Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e
Chapter 1Introduction to Database Processing
Chapter 1/2Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Başlangıçta Dosya İşleme Sistemleri Vardı
İlk iş bilgi sistemleri bilgiyi benzer verileri ayrı dosyalarda gruplayarak depoladı.
Chapter 1/3Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Dosya İşleme Sistemi
Chapter 1/4Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Dosya İşleme Sistemleriyle İlgili Sorunlar
Veriler birbirinden ayrı ve izole edilmişÇoğunlukla veri tekrarı varUygulama programına bağımlıBirbirine uymayan (incompatible) veri dosyalarıAnlaşılması zor
Chapter 1/5Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri tekrarı
Aynı veriyi farklı yerlerde depolarken tutarsızlık olasılığı çok yüksek.Gerçek ad ne?– Tablo 1: Benim adım Dan– Tablo 2: Benim adım Danielle – Tablo 3: Benim adım Daniel– Tablo 4: Benim adım Don
Chapter 1/6Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Niçin veri tabanı kullanalım?Bir veri tabanının amacı kişilere ve örgütlere nesnelerle ilgili kayıt tutmada yardımcı olmaktırVeri depolamak için liste kullanmanın getirdiği sorunlar– Veri tutarsızlıkları– Veri mahremiyeti/gizliliği: Bölümler bazı
verilerini paylaşmak isteyebilirler, ama tümünüdeğil
Veri tabanları tek konulu tablolarda verileri depolarTablolar ana ve yabancı anahtarlar aracılığıyla ilişkilendirilir
Chapter 1/7Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
VTYS’de Veri
Veri bütünleşikVeri tekrarı azaltılmışVeri programdan bağımsızVeriyi anlamak kolay
Chapter 1/8Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
VTYS
Chapter 1/9Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri tabanı kendi kendini tanımlar
Bir veri tabanı veri sözlüğü içerirVeri sözlüğü veri hakkında veridir (metadata)– Veri tabanında depolanan bilginin
yapısını ve biçimini tanımlar
Chapter 1/10Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Hiyerarşisi
Dosya işleme
VTYS
Chapter 1/11Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Depolanan Veri Türleri
Günümüzde daha yeni veri tabanlarının çoğu değişik türde veri depolayabiliyor . . .– Ölçek veri
• Adlar, tarihler, telefon no’ları– Resimler– Ses– Video
Chapter 1/12Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Lakeview Teçhizat Listesi
Chapter 1/13Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Tablolarda Teçhizat Verileri
Chapter 1/14Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
CONTRACTOR Tablosu
Chapter 1/15Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Tablolar Arasındaki İlişkiler
Chapter 1/16Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Bir Veri Tabanı Sisteminin Bileşenleri
Chapter 1/17Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Uygulama Programları
İşlevler:– Form yaratmak ve işlemek– Soru yaratmak ve iletmek– Rapor yaratmak ve işlemek– Uygulama mantığını yürütmek– Uygulamayı denetlemek
Chapter 1/18Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
VTYS
VTYS: Veri Tabanı Yönetim Sistemiİşlevler:– Veri tabanını, tabloları ve destek yapıları yaratmak– Veri tabanı verilerini okumak ve güncellemek– Veri tabanı yapılarını yaşatmak– Kuralları uygulamaya zorlamak– Tutarlılığı denetlemek– Güvenliği sağlamak– Veri tabanını yedeklemek ve gerektiğinde eski haline
döndürmek Örnek: Oracle, DB2, Microsoft Access, SQL Server
Chapter 1/19Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri tabanı
Veri tabanı ilgili kayıtların ya da tabloların kendi kendini tanımlayan bir koleksiyonuBileşenler:– Kullanıcı verileri– Metadata: veri tabanının yapısı hakkında veriler– Dizinler ve ilgili yapılar– Depolanmış yordamlar: veri tabanında
depolanmış program modülleri– Tetikleyiciler: belli bir veri etkinliği meydana
geldiğinde yürütülen yordam– Uygulama metadata’sı: formlar ya da raporlar
gibi uygulama ögelerini tanımlayan veriler
Chapter 1/20Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı Türleri
Kişisel veri tabanı– 1 kullanıcı; < 10 MB
Çalışma grubu veri tabanı– < 25 kullanıcı; < 100 MB
Örgütsel veri tabanı– Yüzbinlerce kullanıcı– >1 Trilyon bayt, muhtemelen birçok veri
tabanı
Chapter 1/21Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı Örneği 1Mary Richards Housekeeping
– Serbest girişimci– Tek kullanıcılı veri tabanı– 3 Tablo (Customers, Jobs, Source)– Veri gereksinimleri:
• Müşteri, iş ve referansların (tavsiyelerin) birbiriyle ilişkilerini izle
• İhale tahminlerini kaydet• Referans kaynaklarını izle• Adres etiketleri üret
Chapter 1/22Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Mary Richards Housekeeping
Chapter 1/23Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı Örneği 2
Treble Clef Music– Yerel ağ üzerinde çok kullanıcılı veri tabanı– 3 Tablo (Customers, Instruments, Rentals)– Veri gereksinimleri:
• Kiralanan enstrümanları izle• Birden çok kullanıcının sorunlarını hallet
Chapter 1/24Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Treble Clef Form 1
Chapter 1/25Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Treble Clef Form 2
Chapter 1/26Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Treble Clef Form 3
Chapter 1/27Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı Örneği 3
State Licensing & Vehicle Registration Bureau– 52 Merkez, 37 Ofis, Yüzlerce kullanıcı– 40 Tablo– Veri gereksinimleri:
• Ehliyetle ilgili sorunları izle– Trafik cezaları, kazalar, tutuklamalar, sınırlamalar
• Otomobil ruhsatlarıyla ilgili sorunları izle– Gelirler, yasa uygulama
• Birçok bölümün gereksinIntegrate the needs imlerini bütüneştir
Chapter 1/28Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Örnek:Örgütsel veri tabanı
Chapter 1/29Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı Örneği 4
Calvert Island Reservations Centre– Ticaret Odası– Verilere erişim sağlayan reklam (promosyon) veri tabanı– Müşteri ve yer ayırtma veri tabanı süreçleri– Veri gereksinimleri:
• Çokluortam verileri depola (fotoğraflar, video ve ses klipleri)• Web’den erişilebir olmalı• HTTP, DHTML, ve XML gibi web teknolojilerini kullanmalı
Chapter 1/30Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Farklı Veri Tabanlarının Özellikleri
Chapter 1/31Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı Sistemi Geliştirme
3 AşamaGerekirlik Aşaması: Bir veri modeli geliştirilir– Veri modeli veri tabanı yapısının mantıksal gösterimidir
Tasarım Aşaması: Veri modeli tablolara ve ilişkilere dönüştürülürKurulum Aşaması:– Tablolar, ilişkiler ve sınırlılıklar yaratılır– Depolanmış yordamlar ve tetikleyiciler yazılır– Veri tabanına veri girilir ve sistem denenir
Veri tabanı ve uygulamaları (aynı üç aşamayıkullanarak) yeni gereksinimleri karşılamak için değiştirilir
Chapter 1/32Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Uygulama GeliştirmeUygulama geliştirme veri tabanıgeliştirmeyle paralel yürütülür
Chapter 1/33Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Örnek: Veri Modeli
Chapter 1/34Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Lakeview Veri Yapısı Diyagramı
Chapter 1/35Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Veri Tabanı İşlemenin Tarihçesi
Chapter 1/36Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Erken Veri Tabanı Modelleri
1960’ların ortalarından önce sadece manyetik teyp kullanarak sıralı dosya işleme mümkündü1960’ların ortalarında disk üzerinde veri depolamanın başlamasıyla birlikte hiyerarşik ve ağ veri tabanları ortaya çıktı– IBM’s DL/I (Data Language One)– CODAYSL’s DBTG (Data Base Task Group)
modeli günümüzdeki VTYS’lerin temeli
Chapter 1/37Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
İlişkisel Model
E.F. Codd 1970’de ilişkisel modeli bulduIBM’in DB2’si ilişkisel modele dayalıilk VTYS ürünüdürilişkisel modele dayalı diğer VTYS’ler1980’lerin sonlarında geliştirildiGünümüzde DB2, Oracle, ve SQL Server ilişkisel modele dayalı en bilinen ticari VTYS ürünleridir
Chapter 1/38Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Kişisel Bilgisayar VTYS
Mikrobilgisayarın ortaya çıkışı kişisel veri tabanlarının popülerliğini artırdıGrafik Kullanıcı Arayüzü (GUI) veri tabanlarını kullanımı kolaylaştırdı– İlk VTYS örnekleri: dBase, R:base, ve
Paradox
Chapter 1/39Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Yakın Tarih
Microsoft Access’in başarı öyküsü– Microsoft Office suiti ve Windows’la
bütünleştirme– Kullanımı kolay ve güçlü bir VTYS
Internet veri tabanıXML ve veri tabanı bütünleştirme
Chapter 1/40Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
VTYS –Günümüzde
Ashton - Tate: dBase II, şimdiBorlandOracle, Focus, IngressParadox, Revelation, MDBS, Helix, Foxpro, Access (kişisel bilgisayarlar için)
Chapter 1/41Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
Nesne Yönelimli VTYS(OODBMS)
Nesne yönelimli programlama 1980’lerin ortasında başladıNYVTYS’nin amacı nesne yönelimli programlama nesnelerini ilişkisel formata dönüştürmeden bir veri tabanında depolamaktırOracle 8i ve 9i gibi nesne-ilişkisel VTYS ürünleri aynı veri tabanındaki verilerin hem ilişkisel hem de nesne görünümlerini verirNYVTYS ilişkisel modelden nesne yönelimliye dönüştürümün yüksek maliyetinden dolayıgünümüzde ticari başarı kazanamadı
Chapter 1/42Copyright © 2004 Database Processing: Fundamentals, Design and Implementation, 9/e
by David M. Kroenke
VTYS –Gelecekteki Yönelimler
İstemci-Sunucu (Client-Server) uygulamalarıInternet Teknolojisinin EntegrasyonuDağıtık işleme
Fundamentals, Design, and Implementation, 9/e
Chapter 1Introduction to Database Processing