Upload
dotuyen
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
e`tiHYm]Ù
aW]h B]gh
ek]È]>Êil sÜuÉi
E-book Published By http://malayalamebooks.wordpress.com/
April 2011
e`tiHYm]Ù
2
\ÔTÄh
AmuKh ............................................................................................................................. 3
78. pÔiÏurÊu k]v[ ................................................................................................ 5
79. `EšTÊu eetÄ]Èu mUÓM]R ................................................................... 32
80. eekÏu<Êá]N ................................................................................................ 44
81. ek]Ù}h viS]>iÄ]v[ ........................................................................................ 53
82. vyx[Äe> A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkšueT
cikiX]eenpufYh ................................................................................................ 64
83. chEzk]ÊÐ ....................................................................................................... 102
84. avfÆ]Èu pfiÄ>uh c]ÊM]>uh .................................................... 109
85. kuÈEW>i mUÓ[ ................................................................................................... 124
86. pÔiv]feÏ>um]šuh kiši>UR Edsvuh .................................................. 130
87. kT]EÜ]Èu m]ÄhBgvti ................................................................................ 136
88. O>u yUEr]pYeû xV]miB¬i ........................................................................ 150
89. xhGÄši............................................................................................................ 153
90. ek]È]>Ä> czàEsK>N ............................................................................. 160
e`tiHYm]Ù
3
AmuKh
k<iÇ O>u st]éÄ]Ùm]yi mÙy]šikšueT x]hx[k]>ik
jIvitÊieû O>u aviB]jYB]gm]yi m]riy atuÙYm]y O>u zgÖ
m]f[ ek]È]>Êil sÜuÉi vi>cic{ "e`tiHYm]Ù". EÙ]k
x]HitYÊil Ayi>eÊ]Îu >]vukLÄuh, |oEx]Ï[ kœkLÄuh
\Ôtuh, B]>tIyx]HitYÊil pWtzßÊinuh, kœ]x>it[x]g>
ÊinuÔ aEt Ø]nm]f[ mÙy]šx]HitYÊil |o zgÖ
ÊinuÔt[. ecákEs>i >]j]v[ mutl ti>uvÈ]Õ]diEksvN ve>
126 e`tiHYÆš]f[ |tieÙ \ÔTÄh. mÙy]šikL ni>vDi
tÙmurkš]yi eekm]rukyuh AxVdiÄukyuh ecy[tiÈuÔ |o
kZtiyueT jnzpiyty[Ä[ |Îuh aÙ[pvuh kurv[ vÎiÈiÙ} `Ît[
|tieû mHtVeÊ višiEc{]tuÎu.
yUEr]pYM]R v>uÎtinu muáuÔ Ek>šÊieÙ jnjIvit
Êieû O>u xjIvm]y cizth |o kœkšil nmuÄu k]fuv]N
x]DiÄuh. Ek>šÊieÙ EÑztÆL, j]tivYvØ, A>]Dn]
xzád]yÆL, \XvÆL, >]j]ÄM]R, zb]ªf EzsæM]R,
vI>n]ykM]R, n]Èuzpm]fim]R, p¥itM]R, kvikL, mzßv]di
kL, eevdYM]R, yÑikL, BUtEzptÆL, gjvI>M]R `ÎuEvÞ]
jnjIvitÊieÙ `Ù}]Êienyuh zptiniD]nh ecy{uÎ kœ]p]zt
Æešyuh >hgÆešyuh atYßh atisEy]¬i Ey]eTyuh AkRS
fIym]yuh ek]È]>Êil sÜuÉi |til avt>iÏiÄuÎuÞ[.
cu>uÄÊil mDYk]ÙIn Ek>šÊieÙ x]hx[k]>ik jIvit
Êieû O>u xmzgvuh, atY]þ>Yk>vuh aEtxmyh AxV]dYk>
vum]y kœ]>UpÊiÙuÔ O>u viv>fm]f[ e`tiHYm]Ù `Îu
pry]h. atuteÎy]f[ |o zgÖÊieû zpEtYktyuh. |tieÙ
kœkL v]yic{riy]nuÔ avx>h |o tÙmuryieÙyuh v>uh
tÙmuryieÙyuh `Ù}]vRÄuh ÙBYm]Äuk `Î \EÌsEÊ]eTy]f[
e`tiHYm]Ù `Î zgÖeÊ QijieeÕx[ ecy{uv]nuÔ |o
Ezp]jÀ[ A>hBic{t[.
e`tiHYm]Ù
4
e`tiHYm]ÙyueT aW]h B]gh |buÄ[ |Î[ v]ynÄ]>ueT
muÎil xxEß]Sh avt>iÏiÄuky]f[. e`tiHYm]ÙyieÙ 126
aÍY]yÆL pURÉm]y EsSh Oe>]Õ |buÄ[ Ayi zpxiÍI
k>iÄuÎtiEnÄ]L e`tiHYm]ÙyueT AdYptiÏieÙEÏ]eÙ `Èu
B]gÆšiÙ]yi Ej]Ùi tI>uÎ mury[Ä[ O]E>] B]gÆšuh zpxiÍI
k>iÄuv]nuh, avx]nh `Ù}] B]gÆšuh EcRÊ[ Oe>]Õ |-
buÄ]yi zpxiÍIk>iÄuv]num]f[ \EÌsic{i>iÄuÎt[. aÆeny]
efÜil |o Ezp]jÀ[ tI>uÎtuve> v]ynÄ]RÄu k]Êi>i
EÄÞi v>iÙ}EÙ}].
e`tiHYm]ÙyueT AdYeÊ 77 aÍY]yÆšuLeÄ]ÔuÎ
OÎu mutl n]Ùu ve>yuÔ B]gÆL |tinkh |buÄ[ Ayi |o
Eb}]gil zpxiÍIk>iÄeÏTukyuÞ]yi. tuTRÎuÔ 13 aÍY]yÆ
šuLeÄ]ÔuÎ aW]h B]gh |Îu v]ynÄ]>ueT muÎieÙÊu
ky]f[.
|o xh>hBÊin[ xH]y xHk>fÆL nlkiy `Ù}]
\d]>mnx[kE>]Tuh, e`tiHYm]Ù QijieeÕx[ ecy{uÎ TImieÙ `Ù}]
ahgÆEš]TumuÔ HZdyhgmm]y nài |vieT E>KeÏTuÊuÎu.
- zpx]DkN
e`tiHYm]Ù
5
78. pÔiÏurÊu k]v[
|o BgvtIEÑzth ti>uvit]hkUR xhØ]nÊu Ek]Èyh
t]ÙUÄil Ek]TimtEdsÊuh |vieT zptiS[ÚiÄeÏÈi>iÄuÎ
mURÊi x]Ñ]l Bzdk]šiyum]f[.
BvnÊilniÎ[ O>]L ek]Ù}vRSh n]Ù]h stkÊil
zsIEp]RÄÙiyil Ep]yi B¬ipURv{h BgvtieyEÓvic{u. aÆen
>ÞumUÎu ek]Ù}h k<iÇtieû EsSh O>u divxh >]ztiyil
aEÌHh kÉTc{u Edviey DY]nic{uek]Þi>uÎ xmyh AE>]
aTuÄlec{Î[, 'nieû B¬ivisV]x]dikL ek]Þuh Exv ek]Þuh
w]N ~Õvuh xßu¨y]yiÊIRÎi>iÄuÎu. nIyini |vieT
t]mxiÄfemÎiÙ}. nieû muáiÙi>iÄuÎ n]àkh v]L `TuÊu
ek]Þuep]y[eÄ]Lk. |o v]L evc{[ `eÎ DY]nic{u ptiv]yi
pUjic{uek]Þ]l nieû xkÙ]BI¨Æšuh xiÍiÄuh' `Îu
prÇt]yi aEÌHÊinu Et]Îi. \Ten kÉu turÎu En]ÄIÈ[
avieTeyÆuh Ae>yuh kÞiÙ}. `ÜiÙuh O>u n]àkh v]L teû
muáil |>iÄuÎt]yi aEÌHh kÞu. atin]l t]N EkÈtu
BgvtiyueT klpny]efÎuh |o v]L teû muáil ek]Þu
vÎuevc{t[ Bgvti teÎy]efÎuh visVxic{[ aEÌHh A
v]šuemTuÊuek]Þ[ avieTniÎu mTÆi xVEdsEÊy[Äu pureÏÈu.
A EdvIB¬N ~t]nuh divxÆLek]Þ[ xVEdsÊinu
xmIph kum>nÙ}UR EÑztxÎiDiyieÙÊukyuh tniÄu
zsIEp]RÄÙiyilniÎu kiÈiy v]L evc{u pUjiÄuÎtinu xok>Y
muÔt]y O>u ØÙh tÎ]l ek]Ô]emÎ[ avieT EdvxV]Dik]>i
kšuh \o>FmEy]gÄ]>um]y mH]zb]ªfE>]T[ aEpÑiÄukyuh
ecy[tu.
aÄ]ÙÊu kum]>nÙ}UR k]RÊY]ynIEÑztÊil ek]Ù}h
Et]ruh |>upeÊÈu divxeÊ \XvmuÞ]yi>uÎu. tuÙ]m]x
Êil E>]Hifin]L ek]TiEyÕuh vZþikm]xÊil E>]Hifin]L
Ar]Èum]yi>uÎu ptiv[. ek]TiEyriy]l \Xv]vx]nh ve> `Ù}]
e`tiHYm]Ù
6
divxvuh k]ÙÊuk]ÙÊ[ Ar]Èuh ptivuÞ]yi>uÎu. A Ar]È[
O]E>] divxh O]E>] EdsÊ]yi>uÎu ptiv[. A kUÈÊil O>u
divxeÊ Ar]Èu Ek]Timty]f[ nTÊiyi>uÎt[. A EdsÊu
kum]>nÙ}UR EdvxVh vky]yi O>u ecriy ek]È]>vumuÞ]yi>uÎu.
Bgvtiey Ar]Èin]yi Ek]Timet `<uÎÔic{]l 'Ek]TU>]R' `Îu
prÇuv>uÎ ndiyil Ar]Èuk<ic{u ti>iec{<uÎÔiÄuÎ xmyh
EmlprÇ ek]È]>Êil |rÄiey<uÎÔic{[ O>u pUj nTÊ]ru
eÞÎÙ}]et A ek]È]>h ek]Þu EdvxVÊiEÙy[Ä[ vÙiy
\pEy]gem]Îuh \Þ]yi>uÎiÙ}. atin]l n]àkh v]L A
ek]È]>Êil ek]ÞuecÎuevc{u pUjic{u ek]ÔuÎtin[ \o>]ú
Ey]gÄ]R anuvdiÄukyuh A B¬N azpk]>h ecy[tutuTÆu
kyuh ecy[tu. aEÏ]l aEÌHÊieû t]mxvuh A ek]È]>Êil
ÊeÎ AyieyÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
EdvIB¬n]y aEÌHh vÙiy m]zßikn]yi>uÎu. atin]l
aEÌHh Ek]TimteÄ]È]>Êil t]mxm]ytieû EsSh ciÙ
b]ED]pzdvÄ]>uh mÕuh aEÌHÊieû aTuÄl ecÙ}ukyuh
aEÌHh Bx[mh jpic{uek]TuÊ[ \pzdvÆešÙ}]h m]Õukyuh
ecy[tutuTÆi. \M]dh, apx[m]>h mutÙ]yv Ep]Ùuh m]ÕuÎtin[
aEÌHÊin[ O>u zpy]xvumuÞ]yi>uÎiÙ}. aEÌHh Bx[mh
jpic{iTukEy] aEÌHh jpic{u ek]TuÄuÎ Bx[mh et]TukEy]
ecy[t]l xkÙ du¨b]Dkšuh tlÑfh O<iyum]yi>uÎu.
atin]l b]ED]pzdvÄ]>uh zB]ßM]>uh mÕum]y axhKYm]šukL
divxh Et]ruh aEÌHÊieû aTuÄl vÎuek]Þi>uÎu. aÆen
v>uÎve>Ù}]h yœ]s¬i pfvuh mÕuh aEÌHÊieû muáil
evc{u vàiÄukyuh ptiv]yi>uÎu. `Î]l aEÌHh aet]Îuh
`TuÄ]riÙ}. B¬iek]Þu vi>¬n]yiÊIRÎi>uÎ aEÌHÊinu
pfh `ßin]f[? aEÌHÊinu BÑfh teÎ O>u En>Em
\Þ]yi>uÎuÔu. k]ÙeÊ kušiyuh nitYkRÐ]nuS[Ú]nÆšuh
k<iÇ]l n]<iy>i evc{u BgvtIpUjy[Äu niEvdYh k<iÄuh. pUj
k<iÇ]l A n]<iy>iyueT Ec]ru BÑiÄuh. pieÎ jÙp]nh
Ep]Ùuh k<iÄukyumiÙ}. aÆeny]f[ aEÌHh divxvZÊi
e`tiHYm]Ù
7
k<ic{i>uÎt[. aEÌHÊinu pUjy[Ä]vsYmuÔ n]<iy>iyuh kuer
pUvuh ek]ÞuecÎu ek]TuÄuÎvRÄ[ aEÌHÊieû muNpil
k]<[cy]yuh dÑify]yuh v>uÎ pfemÙ}]h `TuÊuek]Þu
Ep]k]h. atin]l divxh zpti aEÌHÊinu EvÞuÎ a>iyuh
pUvuh ek]ÞuecÎu ek]TuÄuÎtinu pÙ>uh xÎÍ>]yi>uÎu.
n]<iy>iyuh kuer pUvuh ek]ÞuecÎu ek]TuÊ]l pÊuh nUruh
ciÙdivxÆšil Ayi>vuh pfh vIth kiÈuemÎu vÎ]l
atiEÙy[Ä[ AšukL xÎÍ>]kuÎt[ O>ÛutmÙ}EÙ}].
|Æen ~t]nuh divxÆL k<iÇEÏ]L |o vRÊm]nh
aEÌHÊieû kuTuhbÄ]R ariyukyuh avieTniÎ[
(amyÎU>uÞ]yi>uÎ gZHÊilniÎ[) ciÙ pu>uSM]R Ek]Èy
eÊÊi aEÌHEÊ]TukUTi t]mxiÄukyuh aEÌHÊinu
pUjy[Äu EvÞuÎ a>iyuh pUvuh EsK>ic{u ek]TuÄukyuh
aEÌHÊieû muáil divxh zpti vÎuek]Þi>uÎ pfemTuÊ[
kuTuhbÊiEÙy[Ä[ ayc{u ek]TuÄukyuh ecy[tu tuTÆi. A
kuTuhbÄ]RÄ[ aÎu nitYvZÊiÄu vše> ew>uÄm]yi>uÎu.
xVkuÙvidYy]yi>uÎ 'tIy]È[' (Bzdk]šIzpx]dÊin]yi nTÊuÎ
O>u v<ip]T[) `Î aTiyßi>h vÙ}v>uh AvsYeÏÈ]l
Ep]yiÄ<ic{[ atinukiÈuÎ Ad]yh ek]Þ]f[ A kuTuhbÄ]R
\pjIvnh k<ic{uEp]Îi>uÎt[. avRÄ[ |o Ad]yh kUTi
\Þ]yEÏ]L divxvZÊiÄ[ OÈuh ew>uÄmiÙ}]ety]yiÊIRÎu.
|Æen ~t]nuh ek]Ù}ÆL k<iÇEÏ]L A BgvtIB¬N
zp]y]DikYh nimiÊh ~Õvuh p>vsn]yiÊI>uky]l teû
EjYS[ÚzB]tZpuztM]>il mUÊy]eš aTuÄl višic{i>uÊi ciÙ
mzßÆšuh Bgvtiey ExviÄ]nuÔ murkšuh pUj]zkmÆšuh
\pEdsiÄukyuh teû eekvsmuÞ]yi>uÎ mzßv]dzgÖÆL
eeky{il ek]TuÄukyuh ectiÈ[, 'mzßv]dikL pÚic{uh ariÇuh
|>iEÄÞetÙ}]h |o zgÖÆšiÙuÞ[. Bgvtiey B¬ipURv{h
Exvic{uek]Þi>uÎ]l |o zgÖÆšil prÇiÈuveyÙ}]h
ecy[t]l s>iy]yi PÙiÄuh. EdvieyÄuric{uÔ B¬iyh Exvyuh
kurÇ]l PÙvuh atinnux>fm]yi>iÄuh. atin]l
e`tiHYm]Ù
8
Bgvtiey w]niEÏ]L Exvic{u v>uÎtu Ep]eÙ nIyuh
Exvic{uek]Þi>iÄukyuh avx]n k]ÙÊu nIyuh w]niEÏ]L
ecy[ttuEp]eÙ aÎu kuTuhbÊil mUÊy]LÄu EvÞetÙ}]h
\pEdsic{uek]TuÄukyuh ecy{fh. aÆen p]>á>Ymury[Ä[
`Ù}]v>uh ecy[tuek]ÔeÈ. zgÖÆšil ciÙ kÚinzpvRÊikL
ecy{uÎtinuh prÇiÈuÞ[. avey]Îuh ecy{]etyi>iÄuky]f[
nÙ}t[. epÈÎ[ PÙxiÍiyuh DnÙçiyumuÞ]kuÎtin[ duS[kRÐÆ
š]f[ aDikh \pEy]geÏTuÎetÎ[ O>u pÑmuÞ[. `ÜiÙuh atu
nÙ}tÙ}. Edviey EvÞtuEp]eÙ Exvic{uek]Þ]l ~tu
kRÐÊinuh PÙxiÍiyuh DnÙ]BvumuÞ]kuh. `ÜiÙuh DnmDikh
xá]diÄuÎtuh nÙ}tÙ}. Dnh zkmÊiÙDikh vRÍic{]l Edviey
Äuric{uÔ B¬iyuh EdviyiÜÙuÔ zptipÊiyuh kurÇu Ep]kuh.
atin]l Dnk]hÑ kUT]et Bgvtiey B¬ipURv{h Exvic{u
ek]Þi>uÎ]l mti. `Î]l EvÞetÙ}]h B¬vXÙy]y Edvi
\Þ]ÄiÊ>uh. teû B¬M]R k¨eÏT>uetÎuÔ vic]>h
k>uf]niDiy]y EdviÄ[ \Þ]k]etyi>iÄiÙ}. `eû avx]n
k]Ùh aTuÊi>iÄuÎu. atuek]Þ]f[ w]N pry]nuÔetÙ}]h
prÇutIRÄuÎt[. ninÄu EdvIzpx]dh mUÙh xRv{viDmhgš
Æšuh BviÄeÈ' `Îu prÇ[ aEÌHh teû eekkL A
xEH]d>puzteû si>Óilevc{[ anizgHiÄukyuh anß>h
aDikn]L k<iyuÎtinumuáu teÎ an]y]Exn c>mgtiey
zp]piÄukyuh ecy[tu. A EdvIB¬N O>u vi>¬nuh nitY
zbªc]>iyum]yi>uÎuevÎuh aEÌHh m>ic{EÏ]L zp]yh nUEÕ<u
vyÓ]yi>uÎuevÎum]f[ EkÈiÈuÔt[.
zsIEp]RÄÙiyilEÏ]yi BgvtieyEÓvic{u ek]ÞuvÎ
AEš]šh teÎ B¬iyuh visV]xvuh EdvIExvyiÙuÔ zptipÊi
yuh A ØnÊu pieÎ vÎy]LÄ[ \Þ]yi>uÎiÙ}. `Îu m]ztmÙ},
aEÌHh muNpi>uÎ AešEÏ]eÙ zbªc]>iyumÙ}]yi>uÎu. aEÌHh
viv]Hh k<ic{u B]>Y]puzt]dikEš]TukUTi t]mxic{i>uÎ Aš]yi
>uÎu. aEÌHh Edviey pUjiÄukyuh ExviÄukyuh ecy[tu
ek]Þu Ek]ÈyÊuteÎ Øi>t]mxm]ÄiyEÏ]L aEÌHÊieû
e`tiHYm]Ù
9
B]>Y]puzt]dikšuh avieT vÎu EcRÎu. pieÎ ave>Ù}]v>uh A
ek]È]>ÊilÊeÎ t]mxm]yi. at[ BgvtiÄ[ OÈuh Hitm]yiÙ}.
atin]l A kuTuhbÄ]RÄ[ ciÙ \pzdvÆL En>iÈu tuTÆi.
`Îu m]ztmÙ}, EdviyueT Exvkn]yi>uÎ gZHn]ykN >]zti
k]ÙÆšil kiTÎurÆuÎ xmyh, aE>] O>]L aEÌHÊieû
aTuÄl ecÎ[, 'w]ni>iÄuÎ ØÙÊu kuTuhbxHith
t]mxic{ukUT]. atin]l nieû B]>YEyyuh mÕuh |vieTniÎu
m]ÕiÊ]mxiÏiÄfh. aeÙ}Üil `eÎ |vieTniÎu m]Õi kuTiyi>u
Êfh' `Îu pryukyuh ByeÏTuÊukyuh ptiv]yiÊIRÎu.
|Æen teû aTuÄl vÎu ptiv]yiÏryuÎtu Bgvti
teÎy]efÎuh kuTuhbÊil \pzdvÆšuÞ]vuÎtu BgvtiyueT
viE>]Dh ek]Þ]efÎuh aEÌHÊinu Et]Îi. `ÜiÙuh tIRc{
eÏTuÊ]n]yi aEÌHh O>u nÙ} zps[nÄ]>eneÄ]Þu zps[nh
evy[pic{u En]ÄiÄukkUTi ecy[tu. aEÏ]L aEÌHh vic]>ic{tu
Ep]eÙÊeÎ zps[nÄ]>nuh viDic{u. atin]l O>u EÑzth
pfiyic{[ Bgvtiey m]Õi kuTiyi>uÊfemÎ[ aEÌHh tIRc{eÏTu
Êukyuh atin]yi zsmic{utuTÆukyuh ecy[tu.
|EÏ]L pÔiÏurÊuk]vuEÑztmi>iÄuÎ ØÙvuh aÎu
kum]>nÙ}UR EdvxVh vky]yi>uÎu. A ØÙh aEÌHh EÑzth
pfiyiÄuÎtin]yi \o>]FmEy]gÄ]E>]T[ `<utiv]Æi. pieÎ
aEÌHh teû AzgHvuh AvsYvuh vyx[Ä> Ep]ÕiyueT
aTuÄl ariyic{u. |EÏ]L vyx[Ä> mUÓ[ `Îu prÇuv>uÎ
v>ueT |Ù}ÊuÔve> aÄ]ÙÊ[ vyx[Ä> Ep]Õi `Î]f[
prÇuvÎi>uÎt[. vyx[Ä> Ep]Õi aÎu n]Tuv]<[cyuÞ]yi>uÎ
etÄuhkUR >]j]vieû eevdYn]yi>uÎu. Ek]Timt, ti>unÄ> `ÎI
EdsÆšiEMÙuÔ ADiptYvuh etÄuhkUR >]j]v[ vyx[Ä>
Ep]ÕiÄu viÈuek]TuÊi>uÎu. EmlprÇ EdsÆšieÙ jnÆeš
>]j]vu vyx[Ä> Ep]ÕiÄu m>uÎukL pric{uek]ÞuecÎu
ek]TuÄuÎtinuh mÕum]yi A¡]k]>M]>]Äi niymiÄukyuh
ecy[ti>uÎu. |o EdsÆšiEMl aÎu xRÄ]>iEÙÄu xivil
zkiminl aDik]>ÆL m]ztEmyuÞ]yi>uÎuÔu. nikuti pi>iec{Tu
e`tiHYm]Ù
10
ÄuÎtinuh mÕumuÔ aDik]>ÆešÙ}]h vyx[Ä> Ep]ÕiÄ]
yi>uÎu. atin]l |o EdsÊ[ ~tu k]>Yh nTÊuÎtinuh
vyx[Ä> Ep]ÕiÄ[ y]et]>u zpy]xvumuÞ]yi>uÎiÙ}. zptYut,
aEÌHÊieû anuv]dvuh xÐtvuh kUT]et |o EdsÊ[
y]et]>u k]>Yvuh nTÄukyumiÙ}]yi>uÎu. |etÙ}]h ek]Þum]f[
EdvIExvkn]y A \Éi teû AzgHh vyx[Ä> Ep]ÕiyueT
aTuÄl ariyic{t[. aEÌHh vyx[Ä> Ep]ÕiyueT anuv]dvuh
AnukUÙYvuh xkÙviD xH]yÆšuh EdsÄ]>ueT xHk>fvuh
nimiÊh niS[zpy]xh aciE>f EÑzth pfik<iÏiÄukyuh
zpxiÍ tzßiy]y Bzdk]šimÕÏÔi náU>iÏ]Tien v>uÊi aEÌH
ÊieneÄ]Þ[ O>u xumuHURÊÊil Bgvtiey avieT
kuTiyi>uÊic{u kÙsh mutÙ]yv nTÊiÄukyuh vyx[Ä> Ep]Õi
mutÙ]yv>ueT xÐtzpk]>h Bzdk]šimÕÏÔi náU>iÏ]T[ A
EÑztÊin[ 'pÔiÏurÊuk]v[' `Îu Ep>iTukyuh ecy[tu.
|zpk]>m]f[ pÔiÏurÊuk]vieû \Ûvh.
EÑzth pfiyic{u Bgvtiey avieT kuTiyi>uÊi
Ä<iÇEÏ]L aÄ]Ùh ve> Edviey pUjic{uek]Þi>uÎy]LÄu
EmÙ]l |o Edviey pUjiÄuÎtinu t]n]y]l mtiy]vukyi
eÙ}Îu Et]Îuky]l aÎumutl EÑztÊil s]ßiÄu zb]ªf
e> niymic{u nTÊiÊuTÆukyuh aEÌHh B¬ipURv{h Bgvtiey
Exvic{uek]Þu kuTuhbxHith ek]È]>ÊilÊeÎ Øi>t]mx
m]Äukyuh amyÎU>uÞ]yi>uÎ pURv{gZHh \EpÑiÄukyuh
ecy{uky]l aEÌHÊinuh aEÌHÊieû vhsYM]RÄuh
'ek]È]>ÊiÙuÉi' `ÎuÔ Ep>uteÎ Øi>eÏÈu. (|ztyuh
prÇtuek]Þuh `eû Ep>u ek]Þuh |et<utuÎ w]nuh
aEÌHÊieû vhsp>á>yiÙuLeÏÈ Aš]efÎuÔ p>m]RËh
v]ynÄ]R \oHic{uek]ÔuemÎu visVxiÄuÎu. pEÑ w]nitu
prÇ]l, 'etEÄ xmuzdÊil Extu b³ic{tu nÐueT
zsI>]mnÐ]vn]f[' `eÎ]>u Ñztiy>]j]vuh '~<u xmuzdÆšuh
kuTic{uvÕic{tu nÐueT agx[tYmuÊ¢n]f[ `eÎ]>u náU>iyuh
prÇtuEp]eÙ v]ynÄ]RÄuh Et]Îum]yi>iÄ]h. atin]l
e`tiHYm]Ù
11
atienÄuric{[ w]en]Îuh pryuÎiÙ}.) kum]>nÙ}UR EÑztÊieÙ
\Xvh k]ÙzkEmf vZþikm]xÊil E>]Hifi Ar]È]kuv]N
tÄvÉh pÊudivxh m]ztm]yiÊI>ukyuh Ek]Timty[ÄuÔ
`<uÎÔiÏuh ek]È]>ÊiÙuÔ |rÄiÏUjyuh EveÞÎu vy[Äu
kyuh ecy{uky]l ek]È]>ÊieÙ |v>ueT t]mxh EÑztk]>Y
Êinu zptib³m]yi tIRÎumiÙ}. |ni pÔiÏurÊuk]vil
BgvtiyueT m]H]«YeÊÄuric{ukUTi xVlph pry]h.
O>iÄl ecÆÎURÄ]>N O>u k>iÜlÏfiÄ]>nu zB]ßu
tuTÆi. atinu pÙe>eÄ]Þuh pÙ mzßv]dÆšuh cikiXkšuh
ecy{ic{iÈuh pÙ EÑztÆšil ek]ÞuEp]yi Bjnmi>uÊIÈuh
y]et]>u EBdvumuÞ]yiÙ}. OTuÄh aven aveû xEH]d>M]R
~Õum]nUR EÑztxÎiDiyil ek]ÞuEp]yi Bjnmi>uÊi. avieT
n]lpeÊ]Îu divxh Bjnmi>uÎEÏ]E<y[Äuh EÑztÊieû
mtilÄkÊukTÎ]l zB]ßiÙ}; mtilÄu purÊirÆiy]l zB]ßu
tuTÆuh `ÎuÔ Øitiy]yi. atin]l vIÞuh avieT O>u
ek]Ù}h kUTi aven Bjnmi>uÊi. atuek]Þuh viEsSem]Îumu
Þ]yiÙ}. atin]l aveû xEH]d>M]R een>]sYEÊ]TukUTi
aven xVEdsEÊÄuteÎ ek]ÞuEp]k]n]yi pureÏÈu.
~Õum]nUR mtilÄu purÊirÆiyEÏ]L A zB]ßN \TuÊi>uÎ
muÞ<ic{u tÙyileÄÈieÄ]Þu c]Tukyuh tuÔukyuh mÕuh
tuTÆi. A>uprÇ]Ùuh avN OÎuh anux>iÄukyiÙ}.
etEÄ]Èu nTÄ]N prÇ]ÙvN vTEÄ]Èu nTÄuh. Ae>ÜiÙuh
EdSYeÏÈu prÇ]l ave> avnTiÄuh. atuek]Þ[ aven
aveû xEH]d>M]>uh mÕuh kUTi piTic{uekÈi vTiyuh tTiyum]yi
aTuÊukUTi \ßiyuh tÔiyum]f[ etEÄ]Èu ek]Þu pureÏÈt[.
aÆen avR O>uviDh Ek]ÈyeÊÊi. aÄ]ÙÊuh Ek]ÈyÊu
niÎu etEÄ]ÈuÔ n]Èuv<i pÔiÏurÊuk]vieû ki<eÄ
nTyilÄUTiy]yi>uÎu. avR nTy[Äu Ene>y]yEÏ]L A zB]ßN
'w]N niÆšueT kUeT v>uÎiÙ}. w]eneû BgvtiyÐyueT
aTuÄÙi>iÄ]n]f[ niþyic{i>iÄuÎt[. |vieTyi>uÎ]l `eû
aÐ `eÎ xuKeÏTuÊiviTuh. w]nivieT |>uÎuek]Ô]h. `eû
e`tiHYm]Ù
12
kUeT niÆš]>uh EvfemÎiÙ}. niÆešeÎ tÙ}iy]Ùuh ek]Î]Ùuh
`eû xuKEÄTu m]riyÙ}]et w]N |vieTniÎu v>ikyiÙ}' `Îu
prÇ[ nTy[ÄuEne> |>iÏ]yi. aEÏ]L avieT EdsÄ]>uh
v<iy]ztÄ]>um]yi aEnkh jnÆšuh vÎukUTi. av>il ciÙR
'`Î]l |vN |vieT kurc{udivxh t]mxiÄeÈ. BgvtiyueT kZp
ek]Þ[ |veû xuKEÄTu EBdm]yi `Îuh v>]mEÙ}]' `Îuh,
mÕuciÙR '~Õum]nUR Bjnmi>uÎiÈuh m]r]Ê zB]ß]Ef]
|vieTyi>uÎ]l m]ruÎt[? |nieyÆuh |ven t]mxiÏiEÄÞ.
k<iyuÎtuh EvgÊil |ven xVEdsEÊy[Äu ek]ÞuEp]vuk
y]f[ EvÞt[' `Îuh, aEÏ]L Ever ciÙR 'aÆen
tIRc{y]ÄÞ. BgvtiyueT m]H]«Yh acißYm]f[. atin]l
kurc{u divxh |vnivieT t]mxiÄeÈ. |veû HitvumÆen
y]fEÙ}]' `Îuh prÇ[ avR tÐil v]dm]yi. A xmyh
k]vil evšic{Ï]TutuÔi 'aven ekÈ<ic{uviTfh. avN `Æuh
ep]y[Äšyukyuh Ae>yuh \pzdviÄukyuh ecy{ukyiÙ}. aven
w]N xUÑiÄukyuh xuKeÏTuÊi ayy[Äukyuh ecy[tu
ek]Ô]h. avN `eû aTuÄl n]lpeÊ]Îu divxmi>iÄeÈ'
`Îu klpic{u. atuEkÈ[ aveû xEH]d>M]R aven
a<ic{uviÈu. \Ten A zB]ßN, 'w]en]Îu kušic{uv>eÈ' `Îu
prÇu etEÄ]Èu nTÎu tuTÆi. evšic{Ï]Tieû klÏnyil
`Ù}]vRÄuh visV]xmuÞ]yi>ueÎÜiÙuh zBßeû k]>YÊil
ARÄuh visV]xmiÙ}]yi>uÎtin]l ciÙR aveû piÎ]eÙ Ep]yi.
avN Ene> ek]TU>]Õilec{Îu kušic{u ti>iey k]vieÙÊi
nTy[Äu EnE> niÎu Bgvtiey et]<utiÈu EÑztÊinu
zpdÑifh evc{utuTÆi. aEÏ]<uh tuÔieÄ]ÞuteÎ niÎi>uÎ
evšic{Ï]T[ avieT kUTiyi>uÎ jnÆEš]T]yi '|vN k>iÜlÏfi
yil atividg[Ínuh bihbzpm]fh mutÙ]yv ariy]vuÎvnu
m]f[. |vN xuKm]yi jIvic{i>uÎ]l |veû kUÈupfiÄ]RÄu
ysÓuh DnÙ]Bvuh kurÇuEp]kuemÎu vic]>ic{[ axUy]ÙuÄ
š]y kUÈuk]R |vnu eekviSh ek]TuÊu zB]ßupiTiÏic{t]f[.
eny{ÏÊiÙ]f[ |vnu eekviSh ek]TuÊiÈuÔt[. at[ `eû
EÙ]kRÄ[ |EÏ]L w]N Eb]ÍYh v>uÊiÊ>]h. bihbÊinBi
e`tiHYm]Ù
13
ESkh k<ic{ tIRËÊil mÇzpx]dh kÙÄi |vnu ek]TuÄeÈ'
`Îu klÏic{u. \Ten ciÙR O>u p]ztÊil s]ßiÄ]>En]Tu
tIRËvuh zpx]dvuh EmTic{u kÙÄi zB]ßnu ek]TuÄukyuh avN
aetTuÊ[ OÈuh mTiÄ]et xEß]SEÊ]TukUTi ExviÄukyuh
ecy[tu. pieÎ ~kEdsh O>u n]<ik k<iÇEÏ]L avN 'mnh
mriyuÎu' `Îuh prÇ[ mtilÄu purEÊy[Äu Ep]vukyuh \Ten
OÎu CRÌic{til eny{ÏÊieû kSfÆL kÞ[ `Ù}]v>uh ~Õvuh
vix[myiÄukyuh A kÙ}N 'AvU! |EÏ]L `eû tÙy[Äu evšivu
vIfu' `Îu pryukyuh ecy[tu. BgvtiyueT nTyil vÎEÏ]L
ÊeÎ aveû zB]ßu miÄv]ruh m]ri. eekviSh CRÌic{uEp]vuk
kUTi ecy[tEÏ]L avnu pURÉxuKh xiÍic{u. `ÜiÙuh avN
n]lpeÊ]Îu divxh tikc{uh B¬ipURv{h BjiÄukyuh Bjnh
k]Ùh kUTiytieû EsSh xVØciÊn]yi xxEß]Sh xVEds
EÊy[Äu mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu.
avN xVEdseÊÊiytieû EsSh muÏÊiy]Erk]ÙhguÙh
nIšÊiÙuh atinu EcRÎ vItiyiÙuh GnÊiÙuh O>u vizgHh
pfiy]N mtiy]kÊÄvÉh O>u kZS[fsiÙ kIrieyTuÊu
vWiyil kyÕieÄ]Þu vIÞuh Ek]ÈyeÊÊi. A siÙeyTuÏic{u
pÔiÏurÊuk]vu nTyil ek]ÞuEp]yi |Tuvic{iÈ[ atuek]Þu
Bzdk]šiyueT O>u bihbh pfitu kurtIRÊu. A bihbh avN
v<ip]T]yi nTy[Äuevc{u Edviey vàic{iÈu vIÞuh xVEdsEÊ
y[Äu Ep]vukyuh ecy[tu. A vizgHh k]<[cyil ~Õvuh
ByÜ>vuh atieû pfikešÙ}]h atYßh mEn]H>Æšuh
viciztt>Æšum]f[. A kÙ}N O>u ek]Ù}h ek]Þ]f[ atu pfi
tIRÊt[. at[ aveû v<ip]T]yiÈ]yi>uÎtin]l atiEÙÄ[
y]et]>u zptiPÙvuh avN AzgHiÄukyuh avn[ A>uh
y]et]Îuh ek]TuÄukyumuÞ]yiÈiÙ}. |o bihbh kÞiÈuÔve>
Ù}]h Bzdk]šiyueT |zpk]>muÔ O>u siÙ]vizgHh meÕ]>u ØÙÊu
mieÙ}Î]f[ prÇiÈuÔt[.
'sUÙ]zgEzp]teedtYzpv>p>iÙx-
c{]>uEd]RÌ¥yu‡]h
e`tiHYm]Ù
14
KQ[gh, EKTh, kp]Ùh, gufxZfiBujg]N
Ed]RBi>eenYÌD]n]h
B¬]BI¨zpd]ztIh KÙjnByd]h
EG]>dhz¨]h ztiEfzt]h
Evt]šIkf[ÚxhØ]h pu>mœnxut]h
B]vEy Bzdk]šIh'
`ÎuÔ DY]nEs}]kzpk]>h `Èu tZeeÄkEš]TukUTiyuh
avyil >Þu tZeeÄkLek]Þ[ d]>uk]xu>en sUÙÊiEMl
kuÊiEÄ]RÊ[ \yRÊiÏiTic{uek]Þuh Evt]šÊieû k<uÊil
|>iÄuÎt]yiÈum]f[ A EdvIvizgHh avN pfitIRÊt[.
A kÙ}N |o bihbmuÞ]Äi nTy[Äuevc{k]ÙÊ[ avieT
yuÞ]yi>uÎt[ O]Tuek]Þuv]RÊ O>u kÉ]Tibihbm]yi>uÎu.
zsIEp]RÄÙiyilniÎu ek]ÞuvÎuevc{u pUjic{i>uÎ n]àkh
v]L k]ÙÏ<Äh ek]Þ[ tu>uáupiTic{u miÄv]ruh zdvic{u Ep]yi>u
Îtin]l Bzdk]šimÕÏÔi náU>iÏ]Tu Bgvtiey A v]šiEMl
niÎ[ Av]Hic{[ |o kÉ]TibihbÊiÜÙ]Äiy]f[ kuTiyi>uÊiyi
>uÎt[.
A kÙ}N bihbh pfiÄurtIRÊu nTy[Äuevc{iÈu Ep]y
tieû EsSh aÎu kuTuhbÊil mUÏ]yi>uÎ ek]È]>ÊiÙuÉi
|o viv>h vyx[Ä> Ep]ÕiyueT aTuÄl ariyiÄukyuh Ep]Õi
EdsÄ]e>ÄUTi v>uÊiy]EÙ]cic{u, nvIk>fzkiykEš]TukUTi
bihbzptiS[Úyuh a¨b³EÊ]TukUTi zdvYkÙsvuh EÑzt
m>Y]dzpk]>h p>iv]>zptiS[Úkšuh nTÊfemÎu niþyiÄukyuh
avy[eÄÙ}]h EvÞuÎ pfh EdsÄ]>il niÎuh mÕum]yi pi>ic{u
EsK>iÄukyuh zptiS[Úy[Äu nÙ}t]y O>u muHURÊh niþyi
Äukyuh ecy[tu. tzßiy]y Bzdk]šimÕÏÔi náUti>iÏ]Tu
mutÙ]yve>yuh bihbh pfit kÙ}Enyuh `<uÊukEš]TukUTi
Ašukeš ayc{u muNkUÈi v>uÊi, bihbp>izgHh, jÙ]Div]xh
mutÙ]yvEy]TukUTi zkiykšuh A>hBic{u. niþitmuHURÊÊil
ÊeÎ bihbzptiS[Úyuh mÕu zkiykšuemÙ}]h yœ]viDi
e`tiHYm]Ù
15
niRv{iG[nh nTÎu. etÄuhkUR >]j]vieû AnukUÙYvuh vyx[Ä>
Ep]ÕiyueT xH]yvuh EdsÄ]>ueT xHk>fvuh EvÞtuEp]eÙ
\Þ]yi>uÎtin]l A zkiykL nTÊiÄuÎtinu ek]È]>ÊiÙu
ÉiÄu vÙiy zpy]xem]ÎumuÞ]yiÙ}. |o zptiS[Úyuh kÙsvuh
nTÎt[ EmTm]xh pÊ]h tIytiy]yi>uÎu. atin]l A
divxeÊ AÞuEt]ruh A EÑztÊil O>u viEsSdivxm]yi
ek]Þ]TfemÎ[ aÎuteÎ `Ù}]v>uh kUTi niþyiÄukyuh
ecy[tu. atin]l azpk]>h |EÏ]<uh Ac>ic{uv>uÎuÞ[. aÎu
zptiS[Úic{ bihbh teÎy]f[ |EÏ]<uh avieTyuÔt[.
~Õum]nUR Edveû xÎiDiyil Bjnmi>uÎiÈu Ep]Ùuh
EBdm]k]Ê zB]ßu niS[zpy]xh EBdeÏTuÊiy pÔiÏurÊu
k]vil BgvtiyueT s¬iyuh m]y]«Yvuh OÈuh ciÙ}ryeÙ}ÎuÔtu
viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}]. avieT bihbzptiS[Ú k<iyuÎ
tinu muá[ Ek]TimtÄ]>ueT Edsp>Edvt O>u s]x[t]v]yi>uÎu.
A s]x[t]vien Ek]TimtÒ]x[t]evÎ]fu prÇuvÎi>uÎt[.
|o BgvtiyueT eectnYh vRÍic{tiEn]TukUTi A s]x[t]vieû
k]>Yh `Ù}]v>ueTyuh mnÓil vix[mZtzp]ym]yiÊIRÎu. |EÏ]L
A s]x[t]vien A>uh Ad>iÄukyuh Ac>iÄukyuh ecy{uÎiÙ}.
pÔiÏurÊuk]vil BgvtiyueT m]H]«YeÊÄuric{[
|niyuh vše>Ïry]nuÞ[. aveyÙ}]h |o EÙKnh ek]Þu
prÇutIRÄuÎ k]>Yh ax]ÍYm]f[. atin]l xVlph ciÙtu
kUTiÏrÇiÈ[ |o \pnY]xh xm]piÏiÄ]emÎu vic]>iÄuÎu.
muNk]ÙÆšil Ek]TimtEy]Tu EcRÎ aTuÊ zpEdsm]y
ti>unÄe> Ek>špu>Êu zbªxVh mÚÊil ti>un]v]y v]ÍY]N
náU>im]R vÎu t]mxic{[ O]fßu>uÊ[, kum]>nÙ}UR, kiTÆUR,
k]Tmuri mutÙ]y zg]mÆšieÙ zb]ªfkum]>M]e> Evd]ÍYynh
ecy{ic{i>uÎu. aÆen O>iÄl vÎ[ t]mxic{i>uÎ EjYS[Ú]nuj
M]>]yi>uÎ v]ÍY]N náUti>im]>il anujnu vxU>idInmuÞ]yi.
dInmiÎt]efÎu tIRc{y]yEÏ]LteÎ dInÄ]>en >ÑiÄuÎ
tinu >Þu pÈM]e> zbªxVh mÚÊiÙ]ÄIÈ[ EjYS[Ún]y v]ÍY]N
e`tiHYm]Ù
16
náU>iyuh siSY>]y zb]ªfkum]>M]>uh aTuÊuÔ zsIkZS[f
xV]miEÑztÊiEÙÄu m]riÊ]mxic{u. dInÄ]>en >ÑiÄuÎtinu
niymiÄeÏÈi>uÎ pÈM]R dInvRÊm]nh divxh Et]ruh k]ÙÊuh
eevkuEÎ>vuh aáÙÊilec{Îu pryfemÎu vÙiy v]ÍY]N
náU>i zpEtYkh cÈh ekÈiyi>uÎtin]l A pÈM]R azpk]>h
teÎ ptiv]yi ecy[tuek]Þi>uÎu. dInh ~Õvuh kTuÊ
vky]yi>uÎtin]l kušiÏiÄuÎ k]>Yh ax]ÍYemÎ]yi>uÎu
pÈM]>ueT aBizp]yh. avR atu x[p¨m]yiÈeÙ}ÜiÙuh ciÙ
v]ÄukLek]Þuh B]vh ek]Þuh mÕuh vÙiy v]ÍY]N náU>iyueT
aTuÄl xUciÏiÄukyuh ecy[ti>uÎu. Eml kÞtieû1
pÔiÏurÊuk]vil BgvtiyueT xEÜtÊinkÊ[ `vieT
eyÜiÙuh vxU>idInmuÞ]yi m>ic{]l svmTÄuk >]ztiyiÙÙ}]et
p]TiÙ}. atinu višÄ[, pßh mutÙ]yvyueT evšic{h \pEy]gi
Ä]nuh p]TiÙ}. etEÆ]Ùc{UÈieû evšic{h m]ztEm \pEy]giÄ]N
`È]h
divxh aWun]<ikÏkeÙ anujN v]ÍY]N náU>i m>ic{u. \Ten
pÈM]R purÊirÆi dInÄ]>N kiTÎi>uÎ muriyueT (akÊieû)
v]til aTc{uekÈIÈ[ aáÙÊieû mtilÄu evšiyil ecÎuniÎu
ek]Þu vÙiy v]ÍY]N náU>iey višic{u mtilÄu purÊuv>uÊi
viv>h prÇu. aEÌHh atuEkÈiÈ[ OÎuh miÞ]et Ene>
etEÄ]Èu nTÎu pÔiÏurÊu k]vieÙÊi.
aEÌHh mtilÄkEÊÄu kTÄ]N B]vic{EÏ]L avieT
niÎi>uÎv>il ciÙR 'aviETy[Ä[ anujN m>ic{ asuÍiyEÙ}?
mtilÄkÊu kTÄ]Em]?' `Îu Ec]dic{u. atinu mrupTiy]yi
aEÌHh 'BgvtiyueT x]ÎiÍYh |vieTyueÞÜil `eû anujN
vxU>idInm]yiÈ[ m>iÄyiÙ}. ativieTyieÙ}Üil asuÍiyil
|vieT kyriy]eÙ]ÎumiÙ}' `Îu prÇiÈu kušÊiÙirÆi k]Ùuh
muKvuh k<ukieÄ]Þ[ aáÙÊil kTÎu m¥pÊil kyri
jpic{uek]Þi>uÎu.
1 EdHÊu ku>u vÎtieû
e`tiHYm]Ù
17
p]TuÔU. m>iÄuÎ xmyh višÄi>iÄuÎuÞ]y]lÊeÎyuh
m>ic{yuTen atu ekTuÊieÄ]Ôfh. cUÈuekÈi pÔiÏurÊu
k]vil nTyil ek]ÞuecÎu zsIEk]viÙinkÊuniÎ[ O>u ti>i
ek]šuÊiv]Æi, cUÈukÊic{uek]ÞuEp]yi atieû evšic{h
ek]ÞuEvfh svmTÄ]N. cUÈ[ `ztEvfemÜiÙuh m]rim]ri
ek]šuÊuÎtinu viE>]DmiÙ}. |zpk]>em]eÄy]f[ EdviyueT
klÏn. atin]l v]ÍY]N náU>iyueT svmTÄuÎtinu
cUÈuek]šuÊi ek]ÞuEp]kuÎtin]yi pÈM]R vÙiy cUÈukšum]yi
x³Yy[Äu muá[ nTyieÙÊi. atinu muáuteÎ s]ßiÄ]>N
kušic{uvÎu nTturÎu višÄuevc{i>uÎu. `ÜiÙuh aÊ]<ÏUj
k<iy]et cUÈuek]šuÊuÎtinu ti>iek]šuÊieÄ]TuÄ]riÙ}]Êti
n]l pÈM]R avieTÊeÎ niÎi>uÎu. A xmyh evšic{Ï]T[
tuÔi aáÙÊinkÊu ecÎu pÈuh ciÙáuh a>mfiyuh `TuÊu
D>ic{[ v]šuh sUÙvuh eekyieÙTuÊuek]Þu purEÊy[Äu Ep]Îu.
aEÏ]<uh vÙiy v]ÍY]N náU>i jpic{uek]Þu m¥pÊil
ÊeÎ |>iÄuÎuÞ]yi>uÎu. evšic{Ï]T[ aEÌHÊieû EnE>
En]ÄukEy] miÞukEy] y]et]Îuh ecy[tiÙ}. purÊuvÎ[ O>u
piTi Bx[mh v]>ieyTuÊ[ avieT niÎi>uÎ pÈM]>il O>]šueT
eekyileÄ]TuÊiÈ[ '|tu ek]ÞuEp]yi E>]giyueT EdHÊiÙiÈ[
viv>h \Ten vÎu pryfh' `Îu klpic{u. pÈR Bx[mh
v]ÆieÄ]Þ[ O]Ti zbªxVh mÚÊieÙÊi Bx[mh E>]giyueT
EdHÊiÙiÈu. m>ic{ukiTÎi>uÎy]L aEÏ]L kÉuturÎu. pÈR
ÑfÊil ti>iey nTyieÙÊi A viv>h prÇu. evšic{Ï]Tu
pieÎyuh Bx[mh ek]TuÊiÈ[ '|tuh ek]ÞuEp]yi |Tuk' `Îu
klpic{u. pÈR pieÎyuh Bx[mh ek]ÞuecÎiÈEÏ]L E>]gi
eekyuh k]Ùuem]eÄ kuEreÒ |šÄiÊuTÆi. pÈR epeÈÎ[ A
viv>vuh nTyieÙÊiÏrÇu. evšic{Ï]Tu mUÎ]mtuh Bx[mh
ek]TuÊiÈ[ '|tuh ek]ÞuEp]yi E>]giyueT EmÙ]xkÙmiTuk.
O>]L kUeTEÏ]kfh. kÇi EvfemÎu prÇ]l ek]TuÄfh.
viv>h \Ten |vieT vÎu pryukyuh Evfh' `Îu klpic{u. A
zp]vsYh Bx[mh ek]ÞuEp]y pÈ>ueT kUeT Ever]>u pÈ>uh Ep]yi.
A zp]vsYh Bx[mmiÈEÏ]L dInÄ]>N `fIÕi>iÄukyuh kÇi
e`tiHYm]Ù
18
EvfemÎu pryukyuh ecy[tu. k]ÙÊu vc{ kÇi
aTuÏÊuteÎ kiTÏuÞ]yi>uÎtin]l O>u pÈR ÑfÊil
kÇi ek]ÞuecÎu ek]TuÊu. >ÞumUÎu divxm]yiÈu evÔh
kuTiÄukEp]Ùuh ecy{]et kiTÎi>uÎ v]ÍY]N náU>i aEÏ]L
|>un]<iy>iyueT kÇi kuTic{u. A viv>h O>u pÈR O]Tiec{Îu
evšic{Ï]Tieû aTuÄl ariyic{u. atuEkÈu m¥pÊil
jpic{uek]Þi>uÎ vÙiy v]ÍY]N náU>iyuh ki<EÄnTyil
ec{Îu. aEÌHvuh avieT kUTiyi>uÎ xkÙ jnÆšuh |o
vRÊm]nh EkÈ[ ~Õvuh xEß]SiÄukyuh vix[myiÄukyuh
ecy[tu. \Ten evšic{Ï]T[ vÙiy v]ÍY]N náU>iyueT Ene>
ti>iÇuniÎiÈ[, '`eÎ p>IÑiÄuÎuEv]? |tu vÙiy x]Hx
m]yiEÏ]yi. `ÜiÙuh |tu w]N Ñmic{i>iÄuÎu. |ni EmÙ]l
`eû nTyil A>uh |zpk]>h zpvRÊic{u Ep]k>ut[' `Îu
klpic{u. aEÏ]L v]ÍY]N náU>i '`eû xÜTh ek]Þ[, |Æen
ecy[tt]f[. aviTuÎ[ `eû x]HxeÊ Ñmic{u >ÑiÄfh'
`Îu prÇu. \Ten evšic{Ï]T[, 'AeÈ, w]N Ñmic{i>iÄuÎu.
E>]giey aTuÊ evÔiy]<[c kušiÏic{u w]yr]<[c `eû nTyil
ek]Þuv>]h' `Îu klÏiÄukyuh aEÏ]L teÎ kÙiyTÆukyuh
klpnEkÈu xEß]Sic{[ `Ù}]v>uh Edviey vàic{uek]Þ[
pi>iÇuEp]vukyuh ecy[tu.
piEÕdivxm]yEÏ]E<y[Äuh ecriy v]ÍY]N náU>iyueT
EdHÊieÙÆuh ku>uÄešÎÙ}, ku>uÄL vÎ p]TuEp]Ùuh
k]Fm]nuÞ]yi>uÎiÙ}. aEÌHh kÇiyuh Ec]ruh D]>]šm]yi
k<ic{utuTÆukyuh zkEmf aEÌHÊieû ÑIfh m]riÊuTÆu
kyuh ecy[tu. evšic{Ï]Tu klpic{tuEp]eÙ aEÌHeÊ
evÔiy]<[c kušiÏic{[ w]yr]<[c k]vil ek]ÞuEp]yi et]<Ic{u.
vÙiy v]ÍY]N náU>i aÎu pÔiÏurÊuk]vil BgvtiÄu
ctuÒth mutÙ]yi aEnkh v<ip]TukL k<iÄukyuh pÈ[, pfh,
t]Ùi mutÙ]yv anujeneÄ]Þu nTy[Äu evÏiÄukyuh ecy[tu.
\Ten evšic{Ï]T[ tuÔi vÙiy v]ÍY]N náU>iEy]T[, '`ß]
xEß]Sm]yiEÙ}? |ztyuem]eÄyÙ}]et w]N vic]>ic{]l
e`tiHYm]Ù
19
x]DiÄukyiÙ}. |ni `eû aTuÄl xÜTem]Îuh prEyÞ.
prÇ]Ùuh PÙem]Îuh \Þ]vukyumiÙ}' `Îu klÏiÄukyuh
epÈÎ[ kÙiyTÆukyuh ecy[tu. |o klpn EkÈEÏ]L
'|etß]f[ |Æen klpic{t[?' `eÎ]>u xhsyh `Ù}]vRÄu
muÞ]yi. `Îu m]ztvumÙ}, Ae>ÜiÙuh kušic{u et]<]N v>uÎ
xmyh evšic{Ï]Tu tuÔiy]l et]<]N v>uÎvRÄu Bx[mh
ek]TuÄuk ptivuÞ[, A ptivu Ep]eÙ v]ÍY]N náU>iÄu
ek]TuÊumiÙ}. AkÏ]eT nÙ} suBmeÙ}Î[ avieTÄUTiyi>uÎvReÄ
Ù}]vRÄuh Et]Îi. `ÜiÙuh A>uh AE>]Tuh OÎuh prÇiÙ}.
ecriy v]ÍY]N náU>iÄu vÙiy ÑIfmiÙ}]yi>uÎtin]l
et]<]N vÎtu nTÎ]f[. ti>ieyEÏ]ytuh aÆenteÎy]yi
>uÎu. aEÌHh zbªxVh mÚÊil ecÎu kyriy \TEn '`niÄ[
`Eß] vÙ}]et O>u ÑIfh v>uÎu' `Îu prÇ[ epÈÎ[
avieTÄiTÎu. \Ten m>iÄukyuh ecy[tu.
pÔiÏurÊuk]vil t]ÙeÏ]Ùiyuh tIy]Èuh `Î v<ip]Tu
vše> zpD]nm]f[. O]E>] k]>YÆL x]DiÄuÎtin]yi A
v<ip]T[ pÙ>uh zp]RËiÄukyuh nTÊukyuh ecy{]ruÞ[. at[
av>v>ueT s¬iÄu tÄvÉh ciÙR vše> Ekmm]yuh mÕu ciÙR
cu>uÄm]yuh nTÊuh. cu>uÄm]yiÈuÔtinu t]ÙeÏ]ÙiÄu
pÔiÏurÊuk]vilnieÎ<uÎÔic{]l avieTÊeÎ mtilÄu
purÊu t]Ùh ni>Êi avieT niÎu mtilÄkeÊ<uÎÔic{u mUÎu
zpdÑifh k<iÇ[ akeÊ<uÎÔiÄuh. Ekmm]yiÈuÔtinu
pÔiÏurÊuk]vilniÎ[ `<uÎÔic{[ ti>unÄ> EÑztÊil
ek]Þu Ep]yi avieT AneÄ]ÈiÙil t]Ùh ni>Êi ek]šuÊi
`TuÊ[ aviTeÊ aÊ]<ÒIEvÙiEy]TukUTi mUÎu zpdÑifh
k<iÇu ti>iEy `<uÎÔic{u pÔiÏurÊu k]vil vÎiÈ[
avieTyuh mUÎu zpdÑifh k<iÇiÈ]f[ akeÊ<uÎÔiÄuÎt[.
ti>unÄ>y[Ä[ `<uÎÔic{u Ep]kuÎ xmyÆšil evšic{Ï]T[
tuÔi `<uÎÔÊiEn]TukUTi Ep]vuk ptiv]f[. evšic{Ï]T[
tuÔiEÏ]kuEá]L a>mfiyuh ciÙáuh v]šuh sUÙvuh
D>ic{i>iÄuh.
e`tiHYm]Ù
20
O>iÄl O>u t]ÙeÏ]ÙiÄu ti>unÄ>y[Ä[ `<uÎÔic{u
Ep]yEÏ]L ptivuEp]eÙ tuÔieÄ]Þ[ evšic{Ï]Tuh Ep]yi>uÎu.
A xmyh v<iyil niÎi>uÎ O>u muHÐdIyN evšic{Ï]Tieû
eekyil všÇ (n]àkh) v]L |>iÄuÎtukÞiÈ[ p>iH]xm]yi
"|o a>iv]šuek]Þ[ `vieTEÏ]kuÎu? ek]y{]N Ep]kuk
y]Ef]?" `Îu Ec]dic{u. atuEkÈ[ evšic{Ï]T[ ti>iÇu niÎ[,
"|EÏ]L ek]y{]nÙ}. `ÜiÙuh `eû viÊu w]N n]eš vitc{u
tuTÆuh. zkEmf ek]y{ukyuh ecy{uh. w]N ek]y[t]l kuÕi
Ep]Ùuh k]fukyiÙ}" `Îu prÇiÈu Ep]yi. aÎu >]ztiyil
teÎ A muHÐdIynu pni tuTÆi. piEÕ divxm]yEÏ]E<Äuh
aveû EdHm]xkÙh vxU>iÄu>u pureÏÈu. `È]h divxh avN
m>ic{u. aEÏ]E<Äuh aveû B]>Yy[Äuh avRÄuÞ]yi>uÎ aWu
mÄLÄuh dInh tuTÆi. EmlÄÞtieû `È]h divxh ave>Ù}]
v>uh m>ic{u. aÆen A kuTuhbh mu<uvnuh nsic{u. aÄ]Ùhmutl
pÔiÏurÊuk]vil BgvtieyÄuric{u HiàuÄšÙ}]ÊvRÄuh
Byvuh B¬iyuh visV]xvumuÞ]yiÊuTÆi. atin[ |Ä]ÙÊuh
kurvu vÎiÈiÙ}. |vieT muHÐdIy>uh zkix[tY]nikšuh O]E>]
k]>YÆL x]DiÄuÎtin]yi |EÏ]<uh pÙ v<ip]TukL
zp]RËiÄukyuh k<iÄukyuh ecy{uÎuÞ[. avR En>iÈeÙ}EÎ
\Ôu. anYM]>ueT pÄl gU™m]yi pfhek]TuÊu cÈhekÈiy]f[
avR v<ip]TukL nTÊuÎt[.
pÔiÏurÊu k]vil muNk]ÙÆšil muÐUÎu ek]Ù}h
kUTuEá]L Edsku>uti `eÎ]>Tiyßi>h nTÊuk ptiv]yi>uÎu.
Edsku>uti `Î]l EdsÊieû vTEÄ n]ÙtiRÊiyiÙuh nTÊuÎ
ku>utiy]f[. `Î]l |tinu EÑztÊieû vTEÄ nTyiÙuh
ku>utiEvfh. avieTyuh atiRÊi ØÙÆšiÙuh ku>utiÄ[
OÈuvše> ATukešyuh Ek]<ikešyuh evÈukyuh ptivuÞ[.
aveyÙ}]h evÈuÎt[ evšic{Ï]T]f[ ptiv[. |o aTiyßi>h
muTÆ]et nTÊiyieÙ}Üil EdsÊu vxU>i, viSUcik mutÙ]y
x]hzkmik E>]gÆšuÞ]kuemÎ]fu visV]xh.
e`tiHYm]Ù
21
O>iÄl n]ÙWuek]Ù}Ä]Ùh pÔiÏurÊuk]vil evšic{Ï]Ti
Ù}]etyi>uÎu. ATuh Ek]<iyuh evÈuÎtin[ evšic{Ï]TiÙ}]etey
Æeny]f[ Edsku>uti nTÊuÎt[? atin]l kurc{uk]ÙEÊÄu
Edsku>uti \Þ]yiÙ}. "Edsku>uti nTÊfemÜil evšic{Ï]TuÞ]
kfh. BgvtiyueT ti>uvuÔmuÞ]y]l evšic{Ï]TuÞ]kumEÙ}]?"
`Î]yi>uÎu EdsÄ]>ueTyuh mÕuh aBizp]yh.aÆenyi>uÎEÏ]L
|o EdsÊ[ aÆumiÆum]yi kuErEÒ vxU>iyueT A>hBh
kÞutuTÆi. aEÏ]L jnÆLÄu AkÏ]eT BIti mu<uÊu. `Ù}]
v>uh pÔiÏurÊuk]vil muÈup]T]yi kUTi. >ÞumUÎu divxh
muÈup]Ti>uÎiÈuh evšic{Ï]TuÞ]yiÙ}. pieÎ jnÆL O>u
zps[nÄ]>en v>uÊi nTyilevc{u zps[nh evÏic{u En]Äic{u.
aEÏ]L zps[nÄ]>N Edsku>uti k<iÄ]ÇiÈu Bgvti Ek]pi
c{]f[ |>iÄuÎetÎuh `ÜiÙuh \Ten evšic{Ï]TuÞ]kuemÎuh
viDic{u. |t[ O>u divxh \c{ti>iÇ xmyÊ]yi>uÎu. pkEÙ
~kEdsh aWumfiy]yEÏ]L O>u n]yR kušic{u nTyil vÎu
tuÔiÊuTÆi. aEÏ]L avieT vyx[k>EÏ]Õi, ek]È]>ÊiÙuÉi,
mutÙ]yv>uh, EdsÄ]>uem]eÄ kUTiyi>uÎu. tuÔiy n]y>uh
EdsÄ]>ieÙ]>]L teÎy]yi>uÎu. `ÜiÙuh ay]šueT Øi>
t]mxh miÄv]ruh ek]TuÆÙ}U>]yi>uÎu. |y]L ek]ÈyÊ[ |Ù}vuh
ek]TuÆÙ}UR s]ßiyum]yi>uÎu ep>iÆ> náU>iyueT O>u
BZtn]yi>uÎtin]Ù]f[ ek]TuÆÙ}UR Ep]yi t]mxic{i>uÎt[.
ay]L náU>iyueT A¡]k]>n]yiÈ]f[ ek]TuÆÙ}UR t]mxic{i
>uÎetÜiÙuh B¬ipURv{h avieT Bgvtiey BjiÄukyuh
ecy[ti>uÎu. ay]L atinTuÊ k]ÙeÊÆuh Ek]ÈyÊu
v>]riÙ}]yi>uÎtuek]Þ[ ay]LÄu Ek]ÈyeÊ, viEsSic{[ |o
EdseÊ, vRÊm]nem]Îuh ariÇukUT]yi>uÎu. ay]L
ek]TuÆÙ}URniÎu vÎ v<iteÎy]f[ kušic{u k]vil vÎu
tuÔiÊuTÆiyt[. \Ten evšic{Ï]TuÞ]kuemÎu zps[nÄ]>N
pryukyuh ecy[ti>uÎuvEÙ}]. vyx[k>EÏ]Õi ay]LÄu AyuDh
(v]šuh ciÙáuh mÕuh) ek]TuÊiÙ}. evšic{Ï]TinuÔ AyuDÆšuh
mÕuh evc{uxUÑiÄuÎtu ek]È]>Êil \Éiyuh putiy
evšic{Ï]TuÞ]kuÎ k]ÙÆšil AdYm]yi AyuDh ek]TuEÄÞtu
e`tiHYm]Ù
22
vyx[k> Ep]Õiyum]f[. |y]L tuÔuÎtu BgvtiyueT
aDiv]xmuÞ]yiÈ]efÜil atin[ `eßÜiÙuh O>u dZ¨]ßh
k]fiÄfemÎ]yi>uÎu av>ueT >ÞuEp>ueTyuh niRb³h.
tuÔieÄ]ÞuniÎ ALÄu atu mnÓiÙ]vuky]l ay]L
aáÙÊil kiTÎi>uÎ O>u peÈTuÊu putc{u ek]Þu ki<EÄ
nTyilec{Îu jnÆEš]T]yiÈ[ "`ß]f[ `eû EÙ]kR
vÎi>iÄuÎt[. `ß]fu xÜTh" `Îu Ec]dic{u. aEÏ]L
k>n]œn]yiÈuÔ kuÕiÄ]Èu kuruÏ[ "xÜTemß]efÎu klpic{u
Ec]diÄ]en]ÎumiÙ}EÙ}]. `Ù}]h EdviÄriy]mEÙ}]?" `Îu mrupTi
prÇu. aEÏ]L tuÔieÄ]Þu niÎy]L "`niÄriy]h |vieT
ptivuÔ aTiyßi>h muÈic{tin]Ù] |o anRËmuÞ]yi>iÄuÎt[.
`Ù}]h w]N ÑmiÄuh. `eû p>iv]>ÆL aÆen ÑmiÄukyiÙ}.
avRÄu ptivuÔtu ek]TuÄ]etyi>uÎ]l avR \pzdviÄuh.
w]N viÙÄIÈ]f[ |tuve> avR aTÆiÏ]RÊt[. |nieyÜiÙuh
ptivuÔtu ek]TuÄ]etyi>uÎ]l avR |tiÙDikh
anRËmuÞ]ÄiÊIRÄuh. pieÎ w]NpiTic{]l nilÄ]etyuh
vEÎÄuh. |EÏ]L `niÄuh nÙ} xuKmiÙ}]ety]fi>iÄuÎt[.
|t] En]ÄuviN" `Îu prÇ[, ay]L putc{i>uÎ peÈTuÊu
m]Õi. aEÏ]L ay]šueT EdHÊiÙ]xkÙh mW]TiÄu>uvieû
mu<uÏiÙuÔ vxU>iÄu>u mušc{i>iÄuÎt]yi kÞu. atukÞ[
`Ù}]v>uh ByeÏÈ[ "aEy{]! EdvI! |et]Îuh aTiyÆLÄu
k]ffemÎiÙ}. aTiyÆLÄu Bym]kuÎu" `Îu prÇu. aEÏ]L
tuÔieÄ]Þu niÎy]L, "`eû EÙ]kR OÈuh ByeÏETÞ. `eû
\Tytinuh (evšic{Ï]Tu tuÔuEá]L vyx[Ä>EÏ]Õiey \Tyt[
`Î]f[ pryuk ptiv[) \ÉiÄuh visV]xh v]>]n]yiÈu m]zth
w]nitu k]fic{t]f[" `Îu prÇu. atu EkÈ[ vy[x[Ä>EÏ]Õi,
"wÆLÄu OÈuh visV]xmiÙ}]y[kyiÙ}. jnxÐtÊinuEvÞi
vÙ}tuh dZ¨]ßh kÞ]l ek]Ô]emÎu vic]>ic{uevEÎyuÔu.
atin[ |zt kÚinm]yieÈ]Îuh EvfemÎuÞ]yi>uÎiÙ}" `Îu
prÇu. \Ten A tuÔiEÄ]Þu niÎy]L vIÞuh peÈTuÊ[
putc{uek]Þ[ Ex]p]nÊiÜlec{Îu xVlph En>h niÎiÈ[
pÈum]ÕieÄ]Þ[ pieÎyuh ki<EÄ nTyil |rÆiec{Îu. aEÏ]L
e`tiHYm]Ù
23
ay]šueT EdHeÊÆuh O>u ku>uEp]Ùuh k]Fm]nuÞ]yi>uÎiÙ}.
atin]l `Ù}]v>uh vix[myiÄukyuh ay]šueT tuÔÙien
pURÉm]yi visVxiÄukyuh vyx[Ä>EÏ]Õi AyuDÆešTuÊ[
ay]šueT eekyil ek]TuÄukyuh aÆen ay]L pÔiÏurÊu
k]vieÙ evšic{Ï]T]yiÊI>ukyuh ecy[tu. aWumfiÄu
pÔiÏurÊu k]vieÙÊi tuÔiÊuTÆiy ay]eš aÎu n]Ùu
mfive> ek]TuÆÙ}UR kÞi>uÎuevÎuh pÙ>uh viEsSicu
ep>iÆ> náU>iyuh prÇu piÎIT[ ariy]niTy]yEÏ]L
jnÆšueT visV]xvuh vix[myvuh stgufIBvic{u. A
evšic{Ï]Tieû klpn zpk]>h jnÆL pfh vItiec{TuÊ[ \Ten
Edsku>uti nTÊukyuh A>hBic{i>uÎ vxU>idInh kÙsÙ]k]et
zkEmf smic{[ `Ù}]vRÄuh xuKm]vukyuh ecy[tu. A
evšic{Ï]Tieû klpney EdviyueT klpny]yiÈuteÎ
`Ù}]v>uh visVxiÄukyuh Ad>iÄukyuh ecy[ti>uÎu. atien
vkvy[Ä]ti>uÎiÈuÔvRÄu \TnuTN PÙh xiÍiÄukyuh
ecy[tiÈuÞ[.
O>iÄl O>u Ek]RÈu viDizpk]>h xtYh ecy{uÎtin]yi
O>iTiyN (kTitNkuTuÐiÄ]>N) pÔiÏurÊuk]vieû nTyil
H]j>]yi. xtYh EkLÄ]nuÔ `tiR kÑiyuh Ek]TtiyieÙ
\EdY]gØnuh mÕEnkh jnÆšuh vÎukUTi. pUjk<iÇ[ xtYh
ecy{]nuÔ xmym]yEÏ]L evšic{Ï]TutuÔi |Tiyeû Ene>
En]Äi, "nIeyeû nTyil kÔxtYh ecy[v]N vÎi>iÄuÎuEv]?
xtYh ecy{>ut[. kÔxtYh ecy[t]l ninÄ[ atieû PÙh \Ten
\Þ]kuh" `Îu klpic{u. A |TiyN atu vk evy[Ä]et xtYh
ecy[tu. |et]>u mInm]xÊiÙ]yi>uÎu. aÄ]ÙÊ[ |o diÄil m<
epy{]rieÙ}ÎÙ}, m<yueT ÙÑfh Ep]ÙumuÞ]yi>uÎiÙ}. atin]l
aTuÊ divxh A |Tiyeû B]>Y pu<uÆiy enÙ} \fÆ]n]yi
av>ueT muÕÊ[ O>u p]yil ciÄiyi>uÎu. \c{y]yEÏ]L epeÈÎ[
O>u m<Ä]ruÞ]vukyuh \Ten m< c]riÊuTÆukyuh ecy[tu.
enÙ}u nnÇuEp]kumEÙ}] `Îu vic]>ic{[ |Tiyeû B]>Y enÙ}u
v]>]n]yi O>u vÈiyuemTuÊuek]Þ[ muÕEÊÄirÆi. A x[ztIÄ[
e`tiHYm]Ù
24
aEÏ]L gRBh pURfm]yi>uÎtin]l epeÈÎ[ OÎuh ecy[v]N
EsSiyiÙ}]yi>uÎu. atin]l B]>Yey xH]yiÄ]n]yi BRÊ]vuh
piÎ]eÙ ecÎu. A xmyh epeÈÎ[ O>iTievÈukyuh aEtÕu
>ÞuEp>uh tlÑfh m>iÄukyuh ecy[tu. |tu k<iÇtilÏieÎ
vše>Ä]ÙEÊÄ[ p>m]RËm]yiÈuÔ xhgtiÄuEp]Ùuh pÔi
ÏurÊuk]vil xtYh ecy{]emÎ[ A>uh xÐtic{i>uÎiÙ}. |y{ieT
xtYh ecy{]n]yi kuEreÒ AšukL |o nTyil vÎu
tuTÆIÈuÞ[. `ÜiÙuh xtYh ecy{]et Ep]kuÎv>]f[ aDikvuh.
kÔxtYh ecy{uÎvRÄu atieû PÙh |EÏ]<uh epeÈÎu
k]fuÎumuÞ[.
pÔipurÊu k]vil Bjnmi>uÎ]l O<iy]Ê
b]DyieÙ}Î]fu jnÆšueT visV]xh. atin]l |EÏ]<uh
aEnkh b]ED]pzdvÄ]R |vieT Bjnmi>uÎu b]D tuÔi
xtYhecy[t[ O<iÇu xuKeÏÈ[ Ep]kuÎuÞ[.
Ek]ÈyÊu xi.`h.`Ó[. eeHx[Äušuh Ek]Ešjuh
mÕumuÞ]kuÎtinu muNp[ xuriy]ni exmin]>iyil (p<y
exmin]>iyil) O>u p]Ús]Ù Ø]pic{u vidY]BY]xh
nTÊivÎi>uÎu. avieT kiÔiÄuriÒimhgÙÊuk]>N O>u náY]R
kurc{uk]Ùh mÙy]šmuNSiy]yi>uÎu. aEÌHh O>iÄl
pÔiÄUTmTc{i>uÎEÏ]L xVEdsÊuEp]yiÈ[ mTÆiv>uh v<i O>u
ØÙÊu nÙ} m>ÊfÙuh ctu>]k]>m]yiÈuÔ O>u k>iÜÙ}uh kÞ[
A kÙ}iEMl kyriyi>uÎ[ OÎu muruÄi. v<inTÎuÔ ÑIfh
ek]Þ[ kurc{uEn>h avieT |>uÎu. aEÏ]L aEÌHÊinu
mUztem]<iÄfemÎu Et]Îuky]l A kÙ}iEMlteÎ ti>iÇi
>uÎu mUztem]<ic{u. aEÏ]L A v<iey vÎ O>u v<iEÏ]ÄN |tu
kÞiÈ[ "O]! A kÙ}iEMÙi>uÎu mUztem]<ic{uEv]? |t[ |c{Äen
tUÄieÄ]Î ØÙm]f[. atieû O]RÐy[Ä]yi È]f[ |o kÙ}[
|vieT |Èi>iÄuÎt[" `Îu prÇu. |tu EkÈEÏ]L náY]>u
vÙ}]etey]Îu EpTic{u. mÙb]ril '|c{ÄN' `Îu zpxiÍnuh
vÙiy azkmiyum]yiÈu O>u |o<vnuÞ]yi>uÎuevÎuh avN
aEnkh kvRc{kšuh ek]Ùp]tkÆšuh ecy[tiÈuÔv
e`tiHYm]Ù
25
n]yi>uÎuevÎuh OTuÄh O>u ek]Ùp]tkÄUÕÊin[ aven
zbiÈIS[ gvREmÞieû viDizpk]>h tUÄieÄ]Ù}uky]f[ ecy[tet
Îuh mÕumuÔ kœkešÙ}]h náY]R muNEpteÎ EkÈiÈuÞ]yi>uÎu.
atuek]Þ]f[ |c{ÄN `Îu EkÈEÏ]L náY]R vÙ}]et
EpTic{t[. `Î]l aven tUÄieÄ]Î ØÙh |t]efÎu náY]R
ariÇi>uÎiÙ}. atriÇi>uÎuevÜil aEÌHh A kÙ}iEMl
|>iÄukeyÎÙ}, A v<iEy nTÄukEp]Ùuh ecy{um]yi>uÎiÙ}. A
náY]RÄu |c{ÄenÄuric{[ aztm]zth BymuÞ]yi>uÎu. ~et
ÜiÙuh EpTic{tiEn]TukUTi |c{ÄN náY]e> b]Dic{u k<iÇu.
atin]l aEÌHh avieTniÎ[ nÙ} tEûTmiÙ}]Ê viDÊiÙ]f[
Ek]ÈyEÊÄu Ep]Ît[. `ÜiÙuh aEÌHh Ek]ÈyÊu veÎÊi.
Ek]ÈyÊ[ A náY]R t]mxic{i>uÎt[ pÔiÏurÊu k]vinTu
ÊuÔ viÙVÈÊu náY]>ueT BvnÊiÙ]yi>uÎu. avieTec{eÎÊi
yEÏ]L mutl náY]R tuÔ]nuh c]T]nuh tuTÆi. náY]>ueT
tuÔl ~Õvuh ByÜ>m]yi>uÎu. aEÌHh tuÔiÊuTÆiy]l A
diÄieÙÆuh mnuSY>]>uh nilÄukyiÙ}. >ÞuEp>u piTic{]l
|šk]Ê vÙiy k>iÜÙ}uh mÕuh niS[zpy]xh OÕÄy{ieÙTuÊu
tÙy[Äumukšil ep]ÄiÏiTic{uek]Þ]f[ aEÌHh tuÔuk ptiv[.
náY]RÄu tuÔl v>uÎt[ |Î xmyÊ]efÎ[ O>u niþyvumiÙ}.
ciÙ divxÆšil pÔiÄUTÊilec{Îu pÚiÏic{uek]Þi>iÄuÎ
xmyÊiÙ]yi>iÄuh tuÔl v>uÎt[. `ÜiÙuh tuÔl v>uÎtinu
xVlph muNkUÈi atu v>]r]yi>iÄuÎuevÎ náY]RÄu
ariy]m]yi>uÎu. atin]l aEÌHh `vieTyi>iÄuEá]š]y]Ùuh
tuÔl v>]r]yieyÎu Et]Îiy]l \Ten `fIÕ[ v]xØÙ
EÊÄu Ep]vuk ptiv]yi>uÎu. |tu nimiÊh aEÌHÊinu
pÔiÄUTÊieÙ Ej]Ùi s>iy]yi nTÊ]N nivZÊiyiÙ}]etyuh
zkEmf aEÌHÊinu vše> ÑIfm]yuh tIRÎu. |Æen kurc{u
divxhk<iÇtieû EsSh aEÌHh pÔiÏurÊuk]vil Bjnh
tuTÆi. Bjnh pzßÞu divxm]yEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔi. \Ten
náY]>uh tuÔi. aEÏ]L evšic{Ï]T[ O>upiTi Bx[mh v]>i
náY]>ueT EdHÊiEMÙiÈ[, "nIyI EdHvuh Edsvuh viÈ[
e`tiHYm]Ù
26
`vieTeyÜiÙuh ep]y[eÄ]Ôfh. Ep]yieÙ}Üil niÎ[
w]nivieTniÎ[ ayy[Äuh. xVyEmv ep]y[eÄ]Ôuky]f[ nÙ}t["
`Îu prÇu. aEÏ]L náY]R (|c{ÄN), "w]nI EdHÊuniÎuh
m]rieÄ]Ô]h. `ÜiÙuh |o EdshviÈ[ Ep]kuÎ k]>Yh xÜTm]f[.
w]N AE>yuh \pzdviÄ]et |vieT `eû aÐyueT aTuÄl
|>uÎuek]Ô]h. aÆen anuvdiÄfemÎu w]N aEpÑi
ÄuÎu" `Îu prÇu. evšic{Ï]T[ atu xÐtiÄukyuh k]vieû
ki<EÄ nTyil mtilÄupurÊ]yi O>u tryuh ciztkUTvuh
pfiyic{[ |c{Äen kuTiyi>uÊiÄfemÎuh atinuEvÞiv>uÎ
ecÙvu náY]RteÎ vHiÄfemÎuh klpiÄukyuh ecy[tiÈ[
kÙiyTÆi. \Ten náY]>ueT tuÔÙuh m]ri. pieÎ náY]R teÎ
EvÞuÎ pfh ecÙvuecy[t[ evšic{Ï]T[ niþyic{u klpic{i>uÎ
ØÙÊ[ ciztkUTh pfiyic{[ |c{Äen kuTiyi>uÊiÄukyuh
náY]RÄuÞ]yi>uÎ \pzdvh m]ri aEÌHh xVØtey
zp]piÄukyuh ecy[tu.
aÆen ~t]nuh divxÆL k<iÇtieû EsSh O>u
divxh aáÙÊieû ti>umuÕh aTic{uv]>iy x[ztI kÉieû
k]<[c{Äurvu nimiÊh A cÏuh cvruemÙ}]h v]>i |c{Äen
kuTiyi>uÊiyi>uÎ ciztkUTÊieû mukšil ek]ÞuecÎiÈu. kurc{u
xmyh k<iÇEÏ]L náY]R tuÔi k]vilec{Îu nTy[ÄuEne>
niÎuek]Þ[ Bgvtiey sk]>ic{utuTÆi "`eû tÙyil
aTic{uv]>i ek]ÞuvÎiÈieÙ}? muNep]>iÄÙuh `eÎ |Æen
A>uh apm]nic{iÈiÙ}. |ni w]nivieT |>iÄukyiÙ}. w]N
kuTiyi>iÄuÎ mnuSYeû EdHvuh w]N ek]ÞuEp]kuh" `Îuh
mÕuh prÇuek]Þ]f[ Bgvtiey sk]>ic{ti. sk]>v]ÄukešÙ}]h
EkvÙh axBYÆš]yi>uÎtin]l av |vieT pryuÎiÙ}.
aÆen kurc{uEn>h k<iÇEÏ]L evšic{Ï]Tuh tuÔi. pieÎ
avR >ÞuEp>uh kUTi kurc{uEn>h v]dzptiv]dÆšuÞ]yi. OTuÄh
O>u ku>uti ek]TuÊu bHum]nic{u prÇyy[ÄemÜil náY]>ueT
EdHÊuniÎuh |o EdsÊilniÎuh m]rieÏ]y[eÄ]Ô]emÎ[
|c{Änuh aÆen ecy{]emÎ[ evšic{Ï]Tu xÐtiÄukyuh
e`tiHYm]Ù
27
aÆen >ÞuEp>ueTyuh aÎeÊ tuÔÙvx]niÄukyuh
ecy[tu.
pieÎ ku>utiÄuÔ divxvuh ØÙvuh niþyic{[ atin[
EvÞuÎ \pk>fÆešÙ}]h EsK>ic{u. atinuh EvÞuÎ
ecÙevÙ}]h náY]RteÎ ecy[tu. ku>utiÄu niþyic{ divxh O>u
evÔiy]<[cyuh ØÙh k]vieû vTeÄ nTyil mtilÄkÊuÔ
ku>utiÄšÊinu Ene> vTÄ[ viÙVÈÊu náY]>ueT vk
pu>yiTvum]yi>uÎu. pÔiÏurÊu k]vil BgvtiyueT aDInt
yiÙuÔ ku>utikešÙ}]h pUjiÄukyuh tRÏiÄukyuh ecy[v]nuÔ
aDik]>h ek]È]>ÊiÙuÉiÄuÔt]ky]l |o ku>utiyuh k<ic{t[
aÎ[ ek]È]>Êil kuTuhbÊil mUÏ]yi>uÎ Aš]yi>uÎu. ku>uti
pUj k<iÇu tRÏiÄ]r]yEÏ]E<Äuh náY]>uh evšic{Ï]Tuh tuÔi.
ku>uti pzßÞu p]ztm]yi>uÎu. atil ptien]Îu p]zth tRÏic{[
O>u p]zth tRÏiÄ]etevc{i>uÎu. pUj k<iÇEÏ]L
tuÔieÄ]Þu niÎi>uÎ náY]R tRÏiÄ]et evc{i>uÎ A O>u
p]zth ku>uti mu<uvnuh p]ztEÊ]eT `TuÊu kuTic{u. at[
~kEdsh ptinW[ |TÆ<iEy]šh \Þ]yi>uÎu. atu mu<uvnuh
kuTic{u k<iÇEÏ]L náY]R (|c{ÄN) "xEß]Sm]yi. |ni w]N
Ep]kuÎu"`Îu prÇu. \Ten evšic{Ï]Tieû klpnzpk]>h
ep]Îuh višÄuh piTic{[ xtYhecy[t[ |c{ÄN O<iÇuEp]kukyuh
náY]R niÎ niÙyil avieT vI<ukyuh O>u n]<ik k<iÇEÏ]L
Eb]Dh vI<uky]l náY]R `fIÕu ku>uti dÑif k<iÄukyuh
aEÏ]E<Äuh evšic{Ï]T[ k]vilec{Îu kÙiyTÆukyuh avieT
kUTiyi>uÎve>Ù}]h pi>iÇuEp]vukyuh ecy[tu. aEÏ]L En>h
>]zti pzßÞu mfi k<iÇi>iÄuÎu. A xmyh ku>uti k<ic{
ØÙÊieû EmlB]gÊuniÎ[ Ene> vTEÄ]È[ v]fh
ek]šuÊiviÈ]eÙÎEp]eÙ vÙiy |>EÏ]TukUTi O>u evšic{h
Ak]sm]REgf Ep]kuÎt[ pÙ>uh k]fukyuh kÞve>Ù}]h at[
|c{Äeû Ep]Ä]efÎu pryukyuh ecy[tuvEzt. |tu kUT]et
|c{Äeû Ep]Äil O>u viEsSt kUTiyuÞ]yi.
e`tiHYm]Ù
28
|c{Äen náY]>ueT EdHÊuniÎu m]Õi O<ic{uviÈ aÎu
>]ztiyil ~kEdsh pzßÞumfi k<iÇ xmyh Ek]ÈyÊuniÎu
>Þun]<ik vTÄ[ 'en]È]EÒ>i' EdsÊuk]>n]y O>ufY]ti>i
`vieTEy] Ep]yi s>I>suÍh m]rieÄ]Þ[ xVgZHÊiEÙÄ[
mTÆuky]yi>uÎu. aEÏ]L n]Èuv<iyilÄUTi vÙiy k>iányueT
vÙiÏÊil O>u xV>Uph etÄuniÎu vTEÄ]Èu v>uÎt]yi kÞu.
atukÞ[ ay]L ByeÏÈ[ n]Èuv<i viÈ[ O]TiÊuTÆi. aEÏ]L
ay]L kÞt]y xV>Uph atiEvgÊil ay]šueT piÎ]eÙ
aTuÊu ecÎu purÊ[ OÎTic{t]yi ay]LÄu Et]Îi. \Ten
Eb]DhekÈ[ ay]L avieTÊeÎ vIfu. En>h evšuÊEÏ]L
ay]L Eb]D>Hitn]yi v<iyil kiTÄuÎuevÎu EkÈ[ ay]šueT
EsSÄ]>ilc{iÙR vÎ[ ay]eš O>u kÈiÙiÙ]ÄieyTuÊu xVgZH
Êil ek]ÞuEp]yi. \Ten ay]L m>iÄukyuh ecy[tu. ay]eš
|c{ÄN aTic{uek]Ît]efÎu jnÆL tIRc{eÏTuÊukyuh
visVxiÄukyuh ecy[tu. |c{Äen xhb³ic{uÔ |o kœ
Ek]ÈyÊuh aTuÊ zpEdsÆšiÙumuÔ jnÆL zpxhgvs]l
|EÏ]<uh ciÙEÏ]L prÇuEkLÄuÎuÞ[. |t[ vše>Ä]Ùh
muáuÞ]y xhgtiy]efÜiÙuh |c{ÄenÄuric{uÔ Byh |o
diÄuk]>ueT mnÓil niÎuh |EÏ]<uh niEÒSh viÈuEp]yiÈiÙ}.
`Îu m]ztmÙ}, ciÙ muÈ]šM]e>Äuric{u pryuEá]L "avN vÙiy
|c{Än]f[" `Î[ jnÆL |EÏ]<uh prÇuEp]>uÎumuÞ[.
`ÜiÙuh |c{Äen |vieTniÎuh O<ic{uviÈtilÏieÎ aveû
\pzdvh |o EdsÊuh aTuÊ zpEdsÆšiÙuh \Þ]yiÈiÙ}.
|Æen aruek]Ù, apx[m]>h mutÙ]y vÙiy b]DkL
|vieT Bjnmi>uÎiÈu tuÔi xtYhecy[t[ O<iÇuEp]yiÈuÞ[.
|EÏ]<uh Ep]kuÎumuÞ[.
peÞ]>iÄl vyx[Ä>EÏ]ÕiyueT kuTuhbeÊ nsiÏiÄ]
n]yi sztuÄšueT aEpÑzpk]>h kTmÕÊu kÊn]R ~<u
k]>fmURÊikeš ayc{i>uÎu. vyx[Ä>yiÙ}Ê[ A mURÊikšueT
\pzdvÆL duÓHÆš]yiÊI>uky]l A b]Dkeš O<ic{u
kuTuhb>Ñ ecy{femÎu Ep]Õi pÔiÏu>Êu k]vil BgvtiyueT
e`tiHYm]Ù
29
aTuÄl zp]RËic{u. atin]l evšic{Ï]Tu tuÔi klÏic{tnu
x>ic{[ ek]È]>ÊiÙuÉi ~<u mURÊikLÄuh O]E>] p]zth k>uti
ek]TuÊ[ O<ic{uviÈu. aEÏ]L |Ù}ÊuÞ]yi>uÎ \pzdvÆL nIÆi
avieT xuKm]vukyuh |tiEÙÄu vyx[Ä>EÏ]Õi O>u pu>yiTh
BgvtixVÊiEÙÄ[ evec{]<iÇu ek]TuÄukyuh ecy[tu. |tien
xhb³ic{[ |vieT (ek]È]>Êil)O>u zgÖv>i k]fuÎuÞ[. atu
t]e<ÏkRÊuÎu.
"vyx[k>EÏ]ÕiyueT |Ù}eÊ xhH>iÏ]n]yieÄ]Þu Ep]Õi
yueT sztuÄšueT AvsYzpk]>h kTmÕÊu kÊn]R ~<u k]Ïi>i
keš ayc{i>uÎu. A k]Ïi>ikeš BgvtiyueT evšic{Ï]Tu tuÔi
niÎuek]Þu putuÄušÊieû vTEÄÄ>yilevc{u ek]È]>Êi
ÙuÉieyeÄ]Þ[ ~<up]zth ku>uti ek]TuÏic{[ O<ic{uviÈu.
|tiEÙÄu EmÏTi Ep]Õi BgvtiÄu evec{]<iÇ]ek p]rÄušÊil
pu>yiTh muri OÎ[".
|tu mÕEnkh xhgtikL pryuÎ zgÖv>iyil |Ty[eÄ]>u
B]gÊu k]fuÎt]f[. pÔiÏurÊu k]vu EdvxVhvk vx[tu
Äšil miÄvyuh |Æen O]E>] k]>fvs]l O]E>]>uÊR O]E>]
k]ÙÆšil evec{]<iÇu ek]TuÊiÈuÔv]y]efÎ]f[ k]fu
Ît[.
|zpk]>h s¬iyuh eectnYvuh m]H«YvumuÔ BgvtiyueT
bihbÊiEMl c]RÊiyi>uÎ ti>uv]B>fÆL O>iÄl O>u
tx[k>N tÈieÄ]Þu Ep]vukyuÞ]yieyÎu prÇ]l A>uh
visVxiÄuemÎu Et]ÎuÎiÙ}. `ÜiÙuh xhgti v]x[tvÊil
\Þ]ytu teÎy]f[. O>iÄl (~kEdsh O>u nUruek]Ù}h muá[)
O>u divxh aÊ]<Ïuj k<iÇu zsIEk]viÙuh aáÙvuh
pUÈiyi>uÎiÈuh piEÕdivxh En>h evšuÊEÏ]L `Ù}]h turÎu
kiTÄuÎt]yi k]feÏÈu. s]ßiÄ]>N kušic{uvÎu zsIEk]viÙ
kÊu kTÎu En]ÄiyEÏ]L bihbÊiEMl tEÙdivxh c]RÊi
yi>uÎ ti>uv]B>fÆšil OÎuEp]Ùuh k]Fm]niÙ}]yi>uÎu. \Ten
psuÌ]nvuh pufY]Hvuh k<ic{u pUj nTÊukyuh viv>h
e`tiHYm]Ù
30
vyx[Äe>yuh ØÙh tHsIl mjix[zTÈienyuh ariyiÄukyuh
ecy[tu. xRÄ]>]šukšuh EÑzt]Dik]>ikšuh pÙviDÊiÙuÔ
aEnVSfÆL nTÊIÈuh O>u tuáumuÞ]yiÙ}. pieÎ |tien
Äuric{u klpn EkLÄefemÎu niþyic{u vyx[Ä> mUÓ[,
ek]È]>ÊiÙuÉi, k>Ä]>u mutÙ]yve>Ù}h nTyil kUTi. kurc{u
xmyh k<iÇEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔi. `ÜiÙuh evšic{Ï]Tinu
tuÔuÎ xmyh ptiv]yi k]f]ruÔ \EMSvuh s¬iyuh
aÎuÞ]yi>uÎiÙ}. `Îum]ztmÙ}, ay]LÄu OÎuh xhx]>iÄ]nuh
vy{]yi>uÎu. \omM]e>EÏ]eÙ vÙ}]Ê O>u m]ti>i séh
pureÏTuviÄuk m]zth ecy[tu. `Eß] ~t]eÞ]eÄ eekek]Þ[
AhgYh k]fic{iÈ[ \Ten kÙiyTÆukyuh ecy[tu.
OÎu>Þu divxh k<iÇEÏ]L EdviyueT bihbh xd]
viyReÊ]Ùic{u tuTÆi. pieÎ O>u zps[nÄ]>en v>uÊi
nTyilevc{u zps[nhevÏic{u En]Äi. aEÏ]L zps[nÄ]>N,
"Em]Sfh nTÊiy AL O>u vÙiy ABic]>Ä]>n]f[. ay]L
AdYhteÎ bihbh suÍh m]Õukyuh ABic]>vZÊikL ek]Þu
EdviyueT s¬iyuh eectnYvuh kury[Äukyuh ecy[tiÈ]f[
Em]Sfh nTÊiyt[. EdviyueT n]v[ ay]L b³ic{i>iÄuÎu.
atuek]Þ]f[ evšic{Ï]Tu tuÔIÈu xhx]>iÄN vy{]etyi
>uÎt[. bihbh viyRÄuÎt[ ABic]>s¬iek]Þ]f[. |tiEÙÄ[
suÍikÙsvuh pÔiEÏRÏu pÔiÏ]n mutÙ]y zptiviDikšuh
ecy[t]l Ed]SÆeš]eÄ nIÆi BgvtiyueT s¬i pURv{Øi
tiyiÙ]vuh. pieÎ Em]Sfh EdviteÎ etšiyic{ut>uh" `Îu
viDic{u. aDikh t]mxiy]etteÎ zps[nviDizpk]>h EvÞet
Ù}]h nTÊukyuh aveyÙ}]h k<iÇEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔukyuh
ecy[tu. aÎeÊ tuÔl atiByÜ>m]yi>uÎu. EdviÄu s¬iyuh
\oRjxVÙtyuh pÞEÊtiÙDikh vRÍic{iÈueÞÎ[ A tuÔl
kÞ]lÊeÎ ariy]m]yi>uÎu. evšic{Ï]Tu tuÔIÈ[ klÏic{t[
"`eû \Tytuh \Éiyuh EÙ]k>uh OÈuh vYxniEÄÞ. `eû
m]ÙinYemÙ}]h tIRÎi>iÄuÎu. `eû mutl ek]ÞuEp]yven
w]eneû nTyil v>uÊiÊÎuek]Ô]h. ~<udivxÊinkh
e`tiHYm]Ù
31
avN |vieT v>uh. aveû |Ttueeky[Ä[ Aruvi>Ùuh m]rÊ[
mruvumuÞ]yi>iÄuh. atu xUÑic{uEn]Äiek]Þ[ avenÏiTikUTi
y]l Ep]yetÙ}]h kiÈuh" `Î]yi>uÎu. aÎumutl azpk]>muÔ
AL v>uÎuEÞ] `Îu xUÑic{uEn]ÄieÄ]Þ[ aWum]ruh
AšukLvit]h xd] nTyil k]ÊuniÎu. klpnyuÞ]ytieû
aW]hdivxh k]ÙÊ[ ~<umfi xmyÊu EmlÏrÇ ÙÑf
ÆEš]TukUTi O>]L n]Èuv<iyilÄUTi vTÄuniÎu etEÄ]ÈuEp]ku
Îtin]yi ki<EÄ nTyieÙÊi. aeWÈ]šukL avenÏiTic{u
nÙ}Ep]eÙ mRÌic{EÏ]L xhgtikešÙ}]h avN ~Õu prÇu.
ti>uv]B>fÆL `TuÊuek]Þ[ aáÙÊilniÎu purÊirÆi
yEÏ]L avieTey]eÄ AE>] ciÙR nilÄuÎt]yi Et]Îuk
y]l aveyÙ}]h O>u pÈileÏ]tiÇ[ ki<EÄ nTyiÙuÔ kušÊi
ÙiÈiÈ]fu t]N Ep]yetÎukUTi avN pryuky]l aven
eÄ]ÞuteÎ atuh `TuÏic{uek]Þ[, aven \Ten mjix[EzTÈu
kEc{>iyil H]j>]ÄieÄ]Þu HRji ek]TuÊu. mjix[EzTÈ[ avn[
Arum]xeÊ kÚintTvu siÑ viDic{u ti>uvnßpu>EÊÄu
Ú]fÏ]r]vu v<i ayc{u. `ÜiÙuh BgvtiyueT kZpek]Þ[ avn[
aDikh divxh siÑ anuBviEÄÞt]yi vÎiÙ}. avN
ti>uvnßpu>Ê[ ecÎiÈ[ O>um]xh tikyuÎtinu muáuteÎ
vxu>idInh piTiepÈu jyiÙilÄiTÎu m>ic{u. BgvtiyueT ti>uv]
B>fÆL kÔnu siÑviDic{ divxh teÎ mTÄiÄiÈukyuh
ecy[tu.
pÔuÏurÊuk]vil BgvtieyÄuric{[ |niyuh |Æen pÙ
xhgtikL pry]nuÞ[. `ÜiÙuh EÙKneedRGYh atizkmic{u
Ep]kuemÎu vic]>ic{[ |EÏ]L vi>miÄuÎu.
e`tiHYm]Ù
32
79. `EšTÊu eetÄ]Èu mUÓM]R
a¨eevdYM]>il OÈuh azpD]n>Ù}]Ê `EšTÊu
eetÄ]Èu mUÓM]>ueT |Ù}h ek]c{i xhØ]nÊu tZÒivEp>UR
t]ÙUÄil OÙ}UR tIvÞi x[EÕSnilniÎ[ O>u n]<ik etÄ[
"eetÄ]ÈuEÒ>i" `Î EdsÊ]f[. |o |Ù}Ä]R mÙy]šzb]ªfe>
eÎ]>u vkÄ]>uÞ]y k]ÙÊuteÎ ep>umnh zg]mÊieÙ eevdY
M]>]yi zsI p>su>]mn]l niymiÄeÏÈiÈuÔv>]efÎuÔ EkÈu
EkLviyÙ}]et |v>ueT pURv{c>iztmriyuÎtinu s>iy]y ÙÑY
em]Îuh |EÏ]L k]fuÎiÙ}. atin]l |EÏ]L A |Ù}ÊuÔ
vÙiy mUÓM]>ueT zppit]mHN mutlÄuÞ]yi>uÎ ciÙ
mH]M]e>Äuric{um]zth pry]En |EÏ]L nivZÊiyuÔu.
|EÏ]<uÔ vÙiy mUÓM]>ueT zppit]mHnuh aEÌHÊieû
anujnum]yi >Þu mUÓM]>uÞ]yi>uÎu. avR >ÞuEp>uh
O>uEp]eÙ vidV]M]>uh eevdYs]x[ztnipuf>um]yi>uÎu. `ÜiÙuh
av>il EjS[Ún]y p>EmsV>NmUÓinu ciÙ xmyÆšil xVlp
em]>u \M]dÊieû C]y \Þ]k]ruÞ]yi>uÎtin]l aEÌH
Êieû aTuÄl E>]gikL ecÙ}ukEy] E>]gikeš k]fiÄ]n]yi
aEÌHeÊ Ae>ÜiÙuh ek]ÞuEp]vukEy] ecy{]riÙ}. aetÙ}]h
anujNmuÓieneÄ]Þ]f[ `Ù}]v>uh niRv{Hic{i>uÎt[.
|EÏ]L zbiÈIS[mÙb]riÙi>iÄuÎ pUmuÔimn EmlprÇ
mUÓM>ueTk]ÙÊ[ \o>kÊ[ EÑztÊinu xmIpeÊ]>u ØÙÊ]
yi>uÎu. avieT O>u náu>iÏ]ÈiEÙÄ[ `Eß] xuKEÄT]vuky]l
anujNmUÓien kUÈieÄ]ÞuecÙ}]n]yi `EšTÊu eetÄ]EÈÄ[
Aeš ayc{i>uÎu. A AL avieT ecÎEÏ]L anujNmUÓ[
avieTyuÞ]yi>uÎiÙ}. atin]l A ecÎy]Eš]T[ EjYS[ÚN mUÓ[
"anujN |EÏ]L |vieTyiÙ}. v>uEá]L viv>h pry]h.
|EÏ]LteÎ v>femÜil w]N v>]h" `Îu prÇu. aEÏ]L
ecÎy]L. "atuEvÞ. anujNmUÓien ek]ÞuecÙ}femÎ]f[
prÇi>iÄuÎt[. atin]l aEÌHh v>uEá]L viv>h prÇ]l
mti" `Îu pryukyuh \Ten ay]L Ep]vukyuh ecy[tu.
e`tiHYm]Ù
33
|tuEkÈEÏ]L p>EmsV>N mUÓinu duÓHm]y mnx[t]pmu
Þ]yi. "k¨h, |osV>]! `eû Øiti |Æeny]yiEÏ]yEÙ}].
s]x[ztÆL anujN pÚic{iÈuÔtil OÈuh kury]et w]nuh
pÚic{iÈuÞ[. `ÜiÙuh `eû aTuÄl dInÄ]>]>uh v>uÎiÙ}. `eÎ
A>uh `Æuh ek]ÞuEp]kuÎumiÙ}. |EÏ]L vÎy]LteÎ w]N
ecEÙ}eÞÎuh anujN ecÎ]lmtieyÎum]fEÙ}] prÇt[. |o
kuTuhbÊil jnic{[ w]N |o Øitiyil `ßin]f[ jIvic{i>i
ÄuÎt[? |Æen vÎt[ |osV]>]nukUÙYh |Ù}]ÇiÈuteÎy]yi>i
ÄfmEÙ}]. atin]l yœ]s¬i |osV>en ExviÄ]h" `ÎiÆen
vic]>ic{[ tIRc{y]Äukyuh aTuÊdivxhteÎ aEÌHh ep>umn
Êu EÑztÊil Bjnh tuTÆukyuh ecy[tu. A Bjnh vÙiy
niS[ÚEy]TukUTiy]yi>uÎu `Îum]ztmÙ} atEÌHh O>u vY]<vÈh
(pzßÞu xhvlx>h) mu<uvnuh niRviG[nm]yi niRvHiÄukyuh
ecy[tu. pzßÞ]meÊ ek]Ù}Êil s]ÙYÎBÑfh kUT]etteÎ
y]yi>iÎu Bjnh.
Bjnh k<iÇEÏ]E<Äuh aEÌHÊinuÞ]yi>uÎ ciÊzBmh
niEÒSh EBdeÏTukyuh buÍi c]fyil Etc{uminuÄiy >t[nh
Ep]eÙ pURv{]Dikh etšiyukyuh aEÌHÊieû aTuÄl zpti
dinh E>]gikL xhKYyiÙ}]et vÎu tuTÆukyuh aEÌHÊieû
cikiXkL OÎuh etÕ]et `Ù}]h s>iy]yi PÙic{u tuTÆukyuh
tÎimiÊh aEÌHÊieû KY]ti EÙ]kÊil vY]piÄukyuh
ecy[tu.
aÄ]ÙÊ[ `EšTÊu eetÄ]ÈiÙ}Êinu xmIphteÎyuÔ
AÙÄ]Èu ecv{> mny[ÄeÙ O>u náU>iÄu tuTyil O>uvk ec]ri
tuTÆi. náU>i atu p>EmsV>NmUÓien k]fic{iÈ[, mUÓ[ "|tu
EkvÙh niÓ]>m]y ec]riyÙ}. zkEmf |tu EdHh mu<uvnuh
vY]piÄuh. OTuÄh ap]yk>m]yiÊI>ukyuh ecy{uh." `Îum]zth
prÇu. cikiX OÎuh prÇumiÙ}. atin]l náU>iÄu duÓH
m]y mnx[t]pmuÞ]yi. náU>i ~Õvuh xuà>nuh yovnyu¬nu
m]yi>uÎu. aEÌHh vYxnh xHiÄvy{]ety]yiÈ[, mUÓ[ |zpk]>h
prÇuevÎuh cikiXey]Îuh prÇieÙ}ÎumuÔ viv>h
e`tiHYm]Ù
34
pÙE>]Tuh prÇu. atuEkÈve>Ù}]h prÇt[, "`Î]Ùini
atienÄuriec{]Îuh vic]>iÄ]niÙ}. p>EmsV>NmUÓu prÇ]l
aet]>iÄÙuh etÕukyiÙ}." `Î]yi>uÎu. `ÜiÙuh A náU>iyueT
x[EnHitn]y meÕ]>u náU>i, "aÆen tIRc{y]EÄÞ. |osV>N
vic]>ic{]l ax]DYm]yiÈ[ EÙ]kÊil y]et]ÎumiÙ}. aÆ[
AditYnmx[k]>h tuTÆfh; xuKh kiÈuh" `Îu prÇu. A
x[EnHitN prÇtien náU>i pURÉm]yi visVxiÄukyuh
aTuÊ divxhteÎ AditYnmx[k]>h tuTÆukyuh ecy[tu.
kÚinniS[ÚEy]TukUTiy]f[ náU>i AditYnmx[k]>h nTÊiyt[.
\dyh mutl ki<EÄ]È[ Ayi>eÊÈuh \c{ti>iÇ]l pTiÇ]È[
Ayi>eÊÈuh |Æen zptidinh >Þ]yi>ÊiÏtin]r[ nmx[k]>h
vItm]yi>uÎu ptiv[. \c{y]kuEá]L mU<Ä>i vc{[ AditYnu
niEvdic{iÈ[ A Ec]r[ \ÏukUT]et BÑiÄuh. pieÎ evÔh
kuTiÄukEp]Ùuh ecy[kyumiÙ}. aÆeny]yi>uÎu aEÌHÊieû
ptiv[. |Æen n]lpeÊ]Îu divxh k<iÇEÏ]E<Äuh
náU>iyueT EdHh k>iÄÈEp]eÙ kruÄukyuh kruÊt]y A
O>TuÄuet]Ùi EdHÊilniÎu ep]šiÇuEp]vukyuh aEt]TukUTi
aEÌHÊieû ec]ri niEÒSh Ep]vukyuh aEÏ]L EdHÊieû
nirh xVRÉxdZsm]yiÊI>ukyuh aEÌHh pURv]Dikh xuà>
n]yi BviÄukyuh ecy[tu. náU>i xVØs>I>n]yiÊIRÎtieû
EsSh aEÌHh A viv>h mUÓiEn]T[ prÇu. aEÏ]L mUÓ[ "w]N
|osV>nÙ}. m>uÎuExvic{]l x]DYÆš]yiÈuÔ E>]gÆL m]ztEm
EBdeÏTukyuÔu. |osV>en Exvic{]l ax]DYE>]gÆšuh
EBdeÏTuh. |osV>N xRv{s¬n]f[. aviETÄ[ ax]DYmyiÈuÔt[
OÎumiÙ}. |et]eÄ vic]>ic{]f[ w]nÎ[ cikiX vÙ}tuh
prÇi>uÎuevÜil aÆ[ atu ecy{ukyÙ}]et AditYnmx[k]>h
tuTÆukyiÙ}]yi>uÎu `ÎuÔtu tIRc{y]fEÙ}]. cikiX vÙ}tuh
ecy[ti>uÎuevÜil dInh EBdm]k]et aÆ[ |tinumuá[ m>iÄum]
yi>uÎu. atiniTy]k]et |EÏ]L xuKm]yEÙ}]. xEß]Sm]yi"
`Î]f[ mrupTi prÇt[. A náU>i pieÎyuh vše>Ä]Ùh
xxuKh jIvic{i>uÎu.
e`tiHYm]Ù
35
p>EmsV>NmUÓu ep>umnÊu EÑztÊieÙ Bjnh
k]ÙhkUTiy k]ÙÊuteÎ gu>uv]yUREÑztÊil tiÆLBjnh
tuTÆi. O>iÄl aEÌHh gu>uv]yURÄ[ Ep]yEÏ]L mEDYm]Rgh
mUÎ]šukeš m]Ùkšfiyic{u v]dYEG]SEÊ]TukUTi ek]ÞuEp]ku
Îtu kÞu. av>il O>uvN |o<vnuh >ÞuEpR muHÐdIy>u
m]yi>uÎu. ave> punÊUR>]jvieû viDizpk]>h tUÄieÄ]Ù}]N
ek]ÞuEp]vuky]efÎ[ av>ueT kUeTyuÞ]yi>uÎ ciÙ \EdY]g
ØM]R prÇriyuky]l mUÓ[, "|o |o<ven ek]ÞuEp]kfem
ÎiÙ}"`Îu prÇu. >]jklpn nTÊ]etyi>iÄ]N nivZÊiyi
Ù}]y[ky]l A \EdY]gØM]R mUÓieû v]Äien vkvy[Ä]et
ave> mUÎuEpe>yuh ek]ÙØÙEÊÄuteÎ ek]ÞuEp]yi.
k<um>ÆL n]Èiyi>uÎt[ O>u pu<yueT vÄÊ]yi>uÎu. k<uEvÕ]
nuÔ kuÕÄ]e> k<uviÙiTuÎtin[ muNp]yi avReÄeßÜiÙuh
AzgHmuEÞ] `Îu Ec]diÄukyuh nivZÊiyuÔetÙ}]h x]DiÏi
Äukyuh ptiv]yi>uÎtin]l azpk]>h A \EdY]gØM]R |o
kuÕÄ]E>]Tuh Ec]dic{u. av>il >ÞuEpR AzgHem]ÎumieÙ}Îu
prÇu. A |o<vN, "|o pu<vÄÊunilÄuÎ[ etÆiEMl
Äyri O>u k>uÄ[ pric{[ avieTyi>uÎuteÎ atu kuTic{]l
ek]Ô]emÎu m]zth O>]zgHmuÞ[" `Îu pryukyuh \EdY]gØ
M]R at[ xÐtiÄukyuh ecy[tu. avN etÆiEMl kyriy]l
t]e<yirÆ]et O]TiÄšy]nuh mÕuh x]DiÄukyiÙ}EÙ}] `Îu
vic]>ic{]f[ A \EdY]gØM]R anuvdic{t[. anuv]dh kiÈiy
ÑfÊil |o<vN O>]yuDvuh ek]Þ[ etÆiEMl kyri O>u
k>iÄ[ priec{TuÊ[ avieT |>uÎuek]ÞuteÎ at[ ecÊi
Êušc{u kuTic{u. pieÎ màhmàh kI<[Ep]È[ |rÆiÊuTÆi.
etÆieû mÍYÊiÜÙ]yEÏ]L avN pu<yiEÙÄ[ c]Tukyuh nIßi
mruk>yil kyri >Ñzp]piÄukyuh ecy[tu. \EdY]gØM]R
EsSmuÞ]yi>uÎ >ÞuEpe>yuh tUÄiek]Î viv>h >]j]vieû
aTuÄl ariyic{ kUÈÊil |o<vN O]TiEÏ]y[ÄšÇuevÎuh
aven ek]ÞuEp]kfemÎieÙ}Îu v<iÄuvc{uteÎ p>EmsV>N
mUÓ[ prÇuevÎuhkUTi ariyic{u. \Ten klpnzpk]>h
aEnVSfh nTÊukyuh mUÓu gu>uv]yU>ueÞÎ[ ariyukyuh
e`tiHYm]Ù
36
aEÌHeÊ višic{uek]ÞuvÎu >]jxÎiDiyil H]j>]Äukyuh
ecy[tu. aEÏ]L >]j]v[, " A |o<ven ek]Ù}]N ek]ÞuEp]y
EÏ]L 'ek]ÞuEp]kfemÎiÙ}' `Îu prÇetßuek]Þ]f[?"
mUÓ[: aven m>fÙÑfh b]Dic{i>uÎiÙ}. atin]l
ek]ÞuEp]y]Ùuh ek]Ù}]N x]DiÄyiÙ}EÙ}] `Îu vic]>ic{]f[.
>]j]v[: AeÈ, `Î]l w]enÎu m>iÄuemÎu pry]Em]?
mUÓ[® pry]h. `ÜiÙuh atriyuÎetßin]f[?
>]j]v[: viEsSic{u k]>Yem]ÎumuÞ]yiÈÙ}. muNkUÈi ariÇi
>uÎ]l yœ]vx>h vÙ} xlÄRÐÆšuh ecy{]mEÙ}] `Îum]zth
vic]>ic{]f[.
mUÓ[: m>fh `eÎÜiÙuh \Þ]kuemÎu tIRc{y]fEÙ}].
atuek]Þ[ xlÄRÐÆL `EÏ]<uh ecy{]h. atu m>fdivx
mriÇiEÈ Ak]vu `ÎiÙ}EÙ}]. aviTuÎu m>iÄuÎtieû tEÙ
divxh w]nivieT v>uh w]N vÎ]l piEÕdivxh aviTuÎu
m>iÄukyuh ecy{uh.
|ztyuh prÇiÈ[ \TenteÎ mUÓu Ep]yi. pieÎ aeWÈu
ek]Ù}h k<iÇtieû EsSh O>u divxh eevkuEÎ>h mUÓ[
puÎÊUR Ek]ÈyieÙÊi. piEÕdivxh >]j]vieû ti>un]š]yi>uÎu.
atieû bHšhek]Þuh mÕuh mUÓ[ aÎu >]j]vien kÞiÙ}.
aÊ]<h k<ic{[ mUÓ[ avieT O>u ØÙÊ[ kiTÎurÆi. piEÕdivxh
>]vieÙ kušiyuh nitYkRÐ]nuS[Ú]n]dikšuh k<ic{[ náU>im]>ueT
kUÈÊil Ep]yi>uÎ[ \ofuk<ic{u. mUÓ[ `Ù}]ve>yuhk]L muNp[
\ofuk<ic{u ÑfÊil eekk<uki >]jxÎiDiyiEÙÄu Ep]yi.
avieTec{ÎEÏ]L >]j]v[ \É]ni>iÄuky]yi>uÎu. >]j]vinu
\reeÊ>u višáiy xmyÊ]f[ mUÓ[ avieTeyÊiyt[.
\reeÊ>ukUÈi O>u>uš \ÞEÏ]L >]j]v[, "`Eß], tÙ ti>iyuÎu
evÎu Et]ÎuÎuvEÙ}]" `Îu pryukyuh >Þu kviL cRÌiÄu
kyuh ecy[tu. \Ten mUÓ[ aTuÄÙuÞ]yi>uÎ |šy>]j]Ä
e`tiHYm]Ù
37
M]E>]Tu "ÑfÊil piTiec{TuÊu m]ÕiÄiTÊfh. puÙ}uh mfÙuh
vi>ic{ niÙÊukiTÊiy]l mti" `Îu prÇu. avR azpk]>h
ecy{ukyuh aEÏ]E<Äuh mUÓ[ purÊirÆiEÏ]kukyuh \Ten
>]j]vu m>iÄukyuh ecy[tu.
muNk]ÙÆšil ep>umnÊTuÊuÔ pnfYÊu EÑztÊil
AÞuEt]ruh O]ÊUÈu (murjphEp]eÙ O>Tiyß>h) ptivuÞ]
yi>uÎu. at[ O]E>] divxvuh O]E>]>uÊ>ueT vky]yiÈu nTÊuk
y]f[ ptiv[. O]E>]>uÊ>uh"`eû EpRÄuÔt[ aDikh Ekmm]
Äfh, `eû EpRÄuÔt[ aDikh Ekmm]Äfh" `ÎuÔ vic]>
EÊ]TukUTi mX>ic{]f[ atu nTÊiyi>uÎt[. O]ÊUÈinu pkl
nÙ} Bhgiy]yiÈuÔ O>u \ofieû vÈh m]ztEm ptivuÔu. xdYyueT
EkmÊemÙ}]h >]ztiyiÙ]f[. pWx]>Ï]yxh `TuÊu viÙÄi
y]l2
2 \ofuk]R EveÞÎu pryuÎtuve>.
EÏ]>] >Þuh mUÎuh v]RÏu nirc{u EsSic{ukiTÄfh
`Î]f[ O]E>]>uÊ>ueTyuh vic]>h. pWx]>Ï]yxh ARÄuh
EvÞ]ety]yiÈ[ aDikh kiTÄuÎtieû kfÄu En]ÄiyiÈ]f[
A>ueT EpRÄuÔ O]ÊUÈ]f[ aDikh Ekmm]yetÎu tIRc{y]
Äuk. |zpk]>muÔ O]ÊUÈ[ O>u ek]Ù}h nTÎuek]Þi>iÎEÏ]L
O>u divxh \c{y[Ä[ \ofuk<iÇ[ 'pE<Th' `Î[ |Ù}EÏ>]y O>u
náU>i kušÏu>yilEp]yi kiTÎ[ \rÆi. A xmyÊ[ p>EmsV>N
mUÓuh avieT akx[m]l ecÎuEcRÎu. mUÓuh k]Ùuh muKvuh
k<ukuÎtiEn] mEÕ] AyiÈu kušÊil ecÎirÆi En]ÄiyEÏ]L
O>u kURÄhvÙiEkÈ[ "A kURÄh vÙiÄuÎt]>]f[?" `Îu
k>y[Äu niÎi>uÎ ciÙ náU>im]E>]Tu Ec]dic{u. aEÏ]L avR
"pE<Tm]f[" `Îu mrupTi prÇu. \Ten mUÓ[ "aEÌHeÊ
ÑfÊil višic{ufRÊi aEÌHÊieû |Ù}EÊÄu prÇy
y[Äfh" `Îu pryukyuh A náU>im]R azpk]>h ecy{ukyuh
aEÌHh |Ù}eÊÊIÈu >Þu n]<ik k<iyuÎtinu muáu m>iÄu
kyuh ecy[tu. pnfYÊu EÑztÊilniÎu pE<TÊiÙ}EÊÄ[
~kEdsh n]Ùu n]<ikEy] dU>muÔu.
e`tiHYm]Ù
38
|Æen p>EmsV>NmUÓieû divYtVÆL |niyuh vše>
pry]nuÞ[. |ztyuh prÇtuek]ÞuteÎ aEÌHh O>x]m]nYn]
yi>uÎuevÎu x[p¨m]kuÎuÞEÙ}]. atin]l |ni aDikh
vix[t>iÄfemÎu vic]>iÄuÎiÙ}.
|o p>EmsV>mUÓinu n]>]yfN `Îu Ep>]yi O>u puztN
m]ztEm \Þ]yi>uÎuÔu. A n]>y]fNmUÓuh O>u nÙ} eevdYn]
yi>uÎu. `ÜiÙuh aEÌHeÊÄuric{[ aDikem]Îuh EkÈiÈiÙ}.
EkÈiÈuÔ OÎu>Þu xhgtikL m]zth t]e<ÏrÇuek]ÔuÎu.
ek]c{i div]n]yi>uÎ sÜ>v]>Y>ueT puztnuh zpxiÍnum]yi
>uÎ Et]Èy[Ä]Èu sÜuÉiEmnvnu b]ÙYÊil xHiÄvy{]Ê
viDÊil vyÕil O>u EvdnyuÞ]yi. aEnkh eevdYM]R pÚic{
vidYkešÙ}]h zpEy]gic{u En]ÄIÈuh A Evdn EBdm]Ä]N
k<iÇiÙ}. OTuÄh sÜ>v]>YR div]Nji Ašyc{u n]>]yfN
mUÓien v>uÊi viv>emÙ}]h prÇu. \Ten mUÓ[ O>u ep]TiÄu
kuric{uek]TuÊu. A ep]TiyuÞ]Äi mUÎuEn>h Exvic{EÏ]L
kuÈiÄu nÙ} xuKm]yi. vyÕil A Evdn sÜuÉiEmnvnu pieÎ
O>iÄÙumuÞ]yiÈiÙ}. |o cikiX k<iÇtiEn]TukUTi div]NjiÄu
n]>]yfNmUÓienÄuric{u vše> bHum]nvuh
x[EnHvumuÞ]yiÊIRÎu.
|Æenyi>uÎ k]ÙÊ[ 1022-]m]Þ[ n]TunIÆiy
ti>uvit]hkUR mH]>]jv[ ti>umnÓiEÙÄ[ O>u sIÙ]y[m (axuKh)
\Þ]vukyuh ciÙ eevdYM]R cikiXic{iÈ[ atu EBdm]k]etyi
>iÄukyuh ecy[t viv>mriÇu sÜ>v]>YR div]Nji `<utiyyc{[
anuv]dh v>uÊi n]>]yfNmUÓien ti>uvnßpu>EÊÄyc{u.
eevdYM]R ecÎ]l E>]gviv>h Ec]diÄukEy] et]ÈuEn]Äi
ariyukEy] ecy[tukUT]eyÎuh En]ÄiÄÞ[ E>]gmriÇu
cikiXiÄfemÎum]yi>uÎu ti>umnÓuek]Þ[ niþyic{i>uÎt[.
A viv>h sÜ>v]>YR div]Nji prÇi>uÎtuek]Þ[ mUÓ[
ti>umuNpil ecÎiÈ[ ~kEdsh O>umfiÄUR En>h OÎuh
xhx]>iÄ]et En]ÄieÄ]ÞuniÎu. anß>h cikiX niþyi
e`tiHYm]Ù
39
Äukyuh ecy[tu. A cikiXek]Þu sIÙ]y[m miÄv]ruh EBdm]vu
kyuh ecy[tu. aEÏ]E<Äuh mUÓieû xImßpuztnu viv]Hh
niþyic{i>iÄuÎt]yi |Ù}ÊuniÎ[ `<uÊ[ ecÙ}uky]l aEÌH
Êin[ \Ten mTÆiEÏ]EkÞt]yi vÎu. A viv>h ti>umnÓriyi
c{EÏ]L ti>umnÓuek]Þ[ mUÓin[ aEnkh xÐ]nÆL kÙ[pic{u
ek]TuÊu xEß]SiÏic{yc{u. ghBI>]syn]yi>uÎ A ti>umnÓi
eÙ tZeeÄyilniÎu xÐ]nÆL ÙBiÄukeyÎuÔtu x]m]nY
Ä]RÄ[ x]ÍYmÙ}]yi>uÎu.
|o n]>yfNmuÓinu n]Ùu puztM]>uÞ]yi>uÎu. av>il
OÎ]mnuh >Þ]mnuh viv]Hh k<ic{iÈu xßti \Þ]kuÎtinu
muNputeÎ m>ic{uEp]yi. pieÎ mUÎ]mn]ay nIÙkf[ÚNmUÓu
Evšik<ic{tiÙuÞ]y xß]nÆš]f[ |EÏ]L zpxiÍM]>]yi>i
ÄuÎ n]>]yfNmUÓuh div]k>NmUÓuh. nIÙkf[ÚNmUÓuh eevdY
s]x[zth EvÞtuEp]eÙ pÚic{i>uÎu. `ÜiÙuh aEÌHÊieû
p>izsmh mu<uvnuh kuTuhbk]>YÆL xhb³ic{]yi>uÎu. E>]gikL
vÎ]l cikiX niþyic{u prÇy[Äukyuh Ae>ÜiÙuh AvsY
eÏÈ]l E>]gikeš ecÎu k]fukyuh mÕuh ecy[ti>uÎt[ aEÌH
Êieû anujn]y |ÈI>imUx]yi>uÎu.
|ÈI>imUÓu kuÈEW>i aÏN (v]xuEdvN) mUÓieû aTuÄ
Ù]f[ eevdYs]x[zth aBYxic{t[. s]x[zt]BY]x]nß>h aEÌHh
kurc{uk]Ùh xVgZHtilteÎ t]mxic{u cikiXkL nTÊi
eÄ]Þi>uÎu. atiniTy[Ä[ aEÌHh mUk]hbik]EÑztÊilEÏ]yi
pzßÞu divxeÊ Bjnh atiniS[ÚEy]TukUTi niRviG[nh
niRvHic{uv>ikyuh aÄ]Ùh mutlÄ[ |ÈI>imUÓieû cikiXy[Ä[
PÙxiÍiyuh zpc]>vuh pURv]Dikh vRÍiÄukyuh ecy[tu.
aÆenyi>uÎ k]ÙÊu kuruvÈvf]mny[Äl mkN>Þ]mN
náU>iÏ]ÈiEÙÄu v]txhb³m]y O>u dInm]>hBic{u. pÙ
eevdYM]R pÚic{ pfieyÙ}]h zpEy]gic{u En]ÄIÈuh A dInh
EBdm]ÄN k<iÇiÙ}. OTuÄh |ÈI>imUÓien ek]ÞuEp]yi E>]giey
k]fiÄukyuh,aEÌHh ~t]nuh divxeÊ cikiXek]Þ[ A
e`tiHYm]Ù
40
dInh niS[zpy]xh EBdeÏTuÊukyuh ecy[tu. v]txhb³Æš]y
E>]gÆL x]D]>f eevdYM]R EBdeÏTuÊuÎtu eetÙzpEy]g
ÆL ek]Þ]fEÙ}]. `Î]l |ÈI>imUÓ[ |o dInh EBdeÏTuÊiytu
y]et]>u viDÊiÙuh `É \pEy]giÄ]ety]f[. |et]>Ûutm]
fEÙ}].
O>iÄl |ÈI>imUÓ[ k>uvÎUR Er]QilÄUTi Ep]yEÏ]L
n]x]RsÓu(mUÄil ds vÎu purEÊÄu tÔIÈu)Ô O>u E>]giey
y]dZþikm]yi k]f]niTy]yi. A>uh AvsYeÏT]etteÎ mUÓ[
xVyEmv aven višic{u E>]gØitieyÙ}]h Ec]diÄukyuh aveû
v]ÄilniÎ[ O>gtiy]efÎuh pÙ eevdYM]R cikiXic{iÈuh A
E>]gh EBdm]Ä]N k<iÇieÙ}Îuh mnÓiÙ]Äukyuh ecy[tu. \Ten
muÓ aven višic{[ avieTyuÔ p]ÙÊieû cuvÈilek]ÞuEp]yi
aveû n]xRsÓu pric{ukšÇ[, pu<yil kušiÏic{u xuKeÏTuÊi
ÏrÇyc{u. |tilniÎu mUÓinuÞ]yi>uÎ dInd]y]ÙutVh,
pE>]pk]>tlp>t, zptiPEÙ¢yiÙ}y[k, cikiX] eenpufYh
mutÙ]y gufÆL x[p¨m]fEÙ}]. |o aÛutkRÐEÊ]Tu kUTi
|ÈI>imUÓieû zpxiÍi stgufIBvic{u.
aÄ]ÙÊu ek]Ù}h 1063-l tIeÏÈ ek]c{i vÙiy táU>]N
ti>umnÓieÙ B]giEnyiy]y O>u ek]c{utáu>]ÈiÄ[ O>u sIÙ]y[m
tuTÆukyuh pÙ eevdYM]R cikiXic{iÈuh EBdm]k]ti>iÄukyuh
ecy{uky]l ti>umnÓieÙ Exvknuh |ÈI>imUÓieû x[EnHitnu
m]yi>uÎ ecruvÊU>unáU>i "|ÈI>imUÓien v>uÊi cikiXi
Ïic{]l |o dInh EBdm]kuh" `Îu ti>umnÓriyic{u. ti>umnÓu
ek]Þ[ atu pURÉm]yi visVxic{u. \Ten Ašyc{u mUÓien
v>uÊi E>]gifiey k]fiÄukyuh aEÌHh cikiXic{u ek]c{u
táu>]ÈiyueT sIÙy[m aciE>f EBdeÏTuÊukyuh ecy[tu.
ti>umnÓuek]Þ[ xEß]Sic{[ mUÓin[ zptim]xh pÊu >Up sášh
ptic{uek]TuÊu. `Îu m]ztmÙ}, mUÓ[ tZÏUfiÊuerÊeÎ Øi>
m]yi t]mxiÄfemÎu kÙ[piÄukyuh atiEÙÄu Ek]Èy[ÄkÊu
teÎ zpEtYkem]>u mÚh pfiyic{uek]TuÄukyuh mUÓinu sáš
Êinu purEm BÑf]dikš]y xkÙ ecÙvukšuh Ek]viÙkh
e`tiHYm]Ù
41
vkyilniÎu nTÊieÄ]Þi>iÄukyuh ecy[tu. aÄ]Ùh mutl
|Èi>imUÓu Ek]viÙkh eevdYn]yi vše>Ä]Ùh tZÏUfiÊuer
ÊeÎ t]mxic{u.
O>u divxh Ek]viÙkÊu muÕmTic{uv]>ieÄ]ÞiniÎ O>u
x[ztIey kÞiÈ[ mUÓ[ ave> višic{[, avR ÑfÊil av>ueT
vIÈiEÙÄu Ep]kfemÎu prÇu. A x[ztI atnux>iÄ]y[k
y]l mUÓ[ viv>h \Ten ti>umnÓriyiÄukyuh klpnzpk]>h ciÙ
EsvukÄ]R ecÎ[ ave> av>ueT vIÈiEÙÄu prÇyy[Äukyuh
vIÈieÙÊIÈu >Þu n]<ik k<iyuÎtinu muNp[ A x[ztI
m>iÄukyuh ecy[tu.
O>iÄl p]ÙiyÊ[ O>Ðy[Ä[ O>u dInmuÞ]yi. AdYh
et]Þyil xVlpm]y O>u EvdnyuÞ]vuky]f[ ecy[tt[. atu
zkEmf vRÍic{u evÔhEp]ÙumirÄ]N p]TiÙ}]Ê viDÊil
duÓHm]yiÊIRÎu. BÑfmiÙ}]ety]yEÏ]L A aÐ ~Õvuh
ÑIfiÄukyuh pÈifi kiTÎuteÎ m>iÄuemÎuÔ ØitiyiÙ]vu
kyuh ecy[tu. pÙ n]ÈueevdYM]>uh ciÙ |hg}ISu eevdYM]>uh
pÙtuh ecy[tuEn]ÄIÈuh y]et]>u PÙvumuÞ]yiÙ}. |hg}ISu
eevdYM]R pIc{]Üu<lvc{u mÙdV]>ÊilÄUTi p]l akÊu kTÊi
~kEdsh O>u m]xhve> zp]f>Ñ ecy[tuek]Þi>uÎu. OTuÄh
atuh ax]ÍYemÎu Et]Îuky]l av>uh \EpÑic{u piM]ri.
|ztyum]ytieû EsSh p]ÙiyÊc{N |ÈI>imUÓien ek]Þuv>]
n]yi tZÏUfiÊury[Ä[ Ašyc{u. ac{eû AL ecÙ}uky]l mUÓ[
viv>h ti>umnÓriyic{[ anuv]dh v]ÆieÄ]Þ[ Ep]yi p]Ùiy
eÊÊi. \Ten a¢N E>]gifiey k]fic{u viv>emÙ}]h prÇu.
mUÓ[ >Þu divxeÊ cikiXem]Þ[ A dInh EBdm]Äukyuh A
aÐ yœ]pURv{h BÑfh k<ic{u tuTÆukyuh ecy[tu. A dInh A
aÐy[Äu pieÎ O>iÄÙuh \Þ]yiÈumiÙ}.
O>iÄl O>u tÙEvdnÄ]>N mUÓieû aTuÄl ecÎu
tniÄu xHiÄvy{]etyuÔ O>u tÙEvdn tuTÆIÈu vše>Ä]Ù
m]eyÎuh pÙ eevdYM]R cikiXic{iÈuh O>u EBdvumuÞ]yiÈieÙ}Îuh
e`tiHYm]Ù
42
`É k]c{iEÊc{iÈ[ Oe>Éyuh piTiÄuÎieÙ}Îuh prÇu. mUÓ[
aÙ[ph AEÙ]cic{iÈ[ A<[c mury[Ä[ ptiv]yi AvfeÄÉ
Etc{ukušiÄN pryukyuh aÆen ecy[tiÈ[ A mnuSYeû
tÙEvdn m]riEÏ]vukyuh ecy[tu.
|Æen |ÈI>imUÓieû cikiX]x]mRËYeÊyuh aÛut
kRÐÆešyuh pÕi pryuky]efÜil |niyuh vše>yuÞ[.
vix[t>ByÊ]l atin]yiÊuniyuÎiÙ}. mUÓieû cikiX]
eenpufYeÊÄuric{u xEß]Sic{u vÙiy táu>]N ti>umnÓu
ek]Þ[ aEÌHÊieû sášh >Þu zp]vsYh aWuvIthkUÈi
|>uptu >Upy]Äi.
A vÙiy táu>]N ti>umnÓuek]Þ[ 1063-]m]Þ[ tIeÏÈu
Ep]eyÜiÙuh piÎITu n]Tuv]fi>uÎ (1071-l tIeÏÈ) vÙiy
táu>]N ti>umnÓuek]Þu mUÓien viÈyy[Ä]et yœ]pURvh
tZÏUfiÊUerÊeÎ t]mxiÏic{i>uÎu. aÆen |ÈI>imUÓ[
~kEdsh muÏÊi>Þu ek]Ù}EÊ]šh avieT t]mxic{u.
aEÏ]E<Äuh nIÙkf[ÚNmuÓu k]ÙDRÐeÊ zp]piÄukyuh
|ÈI>imUÓinu trv]Èil mUÏu xiÍiÄukyuh vÙiy táu>]N
ti>umnÓuek]Þ[ tIeÏÈu Ep]vukyuh ecy{uky]l aEÌHh
avieT aDik k]Ùh t]mxic{iÙ}.
aEÌHh vše>Ä]Ùm]yi AzgHic{i>uÎ Extux[n]nh \Ten
nTÊfemÎu niþyic{[ 1072-]m]Þ[ Dnum]xm]dYh
xVEdsÊiniÎu pureÏÈu. aEÌHh xVsiSYn]y O>u náU>iEyyuh
>Þu p>Edszb]ªfE>yuh kUeTeÄ]ÞuEp]yi>uÎu. anYEdsÆ
šieÙ BÑfh piTiÄ]y[ky]EÙ] `Eß] tZÒin]ÏÔiyieÙÊiy
EÏE<Äuh muÓinu xVÙ[pm]yi O>tix]>h A>hBiÄukyuh mDu>yi
eÙÊiyEÏ]E<Äuh atu vRÍic{[ y]zttuT>]N nivZÊiyiÙ}]et
y]yiÊI>ukyuh ecy[tu. pieÎ kurc{udivxh avieT t]mxic{u.
eekvsmuÞ]yi>uÎ ciÙ gušikkšuh mÕuh Exvic{uevÜiÙuh
zkEmf dInh vRÍiÄuky]f[ ecy[tt[. "jIvn]smTueÊ]>u
E>]giÄu divYemÎ]ÙumoSDh pÕuEm]?" A Dnum]xh 13h tIy{ti
e`tiHYm]Ù
43
k]ÙÊ[ OátumfiÄ[ A mH]eevdYN p>EÙ]keÊ zp]pic{u.
m>iÄuÎtinu xVÙ[ph muNp[ mUÓ[ aTuÄl suzsUSic{uek]Þi>uÎ
xVsiSYn]y náU>iEy]T[, “pufY]HÊin[ |o diÄil náU>im]e>
kiÈuÎ k]>Yh ax]ÍYm]f[. atin]l svÒuÍm]k]etyi>iÄN
k>utieÄ]Ôfh” `Îu pryukyuh m>iÄ]r]yEÏ]L xVyEmv
emÊyilniÎ[ m]ri etEÄ]Èu tÙy]yiÈu niÙÊu kiTÄukyuh
ecy[tuvEzt.
`EšTÊu eetÄ]ÈiÙ}Ê[ |EÏ]L \Ô muÓM]>uh nÙ}
eevdYM]>]efÎuÔ Ep>u xá]dic{iÈuÔv>]f[. A kuTuhb
Ä]>ueT zpxiÍi EmÙuh vRÍic{uek]Þi>iÄuv]N xREv{sV>N
xdyh xH]yiÄeÈ.
e`tiHYm]Ù
44
80. eekÏu<Êá]N
eevdYh, mzßv]dh, EjY]tiSh, |zàj]Ùh mutÙ]y vidYkšil
adVitIyn]yi>uÎ eekÏu< tá]en kuric{[ EkÈiÈiÙ}]ÊvR Ayi
mÙy]šÊil aDikh Ep>uÞ]yi>iÄuemÎu Et]ÎuÎiÙ}. `ÜiÙuh
nÐueT mÙy]š>]jYÊ[ muáuÞ]yi>uÎ aEnkh mH]M]>ueT kœ
kL |EÏ]L vix[mZtipœÊiÙkeÏÈu Ep]yi>iÄuÎEp]eÙ |o
mH]eû c>iztvuh k]Ù]ß>Êil Ep]y[Ep]EyÄ]vuÎtuek]Þ[
aÆen v>]tiÄ]n]yi aEÌHeÊÄuric{[ EkÈiÈuÔ ciÙ xhgti
kL cuveT zpx[t]vic{uek]ÔuÎu.
eekÏu<Êá]eû O]mnEp>[ "kuWu" `Î]yi>uÎtin]l
aEÌHeÊ ciÙR "kuWutá]en" Îuh prÇi>uÎu. aEÌHÊinu
aEnkh vidYkšil eevdg[ÍYmuÞ]yi>uÎu `Î[ muNp[ prÇiÈu
ÞEÙ}]. avyil |EÌHh |zàj]Ùh, mEHzàj]Ùh mutÙ]yv zgHi
c{t[ vÙiy e`zàj]ÙikenÎu xuzpxiÍn]yi>uÎ vÈÏráil
vÙiyÊ]eû aTuÄlniÎ]f[. Ek]ÈyÊ[ >]j]vieû siSYnuh
ti>uvt]hkUR asVtiti>un]L ti>umnÓieÙ gu>uvuh vÙiy e`zà
j]Ùiknuh Ayi>uÎ 'pIt]hb>y{N' `Î] p]>Edsikzb]ªf
enyuh p«tIRËÊil evÔÊinu mIet kc{vTÓ]m]nÆL
ni>Êi kc{vTh nTÊiy mEHzàj]ÙÄ]>]y pÈ]fikešyuh
evÔÊil muÄiyuh mÕuh Et]Ù[pic{u ti>uvnßpu>ÊuniEÎ]Tic{
mH]n]yi>uÎ vÙiyÊ]eû siSYn]yi>uÎuevÜiÙuh tá]N
ti>iyilniÎuh ek]šuÊiy pßh Ep]eÙ Em]TividYyil gu>uviEn
Ä]šDikh Es]Bic{i>uÎu. `ÜiÙuh vÙiyÊ]eû k]Ùh k<iÇ
tieû EsSEm tá]N teû vidYkL aDikh zpkTiÏic{u tuTÆi
yuÔU. vÙiyÊ]N ek]Ù}h 973-]m]Þ[ n]T[ nIÆiy k]RÊik
ti>un]L mH]>]j]v[ ti>um]nÓieÙÄ]ÙÊuh, tá]N 1022-]m]Þ[
n]TunIÆiy xV]titi>un]L ti>umnÓieÙÄ]ÙÊum]f[ jIvic{i>u
Ît[. tá]eû aÛutkRÐÆšil ciÙtu m]ztEm |vieT pryu
ÎuÔU.
e`tiHYm]Ù
45
1022-]m]Þ[ n]T[ nIÆiy mH]>]j]vu ti>umnÓieÙÄ]ÙÊ[
O>iÄl tá]N ti>uvnßpu>Êu ecÎi>uÎu. tá]N muKh k]fi
Ä]n]yi ecÎEÏ]L ti>umnÓuek]Þu k>uEvÙÏu> m]šikyiÙ]f[
`<uÎÔiyi>uÎt[. tá]N ti>umuá]ek ecÎt[ vÙiy Evnl
Ä]ÙÊ[ O>udivxh \c{ti>iÇ xmyÊ]yi>uÎu. tá]en kÞ
EÏ]L kusÙzps[n]nß>h "tá]en kÞiÈ[ vše> n]š]yi. tá]N
k<iÇ zp]vsYh |vieT vÎiÈ[ vidYey]Îuh k]fiÄ]ety]
fEÙ}] Ep]yt[. |o zp]vsYh aÆeny]y]l Ep]>]. |ÎuteÎ
`eßÜiÙuh OÎ[ k]fiÄfh" `Î[ kÙ[pic{u.
tá]N: ti>umuá]ek k]fiÄ]N tÄ vidYey]Îuh
aTiyN zgHic{iÈiÙ}. pÚic{iÈuÙ}etÙ}]h pÙEÏ]<]yi |vieT k]fi
Äukyuh kÙ[pic{u tZÄFp]RÄukyuh ecy[tiÈuÞ[. |ni k]fi
Ä]en]ÎumiÙ}.
ti>umnÓuek]Þ[: \p]yem]Îuh prEyÞ]. putiyt]yiÈ[
`eßÜiÙuh O>u vidY |Î[ k]fiÄfh.
tá]N: niRb³m]efÜil kUT]et k<iyukyiÙ}EÙ}].
vÙ}tuh En]Ä]h. evyiÙieû cUTÙ[ph kuryeÈ. \S[fh kÙsÙ]
yi>iÄuÎu.
ti>umnÓuek]Þ[: \S[fÊieû k]>Yh OÎuh pry]niÙ}.
~t]nuh divxm]yiÈ[ w]N vše> ÑIfiÄuÎuÞ[. |y{ieTey
Æ]nuh m<y[Ä[ Ey]gmuEÞ]? tá]N EjY]XYN Aytuek]Þ[
atuh ariy]mEÙ}]. buDsuzkM]>iEÏ]L `vieT Af[?
tá]N: buDsuzkM]R `vieTeyÜiÙuh AkeÈ. |eÎ]>u
m<y[Ä[ Ey]gmuÞ[.
ti>umnÓuek]Þ[: |EÎ]? atbÍh teÎ. |Î[ m<yuÞ]
v]nuÔ ÙÑfh OÎuh k]fuÎiÙ}EÙ}].
e`tiHYm]Ù
46
tá]N: m<y[Ä[ ÙÑfh OÎuh EvfemÎiÙ}. atinu v>]N
Et]Îiy]l |EÆ]È[ vEÎy[Äuh. aEzt \ÔU. "avRSfh
c]pYtivRSfW EdEv] n j]n]ti kuEt] mnuSY®" `ÎuÞEÙ}].
ti>umnÓuek]Þ[: `Î]l tá]N `Æen tI>[c{>y]Äi?
tá]N EdvM]e>Ä]L divY¡]nh \Ô Aš]Ef]?
tá]N: ti>umnÓieÙ aTuÄl tRÄiÄ]N aTiyN
s¬nÙ}. |Î[ m<yuÞ]kuemÎuÔ k]>Yh tIRc{y]f[.
ti>umnÓuek]Þ[: |Î[ m<yuÞ]kuÎpÑh tá]n[ tÄt]y
O>u xÐ]nh t>]N w]N niþyic{i>iÄuÎu.
|ztyuh xhB]Sfh k<iÇEÏ]E<y[Äuh atikÙsÙ]yi
m<Ä]r[ kÞu tuTÆi. |Tiyuh miÎÙuh atien tuTRÎ[ \Ten
"tá]N prÇt[ Ep]eÙ m< \Þ]EyÄuemÎu teÎy]f[ Et]Îu
Ît[. nÙ} tfuÊ k]Õ[ vÎutuTÆiytuek]Þ[ |EÏ]LÊeÎ
\S[fÊin[ vše> kurvuÞ[. v>]ßyil |>uÎ]l nÙ}Ep]eÙ k]Õ[
ek]Ô]mEÙ}]" `Îu kÙ[pic{uek]Þ[ vTEÄ v>]ßyieÙ<uÎÔi
yi>uÎu. aEÏ]E<y[Äu atiByÜ>m]y |Tiyuh m<yuh tuTÆi
k<iÇu. O>um]zt k<iÇEÏ]E<y[Äuh evÔh ep]ÆituTÆi. p«
tIRËh nirÇukviÇu evÔh n]Ù[ purEÊy[Äuh O<uki
tuTÆukyuh p«n]BxV]miEÑztÊieû mtilÄkvuh aTuÊuÔ
gZHÆšuh k>uEvÙÏu>m]šikyueT t]e<yuemÙ}]h evÔh ek]Þ[
niryukyuh ecy[tu. ghBI>]sy]n]y ti>umnÓuek]Þu AkÏ]eT
p>izBmic{u vs]yi. aTuÄl niÎi>uÎ tá]En]T[ "|ni `ß]
nivZÊi? evÔh |o m]šikve> ep]Æuk AefÜil pieÎ
`ß] ecy[k?" `Î[ kÙ[pic{u Ec]dic{u. "`Eß] OÎuh ariÇu
kUT]. `Ù}]h p«n]Bnu teÎ ariy]h" `Î]yi>uÎu tá]eû
mrupTi. |ztyuh prÇu tIRÎEÏ]e<y[Äuh evÔh ep]ÆieÏ]Æi
k>uEvÙÏu>yueT v>]ßyiEÙÄ[ kyriÊuTÆi. m]ztÄumuNEp
avieT evÔh muEÈ]šh Ayi. ti>umnÓuek]Þu p>izBmh kÙs
Ù]yi. \Ten kœk<iyuemÎu kÙ[pic{u tIRc{y]Äi. B¬ipURv{h
e`tiHYm]Ù
47
p«n]Ben x[m>ic{uek]Þ[ aviTuÎ[ `fIÕuniÎu. aEÏ]L
ptienÈu tÞuvc{ O>u Eb]È[ vTÄuniÎu atiEvgÊil
v>uÎt]yi kÙ[pic{u kÞu. A Eb]È[ Ene> vÎu k>uEvÙpu>
m]šikyueT v>]ßEy]T[ EcRÎTuÄukyuh Eb]ÈiÙuÞ]yi>uÎvR
"EvgÊil Eb]ÈiEÙÄ[ `<uÎÔfh. t]mxic{]l ApÊu
Þ]kuh" `Î[ višic{riyiÄukyuh ecy[tu. \Ten "`Î]l v>U
tá]en! nmuÄ[ `vieTeyÜiÙuh Ep]yi jIven >ÑiÄ]h" `Î[
kÙ[pic{uek]Þ[ v>]ßyil niÎuh Eb]ÈiEÙÄ[ tZÄ]eÙTuÊu
vy[Ä]N B]vic{EÏ]L tá]N tZeeÄ piTic{u pirEk]Èu vÙic{u
ek]Þ[, "`ß]f[ kÙ[pic{u ecy{]N B]viÄuÎt[?" `Îu Ec]dic{u.
"Eb]Èil kyr]Ç]EÙ]?" `Îu ti>umnÓuek]Þuh "Eb]eÈvieT"
`Îu tá]nuh p>x[p>h Ec]dYm]yi. \Ten kÙ[pic{uEn]ÄiyEÏ]L
avieT Eb]Èuh evÔvuh m<yuh m<Ä]ruh |Tiyuh miÎÙuh OÎuh
\Þ]yi>uÎiÙ}. yœ]pURv{h nÙ} evyil m]ztmuÞ]yi>uÎu.
aEÏ]<]f[ |etÙ}]h tá]eû |zàj]ÙvidYy]yi>uÎu `Î[
ti>umnÓiEÙÄu Eb]DYm]yt[. \Ten OÎ]ht>Êil >Þu
vI>sZhKÙ v>uÊi tá]eû >Þu eekÄuh kÙ[pic{iTuvic{u
"tá]eû vidY kurc{Dikm]yiEÏ]yi. |ztyuh EvÞ]yi>uÎu. w]N
vÙ}]et p>izBmic{uEp]yi. `ÜiÙuh xEß]Sm]yi. `Î]l
|tuek]Þ[ mtiy]yiÙ}. |t[ w]N m]ztmEÙ} kÞuÔU? n]eš
\c{y[Ä[ `Ù}]vRÄuh k]f]N exok>YmuÔ ØÙÊuvc{[
p>xYm]yiÈukUTi ciÙ vidYkL k]fiÄfh" `Î[ kÙ[piÄukyuh
tá]N aÆeny]v]emÎu xÐtiÄukyuh ecy[tu.
piEÕdivxh tá]eû j]ÙvidY] zpdRsnh \eÞÎu EkÈ[
avieT axhKYh AšukL kUTi. mH]>]j]v[ ti>umnÓuek]Þu
k>uEvÙÏu> m]šikyil `<uÎÔiyi>iÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L
tá]N `Ù}]v>uh k]Fek emtiyTiyil kyri evÔÊieû mIet
nTÎu p«tIRËÄušÊieû mDYB]gÊ[ ecÎ[ avieT O>u
k>iáTh vi>ic{u atil aEnkh kc{vTÓ]m]nÆL ni>Êi vc{u
ek]Þi>uÎu. avieTyi>uÎuek]Þ[ tá]N pÙ vidYkL k]fic{u.
aveyÙ}]h kÞu ti>umnÓuek]Þuh k]<[cÄ]>]y |t>jnÆšuh
e`tiHYm]Ù
48
~Õvuh vix[myic{u. tá]N kurc{u divxh ti>uvnßpu>Êu
t]mxic{iÈ[ mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu. tá]N y]zt ariyic{EÏ]L
ptivuÔ xÐ]nvuh y]ztecÙvuvky[Ä[ Ayi>h pfvuh
kÙ[Ïi[c{u ek]TuÊ[ "tá]N t]mxiy]et |niyuh v>fh" `Î[
kÙ[piÄukyuh ecy[tu.
tá]N pieÎey]>iÄl ti>uvnßpu>Êu ecÎEÏ]<uh vidY
vÙ}tuh k]fiÄfemÎ[ ti>umnÓuek]Þu niRb³pURv{h kˉiÄ
y]l aÆeny]k]emÎu xÐtic{[, vÙiyek]È]>Êieû muÕÊ[
O>u vÙiy k>iáTh vi>ic{u avieTyi>uÎuek]Þ[ ciÙ vidYkL
k]fiÄ]n]yi B]vic{u. aEÏ]L Emlb[B]gÊuniÎ[ O>u nUÙirÆi
vÎu. atieû aÕÊ[ Oe><uÊuh \Þ]yi>uÎu. at[ vÎu tá]eû
tÙy[Äu mIet AyEÏ]L avieT niÎu. \Ten tá]N A
`<ueÊTuÊu v]yic{u En]ÄIÈ[ aTuÄlÊeÎ `<uÎÔiyi>i
ÄuÎ ti>umnÓieÙ aTuÄl "`niÄ[ |niyiEÏ]L |vieT
t]mxiÄ]N nivZÊiyiÙ}. EdEvzàeû Oe><uÊ[ vÎi>iÄuÎu.
atin]l EdvEÙ]kÊ[ Ep]yi ti>ic{u vÎiÈ[ vÙ}tuh vidY
k]fiÄ]h" `ÎriyiÄukyuh A `<uÊ[ tZeeÄyil ek]TuÄu
kyuh ecy[tu. A `<uÊ[ Edvn]g>]Ñ>Êil gIRv{]fB]Syil
`<uteÏÈt]yi>uÎu. atieÙ xhgtiyueT cu>uÄh, EdvEÙ]kÊ[
atiByÜ>m]y Edv]xu>yuÍh A>hBic{i>iÄuÎu `Îuh atin]l
EdEvzàen xH]yiÄuv]n]yi tá]N ÑfÊil ecÙ}femÎum]
yi>uÎu. atil tá]eû EpRÄuÔ EmÙVidÙ]xvuh EdEvzàeû
Ep>uh OÏuh muzdyumuÞ]yi>uÎu. ti>umnÓuek]Þu A `<uÊ[
tZÄFp]RÊuek]Þi>uÎEÏ]L tá]N A nUÙiEMl piTic{u
ek]Þ[ EmEˉ]Èu ep]ÆiEÏ]vukyuh ÑfEn>h ek]Þ[ aEÌHh
adZsYn]yiÊI>ukyuh ecy[tu. aEÏ]L ti>umnÓuek]Þuh
avieT kUTiyi>uÎv>uemÙ}]h aÛutp>vsM]>yitIRÎu.
~kEdsh O>u n]<ik k<iÇEÏ]L A ØÙÊ[ m<epy{uÎt[
Ep]eÙ EmlB]gÊuniÎuh >¬h vIfutuTÆi. kurc{ukUTi k<iÇ
EÏ]L EdHÊil niÎu muriÇu EvRepÈ ciÙ si>Óukšuh
eekkšuh k]Ùukšuh tÙyiÙ}]Ê ciÙ mZts>I>Æšuh mIEtÄ[
e`tiHYm]Ù
49
mIet vÎu vIfu aviTh nirÇu. A kUÈÊil aEnkh
AnkšueTyuh kuti>kšueTyuh svÆšuh \Þ]yi>uÎu. |Æen
ciÙet]eÄ kUTi kÞutuTÆiyEÏ]L `Ù}]vRÄuh Aþ>YEÊ]Tu
kUTi vÙ}]et O>u Byh kUTi \Þ]yitIRÎu. OTuÄh >¬zpv]H
EÊ]Tu kUTi tá]eû tÙyuh avieT vÎu vIfu. at[ kÞEÏ]L
|etÙ}]h tá]eû vidYy]efÎ[ nÙ} niþymuÞ]yi>uÎ
ti>umnÓieÙ ti>uvuÔÊiÙuh xVÙ[pem]>u vik]>EBdh \Þ]yi
EÏ]yi. |etÙ}]h kÞuek]Þu O>u mryueT \Ôil niÎi>uÎ
aÐc{i tá]eû tÙkUTi kÞEÏ]L mUR¢ic{u vIfuEp]yi. \Ten
ti>umnÓuek]Þu atriÇu `fIÕ[ aEÆ]È[ `<uÎÔ]N Ayi
ti>iÇEÏ]L tá]N ti>umnÓieÙ purkil niÎuek]Þ[ "|ni
p>izBmiÄ]nuh EpTiÄ]nuem]ÎumiÙ}. |ÎeÊ kši k<iÇu" `Î[
prÇu. ti>umnÓuek]Þu ti>iÇuEn]ÄiyEÏ]L A muÕÊ[
tá]enyÙ}]et meÕ]Îuh k]ú]nuÞ]yi>uÎiÙ}. A zp]vsYvuh
ti>umnÓuek]Þu xEß]Sic{u tá]n[ aEnkh xÐ]nÆL
kÙ[pic{u ek]TuÄukyuÞ]yi. |o vidY tá]en]>iÄl teû
aÐey k]fiÄ]n]yi xVgZHÊil vc{uh k]fic{iÈuÞ[.
eekÏu<tá]N O>iÄl pßšÊ[ ecÎi>uÎu. tá]en
kÞEÏ]L aviTeÊ vÙiytáu>]N "tá]enyuh tá]eû
vidYkšuh kÞiÈ[ vše>Ä]Ùm]yi. |Î[ En>h eevkiyEÙ}]. atu
ek]Þ[ n]eš mti. `eßÜiÙuh O>u vidY k]fiÄfh" `Î[
kÙ[pic{u. "zp]y]DikYhek]Þ[ vidYkeš]eÄ |y{ieT niruÊivc{i>i
Äuky]f[. |ni atien]eÄ pureÏÈ]l OÎuh s>iy]vukyiÙ}"
`Î[ tá]N mrupTi prÇEÏ]L "\p]yem]Îuh prEyÞ].
~etÜiÙuh OÎ[ k]fiÄ]et tá]en w]nivieT niÎuh viÈyÄu
kyiÙ}" `Î[ vÙiytáu>]N vIÞuh kÙ[pic{u. atinu EsSm]yi
tá]N OÎuh prÇiÙ}. tá]N aÎ[ avieT t]mxic{u. piEÕ
divxh >]vieÙ vÙiytáu>]nuh tá]nuh kUTi kušiÄ]n]yi
pu<ÄTviEÙÄ[ Ep]yi. kTvil ecÎ[ >ÞuEp>uh pÙ}[
Etc{uek]Þi>uÎEÏ]L tá]N "|o AÕil mutÙyuEÞ]?" `Î[
Ec]dic{u. "evÔh ep]ÆiÄiTÄuEá]L ciÙ k]Ùh mutÙ v>]ruÞ[.
e`tiHYm]Ù
50
kušiÄ]N Ep]Ùuh evÔh k¨iy]yi>iÄuÎ |o EvnlÄ]ÙÊ[
|vieTeyÆ]nuh mutÙ v>ikyiÙ}. AÕil pÙØÙÆšil
|TmuriÇiÈuÔtin]l |EÏ]L mutÙy[Ä[ kyriv>]N nivZÊi
yumiÙ}" `Î[ vÙiytáu>]N kÙ[pic{u. aEÏ]E<y[Äuh O>u vÙiy
mutÙ av>ueT muNpiÙ]yi vÎu ep]Æi. aEÏ]L tá]N, "|vieT
mutÙyieÙ}Îu kÙ[pic{iÈu |t] mutÙ vÎEÙ}]" `Î[ prÇu. mutÙ
Ene> |v>ueT aTuÄEÙÄu teÎ vÎu. mutÙeyÄÞ[ EpTic{u
vÙiytáu>]N `fIÕu. tá]N avieTÊeÎ |>uÎu. mutÙ
tá]en tÈi evÔÊiÙiÈu kTiec{TuÊuh ek]ÞuEp]yi. aEÏ]L
tá]N vÙiytáu>]eû Ene> En]Äi ek]Þ[ "mutÙyuEÞ] `Îu
Ec]dic{iÈ[ |eÙ}ÎEÙ} aviTuÎ[ prÇt[? |Æen EB]S[k[ prÇu
`eÎ mutÙy[Ä[ |>y]ÄitIRÊt[ k¨m]yiEÏ]yi. |t[ aviETÄ[
EcRÎ zpvZÊiyÙ}" `Îu prÇu. aEÏ]E<Äuh mutÙ tá]en
yuh ek]Þ[ kuer akeÙ Ep]yi t]fu. vÙiy táu>]N AkÏ]eT
~Õvuh viSÉN AyiÊIRÎu. \Ten k>y[Äu kyri niÎuek]Þ[
BZtYM]te>yuh mÕuh višic{u v>uÊi viv>h kÙ[pic{u. aEÏ]E<Äuh
kRÉ]kRÉiky] |o vRÊm]nh ariÇu vÙÄ]>uh mÕum]yi
avieT axhKYh AšukL kUTiÄ<iÇu. vÙ vIsiyuh AšukL
|rÆiÊÏiyuh mÕuh AÕil `Ù}]h pÙ viDÊil p>iEs]DnkL
nTÊi. O>u PÙvuh \Þ]yiÙ}. tá]en `ÎÙ}, mutÙey Ep]Ùuh
avieTeyÆuh kÞiÙ}. En>muc{y]yEÏ]L |¢]BhgEÊ]TukUTi
`Ù}]v>uh pi>iÇu. vÙiy viS]dEÊ]TukUTi vÙiy táu>]N
nI>]Èukuši k<ic{u aáÙÊiEÙÄ[ `<uÎÔi. vÙiy táu>]N
`<uÎÔi dRsnh k<iÄ]et nTyTc{u Ep]kuÎt[ s>iyÙ}EÙ}]
`Î[ vic]>ic{u s]ßiÄ]>N avieT k]Êi>iÄuÎuÞ]yi>uÎu.
aEÏ]L vÙiyáÙÊil jpic{uek]Þi>uÎ eekÏu<tá]N, "|Î[
nI>]Èu kušiÄ[ |zt am]ßh pÕiyetß]f[?" `Îu Ec]dic{u.
tá]en kÞEÏ]L aÛutp>vsN AyiÊIRÎ vÙiytáu>]N
"tá]nivieT `Êiyi>iÄuÎuEv]? |t[ arieÇÜil kušiÄ]N
w]niztyuh am]ßiÄukyiÙ}]yi>uÎu. tá]eneÎ ctiÄuky]
fEÙ}] ecy[tt[" `Îu kÙ[pic{u. "vidY vÙ}tuh k]fiÄfemÎ[
e`tiHYm]Ù
51
aviTuÎ[ niRb³ic{iÈEÙ} |ztyuh k]fic{t[? |t[ s>iy]Ef]"
`Îu tá]nuh Ec]dic{u.
anß>h >ÞuEp>uh xV]midRsnh k<ic{u Ek]yiÄEÙÄ[
Ep]yi \ofuh k<ic{u. aEÏ]L teÎ tá]N y]zty]vuky]l
avieT niÎuh tá]n[ aEnk xÐ]nÆL ek]TuÊyc{u.
|ztyuh prÇt[ ek]Þ[ teÎ eekÏu<Êá]n[
|zàj]ÙvidYyil anit>x]D]>fm]y eenpufYmuÞ]yi>uÎu
evÎu x[p¨m]yiÈuÞEÙ}]. atin]l |ni |o B]gh aDikh
vix[t>iÄuÎiÙ}. tá]N EjY]tiSÊiÙuh ati xmRËn]yi>uÎu
`ÎuÔtiEÙÄ[ dZ¨]ßm]yi O>u xhgti kUTi prÇiÈ[ |o
\pnY]xh avx]niÏiÄ]emÎ[ vic]>iÄuÎu.
O>iÄl tá]N ti>uvnßpu>Ê[ ecÎ[ muKh k]fic{
xmyh "tá]N vÙiy EjY]XYN AefÎ]fEÙ}] jnÆL
pryuÎt[ atin]l w]N `Î[ ~tu xmyÊ[ m>iÄuemÎ[
OeÎ<uti t>fh" `Î[ kÙ[pic{u. "|t]n]vsYm]f[. m>f divxh
muNkUÈi ariÇ]l ARÄuh vYxnvuh p>izBmvuh \Þ]kuh.
atin]l atriy]ti>iÄuky]f[ nÙ}t[" `Î[ tá]N
ti>umnÓriyic{u. "aet]Îuh x]>miÙ}. |et]Îu niþym]yiÈu
`<utiÊ>fh" `Îu vIÞuh niRb³pURv{h kÙ[piÄuky]l
|Îy]Þ[, |Î m]xh, |zt]h tIyti, |Î xmyÊ[ n]T[ nIÆuh
`Î[ tá]N `<utieÄ]TuÊu. \Ten "tá]enÎ]f[ m>iÄuÎ
etÎu" kÙ[pic{u Ec]dic{u. "at[ |tinu >Þu ek]Ù}h muNp]f["
`Îriyic{EÏ]L "`Î]l atukUTi viv>m]yi OeÎ<utiÊ>fh"
`Îu kÙ[piÄukyuh tá]N `<utieÄ]TuÄukyuh ecy[tu. |tu
k<iÇiÈ[ ~t]nuh ek]Ù}ÆLÄu EsSm]yi>uÎu tá]eû m>fh.
tá]N m>iÄuÎ divxmTuÊEÏ]L xhx[k]>Êin[
EvÞuÎ cànmuÈi, pÈu mutÙ]yvyuh piÞmTiyß>Êinu EvÞu
Î pfvuh ek]TuÊu kÙ[pic{[ Ašukeš ayc{u. |veyÙ}]h
ek]Þ[ tá]eû Ek]viÙkÊin[ xmIph `vieTeyÜiÙuh Ep]yi
e`tiHYm]Ù
52
gU™m]yi t]mxiÄukyuh A xmyÊ[ tá]N m>ic{uevÜil
|etÙ}]h tá]eû anß>ven ~Ù[pic{u ti>iey vÎu viv>h
ariyiÄukyuh, tá]N m>ic{iÙ} `Üil `Ù}]h ti>iek
ek]ÞuEp]>ikyuh ecy{femÎu kÙ[piÄukyuh ecy[ti>uÎu.
kÙ[pic{tuEp]eÙ A AšukL Ep]yi tá]eû Ek]viÙkÊin[
xmIpem]>u ØÙÊ[ t]mxic{u. m>iÄ]nuÔ xmym]yEÏ]L
tá]N muÞuh mÕuh m]ÕiyuTuÊ[ k]Ùuh muKvuh k<uki Bx[mh,
cành, Eg]pi mutÙ]yv D>ic{u. xug³puS[pÆL cUTi
ty{]r]ytieû EsSh anß>ven višic{u puÙ}uh mfÙuh
vi>iÄ]N prÇu vi>iÏic{u atiEMl kiTÎu. n]>]yfn]mh
jpic{uek]Þum>ic{u. atuve> tá]n[ y]et]>u xuKEÄTuh
\Þ]yi>uÎiÙ}. tá]N m>ic{EÏ]E<Äuh kÙ[pic{yc{ AšukL
avieTeyÊi. kÙ[pic{u ek]TuÊyc{i>uÎt[ `Ù}]h tá]eû
anßi>ven ~Ù[pic{iÈ[ ti>ic{u vÎu viv>h ti>umnÓ[ ariyic{u.
niþit xmyÊuteÎ tá]N m>ic{u `ÎriÇEÏ]L
ti>umnÓiEÙÄu vÙ}]et O>]Di \Þ]yi. pieÎ n]T[ nIÆuÎt[
ve> avieTy[Äu buÍiÄu nÙ} tEûTmiÙ}]yi>uÎuEvÎ]f[
EkLvi. tá]N kuric{uek]TuÊi>uÎ xmyÊ[ teÎ n]T[nIÆu
kyuh ecy[tu.
|o O>u xhgti ek]Þ[ teÎ tá]N vÙiy EjY]XYn]
yi>uÎuevÎuh x[p¨m]kuÎuÞEÙ}]. |Æen aEÌHÊieû
eevdYh, mzßv]dh mutÙ]yveyÄuric{uh aEnkh kœkL
pry]nuÞ[. aetÙ}]h |ni Ever]>u avx>ÊiÙ]v]emÎu
vic]>ic{u |EÏ]L vi>miÄuÎu.
e`tiHYm]Ù
53
81. ek]Ù}h viS]>iÄ]v[
|o Bzdk]šiEÑzth |EÏ]L Øitiecy{uÎt[ zbiÈISu
mÙb]ril kuruzán]Tu t]ÙUÄil EcRÎ viy{YU>hsh mÉmhgÙh
EdsÊu pßÙ]yini tIvÞi x[EÕSn[ OÎ>n]<ik vTÄu
pTiÇ]r]f[. |tu pÞu ti>uvit]hkUril ek]Ù}Ê]yi>uÎu.
avieTyi>uÎ |o EÑzth |vieTy]yiÊIRÎetÆeneyÎuh
mÕuh t]e< pryuÎu.
pÞu eevsYj]tiÄ]>]y ~t]nuh kuTuhbÄ]R p>EdsÊu
niÎu ek]Ù}ÊuvÎu t]mxic{i>uÎu. av>ueT zpD]n et]<iÙukL
pÈueny[Êuh xVRÉvY]p]>vum]yi>uÎu. atuek]Þ[ avR k]Ù
zkEmf Dnv]M]>]yiÊIRÎu.
aÆenyi>uÎ k]ÙÊ[ av>il O>]L zsIEp]RÄÙiyil
EÏ]yi BgvtieyEÓvic{u t]mxic{u. atiniS[ÚEy]TukUTiyuÔ
Exvek]Þu Bgvti ay]ešÄuric{[ ~Õvuh xßu¨y]yi BviÄuk
y]l O>u divxh >]ztiyil ay]L \rÆiÄiTÎi>uÎ xmyh
AE>] ay]šueT aTuÄl ecÎu. "nieû B¬ivisV]x]dikL
ek]Þu w]EnÕvuh zpx]dic{i>iÄuÎu. |ni |zpk]>h kÚinm]y
tpÓuecy[tu nI k¨eÏTfemÎiÙ}. nieû tÙy[ÄÙi>iÄuÎ
n]àkh v]ešTuÊu ninÄu xVEdsEÊÄu Ep]k]h. `eû AyuDh
evc{u ptiv]yi `eÎ pUjic{uek]Þi>uÎ]l nI vic]>iÄuÎ
k]>YÆešÙ}]h w]N x]DiÏic{utÎuek]Ô]h. nI vic]>iÄuÎ
ØÙÊu w]nueÞÎu dZ™m]yi visVxic{uek]Ôuk" `Îu
prÇt]yi ay]LÄu Et]Îi. ay]L epeÈÎu kÉu turÎu
En]Äiyxmyh duRÎi>IÑYm]y O>u EtjÓum]zth k]fukyuh
\TenteÎ atu mrÇuEp]vukyuh ecy[tu. atu Edvi teû
aTuÄl `<uÎÔi a>ušiec{y[ttuteÎy]efÎ[ ay]L dZ™
m]yi visVxiÄukyuh tÙy[Äl En]ÄiyEÏ]L O>u n]àkh v]L
avieT |>iÄuÎt]yi k]fukyuh ecy[tu.
e`tiHYm]Ù
54
ay]L ek]Ù}Êu mTÆieyÊiytieû EsSh avieT O>u
EÑzth pfiyic{u Bgvtiey zptiS[ÚiÄukyuh pIÚÊiEMl
n]àkh v]LkUTi evc{u ptiv]yi pUjic{u Bgvtiey B¬ipURv{h
Exvic{uek]Þi>iÄukyuh ecy[tu. A eevsYN O>u viSH]>iyu
m]yi>uÎu. atin]l ay]šuÞ]Äiy EÑztÊinuh "viSH]>i
Ä]v[" `Îu n]mh xiÍic{u. atu EÙ]pic{u k]ÙzkEmf "viS]>i
Ä]v[" `Î]yiÊIRÎu. muNEpteÎ vÙiy Dnv]M]>]yi>uÎ
eevsYM]RÄu BgvtiyueT x]ÎiÍYhkUTiyuÞ]yEÏ]L Dnh
xhKYyiÙ}]et vRÍic{u. avR kÏÙukšuh pEÊm]>ikšuh pfi
yic{[ av>ueT kc{vTh yUEr]Ïu>]jYÆL ve> zpc>iÏic{utuTÆi.
aEÏ]E<Äuh viSH]>iyuh EdvieyEÓvic{uek]ÞuvÎ Ašum]y
eevsYnuh DnemÎEp]eÙteÎ aHÜ]>vuh xIm]tItm]yi
vRÍic{u. atin]ÙR zkEmf >]j]vienEÏ]Ùuh kUÈ]Ä]etyuh
>]j]vinu zkmzpk]>h ek]TuEÄÞuÎ nikutiyuh mÕuh ek]TuÄ]
etyum]yi. muS[kM]>]y eevsYM]>ueT DiÄ]>h zkEmf
>]j]vinu duÓHm]yiÊIRÎu. atin]l "ek]Ù}Êu t]mxiÄuÎ
xkÙ eevsYM]>uh mUÎudivxÊinkh n]TuviÈuep]y[eÄ]Ôfh"
`eÎ]>u >]jkÙ[pn pureÏÈu. aEÏ]L eevsYM]>]kÏ]eT
p>izB]ßHZdy>uh viHVÙ>um]yiÊIRÎu. Bgvtiey zptiS[Úic{u
Exvic{uek]Þi>uÎv>uLeÏeT `Èu kuTuhbÄ]R kÙ[pn EkÈ
ÑfÊil av>ueT xkÙ Ø]v>jhgmxVÊuÄšuh pEÊm]>i
kšiÙ]ÄieÄ]Þu xmuzdm]REÅf vTEÄ]Èu pureÏÈu. Bgvtiey
EÓvic{uek]Þi>uÎ eevsYN y]zty]y xmyh A Bgvtiey
n]àkh v]šiEMl Av]Hiec{TuÊuek]Þ]f[ Ep]yt[. EsSmuÞ]
yi>uÎ kuTuhbÄ]R av>ueT pURv{ØÙm]y p]¥Y>]jYEÊÄuh
Ep]yi.
vTEÄ]Èu Ep]yvR k>Ey]Tu EcRÎu pEÊm]>i O]Tic{uEp]y
xmyh O>u ØÙÊu psuÄšuh puÙikšuh j]tieev>h kUT]et
OÎic{u EmÇuek]ÞunilÄuÎt]yiÄÞu. |o ØÙh xm]D]n
EÊ]TukUTiÊ]mxiÄ]N ek]Ô]vuÎt]efÎu niþyic{[ avR
e`tiHYm]Ù
55
pEÊm]>ikL avieT aTuÏic{u k>y[ÄirÆi. kTEÙ]TTuÊuÔ A
ØÙh aÄ]ÙÊu vÙiy vnzpEdsm]yi>uÎu.
avR k>y[ÄirÆiytieûEsSh avieTeyÙ}]h cuÕinTÎu
BgvtiÄu EÑztvuh avRÄu gZHÆšuh pfiyiÄuÎtinu
Ey]gYÆš]y ØÙÆL En]ÄiÄÞu niþyiÄukyuh A ØÙ
ÆL kuruzán]Èu >]j]vieû vky]yi>uÎtin]l >]j]vinu
piTiÏtu viÙ ek]TuÊ[ av v]Æukyuh EÑztvuh gZHÆšuh
pfiyiÄukyuh ecy[tu. aáÙh, zsIEk]vil, n]ÙáÙh, tiTÏÔi
mutÙ]yvEy]TukUTiy]f[ pfi k<iÏic{t[. avieT ek]TuÆÙ}UR,
ti>um]³]hkuÎu mutÙ]y ØÙÆšieÙEÏ]eÙ ki<EÄ]Èu dRsn
m]yi sivenyuh vTEÄ]Èu dRsnm]yi Bgvtieyyuh mtilÄkÊ[
\pEdvn]y s]x[t]vienyuh zptiS[Úic{u. zptiS[Ú nTÊiytu
zpxiÍ m]zßiknuh tzßiyum]y k]Èum]TÓu náU>iy]f[. `ÜiÙuh
pieÎyuh s]ßi niTÊiyi>uÎtu Bgvtiey Exvic{uek]Þi>uÎ
A eevsYnuh aEÌHÊieû k]ÙEsSh tdupEdszpk]>h aEÌH
Êieû kuTuhbÄ]>um]yi>uÎu. eevsYM]R `Èu kuTuhbÄ]>uh
EÑztÊinu xmIph teÎ `Èu gZHÆšiÙ]yi t]mxmurÏic{u.
|o EÑztÊil avR \o>]šM]>]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
|o eevsYM]R avieT vÎt[ A EdsÊinuh mhgÙm]yi
p>ifmic{u. atin]l A EdsÊinu "vÎmhgÙh" `Îu n]mh
xiÍic{u. zkEmf "mÉmhgÙh" `Î]yiÊIRÎu. EÑztÊinu pURv{
x[m>f viT]et avR "ek]Ù}h viS]>iÄ]v[" `ÎuteÎ Ep>iÈu.
atin[ |EÏ]<uh EBdgti vÎiÈumiÙ}. |o EÑztÊieû k]>fBUt
n]y eevsYnu zsIEp]RÄÙiyilniÎu kiÈiytuh ek]Ù}ÊuniÎu
Bgvtiey Av]Hic{u ek]ÞuEp]Îtum]y n]àkh v]L |vieT
Bgvtiey zptiS[Úic{EÏ]LteÎ A zsIEk]viÙkÊu evc{u. at[
|EÏ]<uh avieTÊeÎ |>iÄuÎuÞ[. atin[ |tuve> y]et]>u
EkTuh xhBvic{iÈiÙ}.
EÑztÊil \o>]šM]>]y `Èu kuTuhbÄ]>ueT
vIÈuEp>ukL t]e<ÏryuÎu.
e`tiHYm]Ù
56
1. kIE<l vIT[ 2. p]E<l 3. `EšTÊ[ 4. |oc{>]Èil 5.
ep]nÊil 6. n]Ef]Ê[ 7. `E>]Ê[ 8. \Ðc{ivIT[. EÑztÊil
eekk]>YkRÊZtVh OÎu mutl n]Ùu vIÈuk]RÄ]f[. avRÄu
k]>fvØ]nvumuÞ[. EsSmuÔ n]Ùu vIÈuk]>uh |v>ueT
anß>v>ueT niÙyiÙ]f[ vRÊic{uEp]>uÎt[.
|o eevsYM]R pEÊm]>ikšilniÎu k>y[ÄirÆiytieû
EsSh EÑztÊinuh vITukLÄuh Ey]gYm]y ØÙh En]Äi
niþyiÄ]N Ep]yvR evyiÙÊu ÑIfic{EÏ]L O>u ayinim>
Êieû cuvÈil ecÎi>uÎu. A vZÑh s]EK]ps]KkLek]Þu
pßlEp]eÙ p>Ît]yi>uÎtin]l avR atin[ pßÙ]yini
`Îu Ep>iÈu. atin]l A EdsÊinuh A Ep>u xiÍic{u.
|o eevsYM]R `Èu kuTuhbÄ]R m]ztm]yi>uÎtin]l
avRÄu yœ]pURv{h epFkiT]Æeš viv]Hh k<ic{uek]TuÄuÎ
tinuh mÄÊ]yh Ac>iÄuÎtinuh nivZÊiyiÙ}]ety]yi
ÊIRÎu. atin]l avR ciÙ n]yRvIÈuk]e> `fÆ]ÄiEc{RÄu
kyuh mÄÊ]ymuEpÑic{u m>umÄÊ]yh xVIk>iÄukyuh ecy[tu.
eevsYM]R n]yM]>]yiÊIRÎEÏ]L EÑztÊil s]ßiÄ[
av>]y]lEÏ]e>Îu avRÄuteÎ Et]Îuky]l s]ßiÄ[ avR
c]EÙ]r `Î[ |Ù}EÏ>]y O>u náU>iey niymic{u. náU>i s]ßiy]
yEÏ]L avieT xVÙ[ph ciÙ EBdgtikL v>uEÊÞivÎu. EÑzt
Êil \S \LeÏeT aWu pUj ptivuÔtil BgvtiÄu m]zth
\c{ÏUjy[ÄuÔ niEvdYh mdYvuh m]hxvum]yi>uÎu ptiv[. náU>i
s]ßiy]yEÏ]L atu EveÞÎu evc{u. mdYm]hxÆL niEvdY
mÙ}]t]vukyuh pUj náU>iy]vukyuh ecy[tEÏ]L BgvtiyueT
eectnYvuh vRÍic{u. muNEpteÎ \zgmURÊiy]y Bgvti náU>i
yueT pUj nimiÊh atYuzgy]yiÊIRÎu. EdviÄu "ByÜ>i"
`ÎuÔ n]mh aEÏ]<]fu yœ]RËm]yiÊIRÎt[. dRsnÊin]yi
ec{Ù}uÎvRÄu pklxmyÊuEp]Ùuh EdviyueT nTyilEÏ]k]
enÎÙ}, EÑztÊinkÊu kTÄ]NtEÎyuh `Eß] vÙ}]Ê O>u
Byh \Þ]yiÊIRÎu. aEÏ]L |o \zgt xVÙ[ph kury[ÄfemÎu
e`tiHYm]Ù
57
niþyic{u \o>]šM]R náU>iyueT s]ßi EveÞÎuevy[Äukyuh
s]E¬yM]>]y "vEÈ]ši" mUÓtiM]e>eÄ]Þu s]ßi tuTÆiÄu
kyuh ecy[tu. aEÏ]L EdviyueT \zgty[Äu xVÙ[ph smnh
xhBviÄukyuh ecy[tu. |EÏ]<uh |o EÑztÊil s]ßi nTÊi
v>uÎtu vEÈ]ši mUÓtiM]R teÎy]f[. `ÜiÙuh AÞuEt]ruh
mInÊil tzßiey avieT v>uÊi, O>u suÍikÙsvuh zb]ªfe>
eÄ]Þu mUÎudivxeÊ pUjyuh |EÏ]<uh nTÊiv>uÎuÞ[.
|o EÑztÊil AÞuEt]ruh mInm]xÊil `ÈHÓ]yiÈ[
O>uXvh nTÎuv>uÎuÞ[. atinu "kšiy]Èh" `Î]fu Ep>u
prÇuv>uÎt[. |o \Xvh mÕu EÑztÆšieÙEÏ]eÙey]ÎumÙ}.
|vieT DVjm]yi \pEy]giÄuÎtu n]Ù[pÊWuEk]l nIšmuÔ
O>u mušy]f[. muš n]Èi atiEMÙ]f[ ek]TiEyÕu k<iÄuÎt[.
ek]TiEyriy]l `<uÎÔiÄuÎt[ Aru divxh EÙ]HniRÐitm]y
sIEvÙiÊiTáuh `<]h divxvuh `È]h divxvuh n]àkh v]šu
m]f[. n]àkh v]eš<uÎÔiÄuÎtinuÔ An piTi teÎy]yi>i
ÄfemÎu niRb³muÞ[. \Xvk]ÙÊu zptidinh mUÎu sIEvÙi
yuh EÑztÊieû \oÈupu>yilevc{u zb]ªfRÄuh x]DuÄ
LÄuh xdYyuh ptivuÞ[. ~<]h divxh vÙiyvišÄinuh `È]h
divxh k]šiy]ÈÊinuh m]ztEm n]àkhv]L AnÏurÊ[ `<uÎÔi
Ä]ruÔU. n]àkh v]ešTuÊ[ `<uÎÔiÄuÎ Ašil BgvtiyueT
Av]xmuÞ]kuemÎ]f[ visV]xh. A AL v]L piTic{uek]Þ[
AnÏurÊi>uÎu kÙsÙ]yi viry[Äukyuh `<uÎÔic{uk<iÇu
t]e<yirÆi v]L zsIEk]viÙkÊu ek]ÞuecÎu evc{]ÙuTen
Eb]DhekÈu vI<ukyuh ecy{]ruÞ[. pieÎ vše>En>h k<iEÇ A
ALÄu Eb]Dh vI<ukyuÔU.
|vieT \Xvh mInm]xÊiÙ]yi>iÄfemÎÙ}]et ek]TiEyÕ[
|În]L, aeÙ}Üil |Î tIyti EvfemÎu niRb{³miÙ}. at[
AÞuEt]ruh niþyic{u nTÊuky]fu ptiv[. atu niþyiÄ]
nuÔ avk]svuh aDik]>vuh "ep]ÕmN náIsN" `Î
ALÄ]f[. av>ueT kuTuhbÊil at]tuk]ÙÊu mUÏ]yiÈuÔ
Aš]f[ atu niþyiÄuÎt[. `Î]l atu n]àkh v]L
e`tiHYm]Ù
58
krkUÈuv]nuÔ muHURÊmnux>ic{]yi>iÄfh. v]L krkUÈu
v]nuÔ muHURÊh EjY]XYen v>uÊi En]Äic{]f[ niþyi
ÄuÎt[. w]yR, ec]v{, evÔi |o A<[ckšil ~etÜiÙuh O>u
divxEm v]L krkUÈuv]N p]TuÔU. v]L krkUÈuk `Îu
prÇ]l Etc{uminuÄi tu>uáu kšÇ[ `É pu>Èievy[Äuk
`Î]fRËh.
k]šiy]ÈÊieû zpD]n zkiy n]àkh v]L AnÏurÊ[
`<uÎÔiÄuky]f[. A `<uÎÔÊu pkl ~kEdsh n]Ùu
mfiÄ[ A>hBiÄuh. atinu kuT, AÙvÈh, evFc]m>h, tÙyil
eÄÈu mutÙ]y aÙÜ]>ÆEš]TukUTiy ptinW]nkšuh pÙviD
v]dYEmšÆEš]TukUTiy t]šEmšÆšumuÞ]yi>iÄuh. A `<uÎ
ÔÊu nTyil xVÙ[pmkeÙy]yi nilÄuÎ p]ÙyueT
cuvÈieÙÊuEá]L Emšh kÙ]siÄuh. pieÎ avieT kuruÏieû
nZÊmuÞ[. atu k<iÇ]l avieTniÎ[ \o>ucuÕÙ]yi
`<uÎÔic{uEp]kuh. \o>ucuÕl k<iÇu mTÆieyÊiy]l
EÑztÊieû pTiÇ]Er nTy[ÄÙuh ety{á]TiÄuruÏieû
nZÊmuÞ[. Bgvti \o>ucuÕ]N `<uÎÔuÎ xmyh EÑztÊieû
etÄuB]gÊu muÎUÕN (muÎUrM]R) `Î j]tiÄ]>uh ki<Äu
B]gÊu v(m)É]M]>uh afini>Îu k]vl nilÄuk ptiv]f[.
n]àkh v]L |rÄiey<uÎÔiÄuÎtuve> avR k]vl nilÄuh.
|rÄiey<uÎÔiÄuÎ xmyÊu evšic{Ï]Tu tuÔuh. atuh
k<iÇ]l a>iyuh pyruh m]hxvuhkUTi p]khecy[tu. ek]Þu
Ep]yi vTÄuvsÊuÔ Ek]Èyilevc{u BUtÆLÄu bÙi
ek]TuÄuh. |tin[ "a>iÆ]È[" `Î]f[ Ep>u prÇuv>uÎt[. at[
anYM]RÄu k]f]N p]TiÙ}. Ek]ÈeyÎu pryeÏTuÎt[ ~t]nuh
\ÎtvZÑÆL nilÄuÎ O>u prá]f[.
viS]>iÄ]vil BgvtiyueT aÛutm]H]«YÆešÙ}]h
prÇvx]niÏiÄuÎ k]>Yh ax]ÍYm]f[. atin]l avyil
ciÙtum]zth t]e< prÇuek]ÔuÎu.
e`tiHYm]Ù
59
pÞu "eemxUR kTuv" `Îu zpxiÍn]yi>uÎ TiÏu
xulÊ]N mÙb]rien Azkmic{ k]ÙÊ[ aEnkh Hiàu
EÑztÆL ag[niÄi>y]Äi nsiÏic{uevÜiÙuh viS]>iÄ]vil
BgvtieyÄuric{[ ay]LÄ[ avše> B¬iyuh visV]xvumuÞ]
yi>uÎu. atin]l ay]L ciÙ k]ÙÆšil dRsn]RËh avieT
ecÙ}ukyuh ecy[ti>uÎu. O>iÄl xulÊ]N dRsnÊin]yiec{Î
xmyh s]ßiÄ]>N zpx]dh ek]TuÄ]n]yi ek]Þu ecÙ}ukyuh
aEÏ]L xulÊ]N "`niÄu s]ßiÄ]>eû zpx]dh EvÞ; Edvi
teÎ `niÄu zpx]dh t>fh" `Îu prÇu s]ßiÄ]>En]Tu
zpx]dh v]Æ]et tRÄic{u nilÄukyuh ecy[tu. A xmyh
BgvtiteÎ zpx]demTuÊuek]Þu zptYÑm]yi avieT
`<uÎÔi. zpx]dh xulÊ]eû eekyiÙiÈuek]TuÊu. zpx]dh
v]ÆiyEt]TukUTi xulÊ]N Eb]Dh ekÈu vI<ukyuh Edvi
aßRÍ]nh ecy{ukyuh ecy[tu. pieÎ mUEÎmuÄ]l n]<ik
k<iÇEÏ]L xulÊ]nu Eb]Dh vIfu. aEÏ]L ay]LÄu t]N
vic]>iÄukyuh pryukyuh ecy[tt[ aviEvkm]yiEÏ]yi `Îu
Et]Îukyuh EdvieyÄuric{uÔ B¬ivisV]xÆL pURv{]Dikh
vRÍiÄukyuh ecy[tu. atin]l xulÊ]N zptivX>h 342
>UpvIth xRv{m]nYm]yi EdvxVÊiEÙÄu ek]TuÊuvÎi>uÎu.
piÎITu TiÏuvieû >]jYh zbiÈISu gvReÐÞieû aDIntyiÙ]y
EÏ]L A xhKY A gvReÐÞu xRv{m]nYm]yi BUnikutivkyil
viÈuek]TuÊu. A Øitiyil |Îuh nTÎu v>uÎu.
O>iÄl ciÙ EÑztk]>YÆL epeÈÎu nTEÊÞt]yuh
tlÄ]Ùh EdvxVÊil pfh cu>uÄm]yuh v>iky]l \o>]šM]R
ciÆpu>Êu kZS[fpÈR `eÎ]>]Eš]T[ ~t]nuh >Up kThv]Æi.
A xhKY avDiÄu ek]TuÊutIRÄ]Êtin]l pÈR anY]yh
ek]TuÊ[ \o>]šM]>ueT EmÙuh EdvxVhvk xVÊuÄšiEMÙuh
Ø]pic{u viDi xá]dic{u. \o>]šM]e> v]rÞil piTiÄ]N pÙ
zp]vsYh zsmic{iÈuh x]Dic{iÙ}. OTuÄh pÈR k]šiy]È divxh
n]àkh v]eš<uÎÔiÄuÎ Any[Äu ekÈiÄuÎtuh EdvxVhvk
yum]y xVRÉÊÙyileÄÈu jp[ti ecy{iÄ]emÎu niþyic{[
e`tiHYm]Ù
60
AmYEn]TukUTi `È]muXvdivxh EÑztxÎiDiyieÙÊi.
`<uÎÔipu purÊuvÎEÏ]E<Äuh pÈRÄ[ avieT nilÄ]N
vy{]ety]yi. aEÌHh O>u zB]ßenEÏ]eÙ avieTniÎ[ O]Ti.
aEÏ]L AE>] piÎ]eÙ O]Tiec{Î[ \oEÄ]TukUTi purÊ[
OÎTic{t]yi aEÌHÊinu Et]Îi. aEÌHh pieÎyuh O]Tukyuh
pTiÇ]ErvsÊuÔ ciryueT vÄÊu ecÎEÏ]L Eb]DhekÈ[
avieT vI<ukyuh \Ten Ec]> CRÌic{u tuTÆukyuh
m]zty[ÄiTyil p>EÙ]kzp]p[tn]vukyuh ecy[tu.
viS]>iÄ]vu EÑztÊil >Þutvf kÔM]R kyrukyu
Þ]yi. O>iÄÙuh avReÄ]Îuh ek]ÞuEp]kuv]N x]Dic{iÙ}.
O>iÄl kÔM]R aáÙÊinkÊu kTÎEÏ]L avieT akÊuh
purÊuh vÙiy pu<yieÙÎEp]eÙ evÔh ep>ukiyi>iÄuÎt]yi
avRÄu Et]Îi. atin]l En>h evšuÄuÎtuve> avieTÄiTÎu
k¨eÏÈu. En>h evšuÊu nT turÎEÏ]L avieTeyÆuh evÔh
kyriyiÈieÙ}ÎuÔ v]x[tvh avRÄu mnÓiÙ]vukyuh av>irÆi
EÏ]vukyuh ecy[tu.
pieÎey]>iÄl kÔM]>áÙÊilÄyri ciÙ O]Èup]zt
Æšuh mÕuh `TuÊuek]Þu purÊirÆi. x]m]nÆešÙ}]h
tÙyiEÙÕieÄ]Þu y]zty]yEÏ]L avRÄ[ ~tiEÙy]f[
Ep]EkÞetÎu niþymiÙ}]ety]yi. avR A p]ztÆšuh
tÙyil evc{uek]Þu En>h evšuÄuÎtuve> EÑztÊinu
zpdÑifh evc{u. En>h evšuÊEÏ]L \o>]šM]>il ciÙR avieT
`Êi kÔM]e> piTikUTukyuh Ep]ÙIxil ~Ù[piÄ]n]yi
pureÏTukyuh A xmyh evšic{Ï]Tu tuÔiv>ikyuh "nÐueT
mutÙ! Em]¨ic{uek]ÞuEp]y]l atuek]ÞuÞ]vuÎ n¨h
nmuÄ]f[. atin]l atiEnÄuric{u n]hteÎ Ec]dic{uek]Ô]h.
atinu kuáÇiey (kániey aÄ]ÙÊu |ßY B>ic{i>uÎt[
|oƒißY]ÄániÄ]>]yi>uÎu) ~Ù[piÄfemÎiÙ}" `Îu pryu
kyuh kÔM]e>eÄ]Þu Em]¨ic{ muteÙÙ}]h avieT evy[Ïi
Äukyuh zp]yþiÊvuh EmÙ]l avieTÄyri Em]¨iÄukyieÙ}Îu
e`tiHYm]Ù
61
xtYvuh ecy{ic{[ ave> viÈyy[Äukyuh ecy[tu. atilÏieÎ
O>iÄÙuh A EÑztÊil kÔM]R kyriyiÈiÙ}.
mueá]>uk]ÙÊu EdvxVh vky]yi |vieT O>u piTiy]nyu
Þ]yi>uÎu. A Aney ~rn]Tu t]ÙUÄil má]Èu EdsÄ]>n]y
O>u mHÐdIynu p]ÈÊinu ek]TuÊi>uÎu. \XvÊien<uÎÔi
Ä]N Aney muNkUÈi mTÄiyyc{uek]Ô]emÎuÔ k>]Er]TukUTi
y]f[ muHÐdIyN Aney ek]ÞuEp]yt[. `ÜiÙuh \XvmTuÊ
EÏ]L \o>]šM]R muHÐdIyeû EpRÄ[ Oe><uÊuek]TuÊ[ Aeš
ayc{u. A `<uÊinu muHÐdIyeû mrupTi, "|EÏ]L pfiÊi>Äu
vše> aDikm]ky]l \XvÊinu tÄ vÉh Aney
mTÄiyy[Ä]N nivZÊiyiÙ}" `Î]yi>uÎu. Ever Aney
aEnVSic{iÈu kiÈiyumiÙ}. \o>]šM]R AkÏ]eT viSÉ>]yi
ÊIRÎu. `ÜiÙuh \Xv]>hBdivxh >]ztiyil `<uÎÔiÄ]nuÔ
xmym]yEÏ]L pTiÇ]Erc{iryil O>]nyueT séh EkÈ[
\o>]šM]>uh mÕuh O]Tiec{Îu En]ÄiyEÏ]L atu EdvxVh vk
piTiy]n teÎy]yi>uÎu. aÎu pkl mu<uvnuh A An
muHÐdIyeû pfiØÙÊuÞ]yi>uÎu. má]ÈuniÎ[ |o EÑztÊi
EÙÄ[ `Fptu n]<ik dU>muÞ[. |ztyuh dU>h pÊun]<ik ek]Þ[
|o An `ÊiyetÆeneyÎu BgvtiÄu m]ztmriy]h. AnyueT
Eml cÆÙyuh O>umic{[ AnÄ]>numuÞ]yi>uÎiÙ}. An A>uh
pry]et xVyEmv ciryiÙirÆiÄušic{u EÑztnTyilec{Îu
niÎu. tÙyileÄÈ[ `TuÊuek]Þu ecÎEÏ]<uh A>uh pry]et
teÎ An mTÄi. O>]L tÙyileÄÈu ekÈic{u. s]ßiÄ]>N
ptivuEp]eÙ `<uÎÔiÄukyuh ecy[tu. aÆen >Þudivxh
k<iÇEÏ]E<Äuh Aney aEnVSic{u muHÐdIynuh AnÄ]>nuh
|vieT vÎuEcRÎu. \XvÊien<uÎÔiÄ]N Aney ayy[Ä]
etyi>uÎtinu muHÐdIyN zp]yþiÊh ecy{ukyuh EdviyueT
Ek]ph \Þ]k]etyi>iEÄÞtiEÙÄ]yi aEnkh v<ip]TukL
nTÊukyuh ecy[tu.
|o EÑztÊieÙ Ek]m>h (evšic{Ï]T[) pÈumuÞy[Äl
ety{á]TiÄuruÏieû kuTuhbÊil aÎÎu mUÊ Aš]yi>iÄuk
e`tiHYm]Ù
62
y]f[ ptiv[. O>u k]ÙÊ[ avieT zp]yh tikÇ pu>uSM]>]>uh
|Ù}]ety]yiÊI>uky]l kE>]rÏfiÄM]>ueT kuTuhbÊilniÎ[
O>]eš Ek]m>m]ÄieyTuÄuÎtin[ \o>]šM]>uh mÕuhkUTiÊIRc{
y]Äi. A xmyh ety{á]TiÄuruÏieû gZHÊilniÎu
ptien]Îu vyÓum]zth zp]ymuÔ O>]FkuÈi evšic{eÏÈuek]Þu
EÑztÊieÙÊi. kuruÏieû gZHÊilniÎu EÑztÊiEÙÄu
nUÕiÏtinWu n]<ik dU>muÞ[. ecruzp]yÄ]>n]y |o b]ÙN
|ztyuh dU>h p>xH]yh kUT]et v<iyriÇ[ |vieT veÎÊi
ytienÄuric{uteÎ `Ù}]v>uh aÛuteÏÈu. piÎITuÞ]y
aEnVSfÊil ay]L gZHÊilniÎ[ ~kEdsh ptinWu
n]<ikek]Þ]f[ |vieT veÎÊiyetÎ[ ariyukyuh ecy[tu.
ay]šueT zpvZÊikšuh v]Äukšuh aÛuteÏTuv]N tÄvy]yi
>uÎtin]l visV]xpURv{h ay]ešÊeÎ avieT Ek]m>m]yi
xVIk>ic{u. ~kEdsh `<upÊWu vyEÓ]šh zp]ym]y A
mnuSYN |EÏ]<uh jIvic{i>iÄuÎuÞ[.
~kEdsh pzßÞu ek]Ù}h muá[ \o>]šM]>ueT b³uvRÅ
ÊileÏÈ O>]L |o BgvtiyueT nTyilniÎu kÔxtYh ecy[tu.
ay]L EÑztÊil niÎu purÊirÆiy ÑfÊil Eb]DhekÈu
mriÇuvIfu m>ic{u. atilÏieÎ xtYh ecy{]n]yi avieTy]>uh
ecÙ}]riÙ}.
ek]Ù}h 1098-l kTÊn]Èu etÄiÄÉáÊu náY]>ueT
gZHÊil O>u vÙiy kvRc{yuÞ]yi. pÙ j]tiÄ]>]y |>up
eÊ]Îu mHtx[k>M]R kUTiy]f[ kšvu nTÊiyt[. pÞm]yiÈuh
pfm]yiÈuh aEnk]yi>h >UpyueT vk avR tÈieÄ]ÞuEp]yi.
Ep]ÙIxuk]R pÚic{ vidYkešÙ}]h zpEy]gic{[ aEnVSfh nTÊIÈuh
y]et]>u tuáumuÞ]yiÙ}. atin]l náY]R |o BgvtiÄu ciÙ
v<ip]TukL EnRÎu. atieû EsSh aDikh t]mxiy]etteÎ
A kÔM]R Em]¨iec{TuÊ mutÙukešÙ}]h tÙyilevc{u tuÔi
eÄ]Þu BgvtiyueT nTy[Äl ek]ÞuecÎu evc{u Ñm]y]cnh
ecy[tu mTÆiEÏ]yi. \o>]šM]R náY]e> v>uÊi A mutÙuk
ešÙ}]h ~Ù[pic{uek]TuÊu. náY]R muNpuniþyic{tiÙDikh
e`tiHYm]Ù
63
v<ip]TukešÙ}]h k<ic{u Bgvtiey vàic{uek]Þ[ Ep]vukyuh
ecy[tu.
peÞ]>iÄl gRBifiy]y O>u x[ztI \c{ÏUj xmyÊu
EÑztÊil ecÎu dRsnh k<ic{uEp]yi. aÎ[ ax[tmiÄuÎtinu
muNp[ A x[ztI m>ic{u. |tieû k]>femeßÎriyuÎtin]yi A
x[ztIyueT vIÈuk]R O>u zps[nÄ]>eneÄ]Þu zps[nh evÏic{u
En]Äi. x[ztIyueT m>fÊinuÔ k]>fh BgvtiyueT Ek]pm]
efÎu zps[nÄ]>N viDic{u. BgvtiÄ[ \c{ÏUjy[Äu niEvdYh
mdYvuh m]hxvum]fEÙ}] ptiv[. mdYh Exvic{[ mdic{i>iÄuÎ
xmyÊ[ A>]y]Ùuh anYM]R ecÎu k]fuÎtu xEß]S]vH
m]yi>iÄukyiÙ}EÙ}]. viEsSic{[ O>u x[ztIy]y Bgvti mdYp]nh
ecy[t[ aH}]dic{i>iÄuÎ xmyÊ[ meÕ]>u x[ztI ecÎu kÞ]l
Ek]pmuÞ]k]etyi>iÄuEm]? |t]f[ zps[nÄ]>eû yu¬i.
aet]eÄ `Æeny]y]Ùuh aÄ]Ùhmutl |o EÑztÊil
\c{ÏUjy[ÄuEsSh x[ztIkL akÊukTÎu dRsnh k<iÄ]et
y]yi. at[ |EÏ]<uh aÆenteÎyi>iÄuÎu.
e`tiHYm]Ù
64
82. vyx[Äe> A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkšueT
cikiX]eenpufYh
A>YN n]>]yfmUÓ[ ~kEdsh ptin]ru vyÓ]yEÏ]
E<Äuh \pnynh, xm]vRÊnh, eevdYs]x[zt]BYxnh, mutÙ]yv
eyÙ}]h k<iÇu cikiX A>hBic{u. aÄ]Ùh mutl vxy[Ä>
yiÙ}Êu v>uÎ E>]gikeš En]Äi cikiXkL niþyic{u prÇuh
kuric{uek]TuÊuh ayy[Äukyuh atY]vsYeÏÈ]l ciÙ ØÙÆ
šil Ep]yi E>]gikeš kÞu cikiXkL niþyiÄukyuemÙ}]h
xVpit]vieû A¡zpk]>h A>YN n]>]yfmUÓ[ avRkL
teÎy]fu ecy[ti>uÎt[. aÆen OÎu>Þu ek]Ù}h k<iÇ
EÏ]E<Äuh,
mEà]lkf[Ú® kZt]x[Etn guf]Dikty] gu>o
PEÙn xHk]>xY puS[Ep]lgm |v zpj]®
`Îu prÇtuEp]eÙ E>]gikLÄ[ a¢NmUÓ[ avRkeš
Ä]fuÎtinuÔ AzgHvuh AvsYvuh kury[Äukyuh A>YN
n]>]yfN mUÓvRkeš kÞ]l mtieyÎu Et]ÎiÊuTÆukyuh
ecy[tu. `ÜiÙuh eevdYviSym]yi xVpuzten t]N zgHiÏic{
etÙ}]h zgHiÏic{uk<iÇu `ÎuÔ vic]>h A a¢nuh t]N
zgHiEÄÞetÙ}]h zgHic{uk<iÇu `ÎuÔ vic]>h A puztnumu
Þ]yiÙ}. atin]l a¢N mUÓvRkL pieÎyuh xok>YmuÔ
xmyÆšieÙÙ}]h puzten aTuÄl višic{i>uÊi cikiXkL
xhb³ic{uÔ O]E>] k]>YÆešÄuric{uh O]E>] OoSDÆšueT
gufÆešÏÕiyuh mÕuh pÙtuh \pEdsic{uek]Þi>uÎu. |zpk]>
muÔ aBimuEK]pEdsh A vZÍeevdYN tniÄu tIe> vy{]et
y]kuÎtuve>teÎ ecy[ti>uÎu. A>YN n]>]yfNmUÓ
vRkLÄu cikiX]viSyÊiL annYx]D]>fm]y O>u viEsS
vuh m]H]«YvumuÞ]yiÊIRÎtinuÔ zpD]n k]>fÆšil OÎu
vše>Ä]Ùh anuxYUtm]yi \Þ]y |o \pEdsh kUTiy]f[.
A>YN n]>]yfN
e`tiHYm]Ù
65
mUÓvRkL cikiX]xhb³m]yi ecy[tiÈuÔ ciÙ
viEsS]l xhgtikL t]e< prÇuek]ÔuÎu.
1. O>iÄl AÙÏue< kc{vTh vk xUzpÞ]yi>uÎ Ek]ÙP[
x]yipvRkLÄ[ xHiÄvy{]etkÞuÔ O>u tÙEvdnyuÞ]vu
kyuh aEnkh eevdYNm]e>eÄ]Þu cikiXkL ecy{ic{u
En]ÄIÈuh O>u gufvuh k]f]y[ky]l vyx[Ä> ariyiÄuÎ
tin]yi x]y[pvRkL Ek]ÈyÊu vÎu Ec>ukyuh ecy[tu.
Ek]ÙP[ x]y[pvRkšueT xEH]d>i Ek]ÈyÊu t]mxic{i>uÎu.
x]y[pvRkL A (vÙY) md]ÐyueT bhg[š]vil t]mxic{uek]Þu
vyx[Äe> Ašyc{u dInviv>emÙ}]h ariyiÄukyuh mUÓvRkL
aEÆ]Èu ecÎ]leÄ]Ô]emÎ[ aEpÑiÄukyuh mWl ayc{u
ek]TuÄukyuh ecy[tu. A>YN n]>]yfN mUÓvRkL a¢N
mUÓvRkšueT A¡zpk]>h \Ten y]zty]yi. aviTuÎ[ O>u epÈi
turÎ[ O>u gušikeyTuÊu O>u piÙ]viÙyileÏ]tiÇu eekyil
evc{uek]Þ]f[ mWÙilÄyriEÏ]yt[. x]y[pienÄÞtieû
EsSh O>utuTh muÙÏ]l EvfemÎu prÇu. \Ten BZtYNm]E>]Ti
EÏ]Ti muÙÏ]l ek]ÞuvÎu. mUÓtu teû eekyiÙuÞ]yi>uÎ
gušik A BZtYNm]e>eÄ]Þu muÙÏ]Ùil a>c{u kÙÄic{u. A
xmyh x]yiÏ[ tÙEvdnyueT k]ÚinYhek]Þu kÉu turÄ]nuh
miÞ]nuh vy{]et kÈiÙilÄiTÄuky]yi>uÎu. mUÓvRkL x]y[p
vRkšueT tÙ Ene> evy[Ïic{iÈu muÙÏ]eÙTuÊu nxYh ecy[tu.
aEÏ]L Evdn pURv{]Dikh kÙsÙ]vuky]l x]y[pvRkL
epeÈÎu piTec{fIÕi>iÄukyuh OÎu tuÐukyuh aEt]TukUTi >Þu
n]x]dV]>Æšil niÎuh O]E>] pu<uÄL t]e< vI<ukyuh ecy[tu.
A pu<uÄL OÎ> ahguÙhvIth nIšmuÔvyuh tÙ kruÊvyyu
m]yi>uÎu. pu<uÄL Ep]ytiEn]TukUTi x]y[pieû tÙEvdn m]ri
nÙ} xuKm]yi. aEÌHh mTÆivÎ[ viv>emÙ}]h a¢NmUÓ[
avRkšueT aTuÄl prÇEÏ]L "|tu xVlph x]Hxm]yi
EÏ]yi. zgÖÊilÄ]fuÎveyÙ}]h ecy{>ut[. aÆen ecy[t]l
ciÙEÏ]L ciÙt[ abÍm]yiÈuh tIREÎy[Ä]h. |ÆenyuÔ
et]eÄ vše> AEÙ]cic{uh Ever nivZÊiyiÙ}]et v>uÎ
e`tiHYm]Ù
66
xmyÊuh m]ztEm ecy{]vU. |osV>k]>ufYhek]Þ[ |EÏ]L
EvÞtuEp]eÙy]yEÙ}]" `Î[ aviTuÎ[ prÇu. x]y[pvRkL
xEß]Sic{[ Ayi>h >Upyuh O>u ek]án]nEyyuh xhB]vny]yi
`<uEÊ]TukUTi vyx[Äe> ayc{uek]TuÊu. A xhB]vn `Eß]
avieT xVIk>ic{iÙ}. a¢NmUÓ[ "wÆL ecy{uÎt[ DRÐcikiX
y]f[. atinu zptiPÙh v]Æuk ptiviÙ}. x]y[Ïieû Ood]>Y
Êin]yi nài prÇuek]ÔuÎu" `Îu mrupTi ayc{uek]TuÄu
kyuh ecy[tu. Ek]ÙP[ x]ypvRkšueT tÙEvdn EBdm]Äiy
k]ÙÊ[ A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkLÄu ptienÈu vyEÓ
zp]ym]yi>uÎuÔu.
2. zpxiÍ eevdYnuh A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkšueT
pitZvYpuztnuh EjS[ÚzB]t]vum]yi>uÎ piÙ]mEß]L sÜuÉi
mUÓinu k<uÊieû piNB]gÊu O>iÄl O>>imuriEp]eÙ ~Õvuh
ecrut]y O>u ku>u \Þ]vukvuh Ño>h ecy{ic{EÏ]L atu
muriÇuEp]vukyuh ecy[tu. vÙiy Evdnyuh mÕumuÞ]yieÙ}ÜiÙuh
aÎu eevkuEÎ>m]yEÏ]E<y[Äuh A ku>u vIRÊ[ cuÞÆ]Ey]š
m]vukyuh Evdn kÙsÙ]yiÊI>ukyuh ecy[tu. >ÞumUÎu
divxhek]Þ[ A ku>u vIRÊuvIRÊu O>u EtÆ]Ey]šm]yi.
atieû nI>u k<uÊinu cuÕuh m]ztmÙ}, kuEreÒ muKEÊy[ÄuhkUTi
vY]pic{utuTÆi. EvdnyueT k]ÚinYhek]Þu sÜuÉimUÓvRkL
kušiÄ]nuh \É]nuh \rÆ]nuem]Îuh vy{]et ~Õvuh avst
Ey]TukUTi kiTÏiÙ]yi. |ztyum]ytieû EsSm]f[ |o viv>Êinu
vyx[Ä>y[Ä[ `<utiyyc{t[. piÙ]mEß]šiÙ}eÊ vRÊm]nÆL
vyx[Ä>y[Ä[ `<utiyyy[ÄuÎtu sÜuÉixUÓ[ avRkL teÎ
yÙ}]et anYM]e>eÄ]Þ[ `<utiyyÏiÄ]riÙ}. |o `<uÊ[
piÙ]mEß]šiÙ}Ê[ aÄ]ÙÊu k]>YØn]yi>uÎ piS]>Tiy]f[
`<utiyyc{t[. A `<uÊu kÞEÏ]LÊeÎ dInh x]m]nYÊi
ÙDikh kÙsÙ]yiÈueÞÎ[ aEÌHh mnÓiÙ]ÄiÄ<iÇu. `<uÊu
kÞiÈu O>umfiÄUR k<iyuÎtinumuá[ aEÌHh piÙ]mEß]LÄ[
y]zty]yi. aÄ]ÙÊ[ |EÏ]<eÊEÏ]eÙ v]Hnxok>YÆL
OÎuh \Þ]yi>uÎiÙ}. atin]l aEÌHh Ek]ÈyÊu niÎuh
e`tiHYm]Ù
67
c]vÄ]Tuve> Et]fiÄuh. avieTniÎu kUÙiÄu kuti>vÞi
piTic{uh mÕum]f[ y]ztecy[tt[. `ÜiÙuh aEÌHh Ek]ÈyÊuniÎu
pureÏÈiÈu mUÎ]hdivxh piÙ]mEß]šiÙ}eÊÊi. aEÏ]E<y[Äuh
avieT kuÈEW>i mUÓ[, AÙÊUR nái mutÙ]y eevdY
EzsS[ÚNm]e>Ù}]v>uemÊukyuh mury[Äu cikiXkš]>hBiÄukyuh
ecy[ti>uÎu. A>YN n]>]yfNm]Ó[ avRkL avieTeyÊi,
ÑfÊil kušik<ic{[ akÊu ecÎEÏ]L sÜuÉi etruÊuevc{
O>u emÊyiEMlc{]>i kmi<[ÎukiTÄuky]yi>uÎu. A>YN
n]>]yfN mUÓvRkešÄÞiÈu E>]gi AšriÇu `ÜiÙuh OÎuh
xhx]>iÄ]N s¬nÙ}]ÊvÉh avsn]yiEÏ]yi>uÎtin]l
muKÊuEn]Äi kÉIe>]ÙiÏiÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L A>YN
n]>]yfN mUÓvRkL "ÑIfh |ztm]zth vRÍiÏic{uvEÙ}]?"
`Îu prÇu. atuEkÈ[ avieTyuÞ]yi>uÎ eevdYEzsS[ÚNm]R
"ÑIfh vRÍiÄ]ti>iÄuÎetÆen? Aru divxm]yiÈu y]et]>]
H]>vuh k<iÄuÎiÙ}. y]et]Îinuh >uciyieÙ}Î]fu pryuÎt[.
p]Ù]efÜil kurc{u kuTiÄ]emÎu Et]ÎuÎueÞÎu pryuÎu.
atu ek]TuÄ]nuh p]TiÙ}EÙ}]. p]l |o E>]gÊinu viE>]D
m]efÎEÙ} prÇi>iÄuÎt[?" `Î]f[ xm]D]nh prÇt[.
aEÏ]L A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkL "p]l ek]TuÄuÎtinu
viE>]DmiÙ}. `vieT nieÎÜiÙuh ÑfÊil kurc{u p]l
v>uÊfh" `Îu piS]>TiEy]Tu prÇu.
\Ten piS]>Ti "kurc{u p]l |vieTÊeÎ k]fuh.
Ep]>]Êt[ |EÏ]L Ašyc{uv>uÊukyuh ecy{]h" `Îu
pryukyuh aEÏ]LÊeÎ Ašyy[Äukyuh ecy[tu.
A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkL |Ù}Ê[ |>uÎi>uÎ p]l
ÑfÊil k]c{ic{u xVlÏh pWx]>yuh EcRÊu piÙ]viÙ
ek]Þu Ek]>i E>]giÄ[ kuEreÒ kuEreÒ ek]TuÊu. et]Þ
\fÆiEÏ]ytuek]Þ[ O>u tuTh p]l kuTiÄuÎtin[ ~kEdsh O>u
n]<ik EvÞivÎu. pieÎ vÙiy zpy]xh kUT]et O>u tuTh
p]lkUeT kuTic{u. \Ten >Þu tuTh p]lkUTi k<iÄuÎtiÎu
zpy]xmuÞ]yi>uÎiÙ}. aÆen n]<iÏ]l kuTic{uk<iÇEÏ]L
e`tiHYm]Ù
68
E>]gi "AvU `niÄiEÏ]L ÑIfÊinu kurc{u kurvuÞ[. kuEreÒ
xhx]>iÄ]emÎu Et]ÎuÎuÞ[. n]vuh et]Þyuh \TÆi v>Þu
Ep]ytuek]Þ[ |tuve> miÞ]N vy{]yi>uÎu. |ni EvÞet]eÄ
pieÎ niþyiÄ]h. anujN \ÞiÙ}EÙ}]. Ep]yi \ofuk<ic{u v>U"
`Îu prÇu. atuEkÈ[ aEÌHh O>uviDh xm]D]nEÊ]eT
\É]N Ep]yi. Ek]ÈyÊuniÎu pureÏÈiÈu v<iÄ[ O>u En>h
m]ztEm \Þi>uÎuššu. `ÜiÙuh teû EjYS[Úeû avst kÞ
EÏ]L visÏuh d]Hvuh ÑIfvuemÙ}]h aviTuÎ[ vix[m>ic{uEp]yi.
|vR >ÞuEp>uh BiEÎ]d>xEH]d>M]>]yi>uÎu evÜiÙuh av>ueT
p>x[p>x[EnHh `Ek]d>xEH]d>niRviEsS m]yi>uÎu.
A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkL \ofuk<ic{u vÎtieû
EsSh cikiXkešÙ}]h AEÙ]cic{u niþyic{u. avyil
zpD]nm]yi niþyic{t[ O>u p]lkS]yvuh O>u p]lkÇiyu
m]yi>uÎu. >Þinuh m>uÎukL >ÞumUÎu kUÈh vItEm \Þ]yi
>uÎuÔu. A m>uÎukL ctc{u ki<i ekÈiyiÈu plÄÇiyuh
p]lÄS]yvumuÞ]Äi zptidinh >EÞ] mUEÎ] zp]vsYh vIth
dHnÊinu tÄvÉvuh AvsYh Ep]eÙyuh ek]TuÄ]n]fu
niþyic{t[. aÆen n]ÙWu divxh k<iÇ]E<y[Äuh sÜuÉiÄ[
ÑIfh miÄv]ruh m]ri. pieÎ ku>uvieû Evdn m]ztEm
\Þ]yi>uÎuššu. atinu pieÎ O>u m>uÎuÞ]ÄiyiÈu, A m>uÎu
>Þu n]Ùu divxmiÈEÏ]L ku>u p<uÊuep]Èi. aEÏ]L Evdnyuh
m]ri. zkEmf nI>uh Ep]yi. pieÎ zvfmufÆ]nuÔ m>uÎuh
\Þ]ÄiyiTukyuh zkEmf zpfmufÆukyuh sÜuÉi mUÓ[
avRkL xVØs>I>n]yi pURv{Øitiey zp]piÄukyuh ecy[tu.
|tienÙ}]ÊinuhkUTi ~kEdsh mUÎum]xh EvÞivÎu. aztyuh
k]Ùh A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkšueT Øi>v]xh
piÙ]mEß]šiÙ}Êu teÎy]yi>uÎu.
sÜuÉimUÓ[ avRkL xVØtey zp]pic{tieû EsSh O>u
divxh A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkEš]T[ aviTueÊ m]tuÙnuh
mH]eevdYnuh vÙiy vidV]num]yi>uÎ kuÈEW>i ap[PNmUÓ[
avRkL, "|o dInh vÎ]Ùuh EBdm]kuh |EÙ} kuÇ]?" `Îu
e`tiHYm]Ù
69
Ec]dic{u. (kuÈEW>i ap[PNmUÓ[ avRkL teû B]giEnyn]y
A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkeš kuÇ] `Î]fu višic{i>uÎt[).
atinuÊ>m]yi A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkL""buÍiyuh
yu¬iyuh s]x[zt¡]nvuh gu>utVvuh eekÏufYvumuÔ eevdYN
cikiXiÄukyuh E>]giÄ[ AyuRbÙvuh |osV>xH]yvumuÞ]
yi>iÄukyuh ecy[t]l EBdm]yieyÎuh v>]h `Î[ a¢N
prÇiÈuÞ[" `Îu prÇu. ap[PNmUÓ[ vIÞuh "AeÈ kuÇ]!
|o dInÊinu p]l ek]TuÄ]emÎu prÇiÈuÔt[ `vieTy]f[?
w]N En]ÄIÈuÔ zgÖieÙÆuh |Æen kÞiÈiÙ}. kuÇN vÙ}
zgÖÊiÙuh kÞiÈuEÞ]?" `Îu Ec]dic{u. atinu mrupTiy]yi
A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkL prÇt[, "atY]vsYeÏÈ]l
p]Ùuh ek]TuÄ]h. xRv{zpD]nm]yi En]EÄÞt[zp]fen >ÑiÄ]
n]f[. m>ic{vRÄu cikiXyiÙ}EÙ}] `Î[ a¢N prÇiÈuÞ[.
atuek]Þ[ p]l ek]TuÊu `EÎ \ÔU" `Î]f[. |tu EkÈEÏ]L
avieTkUTiyi>uÎ eevdYNm]e>Ù}]v>uh "|Æen O>¢nuh mknuh
nÐueT kUÈÊil EvereyÆuh |tuve> \Þ]yiÈiÙ}. |ni
\Þ]kuÎ k]>Yh `Eß], |osV>nriy]h" `Îuh mÕuh prÇ[,
vyx[k> a¢N mUÓ[ avRkešyuh aviTueÊ puztn]y A>YN
n]>]yfN mUÓ[ avRkešyuh vše> zpshxic{u.
3. sÜuÉimUÓ[ avRkeš cikiXiÄuÎtin]yi A>YN
n]>]yfN mUÓ[ avRkL ~kEdsh mUÎu m]xEÊ]šh
piÙ]mEß]šiÙ}Êu t]mxic{i>uÎu `Îu muNpu prÇiÈuÞEÙ}].
aÄ]ÙÊiniTy[Ä[ x]mUti>iÏ]Tu táu>]N ti>umnÓiEÙÄuh
purÊ[ O>u vÙiy ku>uvuÞ]yi. atu ÑfÊil všRÎu n]ÙWu
divxhek]Þ[ O>u ep]tiy]EÊÆ]Ey]šm]yi. EvdnmUÙh
ti>umnÓuek]Þ[ x[n]n]snnizd]dikeš]ÎumiÙ}]et ~Õvuh
p]>vsYEÊ]TukUTi kiTÏiÙ]yiÊIRÎu. atin]l sÜuÉimUÓ[
avRkeš ek]ÞuEp]k]n]yi Ek]<iEÄ]ÈuniÎu piÙ]Eß]šiÙ}Êu
AšukL vÎu. sÜuÉimUÓinu dInm]efÎuÔ vRÊm]nh
Ek]<iEÄ]È[ ariÇi>uÎiÙ}. sÜuÉimUÓ[ avRkL Ek]<iEÄ]Tu
mutÙ]y zpEdsÆšiÙuh zpxiÍnuh xRv{xÐtnum]yi>uÎu `Îu
e`tiHYm]Ù
70
m]ztmÙ}, aÄ]ÙÊu x]mUti>iEÄ]viÙkÊuh mÕuh sÜuÉimUÓ
vRkešeÄ]ÞÙ}]et cikiXiÏiÄ]rumiÙ}]yi>uÎu.
sÜuÉi mUÓ[ avRkL A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkEš]T[,
"x]mUti>iÄ[ xuKEÄT]yiÈ[ Ašyy[Äukyuh anujN |vieT
\Þ]yi>iÄukyuh ecy[ti>iÄuÎ ØitiÄ[ OÎu Ep]k]ti>iÄu
Îtu BhgiyÙ}. `eÎ avieT O>u x[EnHiteû niÙyiÙ]fu
evc{i>iÄuÎt[. atuek]Þ[ anujN Ep]yiEn]Äi EvÞuÎ
cikiXkL niþyic{[ `<utiekÄ]TuÄukyuh `eû dInØiti
avieT ariyiÄukyuh ecy[tiÈ[ \TenteÎ mTÆiEÏ]>fh.
t]mxiÄ>ut[. `niÄiEÏ]L kurc{[ AsV]xmuÞEÙ}]. anujN
mTÆi v>uÎtuve> |EÏ]L ecy[tu v>uÎtuEp]eÙey]eÄ
ecy[tuek]Þi>iÄ]h" `Îu prÇu. aEÏ]L A>YN n]>]yfN
mUÓ[ avRkL, "w]nriyuÎv>]yiÈuh avieT A>umueÞÎu
Et]ÎuÎiÙ}. `ÜiÙuh EjYS[Ún[ aÆen t]Ù[p>YmueÞÜil w]N
Ep]vukyuh avieTec{Îu kÞiÈu yu¬hEp]eÙ `eßÜiÙuh
ecy{ukEy] niþyic{[ `<utieÄ]TuÄukEy] ecy[tiÈu Ep]>ikyuh
ecy{]h" `Îu prÇiÈ[ A vÎi>uÎ AšukEš]TukUTiÊeÎ
Ep]yi. piEÕ divxh >]vieÙ mUÓ[ avRkL x]mUti>i
Ek]viÙkeÊÊukyuh \Ten kušiÄ]N Ep]vukyuh ecy[tu. A
xmyh aEÌHeÊÄÞiÈ[ x]mUti>iÏ]ÈieÙ Exvknuh Ek]viÙk
Êu t]mxÄ]>num]y O>u náUti>i "aÙ}]! |o vidV]n]Ef] c]Ti
vÎi>iÄuÎt[? |y{]LÄu vÙ}tumriy]Em] AEv]?" `Îu meÕ]>u
náUti>iEy]Tu prÇu. xVk]>Ym]yiÈ]f[ |Æen prÇt[.
`ÜiÙuh pu¢>xEÊ]TukUTiy A v]Äu kuEreÒ mUÓ[ avRkšuh
EkÈu. `Î]l aviTuÎ[ atu EkÈt]yi B]viÄEp]Ùuh ecy[tiÙ}.
A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkšueT Ey]gYteyÄuric{[ A
náU>ieÄÎÙ}, A diÄuk]RÄuh teÎ aÄ]ÙÊu EÙshEp]Ùuh
ariviÙ}]yi>uÎu. xVÙ[pemÜiÙuh ariÇi>uÎuevÜil A náU>i
|Æen pryum]yi>uÎiÙ}.
mUÓ[ kušiyuh nitYkRÐ]nuS[Ú]n]dikšuh k<ic{u Ek]viÙk
Êu ecÎu x]mUti>iÏ]Tu táu>]en kÞu. aEÏ]L táu>]N
e`tiHYm]Ù
71
ku>uvieû Evdnek]Þuh ÑIfhek]Þuh avsn]yi O>u
c]vÈyiNEml c]>i kmi<[Îu kiTÄuky]yi>uÎu. aEÌHeÊÄÞ
EÏ]L táu>]N "`eû mUEÓ! `niÄu Evdn xHiÄvy{]et
y]yi>iÄuÎu. |o Evdn kuryuÎtinu `eßÜiÙuh ÑfÊil
ecy{Ef" `Îu prÇu. A xmyh muáu pu¢ic{u prÇ A
náU>i avieTec{Î[ aEÌHEÊ]T[ "\ofu k]Ùm]yi. |EÆ]Èu
v>]h" `Îu prÇu. atinu mrupTiy]yi mUÓ[ prÇu "w]N
\É]n]yiÈÙ}, x]mUti>iÏ]ÈiEÙÄu xuKEÄT]ky]l |vieT vÎu
En]Äi |tinu vÙ}tuh ecy{femÎu EjYS[ÚN prÇyc{iÈ]f[
|vieT vÎi>iÄuÎt[. atin]l |tinu tlÄ]Ùh EvÞtu
ecy[tu k<iÇiÈu pieÎ \ofieû k]>Yh AEÙ]ciÄ]h""`Îu
prÇiÈ[ avieT niÎu |rÆiEÏ]yi. aEÌHÊieû mrupTi
EkÈEÏ]L náU>i x]m]nYÊiÙDikh |šiBYn]yi. t]N muNpu
prÇtu mUÓu EkÈi>iÄuEm]? EkÈuevÜil k]>Yh cIÊy]yi.
vSšÊh pryÞ]yi>uÎu `Îuh mÕuh vic]>ic{uek]Þ[ aEÌHh
avieTÊeÎ niÎuh. aEÌHh Ek]viÙkEÊ]TTuÊuÔ všÏil
(práil) ecÎu cuÕi nTÎuEn]Äi `Eß] O>u pc{iÙ pric{u
eekyiÙiÈu ksÄieÄ]Þu mTÆivÎ[ avieT niÎi>uÎ
kuÈiÏÈ>ueT eekyil ek]TuÊu atu pc{evÔÊiÙ>c{u ku<áu
Ep]eÙy]ÄieÄ]Þuv>uv]N prÇu. kuÈiÏÈ>[ \Ten atu
ku<áuEp]eÙy]ÄieÄ]ÞuvÎu. mUÓvRkL ku>uvieû O>u
Ø]nh prÇuek]TuÊ[ A m>uÎ[ avieT |Tuvic{u. O>u n]<ik
k<iÇEÏ]L ku>u ep]Èi Ec]>yuh cÙvum]yi O>u >Þu
mUÎiTÆ<iÄu m]zth O<iÇuEp]yi. táu>]N `fIÕi>uÎ[ "|EÏ]L
Evdn OÈumiÙ}. |ni ÑIfh m]ztm]fu duÓHm]yiÈuÔt["" `Îu
prÇu. aEÏ]L mUÓvRkL "kurc{u kÇi kuTic{]l ÑIfvuh
kuryuh" `Îu prÇu. \Ten táu>]N, "`Î]l kÇi ek]Þu
v>eÈ" `Îu pryukyuh kuÈiÏÈR kÇiek]ÞuecÎu ek]TuÄu
kyuh ecy[tu. aEÏ]LteÎ táu>]N O>u n]<iy>iyueT kÇi
kuTic{u. kÇi kuTic{u eekk<ukiÄ<iÇEÏ]L mUÓvRkL "|ni
kÈiÙil kurc{uEn>h |TÊuvsh ec>iÇu kiTÄuk" `Îu
prÇu. \Ten táu>]N aÆen kiTÄukyuh O>u m]ztEn>h
e`tiHYm]Ù
72
k<iÇEÏ]L \rÆiÊuTÆukyuh ecy[tu. pieÎ mUÓvRkL,
"\rÄÊinu viG[nh v>ÊÄvÉh |vieT A>uh séem]Îuh
\Þ]Ä>uetÎu" prÇiÈ[ \ofuk<iÄ]N Ep]yi. \ofu k<iÇu
mUÓvRkL Ek]viÙkÊuteÎ meÕ]>u ØÙÊu Ep]yi>uÎu
vizsmic{u.
táu>]N \rÆiÊuTÆIÈ[ ~kEdsh n]Ùu mfiÄUru
k<iÇEÏ]L \fRÎu. pieÎyuh kurc{u kÇi kuTic{u. táut]eû
kÇikuTi k<iÇEÏ]E<y[Äuh mUÓvRkL vIÞuh avieTeyÊi.
aEÏ]L táu>]N "mUÓieû cikiX `niÄu nÙ}Ep]eÙ PÙic{u.
w]N aW]ru divxh kUTIÈ]f[ |Îu kurc{u kÇi kuTiÄukyuh
\rÆukyuh ecy[tt[. `niÄiEÏ]L vše> xuKh Et]ÎuÎuÞ[.
Evdn OÈumiÙ}. |ni ku>uvieû zvfmuTÆukyuh EdHÊieû
ÑIfh m]rukyuh m]zthmti. `niÄu nÙ} xuKm]yiEÈ mUÓ[
|vieTniÎu Ep]k]vU. atuve> |vieTÊ]mxiÄfh" `Îu
prÇu. atinu mrupTiy]yi mUÓvRkL, "|niyuh |vieTÊ]mxi
Ä]N nivZÊiyiÙ}. `niÄ[ |EÏ]LÊeÎ mTÆiEÏ]EkÞi
yi>iÄuÎu. EjYS[ÚniEÏ]L xuKEÄT]yiÈu kiTÏ]f[. EjYS[Úen
cikiXiÄ]n]yiÈ]f[ w]N piÙ]mEß]šiÙ}Êu vÎi>iÄuÎt[.
|vieT sIÙ]y[my]efÎriyukyuh Ašyy[Äukyuh EjYS[ÚN
niRb³pURv{h pryukyuh ecy[ttuek]Þ]f[ w]N |EÆ]Èu
Ep]Ît[. |ni |vieT ByeÏT]en]ÎumiÙ}. ~t]nuh divxhek]Þu
dInÆešÙ}]h m]ri xuKm]vuh. |ni EcEy{ÞuÎ cikiXkL
eÄ]eÄ |vieT `<utieÄ]TuEÊÄ]h. atuEp]eÙey]eÄ
ecy[t]l mti" `Îriyic{u.
atu táu>]N anuvdiÄuko\h cikiXy[Äu EvÞet
Ù}]em<utieÄ]TuÊiÈu mUÓvRkL aEÏ]LÊeÎ y]zty]vukyuh
ecy[tu. A xmyh
táu>]N ti>umnÓuek]Þ[ mUÓvRkLÄu ciÙ xÐ]nÆL
klpic{u ek]TuÄ]N B]vic{u. mUÓvRkL aet]Îuh xVIk>ic{iÙ}.
"aet]eÄ EjYS[ÚN v>uEá]L mti. w]N EjYS[Úeû
e`tiHYm]Ù
73
zptipu>uSN m]ztm]yiÈ]f[ |vieT vÎi>iÄuÎt[. EjYS[ÚN
prÇyc{iÈuÔtuEp]eÙ vÙ}tuh ecy{]nÙ}]et |vieTniÎ[
`eßÜiÙuh v]Æ]N `niÄRHtyiÙ}" `Îu prÇu
mTÆiEÏ]Îu. A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkL niþyic{[ `<uti
eÄ]TuÊ cikiXkLek]ÞuteÎ x]mUti>iÏ]Tu ti>umnÓi EÙÄ[
aciE>f pURÉxuKh xiÍic{u. atin]l A>YN n]>]yfN
mUÓ[ avRkšueT kIRÊi mÙb]riÙuh xRvzt vY]pic{u.
sÜuÉimUÓ[ avRkšueT dInh EBdm]yi aviETÄu
pURÉxuKh xiÍic{tieû EsSh "|ni p]lÄÇi mtiy]Äi
yœ]pURv{h BÑfh k<ic{u tuTÆ]h. `Î]l p]lkS]yh
O>iÄÙuh EveÞÎu evy[EÄÞ. aÊ]<h k<iÇ[ atu ptiv]yi
ExviEc{Äfh. |o dInh |niyuh v>]ti>iÄfmEÙ}]" `Îu
prÇiÈ]f[ A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkL Ek]ÈyEÊÄu
mTÆiEÏ]yt[. sÜuÉimUÓvRkL A p]lkS]yh AjIvn]ßh
Exvic{uek]Þi>iÄukyuh ecy[tu.
4. O>iÄl ecÆÎURÄ]>N O>u m]Ïiš dInm]yiÈu
vyx[Äe> vÎi>uÎu. A xmyh A>YN n]>]yfN mUÓ[
avRkL |Ù}Êieû etÄuvseÊ v>]ßyilÊeÎ \Þ]yi
>uÎu. m]Ïiš mUÓvRkešÄÞu et]<utuek]Þu "ep]Îuti>uEmni!
aTiynu nilÄ]N vy{]" `Îu prÇu A muÕÊuteÎ |>uÎu.
\Ten mUÓvRkL "xuKEÄTukL `eßÙ}]m]f[?" `Îu Ec]dic{u.
atinu mrupTiy]yi m]Ïiš "aTiynu nTÄuEá]L enWiTiÏuh
sV]xhmuÈÙuh tÙti>ic{Ùuh mnhmric{iÙuh kÉi>uÈiÄÙuh k]ÙukL
muriÇuEp]k]N Ep]ftuEp]eÙ Et]Îukyuh EdHÊinu višRc{
yuh vyÕil Oe>>ic{Ùuh mÕumuÞ[. ciÙEÏ]L mÇevÔh
CRÍiÄuh. tIe> nTÄ]N vy{. |vieT viTek]Þi>iÄuÎ mÕu
ciÙ>ueT vÔÊilÄUTiy]f[ aTiyN viTek]Þt[. aTiyen]>u
p]veÏÈvn]f[. aTiyn[ O>u epFpiÔyuh >ÞumUÎu ecriy
kuÈikšumÙ}]et Ever A>umiÙ}. aTiyN aÎÎu kUÙiEvÙ
ecy[t]f[ A kuTuhbh puÙRÊiEÏ]>uÎt[. aTiynu EvÙ
ey]Îuh ecy{]N vy{]ety]ytilÏieÎ aTiyÆL O>uviDh
e`tiHYm]Ù
74
etÞiÊiÎuteÎy]f[ divxvZÊi k<ic{uEp]>uÎt[. m>uÎu
vÙ}tumuÞ]Äi ExviÄfemÎu klpic{]l aTiynu y]et]>u
nivZÊiyumiÙ}. ti>umnÓuek]Þu kZpyuÞ]yiÈ[ eedveÊ
O]RÊu vÙ}tuh m>uÎu kÙ[pic{u tÎ[ aTiyen >ÑiÄfh" `Îuh
mÕuh ~Õvuh xÜTEÊ]TukUTi prÇu. m]ÏišyueT
dInvcnÆešÙ}]h EkÈtieû EsSh mUÓt[ teû O>u BZtYen
višic{[ "A ek]Îm>ÊiNEml pTRÎukiTÄuÎ |ÊiÄÉi
(|ÊiL) kuEr OTiec{TuÊu ekÈi A ecÆÎURÄ]>N m]Ïiš
m]>ueT Et]fiyil ek]ÞuecÎ[ |Èuek]TuÄfh" `Îu prÇu
(aÎu vyx[Ä> |Ù}Êieû etÄupurÊu muÕÊu O>u
ek]Îm>vuh atiNEml nirc{[ |ÊiÄÉiyumuÞ]yi>uÎu). atu
EkÈu BZtYN \Ten azpk]>h ecy[tu. pieÎ mUÓ[ A m]ÏišEy]T[
"A m>uÎ[ \fÄieÏ]Tic{u divxhEt]ruh k]ÙÊuk]ÙÊ[
OÎ>Ä<Wu ep]Ti k]Ç evÔÊil ExviÄfh. O>u muÏtu
divxÊilÄury]et Exvic{]l nÙ} xuKm]kuh" `Îu prÇu.
atuEkÈu m]Ïiš "klpnEp]eÙ ecy{]h. ti>uEmniey eedvh
anuzgHiÄeÈ" `Îu prÇu vIÞuh et]<utuek]ÞuEp]yi.
|tinuEsSh ~kEdsh OeÎ]Î> m]xh k<iÇEÏ]L
kruÊu tTic{u kUÕn]y O>u m]Ïiš O>u divxh vyx[Äe> vÎ[ O>u
pukyiÙyuh n]ÙWu evÕiÙyuh >ÞumUÎu p<uÄTy[Äyuh kUTi
mUÓvRkšueT muáil vc{u vàic{u. aEÏ]L mUÓ[ avRkL A
m]ÏišEy]T[ "`ß] vÎt[" `Îu Ec]dic{u.
tZÏ]dh kÞu vàiÄ]n]yiÈ]f["
mUÓvRkL: dInvRÊm]nh vÙ}tuh pry]n]Ef]?"
m]Ïiš: |EÏ]L aTiynu viEsSic{u pTuk]Ùem]ÎumiÙ}.
aTiyN OeÎ]Î>m]xh muá[ |vieT viTek]Þi>uÎu. aÎ[
aTiyeû EdHh višri pc{ÄUá]šEp]eÙy]fi>uÎi>uÎt[. atu
ek]Þ[ AšriÇiÙ}]yi>iÄuh. aÎ[ aTiynu >Þu cuvTutikc{u
nTÄ]N vy{]yi>uÎu. |EÏ]L aet]eÄ ti>umnÓieÙ
e`tiHYm]Ù
75
kZpek]Þu EdBm]yi. aTiyniEÏ]L ecÆÎU>uniÎu k>y[Äu
nTÎ]fu viTek]Þt[. aTiynu ExviÄ]N (cuÞiÄ]fic{u
ek]Þ[) |o ek]Îm>ÊiNEmEÙ |ÊiÄÉiy]fEÙ}] klpic{u
tÎyc{t[. klpic{tuEp]eÙ A m>uÎ[ \fÄieÏ]Tic{[ O>u m]xh
k]ÇevÔÊil Exvic{EÏ]L aTiyeû pTuk]Ùem]eÄ m]ri
xuKm]yi. `ÜiÙuh aTiyN atu pÊu divxhkUTi, n]lptu
divxh tikc{u Exvic{u. A m>uÎu kurc{ukUTi |>iÄuÎuÞ[.
|niyuh EvfemÜil ExviÄ]h. |EÏ]L aTiynu pTuk]Ùem]Îu
miÙ}. pÞeÊEÏ]eÙ EvÙkešTuÄukyuh nTÄukyuem]eÄ
ecy{]r]yi. |o vRÊm]nh |vieT viTek]Þ[ ariyiÄ]etyi>i
ÄuÎtu nàiEkT]fEÙ}] `Îu vic]>ic{u m]ztm]f[ aTiyniEÏ]L
viTek]Þt[."
mUÓvRkL: "dInh EBdm]y]l A viv>h pieÎyivieT
ariyiÄuÎvR cu>uÄm]f[. ninÄ[ |Æen EvfemÎu Et]Îi
yEÙ}]. xEß]Sm]yi. |EÏ]L dInem]ÎumiÙ}]ÊØitiÄ[ A
m>uÎini ExviÄfemÎiÙ}" `Îu prÇu.
m]Ïiš: `Î]l aTiyN viTek]ÔeÈ!
mUÓt[: (O>u >UpeyTuÊ[ avieT evc{iÈ[) "v<iec{Ùvin[ |tu
kUTiyi>iÄeÈ" `Îu prÇu.
m]Ïiš: aEy{]! aTiyn[ |et]Îuh EvÞ]. ti>umnÓieÙ kZp
ek]Þ[ aTiyniEÏ]L EvÙeyTuÄ]r]yEÙ}].
mUÓvRkL: "AeÈ, ek]Þuep]y[EÄ], xhsyiEÄÞ.
nIey]>u p]vmEÙ}?" `Îuh mÕuh prÇu vIÞuh niRb³iÄy]l
m]Ïiš >UpeyTuÊu vIÞuh et]<utu y]ztprÇuEp]yi.
5. k]Tmuri zg]mÊiÙuLeÏÈ n]>]yfmhgÙÊiÙ}Êu
k<iÇuEp]y a¢N náU>i avRkL O>u viDh zpxiÍiEy]Tuh
zpt]pEÊ]Tuh kUTiyi>uÎ k]ÙÊ[ O>u divxh aEÌHÊieû
mÄšil O>uÉiEy]Tuh O>u epFkiT]viEn]TuhkUTi vyx[Ä>
e`tiHYm]Ù
76
vÎi>uÎu. náU>ieyÄÞEÏ]L mUÓvRkL, "`ß], n]r]fmhgÙh
viEsSic{[?" `Îu Ec]dic{u.
a¢N náU>i: vÙiy viEsSem]ÎumiÙ}. |o \ÉiÄ[ O>u cum
tuTÆIÈ[ ~kEdsh O>u m]xm]yi. ep]y[eÄ]Ôuh, ep]y[eÄ]Ôuh
`Îu vic]>ic{i>uÎiÈ[ atu Ep]kuÎiÙ}. atienß]fini
ecEy{Þt[?
mUÓvRkL: EH! \ÉiÄ]Ef] xuKEÄT[? epÉin]yi>iÄu
emÎu w]N vic]>ic{u.
a¢N náU>i: epÉiniEÏ]L xuKEÄeT]ÎumiÙ}. w]N
Et]fiÄ]fu Ep]Ît[, Et]fiyilEÄr]nuÔ \X]Hhek]Þ[
avšuh Ep]Îu `EÎ \ÔU.
mUÓvRkL: \ÉiyueT xuKEÄTu x]>muÔtÙ}. atinu
kTuÄyuh jI>kvuhkUTi ep]Tic{u pWx]> EcRÊu kUeTÄUeT
kuEreÒ ek]TuÊ]l mti. n]ÙWudivxh k<iyuEá]E<Äuh
EBdm]kuh. epÉienß] ecEy{ÞetÎu w]N xhsyic{u.
a¢N náU>i: avLÄiEÏ]L OÎuh ecy{femÎu Et]Îu
ÎiÙ}.
mUÓvRkL: EvÞ, vÙ}tuh ecy{femÎ[ `niÄuh aBizp]y
miÙ}. aÆen xhsyic{u `Îu prÇu `EÎ \ÔU.
a¢NnáU>i: w]N |EÏ]LÊeÎ Ep]kuÎu. x³Yy[Äu
muá[ aEÆ]eÈÊfh.
mUÓvRkL: |EÏ]LÊeÎ Ep]kuÎuevÜil OÈuh t]mxi
EÄÞ. >]ztiyil \pzdvm]f[.
a¢N náU>i: aetyet, >]ztiyil vÙiy \pzdvm]f[
`Îu prÇ[ aEÌHh aEÏ]LÊeÎ Et]fiEkriEÏ]vu
kyuh x³Yy[Äumuá]yi |eÙ}eÊÊukyuh anYM]RÄ[
e`tiHYm]Ù
77
ariy]vuÎ viDÊil y]et]>u xuKEÄTumiÙ}]etyi>uÎ A
ep!FkiT]v[ aÎu >]ztiyilÊeÎ m>iÄukyuh ecy[tu. A
ep]TiyuÞ]Äi n]ÙWudivxh ek]TuÊEÏ]L \ÉiyueT cum m]ri
xuKm]vukyuh ecy[tu.
6. k]yhkušÊinu xmIph "`>uv" `Î ØÙÊ[ O>u x[ztI
(Aeš x[p¨m]yi prÇ]l avRÄtu >xiÄ]etveÎÜiEÙ]
`Îu vic]>ic{[ aÆen ecy{]Êt]f[) zpxvic{Et]TukUTi
ep]ÈiÄIri >Þu dV]>ÆL OÎ]yiÊIRÎ[ mÙvuh mUztvuh O>u
m]RÅm]yiÊeÎ purEÊÄu Ep]yiÊuTÆi. A x[ztIyueT
BRÊ]vuh mÕuh pÙ n]ÈueevdYM]E>]Tuh prÇiÈuh |tiEÙÄ[ O>u
xm]D]nvumuÞ]yiÙ}. "Ax[pztiyil ek]ÞuEp]yi tuÎieÄÈ]
et |tu s>iy]kuÎ k]>Yh ax]ÍYm]f[" `Î]f[ `Ù}]v>uh
prÇt[. atin[ A x[ztIÄuh x[ztIyueT BRÊ]vu mutÙ]y
vRÄuh nÙ} xÐtmiÙ}]yi>uÎu. "vyx[Ä>Êi>umnÓieÙ aTuÄl
kUTi ariyic{iÈ[ aviTuÎuh |ÆenteÎ aBizp]yeÏTuky]
efÜil pieÎ `ßuEvfh `Î]EÙ]ciÄ]h" `Îu prÇu
niþyic{[ A x[ztIyueT BRÊ]vuh mÕuh kUTi vyx[Äe> vÎu.
|t[ O>u divxh k]ÙÊ]yi>uÎu. A xmyh A>YN
n]>]yfNmUÓ[ avRkL kušÏu>yueT muÕÊ]f[ |>uÎi>uÎt[.
kušiÄ]N ecÎEÏ]L kTvil aviTueÊ aÐ kušiÄuÎuÞ]
yi>untin]Ù]f[ avieT |>uÎt[. A muÕÊu kuEreÒ
muÊÆ]hpuÙ}u nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. A puÙ}u pric{uek]Þ]f[
aviTuÎ[ avieT |>uÎi>uÎt[. aEÏ]L |vR aTuÊuecÎu
vàic{u. x[ztIyueT xuKEÄTieû viv>emÙ}]mriyic{u. aetÙ}]h
EkÈuk<iÇEÏ]L mUÓvRkL n]ÙWukUÈh m>uÎukšueT Ep>u
prÇiÈ[, "|veyÙ}]h kUTiyiÈ kS]yhevc{u pWx]> Emeá]Ti
y]yiÈ[ ek]TuÄuk. kS]yem]>u muÏtudivxh ek]TuEÊÄfh"
`Îu prÇu. aEÏ]E<Äuh kTev]<iyuky]l aviTuÎu
kušiÄ]N Ep]vukyuh ecy[tu. m>uÎukL EkÈu D>iÄ]N m]ztEm
\Þ]yi>uÎuÔU. atuek]Þ[ kuric{uek]TuÊiÙ}. aviTuÎu prÇ
m>uÎukšueT kUÈÊil muÊÆ]Äi<ÆumuÞ]yi>uÎu. aviTuÎ[
e`tiHYm]Ù
78
aviet pric{ukUÈiy muÊÆ]ÏuÙ}u ki<EÆ]TukUTiytum]yi>uÎu.
atin]ÙvR "nmuÄu muÊÆ]Äi<Æuh EvfmEÙ}]. atu
ti>umnÓieÙ tZeeÄek]Þu pric{tuh |o muÕÊu mušc{tum]
ky]l |tin[ zpEtYkm]ey]>u m]H]«YmuÞ]yi>iÄuh" `Îu
prÇ[ aetÙ}]h v]>ieyTuÊu ep]tiÇuekÈieÄ]ÞuEp]yi.
A kS]yh pÊuptinWudivxh Exvic{EÏ]E<Äuh
x[ztIÄu ep]ÈiÄIriyi>uÎ ØÙh kUÈiÏiTic{[ \fÆiÊuTÆukyuh
mÙmUztÆL yœ]k]Ùh >Þuv<iy]yiÊeÎ EvÞEp]eÙ Ep]yi
ÊuTÆukyuh ecy[tu. O>u m]xh kS]yh Exvic{EÏ]E<Äuh
`Ù}]h yœ]pURv{h s>iy]yi x[ztI pURÉxuKeÊ zp]pic{u. A
x[ztI pieÎyuh n]ÙWu zpxvic{u. y]et]>pkTvumuÞ]yiÙ}.
avR |EÏ]<uh xuKm]yi jIvic{i>iÄuÎuÞ[.
Ax[pztiyil ek]ÞuEp]yi tuÎieÄÈ]et |tu s>iy]vu
kyiÙ} `Îu prÇ ciÙ eevdYM]E>]T[ |o x[ztIyueT BRÊ]v[
|o viv>h prÇEÏ]L avR prÇt[, "Ax[pztiyil
ek]ÞuEp]yi tuÎieÄÈ]et mnuSYR vic]>ic{]l |tu
s>iy]Ä]N x]DiÄyiÙ} `ÎEÙ} prÇt[? vyx[Ä>Êi>uEmni
EkvÙh mnuSYnÙ}. x]Ñ]l DnVß>iyueT O>vt]>m]f[.
aviTuÎu vic]>ic{]l ax]ÍYm]yieÈ]ÎumiÙ}" `Î]f[.
7. k]RÊikÏÔiÊ]ÙUÄil pÔiÏ]ÈuEdsÊu Ek]yiÄEÙ
Ê]y |o>iÄlvIÈil EksvÏiÔ `Îu zpxiÍn]y O>u
mH]nuÞ]yi>uÎu. aEÌHÊin[ O>iÄl O>u xuKEÄTuÞ]yi.
atu mUztem]<iv]yi>uÎuevÜiÙuh x]D]>fmÈiÙÙ}]yi>uÎu. En>h
evšuÄuEá]L aTivyÕilniÎ[ Oe>>ic{il EmlEp]Èu kyriv>uh.
atu et]Þve>y]kuEá]L et]Þyuh n]vuh \fÆi v>Þu
d]Hh tuTÆuh. evÔh kuTic{u tuTÆiy]l mUzth Ep]yiÊuTÆuh.
pkl pÙ zp]vsYm]yiÈ[ mUÎu n]Ùu prEy]šh evÔh kuTiÄuh.
pÙ tvfy]yiÈ[ aztyuh teÎ mUzth Ep]vukyuh ecy{uh.
>]ztiy]kuEá]L d]Hvuh evÔhkuTiyuh mUzthEp]Äuh kurÇu
x]m]nYhEp]eÙy]kuh. |Æeny]yi>uÎu dInÊieû xVB]vh.
e`tiHYm]Ù
79
|tunu EksvpiÔyvRkL aEnkh eevdYM]e> v>uÊukyuh
av>ueT viDizpk]>h pÙ pÙ cikiXkL ecy[tuEn]Äukyuh
ecy[tu. n]ÈueevdYM]>uh |hg}ISueevdYM]>uh m]ri m]ri pÚic{
vidYkeš]eÄ zpEy]gic{u En]ÄIÈuh dInÊinu y]et]>u kurvumu
Þ]yiÙ}. |Æen aW]rum]xh k<iÇEÏ]E<Äuh p>xH]yh
kUT]et `fIÄ]NEp]Ùuh vy{]ÊviDÊil EksvpiÔ
avRkL ~Õvuh p>vsn]yiÊIRÎu. |ztyum]ytieû EsSh
aEÌHh vÔhv<i O>u viDÊil vyÄe> veÎÊi, dInÊieû
xVB]vvuh atuve> ecy[t cikiXkšueT viv>vuemÙ}]h A>YN
n]>]yfNmUÓvRkšueT aTuÄl ariyic{u. aviTuÎ[ aetÙ}]h
EkÈu k<iÇtieû EsSh O>u eny[Äu c]RÊieÄ]TuÄukyuh A
eny{u k]c{i ptiv]yi k]ÙÊuk]Ù]Ê[ a>y[Ä]lÊuThvIth
cUTuÔ kÇiyieÙ]<ic{u kuTiÄ]N pryukyuh ecy[tu. Eksv
piÔ avRkL c]RÊuv]Æi O>]ešeÄ]Þu v]yiÏic{u EkÈtieû
EsSh "|o eny{u muÎ]<i vIth mUÎuzp]vsYh k]c{iEÓvic{iÈ[ O>u
gufvumuÞ]yiÙ}" `Îriyic{u.
mUÓvRkL: AeÈ, O>u muÎ]<ikUTi k]cuk; gufmuÞ]kuh.
EksvpiÔ: |y{ieT k]c{iy O>u muÎ]<i eny{[ |>iÄuÎuÞ[.
atupEy]gic{]l mtiy]kuEm]?
mUÓvRkL: atuEvÞ. |o kuriÏnux>ic{u EverteÎ
muÎ]<i k]c{uky]fu nÙ}t[.
EksvpiÔ: kÙ[pnEp]eÙ ecy{]h. `Îu prÇu vIÞuh
vàic{uek]Þ[ Et]fiEkri aEÏ]LÊeÎ Ep]vukyuh ecy[tu.
vyx[Ä>niÎu ek]TuÊ c]RÊnux>ic{u EksvpiÔ
avRkL piEÎyuh muÎ]<i eny{[ yœ]zkmh k]c{iy>iÏiÄukyuh
atu k]c{iy>ic{tieû piEÕdivxh >]vieÙ kÇi evy[Ïic{[
a>y[Ä]lÊuTh eny{uem]<ic{u ecrucUET]TukUTi kÇi kuTiÄu
kyuh ecy[tu. aTivyÕilniÎuÔ `>ic{il EmÙ[Ep]È[ EkrivÎu
tuTÆiyEÏ]<]f[ kÇi kuTic{t[. AdYh kuTic{ A O>u
e`tiHYm]Ù
80
piÙ]viÙÄÇi kI<[Ep]Èu |rÆiyEt]TukUTi A `>ic{iÙuh
kI<[Ep]ÈirÆi. pieÎ A `>ic{il O>iÄÙuh EmÙ[Ep]Èu
kyrivÎiÙ}. atin]l zkmÊiÙDikmuÞ]yi>uÎ d]Hvuh evÔh
kuTiyuh mUzthEp]ÄuemÙ}]h aEt]TukUTi niÎu. pieÎ aet]Îuh
aEÌHÊin[ O>iÄÙumuÞ]yiÈiÙ}. v]x[tvh vic]>ic{]l A O>u
piÙ]viÙÄÇi kuTic{Et]TukUTiÊeÎ EksvpiÔ avRkšueT
xuKEÄTukešÙ}]h EBdm]yieyÎu prEyÞiyi>iÄuÎu. `ÜiÙuh
aEÌHh A muÎ]<i eny{[ tI>uÎtuve> a>y[Ä]lÊuThvIth
ptiv]yi kÇiyieÙ]<ic{u kuTic{uek]Þi>uÎu. aEÏ]E<Äuh
aEÌHÊieû ÑIfemÙ}]h m]ri yœ]pURv{h bÙvÊ>m]yi
ÊI>ukyuh pieÎyuh aEÌHh ~t]nuh ek]Ù}h xuKm]yi
jIvic{i>iÄukyuh ecy[tu. aEÌHh ajIvn]ßh |o xhgtiey
Äuric{[ kZt¡t]pURv{h pÙE>]Tuh pryruÞ]yi>uÎu. "jn
ÆšueT AE>]gY>Ñy[ÄuEvÞi nÐueT gvReÐû[ zptivX>h
vše> pfh vYyh ecy{uÎuÞEÙ}]. `Î]l ~riey]>u jnÆšueT
jIvN >Ñic{uek]Þi>iÄuÎ vyx[Ä>Êi>uEmniÄu gvReÐûil
niÎu pryÊÄvÉmuÔ DnxH]yem]Îuh ecy{]Êtu
k¨hteÎ. QRb]R PixiSYnu gvReÐûu zptim]xh Ayi>h>Up
vItm]f[ ek]TuÄuÎetÜil vyx[Ä>Êi>uEmniÄu ptin]yi>h
vIth ek]TuÄfh. azty[Äum]zth >Ñ aviTuÎu jnÆLÄu
ecy{uÎuÞ[" `Îuh mÕum]yi>uÎu EksvpiÔ avRkL prÇi
>uÎt[.
8. kum]>nÙ}UR zg]mv]xiyuh kum]>nÙ}UR aáÙÏu< mutÙ]y
mH]EÑztÆšieÙ tzßiyuh zpxiÍ kRÐiyum]y "kuTiyEÄ]l"
a¢N tuÏN náU>i avRkL O>iÄl aE>]ckE>]gb]Dit
n]yiÊIRÎu. kÇi, Ec]r[, k]pi, c]y, pÙH]>ÆL, p<ÆL
mutÙ]yi y]et]Îinuh >uciyiÙ}]et v>iky]l BÑfem]Îuh
k<iÄ]ety]vukyuh tÎimiÊh ÑIfh vRÍiÄukyuh a¢N
náU>i avRkLÄu p>xH]yh kUT]et `fIÕi>iÄ]NEp]Ùuh
vy{]t]yiÊI>ukyuh ecy[tu. aEnkh eevdYM]R m]ri m]ri pÙ
cikiXkL ecy[tuEn]ÄIÈuh O>u PÙvuh k]f]y[ky]l OTuÄh
e`tiHYm]Ù
81
ap[PN náU>iyvRkL vyx[Ä>v]n[ A>YN n]>]yfN
mUÓvRkeš ek]ÞuEp]yi. mUÓvRkL kuTiyEÄ]ÙiÙ}eÊÊi
a¢N náU>i avRkeš kÞEÏ]L "kuTiyEÄ]Ùinu y]et]Îinuh
>uciyiEÙ}? `eßÜiÙuh BÑiÄ]emEÎ] kuTiÄ]emEÎ] Et]Îu
ÎuEÞ]?" `Îu Ec]dic{u.
a¢N náU>i avRkL: `niÄ[ aÆeney]Îuh Et]Îu
ÎiÙ}.
mUÓvRkL: kum]>enÙ}U>áÙÊieÙ |Tic{upi<iÇ p]yxm]
y]EÙ]?
a¢N náU>i avRkL: `Eß] p>IÑic{uEn]Äfh.
mUÓvRkL: (ap[PN náU>i avRkEš]T[) atinu >uciyi
Ù}]et v>ikyiÙ}. avieT |Tic{upi<iÇ p]yxh ptiv]yiÈuÞ]
yi>iÄumEÙ}]. kuTiyEÄ]l avieT tzßiy]ytuek]Þ[ atu
kiÈ]nuh zpy]xmuÞ]viÙ}. atu v>uÊi divxh Et]ruh >Þu
zp]vsYh vIth kuEreÒ ek]tuÄfh. aÆen >ÞumUÎu divxh
k<iyuEá]L kÇiyuh Ec]ruem]eÄ k<ic{u tuTÆuh. BÑfh
k<ic{utuTÆiy]l zkEmf ÑIfh m]ruh. aztyuh mtiyEÙ}].
ap[PN náU>i avRkL: dInvuh ÑIfvuh m]riy]l mti.
p]yxh |Îu mutlÄuteÎ v>uÊieÄ]TuÄ]h. Ever m>uÎu
EveÞEÎ]?
mUÓvRkL: m>uEÎ]? |tuteÎ O>u m>uÎ]f[. pieÎ
(aEÏ]L avieT muÕÊu nilÄuÎ m]vieû cuvÈil tši>u
D]>]šh vIfukiTÄuÎuÞ]yi>uÎu. atu cUÞiÄ]fic{uek]Þ[)
|o m]ßši>[, |Wi, kUvšÊiN Ev>[ et]Ùi kšÇ[, mÙ>[, |vyiÈu
kS]yhevc{[ a>ÄS]yh vIth >ÞuEn>vuh pWx]> EmNep]Ti
EcRÊu ek]TuÄukkUTi ecy[EtÄfh. atu mti `Îu prÇu
mUÓvRkL aEÏ]LÊeÎ mTÆiEÏ]>ikyuh ecy[tu.
e`tiHYm]Ù
82
aÎuteÎ kum]>enÙ}URniÎ[ |Tic{upi<iÇ p]yxh
v>uÊieÄ]TuÊu. a¢NnáU>iyvRkL aEÏ]<uh eevkuEÎ>vuh
kuEreÒ \Þu. aÎuteÎ kS]yvumuÞ]ÄieÄ]TuÊutuTÆi.
aÆen >ÞumUÎu divxh >ÞuEn>vuh kS]yh ExviÄukyuh
p]yxmuÉukyuh ecy[tEÏ]L a¢N náU>iyvRkLÄu >uciyu
Þ]yiÊuTÆukyuh ecy[tu. aW]ru divxh k<iÇEÏ]E<Äuh
aEÌHh x]m]nYhEp]eÙ \ofu k<ic{utuTÆi. kih bHun]?
pÊuptinWu divxh ek]Þ[ a¢NnáU>iyvRkL dInh m]ri
xVØs>I>n]yiÊIRÎu. |o xhgti aEÌHvuh ap[PNnáU>i
yvRkL mutÙ]yvR |EÏ]<uh ciÙEÏ]!L zpxhgvs]l
kZt¡t]pURv{h pry]ruÞ[.
9. O>u kœkšiEy]gÊieÙ zpD]nnuh zpxiÍnuh nÙ}
EvSÄ]>nuh AÈÄ]>num]yi>uÎ tk<iyil EvÙuÏiÔ O>iÄl
vyx[Ä>yiÙ}Êu vÎp[EP]L A>YN n]>]yfNmUÓ[ avRkL
"EvÙuÏiÔ tniEc{]? Ey]gEÊ]TukUTiEy]?" `Îu Ec]dic{u.
EvÙuÏiÔ: Ey]gEÊ]TukUTiÊeÎy]f[.
mUÓvRkL: |Îu kši `vieTy]f[?
EvÙuÏiÔ: k]>]Ïue< aáÙÄTviÙáÙÊil.
mUÓvRkL: n]ešEy]?
EvÙuÏiÔ: n]eš |vieT ti>umuáieÙÎ]f[ aTiyN vic]>i
c{i>iÄuÎt[.
mUÓvRkL: O]EH], viE>]DmiÙ}. En>eÊ epÈiyuh Ek]Ïuh
|EÆ]eÈTuÏiEc{]šU.
|tuEkÈu EvÙuÏiÔ xEß]SEÊ]TukUTi vIÞuh vàic{u
ek]ÞuEp]yi.
EvÙuÏiÔ prÇtuEp]eÙ aÎ[ k]>]Ïu< kšiyuÞ]
yi>uÎu. kœ nšc>ith >Þ]h divxEÊt]yi>uÎu. EvÙuÏiÔ
e`tiHYm]Ù
83
nšeû EvShekÈi ATieÄ]ÞuniÎ xmyh O>u ecviÏUvu t]e<
vIfu. atu Ek]l EmÙ[Ep]È]yiÈu km<[Î]f[ vIft[. atriy]et
EvÙuÏiÔ atieû mIet cviÈi. cviÈu nÙ} \oEÄ]Tu
kUTiy]yi>uÎu. ecviÏUvieû Ek]l EvÙuÏiÔyueT \ÔÜ]Ùil
kuÊiEÄri. atieû azgh mruvsÊuvÎu. aEt]TukUTi EvÙu
ÏiÔ Eb]DhekÈu purEk]Èu mÙRÎu. \TN p]Èuk]>uh EmšÄ]>uh
kUTi t]ÆiÏiTic{tuek]Þ[ niÙÊu vIfiÙ}. avR EvÙuÏiÔey
t]ÆieyTuÊ[ afiyryil ek]ÞuecÎu kiTÊi. Ek]ÏukešÙ}]
em]>uviDÊil a<iec{TuÄukyuh \ÔÜ]Ùil trc{i>uÎ ecviÏU
vU>ieyTuÄukyuh ecy[tu. EvÙuÏiÔyueT murivupÕiy A k]ÙiÙi
>uÎ ØÙemÙ}]h >¬mym]yi. \TuÊuekÈu mutÙ]yvyuh
miÄv]ruh >¬hek]Þu nnÇu. EvÙuÏiÔy[Ä[ |o ApÊu
pÕiyEt]TukUTi aÎeÊ kši avx]niÄukyuh k]<[cÄ]e>Ù}]h
pi>iyukyuh ecy[tu. ØÙeÊ ciÙ zpD]nM]>uh EvÙuÏiÔyueT
siSYM]>uh mÕuh m]ztEm pieÎyvieTyuÞ]yi>uÎuÔU. avR ciÙ
suzsUSkL ecy[tuek]Þ[ EvÙuÏiÔyueT cuÕuh kUTi. avR
EvÙuÏiÔy[Äu jÙD]>Ey] ~t]eÞ]eÄ ecy[ttin]l kurc{u
k<iÇEÏ]L Eb]Dh vIfu. aEÏ]L EvdnyueT k]ÚinYhek]Þ[
EvÙuÏiÔ niÙvišic{utuTÆi. aÆen "aviditgty]m]
>]ztiE>vh vY>hxIl" `ÎuÔtuEp]eÙteÎ En>h evšuÊu.
aEÏ]E<Äuh EvÙuÏiÔyueT A O>u k]ÙiEMl mu<uvnuh nI>u
vÎu vIRÊi>uÎu. muÈinu t]e< vÙiy mßuEp]eÙyÙ}, atiÙDikh
nI>uÞ]yi>uÎu. Evdnek]Þ[ k]Ùu m]Õievy[Ä]enÎÙ},
k]ÙiEMl et]T]NEp]Ùuh vy{]yi>uÎu. pieÎ `Ù}]v>uh kUTi
`ß] EvÞetÎ[ AEÙ]cny]yi. EvÙuÏiÔ |o ØitiyiÙ]yi
EÏ]ytuek]Þ[ aÎu vyx[Äe> kšiyuÞ]vukyieÙ}ÎuteÎ
tIRc{eÏTuÊi. `ÜiÙuh |o viv>h avieT ariyiÄukyuh
|tienß]fu ecEy{ÞetÎu Ec]diÄukyuh ecEy{Þt[
atY]vsYm]fEÙ}] `Îu vic]>ic{[ EvÙuÏiÔyueT siSYM]>il
ciÙR O]Ti vyx[Äe>eyÊi viv>emÙ}]mriyic{u. aEÏ]L
mUÓvRkL, "EvÙuÏiÔy[Äu EvSh ekÈ]N vey{ÜiÙuh kši
EveÞÎu vic]>iÄuÎiÙ}. atu EvfemÎu niþyic{tEÙ}? EvSh
e`tiHYm]Ù
84
EkÈ]vuÎvR ekÈiy]l mti. epÈiyuh Ek]Ïuh |EÆ]Èu
ek]ÞuEp]>eÈ. EvÙuÏiÔEyyuh |EÆ]Èu ek]Þuv>ik. `ß]
ecEy{ÞetÎu kÞiÈu niþyiÄ]h" `Î]fu prÇt[. atu
EkÈu EvÙuÏiÔyueT siSYM]R O]TiEÏ]yi EvÙuÏiÔey O>u
mWÙiÙ]ÄieyTuÊ[ vyx[Äe> ek]ÞuvÎu. epÈiyuh Ek]Ïum]yi
EsSmuÞ]yi>uÎv>uh piÎ]eÙ avieT vÎuEcRÎu.
aÎu vyx[Ä>yiÙ}Êieû etÄuvsÊu pTiÇ]rum]ri
(|EÏ]<eÊ puÊNm]šikyueT Ø]nÊuteÎ) >ÞumUÎu
murikšuh O>u pUmuKvuh pTiÇ]È[ O>u muKÏuh mÕum]y[ O>u
ekÈiTmuÞ]yi>uÎu. pklxmyÆšil mUÓvRkL A
pUmuKÊ]f[ x]D]>fy]y[ |>iÄuk ptiv[. EvÙuÏiÔey
ek]ÞuvÎ xmyÊuh mUÓvRkL avieTyuÞ]yi>uÎu.
EvÙuÏiÔyueT k]ÙiEMÙuÞ]yi>uÎ nI>uh murivuemÙ}]h
En]ÄiÄÞtieû EsSh aviTuÎ[ akÊuEp]yi `Eß] O>u
eetÙh ~kEdsh O>u tuTEÊ]šh O>u |>uáuk>ÞiyieÙTuÊu
ek]ÞuvÎu ek]TuÊiÈ[ "EvÙuÏiÔey A muKÏileÄ]Þu
Ep]yiÄiTÊi, nI>uh murivumuÔ ØÙeÊ]eÄ eetÙh pu>Èuk.
O>u n]<ik k<iyuEá]L pieÎyuh pu>Èfh. aÆen mUÎu
zp]vsYh pu>Èiy]l ek]Ô]h. atiniTy[Ä[ EvÙuÏiÔ \rÆi
eyÜil pieÎ pu>ÈfemÎiÙ}. \f>uEá]L kÇi ek]TuÄfh.
\rÄh mtY]yiÈ[ \f>ukyÙ}]et |Ty[Ä[ \fRÊ>ut[" `Î[
EvÙuÏiÔyueT siSYM]E>]Tu pryukyuh AÈÄ]RÄ[ a>iyuh
Ek]Ïukšuh ek]TuÄuÎtin[ k]>YØen višic{u cÈhekÈukyuh
ecy[tiÈu kušiÄ]N Ep]yi.
A eetÙh >Þuzp]vsYh pu>ÈiyEÏ]E<Äuh EvÙuÏiÔ
\rÆiÊuTÆi. A \rÄh ~kEdsh mUÎumUÎ>mfiÄUREn>
muÞ]yi. EvÙuÏiÔ \fRÎEÏ]E<Äuh k]ÙiEMÙuÞ]yi>uÎ nI>uh
EvdnyuemÙ}]h Ep]yi>uÎu. murivieû p]TuEp]Ùuh k]ú]nu
Þ]yi>uÎiÙ}. niÙÊu cviÈiy]Ùuh nTÎ]Ùuh `ÎÙ}, vi>l
ek]Þu kuÊiy]lEÏ]Ùuh A muriÇ ØÙÊuEp]Ùuh Evdnyi
e`tiHYm]Ù
85
Ù}]yi>uÎu. pieÎ EvÙuÏiÔy[Äu xVÙ[ph ÑIfh m]ztEm \Þ]yi
>uÎuÔU. kÇikuTi k<iÇEÏ]L atuh m]ri.
EvÙuÏiÔ pkeÙ Ep]yi kušiÄukyuh ptivuEp]eÙ \ofu
k<iÄukyuh >]ztiyil EvSh ekÈi evTiÏ]yiÈ]Tukyuh ecy[tu.
aÎuh kœ nšc>ith >Þ]hdivxEÊtuh nšeû EvSh ekÈiyt[
EvÙuÏiÔyum]yi>uÎu. kši k<iÇEÏ]L En>h evšuÊu. EvÙu
ÏiÔ EvSm<ic{u muKvuh tuTc{u muÞuh m]riyuTuÊ[ mUÓ[
avRkšueT muáilec{Îu niÎu. aEÏ]L mUÓ[ avRkL,
"EvÙuÏiÔyueT AÈh |ÎeÙ ptiviÙDikh nÎ]yi. kurc{Dikh
mnÓi>uÊiyi>iÄuh" `Îu prÇu. ptivuÔ pfvuh viEsS]l
xÐ]nm]yi >Þu muÞuh ek]TuÊu. EvÙuÏiÔ atu et]<utu
v]ÆIÈ[, "aTiyn[ |ÎeÙ EvSh ekÈuÎtinuh tZeeÄyilniÎ[
|Îitu v]ÆuÎtinuh xhgtiy]kuemÎ[ aTiyN OÈuhteÎ
vic]>ic{i>uÎiÙ}. aTiynuÞ]y A ApÊ[ |zt ÑfÊil
EBdeÏÈu xuKm]yt[ ti>umnÓieÙ kZpek]ÞuteÎy]f[" `Îu
prÇu.
mUÓvRkL: EvÙuÏiÔyueT xuKEÄeT]eÄ EBdm]yiey
Î]Ef] vic]>iÄuÎt[? atu EBdm]yiÈiÙ}. A murivu pÕiyt[ O>u
vÙ}]Ê ØÙÊ]f[. atu EBdm]kuÎtin[ O>u mUÎu m]xÊil
Äury]et EvÞiv>uh. kS]yh vÙ}tuh ExviÄukyuh Evfh.
|EÏ]<eÊ |o EBdh vkevy[EÄÞ. |EÎ] n]ešEy] A murivu
k]f]r]vukyuh p<uÊutuTÆukyuh ecy{uh.
EvÙuÏiÔ: (|tu EkÈu vYxnEÊ]TukUTi) `Î]ÙTiyN
|vieTeyÆ]nuh t]mxic{u vÙ}tuh ecy[t[ |tu nÙ}Ep]eÙ
EBdm]ÄIEÈ viTek]ÔuÎuÔU. |ni `ß]f[ ecEy{ÞetÎu
kÙ[piÄfh.
atuEkÈu mUÓvRkL O>u kS]yÊinu kuric{uek]TuÊu.
EvÙuÏiÔ atuv]Æi vàic{uek]Þ[ avieTÎu pi>iyukyuh
kœkšiEy]gÄ]e> xW]>Êin]yiÈ[ avieTniÎ[ prÇyc{iÈ[
e`tiHYm]Ù
86
O>u siSYEn]TukUTi Ek]ÈyÊu t]mxh tuTÆukyuh ecy[tu.
aÎuteÎ eevkuEÎ>h EvÙuÏiÔ kušiÄ]n]yi ecÎu evÔÊi
ÙirÆiy xmyh \ÔÜ]ÙieÙ murivu ep]Èi Evdn tuTÆukyuh
ecy{uky]l aTuÊdivxhteÎ kS]yh Exvic{u tuTÆi. O>u
siSYN kUeTÊ]mxic{i>uÎtuek]Þ[ m>uÎukL EsK>iÄukyuh
kS]yvuh kÇiyuh Ec]ruem]eÄ p]kÊinuÞ]ÄieÄ]TuÄu
kyuh mÕuh ay]L ecy[tuek]Þi>uÎu. ~kEdsh mUÎu m]xh
kS]yh Exvic{EÏ]E<Äuh nTÄ]r]vukyuh A mnuSYN vIÞuh
vyx[Äe>ec{Îu mUÓvRkešÄÞu vàic{u y]ztprÇuek]Þ[
xVEdxEÊÄu Ep]vukyuh ecy[tu.
A>YN n]>]yfN mUÓvRkL O>u viSyÊiÙuh zBmmuÔ
AšÙ}]yi>uÎu. ghBI>]syn]yi>uÎ A mH]en zBmiÏiÄuÎtin[
ARÄuh OÎuek]Þuh x]ÍYvumÙ}]yi>uÎu. `Î]l aviTuÎu
EkvÙh vi>¬n]yi>uÎumiÙ}. "n pIQEydizàiy]fi n eect]
nYtiÙ]šEyl" `ÎuÔ zpm]fmnux>ic{]yi>uÎu aviTueÊ
mnØiti. `ÜiÙuh O>u k]ÙÊ[ aviETÄu kœkšiyil O>u viDh
zBmmuÞ]yi>uÎu `Î]f[ ciÙ>ueT aBizp]yh. aviTuÎu eevs]K
m]H]«Yh, duE>Y]DnvDh `ÎI >Þ]ÈÄœkšuÞ]Äi a>EÆÕh
k<iÏiÄukyuh ~tu kœkšiEy]gÄ]R vÎ]Ùuh O>u divxemÜiÙuh
niþym]yi kšiÏic{uek]Þi>iÄukyuh ecy[tiÈuÔtu kUT]et
EmÙ[prÇzpk]>h aÎu EvÙuÏiÔeyeÄ]Þu EvShekÈic{[
ATiÄukyuh ecy[ttu vic]>iÄuEá]L A aBizp]yh ~kEdsh
s>iy]efÎu teÎ vic]>iEÄÞiyi>iÄuÎu.
10. A>YN n]>]yfN mUÓvRkL O>u ek]Ù}h kÎim]x
Êil zsImUÙhti>un]L xhb³ic{u muKh k]fiÄuÎtin]yi
ti>uvnßpu>Êu Ep]yi t]mxic{i>uÎ xmyh ti>uvnßpu>Êu
Øi>t]mxÄ]>nuh "ti>uvÙ}] EvÙuÏiÔ" `Îu zpxiÍnum]y
O>u zkiminl vÄIl mUÓvRkeš k]f]N vÎi>uÎu. vÄIÙien
kÞEÏ]L mUÓvRkL "EvÙuÏiÔyueT EdHmizt ÑIfic{i>iÄuÎ
etß]f[? xuKEÄTu vÙ}tumuEÞ]?" `Îu Ec]dic{u.
e`tiHYm]Ù
87
vÄIl: aTiynu >ÞumUÎu m]xm]yiÈu nÙ} xuKmiÙ}]et
yi>iÄuky]f[. xd] O>u d]Hh. evÔh `zt kuTic{]Ùuh
mtiy]vukyiÙ}. mUzth vše>yDikh Ep]kuÎumuÞ[. |ztyuem]eÄ
y]fu zpD]nm]yiÈuÔt[. ÑIfh x]m]nYÊiÙDikmuÞ[. |o
diÄiÙuÔ n]ÈueevdYM]>uh |hg}Is[ eevdYM]>uemÙ}]h k<iyuÎ
et]eÄ ecy[tuEn]Äi. O>u PÙvumuÞ]yiÙ}. |EÏ]L `Ù}]v>uh
O>u viDh O<iÇum]riyi>iÄuky]f[. atu nÎ]yi `Î[ aTiynuh
niþyic{u. pÊupzßÞudivxm]yieÈ]Îuh ecy{uÎiÙ}. O>u PÙvu
mieÙ}Îu kÞ]lÏieÎ evruet buÍimuÈukyuh pfh ecÙv]
Äukyuh ecy{uÎetßin]efÎ]f[ aTiyeû vic]>h. ti>un]šinu
tÄvÉh |vieT `<uÎÔ]ti>iÄukyieÙ}Î[ aTiynriy]h.
atuek]Þu ti>umnÓriyic{u kÙ[piÄuÎEp]eÙyÙ}]et |ni
y]et]Îuh ecy[kyieÙ}ÎuÔ niþyEÊ]TukUTiy]f[ aTiyN
cikiXkeš]eÄ niRÊivc{t[. aTiyeû AyuÓu mu<uvnuh
tIRÎuEp]yiÈieÙ}Üil aTiyeû xuKEÄTu EBdm]Ä]N |vieT
vic]>ic{]l k<iyuemÎ]f[ aTiyeû visV]xh. aœv] |tu
EBdm]k]Êt]efÎ]f[ |vieTyuh aBizp]yemÜil atuh
kÙ[piÄfh. aÆenyeÙ}Üil |nieyß]fu ecEy{ÞetÎu
kÙ[piÄfh.
mUÓvRkL: ciÙ vÙiy AšukLÄu v>uÎ dInh vÎ]l
eÄ]Ô]emÎu EvÙuÏiÔy[Ä[ AzgHmueÞÎu Et]ÎuÎu.
evruet OÎuh DY]nic{uÞ]EÄÞ. |et]ÎumÙ}. |tu EdHh
vÙ}]et k]ÇiÈu vÎiÈuÔt]f[. |tienÄuric{[ p>izBmiÄ]en]Îu
miÙ}. O>u pzßÞu divxh ptiv]yi >]vieÙ Etc{ukušiÄukyuh
eny{ukUÈi yEœ¨h \ofu k<iÄukyuh aÊ]<h k<iÇu kuEreÒ
p]lkuTiÄukyuh mnÓi>uÊi EkÓukšuh mÕuh En]Ä]etyuh
kEc{>iÄuEp]k]etyuh xVØm]yiÈi>iÄukyuh ecy[t]l |tu
EBdm]kuh. |ztyuem]eÄyÙ}]et viEsSic{u cikiXey]Îuh
AvsYmiÙ}. EvÙuÏiÔy[ÄiEÏ]L dInem]ÎumiÙ}EÙ}].
"`Î]l kÙ[pic{tuEp]eÙ ecy{]h" `Îu prÇu
vàic{uek]Þ[ vÄIl mTÆiEÏ]yi. mUÓvRkL prÇtuEp]eÙ
e`tiHYm]Ù
88
pzßÞudivxh ecy[tEÏ]L aEÌHÊieû d]Hvuh evÔhkuTiyuh
mUzth Ep]ÄuemÙ}]h m]ri xuKm]yi. zkEmf ÑIfvuh m]ri
aEÌHh xVØs>I>n]yiÊIRÎu. pieÎ EvÙuÏiÔ avRkL
zpxhgvs]l pÙE>]Tuh |o xhgti prÇ[ mUÓvRkeš vše>
zpshxiÄ]ruÞ[. "vyx[Ä>Êi>uEmni EkvÙh mnuSYnÙ}.
aviTuÎu DnVß>iyueT O>vt]>mURÊiy]f[. dInÆL EBdm]Ä]N
aviETÄu cikiXyuh mÕuh EvÞ]. aviTuÎu dInmueÞÎu
kÙ[pic{]ÙuÞ[, |eÙ}Îu kÙ[pic{]ÙiÙ}. aEzt \ÔU. dInÆL
eÄ]eÄ aviTueÊÄuric{[ BymuÞ[" `Îuh mÕum]f[ A mnuSYN
pryuk ptiv[.
11. EmÙ[prÇ xhgtikL w]N kÞuh EkÈuh ariÇiÈu
Ôvy]f[. |ni w]N anuBvic{riÇiÈuÔ O>u xhgtikUTi
pry]h. `niÄ[ O>iÄl O>u pniyuh aEt]TUkUTi enWinkÊ[
O>u Evdnyuh sV]xhmuÈÙumuÞ]yi. |o dInviv>h vyx[Ä>
A>YN n]>]yfN mUÓ[ avRkšueT aTuÄl ariyiÄukyuh
aviTuÎ[ O>u kS]yÊinu pryukyuh A kS]yh ptiÎÙu
divxh Exvic{EÏ]L `eû xuKEÄTukešÙ}]h EBdm]vukyuh
ecy[tu. `ÜiÙuh aviTueÊ A¡zpk]>h piEÎyuh ptiÎ]Ùu
divxhkUTi kS]yh Exvic{u. atinuEsSh nÎ]Ùu divxh
kUTuEá]L evÔh evßuk>y[Äuevc{u Etc{ukušiÄuÎtin[
aviTuÎnuvdic{u. aW]ru Etc{ukuši k<iÇtieû EsSh
OÎ>]TN Etc{ukušiyuh OÎ>]TN evruhkušiyum]yiÈu kuer divxh
k<iÇu. pieÎ muÆiÄušiyuh tuTÆi. |o kušiey]eÄÄ<iÇiÈuh
viEsSem]ÎumuÞ]yiÙ}. atuek]Þuh Ño>hecy{iÄ]N vše>
eevkiyi>uÎtuek]Þuh aviTueÊ aTuÄl ariyic{[ anuv]dh
v]Æ]et w]N Ño>h ecy{iÄukyuh \TEn ecÎu muÆi
ÄušiÄukyuh ecy[tu. muÆiÄyriyEÏ]E<Äuh pniyuh Evdnyuh
sV]xhmuÈÙuemÙ}]h pURv{]Dikh s¬iEy]TukUTi vÎuEcRÎu.
kiTukiTuÊiÈ[ `niÄ[ niÎuek]Þ[ tuvRÊ]NteÎ zpy]xm]yi
>uÎu. O>u viDÊil tuvRÊieÄ]Þu gZHÊieÙÊi putc{u
mUTiÄiTÎu. \Ten O>]L vyx[Äe>ec{Îu mUÓvRkešÄÞ[ |o
e`tiHYm]Ù
89
viv>mriyic{u. aviTuÎ[ aÙ[pEn>h ciß]zgx[tenÎEp]eÙ
|>uÎtieû EsSh "kušic{EÏ]<]fEÙ}] pniyuh mÕuh vÎt[. av
kušiek]ÞuteÎ Ep]kfh. evÔh evßu k>y[Äuevc{u
ptiv]yi pzßÞudivxh Etc{ukušiÄeÈ. En>EÊ kuer kÇi
kuTic{iÈ[ \c{y]kuEá]L kušic{]l mt[. kuši k<iÇ]l |¨h
Ep]eÙ `eßÜiÙuh kUÈ]nuh Em]>uhkUÈi \ofu k<iÄeÈ.
pœYem]Îuh Ac>iÄfemÎiÙ}" `Îu prÇyc{u. w]N
azpk]>hteÎ piEÕdivxh mutl Etc{ukuši tuTÆi. aW]ru
divxh Etc{ukušic{EÏ]E<Äuh `eû xuKEÄTukešÙ}]h EBdm]yi.
`ÜiÙuh w]N pzßÞudivxhteÎ muTÆ]et Etc{ukušic{u.
aEÏ]E<Äuh `niÄu muáuÞ]zyuÎ ÑIfvuhkUTi m]ri. aTuÊ
divxh w]N niS[zpy]xh nTÎu vyx[Ä>ec{Îu mUÓvRkeš
ÄÞu. aEÏ]L aviTuÎ[, "`ß] xuKEÄeT]eÄ EBdm]Ey]?"
`Îu Ec]dic{u.
w]N: OeÄ EBdm]yieyÎ]fu Et]ÎuÎt[. |EÏ]L pniyuh
sV]xhmuÈÙumiÙ}. enWiÙuÞ]yi>uÎ Evdnyuh m]ri. |ÎeÙve>
Etc{ukušic{u. muÆiÄuši tuTÆiyiÙ}.
mUÓvRkL: |ni ptiv]yi muÆiÄušiÄ]h. `ÜiÙuh
enWinkeÊ A Evdn niEÒSh viÈum]riyt]yi vic]>iEÄÞ.
\rÄmišy[Äuk, \reÄ xhx]>iÄuk, aDikm]yi v<inTÄuk,
mutÙ]y xkÙ zpvZÊikL ecy{uEá]<uh |Æen O>u dInh
tniÄueÞÎuÔ O]RÐyuÞ]yi>iÄfh. O>u eny{uk]c{i ptiv]yi
kUÈiyuÉukyuh aÊ]<h k<iÇu ptiv]yi O>u p]lkS]yh
ExviÄukyuh ecy[t]l vÙiy \pzdvh kUT]etyi>iÄuh" `Îu
prÇ[ eny{uh p]lÄS]yÊinumuÔ m>uÎukšuh prÇut>ik
yuh ecy[tu. A eny{uh p]lÄS]yvuh w]niEÏ]<uh ptiv]y[
sIÙic{uek]Þ]fi>iÄuÎt[. anYdiÄukšilEÏ]yiÊ]mxiEÄÞu
Ît]yiv>uEá]L m]ztEm av muTÄ]ruÔU. aeWÈu divxmTu
Ïic{u eny{iÙ}]etyi>uÎ]l kuEreÒ Evdn A>hBiÄuh. pieÎ
n]ÙWu divxh eny{u kUÈiyuÉuEá]L A Evdn Ep]vukyuh
ecy{uh. aÆen |EÏ]<uh kÞuv>uÎuÞ[.
e`tiHYm]Ù
90
12. A>YN n]>]yfN muÓvRkL Etc{ukušiek]Þ[ `eû
pni m]ztmÙ} EBdm]ÄIÈuÔt[. Ek]ÈyÊuniÎ[ n]Ùu n]<ik
vTÄupTiÇ]r[ "Ošs" `Î ØÙÊ[ O>iÄl O>u n]yRÄ[ O>u
pniyuÞ]yi. atu tuÔlÏniy]yi>uÎu. atin[ aEnkh
eevdYM]R m]rim]ri Arum]xEÊ]šh k]Ùh cikiXic{iÈuh pni
m]riyiÙ}. aÆenyi>uÎEÏ]L A>YN n]>]yfN mUÓvRkL
O>Tiyßi>Êin]yi Ošsyil ci>ÈmÉmUÓieû |Ù}Êu Ep]yi
>uÎu. mUÓieû |Ù}EÊÄu Ep]k]nuÔ v<i |o n]y>ueT vIÈieû
pTiÄlkUTiy]f[. A>YN n]>]yfN mUÓvRkL atiEÙ v>uem
ÎriÇ[ n]yR p>xH]yEÊ]TukUTi O>uviDÊil pTiÄeÙÊi
muNkUÈi k]Êi>uÎu. mUÓvRkL pTiÄeÙÊiyEÏ]L n]yR
et]<utuek]Þ[ "ep]Îuti>uEmnI! aTiyen >ÑiÄEf" `Îu
prÇu. atuEkÈu mUÓvRkL avieT niÙ[Äukyuh n]yR
dInÊieû xVB]vvuh atuve> ecy[t cikiXkšueT viv>vu
emÙ}]h prÇuEkLÏiÄukyuh ecy[tu. n]yR prÇetÙ}]h
EkÈtieû EsSh mUÓvRkL "pni tuTÆIÈ[ Aru m]xm]eyÜil
|ni kušiÄfh. evÔm[ evßu k>y[Äuevc{u Etc{ukušiÄuk. O>u
ptiÎ]Ùu divxh kušiÄuEá]L pni m]ruh. pieÎ muÆiÄušiyuh
evruh kušiyuh tuTÆ]h. kušic{]l tÙ >ÞumUÎu zp]vsYh
nÙ}Ep]eÙ tuvRÊIÈu >]x[n]diep]Ti ti>uÐfh. aÙ}]etey]Îuh
|ni ecy{femÎiÙ}" `Îu prÇiÈu mUÓieû |Ù}EÊÄu Ep]yi.
A n]yR mUÓvRkL prÇtuEp]eÙ ptiÎ]Ùudivxh Etc{u
kušic{EÏ]E<Äuh pnim]ri. pieÎ ay]L muÆiÄušiyuh
evruhkušiyuh tuTÆi. zkEmf ay]šueT ÑIfvuh m]ri ay]L
pURv{xœitiey zp]piÄukyuh ecy[tu.
13. OšsyilÊeÎ meÕ]>u vIÈil O>iÄl O>u
viEsSmuÞ]yi. O>u divxh avieTeyÙ}]v>uh aÊ]<h k<iÇ[
av>v>ueT ptivuØÙÆšil Ep]yi kiTÎurÆi. O>u x[ztIyuh
av>ueT >ÞumUÎu kuÈikšuhkUTi O>u mc{iÈ muriÄkÊu
v]tiÙukešÙ}]mTc{u t<ut[ (x]Ñ) |ÈiÈ]f[ kiTÎurÆiyt[. O>u
en>iEÏ]Til \miyuh tIyumiÈ[ A muriÄkÊ[ evc{iÈumuÞ]yi>uÎu.
e`tiHYm]Ù
91
En>h evšuÊEÏ]L EsSemÙ}]v>umufReÎfIÕiÈuh A x[ztIyuh
kuÈikšuh \f>ukyuh muriyueT v]til turÄuyuh ecy[tiÙ}.
atin]l ciÙR ecÎu v]tiÙil muÈi višic{u. `ÎiÈuh A>uh
miÞiyiÙ}. aEÏ]L `Ù}]vRÄuh p>izBmm]yi. OTuÄh v]til
evÈieÏ]šic{[ akÊu kTÎu En]ÄiyEÏ]L A x[ztIyuh
kuÈikšuh Eb]D>Hit>]yi kiTÄuÎtukÞu. sV]xh niÎiÈiÙ}]
yi>uÎu. atin]l m>ic{iÈieÙ}Îu tIRc{eÏTuÊi. `ÜiÙuh |Æen
v>]nuÔ k]>femß]efÎriy]et AdYh `Ù}]v>um[ ciß]p>
vs>]yi. aEÏ]L muriÄkÊu en>iEÏ]Tuh tIyumi>iÄuÎtu kÞu.
\miÊIyueT puk mUÄiÙuh mÕuhkUTi si>Óil kyriytin]Ù]f[
aÆen vÎetÎu tIRc{y]Äi. \Ten ciÙE>]Ti vyx[Äe>
eyÊi. A>YN n]>]yfN mUÓvRkešÄÞu viv>mriyic{u.
aEÏ]L mUÓvRkL "muÕÊu nÙ}Ep]eÙ evyil v>uÎ ØÙÊu
vÙ}tuh vi>ic{[ A x[ztIEyyuh kuÈikEšyuemTuÊu kiTÊfh;
kuErÄ<iyuEá]L ave>fIÕ[ ep]y[eÄ]Ôuh" `Îu prÇu.
vyx[Äe> vÎi>uÎvR mTÆiec{Î[ azpk]>h ecy[tu. evyil
mUÊutuTÆiyEÏ]L x[ztIyuh kuÈikšuh piTc{u tuTÆi. ~kEdsh
mÍY]×m]yEÏ]L avR O]E>]>uÊ>]yi `fIÕutuTÆi. pieÎ
avRÄu kuEreÒ ÑIfmuÞ]yi>uÎu. kušiyuh kÇikuTiyuh
k<iÇEÏ]L atuh m]ri avRÄu xuKm]vukyuh ecy[tu.
14. muNxiÏu Ek]Tti vÄIÙ]yi vše>Ä]Ùh Ek]ÈyÊu
t]mxic{i>uÎ k<iÇuEp]y kum]>EmEn]N (|EÏ]L mDu>yil
zp]ÀIxuecy{uÎ b]>iƒR Eg]p]ÙEmEn]N* avRkšueT a¢N)
avRkLÄ[ O>iÄl ep]Äišil O>u nI>uÞ]yi. aÎu vyx[Äe>
mUÓvRkšuh kum]>EmEn]nvRkšuh tÐil ciÙ k]>fvs]l nÙ}
>xmiÙ}]etyi>iÄuky]yi>uÎtin]l EmEn]nvRkL mÕuciÙ
eevdYM]e>eÄ]Þ]f[ cikiXiÏic{t[. A nI>u ep]Èiy]l
apkTm]efÎuh ep]ÈiÄ]et k<iÄ]emÎum]yi>uÎu A eevdY
M]>ueT aBizp]yh. atin]ÙvR nI>u ep]ÈiÄ]et vÕiEÏ]kuÎ
tinuÔ cikiXkš]f[ ecy[tt[. `ÜiÙuh zkEmf atu p<uÊ[
\>uÞukUTiep]ÈuemÎuÔ ØitiyiÙ]yi. aEÏ]E<Äuh Evdn
e`tiHYm]Ù
92
kÙsÙ]vuky]l EmEn]N \ofuh \rÄvumiÙ}]et ~Õvuh
p>vsn]yiÊIRÎu. |o Øiti AkÏ]eT kÞEÏ]L vÎtu
Ep]eÙÊeÎ eevdYM]e>Ù}]h O]E>]>uÊ>]yi piM]riÊuTÆu
kyuh višic{]Ùuh v>]t]vukyuh ecy[tu. A kUÈÊil OTuÄh
cikiX mtiy]ÄiEÏ]y eevdYN O>u divxh A E>]giyueT
x[EnHitM]E>]T[, "|ni ARÄuh Ašyy[ÄfemÎiÙ}. E>]gØiti
kÞriÇv>uh O>u viDh viv>muÔv>um]y eevdYM]>uh |ni |o
E>]gÊinu cikiXiÄ]n]yi v>ikyiÙ}. w]nuh |t]
y]zty]yiÄ<iÇu. nI>u >Þu divxÊinkh ep]Èuh; aEt]TukUTi
k]>Yvuh k<iyuh. miƒR EmEn]N xmRËnuh nÙ}y]šum]yi>uÎu.
`ßuecy{]h? |osV>viDieyÊTuÄ]N eevdYM]e>ÎÙ}, A>u
vic]>ic{]Ùuh x]DiÄyiÙ}EÙ}]. n]h tÐiÙuÔ x[EnHhek]Þ[
w]N p>m]RËh prÇu `EÎyuÔU. xhgti p>xY
m]ÄfemÎiÙ}" `Îu prÇiÈ[ \Ten |rÆiEÏ]yi.
eevdYM]e>Ù}]h \EpÑic{uEp]ytinuEsSh miƒR EmEn]eû
x[EnHitM]>il ciÙR vyx[Äe> vÎu viv>emÙ}]h A>YN
n]>]yfN mUÓvRkšueT aTuÄl ariyiÄukyuh aviTuÎu
ecÎu E>]giey kÞu EvÞuÎ cikiXkL niþyiÄfemÎ[
aEpÑiÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L mUÓvRkL, "w]en]>u
sztuv]efÎEÙ} kum]>EmEn]N vic]>iÄukyuh pÙE>]Tuh
pryukyuh ecy[tiÈuÔt[? A ØitiÄ[ w]N vÎu kÞu vÙ}tuh
ecy[t]l ay]L O>u xmyh m>ic{uEp]vuky]efÜil w]N
ek]Îu `Îu jnÆL pryumEÙ}]. A apv]dm[ v>uÊi
vy[Ä]ti>iÄukyEÙ} nÙ}t[?" `Îu Ec]dic{u.
vÎvR: miƒR EmEn]N m>ic{uEp]vuky]efÜil |viETÄ[
apv]dem]Îuh \Þ]k]N m]RÅmiÙ}. |o dInh EBdm]yi aEÌHh
jIvic{i>iÄukyieÙ}Î[ |tuve> cikiXic{ eevdYM]e>Ù}]v>uh
aBizp]yeÏÈuk<iÇi>iÄuÎu. >ÞumUÎu divxÊinkh A nI>u
ep]ÈuemÎuh aEt]TukUTi miƒR EmEn]eû kœ k<iyuemÎum]f[
av>ueT `Ù}]v>uETyuh aBizp]yh. pieÎ |viETÄ[ apv]d
Êinu v<iyiÙ}EÙ}]. |viTuEÊÄUTi OÎu k]fiÄ]etyi>uÎ]l
e`tiHYm]Ù
93
at[ aTiyÆLÄ[ O>pv]dÊinu k]>fm]kumEÙ}] `Îu
vic]>ic{u m]ztm]f[ aTiyÆL viTek]Þi>iÄuÎt[. atin]l
xdyh `<uÎÔfh. vÞi ek]Þu viTek]ÞiÈuÞ[.
mUÓvRkL: ni>u ep]Èiy]l EmEn]N m>iÄuh `Î]fEÙ}]
av>ueTey]eÄ aBizp]yh?
vÎvR: |r]N, aÆeny]f[.
mUÓvRkL: `Î]l `eû aBizp]ymÆenyÙ}. A nI>u
purEÊÄu ep]Èuky]efÜil eevSmYmiÙ}. purEÊÄu ep]È]et
akEÊÄu ep]Èuky]efÜil duRGTm]kuh `Î]f[ `niÄu
Et]ÎuÎt[. ~etÜiÙuh niÆLeÄ]eÄ niRb³m]efÜil w]N
v>]h. `niÄu kum]>EmEn]En]Tu viE>]Dem]ÎumiÙ}.
`Îu prÇ[ mUÓvRkL aEÏ]LÊeÎ vÞiyilÄyri
avE>]TukUTiEÏ]yi. E>]giyueT aTuÄeÙÊi nI>u kÞyuTen
mUÓvRkL O>u pc{m>uÎu pc{evÔÊiÙ>c{u nI>iniT]N prÇu.
A m>uÎiÈ[ O>u n]<ik k<iÇEÏ]L nI>u ep]Èukyuh Ec]>yuh
cÙvuh kUTi ~kEdsh O>iTÆ<iEy]šh OÙic{uEp]vukyuh ecy[tu.
aEÏ]LÊeÎ Evdn m]ruky]l miƒR EmEn]N kuEreÒ kÇi
kuTic{utuTÆi. pieÎ mUÓvRkL mTÆi |Ù}Êu vÎtieûEsSh
O>u kS]yÊinu kuric{uek]TuÊu. A kS]yh mUÎu m]xh
Exvic{EÏ]L miƒR EmEn]eû dInvuh ÑIfvuemÙ}]h m]ri
yœ]pU!Rv{h aEÌHh Ek]Ttiyil Ep]yiÊuTÆukyuh pieÎ
vše>Ä]Ùh xxuKh jIvic{i>iÄukyuh ecy[tu. |tu Ek]ÈyÊuh
aTuÊ zpEdsÆšiÙumuÔ jnÆLÄuh EmEn]eû b³umizt]di
kš]y dU>ØM]RÄuh ~Õvuh aÛutk>vuh xEß]Szpdvum]y
O>u k]>Ym]yi>uÎu.
15. pÔÊuk]>N miƒR pi. `h. c]EÄ] bi.`. Ek]ÈyÊu
xi.`h.`x[. Ek]Ešjil eHQ[m]ƒr]yi>uÎ k]ÙÊ[ aEÌH
Êieû O>u k]Ùieû ep>uvi>Ùil ecrut]yiÈ[ O>u ku>uvuÞ]yi.
atieû Evdn kÙsÙ]yiÊI>uky]l mi. c]EÄ] O>ihg}ISu
e`tiHYm]Ù
94
eevdYeneÄ]Þ[ A ku>u kIric{u. *aÏ]ÊiÄi>i kIri
m>uÎuevc{u ekÈiÄ<iÇEÏ]L Evdn pURv{]Dikh kÙsÙ]yi.
nI>uh vÎutuTÆi. ku>u vIÞuh kuÊimUTi vIRÊutuTÆukyuh
ecy[tu. mi. c]EÄ]y[Ä[ |>iÄ]nuh kiTÄ]nuh \É]numurÆ]nu
em]Îuh vy{]ety]yi.>ÞumUÎu divxh k<iÇEÏ]E<Äuh k]Ùi
EMl vÙiy mßuEp]eÙ nI>uvÎuvIRÊu. aÏ]ÊiÄi>i pÚic{
vidYkešÙ}]h zpEy]gic{iÈuh Evdnyuh nI>uh kurÇiÙ}. OTuÄh |t[
ax]ÍYemÎu tIRc{y]Äi piM]ri. atieû EsSh ciÙR kUTi mi.
c]EÄ]ey O>u mWÙiÙ]Äi `TuÏic{u vyx[Äe> ek]ÞuvÎu
viv>ÆešÙ}]h A>YN n]>]yfN mUÓvRkšueT aTuÄÙriyic{u.
mUÓvRkL viv>emÙ}]h EkLÄukyuh nI>uh mÕuh En]ÄiÄ]fu
kyuh ecy[ttieû EsSh "O>u Ek]<imuÈyuh O>u p]ztÊil kurc{u
pc{evÔvuh ek]Þuv>fh" `Îu prÇiÈ[ eteÄ práiEÙÄu
Ep]yi. mi. c]EÄ], "ep]Îuti>uEmnI! aTiyen >ÑiÄEf!
aeÙ}Üil aTiyeû zp]fniEÏ]L Ep]kuEm" `Îu prÇu
k>Çuek]Þu mWÙil kiTÎu. mUÓvRkL prÇtu EkÈ
ÑfÊin[ O>]L O]TiEÏ]yi O>u Ek]<imuÈyuh O>u p]ztÊil
evÔvuh ek]ÞuvÎu. aEÏ]E<Äuh O>u pc{m>uÎu pric{u
eekÄkÊuevc{u ti>uÐieÄ]Þ[ mUÓvRkšuh mTÆivÎu.
aviTuÎ[ A Ek]<imuÈ ep]Èic{[ eekyiÙuÞ]yi>uÎ
pc{m>uÎu ksÄiÏi<iÇ[ >ÞutuÔi nI>uh A evÔÊieÙ]<ic{iÈ[
A evÔemTuÊuevc{u k]Ùieû ep>uvi>ÙiEMl piÙ]viÙek]Þu
D]>Ek]>uv]N prÇu. \Ten O>]L O>u piÙ]viÙ kuÊieyTuÊu
D]>Ek]>iÊuTÆi. O>u k]l n]<ikEn>h D]>Ek]>iyEÏ]E<Äuh mi.
c]EÄ] \rÄm]yi. aEÏ]L mUÓvRkL "|ni mWÙin[ |šÄh
tÈ]et `TuÊu vIÈil ek]ÞuEp]yi, \rÄÊinu viG[nh v>]et
mWl O>u ØÙÊu vy[Äfh. \f>uEá]L kÇi ek]TuÄfh.
aEÏ]<eÊ Øiti ariÇuek]Þu O>]L |EÆ]Èu vÎ]l pieÎ
EvÞtu prÇyy[Ä]h" `Îu prÇu. mi. c]EÄ]ey
ek]ÞuvÎi>uÎvR azpk]>h teÎ ecy[tu. aW]ru mfiÄUR
k<iÇEÏ]L avR vIÞuh vyx[Äe> vÎ[ mi. c]EÄ] ~kEdsh
e`tiHYm]Ù
95
pÊu n]<ik En>h \rÆieyÎuh \fRÎEÏ]E<Äuh Evdn
niEÒSh m]riyi>uÎtin]l kÇi D]>]šh kuTic{uevÎuh
ariyic{u. \Ten mUÓvRkL O>u m>uÎu k]ÙiEMl a>c{iTuÎtinuh
O>u kS]yÊinuh kuric{uek]TuÊu. A m>uÎu mUÎu divxh
a>c{iÈEÏ]L k]ÙiEMÙuÞ]yi>uÎ nIR aEsSh Ep]yi. ptin]Ùu
divxh kS]yh Exvic{EÏ]L zvfmufÆi. miƒR c]EÄ]
xVØtey zp]piÄukyuh ecy[tu.
16. Ek]Èyh QiviSN axiƒûuh OÎ]hk}]Óu
mjix[EzTÕum]yi>uÎ miƒR kuÇukZS[fÏfiÄR bi.`.bi.`l.
O>u v]yuEÑ]BÄ]>n]yi>uÎu. aEÌHh \EdY]gm]yi AÙÏu<
mutÙ]y ØÙÆšil t]mxic{i>uÎ k]ÙÊ[ O]E>] eevdYM]>ueT
viDizpk]>muÔ cikiXkLk]yi zptivX>h muÎUr[, n]ÎUr[ >Up]
vItm[ ecÙvu ecy[tuek]Þi>uÎu. `ÜiÙuh AÞil Arum]xh
vItemÜiÙuh xuKm]yi>iÄuÎtinuh kEc{>iyil Ep]yi Ej]Ùi
En]ÄuÎtinuh aEÌHÊinu x]Dic{i>uÎiÙ}. Ek]ÈyÊu ØÙh
m]rivÎyuTen aEÌHh vyx[Äe> vÎ[ A>YN n]>]yfN
mUÓvRkeš kÞu dInØitieyÙ}]mriyic{u. \Ten mUÓvRkL O>u
ep]TiÄu kuric{uek]TuÊu. A ep]TiyuÞ]Äi ptiv]yi
ExviÄuÎtinu mi. pfiÄRÄu zptim]xh >Þf m]ztEm
ecÙv]yi>uÎuÔU. O>u divxh Ep]Ùuh xuKEÄT]yiÈu kEc{>iÄu
Ep]kuv]N nivZÊiyiÙ}]et vÎi>uÎumiÙ}. mi. pfiÄR nÙ}
\oR´xVÙtEy]Tuh OoR´itYEÊ]TuhkUTi aE>]gdZ™g]zt
enÎEp]eÙ teÎy]f[ Ek]ÈyÊu t]mxic{i>uÎt[.
17. kÉEß]ÈÊu (ek.pi.) sÜ>EmEn]N bi.`.bi.`l.
avRkL eeHEÄ]Tti vÄIÙ]yi mzd]xil t]mxic{i>uÎ k]ÙÊ[
aEÌHÊin[ O>u s]xhmuÈÙuÞ]yi. sV]xhmuÈeÙÎu vc{]l atu
x]D]>fm]yiÈuÔ viDÊieÙ]ÎumÙ}]yi>uÎu. xhx]>ic{uek]Þi
>iÄuÎtiniTy[Äu sV]xh niÎuEp]vukyuh xhx]>iÄ]N vy{]et
y]vukyum]yi>uÎu aEÌHÊieû dInh. |tu nimiÊh vÄIlpfi
\EpÑic{[ Ek]ÈyÊuvÎ[ A>YN n]>]yfNmUÓvRkeš kÞu
dInØitieyÙ}]mriyiÄukyuh mUÓvRkšueT cikiXyil ~t]nuh
e`tiHYm]Ù
96
m]xh Ek]ÈyÊu t]mxiÄukyuh ecy[tu. A cikiX nimiÊh
xVØs>I>n]yiÊIRÎtuek]Þ]f[ sÜ>EmEn]nvRkLÄu
n]g>uEk]viÙiÙuh ek]Ù}Êuh Qix[zTiÀ[ jQ[jiy]yuh Ek]ÈyÊu
div]N EpS[k]>]yuh OTuÄh eeHEÄ]RÈu jQ[jiy]yumi>iÄu
Îtinu x]Dic{t[.
|Æen A>YN n]>]yfN mUÓvRkšueT cikiX]
eenpufYeÊyuh eekÏufYeÊyuh mÕuh kuric{[ |niyuh
vše>Ïryuv]nuÞ[. av |niey]>vx>ÊiÙ]yieÄ]Ô]emÎu
vic]>ic{[ |EÏ]L cu>uÄuÎu.
A>YN n]>]yfN mUÓvRkL AxÎm>fM]>]y E>]gi
keš k]f]N Ep]vuk ptiviÙ}. Ep]k]etyi>iÄ]N nivZÊiyi
Ù}]et vÎ]l Ep]yiÄÞu tlÄ]Ùh vÙ}tuem]Îu ecy{ukEy]
pryukEy] ecy[tiÈ[ \Ten mTÆiEÏ]>uh. aÆeny]fu ptiv[.
1. ek]Ù}h muÏÊ]r]m]Þu n]TunIÆiy m]RÊ]¥vRÐ
mH]>]j]vu ti>umnÓiEÙÄu sIÙ]y[my]yEÏ]L a¢N
mUÓvRkeš ek]ÞuEp]kuÎtin]yi kÙ[pnzpk]>h ti>uvnßpu>
ÊuniÎu ciÙ H>iÄ]>M]>uh mÕuh vyx[Äe> vÎi>uÎu.
sIÙ]y[myueT viv>ÆL EkÈEÏ]LÊeÎ xuKm]kuÎ k]>Yh
ax]ÍYm]efÎ[ a¢N mUÓvRkšuh mkN (A>YN n]>]yfN)
mUÓvRkšuh niþyic{u. `ÜiÙuh kÙ[pnzpk]>h AšukL vÎi>i
ÄuÎ ØitiÄ[ A>uh Ep]k]etyi>iÄuÎtu s>iyeÙ}Îu vic]>ic{[
a¢N mUÓvRkL A>YN n]>]yfN mUÓvRkeš prÇyc{u.
mUÓvRkL ti>uvnßpu>eÊÊi ti>umnÓieÙÄÞyuTen O>u
gušik ek]TuÊ[ atu jI>kevÔÊilÄÙÄic{u ti>umnÓiEÙÄu
ek]TuÏic{u. A gušik Exvic{u kurc{u xmyh k<iÇEÏ]L
ti>umnÓuek]Þ[ `fIÕi>iÄukyuh kurc{u kÇi amZEtÊu
k<iÄukyuh ecy[tiÈ[ mUÓvRkEš]T[, "`niÄiEÏ]L vše> xuKh
Et]ÎuÎuÞ[. `eû xuKEÄTu nÙ}Ep]eÙ EBdm]ÄIEÈ mUÓu
Ep]k]vU" `Îu kÙ[pic{u. aEÏ]L mUÓvRkL, "O>u zs]ÍmUÈ]
nuÞ[. atu w]nuh aÐyuhkUTi \oEÈÞt]f[. |ÎuteÎ
e`tiHYm]Ù
97
Ep]eyÜiEÙ atinvieT `Ê]N x]DiÄU. zs]Íh k<iÇ]
ÙÎuteÎ pureÏÈu vÎuek]Ô]h. pieÎ sIÙ]y[m EBdm]kuÎtu
ve> |vieT t]mxiÄukyuh ecy{]h. atin]l OÎu
Ep]yiv>uÎtinu kÙ[pnyuÞ]vfh" `Îriyic{u. ti>umnÓiEÙÄ[
|tzt xÐtm]yiÙ}. `ÜiÙuh zs]Íh muÈiÄ]N p]TiÙ}EÙ}] `Îu
vic]>ic{[ aÆen kÙ[pic{nuvdic{u. pieÎ mUÓvRkL aTuÊ
>]jY]vk]siy]yi>uÎ AyiÙYh ti>un]L mH]>]j]vu
ti>umnÓieÙ muKh k]fic{u y]ztyriyic{ xmyh "aÐ]meû
sIÙ]y[m `Æenyi>iÄuÎu?" `Îu kÙ[pic{u Ec]dic{u. atinu
mrupTiy]yiÈ[ mUÓvRkL, "sIÙ]y[m O>u viDh nÙ}Ep]eÙyuÞ[.
kÙ[pic{u `EÏ]<uh aviTueÊ aTuÄlÊeÎ \Þ]yi>uÎ]l
eÄ]Ô]h" `Îriyic{iÈ[ aÎuteÎ mTÆiEÏ]Îu. mUÓvRkL
Ek]ÈyeÊÊuÎtinumuáuteÎ mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[
n]TunIÆiyi>iÄuÎu `ÎuÔ aTiyßi>h (\Ê>v[) aWlm]RÅh
Ek]ÈyeÊÊi.
2. mUÓvRkL 1076-]m]Þu kÎim]xÊil zsImUÙh ti>un]L
xhb³ic{u ti>uvnßpu>Êu Ep]yi>uÎEÏ]L ti>un]L divxh
asVtiti>un]L bi.`. ti>umnÓieÙ muKh k]fiÄ]N
Ep]yi>uÎu. mUÓvRkeš kÞEÏ]L ti>umnÓuek]Þ[, "`niÄu
n]ÙWu divxm]yiÈu nÙ} xuKmiÙ}]etyi>iÄuky]f[. `Î[
aÐyueT zs]Ívuh |ÎeÙ O>iÄÙUfum]yi>uÎtin]l >Þu
divxvuh muÆiÄušic{u. atuek]Þ]yi>iÄ]h |Îu tÙEvdn
yuÞ[. xhx]>iÄ]N zpy]xh. w]N kurc{u kiTÄeÈ" `Îu
kÙ[pic{u. "tÙEvdnyueÞÜil xhx]>iÄ]etyi>iÄuky]f[
EvÞt[" `Îriyic{iÈu mUÓvRkL aEÏ]LÊeÎ mTÆiEÏ]Îu.
ti>un]šinu Ep]y]l ti>un]L k<iÇiÈ[ n]ÙWudivxhkUTi
t]mxic{iEÈ mUÓvRkL mTÆiEÏ]>uk ptivuÔU. A zp]vsYh
ti>un]L k<iÇiÈu piEÕdivxh >]vieÙ mUÓvRkL "nmuÄ[
|ÎuteÎ Ep]kfh" `Îu kUeTyuÞ]yi>uÎv>il ciÙE>]T[
pryukyuh aÎuc{y[Äu vÙiy ek]È]>ÊilEÏ]yi y]ztyriyi
Äukyuh aÊ]<h k<iÇu vÔhkyriEÏ]>ikyuh ecy[tu.
e`tiHYm]Ù
98
ptivinu viE>]Dm]yi |zt bÍeÏÈu Ep]Îtieû k]>femeßÎu
kUeTyuÞ]yi>uÎvRÄ]RÄuh tlÄ]Ùh mnÓiÙ]yiÙ}.
ti>uvnßpu>ÊuniÎuh vÔh nIÆi OÎu>Þu n]<ik Ep]ÎEÏ]L
mUÓvRkL, "~etÜiÙuh Ep]ÎuvEÙ}]. asVtiti>un]L ti>umnÓi
EÙÄu nÙ} xuKmiÙ}]ety]fi>iÄuÎt[. |o avx>Êil
avieTÊ]mxiÄ]et k<iÄfemÎu vic]>ic{]f[ |ÎuteÎ
Ep]Ît[" `Îu prÇu. aEÏ]L kUeTyuÞ]yi>uÎ O>u náU>i
"sIÙ]y[m kÙsÙ]Ef]" `Îu Ec]dic{u. atinuÊ>m]yi
mUÓvRkL "aet]ÎumÙ}. x]>mieÙ}Î]f[ aviTuÎu kÙ[pic{t[.
`ÜiÙuh pßiyieÙ}Î]f[ `niÄu Et]Îiyt[" `Îu prÇu.
xhgti aÆen teÎ xhBviÄukyuh ecy[tu. mUÓvRkšueT
vÔh Ek]ÈyeÊÊiytieû tEÙdivxhteÎ ti>umnÓuek]Þ[
n]TunIÆiyi>iÄuÎu `ÎuÔ aTiyßi>Äái Ek]ÈyeÊÊi.
3. O>iÄl m]EvÙiÄ>eÄ]È]>Êil O>u táu>]ÈiÄu
sIÙ]y[my]yiÈ[ A>YN n]>]yfN mUÓvRkeš ek]ÞuEp]k]
n]yi `<uÊuh vÔvuh ek]Þ[ AšukL vÎi>uÎu. `<uÊ[
anßpu>Êu ek]È]>Êil mUÊEk]yiÊáu>]nvRkšueT
(Ek>švRÐ vÙiy Ek]yiÊáu>]N xi.`x[. e`. ti>umnÓieÙ
EjYS[Úeû)y]yi>uÎu. atil prÇi>uÎt[ "|vieT O>u
táu>]ÈiÄu nÙ} xuKmiÙ}]etyi>iÄuÎu. w]N |EÏ]L |vieT
yuÞ[. `ÜiÙuh cikiXey]Îuh niþyic{iÈiÙ}. mUÓukUTi vÎiÈ[
AEÙ]cic{u niþyiÄ]emÎu vic]>iÄuÎu. atin]l |vieT
niÎyy[ÄuÎ |o vÔÊilÊeÎ mUÓ[ \Ten pureÏÈu vÎu
EcE>Þiyi>iÄuÎu. OÈuh am]ßiÄyiÙ}EÙ}]" `Î]yi>uÎu. mUÊ
Ek]yiÊáu>]nvRkL O>u eevdYnuh vidV]nuh m]nYnum]yi>uÎu
evÎu m]ztmÙ}, mUÓvRkšueT O>]p[tmiztvum]yi>uÎu. xuKEÄTu
m]EvÙiÄ>eÄ]È]>ÊieÙ táu>]ÈiÄum]yi>uÎuvEÙ}]. |Æen
pÙ k]>fÆLek]Þuh mUÓvRkL A `<uÊiNzpk]>h \Ten
Ep]EkÞt]yi>uÎu `ÜiÙuh `Eß] aviTuÎu Ep]yiÙ}.
">]men]Îu Ep]yi En]Äiv>U. EvfemÜil w]N pieÎEÏ]k]h"
`Îu prÇ[ aviTueÊÄUeTÊ]mxic{i>uÎ >]mv]>Y>vRkeš
e`tiHYm]Ù
99
prÇyy[Äuky]f[ ecy[tt[. >]mv]>Y>vRkL m]EvÙiÄ> niÎ[
ayc{i>uÎ vÔÊilÊeÎ kyriEÏ]vukyuh piEÕdivxhteÎ
mTÆiv>ukyuh ecy[tu. >]mv]>Y>vRkeš kÞyuTen mUÓvRkL,
">]mN avieT `ÊiytilÏieÎEy], atinumuáuteÎ k<iÇu
Ev]?" `Îu Ec]dic{u. atinu >]mv]>Y>vRkšueT mrupTi, "aTiyN
avieTeyÊi O>u n]<ik k<iÇEÏ]L niÙÊirÄi" `Î]yi
>uÎu. |Æen mUÓvRkšueT divYtVÆšuh prÇ]Ùvx]niÄ]Ê
vÉmuÞ[. E>]gieyÄ]f]Etyuh dInØiti A>uh pry]Etyuh
m>fh niþyiÄuv]N mÕ]RÄuh k<iyuemÎu Et]ÎuÎiÙ}.
4. ti>uvit]hkUR |šytáu>]n]yi>uÎ ctyh ti>un]L
ti>umnÓiEÙÄu sIÙ]y[my]yEÏ]L A>YN n]>]yfNmUÓvR
keš ek]ÞuecÙ}uÎtinu aÎu Ek]ÈyÊu QiviSN axiƒûuh
OÎ]h k}]Óu mjix[EzTÕum]yi>uÎ kuÇukZS[fÏfiÄ>vRkšueT
EpRÄu vTeÄeÄ]È]>h (|šy táu>]eû ek]È]>h) k]>YÄ]R
`<utiyyy[Äuky]l miƒR pfiÄR vyx[Äe> vÎu viv>
mriyic{u. aEÏ]L mUÓvRkL "|Îu vÙiy m<y]yi>iÄuÎuvEÙ}].
n]ešEy] mEÕ] AveÈ" `Îu prÇu. piEÕdivxEÊÄu
pfiÄ>vRkL O>u Eb]Èu vyx[Ä>ÄTvil H]j>]Äi. miƒR
pfiÄR niRb³pURv{h aEpÑic{uek]Þuh mUÓvRkL "n]eš
y]veÈ", "mÕÎ]š]veÈ" `ÎiÆen avDi prÇuek]Þumi>uÎu.
aÆen n]Ùu divxh k<iÇEÏ]E<Äuh miƒR pfiÄRÄu
x]m]nYÊiÙDikh muSiÇu. p>iBvEÊ]TukUTi mUÓvRkšueT
aTuÄl ciÙet]eÄÏrÇiÈ[ vyx[Äe>niÎ[ |rÆiEÏ]vukyuh
Eb]È[ atieû \TmØen ti>iey ~Ù[piÄukyuh ecy[tu. aW]h
divxh \c{ti>iÇEÏ]L |šytáu>]N ti>umnÓuek]Þu n]Tu
nIÆiyi>iÄuÎu `ÎuÔ kái miƒR pfiÄRÄu kiÈi. A
káivRÊm]nem<utiyi>uÎ kTÙ]Óuh ek]Þ[ pfiÄ>vRkL
\Ten vyx[Äe>eyÊi n]TunIÆiy vRÊm]nmriyic{ EsSh
"`<uÎÔÊu pureÏT]ti>uÎtu vše> nÎ]yi. |Æen v>uemÎ
riÇi>uÎuevÜil aTiyN ti>umnÓieÙ aTuÄl azt
niRb³iÄyiÙ}]yi>uÎu. |viTueÊ am]ßh kÞiÈ[ aTiynu
e`tiHYm]Ù
100
vÙ}]Ê xÜTEm] kurc{u EdSYEm] ~t]eÞ]eÄ \Þ]yi.
aTiyeû xÜTh xHiÄvy{]ety]yiÈ[ ~t]eÞ]eÄ azkmm]yi
ariyiÄukyuh ecy[tuEp]yi. aet]eÄ |vieT ÑmiÄfh.
aTiyeû kœyiÙ}]y[mek]Þu vÎuEp]y etÕin[ aTiyN
m]ÏuEc]dic{uek]ÔuÎu. |Æen xhBviÄuemÎu vic]>ic{iÈ]
yi>iÄumEÙ}] aTiyN niRb³ic{iÈuh ti>umnÓuek]Þ[ y]zt
pureÏT]etyi>uÎt[. |vieT |et]eÄ muNkUÈi niþyiÄuÎ
etÆeny]f]Ev]" `Îu prÇu. mUÓvRkL, "n]ÙWu
divxm]yiÈu xd] m<teÎy]yi>uÎuvEÙ}]. |Æen |TviT]et
kÞuÔ m< kÞ]l `EÆ]Èuh y]zt pureÏT>uetÎ[ a¢N
prÇiÈuÞ[. atuek]Þ]f[ w]N pureÏT]etyi>uÎt[. aÙ}]et
y]et]Îuhek]ÞumÙ}" `Îu mrupTiyuh prÇu.
p>x[p>h x[pRÍyuÔv>]y mÕuÔ a¨eevdYM]RÄuh
A>YN n]>]yfN mUÓvRkešÄuric{u vše> bHum]nmuÞ]
yi>uÎu. |tiEÙÄu t]e<ÏryuÎ xhgti O>u dZ¨]ßm]f[.
O>iÄl O>ÐÊáu>]N ti>umnÓiEÙÄu sIÙ]y[my]vuk
y]l cikiXy[Ä]yi aÎeÊ vÙiytáu>]N ti>umnÓuek]Þ[
a¨eevdYM]>il miÄve>yuh tZÏUfiÊuer v>uÊiyi>uÎu.
ave>Ù}]v>uhkUTiy]EÙ]cic{]f[ cikiX nTÊiyi>uÎt[. aÆen
av>vieT t]mxic{i>uÎEÏ]L O>u divxh vÙiy táu>]N
ti>umnÓuek]Þ[ avE>]eTÙ}]vE>]TuhkUTi "a¨eevdYM]>il
cikiX]viSyÊil aDikh Ey]gYtyuÔt]RÄ]f[?" `Îu
kÙ[pic{u Ec]dic{u. kurc{uEn>EÊÄ[ |tin[ A>uh mrupTiey]Îuh
prÇiÙ}. pieÎ tZÒivEp>UR eetÄ]È[ a¢N mUÓvRkL
(|EÏ]<eÊ mUÓvRkšueT a¢N) "|t[ ~Õvuh apkTm]yiÈuÔ
O>u Ec]dYm]f[. |tin[ |tiÙ]>uh \Ê>h pryuemÎu Et]ÎuÎiÙ}.
`Ù}]vE>yuhk]L xmRËN t]n]efÎuÔ vic]>h `Ù}]vRÄumu
Þ]yi>iÄuh. `Î]l atu x[p¨m]yiÏry]N ARÄuh eeD>Ymu
Þ]yi>iÄukyumiÙ}. pieÎeyÆeny]f[ |tinuÊ>h pryuÎt[?
kÙ[pic{u Ec]dic{tin[ A>uh \Ê>h pry]etyi>iÄuÎt[ nY]y
vumÙ}. atin]l `eû aBizp]yh w]nivieT \fRÊiÄ]h.
e`tiHYm]Ù
101
`Ù}]vRÄuh `Ù}]viSyÆšiÙuh O>uEp]eÙ Ey]gYtyuÞ]yi>iÄu
kyiÙ}. O]E>]>uÊRÄ[ O]E>] viSyÊiÙ]yi>iÄuh Ey]gYt.
a¨]hgHZdyÊieû aRËh pryuÎtinu xmRËN kuÈEW>i
ap[PNteÎy]f[. A viSyÊil aEÌHEÊ]šh Ey]gYt
yuÔvR wÆšueT kUÈÊil Ever A>umiÙ}. E>]gh niþyiÄuÎ
tin[ AÙÊUR náiEy]šh Ey]gYt mÕ]RÄuh |Ù}. cikiX
ecy{uÎtin[ aDikh Ey]gYN piÙ]mEß]L mUÓ]f[. aEÌHh
cikiXic{]l EBdm]kuÎ E>]gÆešÙ}]h EBdm]kuh. |ni `eû
Ey]gYtkUTi prEÇÄ]h. m>fÙÑfh kÞu niþyiÄuÎtin[
`EÎ]šh x]mRËYh mÕ]RkuemeÙ}Î]f[ `eû aBim]nh. O>]ru
m]xÊinkh m>iÄuÎ O>]ešÄÞ]l ay]L |Î divxh
m>iÄuemÎu w]N tIRc{y]yiÏry]h. atu etÕukyumiÙ}. `Î]l
|ovk Ey]gYtkešÙ}]h pURÉm]yiÊikÇiÈuÔ O>]L
wÆšueT kUÈÊiÙuÞ[. aEÌHh |EÏ]L |vieT vÎiÈiÙ}. A
mH]N vyx[Ä> A>YN n]>]yfN mUÓ]f[. aEÌHh
vic]>ic{]l EBdm]k]Ê E>]gvuh EBdm]Ä]N k<iyuh. aÆen
ey]>]L wÆšueT kUÈÊil aEÌHmÙ}]et Ever A>umiÙ}" `Îu
pryukyuh atu s>iy]efÎ[ avieTyuÞ]yi>uÎve>Ù}]h
xÐtiÄukyuh ecy[tu.
A>YN n]>]yfN mUÓvRkLÄu cikiX]viSyÊiÙuh
mÕumuÞ]yi>uÎ Ey]gYtkL `eÎÄ]šDikh kÞuh EkÈuh
anuBvic{umriÇiÈuÔv>il pÙ>uh |EÏ]<uh jIvic{i>iÏuÔtin]l
w]nI prÇiÈuÔtil aÙ[ph Ep]Ùuh atisEy]¬iyieÙ}Îuh
mUÓvRkL `eû gu>un]œn]yi>uÎtuek]Þ[ w]N evruet
zpshxiÄukyeÙ}ÎumuÔ v]x[tvh avRÄriy]vuÎt]f[.
mUÓvRkeš xhb³ic{u w]N prÇiÈuÔv kUT]et Everyuh
pÙ xhgtikšriy]vuÎvR |EÏ]<uh pÙ>umuÞ]yi>iÄ]niT
yuÔtuek]Þ[ avRÄriy]vuÎveyÙ}]h `<uti zpxiÍeÏTuÊi
y]l ek]Ô]emÎuÔ aEpÑEy]TukUTi w]N |EÏ]L vi>mi
ÄuÎu.
e`tiHYm]Ù
102
83. chEzk]ÊÐ
mDYti>uvit]hkUril |EÏ]L zsIvÙ}B (ti>uvÙ}]) zg]mem
ÎuÔ xuzpxiÍn]mEÊ]TukUTi zpEs]BiÄuÎ zpEdsÊinu
pu>]tnk]ÙÊu prÇuvÎi>uÎ n]mEDyh "mÙ}ik]vn"emÎ]yi
>uÎu. aÄ]ÙÊ[ avieT jnpu¨iyuh Dnpu¨iyuh |EÏ]<EÊ
til vše> aDikmuÞ]yi>uÎu. aÎvieT zb]ªf]ÙyÆLteÎ
mUv]yi>ÊiÙDikmuÞ]yi>uÎu. avyil O>u zb]ªfgZHÊieû
Ep>[ "sÜ>mhgÙÊ[" `Î]yi>uÎu. atu EÙ]pic{[ k]ÙzkEmf
"chEzk]Ê[" `Î]yiÊIRÎu. avieTyuh Dnpu¨i D]>]šm]yi
ÈuÞ]yi>uÎu. `ÜiÙuh jnpu¨i vše> kurv]yi>uÎu. avieT
"n]>]yfBÈti>i" `eÎ]>u zb]ªfnuh aEÌHÊieû xHDRÐ
c]>ifiy]y "zsIEdvi" `Î aßRjnvuh m]ztm]yiÊIRÎu. A
aßRjnÊinu tufy]yi "zsIEdvi" `ÎuteÎ Ep>]y O>u
d]xiyuh av>ueT mkn]y "mukuàN" `eÎ]>u b]Ùnuh A
gZHÊilteÎ t]mxic{i>uÎu. pu>]tn k]ÙÊu mÙy]š
zb]ªfR d]xId]xM]>ueT Ep>ukL s>iy]yi pryuk ptivi
Ù}]yi>uÎuvEÙ}]. atin]l d]xiy]y zsIEdviey "ci>uEtc{i"
`Îuh av>ueT puztn]y mukuàen "kuÎN" `Îum]f[ A
zb]ªfmiœunvuh atuEkÈ[ EsSmuÔv>uh višic{uvÎi>uÎt[.
n]>]yfBÈti>i O>u viS[fuB¬nuh xusIÙnuh D]RÐiknuh
xd[vZÊnum]yi>uÎu. zsIEdvi aßRjnh aEÌHÊin[ anu>Up
y]yi>uÎu. A dátim]RÄ[ anptYt `eÎ]Îum]ztmÙ}]et
meÕ]>u du®Kk]>fvumuÞ]yi>uÎiÙ}. avR >ÞuEp>uh Bgvl
B¬iEy]Tuh ~Õvuh niS[ÚEy]TukUTi yœ]viDi ptiv]yi ~k]dsi
zvth anuS[ÚiÄukyuh ci>uEtc{iEyyuh kuÎEnyuh ek]Þ[
anuS[ÚiÏiÄukyuh ecy[ti>uÎu. av>ueT zvtniS[Ú OÈuh ciÙ}ry
Ù}]yi>uÎu. dsmin]L O>u En>h m]zth BÑfh k<iÄukyuh
~k]dsin]L \ofuh \rÄvumuEpÑic{u BgvlDY]nEÊ]TukUTi
ÊeÎ |>iÄukyuh dV]dsin]L kiÈuÎiTEÊ]šh zbªc]>i
e`tiHYm]Ù
103
kš]yiÈuÔ zb]ªf kum]>M]e> k]l k<ikic{[ \oÈiytieû
EsSh p]>f k<iÄukyum]yi>uÎu av>ueT
ptiv[. dV]dsin]šuh avR O>uEn>h m]ztEm BÑfh k<ic{i
>uÎuÔU. |zpk]>emÙ}]mi>uÎiÈuh A zb]ªEf]ÊmN anptYt]
du®KEÊ]TukUTiÊeÎ k]ÙDRÐeÊ zp]pic{u. atinuEsSvuh
A aßR´nvuh ci>uEtc{iyuh av>ueT mknuh yœ]pURv{h
~k]dsizvth anuS[Úic{uek]ÞuteÎyi>uÎu.
A aßR´nÊin[ `<uÊriÇukUT]yi>uÎu. atin]l
~k]dsi zvth `Î]efÎu mÕu vÙ}vE>]Tuh Ec]dic{riEyÞi
yi>uÎu. atinuÔ zpy]xhek]Þ[ A x]DVi O>u kosÙh
ecy[tu. O>u p]ztÊil OE>k]dsi n]L mutl O]E>] kÙ}u
epruÄiyiÈutuTÆi. divxh Et]ruh A kÙ}[ `Éi En]Äuh.
ptinWu kÙ}u tikyuÎ divxh ~k]dsi zvtmnuS[ÚiÄuh.
aÆen ptiv]Äi. ciÙEÏ]L |o kfÄu etÕi zvtmnuS[Úi
EÄÞtu tEÙdivxEm] piEÕdivxEm] AyiEÏ]yi `Îu v>uh .
`Î]Ùuh Ae>Ù}]h prÇ]Ùuh aßR´nh |o ptivu m]Õ]riÙ}.
atuek]Þ[ ciÙR ciÙ mRÄTmu¨iÄ]>ueT duÒ]ÚYÊin[ \d]H>f
m]yuh mÕuh "chEzk]ÊÐ"yueT (A EdsÄ]>uh mÕuh A
aßR´neÊ aÆeny]f[ prÇi>uÎt[) ~k]dsi Ep]eÙ
`Îuh mÕuh prÇu p>iHxic{uek]Þi>uÎu. atuh A aßR
´nh vkevc{iÙ}.
aÆenyi>uÎ k]ÙÊu v<iEp]Ä>]y >Þu zb]ªfR
chEzk]Ê[ mÚÊil ecÎu EcRÎu. avR >ÞuEp>uh vÙiy
EjY]XYM]>]yi>uÎu. chEzk]ÊumÚÊil A>u ecÎ]Ùuh BÑfh
ek]TuÄuemÎuh chEzk]ÊÐ atiœixlÄ]>Êil bÍzsÍy]
efÎuh ciÙR prÇriyuky]l \ofu k<ic{u Ep]kfemÎu
vic]>ic{]f[ A zb]ªfR avieTec{Ît[. avR avieTec{Î
yuTen tÆL v<iEÏ]Ä>]y >Þu zb]ªf>]efÎuh BÑfh
k<ic{uEp]y]leÄ]Ô]emÎuh vic]>ic{]f[ avieT ecÎi>iÄuÎ
etÎu ci>uEtc{imuK]ß>h akÊriyic{u. aEÏ]L aßR´nh
e`tiHYm]Ù
104
v]tilÏurkil vÎuniÎuek]Þ[ "|vieT atiœikLÄu BÑfh
ek]TuÄuÎtin[ OÈuh mTiyieÙ}Îu m]ztmÙ}, vše> xEß]S
muÞut]nuh. |vieT \É]n]yiÈu vÎ]l Ec]ru ek]TuÄ]et
Ae>yuh prÇyy[Ä]riÙ}. `ÜiÙuh |Î[ ~k]dsiy]kek]Þu
niÆeš k<iÏic{yy[Ä]N nivZÊiyiÙ}. |Î[ |vieT wÆL
eÄÙ}]vRÄuh suEÍ]pv]xm]f[. ~k]dsin]L atiœikLÄu
s]ÙYÎh ek]TuÄuk |vieT ptiviÙ}" `Îu prÇu. \Ten A
zb]ªfR "~k]dsi |ÎÙ}; n]ešy]f[. wÆL gfic{u
En]ÄIÈuÞ[. wÆL kurc{u EjY]tiÒ]x[zth pÚic{iÈuÔv>]f[.
wÆšueT eekyil pW]hgvumuÞ[" `Îu prÇu.
aßR´nh: `Î]l niÆšueT gfith etÕiEÏ]yi.
~k]dsi |Îu teÎy]f[. xhsymiÙ}.
|tuEkÈu zb]ªfR \Ten kviTiÓWiy<ic{u p>l
ni>ÊiÅfic{u En]Äi. aEÏ]L ~k]dsi aÎuteÎy]efÎu
kÞu. \Ten avR avieTniÎ[ |rÆiEÏ]yi meÕ]>u zb]ªf
gZHÊilÄyri avieTec{Îu Ec]dic{EÏ]L ~k]dsi piEÕdivx
m]efÎuh kušic{u vÎ]l \ofu k<iÄ]emÎuh avieTyuÞ]yi
>uÎvR prÇu. A zb]ªfRÄ[ pieÎyuh xhsymuÞ]yi.
av>uh ~k]dsizvth ptivuÔv>]yi>uÎtin]l avieTyi>uÎu
vIÞuh gfic{uEn]Äi. aEÏ]L ~k]dsi piEÕ divxm]efÎu
kÞ[ avR vIÞuh chEzk]Ê[ mÚÊil Ep]yi avieTyi>uÎu
gfic{uEn]Äi. aEÏ]L ~k]dsi aÎuteÎy]efÎu kÞu.
|Æen pÙ zp]vsYh p>IÑic{u En]Äi. aEÏ]e<Ù}]h yœ]pURv{h
k]fuky]l A zb]ªfR atYßh vix[myic{u. |o viv>mriÇ[
A zg]mÊiÙuÔve>Ù}]h chEzk]ÊÐy[Ä[ ~k]dsiy]yiÈuÔ
divxh teÎ anuS[Úic{utuTÆi.
|Æenyi>uÎ k]ÙÊ[ O>u diÄil ~kczkzg]mÊil
bkenÎ Ep]eÙ "et]kÙN" `eÎ]>u du¨N ciÙ anuc>
M]E>]TukUTi vÎuEcRÎu. avN >]ztik]ÙÆšil A diÄiÙuÔ
Dnv]M]>]y vizpM]>ueTyuh mÕuh gZHÆšil kyri ek]ÔyTi
e`tiHYm]Ù
105
Äukyuh eekyil kiÈuÎve>ey]eÄ zpH>iÄukyuh ek]Ù}ukyuh
mÕuh ecy[tutuTÆi. atin]l A zg]mÊil x³Yy]y]l pieÎ
ARÄuh mnÓurÏic{u kiTÎurÆ]nuh gZHÊilniÎu purÊirÆi
xW>iÄ]nuh nivZÊiyiÙ}]ety]yiÊIRÎu. x[ztIkešyuh kuÈik
ešyuh pkÙ]y]Ùuh evšiyilÄÞ]l A du¨N tÙ}ieÄ]Ù}uh.
atin]l aÄ]ÙÊ[ A zg]mÊiÙuÞ]yi>uÎ aEnkh BUmiEdv
M]R A diÄuviÈu kuTuhbxHith vRÄÙy[ÄTuÊuÔ ayi>UR,
v]mnpu>h, pÔiÏurh, enTumÆ]T[, eny{]ÕiNk>, mÙyiNkI<[,
OÕEÒK>mhgÙh mutÙ]y EdsÆšil Ep]yi t]mxmurÏic{u. ciÙR
"Ex]pzdv]pi xuKd] KÙu jMBUmi®" `Îu vic]>ic{u xkÙ
viED]pzdvÆšuh xHic{[ avieTÊeÎ t]mxic{u. chEzk]ÊÐ
eeD>YxEmth avieTÊeÎ t]mxic{tÙ}]et `Æuh Ep]yiÙ}.
`ÜiÙuh dV]dsin]L zbªc]>ikeš k]lk<ukic{UÈ]N A aßR
jnÊinu vše> zpy]xm]yiÊIRÎu. aÄ]ÙÊu et]kÙen
EpTic{u p]ÖM]R Ep]Ùuh A diÄilÄUTi xW>iÄ]ety]yi
EÏ]yi. pieÎ v<iEp]Ä>]y zbªc]>ikeš kiÈukyiÙ}EÙ}]. avieT
zb]ªfgZHÆL teÎ vše> cu>uÄm]yi. \ÔvR tÆšueT
\Éikeš ayy[Ä]etyuh BI>uÄš]y zbªc]>ikL av>ueT
EgHh viÈuevšiyil |rÆ]etyum]yiÊIRÎu. atin]l O>u
dV]dsin]L chEzk]ÊÐy[Äu k]lk<ukic{UÈ]N O>u zbªc]>i
Eyyuh kiÈiyiÙ}. zbªc]>iey k]lk<ukic{UÈ]et p]>f k<iÄ]N
nivZÊiyiÙ}. p]>f k<iÄ]et zvtÊinu pURÉt xiÍiÄu
kyiÙ}. atin]l chEzk]ÊÐ ~Õvuh viSÉy]yiÊIRÎu.
ci>uEtc{iyuh kuÎnuh A zg]mÊil zbªc]>ikšuÔ zb]ªf
gZHÆšieÙÙ}]h Ep]vukyuh v<iyil k]ÊunilÄukyuh
ecy[tiÈuh O>u zbªc]>ieyEÏ]Ùuh višic{uek]Þuv>]N x]Di
c{iÙ}. OTuÄh A aßR´nh vYxnh xHiÄvy{]ety]yiÈu teû
Etv]>Ïu>yiÙuÞ]yi>uÎ viS[fuvizgHÊieû muáilecÎ[
"Bgv]En! `niÄu zvtBhgh v>]etyi>iÄuÎtin[ `eßÜiÙuh
m]RÅmuÞ]ÄiÊ>Ef" `Îu B¬iEy]Tuh vYxnEÊ]TuhkUTi
zp]RËic{uek]Þuh kÉTc{uk>Çuek]Þuh et]<utuek]Þuh
niÎu. aÆen kurc{u En>h k<iÇEÏ]L AE>] teû piÎil
e`tiHYm]Ù
106
vÎuniÎ[, "aEÐ! |vieT \ofu k]Ùm]yiEÙ}? `niÄu visÏu
kÙsÙ]yi>iÄuÎu" `Îu prÇt]yi Et]Îuky]l aßR´nh
kÉu turÎu ti>iÇuEn]Äi. aEÏ]L A B¬ kÞt[ d¥uh
kZS[f]jinvuh D>ic{ O>u zbªc]>ieyy]yi>uÎu. A xmyh A
aßR´nv{inuÞ]y xEß]Sh `ztm]ztm]efÎu pry]N
zpy]xh teÎ. "\ofien]eÄÄ]Ùm]yiÈuÞ[. ÑfÊil kušic{u
v>U. kušh |vieTÊeÎyuÞ[" `Î[ aßR´nh prÇEÏ]L
zbªc]>i, "w]N ndIjÙÊiÙÙ}]et kUpEt]yÊil kušiÄ]riÙ}"
`Îu prÇu. \Ten aßR´nh ndiyiEÙÄu Ep]y]l
ApÊuÞ]kuemÎuh et]kÙeû kœyuemÙ}]h prÇuEkLÏic{u.
"aet]Îuh x]>miÙ}" `Îu prÇ[ zbªc]>i purÊirÆi Ene>
pu<ÄTviEÙÄu nTÎu. mEÍY m]RÅh et]kÙN zbªc]>iey
keÞÊi piTikUTukyuh avR tÐil atiEG]>m]yi O>u
dVàVyuÍh nTÄukyuh A xmyh zbªc]>iyueT eekyiÙi>uÎ
d¥[ xudRsnczkm]yiÊI>ukyuh atuek]Þ[ et]kÙeû kf[Úh
muric{[ aven nizgHiÄukyuh ecy[tu. czkh ek]Þ[ k<uÊruÊ
xmyh \reÄ niÙvišic{uek]Þ]f[ et]kÙN niÙhptic{t[. A
niÙviši EkÈu et]kÙeû kUÈuk]R avieT O]TieyÊi.
zbªc]>iey piTikUTi. zbªc]>i ave>yuh ÑfÊil
nizgHic{iÈu pu<ÄTvil ecÎu >¬h pu>Þi>un czkh Etc{uk<uki
vZÊiy]Äiytieû EsSh kušiyuh k<ic{u chEzk]ÊumÚÊiEÙÄu
Ep]yi. et]kÙN vÎu t]mxiÄukyuh m>iÄukyuh ecy[t
ØÙÊinu "tukÙEÒ>i" `Îuh zbªc]>i czkh Ñ]šnhecy[t
kTvin[ "czkÑ]šnÄTv[" `Îuh n]mh xiÍic{u. czkÑ]šnÄTv[
EÙ]pic{u EÙ]pic{u "czks]ÙÄTv[" `Î]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
zbªc]>i kušiÄ]N Ep]yiÈ[ v>]N t]mxic{EÏ]L
aßR´nÊinu vIÞuh viS]dh xHiÄvy{]ety]yiÊIRÎu.
"A \Éi kušiÄ]N Ep]yiÈ[ |zt vše> t]mxiÄuÎetß]
f]Ev]? A x]Duvien et]kÙN piTic{u ek]Î]yi>iÄuEm]?
`Î]l `niÄiÎu p]>f k<iÄ]N x]DiÄyiÙ}. `eû Bgv]En!
aÆeney]Îuh v>uÊ>uEt" `Îuh mÕuh vic]>ic{[ aßR´nh
e`tiHYm]Ù
107
vYxnic{uek]Þi>uÎEÏ]L kušiÄ]N Ep]yi>uÎ \Éiyuh Ever
aWu zbªc]>ikšuh kuši k<iÇu v>uÎt]yi kÞu. \Ten
aßR´nh xEß]Sic{[ ave> AruEpe>yuh k]lk<ukic{UÈu
kyuh p]>f k<iÄukyuh ecy[tu. aEÏ]E<Äuh O>u zbªc>i
et]kÙenyuh aveû anuc>M]e>yuh nizgHic{uevÎuh A \Éi
mÚÊiEÙÄu Ep]yi>iÄuÎuevÎumuÔ vRÊm]nh A diÄil
xRv{zt vY]piÄukyuh sztuByh tIRÎtin]l xkÙjnÆšuh
xßu¨m]nxM]>]yiÊI>ukyuh ~Õvuh p>]zkms]Ùiy]yi>uÎ
et]kÙen nizgHic{[ A \Éi EkvÙh mnuSYn]yi>iÄukyieÙ}Îuh
aEÌHeÊyuh aEÌHh du¨nizgHÊin]yi \pEy]gic{ czk]yuD
eÊyuh kÞuvàiÄfemÎuh vic]>ic{u axhKYh jnÆL A
mÚÊil ecÎuEc>ukyuh zbªc]>iey kÞu vàic{tieû EsSh
zsIczkh kUTi vàic{]leÄ]Ô]emÎu tÆLÄ[ atiy]y
AzgHmueÞÎuÔ viv>h aEÌHeÊ zgHiÏiÄukyuh ecy[tu.
\Ten A zbªc]>i teû AyuDeÊ mÚÊieû muÕÊu xkÙ
jnÆLÄuh kÞu vàiÄuv]N xok>YmuÔ O>uyRÎ ØÙÊu
pTiÇ]Èu dRsnm]yi zptiS[Úic{u. aEÏ]L xU>YEk]Ti zpk]s
EÊ]TukUTi zpjVÙic{uek]Þi>uÎ A xudRsnh kÞ[ `Ù}]v>uh
vàic{u. \Ten aßR´nh A xudRsnczkÊieû pUj]
niEvdY]dikšuh tZÏTid]nm]yi xmRÏic{i>iÄuÎu `eÎ]>]D]>h
`<utic{u xudRsnÊieû ti>umuNpil evy[Äukyuh aviTueÊ
k]>Y]EnVSfÆLÄ]yi teû d]y]dM]>]y mUÎiÙ}Ä]e>yuh
kfeÄ<uÊin]yi kuÎenyuh niymiÄukyuh ecy[tu. anß>h
zbªc]>i avieT kUTiyi>uÎ jnÆEš]T[, "|o xudRsneÊ
B¬ipURv{h vàic{u zp]RËic{]l xkÙjnÆLÄuh xkÙ]BI¨
Æšuh x]DiÄuh" `Îu prÇu. \Ten `Ù}]v>uh av>v>ueT
AzgHxiÍiÄ]yi xudRsnczkeÊ B¬ipURvh vàic{u kÉTc{u
zp]RËic{uek]ÞuniÎu. avR kÉu turÎuEn]ÄiyEÏ]L
zbªc]>ikEšyuh chEzk]ÊÐEyyuh ci>uEtc{iEyyuh avieT
k]Fm]niÙ}]yi>uÎu. et]keÙeneÄ]Î zbªc]>i mH]viS[fu
vieû aW]meÊ avt]>m]y x]Ñ]l v]mnmURÊiyuh mEÕ
zbªc]>ikšieÙ]>]L siv]hsxhBUtn]y duRv{]xÓumHRSiyuh
e`tiHYm]Ù
108
EsSh n]Ùu Ep>uh aEÌHÊieû siSYM]>uh Ayi>uÎuevÎuh
aßR´nÊinuh ci>uEtc{iÄuh Bgvlx]yUjYh xiÍic{tin]
Ù]f[ avR azptYÑ>]yetÎum]f[ jnvisV]xh. czkzptiS[Ú
nimiÊh A EdsÊinu "mÙ}ikvn"emÎ]yi>uÎ pu>]tn n]mEDyh
Ep]yi "czkpu>"emÎ]yiÊIRÎu. pieÎyvieT zsIvÙ}Beû (mH]
viS[fuvieû) zptiS[ÚyuÞ]yi>uÎtin]Ù]f[ A EdsÊin[
"zsIvÙ}Bpu>h" (ti>uvÙ}] zg]mh) `Îu n]mh xiÍic{t[.
e`tiHYm]Ù
109
84. avfÆ]Èu pfiÄ>uh c]ÊM]>uh
avfÆ]Èu pfiÄ>ueT Bvnh ek]c{i>]jYÊ[ tZÒivEp>UR
t]ÙUÄil ki<Äuhmuri viEÙ}jil ep>iEÆ]Èuk> EdsÊ]f[. A
gZHÊil O>u k]ÙÊ[ O>u pu>uSnÙ}]et mÕ]>umiÙ}]t]yi
ÊI>uky]l OTuvil EsSic{ A pfiÄR gu>uv]yUR xmIph
kÉWir `Î diÄilniÎ[ O>u x[ztIey viv]Hh ecy[tu
xVgZHÊil ek]ÞuvÎu t]mxiÏic{u. |EÏ]L A gZHÊiÙuÔ
ve>Ù}]h A dátim]>ueT xß]np>á>yiÙuLeÏÈv>]f[. A
dátim]RÄ[ "\ÉiÊ]mN" `Îuh "EkšuÉi" `Îuh >Þu
puztM]>uh n]ÙWu x[ztIxß]nÆšumuÞ]yi. A gZHÊil
OTuvil ~k]kiy]yiÊIRÎi>uÎ A pfiÄR teû xRvxVvuh
teû B]>Yy[Äuh mÄLÄum]yi ek]TuÄukyuh ave> teû
kuTuhb]vk]sikš]ÄiÊIRÄukyuh ecy[ttieû EsSm]fu
c>mgtiey zp]pic{t[. atin]l aEÌHÊieû xß]nÆLÄuh
"avfÆ]Èu pfiÄR" `ÎuÔ Ep>u teÎ xiÍic{u3
xVpit]vu k]ÙDRÐeÊ zp]pic{tieû EsSh \ÉiÊ]m
ÏfiÄ>uh EkšuÉiÏfiÄ>uh kurc{uk]Ùh vidY]BY]x]RËh m]tuÙ
gZHÊil Ep]yi t]mxic{i>uÎu. A gZHÄ]R pu>]tnk]Ùh
mutlÄuteÎ vÙiy vidVM]>uh m]zßiknm]>um]yi>uÎu. atin]l
av>ueT xHv]xvuh aBY]xvuh nimiÊh |>uv>uh vÙiy
vidV]M]>uh mzßv]dikšum]yiÊIRÎu. vidYBY]xh k<iÇtieû
EsSh avR mTÆivÎ[ pitZdÊm]y xVgZHÊilteÎ t]mx
murÏic{u. mzßv]dikLÄ[ av>ueT kRÐÆL s>iy]yi PÙiÄu
Îtin[ ~etÜiÙuh O>u mURÊiey Exvic{u zptYÑm]Äi
EvEÄÞt[ atY]vsYm]f[. atin]l \ÉiÊ]mÏfiÄ>uh
EkšuÉiÏfiÄ>uh gfptiey Exvic{u zptYÑm]Äi. avR
avRÄu >ÞuEpRÄuh |>iÄuv]N mtiy]kÊÄ vix[t]>EÊ]Tu
kUTi O>u kifR ku<iÏic{[ atil |rÆiyi>uÎu tpÓuecy[t]f[
.
3 pfiÄR m>umÄÊ]yiy]yi>uÎu.
e`tiHYm]Ù
110
gfptiey zptYÑm]Äiyt[. A kifrinu vše> t]<[cyuÞ]
yi>ueÎÜiÙuh atil evÔmuÞ]yi>uÎiÙ}. atin]l atieû
aTiyiÙuh mukšiÙuh kÙ}u p]ki tšh ecy[ti>uÎu. atiEÙÄ[
|rÆuv]N O>u vsÊukUTiy]f[ v<i evc{i>uÎt[.
avR gfptiey Exvic{u zptYÑm]Äiytieû EsSh
k]ÙTi BÈti>im]e>EÏ]eÙ A EdvNmuK]ß>h A«]RËm]yuh
p>]RËm]yuh pÙ k]>YÆL x]DiÄukyuh x]DiÏiÄukyuh
ecy[tuek]Þi>uÎu. `ÜiÙuh avRÄ[ aet]Îuek]Þuh tZp[ti
y]yiÙ}.
aÄ]ÙÊ[ "pWnÙ}UR BÈti>i" `Îu zpxiÍn]yiÈ[ O>u
m]zßiknuÞ]yi>uÎu. aEÌHh c]ÊM]e> Exvic{u zptYÑeÏ
TuÊi, teû vshvdM]>]ÄiÊIRÊi>uÎu. AdYh aEÌHÊieû
aDIntyil n]nUru c]ÊM]>uÞ]yi>uÎu. av>il pÊu
mURÊikeš zpxiÍ m]zßikn]y k]Èum]TÓu náUti>iÄu viÈu
ek]TuÊtuEp]ek muÎUÕieÊ]ÉUru c]ÊM]>]f[ BÈti>iÄuÞ]
yi>uÎt[. A c]ÊM]R muK]ß>h BÈti>iyuh aEnk k]>YÆL
x]DiÄukyuh anYM]RÄu x]DiÏic{uek]TuÄukyuh ecy[tu
ek]Þi>uÎu. gfpti muK]ß>h pfiÄR x]Dic{i>uÎtiÙDikh
k]>YÆL BÈti>i c]ÊM]RmUÙh x]Dic{i>uÎu. gfptiey
eÄ]Þu d]xYzpvZÊiey]Îuh ecy{iÄ]N p]TiÙ}]Êtin]Ùuh
c]ÊM]e>eÄ]Þu xkÙzpvZÊikšuh ecy{iÄ]m]yi>uÎtu
ek]Þuh O]E>] k]>YÆL x]DiÄuÎtin]yi pfiÄ>ueT
aTuÄl ecÙ}uÎtiÙDikh AšukL BÈti>iÄ]f[ aDikmuÞ]yi
eÄ]Þi>uÎt[. |o vRÊm]nmriÇtin]l ~tuviDvuh c]Ê
M]e> xV]DIneÏTuÊfemÎ O>]zgHh pfiÄRÄu kÙsÙ]yiÈu
Þ]yi. atin]l A xEH]d>M]R >ÞuEp>uh pWnÙ}UR
BÈti>iyueT aTuÄlec{Î[ aEÌHÊieû c]ÊM]>il ciÙe>
tÆLÄu viÈutE>femÎ[ aEpÑic{u. aEÏ]L t]en]>u
zb]ªfn]yi>iÄuÎ ØitiÄu nIcmURÊikš]y c]ÊM]e>
Exvic{uek]Þi>iÄuÎt[ azt \ÊmmeÙ}Îuh tniÄ[ |osV>M]>]
yiÈuÔ mURÊikšil Ae>eyÜiÙuh xV]DIneÏTuÊfemÎuh
e`tiHYm]Ù
111
atin[ avfÆ]Èu pfiÄ>ueT gfptieyÊeÎ Ay]l
eÄ]Ô]emÎuh vic]>ic{uek]Þi>iÄuky]yi>uÎu. c]ÊM]e>
yœ]zkmh Exvic{uek]Þi>iÄuÎv>]y Ae>eyÜiÙuh ~Ù[pi
Ä]et evruet viÈyc{]l avR \pzdviec{ÜiEÙ] `ÎuÔ Byvuh
BÈti>iÄu x]m]nYÊiÙDikmuÞ]yi>uÎu. atin]l \ÉiÊ]m
ÏfiÄ>uh xEH]d>nuh kUTi ecÎ[ aEpÑic{ \Ten BÈti>i,
"`eû c]ÊM]>il ciÙ mURÊikešm]ztm]EÄÞ, |vieT `niÄ[
aDInM]>]yiÈu pÊu kurc{u muÎUÕieÊ]ÉUru c]ÊM]>]fu
Ôt[. ave>ey]eÄ pfiÄRÄu viÈutEÎÄ]h. `Î]l
pfiÄ>ueT gfptiey `niÄu viÈu t>fh. c]ÊM]e>eÄ]Þu
Þ]kuÎiTEÊ]šh \pk]>vuh Ad]yvuh gfptieyeÄ]ÞuÞ]
vukyiÙ}. `ÜiÙuh A n¨h w]N xHic{uek]Ô]h" `Îu prÇu.
BÈti>iyueT |o aBizp]yeÊ \ÉiÊ]mÏfiÄ>uh xEH]d>nuh
xxEß]Sh pURÉm]yi xÐtiÄukyuh >Þu kUÈÄ]>uh av>ueT
Exv]mURÊikeš p>x[p>h viÈuek]TuÄukyuh gfptiey
Exvic{uek]Þi>iÄuÎtinuÔ murkeš pfiÄR BÈti>iÄuh,
c]ÊM]e> ExviÄuv]nuÔ zkmÆL BÈti>i pfiÄRÄuh
\pEdsiÄukyuh aÆen avfÆ]Èu gfpti pWnÙ}UR
gfptiyuh pWnÙ}UR c]ÊM]R avfÆ]Èu c]ÊM]>um]yi
ÊI>ukyuh ecy[tu.
\ÉiÊ]mÏfiÄ>uh EkšuÉiÏfiÄ>uh xm]DiyiÙ]yi>uÎ
kifrieû EmlB]gh kÙ}u p]ki aTc{i>uÎu `Îu muNp[
prÇiÈuÞEÙ}]. at[ avR O>u muÙ}Êry]Äukyuh A
muÙ}Êryil c]ÊM]e> `Ù}]h kuTiyi>uÊukyuh ecy[tu.
|o c]ÊM]e>Ù}]h zsI p>EmsV>nu viS[fum]yyil niÎu
jnic{ puztM]>]efÎuh m]yy[Ä[ aDInM]>]yiÈ]f[ avR
vRÊiÄuÎetÎum]f[ visVxic{uEp]>uÎt[. avfÆ]Èu
zsIEk]vil pfiyic{[ atinuÔil viS[fum]yEyyuh zptiS[Úi
c{iÈuÞ[. m]yyueT >Uph a> mutl kI<[Ep]Èu x[ztIyuh EmÙ[Ep]Èu
pu>uSnum]yiÈ]fi>iÄuÎt[. |vieT >Þu En>vuh pUjyuÞ[.
k]ÙÊ[ niEvdYh, mÙR, p<h, sRÄ>, |šnIR mutÙ]yvy]f[.
e`tiHYm]Ù
112
eevkuEÎ>h aÊ]<ÏUjy[Ä[ku niEvdYÊinu n]<iy>i ptivuÞ[.
at[ tZÒivEp>UR ay{Eß]L pTiÇ]ÕiTÊu náU>iÏ]ÈieÙ vk
v<ip]T]f[. |o náU>iÏ]T[ |vieT |Æen O>u v<ip]T[ vkevc{u
ek]TuÊu ptiv]yi nTÊiÊuTÆiytieû k]>fh t]e<
pryuÎu.
pTiÇ]ÕiTeÊ d]y]dM]>]yi ki<ÄiniyiTh `eÎ]>u
|Ù}Ä]>uh kUTi avieTÊeÎ \Þ]yi>uÎu. A |Ù}Êu pu>uS
M]e>Ù}]h m>ic{u ciÙ aßR´nÆL m]ztm]yiÊIRÎk]ÙÊ[
pTiÇ]ÕiTÊ[ náU>iÏ]T[ A aßR´nÆešeyÙ}]h AjIv
n]ßh EvÞtuEp]eÙ >Ñic{uek]Ô]emÎu prÇ[ av>ueT
vx[tuvkkešÙ}]h avE>]T[ `<utiv]Æi eekvseÏTuÊi.
ki<ÄiniTh v<iy]yi vše> xVÊuÄšuÞ]yi>uÎu. `ÜiÙuh
pTiÇ]ÕiTÊu náU>iÏ]T[ A aßR´nÆeš EvÞEp]eÙ
>Ñic{iÙ}. ecÙvinuEp]Ùuh yœ]k]Ùh EvÞtuEp]eÙ ek]TuÄ]
y[ky]l A aßR´nÆL mu<uÏÈifikiTÎu viSmic{u.
atin]l avR "wÆLÄu buÍimuÈinu |Ty]k]et EvÞetÙ}]h
t>uvic{]l wÆL avfÆ]Èu c]ÊM]RÄu v<ip]T]yi nUru
pfh ek]TuEÊy[Ä]h" `Îu niþyic{uek]Þu c]ÊM]e>
mnÓuek]Þu vàic{u zp]RËic{u. \Ten pTiÇ]ÕiTÊu c]Êeû
\pzdvÆL tuTÆi. BÑfx]DnÆšil tÙmuTi, k>iÄÈ, aEmDYh
mutÙ]yv ek]ÞuecÎ[ |Tuk, Etv]>Ïu>yiÙuÔ vizgHÆšuh
x]šzg]mh, sivÙihgh mutÙ]yvyuh `TuÊu tuÏlÄu<iyiÙuh
`c{ilÄu<iyiÙuh kÄUxiÙuh mÕuh ek]ÞuecÎ[ |Tuk, pu>y[Ä
kÊu kiTÎurÆuÎ ek]c{uepFkuÈikeš `TuÊu n]ÙuekÈieû
mukšiÙuÔ \Ê>ÊiEMÙuh kifÕieû vÄÊuh mÕuh ek]Þu
ecÎu kiTÊuk, aßR´nÆšuh mÕuh \TuÊi>iÄuÎ vx[zt
ÆLÄ[ Akx[m]l tIpiTiÄuk mutÙ]y \pzdvÆL avieT
duÓHm]yiÊIRÎu. `Î]l c]ÊM]e> zptYÑm]yi avieT
eyÆuh A>uh k]fukyumiÙ}. \pzdvÆL xHiÄvy{]ety]y
EÏ]L náU>iÏ]T[ O>u eedv¡en v>uÊi zps[nh evy[pic{u
En]ÄiÄukyuh |o \pzdvÆešÙ}]h ki<ÄiniTeÊ aßR´n
e`tiHYm]Ù
113
ÆšueT zp]RËn nimiÊh avfÆ]Èu c]ÊM]R ecy{uÎt]
efÎuh aßR´nÆL v<ip]T]yi niþyic{iÈuÔ nUru pfh
avfÆ]Èu ek]ÞuecÎu ek]TuÄukyuh aßR´nÆLÄ[
buÍimuÈin[ |Ty]k]et EvÞetÙ}]h D]>]šm]yi ek]TuÊutuTÆu
kyuh ecy[t]lÏieÎ \pzdvem]Îuh \Þ]vukyieÙ}Îu zps[n
Ä]>N viDiÄukyuh náU>iÏ]T[ azpk]>emÙ}]h ecy{ukyuh
\pzdvh m]rukyuh ecy[tu. aEÏ]L náU>iÏ]ÈiEÙÄu c]ÊM]e>
Äuric{[ ~Õvuh B¬iyuh visV]xvuh jnic{u. A mUÊ náU>i
Ï]ÈiEÙÄ[ aNpÊWuh aEÌHÊieû anujn[ aNptuh vyÓu
vIth zp]ym]yi>uÎu. avR >ÞuEp>uh Evšik<ic{i>uÎu. `ÜiÙuh
avRÄu epFkiT]ÆšÙ}]et puztxß]nmuÞ]yiÈiÙ}]yi>uÎu.
atin]l atiEÙÄu c]ÊM>ueT kÙ[pney]Îu EkÈ]l ek]Ô]
emÎ[ avR vic]>iÄukyuh p>x[p>h pryukyuh ecy[tu.
aTuÊdivxh c]ÊM]>ueT evšic{Ï]Tu tuÔi pTiÇ]ÕiTÊu
ecÙ}ukyuh "mUÓ]áU>iÏ]T[ OÎukUTi Evšik<iÄfh. at[ ~Õvuh
d]>izdYmuÔ O>u |Ù}Êu niÎ]yi>iÄfh. x[ztIDnm]yi
y]et]Îuh v]Æ>ut[. `Î]l \ÉiyuÞ]kuh" `Îu kÙ[pic{iÈ[
evšic{Ï]T[ aEÏ]LÊeÎ mTÆiEÏ]vukyuh vÙiy náU>iÏ]T[ A
kÙ[pnzpk]>h vIÞuh viv]Hh k<iÄukyuh atilniÎ[
aciE>f \ÉiyuÞ]vukyuh ecy[tu. atin]l xEß]Sic{]f[
náU>iÏ]T[ avfÆ]È[ aÊ]<ÏUjy[Äu n]<iy>ivIth niEvdY
Êinu vkevc{uek]TuÊt[. |tu kUT]et A |Ù}ÊuniÎ[ AÞil
EÄ]š]yi (AÞuEt]rumuÔ v<ip]T]yi) O>u xhKY |EÏ]<uh
ek]TuÊuv>uÎumuÞ[.
avfÆ]Èu pfiÄ>ueT kuTuhbÊil muáu prÇ
mUÎuEpR (\ÉiÊ]mÏfiÄ>uh, EkšuÉiÏfiÄ>uh, kuWuÉiÏfi
Ä>uh) aÙ}]et Ever A>uh c]ÊM]e> Exvic{u zptYÑeÏTu
ÊIÈiÙ}. `ÜiÙuh av>ueT anßv>uh c]ÊM]e> tÆšueT
p>eedvÆešÎu vic]>ic{u yœ]s¬i B¬ipURvh Exvic{u
ek]Þ]fi>iÄuÎt[. atin[ |EÏ]<uh vÙiy EBdgti vÎiÈiÙ}.
e`tiHYm]Ù
114
avieT ptivuÔ kRÐ]dikešÙ}]h O>uviDh s>iy]yi |EÏ]<uh
nTÊiEÏ]>uÎuÞ[.
c]ÊM]e> \EÌsic{[ |vieT zpD]nm]yi ecy{uÎt[ "evÔ]Èu
kRÐh" `eÎ]Î]f[. |tu pfiÄ>ueT vky]yiÈuh anYM]>ueT
v<ip]T]yiÈuh nTÊ]ruÞ[. |o kRÐh `<u divxhek]Þ]fu
k<iÇukUTuÎt[. |tin[ `<udivxEÊÄuhkUTi Ayi>ÊÇUru
>Upyil kury]et ecÙvu v>uh. |o kRÐÊieû cTÆukL
AkÏ]eT En]Äiy]l |t[ O>uvk \Xvh teÎy]efÎu
pry]h. |tiEÙÄuÔ ecÙvu k]<[cÄ]>]yuh mÕuh v>uÎ jnÆL
k]fiÄy]yiÈuh v<ip]T]yiÈuh AÞilEÄ]š]yuh mÕuh ek]TuÊuh
v>uÎ mutlek]Þ[ ~kEdsh `Ù}]h nTÄ]ruÞ[. xVÙ[ph vÙ}tuh
Ep]>]et vÎ]l atu pfiÄR ky{in]l ecÙvuecy{ukyum]f[
ptiv[.
evÔ]ÈukRÐh tuTÆuÎtin[ tEÙdivxhteÎ m]yyueT
EÑztvuh cuÕumuÔ ØÙÆšuh kuÙv]<kL, m]ÙkL, Et]>fÆL
mutÙ]yv ek]Þ[ aÙÜ>ic{u Em]TipiTiÏiÄuh. c]ÊM]e>
kuTiyi>uÊiyi>iÄuÎ muÙ}ÊryueT ki<ÄuvsÊ[ O>u pßl |È[
aviETyuh ekÈi vit]nic{[ aÙÜ>iÄuh. piEÕdivxh >]ztiyil
aÊ]<ÏUj k<iÇ]ÙuTen m]yyueTyuh \ÉiÊ]mÏfiÄR
mutÙ]y mUÎup]xkM]>ueTyuh tiTáukL `<uÎÔic{u v]dY
EG]SÆEš]TukUTi EÑztzpdÑifh nTÊuh. atu k<iÇ]l
n]Ùu tiTáuh c]ÊM]e> kuTiyi>uÊiyi>iÄuÎ muÙ}ÊryueT
muNvsÊu ekÈiyÙÜ>ic{iÈuÔ pßÙil `<uÎÔic{u vy[Äuh.
aEÏ]E<Äuh En>h ~kEdsh pzßÞumfiy]kuh. pieÎ kRÐh
tuTÆuky]yi. atu k<iÇ]lÏieÎ "muTiy]Èh" `eÎ]>u
zkiyyuÞ[. at[ ~t]nuh x[ztIkL tÙmuTi a<ic{iÈ[ aEÆ]Èuh
|EÆ]Èuh ATuky]f[. atinuEsSh "ti>uÏurÏ]T[" `eÎ]ÎuÞ[.
atu pu>uSM]R p]RvtIp>EmsV>M]R, zbª>]ÑxM]R,
viS[fum]y, k]šiv]k `Îiv>ueT EvSh ekÈi ATuky]f[. `Ù}]
divxvuh AdYh kRÐh ecy{uÎtu EkšuÉiÏfiÄe> \EÌsic{]f[.
atinuEsSm]f[ mÕuÔvRÄ]yiÈuÔ kRÐh ecy{uÎt[. |o
e`tiHYm]Ù
115
kRÐÆšueT avx]nÊiÜl `Ù}] divxvuh evšic{Ï]Tu tuÔi
ciÙet]eÄ kÙ[piÄuh. aEt]TukUTi kRÐh avx]niÄukyuh
ecy{uh. |Æen ~<u divxh k<iÇ]l `È]h divxh
"ek]Ùyn]Èh" `eÎ]>u zkiykUTi ptivuÞ[. at[ O>]L O>u
mÙn]y]TiyueT (mÙEvTeû) EvSh D>ic{u nZÊh ecy{uky]f[.
atukUTi k<iÇ]l evÔ]ÈukRÐh xhb³ic{u pieÎey]ÎumiÙ}.
avfÆ]Èu pfiÄ>ueT gZHÊilniÎ[ ~kEdsh O>u
n]<ik akeÙy]yi ~Õvuh Dnv]n]y O>I<vN t]mxic{i>uÎu.
avnu c]ÊM]e>Äuric{u nÙ} visV]xmiÙ}]yi>uÎu. `Î]l A
mURÊikLÄ[ `Eß] O>u s¬iyiÙ}Ey] `eÎ]>u sÜyuÞ]yi
>uÎu. O>u tvf evÔ]ÈukRÐh k]fuÎtin[ |o |o<vnuh
Ep]yi>uÎu. `Ù}]v>uh k]fiÄyiTuEá]L t]nuh vÙ}tuh ecy{]et
yi>uÎ]l at[ aÙokikm]yiÊI>umEÙ}] `Îu vic]>ic{[ avN
O>f m]zth ek]ÞuEp]yi>uÎu. kRÐ]vx]nÊiÜl evšic{Ï]Tu
tuÔi ciÙ zp]RËnÄ]E>]Tuh mÕuh O]E>]Îu kÙ[pic{u nTÎ
kUÈÊil |o |o<veû aTuÄlec{Î[ "|Î[ ek]ÞuvÎi>iÄuÎ
O>f |vieT ek]TuEÊÄuk. b]Äi |ÎxhKY (nUru >UpEy]
mEÕ]) n]eš ek]ÞuvÎu ek]TuEÊÄfh. ek]TuÊieÙ}Üil
\pzdvÆšuÞ]kuh" `Îu kÙ[pic{u. avN O>f m]ztm]fu
ek]ÞuecÎi>iÄuÎetÎ[ mÕ]>uh ariÇi>uÎiÙ}. atin]l
evšic{Ï]Tieû kÙ[pn EkÈEÏ]L avN aÛuteÏTukyuh
c]ÊM]e>Äuric{[ aveû mnÓil visV]xh jniÄukyuh ecy[tu.
evšic{Ï]Tu kÙ[pic{ xhKY avN piEÕ divxh teÎ ek]Þu
ecÎu ek]TuÊu. `Îu m]ztmÙ}, A xhKY AÞuEt]ruh aveû
kuTuhbÊilniÎ[ |EÏ]<uh ek]TuÊuv>uÎumuÞ[.
'O>u tvf evÔ]ÈukRÐh nTÎuek]Þi>iÄuEá]L piEÕ
divxeÊ ecÙvinu vkey]Îuh k]f]y[ky]l pfiÄR ~Õvuh
viSÉn]yiÊIRÎu. A xmyh evšic{Ï]Tu tuÔi pfiÄe>
višic{[, "OÈuh vYxniEÄÞ. O>u nÙ} xhKY |EÏ]L |vieT v>uh"
`Îu kÙ[pic{u. O>u n]<ik k<iÇEÏ]L O>]L O>u vÙiy xhKY
pfiÄ>ueT aTuÄl ek]ÞuecÎu ek]TuÊiÈ[ "|t[ O>u
e`tiHYm]Ù
116
k]>YxiÍiÄ]yi zp]RËic{i>uÎ pfm]f[. |o xhKY w]N
ty{]r]Äivc{iÈ[ vše> divxm]yi. Ej]ÙiÊi>ÄukLek]Þu xmyh
kiÈ]ÇiÈ]f[ |tuve> |t[ |vieT ek]ÞuvÎu t>]etyi>uÎt[.
|Îu w]N aÊ]<h k<iÇu kiTÎurÆiy xmyh AE>] `eû
aTuÄl vÎ[, "A xhKY |EÏ]LÊeÎ pfiÄ>ueT aTuÄl
ek]ÞuecÎu ek]TuÄfh" `Îu pÙ tvf prÇt]yi Et]Îi.
kÉu turÎu En]ÄIÈ[ Ae>yuh kÞumiÙ}. `ÜiÙuh |t[ |niyuh
vc{uek]Þi>iÄuÎiÙ} `Îu niþyic{]f[ w]N |o >]ztiyil
teÎ |tuhek]Þ[ pureÏÈt[" `Îu pryukyuh A mnuSYN
aEÏ]LÊeÎ mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu.
|Æen avfÆ]Èu c]ÊM]>ueT divYtVÆšuh aÛut
kRÐÆšuh |niyuh vše> pry]nuÞ[. aveyÙ}]h prÇu
tIRÄ]N A>]Ùuh x]ÍYmÙ}]Êtin]l ciÙ xhgtikL kUTi
prÇiÈ[ |o \pnY]xh avx]niÏiÄ]emÎu vic]>iÄuÎu.
ek]c{i>]jYÊ[ O>u |šyt[ EpS[Ä]>]yi>uÎu. |t[ azt
p<yk]ÙÊÙ}. aEÌHÊieû p>icyÄ]>il ciÙR |EÏ]<uh
jIvic{i>iÄuÎuÞ[. aEÌHÊieû |Ù}h tZÒivEp>UR xmIpm]f[.
aEÌHh \EdY]gh B>ic{uek]Þ[ `rf]kušÊu t]mxic{i>uÎEÏ]L
|Ù}Êu c]ÊM]>ueT \pzdvh tuTÆi. \Ten |triÇ[ aEÌHh
|Ù}Êu ecÎu. aEÏ]L avieT pÙviDÊiÙuÔ \pzdvÆL
xhBvic{uek]Þi>uÎu. EpS[Ä]R |Ù}Êieû Ek]Ù]yil (|ryÊ)
O>u kEx>yil |>uÎuek]Þ[, "|etÙ}]h c]ÊM]R ecy{uÎt]
efÎu `niÄu Et]ÎuÎiÙ}. c]ÊM]e>Î[ O>u vkÄ]>ueÞÎu
teÎ w]N visVxiÄuÎiÙ}. aÆen ciÙ mURÊikšueÞÜil
\eÞÎ[ `niÄu Eb]ÍYeÏTuv]N tÄviDÊil `eßÜiÙuh
dZ¨]ßh k]fic{ut>eÈ" `Îu prÇu. \Ten A |Ù}Êinu
EmÇi>uÎ O]T[ O]E>]Î]E>]Î]yi t]e< vIfu tuTÆi. ciÙtu
EpS[Ä]>ueT aTuÄÙuh ecÎuvIfu. EpS[Ä]R A O]TukL
`TuÊuEn]ÄiyEÏ]L atieÙÙ}]h "c]ÊN, c]ÊN" `eÎ<uti
yi>iÄuÎt]yi k]fukyuh ecy[tu. aEÏ]L EpS[Ä]RÄu
c]ÊM]e>Äuric{u vše> Byvuh visV]xvuh Et]ÎiÊuTÆi.
e`tiHYm]Ù
117
\Ten O>u zps[nÄ]>en v>uÊi zps[nh evy[pic{uEn]ÄiÄukyuh
"|etÙ}]h O>u viE>]DiyueT zp]RËn nimiÊh avfÆ]Èu
c]ÊM]R ecy{uÎt]f[. |tin[ avieT ecÎu kÙ[pn EkÈu
kÙ[pnzpk]>muÔ zptiviDikL ecy[t]l smnmuÞ]kuh" `Îu
zps[nÄ]>N viDiÄukyuh ecy[tu. atin]l EpS[Ä]R
avfÆ]Èu Ep]yi kÙ[pn EkLÄfemÎ[ AvsYeÏÈu. kurc{u
xmyh k<iÇEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔiv>ikyuh zps[nÄ]>N
prÇtuEp]eÙ kÙ[piÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L EpS[Ä]R "|o
zp]RËnÄ]>N A>]efÎukUTi ariÇ]leÄ]Ô]emÎuÞ["
`Îu prÇu. atinu mrupTiy]yi evšic{Ï]T[ "atriÇiÈu
niÆLÄu k]>Yem]ÎumiÙ}EÙ}]. atin]l atu pry]N p]TiÙ}.
niÆLÄ[ \pzdvÆL nIÆiy]l mtiyEÙ}], atin[ A sztu
niþyic{i>iÄuÎ xhKY |vieT ek]TuÊ]l mti" `Îu kÙ[pic{u.
EpS[Ä]R pieÎ tRÄem]Îuh prÇiÙ}. evšic{Ï]Tu mTÆiEÏ]>i
kyuh |Ù}Ê[ \pzdvÆešÙ}]h smiÄukyuh ecy[tu. |ni |o
aTuÊ k]ÙÊuÞ]y meÕ]>u xhgti pry]h.
tZÒivEp>URniÎ[ Aru n]<ik vTÄ[ "muškuÎÊuk]v[" `Î
ØÙÊu t]mxÄ]>nuh O>u v]ÍY]>um]y O>u p>Edszb]ªfN
teû mkeš p]ÙÄ]Èuk]>n]y O>u zb]ªfnu Evšik<ic{u
ek]TuÊu. vÙiy Dnv]n]yi>uÎ p]ÙÄ]Èuk]>N zb]ªfN
viv]Hh k<ic{iÈ[ aDikh t]mxiy]et c>mgtiey zp]pic{u.
atin]l muškuÎÊuk]vuk]>N puztiyueT aTuÄl ecÎ[ A
viDvey EvÞtuEp]eÙ >Ñic{uek]Ô]emÎu prÇu visVxiÏic{[
avLÄuÞ]yi>uÎ xRv{xVvuh `<uti v]Æi eekvseÏTuÊi.
kurc{u k<iÇEÏ]L v]ÍY]R viDvy[eÄ]Îuh ek]TuÄ]ety]y
tin]l avRÄ[ \É]nuh \TuÄ]nuh `ÎuEvÞ xkÙtinuh
vÙiy buÍimuÈ]yiÊIRÎu. avRÄu pfvuh EsSiyuh xH]yi
Ä]n]šumiÙ}]ti>uÎtin]l vYvH]>Êinu Ep]k]nuh nivZÊiyi
Ù}]yi>uÎu. |ÆenyuÔ GÈÆšil avfÆ]Èu c]ÊM]e>
zp]RËic{]l nivZÊim]RÅmuÞ]ÄieÄ]TuÄuemÎ[ avR ecruÏ
ÊilÊeÎ EkÈu D>ic{i>uÎtin]l OTuÄh aÆen ecy[tu.
e`tiHYm]Ù
118
teû k¨Ï]Tinu p>iH]>muÞ]ÄieÄ]TuÊ]l O>u xhKY
(Ayi>h >UpEy] mEÕ]) avfÆ]Èu ek]TuEÊÄ]emÎ]yi>uÎu
viDvyueT zp]RËn. zp]RËic{ divxhteÎ v]ÍY]>ueT mÚÊil
\pzdvÆL tuTÆi. zkEmf \pzdvÆL duÓHÆš]yiÊI>uky]l
v]ÍY]R ~Õvuh ku<Æivs]yi. EvÙiyueT pc{y]yuÔ pÊÙinuh
mÕuh tIpiTic{u kÊuÎtukÞ[ aEÌHh ~Õvuh vix[myiÄukyuh
ByeÏTukyuh ecy[tu. \pzdvÆL xHiÄvy{]ety]yEÏ]L
aEÌHh O>]ešeÄ]Þu zps[nh evy[pic{uEn]Äi. O>u viDvyueT
zp]RËn nimiÊh avfÆ]eÈ c]ÊM]>]f[ |o \pzdvÆL
ecy{uÎetÎu viDiÄuky]l v]ÍY]R avfÆ]Èu ecÎu
muÈup]Ti>uÎu. aEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔi vÎu viDv niþyi
c{iÈuÔ xhKY avieT ek]TuÄukyuh viEsSic{[ O>u evÔ]Èu
kRÐh kUTi nTÊukyuh viDvey EvÞtuEp]eÙ xh>Ñic{u
ek]Þi>iÄukyuh ecy[t]l \pzdvÆešÙ}]h nIÆiEÏ]kuemÎu
kÙ[piÄukyuh v]ÍY]R azpk]>emÙ}]h ecy{ukyuh \pzdvÆL
smiÄukyuh ecy[tu.
pieÎ meÕ]>]LÄu ciÙ AB>fÆL `ÆenEy]
k]f]t]yi. A pÞÆL kÞukiÈiy]l |Î xhKY avfÆ]Èu
c]ÊM]RÄu ek]TuEÊÄ]emÎ[ ay]L zp]RËic{u. aciE>f
AB>fÆešÙ}]h kÞukiÈi. `ÜiÙuh ay]L zp]RËn zpk]>h
ecy[tiÙ}. kurc{u divxh k<iÇEÏ]L ay]šueT gZHÊil
c]ÊM]>ueT \pzdvh kuEreÒ tuTÆi. at[ ay]L azt
vkevc{iÙ}. zkEmf \pzdvÆL kÙsÙ]yi. p]RÄuÎ pu>y[Äuh
\TuÊi>iÄuÎ vx[ztÆLÄuh tIpiTiÄuk, BÑfx]DnÆšiÙuh
mÕuh aÈ, goši, pu<u mutÙ]yv cÊukiTÄuÎt]yiÈuh kifÕil
\mi kÙÄiyi>iÄuÎt]yiÈuh k]fuk mutÙ]y \pzdvÆLek]Þ[
\É]nuh \rÆ]nuh evÔh kuTiÄ]NEp]Ùuh nivZÊiyiÙ}]ety]yi
ÊIRÎtin]l ay]L AdYh niþyic{ xhKYyuhek]Þ[ avf
Æ]Èu ecÎu. aEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔi "AdYm]yi>uÎuevÜil
|o xhKY mtiy]kum]yi>uÎu. |ni |tuek]Þu mtiy]vukyiÙ}.
\pzdvÆL smiÄfemÜil AdYh niþyic{ xhKY |vieT
e`tiHYm]Ù
119
ek]TuÄukyuh zp]yþiÊm]yi O>u evÔ]ÈukRÐh kUTi
nTÊukyuh Evfh" `Îu kÙ[pic{u. evÔ]ÈukRÐh nTÊuÎ
k]>Yh zpy]xm]efÎu prÇ[ ay]L mTÆiEÏ]Îu. \pzdvÆL
vIÞuh vRÍic{u. ptiv]yi gZHÊil \pEy]gic{uek]Þi>uÎ
p]ztÆšuh mÕuh k]f]t]yiÊuTÆi. ay]šueT t]EÄ]ÙukL
kUÈEÊ]eT k]f]t]yi. aEÏ]L AH]>x]DnÆL evc{uÞ]
Ä]nuh aryuh epÈikšuh mÕuh turÄ]nuh nivZÊiyiÙ}]ety]yi
ÊIRÎu. ay]L t]EÄ]ÙukL Ever \Þ]Äic{u. avyuh
k]f]t]yi. |Æen viSmiÄuky]l ay]L pieÎyuh
avfÆ]Èu ecÎ[ AdYh niþyic{ xhKY ek]TuÄukyuh
evÔ]ÈukRÐh nTÊukyuh ecy{]emÎu xÐtic{u prÇu.
aEÏ]L evšic{Ï]Tu tuÔi, "k<iÇ zp]vsYh vÎEÏ]š]yi>uÎu
evÜil |ztyuh mtiy]yi>uÎu. |ni |tuek]Þ[ mtiy]vukyiÙ}.
\pzdvh m]rfemÜil AdYh niþyic{ xhKYyiÙi>Èi |vieT
ek]TuÄukyuh >Þu evÔ]ÈukRÐh nTÊukyuh Evfh" `Îu
kÙ[pic{u. aEÏ]L |o ecÎy]L "xhKY |>Èi |vieT ek]TuÄu
kyuh >Þu evÔ]ÈukRÐh nTÊukyuh ecy[t]l \pzdvÆL
m]ruemÎuÔtinu ÙÑYemß]f[? |tu w]N visVxiÄfemÜil
`eßÜiÙuh dZ¨]ßh k]fic{ut>fh" `Îu prÇu. \Ten evšic{
Ï]T[, "AeÈ atinu viE>]DmiÙ}. niÆL |EÏ]L ep]y[eÄ]Ôfh.
|Îu mutl pÊudivxEÊÄu niÆšueT gZHÊil vÙiy
\pzdvem]Îuh \Þ]vukyiÙ}. atY]vsYeÏTuÎ x]Dnh m]zth
k]fukyuh ecy{uh" `Îu kÙ[pic{u. |o kÙ[pn EkÈ \Ten
ay]L mTÆi xVgZHÊieÙÊi. aÎumutl avieT duÓHm]y
vÙiy \pzdvem]Îuh \Þ]yiÙ}. O>u epÈi turEÄÞt]yi vÎ]l
aEÏ]L atieû t]EÄ]l m]zth k]fuh. Ever t]EÄ]Ùin[
AvsYeÏÈ]l aEÏ]L atuk]fuh, muNEp kÞtEÏ]L
k]f]ety]kuh. |Æen pÊu divxh k<iÇEÏ]L |o c]Ê
M]R x]m]nYÄ]>eÙ}Îuh, ave> jyiÄuÎ k]>Yh ax]ÍYm]
efÎuh, A mnuSYnu nÙ}Ep]eÙ Eb]ÍYm]yi. OTuÄh ay]L
|>Èi xhKY avieT ek]ÞuecÎu ek]TuÄukyuh >Þu
e`tiHYm]Ù
120
evÔ]ÈukRÐh nTÊukyuh aEt]TukUTi \pzdvÆešÙ}]h
nIÆukyuh ecy[tu.
O>u vIÈil O>]L c]ÊN b]DiÄuky]l m>ic{u. A
EzptÊieû \pzdvh A vIÈil kÙsÙ]yiÊIRÎu. zps[nh
evy[pic{uEn]ÄiyEÏ]L avfÆ]Èu ecÎu EzpteÊ viÈut>uÎ
tinu c]ÊEn]T[ aEpÑic{]l viÈut>uemÎuh EzpteÊ
avieTniÎ[ ~Õuv]ÆieÄ]ÞuvÎu tiÙEH]m]dixlÄRÐÆL
ek]Þu gti v>uÊiy]l \pzdvh smiÄuemÎuh zps[nÄ]>N
viDic{u. atin]l A vIÈieÙ aEÏ]<eÊ k]>fv>uh b]DEyÕu
m>ic{ mnuSYeû anß>vnum]y AL avfÆ]Èu ecÎu
EzpteÊ viÈuek]TuÄfemÎ[ aEpÑiÄukyuh atiEÙÄ[ O>u
xhKY t]mxiy]et avieT ek]TuÊuek]Ô]emÎu xÐtiÄu
kyuh ecy[tu. A xmyh evšic{Ï]Tu tuÔi, "EzpteÊ
viÈut>uÎtinu viE>]DmiÙ}. `Î]l aDikh t]mxiÄ]N p]TiÙ}.
~<udivxÊinkh xhKY |vieT ek]ÞuvÎu ek]TuÊu EzpteÊ
~Õuv]ÆieÄ]Þuep]y[eÄ]Ôfh" `Îu kÙ[pic{u. aÆen
ecy[tuek]Ô]emÎu xÐtic{[ A ecÎy]L mTÆiEÏ]kukyuh
ecy[tu. `ÜiÙuh avDik<iÇiÈuh ay]L azpk]>h ecy[tiÙ}.
pieÎyuh ~t]nuh divxÆLkUTi k<iÇtieûEsSh ay]L
kiTÎurÆiyi>uÎ ØÙÊ[ AE>] ecÎ[, "EzpteÊ ~Õuv]Æi
eÄ]Þu ep]y[eÄ]Ôfh" `Îu pryuÎt[ EkÈ[ ay]L \fRÎu
kÉu turÎuEn]ÄiyEÏ]L avieTeyÆuh Ae>yuh kÞiÙ}.
|Æen mUÎu divxm]yi. `ÎiÈuh ay]L Ep]yi prÇi>uÎ
xhKY ek]TuÄukEy] EzpteÊ ~Õuv]ÆieÄ]ÞuEp]>ikEy]
ecy[tiÙ}. n]Ù]h divxh >]ztiyil ay]L kiTÎurÆiyEÏ]L
AE>] O>]L avieT ecÎ[ ay]šueT k]ÙiEMl piTic{u vÙic{[
muÕÊiÈu. aEÏ]L ay]L \fRÎuevÜiÙuh ay]LÄu miÞ]N
vy{]yi>uÎu. pieÎyuh ay]šueT k]ÙiEMl piTic{[ vÙic{[ |<c{[
O>u EvÙiyueT pÊÙukLÄiTyilÄUTi purÊuek]ÞuEp]yiÈu
ki<EÄ]Èu En]Ä]N prÇu. aEÏ]L avieT ~Õvuh vÙiy
O>g[nijV]Ù k]fukyuh ay]L Eb]D>Hitn]yiÊI>ukyuh
e`tiHYm]Ù
121
ecy[tu. aEÏ]L ay]eš piTic{u vÙic{uek]ÞuEp]y AL
avieT niÎu ep]y[ÄšÇu. \Ten mEÕy]LÄu Eb]Dh vIfu.
En>h evšuÊEÏ]L ay]L xÐtic{i>uÎ xhKYyuek]Þ[
avfÆ]eÈÊukyuh xhKY avieT ek]TuÄukyuh EzpteÊ
c]ÊM]>ueT aTuÄlniÎ[ ~Õuv]Æukyuh tEÙdivxh >]ztiyi
ÙuÞ]y xhgtikL avieT p>xYm]yi zpx[t]viÄukyuh
ecy[tu. niÙÊiÈu vÙic{tin]l ay]šueT EdHÊil vše>
yDikh p>iÄukL pÕiyi>uÎu. av avieT kUTiyi>uÎve>Ù}]h
kÞu vix[myiÄukyuh EzpteÊ ~Õuv]Æiy AL aEÏ]L
ÊeÎ avieTniÎu mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu.
pieÎey]>iÄl gu>uv]yU>il O>u vIÈil O>u x[ztIy[Ä[
\M]dvuh aEt]TukUTi O>u guHYE>]gvuh piTiepÈu. aEnkh
eevdYM]e> v>uÊi ciÙ cikiXkL ecy[tiÈuh y]et]>u EBdvuh
k]f]y[ky]l pÙ zps[nÄ]e> v>uÊi zps[nh evy[pic{u
En]Äic{u. aEÏ]švR, "|tu EkvÙh E>]gmÙ}, b]ED]pzdvh
kUTiyuÞ[. b]Dkeš O<iÄuky]fu EvÞt[. pieÎ cikiXyuh
ecy{fh" `Îu viDic{u. atin]l ciÙ mzßv]dikeš v>uÊi
pÙtuh ecy{ic{u. atuek]Þuh O>u PÙvuh \Þ]yiÙ}. pieÎ
atizpxiÍn]y O>u vÙiy m]zßiken v>uÊi ciÙet]eÄÄUTi
ecy{ic{u. ay]L pu>y[ÄkÊu pUj k<ic{uek]Þi>iÄuEá]L
vIÈieû vTÄu B]gÊu mUÎ]Ù]šukL kUTiniÎu ci>iÄuÎtu EkÈu.
at]>]efÎriyuv]n]yi \Ten ciÙR O]Tiec{Îu En]ÄIÈ[
avieTeyÆuh Ae>yuh kÞiÙ}. pieÎ m]zßikN pUjeyÙ}]h
k<iÇu bÙiyu<iyuÎtin]yi atinu EvÞetÙ}]emTuÊuh
ek]Þu purEÊÄirÆiyEÏ]L vITieû ki<ÄuB]gÊu pÊu
pzßÞu EpR kUTiniÎu eekek]Èic{i>iÄuÎtu EkÈu. aEÏ]<uh
ecÎu En]ÄIÈ[ Ae>yuh kÞiÙ}. bÙiyu<ic{il k<iÇ[ `Ù}]v>uh
akÊ[ ecÎEÏ]L avieT višÄukL `Ù}]h ekÈ[ a³k]>h
nirÇi>uÎu. vIÞuh višÄukL kÊiÄ]N En]ÄiyEÏ]L
višeÄ]Îuh avieT k]Fm]niÙ}]yi>uÎu. aEÏ]L vIÈieû
etÄuvsÊ[ O>u séh EkLÄuky]l avieTec{Îu En]Äi.
e`tiHYm]Ù
122
aEÏ]L višÄukešÙ}]h avieTÄiTÄuÎuÞ]yi>uÎu. |ztyum]y
EÏ]E<Äuh mzßv]diyuh ByviHVÙn]yiÊIRÎu. ay]L A >]zti
O>u viDÊil avieT k<ic{ukUÈi. En>h zpB]tm]yEÏ]L ay]L
dÑif v]Æ]etyuh y]zt pry]etyuh zp]fBItiEy]TukUTi
avieTniÎu Ep]yi. ay]šueT mzßv]dh ek]Þ[ E>]gifiÄ[ O>u
EBdvumuÞ]yiÙ}.
pieÎ A EdsÊuÔ pÙ Ey]gYM]R A vIÈil kUTi, "|ni
nmuÄ[ |Æeney]Îum]y]l Ep]>]. |EÏ]L pÙe>eÄ]Þuh
mzßv]dÆšuh cikiXkšuh ecy{ic{u; OÈuvše> pfvuh ecÙv]yi.
O>u PÙvumuÞ]ytumiÙ}. |ni nmuÄ[ O>u nÙ} zps[nÄ]>en
eÄ]Þu >]si evy[pic{u En]Äic{iÈuEvfh `eßÜiÙuh ecy{]N.
nmuÄu zpxiÍM]>]yi n]ÙWu zps[nÄ]>ueT Epe><uti
nruÄieÈTuÄ]h. atil A>ueT Ep>u v>uÎuEv] A AešeÄ]Þu
zps[nh evy[piÄfh." AEÙ]cic{u niþyic{u nruÄiÈuEn]Äi.
aEÏ]L p]<UR kfiy]>ueT Ep>]fuvÎt[. atin]l A
vIÈiÙuÔ ciÙ pu>uSM]R p]<UR pTiÏu>yil ecÎu >]si vy[pic{u
En]Äi. aEÏ]<]fu xhgti evšieÏÈt[. xmIpØn]y O>u
pu>uSN >HxYk]>fÆš]l A x[ztIEy]Tu muSiÇ[ ave>
\pzdviÄ]n]yi avfÆ]Èu c]ÊM]RÄ[ O>u xhKY v<ip]Tu
niþyic{u zp]RËiÄuky]l A c]ÊM]>ueT viE>]Dh nimiÊ
m]f[ |o E>]gÆšuÞ]yi>iÄuÎetÎuh, |tin[ avfÆ]Èu
ecÎu kÙ[pn EkÈu kÙ[pnzpk]>h ecy[t]l E>]gÆL
smiÄuemÎuh kfiy]R viDic{u. pieÎ A vIÈuk]R avfÆ]Èu
Ep]yi kÙ[pn EkLÄ]n]yi k]ÊuniÎu. aEÏ]L evšic{Ï]Tu
tuÔi, "niÆšueT sztu niþyic{i>uÎ xhKY |Ît]f[. ativieT
ek]TuÊ]l x[ztIy[Äu E>]gÆešÙ}]h m]ri xuKm]kuh" `Îu
kÙ[pic{u. avR kÙ[pnzpk]>muÔ xhKY avieT ek]TuÄukyuh
x[ztI aciE>f xVØy]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
|Æen avfÆ]Èu c]ÊM]e>Äuric{[ |niyuh pÙ xhgti
kL pry]nuÞ[. |ztyuh prÇtuek]ÞuteÎ A c]ÊM]R
e`tiHYm]Ù
123
OÈuh niÓ]>M]>eÙ}Îuh vÙiy viSmÄ]>]efÎuh x[p¨m]kuÎu
ÞEÙ}]. atin]l |ni aDikh vix[t>iÄfemÎu vic]>iÄuÎiÙ}.
e`tiHYm]Ù
124
85. kuÈEW>i mUÓ[
a¨eevdYM]>ueT |Ù}ÆL |EÏ]L `Èu m]ztEm
\ÔuevÜiÙuh av O>u k]ÙÊu s]EK]ps]Kkš]yi vRÍic{u
ptienÈ]yiÊIRÎu. aÄ]ÙÊu kuÈEW>i mUÓinuteÎ
mUÎiÙ}ÆšuÞ]yi>uÎuevÎuh A mUÎuØÙÆšiÙuh zpEtYkh
zpEtYkh O]E>] s]KÄ]R t]mxic{i>uÎuevÎuh EkÈiÈuÞ[.
avyil O>iÙ}h ek]c{iÒImyil tÙÏiÔiÊ]ÙUÄil kÞ]fEÒ>i
viEÙ}jil vTutÙ EdsÊ]yi>uÎu. atu vše>Ä]Ùh muNputeÎ
n]m]vEsSm]yiEÏ]yi. pieÎey]Îu tÙÏiÔiÊ]ÙUÄilÊeÎ
kum>nÙ}UR (vTÄ]EW>i) EdsÊ]f[. A |Ù}vuh mUÓieû xVß
m]yi O>u EÑztvuh ~t]nuh vx[tuÄšuh avieT |EÏ]<umuÞ[.
`ÜiÙuh A |Ù}Êuh kurc{u k]Ùm]yiÈ[ A>uh ecÎ[ Øi>m]yi
t]mxiÄ]riÙ}. |EÏ]L |o |Ù}Ä]>ueT Øi>v]xh zbiÈISu
mÙb]ril ep]Î]ni t]ÙUÄil c]<iy]Èi>i ahsÊil akÙ]fh
(akÙmÉ[) EdsÊ]f[. ~tu EdsÊ]y]Ùuh |Ù}EÏ>u 'kuÈEW>i'
`Îu teÎy]fu pryuk ptiv[. `ÜiÙuh |o |Ù}Êin[ A
EdsÊuÔv>il ciÙR 'akÙmÉumn' `Îuh pry]ruÞ[.
muNk]ÙÆšil Ek>šIy >]j]ÄM]R O]E>]>uÊ>uh
a¨eevdYM]>il Ae>eyÜiÙuh O>]eš xVßh eevdYn]Äi evc{u
ciÙ anuBvÆL ptiv]yi ek]TuÊuvÎi>uÎu. aÄUÈÊil
ek]c{i>]j]v[ teû zpD]neevdYn]Äievc{t[ kuÈW>i mUÓien
Af[. atin]l, pÞeÊ A ptivnux>ic{u ek]c{i>]jkuTuhb
Êil niÎu kuÈW>i mUÓinu ek]Ù}hEt]ruh vRS]snm]yi
aÇUruh 't]nh' vky]yi nUeÕ]Îuh 'kÙh' vky]yi aNp
eÊ]Îuh puÊNvIth |EÏ]<uh ek]TuÊuv>uÎuÞ[. (puÊN
`Ît[ ~t]nuh ek]Ù}ÆLÄu muNpuve> ek]c{i>]jYÊunTÏuÞ]
yi>uÎtuh pÊu eep viÙyuÔtum]y O>u evÔin]fym]f[).
|o xhKYkešÙ}]h at]tu k]ÙÊu n]Tuv]<uÎ vÙiytáu>]eû
ti>un]L divxm]f[ ek]TuÄuk ptiv[.
e`tiHYm]Ù
125
ciÙRÄu puÊ>iEc{]ruÞ]l vyÕil xuKEÄTuÞ]k]ru
ÞEÙ}]. |>iÆ]ÙÄuT kuTlm]fikYEdvnuh aÆenyuÔ O>]š]
fEzt. aviETÄuh puÊ>iniEvdYh k<iÇ]l xuKEÄTuÞ]ku
emÎ]f[ evc{i>iÄuÎt[. kUTlm]fikYEdvn[ AÞuEt]ruh puÊ>i
niEvdYh tuÙ]m]xÊil ti>uEv]fdivxh mk>h >]si xmy
Ê]f[ ptiv[. atu k<iÇ]l piEÕ divxh O>u muÄuTiniEvdYvuh
ptivuÞ[. muÄuTi vyÕil xuKEÄTinu viDic{iÈuÔt]fEÙ}].
kUTlm]fikYEdvnu muÄuTiÄuÔ m>uÎukL avieTeÄ]ÞuecÎ[
zb]ªfe>eÄ]Þ[ a>Ïic{u p]keÏTuÊic{u ek]TuÄuÎtinuÔ
cumtÙ kuÈW>i mUÓin]f[. mUÓ[ m>uÎukšuhek]Þ[puÊ>iyueT
tEÙdivxh |>iÆ]ÙÄueT `Êfh. m>uÎukL |Ù}ÊuniÎu
teÎek]ÞuEp]vuky]f[ ptiv[. av `eßÙ}]m]efÎ[ kuÈW>i
mUÓM]RÄÙ}]et mÕ]RÄuh ariÇukUT]. avR A Ey]gh
anYM]RÄu prÇuek]TuÄ]riÙ}. |o m>uÎukL ek]ÞuecÎu
ek]TuÄuÎ vky[Äu mUÓinu EdvxVÊil niÎu ek]Ù}Êil nUru
pr enÙ}uh kRÐikšueT xBvk xVÊil niÎ[ O>u >Upyuh vIth
anuBvh ek]TuÊuv>uÎuÞ[. |o muÄuTi Exvic{]l xkÙE>]g
Æšuh, viEsSic{[ `Ù}] \d>E>]gÆšuh smiÄuemÎ]f[ visV]xh.
atin]l muÄuTi niEvdYdivxh kUTlm]fikYEÑztÊil dRsn
Êin]yi axhKYm]šukL ecÙ}ukyuh ecÙ}uÎvReÄ]eÄ muÄuTi
ek]TuÄukyuh ecy{uÎuÞ[. `Îu m]ztmÙ}, |o divYoSDh EdvxV
Êil niÎ[ ek]c{i>]jkuTuhbÊiEÙÄuh `Êic{uek]TuÄuk
ptiv]f[.
|o muÄuTi m>uÎukL ek]TuÄ]nuÔ avk]sh kuÈEW>i
mUÓinu xiÍic{tienÄuric{u EkÈiÈuÔ Oee>tiHYh t]e<
Ec{RÄuÎu.
peÞ]>iÄl O>u kuÈEW>i mUÓ[ etÄ[ `vieTEy] Ep]kuÎ
tin]yi tZÒivEp>UR v<i pureÏÈ[ O>u divxh ~kEdsh pÊu
n]<ik >]ec{Î xmyh |>iÆ]ÙÄueT vTÄuvsÊuÔ p]T
eÊÊi. aEÏ]L s>t[Ä]Ùm]yi>uÎtin]l czàik nÙ}Ep]eÙ
zpk]sic{i>uÎtuek]Þ[ avieT O>]L |>iÄuÎt]yiÄÞu. mUÓu
e`tiHYm]Ù
126
kTÎuEp]yEÏ]L avieT |>uÎi>uÎy]L aEÌHeÊ aTuÄl
višic{[ aEÌHh A>]efÎuh `vieTEÏ]vuky]efÎuh mÕuh
Ec]dic{riÇtieûEsSh, "|Îu puÊ>iEc{]ruÞtuek]Þ[ `niÄu
vyÕil nÙ} xuKmiÙ}. kUeTÄUeT vyriškiEÏ]kuÎu. |t] |EÏ]L
ÊeÎ mÙvixRjnÊin]yiÈ]f[ w]N |vieT vÎt[. atin]l
mUÓ[ O>u muÄuTiÄu EvÞuÎ m>uÎukL n]eš >]vieÙ zb]ªfe>
eÄ]Þ[ a>Ïic{u kUTlm]fikYxV]miyueT nTyil evy[pic{u
ek]TuÄfh. EsSh EvÞuÎetÙ}]h avieTyuÔvR ecy[tu
ek]Ôuh. `eÎ avieTÄÞieÙ}ÜiÙuh w]nvieT \eÞÎuteÎ
visVxic{uek]Ôfh" `Îu pryukyuh \Ten adZsYn]yi BviÄu
kyuh ecy[tu. aEÏ]L mUÓ[ Byvix[myp>vsn]yiÈ[, "|o AL
EkvÙh mnuSYnÙ}. mnuSY]kZtieekeÄ]Þi>iÄuÎ O>u EdvEn]
mEÕ] Ayi>iÄfh. O>u xmyh kUTlm]fikYxV]miteÎy]efÎuh
v>]h. ~t]y]Ùuh |o divYN prÇtuEp]eÙ ecy{]et
Ep]kuÎtu s>iyÙ}" `Îu vic]>ic{[ \Ten kUTlm]fikYEÑzt
xÎiDiyieÙÊi, aÎ[ avieTÊ]mxic{u. A >]ztiyilteÎ
kUTlm]fikYEÑztÊieÙ \EdY]gØM]RÄuh Emls]ßi mutÙ]
yvRÄuh O>u xVp[nmuÞ]yi. avR \rÆiÄiTÎi>uÎEÏ]L AE>]
O>]L aTuÄlec{Î[, "n]eš >]vieÙ kuÈEW>i mUÓ[ |vieT vÎ[
O>u muÄuTiÄuÔ m>uÎkL a>Ïic{u nTyil evy[Äuh. aetTuÊu
kÙÄiÊišÏic{u muÄuTiy]Äi niEvdiÄukyuh m>uÎukL
ek]Þuv>uÎtieû zptiPÙm]yi mUÓinu EdvxVÊil niÎu
nUeÕ]Îu pr enÙ}u ek]TuÄukyuh |tuh ptivukfÄil EcRÊu
ek]Ù}hEt]ruh puÊ>iyueT piEÕdivxh muÄuTi niEvdYh ptiv]yi
nTÊukyuh ecy{fh" `Îu prÇt]yi Et]Îi. avReÄÙ}]
vRÄuh |o xVp[nmuÞ]yt[ OE> xmyÊuh OE> viDÊiÙu
m]yi>uÎu. piEÕdivxh >]vieÙ ave>Ù}]v>uh |o xhgti
p>x[p>h pryukyuh EdvxVÄ]R O>u zps[nÄ]>en v>uÊi
kUTlm]fikY xV]miyueT nTyil vc{u zps[nh evy[pic{[
En]ÄiÄukyuh av>ueT aTuÄlec{Îu EmlÏprÇzpk]>h
prÇtu kUTlm]fikYxV]mi teÎy]efÎu zps[nÄ]>N
viDiÄukyuh aEÏ]E<y[Äuh kuÈEW>i mUÓ[ m>uÎukL a>Ïic{u
e`tiHYm]Ù
127
nTyil ek]ÞuvÎu evy[Äukyuh tEÙdivxh >]ztiyil O>]L
p]TÊuevc{u tEÎ]Tu prÇviv>h EdvxVÄ]E>yuh mÕuh
zgHiÏiÄukyuh s]ßiÄ]R A m>ueÎTuÊu muÄuTiy]Äi Edvnu
niEvdiÄukyuh EdvxVÄ]R mUÓin[ nUeÕ]Îu pr enÙ}u
ek]TuÄukyuh atu ptiv]yiÊI>ukyuh ecy[tu. |zpk]>h A
muÄuTiniEvdYh |EÏ]<uh avieT nTÎu v>uÎuÞ[.
kuÈEW>i mUÓM]R eevdYs]x[zth aBYxic{uk<iÇ]l
'enÙ}uv]yi' EÑztÊilec{Î[ O>u xhvX>h Bjic{tinuEsSEm
cikiXkL ecy[tu tuTÆ]ruÔU. |tienÄuric{u EkÈiÈuÔ
k]>fvuh t]e< EcRÄuÎu.
O>u k]ÙÊ[ kuÈEW>i mUÓieû |Ù}Êu EjYS[Ú]nujM]>]yi
>Þu Ep>uÞ]yi>uÎu. buÍiyuh s]x[zt¡]nvuh A >Þu
EpRÄuh O>uEp]eÙ teÎy]yi>uÎu. `ÜiÙuh EjYS[ÚN mUÓinu
B]gYvuh eekÏufYvuh vše> kurv]yi>iÎu. atin]l cikiX]
viSyÊil aEÌHÊinuh zpxiÍiyuh zpc]>vuh anujN
mUÓienEp]eÙ \Þ]yi>uÎiÙ}. E>]gviv>ÆL ariyiÄuÎti
n]yuh E>]gikeš k]fiÄuÎtin[ mUÓien kUÈieÄ]ÞuEÏ]kuÎ
tin]yuh |Ù}Êu v>uÎv>]>uh EjYS[ÚN mUÓien aEnVSiÄu
kyuh k]fukyuh ecy[ti>uÎiÙ}. `Ù}]v>uh anujN mUÓien
teÎy]f[ k]fukyuh kUÈieÄ]ÞuEp]vukyuh ecy[ti>uÎt[.
aÆenyi>uÎ k]ÙÊ[ aÄ]ÙeÊ x]mUti>iÏ]ÈiEÙÄ[
`Eß]E>]gh b]DiÄuky], anujN mUÓien kUÈieÄ]ÞuecÙ}]
n]yi Aeš ayc{u. ayy[ÄeÏÈy]L mUÓieû |Ù}Êu ecÎ
EÏ]L anujN mUÓ[ avieTyiÙ}]yi>uÎu. atin]l A AL
EjYS[ÚN mUÓienÄÞu viv>h prÇu. aEÏ]L EjYS[ÚN mUÓ[,
"anujN |EÏ]L |vieTyiÙ}. dUe> O>u ØÙÊuEp]yi>iÄu
ky]f[. mTÆi v>uÎtin[ ~t]nuh divxeÊ t]mxmuÞ]EyÄuh.
atin]l w]N niÆEš]TukUTi vEÎÄ]h." `Îu prÇu. \Ten
A vÎy]L "atu EvfemÎiÙ}. anujN mUÓien ek]Þu
ecÙ}femÎ]f[ klÏn." `Îu prÇ[ mTÆiEÏ]yi. EjYS[ÚN
e`tiHYm]Ù
128
mUÓin[ ap]>m]y mnx[t]pmuÞ]yi. "k¨h! |osV>]! `eû
Øiti |Æeny]yEÙ}]. w]nuh anujnuh pÚic{iÈuÔt[ O>uEp]eÙ
y]f[. `ÜiÙuh `eÎ ARÄuh AvsYmiÙ}. `Ù}]vRÄuh anujN
mti. |o Øitiyil w]N jIvic{i>iÄuÎetßin]f[? w]niÆen
y]yiEÏ]yt[ `niÄ[ anujnuÔtuEp]eÙ |osV>xH]ymiÙ}]
ÇiÈ]yi>iÄuh. atin]l |vieT |osV>en ExviÄuk teÎ
y]f[ EvÞt[" `Î[ AEÙ]cic{uek]Þ[ aEÌHh |Ù}Êinu
xmIpmuÔ enÙ}uv]yil EÑztÊil ecÎu vÙiy niS[ÚEy]Tu
kUTi Bjnh tuTÆi. tÙÏiÔiÊ]ÙUÄil vTÄ]EW>iyiÙuÔ
|Ù}ÊuniÎ[ ~kEdsh Aru n]<ik pTiÇ]r]f[ enÙ}uv]yil
EÑzth Øitiecy{uÎt[. atin]l vic]>ic{ divxhteÎ aEÌH
Êinu Bjnh tuTÆ]N x]Dic{u. O>u xhvX>h B¬ipURv{h
DnVß>ieyEÓvic{tieûEsSh EjYS[ÚN mUÓ[ mTÆi |Ù}eÊÊi.
aÄ]Ùh mutl aEÌHeÊ k]f]N E>]gikL D]>]šm]yi
vÎutuTÆukyuh aEÌHh ecy[t cikiXkešÙ}]h s>iy]yi
PÙic{utuTÆukyuh ecy[tu. zkEmf aEÌHÊieû kIRÊi EÙ]k
Êieû xRv{ztvY]pic{u. EjYS[ÚNmUÓ[ cikiXic{]l ax]ÍYE>]g
Æšuh EBdm]kuemeÎ]>uvisV]xh jÆLÄ[ p>eÄ \Þ]yiÊI>u
kyuh ecy[tu. O>u ek]Ù}Êinumuá[ x]mUti>iÏ]ÈiEÙÄ[ A>hBi
c{i>uÎ dInh anujN mUÓieû cikiXek]Þu xVlph smic{u
evÎÙ}]et aEÏ]<uh nÙ}Ep]eÙ EBdm]yi>uÎiÙ}. atin]l
x]mUti>iÏ]ÈIÎ[ Ašyc{u EjYS[ÚN mUÓien ek]ÞuEp]yi.
EjYS[ÚN mUÓieû cikiXek]Þ[ x]mUti>iÏ]T[ aciE>f pURf
xuKeÊ zp]piÄukyuh avieTniÎu mUÓinu viÙpiTic{ pÙ
xÐ]nÆL ÙBiÄukyuh ecy[tu. aÄ]Ùh mutlÄ]f[ kuÈEW>i
mUÓM]R eevdYs]x[zth aBYxic{u k<iÇ]l enÙ}uv]yil
EÑztÊil xhvX> Bjnh kUTi k<iÇiEÈ cikiXic{u tuTÆ]vU
`ÎuÔ ~RÏ]Tu evc{t[.
kuÈEW>i mUÓM]R av>ueT pURv{M]>ueT aTuÄÙÙ}]et
anYM]>ueT aTuÄl eevdYs]x[zth pÚiÄuk ptiviÙ}. Ene>
mric{[ avieTec{Îu pÙ>uh pÚiÄ]rumuÞ[. a¨eevdYM]>il teÎ
e`tiHYm]Ù
129
zpxiÍM]>]yi>uÎ `EšTÊu eetÄ]Èu mUÓ[, tZÒivEp>UR
mUxieû siSYM]>]yi>uÎuvEÙ}].
k<iÇuEp]y kuÈEW>i v]xuEdvN(ap[PN) mUÓvRkL
eevdYs]x[zth pÚiÏiÄuÎtin[ ~Õvuh xmRËn]yi>uÎu.
a¨]hgHZdyÊieû aRËh pryuÎtin[ aviTueÊEÏ]eÙ
A>umiÙ}]yi>uÎuevÎuÔtu zpxiÍm]fEÙ}]. pÞ[ a¨eevM]>i
Ù]>uh a¨]gHZdyÊieû xUztØ]nh n]yM]R mutÙ]yve>
pÚiÏiÄ]riÙ}]yi>uÎu. A Ø]nh n]yM]R mutÙ]yve> pÚiÏic{u
tuTÆiyt[ ap[PN mUÓvRkš]f[. A Ø]nh pÚiÄuÎvR atu
pÚic{u k<iyuÎtuve> aviTueÊ EÑztÊil BjiÄfemÎukUTi
aviETÄ[ niRb{³muÞ]yi>uÎu.
|o ap[PN mUÓvRkšueT EjS[Úeû puztn]y |EÏ]<eÊ
a¢N mUÓvRkL cikiX]viSyÊil xVlph Ood]xInYmuÔ
Aš]efÜiÙuh s]x[zth nÙ}Ep]eÙ pÚic{iÈuÔ O>u nÙ}
eevdYn]f[. |o mUÓvRkešEÏ]eÙ j]m]tZB]gYh |tinu muá[ A
|Ù}Êu mÕ]RÄumuÞ]yiÈueÞÎu Et]ÎuÎiÙ}. a¨eevdYM]>ueT
miÄ kuTuhbÆšiEÙÄuh xVpuztim]e> viv]Hh k<ic{u ek]TuÊ[
av>ueTeyÙ}]h b³utVh xá]diÄ]N xhgtiy]yt[ O>u vÙiy
B]gYm]fEÙ}].
e`tiHYm]Ù
130
86. pÔiv]feÏ>um]šuh kiši>UR Edsvuh
pÞu Ek>šczkvRÊikš]yi v]fi>uÎ ep>um]ÄM]>il
O>]eš 'pÔiv]feÏ>um]L' `Î]fu prÇuvÎi>uÎt[. |EÌHh
jMn] O>u Hiàuv]yi>uÎuevÜiÙuh mneeØ>Yh kurÇ
Aš]yi>uÎtin]l ciÙ>ueT \pEdsh nimiÊh piÎIT[ buÍmt
Ä]>n]yiÊIRÎu. |o ep>um]L Ek>šÊil pÙ ØÙÆšil
xW>iÄukyuh t]mxiÄukyuh ecy[ti>uÎu. aÄUÈÊil
ti>uvit]hkUriÙuh aEÌHh ciÙ ØÙÆšil nivxic{i>uÎt]yi
e`tiHYmuÞ[. `Îu m]ztmÙ}, atiEÙÄu ciÙ ÙÑYÆL |Îuh
k]Fm]numuÞ[. |EÌHh ti>uvit]hkUril t]mxic{i>uÎ ØÙÆ
šil zpD]nm]yiÈuÔt[ Ek]Èyh t]ÙUÄil EcRÎ 'kiši>UR' `Î
Edsm]f[. avieT aEÌHh viH]>]kZtiyil O>u Edv]Ùyh
pfik<iÏiÄukyuh atil buÍEdven zptiS[ÚiÏiÄukyuh
ecy[ttu. A EdvIvizgHh buÍmuni zbªDY]nh ecy[tuek]Þu
Ey]gmuzdEy]TukUTi asVËmUÙkÊiÜl Øiti ecy{uÎ
viDÊiÙuÔt]f[. mTive> nIÞ t]TimIsEy]TukUTiy A bihbh
kÞ]l at[ O>u muniyuETt]efÎ[ ARÄuh mnÓiÙ]kuh. ztipu>
M]e> p]S¥M]>]ÄiÊIRÄ]n]yiÈ[ buÍmuniy]yiÊIRÎt[
x]Ñ]l mH]viS[fu teÎy]fEÙ}]. atu vic]>ic{iÈeÙ}ÜiÙuh
aEÌHh A Edven B¬ipURv{h ExviÄukyuh buÍmtzpc]>
Êin]yi vše> p>izsmiÄukyuh ecy[tuek]Þ]f[ avieT
t]mxic{i>uÎt[. atin]l mÙy]š zb]ªfRÄ[ aEÌHEÊ]T[
OÈuh >xmiÙ}]yi>uÎu. mÙy]šzb]ªf>il ciÙe>eyÜiÙuh kiši>UR
EdsÊu Øi>v]xÄ]>]ÄfemÎu vic]>ic{[ A ep>um]L vše>
zsmic{u. avRÄ[ t]mxiÄuÎtinu gZHÆšuh nitYvZÊiÄ[
EvÞuÎ vx[tuvkkšuh d]nm]yi ek]TuÄ]emÎukUTi prÇu
En]Äi. `ÜiÙuh zb]ªf>]>uh atinu v<ieÏÈiÙ}. buÍEdv]Ùy
ÊieÙ s]ßi teÎ vše> niRb³ic{iÈ]f[ mÙy]š zb]ªfR
nTÊiyi>uÎt[. s]ßi k<iÇ]l avR Ep]yi kušic{iEÈ BÑfh
k<ic{i>uÎuÔu. kiši>UR EdsÊuvc{[ evÔh kuTiÄukEp]Ùuh
ecy{ukyieÙ}Î]yi>uÎu mÙy]šzb]Hmf>ueT niþyh. `ÜiÙuh
e`tiHYm]Ù
131
A ep>um]L ctu>up]yÆšuh zpEy]gic{[ A Edsv]xikš]y
n]yM]>iÙuh mÕUh pÙE>yuh buÍmt]vÙhbikš]ÄiÊIRÊu.
n]Tuv]<iy]yi>uÎ ep>um]LÄ[ siÑ]>ÑkLÄuÔ aDik]>mu
Þ]yi>uÎuvEÙ}]. atin]l aEÌHeÊ ByeÏÈukUTiy]yi>uÎu
jnÆL aEÌHÊieû mtÊil EcRÎt[.
|Æen kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]L mÄÊuniÎ[ ciÙ
muHÐdIyR kc{vTÊinuh mÕUm]yi Ek>šÊil vÎu EcRÎu.
aÄUÈÊil av>ueT ciÙ kuÙ]c]>YM]>uh (tÆL mutÙ]yv>uh)
mÕuh kUeT \Þ]yi>uÎu. av>il ciÙR kiši>UR ecÎu ciÙ
k]<[ckšuh mÕUh evc{u ep>um]eš k]fukyuh A EdsÊuteÎ
t]mxmurÏic{uek]Þu ep>um]šueT anuv]dzpk]>h avieTey]>u
pÔi pfiyiÄukyuh ecy[tu. pieÎ A muHÐdIy]c]>YM]R
divxhEt]ruh ptiv]yi ecÎu ep>um]ešÄ]fukyuh av>ueT
mtÊinuÔ m]H]«YeÊÄuric{[ zpxhgiÄukyuh ecy[tuek]Þi
>uÎu. aÆen kurc{u divxÆL k<iÇEÏ]L A ep>um]LÄ[
buÍmteÊÄ]L nÙ}tu muHÐdumtm]efÎ[ Et]ÎuÊuTÆi. kih
bHun]? pieÎ aDikh t]mxiy]etteÎ aEÌHh buÍmt
muEpÑic{[ muHÐdumtÊil EcRÎu. `Îu m]ztmÙ}, aEÌHh A
mtÊiÙuÔ zgÖÆešÙ}]h pÚic{[ k]ÙzkEmf av>ueT kUÈÊil
O>u zpm]fiyuh Ac]>Ynuh \pEd¨]vum]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
tdnß>h aEÌHÊieû Øi>t]mxh kurc{u k]ÙEÊÄ[
pÔiyil teÎy]yi>uÎu. tÎimiÊh aEÌHeÊ jnÆL
'pÔiyil v]f ep>um]L' `Îuh 'pÔib]f ep>um]L' `Îuh
prÇutuTÆi. atu EÙ]pic{[ ciÙR 'v]feÏ>um]L' `Îuh
'b]feÏ>um]L' `Îuh prÇu tuTÆi. aEÌHh muHÐdIyn]yi
ÊIRÎtieû EsSh O>iÄl mÄÊuEp]yi>uÎu. atin]l
aEÌHeÊ ciÙR 'mÄÊuEp]y ep>um]L' `Îuh pry]ruÞ]
yi>uÎu.
|o ep>um]L buÍmtÄ]>n]yi>uÎ k]ÙÊu teÎ kiši>UR
EdsÄ]>]y >Þu n]yM]R aEÌHÊieû ExvkM]>]yiÊIRÎu.
avRÄu ep>um]L aEnkhvx[tuÄL Ep>il ptic{uek]TuÊtu
e`tiHYm]Ù
132
kUT]et O>]LÄu 'ky[mL' `Îuh mEÕy]LÄ[ 'EmEn]N' `Îuh
Ø]nEÏ>ukšuh klÏic{uek]TuÊu. ep>um]L pÔiyil t]mxm]y
tieû EsSh Emnvnu pÔiyieÙ kfeÄ<uÊuEdY]gvuh
ek]TuÊu. atin]l A mnuSYen `Ù}]v>uh 'pÔiyil EmEn]N'
`ÎuprÇu tuTÆukyuh A Ep>u k]ÙzkEmf Øi>eÏTukyuh
ecy[tu. ep>um]šueT ExvkM]>]yi>uÎ n]yM]>ueT vhsp>á>
yiÙuLeÏÈ >Þu vIÈuk]R kiši>UR EdsÊuÞ[. ave> |EÏ]L
'evÈiÄušÆ> eeky[mL' `Îuh 'pÔiyil EmEn]N' `Îuh
prÇuv>uÎu. av>ueT vx[tuÄL k]ÙzkEmf anY]DIneÏÈu
Ep]eyÜiÙuh avRÄ[ |EÏ]<uh nitYvZÊiÄu vÙiy k¨Ï]eT]
ÎumiÙ}. A EdsEÊÄ[ |EÏ]<uh zpD]nM]>]yi>iÄuÎtuh
avRteÎy]f[.
muHÐdIymth xVIk>ic{uevÜiÙuh ep>um]LÄ[ t]N vše>
Ä]Ùh Exvic{uek]Þi>uÎ buÍEdvenÄuric{uÔ B¬i mnÓil
niÎuh niEÒSh viÈuEp]yiÙ}. atin]l aEÌHh pÔiyil
t]mxic{i>uÎ k]ÙÊuh miÄ divxÆšiÙuh tÎ]l Ø]pitm]y
buÍEdv]ÙyÊiec{Îu vàiÄ]ruÞ]yi>uÎu. atu muHÐdIyRÄ[
xÐtm]kuÎieÙ}Îriyuky]l aEÌHh avieT zptiS[Úic{i>uÎt[
muHÐd[nbiyueT vizgHm]efÎu prÇ[ ave> visVxiÏic{u.
atin]l A EdsÊu t]mxic{i>uÎ muHÐdIy>uh avieTec{Îu
muÈukuÊi nmx[k>iÄukyuh zp]RËiÄukyuh mÕuh ecy[tutuTÆi.
A ep>um]šueT k]Ùh k<iÇiÈuh A EdsÄ]>]y muHÐdIyR
azpk]>h ecy[tuek]Þi>uÎu. avR avieTec{Îu muÈukuÊu
kyuh nmx[k>iÄukyuh ecy{]ety]yiÈ[ |EÏ]L O>i>upÊWu
ek]Ù}ÊiÙDikh k]Ùm]yiÈiÙ}.
|o pÔiyil v]f ep>um]šueT avx]nh ~tuzpk]>m]
yi>uÎuevÎ[ |EÏ]<uh tIRc{eÏT]ety]fi>iÄuÎt[. `Ù}]v>uh
muHÐdIymtÊil Ec>femÎuÔ aEÌHÊieû niRb³h
duÓHm]yiÊI>uky]l |t> mtÄ]>]y ciÙR kUTi aEÌHeÊ
tÙ}ieÄ]Îu ku<ic{umUTukEy] evÔÊil ekÈiÊ]<[ÊukEy]
ecy[ttt]efÎ[ ciÙR pryuÎu. mÕU ciÙ>ueT aBizp]yh
e`tiHYm]Ù
133
HiàuÄšueT \pzdvh kÙsÙ]yitI>uky]l Ek>šv]xh avm]n
k>emÎ[ Et]Îi aEÌHh ciÙ muHÐdIy>ueT xH]yEÊ]TukUTi
mÄEÊÄ[ ep]y[ÄšÇt]efÎ[. aEÌHh \TEÙ]eT xVRÅ]
E>]Hfh ecy[tt]efÎ[ Ever ciÙR pryuÎu. |o aBizp]y
Æšil v]x[tvm]yiÈuÔt[ ~etÎ[ tIRc{eÏTuÊ]N m]RÅem]Îuh
k]fuÎiÙ}. tEÙdivxh >]ztiy]kuÎtuve> pÔiyiÙuÞ]yi>uÎ
aEÌHh En>h evšuÊEÏ]E<Äuh `ÆenEy] adZsYn]yi
ÊI>uky]yi>uÎu `ÎuÔ xhgti `Ù}]v>uh xÐtiÄuÎt]f[.
|o ep>um]L adZsYn]yiÊIRÎtieû EsSvuh kiši>UR
EdsÄ]R vše> k]ÙEÊÄ[ av>ueT Edsp>Edvty]yi Ac>iÄu
kyuh Ad>iÄukyuh vàiÄukyuh ecy[tuvÎt[ buÍEdven
ÊeÎy]f[. avR aÆen ecy[tuek]Þi>uÎt[ A EdsÊ[
Ever EÑztem]Îuh |Ù}]yi>uÎtuek]Þuh O>u xmyh ep>um]L
mTÆiveÎÜiEÙ] `ÎuÔ vic]>h nimiÊvum]yi>iÄ]h.
|o ep>um]L buÍmth xVIk>ic{tieû EsSh kurc{uk]Ùh
cÆn]EÒ>i t]ÙUÄil 'nIÙEá>UR' `Î EdsÊuhEp]yi
t]mxiÄukyuh avieTyuh O>u buÍmtEdv]Ùyh Ø]piÄukyuh
ecy[tu. aÎ[ aEÌHEÊ]TukUTi pÔiyil EmnvM]>ieÙ]>]šuh
(Exvkn]yi>uÎ AL teÎ) avieT Ep]yi t]mxic{i>uÎu.
atin]l Emnvn[ A EdsÊuh pÙ pu>yiTÆšuh ~t]nuh
puWniÙvuh xá]diÄ]N x]Dic{u. A vk vx[tuÄL aEÌH
Êieû anß>j]tM]R pÙEÏ]<]yi kuEreÒÄuErEÒ viÕU viÙ
v]Æi. mu<uvnuh viÕu tIRÎiÈu pÊu ek]Ù}ÊiÙDikh k]Ùm]
yiÈiÙ}.
ep>um]ÄM]>ueT k]ÙEsSh Ek>šeÊ pÙ B]gÆš]yi
viBjic{u >]j]ÄM]>]fEÙ}] B>ic{i>uÎt[. aEÏ]L kiši>UR Edsh
etÄuhkUR >]jYÊuLeÏÈt]yi>uÎu. |Ù}iÄl ek]TumuTiÄu
pTiÇ]ruh kum>kh k]yÙinu ki<Äuh eekÏÈU>inu vTÄuh
k]fÄ]ÙiÄu etÄumuÔ zpEdsÆešÙ}]h etÄuhkUriÙuLeÏÈv
y]yi>uÎEÙ}].
e`tiHYm]Ù
134
etÄuhkUR >]j]v[ teû >]jYÊuÔ O]E>] EdsÆšiÙuh
O]E>]>uÊe> As]M]>]yi niþyiÄukyuh avRÄ[ kurueÏÎuh
pfiÄe>Îuh mÕUh ciÙ Ø]nÆL klÏic{uek]TuÄukyuh
ecy{uÎt]efÎuh avR O]E>] kš>iyuÞ]Äi pu>uSM]e>eyÙ}]h
AEy]DnvidY aBYxiÏic{uek]ÔfemÎu cÈh ekÈukyuh ecy[ti
>uÎu. aÆen yuÍmBYxiÏiÄuÎve> AÞuEt]ruh pUjeyTuÏi
nuÔ vidY]>hBh k<iÇiÈu >]j]v[ niþyic{u zpxiÍeÏTuÊu
Ît]y O>u divxh p>IÑic{uEn]Äukyuh p>IÑyil jyiÄuÎ
vRÄ[ yœ]Ey]gYh xÐ]nÆšUh pÈ]šÊil \EdY]gÆšuh
klÏic{uek]TuÄukyuh ecy{uÎt]efÎuh >]j]v[ niþyiÄukyuh
aÆen nTÊieÄ]Þi>iÄukyuh ecy[ti>uÎu. p]Äil s]x[t]
vieû EÑztmtilÄu ki<ÄuvsÊ]yiÈ[ |tiEÙÄ[ zpEtYkh
ty{]R ecy{ic{i>uÎ ØÙÊuvc{]yi>uÎu AÞu Et]ruh
yuÍp>IÑ nTÊiyi>uÎt[. A ØÙÊinu 'pTniÙh' `Îu Ep>uh
klÏic{i>uÎu. |EÏ]L avieT yuÍp>IÑyuh mÕumieÙ}ÜiÙuh A
ØÙÊin[ |Æen teÎy]f[ |EÏ]<uh jnÆL Ep>u
prÇuv>uÎt[. p>IÑ]divxh >]vieÙ As]M]e>Ù}]h siSYM]
E>]TukUTi p]ÄieÙÊi kušik<ic{u s]x[t]vien vàiÄukyuh
BÑfh k<iÄukyuh ecy[tiÈu pTniÙÊu ecÎuEcRÎuek]Ôf
emÎ]f[ klpn. aBYx[tvidYM]>]y O]E>]EdsÄ]e>yuh etÄuh
vTÄum]yi zpEtYkh zpEtYkh ti>ic{uniRÊiy]f[ p>IÑ nTÊu
Ît[. A xmyh >]j]vuh avieT `<uÎÔiyi>iÄuh. p>IÑey
Î]l O]E>] EdsÄ]>uh `ti>]šikš]yi nilÄuÎ mEÕ]E>]
EdsÄ]E>]Tuh En>iÈu yuÍh ecy{uky]f[. |o yuÍÊin[
aÄ]ÙÊ[ 'p]ÄilÏT' `Î]fu Ep>u prÇu vÎi>uÎt[.
|Æen nTÊiy p>IÑyil O>u ek]Ù}h kiši>UR EdsÄ]R jyic{u.
\Ten >]j]v[ vijyikš]yvRÄu ciÙ xÐ]nÆLklÏic{u
ek]TuÄukyuh ave> pÈ]šÊil ciÙ \yRÎ \EdY]gÆL
klÏic{u niymiÄukyuh ecy[tu. \Ten Et]Õ EdsÄ]R
m]riniÎuek]Þ[, "kiši>URÄ]R jyiÄukyuh avRÄ[ xÐ]nÆšuh
\EdY]gÆšuh kiÈukyuh ecy[tuevÜiÙuh avR boÍM]>]fEÙ}]"
`Îu prÇu. avR |tu prÇt[ >]j]v[ EkLÄ]et
e`tiHYm]Ù
135
ptueÄy]yi>uÎu `ÜiÙuh kiši>URÄ]>il ciÙR |tuEkÈ[ tÆL
buÍEdven vàiÄuÎtuek]Þ]fEÙ}] |vR tÆeš niàic{t[
`Îu vic]>ic{u kiši>UR EdsÄ]RÄu xHiÄvy{]Ê Ù´yuh
vYxnvumuÞ]yi. avR xVEdsÊu mTÆieyÊiytieû EsSh
`Ù}]v>uh kUTiy]EÙ]cic{[ avm]np>iH]>]RËh xVEdsÊu Ever
O>u EÑzth pfiyic{u s]x[t]vien zptiS[ÚiÄfemÉu
niþyic{u. `ÜiÙuh atin]yi pfiyic{[ vÙiy EÑztÊil
Bgvtiey (k]RÊY]yniey)yuh O>u zsIEk]vil m]zth pfiyic{[
s]x[t]vienyuh zptiS[ÚiÄuky]f[ \Þ]yt[. (|o EÑztÆšueT
pfieyyuh zptiS[Úkešyuh xhb³ic{[ e`tiHYm]ÙyueT
mUÎ]hB]gÊil xvix[t>h zpx[t]vic{iÈuÔtin]l |vieT
aDikh viv>iÄuÎiÙ}).
A EdsÄ]R A BgvtiEyyuh s]x[t]vienyuh
vàiÄukyuh ExviÄukyuh ecy[tutuTÆiyEÏ]L avRÄu
muNpuÞ]yi>uÎ AEÑph jnÆšueTyiTyil vix[mZt]Bizp]y
m]yiÊIRÎu. aÄ]Ùh mutl BgvtiEÑztÊieÙ s]ßiÄ]>N
teÎy]f[ s]x[t]vieûyuh buÍEdveûyuh pUj nTÊi
EÏ]>uÎt[. |EÏ]L A BgvtiEÑztÊil mÙy]šzb]ªfR
x]D]>fm]yi BÑfh k<iÄ]ruÞ[. bUÍEdvnu pUj k<ic{]l
kušic{iEÈ \ofu k<iÄ]vU `ÎuÔ niRb{³vuh |EÏ]L
~kEdsh ax[tzp]ym]yi>iÄuÎu. p>iS[k]>h vRÍic{uek]Þ]
fEÙ}] |>iÄuÎt[. atin]l A EdsÊu gZHmuÞ]Äi
kuTuhbxEmth t]mxiÄuÎtinuh k]ÙzkEmf mÙy]šzb]ªf
RÄu mnÓu vEÎÄ]h. |EÏ]L atin[ av>iÙ]RÄuh
xÐtimiÙ}]ety]fi>iÄuÎt[. xV]miy]R |EÏ]<uh A EdsÊu
kyrukEp]Ùuh ecy{]riÙ}. nIÙEá>UR EdsÊieû Øiti |EÏ]<uh
|zpk]>h teÎy]fi>iÄuÎt[.
e`tiHYm]Ù
136
87. kT]EÜ]Èu m]ÄhBgvti
m]Äh BgvtiyueT c>izth \Ê>Ek>šÊil xuzpxiÍvuh
xRv{viditvum]efÜiÙuh dÑifEk>šÊil |tu EkÈiÈuEp]Ùumi
Ù}]ÊvR pÙ>umueÞÎ]fu[ ariyuÎt[. atin]l aÆenyuÔ
v>ueT ariviEÙy[Ä]yi A kœ cu>uÄÊil zpx[t]vic{u
ek]ÔuÎu.
\Ê>Ek>šÊil xuzpxiÍm]y 'kTÊn]È[' `Î EdsÊ[
'kT]EÜ]T[' `Îu zpxiÍm]y O>u n]yRgZHh pÞuÞ]yiyi>uÎu.
A gZHÄ]R Dnpu¨iek]Þuh ABij]tYh ek]Þuh
Ø]nm]n]dikL ek]Þuh xRv{m]nYM]>]yi>uÎu. A trv]Èil
O>u k]ÙÊ[ O>u x[ztI m]ztm]yiÊIRÎu A gufvtiÄ[
|osV>zpx]dÊ]l pzßÞu puztM]>uh O>u puztiyumuÞ]yi. A
puztiyueT n]mEDyh 'm]Äh' `Î]yi>uÎu.
m]ÄÊinu ~kEdsh mUÎu vyÓu zp]ym]yEÏ]E<Äuh
avšueT m]t]pit]ÄM]R k]ÙEd]SÊ]l k]ÙDRÐeÊ
zp]pic{u. `ÜiÙuh avšueT xEH]d>M]RÄu pzßÞu EpRÄuh
avešÄuric{u vše> x[EnHvuh v]XÙYvumuÞ]yi>uÎtin]l
aveš avR yœ]Ey]gYh všRÊieÄ]ÞuvÎu. aveš yœ]
k]Ùh vidY]BY]xh ecy{iÄuky]l avL vše> viduSiyuh
xlgufxáÎyum]yiÊIRÎu. m]ÄÊieû t]ÙiekÈu kÙY]fh
xEH]d>M]R vše> Ekmm]yi AEG]SpURv{h nTÊic{u.
m]Äh k]ÙzkEmf kom]>k]ÙeÊ viÈu nvyovndsey
zp]pic{u. xRv{]hgxuà>iy]yi>uÎ avLÄu yovnh kUTi
vÎEÏ]E<Äuh AkZti ek]Þuh zpkZtiek]Þuh m]ÄÊinu
tuÙYm]yiÈ[ O>u knYk ezetEÙ]kYÊieÙÆuh teÎ |eÙ}Î[
xRv{jnÆšuh O>uEp]eÙ prÇutuTÆi. m]ÄÊieû xoà>Yh,
xosIÙYh, eevduSYh, eevdg[ÍYh, |osV>B¬i, niS[k]pTYh
mutÙ]y xRgufÆešÄuric{[ puk<[Ê]Êv>]yi EÙ]kÊil
A>uhteÎ |eÙ}Î]yiÊIRÎu.
e`tiHYm]Ù
137
|tiniTy[Ä[ m]ÄÊieû xEH]d>M]R pzßÞuEp>uh
xuà>im]>]y O]E>] x[ztIkeš B]>Ym]>]yi xVIk>iÄukyuh
trv]Èil teÎ ek]ÞuvÎu t]mxiÏic{u tuTÆukyuh m]ÄÊinu
xRv{zpk]E>fyuh anu>Upn]y O>u BRÊ]v[ \Þ]yiÊI>ukyuh
ecy[tu. A mnuSYN '|šh kUÕilÊrv]Èil náR náY]R' `Îu
zpxiÍn]y pu>uSEzsS[Ún]yi>uÎu. |EÌHeÊEÏ]eÙ xkÙ
Ey]gYtkšuh tikÇ O>u pu>uSN aÄ]ÙÊ[ vTEÄ mÙy]š
ÊiÙuÞ]yi>uÎiÙ}. |o pu>uS>t[nh avšil vÎuEcRÎt[
avšueT B]gYh ek]Þuh avL b]ÙYh mutl B¬ipURv{h
Exvic{[ek]Þi>uÎ 'EÙ]kmÙy]R k]vil' BgvtiyueT k]>ufYh
ek]Þum]yi>uÎu. A k]vu kTÊn]È[ >]jxV>Uph vky]ef
ÜiÙuh m]Äh A Bgvtiey Exvic{u vshvdy]ÄiÊIRÊi>uÎu.
Edvi B¬vXÙyuh B¬]BI¨zpdyum]fEÙ}].
m]Äh nÙ} piTiÏuh pÚiÏuh EsSiyuh EsmuSiyuh
k]>Yviv>vumuÔ kUÈÊiÙ]yi>uÎtin]l avšueT xEH]d>M]R
trv]ÈieÙ xkÙ v>vu ecÙvukšueTyuh kfÄukL avešyuh
Eb]DYeÏTuÊi vÎi>uÎu. `Îu m]ztmÙ} m]ÄÊieû xÐth
kUT]et avR O>uk]su Ep]Ùuh ecÙvu ecy{]rumiÙ}]yi>uÎu.
atin]l A pu>uSM]>ueT B]>Ym]RÄ[ m]ÄEÊ]Tu vše> axUy
yuh eev>vumuÞ]yiÊIRÎu. kT]EÜ]Èutrv]T[ vše> mutÙuÔt]
yi>uÎtin]l avieT niÎu zkmÊiÙDikm]y xá]dYmuÞ]Ä]
emÎ]yi>uÎu A x[ztIkšueT vic]>h. m]Äh nimiÊh av>ueT A
atY]zgHh pURÉm]yi x]Dic{i>uÎiÙ}. `Î]l avRÄu
y]et]>u buÍimuÈuh \Þ]k]etyi>iÄÊvÉh EvÞet]eÄ
D]>]šm]yi ek]TuÄuÎtinu m]Äh anuvdiÄukyuh av>ueT
BRÊ]ÄM]R avRÄu ek]TuÄukyuh ecy[ti>uÎu. atin]l
BRÊ]ÄM]>ueT k]Ùh k<iÇ]Ùuh avRÄuh av>ueT xß]n
ÆLÄuh OÈuh buÍimuÈukUT]et nitYvZÊik<ic{ukUÈuv]N
tÄvÉmuÔ mutl avR xá]diÄukyuh ecy[ti>uÎu. `ÜiÙuh
A x[ztIkLÄ[ aet]Îuek]Þuh tZp[tiy]yiÙ}. "tniÄ[ t]N
Ep]Î mHÊuÄLÄuh DnÊiÙuÔ]zgHmlÏmÙ}" `ÎuÞEÙ}].
e`tiHYm]Ù
138
`Î]l tÆLÄ[ AzgHÊinu tÄvÉmuÔ xá]dYmuÞ]k]
ÇiÈÙ}, ašviÙ}]etyuÔ DnÊiEMl m]ÄÊinu avk]svuh
aDik]>vuh xiÍic{tuek]Þ]f[ A x[ztIkLÄu xÜTmuÞ]yt[.
atin]l avR tÆšueT BRÊ]ÄM]RÄu m]ÄEÊ]T[ ~tu
viDvuh viE>]DmuÞ]ÄiÊIRÄfemÎu niþyic{uek]Þ[ A
pu>uSM]>ueT aTuÄl aTuÊukUTi xd] 'tEÙfmzßh' \>uÄ<ic{u
ek]Þi>uÎu. m>umÄÊ]y kuTuhbÆšieÙ n]ÊUNEp]>uh
n]ÊUM]>ueT tEÙfmzßvuh 'aÐ]yiÏWtzßh' Ep]eÙ teÎ
zpxiÍÆš]feÙ}]. `Î]l m]ÄÊieû pzßÞ]meÊ xEH]d>
n]y >]mNnáY]>ueT B]>Yy]y 'pu>]fi' `Î x[ztI xusIÙyuh,
mÕve>EÏ]eÙ atY]zgHvuh du¨tyuh axUyyumiÙ}]et
m]ÄeÊÄuric{[ x[EnHvuh v]XÙYvumuÔvšum]yi>uÎtin]l
avL tEÙfmzßh jpiÄ]nuh mÕuh kUTiyiÙ}. O>u xmyh avL
mzßh jpiÄ]nuh mzßh zpEy]giÄ]nuh mÕuh tuniÇi>uÎu
evÜiÙuh aet]Îuh >]mN náY]>ueT aTuÄl PÙiÄukyumiÙ}]
yi>uÎu. `ßuek]eÞÎ]l >]mN náY]RÄ[ m]ÄeÊÄuric{[
mUÊ xEH]d>M]R ptien]Î[ Epe>Ä]šDikh x[EnHvuh
v]XÙYvuh visV]xvumuÞ]yi>uÎu. m]ÄeÊÄuric{[ Ae>Ù}]h
`eßÙ}]h ~Sfi prÇ]Ùuh A mnuSYN O>iÄÙuh
visVxiÄukyiÙ}]yi>uÎu. `Î]l pu>]fi ~Sfi pry]nuh mÕuh
Ep]k]Êt[ atuek]eÞ]ÎumÙ}]yi>uÎu. A x[ztIy[Ä[
m]ÄeÊÄuric{[ xIm]tItm]y x[EnHmuÞ]yi>uÎtuek]Þu
teÎy]fu[. pieÎ avL zpkZtY] xusIÙyum]yi>uÎEÙ}].
EjYS[ÚÊim]R ptien]ÎuEp>uh xd] m]ÄeÊ duSiÄukyuh
p>iHxiÄukyuh ecy[tuek]Þ]fi>uÎt[. `Î]l pu>]fi atu
EkLÄuEá]e<]eÄ EjYS[ÚÊim]E>]T[ `tiRÊu prÇuek]Þumi
>uÎu. atin]l avRÄu ptien]ÎuEpRÄuh zkEmf
pu>]fieyÄuric{uh OÈuh >xmiÙ}]ety]yiÊIRÎu. |etÙ}]h
ariÇuek]Þi>uÎiÈuh m]Äh A n]ÊUM]RÄu viE>]Dm]yiÈu
y]et]Îuh pryukyuh zpvRÊiÄukyuh ecy[ti>uÎiÙ}.
'\pk]>zpD]nÓY]dpk]>pE>pY>o' `Î]fEÙ}] zpm]fh.
e`tiHYm]Ù
139
xlgufvtiy]y m]ÄÊinu BRÊ]vuÞ]yiÈ[ aDikh
t]mxiy]etteÎ avL gRBh D>iÄukyuh yœ]k]Ùh zpxvic{[
O>u AFkuÈiyuÞ]vukyuh ecy[tu. aEÏ]L n]ÊUM]RÄ[
ptien]ÎuEpRÄuh avEš]TuÔ axUyyuh eev>vuh pURv{]Dikh
vRÍic{u. `ÜiÙuh xEH]d>M]RÄuh BRÊ]viÎuh pu>]fiÄuh
m]ÄeÊÄuric{uÔ x[EnHvuh xEß]Svum]fu[ aEÏ]L
vRÍic{t[. atin]l n]ÊUM]R av>ueT tEÙfmzßh
aÑ>ÙÑh vIth jpic{iÈuh y]et]>u PÙxiÍiyumuÞ]yiÙ}.
zpkZtY] niREÌ]Sv]M]>]y A pu>uSM]R tÆšueT B]giEnynu
yœ]k]Ùh 'c]Êu' `Îu Ep>iTukyuh aÎzp]snmTiyßi>h
x]EG]Sh ekEÜmm]yi nTÊukyuh A kuÈiey yœ]Ey]gYh
všRÊiEÏ]>ikyuh ecy[tu.
anß>h m]Äh zpxvic{[ O>u epFkuÈi kUTiyuÞ]y]l
ek]Ô]emÎuÔ AzgHh zkmÊiÙDikh vRÍiÄuky]l avšueT
xEH]d>M]R atin]yi xhKYyiÙ}]et DnvYyh ecy[t[ anvDi
xlÄRÐÆL nTÊi. aet]eÄeÄ]Þu n]ÊUM]RÄ[ axUy
zptidinh vRÍic{uek]Þi>uÎu. `ÜiÙuh avRÄ[ OÎuh ecy{]nuh
ecy{iÄ]nuh x]DiÄ]y[ky]l `Ù}]h xHiÄuk teÎ ecy[tu.
Ae>Ù}]h `eßÙ}]h vic]>ic{]Ùuh `ztm]zth axUy
eÏÈ]Ùuh 'xuÙBmEH]! gufikLÄu v]Wit]RËh' `ÎuÔtinu
vYtY]xh v>uÎtÙ}EÙ}]. m]Äh >Þ]mtuh gRBh D>iÄukyuh
yœ]k]Ùh O>u epFkuÈiey zpxviÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L
n]ÊUM]>ueT axUy p>mk]S[Úey zp]pic{u. m]ÄÊieû
xEH]d>M]>ueT xEß]Svuh aÆenteÎ. avR tÆšueT
B]giEnyiÄu yœ]k]Ùh 'cI>u' `Îu Ep>iTukyuh Ec]rUfinu
ekEÜmm]yi vÈh kUÈukyuh ecy[tu. avR B]giEnyeû
Ec]rUfTiyßi>ÊiEnÄ]L |tu Ekmm]ÄfemÎu vic]>ic{[
atinu tÄvÉm]fu |tinu vÈh kUÈiyt[. avR \Þ]Äic{
xVRÉ]B>fÆšuh AFkuÈiÄuÞ]Äic{til vše> aDikm]
yi>uÎu.
e`tiHYm]Ù
140
Ec]rUfTiyßi>Êinu ÑfiÄeÏÈv>]yiÈuh aÆenyÙ}]
etyuh axhKYm]šukL A vIÈil vÎu kUTukyuh muHURÊ
xmyÊu Ec]ru ek]TuÄukeyÎuÔ zkiy yœ]Ey]gYh nTÊuk
yuh ecy[tu. pieÎ xdYy[Ä[ |Ùvy[Ä]nuÔ A>hBm]yi.
|tiniTy[Ä[ n]ÊUM]R ptien]ÎuEp>uh axUy xHiÄ
vy{]ety]yiÈ[ O>u vijnØÙÊ[ kUTiyi>uÎ[ O>]EÙ]cn nTÊi.
OÎ]mÊvL: |etÙ}]h kÞuh EkÈuh ariÇuh vYxnic{u
ek]Þ[ |viTiyi>iÄuÎtiEnÄ]L nÙ}t[ nmuÄ[ vÙ} ØÙÊuh
Ep]yi m>iÄuk teÎy]f[.
>Þ]mÊvL: nÐešßin]fu m>iÄuÎt[? nmuÄ[ |o
xÜTem]eÄ \Þ]ÄiÊIRÄuÎt[ m]Äem]>uÊiy]f[. atin]l
~tuviDvuh aveš ek]Ù}]N En]Äuky]f[ EvÞt[. avšueT
kœ k<iÇ]lÏieÎ xkÙ k]>YÆšuh nÐL vic]>iÄuÎtu
Ep]eÙ |vieT nTÄuh. pieÎ nmuÄ[ O>iÄÙuh OÎuek]Þuh
vYxniEÄÞt]yi v>ikyiÙ}.
mUÎ]mÊvL: aet]eÄ s>iteÎ. pEÑ avešeÄ]Ù}]N
kosÙem]ÎumiÙ}EÙ}].
n]Ù]mÊvL: kosÙmiÙ}]y[key]ÎumiÙ}. `nieÄ]>u nÙ}
kosÙh Et]ÎuÎuÞ[. atu ecy[t]l mti.
aW]mÊvL: `Î]l aetß]efÎu kUTi pryU.
EkLÄeÈ.
n]Ù]mÊvL: atu pry]h. nÐueT aTuÄšÄ]>N c]Ïen
višic{u m]ÄÊinu Ec]ru višáieÄ]TuÄuEá]L atil viSh
EcRÊu ek]TuÄfemÎu xVk]>Ym]yi prÇu cÈhekÈfh.
`eßÜiÙuh viSzdvYh aveû ky{il ek]TuEÊÄukyuh Evfh.
`Î]l k]>Yh pÕuh.
e`tiHYm]Ù
141
Ar]mÊvL: |tu k]>Yh ek]Ô]h. nÙ} kosÙm]f[. pEÑ
avnu vÙ}tuh ek]TuÄ]et avnÆen ecy{uemÎu Et]ÎuÎiÙ}.
`È]mÊvL: atu s>iy]f[. avnu vÙ}tuh ek]TuÄfh.
ONpt]mÊvL: ek]TuÄfh. ek]TuÊ]eÙß]f[? nmuÄ[
\pzdvh tI>umEÙ}].
pÊ]mÊvL: `eû vItÊinu nUruruÏik ek]TuÄ]N
w]N ty{]r]f[. aÆen nÐešÙ}]v>uh ek]TuÄfh. aEÏ]L
Ayi>Êi O>unUr[ \ruÏiky]kuh. aztyuh ek]TuÊ]l avN
niþym]yiÈuh aÆen ecy{uh. |ni viSh EvfmEÙ}], atienß]
kosÙh?
ptien]Î]mÊvL: atienÄuric{u niÆš]>uh
vic]>eÏETÞ. `eû eekvsh O>u zd]vkmi>iÄuÎuÎuÞ[. Ayi>h
Epe>eÄ]Ù}]N atil O>u tuÔi teÎ tikc{uEvÞ.
"`Î]l aÆenteÎ" `Îu ave>Ù}]v>uhkUTi
prÇurc{u. pieÎ avR c]Ïen višic{[ xVk]>Ym]yiÈ[ |tu
prÇu. atuEkÈu c]ÏN ecviep]ÊieÄ]Þ[ "aEy{]! sivsiv!
mH]p]ph. |tu w]N O>iÄÙuh ecy{ukyiÙ}. Ayi>eÊ]>unUrÙ},
ptin]yi>m]y]Ùuh |o k]>Yh `Î]l x]ÍYmÙ}" `Îu prÇu.
aEÏ]L A x[ztIkL "`Î]l atuEvÞ. |o viSzdvYh
EcRÊu wÆLÄ[ Ec]ruvišáiÊÎ]Ùuh mti. atinu nineÄß]
viSmh? |tu wÆL teÎ prÇiÈ]fEÙ}]. `Î]l
atienÄuric{[ Ec]dYmuÞ]kuEá]L viSh m]Äh tÎu wÆLÄu
t>uvic{t]efÎu prEÇÄfh. nI atum]zth ecy[t]l mti.
ninÄu t>]emÎu prÇiÈuÔ xhKY wÆL t>ikyuh ecy{]h"
`Îu prÇu. atinuh c]Ïnu nÙ} xÐtmiÙ}]yi>uÎu. `ÜiÙuh
A x[ztIkšueT niRb{³h nimiÊh OTuÄh aÆen ecy{]emÎu
xÐtic{[ avN Ep]yi.
e`tiHYm]Ù
142
aEÏ]E<y[Äuh avieT xdYyueT tiTuÄm]yiÄ<iÇu. |o
ptien]Îu x[ztIkL zpEtYkem]>u ØÙÊ]f[ \É]ni>uÎt[.
višáuk]R O]E>] pd]RËÆL mury[Äu višáivÎ kUÈÊil
|vRÄuh višái. \Ten c]ÏN |vRÄu Ec]ruh ek]ÞuvÎu
višái. aEÏ]L av>il O>u x[ztI (OÎuh ariÇiÈiÙ}]Ê
B]vÊil) Ec]ru et]ÈuEn]ÄIÈ[ "aEy{] |o Ec]erß]f[
|Æenyi>iÄuÎt[? |til viSh EcRÎiÈueÞÎu
Et]ÎuÎuvEÙ}]" `Îu prÇu. aEÏ]L EsSmuÔv>uh Ec]ru
et]ÈuEn]ÄIÈ[ "s>iy]f[ |o Ec]ru viSh EcRÎtuteÎ,
xEàHmiÙ}" `Îu prÇu. pieÎ avR "c]Ïnit] AešeÄ]Ù}]N
Ec]r[ viSh EcRÊu višáiyi>iÄuÎu" `Îu prÇu bHšh kUÈi.
atuEkÈ[ av>ueT BRÊ]ÄM]R avieTeyÊi ciÙ
p>iEs]DnkL k<ic{EÏ]L A Ec]ru viSh EcRÎtuteÎeyÎu
Eb]DeÏTuky]l avR c]Ïen višic{u Ec]dYh tuTÆi. c]ÏN
OÎuh miÞ]et niÙ[Äuky]l avR avenÏiTic{u
zpH>ic{utuTÆi. tÙ}uek]Þu Evdn xHiÄvy{]ety]yEÏ]L
c]ÏN, "|o viSh EjYS[ÚÊiyÐm]RÄu Ec]Õil EcRÊu
ek]TuÄfemÎu prÇu ecriyÐ (vTEÄ mÙy]šÊiÙuÔ
m]nYkuTuhbÆšieÙ x[ztIkeš BZtYM]R 'ecriyÐ' `EÎ]
'kuÇiyÐ' `EÎ] Af[ pryuk ptiv[) tÎt]f[. atuek]Þu
w]N |Æen ek]TuÊt]f[" `Î[ \c{Êil niÙvišic{uek]Þu
višic{uprÇu. jnÆL |tuEkÈ[ aÛuteÏTukyuh
vYxniÄukyuh ecy[tu. "m]Äh |Æen ecy{uEm]?" `Îu ciÙ>uh
"O]EH] avL |tuh |tiÙÏurvuh ecy{uh" `Î[ mÕu ciÙ>uh
"ahgn]jnEÊ]šh duRbuÍi mÕ]RÄuÔU" `Îu Ever ciÙ>uh
O]E>]>uÊR O]E>]viDh prÇutuTÆi. |et]eÄ EkÈEÏ]L
m]ÄÊinu vYxnh duÓHm]yiÊIRÎu. "xtYxV>Upn]y
|osV>nu p>m]RËmriy]mEÙ}]. xRv{x]Ñiy]y xkEÙsV>N
teÎ |tinu xm]D]nmuÞ]ÄieÄ]Ôuh" `Î[ avL AdYh
vic]>ic{u. pieÎ '|vieT w]en]Îuh miÞ]etyi>uÎ]l
jnÆLÄ[ etÕiÍ]>fyuÞ]kuh. atuek]Þ[ `eû p>m]RËh
w]N teÎ pryuky]f[ |vieT EvÞt[' `Îu >Þ]mtu
e`tiHYm]Ù
143
tIRc{eÏTuÊieÄ]Þu m]Äh teû >Þu kuÈikEš]TukUTi
|rÆiec{Î[ A jnÄUÈÊil niÎuek]Þ[ "|o xhgtiyil w]N
y]et]Îuh ariÇiÈieÙ}ÎuÔ p>m]RËh xtYxV>Upifiy]y
EÙ]kmÙy]Rk]viÙÐy[Äriy]h. |til xVlpemÜiÙuh vÙ}tuh
w]nriÇiÈueÞÜil |EÏ]L `eûyuh |o O]mnÄuÈikšueTyuh
tÙ ep]ÈieÊriÄeÈ. aeÙ}Üil |tu ecy[tvRÄ[ atieû PÙh
A xREv{sV>i k]fic{[ ek]TuÄeÈ" `Î[ \c{Êil višic{u prÇu.
|o xmyh c]ÏN O>u zB]ßenEÏ]eÙ tuÔic{]Ti A ØÙÊu
ecÎ[ "|tu xtYh, |tu xtYh, w]N kÔh ecy[tu. w]N kÔh
ecy[tu. w]N vY]jh prÇu. w]N vY]jh prÇu. aEy{]!
`niÄu EpTiy]vuEÎ. |t], dhz¨Æšuh kTic{u kÉukšumu>uÈi O>u
ByÜ>xV>Uph `eû Ene> v>uÎu. w]niEÏ]L c]vuh, |EÏ]L
c]vuh" `Î[ \c{Êil višic{u prÇuek]Þ[ avieT vIfu.
\Ten avN >¬h vmic{u m>iÄukyuh ecy[tu. |etÙ}]h kÞuh
EkÈuh By]Ûutp]>vsYEÊ]TukUTi jnÆešÙ}]v>uh pi>iÇu
Ep]yi. aEÏ]L A EcÈkš]y EcÈÊiyÐm]R ~Õvuh ByviHVÙ
kš]yiÊIRÎu. `ÜiÙuh c]ÏN tÆL ecy[tet]Îuh višic{u
prÇiÙ}EÙ}]. atu B]gYh `Îu vic]>ic{[ avR xm]D]neÏÈu.
pieÎyuh viSÉy]yiÊeÎ |>uÎ m]ÄeÊ >]mNnáY]>uh
pu>]fiyuh kUTi x]ßVEn]¬ikLek]Þu xm]D]neÏTuÊukyuh
ecy[tu.
anß>h ~t]nuh divxÆL k<iÇtieûEsSh, O>u
divxh, muá[ AÈ]N ek]TuÊi>uÎ `Ô]Èiy `Éyuh ek]Þ[ O>u
v]fiyN kT]EÜ]Èu ecÎi>uÎu. A xmyh A trv]ÈieÙ
pu>uSM]R pzßÞu Ep>uh n]y]Èinuh av>ueT B]>Ym]>il
pu>]fi `Eû] gZHEj]ÙiÄuh, EsSh ptien]Îu Ep>uh kuši
Ä]nuh m]ÄÊieû BRÊ]vu kZSiØÙEÊy[Äuh Ep]yi>iÄuk
y]yi>uÎu. m]Äh ätuv]yi>iÄukyum]yi>uÎu. atin]l m]Äh
v]fiyEn]T[ "`É ašeÎTuÄuÎtinuh ninÄ[ AÈukUÙi
tÎtinuh |EÏ]L xok>YmiÙ}. w]N tIÞ]>iy]yi>iÄuky]f[.
atuek]Þu n]eš vÎ]l `É ašeÎTuÄukyuh ninÄu
e`tiHYm]Ù
144
kUÙit>ikyuh ecy{]h. `É A p]ztÊilÊeÎ |vieTyi>iÄeÈ.
nI purÊ[ A v>]ßyil niÎuek]Þ[ `ÉÏ]zth akEÊÄ[
evc{iÈ[ |EÏ]L Ep]vuk" `Îu prÇu. avN azpk]>h v>]ß
yil niÎuek]Þ[ `ÉÏ]zth akEÊÄuevc{iÈ[ muÕEÊÄirÆi.
kušiÄ]N Ep]yi>uÎ n]ÊUM]R kušik<iÇ[ mTÆivÎ[ v>]ßyi
EÙÄu kyrukyuh v]fiyN muÕEÊy[ÄirÆukyuh ecy[tt[ OE>
xmyÊ]yi>uÎu.v]fiyN |rÆiEÏ]kuÎtu kÞiÈ[ A x[ztIkL
m]ÄeÊ vše> sk]>ic{u: "`TI kuÙET! nieû kÔÊ>em]eÄ
wÆšriÇu. ninÄu O>u BRÊ]vuÞEÙ}]. pieÎ |o v]fiynuh
kUTi EvfEm]? tIÞÙuh tIÞ]>iyuh vR´iÄ]Ê ninÄ[ >]vuh
pkÙuh OÎu Ep]eÙy]yt[ aÛutmÙ}. nI |o m]nYtrv]EÈÄuh
kšÜmuÞ]Ä]n]yi jnic{vš]f[. nieû xEH]d>M]R v>eÈ. nieû
|o duS[kZtYÆeš niRÊ]N avR vic]>ic{]l k<iyuEm] `Îu
wÆLÄriyfh. trv]TukšiÙuÔ x[ztIkL |Æen tuTÆiy]l
kuTuhbh muTiÇuEp]kumEÙ}]. |o puhþÙi xEH]d>M]RÄuh nÙ}
v>um]nm]fuÞ]Äievy[ÄuÎt[, |vL |Æen tuTÆiy]l avR
purÊirÆi nTÄuÎetÆeny]f[? avRÄ[ anYM]>ueT muKÊu
En]Ä]N n]fm]kumEÙ}]?" `Îuh mÕuh prÇ]f[ avR m]ÄeÊ
Òk]>ic{t[. |tuEkÈ[ pu>]fi avieTeyÊi ecvikL ep]Êi
eÄ]Þ[, "aEy{], sivsiv! |tu mH] p]pm]f[ niS[ÄšÜy]y
|o ptizvt]>t[neÊÄuric{[ |Æen prÇ]l niÆšueT n]vu
pu<uÄuh. xRv{x]Ñiy]yiÈ[ O>IsV>nueÞÎu niÆL vic]>iÄ]
Êtu k¨m]f[" `Îu prÇu. atuEkÈ[ A EcÈÊiyÐm]R
pu>]fiEyyuh OÈu vše> sk]>ic{u. aEÏ]L m]Äh pu>]fi
Ey]T]yiÈu prÇu: "EjYS[ÚÊiyÐ miÞ]etyi>iÄfh. avR
`eßÜiÙuh prÇuek]ÔeÈ. `niÄ[ atuek]Þ[ O>u
Ed]SvumuÞ]vukyiÙ}. EÙ]kmÙy]R k]vil Bgvti teÎ
|tien]eÄ \Ê>h prÇuek]Ôuh." |tuEkÈ[ pu>]fi
aTuÄšyiEÙÄuh mÕvR av>ueT |>iÏiTÆšiEÙÄuh Ep]yi.
pieÎ ~t]nuh divxÆL k<iÇEÏ]L m]ÄÊieû
xEH]d>M]R n]y]Èuk<iÇ[ mTÆivÎu. aÎu >]ztiyilÊeÎ
e`tiHYm]Ù
145
av>il ptien]ÎuEpe>yuh av>ueT B]>Ym]R tÙyifmzßh
jpic{u myÄi. m]Äh puhþÙiyuh duS[kZtYh ecy{uÎvšum]efÎu
dZ™m]yi visVxiÏic{u. m]Äh xd[vZÊyuh ptizvtyum]efÎuÔ
visV]xvuh avešÄuric{[ vše> v]XÙYvuh x[EnHvumuÞ]
yi>uÎ A xEH]d>M]>ueT mnÓu myÆi. |zpk]>muÔ etÕi
Í]>fyuÞ]kfemÜil A n]ÊUM]>ueT tÙyifmzßÊieû
s¬i `ztm]ztmuÞ]yi>iÄfh? B]>Ym]>ueT mzßjph k<iÇEÏ]
E<Äuh A pu>uSM]R ptien]ÎuEp>uh tÆšueT xEH]d>i
EkvÙh kuÙTyuh duRvZÊyum]efÎu visVxiÄukyuh |vL
jIvic{i>iÄuÎtu tÆLÄuh tÆšueT trv]EÈÄuh duS[kIRÊik>
m]efÎuh ~tuviDvuh avšueT kœ k<iÄfemÎuh tIRc{y]
Äukyuh atien]>u kosÙh avR ptien]Îu Ep>uh kUTi
AEÙ]cic{u niþyiÄukyuh ecy[tu.
piEÕdivxh k]ÙEÊ A ptien]Îu xEH]d>M]>uh kUTi
m]ÄeÊ višic{[, "|Îu EÙ]kmÙy]Rk]vil 'nirm]Ù' `Î
AEG]SmuÞEÙ}]. atu táu>]N nTÊuÎt]kek]Þu vše>
Ekmm]yi>iÄuh. ninÄ[ atuk]f]N Ep]EkÞEy]? vIÈil niÎu
purÊirÆ]et |vieTÊeÎyi>uÎiÈ]f[ nieû mnÓin[
\EMSvuh EdHÊinu xuKvumiÙ}]etyi>iÄuÎt[. atin]l nI
kuEreÒ purÊirÆi xW>iÄukyuh Evfh. |o kuÈikEšyuh
ek]Þu k]vilEÏ]yi Edviey vàiÄuÎtu nmuÄuh nÐueT
xß]nÆLÄuh trv]EÈÄuh Ezsyx[k>m]yiÈuÔt]fEÙ}].
Edviey vàiÄuÎtinu |ztyuh muKYm]yiÈu Ever O>u divxmiÙ}.
|o AEG]Sh k]f]N Ep]y]leÄ]Ô]emÎu nI pÙEÏ]<uh
prÇiÈuÔtum]fEÙ}]. |o AEG]Sh ek]Ù}Eß]rumuÔt]ef
ÜiÙuh |eÄ]Ù}h ptivil kUTutÙ]yi ciÙ viEsSÆL
kUTiyueÞÎu EkÈu. AeÈ, Evgh ty{]r]vuk, OÈuh t]mxiEÄÞ.
v<i n]ÙWu n]<ikyuÞEÙ}]. |o kuÈikEšyuh ek]Þu
nTeÎÊfmeÙ}]. et]<]n]yiÈ[ Ep]kuEá]L v]HnÆšupEy]gi
ÄuÎtu yu¬mÙ}. wÆšuh nTÎ]f[ Ep]kuÎt[. `Ù}]vRÄuh
O>umic{u teÎ Ep]kfh. nieû BRÊ]v[ kUeTyiÙ}]Ê ØitiÄu
e`tiHYm]Ù
146
wÆL kUeTyiÙ}]et nI tnic{u Ep]vukyiÙ}EÙ}]. aÆen
Ep]kuÎtu s>iyumÙ}EÙ}]" `Îu prÇu.
|tu EkÈiÈ[ m]Äh, "|tinumuáu pÙEÏ]<uh nirm]Ù]EG]Sh
k]f]N Ep]k]n]yiÈu w]N AvsYeÏÈiÈuÞ[. aeÎ]>iÄÙuh
anuvdiÄ]Ê |vR |EÏ]L |tinu niRb³iÄukyuh x[EnH
B]vÊil \pEdsiÄukyuh ecy{uÎtu vic]>ic{]lÊeÎ
|tieÙEß] ctiyueÞÎu tIRc{y]Ä]h. |til xhsyiÄ]en]Îu
miÙ}. |vR `eÎ ek]Ù}]n]yiÈuteÎy]f[ ek]Þu Ep]k]nuX]
HiÄuÎt[. aÆeny]veÈ. |o du¨jnÆšueT kUÈÊil
jIvic{i>iÄuÎtiEnÄ]L nÙ}tu m>iÄukteÎy]f[. |o
avx]nk]ÙÊ[ `eû zp]fn]œen OÎu kÞiÈ[ Ep]k]N
nivZÊiyiÙ}]et vÎtuh B]gYEd]Sh teÎ. w]N Ep]yt]yiÈu
EkLÄuEá]L aEÌHh `eÎ anugmiÄuemÎuÔtu tIRc{y]f[.
aEÌHeÊ aEÏ]L kÞuek]Ô]h. |EÏ]L atin]yiÈ[
t]mxiÄuÎiÙ}. |o du¨M]>ueT AzgHh EvgÊil x]DiÄeÈ'
`Îu vic]>ic{ic{urc{iÈ[ ÑfÊilEÏ]yi kušic{uvÎu ptivu
Ep]eÙ Bgvtiey DY]nic{u mnÓuek]Þu pUjic{u x[tutic{iÈu
DvšBx[mvuh niRÐÙvx[ztvuh D>ic{u. pieÎ m]Äh avieT teû
vky]yiÈuÞ]yi>uÎ ep]Îuh pfvuh epÈikšuh zpm]fÆšuh
pÞÆšuh vx[ztÆšuemÙ}]h tIyiÙiÈu cuÈu Bx[mm]Äi. O>u
vx[ztvuh O>u muÙÄc{yuh avL D>ic{i>uÎu. av >ÞumÙ}]et
Ever y]et]Îuh avL `TuÊiÙ}. m]Äh teû kuÈikEš]TukUTi
pureÏÈEÏ]L n]ÊUM]R pzßÞuEp>uh O>uEp]eÙ azsuÄL
ep]<ic{u. pu>]fi xß]ph ek]Þuh mÕvR xEß]Sh
ek]Þum]yi>uÎu `Îum]ztEm EBdmuÞ]yi>uÎuÔu. m]Äh
ti>iÇ[ En]Äi. A n]ÊUM]>ueT B]vÏkRc{ kÞu enTuvIRÏiÈu
ek]Þu teû kuÈikEš]TukUTi nTÎu. ptien]Îu xEH]d>M]>uh
avEš]TukUTiÊeÎ Ep]yi.
aÆen >ÞumUÎu n]<ik dU>h Ep]yEÏ]L m]Äh vÙ}]et
ÑIfic{u. avLÄ[ kuÈikešyuh ek]Þu xEH]d>M]E>]eT]Ïh
nTeÎÊuv]N vy{]ety]yi. aEÏ]L xEH]d>M]R m]ÄEÊ]T[
e`tiHYm]Ù
147
x[EnHB]vEÊ]TukUTi 'nI vÙ}]et ÑIfic{uevÎu
Et]ÎuÎuvEÙ}]. |ni |vieTyi>uÎu xVlph vizsmic{iÈu Ep]y]l
mti' `Îu prÇu. aviTh mnuSYv]xmiÙ}]Ê O>u vnzpEds
m]yi>uÎu. A ByÜ>vnh kÞEÏ]L m]Äh '|vieT
evc{]yi>iÄuEm] |vR `eû kœ k<iÄ]N niþyic{i>iÄuÎt[?'
`Î]ÙÆeny]veÈ' `Îu vic]>ic{u B¬ipURv{h Bgvtiey
DY]nic{uek]Þu eeD>YxEmth O>u m>ÊfÙilec{Îu teû
kuÈikeš aTuÄÙi>uÊieÄ]Þ[ avieTyi>uÎu. avšueT
xEH]d>M]R avieTey]eÄ cuÕinTÎu ØÙp>iEs]Dnecy[t
EÏ]L xmIpÊuteÎ ~Õvuh kuÞuÔt]yiÈ[ O>u kifR
keÞÊi. aEÏ]L av>ieÙ]>]L A kifÕil En]ÄIÈ[ 'aEH]!
|t[ atYÛuth teÎ. |o kifÕiÙit] nÑztÆL k]fuÎu'
`Îu prÇu. pieÎ meÕ]>]L En]ÄIÈ[ 's>i teÎ |o
pklxmyÊu nÑzth |vieTyÙ}]et BUtÙÊil meÕÆuh
k]fuemÎu Et]ÎuÎiÙ}' `Îu prÇu. |Æen avR
ptien]ÎuEp>uh A kifÕil nÑztÆšuÔt]yi pryukyuh
atu ecÎu k]f]n]yi m]ÄEÊ]T[ niRb{³iÄukyuh ecy[tu.
m]ÄÊinu |tu k]f]n]zgHmieÙ}Îu prÇiÈ[ avR vIÞuh
niRb{³ic{u. OTuÄh A x]DVi 'v>uÎet]eÄ v>eÈ' `Îu
eeD>YxEmth niþyic{iÈu Bgvtiey mnÓil xudZ™h
DY]nic{uek]Þu màh màh ecÎu kifÕil kuniÇuEn]Äi. A
xmyh A ptien]Îu du¨M]>il O>]L muEá teÎ a>yil
Ošic{uk>utixUÑic{uevc{i>uÎ AyuDemTuÊu. siv siv! EsSh
cißYh. A kuÈikšueT kœyuh aÆen teÎ.......
tÆšueT xEH]d>iyuh avšueT kuÈikšuh nimiÊh EmÙ]l
tÆLÄuh tÆšueT trv]EÈÄuh y]et]>u kurc{iÙumuÞ]vuk
yieÙ}Î kZt]RËtEy]TukUTi A mnuSY]DmM]R av>ueT
gZHÊiEÙÄu mTÆiEÏ]Îu. avR gZHÊieÙÊiyEÏ]L avieT
ÄÞ k]<[c aÛutk>vuh ByÜ>vum]yi>uÎu. m]Äh avieT
'n]eÙÈu tZeeÄkšiÙu´VÙiÄuh sUÙ]din]n]yuDB]xm]n'y]yi
tIÄÈEp]eÙ jVÙiÄuÎ kÉukšuh czàEÙKkL Ep]eÙ všÇ
e`tiHYm]Ù
148
dhz¨kšuhek]Þu ByÜ>m]y muKEÊ]TukUTi >¬]hb>vuh
mu¥m]ÙkšumfiÇu nZÊh ecy{uÎt]yiÈuh avšueT >Þ[
kuÈikšuh kšic{uek]Þuh pu>]fi BRÊZxEmty]yi vàic{uek]Þ[
xmIpÊ[ nilÄuÎt]yiÈuh A pu>uSM]>ueT B]>Ym]R
ptien]ÎuEp>uh >¬h CRÌic{u m>ic{u kiTÄuÎtum]yiÈ]f[ avR
kÞt[. aEÏ]L avRÄ[ tÆš]l vDiÄeÏÈ m]Äh EdvIx]>UpY
eÊyuh EdvIx]mIpYeÊyuh zp]piÄuky]fu ecy[tetÎuh
avR m>ic{u `Îu tÆLÄu Et]Îiytu EdviyueT m]y ek]Þu
m]ztm]efÎuh mnÓiÙ]yi. avR m]ÄÊieû p]dÊiÜl vIfu
Ñm]y]cnh ecy{]emÎu vic]>ic{uEv] `Eß]? ~etÜiÙuh
atien]Îinuh |Ty]k]et A ptien]Îu pu>uSM]>uh >¬h
vmic{uek]Þu epeÈÎ[ avieT vIfu m>ic{u. m]ÄÊieû BRÊ]v[
|o vRÊm]nh EkÈ ÑfÊil A«HtY ecy[tu teû B]>Yey
anugmic{u. pieÎ avieT >]mN náY]>uh pu>]fiyuh m]zth
EsSic{u. avR Bgvtiey B¬ipURv{h Exvic{uek]Þuh xß]n
xálxmZÍiEy]TukUTiyuh xxuKh vše>Ä]Ùh jIvic{i>uÎu. A
dátim]>ueT xß]np>á>yiÙuLeÏÈ ciÙ vIÈuk]R |EÏ]<uh
kTÊn]ÈuÞEzt.
aetÆenyum]veÈ. 'kT]EÜ]Èu m]Äh' EmlprÇzpk]>h
'm]Äh Bgvti'y]yiÊIRÎu `ÎuÔ xhgti A diÄuk]R
|EÏ]<uh pURÉm]yi visVxiÄukyuh A Edviey B¬ipURv{h
ExviÄukyuh ecy[tuEp]>uÎuÞ[. m]Äh BgvtiyueT kœ
pÞ]E>] O>um]ti>i p]È]yiÈuÞ]Äiyt[ A diÄukšil |EÏ]<uh
nTÏuÞ[. |tinu 'm]Äh Et]Õh' `Î]fu Ep>u prÇuv>uÎt[.
|o p]Èinu kvit]gufEm] séBhgiEy] vZÊniymEm] OÎumi
eÙ}ÜiÙuh A EdviÄ[ |t[ xEß]Sk>m]f[. EdvIzpx]dÊi
n]yiÈuh xßtYRËm]yiÈuh |t[ A diÄuk]R ciÙ j]tiÄ]e>
eÄ]Þ[ |EÏ]<uh p]TiÄ]ruÞ[. |tu kUT]et 'm]Äh tir' `eÎ]>u
kšiyuh A diÄil nTÏuÞ[. atuh xßtYRËm]yiÈuh EdvI
zpx]dÊin]yiÈuh pÙ>uh kšiÏiÄuÎuÞ[. |tuh m]Äh BgvtiÄ[
vše> xEß]Sk>m]yiÈuÔt]f[. xßtiyiÙ}]etyi>uÎiÈ[ 'm]Äh
e`tiHYm]Ù
149
tir' kšiÏiÄukyuh 'm]Äh Et]Õh' p]TiÄyuh ecy[tiÈ[ xßti
yuÞ]y trv]TukL kTÊn]Èu vše>yuÞ[. |EÏ]<uh pÙ>uh
aBI¨xiÍiÄ]yi |o v<ip]TukL nTÊiÄuÎuÞ[.
m]ÄÊieû tÙevÈiyiÈt]yi prÇi>iÄuÎ kifR |EÏ]<u
mvieT k]Fm]nuÞ[. A kifrin[ |EÏ]<uh 'm]Äh kifR'
`Î]fu Ep>u prÇuv>uÎt[. O>I<vN A kifÕil En]ÄIÈu
c]mu¥i aveû n]vu piTic{u vÙic{ruÊu Ec]> kuTic{t]yi
Oee>tiHYmuÞ[. atin]l EpTic{iÈ[ |EÏ]<uh A>uh A kifÕil
En]Ä]riÙ}. m]Äh BgvtiyueT kœ v]x[tvÊiÙuÞ]yt]efÎ
tiEÙy[Ä[ |tiÙDikh ÙÑYÆL EvfemÎiÙ}EÙ}].
e`tiHYm]Ù
150
88. O>u yUEr]pYeû xV]miB¬i
ek]Ù}h 986-]m]Þ[ b]Ù>]mvRÐ mH]>]j]v[ n]TunIÆiy
EÏ]L ti>uvit]hkUR mH]>]jvhsÊil AFv<iÊáu>]ÄM]>]
>umiÙ}]etyi>uÎtin]l zbiÈISu gvREÐÞieû anuv]dzpk]>h
aÎu epFv<iÊáu>]ÄM]>il mUÏ]yi>uÎ ÙÑ[mImH]>]¡i
y]yi>uÎuvEÙ}] aÄ]Ùh mutl >]jYB>fh ecy[ti>uÎt[.
aÆenyi>uÎ k]ÙÊu zbiÈISu gvREÐÞ[ O>u niþyh
ecy[tu. >]jkuTuhbÆšil pu>uSxß]nmiÙ}]Ê ~tEÌsY>]jY
ÆšieÙÙ}]h zbiÈIS[ gvREÐÞieû O]E>] zptiniDikeš niymic{u
>]jYB>fh nTÊiÄukyuh pu>uSM]>uÞ]yi zp]ypURÊiy]ku
Eá]L B>f]Dik]>h avRÄu viÈuek]TuÄukyuh ecy{femÎ]yi
>uÎu A niþyh. |o viv>h zbiÈISu gvREÐÞ[ ~tEÌsY>]jY
ÆšieÙÙ}]h div]Njim]>ueT EpRÄ[ `<utiyyc{[ ariyiÄukyuh
>]jkuTuhbÊil pu>uSxß]nmuEÞ] |Ù}Ey] `ÎuÔ viv>h
ariyiÄfemÎ[ AvsYeÏTukyuh ecy[tu. aÄ]ÙÊu
ti>uvit]hkUril div]Njiy]yi>uÎt[ zbiÈIS[ rxiQÞuh kUTiy]
yi>uÎ miƒR mFEr]x]y[p[ Ayi>uÎu. aEÌHh zbiÈiS[gvF
EÐÞ[ `<utiEc{]dic{tin[ tlÄ]Ùh mrupTiey]Îumyc{iÙ}. aÎu
ÙÑ[mImH]>]¡i ti>uvyR v]fi>iÄuk (gRBh D>ic{i>iÄuk)
y]yi>uÎu. ti>uvyer]<iÇ[ (zpxvic{[) \Þ]kuÎtu pu>uS
xß]nEm] x[ztIxß]nEm] `ÎriÇiÈu mrupTi ayy[Ä]emÎu
vic]>ic{]f[ aEÌHh xVlpem]Îm]ßic{t[. A am]ßh zbiÈiS[
gvREÐÞin[ OÈuh >xic{iÙ}. atin]l A gvREÐûil niÎu
ti>uvit]hkUR div]eû EpRÄu vIÞuh `<utiyyc{u. A `<uÊil
~Õvuh \oR´itEÊ]Tuh kfism]yuh `<uÊu kiÈuÎ divxh
teÎ mrupTi ayy[ÄfemÎuh prÇi>uÎu. A `<uÊu
kiÈiyEÏ]L x]y[pinu p>izBmm]yi. aEÌHh O>u zbiÈiS[ zpjyuh
zbiÈiS[ gvReÐÞieû sášÄ]>num]yi>uÎuvEÙ}]. mH]>]¡i
Ä[ aEÏ]L gRBh pÊum]xm]yi>uÎu. >EÞ] n]EÙ] divxh kUTi
t]mxic{]l avt>iÄuÎ zpj pu>uSEn] x[ztIEy] `ÎriÇiÈu
e`tiHYm]Ù
151
mrupTi ayy[Ä]m]yi>uÎu `Îu x]y[pinu Et]Îi. `ÜiÙuh
atinu nivZÊiyiÙ}]et v>iky]l aEÌHh zsIp«n]BxV]mi
EÑztÊieû ki<EÄ Eg]pu>Êinu purÊu ecÎu pTiÇ]Èu
ti>iÇu niÎu et]<utuek]Þ[, "aÙ}Ey] p«n]B]! nIyivieT
kiTÄuÎueÞÎ]fEÙ}] `Ù}]v>uh pryuÎt[. mH]>]jvhseÊ
>ÑiÄ]nuÔ cumtÙ ninÄ]fEÙ}]. |o >]jYh nieû
vkyum]fEÙ}]. |tieû B>fh anYM]>ueT eekvsm]y]l
pieÎytu vIeÞTuÄ]N azteyšuÏh x]DiÄiÙ}. atin]l |t]
w]N |o mH]>]jvhsÊil pu>uSxß]nmueÞÎu teÎ mrupTi
ayy[Ä]N Ep]kuÎu. `eû mrupTi vY]jm]efÎu vÎ]l
zbiÈiS[ gvReÐÞ[ `eÎ evruet viEÈÄukyiÙ}. avR `eÎ
kÚinm]yi siÑiÄuh. A apm]nh xHic{uek]Þu pieÎ
jIvic{i>iÄfemÎu w]N vic]>iÄuÎiÙ}. atin]l w]en<uti
yyy[ÄuÎtu etÕiEÏ]kuÎ pÑh nieû bihbvuh EÑztvuh
`Ù}]h nsiÏic{u nI kiTÄuÎ ØÙÊ[ O>u kušh kuÊi kušic{i
ÈÙ}]et w]nivieT niÎu Ep]vukyiÙ}. atuek]Þ[ aÆen
ey]Îuh v>]etyi>iÄ]N tÄvÉh k>utieÄ]Ôfh. p«n]B!
mFEr] OÎu prÇ]l at[ azpk]>h teÎ ecy{uemÎ[ nÙ}
Ep]eÙ ariy]mEÙ}]" `Îu prÇiÈ[ avieT niÎu Ep]vukyuh
ti>uvit]hkUR >]jvhsÊil pu>uSxß]nmueÞÎuteÎ \Ten
`<utiyyy[Äukyuh ecy[tu.
piEÕdivxh mH]>]¡iyil niÎ[ O>u >]jkum]>N ti>uvv
t]>h ecy[t>uši. A >]jkum]>n]f[ gRBzsIm]enÎuh xhgIt
x]HitYx]g> p]>hgtenÎuh p>]zkmniDieyÎuh >]jYtzß
kusÙenÎuh DIE>]d]ÊenÎuh mÕuh visVvizsutn]yiÊIRÎ
x]Ñ]l xV]titi>un]L >]mvRÐ mH]>]j]vu ti>umnÓuek]eÞ
ÎuÔtu zpEtYkh pryfemÎiÙ}EÙ}].
|o xhgti k<iÇEÏ]L "zsIp«n]BxV]mieyÄuric{uÔ
visV]xvuh B¬iyuh mFEr] x]y[pvRkLÄuÔtuEp]eÙ muNpu
Þ]yi>uÎ Hiàudiv]Njim]RÄu Ep]ÙumuÞ]yi>uÎieÙ}"Îu jn
ÆL p>eÄ prÇu tuTÆukyuh atu mH]>]¡i visVxi
e`tiHYm]Ù
152
Äukyuh ecy[tu. atin]Ù]f[ EdvxVÆšieÙÙ}]h ptivu kfÄu
kšuÞ]ÄuÎtinu mFEr]x]y[pvRkeš zpEtYkh klpic{u
cumtÙeÏTuÊiyt[. aeWÈuek]Ù}h muáu EdvxVh ptivukL
p>iS[k>ic{tuve> ti>uvit]hkUrieÙ xRÄ]R EdvxVÆšieÙÙ}]h
xkÙ k]>YÆšuh mFEr]x]y[pvRkL niþyic{ ptivnux>i
c{]f[ nTÎuvÎi>uÎt[. p>iS[k>iÄeÏT]Ê ciÙ EdvxVÆšil
|EÏ]<uh aÆen teÎ nTÎu v>uÎuÞ[.
e`tiHYm]Ù
153
89. xhGÄši
s]x[ztÄšieyÎuh y]ztÄšieyÎu prÇuv>uÎ xhG
Äši aÎzp]snh, \pnynh, xm]vRÊnh, viv]Hh, pzßÞ]h
m]xh mutÙ]y aTiyßi>ÆL xhb³ic{uh mÕuh Ek>šÊil
xRvzt nivZÊiyuÔ HiàuÄešÙ}]h kšiÏic{uv>uÎuÞ[. >]jmài>
ÆšiÙuh zpBugZHÆšiÙuh EmlprÇ aTiyßi>ÆLeÄÙ}]h
xhGÄši \Þ]yi>iÄuÎt[ niþym]f[. |tu mÕuÔ kšikL
Ep]eÙ viEn]dÊin]yiÈu kšiÏiÄuÎtÙ}. |t[ |osV>zpx]dk
emEÎ] O>u pufYkRÐemEÎ] mEÕ] kUTi vic]>ic{]f[ jnÆL
kšiÏic{uv>uÎt[. atinu "xVx[ti zp]RËiÄuk" `Î]f[ prÇu
v>uÎt[. |tu mÕuÔ v<ip]TukL Ep]eÙ avnvNteÎ
zp]RËiÄukyÙ}. xVx[ti zp]RËiÄuÎtinu xhGÄ]>il
v]ÍY]vZÊieyÎuh p>iSeyÎuh pryeÏTuÎv>uLeÏeT zpD]n
M]>]y aW]ruEpe>eyÜiÙuh v>uÊi, xhGÄšiyueT zpD]n]hg
m]y "n]Ùup]dh" `Î zkiy nTÊiÄukyuh avRÄ[ yœ]Ey]gYh
BÑfvuh dÑifyuh ek]TuÄukyuh avR prÇut>uÎ v]ckh
prÇu zp]RËiÄukyum]f[ ecEy{Þt[. avR prÇut>uÎ
v]ckÊieû aRËh, "vic]>iÄuÎ k]>Yh x]Dic{]l Ekmm]y
xhGÄši nTÊukyuh xhGÄ]e> EvÞuEv]šh mDu>Äri
kuTiÏiÄukyuh ecy[EtÄ]h" `Î]f[. |Æen xVx[tizp]RËi
Äukyuh k]>Yh x]DiÄukyuh piÎIT[ Ekmm]yi kšinTÊukyuh
ecy{uÎt[ OÈuh ax]D]>fm]yiÈuÔtÙ}. xVx[tizp]>[Ëic{]l
aBI¨xiÍiyuÞ]kuemÎu xV]nuBvh kÞriÇiÈuÔvR pÙ>u
muÞ[. `Î]l |zpk]>h visi¨m]yi>iÄuÎ |o kšiyueT
\ÛveÊÄuric{[ ariÇiÈiÙ}]Êv>uh Ek>šÊil pÙ>umueÞ
Î]f[ Et]ÎuÎt[. aÆienyuÔv>ueT arivin]yi atien
Äuric{u cu>uÄÊil t]e< prÇuek]ÔuÎu.
pÞu p>EdsÊuniÎu ciÙ ep>um]ÄM]R vÎu pzßÞu
ek]Ù}h vIth Ek>šczkvRÊikš]yi v]fi>uÎuvEÙ}]. av>il
O>u ep>um]L muHÐdIymth xVIk>iÄukyuh mÄÊuEp]vukyuh
e`tiHYm]Ù
154
ecy[tuevÎuÔtu zpxiÍvum]f[. A ep>um]L ciÙ muHÐdIy
zpD]nM]>ueT Ezp>fy]l arupÊin]Ùu zg]mÆšilniÎuh
mÙy]šzb]ªfzpD]nM]e> teû muNp]ek v>uÊi Hiàumth
~Õvuh nikZ¨m]yiÈuÔt]efÎuh \Êmm]yiÈuÔt[ muHÐdIymt
m]efÎuh atin]l mÙy]šzb]ªfe>Ù}]v>uh HiàumtmuEp
Ñic{u muHÐdumth xVIk>iÄfemÎuh niRb³pURv{h prÇu.
\Êmm]yiÈuÔtu muHÐdumtmeÙ}Îuh Hiàumtm]efÎuh zb]ª
fR v]dic{u. A xdÓil mt]ÍYÑM]>]y ciÙ muHÐdIy>uh
ecÎukUTi. OTuÄh v]dh muHÐdIy>uh zb]ªf>uh tÐiÙ]yi.
"|osV>kÙ[pitvuh xtYvum]yiÈuÔ mtvuh Evdvuh wÆšueT
t]efÎu" muHÐdIy>uh "atÙ}, wÆšueTy]ef"Îu zb]ªf>uh
tÐil vše>En>h v]dic{u. OTuÄh ep>um]L "niÆL tÐil
|Æen v]dic{uek]Þi>uÎ]l |tien]>vx]nvuh tIRc{yumuÞ]
vukyiÙ}. w]en]>u p>IÑ niþyiÄ]h. A p>IÑyil zb]ªfR
jyiÄuky]efÜil zb]ªf>ueT mtvuh Evdvuh teÎ
xtYm]yiÈuÔetÎu tIRc{y]Ä]h. aœv] Et]Ù[Äuky]efÜil
zb]ªfR muHÐdumth xVIk>iÄukyuh Evfh. aÆen
xÐtm]Ef]?" `Îu zb]ªfE>]Tu Ec]dic{u. \Ten zb]ªfR,
"|tu wÆLÄu xÐth teÎy]f[. peÑ p>IÑ OeÎ]Î>
m]xh k<iÇiEÈ nTÊ]vU" `Îu prÇu. atu ep>um]šuh
xÐtiÄuky]l "OÎ>m]xh k<iyuEá]L vÎu ek]Ô]em"Îu
prÇu zb]ªfR avieT niÎu pi>iÇu Ep]vukyuh ecy[tu.
A zb]ªfR gtYß>miÙ}]y[kek]Þu ep>um]šueT aTuÄl
aEÏ]L azpk]>h xÐtic{u `EÎyuÔu. piÎIT[ avRÄ[
atienÄuric{u vÙiy vic]>vuh viS]dvumuÞ]yi. "ep>um]šueT
p>IÑ `ß]yi>iÄuEm]? atil Et]lvi pÕiEyÄuEm]?" `ÎuÔ
vic]>hek]Þ[ avR ~Õvuh viSÉ>]yiÊIRÎu. `ÜiÙuh
xtYxV>Upnuh xRv{x]Ñiyum]yi>iÄuÎ xkEÙsV>N tÆeš
\EpÑiÄukyieÙ}ÎuÔ eeD>Yvuh avRÄuÞ]k]etyi>uÎiÙ}.
|Æen A x]Duzb]ªfR |tikRÊvYt]mU™M]>uh
vic]>mg[nM]>uh viS]dviHVÙM]>um]yiEÏ]y xmyh mEÍYm]RÅh
e`tiHYm]Ù
155
O>u Ey]gIsV>en eedvgtY] keÞÊuv]N xhgtiy]yi. A
Ey]gIsV>N avE>]T[, "niÆL OÈuh viS]diEÄÞ, w]N O>u
divYmzßh \pEdsic{ut>]h. niÆL tZÄ]>iyUR ecÎ[ aáÙÊil
O>u višÄuek]šuÊievc{[, atinu zpdÑifh evc{uek]Þ[, |o
mzßh jpic{u tZÄ]>iyUR Edven n]Ù[peÊ]Îu divxh
ExviÄfh. niÆL |zpk>h dIpzpdÑifvuh |osV>Exvyuh
O>u m¥Ùh mu<uvnuh muTÆ]et ecy[tiÈu ep>um]šueT
aTuÄlec{Î]l niÆLÄu jyh teÎ kiÈuh. ep>um]šueT
p>IÑeyÄuric{uh niÆL OÈuh ByeÏETÞ. niÆL ecÙ}uÎxmyh
muHÐdIy>uh, avieTeyÊuh. aEÏ]L ep>um]šueT muáil O>u
kuTh aTc{uvc{i>iÄuh. ep>um]L niÆEš]Tu >ÞukUÈÄ]E>]Tuh
kuTÊinkÊ[ `ß]efÎu pryfemÎuh s>iy]yiÏryuÎvR
jyic{t]yuh etÕ]yiÏryuÎvR Et]Õt]yuh tIRc{eÏTuÊuÎt]
efÎuh pryuh. aEÏ]L muHÐdIyR kuTÊinkÊu kZS[f
xRÏm]efÎu pryuh. \Ten niÆL atu t]m>ÏUv]efÎu
pryfh. aEÏ]L ep>um]L `Î]l kuTÊinkÊu eekyiÈ[
t]m>ÏUevTuÊuk]fiÄfemÎu pryuh. niÆL `TuÊu
k]fiÄfh. aEÏ]L muHÐdIyR mTÆukyuh niÆeš ep>um]L
bHum]nic{[ prÇyy[Äukyuh ecy{uh. niÆLÄ[ muHÐdIymth
xVIk>iEÄÞt]yi v>ikyumiÙ}. `Î]l v]x[tvÊil kUTÊin
kÊu kZS[fxRÏhteÎy]yi>iÄuh. atu niÆLÄu Et]lviyuh
ApÊumuÞ]Ä]n]yi ep>um]šuh muHÐdIy>uhkUeT xVk]>Ym]yi
AEÙ]cic{[ ty{]r]Äi evy[ÄuÎt]yi>iÄuh. `ÜiÙuh |osV>
k]>ufYhek]Þ[ A kZS[fxRÏh t]m>ÏUv]yiÊIRÎuek]Ôuh"
`Îu prÇ[ O>u divYmzßh \pEdsic{uek]TuÄukyuh epeÈÎ[ A
Ey]gIsV>N adZsYn]yiÊI>ukyuh ecy[tu. aEÏ]L A
zb]ªfRÄu tÆLÄu EvÞtu prÇut>ikyuh mzßmupEdsi
Äukyuh ecy[ttu EkvÙh mnuSYneÙ}Îuh AE>] O>u divYn]
efÎuh Et]Îuky]l avR A Ey]gIsV>eû v]Äien visVxic{[
aEÌHh prÇuek]TuÊtuEp]eÙeyÙ}]h ecy{ukyuh xhgti
eyÙ}]h s>iy]vukyuh ecy[tu. avR A mzßh jpic{uek]Þu
n]lptu divxh dIpzpdÑifvuh |osV>Exvyuh nTÊiytieû
e`tiHYm]Ù
156
EsSh ep>um]šueT aTuÄlec{ÎEÏ]L avieT O>u kuTh
aTc{uekÈievc{i>uÎu. zb]ªfR avieT `ÊiyEÏ]E<Äuh
muHÐdIy>uh ecÎuEcRÎu. Ey]gIsV>N prÇi>uÎtuEp]eÙ
teÎ kuTÊinkeÊß]efÎu Ec]diÄukyuh kZS[fxRÏm]
efÎu muHÐdIy>uh t]m>ÏUv]efÎu zb]ªf>uh pryukyuh
ep>um]L AvsYeÏÈtnux>ic{u zb]ªfR t]m>ÏUevTuÊu
k]fiÄukyuh ecy[tu. kUTÊil eekyiTuÎ zb]ªfN xRÏd¨
n]yi mriÇu vIfu m>iÄuÎtu k]f]N xEß]SEÊ]TukUTi
k]Êi>uÎ ep>um]šuh muHÐdIy>uh t]m>ÏU kÞEÏ]L atYßh
vix[myiÄukyuh muHÐdIyR Ù´]vntmuKM]>]yi OÎuh
pry]et \TNteÎ avieT niÎu Ep]vukyuh ep>um]L
zb]ªfe> bHum]nic{u prÇyy[Äukyuh ecy[tu.
jyh xiÍic{ zb]ªfR xEß]SEÊ]TukUTi avieTniÎu
mTÆiEÏ]ÎEÏ]L v<iyilevc{u muNpvRÄu mEzß]pEdsh ecy[t[
Ey]gIsV>en kÞu. \Ten zb]ªfR B¬Y]d>ÆEš]TukUTi
Ey]gIsV>eû p]dÊiÜl vIfu nmx[Ä>ic{u. aEÏ]L
Ey]gIsV>N avE>]Tu "w]N niÆLÄ[ \pEdsic{utÎiÈuÔ mzßh
xRv{]BI¨xiÍizpdm]yiÈuÔt]f[. A mzßhek]Þ]fEÙ}] niÆL
|osV>zpx]dh xá]diÄukyuh jyh EnTukyuh ecy[tt[. |o
mzßeÊ niÆL EmÙ]l jEn]pk]>]RËm]yiÈukUTi \pEy]gi
Äfh jnÆL xßtYRËm]yuh mÕuh niÆEš]T]vsYeÏÈ]l
av>ueT aBI¨xiÍiÄ]yi niÆL višÄuevc{[ |o mzßh ec]Ù}i
dIpzpdÑifh ecy[t[ |osV>en zp]RËic{]l jnÆšueT
AzgHh xREv{sV>N x]DiÏic{u ek]TuÄuh. Ek>šÊil `Îuh
|Æen nTEÄÞtiEÙÄ]yi niÆL |o mzßh p]>á>Ymury[Äu
niÆšueT xßtikLÄuh \pEdsic{uek]TuÄfh"" `Îu prÇiÈu
Ey]gIsV>N mryukyuh ecy[tu. EmlprÇ xhgtikešÙ}]h
aciE>f EÙ]kÊil xRv{zt zpxiÍm]yiÊI>uky]l jnÆL
xßYtYRËm]yuh mÕuh dIpzpdÑifvuh |osV>zp]RËnyuh
nTÊuÎtin[ |o zb]ªfE>]T[ aEpÑiÄukyuh |vR
e`tiHYm]Ù
157
nTÊieÄ]TuÄukyuh atuek]Þ[ jnÆLÄ[ aBI¨xiÍiyuÞ]
kukyuh ecy[tutuTÆi. |t]fu xhGÄšiyueT Agmh.
xhGÄšiÄ[ AdYm]yi nTÊuÎtuh zpD]nm]yiÈuÔtuh
dIpzpdÑifm]fEÙ}]. at[ atYuc{Êil vše> akeÙykeÙ
y]yi O]E>] aÑ>h vIth O>u zpEtYk xV>Êil ec]Ù}i
eÄ]Þ]fEÙ}] ecy{uÎt[. A ec]Ù}uÎtu pÞu Ey]gIxV>N
\pEdsic{u ek]TuÊ Evdmzßm]efÎuh A Ey]gIsV>N x]Ñ]l
n]>dmHRSiy]yi>uÎuevÎuh |o mzßh n]Ùu p]dÆšuÔt]yti
n]Ù]f[ |o dIpzpdÑifÊinu "n]Ùup]d" emÎu n]mh xiÍic{
etÎum]f[ prÇuv>uÎt[.
|o zkiy nTÊuÎtinu Ek>šÊieÙ n]n]B]gÆšiÙ]yi
t]mxiÄuÎ jnÆešÙ}]v>uh AvsYeÏÈutuTÆiyEÏ]L |tu
nTÊuÎv>]y zb]ªfRÄ[ `Ù}] ØÙÆšiÙuh eceÎÊuÎ
k]>Yh duS[kÄ>m]yiÊI>uky]l avR |ÎiÎ EdsÆšil
|ÎyiÎ |Ù}Ä]RkUTi |o zkiy nTEÊÞt]efÎu vYvØ
ecy{ukyuh aÆen avR ptienÈu xhGÆš]yi pi>iyukyuh A
O]E>] xhGÊinuh B]Èh, evFmfi, putuv] |tY]dikš]y O]E>]
Ep>ukL niþyiÄukyuh ecy[tu. atin]ÙiEÏ]L |ÎyiÎ
kuTuhbÄ]RÄ[ |ÎyiÎ xhGÄ]e>Î[ O>u vYvØ v>ikyuh
xhGh m]ruÎtu Ed]Sm]efÎu jnÆšueTyiTyil O>u visV]xh
jniÄukyuh ecy[tiÈuÞ[. `Î]l ciÙ kuTuhbÆšil >Þuh
mUÎuh n]Ùuh atiÙDikvuh xhGÆL kUTiEy kši nTÊ]N
p]TuÔu `Îu muNEpteÎ niþyh ecy[tiÈuÞ[. >]jmài>Æšil
kšiÄ]N ptienÈu xhGÆšuh kUTfemÎ]f[ niþyh.
ep>um]ÄM]>ueT v]<[cy[Äu muNpu Ek>šzb]ªf>il ciÙR
>]jY>Ñ]RËh AEy]DnvidY aBYxiÄukyuh AyuDh D>iÄu
kyuh avRÄu Evd]RHtyieÙ}Îu EsSmuÔ zb]HmfR viDiÄu
kyuh ecy[ti>uÎuvEÙ}]. |osV>Exvy[Ä]yi tZÄ]>iyUR Ep]yi
>uÎ xmyh muHÐdIyR \pzdviÄ]N ecÎ]l tTuÄuÎtin]yi
|o aBY]xikšuh AyuDp]fikšum]y zb]ªfe>ÄUeTeÄ]Þu
e`tiHYm]Ù
158
Ep]yi>uÎu. avR avieTÊ]mxic{i>uÎk]ÙÊ[ En>Eá]Äin]yi
ciÙ p]ÈukL niRÐic{u p]Tukyuh ek]Èukyuh ciÙ EvSÆL
D>ic{uh aÙ}]etyuh ciÙ Eg]¨ikL k]Èukyuh mÕuh ecy[ti>uÎu.
Ek>šÊil n]Ùup]dh nTÏ]ytiEn]TukUTi A zb]ªfR Avk
viEn]dÆLkUTi k]fic{utuTÆukyuh atu jnÆLÄu >xiÄu
kyuh ecy[ky]l atuh nTÏ]yi. n]Ùup]dvuh A viEn]dÆšuh
kUTiyuÔ kšiÄ]f[ |EÏ]L xhGÄšieyÎu prÇuv>uÎt[.
`Î]l A viEn]dÆL AdYhteÎ |EÏ]L kÞuv>uÎ Øitiyi
ÙÙ}]yi>uÎu. at[ O]E>] k]ÙÊ[ O]E>]>uÊR p>iS[Ä>ic{u
zkEmf |o ØitiyiÙ]yiÊIRÎt]f[. |o viEn]dÆšil
ciÙtinu ciÙ aTiØ]nÆšuÞ[.
zb]ªfR |osV>Exvecy[tu tZÄ]>iyUR t]mxic{i>uÎ
EÏ]L avieT Eds]Dipti (k>n]œN) Ayi O>u ky[mšuÞ]
yi>uÎu. zb]HmfR ek]Èuh p]Èuh viEn]dÆšuh mÕuh tuTÆiy
EÏ]L A ky[mkLecÎ[ aet]eÄ viE>]Dic{u. "|t[ nÐueT
Edsm]f[. nÐueT anuv]dh kUT]et |o EdsÊu ekÈ]nuh
p]T]nuem]Îuh p]TiÙ}" `Îu prÇu kÙslkUÈi. atien
aTiØ]neÏTuÊiy]f[ xhGÄšiyil |EÏ]L O>u kÞÏeû
purÏ]TukUTi EvfemÎuevc{i>iÄuÎt[.
xhGÄšiÄu "p]n" `eÎ]>hgh kUTi avsYkRÊvY
m]yiÈuÔt]f[. atin]l |tien "p]nyuh kšiyuh" `Îuh
pry]ruÞ[. xhGÄšiyil zpD]nM]R EmlprÇ AyuDD]>i
kš]y zb]ªf>]f[. |vR \pnynh k<iÇ]l Evdh O>umur O>u
zp]vsYh ec]Ù}iÊIRÄ]rueÞÜiÙuh mury[Äu Evd]DY]nh
ecy{]riÙ}. |ve> x]D]>fy]yi prÇuv>uÎt[ y]ztnáU>im]e>
Î]f[. y]ztnáU>im]>ilÊeÎ a>Æuh aTuÄšyumuÔv>uh
a>Æum]ztmuÔv>uh |Æen >Þu t>Ä]>uÞ[. |v>il
s[š]GYtyuh ABij]tYvuh kUTutÙuÔt[ a>ÆumTuÄšyumuÔ
vRÄ]f[. xhGÄšiÄ[ |o >Þut>Ä]>uh kUTuemÜiÙuh Evd]RH
M]>]y mÙy]šzb]ªf>ueT |Ù}Æšil xdYy[ÄuÔ EdH¥
Êin[ a>Æum]ztm]yiÈuÔve> EcRÄ]riÙ}. A™YM]>ueT
e`tiHYm]Ù
159
|Ù}ÆšiÙuh xhGÄšiyueT aTiyßi>Æšil xdYyueT EdH¥h
k<ic{]l A Ec]ruh mÕuh A™YM]>ueT aßR´nÆšuh
BÑiÄ]ruÞ[. xhGh tikyfemÜil av>ueTkUeT Evd]RH
M]>]y >Þu náU>im]RkUTi \Þ]yi>iÄfh. av>ueT Ø]nÆL
Ä]f[ v]ÍY]vZÊieyÎuh p>IÑeyÎuh pryuÎt[.
xhGÄši nTÊuÎt[ AyuDemTuÊv>]y zb]ªf>]ef
ÎuÔtieû O]RÐy[Ä]yiEÈ] `Eß] xhGÄšiyil "AyuDemTu
Äuk" (v]šuh p>icyuemTuÊu ciÙ aBY]xÆL k]fiÄuk)
`eÎ]>u zkiykUTi ptivuÞ[. atu nÙ}Ep]eÙ aBYxic{u
pÚic{iÈuÔvRÄÙ}]et k]fiÄ]N x]DiÄukyiÙ}. nÙ} aBY]xi
kL k]fic{]l atuh k]<[cÄ]RÄuh >x]vHm]yi>iÄuh.
|ovk k]>YÆšil jnÆLÄiEÏ]L visV]xvuh B¬iyuh
vše>Äurv]ky]l xhGÄšiyuh |EÏ]L vše> kurÇiÈuÞ[.
k]ÙØitiek]Þ[ |o vkeyÙ}]h |ni zkEmf kurÇuv>]n
Ù}]et t>miÙ}EÙ}].
e`tiHYm]Ù
160
90. ek]È]>Ä> czàEsK>N
'DRÐ>]j]v[' `ÎuÔ zpxiÍiEy]TukUTi ek]Ù}h 933-]m]Þu
mutl 973-]m]Þuve> ti>uvit]hkUR >]jYh v]fi>uÎ k]RÊik
ti>un]L >]mvRÐmH]>]j]v[ ti>umnÓieÙ k]ÙÊu ti>uvit]h
kUR, ek]c{i `ÎI >]jYÆL kUTiEc{>uÎ atiRÊiØÙÊuÔ O>u
mÙyil ek]c{i xRÄ]>ilniÎ[ O>iÄl tIRÏic{ (ku<Ïic{)
O>]nÄu<i ti>uvit]hkUriEÙÄu xVlph kTÊiyi>uÎu. |o viv>h
mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ \Ten ariÇuevÜiÙuh klpic{[
OÎuh ecy[tiÙ}. aÄ]ÙÊ[ atiRÊi ti>ic{[ `ÙukÄÙ}ukšiTu
kyuh mÕuh ecy[ti>uÎiÙ}. Ad]yÆešTuÄuÎt[ aEÏ]<eÊÊ>h
Ep]eÙyuh av>v>ueT x]mRËYhEp]eÙyum]yi>uÎu aÄ]ÙÊu
nTÎi>uÎt[. atin]l ku<iyil An vI<uEá]L atiEnÄuric{[
AEÙ]cic{]l mtiyEÙ}] `Î]yi>uÎu ti>umnÓieÙ vic]>h. `Îu
m]ztmÙ}, aÎu ek]c{i >]jYh v]fi>uÎt[ zpxiÍn]y s¬N
táu>]N ti>umnÓuek]Þum]yi>uÎu. A ti>umnÓuek]Þuh
mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þuh p>x[p>h ~Õvuh x[EnHm]yi
È]f[ |>uÎi>uÎt[. atin]l tlÄ]Ùh v<ÄuÞ]Äi s¬N
ti>uEmniey muSiÏiEÄÞ `ÎuÔ vic]>vuh mH]>]j]vu
ti>umnÓiEÙÄuÞ]yi>uÎu. atuek]ÞuhkUTiy]f[ |o ku<ieyTu
Ïic{tienÄuric{u mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ OÎuh miÞ]et
moneÊ avÙhbic{t[.
aet]eÄ `Æeny]y]Ùuh A ku<i tIRÊtu nÙ}
ØÙÊuh nÙ} xmyÊum]yi>uÎu `ÎuÔtinu xhsymiÙ}. atu
tIRÎiÈ[ aDikh t]mxiy]etteÎ atil O>u kUÈieÄ]áN
vIfu. A AnÄuÈi xRv{suBÙÑfÆšuh tikÇt]yi>uÎu.
\TÙieû pu¨iyuh Bhgiyuh |ztyumuÔ O>]nÄuÈiey atinumuá[
A>uh kÞiÈiÙ}]yi>uÎu. |o vRÊm]nh EkÈ[ A kuÈieÄ]áen
ku<iyilniÎu kyÕiÄuÎtinu s¬Ntáu>]N ti>umnÓuek]Þuh
ku<iØÙeÊ<uÎÔi. ek]c{i>]jYÊuÔ t]Ï]nkešeÄ]Þ[ |o
kuÈieÄ]áen ku<iyilniÎu kyÕuv]N mtiy]vukyieÙ}Îu
e`tiHYm]Ù
161
ti>umnÓil Et]Îuky]l ti>uvit]hkUR xRÄ]R vky]yi
atiRÊiØÙÊu niÎi>uÎ O>u t]Ï]neyÄUeT avieT v>uÊi.
y]et]>u t>EÄTuh kUT]et A AnÄuÈiey k>y[Äu kyÕi. A
AnÄuÈiey ku<iyil niÎu kyÕiÄÞxmyh s¬Nti>umnÓiEÙ
ÄuÞ]y xEß]Svuh vix[myvuh xIm]tItÆš]yi>uÎu.
atiRÊiØÙÊu ek]c{i xRÄ]R vky]yiÈuÞ]yi>uÎ An
ÄUÈil |o Aney AÄiÄukyuh A kuÈieÄ]áen |ThvÙh
mutÙ]yv pÚiÏic{u p<Äukyuh zpEtYkh xUÑiÄukyuh
ecy{uÎtinu EvÞetÙ}]h klpic{u cÈhekÈukyuh ecy[ttieû
EsSEm ti>umnÓu ek]Þ[ avieT niÎu tZÏUfiÊury[Äu
ti>iey `<uÎÔiyuÔU. |o AnÄuÈiey kUÈiÙ]ÄiytieûEsSh
s¬N ti>umnÓuek]Þu ti>uvit]hkUrilniÎu v>uÊiy
t]Ï]nyueT AnÄ]>En]T[ '`eßT] kuÈiy]n EkmnEÙ}' `Îu
klÏic{u Ec]dic{u. atinu mrupTiy]yi AnÄ]>N 'r]N, aTiyeû
An, ti>umnÓieÙ An, OÎ]ß>m]n, ep]Îutáu>]eû An'
`Îu ti>umnÓriyic{u. aEÏ]L s¬N ti>umnÓuek]Þ[, 'Ep]
mTy]! nieû AnEyyuhek]Þu ep]y[EÄ]' `Îu klpiÄukyuh
A AnÄ]>nu >Þu muÞu klpic{u ek]TuÄkyuh ecy[tu.
AnÄ]>N muÞu v]Æi et]<utiÈ[ aEÏ]LÊeÎ A
t]Ï]nEyyuhek]Þ[ mTÆiEÏ]>ikyuh ecy[tu.
|o t]Ï]n ek]c{i>]jYÊuÔ O>]nÄu<iyil vIftuh
ti>uvit]hkUR xRÄ]>uEdY]gØM]R \p]yÊil avieTniÎu
kyÕieÄ]ÞuvÎu p<Äi ti>uvit]hkUR xRÄ]Rvk AÄi
ÊIRÊtum]yi>uÎu. AnÄ]>N s¬Nti>umnÓieÙ aTuÄl
'aTiyeû An, ti>umnÓieÙ An' `Îriyc{tieû aRËh
|t]yi>uÎu. pieÎ 'OÎ]ß>m]n, ep]Îu táu>]eû An'
`Îriyc{tieû aRËh |EÏ]L ku<iyilvIfukiÈiy An OÎ]h
t>m]efÎuh atien ~tuviDvuh ep]Îutáu>]N (ti>uvit]h
kUR mH]>]j]vu) eekvseÏTuÊuemÎum]yi>uÎu.
|o xhgtikešÙ}]h >Þudivxh k<iÇEÏ]L mH]>]j]vu
ti>umnÓu ek]Þu teû c]>M]R muK]ß>mriyukyuh s¬N
e`tiHYm]Ù
162
ti>umnÓieÙ aTuÄl \citm]y mrupTi ariyic{ AnÄ]>nu
zptim]xh ptinWupfhkUTi sášh kUÈieÄ]TuÄuÎtinu
klpic{u cÈhekÈukyuh ciÙ xÐ]nÆL klpic{[ ayc{u
ek]TuÄukyuh ecy[tu.
AnÄuÈiyueT Ey]gYtkešÄuric{u EkÈEÏ]L atien
~tuviDvuh eekvseÏTuÊfemÎu mH]>]j]vu ti>umnÓu
ek]Þu klpic{u niþyic{u. atinuÔ kosÙh AEÙ]cic{u
niþyiÄuÎtin]yi div]Njiey ti>umuá]ek v>uÊi, 'nÐueT
>]jYÊieû atiRÊiÄkÊu kTÎu ek]c{iÄ]R O>]nÄu<i
tIRÄukyuh atil O>u ek]áNkuÈi vI<ukyuh atien avR
kyÕieÄ]ÞuEp]yi ek]c{i xRÄ]R vk AnÄUÈiÙ]Äi
aTy[Äukyuh ecy[t kœ EksvN ariÇuEv]?' `Îu klpic{u
Ec]dic{u.
div]N: r]N, aTiyN ariÇu. |ÎeÙ ek]È]>Äe>
evc{]f[, aTiyN |o xhgti ariÇt[.
mH]>]j]v[: A kuÈieÄ]áN xkÙ suBÙÑfÆšuh
tikÇ Oe>]Î]ß>h Any]efÎ]fu EkÈt[. atien avR
eekvseÏTuÊiytienÄuric{u nmuÄu x]m]nYÊiÙDikh
kuf[ÚitmuÞ[. atien ~tu viDvuh nmuÄu eekvseÏTuÊfh.
atienß] kosÙh?
div]N: atienÄuric{u ti>umnÓil OÈuh kuf[ÚithEvÞ.
A An t]mxiy]et |vieT vÎuEc>uh.
mH]: aetÆen?
div]N: aTiyN |o vRÊm]nmiÇ ÑfÊil Aney
eekvseÏTuÊi ek]Þuv>uÎtin]yi kuWiÄuÈiey aEÆ]Èy
c{iÈuÞ[. xH]yÊin]yi eevÄh p«n]BpiÔeyyuh kuti>ÏÑi
eyyuhkUTi piÎ]eÙ viTek]Þyc{iÈ]f[ aTiyN |EÆ]Èu
viTek]Þu Ep]Ît[.
e`tiHYm]Ù
163
mH]: kuWiÄuÈiÄ[ |EÏ]<eÊ ep>uáTÊil mUÏiEÙÄuric{[
ariy]Em] `Eß]? aEÌHÊieû 's¬N' `ÎuÔ Ep>u
yœ]RËm]yiÈuÔt]f[. aEÌHh n>xihHÊieû avt]>m]ef
Î]fu jnÆL pryuÎt[.
div]N: aet]eÄ s>iteÎ `ÜiÙuh kuWiÄuÈi O>u
k]>YÊin]yiEÏ]y]l atu x]DiÄ]et mTÆiEÏ]>uÎ AšeÙ}
Î]f[ aTiyeû visV]xh. kuWiÄuÈi EtvÙEÒ>i náiyueT
siSYn]ytuek]Þ[, Aney aÙ}, xihHeÊÊeÎyuh xV]Din
eÏTuÊieÄ]ÞuEp]>uÎtin[ ay]LÄ[ O>u zpy]xvumiÙ}. `Îu
m]ztmÙ}, ay]L ecÆÎUR ecÎu náieyÄÞiÈÙ}]et ek]c{i
yiEÙÄu viTek]ÔukyiÙ}. pieÎ xH]yÊinu viT ek]ÞiÈuÔ
v>uh x]m]nYÄ]>Ù}EÙ}].
mH]: aet]eÄ s>iy]f[. kuWiÄuÈi Ep]y]l k]>Yh
x]DiÄ]etyi>iÄukyieÙ}ÎuteÎy]fu nmuÄuh Et]ÎuÎt[.
|o xhB]Sfh k<iÇtieû EsSh div]Nji ti>umuáil
niÎu mTÆiEÏ]yi, aÎeÊ ti>uvit]hkUR div]Nji EksvpiÔ
(Eksvd]x[) Ayi>uÎu `ÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
div]NjiyueT \Ê>vu kiÈiy \Ten pureÏÈu kuWiÄuÈi
ÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]R ecÆÎUe>Êi EtvÙEÒ>i náieyÄÞu
vàic{[ aEÌHÊieû anuzgHvuh v]ÆieÄ]Þ[ aÎuteÎ
avieTniÎu mTÆiEÏ]>ikyuh aTuÊdivxh eevkuEÎ>m]yEÏ]
E<y[Äuh AÙEÆ]ÈuÔ xVgZHÊieÙÊukyuh ecy[tu. aEÏ]
E<Äuh eevÄh p«n]BpiÔyuh kuti>ÏÑiyuh avieT ecÎu
EcRÎu. pieÎ avR mUÎuEp>uhkUTi piÎITu EvÞuÎ
k]>YÆešÄuric{[ AEÙ]cic{[ niþyiÄukyuh kuWiÄuÈiÏiÔ
piÎ]eÙ `ÊieÄ]Ô]emÎu prÇu mÕve> >ÞuEpe>yuh \ofu
k<iÏic{[ aEÏ]LÊeÎ avieTniÎu prÇyy[Äukyuh ecy[tu.
p«n]BpiÔyuh kuti>ÏÑiyuh >Þu v<iEp]Ä>ueT EvS
ÊiÙ]fu pureÏÈt[. avR AÙÆ]ÈuniÎu pureÏÈtieû piEÕ
e`tiHYm]Ù
164
divxhteÎ ek]c{i xRÄ]Rvk AnÄUTieû xmIpeÊÊi.
AnÄUTieû tfÙÊi>uÎ[ OÎu muruÄiytieû EsSh kUÈil
niÎi>uÎ Ankeš En]Äi p«n]BpiÔ AnkšueT ÙÑfÆeš
Äuric{u ciÙ s[Eš]kÆL ec]Ù}ukyuh avyueT aRËh kuti>
ÏÑiey prÇuEkLÏiÄukyuh ecy[tutuTÆi. p«n]BpiÔ
AnkšueT ÙÑfÆšuh mÕuh pryuÎ 'm]thgÙIÙ' mutÙ]y
aEnkh s]x[ztzgÖÆL pÚic{iÈuÞ]yi>uÎtin]l A vk
zgÖÆšiÙuÔ ciÙ s[Eš]kÆL ec]Ù}iy]f[ kuti>ÏÑiEy]T[
aRËh prÇt[. |tu EkÈEÏ]L avieTyuÞyi>uÎ An
Ä]e>Ù}]h |v>ueT aTuÄl ecÎukUTi. AnkšueT ÙÑfÆšuh
mÕuh pryuÎtu EkLÄ]N AnÄ]RÄ[ aBi>uciyuÞ]kuÎtu
xV]B]vikm]fEÙ}]. A AnÄ]>il ciÙR m]thgÙIÙyuh mÕuh
kuEreÒ pÚic{iÈuÔv>um]yi>uÎu. av>il ciÙR p«n]BpiÔ
Ey]Tu ciÙ xhsyÆL Ec]diÄukyuh avy[eÄÙ}]h p«n]BpiÔ
s>iy]y xm]D]nÆL prÇ[ ave> xÐtiÏiÄukyuh ecy[tu.
aEÏ]E<Äuh A AnÄ]RÄu p«n]BpiÔeyÄuric{u vše>
bHum]nmuÞ]yiÊIRÎu. \Ten A AnÄ]R v<iEp]ÄE>]T[,
'niÆL `viTÊuk]>]f[? `vieTEÏ]yi v>uÎu?' `Îuh mÕuh
Ec]dic{u: atinu mrupTiy]yi v<iEp]ÄR, 'wÆšueT diÄu kurc{u
etÄ]f[. wÆšueT diÄiÙuÔ O>u vÙiy zpBuvin[ O>u Aney
v]Æiy]l ek]Ô]emÎuÞ[. atin]yiÈu wÆL aEnVSic{u
pureÏÈi>iÄuky]f[' `Îu prÇu.
|vR |Æen xhx]>ic{uek]Þi>uÎ xmyh ~Õvuh
zp]kZtEvSÄ]>n]y O>u pÈ]fi avieTec{Î[ "ysm]nM]E>,
OÎu tiÎ]N ep]HÙ t>]Em]?" `Îu Ec]dic{u. atuEkÈu
v<iEp]Ä>il O>]L (p«n]BpiÔ) "|tu pukyiÙÄc{vTØÙmÙ};
|t[ AnÄUT]f[. |vieT pukyiÙyiÙ}. O>]ney EvfemÜil
Ê>]h" `Îu En>Eá]Äu>Itiyil prÇu. \Ten pÈ]fi,
"`Î]l Any]y]Ùuhmti" `Îu prÇu. aEÏ]L v<iEp]ÄN
AnÄ]>M]E>]T[, "nmuÄ[ |y{]eš O>]nÏureÊ]Îu EkÕfh"
`Îu prÇu. "aÆen teÎ" `Î[ AnÄ]R xÐtiÄukyuh
e`tiHYm]Ù
165
ecy[tu. aEÏ]L mEÕ v<iEp]ÄN (kuti>ÏÑi) 'wÆL |vieT
aTueÊ]>u ØÙÊu Ep]yi ÑfÊil mTÆiv>]h. `ÎiÈ]v]h.
AnÏurÊu EkÕukyuh mÕuh. En>h ax[tmiÄ]r]yi' `Îu
prÇiÈ[ AnÄ]e>eyÙ}]h višic{uek]Þu Ep]yi. aTuÊuÞ]
yi>uÎ O>u mdYs]ÙyilÄyri mdYh v]ÆieÄ]TuÊ[ AnÄ]e>
eyÙ}]h mUEÄ]šh kuTiÏic{u. A v<iEp]ÄN kuTic{umiÙ}. \Ten avR
mTÆi AnÄUÈilvÎu. \Ten AnÄ]R, "~t]nyueT purÊ]f[
EkErÞt[?" `Îu pÈ]fiEy]Tu Ec]dic{u. pÈ]fi, "|tieû purÊ["
`ÎuprÇ[ A putiy kuÈieÄ]áen et]Èuk]fic{u. pÈ]fi
et]ÈyuTen A AnÄuÈi pÈ]fieyÄuÊ]n]yiÊi>iÇuniÎu.
aEÏ]L AnÄ]R "`ET] m]ri nilÄU! |t[ \Ï]Ïnuh mÕumÙ},
AnÄuÈiy]f[. aven ku<iyilniÎu EkÕi kUÈiÙ]ÄIÈu
n]ÙWudivxEm AyuÔu. OÈuh p<kIÈumiÙ}. avN mH]viSm
Ä]>n]f[. miniÇ]Î[ O>]nÄ]>Eûyuh |ÎeÙ |o kUÈil
kiTÎi>uÎ O>]nyueTyuh kœ |vN k<ic{u" `Îu prÇu.
atuEkÈ[ O>u v<iEp]ÄN, "`ÜiÙuh ay]LÄ[ atieû purÊu
kyr]n]f[ AzgHemÜil nmuÄtu x]DiÏiÄfmEÙ}].
c]k]etyi>iÄ]N xUÑiEÄÞt[ ay]šueT cumtÙy]f[" `Îu
prÇu. \Ten AnÄ]R, "`Î]ÙÆeny]v]h" `Îu prÇ[ A
kuÈiy]ney >Þu vTÆšiÈu ekÈi, >Þu t]Ï]nkeš >ÞuvsÊuh
niruÊi piTic{u kUÈinu evšiyiÙirÄi. \Ten O>u v<iEp]ÄN
(p«n]BpiÔ) aTuÊuecÎ[ A kuÈieÄ]áen OÎu tTvukyuh
purÊu kyrieÄ]ÔuÎtinu pÈ]fiEy]Tu pryukyuh ecy[tu.
"m>iÄ]N mnÓuh eeD>YvumueÞÜil EkrieÄ]ÔU" `Î[
AnÄ]>uh xÐtic{u. |tu EkÈ ÑfÊil pÈ]fi O>u c]ÈÊin[
AnÏurÊu kyriÄ<iÇu. |tu kÞEÏ]L AnÄ]R,
"|eteß]>Ûutm]f[? An mTÄ]et O>u c]ÈÊin[ AnÏurÊu
kyriy |vn]>]f[? A>]y]Ùuh x]m]nYÄ]>nÙ}, niþyuh teÎ"
`Îuh mÕuh vic]>ic{[ a³]šic{u niÎuEp]yi. pÈ]fi teû
a>v]šU>i AnnyueT >ÞuvsÆšiÙuÞ]yi>uÎ vTÆL
evÈimuric{u kšÇu. A xmyh p]ÖEvSD]>iy]yi>uÎ
p«n]BpiÔ vTh piTic{i>uÎ t]Ï]nkLÄ[ O]E>] aTievc{u
e`tiHYm]Ù
166
ek]TuÊu. aTiek]Þ m]ztyil A AnkL \reÄ niÙvišic{u
ek]Þ[ O]Ti k]TuEkri. vTÆL evÈimuric{u k<iÇEÏ]L A
kuÈieÄ]áN nTÎutuTÆi. piÎ]eÙ vÙ}v>uh veÎÜil k]ff
emÎuh vic]>ic{u pÈ]fi Aney ti>ic{u piEá]Èu nTÊiy]f[
ek]ÞuEp]yt[. aÆen atiRÊikTÎ[ ~kEdsh OÎ>n]<ik
dU>Ê]yitieû EsSh pÈ]fi Aney muEá]ÈuteÎ nTÊi
eÄ]ÞuEp]yi. pÈ]fiEvSh D>ic{u vÎ |o mnuSYN kuWiÄuÈi
ÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]>]efÎu pry]et teÎ v]ynÄ]R
\oHic{riÇi>iÄumEÙ}].
~kEdsh pÊun]<ik |>uÈiyEÏ]E<Äuh kuWiÄuÈiÏiÔ
AnEyyuhek]Þ[ AÙÆ]Èu xVgZHÊieÙÊi. aEÏ]E<Äuh
p«n]BpiÔyuh kuti>ÏÑiyuh avieT vÎuEcRÎu. \Ten avR
aÊ]<h k<iÄukyuh Any[Äu tIÕyuh evÔvuh ek]TuÄukuyh
ecy[ttieû EsSh mUÎu Ep>uhkUTi Aneyyuh ek]Þ[ aEÏ]L
teÎ pureÏÈu. |o AnÄuÈiey mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ
ti>umuá]ek ek]ÞuecÎu k]fiÄ]nuÔ DZtiyuh atYuX]
Hvuh nimiÊh avR AÙÆ]ÈuniÎu pureÏÈiÈ[ >Þu divxh
ek]Þ[ ek]È]>Ä>eyÊi. anß>h A mH]M]R mUÎuEp>uh
pÚic{ vidYkešÙ}]h zpEy]gic{u En]ÄIÈuh Aney avieTniÎ[
O>TiEp]Ùuh nTÊ]N x]Dic{iÙ}. Aney ti>uvnßpu>Êu
ti>umuá]ek ek]ÞuecÎu k]fiec{ÜiÙÙ}]et tÆšueT zpyt[nh
xPÙm]vukyiÙ}EÙ}] `Îu vic]>ic{]f[ avR zsmic{t[.
`eß]eÄ ecy[tiÈuh Aney avieTniÎu ek]ÞuEp]kuv]N
avRÄu x]Dic{iÙ}. An OÎu>Þu dixvxh >]Ïkl O>uEp]eÙ
aDikdU>h nTÎtuek]ÞuÔ ÑIfh nimiÊm]yi>iÄuh
nTÄ]ÊetÎu vic]>ic{u D]>]šm]yi tIÕyuh mÕuh ek]TuÊ[
OÎu>Þu divxh Aney avieT niruÊi vizsmiÏic{iÈu pieÎyuh
ek]ÞuEp]k]n]yi zsmic{uEn]Äi. `ÎiÈuh PÙem]ÎumuÞ]yiÙ}.
An avieTÊeÎ niÎEtyuÔU. aEÏ]L A diÄuk]>]y ciÙ
vEy]vZÍM]R kuWiÄuÈiÏiÔEy]T[ "|o Aney |vieT ek]Þu
vÎiÈu mH]Edvnu nTy[Äi>uÊ]et ek]Þuep]y[Äšy]emÎu
e`tiHYm]Ù
167
niÆL vic]>ic{t[ vÙiy x]Hxm]yiEÏ]yi. |o Aney |vieT
nTy[Äi>uÊ]et ek]ÞuEp]k]N A>u vic>ic{]Ùuh O>iÄÙuh
x]DiÄyiÙ}. mH]EdvN Aney viÈyy[Ä]et `Æen ek]Þu
Ep]kuh? mH]Edvnu ek]TuÊt]yi xÜlÏic{u nTy[Äi>uÊiy]l
pieÎ `vieT EvfemÜiÙuh ek]ÞuEp]k]h" `Îu pryukyuh
atu v]x[tvm]yi>iÄuemÎu kuWiÄuÈiÏiÔy[Äu Et]Îukyuh
ecy{uky]l aEÌHh |o xhgtikešÙ}]h ti>umnÓriyiÄuÎtinu
EksvpiÔdiv]NjiyueT EpRÄu viv>Êin[ Oe><uÊ<uti
eÄ]TuÊu p«n]BpiÔey ti>uvnßpu>Êinyy[Äukyuh
Aney xUÑiÄukyuh p<Äukyuh ecy[tuek]Þu kuWiÄuÈi
ÏiÔ ek]È]>Äe>ÊeÎ t]mxiÄukyuh ecy[tu.
xRv{]Dik]>YÄ]>ueT `<uÊu kÞyuTen div]Nji ti>u
muá]ek ecÎu xkÙviv>Æšuh ti>umnÓriyic{u. aEÏ]L
mH]>]j]vu ti>umnÓu ek]Þ[ "kuWiÄuÈi Aney ek]Þu
Ep]kuÎtuve>yuÔ xhgtikešÙ}]h c]>M]R muK]ß>h n]h
muEá teÎ ariÇi>iÄuÎu. atil piÎITuÔ viv>ÆL
|EÏ]L mnÓiÙ]yEÙ}]. xEß]Sm]yi. vic]>ic{ k]>Yh x]Dic{t[
|osV>]nukUÙYhek]Þ]fEÙ}]. atin]l A Aney |osV>nu
xmRÏiÄuÎtuh nmuÄ[ xEß]Sk>hteÎ. t]mxiy]et n]h
ek]È]>Äe>ec{Î[ A AnÄuÈiey nTy[Äi>uÊiEyÄ]h. atinu
EvÞuÎetÙ}]h \Ten cÈhekÈieÄ]Ôfh" `Îuh ek]È]>
Ä>y[Ä[ `<uÎÔÊu pureÏTuÎt[ |Î divxm]efÎuh
klÏic{u.
kÙ[pnzpk]>h div]Nji `<uÎÔÊinuh Aney nTy[Äi>u
ÊuÎtinuh EvÞuÎetÙ}]h cÈhekÈukyuh niþitdivxh teÎ
ti>umnÓu ek]Þ[ ek]È]>Äe> `<uÎÔukyuh ecy[tu.
aEÏ]E<Äuh kuWiÄuÈiÏiÔ AnÏ]vup>icymuÔ '>]mÒ]e>'Îu
zpxiÍn]y O>]nÄ]>eû xH]yEÊ]TukUTi A kuÈieÄ]áen
|Tvuh vÙvuh mÕuh pÚiÏic{u nÙ}tu Ep]eÙ p<Äiyi>uÎu.
xRv{ÙÑfÆšuh tikÇ A AnÄuÈiey kÞEÏ]L
ti>umnÓiEÙÄuÞ]y xEß]Sh ap>imitm]yi>uÎu. AkÏ]eT
e`tiHYm]Ù
168
kÞEÏ]LÊeÎ avN mH]sU>nuh DI>num]efÎu ti>umnÓu
ek]Þu niþyic{u. aÄ]ÙÊ[ A Any[Ä[ ~kEdsh |>uptu
vyÓu zp]ym]yiÈuÞ]yi>uÎu. O>u mu<Êil kury]et ek]áukL
purEÊÄu k]Fm]nuÞ]yi>uÎu. EdHÊieû pu¨iyuh \y>vuh
tÙÄÈiyuh mx[tkÊieû vi>ivuh ek]áieû Bhgiyuh mÕuh
|ztEÊ]šmuÔ O>]n aÄ]ÙÊu Ever |Ù}]yi>uÎuevÎu
m]ztmÙ}, atinu muá[ \Þ]yi>uÎumiÙ}. A kuÈiy]nyueT purÊ[
AruEpRÄ[ D]>]šm]yiÈi>iÄ]m]yi>uÎu. neÈÙ}ieû >ÞuvsÊuh
O]E>]>uÊRÄu nIÞu nivRÎu kiTÄukyuh ecy{]m]yi>uÎu.
neÈÙ}u EÙshEp]Ùuh `<uÎi>uÎiÙ}. atin]l A AnyueT
purÊi>uÎ]l emÊÏurÊi>uÎ]eÙÎtuEp]ÙuÔ xuKh Et]Îu
m]yi>uÎu. aveû muKÊu xd] zpk]sic{i>uÎt[ vI>>xm]
yi>uÎu. A ek]áeû enÕiyil czàÄÙEp]eÙ O>u E>K Es]Bic{u
k]Fm]nuÞ]yi>uÎu. atuek]Þuh ek]È]>Ä>EdvN czà
EsK>N (sivN) Ayi>uÎtin]Ùuh A AnÄuÈiÄu mH]>]j]vu
ti>umnÓuek]Þu czàEsK>N `ÎuteÎ Ep>iÈ[ avieT nTy[Äi
>uÊi. piÎIT[ 'ek]È]>Ä>c{zàEsK>N' `Îu zpxiÍn]yiÊIRÎ
gjzsS[ÚN |o kuÈieÄ]án]efÎu viEsSic{u pryfemÎi
Ù}eÙ}]. Aney nTy[Äi>uÊiytu xhb³ic{u ti>umnÓieÙ
vky]yi aÎ[ avieT EÑztÊil Ekmm]yiÈu kšBvuh višÄuh
xdYyuh mÕumuÞ]yi>uÎu. aetÙ}]h k<iÇiÈu n]ÙudivxhkUTi
avieT `<uÎÔiÊ]mxiÄukyuh kuWiÄuÈiÏiÔy[Äu EvÞuÎ
xH]yÆL ecy[tuek]Þi>uÎu >]mÒ]e>ÊeÎ czàEsK>eû
AnÄ]>n]yi klpic{u niymiÄukyuh "czàEsK>nu tIÕyuh mÕuh
EvÞtuEp]eÙ ek]TuÊ[ aven s>iy]yi >Ñic{u ek]Ôfh"
`Îu zpEtYkh klÏiÄukyuh ecy[tiÈ]f[ ti>umnÓuek]Þu
ti>uvnßpu>EÊÄu ti>iec{<uÎÔiyt[. czàEsK>en ek]È]>
Ä> nTy[Äi>uÊiyt[ ek]Ù}h 948-]m]Þ]f[. atinuEsSh
aven xhb³ic{uÞ]yiÈuÔ ciÙ viEsSxhgtikL t]e<
ÏryuÎu.
e`tiHYm]Ù
169
k]ÙzkEmf czàEsK>enÄuric{uÔ xEß]Sh ti>umnÓi
EÙÄuh jnÆLÄuh xIm]tItm]yi vRÍic{u. avnu tIÕ ek]TuÄu
Îtinuh aven kušiÏiÄuÎtinuh mÕuh OÈuh am]ßh vÎu
Ep]k>uetÎu k>uti >]m]Ò]>ueT axiƒû]yi 'ek]c{ukuÇ['
`eÎ]>]ešÄUTi AnÄ]>n]yi niymic{u. ek]È]>Ä> EdsÊuÔ
jnÆL czàEsK>enÄuric{uÔ xEß]Shek]Þ[ Aney
eevkuEÎ>h ekÈuÎt[ O]E>] divxh O]E>]>uÊ>ueT pu>yiT
Æšil EvfemÎuh tIÕi avR EsK>ic{u ek]TuÊu ek]Ô]emÎuh
>]mÒ]E>]Tu pryukyuh >]mÒ]R aÆen xÐtiÄukyuh
azpk]>h nTÊiv>ikyuh ecy[tu. Aney `vieTeÄÈiy]Ùuh
piEÕdivxh >]vieÙ ek]c{ukuÇ[ A ØÙÊuecÎ[ Aney
ep]TitÈiÄšyukyuh evÔh ek]TuÄukyuh ek]ÞuEp]yi kušiÏi
Äukyuh ecy{femÎ]fu >]mÒ]>[ ~RÏ]T[ ecy[ti>uÎt[. aÆen
ptiv]yi nTÎuv>ikyuh ecy[tu. czàEsK>eû suzsUSkešÙ}]h
ecy[ti>uÎt[ ek]c{ukuÇ]yi>uÎuevÜiÙuh avnu x[EnHvuh
bHum]nvuh >]mÒ]e>Äuric{uÔtu Ep]eÙ mÕ]e>Äuric{umuÞ]yi
>uÎiÙ}. ek]c{ukuÇien czàEsK>N kUÙiÄ]>n]yiÈu m]ztEm
vic]>ic{i>uÎuÔu. >]mÒ]RÄu czàEsK>enÄuric{u puztniRv{i
EsSm]y x[EnHvuh v]XtYvumuÞ]yi>uÎu. ay]L czà
EsK>en x]D]>fy]yi višic{u vÎi>uÎtuh 'mkEn!' `Î]
yi>uÎu. czàEsK>N atien xÐtic{uh >]mÒ]e> teû
pit]vienEÏ]eÙ vic]>ic{um]f[ vRÊic{i>uÎt[.
|zpk]>emÙ}]mi>uÎEÏ]L O>u divxh k]ÙÊ[ Aney
a<iÄuÎtinuh mÕuh ptivuEp]eÙ ek]c{ukuÇu vÎiÙ}. ay]L
kÔukuTic{[ Eb]DhekÈ[ `vieTEy] kiTÎuEp]yi. ek]c{ukuÇ[
ptivuEp]eÙ v>umEÙ}] `Îu vic]>ic{u >]mÒ]>uh >]vieÙ vÎiÙ}.
ay]L ~kEdsh pÊumfiy]yEÏ]<]f[ AnyueT aTuÄl
vÎt[. aEÏ]L Aney atuve> a<iÄukyuh ep]TiyTiÄukyuh
evÔh ek]TuÄukyuh ecy[tiÈieÙ}ÎriÇu >]mÒ]R vše>
vYxnic{u. czàEsK>nuh xVlph xÜTh zpdRsiÏic{u. \Ten
>]mÒ]R, 'mkEn A ku>uÊhekÈvN ptivuEp]eÙ v>uemÎu
e`tiHYm]Ù
170
vic]>ic{]f[ w]N v>]N t]mxic{t[. |ni |Æen O>iÄÙuh
v>]et w]N k>utieÄ]Ô]h' `Îu prÇ[ Aney a<ic{u
ep]TiyTic{uek]Þi>uÎ xmyh ek]c{ukuÇuh avieTec{Îu
EcRÎu. ek]c{ukuÇienÄÞiÈ[ EdSYh kÙsÙ]yiÈu v>iky]l
>]mÒ]R ay]eš xVlph s]xiÄukyuh sk]>iÄukyuh ecy[tu.
atu ek]c{ukuÇin[ OÈuh >xic{iÙ}. ek]c{ukuÇinu kÔieû
ÙH>i nÙ}Ep]eÙ Ep]yiÈiÙ}]yi>uÎtuek]Þuh sk]>h EkÈEÏ]L
EdSYh vÎtu ek]Þuh ay]L >]mÒ]e>ÊÙ}]n]yi eekEy]Æi
eÄ]Þu p]ÇuecÎu. atu czàEsK>n[ OÈuh >xic{iÙ}. avN
ek]c{ukuÇieû k]ÙiEMl piTikUTi. atukÞu >]mÒ]R, "aEy{]
mkEn! ctiÄ>uEt" `Îu prÇtuh czàEsK>N ek]c{u
kuÇien piTic{[ O>u m>ÊiEMl aTic{tuh ek]c{ukuÇieû tÙ
ep]ÈieÊric{tuh czàEsK>N ek]Ùviši višic{tuemÙ}]em]>umic{u
k<iÇu. ek]c{ukuÇien m>ÊiEMÙTiÄ]ti>iÄuÎtinu tTÓh
piTiÄ]n]yi aTuÊuecÎ >]mÒ]>ueT Eml tuáieeÄ xVlph
~suky]l ay]L Eb]DhekÈu >Þ[ d¥[ akeÙEÏ]yi vIfu.
A xmyh avieTÊ]mxic{i>uÎ vIÈuk]RÄuÞ]y Byvuh
p>izBmvuh avRÉnIym]yi>uÎu. czàEsK>eû ek]ÙvišiEkÈ[
axhKYm]šukL avieT vÎukUTukyuh ecy[tu.
>]mÒ]R vIfukiTÄuÎtu kÞu czàEsK>N vše>
vYxnic{u. sV]xh Ene> Ep]k]etyuh Eb]DhekÈuh
kušic{tuEp]eÙ viyRÊum]f[ >]mÒ]R kiTÎi>uÎt[. czàEsK>N
O]Tiec{Î[ ay]eš tuáieeÄyil Ek]>ieyTuÊuhek]Þ[ avieT
niÎu Ep]yi. ~kEdsh a>n]<ik dUe>ec{ÎEÏ]L avieT O>u
eemt]nvuh eemt]nÊieû mÍYÊiÜl O>u p}]vuh nÙ}
tfÙumuÞ]yi>uÎu. czàEsK>N >]mÒ]e> A tfÙÊu
kiTÊiyiÈ[ p}]vieû tUÏ[ (|ÙEy]TukUTiy ecriy ek]áukL)
OTiec{TuÊu vIsiÊuTÆi. kurc{uk<iÇEÏ]L >]mÒ]R kÉu
turÎu. aEÏ]L O>u muHÐdIy x[ztI O>u kuTvuhek]Þ[ avieT
aTuÊuÞ]yi>uÎ kifÕiNke> vÎu evÔh Ek]>i
kuTÊieÙ]<ic{u nirc{u. atukÞu czàEsK>N aEÆ]Èu ecÎu.
e`tiHYm]Ù
171
czàEsK>N ecÙ}uÎtukÞ[ A x[ztI kuTemTuÄ]et O]Ti m]ri.
czàEsK>N ptueÄ A kuTvuh evÔvuemTuÊuek]ÞuvÎu
>]mÒ]>ueT aTuÄl evc{iÈu tuáieeÄek]Þu kurc{u evÔ
emTuÊ[ >]mÒ]>ueT EdHÊil tšic{u. pieÎyuh kurc{ukUTi vIsi.
aEÏ]L >]mÒ]>[ `<uEÎÕi>uÎu. atu kÞEÏ]L czàEsK>nu
xVlph mnÓm]D]nmuÞ]yi. avN kuTh yœ]pURv{h kifÕiNke>
ek]Þuevc{iÈu mTÆivÎu. pieÎyuh tUeÏTuÊ[ >]mÒ]e> vIsi
eÄ]ÞuniÎu. aEÏ]L >]mÒ]>[ "mkEn! czàEsK>]! nIeyeÎ
|Æen ecy{uemÎ[ w]N vic]>ic{i>uÎiÙ}" `Îu prÇu.
atuEkÈu czàEsK>N "ariy]et vÎuEp]y abÍm]efÎu"
B]vhek]Þu >]mÒ]e> mnÓiÙ]Äukyuh kÉIe>]ÙiÏic{uek]Þu
vše> k>yukyuh ecy[tu.
k]ÙÊ[ a<ic{[ ep]TitÈiy]ÙuTen czàEsK>nu kuTiÄ]N
evÔh ek]TuÄuk ptiv]yi>uÎu. aÎ[ atiniTy]yiÙ}EÙ}].
atin]l avnu kÙsÙ]yiÈu d]HmuÞ]yi>uÎu. >]mÒ]RÄu
kurc{u xuKmueÞÎu kÞEÏ]E<Äuh czàEsK>nu evÔh
kuTiÄ]N DZtiy]yi. avN kifÕiNke>ec{Îu kuTÊil En]Äi.
atil evÔmuÞ]yi>uÎiÙ}. atin]l mTÆiEÏ]Îu. kurc{u
k<iÇEÏ]L pieÎyuh Ep]yi En]Äi. aEÏ]<uh kuTÊil
evÔmuÞ]yi>uÎiÙ}. atin]l A zp]vsYvuh |¢]BhgEÊ]Tu
kUTi mTÆiEÏ]Îu. aÆen mUÎun]Ùu zp]vsYm]yEÏ]L >]mÒ]>[,
'mkEn! `niÄ[ `fIÄ]r]y]l w]N evÔh Ek]>iÊ>]h' `Îu
prÇu. A muHÐdIyx[ztI |etÙ}]h k]fukyuh EkLÄukyuh
ecy[tuek]Þ[ avieT O>u ØÙÊ[ Ošic{u nilÄuÎuÞ]yi>uÎu.
evÔh kuTiÄ]N eevkIÈ[ czàEsK>nuÞ]y p]>vsYh kÞiÈ[ A
x[ztI "`eßÜiÙuh v>uÎtu v>eÈ" `Îu niþyic{[ kifÕiN
ke>ec{Îu kuTh nirc{u evÔh Ek]>iey]<ic{iÈu m]riniÎu.
czàEsK>en En]Äi "evÔh kuTÊil nirc{iÈuÞ[. EvfemÜil
`TuÊu kuTiÄ]h. `eû kuTh ep]ÈiEc{Ä>ut[" `Îu prÇu.
atu EkÈu czàEsK>N ecÎu evÔemTuÊu kuTic{iÈu
e`tiHYm]Ù
172
mtiy]yieÙ}ÎuÔ B]vEÊ]TukUTi m]riniÎu. muHÐdIyx[ztI
piEÎyuh ecÎu evÔh Ek]>iey]<ic{u kuTh nirc{iÈu m]riniÎu.
czàEsK>N A evÔvuemTuÊu kuTic{u. |Æen >ÞumUÎu
zp]vsYm]yEÏ]L czàEsK>nu evÔh mtiy]vuky]l avN
kuTh ptueÄ avieT evc{iÈu >]mÒ]>ueT aTuÄEÙÄu Ep]Îu.
aEÏ]L A muHÐdIy x[ztI vIÞuh ecÎu evÔhEk]>i kuTh
nirc{[ `TuÊuek]Þ[ av>ueT v]xØÙEÊÄuh Ep]yi.
aEÏ]E<Äuh >]mÒ]RÄ[ ÑIfh O>uviDh m]riytin]l ay]L
czàEsK>En]TukUTi ay]šueT vIÈiEÙÄuh Ep]yi.
ek]c{ukuÇieneÄ]Îtieû EsSh czàEsK>en kuTi
p]RÏuÔ pu>yiTÆšil ekÈ]N A>uh xÐtiÄ]ety]yi.
atin]l En>h eevkuEá]L >]mÒ]R aveneÄ]ÞuEp]yi
ALÏ]RÏiÙ}]Ê práukšiÙ]fu piÎITu ekÈyi>uÎt[. `ÜiÙuh
jnÆL kUeTÄUeT czàEsK>nu p<ÄuÙ, k>iá[, sRÄ>,
n]šiEk>h mutÙ]yv ek]ÞuecÎu ek]TuÊi>uÎu. aÆen
Ae>ÜiÙuh `eßÜiÙuh ek]ÞuecÎu ek]TuÊ]l atilniÎ[
O>u B]gemTuÊu m]Õievc{iÈu EsSEm avN tiÎ]ruÔU.
xVEdsÊuevc{]efÜil m]Õi evy[ÄuÎ B]gh avNteÎ
`TuÊuek]ÞuEp]yi, avnu evÔh Ek]>ieÄ]TuÊ muHÐdIy
x[ztIyueT kuTiÙieû v]tilÄl evc{[ `TuÊuek]Ôuv]N
AhgYh k]fic{iÈu mTÆiEÏ]>uh. |tinu >]mÒ]R kUeTec{Ù}ukyuh
mÕuh EvÞ. \XvÆšil `<uÎÔiÏinuh mÕum]yi dU>ØÙÆšil
ec{Ù}uEá]L p<ÄuÙ mutÙ]yv Ae>ÜiÙuh ek]TuÊ]l
czàEsK>N muHÐdIyx[ztIy[ÄuÔ B]gemTuÊ[ >]mÒ]e>
~lÏiÄuh. >]mÒ]R atu viÕukiÈuÎ pfh xVEdsÊu ecÙ}u
Eá]L muHÐdIyx[ztIÄu ek]TuÄfh `Î]fu czàEsK>N
niþyic{i>uÎt[. >]mÒ]R aÆen teÎ ecy[ti>uÎu.
O>iÄl xVEdsÊu (ek]È]>Ä>) evc{uteÎ O>]L czà
EsK>nu n]ÙWu p<ÄuÙ ek]ÞuecÎu ek]TuÊu atilniÎ[
OÎ]ht>h O>u kuÙeyTuÊu m]Õievy[Äukyuh EsSmuÞ]yi>uÎtu
e`tiHYm]Ù
173
tiÎukyuh ecy[ttieûEsSh m]Õievc{ kuÙyuemTuÊuek]Þu
czàEsK>N muHÐdIy x[ztIyueT kuTiÙiÜEÙÄu Ep]yi. avieT
ec{ÎEÏ]L A x[ztIyuh av>ueT BRÊ]vuh avieTyuÞ]yi>u
ÎiÙ}. muHÐdIyN `vieTEy] kUÙiEvÙy[Äuh x[ztI evÔh
Ek]>ieÄ]Þu v>]nuh Ep]yi>iÄuky]yi>uÎu. av>ueT >Þu
kuÈikL m]ztEm avieTyuÞ]yi>uÎuÔu. aWuh mUÎuh vIth
m]zth vyÓu zp]ym]yi>uÎ A kuÈikL kuTiÙinkÊu kšic{u
ek]Þi>iÄuky]yi>uÎu. A xmyh kuTiÙieû EmlÄUTinu tI
piTic{u kÊieÄ]Þi>uÎu. |o kuÈikL atiriÇiÙ}. aœv]
av>riÇ]Ùuh viEsSem]ÎumiÙ}EÙ}]. kuTiÙinu tI piTic{i>iÄu
Îtu kÞ[ czàEsK>N ÑfÊil aTuÊuecÎu p<ÄuÙ
avieTevc{iÈ[ tuáieeÄek]Þu kuTiÙieû EmlÄUTin[ O>u tÈu
ek]TuÊu. EmlÄUTu etric{u dUe>EÏ]yi vIfu. at[ avieTÄiTÎ[
aEsSh dHic{uEp]yi. k]ÈukáukLek]Þu ekÈiyuÞ]Äi O]Ù
EmÇtuh tIÏukek]Þuh mÕuh \fÆiyi>uÎtum]y A EmlÏu>
y[Äu tIÏiTic{]lÏieÎ dHiÄ]N t]mxiÄuEm]? atu mu<uvnuh
dHic{uEp]eyÜiÙuh czàEsK>ntu tÈiÄšÇtuek]Þ[ A kuÈik
LÄuh kuTiÙinkÊuÞ]yi>uÎ x]DnÆLÄuh t>EÄeT]Îuh
pÕiyiÙ}. muHÐdIyx[ztI `Eß] vrÄuÎtin]yi O>u p]ztÊil
evšiec{É aTuÏÊu evc{iÈ[ atu cUTupiTiÄuEá]E<Äu mTÆi
v>]emÎu vic]>ic{]f[ Ep]yt[. v<iÄ[ A>]EÞÄÞEÏ]L |tu
mrÎ[ av>um]yi xhx]>ic{uek]Þu xVlpmDikh xmyh t]mxic{u
Ep]ytin]l evšiec{Éy[Äu tI piTic{[ atu p]šiÄÊi
EmlÏU>y[Äu tIpiTic{u. A xmyÊ]f[ czàEsK>N avieTey
Êiyt[. czàEsK>N EmlÏU> tÈiÄšÇtieû EsSh A >Þu
kuÈikEšyuh t]ÆieyTuÊ[ O>u m>ÊfÙileÄ]Þu ecÎi>uÊi,
p<ÄuÙeyTuÊ[ av>ueT muáil evc{uek]TuÊiÈu dUe> m]riniÎu.
p]RÏiTh Ep]ytuek]ÞuÔ viSmt `ztm]zt mueÞÎ[
ariy]r]yiÈiÙ}]etyi>uÎ kuÈikL p<emTuÊu tiÎu xEß]Sic{u
kšic{uek]Þ[ A tfÙÊi>uÎu.
e`tiHYm]Ù
174
muHÐdIy x[ztI evÔh Ek]>ieÄ]Þu pkuti v<i
vÎEÏ]L atiksÙ]yiÈuÔ tIjV]Ùyuh pukyuh kÞ[, 'aEy{],
`eû kuÈikšueT kœ k<iÇu' `Îu prÇu evÔvuh kuTvuh
dUe>eyriÇiÈ[ tÙ}iyÙc{u niÙvišic{uek]Þ[ O]TieyÊi. kuTiÙieû
xmIpÊ]yEÏ]L kuÈikL p<htiÎu kšic{uek]Þi>iÄuÎtuh
czàEsK>N ave> k]Êuek]Þu dUe> m]ri nilÄuÎtuh A
x[ztI kÞu. aEÏ]L av>ueT mnÓinu vše> xm]D]nm]yi.
kuÈikL kuTiÙilÄiTÎu evßuep]yieyÎuteÎy]yi>uÎu A
x[ztIyueT vic]>h. czàEsK>N p<ÄuÙyuh mÕuhek]Þu
kUeTÄUeT ecÙ}uk ptiv]yi>uÎtin]l p<ÄuÙ avieTyi>i
ÄuÎtuh czàEsK>N k]Êu niÙ[ÄuÎtuh kÞiÈu teû kuÈikeš
>Ñic{tu czàEsK>N teÎeyÎu niþyic{uek]Þ[ A x[ztI,
"`eû czàEsK>], `eû O]mnÄuÈikeš >Ñic{tu nIy]fEÙ}]!
nieÎ pTc{vN >ÑiÄeÈ" `Îu prÇu. \Ten czàEsK>N
avieTniÎu Ep]yi. muHÐdIyx[ztI teûkuÈikEšyuhek]Þu
ag[nidg[Ísi¨m]y kuTiÙilec{Îu En]ÄiyEÏ]L atiÙuÞ]
yi>uÎ x]DnÆeš]Îuh n¨eÏÈuEp]yiÈieÙ}ÎriÇ[ alphkUTi
xEß]Sic{u. `ÜiÙuh En>h eevkuEá]L kiTÄ]en]>u pu>yi
Ù}EÙ}] `Îu vic]>ic{u viS]dvuh avRÄuÞ]k]etyi>uÎiÙ}.
kUÙiEvÙy[Äu Ep]yi>uÎ muHÐdIyN En>h eevkiyEÏ]L
mTÆieyÊi. aEÏ]L teû p]RÏiTh evßuEp]eyÎriÇu
du®KiÄukyuh teû mÄLÄu t>EÄeT]Îuh pÕiyieÙ}ÎriÇ[
~Õvuh xEß]SiÄukyuh ecy[tu. pieÎ A muHÐdIynuh
B]>YyuhkUTi tÆšueT kuTil yœ]pURv{h ekÈiyuÞ]ÄuÎtin[
`ß] kosÙemÎuÔ AEÙ]cny]yi. x]>miÙ}]Êt]efÜiÙuh
kuer k]Ùuh Ek]Ùuh mušyuh v]>iyuem]eÄyiÙ}]et atu
x]DiÄukyiÙ}EÙ}]. agtikš]y avRÄ[ atzt Ñizpx]ÍYm]y
k]>YmÙ}]yi>uÎu.
avR aÆen AEÙ]cic{uek]Þi>uÎEÏ]L czàEsK>N
kuer k]Èukáukšuh aeWÈu mušyuh v>iÇuekÈ]n]vsYmuÔ
cU>Ùuh viÙec{TuÊu ek]Þ[ avieTeyÊi. A x]m]nÆešÙ}]h
e`tiHYm]Ù
175
A muHÐdIyeû muáiÙiÈu ek]TuÊiÈu >]mÒ]>ueT aTuÄEÙÄu
Ep]yi. x]m]nÆeš]eÄ kiÈiyEÏ]L muHÐdIynu vše>
xm]D]nm]yi. ay]L nÙ} EvÙÄ]>n]yi>uÎtuek]Þ[ A
x]m]nÆešÙ}]emTuÊupEy]gic{u pieÕdivxh En>h evšuÄuÎ
tinu muá[ kuTil ekÈiyuÞ]Äi. En>h evšuÊieû EsSh ciÙ
m]nYM]>ueT aTuÄl ecÎu Ec]dic{iÈu kiÈiy O]Ùek]Þ[ \Ten
Emc{iÙuh k<ic{u. aeWÈu n]<ik puÙRÎEÏ]L czàEsK>N
avieT ecÎu En]Äi. aEÏ]L yœ]pURv{h kuTiÙuÞ]Äi A
muHÐdIykuTuhbÄ]>vieT p]RÏu tuTÆiyi>iÄuÎt]yiÄÞu
xEß]Sic{u mTÆiEÏ]yi.
A muHÐIyx[ztIÄu virkin]vsYmuÔ \fÆiy tTikL
yœ]k]Ùh czàEsK>N mÙkšilniÎu EsK>ic{uek]ÞuecÎu
ek]TuÊi>uÎu. |etÙ}]h avn[ O>u divxh d]Hic{EÏ]L A x[ztI
kurc{u evÔh Ek]>ieÄ]TuÊtieû nàiy]efÎuÔtu pryf
emÎiÙ}EÙ}]. czàEsK>enEÏ]eÙ kZt¡tyuÞ]yiÈu Ever
O>]n aÄ]ÙeÊÎÙ}, atinu muNpuh \Þ]yi>uÎiÙ}. atil
ÏieÎ \Þ]yiÈumiÙ}. `Î]l aven Ae>ÜiÙuh \pzdvic{]l
`eßÜiÙuh avntinu pk>h ecy{]etyumi>iÄyiÙ}.
O>iÄl ek]È]>Ä> t]ÙUÄilÊeÎ klpiTEdsÊuÔ
ciÕumÙEÑztÊil Oe><uÎÔiÏu k<iÇtieûEsSh >]mÒ]R
czàEsKe> EÑztxmIpÊuteÎ O>u m>ÊiEMl tšc{u tIÕy[Äu
EvÞuÎ etÆiN pÈ mutÙ]yv |Èuek]TuÊiÈu kušiÄ]nu
muÉ]nuh Ep]yi. A xmyh ciÙ kuÈikL czàEsK>eû cuÕuh
ecÎukUTi. ~Õvuh duRbuÍiy]y O>u b]ÙN O>u keÙ}TuÊ[
OeÎriÇu. aEÆ]ÈuemriyuÎtin]yi czàEsK>N A kÙ}u
tÏieyTuÊu. aEÏ]E<Äuh A b]ÙN O]TiÄšÇu. `ÜiÙuh
czàEsK>N A kuÈiey En]Äi mnÓiÙ]Äievc{u. kÙ}u
k]ÙinTiyiÙ]Äi xUÑic{uek]Þu czàEsK>N tIÕtiÎukyuh
tiÎuk<iÇ \Ten keÙ}TuÊu v]yiÙ]Äi xUÑiÄukyuh ecy[tu.
pieÎ ptiv]yi czàEsK>N vÙ}tuh tiÎukyuh evÔh
kuTiÄukyuh ecy{uÎ xmyÆšil v]yilniÎu keÙ}TuÊu
e`tiHYm]Ù
176
t]e<vy[Äukyuh atu k<iÇ]l pieÎyuh keÙ}TuÊu
v]yiÙ]Äukyuh ecy[tuek]Þi>uÎu. |Æen ptiv]yi
kÞi>uÎuevÜiÙuh |tieû k]>fvuh \EÌsvuemß]efÎ[
>]mÒ]RÄuh ariÇukUT]yi>uÎu. A b]ÙN czàEsK>en
`riÇEÏ]L >]mÒ]>TuÄÙuÞ]yi>uÎiÙ}EÙ}].
czàEsK>en AÞuEt]ruh \XvÆLÄuh murjpmuÔ
k]ÙÆšil enTuáu>kšueT tUfukL nivRÊu n]ÈuÎtinuh
ÙÑdIpdivxh A tUfukešÙ}]emTuÊu m]ÕuÎtinuh ti>uvnß
pu>Ê[ ek]ÞuEp]vuk ptiv]yi>uÎu. avieT ek]ÞuecÎ]
ÙuTen ti>umuáil ek]ÞuecÙ}femÎuh zpEtYkh kÙ[pnyuÞ]
yi>uÎu. A ptivnux>ic{[ >]mÒ]R czàEsK>en aeÄ]Ù}vuh
\XvÊinu ti>uvßpu>Êinu ek]ÞuEp]vukyuh avieT
`Êiy divxh teÎ aven ti>umuáil ek]ÞuecÙ}ukyuh
ecy[tu >]mvRÐ mH]>]j]v[ ti>umnÓiEÙÄu czàEsK>en
Äuric{[ zpEtYk v]XÙYvuh atinu k]>fvumuÞ]yi>uÎuvEÙ}].
ti>umuáil ecÎyuTen czàEsK>N nTn]Ùuh mTÄi nmx[k>ic{u.
czàEsK>N ti>umuáil ecÙ}uEá]ešÙ}]h aÆien ecy{uk
ptiv]f[. at[ >]mÒ]R prÇiÈuh mÕumÙ}, avN xVEmDy]
ecy{uÎt]f[. czàEsK>N nmx[k>iec{fiÕEÏ]E<Äuh k̄ n
zpk]>h ptivuÔ, p<ÄuÙkL, n]šiEk>h, sRÄ> mutÙ]yv
eyÙ}]h avieT ek]ÞuecÎu k<iÇu. aveyÙ}emTuÊu >]mÒ]R
czàEsK>eû muáilvc{uek]TuÊu. czàEsK>N ptivuEp]eÙ
atil niÎ[ nÙ}t]yiÈu O>u p<ÄuÙyuh ~t]nuh n]šiEk>vuh
sRÄ>yuh `TuÊu m]Õivc{u. at[ kÞiÈ[, atieû k]>fh
`eßÎ[ k̄ ic{u Ec]diÄukyuh >]mÒ]R muHÐdIyx[ztIyueT
k]>Yvuh m]Õivc{ x]m]nÆL viÕukiÈuÎ pfh t]N A x[ztIÄu
ek]ÞuecÎu ek]TuÄfemÎuÔ viv>vuh ti>umnÓri
yiÄukyuh ecy[tu. \Ten ti>umnÓuek]Þu "czàEsK>]! at[
vEc{ÄfemÎiÙ}. atiNer viÙ |vieT niÎ[ ek]TuEÊÄ]h"
`Îu kˉiÄukyuh aEÏ]LteÎ A vky[Äu n]ÙuruÏik kˉic{[
>]mÒ]e> ~ˉiÄukyuh ecy[tu. \Ten
e`tiHYm]Ù
177
czàEsK>N v]yilniÎ[ keÙ}TuÊ[ t]e< vc{iÈ[ A
p<ÄuÙyuh mÕuh mu<uvnuh tiÎukyuh keÙ}TuÊ[ pieÎyuh
v]yiÙ]Äukyuh ecy[tu. at[ kÞiÈ[ atieû k]>fvuh
\EÌsvuemeßÎuh kÙ[pic{u Ec]dic{u. aEÏ]L>]mÒ]R "`Eß]
aTiynu ariÇukUT. kurc{u n]š]yiÈ[ |Æien k]fuÎuÞ["
`Îu ti>umnÓriyic{u. ptivuEp]eÙ \Xvh k<iyuÎtuve>
czàEsK>Enyuh ek]Þu >]mÒ]R ti>uvnßpu>Êu t]mxi
Äukyuh anß>h y]ztyriyic{u ptivuÔ xÐ]nvuh v]Æi
eÄ]Þu czàEsK>xEmth ek]È>Ä>y[ÄuteÎ mTÆiEÏ]kukyuh
ecy[tu
pieÎ kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]L (973m]Þ[ kuhBm]xÊil)
>]mvRÐ mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu n]TunIÆiEÏ]yi `ÎuÔ
vRÊm]nh EkÈiÈ[ czàEsK>nuÞ]y xÜTh OÈuh ciÙ}ryÙ}]
yi>uÎu. at[ EkÈEÏ]LmutlavN\reÄ niÙviši tuTÆi.
mUÎEH]>]zth mu<uvN kiTÄukyuh \rÆukyuh evÔh
kuTiÄukyuh ecy{]et czàEsK>N niÙvišic{uek]ÞuteÎ niÎu.
aveû niÙviši EkÈu digV]xikešÙ}]h vše> p>izsmic{u. pieÎ
k]>fmriÇtieû EsSEM avReÄ]eÄ xm]D]nm]yuÔU
~kEdsh |ÆienyuÔ O>u du®Kh czàEsK>nu kuWikuÈipiÔ
xRv]Dik]>YÄ]R m>ic{u Ep]yi `Îu EkÈEÏ]Lm]ztEm
\Þ]yi>uÎuÔu. muÎu divxh k<iÇtinuEsSh >]mÒ]>ueT
niRb³h ek]Þu czàEÒK>NkuEreÒ evÔh kuTiÄukyuh
tIÕtiÎukyuh ecy[tu tuTÆi. x]m]nYh Ep]eÙ evÔh
kuTiÄukyuh tIÕ tiÎukyuh ecy[tu tuTÆiyt[ O>u ek]Ù}h
k<iÇtieû EsSm]f[. A O>u ek]Ù}h mu<uvnuh
czàEsK>NdivÓh Et]ruh ptiv]yi k]ÙÊuh eevkuEÎ>vuh
eteÄ]Èu En]ÄiniÎu mUÎu zp]vsYh vIth \reÄ niÙviši
c{i>uÎu. czàEsK>en AÞuEt]ruh H>iÏ]T[, aáÙÏu< , ArMuš,
eevÄh mutÙ]y mH]EÑztÆšil \Xvk]ÙÊ[ `<uÎÔiÏinu
ek]ÞuEp]vuk ptiv]yi>uÎu. `ÜiÙuh |o O>u ek]Ù}h aven
`Æuh ek]ÞuEp]k]Nx]Dic{iÙ}.
e`tiHYm]Ù
178
anß>h vše>Ä]Ùh k<iÇu xV]titi>un]L>]mvRm mH]>]j]vu
ti>umnÓieû k]ÙÊu ptivuEp]eÙ czàEsK>en ti>uvnß
pu>Ê[ O>u \XvÊinu ek]ÞuEp]yi>uÎEÏ]L avieTevc{u
O>u viEsSmuÞ]yi. Ar]Èuk<iÇu shKumuK(xmuzd) tI>Êu
niÎu ti>iec{<uÎÔic{u. kurc{u ki<EÄ]Èu vÎEÏ]L teÎ pÞu
kÙ}uek]eÞriÇy]L `<uÎÔiÏu kÞuek]Þ[ ALÄUÈÊil
nilÄuÎt[ czàEsK>NkÞu. \Ten avN v]yil xUÑic{i>uÎ
kÙ}[ tuáieeky{ieÙTuÊ[ ay]LÄiÈ[ OE>ru ek]TuÊu. A
~ruek]Þ[ k]Ùieû mueÈ]TiÇ[ A mnuSYN avieT vIfu. \Ten
czàEsK>N A ØÙEÊÄ[ p]ÇuecÎu, aEÏ]L avieT
\Þ]y bHšh EkvÙh avRÉnIym]yi>uÎu. EmšÄ]>uh tIevÈi
Ä]>uh pÈ]šÄ]>uh, akáTiÄ]>uh k]<[cÄ]>uemÙ}]h zp]fBIti
Ey]TukUTi n]Ùu pur EÊÄuh O]Ti. mH]>]j]vu ti>umnÓiEÙÄu
m]zth O>išÄvumuÞyiÙ}. aviTÎu `<uÎÔi niÎiTÊu teÎ
niÎu. czàEsK>N ALÄUÈÊiEÙÄu p]ÇuecÎt[ A keÙ}Tu
Êu v]yiÙ]Ä]n]yiÈu m]ztm]yi>uÎu. aÙ}]et Ae>yuh \pzdvi
ÄfemÎu avnuÞ]yi>uÎiÙ}. Ae>yuh avN \pzdvic{umiÙ}.
`ÜiÙuh aveû aßRÅth jnÆL `Æien ariyuÎu?
"O>]Þil ti>uvßpu>Ê[ Ar]Èun]L O>u vÙiy ek]án]n
pifÆi xV]titi>un]L ti>umnÓieû Ene> p]ÇuecÎu.
aviTÎu n>xihHÊieû avt]>m]yi>uÎ tin]l aviETÄ[ O>u
kUxÙumuÞ]yiÙ}. An aTuÊuecÎEÏ]L ti>umnÓuek]Þu
tZÄÉu turÎ[ AnyueT Ene> OÎuEn]Äi. aEÏ]L An ti>u
muáil ecÎu ek]áukuÊi" `Îuh mÕuh |EÏ]<uh jnÆL
prÇuv>uÎuÞEÙ}]. A prc{iÙieû aTiØ]nh |o xhBvh m]zt
m]f[. |o bHšh t]N mnÏURv{h \Þ]ÄiyeteÙ}Îuh jnÆL
evruet \Þ]ÄiÊIRÊt]efÎuh |tunimiÊh teû Ep>il
ti>uvuÔEÄTuÞ]k>uetÎumuÔ B]vEÊ]TukUTi czàEsK>N
nmx[k>iÄuk m]ztEm \Þ]yuÔu. ek]áukuÊukyuh mÕumuÞ]
yiÙ} czàEsK>N yœ]Ø]nh ecÎu niÎuk<iÇEÏ]L Emš
Ä]>uh tIevÈiÄ]>uh akáTiÄ]>uh mÕuh vÎu kUTukyuh Ar]Èi
eû `<uÎÔiÏu Bhgiy]yi k<iÇukUTukyuh ecy[tu.
e`tiHYm]Ù
179
Ar]È[ k<iÇtieû piEÕ divxh czàEsK>Enyuh aveû
~ruek]Þ[ k]eÙ]TiÇ mnuSYenyuh ti>umuNp]ek ek]ÞuecÙ}u
v]N kÙ[pnyuÞ]vuky]l >]mÒ]R czàEsK>enyuh, >]jB]TM]R
O]TinTÎu aEnVSic{u kÞupiTic{u EkÈieyTuÊu k]eÙ]TiÇ A
mnuSYenyuh ti>umuá]ek ek]ÞuecÎu. aEÏ]L ti>umnÓu
ek]Þu A mnuSYEn]T[, "czàEsK>N nieÎ `riy]enß]f[
k]>fh? O>u k]>fvuh kUT]et czàEsK>N aÆien ecy{uk
yiÙ}" `Î[ kÙ[pic{u. aEÏ]L A mnuSYN "aTiyN aTiyeû
ecruÏÊil O>u keÙ}TuÊ[ czàEsK>en OeÎriÇu. at[
aveû k]ÙiEMl ek]Þu. atinu pk>m]f[ avN aTiyeû
k]eÙ]Tic{t[. A kÙ}uek]Þ avN aÎ[ teÎ `riy]N B]vic{u.
aTiyN O]TiÄšÇtuek]Þ[ aEÏ]L atu x]Dic{iÙ}. aÎ[
mutlÄu teÎ avN A kÙ}[ aveû v]yiÙ]Äi xuÑic{u
tuTÆi. `eÎÜiÙumvN zptizkiy ecy{uemÎuÔ vic]>h
aTiyeû p<mnÓiÙuÞ]yi>uÎtin]l aTiyN Ošic{um]riEy
viTek]Þu niÙ[Ä]ruÔU. ~kEdsh n]Ù[ptu ek]Ù}h muá]f[
aTiyN czàEsK>en `riÇt[. aTiyn[ aÎ[ pEÊ] pßEÞ]
vyÓ[ m]ztEm \Þ]yi>uÎuÔU. |EÏ]L aTiyen kÞ]l
ariyukyiÙ}]yi>iÄuh `Îu vic]>ic{uh `<uÎÔiÏ[ k]f]nuÔ
Em]Hh ek]Þum]f[ aTiyN |ÎeÙ avieT viTek]Þu
niÎi>uÎt[ czàEsK>N O>iÄl kÞiÈuÔve> pieÎ `zt
ek]Ù}h k<iÇiÈ[ kÞ]Ùuh ariyuemÎuh aven \pzdvic{]l
`eÎÜiÙuh avntinu pk>h ecy{]ti>iÄieÙ}Îuh |ÎeÙ
~ruek]Þ]EÏ]L aTiynu mnÓiÙ]yi,".
ti>umnÓuek]Þ[: nI ~tu diÄuk]>N?
k]EÙ]TiÇvN: aTiyeû kuÏm]Th kÙ}Ty]f[. aTiyN
O>gtiy]f[. kUÙiEvÙ ecy[t]f[ aTiyNk]Ùh k<ic{i>uÎt[. |ni
atinuh nivZÊiyiÙ}.
|t[ EkÈu ti>umnÓuek]Þ[ aveû cikiXÄ[ EvÞiv>uÎ
pfvuh piÎiT[ aveû jiv]vx]nh ve> zptim]xh |>upÊWu
e`tiHYm]Ù
180
pfh vIth xRÄ]>ilniÎ[ ek]TuÊu ek]Ôuv]N kÙ[pic{u
cÈhekÈIÈu aven avieTniÎu `TuÊu ek]Þ[
ep]y[eÄ]Ôuv]N kÙ[pic{u.
aven ek]ÞuEp]y[Ä<iÇyuTen czàEsK>N teû
v]yil xUÑic{i>uÎ keÙ}TuÊ[ ti>umuáilevc{iÈ[ k]lmTÄi
nmx[k>ic{u. ti>umnÓuek]Þ[ A kÙ}[ evÔÊil k<ukic{u
vZttiy]Äic{u v>uÊiytieû EsSh tZÄy{ieÙTuÊu En]Äi. A
kÙ}inu zkmÊiÙDikh B]>muÞ]yi>uÎtin]latinkÊ[ `Eß]
x]D]nmueÞÎuh A kÙ}[ ep]Èic{u En]Äiy]lek]ÔmÎuh
ti>umnÓilEt]ÎiÈu, "czàEsK>]! |o keÙ}]Îu ep]Èic{u
En]ÄuÎtinu xÐtmuEÞ]? " `Îu kÙ[pic{u Ec]dic{u. xÐth
teÎ `Îu czàEsK>N tÙkuÙuÄi. \Ten ti>umnÓu ek]Þ[
O>u kUTh v>uÊi ti>umuá]ek evc{[ teÎ aTic{uTÏic{u ,
aEÏ]LatinkÊ[ ~Õvuh zpk]sEÊ]TukuTiy O>u divY>t[nh
k]feÏÈu. aEÏ]L ti>umnÓuek]Þuh avieTyuÞ]yi>uÎ
mÕ]šukšuh atYßh vix[myic{u. tIÄÈEp]eÙ zpk]smuÔ A
>t[nh xEß]SxEmth tZÄy{ieÙTuÊ[ En]ÄIÈu "czàEsK>]!
|o >t[nh n]h `TuÊuek]ÔuÎtinu ninÄu xÐtmuEÞ]?"
`Îu kÙ[pic{u Ec]dic{u. czàEsK>N xEß]SEÊ]TukUTi
xÐtic{u tÙkuÙuÄi. pieÎ czàEsK>nu ptivuÔ p<ÄuÙ
mutÙ]yvyuh muHÐdIyx[ztIÄuÔ pfvuh >]mÒ]RÄu ptivuÔ
xÐ]nvuh kÙ[pic{u ek]TuÊu ave> ayc{u.
kÙ}inkÊu niÎ[ kiÈiy divY>øh ti>umnÓuek]Þ[ tÜh
ek]Þ[ ekÈic{u aviTuÎu viEsSdivxÆšil c]RÊ]nuÔ
>øm]ÙyueT nTun]ykm]Äi Ek]RÊuvc{u. A m]Ù xV]ti
ti>un]L ti>umnÓuek]Þu viEsSdivxÆšieÙÙ}]h ptiv]yi
`TuÊu c]RÊ]ruÞ]yi>uÎu. A m]Ù |EÏ]<uh vÙiy ek]È]>h
vk B]¥]>ÊiÙi>iÄuÎueÞÎ]f[ EkLvi.
czàEsK>N O>u divxh k]ÙÊu pu<yilEÏ]yi kušic{u
>]mÒ]>ueT v]xØÙEÊÄu mTÆiEp]yt[ O>u vÙiy cUÞÏn
e`tiHYm]Ù
181
yueT cuvÈilkuTiy]yi>uÎu. A pnyilniÎuh ptiv]yi mUÎu pr
kÔuvIth kiÈum]yi>uÎu atin]l at[ ecÊuÎ |o<vN O>u
p]zth pnyueT cuvÈilek]Þ[ vc{[ O>u zp]vsYh pnyueT mukšil
kyri pkuti kÔu p]šyiÙ]ÄieÄ]Þu t]e<yirÆi at[
p]ztÊieÙ]<ic{iÈu EsSh kUTieyTuÄuÎtinu mukšil kyriy
xmyÊ]f[ czàEsK>N pnyueT cuvÈieÙÊiyt[. czàEsK>en
t]e< kÞiÈ[ |o<vN mukšiÙi>uÎuek]Þ[, "czàEsK>]! ninÄ[
kÔuEvfemÜil A p]ztÊil |>iÄuÎt[ `TuÊu kuTiÄuÎ
tinu viE>]DmiÙ} kurc{ukuTi EvfemÜil w]nirÆi vÎ]l
t>ikyuh ecy{]h. `eû p]zth ep]ÈiEc{Ä>ut[" `Îu prÇu.
at[ EkÈu czàEsK>N A p]ztÊiÙuÞ]yi>uÎ keÔTuÊ[
kuTic{iÈu p]ztÊinu EkeT]Îuh v>uÊ]et t]e< vc{iÈ[ >]mÒ]
>ueT aTuÄEÙÄu Ep]yi.
czàEsK>N kÔu kuTic{t[ aÎ[ |dhzpœmm]yiÈ]yi>uÎu.
atinumuá[ O>iÄÙuh avN atieû xV]du En]ÄukEp]Ùuh
ecy[ti>uÎiÙ}. aÎ[ kuTic{EÏ]L |t[ nÙ}t]efÎu Et]Îuky]l
avN pieÎyuh ciÙEÏ]L kušik<iÇu Ep]kuEá]L atieÙ
ecÙ}ukyuh ecÙ}uEá]eš]eÄ A |o<vN czàEsK>nu kuEreÒ
kÔu ek]TuÄukyuh ecy[ti>uÎu. meÕ]>]šueT mutl viÙ
ek]TuÄ]et v]ÆiynuBviÄuÎt[ nY]ym]eÙ}ÎuÔ vic]>muÞ]
yi>uÎtin]l czàEsK>N `Ù}] divxvuh atieÙ Ep]kukyuh
kÔuv]ÆiÄuTiÄukyuh ecy[ti>uÎiÙ}. ciÙ divxÆšil
v]ÆiÄuTiÄuÎtinu zptiPÙm]yi czàEsK>N A |o<vn[
kÔu kuruÄi p]niy]ÄuÎtinuh mÕuh AvsYmuÔ virku
mÙmukšilniÎu EsK>ic{u ek]ÞuecÎu ek]TuÄukyuh
ecy[ti>uÎu.
aÆienyi>uÎEÏ]L ek]È>Ä>teÎ O>u n]yRBvnÊil
O>u xdYyuÞ]yi. A EdsÊ[ `vieTeyÜiÙuh xdYyuÞ]y]l
>]mÒ]e> ÑfiÄukyuh ay]L Ep]kuEá]L czàEsK>en kUeT
ek]ÞuEp]kukyuh ptiv]yi>uÎu. A ptivuEp]eÙ |vieTyuh
ÑfiÄukyuh czàEsK>En]TukuTi Ep]kukyuh ecy[ti>uÎu.
e`tiHYm]Ù
182
aÆien ecÎ]l >]mÒ]>uÉ]ni>iÄuEá]L xdYyueT \TmØN
czàEsK>nuh Ec]ruh p]yÓvuh p<ÄuÙyuh mÕuh ek]TuÄuk
ptiv]f[. `Î]l |vieT aÆien \Þ]yiÙ}.
zpD]nM]>ueT xdYey]eÄ Ä<iÇu ave>Ù}]v>uh
pi>iÇuEp]vukyuh xRv{]fixdY A>hBiÄukyuh ecy[tiÈuh
czàEsK>n[ A>uh OÎuh ek]TuÊiÙ}. ek]TuÄ]nuÔ B]vh Ep]Ùuh
avieT kÞumiÙ}. atin]l >]mÒ]RczàEsK>en niruÊiyi>uÎ
ØÙÊu ecÎ[ " |ni nmuÄ[ Ep]k]h mkEn" `Îu prÇu
y]zty]yi. piÎ]eÙ czàEsK>nuh ecÎ[. práilniÎirÆi
pTiÄl ecÎEÏ]L avieT ~Õvuh vÙiyt]y O>]Çi
(ayni)ÊTi kiTÄuÎt[ kÞu. at[ A vIÈuTmØN pu>yueT
jIREf]Í]>fh vky[Ä]yi v>uÊiyiÈt]yi>uÎu. n]Ùu vÙiy
AnkL kUTipiTiÏic{]yi>uÎu A tTi ek]ÞuvÎiÈt[.
czàEsK>N vÄÏ<util tuáieeÄ cuÕiÏiTic{u A tTi
vÙic{uek]ÞuEp]yi. xRv{]fi xdYyil \X]Hic{u ek]ÞuniÎ
vIÈuTmØN tTi czàEsK>N ek]ÞuEp]yt[ aEÏ]L ariÇiÙ}.
xdYØÙÊuniÎu >]mÒ]>ueT vIÈiEÙÄu mUÎu n]<ik du>muÞ]
yi>uÎu. |o tTi vÙic{uek]Þ[ OÎu>Þu n]<ik Ep]yEÏ]E<Äuh
czàEsK>N vÙ}]et ÑIfic{u. xdYØÙÊu Ec]ruh p]yÓvuh
mÕuh kiÈumEÙ}] `Îu vic]>ic{u czàEsK>N aÎ[ k]ÙÊu kurc{u
evÔh kuTic{tÙ}]et tIÕ OÎuh tiÎi>uÎiÙ}, tTi x]m]nYÊi
ÙDikh vÙutum]yi>uÎumEÙ}]. aetÙ}]h ek]Þum]f[ czàEsK>N
zkmÊiÙDikh ÑIfic{t[. aÆien zpy]xeÏÈ[ kurc{ukUTi
Ep]yEÏ]L avieT v<iy>ikilÊeÎ O>u mdYs]ÙyuÞ]yi>uÎu.
at[ czàEsK>nu kÔu ek]TuÄuÎ |o<veût]yi>uÎu.
atin]l czàEsK>N tTi v<iyiÙiÈiÈu mdYs]ÙyueT aTuÄEÙÄu
ecÎu. aEÏ]L A |o<vN czàEsK>N vÙ}]et ÑIfic{i>i
ÄuÎt]yi kÞiÈ[ nÙ} kÔu D]>]šm]yi ek]TuÊu. kÔukuTi
k<iÇEÏ]LczàEsK>nu \X]Hm]yi.pieÎ tTi vÙic{u ek]Þ[
ÑfÊilnTÎu >]mÒ]>ueT v]xØÙeÊÊi tTi avieT
pTiÄÙiÈiÈu czàEsK>N aveû ptivu ØÙÊu ecÎu niÎu.
e`tiHYm]Ù
183
\Ten >]mÒ]Raveû ptivuÔ tIÕ x]m]nÆeÙÙ}]h ek]Þu
ecÎu ek]TuÄukyuh ecy[tu.
xdYyueT tiTuÄvuh ek]Ù]HÙvuemÙ}]h k<iÇEÏ]š]f[
trv]Èil k]>fvR tTi czàEsK>N ek]ÞuEp]yi `ÎriÇt[.
aEÏ]L A mnuSYn[ tTi Ep]ytien kuric{uÔ mnx[t]pvuh czà
EsK>n[ OÎuh ek]TuÄniTy]k]ÊtienÄuric{ušš pþ]Ê]pvuh
x]m]nYÊiÙDikmuÞ]yi. aEÏ]E<Äuh En>h eevkiEÏ]ytu
ek]Þ[ pieÎ OÎuh ecy{]N t>miÙ}]yi>uÎu.. atin]l A
mnuSYN viSmic{uek]ÞuteÎ aÎeÊ >]zti O>uviDh k<ic{u
kUÈi. piEÕ divxh k]ÙeÊ aWu pr enÙ}šÎu O>u p]ztÊi
Ù]ÄieÄÈi O>u BZtYen ~Ù[pic{iÈ[, "nIyitu ek]ÞuecÎu
czàEsK>eû muáilevc{iÈ[, |ÎeÙ |vieT xdYzsmh mutÙ]y
k]>Y]ß>vYzgt nimiÊh czàEsK>en EvÞtuEp]eÙ xÙ[Ä>ic{
yÄ]N x]DiÄ]Êtil vše> mnx[t]pmuÞ[. A etÕieû
zp]yþiÊm]yi aWu pr enÙ}[ ek]TuÊyÄuÎu. |t[ xdyh
xVIk>iÄukyuh `eû etÕien ÑmiÄukyuh `eû tTi |Îu
teÎ |vieT `Êic{u t>ikyuh ecy{femÎu aEpÑiÄuÎu.
tTiyuh ek]Þ[ |vieT v>uEá]L EvÞtuEp]eÙ `Ù}]h ecy[tu
ek]Ô]h `Îu nTuvieÙ vIÈieÙ m]DvNpiÔ prÇyc{i>iÄuÎu.
`Îu pryfh" `Îu prÇu. A BZtYN azpk]>h ecy[tu.
\Ten czàEsK>N A enlc{umeTTuÊ[ ek]ÞuEp]yi
avnu kÔu ek]TuÄ]ruÔ |o<vn[ ek]TuÊiÈu tTiyuh ek]Þ[
y]zty]yi. piÎ]eÙ >]mÒ]>uh Ep]yi. czàEsK>N tTi nTuvieÙ
vIÈieÙ pTiÄl muá[ kiTÎi>uÎ ØÙÊu ek]ÞuecÎiÈu.
aEÏ]E<Äuh A vIÈieÙ k]>fvR (m]DvNpiÔ) pTiÄlecÎu
akEÊÄ[ višiÄuky]l >]mÒ]R czàEsK>enyuh ek]Þ[ pTiÄ
kÊ[ muÕÊu ecÎu. \Ten m]DvNpiÔ czàEsK>nu p<ÄuÙ,
p]yxh. n]šiEk>h, k>iá[ mutÙ]yvyuh >]mÒ]RÄ[ yœ]Ey]gYh
BÑfvuh muÞuh En>Ytuh ek]TuÄukyuh muHÐdIyx[ztIÄ[
ek]TuÄuÎtinu pÊu pfh >]mÒ]e> teÎ ~Ù[piÄukyuh
ecy[tu xEß]SiÏic{u prÇyc{u.
e`tiHYm]Ù
184
>]mÒ]R czàEsK>en tIÕiÄu miÄ divÓvuh k]ÈiEÙÄ[
prÇyÄukyuh avN Ep]yi tiÎu vyRnirc{u En>h
eevkuEá]L mTÆi >]mÒ]>ueT vIÈieÙÊi aveû Ø]nÊu
ecÎu kiTÄukyuh ptiv]yi>uÎu. A ptiviNzpk]>h O>u divxh
k]ÈiEÙÄ[ prÇyc{ czàEsK>NaÎ[ >]ztiy]yiÈuh ti>ic{u
v>]y[ky]l ay]L ~Õvuh viSÉn]yiÊiRÎu. viS]dh ek]Þ[
ay]L aÎ[ aÊ]<muÞieÙ}ÎÙ}, >]ztiyil kiTÎiÈ[ \rÄvuh
vÎiÙ}. piEÕ divxh ati>]vieÙ >]mÒ]R k]ÈilecÎu
czàEsK>N xW>iÄ]ruÔ ØÙÆšieÙÙ}]h En]Äi. `Æuh
czàEsK>en kÞiÙ}. aEÏ]L >]mÒ]R viS]dviHVÙN m]ztmÙ},
Byp>vsnum]yiÊIRÎu. >]mÒ]R czàEsK>en xVßemÎ
Ep]eÙy]f[ >Ñic{u nTÎi>uÎetÜiÙuh A An xRÄ]Rvky]
yi>uÎEÙ}]. A Aney k]ú]nieÙ}ÎriÇ]l gveúû[ evruet
viTuEm]? AkÏ]eT >]mÒ]R vÙiy p>uÆÙiÙ]yiÊIRÎu. ay]L
\ofuh \rÄvuh |Ù}]et pÙ ØÙÆšil aEnVSic{u nTÎu. O>u
PÙvumuÞ]yiÙ}, aÆen pÊu ptinWu divxh k<iÇEÏ]L
czàEsK>en k]f]nieÙ}ÎuÔ viv>h gveúûin[ arivu kiÈi.
\Ten >]mÒ]e> piTic{u Ec]dYh ecy{uÎtin[ \Ê>v[ v>iky]l
xRÄ]>]šukL >]mÒ]e> aEnVSic{u tuTÆi. A viv>mriÇu
>]mÒ]R `vieTEy] Ep]yi Ošic{u. xRÄ]>]šukL pÙ viDÊil
aEnVSfh nTÊiyiÈuh czàEsK>enyuh >]mÒ]e>yuh kÞu
kiÈiyiÙ} czàEsK>nuh >]mÒ]>uh n]TuviÈuEp]yt]efÎu OTuÄh
`Ù}]v>uh tIRc{eÏTuÊi. xRÄ]>ieû aEnVSfvuh O>uviDh
smic{u. aÆien >Þ[ mUÎu m]xh k<iÇEÏ]L O>u divxh
czàEsK>N O>u vÙiy piTiy]nEy]TukUTi ek]È]>Ä> vÎu
EcRÎu. A piTiy]n O>u k]È]ny]yi>uÎu. mnuSYe>ÄÞEÏ]L
at[ vi>Þ[ O]T]N B]vic{u. `ÜiÙuh czàEsK>N atien
viÈyc{iÙ}. czàEsK>N O>u k]È]ney piTic{uek]Þu vÎi>iÄuÎu
`Îu EkÈuEkÈ[ axhKYm]šukL avieTÄUTi. A kUÈÊil
>]mÒ]>uh avieT vÎuEcRÎu. czàEsK>eû xH]yEÊ]TukUTi
>]mÒ]R pÊuptinWu divxhek]Þ[ A piTiy]neyÏ<Äi
xV]DIneÏTuÊi. ek]c{ukuÇu m>ic{tieûEsSh ay]LÄu pk>h
e`tiHYm]Ù
185
>]mÒ]>ueT xH]yÊin]yi EksvN `Î O>]ešy]f[
niymic{i>uÎt[. |o piTiy]ney p<Äi xV]DInic{tieû EsSh
>]mÒ]>ueT sip]Rszpk]>h A piTiy]nyueT AnÄ]>n]yi
Eksven niymic{u. A piTiy]ny[Äu kÙ[pnzpk]>h "Bv]ni"
`Îu Ep>iÈu. czàEsK>nuh Bv]niyuh k]ÙzkEmf p>x[p>h
vÙiy x[EnHm]yiÊIRÎu. Bv]nieyÄ]f]et czàEsK>nuh
czàEsK>enÄ]f]et Bv]niyuh m]ztEn>h Ep]Ùuh nilÄ]et
y]yi. >Þ]nkšuh nilpuh kiTÏuh tIÕyuh kušiyuemÙ}]h
O>umic{uteÎ. `<uÎÔiÏinuh mÕuh A >Þ]nkešyuh O>umic{
Ù}]et `Æuh ek]ÞuEp]yi>uÎiÙ}. ek]ÞuEp]v]N x]DiÄukyu
miÙ}]yi>uÎu. A AnkL B]>YBRÊ]ÄM]>ueT niÙyiÙ]f[ vRÊi
c{i>uÎt[.
|Æienyi>uÎ k]ÙÊu O>]Þil a>iÏ]ÈuXvÊil
`<uÎÔiÏinu czàEsK>Enyuh Bv]niEyyuh ek]ÞuEp]yi>uÎu.
|o Ankeš ~<]muXvdivxh k]ÙeÊ ek]ÞuecÙ}femÎ]f[
AvsYeÏÈi>uÎt[. `ÜiÙuh ciÙ axok>YÆL nimiÊh
Oát]muXvdivxh >]zti ~kEdsh pÊumfiy]yEÏ]<]f[
Ankešyuh ek]Þ[ >]mÒ]>uh Eksvnuh avieT `Êiyt[,
aEÏ]E<Äuh avieT `<uÎÔÊ[ A>hBic{i>uÎu. aÄ]ÙÊ[
a>iÏ]Èu EdvxVÊilÊeÎ vÙiy EvÙ]yuDN `Îu Ep>]yiÈu
O>u nÙ} ek]án]nyuÞ]yi>uÎu. atin]l A AnyueT
purÊ]yi>uÎu a>iÏ]Èu Edven `<uÎÔic{i>uÎt[. \pEdvM]e>
ey]eÄ mÕ]nkšueT purÊuh `<uÎÔic{i>uÎu. a>iÏ]Èu Edven
`<uÎÔic{u ki<eÄ AneÄ]ÈiÙil niruÊi k<iyuEá]L
ki<ÄuniÎu O>u Bgvtiey `<uÎÔic{u ek]Þ[ O>u purÏ]Tu
ptivuÞ[. A purÏ]Tuh vše> Ekmvuh zpD]nvum]yiÈuÔtum]f[.
A `<uÎÔÊ[ A>hBic{u kurc{u xmyh k<iÇEÏ]š]f[
czàEsK>nuh Bv]niyuh avieT `Êiyt[. \Ten k]>YÄ]R
(aÄ]ÙÊ[ tHsIld]e> k]>YÄ]R `Î]fu prÇi>uÎt[.) |o
AnkL ecÎi>iÄuÎ viv>h ariÇu avieT ecÎu A
AnkLÄuh tÙyileÄÈu ekÈiÄukyuh BgvtiyueT
e`tiHYm]Ù
186
`<uÎÔÊu czàEsK>eû purEÊÄ[ m]ÕiÄukyuh Bv]niey
akáTiy]Äukyuh ecy[tu. aÆien BgvtiyueT `<uÎÔÊu
kurc{ukUTi pTiÇ]Èu ecÎEÏ]L czàEsK>nuh vÙiy
EvÙ]yuDnuh p>x[p>h k]f]r]yi. \Ten czàEsK>N O>u vÙiy
séh pureÏTuvic{u. atuEkÈu vÙiy EvÙ]yuDnuh atuEp]eÙ
teÎ O>u séh pureÏTuvic{u. pieÎ vÙiy EvÙ]yuDN
ki<EÄ]Èuh czàEsK>N pTiÇ]Èuh atiEvgÊil nTÎu tuTÆi.
aEÏ]L AnkL >Þuh pifÆieyÎuh |vR tÐil vÙiy
yuÍmuÞ]kuemÎuh aœv] AnkL >Þuh O]TiÊuTÆiEyÄu
emÎuh mÕuh vic]>ic{u m>fByEÊ]TukuTi v]dYÄ]>uh tIevÈi
Ä]>uh k]<[cÄ]>uemÙ}]h n]ÙupurEÊÄuh O]Ti. A xmyh
avieTyuÞ]y ÙHšyuh bHšvuh OÈuh ciÙ}ryÙ}]yi>uÎu. A
vÙiy AnkL >Þuh pifÆi ALÄUÈÊil O]Èh tuTÆiy]l
`eßÙ}]h anRœÆš]f[ vÎukUTiEyÄvuÎtu? pÙRÄuh
ahgBhgÆšuh ciRÄ[ m>fh teÎyuh vEÎÄ]mEÙ}]. atin]l
jnÆL ByeÏEÈ]Tiytuh bHšmuÞ]Äiytuh OÈuh aÛutmÙ}.
pEÑ |vieT
AnkL pifÆukyuh O]Tukyuh yuÍh ecy{ukyuem]Îuh
\Þ]yiÙ}. A AnkL >Þuh aTuÊ[ kUTiyEÏ]L vÙiy x[EnH
EÊ]TukUTi tuáieeÄkLnIÈi p>x[p>h piTic{u xEß]SxUck
m]yi ciÙ séÆL pureÏTuvic{tieû EsSh ti>ic{uEp]yi
pURvØitiyil av>v>ueT Ø]nÊ[ ecÎu nilÄuk m]ztEm
\Þ]yuÔU. AnkL pifÆukyeÙ}ÎriÇEÏ]L v]dYÄ]>uh
tIevÈiÄ]>uh mÕuh ti>ic{uv>ikyuh `<uÎÔiÏ[ Bhgiy]yi
k<iÇukUTukyuh ecy[tu.
`<uÎÔiÏ[ k<iÇu czàEsK>Enyuh Bv]niEyyuh vÙiy
EvÙ]yuDEnyuh ek]ÞuEp]yi tšc{u tIÕ ek]TuÊt[ O>uØÙÊ[
teÎy]yi>uÎu. `ÜiÙuh czàEsK>Enyuh Bv]niEyyuh O>u
m>ÊiEMÙuh vÙiy EvÙ]yuDen meÕ]>u m>ÊiEMÙuh Af[
tšc{t[. piEÕ divxh k]ÙÊ[ A mUÎu Ankešyuh O>umic{u
kušiÏic{u ki<EÄ nTyilek]ÞuvÎu. \Ten czàEsK>N
e`tiHYm]Ù
187
ki<EÄ]Èu nTÎu tuTÆi. czàEsK>eû piÎ]eÙ Bv]niyuh
avšueT piÎ]eÙ vÙiy EvÙ]yuD]nuh nTÎu. czàEsK>eû
purÊ[ >]mÒ]>uh Bv]niyueT purÊ[ Eksvnuh vÙiy
EvÙ]yuDeû purÊ[ A AnyueT AnÄ]>numuÞ]yi>uÎu.
a>iÏ]È[ 'AnEÏ>i' vIÈuk]R AnÏ]vil zpxiÍ>uh vidg[ÍM]>uh
p]>á>YÄ>um]yi>uÎu. A vIÈieÙ O>]LteÎy]yi>uÎu vÙiy
EvÙ]yuDeû purÊi>uÎi>uÎt[. czàEsK>N `eßÜiÙuh \EÌs
EÊ]TukUTiyÙ}et |Æien Ep]vukyieÙ}Îuh avN O>u
ØÙEÊÄ[ Ep]k]n]yi niþyic{u pureÏÈ]l pieÎ tTuÊ]l
nilÄukyieÙ}Îuh k]>fh kUT]et Ae>yuh \pzdviÄukyi
eÙ}Îuh nÙ} niþymuÞ]yi>uÎtin]l >]mÒ]RczàEsK>en
niE>]Dic{iÙ}. czàEsK>N Ep]y]l pieÎ Bv]ni nilÄukyieÙ}
ÎuÔ k]>Yh tIRc{y]fEÙ}]. vÙiy EvÙ]yuDeû xVB]vuh
~kEdsh czàEsK>eû xVB]vh Ep]eÙ teÎy]yi>uÎtin]l
aveû niyß]v[ avenyuh tTuÊiÙ}. atin]l czàEsK>N
muáiÙuh Bv]niyuh vÙiy EvÙ]yuDnuh piÎ]eÙyum]yi nTÎu
>Þu>Þ> n]<ik ki<Äu etÄu pÔiÏ]T[ `Î EdsÊuÔ
'n]T]Ùy[Äl' (n]Tks]Ùy[Äl) `Î vIÈil `Êi. at[
kuWukuÈipiÔ xRv]Dik]>YÄ]>ueT B]>Y]zgHm]yi>uÎu.
xRv]Dik]>YÄ]>EÌHh vše> muEá m>ic{uEp]yi>uÎu `ÜiÙuh
aEÌHÊieû B]>Yyuh muÎu puztM]>uh aEÏ]<uh A
gZHÊiÙuÞ]yi>uÎu. puztM]>il mUÊy]šueT EpR >]mN
`Î]yi>uÎu. A mnuSYnu eevdYviSyÊil nÙ}Ep]eÙ
eenpufYvuh eekÏufYvumuÞ]yi>uÎu. atin]l aEÌHeÊ
`Ù}]v>uh 'ek]c{u>]mNeevdYN' `Î]f[ prÇi>uÎt[. A
gZHÊieû xmIpÊuteÎ xRv]Dik]>YÄ]>EÌHÊieû O>u
zptim zptiS[Úic{iÈuÞ]yi>uÎu. AnkL avieT ecÎyuTen
czàEsK>N A zptimyueT muáil ecÎu muÈukuÊi nmx[k>ic{u.
atukÞ[ Bv]niyuh vÙiy EvÙ]yuDnuh azpk]>h ecy[tu.
atuk<iÇiÈ[ muÎ]nkšuh gZHÊieû ki<ÄuvsÊu muÕÊu
ni>Îu niÎu.
e`tiHYm]Ù
188
tEÙ divxh >]ztiyil A gZHÊil xVÙ[pem]>u viEsS
muÞ]yi. atukUTi |vieT vY¬m]EÄÞiyi>iÄuÎu. aeteß
Î]l xRv]Dik]>YÄ]>ueT B]>Y O>u xVp[nh kÞu `ÎuÔt]f[.
xRv]Dik]>YÄ]>EÌHh A x[ztIyueT aTuÄlec{Î[ "`eÎ
vàiÄuÎtiÎ]yi n]eš k]ÙÊu muÎ]nkL |vieT v>uh. OÎ[
nÐueT czàEsK>N teÎ. pieÎ OÎ[ piTiyuh. meÕ]Î[ a>iÏ]Èu
ptiv]yiÈuÔ `<uÎÔÊiÎu niRÊiyi>iÄuÎ vÙiy EvÙ]yuD
num]yi>iÄuh. O>u p]ztÊil muÏÊ]Erk]ÙiTÆ<iyuh Ever >Þu
p]ztÆšil |>upÊin]EÙk]ÙiTÆ<i vItvuh a>iyiÈ[ atinu
EvÞuÎ sRÄ>yuh n]šiEk>vuh eny{uh EcRÊ[ p]yxh vc{[
atuh mUÎu p]ztÆšil zpEtYkh zpEtYkh p]nkh (sRÄ>)
kÙÄi atuh AnkLÄu ek]TuÄfh. muÏÊ]Erk]ÙiTÆ<i a>i
ek]ÞuÔ p]yxh czàEsK>nuÔt]efenÎriy]mEÙ}]. |o
Ankeš k]f]nuh mÕum]yi viEsS]l vÎukUTuÎvRÄ[
ctuRviBvÆEš]TukUTi BÑfh ek]TuÄukyuh Evfh" `Îu
prÇu `Î]yi>uÎu xVp[nh. evruet |Æien O>u xVp[nh
k]fukyieÙ}Îuh |tu xRv]Dik]>YÄ]>EÌHh prÇt[ teÎy]
efÎuh visVxic{[ A vIÈuk]R |zpk]>h `Ù}]h ty{]r]Äi vc{u.
xRv]Dik]>YÄ]>EÌHÊieû mUÎ]meÊ puztN ciÙEÏ]L
a¢eû aDiv]xmuÞ]yi tuÔukyuh AvsYmuÔ k]>YÆL
pryukyuh ecy{]ruÞ]yi>uÎu. aÎ[ avieT AnkLÄuÔ
p]yxvuh viEsS]l v>uÎvRÄuÔ xdYyueT viBvÆšuemÙ}]h
k]Ùm]yiÄ<iÇEÏ]L A mnuSYnu kÙiek]ÞuEp]yi kušic{u
vÎu. aEÏ]E<Äuh avieT ptivuEp]eÙ Bx[mh, cành, kÈimuÞ[,
kvfimuÞ[ mutÙ]yveyÙ}]h ty{]r]Äievc{i>uÎu. kušic{u tuÔi
eÄ]Þu vÎ mnuSYN Bx[mvuh cànvuh D>ic{u kÈiyuh kvfi
yumuTuÊ[ O>u kEx>yil k]ÙiEMlÄ]l kyÕi mury[Äi>uÎu.
aEÏ]L O>]L visrieyTuÊ[ purkilniÎu vIsiÊuTÆi. \Ten
O>]L evÕiÙ nUruEtc{u ek]TuÊutuTÆi. meÕ]>]L aTy[Ä
nuruÄi ek]TuÊutuTÆi. Ever O>]L pukyiÙ muric{u ek]TuÊu.
tuÔieÄ]Þi>uÎ mnuSYN aet]eÄ v]Æi mury[Ä[ muruÄu
e`tiHYm]Ù
189
tuTÆi. aEÏ]E<Äuh avieT O>u vÙiy Ek]š]ái O>]L ek]Þu
ecÎu vc{u. aDiv]xh ek]Þi>uÎy]L kUeTÄUeT tuÏukyuh
pieÎyuh muruÄukyuh mury[Ä[ ecy[tuek]Þi>uÎu. aEÏ]L A
mnuSYen kÞ]l x]Ñ]l kuWiÄuÈiÏiÔ xRv]Dik]>YÄ]R
teÎy]efÎu Et]Îum]yi>uÎu. aEÏ]E<Äuh ØÙh k]>YÄ]R
(k]RÊikÏÔi tHxId]R) mutÙ]yi aEnkm]šukL avieT
ecÎukUTi. AkÏ]eT |etÙ}]h kÞu czàEsK>N kÉIe>]ÙiÏic{u
ek]Þ[ \reÄÄ>Çu tuTÆi. atu kÞu Bv]niyuh vÙiy
EvÙ]yuDnuh k>Çu tuTÆi. aEÏ]L A tuÔieÄ]Þi>uÎ
mnuSYN "`eû kuÈikL OÈuh vYxniEÄÞ], niÆeš k]f]n]
fEÙ}] w]N vÎi>iÄuÎt[ `eû kuÈikL aTuÊ[ v>uviN" `Î[
prÇu. \Ten czàEsK>N vinyEÊ]TukUTi aTuÊuecÎ[ A
mnuSYeû muáil muÈukuÊi nmx[k>ic{u. piÎ]eÙ Bv]niyuh
vÙiy EvÙ]yuDnuh ecÎu azpk]>h ecy[tu. A mnuSYN
v]XÙYpURv{h muÎ]nkšueTyuh tuáieeÄyilet]Èu tEÙ]TIÈu
czàEsK>En]T[, "czàEsK>]! nIyivieT vÎØitiÄ[ `eßÜiÙuh
|vieT ek]TuÄ]et Ep]kuÎt[ s>iyÙ}. atin]l "|t] |vieT"
`Îu prÇu O>u ØÙh cuÞiÄ]fic{u ek]TuÊu. czàEsK>N.
A ØÙÊu ecÎu kuniÇu ek]áuek]Þ[ kuÊi mÉišÄi
mric{u. aEÏ]L mEÉ]TukUTi O>u pic{šecÙ}h |škivÎu. czà
EsK>N A ecÙ}emTuÊ[ tuÔieÄ]Þi>uÎ mnuSYeû eeky{il
ek]TuÊu. A mnuSYN A ecÙ}h turÎu atiÙuÞ]yi>uÎ
ecriy t]šiEy]ÙzgÖemTuÊu ek]c{u>]mNeevdYeû eeky{il
ek]TuÊiÈ[, "ninÄu pu>uSzp]ym]kuÎtinu muNp[ w]N BUEÙ]k
v]xh evTiÇu Ep]ytin]l |tu nieû eeky{il t>uÎtinu
`niÄu t>m]yiÙ}. w]N nieû aÐyueT eeky{il ninÄu
t>]n]yi ~lÏic{i>uÎ zgÖÆešÙ}]h ninÄu kiÈIÈuÞEÙ}]. av
nimiÊm]fEÙ}] nIyI ØitiyiÙ]ytuh k]ÙEÑph ecy[tu
Ep]>uÎtuh. avek]Þ[ Ep]>]ÊetÙ}]h |tiÙuÞ[. |til pry
eÏÈi>iÄuÎetÙ}]h kÚin zkiykš]f[. avyieÙ]Îuh x]D]>f
y]yi ecy[tuEp]k>ut[. Ever nivZÊiyiÙ}]etyuh atY]vsY
m]yuh vÎ]l nÙ}Ep]eÙ AEÙ]cic{u m]ztEm |tiÙuÔEt]E>]Îuh
e`tiHYm]Ù
190
ecy{]vU. |o zgÖh `niÄ[ `eû gu>un]œn]y EtvÙEÒ>i
náiyEÌHh tÎt]f[. |t[ eekEm]sh v>]et nÙ}Ep]eÙ
xuÑic{u ek]Ôfh" `Îu prÇiÈ[ Ankeš mury[Ä[
niruÊuv]N A¡]pic{u. czàEsK>en nTuÄuh Bv]niey
aveû |TÊuvsÊuh vÙiyEvÙ]yuDen vÙÊuvsÊuh
niRÊi yœ]zkmh avy[ÄuÔ p]yxvuh D]>]šm]yi p]nkvuh
ek]TuÏiÄukyuh vÎi>iÄuÎvReÄ]eÄ yœ]Ey]gYh Bhgiy]yi
BÑfh ek]TuÄuÎtinu cÈh ekÈukyuh ecy[ttieû EsSh A
mnuSYN ek]c{u>]mNeevdYEn]Tu vIÞuh "|o czàEsK>nuh
vÙiyEvÙ]yuD]nuh O>u mÙyilÊeÎ jnic{u O>umic{u kšic{u
nTÎu všRÎv>]f[. vÙiy EvÙ]yuDN ku<iyil vIfu ptinWu
divxh k<iÇEÏ]š]f[ czàEsK>N ku<iyilvIft[. vÙiy
EvÙ]yuDN vIf ku<i ti>uvit]hkuril teÎy]yi>uÎu.
czàEsK>N vIf ku<i muÄ]lB]gh ti>uvit]hkUriÙuh k]lB]gh
ek]c{i>]jYÊum]yi>uÎu. atin]l |ven ek]c{I xRÄ]R
AšukL ku<iyilniÎuh kyÕieÄ]ÞuEp]yi eekvseÏTuÊi.
pieÎ mH]>]j]vuti>um]nÓieÙ kÙ[pnzpk]>h |ven avieT
niÎu \p]yÊilek]Þu Ep]Îtu w]n]f[. |v>ueT b]ÙY
kœkL OÎuh |EÏ]<uh |vN mrÎiÈiÙ}. atin]Ù]f[ avR
kÞEÏ]L p>x[p>h ariÇtuh |EÏ]<uh x[EnHit>]yi
vRÊiÄuÎtuh. `niÄuh czàEsK>nuh tÐiÙuÔ b³h nIyuh
ariÇi>ieÄÞ]t]ky]l w]niztyuh prÇt]f[. |ni w]N
Ep]keÈ" `Îu prÇiÈ[ pUmuKÊu Ep]yiÄiTÎu. A mnuSYnu
Eb]Dh vIft[ pieÎ mUEÎmuÄ]ln]<ik k<iÇiÈ]f[.
aEÏ]E<Äuh avieT kUTiyi>uÎve>Ù}]h pi>iyukyuh AnÄ]R
Ankešyuh ek]Þ[ Ep]vukyuh ecy[ti>uÎu.
aÎ[ a>iÏ]Èu EÑztÊil \XvÊieû Ar]Èyi>uÎEÙ}].
aÎeÊ `<uÎÔiÏu tEÙ divxEÊÄ]L Bhgiy]yi>uÎu.
czàEsK>eû purÊ[ a>iÏ]Èu Edven `<uÎÔic{u nTuviÙuh
Bv]niyueT purÊ[ Bgvtiey `<uÎÔic{u |TtuvsÊuh vÙiy
EvÙ]yuDeû purÊ[ O>upEdven `<uÎÔic{u vÙtuvsÊuh
e`tiHYm]Ù
191
niRÊiy]yi>uÎu aÎeÊ `<uÎÔiÏ[. Bv]niÄuh vÙiy
EvÙ]yuDnuh ep]Äh OE> Ep]eÙy]yi>uÎu czàEsK>nu |o
>Þ]nkEšÄ]L O>u mu<h ep]Äh aDikvum]yi>uÎu.
aÆieny]y]Ù]fEÙ}] `<uÎÔiÏieû BhgiÄu tikc{ilv>uÎt[.
`Î]laÎuh O>u nYUntyuÞ]yi>uÎu. at[ czàEsK>en
ekÈic{ tÙyileÄÈinu vÙiÏh Ep]>]yi>uÎu `ÎuÔt]f[. vÙiy
EvÙ]yuDN aÄ]ÙÊuÞ]yi>uÎ AnkešÄ]eÙÙ}]h vÙut]
yi>uÎu. aÆienyi>uÎ A Any[Ä[ ekÈiy]l kÉumUTi
EÏ]kuemÎuÔtin]l ekÈiy[Ä]et evruet evc{i>uÎt]yi>uÎu
a>iÏ]eÈ vÙiy xVRÉtÙyileÄÈ[. A tÙyileÄÈ]yi>uÎu
czàEsK>en afiyic{i>uÎt[. `ÎiÈuh czàEsK>nu p]km]kuÎ
tiÎu `ÈhguÙh vItiyuh pÊin]rhguÙh nIšvuh kUTi EvÞiyi
>uÎu. `Î]l |o nYUnt a>iÏ]Èu m]ztmuÞ]yi `ÎÙ};
aáÙÏu<, ArMuš, eevÄh mutÙ]y mH]EÑztÆšieÙ vÙiy
tÙyileÄÈukš]y]Ùuh czàEsK>nu ekÈic{]l |ÆenteÎ
y]f[ |>iÄ]ruÔt[.
a>iÏ]È[ \Xvh k<iÇtieû EsSh a>iÏ]ÈuniÎu >Þu
mUÎu n]<ik etÄu "mutukušh' `Î EdsÊ[ t]mxic{i>uÎ
'mUÙy[ÄlpiÔ' `eÎ]>]L ecÎu czàEsK>en OÎ[ xlÄ>i
ÄuÎtin]yi ay]šueT vIÈil ek]ÞuecÎ]leÄ]Ô]emÎu
>]mÒ]E>]Tu prÇu. atnux>ic{[ >]mÒ]>uh Eksvnuh czàEsK>
Enyuh Bv]niEyyuh ek]Þ[ avieTEÏ]yi>uÎu. vi>uÎuxlÄ]>h
bHuEkmm]yi>uÎu. czàEsK>nuh Bv]niÄuh tIÕÄ[ etÆiNpÈ
kUT]et p<ÄuÙ, n]šiEk>h, p]yxh mutÙ]yvyuh D]>]šm]yi
ek]TuÊu. >]mÒ]>ueTyuh Eksveûyuh \ofieû vÈvuh
Ekmm]yi>uÎu. mUÙy[Äl piÔ czàEsK>en Ñfic{u |zpk]>h
xÙ[Ä>ic{tinu k]>fmuÞ]yi>uÎu. mUÙy[Äl piÔ kuWiÄuÈi
ÏiÔ xRv]Dik]>YÄ]>EÌHÊieû O>]p[tmiztm]yi>uÎu. czà
EsK>N xRv]Dik]>YÄ]>EÌHÊieû v]XÙYB]jnvum]yi>u
ÎEÙ}]. `Îu m]ztmÙ}, xRv]Dik]>YÄ]>EÌHh OTuÄh diÄuviÈu
Ep]yEÏ]L mUÙy[ÄlpiÔyueT vIÈilkyri aEÌHÊieû
e`tiHYm]Ù
192
eeky{iÙuÞ]yi>uÎ xVRÉÏiTiv]šuh mÕuh piÔey ~Ù[pic{u
ek]TuÄukyuh "w]N ti>ic{u vÎuevÜil |veyÙ}]h ti>iey
Ê>fh vÎieÙ}Üil niÆLÄ[ `TuÄ]h." `Îu pryukyuh
ecy[tiÈ]f[ Ep]yt[. xRv]Dik]>YÄ]>EÌHh ti>ic{uv>]y[k
ek]Þ[ A x]DnÆešÙ}]h A piÔy[Äu kiÈi. A xVRÉÏiTiv]L
mUÙy[Äl piÔyueT vIÈil |EÏ]<uh |>iÄuÎuÞ[. aÎ[ A piÔ
A xVRÉÏiTiv]ešTuÊu czàEsK>en k]fiÄukyuh avN
~Õvuh duKEÊ]TukUTi muÈukuÊi nmx[k>iÄukyuh ecy[tu. mUÎu
divxh xuKm]yiÈu avieT t]mxic{tieû EsSh n]Ù]h divxh
czàEsK>N avieT niÎu y]zty]yi. aEÏ]<uh piÔ czà
EsK>nuh Bv]niÄuh p<ÄuÙ mutÙ]yv ek]TuÄukyuh
>]mÒ]RÄuh Eksvnuh muÞuh En>Ytuh xÐ]niÄukyuh
muHÐdIyx[ztIÄ[ ek]TuÄuÎtinu mUÎ> >Up >]mÒ]e>
~Ù[piÄukyuh ecy[tu xEß]SiÏic{yc{u.
mUÙÄl piÔyueT vIÈilniÎu Ep]yv<iÄu pieÎyuh
czàEsK>N n]T]Ùy[Äl kyri. Bv]niyuh AnÄ]>M]>uh kUeT
\Þ]yi>uÎuevÎuÔt[ pryfemÎiÙ}EÙ}]. ek]c{u>]meevdYR
aEÏ]<uh czàEsK>nuh Bv]niÄuh p<ÄuÙ mutÙ]yvyuh
AnÄ]RÄ[ BÑfvuh xÐ]nÆšuh v<iec{ÙvinuEvÞ pfvuh
muHÐdIyx[ztIyueT k]>Yh >]mÒ]R prÇriyuky]l avLÄu
ek]TuÄuÎtinu zpEtYkh aWu >Upyuh ek]TuÊu. czàEsK>N
aEÏ]<uh xRv]Dik]>YÄ]>EÌHÊieû zptimy[Ä[ mUÎu
zpdiÑfh vc{u muÈukuÊi nmx[k>ic{iÈ[ aEÏ]LteÎ pureÏTu
kyuh n]Ùu divxh ek]Þ[ Bv]ni, >]mÒ]R,EksvN `ÎivE>]Tu
kUTi xxuKh ek]È]>Äe> ecÎuEc>ukyuh ecy[tu.
czàEsK>N >ÞumUÎu m]xEÊÄ[ xVØ]nh viÈ[
`vieTEy] Ep]yi>uÎu `Îuh pieÎ O>u piTiy]ney (Bv]ni)yuh
ek]Þ[ mTÆi vÎu `Îuh ti>iek vÎu `Îuh muNp[
prÇiÈuÞEÙ}]. `Î]l czàEsK>N Ep]yi>uÎt[ |o
piTiy]ney ek]Þuv>]n]yiÈÙ}]yi>uÎu. avN Ep]ytieû
k]>fh Every]yi>uÎu. aEt]TukUTi |tuh x]Dic{ueveÎyuÔU.
e`tiHYm]Ù
193
czàEsK>N xhØ]nh viÈuEp]ytieû v]x[tvk]>fh t]e<
prÇuek]ÔuÎu.
muNk]ÙÆšil ek]È]>Ä]e> niÎuh ecEÜ]Èy[Äu
Ep]kuÎtinu pÊn]pu>h, A>YÜ]v[ mutÙ]y ØÙÆšilkUTi
O>u mUÎTiÏ]t m]ztemyuÞ]yi>uÎuÔu. atuteÎ k]È]n,
kTuv], k>Ti mutÙ]y du¨mZgÆL nirÇ vn]ß>Æšil
kUTiy]yi>uÎu. pÊn]pu>ÊuniÎu pureÏÈ]l mnuSYRÄ[
aByØ]nm]yiÈu ptin]Ùu n]<ik ki<Äu 'k<utyu>uÈi' `Î
ØÙÊuÔ O>UÈupu> m]ztEm muNpuÞ]yi>uÎuÔU. muNk]ÙÆšil
ecEÜ]Èy[Äu Ep]kuÎvR pÊn]pu>ÊuniÎ[ pureÏÈ]l
k<utyu>uÈiyilec{Î[ \ofu k<ic{[ \Ten pureÏÈu eevkuEÎ>h
A>YÜ]vil `Êi t]mxiÄukyuh piEÕ divxh avieTniÎu
Ep]yi ecEÜ]ÈyieÙÊukyum]yi>uÎu ptiv[. v<iyueT ByÜ>tVh
nimiÊh pÊuh ptinWuh Epe>]>umic{Ù}]et aÄ]ÙÊ[ atieÙ
Ep]k]riÙ}. `Î]lÊeÎyuh zp]fBItiEy]Tu kUTiy]f[ mnuSYR
atieÙ Ep]kuÎt[.
O>u k]ÙÊ[ A>YÜ]vinuh k<utyu>uÈiÄuh mEÍYyuÔ
ek]TuÜ]Èil ek]Ùek]ánuh OÕy]nuh (kUÈuviÈu OÕy[Ä[
nTÄuÎvnuh) Ay O>u vÙiy k]È]n vÎuEcRÎu. A An
atieÙ Ep]kuÎ v<iEp]Äe> pÙviDÊil \pzdviÄukyuh
kuÊieÄ]Ù}ukyuh ecy[tuek]Þi>uÎu. O>iÄl ~t]nuh
p>Edszb]ªfR ek]È]>Ä> v>]n]yi ecEÜ]ÈyilniÎu
pureÏÈu. A>YÜ]v[ k<iÇu xVÙ[ph pTiÇ]Er]Èu vÎEÏ]L
EmÙ[prÇ ek]áN k]Tuh pTÙum]kÏ]eT tkRÊuek]Þu p]Çu
v>uÎtukÞ[, avR zp]fBItiEy]TukUTi O]TiÊuTÆi. av>ueT
piÎ]eÙ AnyuemÊi. AyuRb{Ùhek]Þuh |sV>k]>ufYÊ]Ùuh
A zb]ªfR A ek]Ùek]áeû eekyileÏT]et O]TiEy]Ti O>u
viDÊil k<utyu>uÈiyiÙuÔ \oÈupu>yil eceÎÊi.
atilÏieÎy]f[ avueT sV]xh vIft[. A \oÈupu>yil
Äyriy]lÏieÎ EpTiÄ]en]ÎumiÙ}. du¨mZgÆeš ByeÏÈu
\oÈupu>yueT cuÕuh vÙiy kiTÆuh A kiTÆieû akvsÊ[
e`tiHYm]Ù
194
tTikLek]Þ[ ~Õvuh bÙeÊ]TukUTiy a<iyumuÞ]yi>uÎu.
mnuSYRÄ[ kiTÆukTÎu \oÈupu>yil ecÙ}uÎtinu O>u
tTiÏ]Ùvuh |ÈiÈuÞ]yi>uÎu. A OÕÊTi p]ÙÊilEMlÄUTi
mnuSYRÄÙ}]et mZgÆLÄ[ kTÎuecÙ}]N nivZÊiyumiÙ}]yi>uÎu.
O>iÄl O>u k>Ti A \oÈupu>yilniÎu O>u zb]ªfen
piTic{uek]ÞuEp]yi. atilÏieÎy]f[ avieT kiTÆuh a<iyuh
muÞ]Äiyt[.
zb]ªfR \oÈupu>yieÙÊiyEÏ]E<Äuh k]È]n kiTÆieû
mruk>yil `ÊiÄ<iÇu. An Ek]p]³n]yi p]Ùh vÙic{u
kšÇiÈu avieT niÎuek]Þ[ >Þu mUÎu zp]vsYh vÙiy séh
pureÏTuvic{u kiTÆinÏurh kTÄ]N A ek]án]n vše> zsmic{u
En]Äi. `ÜiÙuh x]Dic{iÙ}. OTuÄh A ek]ÙeÄ]áN |¢]Bhg
EÊ]eT mTÆiEÏ]yi. `ÜiÙuh A zb]ªfRÄuh \oÈupu>
yiÙuÞ]yi>uÎ mÕu v<iEp]Ä]RÄuh avieT Øi>t]mxÄ]>]y
B>iÏuk]R mutÙ]yvRÄuh Byh nimiÊh aÎ[ >]ztiyil \rÄh
Ene> vÎiÙ} `Ù}]v>uh aÊ]<h k<ic{[ v]tiÙumTc{u kiTÎu. piEÕ
divxh En>h evšuÊiÈuh A zb]ªfRÄ[ avieT niÎu
Ep]kuv]N eeD>YmuÞ]yiÙ} avR aÎ[ \c{Ä[ \ofu k<iÇiEÈ
avieT niÎuh Ep]yuÔU.
aÎu eevkuEÎ>m]yEÏ]E<Äuh A zb]ªfR ek]È]>Ä>
eyÊi. \Ten kušic{u avR gfptiyueT nTyilec{Îu niÎ[
"aÙ}Ey] Bgv]en! viG[EnsV>]! O>u ek]án]n]yueT \pzdvh
nimiÊh mnuSYRÄ[ |vieT niÎ[ ki<EÄ]ÈuEp]kuÎtinuh
ki<ÄuÔvRÄ[ |EÆ]È[ v>uÎtinuh nivZÊiyiÙ}]t]yi>iÄuÎu.
|tinu Bgv]NteÎ O>u nivZÊiyuÞ]ÄiÊ>fh. |vieT
vic]>ic{]l |tinu y]et]>u zpy]xvumiÙ} czàEsK>en |vieT
niÎ[ ayc{]lmti. avN ecÎ[ A ek]ÙeÄ]áeû kœ
k<ic{uv>uh. atin]l atiEÙÄu kZpyuÞ]kfh" `Îu
xÜTEÊ]TukUTi mnÓi>uÊi B¬ipURv{h zp]RËic{u. atin]l A
gfpti Bgv]N Et]Îic{iÈu A k]È]ney ek]Ù}]n]yiÈ]f[
czàEsK>N Ep]yi>uÎt[. aÎ[ atin]yi k]ÈilÊ]mxi
e`tiHYm]Ù
195
c{i>uÎEÏ]L A piTiy]nyum]yi p>icyeÏTukyuh p>x[p>h
x[EnHiÄukyuh ecy{uky]l czàEsK>N A zpfyinieyÄUeT
ek]ÞuEp]Îu `EÎyuÔU.
czàEsK>N k]È]ney ek]Ù}]n]yi Ep]yiÈ[ k<utyu>uÈi
yilniÎ[ xVÙ[ph ki<EÄ]Èu ecÎu. v<iyilniÎuek]Þ[ atYuc{
Êil OÎu kUki atuEkÈu A k]È]nyuh kUki. czàEsK>N
pieÎyuh kUki. aEÏ]<uh k]È]n ~Õu kUki. czàEsK>N mUÎ]
mtu kUkiyEÏ]E<Äuh k]È]n aTueÊÊiÄ<iÇi>uÎu. \Ten
avR tÐil yuÍvum]>hBic{u. v<iyil niÎuek]Þ[ avR tÐiÙu
Þ]y A yuÍh ~Õvuh ByÜ>m]yi>uÎu. ki<ÄuniÎuh pTiÇ]ru
niÎuh ki<EÄ]Èu Ep]kuÎtin]yi >ÞuB]gÊuh vÎukUTiy
~riEy]>u jnÆL dUe> m]riniÎuek]Þuh vÙiy m>ÆšiÙuh mÕuh
kyriyi>uÎuek]Þuh A yuÍh kÞu ByeÏTukyuh aÛuteÏTu
kyuh ecy[tu. A yuÍk]ÙÊu EpTic{iÈ[ A>uh A v<iey
ki<EÄ]Èuh pTiÇ]Èuh Ep]vukyuÞ]yiÙ}. A AnkL tÐil
ek]áukL kUÈiyiTic{ aTikšueT séh vše>dUe> EkLÄ]m]yi
>uÎu. aÆen ~t]nuh divxÆL k<iÇEÏ]E<Äuh A k]È]n
piNti>iÇu k]ÈiEÙÄ[ O]Ti. piÎ]eÙ czàEsK>nuh O]Ti.
piÎeÊÄœey]Îuh ARÄuh ariy]Np]TiÙ}]yi>uÎu.
anß>h aeWÈudivxh k<iÇEÏ]L O>u divxh czà
EsK>N k<utyu>uÈiyiÙuÔ \oÈupu>yueT xmIpÊu kiTÆieû
mrukyil vÎuniÎ[ \reÄ O>u séh pureÏTuvic{u. atu EkÈu
ByeÏÈu B>iÏuk]>N mutÙ]yvR muáu zb]ªfe> O]Tic{u
ek]ÞuvÎ k]È]ny]yi>iÄuemÎu vic]>ic{u kiTÆieû |Äe>
niÎuek]Þu En]Äi. aEÏ]L |tu k]È]nyeÙ}Îuh czàEsK>
n]efÎuh avRÄu mnÓiÙ]yi. czàEsK>enÄÞ[ avR
eÄ]eÄ nÙ} p>icymuÞ]yi>uÎu. czàEsK>en >]mÒ]R pÙ
EÏ]<uh ek]ÞuecÙ}ukyuh A xmyÆšieÙÙ}]h czàEsK>n[
\oÈupu>yil niÎu Ec]ruh mÕuh ek]TuÄukyuh ecy[ti>uÎu.
aEt]RÊ]f[ avN avieT ecÎu višic{t[. k]È]nyum]yuÔ
yuÍh tuTÆiytilÏieÎ avN AH]>em]Îuh k<ic{i>uÎiÙ}.
e`tiHYm]Ù
196
atin]ÙiEÏ]L czàEsK>nu visÏuh d]Hvuh kÙsÙ]yiÈuÞ]
yi>uÎu. avN vše> ÑIfiÄukyuh ecy[ti>uÎu. czàEsK>eû
p]>vsYh kÞiÈ[ B>iÏuk]>N "czàEsK>]! nI kurc{u dUe>
m]riniÎ]l ninÄu evÔvuh Ec]ruh t>]h" `Îu višic{uprÇu.
atuEkÈu czàEsK>N m]riniÎu. B>iÏuk]>eû BZtYM]R czà
EsK>nu mtiy]kÊÄvÉh Ec]ruh evÔvuh p]ÙÊiEMlÄUTi
kiTÆieû mruk>yil ek]ÞuecÎu ek]TuÊu. czàEsK>N
Ec]ruh tiÎu evÔvuh kuTic{u vyR nirc{uek]Þ]fu piTiy]n
Ey]TukUTi ek]È]>Äe> ecÎuEcRÎt[. pieÎ A k]È]ney A
diÄieÙÆuh k]f]ety]ytin]l v<iEp]ÄR yœ]pURv{h A
v<iey xW>ic{utuTÆukyuh ecy[tu.
czàEsK>N piTiy]nEy]TukUTi ek]È]>Äe>eyÊi
~t]nuh divxh k<iÇEÏ]E<Äuh v<iÄ]e> \pzdvic{uek]Þi
>uÎ k]È]ney czàEsK>N kuÊieÄ]Îu jEn]pzdvh tIRÊi>i
ÄuÎu `ÎuÔ vRÊm]nh xRv{zt zpxiÍm]yi. anß>h
aW]ru m]xh k<iÇEÏ]L A>YÜ]vinuh k<utyu>uÈiÄuh mEDY
yuÔ ek]TuÜ]Èil O>u vÙiy AnyueT aØikUTvuh ek]áuh
kiTÄuÎt]yi pÊn]pu>h tHsIld]RÄ[ arivukiÈi. |o
vRÊm]nh ariÇEÏ]L |o aØikUTvuh ek]áukšuh czà
EsK>N kuÊieÄ]Î k]È]nyuETt]efÎu tHsIld]R tIRc{
eÏTuÊi. |o ek]áukešTuÊu xRÄ]>iEÙˉiEÄÞt[ atY]vsY
m]ky]l av kiTÄuÎ ØÙÊu Ep]kfemÎuh aEÌHh
niþyic{u. `Î]l av kiTÄuÎt[ `vieTy]efÎri y]et
Ep]y]eÙÆeny]efÎuÔ xhsyvuh du¨mZgÆL nirÇ
k]Èil xW>iÄ]nuÔ Byvuh aEÌHÊieû mnÓil \Þ]k]et
yi>uÎiÙ}. |tienÄuric{u vše> En>h AEÙ]cic{tieû EsSh
czàEsK>en v>uÊi avEn]TukUTi ep]y[Äšy]emÎ[ OTuÄh
aEÌHh tIRc{eÏTuÊi. "czàEsK>N kUeTyuÞ]yi>uÎ]l pieÎ
du¨mZgÆeš ByeÏT]niÙ}. k]È]ney ek]ÎiÈ ØÙh avN
k]fic{u t>ikyuh ecy{uh" `Î]yi>uÎu tHsIld]>ueT visV]xh.
atin]ÙEÌHh >]mÒ]!R czàEsK>En]TukUTi pÊn] pu>Êu
e`tiHYm]Ù
197
ecÙ}uÎtin[ `<utiyyc{u cÈhekÈi. atnux>ic{u >]mÒ]R
czàEsK>enyuh ek]Þ[ O>u divxh En>h evšuÊEÏ]L
tHsIld]R t]mxiÄuÎ vIÈieû pTiÄeÙÊi. Bv]niEy]TukUTi
Eksvnuh O>umic{uteÎyuÞ]yi>uÎu. tHsIld]>EÌHh k]ÙÊ[,
\fReÎfIÕu purÊu vÎEÏ]L AdYh kÞtu czàEsK>
eny]f[. "`Îu k]<[c kÞtu czàEsK>eny]fEÙ}]. |et]>u
xudinh teÎ, |ni k]>YemÙ}]h xPÙm]kuh" `Îu mnÓil
vic]>ic{uek]Þ[ aEÌHh czàEsK>nuh Bv]niÄuh \Ten
EvÞtuEp]eÙ tIÕek]TuÄuÎtinu cÈhekÈIÈu dinkZtYÆ
LÄ]yi Ep]yi. aEÌHh kušiyuh mÕuh k<iÇu vÎEÏ]E<Äuh
kÇi k]Ùm]yi>uÎu. (aÄ]ÙÊu k]ÙEÊ kÇiy]f[. k]Ïiyuh
mÕuh ptiviÙ}]yi>uÎu). \Ten tHsIld]>EÌHh kÇi kuTiÄu
kyuh >]mÒ]RÄuh Eksvnuh kÇi ek]TuÏiÄukyuh ecy[tu.
aEÏ]E<Äuh czàEsK>nuh Bv]niyuh tIÕ tiÎuk<iÇi>uÎu.
\Ten tHxIld]>EÌHh czàEsK>eû aTuÄlec{Î[, "czà
EsK>]! nIy] k]È]ney kuÊieÄ]ÎiÈt[ `vieTy]efÎu
k]fic{ut>fh. atin]yiÈ]f[ nieÎ w]nivieT v>uÊiyi>iÄu
Ît[" `Îu prÇu. atu EkÈu czàEsK>N xÐtic{t]yi
tÙkuÙuÄukyuh O>u séh pureÏTuviÄukyuh ecy[tu. \Ten
tHsIld]R y]zty[eÄ]>uÆiÏureÏÈu. aEÏ]L czàEsK>N
aEÌHÊieû muáil ecÎu nT n]Ùuh mTÄiyi>uÎu. czàEsK>N
mTÄiy]Ùuh mTÄiy muNk]ÙiEMÙuh pieÎey]>u kyÕu Ek]vfi
ÏTiyiEMÙuh kUTi cviÈieyÜiEÙ aveû k<uÊilÄyr]N
x]DiÄyuÔU. aveû tÙyueT \yRc{ azty[Äum]ztmuÞ]yi
>uÎu. atin]l O>u kyÕuEk]fi aveû kc{ÄyriEMl ekÈi
xd] tUÄiyiÈi>iÄuh. tHsIld]>EÌHh ptivuEp]eÙ k]ÙiEMÙuh
kyÕuEk]vfiEmÙuh cviÈi czàEsK>eû k<uÊil kyriyi>uÎu.
\Ten czàEsK>N ki<EÄ]Èu nTÎutuTÆi. Bv]niyueT purÊu
kyri >]mÒ]>uh Eksvnuh piÎ]eÙyuh Ep]yi. avR ~kEdsh
ptien]Îu mfiy]yEÏ]E<Äuh k<utyu>uÈiyieÙÊi. vic]>ic{i>i
Ä]Ê xmyÊu tHsIld]R ecÎuEcRÎtuek]Þu k]>Yemeß
Îriy]et B>iÏuk]>nuh mÕuh AdYh xVÙ[pem]Îu a³]šic{u.
e`tiHYm]Ù
198
pieÎ k]>Yh mnÓiÙ]vuky]l avRÄu xm]D]nm]yi, \Ten
avR \ofu k]Ùm]Äi. tHsIld]>uh >]mÒ]>uh Eksvnuh \ofu
k<ic{u. etÆiNpÈ, Ec]r[, p<ÄuÙ mutÙ]yv czàEsK>nuh
Bv]niÄuh D]>]šm]yi ek]TuÄyuh ecy[tu. \Ten avR avieT
niÎu yœ]pURv{h y]zty]yi. piÎeÊ y]zt vÙiy
ek]TuÜ]ÈilÄUTiy]yi>uÎu. "~etÜiÙuh v>uÎet]eÄ v>eÈ"
`Îu vic]>ic{u tHsIld]>uh AnÄ]>uh eeD>YxEmth Ank
šueT purÊuteÎyi>uÎu. `Î]l tHsIld]>ueTyuh mÕuh Eml
vÔikšueT azgh Ep]Ùuh muÈ]et xUÑic{]f[ czàEsK>nuh
Bv]niyuh ave>eÄ]ÞuEp]yt[. aÆen Ep]yi "OÕÄÙ}[" `Îu
pryuÎ ØÙÊuniÎ[ ~kEdsh Arun]<ik ki<ÄuvTÄ]yiÈ[ O>u
ØÙÊuecÎEÏ]L czàEsK>N avieTniÎu. aEÏ]L avieT
mÙyilnieÎ]<ukuÎ O>u Et]Èil (a>uviyil) O>]nyueT
aØikUTvuh ek]áukšuh kiTÄuÎtu tHsIld]>uh mÕuh kÞu.
czàEsK>N A ek]áukL |šÄieyTuÊ[, OÎ[ Bv]niyueT
eekyil ek]TuÊu. OÎ[ avNteÎ vHiÄukyuh ecy[tuek]Þ[
avieTniÎ[ ti>iey y]zty]yi. A ek]áukšueT vÙiÏh
ax]m]nYm]yi>uÎtin]l av kÞu tHsIld]>uh mÕuh vše>
aÛuteÏÈu. A ek]áukLÄ[ vÙiy ek]Ùy]nkšueT ek]áu
kšil |>Èi vÙiÏmuÞ]yi>uÎu.
avR ~kEdsh mUÎumfiy]yEÏ]E<Äuh ti>iey k<utyu
>uÈiyieÙÊi. AnÄ]>uh avieTyi>uÎu kurc{uEn>h vizsmic{u.
czàEsK>nuh Bv]niyuh kuEreÒ evÔh kuTiÄukyuh ecy[tu. A
AneÄ]áukL kÞEÏ]L B>iÏuk]>N mutÙ]yvRÄ[ avieT
muNpu ciÙEÏ]L v>]ruÔ vÙiy k]È]neyÄuric{[ O]RÐ v>ik
y]l A AneyÓhb³ic{uÔ kœkešÙ}]h avR prÇu
tHsIld]e> EkLÏic{u. aEÏ]LÊeÎ tHsIld]R czàEsK>
eû k<uÊiÙuh >]mÒ]>uh Eksvnuh Bv]niyueT purÊuh kyri
avieT niÎuh >]zti pureÏÈ[ ~<umfiy]yEÏ]E<Äuh pÊn]pu>
Êu tHsIld]>ueT vIÈieÙÊi. aEÏ]E<Äuh tHsIld]RÄuh
AnÄ]RÄuh aÊ]<Êinuh AnkLÄu tIÕy[Äuh EvÞetÙ}]h
e`tiHYm]Ù
199
ty{]r]yi>uÎu. czàEsK>nuh Bv]niyuh A AneÄ]áukL
tHsIld]>ueT vIÈieû v>]ßyil ek]ÞuecÎuevc{iÈ[ muÕÊu
niÎu. tHsIld]R aÊ]<Êini>uÎ \Ten AnÄ]RÄuh Ec]ru
ek]TuÄ]N prÇu. a>ievy[puk]>N ave> aÊ]<Êinu
višic{EÏ]L, "wÆL |o AnkešeÄ]ÞuEp]yi tšc{u tIÕ
ek]TuÊiÈuv>]h" `Îu prÇu. \Ten ay]L ecÎu
czàEsK>en višic{iÈ[ avN Ep]yiÙ}. |o AneÄ]áukšueT
aTuÄlniÎu Ep]kuv]N xÐtmiÙ}]ÇiÈ]f[ czàEsK>N
ecÙ}]ÊetÎu >]mÒ]RÄu mnÓiÙ]yi. atin]l ay]šuh
Eksvnuh kUTiEÏ]yi tIÕy[ÄuÔtu vÙic{u muÕÊuek]ÞuvÎ[
|Èuek]TuÊiÈ[ av>uh aÊ]<Êinu Ep]yi. `Ù}]v>uh aÊ]<h
k<ic{iÈu vÎEÏ]L AnkL >Þuh tIÕ tiÎuek]Þu muÕÊuteÎ
nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. aEÏ]L tHsIld]R "|o Ankeš
tšy[EÄÞ]Ey]” `Îu >]mÒ]E>]Tu Ec]dic{u. atinu mrupTiy]
yiÈu >]mÒ]R "OÎuh EvÞ. avR avieT nilÄukEy] kiTÄu
kEy] `eßÜiÙuh ecy[tuek]Ôuh. \pzdvem]Îuh ecy[kyiÙ}"
`Îu prÇu. "`Î]ÙvieT niÙ[ÄeÈ" `Îu prÇu tHsIld]R
kiTÄ]N Ep]yi. tHsIld]R pu>y[ÄkÊuh AnÄ]R v>]ß
yiÙuh kiTÎurÆi. AnkL >Þuh tIÕ tiÎu k<iÇiÈu muÕÊuh
kiTÎu. AneÄ]áukL v>]ßyilÊeÎ |>uÎtin]l czà
EsK>N \rÆiyiÙ}. czàEsK>N \rÆ]Êtin]l Bv]niÄuh
\rÄh vÎiÙ}. `ÜiÙuh tHsIld]>uh AnÄ]>uh kiTÎyuTen
\rÆi. avR pkl vše> En>h AnÏurÊi>uÎu buÍimuÈiy
v>]yi>uÎuvEÙ}].
En>h evšuÊEÏ]L >]mÒ]>uh Eksvnuh \fReÎfIÕu
y]zty[Äu ty{]r]yi. aEÏ]E<Äuh tHsIld]>EÌHh
\fReÎfIÕu purÊu vÎu. czàEsK>nuh Bv]niyuh muÕÊuteÎ
nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. >]mÒ]R tHsIld]>EÌHeÊ vàic{iÈ[
czàEsK>En]T[, "mkEn, czàEsK>]! |ni nmuÄu ek]È]>Ä>y[Äu
Ep]k]h" `Îu prÇu. czàEsK>N atuEkÈiÈ[ EkÈt]yi
B]viÄEp]Ùuh ecy[tiÙ}. atin]l aEÏ]L Ep]k]N
e`tiHYm]Ù
200
czàEsK>nu xÐtmieÙ}Îu >]mÒ]RÄu mnÓiÙ]yi.
xÐtmuÞ]yi>uÎuevÜil avN tÙkuÙuÄukyuh xÐtic{t]yi
O>u séh pureÏTuviÄukyuh ecy{um]yi>uÎu. aÆeny]f[
ptiv[. czàEsK>eû Hith Ep]eÙyÙ}]et >]mÒ]R OÎuh
zpvRÊiÄ]riÙ}. atin]l ay]L vIÞuh, "`Î]Ùini `EÏ]L
Ep]k]h?" `Îu Ec]dic{u. aEÏ]L tHsIld]>EÌHh, "|o
ek]áukL ti>uvnßpu>Êu ek]ÞuEp]yi ti>umuá]ek
k]<[cevc{tieû EsSh, aEÙ}, czàEsK>]?" `Îu Ec]dic{u.
aEÏ]L czàEsK>N, xÐtic{t]yi tÙkuÙuÄukyuh O>u séh
pureÏTuviÄukyuh ecy[tu. pieÎ OÈuh am]ßiÄ]et tHsIl
d]>uh AnÄ]>uh kušiyuh \ofuh k<iÄukyuh czàEsK>enyuh
Bv]niEyyuh kušiÏic{u vyR niryÊÄvÉh tIÕek]TuÄukyuh
ecy[tiÈ[ ave>Ù}]v>uhkUTi ti>uvnßpu>EÊÄu y]zty]yi.
aEÏ]<uh tHsIld]R czàEsK>eû k<uÊiÙuh AnÄ]R
Bv]niyueT purÊuh kyriyuh AneÄ]áukšil OÎu czà
EsK>nuh OÎu Bv]niyuh `TuÊuek]ÞuEp]yi>uÎu.
pÊn]pu>ÊuniÎu pureÏÈtieû mUÎ]hdivxh avR
ti>uvnßpu>eÊÊi. tHsIld]R O>u ExvkN muK]ß>h
ti>umnÓriyic{[ anuv]dh v]ÆieÄ]Þ[ AnÄ]E>]Tuh ek]áuk
šuemTuÊi>uÎ AnkEš]Tuh kUTi ti>umuNp]ekec{Îu muKh
k]fic{u. AnkL ek]áukL ti>umuáil evc{u k]lmTÄi
nmx[k>ic{u. tHsIld]R A Anek]áukešÓhb³ic{[ \Þ]y
xhgtikešÙ}]h viv>m]yi ti>umnÓriyic{u. xhgtikešÙ}]h EkÈuh
AneÄ]áukšueT vÙiÏh kÞuh ti>umnÓuek]Þ[ vše> xEß]
SiÄukyuh aÛuteÏTukyuh tHsIld]RÄuh AnÄ]RÄuh
yœ]Ey]gYh xÐ]nÆL kÙ[pic{uek]TuÄukyuh ecy[ttieû
EsSh kÙ[pic{u p<ÄuÙkL v>uÊi ti>umuáil evc{uteÎ
>Þ]nkLÄuh zpEtYkh zpEtYkh D]>]šm]yi ek]TuÏic{u. czà
EsK>N avnu ek]TuÊtilniÎ[ O>u p<ÄuÙeyTuÊu m]Õi
evc{iÈu EsSh tiÎu. atu kÞiÈu ti>umnÓuek]Þ[, "A O>u
p<ÄuÙ m]Õi evc{etß]f[?" `Îu kÙ[pic{u Ec]dic{u. aEÏ]L
e`tiHYm]Ù
201
>]mÒ]R czàEsK>nu |¨m]yiÈuÔ muHÐdIyx[ztIyueT kœyuh
|o p<ÄuÙ viÕukiÈuÎ pfh ay]L A x[ztIÄu ek]ÞuecÎu
ek]TuÄ]n]yiÈ]f[ atu m]Õievc{etÎuh |tu ptiv]efÎuh mÕu
muÔ viv>vuh ti>umnÓriyic{u. |et]Îuh A ti>umnÓuek]Þ[
ariÇi>uÎiÙ}. \Ten ti>umnÓuek]Þ[, "czàEsK>], atu
evEc{ÄfemÎiÙ}. A x[ztIÄu ek]TuÄuv]nuÔ pfh |vieT
ÊEÎÄ]h" `Îu kÙ[piÄukyuh atiEÙÄu \Ten mUÎ>>Up
>]mÒ]>ueT pÄl kÙ[pic{u ek]TuÄukyuh ecy[tu. ti>umnÓu
ek]Þ[ AnÄ]RÄu v<iec{Ùvinuh AnkLÄu tIÕivky[Äuh
EvÞuÎ pfh kÙ[pic{uek]TuÊ[ ave> y]zty]Äukyuh
tHsIld]e> sášÄUTutÙuÔ muškumTiÒIÙk]>YÄ]>uEdY]g
Êinu kÙ[pic{u niymiÄukyuh ecy[tu.
>]mÒ]>uh Eksvnuh czàEsK>Enyuh Bv]niEyyuhek]Þ[
aÎuteÎ ti>uvnßpu>ÊuniÎu Ep]>ukyuh mUÎ]hdivxh
ek]È]>Ä>eyÊukyuh ecy[tu. avR pieÎyuh yœ]pURv{h
xuKm]yiÊeÎ vše>Ä]Ùh jIvic{i>uÎu. atiniTy[Ä[ czà
EsK>nu Bv]niyil O>u puztN jnic{u. atu ek]Ù}h 994-]m]Þu
kuhBm]xh 23-]h tIyti evÔiy]<[cyuh mkyi>h nÑztvuh
pURv{pÑÊil nvmiyuh kUTiy suBxmym]yi>uÎu.
A kuÈiy]nyuÞ]yiÈ[ O>u ek]Ù}h k<iÇEÏ]L (995-l)
an]y]Exn >]mÒ]R c>mgtiey zp]pic{u. aEÏ]L czàEsK>nu
Þ]y du®Kh ap>imith teÎy]yi>uÎu. >]mÒ]R k<iÇtieû
EsSh >ÞumUÎuEpR czàEsK>eû AnÄ]>]yiÊIRÎu. av
>]>uh >]mÒ]e>EÏ]eÙ czàEsK>eû Hit]nuvRÊikš]yi>uÎiÙ}.
atin]l ave>eyÙ}]h czàEsK>N O]E>]>iÄÙ]yieÄ]Îu.
OTuÄh >]mÒ]>ueT mkN kZS[fN czàEsK>eû AnÄ]>
n]yiÊIRÎu. avN >]mÒ]e>EÏ]eÙteÎ x[EnHpURv{h czà
EsK>eû HiteÊ anuvRÊic{i>uÎu. >]mÒ]E>]TuÞ]yi>uÎtu
Ep]eÙyuÔ x[EnHh kZS[fEn]Tuh czàEsK>nuÞ]yi>uÎu.
atin]l czàEsK>eû jIv]vx]nhve> A kZS[fNteÎ
AnÄ]>n]yi>uÎu.