View
219
Download
6
Category
Tags:
Preview:
DESCRIPTION
Â
Citation preview
- กาวตอไปของประเทศไทย... ดวย R&D และ Innovation ผานมมมองของ SCG
- ปโตรเคมชวภาพเพอการพฒนาอยางยงยน- Research Collaboration for Sustainable Development
ทมาภาพหนาปกhttp://images.nowwego.fr/couvertures/vacances-ecologiques-bio-durables-responsable.jpg
คณะทปรกษารศ. ดร.ปราโมช รงสรรควจตรผศ. ดร.ศรพร จงผาตวฒบรรณาธการ แกวใจ ค�าวลยศกด ผชวยบรรณาธการฤทธเดช แววนกล
กองบรรณาธการชญานศค ศรวงศนภา พรพมล ชมแจม ธรยา เชาวขนทด ภสรชาพร สเขยว กลนาถ ศรสขรชน มวงประเสรฐ
จดท�าโดยศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยปโตรเคมและวสด
อาคารวจยจฬาลงกรณมหาวทยาลย ชน 7 ซ.จฬาฯ 12 ถ.พญาไท แขวงวงใหมเขตปทมวน กรงเทพฯ 10330
โทร : 0-2218-4141-2 โทรสาร : 0-2611-7619Email: info@petromat.orgWWW.PETROMAT.ORG
ก�ากบศลปอมรฤทธ หมอนทอง
Bio-Petrochemicals
แกวใจ ค�าวลยศกดkaewjai.k@chula.ac.th
PETROMAT’sEditor Corner
ตอนทจะเรมเขยนวารสารฉบบน “Bio-petrochemicals” กเรมท�าการบานโดยเรมจากการ
SearchGoogleกอนอนดบแรกปรากฏวาในGoogleเองยงไมมศพทค�านบญญตอยเลยเรมรสกวางานเขาแลวส
แตอยางนอยกเปนทนายนดวาเวบไซตทขนจากการ Search เปนอนดบแรกกคอเวบไซตของ PETROMAT
เรานนเอง“ศ.ดร.สเมธชวเดช”นกวจยจากPETROMATไดอธบายค�าศพทนในมมมองของอาจารยวา
ทรพยากรปโตรเลยมมแนวโนมทจะหมดไปในอนาคตอนใกลน เราจงเรมมองหาวตถดบทจะมาทดแทนสงเหลาน
ซงจะหนไมพน Biomass หรอ ชวมวล เชน ขาว ออย มนส�าปะหลง และขาวโพด สงเหลานน�าไปใช
ประโยชนทางดานอาหารแลว จะมกากของเสยตกคางเหลออย กลายเปนกากวสดเหลอใชทางการเกษตร
ซงกลายเปนแหลงเรมตนทจะไดพลงงานและสารเคมตอเนองทนกวจยตาง ๆ เรมใหความสนใจ สารเคม
ทผลตจากวสดทางการเกษตร จะเรยกวา Green Product เพราะสามารถ Recycle ได และมผลกระทบ
ตอสงแวดลอมนอยกวาสารเคมจากปโตรเลยม จงเปนทมาของค�าวา “B io -pe t rochemica l s”
นอกจากศ.ดร.สเมธชวเดชจะไขขอของใจใหกบทานผอานส�าหรบความหมายนแลวทานยงมาใหมมมองดๆ
เกยวกบการท�างานรวมกนระหวางภาคการศกษาและภาคอตสาหกรรมในคอลมนInterviewอกดวย
ส�าหรบ “Cover Story” ฉบบน เราไดรบเกยรตจาก ดร.วไลพร เจตนจนทร ผอ�านวยการ
ส�านกงานเทคโนโลย จากบรษท ปนซเมนตไทย จ�ากด (มหาชน) ซงทานเปนหนงในคณะกรรมการ
ผทรงคณวฒในคณะกรรมการอ�านวยการของPETROMATซงมาใหสมภาษณในหวขอ“กาวตอไปของประเทศไทย
ดวย R&D และ Innovation ผานมมมองของ SCG” ทานผอานลองตดตามอานกนดนะคะวา ดร.วไลพร
นนฝากแงคดดๆใหกบพวกเราไวมากจรงๆคะ
Bio-Petrochemicals for Sustainability
ปโตรเคมชวภาพเพอการพฒนาอยางยงยนเรองโดยฤทธเดชแววนกล
ทานผอานครบในสมยทเรายงเดกๆ เรานงโตะ/เกาอทท�าจากไมใชขนโลหะตกน�าอาบ
เราดมดวยแกวเราสวมรองเทาหนงหรอผาใบพนยางยคปจจบนเราใช“พลาสตก”มาทดแทน
วสดทเราเคยใชแทบทกชนดตนทนในการผลตต�าตอบสนองการใชงานไดตรงกบความตองการ
น�าหนกเบาทนทานเราหลงระเรงกบขอดมากมายของพลาสตกเกดเปนสงคมยคพลาสตกแต
พอเวลาผานไป เราเรมเรยนรถงภยทแฝงมากบพลาสตก ตงแตสารพษตกคางจากผลตภณฑ
มลพษตอสงแวดลอมจนกระทงปญหาการก�าจดขยะพลาสตกในยคหนงเรารณรงคใหใชหลก
3R คอ Reduce Reuse และ Recycle เราแนะน�าใหใชถงผา ใหน�าถงพลาสตกมาใชซ�า
มการแยกขยะเพอน�าไปรไซเคล แตเรากยงมปญหาขยะพลาสตกลนบอขยะอยด ท�าไมครบ?
เราใชพลาสตกกนจนชนแลวนนเอง แลวทราบหรอไมครบวาตนทนในการรไซเคลพลาสตก
ไมถกเลยแคคดเรองการแยกชนดของขยะกเหนอยแลวครบไปซอเมดพลาสตกมาผลตของใหม
งายกวาเยอะครบ ในอกแงมมหนงเหตการณไฟไหมบอขยะนาจะท�าใหเกดการรบรและตนตว
ในการแกปญหาขยะพลาสตกนะครบ
การศกษาวจยเกยวกบเชอเพลงชวภาพของโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา
เสอกนฝนพลาสตกชวภาพ(PETROMAT Bio-Raincoat)
รอน!!!ท�าไมอากาศรอนแบบนจะเปดแอรคาไฟกแพงออกไปขางนอกเจอ
รถตดน�ามนกแพงอกทานผอานหลายทานคงจะบนแบบนเหมอนกนอตสาหกรรม
ปโตรเคมเองกโดนหางเลขไปดวยนะครบตงแตเปนตนเหตในการท�าลายชนบรรยากาศ
ท�าใหเกดภาวะโลกรอนราคาน�ามนตลาดโลกถบตวสงขนสงผลใหราคาน�ามนขาย
ปลกในประเทศแพงคาไฟฟากเลยพงกระฉดตามสนคาตางๆกปรบราคาสงขนเรมอยยาก
ขนเรอยๆขอบนสกหนอยแกเครยดมองซายมองขวาหาจ�าเลยกเจอพวกบรษททท�า
โรงกลนหรอพวกอตสาหกรรมปโตรเคมนนแหละเคราะหซ�ากรรมซดป55มเหตการณ
โรงงานระเบดและเกดไฟไหมใหญตอมาป56ทอสงน�ามนดบรวป57นบอเกบขยะ
เกดไฟไหมอกแถมสงควนเขากรงเทพฯเลยเปนเรองราวใหญโตตนเหตมาจากขยะพลาสตก
ปญหากถกโยงเขาอตสาหกรรมปโตรเคมอก
จากขอมลทเคยน�าเสนอผาน PETROMAT Today เลมกอน ๆ “ปโตรเคม (Petrochemicals)” คอสารทผลต
จาก “ปโตรเลยม (Petroleum)” ซงรจกกนดกคอ “น�ามน” และ “กาซธรรมชาต” สารปโตรเคมทส�าคญม 2 กลม คอ
1) กลมโอเลฟนส ทใชเปนสารตงตนในการผลตพลาสตกตาง ๆ และ 2) กลมแอโรแมตกส ทใชเปนสารตงตนและตวท�าละลาย
ในการผลตสารเคมอน ๆ ดงนน ราคาของสารปโตรเคมจะขนลงตามราคาน�ามนทเปนวตถดบตงตน ประเทศทไมมน�ามนหรอม
น�ามนอยนอยความสามารถในการแขงขนจะถกจ�ากดดวยตนทนการน�าเขาน�ามนจงตองหาพลงงานอยางอนทดแทนส�าหรบ
ประเทศไทยทพนทสวนใหญใชในการเกษตรกรรมการน�าองคความรดานชวภาพตางๆ (Bio-based)มาผนวกรวมกบองคความร
ดานปโตรเลยมและปโตรเคมจงเปนเรองทนาสนใจและประเทศไทยมศกยภาพทจะท�าใหเกดผลส�าเรจไดไมกปกอนหลายคนยง
ตอตานน�ามนแกสโซฮอลกนอยเลยแตทกวนนกใชกนเปนประจ�ารวมไปถงน�ามนไบโอดเซล
ไบโอเจทปจจบนกเรมใชกนมากขนอนทจรงแลวในหลวงของเราศกษาวจยเกยวกบเชอเพลง
ชวภาพโดยโครงการสวนพระองคสวนจตรลดามาตงแตปพ.ศ.2528ดวยทรงมพระราชด�าร
วาในอนาคตอาจเกดการขาดแคลนน�ามนในสมยนนน�ามนยงมราคาถกยงไมมใครเลงเหน
ประโยชนถาภาครฐและเอกชนของเราศกษาอยางจรงจงตงแตวนนนวนนเราอาจจะเปนผน�า
ดานเชอเพลงชวภาพของโลกแลวกได
Bio-Petrochemicals 4
เทคโนโลยพลาสตกยอยสลายไดและพลาสตกชวภาพไดถกน�าขนมาพดหลายครง PETROMAT Today เองกเคยลงเนอหาเกยวกบพลาสตกชวภาพในฉบบปฐมฤกษมาแลว ถาทานผอานสนใจสามารถเขาไปดาวนโหลดไดท www.petromat.org นะครบเรามโมเดลทประสบความส�าเรจของทางยโรปทออกนโยบายและปลกจตส�านกให ประชาชนหนมาใช พลาสตกชวภาพส�าหรบประเทศไทยมการผลกดนใหเกดการน�ามาใชงานเปนพกๆ แลวกเงยบไปคงตองทบทวนและท�ากนอยางจรงจงสกทนะครบในตลาดตอนนทพอจะนกออกมรานกาแฟสดระดบพรเมยมยหอหนงทมสญลกษณเปนปาๆ มนกแกวเกาะกงไมน�าพลาสตกชวภาพมาท�าถวยกาแฟอยางไรกตามถาผบรโภคมความตองการใชวสดทดขนผประกอบการทงหลายกตองน�าพลาสตกชวภาพมาใชมากขนครบ
ส�าหรบ PETROMAT ทเนนงานวจยดานปโตรเคมและวสดนอกจากจะวจยและพฒนากระบวนการและผลตภณฑทมาจากปโตรเลยมแลว เรายงสอดแทรกทศทางการวจยทใชวตถดบชวภาพผานโปรแกรมวจยทง 4 ดาน เพราะเราเลงเหนวาประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม เรามตนทนทางดานน เรามการวจยเกยวกบการแปรรปขยะทางการเกษตรเปนเชอเพลงชวภาพ การน�าขยะพลาสตกขยะปโตรเคมมาใชประโยชน การผลตน�ามนจากปาลมน�ามน สบด�าสาหราย มการผลตตวเรงปฏกรยาจากวสดธรรมชาต การวจยและพฒนาพลาสตกชวภาพ การน�าวตถดบชวภาพมาผสมเพอลดตนทนรวมถงการประเมนวฏจกรชวตเพอดผลกระทบตอสงแวดลอม เราดครอบคลมทงดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอความยงยนของประเทศไทย ซงทานผอานทตดตาม PETROMAT Today จะไดรบทราบขอมลงานวจยหรอการเขาไปมสวนชวยแกปญหาตางๆใหสงคมเปนประจ�าครบ
วฏจกรชวตของพลาสตกชวภาพเอกสารอางอง1. http://www.eppo.go.th/royal/m1700_0020.html (“พระบดาแหงการพฒนาพลงงานไทย พลงงานชวภาพ : พลงแหงพระปรชาญาณ”, ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน) 2. http://goo.gl/Arsx0h (ภาพ-วฏจกรชวตของพลาสตกชวภาพ)3. http://www.acuityorg.com/hdpicture/golf-course-sport.html
AWARDS
5
ผศ. ดร.เบญจพล เฉลมสนสวรรณ
(CU-CT) ไดรบรางวลนกวจยรนเยาว
สาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย
PETROMAT รวมแสดงความยนดกบคณาจารยผไดรบรางวล ในพธประกาศเกยรตคณศาสตราภชาน ศาสตราจารย รางวลยกยองเชดชเกยรตอาจารยดานการเรยนการสอน และกจการนสตรางวลการวจยและรางวลผลงานวจยประจ�าป2556และรางวลยกยองเชดชเกยรตบคลากรสายปฏบตการ
“คนดศรจฬาฯ”ประจ�าป2557ดงตอไปน
PETROMATขอแสดงความยนดกบผศ.ดร.หทยกานต
มนสปยะ (CU-PPC) ไดรบประกาศเกยรตคณ “ผประสบความส�าเรจ
ในหนาทการงาน เปนผมคณปการและสรางชอเสยงใหกบจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย”เนองในโอกาสครบรอบการกอตง40ปภาควชาวสดศาสตร
คณะวทยาศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย
PETROMAT ขอแสดงความยนดกบผศ.ดร.ธงไทยวฑรย(KU-ChE)ทไดรบรางวลนกวจยร นใหมดเดนระดบชมเชยเนองในการประชมวชาการระดบชาตเครอขายวจยประชาชนประจ�าป2557
PETROMAT รวมแสดงความยนดกบศ. ดร.อรวรรณ ชยลภากล (CU-CHEM)
ทไดรบรางวลนกวจยทมผลงานวจยทไดรบการอางองสงสด สาขาวทยาศาสตรกายภาพ
ศ. นพ.ภรมย กมลรตนกล อธการบดจฬาฯ มอบรางวลให ผศ. ดร.ศรพร จงผาตวฒ
(รอง ผอ. PETROMAT) ทไดรบรางวลยกยองเชดชเกยรตอาจารย
ดานการเรยนการสอน ระดบดมาก
PETROMATน�าทมคณาจารยและนกวจยของศนยฯรวมทงนกวจยจากMTEC
และPTTเขาเยยมชมศนยวจยชวมวลจฬาฯณอ.แกงคอยจ.สระบรเมอวนท13
มนาคม2557PETROMATขอขอบพระคณในความอนเคราะหจากศ.ดร.ธราพงษ
วทตศานตในการเขาเยยมชมศนยวจยชวมวลมาณทนดวย
EVENT
ศนยวจยและพฒนาการทหาร กรมวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยกลาโหมกระทรวงกลาโหม เขาเยยมชมการบรหาร
จดการและการบรหารงานวชาการ รวมถงหองปฏบตการของ
PETROMATเมอวนท27มนาคม2557ทผ านมา
PETROMATรวมกบวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคมจฬาฯจดงานประชมวชาการ“PETROMAT&PPCSymposium2014”ณศนยประชม
แหงชาตสรก ต วนองคารท 22 เมษายน 2557 ทผ านมา โดย PETROMAT ไดรบเกยรตจากศาสตราจารยกตตคณ ดร.คณหญงสชาดา กระนนทน
นายกสภาจฬาลงกรณมหาวทยาลยมาเปนประธานในพธเปดงานซงภายในงานมผ สนใจเขารวมงานกวา500คนส�าหรบปนPETROMATยงไดจดงานเสวนา
ในหวขอ“CCCforR&DPartnerships”เพอเปนการแลกเปลยนความคดเหนและขอเสนอแนะในการท�างานวจยรวมกนระหวางPETROMATและภาค
อตสาหกรรม
PERTOMAT ไดร วมงาน “มหกรรมอดมศกษาไทย 2557”
ซงส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา(สกอ.)จดขนระหวางวนท23–24
เมษายน2557โดยรวมจดแสดงนทรรศการ“ศนยความเปนเลศ:มลคาเพมของอดม
ศกษาไทย”โดยมนายเสรมศกดพงษพาณชรมช.วาการกระทรวงศกษาธการ
เปนประธานในพธเปดงาน
PETROMAT & PPC Symposium 2014
ศนยวจยและพฒนาการทหาร กรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยกลาโหม เยยมชม PETROMAT
เยยมชมโครงการสงเสรมศกยภาพการใชชวภาพและชวมวลฯ
มหกรรมอดมศกษาไทย 2557
Bio-Petrochemicals 6
NEWS
ส�านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) จดการประชมเพอ
หารอแนวทางความร วมมอระหว างสถาบนอดมศกษาและภาคอตสาหกรรม
โดย รศ. ดร.พนต รตะนานกล รองเลขาธการฯ เปนประธานในการประชม
ร วมดวยประธานสภาอตสาหกรรม ผอ.ศนยความเปนเลศ และตวแทนจาก
หลายหนวยงานเพอระดมความคดเหนระหวางกนเมอวนท9เมษายน2557
สภาอตสาหกรรมเปนเจาภาพจดงานประชมนานาชาตAsiaPetrochemical
Industry Conference ; APIC 2014 ในวนท 15 - 16 พฤษภาคม 2557
ซงถอเปนเวทแลกเปลยนความคดเหนและกอใหเกดความรวมมอในการด�าเนน
ธรกจปโตรเคมโดยมผ เขารวมงานทงผ บรหารระดบสงและบคลากรในวงการธรกจ
ปโตรเคมจาก 36 ประเทศทวโลก ในงานน นกวจยภายใตศนย PETROMAT
ไดมส วนรวมเปนอาสาสมครชวยงาน เพอใหงานประชมเรยบรอยและส�าเรจ
ลล วงไปดวยด
PETROMATรวมเปนสวนหนงในคณะผบรหารจฬาฯน�าโดยรองอธการบด
ศ.นสพ.ดร.มงคลเตชะก�าพเข าเยยมชมศนยวจยScience&Innovation
Center บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จ�ากด (มหาชน) ส�านกงานระยอง
เมอวนท 2 -3 มถนายน 2557 เพอแนะน�าภาพรวมการด�าเนนงานวจยของ
จฬาลงกรณมหาวทยาลยแลกเปลยนความคดเหนและสรางความรวมมอในการ
ท�าโครงการวจยร วมกนพรอมทงเยยมชมหองปฏบตการและโรงงานตนแบบอกดวย
งานประชมนานาชาต Asia Petrochemical Industry Conference ; APIC 2014
เยยมชมศนยวจย Science & Innovation Center บรษท พทท โกลบอล เคมคอล จ�ากด (มหาชน)
ความรวมมอระหวางสถาบนอดมศกษาและภาคอตสาหกรรม
กาวตอไปของประเทศไทย... ดวย R&D และ Innovation ผานมมมองของ
บทสมภาษณดร.วไลพรเจตนจนทร
ผอ�านวยการส�านกงานเทคโนโลยบรษทปนซเมนตไทยจ�ากด(มหาชน)
ถาพดถง “เครอซเมนตไทย (SCG)”หนงในกลมบรษทชนน�าททนสมยและใหญทสดในประเทศไทย เชอวาทานผอานทกทานจะตองผานการใชงานสนคาของSCGไมทางใดกทางหนงอยางแนนอนนอกจากขนาดของธรกจแลว SCG ถอวาเปนผน�าในการสรางสรรคนวตกรรมใหม ๆ อยเสมอ ซงค�าวา“นวตกรรม” แทบจะถกบรรจอยในแผนและนโยบายตางๆทกเรองในยคปจจบนแตกลบไมมการบอกถงวธการทจะไดมาซงนวตกรรมPETROMATTodayจงไดขอเขาสมภาษณ ดร.วไลพร เจตนจนทร หรอ “พพร”ผอ�านวยการส�านกงานเทคโนโลยบรษทปนซเมนตไทยจ�ากด (มหาชน) นอกจากน พพร ยงด�ารงต�าแหนงกรรมการอ�านวยการของ PETROMATอกดวยการเขาสมภาษณครงนทมงานPETROMATไดรบการตอนรบอยางอบอนและเปนกนเองอยางมากแตเหนอสงอนใดคอมมมอง ประสบการณ ขอเสนอแนะทพพรมใหกบพวกเราขอเชญทานผอานตดตามเนอหาสาระจากบทสมภาษณไดเลยครบ
COVER STORY
Bio-Petrochemicals 8
PETROMAT : SCG มงาน Innovation จ�านวนมาก มการท�าวจยรวมกบสถาบนการศกษาในประเทศและตางประเทศ เราเคยคยกบ SCG Chemicals แลว ทนอยากจะถามพพรในมมมองของ SCG วามนโยบายอยางไรครบดร.วไลพร : นโยบายเราเนนเรองCollaborationมากๆคอการท�างานรวมกนทงภายในธรกจโดยมการประสานงานกนทงฝายผลตฝายขายและฝายR&Dแลวยงท�าวจยขามธรกจเชนเรองCompositeทเปนCement-basedเราสามารถทจะใชไฟเบอรทเปนเยอกระดาษหรอพอลเมอรกได ดวาอนไหนดกวากน ตองอาศยการท�าวจยแบบขามธรกจเปนการตอยอดองคความรของแตละธรกจเชนการท�าวจยเรองAlternativeEnergyหรอการท�าวจยเรองการน�าFlyAshมาใชกเปนการวจยแบบขามธรกจ โดยเราจะเนนเรอง Alignment กบธรกจทงในระยะสน และระยะยาว แลวกท�าBasic Feasibility Study ดทง 3 ดาน ในดาน Market ดวา จะขายใคร Application อะไร Potential MarketSize เปนอยางไร ดาน Technology กจะประเมนวาเรามความสามารถในการท�าเองหรอไม ถามท�าไดทงหมดหรอท�าไดบางสวน สวนทท�าเองไมไดกจะหา Partner ซงอาจจะเปน บรษทคคา หรอ Supplier สถาบนวจย หรอมหาวทยาลยทงภายในประเทศและตางประเทศมาชวยท�าในสวนทเราท�าไมไดและสดทาย ดานFinancialมBenefitทางตรงหรอทางออมอะไรบาง หลงจากท�า Feasibility เสรจถาออกมานาสนใจกจะ Drive ในเรองการท�าวจยตอแตถาผลของFeasibilityไมนาสนใจกไมตองเสยเวลาท�าLabซงใชเงนและเวลามากกวาการท�าFeasibilityStudyมากเราเนนมากการท�าCollaborationเพราะเรามองวาเราไมไดเกงทกเรอง
PETROMAT : SCG ใหน�าหนกการลงทนกบสถาบนการศกษา
ในประเทศและตางประเทศมากนอยตางกนอยางไรครบ
ดร.วไลพร : ตอนนเราลงทนท�าวจยกบสถาบนในประเทศ
มากกวาตางประเทศเนองจากเรากอยากสนบสนนสถาบนในประเทศ
นกวจยในประเทศแตในอนาคตตอบไมไดสาเหตคอเรองIP
บรษททกบรษทรวมถงSCGตองการเปนเจาของIPหรอมFirst
RighttoUseคอมสทธในการผลตหรอขายทเราท�ากบสถาบน
ชนน�าในยโรปหรอในญปน IP เปนของเรา เขาบอกวาเขาม
PublicationกบIPเยอะแลวอยากท�ากบบรษทเชนSCGซงเอามา
ท�าใหเกดเปนผลตภณฑ หรอ บรการ Commercialize ไดจรง
การทมหาวทยาลยมIPอยแตไมไดน�าไปใชประโยชนท�าใหเกด
เปนสนคาหรอบรการ IP นนกลาสมยเพราะมการคนควาวจยใหม ๆ
อยตลอดเวลามหาวทยาลยกไมไดอะไรประเทศชาตกไมไดอะไร
ถามวาเอกชนใครกตามทน�าIPไปท�าใหเกดCommercialมReturn
กท�าR&Dเพมขนมการจางงานจายภาษเขาประเทศประเทศก
พฒนาขนลดการน�าเขาเทคโนโลยไดกบประเทศในภาพรวมจรงๆ
9
COVER STORY
PETROMAT : SCG มองยงไงกบการพฒนาบคลากรสายวทยาศาสตร
และเทคโนโลยโดยเฉพาะสวนทเกยวกบ Innovation และ R&D
ดร.วไลพร :พมองวาประเทศไทยม3StepStepแรกImportของ
เขามาขายเปนยคทองของSalesพอStepท2ซอKnow-howมาตง
โรงงานเปนยคของProductionแตStepตอไปท�าแบบนนไมไดแลว
เพราะความสามารถในการแขงขนมนไมม วนหนงกมคนทผลตของ
ไดถกกวาเราขายของถกกวาเราอยางทเราทราบกนจนผลตไดถกกวา
เราอกหนอยอนโดนเซยกจะผลตไดถกกวาเราเพราะฉะนนเราตองท�า
R&Dตองสรางบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยประเทศไทย
เน นการเรยนการสอนแบบท�าคะแนนสอบให ได มาก ทสด
เทยบกบเวลาทมอยกเลยมการสอนแบบทองจ�าใหไดมากทสดท�าคะแนนใหไดมากทสดในเวลาทเรวทสดตางจากแบบเยอรมนคอเรยน4ปแลวท�างานในภาคเอกชน1ปเพราะฉะนน
บณฑตทจบมาไดไปฝกงาน ท�างานจรง ๆ มา ไดเรยนรสภาพการท�างานจรง ปญหาทเกดขนจรงทนอกเหนอจากในต�ารา
และกเปนชองทางใหเดกดวยจบมาแลวกไดงานท�าเลยส�าหรบR&Dนาศกษาตวอยางของบราซลสถาบนวจยจะไดรบทน
จากรฐบาลในการท�าวจยกตอเมอตอบโจทยภาคผลตหรอบรการ โดยตองมภาคผลตและบรการใหการรบรอง ถงจะไดทน
ของรฐบาล เพราะฉะนนจะเหนไดวาท�าไมบราซลถงเจรญเพราะโจทยวจยมนตอบโจทย Needs ของประเทศ ซงกคอ
Needs ของภาคผลตและภาคบรการนนเอง คดงาย ๆ ทกวนนเรา Import เขามาทกอยาง ถาเรายงท�าอะไรเองไมได
อนาคตล�าบากแนเราตองมงเนนท�าR&DใหไดเรมจากCopy&Developmentกไดจนไตหวนกท�าอยางนนตอนทญปน
เกดใหมญปนกCopyอเมรกาสมยกอนพดตลกวาอเมรกาคดญปนท�าแตวาประเทศไทยเราCopyแบบSmartหนอย
แปลวาPatent3ปจะExpireกเรมCopyไดแลวพอวนทCopyเสรจPatentนนExpireแลวกสามารถผลตขายได
เมอเรมท�าเองไดขนตอไปกตอยอดเทคโนโลยโดยการท�าวจยใหไดผลตภณฑและบรการทเหนอคแขง
“...ถาท�าไปแลว
ประเทศชาตจะไดอะไร
องคกรในภาพรวมไดอะไร
ถาคณท�าแลวประเทศชาตไมได
องคกรไมไดอยาท�าเลย
ไมมประโยชน...”
Bio-Petrochemicals 10
: ต�าแหนงทพพรอยตอนนมสวนส�าคญมากทงการพฒนาบรษทและพฒนาประเทศ อยากทราบ
หลกวธคดในการท�างาน
ดร.วไลพร : พม3หลกใหญๆอนแรกพมองวาทกคนมความส�าคญเทากนหมดเพราะถาเฟองตวใดไมหมนกท�าใหเกด
ปญหาไดหลกท2นพจะถามวาถาท�าไปแลวประเทศชาตจะไดอะไรองคกรในภาพรวมไดอะไรถาคณท�าแลวประเทศ
ชาตไมไดองคกรไมไดอยาท�าเลยไมมประโยชนหลกท3พพดอยเสมอคอWhenIdosomething,Idoallmybest
andtryallmyheartกคอพไมเคยGiveupเลยพจบปรญญาเอกทCincinnatiปค.ศ.1989พไดofferPostDoctoral
จากมหาวทยาลยและบรษทChemicalชนน�าในอเมรกาเขาเสนอเงนเดอนใหสงมากมากกวาทเมองไทยประมาณ15เทา
แตคณพอพสงใหกลบ พรองไหกลบมานะ คณพอพพดเสมอใหอดทน ตางชาตรวยอยแลวใหกลบมาท�าเมองไทยดกวา
ทกวนนพอนกถงค�าพดพอทไรกมแรงฮดส มนเหมอนถกฝงอยกบเราวา ประเทศชาตตองมากอน เมอท�าแลวเจอปญหา
หรออปสรรคอาจจะมลาไปบางแตพกไมเคยทอพกผอนนดหนอยพกกลบมาสตอNeverGiveUp!
: พพรมอะไรทอยากฝากถงนกวจยรนใหมบางครบ
ดร.วไลพร : พวาท�าอะไรตองท�าในสงทเรารกและสนกกบมนเรากจะทมเทดวยใจและสามารถฝาฟนอปสรรคได
“PETROMAT ขอขอบคณ ดร.วไลพร เจตนจนทร เปนอยางสง ทไดสละเวลาอนมคามาใหแงคดมมมอง
การท�างานดานวจยและพฒนาของภาคเอกชนชนน�าของประเทศอยาง SCG รวมทงเลาประสบการณตาง ๆ
ทมประโยชนอยางมาก สดทายน PETROMAT จะน�าหลกคดทวาท�าแลวประเทศชาตไดประโยชนและ
ตองไมยอมแพตออปสรรคมาใชในการท�างานตอไปครบ”
11
อานตอหนาถดไป...
Research Collaboration
Sustainable Development
ศาสตราจารย ดร.สเมธ ชวเดชวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคมจฬาฯ(CU-PPC)
for
PETROMAT Today ฉบบนขอน�าทานผอานมา
พดคยกบ ศาสตราจารย ดร.สเมธ ชวเดช อาจารยประจ�า
วทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม จฬาฯ และนกวจยสงกด
โปรแกรมวจยดานปโตรเคมอยางยงยน (Sustainable
Petrochemicals; SP) ของ PETROMAT ซงทานเปน
นกวจยทไดรวมงานกบภาคอตสาหกรรมผานการด�าเนนการ
ของPETROMATอกดวย
“งานวจยขนหง”เปนค�าท นกวจยหลายทาน
คนหกนเปนอยางด เนองจากงานวจยทถกวจยแลวไมมภาค
อตสาหกรรมน�าไปใชงานตอหรอเปนงานวจยทภาคอตสาหกรรม
ไมทราบวามการท�าวจยดานนอยนนเอง จงท�าใหเกดแนวคด
สรางศนยเชอมโยงงานวจยระหวางภาคการศกษากบภาค
อตสาหกรรมใหเกดงานวจยรวมกนทสามารถชวยแกปญหาให
กบภาคอตสาหกรรมได ซง PETROMAT เองกเปนศนยทชวย
ประสานงานวจยระหวางภาคการศกษากบภาคอตสาหกรรม
เพอท�าใหเกดโครงการวจยรวมกนดวย
Bio-Petrochemicals 12
รอSCG
PETRO : งานวจยทอาจารยมความสนใจ/เชยวชาญ ผลงานทผานมา
ศ. ดร.สเมธ : งานวจยทศกษามหลายเรองอาทดานสารลดแรงตงผว
ทใชในอตสาหกรรมตาง ๆ เชน การศกษากลไกและสตรสารซกฟอก
ขจดคราบสกปรกบนผวผา การศกษากลไกและสตรสารขจดไคลสบ
(Soap scum) การแยกโลหะหนกและน�ามนจากน�าเสย และการใช
สารลดแรงตงผวทบ�าบดน�าเสยทปนเปอนดวยน�ามนดบ ดานตวเรง
ปฏกรยา (Catalysts) เชนการพฒนาตวเรงปฏกรยาส�าหรบปฏกรยา
อพอกซเดชนของเอทลนดานพลาสมาอณหภมต�าเชนการเปลยนรป
กาซธรรมชาตทมองคประกอบคารบอนไดออกไซด การพฒนาระบบ
พลาสมาส�าหรบปฏกรยาอพอกซเดชนและควบคมมลภาวะทางอากาศ
งานวจยทเนนในชวงปจจบนเปนการพฒนาระบบผลตกาซชวภาพ
(Biogas)การใชระบบสองขนตอนผลตไฮโดรเจนและมเทนการใชแสง
เพมประสทธภาพการผลตกาซไฮโดรเจนการเตมอากาศปรมาณเลกนอย
ชวยเพมประสทธภาพการผลตกาซชวภาพเปนตนซงงานวจยนจะน�า
ไปใชแกปญหาในอตสาหกรรม
นอกจากนยงมงานวจยพฒนาระบบเปลยนสารจ�าพวกเซลลโลส
หรอวสดเหลอใชทางการเกษตรไปเปนน�าตาลซงใชเปนสารตงตนผลต
สารอนๆ โดยเฉพาะผลตเอทานอลทงนเพราะในอนาคตระบบเศรษฐกจ
โลกจะเปลยนเปนBiomass-basedEconomyคอการใชBiomass
เปนสารตงตนในการผลตสารเคมตาง ๆ ในงานวจยนไดประสบความ
ส�าเรจในการแยกเชอแบคทเรยทมความสามารถยอยเซลลโลสใหเปน
น�าตาลไดซงยงตองวจยพฒนาตอใหสามารถน�าไปผลตเปนการคาใหได
PETR : อยากใหเลาถงประสบการณการท�างานรวมกบภาค
อตสาหกรรมโดยผานการประสานงานของ PETROMAT
ศ. ดร.สเมธ : การทจะมงานวจยรวมกบภาคอตสาหกรรมตองมการเชอมโยง
อย3ดานคอ(1)มการพบปะพดคยกบภาคอตสาหกรรมอยางตอเนอง
พรอมทงมการประชาสมพนธความพรอมทงบคลากรและอปกรณ
เครองมอวจยภายใต PETROMAT (2) รบรปญหาและความตองการ
จากภาคอตสาหกรรมซงจะใชตงเปนโจทยในงานวจยและ(3)มแนวคด
ทใชแกปญหาได ซงจะเปนกรอบของงานวจยอตสาหกรรมจะยนด
สนบสนนการเงนของงานวจยทเสนอขอ กตอเมอมความมนใจวา
งานวจยน จะมประโยชนเทานน และอกประเดนทส�าคญมาก
คอ กรอบเวลาซงมกจะสนมาก ส�าหรบศนย PETROMAT ในขณะน
ไดเขามาชวยรองรบในสวนดานการประสานงานและงานเอกสาร
ซงจะชวยนกวจยไมตองเสยเวลากบงานธรการ
PETR : การท�างานรวมกบภาคอตสาหกรรมมกอาจมประเดน
ในเรอง IP (Intellectual Property) จงอยากใหอาจารยชวยเลา
ประสบการณ/มมมอง/ประเดนดงกลาว
ศ. ดร.สเมธ : มมมองของแตละบรษทในเรองของ IP แตกตางกน
บางบรษทจะไมสนใจในเรองน เพยงแจงเรองการตพมพผลงานทาง
วชาการใหทางบรษททราบเทานนแตบางบรษทจะถอในเรองของ IP
เปนเรองใหญเพราะมองวาเปนโอกาสในการท�าเงนใหบรษททงในปจจบน
และอนาคตได บางบรษทจะถอในเรองIPเปนเรองใหญมากจะมการ
เซนสญญากนกอนคยรายละเอยดเรองงานวจย ซงตอนแรกทจะเรม
ท�างานวจยกบบรษทใด ๆ กตาม ควรมการเจรจาตกลงใหเรยบรอย
เปนอนดบแรกกอน เพอจะไมเกดปญหาในภายหลง เพราะฉะนน
PETROMAT ควรตองรอารยธรรมเกยวกบประเดน IP ของแตละ
บรษทวาเปนอยางไรดวย
การจดสทธบตรนนนบเปนภาระคาใชจายอยางหนงดวย
เหมอนกน และการจดสทธบตรกไมไดหมายความวาสงนนตองด
เยยม ถาไมมใครมาซอกจะไมมประโยชน แลวโอกาสทจะมคนมาซอ
นนนอยมาก เพราะผซอจะตองมนใจวาซอแลวคม น�าไปใชประโยชน
ไดจรง ซงการจะคนพบสงใหม ๆ แลวดกวาเกานนไมใชเรองทงาย
จะตองอาศยหลาย ๆ ปจจยมาเกอหนนกน ทงอาศยความเกง โชค
โอกาสหรอแมกระทงอบตเหตทเกดขนนกวจยทเรมตนท�าวจยจงไม
ควรคดถงเรองนเปนหลก ควรใหเปนผลพลอยไดทคนพบโดยบงเอญ
มากกวา แลวจงน�ามาจดสทธบตร เพราะการวจยควรคดวาเพอ
เปนการเผยแพร น�าไปใชแกไขปญหาหรอมสวนชวยแกปญหาใหกบ
อตสาหกรรมได
ภาพแบคทเรยจากปลวกทถกคดแยกมาเพาะเลยง
Bio-Petrochemicals 14
สดทายน PETROMAT ขอขอบคณ
ศาสตราจารย ดร.สเมธ ชวเดช
ทสละเวลาอนมคามาถายทอดความร ประสบการณ
และแงคดด ๆ ใหพวกเราคะ PETROMAT
จะน�าค�าแนะน�าทไดมาปรบปรงการท�างานใหดยงขนคะ
PETR : จากการท�างานรวมกบ PETROMAT มความ
ประทบใจในบทบาทใดของ PETROMAT รวมถงขอเสนอแนะท
จะชวยให PETROMAT มการพฒนาใหมประสทธภาพมากขน
ศ. ดร.สเมธ : PETROMAT ควรตองมการปรบปรง 3 อยาง
คอตองสามารถบรหารงานธรการไดโดยเฉพาะการท�าบญชการเงน
และการแจงเตอนการสงรายงานเปนระยะๆจะท�าใหอาจารยทกคน
อยากใหPETROMATเขามาชวยดแลโครงการวจยใหประการทสอง
PETROMAT จะตองเปนผหาโครงการวจยมาใหอาจารย เพราะ
อาจารยมกไมรวามทไหนบางทมความตองการใหท�างานวจยทตวเอง
ถนด ขณะเดยวกนภาคอตสาหกรรมกไมรวาจะมใครมาชวยท�าวจย
ตรงนได ดงนน PETROMAT จงตองหาขอมลตลอดเวลาวาภาค
อตสาหกรรมมความตองการอะไร ตองตดตอหาขอมลไปทภาค
อตสาหกรรมและบรษทตาง ๆ วาตองการใหท�างานวจยดานอะไร
บางในการหาขอมลเรมตนอาจตดตอกนทางอนเตอรเนตกอนเชน
หาขอมลจากหนาเวบไซต หรอสงเมลลตดตอ ซงในบรษทใหญ ๆ
กจะมหนวยวจยและพฒนาอยแลว จงควรเรมตดตอในสวนนกอน
และเมอตองการลงรายละเอยดอาจตดตอในระดบหวหนางานหรอ
วศวกรทควบคมกระบวนการผลตเพอใหบรรลวตถประสงคขางตน
ทางPETROMATจะตองท�างานดานประชาสมพนธเชงรกอยางมาก
ควรจดท�าหนงสอแนะน�าศนยฯ มขอมล ไดแก งานบรหารและ
โครงสรางของศนยฯ ขอมลงานวจยทท�าใหภาคอตสาหกรรมทง
ปจจบนและทแลวเสรจ ขอมลอาจารยแตละทานเกยวกบงานวจย
ทท�าอยและความเชยวชาญรายชออปกรณเครองมอททนสมยโดยจด
กลมเปนงานวจยตาง ๆ และม C.V. ของอาจารยแตละทาน
เอกสารนควรจดสงใหบรษทตางๆ ใหมากทสดและทางPETROMAT
ไปพบผบรหารของบางบรษททนาจะไดรบงานวจย
ทส�าคญPETROMATตองรวาอาจารยภายใตศนยฯท�างาน
วจยอะไรอยบาง มความเชยวชาญดานใด นอกจากนจะตองร
เกยวกบผเชยวชาญภายนอกศนยฯ ดวย เพราะบางโครงการอาจตอง
มผเชยวชาญจากภายนอกมาเสรมในกรณทจ�าเปน การท�างานใน
เชงรกนจะท�าใหมโครงการวจยเขามาทศนยฯ มากขน ซงงานวจย
มหลายดานเชนศกษาความเปนไปไดในการลงทนการท�ารายงาน
สรปเพอหาทศทางการวจยตาง ๆ การวจยในลกษณะแกไขปญหา
หรองานวจยในอนาคตวามกระบวนการอะไรมาทดแทนของเกาได
หรอผลตสารใหมทนาสนใจเปนตน
PETR : อยากใหฝากแงคดถงนกวจยรนใหม
ศ. ดร.สเมธ : นกวจยรนใหมควรจะเดนทางไปรวมงานประชม
วชาการในตางประเทศ อยางนอยปละ 1 - 2 ครง รจกคนควา
หาขอมลการวจยดานใหมๆไมควรท�าวจยในดานทเรยนมาดานเดยว
ควรเรมมองหา Area ในการวจยใหเหมาะสมทงกบตนเองและ
ความตองการของประเทศหรอสงคม ควรวจยเนนเชงลกโดยใช
เวลาไมต�ากวา 5 ป และควรเนนตพมพผลงานวจยในวารสาร
“...การจะคนพบสงใหม ๆ แลวดกวาเกานนไมใชเรองทงาย
จะตองอาศยหลาย ๆ ปจจยมาเกอหนนกน ทงอาศยความ
เกง โชค โอกาส หรอแมกระทงอบตเหตทเกดขน...”
นานาชาตทมชอเสยง ซงจะท�าใหเปนทยอมรบวาเปนผเชยวชาญ
ในสาขานนๆ แตไมควรท�าหลายดานมากเกนไปการท�าวจยนนตองม
การหาเงนเขามาท�าวจยซงจะตองเขยนโครงการวจยเปนส�าหรบนกวจย
ใหมๆอาจไมมความเชยวชาญเพยงพอทจะท�าโครงการคนเดยวได
อาจรวมกลมท�าวจยหรอขอใหอาจารยอาวโสทเกงกวาและมความ
เชยวชาญในดานนนๆมาเปนทปรกษาโครงการขอค�าแนะน�าและ
ค�าปรกษาจากทานซงจะชวยใหเรามประสบการณและความเชยวชาญ
มากยงขน
15
รองศาสตราจารยดร.ศรรตนจตการคาวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม
จฬาลงกรณมหาวทยาลย(CU-PPC)
เพอเพมความยงยนใหอตสาหกรรมปโตรเคม การผลตสารปโตรเคมจ�าเปนตองพงพาแหลงวตถดบอนทไมใชปโตรเลยมใหมากขนงานวจยนมงไปสการคนควาเพอใชวตถดบทดแทนปโตรเลยมในการผลตสารปโตรเคม เอทานอลเปนวตถดบทนาจะเหมาะสมทสดส�าหรบประเทศไทย เนองจากประเทศไทยมก�าลงผลตเอทานอลไดในปรมาณทสงมากคอ เฉลยประมาณ1.4ลานลตรตอวน โดยมปรมาณส�ารองประมาณ40 ลานลตรตอป เอทานอลสามารถน�าไปใชผลตสารปโตรเคม เชน เอทลน โพรพลนหรอสารแอโรแมตกสไดโดยผานกระบวนการดไฮเดรชนเชงโมเลกลดวยตวเรงปฏกรยาโดยกระบวนการผลตเอทานอลไปเปนเอทลนนนไดถกน�าไปผลตเอทลนในเชงพาณชยแลวนอกจากนนยงมศกยภาพในการผลตโพรพลนและแอโรแมตกสได ในเชงพาณชยในอนาคตไดอกดวย หวใจของความส�าเรจคอ การเลอกใชตวเรงปฏกรยาทเหมาะสมทจะสามารถผลตสารปโตรเคมตวทตองการไดอยางเฉพาะเจาะจง งานวจยนจงมงเนนเพอผลต ทดสอบ และเลอกใชตวเรงปฏกรยา เพอผลตเปนสารปโตรเคมตามทตองการไดเชนสารแอโรแมตกสทมราคาสงไดแกไซลนสเบนซนสไตรนเอทลเบนซนเปนตน งานวจยนไดรบทนสนบสนนจาก PETROMAT และบรษท ไทยออยลจ�ากด(มหาชน)ตอเนองมาเปนระยะเวลากวา3ปแลว
การผลตสารปโตรเคมจากเอทานอลชวภาพโดยกระบวนการดไฮเดรชน
Bio-Petrochemicals RESEARCH
องคประกอบของสารแอโรแมตกส
C6-C8ทไดจากตวเรงปฏกรยาตวเรงปฏกรยาทสงเคราะหได
ผชวยศาสตราจารยดร.ศรพรจงผาตวฒวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม
จฬาลงกรณมหาวทยาลย(CU-PPC)
การเปลยนกลเซอรอล ผลตภณฑพลอยได จากการผลตไบโอดเซล ใหเปนผลตภณฑ .... แอโรแมตกส ....
การเปลยนกลเซอรอลใหเปนสารแอโรแมตกส
ไบโอดเซลเปนหนงในพลงงานทางเลอกทถกน�ามาใชทดแทนน�ามนปโตรเลยมเพอตอบสนองตอความตองการพลงงานทเพมขนอยางตอเนอง ในการผลตไบโอดเซลโดยกระบวนการทรานเอสเทอรรฟเคชนนน จะไดกลเซอรอลเปนผลตภณฑพลอยไดถง 10%โดยน�าหนกปรมาณกลเซอรอลทเพมขนท�าใหราคากลเซอรอลมแนวโนมลดดลงอยางตอเนองในขณะเดยวกนผลตภณฑปโตรเคมกลมแอโรเเมตกสซงประกอบดวยเบนซนโทลอนและไซลนมแนวโนมความตองการและราคาทสงขนเรอยๆเพอเพมคณคาใหกบกลเซอรอลทไดจากการผลตไบโอดเซลจงไดท�าการศกษากลไกการเกดปฏกรยาในการเปลยนกลเซอรอลใหเปนผลตภณฑแอโรแมตกส และสงเคราะหตวเรงปฏกรยาทเหมาะสมตอกลไกการเกดปฏกรยานนเพอเพมอตราการเกดปฏกรยาและการเลอกเกดเปนผลตภณฑแอโรแมตกสทตองการ
Bio-Petrochemicals 16
ชวมวลมแหลงวตถดบทหางายและสามารถใชแลวไมหมดไป จงไดรบความสนใจในการน�ามาผลตเปนพลงงานทางเลอกทดแทนพลงงานจากปโตรเลยมคอ น�ามนชวมวล (bio-oil)แตน�ามนชวมวลทไดนตองผานการปรบปรงคณภาพเพอใหมสมบตทเหมาะสมตอการใชงาน จงมการวจยทศกษาปฏกรยาไฮโดรดออกซจเนชนโดยการใชตวเรงปฏกรยาในบรรยากาศของไฮโดรเจนเพอปรบปรงน�ามนชวมวลใหมคาความรอนสงขน ความเปนกรด ความหนาแนน และปรมาณออกซเจนลดลงโดยไดทดลองปรบปรงน�ามนชวมวลทชวงจดเดอดตางๆและตามความสามารถการละลาย
เครองปฏกรณแบบdoublescrewpyrolyzer
พอลเมอรฐานชวภาพ (Bio-based polymer) เปนวสดทางเลอกทไดรบความสนใจอยางมากในปจจบนเนองจากพอลเมอรชนดนผลตจากสารตงตนธรรมชาตเชนน�ามนสกดจากพช กลเซอรอล ชวมวลชนดตาง ๆ เปนการลดการพงพาทรพยากรปโตรเลยมมความเปนมตรตอสงแวดลอม พอลเมอรฐานชวภาพเหลานมดวยกนหลายกลม อาทพอลเอสเทอร พอลเอไมด พอลยรเทน เปนตน สามารถน�าไปใชงานไดอยางหลากหลายเชนงานฟลมงานเคลอบผวอตสาหกรรมยาหรอการแพทยเมอน�าไปแปรรปใชงานแลวจะสามารถเกดการยอยสลายกลายเปนชวมวลทสามารถสกดเปนสารตงตนในการผลตพอลเมอรมาใชงานไดใหม กอใหเกดเปนวฏจกรการใชงานของพอลเมอรฐานชวภาพ กลมวจยไดวจยและพฒนาพอลเอสเทอรฐานชวภาพ สามารถน�าไปใชงานเปนวสดโครงเลยงเซลล (Scaffold)เพอซอมแซมอวยวะภายในรางกายเชนกระดกไฟเบอรเปนตนซงสามารถน�าไปสการพฒนาและปรบปรงใหเปนวสดทใชในการรกษาทางการแพทยกบอวยวะของรางกายสวนอนๆ ตอไปไดเชน การน�าไปใชเปนโครงเลยงเซลลกระดกออนหรอขอตอทเกดการหกหรอราว หลงจากทรางกายสามารถซอมแซมและสรางเนอเยอใหมใหกลบคนสภาวะปกตแลว พอลเมอรฐานชวภาพควรตองสลายไป
ผชวยศาสตราจารยดร.ศรลกษณพมประดบภาควชาเคมเทคนคคณะวทยาศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย(CU-CT)
วสดทางการแพทยจาก พอลเอสเทอรฐานชวภาพ
การปรบปรงคณภาพน�ามนชวมวลดวยตวเรงปฏกรยา RESEARCH
Bio-Petrochemicals
รองศาสตราจารยดร.อภญญาดวงจนทรภาควชาวศวกรรมเคมคณะวศวกรรมศาสตร
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร(KU-ChE)
น�ามนชวมวล
ปฏกรยาพอลคอนเดนเซชน
ของกรดอะซลาอกและกลเซอรอล
วฏจกรของพอลเมอรชวภาพ
17
PETROMAT CCC for R&D Partnershipsวนองคารท 22 เมษายน 2557 เวลา 10.30-12.30 น. ณ หองประชม 4 ศนยการประชมแหงชาตสรกต
งานเสวนา
รายชอวทยากร
ดร.วระภทรตนตยาคม เลขาธการกลมอตสาหกรรมปโตรเคมสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย
ดร.บตราบญเลยง TechnologyIntelligenceManagerบรษทเอสซจเคมคอลสจ�ากด
ผศ.ดร.กานดสสดสาคร นกวจยPETROMATจากภาควชาวศวกรรมเคมม.เกษตรฯ
ผศ.ดร.ศรพรจงผาตวฒ รองผอ�านวยการและนกวจยPETROMATจากวทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคมจฬาฯ
ผศ.ดร.ศรธนวเจยมศรเลศ หวหนาโปรแกรมวจยHPSM,PETROMATและหวหนาภาควชาวสดศาสตรจฬาฯ(ผด�าเนนการเสวนา)
ผศ. ดร.ศรธนว : เรามาเรมทค�าถามแรกนะคะ อยากทราบวาค�าวา CCC นมความส�าคญอยางไรคะ
ดร.วระภทร : เคยพดไววาCommunicationเปนเรองส�าคญมหลายกระบวนการทนกวจยตองสอสารกบสงคมความส�าเรจจะชดเจนขนถายกระดบดวย
Collaborationเทคนคส�าคญคอการคยแบบInformalคนทไมถนดอาจตองมการปรบหรอมหนวยงานอยางPETROMATมาชวยใหเกดCommunicate
และCollaborate
ผศ. ดร.ศรธนว : ขอบคณคะ อยากให อ.กานดส ชวยเสรมในมมมองของภาคการศกษา
ผศ. ดร. กานดส : เหนดวยครบวา Communication ส�าคญมาก อยางภาพรวมงานวจยตอการพฒนาของประเทศตองสอตงแตมมมองของผบรหารไป
จนถงประชาชนทวไปแมวาเอกชนจะลงทนวจยเพมขนแตนโยบายและงานวจยจากภาครฐยงส�าคญนอกจากการรวมตวและสอสารระหวางนกวจยอยางท
PETROMATท�าอยยงตองมสงอ�านวยความสะดวกทใหนกวจยมารวมกนและสอสารกนมากขน
ผศ. ดร.ศรธนว : อยากให อ.ศรพร เสรมในมมมองของ PETROMAT คะ
ผศ. ดร.ศรพร : ตอนนทางภาครฐและภาคอตฯ เหนความส�าคญในการน�างานวจยไปใชจรง โจทยวจยอาจไมไดมาจากนกวจยเทานนแตมาจากไอเดยของ
Marketingหรอภาคอตฯจะท�าอยางไรใหไอเดยเหลานมาเปนโจทยวจยไดCommunicationจงส�าคญมากบางครงท�าLabScaleและPilotScale
เลยอาจไมถกตองตองมองภาพการตลาดใหออกกอนดงนนตองมการระดมความคดและคยกนทงภาครฐเอกชนและนกวจย
ดร.บตรา :การจะพฒนาเทคโนโลยขนมาตองมอยางนอย2ภาพคอTechnologyและMarketIntelligenceเรมจากมภาพทางตลาดคราวๆกอนแลวกลบ
มาถามวาแลวในเชงของ Technology ตองท�าอะไร แลวดวาเราจะท�าเองหรอจะ Collaborate ถาภาพชดแตแรกจะท�างานงายประเดนถดมา คอ เรอง
IPตองยอมรบวาบานเราขาดการเชอมโยงและมองภาพรวมตองมการตกลงในเรองผลประโยชนทจะไดรบรวมกนใหชดการCollaborationกบหนวยงาน
ตางๆตองมการCommunicationทแตกตางกนไปใชทกษะทแตกตางหากคยกนไมรเรองการCollaborationและCoordinationคงไมเกด
ผศ. ดร.ศรธนว : ในฐานะภาคการศกษา ชวง 10 ปทผานมา เหนวาการรวมมอของภาคอตฯ กบมหาวทยาลยมการเปลยนแปลงและปรบการท�างาน
เขาหากนมากขน อยากทราบความคดเหนของภาคอตฯ คะ
ในป2013ทผานมาPETROMATไดจดงานเสวนา“Step2R&DPartnerships”โดยเชญผเสวนาทงจากภาคอตสาหกรรมและภาคการศกษามาแลกเปลยนประสบการณความคดเหนตลอดจนขอเสนอแนะตางๆในการท�างานวจยรวมกนซงในตอนทายของการเสวนาไดขอสรปวาไมวาจะท�าเรองอะไรตองเรมจากCommunicationหรอการสอสารกอนในป2014นPETROMATจงจดงานเสวนา“CCCforR&DPartnerships”ทมเนอหาตอเนองจากปทแลวจะเรยกวาเปนภาค 2 ของงานปทแลวกได แนนอน CCC ตว C ตวแรกตองเปน Communication เมอเราสอสารกนรเรอง เคมตรงกนกจะเกดการประสานงานทดCoordinationและจะน�าเราไปสการCollaborationซงกคอCท3นนเองโดยทานผอานสามารถตดตามรายละเอยดการเสวนาไดดงน...
Bio-Petrochemicals 18
ดร.บตรา : เราเนนในเรอง Innovateมากขน SCG เลอกทจะท�าตามบรษททมการลงทนดานR&Dมาเปนเวลานาน เชญนกวจยจากญปนและ
มหาวทยาลยทโดงดงทวโลกมาบรรยายในชวง10ปทผานมาใชวธเรยนรจากผทเชยวชาญทมประสบการณชวง2-3ปทผานมาจะเนนการมอง
หาคนทจะมาตอบโจทยทงในประเทศและตางประเทศเชนการคยกบPETROMATซงเปนหนวยงานทไมเหมอนใครในประเทศและแถบเอเชย
ทรวมกลมนกวจยจากหลายมหาวทยาลยมาตอบโจทยรวมกน
ผศ. ดร.ศรพร :ในมมภาคการศกษาคดวาสวนหนงเปนเพราะภาคเอกชนเหนความส�าคญเรองR&DมากขนมหนวยงานดานR&Dและมความชดเจน
ของCareerPathมากขน
ดร.บตรา :ปจจบนมระบบCareerTagของR&Dเชนคนทท�างานเปนSpecialistของProcessEngineerถอวาเปนสวนหนงของR&Dในอนาคต
IPSpecialistจะเปนทตองการมากในภาคเอกชน
ดร.วระภทร : ปญหาของIPคอมเยอะจดการยากตนทนสงStrategyของปตท.คอการเอาIPมาสCommercializeและเนนเรองการคงอยของบรษท
ผศ. ดร.กานดส :ทางมหาวทยาลยเองถาสามารถพฒนาบคลากรดาน IP ใหมความเขมแขงกเปนเรองทด เพราะจะชวยเหลอนกวจยในการเพมการ
จดสทธบตรไดมากขน
ผศ. ดร.ศรธนว : ภาคอตฯ มความคาดหวงอยางไรกบภาคการศกษาบางคะ
ดร.บตรา :ปจจบนภาคอตฯจะเนนการพดคยทเขาใจกนมากขนซงคดวาทางภาคการศกษากตองการจากเราเชนกน
ดร.วระภทร : เรามองหามหาวทยาลยทสามารถด�าเนนงานวจยไดอยางเขมแขงและมผเชยวชาญทรอยางลกซง เพอมาแกปญหาและมองไปขางหนา
รวมกน งานวจยอาจไมไดผลอยางทคด สงทไดมาแทนอาจเปนCollaborationOpportunities อน ๆ เรอง BusinessOutcomeอาจไมไดตอบ
โจทยอยางเดยวองคความรหรอผลงานทางวชาการกมสวนส�าคญ
ผศ. ดร.ศรธนว : ในมมกลบกนภาคการศกษาอยากไดอะไรจากภาคอตฯ คะ
ผศ. ดร.กานดส : ภาคการศกษาตองเปดตวเองไปรบรโจทยจากภาคอตฯ
ดร.บตรา :ปญหาทเคยพบจากการท�างานรวมกบมหาวทยาลยแหงหนงในยโรปทCollaborateแตไมมการCommunicateท�าใหไดผลการศกษา
ทไมตรงกบทตองการหลงจากนนจงก�าหนดKeyCollaborationทตองพบปะกนมการแลกเปลยนคนเขาไปท�างานสงทไดคอความเขาใจกนดาน
TechnologyDevelopmentและความคนเคยระหวางคนทท�างานรวมกนทงสองฝาย
ผศ. ดร.ศรพร :ในสวนวทยาลยปโตรฯทรวมงานกบThaioilใชวธการมาพบปะพดคยแบบInformalหลงจากการประชมทกครงท�าใหกลาคยกน
ไดมากขนหลายครงทโครงการเกดจากการพดคยในบรรยากาศแบบนในสวนPETROMATมเครอขายอาจารยดานปโตรเคมและวสด200-300คน
เรากพยายามใหเกดการพบปะของอาจารยในแตละResearchProgramอยางนอยปละ3-4ครง ในบรรยากาศทสบายๆเพอใหท�างานรวมกนงายขน
ผศ. ดร.ศรธนว : PETROMAT มแนวทางในการท�างานอยางไรบางคะ
ผศ. ดร.ศรพร :PETROMATพยายามจะเปนFocalPoint ใหทงภาครฐและภาคอตฯหาผเชยวชาญทเหมาะสมใหดความเปนไปไดของโครงการ
หรอในสวนของนกวจยเองทมงานวจยทคดวาจะมประโยชนแตยงไมรชองทางกอยากใหนกถงเรากรณตวอยางงานวจยเรองMicrochannelReactor
ของผศ.ดร.อรรถศกดจารยจากภาควชาวศวกรรมเคมม.เกษตรฯทเขามาปรกษากบPETROMATและSCGกเกดโครงการขนประเดนConflict
ofInterestอยากใหภาคอตฯมองเรองหวขอเปนหลกเปดใจมากขนในการเลอกอาจารยเพราะประเทศเราผเชยวชาญมจ�ากด
ดร.บตรา : เรองศกษาแลวไมส�าเรจกเปนผลงานอยางหนงครบ ตอนนภาคอตฯ เขาใจมากขนวาโจทยทใหมมาก โอกาสทจะไมเปนตามคาดมสงซง
ไมใชเรองใหญแตการรวาความผดพลาดทเกดขนมาจากอะไรเปนเรองส�าคญมากกวา
ผศ. ดร.ศรพร :อยากใหทานผอ�านวยการศนยPETROMATชวยเสรมในเรองนคะ
รศ. ดร.ปราโมช (ผอ.ศนยฯ) :หากมองเรองIPมาตงแตตนมนจะปดโอกาสความรวมมอทจะเกดขนอาจท�าใหทงภาครฐและเอกชนเสยโอกาส
PETROMATเองเมอมการประชมอ�านวยการกเรยนกบอธการบดจากมหาวทยาลยตางๆ ใหเขาใจแนวโนมIPการประชมฯครงลาสดหลายทานมอง
วามหาวทยาลยอาจไมไดอยในสวนทโอนIPมาแลวไดประโยชนเพราะไมมเงนลงทนตอจากการพดคยแนวทางกบปตท.และSCGวาใหเรมจากการ
รวมมอกนกอนแลวหากมการCommunication,CollaborationและCoordinationทดการด�าเนนการขนตอไปกจะงาย
ถอวางานเสวนาครงนเปนโอกาสส�าคญในการแลกเปลยนมมมองการท�างานรวมกนเปนอยางดและเปนประโยชนในการท�างานรวมกนในอนาคตอยาง
ยงยนของประเทศตอไป เนอหาขางตนสรปมาจากบางสวนของการเสวนาส�าหรบผทสนใจเนอหาฉบบเตม
สามารถอานเพมเตมไดทเวบไซตของ PETROMAT
19
LEARNING CENTER
Get to
เรองโดย : ภสรชาพร สเขยวknow
Lactic Acid
Ethanol
Cellulose
Bio-polylactic Acid (PLA)
พลาสตกบรรจภณฑ
ส�าหรบอาหารรวมถง
เสนใยในผา
Bio-ethylene
Bio-propylene
Bio-adipic Acid
Bio-ethylene Terephthalate (PET)
Bio-based Ethyl Lactate
Nano-cellulose Fiber
บรรจภณฑและชนสวนรถยนต
ตวท�าละลายทใชผลตสและกาว
ขวดพลาสตกPET
และชนสวนอปกรณ
ตกแตงภายในรถยนต
Nylon6,6และnylon6
(เสอผาตางๆ)
FilmPackaging
พลาสตกPVC
BIOpetrochemicals is all around
กลวยผกตบชวา
ไผ
ออย
มนส�าปะหลง
ขาวโพด
ทมา:
-http://goo.gl/YRR86S
-http://goo.gl/9PedPu
รปภาพ:http://goo.gl/T12TJJ
Bio-Petrochemicals 20
ทานผอานทกทาน..คงทราบกนดวาประเทศไทย
ของเรานนเปนประเทศเกษตรกรรม คนไทยสวนใหญนยมท�าการ
เพาะปลกท�าสวนท�าไรท�านาเพอหารายไดแตยงมวสดเหลอทง
ทางการเกษตรเปนจ�านวนมากทถกก�าจดทง ซงวธทนยมใช คอ
การเผาท�าลายกอใหเกดปญหาหมอกควนและมลพษทางอากาศ
ดงเชนทกวนน ดวยเหตนเองจงมผรเรมคดใชประโยชนจากวสด
เหลอทงทางการเกษตร มาผลตเปนผลตภณฑตาง ๆ เปนสงของ
เครองใชในชวตประจ�าวน เชน ตะกราสาน เครองใชสอยจาก
กะลามะพราว แตในปจจบนนมเทคโนโลยทสามารถน�าวสดเหลอทง
ทางการเกษตรจ�าพวกพชทมสวนประกอบเชนเซลลโลส(Cellulose)
และแปง(Starch)มาเขาสกระบวนการทางเคมเพอผลตผลตภณฑ
ทดแทนจากวสดปโตรเคม ซงวสดจากปโตรเคมนนสามารถน�าไป
ประยกต ใชเปนผลตภณฑตาง ๆ ตามทวารสาร PETROMAT
Todayฉบบท3SustainablePetrochemicalsเคยน�าเสนอไว
ส�าหรบในวารสารฉบบนจะขอยกตวอย างผลตภณฑชวภาพ
ทผลตจากวสดเหลอทงทางการเกษตร โดยน�ามาผานกระบวนการ
ตางๆทางเคม เพอสกดสารทเปนองคประกอบส�าคญในการน�ามา
ผลตเปนผลตภณฑทสามารถน�ามาใชในชวตประจ�าวนได
ผลตภณฑจากถวเหลอง (Soy bio-based products)
นวตกรรมใหมในการผลต(Bio-Ethylene)
ในสหรฐอเมรกามการสงเสรมผลตภณฑ Biobased
มาตงแตชวงป 1940 และตอเนองมาถงปจจบน มเวบไซต
www.soybiobased.orgทรวบรวมผลตภณฑตางๆ กวารอยตว
เลอกทใชถวเหลองเปนวตถดบ อาท สทาบาน ผลตภณฑท�าความ
สะอาด เฟอรนเจอร อปกรณส�านกงาน และอปกรณส�าหรบซอม
บ�ารงรถยนตเปนตนยกตวอยางผลตภณฑท�าความสะอาดทชอวา
SoyCleanใชตวท�าละลายทท�ามาจากถวเหลองเปนNon-toxic
products ดตอทงตวผใช สตวเลยง และสงแวดลอม สามารถ
ท�าความสะอาดพนผว เชน พนกระเบองไดโดยตรงโดยไมตอง
ลางออกดวยน�าไมกอใหเกดคราบ สามารถยอยสลายไดตาม
ธรรมชาต และไมมกลนทเปนอนตรายตอระบบทางเดนหายใจ
ของผใชงาน แตปจจบนราคายงสงกวาน�ายาท�าความสะอาดทวไป
2-5เทาเลยทเดยว
Atol Technology เปนเทคโนโลยทพฒนารวมกน
โดย3บรษทคอ1)Axens2)Totalและ3)IFPENเรมพฒนา
มาตงแตป 2011 และในชวงปลายมนาคม 2014 ไดเปดเผยความ
ส�าเรจของเทคโนโลยน คอ การผลต Bio-Ethylene โดยผาน
กระบวนการDehydration ของ Bio-Ethanol รวมกบใชตวเรง
ปฏกรยาทพฒนาขนมา ซงทงสามบรษทกลาววาเปนเทคโนโลยท
มความคมคาในการลงทน เกดจากการน�า Renewable Ethanol
มาผลตBio-EthyleneโดยตวBio-Ethyleneทไดนกสามารถน�า
ไปใชในกระบวนการผลตขนตอๆ ไปโดยไมตองมการเปลยนแปลง
กระบวนการผลตในปจจบนอาทPolyethylene(PE),Polystyrene
(PS), Polyethyleneteraphthalate (PET), Polyvinylchloride
(PVC) และ Acrylonitrile-Butadiene-Styrene (ABS) นอกจาก
นกระบวนการผลตไดน�ากระบวนการ Heat Recovery มารวม
ดวยท�าใหเกดการใชพลงงานทมประสทธภาพขนอกดวย
Everyday PETROMAT
ทมา http://goo.gl/FMmL5IAtol TM
ทมา www.soybiobased.orgwww.soyclean.biz
Dehydration with
Catalyst
Bio-ethylene
21
GAMES
PETROMAT Today ฉบบนมของรางวลเปนสมดโนตนองปโตสดฮพ จ�านวน 5 รางวลเพยงสงค�าตอบ ทางไปรษณย อเมลหรอเฟสบคภายใน วนท 31 สงหาคม 2557ทางทมงานจะท�าการจบรางวลและประกาศรายชอผโชคดทง 5 ทานทางวารสารฉบบตอไป
GAMES
ถาเราม “ขาวโพด” และ “มนสมปะหลง” สามารถน�ามาผลตสารตงตนใดไดบาง
ESSO
1. Mr. Parichat Phaodee 4. คณอรณช เทยงจรรยา
2. Ms. Phattharanid Thanatawee 5. คณธนน กองพฒนพาณชย
3. คณวภากรณ เจรญศลาวาทย
ประกาศรายชอผโชคด
ไดรบรางวลแกวน�าPETROMATประจ�าฉบบท9ปท3มดงน
“ ทกค�าตอบมสทธลนรบสมดโนตนองปโต ”
เฉลยค�าถามเลมทแลว
1.A.Gen-Z
B.Babyboomers
C.Gen-Y
2.HighPerformanceandSmartMaterials
A. Lactic Acid
B. Ethanol
C. Lactic Acid และ Ethanol
ใครจะคดนะครบวายางรถยนตเสอมสภาพกลบไมไดหมดสภาพอยางท เหน ดอยางงานวจยการน�าเอายางรถยนตหมดสภาพมา เปล ยน เ ปนสาร ป โตร เคม ห รอพล งงานท เ คยลงตพ มพ ไว ใน PETROMAT Today ฉบบท 3 : Sustainable Petrochemicalsนอกจากน ด วยคณสมบตของยางรถยนตท ม ส วนผสมของยางธรรมชาต ผสมกบยางสงเคราะห และมการเสรมความแขงแรงดวยชนของผาใบท ท�าจากเสนดายไนลอนหรอโพล เอสเตอร จงมความแขงแรงทจะน�ามาประยกตเพอท�าเปนเฟอรนเจอรได DIY ฉบบนขอน� า เสนอ“ โ ต ะ ก ล ม ก ล ม ” เ ฟ อ ร น เ จ อ ร ก บ เ กท สามารถน�ามาประดบตกแตงไวใน หองน งเลน หองนอน หรอร ม ร ะ เ บ ย งใ น ว น ห ย ด พ ก ผ อ น ส ด ส ป ด า ห ข อ ง เ ร า ค ร บ . . .
“โตะกลมกลม”เฟอนเจอรกบเก
อปกรณ 1. ยางรถยนต 5. เชอก 2. สวาน 6. กาวยง 3. แผนไมวงกลม 2 แผน ปดรยางรถยนตไดพอด 4. นอต
ทมา : http://p-dit.com/2013/06/23/2797/| ภาพจาก Handi Mania | ภาพจาก White They Snooze
2. เจาะร แผนไดดวยสวาน ไขนอตลงไปในร ยดใหแนน
3. น�าเชอกมาขดเปนกนหอย ทงดานบนและดานลาง ใหรอบยางรถยนต ตดกาวดวยกาวยงใหแนน ทาสเคลอบเงา รอจนแหง
4. น�าไปตกแตงตามทตาง ๆ ในบาน ตามตองการ แคนเฟอรนเจอรเราก กบเก ไมแพใคร
วธการท�า 1. น�ายางรถยนต มาปดดวยไมแผนกลมทงสองดาน
D.I.Y.
Recommended