ขอมลประวตอำ�เภอบวล�ย

ทวาการอำาเภอบวลายใน

1. ประวตคว�มเปนม� อำาเภอบวลายตงเปนกงอำาเภอ เมอวนท 1 กรกฎาคม 2540 (ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง แบงทองทอำาเภอบวใหญ จงหวดนครราชสมา ตงเปนกงอำาเภอบวลาย ลงวนท 1 มถนายน 2540) โดยแยกออกจากอำาเภอบวใหญ จงหวดนครราชสมา มพนท 128.15 ตารางกโลเมตร หางจากจงหวดนครราชสมา ทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ ระยะทาง 100 กโลเมตรแบงเขตการปกครองเปน 4 ตำาบล ไดแก ตำาบลบวลาย ตำาบลโนนจาน ตำาบลเมองพะไล และตำาบลหนองหวา รวมทงส น 45 ห ม บ า น ใชอาคารโรงเรยนชมชนบานหนองบวลายเปนทวาการกงอำาเภอชวคราว โดยมป ล ด อ ำา เ ภ อ ผ เ ป น ห ว ห น าป ร ะ จ ำา ก ง อ ำา เ ภ อ 6 ค น ค อ น า ย ศ ภ ช ย เ อ ย ม ล ะ อ อ , นายสทน วลยประวณ, นายสถาพร ชมอปกร เมอวนท 12 เมษายน 2542 นายโยธน เมธชนน ผวาราชการจงหวดนครราชสมาไดทำาพธเปดอาคารทวาการกงอำาเภอบวลาย (อาคารปจจบน) มปลดอำาเภอผเปนหวหนาประจำากงอำาเภอตอมาอก 3 คน คอ นายมนส อำาทอง, นายจรญศกด สงหเดช, นายวชรนทร รงโรจน

และยกฐานะเปนอำาเภอเมอวนท 8 กนยายน 2550 โดยมนายสฤษฎ นำาคาง ดำารงตำาแหนงนายอำาเภอคนแรก และมประวตความเปนมาเรมจากหมบานหนองบวลายดงน

*หมบานหนองบวลาย ตงเมอ

สภาพหนองโสนใน

พ.ศ. 2469 เดมขนกบตำาบลบวใหญ แยกมาตงเปนตำาบลบวลาย เมอป พ.ศ. 2486 สาเหตทเรยกวา หนองบวล�ย“ ” เพราะในบรเวณหมบานมหนองนำาทมบวมากมาย ซงคำาวา บวม�กม�ย“ ” ภาษาทองถนเรยกวา “บวหล�ย” ตอมา เพยนเสยงเปน บวล�ย“ ” จงเรยกวา หนองบวล�ย“ ” จนมาปจจบนตอมาไดตดคำาวา หนอง“ ” ออกเหลอเพยง บวล�ย“ ” จงเรยกวา ตำ�บลบวล�ย“ ” แตนนมาในสวนชอหมบานยงคงเรยก หนองบวล�ย“ ” เชนเดม กำานนตำาบลบวลายคนแรกชอนายชวง แทบทาม ตอมาอก 4 คน คอ นายโสม แสงสวาง,นายคำา ทนราช,นายจตร นาราษฎร นายอนวฒน ทนราช และนางกาญจนา เหลาสมฤทธ ตามลำาดบ

สำาหรบบรรพบรษผกอตงหมบานโดยนำาครอบครวและญาตพนองเขามาวางรกรากมดงน

1. นายขอด การปลก2. นายชาล โพธพล3. นางเจก – นายเพชร ดานกลาง4. นายเอยม ฮมภรมย5. นายทย ไพรามเมอความอดมสมบรณในพนททเหมาะสมแกการทำานาทำาไร และ

ดวยความเจรญของทองถนเพราะลำาหวยยางและลำาหวยขหนไหลผานผคนกหลงไหลเขามาตงถนฐานเพมมากขน

เมอหมบานเปนปกแผน จำานวนประชากรเพมมากขนตามลำาดบ จงมการแบงแยกการปกครองตำาบลออกจากตำาบลบวใหญมาเปนตำาบลบวลาย มหมบานเพมขนคอบานหนองบวลาย บานหนองแสง บานขามปอม บานโนนด บานโนนจาน บานหนองคอม บานหลบกง บานเหลงหน

สถานรถไฟหนองบวลาย ซงเปนสถานขนสง

บานหวยมวง บานศาลาดน บานสระนำาเทยง บานหนองเรอ บานปาหวาย บานเพดนอย บานแดงนอย บานฝาผนง บานหนองแวง บานคมมะอ บานหนองจาน บานหนองตาดนอย มการกอสรางทางรถไฟสายตะวนออกเฉยงเหนอ ผานหมบานหนองบวลาย เปดการเดนรถครงแรกเมอป พ.ศ. 2477 รถไฟสมยนน เปนเครองจกรไอนำา ใชไมฟนเปนเชอเพลง หาไดจากโคกสาธารณะตามเสนทางจากหนองบวลายไปบานศาลาดน เปนโคก ทมตนไมมาก เนอท ประมาณ 1,000 ไรพนทของบานหนองบวลายและตำาบลบวลาย ม 2 ลกษณะ บางแหงเปนทลาดตำาเหมาะแกการทำานา บางแหงเปนทเนนสงเหมาะแกการทำาไร ทำาสวน หนองนำาทสำาคญถอเปนชยภมตงชมชนหนองบวลาย คอหนองบว ใชเปนแหลงนำาในการอปโภคบรโภค สวนหนองโสนใชเปนหนองทำาเลเลยงสตว โดยมตลาดหนาสถานรถไฟหนองบวลายเปนแหลงคาขายสนคาการเกษตรและอปโภคบรโภคมโรงเลอยไมขนาดใหญ 2 โรง โรงสขาวขนาดใหญ 1 โรง รวมเปนเครองจกรทสรางผลผลตไดเปนจำานวนมาก 3 โรงดวยกนคอ

1. โรงเลอยใน มชอวา เปรมประชากร เจาของโรงเลอย คอ เจาจอมมารดาโมด

เปนมารดาของกรมหลวงชมพรเขตอดมศกด ไดเดนทางมากบนายเสง สพระโชค นายผอง เปนคนขบรถ นายฮวด สนธวานช เปนผดแลกจการ (โรงเลอยในตงอยทบรเวณรานไทยอนนต ปจจบน)

2. โรงเลอยนอก เจาของคอ คณหลวงราช มนายวน ผลรตน เปนผจดการ

(ตงอยทบรเวณทศเหนอของตลาดปจจบน)

องคการบรหารสวนตำาบล

3. โรงสข�วขน�ดใหญ ตงอยในหมบานหนองบวลาย เรยกชอไดตามผถอหน เชน

เรยกวาโรงสงวนยฮง บางกเรยกโควยฮะ ตอมาเปลยนชอเปนงวนยเชยง (ตงอยทบรเวณทศเหนอของตลาดปจจบน)

นอกจากโรงเลอย โรงสดงกลาวแลว ยงมสวนประกอบอยอกหลายอยางททำาใหทองถนเจรญรงเรอง จงมประชาชนจากอำาเภอตาง ๆ เชน อำาเภอประทาย อำาเภอพล อำาเภอแวงนอย ไปมาตดตอคาขายในตลาดหนองบวลายเปนจำานวนมาก ครนป พ.ศ.2501 เสนทางรถยนตสายมตรภาพ ตดผานตำาบลหนองหวา ทำาใหกจการคาและความสำาคญของตลาดหนองบวลายลดลงตามลำาดบอาคารรานคาในตลาดรวม 250 คหาถกปด การตดตอคาขายลดลงอยางมาก ประชาชนอพยพไปทำามาหากนทอนเปนจำานวนมาก อาทเชน อำาเภอพล อำาเภอเมอง จงหวดของแกน จงหวดอดรธาน และอำาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา เปนตน

การพฒนาทผานมา บานหนองบวลายไดรบการยกฐานะเปนสขาภบาล เมอป พ.ศ.2507ถนนภายในหมบานพฒนาดขนตามลำาดบ จากถนนกรวดเปนลาดยางและคอนกรต มถนนหนทางเชอมหมบาน สวนหนองโสนไดรบการปรบปรงขดลอกเมอป พ.ศ.2509 โดยนายนอย ทนราช สมาชกสภาจงหวดในสมยนน ไดขอรบการสนบสนนจากงบประมาณการองคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา และไดรบการขดลอกอกในเวลาตอมา จนมสภาพตามทเหนในสภาพปจจบน

- ประวตตำ�บลหนองหว�ตำาบลหนองหวาตงเมอ

พ.ศ. 2500 โดยแยกจากตำาบลบวลาย มหมบานทงหมด 18 หมบาน มเขตพนทอยทางทศตะวนออกของอำาเภอ

บวลาย มกำานนคนแรก ไดแก นายสงห พรอมจตต คนท 2 นายชาล นามสมบรณ คนท 3 นายบญหนา เทยนศร ไดดำารงตำาแหนงมาถงป พ.ศ. 2530 จงไดแยกตำาบลใหมขนมาอก 1 ตำาบล คอ ตำาบลเมองพะไล จงเหลอหมบานของตำาบลหนองหวาเพยง 9 หมบาน ตอมาถงป พ.ศ. 2546 มการเลอกกำานนขนมาใหมเปนคนท 5 ของตำาบลหนองหวา ไดแก นายบญศร ปานาราช ไดดำารงตำาแหนงมาจนถงปจจบน

- ประวตตำ�บลเมองพะไล

ตำาบลเมองพะไล ตงเมอ พ.ศ.2530 โดยแยกจากตำาบลหนองหวา ม 9 หมบาน มเขตพนทอยบรเวณทศใตของอำาเภอบวลาย

การปกครอง มนายสมศร แทนไธสง เปนกำานนคนแรกและปจจบนมนายบเรงนอง วนณะปะโค เปนกำานน

เทศบาลตำาบลหนองบว

ประวตตำ�บลโนนจ�นเดมขนอยกบตำาบลบวลาย

ตอมาไดแยกออกจากตำาบลบวลายเมอเดอนกรกฎาคม พ.ศ.2519 โดยมกำานนดงน นายบญจนทร ทะสนทร, นายอรณ เรองศกด, นายล จายหนองบว,นายณฐวฒ เมธารนทร นายปน ศรหาทน และนายประสทธ ศรหาทน ในปจจบน ประชาชนในตำาบลโนนจานดงเดมยายถนฐานมาจากจงหวดมหาสารคาม ม 14 หมบาน

- ประวตเทศบ�ลตำ�บลหนองบวล�ยเดมสขาภบาลบวลาย มสำานกงานตงอยททวาการอำาเภอบวใหญ

ตงแตป พ.ศ. 2507 ตอมายายมาอยทอาคารชวคราวโรงเรยนชมชนบานหนองบวลายเมอวนท 1 กรกฎาคม 2540 และไดยายมาอยททวาการอำาเภอบวลาย เมอวนท 1 กมภาพนธ 2542 และเปนเทศบาลตำาบลหนองบวลาย เมอวนท 25 พฤษภาคม 2542 มนายจตร นาราษฎร เปนนายกเทศมนตร คนแรก

องคการบรหารสวนตำาบลเมอง

องคการบรหารสวนตำาบลโนน

2. ภมศ�สตร - ลำ�นำ)�สำ�คญ มอางเกบนำา 6 แหง ไดแก

1. อางหวยหวา ตงอยทบานคมมะอ หมท 3 ตำาบลหนองหวา พนทเกบนำา 30 ไร สามารถใชนำาได ตลอดทงป 2. อางหวยตว ตงอยทบานคมมะอ หมท 3 ตำาบลหนองหวา พนทเกบนำา 18 ไร สามารถใชนำาได ตลอดทงป

3. อางฝายหลวง ตงอยทบานหนองบวพฒนา หมท 11 ตำาบลบวลาย พนทเกบนำา

20 ไร สามารถใชนำาได ตลอดทงป 4. อางเกบนำาวงโพน ตงอยทบานวงโพน หมท 2 ตำาบลบวลาย พนทเกบนำา 15 ไร สามารถใชนำาได ตลอดทงป 5. อางเกบนำาขอนสก ตงอยทบานฝาผนง หมท 1 ตำาบลเมองพะไล พนทเกบนำา 40 ไร สามารถใชนำาได ตลอดทงป 6. อางเกบนำาบานโนนสำาราญ ตงอยทบานโนนสำาราญ หมท 5 ตำาบลโนนจาน พนทเกบนำา 50 ไร สามารถใชนำาได ตลอดทงป

- ทรพย�กรธรรมช�ต - ทรพยากรดน สภาพดนโดยทวไปเปนดนรวนปนทราย

ถนนมตรภาพ ทางหลาวง

ทางหลวงชนบท หมายเลข 1001 ทแยกจากทางหลวง

- ทรพยากรปาไม ในพนทอำาเภอบวลายไมมปาไม ตามพระราชบญญตปาไม พ.ศ. 2484 แตอยางใด มเพยงปาสาธารณประโยชนซงเปนทสงวนไว เพอการใชประโยชนรวมกนของราษฎรในหมบาน และตำาบล

- ก�รคมน�คม- ดานคมนาคม มถนนลาดยางซงเปนทางหลวงแผนดน 2 สาย ไดแก

1. ถนนมตรภาพซงเปนทางหลวงหมายเลข 2 เปนเสนทางหลกในการใชเดนทางไปยง จงหวดตางๆ และภมภาคอนๆ

2. ทางหลวงชนบท

หมายเลข 1001 ซงเปนทางหลวงชนบททแยกจาก

ทางหลวง หมายเลข 2 เขามายง อำาเภอบวลาย ไปจนถง อำาเภอ

บวใหญ และนอกจากน ยงไดม ถนลาดยางเชอมตาม ตำาบลและ

ตามหมบานตางๆ

3. ก�รเมองก�รปกครอง3.1 ลกษณะทต)ง อำาเภอบวลาย ตงอยทางทศเหนอของจงหวดนครราชสมา หาง

จากทวาการอำาเภอบวใหญ 15 ก.ม.

3.2 เน)อท มพ นท ท งหมด 80,094 ไร ค ดเป น 128.15 ตาราง

ก โ ล เ ม ต ร3.3 อ � ณ � เ ข ต ต ด ต อ

ทศเหนอ จดอำาเภอพล อำาเภอแวงนอย จงหวดข อ น แ ก น

ทศใต จดอ ำา เภอบว ใหญ อ ำา เภอสดา จ งหว ดน ค ร ร า ช ส ม า

ทศตะวนออก จดอำาเภอประทาย และอำาเภอสดา จงหวดน ค ร ร า ช ส ม า

ทศตะวนตก จดอ ำา เภอบ ว ให ญ จ งหว ดนครรา ชส ม า3.4 ล ก ษ ณ ะ ภ ม ป ร ะ เ ท ศ มลกษณะเปนทราบสงโดยทวไปแบบภาคตะวนออกเฉยงเหนอม

ปาไมเบญจพรรณบางเลกนอย และปาโปรงตามหวไรปลายนา เหมาะแกการท ำา ก า ร ท ำา น า ค ว บ ค ไ ป ก บ ก า ร เ ล ย ง ส ต ว

3.5 ภ ม อ � ก � ศ ภมอากาศเปนแบบ รอน ความชนเลกนอย ลกษณะอากาศแ บ ง อ อ ก ไ ด 3 ฤ ด ด ง น

ฤดรอน เรมตงแตกลางเดอนกมภาพนธ ถงกลางเดอนพ ฤ ษ ภ า ค ม ท อ ง ฟ า โ ป ร ง อากาศรอน หรอรอนจด

ฤดฝน เร มตงแตกลางเดอนพฤษภาคม ถงกลางเดอนต ล า ค ม ฝ น ต ก น อ ย แ ล ะ

ม ก ท ง ช ว ง ค ร า ว ล ะ น า น ๆฤดหน�ว เรมตงแตกลางเดอนตลาคม ถงกลางเดอน

กมภาพนธ มอากาศหนาว

และแหง แลง ปรมาณนำาฝนเฉลย 995.11 มลลเมตรตอป

3.6 ลกษณะของประช�กรในพ)นท อำาเภอบวลายประกอบดวย 4 ตำาบล 1 เทศบาล ประชากรทงหมด 24,659 คน 5,939 ครวเรอน

ทตำ�บล / เทศบ�ล

ประช�กร ครวเรอนช�ย หญง รวม

1 ตำาบลเมองพะไล 2,015 2,056 4,071 1,045

2 ตำาบลโนนจาน 3,644 3,593 7,237 1,6173 ตำาบลบวลาย 2,693 2,726 5,419 1,2304 ตำาบลหนองหวา 2,667 2,742 5,409 1,3895 เทศบาล 1,218 1,305 2,523 658

รวม 12,237 12,422 24,659 5,939ทมา: สำานกทะเบยนอำาเภอบวลาย ณ วนท 31 ตลาคม 2551

แยกเปน- ประชากรในเขตทองท 22,136 คน ชาย 11,019 คน หญง

11,117 คน มจำานวนครวเรอน 5,281 ครวเรอน- ประชากรในเขตเทศบาล 2,523 คน ชาย 1,218 คน หญง

1,305 คน มจำานวนครวเรอน 658 ครวเรอน3.7 ก�รปกครองทองท อำาเภอบวลาย แบงเขตการปกครองทองท

ออกเปน 4 ตำาบล รวม 45 หมบาน ดงน

ท ตำาบล หมบาน พนท (ตร.กม.)

พนท (ไร)

1 หนองหวา 9 34.82 21,7622 เมองพะไล 9 22.09 13,806.253 บวลาย 13 79.4 4,96254 โนนจาน 14 29.89 18,681.25

ทมา: อบต.ในเขตอำาเภอบวลาย

สำานกงานสาธารณสขบวลาย

3.8 ก�รปกครองทองถน อำาเภอบวลาย ประกอบดวยองคกร ปกครองสวนทองถน จำานวน

5 แหง ดงน 3.8.1 เทศบาลตำาบลหนองบวลาย 3.8.2 องคการบรหารสวนตำาบลเมองพะไล 3.8.3 องคการบรหารสวนตำาบลโนนจาน 3.8.4 องคการบรหารสวนตำาบลบวลาย 3.8.5 องคการบรหารสวนตำาบลหนองหวา

3.9 ก�รแบงเขตเลอกต)ง อำาเภอบวลายอยในเขตเลอกตง ส.ส. เขตเลอกตงท 6

ประกอบดวย อำาเภอบวใหญ อำาเภอ บานเหลอม อำาเภอคง อำาเภอขามสะแกแสง อำาเภอประทาย อำาเภอสดา และ

อำาเภอบวลาย ผทไดรบเลอกตงเปน ส.ส. ณ ปจจบน คอ นาย ภรมย พล

วเศษ พรรคพลงประชาชน และ นายสมชย ฉตรพฒนศร พรรครวมใจไทยชาตพฒนา4. ก�รส�ธ�รณสข

มการใหบรการดานสาธารณสข จำานวน 5 แหง สถานอนามยประจำาตำาบล/หมบาน จำานวน 5 แหง ศนยบรการสาธารณสขมลฐานชมชน จำานวน 45 แหง มบคลากรดาน สาธารณสข จำานวน 30 คน แบงเปนพยาบาลวชาชพ จำานวน 3 คน เจาหนาทสาธารณสข จำานวน 14 คน อสม. จำานวน 567 คน ลกจาง 13 คน

ปจจบนอำาเภอบวลายไดมหนวยกชพทคอยบรการประชาชน ไมวาจะเปนอบตเหตทางถนนสายหลก หรอสายรอง และอบตเหตอนๆ แมกระทงคนเจบคนปวยทอยตามบานเรอนไมมรถจะมาโรงพยาบาล สามารถเรยกใชบรการได ตลอด 24 ชวโมง2 หนวยงาน คอ หนวยกชพสาธารณสขอำาเภอบวลาย และหนวยกชพ อบต.เมองพะไล

5. ก�รอ�ชพและธรกจ5.1 ก�รเกษตร

อำาเภอบวลาย ประชากรสวนมากยากจน ซงสวนใหญประกอบอาชพดานการเกษตรโดยทำานา ทำาไร รองลงไปคอเลยงสตว ทำาการประมง ปลกพชสวน ปลกหมอนเลยงไหม มการทำาหตถกรรมในครวเรอน การทอผาไหม นอกจากนมอาชพรบจาง อาชพคาขาย และอน ๆ

รายไดจากภาคเกษตร เฉลยครวเรอนละ 25,000 บาท/ปรายไดนอกภาคเกษตร เฉลยครวเรอนละ 30,000 บาท/ป

อำาเภอบวลาย มพนททางการเกษตรทงสน 71,856 ไร แบง เปนพนทนา 58,598 ไร

พนทไร 11,397 ไร พนทไมผล 1,317 ไร พนทพชผก 24 ไร เกษตรกร จำานวน 3,877 ครวเรอน

(ทมา : สำานกงานเกษตรอำาเภอบวลาย)

5.2 ก�รปศสตว รายไดรวมจากการทำาปศสตวตอป จำานวน 15,540,750 บาท

หนวยกชพอำาเภอบวลาย

ขอมลปศสตว ประเภทสตวเศรษฐกจ

โคเน)อ (ตว / ร�ย)

กระบอ (ตว/ร�ย)

สกร (ตว/ร�ย)

ไกบ�น(ตว/ร�ย)

เปด (ตว/ร�ย)

ห�น(ตว/ร�ย)

5,513

1,109

2,397

694

1,090

198

47,077

289

4,997

289

122

34

ทมา : สำานกงานปศสตวอำาเภอบวลาย

5.3 โครงสร�งท�งเศรษฐกจ อำาเภอบวลายมโครงสรางทางเศรษฐกจทดโดยม 1. สถานบรการนำามนเชอเพลง 11 แหง 2. กลมอาชพ 34 กลม 3. กลมออมทรพย 45 กลม เงนทน 2,758,682 บาท 4. กองทนหมบาน 44 กองทน เงนทน 47,248,083 บาท 5. สนคา OTOP ขนทะเบยน จำานวน 11 ชนด มลคาการ

จำาหนายปละ 3,535,700 บาท 6. การอตสาหกรรม มโรงงานอตสาหกรรม 2 แหง ไดแก 6.1. โรงงานแปรรปไม 6.2 โรงงานผลตขวดนำาพลาสตก

5.4 ก � ร อ ต ส � ห ก ร ร ม มการประกอบการอตสาหกรรมในหมบานและครอบครวเพอ

เพมรายได แกปญหาทางเศรษฐกจ ไดแก การทำาดอกไมประดษฐ การทอผาไหม

5.5 กลมอ�ชพทสำ�คญ

5.5.1 กลมดอกไมประดษฐจากรงไหม เปนหตถกรรมพนบานทมชอเสยงของอำาเภอบวลาย โดย

การนำารงไหมซงไมไดใชแลวมาประดษฐเปนดอกไม และตกแตงเปนรปแบบ

ตาง ๆ ใหเกดความสวยงามเปนทรจกกนดในจงหวดภาคอสาน เพราะเคยไดรบรางวลจากการประกวดเปนจำานวนมาก นอกจากนยงไดรบการสงซอจากตางประเทศหลายประเทศ ปจจบนมการประดษฐเปนกลมแมบานกลมใหญมอย 3 กลม อยในตำาบลบวลาย คอ กลมของนางหนจน ศรนมมง ,กลมนางสรทน ดานกลาง และกลมของนางประคอง โคตรศร

5.5.2 ก ล ม เ ล ย ง ไ ห ม แ ล ะ ท อ ผ า ไ ห ม มอยทวไปในเขตอำาเภอบวลาย กลมทสำาคญอยทบานปาหวาย

บานขามปอม ตำาบลบวลาย บานแดงนอย ตำาบลเมองพะไล และในตำาบลโ น น จ า น 5.5.3 ก ล ม เ ล ย ง ไ ก ช น

โดยปกตเลยงกนอยทวไปในแตละหมบาน แตมการรวมกลมและม ก า ร ป ร ะ ล อ ง ไ ก ก นอ ย ท บ า น ห น อ ง บ ว ล า ย ต ด ส ถ า น ร ถ ไ ฟ

5.5.4 กลมเลยงปลาและตะพาบนำาอยทบานตลาดหนองแวง ตำาบลหนองหวา มการเลยงปลาหลาย

ช น ด แ ล ะ ต ะ พ า บ น ำาพ น ธ ไ ต ห ว น 5.5.5 กลมคณะหมอลำา

ในอำาเภอบวลาย มคณะหมอลำากลอน และหมอลำาซงหลายคณะ หลายหมบาน ทมชอเสยง ไดแก คณะวรรณนอย ดาวประยกตคณะสมชวน ดาวคางฟา,คณะสมาล ศรวไล ในตำาบลบวลาย และคณะสวสด สมาพล ในต ำา บ ล โ น น จ า น

5.5.6 กลมปลกผกปลอดสารพษ มดวยกน 3 กลม คอ ทบานปาหวาย ตำาบลบวลาย บานหวย

ม ว ง ต ำา บ ล โ น น จ า น แ ล ะ บ า น ค ม ม ะ อ ต ำา บ ล ห น อ ง ห ว า 5.5.7 กลมปลกเหด อยทบานตลาดหนองแวง หมท 5 ตำาบลหนองหวา

6. ก�รศกษ� และศ�สน�ในดานการศกษาประชาบาล เรมตงทวดบานหนองบวลาย เมอวน

ท 25 ธ น ว า ค ม 2476 นายอนทร ปานเกด เปนครใหญ ประชาชนทสงบตรหลานมารบการศกษา น อ ก จ า ก ห ม บ า น ห น อ ง บ ว ล า ยแลว ยงมหมบานหนองแวง บานเพดนอย บานสระนำาเทยง บานขามปอม บานโนนด และหมบานใกลเคยง สถานทเรยนอาศยศาลาวดทช ำารดไมแขงแรง กระดานปพนศาลา ครนอยตอมาพระครสถตธรรมสมโพธพรอมดวยชาวบานหนองบวลาย ไดร อศาลาหลงเดมสรางใหม ขณะนเป นศาลาก า ร เ ป ร ย ญ ท แ ข ง แ ร ง ท น ท า น

ครนตอมาในป พ.ศ. 2497 นายศร วงศวศษฐ พอคาตลาดหนองบวลายไดบรจาคเงนสวนตวจำานวนหนงรวมกบทางราชการ เปนเงนทนก อ ส ร า ง โ ร ง เ ร ย น เ อ ก เ ท ศ ถ า ว ร อ ำา น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว กในดานการศกษาใหแกประชาชนในทองถน นอกจากโรงเรยนประชาบาลดงกลาวแลวยงมโรงเรยนราษฎรเกดขน 3 โรง คอ โรงเรยนสหมตรศกษา ห ร อ เ ก ณ ฑ ส า ว ท ย า โ ร ง เ ร ย น ว า น ช ว ท ย า แ ล ะ โ ร ง เ ร ย นป ท ม พ ท ย า ค ม

โรงเรยนเกณฑสาวทยา สอนระดบมธยมศกษามาไดหลายป ตอมา พ.ศ. 2490 เจาของเดมไดโอนกจการใหนายนอย ทนราช เขาปรบปรงดำาเนนการแกไขกจการและเปลยนชอใหมวา โรงเรยนสหมตรศกษา มนกเรยน “ ” 300 คน ดำาเนนการอยได 2 ปเศษ จงโอนกจการคนใหเจาของเดม เจาของเดมโอนตอใหนายสำาเนยง มณเนตร แตกจการไมดขนและไดลมเลกไป ตอมาในป พ.ศ. 2502 คอ นายพนธ บบผารตน,นายหลง มงเมอง และนายณรงค ศรโคตร ไดรวมกนตงโรงเรยนปทมพทยาคม เปดสอนระดบประถมศกษา อาศยศาลาวดปทมรารามเปนสถานทเรยนครนหลายปตอมานายอนวฒน ทนราช และนายวลลภ บบผารตน ไดยายกจการไปดำาเนนการทอำาเภอขามสะแกแสง เมอป พ.ศ. 2532 จนปจจบนเปลยนชอเปน โรงเรยนมธยมพทธเกษตร“ ”

โรงเรยนบวลาย

อกโรงเรยนหนงคอ โรงเรยนวานชวทยา ตงเมอป พ.ศ. 2490 อยบรเวณตลาดหนองบวลายดานตะวนออก เปนโรงเรยนทขออนญาตเปดสอนทงภาษาไทยและภาษาจนในระดบประถมศกษา ดานอาคารเรยนใชสถานททดนโรงสขาวงวนยเชยง มผจดการคอ นายกมเซย แซตง รวมเปนกรรมการโรงเรยนดวย อาคารเรยนปลกเปนตกแถวยาว 6 หอง มบานพกนกเรยนอยดานหลงตอมา คณะกรรมการโรงเรยนอมรศลป อำาเภอบวใหญ ตองการโรงเรยนวานชไปไวทบวใหญเพราะเปนตลาด ทใหญกวา ทางหนองบวลายไมขดของโรงเรยนวานชจงยายไปอยตลาดบวใหญบรเวณเดยวกบโรงเรยนอมรศลปในตลาดบวใหญและตอมาไดยายไปอยดานขางศาลจงหวดบวใหญ จนถงปจจบนน

ดานวดปาหนองบวลาย หรอวดปทมวนาราม พระครปทมสรารกษกเปดทำาการสอนโรงเรยนพระพทธศาสนาวนอาทตยขน เมอ พ.ศ. 2532-2535 โดยใชศาลาวดเปนสถานทเลาเรยนและพระสงฆในวดเปนครชวยทำาการสอน และพระครปทมสรารกษ เปนผอำานวยการ พระดำารงปญญาเขาไปเปนเลขานการ อาศยนกเรยนจากโรงเรยนชมชนบานหนองบวลาย โรงเรยนบวลาย และโรงเรยนทอยในหมบานใกลเคยงเขาเรยนมนกเรยนประมาณ 300 คน ประชาชนเลอมใสเปนอนมาก เพราะสอนไปในทางกลอมเกลาอบรมนสยใหความรควบคคณธรรม ปลกฝงความสามคค สอนใหรจกในเรองบาปบญคณโทษและประวตของพระพทธเจา ครงอยตอมาเมอวนท 6 พฤศจกายน พ.ศ. 2535 พระครปทมสรารกษไดถงแกมรณภาพดวยโรคหวใจลมเหลว โรงเรยนไมมผอปถมภอมช จงหมดสภาพเลกกจการไปโดยปรยาย

ดานโรงเรยนระดบมธยมศกษาของรฐ โรงเรยนมธยมแหงแรกคอ โรงเรยนหนองหวาพทยาสรรค เดมชอ โรงเรยนหนองหวา เรมกอตงเมอปการศกษา 2519 โดยแรงสนบสนนของพระครธรรมนวฎฐ เจาอาวาสวดหนองแวง เปดทำาการสอนโดยอาศยโรงเรยนประถมศกษาของหมบาน คอ โรงเรยนชมชนหนองแวงสวทยกอน ตอมากระทรวงศกษาธการไดประกาศจดตงเปนโรงเรยนชมชนหนองแวงสวทย เปนโรงเรยนมธยมประจำาตำาบล เมอวนท 16 ตลาคม 2519 โดยมนายถนอม ทองจนทร ครใหญโรงเรยนชมชนหนองแวงสวทย เปนผรกษาการชวคราว ตอมามครใหญคนแรกทดำารงตำาแหนงคอ นายประวต นวลศร ตอมาคอ นายนกล ดงสงเนน ในป 2528 มนายสมพล โภคสวสดดำารงตำาแหนงอาจารยใหญ คนตอมาคอ นายสมศกดชาญสงเนน คนตอมาคอนายชลอ มาลานนท ตอมาคอนายอดลย มทกนตและนายบญยงค สมบรณมนสชย

อกโรงเรยนคอ โรงเรยนบวลายเปนโรงเรยนมธยมศกษาทสอนระดบมธยมตนและมธยมปลาย กอตงเมอวนท 27 กมภาพนธ 2529 ในการกอตงโรงเรยนครงแรกนน ซงมนายนพดล จตตวฒนานนท ผอำานวยการโรงเรยนบวใหญไดรบแตงตงจากกรมสามญศกษาใหรกษาการในตำาแหนงครใหญโรงเรยนบวลายเปนคนแรก ในขณะนนมนกเรยนทงหมด 67 คน โดยใชอาคารเรยนของโรงเรยนวานชวทยาตงอยในตลาดหนองบวลาย ตอมากรมสามญศกษาไดตงนายลดทา ชนะภย ผชวยผอำานวยการโรงเรยนโนนไทยครอปถมภ ดำารงตำาแหนงครใหญ โรงเรยนบวลายจนถงป พ.ศ.2535 ตอมานายสนต สอนไม มารบตำาแหนงอาจารยใหญป พ.ศ.2537-2539 นายยงยศ ดอกสนเทยะ มารบตำาแหนงอาจารยใหญและผอำานวยการ ป พ.ศ. 2539 นายมโน ศรวฒนาพงศ มารบตำาแหนงผอำานวยการโรงเรยนบวลาย ป พ.ศ. 2539 จนถงป พ.ศ.2541 มนายชเกยรต นลสนเทยะ มารบตำาแหนงผอำานวยการโรงเรยนบวลาย มนายบญยงค สมบรณมนสชย มารบตำาแหนงผอำานวยการโรงเรยนบวลาย และนายนายอดลย มทกณฑ คนปจจบน

รปปนพระครปทมสรารกษ อดตเจาคณะอำาเภอบวใหญ

ขน�ดจำ�นวนสถ�นศกษ�

ท สถ�นศกษ�สงกดจำ�นวน

โรงเรยน(แหง)

จำ�นวนนกเรยน(คน)

จำ�นวนคร(คน)

อตร�สวนคร:นกเรยน

1 สปช. 17 2603 158 1:162 สศ. 2 1037 54 1:19

รวม 19 3640 212 2:36

ทมา: เขตพนทการศกษาเขต 6- ศ�สน�และศลปวฒนธรรม

- ประชากรสวนใหญนบถอศาสนาพทธ ประมาณ 99 % อนๆ 1 % มวดจำานวน 11 แหง โบสถครสต 1 แหง สำานกสงฆ 15 แหง ทพกสงฆ 6 แหง - ขนบธรรมเนยมประเพณ ทสบทอดกนมา

ป ร ะ ช า ช น ใ น อ ำา เ ภ อ บ ว ล า ย เ ด ม ส ว น ม า ก เ ป น ผ ท อ พ ย พยายถนฐานมาจากทองถนทางภาคอสาน เขามาตงถนฐานเปนปกแผนทอ ำา เ ภ อ บ ว ล า ย ก า ร ท ม บ ค ค ล จ า ก ห ล า ย พ น ท หลายถนไ ด เ ข า ม า ร ว ม ก น อ ย ก ไ ด น ำา เ อ า ข น บ ธ ร ร ม เ น ย ม ประเพณวฒนธรรมเขามาดวย ตามความเชอของแตละทองถน เชน การทำาบญขาวจ การทำาบญมหาชาด การทำาบญลาย การทำาบญเขาพรรษาและออกพรรษา แตทเปนหนาตามเปนประเพณของชาวอำาเภอบวลายทงอำาเภอ ไดแก ประเพณวนขนปใหม วนสงกรานต บญบงไฟ ลอยกระทง และงานงว เปนตน

ป ร ะ เ พ ณ ว น ข )น ป ใ ห ม

ประเพณวนขนปใหมไดรวมกนทำาบญตกบาตรเปนประจำาทกป จดขนทงภาครฐและ

ภาคเอกชน โดยใชบรเวณสนามฟตบอลของโรงเรยนชมชนบานหนองบวลาย ประชาชนทไปทำางานยงตางจงหวดกจะกลบมารวมกนในวนนเพอทำาบญรวมกนกบญาต พนองและขอพรจากผใหญ

ป ร ะ เ พ ณ ว น ส ง ก ร � น ต ประเพณวนสงกรานต จะกระทำากนทกปสบทอดกนมาชานาน

ป จ จ บ น ถ อ ว า เ ป น เ ท ศ ก า ลทสำาคญของอำาเภอบวลาย โดยการจดของเทศบาลตำาบลบวลาย สภาวฒนธรรมอำาเภอบวลายและอำาเภอบวลาย รวมกบชาวอำาเภอบวลาย จดใหมขบวนแหพระพทธรป เทพสงกรานตของแตละหมบาน มการประดบรถทรวมขบวนแหดวยความประณตสวยงาม แลวจะมารวมกนทหนาทวาการอำาเภอ เพอทำาพธทางศาสนา รดนำาดำาหว สรงนำาพระสงฆและผอาวโส ขอพรจากผหลกผใหญเพอความเปน สรมงคล

ป ร ะ เ พ ณ บ ญ บ )ง ไ ฟหลายหมบานของอำาเภอบวลายไดจดใหมประเพณการทำาบญ

บงไฟขนตามความเชอวาเพอเปนการขอฝนจากพระยาแถน (เทวดา) ผทมหนาทใหนำาใหฝนเมอถงฤดการทำานา คอทำากนในเดอนหกของทกป แตทถอวาเปนประเพณทเชดหนาชตาของอำาเภอบวลาย กคอ ทตำาบลโนจานจดเปนงานประเพณ มการประกวดแขงขนบงไฟ มบงไฟจากหลายหมบานและตางอ ำา เ ภ อ ต า ง จ ง ห ว ด ส ง บ ง ไ ฟ เ ข า ร ว ม แ ข ง ข น ม า ก ม า ย

ป ร ะ เ พ ณ ล อ ย ก ร ะ ท งประเพณลอยกระทงกระทำากนทก ๆ ป โดยความรวมมอกน

ระหวางเทศบาลตำาบลหนองบวลาย สภาวฒนธรรมอำาเภอบวลาย และพนองประชาชนในอำาเภอบวลาย จดขนทลานอเนกประสงคหนองโสนของเทศบาลตำาบลหนองบวลาย มขบวนแหกระทงททำาดวยดอกไมใบตอง ทประณตสวยงามขนาดใหญ นางนพมาศจากหมบานตาง ๆ ในอำาเภอบวลายเขารวมขบวนแหทกป ในวนข น 15 ค ำา เ ด อ น 12

ง � น ง )ว ป ร ะ จ ำ� ป

งานงวเปนงานประจำาปของชาวตลาดหนองบวลาย เปนการบชาแ ล ะ บ ว ง ส ร ว ง แ ก เ จ า พ อทเปนทเคารพของอำาเภอบวลาย ถอเปนงานประเพณทจดกนเปนประจำาทกปกวา 30 ป โดยจะจดในชวงเดอนตลาคมหรอเดอนพฤศจกายนของทกป โดยจะมการแสดงงว ลเก หมอลำา สวนสนกและมการแขงขนกฬา ไดแก เซปกตะกรอ วอลเลยบอล เปตอง เปนตน

7. ก � ร ส � ธ � ร ณ ป โ ภ ค - ดานไฟฟา อำาเภอบวลายไดมไฟฟาใชทกตำาบลทกหมบาน รวม 45

หมบาน 5,537 ครวเรอน - ดานประปา หมบานทมนำาประปาใชทงหมด 45 หมบาน 5,537 ครวเรอน - แหลงนำา ไดม อางเกบนำาจำานวน 6 แหง ลำาหวย 22 แหง สระ 44

แหง หนอง 35 แหง ฝาย 13 แหง คลอง 7 แหง บอนำาตน 4 แหง บอบาดาล 50 บอ

โองขนาดใหญ จำานวน 22,148 ใบ - ดานโทรคมนาคมตดตอสอสาร มททำาการไปรษณยเอกชน จำานวน1 แหง โทรศพทสาธารณะ จำานวน 62 เลขหมาย8. ก�รสหกรณ

- อำาเภอบวลายไมมสหกรณในพนท หากประชาชนมความ ประสงคใชบรการสหกรณ ตองใชบรการทอำาเภอบวใหญ

9. ก�รรกษ�คว�มสงบเรยบรอยสถตขอมลคดอาญาตงแต ป 2548 - 2550

ประเภทคด

2548 2549 2550เกด(คด)

จบ(ร�ย

)

ผตองห�(คน)

เกด(คด)

จบ(ร�ย)

ผตองห�(คน)

เกด(คด)

จบ(ร�ย)

ผตองห�(คน)

คดอกฉกรรจและสะเทอนขวญ 1 1 1 1 1 1 - - -คดประทษรายตอชวตและรางกาย

24 19 25 7 5 5 7 6 6

คดประทษรายตอทรพย 15 6 9 4 2 2 7 7 5

สถานตำารวจภธรบวลาย

คดทนาสนใจ 3 2 2 10 7 7 9 1 1คดทรฐเปนผเสยหาย 72 67 195 78 78 286 67 67 295

คดยาเสพตด 36 30 30 28 24 24 28 28 28รวม 151 125 262 128 117 325 118 109 335

ทมา : สถานตำารวจภธรบวลาย

9.1 ก�รตอสเพอเอ�ชนะย�เสพตด สถานการณยาเสพตดของอำาเภอบวลายไดดำาเนนการตาม

ยทธศาสตรการกวาดลางยาเสพตด ของรฐบาล จนประสบผลสำาเรจ ไดรบธงชยชนะสงครามยาเสพตดขนเดดขาดจากจงหวดนครราชสมา และทกหมบาน/ตำาบลเปนหมบานสขาว ปลอดยาเสพตดอยางยงยน

ผลการปฏบต ในทกตำาบล / หมบานมผประสานพลงแผนดน เฝาตรวจสอบและตดตามพฤตกรรมของราษฎร (กลมเสยง) เพอไมใหยาเสพตดหวนกลบเขามาในหมบานอกตอไป

9.2 ก�รปร�บปร�มผมอทธพล สถานการณ จากการตรวจสอบในพนทของอำาเภอบวลายไมมผมอทธพลแตอยางใด

10. สถ�นททองเทยวทสำ�คญ

ป ร ะ เ พ ณ ว น ข )น ป ใ ห ม

ประเพณวนขนปใหมไดรวมกนทำาบญตกบาตรเปนประจำาทกป จดขนทงภาครฐและภาคเอกชน โดยใชบรเวณสนามฟตบอลของโรงเรยนชมชนบานหนองบวลาย ประชาชนทไปทำางานยงตางจงหวดกจะกลบมารวมกนในวนนเพอทำาบญรวมกนกบญาต พนองและขอพรจากผใหญ

ป ร ะ เ พ ณ ว น ส ง ก ร � น ต ประเพณวนสงกรานต จะกระทำากนทกปสบทอดกนมาชานาน

ปจจบนถอวาเปนเทศกาลทสำาคญของอำาเภอบวลาย โดยการจดของเทศบาลตำาบลหนองบวลาย สภาวฒนธรรมอำาเภอบวลายและอำาเภอบวลาย รวมกบชาวอำาเภอบวลาย จดใหมขบวนแหพระพทธรป เทพสงกรานตของแตละหมบาน มการประดบรถทรวมขบวนแหดวยความประณตสวยงาม แลวจะมารวมกนทหนาทวาการอำาเภอ เพอทำาพธทางศาสนา รดนำาดำาหว สรงนำาพระสงฆและผอาวโส ขอพรจากผหลกผใหญเพอความเปนสรมงคล

ป ร ะ เ พ ณ บ ญ บ )ง ไ ฟหลายหมบานของอำาเภอบวลายไดจดใหมประเพณการทำาบญ

บงไฟขนตามความเชอวาเพอเปนการขอฝนจากพระยาแถน (เทวดา) ผทมหนาทใหนำาใหฝนเมอถงฤดการทำานา คอทำากนในเดอนหกของทกป แตทถอวาเปนประเพณทเชดหนาชตาของอำาเภอบวลาย กคอ ทตำาบลโนจานจดเปนงานประเพณ มการประกวดแขงขนบงไฟ มบงไฟจากหลายหมบานและตางอำาเภอ ตางจงหวดสงบงไฟเขารวมแขงขนมากมาย

ป ร ะ เ พ ณ ล อ ย ก ร ะ ท งประเพณลอยกระทงกระทำากนทก ๆ ป โดยความรวมมอกน

ระหวางเทศบาลตำาบลหนองบวลาย สภาวฒนธรรมอำาเภอบวลาย และพนองประชาชนในอำาเภอบวลาย จดขนทลานอเนกประสงคหนองโสนของเทศบาลตำาบลหนองบวลาย มขบวนแหกระทงททำาดวยดอกไมใบตอง ทประณตสวยงาม

ขนาดใหญ นางนพมาศจากหมบานตาง ๆ ในอำาเภอบวลายเขารวมขบวนแหทกป ในวนขน 15 คำาเดอน 12

ง � น ง )ว ป ร ะ จ ำ� ป งานงวเปนงานประจำาปของชาวตลาดหนองบวลาย เปนการบชา

แ ล ะ บ ว ง ส ร ว ง แ ก เ จ า พ อทเปนทเคารพของอำาเภอบวลาย ถอเปนงานประเพณทจดกนเปนประจำาทกปกวา 30 ป โดยจะจดในชวงเดอนตลาคมหรอเดอนพฤศจกายนของทกป มการแสดงงว ลเก หมอลำา สวนสนกและมการแขงขนกฬา ไดแก เซปกตะกรอ วอลเลยบอล เปตอง เปนตน

11. สนค� ผลตภณฑทข)นชอ OTOP

ผ�ไหมกลมทอผ�ไหมหนองคอมหม 9 ตำ�บลโนนจ�น

ผ�ไหมกลมแมบ�นเกษตรกรคมมะอ-สวนหมอนหม 3 ตำ�บลหนองหว�

18 -

เส)อสำ�เรจรปผประกอบก�รน�งหนเกณฑ เช)อบวข�ว หม 3 ตำ�บลหนองหว�

ดอกไมจ�กรงไหมกลมอ�ชพผลตภณฑจ�กไหมหม 9 ตำ�บลบวล�ย

ผ�ไหมกลมแมบ�นโนนด – โนนจ�นหม 2 ตำ�บลโนนจ�น

ดอกไมประดษฐจ�กรงไหมกลมศลปปะประดษฐจ�กรงไหมหม 11 ตำ�บลบวล�ย

ผ�ไหม กลมทอผ�ดวยกกระตกหม 12 ตำ�บลโนนจ�น

ผ�ไหมกลมอ�ชพทอผ�ไหมหม 4 ตำ�บลหนองหว�

ผ�ฝ�ยล�ยขตกลมทอผ�ล�ยขต โนนจ�น – โนนเส)ยวหม 14 ตำ�บลโนนจ�น

ผ�ไหมกลมทอผ�ไหมบ�นข�มปอมหม 3 ตำ�บลบวล�ย

ผ�ไหมผประกอบก�ร น�ยเสถยร เช)อบวข�วหม 3 ตำ�บลหนองหว�

12. ทำ�เนยบร�ยน�มผดำ�รงตำ�แหนงน�ยอำ�เภอ ท ชอ - สกล ต)งแต - ถง หม�ยเหต 1 2

นายสฤษฎ นำาคางร.ท.วสนต สขสมบรณ

28 ก.ย. 2550 – 23 พ.ย. 2551 24 พ.ย. 2551 – ปจจบน

แผนทอำ�เภอบวล�ย