4.Geometriuli Stilis Keramika

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/21/2019 4.Geometriuli Stilis Keramika

    1/4

    N6.1. geometriuli stilis keramika

    geometriuli stilis ganviTareba axali etapia berZnuli larnakebis ferweraSi, rodesac

    kreta-mikenuri tradiciuli repertuari (naturalisturad gadmocemuli mcenareuli zRvis

    samyaros ora da fauna! Seicvala wminda geometriuli saxeebiT, rogoricaa meandrebi,

    samkuTxedebi da sxva geometriuli motivebi"

    geometriuli stilis keramikis Sesaxeb specialur samecniero literaturaSi azrTa

    sxvadasxvaobaa" mkvlevarTa erTi nawili uaryofs am keramikis yovelgvar genetikur

    kavSirs winamorbedi xanis egeosur (e"w" kreta-mikenur! kulturul tradiciebTan da mas

    #rdiloeTidan Semo$rili berZnuli tomebis % dorielebis motanilad Tvlis" meore nawili

    specialistebisa amtkicebs, rom dorielTa Semosevas ar Seusrulebia gadamwyveti roli

    axali mxatvruli stilis #amoyalibebaSi da rom geometriuli stilis keramika ganviTarda

    adgilobrivi sayofacxovrebo da uxeSi keramikisagan, romelic arsebobda &er kidev kreta-

    mikenur xanaSi mxatvrul keramikasTan erTad" mkvlevarTa erTi nawili Tvlis, rom

    geometriuli stilis keramika warmoiSva 'kreta-mikenuri' tradiciebis, adgilobrivi

    keramikisa da doriuli mxatvruli nakadis urTierTSerwymis Sedegad" unda aRiniSnos,

    rom am kompromisul Teorias uaxles specialur literaturaSi Zalze skeptikurad uyureben,

    miT ufro, rom ukanasknel xanebSi Zlierdeba tendencia dorielTa mxatvruli kulturisa da

    misi gavlenis rolis gadasin&visa" mkvlevarTa azriT, es gavlena metad umniSvnelo unda

    yoliyo, miT ufro geometriuli stilis keramikis #amoyalibebaSi (xazgasmulia is fa)ti,rom geometriuli stili gansakuTrebiT ganviTarda aTenSi, romelsac ar ganucdia dorielTa

    Semoseva!" axali aRmo#enebisa da gamokvlevebis safuZvelze varaudoben, rom

    geometriuli stilis keramika adgilobriv niadagzea ganviTarebuli da a) didi roli

    egeosurma (kreta, mikeni! kulturulma tradiciebma Seasrules" am epo)aSi keramikuli

    mxatvrobis arsebiTi gansxvaveba egeosurisagan SemdegSi mdgomareobs* kretuli

    keramikuli nawarmis ZiriTadi Tavisebureba is aris, rom is Tavad cocxali arsebis

    STabe$dilebas axdens, minosuri nawarmis nimuSebi TiT)os #ven Tvalwin izrdeba da

    pataravdeba, ibereba da i#uteba" geometriuli $ur$eli ki pirvel rigSi aRi)meba rogorc

    konstru)cia" is Sedgeba calkeuli nawilebisagan, romelTagan TiToeuli Tavis garkveul

    te)tonikur fun)cias asrulebs" Tuki kretuli keramika ufro mcenares an zRvis arsebas

    mogvagonebs, geometriuli ufro nagebobas, uZrav konstru)cias #amogavs" kretuli

    Tavisi formiTa da xasiaTiT TiT)os erwymis garemos, geometriuli ki #aketil, izolirebil

    guras warmoadgens"

    +

  • 7/21/2019 4.Geometriuli Stilis Keramika

    2/4

    protogeometriuli stilis keramika

    Zv"w" aTaswleulis dasasrulidan Zv"w" s-is Sua xanebamde saberZneTSi

    gavrcelebulia e"w" geometriuli stilis keramika" am tipis keramikis ganviTarebaSi or

    ZiriTad periods gamoyofen" pirveli moicavs Zv" w" .-. ss" da protogeometriulis

    saxeliTaa cnobili" am dros ZiriTadad gavrcelebulia sada formis da mcire zomis

    yoveldRiuri sao&axo keramika, romelic tipologiuri TvalsazrisiT sakmaod erTferovania

    (dabal)usliani Tasebi, mucelgamoberili surebi, amforebi da /idriebi!" aRniSnuli $ur$lis

    Semkulobac sakmaod sadaa* $ur$lis kedlebi yavisferi lakiT sartylebadaa dayoli, xolo

    lakiT daufaravi nawilebi Sevsebulia texili xazebiT, wertilebiT da wreebiT (isini agreTve

    yavisferi lakiTaa gamoyvanili!" protogeometriuli keramika #arxzea nakeTebi, rac

    winamorbedi xanis (e"w" kreta-mikenis epo)is! kulturul memkvidreobadaa mi#neuli"

    aRniSnuli keramika saberZneTis ramdenime centrSi mzaddeboda (Tesalia, argolda,

    kreta, atika!" Zv"w" . saukunidan protogeometriuli keramika icvleba 'namdvili'

    geometriuli stilis keramikiT"

    "namdvili" geometriuli stilis keramika

    Zv"w" . saukunidan protogeometriuli keramika icvleba 'namdvili' geometriuli

    stilis keramikiT" amasTan erTad #ndeba keramikuli warmoebis axali centrebi (argosi,

    sikioni, sparta, beotia, fere, melosi!, romelTa nawarmi, miuxedavad mTeli rigi arsebiTi

    niSnebisa, zogierTi detalebiT ganir#eva erTmaneTisagan da garkveuli individualobiT

    xasiaTdeba" gansakuTrebiT did ayvavebas geometriuli stilis keramikam aTenSi (da

    saerTod atikaSi! miaRwia"

    geometriuli stilis keramikis ayvavebis xanad Zv"w" . s", gansakuTrebiT ki Zv" w"

    s-is pirveli naxevaria mi#neuli" am drois $ur$eli formebis mixedviT Zalze

    mravalferovania* amforebi da kraterebi (upiratesad wagrZelebuli proporciebisa!,sxvadasxvagvari surebi, oinoxoebi, kilikebi, skifosebi, pi)sidebi da sxv" zogierTi

    $ur$lis yuri guruladaa gaformebuli (sxvadasxva cxovelisa Tu frinvelis gamosaxulebis

    saxiT!" yoveldRiuri, sayofacxovrebo keramikis gverdiT am dros gvxvdeba agreTve

    sanelsacxeble miniaturuli $ur$lebi da uzarmazari (zog&er adamianis simaRlis!

    $ur$lebic, romelTac micvalebulis samarxze dasadgmelad amzadebdnen"

    0

  • 7/21/2019 4.Geometriuli Stilis Keramika

    3/4

    geometriuli stilis keramika gamoir#eva maRali te)nikuri TvisebebiT (daxvewili

    formebi, kargad gacrili da damuSavebuli Tixa, Tanabrad gamomwvari keci, maRali

    xarisxis laki!" $ur$lebis Semkulobac, protogeometriulTan SedarebiT, gacilebiT rTulia

    da mravalferovanic" moxatuloba sartylebadaa ganlagebuli (danar#eni zedapiri ki

    mkrTali Savi an yavisferi lakiTaa dafaruli!" ornamentad ZiriTadad gamoyenebulia

    geometriuli gurebi* swori da texili xazebi, wertilebi samkuTxedebi, rombebi,

    kvadratebi, koncentruli wreebi, sxvadasxva formis &vrebi, nairsaxovani meandri, ufro

    gvian gvxvdeba vardulebis, frinvelTa da cxovelTa gamosaxulebani (cxeni, iremi, Txa,

    taxi, xari, lomi, Tevzebi, gedi da sxv"!"

    geometriuli keramikis ganviTarebis sul gviandel da umaRles etapze (Zv" w" . s"

    dasasruli-Zv" w" s" pirveli naxevari! #ndeba adamianTa gamosaxulebebic, naxati

    silueturia, xolo gura Zalze primitiuladaa gadmocemuli* uzarmazari fexebi prolSia

    mocemuli, mokle samkuTxa tani fasSia na#venebi, xolo saxe prolSia daxatuli"

    adamianis amgvari gamosaxuleba geometriuli stilis $ur$lebze TiT)mis kanonizebulia

    (amgvaradaa adamiani yovelgvar pozaSi-mdgomare Tu mwoliare mdgomareobaSi!"

    moZraoba fexebisa da xelebis 1estiTaa gadmocemuli" unda aRiniSnos, rom adamianis

    (iseve rogorc cxovelTa da frinvelTa! gurebs geometriuli stilis $ur$lis moxatulobaSi

    damoukidebeli mniSvneloba ara a)vs da isini saerTo ornamentaciis nawils

    warmoadgenen" amitomac gurebs Soris Tavisufali sivrce geometriuli saxeebiTaa

    Sevsebuli"

    dipilonis stilis keramika

    adamianis gamosaxulebebiT Semkuli geometriuli stilis $ur$lebi pirvelad aTenSi,

    dipilonis samarovanze aRmo#nda da amitomac am &gus $ur$lebs dipilonis stilis

    keramikas uwodeben" dipilonis $ur$lebi sakmaod didi zomisaa" am $ur$lebis yeli,

    Ziri, tanis )veda da zeda nawilebi geometriuli ornamentiTaa moxatuli, xolo tanis Sua

    nawilze ganlagebul sartyelze, micvalebulis datirebis scenaa gamosaxuli* centrSi

    katafalkze micvalebulia dasvenebuli, xolo a)eT-i)iT xelapyrobili motiralni" dipilonis

    $ur$lebze gvxvdeba sxva gamosaxulebanic* samgloviaro procesia, xomaldebi,

    sazRvao Tu saxmeleTo brZolis scenebi, ferxuli da sxv"

    geometriuli stilis moxatuli keramika adreuli berZnuli mxatvruli kulturis erT-erT

    yvelaze ufro Tvalsa#ino miRwevadaa mi#neuli"

    2

  • 7/21/2019 4.Geometriuli Stilis Keramika

    4/4

    mcire plastika

    /omerosis periodis skulpturam #venamde mxolod mcire plastikis saxiT

    moaRwia, romelTa umetes nawilsac aSkarad sakulto xasiaTi /)onda" es mcire zomis

    )andakebebi, romlebic ZiriTadad RmerTebs an gmirebs gamoxataven, keTdeboda

    terakotisgan, spilosZvlisgan an brin&aosgan" beotiaSi napovni terakotas )andakebebi,

    romlebic mTlianad ornamentebiTaa dafaruli, gamoir#evian primitiulobiTa da formaTa

    daunawevreblobiT" sxeulis zogierTi nawili odnavaa dam#neuli, zogierTi ki araTanabrad

    gamoweuli" aseTia, magaliTad, m&domare )alRmerTis gura bavSviT* )alis fexebi

    Serwymulia taxtTan, romelzec zis, cxviri uzarmazaria da niskarts mogvagonebs %

    ostats srulebiTac ar ainteresebs sxeulis anatomiuri agebulebis gadmocema"

    terakotas gurebTan erTad arsebobda brin&aosic" '/erakle da kentavri' da 'cxeni'

    (Zv"w" s"!, romlebic olimpiaSia napovni da /omerosuli periodis dasasruls

    miekuTvnebian, sakmaod cxad warmodgenas gvi)mnian RmerTebisTvis miZRvnili

    brin&aos am mcire plastikis gulubryvilo primitiulobasa da s)ematizmze" e"w" 'apolonis'

    )andakeba beotiidan (Zv"w" s"! Tavisi gawelili proporciebiTa da guris saerTo agebiT

    mogvagonebs kreta-mikenis xelovnebis adamianTa gamosaxulebebs, Tumca maTgan

    mkveTrad gansxvavdeba frontaluri gayinulobiTa da saxisa da sxeulis gadmocemis

    s)ematuri pirobiTobiT"

    realur samyarosTan ufro cocxali kavSiris niSnebiT gamoir#eva mxolod terakotaszogierTi gura beotiidan, romlebic Zv"w" s-s mieuTvnebian" aseTia, magaliTad,

    )andakeba, romelzec gamoxatulia mxvneli" gadawyvetis gulubryvilobis miuxedavad,

    es &gu SedarebiT ufro realisturia moZraobis motiviT da naklebad aris dakavSirebuli

    /omerosis epo)is umoZraobasa da pirobiTobasTan" aseTi tipis gamosaxulebebSi

    SeiZleba davinaxoT garkveuli paralelebi imave periodSi Se)mnil /esiodes eposTan,

    romelic ganadidebs glexis Sromas, Tumca a)ac, saxviTi xelovneba literaturasTan

    SedarebiT Zlier #amor#enilad gamoiyureba"

    3