Embed Size (px)
Citation preview
อทธพลของปรมาณยางรไซเคลทสงผลตออตราการบวมตว ของยางคอมพาวนดในกระบวนการอดรดหนายาง
Effect of Recycle Ratio on Die Swell Ratio of Rubber Compound in Tread Extrusion Process
ศภชย นาทะพนธ* และ สมเกยรต วฒนปฐมทรพย
Supphachai Nathaphan* and Somkieat Watpathomsub ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล นครปฐม 73170 ประเทศไทย
Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering Mahidol University, Nakhonpathom 73170, Thailand
*E-mail: [email protected]
บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาอทธพลของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทสงผลตออตราการบวมตวของหนายางในกระบวนการอดรดโดยการประยกตการทดลองปจจยเชงตวประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจย การทดลองม 3 บลอกของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (0, 20 และ 40 เปอรเซนต) อตราการบวมตวของแตละบลอกจะถกวด ณ โหลดในการอดรด 3 ระดบ (1.720 1.735 และ 1.750 กโลกรมตอเมตร) โดยทดลองอดรดหนายางส าหรบยางลอขนาด 225/65R17 102H หนายางถกอดรดดวยเครองอดรดสกรเดยวและบนทกน าหนกตวอยางทความยาว 500 มลลเมตรเพอน าไปค านวณคาอตราการบวมตวของหนายาง ผลการวเคราะหความแปรปรวนพบวา การใชยางคอมพาวนด รไซเคลมอทธพลตออตราการบวมตวของหนายาง โดยทอตราการการบวมตวมแนวโนมลดลงเมอมการใชยางคอมพาวนด รไซเคลและอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมเพมสงขนเมอโหลดในการอดรดสง ผผลตสามารถใชยางคอมพาวนด รไซเคลไดสงสดท 40 เปอรเซนต และโหลดในการอดรดทเหมาะสมเทากบ 1.720 กโลกรมตอเมตรจงจะท าใหอตราการบวมตวของหนายางมคาอยในขดจ ากดขอก าหนดซงมคาเทากบ 1.60 ± 0.04 ค าส าคญ: การรไซเคลยางคอมพาวนด อตราการบวมตว หนายาง การออกแบบการทดลอง
ABSTRACT The objective of this research is to study the effect of recycled rubber compound volumes on die swell ratio of a tread in the extrusion process applying two-factor factorial design without interaction. There are three blocks of recycled rubber compound volumes (0, 20 and 40 percentage). The die swell ratio of each block is measured for each of three extrusion loads (1.720, 1.735 and 1.750 kg/m) by the experiment of a tread extrusion for the tire size 255/65R17 102H. The tread is extruded by single screw extruder and records a weight of tread at 500 millimeters for calculating a die swell ratio of tread. The results of analysis of variance showed that the use of recycled rubber compound influences the die swell ratio of the tread which the die swell ratio have a tendency of decrease when recycled rubber compound volume is used and die swell ratio have a tendency of increase when the extrusion load is high, the manufacturers can use the volume of recycled rubber compound up to 40 percent and the suitable extrusion load, equals 1.720 kg/m, make the die swell ratio of the tread in the specification limits that are 1.60 ± 0.04. Keyword: Recycled Rubber Compound, Die Swell Ratio, Tread, Experimental Design
190
853998 วารสารวศวกรรมศาสตร
ม ห า ว ท ย า ล ย เ ช ย ง ใ ห ม
Received 17 May 2017 Accepted 17 August 2017
อทธพลของปรมาณยางรไซเคลทสงผลตออตราการบวมตว ของยางคอมพาวนดในกระบวนการอดรดหนายาง
Effect of Recycle Ratio on Die Swell Ratio of Rubber Compound in Tread Extrusion Process
ศภชย นาทะพนธ* และ สมเกยรต วฒนปฐมทรพย
Supphachai Nathaphan* and Somkieat Watpathomsub ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล นครปฐม 73170 ประเทศไทย
Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering Mahidol University, Nakhonpathom 73170, Thailand
*E-mail: [email protected]
บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาอทธพลของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทสงผลตออตราการบวมตวของหนายางในกระบวนการอดรดโดยการประยกตการทดลองปจจยเชงตวประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจย การทดลองม 3 บลอกของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (0, 20 และ 40 เปอรเซนต) อตราการบวมตวของแตละบลอกจะถกวด ณ โหลดในการอดรด 3 ระดบ (1.720 1.735 และ 1.750 กโลกรมตอเมตร) โดยทดลองอดรดหนายางส าหรบยางลอขนาด 225/65R17 102H หนายางถกอดรดดวยเครองอดรดสกรเดยวและบนทกน าหนกตวอยางทความยาว 500 มลลเมตรเพอน าไปค านวณคาอตราการบวมตวของหนายาง ผลการวเคราะหความแปรปรวนพบวา การใชยางคอมพาวนด รไซเคลมอทธพลตออตราการบวมตวของหนายาง โดยทอตราการการบวมตวมแนวโนมลดลงเมอมการใชยางคอมพาวนด รไซเคลและอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมเพมสงขนเมอโหลดในการอดรดสง ผผลตสามารถใชยางคอมพาวนด รไซเคลไดสงสดท 40 เปอรเซนต และโหลดในการอดรดทเหมาะสมเทากบ 1.720 กโลกรมตอเมตรจงจะท าใหอตราการบวมตวของหนายางมคาอยในขดจ ากดขอก าหนดซงมคาเทากบ 1.60 ± 0.04 ค าส าคญ: การรไซเคลยางคอมพาวนด อตราการบวมตว หนายาง การออกแบบการทดลอง
ABSTRACT The objective of this research is to study the effect of recycled rubber compound volumes on die swell ratio of a tread in the extrusion process applying two-factor factorial design without interaction. There are three blocks of recycled rubber compound volumes (0, 20 and 40 percentage). The die swell ratio of each block is measured for each of three extrusion loads (1.720, 1.735 and 1.750 kg/m) by the experiment of a tread extrusion for the tire size 255/65R17 102H. The tread is extruded by single screw extruder and records a weight of tread at 500 millimeters for calculating a die swell ratio of tread. The results of analysis of variance showed that the use of recycled rubber compound influences the die swell ratio of the tread which the die swell ratio have a tendency of decrease when recycled rubber compound volume is used and die swell ratio have a tendency of increase when the extrusion load is high, the manufacturers can use the volume of recycled rubber compound up to 40 percent and the suitable extrusion load, equals 1.720 kg/m, make the die swell ratio of the tread in the specification limits that are 1.60 ± 0.04. Keyword: Recycled Rubber Compound, Die Swell Ratio, Tread, Experimental Design
1. บทน า ทวโลกมความตองการยางลอเพมขน 4.1% ตอป
มปรมาณมากถง 3 พนลานเสนในป พ.ศ.2562 มมลคาการขายเพมขน 7% ตอป สงถง 258 พนลานดอลลารสหรฐ การเตบโตมากกวาครงเกดขนในภมภาคเอเชยแปซฟก และเปนภมภาคทมความตองการยางลอเตบโตอยางรวดเรวทสด (5.8% ตอป) ท าใหหลายประเทศในเอเชยแปซฟกไดรบผลประโยชน โดยเฉพาะประเทศอนเดย ประเทศอนโดนเซย และประเทศไทย [1] ประเทศไทยไดมนโยบายเพอสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมยางลอ อาท โครงการจดตงศนยทดสอบยานยนตและยางลอแหงชาต เพอใหประเทศไทยเปนผน าดานการทดสอบและรบรองผลตภณฑยานยนตและชนสวน และยางลอ น าไปสการเปนศนยกลางของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน และยางลอของอาเซยน [2]
ยางลอเปนสวนประกอบของลอ ยางลอประเภทอดลมมหนาท คอ การรบน าหนกบรรทก การรบแรงกระแทก การสงผานการขบและการเบรค การตานทานการสกหรอ การตอบสนองตอพวงมาลย แรงตานทานมเสยงรบกวนและการสนสะเทอนทต า และความทนทานตลอดอายการใชงาน ยางลอประกอบมาจากชนสวนยอยหลายชน เชน หนายาง แกมยาง ยางใน เปนตน แสดงดงรปท 1 [3] ยางลอหนงเสนนนมวตถดบหลายอยาง เชน คารบอนแบลค โลหะ สงทอ สงกะสออกไซด ก ามะถน สารเตมแตง และมยางเ ปนวตถ ดบหลก ในยางลอรถยนตนงมยางเปนสวนผสมมากถง 47% ซงสวนมากอยในหนายาง (32.6%
ของยางทงหมดโดยน าหนก) [4] หนายางท าหนาท ตอตานการสกหรอของยางลอ ตอตานการขดถ เพมการยดเกาะ ท าใหความเรวม เสถยรภาพ และปกปองโครงของยางลอ อกทงหนายางผลตมาจากยางคอมพาวนดส าหรบตอตาน การสกหรอ แรงฉด และการตานทานการหมนทต า [5]
รปท 1 สวนประกอบของยางลอรถยนตนง
ประสทธภาพสง [3]
หนายาง (Tread) ผลตมาจากยางคอมพาวนดผาน
กระบวนการอดรด (Extrusion process) คอการอดรดยางคอมพาวนดดวยเครองอดรด (Extruder) ผานแมพมพ (Die) ท าใหเกดโปรไฟลชนยาว (Extrudate) เปนหนายาง ในกระบวนการนผลตภณฑมกจะมพนทหนาตดใหญกวาแมพมพ เรยกปรากฏการณนวา การบวมตว (Die
swell, Extrudate swell หรอ Barus effect) แสดงดงรปท 2 และสามารถอธบายปรากฎการณนดวยทฤษฎพลงงานสะสมแบบยดหยน นนคอในระหวางทยาง คอมพาวนดมคณสมบตเปนพอลเมอรหลอมเหลวในหองหลอม เหลว สา ย โ ซ โ ม เ ล ก ล จ ะ ขดกน เ ป น ก ล ม (Molecular entanglement) และ ถกอด รดไหลผานแมพมพ ซงในขณะทพอลเมอรหลอมเหลวอยในแมพมพส า ย โ ซ โ ม เ ล ก ล จ ะ ถ ก ย ด อ อ ก (Molecular
disentanglement) และเกบสะสมพลงงานเอาไว เมอ พอลเมอรหลอมเหลวไหลพนแมพมพพลงงานทสะสมไวจะถกปลดปลอยท าใหสายโซโมเลกลคนสภาพ สงผลใหเกดการบวมตวแสดงดงรปท 3 [6]
รปท 2 การบวมตวของหนายาง
190 191
853
รปท 3 การบวมตวของพอลเมอร
ตามทฤษฎพลงงานสะสมแบบยดหยน [6]
หวใจของกระบวนการอดรด คอ การควบคมขนาดของผลตภณฑใหคงทหรอการควบคมอตราการบวมตว (Die swell ratio) กลาวคอ ในกระบวนการอดรดพอลเมอรมหลายปจจยทสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [7] (1) ปจจยดานสภาวะในการอดรด ประกอบดวย อณหภมในการอดรดทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวลดลง [6], [8] ความเรวของสกรทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวเพมขน [6] อตราเฉอน (Shear rate) ทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวเพมขน [8-9] โหลดในการอดรดทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวเพมขน [10] (2)
ปจจยดานแมพมพ ประกอบดวย ความยาวของแมพมพทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวลดลง [9], [11] การออกแบบแมพมพ (Die design) ทแตกตางกนจะสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [12] และ(3) ปจจยดานคณสมบตของพอลเมอร ประกอบดวย คณลกษณะของ พอลเมอรทแตกตางกนกมอทธพลสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [13-14]
ในอตสาหกรรมยางทวไปมกจะมการรไซเคล (Recycle) ยางทหมดอายการใชงาน (End of life) และการน ายางทเปนของเสยกลบมาใชใหม (Reuse) เปนเรองปกต โดยมป รมาณประมาณ 3-15% และ 5-23% ตามล าดบ โดยทวไปในโรงงานจะมของเสย เกดขนประมาณ 5-15% และในการผ ลตผ ลตภณฑดว ยกระบวนการอดรดทเปนกระบวนการสดทายจะเกดของ
เสยประมาณ 2-5% [16] กระบวนการผลตหนายางของโรงงานทไดท าการศกษามการน าของเสยทเกดขนภายในกระบวนการอดรดหนายางทเกดจากผลตภณฑทไมไดคณภาพ การเปลยนรนการผลต และการทดลองแมพมพ มารไซเคล แลวน ากลบมาใชในกระบวนการอดรดอกครงในกระบวนการผลตหนายางทงหมดของโรงงาน พบวา มการใชยางคอมพาวนดรไซเคลในปรมาณเฉลย 15% เทยบกบยางคอมพาวนดทงหมดทใช
ในกระบวนการอดรดหนายางพบปญหาหนายางมอตราการบวมตวไมเปนไปตามขอก าหนด และจากงานวจยของ John S. Dick [15] ไดศกษาผลกระทบของการเปลยนแปลงของสารเตมแตงตอคณสมบตหยนหนดของยางคอมพาวนด พบวา สารเตมแตงทตางชนดกนหรอมปรมาณแตกตางกนจะสงผลตออตราการบวมตวทแตกตางกน จากการศกษามการคาดการณวาการใชยางคอมพาวนดรไซเคลในกระบวนการอดรด อาจจะสงผลตออตราการบวมตวของหนายางแตกตางกน ดงนน การศกษาอทธพลของการใชยางคอมพาวนดรไซเคลในกระบวนการอดรดหนายางจงน าไปสการควบคมอตราการบวมตว โดยการปรบโหลดในการอดรดใหเหมาะสมกบปรมาณยาง คอมพาวนดรไซเคลทใช งานวจยนจงไดท าการทดลองเพอศกษาผลกระทบของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทสงผลตออตราการบวมตวของหนายาง โดยประยกตเ ท ค น ค ก า ร อ อ ก แ บ บ ก า ร ท ด ล อ ง (Design of
experiments: DOE) เ พอว เคราะหปจจย ทสงผลตอผลตภณฑและก าหนดสภาวะทเหมาะสมในกระบวนการผลต ซงจะน าไปสการควบคมคณภาพผลตภณฑใหเปนไปตามขอก าหนด [17]
2. การทดลอง
ส าหรบงานวจยนไดท าการทดลองอดรดหนายางส าหรบยางลอรถยนตนงอเนกประสงค (Sport utility
vehicle: SUV) ขนาด 225/65R17 102H โดยมอตราการบวมตวเปาหมาย (Target) เทากบ 1.60 ± 0.04
ศ. นาทะพนธ และ ส. วฒนปฐมทรพย
192
รปท 3 การบวมตวของพอลเมอร
ตามทฤษฎพลงงานสะสมแบบยดหยน [6]
หวใจของกระบวนการอดรด คอ การควบคมขนาดของผลตภณฑใหคงทหรอการควบคมอตราการบวมตว (Die swell ratio) กลาวคอ ในกระบวนการอดรดพอลเมอรมหลายปจจยทสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [7] (1) ปจจยดานสภาวะในการอดรด ประกอบดวย อณหภมในการอดรดทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวลดลง [6], [8] ความเรวของสกรทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวเพมขน [6] อตราเฉอน (Shear rate) ทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวเพมขน [8-9] โหลดในการอดรดทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวเพมขน [10] (2)
ปจจยดานแมพมพ ประกอบดวย ความยาวของแมพมพทเพมขนจะสงผลใหอตราการบวมตวลดลง [9], [11] การออกแบบแมพมพ (Die design) ทแตกตางกนจะสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [12] และ(3) ปจจยดานคณสมบตของพอลเมอร ประกอบดวย คณลกษณะของ พอลเมอรทแตกตางกนกมอทธพลสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [13-14]
ในอตสาหกรรมยางทวไปมกจะมการรไซเคล (Recycle) ยางทหมดอายการใชงาน (End of life) และการน ายางทเปนของเสยกลบมาใชใหม (Reuse) เปนเรองปกต โดยมป รมาณประมาณ 3-15% และ 5-23% ตามล าดบ โดยทวไปในโรงงานจะมของเสย เกดขนประมาณ 5-15% และในการผ ลตผ ลตภณฑดว ยกระบวนการอดรดทเปนกระบวนการสดทายจะเกดของ
เสยประมาณ 2-5% [16] กระบวนการผลตหนายางของโรงงานทไดท าการศกษามการน าของเสยทเกดขนภายในกระบวนการอดรดหนายางทเกดจากผลตภณฑทไมไดคณภาพ การเปลยนรนการผลต และการทดลองแมพมพ มารไซเคล แลวน ากลบมาใชในกระบวนการอดรดอกครงในกระบวนการผลตหนายางทงหมดของโรงงาน พบวา มการใชยางคอมพาวนดรไซเคลในปรมาณเฉลย 15% เทยบกบยางคอมพาวนดทงหมดทใช
ในกระบวนการอดรดหนายางพบปญหาหนายางมอตราการบวมตวไมเปนไปตามขอก าหนด และจากงานวจยของ John S. Dick [15] ไดศกษาผลกระทบของการเปลยนแปลงของสารเตมแตงตอคณสมบตหยนหนดของยางคอมพาวนด พบวา สารเตมแตงทตางชนดกนหรอมปรมาณแตกตางกนจะสงผลตออตราการบวมตวทแตกตางกน จากการศกษามการคาดการณวาการใชยางคอมพาวนดรไซเคลในกระบวนการอดรด อาจจะสงผลตออตราการบวมตวของหนายางแตกตางกน ดงนน การศกษาอทธพลของการใชยางคอมพาวนดรไซเคลในกระบวนการอดรดหนายางจงน าไปสการควบคมอตราการบวมตว โดยการปรบโหลดในการอดรดใหเหมาะสมกบปรมาณยาง คอมพาวนดรไซเคลทใช งานวจยนจงไดท าการทดลองเพอศกษาผลกระทบของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทสงผลตออตราการบวมตวของหนายาง โดยประยกตเ ท ค น ค ก า ร อ อ ก แ บ บ ก า ร ท ด ล อ ง (Design of
experiments: DOE) เ พอว เคราะหปจจย ทสงผลตอผลตภณฑและก าหนดสภาวะทเหมาะสมในกระบวนการผลต ซงจะน าไปสการควบคมคณภาพผลตภณฑใหเปนไปตามขอก าหนด [17]
2. การทดลอง
ส าหรบงานวจยนไดท าการทดลองอดรดหนายางส าหรบยางลอรถยนตนงอเนกประสงค (Sport utility
vehicle: SUV) ขนาด 225/65R17 102H โดยมอตราการบวมตวเปาหมาย (Target) เทากบ 1.60 ± 0.04
2.1 วสด ยางคอมพาวนดทใชในงานวจยน คอ ยางคอมพาวนด
ทมคณสมบต - คาความหนดมนน (Mooney viscosity) เทากบ
57 ML1+4(100°C) - คาความหนาแนน (Density) เทากบ 1.145 กรม
ตอลกบาศกเซนตเมตร
แมพมพหนายางทใชในงานวจยท ามาจากเหลกเกรด S50C ม พน ทหนาตด (Cross-section area) เ ท ากบ 16.87 ตารางเซนตเมตร 2.2 การเตรยมยางคอมพาวนดรไซเคล
ยางคอมพาวนดรไซเคลทใชในงานวจย คอ ยาง คอมพาวนดทผานกระบวนการอดรดมาแลว โดยผานกระบวนการรไซเคลดวยเครองผสมยางแบบปดแบนบร (Banbury internal mixer) โดยใชอณหภมหองผสม (Chamber) และตวบดผสม (Rotor) ท 80°C
2.3 สภาวะในการทดลอง งานวจยนไดท าการทดลองอดรดหนายางดวยเครอง
อดรดสกรเดยวสองหวแสดงดงรปท 4 แตละหวมขนาด สกรเทากบ 250 มลลเมตร ความเรวสกรเทากบ 8.7 รอบ ตอนาท อณหภมของ (1) สกร, (2) บรเวณปอนยาง คอมพาวนด, (3) บาเรลบรเวณปอนยาง, (4) บาเรลบรเวณกลาง, (5) บาเรลบรเวณหว และ (6) หว เทากบ 70, 60,
55, 50, 45 และ 90 องศาเซลเซยส ตามล าดบ
รปท 4 แผนภาพต าแหนงจดปรบตงอณหภมในการอดรด
2.4 การวดอตราการบวมตว อตราการบวมตว (Die swell ratio) คอ อตราสวน
ระหวางพนทหนาตดของผลตภณฑกบพนทหนาตดของแมพมพ ดงสมการท (1) ซงในงานวจยนไดว ดอตรา การบวมตวของหนายางดวยน าหนกและความยาวของ หนายาง ดงสมการท (2) [6]
A 'Dieswell ratio = A
(1)
โดยท A = พนทหนาตดของแมพมพ
A' = พนทหนาตดของหนายาง
เนองจาก
พนทหนาตดของหนายาง = ปรมาตรของหนายางความยาวของหนายาง
โดยท
ปรมาตรของหนายาง = น าหนกของหนายางคาความหนาแนน
ดงนน WDieswell ratio =
D*A*L (2)
โดยท W = น าหนกของหนายาง
D = คาความหนาแนน
A = พนทหนาตดของแมพมพ
L = ความยาวของหนายาง
2.5 การออกแบบการทดลอง การออกแบบการทดลองอดรดยางคอมพาวนดเพอ
ศกษาอทธพลของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทสงผลตออตราการบวมของหนายางนน ปจจยทน ามาพจารณาไดแก ปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (%R: A) หนวยเปนเปอรเซนต และโหลดในการอดรด (Load: B) หรอปรมาณยางคอมพาวนดทไหลออกจากแมพมพ หนวยเปนกโลกรมตอเมตร ในกระบวนการอดรดหนายาง ขนาด 225/65R17 102H โดยมการปอนยางคอมพาวนด
192 193
853
เขาเครองอดรดทเหมาะสมอยทจ านวน 5 เสนตอหว แสดง ดงรปท 5
รปท 5 แผนภาพแสดงการปอนยางคอมพาวนด
เขาเครองอดรด
งานวจยนจงไดออกแบบการทดลองแบบบลอกโดยการทดลองปจจยเชงตวประกอบแบบลดรปปฏสมพนธระหวางปจจย เนองจากการเพมโหลดในการอดรดหรอการเพมปรมาณยาง (กโลกรมตอเมตร) จะท าใหอตราการบวมตวของหนายางเพมขนไมวาจะใชปรมาณยางคอมพาวนด ร ไซ เ ค ล เ ท า ไ ร ก ต าม ดงน น เ ม อ ผ ท ดลอง เขา ใ จความสมพน ธอยแลว ผ ทดลองสามารถลดรปของปฏสมพน ธระหวา ง ปจจยได กลาว คอ การบลอก (Blocking) ปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทระดบแตกตางกนเพอศกษาอทธพลของปจจยการผสมยางคอมพาวนดรไซเคลเขากบยางคอมพาวนดบรสทธตออตราการบวม อกท งย งสามารถเพมความแมนย า (Precision) ในการเปรยบเทยบโหลดในการอดรดทสงผลตออตราการบวมตวของหนายางรวมกนไดอกดวย โดยการวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of variance: ANOVA)
วเคราะหความผนแปรทงหมดของขอมล เพอพจารณาวาปจจยและระดบปจจยทแตกตางกนสงผลตอผลลพธอยางมนยส าคญหรอไม [18]
การก าหนดบลอกของปรมาณยางคอมพาวนด รไซเคลทใชในการทดลอง คอ 0 เปอรเซนต 20 เปอรเซนต และสงสด 40 เปอรเซนตของปรมาณยางทใช โดยพจารณาจากปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทสามารถก าหนดได คอ อตราสวนระหวางเสนยางคอมพาวนดรไซเคลตอเสนยางคอมพาวนดบรสทธ อาท 1:4 หมายถง การใชยาง
คอมพาวนดรไซเคล 20 เปอรเซนตตอยางคอมพาวนดบรสทธ 80 เปอรเซนต จากการใชปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลเฉลยอยท 15 เปอรเซนต ดงนน บลอกสงสดจงก าหนด เทากบ 40 เปอรเซนต การก าหนดระดบปจจยของโหลดในการอดรดก าหนดจากพสยของปรมาณยาง คอมพาวนดเดม แสดงดงตารางท 1 ตารางท 1 บลอกและคาระดบปจจยของการทดลอง
ปจจย ระดบปจจย 1 2 3
A: ปรมาณยางคอมพาวนด รไซเคล (%)
0 20 40
B: โหลดในการอดรด (กก./ม.) 1.720 1.735 1.750
ในการทดลองอดรดหนายางในแตละบลอก ปรมาณ
ยางคอมพาวนดรไซเคลจะด าเนนการทดลองปรบสภาวะโหลดในการอดรด (Load) แบบสมเพอลดความผดพลาดในการทดลองจากปจจยรบกวน ในแตละสภาวะของการทดลองจะท าการทดลองซ า 3 ครง (Replication) และบนทกน าหนกตวอยางทความยาว 500 มลลเมตร แสดงดงรปท 6
รปท 6 การชงน าหนกตวอยาง
3. ผลการทดลอง
ผลการด าเนนการทดลองเพอศกษาอทธพลของการใชยางคอมพาวนดรไซเคล (Block) ทสงผลตอการบวมตวของหนายางแสดงคาอตราการบวมตวในตารางท 2 จากนนจงท าการวเคราะหความแปรปรวน ความถกตองของรปแบบการทดลอง และวเคราะหหาระดบของปจจยทเหมาะสมในกระบวนการอดรดหนายาง โดยใชโปรแกรม Minitab16
ตารางท 2 คาอตราการบวมตวของหนายาง ขนาด 225/65R17 102H ปรมาณยางคอมพาวนด
รไซเคล (%) โหลดในการอดรด (กโลกรม/เมตร)
1.720 1.735 1.750 0 1.619 1.621 1.627 1.625 1.628 1.629 1.635 1.636 1.640
20 1.595 1.592 1.597 1.593 1.591 1.596 1.603 1.607 1.610 40 1.592 1.594 1.598 1.598 1.600 1.603 1.605 1.606 1.614
3.1 การวเคราะหความแปรปรวน
การวเคราะหความแปรปรวนของหนายางดวยแบบจ าลองทางสถตส าหรบการทดลองปจจยตวเชงประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจย แสดงดงสมการท (3) โดยแสดงผลวเคราะหดงตารางท 3 พบวา ปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (%R) และปจจยโหลดในการอดรด (Load) มอทธพลสงผลตออตราการบวมตวของหนายางอยางมนยส าคญทางสถตท α = 0.05 คาวกฤตมคาเทากบ F0.05,2,22 = 3.44 ภายใตคาสมประสทธของการตดสนใจ (R2) เทากบ 96.25% และสมประสทธของการตด สนใจ ท มการปรบค า(Adjusted R2) เ ท ากบ 95.57%
yijk = µ+τi+βj+εijk ,i = 1,2,3 (3)
j = 1,2,3 k = 1,2,3
โดยท yijk หมายถง คาอตราการบวมตวของหนายางท k
ทดลองภายใตระดบของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลท j และภายใตโหลดในการอดรดท i
µ หมายถง คาเฉลยรวมของอตราการบวมตว τi หมายถง ค าผลกระทบของโหลดในการ
อดรดท i βj หมายถง คาผลกระทบของปรมาณยางคอม
พาวนดรไซเคลท j εijk หมายถง คาความผดพลาดแบบสม
ตารางท 3 การวเคราะหความแปรปรวนของคาอตราการบวมตวของหนายาง
Source DF SS MS F Load 2 0.0008916 0.0004458 41.61 %R 2 0.0051612 0.0025806 240.87
Error 22 0.0002357 0.0000107 Total 26 0.0062885
R-Sq = 96.25% R-Sq(adj) = 95.57%
3.2 การตรวจสอบความถกตองแบบจ าลองในการทดลอง
การตรวจสอบแบบจ าลองทางสถตดงสมการท (3) ของคาสงเกตอตราการบวมตวทไดจากการทดลอง ภายใตสมมตฐาน eijk ~ N(0,σ2) โดยการวเคราะหคาตกคาง (Residual analysis: eijk) กลาวคอ คาสง เกตหรอคาตกคางตองมการแจกแจงปกตดวยคาความแปรปรวนทเทากนส าหรบแตละระดบปจจย [18] สามารถวเคราะห คาตกคางไดดงตอไปน
1) การแจกแจงปกต โดยการพลอตคาตกคางลงบนกราฟทดสอบการแจกแจงปกต ดงแสดงในรปท 7 พบวา คาตกคางเรยงตวเปนเสนตรง เนองจากทกจดเมอค านวณดวยคาตกคางมาตรฐาน ( ijkd ) แลวไมพบวามจดใดมคาเกน 3
2) ความเทากนของความแปรปรวน โดยการพลอตคาตกคางเทยบกบโหลดในการอดรด และเทยบกบบลอกยางคอมพาวนด รไซเ คล ดงแสดงในรปท 8 พบวา คาตกคางมความแปรปรวนไมแตกตางกนและมการกระจายอยางสม
ศ. นาทะพนธ และ ส. วฒนปฐมทรพย
194
ตารางท 2 คาอตราการบวมตวของหนายาง ขนาด 225/65R17 102H ปรมาณยางคอมพาวนด
รไซเคล (%) โหลดในการอดรด (กโลกรม/เมตร)
1.720 1.735 1.750 0 1.619 1.621 1.627 1.625 1.628 1.629 1.635 1.636 1.640
20 1.595 1.592 1.597 1.593 1.591 1.596 1.603 1.607 1.610 40 1.592 1.594 1.598 1.598 1.600 1.603 1.605 1.606 1.614
3.1 การวเคราะหความแปรปรวน
การวเคราะหความแปรปรวนของหนายางดวยแบบจ าลองทางสถตส าหรบการทดลองปจจยตวเชงประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจย แสดงดงสมการท (3) โดยแสดงผลวเคราะหดงตารางท 3 พบวา ปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (%R) และปจจยโหลดในการอดรด (Load) มอทธพลสงผลตออตราการบวมตวของหนายางอยางมนยส าคญทางสถตท α = 0.05 คาวกฤตมคาเทากบ F0.05,2,22 = 3.44 ภายใตคาสมประสทธของการตดสนใจ (R2) เทากบ 96.25% และสมประสทธของการตด สนใจ ท มการปรบค า(Adjusted R2) เ ท ากบ 95.57%
yijk = µ+τi+βj+εijk ,i = 1,2,3 (3)
j = 1,2,3 k = 1,2,3
โดยท yijk หมายถง คาอตราการบวมตวของหนายางท k
ทดลองภายใตระดบของปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลท j และภายใตโหลดในการอดรดท i
µ หมายถง คาเฉลยรวมของอตราการบวมตว τi หมายถง ค าผลกระทบของโหลดในการ
อดรดท i βj หมายถง คาผลกระทบของปรมาณยางคอม
พาวนดรไซเคลท j εijk หมายถง คาความผดพลาดแบบสม
ตารางท 3 การวเคราะหความแปรปรวนของคาอตราการบวมตวของหนายาง
Source DF SS MS F Load 2 0.0008916 0.0004458 41.61 %R 2 0.0051612 0.0025806 240.87
Error 22 0.0002357 0.0000107 Total 26 0.0062885
R-Sq = 96.25% R-Sq(adj) = 95.57%
3.2 การตรวจสอบความถกตองแบบจ าลองในการทดลอง
การตรวจสอบแบบจ าลองทางสถตดงสมการท (3) ของคาสงเกตอตราการบวมตวทไดจากการทดลอง ภายใตสมมตฐาน eijk ~ N(0,σ2) โดยการวเคราะหคาตกคาง (Residual analysis: eijk) กลาวคอ คาสง เกตหรอคาตกคางตองมการแจกแจงปกตดวยคาความแปรปรวนทเทากนส าหรบแตละระดบปจจย [18] สามารถวเคราะห คาตกคางไดดงตอไปน
1) การแจกแจงปกต โดยการพลอตคาตกคางลงบนกราฟทดสอบการแจกแจงปกต ดงแสดงในรปท 7 พบวา คาตกคางเรยงตวเปนเสนตรง เนองจากทกจดเมอค านวณดวยคาตกคางมาตรฐาน ( ijkd ) แลวไมพบวามจดใดมคาเกน 3
2) ความเทากนของความแปรปรวน โดยการพลอตคาตกคางเทยบกบโหลดในการอดรด และเทยบกบบลอกยางคอมพาวนด รไซเ คล ดงแสดงในรปท 8 พบวา คาตกคางมความแปรปรวนไมแตกตางกนและมการกระจายอยางสม
194 195
853
รปท 7 คาตกคางของอตราการบวมตวทม
การแจกแจงปกต
(1) คาตกคางเทยบกบโหลดในการอดรด
(2) คาตกคางเทยบกบบลอกยางคอมพาวนดรไซเคล
รปท 8 กราฟตรวจสอบความแปรปรวน
สรปไดวาแบบจ าลองทางสถตส าหรบการทดลอง
ปจจยเชงตวประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจยแสดงดงสมการท (3) แกรง (Robustness) กลมขอมลอตราการบวมตว ทไดจากการทดลอง มความนาเชอถอตามสมมตฐาน eijk ~ N(0,σ2)
3.3 การวเคราะหบลอกและระดบปจจย เมอพจารณาคาเฉลยทจ าแนกตามบลอก ภายใตโหลด
ในการอดรดเทากบ 1.720, 1.735 และ 1.750 กโลกรมตอเมตร ดงรปท 9 พบวา การใชยางคอมพาวนดรไซเคลจะท าใหสายโซโมเลกลถกตดขาดมากขน (เกดการสะสมพลงงานไดนอยลง) ท าใหคาอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมลดลง ซงสอดคลองกบแนวคดทวา คณลกษณะของพอลมอรทแตกตางกนจะมอทธพลสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [13-14] เ มอโหลดในการอดรดเพมขนท าใหความเรวของยางคอมพาวนดหลอมเหลวหลงพนหวแมพมพลดลง สงผลใหสายโซโมเลกลยดนอยลงตามแนวสายพานท าใหคาอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมเพมขน ในกระบวนการผลตหนายางสามารถใชยางคอมพาวนดรไซเคลไดสงสด 40 เปอรเซนต จะไดคาอตราการบวมตวของหนายางเปนไปตามขอก าหนด คอ 1.60 ± 0.04 อกท งเมอวเคราะหความแตกตางกนของโหลดในการอดรดดวยวธความแตกตางอยางมนยส าคญทนอยทสด (The least significant difference method:
LSD method) พบวา โหลดในการอดรดเทากบ 1.750 กโลกรมตอเมตร มคาอตราการบวมตวมากกวาโหลดในการอดรดอน ขณะทการใชยางคอมพาวนดรไซเคลท 20 เปอรเซนต กบ 40 เปอรเซนต ใหคาอตราการบวมตวของหนายางนอยกวายางคอมพาวนดบรสทธอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05)
รปท 9 กราฟคาอตราการบวมตวของหนายาง
0.0030.0020.0010.000-0.001-0.002-0.003-0.004-0.005-0.006
99
95
90
80
7060504030
20
10
5
1
e
Per
cent
ijk
1.7501.7451.7401.7351.7301.7251.720
0.005
0.004
0.003
0.002
0.001
0.000
-0.001
-0.002
-0.003
-0.004
Load (kg/m)
eijk
403020100
0.005
0.004
0.003
0.002
0.001
0.000
-0.001
-0.002
-0.003
-0.004
%R
eijk
40200
1.70
1.65
1.60
1.55
1.50
%R
Die
swel
l rat
io 1.64
1.56
1.7201.7351.750
Load
4. การทดสอบเพอยนยนผล จากการวเคราะหปจจยทสงผลตออตราการบวมตว
ของหนายาง พบวา การใชยางคอมพาวนดรไซเคลท 20 เปอรเซนต กบ 40 เปอรเซนต ใหคาอตราการบวมตวของหนายางไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (α =
0.05) จงไดท าการยนยนผลการทดลอง เพอหาโหลดในการอดรดทเหมาะสมส าหรบการใชยางคอมพาวนดรไซเคล ไดแก 1.720 1.735 และ1.750 กโลกรมตอเมตร ตามล าดบ ภายใตปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (Block) เทากบ 20 เปอรเซนต (1:4) และ 40 เปอรเซนต (2:3) โดยท าการทดลองซ า 15 ครง แลวพจารณาคาอตราการบวมของหนายาง
ผลการทดสอบเพอยนยนผล พบวา โหลดในการ อดรดทเหมาะสมส าหรบปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลท 20 และ 40 เปอรเซนต เทากบ 1.720 กโลกรมตอเมตร เนองจากคาอตราการบวมตวของหนายางมคาเทากบ 1.60
± 0.01 และ 1.60 ± 0.01 ตามล าดบ ซงเปนไปตามขอก าหนดของผลตภณฑทมคาอตราการบวมตวเปาหมายเทากบ 1.60 ± 0.04 โดยมแบบจ าลองการถดถอยเชงพหนามก าลงสอง เพอท านายผลลพธอตราการบวมตวของหนายางแสดงดงรปท 10 ภายใตสมประสทธของการตดสนใจ R-Square = 92.0%
รปท 10 แบบจ าลองท านายอตราการบวมตว
5. สรป จากผลการศกษาอทธพลของการใชยางคอมพาวนด
รไซเคลในกระบวนการอดรดหนายางส าหรบยางลอรถยนตนงเอนกประสงค (Sport utility vehicle: SUV) ขนาด 225/65R17 102H โดยการประยกตการออกแบบการทดลองปจจย เ ช งตวประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจย ผลการวจยพบวา การใชยาง คอมพาวนดรไซเคลสงผลใหคาอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมลดลง ภายใตโหลดในการอดรดเทากบ 1.720, 1.735 และ 1.750 กโลกรมตอเมตร ตามล าดบ โดยค าอตราการบวมตวของหนายาง ทปรมาณยาง คอมพาวนดรไซเคลท 20 กบ 40 เปอรเซนต มคาไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท α = 0.05 ดงนนในการผลตยางลอรถยนตสามารถเลอกใชยางคอมพาวนด รไซเคล (Block) ทระดบ 40 เปอรเซนตได เ มอหาความสมพนธทเหมาะสมของโหลดในการอดรด พบวา ปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทใชไมเกน 40 เปอรเซนต ควรใชโหลดในการอดรดหนายางเทากบ 1.720 กโลกรมตอเมตร
ดงน น ในอตสาหกรรมยางลอ หากมการน ายาง คอมพาวนดรไซเคลมาใชในกระบวนการอดรดหนายางจะตองพจารณาถงอทธพลของปรมาณยางคอมพาวนด รไซเ คลทใช เพอ ทจะสามารถควบคมคณภาพของผลตภณฑใหมอตราการบวมของหนายางใหเปนไปตามขอก าหนด
6. กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณ บรษท สยามมชลน จ ากด ทสนบสนน ทนวจยจ านวน 127,500 บาท และสถานทส าหรบการด าเนนงานวจย
1.7501.7451.7401.7351.7301.7251.720
1.70
1.65
1.60
1.55
1.50
Load (kg/m)
Die
swel
l rat
io
1.56
1.64
y = 234.6 – 269.9Load + 78.19Load2
ศ. นาทะพนธ และ ส. วฒนปฐมทรพย
196
รปท 7 คาตกคางของอตราการบวมตวทม
การแจกแจงปกต
(1) คาตกคางเทยบกบโหลดในการอดรด
(2) คาตกคางเทยบกบบลอกยางคอมพาวนดรไซเคล
รปท 8 กราฟตรวจสอบความแปรปรวน
สรปไดวาแบบจ าลองทางสถตส าหรบการทดลอง
ปจจยเชงตวประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจยแสดงดงสมการท (3) แกรง (Robustness) กลมขอมลอตราการบวมตว ทไดจากการทดลอง มความนาเชอถอตามสมมตฐาน eijk ~ N(0,σ2)
3.3 การวเคราะหบลอกและระดบปจจย เมอพจารณาคาเฉลยทจ าแนกตามบลอก ภายใตโหลด
ในการอดรดเทากบ 1.720, 1.735 และ 1.750 กโลกรมตอเมตร ดงรปท 9 พบวา การใชยางคอมพาวนดรไซเคลจะท าใหสายโซโมเลกลถกตดขาดมากขน (เกดการสะสมพลงงานไดนอยลง) ท าใหคาอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมลดลง ซงสอดคลองกบแนวคดทวา คณลกษณะของพอลมอรทแตกตางกนจะมอทธพลสงผลใหอตราการบวมตวแตกตางกน [13-14] เ มอโหลดในการอดรดเพมขนท าใหความเรวของยางคอมพาวนดหลอมเหลวหลงพนหวแมพมพลดลง สงผลใหสายโซโมเลกลยดนอยลงตามแนวสายพานท าใหคาอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมเพมขน ในกระบวนการผลตหนายางสามารถใชยางคอมพาวนดรไซเคลไดสงสด 40 เปอรเซนต จะไดคาอตราการบวมตวของหนายางเปนไปตามขอก าหนด คอ 1.60 ± 0.04 อกท งเมอวเคราะหความแตกตางกนของโหลดในการอดรดดวยวธความแตกตางอยางมนยส าคญทนอยทสด (The least significant difference method:
LSD method) พบวา โหลดในการอดรดเทากบ 1.750 กโลกรมตอเมตร มคาอตราการบวมตวมากกวาโหลดในการอดรดอน ขณะทการใชยางคอมพาวนดรไซเคลท 20 เปอรเซนต กบ 40 เปอรเซนต ใหคาอตราการบวมตวของหนายางนอยกวายางคอมพาวนดบรสทธอยางมนยส าคญทางสถต (α = 0.05)
รปท 9 กราฟคาอตราการบวมตวของหนายาง
0.0030.0020.0010.000-0.001-0.002-0.003-0.004-0.005-0.006
99
95
90
80
7060504030
20
10
5
1
e
Per
cent
ijk
1.7501.7451.7401.7351.7301.7251.720
0.005
0.004
0.003
0.002
0.001
0.000
-0.001
-0.002
-0.003
-0.004
Load (kg/m)
eijk
403020100
0.005
0.004
0.003
0.002
0.001
0.000
-0.001
-0.002
-0.003
-0.004
%R
eijk
40200
1.70
1.65
1.60
1.55
1.50
%R
Die
swel
l rat
io 1.64
1.56
1.7201.7351.750
Load
4. การทดสอบเพอยนยนผล จากการวเคราะหปจจยทสงผลตออตราการบวมตว
ของหนายาง พบวา การใชยางคอมพาวนดรไซเคลท 20 เปอรเซนต กบ 40 เปอรเซนต ใหคาอตราการบวมตวของหนายางไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (α =
0.05) จงไดท าการยนยนผลการทดลอง เพอหาโหลดในการอดรดทเหมาะสมส าหรบการใชยางคอมพาวนดรไซเคล ไดแก 1.720 1.735 และ1.750 กโลกรมตอเมตร ตามล าดบ ภายใตปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคล (Block) เทากบ 20 เปอรเซนต (1:4) และ 40 เปอรเซนต (2:3) โดยท าการทดลองซ า 15 ครง แลวพจารณาคาอตราการบวมของหนายาง
ผลการทดสอบเพอยนยนผล พบวา โหลดในการ อดรดทเหมาะสมส าหรบปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลท 20 และ 40 เปอรเซนต เทากบ 1.720 กโลกรมตอเมตร เนองจากคาอตราการบวมตวของหนายางมคาเทากบ 1.60
± 0.01 และ 1.60 ± 0.01 ตามล าดบ ซงเปนไปตามขอก าหนดของผลตภณฑทมคาอตราการบวมตวเปาหมายเทากบ 1.60 ± 0.04 โดยมแบบจ าลองการถดถอยเชงพหนามก าลงสอง เพอท านายผลลพธอตราการบวมตวของหนายางแสดงดงรปท 10 ภายใตสมประสทธของการตดสนใจ R-Square = 92.0%
รปท 10 แบบจ าลองท านายอตราการบวมตว
5. สรป จากผลการศกษาอทธพลของการใชยางคอมพาวนด
รไซเคลในกระบวนการอดรดหนายางส าหรบยางลอรถยนตนงเอนกประสงค (Sport utility vehicle: SUV) ขนาด 225/65R17 102H โดยการประยกตการออกแบบการทดลองปจจย เ ช งตวประกอบแบบลดรปของปฏสมพนธระหวางปจจย ผลการวจยพบวา การใชยาง คอมพาวนดรไซเคลสงผลใหคาอตราการบวมตวของหนายางมแนวโนมลดลง ภายใตโหลดในการอดรดเทากบ 1.720, 1.735 และ 1.750 กโลกรมตอเมตร ตามล าดบ โดยค าอตราการบวมตวของหนายาง ทปรมาณยาง คอมพาวนดรไซเคลท 20 กบ 40 เปอรเซนต มคาไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตท α = 0.05 ดงนนในการผลตยางลอรถยนตสามารถเลอกใชยางคอมพาวนด รไซเคล (Block) ทระดบ 40 เปอรเซนตได เ มอหาความสมพนธทเหมาะสมของโหลดในการอดรด พบวา ปรมาณยางคอมพาวนดรไซเคลทใชไมเกน 40 เปอรเซนต ควรใชโหลดในการอดรดหนายางเทากบ 1.720 กโลกรมตอเมตร
ดงน น ในอตสาหกรรมยางลอ หากมการน ายาง คอมพาวนดรไซเคลมาใชในกระบวนการอดรดหนายางจะตองพจารณาถงอทธพลของปรมาณยางคอมพาวนด รไซเ คลทใช เพอ ทจะสามารถควบคมคณภาพของผลตภณฑใหมอตราการบวมของหนายางใหเปนไปตามขอก าหนด
6. กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณ บรษท สยามมชลน จ ากด ทสนบสนน ทนวจยจ านวน 127,500 บาท และสถานทส าหรบการด าเนนงานวจย
1.7501.7451.7401.7351.7301.7251.720
1.70
1.65
1.60
1.55
1.50
Load (kg/m)
Die
swel
l rat
io
1.56
1.64
y = 234.6 – 269.9Load + 78.19Load2
196 197
853
เอกสารอางอง [1] Tire demand to top three billion units by 2019. Rubber World, Freedonia Group, 2016; 253(4): 10. [2] Thailand Board of Investment. Next generation automotive - a new era for Thailand. Thailand
Investment Review, 2017; 27(3): 5-7. [3] Rodgers, B. and Waddell, W. Tire Engineering. The science and technology of rubber, Waltham:
Elsevier, 2013; 653-695. [4] Evans, A. and Evans, R. The composition of a tire: Typical components. The Waste&Resources
Action Programme, 2016; 1-5. [5] Waddell, W. and Tsou, A.H. Butyl rubbers. Rubber compounding. Marcel Dekker, New York,
2014. [6] Intawong, N. Extrudate swell behavior of polymer melt in extrusion process. The Journal of
KMUTNB, 2009; 19(3): 449-454. [7] Sirisinha, C. A review of extrudate swell in polymers. Science Society of Thailand, 1997; 23: 259-
280. [8] Liang, J. Z. Effect of the die angle on the extrusion swell of rubber compound. Materials Processing
Technology. 1995; 52: 207-212. [9] Liang, J. Z. A study of die-swell behavior of rubber compounds during short-die extrusion.
Materials Processing Technology. 1996; 59: 268-271. [10] Wong, A. C. Y. and Liang, J. Z. Relationship between die swell ratio and melt flow index. Chemical
Engineering Science. 1997; 52(18): 3219-3221. [11] Wang, K. Die swell of complex polymeric systems. Viscoelasticity-From theory to biological
applications, ISBN: 978-953-51-0841-2, InTech, Rijeka, 2012. [12] Sombatsompop, N. and Dangtungee, R. Flow visualization and extrudate swell of natural rubber in
a capillary rheometer: Effect of die/barrel system. Journal of Applied Polymer Science. 2001; 82: 2525-2533.
[13] Koopmans, R. J. Die swell or extrudate swell. Polypropylene: An A-Z Reference. ISBN: 0-412-80200-7, Kluwer, Dordrecht,1999.
[14] Dangtungee, R., Desai, S. S., Tantayanon, S. and Supaphol, P. Melt rheology and extrudate swell of low-density polyethylene/ethylene-octene copolymer blends. Polymer Testing. 2006; 25: 888-895.
[15] Dick, J.S., Norton, E. and Xue, T. Measuring the effects of filler variations on compound viscoelastic properties as measured by the capillary rheometer and RPA. Rubber World, 2016; 39-45.
[16] Forrest, M. Overview of the world rubber recycling market. Recycling and Re-use of Waste Rubber, ISBN: 978-184735-684-0, Smithers Rapra, UK, 2014.
[17] Tanakulchaitawee, K. and Nathaphan, S. Design of experiments to analyze factors affecting the main function of u-shaped plastic shopping bags. Naresuan University Engineering Journal, 2014; 9(12): 38-47.
[18] Nathaphan, S. Basic Design and Analysis of Experiments. ISBN: 978-616-08-2475-5, Thailand, 2016.
ศ. นาทะพนธ และ ส. วฒนปฐมทรพย
198
