6 2 2559 Good Governance) - Mahasarakham Universitycopag.msu.ac.th/journal/filesjournal/6-2/20012017114746.pdf · 2017. 1. 20. · วารสารการเมืองการปกครอง

วารสารการเมองการปกครอง ปท 6 ฉบบท 2 มนาคม – สงหาคม 2559 ธรรมาภบาล (Good Governance)

220

นโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา กบโอกาสของประเทศไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

จฑาทพ คลายทบทม*

บทคดยอ

นโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชามจดมงหมายเพมความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศไทย ในขณะทการเขารวมในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยอมสงผลกระทบตอประเทศไทย การด าเนนนโยบายคลสเตอรจะสรางโอกาสแกไทยในการขยายการสงออก ตลาด รายได และเปนการเพมโอกาสทางการคา นโยบายคลสเตอรยงจะเปดโอกาสใหกลมทนไทยทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบสงมโอกาสขยายตลาดและลกคาภายในภมภาคอาเซยน นอกจากนการยายฐานการผลตไปสประเทศทมตนทนการผลตทต ากวาจะเปนการเพมความสามารถในการแขงขนใหสงขน ดงนนนโยบายคลสเตอรจะสรางโอกาสทดใหแกประเทศไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ค าส าคญ:นโยบายคลสเตอร/โอกาส/ประเทศไทย/ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

The Cluster Policy of General Prayuth Chan-ocha Government and the Opportunity of Thailand in ASEAN Economic Community

Juthatip Klaitabtim*

Abstract

The cluster policy of General Prayuth Chan-ocha Governmentis aimed to enhance Thailand competitiveness. Meanwhile, the establishment of ASEAN Economic Community will affect Thailand. The cluster policy will bring about opportunities for Thailand to expand export, market, income and increase the opportunity in trade. The cluster policy will also open up

*รองศาสตราจารย ภาควชารฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร *Associate Professor, Department of Political Science and Public Administration, the Faculty of Social Sciences, Kasetsart University


221

opportunities for Thai capitals with highly comparative advantage to expand their markets and customers in intra – ASEAN. In addition, the relocation of production base to less production cost country will lead to increasing competitiveness. Therefore, the cluster policy will provide Thailand with greater opportunity in ASEAN Economic Community. Keywords: Cluster Policy/ Opportunity/ Thailand/ASEAN Economic Community

บทน า

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนถอก าเนดขนในวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2558มเปาหมายในการสรางอาเซยนใหเปนตลาดเดยวและฐานการผลตรวมโดยมการเคลอนยายอยางเสรของสนคา บรการ การลงทน แรงงานฝมอ และเงนทน การกอตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยอมสงผลกระทบตอประเทศไทยและท าใหเกดสภาวะการแขงขนสงขนในภมภาค รฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา ตระหนกถงสภาวะดงกลาวจงไดก าหนดนโยบายคลสเตอรขนในเดอนกนยายน พ.ศ. 2558 โดยมวตถประสงคในการสรางความพรอมและเพมความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศไทย บทความเรอง “นโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชากบโอกาสของประเทศไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน” มวตถประสงคเพอศกษาและวเคราะหโอกาสของประเทศไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจากการด าเนนนโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา นโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา การสรางความพรอมและเพมความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศไทยเพอเตรยมพรอมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนเปนนโยบายทส าคญประการหนงของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา ทามกลางบรรยากาศการแขงขนทางเศรษฐกจททวความรนแรงยงขนในปจจบนประกอบกบสภาวะชะลอตวของเศรษฐกจไทย “นโยบายคลสเตอร” จงถกน ามาเปนเครองมอส าคญในการเพมขดความสามารถในการแขงขนและเปนกลไกส าคญในการพนนาเศรษฐกจของประเทศ ดงนนในวนท 22 กนยายน พ.ศ. 2558 ทประชมคณะรฐมนตร โดยม พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตรและหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) เปนประธานมมตเหนชอบนโยบายเขตพนนาเศรษฐกจพเศษในรปแบบคลสเตอร และมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของพจารณาด าเนนการเพอสนบสนนนโยบายคลสเตอร


222

ความหมายของคลสเตอร ในป 1990 ศาสตราจารย ไมเคล อ พอรตเตอร(Michael E. Porter) เสนอแนวคดเรอง คลสเตอร(Cluster)โดยไดใหค าจ ากดความคลสเตอร หมายถง “กลมของธรกจและสถาบนทเกยวของมารวมตวด าเนนกจการอยในพนทใกลเคยงกน (Geographical Proximity) มความรวมมอเกอหนน เชอมโยงและเสรมกจการซงกนและกนอยางครบวงจร (Commonality & Complimentarily)ทงในแนวตงและแนวนอน โดยความเชอมโยงในแนวตง (Vertical Linkages)เปนความเชอมโยงของผประกอบการธรกจ ต งแตตนน าจนถงปลายน า และความเชอมโยงในแนวนอน (Horizontal Linkages)เปนความเชอมโยงอตสาหกรรมสนบสนนตางๆ รวมทงธรกจใหบรการ สมาคมการคา สถาบนการศกษาและฝกอบรม สถาบนวจยและพนนา ตลอดจนหนวยงานภาครฐตางๆทเกยวของ เพอบรรลเปาหมายรวมกน คอ การเพมผลตภาพ (Productivity)ซงถอเปนปจจยหลกในการเพมความสามารถในการแขงขนทย งยน (คณะกรรมการพนนาขดความสามารถในการแขงขน(สพข.)และส านกงานคณะกรรมการพนนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต(สศช.), ม.ป.ป.) แนวคดเรองคลสเตอรเรมปรากฏใหเหนในฐานะเปนนโยบายของรฐบาลไทยในชวงป พ.ศ. 2546โดยรฐบาลไทยในขณะน นไดเชญ ไมเคลอ พอรตเตอรมาท าการศกษาเพอยกระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศโดยม ดร. สมคด จาตศรพทกษ เปนผรบผดชอบและผลกดนนโยบาย ในระยะแรกนโยบายคลสเตอรของรฐบาลในขณะนนมงเนนไปทการรวมกลมของธรกจขนาดกลางและขนาดเลก (SMEs Cluster) เพอสนบสนนและเออใหเกดการเชอมโยงของธรกจขนาดกลางและขนาดเลกในภาคการผลตและบรการทเกยวของใหมการชวยเหลอเกอกลกนเพอเพมผลตผล โดยมการจดท าแผนทเครอขายวสาหกจ (Cluster Mapping) เพอส ารวจสถานะและวเคราะหขอมลคลสเตอรทงประเทศ อยางไรกดถงแมหนวยงานตางๆของรฐด าเนนการโดยยดกรอบแนวคดของคลสเตอรเปนหลก แตยงมความเขาใจในแนวคดและนยามของคลสเตอรแตกตางกน ท าใหการพนนาในภาพรวมยงมความแตกตางกนทงในเรองขนาดของวสาหากจทเปนเปาหมายของการพนนา วธการ ขนตอน และเปาหมายของการพนนา ซงมกขนอยกบความรความเขาใจและขอบเขตหนาทความรบผดชอบทแตละหนวยงานนนๆมอย และเปนการด าเนนการแบบตางคนตางท ายงไมมการบรณาการทงดานแผนงาน โครงการและงบประมาณใหเปนไปอยางมประสทธภาพ ดงนนการด าเนนนโยบายคลสเตอรของรฐบาลในขณะนนจงมไดบรรลวตถประสงคอยางทตงไว อยางไรกดการด าเนนการของหนวยงานตางๆของภาครฐและเอกชนในชวงระยะเวลาดงกลาว นบวาเปนการวางรากฐานทางความคดทส าคญอนสงผลใหนโยบายคลสเตอรแพรหลายและกระจายออกไปสสงคมในวงกวาง


223

ภายหลงการรฐประหารของคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ในเดอนพฤษภาคม พ.ศ.2557 มการจดตงรฐบาลโดยพลเอกประยทธ จนทรโอชา ด ารงต าแหนงนายกรฐมนตร รฐบาลตระหนกถงความจ าเปนในการพนนาเศรษฐกจและเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศ ในเดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2558 ไดแตงตงใหดร.สมคด จาตศรพทกษด ารงต าแหนงรองนายกรฐมนตรรบผดชอบงานดานเศรษฐกจ ดร.สมคดไดน าแนวคดเรองคลสเตอรกลบมาด าเนนการ โดยในครงนไดมการปรบปรงรปแบบ และก าหนดเปาหมายใหชดเจนมากยงขน ตอมาในวนท 22 กนยายน พ.ศ. 2558 ทประชมคณะรฐมนตรโดยมพลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกคณะรฐมนตรและหวหนา คสช. เปนประธานมมตเหนชอบนโยบายเขตพนนาเศรษฐกจพ เศษในรปแบบคลสเตอรวตถประสงคของการพนนาคลสเตอร คอ การสรางความเขมแขงของหวงโซมลคา (Value Chain) และน าไปสการสรางอตสาหกรรมแหงอนาคต เพอสรางเสรมศกยภาพดานการลงทนของประเทศไทย เพอดงดดการลงทนทงจากนกลงทนรายเดมและรายใหม และเพอกระจายความเจรญไปสภมภาคและทองถน ตลอดจนสรางโอกาสทางธรกจใหกบผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม นโยบายคลสเตอรแบงคลสเตอร เปน 2 รปแบบ คอ 1. ซปเปอรคลสเตอร(Super Cluster) เปนคลสเตอรส าหรบกจการทใชเทคโนโลยขนสง และ อตสาหกรรมแหงอนาคต ประกอบดวย คลสเตอรยานยนตและชนสวน คลสเตอรเครองใชไฟฟา อเลกทรอนคสและอปกรณโทรคมนาคม คลสเตอรปโครเคมและเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม คลสเตอรดจทล และในอนาคตจะเพมอก 4 คลสเตอร คอ คลสเตอรการบนและอวกาศ คลสเตอรออโตเมชนและหนยนต คลสเตอรอปกรณและเครองมอทางการแพทย และคลสเตอรทองเทยว 2. คลสเตอรอนๆ ปจจบนก าหนดไว 2 คลสเตอรคอคลสเตอรเกษตรแปรรป และคลสเตอรสงทอและเครองนงหม ในการด าเนนนโยบายคลสเตอรใหประสบความส าเรจอยางเปนรปธรรม จ าเปนตองมมาตรการสนบสนนในดานตางๆ เพอผลกดนใหเกดการลงทนในพนทเปาหมาย รวมท งชวยยกระดบคลสเตอรดวยวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมเพอใหมความสามารถในการแขงขนสงขน มาตรการทส าคญไดแก การใหสทธประโยชน การพนนาคน และเทคโนโลย การพนนาโครงสรางพนฐาน การแกไขกฎระเบยบทเปนอปสรรค และการสนบสนนเงนทน (ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, 2558)


224

ทงนส านกงานสงเสรมการลงทนไดก าหนดสทธประโยชนส าหรบคลสเตอร ดงน 1) สทธประโยชนส าหรบซปเปอรคลสเตอร และอตสาหกรรมแหงอนาคต มดงน - ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป และลดหยอน รอยละ 50เพมเตมอก 5 ป - ส าหรบกจการเพออนาคตทมความส าคญสง กระทรวงการคลงจะพจารณายกเวน ภาษเงนไดนตบคคลสงสด 10 – 15 ป - ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร - ยกเวนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาตทท างานใน พนททก าหนดทงคนไทยและตางชาต - จะพจารณาใหถนทอยถาวรส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาต -อนญาตใหตางชาตถอกรรมสทธทดนเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรม 2) สทธประโยชนส าหรบคลสเตอรอนๆ ไดแก - ยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 3 -8 ป และลดหยอนรอยละ 50 เพมเตมอก 5 ป - ยกเวนอากรขาเขาเครองจกร - จะพจารณาใหถนทอยถาวร ส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาต -อนญาตใหตางชาตถอกรรมสทธทดนเพอประกอบกจการทไดรบการสงเสรม ดงนนดวยเปาหมาย วตถประสงคและการก าหนดรปแบบของคลสเตอรอยางชดเจน รวมท งการใหสทธประโยชนตอผลงทน ผเชยวชาญ รฐบาลจงเชอมนวาจะดงดดการลงทน เทคโนโลยระดบสง รวมทงผเชยวชาญสาขาตางๆ เขาสประเทศไทย ซงในทสดจะเปนการยกระดบประเทศขนสการเปนฐานการผลตระดบโลก จะเหนไดวารฐบาล พลเอกประยทธ จนทรโอชา ไดใหความส าคญกบนโยบายคลสเตอรมากยงขนโดยน ามาใชเปนแนวทางในการพนนาเศรษฐกจ สงเสรมธรกจขนาดกลางและขนาดยอมใหมความสามารถในการแขงขนระดบสากลมากขน โดยเฉพาะอยางยงเพอรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน สาระส าคญของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะสงผลใหอาเซยนเปนตลาดเดยวและฐานการผลตรวม โดยจะมการเคลอนยายอยางเสรของสนคา บรการ การลงทน แรงงานฝมอ และเงนทน 1. การเคลอนยายอยางเสรของสนคา การเคลอนยายอยางเสรของสนคาด าเนนการผานความตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement : ATIGA) ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 1 กรกฎาคม ค.ศ.2010


225

โดยการเปดเสรของสนคาภายใต ATIGA จะคงหลกการและมาตรการตางๆ ทเดมก าหนดเอาไวในเขตการคาเสรอาเซยน เชน ความตกลงวาดวยการใชอตราภาษพเศษทเทากนส าหรบเขตการคาเสรอาเซยน (Agreement on the Common Effective Preferential Tariff Scheme for the ASEAN Free Trade Area (AFTA) : CEPT-AFTA)ซงใชเปนกลไกในการลดภาษสนคาน าเขาระหวางประเทศสมาชกอาเซยน โดยก าหนดใหประเทศสมาชกอาเซยนเดม 6 ประเทศลดภาษสนคา ในรายการบญชลดภาษ (Inclusion List : IL)ใหเหลอรอยละ 0 ภายในป ค.ศ. 2010 และประเทศ CLMVก าหนดใหลดภาษ ILใหเหลอรอยละ 0 ภายในป ค.ศ. 2015 รวมทงการใชกฎเกณฑเกยวกบแหลงก าเนดสนคา (Rule of Origin : ROO)ควบคกบการใช CEPT-AFTA ในการระบแหลงทมาของวตถดบสนคาในการรบสทธพเศษทางภาษจากประเทศสมาชกอาเซยนทไดท าความตกลงกน 2. การเคลอนยายอยางเสรของบรการ การเคลอนยายอยางเสรของบรการด าเนนการผานกรอบความตกลงดานการบรการอาเซยน (ASEAN Framework Agreement on Services : AFAS) โดยเปนการเนนการเปดใหมการเคลอนยายของธรกจภาคบรการตามหลกการเปดเสรภาคบรการขององคการการคาโลก โดย AFASเรมด าเนนการตงแตป ค.ศ. 1995 การเคลอนยายอยางเสรของบรการภายใตAFASม 4 รปแบบ ดงน (กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2556)

รปแบบท 1: การบรการขามพรมแดน เปนการใหบรการจากพรมแดนของประเทศผ ใหบรการไปยงพรมแดนของประเทศทเปนลกคาโดยผใหบรการ (ผสงออก) ยงคงอยในประเทศตน

รปแบบท 2: การบรโภคในตางประเทศ เปนการใหบรการทเกดขนในพรมแดนของประเทศผใหบรการ โดยผเปนลกคาเดนทางจากประเทศตนเขามาขอรบบรการในประเทศผ ใหบรการ เชน ผปวยชาวบรไนเดนทางมารบการผาตดจากโรงพยาบาลทอยในประเทศไทย

รปแบบท 3: การจดตงธรกจเพอใหบรการเปนการทผใหบรการเขาไปลงทนหรอรวมทนจดตงธรกจ (นตบคคล) เพอใหบรการในประเทศลกคาหรอเปนการเปดสาขาธรกจในตางประเทศ

รปแบบท 4:การใหบรการโดยบคคลธรรมดา เปนลกษณะของการทบคคลธรรมดาเดนทางเขาไปท างานประกอบวชาชพในสาขาบรการดานตางๆ ในประเทศลกคาหรอการยายจากบรษทแมไปท างานในส านกงานของบรษทเดมในตางประเทศ


226

การเปดเสรภาคบรการใหนกลงทนสามารถเขามาลงทนอยางเสร มดงน ประกอบดวย 1. สาขาบรการเรงรด (Priority Integration Sectors: PIS)ไดแก สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ

สาขาสขภาพ สาขาทองเทยว สาขาการบน ใหเปดเสรแกนกลงทนในประเทศสมาชกสามารถเขามาถอหนนตบคคลไดถงรอยละ 51 ภายในป ค.ศ. 2008 และรอยละ 70 ภายในป ค.ศ. 2010 ยกเวน สาขาโลจสตกสในประเทศสมาชกสามารถเขามาถอหนนตบคคลไดถงรอยละ 51 ภายในป 2010 และรอยละ 70 ภายในป ค.ศ. 2013

2. สาขาบรการอนๆ (Non-Priority Services Sector) ก าหนดใหเปดเสรครอบคลมบรการทกสาขา นอกเหนอจากPISใหแกประเทศสมาชกสามารถเขามาถอหนนตบคคลไดถงรอยละ 51 ภายในป ค.ศ. 2010 และรอยละ 70 ภายในป ค.ศ. 2015โดยสามารถยกเวนสาขาทออนไหวได

3.การเคลอนยายอยางเสรของการลงทน สาระส าคญของความตกลงดานการลงทนอาเซยน(ASEAN Comprehensive Investment

Agreement : ACIA)มดงน 1. ความตกลงดานความลงทนอาเซยนครอบคลมขนตอนการลงทนตงแตการสงเสรมและการอ านวยความสะดวก การเปดเสรเพอใหเขามาลงทน และการคมครองการลงทนโดยรวม ทงการลงทนทางตรงและการลงทนในหลกทรพย 2. การเปดเสรการลงทนจะครอบคลมภาคอตสาหกรรมการผลต เกษตร ประมง ปาไม เหมองแร และบรการทเกยวเนองกบ 5 สาขาขางตนโดยมพนธกรณส าคญ คอ การปฏบตและการใหสทธนกลงทนอาเซยนและนตบคคลตางชาตทจดทะเบยนในอาเซยนเทยบเทากบการลงทนของบคคลหรอนตบคคลของประเทศตนและเทยบเทากบการปฏบตตอประเทศทสาม รวมถงไมก าหนดเงอนไขบงคบในการลงทนโดยเปดโอกาสใหประเทศสมาชกสามารถท าขอสงวนสาขาทยงไมพรอมเปดเสรรวมทงมาตรการทเปนเงอนไขในการลงทนตางๆไดโดยระบไวในรายการขอสงวนโดยการเปดเสรใหเปนไปตามความสมครใจเมอตนพรอม โดยใหทยอยเปดเสรไปเรอยๆ จนถงป ค.ศ. 2015 3. ดานการคมครองการลงทน จะครอบคลมอตสาหกรรมการผลต เกษตร ประมง ปาไม เหมองแร และบรการทเกยวเนองเพอเปนหลกประกนใหนกลงทนมนใจวาจะไดรบความคมครองอยางยตธรรมและพอเพยง นอกจากนยงรวมถงการลงทนในธรกจบรการภายใตกรอบความตกลงดานบรการอาเซยนดวย โดยมพนธกรณส าคญ คอปฏบตตอนกลงทนและการลงทนอยางเปนธรรม ใหมการชดเชยคาเสยหายในกรณเหตการณไมสงบ ยดทรพยหรอเวนคน ก าหนดขนตอนการระงบ


227

ขอพพาทระหวางรฐและระหวางรฐกบนกลงทน หากรฐท าผดพนธกรณและกอใหเกดความเสยหายตอการลงทนนกลงทนกสามารถฟองรฐภายใตกระบวนการระงบขอพพาทระหวางประเทศได 4. ดานการสงเสรมการลงทนภายใตความตกลงดานการลงทนอาเซยน สนบสนนการเตบโตและการพนนาผประกอบการรายยอยและรายใหญของอาเซยน ขยายเครอขายการเชอมโยงอตสาหกรรมระหวางผประกอบการอาเซยน 10 ประเทศ จดกจกรรมสงเสรมการลงทนโดยมงเนนการพนนาเครอขายการผลตระดบภมภาค จดกจกรรมสมมนาเพอเผยแพรความรเกยวกบโอกาสในการลงทน และกฎระเบยบทเกยวของ แลกเปลยนความคดเหนสมาชกอาเซยน 10 ประเทศ ในเรองของการสงเสรมการลงทน 5. ดานการอ านวยความสะดวกดานการลงทนภายใตความตกลงดานการลงทนอาเซยน ปรบปรงกระบวนการยนขอลงทนและการใหอนญาตใหงายขน เผยแพรขอมลทเกยวของกบกฎหมาย กฎระเบยบ ตลอดจนนโยบายทเกยวของกบการลงทน จดตงศนย One-Stopserviceเพออ านวยความสะดวกแกนกลงทน พนนาฐานขอมลดานการลงทนใหสามารถน าไปใชประโยชนได จดประชมกบภาคเอกชนในประเดนตางๆ ทเกยวกบการลงทนใหค าแนะน าดานการลงทนแกนกลงทนของประเทศสมาชก

4. การเคลอนยายอยางเสรของแรงงานฝมอ แนวทางหลกในการเคลอนยายอยางเสรของแรงงานฝมอด าเนนการผานกลไกทเรยกวา “การจดท าขอตกลงยอมรบรวม” (Mutual Recognition Arrangements : MRAs)ซงเปนขอตกลงระหวางประเทศสมาชกทระบถงคณสมบตของผประกอบวชาชพทส าคญ ไดแก คณสมบตดานการศกษาประสบการณท างาน การผานการทดสอบความรเพอขนทะเบยนวชาชพอยางตอเนอง (Continuing Professional Development : PD) และการไดรบใบรบรองจากสภาวชาชพวาไมมประวตฝาฝนมาตรฐานดานเทคนควชาชพและจรยธรรมในการประกอบอาชพ เพอเปนเงอนไขในการไดรบอนญาตใหท างานในประเทศสมาชกอน ทงนขอตกลงยอมรบรวมทมผลบงคบใชแลวจะชวยอ านวยความสะดวกใหผประกอบวชาชพทขนทะเบยนหรอไดรบใบอนญาตจากหนวยงานทเกยวของในประเทศตนเองไดรบการยอมรบและสามารถประกอบวชาชพในประเทศอนไดงายขน ทงนไมไดเปนการยอมรบโดยอตโนมต ตามความหมายของ MRAทใชกนทวไปในกรอบความตกลงการคาระหวางประเทศอนๆ เชน สหภาพยโรป ออสเตรเลยและนวซแลนด เนองจากจะตองปฏบตตามกฎระเบยบภายในของประเทศอาเซยนทเปนเจาบานดวย


228

ปจจบนประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนามรบรอง MRAsไปแลวท ง สน 8 ฉบบ ซงครอบคลมสาขาบรการวชาชพ วศวกร พยาบาล สถาปนก นกส ารวจ นกบญช แพทย ทนตแพทย และบคลากรดานวชาชพทองเทยว

5. การเคลอนยายอยางเสรของเงนทน การเคลอนยายอยางเสรของเงนทนของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะเสรมสรางความ

แขงแกรงในการพนนาและการรวมตวของตลาดทนในอาเซยน ท งนอาเซยนยงไมสามารถตงเปาหมายใหเกดการเคลอนยายอยางเสรของเงนทนไดรอยเปอรเซนต ในพมพเขยวเพอจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจงตงเปาหมายใหการเคลอนยายอยางเสรของเงนทนใหมความเสรมากขนเทานน เพอทจะใหมการเคลอนยายเงนทนอยางเสรมากขนประเทศสมาชกอาเซยนสวนใหญไดลดขอจ ากดในเรองของการลงทนจากตางชาต อยางไรกตามชาตอาเซยนบางประเทศยงมขอจ ากดในเรองนอยจงไดมการก าหนดกฎเกณฑทจะใหมการเคลอนยายของการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (FDI)ใหมความเสรมากขน รวมทงความพยายามทจะใหการลงทนในตลาดหลกทรพยมการเคลอนยายและมความเสรมากขน รวมถงใหมการลดขอจ ากดในเรองของระบบอตราแลกเปลยนดวย นโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชากบโอกาสของประเทศไทย ในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน จากการศกษาของ Peter A. Petri Michael G. Plummerและ Fan Zhai เรอง The Economics of the ASEAN Economic Community พบวาประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะเปนความพยายามครงส าคญทสดในการรวมกลมทางเศรษฐกจของกลมประเทศก าลงพนนา โดยทการเปนตลาดและฐานการผลตรวมและจะมการเคลอนยายอยางเสรของสนคา บรการ การลงทน ทน และแรงงานฝมอ ทมประชากรกวา 600 ลานคน เมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยนถอก าเนดขนจะสงผลให GDPของอาเซยนขยายตวในอตรารอยละ 5.3 หรอคดเปน 7 เทาของการขยายตวทางเศรษฐกจ ภายใตเขตการคาเสรอาเซยน ในกรณทเศรษฐกจของอาเซยนมอตราเรงของการเตบโตอยางเตมทหากประชาคมเศรษฐกจอาเซยนประสบความส าเรจอยางสงโดยสามารถขยายความตกลงทางการคากบประเทศคคานอกภมภาคจะยงสงผลใหอตราการเตบโตของ GDPของอาเซยนขยายตวถง 2 เทา ทงน Peter Michael และFanมความเชอมนวาสมาชกของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทกประเทศจะไดรบ


229

ผลประโยชนรวมกนโดยจะไดรบผลกระทบเชงลบเลกนอยทางดานการคาและการลงทน (Peter, Michael andFan, 2010)

การสถาปนาประชาคมเศรษฐกจอาเซยนยอมสงผลกระทบตอประเทศไทยหลากหลายประการ ในขณะทนโยบายคลสเตอรทมวตถประสงคเสรมสรางความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศไทยจะสรางโอกาสแกประเทศไทย ดงน

1. นโยบายคลสเตอร โดยเฉพาะนโยบายซปเปอรคลสเตอร(Super Cluster) มงเนนใหเกดการพนนาเทคโนโลย และนวตกรรมในการผลตสนคาอยางตอเนอง โดยมเปาหมายใหประเทศไทยเปน “ศนยกลางการผลตระดบโลก” โดยอาศยอตสาหกรรมไทยเขาไปเปนสวนหนงของฐานการผลตและบรการในหวงโซอปทานของกลมอาเซยน (ASEAN Supply Chain) ดงนนนโยบายคลสเตอรจงสรางโอกาสทดแกประเทศไทยในการขยายตลาดในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน และชวยสรางรายไดจากการคาสนคาและบรการอนเนองมาจากการเคลอนยายอยางเสรของสนคาและบรการ นโยบายคลสเตอรจะท าใหเกดหวงโซอปทานในระดบทองถนของไทยในลกษณะครบวงจร คอ ตนน า กลางน า ปลายน า อนจะสงผลใหเศรษฐกจทองถนเขมแขง ถอเปนการเพมการกระจายรายได และชวยลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจในสงคมไทย

นโยบายคลสเตอรจะท าใหสนคาและภาคบรการของไทยทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบและเปนสนคาทมความสามารถในการแขงขนสงมโอกาสในการขยายการสงออกและตลาดของสนคาและบรการไปยงประเทศอาเซยนอน การขยายการสงออกยอมน ามาซงการขยายรายไดและยงเปนการเพมโอกาสทางการคา ทงนคลสเตอรและซปเปอรคลสเตอรทจะท าใหประเทศไทยมโอกาสในการขยายตลาดและรายได รวมถงท าใหเกดความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ คอ ซปเปอรคลสเตอรทกประเภท อาท คลสเตอรยานยนตและชนสวน คลสเตอรเครองใชไฟฟาอเลกทรอนกสและอปกรณโทรคมนาคม คลสเตอรปโตรเคมและเคมภณฑท เปนมตรกบสงแวดลอม คลสเตอรทองเทยว และคลสเตอรสงทอและเครองนงหม

ดงตวอยางของคลสเตอรสงทอและเครองนงหมทเขาไปเปนสวนหนงของฐานการผลตและบรการในหวงโซอปทานของกลมอาเซยน โดยผประกอบการรายใหญของไทยไดยายฐานการผลตเขาไปในประเทศเพอนบานในอาเซยนกวา 30 โรงงาน และมแนวโนมเพมขน ในป พ.ศ. 2559 การใชประเทศเพอนบานเปนฐานการผลตชวยสรางโอกาสในการขยายตลาดและรายได โดยคาดวาในป พ.ศ. 2559 ยอดรายไดจากการสงออกสงทอและเครองนงหมของผประกอบการไทยทสงออกจากโรงงานในตางประเทศจะเพมขนกวารอยละ 20 และในป พ.ศ. 2560 จะเพมขนกวารอยละ 30 ในขณะทรายไดจากการสงออกสนคาสงทอเครองนงหมจากโรงงานในประเทศไทยในป พ.ศ.2559


230

จะขยายตวรอยละ 0-3 คดเปนมลคา 2,900 ลานเหรยญสหรฐ และเชอวาในอนาคตจะขยายตวเพมขนเนองจากญปนยายฐานการผลตจากจน ลดค าสงซอและหนมาซอสนคาสงทอเครองนงหมจากไทยทดแทน ทงนมลคาสงออกสงทอและเครองนงหมทออกจากประเทศไทยคดเปนสดสวนเพยงรอยละ 20 สวนทเหลอรอยละ 80 มาจากโรงงานทอยนอกประเทศโดยผประกอบการไทยยงคงรกษาฐานการผลตภายในประเทศปรบปรงกระบวนการผลตไปสสนคาขนสงท าใหยอดการสงออกจากไทยไมลดลง และไดขยายก าลงการผลตออกไปตงโรงงานในประเทศเพอนบานอาเซยน เมอรวมยอดสงออกจากทงโรงงานผลตเครองนงหมในประเทศและตางประเทศ ยงคงท าใหประเทศไทยรกษาอนดบ 1 ของผผลตเครองนงหมในอาเซยนไวได (กรงเทพธรกจ, 2558)

นอกจากนสนคาทไมไดอยในกลมคลสเตอรแตมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบและมความสามารถในการแขงขน ไดแก ผลผลตทางการเกษตร เชน แปงมนส าปะหลง น าตาลทราย ผกและผลไมสด ส าหรบบรการไทยทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบและมโอกาสเพมขนในการขยายกจการหรอเพมรายไดจากธรกจบรการทไทยมความเขมแขงกวาชาตอาเซยนอน ไดแก ภาคบรการดานสขภาพและความงาม ธรกจทองเทยวและภตตาคาร ธรกจกอสรางและออกแบบ

ตวอยางภาคบรการไทยทมความสามารถในการแขงขนสง ดงกรณบรการดานกอสราง นายกสมาคมอตสาหกรรมกอสรางไทยในพระบรมราชปถมภ นายสงวร ลปพลลภ แสดงความเชอมนวา “อตสาหกรรมกอสรางของไทยมฝมอมากเมอเทยบเปรยบกบประเทศในภมภาคเดยวกน รวมถงเทคโนโลยการกอสรางทเราใชกไมไดดอยกวาประเทศเพอนบานเลย ฝมอการกอสรางของคนไทยถอวาอยในเกณฑทดมาก มฝมอแรงงานทด สวนความกงวลทวา เมอเปดเออซแลว บรษทตางชาตจะเขามาแยงงานของคนไทยผมวามโอกาสนอย แตการทไทยจะไปชงพนทธรกจในประเทศเพอนบานมความเปนไปไดมากกวา เมอมการเปดใหตางประเทศเขามา กอาจจะมาประมลงานแขงกบเราแตทายทสดความสามารถในการแขงขนของเรากไมเปนรองใคร”(กรงเทพธรกจ, 2558)

อาเซยนเปนตลาดทมผบรโภคล าดบตนๆ โดยมประชากรกวา 600 ลานคน อาเซยนยงมขนาดเศรษฐกจใหญกวาประเทศไทย 5 เทาหากวดจากมลคาของ GDPไทยจงไมอาจมองขามความส าคญของอาเซยนโดยเฉพาะเมออาเซยนไดกลายเปนคคาส าคญอนดบ 1 แทนทสหรฐอเมรกา สหภาพยโรปและญปน นบตงแต ค.ศ. 2006 โดยมลคาการคาไทยไปยงตลาดอาเซยนในป ค.ศ. 2006คดเปน 50.41 พนลานเหรยญสหรฐ ตอมาในป ค.ศ. 2007 และ 2008 เพมขนเปน 57.85 และ70.21 พนลานเหรยญสหรฐตามล าดบ มลคาการคาไทยไปยงตลาดอาเซยนยงคงเพมขนอยางกาวกระโดดโดยในป ค.ศ. 2009 มมลคา 152.49 พนลานเหรยญสหรฐ และนบตงแตวนท 1 มกราคม ค.ศ. 2010 มลคาการคาไทยไปยงตลาดอาเซยนยงเพมขนดวยอตราเรงเนองจากประเทศไทยไดเปดตลาดสนคา


231

ภายใตเขตการคาเสรอาเซยนการคาไทยไปยงตลาดอาเซยนยงคงเพมขน โดยมมลคาเปน195.31 พนลานเหรยญสหรฐ และเพมขนในป ค.ศ. 2011 และค.ศ. 2012 เปน 228.82 และ 229.52 พนลานเหรยญสหรฐ ตอมาในป ค.ศ.2013 และ 2014 คดเปนมลคา 228.73 และ 227.57 พนลานเหรยญสหรฐ ตามล าดบ (ASEANMerchandise Trade Statistics Database, 2015)จากการด าเนนนโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา สงผลใหการคาของไทยกบประเทศเพอนบานผานชองทางการคาชายแดนและผานแดนเตบโตตอเนองนบตงแตป พ.ศ. 2558 โดยมลคาการคาชายแดน (มาเลเซย เมยนมา สปป.ลาว กมพชา) ในเดอน ม.ค.-ม.ค.2559 มมลคา 254,173 ลานบาท ขยายตว 1.95%ท าใหภาพรวมเดอน ม.ค.2559 ไทยไดดลการคาชายแดนรวม 4 ประเทศ เปนมลคา 22,919 ลานบาท และชวงเดอน ม.ค.-ม.ค.2559ไทยไดดลการคา 47,884 ลานบาท หากพจารณาตลาดสงออกส าคญอยางอาเซยนมการขยายตว 4.5%โดยเฉพาะจากการขยายการสงออกรถยนตและสวนประกอบ สรปไดวาการสงออกของไทยมสถานการณดขนกวาประเทศอน แสดงวาไทยยงคงรกษาสวนแบงตลาดไวได สะทอนวาความสามารถในการแขงขนของไทยยงอยในระดบทด (กรงเทพธรกจ, 2559)

2. นโยบายคลสเตอรและการเคลอนยายอยางเสรของการลงทนภายใตประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะเปดโอกาสใหกลมทนไทยทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบสงโดยเฉพาะผประกอบธรกจกลมซปเปอรคลสเตอรของไทยจะสามารถขยายตลาดและลกคาในภมภาคอาเซยน ดงนนการขยายการลงทนของธรกจไทยไปประเทศอาเซยนอนจงเทากบเปนการสรางรายไดใหกบประเทศไทยเนองจากภาคธรกจ ผประกอบการในคลสเตอรตางๆเปนผออกไปสรางรายได สรางตลาด และขยายฐานลกคาภายในภมภาคโดยรายไดจากการประกอบการจะสงกลบมาประเทศไทย การเคลอนยายอยางเสรของการลงทนจะท าใหภาคธรกจไทยขยายสดสวนการลงทนในตางประเทศเพมขนอนจะสงผลดตอประเทศไทย กลมทนไทยในอตสาหกรรมทมความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบจงมโอกาสขยายการลงทนเพอสรางตลาดและลกคารายใหมโดยทฐานการลงทนในไทยยงคงอย อตสาหกรรมดงกลาว ไดแก อตสาหกรรมพลงงานและปโตรเคม อตสาหกรรมกระดาษ และธรกจอสงหารมทรพย ดงกรณ บรษทเอสซจผลตภณฑกอสราง จ ากด เขาถอหน 85 % ในบรษท Prime Group Joint Stock Company ผผลตกระเบองชนน าในเวยดนาม ในป พ.ศ. 2556 การเคลอนยายการลงทนไปยงอาเซยนสงผลใหยอดขายรวมของเอสซจในป พ.ศ. 2558 มมลคา 439,614 ลานบาท โดยในจ านวนนเปนรายไดจากกลมธรกจเอสซจผลตภณฑกอสราง 178,988 ลานบาท (กรงเทพธรกจ, 2559)


232

นโยบายคลสเตอรไดก าหนดมาตรการสนบสนนดานตางๆ อาท การใหสทธประโยชนตาง ๆการสนบสนนดานเงนทนโดยเฉพาะอตสาหกรรมในกลมซปเปอรคลสเตอรจะดงดดกลมทนขนาดใหญใหเขามาลงทนในประเทศ อนจะเปนการสรางโอกาสใหผประกอบการไทยในอตสาหกรรมดงกลาวสามารถระดมทนในฐานะหนสวนทางธรกจหรอผรวมทนเพอใหเกดเปนฐานเงนทนขนาดใหญรกเขาไปลงทนในประเทศสมาชกของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดสะดวกขน โดยเฉพาะการเขาไปลงทนในลกษณะใชประเทศตางๆ ในอาเซยนเปนสวนหนงของหวงโซอปทานขนาดใหญของซปเปอรคลสเตอรนน อาท คลสเตอรยานยนตและชนสวน คลสเตอรเครองใชไฟฟา อเลกทรอนกสและอปกรณโทรคมนาคม คลสเตอรปโตรเคมและเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม 3. นโยบายคลสเตอรจะสรางโอกาสแกประเทศไทยในการสนบสนนและสงเสรมผประกอบการหรอกลมธรกจใหมทมความเชยวชาญเฉพาะทาง รวมท งเปนการสนบสนนนวตกรรมใหมในสนคาและบรการนน เชน ธรกจขนาดกลางและขนาดเลกทมความเชยวชาญเฉพาะดาน หรอธรกจเกดใหม(Startup) เชนGRAB TAXIจากมาเลเซย เปนธรกจ Startupทใชเทคโนโลยสารสนเทศสามารถรกตลาดประเทศไทยและประสบความส าเรจ นอกจากการเขาไปลงทนในแงการเขาไปประกอบธรกจการใหบรการแลว บางธรกจบรการยงสามารถผนตวไปสธรกจการผลตไดอก เชน ธรกจสขภาพและความงาม กลมทนไทยในธรกจดงกลาวยงมโอกาสในการผลตเครองส าอางค ซงถอเปนการเพมรายไดแกอกชองทางหนง เมอพจารณาจากมลคาสงออก พบวาเครองส าอางคไทยครองตลาดอาเซยนเปนอนดบ 1 โดยมมลคาสงออกป ค.ศ. 2009 เทากบ 140,000 ลานบาท และขยายตวเปน 446,279 ลานบาท และ 454,249 ลานบาท ในป ค.ศ. 2014 และ 2015 ตามล าดบ (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย, 2559) ทงนตลาดสนคาสขภาพและความงามของอาเซยนในป 2559 มมลคา 5 แสนลานบาท เตบโตตอเนองเฉลยปละ 3-6 % จากการเกบขอมลโดยสถาบนยโรมอนเตอร จ าแนกความโดดเดนและความแตกตางของตลาดแตละประเทศ พบวา ไทยยงเปนผน าดานการผลตในระยะยาว โดยไทยมศกยภาพและความนาสนใจในการเขามาของทนของตางชาตเพอใชไทยเปนฐานการผลต (กรงเทพธรกจ, 2559)

4. นโยบายคลสเตอรจะกอใหเกดโอกาสทดแกประเทศไทยจากการใชอาเซยนเปนฐานการผลต ประเทศไทยสามารถใชอาเซยนเปนฐานการผลตเพอแกไขปญหาส าคญทเกดขนในภาคอตสาหกรรมการผลตของไทย ทงการขาดแคลนแรงงานซงท าใหคาจางแรงงานเพมสงขนการขาดแคลนพลงงานและทรพยากรธรรมชาต รวมถงการขาดแคลนฐานทต งของอตสาหกรรมประเภททใชทนเขมขน เชน อตสาหกรรมเหลกตนน าและปโตรเคม (สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ, 2555)


233

ประเทศไทยประสบปญหาแรงงานตงตวมานานโดยเฉพาะอยางยงในกลมแรงงานไรฝมอซงท าใหมจ านวนคนวางงานลดลงอยางตอเนองท าใหในป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยมจ านวนคนวางงานเพยง 264,000 คน หรอรอยละ 0.7 โดยแรงงานทมอตราการวางงานนอยทสดคอ แรงงานทมระดบการศกษามธยมศกษาตอนตนและต ากวาซงมอตราการวางงานรอยละ 0.5 เปนทนาสงเกตวาปญหาการขาดแคลนแรงงานจะทวความรนแรงมากขนในอนาคตเนองจากประเทศไทยไดกาวเขาสสงคมผสงอายตงแตป พ.ศ.2547 การขาดแคลนแรงงานสงผลใหคาจางแรงงานในประเทศไทยมแนวโนมเพมสงขนอยางตอเนองโดยในป พ.ศ. 2554 คาจางแรงงานในโรงงานในประเทศไทยสงกวาหลายประเทศในอาเซยนโดยเฉพาะ CLMV ดงนนเมอประชาคมเศรษฐกจอาเซยนถอก าเนดขนประเทศไทยจะไดรบโอกาสทดจากการใชตลาดแรงงานของอาเซยนโดยเฉพาะจากประเทศ CLMVเพอแกปญหาแรงงานไรฝมอตงตว และในปจจบนแนวทางการปรบตวของผประกอบการไทยตอปญหาแรงงานวธการหนงคอการยายฐานการผลตไปยงประเทศทมคาแรงต ากวา หากกลมอตสาหกรรมซปเปอรคลสเตอรเกดขนผประกอบการไทยไมจ าเปนตองยายฐานการผลตไปในประเทศเหลานน เพยงแตโอนยายงานบางสวน (Outsource) ทตองการใชแรงงานเขมขนแตใชเทคโนโลยต าไปผลตในประเทศเหลานนแทน 5. นโยบายคลสเตอรจะสรางโอกาสทดแกประเทศไทยในการเปนศนยกลางเชอมโยงทงภายในและภายนอกอาเซยนดานการคมนาคมและการทองเทยว การมทตงเปนศนยกลางในการเชอมตอในอาเซยนจะท าใหประเทศไทยกลายเปนศนยกลางดานการคมนาคม เนองจากประเทศไทยม 33 จงหวด ซงตดกบประเทศเพอนบานท าใหการคมนาคมขนสงทางบกเกดขนไดงายดงจะเหนวาระเบยงเศรษฐกจ (economic corridors)ทส าคญลวนตองผานประเทศไทย ไมวาจะเปน East-West Corridor (เชอมเมยนมารไทย ลาว เวยดนาม) North-South Corridor (เชอมจนตอนใต พมา ไทย ลาว เวยดนาม) และ Southern Corridor (เชอมทาเรอน าลกทวายของเมยนมาร แหลมฉบงของไทย และกมพชา)การทประเทศไทยมทตงทไดเปรยบดงกลาว สงผลใหประเทศไทยมโอกาสทส าคญ ไดแก 1. ความสะดวกตอการยายหรอขยายการผลตสนคา ซงมมลคาเพมไมสงไปยงประเทศเพอนบาน ควบคไปกบการยกระดบการผลตในประเทศใหมมลคาเพมสงขนอนเนองมาจากนโยบายคลสเตอร แลวท าการเชอมโยงเครอขายการผลต (production network) เหลานเขาดวยกนดวยโครงขายคมนาคม 2. การทมเสนทางขนสงสายส าคญผานประเทศไทย ท าใหประเทศไทยสามารถสรางบรการตางๆ ขนมารองรบได เชน บรการขนสงและโลจสตกส บรการโรงแรมและการทองเทยว บรการศนยแสดงสนคาสถานทประชม โรงพยาบาล


234

จากการทประเทศไทยตงอยบรเวณศนยกลางของอาเซยน ดงนนนโยบายซปเปอรคลสเตอรดานการทองเทยวซงเนนการเชอมตอในฐานะทไทยเปนศนยกลางของการเชอมตอทางบกในภมภาคอาเซยนและเปนประตไปสประเทศอาเซยนอนจะกอใหเกดประโยชนจากการเปนศนยกลางการทองเทยวเชอมโยงกบประเทศทงภายในและภายนอกอาเซยน ดงนนคลสเตอรทองเทยวเปนอกคลสเตอรทจะไดประโยชนจากประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจากการทไทยมความสามารถในการแขงขนและมความหลากหลายของทรพยากรดานการทองเทยวนโยบายคลสเตอรจงเปนโอกาสทองในการดงดดนกทองเทยวเขามาทองเทยวในประเทศไทย ซงจะสงผลใหเกดการขยายตวของรายไดจากการทองเทยวและเปนการสรางรายไดแกบคลากรในอตสาหกรรมทองเทยว รวมถงยงกอใหเกดการจางงานและขยายรายไดในธรกจทเกยวของกบการทองเทยว เชน รานอาหาร สปา ธรกจความงาม ของทระลกนโยบายคลสเตอรจะสงผลใหเกดการขยายตวของนกทองเทยวตางชาตเขาประเทศไทยเพมสงขน ดงจะเหนไดจากอตราการขยายตวของนกทองเทยวตางชาตเขาประเทศไทยตงแตป ค.ศ. 2008 ทมจ านวน 14.58 ลานคน เพมขนเปน 15.93 ลานคน ในป ค.ศ. 2010 และยงขยายตวเพมสงขนเปน 19.23 และ 22.30 ลานคน ในป ค.ศ. 2011 และ ค.ศ. 2012 ตามล าดบในป ค.ศ. 2014 และ ค.ศ.2015 จ านวนนกทองเทยวตางชาตเขาประเทศไทยยงคงเพมขนเปน 24.8 และ 29.8 ลานคน ตามล าดบ (กระทรวงทองเทยวและการกฬา, 2559) การศกษาเรอง “สถานการณและศกยภาพภาคบรการดานการทองเทยวของไทยภายใต AEC” ของศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทยระบวาการแขงขนดานการทองเทยว ในป ค.ศ. 2015 ภายหลงการก าเนดของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะรนแรงมากขน ดงนนไทยตองเรงเพมศกยภาพดานการทองเทยวโดยอาศยความไดเปรยบทมความหลากหลายของแหลงทองเทยวธรรมชาตและศลปวนนธรรม และตองแกไขจดออนคอภาษา ส าหรบรายไดจากนกทองเทยวตางชาตของไทยตอ GDPหลงปค.ศ.2015 เมอประเทศไทยเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนแลวคาดวาจะมสดสวนเพมขนอยางตอเนอง โดยในป ค.ศ. 2015 สดสวนของรายไดจากนกทองเทยวตางชาตของไทยตอ GDPจะเพมขนรอยละ 10 คดเปนมลคา 1.22ลานลานบาท และในป ค.ศ. 2020 คาดวารายไดจากนกทองเทยวตางชาตของไทยตอ GDPจะเพมขนรอยละ 11.3 คดเปนมลคา 1.65ลานลานบาท อยางไรกตามไทยมโอกาสสรางรายไดจากการทองเทยวตอ GDPเพมขนไดถงรอยละ 15 และมโอกาสแซงหนามาเลเซยซงเปนผน าในอาเซยนปจจบนทมจ านวนนกทองเทยวตางชาตเดนทางเขามากทสด และคาดวาในป ค.ศ. 2020 จ านวนนกทองเทยวตางชาตเขาประเทศไทยจะขยายตวรอยละ 28.1 คดเปนจ านวน 34.5 ลานคน สวนใหญมาจากจน มาเลเซย รสเซย เกาหล ญปน และสงคโปร (ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย, 2556)


235

ปญหาและอปสรรค การด าเนนนโยบายคลสเตอรใหประสบความส าเรจจ าเปนตองมมาตรการสนบสนนจากภาครฐอยางแขงขน อยางไรกตามนโยบายคลสเตอรยงประสบอปสรรคส าคญทจ าเปนตองไดรบการแกไขอยางเรงดวน นนคอ อปสรรคดานกฎระเบยบของรฐ ดงเหนไดจาก 6 เดอนแรกของป พ.ศ. 2559 ทง 9 คลสเตอรมการยนขอรบการลงทนจากส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน หรอ BOI เพยง 3.3 หมนลานบาท แมกระทงคลสเตอรปโตรเคมและเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมทไดเสนอแผนการลงทนมลคาถง 2.41 แสนลานบาท แตในชวง 6 เดอนแรกของป พ.ศ. 2559 มการยนขอรบการลงทนเพยง 3 โครงการ เปนโครงการการผลตพลาสตกชวภาพ ทมมลคาการลงทน 4,550 ลานบาทเทานน นายศรรจ จลกะรตน ผอ านวยการส านกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) และด ารงต าแหนงเลขานการคณะกรรมการเรงรดนโยบายเขตพนนาเศรษฐกจพเศษในรปแบบคลสเตอร กลาววา เมดเงนทยนขอรบสงเสรมการลงทน 3.3 หมนลาน ถอวาเปนมลคาทยงไมสง เนองจากนกลงทนมองวายงมปญหาและอปสรรคทเปนขอจ ากดในการลงทน แมวาทผานมาจะมการแกไขอปสรรคบางประการไปไดแลวกตาม แตยงมปญหาทยงเปนขอหวงใยอยโดยเฉพาะภาพรวมของสทธประโยชนซปเปอรคลสเตอร ซงผานความเหนชอบจาก ครม. แลว แตยงอยระหวางการด าเนนการ ไดแก การยกเวนภาษเงนไดบคคลธรรมดา ส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาตทท างานในพนททก าหนดทงคนไทยและตางชาต การยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 3-8 ป และลดหยอน 50 % เพมอก 5 ป และการพจารณาทอยถาวรส าหรบผเชยวชาญชนน าระดบนานาชาต รวมทงการจดตงกองทนเพมขดความสามารถในการแขงขนส าหรบกลมอตสาหกรรมเปาหมาย วงเงน 1 หมนลานบาท การจดต งกองทนรวมลงทน 2,000 ลานบาท มาตรการทางภาษเพอสนบสนนกจการเงนรวมลงทน และมาตรการยกเวนภาษส าหรบ Startup ซงขนตอนการพจารณายงมความลาชา และหากแยกเปนรายคลสเตอร พบวา คลสเตอรปโตรเคมและเคมภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอมยงมปญหาเรองการก าหนดผงเมองรวมจงหวดระยอง และผงเมองรวมชมชนมาบตาพด ทยงไมสามารถประกาศถงความชดเจนไดในขณะน รวมถงการจดท าคามาตรฐานในการปลอยมลพษทยงมขอจ ากดอยกบโครงการทจะเกดขนใหมในมาบตาพด นอกจากนในปจจบนการสงเสรมใหเกดอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพยงไมมความคบหนาจากกระทรวงการคลงเรองมาตรการสงเสรมการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพของนตบคคล กรณนตบคคลทเขารวมมาตรการดงกลาวจะสามารถน ามาหกคาใชจายจากการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพในอตรารอยละ 200-300 ไดหรอไม ปญหาส าคญของคลสเตอรยานยนตและชนสวน คอ การจดตง


236

ศนยทดสอบยานยนตและยางลอแหงชาตทยงลาชาไมเปนไปตามแผน สวนคลสเตอรไฟฟา อเลกทรอนคส และอปกรณโทรคมนาคม ยงตดปญหาเรองมาตรการยกเวนอากรขาเขาของทน าเขาเพอใชในการท าวจยและพนนาหรอทดสอบ ส าหรบปญหาของคลสเตอรเกษตรแปรรปคอการทบทวนถายโอนภาระกจการขนทะเบยนผลตภณฑของส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) คลสเตอรสงทอและเครองนงหม ประสบปญหาความลาชาในการสงเสรมใหไทยเปนศนยกลางธรกจแฟชน ขอเสนอแนะ เพอใหนโยบายคลสเตอรทเปนเครองมอส าคญในการเพมขดความสามารถในการแขงขนใหแกประเทศไทยประสบความส าเรจ รฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา ควรด าเนนการแกปญหาและอปสรรคอยางเรงดวน แมวาในระยะทผานมารฐบาลไดด าเนนการแกไขปญหาไปบางแลวกตาม แตยงมปญหาหลายประการทนกลงทนยงเหนวาเปนอปสรรคทกลายเปนขอจ ากดในการลงทน ดงกรณทรฐบาลตองการผลกดนใหเกดอตสาหกรรมชวภาพ โดยเฉพาะไบโอพลาสตก ทเวลานมผประกอบการทงในและตางประเทศมความสนใจทจะเขาไปลงทนแตยงตดปญหาดานความตองการของตลาดในประเทศทยงไมเกดขน ซงนกลงทนตองการใหรฐบาลน ามาตรการสงเสรมการใชผลตภณฑพลาสตกชวภาพมาใชโดยใหกระทรวงการคลงพจารณามาตรการทางภาษใหส าหรบผทน าพลาสตกชวภาพมาใชโดยสามารถน าคาใชจายมาหกภาษเงนไดนตบคคลไดรอยละ 200-300 เพอเปนการสรางตลาดใหเกดขน แตขณะนย งไม มความชดเจนออกมา เพอใหนโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา กอใหเกดประโยชนแกประเทศไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยนรฐบาลจ าเปนตองมการปรบปรงแกไข กฎ ระเบยบ หรอกฎหมายทเกยวของใหแลวเสรจโดยเรว ในบางกรณอาจจ าเปนตองใชอ านาจพเศษ เชน มต ครม. ในการใชอ านาจสงการโดยเรว เพอใหนโยบายคลสเตอรมความคบหนาและสมฤทธผลโดยเรว บทสรป

นโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชา จดเปนเครองมอส าคญในการเพมความสามารถในการแขงขนใหกบประเทศไทย หากพจารณาอยางถองแทการกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนโดยน านโยบายคลสเตอรมาเปนแนวทางในการพนนาประเทศจะสรางโอกาสทดใหกบประเทศไทย เนองจากไทยมฐานการผลตทงภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรทหลากหลาย นอกจากนภาคเอกชนภาคธรกจขนาดใหญของไทยมความเขมแขงและมความสามารถในการแขงขนสงโดยเฉพาะกลมซปเปอรคลสเตอร หากพจารณาจากปจจยดานภมศาสตรและทตง


237

ของประเทศไทยทอยตรงกลางของอาเซยนถอไดวาเปนศนยกลางส าคญทางดานการคมนาคมในการเชอมโยงการขนสงสนคาทางถนนอาเซยนกบจนและเปนศนยกลางดานการทองเทยว ดงนนนโยบายคลสเตอรของรฐบาลพลเอกประยทธ จนทรโอชาจงสรางโอกาสทดใหแกประเทศไทยในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

บรรณานกรม

กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ. (2556). 58 ค าตอบสประชาคมอาเซยน 2558. กรงเทพมหานคร : กรมอาเซยน กระทรวงตางประเทศ.

กรงเทพธรกจ. (2558). “คาดอตสาหกรรมกอสรางปหนาโต 10%.”18ตลาคม 2558:3. __________. (2558). “อตฯ เสอผา หนลงทนเพอนบานประคองยอดสงออกลดผลกระทบ.” 5 ตลาคม

2558: 6. __________. (2559). “ตลาดบวตอาเซยนบม แนะไทยศกษากฎเกณฑการสงออก.”26 เมษายน 2559:32. __________. (2559). “ตลาด อาเซยน-ออสเตรเลย โตหนนสงออก ม.ค. ขยายตวเดอนท 2.” 26 เมษายน

2559: 2. __________. (2559). “เอส ซ จ ชโครงการรฐดนเซรามคครงหลงโต.”26 เมษายน 2559: 1, 4. คณะกรรมการพนนาขดความสามารถในการแขงขน (สพข.) และส านกงานคณะกรรมการพนนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.). (ม.ป.ป.). การพฒนาเครอขายวสาหกจ : แนวคดและแนวทางการพฒนา.สบคน 1 มนาคม 2559 จาก http://www.nesdb.go.th/Portals/ 0/tasks/dev_ability/report/cluster2004.pdf

จฑาทพ คลายทบทม. (2557). ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนกบประเทศไทย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจ ากด. ฐานเศรษฐกจ. (2559). “ชงครม. ปดอปสรรคลงทนเรง 9 คลสเตอร ตดปญหาผงเมอง ทนปโตรเคมยงลงเล.” 17 กรกฎาคม 2559. มตคณะรฐมนตร. (22 กนยายน 2558). สบคน 2 มกราคม 2559 จาก http://www.thaigov.go.th ศนยศกษาการคาระหวางประเทศ มหาวทยาลยหอการคาไทย. (2556). สถานการณและศกยภาพ

ภาคบรการดานการทองเทยวของไทยภายใต AEC. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยหอการคาไทย.

http://www.nesdb.go.th/

http://www.thaigov.go.th/


238

ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2558). คลสเตอร : การรวมกลมธรกจเพอการแขงขน. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

ASEAN Secretariat. (2008). ASEAN Economic Community Blueprint.Jakarta : ASEAN Secretariat.

________________. (2009). Annual Report 2008-2009 : Implementing the Roadmap for an ASEAN Community 2015.Jakarta : ASEAN Secretariat. ASEAN Secretariat. (2015). Annual Report 2014-2015 : OurPeople, Our Community,

Our Vision 2015.Jakarta : ASEAN Secretariat. _______________. (2015). ASEAN Integration Report 2015.Jakarta : ASEAN Secretariat. _______________. (2015). ASEAN Merchandise Trade Statistics Database. Jakarta : ASEAN Secretariat. _______________. (2016). ASEANstats.Jakarta : ASEAN Secretariat. Petri, Peter A, Plummer, Michael G. andZhai, Fan. (2010). The Economics of the ASEAN

Economic Community.paper presented at the USAID Regional Development Mission Asia. 15 September 2010. Jakarta.

Plummer, Michael G. and Yue, Chia Siow. (2009). Realizing the ASEAN Economic Community : A Comprehensive Assessment. Singapore : ISEAS Publishing.

Thailand Board of Investment. (2016). Thailand’s Automotive Industry. Bangkok : BOI Press.

_______________. (2016). Thailand Medical Hub of Asia.Bangkok : BOI Press. _______________. (2016). Thailand Moving Ahead with Cluster Development.

Bangkok : BOI Press.

Documents

6 2 2559 Good Governance) - Mahasarakham Universitycopag.msu.ac.th/journal/filesjournal/6-2/20012017114746.pdf · 2017. 1. 20. · วารสารการเมืองการปกครอง