189
: Cjsj Ijc`gijk hd kjs Kdtrjs Jihràs Ldkkg @L`dijk Jitgi`g Crdspg Adkàihdz Crói`cj K`tdrjr` j  / Crói`cj Sgc`jk MJIJHG\DS <6:<

Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 1/188

:

Cjsj Ijc`gijk hd kjs Kdtrjs Jihràs Ldkkg

@L`dijk Jitgi`g Crdspg AdkàihdzCrói`cj K`tdrjr`j / Crói`cj Sgc`jk

MJIJHG\DS <6:<

Page 2: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 2/188

<

Page 3: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 3/188

3

Cjrkgs Jitgi`g S`kvj

@sjldk Bdriêihdz Kjadhj

@ L`dijk Ijc`gijk hd K`tdrjturjJitgi`g Crdspg Adkàihdz

Crói`cj K`tdrjr`j Crói`cj Sgc`jk

MJIJHG\DS <6:<

Crói`cjs trjis`tgr`js hd kj

v`hj cgt`h`jij(Sglrd dk jagr, dk tdrruúg, kj aþs`cj y gtrjs adiuhdic`js)

Cdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj>Tij prjx`s cukturjk sulvdrs`vj

Page 4: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 4/188

8

Euihjc`ói Cjsj Ijc`gijk hd kjs Kdtrjs Jihràs LdkkgAdrcdhds j Kuidtj – Vjrrgqu`j Jktjmrjc`j

 Jphg. :38 Cjrjcjs :6:6. UdidzudkjXdkes> (6<:<) 45<–=366/ 45<=868www.cjsjldkkg.mgl.vd

Vrds`hditd

]`kk`ja Gsuij

H`rdctgr Dndcut`vgHji`dk Agk`ij

Crói`cjs trjis`tgr`js hd  kj v`hj cgt`h`jij

© Cjrkgs Jitgi`g S`kvj

Cdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj> Tij prjx`s cukturjk sulvdrs`vj

© @sjldk Bdriêihdz Kjadhj

Cjrjcjs – Udidzudkj <6:8

@ L`dijk Jitgi`g Crdspg Adkàihdz <6:<Cjrgrj – Dstjhg Kjrj

H`sdúg hd cgkdcc`ói y pgrtjhj Êimbdkj Adihgzj

H`jmrjajc`ói

H`jigrj Vàrdz

Cgrrdcc`ói

R`adij Burtjhg Pjrzj (Crói`cjs trjis`tgr`js...)

@sjldk Bdriêihdz Kjadhj (Cdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj...)

Hdpós`tg Kdmjk> ke564<6:82663654@SLI> 0=2–026–<:8–336–5

Page 5: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 5/188

4

Crói`cjs trjis`tgr`js hd kjv`hj cgt`h`jij

(Sglrd dk jagr, dk tdrruúg, kj aþs`cj y gtrjs adiuhdic`js)

Cdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj>Tij prjx`s cukturjk sulvdrs`vj

Page 6: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 6/188

5

Cgkdcc`ói  L`dijkds

Page 7: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 7/188

=

Dscr`turjs hd kj pjtr`j di rdvgkuc`ói sgi kgs k`lrgs

prda`jhgs pgr dk S`stdaj Ijc`gijk hd L`dijkds.

Iudvgs igalrds hd kj k`tdrjturj vdidzgkjij

qud tjkkji dk cgrjzói k`ldrtjr`g hdk sdr lgk`vjr`jig.

‛Sjkvd edcuihj zgij…‑.

Iudstrg pjhrd Jihràs Ldkkg tutdkj dk trêis`tg hd kj

pjkjlrj qud ds utgpáj y dtdri`hjh, pgr cujitg kj

mdgmrjeáj qud bjl`tjags dstê pglkjhj

hd dscr`turj y sudúg buajig.

Kj Euihjc`ói Cjsj Ijc`gijk hd kjs Kdtrjs Jihràs Ldkkg cgl`nj kjs pjkjlrjs qud hdldi

tdidr cgag hdst`ijtjr`gs j kgs b`ngs hd dstd

sudúg lgk`vjr`jig y v`vg.

Vgr dsg pgidags di sus ajigs kgs k`lrgs qud igs

igalrji hdshd kg aês prgeuihg hdk sdr y dk pj`sjnd vdidzgkjig.

Page 8: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 8/188

2

Page 9: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 9/188

0

\dpþlk`cj Lgk`vjr`jij hd Udidzudkj

Cditrg Ijc`gijk hdk K`lrg

Euihjc`ói Cjsj Ijc`gijk hd kjs Kdtrjs Jihràs LdkkgEuihjc`ói \dh Ijc`gijk hd Dscr`tgrds y Dscr`tgrjs

Sgc`jk`stjs hd Udidzudkj

UD\DH@CXG

Dk nurjhg, hdspuàs hd kddr y rdv`sjr kgs ajiuscr`tgs div`jhgsj kj l`dijk pjrj gptjr jk prda`g hd Crói`cj K`tdrjr`j y Crói`cjSgc`jk, hdc`h`ó gtgrmjr dk prda`g j hgs ajiuscr`tgs, dk pr`ad-rg t`tukjhg, Crói`cjs trjis`tgr`js hd kj v`hj cgt`h`jij, div`jhgljng dk sduhói`ag hd @m`tur (Cjrkgs Jitgi`g S`kvj) y Cdc`k`g ^u-

l`kkjmj Vdrdrj, uij prjx`s cukturjk sulvdrs`vj, prdsditjhg ljngdk sduhói`ag hd A`rjihj (@sjldk Bdriêihdz Kjadhj).

Kgs tdxtgs mjkjrhgijhgs di kj @ L`dijk Ijc`gijk hd K`tdrj-

turj Jitgi`g Crdspg Adkàihdz, cuapk`drgi cgi kgs rdqu`s`tgsdx`m`hgs pgr kjs ljsds, j sjldr, pgr ijrrjr kj v`hj d b`stgr`j hduij rdm`ói hd aghg dxbjust`vg y jadig (Jrjmuj) y dk sdmui-hg pgr kj dxcdkdic`j jijkát`cj y rddx`vj hd uij jktj emurj hd

kjs kdtrjs y hd kjs `hdjs hdk buaji`sag sgc`jk.Dk nurjhg cjk`ecjhgr `itdmrjhg pgr \jaói Zudrjkds, Ku`s

 Jkldrtg Crdspg y Ku`s Cgrtàs, sulrjyjrgi qud pgr sdr uiprda`g þi`cg, kj rdcgapdisj di adtêk`cg dst`ajhj di h`dz

a`k lgkávjrds (Ls. :6 666), sdrê h`v`h`hj ditrd hgs. Kjs glrjsprda`jhjs sdrêi pulk`cjhjs pgr kjs ist`tuc`gids grmji`zjhgrjshd kj @ L`dijk Ijc`gijk hd K`tdrjturj Jitgi`g Crdspg Adkàihdz.

\jaói Zudrjkds

Ku`s Jkldrtg CrdspgKu`s Cgrtàs

Page 10: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 10/188

:6

Page 11: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 11/188

::

Crói`cjs trjis`tgr`js hd kj v`hj cgt`h`jij(Sglrd dk jagr, dk tdrruúg, kj aþs`cj y gtrjs adiuhdic`js)

@ L`dijk Ijc`gijk hd K`tdrjturjJitgi`g Crdspg Adkàihdz

Crói`cj K`tdrjr`j MJIJHG\ <6:<

Cjrkgs Jitgi`g S`kvj

Page 12: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 12/188

:<

Page 13: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 13/188

:3

 Ds rjrg qud yg pudhj sjldr kg qud pjsó di Tr hd kgs cjkhdgs, bjcd

 yj tjitgs s`mkgs, y ig kg qud pjsjrê di dstj cjsj hditrg hd uigs

a`iutgs, h`mjags, uij kkjajhj hd tdkàegig

Ngrmd Ku`s Lgrmds

 B`stgr`j hd Kj dtdri`hjh 

 Dk ljrcg hdk jagr 

Sd bj dstrdkkjhg

Cgitrj kj v`hj cgt`h`jij

P dstjags j ajig

Xþ y yg

 Ditgicds ·pjrj quà

 \dprgcbjrigs autujaditd

 Vgr hgkgrds, hjúgs y mgkpds rdc`l`hgs7

Ukjh`a`r Aj`jogvso`

Page 14: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 14/188

:8

Page 15: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 15/188

:4

J a`s trds mrjihds jagrds> Njcqudk`id y a`s hgs b`ngs>

]gkemjim Ndsþs y Nuji Jihràs

Page 16: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 16/188

:5

Crói`cjs trjis`tgr`js hd kj 

v`hj cgt`h`jij(Sglrd dk jagr, dk tdrruúg, kj aþs`cj y gtrjs adiuhdic`js)

Page 17: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 17/188

:=

J aghg hd prdsditjc`ói

Jitd dk dedctg hdagkdhgr hdk t`dapg, tghj jcc`ói buajijdstê cgihdijhj j kg prgv`s`gijk, j kg deáadrg, j kg c`rcuistjic`jk yjk `idxgrjlkd gkv`hg. Dstjs crói`cjs qud ig t`didi kj prdtdis`ói hd kj`iagrtjk`hjh, di cjal`g sá jpudstji j kj rdjct`vjc`ói hd kj adagr`jcgkdct`vj d ih`v`hujk.

Bd jkká su pjrjhgnj dsdic`jk> trêis`tg vdkgz y rdtg jitd kj jcc`ói

cgrrgs`vj hdk t`dapg. Kj dtdri`hjh di su digrad h`adis`ói dscjpj j kjerjm`k`hjh hd kgs sdrds buajigs j qu`dids ig kds dstê pdra`t`hj kj pjkjlrj‛s`daprd‑, ui jhvdrl`g hd t`dapg qud sd jkzj cgag ui `apgs`lkd, cgaguij adtj `ijkcjizjlkd. Ljng dk pdsg hd dsj vjstdhjh qud cgk`ihj cgikj adtjeás`cj dstêi dscr`tjs dsjs crói`cjs qud pdrs`mudi kj `kus`ói hdjhbdr`rsd j ui pk`dmg hdk t`dapg i`tg y buajig, j dsd t`dapg di dkcujk dk hdsdg ds kj jsp`rjc`ói aês cdrtdrj. Hdsdg hd jajr y hd v`v`r pjrjcgitjrkg. Hd dsg sd trjtj. Xrjzjr uijs káidjs qud igs pdra`tji rdcupdrjr

 pjrtd hd dsd t`dapg, dscurr h`zg d `ii`tg cgag kj jrdij.Ditrd kg a`scdkêidg y kg jidchót`cg sd bj cgicdl`hg dstd k`lrg, uij

s`kvj hdsgrhdijhj pdrg cgbdrditd cgi dk hdc`r qud trjisp`rj pjs`ói,

Page 18: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 18/188

:2

v`vdic`js y aucbg jedctg pgr kgs ja`mgs, pudlkgs, cja`igs y vdrdhjstrjis`tjhjs jk r`tag hd uij aþs`cj qud uyd pjrj jct`vjr kgs rdsgrtds

hd kj adagr`j.Di dstd ditrjajhg hd b`stgr`js hd kj v`hj cgrr`ditd, murji

cjrtjs, h`scgs, k`lrgs, rdv`stjs, jpuitds hd uij v`dnj jmdihj, cgrrdgsdkdctrói`cgs, cbjtdgs, rdcgrtds hd pdr`óh`cgs y tghgs kgs `isuags qudad s`rv`drgi pjrj njr kjs `hdjs qud jbgrj cgapjrtg cgi qu`dids sdjcdrcji j dstjs pêm`ijs.

Page 19: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 19/188

:0

Zudrdic`js hdk tdrruúg

\dcudrhgs hd Ajmhjkdig @Dk tág Erjicàs y dk c`id Sji Ngsà

J kj eja`k`j Erjicàs Hájz, dspdc`jkaditd j kjs ja`mjsJkajkuz, Di`tb, R`gajrj y Ldkoys

Kgs rdcudrhgs sudkdi vdi`r j vdcds hd sdmuihj ajig, s`i qud dstgkds rdstd vjk`hdz. Hdshd dstj pdrspdct`vj bd trjtjhg hd burmjr di dkcgrjzói hd ui pudlkg hd Jrjmuj qud dic`drrj di sá a`sag ui cjuhjkhd rdcudrhgs qud cgi dk hdvdi`r hd kgs júgs bji cgiegrajhg ui trjagsustjic`jk hd kj b`stgr`j kgcjk. Sgi jiàchgtjs h`spdrsjs y mujrhjhjs didk cgerd hd kgs jedctgs eja`k`jrds. Jsá ad kkdmjrgi dsgs rdcudrhgs qud

bgy h`serutg cgag aágs. Juiqud ig v`vá di Ajmhjkdig, pdrc`lg qudjkká sd erjmuó uij b`stgr`j `apgrtjitd. S` rdv`sjags kjs pêm`ijs hd kgsk`lrgs y egkkdtgs qud bjlkji hd Ajmhjkdig, di :2:8, eud dscdijr`g hd kj

 pdrsdcuc`ói qud kd b`c`drj Lgkávjr j Lgvds. Di dstj a`saj kgcjk hjh dkmdidrjk Vêdz rdc`l`ó ui h`spjrg qud pgr pgcg kd qu`tj kj v`hj. Jk ijkdk Cditjurg hd kgs Kkjigs pdrhgij j su jtjcjitd jkdmjihg qud dsg drjimjnds hd kj mudrrj.

Vdrg aês jkkê hdk rdcuditg b`stór`cg hd ui pudlkg kjlgr`gsg,Ajmhjkdig, cujk jvd Eài`x bj tdi`hg dk cgrjnd hd rdijcdr hd sus prgp`jscdi`zjs kudmg hd jergitjr mudrrjs, pdstds y gtrjs cjkja`hjhds. J tghg kgkjrmg hd su b`stgr`j, Ajmhjkdig bj cgitjhg cgi kj pjrt`c`pjc`ói ditus`jstj

Page 20: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 20/188

<6

hd bgalrds y aundrds h`iêa`cgs. J dstj dst`rpd hd sdrds daprdihdhgrds pdrtdidc ó hgi Ajrcgs Erjicàs Hájz, bgalrd `iqu dtg y aukt`ejcàt`cg,

cuyg rdcudrhg dstê jsgc`jhg jk ditrdtdi`a`ditg y pkjcdr qud prgpgrc`giódk c`id Sji Ngsà qud àk euihjrj j pr`ic`p`gs hd kgs 56. B`ng hd Ngsà Erjicàsy Jkldrt`ij Hájz, supg jlr`rsd pjsg di kj v`hj mrjc`js j su `i`c`jt`vj ygkejtg pjrj cjptjr jk vudkg kjs gpgrtui`hjhds hd idmgc`gs.

Sus sglr`ijs (Jkajkuz y Ajráj Di`tb Hájz) kg rdcudrhji cgag uibgalrd dstr`ctg, jkmg sdvdrg, agrjk`stj y bjstj cgisdrvjhgr, pdrg cjr`úgsgcgi kgs i`úgs. Kjs aucbjcbjs iuicj pghrêi gkv`hjr uij vdz qud s`i pg-hdrkg dv`tjr, sd kkdmjrgi j prgydctjr uijs dscdijs sul`hjs hd cgkgr, j kg qudàk rdjcc`gió hd ajidrj ui tjitg cgrtjitd. Jk vdr qud ig pgháj hdvgkvdr kjdscdij di cudst`ói, sd h`spusg j h`strjdr j kjs i`újs cgi ui bdkjhg.

Cgrráji kgs júgs 56 cujihg dk c`id Sji Ngsà sd cgiv`rt`ó di uij`ist`tuc`ói y dk ejrg hd `hdit`hjh hd uij pglkjc`ói qud sd rdcgigcáj dikjs pdkácukjs hd kgs bdrajigs Jmu`kjr y kgs pjsghglkds hd kj L`kkg‐s.A` `ajm`ijc`ói sd jcgpkj cgi mrji ejc`k`hjh pjrj vdr cgi i`t`hdz dsgscujhrgs hd ui pudlkg jsgalrjhg jitd kj ajm`j hdk c`id.

Jitds hd kkdmjr j Ajmhjkdig y cgivdrt`rsd di dk daprdsjr`g qud kjmditd cgigc`ó, dk tág Erjicàs cukt`vó ijrjinjs y eud ejlr`cjitd hd dscgljshd a`kkg. Juiqud sd cr`ó di Cjmuj, ds di Ajmhjkdig hgihd kgmrjcgisgk`hjrsd cgag daprdsjr`g. Di Cjmuj kkdmó j rdmditjr ui jkajcài di

 pkdig cditrg hd kj c`uhjh.Cujihg Ajrcgs Erjicàs kkdmj j Ajmhjkdig, jpdijs uijs hdcdijs

hd cjsjs cgiegrajlji dk cjscg cditrjk hdk pudlkg. Di su rdcgrr`hg hd prgagc ói sd dicjrmjlj hd pdr egidjr kjs pdkácukjs hdk i hd sdajij. ‛I`

sd cgaprj i` sd vdihd, dk cjr`úg vdrhjhdrg…‑, sd hdnjlj dscucbjr cgagsdúudkg pjrj jtrjdr dk itdràs hd kj ajygráj hd ui pudlkg qud ig tdiáj aêsh`vdrs`ói qud hdnjrsd cjut`vjr pgr kjs cjih`kdnjs hdk c`idajscgpd. Kj vgzhd Adag Agrjkds sd qudhjlj gtjihg di kjs cjkkds hdk pudlkg pjrj hdnjruij dstdkj hd `kus`ói j tghg kg kjrmg hd su rdcgrr`hg.

‛Ig sd p`drhj dstd hga`img j… Sjitg, dk Diajscjrjhg hd Vkjtj, qu`disd dierditjrê j kgs Dijigs hd Cbjpuktdpdc‑. Dk cjrrg sd pdrháj di kj cjkkd y

qudhjlj kj dagc`ói, kj `itr`mj y dk hdsdg hd qudrdr hdsc`erjr dk di`maj hdajidrj `iadh`jtj. Dsj drj kj ajm`j hdk c`id. ·Cuêk drj dk dicjitg hd dstdc`id pudlkdr`ig7 ·Zuà b`stgr`js sd ditrdadzckji jitd dstd r`tujk hd ajsjs7

Page 21: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 21/188

<:

\dcudrhgs hd Ajmhjkdig @@Dstd c`id ig sd jkqu`kj aêsCujihg kkdmjlj dk hga`img, kj bgrj hd kj ajt`ià drj kj þi`cj cgsj`apgrtjitd di Ajmhjkdig. Dk c`id drj kj c`tj `idkuh`lkd pjrj kj cujkbjláj qud prdpjrjrsd cgi uigs rdjk`tgs y jsá cjicdkjr kj ditrjhj ycgaprjr jkmg hd cbucbdrájs.

Kudmg hd supdrjr kj kjrmj dspdrj, kj sjkj jlráj sus pudrtjs. Jhditrg,kjs sgalrjs dstjlkdcáji su pjctg cgi dk a`stdr`g. Jk jpjmjrsd kjs kucdsy jitd kjs pr`adrjs `aêmdids rdkjapjmudjitds, kj rdcb`j ig sd bjcáj

dspdrjr. Vgcg j pgcg sd rdstjlkdcáj dk s`kdic`g y kj pdkácukj tgajlj sucursg pjrj dndrcdr su a`s`ói bdcb`cdrj.Cjhj i hd sdajij, cgi jkmuijs qud gtrjs vjr`jitds, kj dscdij sd

rdpdtáj di dk c`id Sji Ngsà hgihd pgr tji sgkg ui lgkávjr sd pgháj h`serutjrhd kjs igvdhjhds hdk c`id adx`cjig y sus dstrdkkjs aês rdprdsditjt`vjs.Cgag tghg c`id hd pudlkg, dk pþlk`cg drj vjr`gp`itg pdrg sdic`kkg yglk`mjhg j cgapjrt`r di ui a`sag dspjc`g dsd t`dapg `rrdjk hdk c`idhgihd kjs bgrjs sd a`hdi pgr kj jcc`ói, kgs ldsgs, kgs h`spjrgs, kjs pdkdjs

y kj `itdis`hjh hd kj `itr`mj qud igs ajit`did hdsp`drtgs bjstj dk ijk.Di uij jtaósedrj hd dst`ajlkd tgkdrjic`j, kgs igv`gs jprgvdcbjlji

kj gscur`hjh pjrj hjrsd kgs ldsgs jpurjhgs cgi dk cgrjzói jcdkdrjhg y kjdagc`ói qud hdpjrj kj pkjcditdrj trjsmrds`ói. Di dsj dhjh hd kj igcdic`j

 pudlkdr`ij, kgs aucbjcbgs aês jv spjhgs jprgvdcbjlji pjrj cjzjr dk p`cói hd kjs aucbjcbjs. Jk jpjmjrsd kjs kucds vgkjlji kgs dscup tjngs pgr dk j`rd pjrj hdspdrtjr kj rj hd jkmþi iegrtuijhg.

Hd kjs aucbjs jiàchgtjs v`v`hjs di dstd c`id hdstjcj uij rdedr`hj jui cdrtjadi hd ldkkdzj. Sdmþi hjtgs jpgrtjhgs pgr kjs bdrajijs Hájz,j pr`ic`p`gs hd kgs =6 dstd c`id eud prdstjhg pjrj kj dkdcc`ói hd kj \d`ijhdk Cjrijvjk. Xjk cgag eud rdedr`hg pgr Idkky Vdrrugkg, dstd jctg, qudejvgrdc`ó j Dkdij Ljrr`gs y cgadizó cgi ui jal`ditd hd trjiqu`k`hjh,tdra`ió di uij sjapjlkdrj hdl`hg jk hdscgitditg pgpukjr jitd dk ejkkgda`t`hg pgr dk nurjhg. Kj dscdij hd tr`eukcj y jl`drtj jijrquáj ig pghájsdr aês rdvdkjhgrj? tgajtjzgs, s`kkjs pkdmjlkds pgr kgs j`rds y aês hd

ui cjcbdtd agrjhg eud dk `ivditjr`g hd hdstrgzgs. Aês hd uij pdrsgijqud v`v`ó dstd dp`sgh`g hdk c`id Ajmhjkdig jraj qud Ldkoys Gk`vgdrj kj ejvgr`tj hdk vdc`ihjr`g.

Page 22: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 22/188

<<

Eud tjitj kj `ih`mijc`ói y dk hdscgic`drtg pgr dsd hdspdkgtd qudhdnó kj rdydrtj, qud dk sdúgr Ajrcgs Erjicàs kkdmó j hdc`r cgi vgz ckjrj

y cgiv`icditd> ‛Dstd c`id ig sd prdstj‑. Hdshd su euihjc`ói di :04:,dk c`id ig bjláj tdi`hg ajygrds prglkdajs qud dstd `ic`hditd qud bgysd cgieuihd cgi kj a`tgkgmáj hd kg cgt`h`jig y pgpukjr.

Sgi auy pgcgs qu`dids jk pjsjr pgr kj cjkkd Jihràs Dkgy Lkjicg, jkerditd hd kj pkjzj Lgkávjr, jhvdrt`rêi qud jkká euic`gió ui c`id qud euddk jkaj hd ui pudlkg, dk cditrg hd kj jkdmráj y dk puitg hdshd dk cujk sdjk`aditjlj kj dspdrjizj hd aucbgs qud sgújlji sdr cgag Vdhrg @iejitdg daukjr jkmuijs hd sus bjzjújs. Jkká, jk sgi hd kj aþs`cj hd kj L`kkg‐sCjrjcjs Lgys, Nuji U`cditd Xgrrdjklj y Ajmhjkdij Sêicbdz, sd tdn`drgikjs kus`gids hd aucbgs qud sd eudrgi y gtrgs qud jk qudhjrsd ig pudhdidv`tjr kj dvgcjc`ói hd ui pjsjhg cgag sd a`rj uij pdkácukj di lkjicg yidmrg, cgag tjitjs hd kjs c`itjs hd kj Vdk`adx qud sd prgydctjrgi sglrdkjs pjrdhds qud bgy s`rvdi hd dstructurj j ui supdradrcjhg.

Xghjváj pjrdcdi rdtualjr kgs dcgs hd kjs vgcds qud kkjajlji jditrjr j kj euic`ói hga`i`cjk. Jk pr`adr y sdmuihg rdp`qud cgadizjlj

kj `iqu`dtuh, sd `icrdaditjlj kj jis`dhjh. J ui kjhg dstjlj ul`cjhg kgqud aucbgs kkjajlji kj mjkkdrj, dspjc`g hdk pgpukjcbg. J ui cgstjhg,cujihg dk c`id dstjlj di su pkdig jpgmdg, euic`gijlj ui rdstjurjitd,hgihd cb`qu`kkgs y jhuktgs pgháji h`serutjr hd ui sjlrgsg bdkjhg g uisucukditg pkjtg hd cga`hj.

Ds `idv`tjlkd jsgc`jr dsgs rdcudrhgs eja`k`jrds j kjs pdkácukjs hdU`rutj y Cjpuk`ij, Sjihrg, \dsgrtd, X`i Xêi y su cjrijk Ajrcdkg y gtrjsqud cuapk`drgi dk r`tujk hd jct`vjr kj `ajm`ijc`ói, gkv`hjr kgs r`mgrds

hd kj rut`ij y sglrd tghg agstrjr dk pghdr hd cgivgcjr j ui cgkdct`vg dieuic`ói hd su hdrdcbg j sgújr j pjrt`r hdk dalrung hdk c`id.

\dcudrhgs hd Ajmhjkdig @@@Da`k`jij ditrd ja`mgs y sjlgrdsCujihg Ajrcg Erjicàs aur`ó di :0=8, yj Ajmhjkdig drj uij dstjapj

 pdmjhj jk rdcudrhg hd aucbgs qu`dids v`drgi kjimu`hdcdr jkmuijs hdkjs trjh`c`gids qud kd hjlji su pdrk hd pudlkg. J pjrt`r hd dsd ditgicdssd hjlj pjsg j ui prgcdsg hd aghdri`zjc`ói aucbg aês `itdisg y

Page 23: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 23/188

<3

hdtdra`ijitd qud kgs dxpdr`aditjhgs jitdr`graditd. Ti pgcg jtrêsqudhjlj dk pudlkg hd kjs cjkkds hd t`drrj, kjs cjsjs hgihd tghjváj sd

cgc`ijlj cgi qudrgsài y kgs pgcgs tdkdv`sgrds di lkjicg y idmrg. Jkbjcdr ui `ivditjr`g hd dsjs cgsjs qud t`didi dk sjlgr `icgieuih`lkd hdkj igstjkm`j, vdags qud jitd igsgtrgs sd dxt`dihd ui t`dapg rdagtg.Kj sjk hd uvj V`cgt, kgs h`scgs hd v`i`kg, kgs  p`co–up, sgi jkmuigshd kgs rdcudrhgs qud `idv`tjlkdaditd jsgc`jags j dsd pjás qud eudhdnjihg j ui kjhg su `imdiu`hjh cujihg jþi sd dikgqudcáj cgi kjscgitgrs`gids hd Sjihrg, dsd a`sag jrt`stj qud v`ags nuitg j SusjijN`aàidz cjitjihg Zu`drg kkdijrad hd t`. Jk rdcgrhjr dsgs hájs cujihgigs dagc`gijlji kjs jvditurjs hd  Kjss`d,  Dk kkjidrg sgk tjr`g  y  Dk

`ivdst`mjhgr sulajr`ig, vdags pjrj iudstrg jsgalrg dk sjktg qud bjhjhg Ajmhjkdig di dk t`dapg. Hd kgs audlkds hd didj jk dst`kg cguitry, bj trjiscurr`hg ui pdrághg hd ajhurjc`ói y crdc`a`ditg pjrj uicgimkgadrjhg qud cgiegraj bgy dk pr`adr pudlkg jrtdsjijk hdk pjás.

Hd kj ajig hd Jkajkuz y Di`tb Hájz rdjk`cà a` pdr`pkg hddxpkgrjc`ói, yj ig cgag ui s`apkd tur`stj qud jcuhd pjrj pjkpjr kjs

igvdhjhds hdk cgisuag, s`ig pjrj hdtdidrad di dsjs dstjapjs hgihddk t`dapg ig kgmró apgidr hdk tghg su ajrcj hd gkv`hg. Dsd Ajmhjkdigrdv`s`tjhg d `ivditjr`jhg ig sgkg igs gerdc`ó kj pgs`l`k`hjh hdjsgajrigs j kgs rdcudrhgs eja`k`jrds hd kj eja`k`j Hájz, s`ig pdra`t`ódk rddicuditrg cgi gtrjs pdrsgijs tjal`ài hd jedctgs prgeuihgs. Xjkds dk cjsg hd Da`k`j \ghrámudz, adngr cgigc`hj cgag Ajr`dklj, jqu`di kkdmjags mrjc`js j dsgs idxgs qud vj njihg kj cgiv`vdic`jsgk`hjr`j hd ui pudlkg hgihd tghg dk auihg sd cgigcd. Kudmg hd

rdcgrrdr jkmuijs cjkkds y hdtdidrigs di kj Lghdmj Lgt`quái rdmditjhj pgr @igcdic`g Erjicg, igs h`r`m`ags jk idmgc`g hd Ajr`dklj, hgihddi aês hd uij gpgrtui`hjh bdags h`serutjhg hdk jutàit`cg sjlgr hd kjcga`hj cr`gkkj y cjsdrj. Dk bdrv`hg hd rds, kj cjcbjpj hd ajáz cgi surdspdct`vg qudsg hd ajig hd Ldkài, dk p`cjitd jprgp`jhg pjrj ditgijrdk pjkjhjr y kj cgisjl`hj cdrvdc`tj, egraji pjrtd hdk adiþ glk`mjtgr`ghd kj kgicbdráj Kj Kkjidrj.

J Da`k`jij (cgag sudkg kkjajrkj cgi cjr`úg) kj cgigcá j pr`ic`p`ghd kgs 26 di dk Ausdg hd Jrtd hd Ajrjcjy, cujihg drj h`r`m`hg pgrJqu`kds Grt`z. Jkká cuapkáj euic`gids hd sdcrdtjr`j hd ajidrj auyh`k`mditd y jpdmjhj j ui gc`g jk cujk kj crdájags jtjhj pgr s`daprd.

Page 24: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 24/188

<8

Cgi aucbj aást`cj y prgeds`gijk`sag sd ajituvg cujihg dstj`ist`tuc`ói drj h`r`m`hj pgr kj sdúgrj Phdk`sj \`icói Mgizêkdz. J pdsjr

hd su cjr`úg pgr dk Ausdg hd Jrtd Cgitdapgrêidg hd Ajrjcjy Ajr`gJlrdu, sd v`ig hdi`t`vjaditd pjrj Ajmhjkdig, tdrruúg jk cujk bjlájtdi`hg qud hdnjr pgr kjrmgs júgs di luscj hd adngrjs dcgióa`cjs.

Pj dstjlkdc`hj iudvj y hdi`t`vjaditd di Ajmhjkdig, Da`k`j bjcukt`vjhg uij iuadrgsj ck`ditdkj j kj vdz qud sd hdh`cj j kj cr`jizjhdk pdqudúg Nuji Ngsà. Di su bua`khd pjtr`agi`g eja`k`jr murj

 \updrtg Kumg, ui rþst`cg qud sd dicjrmj hd kkdvjrkj pjrj tghgs kjhgscgi dk jmrdmjhg hd jpgrtjrkd kj sjt`sejcc`ói qud ijcd hdk jedctg y kjdcjc`j hd ui vdbácukg rdih`hgr. Vjrj Da`k`j, yj Ajmhjkdig ig ds uis`apkd hgra`tgr`g s`ig dk kumjr hgihd cjhj háj cgistruyd su v`hj cgikjlgr`gs`hjh, prghuct`v`hjh y sglrd tghg, cdrcj hd kgs suygs.

Kkdmó h`c`dalrd cgi su cjrmj hd mjstgs y dstrdigs. Ti dvditgjiujk cgag ds kj Ijv`hjh pudhd sdr ui ajmiácg prdtdxtg pjrjrdcgrrdr y h`serutjr hd dstd pudlkg, ckjvd di kj rutj turást`cj y jrtdsjijkhd kgs aui`c`p`gs ^jagrj y K`ldrtjhgr. Jkká igs dspdrj ui auihg hd

sdisjc`gids pdqudújs pdrg s`mi`cjt`vjs. Kj ajm`j sgkg hdspdrtjrês` kkdmjags cgi dk cgrjzói jl`drtg y ui pgcg hd bua`khjh. Sgkg jsákgmrjrdags pdidtrjr di dsd ui`vdrsg cêk`hg y eja`k`jr.

Kj c`uhjh pgs`lkd @Sgy uij p`dhrj jtjhj j AjrjcjyXghj pdrsgij, vjkmj hdc`r tghg c`uhjhjig, v`jnj cgi uij c`uhjh j cudstjs.P di dsd dqu`pjnd hd `kus`gids mujrhjags pdhjc`tgs hd kgs cja`igstrjn`ijhgs, kgs agsj`cgs hd rdcudrhgs y kgs prgydctgs hd c`uhjhdssgújhjs, hd c`uhjhds `iv`s`lkds.

Cgi dsd agrrjk hd kj utgpáj kkdmuà j Ajrjcjy. Vjrj dsd ditgicds igbjláj cjicdkjhg jkmuijs hduhjs hd jagrds j puitg hd ajrcb`tjrsd ghdnjhgs j a`tjh hd cja`ig. Jþi rdtualjlji di a`s gáhgs kjs cjic`gids

hd M`ji Erjicg Vjmk`jrg qud ad trjispgrtjlji j kjs cjkkds hd Mujrdijshgihd qudhjrgi hgra`tjihg jkmuijs kus`gids.J pjrt`r hd kjs cggrhdijhjs qud sd h`str`luydi hdshd kj pkjzj M`rjrhgt

bjstj dk rdstg hd kj c`uhjh, eu` ul`cjihg idxgs, dstjlkdc`dihg qudrdic`js

Page 25: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 25/188

<4

`iàh`tjs y bjc`dihg iudvjs ja`stjhds qud surmáji di dsjs pr`adrjsigcbds hd lgbda`j ajrjcjydrj. Hd dsj pr`adrj àpgcj rdcudrhg jkmuigs

igalrds qud sd ul`cjlji di dk Cgapkdng Cukturjk Sjitgs A`cbdkdij.K`mjhgs j dsj pjs`ói pgr bjcdr hd kj v`hj ui jctg hd cgaui`ói cgi kj

 pgdsáj, kj ja`stjh y dk jagr, jpjrdcdi di dk pgrtjk hd kgs rdcudrhgs ja`mgscgag Cjrkgs Mr`ajkhg, Mustjvg hdk Ujkkd, Sjit`jmg \gnjs, Gscjr \dyds,ui pgcg hdspuàs \ulài Sdrrjig qud rdc`ài kkdmjlj hd uij T\SS cjs`agr`luihj cgi pr`a`c`js qud tdiáji sdkkg mkjsigst y sudúg pdrdstrg`sog?y sglrd tghg Ajrunj Ekgrds, jitr`gij hd tghj dsj rdedrdic`j `idkuh`lkdqud sd kkjaó B`mujrjyj–Cjpjijpjrg.

Di igcbds hd cjeà cgicdrt  y jk cjkgr hd dxpdr`dic`js cgapjrt`hjs, di kjAdzqu`tj Sur hd kj Ajdstrjizj, igs h`ags j rd`ivditjr kj igstjkm`j y hjrkdcjucd j kj igcbd qud sd dxtdiháj cgi gkgr hd igvdhjh jitd a`s gngs qudsd eudrgi jcgstualrjihg j dstd gtrg pj`sjnd qud pgcg j pgcg sd b`zg aág.

Vgr hdk`hjh jk pj`sjnd hd Ajrjcjy qud supg jhbdr`rsd j a` p`dk y jkcgrjzói qud iuicj dimjúj, ad eu` cgitjm`jihg cgi dk dspár`tu hd dsjs cjkkdsqud trjn`ià, suerá, y jþi sudúg y júgrg cujihg ad jusditg hd sus káa`tds.

J dstd pj`sjnd tjtujhg di kjs aêrmdids hd a` jrrj`mg, ad eu` ditrdmjihgcjs` s`i qudrdr, cgi kj pjrs`agi`j hd uij aundr s`daprd kdnjij, s`daprd

 prdsditd. Dk t dapg ajrcó su budkkj y dsjs cjkkds hd Ajrjcjy sd jhditrjrgidi aá cgag ui sdkkg hd `hdit`hjh jk cujk ig qu`drg rdiuic`jr.

Cgag pjrtd hd uij dagc`ói qud ad c`rcuihj y jcgitdcd, Ajrjcjy sdvgkv`ó adagr`j, jibdkg y cujhrg eja`k`jr. Cgag uij p`dhrj jhbdr`hj jsus aurgs s`mg sgújihg cgi kj adtrópgk`s j kj cujk tghgs jsp`rjags. Di kjhudradvdkj hd ui cgkdct`vg, jkmg sd qudlró pjrj `itdrruap`r su jsp`rjc`ói

j c`uhjh urljij y jsá dv`tjr qud dk cjgs sd jpghdrjrj hd sus dspjc`gs.Dk t`dapg `apusg su vgkuitjh y kj `ihgkdic`j mjió tdrrdig. Ajrjcjy

bj auhjhg vjr`js vdcds hd p`dk. Iudvjs dh`cjc`gids bji `itrghuc`hgvjr`jc`gids di ui pj`sjnd qud ig kgmrj cgisgk`hjrsd di dk ajm`ijr`g hd sumditd. Ajrjcjy dxpdr`aditj dk cjal`g pjrj trjstgcjr iudstrgs rdcudrhgsy glk`mjrigs j rddscr`l`r uij b`stgr`j qud qu`zês tdihrê pgcg qud vdr cgisus bjl`tjitds, s`daprd jis`gsgs hd njr jrrj`mgs y cgisgk`hjr qudrdic`js.

Hdspuàs hd sgpgrtjr ijuerjm`gs, hdrrgtjs y qudlrjitgs, kkdmg j kjcgickus`ói hd qud j kjs c`uhjhds, `mujk qud j kjs aundrds, sd kds jajcgi sus v`rtuhds y hdedctgs. Dk t`dapg edraditó di aá dk vjkgr hd kjcgistjic`j, puk`ó dk h`jajitd hd kj hdk`hjh. Jag j Ajrjcjy j pdsjr

Page 26: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 26/188

<5

hdk cgapgrtja`ditg `ic`v`k hd jkmuigs vdc`igs, dk trêejmg y kj jijrquáj lubgidr`k. H`mg nuitg j Dumdi`g Agitdng> ‛Sgy uij p`dhrj jtjhj j dstj

c`uhjh, ui kjmjrtg di sus mr`dtjs, uij rjyj di su dspjkhj yj tdiud‑.

Kj c`uhjh pgs`lkd @@Ditrd kj C`uhjh Sá y kj C`uhjh IgSgi vjr`js kjs rjzgids qud igs kkdvji j qudrdr j uij c`uhjh, j sdkkjr ui

 pjctg sdcrdtg qud ajitdidags tghj kj v`hj cgag dsj qudrdic j qud igsjtj j kgs b`ngs, j kgs jagrds, j kgs ja`mgs. Hd `mujk aghg, j kj pjr hd dsdsdit`a`ditg jedctugsg sd vj edraditjihg di kg auy prgeuihg hd iudstrgsdr uij dspdc`d hd gh`g, rdcbjzg g rjl`j. Ds ui sdit`a`ditg sultdrrêidgqud igs vj sgcjvjihg pjrj bjcdrsd dxtdis`vg j c`drtjs pdrsgijs quddicjriji kj c`uhjh jit`–urljij.

Cujihg kkdmuà j Ajrjcjy, jk pr`ic`p`g hd kgs 26, bjláj di a` êi`agui grmukkg qud ad bjcáj crddr qud Ajrjcjy drj kj c`uhjh aês ldkkj hd

Udidzudkj. Cgitjlj j su ejvgr cgi ldkkjs dh`cjc`gids (aucbjs hd dkkjs pjtr`agi`g jrqu tdctói`cg ijc gijk), cgi iuadrgsjs dxtdis gids hd êrdjsvdrhds, dk cjrêctdr jejlkd y sdic`kkg hd ajrjcjydrgs y ajrjcjydrjs? kjh`str`luc`ói hd jkmuigs dspjc`gs urljiást`cgs, cgadrc`jkds d `ihustr`jkds,jhdaês hd uij jct`tuh hd pdrajiditd hdedisj hd sus bjl`tjitds pgrrdspdtjr y bjcdr rdspdtjr dk adh`g jal`ditd.

Jk trjiscurr`r kgs júgs bd trjtjhg hd bjcdr ui ivditjr`g qud t`did aucbgqud vdr cgi a`s jedctgs y rdcbjzgs. Cgi dk t`dapg ad bd jcgstualrjhg j

h`scurr`r a` v`hj di uij rutj s`t`jhj pgr grds y p`dhrjs, di dsd trjis`tjr bdjprdih`hg j agvdrad ditrd kj c`uhjh hd kgs hdsjc`drtgs y kj c`uhjh hd kjssjt`sejcc`gids, ditrd kj c`uhjh hd kgs hdsajids y kj c`uhjh hd kgs kgmrgs? bdjprdih`hg j ijvdmjr ditrd kj C`uhjh Sá y kj C`uhjh Ig.

Di dstd ivditjr`g qud bd vdi`hg rdjk`zjihg j kg kjrmg hd a` cgiv`vdic`jajrjcjydrj, jprdihá j agvdrad di adh`g hdk cjgs, kj jijrquáj y dk trêejmg`ickdaditd qud td rglj kjs adngrds bgrjs pjrj prghuc`r, jajr g `ivditjr.Dsjs bgrjs `iþt`kds qud trjiscurrdi di uij cgkj di kj jvdi`hj CjsjigvjMghgy, kj @itdrcgauijk, kj Lgkávjr, Cgist`tuc`ói g kjs jsdh`jhjs cjkkdsA`rjihj y Sjitgs A`cbdkdij, ad bji sdrv`hg pjrj adh`tjr y rdpdisjr kjc`uhjh qud adrdcdags, kj c`uhjh qud ig tdra`ij hd crdcdr.

Page 27: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 27/188

<=

Tij igtj h`scgrhjitd pjrdcd jtrjvdsjr sus dspjc`gs cujihg kj`itgkdrjic`j rdvdst`hj hd rdckjag sgc`jk lkgqudj sus pr`ic`pjkds jrtdr`js,

`ap`h`dihg cgi dkkg dk igrajk hdsjrrgkkg hd kjs jct`v`hjhds prghuct`vjs,dhucjt`vjs y rdcrdjt`vjs? kj C`uhjh Ig.

Kj dspdrjizj pjrdcd jcjr`c`jrigs cujihg ui cgic`drtg di dk Xdjtrg hdkj Gpdrj igs cgivgcj pjrj vdr y dscucbjr j Mustjvg Huhjadk h`r`m`dihgkj Grqudstj S`ieói`cj S`aói Lgkávjr di uij `rrdpdt`lkd `itdrprdtjc`óihd kj sdmuihj s`iegiáj hd Mustjv Ajbkdr, cuyj dxpdr`dic`j ig pudhd sdrtrjisa`t`hj di uij igtj hd prdisj cgi jhndt`vgs cgivdic`gijkds cgag‛rdm`g‑, ‛ajm`strjk‑, i` aucbg adigs ‛sdisjc`gijk‑ qud t`did dk tutghd ejrêihukj g rdjk`ty sbgw. Dv`hditdaditd, kj C`uhjh Sá.

Kj hdsjzói sd istjkj di iudstrg êi`ag cujihg kj audrtd jtjv`jhjcgi dk rgpjnd hd kj sgrprdsj sd kkdvj j kgs adngrds b`ngs hd Ajrjcjy?kj C`uhjh Ig.

Dk grmukkg tgcj kjs pudrtjs hd iudstrg cgrjzói cujihg igs ditdrjagsqud Jrjimg cgidctó ui mgk di uij numjhj ajdstrj qud diauhdc`ó j kgsdurgpdgs? kj C`uhjh Sá.

Kj jimust`j trjtj hd sgcjvjr iudstrj sdrdi`hjh cujihg jk háj s`-mu`ditd, jk jlr`r kjs pêm`ijs hd kgs h`jr`gs, igs ditdrjags hd ui tr`pkdcbgqud di dk crucd hd kjs jvdi`hjs Cjsjigvj Mghgy cgi Kjs Hdk`c`js,di ui jcc`hditd qud qudhj mrjljhg di iudstrg sulcgisc`ditd cgag uijajrcj idmrj, cgag ui su`cbd qud trjtjags hd jpjmjr pjrj qud kj hdsds-

 pdrjizj ig igs jkcjicd? kj C`uhjh Ig.Kj jkdmráj cgag tói`cg idcdsjr`g pjrj kj dx`stdic`j y hdscjrmj hdk

cgkdct`vg igs v`s`tj cgi rdkjt`vj erdcudic`j, cujihg di ui sbgw igctur-

ig igs pdra`t`ags dk kung hd rdv`s`tjr kj igstjkm`j. Di dstgs dicuditrgs,hgihd dk lgkdrg ds rdy hd kj igcbd, kgs cgrjzgids sd vudkvdi jajlkds y kjc`uhjh rdcglrj su dsdic`j y rjzói hd sdr. @ih`scut`lkdaditd, kj C`uhjh Sá.

Di dstjs ijvdmjc`gids, tjal`ài bd v`stg surm`r dk hdscgic`drtg didk êi`ag hd qu`dids pgr ui t`dapg sd bji jusditjhg hd kj c`uhjh y jkrdmrdsjr ig rdcgigcdi g sd rdcgigcdi di jkmuigs hd sus dspjc`gs. Tija`mg qud vdiáj hd Ljrqu`s`adtg kkdmó j prdmuitjrad s` dk Xdra`ijk hdVjsjndrgs drj dk iudvg Adrcjhg hd Lubgidrgs. Kjaditjlkdaditd, dsjjal`mûdhjh igs rda`td j kj C`uhjh Ig. ·Sdrê qud tdihrà qud ditdihdra` v`hj di Ajrjcjy cgag ui trdi qud jvjizj `ihdtdi`lkdaditd ditrdkj C`uhjh Sá y kj C`uhjh Ig7

Page 28: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 28/188

<2

Kj c`uhjh pgs`lkd @@@Ljng dk `apdr`g hd kj ljsurjCgag c`uhjh qud bj dxpdr`aditjhg vjr`js gkdjhjs a`mrjtgr`js, Ajrjcjyaudstrj bgy ui rgstrg apdrsgijk. Di ui prgmrds`vg cjal`g hd p`dk, Ajrjcjybj kgmrjhg cgiegrajr ui cudrpg cuyj tdz dstê curt`hj hd cgstualrds, aþkt`pkds`iudic`js y cgi cjpjc`hjh pjrj sgpgrtjr `iiuadrjlkds ajqu`kkjnds. Hdshdkj dscjkjhj hd kgs jih`igs j rjáz hd kj \dvgkuc`ói K`ldrjk \dstjurjhgrj jijkds hdk s`mkg hdc`agiói`cg, bjstj kj kkdmjhj hd kgs hjai`cjhgs hd Ujrmjsdi :000 cgag cgisdcudic`j hdk hdskjvd, Ajrjcjy bj tdi`hg qud japk`jr

su cjpjc`hjh hd jhjptjc`ói. Mujrhjihg kjs rdspdct`vjs h`edrdic`js, dsgsijkds hd s`mkg bji sdrv`hg pjrj cdrrjr ui c`ckg y hjr jpdrturj j gtrg. Cgi dkjhvdi`a`ditg hdk s`mkg RR, hdnêljags jtrês dk cjuh`kk`sag y kjs agitgidrjs,kj c`uhjh tgajlj cudrpg pjrj rdjrajrsd cgi jcditg hd c`v`k`hjh, dk cdaditgdstjlkdcáj dk ajpj hd kg urljig, kj urld dstrdijlj iudvgs r`tgs cgi `ii`tjjis`dhjh hd jtrjpjr pjrj sá kj aghdri`hjh.

Dstd þkt`ag ijk hd s`mkg s`rv`ó pjrj ditdrrjr dk l`pjrt`h`sag y dkck`ditdk`sag? iuicj jitds dk c`uhjhjig bjláj tdi`hg aês gpgrtui`hjh

 pjrj kj pjrt`c`pjc`ói y dk hdljtd, qud jbgrj sd dndrcd hdshd kjs `istji-c`js hdk pghdr pþlk`cg aui`c`pjk. Kgs cgicdptgs hd cgrrdspgisjl`k`hjhjþi ig kgs bdags js`a`kjhg y su h`mdst`ói ds auy pdsjhj? dk cjsg dsqud tghjváj dstjags dspdrjihg qud dk jkcjkhd hdk aui`c`p`g igs jrrdmkdg adngrd kg qud ds tjrdj iudstrj. Dk sgldrjig jþi ig bj cgaprdih`hg(pjrj c`tjr ui cjsg) qud dk prglkdaj hd kj ljsurj ds ui jsuitg hd sjku-

 lr`hjh hd tghg dk cgkdct vg.Kj Cgist`tuc`ói hd kj \dpþlk`cj Lgk`vjr`jij hd Udidzudkj, rderdi-

hjhj pgr vgtjc`ói pgpukjr di h`c`dalrd hd :000, h`g kuz vdrhd j uiiudvg t`pg hd rdkjc`ói Dstjhg–c`uhjhjig. Sdmþi kj kdtrj ajmij, js`st`-ags j uij hdagcrjc`j pjrt`c`pjt`vj y prgtjmói`cj, s`i daljrmg, hd dstjCgist`tuc`ói, dk sgldrjig tgaj pjrj sá kg cgicdri`ditd j sus hdrdcbgsy hdnj j ui kjhg kg qud sgi sus hdldrds c`uhjhjigs? hdshd dstj ópt`cjjcgaghjt`c`j, kgs hdldrds sgi dscjagtdjhgs g pgstdrmjhgs sdmþi cgi-vdi`dic`j y pjrdcdr hd uij ajsj qud ut`k`zj kgs a`sags adcji`sags

hd prds`ói hd kj v`dnj pgkát`cj. Di dsd hdspk`dmud hd `icgiegra`hjhds,y mrjc`js j kjs jcc`gids hd sgpkjp`tgs y jm`tjhgrds hd gc`g, kj c`uhjhsd vj sjturjihg hd jcbds, hd p`itjs, hd aurjkds hd ajk mustg cgi ajr -

Page 29: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 29/188

<0

cjhg jcditg `hdgkóm`cg y ljng uij ópt`cj hdk `rrdspdtg j kj urld y su pjtr agi`g jrqu tdctói`cg.

J kj cjldzj hd tghgs dstgs hdsajids dstê kj ljsurj cgag sdúudkghd iudstrj `ic`v`k`hjh. Juiqud hdshd kj dsedrj aui`c`pjk (dit`àihjsdjkcjkháj) sd hds`miji jluihjitds rdcursgs buajigs y dcgióa`cgs,kj ljsurj s`mud s`dihg dk kuijr pdst`kditd y sórh`hg hd uij c`uhjhqud j kg kjrmg hd tjitjs gkdjhjs ig sd rdcgigcd di sá a`saj. Hdshdcujkqu`dr r`icói, j pdsjr hd kj puitujk`hjh prgvdrl`jk hd kgs cja`gidsrdcgkdctgrds, surmd dk prgagitgr`g hd lgksjs, dscgalrgs y cjcb`vjcbds

 pjrj cjusjr dk ru`hg v`sujk qud hdsh`cd aucbg hdk mdit`k c`g kgcjk.Dst`ag qud kj prdsdic`j pdrajiditd hd kj ljsurj di kjs pr`ic`pjkds

cjkkds, jvdi`hjs y pkjzjs hd kj c`uhjh ds ui s`mig hd hdtdr`grg sgc`jk?kj ljsurj s`algk`zj kj ejktj hd rdspdtg bjc`j dk prón`ag, dk hds`itdràs

 pgr prgcurjrigs uij adngr cjk`hjh hd v`hj? cujihg jrrgnjags uijkjtj j kj cjkkd, dstjags mgkpdjihg h`rdctjaditd di kgs lgks`kkgs hd kgscgitr`luyditds, ig dstjags dalrgajihg jk jkcjkhd s`ig jlgedtdjihg jqu`dids sá qudrdags vdr uij c`uhjh hdcditd, k`ap`j y jraói`cj.

Bjy qu`dids jþi mujrhji kj `hdj `imdiuj hd `is`st`r cgi cjapjújshd dhucjc`ói c`uhjhjij. Ig crdg qud dstj sdj kj sgkuc`ói. J pdsjrhd crddr di dk pghdr hd kj cgaui`cjc`ói, dst`ag qud j dstjs jkturjs,hdldags jpk`cjr jcc`gids cgdrc`t`vjs, kkêadsd auktj g rdct`cjc`ói hdkj ejktj, ds hdc`r glk`mjr jk `ierjctgr j rdcgmdr dk pjpdk g hdspdrh`c`g yul`cjrkg di kgs s`t`gs hd rdcgkdcc`ói. Cgrr`ng a` prgpudstj, dhucjc`ói ycgdrc`ói hdldi r nuitjs cgag dst`kgs cgapkdaditjr`gs pjrj mjrjit`zjrkj k`ap`dzj y dk grijtg qud kj c`uhjh sd adrdcd.

Kj c`uhjh pgs`lkd @UHájs hd nui`g y aucbjs ajhrumjhjsEud di Ajrjcjy hgihd sd cgisgk`hó iudstrj jha`rjc`ói pgr dk cjitjutgrM`grhjig H` Ajrzg, j qu`di bjlájags cgadizjhg j dscucbjr di Cjrjcjs

ditrd ja`mgs y eja`k`jrds. Cgi Pgrhjig, igs v`did j kj adagr`j, vd`itdjúgs hdspuàs, kj `ajmdi hd uij c`uhjh aês jpjc`lkd y cdrcjij j iudstrgssudúgs y dxpdctjt`vjs hd v`hj.

Page 30: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 30/188

36

Nuitg j kjs cjic`gids hd Pgrhjig, @kji Cbdstdr y Erjicg Hd U`tj,cgadizjags j njr qudrdic`js d `i`c`jr prgydctgs cgkdct`vgs d `ih`v`-

hujkds. Tij lr`sj dspdrjizjhgrj pjrdcáj ljt`r hdshd ui bgr`zgitd hgihdsd bjláj hdcrdtjhg dk i hd kj b`stgr`j y kj audrtd hd kjs `hdgkgmájs.Vjrj dsd ditgicds, dk S@HJ (dk cujk drj kkjajhg jkdmrdaditd cêicdrmjy) ig s`mi`cjlj uij rdjk jadijzj? kj edk`c`hjh drj cgsj `istjitêidjqud sd tgajlj cgag ldl`hj dspuagsj. Di jkmuijs tjldrijs y tjscjshdldi rdsgijr kgs dcgs hd iudstrjs vgcds jedrrêihgsd j ui rdm`strg pjrjig sucual`r jitd dk gkv`hg.

Jk ckjusurjrsd g pgstdrmjrsd kj h`scus`ói pgkát`cj–`hdgkóm`cj, kj tdr-tuk`j eud cditrêihgsd di ajtdr`js cgag dk jrtd, kj aþs`cj, kj egtgmrjeáj,hgihd erjicjaditd igs sditájags aês cóaghgs. Jkká sditájags qud kjigcbd kucáj sgldrjij y h`spudstj j prgkgimjrsd j iudstrg jitgng, ditrd

 ldl`hjs y h`scus`gids itdra`ijlkds.Cgi dsj dlr`dhjh qud ig pjrdcáj jpjmjrsd njaês, igs trjskjhjags j

kj cgstj hd Gcuajrd y sus pudlkgs hgihd jmujrhjlji gtrjs v`vdic`js,gtrgs jprdih`zjnds. Kj pr`adrj vdz qud ad tgcó jtrjvdsjr kgs hga`i`gs

hdk Vjrqud Bdir` V`tt`dr eud uij dxpdr`dic`j jkuc`ijitd d `igkv`hjlkd.\dcgrrdr dk cja`ig hd kj agitjúj qud igs cgihucd jk Jlrj hd Vgrtj-cbudkg, \jicbg Mrjihd, Kj Xr`kkj y ijkaditd j kj cgstj, eud cgag`imrdsjr j uij h`adis`ói `iàh`tj hgihd cgiuydi tghgs kgs puitgs ykgs b`kgs a`sags hdk a`stdr`g, màids`s hd tghj kj crdjc`ói h`v`ij y bu-ajij. Jkká cgaprdih`ags qud di kj `iadis`hjh hd kj sdkvj iulkjhj ydk sdihdrg hd kjs jvds a`mrjtgr`js, dstê dk sdcrdtg hd tghjs kjs s`iegiájs,hd tghgs kgs pgdajs, hd tghjs kjs cjic`gids y tghgs kgs k`dizgs, hgihdkj kuz dstjlkdcd sus cóh`mgs hd ldkkdzj ii`tj.

Hd tjitgs ids hd sdajij qud h`serutjags di kj cgstj rdcudrhg didspdc`jk uig cujihg s`i pkji`cjrkg igs eu`ags j Cjt`cj. Jkká ditjlkj-ags cgivdrsjc`ói cgi ui mrupg. Ditrd dstd hdstjcjlj ui aucbjcbgqud cjitjlj y tgcjlj kj mu`tjrrj. Di su rdpdrtgr`g tdiáj kj p`dzj Gtrj

ajhrumjhj hd Pgrhjig. ‛Vgrqud yg sà qud kj v`hj ds jsá, qud ig bjygtrj vdz, uij sgkj y sd vj. Ugkvdr, ds `apgs`lkd kg sà. Dk pjsjhg sd eud,

sgkg qudhj dk ijk‑. Di dsd agaditg sditá qud tghgs a`s hájs dstjljihd uij ajidrj rdsua`hgs di dsj cjic`ói qud s`rv`ó pjrj dstjlkdcdrui váicukg cgi kgs ja`mgs, kgs jagrds y kj dtdrij pgdsáj. Hd jkmuijajidrj sd ad rdcgistruyó dk X.S. Dk`gt hd A`àrcgkds hd cdi zj cgi uij

Page 31: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 31/188

3:

iudvj cgiigtjc`ói. ‛Vgrqud ig tdimg dspdrjizj hd vgkvdr gtrj vdz.‑Di kjs cjljújs hd Cjtj rdc`lá a` pr`adr Júg Iudvg jrjmûdúg pjrj

sdkkjr cgi dkkg ui pjctg sdcrdtg cgi dstj t`drrj hgihd dk sgk rrjh`j kuz ydidrmáj pjrj rdigvjr dk ditus`jsag y hdspjcbjr kj rdsjcj c`tjh`ij qudigs hdnó kj igcbd jitdr`gr. Di adh`g hdk `itdisg gkdjnd rdcgrhjags kjsh`scus`gids hdnjhjs jk p`d hd uij ljrrj.

Gtrj vdz vgkváj j zjalukk`rad di dk tgrldkk`ig hd pjkjlrjs qud pdr -háji pdsg dspdcácg pgrqud kjs a`sajs sd sustditjlji di kj dagc`ói ydk pdsg hd kj dlr`dhjh qud gtgrmji uigs trjmgs hd aês. Vjrj jqudk di-tgicds pdisjlj qud sgkg dk t dapg pghráj idmjr g rdjrajr kj vjk`hdzhd dstgs cjitjutgrds. Bgy, cujihg @kji y Pgrhjig vudkvdi j kgs dscd-ijr`gs pjrj cdkdlrjr aês hd trd`itj júgs hd cjrrdrj jrtást`cj, crdg quddk t`dapg sd bj dicjrmjhg hd hjrad kj rjzói. Dsjs cjic`gids s`mudi`kua`ijihg iudstrj dx`stdic`j.

Page 32: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 32/188

3<

Jickjhg j uijqudrdic`j

Kj aþs`cj ds dk váicukg aês h`rdctg pjrj hjrigs j ui qudrdr, pjrj jtjrigsj uij júgrjizj. A`s rdcudrhgs hd kj Ajrjcjy qud eu` hdsculr`dihgjk pr`ic`p`g hd kgs 26 dstêi k`mjhgs j kj aþs`cj hd dsd ditgicds. Bgydit`dihg qud dsj iudvj trgvj vdidzgkjij euic`gió cgag ui dkdaditgcjtjk`zjhgr hd kg qud s`mi`có a` jhjptjc`ói j kj c`uhjh.

Zu`dids bji trjis`tjhg dstgs júgs, jhdaês hd cdkdlrjr dk aghg hd

rdkjc`gijrad cgi Ajrjcjy, tjal`ài ad bji pdh`hg qud dsjs v`vdic`jstdimji ui egihg aus`cjk pdrajiditd. Tig hd dsgs kdctgrds cgisdcuditdsad bj dxbgrtjhg j ig jljihgijr dk tdaj hd kj c`uhjh, s`daprd y cujihgdsg tdimj uij cgidx`ói cgi kj aþs`cj qud ajituvg v`vg dk dspár`tu hduij mdidrjc`ói, dsj a`saj qud ui dx rdctgr hd kj TCU hdspdct`vjaditdcjk`có hd ‛lglj‑.

Aucbjs hd kjs pdrsgijs cgi kjs cujkds ad bd trgpdzjhg y gtrjs, váj d– 

aj`k, ad bji pdh`hg qud dscr`lj uij sjmj sglrd Pgrhjig. J dsjs pdrsgijshdlg hdc`rkds qud dsd tdaj yj dstjlj jlgrhjhg cgi ljstjitds hdtjkkds? s`idaljrmg, ad bji jrmuaditjhg qud dk cjitjutgr átjkg vdidzgkjig adrdcájaês hd uij crói`cj. Ig tuvd pjkjlrjs pjrj rdeutjr kgs jkdmjtgs hd su

Page 33: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 33/188

33

 pjs`ói? ckjrg qud sglrd Pgrhjig sd pudhdi dscr l`r vjr js crói cjs. Di kj prghucc`ói hd dstd cjitjutgr bjy ui c ckg qud sd i`c j cgi dk pr adr êklua

hd Pgrhjig (‛ Di jqudk kumjr sdcrdtg‑), cgi uij tjpj jkmg h`eusj (drrêt`cj),qud dstuvg j cjrmg hdk h`sdújhgr Sjit`jmg Vgk (ijhj aês y ijhj adigs)?jk

 pjrdcdr di kj `aprditj ig h`drgi p`d cgi lgkj y kg dstrgpdjrgi tghg. Dka`sag Sjit`jmg Vgk, jprgpós`tg hd uij ditrdv`stj qud kd b`cd di Ajrjcjy,ad cgitó tghj kj gh`sdj qud tdra`ió pgr jmgtjr jk a`sag cjitjutgr, dsgegraj pjrtd hd kjs `itdr`gr`hjhds hd uij prghucc`ói di kj cujk sd adzckjiv`vdic`js cgi hjtgs tàci`cgs y crát`cgs.

Cujihg ad cjsà kj pr`adrj vdz, a`s ja`mgs ad hdsp`h`drgi cgi Vdrkj idmrj  (ditrd dkkgs Ajiudk y Jkegisg Sgkjig). Ajiudk, qu`di ds prgtjmgi stj hd kj b`stgr`j sultdrrêidj hdk h`scg Numjihg cgia`mg (pgrc`drtg, pgstukjhg jk Mrjaay), tjal`ài t`did mrjljhjs sus v`vdic`js diJrjmuj. Hurjitd dsgs hájs hd nui`g y adsds suls`mu`ditds Ajiudk v`v`ókg qud sd kkjaj ui h`k`g jpjs`gijhg cgi uij aucbjcbj kkjajhj Mjlr`dkj.Dk eudmg hd dsj pjs`ói y kj `iqu`dtuh qud hd dkkj sd hdsprdiháj kgjcgapjúó bjstj Dk Vkjyói hd Gcuajrd hd kj Cgstj, hgihd eu`ags j pjrjr

 pjrj gkv`hjr kgs dstdrtgrds hd kj lgbda`j ajrjcjydrj qud jadijzjlj cgi prgkgimjrsd aês hd kg cgivdi`ditd.

Jkká di Dk Vkjyói, dk tdkàegig agidhdrg ig hdscjisjlj? dk jagr ysus urmdic`js ig hjlji trdmuj? cgag puhd, cgivdicá j Ajiudk pjrjqud igs euàrjags jk Ajkdcói j hjrigs ui cbjpuzói? j vjr`gs adtrgs,Ajiudk, qu`di ig sjld ijhjr, sd ljújlj hdsprdgcupjhjaditd. Kjrdsjcj kg rdvgkváj tghg y dk gkdjnd `icdsjitd jiuic`jlj cgitrjt`dapg. Jk

 pdrcjtjrad hdk pdk mrg trjtà hd pdrsujh`rkg pjrj qud sjk drj hdk ajr, pjrj

cgivdicdrkg trjtà hd ditus`jsajrkg cgi uij kjtj hd cdrvdzj. Ji`ajhgjitd kj `hdj hd ldldrsd uij eráj, ad b`zg sdújs pjrj jhvdrt`rad qud kudmghd uij zjalukk`hj pjrj sjcjrsd kj jrdij hdk sbgrt , vdihráj jk dicuditrghd kj ldl`hj. Di jpdijs uijs erjcc`gids hd sdmuihgs, uij gkj jmrds`vj kgjrrgnó ajr jhditrg pjrj `i`c`jr uij pdsjh`kkj qud tdra`ió di ui jm`tjhgrdscjtd cgi ui pdúdrg qud kg trjng hd iudvg bjc`j igsgtrgs. Hd iudvg, kjv`hj y kj pgdsáj mjijlji uij ljtjkkj.

Eud sgrprdihditd kj sdrdi`hjh hd Ajiudk hurjitd tghg dstd trjicd ykj jm`tjc`ói qud dxpdr`aditó kudmg jk sjldr qud dstuvg tji cdrcj hd kjaudrtd. Vjrj cdkdlrjr dstd ijk edk`z igs h`ags j tgajrigs vjr`js cdrvdzjsy dscucbjr tghg dk h`scg hd Pgrhjig cgag s` eudrj kj pr`adrj vdz.

Page 34: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 34/188

38

Jhdaês hd kg qud yj bd `ih`cjhg di uij crói`cj jitdr`gr , bjy gtrjsckjvds di kjs kdtrjs hd M`grhjig H` Ajrzg cgag ds su `ick`ijc`ói pgr dk

tdjtrg y c`drtgs jutgrds (Sji Sbdpjrh) Kj cjic`ói Kgcgs hd jagr   icku`hjdi dk h`scg Kuijs ( dstê `isp`rjhj di uij glrj hd Sbdpjrh), y ds prgljlkdqud sdj jsá pgr kj ja`stjh qud tdiáj cgi Dir`qud Vgrtd, tjkditgsg bgalrdhd tdjtrg qu`di jitds hd agr`r igs hdnó uijs dxcdkditds pudstjs di dscdij,jhdaês hd kgs agitjnds dscdigmrêcgs hd kgs dspdctêcukgs hd Pgrhjig.

Jquá di Ajrjcjy, hgihd sd mdstó pjrtd hd dsj b`stgr`j, tdiájags kj pdrspdct vj hd ui auihg pgstaghdrig, tdcigcrêt`cg y ijvdmjihg disudúgs c`ldriàt`cgs. Bgy, cujihg bj cjal`jhg dk hdcgrjhg (auy h`st`itgj kg h`sdújhg pgr Dir`qud Vgrtd) sdmu`ags jtjhgs j dsgs rdcudrhgs ‛cgagkjhrgids hd sgalrjs luscjihg qud uij ejitjsáj sd bjmj rdjk`hjh‑, cgag

 l`di kg h`cd dk trgvjhgr hd Vdrkj idmrj.

Dx`k`jrsd di Ajrjcjy @

(J prgpós`tg hd gctulrd)

Cgi kj kkdmjhj hd gctulrd surmd kj pgs`l`k`hjh hd dx`k`jrsd di Ajrjcjy.Cujihg dscr`lg dstjs káidjs ig sókg p`disg di dk `i`c`g hdk þkt`agtr`adstrd hdk júg, s`ig di kjs pjkjlrjs hd ui ja`mg qu`di cgis`hdrj qudgctulrd ds dk ads hdk dx`k`g. Dstj sditdic`j kjp`hjr`j bgy cglrj sdit`hg

cujihg pdrc`l`ags qud Ajrjcjy sd bj vudktg jimust`jitd, j nuzmjr pgrdk trêejmg qud pjrdcd rgljrigs kjs adngrds bgrjs hd iudstrjs v`hjs. Jkrdcgrrdr sus jrtdr`js pr`ic`pjkds igs hjags cuditj qud jkmg iudvg bjcjal`jhg cgi rdspdctg jk r`tag igrajk hdk trêis`tg jutgagtgr, qud igsglk`mj j pdrajidcdr bgrjs y bgrjs di cgkjs `itdra`ijlkds.

Cgi dsgs pdisja`ditgs di kj cjldzj hdc`há tgajr kj váj hd Kjs Hdk`c`js pjrj prjct cjr dk jutgdx`k`g. Ujr js rjzgids ad glk mjrgi j jpjrtjrad hdk

cjgs. Tij drj qud tdiáj qud kkdvjr ui dicjrmg j uij ja`mj. Pj cjisjhg hdtrjn`ijr ditrd cgkjs y sgegcgs hdc`há `itdrijrad di ui cjeà ul`cjhg di dkcditrg cgadrc`jk jkdhjúg jk Cgkdm`g Ijc`gijk hd Vdr`gh`stjs.

Page 35: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 35/188

34

Vgr vjr`gs a`iutgs ad jrr`icgià, adngr h`cbg ad j`skà pjrj grhdijr`hdjs y trjtjr hd rdcglrjr dsjs bgrjs qud ditrdmjags j kj rut`ij aut`kjhgrj.

Jkká, di cgapjúáj hd a` dspgsj igs h`ags j `ajm`ijrigs v`v`dihg ysgújihg di gtrj dstjic`j, h`mij hd qu`dids crddags qud kj v`hj ig pudhdsdr purg trjljng y glk`mjc`ói.

Eudrgi aucbgs kgs pdisja`ditgs qud hdskjrgi pgr a` aditdvêk`hjaditd cgsagpgk`tj. Cujk ]jktdr Ldinjaái `istjkjhg di ui pjsjndhdk pr`ic`p`g hdk s`mkg pjsjhg, ad vdáj tgajihg igtjs, s`i urmdic`js, s`i`t`idrjr`g ng, pdrg sá cgi kj jkdmráj hd dstjr tgaêihgkd dk puksg j kj v`hjqud igs pjsj pgr hdkjitd.

S`i kkdmjr j kj jlstrjcc`ói jlsgkutj pdrc`lg qud jkká bjy cgsjs pdqudújs pdrg s`mi`cjt`vjs pjrj dk pjkjhjr. ·Zu ài h`cd qud ui struhdk  hd ajizjij ig ds jkmg tji sdr`g y cgi rdsgijic`js adtjeás`cjs cgag kj

 lþsqudhj hdk Sjitg Mr`jk7 Ditrd prgtdrgkds, cjeà cjpucb`ig, lrgwi`ds, pjstj sdcj y ui s`ieái hd tditjc`gids y cgitdrájs rjt`quà a` cgih`c`óic`tjh`ij hd ji`ajk jlsgkutjaditd aghdrig. Ad vdg auy kdngs hd kjcukturj rurjk y sus jtjv`sags eduhjkds cgag dk trudqud. Dk h`idrg ds

uig hd kgs `ivditgs aês ajrjv`kkgsgs cgicdl`hgs pgr dk bgalrd. Cgagsáitds`s y dxprds`ói hdk cjal`g, dk h`idrg ig ds i` ludig i` ajkg. Vudhdsdr ui `istruaditg k`ldrjhgr. Xjal`ài pudhd sdr cjusj hd kj pdrh`c`óiagrjk. Dk h`idrg sd jagkhj j iudstrjs a`sdr`js y iudstrjs mrjihdzjs.Sdrv`rê pjrj sjt`sejcdr cujkqu`dr jibdkg, cjpr`cbg, sudúg u glsds`ói. Àks`daprd tgajrê dk cjucd qud ajrqud iudstrg cgrjzói.

Xghjváj ig dit`dihg j qu`dids hdspgtr`cji hd kj cukturj urljij y igsgpgrtji uij sdajij di dk cjapg. Ad mustj kg vdrhd pdrg cdrcjig jk

cgicrdtg, jk cgiegrt qud rdpgrtj kj urld, y sglrd tghg ad mustj kj vjr`dhjhqud gerdcdi kjs c`uhjhds cujihg sus dspjc`gs bji s`hg h`sdújhgs pjrjsjt`sejcdr jk c`uhjhjig.

Bgy, cujihg dscr`lg dstj crói`cj `iusujk, p`disg qud tjal`ài kgsrdcudrhgs, jiàchgtjs y jtrjct`vgs dstêi di kg rdc`ditd? ig s`daprd bjyqud rdeum`jrsd di dk pjsjhg pjrj prdc`sjr y hjrkd vjkgr j kjs cgsjs.

Bgy pdrc`lg qud Ajrjcjy sd jkdnó hd kj cgajrcj trjiqu`kj qudcgigc`ags bjcd júgs. Ti juaditg `ius`tjhg hdk pjrqud jutgagtgr igsglk`mjrê j rdgr`ditjr iudstrj rut`ij h`jr`j? cjhj háj ds adigs erdcuditdtrjskjhjrigs hdk trjljng j iudstrjs cjsjs pjrj jkagrzjr. Ig qudhj aês

Page 36: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 36/188

35

rdadh`g qud usjr kj `ajm`ijc`ói. Lusqudags kj ajidrj hd hjrkd uiadngr usg jk t`dapg qud pdrajidcdags adt`hgs di uij cgkj.

Dstjs rddx`gids trjdi j cgkjc`ói dk sdit`hg prêct`cg hd ui ja`mg,cgapjúdrg hd pgstmrjhg qud jk vdr dalgtdkkja`ditg di kj Jutgp`stj \d-m`gijk hdk Cditrg, tgajlj ui jtjng pjrj rdeum`jrsd di kj pr`adrj tjmujrjqud dicgitrjrj di dk cja`ig? cgag àk v`váj di Ujkdic`j y ig tdiáj êi`agshd pdrajidcdr aês hd qu`icd a`iutgs di uij trjicj, ad hdcáj> ‛Vgdtj,jcgapêúdad j mjijr ui pgcg hd t`dapg di uij hd dsjs tjscjs qud ustdh

 l`di cgigcd di Ajrjcjy‑.

Dx`k`jrsd di Ajrjcjy @@Ditrd jsgalrgs y igvdhjhds

Hdh`cjhj j a` ja`mj Ejiiy \gssà

Xjk cgag kg sdújkg di káidjs jitdr`grds, gctulrd ds dk ads hdk dx`k`g. Jitdkjs dxpdctjt`vjs hd kjs ut`k`hjhds y cujihg ejktji dxjctjaditd sdsditjhájs pjrj qud sd `istjkd hdi`t`vjaditd kj Ijv`hjh, yj cgadizjagsj pdrc`l`r su jtaósedrj edst`vj di kjs mj`tjs qud hdshd dk ads pjsjhgh`euihdi kjs h`st`itjs da`sgrjs. Ds tji eudrtd iudstrg jagr pgr kj Ijv`hjhqud i` s`qu`drj dk rdagk`ig dkdctgrjk igs jpjrtj hd dsj `hdj.

Ds prdc`sjaditd dstj pjrt`cukjr`hjh kj qud pdra`td tgajr kj váj hdkdx`k`g j aghg hd luscjr rdeum`g jmrjhjlkd di jkmuigs hd kgs aucbgs

s`t`gs qud dx`stdi di Ajrjcjy. J cgisdcudic`j hd kgs cjal`gs tjicgit`iugs dxpdr`aditjhgs pgr dstj c`uhjh ds erdcuditd dicgitrjrsd cgikumjrds cjhj vdz aês `isók`tgs cgicdl`hgs pjrj cgapkjcdr iudstrjsdx`mditds hdajihjs hd rdcrdjc`ói y cgisuag.

Aês jkkê hd kgcjkds dstêihjrds qud gerdcdi prghuctgs pjrj dk cgisuagajs`vg, dx`stdi tjal`ài gtrgs kumjrds hgihd kg dxckus`vg y dk ludi mustgdstêi j kj grhdi hdk háj. Juiqud bgy háj ds apgs`lkd dscjpjrsd (hdl`hg jk

cgitrgk, qud dndrcd di iudstrjs v`hjs dk tdkàegig cdkukjr), pghdags trjzjr uitgur  hgihd dk þi`cg káa`td sdj kj `ajm`ijc`ói y dk ajidng hdk t`dapg hd kgcgt`h`jig qud sdmurjaditd igs hdajihjrê ui jtdrr`zjnd egrzgsg.

Page 37: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 37/188

3=

A`ditrjs tjrhj kj vgz hdk hdldr di rda`t`rigs j kj cruhj rdjk`hjh, dsauy sjig y h`vdrt`hg pdrhdrsd di dsgs s`t`gs hgihd dstê gtjihg dsd jkmg

qud uig luscj di kj `itu`c`ói y dk pkjcdr qud igs hdpjrj dk jutgdx`k`g hduij c`uhjh kkdij hd igvdhjhds d `iiuadrjlkds jtrjct`vgs.

Tij ja`mj, `itr`mjhj pgr kg hdk dx`k`g kkdmó j prdmuitjrad pgr quàgctulrd? s`i tdidr uij rdspudstj cgistru`hj hd jitdajig, kd `ih`quà qudcujihg a` ja`mg Ajiudk Cjldsj bjlkjlj hd gctulrd cgag ads hdk dx`-k`g ig pdisjlj i` rdagtjaditd di kj \dvgkuc`ói \usj jcjdc`hj di dkhàc`ag ads sdmþi dk cjkdihjr`g nuk`jig, pdrg cdkdlrjhj jctujkaditd diigv`dalrd? jk `mujk qud yg, Ajiudk pdisjlj di gctulrd cgag ui adscdrcjig j kj Ijv`hjh qud ajrcj dk cga`dizg hd kj tdapgrjhj edst`vj.J dstj ja`mj kd h`mg qud bjlkjags hd dx`k`g di gctulrd cgag uij rd-a`i`scdic`j hdk gtgúg durgpdg, hgihd kjs bgnjs cjdi di adh`g hd uijjtaósedrj cdrcjij j kj adkjicgkáj, y ds qud dk dx`k`g hdld tdidr dk cgkgrhd kj adkjicgkáj. Ad `ajm`ig qud dstjr dx`k`jhg di gtrg pjás hdld sdrcgag v`v`r di ui gtgúg pdrajiditd.

Vdrg aês jkkê hd `ajm`ijrad kj v`hj hd ui dx`k`g rdjk y eudrj hd a`

c`uhjh, prddrg aês l`di kj `hdj hdk jutgdx`k`g vgkuitjr`g y ajidnjlkd jiudstrg jitgng y cgivdi`dic`j.

Dk dx`k`g igs prgpgrc`gij jhdaês kj pgs`l`k`hjh hd `ivditjr iudstrj prgp`j c`uhjh, cgistru`r kj c`uhjh ajm`ijr j, eudrj hdk dspjc`g, hdk t`da- pg y hd kjs cgicdpc`gids prdcgicdl`hjs. Di uig hd dstgs gjs s rdc`ditd-aditd `ijumurjhgs di Ajrjcjy, ad h` j rd`ivditjr uij c`uhjh hgihd `i-ckusg tuv`drj cjl`hj dk trudqud, ig dk trudqud `iv`jlkd hd glndtgs y l`didshd sdrv`c`gs. Di dsjs bgrjs hgihd dk gc`g ds dk aêx`ag `isp`rjhgr hd eji-

tjsájs y prgydctgs `hdà uij c`uhjh hgihd ds pgs`lkd cjindjr igstjkm`js,hdsdgs y rdcudrhgs pjrjkdkgs j kgs v`v`hgs di gtrjs c`uhjhds jitdr`grds.

Di kj jvdi`hj pr`ic`pjk hd Kj Jrlgkdhj, di ui cjeà rdstjurjitd dx-qu`s`tg di cgapjúáj hd uij qudr`hás`aj ja`mj ad h` j dstjs dkuculrj-c`gids hd ig sókg `hdjr c`uhjhds `ajm`ijr`js s`ig j rdpdisjr di dk vjkgrqud bj tdi`hg y t`did Ajrjcjy, di a` crdc`a`ditg pdrsgijk, vêk`hjaditddsp`r`tujk. Cujihg grhdig dstjs `hdjs ad v`did j kj aditd dk agaditg

cujihg hdc`há jhgptjr j Ajrjcjy cgag kj c`uhjh ig sókg hd rds`hdic`js`ig hd a`s jedctgs aês prgeuihgs. \dcudrhg uij vdz cujihg a` táj diMujrdijs di tgig hd rdckjag ad h`ng> ‛Xþ yj drds ui dxtrjúg pjrj ig-

Page 38: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 38/188

32

sgtrgs. Pj i` v`dids pjrj jcê j v`s`tjrigs. Pj ig igs dxtrjújs‑. Ckjrg qudsá kgs dxtrjújlj, pdrg yj Ajrjcjy bjláj ditrjhg hd kkdig di a` cgrjzói

cgag uij aundr qud iuicj sd jljihgij. ·Vgr quà, cóag y cujihg eudqud tgaà kj hdc`s`ói hd vdi`rad j Ajrjcjy y jhgptjrkj cgag kj c`uhjhhd a`s qudrdic`js7

Dx`k`jrsd di Ajrjcjy @@@

Jagr j pr`adrj v`stjXjk vdz kj hdc`s`ói qud tgaà jk pr`ic`p`g hd kgs 26 hd rdeum`jrad diAjrjcjy, gldhdcd j dsj pdrs`stditd tdihdic`j qud s`daprd bd tdi`hg bjc`jdk dx`k`g, cgag ui jctg vgkuitjr`g y uij aji`edstjc`ói hd a` hdrdcbg j kjjutghdtdra`ijc`ói hd gr`ditjr a` t`dapg hd gc`g, y pgr supudstg j a`s`istjitds hd rddx`ói.

Ti pgcg jitds hd pdisjr di vdi`rad j Ajrjcjy, cujihg jþi v`váj diMujrdijs, tuvd uij igv`j qud pjrj aês sdújs drj hd Vjkg Idmrg, cgi-

crdtjaditd hd Kj V`cj. J dkkj kj cgigcá di uij rdui`ói qud sd b`zg di kjcjsj hd a` táj di Mujrdijs cgag pjrtd hd ui rddicuditrg hd hgs eja`k`jsqud tdiáji t`dapg s`i vdrsd. Di adh`g hd dsd `itdrcjal`g eja`k`jr pkj-i`cjags (kgs aês nóvdids) uij dstj sgrprdsj pjrj iudstrgs `iv`tjhgs.Dk h`scg Sjturhjy i`mbt¸s edvdr eud kj aþs`cj hd egihg hd dsj igkv`hjlkdvdkjhj qud cuka`ió cgi ui iudvg `h`k`g. J aghg hd cgrrdspgihdr ui

 pgcg j iudstrjs jtdic gids y rjt`cjr dk sá j dstd sdrv`hgr, Ndiiy ad iv`tój su cjsj di Vjkg Idmrg. Di a` pr`adrj v`s`tj, dkkj y sus bdrajigs adh`drgi ui tgur  pgr Ajrjcjy. \dcudrhg qud pjrj dsd ditgicds drji auy

 pgcgs kgs kumjrds pjrj kj h`vdrs ói? sgkg V`i Jrjmuj y kj Euditd hd Sghjhdk CJHJ murjlji di kj pdqudúj k`stj hd gpc`gids rdcrdjt`vjs cgadr -c`jkds. J pdsjr hd cgitjr cgi pgcjs sjkjs hd c`id cgag dk Cjpr` y Vr`ic`-

 pjk (ig rdcudrhg gtrgs), bgy `idx stditds, Ajrjcjy sd prdsditjlj cgaguij jejlkd cgajrcj qud `iv`tjlj jk hdscjisg y kj rddx`ói? eud qu`zês suj`rd jpjc`lkd y dk trjtg cgrh`jk hd su mditd kg qud ad cjut`vjrgi, tjitg qud

kkdmuà j sditdic`jr jitd ui mrupg hd eja`k`jrds y cgigc`hgs> ‛S` jkmuijvdz kkdmg j cjal`jr hd pj`sjnd dsd sdrê dk Bdir` V`tt`dr. S` tuv`drj quddscgmdr uij c`uhjh hdspuàs hd Cjrjcjs y Mujrdijs, dsj sdráj Ajrjcjy‑,

Page 39: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 39/188

30

a`s pjkjlrjs eudrgi dscucbjhjs pgr dk Suprdag. Bgy ad jtrdvg j hdc`rqud eud ui jagr j pr`adrj v`stj? sd`s júgs hdspuàs hd dstj jrajc`ói ad

`istjkjráj di kj c`uhjh njrhái.Jk bjcdr ui ljkjicd hd a`s kgmrgs di Ajrjcjy hdlg adic`gijr jkmu-

ijs hd kjs cjusjs hd dstd jagr j pr`adrj v`stj. Juiqud dk jagr hdscgig-cd hd rjzgids, crdg qud ds nustg adic`gijr jkmuijs hd kjs cgsjs qud adjcdrcjrgi j Ajrjcjy. Bd jquá kjs rjzgids g vditjnjs qud dicgitrà di kjC`uhjh Njrhái>

:) Ti ck`aj qud ad pjrdc`ó jmrjhjlkd (v`id j Ajrjcjy pgr pr`adrjvdz di didrg, cujihg tghjváj sgpkjlj kj lr`sj ldi`mij hd Ijv`hjh).

<) Kj mditd hd Jrjmuj ds auy pjrdc`hj j kj hd A`rjihj. Su dspgitj-id`hjh y erjiqudzj ad pjrdc`drgi eja`k`jrds.

3) Jrjmuj, y di dspdc`jk Ajrjcjy ad lr`ihjlj kj gpgrtui`hjh hd uitrjljng dstjlkd.

8) Su jrqu`tdcturj mujrhj di sá a`saj dk dicjitg hd uij c`uhjh cêk`hjy jcgmdhgrj. Sus dh`cjc`gids pdrtdidc`ditds j h`st`itjs hàcjhjs td hd-idi ui pdrk hd uij c`uhjh qud tghjváj ig bj pdrh`hg su sjlgr j pudlkg.

4) Di Ajrjcjy cjs` tghg dk auihg sd cgigcd. Ds erdcuditd vdr di hgss`t`gs h`st`itgs j kjs a`sajs pdrsgijs. Ujs j Bypdr Nualg di kj ajújijy td cgis`muds j ui ja`mg, uij vdc`ij y ui cgkdmj. Kudmg di kj igcbdjs`stds j ui dvditg di dk Xdjtrg hd kj Ópdrj y td vudkvds j cgisdmu`r j kgsa`sags pdrsgijnds. Dsd rjsmg qud pjrj jkmuigs pudhd sdr uij hdsvditj-

 nj, pjrj gtrgs pudhd sdr bjstj uij ldih`c ói pgrqud cujkqu`drj td sjcj hdui jpurg. Di kjs mrjihds c`uhjhds drds ui sdr jiói`ag, ijh`d td t`dihd kjajig pgrqud ig td cgigcdi.

S`i êi`ag hd bjcdr cgieds`gids mrjih`kgcuditds, hdlg sdújkjr qudAjrjcjy rdprdsditj dk puitg hd dqu`k`lr`g qud s`daprd lusquà y hdsdà.Aês hd uij vdz bd cgaprgljhg qud kg qud uig trjtj hd luscjr di gtrjc`uhjh pgr kg mdidrjk sd pudhd dicgitrjr di Ajrjcjy. Di uij gpgrtui`hjhad h`r`má jk ^uk`j di uij a`s`ói kjlgrjk? jkká, di cgapjúáj hd ui mrupghd daprdsjr`gs kgcjkds v`s`tà kjs `istjkjc`gids hd Dk Xjlkjzg? jhdaês hdcuapk`r cgi iudstrg cgadt`hg, kj `hdj hd tghgs drj cgaprjr vjr`gs O`igs

j aghg hd tditjr j kj h`gsj Egrtuij di t`drrj hd \`icói Agrjkds. Cjhjuig tdiáj pgr kg adigs c`icg dicjrmgs hd ajrjcjydrgs qud jsdmurjljiqud dk prda`g hd trds a`k a`kkgids cjdráj di kgs hga`i`gs hd kj Mrdy

Page 40: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 40/188

86

^uk`jij. Vjrj ajygr sgrprdsj iudstrj, dk numgsg jcuaukjhg a`kkjrhjr`gcjyó nustjaditd di kj urlji`zjc`ói Sji A`mudk di Ajrjcjy, dk puitg

hdshd hgihd pjrt`ó kj hdkdmjc`ói daprdsjr`jk.

Dx`k`jrsd di Ajrjcjy @UJagr cgi mrjt`tuh y aucbg jagr sd pjmj

Hdh`cjhg j Njcqudk`id, cgapjúdrj hd rutj

Jydr ditrà j uij pjijhdráj di Sji Njc`itg y ad dalr`jmuà cgi dk gkgr jh`c`dalrd? ig ds pjrj adigs, h`c`dalrd y tghg kg qud ds su r`tujk hd cga`-hjs y sjlgrds ig pgháj ditdihdrsd s`i kj prdsdic`j hdk pji hd njaói? pjrtdhd dsj adagr`j gkejt`vj dstê prdc`sjaditd di kgs dspjc`gs hgihd sdkkjagsdk pjctg sdcrdtg cgi kj c`uhjh hd iudstrjs qudrdic`js. S`daprd dstjrà dihduhj cgi dstj c`uhjh j kj cujk jprdihá j qudrdr j pjrt`r hd c`drtgs sjlg-

rds, `icgieuih`lkds cgkgrds y uij aþs`cj qud juiqud prgvdimj hd gtrgscgiids tgaj js`ditg y sdit`hg di Ajrjcjy. Vudhg hdc`r qud su dicjitgsd ditrdadzckj cgi kj lr`sj qud sgpkj hdshd dk Vjrqud Bdir` V`tt`dr y di dktrjiscurr`r sdrdig hd c`drtjs bgrjs di kjs cujkds kj pr`sj ig igs v`s`tj.

Di a` crói`cj jitdr`gr bjláj h`cbg qud j Ajrjcjy ad bjláj jtjhgcgag kj prdsdic`j hd uij aundr j kj qud sd jaj pgr sglrd tghjs kjs cgsjs,y dsd jagr sd eud bjc`dihg cgic`dic`j cujihg cgigcá j Njcqudk`id. Hdlghdc`r qud dstj vdz dk jagr sd v`st`ó hd pr`a`c`j cgi vgcjc`ói hd trjstgcjr y

rdgrhdijr cjs` tghgs a`s bêl`tgs.Di dstj gcjs`ói, hdspuàs qud kgmrjrj hdspjcbjr dk hdsjsgs`dmg jitdr`gr,

dkkj v`ig cujk lurlunj hd j`rd, cgag gxámdig rdv`tjk`zjhgr, kj aþs`cj vgkvájj rdijcdr? `ickusg kjs cjic`gids dscucbjhjs bjstj kj sjc`dhjh rdcglrjljijbgrj su sdit`hg gr`m`ijk g jhqu`ráji gtrjs cgiigtjc`gids. Eud di dsjs ig-cbds hd lgbda`j, di adh`g hd ja`mgs y cgapjúdrgs hd trjljng cujihg addijagrà cjs` hd ajidrj `apdrcdpt`lkd, cgag gcurrd cjs` s`daprd cgi kgs

jagrds igkv`hjlkds. Di dsd jal`ditd cgadizjags j itdrcjal`jr jkmuijs pjkjlrjs y hdsculr`ags qud di adh`g hd tghg tdiájags aucbjs ji`hjhds. Iudstrg ditus`jsag pgr dk njzz , c`drtgs jrt`stjs pgpukjrds y jkmuigs jutgrds

Page 41: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 41/188

8:

ckês`cgs eudrgi pdrkjihg ui cgihga`i`g dsp`r`tujk, eudrgi hdk`idjihg uidspjc`g jmrjhjlkdaditd cgaþi.

Juiqud rdsuktd ui tjitg dxtrjúg bjlkjr hd cgsjs qud jþi igs jcgitdcdihdshd uij pdrspdct`vj jkmg kdnjij, hdlg hdc`r qud rdcurr`ags jk jydr cgiaucbg pkjcdr y cgag uij egraj hd `ihjmjr di dk màids`s hd iudstrg ditu-s`jsag. Vgr aês qud trjtjags hd luscjr uij rjáz hd tghg dsg iuicj hjagscgi dk agt`vg dxjctg, juiqud iudstrg ja`mg Átjkg V`zzgkjitd sd dapdúd dicgivdicdrigs hd qud ‛uij rgsj p`itjhj hd jzuk ds ui agt`vg‑.

Kj vdrhjh ds qud cgi Njcqudk`id cgadicà j luscjr a`kds hd agt`vgs pjrj cgiqu stjrkj? su prdsdic j ad glk mó j rdv sjr a` h`scgtdcj y j aáa`sag di cujitg j mustgs aus`cjkds sd rddrd? su `iudic`j eud hdc`s`vjdi kj jhgpc`ói hd jkmuigs r`tags y jutgrds bjstj dsd ditgicds hdshdújhgsg `migrjhgs. A` jcdrcja`ditg j kj mj`tj y j dsd `ajm`ijr`g ajrjcucbg dsglrj hd su hdvgc`ói j kj U`rmdi hd Cb`qu`iqu`rê qud supg trjisa`t`radcgi grmukkg y uij p`zcj hd dsd rdm`gijk`sag qud bjcd ejktj j aucbgs dstj-hgs pjrj qud jprdihji j vjkgrjr sus trjh`c`gids y rdcgigcdr sus egrtjkdzjs.

Dkkj, jk `mujk qud yg vdiáj hd gtrgs dstjhgs y mrjc`js j dsj bgsp`tjk`hjh

ajrjcjydrj hdc`h`ags rderdihjr iudstrg jagr y jmrjhdc`a`ditg j kj c`u-hjh qud igs h`g tdcbg, trjljng d `iiuadrjlkds sjt`sejcc`gids. Dkkj, jk `mujkqud yg jaj j Ajrjcjy bjstj di sudúgs, j tjk puitg qud cujihg dstjagskdngs ig vdags kj bgrj hd rdmrdsjr j iudstrj cjsj. Bgy háj igs sdit`agsaês j mustg di Ajrjcjy qud di iudstrjs c`uhjhds hd gr`mdi. Xdidags rd-cudrhgs auy ldkkgs d `algrrjlkds hd Mujrdijs y Cjl`ajs, Cjrjcjs y Aj-rjcj`lg, pdrg di Ajrjcjy ds hgihd dstê iudstrj jkdmráj. Vrdc`sjaditd, didstd gctulrd hd dx`k`g tuv`ags ig sgkg kj pgs`l`k`hjh hd dscjpjrigs j vjr`gs

s`t`gs hd kj urld, s`ig js`st`r jk Xdjtrg hd kj Gpdrj hgihd h`serutjags hdkcgic`drtg gerdc`hg pgr Mdrry ]d`k, Vjlkg M`k y Idià Zu`itdrg di dk ajrcghdk dvditg J Xghj Aþs`cj <665. Jk dscucbjr cjhj uij hd kjs p`dzjs hd dstdcgic`drtg qud s`rv`ó pjrj prgagc`gijr dk h`scg Dapjtáj , ad rdagità jkjúg :00< cujihg cgadizjags j `itdrcjal`jr mustgs di ajtdr`j hd aþs`-cj. \dcudrhg qud di dsj gpgrtui`hjh kd bjlkà hd kj p`dzj Xjod tbd J trj`i (Xgaj dk trdi hd kj rutj J), hdk rdpdrtgr`g hd Dkk`imtgi. Dsj vdz s`i sjldrkg

dstjlj jhqu`r`dihg dk lgkdtg qud ad cgihuc`ráj bjstj jquá. S`i sgspdcbjrkg njaês, bjláj tgajhg dk trdi hd kj edk c`hjh, di kj a`saj c uhjh y cgi kja`saj aundr. Dstj ds a` mrjt`tuh jitd kgs hgids rdc`l`hgs di dstj c`uhjh.

Page 42: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 42/188

8<

Crói`cjs trjis`tgr`js hd kj 

v`hj cgt`h`jij(Sglrd dk jagr, dk tdrruúg, kj aþs`cj y gtrjs adiuhdic`js)

Page 43: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 43/188

83

Dpástgkjs, cbjt ygtrjs pjs`gids

@

Cjrtjs hd jagr y hd kjs gtrjsDscr`l`r uij cjrtj t`did su c`dic`j y su pjc`dic`j. Vjrj qu`dids tghjvájig bdags cjáhg di kj h`adis`ói hd kgs êmrjegs, dscr`l`r cjrtjs ig sókg dsuij idcds`hjh buajij hd cgaui`cjr `hdjs y sdit`a`ditgs, s`ig uij aj-idrj hd dndrc`tjr kj ajig y cjkditjr dk puksg. Di gtrjs pjkjlrjs, sd pudhdditdihdr dstj cgstualrd cgag uij prjx`s dscr`turjr`j qud rddnj iudstrj

 pdrsgijk`hjh y h`adis ói itdkdctujk.Cujihg bjlkjags hd cjrtjs kg pr`adrg qud pdisjags ds di kjs cjrtjs

hd jagr qud iuicj hdnjags hd dscr`l`r j kg kjrmg hd iudstrjs v`hjs, jsácgrrjags dk r`dsmg hd sdr kkjajhgs curs`s. Xjk cgag sdújkj ui v`dng lgkd-rg, uij cjrtj j t`dapg puhg bjldr dv`tjhg dk ijuerjm`g hd ui mrji jagr?j dstgs kjaditgs igs jcgstualrjrgi kgs dxpgiditds ckjvds hd kj cjic`ói

 pgpukjr cgag Edk pd V`rdkj ( Kj v`dnj cjrtj) y Jkerdhg Sjhdk cgi Dscráld-ad, hd Mu`kkdrag Mjrcáj Lustjajitd, kj cujk sd cgiv`rt`ó di dk b`aig hdkj rds`stdic`j cgitrj kj h`ctjhurj pdrdzn`adi`stj.

Page 44: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 44/188

88

Vdrg kj cjrtj hd jagr ds dk màidrg aês r`dsmgsg pgrqud igs muáj kj lrþnukj hd kj pjs ói? s` igs hdscu`hjags, su rdsuktjhg ijk igs pudhd

cgihuc`r jk kg a`sag hdk jl`sag? j a` nu`c`g, uij cjrtj hd jagr hdldeuic`gijr dstàt`cjaditd cgag ui pgdaj di prgsj, qud tdimj kj suc`di-td dkdmjic`j pjrj sdhuc`r y kj eudrzj idcdsjr`j pjrj cgiagvdr. S`daprdcgis`hdrà qud kjs cjrtjs hd jagr sgi `igedis`vjs pdrg dedct`vjs, cujihgsjldags cgaui`cjr kg dsdic`jk.

Cujihg dscr`lg dstjs káidjs dstgy cgisc`ditd qud bgy cjhj háj sd ds-cr`ldi adigs cjrtjs hd jagr y hd kjs gtrjs. J pdsjr hd cgitjr cgi kgs aêsjvjizjhgs dkdaditgs hd cgaui`cjc`ói dscr`l`ags adigs. Ljng uij prd-gcupjitd hdpdihdic`j tdcigkóm`cj, kjs iudvjs mdidrjc`gids ig hji dspj-c`g j kj `ajm`ijc`ói, y jpjrtd hd pdrdzj `itdkdctujk, kj a`saj h`iêa`cjkgs vj jpjrtjihg hd kj dscr`turj. Cgi hdk`ldrjhgs drrgrds grtgmrêcgs,kgs aucbjcbgs y aucbjcbjs hd kj prdsditd hàcjhj bji cgiegrajhg uicóh`mg hgihd ig t`did cjl`hj ui jctg crdjt`vg vêk`hjaditd dstàt`cg. Kjadtêegrj y kj dk`ps`s vdrljk sgi sust`tu`hjs pgr kgs agh`sags y dk vgcjlkgerjmaditjhg. S`i êi`ags j hdscjk`cjr j kj nuvdituh jctujk, dst`ag qud

cgi tji jhdkjitjhgs `istruaditgs tdcigkóm`cgs, hdldráj sjcjrkd adngr prgvdcbg jk ui`vdrsg c`ldriàt cg.

Jhdaês hd kjs cjrtjs hd jagr dstêi kjs gtrjs, jquàkkjs qud sd dscr`ldi pgr dicjrmg g cgaprga`sg prgp`g hd kjs tjrdjs hd gc ij. Di dsd sdit`hg,uij sdcrdtjr`j kkjajhj dndcut`vj hdldráj dstjr egrajhj pjrj dscr`l`r ds-tjs gtrjs cjrtjs hgihd ds glk`mjtgr`g cgitjr cgi jluihjitd cgigc`a ditg,jhdaês hd ajidnjr jcdrtjhjaditd kgs rdcursgs hd kj rdtór`cj cgi sdit`hg

 pdrsujs`vg, cjpjz hd susc`tjr dk ditus`jsag daprdsjr jk g a`i`stdr`jk qud

sd idcds`tji pjrj qud kjs cgsjs euic`gidi jhdcujhjaditd di dstd pjás.Vdrg s`mjags cgi kjs cjrtjs hd jagr qud sgi aucbg aês itdrdsjitds

y trjscdihditjkds pjrj iudstrj b`stgr`j pdrsgijk. Jhdaês hd euic`gijrcgag ui pgdaj di prgsj, kjs cjrtjs hd jagr hdldi ajitdidr dk puksghd iudstrj rdsp`rjc`ói, cgitdidr di su `itdr`gr dk cgkgr hd kj aþs`cj y dkr`tag s`icgpjhg hdk cgrjzói, cgag ui lkuds qud igs rdcudrhd kgs edk`-cds qud eu`ags g dic`drrd di s` a`saj dk prdkuh`g hd kj h`cbj euturj, kj

gldrturj hd iudstrj ópdrj pr`aj jtjv`jhj cgi dk rgpjnd hd kj dspdrjizj.Xjal`ài di a` t`dapg, cgag gtrgs tjitgs agrtjkds, (ds `idv`tjlkd pjrjerjsdjr j Vdssgj), dscr`lá cjrtjs hd jagr, pjtàt cjs, r`hácukjs,`itdisjs, b`pdrlók`cjs, b`stór`cjs, b`stàr`cjs, pdrg s`i huhj jkmuij, tghjs

Page 45: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 45/188

Page 46: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 46/188

85

j uij igv`j qud prgitg kj v`s`tjráj di Cuajiê. Kj lr`sj ajisj qudsgpkjlj hdshd dk Ajizjijrds cgitrjstjlj cgi kgs sglrdsjktgs pgr kgs

cujkds hdldráj pjsjr hurjitd a` dstjháj di kj t`drrj hd kgs pgdtjs Ji-hràs Dkgy Lkjicg y \jags Sucrd.

Hdlg cgiedsjr qud dsd v`jnd ad hdnó dk pdigsg sjlgr hdk hdsjagrqud yj sd jsgajlj pjrj jrru`ijr uij rdkjc`ói hd cjs` hgs júgs. Hd dsdditgicds rdcudrhg cjic`gids cgag  Kgs pênjrgs hd B`rgsb`aj di kjvgz hd M`ijajráj B`hjkmg y Dk jajr y dk qudrdr  pgr \uhy Aêrqudz,cgag hgs p`dzjs qud rdvgkváji di a` `itdr`gr tghj kj igstjkm`j qudds cjpjz hd sdit`rsd jitd ui jagr qud sd jcjlj `rrdadh`jlkdaditd.Jk erditd hd kj pkjyj Dk Vdúói y di cgapjúáj hd Kgurhds, bdrajijhd kj susgh`cbj, igs h`ags j ldldr adh`jnjrrjs hd cdrvdzjs cgidk tdaj Cgic`drtg pjrj ui jagr qud tdra`ij hd egihg. Ijhj aêsjprgp`jhg qud dsj v`dnj cjic`ói qud cgag gtrjs `itdrprdtjhjs pgr\uhy Aêrqudz euic`gijráji cgag cjkhg hd cukt`vg pjrj jsua`r a``idv`tjlkd hdspdcbg.

Cgag dp`tjg j dsj rdkjc`ói rdc`lá uij cjrtj qud njaês rdspgihá.

Di dkkj sjkáji j rdkuc`r kjs dxcusjs y kgs pdrhgids. Ig bjláj ajrcbjjtrês. Dstjlj j puitg hd agr`r kj hàcjhj hdk =6 y gtrjs `iqu`dtuhds d`kus`gids sd jsgajlji di dk cja`ig. U`ig ditgicds a` `ick`ijc`ói pgrkjs cjic`gids hd Sdrrjt, dk `itdràs pgr kj pgdsáj, dk tdjtrg, dk c`id, kjstdrtuk`js vdspdrt`ijs di a` jpjrtjaditg di Kgs Ajmjkkjids hd Cjt`j ygtrjs agt`vjc`gids qud `lji surm`dihg cgag jktdrijt`vjs jprgp`jhjs

 pjrj `ivgcjr dk gkv`hg.Bgy a`s rdcudrhgs ad v`didi di sdp`j g di tgig jcditujhjaditd

jaljr`ig cgag kjs Cjrtjs jajr`kkjs qud cjitjlj dk mrji I`ig Lrjvg.Jk dscucbjr dsjs v`dnjs cjic`gids hd kgs =6 trjtg hd bjcdr adagr`j

 pjrj pdscjr jkmuijs pjkjlrjs di dk ajisg rág hd kj igstjkm`j. Jk burmjrdi kjs v`dnjs cjrtjs sókg ad surmdi trgzgs hd aþs`cj, vdrsgs y dstrgejscgapkdtjs hd dsjs cjic`gids qud igs prgpgrc`gijrgi edk`c`hjh. Hd

 prgpgiàradkg crdg qud pghráj rdcgistru`r cjhj erjsd hd dsjs cjrtjs j pjrt`r hd kgs rdcudrhgs, qud mrjc`js j kj aþs`cj jþi dstêi v`vgs.

Gtrg tjitg y di ui t`dapg cjs` jiêkgmg, kd sucdh`ó j ui mrji ja`mg,qu`di sd dijagró pdrh`hjaditd hd uij ajdstrj qud v`váj di Jrjmujhd Ljrcdkgij. J prgpós`tg hd dsd jagr y di bgadijnd j àk, cdkdlrjagssgkdaidaditd dk ijc`a`ditg hd dstd `h`k`g cgi ui cjsdtd hdk mrupg

Page 47: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 47/188

8=

Zuddi. Sd trjtjlj hd kj glrj J hjy jt tbd \jcds (Ti háj di kjs cjrrdrjs),cuyj p`dzj aês dalkdaêt`cj Sgadlghy tg kgvd (Jkmu`di pjrj jajr),

s`rv`ó j a` ja`mg hd puditd hdjk pjrj cgiqu`stjr dk cgrjzói hd Gidyhj.Dk t`dapg pjsó, dk rgajicd cuka`ió y iuicj puhd rdcupdrjr dk ejagsgcjsdtd hdk mrupg Zuddi, cuyg cgitdi`hg prgpgrc`gió kjs ckjvds hd uijagr pdrh`hg di kj lruaj hd ui t`dapg yj kdnjig.

Dsj egraj qud t`did kj aþs`cj hd bjcdr cjusj cgaþi di iudstrgsrdspdct`vgs h`scursgs jagrgsgs, tjal`ài sd aji`edstó di ui cjsdtdqud bjcd qu`icd júgs mrjlà pjrj a` jctujk dspgsj Njcqudk`id Hurêi,hgihd cjhj cjic`ói t`did sdit`hg y pdsg dspdcácg? rdcudrhg qud kgt`tukà Lgkdrgs y jkmg aês, pgrqud aês jkkê hd kgs igalrds sumdrditds,dstjlj dk cóh`mg c`erjhg hd uij dv`hditd hdckjrjc`ói hd jagr.

@@@

Jagrds prgb`l`hgs d `apgs`lkds

 Bd rdc`l`hg uij cjrt`tj tuyj / hgihd ad h`cds jh`ós s`i jkaj / 

Pg ad prdmuitg cóag pudhg jbgrj / sdmu`r v`v`dihg s` tþ ig

ad jajs. Zu`ài t`did tu jagr jbgrj qud yg ig kg tdimg / 

h`ad hd qu`ài ds tu v`hj qud jydr aáj eud

Edk`pd V`rdkj

Zu`ài t`did tu jagr 

Tij cjrtj pudhd sdr ui tdstjaditg, uij hdckjrjc`ói hd pr`ic`p`gsg dk prdêalukg jk cjkvjr`g qud igs ajrcjrê tghj kj v`hj. Kjs pjkjlrjsqud aês igs jedctji sgi kjs prgiuic`jhjs pgr kjs pdrsgijs qud jajagss`i rdsdrvjs y s`i adh`hj. Kjs b`stgr`js hd kgs jagrds `apgs`lkds,cgitrjr`jhgs y prgb`l`hgs igs rdvdkji tdrr`lkds cgitrjh`cc`gids qud kjk`tdrjturj hdk lgkdrg bj sjl`hg rddnjr cgi mrji prdc`s`ói. Dsj tdrr`lkdejtjk`hjh bj tgcjhg j aucbjs hd kjs cjrtjs dscr`tjs hdshd dk egihg hdkj `isjkvjlkd sgkdhjh.

Di dstd a`sag k`alg hd kj `icgaui`cjc`ói sd jk`idji kjs cjrtjs

Page 48: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 48/188

82

qud iuicj sd dscr`l`drgi g jqudkkjs qud kkdmjrgi tjrhd j su hdst`igcgag kj hdk lgkdrg hd Sjkvjhgr Ekgrds (U`dnj cjrtj) qud cjitj V`rdkj

y cuyj kdtrj jsgaj dk sjlgr jajrmg hd ui jagr ji`qu`kjhg pgr uiajkditdih`hg. Gtrgs lgkdrgs bjlkji hd kj cgljrháj y kj pgcj cjpjc`hjhhd ditrdmj hd kgs jajitds qud prddrdi dscr`l`r cjrtjs pjrj ig hjrkj cjrj, cgag kg rdvdkj kj kdtrj hd uij bdragsj cjic`ói hd \jejdkBdriêihdz (Xrj`c`ói) itdrprdtjhj ajm`strjkaditd pgr Jkerdhg Sjhdk.

Dsj cgituihdic`j prgp`j hd kgs lgkdrgs dscr`tgs j kj kuz hd kjdxpdr`dic`j jagrgsj dstê rdm`strjhj di kjs ig adigs adagrjlkds

 pêm`ijs hd kj k`tdrjturj dp`stgkjr. Ti h`mig dndapkg hd dkkg kg cgist tuydkjs cjrtjs ajm`strjkds y ldkkjaditd hdsmjrrjhgrjs qud dscr`l`drj di

 pkdig s`mkg RU@@ uij aginj pgrtumudsj j ui cjljkkdrg erjicàs qud igsupg iuicj dstjr j kj jkturj hd su jagr icgih`c`gijk. Ig sd cgigcdi dikj b`stgr`j hd kj k`tdrjturj, uijs cjrtjs qud tdimji kj ldkkdzj dxprds`vjhd uij aundr jbgmjhj di dk jl`sag hd kj `ih`edrdic`j y dk hdsjagr.Ajr`jij Jkcgegrjhg pjmó cgi kêmr`ajs dk hdsprdc`g hdk jrrgmjitdajr`scjk Iõdk Lgutgi, qu`di ig puhg g ig qu`sg cgrrdspgihdr j su

jagr jpjs`gijhg. Di kj pr`adrj a`s`vj div`jhj jk ajr`scjk hd Cbja`kky,cgi vgz hdsmjrrjhj, Ajr`jij dscr`l`ráj dstjs hdsdspdrjhjs pjkjlrjs>‛Ig pudhg hdc`h`rad j pdisjr tji ajk hd t`. Dstgy `itdrdsjhás`aj di

 nust`cjrtd. ¡Ig qu`drg `ajm`ijr qud ad bjyjs gkv`hjhg!‑.Cujihg kddags dstjs pjkjlrjs cjrmjhjs hd uij hdslgrhjhj pjs`ói,

igtjags qud pgr jkká jihj rgihjihg ui lgkdrg j puitg hd rdc`l`r ui pdqudúg jrrdmkg qud igs pdra`tj cgidctjrigs cgi iudstrg h`scursg pdrsgijk, qud rdsuktj sdr dk a`sag hd tghg bgalrd g aundr qud sd

dxpgimj j kgs hjrhgs hdk jagr.Jk `mujk qud kj aginj kus`tjij, iudstrj Cgiiy Aàihdz, igs hdnó

uij audstrj hdk hdsmjrrja`ditg hd ui cgrjzói jitd dk jagr qudcuka`ij, pdrg qud ig qu`drd sdr váct`aj hd kj kêst`aj g dk hdsprdc`g.

Hànjad, s` yj ig ad qu`drds, hànjad. Jitds qud kkdmud dk agaditg

di qud td bjstád a` tgraditg y td rdpumid a` hgkgr. Hànjad, pjrj

quà rdcgrhjr kg qud eud. Vjrj quà sdmu`r im`dihg qud kj kkjaj s`mud

jrh`dihg cujihg yj aur`ó tu jagr. Hànjad, cgi dk t`dapg yg tdgkv`hjrà, di kj ajrcbj hd kj v`hj kj aês bgihj y crudk bdr`hj kkdmj

j hdsjpjrdcdr. Hànjad, qu`drg dstjr j sgkjs, hànjad. Ad tgrturj tu

prdsdic`j, prddrg kkgrjr tu jusdic`j, hjad ui ldsg y hànjad.

Page 49: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 49/188

80

Di kj h`adis`ói hdk tgraditg tjal`ài ul`cjags j Edk`pd V`rdkj, ycgi àk, iudstrg prgp`g hdspdcbg qud sgkg pghdags cjijk`zjr j pjrt`r

hd uij tdrjp`j dedct`vj hd rgcgkj y jkcgbgk. Di sds`gids prgkgimjhjsdi dk ljr Dk Dspdrrun`hg di Gcuajrd hd kj Cgstj, di aês hd uijgpgrtui`hjh igs h`ags j hrdijr kjs pdijs jitd kgs mgkpds rdpdit`igshd kgs jagrds `apgs`lkds.

·Cuêitjs cjrtjs dscr`l`ags ljng dsd dstjhg hd sbgco7 Bgy iudstrj pdrcdpc`ói hd dsjs cjrtjs t`did kj ajrcj hd kj kdydihj qud jcuhd jiudstrj adagr`j cujihg hdshd dk egihg hd ui ljr igs v`s`tj kj vgzjsgrh`ijhj y þi`cj hd Edk`pd V`rdkj.

@U

Cjrtjs hd jagr cgi sjlgr j rgcgkj

P lusquà ditrd tus cjrtjs jajr`kkjs

 A`k td qu`drg a`k cjr`c`js

P uij gr qud ditrd hgs bgnjs sd hura`ó

P a`s lrjzgs vjcágs sd cdrrjlji jedrrêihgsd

 J kj ijhj `itditjihg hdtdidr a` nuvdituh 

@itdrprdtjhj pgr I`ig Lrjvg

Cjrtjs jajr`kkjs

Jk rdv`s`tjr dsd pjsjhg di dk cujk eu`ags h`cbgsgs, gsjhgs d `ihgcuadi-tjhgs, igtjags qud pjrtd hdk `ajm`ijr`g qud sd rddnj di kjs cjrtjs hdjagr v`did jk`aditjhg, adngr h`cbg rdpgtdic`jhg pgr adh`gs prgp`gs hdkj cukturj pgpukjr cgag sgi kj rgcgkj y dk c`id.

Bjlájags `ih`cjhg di káidjs jitdr`grds qud kj rgcgkj euic`gijljcgag ui dedct`vg jijk`stj hd kgs prglkdajs sdit`aditjkds. Di a` cjsg

 pjrt`cukjr, dstd jpjrjtg, cjs` prdb`stór cg, bj bdcbg kjs vdcds hd ui gr di-

tjhgr qud j auy ljng cgstg ds cjpjz hd rdpgrtjr adngrds rdsuktjhgs qudkgs hd ui ps`cgjijk`stj. J uij dx cgapjúdrj hd trjljng hd rdhjcc`ói kdh` uij sumdrdic`j prêct`cj y dcgióa`cj> ‛S` qu`drds qu`tjrtd dsd mujyjlg

Page 50: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 50/188

46

qud td dstê qudajihg, td rdcga`dihg uij hgs`s eudrtd hd Xgúj kj Idmrj yuij lgtdkkj hd rgi. Xrjtj di kg pgs`lkd hd kgcjk`zjr uij ludij rgcgkj pjrj

qud kj tdrjp`j euic`gid‑.Bgy háj, cujihg sd bji dxt`imu`hg kjs rgcgkjs pjrj hjr pjsg j egrajs

aês jvjizjhjs hd rdprghucc`ói sói`cj, ig igs qudhj aês qud rdcurr`r jiudstrjs v`dnjs cjrtjs jajr`kkjs pjrj prdc`sjr hdtjkkds gkv`hjhgs pgr kj jcc`-ói hdagkdhgrj hdk t`dapg. J pjrt`r hd kj rdkdcturj hd dsjs cjrtjs jajrr`kkjs

 pjkpjags pjrtd hd dsd pjsjhg qud sd h kuyó ditrd hdspdcbgs, hdsvdkgs, rd- prgcbds y gkv`hgs, cgag pjrtd hd kjs ii`tjs auhjizjs hdk jkaj.

Eud di kgs júgs =6 cujihg ditrd prgtdstjs dstuh`jit`kds y vdkjhjs jk p`d hd ui p`co up igs h`ags j dsgs jagrds qud igs ajrcjrgi, j dsgs quddi aês hd uij gpgrtui`hjh kds dscr`l`ags cjrtjs, juiqud kj cgrtj h`stji-c`j eás`cj ig kjs nust`cjrj. S`i daljrmg su dscr`turj igs pdra`t`ó ig sókgbjcdr ui dndrc`c`g hd cgaui`cjc`ói euihjaditjk, s`ig jcgrtjr kj gtrj h`s-tjic`j, dk digrad jl`sag qud crdjlj iudstrj t`a`hdz, kgs ajkditdih`hgs,kgs prdnu`c`gs y kgs a`dhgs prgp`gs hdk jagr.

Jk rdv`sjr dsjs cjrtjs igs rdagitjags j dsd t`dapg cujihg kjs

cjic`gids hd I`ig Lrjvg drji iudstrg hdvgc`gijr`g, iudstrg jlrdvjhdrg yjk`aditg pjrj kj tdaprjij `isp`rjc`ói. Hd dsd t`dapg kdmdihjr`g surmd kjmurj hd @iàs, uij hdkmjhj aucbjcbj hd Kgs Ajmjkkjids hd Cjt`j, qu`dijpdijs ad pdra`t`ó jajrkj pgr uij tdapgrjhj auy cgrtj hdnêihgad pgrvjr`gs júgs ui sjlgr hd prgeuihj adkjicgkáj. Dsgs rdcudrhgs, pgr egrajr

 pjrtd hd ui t`dapg kdmdihjr`g, kgs jsgc g j kj adkjicgkáj qud trjzj kj pdrspdct`vj hd kj h`stjic`j.

Nuitg j @iàs ad v`didi kgs tátukgs hd dsd cjic`gidrg qud jbgrj dvgcg

cgi uij dspdc`d hd rdmgc`ng. Igdk`j, Xd qu drg td qu`drg, Ds dk v`ditg,

 A`s igcbds s`i t`, A` t`drrj, Dstj sdrê a` cjsj, Cjrgk`ij, Iudstrg bgmjr

 sdrê dk auihg, Ti ldsg y uij gr, Cjrtjs jajr`kkjs, Xd jcudrhjs Ajráj,

 A` mrji jagr, Udtd, Xþ cjal`jrês, Vudrtj hdk jagr , ditrd gtrjs cjic`g-ids ad rda`tdi j ui t`dapg edk`z, s`i ajygrds prdgcupjc`gids qud kjhd jprdihdr j v`v`r kjs ajrjv`kkgsjs dxpdr`dic`js, qud sókg j pjrt`r hd kjh`stjic`j h`sdújhj pgr dk t`dapg, pghdags vjkgrjr.

J kj pjr hd kj pjutj qud trjzó kj aþs`cj hd dsd ditgicds dstê dk c`idqud igs tgcó di sudrtd. Dk þkt`ag tjimg di Vjrás? Igvdc ditgs, hd Ldr-ijrhg Ldrtgkucc`, Nukds y N`a hd Erjicg`s Xrueejut, eudrgi jkmuijs hdkjs pdkácukjs qud agkhdjrgi di pjrtd kjs dagc`gids hd dsgs hájs tdú`hgs

Page 51: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 51/188

4:

bgy pgr kj igstjkm`j. Dk c`id sd cgiv`rt`ó di dk rdeum`g hd iudstrgs sudúgs nuvdi kds. J trjvàs hd kj pjitjkkj mrjihd jprdih`ags j hjrkd h`adis`ói

àp`cj j kgs sdit`a`ditgs qud rdm`strjrgi kjs cjrtjs qud dscr`l`ags y rd-c`l`ags cgi kj vdbdadic`j qud sgkg pudhd surm`r hdshd dk egihg a`saghdk cgrjzói.

U

\dtg y pkjcdr hd cbjtdjr

J Cr`st`ij Kudimg, qu`di jv`vj a``itdk`mdic`j y hdsp`drtj a` sdis`l`k`hjh

Kjs pjkjlrjs sjktji jtrgpdkkjhjs, rrdmukjrds d icgapkdtjs. Kgs hdhgst`didi qud agvdrsd cgi ajygr vdkgc`hjh hd kg bjl`tujk pjrj vdicdrkj t`rjiáj hdk t`dapg y ajitdidr dk r`tag y dk `itdràs hd iudstrg `itdr-kgcutgr. Xjk ds kj h`iêa`cj qud hdld tdidr qu`di trjis`td dk ejsc`ijitdui`vdrsg hdk cbjt.

Sgi aucbjs kjs bgrjs qud mjstjags jk erditd hd ui cgaputjhgr trj-tjihg hd luscjr rdspudstjs j aucbjs hd kjs itdrrgmjitds hdk auihg jc-tujk. Vdrg aês jkkê hd kjs idcds`hjhds hd `iegrajc`ói, kj mditd `imrdsj

jk @itdridt, dk d–aj`k , dk cbjt, jk Xw`ttdr g Ejcdlggo pjrj cgaui`cjrsdy jsá hjrkd ui igcjut j kj sgkdhjh.Di kg pjrt`cukjr, dstj bdrrja`ditj ad bj pdra`t`hg `imrdsjr jk aui-

hg hd kgs jhgkdscditds y jkmuigs jhuktgs cgitdapgrêidgs qud ditrderjsds ditrdcgrtjhjs y cjk`mrjeáj `rrdmukjr cgaui`cji sus `aprds`gids,jibdkgs y agt`vjc`gids aês jprda`jitds. Di ajygr g adigr mrjhgtghgs t`didi jkmg `apgrtjitd qud hdc`r. Cjhj háj ad dicuditrg cgi jk-mu`di qud j pjrt`r hd ui zual`hg kkjaj hd `iadh`jtg a` jtdic`ói.

Hdk sjkuhg `i`c`jk pjsjags j cudst`gids eja`k`jrds bjstj cjdr di pkjitdja`ditgs dx`stdic`jkds di tgrig j kgs tdajs qud dtdrijaditd bji prdgcupjhg j kj buaji`hjh.

Page 52: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 52/188

4<

Hdshd bjcd aês hd sd`s júgs bd vdi`hg sgstdi`dihg (váj cbjt) prg-kgimjhgs y u`hgs h`êkgmgs cgi ja`mgs y ja`mjs hd h`edrditds kjt`-

tuhds. Di kj k`stj hd kgs cgitdrtuk`gs y cgitdrtuk`js aês cgisdcuditdsmurji kgs igalrds hd Jiiul`s, Mkgr`j, Cjrgk`ij, Njv`dr, Ndsþs, Pd`k`,Ngijtbji, Pgycd, Dk I`úg Pgi` Njv`dr, Jajihj, Cr`st`ij, dtc. Cjhj uighd dkkgs dstê jigtjhg di a` h`rdctgr`g pjrt`cukjr jk cujk rdcurrg cjhjvdz qud idcds`tg cgivdrsjr, cgisuktjr y jpdkjr jk dstáaukg qud s`daprd

 prgpgrc`gij kj ja`stjh. Igcbds hd prgeuihj cgapdidtrjc`ói dsp r`tujk bd dxpdr`aditjhg

cbjtdjihg cgi Cr`st`ij, ja`mj y cgkdmj qud v`v`ó di Ajhr`h (jctujk-aditd di Aàx`cg) y qud j pdsjr hd sus aþkt`pkds glk`mjc`gids, s`da-

 prd qud dk t`dapg sd kg pdra`td, hdpjrj ui dspjc`g pjrj jtdihdr j kgsja`mgs. \dcudrhg di pjrt`cukjr uij igcbd cujihg rdáags y kkgrjagsdscucbjihg j Sdrrjt. Dkkj di Dspjúj y yg di Ajrjcjy. Dsj igcbd qudsd b`zg kjrmj d `igkv`hjlkd ad s`rv`ó pjrj vjkgrjr dsd t`dapg qud igshjags kgs ja`mgs.

Di gtrj igcbd hd cbjtdg cgi Cr`st`ij b`cd uij h`sdrtjc`ói j pjrt`r hd

ui pgdaj hd Hykji Xbgajs> ‛Ig ditrds tji qu`dtjaditd di dsj kjrmjigcbd, rjl`j, rjl`j cgitrj kj jmgiáj hd kj kuz‑. J pjrt`r hd dsgs vdrsgskua`igsgs dscr`lá di ui dstjhg hd erdidsá d `rrdpdt`lkd `isp`rjc`ói kjss`mu`ditds pjkjlrjs>

Dk pgdaj hdld cgitdidr di sá a`sag su prgp`j cjhdic`j. Dv`tjr kgs

jhndt`vgs g usjrkgs cgi aucbj h`scrdc`ói y sjl`huráj. Dk jhndt`vg di

kj pgdsáj aucbjs vdcds trjd aês ajkdc`gs qud ldidc`gs. Kj pj-

kjlrj jcdrtjhj s`daprd sd qudhjrê pdmjhj j t` y sd aji`edstjrê dikg qud bjmjs. Kj pgdsáj ds euditd `ijmgtjlkd, ds dk jmuj ckjrj y rd-

v`v`hj. Iuicj sd vj hdk tghg. Dkkj s`daprd dstê jkká, jmjzjpjhj, h`s-

crdtj y a`rjihg hdshd kgs r`icgids, hdpgs`têihgsd di kgs kumjrds

aês `isgspdcbjhgs, jlr`dihg rutjs bjc`j kj kuz g bjc`dihg v`rjnds

bjc`j kjs pdiualrjs, sgihdjihg kj igcbd, puksjihg kj eudrzj hdk

v`ditg, jct`vjihg agk`igs hd `isgspdcbjlkd pghdr. Iuicj t`did ui

`t`idrjr`g prddstjlkdc`hg. Dkkj ds `aprdhdc`lkd. Jkká dstê su sdcrdtg

y su dicjitg. Dkkj dstê jkká pjrj hdc`r kg `apgs`lkd, kg `ijuh`lkd, dsd

cgrig qud ijh`d pghrê dscucbjr pgr t`, pjrj pjrjerjsdjr ui pgcg j

Agitdng. Kj pgdsáj ds uij dxpdr`dic`j pjrt`cukjr d `itrjisedr`lkd. Ds

ui dstjhg hd mrjc`j, uij ajyàut`cj. Vudhd sdr sgijtj, ui lkuds, 

Page 53: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 53/188

43

ui pênjrg j puitg hd cjitjr. Ds uij aást`cj y tjal`ài uij prgejij-

c`ói. Ds ui sgkg hd sjxg hd Ngbi Cgktrjid, g dk cjitg prgeuihg hd

Ajbjk`j Njcosgi. Dkkj dstê jkká y sdrê pgdsáj cujihg tþ kg qu`drjs,cujihg dsj ajm`j td divudkvj y kjs pjkjlrjs rdckjadi su pudstg hd

bgigr di dk pgdaj.

Hdspuàs hd cbjtdjr cgi Cr`st`ij ad pdrcjtà hdk pghdr hd dstj bdrrja`ditj

qud di ajigs hd kgs surrdjk`stjs bul`drj cgist`tu`hg uij hdk`c`j di su jeêi

 pgr prjct`cjr kj dscr`turj jutgaêt`cj. @ajm`iàagigs j Vjuk Dkujrh cbjtdjihg

cgi Jihrà Lrdtgi. Bd jquá uij p`stj qud kd hgy j a` ja`mj Mkgr`j Hgkjihd

 pjrj qud j pjrt`r hd ui dndrc`c`g hd `ajm`ijc`ói igs pudhj gerdcdr ui `apd-cjlkd rdkjtg cgag dkkj igs t`did jcgstualrjhgs. Vjrj cgit`iujr trjis`tjihg

cgi h`mi`hjh y pkjcdr dstgs iudvgs hdrrgtdrgs hd kj pjkjlrj, l`di vjkd kj pdij

jtdihdr dk próx`ag kkjajhg j cbjtdjr.

U@

¡X`dids ui d–aj`k!

J Jk`c`j Scgtt Cbjcái, cgkdmj y sglrd tghg, ja`mj

Jk rdpdrtgr`g hd kjs iudvjs tdcigkgmájs ejc`k`tjhgrjs hd kjcgaui`cjc`ói `itdrpdrsgijk bjlráj qud jmrdmjr dk cgrrdg dkdctrói`cg

(g d–aj`k  pjrj usjr dk tàra`ig gr`m`ijk qud kg hdid), `istruaditgigvdhgsg qud v`ig j rdvgkuc`gijr kj ajidrj hd rdkjc`gijrigs cgi kgshdaês y cgicdl`r dk auihg di su h`iêa`cj y divgkvditd cgapkdn`hjh.

Kgs jitdcdhditds egrajkds hdk cgrrdg dkdctrói`cg sd rda`tdi jk júg:0=: cujihg ui `imdi`drg hd igalrd \jy Xgak`isgi hdsculr`ó, s`idstjr auy cgisc`ditd hdk tghg, kj ajidrj hd div`jr adisjnds hd uiusujr`g j gtrg. Vjrj prgljr su dedct`v`hjh y jsdmurjr qud sus prdsuic`g-ids drji cgrrdctjs sd div`ó ui adisjnd j sá a`sag. Hd dstj ajidrj, dk

dapkdjhg hd kj daprdsj LLI bjláj hjhg dk pjsg hdc`s`vg jk crdjr uijhd kjs egrajs hd cgaui`cjc`ói aês ut`k`zjhjs di dk auihg cgitdapg-rêidg hdshd bjcd trd`itj júgs.

Page 54: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 54/188

Page 55: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 55/188

44

Sgi aucbgs kgs cgrrdgs qud j kg kjrmg hd dstgs vd`itd júgs bdagsrdc`l`hg y dscr`tg? kgs bulg `istjitêidgs y hd jcc`ói dedrvdscditd, dstêi

kgs adkjicók`cgs, kgs adrjaditd `iegrajt`vgs cuyj ut`k`hjh d `itdràs cj-hucjrgi uij vdz h`mdr`hj kj `iegrajc`ói rdqudr`hj? pdrg di ui r`icói hdiudstrg VC dstêi rdm`strjhgs kgs cgrrdgs vdrhjhdrjaditd trjscdihditjkds.

Di su hdl`hj gpgrtui`hjh, y j aghg hd edk`c`tjr j a` ja`mj y cgkdmjJk`c`j Scgtt pgr su pgsmrjhg jkcjizjhg di Sji Nuji hd kgs Agrrgs, kd di-v`à ui d–aj`k  y uij cjic`ói hd Jkldrtg Cgrtdz (Xd kkdmjrê uij rgsj). Kjvdrhjh ds qud dstj aghjk`hjh v`did j hjrkd j kj cgrrdspgihdic`j pr`vjhjui cjrêctdr dspdc`jk aucbg aês jtrjct`vg qud jitds ig dx`stáj. Div`jr uijcjrtj cgi aþs`cj s`mi`cjlj bjcdr ui trjljng hglkd y jkmg cgapk`cjhgqud sd trjhucáj di pdsg y t`dapg. Bgy háj cgi sgkg puksjr uijs tdckjst`dids dk tdxtg y kj aþs`cj qud hdsdjs div`jr, di ui t`dapg ràcgrh qudcjs` `mujkj j kj vdkgc`hjh hd kj kuz. Kj vdrhjh ds qud sgags jegrtuijhgsjk cgitjr cgi kj dcjc`j y cgagh`hjh hd dstgs iudvgs `istruaditgs.

U@@

Cjrtjs dndapkjrds hd pdrsgijnds càkdlrdsTi rdm`strg s`mi`cjt`vg hdk màidrg dp`stgkjr kg rdprdsditj dk kdmjhghdnjhg pgr pdrsgijnds ejagsgs d b`stór`cgs, qu`dids tjk vdz s`i

 prgpgiàrsdkg crdjrgi aghdkgs qud bgy háj cgist`tuydi uij rdedrdic`jauy vêk`hj qud hdldags tgajr di cuditj j kj bgrj hd dscr`l`r cjrtjseja`k`jrds, jagrgsjs y hd kjs gtrjs.

Dkdmjic`j, sáitds`s hdk ludi hdc`r y uij egraj sdic`kkj, cêk`hj y j kjvdz prgeuihj sgi jkmuigs hd kgs jtr`lutgs cgitdi`hgs di kjs cjrtjs hdS`aói Lgkávjr, Ngsà Mrdmgr`g Bdriêihdz, S`aói \ghrámudz, U`icditUji Mgmb, cgag `itdmrjitds hd uij sdkdcc`ói qud ad bd prgpudstg

 prdsditjr j a`s kdctgrds pjrj dxtrjdr jkmuigs hjtgs itdrdsjitds.Jk kddr dstjs cjrtjs sdit`ags uij `igcuktjlkd jha`rjc`ói pgr

qu`dids hdpgs`tjrgi ig sgkg sjp`dic`j s`ig tghg dk sdit`a`ditg qud ds

 pgs`lkd trjisa`t`rsd j pjrt`r hd pjkjlrjs sdic`kkjs y dxjctjs, dscr`tjshdshd kj prds`ói hdk t`dapg, kj jcdcbjizj hd tdagrds, diedradhjhdsy kj `icdrt`hualrd prgp`j hd kj cgih`c`ói buajij erditd jk hdvdi`r`aprdhdc`lkd hd kgs jcgitdc`a`ditgs b`stór`cgs.

Page 56: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 56/188

Page 57: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 57/188

4=

Kjs cjrtjs di tghjs kjs àpgcjs bji pdra`t`hg qud dk cgrjzói sd dx- prdsd y kj pjs`ói sd aji`dstd tjk cgag kg `ih`có Uji Mgmb di uij

cjrtj j su bdrajig Xbdg> ‛Ad s`ditg v`dng y jmgtjhg pdrg, s`i daljr-mg, jui cgisdrvg di aá jkmg hdk jajitd, puds ig bd hdnjhg hd dxpdr`-aditjr ui vdrhjhdrg ditus`jsag pgr kj p`iturj‑. Di tghjs kjs àpgcjs,dk màidrg dp`stgkjr, qud jbgrj jhgptj kj egraj hdk cbjt, d–aj`k  y gtrjsaghjk`hjhds y tàci`cjs, t`did su rjzói hd sdr di pghdr dxprdsjr kgssudúgs hdk bgalrd, su vgcjc`ói hd sdrv`c`g y kj pgs`l`k`hjh hd bjcdr rd-m`strg hd dkkg, aês jkkê hd kgs tditêcukgs hd kj `iagrtjk`hjh g dk gkv`hg.

Page 58: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 58/188

42

Vrgtjmgi`stj> kj aþs`cj

Ajssdrjtt` di ckjvd hd Jhj Vr`ajvdrj

Hdh`cjhg j a` b`ng ]gkemjim Ndsþs

Kgs hdsculr`a`ditgs apgrtjitds sd hji cujihg uig adigs kgs dspdrj? pudhdi gcurr r di uij dsqu`ij, di ui rdstjurjitd, di ui tdjtrg, di uijdstj g di cjsj hd ui ja`mg? dkkgs sjktji hd rdpditd y hdshd su s`kdic`g`rrjh`ji uij kuz dspdc`jk pjrj rdtjr iudstrj `ih`edrdic`j. Di a` cjsgdstgs dicuditrgs hdk pr`adr t`pg gcurrdi cgi aundrds, k`lrgs y h`scgs.

Dk bjkkjzmg jk cujk ad vgy j rdedr`r di dstj crói`cj t`did qud vdr

cgi kj aþs`cj y aês cgicrdtjaditd cgi kj aþs`cj hd jvjizjhj qud sdbjcd di Udidzudkj. Drj ui cêk`hg háj hd nui`g hd <664 cujihg di uirdcgrr`hg pgr kgs kjhgs hd Kgs Cjglgs, kj MJI y dk Ausdg hd LdkkjsJrtds, sd ad gcurr`ó ditrjr j kj k`lrdráj Jtdidg. Eud jkká hgihd h`v`sà

 pgr pr`adrj vdz ui h`scg hd Ajssdrjtt <kts. Eud ui jagr j pr`adrj v`s-tj, kg cgidsg. Jk vdrkg di uig hd kgs jijqudkds ad cjut`vó dk cgkgr`hghdk h`sdúg hd kj tjpj. Dk tátukg ig pgháj sdr aês sumdrditd> ‛Ajssdrjtt`<kts. Dxpgs`c`ói vdrjig–vdrjig‑. Aês jljng sd pgháj kddr> tbd hgwi

tdapg vdidzudkji prgndct . Xgaà dk CH, pjmuà di kj cjnj y h`nd pjrj a`sjhditrgs> ‛Ugy j vdr hd quà sd trjtj dstg‑.

Pj di a` cjsj pusd dk h`scg y ad hdnà kkdvjr pgr su sgi`hg divgkvditd.Eud uij v`lrjc`ói qud ad cgidctó cgi kg iudvg, cgi kg urljig, pdrg s`ihdsk`mjrad hd a`s rjácds, a` bdrdic`j aus`cjk, a` pjtr`j sgigrj y kg qudds auy rdvdkjhgr> kj aghdri`hjh aus`cjk qud j tghgs igs tgcj. Hdshddsd háj ad glk`muà j rdv`sjr dk rdstg hd su h`scgmrjeáj. Dk CH jhqu`r`hg

di Cjrjcjs drj dk tdrcdrg hd su prghucc`ói aus`cjk. Jk êklua Dxpgs c`óivdrjig–vdrjig  (<668), kd prdcdháji>  Di Sjljij Mrjihd tjal`ài bjy (<66<) y Ujc`kói hjis kj cbjalrd (<663). Di kgs dstjitds yj dstjlj dkh`scg hd dsd júg> Egkokgrd IG–trjh`c gijk Udidzgkjig # 8 (<664).

Page 59: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 59/188

40

Vjrj pgidrad jk háj y bjcdrkd sdmu`a`ditg j kg qud bj s`hg kjdvgkuc`ói aus`cjk hd Ajssdrjtt`, lusquà jqudkkgs h`scgs qud ad

ejktjlji. Vjrj dkkg kgmrà ditus`jsajr j a` b`ng ]gkemjim, qu`di sdcgiv`rt`ó di a` cóapk`cd di dstd rjstrdg hd kgs h`scgs ejktjitds? j àkkd hdlg Ujc`kói hjis kj cbjalrd y Cgctdk #4> Cjcjg, Aundr y Ldjts (<665),dk rdstg kg jhqu`rá di Ajrjcjy.

·Hd quà sd trjtj tghg dstg7 ·Zuà ds dk hgwi tdapg7 ·Zuà ds dkcb`kkgut 7 Di pr`adr kumjr, dk hgwi tdapg  s`mi`cj t`dapg ljng, r`t-ag kditg? dk cb`kkgut  (cuyg s`mi`cjhg di `imkàs ds rdkjnjrsd) ds uijhd kjs aghjk`hjhds hdk hgwi tdapg, nuitg jk jal`dit  y dk kguimd, dscgisdcudic`j y vjr`jc`ói hd kj aþs`cj bgusd y tdcig. Cgag màidrg, dkcb`kkgut  bj dvgkuc`gijhg bjc`j uij aþs`cj aês cgapkdnj hgihd kjs eu-s`gids gldhdcdi j kgs aês h`st`itgs cr`tdr`gs? sd pudhd bjcdr cb`kkgut  hdlgssj–igvj, hd kgs \gkk`im Stgids y bjstj hdk a`saás`ag Xág S`aói.

Vjrj qu`dids jþi ig kg sjldi, Ajssdrjtt` ds ui prgydctg `apuk-sjhg pgr kgs bdrajigs Edrijihg y Jrajihg Móadz (gr`uihgs hdAjrjcjy), qu`dids j pjrt`r hd uij prgpudstj erdscj y jk`aditjhj pgr

dkdaditgs hd iudstrj cukturj aus`cjk, bji crdjhg ui sgi`hg gr`m`ijkqud ijhj t`did qud vdr cgi kjs vjr`jitds hdk cb`kkgut  hd gtrjs kjt`tuhds.Jrajihg di Cbujg (Cjrjcjs), y Edrijihg di Vjrás, sgi kgs jrtácdshd dstd prgydctg qud yj suaj uij kdm`ói s`mi`cjt`vj hd jha`rjhgrdsdi vjr`gs pjásds qud kg s`mudi j trjvàs hd @itdridt. Hdspuàs hd c`icg

 prgydctgs h`scgmrêcgs, Ajssdrjtt` <kts igs vudkvd j sgrprdihdr cgiCuditgs hd Jhj 5  (<66=), ui h`scg qud cuditj cgi kjs `itdrvdic`gidshd Mjàk`cj, Kgs Ja`mgs @iv`s`lkds y Dr`oj hd Kj Udmj.

Di Cuditgs hd Jhj 5 , Ajssdrjtt` kgmrj s`icrgi`zjr dst`kgs, iudi-c`js y kgs aês vjr`jhgs dkdaditgs tàci`cgs pjrj prgpgrc`gijrigs uijglrj cgbdrditd, erdscj y jkmg juhjz pdrg s`i kkdmjr iuicj j kj dstr`-hdic`j y h`sgijic`j qud tjitg igs rghdj. Jhjrj ds dk igalrd hd kjb`nj aês pdqudúj hd uig hd kgs bdrajigs Móadz qud s`rvd hd tátukgy sdúudkg j dstj prghucc`ói v`mgrgsj prdsditjhj di egraj hd rdkjtgshgihd kgs ldjts y adkghájs vji hjihg cgbdrdic`j y cgicdptg hd ui`-

hjh. Jhj Vr`ajvdrj (cgag sd t`tukj uig hd kgs surcgs) di ckjvd hdhgwi tdapg ds ui ludi ajtdr`jk pjrj hjr pjsg j kj jragiáj y hdnjrqud kj pjz sd `istjkd di iudstrg `itdr`gr.

Page 60: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 60/188

56

S`i huhj jkmuij, kj aþs`cj hd Ajssdrjtt` ds pjrj pjsjrkj l`di, auysujvd y jkdnjhj hd kj jijrquáj dxtdr`gr. Di ui sbgw gerdc`hg dk :¾ hd

igv`dalrd hd <662 di dk Jukj Ajmij hd kj TCU, Ajssdrjtt` <kts tuvgkj gpgrtui`hjh hd prgagc`gijr dk h`scg Cuditgs hd Jhj 5  . ·Zuà tjk7

Udidzudkj y kj aþs`cj dkdctrói`cj

@

Dk s`itdt`zjhgr> bjcdhgr hd sgi`hgsDs auy erdcuditd bjlkjr di kj jctujk`hjh hd aþs`cj dkdctrói`cj s`i

hdtdidrigs j ihjmjr di tgrig jk gr`mdi hd ui agv`a`ditg qud yj suajuijs cujtrg hàcjhjs. Ugcjlkgs cgag  sjapkdgs, ldjts, bgusdaus`c  yhn¸s egraji pjrtd hdk auihg cgitdapgrêidg y sus s`mi`cjhgs, jsg-

c`jhgs j kjs tàci`cjs dkdctrói`cjs. Di dsd êal`tg tdidags prgpudstjshgihd sd jlgrhj dk cb`kkgut  y dk hgwi tdapg hdk cujk yj gerdc`ags uijaudstrj di kj crói`cj jitdr`gr jk rdedr`rigs j Ajssdrjtt` <kts.

Jitds hd gcupjrigs hdk cjsg cgicrdtg hd Udidzudkj ds idcdsj-r`g ul`cjr kgs jitdcdhditds y rdedrdic`js euihjaditjkds hd kj aþs`cjdkdctrói`cj, cuyj b`stgr`j `ickuyd uij k`stj hd jrt`stjs pdrtdidc`ditdsj h`edrditds dst`kgs y tdihdic`js aus`cjkds. Ti rdcuditg hd kj aþs`cjdkdctrói`cj hdld tgajr di cuditj kgs jpgrtds p`gidrgs hdk `imdi`drg

Ajrtdigt, crdjhgr hd kjs Gihjs Ajrtdigt di kgs júgs <6 hdk pjsjhgs`mkg? dk tjk`jig Kuc`jig Ldr`g y dk jkdaêi Ojrkbd`iz Stgcobjusdi, pgrc`tjr trds igalrds aprdsc`ih`lkds di uij b`stgr`j qud sd cgistruyó cgi`ivdst`mjhgrds hd h`st`itjs h`sc`pk`ijs.

Dk mrji jumd hd kj aþs`cj dkdctrói`cj sd hj j pjrt`r hd kgs 56 cgidk usg hdk s`itdt`zjhgr h`sdújhg y pjtditjhg pgr dk `imdi`drg \gldrtAggm. Jk jprgvdcbjr kjs aêx`ajs pgs`l`k`hjhds hd dstd jrajtgstd, dkaþs`cg d `imdi`drg ]jktdr Cjrkgs rdcrdó hd ajidrj gr`m`ijk kjs p`dzjshdk rdpdrtgr`g ckês`cg y dh`tó kg qud di su t`dapg (:050) eud tghg uijcgitdc`a`ditg> Sw`tcbdh gi Ljcb (Cgidctjhg cgi Ljcb). Dstd h`scg

 prghuc`hg ljng dk sdkkg Cgkual`j cgitdiáj tdajs hdk v`dng Ljcb (Nuji

Page 61: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 61/188

5:

Sdljst`êi) cgag Cjitjtj <0, Su`td Grqudstjk I¾ 3 , Cjitjtj :8=  y dkCgic`drtg Lrjihdalurmg I¾ 3, ditrd gtrjs.

Nuitg j kgs jpgrtds hd ]jktdr Cjrkgs (qu`di jk cjal`jrsd dk sdxgjhgptó dk igalrd hd ]dihy Cjrkgs), sd jk`idji kgs igalrds hdk mrjiOkjus Scbuktzd, cgeuihjhgr hdk mrupg jkdaêi Xjimdr`id Hrdja? Uji-mdk`s, O`tjrg, Xga`tj, Ndji A`cbdk Njrrd, \`co ]jodaji (tdckjh`stjhdk mrupg Pds), Od`tb Dadrsgi (hdk mrupg Dadrsgi Kjod jih Vjkadr),\`co ]r`mbt (V`io Ekgyh), Jkji Vjrsgis (cgkjlgró itdisjaditd cgag`imdi`drg hd sgi`hg di kj prghucc`ói hdk êklua Xbd hjro s`hd ge tbd

aggi) ditrd gtrgs aucbgs igalrds qud cgis`mijrgi su crdjt`v`hjh di prg hd ui sgi`hg y hd uij dxprds`ói qud sgkg pgháj cgicrdtjrsd j trjvàshdk usg `itdk`mditd hdk s`itdt`zjhgr.

Jk sdmu`r kj pjutj hd dstjs mrjihds rdedrdic`js, kgs vdidzgkjigs igsd qudhjrgi jtrês.

Di luscj hd ui sgi`hg qud igs `hdit`cjrj cgag pudlkg hd uijmrji trjh`c`ói aus`cjk, iudstrgs crdjhgrds jcgpkjrgi su sdis`l`k`hjh jkcgapês hd kjs tdckjs. Hd dstd aghg rdcgrhjags hd dsj pr`adrj dckgs`ói

igalrds cgag> Uytjs Lrdiidr (adrdcdhgr hd uij crói`cj jpjrtd), Mdrry]d`kk y Cbdk`qud Sjrjl`j, qu`di di :0=< igs ditrdmó uij vdrhjhdrj

 ngyj> \dvgkuc`ói dkdctrói`cj di aþs`cj vdidzgkjij ,  di kj cujk jpjrdcdirdagzjhgs kgs tdajs>  Dk pjnjr kkg ,  Ajrjcj`lg di kj igcbd ,  Vgkg

ajrmjr`tdúg, Cjitgs hd a` t`drrj , Dk Cuajcg hd Sji Nuji , Dk h`jlkg

 sudktg ,  Vgkg cgr`jig, Ajrd–Ajrd, Vgr cgadr zjpgjrj, Dk pênjrg

 mujrjihgk, Sgalrj di kgs Aàhjigs, Ljrkgvditg, \ág Ajizjijrds y Kj

ldkkj hdk Xjauijimud.

J aghg hd dstjr j kj pjr cgi su t`dapg, dk jutgr hd  Jis`dhjh  igs prdsditó ui h`scg qud ig huhg jk cjk`cjr hd jvjizjhj y rdedrdic`j hd pr`adr grhdi pjrj qu`dids bgy bjlkji tji jkdmrdaditd hd aþs`cj dkdc-trói`cj, cb`kkgut  y idg egkokgrd.

Di dstj b`stgr`j hd kj aþs`cj dkdctrói`cj ig pghdags gkv`hjr kjscgitr`luc`gids hd mditd auy tjkditgsj y juhjz cgag kgs vdidzgkjigs>A`mudk Êimdk Eustdr, Êimdk \jhj (tjkditgsg y jvditjnjhg jkuaig hd

Okjus Scbuktzd, qu`di cuditj jhdaês cgi uij `itdrdsjitd h`scgmrjeájdi v`i`kg), A`mudk Igyj, Jkgisg Xgrg, Nuk`g h¸Dscr`vji (aþs`cg, prg-huctgr y jutgr hd `apdcjlkds trjljngs hd ljngs, pdrcus`ói y sjapkdgs)y bjstj dk a`saás`ag Dhujrhg Ajrturdt, hd qu`di rdcgrhjags su trj-

Page 62: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 62/188

5<

 ljng di Cjsj lgi`tj, prgpudstj hd aþs`cj jal`ditjk cgapudstj pjrjkj dxpgs`c`ói bgaói`aj prdsditjhj di dk AJCCS@ (:022). Eud ui

trjljng hd `itdmrjc`ói jrtást`cj qud jlgrhó Ajrturdt di cgal`ijc`óicgi kjs glrjs hd kgs crdjhgrds pkêst`cgs \jejdk Ljrr`gs, Ngrmd V`zzji`y Ajrcgs Sjkjzjr Hdkig. Dstj dxpgs`c`ói ad trjd auy mrjtgs rd-cudrhgs jk mujk qud gtrj prdsdic`jhj di kj MJI di kj cujk tuvg kumjruij dxpdr`dic`j s`a`kjr hd `itdrjcc`ói jrtást`cj. Dstj vdz eud ditrd kjglrj pkêst`cj adtjeás`cj hd Ajurg Adnájz y kj aþs`cj hd A`mudk Êi-mdk Eustdr, j prgpós`tg hd kj dxpgs`c`ói Adtjagregs`s (:028).

Vgr dstj y gtrjs tjitjs rjzgids, cujihg sd bjlkd hd aþs`cj dkdctró-i`cj ig gkv`hdags j kgs p`gidrgs hd uij b`stgr`j qud jþi ig hdnj hdajrjv`kkjrigs y di kj cujk Udidzudkj t`did ui pjpdk dstdkjr.

Udidzudkj y kj aþs`cj dkdctrói`cj

@@

Bdcbg di cjsjUdidzudkj t`did ui pdsg dspdcácg di dk hdsjrrgkkg hd kj aþs`cj dkdc-trói`cj hd tghg dk cgit`iditd di jtdic`ói j uij trjh`c`ói aus`cjk qudbj `iscr`tg igalrds vjk`gsgs di kj `iigvjc`ói y kj crdjc`ói hd iudvgskdimujnds sgigrgs.

Dstj b`stgr`j cuditj cgi vjk`gsjs rdedrdic`js rddnjhjs di prgpudstjsjuhjcds cgag kjs hd Uytjs Lrdiidr, cgi ui cgapdih`g hd mrji cjk`hjhqud kgmrj eus`gijr kj aþs`cj vdidzgkjij cgi dkdaditgs hdk rgco   prg-mrds`vg y njzz ? Mdrry ]d`k, jutgr hd uij glrj k`mjhj jk ui`vdrsg hdk njzz  y jk`aditjhj cgi kgs sgi`hgs d `istruaditgs prgp`gs hd iudstrjs rjácdsaus`cjkds? Cbdk`qud Sjrjl`j, cgi uij prgpudstj qud cginumj kgs dst`kgstrjh`c`gijkds y dk usg hd kgs dkdaditgs dkdctrói`cgs? kgs bdrajigs Sp`td-

r`, qu`dids h`drgi ui sjktg hd juhjc`j di Kgihrds di :0=< trjs dh`tjr uih`scg hd cgkdcc`ói cgi tdajs cgag Cjapds`ij y Ljrkgvditg? kgs bdraj-igs K`zjrhg qu`dids jk cga`dizg hd kgs 26 sd h`drgi j cgigcdr cgi tdajscgag Dk Idmrg Ku s, Cjic`ói jk êrlgk hd cglrd, Sdúgr hd kj pgajrrgsj.

Page 63: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 63/188

53

Adsds jtrês, jk jtdihdr kj sgk`c`tuh hd uij ja`mj qud sd `lj hd v`jnd pjrj \us j, ad hdh`quà j dstructurjr uij sdkdcc`ói vjr`jhj hd aþs`cj

vdidzgkjij cgi h`st`itgs dxpgiditds y dst`kgs qud vji hdshd aþs`cj kkj-idrj bjstj prgpudstjs rdc`ditds cgag \dcgvdcg y Ojtjog, pjsjihg pgrvgcjk`stjs d `itàrprdtds cgigc`hgs jk dst`kg hd S`aói Hájz, Zu`itdtg Cgi-trjpuitg, Agrdkkj Auúgz, Ajráj Xdrdsj Cbjcái, jkmg hd Mujcg y mj`tjstrjh`c`gijkds.

Tij vdz cgicku`hj kj sdkdcc`ói ad hdh`quà j burmjr di dk rdpdrtgr`gaês rdc`ditd hd kj kkjajhj aþs`cj dkdctrói`cj, qud jhdaês hd Ajssd-rjtt` <kts t`did j gtrgs dxpgiditds cgag kgs qud sd bji jmrupjhg di kjsdr`d Udidzudkj dkdctrói`cj, prgydctg vjimujrh`stj qud yj suaj hgsdh`c`gids hdh`cjhjs jk trjljng hd kgs hn‐s g p`icbjh`scgs di Udidzudkj.Sd trjtj hdk dseudrzg ijhj hdshdújlkd hd ui mrupg hd pdrsgijs prdgcu-

 pjhjs pgr h euih r mrji pjrtd hdk dspdctrg aus`cjk vdidzgkjig j pjrt rhd ui kdimujnd igvdhgsg qud kkdmj j ui pþlk`cg aucbg aês iuadrgsg.

Dstd prgydctg hd prgagc`ói hdk tjkditg ijc`gijk ds tjal`ài uij egrajhd rdcgigcdr dk trjljng qud bjcdi iudstrgs hn‐s. Dk rdsuktjhg hd dstd trjljng

sd rddnj di hgs vgkþadids qud bgy cgist`tuydi uij rdedrdic`j ijhj hds-hdújlkd. Di dkkgs igtjags h`vdrs`hjh aus`cjk y ui jktg i`vdk hd cjk`hjh.

Di dk vgkuadi hgs, sd hji c`tj cujrditj y c`icg p`icbjh`scgs kg-cjkds cuyg trjljng dstê rdpjrt`hg di hgs êkluads> uig vdrhd rdedr`hg jkj dkdctrói`cj auih`jk, y gtrg lkjicg cgi kg adngr hdk tjkditg ijc`gijkdkdctrói`cg. Dk h`scg lkjicg (<66=) cgit`did tdajs hd Ldtjajcs, Cjr-kgs Crdss, Hr. ]bg, Jrajihg Jr`zjkdtj, Hn Ku`m`, Hr. Auu, Cb`qu` UsOkjbr, Hji`dk Vjtdraji, Erjio Zu`itdrg, Ngsà Cjldkkg, JHI Cgkdct`vj,

Xurtkdh jih Daadrsgi, \gldrtg Cb`r`qu`, \j v`sujk Sguih, Jnh y XbdrKgrhs Dtb`cs Vdrcus`ói. Dk h`scg sd pjsdj pgr uij sdr`d hd dst`kgs y tdi-hdic`js, kg cujk jhdaês hd sdr uij v`rtuh, ds uij vditjnj pjrj qu`dids igqu`drdi jcgmdrsd dstr`ctjaditd j uij tdihdic`j, y ig glk`mj jk gyditd jui h`scursg agiótgig. Di kg pjrt`cukjr ad pjrdc`ó `itdrdsjitd dk trjljnghd Ldtjajcs hd kj pkdij dspjúgkj. @mujkaditd cdkdlrg kj vdrs`ói qudigs gerdcd Hr Auu hdk tdaj Cjic`ói pjrj t` hd Erjio Zu`itdrg. @mujkds

aàr`tgs adrdcdi> U`lrjt`gis, hd Jrajihg Jr`zjkdtj, Vrgadsjs adzckjhg pgr dk a saás`ag Erjio Zu`itdrg, y Kj ajig hdk tjalgrdrg, uij l`dikgmrjhj p`dzj hdk idgegko  jlgrhjhj pgr \j v`sujk Sguih.

Page 64: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 64/188

58

Udidzudkj Dkdctrói`cj < ds ui h`scg hd jmrjhjlkd juh`c`ói, cgi su-c`ditd h`vdrs`hjh aus`cjk pjrj cgapkjcdr j tghgs kgs mustgs dkdctró-

i`cgs y sd dicuditrj prghuc`hg ljng kgs aês jktgs i`vdkds hd dx`mdic`jaus`cjk di dk adrcjhg.

Dstd CH cgap`kjtgr`g dstê hdh`cjhg j kj Sgc`dhjh hd Sgrhg–C`dmgshd Udidzudkj (Sgc`dvdi). L`di vjkd kj pdij jcdrcjrsd j dstgs iudvgssgi`hgs qud igs gerdcdi uij h`adis`ói h`st`itj hd kj aþs`cj qud sdbjcd di dstd pjás.

A` ja`mg dk Cudrvg Kópdz

@i adagr`ja hdk adngr lkgmudrg hd aþs`cj ckês`cj:

Ti iudvg ja`mg bj kkdmjhg pjrj qudhjrsd y kkdijrigs kj v`hj hd aþs`cj

y hdsculr`a`ditgs jsgalrgsgs qud sd cgitjl`k`zji hdshd kj h`adis`óihdk dspár`tu cgag l`dids `ivjkgrjlkds. Sd trjtj hd ui pdrsgijnd qud v`vd

 pjrj h`serutjr kj aþs cj y cgapkjcdr j sus ja`mgs cgi kgs aês dx`mditds prgh`m`gs hdk jrtd sgigrg. Su igalrd ds dk Cudrvg Kópdz y hdshd ui lkgm l`di prgv`stg hd igvdhjhds igs ditrdmj h`jr`jaditd kjs mrjihds glrjs hdkj aþs`cj ckês`cj. Hdshd Jrmdit`ij, ‛dk Cudrv`tg‑, cgag kd a`ditji susaês cdrcjigs, igs sgrprdihd cjhj háj cgi cgrrdgs cjrmjhgs hd vdrhjhd-rjs ngyjs aus`cjkds.

Sdráj kj pr`adrj sdajij hd edlrdrg hdk júg <662 cujihg pgr rdcg-adihjc`ói hdk ja`mg Ngsà Jkg`sd Jlrdu, ad pusd di cgitjctg cgi dstd

 lkgm bdcbg pjrj mrjt`cjc`ói hd igsgtrgs, dkds adkóajigs. Su þi cg`itdràs ds kj aþs`cj, s`i ijhj j cjal`g, tjk cgag rdzj su kdaj> ‛Ti ds-

 pjc g hdk ui`vdrsg bdcbg pjrj vgs, cgi vgs, hd vgs, sglrd vgs, s`i aá. Tikumjr hgihd dicgitrjr tghg hd ijhj y ijhj hd tghg cjkcukjihg qud qu`zêskjs pjrjhgnjs sd rdcgic`k`di y kj ditrgpáj sgkg sdj ui cuditg hd bjhjs‑.

 (:) Igtj> Dstd lkgmudrg jrmdit`ig aur`ó di <660 di pkdij jct`v`hjh crd-jhgrj. Hudúg hd uij vjstj h`scgtdcj aus`cjk, Mjlr`dk Cudrvg Kópdz sd h`g jh`vukmjr kgs mrjihds y pdqudúgs tdsgrgs hd kj aþs`cj jcjhàa`cj. Bgigr y v`hjdtdrij j su kdmjhg.

Page 65: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 65/188

54

Hd ijc`gijk`hjh jrmdit`ij, pdrg cgsagpgk`tj, tdrrdig y ui`vdrsjkcgag \ulài Hjrág, dk Cudrvg Kópdz ds yj ui a`kkgijr`g. Su aàr`tg

ig ds jcuaukjr kgs vdrhds jqudkkgs qud hdcga`sji di jluktjhjs vjk`njsdi kgs jdrgpudrtgs `itdrijc`gijkds. Dk Cudrvg ds a`kkgijr`g di iþad-rg hd v`s`tjs rdc`l`hjs. Su lkgm ds auy cgapkdtg, bdtdrgmàidg, vdrsêt`k?

 pgdajs, rdcdtjs hd cgc ijs, cudrpgs dscukturjkds (purg kga`tg), disjygs pgkát cgs, k`tdrjr`gs…y pgr supudstg, glrjs aus`cjkds qud `ickuydi susrdspdct`vjs tjpjs.

Dstj ajrjv`kkj ig sgkg ds pgs`lkd pgr kgs jhdkjitgs hd kj jvjizjhjtdcigkgmáj, s`ig pgr kj sgk`hjr`hjh hd qu`dids sd s`ditdi agt`vjhgs jcgapjrt`r sus l`dids cukturjkds cgi sus sdadnjitds, cgi jquàkkgs qud sájprdc`jrêi dstgs pgrtditgs. Jsá vdags di kj rdh j c`ldrijutjs qud cga-

 pjrtdi h scgs CH, HUH, egtgs, pgdajs, cuditgs, crói`cjs, rddx`gids pgkát cjs y sgc`jkds, v`hdgs y tghjs kjs cgsjs qud pudhji tdidr ui vjkgraês jkkê hd kg cgadrc`jk.

 Hdlg cgiedsjr qud j pjrt`r hd dstd cgitjctg cgi dk Cudrvg Kópdz bddir`qudc`hg a` h`scgtdcj cgi glrjs qud ad bul`drji rdpgrtjhg t`dapg y

h`idrg. Cjhj háj jk jlr`r dk cgrrdg ad sgrprdihg y ad jkdmrg hd tdidr jkj ajig ui ajtdr`jk hd pr`adrj. P ig sd trjtj hd p`rjtdráj, s`ig hdk aês

 purg dspár`tu sgk`hjr g.S` ds c`drtg qud dk Cudrvg t`did prdh`kdcc`ói pgr hdtdra`ijhgs pdrág-

hgs y dst`kgs, sus divágs bji sdrv`hg pjrj cgapkdaditjr a` pjtr`agi`g,cgi jutgrds cgag Jrja Ojcbjtur`ji y gtrgs pgcgs h`euih`hgs cgag Oj-k`ii`ogv (gng, ig sd trjtj hdk `ivditgr hdk r`d jqudk), K`tgkee, ditrd gtrgsjutgrds cgitdapgrêidgs. Kj cgistjic`j hdk Cudrvg ad bj sdrv`hg pjrj

rdigvjr cgi vdrs`gids hd `apdcjlkd cjk`hjh. Xjk ds dk cjsg hdk Cgic`drtg

 pjrj v`gkái hd Lddtbgvdi di kj vdrs`ói hd Jiid–Sgpb`d Auttdr ljng kj ljtutj hd Bdrldrt vgi Ojrjnji.

Ti jiêkgmg jmrjhdc`a`ditg dv`hdic`ó dk ja`mg Ngsà Jkg`sd Jlrdu, prghuctgr hdk Vrgmrjaj Ckês`cgs h`m`tjk  qud sd trjisa`td tghgs kgs hg-a`imgs j pjrt`r hd kjs 2 hd kj ajújij pgr kj da`sgrj 22.4 EA hd Aj-rjcjy. J pjrt`r hd dstd cgitjctg y mrjc`js j kgs jpgrtds hdk Cudrvg, dk

 prgmrjaj bj japk`jhg su yj vjr jhg rdpdrtgr g.Di dk auihg hd kj lkgmgsedrj g lkgmjkjx`j bjy hd tghg y pjrj tghjs kjsidcds`hjhds y mustgs. Kgs bjy pjrj ljnjr pdkácukjs cgag ds dk cjsg hd Dk ej-

iêt`cg y gtrgs rdedr`hgs jk tdaj pgkát`cg, qud trjtji hd aji`edstjr dk ajkds-

Page 66: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 66/188

55

tjr jitd kj k`a`tjc`ói hd hdrdcbgs euihjaditjkds `apudstj pgr rdmáadidstgtjk`tjr`gs, cgi váct`ajs tjim`lkds qud sgi jcusjhjs hd cgadtdr hdk`tgs hd

cgic`dic`j. Xjk ds dk cjsg hd Pgji` Sêicbdz hd kj Mdidrjc`ói P, qu`di j pjrt r hd ui dst kg dkdmjitd rddnj dk dspár tu hd kj h s`hdic j culjij.

Ti jpkjusg sgigrg adrdcd dk Cb`mû`rd L`pgkjr cgi ui hdscjrijhg d`apkjcjlkd buagr qud ig hj cgicds`gids j kgs pgkát`cgs vdidzgkjigs hduig y gtrg ljihg. Bjy gtrgs qud trjtji h`vdrsgs tdajs hgihd igstjkm`j yigvdhjh sd adzckji pjrj rdjrajr dk hdsdg hd cgaui`cjr `hdjs y v`s`g-ids hdk auihg y dk jrtd.

Aês jkkê hd kjs cgis`hdrjc`gids sglrd cjk`hjh, cgis`stdic`j y v`mdi-c`j hd dstj iudvj egraj hd cgaui`cjc`ói, crdg qud dstjags js`st`dihgj ui jcgitdc`a`ditg s`i prdcdhditd, j uij rdvgkuc`ói hdk pdisja`ditg yaghg hd cgicdl`r dk vjkgr y cgisuag hdk prghuctg jrtást`cg trjhuc`hg di`iadh`jtdz, sgk`hjr`hjh y dcjc`j. Dstj ds uij rdvgkuc`ói aês tjim`lkd d`apjctjitd qud kj vgc`edrjhj pgr cujkqu`dr káhdr ads`êi`cg. Juiqud suscgisdcudic`js sgi `aprdhdc`lkds, hdshd yj jumurjags dk ijc`a`ditg hduij iudvj drj dsp`r`tujk.

·Kd mustj j ustdh kj aþs`cj ckês`cj7·Ds ustdh jcjsg ui hdlutjitd, ui jc`gijhg g s`apkdaditd ui jha`rj-hgr j h`stjic`j cgag jqudkkgs agrtjkds qud h`cdi crddr di H`gs y iuicjvji j kj `mkds`j y i` s`qu`drj hdnji ui dspjc`g pjrj kj grjc`ói7

Zu`zês kuzcj cgag uij prdmuitj `apdrt`iditd, pdrg ad jrr`dsmjrà jrdspgihdr cgi kgs `ih`cjhgrds qud ad jpgrtj kj rdjk`hjh `iadh`jtj y kjs

 pdrsgijs cgi qu dids ad bj tgcjhg cgapjrt`r j kg kjrmg hd tghj uij v`hj.Aucbjs pdrsgijs di dk auihg ditdrg qud bji pjkpjhg hd cdrcj kgs

 prgh`m`gs hd kj Grqudstj S`aói Lgkávjr ljng kj ljtutj hd Mustjvg Hu-hjadk dstjrêi nurjihg qud Udidzudkj, j nuzmjr pgr dk jktg i`vdk hd susaþs`cgs, ds ui pjás jajitd hd kj kkjajhj aþs`cj ckês`cj g jcjhàa`cj.

Kjaditjlkdaditd, kj rdjk`hjh ds gtrj. Zu`dids bgy sd sgkjzji jpkju-h`dihg y vgc`edrjihg grmukkg y ejksj sjp`dic`j ig sgpgrtji kgs trd`itj ytrds a`iutgs hdk pr`adr agv`a`ditg hd kj S`iegiáj i¶3 di rd adigr hd Ajbkdr, pgr c`tjr tji sgkg ui dndapkg.

Page 67: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 67/188

5=

 Ig igs kkjadags j dimjúgs. Jquá di Udidzudkj cgag di cjs` tghgskgs pjásds hdk auihg kj aþs`cj ckês`cj ds jprdc`jhj pgr uij a`igráj.

Di iudstrg pjás (cgi auy pgcjs dxcdpc`gids) kj aþs`cj ckês`cj ds v`stjcgi gndr`zj y hdshài. ·Cuêitgs hd iudstrgs cgapjtr`gtjs dscucbji pgrkg adigs ui bgrj h`jr`j j Lddtbgvdi, Ljcb, Mustjv Ajbkdr, g jk a`s-aás`ag @igcditd Cjrrdúg pjrj c`tjr uig hd kgs iudstrgs7 J dxcdpc`óihd kgs aþs`cgs jcjhàa`cgs, dstuh`jitds d `itdmrjitds hd kjs h`st`itjsjmrupjc`gids s`ieói`cjs y cgrjkds, dk cgaþi hd kj mditd v`vd y sd hds-v`vd pgr kgs vjkkdijtgs, dk rdmmjdtói, sjksj y tghjs kjs adiuhdic`js hdkj aþs`cj bdcbj pjrj pþlk`cg ajs`vg. P t`did qud sdr jsá pgrqud tghgbj s`hg pkji`cjhg pjrj dk cgisuag eêc`k, s`i cgapk`cjc`gids (tjk cgagkg hdcáj cgi grmukkg Vgr N`aàidz) y cgi a`rjs j prgcurjr kj aêx`ajrditjl`k`hjh j kgs ajmijtds hdk idmgc`g hdk ditrdtdi`a`ditg.

Cgag di pgkát`cj, kj mditd luscj kgs cja`igs aês eêc`kds. Vgr kgmdidrjk, kgs cjih`hjtgs aês dstr`hditds d migrjitds sgi qu`dids jk ijkrdsuktji ejvgrdc`hgs cgi dk vgtg pgpukjr. Pj bdags v`stg qud vgtgs yh`idrg ig cujhrji cgi dk jrtd y kj aþs`cj. ·Sdrê pgr dstj rjzói qud kgs

 pgkát`cgs, sjkvg cgitjhás`ajs dxcdpc`gids, sgi tji `ihgkditds cgi dkbdcbg cukturjk7

J aucbjs hd kjs pdrsgijs hd h`edrditds i`vdkds sgc`jkds y cukturjkds(kj cukturj ig sd a`hd pgr cbdqudrj i` cdstj t`qud s`ig cgi vgkuitjh y

 prdh`spgs`c`ói) qud jpkjuh`drgi y kkgrjrgi cujihg dk ajdstrg Jlrdueud bgirjhg cgi dk Vrda`g Vráic`pd hd Jstur`js, yg kds prdmuitg ·bjstjhóihd kkdmj su vgcjc`ói pgr kgs ckês`cgs7 P ig vdimji cgi dk cuditg hdkj dxckus`ói pgrqud tghj kj v`hj bji dx`st`hg cjijkds mrjtu`tgs pjrj dk

h`serutd hd kj aþs`cj di tghjs sus aji`edstjc`gids.Cujihg ig dx`stáj dstj vjk`gsj bdrrja`ditj qud sd kkjaj @itdridt, kgs

jajitds hd kj aþs`cj ckês`cj tdiájags qud `imdi`êrigskjs pjrj jccdhdrj kjs mrjihds glrjs. Tij k`mdrj rdtrgspdct`vj di dk t`dapg igs kkdvjrájbjstj dk cjijk ckês`cg hd \jh`g Ijc`gijk hd Udidzudkj y dk sdkkg CárcukgAus`cjk crdjhg pgr Jkhdajrg \gadrg di kgs júgs 56. Hdspuàs v`i`drgikjs cgkdcc`gids hd kj dh`tgr`jk Sjkvjt hd kgs Mrjihds Cgapgs`tgrds y

Mrjihds Xdajs qud `ickuáj egkkdtgs y cjsdtds. Tij vdz `istjkjhj kj drjhdk CH, j pr`ic`p`gs hd kgs 06, b`zg su jpjr`c`ói kj rdv`stj Jajhdus qudsd dh`tjlj di Dspjúj cgi ui dxcdkditd ajtdr`jk `iegrajt`vg jhdaês hdkgs h`scgs cgapjctgs qud sdrváji hd cgapkdaditg y pr`ic`pjk jtrjct`vg.

Page 68: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 68/188

52

Dstj pulk`cjc`ói qud huró jprgx`ajhjaditd h`dz júgs c`rcukjihg pgrdstgs pjásds, cgist`tuyó uij euditd hd mrji vjkgr h`vukmjt`vg pjrj qu`dids

tdiájags k`a`tjc gids dcgióa`cjs pjrj jhqu`r`r kjs glrjs hd kgs mrjihdshd kj aþs`cj.

Di kgs júgs 56, qu`dids tdiájags `ick`ijc`ói pgr kj aþs`cj jcj-hàa`cj àrjags glndtg hd lurkjs y lrgajs hd tghg t`pg. ‛Aþs`cj hdaudrtgs‑, ‛ajtdr`jk pjrj euidrjr`j‑ y gtrgs cjk`cjt`vgs drji dk pji y dkmgkedjhg iudstrgs hd cjhj háj.

Bgy háj cujihg cgitjags cgi uij jvjizjhj tdcigkgmáj qud igscgidctj cgi kgs pr`ic`pjkds cditrgs hd h`eus`ói cukturjk, ds ijuh`tg qudtghjváj dx`stji pdrsgijs rdiuditds j cgigcdr dk ajrjv`kkgsg auihghd kj aþs`cj cgi ajyþscukj. AcKubji bjlkjlj hd kgs adh`gs erágsy adh`gs cjk`ditds pjrj adh`r dk dseudrzg qud cjhj uig hdpgs`tj didk h`serutd y jprdbdis`ói hd ui hdtdra`ijhg adisjnd. Di dk cjsg hd kjaþs`cj, kkêadsd s`ieói`cj, cgrjk, hd cêajrj, pgpukjr, pgp, rgco , sjksj,dkdctrói`cj, idg  egkokgrd g trjh`c`gijk, ds uij dxpdr`dic`j þi`cj qudhdajihj tghj iudstrj jtdic`ói y cgicditrjc`ói. J dkkj hdld jcuh`rsd

s`i prdnu`c`gs cgag qu`di sd ditrdmj j ui jctg jagrgsg. Iuicj sd kkdmjj dkkj pgr ui jeêi hd prdsua`r hd cuktg, i` cgi kj prdpgtdic`j, s`ig cgikj bua`khjh hd qu`di crdd di dk a`kjmrg hdk jrtd.

Agzjrt pjrj pr`ic`p`jitds

Hdh`cjhg jk ngvdi M`jicjrkg \ghrámudz Vjrrj

Kj audrtd hd Ngbjii Sdljst`êi Ljcb di :=46 ajrcj dk i hdk pdrághg ljrrgcg y hj p`d j kj drj hdk ckjs`c`sag. Sd`s júgs hdspuàs, ui <= hddidrg, bjlráj hd ijcdr di Sjkzlurmg ]gkemjim Jajhdus Agzjrt, md-i`g qud jþi ajit`did kj erdscurj di uij glrj kkdij hd buagr, lr`kkg y

dk a`stdr`g qud tgcj pgr `mujk j ditdih`hgs y pr`ic`p`jitds.J Agzjrt sd kkdmj pgr kgs aês vjr`jhgs cgihuctgs. Cujkqu`dr vájds vêk`hj s`daprd qud sd kgmrd pdrc`l`r kj dsdic`j a`saj hd dstd kd-mjhg `apdrdcdhdrg. Bjy qu`dids di kgs júgs =6 sd trgpdzjrgi cgi

Page 69: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 69/188

Page 70: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 70/188

=6

Bjy qu`dids jraji qud kd eud h`ctjhj pgr H`gs g dk Dspár`tu. Ds kg aês prgljlkd pgrqud tghj glrj hd vjkgr bj s`hg tgcjhj pgr dk Dspár tu.

Dstd hdtjkkd crdó di aá ui prdnu`c`g, qud bgy ejvgrjlkdaditd bdkgmrjhg supdrjr. Kj rdspudstj ad kj h`g dk t`dapg. Dstêljags jitd uimdi`g s`i `mujk hdk cujk sd dspdcukjlj aucbg y sd jcdrtjlj auy pgcg.

Xghjs dstjs `iqu`dtuhds qud s`daprd s`mudi prdsditds, jbgrj tgajirdk`dvd cujihg dk auihg ditdrg bj cdkdlrjhg kgs hgsc`ditgs c`icuditjjúgs hdk ijc`a`ditg hd Agzjrt. J prgpós`tg hd dstd ji`vdrsjr`g sd bjijmrdmjhg gtrjs `itdrrgmjitds, kj aês rdc`ditd eud j pjrt`r hdk `itdràs hdui i`úg, b`ng hd uij mrji ja`mj, pgr sjldr qu`di drj ]gkemjim Jaj-hdus Agzjrt.

Hdspuàs hd rdspgihdrkd cgi jkmuigs hjtgs lês`cgs y su rdspdct`vj`kustrjc`ói aus`cjk, ad qudhó gtrj `iqu`dtuh> ·Zuà hdldráj cgitdidr uiCH pjrj uij pdrsgij qud sd qu`drj i`c`jr di kj aþs`cj hd Agzjrt7 A`di-trjs trjljlj hd burmjr di a` l`lk`gtdcj–h`scgtdcj pjrj jrajr dstd h`scg,hdcáj pjrj a`s jhditrgs> Xghj sdkdcc`ói ds cjpr`cbgsj y jrl`trjr`j. Kgadngr di tghg cjsg ds hdnjrsd kkdvjr pgr dk tgrrditd sgigrg hd dstd aþs`cg.

Kgs p`cjh`kkgs sgi uij dspdc`d hd aut`kjc`ói hd tghj glrj tji edcuihj.Dsgs sjapkds s`i daljrmg td gerdcdi ui pjigrjaj qud kudmg hdld sdr`ihjmjhg. Kg `hdjk ds cgicditrjrsd di uij glrj cgapkdtj. Vgr dndapkg`i`c`jrsd cgi dk Cgic`drtg pjrj p`jig Iª <:. Xjal`ài pghrájags jcuh`rjk \àqu`da g kjs S`iegiájs 30, 86 y 8:. @mujkaditd vjkdi kgs Cgic`drtgs

 pjrj trgapj y grqudstj, g kgs Cgic`drtgs pjrj v`gkái iþadrgs 3, 8 y 4.S` hdnjags jtrês ui pgcg kj pr`sj prgp`j hdk t`dapg aghdrig pghrdagsdstjr j kj pjr hd dstd ui`vdrsg aus`cjk s`i `mujk.

S`i daljrmg, pdsd j kg h`cbg jitdr`graditd, ad jtrdvá j mrjljr kjsdkdcc`ói agzjrt`jij qud sjc`jráj dk itdràs hd tghg pr`ic`p`jitd. Dk CHdi cudst`ói cgit`did> dxtrjctgs hd kj Ekjutj aêm`cj ( H`d ^juldrõtd

), dk jihjitd hdk Cgic`drtg i¶ <:, Kjcr`agsj hdk \àqu`da, dk jkkdmrghd kj S`iegiáj i¶ 86, dk jkkdmrg jpdrtg hdk Cgic`drtg pjrj v`gkái i¾ 4, kjgldrturj g M`j kj adisj prdpjrjtj hd Hgi M`gvjii`, dk jkkdmrg ajdstg-sg, hdk Cgic`drtg i¶ 8 di a` ldagk pjrj trgapj y grqudstj? kj Vdqudúj

 sdrdijtj igcturij? S`iegiáj i¶. 86 jkkdmrg agktg? 68.– S`iegiáj i¶ 8: – jihjitd? rgihg jkkdmrdttg hdk Cgic`drtg pjrj glgd `i hg ajygr, O 3:8?Cgic`drtg pjrj trgapj y grqudstj. i¶ : di rd ajygr O 8:<? Cgic`drtg

 pjrj ckjr`idtd OU–5<<  jhjm`g?  Ajrcbj turcj? U`vjcd hdk Cgic`drtg

Page 71: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 71/188

=:

 pjrj trgapj y grqudstj i¶ 8 O–804? Hgi M`gvjii –  @i Zudkk dccds` g

 Iua`?  A`trjh` Zudkk¸jkaj imrjtj? y dk H`vdrt`aditg O 338 adiudttg.

J kj pjr hd su aþs`cj ds `apgrtjitd sjldr qud Agzjrt cgag bgalrdy jrt`stj eud ui dspár`tu k`lrd y ui rdldkhd qud sd idmó jk adigsprdc`gqud s`daprd bji sdit`hg kgs pghdrgsgs y jutócrjtjs pgr dk vdrhjhdrg jrtd.

J dsgs i`úgs qud sd dstêi bjc`dihg aucbjs prdmuitjs y sdmurjadi-td luscjihg di @itdridt jkmuigs hjtgs vjk`gsgs, kgs `iv`tg j `i`c`jr dsdcja`ig bjc`j kj ldkkdzj y kj pdredcc`ói hdpgs`tjhj di kj aþs`cj hd uijutàit`cg crdjhgr.

Dk jrtd hd Ku`s Nuk`g XgrgDk tátukg hd dstj crói`cj ig sgkg jkuhd j uig hd kgs tátukgs dh`tjhgs pgrdstd dxcdpc`gijk jut`stj vdidzgkjig, s`ig j tghj uij trjydctgr`j `apd-cjlkd qud `ickuyd jhdaês hd kgs h`scgs dh`tjhgs cgi kj jmrupjc`ói Di-

sjalkd Murrueág, uij l`di iutr`hj h`scgmrjeáj di sgk`tjr`g qud yj suaj pgr kg adigs s`dtd prgydctgs h`migs hd kgs aês dx`mditds cgkdcc`gi`stjs.

Bjlkjr hd Ku`s Nuk`g Xgrg ds bjcdr rdedrdic`j j kj dxcdkdic`j `itdr- prdtjt`vj. Su tgqud `icgieuih`lkd igs rda`td j uij iudvj h`adis`óihd kj aþs`cj j pjrt`r hd jrrdmkgs `itdk`mditds y dk jlgrhjnd hd ui rd-

 pdrtgr`g qud sd s`tþj di dsj pjtr`j sgigrj qud ig cgigcd ergitdrjs i` prdnu`c`gs cukturjkds.

J Ku`s Nuk`g kg vdi`ags s`mu`dihg hdshd sus jctujc`gids cgi dk mru-

 pg Disjalkd Murrueág hgihd sd h`g j cgigcdr y cgiegraó, mrjc`js j sutàci`cj hdpurjhj, uij kdm`ói hd jha`rjhgrds y jha`rjhgrjs qud ig kd

 p`drhdi p`sjhj. P ig ds pjrj adigs. J Ku`s Nuk g kg bdags dscucbjhg`itdrprdtjihg j kgs aês vjr`jhgs jutgrds y dst`kgs qud vji hdshd ui Bji-hdk bjstj ui Dhujrhg Sdrrjig, pjsjihg pgr kgs vjksds hd Jitgi`g Kjurgy tghj kj mjaj hdk rdpdrtgr`g b`spjigjadr`cjig.

Vdrsgijkaditd kg cgigcá di dk júg <665 di kj Cgkgi`j Xgvjr hurjitd

ui cgic`drtg gerdc`hg di kj prgmrjajc`ói hdk Edst`vjk @itdrijc`gijk hdAþs`cj hd Cêajrj. Di cgapjúáj hdk ajdstrg Jlrjbja Jlrdu jk p`jig,Xgrg igs hdkd`tó cgi ui rdpdrtgr`g cgiegrajhg di mrji pjrtd pgr kjs

 p`dzjs icku`hjs di su h`scg Ljcb, kkdvjhg j dsd dvditg pjrj su rdspdct`vj

Page 72: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 72/188

=<

 prgagc ói. Di uij sdmuihj gpgrtui`hjh kg dscucbà di gtrj dh`c`ói hdkedst`vjk (<66=) cujihg sd prdsditó cgi kj aþs`cj hd Erjic`scg hd A`rji– 

hj pjrj cgapkdaditjr d `kustrjr aus`cjkaditd dk bgadijnd qud sd dstjljr`ih`dihg jk prdcursgr hd kj `ihdpdihdic`j b`spjigjadr`cjij.

Cgi Murrueág tjal`ài ad bj tgcjhg vdrkg y gárkg `mujkaditd di kj`iadis`hjh hd kj Cgkgi`j Xgvjr `itdrprdtjihg kjs p`dzjs aês dalkdaê-t`cjs hdk mrupg `icku`hjs di kgs h`scgs Murrueág di v`vg, Dk trjljhdhgs y Dk cruzjg.

Sdráj auy h`eác`k hdc`h`rsd pgr ui h`scg di pjrt`cukjr, pgrqud cjhjuig t`did su dicjitg dspdc`jk. Hgs rdk`qu`js qud ig hdldi qudhjr eudrjsgi> Murrueág cgi Sdrdijtj Mujyjidsj y Dk rdtg, qud rdcrdj kj kdydihjhd Ekgrdit`ig y dk H`jlkg sdmþi vdrs`ói hd Vjuk Hdsdiid. Dstj prghuc-c`ói cuditj cgi kj `itdrprdtjc`ói cginuitj hd Murrueág y kj CjadrjtjCr`gkkj, jhdaês hd kjs jctujc`gids dstdkjrds hd Erjic`scg Vjcbdcg (didk pjpdk hdk H`jlkg), Jrmdi`s Sêicbdz (Ekgrdit`ig) y ]`kk`ja Jkvjrjhg(ijrrjhgr). Xghgs ljng kj h`rdcc`ói Ajiudk Bdriêihdz S`kvj.

Dsgs h`scgs ad bji sdrv`hg ig sgkg pjrj dk hdkd`td pdrsgijk s`ig pjrj

cgapjrt`r cgi ja`mjs, ja`mgs y eja`k`jrds, qu`dids di aês hd uij gpgr-tui`hjh ad bji jcgapjújhg j kgs cgic`drtgs. Di dsj kdm`ói hd `idej-

 lkds ja`mjs y ja`mgs sd jigtji> a` cgapjúdrj Njcqudk`id Hurêi, Ejiiy\gssd Mjrcáj, Jkajkuz Hájz, Jajihj Cr`st`ij Budrtj, Mjlr`dkj Agrêi,Jkegisg Sgkjig, U`kaj Sdrrjig, Jiod`tb Lrjcjagitd, dk prgedsgr NujiLjut`stj Ajrcjig, Pgycd Cjrgk`ij, y gtrgs tjitgs qud ig bji huhjhg dihdskjr pjrj pdh`r ui jutómrjeg y cgaprjr kgs h`scgs dh`tjhgs pgr Xgrgy h`spgi`lkds di dk adrcjhg.

Su h`scgmrjeáj di sgk`tjr`g rdm`strj tátukgs `aprdsc`ih`lkds cgag>U ditgs Jk`s`gs? Cjitgs y tgijhjs?  A`rjihj, su jutj y kj aþs`cj (di dkcujk ut`k`zj kj jutj trjvdrsj), Ljcb, Xgrg Sgkg, Mrji Hjizói cgi kj Gr-

qudstj hd Córhglj  cgi glrjs hd Vjqu`tg H‐\`vdrj, Nuji hd H`gs MjrcájJmu`kjr y S`kvdstrd \dvudktjs? y Dk jrtd hd Ku`s Nuk`g Xgrg (<66=), qudbgy igs gcupj.

Dk aês rdc`ditd hd Ku`s Nuk`g ds ui h`scg jitgkóm`cg qud jljrcj aês

hd vd`itd júgs hd su prghucc`ói h`scgmrêcj y cuditj cgi kj jsdsgráj hdLdtts`ajr Hájz di kj sdkdcc`ói hd kgs tdajs. Dk h`scg ickuyd glrjs hd S`-aói Hájz, Jstgr V`jzzgkkj, Jitgi`g Kjurg, Njcgl hg Ljihgk`a, JkgisgXgrg, Ngbjii Ngjcb`i Zujitz, Dhujrhg Sdrrjig, \`cjrhg Sjihgvjk, N. S.

Page 73: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 73/188

=3

Ljcb y Cgisudkg Udkêsqudz ( Làsjad aucbg) uij vdrhjhdrj sgrprdsj.Cgag tghj jitgkgmáj, àstj qud igs prdsditj Xgrg ds inustj pdrg jprg-

 p`jhj pjrj qu`dids sd jcdrcji pgr vdz pr`adrj j ui mrji jut`stj, g pjrjqu`dids qudrdags dxpdr`aditjr iudvjaditd dk pkjcdr hd rdv`sjr uijh`mij y dir`qudcdhgrj trjydctgr`j jrtást`cj.

Ajbjk`j, ui rdcudrhg pdrhurjlkd

Hdh`cjhg j a` b`ng Nuji Jihràs

Bgy ad bd kdvjitjhg cgi dk êi`ag hd dscr`l`r uij crói`cj sdit`hj cgisjlgr j v`hj, cgi sjlgr j ijv`hjh, kj Ijv`hjh qud bgy qu`drg cgapjrt`rcgi ustdhds. Cgi dkkg qu`drg rdvdkjr uij dxpdr`dic`j qud ad ajrcó di a`v`hj yj jhuktg pdrg qud cglrj sdit`hg di kj àpgcj hdcdalr`ij. Sd trjtj hd

ui rdmjkg qud j adh`jhgs hd kgs júgs 26 ad h`drj dk cgkdmj Ajrcdk VàrdzJr`js. Drj h`a`iutg di tjajúg pdrg pgrtditgsg di cgitdi`hg.

Di uig hd dsgs v`jnds qud b`c`drj dk ja`mg Ajrcdk j Iudvj Pgro,ad glsdqu`ó ui cjsdtd hd Ajbjk`j Njcosgi, S`kdit i`mbt, bgky i`mbt > uiigalrd sgigrg y dvgcjt`vg, jprgp`jhg pjrj `apkgrjr, `ivgcjr, y pgr su-

 pudstg, cjitjr. Di uij vdrs`ói `iusujk hd kj cgigc`hj Igcbd hd pjz , kjvgz prgeuihj hd Ajbjk`j Njcosgi sd jkzj pgr sglrd tghgs kgs prdnu`c`gs,huhjs y tdagrds.

Di a` v`hj ig bd dscucbjhg uij vdrs`ói adngr qud kj qud igs ditrdmjdi `apdcjlkd rdm`strg kj rd`ij hdk sp r`tujks. Dx`stdi a`kds hd `itdrprdtj-c`gids hd kj cgigc`hás`aj cjic`ói cgapudstj j pr`ic`p`gs hdk s`mkg [email protected]`lu`hj j Erjiz Rjv`dr Mruldr, kj p`dzj eud cgapudstj gr`m`ijkaditddi jkdaêi (jk adigs di kj kdtrj) pgr dk sjcdrhgtd justr`jcg Ngsdpb Agbr.

Sglrd dstj ejagsj cjic`ói sd bji dscr`tg aucbjs pêm`ijs qud gsc`kjiditrd kj a`tgkgmáj, kj cc`ói y kj b`stgr`j. Tij hd dkkjs jsdmurj qud kj

 p`dzj eud dicjrmjhj pjrj mu`tjrrj, supudstjaditd pgrqud dk órmjig hdkj `mkds`j dstjlj hjújhg. Hd bdcbg, kj pr`adrj vdrs`ói pjrj órmjig eudbdcbj cjs` ui s`mkg hdspuàs.

Page 74: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 74/188

=8

Vdrg ajs jkkê hd dstgs hjtgs tàci`cgs, qu`drg rdedr`r kg qud j aá cg-rrdspgihd cgag v`vdic`js, dagc`ói, suprdag pkjcdr y mjijs hd cgapjr-

t`r cgi a`s ja`mgs y ja`mjs dstd pgrtditg aus`cjk.Kds cuditg qud dstj vdrs`ói qud bgy h`serutg di tàci`cj h`m`tjk sd kj

hdlg jk trjljng jrtdsjijk pdrg h`k`mditd hdk bgy jusditd y s`daprd rdcgr-hjhg ja`mg Eàk`x Ejccb`i.

Dstj mrjljc`ói hd kj CLS (bgy Sgiy Aus`c) hjtj hd :0=5 (LX :338=)kkdmó j a`s ajigs jprgx`ajhjaditd di :024. Hdlg cgiedsjr qud hdshddsd ditgicds ig bjy ui h`c`dalrd qud ig dscucbd dstj mrjljc`ói, hgihd

s`ditg qud kj dsdic`j hd ui jkaj purj sd rdvdkj y sd rdldkj cgitrj kj `a- pgsturj hd qu dids sgkg vdi di kgs v`kkjic`cgs, jmu`ijkhgs, igdks y hdaêsvjr`jitds hdk màidrg ijv`hdúg, uij ajidrj hd cuapk`r cgi kj hdajihjhd uij tdapgrjhj `idkuh`lkd y s`mijhj pgr kjs prds`gids hdk adrcjhg,idmjhg j pdrhdr numgsjs gpgrtui`hjhds hd idmgc`gs.

Hurjitd aucbgs h`c`dalrds, dstj vgz nuitg j Agrdkkj Auúgz, Sd-rdijtj Mujyjidsj, Zu`itdtg Cgitrjpuitg, Ti Sgkg Vudlkg, S`aói Hájzy Ajráj Xdrdsj Cbjcái, ditrd gtrjs, egraji pjrtd hd a` trjh`c`ói ijv`-

hdúj y dk `ajm`ijr`g hdcdalr`ig qud bd trjtjhg hd jrajr cgi pdhjzgshd h`vdrsjs cukturjs. S` kj Ijv`hjh ds ui`vdrsjk, s` Ajbjk`j Njcosgi dsui`vdrsjk, ·pgr quà ig jidxjrkj j a` dqu`pjnd v`tjk, j dsd jk`aditg qudidcds`tj dk jkaj pjrj sdit`rsd s`daprd ngvdi y h`spudstj j pdrhurjr aêsjkkê hd tghgs kgs cjal`gs7

Crdg qud dstd ds ui ludi agaditg pjrj cgapjrt`r cgi tghgs ustdhdsui rdmjkg qud sd prgkgimj aês jkkê hdk t`dapg hd kj ijt`v`hjh. Di bgad-ijnd j kj Ijv`hjh dtdri`zjhj di kj dscdij hd Ldkài, dstd h`scg sdrv`rê pjrj

hdnjr pjtditd dk jprdc`g s`icdrg qud s`ditg pgr tghgs a`s sdrds qudr`hgs.Cgrr`ng puds, dk sdit`hg gr`m`ijk hd dstd dscr`tg. Bgy qu`drg dscr`l`r

uij crói`cj cgag têc`tj iv`tjc`ói j suadrm`rigs di dk tgrrditd sgigrg hduij vgz cêk`hj, þi`cj y hd aþkt`pkds ajt`cds. Zu`drg cgapjrt`r kj ajm`jy kj eudrzj hd dstgs móspdkds, qud bgy t`didi dk jcditg hd kj Ijv`hjh y hdkj grjc`ói s`kdic`gsj y prgeuihj.

Kj hdis`hjh hd kj vgz hd Ajbjk`j sgijrê cgag uij l`divdi`hj erdscj

y lr`kkjitd j Nuji Jihràs, a` b`ng qud dstê pgr ijcdr y qu`di sdmurjaditdrdpdt`rê kjs ckjvds euihjaditjkds hd dstd r`tg jiujk.

:2 hd h`c`dalrd hd <660

Page 75: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 75/188

=4

Kj Ijv`hjh hd Agrdkkj

 Ijv`hjh ds tdriurj, ajm`j y pgdsáj

Cujihg ijcd ui i`úg, uig cjhj háj

\jejdk Sjkjzjr Kj gtrj Ijv`hjh  

Kgs agaditgs aês `apgrtjitds hd iudstrjs v`hjs dstêi tjtujhgs sglrdui egihg aus`cjk. Kj Ijv`hjh ds uij prudlj dk hd tjk jrajc`ói. Jkditrjr hd kkdig di h`c`dalrd vgkvdags j dscucbjr kgs ldkkgs jmu`ijkhgsqud s`daprd igs ditus`jsajrgi y jcgapjújrgi di tghg dk r`tujk quds`mi`cj h`serutjr kj Ijv`hjh ditrd ja`mgs y eja`k`jrds.

Jk kkdmjr kj Ijv`hjh kg pr`adrg qud pgimg di a` dqu`pg hd sgi`hgsgi kgs jmu`ijkhgs `itdrprdtjhgs pgr dk Zu`itdtg Cgitrjpuitg, SdrdijtjMujyjidsj y pgr supudstg Agrdkkj Auúgz. Cg`ic`hg cgi Ngsà @mijc`gCjlrunjs cujihg jrajlj qud su Ijv`hjh drj Agrdkkj. Sdráj apdisjlkdkj Ijv`hjh (jk adigs pjrj aá, y yg sà qud aucbgs hd ustdhds cdkdlrjrêi

dstj hdvgc`ói) s`i kj vgz `itdisj hd Agrdkkj, cuyj dx`l`k`hjh, lr`kkg ycjhdic`j kd hji v`hj j kgs jmu`ijkhgs hd \jejdk Sjkjzjr, \jejdk @zjrrj,\`cjrhg Vàrdz, \gmdk`g Cjrjljkkg y sglrd tghg kgs hd Gt`k`g Mjkáihdz,cgapgs`tgr cdrcjig j igsgtrgs pgr su kjrmj pdrajidic`j di Ajrjcjy.

Ds prdc`sjaditd di Jrjmuj hgihd ul`cg j Agrdkkj Auúgz, jqu`di cgigcá di Cjtj, j prgpós`tg hd uij `iv`tjc`ói qud kd cursjrj kjEuihjc`ói Idksgi Sêicbdz Cbjpdkkái. Di kj cjsj hd pkjyj (Dk Êmg-rj) qud t`did dk hgctgr Sêicbdz Cbjpdkkái di Cjtj, tuvd dk pr`v`kdm`g

hd cgivdrsjr cgi Agrdkkj, qu`di dsd háj sd agstró ji`ajhj juiqudui pgcg jpurjhj jitd kj `ia`idic`j hd su prdsditjc`ói di kj @mkds`jhd Gcuajrd hd kj Cgstj. Di dstd cgrtg t`dapg qud bgy kucd dtdrig,Agrdkkj ad aji`edstó su prgeuihg jagr pgr kj aþs`cj vdidzgkjijqud jprdih`ó j vjkgrjr d `itdrprdtjr cgag ijh`d j pjrt`r hd kjs gr`di-tjc`gids y jrrdmkgs qud kd gerdc`drj dk ajdstrg U`cditd Da`k`g Sgng.

Dsd sêljhg eud kua`igsg di Gcuajrd. Kj vgz hd Agrdkkj sd ds-

cucbó cgag iuicj. Zu`dids tuv`ags dk pr`v`kdm`g hd dscucbjrkj dsdháj puh`ags rjt`cjr kg qud s`daprd sd bj h`cbg> Agrdkkj ds kj adngrvgz edadi`ij qud bj tdi`hg dstd pjás. Vdrg aês jkkê hd ui h`ctjadi,Agrdkkj cginumó di su vgz uij pjs`ói, ui sdkkg hd kg buajig, kj rdj-

Page 76: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 76/188

=5

k`zjc`ói pkdij hdk cjitg qud igs rdh`adis`gij cgag pjás. Bjláj didkkj uij dstjturj àt`cj di kj cujk dk cjitg jhqu`ráj kj h`adis`ói hd kg

mrjihd, hd kg vdrhjhdrjaditd trjscdihditjk. Cujihg dstêljags jitddkkj pdrc`lájags qud jkmg þi`cg d `rrdpdt`lkd igs dstjlj sucdh`dihgcgag màidrg. Ig tghgs kgs hájs ijcd uij Agrdkkj Auúgz. Dkkj igsgkg drj ui pgrtditg hd vgz s`ig uij s`mi`cjc`ói y uij mrjt`cjc`ói

 pjrj igsgtrgs h`cbgsgs agrtjkds. Cgadicà j dscucbjr su vgz j pjrt rhdk Zu`itdtg Cgitrjpuitg. Ig pdrtdidzcg j dsj mdidrjc`ói qud cgag@khdajrg Xgrrds kj vdiáj s`mu`dihg hdshd dk k`cdg Jihràs Ldkkg diCjrjcjs. A` dxpdr`dic`j ds aucbg aês cdrcjij di dk t`dapg. Sdráj j

 pjrt`r hdk pr`adr h`scg hdk Zu`itdtg cujihg ditrà di s`itgiáj cgi uijhd kjs vgcds qud aês ad bji cjut`vjhg j kg kjrmg hd tghj a` v`hj.Nuitg j dkkj cgkgcjráj (s`i êi`ags hd cgapjrjr) j vgcds cgag Ajbj-k`j Njcosgi, Dkkj E`tzmdrjkh, Jrdtbj Erjiok`i, Sjrjb Ujumbji, Cbr`stjKuhw`m, Sgkdhjh Lrjvg, Dk`s \dm`ij, A`rd`kkd Ajtb`du, Ajráj Cjkkjs,Paj Suajc y Cdsjr`j Dvgrj, cgag vdrhjhdrgs edióadigs cuyj pdr-hurjl`k`hjh di a`s mustgs jþi ad sgrprdihd. Xghjs dkkjs drji y sgi

mrjihds, s`i huhj jkmuij, pdrg i`imuij cgag Agrdkkj, cuyj vgz sdcrdcáj `mujkaditd di uij eukáj g di ui k`dh  hd Lrjbas.Aucbgs h`c`dalrds bji pjsjhg y dk cjitg hd Agrdkkj s`mud kkd-

ijihg kgs dspjc`gs hd a` cjsj y hd a` v`hj qud pjrdcd gtjr jitd uijrtd þi`cg d `rrdpdt`lkd di iudstrj b`stgr`j aus`cjk. Jegrtuijhjaditdkj hdvgc`ói jþi sd ajit`did.

Page 77: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 77/188

==

Gkv`hjhgs, `migrjhgs yajrm`ijhgs

Cgi dkkj pudhd sdr kj mkgr`j

Cgi dkkj pjsjs j kj b`stgr`j

P s` kd ejkkj kj adagr`j

Uj y pgid j gtrg di tu kumjr 

M`grhjig H` Ajrzg

Cgi dkkj ig bjy sjk`hj eêc`k  

Dk auihg hdk dspdctêcukg, di su cgapkdn`hjh, dic`dihd kgs rddc-tgrds pgr aucbg t`dapg sglrd jrt`stjs qud pjrdcdi tdidr di su euturguij dstrdkkj `icjihdscditd. Cgag cgitrjstd, dsgs a`sags rddctgrdsig m`rji bjc`j gtrgs tjkditgs qud sgi cgihdijhgs `inustjaditd j pdr-ajidcdr di ui prgkgimjhg s`kdic`g qud aucbjs vdcds cuka`ij cgi kj

audrtd eás`cj g dk gkv`hg tgtjk, sgkg ui mgkpd hd sudrtd g ui cjal`g dikj dstrjtdm`j hdk  sbgw lus`idss  kgs vgkvdrê j trjdr j kj pjkdstrj pjrjsjcjrkgs hdk inustg jigi`ajtg.

Di dstj mjkdráj hd tjkditgs dxcku`hgs y jutgdxcku`hgs, sd ul`cji jr-t`stjs cuyj dstrdkkj hdck`ió jk jpdijs `i`c`jrsd su cjrrdrj g jk hdsjihjrvjr`js a`kkjs di ui cja`ig qud kucáj prga`sgr`g? ds jquá cujihg `is-t`it`vjaditd egraukjags kj ckês`cj prdmuitj> ·qud sd sdrê hd kj v`hj hdeukji`tg g eukji`tj hd tjk7 Ds jkká cujihg cgadizjags j sjcjr cuditj hdk

 prgkgimjhg s`kdic`g qud kg bj sdpjrjhg hd kj juh`dic`j. S` rdv`sjagsjkmuigs igalrds j kg kjrmg hd kgs þkt`ags c`icuditj júgs tdihrdagsuij k`stj ljstjitd kjrmj.

Page 78: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 78/188

=2

Di adh`g hd uij b`stgr`j kkdij hd jiàchgtjs, cjal`gs di dk mustg ydstrjtdm`j hd kgs ajmijtds hdk dspdctêcukgs, igs v`didi j kj aditd kgs

igalrds hd jrt`stjs cgag Dh`tb Sjkcdhg, Gkmj Xdrdsj Ajcbjhg, Aj-yrj Ajrtá, Ajr`g Suêrdz, Vdcgs Ojivjs (þkt`ajaditd y ui pgcg jitdshd agr`r rdjpjrdc`ó pjrj prdsditjrsd di jkmuigs dvditgs pjrt`cukjrds),Jkldrtg Jcuúj (ui cjitjitd hd vgz pr`v`kdm`jhj y pdrtdidc`ditd j kjmdidrjc`ói hd kgs 26), Hdk`j, Dk`sj \dmg, Sdrm`g Vàrdz? Dv`g H` Ajr-zg, M`adig, Mu`kkdrag Cjrrjscg (dicdrrjhg di su kjlgr hd ejlr`cjitdhd cuújs cgadrc`jkds , n`imkds), Gswjkhg Agrjkds, Dstdk`tj hdk Kkjigqu`di pjrj ig qudhjrsd di dk jpjrjtg, sd suaó j kj prgpudstj hd kjsc`icg mrjihds nuitg j A`rkj Cjstdkkjigs, A`rtbj Vàrdz, Ajyrj Ajrtá,A`rij \ágs y Idyhj Vdrhgag), Ti hgs trds eudrj, Ajrkdid, dk ji`aj-hgr Cjppy Hgizdkkj, Cjrkgs Agrdji (jpjrdcd dvditujkaditd nuitg jgtrgs hd su mdidrjc`ói di dk sbgw hd kgs 56), Adk`ssj (qud jadijzócgi su rdtgrig), Kuz Ajr`ij, Ngrmd Cbjpdkkái Ldkkg (próspdrg daprd-sjr`g d igkv`hjlkd itàrprdtd hd Dk þkt`ag ldsg),  Jmi` Agmgkkói, Ku`sH‐Tljkhg, Bàctgr Aurmj, ditrd gtrjs dstrdkkjs hd h`edrditds àpgcjs

y dst`kgs, cuygs igalrds ig sudiji g ig kd h`cdi ijhj j kjs iudvjsmdidrjc`gids. Audrtgs eás`cjaditd g s`apkdaditd rdt`rjhgs, pdrh`drgidsd cgitjctg pdrajiditd cgi su pþlk`cg. Aucbjs vdcds kj pgpukjr`hjhds uij pgkát`cj hd adrcjhdg, ui dskgmji hd cjrtdkdrj. Kj cjk`hjh ds dktdsgrg dscgih`hg qud cjhj qu`di hdld hdsculr`r pdrg qud j kgs hudúgshdk idmgc`g kds `apgrtj pgcg gerdcdr.

Cjkcukjihg dsgs vj`vdids hdk sbgw lus`idss, jkmuigs bji prdedr`-hg ajitdidrsd cgi ljng pdrk pjrj h`serutjr hd kj `it`a`hjh eja`k`jr y

hdh`cjrsd j sus prgydctgs pdrsgijkds, kg cujk ig kgs jpjrtj hdk gkv`hg.

Xji`j hd UdidzudkjTij hd dsjs dstrdkkjs qud lr`kkó cgi kuz eukmurjitd y supg kgmrjr uij

rdjk cgidx`ói cgi hdisgs sdctgrds hd kj pglkjc`ói eud Xji`j, jrt`stjjutàit`cj qud mrjc`js j su sdic`kkdz, ijturjk`hjh y sglrd tghg, uijbdragsj vgz, cjut`vó j uij ludij pjrtd hdk cgit`iditd. \jt`cjihg dkv`dng jhjm`g, Xji`j ig puhg sdr prgedtj di su t`drrj, pdrg kgmró cjut`vjr

Page 79: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 79/188

=0

j sus a`kds hd sdmu`hgrds di pjásds cgag Cgkgal`j, Dcujhgr, Vdrþy Aàx`cg hgihd kj jckjaji, y dspdrji juiqud sdj uij prdsditjc`ói

suyj `itdrprdtjihg sus aês sgijhgs àx`tgs. Cgi rdspdctg j su aþs`cjdi kg pjrt`cukjr, ad pjsó jkmg cur`gsg, cujihg cga`dizj j lr`kkjr sudstrdkkj, j aá ig ad mustjlj pjrj ijhj kj aþs`cj qud dkkj cjitjlj?jcgstualrjhg j gtrgs sgi`hgs cgag NdtbrgXukk, Ldjtkds, \gkk`imStgids, Kdh ^dppdk`i, Sdrrjt, Vjcg @lêúdz, M`ij Ajráj B`hjkmg, igagstrjlj dk adigr `itdràs pgr dstd t`pg hd aþs`cj. Eud di kj cjsjhdk ja`mg Vdhrg Sdmuihg Bdrrdrj, j pr`ic`p`g hd kgs =6 di KgsAjmjkkjids hd Cjt`j hgihd dscucbà pgr pr`adrj vdz cgi jtdic`óiy jpjrtjihg kgs prdnu`c`gs j Xji`j. \dcudrhg qud eud ui h`c`dalrdcujihg sd igs qudhó pdmjhj uij pjrrjihj, dsj cjic`ói y uij hd NgsàEdk`c`jig eudrgi kjs aês cjitjhjs di dk erjmgr hd kj `itdra`ijlkd

 Ijv`hjh cgapjrt`hj ditrd ja`mgs y eja`k`jrds.Vjrj aá Xji`j ds cgag kj prdcursgrj hd uij ajidrj hd sdr kjt`ij

cgi sdic`kkdz y s`i tjitg jspjv`ditg. Dkkj sd jhdkjitó j kg qud sdrájhdspuàs kj prgpudstj hd Mkgr`j Stdeji? dsd ds a` pjrdcdr. S`i daljr-

mg, y s`i `apgrtjr pjrj ijhj qud cgapjrt`ó kjurdkds cgi Jihy Agi-tjúdz y Bumg Lkjicg di sdihjs prghucc`gids h`scgmrêcjs, ig eudtgajhj di cuditj di kjs iiuadrjlkds m`rjs qud sd bjcáji cgi jrt`stjshd adigr tjkditg pjrj Cgkgal`j hgihd ds l`di qudr`hj y sgk`c`tjhj.

Page 80: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 80/188

26

\dadalrjizjs hdshd uij lutjcj

Adagr`js hd ui c`iàkg @

Dk `apjctg hdk c`id jrtdSdráj idcdsjr`g v`v`r hgs v`hjs pjrj h`serutjr hd kjs iglkdzjs hdk c`id,jrtd qud sd b`zg hurjitd dk s`mkg RR. Di uij k`stj s`mi`cjt`vj sd jig-tji jutgrds euihjaditjkds, s`i cuygs jpgrtds sdráj h`eác`k, pgr ig hdc`r`apgs`lkd, ditdihdr kj dsdic`j hd kj aghdri`hjh. J kj pjr hd kj aþs`cj

y kj k`tdrjturj, dk c`id eud jk`aditjihg kj dstàt`cj y dk dspár`tu a`saghd kj aghdri`hjh. Luúudk, Ldrmaji, Vjssgk`i`, Ldrtgkucc`, Mghjrh,Xrueejut, Ourgsjwj, Edkk`i`, ^drdkk`, Jkkdi, Ldrmaji, Sjurj, ditrdgtrgs pgrtditgs hdk sàpt`ag jrtd eudrgi kgs h`sdújhgrds hd uij sdcrdtjdic`ckgpdh`j qud igs disdúó j a`rjr dk auihg y j igsgtrgs a`sags hdgtrj ajidrj.

Eud su cjrêctdr hd trjisegrajhgrj igvdhjh kg qud ad ji`aó j sdrjh`ctg jk c`id. Juiqud a` jc`ói jk c`id jrtd ijcd egrajkaditd di :0=8

cujihg cga`dizg j v`s`tjr kj C`idajtdcj Ijc`gijk, eud di :050 cgi dkdstrdig di Udidzudkj hd kj pdkácukj Edkk i` sjtyr`cgi cujihg lrgtó diaá kj cur`gs`hjh hd vdr jkmg h`st`itg jk c`id cgadrc`jk y trjh`c`gijk.

Page 81: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 81/188

2:

Dk bdcbg sd prghung di dk v`dng c`id Cjk`egri`j cujihg ui hga`img,s`i jv`sjr i` `iv`tjr j ijh`d, dicja`ià a`s pjsgs bjc`j dsj sjkj qud

cgapjrtáj dspjc`g cgi kj euditd hd sghj hdk kumjr. Eud di dsd r`icóihgihd ad hdnà jtrjpjr pgr kjs `aêmdids hd uij prgpudstj cuyg cgitd-i`hg ditdiháj auy pgcg. Dsj pdkácukj qud júgs hdspuàs v` cgi ajygrjtdic`ói prgvgcó ui cjal`g jlsgkutg di a` ajidrj hd pdrc`l`r dk c`id,dk jrtd y kj v`hj.

Cgi dk t`dapg, j kj yj dx`stditd C`idajtdcj Ijc`gijk sd eudrgijmrdmjihg gtrgs dspjc`gs pjrj dk c`id jrtd cgag kj sjkj hd cgic`drtgs hdkj TCU, C`id Vrdisj hdk CIV, kj Vrdv`sgrj, dk C`id Xrjsigcbg y uigscujitgs c`ids cgadrc`jkds qud jpgstjlji j dstj aghjk`hjh. Di dstd þk-t`ag rdimkói sd `iscr`ldi \jh`g C`ty y dk Cditrg Cgadrc`jk Cbjcjátg?dk Jtdidg hd Ajrjcjy y dk C`id Ckul hd kj Ejcuktjh hd Jmrgigaájhd kj TCU di Ajrjcjy? ditrd gtrgs qud cgist`tuydrgi kgs dspjc`gs hddsj pr`adrj dhucjc`ói `itdkdctujk y jedct`vj qud jk`aditó a` dspár`tu yjbuyditó pjrc`jkaditd dk trjv`dsg ejitjsaj hd kj sgkdhjh.

Eud j rjáz hd kj audrtd hd a` ajhrd y di jtdic`ói j kjs sumdrdic`js

hd kj ja`mj y cgapjúdrj hd dstuh`gs Cdijyhj \`vdrg cujihg tgaà kjhdc`s`ói hd v`s`tjr cgi aês erdcudic`j dsjs sjkjs hd c`id. ‛S` qu`drdshrdijr dsj tr`stdzj cja`ij, –`is`stáj a` ja`mj– cja`ij bjstj qud dkcudrpg qu`drj hdtdidrsd‑. Jsá kg b`cd, y ditrd trdcbg y trdcbg ditrjlj juij sjkj hd c`id.

Dk `apjctg g sjcuhói qud s`it`ó a` sdis`l`k`hjh cgi Ti pdrrg ji-

hjkuz  (hd Luúudk) jlr`ó ui cja`ig hdk cujk ig ad bd sdpjrjhg, j pdsjrhdk dapdúg hd kj `ihustr`j hdk ditrdtdi`a`ditg pgr sjcr`cjr kgs hd-

rdcbgs hdk dspdctjhgr dx`mditd pgr kjs mjijic`js hdk adrcjhg g kjsurmdic`js hdgkóm`cjs hd jkmuigs mgl`drigs ui`h`adis`gijkds.

Di a` trjis`tjr pgr kj pjitjkkj mrjihd di sgi`hg dstdrdgeói`cg ydi ljihj hd 34 a`káadtrgs, tuvd kj h`cbj y dk pr`v`kdm`g hd vdr mrji-hds ajrjv`kkjs cgag Cudrigs hd cjlrj , pdkácukj lþkmjrj h`r`m`hj pgrAdtgh` Jihgigv?  Dk s`kdic`g, hd @majr Ldrmaji, Dk h`scrdtg dicji-

tg hd kj lurmudsáj y  Ldkkd hd ngur , hd Ku`s Luúudk, Kj cgivdrsjc`ói , 

hd Erjic`s Egrh Cgppgkkj, Kjhrgids hd l`c`ckdtjs y  Dk njrhái hd kgs E`iz` Cgit`i`, hd U`ttgr`g hd S`cj (cgi kj `igkv`hjlkd jctujc`ói hdHga`i`qud Sjihj, cuyj dxc`tjitd lgcj jþi igs sdhucd hdshd kj h`s-tjic`j qud ajrcj dk t`dapg),  Igvdcditg, hd Ldrtgkucc`? Xdgrdaj , y

Page 82: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 82/188

Page 83: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 83/188

Page 84: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 84/188

28

t`cjs sgkg gpdrjlji cgag cgapkdaditg hd ui tghg qud ig idcdsjr`j-aditd tdiáj pgrquà hdtdra`ijr kj cgapkdn`hjh hd kj `isók`tj ldkkdzj.

Drj tjitj a` ditrdmj j kj C`idajtdcj qud kj aundr hd ui cgapjhrdkkdmó j hdc`rad, ig s`i c`drtj sgrij> ‛¡A`ng, hdshd qud td cgigzcg igqu`drds sjk`r hd jkká. Ti háj hd dstgs vjs j sjk`r prdújhg hd kj C`idaj-tdcj!‑ P ig sd dqu`vgcó Gaj`rj. Sjká prdújhg hd `hdjs kua`igsjs ycgi ui cgsags kkdig hd sudúgs y ejitjsájs, auy supdr`gr j kj sórh`hjrdjk`hjh qud jþi ad c`rcuihj.

Cgag ausdgs g ljicgs hd cukturj, kjs c`idajtdcjs hdldi ig sgkgrdsmujrhjr dk pjtr`agi`g c`idajtgmrêcg hd tghg dk auihg, s`ig sdi-tjr kjs ljsds hd uij sók`hj cukturj v`sujk. Dsj pjutj njhj pgr kj C`-idajtdcj h`g p`d jk grdc`a`ditg hd kgs c`idckulds y kjs sjkjs hd jrtdy disjyg, aês prgp`js hd kgs c`rcu`tgs cgadrc`jkds. Vdrg dsj ds gtrjb`stgr`j qud qu`drg trjdr j cgkjc`ói di gtrj ditrdmj.

Adagr`js hd ui c`iàkg @@@

@igkv`hjlkds tdajs hd pdkácukjsVjrtd hd dsj cukturj c`idajtgmrêcj qud igs bdags egrnjhg j kg kjrmghd dstgs júgs v`did tjtujhj di kgs  sguihtrjcos, tdajs aus`cjkds g

 ljihjs sgigrjs gr`m`ijkds hd kjs pdkácukjs pgr kjs cujkds sdit`ags uijajrcjhj prdh`kdcc`ói. Di dsgs sgi`hgs `igkv`hjlkds, sd cginumji uij

 pgrc`ói s`mi`cjt`vj hd iudstrjs ji`hjhds cgag dxprds`ói hd dsj

cukturj hd ajsjs qud pjrj l`di g ajk igs pdrtdidcd.Kgs tdajs aus`cjkds hd kjs pdkácukjs dstjlkdcdi jsgalrgsjs jsg-

c`jc`gids cgi erjmaditgs ckjvds hd iudstrj v`hj, jrt`cukêihgsd cgikjs `aêmdids, qud j pdsjr hdk pjsg hdk t`dapg, pdrajidcdi jickjhjsdi iudstrg `icgisc`ditd cgkdct`vg. S` puh`àrjags ui`r cjhj uig hddsgs `istjitds aus`cjkds, tdihrájags ijrrjc`gids ajrjv`kkgsjs, qudui`hjs j kjs `aêmdids, dstructurjráji dk adngr mu`ói sglrd iudstrg

rdcgrr`hg pgr dstj v`hj.Di a` cjsg pjrt`cukjr cga`dizji j sdhuc`rad kgs tdajs hd pdká-cukjs hdshd kj ejagsj Ajrcbj hdk cgrgidk Lgmm`d, sdmþi jhjptjc`óiqud bjcd Ajkcgka Jrigkh hd uij p`dzj cgapudstj gr`m`ijkaditd pgr

Page 85: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 85/188

24

Odiidtb Jkegrh y qud egraj pjrtd hd kj ljihj sgigrj hdk kad  Dk

 puditd sglrd dk rág Owj` (:04=), h`r`m`hj pgr Hjv`h Kdji (dk a`sag

hdk Hgctgr ^b`vjmg y Kjwrdicd hd Jrjl`j).Hdspuàs cgi dk cgrrdr hdk t`dapg sd jmrdmjráji gtrgs tdajs cgag>

dk Xdaj hd Kjrj hd kj pdkácukj  Hgctgr ^b`vjmg?  ^grlj dk mr`dmg?Mgtjs hd kkuv`j cjdi sglrd a` cjldzj, cgapgs`c`ói hd Lurt Ljcbj-rjcb qud s`rv`ó hd tdaj jk ka  Lutcb Cjss`hy. Cgi aucbj dagc`óirdcgrhjags kj aþs`cj hd  Kgs s`dtd ajmiáecgs, ljsjhj di  Kgs S`dtd

Sjaurê`s hd Jo`rj Ourgsjwj y qud di iudstrg adh`g sd cgigc`drjcgag S`dtd bgalrds y ui hdst`ig? Ti bgalrd y uij aundr ? Dk þkt`ag

tjimg di Vjrás (tdaj cgapudstg pgr dk Mjtg Ljrl`dr` pjrj dk ka hdLdrijrhg Ldrtgkucc`), ditrd gtrgs igalrds qud sjktji hdshd dk ljþkhd kgs rdcudrhgs.

Aucbgs hd dstgs tdajs t`didi tjitj cjk`hjh qud bji cglrjhg su`ihdpdihdic`j pjrj pdrhurjr aês jkkê hd kjs `aêmdids y jickjrsd diiudstrj aês rdcóih`tj adagr`j. Di jkmuigs cjsgs, ds tjitj kj cjk`hjhqud jk pjsjr kgs júgs tjrjrdjags dstjs adkghájs s`i rdcgrhjr i` ui

cditáadtrg hd kj pdkácukj. Hd dsj mjkdráj surmdi igalrds hd cgapgs`-tgrds cgi mrji eudrzj crdjt`vj y trjscdihdic`j.

Di uij k`stj auy dspdc`jk cgkgcjráj j I`ig \gttj, pgrtditgsg cga- pgs`tgr tjk`jig qud jcgapjúó cgi su aþs`cj j h`rdctgrds prdst`m`gsgscgag Edkk`i` (di Kj hgkcd U`tj y Gcbg y adh`g), U`scgit` ( Dk Mjtg-

 pjrhg), ^drdkk` ( \gadg y Nuk`dtj), Erjic`s Egrh Cgppgkj (kj sjmj hd Dk Vjhr`ig ljsjhj di k`lrg hd Ajr`g Vuzzg), Dii`g Agrr`cgid, jutgrhd iuadrgsgs tdajs hd kgs cujkds c`tjags> Vgr ui puújhg hd hókjrds

y  Dk ludig, dk ajkg y dk edg, h`r`m`hjs pgr Sdrm`g Kdgid, jhdaês hdC`idaj Vjrjh`sg, hd M`usdppd Xgrijtgrd? Ngbi Xgwidr ]`kk`jas,jutgr hd Kj mudrrj hd kjs mjkjx`js, DX  , @ih`jij Ngids , Bjrry Vgttdr

 y dk Vr`s`gidrg hd Jzojlêi, ditrd gtrgs aþkt`pkds sguihtrjcos).Zu`zês dsj tgaj hd cgic`dic`j jitd kj cjk`hjh hd jkmuigs tdajs

aus`cjkds bdcbgs pjrj dk c`id sd prghucd di aá j pjrt`r hd kgs ds-

 pjmbdtt` wdstdri. Di adh`g hdk t`rgtdg y kj l`di cgicdl`hj v`gkdic`j

igtà di dkkgs ui kdimujnd dspdc`jk qud aês hd uij vdz ad b`zg vgkvdrjk c`id pjrj vdr hd iudvg kj pdkácukj y jsá dscucbjr kgs cjut`vjhgrdssgi`hgs.

Page 86: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 86/188

25

Xdag qud jk bjcdr dstjs jrajc`gids ig dstgy s`dihg ijhj gr`m`-ijk, pdrg ds j pjrt`r hd dstgs tdajs, bdcbgs pjrj jcgapjújr kjs dscd-

ijs cjrmjhjs hd dagc`ói, cujihg kj ljihj aus`cjk cga`dizj j tgajrajygr rdkdvjic`j di dk mustg hdk pþlk`cg. Ti sdctgr ijhj hdsprdc`jlkdhd kj crát`cj sdújkj qud dk spjmbdtt` wdstdri cjal`ó kj egraj hd bjcdrc`id pgrqud bjstj dsd agaditg, sjkvg auy cgitjhjs dxcdpc`gids, kjsdxpdctjt`vjs d `itdràs hdk pþlk`cg dstjlji cditrjhgs di kgs prgtjmg-i`stjs y dk h`rdctgr, hdnjihg pjrj ui tdrcdr y cujrtg kumjr kj aþs`cjy dk mu`ói, hgs ejctgrds v`tjkds pjrj cgiedr`r ldkkdzj dstàt`cj y eudrzjcgrpgrjk, rdspdct`vjaditd j cjhj kad.

Jk cgivdrt`rsd di ui dkdaditg ckjvd qud rdeudrzj dk cgitdi`hg hdcjhj dscdij, kj aþs`cj di kj jctujk`hjh gcupj ui kumjr dstdkjr cjs``mujk qud kgs jctgrds y dk h`rdctgr. Zu`di dscr`ld aþs`cj pjrj c`id ighdld `r sgkg jk cditrg hd kjs `aêmdids, s`ig jk egihg a`sag hdk cgrj-zói hdk dspdctjhgr, dsg dxpk`cj kj rjzói pgr kj cujk iudstrg dstjhg hdêi`ag cjal`j hdspuàs hd vdr hdtdra`ijhj pdkácukj? uij prudlj hddkkg puhd cgistjtjrkj cujihg v` C`idaj Vjrjh`sg, hd M`usdppd Xgr-

ijtgrd di dk tdjtrg Cjrgiá di kj Vkjzj Udidzudkj, jk sjk`r dstjlj kkgrji-hg y cgi ui iuhg di kj mjrmjitj. A` jcgapjújitd, dk ja`mg AjiudkCjldsj cgi kgs gngs tjal`ài buadhdc`hgs ad iv`tó j tgajrigs uijscdrvdzjs y jsá cgaditjr dsj `igkv`hjlkd pdkácukj.

Kj aþs`cj dstjlkdcd kjs pjutjs hd tdis`ói, zgzglrj, dagc`ói, pkj-c`hdz y dk ckáajx di uij prghucc`ói c`idajtgmrêcj, kg aês jsga-

 lrgsg ds qud jk pjsjr dk t`dapg, dsj aþs`cj s`mud burmjihg di kgsrdcudrhgs pjrj dstructurjr di iudstrg `itdr`gr gtrg mu`ói qud qu`zês

iuicj dscr`l`rdags, pdrg qud cgiv`vd cgi iudstrj rdsp`rjc`ói y iuds-trgs aês cjrgs jibdkgs.

Page 87: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 87/188

2=

Adagr`js hd ui c`iàkg @U

Cjcbgrrg hd pjitjkkj mrjihd

Sgalrjs hd kj Cb`ij,

 sgalrjs hd kj Cb`ij.

Udj cgrrdr kj k`dlrd pgr kj cgrt`ij,

jk mjisg bjc`dihg dk mjisg,

jk bàrgd y jk v`kkjig

N.A. SdrrjtSgalrjs hd kj Cb`ij

A`s prdcjr`gs `i`c`gs cgag jc`gijhg j kj pjitjkkj mrjihd sd ul`-cji di Ljrkgvditg. Eud j adh`jhgs hd kgs júgs 46, cujihg ditrd kjs

 lruajs hdk a`tg y kjs cjih`kdnjs hd pjrpjhdjitd aghdri`hjh, v` a`s pr`adrjs pdkácukjs. J dstgs pr`adrgs kads kds prdcdh`ó kj prêct`cjhd numjr cgi kjs kucds hd kgs cjrrgs qud sd prgydctjlji di kj pjrdh hda` cjsj ul`cjhj di pkdij cjrrdtdrj ijc`gijk váj B`mudrgtd? j aghg hd`aprgv`sjr uij dspdc`d hd tdjtrg hd kjs sgalrjs, a` pr`ag Uáctgr y ygigs hdh`cêljags j cgimurjr cgi kjs ajigs tghj ckjsd hd `aêmdids,qud di iudstrj tdaprjij `ajm`ijc`ói, sd igs jitgnjlji v`vjs y jcgr-hds j kgs hdsdgs hd ejitjsdjr kjs b`stgr`js qud jþi ig bjlájags v`stgdi dk c`id. Dsj `ic`p`ditd sdh hd c`id eud jpkjcjhj pgr kjs pr`adrjs

 pdkácukjs adx`cjijs qud kkdmjrgi jk cjsdrág Kjs Agrgcbjs, ljstjrgijpdijs c`icg a`iutgs hd prgydcc`ói hd pdkácukj pjrj qud gkv`hêrj-ags dsjs sgalrjs hd kj Cb`ij qud qudhjrgi jickjhjs di dsgs sudúgsjrtdsjijkds cdrcjigs jk a`tg, hd iudstrj pr`adrj ejitjsáj.

Di ui cgrrjkói jicbg sd eudrgi jk`idjihg kjs s`kkjs pkdmjlkds ytjlurdtds qud cjhj dspdctjhgr `lj kkdvjihg jk kumjr hgihd sd prgydc-tjráj kj pr`adrj pdkácukj qud v` di a` v`hj. Dk rgstrg hd Ajráj Eàk`xjcdrcêihgsd jk hd Ngrmd Idmrdtd igs agstrjlj dk rgajicd jrqudtáp`cg

ditrd kgs bdrdhdrgs hd hgs eja`k`js r`vjkds. Sd trjtjlj hd Dk pdúói hd

kjs êi`ajs (:08<), pdkácukj h`r`m`hj pgr A`mudk ^jcjrájs qud di kj prgv`ic`j v`ags cgi dxcds`vg rdtrjsg.

Page 88: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 88/188

22

J Dk pdúói hd kjs êi`ajs kd s`mu`drgi c`itjs cgag> Jkkê di dk rji-

cbg mrjihd y  Jh`ós, Ajr`qu`tj k`ihj, di kjs cujkds lr`kkó dk cjr`saj

hd X`tg Muázjr? Kgs trds U`kkjkglgs y gtrjs qud yj ig rdcudrhg pgr aêsqud trjtg hd jct`vjr kgs rdsgrtds hd kj adagr`j. Mrjc`js j kj aþs`cjadx`cjij hd jqudk ditgicds (rjicbdrjs, cgrr`hgs y mujpjimgs) jþi

 pudhg dvgcjr jkmuigs rdtjzgs.Dsj jc`ói (aês glk`mjc`ói qud k`lrd dkdcc`ói) pgr dk c`id adx`-

cjig cgit`iuó crdc`dihg y jk`aditêihgsd di dk t`dapg cgi ig pgcgs lghr`gs y auy cgitjhgs jc`drtgs. Hd kgs Dstuh`gs Cburuluscg JztdcjS.J., rdcudrhg bjldr v`stg jkmuijs pdkácukjs hd Sjitg dk Diajscjrjhghd Vkjtj cgag Sjitg cgitrj kgs cdrdlrgs hdk ajk, Sjitg cgitrj kgs bga-

lrds `iedrijkds y Sjitg cgitrj kgs zgal`s, ditrd gtrjs qud egraji pjrtdhd uij sjmj cjs` itdra`ijlkd hd bàrgds, v`kkjigs y s`tujc`gids kkdijs hda`stdr`g, tdagr y dk dtdrig rdtg hd dierditjr kj audrtd y dk ajk.

Dsd pr`adr c`id qud v` hurjitd a` i`údz y tdaprjij jhgkdscdic`j,dstuvg hga`ijhg pgr kjs prghucc`gids adx`cjijs ajhd `i Cbjpuktd-

 pdc. Eud ui t`dapg hd jprdih`zjnd qud yg hdig cgag cjk`stdi`j itd-

kdctujk qud pjrj l`di g ajk jk`aditó a` bjalrd hd vgydur   isjt`sedcbg.S`i jtrdvdrad j hjr uij k`stj pgradigr`zjhj hd dsjs pdkácukjs qud

jmrupjlji j vjk`gsgs tjkditgs hd kj dscdij jztdcj? crdg qud dsd c`ids`rv`ó hd ditrdija`ditg j kgs gngs y jmuh`zjc`ói hdk rdstg hd kgs sdi-t`hgs di uij tjrdj prdpjrjtgr`j hd kj sdis`l`k`hjh jitd kjs uctujitdssgrprdsjs qud igs hdpjrj dk jrtd. Dsd c`id, rdp`tg, j vdcds jrt`c`gsg,kjcr`aómdig y ig dxditg hd uij prgvdrl`jk curs`kdráj, s`rv`ó pjrj jct`-vjr iudstrj jcc`hditjhj sgc`gkgmáj kjt`igjadr`cjij. Vjrtd hdk h`scursg

 nust`c`jk stj d `mujk tjr`stj hd jkmuigs cjuh`kkgs pgpuk`stjs hd dsd cgi-t`iditd t`did su pr`ic`pjk rdedrditd di dstd c`id, dk cujk hdid iudstrj

 pdrsgijk`hjh b`stór`cj dicdrrjhj di ui prgkgimjhg kjldr`itg hd cc`g-ids, a`tgs y sgkdhjh. Divudktgs di kj dtdrij prdb`stgr`j hd uij i`údzqud ig igs jljihgij, sdmu`ags numjihg j kjs sgalrjs hd kj Cb`ij,bjc`dihg mdstgs hdsdspdrjhgs erditd j kj cgrt`ij hd kj b`stgr`j. Jsá kg

 pdrc`lg cujihg vudkvg j dsjs `aêmdids ajrcb`tjs. Jitd dk hdskd hd

dscdijs di lkjicg y idmrg ad vdg j aá a`sag erditd j uij pjrdh lkji-cj hgihd cgi mrji `kus`ói `is`stg di `ivditjr murjs dxtrjújs, `iàh`tjsy cjpjcds hd jrt`cukjr b`stgr`js y prgcurjr ui pgcg hd edk`c`hjh.

Page 89: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 89/188

20

Dk Xdaj hd KjrjVgr kg mdidrjk cjs` tghgs iudstrgs ajygrds jibdkgs sucdhdi di kj pji-tjkkj mrjihd. Vjrj cgisudkg iudstrg, dsjs b`stgr`js qud ig puh`ags v`v`rj pkdi`tuh di kj v`hj rdjk, t`didi di dk c`id su edk`z rdsgkuc`ói. Dstjsjrajc`gids kjs bjmg pdisjihg di uij pdkácukj qud cgag i`imuij gtrjtgcó dsj pjrtd hd a` jhgkdscdic`j qud ig jtrdv`ó j aji`edstjrsd pgrt`a`hdz g idxpdr`dic`j. Ad rddrg jk jagr icgickusg, j kj pjs`ói qudsgkg sd dxprdsj di ljklucdgs, dscjrcdgs g itditgs ejkk`hgs.Bgy qu`drg trjdr j cgkjc`ói kj pdkácukj Hgctgr ^b`vjmg, qud ljng kj

h`rdcc`ói hd Hjv`h Kdji y mu`gi hd \gldrt Lgkt cjusó mrji `apjctghurjitd su dstrdig di :054. Dstj c`itj ljsjhj di kj igvdkj bgaói`ajhd Lgr`s Vjstdrijo, trjtj hd ui tr`êimukg jagrgsg di dk cujk cgiv`vdikj pgdsáj, kj trjmdh`j y dk bgigr pjrj dstructurjr uij `itdisj b`stgr`jqud t`did cgag tdkói hd egihg kgs pr`adrgs cujrditj júgs hd kj rdvg-kuc`ói sgv`àt`cj.

Pgur` ^b`vjmg (Gajr Sbjr`e) pgdtj y dstuh`jitd hd adh`c`ij sdvd divudktg di vjr`gs `ic`hditds qud kg vji `ick`ijihg pgcg j pgcg

bjc`j uij erjicj h`s`hdic`j pgkát`cj. Jk ijk, su cgrjnd kd hdpjrjrê uijhdpgrtjc`ói j S`ldr`j, hdst`ig glk`mjtgr`g hd tghj pdrsgij qud sd jtrd-v`drj j cudst`gijr jl`drtjaditd dk idrig cgaui`stj. Kj gtrj cjrj hdkj b`stgr`j ds Kjrj (Nuk`d Cbr`st`d), uij ldkkás`aj aundr qud hdsp`drtjkj pjs`ói ig sgkg hdk prgtjmgi`stj, s`ig hd kgs dspdctjhgrds, sþlh`tgsy pglrds agrtjkds qud igs qudhjags pdrh`hjaditd dijagrjhgs hdui rgstrg, hd uij `ajmdi, hd uij `kus`ói, hd ui jrqudt`pg. Di kj pd-kácukj kj rdkjc`ói ditrd jalgs jajitds ds rdkjt`vjaditd auy cgrtj.Dk mrudsg hd dsj pjs`ói sd rdhucd j ui sgkg dicuditrg. Mjijhgrj hdc`icg prda`gs Gscjr y c`icg Mkglgs, Hgctgr ^b`vjmg t`did kj sdhuc-c`ói hd uij supdrprghucc`ói pkji`cjhj y rghjhj cgi itdk`mdic`j, hdcuyg dseudrzg, jhdaês hd uij ludij ejcturj eáka`cj, igs hdnó dk tdajaus`cjk dscr`tg pgr Ajur`cd Njrrd, dk cujk qudhjrê `aprdsg pgr s`da-

 prd di iudstrj adagr`j. Xji pdrs`stditd ds su rdcudrhg qud kj qudr`hjja`mj Jkajkuz Hájz ad cgiedsó cgi aucbj dagc`ói qud kj þi`cj cj-

 n`tj hd aþs`cj qud bj tdi`hg di tghj su v`hj cgitdiáj dk rdedr`hg tdaj.Cujihg sd dstrdió kj pdkácukj yg v`váj di Kgs Ajmjkkjids hd Cj-

t`j y dstuh`jlj di dk k`cdg Mustjvg Bdrrdrj. Júgs hdspuàs cjal`à hd pj`sjnd dstuh`jit`k y ad `iscr`lá di dk k`cdg igcturig Ngsà Mrdmgr`g

Page 90: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 90/188

Page 91: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 91/188

0:

Kj hjizj hd ^grlj dk mr`dmgXghjváj dstê nj di a` adagr`j kj pr`adrj vdz qud h`serutà kj pdkácu-kj ^grlj dk mr`dmg qud igs hdpjró kj ajm`strjk jctujc`ói hd JitbgiyZu`ii di dk pjpdk hd Jkdx`s ^grlj.

Di kj k`stj hd  sguihtrjcos  hd a` prdedrdic`j,  ^grlj dk mr`dm g(:058) murj di ui kumjr auy dspdc`jk. Kj pdkácukj di cudst`ói dstê

 ljsjhj di kj igvdkj Jkdx`s ^grlj, gr`m`ijk hd I`ogs Ojzjitzjo`s yjhjptjhj sdmþi mu`ói y h`rdcc`ói hd A`cbjdk Cjcgyjii`s. Di uijàpgcj cujihg kj aþs`cj `istruaditjk tdiáj uij ajrcjhj `iudic`j

y c`drtg mrjhg hd h`eus`ói, dstd tdaj jkcjizó uij mrji pgpukjr`hjh.Dk t`dapg pjsó, kgs mustgs cjal`jrgi y pjrj aucbgs, dstd t`pg hdaþs`cj eud jrcb`vjhj di dk ljþk hd kgs rdcudrhgs. Xrj`mg j cgkjc`ói dktdaj pgrqud di hájs pjsjhgs, ui cgapjúdrg hd trjljng (Cjrkgs Cjr-agij Cjrr`kkg) ad b`zg vgkvdr j dstj hjizj pgpukjr, `is`stáj iudstrgja`mg di uij p`dzj cuyg igalrd ig rdcgrhjlj, jk tjrjrdjrkj cjá dicuditj qud sd trjtjlj hd ^grlj dk mr`dmg.

 Iuicj jitds uij dscdij eáka`cj, sd bjláj mrjljhg tjitg di dk ajm`-

ijr`g cgkdct`vg y di dk rdcudrhg pdrsgijk hd qu`di pdrc`ld kj k`ldrtjh, kjjkdmráj y kj dspgitjid`hjh cgag jtr`lutgs prgp`gs hd kj hjizj pjrj hjrtdst`agi`g hd kj v`tjk`hjh hdk jkaj di cgidx`ói cgi kj v`hj y dk cgsags.

Zu`zês eud dsj a`saj dspgitjid`hjh kj qud `apuksó j a` bdrajijJurj cujihg uigs adsds hdspuàs hdk dstrdig hd kj pdkácukj igs gerdc`d-rj ui pdregrajicd hd dstj hjizj di Ljrkgvditg, cgicrdtjaditd di dk s`-t`g hd Sjitjij, cjsdrág Kjs Agrgcbjs? bjlájags kkdmjhg di uij Sdaj-ij Sjitj y igs prgvgcó tgajrigs uijs cdrvdzjs, jitd dk cjkgr jmgl`jitdhd Ljrkgvditg. Igs h`r`m`ags `iadh`jtjaditd j kj lghdmj hd XgaêsTrl`ij, hgihd di uij vjr`gp`itj gedrtj hd vávdrds y h`vdrsgs disdrdshgaàst`cgs sd dxpdiháj k`lrdaditd k`cgr. Jk rdv`sjr kj rgcgkj igtjagsqud di kgs tátukgs hd 84 rdvgkuc`gids pgr a`iutg dstjlj kj p`dzj gr`m`ijkhd A`o`s Xbdghgrjo`s, jutgr ig sgkg kg hd uij dxtdisj glrj hd aþs`cj`ic`hditjk (c`id, tdjtrg, pgdsáj y gtrgs màidrgs) s`ig cgapgs`tgr hd cji-c`gids pgpukjrds hgtjhjs hd ui ckjrg cgitdi`hg pgkát`cg. Dstd a`k`tjitd

hd `zqu`drhj y jct`v`stj hd kj rds`stdic`j mr`dmj cgitrj kgs ijz`s, eud dkjutgr hdk b`aig hdk Agv`a`ditg jk Sgc`jk`sag hd Udidzudkj (Dk AJShd a`s tgraditgs cgag h`ráj Cjlrunjs, jbgrj aês qud iuicj).

Page 92: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 92/188

0<

Cgag uij dxtrjúj cjnj hd Vjihgrj, kj rgcgkj hd Xgaês Trl`ij cgi-tdiáj kgs aês vjr`jhgs y cur`gsgs tdajs hdk cjic`gidrg `itdrijc`gijk.

S`daprd prdgcupjhg pgr dstjr jk háj di ajtdr`j hd h`scgs, dk hudúg hdkeja`k`jr dstjlkdc`a`ditg pgiáj j m`rjr kjs cjic`gids qud kgs cjp`tjk`igsy kumjrdúgs luscjlji cgi jeêi ditrd kjs tdckjs. Dk cjrrusdk hd h`scgs

 pgháj dicdrrjr tdajs hd Nuk`g Njrja`kkg, Hji`dk Sjitgs, Jcdr ij, Idk-sgi V`idhg, K`kj Agr`kkg, Jhr`jig Cdkditjig, Hgadi`cg Aghumig yui s`i i hd rjrdzjs.

Hd dstj ajidrj, ditrd adcjt`kkgs, pjpdkgids, adcbjs hd cgc`ij hdqudrgsài, cb`aó, tjljcg di rjaj, hukcds y dikjtjhgs hd tghg t`pg, a`bdrajij Jurj sd h`g j `aprgv`sjr j su ajidrj kj kdmdihjr`j hjizj hd^grlj, j pdsjr hd tdidr vjr`js cdrvdzjs ditrd pdcbg y dspjkhj, sus m`rgsdrji pdredctgs, su rdcgrr`hg cgitjm`gsg, jk puitg qud tuvd qud suajradj dstd r`tujk a`kdijr`g y cjut`vjhgr.

Cgag di kj ejagsj p`dzj hd kj Grqudstj Jrjmói, di kj lghdmj hdXgaês Trl`ij ‛sd lj`kjlj jsá, ditrd er`ngkds, pjpês y jná‑. Sjkvg qud diiudstrg cjsg ig drj dk lghdmudrg qu`di ajrcjlj kj pjutj s`ig uij ck`di-

tj auy dspdc`jk, qud jhdaês hd cbjcbjcbê `aprgv`sjlj cgi aucbjmrjc`j dstj hjizj bdkài`cj qud bjcáj bgigr jk pudlkg mr`dmg.Júgs hdspuàs ad ditdrà hd qud dsj hjizj qud sd b`zg ejagsj j

 pjrt r hd kj jctujc`ói adagrjlkd hd Jitbgiy Zu`ii, ds gr`m`ijr j hd kj`skj hd Crdtj? dstd hjtg eud jsgajhg di uij prdsditjc`ói qud gerdc`drjdk cudrpg hd hjizj hd kj nuvdituh mr`dmj vdidzgkjij j pr`ic`p`gs hd kgsjúgs =6 di kgs dspjc`gs jhyjcditds j kj k`lrdráj hdk Jtdidg hd Cjrjcjs.

 ^grlj dk mr`dmg eud jpdijs dk `i`c`g hd uij jvditurj qud jþi ig

cdsj. Hd kj hjizj pjsà j `itdrdsjrad aês pgr kj cukturj mr`dmj tji h`m-ijaditd rdprdsditjhj di pgdtjs hd kj tjkkj hd Cgistjit`ig Cjvjs,Pgrmgs Sdedr`s y Ghyssdjs Dkyt`s, dstgs hgs þkt`ags eudrgi jlgrhjhgsaus`cjkaditd pgr A`o`s Xbdghgrjo`s. Mrjc`js jk pgdtj Jkerdhg S`k-vj Dstjhj, puh`ags cgigcdr kj dsdic`j aus`cjk hd kj pgdsáj hd Dkyt`squ`di igs rdcudrhj qud kj cjic`ói iuicj bj hdnjhg hd sgijr y v`lrjr diiudstrgs cgrjzgids. ‛Dk drgs, dk jrcb`p`àkjmg y kj prgj hd sus dspuajsy kjs mjv`gtjs hd sus sudúgs di su aês jktg aêst`k dk ajr`idrg gihdjuij cjic`ói‑.

Page 93: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 93/188

03

Dk sjlgr hd kj tdrtuk`j ygtrjs tditjc`gids

Sgijtj hdk Cjeà V`cjh`kky

 Kj ja`stjh ds aês h`eác k y

aês rjrj qud dk jagr.

 Vgr dsg bjy qud sjkvjrkj cgag sdj

Jiói`ag

Ditrd kgs kumjrds prdh`kdctgs qud igs gerdcd kj urld dstêi kgs cjedt`-

ids, dspdc`ds hd gjs`s hgihd dk t`dapg sd hdt`did cgag dspjc`g jaj- lkd pjrj kj rddx`ói, kj h`vjmjic`j g dk s`apkd pkjcdr hd cgapjrt`rui jrgaêt`cg cjeà cgi jkmu`di cdrcjig j iudstrjs prdgcupjc`gids d`itdrdsds dstàt`cgs y jedct`vgs.

Hurjitd kgs júgs qud v`vá di Cjrjcjs, hgs cjedt`ids cjijk`zjrgi a`jtdic`ói y pjrtd hd a` t`dapg hd gc`g> Dk cjeà U`dij, ul`cjhg di dk Vj-sjnd ^`imm, y dk V`cjh`kky, s`tujhg ditrd kjs dsqu`ijs hd Udrgds d @ljrrjs

hd kj jvdi`hj Trhjidtj. Jk pr`adrg yj ad rdedrá di uij crói`cj ljstjitddxpk`cjt`vj. Dk sdmuihg dstê k`mjhg j uigs rdcudrhgs qud cgrráji dk r`ds-mg hd sdr ckjs`cjhgs cgag jrcb`vgs audrtgs.

Kj jpkjijhgrj hdk gkv`hg dstjlj j puitg hd tr`turjr ui trjag s`mi`-cjt`vg hd a`s rdcudrhgs nuvdi`kds cujihg mrjc`js j ui tdaj aus`cjk (Dk

jhjm`g hd Jkl`igi`) rdcupdrà ui t`dapg v`vg hgihd sd hji kj ajig kjja`stjh, kj jrqu`tdcturj hd kj c`uhjh y pgr supudstg kj aþs`cj.

Eud j pr`ic`p`g hd kgs =6 cujihg cgigcá j A`r`ja Ajrtáidz, uij

tr`mudúj qud trjljnjlj cgag vdihdhgrj hd kj t`dihj Hgi H`scg, sucur-sjk hd kj jvdi`hj Trhjidtj. A`r`ja tdiáj auy jrrj`mjhg dk hgi hd kj

 pdrsujs`ói di cujitg j ajtdr j aus`cjk, hdshd dk pr adr agaditg qudkj v` supd qud iudstrj rdkjc`ói trjspjsjráj kj kóm`cj cjsujk hd ck`ditd– 

Page 94: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 94/188

08

vdihdhgr? cgi aucbj ditrdmj y aást`cj j su gc`g ad rdcgadihjljh`scgs hd h`edrditds tdihdic`js, sus sumdrdic`js cjs` s`daprd jpuitj-

 lji bjc`j kgs ckês`cgs.Ti sdúgr hd jpdkk`hg Zudsjhj euimáj hd hudúg g dicjrmjhg hdk

idmgc`g, drj ui cjljkkdrg h`scrdtg, jajlkd y jtditg j su gc`g. Vgr kjsdstjitdrájs hd kgs v`i`kgs hd jqudk ditgicds hdskjrgi dx`mditds adkó-ajigs hd kj tjkkj hd Ngsà @mijc`g Cjlrunjs, dk jctgr Ngrmd Vjkjc`gs ydk pgkát`cg Dhujrhg Edriêihdz, qu`dids s`i adigsprdc`jr sus gc`gsy prgeds`gids bjl`tujkds, drji ck`ditds jpjs`gijhgs y jctujk`zjhgs diajtdr`j h`scgmrêcj.

Di a` cjsg hd dstuh`jitd hd kj TCU cgi uij adsjhj ljstjitd `rr`-sgr`j drj auy pgcg kg qud pgháj kkdvjr hd dsj h`scgt`dihj. Di dsgstrjicds hd dcgigaáj rdhuc`hj, A`r`ja drj kj jsdsgrj aês dcjz qudtuvd di jqudk t`dapg. Ti h`scg hd ]jktdr Cjrkgs vdrs`gijihg dkdctró-i`cjaditd p`dzjs hd Ngbjii Sdljst`ji Ljcb, eud dk dicjrmjhg hd sdkkjrdk váicukg hd uij sók`hj ja`stjh. Crdg qud eud di h`c`dalrd hd :0=<cujihg rdc`lá hd rdmjkg dk h`scg Sw`tcbdh gi Ljcb, qud rdprdsditó tghg

ui jcgitdc`a`ditg ditrd qu`dids igs `i`c`êljags di kgs cja`igs hd kjaþs`cj dkdctrói`cj. Vdrg aês qud bjlkjr hdk h`scg Sw`tcbdh gi Ljcb ykjs dxcdkdic`js hd kj t`dihj Hgi H`scg, cjld sdújkjr qud eud prdc`sj-aditd j pjrt`r hd a` rdkjc`ói cgi A`r`ja cujihg cgadicà j v`s`tjr dkcjedtái V`cjh`kky hgihd di icgitjlkds gcjs`gids igs h`ags j kj tdrtuk`jcgag prdêalukg y jk`aditg hd uij `igkv`hjlkd ja`stjh.

Vjrj dsd ditgicds, V`cjh`kky drj di iudstrg ajm`ijr`g ui cjeà jmrj-hjlkd y auy prgp`c`g di dk h`scurr`r hd jqudkkgs a`iutgs hd su t`dapg

hd hdscjisg y dk t`dapg dxjctg qud jitdcdháj j a` ditrjhj j kj Ti`-vdrs`hjh. Di ui pjás hgihd kg b`pdrlók`cg sust`tuyd kj h`adis`ói hd kgrdjk y dk im`a`ditg ds iudstrj jutàit`cj aêscjrj hd `hdit`hjh, dstjstdrtuk`js tdiáji dk pdsg hd qudrdr dxpk`cjrigs cgag pjás di dk sdit`hgcjlrunjig, hd hjrkd ui sdit`hg hd trjscdihdic`j j pjrt`r hd kg qud kdáj-ags, dscucbêljags y sd jsgajlj cgag iudstrg grmukkg.

A`r`ja drj pjrt`hjr`j hd numjr j dsgs nudmgs hd dspdngs y rdjk`hj-

hds pjrjkdkjs qud sdújkjlji kjs pgs`l`k`hjhds hd sdr gtrgs j pjrt`r hd kj pdrajidic`j vdspdrt`ij di ui cjedtái cgi ui igalrd qud ig tdiáj ijhjqud vdr cgi kg qud ajrcjlj kj cgt`h`ji`hjh ijc`gijk.

Page 95: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 95/188

04

 Iudstrjs tjrhds ljújhjs pgr uij kuz dspdc`jk y cgih`aditjhj cgih`sdrtjc`gids sglrd jrtd, aþs`cj y c`id hjlji cjl`hj j aucbjs pjs`gids

qud tgajlji dk igalrd hd Ldrmaji, Bdrldrt vgi Ojrjnji y su jutg-crêt`cj mdst`ói jk erditd hd kj Grqudstj E`kjraói`cj hd Ldrkái. Ti tdajcjs` glk`mjtgr`g drj Ljcb, dsj pr`adrj pjs`ói nuvdi`k qud igs kkdvó jjajr kj ldkkdzj y kj jragiáj cgitdi`hjs di dk jrtd hd kj eumj y kj c`di-c`j hdk cgitrjpuitg. Dsjs tjrhds hgihd iuicj ejktó U`vjkh`, Jkl`igi`,Scjrkjtt` y gtrgs ajdstrgs hdk ljrrgcg, t`didi dk j`rd hd uij sgijtj qudiuicj kkdmjrà j dscr`l`r pdrg qud dstê kjtditd di dsgs dspjc`gs hgihd

 ldkkdzj y vdrhjh hji cjucd y sdit`hg j kj ja`stjh ditrd ui bgalrd yuij aundr.

K`ap`jihg dk hdsvêi g jh`ós jk auihg jijkóm`cgXjk cgag kg bd vdi`hg sgstdi`dihg j kg kjrmg hd tghgs dstgs júgs, kj

 Ijv`hjh ds t`dapg prgp`c`g pjrj kj rddx`ói y kj pudstj di grhdi hdkgs jsuitgs hdk cudrpg y dk dspár`tu. Bjy di kj a`saj jtaósedrj hdh`c`dalrd uij prdh`spgs`c`ói j hdspjcbjr kg v`dng pjrj hjrkd pjsg jkj rdigvjc`ói? pgr aþkt`pkds ejctgrds kj àpgcj ijv`hdúj sd prdsditj

 prgp`c`j pjrj bjcdr k`ap`dzj prgeuihj.Ljng dsj `hdj ad h`spusd j k`ap`jr dk hdsvêi hd a` cjsj y jsá dk`-

a`ijr kjs cgsjs `isdrv`lkds, `iþt`kds y glsgkdtjs qud gcupji dspjc`g,rdprdsditji ui hgkgr hd cjldzj y gcjs`giji aês hd ui `icgivdi`ditd.

Tij a`rjhj eumjz jk êt`cg hd a` rds`hdic`j gerdcd ui pj`sjnd vjr`gp`itgqud cgit`did hdshd uij jsp`rjhgrj v`dnj bjstj ckjvgs y tgri`kkgs, s`ihdscgitjr pgtds hd p`iturj y ui vjk`gsg ajtdr`jk juh`gv`sujk qud auy

 l`di puh`drj dstjr di ui ausdg hd kj `ajmdi y kj pjkjlrj? sudij l`di,·vdrhjh7 Dsj `hdj tuvd qud jljihgijrkj cujihg ad v` glk`mjhg j sjk`rs`i prdv`g jv`sg hd dstgs cbàcbdrds. Di dk `ivditjr`g murji> aêqu`ijhd dscr`l`r, c`itjs hd v`hdgs, cjsdtds, h`sodttds, h`jpgs`t`vjs, c`itjs hd

UBS y gtrgs `istruaditgs hdk yj jmgi`zjitd auihg jijkóm`cg.Ds auy pgcg kg qud tdimg qud kjaditjr cujihg sd trjtj hd sjk`r hd pjrr`kkdrjs, ckjvgs, pgtds, zjpjtgs, `istruaditjk aàh`cg qu`rþrm`cg yui kjrmuás`ag dtcàtdrj, pdrg auy h`st`itj ds a` jct`tuh cujihg tdimg

Page 96: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 96/188

05

qud hdsprdihdrad hd a`s h`scgs hd v`i`kg, rdv`stjs hd aþs`cj, a`cgkdcc`ói hd cjsdtds hd aþs`cj ckês`cj y gtrgs `icuijlkds hd kj tdcig-

kgmáj hdaghà. Dsg eud prdc`sjaditd kg qud ad tgcó di sudrtd dk háj(ui sêljhg, pgr c`drtg), cujihg pgr uij l`di dstuh`jhj dxbgrtjc`óihd a` dspgsj hdlá sjk`r hd a`s jhgrjhgs lêrtukgs, (cjcb`vjcbds, cgaghdc`ags di Udidzudkj).A`ditrjs dspdrjlj dk cja`ói qud sd kkdvjrájdk prdc`jhg cjrmjaditg ig puhd dv`tjr trjskjhjrad jk pjsjhg y kjsaþkt`pkds jiàchgtjs qud `lji jct`vjihg cjhj uig hd dstgs dndapkjrdshd v`i`kg, di ajygr g adigr mrjhg cjhj h`scg cuapkáj su euic`óidvgcjtgr`j? Vjvjrgtt`, Cdk`l`hjcbd, V`rdkj `itdrprdtjhg pgr BàctgrKjvgd, Cbjrky Mjrcáj, Mjtg Ljrl`dr`, yjcáji jk kjhg hd kgs ckês`cgshdk rgco  cgag Kdh ^dppdk`i, V`io Ekgyh, St`im, Ngbi Kdiigi, O`imCr`asgi, pgr c`tjr jkmuigs, jhdaês hd dstjs kua`ijr`js, di dk kgtd hdh`scgs hdsdcbjhgs tjal`ài murjlji cjitjutgrds vjk`gsgs cgag Jk-

 ldrtg Cgrtdz, M`jierjicg Vjmk`jrg y Ngji Ajiudk Sdrrjt cgi dk h`scgidmrg hdh`cjhg jk pgdtj A`mudk Bdriêihdz, hdk cujk mujrhg ui iát`hgy dagt`vg rdcudrhg hd a` àpgcj di Mujrdijs.

Hd tghgs kgs h`scgs mrjljhgs pgr Sdrrjt hdh`cjhgs j kgs mrjihds pgdtjs b`spjigpjrkjitds, dstd ds dk h`scg qud aês júgrg. Sus tdajsad kkdmjrgi y ad s`mudi kkdmjihg j kg aês prgeuihg. Kjs ijijs hd kj

cdlgkkj, Vjrj kj k`ldrtjh , Dkdmáj, Kkdmó cgi trds bdr`hjs, Talrág pgr

kj pdij, Lgcj, \gajic`kkg hd ajyg, Dk i`úg yuitdrg, Cjic`ói þkt`aj y pjrt`cukjraditd  Adigs tu v`ditrd, sgi kgs tátukgs hd ui h`scg qudad rda`td j ui t`dapg hd sgkdhjh dx`stdic`jk, hd `icgiegra`hjh, hd`isgai`g prgkgimjhg, hd kdcturj vgrjz, hd tdrtuk`j j kjs sd`s hd kj tjr-

hd, t`dapg hd kj TCU, jagrds jk ijk hd kj jhgkdscdic`j, hd ja`mgs`igkv`hjlkds, a`s þkt`ags hájs di Cjt`j, y ijkaditd, dk rdcudrhg hdXjyhd di Mujrdijs.

J Xjyhd kj cgigcá uij ajújij erdscj hd ajyg, cujihg di cgapj-úáj hd uigs ja`mgs cgauids igs h`g pgr ldldr cdrvdzjs di uij tjscjdi Mujrdijs, bul`àrjags pgh`hg sdr hgs mrjihds jajitds, kjaditj-

 lkdaditd kgs cdkgs dxcds`vgs hd sus bdrajigs y dk tdagr hd dierditjr

rjh`cjkaditd j su eja`k`j, ajrcjrgi uij h`stjic`j `isjkvjlkd. Júgshdspuàs kj v` di dk Cditrg Cgadrc`jk Xrjp`cb`tg hgihd trjljnjlj, jkkánjags uij c`tj pjrj `r jk c`id Jktja`rj j vdr kj pdkácukj Dk budvg hd

Page 97: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 97/188

0=

kj sdrp`ditd, hd @imajr Ldrmaji. Kj dxpdr`dic`j hd dsj sjk`hj adhdnó ui sjlgr s` sd qu`drd tr`std, ig bulg ldsgs i` prgadsjs i` hds-

 pdh`hjs deus`vjs, hdshd dsd háj ig kj bd vudktg j vdr? hd dsj rdkjc`óiqudhj dk h`scg idmrg hd Sdrrjt qud jþi hdld cgisdrvjr. Bjcd uigsjúgs supd hd dkkj pgr `itdradh`g hd ui pr`ag cgi qu`di ad div`ódeus`vgs sjkuhgs. Dk t`dapg bj pjsjhg, y jbgrj hdshd dk r`icói hd a`hdsvêi vdg dstd h`scg qud ad rda`td j aucbgs agaditgs v`v`hgs dicgapjúáj hd ja`mgs y ja`mjs qud yj ig dstêi g s`apkdaditd tgaj-rgi rualgs h`st`itgs di kj mdgmrjeáj eás`cj y sdit`aditjk.

Kj próx`aj vdz cujihg ad tgqud k`ap`jr dk êt`cg g s`apkdaditdtdimj qud hdsbjcdrad hd dstgs lêrtukgs, kg bjrà s`i njrad i` pdisjraucbg, ig vjyj sdr qud dk pjsjhg vudkvj j numjrad uij aprdhdc`lkdtrjvdsurj.

Kjp`hjr`gs hd uij v`dnj jmdihjErdcuditdaditd dk cgaþi hd kjs pdrsgijs kd hj usg prêct`cg j kjsjmdihjs jiujkds, pjrj dstd sdmaditg hd kj pglkjc`ói uij jmdihj dsui glndtg qud kd pdra`td grmji`zjr dk t`dapg kjlgrjk y prghuct`vg.Dstd `istruaditg qud pjrj aucbgs dspár`tus prjmaêt`cgs ds sgkg uijbdrrja`ditj hd trjljng, pjrj aá ds ui dspjc`g hd hdsculr`a`ditgs yjigtjc`gids pdrsgijkds.

Aês qud dscr`l`r g rjyjr jmdihjs, a` bêl`tg bj s`hg cgkdcc`gijrkjs

 pjrj hdspuàs usjrkjs j a` ajidrj. Hdshd :0=4 tdimg dsj ajiáj hdut`k`zjr kjs jmdihjs pjrj a`s idcds`hjhds `itdkdctujkds, sgi aucbjskjs jmdihjs dh`tjhjs pgr h`edrditds grmji`sags qud ad bji tgcjhgdi sudrtd j kg kjrmg hd dstgs cujrditj júgs? hdk a`sag aghg qud a`sglr`ij Jrysjldk Pjyj, dspdrg kj kkdmjhj hd cjhj júg cgi kj `kus`ói hdjhqu`r`r ui iudvg glndtg hd cgkdcc`ói.

Jk `mujk qud dk pr`adr jagr, kj pr`adrj jmdihj iuicj sd gkv`hj,

di dkkj dstêi jigtjhgs iudstrgs aês s`icdrgs pdisja`ditgs, iudstrjs`hdjs aês dspgitêidjs. Eud prdc`sjaditd uij jmdihj hd :0=4 kj qudad s`rv`ó cgag prêct`cj i`c`jk hd uij dscr`turj qud ickuáj hd tghg, jkká

Page 98: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 98/188

02

dstêi rdm`strjhgs hdshd ljklucdgs hd pgdajs, bjstj cbjs pjrj a` tds`shd mrjhg, s`i dxcku`r c`tjs, pdisja`ditgs d `hdjs sglrd h`vdrsgs tóp`cgs.

Jk bjcdr `ivditjr`g hd dstj dspdc`d hd cujhdrigs cjkdihjr`gs qudjþi cgisdrvg, pjkpà di dk egihg hd ui cjnói a` pr`adrj jmdihj hd tj-

 pjs rgnjs cul`drtj hd uij dspdsj cjpj hd pgkvg, cgi ui trjpg kkdig hdv`ijmrd y h`spudstg j hdsjkgnjr kgs êcjrgs `icrustjhgs di su `itdr`gr,ad h`spusd j bgndjr kditjaditd cjhj uij hd sus pêm`ijs jajr`kkditjs.

Hdspuàs hdk cgisjl`hg h`rdctgr`g y dk aukt`cgkgr ajpj hd Udid-zudkj cgi su rdspdct`vj zgij di rdckjajc`ói, eu` hdsculr`dihg pjrj

a` jsgalrg cgsjs jrcb`vjhjs di dk ljþk hdk gkv`hg? erjsds y jigtjc`g-ids kjp`hjr`js qud ad rda`t`drgi j ui t`dapg ui tjitg kdnjig. Di uihdskd `ius`tjhg eudrgi jpjrdc`dihg vjr`js c`tjs, ditrd dkkjs, uij hdSjrtrd dxtrjáhj hdk prdejc`g j kj glrj> Kgs cgihdijhgs hd kj t`drrj, hdErjitz Ejigi.

Jitd a`s gngs s`mu`drgi pjsjihg c`tjs, hdckjrjtgr`js hd jagr, igtjsrdcgrhjtgr`js y bjstj ui pgdaj hd M`usdppd Timjrdtt`, jutgr qud pgraucbgs júgs eud uij dspdc`d hd grêcukg pjrj uij cgerjháj hd ja`mgs

ditrjújlkds. Jk adngr dst`kg Hjhj, ad h` j bgndjr su cgitdi`hg di grhdijkdjtgr`g. Kj dxpdr`dic`j eud dstrdadcdhgrj pgrqud ad pdra`t`ó sgpd-sjr kj digrad v`mdic`j hd jkmuigs jutgrds cgag Jrturg Tskjr V`dtr`,qu`di pjrdc`drj dstjr rdr`àihgsd j kj Udidzudkj hd kj tji cr`t`cjhj @U\dpþlk`cj y cuyjs cgisdcudic`js jþi jrrjstrjags? di su k`lrg Hd uij

j gtrj Udidzudkj, dk jutgr hd Kjizjs cgkgrjhjs sdújkj cdrtdrjaditd>

Ig bjy dxjmdrjc`ói di hdc`r qud bdags ut`k`zjhg dk pdtrókdg pjrj

cgistru`r uij ijc`ói im`hj. Kj jpjr`dic`j hd uij ijc`ói. Xghg kg

dxtdr`gr, v`stgsg y rdsgijitd, s`i ijhj hd kg `itdr`gr, sók`hg y vdrhj-hdrg. Ig bdags ut`k`zjhg dk pdtrókdg pjrj juaditjr iudstrj r`qudzjpdrajiditd, s`ig pjrj mjstjrkg di eru`c`ói, mgcd, hdspk`dmud, cgag-h`hjh, jpjr`dic`j.

 Cgag uij cjnj hd Vjihgrj, dstj jmdihj v`dnj sd kjs trjd y sd kjskkdvj, di ui rjptg hd `isp`rjc`ói y di ui rjtg hd gc`gs`hjh prghuct`vj,

dscr`lá uij `hdj sglrd kg qud yg dst`ajlj y s`mg dst`ajihg qud ds kj pgdsáj> ‛Ti pgdaj ds ui jctg hd vji`hjh. Ti mrji pgdaj ds ui bdrag-sg trjtjhg hd erêm`k y sut`k vji`hjh‑.

Page 99: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 99/188

00

Di adh`g hd kj Udidzudkj sjuh`tj y iudvj r`cj qud hdv`ig hdspuàshdk lgga pdtrgkdrg, dk cgisuag hd tghg t`pg hd l`dids y sdrv`c`gs ju-

aditó. Kj pjrtd ludij hd tghg dstg ds kj rditj pdtrgkdrj qud igs pdr-a`táj jhqu`r`r prghuctgs cukturjkds hd mrji vjkgr dsp`r`tujk cgag kgsh`scgs qud dscucbêljags di dsd ditgicds. Cbuco Ajim`gid, UytjsLrdiidr, V`io Ekgyh, ditrd gtrgs, sd jk`idji di uij bgigrjlkd k`stjqud igs s`rv`ó pjrj sjkvjrigs hd kj vjcu`hjh hd uij ckjsd hga`iji-td qud hdspdrh`c`ó ui agaditg `apgrtjitd pjrj crdcdr cgag pjás ysupdrjr kjs digrads js`adtrájs qud jþi s`mudi cglrjihg su cugtj hdajkdstjr sgc`jk d `idstjl`k`hjh pgkát`cj d `ist`tuc`gijk.

Dk jkejldtg hd Dumdi`g AgitdngDi dstd agaditg ds idcdsjr`g bjcdr uij pjusj pjrj bjlkjr hd kjs cgsjsqud igs jcgitdcdi di kg aês prgeuihg y eja`k`jr hd kj cgt`h`ji`hjh.

Dstj vdz igs cgivgcj kj pjkjlrj kua`igsj y s`daprd rdvdkjhgrj hdDumdi`g Agitdng, pgdtj vdidzgkjig ejkkdc`hg dk 4 hd nui`g hd <662.

\dsuktj ui tjitg h`eác`k y bjstj rdhuihjitd bjlkjr hd Agitdnghdspuàs hd tjitj t`itj hdrrjajhj di su bgigr, jkldrmg s`i daljrmg,hgs rjzgids>:) Dk hdrdcbg qud tdimg hd hdnjr cgistjic`j hd a` jha`rjc`ói y

hdk`hjh j kj pjkjlrj pgàt`cj hd ui vdrhjhdrg crdjhgr? y <) Dk prdtdxtg hd cgapjrt`r cgi a`s kdctgrds uij jiàchgtj qud mujrhg

iát`hj hdk pr`adr dicuditrg qud tuvd cgi dk pgdtj jk ijk hd kgsjúgs =6 di Ujkdic`j.J Agitdn`tg, cgag kg bdags kkjajhg ui mrupg hd ja`mgs qu`zês

 pjrj is`st`r di kj ajisdhualrd hd su cjrêctdr, s`daprd kg bd jsgc`jhgj dsgs mrjihds jcgitdc`a`ditgs, j kjs cgsjs hd kung qud dicgitrjags jkg kjrmg hd iudstrj dx`stdic`j.

Sdráj di :0== cujihg ditrà di cgitjctg pgr vdz pr`adrj cgi su

 pgdsáj, uijs káidjs ad jtrjpjrgi pjrj cgivdrt rad di jtditg pdrdmr ighdk vjstg ui`vdrsg hd uij pgdsáj qud pdrc`lg jbgrj cgag dk jkejldtg`ii`tg qud hdldags hdsc`erjr pjrj ditdihdr kjs cgsjs jajlkds qud igsc`rcuihji, dsd jkejldtg igs rdvdkj kj gtrj h`adis`ói hd kjs pjkjlrjs qud

Page 100: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 100/188

:66

cgiegraji kj dscr`turj iv`s`lkd hgihd bjl`tj kj adagr`j, kjs v`vdic`jsy kgs rdcudrhgs, jbgrj kua`ijhgs j pjrt`r hd kj dxpdr`dic`j pgàt`cj.

Hdshd a`s júgs ui`vdrs`tjr`gs cgadicà j pdrc`l`r kjs rdkjc`gidsdx`stditds ditrd kjs cgsjs qud jajags? ds pgr dkkg kj ji`hjh qud ds-tjlkdcáj ditrd ui êklua hd V`io Ekgyh y ui k`lrg hd cuditgs hd NgrmdKu`s Lgrmds, ditrd ui màidrg y gtrg sd dstjlkdcdráj kj jijkgmáj jutg-aêt`cj. ‛Zud tghg kg qud jajags sd bjcd iuld y sd lgrrj di jajrmgcdkjnd ditrd kgs gngs y kgs c`dkgs‑. @ihuhjlkdaditd, ditrd kgs gngs ykgs c`dkgs, surmáj dk `isgai`g, kj v`m`k`j, kj dspdrj `apjc`ditd di uiauihg hd rdkjc`gids rdcáprgcjs y s`auktêidjs.

Jk prghuc`rsd dk ajrjv`kkgsg hdsculr`a`ditg hd su pgdsáj sd eudrgi`icrdaditjihg kjs jijkgmájs, dstj vdz cgi dk c`id, kj aþs`cj, kgs ja`-mgs, kgs jagrds, kjs tdrtuk`js, kgs v`jnds, kgs dicuditrgs y hdsdicuditrgs,jk puitg qud tghg sd vgkv`ó Agitdng. Hdspuàs hd kddr Xdrrdhjh   drj`apgs`lkd ig vdr kjs agitjújs cgi gngs h`st`itgs. Hd aghg sgrprdi-hditd, kj pgdsáj hd Agitdng bjláj rd`istjkjhg di igsgtrgs dk jsgalrg,dk kdnjig tdalkgr qud uij vdz igs cgidctó cgi kj dsdic`j hd kj v`hj.

Bgy trj`mg j cgkjc`ói uij jiàchgtj qud sd h`g di Ujkdic`j, hgihdkg cgigcá bjcd cjs` trd`itj júgs, dsd háj jihjlj di cgapjúáj hd gtrgja`mg, Ajiudk Cjldsj, pgdtj rds`hdic`jhg jctujkaditd di Ajrjcjy.Eud ui háj `igkv`hjlkd, hdshd tghg puitg hd v`stj, rdkdcturjs, bjkkjz-mgs k`tdrjr`gs, ui jkaudrzg di Vdrdc`tg y dk dicuditrg cgi Agitdng,qu`di igs jtdih`ó auy l`di. Di kj tjrhd kd tgcjlj h`ctjr uij cbjrkjsglrd U`cditd Jkd`xjihrd, pgdtj surrdjk`stj ijc`hg di Sdv`kkj y prd-a`g Igldk hd K`tdrjturj di :0==. Kj cgiedrdic`j drj sglrd kj pgdsáj

dspjúgkj j prgpós`tg hd Jkd`xjihrd. Ig vgy j rdedr`rad j kgs pgrad-igrds hd dstj itdrdsjitd h`sdrtjc`ói, s`ig hd ui ic`hditd qud gcurr`ódi Vdrdc`tg, hgihd pgr hdscu`hg hd igsgtrgs ig pjmjags kj cuditj hdkjkaudrzg, g bjláj ui ejktjitd. Xgtjk, yj ig ad jcudrhg. Jk kkdmjr jkJtdidg, Agitdng igs kkjaó pjrj bjcdrigs uij crát`cj hd jkturj> ‛Vgd-tjs, crdg qud hdnjrgi uij cuditj pdih`ditd di Vdrdc`tg. Ds kjaditjlkdqud dstg gcurrj pgrqud kj pgdsáj ig pudhd v`v`r hd cjrrgs i` hd trja-

 pjs‑. Dsj drj kj cgihuctj àt`cj hd Agitdng, pgdtj y bgalrd áitdmrg.Jsá kg rdcudrhg. Dsj igcbd, kj vdkjhj eud pjrj cdkdlrjr kg ajm`strjk hdsu cgiedrdic`j y kj rdkdcturj hd su pgdsáj j kj cujk s`daprd vgkvdags

 pgr h`edrditds cgihuctgs y agt`vgs.

Page 101: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 101/188

Page 102: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 102/188

Page 103: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 103/188

:63

Vgapdyg Aêrqudz cgi Bdy Nuhd hd kgs Ejlukgsgs 8, y dk a`saás`agBumg Cbêvdz cgi kj p`dzj ·Zuà tjk td vj s`i aá7 (hd Ajiudk Jkdnjihrg)

di kj vgz hd \jpbjdk, ditrd gtrgs.Dsj rjh`gmrjeáj qud hd igsgtrgs gerdcdi kjs cjic`gids, kj itdrprdtg

cgag uij dspdc`d hd cóh`mg c`erjhg, cuyjs v`lrjc`gids sd dxpjihdi pjrj tgcjr zgijs j kjs cujkds sgkg pghdags kkdmjr di sudúgs. Sucgitdi`hg pjrdcd qud mujrhj uij ckjvd qud sgkg pudhd hdsc`erjr yditdihdr kj pgtdic`j hd kj ja`stjh g kj `itdis`hjh hd ui jagr.

·Ig kd bj pjsjhg aês hd uij vdz qud cujihg dstê dscucbjihg uijcjic`ói qud kg cgidctj jedct`vjaditd cgi ui ja`mg, uij ja`mj g uisdr qudr`hg, hd rdpditd jpjrdcd dsj pdrsgij cgag s` sus v`lrjc`gidsv`jnjrji pjrj jv sjrkd iudstrg hdsdg hd vdrkj7 Vjkjlrj c`drtj. Dsj

 pdrsgij qud igs v`s tj di dsd agaditg yj bjláj jiuic`jhg su kkdmjhj jtrjvàs hd kj júgrjizj g kj igstjkm`j qud sd hdsprdihd hd dsjs cjic`gids.

Ti rdcudrhg hd hgi Jt`k`g Agrêi

Cujihg pgimg kj adn`kkj di dsj adkgháj,

rdcupdrg ui `istjitd kj

c`uhjh pdrh`hj

Nuji Sêicbdz Vdkêdz

Cgag ui sudúg qud sd rdsudkvd di kj pkdi`tuh hdk pj`sjnd, ad v`did dkrdcudrhg hd hgi Jt`k`g Agrêi euih`hg j ui pdhjzg hd dsd Ajrjcj`lgrdprdsditjhg di sus vjkgrds, cukturj, aþs`cj y mjstrgigaáj, y pgr su-

 pudstg, di su mditd. Di dsj dst`rpd hd zuk`jigs euihjaditjkds k`mjhj `i-h`sgkulkdaditd jk pj`sjnd buajig y jedct`vg, ul`cg jk sdúgr Jt`k`g, qu`disd hdsp`h`drj hd igsgtrgs bjcd júgs jtrês (<66=) di su Ajrjcj`lg ijtjk.

Cgi uij adagr`j y kuc`hdz prgvdrl`jkds, Jt`k`g Agrêi supg hjrsds`i rdsdrvj j sus sdadnjitds. Cgi ui dxjctg pghdr hd kj cgaui`cjc`ói,tdiáj ja`mgs y ja`mjs hd tghjs kjs dhjhds y h`vdrsjs kjt`tuhds. Bjlájijc`hg Jt`k`g Agrêi dxjctjaditd di :0:4. Juiqud ajrjl`ig hd purj

Page 104: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 104/188

:68

cdpj, sd cr`ó di Kgs Vudrtgs hd Jktjmrjc`j. Sus pjhrds I`cgkês Agrêi yCjradi Jcurdrg sup`drgi jcuújr di dk ngvdi Jt`k`g uij disdújizj lj-

sjhj di dk trjljng y kgs vjkgrds hd kj bgirjhdz y kj rdspgisjl`k`hjh. Igscuditj su b`nj Mjlr`dkj Agrêi qud dk pjhrd hd Jt`k`g aur`ó cujihg dstdtdiáj c`icg júgs. Drj ajr`idrg, aês dxjctjaditd, cjp`têi hdk ljrcg  Dk

 Vrgmrdsg, surcjhgr hd kjmgs y ajrds. Dstj ijvd v`jnó j Curjzjg y Jrulj.Hgi Jt`k g egrajlj pjrtd hd uij eja`k`j hd h`dc`sà`s bdrajigs. Jk

qudhjr buàrejig kg pus`drgi j trjljnjr di uij lghdmj prgp`dhjh hd Ed-k`pd Jajhg. J kgs qu`icd júgs eud kkdvjhg j Cjrjcjs pgr su bdrajig,

dk mdidrjk Ajiudk Agrêi, qu`di kkdmó j sdr A`i`strg hd Mudrrj y Ajr`-ij hurjitd dk Mgl`drig hd @sjájs Adh`ij Jimjr`tj. Su pdrajidic`j dikj cjp`tjk kd pdra`t`ó `i`c`jr dstuh`gs di kj Mujrh`j Ijc`gijk di U`kkj^g`kj, kj cujk hdnó pjrj tgajr kj cjrrdrj hd hjct`kgscgp`stj? dstd pjsg`apgrtjitd kd pdra`t`ó trjljnjr di kgs sdrv`c`gs hd @hdit`cjc`ói y Dx-trjindráj (bgy Gi`hdx) bjstj qud kkdmj Vàrdz N`aàidz jk pghdr. Di :04<`imrdsj j kgs kjlgrjtgr`gs Vjrod–Hjv`s, raj j kj cujk rdprdsditó bjstj:0=:. Nuitg j su dk y jajitás`aj dspgsj Mrjc`dkj Ngsdij Kdjk Cul`-

kkêi prgcrdó c`icg b`ngs> Mrjc`dkj Ngsdij, M`sdkj Ngsdij, LdrijrhgNgsà, Mjlr`dkj Ngsdij y Jt`k`g Ngsà. Su kgimdvj dx`stdic`j kd pdra`t`ócgigcdr y h`serutjr j sus gicd i`dtgs y gcbg l`si`dtgs.

Dstgs hjtgs tji idcdsjr`gs pjrj uij sdalkjizj igs pdra`tdi jhvdr-t`r kj h`adis`ói hd ui bgalrd sdic`kkg y ditrdmjhg j su eja`k`j, j kgsja`mgs y tghg jqudk qud idcds`tjrj su ajig ja`mj y erjtdrij? cgi ui

 prgeuihg sdit`hg cr`st`jig jyuhó j aucbgs j cuka`ijr sus dstuh`gs,sjkhjr uij hduhj, a`t`mjr uij idcds`hjh y sglrd tghg cgisgk`hjr uijja`stjh, cgag aucbjs qud sd ajituv`drgi j kg kjrmg hdk t`dapg.

Xdimg dk `iadisg bgigr hd cgitjrad di dsj iuadrgsj kdm`ói hdja`mgs y ja`mjs qud dk sdúgr Jt`k`g supg cukt`vjr hurjitd su kjrmj dx`s-tdic`j. Aês jkkê hd kj v`icukjc`ói eja`k`jr, a` ja`stjh v`did hjhj pgrdsgs cgihuctgs hd kgs jedctgs y c`drtjs ji`hjhds pgr dk tjimg, dk lgkdrgy kj b`stgr`j hd Udidzudkj, hd kj cujk drj ui jmuhg cgigcdhgr. Tijigcbd di Cbgrgiá tuvd kj `rrdpdt`lkd gpgrtui`hjh hd dscucbjrkg di uij

ckjsd ajm`strjk qud hd ajidrj dspgitêidj kd h`g j ui mrupg hd jhgkds-cditds qud kd egraukjrgi uij prdmuitj sglrd Adh`ij Jimjr`tj, Cbgrgiáeud tjal`ài dk dscdijr`g prgp`c`g pjrj dscucbjrkg ditgijr uigs tjimgsqud jþi rdcgrhjags cgi uij adzckj hd pkjcdr y igstjkm`j.

Page 105: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 105/188

:64

Di gtrg dscdijr`g cgstdúg, dstj vdz di Gcuajrd hd kj Cgstj, cga- pjrt ags dk mustg pgr dk lgkdrg, dspdcácjaditd di kjs vgcds hd A`k-

t`ibg y Edk`pd V`rdkj, di ui v`dng rdprghuctgr jijkóm`cg igs h`ags jdvgcjr dsjs cjic`gids qud egraji pjrtd hdk ui`vdrsg dsp`r`tujk hd kgskjt`igjadr`cjigs.

\dv`sjr dsd cjic`gidrg ad kkdvó j kgs prdmgids zuk`jigs hd \jejdk\`icói Mgizêkdz qud h`lunji kj dsdic`j hd kj zuk`ji`hjh y igs trjdi jui-qud sdj pgr ui `istjitd kj murj kþc`hj, adagr`gsj y v`tjk hd hgi Jt`k`g.

‛Uj cjitjihg dk prdmgidrg vdih`dihg su adrcjicáj / Sgi kjs c`icgy dk kdcbdrg igs v`did jiuic`jihg dk háj? / Jkdvêitdsd, sdúgrj qud sdbjcd hd adh`gháj / Kj kdcbd v`did di kgs pgtds cgi dspuaj hd jkdmráj /Kj kdcbd v`did di kgs pgtds cgi dspuaj hd jkdmráj‑.

Page 106: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 106/188

:65

Crói`cjs trjis`tgr`js

H`cc`gijr`g hd kj cjúj(Cgrrdm`hg y juaditjhg, mrjc`js j kgs jpgrtds y jyuhj dspgi-têidj hd Ngsà Jkg`sd Jlrdu y Ndsþs Ugkcêi I`dvds)(Ig jptg pjrj jlstda`gs `kdtrjhgs)

Sdúgrds, kkdmó kj bgrj hd rdedr`rad jk tdaj hd kj cjújihgimj y sur`cg mkgsjr`g vdriêcukg dir`qudc`hg y rdpgtdic`jhg, mrjc`js j kj ku-c`hdz qud gtgrmji kgs vjpgrds hdk dk`x`r hd Ljcg. Kg bjmg pgrqudkj pjsjhj tdapgrjhj ijv`hdúj dk rjtói ig ad hdnó t`dapg y pgrqudglsdrvg cjs` cgi vdrmûdizj qud tghjváj dx`std aucbj `migrjic`j diajtdr`j hd kdx`cgkgmáj cjúáedrj. Sucdhd qud jk trjtjr hd cgaui`cjrigscgi uij ajygráj kdtrjhj hd jlstda`gs cgaprgljags qud drji curhgsvdrmgizjitds pdrg sd dstjlji ‛bjc`dihg kgs su`zgs‑. Vjrj kkdijr dstd

vjcág cgaui`cjc`gijk ad jtrdvg j c`tjr uij k`stj hd pjkjlrjs qud pgrejktj hd t`dapg g hdscu`hg hd kgs sdúgrds hd \djk Jcjhda`j hd kjKdimuj, ig puh`drgi sdr pgstukjhjs pjrj su `isdrc`ói di dk H\JD

Page 107: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 107/188

:6=

(H`cc`gijr`g hd kgs \jscjhgs Jiói`ags y Dapdhdri`hgs). Bd jquáui iþadrg s`mi`cjt`vg h`mig hd tgajr di cuditj j kj bgrj hd bjlkjr

cgi prgp`dhjh>

Jmuj pj‐ kgs cjljkkgs> Dxckjajc`ói `itrghuc`hj di Ajrjcjy pgrdk Cgihd hd kgs Cgihdijhgs y pgpukjr`zjhj pgr dk Xgrg Cgitrdrjs ys`mi`cj ljst`aditg pjrj kgs pjijs j kj bgrj hd rderdscjr dk mjzijtd.

Jmudaê`> Egraj pgpukjcbdrj y cgkgqu`jk hd pdh`r wb`soy.

Jmuj p`itê> Lrdljnd cgi dk prdtdic`gsg igalrd hd cgcotj`k , cgi dk

cujk jkmuigs hdscgis`hdrjhgs trjtji hd h`serjzjr kj cjúj hd ljng gctj-ijnd y sgspdcbgsj hd sdr rdcbjzjhj j pr`adrj v`stj pgr kgs ldldhgrdshdscgijhgs.

Jmuj hd Xrdv`> Kj þi`cj ldl`hj qud ig kd hj rjtói j ijh`d, dxcdptg jSjit`jmg \dh Vdrhugag.

Jalrgs`g Vkjzj> Bdrg`cg jkjrhd hd jmujitjr kj ejt`mj qud prghucd dkig adtdrkd ijhj jk dstóajmg.

Ji`cdtg Agk`dihj Vàrdz> Egraj r`algaljitd hd igalrjr dk jiásqud kgs druh`tgs kkjaji ‛dk s`a`g‑.

Jiás hd agcb`k`tj> Vgtditd póc`aj qud jkmuigs cgieuihdi cgi ui ludig y cgigc`hg h`mdst`vg, dedct`vg sgkjaditd pjrj kgs jtukditgsaês agrlgsgs.

Ljrrj nj> Cjapdói `ivdic`lkd qud njaês sd ljnj hd su tjlurdtd dikjs japk`js ljrrjs hd kjs tjscjs aês cgicurr`hjs hd kj c`uhjh.

Ldl`hj hd trgpj> Dxprds`ói pdygrjt`vj pjrj rdcbjzjr cujkqu`dr iv`-tjc`ói j tgajr vukmjr cdrvdzj.

Lkdihdrs Vr`hd> Di kj hàcjhj hd kgs gcbditj drj auy cgt`zjhg ditrdkgs idxpdrtgs. Bgy háj pdrajidcd di dk i`cbg hd kgs itgcjlkds, y bjs-tj ds cgis`hdrjhg pgr jkmuigs `rói`cgs cgag ui wb`soy ludig pgrqudijh`d sd adtd cgi àk.

Lrdljnd hd sudmrj> Ldl`hj qud cjd ajk jk dstóajmg, cjusjitd hd ui

rjtói dspdctjcukjr.Lucjidrg ajygr hd dhjh> (:2 ydjrs)> Lucbjiji hd kuxd. Dk vg-cjlkg eud jpgrtjhg pgr dk sdúgr Ndsþs Ugkcêi hdshd V`úgijk, hgihd di

Page 108: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 108/188

Page 109: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 109/188

:60

Cgisgaà hd pókvgrj> Tij dspdc`d hd a`s`k y j prudlj hd eudmg pjrj kgs ajcbgs vdriêcukgs qud ig pdstjúdji cujihg sd ajihji ui

kjapjrjzg.

Cgisgaà hd sjrmditg> Ldl`hj pjrj kgs adrgs ajcbgs hd kj U \d- pþlk cj hdk Dstd.

Cguitry Ckul> ldl`hj hd auy ljnj cjtdmgráj pdrg cjtjkgmjhg pgr kgsdxpdrtgs cgag dk adngr hdk auihg, jkká, hditrg hd su lgtdkkj, s`i qud ij-h`d sd jtrdvj j hdstjpjrkj. Vjrj kgs dscgcdsds ds dk pdgr wb`soy `apgrtjhg

Cb`vjtg \dmjkáj> Vjrj kgs ditdih`hgs ds gtrj hd kjs ajrcjs aês vdi-h`hj hditrg hd kj eja`k`j hd hgcd ydjrs.

Hdk`j E`jkkg> Ig sd trjtj hd kj jutgrj hd adkghrjajs tdkdv`s`vgs s`ighd kj egraj sdic`kkj hd gltdidr ijic`ja`ditg g s`apkdaditd ui ‛jg‑jk pgrtumuàs hd kj dsqu`ij.

Hdwjr‐s> ]b`soy hd gcbg júgs qud mgzj hd mrji rdputjc`ói ditrd kgsjajitds hdk wb`soy ludig pdrg s`i pgs`l`k`hjhds hd pgidrsd di uighd :<  ydjrs. Di jkmuigs cjsgs bjy qud dstjr auy jtditg pgrqud kgs

`mijrgs kgmrji cgieuih`rkg cgi Hualjr qud kg aái`ag qud hdnj ds uiKTALJmg hd tjitg bjcdr dseudrzg trjtjihg hd lj`kjr cgag Xrjvgktj.

H`r`m`lkd jkdaêi> Gtrj egraj hd hdc`r cdrvdzj.

Dicjp`kkjg> Hácdsd hd jqudkkj pdrsgij qud sd dicjkdtj di su cjsj pjrjqud sus ja`mgs crdji qud dstê rdzjihg y rdjkaditd kg qud dstê ds ld-

 l`dihg hd kg k`ihg. Dk rderêi pgit`cj qud ds adngr uij ajkj cjp`kkjqud uij tjscj ij.

Dt`qudtj> Tij ajidrj auy dspdc`jk hd cgihdcgrjr dk pjkjhjr. Dk ds-cr`tgr pdrujig Jkerdhg Lrycd Dcbdi`qud sudkd hdc`r qud rdc`ld j susadngrds ja`mgs cgi ui wb`soy di kj ajig y uij dt`qudtj di dk cgrjzói.

Ejagsj Vdrh`c`ói> J pdsjr hd sus ejagsjs adhjkkjs qud kg cgi-v`rt`drgi di ui wb`soy cgh`c`jhg pgr jkmþi t`dapg, bgy sgkg kd qudhjkj ejaj. Bjy qu`dids ig bji vudktg j tgcjrkg aês iuicj pgr hdnjr uijdxpdr`dic`j ijhj jmrjhjlkd.

Egihg lkjicg> Dap`ijr dk cghg cgag s` uig tuv`drj ui ydsg pgrerjcturj, cgi dk glndtg hd qud ig qudhd i`imþi rds`hug hd cjúj di dkvjsg g cgpj.

Page 110: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 110/188

::6

Erjscg g erjsqu`tdrg> Ajidrj hd rdedr`rsd j kj lgtdkkj hd cjúj qudsd kkdvj gstdis`lkdaditd di dk lgks`kkg hd jtrês, cgag s` eudrj kj Mjcdtj

Báp`cj hd ui lurrdrg.Erut‐d lurrg> Ldl`hj cr`gkkj, bgy prêct`cjaditd eudrj hd c`rcukjc`ói?h`cdi kgs v`dngs qud bjláj qud sdr ui nuaditg pjrj jmujitjr dk mgkpdqud hjlj di dk mjzijtd.

Mgzói g wb`soy Dk Mgzói> aghg hd rdedr`rsd jk Ujt 50. Di V`úgijkhd Ajrjcjy sd usj dk tàra`ig jkmg pdygrjt`vg y j ajidrj hd cgitrjsdúj

 pjrj ih`cjr qud sd dstjlj di uij gihj dták`cj cgi cgiigtjc`gids drót`cjs.

Mrjijhj hd ajig> \gi Sdkdctg sdmþi vgz jcuújhj pgr dk Vupy y sucbjrjimj, cgigc`hg di kgs prdh`gs c`iàkgs cgag Dridstg Jr`js.

Mrjtdrgk \gqud> Cjúj mrjtu`tj g sjrjg hd jccdsg k`lrd.

Mujrjp`tj g mujrjpj> Tij dspdc`d hd cgcotj`k , cuyg sjlgr hukzóids dk pr`ic`pjk jtrjct`vg pjrj aucbgs qud sucualdi j dstj jktdrijt`vjtrgp`cjk y hd auy ljng prdc`g. Dstj ldl`hj dstê jsgc`jhj jk vditdtþ cgs-tdúg y kgs cuajcgs j gr`kkj hd pkjyj.

Mujrjpg hd cjújeástgkj lurrdrj> Gtrj ldl`hj vdriêcukj y hdaghàqud sgkg rdcudrhji ejlk`stjids hd kj àpgcj hd N.N. Agitdzuaj. (‛¡Jytê, jy tê!).

Puiqud>  Ugcjlkg jimkgsjnói usjhg auy j adiuhg pgr dk `idejlkdVgicbd Kdói kgs hájs hd rdsjcj pjrj `ih`cjr qud t`did ui ajrt`kkg dikj tdstj.

@cdldrm> Xdrrói hd b`dkg qud jmjrrji kgs jtgrjgs, tji mrjihd qud igs

kds cjld di dk vjsg.@i v`trg vdr`tjs> Ugcjlkg `itrghuc`hg pgr kgs cgitdrtuk`gs hd kj \d-

 pþlk`cj hdk Igrtd di bgadijnd j Kuhgv`cg S`kvj. Cgitrjr`g j kg qud sd p`disj, sd ut`k`zj pjrj hdnjr cgistjic`j hd qud sgkg jcdptjags divjsdshd v`hr`g l`di sdj rdtgrijlkd y ig hdsdcbjlkds.

Njads Lucbjiji> Ja`mg pdrsgijk hd tghgs kgs ldldhgrds hdk igdscgcàs qud prddrdi dk sjlgr j erjaludsj, sdmþi dk mustg hdk Igig.

Nujic`tg dk cja`ijhgr> Jm`kás`ag dscgcàs hd kuxd  qud di sush`vdrsjs hdiga`ijc`gids mgzj hd uij japk`j jcdptjc`ói ditrd kj zqu`drhjdxqu`s`tj y ldldhgrds dx`mditds. Su cja`ijtj bj hjhg adngrds rdsuktjhgs

Page 111: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 111/188

:::

qud kgs ajrjtgids pgr kj v`hj. Kgs hd kj U \dpþlk`cj kg prddrdidt`qudtj rgnj.

Kjtgidráj y p`iturj> @isp`rjc`ói hd kgs tjkkdrds adcêi`cgs pjrj hds- p`stjr j kgs dxtrjúgs. J aghg hd cgitrjsdúj qu`drd hdc`r hjad hgs cdr-vdzjs di kjtj qud vgy jpurjg.Ds auy erdcuditd vdr jk ajrjcucbg Jkdxjihdr Vr`dtg di Ajrjcjy cgiuij di kj ajigpkj ijumurjihg dk v`drids j pr`adrj bgrj.

Kjvjmjkkg> Ldl`hj hd ljnás`ag prdc`g, pdrg hd pukquàrr`ag cgkgr qud ldláji kgs pglrds. Juiqud drj aês ljrjtg, ig drj aês hjú`ig hdl`hgj qud di su ajiuejcturj ig ditrjlji dkdaditgs quáa`cgs dxtrjúgs jkj cjúj.

Kgs hgs pdrr`tgs> Ajidrj pgpukjr hd kkjajr jk Lkjco jih ]b`td.Jkmuigs ldldhgrds kg ut`k`zji cgag jkcgbgkáadtrg pgrqud di kj ad-h`hj qud sd pdrc`lj kgs hgs cjids iát`hjaditd ig bj pjsjhg ijhj. Dk

 prglkdaj sd cgapk`cj cujihg cga`dizji j vdrsd kgs pdrr`tgs pdmjhgsg pjr hd hêkajtjs.

Kgs Aginds> Jkmuigs ejiêt`cgs rdk`m`gsgs kg bji cjtjkgmjhg dk wb`s-

oy aês grtghgxg pgrqud jsdmurji qud su cgisuag ds kj egraj aêsh`rdctj hd jkcjizjr kj sjit`hjh.

Kuap`j káqu`hj> Hd rdc`ditd hdsculr`a`ditg, ds uij ldl`hj qud usjijkmuigs pjvgs cujihg hdsdji hdsdqu`k`lrjrsd y hdsdqu`k`lrjr j sussdadnjitds.

Ajkgn`kkg> Ldl`hj tgi`cjitd auy usjhj di dsgs cjapgs hd H`gs. Sdut`k`zj tjal`ài pjrj sdújkjr qud ui trjmg ig dstê auy ludig qud h`mj-

ags, pdrg pj‐ hditrg.Ajygráj hd dhjh> Xghg dscgcàs qud pjsd hd h`dc`gcbg júgs.

Ajrrgij> Hácdsd hd kj lgtdkkj cgkgr êaljr cgi kj cujk jkmuigs ld- ldhgrds qu`drdi dstjlkdcdr h`edrdic`j cgi kjs s`er`ijs k`mbt . ‛J aá adhj uij ajrrgij, lrgtbdr , ig td vjyjs j dqu`vgcjr cgi uij cdrvdzj hdaundr‑, diejt`zji di kgs prdh`gs hd Cjúj hd Jzþcjr kgs sdmu`hgrds hdkj cdrvdzj trjh`c`gijk t`pg p`ksdi.

Ajzz`imdr zdtj> Bàrgd hd kj lgbda`j hd prgsjp`j rgidrj.Aàh`cg jsds`ig> Jit`mug jkqu`a`stj hd dkáx`rds dcgióa`cgs qud dikgs prdh`gs hd Cjt`j pusg j vgkjr j aês hd uig di kgs júgs 56 y =6 cgi

Page 112: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 112/188

::<

su ejagsj mujrjp`tj. Di Ajrjcjy tjal`ài eud ejagsg dk U`dng Lrjvg, pgr kgs kjhgs hdk Ljrr`g Lgkávjr pj‐ hditrg.

Adh`gpjkg> Dspdc`d hd i`rvjij g dstjhg `hdjk jk cujk jsp`rj tghg ld- ldhgr pgrqud dstê di dk adrg cditrg ditrd kj kuc hdz y kj dlr dhjh. Dsdk dstjhg qud prghucd kjs aês lr`kkjitds `hdjs pjrj sdmu`r kj curhj. Bjyqud sdr ui ajkjljr`stj pjrj pdrajidcdr di àk y ig cjldcdjr di dk `itditg.

A`sdr`j hd kj kgsgeáj jkdajij> X`did qud vdr cgi kg pgcg qud igs pudhj cgstjr ui ludi pjkg di uij tjmujrj ljrjtdrj. Ds dk prdc`g `hdjk pjrj kgs qud ig pudhdi cjindjr uij lgtdkkj pgr ui pjr hd cdstj t`quds.

Agind kgcg> cgigc`hg h`mdst`vg, cuyg divjsd hd cgkgr ajrrói t`didegraj hd ui erj`kd cgi su sjyói. Dstj ldl`hj dstê di erjicj cgapd-tdic`j cgi dk Cg`itrdju qud kgs agcbgs hd kdimuj kkjaji jkdmrdaditd‛Cgitrgk‑.

Aucjiji> Jsá kkjajlji jk rgi júdng kgs dstuh`jitds hd Dk X`mr`tg,jkkê pgr kgs júgs 56.

Vjmji`i`> Dk v`rtugsg cjpjz hd pgidr, ig kj igtj aus`cjk s`ig pjmjr

kgs trjmgs j kgs ja`mgs. Ti pgtditjhg cgi sgkvdic`j pjrj cjicdkjrtghg t`pg hd cuditj di ljrds, rdstjurjitds y jids. Dk qud sd ljnj hd kjaukjtj. Gng> jkmuigs pjmji`i`s dspgitêidgs sgi sgspdcbgsgs.

Vdcbg cujhrjhg> Gng, ig dstê rdedr`hg j kgs jdról`cgs pgsddhgrdshd auscukjturjs pgrtditgsjs s`ig j uij dspdc`d hd rgi qud td pudhdvgkvdr ui cujtrg. Vudhd usjrsd cgag s`iói`ag hd Ajzz`imdr.

V.G.K.J.\.> Vglrd Glrdrg K`ap`g Jajidc`hg y \jscjg.

VGKJ\C@XJ> Vjrj Gkv`hjr Kgs Jajrmgs \jtgs Cjhj @istjitd XgagJmû`tj pj‐ kgs cjljkkgs.

\jtói> Kj pjkjlrj aês idejstj qud iuicj sd pudhd hjr cgag nust`-cjc`ói hd jusdic`j di dk trjljng.

\dmjkáj aus`cjk> Jkmg qud cudstj ijhj g pgcg, qud kgs ldldhgrdshd pgstái usji pjrj dv`tjr dk cgisjl`hg Mrjtdrgk \gqud.

\gcág Hurcjk> Ig sd trjtj hd kj dspdctjcukjr dspjúgkj cgkdmj hd

Nujimj, s`ig hd kj jspdrs`ói justdrj qud mdidrjkaditd sd dst`kj y sdhdst`kj cujihg kj dscjsdz y dk t`dapg jprda`ji.

\gijtg hd sgh`g> Egraj pdcuk`jr hd rdedr`rsd jk pgpukjr rgicjygkg.

Page 113: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 113/188

::3

\gicjygkg> Ajidrj p`itgrdscj hd rdedr`rsd j kj ldl`hj aês sjlrgsjy trjh`c`gijk hd kgs vjkkds jrjmûdúgs.

\giqu`tg> Þkt`aj jhqu`s`c`ói hdk kuapdi prgkdtjr`g sulurljig.Jraji kgs dxpdrtgs qud tghg v`o`img qud sd rdspdtd hdld tdidr pgrkg adigs uij cjrtdrgkj di kgs lgks`kkgs.

\gisgigk> Kkjajhg tjal`ài mjsgk`ij hd jv`ói, gtrj egraj hd rded-r`rsd jk rgicjygkg.

Sjcjcgrcbg g hdstgri`kkjhgr> Vgc`ói cujs` aêm`cj cjpjz hd sjcjr dkrjtói hd cujng. Kgs ditdih`hgs sdújkji qud kg adngr pjrj kj rdsjcj dták`cj

ds ljstjitd sudúg, gtrj cdrljtjij y sjicgcbg. Dk pgdtj ajygr hdk igrtd bjqudr`hg vdihdrigs kj `hdj hdk vjsg hd jmuj pgscurhj jitds hd jcgstjrigscgag aàtghg prdvdit`vg. Dstg ig euic`gij cujihg kj vgkjhgrj ig igs

 pdra`td s`qu`drj qu tjrigs kj rgpj cujihg kkdmjags jk bgad.

Sdcgijk sóh`cg> Vjkg s`i i`imþi káqu`hg `igpgrtuig d `iþt`k qud kdvdimj j dcbjr j pdrhdr j uig su kjmjújzg. Xjal`ài sd usj pjrj ih`cjrqud dk mjzijtd dstê sdcg, cujihg dk rgdhgr jtjcj hd iudvg.

Sgp`tj di lgtdkkj> Egraj hd sdújkjr qud kj cdrvdzj dstê cgag eg-mói hd cjiáljk g cujihg dk dstrjmg kg qud p`hd ds ui sjicgcbg hd

 p`cjt`drrj idmrj.

Xjpj jajr`kkj> Gtrj ajidrj hd hds`mijr kgs wb`soys hd ljnj hdis`-hjh y ejlr`cjc`ói vdriêcukj.

Xuqu`–tuqu`> Dxprds`ói hd jktj h`pkgajc`j pjrj pjsjr kj sdúj hd uij ljtjkkj cjapjk dták`cj s`i káa`td hd bgrjr`g.

Uditjrrói> Xghg ui jcgitdc`a`ditg di dk auihg v`o`img y prudlj hdeudmg pjrj qu`dids jaji kjs dagc`gids eudrtds. Su þi`cg cgitdihgr dskj cjúj ckjrj, ckjrg s` ig sd jtrjv`dsj ui cgcuy, ldl`hj hd prgsjp`j h`mij.

Udst`hj hd mjrzj lkjicj> Ti bgadijnd jk pgdtj Sgsj Cjrg cgagegraj dkdmjitd hd hdc`r qud uij cdrvdzj dstê di su puitg aês màk`hg

 pjrj daprdihdr iudstrj bu`hj hdk tróp`cg.

Udst`hj hd igv`j g cgag ldsg hd sudmrj> àiejs`s qud pgidi

kgs ldldhgrds cujihg kj qu`drdi l`di ‛bdkgh`j‑.Udraáeumg cjrmjhg> Ajkucg pdrg dedct`vg.

Udry cgkhdr lddr> Cdrvdzj lurhj hd eráj y cgi luejihj lkjicj.

Page 114: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 114/188

::8

U`dng Vjrrj> Ig ds i`imuij jkus`ói pdrsgijk j ui cgigc`hg hdlutji-td hd kj pgkát`cj jrjmûdúj s`ig j iudstrg vdidrjlkd ja`mg Gkh Vjrr. Di

U`kkj hd Curj s`rvd pjrj kkjajr j Xdgljkhg.

Ugkjhgrj> Cujihg kj pdj bj kgmrjhg su aêx`ag dedctg hdsdstjl`k`zjhgr.

Pdrljludij hd kj jajrmj> Gtrj `ieus`ói cjsdrj, cr`gkkj, hdsjpj-rdc`hj y di hdsusg. Di n`ljrgkjih`j t`did gtrg cgmigaditg.

^jrzjpjrr`kkj> Ldl`hj qud iuicj kkdmjags j prgljr, tji cgadgr(¡muêcjkj!) qud drj kg þi`cg qud pdháji kgs vjqudrgs aês zjijbgr`jsdi kj cjit`ij hd kgs wdstdri jit`mugs.S` ustdh cgis`mud gtrg mujrjpg qud dap`dcd cgi kj kdtrj z, divádkj jkcgrrdg dkdctrói`cg s`mu`ditd> k`lrgmu`iidsFmjrmjitþj.cga.

Jvditurjs y hdsvditurjs hd ui cjkkdndrg

(Eêlukj hd Kuc`jig)Kdngs hd pjrjerjsdjr kjs eêlukjs hd Dsgpg, kjs aájs dstêi jickjhjsdi kj rdjk`hjh rdcjkc`trjitd hd Agitjúj Erdscj, hgihd kj rdsgkjij sdjicj cgi eurgr lgk`vjr`jig. Xjk vdz jkmuig hd ustdhds ig sdpj qudtdimg hgs pdrr`tjs> Cb`cj Hj S`kvj y Vdrk`tj hd kgs Ajrds. Kj pr`adrjds uij cjzjhgrj adst`zj, hóc`k, jkmg jr`scj y cgi uij cjr`tj hd kkuv`jhgihd cgivdrmdi trds tgijk`hjhds> lkjicj, ajrrói y idmrj, kj sdmuihjds uij Cbgwcbgw, cgrpukditj, hd pdkjnd dspdsg y ajrrói ckjrg. Di

cjrêctdr, Vdrk`tj ds kj jitátds`s hd Cb`cj, hd pdrsgijk`hjh aês jl`drtj,dkkj ds h`pkgaêt`cj, zjkjadrj, deus`vj y cgi kjs bgragijs j a`kkói?yg h`ráj aês l`di Vdrkj hd kgs ajrds turlukditgs.

Cjhj vdz qud kds v`did dk cdkg (sglrd tghg j  Vdrk`tj), ditrg dicr`s`s, pgrqud s`mi`cj qud tdimg qud dstjr pdih`ditd hd qud ig sd advjyji j kj cjkkd i` qud ui pdrrg cjcr` (cjkkdndrg–cr`gkkg) ditrd jk pjt`gy kjs agitd cgi kj sjl`hj cgisdcudic`j hd dstjr rdpjrt`dihg pdrr`tgszjtgs y ajrm`ijkds.

Bjcd uij sdajij di pkdig cdkg hd Vdrk`tj dicgitrà j ui pdrrg gr-h`ijr`g, hdsmjrljhg, ajc`kditg di dk itdr`gr hdk pjt`g, pr`adrg pdisàqud di ui hdscu`hg aág bjláj hdnjhg kj pudrtj jl`drtj? cgag bj hd

Page 115: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 115/188

::4

supgidrsd, kg sjquà iadh`jtjaditd crdydihg qud jkká bjláj tdra`ij-hg kj sgkuc`ói. Vuds ig sdúgr, jk háj s`mu`ditd jk kdvjitjrad dicgitrà

jk pdrr`tg cjkkdndrg di dk a`sag kumjr, eud jkká cujihg cjá di cuditj, dk pdrrg sd bjláj adt`hg pgr uij hd kjs rjiurjs hdk pgrtói, ds tji jcgqud puhg pjsjr egrzjihg su cgst`kkjr, cgi kj sgkj sjt`sejcc`ói hd kgmrjrsu glndt`vg> agitjr j Vdrk`tj? ad ditró tjitj ih`mijc`ói qud kg sjquàj pjkjzg k`ap`g, jukkjihg sd eud hd kj cujhrj y pdisà qud cgi dstddscjra`ditg ig vgkvdráj. Crjsg drrgr. Jk adh`gháj cujihg vgkvá kgdicgitrà istjkjhg jk kjhg hd kj kjvjhgrj. ¡Zud lrág, njaês bjláj v`stgui pdrrg tji jlusjhgr! Ad jraà hd vjkgr, kd jtà uij cjhdij y kg kkdvàj pkdig sgk hdk adh`gháj j ui pgstd cgi `itdic`ói hd jajrrjrkg. Cuji-hg dstgy di pkdij gpdrjc`ói uij sdúgrj ad jhv`rt`ó sdvdrjaditd> ‛Jdsd pdrrg ig ad kg jajrrd jkká‑, j pdsjr qud drj tdrr`tgr`g pþlk`cg,dk pdrrg kd agkdstjlj pgrqud j hdc`r vdrhjh, kj dstjapj gediháj kjajndstjh hdk pj`sjnd. Hdspuàs hd dstd pdrcjicd ad h`r`má cjkkd jljng

 pjrj vdr quà bjcáj, a`ditrjs yg gerdcáj dstd dspdctêcukg hdpr`aditd,dk pdrrg sd hdh`cjlj j jukkjr, kg bjcáj tji jktg cgag s` sd trjtjrj hd

ui tdigr cji`ig, di dsd agaditg ad jcgrhà hd qud ig tdiáj igalrd.Jitds hd hdsbjcdrad hdk pdrrg hdláj pgr kg adigs ljut`zjrkg cgi uiigalrd, ig dicgitrà gtrg aês jprgp`jhg qud Kuc`jig, di bgigr jVjvjrgtt`? cujihg dstgy di dsjs adh`tjc`gids, uij sdúgrj hd gtrj cjsjad mr`tj> ‛A`rd sdúgr, ·quà p`disj bjcdr ustdh cgi dsd pdrrg7‑. Kddxprdsà qud tjk rdspudstj jþi ig kj bjláj dicgitrjhg y pgr kg tjitgdstjlj dspdrjihg qud jkmu`di ad kj prgpgrc`gijrj. Kudmg hd pdisjrkgaês erájaditd, ui pgcg j sjkvg hdk sgk cjkc`ijitd hd Agitjúj Erdscj,

gptà pgr jajrrjr j Vdrk`tj pgr ui kjhg, y jk pdrrg cjkkdndrg pgr dk gtrg,bjstj qud Njcoy ad kkdvjrj cgi dk cjrrg pjrj lgtjrkg kdngs hd kj ur -

 lji`zjc`ói. Jk háj s`mu`ditd, Njcoy di cgapjúáj hd kj sdúgrj qud igsk`ap`j kg hdnó (dsg kg supd hdspuàs) di Sji Njc`itg, uij urlji`zjc`óiqud dstê kjhg hd kj iudstrj. Jk pgcg rjtg, cujihg sjkáj hdk ljúg, ds-cucbg ui dscêihjkg di dk pjt`g. ·J quà ig jh`v`iji dk agt`vg hd tjitj

 lukkj7 Vuds, Kuc`jig, bjláj vudktg aês erdiàt`cg qud iuicj y pgsdyó

j Cb`cj cgi uij eur`j tji `apkjcjlkd qud ad hgk`ó bjstj di dk grmu-kkg. A` cókdrj `lj di juaditg y kkdmuà j vgc`edrjr jkmuijs pjkjlrjsjkt`sgijitds, di dsd dstjhg hd rjl`j kd rdcr`a`ià j Cb`cj>‛·Cóag ds

 pgs`lkd qud tþ, qud kjhrjs bjstj cujihg pjsj uij agscj g ui sjpg, ig

Page 116: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 116/188

::5

bjyjs pgh`hg da`t`r i` s`qu`drj ui mruú`hg7‑,dkkj rdtrgcdháj tdadrgsjy yg sdmuáj di a` pdrgrjtj> ‛Vgr kg adigs bul`drjs pgh`hg kjhrjr, sá,

kjhrjr jsá> nju–nju–nju‑. Di dstd agaditg Cb`cj ad a`ró cgi cjrjhd dxtrjúdzj cgag h`c`dihg pjrj sus jhditrgs> ‛Dstd sdúgr sd vgkv`ókgcg g pdrrg‑, ustdhds h`rêi qud kgs pdrrgs ig dit`dihdi, yg pgr dkcgitrjr`g h`mg qud sá dit`dihdi y p`disji. Di dsd agaditg h`nd pjrja`s jhditrgs> ‛Ds pgs`lkd qud Cb`cj dstà ditdih`dihg cgag kgs mjkkgshd Kjs a`k y uij igcbds, qud glsdrvjrgi cgi tr`stdzj tghg dk cjkvjr`ghd su jag jitd kj `is`stdic`j hd su aundr pjrj qud kd h`ndrj pgrquàsd rdáj sgkg. \dsuktj qud dk bgalrd tdiáj kj ejcuktjh hd dscucbjr kgqud dkkgs bjlkjlji, dkkgs ig sjláji qud àk sjláj. Dsd hgi drj j su vdzsu mu`kkgt`ij pgrqud s` kkdmjlj j rdvdkjr dk sdcrdtg agr`ráj‑. Disdmu`-hj hdsdcbà dsd pdisja`ditg, pgr dirdhjhg, trêm`cg y ijhj ejvgrjlkd

 pjrj a` jrmuaditjc`ói, pgrqud ds pdredctjaditd hdagstrjlkd kg qudyg p`disg hd kgs pdrrgs, pdrg iuicj sd pghrê cgaprgljr kg qud dkkgs

 p`disji hd aá? pgr kg tjitg s`daprd dstjrà di hdsvditjnj.Di dsjs prgeuih`hjhds kgsócjs y a`tgkóm`cjs ad dicgitrjlj

cujihg sditá dk agtgr hdk cjrrgajtg hd Njcoy. Kj cb`ij ig pgháj crddrcóag dk ji`ajk bjláj kkdmjhg pr`adrg qud dkkj. Dstj vdz sá eud disdr`g, jlr`ags dk cjrrg y kg kkdvjags l`di kdngs, j gtrg aui`c`p`g? diadh`g hd uij cjkkd hd Sjitj Cruz, ditrd kj jkmjzjrj hd lubgidrgs yrdluscjhgrds hd gc`g, hdnà j Kuc`jig.

¡P pdisjr qud pgr ui agaditg ad ivjh`ó ui sdit`a`ditg hd cuk- pj y kêst`aj bjc`j dk pdrrg! Dk auy aji`pukjhgr sd b`zg dk cgng, pdisàdi ui agaditg di ditjlk`kkjrkd uij hd sus pjtjs. Vuds, ig, dsg ig drj

aês qud ui jrh`h pjrj qud kg hdnjrj di kj cjsj y jsá pghdr h`serutjr hduij kjrmj kuij hd a`dk.

Xghg dstd  sbgw agitjhg pgr  Kuc`jig  bj sdrv`hg pjrj qud a`sja`mgs ad nudmudi `iiuadrjlkds lrgajs y sd egraukdi tghj ckjsdhd cgindturjs. Dk cgkdmj Ngsà Jkg`sd jrmuaditó qud yg a`sag tdiájkj cukpj hd dxjcdrljr dk áapdtu sdxujk hd  Kuc`jig pgrqud a`ditrjsàk cgrtdnjlj j Vdrk`tj, yg, s`i qudrdr, cgkgcjlj kgs h`scgs hd aþs`cj

`tjk`jij? ijhj aês jhdcujhg qud dstj aþs`cj pjrj `i`c`jr cujkqu`drrgajicd, `ickus`vd ditrd uij pdrrj Agitdscj y pdrrg Cjpukdtg. Xd

rdmjkg a`s gngs, hd Mjlr`dkj Edrr`? Ugkjrd, hd Hgadi`cg Aghumig, Vrudlj kkjajrad jagr , hd I`cgkj H` Ljr`? H`g cgad t` jag, y gtrjs

Page 117: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 117/188

::=

 ngyjs hdk cjic`gidrg átjkg cgist`tuydi ui rdpdrtgr`g `hdjk pjrj jk`-aditjr dsd h`k`g cgitrjr`jhg pgr kjs dx`mdic`js hd ui pjhrd geuscjhg.

Jkg`sd kjaditjlj qud jctujkaditd ig tdiáj dspjc`g di kgs pdr`óh`cgs pjrj dscr`l`r uij crgi`qu`kkj tji jpdt tgsj cgag kj qud ygkd gerdcáj cgi a`s cgrrdrájs hdtrês hdk ajc`kditg Kuc`jig, hdspuàs qudsd eud ig bd hdnjhg hd sdit`r iqu`dtuh y cur`gs`hjh pgr dsd pdrsgijnd

 prgp`g hd uij eêlukj? Kuc`jig ad b`zg ditdihdr tghg kg qud ui jagrkgcg y hdsdierdijhg ds cjpjz hd `ivditjr. Njcoy ad rdcgrhó qud jsáa`sag drj yg hd erdiàt`cg. P ds qud cujihg kj sjimrd b`drvd ig bjyijhj quà bjcdr, kj ijturjkdzj s`daprd sd `apgid> ‛Jcuàrhjtd hdSp`dkldrm‑. ¡Ijhj hd dsg. J aá Nurjs`c Vjro ig ad h`v`hd a` b`stgr`j!¡Dsd pdrrg ds ajrm`ijk y puitg! Kgs p`gngs qu`zês ad `ap`hji vdr kj

 pgdsáj qud pudhj dstjr hdtrês hdk hrjaj hd Kuc`jig. Zu`zês JkldrtgCgrtdz cujihg dscr`l`ó kj cjic`ói Cjkkdndrg, ig sd nó di kj pjtàt`cjgsjaditj hd ui pdrrg rdjkdimg, prgp`dhjh hd tghg dk vdc`ihjr`g.Zu`zês dk cjitjutgr jrmdit`ig v`g aês jkkê hdk cgst`kkjr. Xjk vdz dstà dihduhj cgi kj pgdsáj, pdrg... dk t`dapg kg h`rê. Vdrg nurg qud s` vudkvd

ig sjlrà cóag vgy j rdjcc`gijr.J kg adngr dscr`lj ui cuditg ejitêst`cg.

Ajr p`cjhjHdh`cjhj @r`ij \ghrámudz

Iuicj crdá qud kgs `iegrads adtdgrgkóm`cgs h`drji pjrj tjitg. Aêsjkkê hd sjcjr iudstrgs pjrjmujs y mujrhjr kjs hdl`hjs prdcjuc`gids

 pjrj ig pdscjr ui rdser`jhg, kgs prgióst`cgs hdk t`dapg s`rvdi jbgrj pjrj nust`cjr kg `inust`cjlkd. Cujkqu`dr tjx`stj pudhd jrmuaditjrqud hdl`hg jk t`dapg kkuv`gsg t`did qud cglrjr ui vd`it`c`icg pgrc`ditg hd rdcjrmg. @mujkaditd, dk t`dapg erág ds suc`ditd jtdiujitd

 pjrj qud ui ajrrgic`tg igs cuditd aês hd a`k lgkávjrds di kj pjijhdráj aês cdrcjij.H`mg dstg pgrqud dstjihg di Cjtj, puhd pdrcjtjrad hdk prgvdcbg

qud kd sjcji jkmuigs cgadrc`jitds jk t`dapg, cujkqu`dr lr`s`tj pgr

Page 118: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 118/188

::2

aês tdiud qud sdj ds jprgvdcbjhj pjrj hjrkd sgpgrtd c`ditácg j kjdspdcukjc`ói.

  ‘Jkó, cóag dstê kj cgsj. Jquá, di Cjtj. ·Ig ad crdds7¡Ckjrg qud ds vdrhjh! Dscucbj dk ruagr hdk ajr. Ad v`id cgi kj aundr,Hgumkjs, kj dspgsj y sus i`újs. Ig, pjrj ijhj. Dstjags jquá istjkjhgs

 ljng uij sgalr`tj. Bjppy bjppy. Xgaêihgigs bua`khdaditd uigstuqu`s. Sjkuhgs, td hdng pgrqud dstg ad pudhd sjk`r jkmg cjrg.

  ‘·Cuêitg kd hdlg, ja`mg7  ‘Sgi hgs a`k lgkávjrds–ad rdspgihd dk dicjrmjhg hd

jkqu`kjrad dk cdkukjr qud pgr ui uigs dscjsgs sdmuihgs ad cgidctócgi Ajrjcjy.

  ‘·P pgr quà tji cjrg7  ‘·Ig sd hj cuditj qud dk ajr dstê p`cjhg7  ‘Vudhd sdr, pdrg hd rdpditd ig dit`dihg ijhj, cgag h`cd

ui cgkdmj.Cgi dk t`dapg bd jprdih`hg qud kj adngr egraukj pjrj h`serutjr kj

v`hj ds ig tgajr auy di sdr`g kgs kjt`mjzgs hd kj dspdcukjc`ói jtjv`j-

hj cgi dk rgpjnd hd kj `ijc`ói.Dsd háj ig dstjlj pjrj bjcdr jiêk`s`s dcgióa`cgs sglrd kjs hds-

vditjnjs hd v`jnjr di tdapgrjhj hd puditds y hájs edr`jhgs. Cgi dstj`hdj pdrdmr`ij dicdih`ags kj aêqu`ij hdk rdcudrhg y igs h`ags jdscucbjr jkmg hd Kgs Adkóh`cgs d `is`st`ags aucbgs di  Dk ljyói

hd Ajhr`h , qud `itdrprdtjlj jcdrtjhjaditd Ajigkg Agitdrrdy. Ditgrig jk tdaj rdedr`hg b`c`ags cgrg pgrqud jpjrtd hd su r`tag cgitj-m`gsg, igs bjcáj aucbj mrjc`j dk ditus`jsag qud kd `apr`aáj @r`ij,

uij hd kjs i`újs cgi qu`di tuv`ags dk mrjtg pkjcdr hd h`serutjr dstj`idspdrjhj jvditurj pkjydrj.

Jvdr`mujihg ui pgcg, jquá y jkkê, igs ditdrjags qud dk ljyói dsuij hjizj pgpukjr gr`m`ijk hdk igrdstd hd Lrjs`k, auy h`euih`hj didk s`mkg R@R, di r`tag hd hgs pgr cujtrg. Jk dxtdihdrsd pgr dk surds-td hdk pjás, pr`ic`pjkaditd di \ág hd Njid`rg, dxpdr`aditó ig pgcjsvjr`jc`gids, hdl`hg j kj `iudic`j hd kj sjalj y hd kj cgimj culjij.

Dk ljyói tjal`ài rdc`l`ó `iudic`j hdshd dk puitg hd v`stj adkóh`cghdk cgcg, gtrj hjizj pgpukjr qud sd lj`kj di cárcukg jcgapjújhj hdcjitg y pdrcus`ói.

Page 119: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 119/188

::0

S`i kkdmjr j tjitg cgag dndcutjr uij hjizj, b`c`ags cgrgs nuitg jAjigkg Agitdrrdy pjrj itdrprdtjr dstd ljyói qud mrjc`js j kgs duv`gs

hdk k`cgr y dk tdapgrjk qud sd jcdrcjlj gptjags pgr cdkdlrjr qud jkadigs pghájags h`serutjr s`i cjdr di kj pgkàa`cj hdk tdaj pgkát`cg y kj`apdrt`iditd dcgigaáj.

  ‘A`rd a` cjljkkg. Dk jkqu`kdr hd dstj s`kkj t`did ui rdcjrmg, dkajr dstj p`cjhg y uig iuicj sjld. ·Sjldr quà7·Ig sdrê qud j kj bgrjhd uij ajrdj, kj s`kkj igs sdrv`rê cgag tjlkj hd sjkvjc`ói7 Ti pgcgjturh`hg, pgr ig hdc`r sgrprdih`hg, sjká hd a` kdtjrmg pjrjh`sájcg, y

 nuitg j kgs ja`mgs qud igs jcgapjújlji di iudstrj jcgadt`hj pkjydrjigs v`ags j kj cjrj y cgadizjags dspdcukjr sglrd tghjs kjs cgsjs jkjs cujkds sd kds puh`drj jcbjcjr j kj ajr p`cjhj, kgs vj`vdids hd kj

 pgkát`cj cr`gkkj, kgs jkt`ljngs hd kj dcgigaáj, jsá cgag kgs ru`hgs hd kjh`pkgajc`j hd a`cróegig l`di puh`drji sdr ui dedctg h`rdctg hd kj ajr

 p`cjhj. Kj adtêegrj dstê j kj grhdi hdk háj pjrj cujkqu`dr gpgrtui`stj g l`cbg hd uúj. H`gs ig jmjrrd cgiedsjhgs y jkdrtj.

Ajráj Sp`ii`im sd eud hd sbgpp`imKj vdrhjh ds qud cujihg Ajráj Sp`ii`im sd kjizj, sd kjizj s`i njrsds` bjy agrgs di kj cgstj hd Vjr`j g cr`st`jigs di Kj Adcj. Vjrj dkkjig dx`stdi `apgs`lkds, kj pjkjlrj idvdr   ig murj di su pdqudúgKjrgussd pjrt`cukjr. Dkkj ig bjlkj hd igv`gs i` dapjtds, pjrj dkkj sgkg

bjy váct`ajs, cgag ludij v`ct`ajr`j ds sdkdct`vj, gaiávgrj y bjstjdstrjtdmj cujihg kj grhdi ds cjzjr ui ludi pjrt`hg? pdrg j pdsjr hdtghgs sus dseudrzgs s`daprd bjy jkmg qud ejkkj y kj váct`aj kdvjitjdk vudkg prgitg. Vdrg pjrj dkkj ig bjy tjrhds ajkjs i` aucbg adigshdrrgtjs, cjhj rupturj ds ui iudvg jprdih`zjnd y kj gpgrtui`hjh hd

 pdredcc`gijr kgs rdcursgs hdk aàtghg hd kj sdhucc`ói.Di ui cgimrdsg lgk`vjr`jig, jk cujk js`st`ó adsds jtrês pgr dedctg hd

uij ajtdr`j qud cursj di kj Ti`vdrs`hjh, tuvg kj gpgrtui`hjh hd di-r`qudcdr su cgkdcc`ói hd trgedgs, cgi váct`ajs hd rjimg itdrijc`gijk.

Page 120: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 120/188

:<6

  ‘A`nj, bjy qud vdr, tþ ig pdrhgijs j ijh`d. Ig h`scr`a`ijsditrd ui cgkgal`jig g ui dcujtgr`jig. –Kd cgaditó uij ja`mj di dk

m`aijs`g.  ‘Dsg ds kg qud sd kkjaj tdidr uij jktj cgicdpc`ói hd kj vdr-hjhdrj hgctr`ij lgk`vjr`jij. Di dstgs trds hájs hd rdkjc`gids `itdis`-vjs bd kgmrjhg kkdvjr j kj prêct`cj dk sudúg hd bdrajihjh hd Lgkávjr.

P ds qud cgi Ajráj ig vjkdi rdprgcbds pgrqud dkkj s`daprd t`didui ludi jrmuaditg pjrj hdedihdr su dst`kg hd v`hj. Cgi  mkjagur  yaucbg buagr sd hddihd hd qu`dids kj jcgsji j prdmuitjs.

Cgi jpdijs hgs adsds hd su rdmrdsg hd kj Mrji Ajizjij y kudmg

hd bjldr supdrjhg kj pjrjig`j jit`tjk`lêi, iudstrg pdrsgijnd hdc`h`óbjcdr uij `icurs`ói pgr kgs cditrgs cgadrc`jkds hd kj c`uhjh. Cgikj lrþnukj jpuitjihg bjc`j dk Vjrqud Bdir` V`tt`dr sd jraó hd vjkgry dspár`tu prdijv`hdúg y sd eud hd  sbgpp`im , dstd rdcgrr`hg qud`ickuyó dicuditrgs cgi v`dnjs y iudvjs ja`stjhds dstuvg sjturjhg hdsgrprdsjs y igt`c`js erdscjs.

  ‘Eánjtd, kgs kuijrds dstêi ui pgcg hdaghà, jkkê di Iudvj

Pgro, kj mditd i`cd  sd v`std  eukk eucs`j cujihg sd trjtj hd cjusjr`apjctg? pdrg cujihg dstês adh`g hgwi  kg adngr ds vdst`rsd cgikgs cgkgrds hdk gtgúg, ds uij ajidrj hd dstjr j tgig cgi dk pj`sjnd.Vdrhói, t`pj, ig ad jcgrhjlj qud dstjags di Kjs Hdk`c`js y kg qudad sjkd ds hjizjr jk r`tag hd Mujcg.

  ‘Dstuvd di kj cjp`tjk dk pjsjhg hga`img.  ‘P quà v`std hd ludig, g sdj, ·qud td `apjctó hd kj c`ty7  ‘Ijhj spdc`jk , sgkg uigs kditds vdry vdry ejsb`gi. Jk ijk

ad ditdrà hd qud di Ajrjcjy kg cgis`muds aês ljrjtgs.  ‘‛Xurur`–ruru, turur`‑.  ‘·Zuà pjsó7 Dspàrjtd qud ad audvj ui pgcg. Jbgrj

dstgy di Kjs Hdk`c`js. Dstjags ditrjihg di dk Cditrg Cgadrc`jkKjs Jaàr`cjs. Ad cgitjrgi kg hd Xdhhy. Vgr pgcg kg ljnji cgi dkAdrcdhds. Sá, dsd cbjag tuvg vdkgc`hjh y sudrtd qud kgs cbgr`zgs igkg pjsjrji pjrj kj gtrj dsqu`ij. Dstê l`di, s` vdg jkmg i`cd td kkjag.Xd hdng pgrqud dk cdku. ig sd dscucbj auy l`di.

Cjrmjhjs hd lgksjs, Ajráj y su ja`mj isdpjrjlkd sd hdtuv`drgi di uicjeà, tghjváj ig sd bjláji sditjhg cujihg jk egihg hdk dstjlkdc`a`ditgglsdrvjrgi j ui ja`mg cgaþi, Ngijtbji, vdst`hg cgi pjitjkgids cgrtgs

Page 121: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 121/188

:<:

y sjihjk`js, sd qu`tó kgs juháegigs y cja`ió bjstj hgihd dstjlj dk hþghd erjtdrijkds ja`mjs.

  ‘·Cóag dstêi dsjs pjvjs prdc`gsjs y lurhj hd dspdc`jkds7Kj vdrhjh ds qud ig kjs vdáj hdshd dk cuapkdjúgs hd Ajydkj, qud pgrc`drtg sd jkjrmó bjstj kjs iudvd hd kj ajújij. Dsg sá sd kkjaj tr`pdjrdi uij rualj.

  ‘Hdnj kj b`pàrlgkd, pgrqud tjapgcg ds pjrj tjitg. J kgs^jagrj kds hj pgr pgidr dsj aþs`cj i`cbd qud tdra`ij pgr cgrrdrkjj uij. Jk ijk igs eu`ags pjrj ui pul hgihd bjy ojrjgod. Vjrj a`sgrprdsj dstjlji tghgs kgs hd kj cujhrj.

  ‘Vdrg ludig, ·cuêk à7 Ig vj j hdc`r qud dsgs sdúgrds igsjtdih`drgi ajk pgrqud ig ds jsá. Di kj ajhrumjhj bjstj igs h`drgi uiagihgimg qud rdv`váj ui audrtg.

  ‘Hámjad dsg. Auy lgi`tg, cgi kg qud ad cgstó cgivdicdrj a` pjpê pjrj qud ad pjmjrj ui m`aijs`g. Xþ qu`drds qud p`drhj kjmurj qud ad bj cgstjhg sjcjr cgi a` prêct`cj hd sp`ii`im.

  ‘‛Xururáruru, tururá‑.

  ‘·Zuà pjsó7Sá, tghjváj dstjags di dk ajkk . Sá, v` uij puk-sdrj i`cd. Xd kj jpjrtà. Kd h`nd j kj sdúgrj hd kj t`dihj qud tþ pjsjljshurjitd kj sdajij j rdt`rjrkj. Hdspuàs ad kg pjmjs, trjiqu`kj. ·Cógg-ag7 Ig, quà vj. Susjij dstê dapdújhj di usjr dk jzuk hdk a`kdi`g. Pgad eu` pgr dk agrjhg y rgsjhg. Aucbg lr`kkg. Adngr qud di Cjrjcjs,

 purj cjk`hjh. Jhdaês, ad hj a`dhg jmjrrjr dsj jutgp`stj cgi tjitgskgcgs di kj váj. Ig, quà vj, td ajm`ijs qud cbgqud dk cjrrg. A` pjpêig ad vj hjr gtrg mujk. Dstd kg tdimg pgrqud kd tuvd qud rgmjr y cgi-

vdicdrkg hd qud ig pgháj `r j p`d pjrj kj ui`vdrs`hjh. Ad dspdrji dikj cujhrj, vjags j vdr qud `ivditjags pjrj dstj igcbd. Igs dstjagskkjajihg. Cbjg. Kudmg hd h`mdr`r uijs pr`tzdr  cgi jrdqu`pd, kjs ja`-mjs sd hdsp`h`drgi hd Ngijtbji j qu`di hdnjrgi ditrdmjhg hd kkdig jkgs dicjitgs sdcrdtgs hdk wjkoaji.

  ‘·Zuà aês cuditjs, Ajráj7  ‘Xdimg qud cgivdicdr jk v`dng hd qud ad hà pjrj `i`c`jr

hdshd ajújij kjs prêct`cjs hd lj`kgtdrjp`j. Kj vdrhjh ds qud ad bjcdaucbj ejktj pgrqud þkt`ajaditd ad bj hjhg pgr pgidrad tdisj. J aásd ad pgid qud jk ijk ad sjkd aês ljrjtg hdspjcbjr j kj váct`aj jctu-jk pgrqud kd bj hjhg pgr cdkjrad bjstj hd kjs sgalrjs hd kgs aàhjigs?

Page 122: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 122/188

:<<

di sdr`g, kj þkt`aj vdz qud eu`ags j Jhácgrj sd dirgkkó tghg, pgrqud uit`pg qud cgigcá di Iudvj Pgro ad sjkuhó y ad h`g ui ldsg.

  ‘Gody, ·ig vjs j ljnjr7 ‛V`r`k`im, pr`r`k`m‑. Igs vdags dikj cujhrj. Mujrhj didrmájs pgrqud dstj igcbd igs vjags hd ojrjgod.  ‘‛V`r`k`im, p`r`k`im‑. Ad sjkuhjs j tu aja`. Jbgrj jihgjpurjhj y ig qu`drg qud ad jmjrrd kj cgkj hd rdmrdsg.

Gerdihj jitd dk jktjr hdk lgkdrg

(J ajidrj hd bgadijnd póstuag j Edk`pd V`rdkj)

Dk hdst`ig hd cujkqu`dr agrtjk pudhd dstjr pdredctjaditd h`ctja`ij-hg di uij dstrgej hdk aês jlga`ijlkd pgdaj, cgag egraj sut`k qudt`did kj v`hj pjrj bjcdr buagr idmrg j cgstj hd iudstrj `imdiu`hjh.

Kj k`tdrjturj t`did vjr`gs dndapkgs. Dk hdst`ig hd Nuk`g Càsjr, cujihgcjd di ajigs hd Lrutg, pudhd dstjr pdredctjaditd dicujhrjhg dicujkqu`dr pjsjnd hd Sbjodspdjrd g di dk aês `isuksg sj`idtd. J dsjsjijkgmájs yj igs t`did jcgstualrjhgs Ngrmd Ku`s Lgrmds. Dk hrjajhd Sócrjtds dstê rdpdt`hg `ii`tjaditd j trjvàs hd tghg dk dimrjijndb`stór`cg. Di tghgs dstgs bdcbgs uij cgsj s`daprd prdvjkdc`ó> kj `i-mdiu`hjh qud s`daprd agstrjrgi sus prgtjmgi`stjs.

Edk`pd V`rdkj, dsd aucbjcbg bua`khd, qu`di jkcjizjráj ui kumjr

 prdh`kdctg di iudstrj b`stgr`j pdrsgijk y cgkdct`vj, eud hdshd dk pr`-adr agaditg dk `itàrprdtd hd su prgp`g hrjaj, cuyg mu`ói dstjljdscr`tg dxckus`vjaditd pjrj àk? hdshd sus i`c`gs cgi dk ajdstrg L`kkgEróadtj, dstd aucbjcbg ig b`zg gtrj cgsj qud jit`c`pjrigs kj pjsag-sj sdadnjizj qud bjláj ditrd su v`hj y kjs kdtrjs qud su vgz jsgrh`-ijhj hdnjlj cgkjr jkkê pgr dsgs júgs 56 cujihg dk pjás sd hdljtáj di

 prgeuihgs jl`sags cgicdptujkds. Di dstd cgit`iditd s`t`jhg jiáa`cj-aditd pgr kj dspdrjizj ig sd pgháj jpkjzjr pjrj dk euturg dsj ajidrjtji vdbdaditd hd cjitjr j dsgs a`dhgs qud igs jcdcbjlji, pjrt`cukjr-aditd, dk a`dhg qud igs daljrmó cujihg igs tgcó cgicdrtjr iudstrj

Page 123: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 123/188

Page 124: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 124/188

:<8

·Zu`ài sdrê a` iudvj ja`mj sdcrdtj7Kgs hájs sd vji bjc`dihg cjhj vdz aês kditgs cujihg surmd kj ji-

s`dhjh hd sjldr qu`ài ds kj ejagsj ja`mj sdcrdtj qud kd tgcó j uig disudrtd. Dk a`stdr`g g sdcrdtg j vgcds cga`dizj cujihg uig dscgmd dk

 pjpdk`tg hgihd dstê dscr tj kj pjkjlrj qud, hdshd jbgrj y bjstj dk háj hdkj ditrdmj hd rdmjkgs, prgiuic`jrdags pjrj iudstrgs jhditrgs. Hdlg hd-c`r qud hdshd dsd `istjitd uig sd cgiv`drtd di ui dsckjvg. Pj ig bjlrêaês pdisja`ditg, hdj g hdsdg qud ig dstà rdkjc`gijhj cgi dkkj.

Kgs pr`adrgs hájs sgi kgs aês dagc`gijitds pgrqud j uig kd hj

 pgr bjcdr cgindturjs sglrd kj pdrsgijk`hjh hd kj eukjij pdrsgij hd kjcujk cgadizjags j sgspdcbjr? mdidrjkaditd kj pdrsgij qud s`daprdcrddags qud ds, dstê auy kdngs hd kj vdrhjh. Kg aês cur`gsg ds quduig ds dk þkt`ag di ditdrjrsd hd qu`ài ds su ja`mj sdcrdtj.

Di kj cgapjúáj hgihd trjljnjlj bjcd vjr`gs júgs ad tgcó uij ja`-mj sdcrdtj, cgi qu`di hdspuàs tdra`ià dapjtêihgad. Kgs pr`adrgsadsds eudrgi itdisgs, dagc`gijitds y jkdmrds. J kgs trds júgs iudstrjsrdkjc`gids sd tgrijrgi s`iugsjs, h`eác`kds d `isgpgrtjlkds. Dstj ja`mj

sdcrdtj di cudst`ói drj dx`mditd y ig jcdptjlj i`imþi hdscu`hg. Xghjskjs ajújijs kkdmjlj j a` trjljng cgi ui pjqudt`cg cjaujhg hdljng hduij cbjqudtj pjrj ig kdvjitjr sgspdcbj. Cujihg pgr gkv`hg, pgr rdtrjsgg jmgtja`ditg hdk rdpdrtgr`g, ig pgháj cgaprjr dk pdqudúg hdtjkkd di kj

 pjijhdráj, ad hjlj pgr jusditjrad pgr vjr`gs a`iutgs hd a` pudstg hdtrjljng, dstjs jusdic`js di uij gpgrtui`hjh agkdstjrgi tjitg j a` ndedqud tdra`ió pgr rda`t`rad ui adagrjihg, ejktjrgi jpdijs uijs cdi-tàs`ajs pjrj qud eudrj hdspdh`hg hd kj cgapjúáj. Dsjs sd`s sdajijsqud huró dk nudmg pus`drgi j prudlj a` `isp`rjc`ói y cjpjc`hjh pjrjhdshglkjrad di ui pdrsgijnd curs`, jpdkà j kgs kumjrds cgauids cgagdk pdkucbd, kjs cjn`tjs hd aþs`cj, kgs lgalgids, cjrjadkgs y kjs grdscgi hdh`cjtgr`js hdajs`jhg `is`iujitds. J kj pjr hd kgs dscr`tgs cgadi-cà j mjrjljtdjr jkmuigs h`lungs hgihd sd rddnjlj a` gcuktj vdij hdh`lunjitd g cjr`cjtur`stj.

Uudkvg j dstd dp`sgh`g hd a` v`hj pgrqud rdc`ditdaditd ad tgcó

 pjrt`c`pjr di ui nudmg hgihd ad h`vdrtá ljstjitd. Jbgrj dx`std kj pg-s`l`k`hjh hd dscgmdr uig a`sag dk rdmjkg, dstg dv`tj kjs rjl`dtjs hdjkmuijs pdrsgijs qud dspdrji pgr kg adigs sdisjtdz, ludi mustg yuij jprgx`ajc`ói j iudstrgs hdsdgs.

Page 125: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 125/188

:<4

Di tgrig jk luzói hd sumdrdic`js `lji kkdmjihg kjs pdt`c`gids,`ihdpdih`ditdaditd hd kjs sumdrdic`js sd h`g pjsg j uij mudrrj hd

 pjpdk`tgs. Cgi cjhj rdmjkg kkdmjlj kj cgrtj a`s`vj> ‛A`rj, pjnjrrjcg,kj cgaputjhgrj qud pdh`std vjkd ui gng di kj cjrj, ds adngr qud s`mjscgi tu v`dnj aêqu`ij hd dscr`l`r‑.

 Ig sd qu`ài pudhj sdr a` ja`mj sdcrdtj, y tjapgcg ds cudst`óiqud ad prdgcupd hdajs`jhg, pgrqud cgi rdspdctg j kj aáj, yj kg tdi-mg tghg cgitrgkjhg? kd hdnà uij dsqudk`tj di dk luzói hd sumdrdic`js.Kg qud sá ad dagc`gij ds kj gtrj pjrtd> kj pdrsgij hd kj cujk yg sgyja`mg sdcrdtg, j dkkj kj tdimg hdsp`stjhj. Di hájs pjsjhgs kd ajihàui cjsdtd hdk Cgihd hdk Muêcbjrg, cujihg dkkj sjld qud i` pgr cjsuj-k`hjh sgy ja`mg hd kj vukmjr`hjh, kg dscjtgkóm`cg y kgs cb`stds hd ajkmustg. Di dstd agaditg dstgy trjtjihg hd cgaprjrkd ui CH hdk MrjiCgqu`vjcgj pjrj qud crdj qud sgy ajrjcucbg.

Hditrg hd hgs g trds hájs dstjrà di ui mrji sjkói rghdjhg hd rdmj-kgs jiói`ags qud cgadizjrêi j cglrjr `hdit`hjh jk cjkgr hd kgs trjmgsqud jegrtuijhjaditd jcgapjújrêi dstj vdkjhj j cdkdlrjrsd di ui rds-

tjurjitd cjp`tjk`ig, a`ditrjs tjitg, cuditg kgs hájs y kgs hdijr`gs qudhdldrà `ivdrt`r pjrj ig qudhjr tji ajk pjrjhg. Dkkj qu`drd ui tdkdv`sgrj cgkgrds juiqud sdj pdqudúg, kj vdrhjh ds qud tdihrà qud bjlkjr cgidk turcg ja`mg qud tdimg di dk cditrg, pjrj qud pgr kg adigs ad eád dkdkdctrghgaàst`cg. Bjy qu`di h`cd cgi nustj rjzói qud prddrdi ui did-a`mg pþlk`cg qud ui ja`mg sdcrdtg. Pg, juiqud ajk pjmudi, prddrgh`serutjr kj `kus`ói hd a` ja`mj sdcrdtj, qu`ài qu`tj qud dstd júg sjkmja` iþadrg y qudhd l`di rdsudktg cgi ui trdadihg rdmjkg.

Page 126: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 126/188

Page 127: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 127/188

:<=

tualrjrgi jk sdalkjitd `iautjlkd hd \updrtj, qud jccdháj j kgs aêsvjr`jhgs nudmgs y gcurrdic`js di hájs kkuv`gsgs cujihg kj cjkkd ig drj

uij ludij gpc`ói.Jk ads hdc`h`ags ljut`zjrkj, rdsuktjlj dxtrjúg qud bul`àrjags

hdnjhg pjsjr tjitg t`dapg pjrj rdjk`zjr dstd cdrdagi`jk. Di kj tdrrjzj hdkAusdg hd Jrtd eud dk hdscgrcbd hd cbjapjúj. Kjs egtgs hd dsj igcbd iggcuktjlji dk jturh`a`ditg qud kd prghung tjitj jkmjrjláj, ditrd cb`stds,sjkuhgs y pjkajh`tjs igs hdspdh`ags prgadt`dihg vdrigs aês j adiuhg.

Tij igcbd hd `iv`drig lrutjk, cjs` sd `iuihj dk jpjrtjaditg. Ti vd-c`ig ad tgcó kj pudrtj pjrj jv`sjrad qud dk jmuj vdiáj hdk jpjrtjaditg

hd jrr`lj. Tig hd kgs prgp`dtjr`gs hdk sdxtg p`sg bjláj hdnjhg lkgqudj-hj kj tjpj hdk hdsjmûd pr`ic`pjk, y dk jmuj jk ig dicgitrjr sjk`hj, sdhdsprdih`ó pgr kjs dscjkdrjs bjc`j kgs p`sgs hd jljng. Eud jkká hgihd,dk sdúgr K`ijrds, jk r`tag hdk bjrjmêi y dk cgkdtg, cgigc`ó j \updrtj ditghj su ajndstjh. Dsj igcbd lr`ihjags y jk hdscgrcbjr uij lgtdkkj hdh`dc`gcbg júgs h`ags mrjc`js j H`gs pgrqud dk jmuj ig igs jrrjstró.

Juiqud ig b`zg cgaditjr`g jkmuig, sà qud dsd háj, \updrtj cgitjlj

cgi ui iudvg jha`rjhgr. Di vjr`js gcjs`gids bjlkà cgi kj ajaê hd\updrtj pjrj prdc`sjr dk gr`mdi hd dsj a`rjhj, hd dsgs cjldkkgs disgrt`- njhgs. Dkv`j, hdpgs`tjihg tghj kj pjs`ói qud pudhd jlr`mjr uij ajhrd,sdújkó qud dkkj kkdvjlj su igalrd di bgigr jk pgdtj Jqu`kds Ijzgj. Ti

 pgdaj hd Ijzgj bjlkj hd uij aucbjcbj qud ui háj sjk`ó hd su pudlkgrualg j kgs Dstjhgs Ti`hgs, hgihd ig sgkg cjal`ó hd igalrd s`ig suajidrj hd vdst`r y bjstj hd pdisjr.

Vdrg, a` \updrtj dstjlj auy kdngs hd sdr uij rdc`ài vdst`hj hds-

jrrj`mjhj. Dk cgkgr hd su cjldkkgs cgrrdspgiháj aês l`di jk jspdctgjaljr`ig hd kj adkjzj hd kj cjúj hd kgs Ujkkds hd Jrjmuj qud j kj quá-a`cj `ihustr`jk cgiegrajhj pgr dk jmuj gx`mdijhj y dk cgkgrjitd. Hdigcbd kj v`s`tjlji kgs hudihds hdk Vjrqud Bdir` V`tt`dr pjrj susurrjrkdkgs sdcrdtgs hdk jmuj`tjcja`igs. Sus gngs dstjlji sdh`ditgs hd dsgsajtgrrjkds hgihd rd`ij kj mujaj y dk cj`a`tg. Jk mujk qud sus bdraj-igs Bjicbá Bjicó y Ajráj Agú`tgs, egrnó su cjrêctdr di kj dspdsurjhd kj sdkvj iulkjhj, kj a`saj hgihd jþi rdsudiji kgs pjsgs hd JihyE`dkh, dk hudihd hd \jicbg Mrjihd. Di su cjsj vdmdtjk, c`aditjhj didk cgmgkkg hd ui i`úg, ig bjy kumjr pjrj kj tr`stdzj, su dstjic`j ds i`hg

 pjrj dk cjitg hd cucuyds y cb`cbjrrjs? su kjimu`hdz sd jv`vj cujihg

Page 128: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 128/188

:<2

kgs sgi`hgs hd kj agitjúj jrrukkji sus sudúgs di igcbds hd dstrdkkjshdk`rjitds, su cjldzj bjl`tjhj pgr s`klgs y adtdgr`tgs, ds hdpós`tg hd

rdcudrhgs algrrjlkds.Ti háj idspdrjhg, su crdjhgrj, ad p`h`ó qud idcds`tjlj kj auúd-

cj pjrj kkdvjrkj j uij dxpgs`c`ói. J aá ad pjrdc`ó kg aês sdisjtg. Sujspdctg bjrjp`ditg kd qu`tjlj kj h`mi`hjh hd t`dapgs `hgs. Udrhjhdrj-aditd, ig tdiáj h`idrg pjrj suerjmjr dk ajitdi`a`ditg hd dstj p`dzjajdstrj. Jsá pdrhá j \updrtj. Kdngs hd a` kjr dicgitrjráj ui jkldrmudaês jcgrhd cgi kgs hds`mi`gs hdk jrtd.

\updrtj sd eud jk igrtd hd a` c`uhjh, hd hgihd iuicj sjk`ó. Su cg-rjzói s`daprd dstuvg sdalrjhg di kj jumustj sdrrjiáj hgihd cuditjcgi kj custgh`j y pjtr`j pgtdstjh hd kgs `isdctgs, kjmjrt`njs y jrjmuj-tgs, qud sjldi hd jtjngs y sdihdrgs `ii`tgs. I`új rdspkjihdc`ditd,cr`jturj cgistdkjhj, erutj sjkvjnd, jbgrj dstês sditjhj di uij sjkj hddxpgs`c`ói, di kj it`a`hjh hd ui r`icói pjrj qud hdshd dk s`kdic`g hdtu `apjctjitd auhdz, s`mjs bjlkjihg hd tu dst`rpd jit`muj.

Ti lkuds pjrj Eàk`x Ejccb`iErditd jk `apjctg qud hdnj kj audrtd cgi su sgalráj vgcjc`ói hd gk-v`hg, kgs rdcudrhgs surmdi s`i grhdi i` cgic`drtg, h`spudstgs j disja-

 lkjr kj jiàchgtj qud sd pjrdzcj aês j t`, jqudkkj qud sdj aês nustj j tuiglkdzj. Kj igt`c`j ad kkdmó pgr váj tdkdeói`cj. Iuicj ui jcgrhd sgió

ajs hdsjijhg, aês hdsejkkdc`ditd qud dsd sgi`hg qud ad cgaui`cókj `iejustj igt`c`j hd tu hdcdsg. Cujihg prgiuic`g dstj pjkjlrj kgh`mg cgi aucbg pdsjr pgrqud i`imuig hd dstgs vgcjlkgs cujhrj cgitu sdh hd v`hj, cgi tu tjkditg jrtást`cg qud tjitg jha`rjags qu`dids j

 pjrt`r hd tus crdjc`gids cgadizjags j vdr di kj egtgmrjeáj uij bdrrj-a`ditj pjrj rd`ivditjr kj v`hj, pjrj rdgr`ditjr dk jrtd j pjrt`r hd uijiudvj sdis`l`k`hjh.

Sà qud dk kkjitg qud bgy igs `ivjhd ds uij kkuv`j idcdsjr`j qudk`ap`jrê kgs r`icgids hdk jkaj pjrj sdr aês trjispjrditd y jsá trjtjrhd bjcdr ui ljkjicd nustg, s`i ru`hgs, sglrd kg qud s`mi`có a` ja`s-tjh cgi Eàk`x Ejccb`i Lr`tg, ejrajcdutj, egtómrjeg, y kg aês `apgr-

Page 129: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 129/188

:<0

tjitd> ui sdr buajig dxcdpc`gijk. Cujihg prgiuic`g dstj pjkjlrjaês jkkê hd su dkgcudic`j, kg bjmg pjrj hdi`r kg qud aês sd jsdadnj

j su lgibgaáj.Júgs jtrês, j adh`jhgs hd kgs 26 kg cgigcá cujihg sd `i`c`jlj cgi

dk mrupg H`jerjmaj. Nuitg j Jiáljk Cjadng, \jejdk Kuqud, ]`ksgiVrjhj, Hji`dk Vdúj dk B`pp`d y Dssg Êkvjrdz pjrj prgtjmgi`zjr uijjvditurj crdjt`vj qud h`g jk dstjhg y dk pjás ig pgcjs audstrjs hd`imdi`g y jc`drtg `iigvjhgr.

Kgs júgs pjsjrgi y Eàk`x s`mu`ó cukt`vjihg di s`kdic`g su pjs`ói pgr kj egtgmrjeáj y kj aþs`cj, j kj cujk ,cgag adkóajig dk, kd hdh`cóa`kds hd bgrjs trjtjihg hd jtrjpjr kj qu`itjdsdic`j hd dsd jrtd sulk`-ad qud euic`gió cgag puditd `hdjk pjrj dstjlkdcdr ui váicukg aêssók`hg cgi kgs ja`mgs qud hdvgtjaditd hdskêljags pgr kj Ejrajc`jSji Njc`itg. Hdshd dsd ditgicds, dk dstjlkdc`a`ditg supg sdr js`ditgig sgkg hd kj jkqu`a`j ejrajcàut`cj s`ig hd uij audstrj sdkdctj hd

 ludij aþs`cj. \àmukg Xgrtgkdrg, Njv`dr Êkvjrdz, H`dmg, Dk`g Cgi-trdrjs, \jþk Cjkjlró, Jitgi`g Agk`ijr`, Ngrmd Bgrcjnudkg, \gldrtg

y Ku`s Dhujrhg Muzaêi, dstd sdrv`hgr y gtrgs tjitgs cuygs igalrdssd ad dscjpji, egrajags uij cgerjháj hd `icgih`c`gijkds ja`mgs,qu`dids dicgitrêljags di Eàk`x kj gpgrtuij gr`ditjc`ói aus`cjk ycgt`h`jijs y s`mi`cjt`vjs prudljs hd ja`stjh. Jbgrj, cujihg dk hgkgrdstjlkdcd uij pjutj pjrj rdcgrhjr jk ja`mg, trj`mg j cgkjc`ói uij hdsus tjitjs jiàchgtjs. Dk pjsjhg júg, `iv`tjhg pgr su cuújhj v`jnó jkgs Dstjhgs Ti`hgs cgi kj `kus`ói hd cuapk`r ui v`dng sudúg.

  ‘Ja`mg, crdg qud jbgrj sá ad pudhg agr`r di pjz. Dstu-

vd di Dstjhgs Ti`hgs di ui pudlk`tg hgihd kgs b`pp`ds ig pjsji hdaghj. Kg aês `apgrtjitd ds qud v`s`tà ui ljr hgihd sd tgcj dk lkuds jutàit`cg, ijhj hd kungs, ui bgalrd cgi uij mu`tjrrj. E`mþrjtd dk ku-mjr ds kdmdihjr`g pgrqud jkká bj tgcjhg bjstj Dr`c Ckjptgi.

Jkká, di dk pul Lkuds Stjt`gi di kj c`uhjh hd Cgkualus, hdk dstjhghd Gb`g, tuvg dk pr`v`kdm`g hd vdr y dscucbjr j Xgiy Cjstrg, hd qu`ditdiáj, pjrj sgrprdsj hd aucbgs, jkmuigs h`scgs.

Sà qud di dk trjicd qud igs cgihucd bjc`j kj dtdri`hjh ig idcd-s`tjags dqu`pjnds, pgcg g ijhj sjldags hd dsj rdm`ói `migtj qudkkjajags aês jkkê g pjrjásg. Ad ajm`ig qud j dsj iudvj agrjhj hd-

 ldags ditrjr cgi dk jkaj k`ap`j, kkdij hd jagr pgr kj buaji`hjh, pgr

Page 130: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 130/188

Page 131: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 131/188

:3:

`istruaditgs (dxtdis`gids hd a` cudrpg) cgag sgi kgs kditds y cgi-trgkds rdagtgs pjrj cgicrdtjr a`s gpc`gids rdcrdjt`vjs. Iuicj jitds

dk pgdtj Kdói hd Mrd`ee bjláj tdi`hg aês rjzói cujihg jrajlj qud‛dk ejst`h`g ds dk pji hd kj c`dic`j, kj sjk hdk disudúg y dk v`ig hd kjjvditurj‑. Di dsgs pjrjnds vgkuptugsgs hd kj ejitjsáj ad dicgitrjljcujihg kj jvjsjkkjitd rdjk`hjh ad b`zg vgkvdr j a` cgih`c`ói hd sdrrua`jitd cgi hdldrds y idcds`hjhds qud rdsgkvdr. J ejktj hd uij sdúg-rj qud ad cu`hd tghgs kgs hájs, a`ditrjs a` aundr trjljnj, ad nà dkhdldr hd dicjrjr a`s idcds`hjhds cgt`h`jijs.

Xghjs dstjs rddx`gids gldhdcdi j uij prdmuitj `imdiuj bdcbj pgr a` dspgsj sglrd cuêk drj kj h`str`luc`ói hdk t`dapg pgstgpdrjtg-r`g. Juiqud kj prdmuitj hd a` dspgsj ig hdajihjlj uij a`iutj pgr-adigr`zjhj, qu`drg gerdcdr a` crói`cj sglrd kj ut`k`zjc`ói hdk t`dapghurjitd a` dtjpj hd cgivjkdcdic`j.

Kg pr`adrg qud bjmg jk kdvjitjrad, kudmg hdk cgisjl`hg ludigshájs y ldsg `icgrpgrjhg, ds jhdcujr a` CVT j kjs tjrdjs hd kj cjsj,qud `ickuydi j a`s pdrruijs qud hdajihji cga`hj, jmuj y jedctg,

cujkqu`dr hdsdg hd a`rjr kj tdkd, hgra`r ui rjtg aês, qudhj pgstdrmj-hg bjstj qud a` aundr sd vjyj. Jitd dstd cujhrg hd urmdic`j ajtu-t`ij, hdlg bjcdr cjeà, prdpjrjr kgs sêihw`cbds, tgajr kjs v`tja`ijs,dstjr pdih`ditd hd kgs gkv`hgs hd a` dspgsj cgag dk cdku., cjrpdtjs,kkjvds, kgs rdjkds g cujkqu`dr jha`iácukg ut`k`zjhg di sus tjrdjs kjlg-rjkds? hdlg jhdaês, kkjajr dk tjx` s` dk cjrrg dstê di dk tjkkdr, y sglrdtghg jlr`r y cdrrjr dk pgrtói, y cu`hjr qud ig sd sjkmji kjs pdrruijs,jsá dv`tjrkd jk vdc`ihjr`g ui kjaditjlkd pdregrajicd qud di a`s cgi-

h`c`gids jctujkds ig dstjráj di cjpjc`hjh hd jsua`r cgi àx`tg y uiaái`ag hd h`mi`hjh.

Kudmg hd hdsjyuijr, ad vgy h`rdctg jk erdmjhdrg pjrj kjvjr kgs pkjtgs, jk rjtg agitg kj gkkj pjrj dk jk`aditg hd kjs pdrruijs. J kj pjrhd dstj gpdrjc`ói ad hdh`cg j rdmjr dk njrhái, a`ditrjs dstg sucdhd,jct`vg kj aêqu`ij aus`cjk pjrj ja`igrjr dk pdsg hd kj jk`dijitd ru-t`ij? dk h`serutd hd dstd pkjcdr ds pgr kg mdidrjk pdrturljhg pgr kgs

aês h`vdrsgs sgi`hgs ljstjrhgs prgvdi`ditds hd kj cjkkd cgag sgi dkjmûdrg, dk vdrhukdrg, dk vdihdhgr hd glkdjs, dk pjijhdrg, dk bdkjhdrg,dk erutdrg, dk vdihdhgr hd ajtjs, dk cja`ói hdk jsdg, dk jagkjhgr hdcucb`kkgs, dk sdúgr qud jkqu`kj kjvjhgrjs, kgs dvjimàk`cgs y h`eusgrds

Page 132: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 132/188

Page 133: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 133/188

:33

Dsd cu`hjhg qud tdimg pjrj qud a`s pdrrjs ig suerji i`imuij cgi-trjr`dhjh cgi mjtgs ditrgadt`hgs u gtrgs ji`ajkds `ihdsdjlkds ad bj

cgstjhg ig pgcgs trjstgrigs hd sjkuh. \dsuktj qud di hájs rdc`ditds, jksjk`r jk njrhái j tgajr dk sgk hd kj tjrhd y tdra`ijr ui k`lrg pdih`ditd(U`v`r pjrj cgitjrkg, hd Mjlr`dk Mjrcáj Aêrqudz) sd adt`ó ui sjpg jkj sjkj, di kj tjrdj hd sjcjrkg pdrhá dk dqu`k`lr`g y pgr pgcg ad hglkghgs hdhgs hd kj ajig `zqu`drhj? pgr `istjitds ad v` cgag jqudk pdr-sgijnd hd kj igvdkj Jagr di kgs t`dapgs hdk cókdrj, hdk a`sag Mjlg,qu`di aur`ó j cgisdcudic`j hd uij cjáhj qud tuvg jk trjtjr hd jtrjpjrui kgrg di kj cgpj hd ui êrlgk. Dk kgrg di cudst`ói bjláj sjk`hg hdsu njukj pjrj cjusjr jkjraj di kj pjc`dic`j hdk hgctgr y di dk êi`aghd Edra`ij Hjzj, qu`di tdra`ió pgr qudhjrsd v`uhj j cjusj hd uij`apruhdic`j apdrhgijlkd.

Cgag ig tdimg ditrd a`s pkjids hdnjr v`uhj j a` cb`i`tj, bd pdi-sjhg tgaêradkj cgi aês cjkaj, pdrg s`i hdck`ijr di a`s prgpós`tgs,juiqud ds vdrhjh qud jkmuijs vdcds gkv`hg cgsjs cgag pgidrkd jmujj kjs pdrr`tjs, tjal`ài ds nustg jha`t`r qud ui ajr`hg cgag yg ig

vudkvd j ijcdr i` cgi ui p`icdk. Di vdrhjh, j vdcds sgy bgkmjzêi, kdi-tg di a`s dndcutgr`js y gkv`hjh`zg? pdrg tjal`ài ds c`drtg qud tghjvájig bd dscr`tg a` glrj ajdstrj. Hdspuàs qud dstg sucdhj, bjlkjrdagshd gtrj cgsj.

A`ditrjs tjitg, dspdrdi y tdimji aucbj pjc`dic`j cgia`mg.

Sjt`sejcc`gids pdrsgijkdsAuy jk cgitrjr`g hd kg qud pudhj vgc`edrjr A`co Njdmmdr jk erditd hdkgs erdiàt`cgs \gkk`im Stgids (cgi jqudkkg hd @ cjit¸i mdt ig sjt`sejc-

t`gi), cgidsg s`i tdagr j rulgr`zjrad, qud dxpdr`aditg auy j ad-iuhg bua`khds, pdrg ig adigs `apgrtjitds sjt`sejcc`gids, sgi cgagkgs grmjsags hd a` `ihdck`ijlkd `ih`v`hujk`sag y kj rdjrajc`ói hda` vdrhjhdrj `hdit`hjh, aês `apgrtjitd j a` nu`c`g, qud kj kkjajhj`hdit`hjh ijc`gijk, kj cujk ig vdg pgr i`imþi kjhg, j ig sdr ui `ajm`-ijr`g egrzjhg, prdc`sjaditd pgr ejktj hd `hdit`hjh.

Page 134: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 134/188

:38

S` ad tgcjrj bjcdr uij k`stj hd kjs cgsjs jmrjhjlkds y gtrj hd kjscgsjs hdsjmrjhjlkds qud pjsji pgr a` v`hj, kj pr`adrj rdsuktjráj ig

sgkg aês jtrjct`vj s`ig aês kjrmj.Bd jquá ui `itditg pgr bjcdr uij k`stj hd kgs pkjcdrds hd a` v`hj>

 –Xgajr numg hd ijrjinj, ijhj êc`hg. Vjrj êc`hg dstgy yg. –Bjcdr rdcgrr`hgs pgr kj c`uhjh y sus cjkkds, pjrt`cukjraditd

jqudkkjs hgihd rdsjktdi kj ldkkdzj jrqu`tdctói`cj, hdigtdi dk l`didstjry kj cjk`hjh hd v`hj j kj cujk tghgs jsp`rjags.

 –Udr uij ludij pdkácukj. –Mrjljr y rdmjkjr h`scgs cgapjctgs y pdihr`vds. –Cgkdcc`gijr cgsjs `iþt`kds. –Ljnjr v`hdgs aus`cjkds y rddiv`jrkgs j kgs pjijs. –Bjcdr lr`ih`s j kj ijturjkdzj di pkdig pjrqud Bdir` V`tt`dr y mr -

tjr j tghg pukaói> ‛X`drrrrrrrrjêr`hjjjj‑. –H`serutjr kgs hdck`vds hd kgs kkjajhgs cb`icbgrrgs qud bjy di jk-

muijs cjrrdtdrjs, y di kg pgs`lkd `apr`a`rkd vdkgc`hjh jk vdbácukg pjrjsdit`r dk vàrt`mg dscjkger`jitd. Dndapkgs> kj bgihgijhj qud bjy di kj

Vjijadr`cjij hdspuàs hdk `imdi`g hd Sji Ajtdg g di Cjrjcjs, di DkCgihd, di cjkkd pjrjkdkj j kj jvdi`hj Kdcuij. –Bjcdr dk jagr di bgrjs aprdv`stjs, y di kj adh`hj hd kg pgs`lkd

dstrdijr iudvjs pgs`c`gids. –H`serutjr di uij ljrrj, kj aês jadij y sdic`kkj hd kj c`uhjh di

cgapjúáj hd ui ludi cgitdrtuk`g pjrj bjlkjr ljstjitds `iut`k`hjhds –Ajihjr adisjnds pgr dk cdku. –Hdsjyuijr di kj cjaj.

 –Kddr kj prdisj kgs hga`imgs di ui cjedtái jk j rd k`lrd. –Cgc`ijr y dscucbjr aþs`cj. –Hdsc`erjr kgs cóh`mgs hd Nuji Jihràs, ditdihdr y jhdaês cruzjr-

igs uij a`rjhj hd cgapk`c`hjh. –Xgajr cdrvdzj y cgadr p`zzj jk a`sag t`dapg. –Ldldr wb`soy cgi b`dkg y auy pgcj jmuj y jcgapjújrkg cgi uij

 ludij cgivdrsjc`ói g v`cdvdrsj> ditjlkjr uij jadij cbjrkj y rgc`jrkjcgi dscgcàs hd iglkd cdpj.

 –@r j Cjrjcjs y pdrhdrsd di kgs ajkks g di kjs tjscjs hdk dstd yKj Cjihdkjr`j. Jbgrj dsj rut`ij kj cjal`g pgr Ujkdic`j di jkmuigss`t`gs ckjvds.

Page 135: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 135/188

:34

 –Cgaprjr h`scgs pjrj cgaljt`r kj hdprd g s`apkdaditd cgaprjr-kgs jsá ig dx`stj i`imþi agt`vg.

 –Bjlkjr cgi a` b`ng ajygr, rdcgrhjr v`dngs t`dapgs y pkji`cjr kgqud sd pudhj pjrj v`v`r ui adngr ajújij.

 –Sdit`r kgs kjhr`hgs hd a` pdrrj pjstgr jkdaêi jk kkdmjr j cjsj,y pjkpjr su jedctg di dk adidjr hd su cgk`tj g kgs agrh`scgs qud adbjcd jk hdsmj`rd. Ajrsbj ds uij bdragsj ajscgtj qud kjtd cgag ui

 pgkk`tg cujihg igs s`ditd kkdmjr. –Dspdrjr h`c`dalrd pjrj hdsdapgkvjr a`s v`dngs h`scgs y dscu-

cbjr jmu`ijkhgs vdidzgkjigs. –Kkdmjr j Cjl`ajs j kjs c`icg hd kj ajújij y cgadrad uij jrdpj

dspdc`jk qud kkjaji lgalj pgr su jktg pgtdic`jk hd cgkdstdrgk. –Luscjr cujkqu`dr prdtdxtg di kgs ji`vdrsjr`gs pjrj vgkvdr j dscu-

cbjr j a`s jrt`stjs ejvgr`tgs. –@is`st`r cgi a`s r`tgs jiujkds cgag ds kj rdui`ói hdk ljcjkjg qud

bjmg cgi a`s ja`mgs aês cdrcjigs y cgisdcuditds. –Jprgvdcbjr dsgs agaditgs pjrj bjcdr ui pgcg hd pjyjsg y rdj-

k`zjr dk pdregrajicd hd Sjihrg, \jy Cbjrkds y Cbuco Ldrry. –\dui`rad cgi a`s ja`mgs. –Bjcdr rdcgrr`hgs g tgurs dták`cgs di c`uhjhds cgag Cjrjcjs, Aà-

r`hj g Ujkdic`j. –Kddr y rdkddr. Sgkg qud pjrj rdkddr bjy qud kddr ljstjitd y vdr

adigs XU. –Dscucbjr aþs`cj y ig bjcdr aês ijhj. –Dscr`l`r pjrj cgaljt`r dk gkv`hg.

Page 136: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 136/188

:35

Page 137: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 137/188

Page 138: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 138/188

:32

Page 139: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 139/188

Page 140: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 140/188

:86

Page 141: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 141/188

:8:

Cbág ^ul`kkjmj bj s`hg uij hd kjs `itdk`mdic`js aês pghdrgsjsqud bj tdi`hg ig sgkjaditd Udidzudkj s`ig tjal`ài Jaàr`cj

 Kjt`ij. P qud s` àk sd bul`drj pgh`hg hdsjrrgkkjr, s` sd bul`drj pgh`hg sjk`r hd kj pdqudúj c`uhjh hgihd dstuvg qud eud Cjrg-

rj, qud ds a` c`uhjh, dsd bgalrd bul`drj lr`kkjhg ig sókg cgi-

t`iditjkaditd s`ig ui`vdrsjkaditd, pdrg kg buih`ó kj prgv`ic`j(…) Aês jþi, dsd bgalrd eud egra`hjlkd, ds ui bgalrd ajrj-

v`kkgsg, qud uiáj j su cjpjc`hjh `itdkdctujk y uij `itdk`mdic`j

þi`cj, jqudkkj cjpjc`hjh crdjhgrj hdk `h`gaj jk a`sag t`da- pg. Ti mrji `itdkdctujk. Jqudk drj ui bgalrd prgeuihjaditd

druh`tg di kj b`stgr`j hd Udidzudkj y hdk auihg. (…)

Pg tdimg kj sdmur`hjh hd qud s` ‛Cbág‑ sd bul`drj hdsjrrgkkj-

hg, s` bul`drj tdi`hg gtrj japk`tuh, bjlráj s`hg ui bgalrd hdh`adis`ói ui`vdrsjk, aucbg aês qud uij cjit`hjh hd pdihd-

 ngs qud jihji pgr jbá dxb`l`àihgsd cgag sgc`ókgmgs, dscr`tg-rds, pgrqud dstd bgalrd kgs hga`ijlj j tghgs. Ig sgkjaditd,

 pgr kj druh`c`ói, pgr kgs cgigc`a`ditgs qud dsd bgalrd tdiáj,

 s`ig pgr dk jkcjicd egra`hjlkd (…)

 Ludig, yg sgy ui h`scápukg hd dsd bgalrd, ds hdc`r, ad egrnà

cgi àk. P dsd bgalrd, ditrd gtrjs cgsjs, drj ui bgalrd `iadi- sjaditd bua`khd, puds. P td h`mg j t`, qud s` sd bul`drj hjhg

dk cjsg hd qud Kdi`i bul`drj cgigc`hg ui bgalrd cgag àstd,

bjlráj qudhjhg ajrjv`kkjhg, puds, hd jqudk bgalrd (…)

Jká Kjadhj

Page 142: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 142/188

:8<

Cdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj>Tij prjx`s cukturjk sulvdrs`vj

Page 143: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 143/188

Page 144: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 144/188

:88

Ds pgr dkkg, qud Kjadhj di ui lrdvd tdxtg kgmrj hdi`r hd uijegraj auy prdc`sj dk euihjaditg `hdgkóm`cg hdk pdisja`ditg hd su

ajdstrg, hdi`àihgkg cgag ui Buaji`sag Vrgkdtjr`g, t`tukjihg cgidsjs pjkjlrjs su glrj Dk Buaji`sag Vrgkdtjr`g hd Cbág ul`kkjmj.

Dk pgdtj jraj qud di dsdic`j Cbág drj ui bgalrd buajig, ui mdi`g pgpukjr, di kj qud kj dxcusj pjrj su cgaljtd sgc`jk d `hdgkóm`cg drjdk hd ‛sdr þt`k j kgs hdaês‑<. Dk jagr pgr su t`drrj ijtjk y su cgaprdi-s`ói supdrjhgrj hd kjs cgitrjh`cc`gids dstructurjkds aês hdtdra`iji-tds hd dstj sgc`dhjh, b`zg qud hdshd jbá ijc`drj hd àk, hdshd su jkaj ysu cgic`dic`j dk jkualrja`ditg hd ui rdvgkuc`gijr`g.

Kjadhj hdscr`ld dk pjrt`cukjr bêl`tjt hgihd sd egraó dstd bga- lrd, dstd rdvgkuc`gijr`g>

‛Ijc`ó y crdc`ó di ui auihg gscurg, hd pdsjhjs supdrv`-vdic`js eduhjkds. Ti auihg pdqudúg pgr sus h`adis`gidspdrg `iadisjaditd cgapr`a`hg di uij dstructurj qud jiudstrgs gngs pgháj rdsuktjr ui cgitrjsdit`hg, jkmg ajrm`-ijhg hd kjs japkájs káidjs hdk prgmrdsg buajig qud yj igs

bdags jcgstualrjhg j vdr y sdit`r, di dstj àpgcj hd `itdi-sj rdigvjc`ói hd kjs mrjihds c`uhjhds. Cujihg Cbág v`ig jkauihg, kj dstructurj hd dstd a`iþscukg gerdcáj uij `ajmdiaês cdrrjhj jþi, aucbg aês cgapjctj di sus sók`hj jraj-hurj cgkgi`jk, hditrg hd cuyjs ergitdrjs `itjim`lkds tghg sdbjcáj kditg, cgag ui rág hd kghg y tghg sd hdsdivgkváj cgi`aprds`gijitd gkv`hg hd kj dvgkuc`ói hd kjs `hdjs buajijs.Kj ljsd hd dstd auihg drj kj hdk ejijt`sag rdk`m`gsg, cgagdxprds`ói hd uij kucbj hd ckjsds qud h`eác`kaditd sd bj v`stg

di gtrg kumjr hd iudstrj prgv`ic`j (sulrjyjhg iudstrg). Ljng dkrgpjnd aást`cg, ckjrg dstê, sd culráj uij rdjk`hjh pgkát`cjauy cgicrdtj> kj hdedisj hdk kjt`euih`g, dxtdih`hg di mrji-hds zgijs di hgihd kj dxpkgtjc`ói hdk bgalrd rdcudrhj jvdcds dk dstjh`g yj dxt`itg hd kj dsckjv`tuh‑3.

Hd dstd cgitdxtg sgc`jk sd egrnj dk pdisja`ditg y kj kucbj sulvdr-s`vj hd ui bgalrd, qud j pdsjr hd pdrtdidcdr j kj ckjsd hga`ijitd hddstj sgc`dhjh, sd h`g cuditj qud erditd j àk bjláj uij ckjsd dxpkgtjhj,`ivgkucrêihgsd cgi àstj j tjk puitg qud j dkkj hdh`có su v`hj, qud j

< KJADHJ, Jká. Dk Buaji`sag Vrgkdtjr`g hd Cbág ^ul`kkjmj. p.<:

3  @láh. V. <8

Page 145: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 145/188

:84

dkkj cgisjmró su kucbj, hdagstrjihg cgi dstj jct tuh sdr ui bgalrddsdic`jkaditd buajig.

Kj h`jkàct`cj sgc`jk cjrgrdúj dimdihrj ui`itdradh`jr`g cukturjk> Cbág ^ul`kkjmjDk pdisjhgr cjrgrdúg aês lr`kkjitd hd kj pr`adrj a`tjh hdk s`mkg RR,t`did aucbjs jr`stjs pjrj sdr dstuh`jhg. Tij hd dkkjs dk Cbág pdr`gh`stj, dkCbág pdhjmgmg, dk Cbág káhdr sgc`jk, pdrg hdshd dstd trjljng sdrê trjtjhjkj glrj hd Cbág ljng ui jspdctg aês japk`g y qud hd jkmuij u gtrj egrajjmrupj j kgs gtrgs, dstd jspdctg ds dk Cbág cgag `itdradh`jr`g cukturjk .

Dstj cjtdmgráj hd `itdradh`jr`g cukturjk  ds tgajhj hd A`cbdk Ug-vdkkd, qu`di, –sdmþi dstd b`stgr`jhgr ajrx`stj–, sgi dsgs prghuctgssgc`jkds qud sd dimdihrji di kjs cgitrjh`cc`gids sgc`jkds, hd kj ds-tructurj dcgióa`cg–sgc`jk qud cgitdxtujk`zj j uij egrajc`ói sgc`jk

b`stór`cjaditd hdtdra`ijhj, y qud sgi dsgs `isp`rjhgs qud surmdi hddsj h`jkàct`cj ditrd kj cukturj pgpukjr y kj cukturj hd dk`td.

Kj h`jkàct`cj hd kj kjrmj hurjc`ói, –jpuitj Ugvdkkd–, ds kj qud `i-culj dk ijc`a`ditg hd dstgs isp`rjhgs, hd dstgs `itàrprdtds cukturjkds,ijc`hgs di kj cgaprdis`ói hd su h`iêa`cj sgc`jk. Dstgs ‛adst`zgscukturjkds‑, tjk cgag kgs hdiga`ij Ugvdkkd, sgi egrnjhgs di kj adzckjhd kgs euihjaditgs qud cgist`tuydi j kj cukturj hd dk`td y j kj cukturj

 pgpukjr, jbá crdji bdrrja`ditjs jprgp`jhjs pjrj cgistru`r su prgp`g

auihg, sus prgp`js aui`c`gids pjrj sulvdrt`r kj cukturj dstjlkdc`hj,àsj qud ds `apudstj pgr kj dk`td.

Vgr dstj rjzói, Ugvdkkd kgs kkjaj ‛erjicgt`rjhgrds hd kj cukturj‑, puds dkkgs ig sd `isdrtji di kgs cujhrgs hd kj dk`td, i` yj pdrtdidcdi jkauihg pgpukjr, s`ig qud ljng kj tgaj hd cgic`dic`j, hd su h`jkàct`cjsgc`jk crdji ui auihg prgp`g, qud pdra`td cgag v`s`gijr`gs cga-

 prdihdr ui auihg sgc`jk, `isp`rêihgsd di jkmuigs cjsgs sókg pjrj

`itdrprdtjrkgs y di gtrgs tjal`ài pjrj trjisegrajrkgs.A`cbdk Ugvdkkd hdscr`ld j dstgs `isp`rjhgs y j su prgcdsg hd cgis-t`tuc`ói jsá> … ‛kgs ‛adst`zgs cukturjkds‑ qud, juiqud yj ig pdrtdid-cdi jk auihg pgpukjr ig sd `isdrtji hd vdrhjh di kgs cujhrgs hd kjs

Page 146: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 146/188

:85

dk`td, s`ig qud sd egrnji su prgp`g ui`vdrsg y hd dstj ajidrj jccdhdi,cgi ui pgcg hd sudrtd, jk stjtus hd kgs `isp`rjhgs‑8 …

Kj prjx`s hd Cdc`k`g ‛Cbág‑ ul`kkjmj sd kj pudhd hdi`r, cgag kj prjx`s hd ui `itdradh`jr`g cukturjk, pgrqud ijcd hd kj `itdrprdtjc`ói,cgaprdis`ói y trjisegrajc`ói hd kj cukturj dstjlkdc`hj di su ad-h`g sgc`jk, prdtdih`dihg cjal`jr dstj rdjk`hjh hdshd uij \dvgkuc`óiCukturjk grqudstjhj di kj `itdmrjc`ói hd tghgs kgs sdctgrds sgc`jkdsqud cgiegrajlji dstructurjkaditd j Cjrgrj y j kj rdm`ói tgrrdisd.

Kj pgs`c`ói hd kgs `itdradh`jr`gs cukturjkds di jkmuigs cjsgs dsdstêt`cj, kgs qud kkdmji bjstj dk i`vdk hd kj `itdrprdtjc`ói y kj cga-

 prdis`ói. Di cjal`g, kgs qud trjsc`dihdi jk i`vdk hd kj trjisegraj-c`ói, t`didi uij pgs`c`ói aês h`iêa`cj y uij euic`ói rdvgkuc`gijr`j.Ugvdkkd dxpgid>

…‛Kg qud yg pudhg hdc`r hd ditrjhj ds qud j a` pjrdcdr dk`itdradh`jr`g cukturjk, di kjs h`edrditds egrajs rdv`std, ds dkjmditd hd kj c`rcukjc`ói (qud sd ad pdrhgid kj rdc`h`vj di kjadtêegrj huhgsj). Cgkgcjhg ditrd dk ui`vdrsg hd kgs hga`-

ijitds y dk hd kgs hga`ijhgs, jhqu`drd uij pgs`c`ói dxcdp-c`gijk y pr`v`kdm`jhj? jal`muj tjal`ài, di kj adh`hj di qudpudhd dicgitrêrsdkg tjitg di dk pjpdk hd pdrrg mujrh`êi hdkjs `hdgkgmájs l`di cgis`hdrjhjs cgag di dk pgrtjvgz hd kjsrdldk`gids pgpukjrds‑4.

Kgs `itdradh`jr`gs cukturjkds pudhdi prgvdi`r hd cujkqu`dr pgkgsgc`jk, kg qud sucdhd ds qud kkdmji j pgs`c`gijrsd hd ui kumjr qud kds

 pdra`td trjscdihdr y cgaprdihdr kj cukturj hd jalgs pgkgs, kjlgr qudrdjk`zó Cbág cgag ijh`d di kj sgc`dhjh cjrgrdúj, y qud i`imuig bj pgh`hg dqu`pjrjr di kj b`stgr`j cgitdapgrêidj hd Cjrgrj. Dstg dndcu-tjhg hdshd uij bdrrja`ditj dp`stdagkóm`cj jhqu`r`hj dapár`cjaditd,kj Dhucjc`ói Vgpukjr, pgrqud Cjrgrj, cujk Jtdijs tuvg su Sócrjtds,qud eud su `itdradh`jr`g cukturjk, Hgi Cbág.

Cbág ds dsd t`pg hd `itdradh`jr`g cukturjk qud h`r`m`ó hdshd sujcc`gijr uij rdldk`ói pgpukjr, j kj qud kd trjtó hd hjr ui rualg ds-

 pdcácg, `itdk`mditdaditd hdk`a`tjhg, uij \dvgkuc`ói Cukturjk, pgr

8 UGUDKKD, A`cbdk. @hdgkgmáj y Aditjk`hjhds. p. :58

4 @láh. p. :55

Page 147: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 147/188

Page 148: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 148/188

:82

‛Njaês di kj b`stgr`j hd Udidzudkj sd bj hjhg dk cjsg hd uibgalrd qud bjyj ajitdi`hg uij kucbj tji tdrr`lkd y hrêst`cj

cgitrj kjs cgstualrds, dk pdisja`ditg y kj dx`stdic`j a`sajhd uij sgc`dhjh qud, pgr gtrj pjrtd, trjtó hd jbgmjrkg cgisus vgrjcds tditêcukgs y qud ig kd pdrhgijrê jk rdidmjhg hdsu ckjsd, kj pgs`c`ói qud dscgm`drj di hdedisj hd kjs cjpjsgpr`a`hjs hdk pudlkg‑2…

Kjadhj pkjitdj qud cgi kjs cjrjctdrást`cjs hd Cbág y hd su pdisj-a`ditg, surmd di Udidzudkj ui iudvg t`pg hd mrji bgalrd, g sdj, su-

 pdrbgalrd hd pdisja`ditg, ui pdisja`ditg aês buajig, aês iglkd.Cgi Cbág sd pudhd hdc`r qud ijcd di Udidzudkj ui pdisja`ditg pg- pukjr. Vudstg qud Cdc`k`g ^ul`kkjmj Vdrdrj jpdijs pjsó pgr kj jcjhd-a`j, su egrajc`ói eud dapár`cj, sus bdrrja`ditjs dp`stdagkóm`cjs kjsjhqu`r`ó di kj jlstrjcc`ói qud gltuvg jk `ivgkucrjrsd prgeuihjaditdcgi kjs cgitrjh`cc`gids sgc`jkds hdk adh`g di qud kd tgcó ijcdr, su-er`r, glrjr y trjisegrajr. Dsj s`apk`c`hjh, `imdiu`hjh y v`scdrjk`hjhhd sus dscr`tgs, drji kgmrjhjs pgr su cgitjctg h`rdctg cgi dk sdit`r hdk

 pudlkg aês bua`khd y hd sus aês buajijs y nustjs idcds`hjhds.C`tjags tdxtujkaditd j Kjadhj>

…‛Cbág ^ul`kkjmj drj dk pgrtjvgz rjh`cjk hd kjs jsp`rjc`gidshdk cjapds`ig vdidzgkjig y j trjvàs hd su glrj kj prgv`i-c`j vdidzgkjij surmd cgag ui ejctgr hdc`s`vg di kj b`stgr`jhd iudstrg pjás (…) Cbág ^ul`kkjmj ig drj ui k`tdrjtg, i` uipuk`hgr prgeds`gijk hd erjsds (…) di i`imuig hd iudstrgs ds-cr`tgrds v`dngs g iudvgs, sdrê pgs`lkd sdit`r uij tjk judic`j

hd v`hj, hd bdragsj pjkp`tjc`ói buajij, hd `icgapjrjlkdeudrzj dsp`r`tujk, hd erdscurj pgpukjr kkdvjhg j mrjhgs jha`-rjlkds hd pdidtrjc`ói y hd rþst`cj ldkkdzj‑0.

Cbág supg dxprdsjr di su s`apkdzj y di su prdc`sj prgsj uij rdj-k`hjh sgc`jk, pgkát`cj y cukturjk hd kj s`tujc`ói dstructurjk hd kgs cja-

 pds`igs vdidzgkjigs, cditrêihgsd pr`ic`pjkaditd di kgs cjapds`igsdxpkgtjhgs y vdnjhgs hd su rdm`ói, hd kj rdm`ói tgrrdisd, kg qud drj dkdspdng hd dstj ckjsd di tghj Udidzudkj.

2 KJADHJ, Jká. Gl. C`t. p. <4

0 @láhda.

Page 149: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 149/188

:80

Xghg prgvdiáj hd su `itdk`mdic`j y hd su sdis`l`k`hjh, aês jþi, hdkj eus`ói jct`vj y h`iêa`cj qud di dstd mdi`g pgpukjr cjusó kj ui`ói hd

su aditd y su dspár`tu. Jquá tdidags, pgr dndapkg, uij `itdrprdtjc`óihd dstd bgalrd prgv`ic`jig hd kj Igvdij S`iegiáj hd Lddtbgvdi>

‛Dk `ii`tg sd h`kjtj jitd aá. ·Zuà vdg7 Kj ajr `iadisj.

Jcjljags hd sjk`r hd kj sgalrj `apuksjhgs pgr dk vàrt`mgtrdadihg y tghg igs dapunj j kj kuz. Dk dspár`tu sd bj jm`tj-hg hd prgitg Cjrjalj! Zuà purj ds dstj kuz, dstd eudmg qud

cgag ui mrji H`gs g tgrldkk`ig sd adtd pgr tghgs iudstrgspgrgs, igs ijaj tjal`ài y igs kkdvj j kj cualrd hd kj tgtjk

edk`c`hjh buajij. Tij edk`c`hjh qud prgv`did hd kj eudrzj,hdk dstupdihg hdsdg hd v`v`r, pdsd j qud dk bgalrd aásdrgm`ad jþi cgi tghjs sus kkjmjs y su pglrdzj. Aês kdngs jþiigs dapunj dk gkdjnd digrad y dk ajr gihdjitd, qud mr`tj suk`lrd ckjagr, qud kg vj culr`dihg tghg y igsgtrgs jkká sgagskgs tr`uiejhgrds hd kj v`hj, kjs jkajs h`cbgsjs dalr`jmjhjsdi dk sjitg nþl`kg hd kj ijturjkdzj s`i káa`tds‑:6.

Cbág trjscdih`ó kj rdjk`hjh qud kd cgitdxtujk`zjlj, rdcbjzó dk s`std-aj hd vjkgrds `apudstg pgr kj cukturj hd kj dk`td cjrgrdúj, ds hdc`r, hdsu ckjsd sgc`jk, cr`t`có prgeuihjaditd su b`pgcrdsáj qud dicdrrjlj kja`k`tjic`j sdvdrj di dk cjtgk`c`sag. Vgr dstg ul`kkjmj h`sdúó su prgp`gadcji`sag hd hdedisj jitd kj cgisdrvjhgrj jx`gkgmáj hd dstd k`ijnd,egrnjihg hdshd kj tgaj hd cgic`dic`j ui prgp`g s`stdaj hd vjkgrds, uigqud sd ljsjlj di kj k`ldrjc`ói y di kj nust`c`j sgc`jk hd kgs bua`khds.

Kjadhj sditdic`j>

‛Vdrg qu`zê pgr dsg a`sag ui bgalrd jsá ijc`ó y sd hdsj-rrgkkó prdc`sjaditd di dsd kumjr y kj v`hj hd Cbág ^ul`kkjmjig ds s`ig kj b`stgr`j hd su kucbj cgitrj dk adh`g? kj b`stgr`jhd su gh`g njcgl`ig cgitrj kj dxpkgtjc`ói eduhjk, dk ejij-t`sag rdk`m`gsg y kj dx`stdic`j a`saj hd uij sgc`dhjh j kjqud cgi tghg mustg –hd sdr dstg pgs`lkd pjrj àk– bul`drj`icdih`jhg sus egrtjkdzjs, di igalrd hd dsd cr`st`ji`sagsuyás`ag (kj dxprds`ói pdrtdidcd tdxtujkaditd j su s`itjx`s),

qud pgiáj di ui a`sag kumjr j Cr`stg y j Kdi`i y prdh`cjljkj rdegraj jmrjr`j y kj hdstrucc`ói hd kj prgp`dhjh pr`vjhj

:6 @láh. p. 36

Page 150: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 150/188

:46

cgi uijs erjsds di ijhj h`edrditds j kjs qud ut`k`zjrê OjrkAjrx di su ejagsg Aji`dstg‑::.

Dstj cgicdpc`ói hdk pdisjhgr sglrd su adh`g drj ui jkzja`ditgjitd kjs cjrjctdrást`cjs cgisdrvjhgrjs qud sd `apgiáji sgc`jkaditd,ut`k`zjihg jk cjtgk`c`sag cgag euihjaditg hd jcc`ói hd kj ckjsd prg-

 p`dtjr`j cjrgrdúj. P di cgitrj hd dkkj h`r`m`ó tghj su jcc`ói sgc`jk, grmj-i`zjihg s`ih`cjtgs cjapds`igs, qud di dscr`tgs sulvdrs`vgs hdiuic`j-

 lj kgs jtrgpdkkgs hd su ckjsd sgc`jk di cgitrj hdk trjljnjhgr hdk cjapg, p`h`dihg j mr`tgs y di dk igalrd hd dsd H`gs qud jhgrjlji kgs ‛mghgs‑

cjrgrdúgs, kj hdvgkuc`ói hd kjs t`drrjs j kjs ajigs qud kj trjljnjlji.Dstuh`jihg su dspjc`g hd jcc`ói, kj kjlgr hd Cbág trjsc`dihd kjs ergitd-rjs hd su c`uhjh, ajrcj kj b`stgr`j cgitdapgrêidj vdidzgkjij, aês jkkêhd su murj, su prjx`s sgc`jk di ui adh`g tji êspdrg, cjtók`cg, jtrjsjhgy cgisdrvjhgr –tjk cgag jpuitj Kjadhj–, rdsuktj bdrg`cj.

Su hdit`cjc`ói hdgkóm`cj cga`dizj di ui pr`ic`p`g cgi dk k`ldrj-k`sag hdc`agiói`cg, bjstj qud eud supdrjihg dsj tr`icbdrj pgkát`cj qud

dicdrrjlj jkrdhdhgr hd dkkj `itdrdsds dcgióa`cgs, y qud sd kd qudhjljcgrtj pjrj kgs ids y jsp`rjc`gids hd mujkhjh y nust`c`j sgc`jk hdk pdi-sjhgr cjrgrdúg. Kjadhj ajrcj cgag ui b`tg di kj v`hj hd Cbág cujihgv`jnj j Vjrás di :0<4, dicgitrêihgsd cgi dk pdisja`ditg hd Ajrx yKdi`i, iutr`àihgsd hd àstgs pjrj rdcjrmjr kjs aui`c`gids, di dk dstuh`g,cgaprdis`ói y trjsegrajc`ói sgc`jk pjrj kj nust`c`j y kj `mujkhjh. Kjjapk`tuh qud kd pdra`t`ó j Cbág jkcjizjr cgi dk cgigc`a`ditg hdk ajr-x`sag, ds hd kg qud kj prgsj hd Cbág sd euihjaditj c`ditácjaditd di

cgitrj hdk ràm`adi hd Móadz, prgagv`dihg tghg ui agv`a`ditg hdrdvgkuc`ói cukturjk y sgc`jk pgstdr`gr j kj audrtd hdk h`ctjhgr.

Dstd bgalrd qud jpdijs tuvg egrajc`ói jcjhàa`cj kkdmó j kgs i`-vdkds hd cgic`dic`j hd ui v`s`gijr`g, hd ui rdvgkuc`gijr`g hdshd su

 pjsg hdk auihg hd kgs hga`ijitds jk auihg hd kgs hga`ijhgs, y cgidk agv`a`ditg hd su dspár`tu di ui cgistjitd jscdisg j kjs kua`igs`-hjhds hdk jagr y kj lgihjh. Di su stjtus hd mdi`g pgpukjr ditdih`ó,di dk cgitjctg cgi dk auihg hd kgs gpr`a`hgs kj h`jkàct`cj b`stór`cj,kj b`stgr`j sulvdrs`vj, kj rdkjc`ói h`jkàct`cj hd kj mudrrj cgitrj kj pjz,qud trjd cgis`mg dk dstjhg hd nust`c`j, `mujkhjh y k`ldrtjh qud h`mi`-

:: @láh. p. 3<

Page 151: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 151/188

Page 152: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 152/188

:4<

hgihd sd bj bdcbg rdjk`hjh kj ldkkj y lgihjhgsj hgctr`ijhdk Cr`stg rdldkhd y cgihdijhgr hd kj gpukdic`j ejr`s`jcj,

s`ig di kj v`dnj \us`j hd Xgkstgy. Bj s`hg dk pudlkg rusg, pj-c`ditd, hurg y jrhgrgsg, dk jrtácd suprdag hd dstj `icga-pjrjlkd rdjk`zjc`ói. Dstd sudúg hdk cgaui`sag, qud `ijaó

kj ed hd kgs aêrt`rds hdk cr`st`ji`sag ds ui`vdrsjk y pgr dkkg kjbj rdjk`zjhg ui pudlkg cgi ui prgeuihg sdit`hg ui`vdrsjk`s-tj hd kjs cgsjs (…)‑:8.

J kgs b`stgr`jhgrds vdidzgkjigs kds rdcgadihjlj qud tgajrêi dicuditj kj h`jkàct`cj prgp`j hd kj b`stgr`j, dsj qud sd ljsjlj di kj kucbjhd ckjsds, jhdaês kgs `iv`tjlj j qud rdcgigc`drji qud kj b`stgr`j drjuij c`dic`j sulvdrs`vj, jk rdspdctg jpuitj kg s`mu`ditd> …

‛cgsj qud hdláji tdidr ui pgcg di cuditj kgs b`stgr`jhgrdshd dstd pjás ig divdidijhgs pgr ui kusg a`dhg j kj h`iêa`cjhd kj b`stgr`j y tjal`ài pgr kgs gtrgs, kgs qud qu`drdi qud kjb`stgr`j ig sdj ui vgkcêi i` uij kkjaj, s`ig uij jh`pgsj Cd-kdst`ij h`spudstj j tghj ckjsd hd cgapgidihjs‑:4.

Dstgs cgicdptgs y rddx`gids kdtjkds ijcdi hdk dstjhg aês jktg yaês purg hd ui rdvgkuc`gijr`g, `isp`rjhg di dk jagr j kj nust`c`j hdkgs aês idcds`tjhgs.

Cbág ^ul`kkjmj> dk `itdradh`jr`g cukturjk cjrgrdúg ysus pdr`óh`cgs hd prgtdstjCbág cgag `itdradh`jr`g cukturjk erutg hd kj h`jkàct`cj sgc`jk cjrg-rdúj, ut`k`zó cgag dkdaditgs pjrj trjis`tjr kgs trds i`vdkds hdk prg-cdsg hd ui `itdradh`jr`g cukturjk, qud bdags adic`gijhg yj, kj `i-tdrprdtjc`ói, kj cgaprdis`ói y kj trjisegrajc`ói, j kgs pdr`óh`cgs hd

 prgtdstj y j kj dhucjc`ói pgpukjr, ds hdc`r, kj egrajc`ói jutgh`hjctj

:8 @láh. p.53.

:4  @láhda.

Page 153: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 153/188

:43

h`r`m`hj pgr àk hdk tjkditg ngvdi hd Cjrgrj. Ugvdkkd h`cd> ‛Ditrd dsgs`itdradh`jr`gs, pgr su a`saj euic`ói hd rdkdvgs g cgrrdjs hd trjis-

a`s`ói hd uij cukturj g hd ui sjldr, y kgs pgrtjvgcds pgpukjrds qudcgkgcjrdags cgag cgitrjpuitg‑:5. Ds hdc`r, pgr su a`saj euic`ói hd`itdradh`jr`gs cukturjkds, àstgs hdldi luscjr kjs bdrrja`ditjs pjrjtrjisa`t`r dsd sjldr y dsj cgaprdis`ói hd su rdjk`hjh j gtrgs, y prg-curjr kj trjisegrajc`ói g kj sulvdrs`ói hd kj cukturj hga`ijitd.

Cbág dndrc`ó su kjlgr cgicrdtj cgag `itdradh`jr`g cukturjk hds-hd kj euihjc`ói hd vjr`gs pdr`óh`cgs hd prgtdstj, pgrqud, sdmþi h`cdVêdz Êv`kj>

 ‛crdáj qud dk pdr`gh`sag drj ui dndrc`c`g `itdkdctujk, h`mighdk ajygr rdspdtg y s`mi`cjc`ói, dk cja`ig aês jhdcujhg

pjrj dk hga`i`g hdk `h`gaj y pjrj kj ajhurdz hdk dscr`tgr.Xjitg di Durgpj cgag di Jaàr`cj dk pdr`gh`sag bjláj s`hgy kg sdmuáj s`dihg uij váj trjis`tjhj pgr kgs dscr`tgs hd aj-ygr prdst`m`g y sgk`hdz di sus cgicdpc`gids hd kgs prglkd-ajs hdk bgalrd y kj sgc`dhjh‑:=.

Dk pdr`gh`sag drj dk m`aijs`g qud kd pdra`táj jk dscr`tgr dndrc`tjr-sd pjrj hdsjrrgkkjr su gc`g hd crát`cg y jijk`stj sgc`jk y hd hjr uijcgitr`luc`ói j kj cgkdct`v`hjh.

Nuji Vêdz Êv`kj di su glrj Cbág ^ul`kkjmj> Cjrgrdúg Ti`-

vdrsjk, rdscjtj kj kjlgr hdk Cbág pdr`gh`stj hurjitd kgs júgs :033 y:038, di pkdij h`ctjhurj hd Nuji U`cditd Móadz, cujihg rdcgmd kjeuic`ói hdtdra`ijitd hd kgs jrtdsjigs tgrrdisds qud di su jct`v`hjh

h`mi`cjlji dk trjljnjhg crdjhgr y trjisegrajhgr hd kj cgic`dic`jhdk bgalrd, j trjvàs hd sus a`crgl`gmrjeájs hdiga`ijhjs ‛Vrócd-rds hdk Xrjljng‑, kjs qud ijcdi cgag uij rdspudstj `hdgkóm`cj jksdit`hg ckjs`stj cgi qud dk Hr. Jalrgs`g Vdrdrj dkjlgró su glrjB`stgr`jk Mdidjkóm`cg hd Eja`k`js Cjrgrdújs (:033), hgihd sddv`hdic`j dk dspár`tu cgisdrvjhgr y ckjs`stj hd dstd sdctgr sgc`jkhd Cjrgrj y qud Hgi Cbág di gpgs`c`ói dstructurjk hdk i hd dstjglrj rdjk`zj su Mjkdráj hd Jrtdsjigs, pr`adrg di dk pdr`óh`cg Dk

:5  UGUDKKD, A`cbdk. Gl. C`t. p. :5=

:= VÊD^ ÊU@KJ, Nuji. Gl. C`t. p. <34

Page 154: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 154/188

:48

Puiqud (:0<=), vgcdrg dimdihrjhg di dk sdig hd kj Sgc`dhjh Ti`ói,Vrgmrdsg y Vrgtdcc`ói hdk Jrtdsjig, kg qud pgstdr`graditd cgit`iuó

di kjs pêm`ijs hd Cjitjckjrg (:035) di sus h`st`itjs dtjpjs.Sus `hdjs cdrtdrjs, prdc`sjs y buajijs sd dicjrmó hd h`euih`rkjs

 pgr adh`g hd dstj prdisj jktdrijt`vj, hd dsd t`pg hd prdisj qud cgi suk`hdrjzmg cgic`l`ó cgag prgtdstj j kgs rdmáadids mgadc`stj y pgstmg-adc`stjs, h`vukmjihg kjs hdjs pjrj cgistru`r kj hdagcrjc`j, pdrg cgagkj cgicdláj, cgi @mujkhjh, cgi K`ldrtjh, cgi Nust`c`j Sgc`jk, ds hdc`r,cgi h`mi`hjh buajij. Dstj eud kj dxcusj pjrj hdnjr di kjs pêm`ijs hdDk H`jr`g, Dk Puiqud, Cjitjckjrg  y Dk Vrgkdtjr`g (:03=) tghg ui

 pdisja`ditg qud t`did cgag ljsd ui sgc`jk`sag cr`st`jig, pdrg j kgCbág ^ul`kkjmj, ig cjtók`cg, s`ig cr`st`jig, hdk Cr`stg rdldkhd, hdk qudsd dierditó jk @apdr`g \gajig, g sdj, ui pdisja`ditg pgpukjr, qudcgitdapkj di dk cditrg hd sus `hdjs kj k`ldrjc`ói hd kj cgic`dic`j hdkgs gpr`a`hgs.

Kg dxcdpc`gijk hd dstd mdi`g pgpukjr hdv`did hd su gr`mdi, dsd k`-ijnd cgkgi`jk qud kd cgrráj pgr kjs vdijs, k`ijnd qud kudmg sd `istjkó di

kj rdpþlk`cj cgag kj gk`mjrquáj jmrjr`j, a`k`tjitds hd ui edrv`ditd cj-tgk`c`sag. Xghj su kucbj kj cgihung bjc`j kj crát`cj y kj trjisegrajc`óihd tghgs kgs vjkgrds y cgstualrds hd su ckjsd sgc`jk. S`i huhj, dsjscgitrjh`cc`gids sgc`jkds cjrgrdújs, dsgs vjkgrds ajitujigs cgisdrvj-hgrds prghundrgi su gpudstg, ijc`hg jbá, di kjs ditrjújs hd kj dstructu-rj sgc`jk cjrgrdúj, kjs qud cgic`l`drgi uij cgic`dic`j sulvdrs`vj, uiv`s`gijr`g cgi uij prjx`s rdvgkuc`gijr`j qud trjtó di kj cgaprdis`óihd kgs hgs ejctgrds sgc`jkds qud cgist`tuydi j kj sgc`dhjh cjrgrdúj, md-

idrjr uij trjisegrajc`ói ljsjhj di uij \dvgkuc`ói Cukturjk, sgstdi`hjdi kj cgistrucc`ói hd ui pdisja`ditg buaji`stj, pgpukjr, sgc`jk`stj ycr`st`jig jhqu`r`hg dapár`cjaditd, di kj jcjhda`j hd kj v`hj, lk`ihjhgcgitrj kj jrrgmjic`j hdk cgigc`a`ditg kustrjhg d aprdmijhg hd kj sdi-s`l`k`hjh sgc`jk y kj purdzj qud mdidrj dk cgigc`a`ditg pgpukjr.

Kudmg hd kj audrtd hd Nuji U`cditd Móadz, Hgi Cbág sd hdh`cjhdshd kjs pêm`ijs hd Cjitjckjrg j cgaljt`r ergitjkaditd kj pgkát`cjhd Dkdjzjr Kópdz Cgitrdrjs, pdr`óh`cg qud Nuji Vêdz Êv`kj hdidqud eud ‛crdjhg pjrj sdr vgcdrg hd kgs `itdrdsds pgpukjrds‑:2. Dk

:2 @láh. p. 325

Page 155: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 155/188

Page 156: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 156/188

:45

y hd @s`hgrg Kumg, ijturjk hd Dk Vjpjyg, hdvdkjlj dk pjctg hd KópdzCgitrdrjs cgi kjs trjisijc`gijkds hdk pdtrókdg, hdiuic`jihg dk rjsmg

 prg `apdr`jk`stj hd dstd mgl`drig.Dk tgig hd kgs qud dscr`ldi di Cjitjckjrg y su k`idja`ditg prg-

mrds`stj y rdvgkuc`gijr`g prgp`c`jrgi qud dstd adh`g `aprdsg eudsdsuspdih`hg tdapgrjkaditd. J cgic`dic`j hd dstg Cbág kd tgcj qudhjr-sd hdsjrrgkkjihg jct`v`hjhds pgkát`cjs, cukturjkds y cgkjlgrj cgi Dk

H`jr`g. S`mud jsua`dihg kj h`rdcc`ói hd kj L`lk`gtdcj ‛\`drj Jmu`ij-mjkhd‑, dspjc`g crdjhg pjrj kj egrajc`ói, kj kdcturj y dk jrtd ditrd kgs

 nóvdids tgrrdisds. Kj murj hd Hgi Cbág drj rdcgigc`hj y rdspdtjhj pgr kgs dstuh`jitds y drj cgis`hdrjhg ditrd dkkgs cgag uij dspdc`d hdaditgr. Kgs nóvdids hd kj Edhdrjc`ói hd Dstuh`jitds hd Udidzudkj,cjpátukg Cjrgrj, kg `iv`tji j prgiuic`jr dk h`scursg hd grhdi di dkjctg hd `istjkjc`ói, hgihd kgs `istó j cuapk`r uij kjlgr s`mi`cjt`-vj di kj v`hj ijc`gijk, adh`jitd kj prgmrjajc`ói hd ui cginuitg hdcursgs hd cjpjc`tjc`ói y kj crdjc`ói hd kj Ti`vdrs`hjh Vgpukjr ‛NujiNgsà Lrjcbg‑. Jsá, kgs dxbgrtj j edcuihjr ui pdisja`ditg k`ldrjhgr

qud kucbjsd cgitrj kj jrrgmjic`j hd uij ‛gk`mjrquáj `migrjitd pdrgjcgstualrjhj j mgldrijr s`i qud ijh`d kj agkdstd‑<<.Cjitjckjrg rdjpjrdcd dk <6 hd h`c`dalrd hd :035 y cgi dstg sd

jusditji kjs huhjs hdk cjrêctdr jutgr`tjr`g hdk ràm`adi hd KópdzCgitrdrjs, dikjihg kjs aui`c`gids di su prgsj pjrj hdiuic`jr kgscgistjitds jtrgpdkkgs hdk mgl`drig ijc`gijk y di dk dstjhg Kjrj hdkHr. Bgigr`g S`mjkj, mujrh`êi hd kgs `itdrdsds hd kj gk`mjrquáj y hd kjhdrdcbj, –vjkmj kj rdhuihjic`j–, di kj rdm`ói kjrdisd. Vêdz Êv`kj, jk

rdspdctg jcgtj>

‛Dk dierditja`ditg ditrd Cbág y dk Hr. Bgigr`g S`mjkj sd prg-kgimjráj pgr tghg dk t`dapg di qud huró dk ajihjtg hd àstd.Jkmuigs pdr`gh`stjs pjrt`hjr`gs hdk iudvg ràm`adi cgag @.DKjadhj Jcgstj y jkmuigs eja`k`jrds pgkát`cgs v`icukjhgs jkHr. S`mjkj, cgag dk Hr. N. M`aàidz Jizgkj eudrgi kgs dicjr-mjhgs hd jtjcjr j Cbág ^ul`kkjmj hdshd kjs pêm`ijs hd kgs

pdr`óh`cgs Dk Bdrjkhg y Dk H`jr`g‑<3

.

<< @láh.. p. 865

<3 @láh. p. 8:3

Page 157: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 157/188

:4=

Dk sdit`a`ditg hd sgk`hjr`hjh cgi Cbág di tgrig j dstj h`scus`óicgi kj hdrdcbj hdk Dstjhg ig sd b`zg dspdrjr pgr pjrtd hd kj ckjsd prg-

kdtjr`j y cjapds`ij hd kj rdm`ói, tjitg ‛qud ui ngvdi glrdrg cjrgrdúgjtjcó j mgkpds y j egdtjzgs jk Hr. M`aàidz Jizgkj‑<8.

Kj pkuaj hd Cbág sd jkj di ui dh`tgr`jk hd Cjitjckjrg, dk <: hdajrzg hd :03=, cujihg sgi dxpuksjhgs hdk pjás dk :3 hdk a`sag adsy pgr hdcrdtg hdk Mgl`drig hd Kópdz Cgitrdrjs> \óaukg Ldtjicgurt,Nóv`tg U`kkjklj, \jþk Kdgi`, A`mudk Jcgstj Sj`mids, Mustjvg Ajcbj-hg, Sjkvjhgr hd kj Vkjzj, ditrd gtrgs, pgr cgis`hdrjrkgs cgaui`stjs.Di h`cbg dscr`tg Cbág ditrd gtrjs cgsjs sditdic`j ‛ds jkmg cgis`hdrj-hg cgag uij agistrugs`hjh agrjk sditdic`jr j ui sundtg s`i bjldrkdgáhg su hdedisj‑<4.

Dk dndrc`c`g hdk pdisja`ditg ds kg qud pjrj Cbág hdtdra`ijlj kjk`ldrtjh hdk dspár`tu hdk bgalrd, y dk k`lrd dndrc`c`g hd kj prdisj drjkg qud hdtdra`ijlj kj h`eus`ói hdk pdisja`ditg hdk bgalrd y hd sucgaprdis`ói hdk cgitdxtg b`stór`cg qud kd hdtdra`ijlj, kj v`hj di hd-agcrjc`j. Kg h`ng Cbág, j prgpós`tg hd su prdgcupjc`ói pgr dk jvjicd

hdk ejsc`sag di dk auihg y di Udidzudkj, pgr hdc`s`ói hdk Mgl`drigijc`gijk, hd dxpuksjr hdk pjás j nóvdids pgr vgcdjr su pdisja`ditg.

Cjitjckjrg  iudvjaditd ds suspdih`hg tdapgrjkaditd, pdrg kj pkuaj hd ui v`s`gijr`g, hd ui káhdr sgc`jk ig sd jmgtj, puds sus erjsdsh`s`hditds sd trjskjhji j gtrgs pdr`óh`cgs. Dk H`jr`g y Dk Vrgkdtjr`g qud cujihg ig drji suc`ditds, su vdrlg sd dxpkjyjlj di cjrtjs j suscgapjúdrgs hd kucbj pgr kgs qud dstjlji prdsgs. Vjrj ejc`k`tjr dstjjcc`ói, jcdptj sdr jmditd hd cgrrdgs di kj cu`hjh.

Dk vjcág qud hdnj kj pr`s`ói hd kgs rdhjctgrds hd Cjitjckjrg y kjhdsjpjr`c`ói hd dstd sdajijr`g pjrj kj vgz h`s`hditd hdk mgl`drig hdKópdz Cgitrdrjs, ds kkdijhg pgr kj jpjr`c`ói hdk pdr`óh`cg Dk Vrgkd-

tjr`g, h`r`m`hg pgr Càsjr Bualdrtg Sgtg. Di dstd iudvg aprdsg Cbágtjal`ài pjrt`c`pj, jquá sd cditrj di uij kjlgr euihjaditjk, hdedihdrj sus cgapjúdrgs qud dstjlji di pr`s`ói.

<8 @láh. p. 8:8. Drj ui pdr`gh`stj qud nuitg cgi @mijc`g Dp`adi`-hds Kjadhj Jcgstj s`apjt`zjlji cgi dk mgl`drig dstjtjk hd Bgigr`gS`mjkj.

<4 @láh. p. 8:5

Page 158: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 158/188

:42

Dk rdhjctgr hd Dk Vrgkdtjr`g bjláj kkdmjhg j Cjrgrj pdrsdmu`hg pgrdk Mgldrijhgr hdk H`str`tg Edhdrjk, Mdidrjk Dkljig A`ldk`. Dk Vrgkdtj-

r`g drj ui pdr`óh`cg hd zqu`drhj y kgs dscr`tgs hd Càsjr Bualdrtg Sgtgy Cbág ^ul`kkjmj hdk`a`tjlji kj kucbj `hdgkóm`cj y pgkát`cj di cgitrjhd kj rdjcc`ói hdrdcb`stj di Udidzudkj y pjrt`cukjraditd di kj rdm`óikjrdisd. Cbág jhvdrtáj j dstgs sdctgrds, qud njaês sd cjkkjráj, qud su

 prgsj ig tdiáj lgzjk, rdspgih`dihg auy j su dst`kg trjispjrditd y êc`hgjk Hr. S`mjkj> ‛yg ad jmjcbg þi`cjaditd cujihg vgy j cjmjr‑<5.

Vêdz Êv`kj, dxpk`cj kj cgituihditd dxprds`ói jitdr`gr sdújkjihg>

‛Su h`spgs`c`ói pjrj cgit`iujr kj kucbj pgr kgs hdrdcbgs hdkgs cjapds`igs y pgr kj cgiqu`stj hd ui ràm`adi vdrhjhd-rjaditd hdagcrêt`cg kg dxpgiáj, hdshd kudmg, j kgs r`dsmgsprgp`gs hd uij àpgcj cjrjctdr`zjhj pgr uij kdmjk`hjh rds-tr`im`hj, erdcuditdaditd v`gkjhj pgr kjs jutgr`hjhds‑<=.

J cgisdcudic`j hd kj kucbj ergitjk hd Cbág di cgitrj hdk ràm`-adi hd Kópdz Cgitrdrjs y hd sus jk`jhgs pgkát`cgs di kj rdm`ói, sd

 prghucdi pdrsdcuc`gids di tghg dk pjás y sd rdjk`zji jctgs v`gkditgscgitrj vjr`gs pdr`gh`stjs hd `zqu`drhj hd Udidzudkj, Vêdz Êv`kj cg-aditj kj mgkp`zj suer`hj Kdgic`g Ajrtáidz ‛Kdg‑, H`rdctgr hdk sd-ajijr`g Ejitgcbds, pgr pjrtd hd kgs cudrpgs pgk`c`jkds hdk Dstjhgvdidzgkjig. Vjrj prgtdmdr su `itdmr`hjh Cbág tuvg qud dscgihdrsd,di tjitg qud Càsjr Bualdrtg Sgtg sjkd ckjihdst`ig hd Cjrgrj. Jsá, diigv`dalrd hd :03= Dk Vrgkdtjr`g hdsjpjrdcd.

Js`a`sag, Cbág cgivdic`hg hd kj euic`ói sgc`jk hd kj @mkds`j yhdk rdcgigc`a`ditg hdk Cr`stg rdldkhd, hdk Cr`stg sgc`jk, sdújkj qud>

‛Kj \dk`m`ói bjlkj jk cgrjzói hdk bgalrd bgirjhg, jk dspár`turddx`vg, cuyj sdis`l`k`hjh ig sd bj pdrvdrt`hg di adh`g hdk

kung g di kj gc`gs`hjh hd uij v`hj rdmjkjhj g di kgs lrj-zgs hdk Cjk`psg cgag Xdkdajcg, qud sd jrrdp`it`ó hdspuàs,pgrqud dk jkaj idcds`tj uij aást`cj qud vjyj aês jkkê hdkajtdr`jk`sag b`stór`cg‑<2.

<5 @láh.. p. 834

<=  @láhda.

<2 @láh. p. 884

Page 159: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 159/188

:40

Dstgs rjzgija`ditgs prgeuihgs hd ui pdisjhgr sgc`jk hd rj`mja- lrd pgpukjr, ijcd di gpgs`c`ói j aucbgs rdprdsditjitds hd dsj @mkds`j

Cjtók`cj cgisdrvjhgrj qud j àk sd dierditjlji, sjkvjmujrhjihg ljngsu ajitg kgs `itdrdsds hd kj ckjsd prgp`dtjr`j hd kj rdm`ói tgrrdisd.

Vdrg cujihg kjs cgitrjh`cc`gids ditrd Cbág y kj hdrdcbj hdk Dstjhgsd bjcáji aês prgeuihjs, rdc`ld kj edk`z igt`c`j hd kj k`ldrjc`ói hd kgsrdhjctgrds hd Cjitjckjrg> @sjájs y Uáctgr Nuk`g Êv`kj, Sdmuihg @mijc`g\jags y Jldkjrhg Jkhjzgrg, y cgi àstj kj rddh`c`ói hdk sdajijr`g. DiCjitjckjrg hd dstj iudvj dtjpj, Cbág rdjraj su euihjaditg `hdgkó-m`cg, ds hdc`r, su sgc`jk`sag cr`st`jig jk jijk`zjr kj pgs`c`ói cgisdrvj-hgrj hd kj @mkds`j dxprdsjhj di ui jrtácukg hd @sajdk S`kvj Agitjúdz,qu`di euihjaditj dk jit`cgaui`sag hdshd dk cr`st`ji`sag, g aês l`di,hdshd dk cjtgk`c`sag, jsdmurjihg Cbág qud kj hdrdcbj ig ds cgaui`stj‛pgrqud ig ds vdrhjhdrjaditd cr`st`jij. P ig ds cr`st`jij pgrqud igcuapkd cgi kgs pr`ic`p`gs g ajihjtgs hd kj @mkds`j‑<0. J prgpós`tg ds-cr`ld di kj pjrdh, –kg qud usujkaditd sgkáj bjcdr–, hd su cujrtg–l`lk`g-tdcj, ui pdisja`ditg hd S`aói Lgkávjr> ‛Kj rdk`m`ói bj pdrh`hg aucbg

su dapdúg, pgrqud kjs cgstualrds dstêi di gpgs`c`ói cgi kjs hgctr`ijssjmrjhjs‑. Di dstjs hdjs dstjlj ljsjhj su \dvgkuc`ói Cukturjk.

Xjal`ài, di Cjitjckjrg tgaj pgs`c`ói di cgitrj hdk Mgkpd hd Ds-tjhg pdrpdtrjhg cgitrj dk Mdidrjk @sjájs Adh`ij Jimjr tj (:084), cgi-hdijihg kj jaids`j qud sueráj \óaukg Ldtjicgurt hd sus pr`ic`p`gsrdvgkuc`gijr gs, cr`t`cjihg sus hdscjrjhgs cgqudtdgs cgi kgs `itdrdsds`apdr`jk`stjs, dspdcácjaditd cgi Idksgi \gcodedkkdr, jcusêihgkg hd

 prgagvdr dk jit`cgaui`sag y kj sulgrh`ijc`ói bjcáj kj pgkát`cj igr-

tdjadr`cjij di cgitrj hd kj Ti`ói Sgv`àt`cj. Vgr dstg, y cgi su kdtjk prdc`s`ói hd v`s`gijr`g y hd su jktg i`vdk pgkát`cg s`tþj hdgkóm`cjaditdj Ldtjicgurt cjtjkgmêihgkg cgag ‛ui aghdrig cgisdrvjhgr‑.

S`i huhj, kgs pdr`óh`cgs eudrgi uij hd kjs dspjhjs aês pghdrgsjs pjrj kj egrajc`ói hd Cbág cgag `itdradh`jr`g cukturjk , qud sd cgi-v`rt`ó di rdvgkuc`gijr`g y sgc`jk`stj jk `itdrprdtjr dk pkjig dsp`r`tujkhd su pudlkg, jbá, di kj cgaprdis`ói iát`hj hd kjs cgitrjh`cc`gids

sgc`jkds hd su c`uhjh ijtjk.

<0 @láh. V. 842

Page 160: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 160/188

Page 161: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 161/188

:5:

Jk `ivgkucrjrsd cgi ‛dk auihg hd kgs hd jljng‑, di gpgs`c`ói jkj ckjsd sgc`jk j kj qud pdrtdidcáj, dk bgalrd–pudlkg hdtdra`ij qud

dk aàtghg pjrj buaji`zjr jk cjapds`ig vdidzgkjig, dk aês vdnjhgy bua`kkjhg hurjitd kj b`stgr`j rdpulk`cjij hd Udidzudkj, drj, cgag

 ludi cr`st`jig, cgi jagr, y cgag ludi sgc`jk`stj, cgi nust`c`j sgc`jk.Ti bgalrd cgi egrajc`ói jutgh`hjctj, cuyg aàtghg eud lês`cj-

aditd dapár`cg, qud trjscdih`ó hd k`ldrjk j rdvgkuc`gijr`g adh`jitdkj cgaprdis`ói hdk cgitdxtg sgc`jk di dk qud kd tgcó glrjr, dk k`lrgtdiáj ui vjkgr euihjaditjk di su euic`ói hd `itdradh`jr`g cukturjk>sulvdrs`vg, jutgh`hjctj, egrajhgr. Di dk ljut`zg hd kj glrj B`stgr`jk

hd Eja`k`js Cjrgrdújs, hd Jalrgs`g Vdrdrj, di dk qud àk a`sagdscr`l`ó vjr`js a`crgl`gmrjeájs hd a`dalrgs hd dsjs eja`k`js trjh`-c`gijkds hd Cjrgrj, pdrg hd aditjk`hjh prgmrds`stj y hd cgiv`cc`óik`ldrjk? rdcgigcd> ‛Dk k`lrg, dk jagr jk k`lrg, dk cuktg jk k`lrg> bd jbá diþkt`ag tàra`ig kg qud v`did j hdc`h`r kj pgs`c`ói supdr`gr g `iedr`grhd ui bgalrd rdspdctg j kjs pgs`l`k`hjhds hd cukturj, qud pjrj hdc`rkggtrj vdz cgi Grtdmj y Mjssdt, ds kg þi`cg qud kd pdra`td jk bgalrd

v`v`r s`i qud su v`hj sdj trjmdh`j g rjh`cjk div`kdc`a`ditg‑33

.Di dstjs rddx`gids sd ljsjlj su euic`ói hd jutgh`hjctj, cgih`-

c`ói di kj qud dk k`lrg drj cditrjk, pudstg qud vdáj di àstd ui `istru-aditg k`ldrjhgr hd kj cgic`dic`j hd kgs bgalrds. Jsá, j tghg jqudkqud kd glsdrvjlj jct`tuhds pjrj kj kdcturj, Cbág sd dicjrmjlj hd hd-sjrrgkkjr h`cbj bjl`k`hjh y àk a`sag sd hdh`cjlj j prdstjr y bjstjrdmjkjr sus prgp`gs k`lrgs cgi tjk hd cgitr`lu`r di kj egrajc`ói hdcujkqu`dr pdrsgij.

@ia`scu`hg pgr cgapkdtg di su cjapg hd jcc`ói, g sdj, kj h`jkàc-t`cj sgc`jk cjrgrdúj, Hgi Cbág, di sus cjrtjs j Ku`s Ldktrêi Mudrrdrg,dxprdsj qud sditáj prdgcupjc`ói pgr dk cgapgrtja`ditg hdk cjrgrdúgjitd kjs h`vdrsjs dxprds`gids hdk jrtd, hd kj cukturj y hd kj egrajc`óihdk bgalrd di mdidrjk, cgiedsêihgkd j su h`scápukg, qud j vdcds igjmujitjlj kjs mjijs hd hdsjpjrdcdr y hd rsd j dscgihdrsd di dk cjapg,di kgs agitds êr`hgs hd kj rdm`ói tgrrdisd. Jsá kd h`cd j su h`scápukg>

‛I` a`dalrg hdk Ckul Xgrrds sgy yj, qud jkká puh`drd prgag-vdrsd jkmþi jctg cgiadagrjt`vg. Hdtdstg bgy dsd cditrg,

33 @láh. p. <48

Page 162: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 162/188

:5<

gk`mjrqu`zjhg (sulrjyjhg iudstrg) cjhj háj aês, hd hgi-hd ad dcbjrgi cjs`? pgrqud di luscj hd gár ludij aþs`cj

pgiáj dk \jh`g tghjs kjs igcbds. Eándsd qud ds ui dst`majhdmdidrjt`vg dk gh`g j kj aþs`cj…P di dstd cjsg, pgr mdid-rjk`zjhj adkjegl`j (sulrjyjhg hd Cbág) di Cjrgrj, dk dst`majds cjs` cgkdct`vg‑38.

Di dsj cgicdpc`ói sgc`jk auy j kg Cbág ^ul`kkjmj, hd Cr`stg yhd kj Dhucjc`ói, sgstuvg ui hdljtd cgi dk h`jr`g Kj \dk`m`ói, pgrui jrtácukg pulk`cjhg di àstj di kj qud kd jcusjlj hd ig ditdihdr kj

`itdic`ói hdk pêrrjeg di dk qud pkjitdji, bjc`dihg jkus`ói j Cbág,‛qud jkmuigs prdtdihdi qud pjrj qud bjyj cursgs ui`vdrs`tjr`gs dsidcdsjr`g qud bjyj jusdic`j hd cjtgk`c`sag y hd cjtók`cgs‑34.

Kj cgicdpc`ói rdvgkuc`gijr`j qud Cbág tdiáj hd kj rdk`m`ói y hd kjui`vdrs`hjh cbgcjlj cgi kj cgicdpc`ói trjh`c`gijk, ckjs`stj y cgisdr-vjhgrj hd dstjs `ist`tuc`gids sgc`jkds, j kjs qud cgicdláj di dk hdldrsdr, cgag hgs agtgrds qud hdláji jctujr nuitgs pjrj kj k`ldrjc`ói ycgic`dit`zjc`ói hdk bgalrd y hd kj sgc`dhjh.

Vgr gtrj pjrtd, di su dxjktjc`ói hd kj ckjsd jrtdsjij y prgkdtjr`j hdCjrgrj, ds hdc`r, kj gtrj ckjsd sgc`jk qud j Jalrgs`g Vdrdrj gkv`hó i-cku`r di su k`lrg sglrd kjs eja`k`js cjrgrdújs y qud Cbág cgapkdaditjdk trjljng hd Vdrdrj di kjs pêm`ijs hdk pdr`óh`cg ijc`hg di dk sdig hdkj Sgc`dhjh hd Jrtdsjigs, kkjajhg Dk Puiqud. Cbág dxjktj dk trjljnghd \`tg Zu`tdr`g Adihgzj, Ngsà Mjlr`dk Adkàihdz, Vdhrg Adihgzjy Ngsà Cbêvdz, ditrd gtrgs, tghgs pdrsgijnds dndapkjrds hd kj ckjsdjrtdsjijk y prgkdtjr`j cjrgrdúj.

Di su pjpdk hd `itdradh`jr`g cukturjk   sjláj qud pjrj kgmrjr kj\dvgkuc`ói Cukturjk qud prdtdiháj mu`jr di dk sdig hd su sgc`dhjh, dkcukt`vg hdk pdisja`ditg trjisegrajhgr hdk bgalrd, drji kjs aui`c`g-ids pjrj qud kgs cjapds`igs y jrtdsjigs hd su t`drrj prgtjmgi`zjrjiui cjal`g dstructurjk, qud trjisegrajrj kjs rdkjc`gids hd prghucc`óiqud kgs sgadtáj. Cbág dxprdsj di dstd sdit`hg qud>

‛Vgr dk pdisja`ditg ds qud dk bgalrd v`vd sus bgrjs aêsdagc`gijitds, y ds su dndrc`c`g kg qud kd cgaui`cj j iuds-

38 @láh. p. <42

34 @láh. p. <40

Page 163: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 163/188

:53

trjs trjis`tgr`js v`hjs sus rjsmgs aês dijktdcdhgrds d itdi-sgs. S`i dk cukt`vg hd jqudkkj ejcuktjh, di suaj, kj áimr`aj

jcc`ói cgrpgrjk erjcjsjráj jtdi`hj igaês qud jk hdsjrrgkkghdk aþscukg‑35.

Vdrg Cbág sjláj qud di kj ckjsd prgkdtjr`j cjrgrdúj hdláj sdalrjrsdy mu`jrsd ui pdisja`ditg sulvdrs`vg, rdvgkuc`gijr`g, k`ldrjhgr, pdrg

 njaês uig sua`sg, s`ig trjisegrajhgr, qud trjndrj cgis`mg j cudstjs kjh`mi`cjc`ói hdk bgalrd y kj nust`c`j sgc`jk. Vgr dstg, cgistjitdaditdkgs `apuksjlj j prdpjrjrsd, j kddr, j cukt`vjr su `itdk`mdic`j, prgagváj

cgistjitdaditd kj jpdrturj hd l`lk`gtdcjs, di cujkqu`dr `ist`tuc`ói qudjlráj pjrj kj rdui`ói h`s`hditd, kj Sgc`dhjh hd Jrtdsjigs, kj L`lk`gtdcj‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑ y di dk Cditrg Kjrj jlráj uij Sjkj hd Kdcturj. S`ihuhj, tjk cgag jsdmurj Càc`k Êkvjrdz> ‛Cbág eud dk mrji aghdri`stj hdCjrgrj, cgicdláj qud tghg prgmrdsg prgvdiáj hdk pdisja`ditg y hd kjrjzói hdk bgalrd‑3=.

Ditgicds, Cbág sdújkj>

‛Jkká t`didi ustdhds uij L`lk`gtdcj hd kj Sgc`dhjh hd Jrtd-sjigs, kj cujk hjrê prudljs hd kj tdihdic`j `itdkdctujk`zjitdhd ustdhds, s` jkmu`di qud vjyj j v`s`tjrkd ig kj dicgitrjsdcgivdrt`hj di pglrd i`hg hd cucjrjcbjs. Disêicbdkj puds,y kdji ¡kdji kdj kdji cgapjúdrgs! Dk k`lrg ds dk pr`adr jux`k`jrhd kj cukturj, cgag `istruaditg hd `kustrjc`ói sglrd pjrjjqudkkgs qud –cjrditds hd kj Dscudkj– t`didi qud pdrtrd-cbjrsd pgr su prgp`j cuditj cgi `kustrjc`ói jutgh`hjctj.‑32 

Drj ui jutgh`hjctj, rdcgigcáj kj `apgrtjic`j hd kj jcjhda`j pdrgditdiháj qud kj `itdk`mdic`j drj `iijtj di dk bgalrd, sókg qud bjlájqud cukt`vjrkj, mu`jrkj y agkhdjrkj.

Nuitg j Sdmuihg @mijc`g \jags s`rvd hd tutgr pjrj kj jpdrturj hduij dscudkj pjrj glrdrgs, –kjlgr qud yj bjláj rdjk`zjhg di Cjrgrj subdrajig ajygr, dk Vlrg. Cjrkgs ul`kkjmj j pr`ic`p`gs hdk s`mkg RR–,

35 @láh. p. <523= ÊKUJ\D^, Càc`k. ‛Sgy Ajsói‑. Ditrdv`stj rdjk`zjhj pgr @sjldkBdriêihdz Kjadhj. Cjrgrj, :4/6</<662.

32 VÊD^ ÊU@KJ, Nuji. Gl. C`t. p. <52

Page 164: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 164/188

:58

 prgagv`hj pgr kj Sgc`dhjh Ti`ói, Vrgtdcc`ói y Vrgmrdsg hd Jrtdsj-igs ‛Sji Ngsà‑, cgi dk igalrd hd ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑. Dk váicukg

ditrd jalgs hdshd dstj mdst`ói sd dstrdcbjrê prgeuihjaditd y nuitgj @sjájs y Uáctgr Nuk`g Êv`kj k`hdr`zjráji vjr`js jcc`gids hd tdihdic`j

 prgmrds`stj di Cjrgrj.Di :038 euihj kj L`lk`gtdcj ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑, pr`adrj l`lk`g-

tdcj pþlk`cj hd Cjrgrj, kg qud pjrj kj àpgcj drj uij glrj hd s`mi` -cjt`vg prgmrdsg, eud uij prgdzj qud di ui pudlkg hdk `itdr`gr hdk pjássd egrnjrj ui cditrg pjrj cukt`vjr dk pdisja`ditg nuvdi`k di àpgcj hdkràm`adi h`ctjtgr`jk. Dstd cditrg cgadizó cgi vd`it`cujtrg sgc`gs yhdshd dk rdmkjaditg rdhjctjhg pgr su ajig sd ‛cgitdapkjlj kj jh-qu`s`c`ói hd glrjs hd cgitdi`hg ckês`cg y hd kdcturjs jadijs, mrjtjs,jk mustg hdk pþlk`cg hd kj àpgcj. Cbág crdáj di kj dcjc`j hd c`drtgsaàtghgs qud ejc`k`tdi kj kdcturj y dk jprdih`zjnd‑30.

Cbág sjláj qud su jeêi hd egrajr, hd dhucjr, hd mu`jr hdshd kj L`- lk`gtdcj ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑ dicgitrjlj ui dspjc`g `hóidg pjrj sukjlgr, rdcgigc`àihgkg cgag uij glrj hd `apuksg j kj cukturj rdm`gijk.

Drj pjrj ditgicds auy s`mi`cjt`vg qud dstd bgalrd prgv`ic`jig,hd ui adh`g tji bgst`k, tji êspdrg cgag Cjrgrj, hgihd kj bdmdagiájhd ui k`ijnd drj jvjkjhg pgr uij eàrrdj a`k`tjic`j cjtók`cj, tuv`dsds`apjtájs pgr dk pdisja`ditg zjagrjig, pgr dk pdisja`ditg lgk`vj-r`jig y sd `hdit`cjsd cgi kj cgicdpc`ói hd @mujkhjh, K`ldrtjh y Nus-t`c`j Sgc`jk qud hdsculrd di Njcglg \gussdju di su Cgitrjtg Sgc`jk.

Cbág di su jcc`ói hd `itdradh`jr`g cukturjk sulvdrs`vg, cgi dkrjsmg `hdgkóm`cg cgi dk qud sd jutgegraó, y cgi dk qud j trjvàs hd

kj ajyàut`cj sgcrêt`cj egraó j gtrgs, dicgitrjlj di dk Sgc`jk`sag kjþi`cj jktdrijt`vj pjrj h`mi`cjr j kj sgc`dhjh. Vêdz Êv`kj, cgaditj>‛Cgadizjlj j vdr dk Sgc`jk`sag cgag kj þi`cj jktdrijt`vj pjrj sjkvjrjk bgalrd hd kj v`gkdic`j, hd kj mudrrj qud mdidrj dk cjp`tjk`sag‑86.

Kj vdrhjhdrj hdagcrjc`j, àsd cgicdptg qud àk bjláj dxtrjáhg hdk`mujk`tjr`sag rgussdgi`jig, cgaprdiháj qud di sus ljsds sd dicgi-trjlj di dk Sgc`jk`sag, pdrg di dk Sgc`jk`sag Cr`st`jig, di dsd qudsd cgic`ld jk Cr`stg rdldkhd, di rdldk`ói cgitrj dk @apdr`g \gajig.

30 @láh. p. <05

86 @láh. p. 36=

Page 165: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 165/188

Page 166: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 166/188

:55

jþi auy ngvdi di :0:3, j sus vd`it`sds júgs hd dhjh, eud Vrds`hditdhdk Ckul Xgrrds, cditrg sgc`jk hd kj ckjsd sgc`jk hga`ijitd y prgp`dtj-

r`j hd Cjrgrj, ui Ckul hd cjrêctdr sdx`stj, sókg pjrj kgs cjljkkdrgs hddsj ckjsd sgc`jk cjrgrdúj. Cbág s`dihg ui a`dalrg pgr ijc`a`ditg hddsj ckjsd, tuvg kj dxcusj y dk eêc`k jccdsg hd sdr pjrtd hd su adalrd-cáj, y kkdmjr j sdr prds`hditd hdk a`sag d `itditjr egrnjr hdshd jkká uidscdijr`g pjrj kj cukturj di Cjrgrj, pdrg ig j pudrtjs cdrrjhjs, s`ig j

 pudrtjs jl`drtjs jk pudlkg cjrgrdúg di mdidrjk, s`i qud kj ckjsd sgc`jkeudsd ui `apdh`aditg pjrj pjrt`c`pjr hd kgs dicuditrgs cukturjkds.

Dk `h`k`g ditrd Cbág y dk Ckul Xgrrds huró pgcg, sókg c`icg júgs,y ditdih`ó rêp`hjaditd qud dstd Ckul hd prjx`s cgisdrvjhgrj, drj ds-

 pjc`g pjrj dk dspjrc`a`ditg hd uij ckjsd sgc`jk hd kj a`saj áihgkd yqud njaês `lj j jlr`r sus pudrtjs pjrj kj rdcrdjc`ói y kj egrajc`ói hdk

 pudlkg cjapds`ig y jrtdsjig, pjrj dk cgaþi cjrgrdúg, cgag àk a`sagsgkáj kkjajr j kj ckjsd pgpukjr cjrgrdúj.

Jsá, Cbág rdiuic`ó jk Ckul :0:= y hdshd dsd agaditg su rgap`-a`ditg drj hdi`t`vg cgi dk sdctgr cgisdrvjhgr cjrgrdúg, y jk rdspdctg

Vêdz Êv`kj sdújkj kg s`mu`ditd> ‛Dk Ckul sd cgiv`rt`ó di uij `ist`tuc`óihd usg dxckus`vg hd kgs mghgs y ‒Cbág‐ kg hdiga`ió dk Ckul Lgvds.Vjrj dsd agaditg, :0:=, su rgap`a`ditg drj hdi`t`vg cgi dk sdctgrcgisdrvjhgr hd Cjrgrj‑8<.

Erustrjhg di su jeêi hd sdr ui prgagtgr jct`vg hd kj cukturj diCjrgrj y dstg s`dihg euihjaditjhg pgr uij kucbj pgkát`cj cgitrj dk rà-m`adi mgadc`stj y pgsmgadc`stj, hdh`có su v`hj j euihjr kumjrds qudeudsdi ui dp`cditrg pjrj kj cukturj pgpukjr, pjrj kj sulvdrs`ói y pjrj kj

cgic`dic`j hd ckjsd hd kj ajsj cjapds`ij y jrtdsjij tgrrdisd.Vgr kg cujk, di :0<= euihj Kj Sgc`dhjh ‛Ti`ói, Vrgmrdsg y Vrg-

tdcc`ói hd Jrtdsjigs ‛Sji Ngsà‑, grmji`zjhj d `apuksjhj pgr dk sdctgrjrtdsjijk hdk pjrj ditgicds H`str`tg Xgrrds, t`drrj hd jrtdsjigs qud pgrsu jr`hdz mdgmrêcj cjrjctdrást`cj, sus ijt`vgs tuv`drgi qud jprdihdrj luscjr dk sustditg h`jr`g di sus tjkkdrds, pgi`dihg di agv`a`ditgy cgi `imdi`gsj crdjt`v`hjh kjs ajigs y dk pdisja`ditg. Hdshd dstdcditrg hd grmji`zjc`ói hd ui mrda`g y hd uij ckjsd sgc`jk dspdcácj>kgs jrtdsjigs tgrrdisds, y di su prgpós`tg hd kj egrajc`ói itdkdctujk hddstj ckjsd hdshd ui pdisja`ditg sulvdrs`vg y k`ldrjhgr, ‛Cbág‑ euihj

8< @láh. Vêm. 8<.

Page 167: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 167/188

:5=

uij sjkj hd kdcturj, h`c`àihgkd di su `ijumurjc`ói j kj ckjsd prgkdtjr`jdstjs kjp`hjr`js pjkjlrjs>

‛Jkká t`did ustdhds uij l`lk`gtdcj hd kj Sgc`dhjh hd Jrtdsj-igs, kj cujk hjrê prudljs hd kj tdihdic`j `itdkdctujk`zjitdhd ustdhds, s` jkmu`di qud vjyj v`s`tjrkd ig kj dicgitrjsdcgivdrt`hj di i`cbg hd cucjrjcbjs. Disêicbdkji puds, ykdji ¡kdji, kdji, kdji cgapjúdrgs! Dk k`lrg ds dk pr`adr jux`-k`jr hd kj cukturj, cgag istruaditg hd `kustrjc`ói sglrd tghgpjrj jqudkkgs qud –cjrditds hd Dscudkj– t`didi qud pdrtrd-cbjrsd pgr su prgp`j cuditj cgi `kustrjc`ói jutgh`hjctj‑83.

Hdshd jquá, uij hd kjs mrjihds glrjs hd Hgi ‛Cbág‑, kj Sgc`dhjhhd Jrtdsjigs, qud nuitg j Sdmuihg @mijc`g \jags88, pgdtj y bdrrdrg hdLjrr`g Iudvg84, euihji ui pdr`óh`cg kkjajhg Dk Puiqud, kj dscudkjigcturij pjrj glrdrgs cgi dk igalrd hd ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑, kjlgrqud bjláj yj rdjk`zjhg su bdrajig ajygr, Vlrg. Hr. Cjrkgs ^ul`kkjmjVdrdrj di Cjrgrj, j pr`ic`p`gs hdk s`mkg RR, dspdcácjaditd di :06=.

P tjal`ài cgi dk igalrd hd ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑, di :038, ds hdc`r,di pkdij h`ctjhurj hd Nuji U`cditd Móadz, Cbág sd dapdúó di euihjruij L`lk`gtdcj Vþlk`cj, cujihg pjrj dsd ditgicds di Udidzudkj bjlájisókg hgs ist`tuc`gids cgag dstjs, uij di Cjrjcjs y gtrj di Sji Cr`stóljk,y kj tdrcdrj di Cjrgrj, y àstj pghrájags kkjajrkj kj sdmuihj mrji glrj hdCdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj di su ejcdtj hd jct`vjhgr cukturjk.

Drj jkmg auy s`mi`cjt`vg pjrj kj àpgcj qud kj tdrcdrj l`lk`gtdcj pþlk`cj hdk pjás dstuv`dsd di ui pudlk`tg hd kj prgv`ic`j, kumjr qud

 pjrj cuyg pjhrd tdiáj ui i auy dspdcácg, qud di dk egihg hd sukucbj drj dk tbdkgs hd su prjx`s cukturjk, kj egrajc`ói hd kj ajsj cja-

 pds`ij y jrtdsjij tgrrdisd, pjrj kj edcuihjc`ói hd uij cgic`dic`j hdckjsd hdshd ui pdisja`ditg k`ldrjhgr y pgpukjr, y cgi dstg kgmrjr kjrdvgkuc`ói cukturjk qud prdtdiháj pjrj su pudlkg. Vjrj dkkg, crdj ad-sjs hd jiêk`s`s crát`cg, cgiedrdic`js, dicuditrgs k`tdrjr`gs y jrtást`cgs

 pjrj sjcjr cujk ajyàut`cj sgcrêt`cj, dk tjkditg pgpukjr cjrgrdúg.

83 @láh. Vêm.<52.88 Jutgr hd kjs glrjs Lgtutg.

84 Sdctgr trjh`c`gijk y pgpukgsg hd Cjrgrj.

Page 168: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 168/188

Page 169: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 169/188

:50

kkjajhjs Ngrijhjs Cukturjkds, qud euihó y sgstuvg cgi lr`kkg s`imukjry pgr dspjc`g hd aucbg t`dapg qu`di eud su `isp`rjhgr hds`itdrdsjhg

y dapdúgsg> Hgi Cdc`k`g ^ul`kkjmj Vdrdrj‑.8= Dstjs Ngrijhjs Cukturjkds qud ‛Cbág‑ grmji`zj y prgaudvd hdshd

dk Cditrg Kjrj, tdiáji cgag jitdcdhditd kjs kkjajhjs Xdi`hjs Cukturj-kds qud hdshd kj L`lk`gtdcj ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑ sd hdsjrrgkkjlji ljngkj lrþnukj y h`rdcc`ói hd ^ul`kkjmj Vdrdrj. P kj ijk`hjh hd dstjs Ngrij-hjs Cukturjkds drj cuapk`r cgi kgs dstjtutgs hdk cditrg sgc`jk, hd sdr uiditd hd prgagc`ói cukturjk, j trjvàs hd jctgs cukturjkds, k`tdrjr`gs, c`di-tácgs, ditrd gtrgs. H`cbjs Ngrijhjs sd hdsjrrgkkjlji pgr kg adigs uijvdz jk ads, kgs hájs hga`imgs, y ditrd kgs `kustrds iv`tjhgs dstuv`drgi,

 pgr igalrjr sókg j uigs pgcgs> Ajr`jig V`cói Sjkjs, \ghr`mg \`drjy Jk`r`g Hájz, àstd þkt`ag lr`ihó dk pr`adr cgic`drtg di Cjrgrj, kudmghd su pr`adr v`jnd j Durgpj di dk Cditrg Kjrj, dk := hd jlr`k hd :048.

Xjal`ài, dk <4 hd nuk`g hd :082, dk Cditrg Kjrj nuitg cgi tghjCjrgrj sd v`std hd kutg y sd uid jk hudkg cgkdct`vg pgr kj audrtd hd suaditgr> Hgi Cbág, prgiuic`êihgsd adh`jitd ui cgaui`cjhg hd hds-

 pdh`hj jk Sócrjtds cjrgrdúg, jk bgalrd–pudlkg, pgr kg cujk jcudrhjicdrrjr sus pudrtjs pgr trds hájs. P dk :3 hd jmgstg hd :082 dk Vrds`hdi-td hdk Cditrg, dk Sr. \jejdk A V`rd, jcudrhj cgkgcjr di kgs sjkgids hdkCditrg dk rdtrjtg hd Hgi Cbág, y hjrkd j kj L`lk`gtdcj hd dstj cgrpgrj-c`ói dk igalrd hdk Ajdstrg Cdc`k`g ^ul`kkjmj Vdrdrj.

Jhdaês, dk Cditrg Kjrj t`did dk grmukkg hd cgitjr cgag su pr`adrA`dalrg Bgigrjr`g j su aditgr y jk bgalrd aês `apgrtjitd hd kjb`stgr`j cgitdapgrêidj hd Cjrgrj> Hgi Cbág.

Càc`k Êkvjrdz di rdedrdic`j jk bgalrd–pudlkg h`cd kg s`mu`ditd>

‛Cbág pjrj aá eud dk mrji aghdri`stj hd Cjrgrj, àk prgcuródk hdsjrrgkkg hd tghg dk pudlkg hurjitd kj pr`adrj a`tjh hdks`mkg RR. Su glrj sd gr`ditó bjc`j kj dhucjc`ói hdk pudlkg,qud àstd tuv`dsd jccdsg j kgs ldidc`gs qud gerdcáj dk auihg

aghdrig. Cbág eud dk `apuksjhgr hd kjs mrjihds rdegrajs sg-c`jkds (…) Dk Cditrg Kjrj eud kj mrji glrj hd ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj,cuyj glrj eud sust`tu`hj hdspuàs pgr kj Cjsj hd kj Cukturj‑82.

8= Grgpdzj, Vdhrg> Kj Cjrgrj hd Jydr, hd Bgy y hd S`daprd.Vêm.<6=.

82 Êkvjrdz, Càc k> Sgy Ajsói. Ditrdv`stj rdjk zjhj pgr> @sjldk Bdriêihdz

Page 170: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 170/188

:=6

Ditgicds, jk kjhg hdk igalrd y hd kj jcc`ói aês rdspkjihdc`ditdhdk Cditrg Kjrj dstjrê dk pdisja`ditg hd ui v`s`gijr`g y kj prjx`s hd

ui rdvgkuc`gijr`g> Hgi ‛Cbág‑.S`i huhj, kj prjx`s cukturjk hd Cbág ^ul`kkjmj diculráj uij kucbj

jx`gkóm`cj, sgc`jk, pgkát`cj d `hdgkóm`cj di cgitrj hd uij ckjsd sgc`jk>kj mghjrr`j cjrgrdúj, di cgitrj hd ui aghdkg dcgióa`cg> dk Kjt`eui-h`g y dstjlj hdst`ijhj j kj trjisegrajc`ói dstructurjk hd su pudlkg>Cjrgrj, dk cujk bgy pgr bgy dstê s`mijhg, ajrcjhg, sdkkjhg pgr kj glrjhd dstd bgalrd qud kg sulyjcd di su dsdic`j y di su dstjic`j. Vgrdstg, rd`v`ih`cjags su glrj, uij glrj cukturjk qud dstuvg h`r`m`hj jkj rdhdic`ói hdk pudlkg cjapds`ig y tdidags dk cgaprga`sg di dkajrcg hd kj \dvgkuc`ói Lgk`vjr`jij, k`hdr`zjhj pgr gtrg cjapds`igdk Vrds`hditd Bumg Cbêvdz hd gtgrmjrkd j dstd mdi`g pgpukjr dk kumjrqud sd adrdcd di kj b`stgr`j hd kj cukturj di Udidzudkj.

Egtg> Hgi Cbág ^ul`kkjmj di dk júg hd su audrtd (:082). Egtgmrjeájqud sd dicuditrj di kj Mjkdráj hd A`dalrgs Bgigrjr`gs di kj L`lk`g-tdcj qud kkdvj su igalrd, ul`cjhj di kgs dspjc`gs hdk Cditrg Kjrj.Egtgmrjeáj> Uáctgr Ndsþs Cjrrjscg. Cjrgrj, jmgstg hd <662

Kjadhj. Cjrgrj, :4/6</62.

Page 171: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 171/188

:=:

Page 172: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 172/188

Page 173: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 173/188

:=3

Euditds Hgcuaditjkds

\DM@SX\G V\@IC@VJK HDK DSXJHG KJ\J.  K`lrgs hd Ajtr`agi`gs. 

H`str`tg ^jagrj. :0<:–:034.

\DM@SX\G V\@IC@VJK HDK DSXJHG KJ\J.  K`lrgs hd Ijc`a`ditgs. 

H`str`tg ^jagrj. :0<:–:034.

\DM@SX\G V\@IC@VJK HDK DSXJHG KJ\J.  K`lrg hd Jctjs (Ckul

Xgrrds). Júgs> :04:–:042.

MD\DIC@J HDK CKTL XG\\DS. Dstjtutgs hdk Ckul Xgrrds. Júg> :0==.

GE@C@IJS HDK CDIX\G KJ\J. Dstjtutgs hdk Cditrg Kjrj. Júg> :00<.

GE@C@IJS HDK CDIX\G KJ\J.  K`lrg hd Jctjs hdk Cditrg Kjrj. 

Júg> :032–:04<.

GE@C@IJS HDK CDIX\G KJ\J.  Vr`adrgs Dstjtutgs hdk Cditrg Kjrj. 

Júg> :030.

J\CB@UG ^TL@KKJMJ. Vr`adrgs Dstjtutgs hdk Ckul Xgrrds. Júg> :202.

CJSJ CT\JK. Cjtdhrjk Sji Nuji Ljut`stj hd Cjrgrj.  K`lrg hd Ajtr`ag-

i`gs. Júg> :068–:0<6 y :035–:083.

SGC@DHJH HD J\XDSJIGS ‛SJI NGSÀ‑.  \dm`strg hd kj Sgc`dhjh

Ti`ói, Vrgmrdsg y Vrgtdcc`ói hd Jrtdsjigs ‛Sji Ngsà‑. Júg> :0<=.

\DM@SX\G STLJKXD\IG HDK ATI@C@V@G XG\\DS. K`lrg hd Vrgtg-

cgkg Vr`ic`pjk. H`str`tg ^jagrj. Vr`adr Xr`adstrd. Júgs> :202–:056.

Page 174: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 174/188

:=8

J\CB@UG EGXGM\ÊE@CG HD KJ ETIHJC@ÓI ‛JK@\@G HÁJ^‑. Egtg-

mrjeájs hdk Vr`adr Cgic`drtg hdk Ajdstrg Jk`r`g Hájz di Cjrgrj, kudmg hd su

 pr`adr v`jnd j Durgpj. Júg> :048.

CGG\H@IJC@ÓI HD VKJI@E@CJC@ÓI T\LJIJ, HD KJ JKCJKHÁJ

HDK ATI@C@V@G XG\\DS.  Ajpj hd kj kkjajhj cujhrácukj hd Cjrgrj. 

Júg> <66=.

Euditds L`lk`gmrêcjs

Mdidrjkds

JCGSXJ SJ@MIDS, A`mudk.  Kjt`euih`g.  Vrgcurjhuráj Jmrjr`j Ijc`gijk.Cjrjcjs. :02=.

J\ÓSXDMT@, Nuk`g. Kj @ivdst`mjc`ói B`stór`cj> Xdgráj y Aàtghg. Crát`cj.

Ljrcdkgij–Dspjúj. <66:.

LKGCB, Ajrc. Jpgkgmáj hd kj B`stgr`j g dk Gec`g hd B`stgr`jhgr. Ljrqu`s`-adtg (Udidzudkj). Egihg Dh`tgr`jk Kgkj hd Eudiajygr/Egihg Dh`tgr`jk Lu-ráj. :¶ Dh`c`ói Udidzgkjij. :025.

L\JTHDK, Edrijih.  Kj B`stgr`j y kjs C`dic`js Sgc`jkds.  Jk`jizj. Ajhr`h.:052.

L\@XG E@MTD\GJ, Edhdr`cg.  B`stgr`j Dcgióa`cj y Sgc`jk hd Udidzudkj (Xgag @@). Dh`c`gids hd kj Ti`vdrs`hjh Cditrjk hd Udidzudkj. Cjrjcjs. :005.

M\JCDS, Vdhrg. Dscr`tgs Sdkdctgs. L`lk`gtdcj Jyjcucbg. Cjrjcjs. :020.

AJ\@ÊXDMT@, Ngsà Cjrkgs. S`dtd Disjygs hd @itdrprdtjc`ói hd kj \djk`hjh

 Vdrujij. L`lk`gtdcj Jyjcucbg. Cjrjcjs. :0=0.

V@CÓI SJKJS, Ajr`jig. Cgaprdis`ói hd Udidzudkj. L`lk`gtdcj Jyjcucbg.Cjrjcjs. :023.

V@CÓI SJKJS, Ajr`jig. A`njrds Jumustg y \jaói Hájz Sêicbdz> Udid- zudkj @ihdpdih`ditd> Dvgkuc`ói Vgkát`cg–Sgc`jk :2:6–:056. Euihjc`ói Du-mdi`g Adihgzj. Cjrjcjs.:0=4.

Page 175: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 175/188

Page 176: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 176/188

:=5

HÁJ^, Jk`r`g. Kjs Ljrr`cjhjs Cukturjkds hd Cdc`k`g ^ul`kkjmj Vdrdrj. (Aj-tdr`jk a`adgmrjjhg).

MJ\CÁJ VGICD, Jitgi`g. Cr`s`s, Gk`mjrquáj y Kjt`euih`g. Cjrgrj (:0<0– 

:034). Egihg Dh`tgr`jk Luráj. Ljrqu`s`adtg. :025.

MTX@À\\D^, K`sáajcg. A`s Vglrds y Bua`khds Dscr`tgs (Xgag @ y @@). Egi-hg Dh`tgr`jk hd kj Jkcjkháj hdk Aui`c`p`g Xgrrds. Cjrgrj. <66<.

MTX@À\\D^, K`sáajcg. K`lrg hd Adagr`js y Bga`kájs. Egihg Dh`tgr`jk hdkj Jkcjkháj hdk Aui`c`p`g Xgrrds. Cjrgrj. <66<.

BD\\D\J, Ndsþs Jitgi`g. Dk H`jr`g hd Cjrgrj. B`stgr`j y Cgaprga`sg. DkDndcut`vg \dm`gijk y kj Jsjalkdj Kdm`skjt`vj hdk Dstjhg Kjrj. Ljrqu`s`adtg.:020.

KJADHJ, Jká. Dk Buaji`sag Vrgkdtjr`g hd Cbág ^ul`kkjmj. Egihg Dh`tg-r`jk hdk Aui`c`p`g Xgrrds. Cjrgrj. <66<.

KJIMD, Erdhdr`qud. Jr`stócrjtjs, Bgigr y Sulvdrs`ói di kj Udidzudkj hdk

S`mkg R@@@ . L`lk`gtdcj hd kj Jcjhda`j Ijc`gijk hd kj B`stgr`j. Cjrjcjs. <666.AGIXDS HD GCJ, \jejdk. @itdrprdtjc`ói hd ui Mdi`g Vgpukjr. Dh`c`gidsCjsjukt. Ljrqu`s`adtg. :0=6.

AG\J SJIXJIJ, Ku`s. Hdk Cgkdm`g Edhdrjk Cjrgrj jk K`cdg Dm`h`g Agi-

tds`igs (:0::–:050). (Ajtdr`jk a`adgmrjjhg).

AG\J SJIXJIJ, Ku`s. Cgaditjr`gs sglrd dk Jctj hd kj Euihjc`ói hd kj

Sjkj hd Kdcturj ‛\`drj Jmu`ijmjkhd‑. (Ajtdr`jk a`adgmrjjhg).

AG\J SJIXJIJ, Ku`s.  Jiêk`s`s hdk Jctj Cgist`tut vj hdk Cditrg Kjrj.(Ajtdr`jk a`adgmrjjhg).

AG\J SJIXJIJ, Ku`s.  Agv`a`ditgs Eda`i`stjs cjrgrdúgs hd pr`ic`p`gs

hdk S`mkg RR. (Ajtdr`jk a`adgmrjjhg).

G\GVD^J, Vdhrg Hga`img. Kj Cjrgrj hd Jydr, hd Bgy y hd S`daprd. Vrg-hucc`gids Ojrgk CJ. Aàr`hj–Udidzudkj. <665.

VÊD^ ÊU@KJ, Nuji. Cbág ^ul`kkjmj> Cjrgrdúg Ti`vdrsjk. Agitd Êv`kj Dh`-tgrds. Cjrjcjs. :02<.

VD\D\J, Jalrgs`g. B`stgr`jk Mdidjkóm`cg hd Eja`k`js Cjrgrdújs. (Xgags@ y @@). Sdmuihj Dh`c`ói. Mrêcj Jadr`cjij. Cjrjcjs. :05=.

Page 177: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 177/188

:==

\JAGS, Sdmuihg @mijc`g. Cuditgs hdk Jludkg. Egihg Dh`tgr`jk hd kj Jkcjk-háj hdk Aui`c`p`g Xgrrds. Ljrqu`s`adtg. :004.

\JAGS, Sdmuihg @mijc`g.  Lgtutg. Vgdajs Vrgkdtjr`gs. Ti`vdrs`hjh hd KgsJihds. Aàr`hj–Udidzudkj. :05=.

\GNJS, Ngsà Iuaj. \dpgrtjnds y Crói`cjs hd Cjrgrj. Jcjhda`j Ijc`gijkhd kj B`stgr`j. Cjrjcjs. :025.

\GNJS, \d`ijkhg. Kj Dcgigaáj hd Kjrj di C`icg S`mkgs. Jsgc`jc`ói Vrg– Udidzudkj. Sdcc`gijk Kjrj. Ljrqu`s`adtg. :005.

S@KUJ AGIXJÚDS, @sajdk. Kj Glrj Cditdijr`j> Ekjv`g Bdrrdrj d B`ngs

(:24=–:04=). X`pgmrjeáj Mjrr`hg. Cjrjcjs. :04=.

S@KUJ AGIXJÚDS, @sajdk. L`gmrjeájs. @aprditjs y Vdr`óh`cgs Cjrgrdúgs. Egihg Dh`tgr`jk hd kj Jkcjkháj hdk Aui`c`p`g Xgrrds. Cjrgrj. <66:.

^TL@KKJMJ VD\D\J, Cjrkgs.  Kj @mkds`j y Kj C`v`k`zjc`ói. Ti`vdrs`hjhCditrjk hd Udidzudkj. Ejcuktjh hd Sjmrjhj Xdgkgmáj (Xds`s pjrj gptjr jk mrj-

hg hd Hgctgr di Sjmrjhj Xdgkgmáj). Cjrjcjs.:064.^TL@KKJMJ VD\D\J, Cdc`k`g. Kj Ugz hdk Cgaþi. Êv`kj Mrêcj. Cjrjcjs.:046.

^TL@KKJMJ VD\D\J, Cdc`k`g. Sdr`d hd Glrjs Cgapkdtjs. Jcjhda`j Ij-c`gijk hd kj B`stgr`j. Cjrjcjs. :003.

^TL@KKJMJ VD\D\J, Ngsà Ajráj. Vrgcdrjtg Cjrgrdúg. Jcjhda`j Ijc`g-

ijk hd kj B`stgr`j. Cjrjcjs. :025.

Euditds Bdadrgmrêcjs

Dk H`jr`g. :0:0–:042.

Cjitjckjrg. :084.

Dk Cjrgrdúg. <66=.

Page 178: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 178/188

Page 179: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 179/188

:=0

 

Á ih`cds

Page 180: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 180/188

:26

Crói`cjs trjis`tgr`js hd kj 

v`hj cgt`h`jij(Sglrd dk jagr, dk tdrruúg, kj aþs`cj y gtrjs adiuhdic`js)

Page 181: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 181/188

Page 182: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 182/188

Page 183: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 183/188

Page 184: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 184/188

:28

Cdc`k`g ‛Cbág‑ ^ul`kkjmj>Tij prjx`s cukturjk sulvdrs`vj

Page 185: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 185/188

Page 186: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 186/188

:25

Page 187: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 187/188

Page 188: Crónicas transitoria de la vida cotidiana  Cecilio “Chío” Zubillaga

8/10/2019 Crónicas transitoria de la vida cotidiana Cecilio “Chío” Zubillaga

http://slidepdf.com/reader/full/cronicas-transitoria-de-la-vida-cotidiana-cecilio-chio-zubillaga 188/188

Cjrkgs Jitgi`g S kvj bjcd mjkj hd uij dxcdksj sdis`l k hjh ijc`gijk s-tj, igs pjsdj pgr kjs adagr`js hd su c`uhjh ijtjk, jsá cgag pgr uij`imditd cjit hjh hd v`vdic js qud sd h`spgid j cgapjrt r cgi sus kdctg-rds hdshd dk cgrjzói y dk `iadisg jagr bjc`j kj pjtr`j y sus mditds.Di kjs pjkjlrjs hdk jutgr> ‛Di dstd ditrjajhg hd b`stgr`js hd kj v`hjcgrr`ditd e`murji cjrtjs, h`scgs, k`lrgs, rdv`stjs, jpuitds hd uij v`dnjjmdihj, cgrrdgs dkdctrói`cgs, cbjtdgs, rdcgrtds hd pdr`óh`cgs ytghgs kgs `isuags qud ad s`rv`drgi pjrj e`njr kjs `hdjs qud jbgrjcgapjrtg cgi qu`dids sd jcdrcji j dstjs pêm`ijs‑.Gerdcd dstd k`lrg, pjrj h`serutd hd qu`dids tdimji kj egrtuij hdkddrkg, ui tdst`agi`g v`tjk, trjscdihditjk, tjitg pjrj kjs iudvjs mdid-rjc`gids, cgag pjrj qu`dids igs jcgmdags j kj hukcd adkjicgkájh ê ` k ó ` h lk h l à hr   ó

  i   `  c  j  s

   t  r  j  i  s

   `   t  g  r   `  j  s . .

     .

L`dijkdsSdr`d Jitgi`g Crdspg Adkàihdz