Comparisons of Body Mass Index, Chronic Stress, Health

J Nurs sci Vol 34 No 2 April - June 2016

Journal of Nursing Science80

Comparisons of Body Mass Index, Chronic Stress,Health Literacy, Patient Engagement and Perceptionof Person-Centred Care between Recurrent and Non-Recurrent Urolithiasis Patients*

Thimaporn Suetrong*, Suporn Danaidutsadeekul, RN, DNS1, Napaporn Vanitkun, RN, PhD1,

Tree Hanprasertpong, MD2

Corresponding Author: Associate Professor Suporn Danaidutsadeekul, Faculty of Nursing, Mahidol University, Bangkok 10700, Thailand, e-mail: [email protected]* Master Student in Master of Nursing Science Program in Adult Nursing, Faculty of Nursing and Faculty of Graduate Studies, Mahidol University1 Faculty of Nursing, Mahidol University, Bangkok, Thailand2 Sappasitthiprasong Hospital, Ubon Ratchathani, Thailand

J Nurs Sci. 2016;34(2):80-91

Abstract Purposes: To compare body mass index, chronic stress, health literacy, patient engagement and perception of person-centred care between recurrent and non-recurrent urolithiasis patients. Design: Comparative descriptive research design. Methods: The samples consisted of patients with urolithiasis after complete removal of stone at least six months, 150 recurrent and 150 non-recurrent. Data were collected using 5 questionnaires: Personal data record form, Perceived Stress scale, Health Literacy Questionnaire, Patient Activation Measure, and the Consultation Care Measure. Data were analyzed using descriptive statistics and a comparison Z-test. Main Findings: The findings showed that non-recurrent urolithiasis patients perceived chronic stress at low level (X = 6.25, SD = 4.86); an average score of health literacy was 439.21 (SD = 39.78), patient engagement was high level (X = 63.88, SD = 12.90) while those with recurrent urolithiasis perceived chronic stress at medium level (X = 12.75, SD = 5.23), an average score of health literacy was 336.07 (SD = 41.22 ), patient engagement was low level (X = 40.33, SD = 9.44). All of the three factors were significant different (p < .05) between two groups. While body mass index and the perception of a person-centred care were not significant different between two groups. Conclusion and recommendations: Nurses should organize health-promoting activities for urolithiasis patients during and after stone removal using various methods to reduce chronic stress, promote health literacy and patient engagement in order to prevent recurrent urolithiasis.

Keywords: body mass index, chronic stress, health literacy, patient engagement, person-centred care, urolithiasis patients


Journal of Nursing Science 81

J Nurs Sci. 2016;34(2):80-91

เปรยบเทยบดชนมวลก�ย คว�มเครยดเรอรง คว�มแตกฉ�นท�งสขภ�พ คว�มรบผดชอบของผปวย และก�รรบรก�รดแลแบบบคคลเปนศนยกล�งระหว�งผปวยทเปนนวในระบบท�งเดนปสส�วะซำ�และผทไมเปนซำ�*

ธม�ภรณ ซอตรง* สพร ดนยดษฎกล, พย.ด.1, นภ�พร ว�ณชยกล, PhD1, ตร ห�ญประเสรฐพงษ, พ.บ.2

บทคดยอ วตถประสงค: เพอศกษาเปรยบเทยบดชนมวลกายความเครยดเรอรงความแตกฉานทางสขภาพความรบผดชอบของผปวย และการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง ระหวางผปวยทเปนนวในระบบทางเดนปสสาวะซำาและผท ไมเปนซำา รปแบบการวจย:การศกษาเชงบรรยายเปรยบเทยบ วธดำาเนนการวจย:ผปวยนวในระบบทางเดนปสสาวะทมาตดตามอาการภายหลงรกษานวครงแรกออกหมดมระยะเวลาหางจากการรกษาครงแรกไมตำากวา6เดอนกลมทเปนนวซำาและไมเปนซำากลมละ150รายรวมทงหมด300รายเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ เครองมอทใชในการเกบขอมลประกอบดวย แบบบนทกขอมลสวนบคคล แบบประเมนการรบรความเครยดแบบประเมนความแตกฉานทางสขภาพแบบประเมนความรบผดชอบของผปวยและแบบประเมนการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางวเคราะหขอมลโดยสถตเชงพรรณนาและสถตเปรยบเทยบ ผลการวจย: กลมตวอยางทไมเปนนวซำามความเครยดเรอรงอยในระดบตำา(X=6.25,SD=4.86)มความแตกฉานทางสขภาพเทากบ 439.21 (SD= 39.78) มความรบผดชอบของผปวยอยในระดบสง (X= 63.88, SD= 12.90) ในขณะกลมทเปนนวซำามความเครยดเรอรงระดบปานกลาง(X=12.75,SD=5.23)มความแตกฉานทางสขภาพเทากบ336.07(SD=41.22)มความรบผดชอบของผปวยอยในระดบตำา(X=40.33,SD=9.44)ซงทงสามปจจยมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตระหวางกลมเปนนวซำาและไมเปนซำาสำาหรบดชนมวลกายและการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางระหวางกลมเปนนวซำาและไมเปนซำาไมมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต สรปและขอเสนอแนะ: พยาบาลและบคคลากรทางสขภาพควรตระหนกและใหการดแลผปวยโดยลดความเครยดเรอรง สงเสรมความแตกฉานทางสขภาพ และความรบผดชอบของผปวย ทงขณะและภายหลงการรกษาเอานวออก เพอปองกนการกลบเปนนวซำา

คำาสำาคญ:ดชนมวลกายความเครยดเรอรงความแตกฉานทางสขภาพความรบผดชอบของผปวยการรบรการดแลแบบ บคคลเปนศนยกลางนวในระบบทางเดนปสสาวะ

Corresponding Author: รองศาสตราจารยสพร ดนยดษฎกล, คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล บางกอกนอย กรงเทพฯ 10700, e-mail: [email protected]*นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาการพยาบาลผใหญคณะพยาบาลศาสตรและบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล1คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล2โรงพยาบาลสรรพสทธประสงคจงหวดอบลราชธาน



ความสำาคญของปญหา

โรคนวในระบบทางเดนปสสาวะ(Urolithiasis) เปน

กลมโรคทพบไดบอยและเปนปญหาสาธารณสขทสำาคญ

และมแนวโนมสงขนในทกภมภาคทวโลก ในชวง 10 ปท

ผานมาประเทศสหรฐอเมรกาพบอบตการณโรคนวเพมขน

จากรอยละ 3.8 เปนรอยละ 5.21 สำาหรบประเทศไทย

สำาหรบในประเทศไทยจากสถตกระทรวงสาธารณสขพบ

อตราการเกดโรคนวในไตและทางเดนปสสาวะของผปวยใน

เพมขนจาก99.25ตอประชากร100,000ในปพ.ศ.2550

เปน 122.46 ในปพ.ศ. 2553พบมากทสดในประชากร

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอในอตรา174.672จากการศกษา

นวในระบบทางเดนปสสาวะจำาแนกตามครอบครว และ

หมบานในประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอทจงหวด

อบลราชธานพบผปวยนวทางเดนปสสาวะสงถงรอยละ48

ตำาแหนงทพบนวมากทสดคอนวในไตประมาณรอยละ80

และพบวาครอบครวจำานวน 116 ครอบครว (รอยละ

21.05)และ23หมบาน(รอยละ6.61)เปนนวในไต3

โรคนวในทางเดนปสสาวะมอบตการณเกดนวซำา

สงมากในประเทศแถบทวปอเมรกาเหนอมอบตการณเกด

นวซำาถงรอยละ50ภายใน5ป4สำาหรบประเทศไทยพบ

ผปวยทมการกลบเปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะ

รอยละ10ภายในปแรกรอยละ35ในระยะเวลา5ปและ

รอยละ50ในระยะเวลา10ป5จำานวนครงของการกลบ

เปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะมความสมพนธทาง

ลบกบคณภาพชวตของผปวยอยางมนยสำาคญ6 กลาวคอ

การมนวในระบบทางเดนปสสาวะสงผลใหเกดอาการ

แทรกซอนตางๆได ตงแตทำาใหการทำางานของไตเสอมลง

และอาจรายแรงจนถงเกดภาวะไตวายเรอรง และโรคไต

ระยะสดทายซงทำาใหเสยชวตได7จงทำาใหผวจยสนใจศกษา

เปรยบเทยบปจจยของการเปนโรคนวซำากบไมเปนซำาใน

จงหวดอบลราชธาน ทพบอบตการณของโรคนวในระบบ

ทางเดนปสสาวะมากทสดในประเทศไทย

การศกษาครงนใชกรอบแนวคดการพฒนาคณภาพ

การดแลของDonabedianmodelเปนกรอบแนวคดของ

การศกษาตามระบบการทำางานทเกยวของกบคณภาพของ

การดแล8จำาแนกระบบการทำางานทเกยวเนองกบคณภาพ

เปน3องคประกอบหลกคอ1)โครงสราง(structure)

ไดแกดชนมวลกายความเครยดเรอรงคามแตกฉานทาง

สขภาพ2)กระบวนการ(process)ไดแกความรบผดชอบ

ของผปวย การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง

3)ผลลพธ(outcome)คอการกลบเปนซำาของนวในระบบ

ทางเดนปสสาวะ

ปจจยเสยงททำาใหเกดนวและการเกดนวซำาในระบบ

ทางเดนปสสาวะในผปวยแตละคนแตกตางกนหลายปจจย

มงานวจยพบวามความสมพนธกบการเกดนวแตยงไมมงาน

วจยทศกษาเกยวกบการเกดนวซำาดชนมวลกายเปนปจจย

หนงทมการศกษาพบวามความสมพนธกบการเกดนวผทม

ดชนมวลกายสงเกนคามาตรฐานทำาใหมภาวะแคลเซยม

และออกซาเลตในปสสาวะสง9 นอกจากนความอวนท

ประเมนโดยนำาหนกตว และรอบเอวทเพมขนมความ

สมพนธกบการเกดซำาของนวเชนกนและยงพบอกวาผชาย

ทมดชนมวลกายมากกวาหรอเทากบ 30 kg/m2 มความ

สมพนธกบการเกดนว(RelativeRisk,RR=1.33)เมอ

เทยบกบผชายทมดชนมวลกาย21-22.9kg/m2ผชายทม

รอบเอวมากกวา43นวมความสมพนธกบการเกดนว(RR

=1.48)เมอเทยบกบผชายทมรอบเอวนอยกวา34 นว10

การศกษาดงกลาวแสดงใหเหนวาดชนมวลกายทสงมความ

สมพนธกบการเกดนวแตยงไมมการศกษาดชนมวลกายกบ

ปรากฏการณเกดนวซำา ในการวจยครงนผวจยจงตองการ

ศกษาเปรยบเทยบดชนมวลกายระหวางผปวยทมการกลบ

เปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะและผทไมมการ

กลบเปนซำา

ความเครยดเรอรง มการศกษาทยนยนวาเมอม

ความเครยดผปวยจะมความเขมขนของแคลเซยมออกซาเลต

และกรดยรกในปสสาวะเพมขนอยางมาก และสงผลให

ปรมาตรของปสสาวะ (urine volume) และระดบ

แมกนเซยมตำาลง และระดบแคลเซยมในปสสาวะสงขน

นอกจากนภาวะเครยดเรอรงยงมผลใหความดนโลหตเพม

สงขนและทำาใหเพมความเสยงตอการเกดกลมอาการเมตา

บอลก(metabolicsyndrome)ซงมความสมพนธกบการ

เกดนวชนดแคลเซยมออกซาเลตมการศกษาพบวาผปวยท

เปนนวในระบบทางเดนปสสาวะมความเครยดสงกวาผปวย



ทวไปโดยเฉพาะในกลมทเปนMultiplestone11

ความแตกฉานทางสขภาพ หมายถง การคนหา

ทำาความเขาใจ และใชขอมลสขภาพในการตดสนใจดแล

รกษาภาวะสขภาพของตนเอง จากการศกษาพบวาผปวย

ทมระดบความแตกฉานทางสขภาพนอย จะเสยคาใชจาย

ในการรกษาดแลสงกวาถง4เทาและมผลลพธทางสขภาพ

ทดนอยกวาประมาณ1.5-3เทาของผปวยทมระดบความ

แตกฉานทางสขภาพมาก และมการเขารบการรกษาใน

โรงพยาบาลจากอาการผดปกตซำาสงกวาผปวยทมความ

แตกฉานทางสขภาพระดบมากถง2เทา12ผปวยทมความ

แตกฉานทางสขภาพมากจะมสวนรวมในแผนการรกษากบ

บคลากรทางการแพทยและปฏบตตามแผนการรกษาปรบ

เปลยนพฤตกรรมสขภาพอยางตอเนองจนถงระยะพกฟนท

บานสงผลตอผลลพธทางสขภาพทด13การกำาจดนวดวยวธ

การสลายนวหรอวธผาตดไมไดเปลยนแนวโนมของการเกด

นวซำาผปวยยงตองการคำาแนะนำาใหปรบเปลยนพฤตกรรม

การดำาเนนชวตใหเหมาะสมถกตอง เพอปองกนการกลบ

เปนซำาของนวความแตกฉานทางสขภาพรวมทงการใหคำา

แนะนำาอนๆเปนการเพมความสามารถและเพมพลงอำานาจ

ใหผปวยสามารถควบคมดแลตนเองไดมากขนซงเปนหลก

การของการสรางเสรมสขภาพทสำาคญทจะทำาใหเกดนวซำา

ระยะยาวลดลง5

ความรบผดชอบของผปวยเปนบรบทสำาคญอยางหนง

ในการดแลสขภาพของประชาชนในแผนพฒนาสขภาพ

แหงชาตฉบบท11(พ.ศ.2555-2559) ซงเนนการมสวน

รวมของประชาชนการพฒนาสขภาพของประชาชนและ

การมระบบบรการสขภาพทตอบสนองตอความตองการ

และปญหาของผปวยอยางแทจรง14 มการศกษาเกยวกบ

ความรบผดชอบของผปวยตอกระบวนการดแลรกษา

การจดการกบภาวะสขภาพและความเจบปวยของตนเอง

ตามความตองการและความพงพอใจของผปวยเองพบวา

การเพมขนของความรบผดชอบของผปวยมความสมพนธ

กบความรของผปวย การสอสารระหวางผปวยและผดแล

คณภาพชวตและผลลพธทางคลนกทพงประสงค13 ความ

รบผดชอบของผปวยสามารถเพมการจดการตนเองเกยวกบ

สขภาพ การปฏบตตามแผนการรกษา และเพมคณภาพ

ชวตของผปวยอกทงยงลดคาใชจายทางสขภาพไดและยง

มอทธพลตอการคนหาและการเขาถงขอมลทางสขภาพเพอ

การดแลสขภาพตนเองซงความรบผดชอบของผปวยจะสง

ผลตอพฤตกรรมสขภาพและการจดการอาการของผปวย

ทำาใหเกดสขภาพทดตามมา15

การดแลแบบบคคลเปนศนยกลางมการนำาแนวคดน

มาใชในการใหความรแบบรายบคคลพบวาชวยเพมความ

สามารถและพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยภายหลง

จำาหนายออกจากโรงพยาบาลไดเพมภาวะสขภาพและการ

มคณภาพชวตทด ลดการเกดภาวะแทรกซอนทางดาน

รางกาย16 การดแลแบบบคคลเปนศนยกลางนนเนนให

บคคลมสวนรวมในกจกรรมการดแลทเหมาะกบความ

ตองการของบคคลแตละคนภายใตการเคารพความเปนตว

ตนและอำานาจการตดสนใจของบคคล17ยงไมมการศกษา

ทเกยวกบการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางในผปวยโรคนว

ในระบบทางเดนปสสาวะรปแบบการดแลแบบบคคลเปน

ศนยกลางจงเปนอกปจจยหนงทตองการการศกษาในครงน

จากความเปนมาและความสำาคญทกลาวมาผวจยจง

มความสนใจทจะศกษาเปรยบเทยบปจจยเสยงไดแกดชน

มวลกาย ความเครยดเรอรง ความแตกฉานทางสขภาพ

ความรบผดชอบของผปวย และการรบรการดแลแบบ

บคคลเปนศนยกลางระหวางผปวยทมการกลบเปนซำาของ

นวในระบบทางเดนปสสาวะและผปวยทไมกลบเปนซำาเพอ

จะไดเปนขอมลพนฐานสำาหรบพยาบาลและทมสขภาพใน

การใหการดแลทเหมาะสมกบผปวยเพอลดอตราการกลบ

เปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะและสอดคลองกบ

แนวคดการพฒนาคณภาพการดแลของ Donabedian

model

วตถประสงคของการวจย

เพอศกษาเปรยบเทยบดชนมวลกาย ความเครยด

เรอรง ความแตกฉานทางสขภาพ ความรบผดชอบของ

ผปวย และการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง

ระหวางผปวยทมการกลบเปนซำาของนวในระบบทางเดน

ปสสาวะและผทไมกลบเปนซำา



สมมตฐานการวจย

ดชนมวลกายความเครยดเรอรงความแตกฉานทาง

สขภาพความรบผดชอบของผปวยและการรบรการดแล

แบบบคคลเปนศนยกลางระหวางผปวยทมการกลบเปนซำา

ของนวในระบบทางเดนปสสาวะและผทไมกลบเปนซำา ม

ความแตกตางกน

กรอบแนวคดการวจย

การศกษาครงนใชกรอบแนวคดการพฒนาคณภาพ

การดแลของDonabedianmodelตามระบบการทำางาน

ทเกยวของกบคณภาพของการดแล8 จำาแนกระบบการ

ทำางานทเกยวเนองกบคณภาพไดเปน3องคประกอบหลก

คอ 1) โครงสราง (structure) ไดแก ดชนมวลกาย

ความเครยดเรอรงคามแตกฉานทางสขภาพ2)กระบวนการ

(process)ไดแกความรบผดชอบของผปวยการรบรการ

ดแลแบบบคคลเปนศนยกลางและ3)ผลลพธ(outcome)

คอการกลบเปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะ

โรคนวในระบบทางเดนปสสาวะเปนโรคทมอตรากลบ

เปนซำาสงภายหลงการรกษาโดยเฉพาะนวในระบบทางเดน

ปสสาวะสวนบนสาเหตสำาคญอาจเกดจากการเปลยนแปลง

ของเนอไต เชน การอกเสบ การบวมและการบาดเจบ

ภายในเนอไตอกทงยงรวมถงปจจยสงเสรมภายในตวผปวย

แตละรายความแตกฉานทางสขภาพวนยของความรบผด

ชอบตอสขภาพตนเองของผปวย และรวมถงระบบการ

ใหการดแลทผปวยไดรบจากระบบสขภาพ เมอจำาแนก

ปจจยสงเสรมการกลบเปนซำาของนวในระบบทางเดน

ปสสาวะเปน 3 องคประกอบหลกตามแนวคดทฤษฎการ

พฒนาคณภาพการดแล Donabedianmodel พบวา

ปจจยดานโครงสราง (structure) ซงเปรยบเสมอนปจจย

นำาเขาหรอปจจยสงเสรมการกลบเปนนวซำาทมอยในตว

ผปวยแตละรายตามลกษณะสวนบคคลของผปวย ไดแก

ดชนมวลกายความแตกฉานทางสขภาพของผปวยและ

ความเครยดเรอรงของผปวยซงอาจจะมผลใหเกดการกลบ

เปนซำาของนวปจจยดานกระบวนการดแลผปวย(process)

ไดประยกตแนวคดการจดการตนเองภายใตกรอบ

Person-centredcarenursingframeworkปจจยดาน

กระบวนการทางเทคนคทเกยวของกบปจจยทสงเสรมการ

กลบเปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะ ไดแก

การรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางของผปวย

สวนปจจยกระบวนการดานปฏสมพนธระหวางบคคล

(interpersonal)ไดแกความรบผดชอบของผปวยสำาหรบ

ผลลพธ (outcome) ทประเมนในทนไมใชคณภาพการ

บรการโดยตรง แตเปนตวชวดหนงทจะสะทอนถงการ

ใหการดแลรกษาพยาบาลผปวยนวในระบบทางเดน

ปสสาวะไดเปนอยางด ไดแก การกลบเปนซำาของนวใน

ระบบทางเดนปสสาวะ

วธดำาเนนการวจย

การศกษาครงนเปนการศกษาเชงบรรยายเปรยบเทยบ

(comparativedescriptivestudy)

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรในการศกษาครงนคอผปวยโรคนวในระบบ

ทางเดนปสสาวะทงผหญงและผชายทมอายตงแต 18 ป

ขนไปทหนวยตรวจรกษาผปวยนอกแผนกศลยกรรมทางเดน

ปสสาวะ โรงพยาบาลศนยขนาดใหญแหงหนงในจงหวด

อบลราชธาน ระยะเวลาในการเกบขอมลตงแตเดอน

เมษายนถงเดอนมถนายนพ.ศ.2558กลมตวอยาง คอ

ผปวยโรคนวระบบทางเดนปสสาวะทมาตดตามภายหลง

รกษานวเสรจสนมาแลวอยางนอย6 เดอนหรอมประวต

ของการเปนนวมากกวา 1 ครง เลอกกลมตวอยางแบบ

สะดวก(conveniencesampling)เกณฑการคดเขาไดแก

1) ไดรบการรกษาเอานวในครงแรกออกหมดไมมการ

เหลอคาง โดยมระยะเวลาหางจากการรกษาครงแรกไม

ตำากวา 6 เดอน 2) ไมมประวตอาการผดปกตทางจต

3) มความสามารถในการสอสารพดคยแสดงความคดเหน

ของตนเองได ทงนผปวยทมอายมากกวา 60 ปตองเปน

ผผานการประเมนการรบรโดยใชแบบทดสอบสมรรถภาพ

ทางสมองของไทย(ThaiMentalStateExamination;

TMSE)โดยมคะแนนรวมมากกวา23คะแนนการคำานวณ

ขนาดของกลมตวอยางดวยการวเคราะหPoweranalysis

ดวยโปรแกรมG*PowerใชสถตZ-testโดยกำาหนดระดบ

ความเชอมนเทากบ.05ใหอำานาจการทดสอบเทากบ.80

และเนองจากไมมตวอยางของการกำาหนดขนาดอทธพล



จากงานวจยททบทวนผวจยจงกำาหนดขนาดอทธพลขนาด

ปานกลาง (d เทากบ .30) ตามขอเสนอแนะการวจย

ทางการพยาบาลหรอทางสงคมศาสตรสามารถกำาหนด

ขนาดอทธพลเปนขนาดกลางไดหากไมมคาขนาดอทธพล

จากการศกษาทผานมา18ไดขนาดกลมตวอยางกลมละ141

ราย ผวจยเกบเพมเปนกลมละ150รายเพอปองกนการ

สญหายของกลมตวอยาง รวมเปนกลมตวอยางทงสน

จำานวน300ราย

เครองมอการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการทำาวจย

จำานวน5ชดประกอบไปดวย

1.แบบบนทกขอมลสวนบคคลประกอบดวยขอมล

ทวไปขอมลเกยวกบการเจบปวยและการรกษา

2.แบบประเมนการรบรความเครยด (Perceived

StressScale:PSS)ของโคเฮนและคณะพฒนาและแปล

เปนภาษาไทยโดย ณหทย วงศปการนย และทนกร

วงศปการนยคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคของฉบบ

ภาษาไทย (Cronbach’s Alpha Coefficient) เทากบ

.8519 ลกษณะเครองมอประกอบดวยขอคำาถามเกยวกบ

ความรสกของผดแลผปวยใน1 เดอนทผานมา ม10 ขอ

คะแนนเปนมาตราสวนประมาณคา (Likert scale) ม 5

อนดบ (0-4) ตามคะแนนความถของความรสก โดย 0

หมายถง ไมเคย 1 หมายถง เกอบไมเคย 2 หมายถง

บางครง3หมายถงบอย4หมายถงบอยมากคะแนน

รวมของแบบสอบถามการรบรความเครยดทงชดมคา

ระหวาง10-40คะแนนแบงระดบความเครยดเปน3ระดบ

ตามชวงคะแนนชวง10-20หมายถงมความเครยดระดบ

ตำา ชวงคะแนน 21- 31 หมายถง มความเครยดระดบ

ปานกลาง ชวงคะแนน 32-40 หมายถง มความเครยด

ระดบสง

3.แบบประเมนความแตกฉานทางสขภาพ (Health

LiteracyQuestionnaires)พฒนาโดยจเรวชาไทยและ

คณะตามคำานยามของAmericanMedicalAssociation,

the Institute ofMedicine และองคการอนามยโลก

สำาหรบคนไทย5กลมประกอบดวยคนไทยทมสขภาพด

คนพการทางการมองเหนการเคลอนไหวการไดยนและ

ผปวยโรคเรอรงทเกยวของกบภาวะหลอดเลอดแดงตบแขง

(โรคหลอดเลอดหวใจโรคเบาหวานชนดท2โรคความดน

โลหตสง และโรคไขมนในเลอดผดปกต) โดยการคดเลอก

จงหวดเขารวมเพอเปนตวแทน 4 ภาค รวมทกพนทใน

ประเทศไทยเปนจำานวน205คนไดคาสมประสทธแอลฟา

ของครอนบาคเทากบ .8920 แบบประเมนมขอคำาถาม

จำานวน68ขอใหคะแนนตามระดบความเหนดวยกบขอ

คำาถาม มทงหมด 11 ระดบ แบงเปนระดบ 0-10 คอ

ไมเหนดวยอยางยงเทากบ0ถงเหนดวยอยางยงเทากบ10

คะแนน ผวจยไดรบอนญาตใหใชเครองมอจากผพฒนา

เครองมอ

4.แบบประเมนความรบผดชอบของผปวย(Patient

ActivationMeasure:PAM)พฒนาโดยHibbardและ

คณะโดยประเมนเกยวกบความรทกษะและความมนใจ

ในการดแลสขภาพตนเองของผปวยมขอคำาถามจำานวน13

ขอ แบงระดบคะแนนเปน 1-4 ตามระดบของพฤตกรรม

การแสดงออกในการปฏบตกจกรรมของผปวย และไดม

การนำามาใชในกลมผปวยโรคเรอรงในรฐโอเรกอน

สหรฐอเมรกามคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคอยใน

ชวง .80-.9015 ลกษณะเครองมอประกอบดวยขอคำาถาม

เกยวกบการมสวนรวมของผปวยทมความรบผดชอบตอ

ภาวะสขภาพของตนเอง มจำานวน 13 ขอ คะแนนเปน

มาตราสวนประมาณคา4อนดบตามประสบการณการม

พฤตกรรมของผปวยโดย1หมายถงไมเหนดวยอยางยง

2หมายถงไมเหนดวย3หมายถงเหนดวย4หมายถง

เหนดวยอยางยงคะแนนอยระหวาง0และ100แบงระดบ

คะแนนระดบ1(คะแนน<47.0)หมายถงความรบผดชอบ

ของผปวยระดบตำาระดบ2(คะแนน47.1-55.1)หมายถง

ความรบผดชอบของผปวยระดบปานกลาง ระดบ 3

(คะแนน55.2-67.0)หมายถงความรบผดชอบของผปวย

ระดบสงระดบ4(คะแนน>67.1)หมายถงความรบผดชอบ

ของผปวยระดบสงมาก ผวจยไดรบอนญาตใหใชเครองมอ

จากผพฒนา แปลเปนภาษาไทยโดยผวจย โดยใชหลก

การแปลแบบสมมาตร (systematic translation

approach) และตรวจสอบเครองมอฉบบแปลโดยผทรง

คณวฒจำานวน5คนไดคาดชนความตรงเชงเนอหาเทากบ1



5.แบบประเมนการรบรการดแลแบบบคคลเปน

ศนยกลาง(TheConsultationCareMeasure;CCM)

พฒนาโดยLittleและคณะภายใตกรอบแนวคดการดแล

แบบผปวยเปนศนยกลางของStewartและคณะเครองมอ

นมคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคอยระหวาง.84-

.96ประกอบดวยขอคำาถาม21ขอแบงเปน5หวขอยอย

คอดานการตดตอสอสารและการสรางสมพนธภาพ(com-

municationandpartnership)ดานสมพนธภาพระหวาง

บคคล (pe r sona l r e l a t i onsh ip ) ด านการ

สงเสรมสขภาพ (healthpromotion) ดานการใหความ

กระจางและเขาถงปญหาของผปวย(positiveandclear

approach toproblem) ดานการสนใจในผลกระทบท

เกดขนตอชวตของผปวย(interest ineffectonlife)21

การใหคะแนนเปนมาตราสวนประมาณคา 7 ระดบตาม

ประสบการณการรบรการดแลทผปวยไดรบจากบคคลากร

ทางการแพทยและระบบบรการสขภาพคะแนนอยระหวาง

21และ147ผวจยไดรบอนญาตใหใชเครองมอจากผพฒนา

และไดนำาแบบประเมนฉบบภาษาไทยทแปลโดย สรนนท

ชเชดมาใหผทรงคณวฒทง 5คนตรวจสอบความถกตอง

ความตรงเชงเนอหาไดคาดชนความตรงเชงเนอหาเทากบ1

สำาหรบแบบทดสอบสมมรรถภาพสมองของไทย

แบบประเมนการรบรความเครยดและแบบประเมนความ

แตกฉานทางสขภาพ เปนเครองมอมาตรฐานและใชใน

งานวจยอยางแพรหลายผวจยจงไมไดตรวจสอบความตรง

เชงเนอหาผวจยนำาเครองมอทง4ชดไดแกเครองมอวด

การรบรความเครยด แบบประเมนความแตกฉานดาน

สขภาพแบบประเมนความรบผดชอบของผปวยและแบบ

ประเมนการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางไปตรวจ

สอบความเทยงของเครองมอ โดยนำาแบบประเมนไป

ทดสอบกบผปวยโรคนวในทางเดนปสสาวะทมลกษณะ

เดยวกบกลมตวอยางจำานวน30รายแลวนำาคะแนนทได

ไปคำานวณหาความสอดคลองภายใน โดยคำานวณหาคา

สมประสทธแอลฟาของครอนบาคมคาเทากบ.82.98.90

และ.87ตามลำาดบ

การพทกษสทธกลมตวอยาง

การวจยครงนไดรบการรบรองจากคณะกรรมการ

จรยธรรมการวจยในคนคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลย

มหดล รหสโครงการ IRB-NS2015/08.0601 และการ

รบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมโครงการวจยในมนษย

จาก โรงพยาบาลทเกบขอมล รหสโครงการ 006/2558

โดยผวจยอธบายวตถประสงคและขนตอนการวจยใหกลม

ตวอยางเขาใจกอนตดสนใจเขารวมโครงการวจยอยางอสระ

กลมตวอยางมสทธทจะถอนตวออกจากโครงการไดตลอด

เวลาโดยไมมผลใดๆ ตอการรกษาทจะไดรบจาก

โรงพยาบาล ขอมลทงหมดจะถกเกบเปนความลบและ

นำาเสนอผลการวจยในภาพรวมเทานน

การเกบรวบรวมขอมล

หลงจากไดรบอนญาตใหเกบขอมลผวจยเขาพบแพทย

พยาบาลทแผนกตรวจรกษาผปวยนอก เพอชแจงราย

ละเอยดการทำาวจย และดำาเนนการคดเลอกผปวยตาม

เกณฑทกำาหนดและขอเชญเขารวมโครงการหลงจากผปวย

ตอบรบเขารวมโครงการและลงนามยนยอมเปนลายลกษณ

อกษรแลว ผวจยใหผปวยตอบแบบสอบถามดวยตนเอง

ระยะเวลาเฉลยทใชในการตอบแบบสอบถามประมาณ

40-50 นาท ในกรณทผปวยไมสามารถอานหรอเขยน

หนงสอได ผวจยเปนผอานคำาถามในแบบสอบถามและให

ผปวยเปนผตอบคำาถาม

การวเคราะหขอมล

นำาขอมลทไดทงหมดมาวเคราะหโดยใชโปรแกรม

คอมพวเตอรสำาเรจรปทางสถต ขอมลทวไปของผปวย

การรกษาทไดรบนำามาแจกแจงหาความถรอยละคาเฉลย

และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

การเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยดชนมวลกาย

ความเครยดเรอรงความแตกฉานทางสขภาพความรบผด

ชอบของผปวย และการรบรการดแลแบบบคคลเปน

ศนยกลางระหวางผปวยกลบเปนนวในระบบทางเดน

ปสสาวะซำาและไมกลบเปนซำา มาวเคราะหเปรยบเทยบ

ขอมลโดยใชสถตเปรยบเทยบคาเฉลย (independent

sampleZ-test)

ผลการวจย

1.ขอมลทวไปและการรกษาทผปวยไดรบ



ขอมลสวนบคคล พบวากลมตวอยางเปนเพศชาย

มากกวาเพศหญง(ชายรอยละ55หญงรอยละ45)อาย

เฉลยของกลมทไมเปนนวซำาเทากบ55.61ป(SD=11.10)

และกลมทเปนนวซำาเทากบ56.96ป(SD=11.20)กลม

อายทพบมากทสดคอ51-60ป(รอยละ36)ใชสทธการ

รกษาเปนสทธประกนสขภาพถวนหนา (รอยละ 83.34)

การศกษาสงสดระดบประถมศกษามากทสด(รอยละ80)

มอาชพเกษตรกรรมมากทสด(รอยละ69.33)

ในกลมทเปนนวซำา เปนนวในไตมากทสด (รอยละ

89.33)การรกษาทไดรบไดแกรกษาโดยการสลายนวดวย

คลนเสยงรอยละ68 ผาตดเปดรอยละ20.67 สองกลอง

ผานทอปสสาวะรอยละ6.67และการเจาะผานผวหนงเพอ

สลายนวรอยละ4.66 เปนนวซำาครงท 2 รอยละ 95.33

และเปนนวซำาครงท 3 รอยละ 4 โดยระยะเวลาหางจาก

การรกษานวครงกอนเสรจสน5-10ปรอยละ29.34รอง

ลงมาเปนเวลาหาง 1-5 ปรอยละ 26 และหางมากกวา

20ปรอยละ17.33ระยะเวลาทเกดนวซำาโดยเฉลย5.82

ป(SD=8.80)ระยะเวลาหางนอยทสดทเกดนวซำาคอ6

เดอนและระยะเวลาหางมากทสดทเกดนวซำาคอ40ป

2.ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของดชนมวลกาย

ความเครยดเรอรงความแตกฉานทางสขภาพความรบผด

ชอบของผปวย และการรบรการดแลแบบบคคลเปน

ศนยกลางระหวางผปวยทมการกลบเปนซำาของนวในระบบ

ทางเดนปสสาวะและผทไมกลบเปนซำา

คาดชนมวลกายเฉลยกลมทไมเปนนวซำาเทากบ23.78

kg/m2 (SD=3.91)และกลมทเปนนวซำาเทากบ23.73

kg/m2 (SD= 4.62) ซงไมมความแตกตางกนอยางมนย

สำาคญทางสถต (Z = 14.95, p > .05) คะแนนเฉลย

ความเครยดเรอรงกลมทไมเปนนวซำาเทากบ 6.25 (SD=

4.86)และกลมทเปนนวซำาเทากบ12.75(SD=5.23)ซง

มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต(Z=10.76,

p<.05)คะแนนเฉลยความแตกฉานทางสขภาพกลมทไม

เปนนวซำาเทากบ439.21(SD=39.78)กลมทเปนนวซำา

เทากบ336.07(SD=41.22)ซงมความแตกตางกนอยาง

มนยสำาคญทางสถต(Z=16.08,p<.05)คะแนนเฉลย

ความรบผดชอบของผปวยกลมทไมเปนนวซำาเทากบ63.88

(SD=12.90)กลมทเปนนวซำาเทากบ40.33(SD=9.44)

มความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต(Z=13.39,

p < .05) คะแนนเฉลยการรบรการดแลแบบบคคลเปน

ศนยกลางของกลมทไมเปนนวซำาเทากบ 101.40 (SD=

14.28)กลมทเปนนวซำาเทากบ98.68(SD=15.72)ซง

ไมมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต(Z=8.38,

p>.05)(ตารางท1)

ตารางท 1เปรยบเทยบความแตกตางของดชนมวลกายความเครยดเรอรงความแตกฉานทางสขภาพความรบผดชอบ ของผปวยและการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางระหวางผปวยทมการกลบเปนซำาของนวในระบบ ทางเดนปสสาวะและผทไมกลบเปนซำา(n=300)

ตวแปร

ดชนมวลกายความเครยดเรอรงความแตกฉานทางสขภาพความรบผดชอบของผปวยการรบรการดแลแบบบคคลเปนศนยกลาง

X23.786.25

439.2163.88

101.40

SD3.914.86

39.7812.9014.28

X23.7312.75

336.0740.3398.68

SD4.625.23

41.229.44

15.72

Z

14.9510.7616.0813.398.38

p-value

.245.000*.000*.000*.218

กลมเปนนวซำา(n = 150)

กลมไมเปนนวซำา(n = 150)

*p<.05

การอภปรายผล

การศกษาครงนวเคราะหระบบการดแลผปวยนวใน

ระบบทางเดนปสสาวะเพอเปรยบเทยบปจจยของการกลบ

เปนนวซำา ตามแนวคดการพฒนาคณภาพการดแลของ

Donabenianmodel โดยจำาแนกระบบการทำางานท

เกยวเนองกบคณภาพไดเปน3องคประกอบหลกคอ



สามารถใหคำาตอบทชดเจนไดวานวทเกดขนนนจะหมดไป

หรอไมสงสำาคญทตองคำานงถงคอการใหขอมลความรควร

มความเจาะจงกบสภาพบคคลและการดำาเนนของโรค

ในแตละรายบคคล ไมเปนเพยงการใหคำาแนะนำาทวไป

ซงสอดคลองกบการศกษาของMiyaoka และคณะ ทได

ทำาการวดระดบความเครยดเรอรงในผปวยทไดรบการ

วนจฉยวาเปนนวในไต จำานวน 200 คน โดยใชแบบวด

ความเครยด (perceived stress scale-10) พบวา

ความเครยดในชวง6เดอนทผานมามความสมพนธกบการ

เกดนวอยางมนยสำาคญ (p < .05)22 และพบวาเมอม

ความเครยดผปวยจะมความเขมขนของแคลเซยมออกซาเลต

และกรดยรกในปสสาวะเพมขนอยางมาก11

ความแตกฉานทางสขภาพระหวางกลมเปนนวซำาและ

ไมเปนซำามความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต

(Z=16.08,p<.05)สามารถอภปรายไดวานอกจากการ

รกษาทางการแพทยเพอกำาจดเอานวออกอยางมประสทธภาพ

แลวหากผปวยมความเขาใจทางสขภาพกจะสงเสรมใหผปวย

มทกษะในการดแลสขภาพของตนเองไมใหกลบมาเปนนวซำา

ไดซงสอดคลองกบการศกษาทผานมาพบวาผปวยทมระดบ

ความแตกฉานทางสขภาพนอยจะเสยคาใชจายในการรกษา

ดแลสงกวาถง4 เทาและมผลลพธทางสขภาพทดนอยกวา

ประมาณ1.5-3 เทาของผปวยทมระดบความแตกฉานทาง

สขภาพมาก11และมการเขารบการรกษาในโรงพยาบาลจาก

อาการผดปกตซำาสงกวาผปวยทมความแตกฉานทางสขภาพ

ระดบมากถง2เทา12ผทมความแตกฉานทางสขภาพมากจะ

มสวนรวมในแผนการรกษากบบคลากรทางการแพทยและ

ปฏบตตามแผนการรกษาปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพอยาง

ตอเนองจนถงระยะพกฟนทบานสงผลตอผลลพธทางสขภาพ

ทด มการกลบมารกษาซำาในโรงพยาบาลนอย13 รวมทงยง

สอดคลองกบการศกษาเกยวกบความสมพนธของความ

แตกฉานทางสขภาพและผลลพธทางสขภาพของBerkman

และคณะพบวาความแตกฉานทางสขภาพตำามความสมพนธ

อยางตอเนองกบการเขารบการรกษาในโรงพยาบาลมากขน

โดยเฉพาะการเขารบการรกษาฉกเฉน23

2)กระบวนการการดแลผปวยทเปนสวนประกอบทาง

ปฏสมพนธระหวางแพทยหรอบคลากรทางการแพทยอนๆ

1)โครงสรางหรอปจจยนำาเขาทเกยวเนองกบตวผปวย

ในการศกษาครงนไดแกดชนมวลกายความเครยดเรอรง

ความแตกฉานทางสขภาพดงน

ผลการวจยพบวา ดชนมวลกายระหวางกลมเปนนวซำา

และไมเปนซำาไมมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต

(p>.05)ทงนอาจเนองมาจากการศกษาทผานมาเปนศกษา

ทพบในตางประเทศ แตกลมตวอยางในการศกษาครงน

เปนคนไทยและสวนใหญมดชนมวลกายอยในเกณฑปกตซง

ตางประเทศกบคนไทยมอาชพและอาหารทรบประทานม

ความแตกตางกน กลมตวอยางในครงนสวนใหญมอาชพ

เกษตรกรรม ชอบรบประทานอาหารจำาพวกพชผก

โดยเฉพาะผกทมรสขม เชน ผกเมก ผกกระโดน ซงมสาร

ออกซาเลตสงจากการศกษาของชชรนทรและคณะพบวา

คนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอรบประทานอาหารประเภท

คารโบไฮเดรตเนอสตวผกผลไมทหาไดในทองถนในสดสวน

ทเทากนรอยละ 40.3124 แตคนยโรปรบประทานอาหาร

จำาพวกแปงและเนอสตวทำาใหมดชนมวลกายสงกวาคนไทย

ผลการศกษาในตางประเทศและในไทยจงมความแตกตางกน

อกทงการศกษาครงนศกษาเพยงคาดชนมวลกายโดยไมได

ศกษารอบเอวหรอการประเมนภาวะโภชนาการแบบอนๆ

ของกลมตวอยางดวย จงทำาใหการวดและการประเมนยงไม

ครอบคลมเทาทควร

คะแนนเฉลยความเครยดเรอรงระหวางกลมเปนนวซำา

และไมเปนซำามความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถต

(Z=10.76,p<.05)สามารถอภปรายไดวาผปวยกลม

ทไมเปนนวซำาไมมความเครยดเรอรงหรออาจมความเครยด

ปรมาณเลกนอยในชวตประจำาวน แตรางกายกมการตอบ

สนองตอความเครยดไมใหความเครยดทพบคงอยตอเนอง

จนเรอรงและยากตอการแกไขรางกายสามารถปรบตวไดอยาง

อตโนมต และสามารถกลบมาดำาเนนชวตไดอยางปกตสข

ซงแตกตางจากผปวยทเปนนวซำามการรบรความเครยด

เรอรงในระดบทสงกวา จะเหนวาความเครยดเรอรงอาจม

ความเกยวของกบปจจยของการเกดซำาของนวระบบทาง

เดนปสสาวะผปวยทเปนนวซำาๆตองเขารบการรกษาหลาย

ครงมกมความเครยดสะสมจนเกดเปนความเครยดเรอรงวา

นวจะหายขาดเมอไรอกทงบคลากรทางการแพทยกอาจไม



กบผปวยไดแกความรบผดชอบของผปวยการรบรการดแล

แบบบคคลเปนศนยกลาง ความรบผดชอบของผปวย

ระหวางกลมเปนนวซำาและไมเปนซำามความแตกตางกน

อยางมนยสำาคญทางสถต(Z=13.39,p<.05)สามารถ

อภปรายไดวา ผปวยกลมทเปนนวซำาและไมเปนซำามความ

รบผดชอบตอสขภาพตนเองแตกตางกน กลมผปวยทไม

กลบเปนนวซำามพฤตกรรมการแสดงออกเกยวกบการดแล

จดการภาวะสขภาพของตนเองทดมการปรบแบบแผนการ

รบประทานอาหารและนำา มาตรวจรบการรกษาตามนด

สมำาเสมอมความรเกยวกบการปองกนปญหาสขภาพทจะเกด

ขนในอนาคต และสามารถจดการปญหาเหลานนไดดวย

ตนเองแตกตางจากผปวยกลมทเปนนวซำาทสวนใหญมความ

เชอในบทบาทหนาทของการเปนผปวย และแสดงออกถง

บทบาทหนาทในการดแลสขภาพของตนเองไดแตขาดความ

มนใจและความรทจำาเปนในการดแลจดการภาวะสขภาพของ

ตนเองขาดพฤตกรรมการแสดงออกเกยวกบการดแลจดการ

ภาวะสขภาพและพฒนาภาวะสขภาพทดของตนเองและยง

ขาดความรเกยวกบการปองกนปญหาสขภาพทจะเกดขนใน

อนาคตและการจดการปญหาเหลานนดวยตนเองความรบ

ผดชอบของผปวยจงอาจเปนปจจยหนงทเกยวของกบการเกด

ซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะ ซงหากผปวยมระดบ

ความรบผดชอบตอสขภาพตนเองในระดบสง และม

พฤตกรรมการแสดงออกในการจดการภาวะสขภาพของ

ตนเองและมการพฒนาภาวะสขภาพของตนเองทดรวมไป

ถงมความรเกยวกบการปองกนปญหาสขภาพทจะเกดขนใน

อนาคต และสามารถจดการปญหาเหลานนไดดวยตนเอง

ดแลวจะสงผลใหอตราการกลบเปนซำาของนวในระบบทาง

เดนปสสาวะลดลงซงสอดคลองกบการศกษาเกยวกบผลของ

ความรบผดชอบของผปวยตอผลลพธทางสขภาพทผานมาวา

การเพมขนของความรบผดชอบของผปวยมความสมพนธกบ

ความรของผปวย การสอสารระหวางผปวยและผดแล

คณภาพชวต และผลลพธทางคลนกทพงประสงค13 และ

สอดคลองกบการศกษาทพบวา ผปวยทมสวนรวมในการ

ดแลตนเองหลงผาตดนวในไตและทอไตมการฟนตวหลง

ผาตดมากกวา และมภาวะแทรกซอนหลงผาตดนอยกวา

กลมทไมมสวนรวมดแลตนเอง25เนองจากความรบผดชอบ

ของผปวยมอทธพลตอการคนหาและการเขาถงขอมลทาง

สขภาพเพอการดแลสขภาพตนเองของผปวย ซงความรบ

ผดชอบของผปวยจะสงผลตอพฤตกรรมสขภาพและการ

จดการอาการของผปวยทำาใหเกดสขภาพทดตามมา15

นอกจากนการศกษาครงนพบวา การรบรการดแล

แบบบคคลเปนศนยกลางระหวางกลมทกลบเปนนวซำาและ

ไมกลบเปนซำาไมมความแตกตางกนอยางมนยสำาคญทาง

สถต(Z=8.38,p>.05)ซงมความขดแยงกบผลการศกษา

ทผานมา สามารถอภปรายไดวา วกฤตการณขาดแคลน

พยาบาลวชาชพในประเทศไทยทมความรนแรงเปน

อปสรรคตอการดแลแบบบคคลเปนศนยกลางมตของการ

ดแลของโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสขในประเทศ

จงเปนเพยงการดแลแบบผปวยเปนศนยกลางเทานนยงไม

ไดเปนการดแลทยดบคคลเปนศนยกลาง ทมองผปวยเปน

บคคลเฉพาะเจาะจงกบบคคล การดแลนนจะไมเพยงเพอ

ลดการเกดโรคเพยงอยางเดยว แตดแลรวมไปถงสมาชก

ครอบครวและบรณาการกบสภาพแวดลอมทบคคลอาศย

อยเพอวางแผนการดแลในอนาคตและบรบทของผปวยท

ศกษาในครงนมความแตกตางจากการศกษาทผานมา ซง

ผปวยนวเปนกลมการเจบปวยเรอรงหลงทำาการรกษาทกลบ

ไปใชชวตปกตทบานยาวนานมากกวา 6 เดอน เวนระยะ

เวลาจากการดแลโดยบคลากรทางการแพทยนานการรบร

การดแลทไดรบจงแตกตางไป

การศกษาครงนสอดคลองกบแนวคดการพฒนา

คณภาพการดแลของ Donabedianmodel ทวาการ

พฒนาคณภาพการพยาบาลผปวยโรคนวในระบบทางเดน

ปสสาวะจะตองประกอบดวย 3 องคประกอบหลก คอ

1)โครงสรางไดแกความเครยดเรอรงคามแตกฉานทาง

สขภาพ2)กระบวนการไดแกความรบผดชอบของผปวย

และ3)ผลลพธ คอการกลบเปนซำาของนวในระบบทาง

เดนปสสาวะหรอไมกลบเปนซำา

ขอเสนอแนะ

ดานการปฏบตการพยาบาล

ใชเปนขอมลพนฐานสำาหรบพยาบาลและบคลากร

ทางการแพทยในการใหการรกษาพยาบาลผปวยนวในระบบ



ทางเดนปสสาวะภายหลงการรกษาเอานวออก โดยการ

สงเสรมความแตกฉานทางสขภาพ ความรบผดชอบตอ

สขภาพตนเองของผปวยและการลดความเครยดเรอรงของ

ผปวยในขณะและภายหลงการรกษาเอานวออกดวยวธตางๆ

เพอปองกนการกลบเปนนวซำา

ดานการวจย

ผลการวจยครงนสามารถใชเปนขอมลพนฐานในการวจย

ตอไปเกยวกบการศกษาอำานาจการทำานายของความเครยด

เรอรงความแตกฉานทางสขภาพและความรบผดชอบของ

ผปวย ตอการกลบเปนซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะ

เพอใหเกดองคความรและสรางความเขาใจเกยวกบปจจยทม

อทธพลตอการเกดซำาของนวในระบบทางเดนปสสาวะและ

เพอนำาขอมลไปสรางโปรแกรมสงเสรมสขภาพในกลมทเปน

นวซำาเพอปองกนหรอลดการกลบเปนซำาของนวในระบบทาง

เดนปสสาวะตอไป

เอกสารอางอง (References)

1.Boyce CJ, Pickhardt PJ, Lawrence EM,

KimDH,BruceRJ.Prevalenceofurolithiasis

inasymptomaticadults:objective

determinationusinglowdosenoncontrast

computerizedtomography.JUrol.

2010;183(3):1017-21.

2.KongkiatkulS,BanhansupawatT,KhamsiriA,

SukaprasongP,ChattanN.StatisticalReport

2011[Internet].Nonthaburi:Departmentof

MedicalServices,MinistryofPublicHealth;

2012[cited2015Nov5].Availablefrom:

http://203.157.32.40/statreport/

Static2554.pdf.(inThai).

3. SritippayawanS,BorvornpadungkittiS,

PaemaneeA,PredanonC,SusaengratW,

ChuawattanaD,etal.Evidencesuggesting

ageneticcontributiontokidneystonein

northeasternThaipopulation.UrolRes.

2009;37(3):141-6.

4. CurhanGC.Epidemiologyofstonedisease.

UrolClinNorthAm.2007;34(3):287-93.

5. TosukhowongP,YachanthaC,

SasivongsbhakdiT,BoonlaC,TungsangaK.

Nephrolithiasis:pathophysiology,

therapeuticapproachandhealth

promotion.ChulalongkornMedical

Journal.2006;50(2):103-26.(inThai).

6. BryantM,AngellJ,TuH,GoodmanM,

PattarasJ,OganK.Healthrelatedquality

oflifeforstoneformers.JUrol.

2012;188(2):436-40.

7. RuleAD,BergstralhEJ,MeltonLJ3rd,LiX,

WeaverAL,LieskeJC.Kidneystonesand

theriskforchronickidneydisease.

ClinJAmSocNephrol.2009;4(4):804-11.

8. DonabedianA.Themethodsandfindings

ofqualityassessmentandmonitoring:

anillustratedanalysis(explorationsin

qualityassessmentandmonitoring,Vol3).

AnnArbor,Michigan:HealthAdministration

Press.1985.

9. SienerR,GlatzS,NicolayC,HesseA.The

roleofoverweightandobesityincalcium

oxalatestoneformation.ObesRes.

2004;12(1):106-13.

10.FlaggLR.Dietaryandholistictreatment

ofrecurrentcalciumoxalatekidneystones:

reviewofliteraturetoguidepatient

education.UrolNurs.2007;27(2):113-22.

11.Arzoz-FabregasM1,Ibarz-ServioL,

Edo-IzquierdoS,Doladé-BotíasM,

Fernandez-CastroJ,Roca-AntonioJ.

Chronicstressandcalciumoxalatestone

disease:isitapotentialrecurrencerisk

factor?Urolithiasis.2013;41(2):119-27.



12.ChoYI,LeeSY,ArozullahAM,CrittendenKS.

Effectsofhealthliteracyonhealthstatus

andhealthserviceutilizationamongstthe

elderly.SocSciMed.2008;66(8):1809-16.

13.LubetkinEI,LuWH,GoldMR.Levelsand

correlatesofpatientactivationinhealth

centersettings:buildingstrategiesfor

improvinghealthoutcomes.JHealthCare

PoorUnderserved.2010;21(3):796-808.

14.BoardDirectorsoftheNationalHealth

DevelopmentPlan.Nationalhealth

developmentplan,thenational

economicandsocialdevelopmentplan

11th2012-2016.Bangkok:WVONationals

Publishing;2012.(inThai).

15.NijimanJ,HendriksM,BrabersA,deJongJ,

RademakersJ.Patientactivationand

healthliteracyaspredictorsofhealth

informationuseinageneralsampleof

Dutchhealthcareconsumers.JHealth

Commun.2014;19(8):955-69.

16.MarchiniGS,Ortiz-AlvaradoO,MiyaokaR,

KriedbergC,MoedingA,StessmanM,

etal.Patient-centeredmedicaltherapy

fornephrolithiasis.Urology.2013;81(3):511-6.

17.NursingAllianceforQualityCare.Guiding

principlesforpatientengagement

[Internet].SilverSpring,MD:Nursing

AllianceforQualityCare;2009[cited2014

Sep4].Availablefrom:http://www.aone.

org/resources/patient-engagement.pdf

18.PolitD,BeckCT.Nursingresearch:generating

andassessingevidencefornursingpractice.

8thed.Philadelphia:LippincottWilliams

andWilkins;2008.

19.WongpakaranN,WongpakaranT.TheThai

versionofthePSS-10:aninvestigationof

itspsychometricproperties.Biopsychosoc

Med.2010Jun12;4:6.doi:10.1186/1751-

0759-4-6.PubMedPMID:20540784.

PubMedCentralPMCID:PMC2905320.

20.WichathaiJ,PetchrungB,KloyaiumS,

WanitkunN,PattramongkonritS,

BetterhamR.HealthliteracyinThai

peoples2013.Bangkok:Facultyofnursing,

MahidolUniversity;2013.p.1-34.(inThai).

21.LittleP,EverittH,WilliamsonI,WarnerG,

MooreM,GouldC,etal.Preferencesof

patientsforpatientcentredapproachto

consultationinprimarycare:

observationalstudy.BMJ.

2001;322(7284):468-72.

22.MiyaokaR.Correlationbetweenstressand

kidneystonedisease.JEndourol.

2012;26(5):551-5.

23.BerkmanND,SheridanSL,DonahueKE,

HalpernDJ,CrottyK.Lowhealthliteracy

andhealthoutcomes:anupdated

systematicreview.AnnInternMed.

2011;155(2):97-107.

24.PinsuwanC,TangcharuenS,TartarpornR.

UrinarystonediseaseinKalasinHospital.

SrinagarindMedicalJournal.2001;16(3):181-6.

(inThai).

25.MalahomA,Theeffectofencouraging

patientsengagementinself-careafter

kidneyanduretericstoneremovalsurgery

andsatisfactioninnursingreceived

[master’sthesis].MahidolUniversity;1991.

138p.(inThai).

Documents

Comparisons of Body Mass Index, Chronic Stress, Health