4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking : 1st. nOV. , 2017 to 25th. nOV.,2017 delivery : 15-01-2018 (MOn) Time :9AM-ll stock Stock :306 (All re-bookings will be given refills) Hmasawnna Thar Vol - 33/92 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy TUOLBUOL (JANUARY) 14, 2018 pAThieNNi (sUNdAY) NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI EAC KNP Gospel Camp hmang zo CCpUR: January 11-13, 2018 inkar sunga ‘Thu- awina’ ti thupui hmanga ECT Campus, Nehru Marg, Rengkai-a Kristien Nuh- mei Pawl, Hmarsak Pastor- ate, Evangelical Assembly Church (EAC) in Gospel Camp a huoihawt chu za- nikhan zo a ni tah. Gospel Camp a hin mi 140 vel an \ hang a, Speaker chu Execu- tive Secretary, EAC hlui le pensioner Rev. Fimchawn- thang a nih. Gospel Camp a hin Pu Dempu Pheiga, Program Manager, World vision in “Contemporary Christian Family” ti thupui hmangin seminar class a lak bawk. Camp chu hlawtling taka suktawp a na, sandam inhriet chieng thar khawm mi 7 zet an um niin ei thu dawngna chun a hril. ippi 2018 First Round January 28-ah CCpUR: January 28, 2018 khin India ram pumpuiah naupang kum 0-5 inkar hai kuoma Zenghri laka inveng- na damdawi indawntirna National Immunization Day (NID)/Intensified Pulse Po- lio Immunization (IPPI), 2018 First round nei ning a ta, March 11, 2018 in IPPI second Round nei ning a tih. IPPI 1st le 2nd round haia hin Polio booths 448 hawng ning a ta, Divi- sional Supervisor (doctor) 20, Sectoral Supervisor 87 le Booth staff 1792 hmang ning an ta, Zenghri vengna damdawi OPV vials 2330 hmangin naupang kum 0-5 inkar 21365 hai damdawi pek ning an tih. IPPI nei ding le inzawm hin January 17-19, 2018 hai khin sun dar 11 haiah Dr Jamthianlal, DFWO/CCPur inrawinain DFWO Confer- ence Hall-ah training um a ta, training sung hin Dr Jamthianlal, DFWO/CC- Pur; S. Chinkhanzam, DE & MO/CCPur; L.Vanlalven, DCM/CCPur le Panthoi Devi, CA/CCPur hai re- source person in \hang an tih. Minister in Rs. 4 lakh Cheque an hlan CCpUR: July 1, 2017 a CCPur khawpui le a se vela ruo nasa taka a sur leia vadung tui hai nasa taka an hung lien huna Gangpimual hmuna step-a inthawk changsuola nulla sunga tla le tuiin a len hlum Tingpaklian (4), d/o of Khaizakham of Thiakbung, Thanlon Sub-Division chu zanikhan Pu V. Hangkhan- lian, Minister (Agri, Vety & AH) chun Pu Shyam Lal Poonia, IAS, DC/CCPur leh a pa Khaizakham kutah zangnadawmna Rs. 4 lakh cheque an inhlan. Tingpaklian kha nulla in a hung fen par lak a tum- naah Nulla sunga tlalut a ni a, a tlakna hmuna inthawk metres 500 vela a ruong hmu le laksuok a nih. Tingpiaklian kha a nu le pa bulah um loa a Pu hai ina inthawk School kaia um a nih. Zomi Namni khuollien Ra- jnath Singh CCpUR: 70th Zomi Nam- ni- 2018 chu February 20, 2018 khin Public Ground, CCPur=ah hmang dingin zani zingkar a Organizing Committee Khatkhothang Baite, Chairman In, S. Munnuam a meeting huna an rel. Tuta hmaa thutlukna siema lo um ta angin Zomi Namni huna Chief Guest dingin Union Home Minis- ter Rajnath Singh fiel dinga rel a ni bawk. Namni thu- pui dingin ‘Convergence’ hmang ning a tih. AR han tui an sem CCpUR: Aina Battalion, Assam Rifles chun Aina khaw mipuiin tui thua harsatna tuok le inzaw- min Assam Rifles chun an tuilaknaa inthawk Aina khaw mipui hai kuomah an hmang fawm ding tui an sem. Hi thua hin Aina khaw mipui chun Assam Rifles chungah lawmthu an hril. Pavanglai Gospel Camp CCpUR: January 15- 22, 2018 inkar sung khin Rengkai ICI Pavanglai chun Nehemia Prayer Mountain, Muolvaiphei-ah “Gospel Camp” huoihawt an tih. Camp sunga thuhril- tu (speaker) ding chu Upa K. Lalthankhuma, Revival Speaker, Presbyterian, Ma- nipur Synod ning a tih. HYA GHQ Office-ah CMHT enrolment thaw CCpUR: January 13, 2018 (Inrinni) 9 AM a inthawk khan HYA GHQ Office, Rengkai, Churachandpur hmunah Chief Minis- ter Hakshelgi Tengbang (CMHT) hmu thei ding hai ta dinga enrolment thaw a nih. Zanita Enrolment thaw po hi 50 an nih. Hi Scheme hi la hawng/\an lo a ni a, Mani- pur Chief Minister in Janu- ary 21, 2018 ah hawng a ta, hawng a ni huna hi scheme dawng thei dinga thlang- suok hai kuomah Health Card pek an ni ding a nih. Hi Scheme a enrolment hi Social Economic Cen- sus (SECC) 2011 dungng- zuia mirethei (BPL) in a huom chin hai ning an ta, piengphunga ruolbanlo hai khawmin enrolment thaw ding hin Disability Certifi- cate nei a \ul a, hmeithai hai khawmin Widow Certifi- cate an nei a \ul bawk a nih. Enrolment thaw po po a hmu ding tina a ni chu- ong nawa, Verification \ha taka thaw zo a ni hnunga a hmu dinga thlangsuok hai kuomah Health Card hi pek ding chau a nih. Hi baka hin hi ham\hatna dawng thei ding chin hai chu Ad- mit \ul khawpa inenkawl \ul hai nia hril a ni bawk. Chun, enrolment thaw- naa hin AAY Card holder, Widow (hmeithai) Certifi- cate le Disability Certifi- cate bakah enrolment fee Rs. 50/- pek \ul a tih. Army lambunna a \hang ni dinga ringhla man iMphAL: January 12, 2018 khan kum 2015 a Chandel district a Army lambunnaa \hang ni dinga ringhla le KYKL cadre Naoremi Premkanta Singh chu pistol pakhat le a mu 5 leh National Investigation Agency (NIA) le Manipur Police \hangruol han an man. June 4, 2015 a Chan- del district a 6th Dogra Battalion helpawl han an lambun \um khan Army 18 zet an thi a nih. Naorem Premkanta Singh hi a man thei annawleh a umna hril thei an um chun lawmman Rs. 2,00,000 pek dinga NIA in a lo puong tah a nih. Special NIA Court chun Naorem Premkanta Singh hi bail a suok thei lo dingin thusuok a siem. Pasal 2 heroin le WY leh man iMphAL: January 12, 2018 chawhnung tieng khan Kakching Polce han Sora hmunah Md. Wasim Khan (21) S/o (L) Md. Ab- dul Haque of Sora Karanchi Awang Leikai le Md. Asgar Khan (34) S/o Md. Abdul Kalam of Sora Maning Lei- kai hai chu heroin 30 gm le WY mum 110 leh an man a, NDPS Act hnuoiah case an siem khum niin Police thusuok chun a hril. Manipur mi-in prototype electric vehicle iMphAL: Manipur mi Robindro Lairenlakpam, tuta Council of Scientific and In- dustrial Research-Indian In- stitute of Petrolium (CSIR- IIP) a Scientist sinthaw mek chun prototype electric vehi- cle (EV) kit a siemsuok niin a hril. Hi thil hi India rama ding chun a hmasatakna a la nih. Petrol/diesel Car hlui hai chu hi hmangruo hmanga electric car-a siem le inlettir thei ding niin a hril. A bat- tery full-a charged chun darkar khatah 42 km speed in 30 km a hla a fe thei ding niin a hril bawk. Prototype electric vehicle kit hmang chun petrol le diesel khu leia boruok pawrche a hung suktlawm pha thei ding a nih tiin Robindro Lairenlakpam chun a hril. An sinthaw chawlsana nuorna nei ding iMphAL: January 15, 2018 chena November le December, 2017 thla haia an thla hlaw (renumeration) state sawrkarin a pek naw chun January 16, 2018 a inthawk an sinthaw chawl- sana nuorna an nei ding niin All Manipur VDF Welfare Association chun thusuok an siem. Manipur state sunga District 16 um haiah VDF personnel 10,050 an um a, Computerised Per- sonnel Information System (CPIS) khawm Police De- partment an peklut vawng tah a, sienkhawm Home De- partment in a process naw leia an hlaw hi pek lova um niin an hril. An nuorna hi hun tiemchin um lova an sin thaw lo ding niin thusuok an siemna a chun an hril. Supreme Court buoina Bar Council of India-in Politicalise lo dingin a ngen Selective Case Assignment thaw ngailo ding a nih: Congress New deLhi: India rama a vawikhatna dinga Supreme Court Top Judge 5 laia palihaiin Zir- tawpnia Press Conference koa Supreme Court sungah ‘thil fel lo a um’ tia Chief Justice of India Dipak Mishra sinthaw dan thlier- bik a nei tia an hrilna le inzawmin boruok a la sosang deu deu a. Political Party hran hran han an ngaidanhai an hung hril sup sup laiin Bar Council of India chun hi thil hi sukfel a ni theina dingin anni’n hma an hung lak ding thu hrilin political party hai chu ‘politicalise’ lo dingin a ngen tawl. Judiciary sung khawm sawrkar lo inrawlin a lo inhnawk thei zie tarlangna lung\hawng thlak tak press conference zoa ni khatna ah, Bar Council of India chun buoina hi chingfel vat dingin a ngen a, a \ul ang anga \hangpui dingin an pei zing thu a hril. Bar Council chairman Manan Kumar Mishra chun, buoina ch- ingfel a ni theina dingin mem- ber pasari umna palai insiemin CJI an inhmupui ding thu a hril a. “Member 7 umna indin dingin kan ti a. Anni hin CJI an rang thei anga inhmupui an tih. Buoina hi an rang thei anga chingfel kan nuom a nih” tiin chanchinbumi- hai kuomah le ANI a hril. Hi thu le inzawm hin politi- cal party han remchang laa po- liticalise lo dingin a ngenna le inzawmin, Prime Minister le Law Minister han, “Judiciary sungthu buoina thil a nih a, sawkar chu inrawl naw nih” tiin an hril leiin a lawmthu a hril a. Party danghai khawm politics remchang laknaa hmang lo dingin a ngen bawk. Hienglai zing hin Suprme Court Bar Association chun, hi thu hi Court puitlingin enfel rawse tiin an rel a. PIL po po, Judge Loya thina suina thu \hangin, CJI in take up sienla annawleh Judge danghai kuomah pe suok rawse. Renga lung tlukna thurel chu Chief Justice of India kuomah la peng kan tih. Thubuoi hi an rang thei anga sukfel \ha kan tih” tiin an rel thu President Vikas Singh chun ANI le PTI a hril. Zani ta press oncference-a thu puong thuah, Justice Jospeh Kurian chun, “Mimal thil lei a ni nawh a, ei ram Judiciary system le institution siem\hat nuomna leia thaw a nih” tiin a hril. Zirtawpni khan Justice J. Chelameswar, Justice Ranjan Gogoi, Justice Madan Bhimrao Lokur le Justice Kurian Joseph hai chun ei ram democracy chu hmun tiumah a ngir leiin sansuok vat a \ul a nih tiin, Supreme Court khawm a ‘supreme’ ta naw a, puotienga inthawka thuneina an rawl ta nia an hriet thu an puong leiin nuclear bomb deng puok ang hlawlin India a kang a nih. Hi thu le inzawm hin Opposi- tion Congress hotu Rahul Gan- dhi chun press conference neiin, Judge palihai thu khekpui hi a pawimaw a, ngaimaw um tak a nih tiin, thlang bik or ruot bik neia case pek suok (selective assign- ment of case) hi Supreme Court ah um ta naw rawse, tiin a hril. “Dan ang taka Judiciary in fe- dan a zui, ei ram chel ngirtu tradi- tion chu zui zing a \ha a. Judge BH Loya thina thu suitu ding khawm Supreme Court-a Judge senior tak pakhat inrawina hnu- oiah Special Invesigation Team (SIT) siemin sui ni rawse tiin a hril. Congress press conference-a hin senior hotu P Chidambaram, Kapil Sibal, Salman Khurshid, Manish Tewari le Vivek Tankha hai khawm an \hang. Congress chun inkeideiin, damtin thil um- dan la enkai pei nisien tiin, Judge pakhat kuoma case tam deu pek thu khawm thaw ni ta naw sien tihai relin an hriltlang. “Hi thil hi sukdei vat a ninaw chun sosang deu deu a ta, India ram ta dingn \ha naw nih” tiin Congress \huoitu pakhat chun a hril a. CJI ban a phu le phu naw, impeachement thaw ding le ding naw thu chu an hril naw a. Anni sungah CJI le Judge hai inbier- awnin thil an sukfel vat Congress chun a nuompui a nih, tiin a hril bawk. Law Minister hlui Ashwani Kumar chun, thil la um ngailo a nih a. Judge palihai hrilhai kha ngai pawima sukfel vat chi an nih. CJI khawmin \ha taka a dawn beisei a um” tiin a hril. Party of- ficial thusuoka chun, “Democ- racy venghimna ding le Judi- ciary zalenna humhalna dingin a pawimaw a, kakhaw sei tak a nei thei a nih” tiin a hril. Attorney General Venugopal chu hi thil hi pumpel thei a nih thu a hril. Press conference kha thil \ul lo a nih tiin a hril a. Sawrkar a hung inrawl chun ‘\an bik’ nei anga an lang ding a ni leiin an rawl nuom naw a nih tiin a hril. “Abikin October chen tuta CJI Dipak a chawl tah ding a na, Judge senior tak tah Justice Gogoi Chief Justice of India a ni ta ding leiin ti nekin thil sosang le buoi pawl inlau a um” tiin a hril. Pu K. Bhabananda in Kwatha Model Village a hawng iMphAL: Saansad Adarsh Gram Yojana (SAGY) hnuoiah Rajya Sabha MP Pu K. Bhabananda Singh in Tengnoupal District a Kwatha village chu Model village dingin January 12, 2018 khan a hawng. Pu K. Bhabananda Singh in thu a hrilna a chun, India rama khuo hai hi sukhmasawn an ni naw chun India pum- pui khawmin hma a sawn naw ding a nih tiin a hril. Ei chengna hmun le leilung han a zir naw leiin, Model village han ham\hatna an dawng ding ang a ni ang taka thaw pek thei naw khawm an um a. Kwatha village hi Tengnoupal District a khuo ch$ntak le mihriem tlawm- na tak a na, chuleiin, Model village dinga thlang a nih. Sawrkar thlungpuiin Model village hai sukhmasawnna dinga riruong a siem angin Kwatha khuo hi dawmsang pei ning a ta, hmasawnna sirbi ei hraw mekna a hin a khawmi hai an pawimaw a, sawrkar hmalakna tum tum hai an thlawp a \ul a nih tiin Pu K. Bhabananda Singh chun a hril. Saansad Adarsh Gram Yojana thiltum tak chu In- dia a tlangram khuo hai siem changkang le sukhma- sawn a na, a khawmi han ditthlangna an nei hai inhmangtir khawm a tum bawk a. Hi scheme hnuoia hin tlangram mi han an kut- suok ngei hmangin hma- sawnna lampui hraw thei an ta, an thiem thil han ra \ha tak a hung nei ta ding a nih. Hi scheme hin Sanitation, Environment, Education, Health, Agriculture, Live- lihood le a dang dang haia Model village dawmsangna a phur sa bawk a nih tiin Pu K. Bhabananda Singh chun a hril. CMhT Orientation le sensitization nei CCpUR: District Hos- pital Medical Conference Hall-ah zani 11AM a in- thawk khan Chief Minis- tergi Hakselgi Tengbang (CMHT) le inzawmin Ori- entation le Sensitization training nei a nih. Training a hin Raghu Gopal, AVP, India Insur- ance PPA Private Limited le Dr Arun Kumar, Medical Officer, Mediassist, India Insurance PPA Pvt. Ltd. hai an \hang a, Director- ate of Health Services a inthawk Dr Sashi Mayang, Addl. Director, Health Ser- vices, Govt. of Manipur hai bakah Dr Kimngaih- ching Simte CMO/CCPur, Dr Vumchinpau Tonsing Medical Superintendent/ District Hospital, CCPur, Dr Nengkhanmang, Dy. Superintendent /District Hospital bakah District hospital a Specialist doc- tors le Medical officer hai an \hang tawl. Scheme hawng a ni hnungah a dawng dinga thlang hai kuomah Health Card pek ning an ta, chu Health Card nei han nat le sat tuok hunah an natna izi- rin an inenkawl man Rs. 2 lakh chen sawrkarin a tum pek ding (Rs. 2 lakh anghu chen a thlawna inenkawl thei ding) a nih. Card pakhat hin mi 5 pei a huom (hmang) thei ding a nih. Health Minister in PHC a hawng iMphAL: Health and Family Welfare Minister Pu L. Jayantakumar Singh in January 12, 2018 khan Bendramai Primary Health Centre a hawng. Bendramai hi Tadubi, Senapati District a inthawka 60 km vela hla a um a na, Nagaland ramri laia Chakha Primary Health Sub-Centre bawlna ding lungph<m khawm Heal Minister hin a hawng bawk. Health Centre hawngna a hin Pu N. Kayisii, Tribal Affairs and Hills & Fish- eries Minister; Dr. K. Rajo Singh, Director, Health Ser- vices & SMD/(NHM), Ma- nipur hai chu khuol inzaum le Functional President in an \hang a, Pu Athem Mui- vah, IAS, Deputy Commis- sioner, Senapati district; Dr. Ranjit Singh, Additional Dorector, Health Services Officials; NHM officials, Senapati CMO le officials tum tum han programme hi an uop bawk. SSPP GHQ President dingin V. Jamkhanpau CCpUR: Zani zingkar 9:30AM a inthawk khan SSPP Residential School, Ngathal-ah ah SSPP Foun- dation-Presidential Elec- tion (2018-2021) le Siam- sin Award semna nei a nih. Election hi zingkar 9:30AM-11:30AM inkar sung nei a ni a, SSPP GHQ, Headquarter, Jt. Hqrts., Blocks le Branch bakah SSPp life members, Emeritus, Patron Member le President le secretary hlui mi an rengin voters mi 576 um hai lai mi 345 in vote an thlak a, V. Jam- khanpau @ Benjamin chun votes 180 hmuin President dinga thlangtling a nih. An khingpui Thanglalmuan Hauzel chun votes 165 a hmu a, votes 15 in an in- thlau. V.Jamkhanpau hi TISS a inthawk MSW le BSW zo a ni a, SSPP Stand- ing Committee Chairman Ricky Vanllalawm Guite in President dinga intiem- kamna an neitir a, SSPP Foundation Trust member dinga thlangtling mi 17 hai Rev. Khen P. Tombing in \awng\aipekna a nei. Foundation day huna chun \huoitu hlui lo thi ta hai sunna nei a ni bakah SSPP Annual Magazine tlangzar a ni a, Award tum tum sem a ni bawk. Election nei dan indikloin an tum CCpUR: January 13, 2018 khan Siamsinpawlpi (SSPP) GHQ kum 2018- 2021 sunga President ding thlangna nei huna tling zo lo Thanglalmuan Hau- zel chun zani zantieng khan tuolsung reporter hai inhmupuiin Election nei dan an diknaw thu a hril. SSPP Mizoram Hqrts hnuoia Block 1 le Branch 6 um hai email fethlenga vote thlaka um tiemsa lova um chu pawi a ti thu a hril. Election Commission in hming list nei lo tia vote hi a hnawl a ni a, hi thua hin Mizoram HQ \huoitu- hai chun hming list peklut dinga inhriettirna an hmu- naw thu an hril. Hi lei hin Election Commission chun Mizoram Hq hai vote paw- ma tiemsa dingin a phut a, chu hnunga a tlingzonaw khawmin a pawm thei ding thu hrilin, election result hi a pawm theinaw thu a hril.

Et Reg I ost eg M Minister in Rs. 4 lakh cheque an hlan ... Thar/2018/January/HT-14-01-2018.pdf · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM EAC KNP Gospel Camp hmang zo CCpUR: January 11-13, 2018

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Et Reg I ost eg M Minister in Rs. 4 lakh cheque an hlan ... Thar/2018/January/HT-14-01-2018.pdf · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM EAC KNP Gospel Camp hmang zo CCpUR: January 11-13, 2018

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 1st. nOV. , 2017 to 25th. nOV.,2017delivery : 15-01-2018 (MOn) Time :9AM-tillstockStock :306(All re-bookings will be given refills)

HmasawnnaTharVol-33/92 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

TUOLBUOL (JANUARY) 14, 2018 pAThieNNi (sUNdAY)

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

EAC KNP Gospel Camp hmang zoCCpUR: January 11-13, 2018 inkar sunga ‘Thu-awina’ ti thupui hmanga ECT Campus, Nehru Marg, Rengkai-a Kristien Nuh-mei Pawl, Hmarsak Pastor-ate, Evangelical Assembly Church (EAC) in Gospel Camp a huoihawt chu za-nikhan zo a ni tah. Gospel Camp a hin mi 140 vel an \hang a, Speaker chu Execu-tive Secretary, EAC hlui le pensioner Rev. Fimchawn-thang a nih. Gospel Camp

a hin Pu Dempu Pheiga, Program Manager, World vision in “Contemporary Christian Family” ti thupui hmangin seminar class a lak

bawk. Camp chu hlawtling taka suktawp a na, sandam inhriet chieng thar khawm mi 7 zet an um niin ei thu dawngna chun a hril.

ippi 2018 First Round January 28-ahCCpUR: January 28, 2018 khin India ram pumpuiah naupang kum 0-5 inkar hai kuoma Zenghri laka inveng-na damdawi indawntirna National Immunization Day (NID)/Intensified Pulse Po-lio Immunization (IPPI), 2018 First round nei ning a ta, March 11, 2018 in IPPI second Round nei ning a tih. IPPI 1st le 2nd round

haia hin Polio booths 448 hawng ning a ta, Divi-sional Supervisor (doctor) 20, Sectoral Supervisor 87 le Booth staff 1792 hmang ning an ta, Zenghri vengna damdawi OPV vials 2330 hmangin naupang kum 0-5 inkar 21365 hai damdawi pek ning an tih. IPPI nei ding le inzawm hin January 17-19, 2018 hai

khin sun dar 11 haiah Dr Jamthianlal, DFWO/CCPur inrawinain DFWO Confer-ence Hall-ah training um a ta, training sung hin Dr Jamthianlal, DFWO/CC-Pur; S. Chinkhanzam, DE & MO/CCPur; L.Vanlalven, DCM/CCPur le Panthoi Devi, CA/CCPur hai re-source person in \hang an tih.

Minister in Rs. 4 lakh cheque an hlan

CCpUR: July 1, 2017 a CCPur khawpui le a se vela ruo nasa taka a sur leia vadung tui hai nasa taka an hung lien huna Gangpimual hmuna step-a inthawk changsuola nulla sunga tla le tuiin a len hlum Tingpaklian (4), d/o of Khaizakham of Thiakbung, Thanlon Sub-Division chu zanikhan Pu V. Hangkhan-lian, Minister (Agri, Vety & AH) chun Pu Shyam Lal

Poonia, IAS, DC/CCPur leh a pa Khaizakham kutah zangnadawmna Rs. 4 lakh cheque an inhlan. Tingpaklian kha nulla in a hung fen par lak a tum-naah Nulla sunga tlalut a ni a, a tlakna hmuna inthawk metres 500 vela a ruong hmu le laksuok a nih. Tingpiaklian kha a nu le pa bulah um loa a Pu hai ina inthawk School kaia um a nih.

Zomi Namni khuollien Ra-

jnath SinghCCpUR: 70th Zomi Nam-ni- 2018 chu February 20, 2018 khin Public Ground, CCPur=ah hmang dingin zani zingkar a Organizing Committee Khatkhothang Baite, Chairman In, S. Munnuam a meeting huna an rel. Tuta hmaa thutlukna siema lo um ta angin Zomi Namni huna Chief Guest dingin Union Home Minis-ter Rajnath Singh fiel dinga rel a ni bawk. Namni thu-pui dingin ‘Convergence’ hmang ning a tih.

AR han tui an semCCpUR: Aina Battalion, Assam Rifles chun Aina khaw mipuiin tui thua harsatna tuok le inzaw-min Assam Rifles chun an tuilaknaa inthawk Aina khaw mipui hai kuomah an hmang fawm ding tui an sem. Hi thua hin Aina khaw mipui chun Assam Rifles chungah lawmthu an hril.

Pavanglai Gospel CampCCpUR: January 15-22, 2018 inkar sung khin Rengkai ICI Pavanglai chun Nehemia Prayer Mountain, Muolvaiphei-ah “Gospel Camp” huoihawt an tih. Camp sunga thuhril-tu (speaker) ding chu Upa K. Lalthankhuma, Revival Speaker, Presbyterian, Ma-nipur Synod ning a tih.

HYA GHQ Office-ah cMHT enrolment thaw

CCpUR: January 13, 2018 (Inrinni) 9 AM a inthawk khan HYA GHQ Office, Rengkai, Churachandpur hmunah Chief Minis-ter Hakshelgi Tengbang (CMHT) hmu thei ding hai ta dinga enrolment thaw a nih. Zanita Enrolment thaw po hi 50 an nih. Hi Scheme hi la hawng/\an lo a ni a, Mani-pur Chief Minister in Janu-ary 21, 2018 ah hawng a ta, hawng a ni huna hi scheme dawng thei dinga thlang-suok hai kuomah Health Card pek an ni ding a nih. Hi Scheme a enrolment hi Social Economic Cen-sus (SECC) 2011 dungng-zuia mirethei (BPL) in a huom chin hai ning an ta,

piengphunga ruolbanlo hai khawmin enrolment thaw ding hin Disability Certifi-cate nei a \ul a, hmeithai hai khawmin Widow Certifi-cate an nei a \ul bawk a nih. Enrolment thaw po po a hmu ding tina a ni chu-ong nawa, Verification \ha taka thaw zo a ni hnunga a hmu dinga thlangsuok hai kuomah Health Card hi pek ding chau a nih. Hi baka hin hi ham\hatna dawng thei ding chin hai chu Ad-mit \ul khawpa inenkawl \ul hai nia hril a ni bawk. Chun, enrolment thaw-naa hin AAY Card holder, Widow (hmeithai) Certifi-cate le Disability Certifi-cate bakah enrolment fee Rs. 50/- pek \ul a tih.

Army lambunna a \hang ni dinga ringhla man

iMphAL: January 12, 2018 khan kum 2015 a Chandel district a Army lambunnaa \hang ni dinga ringhla le KYKL cadre Naoremi Premkanta Singh chu pistol pakhat le a mu 5 leh National Investigation Agency (NIA) le Manipur Police \hangruol han an man. June 4, 2015 a Chan-del district a 6th Dogra

Battalion helpawl han an lambun \um khan Army 18 zet an thi a nih. Naorem Premkanta Singh hi a man thei annawleh a umna hril thei an um chun lawmman Rs. 2,00,000 pek dinga NIA in a lo puong tah a nih. Special NIA Court chun Naorem Premkanta Singh hi bail a suok thei lo dingin thusuok a siem.

Pasal 2 heroin le WY leh maniMphAL: January 12, 2018 chawhnung tieng khan Kakching Polce han Sora hmunah Md. Wasim Khan (21) S/o (L) Md. Ab-dul Haque of Sora Karanchi Awang Leikai le Md. Asgar

Khan (34) S/o Md. Abdul Kalam of Sora Maning Lei-kai hai chu heroin 30 gm le WY mum 110 leh an man a, NDPS Act hnuoiah case an siem khum niin Police thusuok chun a hril.

Manipur mi-in prototype electric vehicle

iMphAL: Manipur mi Robindro Lairenlakpam, tuta Council of Scientific and In-dustrial Research-Indian In-stitute of Petrolium (CSIR-IIP) a Scientist sinthaw mek chun prototype electric vehi-cle (EV) kit a siemsuok niin a hril. Hi thil hi India rama ding chun a hmasatakna a la nih. Petrol/diesel Car hlui hai chu hi hmangruo hmanga

electric car-a siem le inlettir thei ding niin a hril. A bat-tery full-a charged chun darkar khatah 42 km speed in 30 km a hla a fe thei ding niin a hril bawk. Prototype electric vehicle kit hmang chun petrol le diesel khu leia boruok pawrche a hung suktlawm pha thei ding a nih tiin Robindro Lairenlakpam chun a hril.

An sinthaw chawlsana nuorna nei ding

iMphAL: January 15, 2018 chena November le December, 2017 thla haia an thla hlaw (renumeration) state sawrkarin a pek naw chun January 16, 2018 a inthawk an sinthaw chawl-sana nuorna an nei ding niin All Manipur VDF Welfare Association chun thusuok an siem. Manipur state sunga District 16 um haiah

VDF personnel 10,050 an um a, Computerised Per-sonnel Information System (CPIS) khawm Police De-partment an peklut vawng tah a, sienkhawm Home De-partment in a process naw leia an hlaw hi pek lova um niin an hril. An nuorna hi hun tiemchin um lova an sin thaw lo ding niin thusuok an siemna a chun an hril.

Supreme court buoina Bar council of India-in Politicalise lo dingin a ngenSelective Case Assignment thaw ngailo ding a nih: Congress

New deLhi: India rama a vawikhatna dinga Supreme Court Top Judge 5 laia palihaiin Zir-tawpnia Press Conference koa Supreme Court sungah ‘thil fel lo a um’ tia Chief Justice of India Dipak Mishra sinthaw dan thlier-bik a nei tia an hrilna le inzawmin boruok a la sosang deu deu a. Political Party hran hran han an ngaidanhai an hung hril sup sup laiin Bar Council of India chun hi thil hi sukfel a ni theina dingin anni’n hma an hung lak ding thu hrilin political party hai chu ‘politicalise’ lo dingin a ngen tawl. Judiciary sung khawm sawrkar lo inrawlin a lo inhnawk thei zie tarlangna lung\hawng thlak tak press conference zoa ni khatna ah, Bar Council of India chun buoina hi chingfel vat dingin a ngen a, a \ul ang anga \hangpui dingin an pei zing thu a hril. Bar Council chairman Manan Kumar Mishra chun, buoina ch-ingfel a ni theina dingin mem-ber pasari umna palai insiemin CJI an inhmupui ding thu a hril a. “Member 7 umna indin dingin kan ti a. Anni hin CJI an rang thei anga inhmupui an tih. Buoina hi an rang thei anga chingfel kan

nuom a nih” tiin chanchinbumi-hai kuomah le ANI a hril. Hi thu le inzawm hin politi-cal party han remchang laa po-liticalise lo dingin a ngenna le inzawmin, Prime Minister le Law Minister han, “Judiciary sungthu buoina thil a nih a, sawkar chu inrawl naw nih” tiin an hril leiin a lawmthu a hril a. Party danghai khawm politics remchang laknaa hmang lo dingin a ngen bawk. Hienglai zing hin Suprme Court Bar Association chun, hi thu hi Court puitlingin enfel rawse tiin an rel a. PIL po po, Judge Loya thina suina thu \hangin, CJI in take up sienla annawleh Judge danghai kuomah pe suok rawse. Renga lung tlukna thurel chu Chief Justice of India kuomah la peng kan tih. Thubuoi hi an rang thei anga sukfel \ha kan tih” tiin an rel thu President Vikas Singh

chun ANI le PTI a hril. Zani ta press oncference-a thu puong thuah, Justice Jospeh Kurian chun, “Mimal thil lei a ni nawh a, ei ram Judiciary system le institution siem\hat nuomna leia thaw a nih” tiin a hril. Zirtawpni khan Justice J. Chelameswar, Justice Ranjan Gogoi, Justice Madan Bhimrao Lokur le Justice Kurian Joseph hai chun ei ram democracy chu hmun tiumah a ngir leiin sansuok vat a \ul a nih tiin, Supreme Court khawm a ‘supreme’ ta naw a, puotienga inthawka thuneina an rawl ta nia an hriet thu an puong leiin nuclear bomb deng puok ang hlawlin India a kang a nih. Hi thu le inzawm hin Opposi-tion Congress hotu Rahul Gan-dhi chun press conference neiin, Judge palihai thu khekpui hi a pawimaw a, ngaimaw um tak a

nih tiin, thlang bik or ruot bik neia case pek suok (selective assign-ment of case) hi Supreme Court ah um ta naw rawse, tiin a hril. “Dan ang taka Judiciary in fe-dan a zui, ei ram chel ngirtu tradi-tion chu zui zing a \ha a. Judge BH Loya thina thu suitu ding khawm Supreme Court-a Judge senior tak pakhat inrawina hnu-oiah Special Invesigation Team (SIT) siemin sui ni rawse tiin a hril. Congress press conference-a hin senior hotu P Chidambaram, Kapil Sibal, Salman Khurshid, Manish Tewari le Vivek Tankha hai khawm an \hang. Congress chun inkeideiin, damtin thil um-dan la enkai pei nisien tiin, Judge pakhat kuoma case tam deu pek thu khawm thaw ni ta naw sien tihai relin an hriltlang. “Hi thil hi sukdei vat a ninaw

chun sosang deu deu a ta, India ram ta dingn \ha naw nih” tiin Congress \huoitu pakhat chun a hril a. CJI ban a phu le phu naw, impeachement thaw ding le ding naw thu chu an hril naw a. Anni sungah CJI le Judge hai inbier-awnin thil an sukfel vat Congress chun a nuompui a nih, tiin a hril bawk. Law Minister hlui Ashwani Kumar chun, thil la um ngailo a nih a. Judge palihai hrilhai kha ngai pawima sukfel vat chi an nih. CJI khawmin \ha taka a dawn beisei a um” tiin a hril. Party of-ficial thusuoka chun, “Democ-racy venghimna ding le Judi-ciary zalenna humhalna dingin a pawimaw a, kakhaw sei tak a nei thei a nih” tiin a hril. Attorney General Venugopal chu hi thil hi pumpel thei a nih thu a hril. Press conference kha thil \ul lo a nih tiin a hril a. Sawrkar a hung inrawl chun ‘\an bik’ nei anga an lang ding a ni leiin an rawl nuom naw a nih tiin a hril. “Abikin October chen tuta CJI Dipak a chawl tah ding a na, Judge senior tak tah Justice Gogoi Chief Justice of India a ni ta ding leiin ti nekin thil sosang le buoi pawl inlau a um” tiin a hril.

Pu K. Bhabananda in Kwatha Model Village a hawngiMphAL: Saansad Adarsh Gram Yojana (SAGY) hnuoiah Rajya Sabha MP Pu K. Bhabananda Singh in Tengnoupal District a Kwatha village chu Model village dingin January 12, 2018 khan a hawng. Pu K. Bhabananda Singh in thu a hrilna a chun, India rama khuo hai hi sukhmasawn an ni naw chun India pum-pui khawmin hma a sawn naw ding a nih tiin a hril. Ei chengna hmun le leilung han a zir naw leiin, Model village han ham\hatna an dawng ding ang a ni ang taka thaw pek thei naw khawm an um a. Kwatha village hi Tengnoupal District a khuo

ch$ntak le mihriem tlawm-na tak a na, chuleiin, Model village dinga thlang a nih. Sawrkar thlungpuiin Model village hai sukhmasawnna dinga riruong a siem angin Kwatha khuo hi dawmsang

pei ning a ta, hmasawnna sirbi ei hraw mekna a hin a khawmi hai an pawimaw a, sawrkar hmalakna tum tum hai an thlawp a \ul a nih tiin Pu K. Bhabananda Singh chun a hril.

Saansad Adarsh Gram Yojana thiltum tak chu In-dia a tlangram khuo hai siem changkang le sukhma-sawn a na, a khawmi han ditthlangna an nei hai inhmangtir khawm a tum bawk a. Hi scheme hnuoia hin tlangram mi han an kut-suok ngei hmangin hma-sawnna lampui hraw thei an ta, an thiem thil han ra \ha tak a hung nei ta ding a nih. Hi scheme hin Sanitation, Environment, Education, Health, Agriculture, Live-lihood le a dang dang haia Model village dawmsangna a phur sa bawk a nih tiin Pu K. Bhabananda Singh chun a hril.

CMhT Orientation le sensitization nei

CCpUR: District Hos-pital Medical Conference Hall-ah zani 11AM a in-thawk khan Chief Minis-tergi Hakselgi Tengbang (CMHT) le inzawmin Ori-entation le Sensitization training nei a nih. Training a hin Raghu Gopal, AVP, India Insur-ance PPA Private Limited

le Dr Arun Kumar, Medical Officer, Mediassist, India Insurance PPA Pvt. Ltd. hai an \hang a, Director-ate of Health Services a inthawk Dr Sashi Mayang, Addl. Director, Health Ser-vices, Govt. of Manipur hai bakah Dr Kimngaih-ching Simte CMO/CCPur, Dr Vumchinpau Tonsing

Medical Superintendent/District Hospital, CCPur, Dr Nengkhanmang, Dy. Superintendent /District Hospital bakah District hospital a Specialist doc-tors le Medical officer hai an \hang tawl. Scheme hawng a ni hnungah a dawng dinga thlang hai kuomah Health Card pek ning an ta, chu Health Card nei han nat le sat tuok hunah an natna izi-rin an inenkawl man Rs. 2 lakh chen sawrkarin a tum pek ding (Rs. 2 lakh anghu chen a thlawna inenkawl thei ding) a nih. Card pakhat hin mi 5 pei a huom (hmang) thei ding a nih.

Health Minister in PHC a hawngiMphAL: Health and Family Welfare Minister Pu L. Jayantakumar Singh in January 12, 2018 khan Bendramai Primary Health Centre a hawng. Bendramai hi Tadubi, Senapati District a inthawka 60 km vela hla a um a na, Nagaland ramri laia Chakha Primary Health Sub-Centre bawlna ding lungph<m khawm Heal Minister hin a hawng bawk. Health Centre hawngna a hin Pu N. Kayisii, Tribal

Affairs and Hills & Fish-eries Minister; Dr. K. Rajo Singh, Director, Health Ser-vices & SMD/(NHM), Ma-nipur hai chu khuol inzaum le Functional President in an \hang a, Pu Athem Mui-vah, IAS, Deputy Commis-sioner, Senapati district; Dr. Ranjit Singh, Additional Dorector, Health Services Officials; NHM officials, Senapati CMO le officials tum tum han programme hi an uop bawk.

SSPP GHQ President dingin V. Jamkhanpau

CCpUR: Zani zingkar 9:30AM a inthawk khan SSPP Residential School, Ngathal-ah ah SSPP Foun-dation-Presidential Elec-tion (2018-2021) le Siam-sin Award semna nei a nih. Election hi zingkar 9:30AM-11:30AM inkar sung nei a ni a, SSPP GHQ, Headquarter, Jt. Hqrts., Blocks le Branch bakah SSPp life members, Emeritus, Patron Member le President le secretary hlui mi an rengin voters mi 576 um hai lai mi 345 in vote an thlak a, V. Jam-khanpau @ Benjamin chun votes 180 hmuin President dinga thlangtling a nih. An

khingpui Thanglalmuan Hauzel chun votes 165 a hmu a, votes 15 in an in-thlau. V.Jamkhanpau hi TISS a inthawk MSW le BSW zo a ni a, SSPP Stand-ing Committee Chairman Ricky Vanllalawm Guite in President dinga intiem-kamna an neitir a, SSPP Foundation Trust member dinga thlangtling mi 17 hai Rev. Khen P. Tombing in \awng\aipekna a nei. Foundation day huna chun \huoitu hlui lo thi ta hai sunna nei a ni bakah SSPP Annual Magazine tlangzar a ni a, Award tum tum sem a ni bawk.

Election nei dan indikloin an tumCCpUR: January 13, 2018 khan Siamsinpawlpi (SSPP) GHQ kum 2018-2021 sunga President ding thlangna nei huna tling zo lo Thanglalmuan Hau-zel chun zani zantieng khan tuolsung reporter hai inhmupuiin Election nei dan an diknaw thu a hril. SSPP Mizoram Hqrts hnuoia Block 1 le Branch 6 um hai email fethlenga vote thlaka um tiemsa lova um chu pawi a ti thu a hril. Election Commission in hming list nei lo tia vote hi a hnawl a ni a, hi thua

hin Mizoram HQ \huoitu-hai chun hming list peklut dinga inhriettirna an hmu-naw thu an hril. Hi lei hin Election Commission chun Mizoram Hq hai vote paw-ma tiemsa dingin a phut a, chu hnunga a tlingzonaw khawmin a pawm thei ding thu hrilin, election result hi a pawm theinaw thu a hril.

Page 2: Et Reg I ost eg M Minister in Rs. 4 lakh cheque an hlan ... Thar/2018/January/HT-14-01-2018.pdf · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM EAC KNP Gospel Camp hmang zo CCpUR: January 11-13, 2018

Hmasawnna Thar2 TUOLBUOL (JANUARY) 14, 2018 pAThieNNi (sUNdAY) ARTiCLe/heALTh & eMpLOYMeNT News

Editorial Boardlalmalsawm sellate:Editor&Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

tEditorialFinal Exam

VAWISUN THUPUIMihriem inditnahai chu suktlawmin um a ta, mi-hai chapona chu sukhnuoiin um a tih; chu nia chun Lalpa chau chu chawisangin um a tih.

~ Isai 2:11

EI MAMAW- EXPRESSION!-Rev.Dr.Robinson.S.Zote

Cambodia.

Ei khawvel inlumlet le ei huntawng ang peiin, hmasawnna hnawt phak ruollo, changkangna khawvel in , nuom le nuomnaw hril loin, mimal ,suongkuo, khawtlang, kohran le hnam a mi fen sa pei a , chu ruol ruol chun, mamaw le makmaw (needs& necessities) a hung tam pei bawk. Taksa natna hril suok lova tuor dam el dam, lungril sawl le thawpikna saksuok lova, mani a tuordam hi mi puitling le puitlingna a ngai hnam ei nih. Vanram ngaihlut taluo leia, khawvel thu le hla ngainep a , Pathien thu bak philosophy dang hrim hrim hmu khawhri, Harsatna le a sietna lai siemthat a hmasuon tum neka, pehel a tlansan ching, thawdan indik le tha inhrilhriet neka thil pawngpaw khap ching hnam ei nih. Hril le ziek ding tamtak um sienkhawm, tuta tuma ding chun, ei hnam le kohran pumin ei mamaw’’EXPRESSION’’ ti khi lut chil ei tih. Ei mamaw , EXPRESSION thumal khi, English medium sikul a primary zo chin chun ei hriet fur ka ring a , amiruokchu mipui ei in tluktlang naw leiin, a awlsam zawngin ‘INPUONGNA/INLANGTIR/INENTIR’ tiin Hmar tawngin inlet el ka tih. Vankhuphnuoi a thilsiem tinrenghai hi, an ngaituona , hlimna le lungngaina ,lawmna le beidawngna, an mizie ang peia INPUONG/INLANGTIR (EXPRESSION) thei vawng dinga siemtun a siem le an duong an nih. Chuong ang bawkin, Siemtu angpuia siem, mihriem inpuongna hmasatak chu, nu sula inthawka naupieng tap ri hi anih.Tapna dawttu chu innuina anih. Ransa hai chu ri nei le an changzie in an inpuong hlak a , mihriem ruokchu inpuong dan chi tum tum a um. |ap le innui ringawta inpuong suok thei mi le hnam chu ramsa le danglamna a nei nawh. Hnam mawl le hnuofuol taphawt in inpuongna hmangruo an nei tlawm. Hnam var le changkang taphawtin inpuongna/ inentir na hmangruo an hriet rawn Hieng Limziek(Painting/drawing), incheina(fashion), rimawi (music) , Lim Phun(sculpture/Monument), Lemchang(drama/skit) , Lam (dance)le a dang dang hai hi mihriem ngaituona le mizie puongsuokna hmangruo a ngai an nih. Eini rawi chu, lekha ei inchuk sang deu deu a , incheina changkang taktak in bel in, sap le khawthlang nun zawmin , insuk changkang inla khawm, ei ngaituona le mizie inpuongsuokna hmangruo a tlawm tiel tiel. Hnam le Kohran anga ei hmasawn dan hin thil indiklo a um ngei anih ti a suk chieng bal. Chuleiin ,ei mamaw EXPRESSION thenkhat hei bi thuok thuok ei tih: 1. Thuhril: Inpuongna (expression) hmangruo awlsam tak chu thuhril hi anih. Lungril ngaituona inthuk tak seng a ngai hranpa nawh a , an lang ang pei le a nawrtu izir a , ngaituona a um bauin a sak suok hi anih. Mani lungril le mizie inpuongsuok na ding hmangruo ei nei tlawm /hriet tlawm em leiin, ei ramah Thuhril traffic an jam! Hmu pilip ei pung pei bawk. Pawlitiks le Tlawmngaipawl ah, Kohran le khawtlang prawkram, khawsawt/lusun in ,lengkhawm le puipungna hmun tinah Thuhril in hmun a hluo sip zo. Kohran huong sung ah ngei khawm,thuhril thiem le thiemnaw inkar ramri ei the hmawk el. Rawngbawltu le pastor , thuhril thei le khabe sep thiem chin chu en dan a dang a, Thuhril thei manglo chu mi ngainat an hlaw bek nawh. Thuoitu le hotu chu thuhril thei dinga ngaina le beiseina ei nei tlat leiin, Ram, hnam le kohran thuoitu dinga kualifikeson pawimaw chu Thuhril thei ni hi anih. Chu kakhawk chu, a taka sinthawthiem neka hrilthiem hotu , thuoitu le rawngbawltu ngaisang na a hring a , ei tawngbau suok le ei thilthaw chu inpersan tak anih. Thuhril ringawt a inpuongsuok hi hnam mawl zierang chikhat anih. Thuhril chaua inpuong hlak mihriem le hnam chu, hmangruo dang a neinaw leiin thuhril chau chu a ngaisang a. Thuhril ti le Mipui hi an zawm tlat leiin, inkhawm le pungkhawm hau hnam ah mi a siem a , hmasawnna ding bek bek le thathnempui taluo ding um chuong lo in, ei pung khawm ei pung khawm el chu ani hih. Thuhril chau inpuongsuok na hmangruo a nei hai nun chu nun thawpik um anih. Thiemthil dang an nei hlawl naw leiin, midem le mi chanchin hril in chemboa lulak ding an zawng ruoi hlak. Thuhril le tawng chau hi a thiem thil ani leiin, mi chanchin hril ding a hriet naw tawp a khawm, ringvang thu le thuvuong vel bek keikawp a a hril naw chun, zan mu a tuo rem thei nawh. A nun a thawpik tlat. Archal hi khuongthei lo dingin a hmur khit pek in la chu,inpuongsuokna thiemthil/hmangruo dang a neinaw leiin a thaw pik ngawt atih. I hrietthiem el am? 2.Creative/work of Art: Hi thumal hi ei tawnga kan let thiem dan in,’ thiemthil, ngaituona a taka tar suok , kutsuok, ngaituona a taka thilsiem/thuziek/lemziek a inchangtir, ti lang a thel bek ka ring nawh. Ei ni lai khawm, lemziekthiem, lungkerthiem, thingkerthiem le Art tiengpang a thiemthil nei tamtak ei um tah. A then lem chu sungkuo chawmna thei khawpa thiemna nei an nih. Creative Art hi mihriem inpuongsuok na hmangruo laia pawimaw tak el anih. Italian lemziekthiem, hieng Leonardo Da Vinci, Michelangelo haiin, an ngaituona le suongtuona , lemziek le limker hmanga an inpuongsuokna kutsuok hai chu , vawisun chenin hlutsak le ngaisang a hlaw a ,tangka maktaduoi telin zawr le inchawkin a um. Kum 2009 a hung inhersuok khan, Zoram khawvel sawinghing khawpin, Catholic Puithiem, Rev. Stephen Rotluanga, Bishop Aizawl, Mizoram chun,ama kutsuok, nuhmei saruok limziek (nude painting) ,khawvel hmutheiin a tlangzar a . Zohnathlak a hrie taphawt mak ti in , sawiselna tawngbau, le tawngkam maksak tak tak bakah, Internet khawvel a chen inhniel na nasatak a chawk suok ani kha. Kha boruok lei khan, khawvel hmun tina Hmar nau hai titi tlangna dawkan, Hmar yahoo groups khawm a lun hle . Zoram khawvel chu pawl hni in Hlutsak pawl le diriem pawlin an

the hmawk el anih. Ngaituona inthieng le chik taka ngaituotu ta dingin thilmak ni ah ka ngai nawh. Hieng zawng hin ngaituo in la, Ieng dinga kha Puithiem, Rev.Stephen Rotluanga kha, Catholic hmunpui Vatican City in , nuhmei saruok limngat, model a hmanga lemziek(painting) an inchuk tir am ning ata? Kohran thuoitu chun, ngaithlatu mipui nei der lo khawmin, sungril a athil invawi hai puongsuokna hmangruo a nei a tul lei anih. Thup ruollo lungngaina, harsatna , mangangna le zauthauna,chakna nei ve thei mihriem ani lei anih. Chuong ang hun chu hringnun in a hel thei le pumpel thei derlo ani leiin, a nun a thunun a , mawitak a sungril nun an puongsuok theina dingin, thilmawi ngaihlut thiem na( art appreciate) an in chuktir anih. Mihriem nun inbukdik/inbuktawk (balance life) chu a kuoma um a hadam hlak. Catholic Puithiem inserhrang ta dingin nuhmei pasalna /sex tluka thlemna lien a um nawh. Chu ngei chu thlemna anga en lova, Pathien kutsuok mawi tak anga inhmutir a tul ti an hriet anih. Eini rawi chu, ei ngaituona litengsawl ah ei invirsawt ta leiin, hur thil le hril ser in ei nei a , art appreciate ei thiem pha pha, ei hnam in hma sawn taktak chau atih. I lungril a thil um, I hril dawk thiem si lo kha, ziek la, hla a dam inchangtir tum in , an naw leh a lim dam in ziek suok la, hrilsuok theilo le hrildawk chi ni lo hringnun in a tawng hlak leiin, work of art hmangin inpuongsuok tum ve sin tam. Kan naunu, mi tawngtam bek bek lo, mizie zawi tak, kum 7 mi chau, school a kai tan tira inthawkin vawisun chen hin, bang ah white board lien deuel kan tar a , a hlimna le lawmna, a beidawngna le lungninaw na thu le lemziek hmangin an puongsuok hlaka, a tha hle in kan nupa in kan hriet. Work of art hmanga inpuongsuok hi, Thuhril thiem lo hai ta dinga hmangruo tha anih. Chuongchun Work of Art hmanga inpuongsuok le ngaihlut na chang ei hriet tak tak pha chu, Thuhril le sermon ringawt ni ta lovin, Sunday sikul ah thlalak le lemziek inchuk uor tang ei ta, hla insam le thu inzawt hai hung thiemin, Sungril nun phawrsuonka dinga Thuhril thei lo hai khawmin, ‘Hi thu hi ka lungril ah an lang’ kei chu Lam (Choreography) in inentir tir ka tih, Kei chu hla/Thu insam in tiin , ei kohran inkhawm na hai a khawm ei ti ve el ding an tah. Vawisun a hi thuziek hi, ei ram kohran in ei la hung hraw ngei ding ani leiin, work of art hi ngaihlu a inchuk ei tul hle anih. 3.RiMAwi( Music): Khuongpui le Khuongte, Sielki le tingtang zeneresawn hun a liem vang vang. Rimawi tinreng puipung nikhuo le Biekin a hai ei hluo lut pei a , Rimawi thang lo chun a kim thei nawh. Rimawi chun mi a suk thatho a,khawsawt a hnem a ,hlasak a suk inhawi a , rimawi hmangin mi tamtak an inpuongsuok a , inpuong pei bawk an tih. Amiruok chu ei rimawi huong hi ei inzau a tul. Electronic sequencing hmanga sound fonts remkhawm chu hnesaw tak ei nih.Wind instruments hai a taka hmangthei ei tam a tul. Mipui an inruol naw ang bawkin rimawi ngainat zawng khawm an ruol nawh ti hi thudik um sa anih. A thenin dam deu dam, athen inawi deu, a then chu puok le inri bur bur, a then chu zierang dang dang ngaina mi ei nih. Country, Rock music le Rap hai chen khawm hi Inpuongsuokna hmangruo vawng an nih ti ei pawm a tul. Tulai hnai el khan Mizoram ah Ephraim-Israel inti pawl laia mi, Nupui pakhat in , Rap hmangin Pathien hla asak a , social networking sites popo ah an dar hrat hle. Mi thenkhat an tim a , thenkhat in an enhleu a , athen in mak an ti bawk. Ei hmabak vawng anih. Rap hmangin a ma a Pathien thu um a puongsuok a nel. Ngaimak ding a um nawh. Hnam tinin hunpui inthlak hi ei tawng pei a, chu hun inthlak le inherrem thiem hnam chu hnam hmasawn ani hlak. Dawibiekna thil nia ngaia, Khuongpui le Khuongte Kohran in a phuor lai hunkha, tuolte vanglai an chang zo tah. Turuok hin chu, Khuongpui le khuongte thanglo in Nu le Pa, Pi le Pu an tleizo nawh. Nakie chu music style chi hrang hrang hmangin Taksa le thlarau ah ei lan puongsuok pei ding anih. LAM(dance/Choreography): Lam hi khawvel kum le inzat zeta upa anih. Hnam tinin lam dan zie hrang hrang ei nei vawng. Sakhaw hmasa a ei umlai hun le vawisun chen khawm ei la sunzawm chu lam hi anih. Christien ei hung ni hnung hin, Pi Pu Hnam lam dan chu, Kalvary lam style in a hung thlak a . Chawibiek inkhawm le lengkhawm na hmunah hai ei hlim le lawmzie inpuongsuokna in ei lam mup mup hlak. Inpuongsuokna hmangruo chikhat chu Kalhmang le Umzie neia lam(choreography) hi anih. Thu a hrilsuok thei ni si lo, a lim zieksuokthei ni bawk si lo, Kalhmang(pattern) neia lam hi tulai Missiologist hai chun Chanchintha hrilna dinga hmangruo pawimaw tak laia mi niin an hril. Ei ram Kohran, sikul le khawtlang thilthaw na hai khawm ei hung uor ve ta peia lawm a um. Lamdan chi tum tum hmangin inpuong suok pei ei ta, chu le inruol chun ei lungril puonin ei inzau a tul. Thukharna dingin, nangma khawvel a chau khan cheng naw rawh. Nang I ngaidan a thalo le indiklo hi, mi dang ngaia chu a tha in an dik thei ti hi hriet ding anih. Kum thar 2018 ei chuongkai ta sisi hin chu, nang a khawvel chau hi indik ah ngai naw la, mi dang hai ngaituona a inthawkin thil thlir thiem dan lo in chuk ve rawh. Hringnun hi, mi ngaidan ei pawmpui ve a tul chang a um anih ti hre in, ei ngaituona litengsawl a inthawka daksuokin , ei khawvel hmang le huntawng mek hi bi chieng ei tiu. Tiemtu popo Kumthar chibai.

03 January 2018. 22:33hrs.(CST)Hmar Run, Cambodia.

Ni Kum 2017 khan 11th Manipur Legislative As-sembly election leiin HSLC le Higher Secondary Ex-am-hai kha Kum dang nekin an hnu a. Tu kum ruok hin chu exam le insuk buoi thei ding a um naw leiin Board of Secondary Education, Manipur le Council Of Higher Secondary Education, Manipur hai chun HSLC Examination, 2018 le Higher Secondary Ex-amination, 2018 programme hai chu an hung siem fel thei ta a. Hi dungzui hin HSLC Examination, 2018 chu February 20, 2018 a inthawk March 4, 2018 inkar sungin nei ning a ta, Higher Secondary Examination, 2018 chu February 19, 2018 to March 28, 2018 inkar sungin nei ning a tih. Ni kum nekin exam hai hi an hma lem a, result khawm ni kum nekin a suok inhma thei lem ngei beisei a um. Result suok inhnu kha Stu-dents han harsatna an tuok pha hlak a nih. HSLC le Higher Sec. Exam result suok inhnu leiin State danga College kai nuom han admission thu le course hran hran hai inchukna dinga entrance exam um hlak haiah harsatna an tuok hlak a nih. Hieng a ni lei hin Students han harsatna an pumpel theina dingin Board of Secondary Education, Manipur le Council of Higher Secondary Education, Manipur hai hin HSLC le Higher Secondary Exam result hai hi an hma thei angin hung suk suok thei ngeihai sienla chu thil lawmum ning a tih. Result suksuok thuah hin ei \henum State Mizoram ei tlukzo naw hle hlak. Hi lei hin tluk phak ve ngei dingin Board le Council hin hma hung la ngei hai sienla nuom a um. Chun, Exam result suksuol hi a um rawp hlak. A pass lo, a pass anga result insuo dam, position la phak, position la phak lo anga result insuo dam, first division a pass si, a failed anga result suksuok dam le mark pumpui bel suol dam hi a pawi hle hlak. Hi lei hin result insuona kawngah khawm Board of Sec-ondary Education, Manipur (BSEM) le Council of Higher Secondary Education, Manipur (CHSEM) hai hi hung fimkhur hle ta hai sienla nuom a um. Result suksuol hin Student-hai lungril a sukna hle bakah lunghnuolna nasa tak a pek hlak. |henkhat lem chu mani le mani chen an inthat pha a, a pawi bek bek hlak a nih. Result insuo suoltu hai hi hrem an phu a, hi lei hin an suksuol ta ngai nawna dingin State Sawrkarin dan angin hremna pe hlak sienla, result in-suo suol hi a hung bo pha ring a um. HSLC le Higher Secondary Exam hun ding hi a hnai ta hle a. Exam pe ding Student-hai lekha tiemna kawngah taimak an insuo nawk zuol a \ul. Lekha tiem tam taluo leia invet pha hiel ei la hriet ngai nawh. Tiem tam hi hriet rawnna le thiemna a nih. Lekha tiem taima a thiem naw le a failed ei la hriet ngai naw bawk. Ei failed annawleh division \ha le insangah ei pass zo ve naw chun lekha mihai nekin ei tiem tlawm lem tina a nih. Division \ha le insanga pass hai hi mihai neka tumru le lekha tiem rawn an ni ngei ngei hlak. Ka tiem taima a, ka tiem rawn hlea chu ka hriet thei nawh ti hi chu khel a ni hlak. A tiem rawn rawnin an hriet tam a, an thiem ngei ngei hlak. Ei lekhathiem, Officer lien tak tak ni lai mekhai, a bikin Competitive exam a hlawtlinghai po po hi mihai neka lekha tiem rawn le taima chungchuong an nih ti hi hriet tlat ding a nih. HSLC le Higher Secondary Exam a \hang dinghai hmakhuo ngaituoin, Kohran, Khawtlang le Pawl hran hran hai khawmin exam hun sung hin chu an lungril la hek thei ding programme siem naw hram inla nuom a um.A bik takin huou huou programme hi, exam hun sung bek hin chu chawlsan hri phawt inla thil \ha ning a tih. Nu le pahai khawm ei nauhai, ei tu le te hai exam-na dingah hin mawphurna ei nei lien em em el a nih. An lekha tiem hi inhnikpui le enkaipui ding a nih. A \ha tak chu an exam sung hin chu tuol suoksan lova umpui ding an nih. Nu le pa hai umpui le umpui naw hi a kar a hla a nih. Exam hun sung hin chu enkaipui el chau ni lova duot ding an nih. Exam ding hi exam dinghai chau mawphurna a ni naw a, ei rengin mawphurna ei nei seng a nih ti hriet tlat ding a nih. HSLC le Higher Secondary exam-hai hi final exam tak tak a nih. Mihriem ngirsuokna dinga kawt-suo an nih. Class-X le Class-XII \ha taka pass hai hrim hrim inchukna insanglem an sunzawmna kawn-gah khawm harsatna (lekha inchuknaah) an nei ngai naw a, an fe thleng pei hlak. Division insang le mark \ha tak tak hmu ve si, higher education an thawnaa harsatna tuok hlak le an course hne ta lo hai hi chu a tlangpuiin enruk annawleh \hungpui infuk leia divi-sion insang le mark \ha hmu an ni nuom. Class-XII lem hi chu a pawimaw zuol a, lekha inchukna kawn-gah kawtsuo le final exam tak tak a nih. Class-XII zova chun mani inhnikna le tum zawng line thlang fela inchuk hun a nih. Ei fena ding line line a fe thei hun a nih. Ei lekha inchukna ding line ei thlang fuk naw chun ruolban phak a harsa hlak.

GNLA cadre 3 manTURA: January 12, 2018 zan khan East Garo Hills hmuna sumdawngtu Rs. 4.5 lakh ngenna ‘demand letter’ petu GNLA cadre 3 Will-birth T Sangma (20), Wister N Marak (20) le Salgra Ch Sangma (25) hai chu Megha-

laya police han an man. De-mand letter hi January 9, 2018-a kha sumdawngtu kuoma an pek a nih. Mana um mi pathum hai hi police han an kawl mek a, vawisun hin court hmaa inlangtir ning an tih.

Kum 16 mi Mahatma Mandir engineer laia naupangtakAhMedABAd: Nikum October thla a BE (electrical) degree zo le a neka kum 5 neka upa lem hai laia Guja-rat Technological University (GTU), Mahatma Mandir, Gandhinagar a convocation huna in\hung ve, kum 16 mi Nirbhay Thacker chu engineer laia naupangtak a nih. Nirbhay Thacker hin Class 8 le Class 10 chen thla ruk sungin a zo hman a, Class 9 le 12 inkar chu thla thum sungin an chuk zo bawk a nih. Cambridge International Examinations hnuoi International General Certificate of Secondary Education (IGCSE) system hmanga Nirbhay Thacker hi inchuk a nih. Nirbhay Thacker a pa khawm en-gineer ve tho a na, a nu chu doctor

sinthaw a nih. SAL College of En-gineering a admission a hmu theina dingin Admission Committee for Pro-fessional Courses (ACPC) le All-In-dia Council for Technical Education (AICTE) han phalna an pek a, a case

chu GTU a dingin a la dangdai taka hril a nih. Convocation huna chun Nirbhay hi a thiltum inhriltir a na, “ka tum tak chu kum 3-4 inkar sunga engi-neering degree 10 lak belsa a nih” tiin a hril. Nirbhay hin IIT-ah Ph.D course inchuk ding khawmin fielna a dawng tah a, defence sector a din-gin India rama Research Center siem chu a thiltum lientak a ni thu Nirbhay chun a hril. Nirbhay a lekha inchukna hlawsam thei ngirhmuna a um hnun-gin, a pa chu kum 36 mi chau niin IT company lientaka a sinthaw a tawp-san a, a naupa hi enkawlin hieng ang ngirhmun tlung thei ding hin an chuk-tir a nih.

Meghalaya cM Mukul Sangma hi lesson inchuktir a ngai a nih: Prestone TynsongshiLLONG: Meghalaya Assem-bly election a hung hnai deu deu a, campaign hai \an niin politician han an lungvar hmangin an iner \an mek tah. Mawkyrwat hmuna programme hmangna-ah NPP \huoitu le Pynursla constituency a ngir ding Prestone Tynsong in thu a hrilna-ah Megha-laya Chief Minister Mukul Sang-ma chu lesson inchuktir a \ul a nih tia hrilin, election tawma schemes implement a thaw tum hai lakah Meghalaya mipuihai chu fimkhur

dingin a hril tawl. Prestone Tynsong chun, 2012 kuma Empowerment of Women Scheme chu entirna \ha tak a nih tiin a hril a, chu scheme hnuoia ham\hat-na dawng hai chun harsa takin Bank

han an ph<tna angin an loan hai an rul tawl thu a hril bawk. ‘Agar’ le ‘anthurium plantations’ schemes le schemes tum tum loneituhai tadinga implement a mipui hlemtu niin Pres-tone Tynsong chun Sangma an tum. Hieng scheme le inzawm hin Forest Minister khawm Forest Research In-stitute, Dehradun-ah a fe a, chu huna chun hi scheme hnuoia Kerala state a thlai ch$ng han ra an insuo naw thu a hriet pha niin Prestone Tynsong chun a hril.

Pawisa thir siem \an nawk dingKOLKATA: India a pawisa thir tum tum hai hmang lo ding anga hril a ni hnungin, zanikhan pawisa thir chu siem sunzawm nawk dingin a siemna hmun hai sawrkar thlungpuiin thu a pek. India pawisa thir hai chu Secu-

rity Printing and Minting Corporation of India Limited (SPMCIL) enkawlna hnuoiah state pali, Kolkata, Mumbai, Noida le Hyderabad haia siem hlak an na, hieng hmuna sinthawtu hai chu India pawisa thir tum tum hai siem-

na sunzawm ding thu pek an nih. Hi hmaa pawisa thir siemna shift pahni a thaw hlak chu shift khat chau thaw ta ding le, pawisa thir tum tum hai chu muongchang le uluk taka siem dingin sawrkarin SPMCIL a hril.

Nagaland Election-ah JD-U ngir tumKOhiMA: Tukuma Na-galand Assembly Election hung um dinga hin Janata Dal –United (JD-U) chun ngir ve an tum thu JD-U Secretary General KC Tya-

gi chun a hril a, sienkhawm seat iengzat am ngir an tum ti ruok chu a hril nawh. Na-galand Assembly fe mek hi March 13, 2018 a tawp ding a nih.

ATs han Maoist 7 an manMUMBAi: Maharashtra Police-a Anti Terrorism Squad (ATS) pawl chun zani hmasa zan khan Maoist ni dinga ringhla mi 7 hai chu Mumbai hmunah an man. Mana um hai hi ATS chun thu indawnchiengna an nei mek.

Page 3: Et Reg I ost eg M Minister in Rs. 4 lakh cheque an hlan ... Thar/2018/January/HT-14-01-2018.pdf · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM EAC KNP Gospel Camp hmang zo CCpUR: January 11-13, 2018

3TUOLBUOL (JANUARY) 14, 2018 pAThieNNi (sUNdAY) NATiONAL/iNTeRNATiONAL & AdveRTiseMeNT Hmasawnna Thar

LAKTAwi

Zia-ul Haque chunga lawmthu hrilna Hun sawt taka inthawka ka natna hai chu, tawlna, tawl in-lawng le thisen suok, inhnawm changa na hlak, inhnawm zova tho hung khupru na, phingsip, ril sung hmun hran hran na, fak le dawn du lo, inthuok harsa hai an nih. Ka beidawngin Oja Md. Zia-ul Haque Phusam ka pan a, hun iemani chen a mi enkawl hnungin ka hung dam ta a, ka lawm hle. Hi lei hin Oja Md. Zia-ul Haque Phusam le Pathien chungah lawmthu ka hril.Pan theina hmun hai :1. Old Bazar, Zomi Colony, Opp. Muslim Masjid, Ccpur.2. Kekru Villa, North AOC, AMUCO/UCM Gate, Imphal.3. Contact Nos. : 8014254414 / 9615391873.

Lawmthu hriltu, - T. Benjamin Tollen

(8-14)

TEACHERS WANTEDInterested persons are informed to apply for the Vacant post of Teachers at ARCADIA School, Mol-nom Bazar, Molnom, Churachandpur, Manipur with their Bio Data on or before 15th January 2018. For more details please contact the School Of-fice during office hours.

Sd/-John L. VarteProject & Human Resource

Arcadia School.(10, 14)(10-15)

nOrtH eAstern CHIldren’s ACAdeMyspOrts depArtMent

SPORT cLASS TO BEGIN FROM ScHOOL SESSION – 2018(Football, Table Tennis, Badminton and Volleyball)

timing : 3:00 - 4:30 Monday to Friday practice match : every saturday

AllIndiaFootballFederationLisenceCoachwillbetheinstructorforFootballandotherqualifiedpersonswillbeavailablefordifferentsports.FormsavailableatSchoolOffice:BethlehemVengRengkai,Churachandpur. (12, 14, 16,18)

nGHIlnI UMlO ZUOpA

(L) Raldolien Pakhuongte(1/11/1952 – 13/1/2017)

Van khawpui I min lawisan Ni Champha vawikhatna a hung tlung hin kan ngai n ache a

zuol ngei!Hlim taka Pa angsunga ei intuokkhawm nawk hun

ding kan va nghakhla ngei de!

I hmangaihai I nuhmei: Mrs Luni I Nauhai Saikawt, CCPur.

nOrtH eAstern CHIldren’s ACAdeMy

cOMPUTER cLASS ADMISSIONComputer class to begin from February 2018. An Ad-mission for Basic Computer Course and Computer Ap-plication Course will commence from Date 15/1/2018- i.e. by Monday. Interested person can contact the School Authority for more details at NECA, Bethlehem Veng, Rengkai, Churachandpur.Contact Nos. : 9823885287/ 7005366545 (14,16,18,20)

Karnataka CM in Rahul an hmupuiNew deLhi: Karnataka Chief Minister Siddaramaiah in zanikhan Congress Presi-dent Rahul Gandhi a chengna In, New Del-hi-ah an hmupui. Karnataka CM hi Karna-taka state Congress \huoitu tam takin an zui ve. Karnataka Assembly election chu April annawleh May thla vela nei dinga ti a na, hi le inzawma Karnataka CM le BJP Presi-dent Amit Shah han inbiekna an nei hnunga Congress President hi an inhmupui a nih. Siddaramaiah le Amit Shah an inbiek huna chun Siddaramaiah in BJP le Rash-triya Swayamsevak Sangh (RSS) chu “Hindutva extremists” an nih tiin a hril a, Amit Shah in Karnataka sawrkar chu Hin-du kaltu (anti-Hindu) an nih a ti ve thung.

Rahul Gandhi chun Congress \huoitu hai chu mimal pawi tawk thei ding thil le thu belchienglo hai sam suok ngai lo dingin a hril tawl. Gujarat Assembly election tawma Mani Shankar Aiyar in Prime Minister Na-rendra Modi a chungthu mawi lo taka a hril leiin party a primary membership hl$ppek a ni thu Rahul chun a hril bawk.

Homeguard le a nau 2 mani inthat

hYdeRABAd: Kham-mam district, Telangana hmuna um le Homeguard sinthaw Kashi Vishwanath le a nauhai tleirawl pahni chu R>l tlan lai hmaah inchawm lutin an inthat. Kashi Vishwanath hi kum 40 mi a ni tah a, a nauhai chu Jayant (13) le Ajay Ku-mar (12) hai an nih. Vish-wanath chu Kothagudem town a Homeguard sinthaw a na, an inthatna san hi hriet an nawh. Hi le inzawm hin police han case zieklutin suichiengna an nei mek.

59th Natl. Academy Awards puongNew deLhi: Kum tina a thaw dan pangngaiin zan-ikhan Lalit Kala Akademi chun 59th National Acad-emy Awards dawng ding hai a puong. Tukum hin Vi-sual arts chi tum tum a mi 15 awards pek ning an tih. Awards dawngtu ding 10 hai chu kum 30 le 50 inkara mi an na, kum 50 pawla mi han awards 5 dawng bawk an tih. Kum tinin Lalit Kala

Akademi hin national ex-hibition a huoihawt hlak a, chu huna chun India hmun tum tuma artists hai an fekhawm hlak a nih. Na-tional exhibition 2018 a \hang ding hin 3,644 han hnina an peklut a, chu hai laia 172 chu \hang thei dinga thlang an nih tiin CS Krishna Setty, Administra-tor, Lalit Kala Akademi chun a hril.

BJp in sC judges hai \awngbau Congress in politics a hmang \angkai in an tum New deLhi: Supreme Court a senior judges 4 han press conference ko a SC chu a ni ding angin sin a thaw nawh tia intumna an siem chu Congress in poli-tics a dingin hmang \angkai a tum niin zanikhan BJP in an tum. Hi thil hi Supreme Court sung buoina (inter-nal matter) a na, politics-ah laklut chi an nawh tiin BJP

spokesperson Sambit Patra chun a hril. Supreme Court judges 4 hai \awngbau hi buoina namen an naw leiin ngaitha mei mei chi an nawh tiin Congress chun a hril a, court rorelna zalenna le In-dia democracy humhalna dingin buoina hi cingfel vat a \ul a nih tiin a hril bawk. SC buoina hi Court thawk-

tu po po in court rorelna-ah lalut hai sien, an rang thei angin chingfel dan ngaituo raw hai seh tiin Congress spokesperson Randeep Surjewala chun a hril. Zani hmasak khan Jus-tice J. Chelameswar in-rawina in judges pali, Jus-tices Ranjan Gogoi, Madan Lokur, Kurian Joseph le ama \hangin New Delhi-ah

press conference an ko a, Supreme court chu a ni an-gin sin a thaw nawh a, de-mocracy humhalna dingin ro-inrelna (administration) chu siem\hat a ngai a nih tiin an hril a nih. Chu lai zing chun, Attorney General KK Venugopal chun Supreme Court-ah thil indiklo a um chun siem\hat vat ning

a tih tiin a hril a, judges 4 han press conference an ko chu pawi a ti thu a hril. Press conference kotu judges hai hi senior tak tak le experience lien tak nei an ni tawl a, chuleiin, buoina uma an hril thu hi vawisun le tuta darkar ngei hin sukfel nghal ni ka ring tiin KK Venugopal chun a hril.

Car chesuol-ah wrestler 5 an thiMUMBAi: Zani zingkar khan Sangli district, Maha-rashtra-ah wrestler hai chu-ongna SUV car a chesuol a, wrestler 5 \hangin mi 6 han thina an tuok bakah midang 7 an hliem pha bawk. Wres-tler hai hi Aundh village a wrestling competition a \hang le an khuo tieng an kirna lampuia tuoksiet an tuok a nih. SUV chu tractor

hrat taka tlanin a baw pal a, chu huna car hi chesuol niin, hliem hai chu Sangli gov-ernment hospital a admit le enkawl mek an nih tiin senior police official chun a hril. Motor Vehicles Act besanin Chinchni-Vangi police station-ah thil tlung le inzawmin case zieklut a na, tractor khaltu hi man tuma zawng zing a nih.

Sakei-in mi 6 a seMUMBAi: Maharashtra state sunga Nanipada khuo-ah zanikhan Sakei a lut a, mi 6 a se hliem. Nanipada khuo hi tlang pahni inkara um le tlang hai chu ram-pui vawng an la nih. Sakei chu zingkar dar 7 vel khan hmu \an a na, hawl hmang an tumna-ah mi 6 hai hi a se hliem niin police thu-suok chun a hril. Chanchin an hriet le inruolin forest department hai Nanipada khuo an tlung nghal a, Sakei chu hawl hmangin a hung lut ta naw dan dinga hma lak zing a nih tiin Akh-ilesh Singh, Deputy Com-missioner of Police, Zone-VII chun a hril.

IED puok lo hmusRiNAGAR: Srinagar-Muzaffarabad-ah zanikhan Improvised Explosive De-vice (IED) hmu a na, Se-curity Forces han puok thei lo dingin an siem. IED chu mipui lunna lai taka hmu niin, Security Forces han puok thei lo dinga an siem lai chun mipui an \ithawng hman hle. J&K Police, Army le CRPF a Bomb disposal squads han IED hi an sawisak a, an buoi hun sung po lampui khar le an zo huna hawng nawk a nih.

ED han Andhra Bank Director hlui an man

New deLhi: Andha Bank a Rs. 5,000 crore sukchingpenna thu an sui mek le inzawmin zanikhan Enforcement Directorate (ED) han Andhra Bank Di-rector hlui Anup Prakash Garg an man. Garg hi tuta thubuoi le inzawma ED han mi an man a pahnina a ni tah. Nikum November thla khawm khan hi thubuoi le inzawm bawkin Delhi-based businessman Gagan Dhawan ED in a lo man ta bawk. Garg le Dhawan hai hi ED han Prevention of Money Laundering Act besanin thubuoi an siem khum. Hi thubuoi suitu ED le CBI chun Garg hi maw-phurtu takin an intum a nih.

Bhutan le inzawmna siem\ha zuol dingin In-dia an pei zing: Sushma Swaraj

New deLhi: External Affairs Minister Sushma Swaraj chun foundation \ha tak siema Bhutan leh inzawmna detindo tak nei dingin India an pei zing a nih tiin a hril. India le Bhutan han ‘diplomatic ties’ an nei a kum 50-na (Golden jubilee) lawmna huna Sushma Swaraj le Bhutan Foreign Minis-ter han video conference fethlenga ‘special

logo’ a ruola tlangzarna an nei huna Swaraj in hi thu hi a hril a nih. India le Bhutan han inzawmna an nei chu sunzawm pei \ha a ti thu Swaraj chun a hril. A hril peina-ah, inzawmna chu kawng hran hran-ah sukhmasawn a, India le Bhu-tan ram han hlawkna an hmu ve ve theina dinga a tu tieng tieng khawm \hang lak na-sat a pawimaw zie thu a hril bawk. Swaraj chun, India le Bhutan hai chu inlaichinna \ha tak nei, an inhnikna le an thil mamaw hai inhrie tawn a, kawng tin-renga in\hangpui hlak an ni thu a hril a, rambung inza tawnin India le Bhutan chun harsatna le lawmna khawm an inhril paw tawn hlak thu Swaraj chun a hril.

Toilet chimin naupang a del hlum

ALAppUZhA: Kuttanad district, Kerala hmuna government-aided school toilet zanikhan a chim a, Class-II inchuklai kum 6 mi Sebastian M Joseph a del hlum. Toilet chu sun chawl laia chim a na, Joseph hi inhnawm tuma a lut lai taka chim a nih. Toilet chim hin na takin a del a, hospital pan-pui mek a ni laiin a hliemna tuor zo lovin a thi a nih.

Muslim sakhuo hrilsi-etu man

LUCKNOw: Shamili district, Uttar Pradesh-a Muslim sakhuo mawi lo taka hriltu le Muslim hai lung natna suksuoktu Vi-kas Kumar le Ravi Kumar hai chu police han an man. Mi pahni hai hin WhatsApp hmanga Muslim sakhuo thu hi an thedar niin, IT Act be-sana thubuoi siem khum an nih tiin Rajesh Kumar Ti-wari, Circle Officer, Kan-dhla police station chun a hril. Chu lai zing chun, mi \henkhatin Vikas Kumar le Ravi Kumar hai intuma an umna hi thu khel a nih tia hrilin mipui inhawr khaw-min lampui an hraw a, Vi-kas le Ravi hai chu insuo dingin an ph<t.

Ramri thuah China le inbiek-na nei vat ning a tih: Army Chief

New deLhi: India le China ram \huoitu han ramri thuah inbiekna (ho-tline) nei vat tang an tih tiin Army Chief Gen Bi-pin Rawat chun a hril. In-biekna chu Indian Army’s Director General of Mili-tary Operations (DGMO) in India palai hai inrawi a ta, China tieng khawm ama ang ngirhmun chelin palai hai an rawi ding niin Army Chief chun a hril a, China le India palai ding han in-biekna nei chu an phur ta hle niin chanchinbumihai le inpawlna an nei hunah Army Chief chun a hril. Hotline nei ding hin dan inbawsiet pekna le kawng hran hrana China le India han harsatna an tuok hlak hai a suktawp ding niin Army Chief chun a hril. DGMOs level a inbiekna ‘hotline’ chu tuhin India le Pakistan han an nei mek niin Army Chief chun a hril bawk.

Pawan Hans Helicopter tla thla-ah mi 5 an thi

MUMBAi: ONGC (Oil and Natural Gas Corpora-tion) tadinga sinthaw le mi 7 chuongna Pawan Hans helicopter chu zanikhan chesuolin Arabian tuipui-ah a tla a, a sunga chuong mi 5 in thina an tuok pha. Helicopter hi Mumbai a in-thawk a vuong suok hnun-gin a umna chin hriet lovin an hmang a, a sunga chu-ong hai chu ONGC staff 5 le pilot 2 an nih. Aircraft Accident Investigation Bu-reau (AAIB) han zawng suokna sin an thaw zing a, zani zantieng khan mithiru-ong hai hi an hmu a nih.

Helicopter hi kum 7 a upa a ni tah a, zani zingkar 10:20 AM vel khan Juhu a inthawk a vuong suok a nih. Dar 10:30 AM chen khan Air Traffic Control leh an lan biek paw thei a, chu huna chun Mumbai a inthawk 30 nautical miles a hlaa um an ni tah. Heli-copter chu Mumbai High North Field-ah dar 11:00 AM a \um dinga ti a na, a hun tiema a \um thei naw huna hin pilot hai leh inbiek thei an ta nawh a, an umna chin hriet a ni naw leiin za-wngna sin thaw \an nghal a nih.

Pope-in Chile le Peru Hnam Hnufuolhai |an A Tum

ROMe: Khawvela sakhuo hotu ropuitak le thilthawthei tak Roman Catholic Pope Francis chun kar thara Chile le Peru an zinna dinga hin, hnam hnufuol indigenous people, neksawra umhai \an zawngin hma lang a ta, humhim a tih tiin Rome a Papal thusuok chun a hril. Tuta an zin hi foreign an zin vawi 22-na a ni tah a, Latin America an zin vawi 6na a nih tah. Climate Change, Mining industry \iumna le thil dang dang hril a tih. Amiruokchu, tuta an zinna ding rambunghai hi buoinain a nuoi lai tak an nih leiin zaidam taka thil thaw chu a \ul a nih. Chile ram chu an President hlui Michelle Bachelet, Gay Marriage le Abortion hrilmawitu, billionaire Sebastian Pinera-in a hne zo chau a nih a. Sawrkar thar hi iengtinam a um ding hriet an nawh. Pope hin President hlui Michelle Bachelot inhmupui a ta, March thlaa President thar laklut ding Sebastian Pinera khawm inhmupui bawk a tih.

Pope hin Chile dictator hlui Augusto Pinochet hnuoia sawisaka um victim pahnihai inhmupui bawk a tih. Peru ah chu an President hlui Alberto Hujimori, human rights dan bawsietna leia kum 25 jail intang ding an tang ding chenve khawm tling lova ngaidama insuo zalen nawk ditnaw pawl lungawi naw leia nuor (protest) hai vanglai tak a sir ding a nih. Ngaidamna hi President Pedro Pablo in a pek a nih a. Peru ah hin Catholic hai rawngbawlna enkawltu, an hotu, naupang sex neipui or inhnelpui hlak le sawisak hlaka intum leia banin a maksan Movement direct-in Vatican City-in la nghal a tih. Victim hai le inhmuna ding program ruok chu siem a um nawh. January 15-21 po an zin sunga a ngai pawimaw le bawzui dinghai chu, indigenous people hai hotuhai le bu fang an ta, an harsatnahai ngaithla pek a tih. Chile-a hin, Mapuche hnam, Spain in 1541 kuma an awp hma khawma ram lientak dela lo um tah, tuhin an ramhai inhmang mekhai, sawttak nuorna lo nei tahai inhmupui a tih. Peru ah hin Bolivia le Brazil chena hmun tina um dar indigenous people fekhawm 3, 500 hai inhmupui bawk a tih. Indigenous people hai a tan lei hin Pope chun kum thara inthawkin Amazon biela Assembly of Bishops special assembly inrawiin indigenous people hai \hangpui pei dan dinghai ngaituopui a tih.

UNHRC-in Refugee |hangpuina ding Project thar hawngUNiTed NATiONs: Syria rama civil war chun raltlan tam tak a la siem zing a. Maktaduoi tel an tlan suok ta hnung khawmin nuoi tel chu Turkey le an inrina tieng an la tlan lut zing a. Turkey a inthawkin Europe chen an lut hum hum tah. Hienga raltlan an la um zing lei hin abikin Syria a inthawka Turkey lut tumhai Turkey sawrkarin a danghai \hangpuina dingin UN Human Rights Commossion (UNHRC) chun January 11 a inthawk khan project thar a siem. U.N. High Commissioner for Refugees (UNCHR) in thusuok siema a hril dan chun, thla 12 sung aw ding project hi European Union-in Facility for Refugees in Turkey hnuoia Million 25 a peka thaw ding a nih a. “Hi

project thiltum tak chu, Syria refugee tlan suok Turkey rama umna ding (asylum) hnituhai \hangpuina ding, venghimna ding, register-na ding, protection support, protect ion monitoring, communication sukhratna ding le community hai sukhratna ding le kawng hran hrana coordination sukhrat ding ti a nih” tiin a hril. A tumtak chu Union of

Turkish Bar Association (UTBA) leh \hangruolin refugee hai ‘legal aid’ pek ning a tih. Turkish province 18 ah Syria refugee le asylum hnituhai legal aid pekna ding a nih tiin UNHRC chun a hril. “Lawyer hai training ding khawm \hang a tih” a tih bawk. EU Civil Protection and Humanitarian Aid Operations in Turkey,

Jane Lewis chun, Turkey a refugee hai chu social services dang dang, health le education hai khawm an dawng thei niin a hril a. Hienghai hi an dawng ve theina dinga \hangpuina project a ni bawk. “Hi project hin refugee hai nasatakin a thangpui ding a ni leiin kan ngai pawimaw hle a nih” tiin a hril. K a t h a r i n a L u m p p , T u r k e y - a U N H C R representative chun, Turkey in refugee hai a \hangpui nuom dan tha tiin, hi kawnga thangpuina dinga UNHRC in project a thaw chu awm tak a nih tiin a hril a. Turkey chu \hangpui awm reng a nih, a tih. Tu tak hin Turkey hin Syrian refugee maktaduoi thum neka tam a umpui a nih.

ED han P Chidambaram a naupa hmun an dap

deLhi/CheNNAi: En-forcement Directorate (ED) han Aircel-Maxis deal case an sui mek le inzawmin zanikhan Congress \huoitu le Union Finance Minis-ter hlui P Chidambaram a naupa Karti Chidambaram a hmun an dap. ED chun Chennai-ah hmun 4 le Delhi-ah hmun 1 a rengin hmun 5 an dap a nih. ED hai thilthaw chu a dem thu

Chidambaram in a hril a, chanchinbumi han inbiek-puina an nei huna chun, ED hai hin ka hmun le hmang dapna ding hin tukhawmin phalna a pek nawh, FIR khawm thelut a ni nawh a, suolna iengkhawm ka nei naw leiin Prevention of Money Laundering Act (PMLA) besana ka hmun ED in an dap theina dan a um nawh tiin a hril.

North India-ah ‘Lohri festival’ hmangNew deLhi: North India-ah thlai thar an s$k huna an hmang hlak ‘Lohri festival’ chu zan-ikhan hmang a nih. Lohri hi Punjab, Haryana, Hi-machal Pradesh le Delhi haia hmang a ni tak hlak a, festival hmang huna hin Popcorns, peanuts, Rewari le Gajak hai an In kawl le

kieng hai bakah an ruol\ha hai lai an sem hlak a nih. Hi le inzawmin Presi-dent Ram Nath Kovind in ‘Lohri festival’ hmang hai po po chibai a buk a, vawisuna hmang ding Ma-kar Sankranti le Pongal hmangtu ding hai khawm President hin chibai a buk tawl bawk.

Page 4: Et Reg I ost eg M Minister in Rs. 4 lakh cheque an hlan ... Thar/2018/January/HT-14-01-2018.pdf · NEWS TOMkicHANcHIN LAKTAWIM EAC KNP Gospel Camp hmang zo CCpUR: January 11-13, 2018

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTUOLBUOL (JANUARY) 14, 2018 pAThieNNi (sUNdAY)

Football Fixture: January 14, 2018Premier league

Bournemouth v/s Arsenal - 7:00PMLiverpool v/s Man. City - 9:30PM

Spanish La Liga Levante v/s Celta Vigo - 4:30PM

Alaves v/s Sevilla - 8:45PMEspanyol v/s Ath. Bilbao- 11:00PM

BundesligaFC Koln v/s Monchengladbach -8:00PM

Dortmund v/s Wolfsburg - 10:30 PMI-League

Shillong Lajong v/s Minerva - 2:00PMISL

Delhi Dynamos v/s Bengaluru FC - 5:30PMMumbai City v/s Kerala Blasters - 8:00PM

Jan. 13, 2018 Result: Chennaiyin FC 1-0 Pune City

Liverpool chun coutinho cheltang a tum: Juergon KloppLiveRpOOL: Tulai hnai ela Barcelona tieng zawm tah Philippe Coutinho chu Liverpool chun theit-awpa la cheltang ngei tu-min theitawpin a lungril hne a tum a, sienkhawm Coutinho thiltum chu Bar-celona zawm a ni tlat leiin lampui dang a um naw lei-in an pekdawk el a ni thu Liverpool manager Juer-gen Klopp chun zanikhan a hril. Liverpool in Coutinho a pekdawk/zawrdawk mi tam tak chun mak an ti a, sienkhawm an ditnaw lei

niloin Coutinho in a lo tumruk sa a ni leiin theit-awpa thlo an tum hnunga khawm a lungril an hne theinaw leia an zawrdawk el a ni thu Klopp hin hrilfi-ena a hung siem ta a nih.

Coutinho zawr dawk hnunga a hmasa takna dingin Liverpool chun Premier League season fe mekah January 14, 2018 zan hin Manchester City inkhelpui an tih.

Bundesliga : Bayern Munich in Bayer Leverkusen 3-1 in a hneBeRLiN: Winter break zoa Bundesliga khel \an nawkah zani hmasa khan hma\huoitu Bay-ern Munich chun Bayer Leverkusen 3-1 a hne-banin table-a anni dawttu FC Schalke leh an karah points 14 a tla mek. Bundesliga fe meka hin Bayern Munich chun points 44 an hmuta a, a dawttu Schalke chun points 30 an hmu ta a nih. Borussia Dortmund chun points 28 hmuin pathumna an ni a, Bayer Leverku-sen chun points 28 hmuin

palina le RB Leipzig in points 28 le Borussia Monchengladbah point 28 ve ve hmuin pangana le parukna in an \hang a, tuhin points inang \huta 28 hmu club 4 an um mek

a nih. Bundesliga khel \an nawk huna hin Hoffen-heim a inthawk Bayern le contract ziek thar Sandro Wagner khawm substitute in an lang ve.

Mesut Ozil la umin sanchez a suok ring: Arsene wenger

ARseNAL: January transfer window inhawng mekah Mesut Ozil chu Arsenal-ah a la um el thei thu Arsenal bosss Ar-sene Wenger chun a hril a, sienkhawm a vawikhatna dingin Alexis Sanchez chun club-a la khel zawm nawk dingin contract a ziek

zawm tanaw el thei tiin a hril. Ozil le Sanchez hai hi an contract thla 6 sung a la um ve vea, Sanchez hi Manchester United le Man-chester City han an dit ve ve leiin club a suoksan ngei a ring thu Arsene Wenger chun a hril.

elisabeth Moss-in Critics’ Choice Best Actress (drama) Lak

LOs ANGeLes: Enter-tainment khawvela lo thlir-tuhaiin lawmman dawng dinga an dittak an thlang suokna insangtak Critics’ Choice Award a vawi 23-na result chu puong a ni tah a. Movie category Drama series ah Elisabeth Moss chu “The Handmaid’s Tale” film ah Best Actress inhlan a nih. A film “The Handmaid’s Tale” hin Best Drama a lak bawk a, Moss co-star Ann Dowd khawm Best Sup-porting Actress In A Drama Series inhlan a ni bawk. Moss chun lawman dawnga dawsang a hang kai laiin a film hi a bul a inthawkin critics han an dit nghala a tawp chenin tha an tipui leiin lawmthu a hril a. Hi Award dawng thei dinga \hangpuitu a director le crew member dang danghai le a sunghai kuomah khawm lawmthu a hril. A lawmman lak hi a Show-a \hang ve tho si in-lang lo, back stage tienga lo buoipui em em hlaktuhai ‘crew member’ hai kuomah an hlan a. “Toronto ah mi 60-80 vel sin ka thawpui an

um a, kar khatah darkar 80 dam, ni tin, sung ni thlakin, department po po ah sin ka thawpui hlak. Chuonghai zara hi lawmman hi dawng thei ka nih leiin an ta a nih” tiin a hrila, mi lungril a them hle. Hienglai zing hin “Mad Men” star Elisabeth Moss chun khawvela mi inlar Florence Nightingale, Cre-mean War laia Nurse sin ropuitak thawtu The Lady With The Lamp tia hrietlar chanchin (film) khawm a buoipui mek niin a hril. Florence Nightingale chanchin a siem nuomna san an indawn a. “Thil ieng-khawm a la danglam tak tak naw lei a nih. Nightingale hun laia nuhmei Nurse an ngaisang naw ang bawkin tulai khawm an la nih. Nuh-mei medical profession lut ding chun harsatna tamtak a pal tlang a la tul tho a nih. Khanglai huna lem khan chu medical profession kha nuhmei ta ding chun khar a nih” tiin a hril. Nightingale le Nurse 38 hai chu 1854 khan England a inthawkin Constantinpole (tuta Istanbul) ah Army barrack-a sinthaw dingin an fe a. Sipai damnawhai chanchin, an tuor nasat zie le enkawl an ni danhai a \ha tawk nawin a fai tawk naw leia sukfai an \ul ziehai a hril leia pasal daktor haiin an hmu pei nawh a. Khawh-nunga a sinthaw \hat leiin Queen Victoria-in Award a pek a nih. Elisabeth Moss chun tu-lai khawvela khawm nuhmei medical profession luthai chun pasal lakah harsatna tamtak an la dawng hlak ti suklang a tum a nih.

Manipur in Meghalaya 3-1 a hnein Santosh Trophy an qualifyJerry Pulamte in goal 1 a thun ve

AiZAwL: National Foot-ball Championship for Santosh Tropy qualifying khel mekah January 13, 2018 khan Manipur chun Group B-ah Meghalaya 3-1 a hnein Santosh Trophy 2017-18 khel dingin an lo qualify ve tah. Manipur hin tuta hma khan Tripura 3-0 in an lo hne ta bawk a nih. Megha-laya khawm hin an match hmasaah Tripura 5-0 in an hne a, sienkhawm Manipur an hne zo tanaw a nih. Manipur le Meghalaya inkhel huna Manipur ta dinga goal thuntu hai chu Nangbam Naocha le Jerry

Onesmas Pulamte hai an ni a, Meghalaya ta dinga goal thuntu chu Donald Dieng-doh a ni a, minutes 65-naah Meghalaya ta dingin goal a thun a. Nganbam Naocha hin Manipur ta dingin goal hni minutes 36 le minutes 60 na haiah a thun an Jerry

Pulamte hin minutes 45-naah goal a thun a nih. Jerry Pulamte hin Tripura le qualifying match khel \um khawmin goal khat a lo thun ta a nih. Santosh Trophy -a Manipur hminga khel ding hai lai hin Clement Hmar khawm a \hang ve a nih.

US President Trump-in Porn Star Pakhat Rs.8.45 crore Pekw A s h i N G T O N : U S President Donald Trump chu politics a lut hma celebrity le businessman a ni lai a lo che bawraw deuva a lo che phawk deu amanih ding annawleh President a ni ta leiin hming inlarna le sum dit lei, a hming sukse tum le hrilsiet nawleh pawisa lakpek tum hi an tam tah em em. Election laia inthawka a hmingsietna ding nuhmei pasal thila thil tlung iemani zat mi dang dangin an hrillang tawl a. Nuhmei t amtak lem chun “ka mawngtam a \ham” tiin election-a ngir thei lo ding khawpin an beia chu an hne

naw a nih kha. Nuhmei an rawpna hi a nun hluia hril tam pawl a nih a. Nuhmei pathum a nei danah khawm hin nuhmei chungah a che thei hle ti chu an lang. Zirtawpni khawm khan Wall Street Journal-in a ziek dan chun, Trump a ukil-in nuhmei pakhat Porn Star (nuhmei pasal inpawlna film siemtu) pakhat chu Trump le an khawsak dan a hril nawna dingin India pawisa Rs.845 crore (USD 130, 000) a pek niin a ziek. Trump chun Stephanie Clifford, a film-a Stormy Daniels tia ko chu 2006 khan Golf inhnelna ah an inhmu a, Trump-in a nuhmei

Melania a nei zo kum khatna a nih. Clifford hin 2016 laihawl vela inthawk khan ABC News ah Trump leh nuhmei pasal thil an thaw hlakhai chanchin a hril \an a. Trump ukil chun pawisa peiin a thlem dam tah a nih tiin a ziek. Pawisa hi hun sawt taka inthawka Trump a ukil ni tah Michael Cohen-in Ms Clifford ukil Keith Davidson kutah pawisa hi an hlan nia hril a nih. Clifford h i n o n l i n e m a g a z i n e p a k h a t S l a t e k h a w m Trump le an chanchin hi hril a lo tum deu niin New York Times chun a hril.

Jennifer Lawrence Le darren Aronofsky inkawp Nawk Tah

LOs ANGeLes: “The Hunger Games” a inthawka in la r \an , “X-Men” ah khawm nal tak taka lo che tah, “Passenger” film ah changkang dan danglam taka changkang nawka “Mother” t i f i lm ah a beisei naw ang taka flop leia director a nga izawngpa Dar ren Aronofsky le in\he Jennifer Lawrence chu a ngaizawngpa Darren leh bawk an inkawp nawk tah nia hril a nih. “Mother” film a hlawsam hnunga hun iemani chen tuol a suok naw hnungin Inrinni khan Los Angeles Westwood lai khawlai a leng suok hmu a nih a. Ep ding a nei nawk tah bawk leiin Jennifer chu a nal nawk tah hle. Kekawr tluon dum ‘sporty’ deu a bun a. Pheikhawk dum mawza bovin a bun bawk a. A ke pieng nalzie an lang chieng hle. A sam buong thal sei taluo lo le inhme tawk char dingin sunglass dum a bun a. Zakuohnuoi var (top) chungah

Blazer dum nal deu a hak bawk a. A Jacket dum le inhme dingin Bag dum a khai bawk a, insung thuomhnaw mamaw inchaw dinga suok a hawi. Chuonglai zing chun news tiem annawleh a bielpa Darren leh an intext zing ning a tih, a mobile phone a hmet zinga a lam lawnna ding le a sira cameramen hnawtzui zingtuhai chu a care rak naw khawp el, anni an care em em vei leh. Jennifer Lawrence hi a ngaizawngpa “Mother” director Darren leh kum khat an inzui hnungin October 2017 khan an in\he a. Kar khat vel liemtah khan New York, Manhattan ah hmu kawp nawk an nih a. Hi hma khawm hin November 2017 khan, an in\he hnunga ruol\ha anga um zing an intiem hnungin Governor’s Award ceremony ah hmu an nih. Jennifer hi a hma chun X-Men a co-star Nicholas Hoult leh an inzui a, chu zoah

Coldplay-a Chris Martin leh 2015 khan an inzui a. Darren leh 2016 laihawla inthawka 2017 tawp tieng chen an inzui a. Darren le hin an karah kum 20 zet a uma chu tuhin an inzui nawk taa hril a nih. September 2017 khan Darren thu hi ET kuomah “Mi \ha tak, thiemtak le vartak a nih” a ti a. Darren khawmin “|hang khat peia um zen zen lo talent \ha nei mi ang a nih a. Ienglei am ka hriet nawh, talent \ha tak nei a nih. A nu le pahai zar a nih el thei. Annawleh a seilienna Kentucky tui lei khawm a nih el thei” tiin fiemthu thutakin Jennifer talent nei \hat zie an pak a. A talent nei \hat dan le mi a hne dan chu, “Thlipui (Hurricance) le lirinhningin mi a sawihning anga mi sawi hning thei a nih” a ti bawk. Jennifer hi nunghak thienghlim a la ni laiin Darren ruok chu a nuhmei hmasa Rachel Weisz leh nau pakhat Henry (11) an nei tah. Jennifer hril dan chun, “A tir chun ruol \ha angin kan um a. A lungril khawm a mi hril ngai nawh. Kan inpawl pei a, kan innel deu deua a tawpa chu ruol\ha kha kan inngaizawng tah a nih” tiin a hril. Hi hi “Mother” film an siema inthawk a nih. Tuhin a film thar tak “Red Sparrow” khawm a chang zo nawk tah a, March 2, 2018 khin tlangzar ning a tih.

Lam Hraw Ding Seitak A La Um: Wonder WomanLOs ANGeLes: Tulaia nuhmei empowerment le inzawma khawvelin entawn dinga a hmang tak, Marvel comics besan film Wonder Woman chu Best Action Movie a puongin Critics’ Choice Award 2018 inhlan a nih a. A changtunu Gal Gadot khawm a \um hnina dingin SeeHer Award inhlan a nih bawk. Israel mi nau pahni nei tah kum 32-a upa Gal Gadot hin lawmman a lak hi tulai hnaia Hollywood ah nuhmei chunga hleihletna tlung thu in\hang tak kara nuhmei tamtak tawk siet an nina le inzawmin, chuong ang harsatna lo tuoka mani dikna le chanvo lakpeka umhai po po le nuhmeihai changkangna dinga hmalatuhai po po kuomah an hlan. Nuhmei hratna pholanga dawmkang peina dinga hmalakna le inzawmin, “Lam hraw ding sei tak ei la nei a. Kei khawm to mei mei nawng

ka tih ti ka hril nuom cheu. Ei renga \hangruolin ‘equality’ a um theina dingin hma ei lak pei ding a nih tiin a nuhmei chanpuihai a fiel tawl. Gal Gadot (Wonder Woman) hi tulai chu khawvelin ‘women empowerment’ program-a a hmang rawntak a nih. Vawisuna nuhmeihai ngirhmun \hat tak zie khawm hrilin, “Film ka lut tir lai chu lead role nuhmei an la um ngai nawh a, director lek lem chu hrila hril lo a nih. Tuhin chu nuhmeiin a direct a, nuhmei bawkin hma a \huoi

a, nuhmei hratna khawvel a nih tah. Anachu, a la huntawk nawh” tiin a hril. “ T u k u m k h a w m sum hui lut rawntak film chunghnungtak pathumhai chu nuhmei direct vawng an nih a. A changtu tak khawm nuhmei vawng an nih” tiin, Star Wars: The Lst Jedi, Beauty And The Beast le ama changna Wonder Woman hai thu a hril a. “Top 100 ah nuhmeiin an siem film 8 a \hang bawk. Hi hi hmasawnna a nih lai zingin hmatieng pan peia fe peina ding a la hla a

nih” tiin a hril. Gal Gadot award hi a film director Patty Jenkins (46) in an hlan a. “Gal hi ka Wonder Woman indiktak a nih. Hero haiin harsatna tamtak an pal tlang hlak angin a film-a chauh ni lovin a hringnun takah khawm harsatna tamtak pal tlang tah a nih. A special-na chu a khata ta dingin a thaw nawh a, pawisa leiin a thaw bawk nawh a. Ei ta dinga thaw a nih” tiin audience hai a hril. Patty kuoma inthawka award a dawng laiin ‘a ruolnu le unaunu’ Patty Jenkins,

a hotu le director nih bawk kuomah ‘chawimawina ropui tak hmu thei dinga a siem leiin lawmthu a hril a. Mipuiin standing ovation pein kut an ben dur dur. Hieng ang standing ovation dawng award hmu an um meu ngai nawh. Jenkins chun, “Gal Gadot a tira inthawkin mi hrat, nuhmei intodel, a tak tak a nih a. Ka vangneina chu “Wonder Woman” casting kan hang thaw a, ka mamaw po po, film hlawtlingna ding chu ama (Gal) ah hin a lo um vawng a nih” tiin an pak.

I-League: Aizawl FC in an home-ah Chennai City 2-0 in an hneAiZAwL: Defending Champion Aizawl FC chun I-League khel me-kah kum 2018 a an home ground-a an khel hmasa tak dingin zanikhan Rajiv Gandhi Stadium, Aizawl Mizoram-ah Chennai City an inkhelpui a, Aizawl FC chun Chennai City chu 2-0 a hnein league table-ah points 3 hmu belsain points 13 an hmuta a, Mohun Bagan leh an point hmu an zat char tah. I-League khel meka hin Minerva chun matchs 8 ah points 19 hmutain hma an \huoi mek a, East Bengal in points 18 le NEROCA in points 15 hmuin pahnina le pathumna an ni a, Shil-long Lajong chun points 14 hmuin palina an ni a, tuhin Mohun Bagan le Aizawl

FC chun points 13 ve ve hmuin pangana le 6-nain an \hang mek a nih. Zanita Aizawl FC le Chennai City inkhel huna Aizawl FC ta dinga goal thuntu hai chu Yugo Ko-bayashi le David Lalrin-muana hai an ni a, Yugo Kobayashi hin minutes 26 naah penalty a petlut a, hi zo minutes 32 naah Lalrin-muana hin goal pahnina ding a petlut nawk leiin

first half chenah Aizawl FC chun Chennai City hi 2-0 in an hne a, first half zo hnung le inkhel tawp che-na Chennai City khawmin goal an thun naw bakah Aizawl FC khawmin goal an thun belsa ta chuong-naw leiin Aizawl FC chun hratna an chang ta a nih. Defending champion Aizawl FC le hma\huoitu Minerva karah tuhin points 6 a la tla mek a nih.

Aizawl FC hin league fe mekah vawi 7 an inkhel ta a, match an khel ta poa hin vawi 4 haiah hratna an chang a, vaikhatah an

indraw a, vawihni an hrat tanaw a nih. Aizawl FC hin January 16, 2018 khin East Bengal inkhelpui nawk an tih.

Queen Elizbeth-in A Lalukhum Rik A Ti Thei TaluoLONdON: Khawvela rambung thilthawtheitak ni hlak Britain lalnu Queen Elizabeth chu lalnu ni dinga Lalukhum inkhumtirna (Coronation) nei lai 1953 khan chu nunghak vanglai tak a la nih leiin iengkhawm a rik dan khan a chawk buoi bek nawh a. Amiruokchu, kum 91 a hung tling hnung chun a ta dingin a rik taluo deu taa,’harsatna’ a siempek zeu zeu tah hlak niin a hril. Ni danga la um ngai zen zen lo, The Coronation ti documentary le inzawma Smithsonian Channel-in Queen Elizabeth II interview an neinaa chun, a lallukhum Imperial State Crown, lunghlu le rangkachaka cheimawi chun ‘harsatna’ a siempek ta lem hlak niin a hril. Hi Lallukhum hi Elizabeth-in June 2, 2953 khan a khum \an a. Britain lalnu a nina angin hun pawimaw haiah a khum zie tah hlak. Queen Elizabeth chun State Opening of Parliament haiah khawm a khum zie hlaka, a danglam bek bek a hriet ngai nawh. Vawisun ruok chu a khum \an tir laia nek khan chu rik lem le buoipui um lemin a hriet ta thu a hril. A l a s t a i r B r u c e l e interview an thawnaa chun,

Lallukhum a khum phat chu tlun deuva a ngir a ngai a, chang chang lova ngir \awk \awk a \ul hlak a. A chang chu a lekha tiem ding Speech chen a sukbuoi hlak niin a hril. “Khum puma thu hril (speech tiem) ding chun tang atin ring tlun taka tiem/hril a \ul hlak. Asan chu i kuna hnuoitieng i en chun i lu buk a ta, i ring ru a tliek el ding a nih. An naw khawma Lallukhum a tla el ding a nih” tiin a hril. “Lallukhum hi iemani zat chu an fuk nawna a um a, anachu, a pawimaw si” tiin a hril a. Bruce-in Coronation an nei laia a chuongna Sakawr tawlailir thu a hrilkai pui nawk chun, ton li zeta rik tawlailir chu “Horrible” a tih. A hnunga a hrilfie dan chun, “Chuong taluoa chuong inhawi a ni nawh. Kha ni khan mel 4-5 vel ka chuong nawk nghal” tiin Sakawr tawlailir chuong

rinum zie a hril bawk. Hi hi lalnuin kum 60 ro a rel sunga a Lalukhum chanchin interview a pekna hmasatak a la nih a, ama chanchin reng reng khawm tlang hriet dinga interview a nei zen zen ngai nawh. Tuta Smithsonian Channel h i BBC le Aust ra l ian Broadcasting Corporation han inzawmkhawma an thaw a nih a. BBC le Royal Collectiono Trust ta Royal Collection Season a mi a nih. Q u e e n E l i z a b e t h lallukhum hi lunghlu chi hran hrana siem a nih a. A rik dan chu 2lb 5oz a nih. Indopui pahnina lai khan a lunghlu tam lem chu thlawngin Hitler rawi Nazi han an hmu nawna dingin Windsor Castle compound hnuoia phum hmang a nih a. Indopui zovin cho dawk nawk a nih. Queen Elizabeth zova hin Prince Charles in khum ve nawk a tih.

Lawng pilah student pahni an tlahlum

MUMBAi: January 13, 2018 khan Ma-harashtra-a Palghar district a chun school picnic dinga fe hai chuongna student 40

phurtu private Lawng chu Dahanu vadun-gah a pil a, nuhmei student 3 tuiah an tlahlum bakah midang 5 an inhmang. Hi lawnga chuong student 32 hai chu Coast Guard le hi lai vela lo um Ngamantu han damin an sansuok. Picnic a fe hai hi Ponda School and Junior College inchuklai an ni a, an lawng hi zani sun dar 11:30 vela kha pil a nih. Sansuoka um hai laia student 3 le Lawng khaltu hai chi Hospital-a admit an nih. Lawng in a phurzo ding neka tam an chuong leia Lawng hi pil nia hril a nih.