Embed Size (px)
Citation preview
ระบบสารสนเทศทางคลนก/ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล
นพ.นวนรรน ธระอมพรพนธคณะแพทยศาสตร รพ.รามาธบด
9 ตลาคม 2559
http://www.slideshare.net/nawanan
ระบบสารสนเทศคออะไร?
ระบบสารสนเทศ
• Information System– ระบบทมการน าเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology) มาใช
เพอสนบสนนกระบวนการท างานบางอยางของมนษย
– ใชเทคโนโลยเปน เครองมอ เพอใหขอมล (Deliver information) และสนบสนนกระบวนการท างาน (business processes) ใหกบ ผใชงาน (users) ในการท างานหนงๆ
– เชน ระบบการฝาก-ถอนเงนผานเคานเตอรธนาคาร ระบบการลงทะเบยนเรยนผานเวบ ระบบ e-learning ระบบจองตวเครองบน ระบบแสดงตารางเทยวบน เปนตน
ท าไมตองมระบบสารสนเทศ
• เชอมโยงขอมลจากหลายสถานท
• การประมวลผลทรวดเรว
• การท างานรวมกนหลายคน
• ลดโอกาสผดพลาด หรอความไมสม าเสมอของคณภาพงาน
Image Source: http://en.wikipedia.org/wiki/Logistics_automation
องคประกอบของระบบสารสนเทศ
Hardware Software
Peopleware Data
- อปกรณคอมพวเตอร ทงเครองแมขาย (Servers) และเครองลกขาย (Clients)- ระบบเครอขาย (Network)
- ระบบปฏบตการ (Operating System) เชน Windows XP- โปรแกรมชวยสนบสนนการท างาน (System Utilities) เชน Antivirus- โปรแกรมประยกต (Applications) เชน Microsoft Word หรอ Hospital Information System
- ขอมลทเกบในระบบ
- ผใชงาน
โครงสรางพนฐานสารสนเทศ (IT Infrastructure)
ระบบตกดเงนอตโนมต (ATM)
Image Source: http://www.gsb.or.th/products/personal/services/atm.php
ระบบแสดงตารางเทยวบน
Image Source: http://www.m7worldwide.com/checkaflight.html
ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล(Hospital Information System)
ขอมล (Information) มอยทกหนทกแหงในทางการแพทย
หลากหลายรปแบบของ Health IT
Hospital Information System (HIS) Computerized Provider Order Entry (CPOE)
Electronic
Health
Records
(EHRs)
Picture Archiving and
Communication System
(PACS)
อกหลายรปแบบของ Health IT
m-Health
Health Information
Exchange (HIE)
Biosurveillance
Information Retrieval
Telemedicine &
Telehealth
Images from Apple Inc., Geekzone.co.nz, Google, PubMed.gov, and American Telecare, Inc.
Personal Health Records
(PHRs)
ระบบสารสนเทศทใชในโรงพยาบาล จ าแนกตามลกษณะงาน
• ระบบงานบรการผปวย (Front Office)
• ระบบงานบรหารจดการ ทไมเกยวกบงานบรการ (Back Office)
Front Office
• ระบบงานบรการผปวย (Front Office)
– ระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส (Electronic Medical Records หรอ Electronic Health Records)
– ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (Hospital Information System) หรอระบบสารสนเทศทางคลนก (Clinical Information System)
– ระบบงานยอยๆ ของหนวยบรการภายในโรงพยาบาล
Back Office
• ระบบงานบรหารจดการ ทไมเกยวกบงานบรการ (Back Office)– ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร (Management Information Systems
หรอ MIS)
– ระบบบรหารจดการทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planningหรอ ERP)
– ระบบสารสนเทศการวจยและการศกษา
– เวบไซต และอนทราเนตภายในองคกร
– ระบบงานสารบรรณ (การเวยนเอกสาร)
ระบบสารสนเทศในโรงพยาบาล จ าแนกตามหนวยงานทใช
ใชทวทงองคกร หรอหลายหนวยงาน (Enterprise-wide Systems)
• MPI, ADT
• EHRs/EMRs/HIS/CIS
• CPOE & CDSS
• PACS
• Nursing applications
• MIS, ERP
ระบบสารสนเทศในโรงพยาบาล จ าแนกตามหนวยงานทใช
ใชเฉพาะบางหนวยงาน (Departmental Systems)
• ระบบงานหองยา (Pharmacy applications)
• LIS, RIS
• ระบบเฉพาะทาง (Specialized applications) เชน ระบบงาน ER, OR, LR, Anesthesia, Critical Care, Blood Bank
• E-Learning
Master Patient Index (MPI)
• ระบบทะเบยนผปวย
• Functions
– การลงทะเบยน (Registration) และระบตวตน (identification)ของผปวย โดยใชเลขประจ าตวผปวย (HN)
– การบนทกและแกไขขอมลสวนตวของผปวย (patient demographics)
– ระบบอนๆ ในโรงพยาบาลมกใชขอมลจากระบบนเพอระบตวตนหรอสอบถามขอมลเกยวกบตวผปวย
Admission-Discharge-Transfer (ADT)
• ระบบงานรบผปวยใน จ าหนาย และยาย/สงตอผปวย
• Functions
– สนบสนน Admission, Discharge และ Transfer ผปวย(เรยกกระบวนการ ADT วา “patient management”)
– ใหขอมลเกยวกบสถานะของผปวยวา admit อยหรอไม รวมทงหอผปวยท admit
– ใหขอมลทใชในการค านวณอตราครองเตยง (bed occupancy)
– เชอมโยงกบระบบการเงน และการสงขอมลเพอเบกจายคารกษาพยาบาล
Bed Management (from ADT System)
ระบบตรวจสอบสทธคารกษาพยาบาล (Insurance Eligibility System)
• Functions
– ตรวจสอบวาผปวยมสทธคารกษาพยาบาลอะไรบาง เชน สทธประกนสขภาพ (30 บาท), สทธประกนสงคม, สทธขาราชการ เปนตน หรอไมมสทธใดๆ (เงนสด)
– ตรวจสอบวาสทธคารกษาพยาบาลของผปวย ครอบคลมการบรการทผปวยจะไดรบหรอไม (coverage) เพอค านวณคาใชจาย
– อาจตองเชอมโยงกบระบบตรวจสอบสทธคารกษาพยาบาลของหนวยงานตางๆ เชน ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ส านกงานประกนสงคม กรมบญชกลาง
ระบบนดหมายผปวย(Appointment Scheduling)
• Functions
– บนทกขอมลการนดหมายของผปวย
– ก าหนดจ านวนผปวยทสามารถนดไดตอแพทยหรอตอหนวยตรวจ
– สนบสนนการเลอนนดหรอยกเลกนด
– แสดงรายชอผปวยทนดหมายในวนหนงๆ ของแตละหนวยตรวจได
– สามารถปรบจ านวนผปวยทสามารถนดได หรอก าหนดวนหยดทหามนดได
ระบบงานพยาบาล (Nursing Applications)
Functions (บางสวน)
• บนทก nursing assessments, interventions และ nursing outcomes
• ชวยสนบสนนการลง charting และ vital sign recording
• อาจใชมาตรฐานขอมลทาง nursing informatics
• ชวยในการบนทกแผนการรกษา (care-planning)
• สนบสนนการสอสารภายในทมและระหวางเวร เชน ระบบ e-Kardex
• บนทกเหตการณความเสยง (incidents) ตางๆ
ระบบงานหองยา (Pharmacy Applications)
Functions
• สนบสนนกระบวนการท างาน (workflow) ตงแตการสงยา (medication orders/prescription) ไปจนถงการจายยา (dispensing) และการคดราคายา
• ลดความผดพลาดทางยา (medication errors) และชวยสงเสรมความปลอดภยทางยา (medication safety)
• ชวยสนบสนนการบรหารจดการคลงยา (drug inventory management)
Laboratory Information System (LIS)
Functions
• รบขอมลและประมวลผล Lab orders ทมการสงมา
• การ match tube และ specimen กบผปวย ในระบบ
• กระบวนการภายในหอง Lab
– การประมวลผล Order (Order processing)
– การลงทะเบยนรบ specimen (Specimen registration & processing)
– การตรวจสอบผลและรายงานผล Lab (Lab results validation & reporting)
– การเกบ Specimen ไวในคลง (Specimen inventory)
ระบบภาพทางการแพทย (Imaging Applications): ระบบแสดงภาพ (PACS)
Picture Archiving and Communication System (PACS)
• รบภาพ x-ray จากเครอง x-ray modalities ตางๆ และบนทกเขาสระบบ
• การแสดงภาพ x-ray ใหบคลากรทางการแพทยอาน
• สวนใหญใชกบภาพ x-ray เปนหลก แตอาจใชในสาขาเฉพาะทางอนๆ ได เชน โรคหวใจ สองกลอง พยาธวทยา และจกษวทยา เปนตน
• ขอด: ประหยดพนทเกบฟลม x-ray, คาพมพฟลม ปองกนการท าฟลม x-ray สญหาย สามารถดภาพพรอมกนหลายคนได ดภาพจากทางไกล (เชน ทบาน) ได รวมทงคณสมบตในการค านวณและประมวลผลภาพดวยคอมพวเตอร (image processing & manipulation)
ระบบภาพทางการแพทย (Imaging Applications): ระบบสารสนเทศทางรงสวทยา
Radiology Information System (RIS) หรอ Workflow Management
• สนบสนนกระบวนการท างาน (workflow) ภายในหนวยงานรงสวทยา (radiology department) ตงแตการลงทะเบยนผปวย(patient registration) การนดหมายเอกซเรย (appointments & scheduling) การสงปรกษา (consultations) การพมพรายงานการอานภาพเอกซเรย (imaging reports) เปนตน
ระบบงานการเงน (Billing System)
• Functions
– ค านวณคาบรการส าหรบการใหบรการทผปวยไดรบ
– ค านวณคาใชจายทตองเรยกเกบตามสทธคารกษาพยาบาลของผปวย(insurance eligibility) และความครอบคลมการบรการตางๆ (coverage)
– บนทกจ านวนเงนทผปวยช าระและยอดคงเหลอ เพอการตดตามทวงคาใชจายในอนาคต
– สงขอมลยอดเงนทไดรบไปยงระบบบญชหรอระบบ Back Office เพอบนทกรายไดของโรงพยาบาล และเพอการเบกจายคารกษาพยาบาลทเหลออยจากกองทนตางๆ (reimbursement claims to government agencies)
Enterprise Resource Planning
• ระบบบรหารทรพยากรขององคกร
• Some Functions
– การคลง (Finance)
• บญช (Accounting)
• งบประมาณ (Budgeting)
• การวเคราะหตนทน (Cost control and management)
Enterprise Resource Planning
• Some Functions (ตอ)
– การพสด (Materials Management)
• การจดซอจดจาง (Procurement)
• การบรหารคลงพสด (Inventory management)
– การบรหารทรพยากรบคคล (Human Resources)
• การคดเลอกและบรรจ (Recruitment) การประเมน (evaluation) การเลอนขน (promotion) และการลงโทษทางวนย (disciplinary actions) บคลากร
• การอบรมและพฒนาศกยภาพบคลากร (Human resource development and training)
• การจายเงนเดอนและคาตอบแทน (Payroll) และสทธประโยชนของบคลากร
ระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส Electronic Medical Records (EMRs)/Electronic Health Records (EHRs)
(Topic for Next Week)
เวชระเบยนผปวย (Medical Records)
Computerized Physician Order Entry
(CPOE)
Functions
• แพทยสง medication/lab/diagnostic/imaging orders ผานคอมพวเตอร
• พยาบาลและเภสชกร ตรวจสอบความเหมาะสมของ orders และรบไปด าเนนการ
• มกถอเปนสวนหนงของระบบ EHRs หรอ HIS
ประโยชน
• ไมมลายมอแพทยใน Order!!!
• สามารถก าหนดใหปอนขอมลใหครบถวนได (เชน dose, unit, route, frequency ในการสงยา) ลดโอกาสผดพลาด
• ไมมกระบวนการคดลอก order (transcription) ลดโอกาสผดพลาด
• สามารถน าระบบชวยสนบสนนการตดสนใจทางคลนก (CDSS) มาชวยได (เชน ตรวจสอบการแพยา หรอ drug interactions)
• ชวยใหกระบวนการจากการสง order ไปจนถงสนสดกระบวนการ รวดเรว มการประสานงานรวมกน
Computerized Physician Order Entry
(CPOE)
กระบวนการทางยา (Stages of Medication Process)
Ordering Transcription Dispensing Administration
CPOEAutomatic
Medication
Dispensing
Electronic
Medication
Administration
Records
(e-MAR)
Barcoded
Medication
Administration
Barcoded
Medication
Dispensing
Clinical Decision Support Systems
(CDSS)
• ระบบสนบสนนการตดสนใจทางคลนก (สนบสนน Clinical Decision Making)
• CDSS มหลากหลายรปแบบ– Expert systems (ท าหนาทเปนผเชยวชาญ ตอบค าถามหรอใหขอมลทตองการ)
• ใช artificial intelligence, machine learning, ตรรกะ หรอวธการทางสถต
• ตวอยาง: ระบบทชวยให differential diagnoses หรอแนะน าแนวทางการรกษา
– Alerts & reminders (การเตอนใหท าหรอไมท าสงใดสงหนง)
• อาศยเงอนไขตามทไดรบการออกแบบ
• ตวอยาง: drug-allergy checks, drug-drug interaction checks, drug-lab interaction checks, reminders for preventive services or certain actions (e.g. smoking cessation), clinical practice guideline integration
– ฐานขอมลความรตางๆ เชน ฐานขอมลยา (drug database)
– ระบบงายๆ ทชวยสนบสนนการตดสนใจ เชน การ highlight ผล lab ทผดปกต เปนตน
• Clinical Decision Support (CDS) “is a process for enhancing
health-related decisions and actions with pertinent, organized
clinical knowledge and patient information to improve health and
healthcare delivery” (Including both computer-based & non-
computer-based CDS)
(Osheroff et al., 2012)
What Is A CDS?
• Computer-based clinical decision support (CDS): “Use of the
computer [ICT] to bring relevant knowledge to bear on the health
care and well being of a patient.”
(Greenes, 2007)
What Is A CDS?
• The real place where most of the values
of health IT can be achieved
• There are a variety of forms and nature
of CDS
Clinical Decision Support
Systems (CDS)
• Expert systems
– Based on artificial
intelligence, machine
learning, rules, or
statistics
– Examples: differential
diagnoses, treatment
options
CDS Examples
Shortliffe (1976)
• Alerts & reminders
– Based on specified logical conditions• Drug-allergy checks
• Drug-drug interaction checks
• Drug-lab interaction checks
• Drug-formulary checks
• Reminders for preventive services or certain actions (e.g.
smoking cessation)
• Clinical practice guideline integration (e.g. best practices
for chronic disease patients)
CDS Examples
Example of “Reminders”
• Reference information or evidence-
based knowledge sources
–Drug reference databases
–Textbooks & journals
–Online literature (e.g. PubMed)
–Tools that help users easily access
references (e.g. Infobuttons)
CDS Examples
Infobuttons
Image Source: https://webcis.nyp.org/webcisdocs/what-are-infobuttons.html
Order Sets
Image Source: http://www.hospitalmedicine.org/ResourceRoomRedesign/CSSSIS/html/06Reliable/SSI/Order.cfm
• Simple UI designed to help clinical
decision making
–Abnormal lab highlights
–Graphs/visualizations for lab results
–Filters & sorting functions
CDS Examples
Abnormal Lab Highlights
Image Source: http://geekdoctor.blogspot.com/2008/04/designing-ideal-electronic-health.html
External Memory
Knowledge Data
Long Term Memory
Knowledge Data
Inference
DECISION
PATIENT
Perception
Attention
Working
Memory
CLINICIAN
Elson, Faughnan & Connelly (1997)
How CDS Supports Decision
Making
Abnormal lab
highlights
External Memory
Knowledge Data
Long Term Memory
Knowledge Data
Inference
DECISION
PATIENT
Perception
Attention
Working
Memory
CLINICIAN
Elson, Faughnan & Connelly (1997)
How CDS Supports Decision
Making
Order Sets
External Memory
Knowledge Data
Long Term Memory
Knowledge Data
Inference
DECISION
PATIENT
Perception
Attention
Working
Memory
CLINICIAN
Elson, Faughnan & Connelly (1997)
How CDS Supports Decision
Making
Drug-Allergy
Checks
External Memory
Knowledge Data
Long Term Memory
Knowledge Data
Inference
DECISION
PATIENT
Perception
Attention
Working
Memory
CLINICIAN
Elson, Faughnan & Connelly (1997)
How CDS Supports Decision
Making
Clinical Practice
Guideline
Alerts/Reminders
External Memory
Knowledge Data
Long Term Memory
Knowledge Data
Inference
DECISION
PATIENT
Perception
Attention
Working
Memory
CLINICIAN
Elson, Faughnan & Connelly (1997)
How CDS Supports Decision
Making
Integration of
Evidence-Based
Resources (e.g.
drug databases,
literature)
External Memory
Knowledge Data
Long Term Memory
Knowledge Data
Inference
DECISION
PATIENT
Perception
Attention
Working
Memory
CLINICIAN
Elson, Faughnan & Connelly (1997)
How CDS Supports Decision
Making
Diagnostic/Treatment
Expert Systems
IBM’s Watson
Image Source: socialmediab2b.com
Image Source: englishmoviez.com
Rise of the Machines?
Issues
• CDSS as a supplement or replacement of clinicians?
– The demise of the “Greek Oracle” model (Miller & Masarie, 1990)
The “Greek Oracle” Model
The “Fundamental Theorem”
Friedman (2009)
Human Factor Issues of CDS
Wrong Assumption
Correct Assumption
• Features with improved clinical practice (Kawamoto et al., 2005)
– Automatic provision of decision support as part of
clinician workflow
– Provision of recommendations rather than just
assessments
– Provision of decision support at the time and location of
decision making
– Computer based decision support
• Usability & impact on productivity
Human Factor Issues of CDS
ปญหาจากการใชระบบสารสนเทศ
Issues
• การทสมองลาจากขอความเตอนทปรากฏมากเกนไป (Alert fatigue)
Issues
• ผลทไมพงประสงคจากการใชงาน (Unintended Consequences) เชน ทางลด หรอ workarounds ทไมไดถกออกแบบมา ซงอาจสงผลเสยตอผปวยได
ปญหาจากการใชระบบสารสนเทศ
• “Unanticipated and unwanted effect of health IT implementation” (www.ucguide.org)
• Resources
– www.ucguide.org
– Ash et al. (2004)
– Campbell et al. (2006)
– Koppel et al. (2005)
Unintended Consequences of
CDS & Health IT
Ash et al. (2004)
Unintended Consequences of
CDS & Health IT
• Errors in the process of entering and retrieving information
– A human-computer interface that is not suitable for a highly interruptive use context
– Causing cognitive overload by overemphasizing structured and “complete” information entry or retrieval
• Structure
• Fragmentation
• Overcompleteness
Ash et al. (2004)
Unintended Consequences of
CDS & Health IT
• Errors in communication & coordination
– Misrepresenting collective, interactive work as a linear, clearcut, and predictable workflow
• Inflexibility
• Urgency
• Workarounds
• Transfers of patients
– Misrepresenting communication as information transfer
• Loss of communication
• Loss of feedback
• Decision support overload
• Catching errors
Ash et al. (2004)
Unintended Consequences of
CDS & Health IT
The Bigger Picture:
Health Information Exchange (HIE)
Hospital A Hospital B
Clinic C
Government
Lab Patient at Home
• ในโรงพยาบาลมระบบสารสนเทศหลายระบบ หลายรปแบบ
• ระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (HIS) มกหมายถง “Front Office” ทเกยวของกบการบรการผปวย ของระบบสารสนเทศตางๆ ในโรงพยาบาล
• HIS และ EHRs ถกใชเพอสนบสนนกระบวนการดแลรกษาผปวย สนบสนนการตดสนใจทางคลนก เพมคณภาพการรกษา และลดคาใชจาย
• HIS และ EHRs เปนเพยงสวนหนงของระบบสารสนเทศทใชในระบบสขภาพในภาพรวม (ทงในและนอกโรงพยาบาล)
• การใชระบบสารสนเทศอาจมผลทไมพงประสงค (unintended consequences) เกดขนได จงควรใชงานใหถกตองตามทออกแบบมา
สรป
Questions?
