Effects of Positive Psychology Group Intervention on Well-being …bsris.swu.ac.th/jbsd/621/3.NanJan.pdf · 2019-08-03 · ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคมของอิริคสันที่ใหความส

Journal of Behavioral Science for Development (JBSD) ISSN 2228-9453(Print) 2651-2319 (Online) | 35

Vol.11 No.1, January 2019

วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา ปท 11 ฉบบท 1 มกราคม 2562 ลขสทธโดย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Effects of Positive Psychology Group Intervention on Well-being and Social

Adjustment of Secondary Students in Boarding School:

A Mixed Methods Approach

Nanchatsan Sakunpong1, Kwanjai Ritkumrop 2, and Pailin Limwattanachai3

Received: October 4, 2018 Revised: November 13, 2018 Accepted: December 26, 2018

Abstract

The purposes of study were 1) to study the effects of positive psychology

group intervention on well-being and social adjustment, and 2) to study the

psychological experience of secondary boarding students after attending

positive psychology group intervention. The samples and key informants were

66 secondary students in boarding school who voluntarily participated in

positive psychology group intervention for 12 hours. The quantitative results

showed that the students who attended positive psychology group intervention

had higher levels of well-being and social adjustment in post and follow up

phase of experiment if compared to those of pre phase of experiment with low

effect size. While the qualitative results supported the quantitative phase that

well-being was emerged from being able to share distress and experiences from

peers which facilitated self-esteem and inner beauty of life. In addition, social

adjustment was emerged from being able to interact with new friends and

feeling closer relationship with their peers. The results from this study

contribute to fulfill the gap of knowledge how to apply positive psychology

intervention in group instead of individual intervention especially among

teenage students to facilitate psychological and social growth.

Keywords: positive psychology, well-being, social adjustment, student

1 Lecturer at Behavioral Science Research Institute, Srinakharinwirot University, Thailand. E-mail: [email protected] 2 Part-time Lecturer at Dhonburi Rajabhat University. 3 Guidance teacher at Kamnoetvidya School.

36 | ISSN 2228-9453 (Print) 2651-2319 (Online) Journal of Behavioral Science for Development (JBSD)



ผลของกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกตอความสขและการปรบตวทางสงคมของนกเรยนชนมธยมศกษาในโรงเรยนประจ า: การวจยแบบผสานวธ

นนทชตสณห สกลพงศ1 ขวญใจ ฤทธค ารพ2 และ ไพลน ลมวฒนชย3

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาผลของกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกตอความสขและการปรบตวทางสงคมและ 2) ศกษาประสบการณทางจตใจของนกเรยนภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก ตวอยางและผใหขอมลหลกคอนกเรยนชนมธยมศกษาโรงเรยนประจ าแหงหนงทมความสมครใจเขารวมกจกรรมกลมรวมทงสน 66 คน ซงสามารถเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก รวมระยะเวลาทงสน 12 ชวโมง ผลการวจย เชงปรมาณพบวา นกเรยนทเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกมระดบความสขและ การปรบตวทางสงคมเพมสงขนทงในระยะหลงการทดลองและตดตามผลเมอเปรยบเทยบกบระยะกอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 โดยมขนาดอทธพลอยในระดบต า ในขณะทผลการวจยเชงคณภาพนนสนบสนนผลการวจยเชงปรมาณทพบวาภายหลงนกเรยนเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกเกดการพฒนาความสขจากการไดแบงปนความทกข ประสบการณจากเพอนซงกลบมาสะทอนใหมองเหนคณคาและความงดงามภายในชวต ของตน นอกจากนน การปรบตวทางสงคมทดมากขนจากการสรางปฏสมพนธกบเพอนใหมและเกดความรสกใกลชดกบเพอนมากขน ผลการวจยนน าไปสการเตมเตมองคความรดานการประยกตกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกทนยมใชในการพฒนารายบคคลสการพฒนา กลมบคคลโดยเฉพาะในกลมนกเรยนวยรนเพอเออใหเกดความงอกงามทางจตใจและสงคมสงขน

ค ำส ำคญ: จตวทยาเชงบวก ความสข การปรบตวทางสงคม นกเรยน

1 อาจารย ประจ าสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อเมล: [email protected] 2 อาจารยพเศษ มหาวทยาลยราชภฏธนบร 3 อาจารยแนะแนว โรงเรยนก าเนดวทย




ทมาและความส าคญของปญหาวจย กจกรรมดานจตวทยาเชงบวก (Positive psychology intervention) เปนกจกรรมทใชกนแพรหลายใน

ตางประเทศและมงานวจยรองรบเพอพฒนาความสข อารมณเชงบวก ความหวง ความเขมแขงทางใจ รวมทงชวยลดภาวะซมเศรา ความวตกกงวลของบคคลได (Magyar-Moe, Owen, & Conoley, 2015) เนองจากเปนกจกรรมทใชงาย ทกคนสามารถท าเองไดโดยอาจจะไมจ าเปนตองมาพบกบบคลากรดานสขภาพจตหรอนกจตวทยา ตวอยางเชน การเขยนขอบคณ (Gratitude) ทบคคลสามารถเขยนขอบคณสงดๆทเกดขนในแตละวน ไมวาจะเปนสงด ๆ ภายในตนเอง สงดๆ ภายในตวบคคลอนหรอสงแวดลอมรอบขางทกวนตอเนองกน การทบทวนจดแขงภายในตนเอง (Character strength) อาจเปนการบนทก ภาพวาดรวมทงการฝกปฏบตในชวตประจ าวนเพอน าจดแขงทตนเองรบรมาใชใหมประสทธภาพมากขน เปนตน อยางไรกตาม จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของของผวจยพบวา ยงมการศกษาดานกจกรรมจตวทยาเชงบวกคอนขางนอยในบรบทประเทศไทย นอกจากนนกจกรรมดงกลาวมกถกน ามาใชในแบบรายบคคล ยงไมคอยมการศกษาทประยกต ใชกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกเพอพฒนาบคคลแบบกลมมากนกหรอหากวาในการใชในการพฒนาบคคลแบบกลม ผลการวจยกยงคอนขางขดแยงกนอยวาสามารถชวยพฒนาความสขหรอลดภาวะซมเศราของบคคลไดหรอไมจากผลการวจยทเกดจากการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ (Systematic review) (Layous, Chancellor, Lyubomirsky, Wang, & Doraiswamy, 2011; Sin & Lyubomirsky, 2009)

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนประจ า เปนกลมบคคลทอยในชวงวยรน มความตองการการสงเสรม เกอกลทางจตใจเพอชวยในการแสวงหาอตลกษณของตนเองผานการสรางสมพนธภาพกบกลมเพอนตามทฤษฎพฒนาการทางจตสงคมของอรคสนทใหความส าคญกบการสรางอตลกษณของบคคลผานปฏสมพนธทางสงคมในกลมเพอน (Erikson, 1959) การทนกเรยนจะตองจากครอบครวมาเรยนในโรงเรยนประจ ากบกลมเพอนแปลกหนานน ตองอาศยระยะเวลาในการปรบตวเพอเขากบกลมเพอนใหม ครใหม รปแบบการเรยนแบบใหม ทอาจจะตองคางคนภายในโรงเรยนและไมมโอกาสไดกลบไปอยรวมกบสมาชกในครอบครวทกวนดงเชนเคย อาจสงผลใหนกเรยนรสกขาดการสนบสนนทางจตใจจากครอบครว คนรอบขางและน าไปสการเกดปญหาสขภาพจต ขาดความสขในการเรยนและเกดปญหาการปรบตวในการใชชวตรวมกบเพอนในโรงเรยนได (Tuklang, Thongtang, Satra, Teerasakdi, & Phattharayuttawat, 2012) อยางไรกตามมการศกษาท พบวาการทนกเรยนมความสขทเพมขนสงผลตอการปรบตวดานการเรยนและสงคมทดเพมขนดวย ดงการศกษาของซลโดและแชฟเฟอร (Suldo & Shaffer, 2008) ทศกษาในกลมนกเรยนในโรงเรยนขนาดกลางจ านวน 349 คนพบวานกเรยนทมระดบความสขเชงอตวสยทสง (Subjective well-being) จะมการรายงานตนเองวามความสามารถทางวชาการทสง ไดรบการสนบสนนทางสงคมจากเพอนและพอแมรวมทงมการปรบตวทางสงคมทดมากขนดวย

ดวยเหตผลขางตน ทมผวจยจงไดน ากจกรรมดานจตวทยาเชงบวกมาประยกตใชแบบกลมทงในรปแบบของกจกรรมกลมรวมและกลมยอยเพอเสรมสรางความสขและการปรบตวทางสงคมแกนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายชนปท 4 โรงเรยนประจ าแหงหนงในภาคตะวนออกชวงภาคเรยนท 1 ซงเปนภาคเรยนแรกทนกเรยนจากหลากหลายพนทมาเรมเรยนรวมกนในโรงเรยนประจ าแหงน นอกจากผลการวจยจะชวยเปนแนวทางในการพฒนา




ความสขและการปรบตวทางสงคมแกนกเรยนใหมของโรงเรยนประจ าไดแลว ยงเปนการเตมเตมองคความรทขาด (Gap of knowledge) ถงประสทธผลของกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกรปแบบกลมเพอพฒนาคณลกษณะทางจตวทยาโดยใชการวจยแบบผสานวธชนดรองรบภายใน (Embedded mixed methods research) (Creswell & Plano Clark, 2011) ในตวอยางทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาในโรงเรยนประจ าเพอใหไดผลวจยทลมลกมากขนไดตอไป

วตถประสงคการวจย 1) เพอศกษาผลของกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกในนกเรยนชนมธยมศกษาโรงเรยนประจ าตอ

ความสขและการปรบตวทางสงคม 2) เพอศกษาประสบการณทางจตใจของนกเรยนชนมธยมศกษาโรงเรยนประจ าภายหลงเขารวมกจกรรม

กลมดานจตวทยาเชงบวก

กรอบแนวคดการวจย งานวจยน ใชรปแบบของกจกรรมดานจตวทยาเชงบวก (Positive psychology intervention) ตามแนวคดของเซลกแมน สตน ปารคและปเตอรสน (Seligman, Steen, Park, & Peterson, 2005) โดยกจกรรมนมวตถประสงคใหบคคลลงมอท ากจกรรมฝกปฏบตโดยมเปาหมายใหเกดความสขในตนเอง เชอวาการทบคคลจะมความสขได จะตองเปนผลงมอปฏบตบางอยางเพอใหตนเองเกดความสขมากกวาทจะอยนงเฉยใหความสขเกดขนเอง ตวอยางของกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกทนยมใชและมหลกฐานการวจยรองรบไดแก กจกรรมการเขยนจดหมายขอบคณ กจกรรมการระลกถงความโชคดของตน กจกรรมการชวยเหลอผอน (Performing acts of kindness) กจกรรมการนงสมาธเพอแผเมตตา และกจกรรมการใชจดแขงของตน (Using one’s signature strengths) เปนตน กจกรรมดานจตวทยาเชงบวกเหลานอยบนฐานคดของทฤษฎการขยายและเสรมสร าง (The broaden-and-build theory) (Fredrickson, 2001) ทเชอวาเมอบคคลประสบกบอารมณเชงบวกไมวาจะเปนจากกจกรรมทเสรมสรางความรสกซาบซงขอบคณ การนงสมาธหรอการตระหนกรบรถงจดแขงของตน จะท าใหบคคลเกดความสขในระยะเวลาทยาวนานมากขน นอกจากนนความสขซงเปนอารมณเชงบวกจะท าใหบคคลขยายการตระหนกร ในตนสงขน (Broaden individuals’ awareness) กลาทจะส ารวจตนเองท งความคดและพฤตกรรม และเสรมสราง (Building) ทกษะทงทางรางกาย จตใจ สตปญญาและสงคมใหสงขนตามไปดวย นอกจากนน ยงมการใชทฤษฎพลวตกลม (Group dynamic) (Tuckman, 1965) มาผสานกบกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกเพอเออใหนกเรยนมการส ารวจตนเอง พฒนาตนเองใหเตบโตงอกงามในทศทางบวกไดมากขนผานปฏสมพนธหรอพลวตกลมระหวางเพอนนกเรยน โดยทฤษฎพลวตกลมมขนตอนในการพฒนาบคคลแบบกลมเรมจากขนสรางกลม (Formimg) ทสมาชกกลมจะเรมด าเนนการจดตงกลม มการท าความรจกกนภายในกลม ขนระดม (Storming) เปนขนทสมาชกก าหนดบทบาทและความรบผดชอบของตนภายในกลม ขนสรางบรรทดฐาน (Norming) เปนขนทจะสรางฉนทามตภายในกลมวางานทตองท ารวมกนคออะไร ขนลงมอกระท า (Performing) สมาชกแตละคนจะลงมอท างานตามบทบาททไดรบมอบหมายเพอความส าเรจของกลมและสดทายขนเปลยนแปลง (Transforming) เปนขนทสมาชกกลมทกคนมสวนรวมในงานของกลมจนกระทงเสรจสมบรณ




จากผลการวเคราะหอภมาน (Meta-analysis) ของกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกสามารถพฒนาความสขไดในตวอยางทหลากหลายไมวาจะเปนนกศกษามหาวทยาลย บคลากรในองคการ ผปวยในโรงพยาบาล เปนตน (Bolier et al., 2013; Magyar-Moe et al., 2015) แตยงไมพบวามการศกษาถงประสทธผลของกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกตอการปรบตวทางสงคมเทาใดนก อยางไรกตาม หากพจารณาจากทฤษฎการขยายและเสรมสรางทเชอวาการมกจกรรมทเออใหเกดอารมณเชงบวกและความสขจะท าใหบคคลเกดการปรบตวทางสงคมทสงขนไดจงน าไปสการตงสมมตฐานการวจย 2 ขอดงน 1) นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนประจ ามระดบความสขเพมสงขนภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกทงในระยะหลงจากทดลองและตดตามผลเมอเปรยบเทยบกบกอนการทดลอง

2) นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนประจ ามระดบการปรบตวทางสงคมเพมสงขนภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกทงในระยะหลงจากทดลองและตดตามผลเมอเปรยบเทยบกบกอนการทดลอง

วธด าเนนการวจย งานวจยนเปนการวจยผสานวธแบบรองรบภายใน (The embeded mixed methods design) (Creswell & Plano Clark, 2011) โดยการวจยผสานวธแบบนจะใชวธวทยาการวจยรปแบบใดรปแบบหนงเปนวธการหลกและเสรมดวยผลการวจยจากวธวจยอกแบบหนง ซงในการวจยน ผวจยใหความส าคญกบการวจยเชงปรมาณเปนวธการหลกและผสมผสานวธการวจยเชงคณภาพเพอเสรมหรอขยายผลจากการวจยเชงปรมาณ การวจย เชงปรมาณใชรปแบบการวจยกงทดลองแบบกลมเดยวและวดซ าภายหลงเสรจสนการทดลองไปแลว 1 เดอน (one group pretest-posttest design with repeated measured) ในขณะทการวจยเชงคณภาพใชการศกษารายกรณ (Case study) โดยใชการบนทกผานแบบบนทก (Diaries) เพอศกษาประสบการณของผเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก โดยมรายละเอยดของวธการด าเนนการวจยดงตอไปน ประชากร คอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 4 ประจ าภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 ในโรงเรยนแหงหนงทจดการเรยนการสอนรปแบบโรงเรยนประจ า โดยโรงเรยนแหงนจดการเรยนการสอนเฉพาะระดบ ชนมธยมศกษาตอนปลาย ตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 4 ทมความสมครใจเขารวมกจกรรมกลมรวมทงสน 66 คน ซงสามารถเขารวมกจกรรมกลมไดตลอดระยะเวลา 1 วนครงรวมทงสน 12 ชวโมงและตอบแบบวดความสขและแบบวดการปรบตวทางสงคมไดครบถวนทงในระยะกอน หลงและตดตามผลการวจย โดยขนาดตวอยางผานการค านวนดวยโปรแกรม G*power 3.0 (Erdfelder, Faul, & Buchner, 2007) เลอกขนาดอทธพลปานกลาง (Effect size = .50) อ านาจการทดสอบเทากบ .90 ส าหรบสถต MANOVA with repeated measure พบวาใชขนาดตวอยางทเหมาะสมจากการค านวนดวยโปรแกรมเทากบ 21 คน แตในงานวจยนใชขนาดตวอยาง 66 คนจงถอวาขนาดตวอยางมความเหมาะสม ผใหขอมลหลก (Key informant) คอ นกเรยนทมความสมครใจเขารวมกจกรรมกลมรวมทงสน 66 คน ซงเปนกลมเดยวกบตวอยางในการวจยเชงปรมาณ โดยผใหขอมลหลกจะบนทกประสบการณความรสกของตนเองผานแบบบนทกททมผวจยแจกจายใหภายหลงเขารวมกจกรรมระยะเวลาหนงวนครงเสรจสน




เครองมอทใชในการวจย การวจยเชงปรมาณ เครองมอทใชในการวจยเชงปรมาณ มทงหมด 2 สวนคอ 1. กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก (Positive psychology group intervention) นถกพฒนาบนพนฐานของจตวทยาเชงบวกตามแนวคดของ Seligman et al. (2005) ทเชอ ในคณคา ความดงามของมนษย มงเนนไปทการเตบโตงอกงาม (Growth model) มากกวาการเยยวยาหรอลดปญหาทเปนพยาธสภาพทางจตใจ (Magyar-Moe et al., 2015; Seligman et al., 2005) กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก ไดด าเนนกจกรรมรวมทงสน 12 ชวโมง จ านวนหนงวนครง ผานกจกรรมกลมใหญทเปนนกเรยนทงหมด 66 คน และแบงกลมยอยออกเปน 6 กลมกลมละประมาณ 11 คน แตละกลมจะมวทยากรประจ ากลมทผานการฝกอบรมจากผวจยใหด าเนนกจกรรมเปนแนวทางเดยวกนเพอน ากจกรรมใหสมาชกกลมยอยไดท ากจกรรมและอภปรายรวมกนผานบรรยากาศของกลมทประคบประคองทางจตใจ โดยมรายละเอยดของกจกรรมดงตอไปน 1.1 กจกรรมจดแขงของฉน (Signature strength) กจกรรมนท าเปนกลมใหญทงหมด 66 คน ผน ากลมใหสมาชกกลมวาดใบหนาของตนเองใหเหมอนทสดโดยไมใหเพอนสมาชกเหน จากนนใหเขยนจดดทตนเองภมใจอยางนอย 3 ขอ ผน ากลมจะขอรบภาพวาดจากนกเรยนคน จากนนคละภาพเพอแจกคนใหกบนกเรยนโดยก าหนดใหผรบภาพใหเปนคนละคนกบผวาด และใหนกเรยนทรบภาพวาดมา ตามหาเจาของภาพ เมอพบเจาของภาพแลว ขอใหคนภาพ ท าความรจกกนและใหเจาของภาพวาดอธบายรายละเอยดจดดทตนเองภมใจใหเพอนฟง เมอนกเรยนไดภาพคนครบทกคนแลว ผน ากลมจะเชญชวนใหนกเรยนทเปนคนตามหาภาพวาดประมาณ 6-7 คน แนะน าเจาของภาพวาดและอธบายจดดท เพอนภมใจใหกบกลมใหญฟง กจกรรมนนอกจากจะชวยสรางสมพนธภาพ เพมพนความสามารถในการปรบตวทางสงคมใหกบนกเรยนแลว ยงเปนการกระตนใหนกเรยนส ารวจคณคาของตนเองและตอกย าคณคาของตนเองนนดวยการบอกกลาวกบผอนผานสมพนธภาพแบบฉนทมตรทจะชวยใหนกเรยนเรยนรจดแขงของตนเองไดชดเจนมากขนและเกดความสขจากการไดเหนคณคาภายในตนแจมชดขน

1.2 กจกรรมความโชคดของตน กจกรรมนท าเปนกลมยอย จ านวนนกเรยนประมาณ 11 คน โดยมวทยากรประจ ากลม 1 คน วทยากรจะแจกกระดาษแขง ดนสอ ปากกาเมจก ใหนกเรยนวาดหวใจดวงใหญตรงกลางกระดาษ ภายในหวใจ ใหเขยนความโชคดทเปนสงดๆ ทเกดขนภายในตนเอง เชน การเปนคนมอธยาศยด เปนคนมน าใจ ฉลาด สวย หลอ เรยนเกง เปนตน สวนพนทนอกหวใจใหนกเรยนเขยนความโชคดทเกดขนจากสงแวดลอม เชน การมครอบครวทอบอน การไดเรยนในโรงเรยนทมสงแวดลอมด มเพอนสนทใจด มครเกง เปนตน แลวตกแตงภาพใหสวยงาม จากนนผน ากลมยอยจะขอใหสมาชกกลมแตละคนไดเลาความโชคดของตน โดยผน ากลมจะใชค าถามปลายเปดเพอเออใหสมาชกไดขยายความลงรายละเอยดถงความโชคดในชวตของตนไดชดเจนมากขน รวมทงเปดโอกาสใหเพอนสมาชกไดแลกเปลยนอภปรายและแบงปนความรสกโชคดในชวตของกนและกน กจกรรมนมงเนนการสรางความสขใหกบนกเรยน ท าใหมองเหนถงทรพยากรทางบวกในชวตทเกอหนนตนเองรวมทงการอภปรายในกลมยอยยงชวยสงเสรมหรอสนบสนนใหนกเรยนมปฏสมพนธกบเพอนนกเรยนในกลมยอยเดยวกนไดลกซงมากขนซงจะชวยสงเสรมการปรบตวทางสงคมได




1.3 กจกรรมการท าสมาธ เพ อแผ เมตตา (Meditating on positive feelings toward others) กจกรรมนท าเปนกลมใหญ โดยใหนกเรยนนอนราบทพน หลบตาและปฏบตสมาธก าหนดลมหายใจ ควบคกบการใชเสยงดนตรเพอการผอนคลาย จากนนวทยากรจะกลาวน าใหนกเรยนขอบคณสวนตางๆของรางกายตนเอง ขอบคณคนใกลชดและสรรพชวตทอยรอบตวทเกอกลชวตบนโลกน ใหตงใจเผอแผความรกความเมตตาไปยงสรรพสตวตางๆ กจกรรมนจะชวยใหนกเรยนเกดความรสกผอนคลายจากการเจรญสต เกดความรสกทางบวกจากการ แผเมตตาและความรกความปรารถนาดผานการอธษฐานจตไปยงบคคลรอบขางและทกสรรพสงทอยบนโลก 1.4 กจกรรมจดหมายแหงความขอบคณ (Gratitude letter) กจกรรมนท าเปนกลมใหญและท าเปนกจกรรมสดทาย โดยวทยากรจะแจกกระดาษใบเลกๆใหสมาชกทกคนคนละ 20 ใบ (สามารถขอเพมขนได ถาตองการ) และซองจดหมายเปลาคนละ 1 ซอง ใหสมาชกกลมเขยนสงทอยากจะขอบคณ ความประทบใจและสงทอยากจะขอโทษใหกบเพอนสมาชกกลมยอยทกคนรวมทงเพอนคนอนๆทตองการ จากนนใหน ากระดาษจดหมายไปมอบใหเพอนคนนน อานใหฟง ผรบจดหมายกเกบเอาจดหมายจากเพอนๆมาใสในซองจดหมายของตนเอง กจกรรมนจะชวยเพมความรสกทางบวกจากการไดระลกถงความรสกซาบซงขอบคณในมตรภาพจากกลมเพอน รวมทงการไดรบค าขอบคณจากผอนซงจะชวยเพมความรสกมคณคาในตนเอง ความสขและมการปรบตวทางสงคมทดขนผานการสอสารความรสกทางบวกใหแกกนและกน ทงนกจกรรมทง 4 ไดถกน ามาใชตลอดระยะเวลา 2 วน 1 คนโดยมรายละเอยดดงตาราง 1

ตาราง 1

แสดงรายละเอยดเวลา เปาหมายและแนวคดทใชในการด าเนนกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกแกนกเรยน

วนเวลา เปาหมาย แนวคด

วนท 1 เวลา 13.00 – 14.00

กจกรรมละลายพฤตกรรม (กลมรวม) เปาหมายเพอเตรยมความพรอมใหกบนกเรยนทเขารวมกจกรรมทง 66 คนใหเกดการเคลอนไหวรางกาย มการพดคยสรางสมพนธภาพกนเบองตนภายในกลม เพอใหพรอมตอกจกรรมทจะส ารวจตนเองในมตทางจตใจทลกซงมากขนได

ทฤษฎพลวตกลม

วนท 1 เวลา 14.00 – 17.00

กจกรรมจดแขงของฉน (กลมรวม) เปาหมายของกจกรรมนเพอเออใหนกเรยนรจกกนและกนมากขนผานภาพวาดรวมทงเชญชวนนกเรยนไดส ารวจจดแขงของตนเองและน าเสนอจดแขงของตนเองใหกบเพอนนกเรยนจากกจกรรมกลม โดยมความเชอวาเมอบคคลตระหนกรถงจดแขงทางบวกของตนเอง จะเกดความรสกดต อตน เอ ง เก ดความส ขและม ค วามกล าท จ ะส ร า งสมพนธภาพกบผอนมากขนซงเปนผลจากการทตระหนกรถงคณคาภายในตนทแจมชดขน

ทฤษฎการขยายและเสรมสราง ทฤษฎพลวตกลม

กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก




ตาราง 1 (ตอ)

วนเวลา เปาหมาย แนวคด

วนท 1 เวลา 19.00 – 21.00

กจกรรมความโชคดของตน (กลมยอย) ในชวงกลางคน สมาชกกลมจะถกแบงออกเปน 6 กลมยอยแตละกลมยอยจะมผน ากลม 1 คนเพอเอออ านวยการด าเนนกจกรรมความโชคดของตน เปาหมายของกจกรรมเพอเออใหสมาชกไดตระหนกรถงทรพยากรทางบวกในชวตของตนไดชดเจนมากขน รวมทงเปดโอกาสใหเพอนสมาชกไดแลกเปลยนอภปรายและแบงปนความรสกโชคด เมอไดมองเหนทรพยากรทางบวกในชวตของกนและกน กจกรรมนมงเนนการสรางความสขใหกบนกเรยน ท าใหมองเหนถงทรพยากรทางบวกในชวตท เกอหนนตนเองรวมทงการอภปรายในกลมยอยยงชวยสงเสรมหรอสนบสนนใหนกเรยนมปฏสมพนธกบเพอนนกเรยนในกลมยอยเดยวกนไดลกซงมากขนซงจะชวยสงเสรมการปรบตวทางสงคมไดด


กจกรรมกลมดานจตวทยา เชงบวก

วนท 2 เวลา 9.00 – 10.00

กจกรรมละลายพฤตกรรม (กลมรวม) เปาหมายเพอเตรยมความพรอมใหกบนกเรยนทเขารวมกจกรรมทง 66 คนใหเกดการเคลอนไหวรางกาย เพอใหพรอมตอกจกรรมทจะส ารวจตนเองในมตทางจตใจทลกซงมากขนได

ทฤษฎพลวตกลม

วนท 2 เวลา 10.00 – 12.00

กจกรรมความโชคดของตน (กลมยอย) (ตอจากวนท 1)


กจกรรมกลมดานจตวทยา เชงบวก

วนท 2 เวลา 13.00 – 14.30

กจกรรมการท าสมาธเพอแผเมตตา (กลมรวม) กจกรรมนจะชวยใหนกเรยนเกดความรสกผอนคลายจากการเจรญสต เกดความรสกทางบวกจากการแผเมตตาและความรกความปรารถนาดผานการอธษฐานจตไปยงบคคลรอบขางและทกสรรพสงทอยบนโลกซงน าไปสการสรางความสขในจตใจ

ทฤษฎการขยายและเสรมสราง กจกรรมกลมดานจตวทยา

เชงบวก

วนท 2 เวลา 14.30 – 16.30

กจกรรมจดหมายแหงความขอบคณ (กลมรวม) กจกรรมนจะชวยเพมความรสกทางบวกจากการไดระลกถงความรสกซาบซงขอบคณในมตรภาพจากกลมเพอน รวมทงการไดรบค าขอบคณจากผอนซงจะชวยเพมความรสกมคณคาในตนเอง ความสขและมการปรบตวทางสงคมทดขนผานการสอสารความรสกทางบวกใหแกกนและกน

ทฤษฎการขยายและเสรมสราง กจกรรมกลมดานจตวทยา

เชงบวก




2. แบบวดความสข แบบวดความสขประกอบดวยขอค าถามจ านวน 15 ขอ เพอประเมนความสขคนไทย ภายใตความหมายของความสขวาเปนสภาพชวตทเปนสข อนเปนผลจากการมความสามารถในการจดการปญหาในการด าเนนชวต มศกยภาพทจะพฒนาตนเองเพอคณภาพชวตทด โดยครอบคลมถงความดงามภายในจตใจ ภายใตสภาพสงคมและสงแวดลอมทเปลยนแปลงไปเปนแบบวดมาตรลเครทแบบใหรายงานตนเอง 4 ระดบ ตงแตไมเลย เลกนอย มาก มากทสด การใหคะแนนส าหรบขอค าถามทางบวกคอ ไมเลยได 1 คะแนน เลกนอยได 2 คะแนน มากได 3 คะแนนและมากทสดได 4 คะแนน ในขณะทขอค าถามเชงลบจะใหคะแนนตรงกนขาม แบบวดนผานการหาคาความเทยงตรงเชงเนอหาจากผทรงคณวฒดานสขภาพจต มคาความเทยงตรงเชงโครงสรางจากการวเคราะหองคประกอบ มความเทยงตรงรวมสมยโดยมความสมพนธกบแบบวดสขภาพจตอนๆ และมคาความเชอมนของแบบวดทงฉบบเทากบ .70 ถกพฒนาขนโดย Mongkol, Huttapanom, Chetchotisakd, Chalookul, Punyoyai, and Suvanashiep (2001) ทงนทมผวจยไดน าไปหาคาความเชอมนกบตวอยางงานวจยนทเปนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายจ านวน 66 คนพบวาไดคาความเชอมนจากสมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ .76 3. แบบวดการปรบตวทางสงคม แบบวดการปรบตวทางสงคมนมงเนนการวดความสามารถในการปรบตวทางสงคมกบกลมเพอน ซงใหนยามวาหมายถง การทนกเรยนสามารถอยรวมกบกลมเพอนไดอยางมความสข มมนษยสมพนธกบเพอน เขากบเพอนไดด เคารพในสทธของผอน เหนแกประโยชนสวนรวม การใหความชวยเหลอเพอน การแสดงความหวงใยซงกนและกน การแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอน ใหความรวมมอในการท างานและมความมนใจในตนเอง (Suwannakhot, 2010) ประกอบดวยขอค าถามทงหมด 13 ขอ ถกพฒนาขนโดยนรมล สวรรณโคตร (Suwannakhot, 2010) แบบวดการปรบตวทางสงคมเปนแบบวดรายงานตนเองมาตรลเครทม 5 ระดบตงแตระดบมากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด การใหคะแนนคอ นอยทสดได 1 คะแนน นอยได 2 คะแนน ปานกลางได 3 คะแนน มากได 4 คะแนนและมากทสดได 5 คะแนน แบบวดน ผานการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา เมอน าไปทดลองใชกบตวอยางนสตมหาวทยาลยจ านวน 30 คน มคาอ านาจจ าแนกโดยการหาสมประสทธสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมทงฉบบ (Item-total Correlation) อยระหวาง .25 ถง .78 มความเชอมนของแบบวดเทากบ .87 เมอทมผวจยไดน าไปหาคาความเชอมนกบตวอยางงานวจยนซงเปนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายจ านวน 66 คนพบวาไดคาความเชอมนจากสมประสทธแอลฟาครอนบาคเทากบ .89 การวจยเชงคณภาพ เครองมอทใชในสวนของการวจยเชงคณภาพคอแบบบนทกประสบการณของการ เขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก ซงผวจยขอใหผใหขอมลหลกบนทกประสบการณจากการเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกตลอดสองวนหนงคน ความประทบใจและสงทไดเรยนรตลอดระยะการท ากจกรรมดงกลาว ขนตอนการด าเนนการวจย 1. ทมผวจยตดตอโรงเรยนระดบชนมธยมศกษาซงเปนโรงเรยนประจ าแหงหนงแบบเจาะจงมาเปนสถานทเกบขอมลวจยเนองจากเปนโรงเรยนประจ าทมขนาดใหญ จดการเรยนการสอนเปนภาษาองกฤษและไดขอมลประกอบจากครแนะแนวของโรงเรยนวานกเรยนคอนขางมปญหาในการปรบตวเนองจากตงอยหางจากตวเมองและจดการเรยนการสอนเปนภาษาองกฤษ มความจ าเปนทจะตองมการพฒนาดานการปรบตวและสขภาพจตจากนกจตวทยา




2. ทมผวจยประสานกบครแนะแนวเพอขออนญาตและนดหมายผอ านวยการโรงเรยนในการด าเนนกจกรรม 3. ในวนท ากจกรรม ทมผวจยไดใหตวอยางซงเปนนกเรยนทสมครใจเขารวมกจกรรมทง 66 คนท าแบบวดความสขและการปรบตวทางสงคมกอนเรมกจกรรม 4. ภายหลงจดกจกรรมเสรจสนเปนระยะเวลา 2 วน 1 คน ทมผวจยไดใหตวอยางท าแบบวดความสขและการปรบตวทางสงคมอกครง รวมทงใหบนทกในแบบบนทกประสบการณของการเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก 5. ผวจยไดขอใหครแนะแนวเกบรวบรวมขอมลแบบวดความสขและการปรบตวทางสงคมซ าในระยะตดตามผลคอภายหลงเสรจสนการท ากจกรรมไปแลว 1 เดอน 6. น าผลการวจยจากแบบวดซงเปนการวจยเชงปรมาณกบผลการวจยจากแบบบนทกประสบการณซงเปนการวจยเชงคณภาพมาวเคราะหและอภปรายผลการวจยรวมกน

การวเคราะหขอมล การวจยเชงปรมาณ การวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยแบบวดความสขและแบบวดการปรบตวทางสงคมโดยเปรยบเทยบในระยะกอน หลงและตดตามผลโดยใชสถตการวเคราะหความแปรปรวนหลายตวแปรทางเดยวแบบวดซ า (One-way MANOVA with repeated measure)และสถตการวเคราะหความแปรปรวนตวแปรเดยวแบบวดซ า (One-way ANOVA with repeated measure) โดยใชโปรแกรมส าเรจรป การวจยเชงคณภาพ ผวจยหลกใชวธการวเคราะหขอมลเชงคณภาพทงในรปแบบของอปนยและนรนยผสมผสานกน (Pothisita, 2011) โดยเรมจากการอานแบบบนทกประสบการณท เปนตวอกษรซ าหลายครงแลวถอดรหสขอความ (Coding) จากนนน ารหสขอความทมความคลายคลงกนมาจดหมวดหมเขาดวยกนภายใตประเดนหลก (Theme) 2 ประเดนคอมตดานความสขและมตการปรบตวทางสงคม ผวจยหลกตรวจสอบความนาเชอถอของขอมลดวยการใหเพอนนกวจยรวมอานและวเคราะหขอมล เชงคณภาพ (Peer debriefing) จากนนถอดรหสขอความแลวน ามาเปรยบเทยบกบผวจยหลกและอภปรายรวมกนเพอหาขอสรปทตรงกนในการน ารหสขอความทเหมาะสมมาอยภายใตประเดนหลกดานความสขและการปรบตวทางสงคม จากนนทมผ วจยรวมกนจดหมวดหมของรหสขอความเขาดวยกนใหกลายเปนประเดนยอย (Categories) ภายใตประเดนหลก ทงน ผวจยจะไมน าผลการวจยนไปอางองยงสถานการณอน (Transferability) หากแตใชอางองในการอธบายปรากฏการณเฉพาะในผใหขอมลหลกทมลกษณะคล ายคลงกบการศกษาวจยนเทานน

ผลการวจย ผลการวจยเชงปรมาณ 1. ตวอยางทใชในการวเคราะหขอมลจรงมจ านวนทงหมด 64 คน ตดขอมลจากแบบวดออกไป 2 คนเนองจากเปนแบบวดทกรอกขอมลไมครบถวนและเปนขอมลแบบสดโตง (Outliner) ตวอยางทง 64 คนเปนนกเรยนวยรนชนมธยมศกษาชนปท 4 จากโรงเรยนประจ าเดยวกน สวนใหญเปนเพศชาย คดเปนรอยละ 76 มอายอยในชวง 15-16 ป




2. จากการทดสอบขอตกลงเบองตนของการใชสถตทดสอบความแปรปรวนทางเดยวหลายตวแปรแบบวดซ าพบวา ตวแปรตามทง 6 ตวไดแก ความสขกอนการทดลอง หลงการทดลองและตดตามผล การปรบตวทางสงคมกอนการทดลอง หลงการทดลองและตดตามผลมการแจกแจงแบบปกต (Multivariate normality) ทดสอบดวยสถต Kolmogorov-Smirnov one-sample test ในขณะทตวแปรตามความสขและการปรบตวทางสงคมในระยะหลงการทดลองและในระยะตดตามผลมความสมพนธกนเทากบ .54 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และ .84 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ตามล าดบ แสดงวาตวแปรตามดงกลาวมความเหมาะสมทจะทดสอบดวยสถตความแปรปรวนหลายตวแปรทางเดยวแบบวดซ าตอไป 3. จากการทดสอบทางสถตการวเคราะหความแปรปรวนหลายตวแปรทางเดยวแบบวดซ า พบวาความสขและการปรบตวทางสงคมของกลมทดลองมความแตกตางกนในระยะกอน หลงและตดตามผลการวจยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมคา Wilk’s Lambda เทากบ .904 Multivariate F test เทากบ 3.326 ทองศาอสระ (dƒ) เทากบ 2 ดงตาราง 2 ผวจยจงท าการวเคราะหความแปรปรวนตวแปรเดยวแบบวดซ า (one-way ANOVA with repeated measure) แยกแตละตวแปรตามดงผลการวเคราะหขอท 4

ตาราง 2

ผลการวเคราะหความแปรปรวนหลายตวแปรทางเดยวแบบวดซ า (One-way MANOVA with repeated measure) ของความสขและการปรบตวทางสงคมในระยะกอน หลงและตดตามผล

แหลงความแปรปรวน Wilk’s Lambda(Λ) Multivariate F test dƒ p

ระยะการทดลอง .90 3.32* 4 .01 * p value < .05

4. จากการทดสอบทางสถตการวเคราะหความแปรปรวนตวแปรเดยวแบบวดซ า พบวา ความสขและการปรบตวทางสงคมทงสองตวแปรตางกมความแตกตางกนทงในระยะกอน หลงและตดตามผลการวจยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมขนาดอทธพลเทากบ .10 และ .20 ตามล าดบ ดงตาราง 3 ผวจยจงท าการวเคราะหความแตกตางรายคดวยวธการ LSD แยกแตละตวแปรตามดงผลการวเคราะหขอท 5

ตาราง 3

ผลการวเคราะหความแปรปรวนตวแปรเดยวแบบวดซ า (One-way ANOVA with repeated measure) ของความสขและการปรบตวทางสงคมในระยะกอน หลงและตดตามผล

แหลงความแปรปรวน SS dƒ F P Partial η2 ตวแปรความสข ระยะการทดลอง

29.07

1

6.72*

.01

.10

ตวแปรการปรบตวทางสงคม ระยะการทดลอง

116.28

1

15.40*

.00

.20

* p value < .05




5. จากการทดสอบเพอหาคาเฉลยรายค (Multiple comparison) ของตวแปรความสขและการปรบตวทางสงคม จ าแนกตามระยะกอน หลงและตดตามผลการวจยดวยวธการ LSD ดงตาราง 4 พบวา 5.1 คาเฉลยความสขของตวอยางในระยะหลงการทดลองและตดตามผลสงขนกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในขณะทคาความเฉลยความสขของตวอยางในระยะหลงการทดลองและตดตามผลไมมความแตกตางกน 5.2 คาเฉลยการปรบตวทางสงคมของตวอยางในระยะหลงการทดลองและตดตามผลสงขนกวากอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ในขณะทคาเฉลยการปรบตวทางสงคมของตวอยางในระยะหลงการทดลองและตดตามผลไมมความแตกตางกน

ตาราง 4

ผลการวเคราะหคาเฉลยของตวแปรความสขและการปรบตวทางสงคมแบบรายคจ าแนกตามระยะการทดลอง

ตวแปร ระยะการทดลอง M SD Mean Difference ความสข กอนทดลอง

หลงการทดลอง 48.61 49.69

4.66 6.14

-1.08*

กอนการทดลอง ตดตามผล

48.61 49.56

4.66 5.09

-.95*

หลงการทดลอง ตดตามผล

49.69 49.56

6.14 5.09

.13

การปรบตวทางสงคม กอนทดลอง หลงการทดลอง

52.56 53.86

6.59 7.74

-1.30*

กอนการทดลอง ตดตามผล

52.56 54.47

6.59 6.01

-1.91*

หลงการทดลอง ตดตามผล

53.86 54.47

7.74 6.01

-.61

* p value < .05

ผลการวจยเชงคณภาพ ผลการวจยเชงคณภาพพบวาผใหขอมลหลกซงกคอนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายจ านวน 64 คนไดบนทกประสบการณเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกในประเดนหลก (Theme) ของความสขและการปรบตวทางสงคมซงสนบสนนผลการวจยเชงปรมาณโดยมรายละเอยดดงน 1. ประเดนหลกความสข ความสขทเกดขนจากผใหขอมลหลกผดขนมาจากประสบการณทงในกจกรรมกลมรวมและกลมยอย เปนความสขทเกดจากการไดแลกเปลยนแบงปนความรสก ประสบการณชวตเชงบวกและการชนชมกนและกนผานบรรยากาศของกลมทสนบสนนประคบประคองทางอารมณ ซงเออใหเกดการเตบโตทาง




จตใจ มองเหนคณคาภายในตนไดอยางชดเจนมากยงขนและรวมถงการไดคลคลายความทกขหรอความเจบปวดทางจตใจ “กอนเขามารวมกจกรรมน ผมเศรามาก แตพอมารวมกจกรรมท าใหผมรวา ผมโชคดจรงๆทมพอแมคอยชวยเหลอผม ขอบคณครบทท าใหผมกลบมามองเหนสงดๆ ในชวต ขอบคณนะครบทท าใหผมเหนคณคาในตวเองมากข น” “ขอบคณทใหค าปรกษา ขอบคณทท าใหหนมความทรงจ าดๆรวมกบเพอนๆทกคนคะ” “ขอบคณทท าใหผมคนพบตวเองมากข น ขอบคณทท าใหผมรขอดของตนเองมากข น ขอบคณทกอยางทผมไดรบจากการอบรมน ขอบคณมากครบ” นอกจากความสขทเกดขนจากการไดแบงปนประสบการณ ไดมองเหนแงมมความงดงามในชวตของตนและผอนแลว ความสขของผใหขอมลหลกยงรวมไปถงการไดใชเวลาทมคณภาพกบเพอนใหมทแมจะรจกกนไมนาน แตกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกกไดเออใหพวกเขาไดหวเราะรวมกน บอกกลาวสงทอยากจะขอบคณและขอโทษแกกนและกนผานกจกรรมจดหมายแหงการขอบคณ (Gratitude letter) ซงน าไปสการกระชบความสมพนธระหวางกนใหแนนแฟนมากขน “ชอบกจกรรมสดทายทท าใหเราไดมโอกาสขอบคณเพอน ซงเราไมเคยมโอกาสไดพดคยกบเขาในเวลาปกต” “วทยากรสามารถน าเราเขาสการเปดใจคยกบเพอนไดอยางไมมปญหา เหมอนรจกเพอนในมมตางๆมากข น” “กจกรรมมความนาสนใจและสนก ไดหวเราะกบเพอนๆ” กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกไมเพยงเออใหผใหขอมลหลกไดใชเวลาในการแลกเปลยนประสบการณเพอเกอกลทางจตใจแกกนและกนเทานน ยงรวมไปถงกจกรรมการท าสมาธเพอแผเมตตา ทเชอชวนใหเกดการเจรญสต ขอบคณรางกายของตนเองและผอนคลายซงน าไปสการพกผอนจากกจกรรมทตองใชการเคลอนไหวรางกาย เพมพนความสขจากการไดตระหนกรภายในตนมากขน “ผมชอบกจกรรมทใหนอน มนเหมอนได concentration (สมาธ)” “กจกรรมไดผอนคลายด รสกผอนคลายไดเยอะเลย” “ชอบกจกรรมทใหนอน ท าใหไดใชเวลาอยกบตนเอง ไดพกผอนรางกายของตนเอง” สรปไดวา มตความสขทเกดขนจากกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกนนคอความสขอนเกดจากการไดแบงปนความทกขและความสข ไดเรยนรมมองชวตทเพมขนจากประสบการณของเพอนซงสะทอนใหมองเหนคณคาและความงดงามภายในชวตตนไดอยางแจมชดมากขน รวมทงมโอกาสไดผอนคลายและเผอแผความรกความเมตตาไปยงตนเองและผอน น าไปสการเพมพนความสข ลดความบบคนจากความทกขทท าใหเกดความตงเครยด 2. ประเดนหลกการปรบตวทางสงคม การปรบตวทางสงคมทดขนในกลมเพอนใหมนนคอนขางมความสมพนธกนกบระดบความสขทเกดขน ซงอาจเปนไดวาเมอเกดความสขในใจทเพมมากขน สงผลใหกลาทจะ




เปดใจสรางความสมพนธกบเพอนใหมไดมากขน หรอการมกจกรรมทเสรมสรางความสามารถในการปรบตวกบเพอนใหมใหเพมขน สงผลใหเกดความสขทสงขนได อยางไรกตาม การปรบตวทางสงคมในกลมเพอนทเพมสงขนน ผใหขอมลหลกอธบายวาเปนผลจากกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกโดยตรงทงในกจกรรมกลมใหญและกลมยอย “หลงจบกจกรรมน แลวท าใหผมรสกวามความกลาทจะแสดงออกและเขามาหาเพอนไดเพมข น นอกจากน นยงไดรบรเรองราวตางๆ ของเพอนไปดวย…วทยากรสามารถน าเราเขาสการเปดใจคยกบเพอนไดอยางไมมปญหา เหมอนรจกเพอนในมมตางๆ เพมข น” “เปนกจกรรมทดมากๆ เหมอนเปนการเปดใจเราใหกวางข น ใกลชดกบเพอนมากข น ขอบคณมากๆ ครบ” “กลาแสดงออกและFriendship” “ผมชอบกจกรรมกลมยอยทสดเพราะนอกจากเราจะไดปฏสมพนธกบเพอนๆ อยางใกลชดแลว ไดแลกเปลยนเรยนรอะไรหลายๆ อยาง มนท าใหผมรสกวาเราเปนครอบครวเดยวกนมากข นดวย” อยางไรกตามพบวาผใหขอมลหลกบางสวนยงไมสามารถสรางความสมพนธกบกลมเพอนใหมไดอยางหลากหลาย สวนหนงเปนเพราะกจกรรมกลมดงกลาวมผเขารวมถง 66 คนซงเปนกลมทใหญ ท าใหผใหขอมลหลกยงไมสามารถทจะท าความรจกกบเพอนใหมไดครบทกคนและมสมาชกกลมบางสวนยงพดคยหรอมปฏสมพนธเฉพาะในกลมเพอนทตนคนเคยเทานน ท าใหยงไมสามารถทจะเรยนรจกเพอนใหมไดเพมขนเทาทควรนก นอกจากนนดวยระยะเวลาการท ากจกรรมทสน อาจไมไดเออใหผเขารวมไดมโอกาสสรางปฏสมพนธกบเพอนไดครบทกคน “เพอนสวนใหญกจะชอบท ากจกรรมเฉพาะกบกลมเพอนตวเองมากกวา” “ชอบกจกรรมทใหเปลยนคไปเรอยๆ เพราะท าใหรจกเพอนใหมๆ แตวาคนสวนใหญกจะเกาะกลมกนกบเพอนทรจกกนอยแลว” “อยากใหมเวลามากกวาน จะไดแลกเปลยนความคดเหนไดมากกวาน ครบ” สรปไดวา มตการปรบตวทางสงคมทเกดขนนนเปนประเดนของการกลาแสดงออก ความสามารถในการสรางปฏสมพนธกบเพอนใหมไดเพมขนและการไดแลกเปลยนเรยนรประเดนดานจตใจตางๆ กบเพอนใหมทท าใหเกดความรสกใกลชดกบเพอนมากขน อยางไรกตามการสรางสมพนธภาพนอาจเกดขนเฉพาะในกลมผเขารวมทสนทสนมคนเคยกนอยแลวเทานนเนองจากจ านวนผเขารวมทมจ านวนมากและระยะเวลาทสน อาจท าใหไมมโอกาส สรางสมพนธภาพกบกลมเพอนใหมไดมากนก

อภปรายผลการวจย

การอภปรายผลการวจยจะอภปรายตามสมมตฐานการวจยดงตอไปน สมมตฐานขอท 1 นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนประจ ามระดบความสขเพมสงขนภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกทงในระยะหลงจากทดลองและตดตามผลเมอเปรยบเทยบกบกอนการทดลอง ผลการวจยสอดคลองตามสมมตฐานขอท 1 วานกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนประจ ามระดบความสขเพมสงขนภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกทงในระยะหลงจากทดลองและตดตาม




ผลหลงการทดลอง 1 เดอนเมอเปรยบเทยบกบกอนการทดลองอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมขนาดอทธพลเทากบ .10 ซงเปนขนาดอทธพลทมขนาดต า ในขณะทผลการวจยเชงคณภาพกสนบสนนวากจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกสามารถพฒนาความสขในกลมทดลองได ผลการวจยนสอดคลองกบงานวจยหลายอยางทสนบสนนดานกจกรรมดานจตวทยาเชงบวกสามารถชวยเพมระดบความสขของบคคลหรอกลมได ดงเชนการศกษาของ Bolier et al. (2013) ทท าการศกษาแบบวเคราะหอภมาน (Meta-analysis) ถงประสทธผลของกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกจากการศกษาทงหมด 39 ชนทท าการวจยเชงทดลองแบบมกลมควบคมเปรยบเทยบ พบวา กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกสามารถเพมความสขไดทงในตวแปรความสขเชงอตวสย (Subjective well-being) สขภาวะทางจต (Psychological well-being) ในระยะหลงการทดลองและตดตามผลโดยมขนาดอทธพลตงแตขนาดต าถงปานกลาง (Cohen’s d= .02 - .45) และผลของความสขยงคงเกดขนตอเนองในระยะตดตามผลตงแต 3-6 เดอน ผลการวจยนสามารถอธบายไดวา กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกนนเปนกจกรรมทเออใหนกเรยนไดตระหนกรถงคณคาศกยภาพของบคคล ไดมองเหนถงความเขมแขงทางใจ ปจจยเกอหนนตนเองตางๆทงภายในตนเองและภายนอกและมการแสดงออกถงความซาบซงขอบคณตอสงเกอหนนทางใจเหลานน ท าใหนกเรยนเกดความรสกทดตอตนเอง ตอผอน มองโลกทางบวกมากขน เกดการเปลยนแปลงมตทางอารมณใหเกดอารมณเชงบวก ความปตและความสข โดยกจกรรมเหลานมจดรวมเดยวกนคอการกระตน ใหนกเรยนเกดความรสกทด/ขอบคณตอตนเองและตอผอนผานกจกรรมหลากหลายรปแบบ (Seligman et al., 2005) ซงนาจะสงผลใหนกเรยนเกดความสขทเพมขนภายหลงกจกรรมระยะเวลารวม 12 ชวโมงและในระยะตดตามผลภายหลงเสรจสนกจกรรมไปแลว 1 เดอน สมมตฐานขอท 2 นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนประจ ามระดบการปรบตวทางสงคมเพมสงขนภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกทงในระยะหลงจากทดลองและตดตามผลเมอเปรยบเทยบกบกอนการทดลอง ผลการวจยทสอดคลองกบสมมตฐานในการวจยขอท 2 คอ ภายหลงเขารวมกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวก นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนประจ ามระดบการปรบตวทางสงคมเพมสงขนทงในระยะหลงการทดลองและในระยะตดตามผลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยมขนาดอทธพลเทากบ .20 ซงเปนขนาดอทธพลทมขนาดต า ในขณะทผลการวจยเชงคณภาพกคอนขางสนบสนนวากจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกสามารถพฒนาการปรบตวทางสงคมในกลมทดลองได ผลการวจยนเปนองคความรใหมเนองจากการศกษาถงประสทธผลของกจกรรมจตวทยาเชงบวกนนสวนใหญจะมงเนนทผลลพธตอตวแปรความสข ความหวง อารมณเชงบวก ภาวะซมเศรา และความวตกกงวลและไมคอยพบวาจะน าไปสการพฒนาตวแปรดานทกษะทางสงคมมากเทาใดนก (Bolier et al., 2013; Magyar-Moe et al., 2015; Seligman et al., 2005) ซงสามารถอธบายไดวา กจกรรมดานจตวทยาเชงบวกในงานวจยนใชรปแบบกลม ไมวาจะเปนการท ากจกรรมผานกลมรวมและกลมยอย ซงนกเรยนจะมโอกาสไดแลกเปลยนอภปรายรวมกนถงขอดของตนเอง สงทตนเองภาคภมใจ ทรพยากรภายในตนเองและภายนอก การมโอกาสไดแลกเปลยนอภปรายรวมกนทงกจกรรมกลมรวมและกลมยอยนน นอกจากจะชวยตอกย าใหนกเรยนมองเหนขอด จดเขมแขงภายในตนไดแจมชดมากขนแลว ยงเออใหนกเรยนมโอกาสไดสรางปฏสมพนธกบเพอนนกเรยน ไดรจกกนและกนมากขนผานกจกรรมกลม เพมพนทกษะทางสงคมและการกลา




แสดงออก น าไปสการสรางความสามารถในการปรบตวทางสงคมใหสงขนได ซงกสอดคลองกบผลการวจย เชงคณภาพทนกเรยนเขยนประสบการณของตนจากการเขารวมกจกรรมกลมวา “หลงจบกจกรรมน แลวท าใหผมรสกวามความกลาทจะแสดงออกและเขามาหาเพอนไดเพมข น” “นอกจากเราจะไดปฏสมพนธกบเพอนๆอยางใกลชดแลว ไดแลกเปลยนเรยนรอะไรหลายๆ อยางมนท าใหผมรสกวาเราเปนครอบครวเดยวกนมากข นดวย”

ขอจ ากดของการวจย 1. เนองจากงานวจยนเปนงานวจยทท าการศกษาในกลมทดลองกลมเดยวเทานนโดยไมมกลมควบคม ซงท าการศกษากลมทดลองในนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 4 เกอบทงระดบชน ดงนนอาจมปจจยแทรกซอนอนทเกยวของกบความเทยงตรงภายใน (Internal validity) ในการอธบายความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวแปรอสระคอกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกไปยงตวแปรตามคอความสขและการปรบตวทางสงคมได อยางไรกตาม งานวจยนไดน าเอาวธการวดซ า (Repeated measured) ภายหลงเสรจสนการวจยไปแลว 1 เดอนเพอลดขอจ ากดดงกลาวในการยนยนประสทธผลของโปรแกรมตอตวแปรตามและเพอแสดงผลลพธทเกดขนกบตวแปรตามอยางตอเนองในระยะยาว รวมทงใชวธการวจยเชงคณภาพมาเสรมเพอขยายความในรายละเอยดถงผลของโปรแกรมตอตวแปรตามไดอยางละเอยดลมลกมากยงขน (Creswell & Plano Clark, 2011) 2. ถงแมวาผลการวจยเชงปรมาณจะพบวากจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกสามารถเพมความสขและการปรบตวทางสงคมใหกบนกเรยนไดทงในระยะหลงการทดลองและตดตามผลอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และผลการวจยเชงคณภาพกมแนวโนมสนบสนนผลการวจยเชงปรมาณวากจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกสามารถน าไปสการพฒนาความสขและการปรบตวทางสงคมใหกบนกเรยนได อยางไรกตาม ผลการวจยนมขนาดอทธพลทต า (Effect size = 0.10-0.20) ซงแสดงใหเหนวาผลของกจกรรมกลมไมไดมอทธพลในการอธบายความแปรปรวนของตวแปรความสขและการปรบตวทางสงคมไดมากนก เมอพจารณาจากผลการวจยเชงคณภาพรวมดวย สามารถอธบายไดวา กจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกนท าในกลมนกเรยนจ านวนมากคอ 66 คนทแมวาจะแบงออกเปนกลมยอย 6 กลมในบางชวงของกจกรรม กยงมจ านวนนกเรยนในกลมยอยถง 11 คนตอวทยากร 1 คน อาจเปนสาเหตทวทยากรไมสามารถดแลหรอเปดโอกาสใหนกเรยนไดอภปรายหรอเลาประสบการณจากกจกรรมทตนเองไดท าอยางทวถงและลกซง มการพดคยกนเฉพาะกลมยอยในหมเพอนทคนเคยกนดเทานนในขณะท ากจกรรมกลมใหญ ขาดโอกาสทจะมการปฏสมพนธกบเพอนนกเรยนอยางท วถง รวมทงระยะเวลาการจดกจกรรมทคอนขางสนเนองจากทางโรงเรยนมกจกรรมอนๆ ใหนกเรยนตองท าอกจ านวนมาก ท าใหสามารถจดกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกไดเพยงระยะเวลา 12 ชวโมง ปจจยเหลานนาจะสงผลใหขนาดอทธพลจากการวจยเชงทดลองมขนาดไมสงมาก

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. อาจเพมกลมควบคมโดยน าเอานกเรยนชนปทใกลเคยงกนเชน ชนมธยมศกษาปท 5 มาเปนกลมควบคมเพอเปรยบเทยบประสทธผลของกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกทงในกลมทดลองและกลมควบคมเพอยนยนประสทธผลใหมความชดเจนมากขน




2. ขยายระยะเวลาของการท ากจกรรมออกไปใหยาวนานมากขน อาจเปนระยะเวลา 3 วน 2 คน รวมทงลดจ านวนผเขารวมกจกรรมใหลดลงเหมาะสมกบจ านวนวทยากรเพอทวทยากรจะสามารถใหการดแลไดทวถงท าใหเกดการสรางปฏสมพนธในกลมนกเรยนไดกวางขวางมากขน ซงนาจะสงผลใหขนาดอทธพลของการวจยนสงขนได 3. ขยายระยะการตดตามผลใหยาวนานขนเปน 3 เดอน 6 เดอนหรอ 12 เดอนเพอดความคงอยของประสทธผลกจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกตอนกเรยน ซงจะชวยขยายองคความรถงประสทธผลของกจกรรมกลมวามผลตอเนองยาวนานในกลมนกเรยนมากนอยเพยงใด

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย โรงเรยนประจ าอาจน ากจกรรมกลมดานจตวทยาเชงบวกไปใชเปนสวนหนงของการปฐมนเทศและเตรยมความพรอมนกเรยนใหมกอนเรมเรยน เนองจากเปนกจกรรมทท าไดไมยากนก และอาจจะชวยใหนกเรยนมแนวโนมทจะมความสขจากการเรยนและสามารถปรบตวทางสงคมเขากบกลมเพอนใหมและสงแวดลอมใหมไดงายขน เปนเหมอนกจกรรมเชงปองกนปญหาทางจตใจหรอสขภาพจตทอาจจะเกดขนกบนกเรยนในอนาคตได

เอกสารอางอง Bolier, L., Haverman, M., Westerhol, G. J., Riper, H., Smit, F., & Bohlmeijer, E. (2013). Positive

psychology interventions: A meta-analysis of randomized controlled studies. BMC Public Health, 13, 119. doi:10.1186/1471-2458-13-119

Creswell, J. W. & Plano Clark, V. L. (2011). Designing and conducting mixed methods research (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publication.

Erdfelder, E., Faul, F., & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavioral Research Method, 39(2), 175-191.

Erikson, E. H. (1959). Identity and the life cycle: Selected papers. Psychological Issues, 1, 1-171. Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-

build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218-226. Layous, K., Chancellor, J., Lyubomirsky, S., Wang, L., & Doraiswamy, P. M. (2011). Delivering

happiness: Translating positive psychology intervention research for treating major and minor depressive disorders. The Journal of Alternative and Complementaty Medicine, 17(8), 675-683.

Magyar-Moe, J. L., & Owens, R. L., & Conoley, C. W. (2015). Positive psychological interventions in counseling: What every counseling psychologist should know. The Counseling Psychologist, 43(4), 508-557.




Mongkol, A., Huttapanom, W., Chetchotisakd, P., Chalookul, W., Punyoyai, L., & Suvanashiep, S.

(2001). Raingan kanwichai kansưksa datchani chi wat sukkhaphap chit Khon Thai [The study to develop Thai mental health indicator]. Khon Kaen: Phrathammakun.

Pothisita, C. (2011). Sat læ sin hæng kanwichai chœng khunnaphap [Science and art of qualitative research] (5th ed.). Bangkok: Amarin.

Seligman, M. E. P., Steen, T. A., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress empirical validation of interventions. Tidsskrift for Psykologforening, 42(10), 874-884.

Sin, N. L. & Lyubomirsky, S. (2009). Enhancing well-being and alleviating depressive symptoms with positive psychology interventions: A practice-friendly meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 65(5), 467–487.

Suldo, S. M. & Shaffer, E. J. (2008). Looking beyond psychopathology: The dual-factor model of mental health in youth. School Psychology Review, 37(1), 52-68.

Suwannakhot, N. (2010). Kan prap tua khong nisit radap parinya tri chan pi thi nưng

maha witthayalai Naresu an [The adjustment of the first year undergraduate students at Naresuan University] (Master’s thesis). Srinakharinwirot University, Graduated School.

Tuckman, B. (1965). Developmental sequence in small groups. Psychological Bulletin, 63(6), 384-399.

Tuklang, S., Thongtang, O., Satra, T., & Phattharayuttawat, S. (2012). Patchai thi mi ʻitthiphon to

pha wa sưmsao khong nakrian wairun to n ton nai rongrian khaya i ʻoka t thangkan sưksa [Factor influencing depression among early adolescents in extended educational opportunity school of Samutsakhon province]. The Journal of the Psychiatric Association of Thailand, 57(3), 283-294.

Documents

Effects of Positive Psychology Group Intervention on Well-being …bsris.swu.ac.th/jbsd/621/3.NanJan.pdf · 2019-08-03 · ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคมของอิริคสันที่ใหความส