1397 آبان،15 دوره ،81 شماره ییغذا عیصنا و علوم

127

هاي تاثیر روش استخراج بر خاصیت آنتی اکسیدانی و برخی متابولیت

).Mentha aquatic L ( ثانویه عصاره گیاه اوجی

2، مریم اثنی عشري1رضا اسماعیل زاده کناري

دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبیعی ساري- 1 صنایع غذایی دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبیعی ساريدانشجوي دکتري مهندسی علوم و - 2

چکیده

افزایش علاقه در حال حاضر .پذیرندنمی نگهدارنده سنتزي را اي مواد غذایی تهیه شده با مواددگی مصرف کنندگان به طور فزایندهبا بهبود شرایط زنهاي قوي هستند و در بسیاري موارد خاصیت آنتی آنتی اکسیدان حاويهابراي گیاهان آروماتیک وجود دارد چراکه آندر صنعت و جامعه علمی

یگ گیاه معطر و دارویی همه ساله از یا نعناي آبی Mentha aquatique گیاه. هاي سنتزي و طبیعی بالاتر استآنتی اکسیدانها از اکسیدانی آن با استفاده از Mentha aquatiqueدر این مطالعه عصاره گیاه اوجی .نمایدیفنولی را تولید م از ترکیبات گروه بزرگ و متنوعیه جنس نعنا است ک

فرول، فلاونوئید و تانن کل عصاره و فعالیت وفنول، توک. استخراج شد و با یکدیگر مقایسه شدند)) 80:20(آب :اتانول( ماسراسیونروش اولتراسوند و ، بیرنگ شدن بتاکاروتن و آزمون رنسیمت DPPHهاي مهار رادیکال آزاد تفاده از روشبا اس TBHQآنتی اکسیدانی عصاره با آنتی اکسیدان سنتزي

-mg α (توکوفرول، )mg gallic acid/g extract 92/51(نتایج نشان داد که عصاره تیمار اولتراسوند بیشترین مقدار فنول . مقایسه شدند

tocopherol/ g extract55/6( فلاونوئید ،)mg quercetin/ g extract33/30 ( و تانن)mg catechin/ g extract25/10 (فعالیت .را داشت اختلاف معنی دار ppm 1000در غلظت .با افزایش غلظت عصاره افزایش یافت) ppm 1500 و 1000، 250 ،100، 50(ها آنتی اکسیدانی عصاره

تواند جایگزین عصاره اوجی میهر دو توان گفت میتی اکسیدانی بر اساس نتایج فعالیت آن. مشاهده نشدTBHQها و بین عصاره) P>05/0(آماري اولتراسوند به دلیل مصرف حلال و زمان کمتر نسبت به روش استخراج به کمکباشند و روش TBHQهاي سنتزي مانند مناسبی براي آنتی اکسیدان

.ارجحیت دارد ماسراسیون

ان، اولتراسوندآنتی اکسید عصاره اوجی، اکسیداسیون، :کلید واژگان

مسئول مکاتبات: Reza_kenari@yahoo.com

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

...ج بر خاصیت آنتی اکسیدانی و برخیتاثیر روش استخرا رضا اسماعیل زاده کناري و مریم اثنی عشري

128

مقدمه - 1بسیار مخرب است که نقش ها یک فرآینداکسایش روغن

غذاهاي حاوي روغن بازي اي مهمی در کاهش ارزش تغذیهبر روي پارامترهاي کیفی روغن این واکنش مخرب ]. 1[کند می

مناسب مصرف گذارد و بنابراین تاثیر می) آروما، رنگ و طعم(-ها ترکیباتی هستند که در غلظتنتی اکسیدانآ. ]2[باشد نمی

زمانیکه آنتی ].3[دهند اکسایش را کاهش میهاي پایینشوند، اکسایش غیر اشباع اضافه میهاي ها به روغناکسیدان

افتد که مرتبط با شود و یا به تاخیر میمتوقف میها روغن و 4[است آزاد هاي مهار رادیکالها در آنتی اکسیدانتوانایی

ها به میزان در کارخانجات مواد غذایی اکسایش روغن]. 5شود هاي سنتزي کنترل میزیادي با استفاده از آنتی اکسیدان

]. 5[ها ارزان و قابل دسترس هستند زیرا این آنوع آنتی اکسیدانشگاهی سنتزي در حیوانات آزمایهاي آنتی اکسیدانمصرف

به همین .ه استباعث ایجاد سرطان و مشکلات کبدي شدتقاضاي قابل توجهی از طرف کارخانجات مواد غذایی و دلیل

جهت استفاده از مشتقات گیاهی به عنوان آنتی دارویی مطرح شده است هاي غذاییدر سیستمهاي غیر سمی اکسیدان

Mentha aquatique گیاه اوجی با نام علمی ].7 و 6[خاصیت پزشکی و گیاه همیشه سبز با ) معروف به نعناي آبی(

مقادیر بالاي گیاه اوجی به دلیل دارا بودن]. 8[معطر است هاي طبیعی ترکیبات فنولی یک منبع بالقوه از آنتی اکسیدان

این گیاه در نواحی شمالی ایران پراکنش ]. 10 و 9[ است-تواند به عنوان منبعی براي آنتی اکسیداناي دارد و میگسترده

استخراج قدیمیهايروش]. 3[ هاي طبیعی معرفی گردد از گیاهان استخراج به وسیله حلال و یترکیبات آنتی اکسیدان

مصرف مقادیر بالاي حلال و زمان هستند که نیاز به سوکسله -تکنیک. ها بسیار پایین استاج آندارند و بازده استخرطولانی

استخراج به کمک امواج میکروویو شاملهاي کارآمد دیگر و سیال فوق ] 13[ آب زیر بحرانی، ]12[ند اسو، اولتر]11[

متعددي مبنی بر هاي تا کنون پژوهش.است] 14[بحرانی هاي استخراج بر خصوصیات آنتی اکسیدانی و مقایسه روش

عصاره گیاهان انجام شده است که از آن مقدار ترکیبات موثره رد اولتراسوند و میکروویو به بررسی تاثیر فرآیند توانجمله می

در گیاه استاتیس ، اولتراسوند و روش متداول ]15[گیاه گنه گنه در گیاه پتردن و جوشاندن ماسراسیوناولتراسوند، ، ]16[

در گل همیشه ماسراسیونسوند و ، اولترا]17[ امارجیناتوس

اي نشان کتابخانهنتایج بررسی در منابع. ود اشاره نم]18[ بهارر مقایسه دو روش دهد که تا کنون پژوهش مبنی بمی

این پژوهش با و استخراج با کمک اولتراسوند ماسراسیونبر میزان استخراج هاي مختلف استخراج هدف بررسی روش

فرول و تانن و همچنین وترکیبات فنولی، فلاونوئیدي، توک .خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره گیاه اوجی انجام شد

هامواد و روش - 2 مواد - 2-1

از حواشی مناطق مرطوب و 1394 فروردین ماهگیاه اوجی در آون تحت خلا جنگلی استان مازندران جمع آوري گردید و در

خشک شدند و سپس با استفاده درجه سانتیگراد 50در دماي پودر . از آسیاب آزمایشگاهی به طور کامل به پودر تبدیل شدند

و عبور داده شد40ه سپس با استفاده از الک با مش حاصلسایر مواد ]. 19[اي عصاره گیري مورد استفاده قرار گرفت بر

اي بودند و از شرکت شیمیایی مورد استفاده داراي درجه تجزیه .مرك آلمان خریداري شدند

روش ها- 2-2 استخراج عصاره-2-2-1

و شد توزین ترازو برگ گیاه اوجی با شده پودر نمونه گرم10-اتانول لیتر حلال میلی100با لیتري میلی250 مایر ارلن در

48سپس به مدت . مخلوط شد) 1:10(با نسبت ) 20:80(آب قرار داده شد تا عمل rpm 150ساعت در شیکر با دور

کمک عصاره سپس به.استخراج عصاره از گیاه صورت بگیرد

شد و حلال اضافی با صاف1صافی واتمن شماره کاغذ. تبخیر شد) سانتیگراد درجه45(استفاده از روتاري اواپراتور

عصاره تغلیظ شده سپس با استفاده از خشک کن انجمادي در درجه سانتیگراد و تحت شرایط خلا به پودر -50برودت

برگ گیاه اوجی با شده پودر نمونه گرم10]. 19[تبدیل شد

میلی100با لیتري میلی250 مایر ارلن در و شد توزین ترازو

مخلوط شد و ) 1:10(با نسبت ) 20:80(آب -اتانول لیتر حلال درجه 45 دقیقه و دماي 20اولتراسوند به مدت حمام در

و عصاره سپس کیلو هرتز قرار گرفت20سانتیگراد و فرکانس شد و حلال اضافی صاف1صافی واتمن شماره کاغذ کمک به

. تبخیر شد) درجه سانتیگراد45(با استفاده از روتاري اواپراتور تغلیظ شده سپس با استفاده از خشک کن انجمادي در عصاره

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

1397 آبان،15 دوره ،81 شماره ییغذا عیصنا و علوم

129

درجه سانتیگراد و تحت شرایط خلا به پودر -50برودت ].19[تبدیل شد

اندازه گیري ترکیبات فنولی -2-2-2 از عصاره گیاه اوجی در موجود فنولی ترکیبات کل مقدار

قرار بررسی مورد سیوکالتو -فولین روش به سنجی طریق رنگ

از لیتر میلی5/0، ]20[همکاران و دونالد روش ابق مط.گرفت آب با که(سیوکالتو - فولین معرف از لیتر میلی5با عصاره

کربنات محلول از لیتر میلی4و ) بود شده رقیق برابر10مقطر

15مدت مخلوط به.شد مخلوط خوبی به یک مولار سدیم ولمحل جذب مقدار سپس.گرفت قرار اتاق دماي در دقیقه

خوانده نانومتر 765موج طول اسپکتروفتومتر در دستگاه توسط

. براي رسم منحنی استاندارد از گالیک اسید استفاده شد. شد گرم بر لیتر تهیه 1اي از اسید گالیک با غلظت محلول پایه

10،20،...،100(هاي مختلف از این محلول پایه، غلظت. گردیددید و پس از انجام مراحل آماده گر) میکروگرم بر میلی لیتر

ها مختلف مطابق روش ذکر شده در بالا مقدار جذب نمونهپس از رسم منحنی کالیبراسیون گالیک اسید، . خوانده شد

شده رسم خط معادله از استفاده با فنولی ترکیبات کل مقدار به و گالیک اسید بر مبناي )(

].20[ردید گ بیان عصاره گرم در گرم میلی صورت اندازه گیري فلاونوئید عصاره گیاه اوجی-2-2-3

]21 [ترکیبات فلاونوئیدي عصاره به روش چانگ و همکارانلیتر از عصاره، میلی5/0به این ترتیب که به . گیري شداندازه

1/0 درصد افزوده سپس 10لیتر از کلرید آلومینیوم میلی1/0لیتر متانول و در میلی5/1 مولار،1لیتر از استات پتاسیم میلی

لیتر آب مقطر اضافه و بعد از گذشت مدت زمان میلی8/2پایان نانومتر 415ها در دقیقه در دماي آزمایشگاه جذب آن30

براي رسم منحنی استاندارد از کوئرستین استفاده . قرائت شد گرم بر لیتر تهیه 1اي از کوئرستین با غلظت محلول پایه. شد

10،20،...،100(هاي مختلف ز این محلول پایه، غلظتا. گردیدآماده گردید و پس از انجام مراحل ) میکروگرم بر میلی لیتر

ها مختلف مطابق روش ذکر شده در بالا مقدار جذب نمونه پس از رسم منحنی کالیبراسیون کوئرستین، مقدار. خوانده شد

شده رسم خط معادله از استفاده با فلاونوئید عصاره اوجی کل

به کوئرستین و بر مبناي )(

.گردید بیان عصاره گرم در گرم میلی صورت

فرولی عصارهو اندازه گیري ترکیبات توک-2-2-4ی عصاره با روش وانگ و توکوفرولاندازه گیري ترکیبات

عصاره توکوفرولی ترکیبات کل میزان. انجام شد]22[همکاران

100 آزمون، این در. شد اندازه گیري توکوفرول- αمبناي بر

10 ژوژه بالن داخل به دقت عصاره برگ اوجی میلی گرم

و اضافه نمونه به تولوئن میلی لیتر5. شد وزن میلی لیتري بی ′2 و 2 میلی لیتر از محلول5/3 سپس .شد مخلوط بخوبی

و ) درصد95 درصد وزنی حجمی در اتانول 07/0(پیریدین درصد وزنی 2/0(آبه ششшکلرید آهن میلی لیتر 5/0

سرانجام،. اضافه و مخلوط گردید) درصد95حجمی در اتانول

میلی 10 به درصد 95 آبی اتانول با استاندارد هايمحلول حجم درحال دقیقه محلول حاصل به مدت یک. شد رسانده لیتر

توسط نانومتر 524 در آن وجذب قرارگرفت سکون

مقدارترکیبات. شد خوانده UV-Vis اسپکتروفتومتري

شیب به توجه با گرم عصاره در میلی گرم براساس توکوفرولی

توکوفرول و از طریق معادله -αاستاندارد نمونه . خوانده و گزارش شد

اندازه گیري تانین کل عصاره اوجی-2-2-5جهت اندازه گیري تانین کل عصاره اوجی از روش ربایا و

میکرولیتر از 5/12. با اندکی تغییر استفاده شد] 23[همکاران میکرولیتر اسید 375 میکرولیتر وانیلین و 750عصاره اوجی به

مخلوط حاصل هم زده شد و به مدت . کلریدریک اضافه شدها سپس در جذب نمونه. دماي اتاق انکوبه شد دقیقه در15

حسب نانومتر قرائت شد و مقدار تانین کل بر500طول موج میلی گرم کاتچین بر گرم عصاره و از روي منحنی استاندارد

محاسبه و بیان ) (کاتچین به معادله . گردید

DPPH مهار رادیکال آزاد -2-2-6ها جهت یکی از پرکاربردترین روش آزاد رادیکال مهار آزمایش

بدین منظور . اندازه گیري فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره است میلی لیتر 7/2هاي مختلف با با غلظتعصاره میلی لیتر از3/0

60 مخلوط و به مدت DPPH) 6×10-5(محلول متانولی

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

...ج بر خاصیت آنتی اکسیدانی و برخیتاثیر روش استخرا رضا اسماعیل زاده کناري و مریم اثنی عشري

130

دقیقه در دماي اتاق در مکان تاریک نگهداري شده و جذب در نانومتر خوانده شد و از طریق رابطه زیر میزان فعالیت 517

اد بدست آمداساس مهار رادیکال آزآنتی اکسیدانی عصاره بر ]24.[

درصد مهار ) = جذب نمونه- DPPH ) /DPPHجذب DPPHرادیکال آزاد

لینولئیک اسید-آزمون بتاکاروتن-2-2-7. انجام گرفت]25[این آزمایش براساس روش ماتا و همکاران

لینولئیک اسید به صورت -ابتدا یک محلول پایه از بتاکاروتن میلی لیتر 10تاکاروتن در میلی گرم از ب5: زیر تهیه گردید

میکرو لیتر از محلول تهیه شده به 600کلروفرم حل شد، میلی گرم توئین 400 میلی گرم لینولئیک اسید و 40مخلوط

سپس با روش تبخیر در خلا کلروفرم جدا . اضافه شد40 میلی لیتر آب اکسیژنه به آن اضافه و شدیدا هم 100گردید و امولسیون تهیه شده فوق به لوله میلی لیتر از5. زده شد

میکرولیتر از ترکیبات صابونی ناشونده به 200آزمایش منتقل و نیز به عنوان صاره ع فاقدیک نمونه. لوله آزمایش اضافه گردید

ها با جذب نوري نمونه. ترکیب شاهد در نظر گرفته شد نانومتر در زمان صفر و همچنین بعد از 470اسپکتروفتومتر در

ظرفیت . ساعت گرمخانه گذاري در دماي اتاق قرائت شد24 .دبه عنوان درصد بازداري بیان شآنتی اکسیدانی عصاره

درصد بازداري= ×100

گیري پایداري اکسایشی عصارهاندازه-2-2-8

هاي اضافه شده به روغن، از براي تعیین کارایی آنتی اکسیدان درجه 120دین ترتیب در دماي ب. دستگاه رنسیمت استفاده شد

، 100، 50هاي به همراه غلظت گرم نمونه روغن 5/2سانتیگراد از عصاره مورد آزمایش قرار 1500ppm و 1000، 500، 250

به ppm 100 به میزان TBHQآنتی اکسیدان سنتزي . گرفت ].26[عنوان شاهد در نظر گرفته شد

تجزیه و تحلیل آماري- 2-3ترکیبات هاي مربوط به اندازه گیري ماري دادهتجزیه و تحلیل آ

فعالیت آنتی و تانن و نیز توکوفرولموثره فنول، فلاونوئید، با ؛ که به صورت میانگین گزارش شده بودهااکسیدانی عصاره

آنواي روشو % 95استفاده از آزمون دانکن در سطح اطمینان SPSSار بدین منظور از نرم افز. شدتجزیه و تحلیلدو طرفه

2013 استفاده شد و رسم نمودارها با برنامه اکسل 20نسخه تکرار 3 به منظور کاهش خطا کلیه آزمایشات در .انجام شد .انجام شد

نتایج و بحث - 3 ترکیبات موثره عصاره اوجی- 3-1

د در ترکیبات فنولی مشتقات پنتوز فسفات و فنیل پروپانوئیانویه داراي اثرات آنتی هاي ثاین متابولیت. گیاهان هستند

فلاونوئیدها، . ضد توموري و ضد انعقادي هستنداکسیدانی، ها، آنتراکینون و ها، آنتوسیانینها، تاننها، فنولفلاونول

اسیدهاي فنولیک مهمترین ترکیبات موثره موجود در گیاهان مقادیر میانگین ترکیبات موثره عصاره 1جدول ]. 27[هستند

توکوفرولین و فنولی، فلاونوئیدي، تانکیباتاوجی که شامل ترشود در همانطور که مشاهده می. دهدمی باشد را نشان می

ترکیب موثره، مقدار ماده استخراج شده توسط 4مورد هر بوده است و دو ماسراسیونروش اولتراسوند بیشتر از روش

. داشتند) P>05/0(روش با هم اختلاف معنی دار آماري کیب موثره جداسازي شده از عصاره گیاه اوجی بیشترین تر

ترکیبات فنولی و بعد از آن ترکیبات فلاونوئیدي بودند و کمترین ترکیب موثره شناسایی شده در عصاره توکوفرول ترکیبات فنولی، مقدار]28[بن عبداالله و همکاران . اوجی بود

77/31، 21/43ن عصاره گیاه اوجی را به ترتیب فلاونوئید و تان میلی گرم بر گرم گزارش نمودند که با نتایج این 67/8و

حضور ترکیبات ]29[اوسلن و همکاران . پژوهش مطابقت دارداولتراسوند و با فلاونوئیدي در عصاره گیاه اوجی که با روش

، استون، آب بوتانول، %70آب :هاي اتانولاستفاده از حلالستخراج شده بود اثبات کلروفرم، دي کلرو متان و پترولیوم اتر ا

وجود کوئرسیتین، ایزوکوئرسیتین ]30[لی و همکاران . نمودندو روتین را بعنوان ترکیبات فلاونوئیدي در عصاره اوجی تایید . نمودند که همراستا با وجود فلاونوئید در این پژوهش است

ضمن بررسی ترکیبات ]31[در یک پژوهش ویرین و همکاران

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

1397 آبان،15 دوره ،81 شماره ییغذا عیصنا و علوم

131

وجود HPLC اوجی با استفاده از روش سازنده عصاره گیاه Bترکیبات فنولی مانند آپیجنین، پبرلین، سالویجنین و گاردنین

را اعلام نمودند که تایید کننده وجود خاصیت آنتی اکسیدانی ]19[اسماعیل زاده کناري و همکاران .در این عصاره است

ضمن بررسی تاثیر نوع روش استخراج بر میزان ترکیبات فنولی د توانست تاثیر استخراج شده نشان دادند که روش اولتراسون

اتانولی و آبی عصاره :هاي اتانولی، آبیمثبتی بر روي روشها کیبات فنلی بیشتري را در این روشکنجد داشته باشد و تر

: ها اعلام نمودند در ترکیبات آبیهمچنین آن. بدست آمدتوان این ه می ترکیبات فنلی افزایش یافت کاتانولی میزان

هاي گیاهی در این روش تورم بافتیش را در ارتباط با افزاتوان به کارآمد بودن روش دلیل این امر را می. دانست

اولتراسوند در تخریب دیواره سلولی و انتقال جرم موثر دانست ضمن مقایسه دو روش ]18[مارتین و همکاران ].32[

ر گیاه گل همیشه بهار د ماسراسیوناستخراج با اولتراسوند و

علت اصلی بالاتر بودن میزان ترکیبات استخراج شده در روش صوتی ایجاد شده در حلال دانستند اولتراسوند را کاویتاسیون

، لیانفو و همکاران ]33 [که همراستا با نتایج ژانگ و همکارانامواج اولتراسوند مانند .باشد می]35[و ریرا و همکاران ] 34[

یک سري امواج فشاري و نسبتا یگري از طریق موج دهر و از محیط عبور دنشوهاي محیط القا میدر مولکولتجمعی

نیروهاي تجمعی بیشتر از نیروهاي در مواقعیکه . نمایدمی-شکل میهاي کاویتاسیون جاذبه مولکولی مایع باشند حباب

تزریق چنین حباب هایی با یک فرآیند که تحت عنوان .گیرند؛ مانند مقادیر کم بخار یا گازي که طی شود شناخته مییکسو

-شود؛ شناخته میسلول گیاهی میفرایند انبساط از محیط وارد

که شودها انرژي ایجاد میدر نتیجه ترکیدن این حباب .شودمنجر به پاره شدن سلول گیاهی و خروج ترکیبات موثره از

].15[شود سلول گیاهی می

Table 1 Average of active compounds

Tanin (mg CE/g E)

Flavonoid ( mg QU/g E)

Tocopherol (mg α-toc/g E)

Total phenol (mg GA/g E) Extraction method

10.25±2a 30.33±3.32a 6.55±1.7a 51.92±3.7a Ultrasound 7.47±1.9b 22.19±2.1b 4.32±1.3b 45.16±3.6b maceration

Different letter between columns indicate significant statistical difference at level 5%.

بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره - 3-2 DPPHهاي آزاد مهار رادیکال-3-2-1

به رنگ بنفش، با عوامل کاهنده DPPHهاي پایدار رادیکالها به دهند و طی این فرآیند الکترونواکنش می) A-H(مناسب

شوند و محصول این واکنش یک مولکول یکدیگر متصل میدیامغناطیس پایدار به رنگ زرد است که دیفنیل پیکریل

نگ محلول مقدار از دست دادن ر. شودهیدرازیل نامیده میروش ]. 36[هاي برداشته شده دارد بستگی به تعداد الکترون

در واقع وابسته به DPPHارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی جهت به عنوان یک رادیکال آزاد پایدار در DPPHتوانایی

لذا مقدار کمتر دلیلی . ها استرنگبري در حضور آنتی اکسیدان آزاد است يهاایی بالاي عصاره در مهار رادیکالبراي توان

را DPPH مقادیر میانگین مهار رادیکال آزاد 1شکل ]. 37[

هر دو عصاره شود درهمانطور که مشاهده می. دهدنشان می ppm 1500 به 50استخراج شده با افزایش غلظت عصاره از

فعالیت آنتی اکسیدانی بصورت مهار رادیکال آزاد افزایش یافته هاي بین غلظت)P>05/0(آماري اختلاف معنی دار است و

ها از نظر اختلاف بین نمونه.مختلف عصاره ایجاد شده استبررسی همواره مورد هاي در تمام غلظت،شودمشاهده می

هاي عصاره استخراج هاي آزاد در نمونهمیزان مهار رادیکال شده به هاي استخراجتوسط اولتراسوند بالاتر از عصارهشده

ها با عصارهppm 1000در غلظت . است ماسراسیونوسیله دلیل . اختلاف معنی دار آماري نداشتندTBHQهم و با

-عصاره با افزایش غلظت را میافزایش فعالیت آنتی اکسیدانی

بطوریکه . توان مرتبط با مقدار ترکیبات فنولی عصاره دانست نشان دادند که همبستگی بالایی بین ]28[بن عبداالله و همکاران

میزان ترکیبات فنولی و خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره وجود

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

...ج بر خاصیت آنتی اکسیدانی و برخیتاثیر روش استخرا رضا اسماعیل زاده کناري و مریم اثنی عشري

132

، ]38[، جریدانی و همکاران ]3 [ابوطالبیان و همکاران. دارد نیز ]40[ و کاتسوبی و همکاران ]39[نیک و همکاران کاتالی

ترکیبات فنولی و فلاونوئیدي استخراج نارتباط قوي بین میزاشده با فعالیت آنتی اکسیدانی ارائه نمودند که همراستا با نتایج

.این پژوهش است. مطابقت داشت] 41[ و همکاران الوگبامیاین نتایج با نتایج

گیاه هاي آزاد عصاره هار رادیکالها اعلام نمودند مآنTerminalia glaucescens با غلظت وابسته است و باهاي زیرا در غلظت. یابدیش میافزایش غلظت میزان مهار افزا

هاي فنولی به دلیل افزایش تعداد گروهبالاتر ترکیبات احتمال اهدا هیدروژن هیدروکسیل موجود در محیط واکنش

درت مهار کنندگی عصاره و به دنبال آن قهاي آزاد به رادیکال از روش مهار ]3[ابوطالبیان و همکاران ]. 42[یابد افزایش می

به عنوان یک روش سریع جهت اندازه DPPHرادیکال آزاد Menthaگیري فعالیت آنتی اکسیدانی چند عصاره خانواده

50استفاده نمودند و نشان دادند که با افزایش غلظت عصاره از فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره به صورت مهار ppm 500 به

یابد و فعالیت آنتی اکسیدانی افزایش میDPPHرادیکال آزاد بود که مطابق با BHAعصاره بالاتر از آنتی اکسیدان سنتزي .نتایج بدست آمده از این پژوهش است

Fig 1 DPPH radical scavenging activity of extracts

and TBHQ

لینولئیک اسید-بیرنگ شدن بتاکاروتن -3-2-2هاي آزاد را گیري رادیکالاکسیداسیون لینولئیک اسید شکل

هاي نهایت منجر به بیرنگ شدن مولکولنماید که درتسریع میلذا اضافه کردن یک ]. 43[گردد بتاکاروتن بسیار غیر اشباع می

ممکن اسیدلینولویک:آنتی اکسیدان به امولسیون بتاکاروتنهاي آزاد لینولئات از بیرنگ شدن است با خنثی نمودن رادیکال

مقادیر خاصیت آنتی 2 شکل ].44[بتاکاروتن جلوگیري نماید -کاروتناکسیدانی بدست آمده از روش بیرنگ شدن بتا

این درخاصیت آنتی اکسیدانی . دهدلینولئیک اسید را نشان میغلظت افزایش یافت و ها با افزایش روش در تمام نمونه

مختلف هاي غلظتبین) P>05/0(اختلاف معنی دار آماري هاي مورد بررسی همواره نمونه در تمام غلظت. مشاهده شد

رنگ شدن عصاره استخراج شده به روش اولتراسوند میزان بیو با نمونه عصاره استخراج شده با بتاکاروتن بالاتري داشت

. داشت) P>05/0(آماري ر اختلاف معنی دا ماسراسیونروش عصاره فعالیت آنتی اکسیدانی ppm 1500 و 1000در غلظت

بن عبداالله و . بودTBHQعصاره اولتراسوندي بالاتر از فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی گیاه ]28[همکاران

، بیرنگ شدن DPPH روش مهار رادیکال آزاد 3اوجی را با اندازه گیري ) II(ندگی یون آهن بتاکاروتن و فعالیت چلاته کن

نمودند و فعالیت آنتی اکسیدانی در این عصاره را اثبات نمودند محققین . ژوهش استکه همراستا با نتایج بدست آمده از این پ

اند که همبستگی بالایی بین افزایش میزان دیگر نشان دادهترکیبات فنولی و خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره وجود دارد

نشان دادند که ]47[راما و همکاران -لوکسیمون]. 46 و 45[ها و خاصیت آنتی اکسیدانی فنولی عصارهبین میزان ترکیبات

فعالیت آنتی اکسیدانی پلی . رابطه خطی مناسبی وجود داردها در عمل کردن به عنوان ها عموما وابسته به توانایی آنفنول

-ندگی رادیکالل کاهنده و جاروب کنیک دهنده الکترون، عوام

در واقع عصاره استخراج شده با روش ]. 48[ها است فنولی، اولتراسوند به دلیل دارا بودن مقادیر بالایی از ترکیبات

. ندها داراي فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتري بودفلاونوئید و تاننهمچنین ظرفیت آنتی اکسیدانی عصاره وابسته به ساختار

]. 49[باشد ر عصاره خام می ترکیبات سازنده دشیمیایی

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

1397 آبان،15 دوره ،81 شماره ییغذا عیصنا و علوم

133

هاي مختلف که با دو ت در فعالیت آنتی اکسیدانی عصارهتفاواستخراج شده اند ماسراسیونروش متفاوت اولتراسوند و

. باشدمقدار ترکیبات فنولی در عصاره میوابسته به نوع و گیري فعالیت آنتی ضمن اندازه] 3[ابوطالبیان و همکاران

هاي خانواده نعنا نشان مختلف عصارههاياکسیدانی غلظتدادند که با افزایش غلظت عصاره فعالیت آنتی اکسیدانی آن به

یابد لینولئیک اسید افزایش می:صورت بیرنگ شدن بتاکاروتنگولوس .که همراستا با نتایج بدست آمده از این پژوهش است

و پترسون. نیز نتایج مشابهی گزارش نمودند]50[و همکاران با را سر دو جوي عصاره اکسیدانی آنتی فعالیت]51[مکاران ه

میزان و کرده گیري بتاکاروتن اندازه شدن رنگ روش بی

این. کردند تعیین را عصاره کل فنولیک هايترکیب

و فنولیک هايترکیب میزان دادند بین نشان پژوهشگران

وجود خوبی ارتباط شده گیري اندازه اکسیدانی آنتی فعالیت

نیز نتایج مشابهی در مورد ]41[وگبامی و همکاران ال. اشتد افزایش غلظت افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی همراستا با

.عصاره اعلام نمودند که با نتایج این پژوهش مطابقت دارد

Fig 2 Betacaroten bleaching inhabitation activity of extracts and TBHQ

صارهپایداري اکسایشی ع-3-2-3آزمون رنسیمت یا پایداري اکسایشی به منظور اندازه گیري

و با استفاده از شناسایی اسیدهاي فرار طی فرآیند 1دوره القاپایداري اکسایشی مقاومت ]. 52[شود اکسایش انجام می

1 - Induction Period

ها به اکسایش طی نگهداري و فرآیند است و با اندازه روغن تغییرات حسی و گیري آن کنترل شرایط بحرانی که منجر به

این پارامتر مدت. شودشوند، امکان پذیر میتسریع اکسایش می

هاروغن در گیرياندازه قابل تندي جهت گسترش لازم زمان

که اساس آن تخمین ] 53[نماید گیري می را اندازهها وچربیترکیبات فرار حاصله و رسم نمودار هدایت بر اساس زمان

ان با افزایش طول دوره القا منجر به ترکیبات آنتی اکسید. استاي حاوي ترکیبات آنتی هایداري اکسایشی روغنافزایش پ

یر میانگین پایداري مقاد2جدول ]. 54[ شونداکسیدان میهاي مختلف عصاره و آنتی اکسیدان سنتزي اکسایشی غلظت

TBHQشود در هر همانطور که مشاهده می. دهد را نشان می به 50سی با افزایش غلظت عصاره از دو عصاره مورد برر

1500 ppmاختلاف ت وري اکسایشی عصاره افزایش یاف پایدا اره هاي مختلف عصبین غلظت) P>05/0(آماري معنی دار

هاي مورد بررسی عصاره در تمام غلظت. ایجاد شده استسایش استخراج شده به روش اولتراسوند داراي پایداري اک

ماسراسیونبالاتري بود و با عصاره استخراج شده توسط در دو غلظت . داشت) P>05/0(آماري اختلاف معنی دار

از عصاره فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ppm 1500 و 1000. بودTBHQاستخراج شده به روش اولتراسوند بالاتر از

ی سیدان به بررسی فعالیت آنتی اک]55[آگرگران و همکاران هاي مختلف در افزایش پایداري عصاره گیاه شقایق در غلظت

اکسایشی روغن کانولا طی فرآیند تسریع شده پرداختند و نشان الیت آنتی اکسیدانی آن دادند که با افزایش غلظت عصاره فع

یابد که همراستا با نتایج بدست آمده از پژوهش افزایش میکسایشی سه نمونه پایداري ا]56[زو و همکاران . حاضر است

روغن حاوي عصاره رزماري و آنتی اکسیدان سنتزي را مورد دند که پایداري اکسایشی در بررسی قرار دادند و نشان دا

سیدان سنتزي بودند کمتر از هایی که حاوي آنتی اکنمونههاي روغن حاوي عصاره بود که مطابق با نتایج بدست نمونه

نشان ]57 [ر و همکارانفرهمندف. آمده از پژوهش حاضر استدادند که میزان پایداري اکسایشی در عصاره سبوس برنج طارم

بالاتر TBHQمحلی استخراج شده به روش اولتراسوند از است ولی اختلاف معنی دار آماري نداشتند که مطابق با نتایج

.بدست آمده از پژوهش حاضر است

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

...ج بر خاصیت آنتی اکسیدانی و برخیتاثیر روش استخرا رضا اسماعیل زاده کناري و مریم اثنی عشري

134

Table 2 Oxidative stability of extracts and TBHQ (Hours) 1500 1000 500 250 100 50 Extraction

method 5.15±0.4Aa 4.5±0.35Ba 4.35±0.15Ca 4.15±0.15Db 3.5±0.2Eb 3±0.45Fb Ultrasound 4.55±0.3Ab 4.3±0.45Bb 4.15±0.35Cb 3.45±0.3Dc 3.15±0.4Ec 2.4±0.4Fc Maceration 4.4±0.25Ac 4.4±0.25Aab 4.4±0.25Aa 4.4±0.25Aa 4.4±0.25Aa 4.4±0.25Aa TBHQ

Different small letters between columns indicate significant statistical difference at level 5%. Different big letters between rows indicate significant statistical difference at level 5%.

دانی عصاره استخراج شده دلیل بالاتر بودن فعالیت آنتی اکسی

به روش اولتراسوند در هر سه روش مقایسه فعالیت آنتی -یون ناشی از امواج اولتراسوند میاکسیدانی، اثرات کاویتاس

منجر به نفوذ همچنین تخریب مکانیکی دیواره سلولی . باشدشود که به نفوذ هرچه هاي گیاهی میبیشتر حلال در بافت

کند هاي گیاه کمک میتره در بافبیشتر ترکیبات فنولی عصا محققان بسیاري معتقد هستند که استخراج به روش ].58[

متر، بازده استخراج را اولتراسوند به دلیل سپري نمودن زمان ک اکسیدانی بالاتري نسبت به دهد و فعالیت آنتیافزایش می

].59[هاي استخراج شده با روش حلال دارد عصاره

نتیجه گیري- 4عصاره گیاه اوجی با استفاده از دو روش ن پژوهش در ای

حلال . و با کمک اولتراسوند استخراج شد ماسراسیون به عنوان محیط استخراج کننده در نظر گرفته 20:80آب :اتانول

و تانن در توکوفرولمقدار ترکیبات فنولی، فلاونوئیدي، . شدت موثره عصاره گیاه اوجی نشان دهنده بالاتر بودن میزان ترکیبا

نتایج مقایسه . در روش استخراج به کمک اولتراسوند بودها با آنتی اکسیدانی سنتزي فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره

TBHQشود، که به طور متداول در صنعت روغن استفاده می در هر ppm 1500 تا 50نشان داد با افزایش غلظت عصاره از

: ن بتاکاروتن، بیرنگ شدDPPHسه روش مهار رادیکال آزاد فعالیت آنتی اکسیدانی لینولئیک اسید و پایداري اکسایشی

بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی . عصاره افزایش یافته است. مربوط به عصاره استخراج شده با روش اولتراسوند بود

همچنین یک همبستگی مثبت منطقی بین میزان ترکیبات موثره . اره مشاهده شددر عصاره و خاصیت آنتی اکسیدانی عص

بطوریکه فعالیت آنتی اکسیدانی در عصاره استخراج شده به روش اولتراسوند به دلیل بالاتر بودن ترکیبات موثره بیشتر بود و همچنین با افزایش غلظت عصاره به دلیل افزایش کمی در . مقادیر ترکیبات موثره، فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره بیشتر شد

ر دو نوع عصاره استخراج شده به از هppm 1000غلظت خصوصیات آنتی ماسراسیونش کمک اولتراسوند و رو

TBHQ آنتی اکسیدان سنتزي ppm 100 اکسیدانی مشابه کشور ایران به دلیل دارا بودن اقلیم چهار فصل مکان .داشتند

با توجه . باشدمناسبی براي رشد و پروش گیاهان دارویی میش گیاه اوجی در کشور وجود دارد به اینکه امکان رشد و پرو

عصاره گیاه این پژوهش ازو نیز با تکیه بر نتایج بدست آمده آنتی اکسیدان جایگزین مناسب تواند به عنوان یکاوجی می

صنایع روغن مورد استفاده قرار معرفی و در TBHQ سنتزي . گیرد

منابع - 5[1] Chanwitheesuk, A., Teerawutgulrag, A.,

Rakariyatham, N. 2005. Screening of antioxidant activity and antioxidant compounds of some edible plants of Thailand. Food Chemistry, 92, 491–497.

[2] Nogala-Kalucka, M., Korczak, J., Dratwia, M., Lampart-Szczapa, E., Siger, A., Buchowski, M. 2005. Changes in antioxidant activity and free radical scavenging potential of rosemary extract and tocopherols in isolated rapeseed oil triacylglycerols during accelerated tests. Food Chemistry, 93, 227–235.

[3] Abootalebian, M., Keramat, J., Kadivar, M., Ahmadi, F. and Abdinian, M. 2016. Comparison of total phenolic and antioxidant activity of different Mentha spicata and M. longifolia accessions. Annals of Agricultural Sciences, 61(2), 175-179.

[4] Liu, J., Wang, C., Wang, Z., Zhang, C., Lu, S., Liu, J. 2011. The antioxidant and freeradical scavenging activities of extract and fractions from corn silk (Zea mays L.) and related flavone glycosides. Food Chemistry, 126, 261–269.

[5] Wong, S.P., Leong, L.P., William Koh, J.H. 2006. Antioxidant activities of aqueous

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

1397 آبان،15 دوره ،81 شماره ییغذا عیصنا و علوم

135

extracts of selected plants. Food Chemistry, 99, 775–783.

[6] Abdelli, M., Moghrani, H., Aboun, A., Maachi, R. 2016. Algerian Mentha pulegium L. leaves essential oil: chemical composition, antimicrobial, insecticidal and antioxidant activities. Industrial Crops and Products, 94, 197–205.

[7] Kanatt, S.R., Chander, R., Sharma, A. 2007. Antioxidant potential of mint (Mentha spicata L.) in radiation-processed lamb meat. Food Chemistry, 100, 451–458.

[8] Zebelo, S.A., Bertea, C.M., Bossi, S., Occhipinti, A., Gnavi, G., Maffei, M.E. 2011. Chrysolina herbacea modulates terpenoid biosynthesis of Mentha aquatica L. PLos One, 6, 1–10.

[9] Rita, I., Pereira, C., Barros, L., Santos-Buelga, C., Ferreira, I.C.F.R. 2016. Mentha spicata L. infusions as sources of antioxidant phenolic compounds: emerging reserve lots with special harvest requirements. Food and function, 7(10), 4188-4192.

[10] Dahmoune, F., Nayak, B., Moussi, K., Remini, H., & Madani, K. 2015. Optimization of microwave-assisted extraction of polyphenols from Myrtus communis L. leaves. Food Chemistry, 166, 585–595.

[11] Liu, L., Shen, B. J., Xie, D. H., Cai, B. C., Qin, K. M., Cai, H. 2015. Optimization of ultrasound-assisted extraction of phenolic compounds from Cimicifugae rhizoma with response surface methodology. Pharmacognosy Magazine, 11(44), 682–689.

[12] Zou, T. B., Xia, E. Q., He, T. P., Huang, M. Y., Jia, Q., Li, H. W. 2014. Ultrasound assisted extraction of mangiferin from mango (Mangifera indica L.) leaves using response surface methodology. Molecules, 19(2), 1411–1421.

[13] Povilaitis, D., Sulniute, V., Venskutonis, P. R., Kraujaliene, V. 2015. Antioxidant properties of wheat and rye bran extracts obtained by pressurized liquid extraction with different solvents. Journal of Cereal Science, 62, 117–123.

[14] Diaz-Reinoso, B., Moure, A., Dominguez, H., Parajo, J. C. 2006. Supercritical CO2 extraction and purification of compounds with antioxidant activity. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(7), 2441–2469.

[15] Vinatoru, M., Mason, T.J. and Calinescu, I., 2017. Ultrasonically Assisted Extraction (UAE) and Microwave Assisted Extraction (MAE) of Functional Compounds from Plant Materials. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 97, 159-178.

[16] Xu, D.P., Zheng, J., Zhou, Y., Li, Y., Li, S. Li, H.B. 2017. Ultrasound-assisted extraction of natural antioxidants from the flower of Limonium sinuatum: Optimization and comparison with conventional methods. Food chemistry, 217, 552-559.

[17] Dutra, R.C., Leite, M.N., Barbosa, N.R. 2008. Quantification of phenolic constituents and antioxidant activity of Pterodon emarginatus vogel seeds. International Journal of Molecule Science, 9, 606-614.

[18] Martins, F.S., da Conceição, E.C., Bandeira, E.S. Silva, J.O.C. 2014. The effects of extraction method on recovery rutin from Calendula officinalis L.(Asteraceae). Pharmacognosy magazine, 10(l3), 569-572.

[19] Esmaeilzadeh kenari, R., Mohsenzadeh, F., Raftani-Amiri, Z. 2014. Antioxidant activity and total phenolic compound of Dezful sesame cake extracts obtained by classical and ultrasound assisted extraction methods. Food Science and Nutration, 2(4), 426-435.

[20] Donald S., Prenzler, P. D., Autolovich, M., Robards, K. 2001. Phenolic content and antioxidant activity of olive extracts. Food chemistry Journal, 73:73-84.

[21] Chang, Y.L. 2002. Vitaminc equivalent antioxidant capacity (VCEAC) of phenolic phytochemicals. Journal Agricultural Food Chemistry. 50(13), 3713-3717.

[22] Wong, M. L., Timms, R. E., Goh, E.M. 1998. Colorimetric determination of total tocopherols in palm oil, olein and stearin. Journal of the American Oil Chemists' Society, 65:258–261.

[23] Rebaya A, Belghith SI, Baghdikian B, Leddet VM, Mabrouki F, Olivier E. 2015. Total phenolic, total flavonoid, tannin content, and antioxidant capacity of Halimium halimifolium (Cistaceae). Journal of Applied Pharmacological Science, 5, 52-7.

[24] Suh, S.S., Hwang, J., Park, M., Park, H.S., Lee, T.K. 2014. Phenol content, antioxidant and tyrosinase inhibitory activity of mangrove plants in Micronesia. Asian

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

...ج بر خاصیت آنتی اکسیدانی و برخیتاثیر روش استخرا رضا اسماعیل زاده کناري و مریم اثنی عشري

136

Pacific Journal of Tropical Medicine, 7, 531-735.

[25] Mata, A.T., Proenca, C., Ferreira, A.R., Serralheiro, M.L.M., Nogueira, J.M.F., Ara´ujo, M.E.M. 2007. Antioxidant and antiacetylcholinesterase activities of five plants used as Portuguese food spices. Food Chemistry, 103(3), 778-86.

[26] Esmaeilzadeh-kenari, R., Mehdipour, S.Z., and Razavi, R. 2017. Investigation the changes in fatty acid and antioxidant properties of kiwifruit (Actinidia Deliciosa) peel extract on stability of sunflower oil in thermal conditions, 68(14), 125-135.

[27] Kang, H.J., Chawla, S.P., Jo, C., Kwon, J.H., Byun, M.W. 2006. Studies on the development of functional powder from citrus peel. Bioresource Technology, 97, 614-20.

[28] Benabdallah, A., Rahmoune, C., Boumendjel, M., Aissi, O. Messaoud, C. 2016. Total phenolic content and antioxidant activity of six wild Mentha species (Lamiaceae) from northeast of Algeria. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 6(9), 760-766.

[29] Olsen, H.T., Stafford, G.I., van Staden, J., Christensen, S.B. Jäger, A.K. 2008. Isolation of the MAO-inhibitor naringenin from Mentha aquatica L. Journal of Ethnopharmacology, 117(3), 500-502.

[30] Lee, M.H., Lin, R.D., Shen, L.Y., Yang, L.L., Yen, K.Y., Hou,W.C., 2001. Monoamine oxidase B and free radical scavenging activities of natural flavonoids in Melastoma candidum D. Don. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 49, 5551–5555.

[31] Voirin, B., Bayet, C., Faure, O. Jullien, F. 1999. Free flavonoid aglycones as markers of parentage in Mentha aquatica, M. citrata, M. spicata and M. x piperita. Phytochemistry, 50(7), 1189-1193.

[32] Peksel A, Arisan I, Yanardag 2006. Antioxidant activities of aqueous extracts of purslane (Portulaca oleracea Subsp. Sativa L.). Ital. J. Food Sci., 3, 295–308United States Department of Agriculture (USDA). 2013. Tree Nuts: Pistachios World Markets and Trade. Foreign Agricultural Service /USDA, Circular Series February. 2-10.

[33] Zhang, H.F., Yang, X.H., Zhao, L.D., Wang, Y. 2009. Ultrasonic assisted extraction of epidemic C from fresh leaves of Epimedium and extraction mechanism.

Innovation in Food Science Emergency Technology, 10:54‑ 60.

[34] Lianfu, Z., Zelong, L. 2008. Optimization and comparison of ultrasound/ microwave assisted extraction (UMAE) and ultrasonic assisted extraction (UAE) of lycopene from tomatoes. Ultrasound Sonochemistry, 15, 731‑ 737.

[35] Riera, E., Gallego Juarez‑ , J.A., Mason, T.J. 2006. Airborne ultrasound for the precipitation of smokes and powders and the destruction of foams. Ultrasound Sonochemistry, 13,107‑ 116.

[36] Biswas, N.N., Saha, S., Ali, M.K. 2014. Antioxidant, antimicrobial, cytotoxic and analgesic activities of ethanolic extract of Mentha arvensis L. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 4(10), 792-807.

[37] Hasan, S.M., Jamila, M., Majumder, M.M., Akter, R., Hossain, M.M., Mazumder, M.E. 2009. Analgesic and antioxidant activity of the hydromethanolic extract of Mikania scandens (L.) Willd. leaves. American Journal of Pharmacological and Toxicology, 4(1), 1-7.

[38] Djeridane, A., Yousfi, M., Nadjemi, B., Boutassouna, D., Stocker, P., Vidal, N. 2006. Antioxidant activity of some Algerian medicinal plants extracts containing phenolic compounds. Food Chemistry, 97, 654–660.

[39] Katalinic, V., Milos, M., Kulisic, T., Jukic, M. 2006. Screening of 70 medicinal plant extracts for antioxidant capacity and total phenols. Food Chemistry, 94, 550–557.

[40] Katsube, T., Tabata, H., Ohta, Y., Yamasaki, Y., Anuurad, E., Shiwaku, K., Yamane, Y., 2004. Screening for antioxidant activity in edible plant products: comparison of low-density lipoprotein oxidation assay, DPPH radical scavenging assay, and Folin-Ciocalteu assay. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 52, 2391–2396.

[41] Olugbami, J.O., Gbadegesin, M.A. Odunola, O.A. 2015. In vitro free radical scavenging and antioxidant properties of ethanol extract of Terminalia glaucescens. Pharmacognosy research, 7(1), 49-55.

[42] Manach, C., Scalbert, A., Morand, C., Remesy, C., Jimenez, L. 2004. Polyphenol: food sources and bioavailability. American Journal of Clinical Nutrition, 79, 727-747.

[43] Sarikurkcu, C., Tepe, B., Daferera, D., Polissiou, M., Harmandar, M. 2008. Studies on the antioxidant activity of the essential oil and methanol extract of Marrubium

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

1397 آبان،15 دوره ،81 شماره ییغذا عیصنا و علوم

137

globosum subsp. globosum (lamiaceae) by three different chemical assays. Bioresource Technology, 99, 4239–4246.

[44] Singh, R., Chidambara Murthy, K., Jayaprakasha, G. 2002. Studies on the antioxidant activity of pomegranate (Punica granatum) peel and seed extracts using in vitro models. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 50, 81–86.

[45] Borneo, R., Leon, E.A., Aguirre, A., Ribotta, P., Cantero, J.J. 2009. Antioxidant capacity of medicinal plants from the Province of Cordoba (Argentina) and their in vitro testing in model food system. Food Chemistry, 112, 664-70.

[46] Waheed, I., Ahmed, M., Syed, N.H., Ashraf, R. 2014. Investigation of phytochemical and antioxidant properties of methanol extract and fractions of Ballota limbata (Lamiaceae). Indian Journal of Pharmaceutical Science, 76(3), 251-6.

[47] Luximun-Ramma, A., Bahorun, T., Soobrattee, M.A., Aruomai, O.I. 2002. Antioxidant activities of phenolic, proanthocyanidin, and flavonoid components in extracts of Cassia fistula. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 50, 5042-5047.

[48] Lee, C.J., Chen, L.G., Chang, T.L., Ke, W.M., Lo, Y.F., Wang, C.C. 2011. The correlation between skin-care effects and phytochemical contents in Lamiaceae plants. Food Chemistry, 124, 833-841.

[49] Al-Owaisi, M., Al-Hadiwi, N., Khan, S.A. 2014. GC-MS analysis, determination of total phenolics, flavonoid content and free radical scavenging activities of various crude extracts of Moringa peregrina (Forssk.) Fiori leaves. Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, 4(12), 964-970.

[50] Gulluce, M., Sahin, F., Sokmen, M., Ozer, H., Daferera, D., Sokmen, A., Polissiou, M., Adiguzel, A., Ozkan, H. 2007. Antimicrobial and antioxidant properties of the essential oils and methanol extract from Mentha longifolia L. ssp. longifolia. Food Chemistry, 103, 1449–1456.

[51] Peterson, D. M., Emmons, C. L., Hibbs, A. 2001. Phenolic antioxidant activity in pearling fractions of oat groats. Cereal Science, 33, 97-103.

[52] Mathäus, B. 1996. Determination of the oxidative stability of vegetable oils by

rancimat and conductivity and chemiluminescence measurements. Journal of American Oil Chemistry Society, 73, 1039–1043.

[53] Silva, L., Pinto, J., Carrola, J. Paiva- Martins, F. 2010. Oxidative stability of olive oil after food processing and comparison with other vegetable oils. Food Chemistry, 121, 1177–1187.

[54] Farhoosh, R., Golmovahhed, GH.A., Haddad Khodaparast, M.H. 2007. Antioxidant Activity of Various Extracts of Old Tea Leaves and Black Tea Wastes (Camellia Sinesis L.). Food Chemistry, 100, 231-236.

[55] Agregán, R., Lorenzo, J.M., Munekata, P.E., Dominguez, R., Carballo, J. Franco, D. 2016. Assessment of the antioxidant activity of Bifurcaria bifurcata aqueous extract on canola oil. Effect of extract concentration on the oxidation stability and volatile compound generation during oil storage. Food Research International. In press.

[56] Xu, Z., Hua, N., Godber, J.S. 2001. Antioxidant activity of tocopherols, tocotrienols, and oryzanol components from rice bran against cholesterol oxidationaccelerated by 2,2‘-azobis (2-methylpropionamidine) dihydrochloride. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 49, 2077–2081.

[57] Farahmandfar, R., Asnaashari, M. Sayyad, R. 2015. Comparison antioxidant activity of Tarom Mahali rice bran extracted from different extraction methods and its effect on canola oil stabilization. Journal of food science and technology, 52(10), 6385-6394.

[58] Hussain, A.I., Chatha, S.A.S., Noor, S., Arshad, M.U., Khan, Z.A., Rathore, H.A. Sattar, M.Z.A. 2012. Effect of extraction techniques and solvent systems on the extraction of antioxidant components from peanut (Arachishypogaea L.) hulls. Food Analytical Methods, 5, 890-896.

[59] The, S., Brich, J.B. 2014. Effect of ultrasonic treatment on the polyphenol content and antioxidant capacity of extract from defatted hemp, flax and canola seed cakes. Ultrasonics Sonochemistry, 21(1), 346–353.

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021

JFST No. 81, Vol. 15, Nov 2018 ABSTRACT

138

Effect of extraction method on antioxidant activity and some secondary metabolites of Mentha aquatic L. extract

Esmaelzade- Kenari, R. 1, Asna-ashari, M. 2

1.Associated professor ,Department of Food Science & Technology Sari Agricultural sciences and Natural Resources University (SANRU), Sari, Iran.

2. PhD student ,Department of Food Science & Technology Sari Agricultural sciences and Natural Resources University (SANRU),

With the improvement in living conditions, consumers increasingly reject food prepared with additives of chemical origin due to health issues. There is an present increasing interest both in the industry and in scientific community for aromatic herbs because of their strong antioxidant, which exceed many currently used natural and synthetic antioxidants. Mentha aquatica (water mint) is a perennial medicinal and aromatic herb in the genus Mentha, which produces a large and diverse group of phenolic constituents. In this study, Mentha aquatique extracts by ultrasound assisted and maceration (ethanol: water (80:20)) extraction method were compared. The total phenolic, tocopherol, flavonoid and tannin content and antioxidant activity of the extracts was determined and compared with TBHQ by DPPH assay, β-carotene bleaching method and rancimat test. The results showed that the extract from ultrasonic treatment with high amount of phenols (51.92 mg gallic acid/g extract, tocopherols (6.55 mg α-tocopherol/ g extract), flavonoid (30.33 mg quercetin/ g extract) and tannin (10.25 mg catechin/ g extract). The antioxidant activity of extracts (50, 100, 250, 500, 1000 and 1500 ppm) were increased by increasing in concentration of extract. At 1000 ppm of concentration there was not observed significant statistical different (P<0.05) between TBHQ and both extracts. According to the results of antioxidant activity and of extract it can be said that both of Mentha aquatique extract could be a good alternative for synthetic antioxidant such as TBHQ and the ultrasound extraction method is preferred due to the use of lower solvent and time than the maceration method. Keywords: Mentha aquatique extract, Oxidation, Antioxidant, Ultrasound

Corresponding Author E-Mail Address: reza_kenari@yahoo.com

Dow

nloa

ded

from

fsct

.mod

ares

.ac.

ir at

15:

34 IR

ST

on

Sat

urda

y O

ctob

er 9

th 2

021