Self-Management and Family Coping Leading to the Strong ...bsris.swu.ac.th/jbsd/602/2n16-39.pdf · self-management and family coping had five components namely 1) family support 2)

16 | ISSN 2228-9453 Journal of Behavioral Science for Development (JBSD)

DOI:10.14456/jbsd.2017.17 Vol.9 No.2, August 2017

วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา ปท 9 ฉบบท 2 สงหาคม 2560 ลขสทธโดย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Self-Management and Family Coping Leading

to the Strong Family of Muslim Married Women

Teachers in Three Southern Border Provinces of Thailand1

Nachima Bakoh2

Ungsinan Intarakamhang3

Patcharee Duangchan4

Received: July 17, 2019 Accepted: August 19, 2017

Abstract

This study aimed 1) to find out meaning, components and conditions

related to self-management and family coping of married Muslim women

teachers that lead to the strong family. The qualitative research using case study

technique was employed in this study. The key informants were 7 married

Muslim women teachers in the three southern border provinces of Thailand

including Yala, Pattani, and Narathiwat. The study found that the components of

self- management and family coping had five components namely 1) family

support 2) self and family problem solving 3) positive thinking 4) peer support,

and 5) use reason/ logic to solve the problem. While the components of strong

family had eight components namely 1) exercising the Islamic teaching in daily

life 2) the ability to manage stress and crisis 3) expressing love and care openly

and heartening family members 4) using time together 5) supporting and taking

care of each other 6) participating in social activities 7) obeying her husband

8) positive communicating. It was found two related conditions namely

1) individual condition and 2) social condition.

Keywords: married Muslim women teacher, strong family, self-management,

family coping

1 This paper submitted in partial fulfillment of Doctoral Dissertation in Applied Behavioral Science Research, Behavioral Science

Research Institute, Srinakharinwirot University. Supported by the Office of the Higher Education Commission [OHEC]. 2 Graduate Student, Doctoral degree in Applied Behavioral Science Research, Behavioral Science Research Institute,

Srinakharinwirot University, E-mail: [email protected] 3 Associate Professor at Behavioral Science Research Institute, Srinakarinwirot University, E-mail: [email protected] 4 Assistant Professor at Faculty of Pharmacy, Srinakarinwirot University, E-mail: [email protected]

Journal of Behavioral Science for Development (JBSD) ISSN 2228-9453 | 17

Vol.9 No.2, August 2017 DOI:10.14456/jbsd.2017.17


การจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวทท าใหครอบครวเขมแขง ของครสตรมสลมสมรสในพนทบรบทสงคมสามจงหวดชายแดนภาคใต1

นชชมา บาเกาะ2

องศนนท อนทรก าแหง3

พชร ดวงจนทร4

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาการใหความหมาย องคประกอบ และเงอนไขทเกยวของกบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวทท าใหครอบครวเขมแขง ด าเนนการศกษาในรปแบบกรณศกษา (Case Study) มผใหขอมลหลก จ านวน 7 คน คอ ครสตรมสลมสมรส ทอาศยอยในพนทในสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก จงหวดยะลา จงหวดปตตาน และจงหวดนราธวาส ผลการศกษาพบวา การจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว ม 5 องคประกอบ ไดแก 1) การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว 2) การแกปญหาตนเองและครอบครว 3) การมองในมมบวก 4) การไดรบความชวยเหลอจากคนรอบขาง และ 5) การใชเหตผลในการแกไขปญหา ส าหรบครอบครวเขมแขง ม 8 องคประกอบ ไดแก 1) การน าหลกศาสนาอสลามมาใชในชวต 2) ความสามารถในการจดการความเครยดและวกฤต 3) การแสดงความรกอยางเปดเผยและใหก าลงใจคนในครอบครว 4) การใชเวลารวมกนในครอบครว 5) การชวยเหลอดแลเอาใจใสซงกนและกน 6) การเขารวมกจกรรมทางสงคม 7) การเชอฟงสาม และ 8) การสอสารเชงบวก และพบวาเงอนไขทเกยวของ แบงออกเปน 2 กลม คอ 1) เงอนไขจากตวบคคล และ 2) เงอนไขทางสงคม

ค าส าคญ: ครสตรมสลมสมรส ครอบครวเขมแขง การจดการตนเอง การจดการภายในครอบครว

1 บทความวจยนเปนสวนหนงของปรญญานพนธระดบดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดรบทนอดหนนการวจยจากส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) 2 นสตปรญญาเอก สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อเมล: [email protected] 3 รองศาสตราจารย ประจ าสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อเมล: [email protected] 4 ผชวยศาสตราจารย ประจ าคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ อเมล: [email protected]




ทมาและความส าคญของปญหาวจย

ครอบครวเปนสถาบนแรกทางสงคมทมความส าคญอยางยงในการขดเกลาและพฒนาสมาชก ซงเปนทรพยากรบคคลทจะมบทบาทในสงคมอยางมคณภาพ สงส าคญครอบครวจ าเปนตองมความเขมแขงทจะสามารถดแลและพฒนาสมาชกไดอยางมคณภาพ อยางไรกตามในภาวะสงคมแหงการเปลยนแปลง ท าใหปจจบนครอบครวตองประสบกบปญหาหลายดาน ซงสงผลตอความมนคงและความเขมแขงของครอบครว ครอบครวมสลมกเชนเดยวกน ปจจบนเผชญปญหาดานครอบครวมากมาย ดงทนกวชาการมสลมไดกลาวไววาสถาบนครอบครวของมสลมในปจจบนขาดความเขมแขง ( Islam & Islam, 2011: 82) โดยเฉพาะในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต นอกจากปจจยและปญหาครอบครวทวไปแลว ยงมปญหาเหตการณความไมสงบในพนททสงผลกระทบตอครและบคลากรทางการศกษา ซงอาชพหนงทส าคญของสตรมสลมคอการประกอบอาชพคร ซงเหตการณความไมสงบนสงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอชวตและครอบครวของคร อยางไรกตามทามกลางภาวะปญหาตาง ๆ ทเกดขน แตกยงมครอบครวหลายครอบครวทสามารถใชชวตอยทามกลางสถานการณความไมสงบในสามจงหวดชายแดนภาคใตได ตวอยางเชน ครสตรมสลมสามารถดแลจดการชวตสวนตวและครอบครว ใหเปนครอบครวทเขมแขงประสบความส าเรจและผลตสมาชกทดออกสสงคมไดอยางนาชนชม ผานกระบวนการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว โดยน าหลกค าสอนของศาสนาอสลามมาใชในชวตประจ าวน

ดงนน การเสรมสรางครอบครวทดจงมความส าคญตอสงคม ซงปจจยทมความส าคญตอการสงเสรมใหครอบครวเขมแขงไดเกดจากบทบาทสตร ซงองคการยนเซฟ (UNICEF) เชอวาครอบครวจะเขมแขงไดดวยการใหสทธแกเดกและสตร (UNICEF Executive Board, 2004: 1-2) ดงนนหากสตรมบทบาทมากขนในการดแลและสามารถจดการตนเองและภายในครอบครวได จะสงผลดตอตนเองและชวตครอบครว ดงเชนงานวจยของแคมเบล (Campbell, 1985) ทพบวาคสมรสทมคณสมบตดานความอดทน มความเขาใจและความผกพนทางอารมณตอกนจะเปนองคประกอบส าคญทท าใหครอบครวเขมแขง ในทางกลบกนหากสตรทไมสามารถจดการตนเองและภายในครอบครวได กจะเกดปญหาครอบครวตามมา เชน ปญหาการจดการครอบครว ปญหาการเลยงดบตร ดงท ทเยน (Tijen, 2007: 69) กลาววา การทผหญงออกไปท างานท าใหเกดความขดแยงระหวางครอบครวและเรองงานสงผลใหความพงพอใจในชวตนอยลง รวมทงความตองการทจะท างานและการดแลในครอบครวเพมขน สงผลใหเกดความขดแยงในบทบาทเพมขน ผลทตามมาคอท าใหเกดปญหาในการดแลบตร และความพงพอใจในชวตลดลง รวมทงการทผหญงออกมาท างานนอกบานมากขน และยงตองเปนฝายทรบภาระในการท างานบานเปนสวนใหญ ท าใหเหนดเหนอย เกดภาวะเครยด น าไปสปญหาความสมพนธทตงเครยดในครอบครว และขาดความตระหนกในความส าคญของบทบาทครอบครว (ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย, 2558: 13-14)

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวในมตบทบาทของสตร และครอบครวเขมแขงในบรบทของสงคมมสลม มการศกษาเปนจ านวนไมมาก และสวนใหญท าการศกษาในบรบททางการแพทยทบคคลในครอบครวชวยเหลอดแลสมาชกในครอบครวทเจบปวยมากกวาการศกษาในบรบทของบคคลทวไปในครอบครว วธการศกษาเปนงานวจยเชงปรมาณมากกวาศกษาในเชงลก รวมทงยงขาดการ




อธบายถงสาเหตและเงอนไขทเกยวของกบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว ซงการท าความเขาใจถงสาเหตและเงอนไขดงกลาวตองอาศยการศกษาในเชงลก ดงนนผวจยจงไดด าเนนการศกษาตามระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) ตามแนวทางกรณศกษา (Case study) เนองจากมความเหมาะสมทจะใชเปนแนวทางในการแสวงหาความรความจรงทางสงคมทเกยวกบพฤตกรรมมนษย ทจะเปนประโยชนอยางมากตอการน ามาศกษา

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาการใหความหมายและองคประกอบของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวและ

ครอบครวเขมแขงตามการรบรของครสตรมสลมสมรส 2. เพอศกษาเงอนไขทเกยวของกบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวของครสตรมสลม

สมรสทน าไปสความเปนครอบครวเขมแขง

แนวคดทฤษฎทเกยวของ การวจยครงน ผวจยไดท าการศกษาทบทวนและรวบรวมเอกสารแนวคดทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการศกษา ไดแก แนวคดทฤษฎการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว และแนวคดครอบครวเขมแขง การจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวมผนยามและศกษาไวมากมาย สามารถสรปไดวา เปน ความพยายามในการจดการระบบตนเองและระบบของครอบครว เพอใหตนเองและครอบครวสามารถควบคม ตดสนใจ อดทน หรอลดความตองการทเกนขดจ ากดของครอบครว ความพยามโดยบคคล สมาชกครอบครว องคประกอบยอยของครอบครว และหนวยครอบครวนน กเพอมงสความสมดลของระบบครอบครว เพอสงเสรมการเจรญเตบโตและพฒนาการของบคคล (ระดบปจเจกบคคล) การอ านวยความสะดวกภายในครอบครวและความเปนเอกภาพ (ระดบภายในครอบครว) และการจดการความตองการภายในและภายนอกตามความเหมาะสมของทรพยากรครอบครวทมอย (ระดบครอบครว) เพอใหครอบครวมความสข นอกจากนผวจยไดน าแนวคดของ โทบน (Tobin, 2001) มาเปนแนวทางในการสรางค าถามสมภาษณและเปนแนวทางในการอธบายพฤตกรรมการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว โดยโทบนเปนผพฒนาแบบวดกลยทธในการจดการ (Coping strategic inventory) แบงการวดออกเปน 4 องคประกอบ คอ 1) การแกปญหา (Problem solving) 2) การปรบโครงสรางความรและความเขาใจ (Cognitive restructuring) 3) การสนบสนนทางสงคม (Social support) และ 4) การแสดงออกทางอารมณ (Express emotion) แนวคดครอบครวเขมแขงมผศกษาไวมากมายเชนเดยวกน แตอยางไรกตามผวจยไดใชแนวคดครอบครวเขมแขง (Family strengths model) ตามแนวคดของ Defrain (1999) มาเปนแนวทางในการศกษา เหตผลทเลอกแนวคดน เนองจากเปนตวชวดทเปนการด าเนนการศกษาวจยทมนกวจยไดท าการสงเคราะหองคความรเกยวกบครอบครวเขมแขงจากนกวจยหลายทาน (Stinnett & Defrain, 1985; McCubbin et al., 1989) แลวน ามาปรบเปนตวชวดหรอโมเดลครอบครวเขมแขง 6 ตวชวดทครอบคลมกจกรรมครอบครว ตลอดจนตวชวดนมความสอดคลองกบองคประกอบของครอบครวเขมแขงตามทผวจยตองการศกษาทมความครอบคลมกบชวต




ครอบครวของครสตรมสลมและสอดคลองกบวฒนธรรมของชาวไทยมสลม ประกอบดวยดงน 1) ความผกพน (Commitment) 2) การสอสารเชงบวก (Positive communication) 3) ความผาสกทางจตวญญาณ (Spiritual wellbeing) 4) การชนชมและการแสดงความรก (Appreciation and affection) 5) การใชเวลารวมกน (Time together) และ 6) ความสามารถในการจดการกบความเครยดและวกฤตรวมกน (Ability to cope with stress and crisis)

วธด าเนนการวจย 1. รปแบบของการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) ในรปแบบ

การศกษาแบบรายกรณ (Case study) ซงการศกษานเปนการศกษารายกรณของกลมผใหขอมลทมความเฉพาะเจาะจง ทอาศยการท าความเขาใจในวถชวตของผใหขอมลทมองเปนแบบองครวมในหลากหลายมต

2. พนททใชในการวจย ผวจยไดเลอกพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนพนทในการวจย ไดแก จงหวดยะลา จงหวดปตตาน และจงหวดนราธวาส เนองจากพนทของจงหวดนเปนจงหวดทมเหตการณความไมสงบทสงผลกระทบตอความเปนอยของประชาชนในพนท และเปนพนททคอนขางมความเฉพาะ มเอกลกษณทางดานสงคม วฒนธรรม และขนบธรรมเนยมประเพณของชาวไทยมสลมทมมาอยางยาวนานในสงคมไทย

3. ผใหขอมลหลก (Key Informants) กลมผใหขอมลหลกทงหมด 7 คน คอ ครสตรมสลมสมรสทปฏบตงานในสถานศกษา อาศยอยในพนทในสามจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก จงหวดยะลา ปตตาน และนราธวาส โดยผวจยใชวธการคดเลอกผใหขอมลหลกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) โดยมการคดเลอกผใหขอมล (Inclusion Criteria) คอ ผวจยน าเกณฑการคดเลอกผใหขอมลทก าหนดขน ใหแกประธานชมรมครมสลมะฮ (สตร) เพอน ารายละเอยดของเกณฑการคดเลอกกลมผใหขอมลหลก ใหกบสมาชกในชมรมรวมกนพจารณาและคดเลอกบคคลทมความเหมาะสมตามเกณฑทผวจยไดก าหนด โดยเกณฑในการคดเลอกผใหขอมล คอ 1) ตองเปนบคคลทประกอบอาชพคร และสมรส มบตรอยางนอย 1 คน อาศยอยในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต ไมนอยกวา 10 ป 2) ใชชวตครอบครวไมต ากวา 10 ป 3) ครสตรมสลมสมรสสามารถจดการตนเองและภายในครอบครวไดด 4) ครอบครวมความเขมแขง 5) เปนครสตรมสลมสมรสประสบความส าเรจในหนาทการงาน 6) สมาชกในครอบครวปฏบตตามหลกการศาสนาอยางเครงครด และ 7) สมาชกในครอบครวมจตสาธารณะ

4. เครองมอทใชในการวจย เนองจากเปนงานวจยเชงคณภาพ ผวจยจงเปนเครองมอทส าคญทสด และส าหรบเครองมอทใชประกอบการเกบขอมลการวจยในครงน คอ แนวค าถามส าหรบการสมภาษณเชงลก (Guideline) มลกษณะเปนประเดนกวางๆ ซงเปนเครองมอทผวจยสรางขนเอง จากการทบทวนวรรณกรรม แนวคดทฤษฎทเกยวของและกรอบประเดนปญหาวจยทตงไว รวมกบการเกบขอมลดวยกบการสงเกตและการจดบนทกขอมล (Field note) ระหวางท าการสมภาษณ

5. การวเคราะหขอมล ผวจยใชรปแบบการวเคราะหขอมลตามแนวทางของไมลสและฮวเบอรแมน (Miles; & Huberman, 1994) ประกอบดวย 1) การจดระเบยบขอมล 2) การแสดงขอมล 3) การหาขอสรปการตความ และการตรวจสอบความถกตองแมนย าของผลการวจย และท าการวเคราะหดวยการวเคราะหเชงเนอหารวมกบ




การวเคราะหแบบกรณเฉพาะพหนามองครวม” (Holistic-case study designs) ตามแนวทางของยน (Yin, 2012) กลาวคอ การวเคราะหขอมลผวจยไดน าขอมลตางๆ ของแตละบคคล (Multiple case study) มาวเคราะหตามเนอหาเปนรายบคคล (Individual) ดวยการวเคราะหเปรยบเทยบ (Analytic Comparison) พรอมทงบรรยายเปรยบเทยบสงทมความเหมอนกน และเปรยบเทยบสงทมความแตกตางกนออกไป

6. การตรวจสอบความนาเชอถอของขอมล ประกอบดวย 1) การตรวจสอบแบบสามเสาจากหลากหลายแหลง (Data Triangulation) คอ การใชวธการเกบรวบรวมขอมลตางๆ กนเพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน หรอตรวจสอบขอมลจากแหลงทมา จากผใหขอมลหลายๆ คน ไดแก จากเพอนรวมงาน ผบรหารโรงเรยน ประธานชมรมครมสลมะฮ และสมาชกในครอบครว เพอตรวจสอบดวาขอมลทไดจากการเกบรวบรวมขอมลไดผลสรปไปในทศทางเดยวกนหรอไม 2) การตรวจสอบแบบสามเสาดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) การทผวจยเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ กนเพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน เชน ผวจยสมภาษณพรอมกบการสงเกตผใหขอมลหลก ดอากปกรยา สหนา ทาทาง และน าขอมลผลการสมภาษณใหผใหขอมลหลกตรวจสอบวาผลการสมภาษณนนถกตองหรอไม กอนจะน าไปสการวเคราะหขอมลตอไป 3) การตรวจสอบการด าเนนการวจยจากผเชยวชาญ (Peer Debriefing) ในทกขนตอนของการวจย เปนวธการทผวจยขอใหบคคลทเปนผเชยวชาญ คณะกรรมการของสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรและกรรมการผเชยวชายภายนอก รวมกนใหรายละเอยด วพากษวจารณ แสดงขอคดเหน เกยวกบขอมล ขอคนพบตางๆ เพอดวาขอมลทไดรบมความถกตองเหมาะสมและตรงประเดนค าถามการวจยหรอไมอยางไร

7. การพทกษสทธผใหขอมล ผวจยมการปกปดขอมลสวนตวของผใหขอมล โดยกอนการสมภาษณเชงลก ผวจยขออนญาตกลมผใหขอมลและขออนญาตด าเนนการสมภาษณ รวมถงแจงการพทกษสทธผใหขอมลไดรบทราบ และภายหลงการเกบขอมล ผวจยไดใหผถกสมภาษณตรวจสอบสงทผวจยบนทกทกครง โดยผวจยมการน าเสนอผลการวจยใหผใหขอมลหลกทถกศกษาอาน และใหเขาวจารณ เพอดวาขอสรปและการตความของผวจยถกตองหรอใชไดในทศนะของผใหขอมลมากนอยเพยงใด นอกจากน ผวจยท าหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ รวมทงท าหนงสอขอจรยธรรมการวจยในมนษย จากสถาบนยทธศาสตรทางปญญาและวจย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผลการวจย ผวจยไดน าเสนอผลการวจย ออกเปน 3 สวน ไดแก ขอมลทวไปของผใหขอมลหลก การใหความหมายและ

องคประกอบของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวและครอบครวเขมแขงตามการรบรของครสตรมสลมสมรส และเงอนไขทเกยวของกบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวของครสตรมสลมสมรสทน าไปสความเปนครอบครวเขมแขง ซงแตละสวนมรายละเอยดดงน

1. ขอมลทวไปของผใหขอมลหลก จากการเกบรวบรวมขอมล โดยการสมภาษณครสตรมสลมสมรสทงหมด 7 คน จากสามจงหวดชายแดน

ภาคใต สามารถสรปลกษณะขอมลทวไปของผใหขอมลหลก ดงตาราง 1 ดงน




ตาราง 1 ขอมลทวไปของผใหขอมลหลก

คนท นามสมมต อาย ระดบการศกษา จ านวนบตร จงหวด 1 บหลน 35 ปรญญาโท ชาย 1, หญง 1 ยะลา 2 บนตง 42 ปรญญาโท ชาย 4 ยะลา 3 ดนยา 40 ปรญญาตร ชาย 2, หญง 1 ยะลา 4 บงอ 45 ปรญญาโท ชาย 1, หญง 1 ปตตาน 5 บาจอ 45 ปรญญาตร ชาย 5 นราธวาส 6 บก 39 ปรญญาโท ชาย 1, หญง 6 ปตตาน 7 บร 50 ปรญญาตร ชาย 3 นราธวาส

จากตาราง 1 ผใหขอมลหลกในการวจยระยะน มทงหมด 7 คน โดยมอายเฉลยระหวาง 35 – 50 ป ระดบการศกษาสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาโท 4 คน และปรญญาตร 3 คน โดยศกษาเกยวกบครศาสตร การสอนและการบรหารการศกษาจากมหาวทยาลยในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใตและมบตรจ านวนตงแต 2–7 คน

2. การใหความหมายและองคประกอบของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวและครอบครวเขมแขงตามการรบรของครสตรมสลมสมรส

2.1 การใหความหมายของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว การจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว คอ การทครสตรมสลมสมรสมความสามารถในการจดการแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนกบตนเองและสมาชกในครอบครว และมการปฏบตกจกรรมในครอบครวตามบทบาทหนาททไดรบ เชน การดแลสมาชกในครอบครว การอบรมเลยงดบตร การท างานนอกบาน การท ากจกรรมทางสงคม รวมทงการชวยใหสมาชกในครอบครวสามารถควบคม ตดสนใจแกไขปญหา การลดอารมณเชงลบ การมองในเชงบวกตอเหตการณตางๆ ทเกดขน เพอท าใหเกดความสมดลในครอบครว ดงค ากลาวทวา

“คอการทเราสามารถท างานของเรา ท าหนาทของเราใหดทสด ทงการดแลสาม ดแลลก ดแลงานในบานทกอยาง แตกคอเรากตองชวยกนนะ แลวกงานกจกรรมชวยสงคม งานศาสนาแบบน แลวกเวลามอารายเกดขนในบาน กตองชวยกนแกไขตรงนนใหได” (บนตง)

“คอการทคนหนงสามารถทจะจดการดแลเรองของตวเอง ไมวาจะเรองสวนตวเรองทท างาน งานบาน สาม ลก ตางๆ เรากตองจดการดแลใหได คลายๆ กบการบรหารวางแผนและพยายามท าใหได เหมอนเวลาเกดปญหาขนมากตองจดการชวยกนแกใหได ประมาณนนอานะ” (บร)

2.2 องคประกอบของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว จากการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณครสตรมสลมสมรส พบวา องคประกอบของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว ประกอบดวย ประกอบดวย 1) การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว 2) การแกปญหาตนเองและครอบครว




3) การมองในมมบวก 4) การไดรบความชวยเหลอจากคนรอบขาง และ 5) การใชเหตผลในการแกไขปญหา โดยมรายละเอยด ดงน

1) การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว คอ การทครสตรมสลมสมรสไดรบความเขาใจ การสนบสนน และก าลงใจจากสมาชกในครอบครวในการท างานนอกบาน การท างานกจกรรมทางสงคม โดยครสตรมสลมสมรสและสามมความเขาใจซงกนและกนและเหนความส าคญของการท างานเพอสงคม บอยครงทครสตรมสลมสมรสตองออกไปท างานเพอสงคม จะมสามคอยสนบสนนและเหนชอบ เพราะมองวาสงคมยงตองการคนทจะมาชวยเหลอในการพฒนาสงคม จงสนบสนนเตมท รวมทงมกจะไดรบก าลงจากคนในครอบครว จงท าใหครสตรมสลมสมรสมพลงในการทจะท างานและด าเนนชวต ดงค ากลาวทวา

“สามกจะสนบสนนเตมท เวลาเราออกไปท างานนอกบาน อยางงานศาสนา งานสงคมเคาจะเขาใจวาเราตองออกไปท าหนาทตรงนนะ” (บงอ)

2) การแกปญหาตนเองและครอบครว การแกปญหาตนเองและครอบครว คอ การทครสตรมสลมสมรสและครอบครว เมอเกดปญหา จะมการแกไขปญหาไดอยางเหมาะสมตามปญหาทเกดขน โดยใชหลกการทางศาสนามาชวยในการตดสนใจแกไขปญหา รวมทงการไมหนปญหา พดคยถงปญหาอยางจรงใจตรงไปตรงมา นอกจากนยงสนบสนนและชวยใหสมาชกในครอบครวแกไขปญหาดวยตนเอง ดงค ากลาวทวา

“แลวกถามปญหาอะไรอยางน กจะพดคยทางดานศาสนา มนจะไดยนยาว จะดบทกขไดทกเรองนะ" (บนตง)

“สวนถามปญหาอะไรเราอยาหน เราตองคย อยางเชนเรามปญหาเรองน เรากตองมานงคยกนระหวางสามภรรยา” (บาจอ)

“เราพยายามคยกนกบลก พยายามทจะพด มบางทขนเสยงกนบาง แตจะพยายามคย พยายามใหคดใหเขาจดการปญหา แกปญหาดวยตนเอง เรากเสนอแนะชวยเหลอหางๆ และใหรสกวาเขาท าไดนะ” (บงอ)

3) การมองในมมบวก คอ การทครสตรมสลมสมรสมความพยายามในการหาขอดหรอมมดจากเหตการณหรอสถานการณปญหาทเกดขนกบตนเองและครอบครว และท าใหตนเองสามารถเผชญปญหาและใชชวตไดด ซงในชวตครอบครว มกพบกบอปสรรคตางๆ แตครสตรมสลมสมรสกสามารถผานบททดสอบหรอปญหาตางๆ มาไดดวยด เนองจากการเปนคนทมองในมมบวก เวลาทประสบปญหา จะใชความพยายามทจะหาขอดหรอมมดๆ จากสถานการณทเกดขน เพราะสงนนเปนบททดสอบชวตและจะเปนก าลงใจในการใชชวตตอไป ดงค ากลาวทวา

“การทเรามองอะไรบวกๆ มนท าใหเรามพลงในการท าอะไรไดอกเยอะเลย เวลาเราเจอปญหาเนยะ กจะพยายามหาขอดจากตรงนน แลวมนจะท าใหเราไมคดมาก ท าใหเราสบายใจ ยงเรา




ขอพรตออลลอฮดวย ยงท าใหเรามพลงมากขน คอจรงๆ ขอบคณอลลอฮตลอดกบปญหาทกอยางทเขามานะ คดวาเปนสงทเราตองเจอ เพราะในความล าบากตรงนนมนจะมความงายดายเสมอ” (บาจอ)

4) การไดรบความชวยเหลอจากคนรอบขาง คอ การทครสตรมสลมสมรสไดรบความชวยเหลอในการดแลจดการในครอบครวจากสาม ลก และบคคลใกลชด โดยสามมสวนชวยในการจดการดแลลกๆ ลกกมสวนชวยในการชวยเหลอแบงเบาภาระงานบาน ซงครสตรมสลมสมรสทกคนมบทบาทและหนาทมากมายทจะตองรบผดชอบ ในหลายๆ ครงทจะตองจดการตนเองและพยายามทจะจดการเรองราวภายในครอบครว แตดวยภาระหนาท บางครงมงานประชม อบรม จงไมมเวลาในการทจะดแลคนในครอบครว แตครสตรมสลมสมรสมกจะไดรบความชวยเหลอจากคนรอบขาง โดยเฉพาะคนในครอบครว ทมความเขาใจและคอยใหความชวยเหลออยเสมอ ดงค ากลาวทวา

“แตเวลาชวงทเราตองไปอบรมไปประชม อาบ (พอ) เขากจะสอนดแลตอสานตอเขากท าไดดบางครงท าไดดกวาเราดวยซ าไป เพราะเราเปนคนทไมคอยมเวลา” (บนตง)

“ลกๆ เคากจะชวยงานบาน ถงแมจะมลกชายนะ แตเคาดแลตวเองได ท างานบานได อยางบางคนชวยกวาดบาน ท ากบขาว ลางจาน ถามวายากมย กไมยากส าหรบลกชายนะ ท าได ตรงนกชวยงานเราไดเยอะ” (บร)

5) การใชเหตผลในการแกไขปญหา คอ การทครสตรมสลมสมรสพยายามควบคมอารมณเชงลบของตนเองและสมาชกในครอบครว และใชวธการพดคยดวยเหตและผล ในการจดการแกไขปญหาทเกดขน จากการสมภาษณพบวา เมอเกดปญหาในครอบครว โดยเฉพาะปญหาทเกดขนระหวางคสมรสครสตรมสลมสมรสไดกลาวถงความพยายามควบคมตนเอง ไมใหใชอารมณเชงลบในการแกไขปญหา แตจะใชวธการนงคยกบสาม รบท าความเขาใจใหตรงกนในประเดนปญหานนๆ ดวยเหตและผล โดยจะไมท าใหอกฝายหนงเกดความไมพอใจ ดงค ากลาวทวา

“กมบางนะ เวลาเราไมพอใจหรอโกรธกน คอเราเองพยายามคมอารมณไมใหมนระเบด ใหอารมณเยนลงกอน แลวคอยมานงคยกนวา มนผดยงไง ไมงนคงทะเลาะใหญโตได” (บร)

“เวลามปญหากบสามกจะตองมานงคย รบเคลยร ใหเขาใจกนเลย จบมอคยเลยนะ วนนท าอะไรๆ ทเราไมพอใจ บางทเขาจะไมพด เพราะตอนนนเราอารมณรอน เขาจะรอใหเราอารมณเยนกอน แลวคอยมาพดกน” (บงอ)

2.3 การใหความหมายของครอบครวเขมแขง ครอบครวเขมแขง คอ ครอบครวทน าหลกการของศาสนาอสลามมาใชในการด าเนนชวตครอบครว โดยทสมาชกภายในครอบครวของครสตรมสลมสมรส มปฏสมพนธซงกนและกน มการท าหนาทเพอเสรมสรางความสมบรณในโครงสรางตาง ๆ ของครอบครว ซงครสตรมสลมสมรสทกคนใหความเหนทมองไปในทศทางเดยวกนวา ครอบครวจะเขมแขงไดตองอยบนหลกพนฐานของ




อสลาม เรมตงแตการหาคครอง และเมอแตงงาน ควรใชชวตตามครรลองทอสลามไดก าหนดไว และเดนตามแนวทางของหลกศาสนาทไดก าหนดบทบาทหนาทของสาม ภรรยา และลกในการด าเนนชวต จะตองเรยนรและเขาใจกน ดงค ากลาวทวา

“คอครอบครวทใชหลกการของศาสนา หรอยดหลกศาสนามาใชในชวตของตวเองและส าคญคอมาใชในชวตของครอบครวใหไดมากทสด เพราะอสลามไดบอกทกอยางไวหมดแลวเกยวกบการใชชวตครอบครวยงไงใหส าเรจ” (บก)

“เปนครอบครวทรกกน เอาใจใสกน คนเปนพอเปนแมท าหนาทของตวเองใหด ลกกตองท าหนาทของตวเองใหด แลวกจะตองเอาอสลามมาใชในชวตประจ าวนของตวเองใหได” (บนตง)

2.4 องคประกอบของครอบครวเขมแขง จากการวเคราะหขอมลจากการสมภาษณครสตรมสลมสมรส พบวา องคประกอบของครอบครวเขมแขง ประกอบดวย 1) การน าหลกศาสนาอสลามมาใชในชวต 2) ความสามารถในการจดการความเครยดและวกฤต 3) การแสดงความรกอยางเปดเผยและใหก าลงใจคนในครอบครว 4) การใชเวลารวมกนในครอบครว 5) การชวยเหลอดแลเอาใจใสซงกนและกน 6) การเขารวมกจกรรมทางสงคม 7) การเชอฟงสาม และ 8) การสอสารเชงบวก ซงมรายละเอยดดงน

1) การน าหลกศาสนาอสลามมาใชในชวต คอ การทครสตรมสลมสมรสน าหลกค าสอนทางศาสนาอสลามมาใชในการด าเนนชวตตนเองและครอบครว ซงศาสนาเปนสงทมความส าคญมากส าหรบชวตครอบครว เมอพจารณาในชวงวยเดกพอแมของครสตรมสลมสมรสจะคอยปลกฝงสรางความรความเขาใจดานศาสนาแกลก เนองจากมองวาการทสมาชกในครอบครวยดหลกคณธรรมจรยธรรมตามหลกการศาสนาจะท าใหชวตประสบความส าเรจทงในโลกนและโลกหนา และเมอมามชวตครอบครวเปนของตนเองกยงคงน าหลกการทางศาสนานมาใชในการอบรมเลยงดลก การแกปญหาตางๆ เพราะเปนพนฐานของชวต ใหตระหนกในการมอยของพระเจา การท าความด จะท าใหชวตมแนวทาง มเปาหมายทชดเจน และมความสงบสข ดงค ากลาวทวา

“ทบาน (พอแม) กจะเนนย านะวา ศาสนาส าคญนะ อยาทงนะ ตองเอาใชตลอดเวลานะตอไปขางหนาถามสามมครอบครวกอยาทงนะ เพราะจะเปนสงทท าใหชวตมความบารอกต (ประเสรฐ) และมความสงบสข” (บก)

“ตอนนเดกๆ กจะปลกฝงเรองศาสนา เรองละหมาด อานอลกรอาน แตกเรองละหมาดเขากจะไมขาด เวลาขบรถไปสงลกเรยนกจะพยายามพดคยเรองอลอสลามอยตลอด เวลากนขาวอะไรตางๆ” (บนตง)

2) ความสามารถในการจดการความเครยดและวกฤต คอ การทครสตรมสลมสมรสสามารถทจะเผชญปญหาความเครยดและวกฤตทผานเขามาในชวตไดดวยกบการอดกลนอดทน และการขอความชวยเหลอจากพระเจา ดงค ากลาวทวา




“ถาถามวาเรามปญหาไหม มแนนอน แตสงแรกทมกจะท า หมายถงตวเราเองและครอบครว คอเรามกจะมานงคดกอนวา ปญหานนคออะไร มนมาไดยงไง แลวเราจะแกปญหานนยงไง คอยๆคดทละสเตป ส าคญกคอเรามองวาปญหาตางๆ พระเจาเทานนทชวยเราได กจะขอดอา (ขอพร) ควบคกบการแกปญหาจากเรา” (ดนยา)

3) การแสดงความรกอยางเปดเผยและใหก าลงใจคนในครอบครว คอ การทสมาชกในครอบครวของครสตรมสลมสมรสมการแสดงพฤตกรรมระหวางกนทแสดงออกถงความรก ความหวงใยกนอยางเปดเผย และมการใหก าลงใจซงกนและกนในครอบครว โดยกอนทจะออกไปท างาน หรอลกจะไปโรงเรยนจะเปนชวงเวลาของการแสดงความรกกนบอยทสด ครสตรมสลมสมรสกลาววา เธอกบสามจะกอดกน หอมแกมกน โดยไมมการปกปดลกๆ แตจะแสดงใหลกเหน เพอใหลกๆ ไดซมซบวาการแสดงความรกกนในครอบครวเปนเรองปกตทควรจะมขนในครอบครว ดงค ากลาวทวา

“สวนใหญกอนจะไปโรงเรยนและกลบบานกจะสลามกน ตองหอมแกมดวย สวนเรากบสามกสลามหอมแกมกน ท าใหลกๆ เหน จะเกดความเคยชน” (บร)

4) การใชเวลารวมกน คอ การทสมาชกทกคนในครอบครวไดใชเวลาในการท ากจกรรมรวมกน ไดอยพรอมหนากนในครอบครว ซงการใชเวลารวมกนในครอบครวมความส าคญ เนองจากเปนชวงเวลาททกคนไดอยพรอมหนา ไดชวยเหลอซงกนและกน จากการศกษาพบวา ครอบครวของครสตรมสลมสมรสมกใชเวลารวมกนในชวงเวลาของการรบประทานอาหารเปนหลก และในชวงของวนหยดยาว ทกคนในครอบครวจะพากนไปทองเทยวสถานทตางๆ เพอเปนการพกผอนและใชเวลาในการเดนทางรวมกน ท าใหสมพนธภาพในครอบครวแนนแฟนมากยงขน และบางครอบครวกจะใชเวลาอยรวมกนในชวงเวลาของการดโทรทศน แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน และชวงเวลาของการปฏบตศาสนกจพรอมกน เพราะเปนชวงเวลาทสามารถปลกฝงใหความรเกยวกบศาสนาใหสมาชกในครอบครวไดเขาใจและน ามาปฏบตได ดงค ากลาวทวา

“แตการรบประทานอาหารเชาจะบอย กนขาวพรอมกนตลอด จะมานงคยกนหลงละหมาด อชา (สองทม) ตลอด คยทกเรอง” (บงอ)

5) การชวยเหลอดแลเอาใจใสซงกนและกน คอ การทสมาชกในครอบครวมการชวยเหลอ เอาใจใสดแลซงกนและกน ไมผลกภาระงานใหคนใดคนหนง แตชวยเหลอเพอแบงเบาภาระงานภายในบานดวยกน ซงครสตรมสลมสมรสมบทบาทหนาทมากมาย บางครงไมมเวลาในการจดการภายในครอบครว แตมกไดรบความชวยเหลอจากคนในครอบครว โดยเฉพาะสามทมความเขาใจและคอยใหความชวยเหลอในการดแลลก และงานในบานเทาทสามสามารถชวยได รวมทงคอยดแลเอาใจใส ใหการสนบสนนในการท างานโดยตลอด นอกจากน ลกแตละคนมกจะชวยเหลอดแลซงกนและกน เชน พดแลนอง พใหค าปรกษานอง เปนตน ดงค ากลาวทวา

“ปกตยอ (สาม) กจะชวยอะไรทเราท าไมทน บางทเราตองรบไปตอนเชา ลางจานไมทน เขาจะชวยลางให ตากผาไมทนกชวยตากผาให” (บงอ)




6) การเขารวมกจกรรมทางสงคม คอ การทครสตรมสลมสมรสมสวนรวมเปนสวนหนงในการขบเคลอนงานทางสงคม ซงเปนงานทเปนประโยชนตอสงคม เปนการชวยเหลอคนในชมชนชวยเหลอสงคม เพอใหสงคมมการพฒนามากยงขน เพราะเชอวาท าใหครอบครวดอยางเดยวนนยงไมเพยงพอ แตตองสนบสนนใหสงคมดตามไปดวย และทส าคญอสลามใหความส าคญกบการชวยเหลอสงคม ดงนนครสตรมสลมสมรสจงพยายามเขารวมท ากจกรรมทางสงคม โดยการเขาไปเปนสมาชกของคณะกรรมการชมรมครมสลมะฮของจงหวดตนเอง และองคกรสตรตางๆ โดยสามใหการสนบสนน เพอเปนแบบอยางและปลกฝงลกๆ ใหท ากจกรรมเพอสงคม ดงค ากลาวทวา

“ครอบครวเราดอยางเดยวไมพอนะ เราตองชวยใหสงคมดดวย ไมงนกแย จรงๆ อสลามเรากสอนนะ วาทกคนจะตองชวยเหลอสงคม คนดๆ เสยสละกเยอะมใหเหน” (บนตง)

7) การเชอฟงสาม คอ การนอมรบเชอฟงและท าตามในสงทสามบอกกลาว หรอสงทสามไดวางแผนเอาไววาในครอบครวจะตองปฏบตอะไรบาง สงไหนควรท าหรอไมควรท า ซงการเชอฟงสามเปนสงทส าคญมากส าหรบชวตครอบครวและการครองชวตค ทภรรยาจะตองเชอฟงสาม เพราะหลกการศาสนาไดระบถงหลกการททกคนในฐานะภรรยาจะตองปฏบตและยดถอเปนส าคญนนกคอการเชอฟงสามและปฏบตตามทสามไดวางแผนไว เพราะถอวาหากเชอฟงสาม ชวตจะมแตความดงามเขามาในชวต ดงค ากลาวทวา

“ถงแมเราจะเปนคนท างาน แตเรายดหลกวาตองเชอฟงสาม ทบานกจะสอนตงแตเดกเรองการตออต (เชอฟง) สาม เพราะเปนสงทศาสนาไดบอกและมความส าคญส าหรบชวตคมาก คอถาเชอฟงและท าตามชวตกจะด แตจะตองไมขดกบหลกการศาสนาดวยนะ” (บร)

8) การสอสารเชงบวก คอ การทบคคลในครอบครวมการแสดงพฤตกรรมตอกนทด ทงสหนา แววตา ทาทาง และมการพดคยกนอยางตรงไปตรงมา จรงใจ รวมทงมการรกษาน าใจของคนในครอบครว ผลการสมภาษณพบวาชวงเวลาทมการสอสารบอยมากทสด คอ ชวงเวลารบประทานอาหารเชาและอาหารเยน เพราะเปนชวงเวลาททกคนในบานอยพรอมหนากน รวมทงชวงเวลาของการไปรบสงลกไปโรงเรยน การด โทรทศน การปฏบตศาสนกจ เปนชวงเวลาทคนในครอบครวมการพดคย ปรกษาหารอกน แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน สงส าคญเปนการมองวาควรใหโอกาสลกๆ ไดแสดงความคดเหน ไดมสวนรวมในการแบงปนประสบการณของตนเอง และรบฟงสมาชกในครอบครวใหมาก ดงค ากลาวทวา

“พดคยกนเปนเรองส าคญ ตงวง แลวกแลกเปลยน ฟงกนและกน ใหก าลงใจกนและกน” (ดนยา)

“เราเองกเปนคนทเปดกบลก เรามองวาใหเขามโอกาสใหเขาไดแสดงความเหน เขาสามารถแชรประสบการณตางๆ ได” “และสงส าคญอยางกคอ อายเมสเสจ เราจะบอกใหเขารวาตอนนเรารสกอยางไร บอกไปวาเราตอนนเรารสกเหนอยนะ กบอกใหเขาร” (ดนยา)

3. เงอนไขทเกยวของกบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวของครสตรมสลมสมรสทน าไปสความเปนครอบครวเขมแขง จากการวเคราะหขอมลสมภาษณพบวา เงอนไขทเกยวของกบการจดการ




ตนเองและการจดการภายในครอบครวของครสตรมสลมสมรสทน าไปสครอบครวเขมแขง สามารถแบงออกเปน 2 กลม คอ 1) เงอนไขจากตวบคคล และ 2) เงอนไขทางสงคม ซงมรายละเอยดดงน

3.1 เงอนไขสาเหตจากตวบคคล เงอนไขสาเหตจากตวบคคลทใหท าสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครว ไดแก 1) มความรบผดชอบ 2) มการบรหารและจดการเวลาทด 3) มความเปนผน า 4) มวนย 5) มการมองโลกในแงด และ 6) มความมนใจในตนเอง

1) มความรบผดชอบ คอ การทครสตรมสลมสมรสมความตระหนกในบทบาทหนาทของตนเอง โดยตองมความรบผดชอบตองานของตนเอง และการชวยเหลอแบงเบาภาระงานครอบครว จากการศกษาพบวา ครสตรมสลมสมรสสวนใหญจะตองมหนาททตองรบผดชอบตงแตวยเดก โดยการชวยแมท าขนมขายกอนออกไปโรงเรยนทกเชา และยงตองรบผดชอบในการดแลงานในบาน ดแลนอง บางคนตองชวยพอแมท างาน เพราะฐานะทางบานคอนขางยากจน และในสวนของการเรยนมกเปนคนตงใจเรยน และท ากจกรรมของโรงเรยนคอนขางมาก ดงนนเมอแตงงานมครอบครวจงสงผลใหตนเองเปนคนทมความรบผดชอบตอหนาท เนองจากไดรบการฝกฝนตงแตเดก ดงค ากลาวทวา

“5-6 ขวบ กจะตองเอาขาวเหนยวไปวางไว ตองเอาขาวเหนยวทคณแมท าเสรจซงคณแมจะตนตงแตตสาม แลวเรากจะตองเอาพวกขาวเหนยว พวกขนมทเขามกจะกนกนตอนเชาไปวางไวทราน” (บหลน)

2) มการบรหารและจดการเวลาทด มการบรหารและจดการเวลาทด คอ การทครสตรมสลมสมรสมความสามารถในการจดแบงเวลาและบรหารเวลาในการท าภาระงานตางๆ ไดด สามารถจดสรรเวลาส าหรบการท างานและเวลาในการดแลสมาชกในครอบครวไดอยางสมดล ตงแตในวยเดกครสตรมสลมสมรสจะตองมความรบผดชอบในการชวยเหลองานของทางบาน และการเปนเดกทเรยนด มความขยนและเปนนกกจกรรมของโรงเรยนอยเสมอ ท าใหสามารถบรหารจดการเวลาไดด สามารถท าคะแนนไดด และยงท ากจกรรมมาก กจะยงเกดผลดตอตวเอง เนองจากท าใหรจกการบรหารเวลา และเมอใชชวตครอบครวจงสงผลใหตนเองสามารถบรหารเวลาไดด ดงค ากลาวทวา

“เปนคนทท ากจกรรมพอสมควร แตรไหมวายงท ากจกรรมเยอะ แตผลการเรยนดนะ มนท าใหเราตองพยายามจดสรรเวลาใหเปน กลายเปนวาผลออกมาดสะอก” (ดนยา)

3) มความเปนผน า คอ การทครสตรมสลมสมรสมภาวะของการทจะสามารถดแลคนอน สามารถวางแผน บรหารจดการ น าคนอนใหปฏบตตามได และสามารถเปนตวแทนในการท ากจกรรมตางๆ จากการสมภาษณพบวา ครสตรมสลมสมรสสวนใหญจะมภาวะผน าตงแตเดก เนองจากสมยเดกมกไดรบเลอกเปนแกนน าของเพอนรนเดยวกนอยตลอด และเมอเขาสระบบการท างาน กยงคงมความเปนผน า โดยสวนใหญจะไดรบเลอกเปนหวหนาวชาของโรงเรยน บางคนไดรบเลอกเปนผจดการโรงเรยน และนอกจากนในการท างานเพอสงคมกยงคงเปนผน าในการท ากจกรรมอยเสมอ ดงค ากลาวทวา




“ตอนเดกๆ กจะเปนน าของเพอน เพราะเราเปนคนกลาแสดงออก ชอบถามชอบคด ครกเลยจบมาเปนตวน าเวลาแสดงงานของโรงเรยน” (บาจอ)

4) มวนย คอ การทครสตรมสลมสมรสมคณลกษณะของความสามารถในการควบคมตนเองใหเปนไปตามทตวเองมงหวง มความตงใจและมนใจในสงทแสดงออกมาวาเปนสงทด ซงความมวนยในตนเองท าใหครสตรมสลมสมรสสามารถจดการตนเองและในครอบครวไดด โดยไดรบมาจากการเหนแบบอยางจากพอแมทคอยอบรมสงสอนอยางเครงครดในเรองตางๆ ตงแตในวยเดก จงมผลตอการมาปรบใชในชวตครอบครวในปจจบน เมอไดรบบทบาทเปนแมและเปนภรรยา จงตองมวนยในตนเอง โดยมการวางแผนงานใหชดเจน และพยายามท าใหส าเรจ ดงค ากลาวทวา

“เราจะเปนคนเปะทกอยาง เราถอวาถาเราไมมวนย คอเราไมใชแมบานทจะตามแก เพราะงนเราจะตองมแผนและท าใหไดตามแผน” (บก)

5) มการมองโลกในแงด คอ การทครสตรมสลมสมรสมกระบวนการคดทมตอมมมองชวตของตนเองและตอผอนในดานด และมองปญหาตางๆ ทเขามาในทางทด และเชอวาสงทเกดขนกบตนเองและครอบครวเปนสงทดทถกก าหนดไวแลวจากพระเจา โดยในชวตครอบครว ครสตรมสลมสมรสมกพบกบอปสรรคอยเสมอแตสามารถผานปญหาตางๆ มาไดดวยด เนองจากการเปนคนทมองโลกในแงด และเชอวาการไดรบบททดสอบหรอเผชญปญหา เปรยบเสมอนของขวญทพระเจามอบให ซงการมองโลกในแงดจงท าใหสามารถจดการปญหาในชวตได ดงค ากลาวทวา

“คอชวตของกะ (พ) นะ ไมวาเรองทเกดกบเราจะดหรอไมด คอคดเสมอวา มนเปนสงทอลลอฮ (พระเจา) ก าหนดไวแลว คอรสกขอบคณนะ เพราะท าใหเราไดใกลชดกบอลลอฮมากขน ไดทบทวนตนเองมากขน” (บงอ)

6) มความมนใจในตนเองสง คอ การทครสตรมสลมสมรสมความเชอวาตนเองมความรความสามารถในการท าสงตางๆ ใหบรรลเปาหมายหรอประสบความส าเรจไดดวยกบการขอความชวยเหลอจากพระเจา จากการสมภาษณพบวาครสตรมสลมสมรส มกเชอมนวาตนเองสามารถจดการและดแลคนในครอบครวได เพราะงานในครอบครวเปนงานทมความเหมาะสมส าหรบผหญง รวมทงการทพวกเธอขอพรและมอบหมายงานทกอยางตอพระเจา จงท าใหมความมนใจในตนเองวาสามารถท าไดดวยกบการชวยเหลอจากพระเจา ดงค ากลาวทวา

“งานทกอยางทเราท ากตองมอบหมายตออลลอฮ (พระเจา) ตลอดนะ ถงแมเราจะเปนทมความมนใจในตนเองแคไหน แตถาไมไดขอดอา (ขอพร) จากอลลอฮ งานมนกไมส าเรจ” (บนตง)

3.2 เงอนไขสาเหตทางสงคม เงอนไขสาเหตทางสงคมทท าใหสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครว ไดแก 1) การอาศยอยในบรรยากาศอสลาม 2) การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว 3) การมแบบอยางทดจากบคคลในครอบครว และ 4) การไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงาน




1) การอาศยอยในบรรยากาศอสลาม คอ การทครสตรมสลมสมรสมชวตและอาศยอยในสภาพแวดลอม บรรยากาศอสลาม โดยมมสยด โรงเรยน สถาบนศาสนาอสลาม การแตงกาย ประเพณ วฒนธรรมตางๆ จงท าใหซมซบบรรยากาศของอสลาม และมการน าหลกศาสนาอสลามมาใชในการด าเนนชวต ซงบรรยากาศทางศาสนาและหลกการศาสนาเปนสวนส าคญทท าใหสามารถทจะจดการตนเองและจดการภายในครอบครวไดด เพราะเธอตระหนกถงหลกการศาสนาอสลามทสอนวา ผหญงเปนผทมความส าคญทสดในการดแลภายในบาน เปรยบเสมอนราชนของบาน ค ากลาวทวา

“ลกเราเนยะ ใหเรยนโรงเรยนศาสนาควบคสามญ เพราะเคาจะไดอยในบรรยากาศศาสนาเรยนรหลกศาสนา เอามาใชกบตวเคาเองไดตอไปในอนาคต” (บาจอ)

“อสลามสอนเราวาเราเปนราชนของบานนะ เพราะงนเราตองท าหนาทของเราใหดนะ” (บก)

2) การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว คอ การทครสตรมสลมสมรสไดรบการชวยเหลอ ความเขาใจและก าลงใจจากคนในครอบครว ในการท างานนอกบานและการท างานเพอสงคม จงท าใหตนเองสามารถจดการภายในครอบครวไดด ดงค ากลาวทวา

“ดคะ เขากใหความส าคญ เขารวาตรงนขาดคนนะ เขากตองยอมเสยสละใหเราไป เรากตองดบางทแบบไกลมากๆ เขากไมใหไป แตถาอยในพนทสามจงหวดทไมไกลมากกไป บางครงกไปกบสาม” (บนตง)

3) การมแบบอยางทดจากบคคลในครอบครว คอ การทครสตรมสลมสมรสสามารถจดการตนเองและจดการในครอบครวได เกดจากการเหนพฤตกรรมของพอแมหรอบคคลในครอบครว เปนแบบอยางในการท าสงตางๆ ทงในเรองของการมระเบยบวนย ความขยน ความคด การจดการตางๆ ซงท าใหครสตรมสลมสมรสสามารถซมซบและน าวธการทคนในครอบครวมาใชในชวตของตนเอง และสามารถถายทอดสงทดไปยงลกหลานของตนเองได ดงค ากลาวทวา

“แตในความเปนผหญงของแมคอแมจะเปนตวแบบทดทสดในความคดของเรานะ กเลยรสกวานาจะซมซบจากแม จากทแมท า โดยทแมไมไดพดอะไร” (บหลน)

4) การไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงาน คอ การทครสตรมสลมสมรสมกไดรบความชวยเหลอ ความเขาใจ และสนบสนนการท างานจากเพอนรวมงาน โดยเฉพาะหวหนางานมความเขาใจและคอยใหการสนบสนนอยเสมอ ในสวนของการท างานเพอสงคม ผใหญทท างานดวยกนจะคอยดแลเอาใจใสและสนบสนนในการท างาน ไมวาจะมปญหาเรองงานหรอในครอบครว ทกคนในกลมท างานเพอสงคมจะมความ เขาใจและคอยปลอบโยนใหก าลงใจ จนสามารถมพลงและสามารถฝาฟนอปสรรคตางๆ ไปได ดงค ากลาวทวา

“ปกตงานของเรากหนกอยแลวเนอะ แตเราเองกท างานสงคม ซงมบอยนะทเราจะตองออกไปท างานขางนอก แตโชคดทเรามผอ.ทเขาใจ และสนบสนนในการท างานสงคมของเรา เพราะตวเคาเองกท างานสงคมดวยเหมอนกน” (ดนยา)

จากผลการวจยขางตน ท าใหทราบถงการนยามความหมายและองคประกอบของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวและครอบครวเขมแขงตามการรบรของครสตรมสลมสมรส และท าใหทราบถงเงอนไขทท าใหสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครว ซงวจยสรปเปนแผนภาพดงภาพประกอบ 1 ดงน




อง

คประ

กอบข

องกา

รจดก

ารตน

เองแ

ละกา

รจดก

ารภา

ยในค

รอบค

รวแล

ะครอ

บครว

เขมแ

ขง

เงอนไ

ขของ

การจ

ดการ

ตนเอ

งและ

การจ

ดการ

ภายใ

นครอ

บครว

ภาพป

ระกอ

บ 1

เงอนไ

ขและ

องคป

ระกอ

บของ

การจ

ดการ

ตนเอ

งและ

การจ

ดการ

ภายใ

นครอ

บครว

ทท

าใหค

รอบค

รวเข

มแขข

องคร

สตรม

สลมส

มรส

ในสา

มจงห

วดชา

ยแดน

ภาคใ

ต




อภปรายผลการวจย จากการศกษาความหมายของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว พบวา มการใหนยาม

ความหมายทคลายคลงกบการนยามความหมายของการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวทวไป ซงมเปาหมายเพอใหเกดความสมดลในครอบครว โดยมความสอดคลองกบการศกษาทวา การจดการตนเองและการจดการภายในครอบครวมความส าคญในการสรางความสมดลแกระบบครอบครวทน าไปสความเปนองคกรและความเปนอนหนงอนเดยวกนในครอบครว และสนบสนนหรอสงเสรมการเจรญเตบโตและพฒนาการของสมาชกแตละบคคลได (Sharon, Christine, & Patrick, 2010) และการจดการภายในครอบครวชวยลดความเสยงทอาจกอใหเกดความเครยดของครอบครว และเสรมสรางคณลกษณะหรอระบบครอบครวทเขมแขง อกทงยงชวยลดหรอจ ากดสงกดดนและสภาวะทยากล าบาก (McCubbin et al, 1980)

การศกษาองคประกอบการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว พบวา ม 5 องคประกอบ ไดแก 1) การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว 2) การแกไขปญหาอยางเหมาะสมและสนบสนนใหสมาชกในครอบครวแกปญหาดวยตนเอง 3) การมองในมมบวก 4) การไดรบความชวยเหลอจากคนรอบขาง และ 5) การใชเหตผลในการแกไขปญหา ซงมความสอดคลองกบแนวคดทกลาววา การจดการตนเองของบคคลประกอบดวยการ พจารณาตนเอง การตดตามภาวะตาง ๆ ทเกดขนดวยตนเอง การมความรและทกษะในการแกปญหาและการควบคมตนเอง รวมทงมความสมพนธกบทฤษฎความเครยด (Martha, 1993; McCubbin et al, 1979) จากการศกษางานวจยพบวา การมองโลกในแงด การไดรบการสนบสนน และรปแบบของการจดการ จะท าใหบคคลสามารถจดการตนเองและในครอบครวได (Twibell, 1998) และหนงในปจจยทมอทธพลตอการจดการภายในครอบครวคอ ความสมพนธภายในครอบครว คานยมของครอบครว และการสนบสนนทางสงคม

และจากการศกษาการนยามความหมายของครอบครวเขมแขงตามการรบรของครสตรมสลมสมรส การใหค านยามทมความคลายคลงกบการใหค านยามความหมายของครอบครวเขมแขงจากหลากหลายแนวคดทสมาชกในครอบครวจะตองมปฏสมพนธทดตอกน มความรกและดแลเอาใจใสซงกนและกน และทกคนในครอบครวตางท าหนาทของตนเองใหดทสด (Krysan, Moore, & Zill, 1990; Stinnett, Chesser & Barbara, 1979; ดษฎ โยเหลา และคณะ, 2545) ทส าคญจากผลการศกษาการนยามความหมายมความสอดคลองกบแนวคดของ Defrain (1999) มากทสด โดยเขาไดศกษาและสรางเปนแนวคดครอบครวเขมแขง (Family strengths model) ซงเปนการด าเนนการศกษาวจยทมนกวจยไดท าการสงเคราะหองคความรเกยวกบครอบครวเขมแขงจากนกวจยหลายทาน (Stinnett & Defrain, 1985; McCubbin et al, 1989) แตจากขอคนพบในครงนมความพเศษหรอความแตกตางเฉพาะส าหรบการศกษา คอ ครอบครวเขมแขงในมมมองของครสตรมสลมสมรสมความเหนรวมกนวา ครอบครวเขมแขงจะตองเปนลกษณะครอบครวทมการน าหลกค าสอนทางศาสนาอสลามมาปรบใชในทกๆ สวนของการใชชวต ซงหลกการพนฐานในศาสนาอสลามโดยทวไปนนไมแตกตางกนส าหรบมสลมในทกพนททงในประเทศและตางประเทศ และอสลามนนคอวถชวตหมายถงอสลามไมไดเกยวของกบพฤตกรรมทางศาสนาเทานน แตอสลามใหความส าคญกบทกดานในการด าเนนชวต




องคประกอบของครอบครวเขมแขงพบวา ม 8 องคประกอบ ไดแก 1) การน าหลกศาสนาอสลามมาใชในชวต 2) ความสามารถในการจดการความเครยดและวกฤต 3) การแสดงความรกอยางเปดเผยและใหก าลงใจคนในครอบครว 4) การใชเวลารวมกนในครอบครว 5) การชวยเหลอดแลเอาใจใสซงกนและกน 6) การเขารวมกจกรรมทางสงคม 7) การเชอฟงสาม และ 8) การสอสารเชงบวก ซงมความสอดคลองกบองคประกอบครอบครวเขมแขงตามแนวคดของ Defrain (1999) โดยมตวชวดหรอโมเดลครอบครวเขมแขง 6 ตวชวดทครอบคลมกจกรรมครอบครว ซงองคประกอบการน าหลกศาสนาอสลามมาปรบใชในชวตกบองคประกอบการเขารวมกจกรรมทางสงคม รวมกนเปนองคประกอบเดยวตามแนวคดของเดอแฟรง คอ องคประกอบดานความผาสกทางจตวญญาณนอกเหนอจากนนองคประกอบครอบครวเขมแขงมความคลายคลงกน แตสงทแตกตางกนคอ องคประกอบการเชอฟงสาม ซงตามแนวคดของเดอแฟรงไมไดกลาวถง แตอยางไรกตามการศกษาองคประกอบกยงมความสอดคลองกบการศกษาของนกวชาการทานอนๆ เชนงานวจยของ Stinnett & Defrain (1985) ทวา ครอบครวเขมแขงจะตองประกอบดวย การมขอผกมด การใชเวลารวมกน การชนชม การจดการกบภาวะวกฤต การมสขภาพจตทด และการตดตอสอสารในครอบครว รวมทงสอดคลองกบงานวจยของ ดษฎ โยเหลา และคณะ (2545) ทกลาวไววาครอบครวเขมแขงมบทบาทหนาทและความสมพนธระหวางสมาชกคอ การแสดงความรกและการยอมรบระหวางกน ความใกลชดผกพน การสอสารทางบวก การใหความส าคญกบการก าหนดคณคาและมาตรฐานพฤตกรรมของครอบครว และความสามารถในการเผชญปญหารวมทงการจดการความเครยด นอกจากน จากการศกษายงมความสอดคลองกบแนวคดของ Stinnett, Chesser, & Barbara (1979) ทไดเสนอวาครอบครวเขมแขง จะมการสรางความรสกตวตนครอบครวทางบวก มการสงเสรมการมปฏสมพนธระหวางสมาชกในครอบครวทด มการสงเสรมซงกนและกนในครอบครว และสามารถทจะจดการกบความเครยดตางๆ ทเกดขนได จะเหนไดวาองคประกอบของครอบครวเขมแขงจะมลกษณะทคลายคลงกน แตจากการศกษาในครงนพบวา มองคประกอบหนงทมความแตกตางจากองคประกอบของครอบครวเขมแขงทวไป กคอ การเชอฟงสาม ซงในอสลามถอวาการเชอฟงสามเปนสงทมความส าคญอยางมากส าหรบหนาทภรรยา ทจะตองปฏบตตอสามดวยความรกและความเตมใจ และการเชอฟงสามตองไมเปนในสงตองหาม หรอขดตอบทบญญตอสลาม หรอกลาวอกนยหนงวา ทไมน าไปสการฝาฝนพระเจา จะสงผลใหชวตคและครอบครวมความดงามและมความสข (มสลน มาหะมะ, 2553: ออนไลน)

จากผลการศกษาเงอนไขทท าใหครสตรมสลมสมรสสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครวจนท าใหครอบครวเขมแขงได เกดจากสาเหตทงภายในบคคลและสาเหตทางสงคม จากการศกษาพบวา สาเหตภายในบคคลทท าใหสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครว ประกอบดวย การมความรบผดชอบ มวนย มความเปนผน า มความมนใจในตนเองสง การมองโลกในแงด และมการบรหารและจดการเวลาทด ซงสอดคลองกบงานวจยทวา การรบรความสามารถของการเปนผน าสงผลทางบวกตอการจดการ (Luthans et al, 2001) และการรบรความสามารถของตนและความมนใจในตนเอง มความสมพนธทางบวกกบความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคและการจดการ (ภาวด ทองเผอก และสจจา ทาโต, 2547) รวมทงยงมความสมพนธกบความพงพอใจในชวตค (Weiser & Weigel, 2016) นอกจากน มงานวจยทศกษาพบวา ตวแปรหนงทสามารถท านายพฤตกรรมการจดการตนเอง คอ การรบรสมรรถนะแหงตนในการจดการ (สพชา อาจคดการ, ลนจง โปธบาล,




และดวงฤด ลาศขะ, 2556) จะเหนไดวาสาเหตภายในบคคลเหลาน ท าใหบคคลมความสามารถในการจดการ การใชชวต การเผชญปญหา และท าใหมความพงพอใจในชวตค

ส าหรบสาเหตทางสงคมทท าใหสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครวได ประกอบดวย แบบอยางทดจากบคคลในครอบครว การไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงาน การไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครว และการอยในบรรยากาศอสลาม ซงมความสอดคลองกบงานวจยทวา การสนบสนนทางสงคมมความส าคญกบความสามารถในการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว โดยพบวา การสนบสนนทางสงคมมความสมพนธกบคณภาพชวต ความพงพอใจในชวต และความสามารถในการเผชญความเครยด (อญชล ทองมา, 2546; จฬาภรณ สยงกล, 2549; นชจร อมมาก, พกตรวไล ศรแสง, และสพรรณ องปญสตวงศ, 2552; สธศา ลามชาง และคณะ, 2550) รวมทงสอดคลองกบงานวจยทพบวาการสนบสนนทางสงคมคอสวนส าคญทชวยลดวามขดแยงระหวางครอบครวกบงานได (Daalen, Willemsen, & Sanders, 2006; Griggs, Casper, & Eby, 2013) และสวนหนงจากงานวจยพบวาการสนบสนนทางสงคมจากญาตผใหญ จากเพอนใกลชด จากคสมรสและลก จะท าใหเกดความพงพอใจในชวตสมรสได (ธญลกษณ อสสระ, 2553) จะเหนไดวาสาเหตภายนอกบคคลเหลาน สามารถท าใหบคคลมความสามารถในการจดการตนเองและการจดการภายในครอบครว สามารถเผชญความเครยด มความพงพอใจในชวตและชวยลดความขดแยงระหวางครอบครวกบงานได

ขอเสนอแนะในการน าผลวจยไปใช 1. ความเขมแขงในครอบครวมความส าคญอยางมากส าหรบการใชชวตในครอบครว เพราะครอบครว

เขมแขง จะสามารถผลตบคคลทดมคณภาพออกสสงคม ดงนนคสมรสจงตองเรยนรซงกนและกนและตองชวยเหลอกนในการดแลจดการภายในครอบครว ไมผลกภาระใหเปนของฝายใดฝายหนง เนองจากปจจบนสตรมแนวโนมในการท างานนอกบานมากขน และมบาทบาทหนาทมากมาย ทงในฐานะภรรยา แมของลก อาชพในการท างาน ดงนน คสมรสควรใหก าลงใจและชวยเหลอในการดแลจดการภายในครอบครว และตองรวมมอชวยเหลอกนใหสามารถฟนฝาอปสรรคตางๆ ไปพรอมกนได

2. จากการศกษาพบวา ครอบครวจะเขมแขงไดตองอยบนหลกพนฐานของศาสนา เรมตงแตการหาคครองทด และใชชวตครอบครวตามครรลองทศาสนาไดก าหนด ดงนนคชวตควรจะท าหนาทของตนเองใหดทสดตามบทบาทหนาททไดรบทงในฐานะสาม ฐานะภรรยา โดยน าหลกการทางศาสนามาใชในชวตประจ าวนในทกๆ อรยาบถใหได เชอวาสงเหลานจะท าใหครอบครวมความเขมแขงและมความสข

3. การมความรบผดชอบ รจกหนาทตนเอง มวนย การมองโลกในมมบวกและการบรหารจดการไดดนน เปนปจจยส าคญทจะท าใหตนเองสามารถจดการตนเองและสามารถจดการเรองราวตางๆ ภายในครอบครวได ดงนนพอแมควรตระหนกและปลกฝงสมาชกในครอบครวใหรจกรบผดชอบตนเอง แกปญหาดวยตนเอง มวนย และพยายามมองสงรอบตวทเขามาในชวตในมมดๆ ทจะสามารถสรางพลงใจในการด าเนนชวตตอไปได

4. การมแบบอยางทดของบคคลในครอบครว จะเปนแรงบนดาลใจและแบบอยางใหกบสมาชกในครอบครวของตนเองในการประพฤตปฏบต ดงนนพอแมควรใหความส าคญในการเปนแบบอยางทดใหกบสมาชกใน




ครอบครว เพราะสงเหลานจะเปนสงทท าใหสมาชกในครอบครวน ามาสการปฏบตในชวตของตนเองและครอบครวตอไปในอนาคตได

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. การวจยครงน ท าใหทราบถงเงอนไขของการทบคคลสามารถจดการตนเองและจดการภายในครอบครว

และท าใหครอบครวเขมแขง ซงสามารถน าขอคนพบเหลานมาสรางเปนตวแปรในการศกษาในเชงปรมาณ ในรปแบบการทดสอบโมเดล เพอยนยนวาตวแปรเหลานมความสมพนธกนหรอไมอยางไร เนองจากผลการวจยน เปนเพยงการอธบายในเชงลกถงเงอนไขตางๆ ทท าใหเกดการจดการตนเองและจดการในครอบครวได หากท าการศกษาเพมเตมในเชงปรมาณ จะท าใหทราบความสมพนธของรปแบบโมเดลทชดเจนยงขน

2. กลมผใหขอมลหลกในการศกษาครงน เปนสตรเทานน ซงท าใหเหนผลการศกษาในเชงลกในมมมองและการปฏบตของสตรเพยงดานเดยว หากศกษาเพมเตมในกลมผใหขอมลหลกทงสองฝาย ทงสามและภรรยาทเปนแบบอยางของครอบครวเขมแขง จะท าใหขอมลมความชดเจน เจาะลกและน าไปสการท าความเขาใจและปฏบตไดดมากยงขน

เอกสารอางอง จฬาภรณ สยงกล. (2549). ความสมพนธระหวาง อาย ระดบการศกษา ความเขมแขงอดทนของสตร และการ

สนบสนนทางสงคมกบคณภาพชวตของสตรหลงการตดมดลก. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สาขาพยาบาลศาสตร.

ชาย โพธสตา. (2548). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตง. ดษฎ โยเหลา, งามตา วนนทานนท, ชยวฒน วงศอาษา และทศนา ทองภกด. (2545). ความเขมแขงของ

ครอบครว: ครอบครวสขภาพด. วารสารพฤตกรรมศาสตร, 8(1), 1-10. นชจร อมมาก, พกตรวไล ศรแสง, และสพรรณ องปญสตวงศ. (2552). ความสมพนธระหวางความรสกมคณคาใน

ตนเอง สมพนธภาพระหวางคสมรสการสนบสนนทางสงคม กบความผาสกทางจตใจของหญงตงครรภวยรนครรภแรก. วารสารพยาบาลศาสตรและสขภาพ, 32(4), 55-63.

ภาวด ทองเผอก และสจจา ทาโต. (2547). ผลของการใชโปรแกรมสงเสรมการรบรความสามารถของตนเองทเนนการสนบสนนจากสามตอการปรบตวดานบทบาทหนาทการเปนมารดาในหญงตงครรภวยรนครรภแรก. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สาขาวชาการพยาบาล.

มสลน มาหะมะ. (20 มกราคม 2553). สตรในอสลามตอการสรางสงคมสนตภาพ. สบคนจาก

http://www.islammore.com/main/content.php?page=sub&category=47&id=1004 สพชา อาจคดการ, ลนจง โปธการ, และดวงฤด ลาสขะ. (2556, ธนวาคม). พฤตกรรมการจดการตนเอง และปจจย

ท านายในผสงอายทเปนโรคไตเรอรง. วารสารพยาบาลสาร, 40, 22-32.

http://www.islammore.com/main/content.php?page=sub&category=47&id=1004




สธศา ลามชาง, อรพนท จนทรปญญาสกล, ฐตมา สขเลศตระกล, และปรชา ลามชาง. (2552, กนยายน-ธนวาคม). ผลของโปรแกรมการสนบสนนดานขอมลและอารมณตอความเครยด ความร และพฤตกรรมการดแลเดกของผปกครองเดกทตดเชอทางเดนหายใจเฉยบพลน. วารสารสาธารณสขศาสตร, 39(3), 233-244.

ส านกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว. (7 พฤศจกายน 2558). แนวคดทฤษฎดานครอบครว. สบคนจาก http://www.owf.go.th/wofa/modules/website/upload/article/795e4343f8771c8776061fac16b5a370.pdf

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564). กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

อญชล ทองมา. (2546). ปจจยการสนบสนนทางสงคมทท านายความพงพอใจในชวตของสตรสมรสและสตรโสดทท างานนอกบาน: ศกษาเฉพาะกรณโรงพยาบาลนพรตนราชธาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยรามค าแหง, สาขาจตวทยาการใหค าปรกษา.

Campbell, V. C. (1985). Toward a ground theory of family strength in high quality high stability marriage. (Master’s thesis). Michigan State University.

Daalen, G. V., Willemsen, T. M., & Sanders, K. (2006). Reducing work–family conflict through different sources of social support. Journal of Vocational Behaviour, 69(3), 462-476.

Defrain, J. (1999). Strong families around the world. Family Matter, 53, 6-13. Griggs, T. L., Casper, W. J., & Eby, L. T. (2013). Work, family and community support as predictors

of work–family conflict: A study of low-income workers. Journal of Vocational Behaviour, 82(1), 59-68.

Islam, M. K., & Islam, R. (2011). Strengthening Muslim family institution: A management perspective. Pertanika Journal Social Science & Human, 19(1), 81-97.

Krysan, M., Moore, K. A., & Zill, N. (1990). Identifying successful families: An overview of constructs and selected measures. Retrieved 3 March 2016, from https://aspe.hhs.gov/basic-report/identifying-successful-families-overview-constructs-and-selected-measures.

Luthans, F., Luthans, K. W., Hodgetts, R. M., & Luthans, B. C. (2001). Positive approach to leadership (PAL): Implications for today’s organizations. Journal of Leadership Studies, 8(2), 3-20.

Matha, M. (1993). International institute for management development Lausanne. International Journal of Cross Cultural Management, 8(2), 123-143.

http://www.owf.go.th/wofa/modules/website/upload/article/795e4343f8771c8776061fac16b5a370.pdf

http://www.owf.go.th/wofa/modules/website/upload/article/795e4343f8771c8776061fac16b5a370.pdf




McCubbin, H. I., Boss, P., Wilson, L., & Dahl, B. (1979). Family coping inventory. St. Paul, MN: University of Minnesota.

McCubbin, H. I., Constant, B., Joy, A., Elizabeth, C., Joan, K. C., Joan, M. P., & Richard, H. N. (1980). Family stress and coping: A decade review. Journal of Marriage and the Family, 42, 855-871.

McCubbin, H. I., Thompson, E. A., Thompson, A. I., & Fromer, J. E. (1998). Resilient families in an ethnic and cultural context. In McCubbin, H. I., Thompson, E. A., Thompson, A. I., & Fromer, J. E. (Eds.), Resiliency in African- American families (pp. 329–351). Thousand Oaks, CA: SAGE.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks: SAGE.

Olson, D. H. (1986). Prepared statement before the house select committee on children, youth, and families. In: The diversity and strength of American families. Washington, DC: US Government Printing Office.

Price, S. J., Price, C. A., & McKenry, P. C. (2010). Families coping with change: A conceptual overview, families and change, coping with stressful events and transitions. USA: SAGE.

Stinnett, N., & DeFrain, J. (1985). Secrets of strong families. Boston: Little, Brown & Co. Stinnett, N., Chesser, B., & DeFrain, J. (1979). Building family strengths. Blueprints for Action.

Lincoln, NE: University of Nebraska Press. Tijen, H. (2007, October). Consequences of work-family conflict for working women and possible

solutions: A conceptual model. Journal of Global Strategic Management, 2, 60-73. Tobin, D. L. (2001, September). Coping strategies inventory. Retrieved from

http://www.ohioupsychology.com/files/images/holroyd_lab/Manual%20Coping%20Strategies%20Inventory.pdf

Twibell, R. (1998). Family coping during critical illness. Dimensions of Critical Care Nursing, 17(2), 100-112.

UNICEF Executive Board. (2004). Tenth anniversary of the international year of the family (IYF): The challenges to families with children and the UNICEF action plan for 2004 background paper for the oral report. Retrieved from http://www.unicef.org/about/execboard/files/IYFpaper.pdf

http://www.unicef.org/about/execboard/files/IYFpaper.pdf




Weiser, D. A., & Weigel, D. J. (2016). Self-efficacy in romantic relationships: Direct and indirect effects on relationship maintenance and satisfaction. Personality and Individual Differences, 89, 152-156.

Yin, R. K. (2012). Applications of case study research (3rd ed.). Washington DC: SAGE.

Translated Thai References (สวนทแปลรายการอางองภาษาไทย) Ardkhitkan, S., Pothiban, L., & Lasuka, D. (2013, December). Self-management behaviors and

predicting factors in elders with end stage renal disease undergoing continuous ambulatory peritoneal dialysis. Nursing Journal, 40, 22-32.

Department of Women’s Affairs and Family Development. (2015, November). Family theory and concept. Retrieved from http://www.owf.go.th/wofa/modules/website/upload/article/795e4343f8771c8776061fa

Immark, N., Srisang, P., & Engpanyasattawong, S. (2009). The relationship between self-esteem, marital relationship, social support, and psychological well-being in first time pregnant adolescents. Journal of Nursing Science & Health, 32(4), 55-63.

Lamchang, S., Junpanyasakul, O., Suklertrakul, T., & Lamchang, P. (2009). Effects of informational and emotional support program on stress, knowledge, and child caring behaviors among parents of children with acute respiratory tract infection. Journal of Public health, 39(3), 233-244.

Mahama, M. (2010). Women in Islam on the society peach building. Retrieved from www.islammore.com/main/content.php?page=sub&category=47&id=1004.

Office of the National Economic and Social Development Board. (2012). 12th national economic and social development plan. Bangkok: ONESDB.

Podhisita, C. (2005). The art of qualitative research (5th ed.). Bangkok: Amarin Printing & Publishing.

Sayoungkul, J. (2007). Relationships between age, education, feminine-hardiness, social support, and quality of life among women after hysterectomy. (Master’s thesis). Chulalongkorn University, Nursing Science.

Thongma, A. (2003). Social support factors as a predictor of life satisfaction in dual career women and single working women: A case study of Nopparatrajathanee hospital. (Master’s thesis). Ramkhamhaeng University, Counseling Psychology.

http://www.islammore.com/main/content.php?page=sub&category=47&id=1004




Tongphuak, P., & Thato, S. (2004). The effect of using the perceived self-efficacy promoting program emphasizing husband support on maternal role adaptation of teenage primigravidas. (Master’s thesis). Chulalongkorn University, Nursing Science. Retrieved from http://www.thaithesis.org/detail.php?id=1082547000695

Yoelao, D., Vaninthanon, N., Vongarsa, C., & Thongpakdee, T. (2002). Family strength: healthy family. Journal of Behavioral Science, 8(1), 1-10.

http://www.thaithesis.org/detail.php?id=1082547000695

Documents

Self-Management and Family Coping Leading to the Strong ...bsris.swu.ac.th/jbsd/602/2n16-39.pdf · self-management and family coping had five components namely 1) family support 2)