statistically significant difference in the distribution of nonparametric and state anxiety scores X2:0,069; p>0.05)) in statistical procedures, parametric tests were used in statistical procedures.

In the study, it was established that despair scores differ according to the place where students live X2:6.003; p≤0.05); The despair score (5,7500 ± 3.07) of those living with their families is higher than those living alone at home (5,1081 ± 3.79), living in the dormitory (4,6029 ± 4.52) and those living at home with their friends. The despair scores were also different according to job selection (U:1668.00; p≤0.05); especially despair scores (5,7925 ± 4.08) are higher for those who unintentionally choose the profession, despair scores differ (X2:11.07; p≤0.05);) according to the period for job planning, those who think that they can find work within 24-36 months have higher despair scores (7,7143 ± 4,69) than those who said they will find work in less than 6 months, 6-11 months, 12-23 months, 36 months and more.It was established that there is no significant difference between the state and trait anxiety score according to gender, age, living place, income, academic achievement, nursing status, influential person in a selection of department, time of planning to find work. While a negative correlation was found between the scores of the despair scale and the state anxiety scale scores, there was a positive and negative correlation with the trait anxiety scale.RESULT: It was found in this study that, the despair score is different according to the variable of the place where a person lives, according to the preference of nursing variable and the time that the person plans to find a job. There is also a very weak negative relationship between scores of despair scale and state anxiety scale scores. While there is a weak and statistically no relation between positive orientation with trait anxiety scale.

Key Words: Hopelessness, despair, state-trait anxiety, final year nursing student

YÖNTEM: Bu tanımlayıcı ve ilişkisel çalışmanın oluşturulması, bir devlet üniversitesindeki bir hemşirelik yüksekokulunun son öğrencileri ta-rafından yapıldı. Çalışmada örnekleme yöntemi kullanılmamış ve bir yaratıma tamamen ulaşıl-mıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden 134 öğ-renciden oluşan bir örnek oluşturuldu. Veri top-lama aracı 14 maddelik açıklayıcı bir bilgi formu, Durum Sürekli Kaygı Envanteri ve Beck Umut-suzluk Ölçeğini içermektedir. Araştırma için Sos-yal Bilimler Insan Araştırmaları Etik Kurulu’ndan gerekli izinler alınmış, çalışmaya katılmayı kabul eden öğrencilerden yazılı bir onay alınmıştır.BULGULAR: Bu çalışmada; Öğrencilerin% 76,9’u kız,% 46,3’ü 20-21 yaş aralığında,% 50,7’si yurt-ta,% 70,1’i gelirleri ile aynı giderlere sahipti ve% 56’sı akademik başarılarında benzer başarılar paylaştı. % 60,4’ü gönüllü olarak hemşirelik mesleğini seçerken,% 50,7’si bir danışmanla tek başına hemşireliği seçti,% 88,8’i işe yaramadı,% 66,4’ü iş bulma konusunda endişeliydi,% 76,9’u hemen sonra çalışmak istedi mezuniyet,% 57.5 ‘i ekonomik özgürlüğü sağlamak için hemen ça-lışmak istedi ve% 32.1’ i 6-11 ay içinde iş bulabi-leceklerini düşünüyordu. Öğrencilerin durumluk kaygı puanlarının ortalama puanları 40.59 ± 5.80, sürekli kaygı puanlarının ortalama puanları 46.44 ± 5.59 ve ortalama umutsuzluk puanları 4.95 ± 4.05 idi.Araştırmada, umutsuzluk dağılımında (X2: 0,175; p = 0.000) ve sürekli kaygı puanlarının (X2: 0,085; p <0.05) istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa sahip olduğu tespit edildi ve istatistiksel ola-rak anlamlı bir fark yoktu. parametrik olmayan ve durumluk kaygı puanlarının dağılımında X2: 0,069; p> 0.05)) istatistiksel işlemlerde, istatis-tiksel işlemlerde parametrik testler kullanılmıştır.Araştırmada, çaresizlik puanlarının öğrencilerin yaşadığı yerlere göre farklılık gösterdiği tespit

edilmiştir. X2: 6.003; p≤0.05); Aileleriyle birlikte yaşayanların umutsuzluk puanı (5.7500 ± 3.07), evde yalnız yaşayanlardan (5.1081 ± 3.79), yurtta yaşayanlardan (4.6029 ± 4.52) ve evde yaşa-yanlardan daha yüksektir. Arkadaş. Umutsuzluk puanları da meslek seçimine göre farklıydı (U: 1668.00; p≤0.05); özellikle umutsuzluk puanları (5.7925 ± 4.08) mesleği istemeden seçenler için daha yüksektir, umutsuzluk puanları farklıdır (X2: 11.07; p≤0.05);) iş planlama dönemine göre, iş bulabileceklerini düşünenler 24-36 ay içerisin-de, 6 aydan kısa, 6-11 ay, 12-23 ay, 36 ay ve daha kısa sürede iş bulacağını söyleyenlere göre daha yüksek umutsuzluk puanlarına (7,7143 ± 4,69) sahiptir.Devlet ile sürekli kaygı puanları arasında cinsiyet, yaş, yaşam yeri, gelir, akademik başarı, hemşire-lik durumu, bölüm seçiminde etkili kişi, iş bulma planına göre anlamlı bir fark bulunmadığı tespit edildi.Umutsuzluk ölçeği puanları ile durumluk kaygı ölçeği puanları arasında negatif bir korelasyon bulunurken, sürekli kaygı ölçeği ile pozitif ve ne-gatif bir ilişki bulunmuştur.SONUÇ: Bu çalışmada, umutsuzluk puanının, bir kişinin yaşadığı yerin değişkenine, hemşirelik de-ğişkeni tercihine ve kişinin iş bulmayı planladığı zamana göre farklı olduğu bulunmuştur. Ayrıca çaresizlik ölçeği puanları ile durumluk kaygı ölçe-ği puanları arasında da çok zayıf bir negatif ilişki vardır. Zayıf ve istatistiksel olarak olumlu yönelim ile sürekli kaygı ölçeği arasında bir ilişki yoktur.

Anahtar Kelimeler: Umutsuzluk, çaresizlik, durumluk özellik kaygısı, son sınıf hemşireliği öğrencisi


AIM: This study was carried out as a descriptive study in a university hospital in Hatay between 2019 January 1-15 in order to determine the evidence-based applications of the nurses working in internal and surgical units. METHODS: The study uses a descriptive and cross-sectional research method. 37 nurses that accepted to join the research composed the sample group. During data collection, Nurses Information Form, The Nurses’ Knowledge and Behavior Questionnaire about pain were used. Results: 24.3 of the nurses had not received

Nour Elhouda HalawehNour Elhouda Halaweh

Dr. Öğr. Üyesi Emine Kır BiçerAsst. Prof Emine Kır Biçer

HEMŞIRELERIN YATAN HASTALARDA AĞRIYI DEĞERLENDIRMEYE YÖNELIK KANIT TEMELLI

UYGULAMALARININ INCELENMESI

INVESTIGATION OF THE EVIDENCE-BASED PRACTICES OF THE NURSES IN EVALUATING THE PAIN IN INPATIENTS

AMAÇ: Bu çalışma 1-15 Ocak 2019 tarihleri arasın-da Hatay’da bir üniversite hastanesinin dahili ve cerrahi birimlerinde çalışan hemşirelerin, yatan hastaların ağrısını değerlendirmede kullandıkla-rı kanıt temelli uygulamaları saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. YÖNTEM: Araştırmada tanımlayıcı ve kesitsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini araştırmaya katılmayı kabul eden ve ulaşılabilen 37 hemşire oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, “Hemşire Tanıtıcı Formu”, “ağrı ile ilgili hemşire bilgi ve davranış anketi” kullanıldı.

Syria / Suriye Turkey / TürkiyeHatay Mustafa Kemal University / Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi

training on pain. 67% wanted to be trained about pain. 75.7% thought that the pain was the responsibility of the nurse, 97.3% used the pain scale in the clinic, and the scales used were 73.0% facial pain scale, 51.4% verbal pain intensity scale, 40.5% numerical rating pain scale, 35.1% visual analog pain scale. While the nurses describe the pain of the patient, 91.9% the severity of the pain, 83.8% localization, 64.9% expression, 59.5% characteristics, 56.8% beginning time of pain, 54.1% heart rate of patients and 51.4% effects on the patient. The majority of the nurses (64.3%) evaluated the patient’s pain in 8 hours. 38.9% of nurses have problems in dealing with patients pain. These problems include 45.9% workload, 21.6% absence of physician cooperation, 18.96% patient lack of cooperation, 16.2% worry about side effects of drugs, 16.2% insufficient drug demand.Half of the nurses make the pain evaluation “by observing the patient behavior” and “asking for the pain intensity”. The methods used to relieve pain are 100% ordered analgesia, 43.2% position, 37.8% placebo, 21.6% attention to other direction, 10.8% cold application 8.1% hot application, 5.4% massage.CONCLUSION: As a result of this research it was found that the majority of the nurses used pain assessment scales, but the majority of the patients did not use nonpharmacological methods other than the ordered medication, and the patient experienced problems due to the lack of workload, physician-nurse-patient lack of adequate cooperation.

Keywords: nurses, pain, evidence based practices

BULGULAR: Hemşirelerin 24.3’ü ağrıya ilişkin eğitim almamıştı. %67.&’sı ağrıyla ilgili eğitim almak istemekteydi. %75.7’si ağrının hemşire-nin sorumluluğunda olduğunu düşünüyordu, %97.3’ü klinikte ağrı ölçeği kullanmaktaydı, kullanılan ölçekler sırasıyla %73.0’ü yüz ifadesi, %51.4 sözel, %40.5 sayısal, %35.1 görsel ağrı öl-çeğini kullanmaktaydı. hemşirelerin çoğunluğu hastanın ağrısını tanımlarken %91.9 ağrının şid-deti, %83.8 yeri, %64.9 ifade etme şekli, %59.5 niteliği, %56.8 başlangıç zamanı, %54.1’i hasta üzerine etkisini %51.4’ü kalp hızını değerlendir-mektedir. hemşirelerin çoğunluğu (%64.3) has-tanın ağrısını 8 saatte 1 değerlendirmektedir. Hemşirelerin %38.9 hastanın ağrısıyla ilgile-nirken problem yaşamaktadır. Bu problemler %45.9 iş yükü, %21.6 hekim işbirliğinin olmaması, %18.96 hasta işbirliğinin olmaması, %16.2 ilaçla-rın yan etkilerinden endişe duyma, %16.2 yetersiz ilaç istemidir. Hemşirelerin yarısı ağrının şiddetini “hasta dav-ranışını gözlemleyerek” ve “ağrı şiddetini sora-rak” yapmaktadır. Ağrıyı gidermede kullandıkları yöntemler ise sırasıyla %100 orderli analjeziği vermek, %43.2 pozisyon, %37.8 plesebo, %21.6 dikkati başka yöne çekme, %10,8 soğuk uygula-ma %8.1 sıcak uygulama, %5.4 masajdır. SONUÇ: Bu çalışma sonucunda, hemşirelerin ço-ğunluğunun ağrı değerlendirme ölçeklerini kul-landıkları, ancak ağrıyı gidermede order edilen ilacın dışında çoğunluğunun non-farmakolojik yöntemleri kullanmadıkları ve hastanın ağrısıyla iş yükü, hekim- hemşire- hasta işbirliği olmam-sından dolayı problem yaşadıkları saptandı.

Anahtar Kelimeler: Hemşireler, ağrı, kanıta dayalı uygulmalar


BACKGROUND: The administration of intramuscular (IM) injections is a fundamental nursing skill. Administration of intramuscular injection to children is a common route for vaccines. Pediatric nurses must be well educated and to have up-to-date information about the safe and evidence-based practice. Nurses may more often rely on their training, personal experience or advice of senior nurses,

Arzu Zejnelovska

PEDIATRI HEMŞIRELERI VE HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERINDE INTRAMÜSKÜLER ENJEKSIYONLAR HAKKINDAKI KANITA

DAYALI LITERATÜRE YÖNELIK BILGI VE TUTUMLAR

KNOWLEDGE AND ATTITUDES TOWARDS EVIDENCE-BASED LITERATURE ABOUT INTRAMUSCULAR INJECTIONS IN

PEDIATRIC NURSES AND NURSING STUDENTS

AMAÇ: Intramüsküler (IM) enjeksiyonların uygu-lanması temel bir hemşirelik becerisidir. Çocuk-lara kas içi enjeksiyon yapılması aşılar için yaygın bir yoldur. Pediatri hemşireleri iyi eğitimli olmalı, güvenli ve kanıta dayalı uygulamalar hakkında güncel bilgilere sahip olmalıdır. Hemşireler kanıta dayalı literatüre kıyasla daha sık olarak eğitimle-rine, kişisel deneyimlerine veya yaşlı hemşirelerin tavsiyelerine güvenebilirler. Bu çalışmanın amacı

Macedonia / MakedonyaSt. Clement of Ohrid University of Bitola / Bitola St. Clement Ohrid Üniversitesi

than evidence-based literature. The aim of this study is to evaluate pediatric nurses’ and nursing students knowledge and skills about the administration of the intramuscular injection, as well as their attitudes towards current guidelines.METHODS: An interview and a self-constructed questionnaire were used to evaluate nurses’ knowledge and skills about the administration of intramuscular injections as well as their attitudes towards the evidence-based sources. The interviewed participants were 10 pediatric nurses from the PHU Healthcare Center Resen and 10 nursing students from Higher Medical School-Bitola with previously requested permission from the local ethical approval.RESULTS: The results show that nurses and nursing students use the traditional technique, and take precautions and safety measures in a similar way. Half of the nurses don’t follow current guidelines for best practice, while nursing students are more open to consulting literature. Nursing students are more creative and patient with children when it comes to their fear of injection. CONCLUSIONS: Use of the current evidence-based guidelines for IM administration in children allows nurses to practice safely. Both groups, nurses and nursing students, use traditional technique of IM administration, in a very similar manner. Our study shows that pediatric nurses rarely consult evidence-based literature when it comes to fundamental skills such as the proper administration of the intramuscular injection. Nursing students are more open to new literature and are more creative in their approach to children.

pediatri hemşirelerinin ve hemşirelik öğrencileri-nin intramüsküler enjeksiyonun uygulanmasına ilişkin bilgi ve becerilerinin yanı sıra mevcut kı-lavuzlara yönelik tutumlarını değerlendirmektir.YÖNTEM: Hemşirelerin intramüsküler enjeksi-yonların uygulanmasına ilişkin bilgi ve beceri-lerinin yanı sıra kanıta dayalı kaynaklara yönelik tutumlarını değerlendirmek için kendi kendime oluşturmuş olduğum bir anketi kullanarak rö-portaj yapılmıştır. Görüşülen katılımcılar, Sağlık Merkezi Resen’den 10 pediatrik hemşire ve Yük-sek Tıp Okulu-Bitola’dan 10 hemşire öğrencidir.SONUÇLAR: Sonuçlar, hemşirelerin ve hemşire-lik öğrencilerinin geleneksel tekniği kullandıkla-rını, önkoşulları ve güvenlik önlemlerini benzer şekilde aldıklarını göstermektedir. Hemşirelerin yarısı, en iyi uygulamalar için mevcut yönerge-leri takip etmemekte, hemşirelik öğrencileri ise edebiyat danışmanlığına daha açık olmaktadır. Hemşirelik öğrencileri, enjeksiyon korkusu söz konusu olduğunda daha yaratıcı ve sabırlıdırlar.NETİCE: Çocuklarda IM yönetimi için mevcut kanıta dayalı kılavuz ilkelerin kullanılması hemşi-relerin güvenli bir şekilde uygulama yapmalarını sağlar. Her iki grup da, hemşireler ve hemşire-lik öğrencileri, geleneksel IM yönetimi tekniğini benzer şekilde kullanıyorlar. Çalışmamız, pedi-aktri hemşirelerinin, intramüsküler enjeksiyonun uygun şekilde uygulanması gibi temel beceriler söz konusu olduğunda, kanıta dayalı literatüre nadiren başvurduğunu göstermektedir. Hem-şirelik öğrencileri yeni literatüre daha açıktır ve çocuklara yaklaşımlarında daha yaratıcıdır.


INTRODUCTION: Primary school students are very prone to injuries and they spend more than half of their time in school. Every year, there will definitely be cases of in-school injuries and the students’ lives are at risk. During school hours, the immediate guardian for students will be the teachers and if anything goes wrong, teachers will be the front lines to the rescue, teachers act as a life savior. A few second means life or death in severe situations. First aid knowledge among teachers could help reduce harm to the victim. OBJECTIVE: To assess the knowledge, attitude, and practice of first aid among primary school teachers in Petaling Jaya, Selangor, Malaysia. Methodology: A cross-sectional quantitative survey was conducted from July to October

Raihan Yunos

PETALAJAYA’DA ILKÖĞRETIM OKULU ÖĞRETMENLERINDEN ILK YARDIM BILGISI, TUTUM VE UYGULAMA

KNOWLEDGE, ATTITUDE AND PRACTICE OF FIRST AID AMONG PRIMARY SCHOOL TEACHERS IN PETALING JAYA

GİRİŞ: Ilk öğretim okulu öğrencileri yaralanmala-ra yatkındır ve zamanlarının yarısından fazlasını okulda geçirirler. Her yıl okulda öğrencilerin ke-sinlikle yaralanma riskleri ve hayatlarının tehlike-de olacağı durumlar oluşmaktadır. Okul saatleri boyunca, öğrenciler için acil koruyucu öğretmen olmalı ve eğer bir şeyler ters giderse, öğretmen-ler duruma ilk müdahale edenler olmalı, öğret-menler hayat kurtarıcı gibi davranacak. Birkaç saniyelik müdahale hayatla yaşam arasında ki fark olabilir. Öğretmenlerin ilk yardım bilgisi mağdurların daha fazla incinmesini engeller.AMAÇ: Malezya Petaling Jaya, Selangor’daki il-kokul öğretmenleri arasındaki ilk yardım bilgisi, tutumu ve pratiğini değerlendirmek.Metodoloji: Temmuz - Ekim 2017 arasında küme-

Malaysia / MalezyaUniversity Putra Malaysia / Putra Malezya Üniversitesi

2017 in four (4) primary school at Petaling Jaya, Selangor, Malaysia using clustered random sampling method. Data were collected using pretested, structured self-administered questionnaires consisting of knowledge, attitude and practice questions. Descriptive and Chi-square analysis was done on the results using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) version 25. RESULT: A total of 124 participants from selected primary schools in Petaling Jaya participated in this study. Most of the participants were female and most (98.4%) have heard the term First Aid before. Among all 124 participants, 77.4% have good knowledge and the rest (22.6%) have poor knowledge.108 teachers agreed that bleeding is one of the most common injuries that need first aid. Majority of the teachers chose media (64.5%), books (62.9%) and health care institutions (41.1%) as their source of knowledge for first aid. There was a significant association between knowledge and training experience of teachers (p<0.05). CONCLUSION: In conclusion, the findings from this study would suggest more pieces of training for teachers in order for them to be more knowledgeable about First Aid. In addition to that, knowledge of First Aid should be widely spread through the media as well as through books as teachers prefer these sources in regards to First Aid.

Keyword: First aid, KAP, primary school, teachers, Malaysia

lenmiş rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak Petaling Jaya, Selangor, Malezya’daki dört (4) ilkokulda enine kesitsel bir nicel araştırma ya-pılmıştır. Toplanan veriler, bilgi, tutum ve pratik sorulardan oluşan bilgilerle, anketlerle ön değer-lendirme yapılmıştır. SPSS versiyon 25 kullanıla-rak sonuçlar analiz edilmiştir.SONUÇ: Bu çalışmaya Petaling Jaya’daki seçilen ilk okullardan toplam 124 kişi katılmıştır. Katılım-cıların çoğu kadındı ve çoğu (% 98.4) ilk yardım terimini daha önce duymuştu. 124 katılımcının tümü içinde,% 77.4’ü iyi bilgiye sahipken, geri kalanı (% 22.6) yetersiz bilgiye sahipti. 108 öğret-men kanamanın ilk yardım gerektiren en yaygın yaralanmalardan biri olduğunu konusunda hem-fikirdi. Öğretmenlerin çoğunluğu ilk yardım için bilgi kaynağı olarak; medya (% 64,5), kitaplar (% 62,9) ve sağlık kurumlarını (% 41,1) seçmişti. Öğ-retmenlerin bilgi ve eğitim tecrübeleri arasında anlamlı bir ilişki vardı (p <0.05).ÇIKARIMLAR: Sonuç olarak, bu çalışmadan elde edilen bulgular, Ilkyardım hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaları için öğretmenler için daha fazla eğitim önerisi getirecektir. Buna ek olarak, Ilkyardım bilgisi, öğretmenlerin Ilkyardım ile ilgili olarak bu kaynakları tercih etmeleri nedeniyle, medya yoluyla olduğu kadar kitaplar yolu da ter-cih edilmelidir.

Anahtar kelimeler: Acil Yardım, Kap, ilköğretimokulu, öğretmenler, malezya


INTRODUCTION: One aspect of evidence-based nursing education is the ability to learn, appraise and adopt research findings. The use of Evidence-Based Practice, (EBP), is the art and skill of integrating all appropriate research findings in conjunction professional reasoning, clinical expertise, and additionally, patient’s own contributions and their individual circumstances. In this sense, EBP enables clinical staff to provide the best possible quality of care to meet the complex demands of their patients and families.AIM: the main objectives of this paper are: - to describe the processes of EBP and show strategies which may integrate EBP into professional nursing education.– to unfold the challenges of implementing EBP within contemporary nursing curricula.

Asst. Prof. Dimitrios Theofanidis George Polichroniadis

HEMŞIRELIK EĞITIMI VE KANIT TEMELLI UYGULAMANURSING EDUCATION AND EVIDENCE-BASED PRACTICE

Kanıta dayalı hemşirelik eğitiminin bir yönü, araş-tırma bulgularını öğrenme, değerlendirme ve benimseme yeteneğidir. Kanıt Temeli Uygulama-sının (EBP) kullanımı, tüm uygun araştırma bul-gularını profesyonel akıl yürütme, klinik uzmanlık ve ek olarak hastanın kendi katkıları ve bireysel koşulları ile bütünleştirme sanatı ve becerisidir. Bu anlamda EBP, klinik personelinin hastalarının ve ailelerinin karmaşık taleplerini karşılamak için mümkün olan en iyi bakım kalitesini sunmasını sağlar. AMAÇ: Bu yazının ana amaçları:- EBP’nin süreçlerini tanımlamak ve EBP’yi pro-fesyonel hemşirelik eğitimine entegre edebilecek stratejiler göstermek.- EBP’yi çağdaş hemşirelik müfredatında uygula-madaki zorlukları ortaya çıkarmak.

Greece / YunanistanAlexander Technological Institute of Thessaloniki / Selanik Alexander Teknoloji Enstitüsü

METHOD: A critical appraisal of the EBP nursing literature was undertaken within the last decade via Google scholar, Cinhal and Medline using the following keywords separately and in combination: EBP, Nursing Curricula, Nursing Education. RESULTS: The most valued applied educational intervention that integrates EBP in nursing education includes: -Discussing the nursing intervention, levels of evidence, and the quality of resources used to gather information –Offering practical suggestions to reinforce EBP during actual clinical experiences and conferences which also allow students time to discuss suitable strategies and solutions. –Collaborating with clinical managers, nurses, faculty staff and students to discuss topics such as their clinical experiences, practice-based articles, research reports, and clinical guidelines. The outcome of this review clearly indicates the need for students to find to find empirical evidence which shows and supports nursing interventions that should be implemented during clinical practice.DISCUSSION: By using real-life situations from clinical experiences, nurse students can learn to devise appropriate clinical questions; gather valid information accordingly, evaluate the kudos and relevance of the evidence; and finally adapt this information into their daily practice.Conclusions: For nurse tutors and students to maximize the best use of EBP, they should be able to reach a level of competence whereby they can: critically discussed search evidence, evaluate the nature of evidence, discuss critically the concept of EBP in nursing, understand the process of systematic search of the literature, appraise critically the skills required to implement evidence in clinical practice.

YÖNTEM: EBP hemşireliği literatürünün son on yılda kritik bir değerlendirmesi, aşağıdaki anah-tar kelimeleri ayrı ayrı ve kombinasyon halinde kullanarak Google bilgini, Cinhal ve Medline ara-cılığıyla yapılmıştır: EBP, Hemşirelik Müfredatı, Hemşirelik Eğitimi.BULGULAR: EBP’yi hemşirelik eğitimine entegre eden en değerli uygulamalı eğitim müdahalesi:-Hemşirelik müdahalesini, kanıt seviyelerini ve bilgi toplamak için kullanılan kaynakların kalite-sini tartışma- Öğrencilere uygun stratejileri ve çözümleri tar-tışmaları için zaman tanıyan gerçek klinik dene-yimler ve konferanslar sırasında EBP’yi pekiştir-mek için pratik önerilerde bulunmak.–Klinik deneyimleri, uygulamaya dayalı maka-leler, araştırma raporları ve klinik rehberler gibi konuları tartışmak için klinik yöneticileri, hem-şireler, öğretim üyeleri ve öğrencilerle işbirliği yapmak.Bu derlemenin sonucu, öğrencilerin klinik uygu-lama sırasında uygulanması gereken hemşirelik girişimlerini gösteren ve destekleyen ampirik kanıtlar bulma ihtiyacını açıkça göstermektedir.TARTIŞMA: Klinik deneyimlerden kaynaklanan gerçek yaşam durumlarını kullanarak, hemşire öğrenciler uygun klinik sorular tasarlamayı öğre-nebilir; geçerli bilgiyi buna göre toplayın, şerefini-zi ve kanıtların uygunluğunu değerlendirin; ve ni-hayet bu bilgiyi günlük uygulamalarına uyarlayın.Sonuçlar: Hemşire öğretmenleri ve öğrencile-rinin EBP’yi en iyi şekilde kullanmalarını en üst düzeye çıkarmak için, aşağıdakileri yapabildikle-ri bir yeterlilik seviyesine ulaşabilmeleri gerekir: araştırma kanıtlarını eleştirel olarak tartışmak, kanıtların niteliğini değerlendirebilmek, hemşire-likte eleştirel olarak EBP kavramını tartışabilmek, literatürdeki sistematik araştırma süreci, klinik uygulamada kanıt uygulamak için gereken bece-rileri eleştirel bir şekilde değerlendirir.


Recently Pain management based on evidence has been growing globally According to the study results, advances in pain management studies have increased the role of nurses in pain management and control since the late 1980s. Despite the improvement in management, acute pain that is not improving in hospital patients is still common. It is unlikely that effective pain management will occur without consistent and timely assessments. Many measures are used to assess pain in hospitalsIn this review, the emphasis is placed on the importance of pain management in the patient and the roles and responsibilities of nurses in assessing and managing pain

Sevda Amrieva Serhat Aktaş

HEMŞIRELIKTE AĞRI YÖNETIMI KANITA DAYALI UYGULAMALAR

PAIN MANAGEMENT BASED ON EVIDENCE IN NURSING

Giriş ve Amaç; Ağrı yönetimi ile ilgili kanıta dayalı uygulamaların uygulanması dünyadaki artış ile ilgilidir. Araştırmalara göre ağrı yönetimi çalış-malarındaki gelişmeler 1980’lerin sonlarından beri hemşirelerin ağrı yönetimi ve izlemesinde rolünün artmasına neden olmuştur. Ağrı yö-netimindeki ilerlemelere rağmen, hastanede yatan hastalarda iyileşmeyen akut ağrı halen yaygındır. Etkili ağrı yönetiminin tutarlı ve za-manında değerlendirmeler olmadan gerçekleş-mesi olası değildir. Ağrı değerlendirmeleri için hastanelerde çeşitli ağrı değerlendirme skalaları kullanılmaktadır. Bu derleme çalışmasında, hasta bireyin bakı-mında ağrı yönetiminin önemine, hemşirelerin ağrı değerlendirmesinde ve yönetiminde üst-lendiği rol ve sorumluluklara dikkat çekmek amaçlanmıştır.

Uzbekistan / Özbekistan Turkey / TürkiyeAkdeniz University / Akdeniz Üniversitesi

METHOD; The literature review was conducted using the keywords of nursing care. Pain management and evidence-based practices in managing pain in existing databases. Among the articles obtained were articles that revealed data on nursing care provided to the individual with pain, and studies on the care of the individual with nursing methods were examined in the care of the pain patient.RESULTS; When the literature is examined, it is seen that most medical and surgical treatment has many negative effects on the individual. In addition to the physiological findings such as insomnia, lack of appetite and fatigue, psychosocial problems occur in the form of anger, activity level changes, fears and worries. In this context, it is emphasized that taking into account the specific characteristics of each individual, care applications for pain relief should be developed.CONCLUSION; As seen in the literature in general, current assessment and treatment practices in pain management are highly variable. Nurses have an active role in dealing with pain and facilitating individual adjustment of treatmentIn nursing education and clinical applications, it is considered important for nursing students to gain the necessary equipment in this subject and to teach the importance of the subject.

Keywords; pain, nursing care, evidence-based practices, the role of the nurse in pain management.

YÖNTEM; Literatür taraması güncel veri taban-larında “ağrı’’, “hemşirelik bakımı”, “ağrı yönetimi” ve ‘’ağrı yönetiminde kanıta dayalı uygulamalar” anahtar sözcükleri kullanılarak gerçekleştiril-miştir. Elde edilen makaleler arasından, ağrısı olan bireye verilen hemşirelik bakımına yönelik verileri ortaya koyan makaleler seçilerek, ağrısı olan bireyin bakımında hemşirelik yaklaşımla-rı içeren, doğrudan bakımı ele alan çalışmalar incelenmiştir. BULGULAR; Literatür incelendiğinde, çoğunlukla tıbbi ve cerrahi tedavinin bireyde birçok olum-suz etki yarattığı görülmektedir. Özellikle ağrıya bağlı olarak ortaya çıkan uykusuzluk, iştahsızlık, yorgunluk gibi fizyolojik bulguların yanı sıra, öfke, aktivite düzeyinde değişimler, korkular ve endi-şeler şeklinde farklı psikososyal sorunların ortaya çıktığı belirtilmektedir. Bu bağlamda her bir bire-yin kendine özgü özelliklerini dikkate alarak, ağrı-nın giderilmesine yönelik bakım uygulamalarının geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. SONUÇ; Genel olarak literatürde de görüldüğü üzere ağrı yönetiminde mevcut değerlendir-me ve tedavi uygulamaları oldukça değişkendir. Ağrıyla baş etme ve bireyin tedaviye uyumunu kolaylaştırmada ekip içinde hemşireler etkin role sahiptir. Hemşirelik eğitiminde ve klinik uygulamalarda hemşirelik öğrencilerinin bu konuda gerekli donanımı kazanmasının ve ko-nunun öneminin kavratılmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler; ağrı, hemşirelik bakımı, kanıta dayalı uygulamalar, ağrı yönetiminde hemşirenin rolü.


AIM: This study was performed in order to have knowledge about the nursing students’ opinions receiving postgraduate education about evidence-based practices.MATERIALS AND METHODS: This qualitative research was carried out with nursing students who were doing a masters degree in the nursing department of a foundation university in the Anatolian side of Istanbul province between January and February 2019. The typical situation sampling method was used in the selection of students to participate in focus group interviews. A total of 11 students participated voluntarily in a single group focus group interview. In the research performed with interpretive, thematic analysis framework, “discourse analysis” method

Dr. Öğr. Üyesi Seher YurtAsst. Prof. Seher Yurt

Öğr. Gör. Dr Nurcan KolaçLecturer PhD Nurcan Kolaç

Deniz Esra Şadi

LISANSÜSTÜ HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ KANITA DAYALI UYGULAMALAR HAKKINDAKI GÖRÜŞLERI

POSTGRADUATE NURSING STUDENTS’; OPINIONS ON EVIDENCE-BASED PRACTICES: QUALITATIVE STUDY

AMAÇ: Lisansüstü eğitim alan hemşirelik öğren-cilerinin kanıta dayalı uygulamalar hakkındaki görüşleri konusunda bilgi sahibi olmak amacıyla yapılmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Bu niteliksel araştırma Ocak – Şubat 2019 tarihleri arasında Istanbul ili Anadolu yakasında eğitim gören bir vakıf üni-versitesinin hemşirelik bölümünde yüksek lisans yapan hemşirelik öğrencileri ile yapılmıştır. Odak grup görüşmelerine katılacak öğrencilerin seçi-minde tipik durum örnekleme yöntemi kullanıl-mıştır. Tek grup odak grup görüşmesine toplam 11 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Yorumlayıcı, tematik analiz çerçevesi ile yapılan araştırma da veri analizi ‘söylem analizi’ yöntemi kullanılmıştır.


was used as data analysis. In the first stage of data analysis, all the conversations in the voice recorder were analyzed by way of converting them into words. Then, the analysis was evaluated by way of using the observation notes taken during the focus group interviews.FINDINGS: According to the results of qualitative assessment after focus group interviews with nursing postgraduate students: A) What the students understand from the evidence, B) Meanings attributed to the expression of evidence-based practices in nursing, C) The three main categories of the obstacles/opportunities experienced in evidence-based practices in nursing were created by the researchers. As a result of the research, three main themes and eight sub-themes were reached. Main themes are associated with getting accurate results, thoughts of the workplace environment, opportunities/individual difficulties in the field. The sub-themes are objective information, trust/benefit, communication with colleagues, conventional view/resist to new, team incompatibility, the disinterest of young colleagues and obstacles.CONCLUSION: Nursing students receiving postgraduate education are aware of the importance of evidence-based practices for nursing and believe in its importance. However, it was determined that they did not have any experience about evidence-based practice in the clinical environment where they work, and they met with various obstacles, both individual and institutional, and because of the team members.

Key Words: Evidence-Based Practice; Nurse; Opinions.

Veri analizinin ilk aşamasında ses kayıt cihazın-daki tüm konuşmalar kelime kelime yazıya dö-nüştürülerek çözümlenmiştir. Daha sonra odak grup görüşmeleri sırasında tutulan gözlem not-larından da faydalanılarak çözümlemeler değer-lendirilmiştir.BULGULAR: Hemşirelik yüksek lisans öğrencileri ile yapılan odak grup görüşmeleri sonrasında ya-pılan kalitatif değerlendirme sonuçlarına göre: A) Öğrencilerin kanıttan ne anladıkları, B) Hemşire-likte kanıta dayalı uygulamalar ifadesine yükle-nen anlamlar, C) Hemşirelikte kanıta dayalı uygu-lamalar konusunda yaşadıkları engeller /fırsatlar olmak üzere üç ana kategori araştırmacılar ta-rafından oluşturulmuştur Araştırma sonucunda üç ana tema ve sekiz alt temaya ulaşılmıştır. Ana temalar; doğru sonuç almak, iş yeri ortamına ait düşünceler, alanda fırsatlar/ bireysel güçlükle-re ilişkindir. Alt temalar ise nesnel bilgi, güven/ yarar, meslektaşlarla iletişim, geleneksel görüş / yeniye direnç gösterme, ekip uyumsuzluğu, genç meslektaşların ilgisizliği ve engellerdirSONUÇ: Lisansüstü eğitim alan hemşirelik öğ-rencileri, kanıt temelli uygulamaların hemşirelik için önemli olduğunun farkındadırlar ve önemi-ne inanmaktadırlar. Fakat öğrencilerin tümünün, çalıştıkları klinik ortamında kanıt temelli herhan-gi bir uygulama görmedikleri, hem bireysel hem kurumsal, hem de ekip üyeleri ile ilgili olarak çe-şitli engeller yaşadıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kanıta Dayalı Uygulama; Hemşire; Görüşler.


AIM: The purpose of this study is to determine the attitudes and factors towards the nursing research and practices based on evidence-based nursing (EBN) for nursing students in 4 th grade in the nursing curriculum.MATERIALS AND METHOD: This research is conducted by means of descriptive correlation method with senior nursing students at the faculty of health sciences during their academic fall semester of 2018-2019 in 2 state and 3 private universities. While the ‘‘universe’’ of the research is 1769 people, the sample at least 474 people are calculated. 509 volunteers were reached.

Ayşe Adalı Doç. Dr. Kamer GürAssoc. Prof. Kamer Gür

HEMŞIRELIK SON SINIF ÖĞRENCILERININ KANITA DAYALI HEMŞIRELIK UYGULAMALARINA, ARAŞTIRMALARINA YÖNELIK

TUTUMLARI VE ETKILEYEN FAKTÖRLER

THE ATTITUDES OF SENIOR NURSING STUDENTS TOWARDS THE APPLICATIONS AND RESEARCH THAT ARE BASED ON

PROOF, AND THE FACTORS THAT AFFECT THEM

AMAÇ: Bu çalışmanın ana amacı, müfredatında hemşirelikte kanıt dersi olan 4. sınıf hemşirelik öğrencilerinin kanıta dayalı hemşirelik (KDH) uy-gulamalarına, hemşirelik araştırmalarına yönelik tutumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemektir. GEREÇ VE YÖNTEM: Tanımlayıcı- ilişki arayıcı türdeki bu çalışma iki devlet, üç özel üniversi-tenin Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde 2018-2019 akademik güz döneminde öğrenim gören 4. sınıf hemşirelik bölümü öğrencileri ile gerçekleştirildi. Araştırmanın evreni 1769 kişi iken örneklem bü-yüklüğü en az 474 kişi olarak hesaplandı. Gönüllü 509 kişiye ulaşıldı. Veri toplama araçları; anket

Turkey / TürkiyeMarmara University / Marmara Üniversitesi

Data collection tools are, questionnaire, ‘‘Attitude Towards Evidence-Based Nursing Questionnaire (EBNAQ), ‘‘Nursing Students’ Attitudes to and Awareness of Research and Development within Nursing Scale (NSNRGAAS).’’ Data were tested using average, standard deviation, frequency, Shapiro Wilk test, student’s - t-test, Turkey HSD post - hoc test, Chi-Square Test, Pearson Correlation Analysis and Simple Linear Was Tested with Regression Analysis. The level of significance was accepted at the level of p<0,05.Findings: The average of students’ points is 46,85±6,58. The variables affecting the ‘‘EBNAQ’’ meaningfully are respectively, subscription to a nursing magazine, participating in research, thinking about getting an education for research methods and writing an undergraduate thesis (p<0,05). ‘‘NSNRGAAS’’ average score is 88,241±15,84. A stronger relationship was found for students who take the course than those who don’t, between EBNAQ total score and NSNRGAAS (r:0,586; p<0,01). The rates of students who took EBN course are found higher than those who don’t in terms of wanting to do research, thinking of getting education in research methods after graduation, sharing the new developments in nursing with colleagues, knowing the definition of EBN, believing the effect of nursing education on EBN, believing that with the usage of findings of EBN in practices will improve the quality of nursing and transforming EBN practices to their initiatives (p<0,01). RESULTS: The nursing students’ EBNAQ scores are found to be at a moderate level and NSNRGAAS scores are found to be high. The factors which affected the ABQ score are as follows, respectively: subscription to the nursing magazine, participating in research, thinking of getting an education for research method and writing an undergraduate thesis.

Keywords: Nurse, nursing students, evidence-based nursing, nursing research, attitude

formu, “Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği (KDHYTÖ)” ve ‘‘Hemşirelik Öğrencilerinin Hemşirelikte Araştırma ve Gelişmelere Yönelik Farkındalık ve Tutumu Ölçeği (HÖHAGYFTÖ)’’dir. Veriler, ortalama, standart sapma, frekans, Sha-piro Wilks testi, Student- t testi, Tukey HSD post- hoc testi, Ki- Kare testi, Pearson Korelasyon Ana-lizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi ile test edildi. Anlamlılık p<0,05 düzeyinde kabul edildi.Bulgular: Öğrencilerin KDHYTÖ puan ortalaması 46,85±6,58’dir. KDHYTÖ puanını anlamlı düzeyde etkileyen değişkenler sırasıyla; hemşirelik dergi-sine abone olma, araştırma etkinliğine katılma, mezuniyet sonrasında araştırma yöntemlerine yönelik eğitim almayı düşünme ve lisans bitirme tezi yapmaktır (p<0,05). HÖHAGYFTÖ puan orta-laması 88,41±15,84’dür. Hemşirelikte kanıt dersi alanların KDHYTÖ toplam puanı ile HÖHAGYF-TÖ puanı arasında, dersi almayanlara göre daha güçlü bir ilişki bulunmuştur (r:0,586; p<0,01). Hemşirelikte kanıt dersi alan öğrencilerin hem-şirelik araştırması yapmayı isteme, mezuniyet sonrasında araştırma yöntemlerine yönelik eği-tim almayı düşünme, hemşirelik alanındaki yeni araştırma ve gelişmeleri meslektaşları ile paylaş-ma, KDH’ in tanımını bilme, hemşirelik eğitiminin kanıta dayalı uygulama kullanımı üzerinde etki yaratacağına inanma, kanıt temelli araştırma bulgularının uygulamalarda kullanımı ile hemşi-relik bakım kalitesinin artacağına inanma ve KDH uygulamalarını girişimlerine aktarabilme oranları dersi almayanlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,01). SONUÇLAR: Hemşirelik öğrencilerinin KDHYTÖ puanının orta düzeyde, HÖHAGYFTÖ puanının yüksek olduğu bulundu. KDHYTÖ puanını etki-leyen faktörler sırasıyla şu şekildeydi; hemşirelik dergisine abone olma, araştırma etkinliğine ka-tılma, mezuniyet sonrasında araştırma yöntem-lerine yönelik eğitim almayı düşünme ve lisans bitirme tezi yapmak.

Anahtar Sözcükler: Hemşire, hemşirelik öğrencisi, kanıta dayalı hemşirelik, hemşirelik araştırması, tutum


INTRODUCTION: Although pregnancy is not a disease, many women may experience intense stress due to physiological, emotional, social reasons (Okumuş 2015).Stress causes some hormones (cortisol, adrenaline, noradrenaline) to cause anxiety and maternal depression. Increased hormones pass through the placenta to the fetus and affect the neurological and physical development of the fetus (Çetin, Tan and Merih 2017 and Mastnak 2016). It is recommended that nurses use music therapy as a non-pharmacological treatment to eliminate the lack of information about the birth of the pregnant woman and to resolve the mood disorder with effective communication (Ersanlı 2007 and Corbijn Van Willenswaard,

Dr. Öğr. Üyesi Demet Avcı AlparAsst. Prof. Demet Avcı Alpar

İlkyaz Karahan Burak İlhan

MÜZIK TERAPININ GEBELIK, DOĞUM VE POSTPARTUM SÜREÇTE ANNE ÜZERINE ETKILERI

THE EFFECTS OF MUSIC THERAPY ON MOTHER DURING PREGNANCY, DELIVERY AND POSTPARTUM PERIOD

GİRİŞ: Gebelik bir hastalık olmamasına rağmen, birçok kadın fizyolojik, emosyonel,sosyal ne-denlerden dolayı yoğun stres yaşayabilmektedir.(Okumuş 2015). Stres bazı hormonları (kortizol, adrenalin, nöradrenalin) aktifleştirerek anksiyete ve maternal depresyona neden olmaktadır. Artan hormonlar plasenta yoluyla fetüse geçmekte ve fetüsün nörolojik ve fiziksel gelişimini etkilemek-tedir. (Çetin,Tan ve Merih 2017 and Mastnak 2016).Hemşirelerin gebenin doğuma ilişkin bilgi eksik-liğini gidermesi duygudurum bozukluğunu etkili bir iletişim ile gidermesi nonfarmokolojik tedavi olarak müzik terapi kullanması önerilmektedir.(Ersanlı 2007 andCorbijn Van Willenswaard, Lynn, McNeill, McQueen, Dennis, Lobel, Alderdice 2017). Gebelerde anksiyete ve stresin azaltılabilmesi için müzik terapinin olumlu etkileri bulunmakta-


Lynn, McNeill, McQueen, Dennis, Lobel, Alderdice 2017). Music therapy has positive effects in order to reduce anxiety and stress. (Arnon 2018). On studies of complementary therapies in Turkey and will apply this practice people cannot reach definitive data on the use of complementary therapies because of insufficient. (Turan, Ozturk, Kaya 2010).AIM AND IMPORTANCE OF THE RESEARCH: To examine the effects of music therapy on pregnancy and to shed light on complementary treatment studies in accordance with the results.METHODOLOGY: Study Pubmed, Google Scholar, Cochrane databases pregnancy and music, postpartum anxiety, postpartum depression, non-pharmacological applications, music therapy keywords were scanned in Turkish and English. Among the articles obtained, one of the ones related to nursing care was selected and evaluated.When we examined the effects of music therapy on the pregnancy phases, Liu YH, et al 2010, in a randomized controlled study of 60 primiparous women with normal delivery, the latent phase of the listening music during the pregnancy also indicated that the anxiety and pain were significantly reduced but did not observe any significant difference in the active phase. (Liu, Chang, Chen2010). The training given by nurses to deal with anxiety in pregnant women is very important.In an experimental study conducted in this area with 80 (gestational age 37 weeks) pregnant women, it was found that the pregnant women who were given Rehavi and 20 min training sessions were calmer than those who were not given and were less sensitive to pain. (Kaya, Kömürcü2016).Genetic diseases (HT, DM)in pregnant women adversely affect the pregnancy process. These diseases, increase the anxiety level of the

dır. (Arnon 2018). Müzik beyin iletişim ağı ile limbik sistemde duygu durumunu etkileyerek hipofizden endorfin salınmasıı sağlar. Müzik olumsuz tutum-ları etkisiz hale getirir ve strese karşı direnci artırır.Gebenin stresinin azalmasına yardımcı olur.Türkiye’de tamamlayıcı terapi üzerine yapılan ça-lışmaların ve bu uygulamayı uygulayacak kişilerin yetersiz olması nedeniyle tamamlayıcı terapi kul-lanımı ile ilgili kesin verilere ulaşılamamaktadır.(Turan, Öztürk, Kaya 2010).ARAŞTIRMA HEDEFI VE ÖNEMI: Müzik terapisi-nin gebelik üzerine etkilerini incelemek ve sonuç-lar doğrultusunda tamamlayıcı tedavi çalışmaları-na ışık tutmaktır.YÖNTEM: Çalışma Pubmed,Google Akademik,-Cohrane veri tabanlarında gebelik ve müzik,do-ğum sonrası anksiyete,postpartum depresyon, nonfarmokolojik uygulamalar,müzik terapi anah-tar kelimeleri kullanılarak türkçe ve ingilizce ola-rak taranmıştır.Elde edilen makaleler arasında hemşirelik bakımı ile ilgili olan çalışmalar seçildi ve değerlendirildi. Müzik terapinin gebelik fazları üzerine etkilerini incelediğimizde Liu YH,et al 2010, normal doğumu bekleyen 60 primipar ile yaptığı randomize kont-rollü çalışmada gebelik süresi boyunca dinletilen müziğin latent faz da anksiyete ve ağrının önemli ölçüde azalttığını belirtmiştir ancak aktif fazda önemli bir farklılık gözlemlememiştir. (Liu, Chang, Chen2010).Hemşirelerin travayda gebelere anksiyete ile başa çıkmak için verdiği eğitim oldukça önemlidir.Bu alanda 80 (gestasyonel age 37 week) gebeyle yapılan deneysel bir araştırmada 20 dk rehavi ma-kamı dinletilen ve eğitim verilen gebelerin; veril-meyen gebelere göre daha sakin oldukları, ağrıya karşı daha az duyarlı oldukları saptanmıştır. (Kaya, Kömürcü 2016).Gebelerde bulunan genetik hastalıklar (HT,DM) gebelik sürecini olumsuz etkilemektedir. Gebelikte risk oluşturabilen bu hastalıklar annenin kaygı dü-zeyini arttırmaktadır. Bu süreçte dinletilen müzik, annenin anksiyetesinin giderilmesini sağlamakta-dır. (Mythilli and Ganesan 2016 and Niu, Zhao, Hu, Wang, Liu, Lu 2019 and Ölçer, Oskay 2015). Müziğin olumlu etkileri doğum öncesiyle sınırlı


mother. The music played in this process helps to eliminate the anxiety of the mother. (Mythilli and Ganesan 2016 and Niu, Zhao, Hu, Wang, Liu, Lu 2019 and Ölçer, Oskay 2015).The positive effects of music are not only limited to the prenatal but also in the postpartum period. Mothers may feel psychologically insufficient. This situation may cause mood disorders. The studies support the use of music therapy in the treatment of mood disorders (lee 2010 and Tseng, Chen, Lee 2010).Music also serves as a painkiller in the postpartum period (Smith, Collins, Dahlen, Levett, Armour, Suganuma, 2018 and Reza, Ali, Abul-Qasim, Reza 2007 and Xavier, Viswanath 2016). It was reported that pregnant women decreased analgesic need in the postpartum period (Simavli, Gumus, Kaygusuz, Yildirimli, Usluogullari, Kafali 2014 and Kılıç 2016). Music therapy has been found to have a positive effect on pain and anxiety. This issue has also made the effects of unfertilization a matter of curiosity. In a randomized controlled study conducted with 186 infertile women, it was found that music therapy reduced the stress of women but there were no significant differences between the two groups. There is not enough literature about the subject (Aba, Avci, Guzel, Ozcelik, Gurtekin 2017).RESULT: The results of the study showed that the music decreased blood pressure, anxiety and pain threshold, pregnant women listened more frequently, and the effects of music on postpartum period decreased analgesic use of nurses in the postpartum period. And it was concluded that pregnant reduce the level of anxiety.At the end of the research, the music decreases infertility stress but it is recommended to determine long-term effects in a larger universe with longer follow-up.

Keywords: Music-terapy, Perinatal period, Nursing

kalmayıp aynı zamanda postpartum dönemde de etkilidir. Postpartum dönemde anneler kendile-rini psikolojik olarak yetersiz hissedebilmektedir.Bu durum duygudurum bozukluklarına neden olabilmektedir. Yapılan çalışmalar müzik tera-pinin, duygudurum bozukluklarının tedavisinde kullanılmasını desteklemektedir. (lee 2010 and Tseng, Chen, Lee 2010)Müzik postpartum dönem de ağrı kesici göre-vini de üstlenmektedir. (Smith, Collins, Dahlen, Levett, Armour, Suganuma 2018 and Reza, Ali, Abul-Qasim, Reza 2007 and Xavier, Viswanath 2016). 156 primipar ile yapılan randomize kont-rollü çalışmada gebelik boyunca müzik dinletilen gebelerin postpartum dönemde analzejik ihtiyacı azalttığı belirtilmiştir. (Simavli, Gumus, Kaygusuz, Yildirimli, Usluogullari, Kafali 2014 and Kılıç 2016).Müzik terapinin ağrı ve anksiyete üzerine olumlu etkileri olduğu araştırmalar sonucunda ulaşılmış-tır bu konu infertilize üzerine etkilerini de merak konusu haline getirmiştir. 186 infertil kadın ile yapılan randomize kontrollü çalışmada müzik terapinin kadınların stresini azaltığını ancak 2 grup arasında önemli farklılıklar bulunmadığını göstermektedir. Konu ile ilgili yeterli literatür bil-gisi bulunmamaktadır. (Aba, Avci, Guzel, Ozcelik, Gurtekin 2017).(1).SONUÇ: Çalışma sonuçları müziğin kan basıncı-nı,anksiyeteyi azalttığı ve ağrı eşiğini yükselttiği, gebelerin özelliklede rehavi makamı dinleyenle-rin daha sakin oldukları, müziğin postpartum dö-nemde de etkilerinin devam ettiği ve postpartum dönemde ağrı için analjezik kullanımını azalttığı, Hemşirelerin anksiyete üzerine verdikleri eği-timlerin ve uyguladıkları bakımın gebe üzerinde olumlu etkilerinin olduğu ve gebelerin anksiyete düzeyini azalttığı sonucuna varıldı.Araştırma sonucunda müziğin infertilite stresini azalttığı ancak bununla ilgili daha büyük bir ev-rende,daha uzun süreli izlemle uzun dönem et-kilerinin belirlenmesi önerilir.

Anahtar kelimeler: Müzik terapi, perinatal dönem, hemşirelik

INTRODUCTION: Malignant diseases are one of the leading health problems in the Republic of Croatia. According to the data of the Croatian Institute of Public Health, they take second place in the mortality rate with a share of 27.8%. In order to reduce the mortality and morbidity of the citizens of the Republic of Croatia, three national preventive programs have been designed and adopted. DISCUSSION: In the Republic of Croatia, five public health prevention programs are being implemented. Preventive program for early detection of breast cancer, cervical cancer and colon cancer. Since the onset of the prevention programs, the mortality in regard to breast cancer among women is about 50 patients annually (2%), in comparison to the year of 2000

Denis Toma Asst. Prof. Boris Ilić

ÖNLEYICI PROGRAMLARIN MORTALITESINI AZALTMADA ETKISI HIRVATISTAN CUMHURIYETI’NDE MALIGN

HASTALIKLARI

THE IMPACT OF PREVENTIVE PROGRAMS ON THE REDUCTION OF MORTALITY OF MALIGNANT DISEASES IN THE REPUBLIC

OF CROATIA

GİRİŞ: Malign hastalıklar, Hırvatistan Cumhuri-yeti’nin önde gelen sağlık sorunlarından biridir. Hırvatistan Halk Sağlığı Enstitüsünün verilerine göre, ölüm oranı% 27.8 ile ikinci sırada yer alıyor. Hırvatistan Cumhuriyeti vatandaşlarının ölüm oranını ve morbiditesini azaltmak için üç ulusal önleyici program tasarlanmış ve kabul edilmiştir.TARTIŞMA: Hırvatistan Cumhuriyeti’nde, beş halk sağlığını önleme programı uygulanmaktadır. Meme kanseri, rahim ağzı kanseri ve kolon kan-seri erken tespiti için önleyici program. Önleme programlarının başlamasından bu yana, kadınlar arasında meme kanseri ile ilgili ölüm oranları, yıl-da henüz 50 hasta (% 2), programın henüz kabul edilmediği 2000 yılına göre,% 38,5 ya da 2,187 hastalar öldü.

Croatia / HırvatistanUniversity of Applied Health Sciences / Uygulamalı Sağlık Bilimleri Üniversitesi


when the program was not yet adopted, where 38.5% or 843 of the 2,187 patients died. In the period from 1990 – 2012, 11,643 women were diagnosed with cervical cancer and 4,894 of them had died. The number of new cases in 1990 was 391, while in 2012 it was 651. Between 1990 and 2012, the number of mortalities from cervical cancer was 4,894. We can observe that in the last decade the number of new discoveries women under this diagnosis is on a steady rise, while mortality stagnates. Colon cancer is the second in appearance and mortality of malignant neoplasms in both genders. This type of malignant disease in Croatia annually affects approximately 3,000 people of both genders, while about 2,000 people die as a result of it, which is a steady trend in recent years. The colon cancer is discovered in 3,229 patients in 2015 and in 2016, 2169 died of this disease, which is a four cause of death in Croatia. According to the data of the Croatian Institute of Public Health, 2,800 new cases with colon cancer occurred in 2000, while more than 1,500 died. By adopting the preventive programme the number of newly diagnosed cases has increased by 529. Mortality was also increased by 669, suggesting that colon cancer, despite the warning of the public, is revealed later in the final phase when it expands in lymphatic vessels, although mortality is growing slower than incidence.CONCLUSION: The number of newly discovered malignant neoplasia has been increased by the implementation of preventive programs, which resulted in an average decrease of 200 mortalities of all neoplasms (C00 to C97 MKB, without C44) due to the early onset of therapeutic procedures. Despite numerous media and public health campaigns, citizens ‘response is still insufficient and additional efforts are needed to increase citizens’ awareness of the importance of participating in prevention and early detection programs.

Keywords: breast cancer, cervical cancer, colorectal cancer, incidence, mortality

1990 - 2012 döneminde 11,643 kadına rahim ağzı kanseri teşhisi kondu ve 4,894’ü öldü. 1990’daki yeni vaka sayısı 391 iken, 2012’de 651 idi. 1990 ile 2012 arasında rahim ağzı kanserinden ölüm sayısı 4.894 idi. Son on yılda, ölüm teşhisi dururken bu tanı altındaki kadınların yeni keşiflerin sayısının istikrarlı bir şekilde arttığını görebiliyoruz.Kolon kanseri, her iki cinsiyette malign neop-lazmların görünüm ve mortalitesinde ikinci sıra-dadır. Hırvatistan’daki bu tür kötü huylu hastalık yıllık olarak her iki cinsiyetten yaklaşık 3.000 kişiyi etkilerken, yaklaşık 2.000 kişi bunun so-nucunda ölmekte ve bu durum son yıllarda is-tikrarlı bir eğilim izlemektedir. Kolon kanseri 2015 yılında 3,229 hastada keşfedildi ve 2016’da 2169, Hırvatistan’da dört ölüm nedeni olan bu hasta-lıktan öldü. Hırvatistan Halk Sağlığı Enstitüsünün verilerine göre, 2000 yılında kolon kanseri olan 2,800 yeni vaka meydana geldi ve 1,500’den fazla kişi öldü. Önleyici programın benimsenmesiy-le, yeni tanı alan vakaların sayısı 529 arttı. Ölüm oranı, 669 oranında arttı; bu, halkın uyarısına rağmen kolon kanserinin, lenfatik damarlarda genişlediğinde son aşamada daha sonra ortaya çıkacağını öne sürdü. mortalite insidansından daha yavaş büyüyor.SONUÇ: Yeni keşfedilen malign neoplazilerin sa-yısı, önleyici programların uygulanmasıyla arttı-rılmıştır; bu, tüm neoplazmaların 200 ölümünün (C00 olmaksızın C00 ila C97 MKB), C44 olmadan, ortalama erken tedavi sonucu ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır. Çok sayıda medya ve halk sağlı-ğı kampanyasına rağmen, vatandaşların tepkisi hala yetersiz ve vatandaşların önleme ve erken tespit programlarına katılmanın önemine ilişkin farkındalığı artırmak için ek çaba gösterilmesi gerekiyor.

Anahtar Sözcükler: meme kanseri, servikal kanser, kolorektal kanser, insidans, mortalite

According to the WHO, cancer is one of the leading causes of morbidity and mortality in the world. In 2012 there were 14 million new cases worldwide. A number of new cases are expected to rise in the future. An increasing number of cases demanding a new approach from health care systems regarding staff education, hospital equipment and interprofessional cooperation in order to give full service to the customers (patients).For several years palliative care education is a top priority in the education of nurses due to the fact that there are serious deficiencies in that area (Komaromy et al. 2000, Miller et al. 2004, Goodridge et al. 2005, Hasson et al. 2008).Development of competencies is one of the key issues in contemporary education and can

Mirza Oruč Asst. Prof. Adnan Mujezinović Prof. Miguel Richart Prof. Maria Jose Cabanero

PALYATIF BAKIMDA YETERLILIK ÖLÇÜMÜ ÖLÇME ARAÇLARI

TOOLS FOR MEASUREMENT OF COMPETENCIES IN PALLIATIVE CARE

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre kanser, dünyada morbidite ve mortalitenin önde gelen nedenlerinden biridir. 2012’de dünya çapında 14 milyon yeni vaka vardı. Gelecekte bir dizi yeni vakanın ortaya çıkması bekleniyor. Artan sayıda vaka, müşterilere (hastalara) tam hizmet vermek için sağlık hizmeti sistemlerinden personel eğitimi, hastane ekipmanı ve meslekler arası işbirliği konularında yeni bir yaklaşım gerektirmektedir. Palyatif bakım eğitimi birkaç yıl boyunca hemşirelerin eğitiminde bu alanda ciddi eksiklikler olduğu için birinci önceliğe sahiptir (Komaromy ve ark. 2000, Miller ve ark. 2004, Goodridge ve ark. 2005, Hasson ve ark. 2008). Yeterliliklerin geliştirilmesi, çağdaş eğitimde

Bosnia and Herzegovina / Bosna HersekUniversity of Zenica, University of Alicante / Zenica Üniversitesi, Alicante Üniversitesi


be achieved with the development of proper curriculum and education schedule, especially the development of a proper instrument for measurement of competencies. This research has identified the most important 10 competencies in accordance with WHITE paper for EAPC and WHO. GENERAL OBJECTIVE: This research has one general objective and it is an evaluation of instruments used in Palliative care measurement. Methodology: The methodology comprises research, cross – section, analytical method of research. Actions taken in this process were a literature review, analysis of data available curricula of nursing schools, literature research, review of instruments for measurement of competencies in palliative care nursing. RESULTS: Results are presented as a review of most useable instruments in the measurement of competencies in Palliative care nursing. There is proof that various instruments measure various parameters but very few of them is measuring competence. CONCLUSION: Need for measurement of competencies is expressed in the daily development of palliative care, community palliative care, hospice care, and subspecialty palliative care. Need for the appropriate instrument for measuring competencies in palliative care nursing leads us to this instrument following the most economical and reasonable way of developing.

Keywords: palliative care, nurses, terminal ill, PALCOM, competence, measurement

kilit konulardan biridir ve uygun bir müfredat ve eğitim programının geliştirilmesiyle, özellikle de yeterliliklerin ölçülmesi için uygun bir aracın geliştirilmesiyle başarılabilir. Bu araştırma, EAPC ve WHO için BEYAZ belgesine göre en önemli 10 yeterliliği tanımlamıştır.GENEL AMAÇ: Bu araştırmanın genel bir amacı vardır ve Palyatif bakım ölçümünde kullanılan araçların değerlendirilmesidir.Metodoloji: Metodoloji, araştırma, kesit ve analitik araştırma yöntemini içerir.Bu süreçte atıflar, literatür taraması, hemşirelik okullarında mevcut müfredatın veri analizi, literatür araştırması, palyatif bakım hemşireliğindeki yeterliliklerin ölçülmesine yönelik araçların incelenmesidir.SONUÇLAR: Sonuçlar, Palyatif bakım hemşireliğindeki yeterliliklerin ölçümünde en kullanışlı araçların bir incelemesi olarak sunulmaktadır. Çeşitli cihazların çeşitli parametreleri ölçtüğüne dair bir kanıt var ancak bunların sadece bir kçı yeterliliği ölçüyor.SONUÇ: Günümüzde palyatif bakım, toplumda palyatif bakım, bakımevi bakımı ve ileri uzmanlık palyatif bakımın gelişiminde yeterliliklerin ölçülmesi ihtiyacı ifade edilmektedir. Palyatif bakım hemşireliğindeki yetkinlikleri ölçmek için uygun enstrümana olan ihtiyaç, en ekonomik ve makul gelişim yolunu izleyerek bizi bu enstrümana yönlendirir.

Anahtar kelimeler: palyatif bakım, hemşireler, ölümcül hasta, PALCOM, yetkinlik, ölçüm

INTRODUCTION: Illness perceptions involve personal beliefs that patients have about their illness and may influence health behavior considerably. Illness perception, constitute the beliefs about the typical complaints that belong to the illness, beliefs about the course, the consequences and the extent in with a disease is controlled.

Sukhbeer Kaur Darsin Singh

Prof Dr. Imran Zainal Abidin

Prof Dr. Khatijah Lim Abdullah

Dr. Abqariyah Yahya Dr. Anwar Suhaimi

KALP HASTALARINDA KISA HASTALIK ALGISINI ANLAMA:ÖN ÇALIŞMA

UNDERSTANDING ILLNESS PERCEPTION AMONG CARDIAC PATIENTS: A PRELIMINARY STUDY

GİRİŞ: Hastalık algıları,hastaların hastalıkları hakkında sahip oldukları ve sağlık davranışlarını önemli ölçüde etkileyebileceği inancını içerir.Has-talık algısı, hastalığa ait tipik şikayetler hakkındaki inançları oluşturur, ders hakkındaki inançları,so-nuçları ve hastalığın kapsamlı kontrol eder.

Malaysia / MalezyaUniversity of Malaya / Malaya Üniversitesi


PURPOSE: This preliminary study evaluates the understanding of illness perception among cardiac patients’ and correlations of each of the items.METHODS: A preliminary study was conducted using the Brief Illness Perception Questionnaire (BIPQ) in a tertiary hospital among 40 cardiac patients. There are 9 items in the BIPQ with 0-10 response scale except for the ninth item about causal factors which is an open-ended item. Items 1 to 5 assesses on the cognitive illness perception which comprises of consequences, timeline, personal control, treatment control, and identity. Item 6 and 8 are on emotional response and item 7 is on coherence. RESULTS: The overall mean score of the 8 items of BIPQ was 7.04 (1.07) with the highest mean for item 4 on treatment control and item 6 on personal control at 8.02 (0.92) and 7.03 (1.77) respectively. While the lowest mean was item 7 on understanding at 6.63 (1.83).The causal factor for the open-ended question was mostly on consumption of fatty food intake, sedentary lifestyle, and stress at work. Perceiving personal control was significantly being affected by perceiving treatment control for the cardiac disease (r=0.50) and being concerned about their cardiac symptoms was significantly related to perceiving consequences of the disease (r =0.54), perceiving identity (r=0.75) and perceiving emotional control (r=0.67). Perceiving emotional control on their symptoms was significantly related to perceived consequences on cardiac disease (r=0.51), perceived identity (r=0.53) and perceived concern on cardiac disease (r=0.67). DISCUSSION: The results have shown significant correlations with relevant outcomes measures. Thus, it is useful in clinical practice to assess and potentially modify patient’s perceptions on understanding, emotional control, personal control, consequences and perceived concerned over their cardiac disease.

Keywords: Illness perception, treatment control, personal control, emotional response

AMAÇ: Bu ön çalışma, kalp hastalarında hastalık algısı anlayışını ve her bir maddenin korelasyo-nunu değerlendirir.METOT: 40 kalp hastası arasında üçüncü basa-mak hastanede Kısa Hastalık Algısı Anketi (BIPQ) kullanılarak bir ön çalışma yapılmıştır.Açık uçlu bir madde olan nedensel faktörlerle ilgili doku-zuncu madde dışında BIPQ’da 0-10 yanıt ölçeğine sahip 9 madde vardır.Madde 1 ile 5 sonuçları,zaman çizelgesini,kişisel kontrolü,tedavi kontrolünü ve kimliği içeren bi-lişsel hastalık algısını değerlendirir.Madde 6 ve 8 duygusal tepki üzerine ve madde 7 tutarlılık üzerinedir.SONUÇLAR: 8 BIPQ maddesinin genel ortala-ma skoru,tedavi kontrolünde madde 4 ve kişisel kontrolde madde 6 için sırayla 8.02(0.92) ve 7.03(1.77) de en yüksek ortalama olan 7.04(1.07)idi.En düşük ortalama 6.63’teki anlayışın 7.mad-desiydi.(1.83),açık uçlu sorunun nedensel faktörü çoğunlukla yağlı gıda alımı,yerleşik yaşam tarzı ve işyerindeki stres tüketimi üzerineydi.Kişisel kont-rolün algılanması tedavi kontrolünün algılanma-sından önemli ölçüde etkilendi.Kalp hastalığı için (r=0.50) ve kalp semptomları konusunda endişe duyma,hastalığı algılama sonuçları (r=0.54),kim-liğin algılanması (r=0.75) ve duygusal kontrolün algılanması(r=0.67) ile anlamlı şekilde ilişkiliydi.Semptomları üzerindeki duygusal kontrolü al-gılamak,kalp hastalığı (r=0.51)algılanan kimlik (r=0.53) ve kalp hastalığı ile ilgili algılanan endişe (r=0.67) ile anlamlı şekilde ilişkiliydi.TARTIŞMA: Sonuçlar, ilgili sonuç ölçümleriyle anlamlı korelasyon göstermiştir.Bu nedenle,k-linik uygulamada hastanın kalp hastalıkları ile ilgili endişelerini anlama,duygusal kontrol,kişisel kontrol,sonuçları ve algılanma konusundaki algı-larını değerlendirmek ve potansiyel olarak değiş-tirmek faydalıdır.

Anahtar kelimeler:hastalık algısı,tedavi kontrolü,kişisel kontrol,duygusal tepki

ADMISSION. Excessive Caesarean section cuts in Polish society are a significant medical problem in the field of perinatal care. Currently, the number of cesarean sections is constantly growing. This is supported by diagnostic methods resulting in the extension of indications for caesarean section, as well as the attitude of patients, which at the turn of many years has changed into a more demanding one.AIM. The aim of the study is to draw the attention to women’s opinions on Caesarean section as the best method to complete delivery and to demonstrate the occurrence of a disturbing upward trend in cesarean cuts in Poland.Material and methods. The method of the diagnostic survey was used in the work. The research technique was questionnaire of our

Sara Blanka Trafas Dawid Pilewski Monika Krzemińska

POLONYA’DA YÜKSEK ORANDAKI SEZARYEN YÖNTEMI -KARTOPU EFEKTI- KADINLARIN KÖTÜ DÜŞÜNCE PROBLEMI

A LARGE PERCENTAGE OF CESAREAN CUTS IN POLAND - SNOWBALL EFFECT - A PROBLEM OF BAD WOMENS

OPINIONS

GİRİŞ: Günümüzde sezaryen sayısı sürekli olarak artmakta ve Polonya toplumunda aşırı sezaryen uygulamarı perinatal bakım alanında önemli bir tıbbi sorun oluşturmaktadır. Yıllar içerisinde has-taların değişen tutumları dolayısıyla, sezaryen endikasyonlarının genişlemesine neden olan tanı yöntemleri daha talepkar bir hale gelmiştir.AMAÇ: Bu çalışmanın amacı: doğumun tamam-lanmasında en iyi yöntem olarak kadınların se-zaryen hakkındaki görüşlerine dikkat çekmek ve Polonya’da sezaryen uygulamalarındaki rahatsız edici yükseliş eğiliminin olduğunu göstermektir.Materyal ve Metotlar: Çalışmada tanısal araştırma yöntemi kullanılmış olup, araştırma tekniği ken-di hazırladığımız anket çalışmasıdır. Araştırma, Ekim 2018 ile Ocak 2019 arasındaki dönemde

Poland / PolonyaThe State University of Applied Sciences in Plock / Plock Devleti Uygulamalı Bilimler Üniversitesi


own construction. The research was conducted among women in the period from October 2018 to January 2019. The study involved a total of 620 women in different age groups. The tables and graphs were constructed on the basis of the results with the inclusion of statistical data on cesarean sections performed by local hospitals. The subjects tested agreed and willing to participate in the research and were informed about the anonymity of the study.CONCLUSIONS. Most of the respondents think that a cesarean section can be made in Poland on demand. Most women think that Caesarean section is safer than childbirth with the forces of nature. Women decide about the choice of Caesarean section as the way to finish their pregnancy, most of them motivate concern for the child’s condition, fear of labor pain and the risk of damage to the tissues of the perineum and vagina. Many of our respondents claim that physiological delivery negatively affects their self-esteem and mental state, and can affect the quality of sexual intercourse.

Key words. Caesarean section, operation, pregnancy, delivery.

kadınlar arasında yapılmıştır. Çalışmaya farklı yaş gruplarından toplam 620 kadın katılmış, tablolar ve grafikler yerel hastaneler tarafından gerçek-leştirilen sezaryenlerle ilgili istatistiksel verilerin dahil edilmesiyle elde edilen sonuçlara dayanı-larak oluşturulmuştur. Teste katılacak kişilere araştırmanın anonimliği konusunda bilgi veril-dikten sonra teste katılmaya karar verdikleri ve bu konuda istekli oldukları gözlemlenmiştir.SONUÇLAR: Ankete katılan kadınların birçoğu sezaryenin normal doğumdan daha güvenli ol-duğunu ve bu nedenle kendi istekleri üzerine Po-lonya’da sezaryen yapılabileceğini düşünüyorlar. Hamileliklerini bitirmek için çocuğun durumuna, perineye, vajina dokularında meydana gelebile-cek hasar risklerine ve doğum sancısı korkusuna duydukları endişe dolayısıyla sezaryen olmayı seçiyorlar. Ankete katılanlar katılımcıların bir-çoğu fizyolojik doğumun özgüvenlerini, zihinsel durumlarını ve cinsel ilişki kalitelerini olumsuz yönde etkileyebileceğini iddia ediyorlar.

Anahtar Kelimeler: Sezaryen, operasyon, hamilelik, doğum.

ADMISSION. The history of births is fascinating because of its global reach. Thanks to the archaeologists’ discoveries of the great ancient civilizations - Egyptian, Chinese, Greek or Persian, there is evidence that the births in the water were practiced. Childbirth in water is an alternative to completing pregnancy in an aquatic environment, where the temperature is close to the warmth of the human body. Now, in many countries childbirth in the water is popular, but Polish women are skeptical about this method of finishing pregnancy.AIM. The aim of our work is to assess the level of knowledge of Polish women and their opinions on the benefits of giving birth in water.Methodology and materials. The work involved the use of the diagnostic survey method,

Monika Krzemińska Dawid Pilewski Sara Blanka Trafas

POLONYALI KADINLARIN SUDA DOĞUMUN FAYDALARI HAKKINDAKI FARKINDALIĞI

AWARENESS OF POLISH WOMEN ABOUT THE BENEFITS OF CHILDBIRTH IN WATER

GİRİŞ: Doğum tarihi, küresel ulaşımı nedeniyle büyüleyicidir. Arkeologların büyük antik mede-niyetleri keşifleri sayesinde - Mısır, Çin, Yunan veya Fars’ta, suda doğumların uygulandığına dair kanıtlar var. Sudaki doğum, sıcaklığın insan vücu-dunun sıcaklığına yakın olduğu suda yaşayan bir ortamda hamileliği tamamlamanın bir alternati-fidir. Şimdi, birçok ülkede suda doğum popüler, ancak Polonyalı kadınlar bu doğum yöntemi ko-nusunda şüpheci.AMAÇ: Çalışmamızın amacı, Polonyalı kadınların bilgi düzeyini ve suda doğum yapmanın yararları hakkındaki görüşlerini değerlendirmektir.Metodoloji ve gereçler: Çalışma, tanısal anket yönteminin, anket tekniğinin kullanımını içeri-yordu. Çalışma Ekim 2018 - Ocak 2019 arasındaki



the questionnaire technique. The study was conducted among 540 women in the period from October 2018 to January 2019. The respondents agreed and willing to participate in the research and were informed about the anonymity of the study.CONCLUSIONS. All respondents didn’t spent childbirth in water. Many of our respondents have heard about benefits such as pain relief with water. Most responded that they would not have decided to delivery in water, because they fear complications arose in a child. It is worth noting that the surveyed women do not have information about the safety and conditions predisposing to delivery in the water, and those who have this knowledge derived it from unreliable sources such as the Internet or television. The fact, that pregnant women do not decide to chilbirth in water, medical staff in Poland do not feel the need to focus in this specialization. However, the use of water immersion as a method of alleviating pain in the first part of delivery is very popular in Poland.

Key words. water, delivery, water immersion, pain relief.

540 kadın arasında yürütülmüştür. Katılımcılar araştırmaya katılmaya karar verdiler ve çalışma-ya istekliydiler ve araştırmanın gizliliği konusun-da bilgilendirildiler.

SONUÇLAR: Tüm katılımcılar doğumu suda yapmamışlardı. Ankete katılanların birçoğu su-yun ağrı kesici yararlarını duymuş. Çoğu kadın doğuma suda girmeye karar vermeyeceklerine söyledi, çünkü çocuklarda ortaya çıkan kompli-kasyonlardan korkuyorlar. Ankete katılan kadın-ların, suda doğumda güvenlik ve koşullar hakkın-da bilgi sahibi olmadıklarını ve bu bilgiye sahip olanların, Internet veya televizyon gibi güvenilir olmayan kaynaklardan elde edildiğini belirtmek önemlidir. Hamile kadınların suda doğumlara karar vermemeleri, Polonya’daki sağlık perso-nellerinde bu uzmanlığa odaklanma gereğini hissettirmiyor. Bununla birlikte, suya batırmanın, doğumun ilk bölümünde ağrıyı hafifletme yön-temi olarak kullanılması Polonya’da çok popüler.

Anahtar kelimeler su, doğum, suya daldırma, ağrı kesici.

POSTER PRESENTATIONSPOSTER SUNUMLAR


INTRODUCTİON: The aging process will have an impact on the physical and psychological deterioration of psychological and psychosocial changes that occur for elderly including mental and emotional, where pessimism often arises, feeling uncomfortable, anxious and lonely. In general, the most psychological problem on the elderly is loneliness. Loneliness experienced by the elderly can have an impact on complex health problems if not addressed. Therefore it is necessary to know the loneliness experience by the elderly. The aims of this study to measure the level of loneliness experienced by the elderly, to find out whether there are differences in the level of the loneliness of the elderly when viewed from gender, and the differences between elderly who live in social institutions with their age groups and live with family.

Arena Lestar Gunawan Irianto

ENDONEZYA,LAMPUNG EYALETINDEKI YAŞLI YALNIZLIĞINA GENEL BAKIŞ

AN OVERVIEW OF ELDERLY LONELINESS IN LAMPUNG PROVINCE, INDONESIA

GİRİŞ: Yaşlanma süreci; karamsarlığın sıklıkla or-taya çıktığı, rahatsızlık duyduğu, endişeli ve yalnız olduğu zihinsel ve duygusal da dahil olmak üzere, yaşlılar için meydana gelen psikolojik ve psiko-sosyal değişikliklerin fiziksel ve psikolojik kötü-leşmesine etki eder. Genel olarak, yaşlılarda en çok görülen psikolojik sorun yalnızlıktır. Yaşlıların yaşadığı yalnızlık, ele alınmadığı takdirde kar-maşık sağlık sorunları üzerinde etkili olabilir. Bu nedenle yaşlıların yalnızlık deneyimlerini bilmek gerekir. Bu çalışmanın amacı, yaşlıların yaşadığı yalnızlık düzeyini ölçmek, cinsiyet açısından ba-kıldığında yaşlıların yalnızlık düzeyinde farklılık olup olmadığını ve onların yaş grubunda sosyal kurumlarda yaşayan yaşlılar ve aile ile yaşayan yaşlılar arasındaki farklılıkları bulmaktır.

Indonesia / EndonazyaMahsa University / Mahsa Üniversitesi


METHODS: The sample in this study consisted of 80 elderly people, 40 people living in Hospice care Tresna Wherda Natar and 40 people living with the family at the Wates Health Center. The method of sampling with Purposive Samples, the instrument used to explore the loneliness of the elderly is with the UCLA loneliness scale. The analysis uses the independent sample T-test.RESULTS: The statistical test results of the average lonely level of the elderly in the medium category, for the independent T-test results for sex with the Loneliness level of P (0.712)> alpha, for the elderly residence P (0.854)> alpha. The results of this study show that there is no difference in the level of loneliness between male and female, and there is no difference in the level of loneliness between the elderly who live in hospice and living with family. DİSCUSSİON: The suggestion of this study is to see that all the elderly have a tendency to be lonely. Whether you live with your family or who live with a group of elderly people in hospice care, it is necessary to do an intervention like a peer group that can reduce the loneliness level of the elderly so that the life of the elderly become more quality and can face old age calmly wherever they are, whether in family or in the hospice care.

Keywords: Elderly, loneliness, gender, hospice, family

YÖNTEMLER: Bu çalışmadaki örneklem 80 yaşlı, Tresna Wherda Natar’da bakımevinde yaşayan 40 kişi ve Wates Sağlık Merkezinde aile yanında ya-şayan 40 kişiden oluşmaktadır. Amaçlı Numuler ile örnekleme yöntemi olan yaşlıların yalnızlığını keşfetmek için kullanılan araç UCLA yalnızlık ölçeğidir. Analiz, bağımsız numune T testini kul-lanmıştır.SONUÇLAR: Yaşlı kategorisinde yaşlıların orta-lama yalnızlık düzeyinin istatiksel testi yaşlılarda alfa için yalnızlık düzeyi P(0,854)>, alfa olan cin-siyet için bağımsız T testi sonuçları için P(0,712)>. Bu çalışmanın sonuçları; kadın ve erkek arasında yalnızlık düzeyinde bir fark olmadığını, bakım evinde yaşayan ve aile ile birlikte yaşayan yaşlılar arasında yalnızlık düzeyinde bir fark olmadığını göstermektedir.TARTIŞMA: Bu çalışmanın önerisi; tüm yaşlıların yalnız olma eğiliminde olduklarını göstermek-tedir. Ister ailenizle birlikte yaşayın, ister bakım evinde bir grup yaşlı insanla birlikte yaşayın, yaşlıların yaşamlarını daha kaliteli hale getir-mek için yaşlıların yalnızlık seviyelerini azalta-bilecek bir akran grubu gibi bir müdahale yap-manız gerekir, nerede olursanız olun; ailenizle yada bakım evinde olsanız da, yaşlılığı sakince karşılayabilmelisiniz.

Anahtar Sözcükler: Yaşlı, yalnızlık, cinsiyet, bakım evi, aile

INTRODUCTION: In 2005, the World Health Organization(WHO) published guidelines on the proper practice of hand Hygiene, also referred to as five moments for hand hygiene. This evidence-based technique is developed to produce the best results in hand hygiene and is designed to be suitable and easy to remember in a wide variety of circumstances in the healthcare division. Its purpose is to ensure that the patients will be treated with the utmost care and to minimize the chances of an infection.PURPOSE: Our objective is to examine if these guidelines are followed through and possible reasons for their reduced adherence. We will be analyzing preexisting evidence and formulating the causation as well as possible solutions to any existing problems that may arise.

Stavroula-Georgia Katsianidou Foteini Manoli

EL HIJYENINE UYGUNLUK VE SINIRLAMALARCOMPLIANCE TO HAND HYGIENE AND OBSTACLES

GİRİŞ: 2005 yılında, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), el hijyeninin doğru uygulanmasına ilişkin kılavuz-lar yayınladı, ayrıca beş dakikada el hijyeni olarak adlandırılır.. Bu kanıta dayalı teknik, el hijyeninde en iyi sonuçları elde etmek için geliştirilmiştir ve sağlık bölümünde çok çeşitli durumlara uygun ve hatırlanması kolay olacak şekilde tasarlanmıştır. Amacı, hastalara azami özen gösterilerek tedavi edilmesini sağlamak ve enfeksiyon riskini en aza indirmektir..AMAÇ: Amacımız, bu kurallara uyulup uyulmadığı ve olası bağlılıklarının olası sebepleri olup olmadı-ğını incelemektir. Mevcut delilleri analiz edip, orta-ya çıkabilecek mevcut sorunlara olası çözümlerin yanı sıra nedenselliği formüle edeceğiz.

Greece / YunanistanAlexander Technological Institute of Thessaloniki/ Selanik Alexander Teknoloji Enstitüsü


METHODOLOGY: We gathered data from multiple studies, from 2005 to 2018, using the database PubMed and WHO and the key words: hand hygiene, compliance. There were 19,727 articles retrieved of which 54 publications met our criteria. The others were not used due to an unrelated subject, not enough or biased data or not meeting all of our criteria: the research was conducted after 2005, concerned the proper hand hygiene guidelines of WHO, had a participant number more than 50, had specific and clear results.RESULTS: Of the 19.727 articles retrieved, 54 publications met our inclusion criteria. Our search shows that in the majority of the cases the guidelines are not followed (26 out of 36 publications had a percentage lower than 55%).Many parameters, such as lack of resources, as well as the often overwhelming workload, contribute to the reduced adherence, of healthcare professionals(HCP). Reduced compliance is also associated with the individual’s specialty, and the nature of the clinic along with a lack of knowledge or misinformation, regarding the guidelines.DISCUSSION: The leading cause of this seems to be a matter of personal conviction, convenience and lack of resources. The majority of the personnel will seek guidance from their supervisors(role-models) who more often than not do not comply with the guidelines, and therefore they as well abstain. In many cases, there is a shortage of the proper hygiene appliances or they are placed inconveniently. Moreover, in most cases, HCPs in more populated hospitals will choose to tend to their patients’ needs first rather than “waste time” on hand hygiene. The problem may, also, lie, in a certain lack of supervision, since some of the research shows that when some kind of monitoring is present an increase in hand hygiene is noted.CONCLUSIONS: There is a great need for better management of materials and personnel, to minimize each individual’s workload and make them easily accessed. In addition, more detailed information and the realization of the guidelines´ importance is needed.

METHOD: PubMed ve WHO veritabanını 2005’ten 2018’e kadar birçok çalışmadan veri topladı ve anahtar sözcük olarak “el hijyeni, uygunluk” kul-lanıldı. 19,727 makele içinden 54 yayın kriterleri-mize uygun olduğundan alındı. Diğerleri ilişkisiz konular nedeniyle, yeterli veriye veya taraflı ve-riye sahip olduğu veya tüm kriterlerimizi karşıla-madığı için kullanılmamıştır: Araştırma 2005’ten sonra yapıldı, WHO’nun el hijyeni kurallarına uy-gun, 50’den fazla katılımcıya sahip, özel ve net sonuçlar elde etti.SONUÇ: Elde edilen 19.727 makale içinden54 ya-yın kriterlerimizi sağladı.. Araştırmamız, vakaların çoğunda kurallara uyulmadığını göstermektedir (36 yayından 26’sının% 55’in altında bir oranının olduğu). Birçok parametre, örneğin kaynak ek-sikliği, kaynak sıkıntısı ve çoğu zaman ezici olan iş yükü gibi birçok parametre, sağlık uzmanlarının (HCP) uyumunun azaltılmasına katkıda bulunur. Azalan uyum aynı zamanda bireyin uzmanlığı ve kliniğin niteliği ile birlikte kılavuzlara ilişkin bilgi veya yanlış bilgi eksikliği ile de ilişkilidir.TARTIŞMA: Bunun ana nedeni kişisel görüş, ra-hatlık ve kaynak eksikliği gibi görünüyor. Sık sık ilkelere uymayan ve kaçınan personeller amir-lerinden (rol model) rehberlik isteyecekler.. Pek çok durumda uygun hijyen araçlarının sıkıntısı veya uygunsuz yerleştirilmesi söz konusudur. Dahası, çoğu durumda, daha kalabalık hastane-lerde olan sağlık çalışanları el hijyeni için “gerek-siz zaman kaybı” olarak görüp bunun yerine ilk önce hastalarının ihtiyaçlarını karşılamayı seçe-ceklerdir. Aynı zamanda sorun belirli bir denetim eksikliğinde yatmaktadır, çünkü araştırmaların bir kısmı, bir çeşit kontrolün mevcut olduğu za-man, el hijyeninde bir artışa işaret edildiğini gös-termektedir.SONUÇ: Her bireyin iş yükünü en aza indirmek ve onlara kolayca erişilmesini sağlamak için malze-melerin ve personelin daha iyi yönetilmesine bü-yük ihtiyaç vardır. Ayrıca, daha ayrıntılı bilgiye ve rehberin farkındalığının önemine ihtiyaç vardır.

INTRODUCTION: In the past, when the problems were others, wondering about happiness or fullness had a secondary role compared to nowadays, when satisfaction, comfort, and strong emotions define a full life. In a society where people are constantly looking for incentives to make them feel “awake” or turn off the pain or monotony in life, there are those who choose addictive substances. When it comes to the Italian youth, the question is: are there preventive measures to avoid that they fall in the use of addictive substances?During that period in life, the high levels of psychic stress, the social pressure, the lack of sense of that stage of change and the “curiosity” is given as the main reasons to try drugs and canlead to greater vulnerability to addiction.

Cristina León Argibay Florencia Morales

ITALYAN GENÇLERDE BAĞIMLILIK YAPAN YASADIŞI MADDELERIN KULLANIMINDA ÖNLEYICI TEDBIRLERIN

ETKINLIĞI

EFFECTIVENESS OF PREVENTIVE MEASURES IN THE USE OF ILLEGAL ADDICTIVE SUBSTANCES IN THE ITALIAN YOUNG

PEOPLE

GİRİŞ: Geçmişte günümüze kıyasla memnuni-yet,konfor ve güçlü duyguları merak etmek ve böyle bir hayat yaşamak ikincil bir roldü.Bugün-lerde tüm yaşam için memnuniyet,güçlü duy-gular ve konfor bulundu.Toplumda insanların kendilerini sürekli uyanık hissetmek istemesi ve monoton hayatındaki acılardan kurtulmak isteği insanları bağımlılık yapan maddelerin kullanımı-na teşvik etmektedir. Italyan gençliğine gelince soru şu : Bağımlılık yapıcı maddelerin kullanıma girmemesi için önleyici tedbirler var mı Yaşamın bu döneminde psişik stresin yüksek se-viyeleri, sosyal baskı,duyu eksikliği,duyularında değişim yaşamak ve merak bu ilaçları denemek için temel neden olarak gösterilir ve bağımlılığa açıklık getirebilir. Italyada önleme tedbirleri yal-nızca bilgi vermek ve farkındalık sağlamaktır.

Spain / İspanya Italy / İtalyaUniversidad de Cádiz/ Cádiz Üniversitesi


In Italy, prevention measures are merely the provision of information and awareness, while the interactive methods or peer-to-peer activities remain limited. We, therefore, feel the need to analyze the means of the action of the country.MATERIALS AND METHODS: Review of the scientific literature between 2015 and 2018, in SciELO and PubMed, including Spanish and English studies and official statistics pages, such as UNODC or EMCDDA.RESULTS: According to a European report on drugs published by the EMCDDA (European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addition) in 2018, young Italians between the ages of 15 and 34 were respectively in the first and second place in the use of cannabis and cocaine in Europe. From a sample of 2172 Italian young people (15-34 years old), 21% of them have tried one or more illegal drugs in their life.DISCUSSION: The data confirms educational programs are the main preventive activities currently offered in Italy, but the figures remain the same and we need an intervention in the normative to obtain some use reduction. The need to take this action is a clear sign that the education given was not the adequate to achieve the desired objectives. For these reasons, we propose a prevention the method that not only offers information on the damage produced by drugs but also alternatives to its consume in specific vulnerable moments

KEYWORDS: Young people, Italian, illegal drugs, cocaine, cannabis, Drug abuse prevention.

Etkileşimli yöntemler ve eş düzeyde aktiviteler bilinçlenme için sınırlı kalmaktadır. Bu sebeple ülkenin bu davranış nedenini analiz etmeye ih-tiyacımız olduğunu hissediyoruz.MALZEMELER VE YÖNTEMLER: Scielo ve pu-bmeds teki 2015-2018 yılları arasındaki bilimsel literatürü gözden geçirmek ve ispanyol ve ingiliz-ce resmi istatistik sayfalarını içeren çalışmaları da dahil etmek; UNODC ve EMCDDA gibi.SONUÇLAR: EMCDDA tarafından yayınlanan uyuşturucular hakkındaki bir avrupa raporuna göre 15-34 yaş arasındaki genç italyanlar avrupa-da esrar ve kokain kullanımında 1 ve 2. sıralarda yer almaktadır. 2172 italyan genç insandan (15-34 yaş arası ) bir örneklemde italyan gençlerin yüzde 21 inin hayatlarında bir yada daha çok kez yasadışı madde denediği açıklandı.TARTIŞMA: Italya da elde edilen eriler başlıca önleyici faaliyetlerin eğitim programlarında ol-duğunu doğrulamaktadır. Ancak rakamlar aynı kalmakta ve kullanımları azaltmak için kuralcı bir müdaheleye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu düzenle-meyi yapma gereği verilen eğitimin istenen he-deflere ulaşmak için yeterli olmadığının açık bir işaretidir.Bu nedenlerden dolayı, bu maddelerin kullanımını önlemek adına sadece ilaçların yol açtığı hasarlar hakkında bilgi vermekle kalmayıp, özellikle belirli hassas zamanlarda tüketilmesinin de yol açtığı zararlar hakkında bilgi ve alternatif-ler içeren yöntemler tasarlanmalıdır.

ANAHTAR KELIMELER : Genç insanlar/Italya/Yasadışı maddeler/Kokain/Esrar/Uyuşturucu bağımlılığının

önlenmesi

AIM: The aim is to evaluate the effectiveness of music therapy in children with autism-spectrum-disorders (ASD). MATERIALS-METHODS: Akdeniz University

Yeşim Zülkar Selin Söyünmez

Arş. Gör. Fatma Dilek Turan GürhopurResearch Asst. Fatma Dilek Turan Gürhopur

Prof. Dr. Ayşegül İşler Dalgıç

OTIZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA MÜZIK TERAPININ ETKINLIĞININ DEĞERLENDIRILMESI: SISTEMATIK

DERLEME

EVALUATION OF THE EFFECTIVENESS OF MUSIC THERAPY IN CHILDREN WITH AUTISM SPECTRUM DISORDER: SYSTEMATIC

REVIEW

AMAÇ: Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuklarda müzik terapinin etkinliğinin değerlen-dirilmesidir. GEREÇ-YÖNTEM: Akdeniz Üniversitesi CINAHL,

Turkey / TürkiyeAkdeniz University/ Akdeniz Üniversitesi


CINAHL, Cochrane, Science Direct, WOS, Ovid, Medline, Ulakbim, YÖK National-Thesis-Center, and Pubmed electronic databases; All trials were scanned with the terms “child”, “autism”, “music therapy” and related MeSH words. RESULTS: As a result of literature reviews, 219 studies have been reached. 50 of the studies were duplication. From the 188 studies, nine studies were obtained which met the inclusion criteria in terms of language, title, summary, and content and reached the full text. Schwartzberg aims to evaluate music’s impact on memory in children with-without ASD, music-therapy has shown a positive effect on memory. Srinivasan et al. reported that children with ASD were grouped (rhythm, robot, control group), those in rhythm group were able to learn and sing songs spontaneously, as a result, verbal communication strengthened and interpersonal communication increased. Thompson et al. reported that family-centered-music-therapy improved the social interactions and parent-child-relationship of the child with ASD but did not improve their language skills. Simpson et al. found that the use of music during the intervention to provide language development to children with ASD or to gain any skill was statistically significant. Kim et al. showed that children with ASD in the music-therapy group had significantly longer eye contact, that they were able to focus their attention longer and their nonverbal communication skills improved better compared to the children in the play group. In their studies, they stated that music-therapy was significantly effective in promoting the social, emotional and motivational development of children with ASD. Sandiford

Cochrane Library, Sciencedirect, WOS, Ovid, Med-line, Ulakbim, YÖK Ulusal Tez Merkezi ve Pubmed elektronik veritabanlarından; “çocuk”, “otizm”, “müzik terapi”, “children”, “autism”, “music the-rapy” anahtar kelimeleri ve ilgili MeSH terimleri ile yapılan araştırmalar taranmıştır. BULGULAR: Literatür taramaları sonucu 219 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmalardan 50’si dub-likasyondur. Dublikasyondan sonra kalan 188 çalışmadan, dil, başlık, özet ve içerik bakımından dahil etme kriterlerine uyan ve tam metnine ula-şılan 9 çalışma alınmıştır. Schwartzberg&Silver-man (2017)’ın OSB olan ve olmayan çocuklarda müziğin hafıza üzerine etkisini değerlendirmeyi amaçladıkları çalışmalarında müzik terapinin ha-fıza üzerinde olumlu etkisi olduğunu göstermiş-lerdir. Srinivasan et al. (2016) çalışmasında OSB olan çocukları ritim, robot, kontrol grupları olarak gruplamış ve ritim grubunda olanların spontan olarak şarkıları öğrenebildiğini, söyleyebildiğini ve sonucunda sözel iletişimin güçlenerek kişilerarası iletişimlerinin arttığını ifade etmiştir. Thompson et al. (2013) çalışmalarında aile merkezli mü-zik terapinin, OSB olan çocuğun ev-toplumdaki sosyal etkileşimlerini ve ebeveyn-çocuk ilişkisini geliştirdiğini ancak dil becerilerini (sosyal yanıt vermeyi) geliştirmediğini belirtmişlerdir. Simpson et al. (2013) çalışmalarında, OSB olan çocuklara dil gelişimini sağlamak ya da herhangi bir bece-riyi kazandırmak için müdahale sırasında müzi-kal unsurların kullanılmasının, istatistiksel olarak anlamlı ölçüde etkili olduğunu ortaya koymuştur. Kim et al. (2008) çalışmalarında, oyun grubunda-ki çocuklara kıyasla müzik terapi grubundaki OSB olan çocukların istatistiksel olarak anlamlı ölçüde uzun süre göz teması kurulabildiğini, dikkatini daha uzun süre toplayabildiğini ve sözel olmayan iletişim becerilerinin daha iyi geliştiğini göster-mişlerdir. 2009 yılındaki çalışmalarında ise OSB olan çocukların sosyal, duygusal ve motivasyonel gelişimini teşvik etmede, müzik terapinin anlamlı ölçüde etkili olduğunu belirtmişlerdir. Sandiford et al. (2013) çalışmalarında, Melodi Temelli Iletişim

et al. found that Melody Based Communication Therapy in children with ASD examined the effect on speech and showed a statistically significant increase in the word. Schwartzberg et al. stated that music-based social stories have a significant positive effect in their studies to investigate the effects of music-based social stories on the understanding and development of social skills in children with ASD. Blauth included parents in their study because of the high-stress levels of autistic children’s parents. In the study, it was reported that parents were able to develop new and positive ideas via music-therapy by seeing the strengths of their children.CONCLUSION: It is thought that the use of music-therapy in this area will strengthen children’s skills, cognitive and language development, and thus raise the quality of life of children and their parents, and will shed light on the larger studies.

Key Words: Child, autism, music therapy, nurse

Terapisinin OSB olan çocuklarda konuşma üze-rine etkisini incelemiş ve istatistiksel olarak an-lamlı sözcük artışının yaşandığını göstermişlerdir. Schwartzberg et al. (2013) OSB olan çocuklarda, müzik temelli sosyal hikayelerin sosyal becerilerin anlaşılması ve geliştirilmesi üzerindeki etkileri-ni incelemek amacıyla yaptıkları çalışmalarında, müzik temelli sosyal hikayelerin anlamlı olumlu etkisinin olduğunu ifade etmişlerdir. Blauth (2017) ise OSB olan çocukların ebeveynlerinin stres dü-zeylerinin yüksek olması dolayısıyla ebeveynleri çalışmasına dahil etmiştir. Çalışmada müzik te-rapi ile ebeveynlerin çocuklarının güçlü yanlarını görerek yeni ve olumlu fikirler geliştirebildiklerini bildirilmişlerdir. SONUÇ: OSB olan çocuklarda müzik terapi uy-gulamasının etkin olduğu çalışmalar mevcuttur. Ancak daha büyük gruplarla ve kanıt düzeyi yük-sek araştırmalarla daha fazla çalışılmalıdır. Müzik terapi uygulamasının bu alanında kullanımının, çocukların beceri, bilişsel ve dil gelişimi bakımın-dan güçlendireceği dolayısıyla çocuk ve ebeveyn-lerinin yaşam kalitesini yükseltirken, daha büyük çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, otizm, müzik terapi, hemşire


School health nursing is recognized as a specialty in the world and in our country. OSH plays an important role in ensuring uninterrupted health services for children and young people. School health nurses provide students with direct health care, leadership in the provision of health services, health promotion, periodic physical examination and health screening, healthy school environment development, health education programs regulation, school health team, cooperation with family and community. task.Increasing chronic diseases in children over the past two decades have increased the need for evidence-based research in school health nursing. The provision and development of the health habits that started in childhood

Ayse Mehlika Ozalp Sultan Ebrar Duymus Öğretim Görevlisi Ayşe DostLecturer Ayşe Dost

OKUL SAĞLIĞI HEMŞIRELIĞINDE KANITA DAYALI YAKLAŞIMEVIDENCE-BASED APPROACH IN SCHOOL HEALTH NURSING

Dünyada ve ülkemizde okul sağlığı hemşireli-ği bir uzmanlık alanı olarak kabul edilmektedir. OSH çocuk ve gençlere yönelik kapsamlı sağlık hizmetlerinin kesintisiz sağlanmasında önemli bir role sahiptir. Okul sağlığı hemşirelerinin öğ-rencilere doğrudan sağlık bakımı sunma, sağlık hizmetlerinin sunumunda liderlik yapma, sağlığı geliştirme, periyodik fizik muayene ve sağlık ta-ramaları yapma, sağlıklı okul çevresi geliştirme, sağlık eğitimi programları düzenleme, okul sağlığı ekibi, aile ve toplum ile iş birliği yapma gibi pek çok görevi bulunmaktadır. Çocuklarda son yirmi yılda artan kronik hastalık-lar okul sağlığı hizmetlerini okul sağlığı hemşireli-ğinde kanıta dayalı araştırma ihtiyacını arttırmış-tır. Çocukluk döneminde başlayan sağlık alışkan-lıklarının yeterliliğinin sağlanması ve geliştirilmesi

Turkey / TürkiyeIstanbul Medipol University / Istanbul Medipol Üniversitesi

strengthen the foundations of public health and reduces the need for second and tertiary health. The schools that meet the health needs of children and support healthy living and do this through the experienced school health nurse staff will support their students’ academic and personal achievements.According to the National Association of School Nursing (NASN), one of the professional standards in school health nursing is evidence-based practice and research. A number of qualifications based on professional standards have been defined to ensure that these standards are met. These qualifications are provided by the National Association of School Nursing (NASN); to use the evidence-based nursing knowledge together with the findings of the research, to update the school nursing practices by adding new evidence, to take active role in the development of evidence-based practices from research activities in accordance with its position and education level, to collect data, to identify special clinical problems, to take part in the analysis and interpretation of research. .All school health nurses are responsible for advancing evidence-based practices. There are special strategies that nurses need to take care of regardless of their educational backgrounds, research situations, and institutional support situations. These include: following current literature, using electronic health records and standard terminology, creating evidence-based and up-to-date school health policies and guidelines, sharing evidence on school health practices and participating in a research team.

Keywords; nursing, school health, evidence-based approach

toplum sağlığı temellerini güçlendirerek ikinci ve üçüncü basamak sağlık ihtiyacını azaltır. Çocuk-ların sağlık ihtiyaçlarını karşılayan ve sağlıklı ya-şamı destekleyen ve bunu deneyimli okul sağlığı hemşire kadrosu ile yapan okullar, öğrencilerinin akademik ve kişisel başarılarını destekleyecektir. National Association of School Nursing (NAS-N)’e göre okul sağlığı hemşireliğinde profesyonel standartlardan biri de kanıta dayalı uygulama ve araştırmadır.Bu standartların karşılanmasını sağ-lamak için, profesyonel standartlara dayalı bir dizi yeterlilik tanımlanmıştır. Bu yeterlilikler National Association of School Nursing (NASN) tarafın-dan; araştırma bulgularıyla birlikte kanıta dayalı hemşirelik bilgi birikimini kullanma, yeni kanıtları ekleyerek okul hemşireliği uygulamalarını gün-celleme, araştırma aktivitelerinden kanıta dayalı uygulamaların gelişiminde konumuna ve eğitim seviyesine uygun olarak etkin rol alma, veri top-lama, özel klinik problemleri belirleme, araştır-maların analiz ve yorumlanmasında görev alma olarak belirlenmiştir. Tüm okul sağlığı hemşireleri kanıta dayalı uygu-lamaların ilerletilmesinde sorumludur. Hemşire-lerin eğitim geçmişleri, araştırma yapma durum-ları, kurumsal destek durumlarına bakılmaksızın ilgilenmeleri gereken özel stratejiler vardır. Bun-lar: güncel literatürü takip etmek, elektronik sağ-lık kayıtlarını ve standart terminolojiyi kullanmak, kanıt temelli ve güncel okul sağlığı politikaları ve rehberleri oluşturmak, okul sağlığı uygulamala-rına ilişkin kanıtların paylaşımı ve bir araştırma takımına katılmalıdır.

Anahtar Kelimeler; hemşirelik, okul sağlığı, kanıta dayalı yaklaşım


INTRODUCTION: We are in the fourth class. In our internship, according to the statement of some nurse, especially Family Health Center, give an injection can be done while the patient is standing. We were surprised because we knew it was very dangerous for both the patient and us.Intramuscular injections are a common nursing function. Although considered a simple technique if intramuscular injections are not done in some way, very serious complications can occur.METHOD: Dorsogluteal site an application of intramuscular injection is often a site. It is suggested that ventrogluteal the site using an alternative to the site because dorsogluteal site caused injection sciatic nerve.Ventrogluteal region is an injection site containing the gluteus medius and gluteus

Damla Erdoğan Kader Çokluk Arş. Gör. Ercan AsiResearch Asst. Ercan Asi

KAS IÇI ENJEKSIYONDA KANITA DAYALI UYGULAMALAR

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN INTRAMUSCULAR INJECTION

ÖZET: Intramüsküler enjeksiyonlar yaygın bir hemşirelik işlevidir. Basit bir teknik olarak düşü-nülmesine rağmen, intramüsküler enjeksiyonlar dikkatli bir şekilde yapılmadığı takdirde çok ciddi komplikasyonlar ortaya çıkarabilmektedir. Dor-sogluteal bölge kas içi uygulamalarında sıklıkla kullanılır. Dorsogluteal bölgeye enjeksiyon siyatik sinir yaralanmasına neden olabileceğinden, bu bölgeye alternatif olarak ventrogluteal bölgenin kullanımı önerilmektedir.Bu derlemede öncelikle ventrogluteal bölgenin eğitimde önemine; sonra hemşirelik uygulama-larında kanıta dayalı ve modern uygulamaların kullanılmasına dikkat çekmek istiyoruz. Son olarak hemşireler ve hemşirelik öğrencileri tara-fından, ventrogluteal bölge ve dorsogluteal bölge arasındaki farklılıklara dikkat çekilmesini hedef-liyoruz.

Turkey / TürkiyeAkdeniz University / Akdeniz Üniversitesi

minimus muscles. This region can be used in adults and children. Causes of the Ventrogluteal region to be the most reliable site for injection; the absence of nerves and blood vessels in this region, to be away from the bone prominences and the possibility of administration of the drug to subcutaneous tissue is low.According to the results of the research conducted by, for example, in 2014; As the result of the study, 85.9% of the nurses were detected to use dorsogluteal site mostly and 63.3% were detected to never use ventrogluteal site.Examining the reasons why nurses do not use this area, believe that the ventrogluteal region is not as safe as the dorsogluteal region and difficulties in identifying this region are shown. In addition, when injected into this region, the majority of nurses think that they can harm the patient.Intramuscular administration to the Ventrogluteal region

I. Find the big thoracanter of the femur.ii. Find the anterior iliac spine.iii. Put your prey on the thoracanter. Headanteior iliak ‘V ma with your middle finger.iv. Injection zone sign and middle fingerremaining space.vi. Stretch the skin.vi. Injector with pen 90 degrees Get in the

vault.vii. Give the area up to 3 ml of fluid.

CONCLUSION: In nursing education, it should be emphasized that in the selection of injection site, the ventrogluteal region should be considered as the first choice rather than as an alternative to the dorsogluteal region.In this review, we want to draw attention to the importance of education in evidence-based practices and we want to prefer modern methods rather than traditional methods of people.

GİRİŞ: Her ne kadar yapılan araştırmalar vent-rogluteal bölgenin daha rahat ve daha güvenli bir bölge olduğunu gösteriyor olsa da hemşireler ve hemşirelik öğrencileri dorsogluteal bölgeyi tercih ediyor. Hemşireler ve hemşirelik öğrencilerinin ventrogluteal bölgeyi tercih etmemesinin birçok sebebi var. Bunlardan bazıları; hemşireler ve hemşirelik öğrencilerinin ventrogluteal bölgenin dorsogluteal bölge kadar güvenli olduğuna inan-mamaları ve ventrogluteal bölgenin tespitinin zor olduğunu düşünüyor olmalarıdır. Ayrıca bu böl-geye enjeksiyon yapıldığı takdirde hastaya zarar verebileceklerini de düşünmektedirler.Materiyeller ve Methodlar: Ventrogluteal bölge, gluteus medius ve gluteus minimus kaslarını içeren bir enjeksiyon bölgesidir. Bu bölge erişkin-lerde ve çocuklarda kullanılabilir. Ventrogluteal bölgenin enjeksiyon uygulamasında en güvenilir bölge olmasının nedenleri; bu bölgede sinirlerin ve kan damarlarının bulunmaması, kemik çıkın-tılarından uzak olması ve ilacın subkutan dokuya verilme olasılığının düşük olmasıdır.Ventrogluteal bölgeye intramüsküler uygulama

i. Femurun büyük torakanterini bul.ii. Anterior iliak spinayı bul.iii. Avcunu torakanterin üzerine yerleştir. Baş

parmağın anteior iliak spinayı gösterirken, işaret parmak orta parmağın ile ‘V’ yap.

iv. Enjeksiyon bölgesi işaret ve orta parmağının arasında kalan alan.

v. Deriyi gerdir.vi. Enjektörü kalem gibi tutarak 90 derece açı

ile kasa gir.vii. Bölgeye en fazla 3 ml sıvı ver.

SONUÇLAR VE TARTIŞMALAR: Hemşirelik eğiti-minde, ventrogluteal bölgenin enjeksiyon bölgesi seçiminde dorsogluteal bölge yerine ilk seçenek olarak düşünülmeli ve ventrogluteal bölge dor-sogluteal bölgeye alternatif bir yöntem olarak tercih edilmemelidir.


SUMMARY: Autism comes from Greek “autos” – alone, also known as an autism spectrum disorder, is considered to be a range of neurodevelopmental disorders that includes autism and Asperger syndrome. Autists show deviation it three major ways – problems in social communication – verbal and non-verbal interaction, limited areas of interests and activities. Individuals on the spectrum are often hyper sensitive to sensory stimulation. This hyper sensitivity is used to create a special kind of rooms called “Sensory room”. These special rooms are equipped with lightening, music, and objects that are designed to develop a person’s sense. The nurses’ work is to find effective methods to help autists cope in the new environment. INTRODUCTION: Sensory rooms are useful

Stefani Markova Violeta Polihronova

OTIZMLI ÇOCUKLARLA ILGILI HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMALAR. HEMŞIRENIN ‘’ DUYUSAL ODALAR ‘’ IÇINDEKI

GENERAL ROLÜ

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING USING “SENSORY ROOMS” FOR TREATING PATIENTS WITH AUTISTIC SPECTRUM

DISORDER

ÖZET: Otizm, Yunanca ‘’ autos’’ ‘den gelir- tek başına, otizm spektrum bozukluğu olarakta bi-linir, otizm ve asperger sendromu içeren bir dizi nörogelişimsel bozukluk olarak kabul edilir. Otis-tikler deviyasyonu üç farklı yolla gösterir. Sosyal iletişimde sorunlar, sözlü yada sözsüz etkileşim-ler, sınırlı ilgi alanları ve aktiviteler. Spektrumdaki bireyler genellikle duyusal stimülasyona karşı aşırı duyarlıdır. Bu aşırı duyarlılık ‘’duyusal oda-lar’’ adı verilen özel bir oda türü oluşturmak için kullanılır. Bu özel odalar ışık, müzik ve bir insa-nın hissini geliştirmek için tasarlanmış nesneler ile donatılmıştır. Hemşirelerin görevi, otistiklerin yeni çevre ile baş etmede yardım edecek efektif metotları bulmaktır.GİRİŞ: Duyusal odalar, yaşları ve yetenekleri ne

Bulgaria / BulgaristanMedical University of Varna / Varna Tıp Üniversitesi

for a wide range of users regardless of their age or ability. The work in this room requires participation of a multidisciplinary team, in which the nurse also belongs. The nurse must base her care on each individual patient not generalize nursing care to all patients with ASD. The nurse should look closely for verbal and non-verbal indicators, such as covering the ears. Avoiding the stress because of hyper sensitivity the nurse can reduce loud noises, being aware of lightening with patients who are disturbed by bright lights. Therapeutic touch could also benefit some children because it does not involve physical touch to patients. It is also important to find out which sensory experience relaxes and reduces anxiety in each patient. The nursing interventions for ASD patients could significantly reduce stress and anxiety. Sensory resistance and sensory dysfunction are very common with the ASD population and the existing of Sensory room can improve sensitivity for patients with autism. MATERIALS AND METHODS: document method – analysis of literary sourcesRESULTS AND DISCUSSION: The purpose of this research was to identify evidence-based practice, focused over the work of nurses with children with autism spectrum disorder in Sensory rooms. Nursing practices should be evidence-based focused on the most current and up to date findings

Key words: Autism, Autistic spectrum, nursing, Sensory room,

olursa olsun, çok sayıda kullanıcı için faydalıdır. Bu odadaki çalışma hemşirenin de dahil oldu-ğu multıdisipliner bir ekibin katılımını gerektirir. Hemşire bakımını her bir hastaya dayandırma-lıdır. ASD’LI bütün hastalara hemşirelik bakımını genelleştirmemelidir. Hemşire, sözel ve sözsüz göstergelere yakından bakmalıdır, örneğin ku-lakları kapatmak gibi. Aşırı duyarlılık nedeniyle stresi önleyen hemşire yüksek sesleri azaltabilir, parlak ışıklardan rahatsız olan hastaların farkında olmalıdır. Terapötik dokunuş bazı çocuklara fay-da sağlayabilir çünkü hastalara fiziksel dokunuş içermez. Hangi duygusal tecrübenin sakinleştir-diği ve hastalarda endişeyi azalttığını bulmakta önemlidir. ASD hastalarına yönelik hemşirelik gi-rişimleri, önemli ölüde stres ve kaygıyı azaltabilir. Duygusal direnç ve duygusal işlev bozukluğu ASD popülasyonunda oldukça yaygındır ve duyusal oda hastaların duyarlılığını arttırabilir.MALZEMELER VE YÖNTEMLER: belge yöntem-leri- edebi kaynakların analiziSONUÇLAR VE TARTIŞMA: Bu araştırmanın amacı, Duyusal odalarda otizm spektrum bozuk-luğu olan çocukların hemşirelerin çalışmalarına odaklanan kanıta dayalı uygulamayı tanımla-maktadır.

Anahtar kelimeler: Otizm, Otistik spektrum, hemşirelik, Duyusal oda


INTRODUCTION: The nurse is part of a therapeutic team consisting of many specialists to help the patient at every stage of the disease. The communication between co-workers is the most important thing, which includes also the nursing students. Without it the work is incomplete. I decided to ask students how their cooperation with the staff and the patient looks like in reality.AIM: The aim of the study was to assess the cooperation of the students with the medical staff and patients during their apprenticeship, in their subjective assessment.MATERIAL AND METHODS: 297 people from all over Poland took part in the survey. Among them, women predominated, constituting as much as 94,3%. The age of the study group ranged from 19 to 50 years old. The study was made by a diagnostic survey, used the technique – questionnaire and as a tool - the author’s questionnaire. The survey questionnaire has been

Angelica Jemielita Kinga Konstantyn Sylwia Kaminska

HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ SAĞLIK PERSONELLERI, HEMŞIRELER VE HASTALARLA OLAN ILIŞKILERINDEKI

DENEYIMLERI

EXPERIENCE OF NURSING STUDENTS IN RELATIONS WITH MEDICAL STAFF, NURSING STAFF AND PATIENT

GİRİŞ: Hemşire, hastalığın her aşamasında has-taya yardımcı olacak birçok uzmandan oluşan tedavi ekibinin bir parçasıdır. Iş arkadaşları ara-sındaki iletişim, hemşirelik öğrencilerini de kap-sayan en önemli şeydir. Onlar olmadan iş eksiktir. Öğrencilere, personel ve hasta ile olan işbirliği-nin gerçekte nasıl göründüğünü sormaya karar verdim. GELİŞME: Bu çalışmanın amacı, öğrencile-rin stajlarında tıbbi personel ve hastalar ile işbirliğini öznel değerlendirmelerinde, onları değerlendirmektir.ARAÇLAR VE YÖNTEMLER: Ankete Polonya’nın dört bir yanından 297 kişi katıldı. Katılanlar ara-sında %94.3’lük bir oranla kadınlar çoğunlukta. Çalışma grubunun yaş aralığı 19 yaş ve 50 yaş arasıydı. Çalışma tanısal bir anketle yapıldı, teknik olarak anket tekniği, araç olarak yazarın anketi

Poland / PolonyaJózef Piłsudski University / Józef Piłsudski Üniversitesi

published online.RESULTS: The study was attended by 297 people from all over Poland in age between 19 and 50 years old. The study contained 16 questions that were intended to present the cooperation of medical staff and patients with nursing students.The analysis of the obtained material shows that as many as 82.8% of the respondents believe that medical personnel does not always respect nursing students, and 68.7% of them say that time spent on their apprenticeship is not properly organized. Despite the declarations of willingness to take part in responsible tasks (such as the supply of medicines, making injections) from 62.3% of respondents, only 27.3% truly believe that nurses are willing to involve students in helping with these activities. As many as 66% of respondents say that nursing students are deliberately used to perform work, such as changing pampers and the toilet of patients. The majority of respondents (94.9%) had the opportunity to participate in the performed tests, during which 71% of them declared that the doctor was happy to tell their course. Almost half (49.5%) of the respondents claim that the physicians responded to asked questions exhaustively. On the part of patients, 60.9% of respondents do not feel excessive use of. None of the respondents experienced a refusal to perform nursing activities. The research shows that the majority of respondents (65.7%) feel welcome in the wards by the patients, however, they are not able to unequivocally assess whether they are welcome by the medical and nursing staff.CONCLUSIONS: In spite of large staff shortages in the health service, the personnel is not entirely friendly towards students starting their professional adventure. Representatives of the nursing profession should definitely show greater understanding and favor to the students who are just learning their future occupation. A step towards a better one would change the way that students are spending their internship. Continuing the possibility of expanding their knowledge through discussions with personnel, as well as the presence of different studies would be a positive impact on morale and relationships between those two groups. We should continue developing positive contact with patients.

kullanıldı. Anket çevrimiçi olarak yayınlandı.SONUÇ: Çalışmaya, 19-50 yaşları arasında, Polonya’nın dört bir yanından 297 kişi katıldı. Çalışmada, sağlık personeli ve hemşirelik öğ-rencileri ile hastaların işbirliğini sunmak adına tasarlanan 16 soru yer aldı. Elde edilen verilerin analizi, ankete katılanların %82,8’inin sağlık per-sonelinin, hemşirelik öğrencilerine her zaman saygı göstermediğine inandığını ve % 68,7’sinin stajlarında harcanan zamanın doğru bir şekilde organize olmadığını söylediğini göstermektedir. Katılımcıların% 62,3’ü, sorumlu görevlere (ilaç tedariki, enjeksiyon yapma gibi) katılmaya istekli olduklarını beyan etmelerine rağmen, yalnızca % 27,3’ü hemşirelerin, öğrencileri bu faaliyetlere yardım etmeye istekli olduğuna gerçekten inan-maktadır. Ankete katılanların% 66’sı, hemşirelik öğrencilerinin kasıtlı olarak, değişen yatak bezleri ve hastaların tuvaleti gibi işleri yapmak için kul-lanıldığını belirtti. Ankete katılanların çoğunluğu (% 94,9) yapılan testlere katılma şansına sahipti; bu sırada% 71’i doktorun derslerini anlatmaktan mutlu olduğunu belirtti. Katılımcıların neredeyse yarısı (% 49,5) doktorların sorulan soruları ayrın-tılı olarak cevapladığını söylemektedir. Hastalar tarafında, katılımcıların % 60,9’u aşırı kullanımı hissetmiyor. Ankete katılanların hiçbiri hemşirelik faaliyetlerinde bulunmayı reddetmedi. Araştırma gösteriyor ki, ankete katılanların çoğunluğu (% 65.7) hastalar tarafından servislerde memnuni-yetle karşılanmaktadır, ancak tıbbi ve hemşirelik personeli tarafından karşılanıp karşılanmadıkla-rını net bir şekilde değerlendirememektedir.KANI: Sağlık hizmetindeki büyük personel sıkın-tısına rağmen, personel profesyonel macerala-rına başlayan öğrencilere karşı arkadaşça yak-laşımda değildir. Hemşirelik mesleği temsilcileri, gelecekteki mesleğini yeni öğrenen öğrencilere kesinlikle daha fazla anlayış ve iyilik göstermeli-dir. Daha iyisine doğru bir adım, öğrencilerin staj-larını yapma şeklini değiştirmek olacaktır. Bilgile-rini personel ile görüşerek genişletme olasılığını sürdürmenin yanı sıra farklı çalışmaların varlığı, moral ve bu iki grup arasındaki ilişkiler üzerinde olumlu bir etki yaratacaktır. Hastalarla pozitif te-mas geliştirmeye devam etmeliyiz.


INTRODUCTION: The current climate of increasing demands of service users together with the reduction in staffing levels and funding poses additional challenges on the national health care systems, given that they are public and social resources. The increased cost of hospital admissions together with the increased demands in nursing care the last decade have increased the interest of the scientific community.AIM: This study attempted to explore the national nursing guidelines/treatment protocols in relation to the cost of care and the quality of care that is delivered.METHODOLOGY: A review of the literature was completed. The search items included the following terms: estimated cost of admission,

Maria Matam Christina Marina Merkouri

KANITA DAYALI HEMŞIRELIK UYGULAMALARININ SAĞLIK SISTEMINDE MALIYETIN KORUNMASI ÜZERINE ETKILERI

IMPACT OF EVIDENCE-BASED NURSING IMPLEMENTATION ON THE CONSERVATION OF COST IN THE HEALTH SYSTEM

GİRİŞ: Hizmet kullanıcılarının artan talepleri-nin şartları ile birlikte istihdamdaki seviye ve finansmanın kamu ve sosyal kaynaklar olmaları koşuluyla azalması, ulusal sağlık hizmetleri siste-minde ek zorluklar yaşatmaktadır. Hastane yatış maliyetlerinin, hemşirelik bakımında taleplerin artması ile birlikte son on yılda bilim dünyasının ilgisini arttırmıştır.HEDEF: Bu çalışma, ulusal hemşirelik yönlendi-rici esasları/ tedavi protokollerini, bakım maliyeti ve verilen bakımın kalitesine ilişkin olarak araş-tırmaya çalışmıştır.METODOLOJİ: Literatürün gözden geçirilmesi tamamlandı. Arama ögelerini takip eden terim-leri kapsadı; tahmini giriş ücreti, Yoğun Bakım

Greece / YunanistanAlexander Technological Institute of Thessaloniki/ Selanik Alexander Teknoloji Enstitüsü

nursing protocols in the Intensive Care Unit, evidenced-based nursing, the methodology of developing clinical guidelines. The databases included Google Scholar, PubMed Springer, ScienceDirect, Scopus. Inclusion criteria involved articles written in English and Greek language, methodology and the publication date of each study. Articles without information on the cost of care and non ICU sample were excluded. Only studies published from 2000 onwards were included in this review. CONCLUSION: In conclusion, the clinical guidelines and treatment protocols contribute to the better management of the cost of care as well as the quality of the services that have been delivered.

Ünitesindeki hemşirelik protokolleri, kanıta da-yalı hemşirelik, gelişen klinik kılavuzlarının me-todolojisi, Veritabanları Google Scholar, PubMed Springer, ScienceDirect, Scopus’u kapsıyor. Dahil edilme kriterleri, Ingilizce ve Yunanca yazılmış makaleleri, metodoloji ve her bir çalışmanın yayınlanma tarihini içermiştir. Bakım maliyeti hakkında bilgi içermeyen makaleler ve YBÜ dışı örnek hariç tutulmuştur. Sadece 2000 yılından itibaren yayınlanan çalışmalar bu incelemeye dahil edildi. SONUÇ: Sonuç olarak, klinik kılavuzları ve tedavi protokolleri, sunulan hizmetlerin kalitesinin yanı sıra maliyetinin daha iyi yönetilmesine karkıda bulunur.


The research focus is to examine the knowledge and viewpoints of the students of the health care department on the risk factors for the development of cardiovascular diseases and on that basis of which to assess the level of their competences.RESPONDENTS AND METHODS: A prospective study was conducted among students of the School of Medicine in the Zenica, Health Care Department in June 2018. The study included 45 students, a random sample method. For this survey, a questionnaire form was designed to carry out this study. The following parameters were observed: gender, age, year of study and knowledge and attitudes about the risk factors for the development of cardiovascular diseases. The data obtained were classified into categories

Amina Ibrakovic Amar Ljevakovic Adi Hadzic Dr. Öğr. Üyesi Adnan MujezinovicAsst. Prof. Adnan Mujezinovic

ÖĞRENCILERIN KARDIYOVASKÜLER HASTALIKLAR VE RISK FAKTÖRLERI HAKKINDAKI BILGI VE GÖRÜŞLERI

KNOWLEDGE AND PERSONAL VIEW OF STUDENTS ABOUT RISK FACTORS FOR CARDIOVASCULAR DISEASES

Araştırma sağlık bölümünde okuyan öğrencilerin kardiyovasküler hastalıkların risk faktörleri hak-kında bilgi ve bakış açılarını incelemeye ve yeter-liliklerini ölçmeye odaklanır.YÖNTEM: Prospektif araştırma Zenica Tıp Fakül-tesi öğrencileri arasında Haziran 2018’de yapıldı. Araştırmaya 45 öğrenci randomizasyon yönte-miyle dahil edildi. Araştırmayı yürütmek için soru formu hazırlandı. Gözlenen parametreler: cinsi-yet, yaş, sınıf yılı, kardiyovasküler hastalıkların risk faktörleri hakkında bilgi ve tavırlarıdır. Top-lanılan veriler kategorilere ayrıldı ve aralarındaki ilişki X2 testi kullanılarak incelendi. BULGULAR: Araştırmaya dahil olan hemşireler-de kadınlar çoğunluktaydı, 40 kişi kadındı (89%) ve sadece 5 kişi erkekti (11%). Yetkinlik tanımla-maları için cevaplanan sorular istatistiksel olarak

Bosnia and Herzegovina / Bosna HersekUniversity of Zenica/ Zenica Üniversitesi

and the correlations between them were examined using the X2 test.RESULTS: In the sexual structure of nurses involved in the research, female were dominated, they were 40 of them (89%), while they were just 5 males (11%). In the answers to the question on the definition of competences, the difference was not statistically significant (p˂0.05). Majority of students (80%) were attended a practical example of risk assessment for the development of cardiovascular diseases, 91% of respondents know that CVD is the first cause of mortality in the world, 42% of them can name all forms of cardiovascular disease (CVD), confirmed statistical significance (p>0,05). More than 73% of students know the variable risk factors for the occurrence of CVD (p>0.05). CONCLUSIONS: Students of the Health Care Department have a certain level of competence in assessing the risk factors for the development of cardiovascular diseases (CVD), especially students of the higher years of studies. Most of them know how to assess risk factors and know the reference values of the findings (high level of cholesterol; HDL, LDL, BMI, blood glucose). A smaller number of students know the limit values of hypertension according to new guidelines. Students have a satisfactory level of knowledge about changing risk factors and the vast majority of them have, on a practical example, assessed risk factors during practical lessons.

Keywords: risk factors, cardiovascular diseases, nursing students, viewpoint.

anlamlı değildi (p<0.05). Öğrencilerin çoğu (80%) kardiyovasküler hastalıkların risk değerlendir-mesi için pratik bir örneğe katıldı, cevaplayanla-rın 91%’i kardiyovasküler hastalıkların dünyadaki mortalite nedenleri arasında birinci sırada oldu-ğunu biliyordu, 42%’si kardiyovasküler hastalık çeşitlerini söyleyebiliyordu ve istatistiksel ola-rak anlamlılığı doğrulandı (p>0.05). Öğrencilerin %73’ünden fazlası kardiyovasküler hastalıkların çeşitli risk faktörlerini biliyordu. (p>0.05) SONUÇLAR: Sağlık bölümü öğrencileri, özellikle ileri sınıflarda okuyan öğrenciler, kardiyovaskü-ler hastalıkların risk faktörlerini değerlenirme-de belirli bir yetkinlik düzeyine sahipler. Çoğu risk faktörlerini değerlendirmeyi ve bulguların (kolesterol, HDL, LDL, VKI, kan şekeri) referans değerlerini bilmektedir. Az sayıda öğrenci yeni kılavuzlara göre hipertansiyonun sınır değerleri-ni bilmektedir. Öğrenciler değişen risk faktörleri açısından tatmin edici düzeyde bilgi sahibidir ve çoğu derslerde risk faktörlerini değerlendirme pratikleri yapmıştır.

Anahtar kelimeler: risk faktörleri, kardiyovasküler hastalıklar, hemşirelik öğrencileri, bakış açısı


SUMMARY: Burns is one of the most common types of injuries. Burns is the trauma of the skin or other tissue caused mainly by the high temperatures, radiation, radioactivity, electricity, friction or contact with chemicals. Not only does the patient’s health suffer, but also the external appearance on which the mood of man directly depends, the sense of autonomy and his psychological comfort. Treatment of burns and their consequences is a severe physical and moral test for most patients, whether sunbathing, thermal or chemical burning. The importance of the aesthetic component of the treatment is that it determines the quality of the patient’s future life.The aim of our work is to study modern laborantal and instrumental methods for the

Osman Bekir Nail Yulia Chusova Anastasya Tsikhanava Doç. Dr. Mariana Nikolova DimitrovaAssoc. Prof Mariana Nikolova Dimitrova

YANIK HASTALARINDA HEMŞIRELIĞIN YENI YÖNLERINEW ASPECTS OF NURSING IN PATIENTS WITH BURNS

ÖZET: Yanıklar en sık görülen yaralanma tiplerin-den biridir. Yanıklar, cildin veya diğer yüksek do-kuların, radyasyonun, radyoaktivitenin, elektrik, sürtünmenin veya kimyasallarla temasın neden olduğu travmadır. Sadece hastanın sağlığı değil, aynı zamanda insanın ruh halinin doğrudan bağlı olduğu dış görünüş, özerklik duygusu ve psikolo-jik rahatlığı. Yanıkların tedavisi ve sonuçları, gü-neşlenmek, termal veya kimyasal yanma olsun, çoğu hasta için ciddi bir fiziksel ve ahlaki testtir. Tedavinin estetik bileşeninin önemi hastanın ge-lecekteki yaşam kalitesini belirlemesidir. Çalışmamızın amacı, yanıkların tanı ve tedavisi için modern laborant ve enstrümantal yöntemle-ri incelemektir. Yanık hastalarının bakımı, tedavi-

Bulgaria / BulgaristanMedical University of Varna / Varna Tıp Üniversitesi

diagnosis and treatment of burns. Determining the current functional duties of the nurse for the care, treatment, prevention, and rehabilitation of patients with burns. And to show what methods of burn treatment are used in other countries.MATERIALS AND METHODS: On the example of modern research conducted, on the positive results of patients in such countries as Japan (food grade film and vaseline), Russia and Belarus (bandages with nanofibers), Poland (hydrogel dressing: AQUA-GEL) Brazil (skin of Tilapia fish), we compiled our work. The patients mentioned in these studies were from different ethnic races, nationalities, age, and gender. Regardless of the degree of burn, this work summarizes mainly the positive aspects of innovative methods.RESULTS: The analysis showed that the quality of nursing care depends on the strict application of modern medical technologies. Continuous training of nurses for the therapeutic functions of modern dressings is necessary. Today, a number of hydro-active dressings are available for treatment and covering the full range of therapeutic requirements. During wound healing and closing of the skin defect, the bandage performs the important functions:-protection against mechanical impact and external contamination-protects against secondary infections-protects against the drying and loss of bodily fluids-accelerating the formation of granulation tissue. The frequency of changing the bandage depends on the condition of the wound and the specific characteristics of the bandage. Provides enteral and parenteral nutrition. Organization and participation in haemotransfusion. Important is to assists a doctor in wound processing and changing of the dressing.

Keywords: burns, nursing, treatment, prophylactics, nanofibers.

si, önlenmesi ve rehabilitasyonu için hemşirenin mevcut fonksiyonel görevlerinin belirlenmesi. Ve diğer ülkelerde hangi yanık tedavi yöntemlerinin kullanıldığını göstermek. MALZEMELER VE YÖNTEMLERİ: Modern araş-tırma örneğinde, Japonya (gıda sınıfı filmi ve vazelin), Rusya ve Belarus (nano lifli bandajlar), Polonya (hidrojel pansuman: AQUA-GEL) Bre-zilya gibi ülkelerdeki hastaların olumlu sonuçları üzerinde yapılan araştırmalar üzerine (Tilapia balığının derisi) çalışmalarımızı derledik. Bu çalış-malarda belirtilen hastalar farklı etnik ırklardan, milletlerden, yaş ve cinsiyettendi. Yanma derecesi ne olursa olsun, bu çalışma temel olarak yenilikçi yöntemlerin olumlu yönlerini özetlemektedir. BULGULAR: Analiz, hemşirelik bakımının ka-litesinin, modern tıp teknolojilerinin sıkı uygu-lanmasına bağlı olduğunu göstermiştir. Modern pansumanların tedavi edici fonksiyonları için hemşirelerin sürekli eğitimi gereklidir. Günü-müzde, tedavi için ve tüm terapötik gereklilikleri kapsayan çeşitli hidro-aktif sargılar mevcuttur. Yara iyileşmesi ve cilt defektinin kapanması sıra-sında, bandaj önemli işlevleri yerine getirir: -Mekanik darbelere ve dış kirlenmeye karşı ko-ruma -Ikincil enfeksiyonlara karşı koruma Kurutma ve vücut sıvılarının kaybına karşı koruma sağlar- Granülasyon dokusu oluşumunu hızlandırmak. Bandajı değiştirme sıklığı yaranın durumuna ve bandajın kendine has özelliklerine bağlıdır. Enteral ve parenteral beslenme sağlar. Hemotransfüzyona organizasyon ve katılım. Önemli olan doktora yara dikmede ve sargının değiştirilmesinde yardımcı olmaktır.

Anahtar Sözcükler: yanıklar, hemşirelik, tedavi, profi-laktik, nano lifler.


INTRODUCTION: Practice-based on evidence in medicine means conducting clinical research in order to enable proper treatment and care of patients, to determine the safety and efficacy of drugs, then to apply the appropriate preventive measures, to determine the choice of a proper diagnostic procedure, and one of the most important goals of this research is to achieve the best outcome of the patient.METHODOLOGY: The purpose of this research is to confirm the importance of how the care is done in these patients and how much it is necessary, how important is its role in providing meaningful information to the patient and his family, their communication with them and cooperation with colleagues. How important is her recognition of the early signs of increased intracranial pressure

Mario Talimdjioski Daniela Kolevska

HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMALAR, MERKEZI SINIR SISTEMI TÜMÖÜ OLAN HASTALARDA HEMŞIRELIK

BAKIMI

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING, NURSING CARE IN PATIENTS WITH CNS TUMORS

GİRİŞ: Tıpta kanıta dayalı uygulama;hastaların uygun tedavi ve bakımını sağlamak, ilaçların gü-venliğini ve etkinliğini belirlemek, uygun önleyici tedbirleri sağlamak, uygun bir teşhis prosedürü-nün seçimini belirlemek için klinik araştırma yap-mak anlamına gelir ve bu araştırmanın en önemli amaçlarından biri hastanın en iyi sonucunu elde etmektir.METODOLOJİ: Bu araştırmanın amacı,bu hasta-larda bakımın nasıl yapıldığını ve ne kadar gerekli olduğunun, hastaya ve ailesine anlamlı bilgi sağ-lamadaki rolünün,onlarla iletişiminin ve meslek-taşlar ile işbirliğinin ne kadar önemli olduğunu doğrulamaktır.Kafa içi basınç artışının erken be-lirtilerini tanıması ve onları tanımanın amacının

Macedonia / MakedonyaSt. Clement of Ohrid University of Bitola/ Bitola St. Clement Ohrid Üniversitesi

and what is the purpose of recognizing them? Also, how important is the observation of vital functions, the implementation of therapy and timely informing the physician about the health condition of the patient.RESULTS: The results of the study showed that proper nursing care and recognizing early signs might prevent further complications. The results also showed that health care in these patients should be performed in the bed according to the rules for care of a passive patient. Communication will be most effective if a nurse demonstrates warmth, empathy, sincere care for the patient, and has no relation to judgment. There is a series of recommendations for giving meaningful information or bad news that the nurse should practice. It is very important for the nurse to recognize the early signs of increased intracranial pressure such as confusion, changes in consciousness, ptosis, “lazy” reactions of pupils, reduced vision, diplopia, etc. in order to prevent or mitigate the late signs of increased intracranial pressure. In this category of patients, it is also important to observe vital functions intensively (pulse, breathing, temperature, blood pressure, electrocardiogram). It is necessary to carry out the therapy properly and to inform the doctor about the changes in the health condition of the patient in a timely manner.CONCLUSION: Medical staff should be constantly improving their knowledge in a practical and theoretical sense in accordance with the latest world criteria and standards in order to successful treatments and better patient outcomes. Long-term goals are not only to reduce morbidity and mortality, but also to improve quality of life and reduce costs and burden on health systems.

ne kadar önemli olduğunu ayrıca, hayati fonk-siyonların gözlenmesi,tedavinin uygulanması ve hekimin hastanın sağlık durumu hakkında za-manında bilgilendirilmesinin de önemli olduğunu vurgulamaktır.TARTIŞMA-BULGULAR: Bu hastalarda sağlık bakımı,pasif bir hastanın bakımı için kurallara uygun olarak yatakta yapılmalıdır. Eğer bir hem-şire hastaya sıcak,samimi ve empati kurarak yargılamaksızın hastaya bakım gösterirse iletişim çok daha etkili olacaktır. Bir hemşirenin hastanın intrakranial basıncının arttığını gösteren;bilinç kaybı,bilinçteki değişiklikler,ptosis,pupillerin ref-lekslerinin yavaş olması,görmede bulanıklık,çift görme gibi belirtileri tanıması geç dönemde oluşabilecek olayları engellemek için çok önem-lidir.Bu hasta kategorisinde, hayati fonksiyonları yoğun şekilde gözlemlemek de önemlidir(nabız, solunum, sıcaklık, kan basıncı, elektrokardiyog-ram).Tedavinin uygun şekilde yapılması ve dok-tora hastanın sağlık durumundaki değişiklikler hakkında zamanında bilgi vermesi gerekir.SONUÇ: Sağlık personeli, başarılı tedaviler ve daha iyi hasta sonuçları için en son dünya kri-terlerine ve standartlarına uygun olarak bilgile-rini pratik ve teorik anlamda geliştirmelidir.Uzun vadeli hedefler yalnızca morbidite ve mortaliteyi azaltmak değil, aynı zamanda yaşam kalitesini iyileştirmek ve sağlık sistemlerinde maliyetleri ve yükü azaltmaktır.


INTRODUCTION: The international interest in the implementation of evidence-based nursing (EBN) as a means of improving quality of care continues. Yet, despite the emphasis given during the last few years on the quality of health care providers there are still many nurses who fail to understand that evidence-based nursing should be a clinical priority and hence, ensure its implementation.AIM: To explore the various factors and difficulties that hinder the implementation of evidence-based nursing in contemporary health care services. METHODS: For this paper’s needs a systematic literature search was undertaken in databases and websites such as Pubmed, magnet.gr, medscoupe.com, ebnbmg.com, and nursingword.

Fani Beltsou Marianthi Balafa

HEMŞIRELIKTE KANITA DAYALI UYGULAMA PRATIĞINDEKI ENGELLER

OBSTACLES IN THE IMPLEMENTATION OF EVIDENCE-BASED PRACTICE IN NURSING

GİRİŞ: Tedavinin kalitesini arttırmanın bir yönte-mi olarak “Evidence Based Nursing” (EBN) uygu-lanmasına olan uluslararası ilgi sürmektedir. Bu-nunla birlikte, son birkaç yıldır sağlık hizmeti sun-manın kalitesine verilen öneme rağmen, Kanıta Dayalı Hemşirelik klinik bir öncelik olması gerek-tiğini ve dolayısıyla, bu uygulanmanın sağlanması gerektiğini anlamayan birçok hemşire vardır.AMAÇ: Çağdaş sağlık hizmetlerinde Kanıta Dayalı Hemşirelik uygulanmasını engelleyen çeşitli fak-tör ve zorlukları araştırmak.METOD: Bu yazının hazırlanması için gerekli olan veri tabanlarında ve aşağıdaki gösterilen web sitelerinde sistematik bir literatür taraması ya-pılmıştır: Pubmed, mednet.gr, medscoupe.com, ebnbmg.com ve nursingword.org, son 10 yıl içe-

Greece / YunanistanAlexander Technological Institute of Thessaloniki / Selanik Alexander Teknoloji Enstitüsü

org within the last 10 years, using combinations of the following Key-words: research, health care provision, healthcare professionals, theory, practice, implementation, evidence-based practice.RESULTS: After an extensive and critical background search, 15 studies were deemed as most relevant for this paper’s aim. These came mainly from the USA, Ireland, Australia and Greece. In these cases, it was found that although health care professionals are aware of the term, EBN, it’s implementation failed in many cases in practice due to the following factors (in descending order of importance): lack of time due to heavy workload, fear of change and resistance to evolution in the health sector, understaffed and poorly organized health care facilities, contradictory factors (e.g. conflicting evidence) and lack of suitable infrastructure. CONCLUSIONS: In conclusion, although nursing research has improved dramatically during the past decades, we should still strive to continue supporting health care professionals in their clinical roles. Although there is still a gap between recent knowledge and its implementation, the nursing profession needs to embrace EBN despite adverse working conditions as we owe this to our patients, our profession and ourselves!

risinde aşağıdaki anahtar sözcükler kullanarak: araştırma, sağlık hizmeti sunumu, sağlık çalı-şanları, teori, uygulama, uygulama, kanıta dayalı uygulama (evidence based practice).BULGULAR: Kapsamlı ve eleştirel bir arka plan araştırmasından sonra, bu araştırmanın amacına en fazla uyum göstren 15 çalışma yapılmıştır.Bu çalışmaların sonuçlarına göre, sağlık çalışan-larının EBN terimini bilmelerine rağmen, uygu-lamada aşağıdaki faktörler nedeniyle başarısız oldukları tespit edilmiştir (azalan önem sırasına göre): ağır iş yükü nedeniyle ortaya çıkan zaman eksikliği, sağlık sektöründe meydana gelen deği-şim ve evrime karşı korku ve direnç, yetersiz ve iyi organize edilmemiş sağlık tesisleri, birbiri ile tutarsız faktörler (örneğin: birbiri ile tutarsız ka-nıtlar) ve uygun altyapı eksikliği.SONUÇLAR: Sonuç olarak, hemşirelik mesleğine yönelik araştırmalar son on yılda önemli ölçüde ilerlemiş olmasına rağmen, sağlık çalışanlarının klinik rollerini desteklemeye devam etmek için çaba sarf etmeye devam etmeliyiz. Her ne kadar günümüzde var olan en son bilgi ve pratik arasında hala bir boşluk olsa da, hemşirelik mesleği, olumsuz çalışma koşullarına rağmen, hastalarımıza, mesleğimize ve kendimize olan ödevimiz gereği, EBN’yi benimsemelidir.


Research on learning suggests that students approach their learning in the deep, strategic or surface manner (Scouller,1998; Kreber 2000; Bryne, M.et al 2002; Snelgroove 2004; Dix G. 2004). Students’ approaches to learning have an important impact on their academic success and performance. It was reported that students employing the deep approach were found to be more motivated and achieved better results. They were able to apply theoretical knowledge to practice and presumably make better clinical decisions as nurses; while those employing the surface approach merely focused on recall and reproduction of facts, and were not capable of relating theory to practice.At present, how students approach their learning and what predicts deep learning is not well understood or clearly established in nurse

Ashah Manghanmal

MALEZYA’DA LISANS DÜZEYI HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ ETKILI ÖĞRENME FAKTÖRLERI

PREDICTORS OF DEEP LEARNING IN UNDERGRADUATE NURSING STUDENTS IN MALAYSIA

Öğrenme araştırması, öğrencilerin öğrenmeleri-ne derin, stratejik veya yüzeysel bir şekilde yak-laşmalarını önermektedir (Scouller, 1998; Kreber 2000; Bryne, M.et al 2002; Snelgroove 2004; Dix G. 2004). Öğrencilerin öğrenme yaklaşımları akademik başarıları ve performansları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Derin yaklaşımı kulla-nan öğrencilerin daha fazla motive oldukları ve daha iyi sonuçlar elde ettikleri bildirildi. Teorik bil-gileri pratik yapmak için kullanabildiler ve muh-temelen hemşire olarak daha iyi klinik kararlar aldılar; yüzey yaklaşımı kullananlar ise sadece gerçeklerin hatırlanması ve çoğaltılmasına odak-lanmış ve teoriyi pratiğe bağlayamamışlardır.Malezya’da yapılan hemşirelik eğitimi araştırma-larında öğrencilerin kişisel öğrenimlere ve etkili öğrenime yaklaşımları anlaşılamamıştır.

Malaysia / MalezyaMahsa Unıversity / Mahsa Üniversitesi

education research in Malaysia. To address this gap, this study aims to identify approaches to learning of undergraduate nursing students in Malaysia and investigate what are the predictors of deep learning for these students.The theoretical framework for this study is based on Approaches to Learning theory promulgated by Marton and Saljo in 1976 which was subsequently updated and expanded by Entwistle in 2000; and Biggs (1999) constructive alignment theory.Using a quantitative survey design, a random sample of 150 undergraduate student nurses, from each year of training were selected. The instrument included demographic questions designed by the researcher and the validated Approaches to Study Inventory by Entwhistle, et al 2000 using the Likert scale response format. Other items included attitude towards nursing, preferred teaching-learning styles and experiences. The descriptive and correlational/predictive analysis was done using SPSS version 21. Each student’s learning approach was identified. ANOVA and pos hoc tests were used to compare the difference in approaches of the 3 groups. Pearsons’ correlation was used to examine the relationship between students learning approaches and achievement. The relationship between deep learning and various predictors were examined using regression analysis. Findings revealed that only 24% of first-year students adopted the deep approach, 54% of second-year students and 64 % of students in the third year adopted the deep approach. There was a significant relationship between deep learning approach and certain predictor variables like academic level, attitude towards nursing and teaching and learning experiences. In conclusion, awareness of students approaches to learning and what predicts deep learning is important for curriculum planners and nurse educators. Faculty needs to apply appropriate strategies and plan activities that foster deep learning to enhance the quality of students learning and improve academic outcomes.

Bu çalışma bu boşluğu ele almak içim Malez-ya’daki lisans hemşireliği öğrencilerinin öğren-mesine yönelik yaklaşımları belirlemeyi ve bu öğrenciler için derin öğrenmenin öngörücülerini neler olduğunu araştırmayı amaçlamaktadır.Bu çalışmanın teorik çerçevesi, 1976’da Marton ve Saljo tarafından yayımlanan ve daha sonra 2000 yılında Entwistle tarafından genişletilen ve Öğrenme Yaklaşımlarına ve Biggs (1999) yapıcı uyum teorisine dayanmaktadır.Nicel bir anket tasarımı kullanılarak, her eğitim yılı için rastgele 150 lisans öğrencisi hemşire se-çildi. Bu araç, araştırmacı tarafından tasarlanan demografik soruları ve Likert ölçeği yanıt forma-tını kullanarak Entwhistle tarafından Stok En-vanterine Doğrulanmış Yaklaşımları içeriyordu. Diğer maddeler hemşirelik tutumunu, tercih edi-len öğretim öğrenme stillerini ve deneyimlerini içermektedir.Tanımlayıcı ve korelasyonel / öngörücü analiz SPSS sürüm 21 kullanılarak yapıldı. Her öğren-cinin öğrenme yaklaşımı belirlendi. Üç grubun yaklaşımlarındaki farklılığın karşılaştırılmasında ANOVA ve pos hoc testleri kullanılmıştır. Öğren-cilerin öğrenme yaklaşımları ile başarı arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearsons korelasyonu kul-lanılmıştır. Derin öğrenme ile çeşitli yordayıcılar arasındaki ilişki regresyon analizi kullanılarak incelenmiştir.Bulgular, birinci sınıf öğrencilerinin sadece% 24’ünün derin yaklaşımı, ikinci sınıf öğrencileri-nin% 54’ünün ve üçüncü sınıftaki öğrencilerin% 64’ünün bu yaklaşımı benimsediğini ortaya koy-du. Derin öğrenme yaklaşımı ile akademik seviye, hemşirelik tutumu ve öğretme ve öğrenme de-neyimleri gibi belirli yordayıcı değişkenler arasın-da anlamlı bir ilişki vardı.Sonuç olarak, öğrencilerin bilinçlendirilmesi öğ-renmeye yaklaşır ve derin öğrenmeyi öngören şey müfredat planlamacıları ve hemşire eğitim-cileri için önemlidir. Fakülte uygun stratejileri uygulamak ve öğrencilerin öğrenim kalitesini artırmak ve akademik sonuçları iyileştirmek için derin öğrenmeyi teşvik eden etkinlikler planla-mak zorundadır.


INTRODUCTION: The Medical Simulation Center reflects the hospital and outpatient conditions for the education of Nursing students as close as possible to their professional work. Center equipment, both simulators and virtual techniques (simulating patients, their organs and processes) and equipment and materials are the same as used in the implementation of medical procedures. On the one hand, it allows improving technical skills, interpersonal, procedures, work in stressful conditions. On the other hand, to ensure patient safety. Each student is also taught

Piotr Majkowski Marzena Kikolska Martyna Kwiatkowska Mariola Głowacka

TIBBI SIMULASYON MERKEZINDE HEMŞIRELIK ÖĞRENCILERININ SAĞLIK HIZMETI VERMEK ÜZERE

HAZIRLANMASI

PREPARATION STUDENTS OF NURSING IN THE MEDICAL SIMULATION CENTER FOR DOCUMENTING HEALTH PROVISIONS IN THE CONDITIONS OF MEDICINALS

GİRİŞ: Tıbbi Simülasyon Merkezi, Hemşirelik öğrencilerinin mesleki çalışmalarına mümkün olduğunca yakın olması için hastane ve ayakta tedavi koşullarını yansıtmaktadır. Merkezi dona-nım, hem simülatörler hem de sanal teknikler (hastaları, organlarını ve süreçlerini simüle eder) ve ekipman ve materyaller, tıbbi prosedürlerin uygulanmasında kullanılanlarla aynıdır. Bir yan-dan stresli koşullarda teknik beceriler, kişilerara-sı, prosedürler, çalışma geliştirmek için izin verir. Öte yandan, hasta güvenliğini sağlamak için. Her öğrenciye ayrıca, tanı ve hemşirelik girişimlerini


to conduct e-documentation using ICNP® catalogs, which unifies diagnosis and nursing interventions. Simulators have bracelets with barcodes similarly to patients in a hospital.THE AIM: The aim of our work is to show how students are trained in nursing at the Medical Simulation Center to document health services in the conditions of medical entities and demonstrate that medical documentation is an indispensable element of the work of every nurse and nurse.MATERIAL AND METHODS OF RESEARCHThe research method used in this work was to analyze the student education process at the Medical Simulation Center.RESULTS: Students achieving procedures in the employees of the Medical Simulation Center. After completing them, Students are documenting all their actions in e-documentation with using the mobile station.CONCLUSIONS1. Keeping documentation in simulated conditions are preparing students of nursing to lead it more quickly at their future job. It helps to save time for doing documentation and it gives more time to take care of their patients.2. E-documentation supplements the tools of recording and monitoring skills and practical independence acquired by students of nursing.

birleştiren ICNP® kataloglarını kullanarak e-do-kümantasyon yürütmesi de öğretilir. Simülatör-lerin, hastanedeki hastalara benzer şekilde bar-kodlu bilezikleri vardır. HEDEF: Çalışmamızın amacı, öğrencilerin Tıbbi Simülasyon Merkezi’ndeki hemşirelikte nasıl tıb-bi eğitim almış olduklarını ve sağlık kurumlarını şartlarında sağlık hizmetlerini belgelendirmek ve tıbbi belgelerin her hemşire ve hemşirenin çalışmasının vazgeçilmez bir unsuru olduğunu göstermektir.MATERYAL VE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİBu çalışmada kullanılan araştırma yöntemi Tıbbi Simülasyon Merkezi’nde öğrenci eğitim sürecini analiz etmektir. SONUÇLAR: Tıbbi Simülasyon Merkezi çalışan-larında prosedürler gerçekleştiren öğrenciler. Onları tamamladıktan sonra, öğrenciler mobil istasyonlarını kullanarak e-belgelerindeki tüm eylemlerini belgeliyorlar. 1. Dokümantasyonu simüle edilmiş koşullarda tutmak, hemşirelik öğrencilerini gelecekteki işle-rinde daha hızlı yönlendirmeleri için hazırlamak-tadır. Belgelendirme yapmak için zaman kazan-manıza yardımcı olur ve hastalarına bakmak için daha fazla zaman verir.2. E-dokümantasyon, kayıt ve izleme becerileri ve hemşirelik öğrencileri tarafından edinilen pra-tik bağımsızlık araçlarını destekler.


SUMMARY: Palliative care aims to achieve the best possible quality of life for patients and their families by focusing on reducing and preventing suffering. Palliative medicine uses a multidisciplinary approach, which allows palliative care teams to meet the patient’s needs. Nurses play a key role in the use of palliative care, by possessing the necessary competencies and professional skills. Cardiovascular diseases are the leading cause of mortality and disability worldwide. The data shows that in Bulgaria every 2 out of 3 people die from cardiovascular diseases.GOAL: The aim of this report is to highlight the importance of palliative care in patients with cardiovascular diseases and the role of the nurse in improving the quality of life.

Joana Konstantinova Ilieva Vyara Peycheva Ilieva Yanita Petkova Georgieva

KARDIYOVASKÜLER HASTALIKLARI OLAN HASTALARDA PALYATIF BAKIMIN ÖNEMI VE HEMŞIRENIN ANAHTAR ROLÜ

SIGNIFICANCE OF PALLIATIVE CARE IN PATIENTS WITH CARDIOVASCULAR DISEASES AND THE KEY ROLE OF THE

NURSE

ÖZET: Palyatif bakım acı çekmeyi önlemek ve azaltmaya odaklanarak hastalar ve aileleri için en iyi yaşam kalitesine erişmeyi amaçlamaktadır. Palyatif tıp multidisipliner yaklaşım kullanır ve bu yaklaşım palyatif bakım yapanların hastanın ih-tiyaçlarını karşılamasını sağlar. Hemşireler sahip oldukları becerileri ve donanımları ile palyatif ba-kımda anahtar rol oynarlar. Kardiyovasküler has-talıklar mortalite ve morbidite açısından dünyada önde gelen nedenler arasındadır. Verilere göre Bulgaristan’da her 3 insandan 2si kardiyovaskü-ler hastalıklar nedeniyle ölmektedir. AMAÇ: Bu raporun amacı kardiyovasküler has-talığı olan hastaların hayat kalitesini artırmak için palyatif bakımın önemini ve bunda hemşirenin anahtar rolünün önemini vurgalamaktır.Araç ve yöntem: Kardiyovasküler hastalığı olan

Bulgaria / BUlgaristanMedical University of Varna / Varna Tıp Üniversitesi

Material and methods: A documentary method has been used to identify the need for palliative care in patients with cardiovascular disease. A study has been conducted based on the WHO database, regarding the access to palliative care, as well as a prognosis on cardiovascular-related mortality for the period of 2015-2030.RESULTS AND DISCUSSION: Palliative care places emphasis on relieving pain and other symptoms, integrating the mental, spiritual and social aspects of care. The results of the analyses show that approximately 40 million people each year need palliative care, only 14% receive them, and 83% of the world’s population has no access to painkillers. Of these 40 million, 39% have cardiovascular diseases. In Bulgaria, more than 62-65% of mortality is cardiovascular-related and cancers. A significant portion of these patients needs palliative care. The nurse has a place in this process when monitoring the patient’s condition, including assessing the pain and other symptoms.CONCLUSIONS: The global need for palliative care will continue to grow as a result of the increase in non-infectious diseases and the aging population. Early palliative care reduces the risk of complications and the need for frequent hospitalizations. It is necessary to overcome a number of barriers to not only administer palliative care in the provided health facilities but also in the patient’s home in order to improve the quality of life of those in need.

Key words: palliative care, cardiovascular diseases, patients, nurses

hastaların palyatif bakım ihtiyacını belirlemek için dökümente edilmiş bir yöntem kullanıldı. Paltayif bakıma erişim ve kardiyovasküler hasta-lıklarla ilgili mortalitenin 2015-2030 yılları arasın-daki prognozu ile ilgili çalışma WHO veritabanına dayanarak yürütüldü. SONUÇLAR VE TARTIŞMA: Palyatif bakım acıyı ve öteki semptomları dindirmek, mental, ruh-sal ve sosyal açılardan bakım üzerine vurgu yapmaktadır. Analizlerin sonucuna göre her yıl yaklaşık 40 milyon kişi palyatif bakım ihtiyacı duyuyor, sadece %14ü bakım alabiliyor ve dün-yanın %83ünün ağrı kesicilere erişimi yok. Bu 40 milyonun %39unun kardiyovasküler hastalığı var. Bulgaristan’da mortalitenin %65ten fazlası kardiyovasküler hastalıklar ve kanserlerden kay-naklanıyor. Bu hastaların büyük bir kısmı palyatif bakıma ihtiyaç duyuyor. Bu süreçte hastanın du-rumunu monitörize etme, ağrıyı ve öteki semp-tomları değerlendirmede hemşirenin rolu vardır. SONUÇ: Dünyada palyatif bakım ihtiyacı artan enfeksiyöz olmayan hastalıklar ve yaşlanan top-lum nedeniyle artmaya devam edecektir. Erken palyatif bakım komplikasyon riskini ve hastaneye yatış sıklığını azaltır. Ihtiyacı olanların yaşam ka-litesini artırmak amacıyla sadece sağlık kuruluş-ları tarafından palyatif bakımın uygulanması için değil, aynı zamanda hastanın evinde de uygulan-ması için birtakım engellerin aşılması gerekmek-tedir.

Anahtar kelimeler: palyatif bakım, kardiyovasküler hastalıklar, hastalar, hemşireler


Pain is a condition that is more than a single sensation caused by a particular stimulus, pain is subjective and very individual. Pain arises when tissue is damaged and causes the individual to react to relieve the pain. Pain can cause a mixture of physical, emotional, and behavioral reactions. Stimulus producing pain sends impulses through peripheral nerve fibers. Pain fibers enter the spinal cord and interweave one of several nerve routes and eventually reach the gray mass in the spinal cord.

Rita Sari

SARI ZENCEFIL (ZINGIBER OFFICINALE) ILE YAPILAN KOMPRESYON TEDAVISININ,LAMPUNG,ENDONEZYADA GUT ARTRITLI YAŞLILARDA AĞRI ŞIDDETININ AZALTILMASINDAKI

ETKISI

THE EFFECT OF COMPRESSIVE THERAPY WITH GINGER YELLOW (ZINGIBER OFFICINALE) ON THE REDUCTION OF INTENSITY OF PAIN IN ELDERLY WITH GOUT ARTHRITIS IN

LAMPUNG, INDONESIA

Ağrı, belirli bir uyaranın neden olduğu tek bir sansasyondan daha fazlası olan bir durumdur, ağrı subjektif ve çok bireyseldir. Ağrı doku zarar gördüğünde ortaya çıkar ve bireyin ağrıyı hafif-letmek için reaksiyona girmesine neden olur. Ağrı, fiziksel, duygusal ve davranışsal reaksiyon-ların bir karışımına neden olabilir. Uyaran üre-ten ağrı, periferik sinir lifleri vasıtasıyla darbeler gönderir. Ağrı lifleri, omuriliğe girer ve birkaç sinir yolundan birine girer ve sonunda omurilikteki gri

Indonesia / EndonazyaMahsa University / Mahsa Üniversitesi

There are several ways of therapy in pain relief, one of them is non-pharmacological therapy. Non-pharmacological therapy can be done in various ways, one of them is the treatment of compresses with grated yellow ginger (Zingiber officinale). The aim of this study was to determine the effect of compresses with grated yellow ginger (Zingiber officinale) on decreasing pain intensity in elderly people suffering from gout arthritis in Panti Tresna Werdha Bahkti Yuswa Natar.The theoretical framework is based on existing literature and theory by comparing the pretest and posttest interventions. The intervention in this study used grated yellow ginger compresses. The purpose of the theoretical framework was to determine the intensity of pain before ginger grated compresses and the intensity of pain after ginger grated compressesThis study used comparative numeric dependent analytical research design which aims to see the influence between variables studied by using a quasi-experimental approach, the sample in this study were respondents who experienced gout arthritis pain with a total of 16 respondents. consecutive sampling technique used in this research. The data analysis used is the Dependent T-Test. The results of the bivariate analysis were obtained, the value of p-value was 0,000 <p (0.05).This means that there is the effect of Yellow Ginger Grater Compress on the Reduction of Pain Intensity in Elderly People with Gout Arthritis in Panti Tresna Werdha Bahkti Yuswa Natar. It is hoped that medical staff can educate patients on how to reduce arthritis gout with grated yellow ginger (Zingiber officinale).

kütleye ulaşır. Ağrının giderilmesinde tedavinin bir kaç yolu vardır, bunlardan biri eczacılık dışı te-davidir. Farmakolojik olmayan terapi çeşitli şekil-lerde yapılabilir, bunlardan biri rendelenmiş sarı zencefil (zinggiber officinale) ile kompreslerin te-davisidir. Panti Tresna Werdha Bahkti Yuswa Na-tar’in bu çalışmadaki amacı, gut artritten muzda-rip yaşlılarda rendelenmiş sarı zencefil (zinggiber officinale) ile kompreslerin etkisini azaltmaktır.Teorik olarak mevcut test ve teoriye dayanarak, ön test ve son test müdahalelerini karşılaştırarak gerçekleştirilir. Bu çalışmada yapılan müdahale rendelenmiş sarı zencefil sıkışmaları kullanmıştır. Teorik olarak yapilan bu çalışmanın amacı zence-fil rendelenmiş kompreslerden sonraki ve komp-resten önceki ağrıyi belirlemektir. Bu çalışmada, yarı deneysel bir yaklaşımla çalışı-lan değişkenler arasındaki etkiyi görmeyi amaç-layan karşılaştırmalı sayısal bağımlı analitik araş-tırma tasarımı kullanılmıştır, bu çalışmada örnek, toplam 16 katılımcı ile gut artrit ağrısı geçiren katılımcılardır. Bu araştırmada kullanılan örnek-leme tekniği. Kullanılan veri analizi Bağımlı T Tes-ti’dir. Iki değişkenli analiz sonuçları elde edilmiş, p değeri 0,000 <p (0,05) olarak belirlenmiştir.Bu Panti Tresna Werdha Bahkti Yuswa Natar’da-ki Gut Athritli Yaşlı Kişilerde, Sarı Zencefil Rende Sıkıştırmasının acı yoğunluğunun azaltılmasında etkisi olduğu anlamına gelir. Sağlık personelinin hastaları rendelenmiş sarı zencefil (zinggiber of-ficinale) ile artrit gutunu azaltma yolunda eğite-bilecekleri umulmaktadır.


The Kangaroo maintenance model was first introduced in 1979 in Latin America due to the lack of adequate equipment and experience in the care of premature infants in Colombia and the increased risk of infection. Since the safety of infants could not be provided in the clinical setting due to hospital infections and there were not enough staff and medical equipment, babies were sent home within the first 2-3 hours following delivery. The mortality and morbidity rates of the babies sent home were found to be reduced, and the Kangaroo Care Model was started to be applied by the doctors and clinical nurses at that time to their mothers in premature babies.Nowadays, kangaroo care can be applied

İzel Güler Muhabat Bigzad

KANITA DAYALI KANGURU BAKIMININ PREMATÜRE ÜZERINDEKI ETKILERI

THE EFFECTS OF KANGAROO CARE ON THE PREMATURE BABY

Kanguru bakım modeli ilk kez 1979 yılında Latin Amerika ülkelerinden Kolombiya’da prematüre bebeklerin bakımına ilişkin yeterli donanım ve deneyim olmaması ve enfeksiyon riskinin art-mış olmasından dolayı başlatılmıştır. Bebeklerin güvenliği hastane enfeksiyonları nedeniyle klinik ortamda sağlanamadığından ve yeterli sayıda personel ve tıbbi malzeme olmadığından be-bekler doğumu takip eden ilk 2-3 saat içinde eve gönderilmiştir. Eve gönderilen bebeklerin mor-talite ve morbidite oranlarında azalma olduğunu fark edilimiştir ve o dönemdeki doktor ve klinik hemşirelerinin kendi hastanelerinde prematüre bebekleri ten- tene temas edecek şekilde an-nelerinin kucağına vermeleriyle Kanguru Bakım Modeli uygulanmaya başlanmıştır.Günümüzde kanguru bakımı prematüre bebeğin durumuna

Turkey / Türkiye Afghanistan / AfganistanAkdeniz University / Akdeniz Üniversitesi

at different periods depending on the condition of the premature baby. Late, middle, early, very early kangaroo care is divided into 5.Kangaroo care should be applied as early as possible to the premature infant, as this results in better skin temperature regulation of prematurity. In addition, families expressed that they felt more intertwined with their babies during this practice. It was confirmed that the mother increases her milk secretion, has a high-risk baby, and was able to cope with stress more easily, and provided early milk production. It has been scientifically proven that kangaroo care is a safe method in premature newborns with stable condition and used in the care of premature newborns in many hospitals all over the world.As a result, kangaroo care can be practiced almost everywhere in the peripheral care units of very low-income countries, because it is not costly, and easy to apply. It is recommended in both rich and poor countries that the bond between mother and baby can be improved and can contribute to the humanization of premature neonatal care. Besides, it is an evidence-based application which should be applied because of the positive effects of Kangaroo Care model on premature newborns which cause positive changes in baby’s behavioral and physiological development as well as having a chance to communicate more effectively with their babies.

göre farklı dönemlerde uygulanabilmektedir.Geç,orta,erken,çok erken kanguru bakımı olmak üzere 5 e ayrılmaktadır.Kanguru bakımı prematüre bebeğe olabildiğince erken uygulanmalı çünkü bu uygulama sonucu-na göre prematürenin cilt ısısı regülasyonu daha iyi olmaktadır. Ayrıca, aileler bu uygulama sırasın-da kendilerini bebekleriyle daha iç içe hissettikle-rini ifade edilmiş bu yöntem ile bebeklere yönelik annelik davranışları geliştiği ve bağlanmanın arttığı, annenin süt salınımını arttırdığı, yüksek riskli bir bebeğe sahip olduğu ebeveynlerin için stresle daha kolay başedebilmeyi sağladığı,erken süt üretimini sağladığı, bebeğin, anne- babasının kalp atımını hissederek rahatladığı sakinleştiği doğrulanmıştır. Kanguru bakımının,durumu sta-bil olan prematüre yeni doğanlarda emniyetli bir yöntem olduğu ve tüm dünyada bir çok hastane-de prematüre yeni doğanların bakımında kulla-nıldığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Sonuç olarak kanguru bakımı, zengin ekipmanla-ra ihtiyaç duyulmadığı, masraflı olmadığı ve kolay uygulanabildiği için çok düşük gelirli ülkelerin periferdeki bakım birimlerinde ve hemen hemen her yerde uygulanabildiğinden, hem zengin hem fakir ülkelerde anne ve bebek arasındaki bağın daha iyi olmasına ve prematüre yeni doğan ba-kımının insancıllaştırılmasına katkıda buluna-bildiğinden tavsiye edilmektedir.Ayrıca ailelere bebekleriyle daha etkili bir iletişime girme şan-sının yanı sıra bebeğin davranışsal ve fızyolojik gelişiminde de olumlu değişikliklere neden olan Kanguru Bakım modelinin prematüre yeni do-ğanlar üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı uy-gulanması gereken kanıta dayalı bir uygulamadır.


Osteoporosis is a chronic progressive bone disease that can have serious consequences. It reduces bone density while destroying the structure of the same. The ultimate consequence of osteoporosis is a fracture. Risk factors that we cannot influence are age, gender, family history of osteoporosis, earlier fractures, menopause, RA (rheumatoid arthritis). There is a lot of modified risk factors.The research focus is to show the frequency of the presence of risk factors for osteoporosis in the vulnerable category and the role of a nurse in preventing the beginning of the disease and its complications.METHODOLOGY: a modified questionnaire of the Croatian Association for Osteoporosis was used in the research to estimate the risk of osteoporosis. The survey included 50 respondents over 50

Amar Ljevakovıć Adi Hadžıć

OSTEOPOROZ IÇIN RISK FAKTÖRÜ INSIDANSININ HEMŞIRELIK TAHMINI

THE ROLE OF A NURSE IN THE PREVENTION OF OSTEOPOROSIS

Osteoporoz, ciddi sonuçlara yol açabilen kronik ilerleyici bir kemik hastalığıdır. Hastalık yapıyı yok ederken kemik yoğunluğunu azaltır. Osteoporo-zun nihai sonucu kırıktır. Etkileyemediğimiz risk faktörleri: yaş, cinsiyet, aile öyküsünde osteopo-roz, erken kırıklar, menopoz, RA (romatoid art-rit). Çok fazla değişik risk fakörü bulunmaktadır. Araştırmanın odağında osteoporoz için risk fak-törlerinin varlığının sıklığını göstermektirilmek-tedir.METODOLOJİ: Hırvatistan Osteoporoz Der-neği’nin değiştirilmiş bir anketi kullanılmıştır. Araştırma osteoporoz riskini tahmin etmeye yöneliktir. Anket 50’den fazla katılımcıyla rastge-le seçim yönetimi ve gönüllükle yapılmıştır . Bu

Bosnia and Herzegovina/ Bosna HersekUniversity of Zenica / Zenica Üniversitesi

years of age by random selection method, with voluntary consent to the survey. The study was conducted in three ambulances of family medicine in Zenica in December 2018. The data were processed statistically where the significance of the variables was shown by the X2 test (p <0.005).RESULTS: According to the Statistical Office of the Republic of Bosnia and Herzegovina, there are about 540,000 women in the postmenopausal age, if the world standard is used, osteoporosis is certainly present in 30 percent of women over the age of 50. Nurses who work in primary health care participate in the continuous education of patients who are in vulnerable groups.CONCLUSION: In order to prevent the beginning of osteoporosis, it is necessary to start educating women as soon as possible, age between 30-35 years. In order to achieve optimum performance, the role of a nurse is crucial, the nurse must educate patients about the importance of preventing osteoporosis and osteoporotic fractures, proper diet, and appropriate physical activity. The precondition for this is good education of the nurse itself, which implies that for the prevention and slowing down of osteoporosis in this period, it is necessary to carefully balance food rich with Ca and vitamin D, regular physical activity, healthy life and a lot of good sleep.

Key words: osteoporosis, nurses, prevention

çalışma Aralık 2018’de Zenica’da üç aile hekimliği ambulansında gerçekleştirilmiştir. Değişkenlerin anlamlılığının X2 testi ile gösterildiği yerde ista-tistiksel olarak işlenmiştir (p <0.005).BULGULAR: Bosna Hersek Cumhuriyeti Istatis-tik Ofisi’ne göre; menopoz sonrası yaşta yaklaşık 540.000 kadın, eğer dünya standardı kullanılı-yorsa, 50 yaş üstü kadınların yüzde 30’unda os-teoporoz kesinlikle bulunmaktadır.SONUÇ: Osteoporozun başlamasını önlemek için eğitime başlamak gereklidir. Kadınlar için en uygun zaman 30-35 yaşları arasıdır. Optimum performans elde etmek için, hemşirenin rolü çok önemlidir, hemşire hastalığı önlemenin önemi, osteoporoz ve osteoporotik kırıklar, uygun diyet ve uygun fiziksel aktivite konularında eğitilmeli-dir. Bunun önkoşulu, hemşirenin kendisinin iyi bir eğitimi olmasıdır; Bu dönemde osteoporozu ya-vaşlatan Ca ile zengin gıdaları dikkatlice dengele-mek ve, düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı yaşam ve çok iyi uyku ve D vitamini gereklidir.

Anahtar kelimeler: osteoporoz, hemşireler, korunma

Documents

EVIDENCE-BASED PRACTICES IN NURSING · 2019-11-08 · hemŞirelik yÜksekokulu international student congress uluslararasi ÖĞrenci kongreleri evidence-based practices in nursing