Upload
syntrawest
View
1.139
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Hoe duurzaamheid van een gebouw meetbaar maken? Door ir. Michaël Dierickx in het kader van Trilogie aan zee te Oostende, 2 september 2011
Citation preview
1
BREEAMHoe duurzaamheid van een gebouw meetbaar maken ?
Trilogie aan zeeOostende, 2 september 2011
ir. Michaël Dierickx
2
Agenda
BREEAM
Case: Hoofdkwartier Grontmij, Mechelen
3
Agenda
BREEAM
Inleiding BREEAM schemes Score-systeem Plan van aanpak
Case: Hoofdkwartier Grontmij, Mechelen
4
Inleiding
Definitie
Building Research Establishment’s Environmental Assessment Method
Instrument om duurzaamheid meetbaar te maken
Wereldwijd beschikbaar én vergelijkbaar
115.000 gebouwen gecertificeerd 700.000 gebouwen geregistreerd
Gebaseerd op Europese wetgeving en normen
Aanpasbaar per land
5
Inleiding
6
Inleiding
Doelstellingen
Beperken van impact gebouwen op omgeving
Geloofwaardig label, i.o.m. hun ecologische impact
Vraag naar duurzame gebouwen stimuleren
Criteria vastleggen die wetgeving overstijgen
Bewustmaking van/uitdaging voor gebouweigenaars, -gebruikers, ontwerpers en aannemers
7
Inleiding
Voordelen voor gebouweigenaar
Waarde van gebouw neemt toe (tot 7,5%)
Vlottere verkoop of verhuur (tot 3,5%)
Vermindering van operationele kosten: onderhoud, … (tot 9,5%)
Commerciële meerwaarde
8
Inleiding
Voordelen voor gebouwgebruikers
Verbetering van werkomstandigheden
Toename productiviteit
Kantoren: 2 tot 4% (16%) Retail: stijging verkoop per m² Scholen: 10 tot 15% betere resultaten
Vermindering van operationele kosten: energie, …
Commerciële meerwaarde
Bewustmaking
9
BREEAM schemes
UKNederlandNoorwegenSpanjeZweden
International
10
BREEAM schemes
International
BREEAM Europe Commercial (nieuwbouw en zware renovaties)
Kantoren Retail Industrie
BREEAM International Bespoke (nieuwbouw en zware renovaties)
BREEAM Communities
BREEAM In-Use (bestaande gebouwen)
11
BREEAM schemes
International: verantwoordelijkheden (!)
BREEAM New Build
Assessor: Grontmij Auditor: BRE
BREEAM In-Use
Assessor: opdrachtgever Auditor: Grontmij
12
Score-systeem
Prestatiecriteria - credits
Management (12%)
Comfort en gezondheid (15%)
Energie (19%)
Transport (8%)
Water (6%)
Materiaalgebruik (12,5%)
Afval (7,5%)
Ecologie (10%)
Vervuiling (10%)
13
Score-systeem
Globale score
Minimum prestatie-eisen Bonuspunten voor innovatie
Ratings:
<30% UNCLASSIFIED >30% PASS >45% GOOD >55% VERY GOOD >70% EXCELLENT >85% OUTSTANDING
14
Score-systeem
15
Score-systeem
16
Plan van aanpak
BREEAM-assessor Pre-assessment (voorontwerp)
Vereenvoudigde beoordeling Niet verplicht, wel aanbevolen
Assessment na definitief ontwerp
Volledige beoordeling van ontwerp, incl. bewijsvoering Interim certificaat
Assessment as-built
Controle van score na DO, incl. bewijsvoering Finaal certificaat
17
Plan van aanpak
Mogelijk extra studiewerk en bewijsvoering
Architectuur Stabiliteit Technieken Omgevingsaanleg
Aannemers
In functie van de beoogde score ! Geen bewijs = geen credit !
18
Agenda
BREEAM
Case: Hoofdkwartier Grontmij, Mechelen Context Wat is ‘duurzaamheid’? Sociale aspecten Economische aspecten Ecologische aspecten BREEAM-assessment BREEAM: lessons learned
19
Context
Omzet € 800 miljoen (2009) Flexibele, dynamische
netwerk-organisatie Genoteerd op de
Effectenbeurs Euronext Amsterdam
Jaarlijks 25.000 projecten
Grontmij - ons profiel Opgericht in 1915 Advies & engineering Multidisciplinair Vooraanstaande Europese speler Meer dan 11.000 professionals Actief in duurzame planning & design,
infrastructuur & mobiliteit en water, energie & industrie
20
Context
Essentiële criteria bij locatiekeuze:
Verhuurbare oppervlakte Mobiliteit/bereikbaarheid Openbaar vervoer (bus/trein) Parkeergelegenheid Zichtbaarheid/uitstraling Toegankelijkheid Uitbreidbaarheid AAA locatie
21
Context
Essentiële criteria bij locatiekeuze:
Duurzaamheid:
‘respecting the future’ bedrijfsimago investeren in know-how economisch optimum
22
Context
Vruchtbare samenwerking tussen studiebureau Grontmij en projectontwikkelaar ViRiX
Multidisciplinair proces: uiteenlopende ontwerpcriteria
Geïntegreerd ontwerp: tijdens alle projectfasen
23
Wat is ‘duurzaamheid’?
Streven naar een optimum tussen:
Sociale aspecten Economische aspecten Ecologische aspecten
24
Sociale aspecten – (1) bereikbaarheid
Motivatie: besparing in tijd én CO2-uitstoot
nieuwe locatieHQ Mechelen
25
Sociale aspecten – (2) comfort
Esthetisch comfort - uitstralingThermisch comfortLuchtkwaliteitLichtkwaliteitAkoestisch comfort
26
Sociale aspecten – (2.1) esthetisch comfort
27
Sociale aspecten – (2.1) esthetisch comfort
28
Sociale aspecten – (2.1) esthetisch comfort
29
Sociale aspecten – (2.2) thermisch comfort
Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering Watervoerende leidingen in draagvloer
30
Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering
Lage-temperatuur-verwarming en hoge-temperatuur-koeling
Sociale aspecten – (2.2) thermisch comfort
31
Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering
Lage-temperatuur-verwarming en hoge-temperatuur-koeling
Dankzij thermische inertie pieken en dalen in warmte- en koelbehoefte opvangen
Energie-overdracht via straling = erg comfortabel
Opgepast voor gesloten verlaagde plafonds!
Sociale aspecten – (2.2) thermisch comfort
32
Sociale aspecten – (2.3) luchtkwaliteit
Hygiënische ventilatie - debiet aan verse lucht
EPB-wetgeving: 22 m³/h.pers (IDA 3) ARAB: 30 m³/h.pers (IDA 3)
Kantoor M: 72 m³/h.pers (kantoren, IDA 1) 50 m³/h.pers (vergaderzalen, IDA 2)
33
Sociale aspecten – (2.4) lichtkwaliteit
Daglichttoetreding
Daglichtfactor = 3,2 - 3,4 % Aglas/Avloer = 17,5 %
34
Sociale aspecten – (2.4) lichtkwaliteit
Daglichttoetreding
Daglichtfactor = 3,2 - 3,4 % Aglas/Avloer = 17,5 %
VerlichtingssterkteLocatie Norm (lux) Kantoor M
(lux)
Kantoor 300 - 750 500
Vergaderzaal 300 - 750 500
Refter 150 - 300 500
Sanitair 100 - 200 250
35
Sociale aspecten – (2.5) akoestisch comfort
Geluid = lucht-, contact- en installatiegeluid
Geluidabsorptie intern vnl. via:
Baffles en akoestische plafonds Absorptie op de centrale kern en op de kopse
wanden Tapijt op de vloer
Geluidisolatie extern vnl. via:
Beglazing gevel (ongelijke glasbladdiktes)
36
Sociale aspecten – (2.5) akoestisch comfort
37
Economische aspecten
Bouwkosten
Besparing ten gevolge van behoud bestaande structuur aanwenden voor duurzame ingrepen
Besparingspotentieel energieverbruik
Kantoor Zaventem (2008) = 22,9 €/m²bouwjaar = 1991
Kantoor Groot-Bijgaarden (2008) = 15,7 €/m²bouwjaar = 2003
Kantoor M (geraamd) = 9,2 €/m²
38
Economische aspecten
Premies, subsidies en fiscale optimalisatie
Vermindering onroerende voorheffing energiezuinige gebouwen
E-peil ten hoogste E70: 20% E-peil ten hoogste E40: 40% Gedurende 10 jaar!
39
Economische aspecten
Premies, subsidies en fiscale optimalisatie
Vermindering onroerende voorheffing energiezuinige gebouwen
Ventilatie met warmteterugwinning: 3.750 € Koudewarmteopslagsysteem: 4.560 € Snelheidsregelaars: ca. 4.750 € Hoogrendementsmotoren: ca. 350 € New-lighting: ca. 5.000 €
40
Ecologische aspecten – (1) renovatie
Hergebruik bestaande structuur
41
Ecologische aspecten – (1) renovatie
Hergebruik bestaande structuur
42
Ecologische aspecten – (1) renovatie
Hergebruik bestaande structuur
Studie uitgevoerd door WTCB:
besparing van 2.500 m³ gewapend beton en 16,5 ton constructiestaal
besparing van maar liefst 1.000 ton CO2
equivalent aan energieverbruik voor verwarming gedurende 50 jaar
43
Ecologische aspecten – (1) renovatie
Hergebruik bestaande structuur
44
Ecologische aspecten – (2) energie
K-peil
Koudebrugarme detaillering
E-peil
45
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
Peil van warmte-isolatie: maat voor de warmte-verliezen doorheen de gebouwschil
EPB-wetgeving: max. K45Kantoor M: K17
46
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
Peil van warmte-isolatie: maat voor de warmte-verliezen doorheen de gebouwschil
EPB-wetgeving: max. K45Kantoor M: K17
Bouwdelen: Vloer = 10cm in-situ gespoten PUR Muur = 9 tot 27cm resolschuim Hoogrendementsglas met houten
raamprofielen Plat dak = 18cm PUR
47
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
48
Ecologische aspecten – (2.1) K-peil
49
Ecologische aspecten – (2.2) detaillering
Koudebrug = extra (ongeoorloofd) warmteverlies, met risico op condensatie en schimmelvorming
Dakrand
50
Vloeraansluiting
Ecologische aspecten – (2.2) detaillering
51
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw
EPB-wetgeving: max. E100Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen
52
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw
EPB-wetgeving: max. E100Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen
Luchtdichtheid Lage-energiegebouw: max. 1,5 h-1
Passiefgebouw: max. 0,6 h-1
Kantoor M: 0,99 h-1
53
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Luchtdichtheid
54
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw
EPB-wetgeving: max. E100Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen
Luchtdichtheid
Zonwerend glas of automatisch regelbare zonwering op ZO-, Z-, ZW- en W-gevels
55
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
56
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
57
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld
58
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld
59
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Mechanische balansventilatie:
WTW door warmtewiel (76%) Frequentiegestuurde ventilatoren, aangestuurd
door CO2-detectie
60
Ecologische aspecten – (2.3) E-peil
Verlichting:
Energie-efficiënte armaturen: P < 10 W/m² (kantoren)
LED-verlichting in inkomhal en buiten Aanwezigheidsdetectie Daglichtregeling
61
Ecologische aspecten – (3) water
Herbruik regenwater
Toilet, urinoir Onderhoud
62
Ecologische aspecten – (3) water
Waterbesparende toestellen
Automatische spoeling van urinoirs WC’s met dubbele toetsbediening Spaardouchekoppen Geen onnodige warmwatertappunten
63
Ecologische aspecten – (4) materiaalgebruik
Vergelijkende studie van geveloplossingen door WTCB
64
BREEAM-assessment
Management
65
BREEAM-assessment
Energie
66
BREEAM-assessment
Water
67
BREEAM-assessment
Innovatie
68
BREEAM-assessment
Score
Finale score nog niet gekend Doelstelling is ‘excellent’
69
BREEAM: lessons learned
Gemotiveerde bouwheer is essentieel
Zo vroeg mogelijk BREEAM-assessor bij ontwerp betrekken
Duidelijke afspraken maken (wie-wat-hoe-wanneer)
Bouwheer Architect Studiebureau Aannemer
70
BREEAM: lessons learned
Niet steeds noodzakelijk om ingreep door te voeren, soms volstaat haalbaarheidsstudie voor credit
Meerkosten, functie van beoogde score
Studiekost
BRE-fees BREEAM-assessor Bijkomend studiewerk
Bouwkost
Administratie en bewijsvoering niet onderschatten
71
Bedankt voor jullie aandacht !
Contactgegevens
Michaël [email protected]/45 13 00
Meer informatie
www.grontmij.bewww.breeam.org