View
1.467
Download
8
Category
Preview:
Citation preview
เดกทมปญหาพฒนาการชา
DELAY DEVELOPMENT
อ.มะลวลย เรอนค า
สาขากจกรรมบ าบด
คณะกายภาพบ าบด มหาวทยาลยมหดล
Developmental disabilities are a group of related chronic disorders of early onset estimated to affect 5% to 10% of children.
Global developmental delay is a subset of developmental disabilities
defined as significant delay in two or more of the following developmental domains: gross/fine motor speech/language, cognition social/personal activities of daily living
Significant delay is defined as performance two standard deviations or more below the mean on age-appropriate, standardized norm-referenced testing.
Developmental delay
Definition
Developmental delay disorders involve a child not
reaching his developmental milestones at the
normal, expected times. Delay can happen in one
or more areas of development, including language,
motor, thinking or social skills. A doctor usually
diagnoses a specific developmental delay disorder
based on strict guidelines.
Developmental Quotient:
Developmental Age X 100 = DQ
Chronological Age
• Developmental Delay:
DQ < 70 in any developmental stream
Global developmental delay
This term is usually reserved for younger children (i.e., typically less than 5 years of age), whereas the term mental retardation is usually applied to older children when IQ testing is more valid and reliable.
Prevalence:
The precise prevalence of global developmental delay is unknown.
Estimates of 1% to 3% of children younger than 5 years of age are reasonable given the prevalence of mental retardation in the general population.
Based on approximately 4 million annual births in the United States and Canada, between 40,000 to 120,000 children born each year in these two countries will manifest global developmental delay.
General Overview
The different areas of development that may be delayed include:
Motor skills (Gross and Fine)– e.g. rolling, sitting up, walking or picking up smack objects
Speech and language development – e.g. identifying sound, imitating speech sounds, babbling
Cognitive development – the ability to learn new things or to reason
Social and emotional development – making friends, sharing, turn-taking
Daily activities – e.g. eating, dressing
What are the causes?
The most common causes of GDD are chromosome and genetic abnormalities such as Down syndrome and fragile X syndrome or abnormalities with the structure or development of the brain or spinal cord such as cerebral palsy or spina bifida
What are the causes?
Other causes can include prematurity – being
born too early, infections (such as congenital
rubella or meningitis) or metabolic diseases
such as having an underdeveloped or
underactive thyroid gland (hypothyroidism)
EFFECTS ON DEVELOPMENTAL AREAS
Social and Emotional
May require assistance with self help tasks including feeding, toileting and dressing
May have a delay in social skill development
May exhibit inappropriate behaviors towards other children such as touching and hugging (considered inappropriate dure to timing, response, etc.)
EFFECTS ON DEVELOPMENTAL AREAS
Motor and Physical Development
May have delays in gross or fine motor skill development
May have low muscle tone
May bump into things or fall down frequently
May lack stamina and be listless or tire easily
May have vision and hearing difficulties
May have seizures
EFFECTS ON DEVELOPMENTAL AREAS
Language and Communication Development
May have difficulty speaking
May not understand or use appropriate forms of
communication due difficulty
May have difficulty in making or expressing choices
EFFECTS ON DEVELOPMENTAL AREAS
Cognitive Development
May have learning difficulties
May have difficulty in understanding verbal directions
May be easily distracted by noise and visual stimuli
May have difficulty understanding concepts of turn taking, sharing, how to enter into play situations.
แนวทางการประเมนทางกจกรรมบ าบด
สมภาษณประวตการคลอด ประวตพฒนาการ การเลยงด ความสามารถใน
ปจจบน พฤตกรรมขณะอยทบาน อยทโรงเรยน
สงเกตพฤตกรรมของเดกขณะสมภาษณผปกครอง ขณะเลนหรอท ากจกรรม
ทดสอบ โดยใชแบบคดกรองพฒนาการ แบบสอบถามใหผปกครองกรอก
ขอมล
ทดสอบเฉพาะทางเพมเตม เชน Hand writing, Vineland
Adaptive Behavior, Pre school play scale etc.
ผลกระทบของภาวะพฒนาการชาตอ OPP
Activities of daily living
Educational activities
Play or leisure activities
Sensorimotor components
Neuromusculoskeletal components
Motor components
Cognitive integration and cognitive components
Psychosocial skills and psychological components
Key Developmental Milestones
การวางแผนการรกษา
Screening results are consistent with
typical development. No signs of
developmental delays or risk factors
identified.
Screening results are consistent with
typical development; however,
presence of risk factors.
Screening results indicate a possible
delay or disorder. Risk factors may
be identified.
Routine monitoring
Referral for services and
supports & heightened
monitoring
Assessment, referral for
services and supports as
needed, & heightened
monitoring
กรอบอางองและเทคนคทใชในการรกษา
Developmental theory
Developmental milestones
Neurodevelopmental Treatment Frame of Reference
The Sensory Integrative Frame of Reference
Biomechanical Frame of Reference
Behavior Modification
Teaching and learning process
Activity analysis and adaptation
การตดตามประเมนผลการรกษา
บนทก Progression note รายวน รายเดอน
บนทกพฤตกรรม ความถ พฤตกรรมการปรบตว การตอบสนอง
เทยบกบ developmental milestones
Re-assessment
การกระตนพฒนาการเดก
หากพบวาเดกมปญหาพฒนาการลาชา ควรสอบถามขอมลเพมเตมเกยวกบ
การเลยงด สงแวดลอม พฤตกรรมของเดก
ควรใหค าแนะน าผปกครองเกยวกบความส าคญการกระตนพฒนาการ การ
สรางแรงจงใจ การจดการกบพฤตกรรมของเดก เทคนคในการกระตน
พฒนาการในแตละดานใหเหมาะสมกบอายของเดก
จดเอกสาร คมอการสงเสรมเรองพฒนาการเดก
ยกตวอยางกจกรรมงาย ๆ ทผปกครองสามารถน าไปใชทบานได
แนะน าใหผปกครองบนทกผลการเปลยนแปลงของเดกเปนระยะ
ตดตามผลทก 1-3 เดอน
ทกษะทเออตอการเรยนร
ตงเปาหมายทเหมาะสม
เขาไปมสวนรวมเสมอ โดยลงมอปฏบตรวมกบเดก
สรางบรรยากาศใหสนกสนาน มเสยงหวเราะและเกมเขาไปดวย
ท าซ า ซ าและซ าอก สม าเสมอ
เลอกตวอยางในเชงบวก
ไมคาดหวงวาเดก กอนวย 5 ขวบจะจดจ าสงทท าไดหรอท าไมได
อยาขดจงหวะ ใหเดกมสมาธ จดจอ และพยายามดวยตนเอง
ใหความสนใจรบฟง ใสใจกบสงทเดกพด
ทกษะทเออตอการเรยนร (ตอ)
การสงหาม ไมควรใชกบทกเรอง ควรใชกบเรองทจ าเปน เพอใหเดกเขาใจ
ชดเจนวาถามค าสงอยาหรอหามนน คอ ตองอยาท าโดยเดดขาด
มอย 3 เรองทส าคญคอ
- อยาเลนของทเปนอนตรายตอตนเอง
- อยาเลนสงทเปนอนตรายตอผอน
- อยาเลนแลวท าใหขาวของเสยหาย
การสอนเรองระเบยบวนยในเชงบวก เชน ขณะรบประทานอาหาร เวลาใน
การเขานอนและตนนอน ฝกใหเดกชวยงานบาน
จดเรมตนของการสงเสรมพฒนาการเดก
พอแมหรอผดแลตองมเวลาทมคณภาพ
ตองมความรเบองตนเกยวกบพฒนาการเดก
ตองฝกสงเกต ไวตอการตอบสนอง
ใหโอกาสใหเดกไดท า ลดการชวยเหลอ
ใหการสนบสนนตอความพยายามของเดก
ใหค าชมเชย รางวลเมอเดกท าไดส าเรจ
สรางบรรยากาศทเออตอการเรยนร
การกระตนพฒนาการดานสงคมและดานจตใจ
เดกวยทารก - 1 ป กระตนในเรองของประสาทการรบรทก ๆ ระบบ เชน พดคย ประสานสายตา ยมหรอหวเราะกบเดก ใชของเลนสสดใสในการกระตนเรองการมอง ฝกการมองทงซาย ขวา บน ลาง หาของเลนทปลอดภยใหเดกไดจบไดสมผส มเสยงและสสนหลากหลาย รองเพลง อมโยกตวไปมา เรยกชอเดกบอย ๆ เลนจะเอ ใหสองกระจก ดภาพสะทอนในกระจก เลยนเสยงลกทกค า เลนเกมสในน าขณะอาบน า ใชเวลาอาหาร อาบน าหรอเวลานอน เปนตวอธบายกจวตรประจ าวน จดหนงสอภาพ นทาน ใหเดกเปดดและฟงเสยงแมเลา กระตนใหเลยนแบบ เชน ช จบ อวยวะ
การกระตนพฒนาการดานสงคมและดานจตใจ
อาย 1-3 ป เรมเขาใจภาษามากขน เรมมค าพด
อานนทานเกยวกบสตว สงเสยงรองอยางไร กระตนจนตนาการและความคด
อธบายเวลาทเดกท ากจกรรม เชน แตงตว แปรงฟน
ฝกใหชวยงานงาย ๆ เชน เกบของใสกลอง ไปหยบของมาให
ตองพดใหมากขน เพอบรรยายสงตาง ๆ ในสถานการณทเกดขนจรง
ใหเดกรจกสรรพนามของการเปนเจาของ
อธบายคณสมบตของสงตาง ๆ เชน รถไฟปน ๆ ลกบอลนม ๆ
กระตนใหใชความคด แกปญหางาย ๆ
ใหพงตนเอง เลอกของเลน อาหารหรอเสอผาเอง หากตดขดกเขาไปชวย
การกระตนพฒนาการดานสงคมและดานจตใจ
อาย 3-4 ป การเลนเขากลมกบเพอน เรมจากกลมเลก ๆ เกมงาย ๆ กอน
เชน มอญซอนผา วงไลจบ ซอนหา โยนลกบอล ฝกใหเดกรจกรอคอยและท า
ตามกตกา หรอใหเลนอสระแตเลนใกล ๆ กบเพอน
อาย 4-5 ป เรมเลนดวยกน เลนเลยนแบบ เชน เลนสรางบาน เลนขายของ
อาย 5-6 ป เรมเลนเกมกระดานได ฝกใหใชความคด การรอคอย กตกาท
ซบซอนมากขน
ฝกใหเดกบอกความตองการของตนเองและค าพดทใชในสงคม เชน สวสด
ขอ ขอบคณ ขอโทษ
ทกษะทางสงคมอน ๆ เชน การแบงปน การสลบกนเลน การรอคอย การให
อภย การแกไปปญหา การประนประนอม เปนผน าและเปนผตาม
การกระตนพฒนาการดานการชวยเหลอตนเอง
ฝกใหเดกชวยเหลอตนเองในทก ๆ กจกรรม แตตองปรบล าดบจากงายไปหา
ยาก และตองเปนไปตามพฒนาการของเดก
ท าไดทกวน ตามสถานการณจรง
กระตนใหผปกครองเหนความส าคญของการชวยเหลอตนเอง พฒนาทกษะ
รอบดาน และท าใหเดกรสกภาคภมใจในตนเอง
การกระตนพฒนาการดานการชวยเหลอตนเอง
การขบถายปสสาวะ เดกอาย 1 ขวบควรฝกใหคนเคยกบกระโถนกอน อยา
คาดหวงวาเดกจะฉใสกระโถน ไมปลอยใหนงนานเกนไป
เดกอาจจะเรมไมอยากนงกระโถน ใหพอแมถามความตองการของเขากอน
ไมตองเครยดกบการปฏเสธ
เดกเรมรสกไดถงอาการปวดปสสาวะตอน 18 เดอนใหค าชมเชยเมอเดกมา
นงกระโถนไดทน ลดการใสผาออม
อาย 2 ขวบ เดกเรมควบคมการปสสาวะไดดขน พาไปฝกนงชกโครกทไมสง
มาก เสรมทนงใหเดกมนใจ วยนยงอาจจะมฉรดทนอนตอนกลางคนอย
อาย 4 ขวบ เดกเรมไปหองน าไดทน 6-7 ป จะไมฉรดทนอน
การกระตนพฒนาการดานการชวยเหลอตนเอง
การควบคมอจจาระ
ในวย 15-18 เดอน ไมตองบงคบใหนงกระโถน สงเกตอาการทาทางเวลา
ทเดกปวดแลวชวนไปหองน า ไมควรปลอยใหเดกอใสผาออม
อาย 18 เดอนถง 2 ขวบ เดกเรมมความสขกบการนงกระโถน จดใหเดก
ผอนคลาย หรอพาเดกเขาหองน า เดกเรมเลยนแบบพอแม
อาย 2 ½ ขวบถง 5 ขวบ เรมบอกความตองการได ไปหองน าไดทน แตยง
มอบตเหตอย
สงส าคญ คอ ไมบงคบ ไมแสดงอารมณหงดหงดฉนเฉยวหรอลงโทษเดกเมอ
เดกไมสามารถควบคมได
การกระตนพฒนาการดานการชวยเหลอตนเอง
การแตงตว ในการฝกการแตงตว ใชเทคนคการปรบเสอผา ใหมขนาดใหญ
กวาตวเดก ใหหลวม ๆ ไว จะท าใหงายตอการฝก
สงทควรฝกเปนอนดบแรกคอ การถอดใสรองเทา ถอดใสกางเกง จากนน
ถอดเสอยด ใสเสอยด ถอดเสอมกระดม รดซปกางเกง ใสเสอตดกระดม ตด
ตะขอ
ในชวงทเดกเลก ๆ ควรเลอกเสอผาทสวมใสงาย ถอดงาย เพอฝกใหเดกท า
ไดดวยตนเอง
กระดมควรเรมจากเมดใหญกอน แลวปรบใหเลกลง สอนตดกระดมกบเสอท
วางไวกอนจะตดกบเสอทก าลงสวม
เวลาสอนเดกแตงตว เชน ใสถงเทาหรอใสกางเกง ใหเรมจากทานงกอน
เพราะถาเดกยงทรงตวไมด เวลายกขาเดยวจะลมไดงาย
การกระตนพฒนาการดานการเคลอนไหว
วยทารกถง 1 ป พฒนาการดานการเคลอนไหวจะเปลยนแปลงอยางชดเจนมาก
เรมจาก ดดยดใหพนจากทาทารกในครรภ ลอสายตาใหมการควบคม
ศรษะใหไดกอน กระตนใหยกศรษะขนจากทานอนคว าโดยใชของเลนสสด
วางไวใกล ๆ
ฝกการเออมมอควา โดยยนของเลนออนนมสสดเขาใกล
เสรมความแขงแรงของกลามเนอตนคอ โดยการจบมอใหลกขนนงจากทา
นอนหงาย
เสรมความแขงแรงของกลามเนอล าตว โดยเลนเกมจบนงโอนเอน หรอ
เลนเกมโยกเยก เลนเกมเครองบน ใชของเลนลอใหนงไดนาน
การกระตนพฒนาการดานกลามเนอมดใหญ
ในวย 1- 2 ป กระตนใหมการเกาะยน เกาะเครองเรอน เกาอ หดใหกาว
เดน โดยแมคกเขารออยขางหนา ยนมอ เรยกชอ น าของเลนสสดมาลอ
เรยกใหเดนมาหา
ฝกใหนงยอง ๆ โดยใหกมเกบของ ฝกการเดนถอยหลง โดยการเลนเกมโยน
บอล หรอ เดนไปจะชนเดก ใหเดกถอยหลง
ชวนเดกขนบนได เดนหลบสงกดขวาง เรมชอบเตนเขาจงหวะ
วงได แตอาจจะลมบอย และไมสามารถหยดไดทนท พอแมอาจจะชวนไป
เลนทสนามหญา สนามทราย
การกระตนพฒนาการดานกลามเนอมดใหญ
อาย 2-3 ป หาของเลนตดลอ จกรยานไมเตย ๆ ใหเดกฝกใชเทายนกบ
พน เพมความยดหยนคลองตว โดยเลอกเกมทตองกระโดดและเดนบนปลาย
เทา ขณะเดนใหเดกชวยถอของ
อาย 3-4 ป ชวนเลนกระโดดลงบนไดขนต าทสด ยนขาเดยวแขงกน ชวนไป
เลนขจกรยาน 3 ลอ พาเดกไปเลนสนามเดกเลน ชงชา กระดานหก
กระดานลน
อาย 4-5 ป หากจกรรมทตองอาศยการประสานงานของกลามเนอ
กระโดดเชอก วงแขง กระโดด ปนปาย
อาย 5-6 ป เพมกจกรรมทตองผจญภย ใหเดกวางแผนการเคลอนไหวททา
ทายมากขน เชน scooter, skate, จกรยาน 2 ลอ, เดนบนสะพานแคบ
ตวอยางกจกรรมกระตนการเคลอนไหว
การกระตนพฒนาการกลามเนอมดเลกและการใชมอ
เดกทารก จะมสญชาตญาณของการควาจบ ใหเลนมอเดกโดยกางนวใหเหยยด
ยดออก นวดมอและเทาใหเดก ใชของทมพนผว อณหภมและเสนใยทแตกตาง
กนใหเดกไดก าไดสมผส
อาย 3-6 เดอน กระตนการหยบจบโดยใหของเลนทเดกเขยาแลวเกดเสยง ยนของเลนใหเดกรจกเออมควา ฝกใหหยบอาหารหรอขนมทานเอง สอนการ
ยายของจากมอขางหนงไปยงอกขางหนง สอนการใชชอนตกอาหารทาน
อาย 6-12 เดอน จดหาแทงไมใหเดกเลน เอามาเคาะกน หรอตอกนเปนชน เลนเกมชวตถตาง ๆ เกมกลงบอล ฝกใหปลอยของ หยบของในกลอง
เลยนแบบพอแม
อาย 12-18 เดอน ฝกการใชนวใหคลองแคลว เตรยมกระดาษกบสเทยนใหเดกสามารถหยบเขยนได ฝกการบด การหมน การปน การเลอน
อาย 2-3 ขวบ บงคบนวไดดแลว ใหสวมถอดเสอผาเอง ฝกโดยใชของเลนทตองหยบจบกดใหตดกน ตวตอเลโก พวกตวตอ ลกปด หมดเสยบ
อาย 3-4 ขวบ วาดรปได ระบายสใหอยในเสน ฝกการจดเกบของ ตดและถอดกระดมไดเอง หาจกซอวมาเลนกบเดก
กจกรรมสงเสรมกลามเนอมดเลก
การกระตนพฒนาการดานภาษา
แรกเกด-2 เดอน ตองพดคยและเลนบอย ๆ ใหรางวลในการสอสารโดยใชรอยยม การกอดรดโอบอม การประสานสายตา เรยนรความหมายของเสยง
รองไห สงเกตการสงเสยงบอกความตองการแสดงความหว ความงวง
2-6 เดอน เดกจะพดไดตองเรยนรกลไกของการออกเสยงกอน เชน การขยบลน การเปาปาก เลนน าลาย การเคยว ตองฝกใหช านาญผานเกม เลนใหเดกสนกไดหวเราะมเสยงออกมา
7 เดอนถง 1 ป ออกเสยงพยางคเดยวได เชน บา ดา กา พอ 8 เดอนจะเรมผสมค า บาบา ดาดา เรมพดค าแรกทมความหมายตอนอาย 10 เดอน เขาใจความหมายของค าวา ไม เรมท าตามค าสงงาย ๆ ได เลยนเสยงสตวได
1 ขวบ ถง 11/2 ขวบ แนะน าเสยงตาง ๆ ใหเดกรจก เชน เสยงเครองดนตร เสยงสตว เสยงประต
อานหนงสอใหเดกฟง ท าเสยงสงต า ฝกใหเดกชตอบค าถามงาย เรมนบเลขและใชตวเลขในทกโอกาส
การกระตนพฒนาการดานภาษา
ภาษาของเดกจะเรมซบซอนขน อาย 18 เดอนถง 2 ขวบ มค าศพทอย
ประมาณ 30 ค า ใหพอแมจดค าศพททเดกเขาใจและพดได เรมใชค าถาม
งาย ๆ กบเดก เชน ใคร ทไหน ไปไหน อะไร
พอแมควรใชค าคณศพทในทกโอกาส เชน ด ไมด นารก อรอย รอน เยน
ใชค าวเศษณ เชน ทน ทโนน เนนค ากรยาทท าใหเดกเขาใจความหมาย
ใหโอกาสเดก รอคอยใหเขาคด บางครงอาจจะยงพดไมชดในวยน และตอง
เรยบเรยงความคด
การกระตนพฒนาการดานภาษา
อาย 2-3 ขวบ เรมรจกค าศพทประมาณ 200-300 ค า แสดงความ
สนใจอยากรค าศพทใหม ๆ พอแมตองหาสถานการณทหลากหลาย หนงสอ
นทานทมภาพค าศพททมความนาสนใจ สอนใหเดกรจกค าศพทเปน
หมวดหม
เรมมภาษาทางสงคม อยากคยกบเพอน ตองเปดโอกาสใหเดกไดเลนได
พดคยกบเพอน
อานนทานทมเรองราวซบซอนขน หรอเวลาทดวดโอทเดกชอบอาจใชการกด
หยดเพออธบายใหเดกฟง มากกวาปลอยใหเดกนงดคนเดยว
การกระตนพฒนาการดานภาษา
อาย 3-4 ขวบ เรมมนใจในตวเองมากขน ใชภาษาทคดขนเองมากขน พอ
แมควรสงเสรมใหเดกกลาและคดเอง ไมควรวาเดกหาใชค าผด ใชวธพดซ า
ใหถกตอง หรอถาเดกนกค าไมออก ชวยคดค าให เดกจะรสกสนกสนานและ
อยากคยมากขน
อาย 5-6 ป ฝกถามใหคดแกปญหา เชน เสนอทางเลอก เสนอค าถาม หรอ
ถามความคดเหนของเดก ใหเดกไดตดสนดวยตนเอง
กระตนใหเดกเลาเรองเอง เรมจากนทานทเดกสนใจ หรอเลาเรองทโรงเรยน
หรอเลาเหตการณทผานมา ท าใหเดกฝกเรยบเรยงความคด
เดกจะถาม ท าไม หรอ สงสยมากขน พอแมควรตอบค าถามดวยความใจเยน
และฝกใหเดกคดตอ หรอ ไปหาค าตอบดวยกน
เลนเกมฝกทายภาพ ทายค า ปรศนาค าทาย ใบค า
การกระตนพฒนาการดานสตปญญา
การเลนคอการเรยนรของเดก
ในเดกเลก จะสงเสรมตามวย องตามพฒนาการ แตยดหลกการสอนจาก
รปธรรมไปสนามธรรม ใหเดกไดหยบจบสมผส จะชวยใหเดกเขาใจไดงาย
มากขน
ในเดกโต เรมมเรองของนามธรรม ความซบซอนของการคดมากขน
ฝกใหเดกเปนคนชางสงเกต จ าแนกแยกแยะเปนกลมเปนพวกได
มองเหนความสมพนธของสงตาง ๆ เรยนรเรองเหตและผล
พยายามกระตนใหเดกไดลองคดหลาย ๆ วธ
สรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร
การเลอกของเลน
เปลยนเครองใชในบานใหเปนของเลน
ของเลนฝมอแมและลก
การเลอกหนงสอนทานและการอาน
การปรบสอทใชกระตนกลามเนอมดเลก
Reference
http://www.noahsark.net.au/PDF/global_developm
ental_delay.pdf
Kindersley Dorling. Test your child,1991.
Recommended