74
Η «Οδύσσεια» ενός εκπαιδευτικού ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης Χιωτέλης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου Πατρών Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πατρών

ασπαιτε

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ασπαιτε

Η «Οδύσσεια» ενός εκπαιδευτικού

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Χιωτέλης Ιωάννης Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου

ΠατρώνΠρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πατρών

Page 2: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 3: ασπαιτε

Χρήση του Microsoft Power Point στη διδασκαλία θετικών επιστημών.

1. Ταχύτητα παράδοσης.

2. Μαιευτική μέθοδος διδασκαλίας.3. Υπενθύμιση παλαιότερης γνώσης.4. Διαθεματικότητα.

5. Διαδραστικότητα.

6. Αναφορά σε σύγχρονες εξελίξεις της επιστήμης.

7. Αναφορά σε θέματα της καθημερινότητας που σχετίζονται με θετικές επιστήμες.8. Αναφορά στα ένθετα των σχολικών βιβλίων.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 4: ασπαιτε

1. Ταχύτητα παράδοσης.

Φυσική Γ’ Λυκείου Θετικής και Τεχνολογικής Κατεύθυνσης.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 5: ασπαιτε

2. Μαιευτική μέθοδος διδασκαλίας.

Φυσική Α’ Λυκείου.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 6: ασπαιτε

W=FSσυνφ

Φ=900W=FSσυν900

συν900=0

W=0

10ΛΕΠΤΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 16ης ΜΑΡΤΙΟΥ 2009

2. Μαιευτική μέθοδος διδασκαλίας.

Φυσική Α’ Λυκείου.

F - F

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 7: ασπαιτε

Συμπλήρωση αντιδράσεων οξειδοαναγωγής

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ

1. Σύνθεση. Στις αντιδράσεις αυτές δύο ή περισσότερα στοιχεία

ενώνονται προς σχηματισμό μιας χημικής ένωσης π.χ. C + O2 CO2.

2. Αποσύνθεση και διάσπαση. Στην αποσύνθεση μια ένωση διασπάται στα στοιχεία της π.χ. 2HgΟ 2Hg + O2.

Στις αντιδράσεις διάσπασης παράγονται ενώσεις π.χ. 2ΚClΟ3 2ΚCl + 3O2.

3. Απλή αντικατάσταση. Στις αντιδράσεις αυτές ένα στοιχείο

αντικαθίσταται από κάποιο άλλο δραστικότερο του.

3. Υπενθύμιση παλαιότερης γνώσης.

Χημεία Β’ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης.

ΜΕΤΑΛΛΑ: K, Ba, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au Αύξηση δραστικότητας

ΑΜΕΤΑΛΛΑ:F2, Cl2, Br2, O2, I2, S

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 8: ασπαιτε

• Η εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος.

4. Διαθεματικότητα.

Βιολογία Γ’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

Από έρευνες διαπιστώθηκε ότι αιτία για την εξασθένηση αυτή είναι οι χλωροφθοράνθρακες (freon).

Η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που προστίθεται στην ατμόσφαιρα αυξάνεται με ρυθμό 0,3% το χρόνο.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 9: ασπαιτε

2.8 Ατμοσφαιρική ρύπανση – Φαινόμενο θερμοκηπίου - Τρύπα όζοντος

Φαινόμενο Θερμοκηπίου Αέριο Συμμετοχή στο

φαινόμενο

CO2 50%

CH4 18%

CFCs 14-16%

NOx 8%

O3 12%

4. Διαθεματικότητα.

Χημεία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 10: ασπαιτε

β.

40

α.

18

Περίπου 10 ημέρες

5. Διαδραστικότητα.

Βιολογία Γ’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 11: ασπαιτε

ΑΣΚΗΣΗ 16Στο διάγραμμα παρουσιάζονται οι διαδοχικές φάσεις μιας συγκεκριμένης κυτταρικής διαδικασίας:Α. Ονομάστε τις δομές που σημειώνονται με τα γράμματα Α,Β,Γ,Δ,Ε.

Πλασματική μεμβράνη

Κυστίδιο από ενδοκύττωση

Λυσοσώματα

Σύμπλεγμα Golgi

Πυρηνίσκος

5. Διαδραστικότητα.

Βιολογία Β’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 12: ασπαιτε

6. Αναφορά σε σύγχρονες εξελίξεις της επιστήμης.

Φυσική Γ’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 13: ασπαιτε

6. Αναφορά σε σύγχρονες εξελίξεις της επιστήμης.

Φυσική Γ’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 14: ασπαιτε

7. Αναφορά σε θέματα της καθημερινότητας που σχετίζονται με θετικές επιστήμες.

Φυσική Γ’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 15: ασπαιτε

ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ: ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Page 16: ασπαιτε
Page 17: ασπαιτε

8. Αναφορά στα ένθετα των σχολικών βιβλίων.

Βιολογία Β’ Λυκείου Επιλογής.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 21: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 23: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 24: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 25: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 26: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 27: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 28: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 30: ασπαιτε

Εισαγωγικός τομέας και προκαταρτική φάση Μικρή Περιγραφή: Γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για τους

Αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά πόσα γνωρίζουμε για την καθημερινότητα των αθλητών; Ποια ήταν η διατροφή των αθλητών, ποια η προετοιμασία τους, ποιες οι συνήθειες τους; Οι μαθητές αναζητούν στους αρχαιολογικούς χώρους της Ολυμπίας τις απαντήσεις.

Λεξιλόγιο: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες, καθημερινότητα αθλητών, προετοιμασία αθλητών, συνήθειες.

Κοινό που απευθύνεται: Καθηγητές Φυσικής Αγωγής, Φιλολόγους, Καθηγητές Φυσικών Επιστημών.

Ηλικία: 13-18 ετών.

Περιβάλλον: Σχολείο, Εργαστήριο Η/Υ, Μουσεία Αρχαίας Ολυμπίας, Αρχαιολογικός χώρος Α. Ολυμπίας.

Χρονική διάρκεια: Πριν την επίσκεψη – 6 ώρες Επίσκεψη – 3 ώρες Μετά την επίσκεψη – 2 ώρες

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 31: ασπαιτε

Εισαγωγικός τομέας και προκαταρτική φάσηΤεχνικές απαιτήσεις: Εργαστήριο Η/Υ με σύνδεση στο

διαδίκτυο, Ιστορικοί Χάρτες, Αίθουσα Προβολών.

Υπόβαθρο συγγραφέα: Φιλόλογος, Καθηγητής/τρια Φυσικής Αγωγής, Καθηγητής/τρια Φυσικών Επιστημών.

Σύνδεση με τη διδακτέα ύλη: Ιστορία Γεν. Παιδείας Α΄ Λυκείου, Φυσική Α΄ Λυκείου και Γ΄ Λυκείου, Φυσική Αγωγή.

Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές θα έρθουν αντιμέτωποι με μια διαφορετική πτυχή των Ολυμπιακών Αγώνων. Θα αναζητήσουν πληροφορίες σχετικά με την καθημερινότητα των αθλητών, τη διατροφή τους, τις συνήθειές τους, την προετοιμασία τους, τις ενδυματολογικές τους προτιμήσεις και τα συμπόσια-γλέντια μετά τους αγώνες.

Καθοδήγηση για προετοιμασία: Ο καθηγητής θα παρουσιάσει στους μαθητές ψηφιακό και ηλεκτρονικό υλικό που σχετίζεται με τους ολυμπιακούς αγώνες. Θα παροτρύνει τους μαθητές να αλιεύσουν πληροφορίες σχετικά με την καθημερινότητα των αθλητών στην Α. Ελλάδα. Στη συνέχεια θα παροτρύνει τους μαθητές να αναζητήσουν πληροφορίες στο Μουσείο των Ολυμπιακών Αγώνων στην Α. Ολυμπία, να συζητήσουν με ειδικούς και να ανατρέξουν στη βιβλιογραφία. Στο τέλος θα πρέπει να συγγράψουν τη δική τους ιστορία από την καθημερινότητα των αθλητών των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 32: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη – 1η Διδακτική φάση: Δραστηριότητες εκμαίευσης ερωτήσεων – Πρόκληση της περιέργειας

Ο καθηγητής ζητάει από τους μαθητές να εντοπίσουν τα πρώιμα κέντρα αθλητισμού στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

O καθηγητής παροτρύνει τους μαθητές να εντοπίσουν τη σχέση του αθλητισμού με τη στρατιωτική προετοιμασία, την πολιτική αγωγή και την εν γένει εκπαίδευση των νέων στην αρχαία Ελλάδα.

Ο καθηγητής θέτει ερωτήματα σχετικά με τη διατροφή των αθλητών και τη σχέση γυναίκας και αθλητισμού στην Α. Ελλάδα.

Ο καθηγητής ζητάει από τους μαθητές να περιηγηθούν στην ιστοσελίδα: http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/file.php/DSGYM-B120/HTML/g02-web/htms/sportsMM.htm

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 33: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη–1η Διδακτική φάση:Δραστηριότητες εκμαίευσης ερωτήσεωνΠροσδιορισμός ερωτήσεων με βάση την υφιστάμενη γνώση

Τι γνωρίζετε για την καθημερινότητα στην Α. Ελλάδα;

Ποια ήταν τα στάδια της ζωής ενός άνδρα και ποια μιας γυναίκας στη Αρχαία Σπάρτη;

Τι γνωρίζετε για την εκπαίδευση στην Α. Ελλάδα, για τις λατρευτικές εκδηλώσεις, για τα ταφικά έθιμα, για την καλλιέργεια της γης, για την υφαντική και το θεσμό της δουλείας;

Πως ήταν διαρρυθμισμένο ένα σπίτι στην Α. Ελλάδα; Κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου σε ποιους χώρους βρίσκονταν τα μέλη της οικογένειας;

Ο καθηγητής καθοδηγεί τους μαθητές να αναζητήσουν τις πληροφορίες στον ιστότοπο: http://www.ancientgreece.co.uk/dailylife/story/sto_set.html

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 34: ασπαιτε

Ο καθηγητής ρωτάει τους μαθητές πως σχετιζόταν ο αθλητισμός με τη στρατιωτική προετοιμασία.

Ο αθλητισμός σχετιζόταν

με τη Δημοκρατία;Σύχναζαν ρήτορες

στα γυμναστήρια;Αναζητήστε πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή των αθλητών.

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση: Ενεργή διερεύνηση Πρόταση προκαταρκτικών εξηγήσεων ή υπόθεσης

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 35: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση:

Ενεργή διερεύνηση – Σχεδιασμός και υλοποίηση απλής διερεύνησης • Δίνουμε στους μαθητές φωτογραφίες από λεπτομέρειες εκθεμάτων

του Μουσείου Ολυμπιακών Αγώνων στην Α. Ολυμπία.• Ζητάμε από τους μαθητές να εντοπίσουν τα εκθέματα.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 36: ασπαιτε

Οι μαθητές συλλέγουν πληροφορίες από τα εκθέματα.

Γίνεται ξενάγηση και παρουσίαση των εκθεμάτων του Μουσείου και αναζητούνται πληροφορίες σχετικά με την καθημερινότητα των αθλητών.

Οι μαθητές χωρισμένοι στις ομάδες τους συλλέγουν επιτόπου πληροφορίες για τα θέματα που τους έχουν τεθεί. Παρακολουθούν το παρεχόμενο οπτικοακουστικό υλικό.

Επίσκεψη – 3η Διδακτική φάση:

Δημιουργία – Συλλογή αποδεικτικών στοιχείων μέσω παρατήρησης

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 37: ασπαιτε

Επίσκεψη – 4η Διδακτική φάση:

Συζήτηση – Εξήγηση βασισμένη στα αποδεικτικά στοιχεία Ο καθηγητής ζητάει από τους μαθητές να περιγράψουν μια

ημέρα της καθημερινότητας των αρχαίων ελλήνων αθλητών.

Ζητείστε από τους μαθητές να συσχετίσουν τα αθλητικά δρώμενα με τις στρατιωτικές προετοιμασίες και με θρησκευτικές τελετές.

Ζητείστε από τους μαθητές να προσδιορίσουν τη σχέση αθλητισμού και δημοκρατίας.

Ποια η σχέση αθλητισμού και φιλοσοφίας; Ποια η διαφορά μεταξύ του καλός και του αγαθός;

Στην Αθήνα υπήρχαν τρία μεγάλα Γυμναστήρια: Η Ακαδημία, το Λύκειον και το Κυνόσαργες. Ποια ήταν η μετεξέλιξή τους;

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 38: ασπαιτε

Μετά την Επίσκεψη – 5η Διδακτική φάση:

Ανασκόπηση – Έκφραση εξηγήσεων Ο καθηγητής και οι μαθητές

ξεναγούνται στον αρχαιολογικό χώρο της Α. Ολυμπίας. Κάθε μνημείο αναλύεται και προσεγγίζεται από ποικίλες οπτικές (Αθλητική, θρησκευτική, κοινωνική, πολιτισμική κ.τ.λ.)

Ο καθηγητής παρουσιάζει την άρρηκτη σχέση των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων με την καθημερινότητα των αρχαίων ελλήνων.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 39: ασπαιτε

Μετά την Επίσκεψη – 5η Διδακτική φάση:

Ανασκόπηση – Δραστηριότητες και υλικά μεταπαρακολούθησης Ζητείστε από τους μαθητές δημιουργήσουν μια ιστορία

(παραμύθι) βασισμένη στην καθημερινότητα των αθλητών.

Ζητείστε να ετοιμάσουν μια παρουσίαση Power Point με την καθημερινότητα των αρχαίων αθλητών, με τους χώρους συνάθροισης, με τις συνήθειές τους και με τις ανθρώπινες στιγμές τους.

Ζητείστε από τους μαθητές να ζήσουν μια μέρα ως αρχαίοι αθλητές και στο τέλος της μέρας να αγωνιστούν στο στάδιο της Α. Ολυμπίας (π.χ. στο τρέξιμο).

Σε ένα ιστολόγιο που θα δημιουργήσουν οι μαθητές να αναρτώνται πληροφορίες σχετικά με καθημερινές συνήθειες των αρχαίων ελλήνων από επισκέψεις που θα πραγματοποιούν οι μαθητές σε Μουσεία.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 40: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 41: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 42: ασπαιτε

Η Μπαρούτη

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 43: ασπαιτε

Εισαγωγικός τομέας και προκαταρτική φάση Μικρή Περιγραφή: Οι μαθητές θα διδαχτούν το σημαντικό ρόλο

της μπαρούτης στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, τον τρόπο παρασκευής της και θα επισκεφθούν τους Μπαρουτόμυλους της Δημητσάνας.

Λεξιλόγιο: Μπαρούτη, Μπαρουτόμυλοι, Δημητσάνα, Υδροκίνηση, Νίτρο (Νιτρικό Κάλιο), Θειάφι (Θείο), Κάρβουνο (Άνθρακας), Ελληνική Επανάσταση 1821.

Κοινό που απευθύνεται: Καθηγητές Β/βάθμιας Εκπαίδευσης, κυρίως Χημικούς, Φυσικούς, Βιολόγους και Φιλολόγους.

Ηλικία: 13-18 ετών.

Περιβάλλον: Σχολείο, Εργαστήριο Η/Υ, Μπαρουτόμυλοι, Μουσείο Υδροκίνησης.

Χρονική διάρκεια: Πριν την επίσκεψη – 6 ώρες

Επίσκεψη – 3 ώρες Μετά την επίσκεψη – 2 ώρες

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 44: ασπαιτε

Εισαγωγικός τομέας και προκαταρτική φάση Τεχνικές απαιτήσεις: Εργαστήριο Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο,

Ιστορικοί Χάρτες, Αίθουσα προβολών.

Υπόβαθρο συγγραφέα: Καθηγητής/τρια Φυσικών Επιστημών ή Φιλόλογος.

Σύνδεση με τη διδακτέα ύλη: Φυσική Α΄ Λυκείου, Χημεία Α΄ Λυκείου, Βιολογία Γεν. Παιδείας Γ΄ Λυκείου, Ιστορία Γεν. Παιδείας Γ΄ Λυκείου.

Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές θα γνωρίσουν τη συνεισφορά της εγχώριας παραγωγής μπαρούτης στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821. Θα γνωρίσουν την προβιομηχανική οικονομία του Ελληνικού χώρου και τη χρήση των υδάτινων πόρων στην ανάπτυξή της, ενώ τέλος θα εντρυφήσουν στα μυστικά της παρασκευής της μπαρούτης.

Καθοδήγηση για προετοιμασία: Ο καθηγητής θα παρουσιάσει τρία ντοκιμαντέρ σχετικά με τους μπαρουτόμυλους στον Ελλαδικό χώρο. Θα προτρέψει τους μαθητές να αναζητήσουν πληροφορίες για το ρόλο της μπαρούτης στην Ελληνική Επανάσταση και τον τρόπο παρασκευής της. Επίσης, θα κατευθύνει τους μαθητές να εξετάσουν την προβιομηχανική οικονομία και ανάπτυξη στον ελλαδικό χώρο και ειδικά στην περιοχή της Δημητσάνας.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 45: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη – 1η Διδακτική φάση: Δραστηριότητες εκμαίευσης ερωτήσεων – Πρόκληση της περιέργειας

Ο καθηγητής παρουσιάζει στους μαθητές το ντοκιμαντέρ 1821. Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΙΓΜΗ για τη συμβολή της μπαρούτης στην Ελληνική Επανάσταση.

O καθηγητής παρουσιάζει στους μαθητές την εκπομπή ΟΙΚΟΣΦΑΙΡΑ: ΛΟΥΣΙΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ, εστιάζοντας την προσοχή τους στην υδρενέργεια του Λούσιου.

Ο καθηγητής παρουσιάζει στους μαθητές την ενημερωτική εκπομπή ΡΙΜΕΪΚ: ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ και συζητά με τους μαθητές τη διαδικασία παρασκευής της μπαρούτης από φυσικές πρώτες ύλες.

Ο καθηγητής ζητάει από τους μαθητές να σχολιάσουν το παρακάτω κείμενο από τα «Απομνημονεύματα» του Θ. Κολοκοτρώνη:

«Μπαρούτι είχαμεν, έκαμνε η Δημητζάνα. Του μπαρουτιού την υπόθεσι την είχαν πάρει απάνω τους τα αδέλφια Σπηλιωτόπουλοι και δια να δουλεύουν την μπαρούτη, δεν επαίρναμε πολλούς Δημητζανίτες εις το στρατόπεδο, τους αφήναμε δι' αυτήν την δούλευσιν".

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 46: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη – 1η Διδακτική φάση: Δραστηριότητες εκμαίευσης ερωτήσεων –

Προσδιορισμός ερωτήσεων με βάση την υφιστάμενη γνώση Ποιο είναι το μείγμα της

μπαρούτης; (KNO3, S, C)

Πότε περίπου ανακαλύφθηκε η μπαρούτη και πότε πρωτοχρησιμοποιήθηκε;(1230)

Πως η μπαρούτη επηρέασε τους πολέμους για την αναδιανομή του κόσμου από τον 14ο έως τον 19ο αιώνα;

Ποιος ο ρόλος της Δημητσάνας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και κατόπιν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821;

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 47: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση: Ενεργή διερεύνηση – Πρόταση

προκαταρκτικών εξηγήσεων ή υπόθεσης Ο καθηγητής ρωτάει τους μαθητές πόσο συνέβαλλε η υδρενέργεια

του Λούσιου στην προβιομηχανική ανάπτυξη της Δημητσάνας.Ο καθηγητής παροτρύνει τους μαθητές να αναζητήσουν σε πηγές

πληροφορίες για την εξέλιξη της τεχνολογίας στη διαδικασία παραγωγής της μπαρούτης (π.χ. πότε πρωτοεμφανίστηκαν οι υδροκίνητοι μπαρουτόμυλοι με κοπάνια).

Ο καθηγητής ζητάει από τους μαθητές να περιγράψουν τη λειτουργία του υδροκίνητου μπαρουτόμυλου σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρέχονται στις ταινίες που έχουν παρουσιαστεί στους μαθητές.

Ο καθηγητής ζητάει από τους μαθητές να του αναφέρουν τους τρόπους συλλογής των πρώτων υλών για τη μπαρούτη.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 48: ασπαιτε

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση:

Ενεργή διερεύνηση – Σχεδιασμός και υλοποίηση απλής διερεύνησης Χωρίζουμε τους μαθητές σε τέσσερεις ομάδες.

Η πρώτη ομάδα θα ασχοληθεί με την εξάπλωση των μπαρουτόμυλων στο Βαλκανικό χώρο.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 49: ασπαιτε

Η δεύτερη ομάδα θα ασχοληθεί με το τρόπο λειτουργίας των υδροκίνητων μπαρουτόμυλων.

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση:

Ενεργή διερεύνηση – Σχεδιασμός και υλοποίηση απλής διερεύνησης

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 50: ασπαιτε

Η τρίτη ομάδα θα ασχοληθεί με την εξέλιξη της τεχνολογίας που σχετίζεται με την παρασκευή της μπαρούτης.

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση:

Ενεργή διερεύνηση – Σχεδιασμός και υλοποίηση απλής διερεύνησης

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 51: ασπαιτε

Η τέταρτη ομάδα θα ασχοληθεί με την προέλευση των πρώτων υλών για την παρασκευή της μπαρούτης.

Πριν την επίσκεψη – 2η Διδακτική φάση:

Ενεργή διερεύνηση – Σχεδιασμός και υλοποίηση απλής διερεύνησης

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 52: ασπαιτε

Οι μαθητές παρατηρούν το φυσικό περιβάλλον της Δημητσάνας, τους ανεξάντλητους φυσικούς πόρους και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Γίνεται ξενάγηση και παρουσίαση του μπαρουτόμυλου, αλλά και όλων των υδροκίνητων εγκαταστάσεων (Βυρσοδεψείο, νεροτριβή, αλευρόμυλος).

Οι μαθητές χωρισμένοι στις ομάδες τους συλλέγουν επιτόπου πληροφορίες για τα θέματα που τους έχουν τεθεί. Παρακολουθούν τη διαδικασία παραγωγής της μπαρούτης.

Επίσκεψη – 3η Διδακτική φάση:

Δημιουργία – Συλλογή αποδεικτικών στοιχείων μέσω παρατήρησης

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 53: ασπαιτε

Επίσκεψη – 4η Διδακτική φάση:

Συζήτηση – Εξήγηση βασισμένη στα αποδεικτικά στοιχεία Ο καθηγητής τονίζει τη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος και των

πλουτοπαραγωγικών πηγών για την ανάπτυξη (κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική κ.τ.λ.)

Ζητείστε από τους μαθητές να «ταυτοποιήσουν» τα μέρη της εγκατάστασης και να προσδιορίσουν το ρόλο κάθε τμήματος.

Ζητείστε από τους μαθητές να προσδιορίσουν τη πηγή προέλευσης των πρώτων υλών της μπαρούτης.

Ζητείστε από τους μαθητές να συνδυάσουν την ιστορικότητα του χώρου (κοιτίδα της Επαναστάσεως) με τη βιοτεχνική ανάπτυξη που προϋπήρχε.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 54: ασπαιτε

Επίσκεψη – 4η Διδακτική φάση: Συζήτηση – Θεώρηση άλλων εξηγήσεων

Ο καθηγητής εξηγεί γιατί η μπαρούτη έπαιξε σημαντικό ρόλο στους πολέμους που καθόρισαν τις μεγάλες αυτοκρατορίες.

Ο καθηγητής εξηγεί γιατί η ανάπτυξη σχετίζεται με το φυσικό περιβάλλον και τους πόρους που προσφέρει.

Ο καθηγητής εξηγεί γιατί η τεχνολογική πρόοδος οδηγεί σε αφύπνιση τους λαούς και σε επαναστάσεις .

Ζητάμε από τους μαθητές να διερευνήσουν βιβλιογραφικά τη σχέση τεχνολογικής ανάπτυξης και κοινωνικής προόδου.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 55: ασπαιτε

Μετά την Επίσκεψη – 5η Διδακτική φάση:

Ανασκόπηση – Έκφραση εξηγήσεων Ο καθηγητής παρουσιάζει τις

παράλληλες δραστηριότητες του Υπαίθριου Μουσείου Υδροκίνησης της Δημητσάνας (Βυρσοδεψείο, νεροτριβή, αλευρόμυλος).

Ο καθηγητής παρουσιάζει την κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική διάσταση της προβιομηχανικής ανάπτυξης στον ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο.

Ο καθηγητής αναλύει τη διασύνδεση οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ανάπτυξης.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 56: ασπαιτε

Μετά την Επίσκεψη – 5η Διδακτική φάση:

Ανασκόπηση – Δραστηριότητες και υλικά μεταπαρακολούθησης Ζητείστε από τους μαθητές να

ολοκληρώσουν τις εργασίες που τους δόθηκαν.

Ζητείστε να ετοιμάσουν μια παρουσίαση Power Point με τον κοινωνικό αντίκτυπο της προβιομηχανικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή της Δημητσάνας.

Ζητείστε από τους μαθητές να δημιουργήσουν χάρτες όπου θα σημειώνονται οι μπαρουτόμυλοι, καθώς και μια μακέτα μπαρουτόμυλου.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 57: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 59: ασπαιτε

Introductory section and preparatory phase

Short Description: Studying Ancient Astronomers especially in Greece, Egypt, and Middle East we are astonished by the detailed descriptions of the Constellations and Stars. Eratosthenes is describing in full detail the Hydra constellation, while Aratus described the constellations of Orion, Ursa Minor and Major, Draco and Cepheus. Their ability to observe a wide number of stars was mainly due to low “light pollution”. Nowadays, stars are almost out of sight especially in cities due to high levels of “light pollution”. We will compare the number of stars observed by ancient astronomers to the number of stars we can observe nowadays, revealing information about “light pollution” through centuries. We will use the Stellarium application and a Google plug-in for light pollution for each place.

Keywords: Light pollution, Constellations, Stars, Ancient Astronomers.

Target audience: Students studying Physics and Astronomy.

Age range: 14-18 years old

Context: Natural Sciences School Lab, Computer School Lab, Internet Connection.

Time required: 6 hours

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 60: ασπαιτε

Introductory section and preparatory phase Technical Requirements: Internet connection, appropriate software:

Stellarium, Google Earth plug-in, Microsoft Office, Microsoft Windows, Computers, video projector could be useful.

Author’s background: Knowledge of Physics, knowledge of Astronomy, Constellations, stars. Stellarium, Google+, internet, Google Earth plug-in. Ancient astronomers descriptions of stars and constellations (use of Wikipedia can be useful).

Connection with the curriculum: Strongly related with Astronomy (Second Class of Greek High School), Physics (First, Second and Third Class of Greek High School). Partly related with Philosophy and ideas of ancient astronomers and philosophers (Eratosthenes, Hipparchus, Aratos).

Learning Objectives: Hands on learning, Inquiry based learning, ICT in education, use of Open Science Resources, learn students to cooperate and act as researchers.

Guidance for preparation: Search in literature, bibliography, internet and other sources, about detailed descriptions of stars and constellations developed by ancient astronomers. Download the plug-in GaN2013.kmz for Google Earth. Download Stellarium. Both Stellarium and Google Earth GaN2013.kmz are free in internet.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 61: ασπαιτε

Pre-Experiment / Observation– Teaching Phase 1:Questions Eliciting Activities – PROVOKE CURIOSITY

Teacher introduces students in “Eratosthenica”, book written by Eratosthenes describing in detail the constellation of Hydra.http://www.wilbourhall.org/pdfs/Eratosthenica.pdf Then asks students to find how many stars Eratosthenes was able to observe and describe.

Teacher also presents to students the book of Aratus, “Phaenomena” referring also to descriptions of constellations:http://www.theoi.com/Text/AratusPhaenomena.html Then he asks question about the detailed reference to the stars of the constellations.

Finally teacher asks from students to find and collect descriptions of constellations from astronomers during centuries, mainly focusing on the number of mentioned stars (Wikipedia).

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 62: ασπαιτε

Pre-Experiment / Observation– Teaching Phase 1:Questions Eliciting Activities – DEFINE QUESTIONS FROM CURRENT KNOWLEDGEHow many stars can you see from

your house? Match your night sky view with one of the images beside.

Visit the site “Globe at Night” http://www.globeatnight.org/ and find out the complete scale of “light pollution”.

Would you see more stars at countryside, away from city lights?

Why this happens? Which is the main reason for “light

pollution”?Search in Wikipedia about light

pollution, reasons, consequences, effects in Astronomy: http://en.wikipedia.org/wiki/Light_pollution

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 63: ασπαιτε

Pre-Experiment / Observation– Teaching Phase 2: Active Investigation – PROPOSE PRELIMINARY EXPLANATION OR HYPOTHESES

Students are asked to use the Stellarium software and test different values of light pollution as shown in figure.

Also students are asked to count the influence of the atmosphere to our observations, as shown in the image.

Light pollution

Atmosphere

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 64: ασπαιτε

Pre-Experiment / Observation– Teaching Phase 2: Active Investigation – PLAN AND CONDUCT SIMPLE INVESTIGATION

Students then asked to find the constellation of Hydra and the description of this constellation by Eratosthenes. They also asked to observe the constellation at night by their own.

We ask students to record how many stars they observe from their places and compare the number of observed stars to the number of observed stars by Eratosthenes.

We then encourage students to find constellation descriptions of other ancient astronomers and compare again their findings.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 65: ασπαιτε

Pre-Experiment / Observation– Teaching Phase 2: Active Investigation – PLAN AND CONDUCT SIMPLE INVESTIGATION

We download the special plug-in for Google-Earth GaN2013 that provides information about light pollution of each place (yellow dots on the above map).

Students are encourage to find the original places of primary observation by ancient astronomers. Then they set at Stellarium the representative values of light pollution and play the role of the ancient astronomers.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 66: ασπαιτε

Experiment / Observation– Teaching Phase 3: Creation – GATHER EVIDENCE FROM OBSERVATION If all those ancient astronomers were observing nowadays the night sky how many

stars would have they seen? Students are recording the original places of early observations and how precise

were their observations (how many stars per constellation):

Year of observation

Name of ancient Astronomer

Number of stars observed per

constellation by ancient

astronomers

Number of stars

observed per

constellation now

Nowadays light

pollution at specific place

(by plug-in)

• Then, students are asked to make assumptions about light pollution at ancient times, and how light pollution is changing our view of sky.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 67: ασπαιτε

Experiment / Observation– Teaching Phase 4: Discussion – EXPLANATION BASED ON EVIDENCEStudents are asked to confirm or revise their initial ideas about light

pollution. We ask them if they have initially considered how critical, light pollution is for sky observations.

Because, many ancient astronomers have observed night sky from different places (Greece, Egypt, Italy) we ask students to record locally the values of light pollution:

Place of ancient

observation

Light pollution at ancient

timesLight pollution nowadays

• We ask students to relate light pollution to geographic factors. For instance: light pollution at developed and developing countries.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 68: ασπαιτε

Experiment / Observation– Teaching Phase 4: Discussion – CONSIDER OTHER EXPLANATIONS

Furthermore we ask students to observe the traffic lambs during the night. We encourage then to combine the light diffusion with light pollution and how “clear” the night sky is.

Students are asked to predict light pollution and number of observed stars just by looking at the road lambs.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 69: ασπαιτε

Post-Experiment / Observation– Teaching Phase 5:Reflection – COMMUNICATE EXPLANATION

Students can now explain why stars are not any more visible from large cities.

• Even more students can combine “light pollution” with atmospheric pollution by gases such as CO2. A polluted atmosphere further

intensifies the problem. The diffused light into the atmosphere expands the problem far away from the light sources.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 70: ασπαιτε

As follow up activities, students can continue recording the light pollution of the Globe.

Post-Experiment / Observation– Teaching Phase 5:Reflection – FOLLOW UP ACTIVITIES AND MATERIALS

• We will encourage them to join the “Globe at Night” project and be a part of a global research community.

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 72: ασπαιτε

Γενικό Λύκειο

Πελοπίου

ΕΚΦΕ Ηλείας

Ζ΄ ΕΠΚΑ

Δήμος Αρχαίας

ΟλύμπίαςΠανεπιστ

ήμιο ΠατρώνΓενικό Λύκειο Λάλα

Γενικό Λύκειο

ΒασιλακίουΓενικό Λύκειο

ΛεχαινώνΣχολή

ΜωραΐτηΑστρονομική

Εταιρία «Ωρίωνας»

Ελληνογερμανική

Αγωγή

Υπαίθριο Μουσείο

Υδροκίνησης

Γραφείο Σχολικών

Συμβούλων

«Φυσικώς Αγωνίζεσθαι

»

Πολιτιστικός Σύλλογος Πελοπίου

Φυσιολατρικός Σύλλογος Α.

Ολυμπίας

Τοπική κοινωνία

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 73: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης

Page 74: ασπαιτε

ΑΣΠΑΙΤΕ 14 Μαΐου 2014 Χιωτέλης Ιωάννης