Upload
dangdan
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Beowulf
Typeset by Keith Briggs [email protected]
2008 June 3 12:29
Contents
1 Introduction 1
2 Beowulf 2
Index 118
1 Introduction
There seems to be no convenient one-volume pdf edition of Beowulf, so Imade this one, using pdfLATEX with the OE fonts designed by Peter Bakerof the University of Virginia. I converted the OE fonts for use with pdfLATEXwith my own method described here. I did all this on a linux system. Thisfile uses the beowulf font and does not include vowel length marks. In theindex, æ is sorted under ae, and ð and þ are both sorted under th.
1
2 Beowulf
Hwæt! We Gardena in geardagumþeodcyninga þrym gefrunon.hu ða æþelingas ellen fremedon.Oft Scyld Scefing sceaþena þreatum
5 monegum mægþum meodosetla ofteah.egsode Eorle syððan ærest wearðfeasceaft funden he þæs frofre gebad.weox under wolcnum. weorðmyndum þahoð þæt him æghwylc þara ymbsittendra
10 ofer hronrade hyran scolde,gomban gyldan. þæt wæs god cyning.Ðæm eafera wæs æfter cennedgeong in geardum þone god sendefolce to frofre. fyrenðearfe ongeat.
15 þæt hie ær drugon aldorleaselange hwile. him þæs liffreäwuldres wealdend woroldare forgeaf:Beowulf wæs breme --blæd wide sprang--Scyldes eafera Scedelandum in.
20 Swa sceal geong guma gode gewyrceanfromum feohgiftum on fæder bearmeþæt hine on ylde eft gewunigenwilgesiþas þonne wig cume.leode gelæsten: lofdædum sceal
25 in mægþa gehwære man geþeön.Him ða Scyld gewat to gescæphwile
2
felahror feran on frean wære.hi hyne þa ætbæron to brimes faroðeswæse gesiþas swa he selfa bæd
30 þenden wordum weold wine Scyldingaleof landfruma lange ahte.þær æt hyðe stod hringedstefnaisig ond utfus æþelinges fær.aledon þa leofne þeoden
35 beaga bryttan on bearm scipesmærne be mæste. þær wæs madma felaof feorwegum frætwa gelæded.ne hyrde ic cymlicor ceol gegyrwanhildewæpnum ond heaðowædum
40 billum ond byrnum. him on bearme lægmadma mænigo þa him mid scoldonon flodes æht feor gewitan.nalæs hi hine læssan lacum teodanþeodgestreonum þonne þa dydon
45 þe hine æt frumsceafte forð onsendonænne ofer yðe umborwesende.þa gyt hie him asetton segen gyldenneheah ofer heafod. leton holm beran.geafon on garsecg. him wæs geomor sefa
50 murnende mod. men ne cunnonsecgan to soðe selerædennehæleð under heofenum hwa þæm hlæste onfeng.Ða wæs on burgum Beowulf Scyldingaleof leodcyning longe þrage
3
55 folcum gefræge --fæder ellor hwearfaldor of earde-- oþ þæt him eft onwocheah Healfdene heold þenden lifdegamol ond guðreouw glæde Scyldingas.ðæm feower bearn forðgerimed
60 in worold wocun weoroda ræswan:Heorogar ond Hroðgar ond Halga til.hyrde ic þæt Yrse wæs Onelan cwenHeaðo-Scilfingas healsgebedda.Þa wæs Hroðgare heresped gyfen
65 wiges weorðmynd þæt him his winemagasgeorne hyrdon oðð þæt seo geogoð geweoxmagodriht micel. him on mod bearnþæt healreced hatan woldemedoærn micel men gewyrcean
70 þone yldo bearn æfre gefrunonond þær on innan eall gedælangeongum ond ealdum swylc him god sealdebuton folcscare ond feorum gumena.ða ic wide gefrægn weorc gebannan
75 manigre mægþe geond þisne middangeard.folcstede frætwan. Him on fyrste gelompædre mid yldum þæt hit wearð ealgearohealærna mæst. scop him Heort namanse þe his wordes geweald wide hæfde.
80 he beot ne aleh. beagas dældesinc æt symle. Sele hlifade
4
heah ond horngeap. heaðowylma badlaðan liges. ne wæs hit lenge þa genþæt se ecghete aþumsweoran
85 æfter wælniðe wæcnan scolde.Ða se ellengæst earfoðliceþrage geþolode se þe in þystrum badþæt he dogora gehwam dream gehyrdehludne in healle. þær wæs hearpan sweg
90 swutol sang scopes. sægde se þe cuþefrumsceaft fira feorran reccan.cwæð þæt se ælmihtiga eorðan worhtewlitebeorhtne wang swa wæter bebugeð.gesette sigehreþig sunnan ond monan
95 leoman to leohte land-buendumond gefrætwade foldan sceatasleomum ond leafum. lif eac gesceopcynna gehwylcum þara ðe cwice hwyrfaþ.Swa ða drihtguman dreamum lifdon
100 eadiglice oð ðæt an onganfyrene fremman feond on helle.wæs se grimma gæst Grendel hatenmære mearcstapa se þe moras heoldfen ond fæsten. fifelcynnes eard
105 wonsæli wer weardode hwilesiþðan him scyppend forscrifen hæfdein Caines cynne þone cwealm gewræcece drihten þæs þe he Abel slog.ne gefeah he þære fæhðe ac he hine feor forwræc
5
110 metod for þy mane mancynne fram.þanon untydras ealle onwoconeotenas ond ylfe ond orcneässwylce gigantas þa wið gode wunnonlange þrage. he him ðæs lean forgeald.
115 Gewat ða neosian syþðan niht becomheän huses. hu hit Hring-Deneæfter beorþege gebun hæfdon.fand þa ðær inne æþelinga gedrihtswefan æfter symble. sorge ne cuðon
120 wonsceaft wera. wiht unhælogrim ond grædig gearo sona wæsreoc ond reþe ond on ræste genamþritig þegna. þanon eft gewathuðe hremig to ham faran
125 mid þære wælfylle wica neosan.Ða wæs on uhtan mid ærdægeGrendles guðcræft gumum undyrne.þa wæs æfter wiste wop up ahafenmicel morgensweg. Mære þeoden
130 æþeling ærgod unbliðe sæt.þolode ðryðswyð þegnsorge dreahsyðþan hie þæs laðan last sceawedon,wergan gastes. wæs þæt gewin to stranglað ond longsum. Næs hit lengra fyrst
135 ac ymb ane niht eft gefremedemorðbeala mare ond no mearn fore,fæhðe ond fyrene. wæs to fæst on þam.
6
Þa wæs eaðfynde þe him elles hwærgerumlicor ræste sohte
140 bed æfter burum ða him gebeacnod wæsgesægd soðlice sweotolan tacnehealðegnes hete. heold hyne syðþanfyr ond fæstor se þæm feonde ætwand.Swa rixode ond wið rihte wan
145 ana wið eallum oð þæt idel stodhusa selest. wæs seo hwil micel,twelf wintra tid torn geþolodewine Scyldenda, weana gehwelcnesidra sorga. forðam secgum wearð
150 ylda bearnum undyrne cuð,gyddum geomore þætte Grendel wanhwile wið Hroþgar. heteniðas wægfyrene ond fæhðe fela missera,singale sæce. sibbe ne wolde
155 wið manna hwone mægenes Deniga,feorhbealo feorran, fea þingianne þær nænig witena wenan þorftebeorhtre bote to banan folmumac se æglæca ehtende wæs
160 deorc deaþscua duguþe ond geogoþeseomade ond syrede. sinnihte heoldmistige moras. men ne cunnonhwyder helrunan hwyrftum scriþað.Swa fela fyrena feond mancynnes
165 atol angengea oft gefremede,
7
heardra hynða. Heorot eardodesincfage sel sweartum nihtum--no he þone gifstol gretan moste,maþðum for metode, ne his myne wisse--
170 Þæt wæs wræc micel wine Scyldinga,modes brecða. Monig oft gesætrice to rune. ræd eahtedon.hwæt swiðferhðum selest wærewið færgryrum to gefremmanne.
175 hwilum hie geheton æt hærgtrafumwigweorþunga. wordum bædonþæt him gastbona geoce gefremedewið þeodþreaum. swylc wæs þeaw hyra.hæþenra hyht. helle gemundon
180 in modsefan. metod hie ne cuþondæda demend. ne wiston hie drihten godne hie huru heofena helm herian ne cuþonwuldres waldend. Wa bið þæm ðe scealþurh sliðne nið sawle bescufan
185 in fyres fæþm, frofre ne wenan,wihte gewendan. wel bið þæm þe motæfter deaðdæge drihten seceanond to fæder fæþmum freoðo wilnian.Swa ða mælceare maga Healfdenes
190 singala seað. ne mihte snotor hæleðwean onwendan. wæs þæt gewin to swyðlaþ ond longsum þe on ða leode becom,nydwracu niþgrim nihtbealwa mæst.
8
Þæt fram ham gefrægn Higelaces þegn195 god mid Geatum, Grendles dæda.
se wæs moncynnes mægenes strengeston þæm dæge þysses lifesæþele ond eacen. het him yðlidangodne gegyrwan. cwæð: he guðcyning
200 ofer swanrade secean woldemærne þeoden þa him wæs manna þearf.ðone siðfæt him snotere ceorlaslyt hwon logon þeah he him leof wærehwetton higerofne. hæl sceawedon.
205 Hæfde se goda Geata leodacempan gecorone þara þe he cenostefindan mihte. fiftyna sumsundwudu sohte. secg wisadelagucræftig mon landgemyrcu.
210 Fyrst forð gewat. flota wæs on yðumbat under beorge. beornas gearweon stefn stigon --streamas wundon,sund wið sande-- secgas bæronon bearm nacan beorhte frætwe
215 guðsearo geatolic. guman ut scufonweras on wilsið wudu bundenne.Gewat þa ofer wægholm winde gefysedflota famiheals fugle gelicostoð þæt ymb antid oþres dogores
220 wundenstefna gewaden hæfdeþæt ða liðende land gesawon,
9
brimclifu blican, beorgas steapeside sænæssas. þa wæs sund lideneoletes æt ende. Þanon up hraðe
225 Wedera leode on wang stigon.sæwudu sældon. syrcan hrysedonguðgewædo. gode þancedonþæs þe him yþlade eaðe wurdon.Þa of wealle geseah weard Scildinga
230 se þe holmclifu healdan scolde.beran ofer bolcan beorhte randasfyrdsearu fuslicu. hine fyrwyt bræcmodgehygdum hwæt þa men wæron.gewat him þa to waroðe wicge ridan
235 þegn Hroðgares. þrymmum cwehtemægenwudu mundum. meþelwordum frægn:’Hwæt syndon ge searohæbbendrabyrnum werede þe þus brontne ceolofer lagustræte lædan cwomon
240 hider ofer holmas?’He wæs endesæta. ægwearde heoldþe on land Dena laðra nænigmid scipherge sceðþan ne meahte.’No her cuðlicor cuman ongunnon
245 lindhæbbende ne ge leafneswordguðfremmendra gearwe ne wissonmaga gemedu. næfre ic maran geseaheorla ofer eorþan ðonne is eower sum,secg on searwum. nis þæt seldguma
10
250 wæpnum geweorðad. næfne him his wlite leoge,ænlic ansyn! Nu ic eower scealfrumcyn witan ær ge fyr heonanleassceaweras on land Denafurþur feran. Nu ge feorbuend
255 mereliðende minne gehyraðanfealdne geþoht: ofost is selestto gecyðanne hwanan eowre cyme syndon.’Him se yldesta andswarode.werodes wisa wordhord onleac:
260 ’We synt gumcynnes Geata leodeond Higelaces heorðgeneatas.wæs min fæder folcum gecyþedæþele ordfruma Ecgþeow haten.gebad wintra worn ær he on weg hwurfe
265 gamol of geardum. hine gearwe gemanwitena welhwylc wide geond eorþan.We þurh holdne hige hlaford þinnesunu Healfdenes secean cwomonleodgebyrgean. wes þu us larena god.
270 habbað we to þæm mæran micel ærendeDeniga freän. ne sceal þær dyrne sumwesan þæs ic wene. Þu wast gif hit isswa we soþlice secgan hyrdonþæt mid Scyldingum sceaðona ic nat hwylc
275 deogol dædhata deorcum nihtumeaweð þurh egsan uncuðne nið
11
hynðu ond hrafyl. Ic þæs Hroðgar mægþurh rumne sefan ræd gelæran.hu he frod ond god, feond oferswyðeþ--
280 gyf him edwendan æfre scoldebealuwa bisigu bot eft cuman--ond þa cearwylmas colran wurðaþoððe a syþðan earfoðþrageþreanyd þolað þenden þær wunað
285 on heahstede husa selest.’Weard maþelode ðær on wicge sætombeht unforht: ’AEghwæþres scealscearp scyldwiga gescad witanworda ond worca se þe wel þenceð.
290 Ic þæt gehyre. þæt þis is hold weorodfrean Scyldinga. gewitaþ forð beranwæpen ond gewædu. ic eow wisige.swylce ic maguþegnas mine hatewið feonda gehwone flotan eowerne
295 niwtyrwydne nacan on sandearum healdan oþ ðæt eft byreðofer lagustreamas leofne mannanwudu wundenhals to Wedermearce.godfremmendra swylcum gifeþe bið
300 þæt þone hilderæs hal gedigeð.’Gewiton him þa feran --flota stille bad.seomode on sole sidfæþmed scipon ancre fæst-- eoforlic sciononofer hleorberan gehroden golde.
12
305 fah ond fyrheard ferhwearde heold.guþmod grummon. guman onetton.sigon ætsomne oþ þæt hy sæltimbredgeatolic ond goldfah ongyton mihton.þæt wæs foremærost foldbuendum
310 receda under roderum on þæm se rica bad.lixte se leoma ofer landa fela.Him þa hildedeor hof modigratorht getæhte þæt hie him to mihtongegnum gangan. guðbeorna sum
315 wicg gewende. word æfter cwæð:’Mæl is me to feran. Fæder alwaldamid arstafum eowic gehealdesiða gesunde! Ic to sæ willewið wrað werod wearde healdan.’
320 Stræt wæs stanfah. stig wisodegumum ætgædere. guðbyrne scanheard hondlocen hringiren scirsong in searwum. þa hie to sele furðumin hyra gryregeatwum gangan cwomon.
325 setton sæmeþe side scyldasrondas regnhearde wið þæs recedes weal.bugon þa to bence. byrnan hringdonguðsearo gumena. garas stodonsæmanna searo samod ætgædere
330 æscholt ufan græg. wæs se irenþreatwæpnum gewurþad. þa ðær wlonc hæleðoretmecgas æfter hæleþum frægn:
13
’Hwanon ferigeað ge fætte scyldasgræge syrcan ond grimhelmas
335 heresceafta heap? Ic eom Hroðgaresar ond ombiht. ne seah ic elþeodigeþus manige men modiglicran.wen’ ic þæt ge for wlenco nalles for wræcsiðumac for higeþrymmum Hroðgar sohton.’
340 Him þa ellenrof andswarodewlanc Wedera leod word æfter spræcheard under helme: ’We synt Higelacesbeodgeneatas. Beowulf is min nama.wille ic asecgan sunu Healfdenes
345 mærum þeodne min ærendealdre þinum gif he us geunnan wileþæt we hine swa godne gretan moton.’Wulfgar maþelode --þæt wæs Wendla leod.wæs his modsefa manegum gecyðed
350 wig ond wisdom--: ’Ic þæs wine Denigafrean Scildinga frinan willebeaga bryttan. swa þu bena eart.þeoden mærne ymb þinne siðond þe þa andsware ædre gecyðan
355 ðe me se goda agifan þenceð.’Hwearf þa hrædlice þær Hroðgar sæteald ond anhar mid his eorla gedriht.eode ellenrof þæt he for eaxlum gestodDeniga freän: cuþe he duguðe þeaw.
360 Wulfgar maðelode to his winedrihtne:
14
’Her syndon geferede feorran cumeneofer geofenes begang Geata leode.þone yldestan oretmecgasBeowulf nemnað. hy benan synt
365 þæt hie, þeoden min, wið þe motonwordum wrixlan. no ðu him wearne geteohðinra gegncwida, glædman Hroðgar.hy on wiggetawum wyrðe þinceaðeorla geæhtlan. huru se aldor deah
370 se þæm heaðorincum hider wisade.’Hroðgar maþelode helm Scyldinga:’Ic hine cuðe cnihtwesende.wæs his ealdfæder Ecgþeo hatenðæm to ham forgeaf Hreþel Geata
375 angan dohtor. is his eaforan nuheard her cumen. sohte holdne wine.Ðonne sægdon þæt sæliþendeþa ðe gifsceattas Geata fyredonþyder to þance. þæt he þritiges
380 manna mægencræft on his mundgripeheaþorof hæbbe. hine halig godfor arstafum us onsendeto West-Denum. þæs ic wen hæbbe.wið Grendles gryre. ic þæm godan sceal
385 for his modþræce madmas beodan.Beo ðu on ofeste. hat in gaänseon sibbegedriht samod ætgædere.gesaga him eac wordum þæt hie sint wilcuman
15
Deniga leodum.’390 Word inne abead:
’Eow het secgan sigedrihten minaldor East-Dena þæt he eower æþelu canond ge him syndon ofer sæwylmasheardhicgende hider wilcuman.
395 nu ge moton gangan in eowrum guðgeatawumunder heregriman Hroðgar geseon.lætað hildebord her onbidan,wuduwælsceaftas, worda geþinges.’Aras þa se rica, ymb hine rinc manig
400 þryðlic þegna heap. sume þær bidon.heaðoreaf heoldon swa him se hearda bebead.snyredon ætsomne. þa secg wisodeunder Heorotes hrof.heard under helme þæt he on heoðe gestod.
405 Beowulf maðelode --on him byrne scansearonet seowed smiþes orþancum--:’Wæs þu, Hroðgar, hal. Ic eom Higelacesmæg ond magoðegn. hæbbe ic mærða felaongunnen on geogoþe. me wearð Grendles þing
410 on minre eþeltyrf undyrne cuð:secgað sæliðend þæt þæs sele standereced selesta rinca gehwylcumidel ond unnyt siððan æfenleohtunder heofenes hador beholen weorþeð.
415 Þa me þæt gelærdon leode mineþa selestan snotere ceorlas,
16
þeoden Hroðgar, þæt ic þe sohtefor þan hie mægenes cræft mine cuþon.selfe ofersawon ða ic of searwum cwom
420 fah from feondum þær ic fife geband.yðde eotena cyn ond on yðum slogniceras nihtes. nearoþearfe dreah.wræc Wedera nið --wean ahsodon--forgrand gramum ond nu wið Grendel sceal
425 wið þam aglæcan ana geheganðing wið þyrse. Ic þe nu ða,brego Beorht-Dena, biddan wille,eodor Scyldinga, anre bene:þæt ðu me ne forwyrne, wigendra hleo
430 freowine folca, nu ic þus feorran com.þæt ic mote ana, minra eorla gedryhtond þes hearda heap, Heorot fælsian.hæbbe ic eac ge-ahsod þæt se æglæcafor his wonhydum wæpna ne recceð.
435 ic þæt þonne forhicge --swa me Higelac siemin mondrihten modes bliðe--þæt ic sweord bere oþðe sidne scyldgeolorand to guþe ac ic mid grape scealfon wið feonde ond ymb feorh sacan,
440 lað wið laþum. ðær gelyfan scealdryhtnes dome se þe hine deað nimeð.wen’ ic þæt he wille gif he wealdan motin þæm guðsele Geotena leode
17
etan unforhte swa he oft dyde,445 mægenhreð manna. Na þu minne þearft
hafalan hydan ac he me habban wiledeore fahne gif mec deað nimeðbyreð blodig wæl. byrgean þenceð.eteð angenga unmurnlice.
450 mearcað morhopu. no ðu ymb mines ne þearftlices feorme leng sorgian.Onsend Higelace gif mec hild nimebeaduscruda betst þæt mine breost wereð,hrægla selest. þæt is Hrædlan laf
455 Welandes geweorc. Gæð a wyrd swa hio scel.’Hroðgar maþelode helm Scyldinga:’Fere fyhtum, þu, wine min Beowulf,ond for arstafum usic sohtest.Gesloh þin fæder fæhðe mæste:
460 wearþ he Heaþolafe to handbonanmid Wilfingum. ða hine gara cynfor herebrogan habban ne mihte.þanon he gesohte Suð-Dena folcofer yða gewealc, Ar-Scyldinga.
465 ða ic furþum weold folce Deningaond on geogoðe heold gimmericehordburh hæleþa. ða wæs Heregar deadmin yldra mæg unlifigendebearn Healfdenes. se wæs betera ðonne ic.
470 Siððan þa fæhðe feo þingode.
18
sende ic Wylfingum ofer wæteres hrycgealde madmas. he me aþas swor.Sorh is me to secganne on sefan minumgumena ængum hwæt me Grendel hafað
475 hynðo on Heorote mid his heteþancumfærniða gefremed. is min fletwerodwigheap gewanod. hie wyrd forsweopon Grendles gryre. god eaþe mægþone dolsceaðan dæda getwæfan.
480 Ful oft gebeotedon beore druncneofer ealowæge oretmecgasþæt hie in beorsele bidan woldonGrendles guþe mid gryrum ecga.Ðonne wæs þeos medoheal on morgentid
485 drihtsele dreorfah þonne dæg lixte,eal bencþelu blode bestymedheall heoru-dreore. ahte ic holdra þy læs,deorre duguðe þe þa deað fornam.Site nu to symle ond onsæl meoto
490 sigehreð secgum swa þin sefa hwette.’Þa wæs Geatmæcgum geador ætsomneon beorsele benc gerymedþær swiðferhþe sittan eodonþryðum dealle þegn nytte beheold
495 se þe on handa bær hroden ealowægescencte scir wered. scop hwilum sanghador on Heorote. þær wæs hæleða dream,
19
duguð unlytel Dena ond Wedera.Hunferð maþelode Ecglafes bearn
500 þe æt fotum sæt frean Scyldinga.onband beadurune --wæs him Beowulfes siðmodges merefaran micel æfþuncaforþon þe he ne uþe þæt ænig oðer manæfre mærða þon ma middangeardes
505 gehedde under heofenum þonne he sylfa--:’Eart þu se Beowulf se þe wið Brecan wunneon sidne sæ ymb sund flite?Ðær git for wlence wada cunnedonond for dolgilpe on deop wæter
510 aldrum neþdon ne inc ænig monne leof ne lað belean mihtesorhfullne sið þa git on sund reön.þær git eagorstream earmum þehton.mæton merestræta mundum brugdon.
515 glidon ofer garsecg. geofon yþumweol wintrys wylm. git on wæteres æhtseofon niht swuncon. he þe æt sunde oferflat.hæfde mare mægen. Þa hine on morgentidon Heaþo-Ræmes holm up ætbær.
520 ðonon he gesohte swæsne eðel,leof his leodum, lond Brondingafreoðoburh fægere þær he folc ahteburh ond beagas. beot eal wið þesunu Beanstanes soðe gelæste.
20
525 Ðonne wene ic to þe wyrsan geþingeaðeah þu heaðoræsa gehwær dohtegrimre guðe gif þu Grendles dearstnihtlongne fyrst neän bidan.’Beowulf maþelode bearn Ecgþeowes:
530 ’Hwæt, þu worn fela, wine min Hunferð,beore druncen ymb Brecan spræce.sægdest from his siðe. Soð ic taligeþæt ic merestrengo maran ahteearfeþo on yþum ðonne ænig oþer man.
535 wit þæt gecwædon cnihtwesendeond gebeotedon --wæron begen þa giton geogoðfeore-- þæt wit on garsecg utaldrum neðdon ond þæt geæfndon swa.Hæfdon swurd nacod þa wit on sund reön
540 heard on handa: wit unc wið hronfixaswerian þohton. no he wiht fram meflodyþum feor fleotan meahtehraþor on holme. no ic fram him wolde.ða wit ætsomne on sæ wæron
545 fif nihta fyrst oþ þæt unc flod todrafwado weallende wedera cealdostnipende niht ond norþanwindheaðogrim ondhwearf. hreo wæron yþa.wæs merefixa mod onhrered.
550 þær me wið laðum licsyrce minheard hondlocen helpe gefremede.beadohrægl broden on breostum læg
21
golde gegyrwed. me to grunde teahfah feondscaða. fæste hæfde
555 grim on grape. hwæþre me gyfeþe wearðþæt ic aglæcan orde geræhtehildebille. heaþoræs fornammihtig meredeor þurh mine hand.Swa mec gelome laðgeteonan
560 þreatedon þearle. ic him þenodedeoran sweorde swa hit gedefe wæs.næs hie ðære fylle gefean hæfdonmanfordædlan þæt hie me þegon.symbel ymbsæton sægrunde neah
565 ac on mergenne mecum wundebe yðlafe uppe lægonsweordum aswefede þæt syðþan naymb brontne ford brimliðendelade ne letton. Leoht eastan com
570 beorht beacen godes. brimu swaþredonþæt ic sænæssas geseon mihtewindige weallas. Wyrd oft nereðunfægne eorl þonne his ellen deah.Hwæþere me gesælde þæt ic mid sweorde ofsloh
575 niceras nigene. no ic on niht gefrægnunder heofones hwealf heardran feohtanne on egstreamum earmran mannon.hwaþere ic fara feng feore gedigdesiþes werig. ða mec sæ oþbær
580 flod æfter faroðe on Finna land
22
wudu weallendu. No ic wiht fram þeswylcra searoniða secgan hyrdebilla brogan. Breca næfre gitæt heaðolace ne gehwæþer incer
585 swa deorlice dæd gefremedefagum sweordum --no ic þæs gylpe--þeah ðu þinum broðrum to banan wurdeheafodmægum. þæs þu in helle scealtwerhðo dreogan þeah þin wit duge.
590 secge ic þe to soðe, sunu Ecglafes,þæt næfre Grendel swa fela gryra gefremedeatol æglæca ealdre þinum,hynðo on Heorote gif þin hige wæresefa swa searogrim swa þu self talast
595 ac he hafað onfunden þæt he þa fæhðe ne þearfatole ecgþræce eower leodeswiðe onsittan Sige-Scyldinga.nymeð nydbade. nænegum araðleode Deniga ac he lust wigeð.
600 swefeð ond sendeþ. secce ne weneþto Gar-Denum. Ac ic him Geata scealeafoð ond ellen ungeara nuguþe gebeodan. gæþ eft, se þe motto medo modig siþþan morgenleoht
605 ofer ylda bearn oþres dogoressunne sweglwered suþan scineð.’Þa wæs on salum sinces brytta
23
gamolfeax ond guðrof geoce gelyfdebrego Beorht-Dena gehyrde on Beowulfe
610 folces hyrde fæstrædne geþoht.ðær wæs hæleþa hleahtor. hlyn swynsode.word wæron wynsume. Eode Wealhþeow forðcwen Hroðgares cynna gemyndiggrette goldhroden guman on healle
615 ond þa freolic wif ful gesealdeærest East-Dena eþelwearde.bæd hine bliðne æt þære beorþegeleodum leofne. he on lust geþeahsymbel ond seleful sigerof kyning.
620 ymb-eode þa ides Helmingaduguþe ond geogoþe dæl æghwylcne.sincfato sealde oþ þæt sæl alampþæt hio Beowulfe, beaghroden cwenmode geþungen medoful ætbær.
625 grette Geata leod. gode þancodewisfæst wordum þæs ðe hire se willa gelampþæt heo on ænigne eorl gelyfdefyrena frofre. He þæt ful geþeahwælreow wiga æt Wealhþeön
630 ond þa gyddode guþe gefysed.Beowulf maþelode bearn Ecgþeowes:’Ic þæt hogode. þa ic on holm gestah.sæbat gesæt mid minra secga gedriht.þæt ic anunga eowra leoda
24
635 willan geworhte oþðe on wæl crungefeondgrapum fæst. ic gefremman scealeorlic ellen oþðe endedægon þisse meoduhealle minne gebidan.’Ðam wife þa word wel licodon
640 gilpcwide Geates. eode goldhrodenfreolicu folccwen to hire frean sittan.Þa wæs eft swa ær inne on healleþryðword sprecen, ðeod on sælum,sigefolca sweg oþ þæt semninga
645 sunu Healfdenes secean woldeæfenræste. wiste þæm ahlæcanto þæm heahsele hilde geþingedsiððan hie sunnan leoht geseon meahtonoþðe nipende niht ofer ealle
650 scaduhelma gesceapu scriðan cwomanwan under wolcnum. Werod eall aras.gegrette þa guma guman oþerneHroðgar Beowulf ond him hæl abeadwinærnes geweald ond þæt word acwæð:
655 ’Næfre ic ænegum men ær alyfde.siþðan ic hond ond rond hebban mihte.ðryþærn Dena buton þe nu ða.hafa nu ond geheald husa selest.gemyne mærþo. mægenellen cyð.
660 waca wið wraþum. ne bið þe wilna gadgif þu þæt ellenweorc aldre gedigest.’
25
Ða him Hroþgar gewat mid his hæleþa gedryhteodur Scyldinga ut of healle.wolde wigfruma Wealhþeo secan
665 cwen to gebeddan. hæfde kyningwuldorGrendle togeanes. swa guman gefrungon.seleweard aseted: sundornytte beheoldymb aldor Dena. eotonweard’ abead.Huru Geata leod georne truwode
670 modgan mægnes, metodes hyldoða he him of dyde isernbyrnanhelm of hafelan. sealde his hyrsted sweordirena cyst ombihtþegneond gehealdan het hildegeatwe.
675 gespræc þa se goda gylpworda sumBeowulf Geata ær he on bed stige:’No ic me an herewæsmun hnagran taligeguþgeweorca þonne Grendel hine.forþan ic hine sweorde swebban nelle,
680 aldre beneotan þeah ic eal mæge.nat he þara goda þæt he me ongean sleä.rand geheawe þeah ðe he rof sieniþgeweorca ac wit on niht sculonsecge ofersittan gif he gesecean dear
685 wig ofer wæpen ond siþðan witig godon swa hwæþere hond halig dryhtenmærðo deme swa him gemet þince.’Hylde hine þa heaþodeor --hleorbolster onfeng
26
eorles andwlitan-- ond hine ymb monig690 snellic særinc selereste gebeah.
nænig heora þohte þæt he þanon scoldeeft eardlufan æfre geseceanfolc oþðe freoburh þær he afeded wæsac hie hæfdon gefrunen þæt hie ær to fela micles
695 in þæm winsele wældeað fornamDenigea leode. Ac him dryhten forgeafwigspeda gewiofu Wedera leodumfrofor ond fultum þæt hie feond heoraðurh anes cræft ealle ofercomon
700 selfes mihtum. soð is gecyþed,þæt mihtig god manna cynnesweold wideferhð. Com on wanre nihtscriðan sceadugenga. sceotend swæfonþa þæt hornreced healdan scoldon
705 ealle buton anum --þæt wæs yldum cuþþæt hie ne moste. þa metod nolde.se synscaþa under sceadu bregdan--ac he wæccende wraþum on andanbad bolgenmod beadwa geþinges.
710 Ða com of more under misthleoþumGrendel gongan. godes yrre bær.mynte se manscaða manna cynnessumne besyrwan in sele þam hean.wod under wolcnum to þæs þe he winreced
715 goldsele gumena gearwost wissefættum fahne. ne wæs þæt forma sið
27
þæt he Hroþgares ham gesohte.næfre he on aldordagum ær ne siþðanheardran hæle healðegnas fand.
720 Com þa to recede rinc siðiandreamum bedæled. duru sona onarnfyrbendum fæst syþðan he hire folmum æthranonbræd þa bealohydig ða he gebolgen wæs,recedes muþan. raþe æfter þon
725 on fagne flor feond treddode.eode yrremod. him of eagum stodligge gelicost leoht unfæger.geseah he in recede rinca manigeswefan sibbegedriht samod ætgædere
730 magorinca heap. Þa his mod ahlog:mynte þæt he gedælde ær þon dæg cwomeatol aglæca anra gehwylceslif wið lice þa him alumpen wæswistfylle wen. Ne wæs þæt wyrd þa gen
735 þæt he ma moste manna cynnesðicgean ofer þa niht. þryðswyð beheoldmæg Higelaces hu se manscaðaunder færgripum gefaran wolde.Ne þæt se aglæca yldan þohte
740 ac he gefeng hraðe forman siðeslæpendne rinc slat unwearnum.bat banlocan. blod edrum dranc.synsnædum swealh. sona hæfde
28
unlyfigendes ealgefeormod745 fet ond folma. forð near ætstop.
nam þa mid handa higeþihtignerinc on ræste. ræhte ongeanfeond mid folme. he onfeng hraþeinwitþancum ond wið earm gesæt.
750 Sona þæt onfunde fyrena hyrde.þæt he ne mette middangeardeseorþan sceatta on elran menmundgripe maran. he on mode wearðforht on ferhðe. no þy ær fram meahte.
755 hyge wæs him hinfus. wolde on heolster fleon,secan deofla gedræg. ne wæs his drohtoð þærswylce he on ealderdagum ær gemette.Gemunde þa se goda mæg Higelacesæfenspræce. uplang astod
760 ond him fæste wiðfeng. fingras burston.eoten wæs utweard. eorl furþur stop.Mynte se mæra hwær he meahte swawidre gewindan ond on weg þanonfleon on fenhopu. wiste his fingra geweald
765 on grames grapum. þæt he wæs geocorsiðþæt se hearmscaþa to Heorute ateah.Dryhtsele dynede. Denum eallum wearðceasterbuendum cenra gehwylcumeorlum ealuscerwen. yrre wæron begen
770 reþe renweardas. reced hlynsode.
29
Þa wæs wundor micel þæt se winselewiðhæfde heaþodeorum. þæt he on hrusan ne feolfæger foldbold ac he þæs fæste wæsinnan ond utan irenbendum
775 searoþoncum besmiþod. þær fram sylle abeagmedubenc monig mine gefrægegolde geregnad þær þa graman wunnon.þæs ne wendon ær witan Scyldinga.þæt hit a mid gemete manna ænig
780 betlic ond banfag tobrecan meahte,listum tolucan nymþe liges fæþmswulge on swaþule. Sweg up astagniwe geneahhe. Norð-Denum stodatelic egesa anra gehwylcum
785 þara þe of wealle wop gehyrdon,gryreleoð galan godes andsacansigeleasne sang, sar wanigeanhelle hæfton. heold hine fæstese þe manna wæs mægene strengest
790 on þæm dæge þysses lifes.sydaudio Nolde eorla hleo ænige þingaþone cwealmcuman cwicne forlætanne his lifdagas leoda ænigumnytte tealde. Þær genehost brægd
795 eorl Beowulfes ealde lafe.wolde freadrihtnes feorh ealgianmæres þeodnes ðær hie meahton swa.
30
hie þæt ne wiston þa hie gewin drugonheardhicgende hildemecgas
800 ond on healfa gehwone heawan þohton,sawle secan: þone synscaðanænig ofer eorþan irenna cystguðbilla nan gretan noldeac he sigewæpnum forsworen hæfde
805 ecga gehwylcre. Scolde his aldorgedalon ðæm dæge þysses lifesearmlic wurðan ond se ellorgaston feonda geweald feor siðian.ða þæt onfunde se þe fela æror
810 modes myrðe manna cynnefyrene gefremede --he, fag wið god--þæt him se lichoma læstan noldeac hine se modega mæg Hygelaceshæfde be honda. wæs gehwæþer oðrum
815 lifigende lað. licsar gebadatol æglæca. him on eaxle wearðsyndolh sweotol. seonowe onsprungon.burston banlocan. Beowulfe wearðguðhreð gyfeþe. scolde Grendel þonan
820 feorhseoc fleön under fenhleoðu,secean wynleas wic. wiste þe geornorþæt his aldres wæs ende gegongendogera dægrim. Denum eallum wearðæfter þam wælræse willa gelumpen:
825 hæfde þa gefælsod se þe ær feorran com
31
snotor ond swyðferhð sele Hroðgares,genered wið niðe. nihtweorce gefehellenmærþum. hæfde East-DenumGeatmecga leod gilp gelæsted.
830 swylce oncyþðe ealle gebetteinwidsorge þe hie ær drugonond for þreanydum þolian scoldontorn unlytel. þæt wæs tacen sweotolsyþðan hildedeor hond alegde
835 earm ond eaxle --þær wæs eal geadorGrendles grape-- under geapne hrof.Ða wæs on morgen mine gefrægeymb þa gifhealle guðrinc monigferdon folctogan feorran ond neän
840 geond widwegas wundor sceawianlaþes lastas. no his lifgedalsarlic þuhte secga ænegumþara þe tirleases trode sceawode.hu he werigmod on weg þanon
845 niða ofercumen on nicera merefæge ond geflymed feorhlastas bær.Ðær wæs on blode brim weallende,atol yða geswing eal gemengedhaton heolfre heorodreore weol.
850 deaðfæge deog siððan dreama leasin fenfreoðo feorh alegdehæþene sawle. þær him hel onfeng.Þanon eft gewiton ealdgesiðas
32
swylce geong manig of gomenwaþe855 fram mere modge mearum ridan
beornas on blancum. ðær wæs Beowulfesmærðo mæned. monig oft gecwæðþætte suð ne norð be sæm tweonumofer eormengrund oþer nænig
860 under swegles begong selra nærerondhæbbendra, rices wyrðra.ne hie huru winedrihten wiht ne logonglædne Hroðgar ac þæt wæs god cyning.Hwilum heaþorofe hleapan leton
865 on geflit faran fealwe mearasðær him foldwegas fægere þuhtoncystum cuðe. Hwilum cyninges þegnguma gilphlæden gidda gemyndigse ðe ealfela ealdgesegena
870 worn gemunde word oþer fandsoðe gebunden. secg eft ongansið Beowulfes snyttrum styrianond on sped wrecan spel gerade,wordum wrixlan. welhwylc gecwæð
875 þæt he fram Sigemunde secgan hyrdeellendædum: uncuþes felaWælsinges gewin wide siðasþara þe gumena bearn gearwe ne wistonfæhðe ond fyrena buton Fitela mid hine,
880 þonne he swulces hwæt secgan woldeeäm his nefan swa hie a wæron
33
æt niða gehwam nydgesteallan.hæfdon ealfela eotena cynnessweordum gesæged. Sigemunde gesprong
885 æfter deaðdæge dom unlytelsyþðan wiges heard wyrm acwealdehordes hyrde. he under harne stanæþelinges bearn ana geneðdefrecne dæde ne wæs him Fitela mid.
890 hwæþre him gesælde ðæt þæt swurd þurhwodwrætlicne wyrm þæt hit on wealle ætstoddryhtlic iren. draca morðre swealt.hæfde aglæca elne gegongenþæt he beahhordes brucan moste
895 selfes dome. sæbat gehleod.bær on bearm scipes beorhte frætwaWælses eafera --wyrm hat gemealt--se wæs wreccena wide mærostofer werþeode wigendra hleo
900 ellendædum --he þæs ær onðah--siððan Heremodes hild sweðrode,earfoð ond ellen. he mid eotenum wearðon feonda geweald forð forlacensnude forsended. hine sorhwylmas
905 lemede to lange. he his leodum wearðeallum æþellingum to aldorceare.swylce oft bemearn ærran mælumswiðferhþes sið snotor ceorl monigse þe him bealwa to bote gelyfde
34
910 þæt þæt ðeodnes bearn geþeon scolde,fæderæþelum onfon, folc gehealdanhord ond hleoburh hæleþa riceeðel Scyldinga. he þær eallum wearðmæg Higelaces manna cynne
915 freondum gefægra. hine fyren onwod.Hwilum flitende fealwe strætemearum mæton. Ða wæs morgenleohtscofen ond scynded. eode scealc monigswiðhicgende to sele þam hean
920 searowundor seon. swylce self cyningof brydbure beahhorda weardtryddode tirfæst getrume miclecystum gecyþed ond his cwen mid himmedostigge mæt mægþa hose.
925 Hroðgar maþelode --he to healle geong.stod on stapole. geseah steapne hrofgolde fahne ond Grendles hond--:’Ðisse ansyne alwealdan þanclungre gelimpe! Fela ic laþes gebad,
930 grynna æt Grendle. a mæg god wyrcanwunder æfter wundre, wuldres hyrde.Ðæt wæs ungeara þæt ic ænigra meweana ne wende to widan feorebote gebidan þonne blode fah
935 husa selest heorodreorig stod:wea widscofen witena gehwylcneðara þe ne wendon þæt hie wideferhð
35
leoda landgeweorc laþum beweredonscuccum ond scinnum. na scealc hafað
940 þurh drihtnes miht dæd gefremedeðe we ealle ær ne meahtonsnyttrum besyrwan. hwæt, þæt secgan mægefne swa hwylc mægþa swa ðone magan cendeæfter gumcynnum gyf heo gyt lyfað
945 þæt hyre ealdmetod este wærebearngebyrdo. Nu ic, Beowulf, þec,secg betosta, me for sunu wyllefreogan on ferhþe. heald forð telaniwe sibbe. ne bið þe ænigre gad
950 worolde wilna þe ic geweald hæbbe.ful oft ic for læssan lean teohhodehordweorþunge hnahran rincesæmran æt sæcce. þu þe self hafastdædum gefremed þæt þin dom lyfað
955 awa to aldre. alwalda þecgode forgylde swa he nu gyt dyde!’Beowulf maþelode bearn Ecgþeowes:’We þæt ellenweorc estum miclumfeohtan fremedon. frecne geneðdon
960 eafoð uncuþes. Uþe ic swiþorþæt ðu hine selfne geseon mostefeond on frætewum fylwerigne.ic him hrædlice heardan clammumon wælbedde wriþan þohte
36
965 þæt he for handgripe minum scoldelicgean lifbysig butan his lic swice.ic hine ne mihte þa metod noldeganges getwæman. no ic him þæs georne ætfealhfeorhgeniðlan. wæs to foremihtig
970 feond on feþe. hwæþere, he his folme forletto lifwraþe last weardian,earm ond eaxle. no þær ænige swa þeahfeasceaft guma frofre gebohte.no þy leng leofað laðgeteona
975 synnum geswenced ac hyne sar hafaðin niðgripe nearwe befongenbalwon bendum ðær abidan scealmaga mane fah miclan domes.hu him scir metod scrifan wille.’
980 Ða wæs swigra secg sunu Ecglafeson gylpspræce guðgeweorcasiþðan æþelingas eorles cræfteofer heanne hrof hand sceawedonfeondes fingras. foran æghwylc wæs
985 steda nægla gehwylc style gelicosthæþenes handsporu hilderincesegl unheoru. æghwylc gecwæðþæt him heardra nan hrinan woldeiren ærgod, þæt ðæs ahlæcan
990 blodge beadufolme onberan wolde.Ða wæs haten hreþe Heort innanweard
37
folmum gefrætwod. fela þæra wæswera ond wifa þe þæt winrecedgestsele gyredon. goldfag scinon
995 web æfter wagum wundorsiona felasecga gehwylcum þara þe on swylc starað.wæs þæt beorhte bold tobrocen swiðeeal inneweard irenbendum fæst,heorras tohlidene. hrof ana genæs
1000 ealles ansund þe se aglæcafyrendædum fag on fleam gewandaldres orwena. No þæt yðe byðto befleönne --fremme se þe wille--ac gesacan sceal sawlberendra
1005 nyde genydde, niþða bearnagrundbuendra gearwe stoweþær his lichoma legerbedde fæstswefeþ æfter symle. Þa wæs sæl ond mælþæt to healle gang Healfdenes sunu.
1010 wolde self cyning symbel þicgan.ne gefrægen ic þa mægþe maran weorodeymb hyra sincgyfan sel gebæran.bugon þa to bence blædagandefylle gefægon. fægere geþægon
1015 medoful manig magas þaraswiðhicgende on sele þam heanHroðgar ond Hroþulf. Heorot innan wæsfreondum afylled. nalles facenstafas
38
Þeod-Scyldingas þenden fremedon.1020 Forgeaf þa Beowulfe brand Healfdenes
segen gyldenne sigores to leanehroden hiltecumbor, helm ond byrnan.mære maðþumsweord manige gesawonbeforan beorn beran. Beowulf geþah
1025 ful on flette. no he þære feohgyftefor scotenum scamigan ðorfte.ne gefrægn ic freondlicor feower madmasgolde gegyrede gummanna felain ealobence oðrum gesellan.
1030 ymb þæs helmes hrof heafodbeorgewirum bewunden walan utan heoldþæt him fela laf frecne ne meahtonscurheard sceþðan þonne scyldfrecaongean gramum gangan scolde.
1035 Heht ða eorla hleo eahta mearasfætedhleore on flet teönin under eoderas. þara anum stodsadol searwum fah since gewurþad.þæt wæs hildesetl heahcyninges
1040 ðonne sweorda gelac sunu Healfdenesefnan wolde. næfre on ore lægwidcuþes wig ðonne walu feollon.ond ða Beowulfe bega gehwæþreseodor Ingwina onweald geteah
1045 wicga ond wæpna. het hine wel brucan.swa manlice mære þeoden
39
hordweard hæleþa heaþoræsas gealdmearum ond madmum swa hy næfre man lyhðse þe secgan wile soð æfter rihte.
1050 Ða gyt æghwylcum eorla drihtenþara þe mid Beowulfe brimleade teahon þære medubence maþðum gesealdeyrfelafe ond þone ænne hehtgolde forgyldan þone ðe Grendel ær
1055 mane acwealde swa he hyra ma woldenefne him witig god wyrd forstodeond ðæs mannes mod. Metod eallum weoldgumena cynnes, swa he nu git deêð.forþan bið andgit æghwær selest
1060 ferhðes foreþanc. fela sceal gebidanleofes ond laþes se þe longe heron ðyssum windagum worolde bruceð.Þær wæs sang ond sweg samod ætgæderefore Healfdenes hildewisan,
1065 gomenwudu greted, gid oft wrecenðonne healgamen Hroþgares scopæfter medobence mænan scolde:Finnes eaferum ða hie se fær begeathæleð Healfdena. Hnæf Scyldinga
1070 in Freswæle feallan scolde.Ne huru Hildeburh herian þorfteeotena treowe. unsynnum wearðbeloren leofum æt þam hildpleganbearnum ond broðrum. hie on gebyrd hruron
40
1075 gare wunde. þæt wæs geomuru ides.Nalles holinga Hoces dohtormeotodsceaft bemearn syþðan morgen comða heo under swegle geseon meahtemorþorbealo maga þær he ær mæste heold
1080 worolde wynne. wig ealle fornamFinnes þegnas nemne feaum anumþæt he ne mehte on þæm meðelstedewig Hengeste wiht gefeohtanne þa wealafe wige forþringan
1085 þeodnes ðegne ac hig him geþingo budon:þæt hie him oðer flet eal gerymdonhealle ond heahsetl þæt hie healfre gewealdwið eotena bearn agan mostonond æt feohgyftum Folcwaldan sunu
1090 dogra gehwylce Dene weorþode.Hengestes heap hringum wenedeefne swa swiðe sincgestreonumfættan goldes swa he Fresena cynon beorsele byldan wolde.
1095 Ða hie getruwedon on twa healfafæste frioðuwære. Fin Hengesteelne unflitme aðum benemdeþæt he þa wealafe weotena domearum heolde þæt ðær ænig mon
1100 wordum ne worcum wære ne bræcene þurh inwitsearo æfre gemændenðeah hie hira beaggyfan banan folgedon
41
ðeodenlease, þa him swa geþearfod wæs.gyf þonne Frysna hwylc frecnen spræce
1105 ðæs morþorhetes myndgiend wæreþonne hit sweordes ecg syððan scolde.Ad wæs geæfned ond incge goldahæfen of horde. Here-Scyldingabetst beadorinca wæs on bæl gearu.
1110 æt þæm ade wæs eþgesyneswatfah syrce swyn ealgyldeneofer irenheard æþeling manigwundum awyrded. sume on wæle crungon.het ða Hildeburh æt Hnæfes ade
1115 hire selfre sunu sweoloðe befæstan,banfatu bærnan ond on bæl doönearme on eaxle. ides gnornode.geomrode giddum. guðrinc astah.wand to wolcnum wælfyra mæst
1120 hlynode for hlawe. hafelan multon.bengeato burston ðonne blod ætspranc,laðbite lices. lig ealle forswealg,gæsta gifrost, þara ðe þær guð fornambega folces. wæs hira blæd scacen.
1125 Gewiton him ða wigend wica neosianfreondum befeallen, Frysland geseon,hamas ond heaburh. Hengest ða gytwælfagne winter wunode mid Finneal unhlitine. eard gemunde
42
1130 þeah þe ne meahte on mere drifanhringedstefnan: holm storme weol.won wið winde. winter yþe beleacisgebinde oþ ðæt oþer comgear in geardas swa nu gyt deêð.
1135 þa ðe syngales sele bewitiaðwuldortorhtan weder. Ða wæs winter scacen,fæger foldan bearm. fundode wreccagist of geardum. he to gyrnwræceswiðor þohte þonne to sælade.
1140 gif he torngemot þurhteon mihteþæt he eotena bearn inne gemunde.swa he ne forwyrnde woroldrædenneþonne him Hunlafing, hildeleomanbilla selest on bearm dyde.
1145 þæs wæron mid eotenum ecge cuðe.Swylce ferhðfrecan Fin eft begeatsweordbealo sliðen æt his selfes hamsiþðan grimne gripe Guðlaf ond Oslafæfter sæsiðe sorge mændon.
1150 ætwiton weana dæl. ne meahte wæfre modforhabban in hreþre. ða wæs heal hrodenfeonda feorum. swilce Fin slægencyning on corþre ond seo cwen numen.sceotend Scyldinga to scypon feredon
1155 eal ingesteald eorðcyninges.swylce hie æt Finnes ham findan meahtonsigla searogimma. hie on sælade
43
drihtlice wif to Denum feredon.læddon to leodum. Leoð wæs asungen
1160 gleomannes gyd. gamen eft astah.beorhtode bencsweg. byrelas sealdonwin of wunderfatum. Þa cwom Wealhþeo forðgan under gyldnum beage þær þa godan twegensæton suhtergefæderan þa gyt wæs hiera sib
ætgædere,1165 æghwylc oðrum trywe. swylce þær Hunferþ þyle
æt fotum sæt frean Scyldinga. gehwylc hiora his ferhþetreowde
þæt he hæfde mod micel þeah þe he his magum nærearfæst æt ecga gelacum. spræc ða ides Scyldinga:’Onfoh þissum fulle, freodrihten min,
1170 sinces brytta. þu on sælum wes,goldwine gumena, ond to Geatum spræcmildum wordum swa sceal man doön.beo wið Geatas glæd, geofena gemyndignean ond feorran þu nu hafast.
1175 me man sægde þæt þu ðe for sunu woldehereric habban. Heorot is gefælsodbeahsele beorhta. bruc þenden þu motemanigra medo ond þinum magum læffolc ond rice þonne ðu forð scyle
1180 metodsceaft seön. ic minne canglædne Hroþulf. þæt he þa geogoðe wilearum healdan gyf þu ær þonne he,wine Scildinga, worold oflætest
44
wene ic þæt he mid gode gyldan wille1185 uncran eaferan gif he þæt eal gemon.
hwæt wit to willan ond to worðmyndumumborwesendum ær arna gefremedon.’Hwearf þa bi bence þær hyre byre wæronHreðric ond Hroðmund ond hæleþa bearn Hrethric
and Hrothmund,1190 giogoð æt gædere. þær se goda sæt
Beowulf Geata be þæm gebroðrum twæm.Him wæs ful boren ond freondlaþuwordum bewægned ond wundengoldestum geeawed: earmreade twa
1195 hrægl ond hringas, healsbeaga mæstþara þe ic on foldan gefrægen hæbbe.nænigne ic under swegle selran hyrdehordmadmum hæleþa syþðan Hama ætwægto herebyrhtan byrig Brosinga mene
1200 sigle ond sincfæt. searoniðas fealhEormenrices. geceas ecne ræd.þone hring hæfde Higelac Geatanefa Swertinges nyhstan siðesiðþan he under segne sinc ealgode.
1205 wælreaf werede. hyne wyrd fornamsyþðan he for wlenco wean ahsodefæhðe to Frysum. he þa frætwe wægeorclanstanas ofer yða fulrice þeoden. he under rande gecranc.
1210 Gehwearf þa in Francna fæþm feorh cyninges
45
breostgewædu ond se beah somod.wyrsan wigfrecan wæl reafedenæfter guðsceare. Geata leodehreawic heoldon. Heal swege onfeng.
1215 Wealhðeo maþelode. heo fore þæm werede spræc:’Bruc ðisses beages, Beowulf leofahyse, mid hæle ond þisses hrægles neotþeod gestreona ond geþeoh tela.cen þec mid cræfte ond þyssum cnyhtum wes
1220 lara liðe. ic þe þæs lean geman.hafast þu gefered þæt ðe feor ond neahealne wideferhþ weras ehtigaðefne swa side swa sæ bebugeð,windgeard, weallas. wes þenden þu lifige,
1225 æþeling, eadig. ic þe an telasincgestreona. beo þu suna minumdædum gedefe, dreamhealdende.her is æghwylc eorl oþrum getrywemodes milde mandrihtne hleo.
1230 þegnas syndon geþwære þeod ealgearodruncne dryhtguman doð swa ic bidde.’Eode þa to setle. þær wæs symbla cyst.druncon win weras. wyrd ne cuþongeosceaft grimme swa hit agangen wearð
1235 eorla manegum syþðan æfen cwomond him Hroþgar gewat to hofe sinumrice to ræste reced weardodeunrim eorla swa hie oft ær dydon
46
bencþelu beredon. hit geondbræded wearð1240 beddum ond bolstrum. beorscealca sum
fus ond fæge fletræste gebeag.setton him to heafdon hilderandasbordwudu beorhtan. þær on bence wæsofer æþelinge yþgesene
1245 heaþosteapa helm hringed byrneþrecwudu þrymlic. wæs þeaw hyraþæt hie oft wæron an wig gearwege æt ham ge on herge ge gehwæþer þaraefne swylce mæla swylce hira mandryhtne
1250 þearf gesælde. wæs seo þeod tilu.Sigon þa to slæpe. sum sare angealdæfenræste swa him ful oft gelampsiþðan goldsele Grendel warode.unriht æfnde oþ þæt ende becwom,
1255 swylt æfter synnum. Þæt gesyne wearþwidcuþ werum þætte wrecend þa gytlifde æfter laþum lange þrageæfter guðceare Grendles modorides aglæcwif yrmþe gemunde
1260 se þe wæteregesan wunian scoldecealde streamas siþðan camp him wearðto ecgbanan angan breþerfæderenmæge. he þa fag gewatmorþre gemearcod mandream fleön.
1265 westen warode. Þanon woc fela
47
geosceaftgasta. wæs þæra Grendel sum,heorowearh hetelic. se æt Heorote fandwæccendne wer wiges bidan.þær him aglæca ætgraepe wearð.
1270 hwæþre he gemunde mægenes strengegimfæste gife ðe him god sealdeond him to anwaldan are gelyfdefrofre ond fultum. ðy he þone feond ofercwom.gehnægde helle gast. þa he hean gewat
1275 dreame bedæled deaþwic seön,mancynnes feond. Ond his modor þa gytgifre ond galgmod gegan woldesorhfulne sið, sunu deoð wrecan.com þa to Heorote ðær Hring-Dene
1280 geond þæt sæld swæfun. þa ðær sona wearðedhwyrft eorlum siþðan inne fealhGrendles modor. wæs se gryre læssaefne swa micle swa bið mægþa cræftwiggryre wifes bewæpned men
1285 þonne heoru bunden hamere geþurensweord swate fah swin ofer helmeecgum dyhttig andweard scireð.Þa wæs on healle heardecg togensweord ofer setlum, sidrand manig
1290 hafen handa fæst. helm ne gemundebyrnan side þa hine se broga angeat.heo wæs on ofste. wolde ut þanon,
48
feore beorgan þa heo onfunden wæs.hraðe heo æþelinga anne hæfde
1295 fæste befangen. þa heo to fenne gang.se wæs Hroþgare hæleþa leofoston gesiðes had be sæm tweonumrice randwiga þone ðe heo on ræste abreatblædfæstne beorn --næs Beowulf ðær
1300 ac wæs oþer in ær geteohhodæfter maþðumgife mærum Geate--hream wearð in Heorote. heo under heolfre genamcuþe folme. cearu wæs geniwod,geworden in wicun. ne wæs þæt gewrixle til
1305 þæt hie on ba healfa bicgan scoldonfreonda feorum. þa wæs frod cyninghar hilderinc on hreonmodesyðþan he aldorþegn unlyfigendneþone deorestan deadne wisse.
1310 Hraþe wæs to bure Beowulf fetodsigoreadig secg. samod ærdægeeode eorla sum æþele cempaself mid gesiðum þær se snotera badhwæþre him Alfwalda æfre wille
1315 æfter weaspelle wyrpe gefremman.gang ða æfter flore fyrdwyrðe manmid his handscale --healwudu dynede--þæt he þone wisan wordum hnægdefrean Ingwina. frægn gif him wære
1320 æfter neodlaðu niht getæse.
49
Hroðgar maþelode helm Scyldinga:’Ne frin þu æfter sælum. sorh is geniwodDenigea leodum. dead is ÆschereYrmenlafes yldra broþor
1325 min runwita ond min rædboraeaxlgestealla ðonne we on orlegehafelan weredon þonne hniton feþaneoferas cnysedan. swylc eorl scoldewesan ærgod swylc Æschere wæs.
1330 Wearð him on Heorote to handbananwælgæst wæfre. ic ne wat hwæþeratol æse wlanc eftsiðas teahfylle gefrægnod. heo þa fæhðe wræcþe þu gystran niht Grendel cwealdest
1335 þurh hæstne had heardum clammumforþan he to lange leode minewanode ond wyrde he æt wige gecrangealdres scyldig ond nu oþer cwommihtig manscaða. wolde hyre mæg wrecan.
1340 ge feor hafað fæhðe gestæledþæs þe þincean mæg þegne monegumse þe æfter sincgyfan on sefan greoteþ:hreþerbealo hearde. nu seo hand ligeðse þe eow welhwylcra wilna dohte.
1345 Ic þæt londbuend leode mineselerædende secgan hyrdeþæt hie gesawon swylce twegen
50
micle mearcstapan moras healdan,ellorgæstas. ðæra oðer wæs
1350 þæs þe hie gewislicost gewitan meahtonidese onlicnæs. oðer earmsceapenon weres wæstmum wræclastas trædnæfne he wæs mara þonne ænig man oðer.þone on geardagum Grendel nemdon
1355 foldbuende. no hie fæder cunnon.hwæþer him ænig wæs ær acenneddyrnra gasta. Hie dygel londwarigeað wulfhleoþu windige næssasfrecne fengelad ðær fyrgenstream
1360 under næssa genipu niþer gewiteðflod under foldan. nis þæt feor heononmilgemearces þæt se mere standeð.ofer þæm hongiað hrimge bearwas.wudu wyrtum fæst wæter oferhelmað.
1365 þær mæg nihta gehwæm niðwundor seonfyr on flode. no þæs frod leofaðgumena bearna þæt þone grund wite.Ðeah þe hæðstapa hundum geswencedheorot hornum trum holtwudu sece
1370 feorran geflymed. ær he feorh seleðaldor on ofre ær he in willehafelan helan. nis þæt heoru stow.þonon yðgeblond up astigeðwon to wolcnum þonne wind styreþ
51
1375 lað gewidru oð þæt lyft drysmaþ.roderas reotað. Nu is se ræd gelangeft æt þe anum. eard git ne constfrecne stowe ðær þu findan mihtfelasinnigne secg. sec gif þu dyrre.
1380 ic þe þa fæhðe feo leanigeealdgestreonum swa ic ær dyde,wundungolde gyf þu on weg cymest.’Beowulf maþelode bearn Ecgþeowes:’Ne sorga, snotor guma. selre bið æghwæm
1385 þæt he his freond wrece þonne he fela murne.ure æghwylc sceal ende gebidanworolde lifes: wyrce se þe motedomes ær deaþe. þæt bið drihtguman,unlifgendum æfter selest.
1390 Aris, rices weard, uton hraþe feranGrendles magan gang sceawigan.ic hit þe gehate: no he on helm losaþne on foldan fæþm ne on fyrgenholtne on gyfenes grund. ga þær he wille.
1395 ðys dogor þu geþyld hafaweana gehwylces swa ic þe wene to.’Ahleop ða se gomela, gode þancodemihtigan drihtne þæs se man gespræc.þa wæs Hroðgare hors gebæted
1400 wicg wundenfeax. wisa fengelgeatolic gende. gumfeþa stop
52
lindhæbbendra. lastas wæronæfter waldswaþum wide gesyne,gang ofer grundas gegnum for
1405 ofer myrcan mor magoþegna bærþone selestan sawolleasneþara þe mid Hroðgare ham eahtode.Ofereode þa æþelinga bearnsteap stanhliðo stige nearwe
1410 enge anpaðas uncuð geladneowle næssas nicorhusa fela.he feara sum beforan gengdewisra monna wong sceawianoþ þæt he færinga fyrgenbeamas
1415 ofer harne stan hleonian fundewynleasne wudu. wæter under stoddreorig ond gedrefed. Denum eallum wæswinum Scyldinga wærce on modeto geþolianne, ðegne monegum
1420 oncyð eorla gehwæm syðþan Æschereson þam holmclife hafelan metton.Flod blode weol --folc to sægon--hatan heolfre. horn stundum songfuslic forðleoð. feþa eal gesæt.
1425 gesawon ða æfter wætere wyrmcynnes felasellice sædracan sund cunnian,swylce on næshleoðum nicras licgeanða on undernmæl oft bewitigaðsorhfulne sið on seglrade,
53
1430 wyrmas ond wildeor. hie on weg hruronbitere ond gebolgne. bearhtm ongeatonguðhorn galan. sumne Geata leodof flanbogan feores getwæfdeyðgewinnes þæt him on aldre stod
1435 herestræl hearda. he on holme wæssundes þe sænra ðe hyne swylt fornam.hræþe wearð on yðum mid eoferspreotumheorohocyhtum hearde genearwod,niða genæged ond on næs togen
1440 wundorlic wægbora. weras sceawedongryrelicne gist. Gyrede hine Beowulfeorlgewædum. nalles for ealdre mearn.scolde herebyrne hondum gebrodensid ond searofah sund cunnian
1445 seo ðe bancofan beorgan cuþeþæt him hildegrap hreþre ne mihteeorres inwitfeng aldre gesceþðanac se hwita helm hafelan weredese þe meregrundas mengan scolde,
1450 secan sundgebland since geweorðadbefongen freawrasnum swa hine fyrndagumworhte wæpna smið wundrum teode.besette swinlicum þæt hine syðþan nobrond ne beadomecas bitan ne meahton.
1455 Næs þæt þonne mætost mægenfultumaþæt him on ðearfe lah ðyle Hroðgares--wæs þæm hæftmece Hrunting nama--
54
þæt wæs an foran ealdgestreona.ecg wæs iren atertanum fah
1460 ahyrded heaþoswate. næfre hit æt hilde ne swacmanna ængum þara þe hit mid mundum bewandse ðe gryresiðas gegan dorstefolcstede fara. næs þæt forma siðþæt hit ellenweorc æfnan scolde.
1465 Huru ne gemunde mago Ecglafeseafoþes cræftig þæt he ær gespræcwine druncen þa he þæs wæpnes onlahselran sweordfrecan selfa ne dorsteunder yða gewin aldre geneþan,
1470 drihtscype dreogan. þær he dome forleasellenmærðum. ne wæs þæm oðrum swasyðþan he hine to guðe gegyred hæfde.Beowulf maðelode bearn Ecgþeowes:’Geþenc nu, se mæra maga Healfdenes
1475 snottra fengel. nu ic eom siðes fus.goldwine gumena, hwæt wit geo spræcon:gif ic æt þearfe þinre scoldealdre linnan. þæt ðu me a wæreforðgewitenum on fæder stæle.
1480 wes þu mundbora minum magoþegnumhondgesellum gif mec hild nimeswylce þu ða madmas, þe þu me sealdest,Hroðgar leofa, Higelace onsend.mæg þonne on þæm golde ongitan Geata dryhten,
1485 geseon sunu Hrædles þonne he on þæt sinc starað
55
þæt ic gumcystum godne fundebeaga bryttan breac þonne moste.Ond þu Hunferð læt ealde lafewrætlic wægsweord widcuðne man
1490 heardecg habban. ic me mid Hruntingedom gewyrce oþðe mec deað nimeð.’Æfter þæm wordum Weder-Geata leodefste mid elne. nalas andswarebidan wolde. brimwylm onfeng
1495 hilderince. Ða wæs hwil dæges,ær he þone grundwong ongytan mehtesona þæt onfunde se ðe floda begongheorogifre beheold hund misseragrim ond grædig þæt þær gumena sum
1500 ælwihta eard ufan cunnode.grap þa togeanes. guðrinc gefengatolan clommum. no þy ær in gescodhalan lice. hring utan ymbbearhþæt heo þone fyrdhom ðurhfon ne mihte
1505 locene leoðosyrcan laþan fingrum.Bær þa seo brimwylf þa heo to botme comhringa þengel to hofe sinumswa he ne mihte --no he þæs modig wæs--wæpna gewealdan ac hine wundra þæs fela
1510 swecte on sunde. sædeor monighildetuxum heresyrcan bræc.ehton aglæcan. Ða se eorl ongeatþæt he niðsele nathwylcum wæs
56
þær him nænig wæter wihte ne sceþede1515 ne him for hrofsele hrinan ne mehte
færgripe flodes. fyrleoht geseah,blacne leoman beorhte scinan.ongeat þa se goda grundwyrgennemerewif mihtig. mægenræs forgeaf
1520 hildebille. hondswenge ne ofteahþæt hire on hafelan hringmæl agolgrædig guðleoð. ða se gist onfandþæt se beadoleoma bitan nolde,aldre sceþðan ac seo ecg geswac
1525 ðeodne æt þearfe. ðolode ær felahondgemota. helm oft gescærfæges fyrdhrægl. ða wæs forma siðdeorum madme þæt his dom alæg.Eft wæs anræd, nalas elnes læt
1530 mærða gemyndig mæg Hyglaceswearp ða wundenmæl wrættum gebundenyrre oretta þæt hit on eorðan lægstið ond stylecg. strenge getruwode,mundgripe mægenes. swa sceal man doön
1535 þonne he æt guðe gegan þenceðlongsumne lof. na ymb his lif cearað.sydaudioGefeng þa be eaxle --nalas for fæhðe
mearn--Guð-Geata leod, Grendles modor.brægd þa beadwe heard þa he gebolgen wæs
1540 feorhgeniðlan þæt heo on flet gebeah.
57
heo him eft hraþe handlean forgealdgrimman grapum ond him togeanes feng.oferwearp þa werigmod wigena strengestfeþecempa þæt he on fylle wearð.
1545 ofsæt þa þone selegyst ond hyre seax geteahbrad ond brunecg. wolde hire bearn wrecanangan eaferan. him on eaxle lægbreostnet broden; þæt gebearh feorewið ord ond wið ecge ingang forstod.
1550 Hæfde ða forsiðod sunu Ecgþeowesunder gynne grund Geata cempanemne him heaðobyrne helpe gefremedeherenet hearde-- ond halig godgeweold wigsigor. witig drihten
1555 rodera rædend hit on ryht gescedyðelice syþðan he eft astod.Geseah ða on searwum sigeeadig bilealdsweord eotenisc ecgum þyhtigwigena weorðmynd. þæt wæs wæpna cyst
1560 buton hit wæs mare ðonne ænig mon oðerto beadulace ætberan meahtegod ond geatolic giganta geweorc.he gefeng þa fetelhilt. freca Scyldingahreoh ond heorogrim hringmæl gebrægd
1565 aldres orwena. yrringa slohþæt hire wið halse heard grapode.banhringas bræc. bil eal ðurhwodfægne flæschoman. heo on flet gecrong.
58
sweord wæs swatig. secg weorce gefeh.1570 Lixte se leoma. leoht inne stod
efne swa of hefene hadre scineðrodores candel. he æfter recede wlat.hwearf þa be wealle. wæpen hafenadeheard be hiltum Higelaces ðegn
1575 yrre ond anræd. næs seo ecg fracodhilderince ac he hraþe woldeGrendle forgyldan guðræsa felaðara þe he geworhte to West-Denumoftor micle ðonne on ænne sið
1580 þonne he Hroðgares heorðgeneatassloh on sweofote. slæpende frætfolces Denigea fyftyne menond oðer swylc ut offeredelaðlicu lac. sydaudio he him þæs lean forgeald
1585 reþe cempa to ðæs þe he on ræste geseahguðwerigne Grendel licganaldorleasne swa him ær gescodhild æt Heorote --hra wide sprongsyþðan he æfter deaðe drepe þrowade
1590 heorosweng heardne-- ond hine þa heafde becearf.Sona þæt gesawon snottre ceorlasþa ðe mid Hroðgare on holm wliton.þæt wæs yðgeblond eal gemengedbrim blode fah. blondenfeaxe
1595 gomele ymb godne ongeador spræconþæt hig þæs æðelinges eft ne wendon.
59
þæt he sigehreðig secean comemærne þeoden. þa ðæs monige gewearðþæt hine seo brimwylf abreoten hæfde.
1600 Ða com non dæges. næs ofgeafonhwate Scyldingas. gewat him ham þonongoldwine gumena. gistas secanmodes seoce ond on mere staredon.wiston, ond ne wendon þæt hie heora winedrihten
1605 selfne gesawon. Þa þæt sweord onganæfter heaþoswate hildegicelumwigbil wanian. þæt wæs wundra sumþæt hit eal gemealt ise gelicostðonne forstes bend fæder onlæteð.
1610 onwindeð wælrapas se geweald hafaðsæla ond mæla. þæt is soð metod.Ne nom he in þæm wicum Weder-Geata leodmaðmæhta ma þeh he þær monige geseahbuton þone hafelan ond þa hilt somod
1615 since fage. sweord ær gemealt.forbarn brodenmæl. wæs þæt blod to þæs hat,ættren ellorgæst se þær inne swealt.Sona wæs on sunde se þe ær æt sæcce gebadwighryre wraðra wæter up þurhdeaf.
1620 wæron yðgebland eal gefælsodeacne eardas þa se ellorgastoflet lifdagas ond þas lænan gesceaft.com þa to lande lidmanna helmswiðmod swymman. sælace gefeah
60
1625 mægenbyrþenne, þara þe he him mid hæfde.Eodon him þa togeanes. gode þancodonðryðlic þegna heap þeodnes gefegonþæs þe hi hyne gesundne geseon moston.ða wæs of þæm hroran helm ond byrne
1630 lungre alysed --lagu drusade,wæter under wolcnum wældreore fag--ferdon forð þonon feþelastumferhþum fægne. foldweg mætoncuþe stræte. cyningbalde men
1635 from þæm holmclife hafelan bæronearfoðlice heora æghwæþrumfelamodigra --feower scoldonon þæm wælstenge wærcum geferianto þæm goldsele Grendles heafod--
1640 oþ ðæt semninga to sele comonfrome fyrdhwate feowertyneGeata gongan gumdryhten mid.modig on gemonge meodowongas træd.Ða com in gaän ealdor ðegna
1645 dædcene mon dome gewurþadhæle hildedeor Hroðgar gretan.þa wæs be feaxe on flet borenGrendles heafod þær guman druncon,egeslic for eorlum ond þære idese mid,
1650 wliteseon wrætlic. weras onsawon.Beowulf maþelode bearn Ecgþeowes:’Hwæt, we þe þas sælac, sunu Healfdenes
61
leod Scyldinga, lustum brohtontires to tacne þe þu her to locast.
1655 Ic þæt unsofte ealdre gedigdewigge under wætere. weorc geneþdeearfoðlice. ætrihte wæsguð getwæfed nymðe mec god scylde.ne meahte ic æt hilde mid Hruntinge
1660 wiht gewyrcan þeah þæt wæpen dugeac me geuðe ylda waldendþæt ic on wage geseah wlitig hangianealdsweord eacen --oftost wisodewinigea leasum-- þæt ic ðy wæpne gebræd.
1665 ofsloh ða æt þære sæcce þa me sæl agealdhuses hyrdas. þa þæt hildebilforbarn brogdenmæl swa þæt blod gespranghatost heaþoswata. ic þæt hilt þananfeondum ætferede. fyrendæda wræc
1670 deaðcwealm Denigea swa hit gedefe wæs.Ic hit þe þonne gehate þæt þu on Heorote mostsorhleas swefan mid þinra secga gedryhtond þegna gehwylc þinra leodaduguðe ond iogoþe. þæt þu him ondrædan ne þearft,
1675 þeoden Scyldinga, on þa healfealdorbealu eorlum swa þu ær dydest.’Ða wæs gyldenhilt gamelum rinceharum hildfruman on hand gyfenenta ærgeweorc. hit on æht gehwearf
1680 æfter deofla hryre Denigea freän
62
wundorsmiþa geweorc ond þa þas worold ofgeafgromheort guma godes andsacamorðres scyldig ond his modor eacon geweald gehwearf woroldcyninga
1685 ðæm selestan be sæm tweonumðara þe on Scedenigge sceattas dælde.Hroðgar maðelode. hylt sceawodeealde lafe. on ðæm wæs or writenfyrngewinnes syðþan flod ofsloh
1690 gifen geotende giganta cyn--frecne geferdon. þæt wæs fremde þeodecean dryhtne. him þæs endeleanþurh wæteres wylm waldend sealde--swa wæs on ðæm scennum sciran goldes
1695 þurh runstafas rihte gemearcodgeseted ond gesæd hwam þæt sweord geworhtirena cyst ærest wærewreoþenhilt ond wyrmfah. ða se wisa spræcsunu Healfdenes swigedon ealle:
1700 ’Þæt, la, mæg secgan se þe soð ond rihtfremeð on folce. feor eal gemon,eald eðel weard. þæt ðes eorl wæregeboren betera. blæd is aræredgeond widwegas, wine min Beowulf,
1705 ðin ofer þeoda gehwylce. eal þu hit geþyldum healdest,mægen mid modes snyttrum. ic þe sceal mine
gelæstanfreoðe swa wit furðum spræcon. ðu scealt to frofre
63
weorþaneal langtwidig leodum þinumhæleðum to helpe. Ne wearð Heremod swa
1710 eaforum Ecgwelan Ar-Scyldingum.ne geweox he him to willan ac to wælfealleond to deaðcwalum Deniga leodum.breat bolgenmod beodgeneataseaxlgesteallan oþ þæt he ana hwearf
1715 mære þeoden mondreamum fromðeah þe hine mihtig god mægenes wynnumeafeþum stepte ofer ealle menforð gefremede hwæþere him on ferhþe greowbreosthord blodreow. nallas beagas geaf
1720 Denum æfter dome. dreamleas gebadþæt he þæs gewinnes wærc þrowadeleodbealo longsum. Ðu þe lær be þon.gumcyste ongit. ic þis gid be þeawræc wintrum frod. Wundor is to secganne
1725 hu mihtig god manna cynneþurh sidne sefan snyttru bryttaðeard ond eorlscipe. he ah ealra geweald.hwilum he on lufan læteð hworfanmonnes modgeþonc mæran cynnes
1730 seleð him on eþle eorþan wynneto healdanne hleoburh wera.gedeð him swa gewealdene worolde dælasside rice þæt he his selfa ne mægfor his unsnyttrum ende geþencean.
64
1735 wunað he on wiste. no hine wiht dweleðadl ne yldo ne him inwitsorhon sefan sweorceð ne gesacu ohwærecghete eoweð ac him eal woroldwendeð on willan. he þæt wyrse ne con.
1740 Oð þæt him on innan oferhygda dælweaxeð ond wridað þonne se weard swefeðsawele hyrde. bið se slæp to fæst,bisgum gebunden, bona swiðe neahsa þe of flanbogan fyrenum sceoteð.
1745 þonne bið on hreþre under helm drepenbiteran stræle --him bebeorgan ne con--wom wundorbebodum wergan gastes.þinceð him to lytel þæt he to lange heold.gytsað gromhydig. nallas on gylp seleð
1750 fædde beagas ond he þa forðgesceaftforgyteð ond forgymeð þæs þe him ær god sealde,wuldres waldend, weorðmynda dæl.hit on endestæf eft gelimpeðþæt se lichoma læne gedreoseð.
1755 fæge gefealleð. fehð oþer tose þe unmurnlice madmas dæleþeorles ærgestreon. egesan ne gymeð.Bebeorh þe ðone bealonið, Beowulf leofasecg betosta, ond þe þæt selre geceos
1760 ece rædas. oferhyda ne gym,mære cempa. nu is þines mægnes blæd
65
ane hwile. eft sona biðþæt þec adl oððe ecg eafoþes getwæfeðoððe fyres feng oððe flodes wylm
1765 oððe gripe meces oððe gares flihtoððe atol yldo. oððe eagena bearhtmforsiteð ond forsworceð. semninga biðþæt ðec, dryhtguma, deað oferswyðeð.Swa ic Hring-Dena hund missera
1770 weold under wolcnum ond hig wigge beleacmanigum mægþa geond þysne middangeardæscum ond ecgum þæt ic me ænigneunder swegles begong gesacan ne tealde.Hwæt, me þæs on eþle edwendan cwom,
1775 gyrn æfter gomene seoþðan Grendel wearðealdgewinna ingenga minic þære socne singales wægmodceare micle. þæs sig metode þancecean dryhtne þæs ðe ic on aldre gebad
1780 þæt ic on þone hafelan heorodreorigneofer eald gewin eagum starige!Ga nu to setle. symbelwynne dreohwiggeweorþad. unc sceal worn felamaþma gemænra siþðan morgen bið.’
1785 Geat wæs glædmod. geong sona tosetles neosan swa se snottra heht.þa wæs eft swa ær ellenrofumfletsittendum fægere gereorded
66
niowan stefne. nihthelm geswearc1790 deorc ofer dryhtgumum. duguð eal aras.
wolde blondenfeax beddes neosan,gamela Scylding. Geat unigmetes welrofne randwigan restan lyste.sona him seleþegn siðes wergum
1795 feorrancundum orð wisadese for andrysnum ealle beweotedeþegnes þearfe swylce þy dogoreheaþoliðende habban scoldon.reste hine þa rumheort. reced hliuade
1800 geap ond goldfah. gæst inne swæfoþ þæt hrefn blaca heofones wynnebliðheort bodode. Ða com beorht scacanscaþan onetton.wæron æþelingas eft to leodum
1805 fuse to farenne. wolde feor þanoncuma collenferhð ceoles neosan.Heht þa se hearda Hrunting beransunu Ecglafes. heht his sweord nimanleoflic iren. sægde him þæs leanes þanc.
1810 cwæð: he þone guðwine godne tealdewigcræftigne. nales wordum logmeces ecge. þæt wæs modig secg.Ond þa siðfrome, searwum gearwewigend wæron eode weorð Denum
1815 æþeling to yppan þær se oþer wæshæle hildedeor Hroðgar grette.
67
Beowulf maþelode bearn Ecgþeowes:’Nu we sæliðend secgan wyllaðfeorran cumene þæt we fundiaþ
1820 Higelac secan. wæron her telawillum bewenede. þu us wel dohtest.Gif ic þonne on eorþan owihte mægþinre modlufan maran tilian,gumena dryhten, ðonne ic gyt dyde,
1825 guðgeweorca ic beo gearo sonagif ic þæt gefricge ofer floda begangþæt þec ymbsittend egesan þywaðswa þec hetende hwilum dydonic ðe þusenda þegna bringe
1830 hæleþa to helpe. Ic on Higelace wat,Geata dryhten þeah ðe he geong syfolces hyrde. þæt he mec fremman wileweordum ond worcum þæt ic þe wel herigeond þe to geoce garholt bere
1835 mægenes fultum þær ðe bið manna þearf.Gif him þonne Hreþrinc to hofum Geatageþingeð þeodnes bearn he mæg þær felafreonda findan. feorcyþðe beoðselran gesohte þæm þe him selfa deah.’
1840 Hroðgar maþelode him on andsware:’Þe þa wordcwydas wigtig drihtenon sefan sende. ne hyrde ic snotorlicoron swa geongum feore guman þingian.
68
þu eart mægenes strang ond on mode frod1845 wis wordcwida. wen ic talige
gif þæt gegangeð þæt ðe gar nymeðhild heorugrimme Hreþles eaferan,adl oþðe iren ealdor ðinnefolces hyrde ond þu þin feorh hafast
1850 þæt þe Sæ-Geatas selran næbbento geceosenne cyning ænignehordweard hæleþa gyf þu healdan wyltmaga rice. me þin modsefalicað leng swa wel, leofa Beowulf.
1855 hafast þu gefered þæt þam folcum scealGeata leodum ond Gar-Denumsib gemænum ond sacu restan,inwitniþas, þe hie ær drugon,wesan þenden ic wealde widan rices
1860 maþmas gemæne, manig oþernegodum gegrettan ofer ganotes bæð.sceal hringnaca ofer heaþu bringanlac ond luftacen. ic þa leode watge wið feond ge wið freond fæste geworhte
1865 æghwæs untæle ealde wisan.’Ða git him eorla hleo hine gesealdemago Healfdenes maþmas twelf.het inne mid þæm lacum leode swæsesecean on gesyntum, snude eft cuman.
1870 gecyste þa cyning æþelum god,þeoden Scyldinga ðegn betostan
69
ond be healse genam. hruron him tearasblondenfeaxum. him wæs bega wenealdum infrodum, oþres swiðor.
1875 þæt hie seoððan geseon mostonmodige on meþle. wæs him se man to þon leofþæt he þone breostwylm forberan ne mehteac him on hreþre hygebendum fæstæfter deorum men dyrne langað
1880 beorn wið blode. Him Beowulf þananguðrinc goldwlanc græsmoldan trædsince hremig. sægenga badagedfreän, se þe on ancre rad.þa wæs on gange gifu Hroðgares
1885 oft geæhted. þæt wæs an cyning,æghwæs orleahtre oþ þæt hine yldo benammægenes wynnum se þe oft manegum scod.Cwom þa to flode fela modigrahægstealdra. hringnet bæron
1890 locene leoðosyrcan. landweard onfandeftsið eorla, swa he ær dyde.no he mid hearme of hliðes nosangæstas grette ac him togeanes rad.cwæð þæt wilcuman Wedera leodum
1895 scaþan scirhame to scipe foron.þa wæs on sande sægeap nacahladen herewædum hringedstefnamearum ond maðmum. mæst hlifade
70
ofer Hroðgares hordgestreonum.1900 he þæm batwearde bunden golde
swurd gesealde þæt he syðþan wæson meodubence maþma þy weorþreyrfelafe. Gewat him on nacandrefan deop wæter. Dena land ofgeaf.
1905 þa wæs be mæste merehrægla sumsegl sale fæst. sundwudu þunede.no þær wegflotan wind ofer yðumsiðes getwæfde. sægenga for.fleat famigheals forð ofer yðe
1910 bundenstefna ofer brimstreamasþæt hie Geata clifu ongitan meahtoncuþe næssas. ceol up geþranglyftgeswenced. on lande stod.Hraþe wæs æt holme hyðweard geara
1915 se þe ær lange tid leofra mannafus æt faroðe feor wlatode.sælde to sande sidfæþme sciponcearbendum fæst þy læs hym yþa ðrymwudu wynsuman forwrecan meahte.
1920 het þa up beran æþelinga gestreonfrætwe ond fætgold. næs him feor þanonto gesecanne sinces bryttanHigelac Hreþling þær æt ham wunaðselfa mid gesiðum sæwealle neah.
1925 Bold wæs betlic, bregorof cyningheähealle, Hygd swiðe geong
71
wis welþungen þeah ðe wintra lytunder burhlocan gebiden hæbbeHæreþes dohtor næs hio hnah swa þeah
1930 ne to gneað gifa Geata leodummaþmgestreona. Mod þryðo wægfremu folces cwen, firen’ ondrysne.nænig þæt dorste deor geneþanswæsra gesiða, nefne sinfreä.
1935 þæt hire an dæges eagum staredeac him wælbende weotode tealdehandgewriþene. hraþe seoþðan wæsæfter mundgripe mece geþingedþæt hit sceadenmæl scyran moste,
1940 cwealmbealu cyðan. ne bið swylc cwenlic þeawidese to efnanne þeah ðe hio ænlicu sy.þætte freoðuwebbe feores onsæceæfter ligetorne leofne mannan.Huru þæt on hoh snod Hemninges mæg.
1945 ealodrincende oðer sædan.þæt hio leodbealewa læs gefremedeinwitniða syððan ærest wearðgyfen goldhroden geongum cempanæðelum diore syððan hio Offan flet
1950 ofer fealone flod be fæder laresiðe gesohte ðær hio syððan wellin gumstole gode mærelifgesceafta lifigende breac.hiold heahlufan wið hæleþa brego,
72
1955 ealles moncynnes mine gefrægeþæs selestan bi sæm tweonumeormencynnes. Forðam Offa wæsgeofum ond guðum garcene manwide geweorðod. wisdome heold
1960 eðel sinne. þonon ongeomor wochæleðum to helpe Heminges mægnefa Garmundes niða cræftig.Gewat him ða se hearda mid his hondscolesylf æfter sande sæwong tredan
1965 wide waroðas. woruldcandel scansigel suðan fus. hi sið drugon.elne geeodon, to ðæs ðe eorla hleobonan Ongenþeoes burgum in innan,geongne guðcyning godne gefrunon
1970 hringas dælan. Higelace wæssið Beowulfes snude gecyðed.þæt ðær on worðig wigendra hleolindgestealla lifigende cwomheaðolaces hal to hofe gongan.
1975 hraðe wæs gerymed swa se rica bebeadfeðegestum flet innanweard.gesæt þa wið sylfne se ða sæcce genæs,mæg wið mæge syððan mandryhtenþurh hleoðorcwyde holdne gegrette
1980 meaglum wordum meoduscencumhwearf geond þæt side reced Hæreðes dohtorlufode ða leode. liðwæge bær
73
hæum to handa. Higelac ongansinne geseldan in sele þam hean
1985 fægre fricgcean. hyne fyrwet bræchwylce Sæ-Geata siðas wæron:’Hu lomp eow on lade, leofa Biowulf,þa ðu færinga feorr gehogodestsæcce secean ofer sealt wæter
1990 hilde to Hiorote? Ac ðu Hroðgarewidcuðne wean wihte gebettestmærum ðeodne? Ic ðæs modcearesorhwylmum seað. siðe ne truwodeleofes mannes. ic ðe lange bæd
1995 þæt ðu þone wælgæst wihte ne grette.lete Suð-Dene sylfe geweorðanguðe wið Grendel. gode ic þanc secgeþæs ðe ic ðe gesundne geseon moste.’Biowulf maðelode bearn Ecgðioes:
2000 ’Þæt is undyrne, dryhten Higelac,micel gemeting monegum fira.hwylc orleghwil uncer Grendleswearð on ðam wange þær he worna felaSige-Scyldingum sorge gefremede
2005 yrmðe to aldre. ic ðæt eall gewræcswa begylpan þearf Grendeles magayfel ofer eorðan uhthlem þonese ðe lengest leofað laðan cynnesfaecne bifongen. Ic ðær furðum cwom
2010 to ðam hringsele Hroðgar gretan.
74
sona me se mæra mago Healfdenessyððan he modsefan minne cuðewið his sylfes sunu setl getæhte.weorod wæs on wynne. ne seah ic widan feorh
2015 under heofones hwealf healsittendramedudream maran. Hwilum mæru cwenfriðusibb folca flet eall geondhwearf.bædde byre geonge. oft hio beahwriðansecge sealde ær hie to setle geong.
2020 hwilum for duguðe dohtor Hroðgareseorlum on ende ealuwæge bærþa ic Freaware fletsittendenemnan hyrde þær hio nægled sinchæleðum sealde Sio gehaten is
2025 geong goldhroden, gladum suna Frodan.hafað þæs geworden wine Scyldingarices hyrde ond þæt ræd talaðþæt he mid ðy wife wælfæhða dælsæcca gesette. Oft seldan hwær
2030 æfter leodhryre lytle hwilebongar bugeð þeah seo bryd duge.Mæg þæs þonne ofþyncan ðeoden Heaðo-Beardnaond þegna gehwam þara leodaþonne he mid fæmnan on flett gaêð:
2035 dryhtbearn Dena duguða biwenede,on him gladiað gomelra lafeheard ond hringmæl Heaða-Bearna gestreon
75
þenden hie ðam wæpnum wealdan moston.Oð ðæt hie forlæddan to ðam lindplegan
2040 swæse gesiðas ond hyra sylfra feorh.Þonne cwið æt beore se ðe beahgesyhðeald æscwiga se ðe eall gemangarcwealm gumena --him bið grim sefa--onginneð geomormod geongum cempan
2045 þurh hreðra gehygd higes cunnian,wigbealu weccean ond þæt word acwyð:"Meaht ðu, min wine, mece gecnawanþone þin fæder to gefeohte bærunder heregriman hindeman siðe,
2050 dyre iren, þær hyne Dene slogon.weoldon wælstowe syððan wiðergyld lægæfter hæleþa hryre hwate Scyldungas?Nu her þara banena byre nathwylcesfrætwum hremig on flet gaêð.
2055 morðres gylpeð ond þone maðþum byreðþone þe ðu mid rihte rædan sceoldest."Manað swa ond myndgað mæla gehwylcesarum wordum oð ðæt sæl cymeðþæt se fæmnan þegn fore fæder dædum
2060 æfter billes bite blodfag swefeðealdres scyldig. him se oðer þonanlosað lifigende. con him land geare.Þonne bioð brocene on ba healfeaðsweorð eorla. syððan Ingelde
2065 weallað wælniðas ond him wiflufan
76
æfter cearwælmum colran weorðað.þy ic Heaðo-Beardna hyldo ne telgedryhtsibbe dæl Denum unfæcne,freondscipe fæstne. Ic sceal forð sprecan
2070 gen ymbe Grendel þæt ðu geare cunne,sinces brytta, to hwan syððan wearðhondræs hæleða syððan heofones gimglad ofer grundas gæst yrre cwomeatol æfengrom user neosan
2075 ðær we gesunde sæl weardodonþær wæs Hondsciö hilde onsægefeorhbealu fægum. he fyrmest læggyrded cempa. him Grendel wearðmærum maguþegne to muðbonan.
2080 leofes mannes lic eall forswealg.no ðy ær ut ða gen idelhendebona blodigtoð bealewa gemyndigof ðam goldsele gongan woldeac he mægnes rof min costode.
2085 grapode gearofolm. glof hangodesid ond syllic searobendum fæstsio wæs orðoncum eall gegyrweddeofles cræftum ond dracan fellum.he mec þær on innan unsynnigne
2090 dior dædfruma gedon woldemanigra sumne. hyt ne mihte swasyððan ic on yrre upprihte astod.
77
To lang ys to reccenne hu ic ðam leodsceaðanyfla gehwylces hondlean forgeald
2095 þær ic, þeoden min, þine leodeweorðode weorcum. he on weg losadelytle hwile lifwynna breac.hwæþre him sio swiðre swaðe weardadehand on Hiorte ond he hean ðonan
2100 modes geomor meregrund gefeoll.Me þone wælræs wine Scildungafættan golde fela leanodemanegum maðmum syððan mergen comond we to symble geseten hæfdon
2105 þær wæs gidd ond gleo: gomela Scildingfelafricgende feorran rehte.hwilum hildedeor hearpan wynnegomelwudu grette. hwilum gyd awræcsoð ond sarlic. hwilum syllic spell
2110 rehte æfter rihte rumheort cyning.hwilum eft ongan eldo gebundengomel guðwiga gioguðe cwiðanhildestrengo. hreðer inne weollþonne he wintrum frod, worn gemunde.
2115 Swa we þær inne andlangne dægniode naman oð ðæt niht becwomoðer to yldum. Þa wæs eft hraðegearo gyrnwræce Grendeles modorsiðode sorhfull. sunu deað fornam,
2120 wighete Wedra. wif unhyre
78
hyre bearn gewræc. beorn acwealdeellenlice. þær wæs Æscherefrodan fyrnwitan feorh uðgenge.Noðer hy hine ne moston syððan mergen cwom
2125 deaðwerigne Denia leodebronde forbærnan ne on bæl hladanleofne mannan. hio þæt lic ætbærfeondes fæðme under firgenstream.þæt wæs Hroðgare hreowa tornost
2130 þara þe leodfruman lange begeate.Þa se ðeoden mec ðine lifehealsode hreohmod þæt ic on holma geþringeorlscipe efnde. ealdre geneðde.mærðo fremede. he me mede gehet.
2135 Ic ða ðæs wælmes þe is wide cuðgrimme gryrelicne grundhyrde fond.þær unc hwile wæs hand gemæne.holm heolfre weoll ond ic heafde becearfin ðam grundsele Grendeles modor
2140 eacnum ecgum. unsofte þonanfeorh oðferede. næs ic fæge þa gytac me eorla hleo eft gesealdemaðma menigeo maga Healfdenes.’Swa se ðeodkyning þeawum lyfde.
2145 nealles ic ðam leanum forloren hæfdemægnes mede ac he me maðma geafsunu Healfdenes on minne sylfes domða ic ðe, beorncyning, bringan wylle,
79
estum geywan. gen is eall æt ðe2150 lissa gelong. ic lyt hafo
heafodmaga nefne, Hygelac, ðec.’Het ða in beran eafor heafodsegnheaðosteapne helm hare byrnanguðsweord geatolic. gyd æfter wræc:
2155 ’Me ðis hildesceorp Hroðgar sealdesnotra fengel. sume worde hetþæt ic his ærest ðe est gesægde.cwæð þæt hyt hæfde Hiorogar cyningleod Scyldunga lange hwile.
2160 no ðy ær suna sinum syllan woldehwatum Heorowearde þeah he him hold wærebreostgewædu. Bruc ealles well.’Hyrde ic þæt þam frætwum feower mearaslungre gelice last weardode
2165 æppelfealuwe. he him est geteahmeara ond maðma. Swa sceal mæg dön:nealles inwitnet oðrum bregdondyrnum cræfte deað renianhondgesteallan. Hygelace wæs
2170 niða heardum nefa swyðe holdond gehwæðer oðrum hroþra gemyndig.hyrde ic þæt he ðone healsbeah Hygde gesealdewrætlicne wundurmaððum ðone þe him Wealhðeo geafðeodnes dohtor þrio wicg somod
2175 swancor ond sadolbeorht. hyre syððan wæsæfter beahðege breost geweorðod.
80
Swa bealdode bearn Ecgðeowesguma guðum cuð godum dædum.dreah æfter dome. nealles druncne slog
2180 heorðgeneatas. næs him hreoh sefaac he mancynnes mæste cræfteginfæstan gife þe him god sealdeheold hildedeor. Hean wæs langeswa hyne Geata bearn godne ne tealdon
2185 ne hyne on medobence micles wyrðnedrihten wereda gedon wolde.swyðe sægdon þæt he sleac wæreæðeling unfrom. edwenden cwomtireadigum menn torna gehwylces.
2190 Het ða eorla hleo in gefetian,heaðorof cyning, Hreðles lafegolde gegyrede. næs mid Geatum ðasincmaðþum selra on sweordes had.þæt he on Biowulfes bearm alegde
2195 ond him gesealde seofan þusendo,bold ond bregostol. Him wæs bam samodon ðam leodscipe lond gecyndeeard eðelriht, oðrum swiðorside rice þam ðær selra wæs.
2200 Eft þæt geiode ufaran dogrumhildehlæmmum. syððan Hygelac lægond Heardrede hildemeceasunder bordhreoðan to bonan wurdonða hyne gesohtan on sigeþeode
81
2205 hearde hildefrecan Heaðo-Scilfingas.niða genægdan nefan Hererices.syððan Beowulfe bræde riceon hand gehwearf. he geheold telafiftig wintra --wæs ða frod cyning
2210 eald eþelweard-- oð ðæt on ongandeorcum nihtum draca ricsianse ðe on heaum hofe hord beweotodestanbeorh stearcne. stig under lægeldum uncuð. Þær on innan giong
2215 niða nathwylc ond neah gefenghæðnum horde. hond gewriþennesince fahne he þæt syððan bohteþeah ðe he slæpende besyred hæfdeþeofes cræfte. þæt sie ðiod onfand
2220 bufolc beorna þæt he gebolgen wæs.Nealles næs geweoldum wyrmhordan cræftsylfes willum se ðe him sare gesceodac for þreanedlan þeof nathwylceshæleða bearna heteswengeas fleoh
2225 ærnesþearfe ond ðær inne weallsecg synbysig sona onwacade.þæt gean ðam gyste gryrebroga stod.hwæðre fyrensceapen-- sceapen
2230 -- se fær begeat.sincfæt sohte. þær wæs swylcra felain ðam eorðsele ærgestreona
82
swa hy on geardagum gumena nathwylceormenlafe æþelan cynnes
2235 þanchycgende þær gehyddedeore maðmas. ealle hie deað fornamærran mælum ond si an ða genleoda duguðe se ðær lengest hwearfweard winegeomor wende þæs yldan.
2240 þæt he lytel fæc longgestreonabrucan moste. Beorh eallgearowunode on wonge wæteryðum neahniwe be næsse nearocræftum fæst.þær on innan bær eorlgestreona
2245 hringa hyrde handwyrðne dælfættan goldes. fea worda cwæð:’Heald þu nu, hruse, nu hæleð ne mostaneorla æhte. Hwæt, hyt ær on ðegode begeaton. guðdeað fornam
2250 feorhbeale frecne fyrena gehwylcneleoda minra þa me ðe þis ofgeaf:gesawon seledream. he nah hwa sweord wegeoððe fægrie fæted wægedryncfæt deore. duguð ellor seoc.
2255 sceal se hearda helm hyrstedgoldefætum befeallen. feormynd swefaðþa ðe beadogriman bywan sceoldon.ge swylce seo herepad sio æt hilde gebadofer borda gebræc bite irena
83
2260 brosnað æfter beorne. ne mæg byrnan hringæfter wigfruman wide feranhæleðum be healfe. næs hearpan wyngomen gleobeames ne god hafocgeond sæl swingeð ne se swifta mearh
2265 burhstede beateð. bealocwealm hafaðfela feorhcynna forð onsended.’Swa giomormod giohðo mændean æfter eallum. unbliðe hwearfdæges ond nihtes oð ðæt deaðes wylm
2270 hran æt heortan. Hordwynne fondeald uhtsceaða opene standanse ðe byrnende biorgas seceðnacod niðdraca. nihtes fleogeðfyre befangen. hyne foldbuend
2275 : : : : : : : : : : : :nan. He gesecean sceallhearm on hrusan þær he hæðen goldwarað wintrum frod. ne byð him wihte ðy sel.Swa se ðeodsceaða þreo hund wintraheold on hrusan hordærna sum
2280 eacencræftig oð ðæt hyne an abealchmon on mode: mandryhtne bærfæted wæge. frioðowære bædhlaford sinne. ða wæs hord rasod,onboren beaga hord, bene getiðad
2285 feasceaftum men. frea sceawodefira fyrngeweorc forman siðe.Þa se wyrm onwoc --wroht wæs geniwad--
84
stonc ða æfter stane. stearcheort onfandfeondes fotlast. he to forð gestop
2290 dyrnan cræfte dracan heafde neah.Swa mæg unfæge eaðe gediganwean ond wræcsið se ðe waldendeshyldo gehealdeþ. Hordweard sohtegeorne æfter grunde. wolde guman findan
2295 þone þe him on sweofote sare geteode.hat ond hreohmod hlæwum oft ymbehwearfealne utanweardne --ne ðær ænig monon þam westenne hwæðre hilde gefehbeadu weorces --hwilum on beorh æthwearf.
2300 sincfæt sohte. he þæt sona onfand.ðæt hæfde gumena sum goldes gefandodheahgestreona. hordweard onbadearfoðlice oð ðæt æfen cwom.wæs ða gebolgen beorges hyrde.
2305 wolde se laða lige forgyldandrincfæt dyre. Þa wæs dæg sceacenwyrme on willan. no on wealle lægbidan wolde ac mid bæle forfyre gefysed. wæs se fruma egeslic
2310 leodum on lande swa hyt lungre wearðon hyra sincgifan sare geendod.Ða se gæst ongan gledum spiwan,beorht hofu bærnan. bryneleoma stodeldum on andan. no ðær aht cwices
85
2315 lað lyftfloga læfan wolde.wæs þæs wyrmes wig wide gesynenearofages nið nean ond feorran.hu se guðsceaða Geata leodehatode ond hynde. hord eft gesceat
2320 dryhtsele dyrnne ær dæges hwile.hæfde landwara lige befangenbæle ond bronde. beorges getruwodewiges ond wealles. him seo wen geleah.Þa wæs Biowulfe broga gecyðed
2325 snude to soðe þæt his sylfes hambolda selest brynewylmum mealtgifstol Geata. þæt ðam godan wæshreow on hreðre hygesorga mæst.wende se wisa þæt he wealdende
2330 ofer ealde riht ecean dryhtnebitre gebulge. breost innan weollþeostrum geþoncum swa him geþywe ne wæs.Hæfde ligdraca leoda fæstenealond utan eorðweard ðone
2335 gledum forgrunden. him ðæs guðkyningWedera þioden wræce leornode.heht him þa gewyrcean, wigendra hleoeallirenne, eorla dryhten,wigbord wrætlic. wisse he gearwe
2340 þæt him holtwudu helpan ne meahtelind wið lige. Sceolde liþenddagaæþeling ærgod ende gebidan
86
worulde lifes ond se wyrm somodþeah ðe hordwelan heolde lange.
2345 Oferhogode ða hringa fengelþæt he þone widflogan weorode gesohtesidan herge. no he him þam sæcce ondredne him þæs wyrmes wig for wiht dydeeafoð ond ellen forðon he ær fela
2350 nearo neðende niða gedigdehildehlemma syððan he Hroðgaressigoreadig secg sele fælsodeond æt guðe forgrap Grendeles mægumlaðan cynnes. No þæt læsest wæs
2355 hondgemota þær mon Hygelac slohsyððan Geata cyning guðe ræsumfreawine folca Freslondum onHreðles eafora hiorodryncum swealtbille gebeaten. þonan Biowulf com
2360 sylfes cræfte. sundnytte dreah.hæfde him on earme eorla þritighildegeatwa þa he to holme stag.nealles Hetware hremge þorftonfeðewiges þe him foran ongean
2365 linde bæron. lyt eft becwomfram þam hildfrecan hames niosan.Oferswam ða sioleða bigong sunu Ecgðeowesearm anhaga eft to leodumþær him Hygd gebead hord ond rice
87
2370 beagas ond bregostol: bearne ne truwodeþæt he wið ælfylcum eþelstolashealdan cuðe ða wæs Hygelac dead.no ðy ær feasceafte findan meahtonæt ðam æðelinge ænige ðinga
2375 þæt he Heardrede hlaford wæreoððe þone cynedom ciosan wolde.hwæðre he him on folce freondlarum heoldestum mid are oð ðæt he yldra wearð.Weder-Geatum weold. Hyne wræcmæcgas
2380 ofer sæ sohtan, suna Ohteres.hæfdon hy forhealden helm Scylfingaþone selestan sæcyningaþara ðe in Swiorice sinc brytnade,mærne þeoden. him þæt to mearce wearð.
2385 he þær for feorme feorhwunde hleatsweordes swengum sunu Hygelacesond him eft gewat Ongenðioes bearnhames niosan syððan Heardred læg.let ðone bregostol Biowulf healdan,
2390 Geatum wealdan. þæt wæs god cyning.Se ðæs leodhryres lean gemundeuferan dogrum. Eadgilse wearðfeasceaftum freond. folce gestepteofer sæ side sunu Ohteres
2395 wigum ond wæpnum. he gewræc syððancealdum cearsiðum. cyning ealdre bineat:
88
swa he niða gehwane genesen hæfdesliðra geslyhta, sunu Ecgðiowes,ellenweorca oð ðone anne dæg
2400 þe he wið þam wyrme gewegan sceolde.Gewat þa twelfa sum torne gebolgendryhten Geata, dracan sceawian.hæfde þa gefrunen hwanan sio fæhð arasbealonið biorna: him to bearme cwom
2405 maðþumfæt mære, þurh ðæs meldan hond.se wæs on ðam ðreate þreotteoða secgse ðæs orleges or onstealdehæft hygegiomor. sceolde hean ðononwong wisian. he ofer willan giong
2410 to ðæs ðe he eorðsele anne wissehlæw under hrusan holmwylme nehyðgewinne. se wæs innan fullwrætta ond wira. weard unhioregearo guðfreca goldmaðmas heold
2415 eald under eorðan. næs þæt yðe ceapto gegangenne gumena ænigum.Gesæt ða on næsse niðheard cyning.þenden hælo abead heorðgeneatumgoldwine Geata. him wæs geomor sefa
2420 wæfre ond wælfus, wyrd ungemete neahse ðone gomelan gretan sceolde,secean sawle hord, sundur gedælanlif wið lice. no þon lange wæsfeorh æþelinges flæsce bewunden.
89
2425 Biowulf maþelade bearn Ecgðeowes:’Fela ic on giogoðe guðræsa genæsorleghwila. ic þæt eall gemon.ic wæs syfanwintre þa mec sinca baldorfreawine folca æt minum fæder genam.
2430 heold mec ond hæfde Hreðel cyning.geaf me sinc ond symbel. sibbe gemunde.næs ic him to life laðra owihtebeorn in burgum þonne his bearna hwylcHerebeald ond Hæðcyn oððe Hygelac min.
2435 Wæs þam yldestan ungedefelicemæges dædum morþorbed strêdsyððan hyne Hæðcyn of hornboganhis freawine flane geswencte.miste mercelses ond his mæg ofscet
2440 broðor oðerne blodigan gare.þæt wæs feohleas gefeoht fyrenum gesyngad,hreðre hygemeðe. sceolde hwæðre swa þeahæðeling unwrecen ealdres linnan.Swa bið geomorlic gomelum ceorle
2445 to gebidanne þæt his byre ridegiong on galgan: þonne he gyd wrece,sarigne sang þonne his sunu hangaðhrefne to hroðre ond he him helpan ne mægeald ond infrod ænige gefremman.
2450 symble bið gemyndgad morna gehwylceeaforan ellorsið. oðres ne gymeð
90
to gebidanne burgum in innanyrfeweardas þonne se an hafaðþurh deaðes nyd dæda gefondad.
2455 gesyhð sorhcearig on his suna burewinsele westne windge restereote berofene. ridend swefaðhæleð in hoðman. nis þær hearpan sweggomen in geardum swylce ðær iu wæron.
2460 Gewiteð þonne on sealman. sorhleoð gæleðan æfter anum. þuhte him eall to rumwongas ond wicstede. Swa Wedra helmæfter Herebealde heortan sorgeweallinde, wæg: wihte ne meahte
2465 on ðam feorhbonan fæghðe gebetan.no ðy ær he þone heaðorinc hatian ne meahtelaðum dædum þeah him leof ne wæs.he ða mid þære sorhge þe him sio sar belampgumdream ofgeaf. godes leoht geceas.
2470 eaferum læfde swa deð eadig monlond ond leodbyrig þa he of life gewat.Þa wæs synn ond sacu Sweona ond Geataofer wid wæter wroht gemæneherenið hearda syððan Hreðel swealt
2475 oððe him Ongenðeowes eaferan wæranfrome fyrdhwate. freode ne woldonofer heafo healdan ac ymb Hreosnabeorheatolne inwitscear oft gefremedon
91
þæt mægwine mine gewræcan,2480 fæhðe ond fyrene swa hyt gefræge wæs
þeah ðe oðer his ealdre gebohteheardan ceape. Hæðcynne wearðGeata dryhtne guð onsæge.Þa ic on morgne gefrægn mæg oðerne
2485 billes ecgum on bonan stælanþær Ongenþeow Eofores niosað.guðhelm toglad. gomela Scylfinghreas heaþoblac. hond gemundefæhðo genoge. feorhsweng ne ofteah.
2490 Ic him þa maðmas þe he me sealdegeald æt guðe swa me gifeðe wæsleohtan sweorde. he me lond forgeafeard eðelwyn. næs him ænig þearfþæt he to Gifðum oððe to Gar-Denum
2495 oððe in Swiorice secean þurfewyrsan wigfrecan, weorðe gecypan:symle ic him on feðan beforan woldeana on orde ond swa to aldre sceallsæcce fremman þenden þis sweord þolað
2500 þæt mec ær ond sið oft gelæstesyððan ic for dugeðum Dæghrefne wearðto handbonan, Huga cempan.nalles he ða frætwe Frescyningebreostweorðunge bringan moste
2505 ac in cempan gecrong cumbles hyrdeæþeling on elne. ne wæs ecg bona
92
ac him hildegrap heortan wylmasbanhus gebræc. Nu sceall billes ecghond ond heard sweord ymb hord wigan.’
2510 Beowulf maðelode beotwordum spræcniehstan siðe: ’Ic geneðde felaguða on geogoðe. gyt ic wyllefrod folces weard fæhðe secan,mærðum fremman gif mec se mansceaða
2515 of eorðsele ut geseceð.’Gegrette ða gumena gehwylcnehwate helmberend hindeman siðeswæse gesiðas: ’Nolde ic sweord beranwæpen to wyrme gif ic wiste hu
2520 wið ðam aglæcean elles meahtegylpe wiðgripan swa ic gio wið Grendle dydeac ic ðær heaðufyres hates wenereðes ond hattres. forðon ic me on hafubord ond byrnan. nelle ic beorges weard
2525 oferfleön fotes trem ac unc scealweorðan æt wealle swa unc wyrd geteoðmetod manna gehwæs. ic eom on mode fromþæt ic wið þone guðflogan gylp ofersitte.Gebide ge on beorge byrnum werede
2530 secgas on searwum hwæðer sel mægeæfter wælræse wunde gedyganuncer twega. nis þæt eower siðne gemet mannes nefne min anes.Wat he wið aglæcean eofoðo dæle.
93
2535 eorlscype efne. ’Ic mid elne sceallgold gegangan oððe guð nimeðfeorhbealu frecne frean eowerne.’Aras ða bi ronde rof orettaheard under helme. hiorosercean bær
2540 under stancleofu strengo getruwodeanes mannes. ne bið swylc earges sið.Geseah ða be wealle se ðe worna felagumcystum god guða gedigdehildehlemma þonne hnitan feðan.
2545 stodan stanbogan, stream ut þonanbrecan of beorge. wæs þære burnan wælmheaðofyrum hat. ne meahte horde neahunbyrnende ænige hwiledeop gedygan for dracan lege.
2550 Let ða of breostum ða he gebolgen wæsWeder-Geata leod word ut faran.stearcheort styrmde. stefn in becomheaðotorht hlynnan under harne stan.hete wæs onhrered. hordweard oncniow
2555 mannes reorde. næs ðær mara fyrstfreode to friclan. from ærest cwomoruð aglæcean ut of stanehat hildeswat. hruse dynede.biorn under beorge bordrand onswaf
2560 wið ðam gryregieste Geata dryhten.ða wæs hringbogan heorte gefysedsæcce to seceanne. sweord ær gebræd
94
god guðcyning gomele lafeecgum ungleaw. æghwæðrum wæs
2565 bealohycgendra broga fram oðrum.stiðmod gestod wið steapne rondwinia bealdor ða se wyrm gebeahsnude tosomne he on searwum bad.gewat ða byrnende gebogen scriðan,
2570 to gescipe scyndan. scyld wel gebearglife ond lice læssan hwilemærum þeodne þonne his myne sohte.ðær he þy fyrste forman dogorewealdan moste swa him wyrd ne gescraf
2575 hreð æt hilde: hond up abrædGeata dryhten. gryrefahne slohincgelafe þæt sio ecg gewacbrun on bane. bat unswiðorþonne his ðiodcyning þearfe hæfde
2580 bysigum gebæded. Þa wæs beorges weardæfter heaðuswenge on hreoum mode.wearp wælfyre. wide sprungonhildeleoman. Hreðsigora ne gealpgoldwine Geata. guðbill geswac
2585 nacod æt niðe swa hyt no sceoldeiren ærgod. ne wæs þæt eðe siðþæt se mæra maga Ecgðeowesgrundwong þone ofgyfan wolde.sceolde willan wic eardian
2590 elles hwergen. swa sceal æghwylc mon
95
alætan lændagas. Næs ða long to ðonþæt ða aglæcean hy eft gemetton:hyrte hyne hordweard. hreðer æðme weollniwan stefne. nearo ðrowode
2595 fyre befongen se ðe ær folce weold.Nealles him on heape handgesteallanæðelinga bearn ymbe gestodonhildecystum ac hy on holt bugon.ealdre burgan. hiora in anum weoll
2600 sefa wið sorgum. sibb’ æfre ne mægwiht onwendan þam ðe wel þenceð.Wiglaf wæs haten Weoxstanes sunuleoflic lindwiga leod Scylfingamæg Ælfheres. geseah his mondryhten
2605 under heregriman hat þrowian.gemunde ða ða are þe he him ær forgeafwicstede weligne Wægmundinga,folcrihta gehwylc swa his fæder ahte.ne mihte ða forhabban. hond rond gefeng
2610 geolwe linde. gomelswyrd geteah.þæt wæs mid eldum Eanmundes lafsuna Ohtere. þam æt sæcce wearðwræcca wineleasum Weohstanes banameces ecgum ond his magum ætbær
2615 brunfagne helm hringde byrnanealdsweord etonisc. þæt him Onela forgeafhis gædelinges guðgewædufyrdsearo fuslic. no ymbe ða fæhðe spræc
96
þeah ðe he his broðor bearn abredwade.2620 he frætwe geheold fela missera
bill ond byrnan oð ðæt his byre mihteeorlscipe efnan swa his ærfæder.geaf him ða mid Geatum guðgewædaæghwæs unrim þa he of ealdre gewat
2625 frod on forðweg. Þa wæs forma siðgeongan cempan þæt he guðe ræsmid his freodryhtne fremman sceolde.ne gemealt him se modsefa ne his mægenes lafgewac æt wige. þa se wyrm onfand
2630 syððan hie togædre gegan hæfdon.Wiglaf maðelode. wordrihta felasægde gesiðum --him wæs sefa geomor--:’Ic ðæt mæl geman þær we medu þegunþonne we geheton ussum hlaforde
2635 in biorsele ðe us ðas beagas geafþæt we him ða guðgetawa gyldan woldongif him þyslicu þearf gelumpe,helmas ond heard sweord. Ðe he usic on herge geceasto ðyssum siðfate sylfes willum.
2640 onmunde usic mærða ond me þas maðmas geafþe he usic garwigend gode tealdehwate helmberend þeah ðe hlaford usþis ellenweorc ana aðohteto gefremmanne, folces hyrde,
2645 forðan he manna mæst mærða gefremede
97
dæda dollicra. Nu is se dæg cumenþæt ure mandryhten mægenes behofaðgodra guðrinca. wutun gongan tohelpan hildfruman þenden hyt s
2650 gledegesa grim. God wat on mecþæt me is micle leofre þæt minne lichamanmid minne goldgyfan gled fæðmie.ne þynceð me gerysne þæt we rondas bereneft to earde nemne we æror mægen
2655 fane gefyllan, feorh ealgianWedra ðeodnes. ic wat geareþæt næron ealdgewyrht þæt he ana scyleGeata duguðe gnorn þrowian,gesigan æt sæcce. urum sceal sweord ond helm
2660 byrne ond byrduscrud bam gemæne.’Wod þa þurh þone wælrec. wigheafolan bærfrean on fultum. fea worda cwæð:’Leofa Biowulf, læst eall telaswa ðu on geoguðfeore geara gecwæde
2665 þæt ðu ne alæte be ðe lifigendumdom gedreosan. scealt nu dædum rof,æðeling anhydig, ealle mægenefeorh ealgian. ic ðe fullæstu.’Æfter ðam wordum wyrm yrre cwom
2670 atol inwitgæst oðre siðefyrwylmum fah fionda niosianlaðra manna.sydaudio lig yðum for.born bord wið rond. byrne ne meahte
98
geongum garwigan geoce gefremman2675 ac se maga geonga under his mæges scyld
elne geeode þa his agen wæsgledum forgrunden. Þa gen guðcyningmiht gemunde. mægenstrengo slohhildebille þæt hyt on heafolan stod
2680 niþe genyded. Nægling forbærst.geswac æt sæcce sweord Biowulfesgomol ond grægmæl. him þæt gifeðe ne wæsþæt him irenna ecge mihtonhelpan æt hilde: wæs sio hond to strong
2685 se ðe meca gehwane mine gefrægeswenge ofersohte þonne he to sæcce bærwæpen wundum heard næs him wihte ðe sel.Þa wæs þeodsceaða þriddan siðefrecne fyrdraca fæhða gemyndig.
2690 ræsde on ðone rofan þa him rum agealdhat ond heaðogrim heals ealne ymbefengbiteran banum. he geblodegod wearðsawuldriore. swat yðum weoll.Ða ic æt þearfe gefrægn þeodcyninges
2695 andlongne eorl ellen cyðancræft ond cenðu swa him gecynde wæs.ne hedde he þæs heafolan ac sio hand gebarnmodiges mannes þær he his mægenes healpþæt he þone niðgæst nioðor hwene sloh,
2700 secg on searwum þæt ðæt sweord gedeaffah ond fæted þæt ðæt fyr ongon
99
sweðrian syððan. Þa gen sylf cyninggeweold his gewitte. wællseaxe gebrædbiter ond beaduscearp þæt he on byrnan wæg.
2705 forwrat Wedra helm wyrm on middan.Feond gefyldan --ferh ellen wræc--ond hi hyne þa begen abroten hæfdon,sibæðelingas. swylc sceolde secg wesanþegn æt ðearfe. Þæt ðam þeodne wæs
2710 siðas sigehwile sylfes dædum,worlde geweorces. Ða sio wund ongonþe him se eorðdraca ær geworhteswelan ond swellan. he þæt sona onfand.þæt him on breostum bealonið weoll
2715 attor on innan. Ða se æðeling giongþæt he bi wealle wishycgendegesæt on sesse. seah on enta geweorc.hu ða stanbogan stapulum fæsteece eorðreced innan healden.
2720 Hyne þa mid handa heorodreorigneþeoden mærne þegn ungemete tillwinedryhten his wætere gelafedehilde sædne ond his helm onspeon.Biowulf maþelode. he ofer benne spræc,
2725 wunde wælbleate --wisse he gearweþæt he dæghwila gedrogen hæfdeeorðan wynne. ða wæs eall sceacendogorgerimes, deað ungemete neah--:
100
’Nu ic suna minum syllan wolde2730 guðgewædu þær me gifeðe swa
ænig yrfeweard æfter wurdelice gelenge. ic ðas leode heoldfiftig wintra. næs se folccyningymbesittendra ænig ðara
2735 þe mec guðwinum gretan dorste,egesan ðeön. ic on earde badmælgesceafta. heold min tela.ne sohte searoniðas ne me swor felaaða on unriht. ic ðæs ealles mæg
2740 feorhbennum seoc gefean habbanforðam me witan ne ðearf Waldend firamorðorbealo maga þonne min sceaceðlif of lice. Nu ðu lungre geonghord sceawian under harne stan,
2745 Wiglaf leofa, nu se wyrm ligeð,swefeð sare wund since bereafodbio nu on ofoste þæt ic ærwelangoldæht ongite. gearo sceawigeswegle searogimmas þæt ic ðy seft mæge
2750 æfter maððumwelan min alætanlif ond leodscipe þone ic longe heold.’Ða ic snude gefrægn sunu Wihstanesæfter wordcwydum wundum dryhtnehyran heaðosiocum, hringnet beran
2755 brogdne beadusercean under beorges hrof.Geseah ða sigehreðig þa he bi sesse geong
101
magoþegnmodig maððumsigla fealo,gold glitinian grunde getengewundur on wealle ond þæs wyrmes denn
2760 ealdes uhtflogan, orcas stondanfyrnmanna fatu feormendleasehyrstum behrorene. þær wæs helm monigeald ond omig, earmbeaga felasearwum gesæled --sinc eaðe mæg
2765 gold on grunde gumcynnes gehwoneoferhigian hyde se ðe wylle--swylce he siomian geseah segn eallgyldenheah ofer horde, hondwundra mæstgelocen leoðocræftum. of ðam leoman stod
2770 þæt he þone grundwong ongitan meahte,wræte giondwlitan. næs ðæs wyrmes þæronsyn ænig ac hyne ecg fornam.Ða ic on hlæwe gefrægn hord reafianeald enta geweorc anne mannan,
2775 him on bearm hlodon bunan ond discassylfes dome segn eac genombeacna beorhtost. bill ær gescod--ecg wæs iren-- ealdhlafordesþam ðara maðma mundbora wæs
2780 longe hwile. ligegesan wæghatne for horde hioroweallendemiddelnihtum oð þæt he morðre swealt.Ar wæs on ofoste eftsiðes georn
102
frætwum gefyrðred. hyne fyrwet bræc2785 hwæðer collenferð cwicne gemette
in ðam wongstede Wedra þeodenellensiocne þær he hine ær forlet.he ða mid þam maðmum mærne þiodendryhten sinne driorigne fand
2790 ealdres æt ende. he hine eft ongonwæteres weorpan oð þæt wordes ordbreosthord þurhbræcgomel on giogoðe gold sceawode:’Ic ðara frætwa frean ealles ðanc
2795 wuldurcyninge wordum secgeecum dryhtne þe ic her on starieþæs ðe ic moste minum leodumær swyltdæge swylc gestrynannu ic on maðma hord minne bebohte
2800 frode feorhlege fremmað genaleoda þearfe. ne mæg ic her leng wesan.hatað heaðomære hlæw gewyrceanbeorhtne æfter bæle æt brimes nosan.se scel to gemyndum minum leodum
2805 heah hlifian on hrones næsseþæt hit sæliðend syððan hatanBiowulfes Biorh ða ðe brentingasofer floda genipu feorran drifað.’Dyde him of healse hring gyldenne
2810 þioden þristhydig. þegne gesealde
103
geongum garwigan goldfahne helmbeah ond byrnan. het hyne brucan well:’Þu eart endelaf usses cynnesWægmundinga. ealle wyrd forsweop
2815 mine magas to metodsceafteeorlas on elne. ic him æfter sceal.’Þæt wæs þam gomelan gingæste wordbreostgehygdum ær he bæl curehate heaðowylmas. him of hwæðre gewat
2820 sawol secean soðfæstra dom.Ða wæs gegongen guman unfrodumearfoðlice þæt he on eorðan geseahþone leofestan lifes æt endebleate gebæran. bona swylce læg
2825 egeslic eorðdraca ealdre bereafodbealwe gebæded. beahhordum lengwyrm wohbogen wealdan ne mosteac him irenna ecga fornamon,hearde heaðoscearde homera lafe
2830 þæt se widfloga wundum stillehreas on hrusan hordærne neah.nalles æfter lyfte lacende hwearfmiddelnihtum. maðmæhta wloncansyn ywde ac he eorðan gefeoll
2835 for ðæs hildfruman hondgeweorce.Huru þæt on lande lyt manna ðahmægenagendra mine gefrægeþeah ðe he dæda gehwæs dyrstig wære.
104
þæt he wið attorsceaðan oreðe geræsde2840 oððe hringsele hondum styrede
gif he wæccende weard onfundebuon on beorge. Biowulfe wearðdryhtmaðma dæl deaðe forgolden.hæfde æghwæðre ende gefered
2845 lænan lifes. Næs ða lang to ðonþæt ða hildlatan holt ofgefantydre treowlogan tyne ætsomneða ne dorston ær dareðum lacanon hyra mandryhtnes miclan þearfe
2850 ac hy scamiende scyldas bæranguðgewædu þær se gomela læg.wlitan on Wilaf. he gewergad sætfeðecempa frean eaxlum neah.wehte hyne wætre. him wiht ne speow.
2855 ne meahte he on eorðan, ðeah he uðe welon ðam frumgare feorh gehealdanne ðæs wealdendes wiht oncirran:wolde dom godes dædum rædangumena gehwylcum swa he nu gen dêð.
2860 Þa wæs æt ðam geongan grim andswarueðbegete þam ðe ær his elne forleas.Wiglaf maðelode Weohstanes sunusecg sarigferð seah on unleofe:’Þæt, la, mæg secgan se ðe wyle soð specan.
2865 þæt se mondryhten se eow ða maðmas geaf
105
eoredgeatwe þe ge þær on standað--þonne he on ealubence oft gesealdehealsittendum helm ond byrnan,þeoden his þegnum swylce he þrydlicost
2870 ower feor oððe neah findan meahte--þæt he genunga guðgewæduwraðe forwurpe ða hyne wig beget.nealles folccyning fyrdgesteallumgylpan þorfte. hwæðre him god uðe
2875 sigora waldend þæt he hyne sylfne gewræcana mid ecge þa him wæs elnes þearf.Ic him lifwraðe lytle meahteætgifan æt guðe ond ongan swa þeahofer min gemet mæges helpan.
2880 symle wæs þy sæmra þonne ic sweorde drepferhðgeniðlan fyr unswiðorweoll of gewitte. fergendra to lytþrong ymbe þeoden þa hyne sio þrag becwom.Hu sceal sincþego ond swyrdgifu
2885 eall eðelwyn eowrum cynnelufen alicgean! Londrihtes motþære mægburge monna æghwylcidel hweorfan syððan æðelingasfeorran gefricgean fleam eowerne
2890 domleasan dæd: deað bið sellaeorla gehwylcum þonne edwitlif.’Heht ða þæt heaðoweorc to hagan biodan
106
up ofer ecgclif þær þæt eorlweorodmorgenlongne dæg modgiomor sæt
2895 bordhæbbende bega on wenum:endedogores ond eftcymesleofes monnes. Lyt swigodeniwra spella se ðe næs geradac he soðlice sægde ofer ealle:
2900 ’Nu is wilgeofa Wedra leodadryhten Geata deaðbedde fæstwunað wælreste wyrmes dædum.him on efn ligeð ealdorgewinnasiexbennum seoc: sweorde ne meahte
2905 on ðam aglæcean ænige þingawunde gewyrcean. Wiglaf siteðofer Biowulfe byre Wihstaneseorl ofer oðrum unlifigendum.healdeð higemæðum heafodwearde
2910 leofes ond laðes. Nu ys leodum wenorleghwile syððan undyrneFroncum ond Frysum fyll cyningeswide weorðeð. wæs sio wroht scepenheard wið Hugas syððan Higelac cwom
2915 faran flotherge on Fresna landþær hyne Hetware hilde gehnægdon.elne geeodon mid ofermægeneþæt se byrnwiga bugan sceolde.feoll on feðan. nalles frætwe geaf
2920 ealdor dugoðe. us wæs a syððan
107
Merewioingas milts ungyfeðe.Ne ic te Sweoðeode sibbe oððe treowewihte ne wene ac wæs wide cuðþætte Ongenðio ealdre besnyðede
2925 Hæðcen Hreþling wið Hrefnawuduþa for onmedlan ærest gesohtonGeata leode Guð-Scilfingassona him se froda fæder Ohthereseald ond egesfull hondslyht ageaf.
2930 abreot brimwisan. bryda herode.gomela iomeowlan golde berofeneOnelan modor ond Ohtheresond ða folgode feorhgeniðlanoð ðæt hi oðeodon earfoðlice
2935 in Hrefnesholt hlafordlease.besæt ða sinherge sweorda lafewundum werge. wean oft gehetearmre teohhe ondlonge niht.cwæð: he on mergenne meces ecgum
2940 getan wolde, sum on galgtreowumfuglum to gamene. frofor eft gelampsarigmodum somod ærdægesyððan hie Hygelaces horn ond bymangealdor ongeaton þa se goda com,
2945 leoda dugoðe on last faran.Wæs sio swatswaðu Swona ond Geatawælræs weora wide gesyne.hu ða folc mid him fæhðe towehton.
108
gewat him ða se goda mid his gædelingum2950 frod felageomor fæsten secean.
eorl Ongenþio ufor oncirde.hæfde Higelaces hilde gefrunenwlonces wigcræft. wiðres ne truwode.þæt he sæmannum onsacan mihte,
2955 heaðoliðendum hord forstandanbearn ond bryde. beah eft þonaneald under eorðweall. þa wæs æht bodenSweona leodum. segn Higelacesfreoðowong þone forð ofereodon
2960 syððan Hreðlingas to hagan þrungon.Þær wearð Ongenðiow ecgum sweordanblondenfexa on bid wrecenþæt se þeodcyning ðafian sceoldeEafores anne dom. hyne yrringa
2965 Wulf Wonreðing wæpne geræhteþæt him for swenge swat ædrum sprongforð under fexe. næs he forht swa ðehgomela Scilfing ac forgeald hraðewyrsan wrixle wælhlem þone
2970 syððan ðeodcyning þyder oncirde.ne meahte se snella sunu Wonredesealdum ceorle hondslyht giofanac he him on heafde helm ær gescerþæt he blode fah bugan sceolde.
2975 feoll on foldan. næs he fæge þa git
109
ac he hyne gewyrpte þeah ðe him wund hrine.let se hearda Higelaces þegnbrade mece þa his broðor lægealdsweord eotonisc entiscne helm
2980 brecan ofer bordweal. ða gebeah cyningfolces hyrde. wæs in feorh dropen.Ða wæron monige þe his mæg wriðon.ricone arærdon ða him gerymed wearðþæt hie wælstowe wealdan moston.
2985 þenden reafode rinc oðerne.nam on Ongenðio irenbyrnanheard swyrd hilted ond his helm somod.hares hyrste Higelace bær.he ðam frætwum feng ond him fægre gehet
2990 leana mid leodum ond gelæste swa.geald þone guðræs Geata dryhtenHreðles eafora þa he to ham becomIofore ond Wulfe mid ofermaðmum.sealde hiora gehwæðrum hund þusenda
2995 landes ond locenra beaga --ne ðorfte him ða lean oðwitanmon on middangearde syððan hie ða mærða geslogon-ond ða Iofore forgeaf angan dohtorhamweorðunge hyldo to wedde.Þæt ys sio fæhðo ond se feondscipe
3000 wælnið wera ðæs ðe ic wean hafoþe us seceað to Sweona leodasyððan hie gefricgeað frean userne
110
ealdorleasne þone ðe ær geheoldwið hettendum hord ond rice
3005 æfter hæleða hryre, hwate Scildingas.folcred fremede oððe furður geneorlscipe efnde. Me is ofost betostþæt we þeodcyning þær sceawianond þone gebringan þe us beagas geaf
3010 on adfære. ne scel anes hwætmeltan mid þam modigan ac þær is maðma hordgold unrime grimme geceapodond nu æt siðestan sylfes feorebeagas gebohte: þa sceall brond fretan,
3015 æled þeccean, nalles eorl weganmaððum to gemyndum ne mægð scynehabban on healse hringweorðungeac sceal geomormod golde bereafodoft nalles æne elland tredan
3020 nu se herewisa hleahtor alegdegamen ond gleodream. Forðon sceall gar wesanmonig morgenceald mundum bewunden,hæfen on handa, nalles hearpan swegwigend weccean ac se wonna hrefn
3025 fus ofer fægum fela reordian,earne secgan hu him æt æte speowþenden he wið wulf wæl reafode.’Swa se secg hwata secggende wæslaðra spella. he ne leag fela
3030 wyrda ne worda. Weorod eall aras.
111
eodon unbliðe under earna næswollenteare wundur sceawian.fundon ða on sande sawulleasnehlimbed healdan þone þe him hringas geaf
3035 ærran mælum. þa wæs endedæggodum gegongen þæt se guðcyningWedra þeoden wundordeaðe swealt.AEr hi þær gesegan syllicran wihtwyrm on wonge wiðerræhtes þær
3040 laðne licgean: wæs se legdracagrimlic gryregiest gledum beswæled.se wæs fiftiges fotgemearceslang on legere. lyftwynne heoldnihtes hwilum. nyðer eft gewat
3045 dennes niosian. wæs ða deaðe fæst.hæfde eorðscrafa ende genyttod.Him big stodan bunan ond orcas.discas lagon ond dyre swyrdomige þurhetone swa hie wið eorðan fæðm
3050 þusend wintra þær eardodon.þonne wæs þæt yrfe eacencræftig,iumonna gold galdre bewundenþæt ðam hringsele hrinan ne mostegumena ænig nefne god sylfa
3055 sigora soðcyning sealde þam ðe he wolde--he is manna gehyld-- hord openian.efne swa hwylcum manna swa him gemet ðuhte.Þa wæs gesyne þæt se sið ne ðah
112
þam ðe unrihte inne gehydde3060 wræce under wealle. weard ær ofsloh
feara sumne. þa sio fæhð gewearðgewrecen wraðlice. Wundur hwar þonneeorl ellenrof ende geferelifgesceafta þonne leng ne mæg
3065 mon mid his mægum meduseld buan.swa wæs Biowulfe, þa he biorges weardsohte searoniðas: seolfa ne cuðeþurh hwæt his worulde gedal weorðan sceolde.Swa hit oð domes dæg diope benemdon
3070 þeodnas mære þa ðæt þær dydon.þæt se secg wære synnum scildighergum geheaðerod hellbendum fæstwommum gewitnad se ðone wong strude.næs he goldhwæte gearwor hæfde
3075 agendes est ær gesceawod.Wiglaf maðelode Wihstanes sunu:’Oft sceall eorl monig anes willanwræc adreogan swa us geworden is.ne meahton we gelæran leofne þeoden
3080 rices hyrde ræd ænigne.þæt he ne grette goldweard þone.lete hyne licgean þær he longe wæs,wicum wunian oð woruldende.heoldon heahgesceap. hord ys gesceawod,
3085 grimme gegongen. þæt gifeðe wæsto swið þe ðone þyder ontyhte.
113
Ic wæs þær inne ond þæt eall geondsehrecedes geatwa þa me gerymed wæs,nealles swæslice sið alyfed
3090 inn under eorðweall. ic on ofoste gefengmicle mid mundum mægenbyrðennehordgestreona. hider ut ætbærcyninge minum. cwico wæs þa genawis ond gewittig. worn eall gespræc
3095 gomol on gehðo ond eowic gretan het.bæd þæt ge geworhton æfter wines dædumin bælstede beorh þone heänmicelne ond mærne swa he manna wæswigend weorðfullost wide geond eorðan
3100 þenden he burhwelan brucan moste.Uton nu efstan oðre siðeseon ond secean on searogeþræcwundur under wealle. ic eow wisigeþæt ge genoge neon sceawiað
3105 beagas ond brad gold. sie sio bær gearoædre geæfned þonne we ut cymenond þonne geferian frean userneleofne mannan þær he longe scealon ðæs waldendes wære geþolian.’
3110 Het ða gebeodan byre Wihstaneshæle hildedior hæleða monegumboldagendra þæt hie bælwudufeorran feredon folcagendegodum togenes: ’Nu sceal gled fretan,
114
3115 weaxan wonna leg wigena strengelþone ðe oft gebad isernscureþonne stræla storm strengum gebædedscoc ofer scildweall. sceft nytte heoldfæðergearwum fus. flane fulleode.’
3120 Huru se snotra sunu Wihstanesacigde of corðre cyniges þegnassyfone tosomne þa selestan.eode eahta sum under inwithrofhilderinc.sum on handa bær
3125 æledleoman se ðe on orde geong.Næs ða on hlytme hwa þæt hord strudesyððan orwearde ænigne dælsecgas gesegon on sele wunianlæne licgan. lyt ænig mearn
3130 þæt hi ofostlice ut geferedondyre maðmas. dracan ec scufunwyrm ofer weallclif. leton weg niman,flod fæðmian frætwa hyrde.þæt wæs wundengold on wæn hladen
3135 æghwæs unrim, æþelinge borenharum hilde to hrones næsse.Him ða gegiredan Geata leodead on eorðan unwaclicnehelmum behongen hildebordum
3140 beorhtum byrnum swa he bena wæs.alegdon ða tomiddes mærne þeodenhæleð hiofende hlaford leofne.
115
ongunnon þa on beorge bælfyra mæstwigend weccan. wudurec astah
3145 sweart ofer swioðole swogende legwope bewunden --windblond gelæg--oð þæt he ða banhus gebrocen hæfdehat on hreðre. higum unrotemodceare mændon mondryhtnes cwealm.
3150 swylce giomorgyd Geatisc anmeowleBiowulfe brægd bundenheordesang sorgcearig. sælðe geneahheþæt hio hyre hearmdagas hearde ondredewælfylla worn werudes egesan
3155 hyðo ond hæftnyd. Heofon rece swealg.geworhton ða Wedra leodehlæo on hoe se wæs heah ond bradwægliðendum wide gesyneond betimbredon on tyn dagum
3160 beadurofes becn. bronda lafewealle beworhton swa hyt weorðlicostforesnotre men findan mihton.hi on beorg dydon beg ond siglueall swylce hyrsta swylce on horde ær
3165 niðhedige men genumen hæfdon.forleton eorla gestreon eorðan healdangold on greote þær hit nu gen lifaðeldum swa unnyt swa hyt ærer wæs.Þa ymbe hlæw riodan, hildedeore
116
3170 æþelinga bearn ealra twelfa.woldon cearge cwiðan kyning mænan,wordgyd wrecan ond ymb wer sprecan.eahtodan eorlscipe ond his ellenweorcduguðum demdon. Swa hit gedefe bið
3175 þæt mon his winedryhten wordum herge.ferhðum freoge þonne he forð scileof lichaman læded weorðan.swa begnornodon Geata leodehlafordes hryre, heorðgeneatas:
3180 cwædon þæt he wære wyruldcyningmanna mildust ond monðwærustleodum liðost ond lofgeornost.
117
Indexabead, 16, 25, 26, 89abeag, 30abealch, 84abel, 5abidan, 37abræd, 95abreat, 49abredwade, 97abreot, 108abreoten, 60abroten, 100acenned, 51acigde, 115acwæð, 25acwealde, 34, 40, 79acwyð, 76ade, 42adfære, 111adl, 65, 66, 69adreogan, 113ædrum, 109æfengrom, 77æfenleoht, 16æfenræste, 25, 47æfenspræce, 29æfnan, 55æfnde, 47æfter, 2, 5–8, 13, 14, 22, 28, 31, 34–36,
38, 40, 43, 46, 47, 49, 50, 52,53, 56, 59, 60, 62, 64, 66, 70,72, 73, 75–78, 80, 81, 84, 85,91, 93, 95, 98, 101, 103, 104,111, 114
æfþunca, 20æghwæm, 52æghwær, 40æghwæs, 69, 70, 97, 115æghwæðre, 105aeghwæþres, 12
æghwæðrum, 95æghwæþrum, 61æghwylc, 2, 37, 44, 46, 52, 95, 106æghwylcne, 24æghwylcum, 40æglæca, 7, 17, 23, 31ægwearde, 10æledleoman, 115ælfheres, 96ælfylcum, 88ælmihtiga, 5ælwihta, 56ænegum, 25, 32ængum, 19, 55ænige, 30, 37, 88, 90, 94, 107ænigne, 24, 66, 69, 113, 115ænigra, 35ænigre, 36ænigum, 30, 89ænlic, 11ænlicu, 72æppelfealuwe, 80aer, 112ærdæge, 6, 49, 108ærende, 11, 14ærest, 2, 24, 63, 72, 80, 94, 108ærfæder, 97ærgestreon, 65ærgestreona, 82ærgeweorc, 62ærgod, 6ærgod, 37, 50, 86, 95ærnesþearfe, 82ærran, 34, 83, 112ærwelan, 101æschere, 50, 79æscheres, 53æscholt, 13æscum, 66
118
æscwiga, 76ætbær, 20, 24, 79, 96, 114ætbæron, 3ætberan, 58ætfealh, 37ætferede, 62ætgædere, 13, 15, 28, 40, 44ætgifan, 106ætgraepe, 48æþelan, 83æþele, 9, 11, 49æðeling, 81, 90, 98, 100æþeling, 6, 42, 46, 67, 86, 92æðelinga, 96æþelinga, 6, 49, 53, 71, 117æðelingas, 106æþelingas, 2, 37, 67æðelinge, 88æþelinge, 47, 115æðelinges, 59æþelinges, 3, 34, 89æþellingum, 34æþelu, 16æðelum, 72æþelum, 69æthran, 28æthwearf, 85ætrihte, 62ætsomne, 13, 16, 19, 21, 105ætspranc, 42ætstod, 34ætstop, 29ættren, 60ætwæg, 45ætwand, 7ætwiton, 43afeded, 27afylled, 38agan, 41agangen, 46ageaf, 108
ageald, 99ageald, 62agedfreän, 70agen, 99agendes, 113agifan, 14aglæca, 28, 34, 38, 48aglæcan, 17, 22, 56aglæcean, 93, 94, 96, 107aglæcwif, 47agol, 57ahæfen, 42ahafen, 6ahlæcan, 25, 37ahleop, 52ahlog, 28ahsode, 45ahsodon, 17aht, 85ahte, 3, 19–21, 96ahyrded, 55alæg, 57alætan, 96, 101alæte, 98alamp, 24aldor, 4, 15, 16, 26, 51aldorbealu, 62aldorceare, 34aldordagum, 28aldorgedal, 31aldorlease, 2aldorleasne, 59aldorþegn, 49aldre, 14, 25, 26, 36, 54, 55, 57, 66, 74,
92aldres, 31, 38, 58aldrum, 20, 21aledon, 3alegde, 32, 81, 111alegdon, 115aleh, 4
119
alfwalda, 49alicgean, 106alumpen, 28alwalda, 13, 36alwealdan, 35alyfde, 25alyfed, 114alysed, 61ana, 7, 17, 34, 38, 64, 92, 98, 106ana, 97ancre, 12, 70andan, 27, 85andgit, 40andlangne, 78andlongne, 99andrysnum, 67andsaca, 63andsacan, 30andsware, 14, 56, 68andswarode, 11, 14andswaru, 105andweard, 48andwlitan, 27ane, 6, 66anes, 27, 93, 94, 111, 113anfealdne, 11angan, 15, 47, 58, 110angeald, 47angeat, 48angenga, 18angengea, 7anhaga, 87anhar, 14anhydig, 98anmeowle, 116anne, 49, 89, 102, 109anpaðas, 53anra, 28, 30anræd, 57, 59anre, 17ansund, 38
ansyn, 11, 104ansyne, 35antid, 9anum, 27, 39, 41, 52, 91, 96anunga, 24anwaldan, 48ar-scyldinga, 18ar-scyldingum, 64arærdon, 110aræred, 63aras, 16, 25, 67, 89, 94, 111arað, 23are, 48, 88, 96arfæst, 44aris, 52arna, 45arstafum, 13, 15, 18arum, 12, 41, 44asecgan, 14aseted, 26asetton, 3astag, 30astah, 42, 44, 116astigeð, 51astod, 29, 58, 77asungen, 44aswefede, 22ateah, 29atelic, 30atertanum, 55aða, 101aþas, 19aðohte, 97aðsweorð, 76aðum, 41aþumsweoran, 5atolan, 56atole, 23attor, 100attorsceaðan, 105awa, 36
120
awræc, 64, 78awyrded, 42
bad, 5, 12, 13, 27, 49, 70, 95, 101bædde, 75bædon, 8bælfyra, 116bælstede, 114bælwudu, 114bæran, 105bærnan, 42, 85bæron, 9, 61, 70, 87baldor, 90balwon, 37bam, 81, 98banan, 7, 23, 41bancofan, 54bane, 95banena, 76banfag, 30banfatu, 42banhringas, 58banhus, 93, 116banlocan, 28, 31banum, 99bat, 9, 28, 95batwearde, 71beacen, 22beacna, 102beadogriman, 83beadohrægl, 21beadoleoma, 57beadomecas, 54beadorinca, 42beadu, 85beadufolme, 37beadulace, 58beadurofes, 116beadurune, 20beaduscearp, 100beaduscruda, 18
beadusercean, 101beadwa, 27beadwe, 57beaga, 3, 14, 56, 84, 110beagas, 4, 20, 64, 65, 88, 97, 111, 114beage, 44beages, 46beaggyfan, 41beaghroden, 24beah, 46, 104, 109beahgesyhð, 76beahhorda, 35beahhordes, 34beahhordum, 104beahsele, 44beahðege, 80beahwriðan, 75bealdode, 81bealdor, 95bealewa, 77bealocwealm, 84bealohycgendra, 95bealohydig, 28bealonið, 65, 89, 100bealuwa, 12bealwa, 34bealwe, 104beanstanes, 20bearhtm, 54, 66bearm, 3, 9, 34, 43, 81, 102bearme, 2, 3, 89bearn, 4, 18, 20, 21, 23, 24, 33–36, 41,
43, 45, 52, 53, 55, 58, 61, 68,74, 79, 81, 88, 90, 96, 97, 109,117
bearna, 38, 51, 82, 90bearne, 88bearngebyrdo, 36bearnum, 7, 40bearwas, 51beateð, 84
121
bebead, 16, 73bebeorgan, 65bebeorh, 65bebohte, 103bebugeð, 5, 46becearf, 59, 79becn, 116becom, 6, 8, 94, 110becwom, 47, 78, 87, 106bedæled, 28, 48beddes, 67beddum, 47befæstan, 42befangen, 49, 84, 86befeallen, 42, 83befleönne, 38befongen, 37, 54, 96beforan, 39, 53, 92beg, 116bega, 39, 42, 70, 107begang, 15, 68begeat, 40, 43, 82begeate, 79begeaton, 83begen, 21, 29, 100beget, 106begnornodon, 117begong, 33, 56, 66begylpan, 74beheold, 19, 26, 28, 56behofað, 98beholen, 16behongen, 115behrorene, 102belamp, 91beleac, 43, 66belean, 20beloren, 40bemearn, 34, 41bena, 14, 115benam, 70
benan, 15bence, 13, 38, 45, 47bencsweg, 44bencþelu, 19, 47bendum, 37bene, 17, 84benemde, 41benemdon, 113beneotan, 26bengeato, 42benne, 100beo, 15, 44, 46, 68beodan, 15beodgeneatas, 14, 64beore, 19, 21, 76beorg, 116beorgan, 49, 54beorgas, 10beorge, 9, 93, 94, 105, 116beorges, 85, 86, 93, 95, 101beorh, 83, 85, 114beorht, 22, 67, 85beorht-dena, 17, 24beorhta, 44beorhtan, 47beorhte, 9, 10, 34, 38, 57beorhtne, 103beorhtode, 44beorhtost, 102beorhtre, 7beorhtum, 115beorn, 39, 49, 70, 79, 90beorna, 82beornas, 9, 33beorncyning, 79beorne, 84beorscealca, 47beorsele, 19, 41beorþege, 6, 24beot, 4, 20beoð, 68
122
beotwordum, 93beowulf, 65beowulf, 2, 3, 14–16, 18, 20, 21, 24–
26, 36, 39, 45, 46, 49, 52, 54,55, 61, 63, 68–70, 93
beowulfe, 24, 31, 39, 40, 82beowulfes, 20, 30, 33, 73beran, 3, 10, 12, 39, 67, 71, 80, 93, 101bereafod, 101, 104, 111beredon, 47beren, 98berofene, 91, 108besæt, 108bescufan, 8besette, 54besmiþod, 30besnyðede, 108bestymed, 19beswæled, 112besyred, 82besyrwan, 27, 36betera, 18, 63betimbredon, 116betlic, 30, 71betost, 111betosta, 36, 65betostan, 69betst, 18, 42bewægned, 45bewæpned, 48bewand, 55bewenede, 68beweotede, 67beweotode, 82beweredon, 36bewitiað, 43bewitigað, 53beworhton, 116bewunden, 39, 89, 111, 112, 116bicgan, 49bidan, 48
bidan, 19, 21, 56, 85biddan, 17bidde, 46bidon, 16bifongen, 74bigong, 87billa, 23, 43bille, 87billes, 76, 92, 93billum, 3bineat, 88bio, 101biodan, 106biorgas, 84biorges, 113biorh, 103biorn, 94biorna, 89biorsele, 97bioð, 76biowulf, 74, 87, 88, 90, 98, 100biowulfe, 86, 105, 107, 113, 116biowulfes, 81, 99, 103bisgum, 65bisigu, 12bitan, 54, 57biter, 100biteran, 65, 99bitere, 54bitre, 86biwenede, 75blaca, 67blacne, 57blædagande, 38blædfæstne, 49blancum, 33bleate, 104blican, 10bliðe, 17bliðheort, 67bliðne, 24
123
blod, 28, 42, 60, 62blode, 109blode, 19, 32, 35, 53, 59, 70blodfag, 76blodge, 37blodig, 18blodigan, 90blodigtoð, 77blodreow, 64blondenfeax, 67blondenfeaxe, 59blondenfeaxum, 70blondenfexa, 109boden, 109bodode, 67bohte, 82bolcan, 10bolda, 86boldagendra, 114bolgenmod, 27, 64bolstrum, 47bonan, 73, 81, 92bongar, 75borda, 83bordhæbbende, 107bordhreoðan, 81bordrand, 94bordweal, 110bordwudu, 47boren, 45, 61, 115bot, 12bote, 7, 34, 35botme, 56brad, 58, 114, 116brade, 110bræce, 41bræde, 82brægd, 30, 57, 116brand, 39breac, 56, 72, 78breat, 64
breca, 23brecan, 20, 21, 94, 110brecða, 8bregdan, 27bregdon, 80brego, 17, 24, 72bregorof, 71bregostol, 81, 88breme, 2brentingas, 103breost, 18, 80, 86breostgehygdum, 104breostgewædu, 46, 80breosthord, 64, 103breostnet, 58breostum, 21, 94, 100breostweorðunge, 92breostwylm, 70breþer, 47brimclifu, 10brimes, 3, 103brimleade, 40brimliðende, 22brimstreamas, 71brimu, 22brimwisan, 108brimwylf, 56, 60brimwylm, 56bringan, 69, 79, 92bringe, 68brocene, 76broden, 21, 58brodenmæl, 60broga, 48, 86, 95brogan, 23brogdenmæl, 62brogdne, 101brohton, 62brond, 54, 111bronda, 116bronde, 79, 86
124
brondinga, 20brontne, 10, 22brosinga, 45brosnað, 84broðor, 90, 97, 110broþor, 50broðrum, 23, 40bruc, 44, 46, 80brucan, 34, 39, 83, 104, 114bruceð, 40brugdon, 20brun, 95brunecg, 58brunfagne, 96bryd, 75bryda, 108brydbure, 35bryde, 109bryneleoma, 85brynewylmum, 86brytnade, 88brytta, 23, 44, 77bryttan, 3, 14, 56, 71bryttað, 64buan, 113budon, 41bufolc, 82bugan, 109bugan, 107bugeð, 75bugon, 13, 38, 96bunan, 102, 112bunden, 48, 71bundenheorde, 116bundenne, 9bundenstefna, 71buon, 105bure, 49, 91burgan, 96burgum, 3, 73, 90, 91burhlocan, 72
burhstede, 84burhwelan, 114burnan, 94burston, 29, 31, 42burum, 7butan, 37buton, 4, 25, 27, 33, 58, 60byldan, 41byman, 108byrduscrud, 98byrelas, 44byreð, 12, 18, 76byrgean, 18byrig, 45byrnan, 13, 39, 48, 80, 84, 93, 96, 97,
100, 104, 106byrne, 16, 47, 61, 98byrnende, 84, 95byrnum, 3, 10, 93, 115byrnwiga, 107bysigum, 95bywan, 83
caines, 5candel, 59cealde, 47cealdost, 21cealdum, 88ceap, 89ceape, 92cearað, 57cearge, 117cearsiðum, 88cearu, 49cearwælmum, 77cearwylmas, 12ceasterbuendum, 29cempa, 49, 58, 59, 65, 77cempan, 9, 72, 76, 92, 97cende, 36cenned, 2
125
cenoste, 9cenra, 29cenðu, 99ceol, 3, 10, 71ceoles, 67ceorl, 34ceorlas, 9, 16, 59ceorle, 90, 109ciosan, 88clammum, 36, 50clifu, 71clommum, 56cnihtwesende, 15, 21cnyhtum, 46cnysedan, 50collenferhð, 67collenferð, 103colran, 12, 77com, 17, 22, 27, 28, 31, 41, 43, 48, 56,
60, 61, 67, 78, 87, 108come, 60comon, 61const, 52corðre, 115corþre, 43costode, 77cræft, 17, 27, 48, 82, 99cræfte, 37, 46, 80–82, 85, 87cræftig, 55, 73cræftum, 77crunge, 25crungon, 42cuman, 10, 12, 69cumbles, 92cumen, 15, 98cumene, 15, 68cunne, 77cunnedon, 20cunnian, 53, 54, 76cunnode, 56cunnon, 3, 7, 51
cuð, 7, 16, 79, 81, 108cuþ, 27cuðe, 15, 33, 43, 75, 88, 113cuþe, 5, 14, 49, 54, 61, 71cuðlicor, 10cuðon, 6cuþon, 8, 17, 46cwædon, 117cwealdest, 50cwealm, 5, 116cwealmbealu, 72cwealmcuman, 30cwehte, 10cwen, 4, 24, 26, 35, 43, 72, 75cwenlic, 72cwice, 5cwices, 85cwicne, 30, 103cwico, 114cwiðan, 78, 117cwom, 17, 44, 46, 50, 66, 70, 73, 74,
77, 79, 81, 85, 89, 94, 98, 107cwoman, 25cwome, 28cwomon, 10, 11, 13cymen, 114cymest, 52cymeð, 76cymlicor, 3cynedom, 88cyniges, 115cyning, 2, 33, 35, 38, 43, 49, 69–71,
78, 80–82, 87–90, 100, 110cyningbalde, 61cyninge, 114cyninges, 33, 45, 107cynna, 5, 24cynne, 5, 31, 35, 64, 106cynnes, 27, 28, 34, 40, 64, 74, 83, 87,
104cystum, 33, 35
126
cyð, 25cyðan, 72, 99
dön, 80dædcene, 61dædfruma, 77dædhata, 11dædum, 36, 46, 76, 81, 90, 91, 98, 100,
105, 107, 114dæges, 56, 60, 72, 84, 86dæghrefne, 92dæghwila, 100dægrim, 31dælan, 73dælas, 64dælde, 4, 63dæleþ, 65dagum, 116dareðum, 105dead, 18, 50, 88deadne, 49deah, 15, 22, 68dealle, 19dearst, 21deað, 17–19, 56, 66, 78, 80, 83, 100,
106deaðbedde, 107deaðcwalum, 64deaðcwealm, 62deaðdæge, 8, 34deaðe, 59, 105, 112deaþe, 52deaðes, 84, 91deaðfæge, 32deaþscua, 7deaðwerigne, 79deaþwic, 48deêð, 40, 43demdon, 117deme, 26demend, 8
denia, 79deniga, 7, 11, 14, 16, 23, 64denigea, 27, 50, 59, 62deninga, 18dennes, 112denum, 29, 31, 44, 53, 64, 67, 77deofla, 29, 62deofles, 77deog, 32deogol, 11deop, 20, 71, 94deor, 72deoran, 22deorc, 7, 67deorcum, 11, 82deore, 18, 83deorestan, 49deorlice, 23deorre, 19deorum, 57, 70deoð, 48dêð, 105deð, 91diope, 113dior, 77diore, 72discas, 102, 112doön, 57doön, 42, 44dogera, 31dogor, 52dogora, 5dogore, 67, 95dogores, 9, 23dogorgerimes, 100dogra, 41dogrum, 81, 88dohte, 21, 50dohtest, 68dohtor, 15, 41, 72, 73, 75, 80, 110dolgilpe, 20
127
dollicra, 98dolsceaðan, 19dom, 34, 36, 56, 57, 79, 98, 104, 105,
109dome, 17, 34, 41, 55, 61, 64, 81, 102domes, 37, 52, 113domleasan, 106dorste, 55, 72, 101dorston, 105doð, 46draca, 34, 82dracan, 77, 85, 89, 94, 115dranc, 28dreah, 6, 17, 81, 87dream, 5, 19dreama, 32dreame, 48dreamhealdende, 46dreamleas, 64dreamum, 5, 28drefan, 71dreogan, 23dreogan, 55dreoh, 66dreorfah, 19dreorig, 53drepe, 59drepen, 65drifan, 43drifað, 103drihten, 5, 8, 40, 58, 68, 81drihtguman, 5, 52drihtlice, 44drihtne, 52drihtnes, 36drihtscype, 55drihtsele, 19drincfæt, 85driorigne, 103drohtoð, 29dropen, 110
drugon, 2, 31, 32, 69, 73druncen, 21, 55druncne, 19, 46, 81druncon, 46, 61drusade, 61dryhtbearn, 75dryhten, 26, 27, 55, 68, 74, 86, 89, 94,
95, 103, 107, 110dryhtguma, 66dryhtguman, 46dryhtgumum, 67dryhtlic, 34dryhtmaðma, 105dryhtne, 63, 66, 86, 92, 101, 103dryhtnes, 17dryhtsele, 29, 86dryhtsibbe, 77dryncfæt, 83drysmaþ, 52dugeðum, 92dugoðe, 107, 108duguð, 20, 67, 83duguða, 75duguðe, 14, 19, 62, 75, 83, 98duguþe, 7, 24duguðum, 117dweleð, 65dydest, 62dydon, 3, 46, 68, 113, 116dygel, 51dyhttig, 48dynede, 29, 49, 94dyre, 76, 85, 112, 115dyrnan, 85dyrne, 11, 70dyrnne, 86dyrnra, 51dyrnum, 80dyrre, 52dyrstig, 104
128
eäm, 33eac, 5, 15, 17, 63, 102eacen, 9, 62eacencræftig, 84, 112eacne, 60eacnum, 79eadgilse, 88eadig, 46, 91eadiglice, 5eafera, 2, 34eaferan, 45, 58, 69, 91eaferum, 40, 91eafeþum, 64eafor, 80eafora, 87, 110eaforan, 15, 90eafores, 109eaforum, 64eafoð, 23, 36, 87eafoþes, 55, 66eagena, 66eagorstream, 20eagum, 28, 66, 72eahta, 39, 115eahtedon, 8eahtodan, 117eahtode, 53ealde, 19, 30, 56, 63, 69, 86ealderdagum, 29ealdes, 102ealdfæder, 15ealdgesegena, 33ealdgesiðas, 32ealdgestreona, 55ealdgestreonum, 52ealdgewinna, 66ealdgewyrht, 98ealdhlafordes, 102ealdmetod, 36ealdor, 61, 69, 107ealdorgewinna, 107
ealdorleasne, 111ealdre, 23, 54, 62, 79, 88, 92, 96, 97,
104, 108ealdres, 50, 76, 90, 103ealdsweord, 58, 62, 96, 110ealdum, 4, 70, 109ealfela, 33, 34ealgearo, 4, 46ealgefeormod, 29ealgian, 30, 98ealgode, 45ealgylden, 42ealle, 6, 25, 27, 32, 36, 41, 42, 63, 64,
67, 83, 98, 104, 107ealles, 38, 73, 80, 101, 103eallgearo, 83eallgylden, 102eallirenne, 86eallum, 7, 29, 31, 34, 35, 40, 53, 84ealne, 46, 85, 99ealobence, 39ealodrincende, 72ealond, 86ealowæge, 19ealra, 64, 117ealubence, 106ealuscerwen, 29ealuwæge, 75eanmundes, 96eardas, 60earde, 4, 98, 101eardian, 95eardlufan, 27eardode, 8eardodon, 112earfeþo, 21earfoð, 34earfoðlice, 5, 61, 62, 85, 104, 108earfoðþrage, 12earges, 94earmbeaga, 102
129
earme, 42, 87earmlic, 31earmran, 22earmre, 108earmreade, 45earmsceapen, 51earmum, 20earna, 112earne, 111east-dena, 16, 24east-denum, 32eastan, 22eaðe, 10, 85, 102eaþe, 19eaðfynde, 7eatol, 77eatolne, 91eaweð, 11eaxle, 31, 32, 37, 42, 57, 58eaxlgestealla, 50eaxlgesteallan, 64eaxlum, 14, 105ece, 5, 65, 100ecean, 63, 66, 86ecgbanan, 47ecgclif, 107ecghete, 5, 65ecglafes, 20, 23, 37, 55, 67ecgþeo, 15ecgþeow, 11ecgðeowes, 81, 87, 90, 95ecgþeowes, 21, 24, 36, 52, 55, 58, 61,
68ecgðioes, 74ecgðiowes, 89ecgþræce, 23ecgum, 48, 58, 66, 79, 92, 95, 96, 108,
109ecgwelan, 64ecne, 45ecum, 103
edhwyrft, 48edrum, 28edwendan, 12, 66edwenden, 81edwitlif, 106efnan, 39, 97efnanne, 72efnde, 79, 111efstan, 114efste, 56eftcymes, 107eftsið, 70eftsiðas, 50eftsiðes, 102egesa, 30egesan, 65, 68, 101, 116egesfull, 108egeslic, 61, 85, 104egsan, 11egsode, 2egstreamum, 22ehtende, 7ehtigað, 46ehton, 56eldum, 82, 85, 96, 116elland, 111ellen, 2, 22, 23, 25, 34, 87, 99, 100ellendædum, 33, 34ellengæst, 5ellenlice, 79ellenmærðum, 55ellenmærþum, 32ellenrof, 14, 113ellenrofum, 66ellensiocne, 103ellenweorc, 25, 36, 55, 97, 117ellenweorca, 89elles, 7, 93, 95ellor, 4, 83ellorgæst, 60ellorgæstas, 51
130
ellorgast, 31, 60ellorsið, 90elnes, 57, 106elran, 29elþeodige, 14endedæg, 25, 112endedogores, 107endelaf, 104endelean, 63endesæta, 10endestæf, 65entiscne, 110eode, 14, 24, 25, 28, 35, 46, 49, 67, 115eoderas, 39eodon, 19, 61, 112eodor, 17, 39eodur, 26eofer, 42eoferas, 50eoferspreotum, 54eofores, 92eoforlic, 12eofoðo, 93eoletes, 10eorclanstanas, 45eoredgeatwe, 106eorla, 10, 14, 15, 17, 30, 39, 40, 46, 49,
53, 69, 70, 73, 76, 79, 81, 83,86, 87, 106, 116
eorlas, 104eorle, 2eorles, 27, 37, 65eorlgestreona, 83eorlgewædum, 54eorlic, 25eorlscipe, 64, 79, 97, 111, 117eorlscype, 94eorlum, 29, 48, 61, 62, 75eorlweorod, 107eormencynnes, 73eormengrund, 33
eormenlafe, 83eormenrices, 45eorres, 54eorðan, 5, 57, 74, 89, 100, 104, 105,
112, 114–116eorþan, 10, 11, 29, 31, 64, 68eorðcyninges, 43eorðdraca, 100, 104eorðreced, 100eorðscrafa, 112eorðsele, 82, 89, 93eorðweall, 109, 114eorðweard, 86eoten, 29eotena, 17, 34, 40, 41, 43eotenas, 6eotenisc, 58eotenum, 34, 43eotonisc, 110eotonweard, 26eow, 12, 16, 50, 74, 105, 114eower, 10, 11, 16, 23, 93eowerne, 12, 94, 106eoweð, 65eowic, 13, 114eowra, 24eowre, 11eowrum, 16, 106est, 80, 113este, 36estum, 36, 45, 80, 88eðbegete, 105eðe, 95eðel, 20, 35, 63, 73eðelriht, 81eþelstolas, 88eþeltyrf, 16eþelweard, 82eþelwearde, 24eðelwyn, 92, 106eþgesyne, 42
131
eþle, 64, 66etonisc, 96
facenstafas, 38faecne, 74fædde, 65fæder, 2, 4, 8, 11, 13, 18, 51, 55, 60,
72, 76, 90, 96, 108fæderæþelum, 35fæderenmæge, 47fæger, 30, 43fægere, 20, 33, 38, 66fæges, 57fæghðe, 91fægne, 58, 61fægre, 74, 110fægrie, 83fægum, 77, 111fæhða, 99fæhðe, 5–7, 18, 23, 33, 45, 50, 52, 57,
92, 93, 96, 108fæhðo, 92, 110fælsian, 17fælsode, 87fæmnan, 75, 76færgripe, 57færgripum, 28færgryrum, 8færinga, 53, 74færniða, 19fæste, 22, 29, 30, 41, 49, 69, 100fæsten, 5, 86, 109fæstne, 77fæstor, 7fæstrædne, 24fæted, 83, 84, 99fætedhleore, 39fætgold, 71fæðergearwum, 115fæðme, 79fæðmian, 115
fæðmie, 98fæþmum, 8fættan, 41, 78, 83fætte, 14fættum, 27fætum, 83fag, 31, 38, 47, 61fage, 60fagne, 28fagum, 23fah, 13, 17, 22, 35, 37, 39, 48, 55, 59,
98, 99fahne, 18fahne, 27, 35, 82famigheals, 71famiheals, 9fane, 98fara, 22, 55faran, 6, 33, 94, 107, 108farenne, 67faroðe, 3, 22, 71fea, 7, 83, 98fealh, 45, 48feallan, 40fealo, 102fealone, 72fealwe, 33, 35feara, 53, 113feasceaft, 2, 37feasceafte, 88feasceaftum, 84, 88feaum, 41feaxe, 61fehð, 65fela, 39felafricgende, 78felageomor, 109felahror, 3felamodigra, 61felasinnigne, 52fellum, 77
132
fenfreoðo, 32feng, 58, 110fengel, 52, 55, 80, 87fengelad, 51fenhleoðu, 31fenhopu, 29fenne, 49feo, 18, 52feohgiftum, 2feohgyfte, 39feohgyftum, 41feohleas, 90feohtan, 22, 36feol, 30feoll, 107, 109feollon, 39feond, 5, 7, 12, 27–29, 36, 37, 48, 69,
100feonda, 12, 31, 34, 43feonde, 7, 17feondes, 37feondes, 79, 85feondgrapum, 25feondscaða, 22feondscipe, 110feondum, 17, 62feorbuend, 11feorcyþðe, 68feore, 35, 68feore, 22, 49, 58, 111feores, 54, 72feorh, 17, 30, 32, 45, 51, 69, 75, 76, 79,
89, 98, 105, 110feorhbeale, 83feorhbealo, 7feorhbealu, 77, 94feorhbennum, 101feorhbonan, 91feorhcynna, 84feorhgeniðlan, 37, 57, 108feorhlastas, 32
feorhlege, 103feorhseoc, 31feorhsweng, 92feorhwunde, 88feorme, 18, 88feormendlease, 102feormynd, 83feorr, 74feorran, 5, 7, 15, 17, 31, 32, 44, 51, 68,
78, 86, 103, 106, 114feorrancundum, 67feorum, 4feorum, 43, 49feorwegum, 3feower, 4, 39, 61, 80feowertyne, 61feran, 3, 11–13, 52, 84ferdon, 32, 61fere, 18feredon, 43, 44, 114fergendra, 106ferhðe, 29ferhþe, 36, 44, 64ferhðes, 40ferhðfrecan, 43ferhðgeniðlan, 106ferhðum, 117ferhþum, 61ferhwearde, 13ferigeað, 14fet, 29fetelhilt, 58feþa, 53feðan, 92, 94, 107feþan, 50feþe, 37feðecempa, 105feþecempa, 58feðegestum, 73feþelastum, 61feðewiges, 87
133
fetod, 49fif, 21fife, 17fifelcynnes, 5fiftig, 82fiftig, 101fiftiges, 112fiftyna, 9findan, 9, 43, 52, 68, 85, 88, 106, 116fingra, 29fingras, 29, 37fingrum, 56finna, 22finnes, 40, 41, 43fionda, 98fira, 5, 74, 84, 101firen, 72firgenstream, 79fitela, 33, 34flæsce, 89flæschoman, 58flanbogan, 54, 65flane, 90, 115fleön, 31, 47fleam, 38, 106fleat, 71fleogeð, 84fleoh, 82fleon, 29fleotan, 21fletræste, 47fletsittende, 75fletsittendum, 66flett, 75flette, 39fletwerod, 19fliht, 66flite, 20flitende, 35flod, 21, 22, 51, 53, 63, 72, 115floda, 56, 68, 103
flode, 51, 70flodes, 3, 57, 66flodyþum, 21flor, 28flore, 49flota, 9, 12flotan, 12flotherge, 107folca, 17, 75, 87, 90folcagende, 114folccwen, 25folccyning, 101, 106folce, 2, 18, 63, 88, 96folces, 24, 42, 59, 68, 69, 72, 93, 97,
110folcred, 111folcrihta, 96folcscare, 4folcstede, 4, 55folctogan, 32folcum, 4, 11, 69folcwaldan, 41foldan, 5, 43, 45, 51, 52, 109foldbold, 30foldbuend, 84foldbuende, 51foldbuendum, 13foldweg, 61foldwegas, 33folgedon, 41folgode, 108folma, 29folme, 29, 37, 49folmum, 7, 28, 38fon, 17for, 71, 85foran, 37, 55, 87forbærnan, 79forbærst, 99forbarn, 60, 62forberan, 70
134
foremærost, 13foremihtig, 37foresnotre, 116foreþanc, 40forgeaf, 2, 15, 27, 39, 57, 92, 96, 110forgeald, 6, 58, 59, 78, 109forgolden, 105forgrand, 17forgrap, 87forgrunden, 86, 99forgyldan, 40, 59, 85forgylde, 36forgymeð, 65forgyteð, 65forhabban, 43, 96forhealden, 88forhicge, 17forht, 29, 109forlacen, 34forlæddan, 76forlætan, 30forleas, 55, 105forlet, 37, 103forleton, 116forloren, 79forma, 27, 55, 57, 97forman, 28, 84, 95fornam, 19, 22, 27, 41, 42, 45, 54, 78,
83, 102fornamon, 104foron, 70forscrifen, 5forsended, 34forsiteð, 66forsiðod, 58forstandan, 109forstes, 60forstod, 58forstode, 40forswealg, 42, 77forsweop, 19, 104
forsworceð, 66forsworen, 31forðam, 7, 73, 101forðan, 97forþan, 26, 40, 50forðgerimed, 4forðgesceaft, 65forðgewitenum, 55forðleoð, 53forðon, 87, 93, 111forþon, 20forþringan, 41forðweg, 97forwræc, 5forwrat, 100forwrecan, 71forwurpe, 106forwyrnde, 43forwyrne, 17fotes, 93fotgemearces, 112fotlast, 85fotum, 20, 44fracod, 59frægn, 10, 13, 49frætewum, 36frætwa, 3, 34, 103, 115frætwan, 4frætwe, 9, 45, 71, 92, 97, 107frætwum, 76, 80, 103, 110francna, 45freän, 11, 14, 62frea, 84freadrihtnes, 30frean, 3, 12, 14, 20, 25, 44, 49, 94, 98,
103, 105, 110, 114freaware, 75freawine, 87, 90freawrasnum, 54freca, 58
135
frecne, 34, 36, 39, 51, 52, 63, 83, 94,99
frecnen, 42fremde, 63fremede, 79, 111fremedon, 2, 36, 39fremeð, 63fremman, 5, 68, 92, 93, 97fremmað, 103fremme, 38fremu, 72freoburh, 27freode, 91, 94freodrihten, 44freodryhtne, 97freogan, 36freoge, 117freolic, 24freolicu, 25freond, 52, 69, 88freonda, 49, 68freondlarum, 88freondlaþu, 45freondlicor, 39freondscipe, 77freondum, 35, 38, 42freoðe, 63freoðo, 8freoðoburh, 20freoðowong, 109freoðuwebbe, 72freowine, 17frescyninge, 92fresena, 41freslondum, 87fresna, 107freswæle, 40fretan, 111, 114fricgcean, 74friclan, 94frin, 50
frinan, 14frioðowære, 84frioðuwære, 41friðusibb, 75frod, 12, 49, 51, 64, 69, 78, 82, 84, 93,
97, 109froda, 108frodan, 75, 79frode, 103frofor, 27, 108frofre, 2, 8, 24, 37, 48, 63frome, 61, 91fromum, 2froncum, 107fruma, 85frumcyn, 11frumgare, 105frumsceaft, 5frumsceafte, 3frysland, 42frysna, 42frysum, 45, 107fugle, 9fuglum, 108fullæstu, 98fulle, 44fulleode, 115fultum, 27, 48, 68, 98funde, 53, 56funden, 2fundiaþ, 68fundode, 43fundon, 112furðum, 13, 63, 74furþum, 18furður, 111furþur, 11, 29fus, 47, 55, 71, 73, 111, 115fuse, 67fuslic, 53, 96fuslicu, 10
136
fyftyne, 59fyhtum, 18fylle, 22, 38, 50, 58fylwerigne, 36fyr, 51, 99, 106fyrbendum, 28fyrdgesteallum, 106fyrdhom, 56fyrdhrægl, 57fyrdhwate, 61, 91fyrdraca, 99fyrdsearo, 96fyrdsearu, 10fyrdwyrðe, 49fyre, 84, 85, 96fyredon, 15fyren, 35fyrena, 7, 24, 29, 33, 83fyrendæda, 62fyrendædum, 38fyrene, 5–7, 31, 92fyrensceapen, 82fyrenðearfe, 2fyrenum, 65, 90fyres, 8, 66fyrgenbeamas, 53fyrgenholt, 52fyrgenstream, 51fyrheard, 13fyrleoht, 57fyrmest, 77fyrndagum, 54fyrngeweorc, 84fyrngewinnes, 63fyrnmanna, 102fyrnwitan, 79fyrst, 6, 9, 21, 94fyrste, 4, 95fyrwet, 74, 103fyrwylmum, 98fyrwyt, 10
gaän, 61gaän, 15gad, 25, 36gædelinges, 96gædelingum, 109gædere, 45gæleð, 91gæsta, 42gæstas, 70gaêð, 75, 76galan, 30, 54galdre, 112galgan, 90galgmod, 48galgtreowum, 108gamela, 67gamelum, 62gamen, 44, 111gamene, 108gamol, 4, 11gamolfeax, 24gan, 44gangan, 13, 16, 39gange, 70ganges, 37ganotes, 69gar, 69, 111gar-denum, 23, 69, 92gara, 18garas, 13garcene, 73garcwealm, 76gardena, 2gare, 41, 90gares, 66garholt, 68garmundes, 73garsecg, 3, 20, 21garwigan, 99, 104garwigend, 97gast, 48
137
gasta, 51gastbona, 8gastes, 6, 65ge-ahsod, 17geador, 19, 32geæfndon, 21geæfned, 42, 114geæhted, 70geæhtlan, 15geafon, 3geald, 40, 92, 110gealdor, 108gealp, 95gean, 82geap, 67geapne, 32gear, 43geara, 71geara, 98geardagum, 2, 51, 83geardas, 43geardum, 2, 11, 43, 91geare, 76, 77, 98gearo, 6, 68, 78, 89, 101, 114gearofolm, 77gearu, 42gearwe, 9–11, 33, 38, 47, 67, 86, 100gearwor, 113gearwost, 27geat, 66, 67geata, 9, 11, 15, 23, 24, 26, 45, 46, 54,
55, 58, 61, 68, 69, 71, 72, 81,86, 87, 89, 91, 92, 94, 95, 98,107, 108, 110, 115, 117
geatas, 44geate, 49geates, 25geatisc, 116geatmæcgum, 19geatmecga, 32geatolic, 9, 13, 52, 58, 80
geatum, 9, 44, 81, 88, 97geatwa, 114gebad, 2, 11, 31, 35, 60, 64, 66, 83, 115gebæded, 95, 104, 115gebæran, 38, 104gebæted, 52geband, 17gebannan, 4gebarn, 99gebeacnod, 7gebead, 87gebeag, 47gebeah, 27, 57, 95, 110gebearg, 95gebearh, 58gebeaten, 87gebeddan, 26gebeodan, 23, 114gebeotedon, 19, 21gebetan, 91gebette, 32gebettest, 74gebidan, 25, 35, 40, 52, 86gebidanne, 90, 91gebide, 93gebiden, 72geblodegod, 99gebogen, 95gebohte, 37, 92, 111gebolgen, 28, 57, 82, 85, 89, 94gebolgne, 54geboren, 63gebræc, 83, 93gebræd, 62, 94, 100gebrægd, 58gebringan, 111gebrocen, 116gebroden, 54gebroðrum, 45gebulge, 86gebun, 6
138
gebunden, 33, 57, 65, 78gebyrd, 40geceapod, 111geceas, 45, 91, 97geceos, 65geceosenne, 69gecnawan, 76gecorone, 9gecranc, 45gecrang, 50gecrong, 58, 92gecwæde, 98gecwædon, 21gecwæð, 33, 37gecynde, 81, 99gecypan, 92gecyste, 69gecyðan, 14gecyðanne, 11gecyðed, 14, 73, 86gecyþed, 11, 27, 35gedælan, 4, 89gedælde, 28gedal, 113gedeaf, 99gedefe, 22, 46, 62, 117gedeð, 64gedigan, 85gedigde, 22, 62, 87, 94gedigest, 25gedigeð, 12gedon, 77, 81gedræg, 29gedrefed, 53gedreosan, 98gedreoseð, 65gedriht, 6, 14, 24gedrogen, 100gedryht, 17, 26, 62gedygan, 93, 94geeawed, 45
geendod, 85geeode, 99geeodon, 73, 107gefægon, 38gefægra, 35gefælsod, 31, 44, 60gefandod, 85gefaran, 28gefeah, 5, 60gefealleð, 65gefean, 22, 101gefegon, 61gefeh, 32, 59, 85gefeng, 28, 56, 58, 82, 96, 114gefeoht, 90gefeohtan, 41gefeohte, 76gefeoll, 78, 104geferdon, 63gefere, 113gefered, 46, 69, 105geferede, 15geferedon, 115geferian, 61, 114gefetian, 81geflit, 33geflymed, 32, 51gefondad, 91gefræge, 4, 30, 32, 73, 92, 99, 104gefrægen, 38, 45gefrægn, 4, 9, 22, 39, 92, 99, 101, 102gefrægnod, 50gefrætwade, 5gefrætwod, 38gefremed, 19, 36gefremede, 6–8, 21, 23, 31, 36, 58, 64,
72, 74, 97gefremedon, 45, 91gefremman, 25, 49, 90, 99gefremmanne, 8, 97gefricge, 68
139
gefricgean, 106gefricgeað, 110gefrunen, 27, 89, 109gefrungon, 26gefrunon, 2, 4, 73gefyldan, 100gefyllan, 98gefyrðred, 103gefysed, 9, 24, 85, 94gegan, 48, 55, 57, 97gegangan, 94gegangenne, 89gegangeð, 69gegiredan, 115gegncwida, 15gegnum, 13, 53gegongen, 31, 34, 104, 112, 113gegrettan, 69gegrette, 25, 73, 93gegyred, 55gegyrede, 39, 81gegyrwan, 3, 9gegyrwed, 22, 77gehate, 52, 62gehaten, 75geheald, 25gehealdan, 26, 35, 105gehealde, 13gehealdeþ, 85geheaðerod, 113geheawe, 26gehedde, 20gehegan, 17geheold, 82, 97, 111gehet, 79, 108, 110geheton, 8, 97gehleod, 34gehnægde, 48gehnægdon, 107gehogodest, 74gehroden, 12
gehðo, 114gehwæm, 51, 53gehwær, 21gehwære, 2gehwæs, 93, 104gehwæðer, 80gehwæþer, 23, 31, 47gehwæþres, 39gehwæðrum, 110gehwam, 5, 34, 75gehwane, 89, 99gehwearf, 45, 62, 63, 82gehwelcne, 7gehwone, 12, 31, 102gehwylc, 37, 44, 62, 96gehwylce, 41, 63, 76, 90gehwylces, 28, 52, 78, 81gehwylcne, 35, 83, 93gehwylcre, 31gehwylcum, 5, 16, 29, 30, 38, 105,
106gehydde, 83, 113gehygd, 76gehyld, 112gehyrað, 11gehyrde, 5, 24gehyrdon, 30gehyre, 12geiode, 81gelac, 39gelacum, 44gelad, 53gelæded, 3gelæg, 116gelæran, 12, 113gelærdon, 16gelæstan, 63gelæste, 20, 92, 110gelæsted, 32gelæsten, 2gelafede, 100
140
gelamp, 24, 47, 108gelang, 52geleah, 86gelenge, 101gelice, 80gelicost, 9, 28, 37, 60gelimpe, 35gelimpeð, 65gelocen, 102gelome, 22gelomp, 4gelong, 80gelumpe, 97gelumpen, 31gelyfan, 17gelyfde, 24, 34, 48gemænden, 41gemæne, 69, 79, 91, 98gemænra, 66gemænum, 69geman, 11, 46, 76, 97gemealt, 34, 60, 97gemearcod, 47, 63gemedu, 10gemenged, 32, 59gemet, 26, 93, 106, 112gemete, 30gemeting, 74gemette, 29, 103gemetton, 96gemon, 45, 63, 90gemonge, 61gemunde, 29, 33, 42, 43, 47, 48, 55,
78, 88, 90, 92, 96, 99gemundon, 8gemyndgad, 90gemyndig, 24, 33, 44, 57, 77, 80, 99gemyndum, 103, 111gemyne, 25gen, 5, 28, 77, 80, 83, 99, 100, 105,
111, 116
gena, 103, 114genægdan, 82genæged, 54genæs, 38, 73, 90genam, 6, 49, 70, 90gende, 52geneahhe, 30, 116genearwod, 54genehost, 30genered, 32genesen, 89geneþan, 55, 72geneðde, 34, 79, 93geneþde, 62geneðdon, 36gengde, 53genipu, 51, 103geniwad, 84geniwod, 49, 50genoge, 92, 114genom, 102genumen, 116genunga, 106genydde, 38genyded, 99genyttod, 112geo, 55geoce, 8, 24, 68, 99geocorsið, 29geofena, 44geofenes, 15geofon, 20geofum, 73geogoð, 4geogoðe, 18, 44, 93geogoþe, 7, 16, 24geogoðfeore, 21geoguðfeore, 98geolorand, 17geolwe, 96geomor, 3, 78, 89, 97
141
geomore, 7geomorlic, 90geomormod, 111geomormod, 76geomrode, 42geomuru, 41geond, 4, 11, 32, 48, 63, 66, 73, 84,
114geondbræded, 47geondhwearf, 75geondseh, 114geong, 2, 33, 68, 71, 75, 101geong, 35, 66, 75, 101, 115geonga, 99geongan, 97, 105geonge, 75geongne, 73geongum, 4, 68, 72, 76, 99, 104georn, 102georne, 4, 26, 37, 85geornor, 31geosceaft, 46geosceaftgasta, 48geotena, 17geotende, 63gerad, 107gerade, 33geræhte, 22, 109geræsde, 105geregnad, 30gereorded, 66gerumlicor, 7gerymdon, 41gerymed, 19, 73, 110, 114gerysne, 98gesacan, 38, 66gesacu, 65gesæd, 63gesægd, 7gesægde, 80gesæged, 34
gesælde, 22, 34, 47gesæled, 102gesæt, 8, 24, 29, 53, 73, 89, 100gesaga, 15gesawon, 9, 39, 50, 53, 59, 60, 83gescad, 12gescæphwile, 2gescær, 57gesceaft, 60gesceapu, 25gesceat, 86gesceawod, 113gesced, 58gesceod, 82gesceop, 5gescer, 109gesceþðan, 54gescipe, 95gescod, 56, 59, 102gescraf, 95geseah, 10, 28, 35, 57–60, 62, 94, 96,
101, 102, 104gesealde, 24, 40, 69, 71, 79–81, 103,
106gesecanne, 71gesecean, 26, 27, 84geseceð, 93gesegan, 112gesegon, 115geseldan, 74gesellan, 39geseon, 16geseon, 22, 25, 36, 41, 42, 55, 61, 70,
74geseted, 63geseten, 78gesette, 5, 75gesigan, 98gesiða, 72gesiðas, 76, 93gesiþas, 3
142
gesiðes, 49gesiðum, 49, 71, 97geslogon, 110gesloh, 18geslyhta, 89gesohtan, 81gesohte, 18, 20, 28, 68, 72, 87gesohton, 108gespræc, 26, 52, 55, 114gesprang, 62gesprong, 34gestæled, 50gestah, 24gestepte, 88gestod, 14, 16, 95gestodon, 96gestop, 85gestreon, 71, 75, 116gestreona, 46gestrynan, 103gestsele, 38gesunde, 13, 77gesundne, 61, 74geswac, 57, 95, 99geswearc, 67geswenced, 37, 51geswencte, 90geswing, 32gesyhð, 91gesyne, 47, 53, 86, 108, 112, 116gesyngad, 90gesyntum, 69getæhte, 13, 75getæse, 49getan, 108geteah, 39, 58, 80, 96getenge, 102geteode, 85geteoh, 15geteohhod, 49geteoð, 93
geþægon, 38geþah, 39geþeön, 2geþeah, 24geþearfod, 42geþenc, 55geþencean, 64geþeoh, 46geþeon, 35geþingea, 21geþinged, 25, 72geþinges, 16, 27geþingeð, 68geþingo, 41geþoht, 11, 24geþolian, 114geþolianne, 53geþolode, 5, 7geþoncum, 86geþrang, 71geþring, 79geþungen, 24geþuren, 48geþwære, 46geþyld, 52geþyldum, 63geþywe, 86getiðad, 84getrume, 35getruwedon, 41getruwode, 57, 86, 94getrywe, 46getwæfan, 19getwæfde, 54, 71getwæfed, 62getwæfeð, 66getwæman, 37geunnan, 14geuðe, 62gewac, 95, 97gewaden, 9
143
gewædu, 12gewand, 38gewanod, 19gewat, 2, 6, 9, 10, 26, 46–48, 60, 71,
73, 88, 89, 91, 95, 97, 104, 109,112
gewealc, 18geweald, 4, 25, 29, 31, 34, 36, 41, 60,
63, 64gewealdan, 56gewealdene, 64gewearð, 60, 113gewegan, 89gewendan, 8gewende, 13geweold, 58, 100geweoldum, 82geweorc, 18, 58, 63, 100, 102geweorces, 100geweorðad, 11, 54geweorðan, 74geweorðod, 73, 80geweox, 4, 64gewergad, 105gewidru, 52gewin, 6, 8, 31, 33, 55, 66gewindan, 29gewinnes, 64gewiofu, 27gewislicost, 51gewitan, 51gewitan, 3gewitaþ, 12gewiteð, 51, 91gewitnad, 113gewiton, 12, 32, 42gewitte, 100, 106gewittig, 114geworden, 49, 75, 113geworht, 63geworhte, 25, 59, 69, 100
geworhton, 114, 116gewræc, 5, 74, 79, 88, 106gewræcan, 92gewrecen, 113gewriþenne, 82gewrixle, 49gewunigen, 2gewurþad, 13, 39, 61gewyrcan, 62gewyrce, 56gewyrcean, 2, 4, 86, 103, 107gewyrpte, 110geywan, 80gidda, 33giddum, 42gifen, 63gifeðe, 92, 99, 101, 113gifeþe, 12gifhealle, 32gifre, 48gifrost, 42gifsceattas, 15gifstol, 8, 86gifðum, 92giganta, 58, 63gigantas, 6gilpcwide, 25gilphlæden, 33gimfæste, 48gimmerice, 18ginfæstan, 81gingæste, 104gio, 93giofan, 109giogoð, 45giogoðe, 90, 103gioguðe, 78giohðo, 84giomorgyd, 116giomormod, 84giondwlitan, 102
144
giong, 90giong, 82, 89, 100gistas, 60git, 23, 40, 52, 69, 109glad, 77gladiað, 75gladum, 75glæde, 4glædman, 15glædmod, 66glædne, 33, 44gled, 98, 114gledegesa, 98gledum, 85, 86, 99, 112gleo, 78gleobeames, 84gleodream, 111gleomannes, 44glidon, 20glitinian, 102glof, 77gneað, 72gnorn, 98gnornode, 42god, 2, 9, 11, 12, 33, 58, 69, 84, 88, 94,
95goda, 9, 14, 26, 29, 45, 57, 108, 109godan, 15, 44, 86gode, 2, 36, 45, 72, 83, 97godes, 22, 27, 30, 63, 91, 105godfremmendra, 12godne, 9, 14, 56, 59, 67, 73, 81godra, 98godum, 69, 81, 112, 114goldæht, 101golde, 12, 22, 30, 35, 39, 40, 55, 71,
78, 81, 108, 111goldes, 41, 63, 83, 85goldfag, 38goldfah, 13, 67goldfahne, 104
goldgyfan, 98goldhroden, 24, 25, 72, 75goldhwæte, 113goldmaðmas, 89goldsele, 27, 47, 61, 77goldweard, 113goldwine, 44, 55, 60, 89, 95goldwlanc, 70gomban, 2gomel, 78, 103gomela, 52, 78, 92, 105, 108, 109gomelan, 89, 104gomele, 59, 95gomelra, 75gomelswyrd, 96gomelum, 90gomelwudu, 78gomen, 84, 91gomene, 66gomenwaþe, 33gomenwudu, 40gomol, 99, 114gongan, 27, 61, 73, 77, 98grædig, 6, 56, 57græge, 14grægmæl, 99græsmoldan, 70graman, 30grames, 29gramum, 17, 39grap, 56grape, 17, 22, 32grapode, 58, 77grapum, 29, 58grendel, 5, 7, 17, 19, 23, 26, 27, 31, 40,
47, 48, 50, 51, 59, 66, 74, 77grendeles, 74, 78, 79, 87grendle, 26, 35, 59, 93grendles, 6, 9, 15, 16, 19, 21, 32, 35,
47, 48, 52, 57, 61, 74greote, 116
145
greoteþ, 50greow, 64gretan, 8, 14, 31, 61, 74, 89, 101, 114greted, 40grette, 24, 67, 70, 74, 78, 113grimhelmas, 14grimlic, 112grimma, 5grimman, 58grimme, 46, 79, 111, 113grimne, 43grimre, 21gripe, 43, 66gromheort, 63gromhydig, 65grummon, 13grund, 51, 52, 58grundas, 53, 77grundbuendra, 38grunde, 22, 85, 102grundhyrde, 79grundsele, 79grundwong, 56, 95, 102grundwyrgenne, 57grynna, 35gryra, 23gryre, 15, 19, 48gryrebroga, 82gryrefahne, 95gryregeatwum, 13gryregiest, 112gryregieste, 94gryreleoð, 30gryrelicne, 54, 79gryresiðas, 55gryrum, 19guman, 9, 13, 24–26, 61, 68, 85, 104gumcynnes, 11, 102gumcynnum, 36gumcyste, 64gumcystum, 56, 94
gumdream, 91gumdryhten, 61gumena, 4, 13, 19, 27, 33, 40, 44, 51,
55, 56, 60, 68, 76, 83, 85, 89,93, 105, 112
gumfeþa, 52gummanna, 39gumstole, 72gumum, 6, 13guð, 42, 62, 92, 94guð-geata, 57guð-scilfingas, 108guða, 93, 94guðbeorna, 13guðbill, 95guðbilla, 31guðbyrne, 13guðceare, 47guðcræft, 6guðcyning, 9, 73, 95, 99, 112guðdeað, 83guðe, 21, 55, 57, 74, 87, 92, 97, 106guþe, 17, 19, 23, 24guðflogan, 93guðfreca, 89guðfremmendra, 10guðgeatawum, 16guðgetawa, 97guðgewæda, 97guðgewædo, 10guðgewædu, 96, 101, 105, 106guðgeweorca, 37, 68guþgeweorca, 26guðhelm, 92guðhorn, 54guðhreð, 31guðkyning, 86guðlaf, 43guðleoð, 57guþmod, 13guðræs, 110
146
guðræsa, 59, 90guðreouw, 4guðrinc, 32, 42, 56, 70guðrinca, 98guðrof, 24guðsceare, 46guðsceaða, 86guðsearo, 9, 13guðsele, 17guðsweord, 80guðum, 73, 81guðwerigne, 59guðwiga, 78guðwine, 67guðwinum, 101gyddode, 24gyddum, 7gyfen, 4, 62, 72gyfenes, 52gyfeþe, 22, 31gyldan, 2, 45, 97gyldenhilt, 62gyldenne, 3, 39, 103gyldnum, 44gylpan, 106gylpe, 23, 93gylpeð, 76gylpspræce, 37gylpworda, 26gym, 65gymeð, 65, 90gynne, 58gyrded, 77gyrede, 54gyredon, 38gyrnwræce, 43, 78gyste, 82gystran, 50gyt, 3, 36, 40, 42–44, 47, 48, 68, 79, 93gytsað, 65
habban, 18, 44, 56, 67, 101, 111habbað, 11had, 49, 50, 81hador, 16, 19hadre, 59hæbbe, 15–17, 36, 45, 72hæfde, 4, 5, 9, 20, 22, 26, 28, 31, 32,
34, 44, 45, 49, 55, 58, 60, 61,79, 80, 82, 85–87, 89, 90, 95,100, 105, 109, 112, 113, 116
hæfdon, 6, 21, 22, 27, 34, 78, 88, 97,100, 116
hæfen, 111hæftmece, 54hæftnyd, 116hæfton, 30hægstealdra, 70hæleð, 3, 8, 13, 40, 83, 91, 115hæleða, 19, 77, 82, 111, 114hæleþa, 18, 24, 26, 35, 40, 45, 49, 68,
69, 72, 76hæleðum, 64, 73, 75, 84hæleþum, 13hæreðes, 73hæreþes, 72hærgtrafum, 8hæstne, 50hæðcen, 108hæðcyn, 90hæðcynne, 92hæðen, 84hæþene, 32hæþenes, 37hæþenra, 8hæðnum, 82hæðstapa, 51hafalan, 18hafast, 36, 44, 46, 69hafað, 19, 23, 36, 37, 50, 60, 75, 84, 91hafelan, 26, 42, 50, 51, 53, 54, 57, 60,
61, 66
147
hafen, 48hafenade, 59hafoc, 84hagan, 106, 109hal, 12, 16, 73halan, 56halga, 4halig, 15, 26, 58halse, 58ham, 6, 9, 15, 28, 43, 47, 53, 60, 71,
86, 110hama, 45hamas, 42hamere, 48hames, 87, 88hamweorðunge, 110handa, 19, 21, 29, 48, 74, 100, 111,
115handbanan, 50handbonan, 18, 92handgesteallan, 96handgewriþene, 72handgripe, 37handlean, 58handscale, 49handsporu, 37handwyrðne, 83hangað, 90hangian, 62hangode, 77har, 49hare, 80hares, 110harne, 34, 53, 94, 101harum, 62, 115hat, 15, 34, 60, 85, 94, 96, 99, 116hatan, 4, 53, 103hatað, 103hate, 12, 104haten, 5, 11, 15, 37, 96hates, 93
hatian, 91hatne, 102hatode, 86haton, 32hatost, 62hattres, 93heähealle, 71heän, 6, 114heaburh, 42heafde, 59, 79, 85, 109heafdon, 47heafo, 91heafod, 3, 61heafodbeorge, 39heafodmægum, 23heafodmaga, 80heafodsegn, 80heafodwearde, 107heafolan, 99heah, 3–5, 102, 103, 116heahcyninges, 39heahgesceap, 113heahgestreona, 85heahlufan, 72heahsele, 25heahsetl, 41heahstede, 12healærna, 4heald, 36, 83healdan, 10, 12, 13, 27, 44, 51, 69, 88,
91, 112, 116healdanne, 64healden, 100healdest, 63healdeð, 107healfa, 31, 41, 49healfdena, 40healfdene, 4healfdenes, 8, 11, 14, 18, 25, 38–40,
55, 61, 63, 69, 75, 79healfe, 62, 76, 84
148
healfre, 41healgamen, 40heall, 19healle, 5, 24–26, 38, 41, 48healle, 35healp, 99healreced, 4heals, 99healsbeaga, 45healsbeah, 80healse, 70, 103, 111healsgebedda, 4healsittendra, 75healsittendum, 106healsode, 79healðegnas, 28healðegnes, 7healwudu, 49hean, 27, 35, 38, 48, 74, 78, 81, 89heanne, 37heap, 14, 16, 17, 28, 41, 61heape, 96heard, 13–16, 21, 34, 57–59, 75, 93,
94, 97, 99, 107, 110hearda, 16, 17, 54, 67, 73, 83, 91, 110heardan, 36, 92hearde, 50, 54, 58, 82, 104, 116heardecg, 48, 56heardhicgende, 16, 31heardne, 59heardra, 8, 37heardran, 22, 28heardred, 88heardrede, 81, 88heardum, 50, 80hearm, 84hearmdagas, 116hearme, 70hearmscaþa, 29hearpan, 5, 78, 84, 91, 111heaða-bearna, 75
heaðo-beardna, 75, 77heaþo-ræmes, 20heaðo-scilfingas, 4, 82heaþoblac, 92heaðobyrne, 58heaþodeor, 26heaþodeorum, 30heaðofyrum, 94heaðogrim, 21, 99heaðolace, 23heaðolaces, 73heaþolafe, 18heaþoliðende, 67heaðoliðendum, 109heaðomære, 103heaþoræs, 22heaðoræsa, 21heaþoræsas, 40heaðoreaf, 16heaðorinc, 91heaðorincum, 15heaðorof, 81heaþorof, 15heaþorofe, 33heaðoscearde, 104heaðosiocum, 101heaþosteapa, 47heaðosteapne, 80heaþoswata, 62heaþoswate, 55, 60heaðotorht, 94heaðowædum, 3heaðoweorc, 106heaðowylma, 5heaðowylmas, 104heaþu, 69heaðufyres, 93heaðuswenge, 95heaum, 82heawan, 31hebban, 25
149
hedde, 99hefene, 59helan, 51hellbendum, 113helle, 5, 8, 23, 30, 48helmas, 97helmberend, 93, 97helme, 14, 16, 48, 94helmes, 39helminga, 24helmum, 115helpan, 86, 90, 98, 99, 106helpe, 21, 58, 64, 68, 73helrunan, 7heminges, 73hemninges, 72hengest, 42hengeste, 41hengestes, 41heo, 24, 36, 41, 46, 48–50, 56–58heofena, 8heofenes, 16heofenum, 3, 20heofon, 116heofones, 22, 67, 75, 77heold, 4, 5, 7, 10, 13, 18, 30, 39, 41,
65, 73, 81, 84, 88–90, 101, 112,115
heolde, 41, 87heoldon, 113heoldon, 16, 46heolfre, 32, 49, 53, 79heolster, 29heonan, 11heonon, 51heora, 27, 60, 61heorodreore, 32heorodreorig, 35heorodreorigne, 66, 100heorogar, 4heorogifre, 56
heorogrim, 58heorohocyhtum, 54heorosweng, 59heorot, 8, 17, 38, 44, 51heorote, 19, 23, 48–50, 59, 62heorotes, 16heorowearde, 80heorowearh, 48heorras, 38heort, 4, 37heortan, 84, 91, 93heorte, 94heorðgeneatas, 11, 59, 81, 117heorðgeneatum, 89heoru, 48heoru, 51heoru-dreore, 19heorugrimme, 69heorute, 29heoðe, 16her, 10, 15, 16, 40, 46, 62, 68, 76, 103here-scyldinga, 42herebeald, 90herebealde, 91herebrogan, 18herebyrhtan, 45herebyrne, 54heregar, 18heregriman, 16, 76, 96heremod, 64heremodes, 34herenet, 58herenið, 91herepad, 83hereric, 44hererices, 82heresceafta, 14heresped, 4herestræl, 54heresyrcan, 56herewædum, 70
150
herewæsmun, 26herewisa, 111herge, 47, 87, 97, 117hergum, 113herian, 8, 40herige, 68herode, 108het, 9, 16, 26, 39, 42, 69, 71, 80, 81,
104, 114hetelic, 48hetende, 68heteniðas, 7heteswengeas, 82heteþancum, 19hettendum, 111hetware, 87, 107hider, 10, 15, 16, 114hie, 2, 3, 6, 8, 13, 15, 17, 19, 22, 25,
27, 30–33, 35, 40, 41, 43, 46,47, 49–51, 54, 60, 69–71, 75,76, 83, 97, 108, 110, 112, 114
hiera, 44higelac, 17, 45, 68, 71, 74, 107higelace, 18, 55, 68, 73, 110higelaces, 9, 11, 14, 16, 28, 29, 35, 59,
109, 110higemæðum, 107higerofne, 9higes, 76higeþihtigne, 29higeþrymmum, 14higum, 116hilde, 25, 55, 62, 74, 77, 83, 85, 95, 99,
100, 107, 109, 115hildebil, 62hildebille, 22, 57, 99hildebord, 16hildebordum, 115hildeburh, 40, 42hildecystum, 96hildedeor, 13, 32, 61, 67, 78, 81
hildedeore, 116hildedior, 114hildefrecan, 82hildegeatwa, 87hildegeatwe, 26hildegicelum, 60hildegrap, 54, 93hildehlæmmum, 81hildehlemma, 87, 94hildeleoman, 43, 95hildemeceas, 81hildemecgas, 31hilderæs, 12hilderandas, 47hilderinc, 49hilderinc.sum, 115hilderince, 56, 59hilderinces, 37hildesceorp, 80hildesetl, 39hildestrengo, 78hildeswat, 94hildetuxum, 56hildewæpnum, 3hildewisan, 40hildfrecan, 87hildfruman, 62, 98, 104hildlatan, 105hildplegan, 40hiltecumbor, 39hilted, 110hiltum, 59hindeman, 76, 93hinfus, 29hio, 18, 24, 72, 75, 79, 116hiofende, 115hiold, 72hiora, 44, 96, 110hiorodryncum, 87hiorogar, 80hiorosercean, 94
151
hiorote, 74hioroweallende, 102hiorte, 78hladan, 79hladen, 70, 115hlæste, 3hlæwe, 102hlæwum, 85hlaford, 11, 84, 88, 97, 115hlaforde, 97hlafordes, 117hlafordlease, 108hlawe, 42hleahtor, 24, 111hleapan, 33hleat, 88hleo, 17, 30, 34, 39, 46, 69, 73, 79, 81,
86hleoburh, 35, 64hleonian, 53hleorberan, 12hleorbolster, 26hleoðorcwyde, 73hlifade, 4, 70hlifian, 103hlimbed, 112hliðes, 70hliuade, 67hlodon, 102hludne, 5hlynnan, 94hlynode, 42hlynsode, 29hlytme, 115hnæfes, 42hnægde, 49hnagran, 26hnah, 72hnahran, 36hnitan, 94hniton, 50
hoces, 41hoe, 116hofum, 68hogode, 24hoh, 72holdne, 11, 15, 73holdra, 19holinga, 41holma, 79holmas, 10holmclife, 53, 61holmclifu, 10holme, 21, 54, 71, 87holmwylme, 89holtwudu, 51, 86homera, 104honda, 31hondgemota, 57, 87hondgesellum, 55hondgesteallan, 80hondgeweorce, 104hondlean, 78hondlocen, 13, 21hondræs, 77hondsciö, 77hondscole, 73hondslyht, 108, 109hondswenge, 57hondum, 54, 105hondwundra, 102hongiað, 51hordærna, 84hordærne, 104hordburh, 18horde, 42, 82, 94, 102, 116hordes, 34hordgestreona, 114hordgestreonum, 71hordmadmum, 45hordweard, 40, 69, 85, 94, 96hordwelan, 87
152
hordweorþunge, 36hordwynne, 84hornbogan, 90horngeap, 5hornreced, 27hornum, 51hose, 35hoðman, 91hra, 59hrædlan, 18hrædles, 55hrædlice, 14, 36hrægl, 45hrægla, 18hrægles, 46hræþe, 54hrafyl, 12hran, 84hraðe, 10, 28, 49, 73, 78, 109hraþe, 29, 49, 52, 58, 59, 71, 72hraþor, 21hream, 49hreas, 92, 104hreawic, 46hrefn, 67, 111hrefnawudu, 108hrefne, 90hrefnesholt, 108hremge, 87hremig, 6, 70, 76hreo, 21hreoh, 58, 81hreohmod, 79, 85hreonmode, 49hreosnabeorh, 91hreoum, 95hreow, 86hreowa, 79hreð, 95hreþe, 37hreðel, 90, 91
hreþel, 15hreðer, 78, 96hreþerbealo, 50hreðles, 81, 87, 110hreþles, 69hreþling, 71, 108hreðlingas, 109hreðra, 76hreðre, 86, 90, 116hreþre, 43, 54, 65, 70hrethric, 45hreðric, 45hreþrinc, 68hreðsigora, 95hrimge, 51hrinan, 37, 57, 112hrine, 110hring, 45, 56, 84, 103hring-dena, 66hring-dene, 6, 48hringa, 56, 83, 87hringas, 45, 73, 112hringbogan, 94hringde, 96hringdon, 13hringed, 47hringedstefna, 3, 70hringedstefnan, 43hringiren, 13hringmæl, 57, 58, 75hringnaca, 69hringnet, 70, 101hringsele, 74, 105, 112hringum, 41hringweorðunge, 111hroden, 19, 39, 43hrof, 16, 32, 35, 37–39, 101hrofsele, 57hrones, 103, 115hronfixas, 21hronrade, 2
153
hroran, 61hroðgar, 4, 12, 14–18, 25, 33, 35, 38,
50, 55, 61, 63, 67, 68, 74, 80hroþgar, 7, 26, 46hroðgare, 4, 52, 53, 59, 74, 79hroþgare, 49hroðgares, 10, 14, 24, 32, 54, 59, 70,
71, 75, 87hroþgares, 28, 40hrothmund, 45hroðmund, 45hroþra, 80hroðre, 90hroþulf, 38, 44hrunting, 54, 67hruntinge, 56, 62hruron, 40, 54, 70hrusan, 30, 84, 89, 104hruse, 83, 94hrycg, 19hryre, 62, 76, 111, 117hrysedon, 10huga, 92hugas, 107hundum, 51hunferð, 20, 21, 56hunferþ, 44hunlafing, 43huru, 8, 15, 26, 33, 40, 55, 72, 104, 115husa, 7, 12, 25, 35huses, 6, 62huðe, 6hwa, 3, 83, 115hwæðer, 93, 103hwæþer, 50, 51hwæþere, 22, 26, 37, 64hwæðre, 82, 85, 88, 90, 104, 106hwæþre, 22, 34, 48, 49, 78hwam, 63hwanan, 11, 89hwanon, 14
hwar, 113hwata, 111hwate, 60, 76, 93, 97, 111hwaþere, 22hwatum, 80hwealf, 22, 75hwearf, 4, 14, 45, 59, 64, 73, 83, 84,
104hwene, 99hweorfan, 106hwergen, 95hwette, 19hwetton, 9hwil, 7, 56hwile, 2, 5, 7, 66, 75, 78–80, 86, 94,
95, 102hwilum, 8, 19, 33, 35, 64, 68, 75, 78,
85, 112hwita, 54hwon, 9hwone, 7hworfan, 64hwurfe, 11hwyder, 7hwylc, 11, 36, 42, 74, 90hwylce, 74hwylcum, 112hwyrfaþ, 5hwyrftum, 7hydan, 18hyde, 102hygde, 80hygebendum, 70hygegiomor, 89hygelac, 80, 81, 87, 88, 90hygelace, 80hygelaces, 31, 88, 108hygemeðe, 90hygesorga, 86hyglaces, 57hylde, 26
154
hyldo, 26, 77, 85, 110hynde, 86hynða, 8hynðo, 19, 23hynðu, 12hyran, 2, 101hyrdas, 62hyrde, 24, 29, 33–35, 65, 68, 69, 75,
83, 85, 92, 97, 110, 113, 115hyrde, 3, 4, 23, 45, 50, 68, 75, 80hyrdon, 4, 11hyrsta, 116hyrste, 110hyrsted, 26hyrstedgolde, 83hyrstum, 102hyrte, 96hyðe, 3hyðo, 116hyðweard, 71
idel, 7, 16, 106idelhende, 77idese, 51, 61, 72incer, 23incge, 42incgelafe, 95infrod, 90infrodum, 70ingang, 58ingelde, 76ingenga, 66ingesteald, 43ingwina, 39, 49innan, 4, 30, 38, 65, 73, 77, 82, 83, 86,
89, 91, 100innanweard, 37, 73inneweard, 38inwidsorge, 32inwitfeng, 54inwitgæst, 98
inwithrof, 115inwitnet, 80inwitniða, 72inwitniþas, 69inwitscear, 91inwitsearo, 41inwitsorh, 65inwitþancum, 29iofore, 110iogoþe, 62iomeowlan, 108iren, 34, 37, 55, 67, 69, 76, 95, 102irena, 26, 63, 83irenbendum, 30, 38irenbyrnan, 110irenheard, 42irenna, 31, 99, 104irenþreat, 13ise, 60isernbyrnan, 26isernscure, 115isgebinde, 43isig, 3iumonna, 112
kyning, 24, 117kyningwuldor, 26
lac, 59, 69lacan, 105lacende, 104lacum, 3, 69lade, 22, 74lædan, 10læddon, 44læded, 117læfan, 86læfde, 91lægon, 22lænan, 60, 105lændagas, 96
155
læsest, 87læssa, 48læssan, 3, 36, 95læstan, 31lætað, 16læteð, 64laf, 18, 39, 96, 97lafe, 30, 56, 75, 81, 95, 104, 108, 116lagon, 112lagucræftig, 9lagustræte, 10lagustreamas, 12lah, 54land-buendum, 5landa, 13lande, 60, 71, 85, 104landes, 110landfruma, 3landgemyrcu, 9landgeweorc, 36landwara, 86landweard, 70langað, 70lange, 2, 3, 6, 34, 47, 50, 65, 71, 74,
79–81, 87, 89langtwidig, 64lara, 46lare, 72larena, 11last, 6, 37, 80, 108lastas, 32, 53lað, 6, 17, 20, 31, 52, 86laþ, 8laða, 85laðan, 5, 6, 74, 87laþan, 56laðbite, 42laðes, 107laþes, 32, 35, 40laðgeteona, 37laðgeteonan, 22
laðlicu, 59laðne, 112laðra, 10, 90, 98, 111laðum, 21, 91laþum, 17, 36, 47leafnesword, 10leafum, 5leag, 111lean, 6, 36, 46, 59, 88, 110leana, 110leane, 39leanes, 67leanige, 52leanode, 78leanum, 79leas, 32leassceaweras, 11leasum, 62leg, 115, 116legdraca, 112lege, 94legerbedde, 38legere, 112lemede, 34lenge, 5lengest, 74, 83lengra, 6leod, 14, 24, 26, 32, 54, 56, 57, 60, 62,
80, 94, 96leoda, 9, 24, 30, 36, 62, 75, 83, 86, 103,
107, 108, 110leodbealewa, 72leodbealo, 64leodbyrig, 91leodcyning, 3leode, 2, 8, 10, 11, 15–17, 23, 27, 46,
50, 69, 73, 78, 79, 86, 101, 108,115–117
leodfruman, 79leodgebyrgean, 11leodhryre, 75
156
leodhryres, 88leodsceaðan, 78leodscipe, 81, 101leodum, 16, 20, 24, 27, 34, 44, 50, 64,
67, 69, 70, 72, 85, 87, 103, 107,109, 110, 117
leof, 3, 9, 20, 70, 91leofa, 46, 55, 65, 69, 74, 98, 101leofað, 37, 51, 74leofes, 40, 74, 77, 107leofestan, 104leoflic, 67, 96leofne, 3, 12, 24, 72, 79, 113–115leofost, 49leofra, 71leofre, 98leofum, 40leoge, 11leoht, 22, 25, 28, 59, 91leohtan, 92leohte, 5leoma, 13, 59leoman, 5, 57, 102leomum, 5leornode, 86leoð, 44leoðocræftum, 102leoðosyrcan, 56, 70let, 88, 94, 110lete, 74, 113leton, 3, 33, 115letton, 22lic, 37, 77, 79licað, 69lice, 28, 56, 89, 95, 101lices, 18, 42licgan, 59, 115licgean, 37, 53, 112, 113lichaman, 98, 117lichoma, 31, 38, 65licodon, 25
licsar, 31licsyrce, 21liden, 10lidmanna, 60lif, 5, 28, 57, 89, 101lifað, 116lifbysig, 37lifdagas, 30, 60lifde, 4, 47lifdon, 5life, 79, 91, 95lifes, 9, 30, 31, 52, 87, 104, 105liffreä, 2lifgedal, 32lifgesceafta, 72, 113lifige, 46lifigende, 31, 72, 73, 76lifigendum, 98lifwraðe, 106lifwraþe, 37lifwynna, 78lig, 42, 98ligdraca, 86lige, 85, 86ligegesan, 102liges, 5, 30ligeð, 50, 101, 107ligetorne, 72ligge, 28linde, 87, 96lindgestealla, 73lindhæbbende, 10lindhæbbendra, 53lindplegan, 76lindwiga, 96linnan, 55, 90lissa, 80listum, 30liðe, 46liþenddaga, 86liðende, 9
157
liðost, 117liðwæge, 73lixte, 19lixte, 13, 59locast, 62locene, 56, 70locenra, 110lofdædum, 2lofgeornost, 117log, 67logon, 9, 33londbuend, 50londrihtes, 106longe, 3, 40, 101, 102, 113, 114longgestreona, 83longsum, 6, 8, 64longsumne, 57losade, 78losað, 76losaþ, 52lufan, 64lufen, 106lufode, 73luftacen, 69lungre, 35, 61, 80, 85, 101lustum, 62lyfað, 36lyfde, 79lyfte, 104lyftfloga, 86lyftgeswenced, 71lyftwynne, 112lyste, 67lyt, 9, 72, 80, 87, 104, 106, 107, 115lytel, 65, 83lytle, 75, 78, 106
madma, 3madmas, 15, 19, 39, 55, 65madme, 57madmum, 40
mægburge, 106mægen, 20, 63, 98mægenagendra, 104mægenbyrðenne, 114mægenbyrþenne, 61mægencræft, 15mægene, 30, 98mægenellen, 25mægenes, 7, 9, 17, 48, 57, 64, 68–70,
97–99mægenfultuma, 54mægenhreð, 18mægenræs, 57mægenstrengo, 99mægenwudu, 10mæges, 90, 99, 106mægnes, 26, 65, 77, 79mægþa, 2, 35, 36, 48, 66mægþe, 4, 38mægþum, 2mægum, 87, 113mægwine, 92mælceare, 8mælgesceafta, 101mælum, 34, 83, 112mænan, 40, 117mænde, 84mændon, 43, 116mæned, 33mænigo, 3mæran, 11, 64mæres, 30mærne, 3, 9, 14, 60, 88, 100, 103, 114,
115mærost, 34mærða, 16, 20, 57, 97, 110mærðo, 26, 33, 79mærþo, 25mærðum, 93mærum, 14, 49, 74, 77, 95mæste, 3, 18, 41, 71, 81
158
mæton, 20, 35, 61mætost, 54maga, 10, 41, 69, 74, 101magan, 36magan, 52magas, 38, 104magodriht, 4magorinca, 28magoðegn, 16magoþegna, 53magoþegnmodig, 102magoþegnum, 55magum, 44, 96maguþegnas, 12maguþegne, 77manað, 76mancynne, 6mancynnes, 7, 48, 81mandream, 47mandrihtne, 46mandryhten, 73, 98mandryhtne, 47, 84mandryhtnes, 105mane, 6, 37, 40manegum, 14, 46, 70, 78manfordædlan, 22manig, 16, 33, 38, 42, 48, 69manige, 14, 28, 39manigra, 44, 77manigre, 4manigum, 66manlice, 39manna, 7, 9, 15, 18, 27, 28, 30, 31, 35,
55, 64, 68, 71, 93, 97, 104, 112,114, 117
manna.sydaudio, 98mannan, 12, 72, 79, 102, 114mannes, 40, 74, 77, 93, 94, 99mannon, 22manscaða, 27, 28, 50mansceaða, 93
mara, 51, 94maran, 10, 21, 29, 38, 68, 75mare, 6, 20, 58maþelade, 90maðelode, 14, 16, 55, 63, 74, 93, 97,
105, 113maþelode, 12, 14, 15, 18, 20, 21, 24,
35, 36, 46, 50, 52, 61, 68, 100maðma, 79maðma, 79, 80, 102, 103, 111maþma, 66, 71maðmæhta, 60, 104maðmas, 83, 92, 97, 105, 115maþmas, 69maþmgestreona, 72maðmum, 70, 78, 103maððum, 111maðþum, 76maþðum, 8, 40maðþumfæt, 89maþðumgife, 49maððumsigla, 102maðþumsweord, 39maððumwelan, 101meaglum, 73meaht, 76meahte, 10, 21, 29, 30, 41, 43, 58, 62,
71, 86, 91, 93, 94, 98, 102, 105–107, 109
meahton, 25, 30, 36, 39, 43, 51, 54, 71,88, 113
mealt, 86meara, 80mearas, 33, 39, 80mearcað, 18mearce, 88mearcstapa, 5mearcstapan, 51mearh, 84mearn, 6, 54, 57, 115mearum, 33, 35, 40, 70
159
meca, 99mece, 72, 76, 110meces, 66, 67, 96, 108mecum, 22mede, 79medo, 44medoærn, 4medobence, 40, 81medoful, 24, 38medoheal, 19medostigge, 35medubenc, 30medubence, 40medudream, 75meduseld, 113mehte, 41, 56, 57, 70meldan, 89meltan, 111mengan, 54menigeo, 79meodosetla, 2meodowongas, 61meodubence, 71meoduhealle, 25meoduscencum, 73meoto, 19meotodsceaft, 41mercelses, 90meredeor, 22merefaran, 20merefixa, 21meregrund, 78meregrundas, 54merehrægla, 71mereliðende, 11merestræta, 20merestrengo, 21merewif, 57merewioingas, 108mergen, 78, 79mergenne, 22, 108
meðelstede, 41meþelwordum, 10meþle, 70metod, 6, 8, 27, 37, 40, 60, 93metode, 8, 66metodes, 26metodsceaft, 44metodsceafte, 104mette, 29metton, 53micel, 4, 6–8, 11, 20, 30, 44, 74micelne, 114miclan, 37, 105micle, 35, 48, 51, 59, 66, 98, 114micles, 27, 81miclum, 36middan, 100middangeard, 4, 66middangearde, 110middangeardes, 20, 29middelnihtum, 102, 104mihte, 8, 9, 18, 20, 22, 25, 37, 43, 54,
56, 77, 96, 97, 109mihtig, 22, 27, 50, 57, 64mihtigan, 52mihton, 13, 99, 116mihtum, 27milde, 46mildum, 44mildust, 117milgemearces, 51milts, 108min, 11, 14, 16–19, 21, 44, 50, 63, 76–
78, 90, 93, 101, 106mine, 12, 16–18, 22, 30, 32, 50, 63, 73,
92, 99, 104mines, 18minne, 103minne, 11, 18, 25, 44, 75, 79, 98minra, 17, 24, 83minre, 16
160
minum, 19, 37, 46, 55, 90, 101, 103,114
missera, 7, 56, 66, 97miste, 90misthleoþum, 27mistige, 7mod, 3, 4, 21, 28, 40, 43, 44, 72modceare, 66, 74, 116mode, 24, 29, 53, 69, 84, 93, 95modega, 31modes, 8, 17, 31, 46, 60, 63, 78modgan, 26modge, 33modgehygdum, 10modges, 20modgeþonc, 64modgiomor, 107modig, 23, 56, 61, 67modigan, 111modige, 70modiges, 99modiglicran, 14modigra, 13, 70modlufan, 68modor, 47, 48, 57, 63, 78, 79, 108modsefa, 14, 69, 97modsefan, 8, 75modþræce, 15monan, 5moncynnes, 9, 73mondreamum, 64mondrihten, 17mondryhten, 96, 105mondryhtnes, 116monegum, 2, 50, 53, 74, 114monig, 8, 27, 30, 32–35, 56, 102, 111,
113monige, 60, 110monna, 53, 106monnes, 64, 107monðwærust, 117
mor, 53moras, 5, 7, 51more, 27morgen, 32, 41, 66morgenceald, 111morgenleoht, 23, 35morgenlongne, 107morgensweg, 6morgentid, 19, 20morgne, 92morhopu, 18morna, 90morðbeala, 6morðorbealo, 101morþorbealo, 41morþorbed, 90morþorhetes, 42morðre, 34, 102morþre, 47morðres, 63, 76most, 62mostan, 83moste, 8, 27, 28, 34, 36, 56, 72, 74, 83,
92, 95, 103, 104, 112, 114moston, 41, 61, 70, 76, 79, 110mot, 8, 17, 23, 106mote, 17, 44, 52moton, 14–16multon, 42mundbora, 55, 102mundgripe, 15, 29, 57, 72mundum, 10, 20, 55, 111, 114murne, 52murnende, 3muþan, 28muðbonan, 77myndgað, 76myndgiend, 42mynte, 27–29myrcan, 53myrðe, 31
161
nacan, 9, 12, 71nacod, 21, 84, 95næbben, 69næfne, 11, 51næfre, 10, 23, 25, 28, 39, 40, 55nægla, 37nægled, 75nægling, 99nænegum, 23nænig, 7, 10, 27, 33, 57, 72nænigne, 45næron, 98næshleoðum, 53næssa, 51næssas, 51, 53, 71næsse, 83, 89, 103, 115nah, 83nalæs, 3nalas, 56, 57nales, 67nallas, 64, 65nalles, 14, 38, 41, 54, 92, 104, 107, 111naman, 4naman, 78nan, 31, 37nat, 11, 26nathwylc, 82, 83nathwylces, 76, 82nathwylcum, 56neän, 21, 32neah, 22, 46, 65, 71, 82, 83, 85, 89, 94,
100, 104–106nealles, 79–82, 87, 96, 106, 114nean, 44, 86near, 29nearo, 87, 96nearocræftum, 83nearofages, 86nearoþearfe, 17nearwe, 37, 53nefan, 33, 82
nefne, 40, 72, 80, 93, 112neh, 89nelle, 26, 93nemdon, 51nemnan, 75nemnað, 15nemne, 41, 58, 98neodlaðu, 49neon, 114neosan, 6, 66, 67, 77neosian, 6, 42neot, 46neowle, 53nereð, 22neðdon, 21neþdon, 20neðende, 87nicera, 32niceras, 17, 22nicorhusa, 53nicras, 53niehstan, 93nigene, 22nihta, 21, 51nihtbealwa, 8nihtes, 17, 84, 112nihthelm, 67nihtlongne, 21nihtum, 8, 11, 82nihtweorce, 32niman, 67, 115nimeð, 17, 18, 56, 94niode, 78niosan, 87, 88niosað, 92niosian, 98, 112nioðor, 99niowan, 67nipende, 21, 25nið, 8, 11, 17, 86niða, 32, 34, 54, 73, 80, 82, 87, 89
162
niðdraca, 84niðe, 32, 95niþe, 99niþer, 51niðgæst, 99niþgeweorca, 26niþgrim, 8niðgripe, 37niðheard, 89niðhedige, 116niðsele, 56niþða, 38niðwundor, 51niwan, 96niwe, 30, 36, 83niwra, 107niwtyrwydne, 12nolde, 27, 30, 31, 37, 57, 93nom, 60non, 60norð-denum, 30norþanwind, 21nosan, 70, 103noðer, 79numen, 43nyd, 91nydbade, 23nyde, 38nydgesteallan, 34nydwracu, 8nyhstan, 45nymeð, 23, 69nymðe, 62nymþe, 30nyðer, 112nytte, 19, 30, 115
ofercomon, 27ofercumen, 32ofercwom, 48ofereode, 53
ofereodon, 109oferflat, 20oferfleön, 93oferhelmað, 51oferhigian, 102oferhogode, 87oferhyda, 65oferhygda, 65ofermægene, 107ofermaðmum, 110ofersawon, 17ofersittan, 26ofersitte, 93ofersohte, 99oferswam, 87oferswyðeð, 66oferswyðeþ, 12oferwearp, 58ofeste, 15offan, 72offerede, 59ofgeaf, 63, 71, 83, 91ofgeafon, 60ofgefan, 105ofgyfan, 95oflætest, 44oflet, 60ofost, 11, 111ofoste, 101, 102, 114ofostlice, 115ofre, 51ofsæt, 58ofscet, 90ofsloh, 22, 62, 63, 113ofste, 48ofteah, 2, 57, 92ofþyncan, 75oftor, 59oftost, 62ohtere, 96ohteres, 88
163
ohtheres, 108ohwær, 65ombeht, 12ombiht, 14ombihtþegne, 26omig, 102omige, 112onarn, 28onbad, 85onband, 20onberan, 37onbidan, 16onboren, 84onbræd, 28oncearbendum, 71oncirde, 109oncirran, 105oncniow, 94oncyð, 53oncyþðe, 32ondhwearf, 21ondlonge, 108ondrædan, 62ondred, 87ondrede, 116ondrysne, 72onela, 96onelan, 4, 108onetton, 13, 67onfand, 57, 70, 82, 85, 97, 100onfeng, 56onfeng, 3, 26, 29, 32, 46onfoh, 44onfon, 35onfunde, 29, 31, 56, 105onfunden, 23, 49ongan, 5, 33, 60, 74, 78, 82, 85, 106ongeador, 59ongean, 26, 29, 39, 87ongeat, 2, 56, 57ongeaton, 54, 108
ongenþeoes, 73ongenþeow, 92ongenðeowes, 91ongenðio, 108, 110ongenþio, 109ongenðioes, 88ongenðiow, 109ongeomor, 73onginneð, 76ongit, 64ongitan, 55, 71, 102ongite, 101ongon, 99, 100, 103ongunnen, 16ongunnon, 10, 116ongytan, 56ongyton, 13onhrered, 21, 94onlæteð, 60onlah, 55onleac, 11onlicnæs, 51onmedlan, 108onmunde, 97onsacan, 109onsæce, 72onsæge, 77, 92onsæl, 19onsawon, 61onsend, 18, 55onsende, 15onsended, 84onsendon, 3onsittan, 23onspeon, 100onsprungon, 31onstealde, 89onswaf, 94onsyn, 102onðah, 34ontyhte, 113
164
onwacade, 82onweald, 39onwendan, 8, 96onwindeð, 60onwoc, 4, 84onwocon, 6onwod, 35opene, 84openian, 112orcas, 102, 112orcneäs, 6ordfruma, 11ore, 39oreðe, 105oretmecgas, 13, 15, 19oretta, 57, 94orleahtre, 70orlege, 50orleges, 89orleghwil, 74orleghwila, 90orleghwile, 107orþancum, 16orðoncum, 77orwearde, 115orwena, 38, 58oslaf, 43oþbær, 22oðeodon, 108oðer, 20, 41, 51, 58, 59, 72, 76, 78, 92oþer, 21, 33, 43, 49, 50, 65, 67oðerne, 90, 92, 110oþerne, 25, 69oðferede, 79oðre, 98, 114oðres, 90oþres, 9, 23, 70oðrum, 31, 39, 44, 55, 80, 81, 95, 107oþrum, 46oðwitan, 110ower, 106
owihte, 68, 90
rad, 70rædan, 76, 105rædas, 65rædbora, 50rædend, 58ræhte, 29ræsde, 99ræste, 6, 7, 29, 46, 49, 59ræsum, 87ræswan, 4randas, 10rande, 45randwiga, 49randwigan, 67rasod, 84reön, 20, 21reafeden, 46reafian, 102reafode, 110, 111reccan, 5reccenne, 78recceð, 17rece, 116reced, 16, 29, 46, 67, 73receda, 13recede, 28, 59recedes, 13, 28, 114regnhearde, 13rehte, 78renian, 80renweardas, 29reoc, 6reorde, 94reordian, 111reotað, 52reote, 91restan, 67, 69reste, 67, 91reþe, 6, 29, 59
165
reðes, 93rica, 13, 16, 73rice, 8, 35, 44–46, 49, 64, 69, 81, 82,
87, 111rices, 33, 52, 69, 75, 113ricone, 110ricsian, 82ridan, 10, 33ride, 90ridend, 91rihte, 7, 40, 63, 76, 78rinca, 16, 28rince, 36, 62riodan, 116rixode, 7rodera, 58roderas, 52roderum, 13rodores, 59rof, 26, 77, 94, 98rofan, 99rofne, 67rondas, 13, 98ronde, 94rondhæbbendra, 33rum, 91, 99rumheort, 67, 78rumne, 12rune, 8runstafas, 63runwita, 50
sacan, 17sadol, 39sadolbeorht, 80sæ-geata, 74sæ-geatas, 69sæbat, 24, 34sæcca, 75sæcce, 36, 60, 62, 73, 74, 87, 92, 94,
96, 98, 99
sæcyninga, 88sædan, 72sædeor, 56sædne, 100sædracan, 53sægde, 5, 44, 67, 97, 107sægdest, 21sægdon, 15, 81sægeap, 70sægenga, 70, 71sægon, 53sægrunde, 22sælac, 61sælace, 60sælade, 43sælde, 71sældon, 10sæliðend, 16, 68, 103sæliþende, 15sælðe, 116sæltimbred, 13sælum, 25, 44, 50sæmanna, 13sæmannum, 109sæmeþe, 13sæmra, 106sæmran, 36sænæssas, 10, 22sænra, 54særinc, 27sæsiðe, 43sæton, 44sæwealle, 71sæwong, 73sæwudu, 10sæwylmas, 16sale, 71salum, 23samod, 13, 15, 28, 40, 49, 81sande, 9, 12, 70, 71, 73, 112sar, 30, 37, 91
166
sare, 47, 82, 85, 101sarigferð, 105sarigmodum, 108sarigne, 90sarlic, 32, 78sarum, 76sawele, 65sawlberendra, 38sawle, 8, 31, 32, 89sawol, 104sawolleasne, 53sawuldriore, 99sawulleasne, 112scacan, 67scacen, 42, 43scaduhelma, 25scamiende, 105scamigan, 39scan, 13, 16, 73scaþan, 67, 70sceacen, 85, 100sceaceð, 101sceadenmæl, 72sceadu, 27sceadugenga, 27sceal, 2, 8, 11, 12, 15, 17, 23, 25, 37,
38, 40, 44, 52, 57, 63, 66, 69,77, 80, 83, 93, 95, 98, 104, 106,111, 114
scealc, 35, 36sceall, 84, 92–94, 111, 113scealt, 23, 63, 98sceapen, 82scearp, 12sceatas, 5sceaþena, 2sceaðona, 11sceatta, 29sceattas, 63sceawedon, 6, 9, 37, 54sceawian, 32, 53, 89, 101, 111, 112
sceawiað, 114sceawigan, 52sceawige, 101sceawode, 32, 63, 84, 103scedelandum, 2scedenigge, 63scefing, 2sceft, 115scencte, 19scennum, 63sceolde, 86, 89, 90, 95, 97, 100, 107,
109, 113sceoldest.@sceoldest.|hyperpage, 76sceoldon, 83sceotend, 27, 43sceoteð, 65scepen, 107sceþede, 57sceðþan, 10sceþðan, 39, 57scildig, 113scilding, 78scildinga, 10, 14, 44scildingas, 111scildunga, 78scildweall, 115scile, 117scilfing, 109scinan, 57scineð, 23, 59scinnum, 36scinon, 38scionon, 12scipe, 70scipes, 3, 34scipherge, 10scir, 13, 19, 37sciran, 63scireð, 48scirhame, 70scoc, 115
167
scod, 70scofen, 35scolde, 2, 5, 10, 12, 27, 31, 35, 37, 39,
40, 42, 47, 50, 54, 55scoldon, 3, 27, 32, 49, 61, 67scop, 4scopes, 5scotenum, 39scrifan, 37scriðan, 25, 27, 95scriþað, 7scuccum, 36scufon, 9scufun, 115sculon, 26scurheard, 39scyld, 2, 17, 95, 99scyldas, 13, 14, 105scylde, 62scyldenda, 7scyldes, 2scyldfreca, 39scyldig, 50, 63, 76scylding, 67scyldinga, 3, 8, 12, 15, 17, 18, 20, 26,
30, 35, 40, 43, 44, 50, 53, 58,62, 69, 75
scyldingas, 4, 60scyldingum, 11scyldunga, 80scyldungas, 76scyldwiga, 12scyle, 44, 98scylfing, 92scylfinga, 88, 96scyndan, 95scynded, 35scyne, 111scypon, 43scyppend, 5scyran, 72
seön, 44, 48sealde, 4, 24, 26, 48, 63, 65, 75, 80, 81,
92, 110, 112sealdest, 55sealdon, 44sealman, 91sealt, 74searo, 13searobendum, 77searofah, 54searogeþræc, 114searogimma, 43searogimmas, 101searogrim, 23searohæbbendra, 10searonet, 16searoniða, 23searoniðas, 45, 101, 113searoþoncum, 30searowundor, 35searwum, 10, 13, 17, 39, 58, 67, 93,
95, 99, 102seað, 8, 74sec, 52secan, 26, 29, 31, 54, 60, 68, 93secce, 23sece, 51secean, 8, 9, 11, 25, 31, 60, 69, 74, 89,
92, 104, 109, 114seceanne, 94seceað, 110seceð, 84secga, 24, 32, 38, 62secgan, 3, 11, 16, 23, 33, 36, 40, 50,
63, 68, 105, 111secganne, 19, 64secgas, 9, 93, 115secgað, 16secge, 23, 26, 74, 75, 103secggende, 111secgum, 7, 19
168
sefan, 12, 19, 50, 64, 65, 68seft, 101segen, 3, 39seglrade, 53segne, 45sel, 38, 84, 93, 99seldan, 75seldguma, 10sele, 43seledream, 83seleful, 24selegyst, 58selerædende, 50selerædenne, 3selereste, 27selest, 7, 8, 11, 12, 18, 25, 35, 40, 43,
52, 86selesta, 16selestan, 16, 53, 63, 73, 88, 115seleð, 51, 64, 65seleþegn, 67seleweard, 26selfa, 3, 55, 64, 68, 71selfe, 17selfes, 27, 34, 43selfne, 36, 60selfre, 42sella, 106sellice, 53selra, 33, 81selran, 45, 55, 68, 69selre, 52, 65semninga, 25, 61, 66sende, 2, 19, 68sendeþ, 23seo, 4, 7, 43, 47, 50, 54, 56, 57, 59, 60,
75, 83, 86seoc, 83, 101, 107seoce, 60seofan, 81seofon, 20
seolfa, 113seomade, 7seomode, 12seon, 15, 35, 51, 114seonowe, 31seoððan, 70seoþðan, 66, 72seowed, 16sesse, 100, 101setle, 46, 66, 75setles, 66setlum, 48setton, 13, 47sibæðelingas, 100sibbe, 7, 36, 90, 108sibbegedriht, 15, 28sid, 54, 77sidan, 87side, 13, 46, 48, 64, 73, 81, 88sidfæþme, 71sidfæþmed, 12sidne, 17, 20, 64sidra, 7sidrand, 48sie, 17, 26, 82, 114siexbennum, 107sige-scyldinga, 23sige-scyldingum, 74sigedrihten, 16sigeeadig, 58sigefolca, 25sigehreð, 19sigehreðig, 60, 101sigehreþig, 5sigehwile, 100sigel, 73sigeleasne, 30sigemunde, 33, 34sigerof, 24sigeþeode, 81sigewæpnum, 31
169
sigla, 43sigle, 45siglu, 116sigon, 13, 47sigora, 106, 112sigoreadig, 49, 87sigores, 39sinca, 90since, 39, 54, 60, 70, 82, 101sinces, 23, 44, 71, 77sincfæt, 45, 82, 85sincfage, 8sincfato, 24sincgestreona, 46sincgestreonum, 41sincgifan, 85sincgyfan, 38, 50sincmaðþum, 81sincþego, 106sinfreä, 72singala, 8singale, 7singales, 66sinherge, 108sinne, 73, 74, 84, 103sinnihte, 7sinum, 46, 56, 80sio, 75, 77, 78, 83, 89, 91, 95, 99, 100,
106–108, 110, 113, 114sioleða, 87siomian, 102siteð, 107sið, 14, 20, 27, 33, 34, 48, 53, 55, 57,
59, 73, 92–95, 97, 112, 114siða, 13siðas, 33, 74, 100siðe, 21, 28, 45, 72, 74, 76, 84, 93, 98,
99, 114siþes, 22siðes, 55, 67, 71siðestan, 111
siðfæt, 9siðfate, 97siðfrome, 67siðian, 28, 31siðode, 78siððan, 16, 18, 25, 32, 34siðþan, 45siþðan, 5, 25, 26, 28, 37, 43, 47, 48, 66siþþan, 23sittan, 19, 25slægen, 43slæpe, 47slæpende, 59, 82slæpendne, 28slat, 28sleä, 26sleac, 81sliðen, 43sliðne, 8sliðra, 89slog, 5, 17, 81slogon, 76sloh, 58, 59, 87, 95, 99smiþes, 16snella, 109snellic, 27snotera, 49snotere, 9, 16snotor, 8, 32, 34, 52snotorlicor, 68snotra, 80, 115snottra, 55, 66snottre, 59snude, 34, 69, 73, 86, 95, 101snyredon, 16snyttru, 64snyttrum, 33, 36, 63socne, 66sohtan, 88sohte, 7, 9, 15, 17, 82, 85, 95, 101, 113sohtest, 18
170
sohton, 14somod, 46, 60, 80, 87, 108, 110sona, 6, 28, 29, 48, 56, 59, 60, 66–68,
75, 82, 85, 100, 108sorga, 7, 52sorgcearig, 116sorge, 6, 43, 74, 91sorgian, 18sorgum, 96sorhcearig, 91sorhfull, 78sorhfullne, 20sorhfulne, 48, 53sorhge, 91sorhleas, 62sorhleoð, 91sorhwylmas, 34sorhwylmum, 74soð, 21, 27, 40, 60, 63, 78, 105soðcyning, 112soðe, 3, 20, 23, 33, 86soðfæstra, 104soðlice, 7, 107soþlice, 11specan, 105sped, 33spell, 78spella, 107, 111speow, 105, 111spiwan, 85spræc, 14, 44, 46, 63, 93, 96, 100spræce, 21, 42spræcon, 55, 59, 63sprang, 2sprecan, 77, 117sprecen, 25sprong, 59, 109sprungon, 95stælan, 92stæle, 55stag, 87
stan, 34, 53, 94, 101stanbeorh, 82stanbogan, 94, 100stancleofu, 94standan, 84standað, 106stande, 16standeð, 51stane, 85, 94stanfah, 13stanhliðo, 53stapole, 35stapulum, 100starað, 38, 55starede, 72staredon, 60starie, 103starige, 66steap, 53steape, 10steapne, 35, 95stearcheort, 85, 94stearcne, 82steda, 37stefn, 9, 94stefne, 67, 96stepte, 64stig, 13, 82stige, 26stige, 53stigon, 9, 10stille, 12, 104stið, 57stiðmod, 95stod, 3, 7, 28, 30, 35, 39, 53, 54, 59, 71,
82, 85, 99, 102stodan, 94, 112stodon, 13stonc, 85stondan, 102stop, 29, 52
171
storm, 115storme, 43stow, 51stowe, 38, 52stræla, 115stræle, 65stræt, 13stræte, 35, 61strang, 6, 69stream, 94streamas, 9, 47strêd, 90strenge, 48, 57strengel, 115strengest, 9, 30, 58strengo, 94strengum, 115strong, 99strude, 113, 115stundum, 53style, 37stylecg, 57styrede, 105styreþ, 51styrian, 33styrmde, 94suhtergefæderan, 44sumne, 27, 54, 77, 113sunde, 20, 56, 60sundes, 54sundgebland, 54sundnytte, 87sundornytte, 26sundur, 89sundwudu, 9, 71sunnan, 5, 25sunne, 23suð, 33suð-dena, 18suð-dene, 74suðan, 73
suþan, 23swa, 2, 3, 5, 7, 8, 11, 14, 16–19, 21–
23, 25, 26, 29, 30, 33, 36, 37,39–44, 46–48, 52, 54–57, 59,62–64, 66, 68–70, 72–74, 76–81, 83–86, 89–93, 95–99, 101,105, 106, 109–117
swac, 55swæfon, 27swæfun, 48swæse, 3, 69, 76, 93swæslice, 114swæsne, 20swæsra, 72swancor, 80swanrade, 9swat, 99, 109swate, 48swatfah, 42swaðe, 78swaþredon, 22swaþule, 30swatig, 59swatswaðu, 108swealg, 116swealh, 28swealt, 34, 60, 87, 91, 102, 112sweart, 116sweartum, 8swebban, 26swecte, 56swefan, 6, 28, 62swefað, 83, 91swefeð, 23, 65, 76, 101swefeþ, 38sweg, 5, 25, 30, 40, 91, 111swege, 46swegle, 41, 45, 101swegles, 33, 66sweglwered, 23swelan, 100
172
swellan, 100swenge, 99, 109swengum, 88sweofote, 59, 85sweoloðe, 42sweona, 91, 109, 110sweorceð, 65sweord, 17, 26, 48, 59, 60, 63, 67, 83,
92–94, 97–99sweorda, 39, 108sweordan, 109sweordbealo, 43sweorde, 22, 26, 92, 106, 107sweordes, 42, 81, 88sweordfrecan, 55sweordum, 22, 23, 34sweoðeode, 108sweotol, 31, 32sweotolan, 7swertinges, 45sweðrian, 100sweðrode, 34swice, 37swifta, 84swigedon, 63swigode, 107swigra, 37swilce, 43swin, 48swingeð, 84swinlicum, 54swiorice, 88, 92swioðole, 116swið, 113swiðe, 23, 38, 41, 65, 71swiðferhþe, 19swiðferhþes, 34swiðferhðum, 8swiðhicgende, 35, 38swiðmod, 60swiðor, 43, 70, 81
swiþor, 36swiðre, 78swogende, 116swona, 108swor, 19, 101swulces, 33swulge, 30swuncon, 20swurd, 21, 34, 71swutol, 5swylc, 4, 8, 38, 50, 59, 72, 94, 100, 103swylce, 6, 12, 29, 32–35, 43, 44, 47,
50, 53, 55, 67, 83, 91, 102, 104,106, 116
swylcra, 23, 82swylcum, 12swylt, 47, 54swyltdæge, 103swymman, 60swyn, 42swynsode, 24swyrd, 110, 112swyrdgifu, 106swyð, 8swyðe, 80, 81swyðferhð, 32sydaudio, 30, 59sydaudiogefeng, 57syfanwintre, 90syfone, 115sylfa, 20, 112sylfe, 74sylfes, 75, 79, 82, 86, 87, 97, 100, 102,
111sylfne, 73, 106sylfra, 76syllan, 80, 101sylle, 30syllic, 77, 78syllicran, 112symbel, 22, 24, 38, 90
173
symbelwynne, 66symbla, 46symble, 6, 78, 90symle, 4, 19, 38, 92, 106synbysig, 82syndolh, 31syndon, 10, 11, 15, 16, 46syngales, 43synnum, 37, 47, 113synscaþa, 27synscaðan, 31synsnædum, 28syrcan, 10, 14syrce, 42syrede, 7syððan, 2, 42, 72, 73, 75–82, 87, 88,
90–92, 97, 100, 103, 106–110,115
syðþan, 6, 7, 22, 49, 53–55, 63, 71syþðan, 6, 12, 28, 32, 34, 41, 45, 46,
58, 59
tacen, 32tacne, 7, 62talast, 23talað, 75talige, 21, 26, 69teön, 39teah, 22, 50tealde, 30, 66, 67, 72, 97tealdon, 81tearas, 70telge, 77teodan, 3teode, 54teohhe, 108teohhode, 36þætte, 7, 33, 47, 72, 108ðafian, 109ðah, 104, 112þah, 2
ðam, 25, 74, 76–79, 81, 82, 86, 88, 89,91, 93, 94, 98, 100, 102, 103,105, 107, 110, 112
þam, 6, 17, 27, 31, 35, 38, 40, 53, 69,74, 80, 81, 85, 87, 89, 90, 96,102–105, 111–113
þanan, 62, 70þance, 15þancedon, 10þanchycgende, 83þancode, 24, 52þancodon, 61þanon, 6, 10, 18, 27, 29, 32, 47, 48, 67,
71ðara, 35, 59, 63, 101–103þara, 2, 5, 9, 26, 30, 32, 33, 38–40, 42,
45, 47, 53, 55, 61, 75, 76, 79,88
ðas, 97, 101þas, 60, 61, 63, 97ðeön, 101ðeah, 21, 41, 51, 64, 105þeah, 9, 23, 26, 37, 43, 44, 62, 68, 72,
75, 80, 82, 87, 90–92, 97, 104,106, 110
ðearf, 101þearf, 9, 23, 47, 68, 74, 92, 97, 106ðearfe, 54, 100þearfe, 55, 57, 67, 95, 99, 103, 105þearft, 18, 62þearle, 22þeaw, 8, 14, 47, 72þeawum, 79þeccean, 111ðegna, 61þegna, 6, 16, 61, 62, 68, 75þegnas, 41, 46, 115ðegne, 41, 53þegne, 50, 103þegnes, 67þegnsorge, 6
174
þegnum, 106þegon, 22þegun, 97ðeh, 109þeh, 60þehton, 20þenceð, 12, 14, 18, 57, 96þenden, 3, 4, 12, 39, 44, 46, 69, 76, 89,
92, 98, 110, 111, 114þengel, 56þenode, 22ðeod, 25þeod, 46, 47, 63þeod-scyldingas, 39þeoda, 63ðeodcyning, 109þeodcyning, 109, 111þeodcyninga, 2þeodcyninges, 99ðeoden, 75, 79þeoden, 3, 6, 9, 14, 15, 17, 39, 45, 60,
62, 64, 69, 78, 88, 100, 103,106, 112, 113, 115
ðeodenlease, 42þeodgestreonum, 3ðeodkyning, 79þeodnas, 113ðeodne, 57, 74þeodne, 14, 95, 100ðeodnes, 35, 80, 98þeodnes, 30, 41, 61, 68ðeodsceaða, 84þeodsceaða, 99þeodþreaum, 8þeof, 82þeofes, 82þeos, 19þeostrum, 86þicgan, 38ðicgean, 28ðin, 63
þin, 18, 19, 23, 36, 69, 76þince, 26þincean, 50þinceað, 15þinceð, 65ðine, 79þine, 78þines, 65ðinga, 88þinga, 30, 107þingian, 7, 68þingode, 18ðinne, 69þinne, 11, 14ðinra, 15þinra, 62þinre, 55, 68þinum, 14, 23, 44, 64ðiod, 82ðiodcyning, 95þioden, 86, 103þisne, 4ðisse, 35þisse, 25ðisses, 46þisses, 46þissum, 44þohte, 27, 28, 36, 43þohton, 21, 31þolað, 12, 92þolian, 32ðolode, 57þolode, 6ðonan, 78þonan, 31, 76, 79, 87, 94, 109ðonne, 10, 15, 18, 19, 21, 39, 40, 42,
50, 58–60, 68þonne, 2, 3, 17, 19, 20, 22, 26, 33, 35,
39, 42–44, 48, 50–52, 54–57,59, 62, 65, 68, 75, 76, 78, 90,91, 94, 95, 97, 99, 101, 106,
175
112–115, 117ðonon, 20, 89þonon, 51, 60, 61, 73ðorfte, 39, 110þorfte, 7, 40, 106þorfton, 87þrag, 106þrage, 3, 5, 6, 47þreanedlan, 82þreanyd, 12þreanydum, 32ðreate, 89þreatedon, 22þreatum, 2þrecwudu, 47þreo, 84þreotteoða, 89þriddan, 99þrio, 80þristhydig, 103þritig, 6, 87þritiges, 15þrong, 106þrowade, 59, 64þrowian, 96, 98ðrowode, 96þrungon, 109þrydlicost, 106þrymlic, 47þrymmum, 10ðryþærn, 25ðryðlic, 61þryðlic, 16þryðo, 72ðryðswyð, 6þryðswyð, 28þryðum, 19þryðword, 25ðuhte, 112þuhte, 32, 91þuhton, 33
þunede, 71þurfe, 92þurhbræc, 103þurhdeaf, 60þurhetone, 112ðurhfon, 56þurhteon, 43ðurhwod, 58þurhwod, 34þusend, 112þusenda, 68, 110þusendo, 81þyder, 15, 109, 113þyhtig, 58þynceð, 98þyrse, 17ðys, 52þyslicu, 97þysne, 66þysses, 9, 30, 31ðyssum, 40, 97þyssum, 46þystrum, 5þywað, 68tid, 7, 71tilian, 68tireadigum, 81tires, 62tirfæst, 35tirleases, 32tobrecan, 30tobrocen, 38todraf, 21togædre, 97togeanes, 26, 56, 58, 61, 70togen, 48, 54togenes, 114toglad, 92tohlidene, 38tolucan, 30tomiddes, 115
176
torht, 13torna, 81torne, 89torngemot, 43tornost, 79tosomne, 95, 115towehton, 108tredan, 73, 111treddode, 28treowde, 44treowe, 40, 108treowlogan, 105trode, 32truwode, 26, 74, 88, 109tryddode, 35trywe, 44twa, 41, 45twega, 93twegen, 44, 50twelf, 7, 69twelfa, 89, 117tweonum, 33, 49, 63, 73tydre, 105tyn, 116tyne, 105
ufaran, 81uferan, 88uhtan, 6uhtflogan, 102uhthlem, 74uhtsceaða, 84umborwesende, 3umborwesendum, 45unbliðe, 84unbliðe, 6, 112unbyrnende, 94uncer, 74, 93uncran, 45uncuð, 53, 82uncuþes, 33, 36
uncuðne, 11under, 2, 3, 9, 13, 14, 16, 20, 22, 25,
27, 28, 31–34, 39, 41, 44, 45,49, 51, 53, 55, 58, 61, 62, 65,66, 72, 75, 76, 79, 81, 82, 89,94, 96, 99, 101, 109, 112–115
undernmæl, 53undyrne, 6, 7, 16, 74, 107unfæcne, 77unfæge, 85unfæger, 28unfægne, 22unflitme, 41unforht, 12unforhte, 18unfrodum, 104unfrom, 81ungeara, 23, 35ungedefelice, 90ungemete, 89, 100ungleaw, 95ungyfeðe, 108unhælo, 6unheoru, 37unhiore, 89unhlitine, 42unhyre, 78unigmetes, 67unleofe, 105unlifgendum, 52unlifigende, 18unlifigendum, 107unlyfigendes, 29unlyfigendne, 49unlytel, 20, 32, 34unmurnlice, 18, 65unnyt, 16, 116unriht, 47, 101unrihte, 113unrim, 46, 97, 115unrime, 111
177
unrote, 116unsnyttrum, 64unsofte, 62, 79unswiðor, 95, 106unsynnigne, 77unsynnum, 40untæle, 69untydras, 6unwaclicne, 115unwearnum, 28unwrecen, 90uplang, 29upprihte, 77ure, 52, 98urum, 98user, 77userne, 110, 114usic, 18, 97usses, 104ussum, 97utan, 30, 39, 56, 86utanweardne, 85utfus, 3uðe, 105, 106uþe, 20, 36uðgenge, 79utweard, 29
wæccende, 27, 105wæccendne, 48wæcnan, 5wæfre, 43, 50, 89wægbora, 54wægholm, 9wægliðendum, 116wægmundinga, 96, 104wægsweord, 56wælbedde, 36wælbende, 72wælbleate, 100wældeað, 27
wældreore, 61wælfæhða, 75wælfagne, 42wælfealle, 64wælfus, 89wælfylla, 116wælfylle, 6wælfyra, 42wælfyre, 95wælgæst, 50, 74wælhlem, 109wællseaxe, 100wælmes, 79wælnið, 110wælniðas, 76wælniðe, 5wælræs, 78, 108wælræse, 31, 93wælrapas, 60wælreaf, 45wælrec, 98wælreow, 24wælreste, 107wælses, 34wælsinges, 33wælstenge, 61wælstowe, 76, 110wæpen, 12, 26, 59, 62, 93, 99wæpna, 17, 39, 54, 56, 58wæpne, 62, 109wæpnes, 55wæpnum, 11, 13, 76, 88wæran, 91wærce, 53wærcum, 61wæron, 10, 21, 24, 29, 33, 43, 45, 47,
53, 60, 67, 68, 74, 91, 110wæstmum, 51wæter, 5, 20, 51, 53, 57, 60, 61, 71, 74,
91wætere, 53, 62, 100
178
wæteregesan, 47wæteres, 19, 20, 63, 103wæteryðum, 83wætre, 105wage, 62wagum, 38walan, 39waldend, 8, 62, 63, 65, 101, 106waldendes, 85, 114waldswaþum, 53wange, 74wanian, 60wanigean, 30wanode, 50wanre, 27warað, 84warigeað, 51warode, 47waroðas, 73waroðe, 10wast, 11wat, 50, 68, 69, 93, 98wea, 35wealafe, 41wealdan, 17, 76, 88, 95, 104, 110wealde, 69wealdend, 2wealdende, 86wealdendes, 105wealhþeön, 24wealhðeo, 46, 80wealhþeo, 26, 44wealhþeow, 24weall, 82weallas, 22, 46weallað, 76weallclif, 115wealle, 10, 30, 34, 59, 85, 93, 94, 100,
102, 113, 114, 116weallende, 21, 32weallendu, 23
wealles, 86weallinde, 91wean, 8, 17, 45, 74, 85, 108, 110weana, 7, 35, 43, 52weard, 10, 12, 35, 52, 63, 65, 83, 89,
93, 95, 105, 113weardade, 78wearde, 13weardian, 37weardode, 5, 46, 80weardodon, 77wearne, 15wearp, 57, 95wearð, 2, 4, 7, 16, 22, 29, 31, 34, 35,
40, 46–50, 54, 58, 64, 66, 72,74, 77, 85, 88, 92, 96, 99, 105,109, 110
wearþ, 18, 47weaspelle, 49weaxan, 115weaxeð, 65weccan, 116weccean, 76, 111wedde, 110weder, 43weder-geata, 56, 60, 94weder-geatum, 88wedera, 10, 14, 17, 20, 21, 27, 70, 86wedermearce, 12wedra, 78, 91, 98, 100, 103, 107, 112,
116weg, 115wegan, 111wegflotan, 71wehte, 105wel, 8, 12, 25, 39, 67–69, 95, 96, 105welandes, 18welhwylc, 11, 33welhwylcra, 50weligne, 96welþungen, 72
179
wen, 14, 15, 17, 28, 69, 70, 86, 107wenan, 7, 8wende, 35, 83, 86wendeð, 65wendla, 14wendon, 30, 35, 59, 60wene, 11, 21, 45, 52, 93, 108wenede, 41weneþ, 23wenum, 107weohstanes, 96, 105weol, 20, 32, 43, 53weold, 27weold, 3, 18, 40, 66, 88, 96weoldon, 76weoll, 78, 79, 86, 96, 99, 100, 106weora, 108weorc, 4, 62weorce, 59weorces, 85weorcum, 78weordum, 68weorod, 12, 75, 111weoroda, 4weorode, 38, 87weorpan, 103weorð, 67weorðan, 93, 113, 117weorþan, 64weorðað, 77weorðe, 92weorðeð, 107weorþeð, 16weorðfullost, 114weorðlicost, 116weorðmynd, 4, 58weorðmynda, 65weorðmyndum, 2weorðode, 78weorþode, 41weorþre, 71
weotena, 41weotode, 72weox, 2weoxstanes, 96weras, 9, 46, 54, 61wered, 19wereda, 81werede, 10, 45, 46, 54, 93weredon, 50weres, 51wereð, 18wergan, 6, 65werge, 108wergum, 67werhðo, 23werian, 21werig, 22werigmod, 32, 58werod, 13, 25werodes, 11werþeode, 34werudes, 116werum, 47wesan, 11, 50, 69, 100, 103, 111west-denum, 15, 59westen, 47westenne, 85westne, 91wic, 31, 95wica, 6, 42wicga, 39wicge, 10, 12wicstede, 91, 96wicum, 60, 113wicun, 49wid, 91widan, 35, 69, 75widcuþ, 47widcuþes, 39widcuðne, 56, 74
180
wide, 2, 4, 11, 33, 34, 53, 59, 73, 79,84, 86, 95, 107, 108, 114, 116
wideferhð, 27, 35wideferhþ, 46widfloga, 104widflogan, 87widre, 29widscofen, 35widwegas, 32, 63wif, 24, 44, 78wifa, 38wife, 25, 75wifes, 48wiflufan, 76wig, 2, 14, 26, 39, 41, 47, 86, 87, 106wigan, 93wigbealu, 76wigbil, 60wigbord, 86wigcræft, 109wigcræftigne, 67wige, 41, 50, 97wigena, 58, 115wigend, 42, 67, 111, 114, 116wigendra, 17, 34, 73, 86wiges, 4, 34, 48, 86wigeð, 23wigfrecan, 46, 92wigfruma, 26wigfruman, 84wigge, 62, 66wiggetawum, 15wiggeweorþad, 66wiggryre, 48wigheafolan, 98wigheap, 19wighete, 78wighryre, 60wiglaf, 96, 97, 101, 105, 107, 113wigsigor, 58wigspeda, 27
wigtig, 68wigum, 88wigweorþunga, 8wihstanes, 101, 107, 113–115wihte, 8, 57, 74, 84, 91, 99, 108wilaf, 105wilcuman, 15, 16, 70wildeor, 54wilfingum, 18wilgeofa, 107wilgesiþas, 2willa, 24, 31willan, 25, 45, 64, 65, 85, 89, 95, 113wille, 13, 14, 17, 37, 38, 45, 49, 51, 52willum, 68, 82, 97wilna, 25, 36, 50wilnian, 8wilsið, 9win, 44, 46winærnes, 25windagum, 40windblond, 116winde, 9, 43windge, 91windgeard, 46windige, 22, 51wine, 55winedrihten, 33, 60winedrihtne, 14winedryhten, 100, 117winegeomor, 83wineleasum, 96winemagas, 4wines, 114winia, 95winigea, 62winreced, 27, 38winsele, 27, 30, 91winter, 42, 43wintra, 7, 11, 72, 82, 84, 101, 112wintrum, 64, 78, 84
181
wintrys, 20winum, 53wira, 89wirum, 39wis, 69, 72, 114wisa, 11, 52, 63, 86wisade, 9, 15, 67wisan, 49, 69wisdom, 14wisdome, 73wisfæst, 24wishycgende, 100wisian, 89wisige, 12, 114wisode, 13, 16, 62wisra, 53wisse, 8, 27, 49, 86, 89, 100wisson, 10wiste, 6, 25, 29, 31, 65, 93wistfylle, 28wiston, 8, 31, 33wiston, 60witan, 11, 12, 30witan, 101witena, 7, 11, 35wið, 93wiðergyld, 76wiðerræhtes, 112wiðfeng, 29wiðgripan, 93wiðhæfde, 30wiðres, 109witig, 26, 40, 58wlanc, 14, 50wlat, 59wlatode, 71wlence, 20wlenco, 14, 45wlitan, 105wlite, 11wlitebeorhtne, 5
wliteseon, 61wlitig, 62wliton, 59wlonc, 13, 104wlonces, 109woc, 47, 73wocun, 4wod, 27, 98wohbogen, 104wolcnum, 2, 25, 27, 42, 51, 61, 66wolde, 4, 7, 9, 21, 25, 26, 28–30, 33,
37–41, 44, 48, 50, 56, 58, 59,67, 77, 80, 81, 85, 86, 88, 92,95, 101, 105, 108, 112
woldon, 19, 91, 97, 117wollenteare, 112wom, 65wommum, 113wongas, 91wonge, 83, 112wongstede, 103wonhydum, 17wonna, 111, 115wonredes, 109wonreðing, 109wonsæli, 5wonsceaft, 6wop, 6, 30wope, 116worca, 12worcum, 41, 68worda, 12, 16, 83, 98, 111wordcwida, 69wordcwydas, 68wordcwydum, 101worde, 80wordes, 4, 103wordgyd, 117wordhord, 11wordrihta, 97
182
wordum, 3, 8, 15, 24, 33, 41, 44, 45,49, 56, 67, 73, 76, 98, 103, 117
worhte, 5, 54worlde, 100worna, 74, 94worold, 4, 44, 63, 65woroldare, 2woroldcyninga, 63worolde, 36, 40, 41, 52, 64woroldrædenne, 43worðig, 73worðmyndum, 45woruldcandel, 73worulde, 87, 113woruldende, 113wræcca, 96wræce, 86, 113wræclastas, 51wræcmæcgas, 88wræcsið, 85wræcsiðum, 14wræte, 102wrætlic, 56, 61, 86wrætlicne, 80wrætlicne, 34wrætta, 89wrættum, 57wrað, 13wraðe, 106wraðlice, 113wraðra, 60wraþum, 25, 27wrecan, 33, 48, 50, 58, 117wrecca, 43wreccena, 34wrece, 52, 90wrecen, 40, 109wrecend, 47wreoþenhilt, 63wridað, 65writen, 63
wriþan, 36wriðon, 110wrixlan, 15, 33wrixle, 109wroht, 84, 91, 107wudurec, 116wuduwælsceaftas, 16wuldortorhtan, 43wuldres, 2, 8, 35, 65wuldurcyninge, 103wulfe, 110wulfgar, 14wulfhleoþu, 51wunað, 12, 65, 71, 107wunde, 22, 41, 93, 100, 107wundenfeax, 52wundengold, 45, 115wundenhals, 12wundenmæl, 57wundenstefna, 9wunder, 35wunderfatum, 44wundon, 9wundor, 30, 32, 64wundorbebodum, 65wundordeaðe, 112wundorlic, 54wundorsiona, 38wundorsmiþa, 63wundra, 56, 60wundre, 35wundrum, 54wundum, 42, 99, 101, 104, 108wundungolde, 52wundur, 102, 112–114wundurmaððum, 80wunian, 47, 113, 115wunne, 20wunnon, 6, 30wunode, 42, 83wurde, 23, 101
183
wurdon, 10, 81wurðan, 31wurðaþ, 12wutun, 98wylfingum, 19wyllað, 68wylle, 36, 79, 93, 102wylmas, 93wynleas, 31wynleasne, 53wynne, 41, 64, 67, 75, 78, 100wynnum, 64, 70wynsuman, 71wynsume, 24wyrcan, 35wyrce, 52wyrda, 111wyrde, 50wyrmas, 54wyrmcynnes, 53wyrme, 85, 89, 93wyrmes, 86, 87, 102, 107wyrmfah, 63wyrmhordan, 82wyrpe, 49wyrsan, 21, 46, 92, 109wyrse, 65wyrðe, 15wyrðne, 81wyrðra, 33wyrtum, 51wyruldcyning, 117
yldan, 28, 83yldesta, 11yldestan, 15, 90yldra, 18, 50, 88yldum, 4, 27, 78ymb-eode, 24ymbbearh, 56ymbefeng, 99
ymbehwearf, 85ymbesittendra, 101ymbsæton, 22ymbsittend, 68ymbsittendra, 2yppan, 67yrfelafe, 40, 71yrfeweard, 101yrfeweardas, 91yrmenlafes, 50yrmðe, 74yrmþe, 47yrremod, 28yrringa, 58, 109yrse, 4yða, 18, 32, 45, 55yþa, 21, 71yðde, 17yðe, 3, 38, 71, 89yþe, 43yðelice, 58yðgebland, 60yðgeblond, 51, 59yþgesene, 47yðgewinne, 89yðgewinnes, 54yþlade, 10yðlafe, 22yðlidan, 9yðum, 9, 17, 54, 71, 98, 99yþum, 20, 21ywde, 104
184