Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1»
D E
SISTRIS.
0T
I
9
SISTRORUMFIGURIS AC DIFFERENTIA
Ad Illuftrifsimum D.
D. LEONEM STROZZAOB SISTRI ROMANI EFFIGIEM
COMMVNICATAM,
BISSERTATIOA U C T O R E
D- BENEDICTO BACCHINOMonacho S. Benedi&i apud Divum Joh. Evangcliftam,
S> Officii Conlultore,
ac Sereniffimi RAYNUCII II. Parma?, Plac. Scc.Ducisr-, ; Thcologo.
BONONIjE, m. dc xci.Ex Typographia Pifariana. Supcriorum permifu.
L E C T O R I.
Abfente Au&ore tot fphalmata irrepfere, vt co-gitatum fit de opere Typographorum incuria con-Ipurcatiffimo piperi dcputando . Vcrum Aucloripfe detuahumanitate fidenSj&Amicorum confi-
lio obfecundans,confenfit vt in publicum emitte-
retur feauen ti addita emendatione
.
emendata
l' :.. U ,1
At cumcum aiti JcpdLtcrtv
clarius
AegyptiaA %pox:'pt\6ciVefeuieadcmMyfteriaAt nonnemos folemnisconucnicntiam
pag. 7
pag. 8pag- 9
pag. iopag. la
pag. 15pag. 17pag. 18pag. 10
pag. 11
pag- 24
fpbalmata
lin. *4 etWtvlin. *5 t 1 t .- | U i
Im. 9 Ac cumlin. 19 remaicJin. 20 i\7tp4.'vnlin. 2 clatius
lin. Aegyptiolin.
Hn« 20 Vefenilin. »4 eandcmlin. 5 Myftcriolin. 8 Atnomenlin. 26 mos folcmnelin. 18 conucnientia
Leuiufcula tu ipfe corrige
1
i
1
V
r
5/5
T
RVM ex are repertum Via Aure/ta in Juburbana,VtlkL Ill^Latirenta de Corsims, et ab eodem dono datum D.
Jjoni Strozza .cuius in Muftv hodie asseruaturc^^p
v
LEx Gemmu Aucjuftini .11.111.Ex Casalio. IV. £x lo.Macario.V. VU Ex Spanhemio vjjXlIl.ExGrutero. XiV. £x Sponio. XV. Ex Cupero. XVI. Ex Pi^norio.XVii^
\
*V- :. •• . • > "Diailizerfbv'GooQk
IV v vr
Apud Petrum Stephanonium
DIS MANIBVSC-LARINATISATTICI
qyoD • siqyis • ossa
ETV S -PRE IEC ERIT-AVT
HANOARAM-APSTVLERIT
HABEBIT SACRAISIDI$
ILLIVS (^yJETA IRATA
In /Ldibus Delphinorum
1
1
EFFICIES SISTRFQuodJeruat) ui MujdHieronymo
JZCYPTI1Gualdi Aruninensii
Aleandro exp/uata
t
I
5Illuftrifs. , ac humanifs. D.
D. LEONI STROZZjED. Hcnedifius Taccbinus
S. T. D.
^EQVI, bonique confulas oro fi feriusquam credidcras , herclc quam ipfe decreverammeam fidem liberem , qua dudum promiferamme nonnulla fcripturum de egregio tuo Ifiacazfuperftitionis Monumento, cujus graphicamlco-nem , addita altera Trajani Vultum exprimehte,mififti. His enim curis praepedior, ac in diverfa
abnitente genio trahor,ut vix quandoque horis
fubcifivis fpecies recolligere poffim , ac per
A i bre-
4 Dt SijlrorumbrevifTima temporis fpatia Mufis , mihiqueva-
care . Quod quidem asgerrime ferrem , nifi obgenus Vitg auipicante Numine dele£um, mihialieno arbitrio vivendum fcirem, ac alienis qui-
buslibet votis ferviendum
.
Verum ne moras excufans, & morasneflens,eodem peccato peccem, Siftrum arripio, pauca
in ejus illuftrationem fcripturus , ac potiflfimum
ea, qug forte Clarilfimis Viris, qui de hocce
argumento egere , inta&a reliSa funt: ut quid
enim crambes rccoflas rccoquerem ? Hxc igi:urquantum per me poterit diftinde difcuticnda re-or. Cujus n^ur^ Siftrum apud Ifiacorum Myfte-
riorum cultores ; inde hypothetice tuum , Ae-^yptiacum nefuerit, an Romanum ? Duo hxcilluftrans , ac aliud veluti agens , ou$ pertinent
ad Felem , ad Virgulas tranfie&as, &ad lateraliaparcrga explanabo, nec non alia nonnulla haud
fortc injucunda ad progreffum Ifiaca? fuperftirio-
nis , & ad diftinguenda Romana hujufmodi mo-numenta ab Aegyptijs , fpe&antia .
Age itaque theticum profequamur; nil enimde Siftri ufu , nil de nominis ethimologia di-
cendum reor, cum toties repetita, ac tranfcri-pn ab aliis hcc fint, vt de eis refpondere poflltLippus, ac Tonfbr . Ad figuram quod pertinet
,
no-
Figuris ac Differeniia • fnofti tot pene Scriptorum fententias efle, quotCapita . lllud tamen fatis conftare arbitror nonunam fuifle , fed diucrfam pro Regionum , Ifia-corum, Opificum, ac temporum genio; quodut ob oculos inficias eunti ponam , exhibeo non-nullorum Siftrorum figuras vericulo in xs incifas,
quas in hanc rem hinc inde ex antiquaria fup-pelle&ile collegi. VidesSiftraanguliformia,ova-
lia, virgulis munita quadrilateribus , varie ma-nubriata, virgularum numero au&a, vel dimi-nuta
, pleraque omni fymbolo deftituta, bina^queex Auguftini gemmis accepi Loto exornata. Hinctoto,vt ajunt , coelo aberrare fentio a vero, qui
de hac re agunt ita,utunius forma? immutabilis
Siftrum fuifle autument, vcl eodem femper or-natu conflatumcontendant. Novifti porro quan-
ta Hieronymus Bofilus congerat in fuo Ifiaco,five opufculo de Siftro, ac quantum laboret ucfuam de Siftri figura fententiam firmet aliis ex-
plofis; quaquidemin re, licet jureillos adpartes
vocet, qui Siftrum cum Crotalis, Cimbalis, &cnctcris hujufmodi crepiraculis confundunt; con-
fidentius tamen quatn par eflet fibimetipfi gratu-
latur de adinventa vera, ac genuina defcriptio-
ne,quam hicoperoseab illo confc&am recoh re
ue graveris . Ea eft hujufmodi; Stfirum Crepita-
(j De Siftrorumculum onjaleeft y ex argutt metalli lamina faBum,
cujus apfis fuperior trtbus infgnitur figurts ,una
faltcet Eiuri humana facie in medio pofttayaltera
Jfidts in dexfero latere , tertta^ephttos inftntftro.
Jn ima njerb (ui parte manubrium habet, yuoddum
concutitur, njtrguU cju^dam ex eodem metallofat~bfy
per lamtn* fmuios tranfiecl* adunco utrinque
cufptde laminam tpfam percutiunt ,
Figuris ac Diffcrcntia . jgo exornabantur , ut probant figurs in fupcrio-ribus allatx . Infuper apfis ad Bollij guftum cf-
formata frequentiftime omnino defiderata eft
;
Nephtios , ac Ifidis Vultus non femper affixrfuerunt, & cum adiiciebantur, infra motalesvir-gulas locum habuere. Eluri etiam facies raroad humanam accefllt . Qua? quidem fingula fiperpendantur feorsim , patent
.
Etenim quamuis non negaverim apfidem Bof-fianam quandoque obtinuirfe , & quidem anguli-formem; frequentius tamen Siftri fummam par-tem in emiciclum conformatam extitifle, patettum cx allata Siftroruro Tabella, tum ex Siftroquod CL Pignorius in egregio* ad Menfam Ifia-cam Commentario aflfert ex Mufeo FrancikiGualdi Ariminenfis, ac rursum exhibet in aureo dt
Ser
8 De Sijlrorum
rvffdpoi 7OIX&09 > **vpoc, j&j jHc, t&j vfetroc; , £ ett/jcc.
Stjiri autem fuperiort parte rotund\ confpeEkus ad-
monet de quattuor corporum concu[fione. pars nam-
aue\ Mundi obnoxia ortui , @jr obitut globo Lunari
continetw , ac in ea cuncta mvventur , ob quattuor
eJementa ignem njtdelxcet >terram , aquam , acrem .
Qux manifefte Bofllana? fententix repugnant .Ac cum femcl in pnrconccptam opinionem irn-pegit Vir ifte, nec caeteros intelligit Auftores ,
quos citat . Laudat Joannem Bernartium , ac
tanquam Bernartii foetum defcriptionem , quamIs in Scholiis ad lib.p. Statii Theb.exhibet mul-
tis commendat, cum tamen Bernartius apicesip-
fos ex Apul. lib. i i.Metamorph. defcripferit, ubi
Madaurenfis Ifidis ornatum fibi adhuc fub Afini
perfona degente apparentis, ob oculos ponens,
ait ; dextera qutdem ferebat
Figuris ac Dijferentia non onjalem . Qui cnim fieri
poterat ut clarius orbicularem digito oftenderet,
quam aflerens larmna in modum balthei recuruata
conftare i Ifidis , ac Ncphtios vultus fxpius de-
fuiffe probant Siftra in fuperioribus delineata : at
cum adfiierunt , infra motales virgulas fedem
utplurimum obtinuerc , comet loco , quo in Pi-
gnoriano, ac in noftro Pinea, feu aliud quod-
dam parergon affixa fpe&antur . Teftis locuple-tiflimus id firmat ipfemet Plutarchus ipfis verbis,
quibus Boflius univerfam fuam Siftri defcriptio-
nem munire fatagit. Mihi met ipfi vix fidcm
adhibui , cum hominem mordicus defendentem
legi Vultus hujufmodi fupra motales virgulas
collocatos , & eo nomine Pierium Valerianumtraducentem, ob illos infra conftitutos ; necnon
in ejus rei probationem Plutarchi afferentem ca,
quibus difert£ repugnat , rem ait ; «T «4'
10 De Sifirorumtus , indicantes ipfis ortum , ac ohitum . Quid
clatius afferri poterat a Boflio ad Boflij fen-
tentiam evercendam ? Illud tamen animadver-
tendum eft ex Plutarchi teftimonio haud apte
colligi immutabilem fuifle Siftri figuram ; ac
ideo quandoque ea met,quam ex Plutarchi ver-
bis refellimuspotuiflc obtinere. Sed cum ad mo-dum Balthei recurvata fueruntSiftra(ut plurimumautem talia fuifle oftendunt vetera monumenta)
vix alio loco collocari potuerunt Ifidis, ac Ne-
phtios vultus , quam infra motales virgas ; cumvero Boflij Sententiae refponderunt , bene fupra
eafdem infigi quiverunt . Eamdem incoftantiammeo periculo agnofce in principe Siftri parergo,Fele videlicct; fffpius cnim nudum novimus Si-ftrum ut in Numifmatibus, in Menfa Ifiaca , apud
Gruterum , in Oedipo Kircheriano , & alibi paf-sim
;quandoque Felis loco Sphingem appoiitam
ut in Pignoriano, vel Loti florem, ut in Augu-
ftini gcmmis, vel aliud quodpiam ; fepiflimeFe-
lcm ipfum, fcdFclis, nonhominis faciem haben-
tem , ut in tuo. Quamvis enim Plutarchus ad-
hibitum fcribat , ac vertici Siftri rotundo affi-
xum o/a»pop dv$pc*7rv (Grpwuirof *^orr* ; ipfe tamcnnon obfcure innuit n\l Keligioni , nil Myfterijs
obfuifle , cum aberat hominis facics, qui dumphi-
Figuris ac Differentia. I Iphilofophicamtumc.tterarumpartium Siftri , tun
Fclis illuftrationcm accurate tradit, multa dc Fc-
lis foccunditatc , multa de Lunnc ,ac ejufdem affe-
ctuum convenientia diflerir, nullam de Felis hu-
mana facie mcdicuionem in medio profert. InMenfa Ifiaca bis Siftrum offendimus pone quod
Felis vifitur, fcd is humanam facicm nullibi ha-bet
.
Vift in fupcrioribus Inconftantia, qun Siftro-
rum figura laborat,tui hic brevem dcfcriptio-nem exhibere operaepretium duco, qualis ve-riculo exprefll , humaniffime mififti, ut a ca?te-
rorum turba diftinguatur, ac quifquishax leget,
Iconc quamvis deftitutus, quid huic peculiare,
quid cum alijs commune contigerit,dignofcere
poiFit. Manubrio longo fatis quo dextera agi-
tetur, ut crifpante brachio tergeminos i£tus, ar-
gutus edaturfonus, lamina $rea adhacrct recur-
vata in iuperiori parte in modum balthei, at ubiManubrio jungitur angulos re&os cum bafi ef-formans. Vertici, Felis cauda protenfa, capite
arredo , corpore toto recumbens , infidet . Is
faciem Felis omnino prxfert. Quatuor rotunde
Virgula? adunco utrinque altrinfecus cufpide, la-
minam per forulos oppofitos tranfmeant , itaut
libere hiric inde moveri polTint. Tres fuperiori
B i par-
I 2 De Sifirorumparti refpondentes aequali fpatia invicem di-ihnt
j quarta longius ad manubrium accedit. In-fra hanc, lamin$ ubi rotunda rigura definit, Lotifolijsfut quidem reor)ornata, extrinfecus bi-na Symbola affixa cernuntur
,quorum unum
Nucis pinea? fpeciem prebet , alterum quamvisin Conum alTurgat Pineam tamen dicere nonaufim, cum decuflatis, ac fpiralibus lineolis nondiftinguatur. Multa cogitanti mihi de hoc pa-rergo, fatius vifum eft in mediorelinqucrequamlongiufcule petita producere.
Siftri totius Opus ejus elegantia? cft , ut hincpriorem conjeduram jure acceperim illud Ro-nunum judicandi a cultilfimo Artirke Augufto-rum tempore elaboratum, eorum videlicet, quiimpenlius Ifiacis myfterijs operam dedere, Com-modi, puta , vel Caracallx. Res tamen majorisindaginis eft nec enim quod Via Aurelia in fu-burbana Villa Illuftriffimi Laurentij de Corfmisinventum fuerit , officit quo minus potuerit ali-unde quanddque illuc afferri Siftrum, cum indif-fitas Regiones translata marmora ipfa, moneantRomx Aegyptio & ipfa ingentia monumenta, aclapides Romani ultra poftremosBritannos ufqu£,yel prxtio, velftudio in Angliam deportati . Quditaque ejus rei argumentum aliquod haud levi-
den-
Figuris ac Differentia. \ ^denfe nancucerer, Siftri tui partes fingufasexcu-
tiendas duxi , fperans fore, ut hujus non modoelegantilfimi Monumenti difTerentiam , feu ca-
racterem adinvenirem, & Ifiacorum quorum-cumque,qux vel inhanc diem repertafunt, vel
in futurum inveniri contingat. Non injucun-dum autem, nec inutile acctdet, fi aliqua praeli-bavero de propagatis Ifiacorum Myfterijs , tem-
pora quantumlkueritdiftin^uens,quibus Ifisno-
men, ac culrus creperit obtinere cum apud Grx-
cos , tum apud Romanos . FLtc enim lurnen
haud obfcurumafferre pofluntprefenti argumen-
to, & infra dicendis fidem adftruere
.
Hac igitur in re , licct ultro fatear Ifidem ubi-
que terrarumcultam , quod apud Diodorum Ae-ayprij Myftae ja&abant , id tamen ita in telli—
gendum reor, ut fimul noverim fore ut longius
a vero aberret, qui rnde colligat tfidis nomen,
cultum. amibura, fabulas eafdem ubiqu& ter-
rarom celebraias , antiquis potiflimum tcmpori-
bus vidclicet antequam Roma rerum undequa-que potiretnr, ac cum Imperio, Deorum mul-tiplicem luperftitionem Orbi commnnem cffice-
ret. Si pro rei veritate, ac figorose iraque" to-
quarnur , non lfis , fed qua? per lfidero fignifi ca-
batur apud Aegyptios, rerum natura> aftivx
14 Dc Sijlrorumpotentiae,ac virtutis receptiva ubique terrarum
colebatur, at in Aegypto Ifidis nomine, pecu-liaribus, mithologijs, ac ceremonijs, apud aliosdiverfimode. ld aptirTime explicat Apulejus ubi
lib. ii. Metamor. Numen ipfum loqucns indu-cit in ha?c verbay en adfum tuis commotay Ltict yfrecibus rerum *Natura parens cujtts 'Numenuni-
cum multiformi fpecie y ritu *vario , nomine multi-jugo totus eneratur Orbis . Me primigenij PhrygesPejfinunttcam Deum Aiatrem nomtnant^ htnc Auc-tochthones Attict Ceaoptam Mtner^uam ; tlltnc flu-Etuantcs fyprij Taphtam Venerem\ fretes fagit-tifert Dichtynnam Dtanam; Siculttrtltngues Stygiam^Pioferpinam^Eleufintj Tfefculam Deam £ererem;]u-fwnem alij , "Bellonam altj y Hccaten alu, Rhamnu-
ftam alt j ; & qut nafcentis Dei Solis inchoantibusradijs iliufhantur Aethiopes Arijque
, prtfcaque do-
Brina poilentes Aegyptu y ceremonijs me proprtjs pror-
fus percolentes y appellant ueronomine Reginam Ift-dem. Viden aperte quod dixeram.*1 At aliud inallatis Apuleij,feu rerum parentis Naturnever-
bis animaduvertendum puto ; indicari videli-cet loca fingula, ubi idem Numen primum no-mine , ritu , ca?terifquc incolarum proprijs cuktum eft ut Numen patrium , cum Madaurenfis.tuo^alibi eriam colcretur faltem ut peregrinum.
Quis
Figuris ac Differentia. \ fQuis cnim de hoc dubitet, qui noverit Apuleijfeculo ubiqueOrbis Matrem Deum non in Phry-gia tantum , Minervam extra Atticam , Vene-rem non apud folos Cypri incolas, canerafquerecenfitas Deas extra Urbes
, Provinciafque abApulejo defignatas , lacra cultumque habuifle
:
Accidic enim ut cum nullus ab Ethnicis errorrefpueretur, immo omnia fuperftitionis porten-ta
, quo e longius diffita regione conquifita fo-rent, ed alacrius reciperentur ; idcm Numen abeifdem loci incolis ranquam duo coleretur , &eflet patrium fimul ac peregrinum. Sic ibidemlocorum culta Mater Deum, Ceres, Proferpina,Ifis &c. fic, apud Paufaniam in Achaicis, ineo-dem Delubro figna aliquot Aefculapij ftantia,& fcorfum Serapidis, & Ifidi?, & quod magis mi-reris apud eundem in Corinthiacis Ifis ipfa cju-plici Fano,ac duplici nomine culra • AV«
1 6 De Sifirorumfabularum , ceremoniarum , & ( fi hoc nominenugas aniles vocare fas eit ) Theologiae; id to-
tum tamquam apud fe natum venditafle immu-
tatis ritibus , ac mithologijs , indignatione inte-
rim frendentibus Aegyptijs, ac Numinum fuo-rum antiquitatem tuentibus . Id patet ex varijs
locis,quos recolere juvabit apud Diodori quin-
que priores Libros ; ac forte idipfum firmare po-
terunt quae Tacitus refert Lib.4.Hiftor.dePto]e-
m.TOjqui Macedotmm primus Aegypti opes firma-
njit , ac Mexandri* recens condit* mcema , templa-
Figuris ac Differcntia . j 7municaffe. Nec enim Ifidis cultus apud Rcma-nos recentior cft quam apud Grccos, fed turcdemiim apud Graxos invaluit, ci.m Romae jum
diu viguiflet. Spartiani quidcm ;rvo hic apud
nonnullos credebatur rccentillime Romam alla-tus, quos tamen is haud audiendos clamat; mi-
hi mirum ^videtur ait auemadmodum Sacra Jfdtsper hunc (Caracallam ) Komam ^veniffe dicantur ,cum Antoninus Commodus itd ea celchraiscrit ut
Anubim portawerit , (j^ Paufa federet ( Quid fic
Paufa federe vix intelliges ex Cafaubono ad hunc
locum; Salmafius autem in notis ad Spart. Pau-
fas in Sacris Ifidis multis illuftrat , & CorpusPaufariorum ex lapide a Reinefiovexato revelat,
quemvide) Verum, & ante Commodum jam-diu Ifiaca Romx frequentia. Domitianus feren-te Suetonio h Capitolio ante Solis ortum Ifia-
co velatus ami&u , cum caeteris facrificulis lita-bat- Tito apud.Xiphilinum in Campaniamabeun-
te ad vifendam calamitatem propius ex Vefeni
incendio partam Roma? plurimaincendio confla-grafle narrantur aedificia, inter qu^ Serapidis, ac
Ifidis Fana. Othonem Sacra Ifidis fa?pe in lin-tea religiofaque vefte propalam celebrafle Au-clor eft fupra laudatus Svetonius . Poeta: Au-
gufto conevi, feculo illo Ifiaca Myfteria celcbra-
C ta
I g Dc Sijtrorumta probant , quamuis infamia l laborafle ijdcm
oftendant ; necnon M. Agrippas Aedilis decre-tum quoque cavens , ne Fana intra Urbem di-iuta intra D lapidem aedificarentur. Demuman-tei Calpurnij Pifonis , & Auli Gabinij Confo-latu, eorundum Sacrorum profcriptio per Arno-bium, ac Tertullianum aflerta, illa haud in Ur-be novitia demonftrat, fed a fatrs produftotem-
porc per manus tradita, cum jam diii in Urbemrecepta pedem ibi fixiflent. Hinc facile collige-re eft, quod cum Minutius Felix in O&avio deOfiridis , ac Ifidis fuperftitione dilTerens ait ; hfc
Aegyptia quondam , nunc } (9jr Sacra Romana funt 5vel tempus illud metitur, quo eandem pacifieeRona: ceIebrabantur,poft:quarn videlicet Impe-
ratores Augufti foedis hifce neniis nomen dedc-
re,vel horum novitatem auget ad creandamin-
vidiam
H^c Longius forte quam par fuiffet in ante-ceflum ftatuenda duxi ,qudprimum conftaret ab-furde allucinari , qui ftatuunt Rome^ Sacra Ifidis
eadem prorfus cum Sacris Magnae Deiim matrisfuifle, ut cenfuit Ouzelius ad allatum Minutij
locum. Quod operae pretium fucrat refellere;poterat enim conjefttiram infra\ mox afterendaminfirmare. Sacra ctenim magnae Dcum Matris
novi-
Figuris ac Differentia » 1 9novimus quocultuePhrygii allata eCjUe^acquo
tempore,ex Livio potiflimum , qui rationem ac-
cerfendi Numinis., c$remonias* pompam diftin&e
-narrat itaquod de his dubitari nequeat ; nec inde
icimus hujufmodi Myfterio aut iuipecta , aut ab
Urbe eliminata 5 tempus veto receptx Iiiacc Su-
perftitionis , poftmodum non femel in crimen
vocate, divinare vix poffumus . At nomen Ifidis
Roma? cult* Sacra diverfa a Sacris Cybelis fati
fupqrque evincit Ofiris ibidem cuitus ? habemus
autem id diferte ab Apulejo .afferxum ,qui fe dc-
nuo initiatum in Ofiridis Myfterijs Romrc , me-
morat, poftremis metamorphofeonpa»inis..diucr;a
igirur lfidis,ac Cybelis Sacra quamvis alias id-
^em Numen ; quinimmo Ifis ipfa Rom^ duplici
laltcm nomine culta Pelagi$ videlicet acAegyp-
tiae , quod cum Ifidem ipfam Roma Grecie pre-luiiffet, poftmodum absGrecia Romam recepiffereor , multiplicato fiiperftkionis foenore ; nam &apud Germanos Pelagi? cultum a Grecia pro-
pagatum jure fenfit Colerus in Taciti Librum
de Moribus Germanorum. Pelagiam vero Ifidem
Rome cultam oftendit vetus Lapis repertus ex-tra Portam Flaminiam tefte Giraldo Sint. n deDijs Gentium,quem invenies in Thefauro Gru-
teriano relatum. An tandcm coalucrint Cybe-C z lis,
20 De Siflrorumlis , ac Ifidis cultus res eft implicita . Pignorius
coaluiffe non femel monet , fed Carmen ex quo
id evincere conatur Tertulliano,vel Cypriano
tributum ad Senatorem Apoftatam, nec Tertul-
lianum, nec Cyprianum habuit Au3orem,quid
quid fit de ejufdem genuino intelle&u . Quae
ftatim de Juliani Apoftata? fuperftitione in fine
fequentis paragraphi dicam , ad hance rem per-
tinent.
Quod autem non Aegyptiacum , fed Roma-num credam Siftrum cujus effigiem mififti , efficitParergon illud alteri laterum laminae affixum , vi-
delicet Nux Pinea . Pinearum fiquidem ufum inIfiacis nufquam reperi obtinuifTe apud Aegy-
ptios ; quamvis in eam rem univerfa Aegypti
Myfteria in Oedipo Kircheriano referata, Pigno-
rii commentaria , ipfam Ifiacam Menfam faepius
luftraverim, confultis itidem Jamblico , Plutar-
cho, Luciano, Apulejo } c crterilque qui ad ma-
nus fuere, ex quibus lucem foenerari potuiflem.
Tu ipfe eadem, ac alia documenra recole, & fiquid feciii invenies, me errantem corrigas ve-lim, gratias ex corde repenfurus : Nec tamen in
hanc rem novitate laborantem me agere credasargumento merc ne«ativo , utajunt; nam econ-
trario apud Ifiaca Romana Pinearum ufus fatis
Fifuris ac Diffcrcntia* z \
fuperque probatur ex uno Lampridij loco , ubi
Commodi fevitiem inter ipfa myfteria exerci-tam recenfens Is, refert eum Ijiacos pineis
2 2 De SifirorumVcl igitur non coaluere, vel fi coaluere,, oblite-
rato Cybelis nomine , quod non admiferim , Illa-
corum nominc audivcrunt
.
Wxc fi vera funt ut mihi videntur tifque durameliora docear ; habeo quod mihi gratuler de
rarione reperta , ob quam Clariflimi ScriptoresMonumenta nonnulla illuflrantes inconftantia , accaligine laborent, dum eadem nunc Ifidi, nuncCybeli adfcribunt. Vide Jacobi Tomafini opus
dilucidans Cecropij Votum $ hic enim pafsimnunc Cybeli , nunc Ifidi Votum ipfum tribuit ;ac tum maxime cum de Nuce Pinea agens ; fcri-bit/ arcanum enim , & ^velutt ruaticintum in api-ce pollicis reprejentatur nuce ptnea , qua ufos futjfe
Jfiacos narrat in Qommodo Lamprtdtus ; & ftatimaddit
;pinus enim tutelam gerebat Cybele 0*c. Ale-
xander Niger Lapidem Q^Manilii Cordi illu-
ftrans dodifane
Figuris ac Dijferentia. 2}gumentatur , licet Cybelis cultus ad Aegyptios
nunquam fpe&averit; fed etiam Cybelis, &Ce-
reris myfteria , omnind Romx diverfa confundit,
& utrique Pineam adfcribit. At quod magis mj*reris recole paulo attentius Opus fane egregium
Laurentij Pignori j , quo Magnce DeQm Matris ,& Attidis initia illuftrat ex duplici vetere Tor-
nacenfi Monumento. De Attidis Sigillo non ha-
beo quod reponam , fecus de manu aerea inani
,
ac apta qux haftili infereretur . De ea fiquidem
dilTerens Pignorius mihi videtur inviti MinervS
rem agere ; nam cumfemelex ea Magn$ Deum
Matris initia explicanda fufceperit , quidqud of-
fendit certo certius ad Ifidem fpe&ans, vel Cy-
beli adiudicat, vel Cybelis oblitus ad Ifidem
trahit. Sic cum de tota manu aperte dixerit ina-
nem conflatam quo prarferretur in pompa ipfi
Deum Matri; adjungit ,
24 Siftrorutnquid icUm non poterat duplici Numini eflfe ini-
tiatus? C. Menatium Severum Matri Deum, &Ilidi Fanum refeciffe: at inde fortepompamutriuf-
que unam fuiffe conficiet ? Idem probarent deNuminibus alias diffitilfimis , ac diveifis, Lapi-
des, quorum copiam ex Gruteriano Thefauro
nancifci poterat. Inde per partes explicans Ma-nus aere^ fymbola,cum pervenit ad Siftrum co*
gitur invitus ambiguo tamen verbo Crepitaculum
hujufmodi,& Cybeli tribuere, novo quidem,&ufque in hanc diem inaudito aflerto, fiquidem
fentiat Siftrum in Deum Matris Myfterijs adhi-bitum ; verba enim ut dixi ambigua funt . Stfirum
ait ad Iftdem pertinet y necjue idei abludit d Ada-
gna Adatre . Adarcianus enim Capella lib. i.inLtt-
nari circuloftatuit Stftra Ntliaca, Eleuftniam Lam~pada , Arcum DiEiynna , ffl Tympana Cybeleia. Hi-
fce tamen tantum conficiet Pisnorius convenien-
tia inter utraquemyfteria, nunquam veroSiftrummagn? Deum Matri dicatum . Iterum de Pineaagens Pollicis faftigio aflixa, Pinearum ufum in
Romanorum Ifiacis ex allato Lampridij loco di-gnolcit , fed pra?concepta: fententia? adhnerens
cantiunculam recinit indifcretas , videlicet, futfo
horum Numinum Iftdts , ac (fybclis apud Anticjuosrationes . In Appendicula veritatis ridiculis tor-
tus
• Figuris ac Dijfcrenti* 2$tus aperte porro afferit , Itcet h*c Aiyflcria ( ut
non femel monmmus ) coaluiffent , ut fatis fuperqueindicant Qarmina Cypriani,feu Tertulltani ad Sena~
torem Apojiatam , tamen Jfts alio cultu O*fchemate
fingehatur , Ita profefto feres habuit, nec tantum
de Idoli cultu id verum fuit , fed de cultu , ac
pompisquomyfteria ipfaperagebantur.Quare mo-numentum uniuerfum non Matri Deum , fed Ifidipotius deputandum,acex Romanis Ifiacis Sacris
ad Commodi tempora referendum^putOjparatusfaniori judicio fubfcribere.
Hsc funt quae tandem de tuo exquifito vete-rum Romanorum Ifidi devotorum Monumentoin medium afferenda cenfui
, potitis ut humani-
tati tu;c quod poteram rependerem, quam quoddignaTe, digna Urbe inqua degis me fcriptu-rum fore fperarem . Ipfe foelicius univerfa rima-ri quiueris, ac fi forte pro ea qua emines animi
moderatione alterum in meditationis focietatem
vocare volueris, eximii Viri Urbis acltaliae no-
ftre decora aderunt Ciampinius, Fabrettus, Bel-
lorius, qui rem intimeperluftrent , ac hiis quae
ipfe inepte effutiui fpongiam adhibeant . Vale.
Vidit D. Antonius "Baruchi Toenitent.pro Illufirifsimo, Reuerendifs. 2XD. Iacobo Hoacompagno Archtcpifc.Hononia , ac Principe .
Imprimatur.
Vicarius Generalis S. Ojpcij Zononia.
t s ?%.' '
•
'/?-: ' •
wmm.