Akıllı Telefon Arayüzü grafiksel Sembolleri ve Sanal/Gerçek Dünya … · 2019-03-27 · Online Journal of Art and Design volume 7, issue 2, April 2019 1 Akıllı Telefon Arayüzü

Online Journal of Art and Design volume 7, issue 2, April 2019

1

Akıllı Telefon Arayüzü grafiksel Sembolleri ve Sanal/Gerçek Dünya ile İlişkileri Nuriye Hande KUTBAYa, Dilek AKBULUTb a. Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü, Ankara, Türkiye [email protected] b. Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü, Ankara, Türkiye [email protected]

ABSTRACT While technology constantly develops with a speed hard to catch up with; each new developed technology provides basis for another one to emerge and its effects spread not only in a linear but also in a circular way. The point where users perceptibly come across with the technology is products and their interfaces. Way of making new technologies identifiable and understandable in users’ mind is giving them chance to interpret the unknown by creating points that can refer to what users already knew. In example, smart phones, which technology made an important part of our daily lives, do not have a real handset but they have semi abstraction of handset for visual representation of functions related to “calling”. Similarly, these smart phones operated with software use a “gear” symbol for the visual representation of “settings” menu; although they do not have such a mechanical piece actually. In this study, how real world objects are represented on digital world in other to create user perception is examined through graphic symbols used in smart phone interfaces. Within the study, literature review related to subject and product examinations are followed by a field study for determining users’ preferences on formation of graphic symbols. Keywords: Smart Phone, Interface, User Experience, Graphic Symbol ÖZET Günümüzde teknoloji, takip edilmesi zor bir hızda gelişmektedir. Gelişen her bir yeni teknoloji, bir diğerinin ortaya çıkmasına zemin oluşturmakta ve etki alanı sadece doğrusal değil ama aynı zamanda da dairesel olarak yayılmakta olup hızla hayatlarımızda yerini bulmaktadır. Kullanıcıların teknoloji ile en somut haliyle karşı karşıya geldiği noktalarda ise ürünler ve arayüzler bulunmaktadır. Teknolojiye dair henüz bilinmeyen bir şeyi kullanıcının zihninde tanımlanabilir veya anlaşılabilir yapmanın yolu ise, kullanıcının önceden bildiklerine referans verebilecek noktalar oluşturmak ve bilinmeyeni anlamlandırmasına olanak tanımaktır. Söz gelimi, teknolojinin gündelik hayatımızın önemli bir parçası haline getirdiği akıllı telefonlarda ahize bulunmamakta; ancak “arama” ile ilişkili işlevlerinin görsel anlatımında ahizenin kısmi soyutlaması yer almaktadır. Benzer bir şekilde, çalışması yazılımla ilgili olan bu akıllı telefonlarda “ayarlar” menüsünün görsel anlatımında mekanik bir parça olan ve akıllı telefonun aslında bir parçası olmayan “dişli/çark” sembolü kullanılmaktadır. Bu çalışmada, kullanıcı algısının sağlanabilmesi için gerçek dünya nesnelerinin dijital dünyadaki gösterimleri incelenecek olup bu inceleme akıllı telefonların arayüzlerinde kullanılan grafiksel semboller üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırma yöntemi olarak, konu ile ilgili literatür taraması ve ürün incelemesi yapılmış olup kullanıcının grafiksel sembollerin oluşumundaki tercihlerine yönelik bir uygulama çalışması yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Akıllı Telefon, Arayüz, Kullanıcı Deneyimi, Grafik Sembol 1. TELEFON, MOBİL TELEFON VE AKILLI TELEFON Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlüğü (TDK, 2015a) tarafından “konuşmaları ileten ve yansıtan düzenek”, “birbirinden uzakta bulunan kişilerin konuşmasını sağlayan aygıt” olarak tanımlanan vekimlik, siyaset, kültür vb. konularda da etkili olan telefon; bir iletişim ve bilgi aracıdır. 1876 yılında Graham Bell tarafından icat edilen telefon, farklı


2

mekanlarda yer alan bireylerin karşılıklı konuşması şeklindeki iletişiminin başlangıcı olup bu icadın devamındaki yaklaşık 100 yıllık bir süreç boyunca yalnızca kabloyla bir yere bağlı olarak kullanılabilmiştir. Coğrafi özellikleri sebebiyle telefon kablosu döşemede sorun yaşayan ülkelerin olması; telefonun kablosuz olarak da bir iletişim aracı olması yönündeki gelişmeleri zorunlu kılmış ve kablosuz telefonlar ortaya çıkmıştır (Uğurlu, 2013: 6). Farklı ülkelerin ve farklı firmaların hem bireysel hem bağımsız yaptıkları çalışmalar neticesinde, 1 Temmuz 1991 günü, mobil iletişimde telsiz kullanımının ötesine geçilmiş ve ilk GSM (Global System for Mobile Communications) görüşmesi gerçekleştirilmiştir (Genç, 2011). 1991 yılından sonra yüzün üzerinde ülkede yüz elliden fazla operatör tarafından kullanılır hale gelmiş olan GSM sisteminin (Başaran, 2010: 172) ticarileşmeye başlamasıyla beraber mobil telefonlar; arabada, sokakta, çantada, cepte ve her yerde taşınabilecek boyutlara küçülerek taşınabilir mobil telefon haline gelmiştir. Cep telefonu olarak gündelik hayatta yerini bulan telefonlarda, sesli iletişimin yanı sıra SMS (kısa mesaj servisleri) olarak yazılı iletişim de sağlanabilmiş; farklı zil sesleri gibi özellikler ile küçük çaplarda da olsa kullanıcıya kişiselleştirme imkanı verilmeye başlanmıştır (Özaşçılar, 2009: 17). Sayısal sisteme dayalı bu ikinci nesil (2G – 2nd Generation) iletişim sistemleri, analog sistemlilere göre daha kapsamlı olsa da; haberleşme ihtiyacındaki artışlar ve yeni medyaların gelişmesiyle üçüncü nesil (3G) sistemler ortaya çıkmış; bu ikisinin bir uzantısı olarak da günümüzdeki son nesil olan ve hücresel ağ sistemi kullanan dördüncü nesil (4G) sistemler gündelik hayattaki yerini almıştır (Kayabaş, 2013: 197). Sırasıyla kullanılan birinci ve ikincil nesil mobil telefonlar, ürünün yalnızca arzu edilmesinin ötesinde zamanla hareket halindeki iletişimi de zorunlu kılar hale gelmişlerdir. Sonrasında gelen üçüncü nesil mobil telefonların getirdiği geniş kapsamlar; dördüncü neslin önünü açmış ve bir telefon olmanın ötesinde kişisel bir araç haline dönüşen akıllı telefonlar, telefondan ziyade bir bilgisayar gibi işlev görebilir hale gelmiştir (Agar, 2013). Sesli ve yazılı iletişim kurmanın yanı sıra, kişisel hayatın ve bilgilerin saklandığı, sosyal ilişkilerin üzerinden devam ettirildiği ve kullanıcısının her an yanında bulunan bu telefonlar; bir yerde toplumsal statünün bir sembolü haline gelmiştir (Çelik, 2010). Kişisel teknolojilerin iç içe geçmiş üç halkası olduğu varsayımıyla, en dıştaki halkayı sahip olunan fakat kullanıcısıyla beraber taşınamayan teknolojiler oluşturmaktadır. Ortadaki halka portatif teknolojileri içerirken; en içteki halkada kullanıcı için çok yararlı ya da önemli olması sebebiyle ağırlığını kullanıcısının neredeyse hissetmediği kişisel teknolojiler yer almaktadır. Sözgelimi bir masaüstü bilgisayar en dıştaki halkaya, bir dizüstü bilgisayar ortadaki halkaya ve genel amaçlı bir bilgisayar işlevi gören akıllı telefon ise en içteki halkaya dahil olmaktadır. Telefonun sabit hattan taşınabilir cep telefonuna ve akıllı telefona geçişleriyle beraber, iletişim kanalları ciddi şekilde zenginleşmiş olup bir akıllı telefon sadece arama yapmak için kullanılmaktan çok daha öteye gitmiştir. Genişbant bilgi taşması olan genişleyen kanallarının kullanımı ile akıllı telefonlar, birincil kişisel kültür düğümleri haline; anlamlı mesajların kaydedilmesinin, aktarılmasının, depolanmasının ve yönetilip kullanılmasının yolu haline gelmiş ve sonucunda akıllı telefonlar, kültürü yönetmede kullanılan araç olarak ilerlemiştir (Agar, 2013). 2. GÖRSEL İLETİŞİM VE GRAFİKSEL SEMBOLLER Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük (TDK, 2015b) tarafından “iletişim” tanımı “duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirişim, haberleşme, komünikasyon” olarak yapılmaktadır. İletişim; bireylerin bireylerle, insan gruplarının insan gruplarıyla veya insanla doğa arasındaki etkileşiminde bilgi veya duygu alışverişi gerçekleştirildiğinde sağlanmış olur (Demir, 2003). Genelde duyular yardımıyla gerçekleştirilen iletişimin en etkili iki türü görsel iletişim ve işitsel iletişim olup görsel iletişimin işitsel iletişime göre önemli bir üstünlüğü, kalıcı oluşu ve etkinliğinin zamandan bağımsızlığıdır (Uçar, 2004: 17,19).


3

2.1. Görsel İletişim Sanat tarihçilerine göre görsel iletişimin ilk örnekleri, mağara dönemine dayanmakta olup o dönemin insanları tarafından mağara duvarlarına çizip boyadıkları resim ve çizimler ile oluşturulmuştur. Anlatıcı resimler ve çeşitli çizimlerle zaman içerisinde insanlar tarafından farklı anlamlar yüklenmiş işaretler ve semboller geliştirilmiş, çivi yazısı örneği gibi bunların uygulanacağı yüzey ve aletler çeşitlenip gelişmiş ve görsel anlatımda atılan her bir adım insanları dönemin dönüm noktalarından biri olan yazının icadına yaklaştırmıştır (Demir, 2003). Yazının ortaya çıkması, yazıyı kullanacak kişiler tarafından bilgi ve duygu alışverişi sağlanacak olan her şeyin somutlaştırıp net bir şekilde ifade edilmesini sağlayacak “düzenli bir gösterge ya da simgeler bütünü” oluşturmasını takiben gerçekleşmiştir (Georges, 2008: 26). Görsel iletişim; yazı, simge, şekil ve işaret gibi yollarla sağlanabilmektedir. Günümüzde sembolle iletişim yazıya göre “akılda kalıcılık, kolay öğrenilebilirlik, hızlı anlamlandırılabilirlik, evrensel anlam ve algı boyutlarına sahip olma” yönleriyle daha etkindir. Özellikle evrensel anlam ve algı boyutlarına sahip olma özelliği, uluslar arası olma özelliği taşıyan mekanlarda ve medyalarda farklı bireylere aynı bilgiyi kolayca iletebilmeyi sağlamaktadır. Görsel iletişimin işaret, sembol ve piktogram öğeleri; gündelik hayatı, gündelik iletişimi ve bilgi alışverişlerini kolaylaştırmakta; bireyin çevresini anlamasına, nesneleri doğru biçimlerde kullanmasına ve toplumdaki ilişkilerin düzenlenmesine yardımcı olmaktadır (Uçar, 2004: 21-23). 2.2. Piktogramlar, İkonlar ve Semboller Piktogramlar, ikonlar ve semboller bilginin resimsel şekilleri olup metinsel göstergelerin aksine grafiksel göstergelerdir. İkon, somut veya gerçekçi ögeler içerebilen sadeleştirilmiş bir resimsel gösterim olup kendi kendini açıklayıcı, ifade edici özelliktedir. Sembol, gerçekçi olması gerekmeyen çoğunlukla soyut biçimde sadeleştirilmiş resimsel gösterimler olup anlaşılabilmesi için sıklıkla bir öğrenme süreci gerektirebilmektedir (Böcker, 1996). Stramler’a göre genel olarak sembol; “herhangi bir grafiksel karakter ya da başka bir gösterim” olup bir sembolün amacı başka bir şeyi temsil etmek, bir nesne veya yapıya yönelik kullanım hakkında bilgi vermek veya belirli bir yerde veya zamanda neyin yapılması ya da yapılmaması gerektiğine yönelik bildirimde bulunmak olabilmektedir (Piamonte, Abeysekera ve Ohlsson, 2001). Bir kavramın veya bir fikrin görselleştirilmesi amacıyla sembollerle sadeleştirilerek oluşturulan resimsel yazı olan piktogram, gereksiz ayrıntılardan arındırılmış bir şekilde verilmek isteneni doğrudan belirten imgedir (Uyan Dur, 2011). Grafiksel göstergelerin genel sınıfını şekillendiren piktogramlar, ikonları ve sembolleri içermekte olsa da bir piktogram yalnızca tamamen bir ikon ya da tamamen bir sembol olmak durumunda değildir. Belirtilmek istenen şeye göre bir nesnenin gerçekçi gösterimiyle sembolik bir ögenin beraber bulunabileceği piktogram, gösterilmek istenenin durumuna göre ikonik ve sembolik olma oranlarında değişkenlik gösterebilmektedir (Böcker, 1996). Bir başka çalışmaya göre ise grafiksel semboller ikonlarla ve piktogramlarla ilgili olup resimsel sembol olarak da adlandırılan piktogram, basit ve somut olan ikonlara kıyasla genellikle daha soyut olmakta ve mesajı analoji veya sembolizm yoluyla ilettiğinden piktogramlar, anlaşılabilmek için öğrenme süreçleri gerektirmektedir (Piamonte ve diğerleri, 2001). Çalışmanın konu dahilinde anlam bütünlüğünün devam etmesi açısından ikon, piktogram ve sembol gibi grafiksel sembol terimleri için birinin özellikle belirtilmesi gerekmedikçe çalışmanın bu bölümünde genel olarak sembol terimi kullanılmaktadır. Kullanım kolaylığı sağlama açısından geniş bir potansiyeli olan sembollerin güçlü yönlerinden başlıca olanları şu şekildedir (Böcker,1996; Dewar, 1999):

- Görsel olarak, bir kelimeler grubuna kıyasla daha anlam ayırıcı özellikte olup daha kolay tanımlanabilmektedirler.

- Sözdizimsel ve anlambilimsel açıdan daha basitlerdir. - Fazlaca bilgiyi gösterimlemek için oldukça az alana ihtiyaç duymaktadırlar. - Metinsel gösterimlere kıyasla daha az öğrenme zamanı ve çabası

gerektirmektedirler.


4

- Belirli bir dile özgü olmamaları sayesinde farklı uluslarda aynı mesajı iletebilmekte ve okuma yazma bilmeyenler tarafından da anlaşılabilmektedirler.

- Daha uzak mesafeden daha çabuk tanımlanabilmektedirler. - Kısa süreli bir bakma ile doğru olarak tanımlanabilmekte veya olumsuz görme

koşullarında daha rahat algılanabilmektedirler. - Renk, şekil ve boyut gibi özelliklerin temel sembolde farklı kullanımları ile çok

boyutlu olabilmektedirler. Bir sembolün etkili olabilmesi için bilgiye gereksinimi olan kişi tarafından sembolün kolaylıkla fark edilebilir olması, net bir şekilde anlaşılır olması ve sembolün içeriğine karşılık gelen sonucun açık olması gerekmektedir. Sembol tasarlanırken, sembolün hangi bilgi sisteminde yer alacağının (özellikle de yeni bir bilgi sistemiyse) göz önünde bulundurulması önem arz etmekte olup karıştırılmaması için sistemdeki diğerlerinden veya diğer sistemlerdekilerden (yıkama talimatları, bilgisayar ikonları, makine ve araç uyarıları) gerektiği şekilde ayırt edici özellikte olması beklenmektedir. Bir sembolün veya sembol setinin uygulama alanı ve potansiyel kullanıcı grubu gibi tasarımı etkileyen özel kriterleri de bulunabilmektedir. Sözgelimi, bir harita veya tüketim ürününün aksine trafik işaretlerinde okunabilirlik mesafesi önemli olmaktadır (Dewar, 1999). 2.3. Arayüzler ve İkonlar Güçlü mikroişlemciler ve mikroçiplerin yardımıyla neredeyse her cihazın ilave ve çoğunlukla daha karmaşık işlevlerle donatılması mümkün olmaktadır (Piamonte ve diğerleri, 2001). Bilgisayar ve bilgisayar özellikli bu cihazlarda bilgi aktarımı ve iletişim arayüzler üzerinden yapılmaktadır. Bir arayüz üzerinden aktarılacak olan bilginin tasarlanması ve kullanıcı tarafından alınması farklı zaman ve mekanlarda gerçekleşeceğinden, bire bir iletişimlerin aksine; aktarılmak istenen mesajın ya da bilginin anlaşılamaması durumunda kullanıcının tasarımcıdan yardım isteme ihtimali bulunmamaktadır (Isherwood, 2009). Az yer kaplamalarına karşın çok fazla bilgiyi taşımaları, ürünlerin küreselleşmelerine yardımcı olmaları gibi yönleri ile grafiksel sembollerin arayüz iletişiminde kullanımı ideal olup görsel ikonlar, tasarımcının mesajını bilgisayar ve türevi cihazların arayüzleri vasıtasıyla son kullanıcıya iletmesi için kullanılan araçlardır (Isherwood, 2009; Piamonte ve diğerleri, 2001). Horton tarafından “bilgisayar menülerinde, pencerelerinde ve ekranlarında kullanılan küçük resimsel semboller” olarak tanımlanan ikonlar; bir bilgisayar sisteminin kabiliyetlerini, yapabileceklerini temsil etmektedirler ve bu kabiliyetleri etkinleştirebilmektedirler (Piamonte ve diğerleri, 2001). Günlük hayatta insanlar, denk geldikleri tüm talimatları okumak yerine onları hedeflerine bir şey okumaya gerek duymadan ya da asgari okumanın yeterli olacağı yolları tercih etmektedirler (Wright, 1999). Grafiksel kullanıcı arayüzleri üzerinden bilgi aktarımı yapan ikonlar; bu aktarımı sözsüz biçimde, anlam taşımanın sözdizimsel ve sesbilimsel kurallarından uzak olarak gerçekleştirmektedir. Kullanıcının önceden var olan bilgisini kullanarak ikonun anlamını öğrenebilme yeteneğini temel alan ikonlar; nesneleri, kavramları ve işlevleri gösterimlemektedir (Isherwood, 2009). İyi tasarlanmış semboller, ek bir talimat gereksinimi olmadan, bilgisayar gibi bir cihazın arayüzünde gösterimledikleri işlevlerin kullanıcılar tarafından kolayca tanımlanmasını ve hatırlanmasını sağlamaktadır. Uygun şekilde tasarlanmış grafiksel sembollerin öğrenilmesi ve kullanılması daha kolay olmakta, daha az ezber gerektirmekte ve tamamen alfanümerik (harflerden ve sayılardan oluşan) arayüzlere kıyasla daha az yanılgı ile sonuçlanmaktadır (Böcker, 1996). Arayüz kullanıcısı tarafından ikonların anlaşılabilirliği, başka bir deyişle ikon kullanımının başarısı, ikon ve işlev arasındaki ilişkinin yakınlığına bağlı olmaktadır. İkonların somutluğu ya da resimselliği, iyi ikon tasarımının sağlayıcısı durumundadır (Isherwood, 2009).

3. AKILÇalışmaincelenmSamsunuygulamaltında Piktograalanlarıtelefonlgöstergbilgi tehayattabüyüğüartan bdüğmelyönlendolmaklateknolo(Piamon Resmi sbulunmve yazıetmektetarafındçözüm için geçtelefonlgerçeklsüreliğiyer alm

Resim

3.1. İşCaron, sembolölçümle“telefoneşlemeddeğerle

Re

Ov

LLI TELEFanın bu bömiş olup ng Note IIma ve komdeğerlendi

amların sündaki konuar, uzakta

gelerinde deeknolojilerina kullanılanne bu alet u işlevlerinerinin yöne

diricisi graa beraber jili cihazlante ve diğe

standart gemakta olup bılımcılar iseedir. Bilgidan hemenolarak pikt

çici olarak aarda açıkleşmektedirne ekranda

maktadır.

m 1. Samsu

itsel özellJamieson

lerin tekil emek üzeren” kelimesden çok da

endirilmiştir

esim 2. Tel

Online Journavolume 7, issu

ON ARAYÜölümünde, arayüzü inI olarak bmutlar; temrilmiştir.

regelen kuum ve hizman kumande kullanım anin yayılab pek çok a ve donanımn etkin biçimetilebilmesifik semboikon ve p

rın arayüzerleri, 2001

eliştirme kbunları kulle kendi ürisayar ara rahatlıkla togramın üaçılan metilaması ister; ikona aa yer almak

ng Note II

ikli menü,ve Dewarbileşenleri

e bir araşi ile ahize

aha iyi oldur (Bkz. Resi

efon bildirg

l of Art and Due 2, April 20

ÜZ GRAFİKbir akıllı tencelenecek belirlenmiştmel, işitsel

ullanımı basmetlerin beldalar, bilgisalanını genbilir ve uylet ve donamlar gideremde kullanıi gerekmekoller olmakpiktogram zlerinde ku).

kurumları talanan, bunünleri için ayüzlerinde okunamadüstünde ben etiketlerienilen ikonait kısa biktadır. Resi

Mesajlaşmhızlı bilgi

, uygulama (1980) tanin psikolotırma yapı

e arasındakğu gibi; ikiim 2).

gesi için sem

Design 19

5

KSEL SEMBelefonun ar akıllı teletir. Grafiks ve metin

skın olarakirtilmesindsayar arayişletmekted

ygulanabiliranım bilgisaek daha karılabilmesi içkte olup buktadır. Çoğgibi grafikllanımı dü

arafından blardan faydkendi tasa

e kullandıkdığını fark eelli bir süre yerleştirmnun üzerinr açıklamaim 1’de Sam

a (solda) vi gösterimi

a ve komuarafından kojik anlamlmıştır. Yaki eşleme,sinin birleş

mbol ve bil

BOLLERİ rayüzünde efon, Androel sembollsel olma ö

k telekomüne gerçekleş

yüzleri gibidir (Böckerr oluşuyla ayar tabanrmaşık işlevçin işlevleriu karmaşıkğunlukla bk sembollenya geneli

belirlenmiş dalan üreticarladığı pikkları bazı eden bazı

e durulmasmişlerdir (Bönde parmaa içeren bmsung Not

ve Galeri (s örnekleri

utların grakamusal bi

mları ve seapılan bu ç kelime ilştirilmiş eşle

eşenleri (C

yer alan goid işletimleri incelenözelliklerine

nikasyon, tşmekte olu teknik al

r, 1996). Mçoğu me

lı hale gelmvlerle donatn grafiksel makine vebatı ülkeleerin bilgisainde kendi

veya önercilerin yanıktogramları piktogramyazılım firmı ile piktogöcker, 1996ağı bir sübir metin e II’nin hız

ağda) men

afiksel semlgilendirme

embolün ançalışmanın e telefon emesinden

aron ve diğ

grafiksel se sistemi k

necek olane göre 3

trafik ve up artan biretlerin konevcut bilgiskanlarda g

miş ve küçütılmıştır. Ek gösterimlee insan etkerinde tasaayar ve bine yer bu

rilmiş pikto sıra bazı ü kullanmaymların kumaları, bu gramı deste6). Aynı ilişüre basılı kutusu, ge

zlı bilgi göst

ülerinde ye

mbolleri e sembollenlamına kasonuçlarıntutucu ara de daha iy

ğerleri, 198

emboller kullanan n menü, kategori

laştırma r şekilde ntrol ve sayar ve gündelik üğünden klenerek erinin ve kileşimin arlanmış ilgisayar ulmuştur

ogramlar üreticiler yı tercih llanıcılar duruma eklemek şki, akıllı

tutarak eçici bir terimleri

er alan

rinin ve atkılarını na göre, asındaki yi olarak

80)

Kamusagösterimişitsel iarayüzücevaplagösterim

aResim

Resim 3yanı sırBu ikonbütün gösterimtaşımakışıkları,renk, “etkinliğgöre tukullanımbitirilmetaşımakrengininengelleygetirilmolmaktaanlatımsymboldairedebaşına 2015a)yapılma Resim komutlagerçekletkinleşcevapladokunmreddetmgösterimgöre koanlatıcı

Resim

Ov

al bilgilendmlemekte letişime geünde ise ahama, arammlemekted

a.3. (a) telef

re

3’te yer alara, işlevin anlarının gönolarak düşmlenmesi, ktadır. Bu elektronik“başla(t), dinin devam

utucuya yem dışındakiesi veya kta olup kn aksine yici, kısıtla

memesi, etadır. Renk

mı, “hayır/y” ya da “un

en ve sol üskullanılabil ve gösteraması gerek

3’te yer aarı etkin eştirilmekteştirilmesi dama işlemmayı kesmeme için aynmlenmesi içodlanmakta biçimde ye

m 4. (a) gör


irme sembolup taşıd

eçilmesini shize ikonu, ma reddetmir.

b.fon genel meddetme, (

an ikonlardahizenin açndergesininşünüldüğünyani gövdebilgi, “yeşi

k cihazlar vdevam et(m ettirilmerleştirilme konumunuhenüz etkırmızı rengkırmızı renayıcı veyatkin bir ey kullanımı

yasak” semniversal nost köşedenldiği gibi bimlenen duktiğini ya d

lan aramahale getirme iken;

dokunmanıninin gerçeeden ikonunı işlemi dçin kullanıl

a, hem de ierleştirilme

a.rüntülü ara


olü olarak ığı anlam;

sağlayacak genel bir tme, görüş

c.menüsüne; (d) görüşme

a, arama iısı ve rengi bir telefonnde; ahizeeden uzakl” renk kod

vb. renk ko(tir), git/göesine yönel

doğrultusuu gösterir şkin olmayaginin kullanngi, “dur,

a uyarıcı ylemin sove ahizen

mbolünün d” olarak ad sağ alt köşir piktograurumun yaa yapılama

yapma vemesi yalnıarama c

n yanı sıraekleştirilebilu sağa do

diğer ikon an “ok” semşlevin etkinktedir.

b.ma ve (b) a(özel) uygu

Design 19

6

kullanılan bu sembobir telefon

telefon menşmeyi bitir

(b) arama eyi bitirme

şlevi ile ilgi ile ayrımın

nun ahizesi nin telefonlaştığının adlaması ileodlaması ilönder” giblik kullanılmunda dar aşekilde paraan bir aranımı ile an durdur, bilgileri tanlandırılma

nin açısınınde kullanımdlandırılan bşeye doğrumın üzerin da hareke

ayacağını be

e görüşmeyzca üzerinevaplama a gerçekleşlmesi için oğru harekile sola dombolleri, hn hale geti

c.arama kaydulamalarına

ahize, bir olün olduğun var olmnüsünün yarme gibi

yapma, (c) komutların

ili olarak iknın sağlanm ve telefon n tutucusuanlatımı, ete de güçlene bilgi veri bir eylemmaktadır. açısı yapmaalel olmasıama işlevinlam güçlebitir/sonlanaşımakta vası komutlan yanı sıramı ile güçlebu sembol;u çapraz birne de yerleetin izin veelirtmekted

yi bitirme ne dokunm

ve aramştirilecek b ilgili ikonket ettirmeoğru yapmaem ait oldurilebilmesi

d.dı menüsüna ait ikonlar

eylemden u yerde u

ması durumanı sıra arabir eylem

d) arama cevna ait ikonla

konda bir aması çalışıld tutucusu (una göre gtkin bir arandirilmeye ici ürün vemin etkinleAhizenin tası veya tu ise, etkin inin başlatndirilmeyendır, devamve bir eyarının gös arama reendirilmeye; genellikler çizgiden oeştirilebilmeerilmediğinidir.

komutlarınmakla (bir ma reddetbir hareketnun üzerinek gerekmak gerekmuğu ikonungerekli har

ne;(c) Whar

ziyade bir zaktaki birudur. Akıllı

ama yapmame dair ko

d.vaplama vear

ahize göstedığı görülmgövdesi) olgeniş açı ama işlevi çalışılmıştır

e sistemlereştirilmesintelefon tutuutucunun übir arama tılmaması çalışılmıştm et(tir)mylemin etksterimine yeddetme ike çalışılmış kırmızı renoluşmakta oektedir (Wii, yasak old

na ait ikontuşa basa

tme komte bağlıdır.ne dokunmekte iken;

mektedir. H ve işlevinreket doğru

tsup ve (d)

nesneyi r kişiyle ı telefon , arama omutları

e arama

ergesinin mektedir. larak bir yaparak bilgisini

r. Trafik rde yeşil ne veya ucusuna üzerinde işlevinin bilgisini

tır. Yeşil me” gibi kin hale yardımcı konunun ştır. “No nkte, bir olup tek ikipedia, duğunu,

ların bu ar gibi) utlarının Arama mak ve arama areketin rengine ultusunu

) Viber

Resim 4menüsüindirilebalmaktaahize gekran vkaydınıiçermekmenüsüsembol Grafikseorada amenünüözel uygiletişimegerçeklyazma,ikonlarıgösterimtürlü ile 3.1. MeSabit teyanı sıkullanım

Resimpos

Resim yarısı zgönderigöstergArayüzümesaj gyer almilişkileninternettelefonukullanılmolduğunyerleştive özemenüsüiçerik h(e)’de yuygulamgöstermbeyaz b“yeni bi

Ov

4’te sırasıylü ile ürünübilen iki öadır. Görünöstergesinive bu ekran “cihaza gkte olmasıüne ait ikoü ve ahized

el sombollearama yapün ve aramgulama ikoe değil; eştirmekte numara nda da amlemenin etişimin anl

etinsel Özelefonlardara kullanıl

mı ile metin

a.m 5. (a) mesta uygulam

5’te gösterzarfın içindimindeki “ygesi “yazmaün genel mgönderme/

makta olup direbilmesit erişiminiun arayüzümış; ancaknu anlatmarilmiştir. S

el bir uyguündeki gösthakkında byer alan ikmanın içemektedir. Bbir kare şeir şey yazm


la ürün araün içeriğinözel uygulantülü araman yanı sıra

anın içinde gelen ve ci sebebiyleondaki ahizden çıkan b

erde kullanpmak için ma ile ilgili onunda da a

metine d olmasına arama g

ahize kullaötesine geatımında k

ellikli Menan farklı olaan uygula

nsel iletişim

b.sajlaşma mmasına, (d)

rilen mesajde kalan yazma ve a” eyleminimesajlaşmaoluşturma “göndermei ve bütünn olması

ünde yer alk bu yazılak için za

Samsung mulama olanterim, uygu

bilgi vermekon ise meterisinde kBu ikondakiklindeki bo

maya başlam


ayüzünde kde varsayı

ama olan a ikonunun, arama işl yer alan bihazdan diğe bunu anze gösterg

bir ok semb

nılmakta okullanılabilişlevlerin aahize göstedayalı birrağmen v

ibi doğrudnılmaktadır

eçmiş olup ullanılır hal

nü, Uygulaarak cep tmaya göre

m de gerçek

cmenüsüne, ) Gmail (öz

komu

jlaşma mebir kağıt gönderme

, zarf göstea menüsünkomutu (Re” eyleminnü kavrayadurumundan e-postaı metin g

arfın üzerinmarka telefon Gmail eulamanın bkte hem dtinsel iletişullanılmakti gerçek düoş kağıt göma” eylemi

Design 19

7

ullanılan göılan uygulaWhatsup v

n oluşturulmevinin görübir kişi semğer cihazlarnlatmak içgesi ile bebolü berabe

olan ahize ecek bir t

anlatımındaergesi yer a iletişimeerilen iki ödan konuşr. Ahize stelefon gi

le gelmiştir

ama ve Koelefonlarınde, bağlı b

kleştirilebilm

c.(b) mesaj gel) uygulamutuna ait ik

nüsü ikonuolup gerç

e” ile ilişkiergesi ise “nden farklıResim 5b) inin kullanıcabilmesi beda e-postaa menüsünüönderimininnde e-postonlarda var-posta uyg

baş harfi ilede kendineşim için kuta olup ünyadan alöstergesi veni anlatılma

örüntülü arama olarakve Viber umasında, aüntülü olmambollerindera yapılan in menünüraber bu r kullanılma

göstergesitelefonun va kullanılmaalmıştır; an hizmet örneğin yaşma ile ilsembol olabi bir cihar.

mutların Gdave akıllı

bulunan GSmektedir.

d.gönderme/masına ve (konlar

unda kullançek dünyalendirilmişt“gönderme” olarak bakonunda isı tarafındaneklenmekte da göndün ikonundn (ya da ta adreslersayılan uygulamasınıne ilişkilendir ayırt edicllanılabilen“yeni meınmış gönde üzerinde amaktadır.

rama menük gelmeyenuygulamalarama koması özelliğinen faydalanaramalarınün ikonunahizeye doaktadır.

daha öncvarlığının, aktadır. Rescak bu uygetmektedi

nı sıra pekgili olmayarak sadeczla gerçek

Grafiksel S telefonlardSM operatö

e.oluşturma (e) yeni me

nılan göndedaki postatir. İkond” eylemini aşka alt mse yalnızca n bunu biredir. Kısa derip almada da yine alımının) rinde kulla

ygulamalar n ikonundarilmekte olucilik verme herhangi

esaj oluştdergeler ka açılı duran

sü ve aramn ancak soarının ikonutunun ikonin anlatımnılmaktadır.n dökümü” da, telefonoğru gelen

ce belirtildtelefona asim 4’te ve

gulamalar işr. Yazılı k çok farklyan uygulace işitsel

kleştirilebile

Sembollerda işitsel ilörü veya

komutuna,esaj oluştur

ergeler bir a ile mektda kullanılaanlatılmamenülerde y bir zarf gör yazma eymesajın yyı sağlayabir zarf göe-posta kaanılan “@” arasında ya ise mesup bu ilişkiktedir. Resbir menünüurma” koağıt ve kalen kalem gö

ma kaydı onradan ları yer

onundaki ı için bir . Arama bilgisini n genel

n bir ok

iği gibi; it genel erilen iki şitsel bir iletişim

lı mesaj amaların iletişimi

ecek her

ri letişimin internet

(c) e-rma

zarf ve tup vb. an kağıt

maktadır. yer alan östergesi ylemi ile anı sıra

an akıllı östergesi analı ile ” işareti yer alan sajlaşma yle hem sim 5’te ün veya omutunu em olup östergesi

3.2. TeResim 6almaktaüründeolabilmBu çalsembolsistemintanımla“sayısagelişmişiçin güçiçin güç

Resim

Telefonaçılmasdijital bolarak sembolbelirmesembol

a.Resim

Akıllı tegerçek telefonukullanıcvar olakadar ede yüzdberabergücüne

aResim

(d) Resim 8dişli se

Ov

emel Menü6’da solda adır. Açma kullanılanekle berabeışmada inclerin gerçende kullan

adığımız ürül basamakştir. Gösteç bağlantısç bağlantısı

m 6. (a) cih

un arayüsı/kapatılmabir gönderge

manuel çünün sola

ekte ve ikoü belirmekt

b. 7. (a) pil m

elefonlardadünyadan

un içerisindcının ikonu n güç kayenerjisinin de olarak ar kullanımıy bağlı olduğ

a.8. (a) ayar çalar saat/

8’de yer aembolünün


ü, Uygulam telefonun /kapama ( bu grafiker 1 (bir) vcelenen ark dünya ile

nılmakta olünlerde ikilkları kullarimlerde 1

sının gerçeknın kesilece

a.haz kapama

üzünde yeası komutuesi olan açmçalışan bir çekilmesion renksiz te ve rengi

.menüsüne a

kullanılan olan pil de yer ala deneyimsenağı” olarakaldığı hemnlatılmaktayla cihazınğu (pilin do

b.rlar menüsü/alarm men

lan ayarlar gerçek d


ma ve Komarayüzünd

(on/off) eyksel sembove 0 (sıfır) rayüz ikone ilişkili bir up her sali sayı sisteanan” (On rakamınınkleşeceği ikeği anlamın

b.a komutuna

er alan na ait ikonma/kapamar düğme ile düğm hale gelmn yeşile dö

ait ikon; (bşarj olma

güç kayngönderges

an güç kayel birikimi ak okumasm ikonun üa olup “elek pil gücün

olmakta old

c.üne, (b) uynüsüne ve (

r ve uygulaünyadaki

Design 19

8

mutların Gre yer alanleminin an

ol, farklı re rakamlarınnlarından fgöndergele

ayı dijit olaemi kullanınline Etimn anlamı; cken 0 rakana gelmekte

a ve (b) özeikonlar

ve telefo Resim 6’da sembolünsembolü e

me üzerindmekte; sağanmesi ile e

c.b) düşük pila durumu b

akları, Ressinden şekynağı yerindoğrultusuı sağlanmaüzerinde dektriksel tehlün tükenm

duğu) anlat

d.ygulama içi (e) alarm a

ama içi aygöndergesi

rafiksel Se “cihaz ka

nlatımında enk ve boynın beraberfarklı olaraeri bulunmaarak ifadelmakta oluology Diccihazın açıkamı; cihazınedir (Patter

ellik/işlev a

onun bir a gösterilm

ne gerçek deklenmiştirde kapalı a çekilmes

etkin olduğu

uyarımı, (bildirimleri

sim 7’de gkil ve yapıne bu pil nda “elektr

aktadır. Aneğişen dolulike” göster

mekte olduğımları gerçe

ayarlar meçma/kapam

arlar menüi, akıllı te

embolleri pama” kompek çok elyutlarda br kullanımınak bu gösamaktadır. edilmektep “dijital” tionary, 2k konumdan kapalı olrson, 2011

açma/kapam

özelliğininmektedir. Bdünyadan b. İkonda anlamına

si ile açık u anlatımı v

d.c) mevcut

österilen p olarak fasembolünürikli bir ciha ekran ar

uluk boşlukrgesi olan yğu (b) ve cekleştirilme

e.enüsüne; (cma komutla

ülerinin ikolefonun ak

mutunun iklektronik vir araya gndan oluşmsterimde y 1 ve sıfır, edir. Dijitakelimesinin2015) tana olması, çması, çalış).

ma komutu

n veya uradaki an

bir somut gyer alan gelen 0 sanlamına

vurgulanma

pil durumu

pil menüsüarklı olmakün kullanılmhazın çalışmrayüzünde k gösterimiyyıldırım semcihazın bir ektedir.

c) saat menarına ait iko

nlarında kuksine meka

konu yer ve dijital etirilmiş

maktadır. yer alan ikili sayı l olarak

n anlamı ımından alışması şmaması

na ait

işlevinin latımda, önderge düğme

sembolü gelen 1

aktadır.

ve (d)

ikonun ktayken, ması ile

ması için pilin ne yle hem

mbolü ile elektrik

nüsüne, onlar

ullanılan anik bir

sisteminsaat/alaolup akrağmenokuyab

a.Res

Arayüzdyayılımaraya gcihazın desteklegibi hoyayılımkaldırılıçizgininfiziksel çizgileri Resim 9kullanılmkullanılaarama için hopaldığı ik

Resim

Resim komututelefonuortadansemboluygulamalmakta“geriye2015b)gösterim Resim kullanılm(attach)sembol

Ov

n elemanıdarm menüskıllı telefondn burada ilmesi ama

bsim 9. (a) s

de yer alanını gösteregetirilmeler ses durumenmiş olup

oparlör ve ının gerçekp hoparlör

n ve kenarlabir uyaranin yer alma

9’da (c)’demış olup sean sembolile ilişkili oparlör sembkonlar kulla

a. 10. (a) silm

10’da silmu için kullaun arayüzn kaldırmakünün yerlemada yazılaadır. Burad gitmeyi”; tanımlammlenmesi h

10’da yer maktadır. ) komutu ü yer alma


dır. Saat sü ikonu içda bulunanda kullançlanmaktad

b.ses menüsü

n ve ses ile n eğiklerinri ile farklmunu göstep sesin açık

ses yayılıkleşebilmek sembolünüarına da zik olan titreş

adığı türevin

yer alan ies ayarınınller ile ikolan cihaz zbolünün veanılmaktadı

me komutla

me komutlaanılan ikonünde “istek” durumuneştirilmesi an bir karada sola doüzerinde y

makta oluphaline gelm

alan eklemFotoğraf, için gerçekaktadır. Et


menüsü ikin de analo tüm saat

nıcının öncdır.

üne, (b) cihkomu

ilişkili olan yer aldığı ı işlevlerineren ikonlak olmasınınm semboll

kte olduğu ün üzerine kzak çizgileşim hareketnde ise hiçb

ikonlarda sn (ses düzeonlar farklıil sesi ayar

e sistem zilr.

b.arına ve (b)

arı için kuun gerçek

enmeyen vnu anlatılmile oluştur

akteri silmeoğru olan oyer alan Xp bir aradektedir.

me komutladosya, be

k dünyadakin olan b

Design 19

9

konu için og özellikli ve zaman

ceki deney

haz ses durutlarına ait i

her ikondabir sembol

n anlatımlaar, aktif olmn anlatımındleri bir arabelirtilmek“universal erin eklenmtinin devambir uyaranın

sesin temeleyi değişiklilaşmaktadırları için ah sesi ayarla

) ekleme koikonlar

llanılan iko hayattan veya bulunamaktır. S

rulan silmeek için kullaok sembol sembolü ia kullanım

arının ikonlelge vb. b kağıtları bir telefon g

analog birbir çalar sfonksiyonla

yimleri do

c.umuna ve (konlar

a ya bir hol yer almakarı sağlanmma durumda, ses geada kullan

ktedir. İkonno” sembo

mesi ile hopm ettiği; ayn aktif olma

göstergesiği) nereder. Ses yayize semboları için de

omutlarına

onlar yer agönderges

nması gereSola doğru e komutu anılmakta vü, yazının ise “olums

mı ile yaz

arında “atabir içerik ebirbirine ekgörüşmesin

r saat gönsaat gönderarının bu şğrultusund

(c) farklı se

parlörün sekta olup farmaktadır. Runa göre rnel menüsüılmış olup

ndan ses yaolünün bir pparlörün etknı ikonun kadığı anlatı

si olarak se yapılacağıyılım semblünün, medcep telefon

c. ve (c) aram

almaktadırsi olan çöpekmeyen bbir ok semikonu ise,ve sanal klgidiş yönü

uzluk kavrılan şeyi

aş” göstergekleme anklemek içinne bir katıl

ndergesi vrgesi kullanekilde olmaa ikonun

es ayarı yap

embolü ya drklı sembolResim 9’darenk kodlaü ikonunda cihazdan ayılım semparçası olankin olmadığkenarlarındlmaktadır.

es yayılım sının belirtilmbolleriyle bdya zil sesi nu sembolü

makomutla

. Bir içeriğp kutusu sbir şeyin

mbolünün üz metin içelavye üzeriüne ters oramını” (Wisilme kom

gesi ve “+nlamındaki n kullanılanlımcı daha

ve çalar nılmakta amasına

işlevini

pma

da sesin llerle bir a (b)’de ması ile

a olduğu bir ses bolünün n çapraz ğı ancak a zikzak

sembolü mesinde beraber; ayarları

ünün yer

rına ait

ği silme embolü, varlığını zerine X erikli bir inde yer oluşu ile ikipedia, mutunun

” işareti ekleme

n ataşın ekleme

veya rkullanılm Resim göndergbüyük tamame“görüntkomutukullanım 4. ARAAkıllı tetelefon yürütül 4.1 Ara Gazi Ükatılımcistenmibir akılolmakskomut komutlavarsa sistenirssemboledeceğihazırlan Katılımcşunlardarama arama menü, a 4.2 KatKatılımcbulunmFakülteolup iPmarkala 4.3 AraKatılımctercih s

Ov

rehbere bimaktadır.

10’da en sgesi bir bübir görün

en farklı oltüyü büyütu gösterimlem şekli üze

AŞTIRMA Velefon kull arayüzü gmüştür.

aştırmanınÜniversitesi’cı ile yürütştir. Kendilllı telefon ızın kendi semboller

ar kendilerisembole aite tamamenlerden çağrini düşündnmış olan b

cılardan seır: ekran kyapma, ar(genel). Taalt menü, u

tılımcılarıncıların yaş

maktadır. 7si’ndendir.hone kullaarın akıllı te

aştırma Bucıların çizdsıklığına iliş


r kişi ekl

ağda yer aüyüteçtir. Gtüsünü eldarak, büyütme”; bir enmekte orinden sağl

VE BULGULanıcılarınıngrafiksel se

n İçeriği v’nin Mühentülen bu çlerini bir ararayüzündiçeriklerinii çizmeleriine yazılı ot renk tercn yeni bir srışım yapabükleri şeki

belge üzerin

embolünü kilidi, açma/rama reddeanımların yuygulama,

n Özellikleları 25-357 katılımc Katılımcılanan katılımelefonlarını

ulguları ikleri semkin bilgiler

Resim 11.


eme (add

alan ikon isGerçek dünde etmek üteç sembo

“-“ işaretlup buradalanmaktadı

LAR , göndergeembollerine

ve Yöntemdislik ve M

çalışmada rayüz tasarde kullanıla sadece iki istenmiştlarak belirtcihinin de sembol gelibileceği katlde sembo

ne çizmeler

çizmeleri /kapama (getme, mesyanında yekomut gibi

eri aralığındaı Mühend

arın tamammcı sayısı kullanan k

bollerin far aşağıda ve

Katılımcılar

Design 19

10

d) komutu

se arama (nyada büy

amacıyla olünün ortatinin yerleşa sağlanan r.

esi gerçeke yönelik a

i Mimarlık Fakatılımcılarımcısı olara

acağı varsakon olaraktir.Sembolütilmiş olup belirtilmesştirilebilece

tılımcılara bolleri kendilri istenmişti

istenen mgenel), pil, ajlaşma, er alan “gen farklı kate

a olup 7 islik Fakü

mı gündelik5, Samsun

katılımcı say

rklı halleri erilmektedir

rın “ekran k

için olan

(search) koüteç, bir şkullanılma

asına bir “+ştirilmesiyleilişki semb

dünyadanalgı ve ter

kültelerinderdan grafikak düşünerayılan ve y ifade edeü çizileceko sembolü i istenmişteği, istenirsbelirtilmiş olerine verilir.

menü, uyg ayarlar (ge

e-posta, silmnel” ifadesigorilerde d

erkek katltesi’nden, hayatlarınng kullananyısı 3’tür.

ve o semr.

kilidi” semb

n ikonlarda

omutu için şeyin üzeriaktadır. Ar+” işaretinine de “görbolün geldiğ

n somut nrcihlerine y

e araştırmaksel semboek; dokunmyanında aç

ebilecek me olan me seçmelerinir. Sembolse mevcut olup verilenlen ve bu

gulama veenel), çalarme (genel)i o tanımae kullanılab

tılımcı ve 5 katılımda akıllı ten katılımcı

mbollerin k

bol çizimler

a ise artı

kullanılmakne tutulararama komn yerleştirirüntüyü küği nesnenin

esneler olayönelik bir

a görevlisi l çizimi yamatik ekrançıklayıcı bienü, uygulnü, uygula

nin gerekçe üretimi ynesnelerde tanımı en çalışmaya

komut tr saat, ses ), ekleme ait sembobilir olmasıd

5 kadın kmcı ise Melefon kulla sayısı 4 v

katılımcı ta

ri

işareti

kta olup ak daha utundan lmesiyle

üçültme” n gerçek

an akıllı çalışma

olan 12 apmaları na sahip r metin ama ve ama ve esinin ve aparken

en ya da iyi ifade yönelik

anımları (genel), (genel),

olün ana dır.

katılımcı Mimarlık anmakta ve diğer

rafından

Resim 112 katsembol

Resim 1almaktaişaretle

Resim 1Katılımcpil göstçizimind

Resim almaktataraflı, harfini)

Resim yer almsembol

Ov

11’de katılıtılımcıdan ünü, 2’si an

Resim

12’de katılıadır. Katılımrinin semb

13’te katılımcıların tamatergesini yade pilin dol

Re

14’te katıadır. Katılım3’ü çift ta kullanımın

Resim

15’te katılımaktadır. ünü tercih


mcıların “e8’i bu senahtar deliğ

m 12. Katılım

mcıların “amcıların taol içerisind

Resim 13.

mcıların “piamı bu sematay, 3’ü isuluk oranın

esim 14. Ka

lımcıların “mcılardan 4araflı olanı)nı ve 1’i ise

15. Katılım

mcıların “ç12 katılımederken 1


kran kilidi”mbol için ği gösterge

mcıların “aç

çma/kapamamamı açmeki konuml

Katılımcılar

il menüsü” mbol için pise dikey olanı gösterme

atılımcıların

“ayarlar m4’ü dişli sem), 1’i bir d çark/dişli/ç

cıların “çala

çalar saat/amcılardan 1

katılımcı te

Design 19

11

için sembobir asma

esini ve 1’i a

çma/kapam

ma komutuma/kapamalarında fark

rın “pil men

için sembol göstergesarak kullaneye yönelik

“ayarlar m

menüsü” içmbolünü, 6aire içerisiçekiç/torna

ar saat/ala

alarm menü11’i üzerinek başına b

ol çizimlerin kilit gösanahtar gö

ma komutu”

” için semb sembolünklılaşma olm

nüsü” semb

ol çizimlerinsini tercih enmıştır. Kat işaretler b

menüsü” sem

çin sembol6’sı İngiliz ande M harvida gibi im

rm menüsü

üsü” için sde çift ziir zil sembo

nden örnektergesini, stergesini t

” sembol çiz

bol çizimlerü tercih e

muştur.

bol çizimler

nden örneketmiş olup 1tılımcıların ulunmakta

mbol çizim

çizimlerinanahtarı görfinin (menmgeleri terc

ü” sembol ç

embol çizimli bulunanolünü tercih

kler yer alm1’i açma/

tercih etmiş

zimleri

rinden örneetmiş olup

ri

kler yer alm12 katılımctamamınındır.

leri

nden örneköstergesini nü kelimesicih etmiştir

çizimleri

mlerinden ö bir analoh etmiştir.

maktadır. /kapama ştir.

ekler yer 1 ve 0

maktadır. ıdan 9’u sembol

kler yer (3’ü tek inin baş .

örnekler og saat

Resim almakta7’si hopsembol

Resim 1almaktasembol

Resim yer almkullanımkapalı ktek bir

Resim almaktagöstergsembolbulundu

Ov

R

16’da kaadır. Katılımparlör semü tercih etm

Resim

17’de katılıadır. 12 kaü ile ses ya

Resim

18’de katılımaktadır. Kmını, 3’ü akonumu göahize semb

Resim

19’da katıladır. Katılımgesini, 6’sı ün üzerinduğu bir gös


Resim 16. K

tılımcıların mcılardan 2bolünü, 3’ümişlerdir.

m 17. Katılım

mcıların “atılımcıdan 9

ayılımını gö

18. Katılım

ımcıların “aatılımcıların

ahize sembösterir biçimbolünü terc

m 19. Katıl

ımcıların “mmcıların 1’i kapalı bir zde SMS (sterimi terci


Katılımcılar

“ses me2’si ses ile dü ise oranlı

mcıların “ar

arama yapm9’u tek başsteren sem

cıların “ara

arama reddn 5’i ahize bolünün “X”mde kağıt dih etmiştir.

ımcıların “m

mesajlaşma yazmayı kzarf gösterg(Short Mesih etmiştir.

Design 19

12

rın “ses me

enüsü” içindoğrudan ilı şekilde ar

rama yapm

ma komutuşına bir ahi

mbolün bir a

ama reddet

detme kom sembolünü” sembolü düzlemine d

mesajlaşma

a menüsü”kağıt ile ilişgesini, 2’sissage Serv

nüsü” sem

n sembol işkili olmasrtan/azalan

ma komutu”

” için sembze sembolü

arada kullan

me komutu

utu” için sün üzerinde ile bir aradik olan gö

a menüsü”

için sembkilendirere konuşma vice – Kıs

bol çizimler

çizimlerindsı sebebiylen dikdörtge

” sembol çiz

bol çizimlerünü tercih nımını terci

u” sembol ç

embol çizime çapraz bada kullanısterimini v

sembol çizi

ol çizimlerik üstünde baloncuğu sa Mesaj

ri

den örneke kulak göstenlerin oluş

zimleri

rinden örneederken, 3ih etmiştir.

çizimleri

mlerinden öir çizgi ile mını, 3’ü ae 1’i ise ge

imleri

inden örneyazı buluna sembolünüServisi) y

kler yer terimini, şturduğu

ekler yer 3’ü ahize

örnekler beraber ahizenin eniş açılı

ekler yer an kağıt ü ve 2’si yazısının

Resim almaktagöstergkullanım

Resim almaktagöstergkatılımcolan silm

Resim almaktakatılımc

Resim almaktakullanım 5. SONGünümteknoloGünlükgelişimibilgisaygerçekl

Ov

Re

20’de katıadır. Katılgesinin “@”mını tercih

R

21’de katadır. 1 kagesinin, 1 kcı da daha me ikonunu

Re

22’de katadır. 5 katcı ise ataş g

Re

23’te katıadır. Katılımmını tercih

NUÇ üzde hızla jik değişim hayatın vain etkisiyleyar özelliği eşmektedir


esim 20. Ka

ılımcıların ımcılardan ” sembolü etmiştir.

Resim 21. K

tılımcıların atılımcı tekkatılımcı silg önce bahsun kullanım

esim 22. Ka

ılımcıların tılımcı bu sgöstergesin

esim 23. Ka

ılımcıların mcılardan 1etmiştir.

gelişmektemin seyri eazgeçilmez

e giderek d gösteren ar. Akıllı tele


atılımcıların

“e-posta m 7’si kapaile birlikte

Katılımcıları

“silme kok başına bgi göstergesedilen (Bkmını tercih e

atılımcıların

“ekleme ksembol içinnin kullanım

atılımcıların

“arama ko10’u büyüte

e olan tekelektronik v bir bireys

daha çok işakıllı telefoefonun barı

Design 19

13

“e-posta m

menüsü” içalı bir za

e kullanımın

n “silme ko

omutu” içibir “-“ (ekesinin, 3 kakz. Resim 1etmiştir.

“ekleme k

komutu” içn “+” (artı)mını tercih e

n “arama ko

omutu” içieç gösterge

nolojinin eve dijital üel nesnesi şlevli ve daonların kullndırdığı sa

menüsü” se

çin sembolarf göstergnı, 1’i ise

omutu” sem

n sembol ksi) işaretinatılımcı tek 10) sanal k

komutu” sem

çin sembol) işaretininetmiştir.

omutu” sem

in sembol esinin kullan

tkileri her ürünlerde dhaline gele

aha komplianıcı ile etyıca fazla i

mbol çizim

l çizimleringesini, 4’ütek başına

mbol çizimle

çizimlerinnin, 4 katbaşına bir

klavye üzer

mbol çiziml

çizimlerinn kullanımı

mbol çizimle

çizimlerinnımını, 2’si

alanda gödaha hızlı gen cep teleike hale getkileşimi, üşlevi basit

leri

nden örnekü kapalı ba “@” sem

eri

den örnektılımcı çöp“X” işaretin

rinde kullan

leri

nden örnek tercih ede

eri

nden örnek ise soru iş

rülmekte; gerçekleşmefonları da elmiştir. Kürünün aray ve hızlı bir

kler yer bir zarf bolünün

kler yer kutusu nin ve 3 nılmakta

kler yer erken, 7

kler yer şaretinin

özellikle mektedir. bu hızlı üçük bir yüzünde r şekilde


14

kullanıcıya aktarabilmesi, arayüzünde yer alan ve bu işlevleri tanımlayan grafiksel sembollerin kullanıcının dünyası ile kurdukları ilişkilere bağlıdır. Bilgisayar ve akıllı telefon gibi bilgisayar benzerlikli özellikler gösteren cihazların arayüzlerinde genellikle ikon olarak ifade edilen bu grafiksel sembollerin gerçek dünya nesneleri ile ilişkisi ne kadar güçlüyse kullanıcı tarafından da okunabilirliği o derece artmaktadır. KAYNAKÇA Agar, J. (2013). Constant touch – A global history of the mobile phone.(Elektronik

Basım). Icon Books Ltd. Başaran, F. (2002). Neo-liberal telekomünikasyon politikalarının deney alanı: Cep

telefonları. Elektrik Mühendisliği Dergisi, 416. 1-6. Böcker, M. (1996). A multiple index approach for the evaluation of pictograms and icons.

Computer Standards & Interfaces, 18, 107-115. Caron, J., Jamieson, D. ve Dewar, R.E. (1980). Evaluating pictographs using semantic

differential and classification techniques. Ergonomics 23, 137–146. Çelik, B. (2010). Türkiye’de cep telefonu, melankoli ve teknoloji. Toplum ve Bilim Dergisi,

117, 56-74. Demir, H. (2003). Geçmişten günümüze grafik tasarımın işlevi ve başlıca gelişim evreleri.

Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 4, 57-62. Dewar, R. (1999). Design and evaluation of public information symbols., H. J. G. Zwaga,

T. Boersema ve H. C. M. Hoonhout. (Editörler). Visual information for everday use: Design and research perspectives. England: Taylor & Francis, 285-303.

Genç, H. (2011). GSM’den ilk 'ALO'nun üzerinden 20 yıl geçti. Web: http://www.teknokulis.com/Yazarlar/hasan_genc/2011/06/30/gsmden-ilk-alonun-uzerinden-20-yil-gecti (Erişim Tarihi:08.01.2015).

Georges, J. (2008). Yazı insanlığın belleği. (Çev. N. Başer). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 26.

Isherwood, S. (2009). graphics and semantics: the relationship between what is seen and what is meant in icon design., D. Harris. (Editör). Engineering Psychology and CognitiveErgonomics. Springer Berlin Heidelberg, 197-205.

Kayabaş, B. K. (2013). Mobil yaşam.,T. V. Yüzer ve M. E. Mutlu. (Editörler). Yeni İletişim Teknolojileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, 176-201.

Online Etimology Dictionary, (2015). Web: http://dictionary.reference.com/browse/digital (Erişim Tarihi:15.01.2015).

Özaşçılar, M. (2009). Cep telefonu kullanımının sosyolojik boyutu: Bireysel güvenlik ve günlük hayattaki yeri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.

Patterson, J. (2011). The meaning and design behind "on" and "off". Web: http://design.org/blog/meaning-and-design-behind-and (Erişim Tarihi: 15.01.2015).

Piamonte, D. P. T., Abeysekera, J. D. A. ve Ohlsson, K. (2001). Understanding small graphical symbols: a cross-cultural study. International Journal of Industrial Ergonomics, 27, 399-404.

TDK, (2015a). Web: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime& guid=TDK.GTS.54b87a806d2fa8.50309044 (Erişim Tarihi: 07.01.2015).

TDK, (2015b). Web: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime& guid=TDK.GTS.54ba53730e7a19.51487294(Erişim Tarihi: 08.01.2015).

Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İstanbul: İnkılap Kitabevi, 17, 19, 21-23.

Uğurlu, E. G. (2013). Tarih ve kavram olarak yeni iletişim teknolojileri., T. V. Yüzer ve M. E. Mutlu. (Editörler).Yeni İletişim Teknolojileri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AçıkÖğretim Fakültesi Yayınları, 2-23.

Uyan Dur B. İ. (2011). Çevresel grafik tasarımın uygulama alanları. Gazi Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 7, 159-178.

Wikipedia, (2015a). Web: http://en.wikipedia.org/wiki/No_symbol (Erişim Tarihi: 13.01.2015).


15

Wikipedia, (2015b). Web: http://en.wikipedia.org/wiki/X_mark (Erişim Tarihi: 13.01.2015).

Wright, P. (1999). Printed instructions: Can research make a difference?, H. J. G. Zwaga, T. Boersema ve H. C. M. Hoonhout. (Editörler). Visual information for everday use: Design and research perspectives. England: Taylor & Francis, 45-66.

Documents

Akıllı Telefon Arayüzü grafiksel Sembolleri ve Sanal/Gerçek Dünya … · 2019-03-27 · Online Journal of Art and Design volume 7, issue 2, April 2019 1 Akıllı Telefon Arayüzü