8 2 2561 227eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_2/KBEJ-8-2-17.pdf · Organizations there should be a construction planning meeting to be able to actually work before construction

วศวกรรมสารเกษมบณฑต ปท 8 ฉบบท 2 พฤษภาคม-สงหาคม 2561 227

การประเมนความเสยงในการดาเนนงานโครงการกอสรางภายใต

การกากบดแลขององคกรปกครองสวนทองถน อาเภอปะทว จงหวดชมพร

RISK ASSESSMENT IN CONSTRUCTION PROJECT UNDER THE

CONTROL OF LOCAL ADMINISTRATIVE ORGANIZATIONS IN PATHIO

DISTRICT IN CHUMPHON PROVINCE

เอกชย ตรทอง1 และ อภชาต ประสทธสม2

1นกศกษา, หลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

1761 ถนนพฒนาการ เขตสวนหลวง กรงเทพมหานคร 10250, [email protected] 2อาจารยประจา, หลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมโยธา

มหาวทยาลยเกษมบณฑต 1761 ถนนพฒนาการ เขตสวนหลวง กรงเทพมหานคร 10250,

[email protected]

Akkachai Treetong1 and Aprichart Prasittsom2

1Student, Master of Engineering Program in Civil Engineering, Kasem Bundit University

1761 Pattanakarn Rd., Suanluang, Bangkok 10250 Thailand, [email protected] 2Lecturer, Master of Engineering Program in Civil Engineering, Kasem Bundit University

1761 Pattanakarn Rd., Suanluang, Bangkok 10250 Thailand, [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอทาการประเมนความเสยง (Risk Assessment) ทงในแงของระดบ

โอกาสทจะเกด (Likelihood) และระดบผลกระทบ (Impact) ตอการดาเนนงานโครงการกอสรางของ

องคกรปกครองสวนทองถน อาเภอปะทว จงหวดชมพร และเพอเสนอแนะแนวทางการควบคม

ความเสยงเหลานน ผานการดาเนนการวจยกลบกลมตวอยางทแบงเปน 2 กลม คอ กลมผวาจาง

(ราชการ) จานวน 20 คน และกลมผรบจาง (ผรบเหมา) จานวน 42 คน ดวยการใชเครองมอในการ

วจยในรปแบบของแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ เพอนาผลทไดมาวเคราะห

ดวยกระบวนการทางสถต ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน สาหรบ

นาไปใชตอในการวเคราะหและจดลาดบความเสยงตอไป ทงนผลการวจยแสดงใหเหนวา การ

ประเมนความเสยงในการดาเนนงานโครงการกอสรางขององคกรปกครองสวนทองถน ในดาน

งบประมาณ ผรบจางมโอกาสทจะเกดความเสยงอยในระดบนอย และมผลกระทบทจะเกดอยใน

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษมบณฑต บทความวจย

228 Kasem Bundit Engineering Journal Vol.8 No.2 May-August 2018

ระดบนอย สวนดานคณภาพงานผวาจางมโอกาสและผลกระทบทจะเกดอยในระดบนอย และขณะท

ดานระยะเวลาในการดาเนนงาน ผวาจางมโอกาสทจะเกดความเสยงอยในระดบนอยมากและม

ผลกระทบทจะเกดอยในระดบนอย สวนผรบจางมโอกาสและผลกระทบทจะเกดความเสยงอยใน

ระดบนอย และแนวทางการควบคมความเสยงในการดาเนนงานโครงการกอสรางขององคกร

ปกครองสวนทองถนควรมการประชมวางแผนงานกอสรางใหสามารถทางานไดจรงกอนดาเนนการ

กอสราง โดยมการศกษาและตรวจสอบแบบกอสรางและขอกาหนดการเบกจายเงน ตรวจสอบวสด

ใหถกตอง ตรวจสอบคณสมบตของผรบเหมา ตรวจสอบเรองการขนสงวสดทใชในการกอสราง

รวมถงประสานงานหนวยงานทเกยวของกอนดาเนนการกอสราง และควรมการตรวจสอบสภาพ

ภมอากาศกบกรมอตนยมวทยา เพอเตรยมระบบระบายนาและปองกนนาขงในพนทกอสราง

คาสาคญ: การประเมนความเสยง, โครงการกอสราง, องคกรปกครองสวนทองถน

ABSTRACT

The objectives of this research were to assess the risk at the likelihood level and the impact

level affecting construction project implementation of Local Administrative Organizations in

Pathio District, Chumphon Province and to propose the guidelines for controlling these risks.

The 2 groups of research samples were 20 employers (government) and 42 employees

(contractor). The research tool was a 5-level rating scale questionnaire. The data were

analyzed by using frequency, percentage, mean, standard deviation and the analysis results

were then used for risk analysis and ranking. The research results revealed that the

assessment of risk in construction project implementation of Local Administrative

Organizations in the aspect of budget, the employees’ likelihood risk and impact risk were

at a low level, that in the aspect of work quality, employers’ likelihood risk and impact risk

were at a low level, and that in the aspect of implementation time period, both employers’

and employees’ likelihood risks and impact risks were at a low level. And, for the guidelines

for controlling the risk in construction project implementation of Local Administrative

Organizations there should be a construction planning meeting to be able to actually work

before construction by studying and examining construction plan and disbursement

requirements, checking the materials properly, checking the qualifications of the contractors,

inspecting transportation of materials used in construction, and coordinating agencies

concerned before proceeding construction. Additionally, climate change should be monitored

Faculty of Engineering, Kasem Bundit University Research Article


with the Department of Meteorology to prepare drainage and water protection systems in the

construction area.

KEYWORDS: risk assessment, construction project implementation, local administration

1. บทนา

การจดการงานในโครงการกอสรางขององคกรปกครองสวนทองถนใหมประสทธภาพนน การ

ดาเนนงานใหแลวเสรจตามแบบรปรายการทกาหนดและตองแลวเสรจกอนกาหนดเวลาในสญญา

จาง หรออยางนอยตองแลวเสรจตามกาหนดเวลาทระบไวในสญญาระหวางองคกรปกครองสวน

ทองถนในฐานะทเปน “ผวาจาง” และผรบเหมาภาคเอกชน ในฐานะทเปน “ผรบจาง” ทงนกเพอ

ผลประโยชนของทงสองฝาย กลาวคอ นอกจากเปนการรกษาเสถยรภาพของหนวยงานราชการ ใน

แงของการบรหารจดการทดและผลกระทบทเกดขนตอประชาชนในระหวางกอสรางแลว ยงเปนการ

ควบคมตนทนของฝายเอกชนผรบจางดวย เพอใหการบรหารจดการงานกอสรางในเรองระยะเวลาท

ใชในการดาเนนโครงการกอสรางนนๆ เปนไปตามกาหนดลดผลกระทบทเกดขนกบสงคมสวนรวม

จงมความจาเปนตองมการศกษาความเสยงทอาจสงผลกระทบตอโครงการกอสรางขององคกร

ปกครองสวนทองถน ทงในมมมองขององคกรปกครองสวนทองถน และผรบเหมา [1]

จากอานาจหนาทและภารกจโดยรวมขององคกรปกครองสวนทองถน คงจะกลาวไดวาหนาท

หลกๆ ขององคกรปกครองสวนทองถน คอ [2] การเปนผประกอบการ การเปนผสนบสนน และการ

เปน ผกากบควบคมดแล โดยเกยวของกบขอระเบยบ กฎหมาย หนงสอสงการตางๆ รวมถงการม

อานาจในการบรหารการใชงบประมาณรายไดจากการเกบภาษตางๆ ภายในทองถน และรายได

จากเงนอดหนนทไดร บการสนบสนนจากสวนกลาง (เชน กรมสงเสรมการปกครองทองถน

กระทรวงมหาดไทย หรอแหลงเงนไดจากการสนบสนนจากหนวยงานอนๆ) อยางไรกตามโครงการ

กอสรางดานโครงสรางพนฐานขององคกรปกครองสวนทองถน มกจะมอปสรรคในการดาเนนงาน

อยเสมอเนองจากสาเหตปจจยตางๆ ทไดรบผลกระทบโดยตรงและทางออมเนองจากสงคมเมอง

พฒนาไปอยางรวดเรว โดยทองคกรปกครองสวนทองถนไมสามารถทจะดาเนนการพฒนาความ

จาเปนดานโครงสรางพนฐานไดทนตามความตองการของชมชนเมองหรอกาลงจะพฒนาเปนเมอง

ปจจยเสยงคอ กลมของปจจยตางๆ ทอาจนาไปสเหตการณททาใหเกดปญหาในการดาเนน

โครงการกอสรางขององคกรปกครองสวนทองถนใหมประสทธภาพลดตาลงกวาทกาหนดหรอทควร

จะเปน หวขอปจจยเสยงสามารถแบงออกเปนหลายๆ กลม อาทเชน ปจจยเสยงดานงบประมาณ

ปจจยเสยงดานบคลากร ปจจยเสยงดานขอกาหนดและสญญา ปจจยเสยงดานสภาพแวดลอม หรอ

ปจจยเสยงดานธรรมาภบาล [3] โดยปจจยเสยงตางๆ ขางตนนอกจากจะสงผลตอประสทธภาพของ

ในแงลบตอทกฝายทดาเนนโครงการรวมกนทงในแงของงบประมาณ ระยะเวลาดาเนนงานกอสราง



และคณภาพแลว ยงทาใหประชาชนในพนทเสยโอกาสในการใชประโยชนจากโครงการอกดวย

ดงนนการทราบถงปจจยเสยงทมผลกระทบตอการดาเนนโครงการกอสรางขององคกรปกครองสวน

ทองถน จะทาใหทกฝายทเกยงของทงองคกรปกครองสวนทองถน และผรบเหมา สามารถนาขอมล

ดงกลาวไปพฒนาแนวทางปองกนหรอลดการเกดปญหาในการดาเนนงานโครงการกอสรางเพอให

สามารถดาเนนงานไดแลวเสรจตามงบประมาณ ระยะเวลา รวมถงคณภาพของงาน ตามทกาหนด

ปจจบน อาเภอปะทว เปนพนทหนงของจงหวดชมพรทมความสาคญและมการเตบโตทาง

เศรษฐกจ และการทองเทยวจงทาใหมการพฒนาใหมการกอสรางสงกอสรางตาง ๆ หลายประเภท

ในชวงระยะเวลา 2 ปทผานมามากกวา 100 ลานบาท เมอมการจดสรรงบประมาณใหกบองคกร

ปกครองสวนทองถนในเขตอาเภอปะทวในสวนของการกอสรางทเพมมากขน [4] ในการดาเนนงาน

โครงการตาง ๆ มทงโครงการทพบปญหาและไมพบปญหาในระหวางดาเนนงานโครงการ ซง

โครงการทดาเนนงานแลวไมพบปญหายกตวอยางเชน โครงการกอสรางถนนลาดยางผวจราจรเคป

ซลสายจนทรเจรญ หมท 4 เปนจานวนเงน 1,215,000 บาท ตามสญญาจาง กาหนดแลวเสรจ

ภายในวนท 26 ธนวาคม 2556 ผรบจางไดดาเนนการตามโครงการดงกลาวแลวเสรจและสงมอบ

งาน ลงวนท 11 ธนวาคม 2556 อยางไรกดโครงการทดาเนนงานแลวพบปญหากมอยไมนอย

ยกตวอยางเชน 1) โครงการกอสรางถนนลาดยางผวจราจรเคปซล สายชยรตนพฒนา หมท 5 เปน

จานวนเงน 800,000 บาท ตามสญญาจางกาหนดแลวเสรจภายในวนท 1 พฤษภาคม 2560 คดเปน

ระยะเวลาดาเนนการ จานวน 45 วน ผรบจางไดดาเนนการไมเปนไปตามระยะเวลาสงมอบงาน จง

ขอสงวนสทธเรยกคาปรบตามสญญาจาง จานวน 29 วน อตราวนละ 1,600 บาท คดเปนเงนคาปรบ

จานวน 46,400 บาท 2) โครงการกอสรางรางระบายนาคอนกรตเสรมเหลกขางถนนสายคลองนอย

หมท 5 เปนจานวนเงน 633,400 บาท ตามสญญาจางกาหนดแลวเสรจภายในวนท 6 กรกฎาคม

2560 คดเปนระยะเวลาดาเนนการ จานวน 60 วน ผรบจางไดดาเนนการไมเปนไปตามระยะเวลาสง

มอบงาน จงขอสงวนสทธเรยกคาปรบตามสญญาจาง จานวน 46 วน อตราวนละ 1,267 บาท คด

เปนเงนคาปรบจานวน 58,282 บาท ทงนสาหรบโครงการทไมสามารถดาเนนงานตามระยะเวลาสง

มอบงานไดมกพบปญหาทเกดจากสภาพอากาศแปรปรวนในระหวางการดาเนนงาน ปญหาวสดท

ใชในการดาเนนงานขาดแคลน และปญหาแรงงานทไมเพยงพอ ซงการทโครงการเหลานประสบอย

สงผลใหประชาชนในพนทไดรบผลกระทบตามมาอยบอยครง ดงนนการประเมนความเสยงของการ

ดาเนนงานโครงการกอสรางขององคกรปกครองสวนทองถนโครงการตางๆ ภายในอาเภอปะทว จง

จาเปนอยางมากสาหรบผรบเหมากอสราง และองคกรปกครองสวนทองถนในเขตอาเภอปะทว

เพอเปนการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการงานโครงการกอสรางขององคกรปกครองสวน

ทองถนตางๆ ในอาเภอปะทว ในฐานะผศกษาวจยเปนผรบเหมาคนหนงทเคยประสบพบเจอปญหา

ดงกลาว จงมความปรารถนาทจะเปนสวนหนงในการขบเคลอนใหการดาเนนภารกจตามอานาจ

หนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในอาเภอปะทวใหบรรลจดมงหมายตามทตงใจไว



2. วตถประสงคการวจย

2.1 เพอระบปจจยเสยงทมผลตอประสทธภาพในการดาเนนงานโครงการกอสรางขององคกร

ปกครองสวนทองถน ในอาเภอปะทว จงหวดชมพร ทงในแงของผลกระทบดานงบประมาณ (ผรบ

จาง) ผลกระทบดานคณภาพงาน (ผวาจาง) และผลกระทบดานระยะเวลาในการดาเนนงาน (ผรบ

จาง และผวาจาง)

2.2 เพอทาการประเมนระดบผลกระทบ ระดบโอกาสทจะเกด และระดบของความเสยง

สาหรบปจจยเสยงตางๆ

2.3 เพอเสนอแนะแนวทางการควบคมปจจยเสยงเบองตน

3. แนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ

3.1 การศกษาปจจยเสยงในงานภาครฐ

วบลย ศรกอม [5] ไดศกษาการศกษากระบวนการจดการความเสยงของผรบเหมาในงาน

กอสรางทางแยกตางระดบ ของกรมทางหลวง 4 โครงการ ซงมภาพประกอบแบบการกอสรางเปน

ออกแบบ - ประมล - กอสราง (Design - Bid - Build) สญญากอสรางสามารถปรบราคาคางานได

(ชดเชยคา K) กาหนดคางานเปนแบบราคาตอหนวย แตงานกอสรางสะพานกาหนดคางานราคาตอ

หนวยเปนแบบราคาเหมารวมตอความยาว (Lum-sum per meter) ซงความเสยงในงานกอสราง

สวนใหญจะถกถายโอนผานเงอนไขของสญญาใหผรบเหมารบผดชอบสรปผลการศกษาดงน 1)

ปจจยความเสยงทมผลกระทบตอผรบเหมาในการกอสรางทางแยกตางระดบ จดกลมภาพประกอบ

แบบความเสยงออกเปน 9 ภาพประกอบแบบดงน เหตภายนอกควบคมหรอคาดการณไมไดการ

ออกแบบและรายละเอยดประกอบแบบ, การกอสราง, บคลากร, โลจกตกส, การเงนและงบกอสราง,

กฎหมายและสญญากอสราง, นโยบายและการเมอง และสงคมและสงแวดลอม 2) จานวนเหตการณ

ความเสยงในโครงการกอสรางทางแยกตางระดบ มจานวน 465 เหตการณ จดระดบความเสยง

ออกเปน 3 ระดบ ประกอบดวย ความเสยงระดบสงมจานวน 36 เหตการณ, ความเสยงระดบปาน

กลางมจานวน 179 เหตการณ และความเสยงระดบตาม 250 เหตการณ โดยความเสยงทมลาดบ

ความเสยงสง 10 ลาดบแรกมดงน 2.1) การดาเนนงานมความลาชาจากแผนงาน ในหมวดงาน

สะพาน 2.2) การดาเนนงานมความลาชาจากแผนงาน ในหมวดทางถนน 2.3) ตองมการแกไขงาน

กอสรางโครงสรางชนทางใหมเนองจากบดอดแลวมความหนาแนนไมไดตามขอกาหนด ในหมวด

งานถนน 2.4)การถอดแบบคานวณปรมาณเหลกเสรมผดพลาด ทาใหงบกอสรางบานปลาย ใน

หมวดงานสะพาน 2.5) นามนเชอเพลงขนราคา ในหมวดงานถนน 2.6) เหลกเสรมขนราคา ใน

หมวดงานสะพาน 2.7) นามนขนราคาทาใหงบกอสรางบานปลายคอนกรตขนราคา ในหมวดงาน

งานรอยายโครงสรางเดม 2.8) คอนกรตขนราคา ในหมวดงานสะพาน 2.9) การคานวณถอดแบบ



ปรมาณวสด ปรมาณงานผดพลาด ทาใหงบกอสรางบานปลาย ในหมวดงานไฟฟาแสงสวาง 2.10)

การถอดแบบ คานวณปรมาณคอนกรตผดพลาด ทาใหงบกอสรางบานปลาย ในหมวดงานสะพาน

และ 3) แนวทางในการตอบสนองตอความเสยง 4 แนวทางเรยงลาดบจากมากไปหานอยดงน การ

ลดบรรเทา, การหลกเลยง, การยอมรบ, ตามลาดบ และในการตอบสนองตอความเสยง 1

เหตการณมกใชแนวทางมากกวา 1 วธ

ศวกร หวงปกกลาง [6] ไดศกษาการศกษาและวเคราะหความเสยงของการกอสรางอาคารสง

ในเขตเทศบาลเมองพทยา มวตถประสงคเพอระบปจจยความเสยงในการกอสรางอาคารสงในเขต

เมองพทยา ซงมโอกาสทมจะเกดสงและสงผลกระทบอยางมากในการดาเนนกจการกอสราง และนา

ผล วเคราะหมากาหนดแนวทางควบคมความเสยง เพอลดความเสยงและเพมประสทธภาพในการ

ปฏบตงาน ในการศกษาครงนผวจยรวบรวมขอมลโดยการสอบถามผเชยวชาญทมประสบการณ

การกอสรางสง ผตอบแบบสอบถามเปนผเชยวชาญจากโครงการกอสรางอาคารสงในจงหวดพทยา

จานวน 17 โครงการ ผตอบแบบสอบถามสวนใหญดารงตาแหนงผบรหารโครงการทมประสบการณ

ทางานไมตากวา 11 ป และมคณวฒการศกษาสงกวาระดบปรญญาตร ดงนนผลการสมภาษณจงม

ความนาเชอถอสง ผลการวเคราะหความเสยง จานวน 160 เหตการณ พบวา ความเสยงสงสดม

จานวน 57 เหตการณ ความเสยงสงมจานวน 44 เหตการณ ความเสยงปานกลางมจานวน 25

เหตการณ และความเสยงตามจานวน 34 เหตการณ ปจจยความเสยงทมโอกาสเกดและสงผล

กระทบสงตอโครงการกอสรางอาคารสงเรยงตามลาดบไดดงน คอ หมวดงานสถาปตยกรรม หมวด

งานระบบประกอบอาคาร งานโครงสราง งานเอกสารตางๆ หมวดงานเตรยมการ และสญญาการ

กอสรางระดบความเสยงทแตกตางกน ขนตอนการหาแนวทางแกไขความเสยง (การตอบสนอง

ความเสยง) มดวยกน 6 แนวทางตามหลกปองกน ตดตาม แกไข และแนะนาเมอปฏบตตาม

แนวทางทง 6 นแลว โอกาสเกดความเสยงกจะนอยลง แนวทางการแกไขความเสยงทนาเสนอใน

งานวจยนสามารถชวยลดโอกาสเกดความเสยงททาใหงานกอสรางลาชากวาแผน เพมคณภาพของ

งาน เพมความปลอดภย และเพมประสทธผล

3.2 ปจจยเสยงในการรบเหมากอสราง [7]

3.2.1 ความเสยงจาการพงพาวศวกร

ธรกจของบรษทตองอาศยผทมความรความเชยวชาญ และประสบการณงานออกแบบ

วางแผน และดาเนนการกอสรางตามแผนทวางไว ซงหมายถงวศวกรในระดบผชวยผจดการใหญ

(Executive Vice President) ผจ ดการโครงการ (Project Engineer หรอ Foreman) หากบรษท

สญเสยบคลากรเหลานไปยอมสงผลกระทบตอความสามารถในการรบงาน ตลอดจนการดาเนนงาน

ของบรษทในอนาคตได



3.2.2 ความเสยงทางดานการเงน

ความเสยงจากคสญญาไมปฏบตตามขอกาหนดในสญญา โดยเฉพาะเรองการชาระเงนตาม

ความสาเรจของงาน ซงอาจกอใหเกดความเสยหายแกผลการดาเนนการงานบรษทได อยางไรก

ตามบรษทมนโยบายในการปองกนความเสยงดงกลาว โดยวเคราะหฐานะทางการเงนของลกคา

กอนการรบงาน การหาขอมลของลกคาอนเพมเตม หรอมการเรยกเกบเงนลวงหนากอนเรม

ดาเนนงานรวมถงการเรยกเกบเงนตามผลงานทสาเสรจ

3.2.3 ความเสยงจากเปลยนแปลงราคาวตถดบทใชในการกอสราง

ลกษณะการรบงานของบรษท สามารถจาแนก 2 ลกษณะ คอ (1) งานทรบเหมาคาแรงงาน

และคาวตถดบ และ (2) งานทรบเหมาเฉพาะคาแรงงานอยางเดยว ในกรณทบรษทรบงานประเภท

ท (1) ซงตองรบผดชอบทงการกอสรางและการจดซอวตถดบนน ทาใหมความเสยงเรองตนทนการ

ดาเนนงานสงขนจากความผนผวนของราคาหรอการขาดแคลนวตถดบ เนองจากบรษทจะตองเสนอ

ราคารบเหมาลวงหนากอนเรมดาเนนงาน อยางไรกตามผลกระทบดงกลาวอาจไมสงมากนกเมอ

เทยบกบธรกจรบเหมากอสรางอน ๆ เนองจาก

1) ลกษณะของงานสวนใหญทบรษทรบเหมา จะมชวงระยะเวลาการดาเนนงานคอนขางสน

คอโดยเฉลยประมาณ 3 - 5 เดอนตอโครงการ ทาใหบรษทสามารถควบคมราคาวสดทตองใชในการ

กอสรางได

2) วตถหลกมเพยง 2 รายการ คอ คอนกรตผสมเสรจและเหลกเสน ถาบรษทเปนลกคาราย

ใหญของผจาหนวยวสดดงกลาว ทาใหสามารถเจรจาตอรองโดยอาศยความสมพนธทดกบผจดจา

หนวยวตถดบรายใหญ และกาหนดราคาคงทในระยะเวลาหนง ๆ ได นอกจากนในการทราคาวสด

ผนผวนมาก บรษทอาจซอวตถดบทงจานวนทบรษทประมาณวาจะตองใชในงานทรบจางไวแลว

และกาหนดใหผจดจาหนวยทยอยสงวสดใหแกบรษทเมอจะใชงานจรง

3) นามนดเซล มการปรบปรงราคาเปนแบบลอยตวซงผลกระทบดานตนทนของบรษท

บรษทไดใหความสาคญในเรองนเปนอยางมาก และตดตามความผนผวนของราคาอยางใกลชด

หากแนวโนมของราคาเพมสงขน ซงมผลกระทบกบตนทนดาเนนการ บรษทจะทาการปรบราคา

เพมขนในการรบงานตอไปเพอชดเชยตนทนทเหมาะสม และคานงถงศกยภาพการแขงขนในตลาด

3.2.4 ความเสยงจากการดาเนนงานไมเสรจตามกาหนด

การดาเนนงานไมเสรจตามกาหนดหรองานไมไดคณภาพตามทกาหนด โดยทวไปงาน

กอสรางทบรษทดาเนนการอยนนจะมคาปรบในกรณทมการดาเนนงานลาชากวาทกาหนดซงปกตม

อตรารอยละ 0.01 ของมลคางานกอสรางตอวน และมการกาหนดคาปรบสงสดเปนจานวนวน หรอ



เปนรอยละของมลคางานในกรณทงานสงมอบไมไดมาตรฐานตามแบบทกาหนด ซงหากม

เหตการณใดๆ ดงกลาวเกดขน บรษทจะตองดาเนนการแกไขใหถกตอง สงผลใหตนทนสงขน และ

เสยเวลาในการทางานเพมมากขน อยางไรกตามหากความลาชาของการดาเนนงานนนมไดมสาม

เหตมาจากบรษท อาทเชน การเปลยนแปลงแบบกอสราง หรอสถานททรบมอบไมพรอมทจะ

สามารถดาเนนการได หรอสภาพดนฟาอากาศไมเอออานวย โดยเฉพาะในชวงฤดฝน และเกด

อทกภยนาทวม ซงการปฏบตงานของผรบเหมากอสรางจะเปนไปดวยความยากลาบากถาไมมการ

วางแผนทดพอนน บรษทสามารถเจรจาและชแจงใหผวาจางทราบ และสามรถขอยดเวลาการ

ดาเนนงานออกไปได

3.2.5 ความเสยงจากการถกฟองรอง

ในการทางานกอสรางตางๆ นนอาจมผลกระทบของความเสยหาย ซงมสาเหตไดหลาย

ประการ เชน ความเสยหายขางเคยงทอยใกลหรอตดกบสถานทกอสราง หรอความเสยหายจากการ

กอสรางทไมไดมาตรฐาน หรอตามแบบกอสราง จงอาจเกดการฟองรองจากผเสยหาย เชน เจาของ

สถานทขางเคยงหรอเจาของโครงการ ซงอาจสงผลเสยใหกบบรษทได เพอชวยลดความเสยงใน

กรณของการถกฟองรอง กอนทบรษทจะเรมเขาสถานทกอสรางไดมการทาประกนภยความ

เสยหายตาง ๆ ทอาจเกดขนจากสาเหตการกอสราง รวมทงไดมการทา Pre survey กอนเรมงาน

เสมอ และในสวนของเจาของโครงการบรษทไดมการวาง Bond ประกนผลงานใหกบเจาของ

โครงการไวประมาณ 1-2 ป แลวแตกรณ

3.2.6 ความเสยงในการทไมสามารถหางานใหมมารองรบโครงการทใกลจะแลวเสรจได

ในกรณนถาหากบรษทไมสามารถหางานมารองรบไดทนกบโครงการทจะแลวเสรจกจะเกด

ปญหาบคลากรวางงาน และบรษทอาจจะตองจายเงนเดอนพนกงานประจา ทาใหมตนทนคาใชจาย

แตไมมรายรบทจะเขามา จงยอมทจะสงผลเสยใหกบบรษทเปนอยางมาก

3.3 กระบวนการจดการความเสยง

ความเสยง (Risk) [8] หมายถง โอกาสหรอเหตการณทไมพงประสงคทจะสงผลกระทบทาให

วตถประสงคหรอเปาหมายเบยงเบนไป ซงอาจเกดขนในอนาคต และมผลกระทบหรอทาใหการ

ดาเนนงานไมประสบความสาเรจตามวตถประสงค เปาประสงค และเปาหมายขององคกร โดยการ

วดจากผลกระทบ (Impact) ทไดรบและโอกาสทจะเกด (Likelihood) ของเหตการณ

ปจจยเสยง (Risk Factor) หมายถง ตนเหต หรอสาเหตทมาของความเสยงทจะทาใหไมบรรล

ทกาหนดไว โดยตองระบไดดวยวาเหตการณนนจะเกดทไหนเมอใด เกดขนไดอยางไร และทาไม



3.3.1 การระบความเสยง (Identify Risks)

การระบความเสยง (Identify Risks) [8] เปนกระบวนการทผบรหารและผปฏบตงานรวมกน

ระบความเสยง และปจจยเสยงทสงผลกระทบตอการบรรลผลสาเรจ เพอใหทราบถงเหตการณท

เ ปนความเสยงทอาจมผลกระทบตอการบรรลผลสาเรจตามวตถประสงค โดยคานงถง

สภาพแวดลอมภายนอกและสภาพแวดลอมภายใน

วธการและเทคนคในการระบความเสยง มหลายวธดงน

1. การระบความเสยง โดยการรวมกลมระดมสมอง

2. การระบความเสยง โดยการใช Checklist

3. การระบความเสยง โดยการวเคราะหสถานการณจากการตงคาถาม

4. การระบความเสยง โดยการวเคราะหข นตอนการปฏบตงานในแตละขนตอนทสาคญ

3.3.2 กระบวนการบรหารความเสยงขององคการ

กระบวนการบรหารความเสยงเปนกระบวนการตอเนอง โดยเรมตนดวยการกาหนดนโยบาย

หรอวตถประสงคการบรหารความเสยงทชดเจน และดาเนนกระบวนการดวยกลไกการบรหารความ

เสยงทกาหนดขน รวมกบกลไกการตรวจสอบหรอการควบคมภายใน และนาไปสการปรบปรงกลไก

กระบวนการบรหารความเสยงใหมประสทธภาพสงขนตอไป ทง นข นตอนดาเนนการตาม

กระบวนการการบรหารความเสยงขององคการ สามารถแบงออกเปน 5 ขนตอนหลก ดงน [9]

ขนตอนท 1 การกาหนดวตถประสงค เปนการกาหนดวตถประสงคโดยรวม ไดแก

1) วตถประสงคดานกลยทธ (Strategic Objectives)

2) วตถประสงคดานการปฏบตงาน (Operations Objectives)

3) วตถประสงคดานการรายงาน (Reporting Objectives)

4) วตถประสงคดานการปฏบตตามกฎระเบยบ (Compliance Objectives)

ขนตอนท 2 การบงชความเสยง เปนการคนหาความเสยงและสาเหตหรอปจจยของความ

เสยง โดยพจารณาจากปจจยตาง ๆ ทงภายในและภายนอกทสงผลกระทบตอเปาหมายผลลพธของ

กาหนดมาตรการลดความเสยงในภายหลงไดอยางถกตอง แหลงทมาของปจจยตางๆ ไดแก

1) ปจจยภายในองคการ

2) ปจจยภายนอกองคการ

การระบปจจยเสยงจะเรมตนทเปาประสงค หรอวตถประสงคขององคการ โดยการมองปจจย

เสยงไมจาเปนตองมาก แตตองมเรองการบรหารและการควบคมในการรองรบปญหา

ขนตอนท 3 การประเมนความเสยง เปนการประเมนระดบความเสยงทมผลกระทบตอ

องคการมากนอยเพยงใด โดยพจารณาจากโอกาส (Likelihood) ทจะเกดปจจยเสยง และระดบ



ความรนแรงของผลกระทบ (Impact) และประเมนระดบของความเสยง โดยการประมวลผลคาระดบ

ของโอกาส และระดบความรนแรงของผลกระทบตามเกณฑการใหคะแนนทกาหนดไวทง 2 ดาน

การประเมนความเสยง (Risk Assessment) [8] หมายถง การวเคราะหและจดลาดบความ

เสยง โดยพจารณาจากการประเมนโอกาสทจะเกดความเสยง (Likelihood) และความรนแรงของ

ผลกระทบจากเหตการณความเสยง (Impact) ตอการบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายของสวนงาน

หรอหนวยงานภายในสวนงาน

โอกาสทจะเกด (Likelihood) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง

ผลกระทบ (Impact) หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขน หากเกด

เหตการณความเสยง

ระดบความเสยงแสดงถงระดบความสาคญในการบรหารความเสยง โดยพจารณาจากผลคณ

ของโอกาสทจะเกดความเสยง (Likelihood) กบระดบความรนแรงของผลกระทบ (Impact) ของ

ความเสยงแตละสาเหต (โอกาส ผลกระทบ) แสดงเกณฑระดบความเสยงไดดงตารางท 1

ตารางท 1 เกณฑระดบความเสยง

ระดบความ

เสยง

ระดบ

คะแนน

ความหมาย

สงมาก 20-25 ความเสยงทตองกากบดแลอยางใกลชด ซงจะตองบรหารความเสยง

ทนท (ตวอยาง ความเสยง D ระดบคะแนน ความเสยงเทากบ 20)

สง 10-19 ความเสยงทตองกากบดแลอยางใกลชด ซงจะตองบรหารความเสยง

ทนท (ตวอยาง ความเสยง C ระดบคะแนน ความเสยงเทากบ 16)

ปานกลาง 4-9 ความเสยงทตองเฝาระวงซงจะตองบรหารความเสยงโดยใหความ

สนใจเฝาระวง (ตวอยาง ความเสยง B ระดบคะแนนความเสยง

เทากบ 9)

ตา 1-3 ความเสยงทใชวธควบคมปกตไมตองมการจดการเพมเตม (ตวอยาง

ความเสยง A ระดบคะแนนความเสยงเทากบ 3)

ขนตอนท 4 การจดการความเสยง คอ การดาเนนการเพอควบคมความเสยงใหอยใน

ระดบทยอมรบได โดยใชวธการจดการทสอดคลองกบระดบความเสยงทประเมนไวและตนทน

คาใชจายทเกยวของ ตามแนวทางดงน

- Terminate risk (การหลกเลยง/การจดความเสยง) ใชวธการเปลยนวตถประสงค การหยด

ดาเนนกจการ/ระงบ/ยกเลก หรอการไมดาเนนการกจกรรมนนๆ



- Transfer risk (การถายโอนความเสยง) เปนวธการรวมหรอแบงความรบผดชอบใหกบ

ผอนในการจดการความเสยง เชน การทาประกนภย และการจางบคคลภายนอก

- Treat risk (การควบคมความเสยง) เปนการดาเนนการเพมเตมเพอควบคมโอกาสทอาจ

เกดขนหรอขนาดของผลกระทบจากความเสยงใหอยในระดบทกาหนด ซงเปนระดบทสามารถ

ยอมรบได

- Take risk (การยอมรบความเสยง) เปนการยอมรบใหความเสยงสามารถเกดขนไดภายใต

ระดบความเสยงทสามารถยอมรบได โดยไมมมาตรการหรอกลยทธใดๆ ในการควบคม ซงอาจ

เนองมาจากความเสยงนนอยในระดบความเสยงตามาก หรอไมมวธการใดๆ ในปจจบนทจะควบคม

ขนตอนท 5 การตดตามผล และการรายงาน เมอมการดาเนนงานตามแผนบรหารความ

เสยงแลว จะตองมการตดตามผลและการรายงานอยางตอเนอง เพอใหเกดความมนใจวาไดมการ

ดาเนนงานไปอยางถกตองและเหมาะสม โดยมเปาหมายในการตดตามผล คอ เปนการประเมน

คณภาพและความเหมาะสมของวธการจดการความเสยง รวมทงตดตามผลการจดการความเสยงท

ไดมการดาเนนการไปแลววาบรรลผลตามวตถประสงคของการบรหารความเสยงหรอไม

4. ระเบยบวธวจย

4.1 ขอบเขตการศกษา

ศกษาเฉพาะโครงการกอสรางภายใตการกากบดแลขององคกรปกครองสวนทองถน ภายใน

อาเภอปะทว จงหวดชมพร ซงประกอบไปดวยองคกรปกครองสวนทองถน จานวน 10 แหง ไดแก

องคการบรหารสวนตาบลดอนยาง องคการบรหารสวนตาบลปากคลอง องคการบรหารสวนตาบล

เขาไชยราช และองคการบรหารสวนตาบลสะพล เทศบาลตาบลบางสน เทศบาลตาบลทะเลทรพย

เทศบาลตาบลสะพล เทศบาลตาบลชมโค เทศบาลตาบลปะทว และเทศบาลตาบลมาบอามฤต

ศกษาเฉพาะโครงการกอสรางถนนและอาคารขององคกรปกครองสวนทองถน ทมมลคา

โครงการตงแต 50,000 บาทขนไป จานวนไมนอยกวา 20 โครงการ

4.2 การเลอกกลมตวอยาง

การศกษาครงนครอบคลมการวเคราะหผลกระทบทเกดขนทงกบองคกรปกครองสวนทองถน

ในฐานะทเปน “ผวาจาง” (20 ตวอยาง) ประกอบดวย วศวกร นายชาง ชางผควบคมงาน ของ

องคกรปกครองสวนทองถน อาเภอปะทว จงหวดชมพร จานวน 10 แหง และผรบเหมาภาคเอกชน

ในฐานะทเปน “ผรบจาง” (42 ตวอยาง) ประกอบดวย ผรบเหมา วศวกร ชางผควบคมงาน ภายใน

พนทอาเภอปะทว จงหวดชมพร จานวน 20 บรษท



4.3 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนจานวน 2 ชด โดยแบบสอบถามชด

แรกสาหรบใชกบกลมตวอยางองคกรปกครองสวนทองถน ขณะทแบบสอบถามชดสองใชกบกลม

ตวอยางผรบเหมา อยางไรกดแบบสอบถามทงสองชดจะมโครงสรางแบบสอบถามทคลายคลงกน

กลาวคอ แบบสอบถามจะแบงออกเปน 3 สวน เพอทจะมประสทธภาพเขาถงขอมลทแทจรงไดสง

และรวดเรวเปนการวเคราะหขอมลทเกบและรวบรวมมา

สวนแรก ใชรวบรวมขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงจะประกอบดวย ชอ - สกล เบอร

โทรศพท คาถามในเรองของอายจะมชวงของอาย ระดบการศกษา ตาแหนงจะมตาแหนง

ประสบการณในตาแหนงปจจบน และประสบการณทงหมดในการทางาน

สวนทสอง ใชเพอใหผตอบแบบสอบถามทาการประเมนความเสยง สาหรบปจจยเสยงแตละ

ปจจย โดยประกอบไปดวยการประเมนใน 2 มต ไดแก การประเมนโอกาสทจะเกดและการ

ประเมนผลกระทบ ตามระดบคะแนน 1-5 พรอมรายละเอยด ทงนสาหรบกลมตวอยางองคกร

ปกครองสวนทองถน ในฐานะทเปน “ผรบจาง” จะประเมนความเสยงดานงบประมาณ และความ

เสยงดานระยะเวลาในการดาเนนงาน และในฐานะทเปน “ผวาจาง” จะประเมนความเสยงดาน

คณภาพงาน และความเสยงดานระยะเวลาในการดาเนนงาน

สวนทสาม ใชรวบรวมขอมล ความคดเหน ประสบการณของผตอบแบบสอบถามเกยวกบ

ปจจยเสยงภายในโครงการกอสรางขององคกรปกครองสวนทองถนทเคยมประสบการณ และ

วธแกไขปญหานนๆ โดยผวจยจะมสวนทกาหนดให และสวนทใหผกรอกแบบสอบถามแสดงความ

คดเหน

4.4 การวเคราะหขอมล

หลงจากการเกบขอมลไดตามเปาจากกลมเปาหมายทงสองกลมแลว ผลทรวบรวมไดจะ

ประกอบไปดวย ขอมลทวไป (ตอนท 1) และขอมลระดบของโอกาสทจะเกดและระดบของผลกระทบ

สาหรบปจจยเสยงตางๆ (ตอนท 2) แลวนาขอมลทไดจากตอนท 1 และ 2 ดงกลาวมาทาการ

วเคราะหผลในเชงสถตเพอหาคาทางสถต และความสาคญของปจจยททาใหเกดความเสยง โดยใช

การหาคาเฉลยของโอกาสทจะเกด คาเฉลยของผลกระทบอยในระดบ 1-5 จากนนทาการหาคา

ระดบความสาคญของปจจยททาใหเกดความเสยง จากสตรการคานวณดงสมการท 1 [10]

ระดบความเสยง = ระดบโอกาสทจะเกดความเสยง ระดบความรนแรงของผลกระทบ (1)



โดย โอกาสทจะเกด (Likelihood) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง

และ ผลกระทบ (Impact) หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขน หากเหตการณ

นนเกดขนจรง

ตารางท 2 เกณฑการประเมนความเสยงขนสดทาย

คาเฉลย ระดบความเสยง ระดบการแกไข

1-2 Very low (VL) ดาเนนการแกไข กาหนดแนวทาง/นโยบายปองกนความเสยง

3-4 Low (L) ดาเนนการแกไข

5-10 Medium (M) ดาเนนการแกไขรวมกบทมคณภาพ

11-19 High (H) ดาเนนการแกไขรวมกบทมคณภาพ/คณะกรรมการบรหาร

20-25 Very high (VH) ดาเนนการแกไขดวน/กาหนดนโยบายปองกนการเกดซา

4.4.1 การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (ตอนท 1)

การวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามตอนท 1 คอ นาขอมลทวไป มาทาการหา

คารอยละทางสถตโดยใชโปรแกรมในการประมวลผล และนาเสนอขอมลในรปแบบของตารางคา

รอยละทางสถต

4.4.2 การวเคราะหขอมลระดบของโอกาสทจะเกดและระดบของผลกระทบ

การวเคราะหของปจจยเสยงตางๆ ททาใหเกดความลาชาขนภายในโครงการกอสรางถนน

จากขอมลของทงชาง นายชาง วศวกร ฝายผวาจาง และชาง นายชาง วศวกร ผรบเหมากอสราง

ฝายผรบจาง โดยจะนาขอมลทเกบรวบรวมไดจากทงสองฝายทไดกลาวมาแลวขางตน มาหา

คาเฉลยความถ (Frequency Index) คาเฉลยความรนแรง (Severity Index) และดชนความสาคญ

ของปจจย (Importance Index)

5. ผลการศกษา

5.1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผลวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง

ประสบการณในตาแหนงปจจบน และประสบการณทงหมดในการทางาน วเคราะหโดยใชสถต

คาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) แสดงดงตารางท 3



ตารางท 3 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลทวไป ผรบจาง ผวาจาง

จานวน รอยละ จานวน รอยละ

เพศ

ชาย 30 71.43 19 95.00

หญง 12 28.57 1 5.00

อาย

20-25 ป 2 4.76 0 0.00

26-30 ป 5 11.91 0 0.00

31-35 ป 8 19.05 5 25.00

36-40 ป 13 30.95 8 40.00

มากกวา 40 ป 14 33.33 7 35.00

ระดบการศกษา

ระดบ ปวช. 5 11.91 7 35.00

ระดบ ปวส. 12 28.57 9 45.00

ระดบปรญญาตร 25 59.52 4 20.00

ตาแหนง

นายชาง/ผรบเหมา 37 88.10 16 80.00

วศวกร 2 4.76 1 5.00

ชางผควบคมงาน 3 7.14 3 15.00

ประสบการณในตาแหนงปจจบน

ไมเกน 2 ป 3 7.14 0 0.00

มากกวา 2 ป แตไมเกน 4 ป 6 14.29 1 5.00




มากกวา 10 ป 16 38.10 12 60.00

ประสบการณทงหมดในการทางาน

ไมเกน 5 ป 5 11.91 1 5.00





มากกวา 25 ป 2 4.76 0 0.00

รวม 42 100.00 20 100.00



จากตารางท 3 สรปไดวาผรบจางสวนใหญเปนเพศชาย จานวน 30 คน คดเปนรอยละ 71.43

มอายมากกวา 40 ป จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 33.33 มการศกษาระดบปรญญาตร จานวน 25

คน คดเปนรอยละ 59.52 มตาแหนงผรบเหมา จานวน 37 คน คดเปนรอยละ 88.10 มประสบการณ

ในตาแหนงปจจบนมากกวา 10 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 38.10 มประสบการณทงหมดใน

การทางานมากกวา 5 ป แตไมเกน 10 ป จานวน 15 คน คดเปนรอยละ 35.71

สวนผวาจางสวนใหญเปนเพศชาย จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 95.00 มอาย 36-40 ป

จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 40.00 มการศกษาระดบ ปวส. จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 20.00 ม

ตาแหนงนายชาง จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 80.00 มประสบการณในตาแหนงปจจบนมากกวา

10 ป จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 60.00 มประสบการณทงหมดในการทางานมากกวา 5 ป แต

ไมเกน 10 ป และมากกวา 10 ป แตไมเกน 15 ป จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 30.00

5.2 ผลการประเมนความเสยง

จากการวจยพบวา ปจจยเสยงในการดาเนนโครงการกอสรางภายใตการกากบดแลขององคกร

ปกครองสวนทองถน ภายในอาเภอปะทว จงหวดชมพร แยกตามประชากรของกลมตวอยางกลมผ

รบจาง ในดานงบประมาณและดานระยะเวลาในการดาเนนงาน และแยกตามผลกระทบกลมผ

รบจาง ในดานคณภาพงานและดานระยะเวลาในการดาเนนงาน แสดงในตารางท 4

ตารางท 4 ระดบความสาคญของปจจยททาใหเกดความเสยงของผรบจาง เรยงจากมาก

ไปหานอย 5 ลาดบแรก

ปจจยททาใหเกดความเสยง

ของผรบจาง

คาเฉลย

ของ

โอกาส

ทจะเกด

คาเฉลย

ของ

ผลกระทบ

ระดบ

ความสาคญของ

ปจจยททาให

เกดความเสยง

ระดบ

ความ

เสยง

ดาน

งบป

ระม

าณ

การขาดสภาพคลองทางการเงนของผรบเหมา 2.74 2.88 7.89 M

ภาวะเงนเฟอ 2.76 2.81 7.76 M

ปญหาทางดานการเงนของผรบเหมาเนองจาก

ความผดพลาดทางดานการประมาณการ 2.62 2.71 7.10 M

การปรบตวของคาแรงเพมสงขน 2.71 2.62 7.10 M

ความผดพลาดจากการประมาณราคา 2.40 2.52 6.05 M



ตารางท 4 ระดบความสาคญของปจจยททาใหเกดความเสยงของผรบจาง เรยงจากมาก

ไปหานอย 5 ลาดบแรก (ตอ)


ของผรบจาง

คาเฉลย

ของ

โอกาส

ทจะเกด

คาเฉลย

ของ


ระดบ




ระดบ

ความ

เสยง

ดาน

ระยะ

เวลา

ในกา

รดาเ

นน

งาน

ผรบเหมาไมสามารถปฏบตงานตามแผนงานได

ตามกาหนดเวลา 2.76 2.12 5.85 M

การขาดสภาพคลองของการหมนเวยนเงนของ

บรษทรบเหมาในโครงการ 2.69 2.17 5.84 M

เกดภยธรรมชาตตองหยดดาเนนการกอสราง

ชวคราว 2.71 2.07 5.61 M

สภาพอากาศไมเหมาะสมเปนอปสรรคในการ

ทางาน 2.74 2.00 5.48 M

การเบกจายเงนตามงวดงานทไดเงนลาชาของ

โครงการ 2.33 1.76 4.10 L

จากตารางท 4 สรปไดวา ความเสยงสวนใหญทเกดขนในการดาเนนงานโครงการกอสรางของ

องคกรปกครองสวนทองถน กรณศกษา: โครงการกอสรางภายใตการกากบดแลขององคกรปกครอง

สวนทองถน อาเภอปะทว จงหวดชมพร ของผรบจาง เกดขนในสวนของดานงบประมาณ ซง

ผรบเหมาขาดสภาพคลองทางการเงน ความเสยงนจะสงผลกระทบกบการดาเนนโครงการมากทสด

โดยมคาความเสยงสงถง 7.89 ในสวนของดานระยะเวลาในการดาเนนงานของผรบจาง ซงผรบจาง

ไมสามารถปฏบตงานตามแผนงานไดตามกาหนดเวลา โดยมคาความเสยงท 5.85



ตารางท 5 ระดบความสาคญของปจจยททาใหเกดความเสยงของผวาจาง เรยงจากมาก

ไปหานอย 5 ลาดบแรก


ของผวาจาง

คาเฉลย

ของ

โอกาส

ทจะเกด

คาเฉลย

ของ


ระดบ




ระดบ

ความ

เสยง

ดาน

คณ

ภาพ

งาน

การเขาทางานลาชาสาเหตจากผรบเหมา 2.20 1.95 4.29 L

ขาดแคลนแรงงานทมฝมอ หรอแรงงานไมม

ความสามารถและชานาญในงาน 2.00 2.00 4.00 L

ผ ร บ เหมาปฏบต ง านไม ไดคณภาพตาม

มาตรฐาน 1.70 2.15 3.66 L

ปญหาการประสานงานระหวางผร บเหมา,

ผออกแบบ และผควบคมงาน 1.90 1.70 3.23 L

กอสรางผดไปจากแบบขอกาหนดของงาน 1.45 1.85 2.68 VL

ดาน

ระยะ

เวลา

ในกา

รดาเ

นน

งาน

ผรบเหมาไมสามารถปฏบตงานตามแผนงานได

ตามกาหนดเวลา 2.00 2.10 4.20 L

เกดภยธรรมชาตตองหยดดาเนนการกอสราง

ชวคราว 1.70 2.30 3.91 L

สภาพอากาศไมเหมาะสมเปนอปสรรคในการ

ทางาน 1.85 1.85 3.42 L

การขาดสภาพคลองของการหมนเวยนเงนของ

บรษทรบเหมาในโครงการ 1.65 1.65 2.72 VL

ผควบคมงานมบคลากรไมเพยงพอ 1.45 1.80 2.61 VL

จากตารางท 5 สรปไดวา ความเสยงสวนใหญทเกดขนในการดาเนนงานโครงการกอสรางของ

องคกรปกครองสวนทองถน กรณศกษา: โครงการกอสรางภายใตการกากบดแลขององคกรปกครอง

สวนทองถน อาเภอปะทว จงหวดชมพร ของผวาจางเกดขนในสวนของดานคณภาพงาน ซงสาเหต

เกดจากผรบเหมาเขาทางานลาชา โดยมคาความเสยงท 4.29 และในสวนของดานระยะเวลาในการ

ดาเนนงานของผวาจาง ซงผรบเหมาไมสามารถปฏบตงานตามแผนงานไดตามกาหนดเวลา โดยม

คาความเสยงท 4.20



5.3 แนวทางการควบคมความเสยง

ตามความคดเหนของผวาจางและผรบจาง สรปไดดงน

5.3.1 ดานงบประมาณ

ผรบจางมโอกาสเกดปจจยเสยงดานราคาวสดกอสรางและราคานามนผนผวน การขาดแคลน

เงนทนหมนเวยนหรอเงนทนไมเพยงพอเนองจากการเบกจายเงนลาชา ผวาจางมการเปลยนแบบ

ซงเหตการณเสยงทงหมดสงผลกระทบตอโครงการกอสรางโดยตรง ผรบจางเปนผรบภาระการถาย

โอนความเสยงทงหมด ดงนนในการดาเนนการกอสรางผรบจางควรมการวางแผน การจดหาวสด

กอสรางและนามน หากอยในชวงทราคาวสดกอสรางและนามนผนผวนมากๆ อาจจาเปนตองมการ

ซอลวงหนาเพอลดตนทน อกทงควรทาขอตกลงกบผวาจาง เพอกาหนดวนสงงานของแตละเดอน

ใหชดเจน รวมถงชวงเวลาแตละขนตอน เพอนามาวางแผนการใชจายเงนตามสญญาใหสอดคลอง

กบการเบกเงน และผวาจางควรมการกาหนดแบบมาตรฐานไวใชในหนวยงาน และใหมผรบผดชอบ

ในการออกแบบโดยตรง

5.3.2 ดานคณภาพงาน

ผวาจางมโอกาสเกดปจจยเสยงดานแรงงานฝมอดอยประสทธภาพ ทาใหตองแกไขงาน

บอยครง การสงมอบพนทลาชา พนทกอสรางไมสามารถนาเครองจกรหนกเขาทางานได และการ

อนมตเปลยนแปลงแกไขสญญาจาง เชน งานเพม-ลด ซงปจจยเสยงทงหมดสงผลกระทบตอ

โครงการกอสรางโดยตรง ผวาจางเปนผรบภาระการถายโอนความเสยงทงหมด ดงนนในการ

ดาเนนการกอสรางผวาจางควรบงคบใชสญญาอยางเครงครดในขอมาตรฐานฝมอชาง กาหนดใน

เอกสารประกวดราคาใหผรบจางเขามาดสถานทกอสรางจรง หากไมมาอาจกาหนด ใหถกตดสทธ

การยนเสนอราคา สารวจพนทกอสรางอยางละเอยด และตรวจสอบสถานทกอสรางใหมความพรอม

เพอการออกแบบการกอสราง กาหนดใหผร บจางตองใชเครองจกรทไมเกนความจาเปน

ประสานงานชแจงใหประชาชนในพนทกอสรางทราบถงโครงการและผลกระทบเพอลดการตอตาน

โครงการและนามาซงการแกไขสญญา

5.3.3 ดานระยะเวลาในการดาเนนงาน

ผวาจาง มโอกาสเกดปจจยเสยงดานสภาพดน ฟา อากาศไมเอออานวย เกดภยธรรมชาต

เชน อทกภย วาตภย วสดทส งซอในพนทมปรมาณไมเพยงพอตอการกอสราง แบบกอสรางไมม

ความชดเจน คลมเครอหรอไมละเอยด ขาดแคลนแรงงาน เนองจากแรงงานหยดงานเนองจากชวง

เทศกาล/ฤดกาลทาเกษตรกรรม และผรบจางเขาดาเนนการในพนทลาชา ซงปจจยเสยงทงหมด



สงผลกระทบตอโครงการกอสรางโดยตรง ผวาจางเปนผรบภาระการถายโอนความเสยง ดงนนใน

การดาเนนการกอสรางควรตองมการกาหนดระยะเวลาในการทางานเผอไวในชวงฤดฝน กาหนด

มาตรการรองรบและใหความชวยเหลอผรบจางในกรณทเกดเหตภยธรรมชาต เชน การตอสญญา

จาง เปนตน ชวยประสานงานกบผคาวสดในพนทและพนทใกลเคยง เพอจดหาวสดกอสรางให

เพยงพอตอการดาเนนการกอสราง อกทงควรออกคาสงใหมผรบผดชอบทมประสบการณในการ

ออกแบบงานทางโดยตรงและกาหนดขนตอนการตรวจสอบความถกตองไวอยางชดเจน ควรมการ

วางแผนการจดจางโครงการกอสรางทไมคาบเกยวกบชวงเทศกาลใหญ ๆ เพอลดปญหาการ

กอสรางทไมตอเนองและนามาซงความลาชาของโครงการ ควรเรงรดงานโครงการกอสรางในชวง

ตนปงบประมาณ เพอหลกเลยงชวงฤดการทาเกษตรกรรมและเปนการหลกเลยงชวงฤดฝนดวย สง

หนงสอแจงใหผรบจางเขาดาเนนการหลงจากลงนามในสญญาแลว ตรวจสอบสถานทกอสรางใหม

ความพรอม เพอจะไดสงมอบพนททนทหลงจากสญญาจางมผลบงคบใช และควรกาหนดอตรา

คาปรบสงสดตามระเบยบ กฎหมายไวในสญญาจางและแจงใหผรบจางทราบ เพอเปนแรงกระตนให

ผรบจางเรงเขาดาเนนการ

ผรบจาง มโอกาสเกดปจจยเสยงดานสภาพดน ฟา อากาศไมเอออานวย เกดภยธรรมชาต

เชน อทกภย วาตภย วสดทส งซอในพนทมปรมาณไมเพยงพอตอการกอสราง แบบกอสรางไมม

ความชดเจน, คลมเครอหรอไมละเอยด ขาดแคลนแรงงาน เนองจากแรงงานหยดงานเนองจากชวง

เทศกาล/ฤดกาลทาเกษตรกรรม และผรบจางเขาดาเนนการในพนทลาชา ซงปจจยเสยงทงหมด

สงผลกระทบตอโครงการกอสรางโดยตรง ผรบจางเปนผรบภาระการถายโอนความเสยง ดงนน ใน

การดาเนนการกอสรางควรมการคาดการลวงหนาหรอตรวจสอบสภาพอากาศในพนทกอสรางทง

ปรมาณนาฝนและระดบนา เพอกาหนดแผนสารองหรอกาหนดระยะเวลาในการทางานเผอไวในชวง

ฤดฝน ตดตอหาผคาวสดในพนทใกลเคยงทสามารถใหราคาทสามารถยอมรบได เพอลดระยะเวลา

ในการขนสงสนคา ประเมนจานวนและความสามารถทางดานแรงงานกอนการประมลงานเพอวาง

แผนการใชแรงงานไดอยางมประสทธภาพในชวงฤดฝนหรอชวงฤดการทานา ประกาศโบนสหรอ

เงนพเศษในชวงเวลาดงกลาวและสารวจแรงงานกอนลวงหนา และควรผรบเหมาไวเกนกวาหนง

รายเพอลดความเสยง และควรเขาดสถานทกอสรางตามหนงสอแจงและสอบถามปญหาตาง ๆ ให

เรยบรอยกอนการประมลงาน

6. สรปผลการศกษา

จากผลการวจยผวจยนามาอภปรายผลตามประเดนสาคญไดดงน

6.1 ดานงบประมาณ พบวา ผรบจางมโอกาสทจะเกดความเสยงเกยวกบภาวะเงนเฟอ มาก

ทสด ซงสงผลกระทบใหเกดการขาดสภาพคลองทางการเงนของผรบเหมา แนวทางการควบคม

ความเสยงคอ ผรบจางควรมการวางแผน การจดหาวสดกอสรางและนามน หากอยในชวงทราคา



วสดกอสรางและนามนผนผวนมากๆ อาจจาเปนตองมการซอลวงหนาเพอลดตนทน อกทงควรทา

ขอตกลงกบผวาจาง เพอกาหนดวนสงงานของแตละเดอนใหชดเจน รวมถงชวงเวลาแตละขนตอน

เพอนามาวางแผนการใชจายเงนตามสญญาใหสอดคลองกบการเบกเงน และผวาจางควรมการ

กาหนดแบบมาตรฐานไวใชในหนวยงาน และใหมผรบผดชอบในการออกแบบโดยตรง

6.2 ดานคณภาพงาน พบวา ผวาจางมโอกาสทจะเกดความเสยงเกยวกบการเขาทางานลาชา

สาเหตจากผรบเหมา ซงสงผลกระทบใหผรบเหมาปฏบตงานไมไดคณภาพตามมาตรฐาน แนวทาง

การควบคมความเสยงคอ ควรบงคบใชสญญาอยางเครงครด โดยเฉพาะเรองมาตรฐานฝมอชาง

กาหนดในเอกสารประกวดราคาใหผรบจางเขามาดสถานทกอสรางจรง หากไมมาอาจกาหนด ให

ถกตดสทธการยนเสนอราคา สารวจพนทกอสรางอยางละเอยด และตรวจสอบสถานทกอสรางใหม

ความพรอมเพอการออกแบบการกอสราง

6.3 ดานระยะเวลาในการดาเนนงาน พบวา ผวาจางมโอกาสทจะเกดความเสยงเกยวกบ

ผรบเหมาไมสามารถปฏบตงานตามแผนงานไดตามกาหนดเวลา ซงไดรบผลกระทบมากจากเกด

ภยธรรมชาตตองหยดดาเนนการกอสรางชวคราว แนวทางการควบคมความเสยงคอ ควรตองมการ

กาหนดระยะเวลาในการทางานเผอไวในชวงฤดฝน กาหนดมาตรการรองรบและใหความชวยเหลอ

ผรบจางในกรณทเกดเหตภยธรรมชาต เชน การตอสญญาจาง เปนตน

สวนผรบจาง มโอกาสทจะเกดความเสยงอยในระดบนอยและมผลกระทบทจะเกดความเสยง

อยในระดบนอย ซงผรบจางมโอกาสทจะเกดความเสยงเกยวกบผรบเหมาไมสามารถปฏบตงาน

ตามแผนงานไดตามกาหนดเวลา ซงไดร บผลกระทบมากจากการขาดสภาพคลองของการ

หมนเวยนเงนของบรษทรบเหมาในโครงการและเกดภยธรรมชาตตองหยดดาเนนการกอสราง

ชวคราว แนวทาง การควบคมความเสยงคอ ตดตอหาผคาวสดในพนทใกลเคยงทสามารถใหราคาท

สามารถยอมรบได เพอลดระยะเวลาในการขนสงสนคา ควรมการคาดการลวงหนาหรอตรวจสอบ

สภาพอากาศในพนทกอสราง เพอกาหนดแผนสารองหรอกาหนดระยะเวลาในการทางานเผอไว

ในชวงฤดฝน

7. ขอเสนอแนะ

7.1 ดานงบประมาณ พบวา ผรบจางมโอกาสเสยงเกยวกบภาวะเงนเฟอ สงผลกระทบใหเกด

การขาดสภาพคลองทางการเงน ดงนนผรบจางควรเตรยมซอของวสดกอสรางไวลวงหนา หากอย

ในชวงทราคาวสดกอสรางยงไมปรบขนมาก เพอเปนการลดตนทน และควรหาแหลงทนสารองไว

รองรบสถานการณตางๆ ทอาจขนได

7.2 ดานคณภาพงาน พบวา ผวาจางพบปญหาการเขาทางานของผรบเหมาลาชา สาเหต

เนองมาจากขาดแคลนแรงงานทมฝมอ หรอแรงงานไมมความสามารถและชานาญในงาน สงผล

กระทบทาใหผรบเหมาปฏบตงานไมไดคณภาพตามมาตรฐาน ดงนนผวาจางควรบงคบใชสญญา



อยางเครงครด โดยกาหนดมาตรฐานฝมอชางและตรวจสอบจานวนชางฝมอใหผรบจางจดหา

ชางฝมอครบตามสญญา

7.3 ดานระยะเวลาในการดาเนนงาน พบวา ผวาจางและผรบจางมโอกาสเสยงเกยวกบสภาพ

อากาศไมเหมาะสมจงทาใหเปนอปสรรคในการทางาน สงผลกระทบทาใหผรบเหมาไมสามารถ

ปฏบตงานตามแผนงานไดตามกาหนดเวลา ดงนนผรบจางควรตรวจสอบสภาพอากาศในพนท

กอสรางและกาหนดแผนสารองโดยการกาหนดระยะเวลาทางานเผอไวหากงานกอสรางดาเนนการ

ในฤดฝน

References

[1] Prakob Bumrungpon. Construction management. Bangkok: Academic Publishers

Center; 2009. (In Thai)

[2] Kowit Poungkram. Local government Principles and new dimensions in the future. 8th

edition, Bangkok: Winyuchon Publication House; 2012. (In Thai)

[3] Sukulpat Khumpaisal. Assessing the Contractual Risks: Case Studies of the

Condominium Projects Employing Design-Bid-Build Delivery System [Master of

Engineering in Faculty of Architecture and Planning]. Bangkok: Thammasat University;

2015. (In Thai)

[4] Amphoe Pathio. Overview of Pathio District, Chumphon Province [internet]. 2017 [cited

2018 Jan 18]. Available from https://sukanda8711.wordpress.com/. (In Thai)

[5] Your Investment Resource for Thailand’s Capital Market. Integrated risk management

framework, practical guidelines. Bangkok: Amarin Printing & Publishing Public; 2 0 0 8 .

(In Thai)

[6] Wiboon Srikhom. A study of risk management process in overpass construction [Project

Bachelor of Engineering Program in Civil Engineering]. Nakhon Ratchasima: Suranaree

University of Technology; 2012. (In Thai)

[7] Sanguan Changchut. Project risk management. Phitsanulok: Faculty of Management

Science, Pibulsongkram Rajabhut University; 2004. (In Thai)

[8] Division of Planning, University Office. Risk management manual. Songkhla: Thaksin

University; 2012. (In Thai)

[9] Enconfund Thailand. Enterprise-wide Risk Management Manual B.E.2014. Bangkok:

Enconfund Thailand; 2014. (In Thai)



[10] Royal Irrigation Department. Risk management guide for working capital for irrigation.

Bangkok: Royal Irrigation Department; 2014. (In Thai)

ประวตผเขยนบทความ

เอกชย ตรทอง นกศกษาปรญญาโทหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเกษมบณฑต ตาแหนงงานปจจบน

รบเหมากอสราง, ควบคมงานทปรกษาโครงการ ทอยปจจบน 76/1 ม.4 ต.

ห าดพน ไก ร อ . เ มอ ง จ . ช มพ ร โท รศพท 086-3497247 e-mail :

[email protected]

ดร.อภชาต ประสทธสม ตาแหนงอาจารยประจาหลกสตรวศวกรรม

ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเกษมบณฑต

สถานททางานสาขาวชาวศวกรรมโยธา มหาวทยาลยเกษมบณฑต E-mail:

[email protected]


Documents

8 2 2561 227eng.kbu.ac.th/kbej/docs/articles/Vol.8_2/KBEJ-8-2-17.pdf · Organizations there should be a construction planning meeting to be able to actually work before construction