This PowerPoint is created and developed by

jaimanaIt ipk vaaZIsaazI kaoNa%yaa Annad`vyaaMcaI kmatrta Aaho ho tpasanao va tI Ba$na

kaZNyaasaazI kaya krNao AavaSyak Aaho ho zrivata yaavao yaasaazI maatI prIxaNa krNao

AavaSyak Asato.

]d\doSa

P`astavanaa

maNauYyaacyaa Aaraogyaalaa jaovaZo mah%va Aaho.tovaZoca mah%va jaimainacyaahIAaraogyaalaa Aaho. AilakDIla kaLat jaimanaIcyaa AaraogyaakDo Saotk­yaaMcaodula-xa haot Asalyaacao AaZLUna yaot Aaho.jaimanaIcaI ]%padkta AnaokkarNaaMmaULo kmaI haot Aaho.yaacaI p`maUK karNao mhNajao jamaInaIcaa AtI vaaprsaoMid`ya KtaMcaa ABaava rasaayainak KtaMcaa AsMatuilat vaapr paNyaacaa Ayaaogyavaapr [.karNaamauLo jaimanaIcao Aaraogya idvasaoMidvasa ibaGaDt Aaho. mhNaUnajaimanaIcyaa AaraogyaaivaYayaI maaihtI AsaNao AavaSyak Aaho. Asao inadSa-naasaAalao Aaho kI¸ jaimanaIcyaa AaraogyaakDo dula-xa kolyaamauLo jamaInaI naapIkJaalyaanaMtr Saotk­yaacao %yaakDo laxa jaato.taopya-Mt jaimana naaipk vaAnau]%padk Jaalaolao Asato.mhNaUna Saotk­yaamaQyao yaaivaYayaIcaI jaaNaIva inamaa-NahaoNao garjaocao Aaho.

maatIcaa namaunaa ksaa GyaavaamaatIcaa namaunaa ipko kaZlyaanaMtr ikvaa porNaIpUvaI- saoMid`ya va rasaayainak Kto

doNyaapUvaI- va Kto idlyaanaMtr tIna maihnyaManaI Gyaavaa. AapNa maatI pirxaNaasaazIf@t AQaa- iklaao maatI vaaprtao.

1. yaasaazI saumaaro 15 izkanacaI maait GyaavaI laagato.2. maait Gaotanaa V Aakaracaa KDDa Kaodavaa laagatao va 15sao.maI. Kaola

Kaodavaa va %yaa KDDyaacyaa eka baajauica maait GyaavaI va %yaa maatIcaI jaaDI 2 to 3 sao.maI. AsaavaI. 3. p`%yaok BaagaatUna saUmaaro 15 izkaNacaI maatIcao namaunao Gyaavao va to svaC kravao%yaat kaDI.kcara.lahana maaozo mauLo ho kaDavao. va maatI eka svaC pao%yaatikvaa Gamaolyaat BaravaI to ek~ kravao yaa sava- maatIcao saarKo caar Baaga k$nasamaaora samaaorcao daona Baaga caagalao ek~ maIsaLUna Asao krt AQaa- iklaao maatIGyaavaI.

2 sao.maI hI maatI gaaoLa kravaI.

jaimanaIcaa pRYzBaaga.

KalaIla izkaNaaMhUna maatIcao namaUnaoo Gao} nayaot

1.gauro basalyaacaI va JaaDaKalacaI jaagaa .

2. Kto va kcara TakNyaacaI jaagaa .

3. dladla va GarajavaLIla jaagaa .

4. paNyaacyaa paTaKalaIla jaagaa .

ipkMasaaiz laaganaaro saaoLa AnnaGaTk

A mau#ya AnnaGaTk : 1 na~ Ê 2 sfurd Ê 3 palaSa

ba duyyama GaTk : 4 k^ilSayamaÊ 5ma^ga`oiSayamaÊ 6gaMQak

k sauxma AnnaGaTk : 7 laaoh Ê 8 maMgala Ê9taMbao Ê 10 jast Ê 11 maa^laIbDonama Ê 12 baaora^na

D naOsaiga-kir%yaa ]plabQa haonaaro AnnaGaTk : 13 kaba-na Ê 14 hayaD/aojana Ê 15 Aa^i@sajana Ê 16 @laaoirna

M maatIcyaa namaUnyaa saaobat pazvaayacaI maaihtI p~k

1 Saotk¹yaacao naava va saMpUNa- p%ta

2 savho- naMbar ÀSaotacao naava

3 Saot xao~

4 jamaInaIcaa p`kar

5 jaimanaIcaa rMga

6 jaimanaIcaa ]tara

7 jaimanaIcaa inacara

8 kaorD jaimanaIcaa p`kar

9 jaimanaIcyaa samasyaa

10 maagaIla hgaamaa Gaotlaolao ipk %yaacao ]%padna vaprlaolao Kto va %yaacao p`maana

vaaZlaolaa ivamla inado-SaMak kmaI krNyaasaazI ]paya

1 jaimanaIcaa caaopna pNaa vaaZt Aaho.%yaasaazI ]tarasa samaaMtr car Kduna paNyaacaa inacara hao[-la ASaI kaLjaI GyaavaI.

2 ihrvaLIcyaa KtasaazI taga SaovarI yaasaarKI ipko Gao}na fulaavar yaotaca jaimanaIt gaaDavaIt.

3 Baat kapUsa gahU SaovarI yaaMsaarKI ipko GyaavaIt.

mau#ya Anna GaTk :1.naHa 2.sfurd 3. palaaSa

duyyama AnnaGaTk :

1.k^ilSayama 2.ma^gnaoiSaAma 3.salfr sauxma AnnaGaTk :

1.Aaya-na 2.ma^gnaIja 3.baaora^na 4.iJaMk4.ka^pr 5.maa^laIbDonama 6.@laaoirna

hvaotuna imaLNaaro GaTk

1.kaba-na 2.hayaD/aojana paNyaatuna imaLNaaro GaTk

1.Aa^i@sajana

ipkacyaa vaaZIsaaZI AavaSyak GaTk

1 na~ : JaaDo zogMau rahUna , 2 sfurd : vanasptIcaI

panao ipvaLI idsatat. vaaZ KuTto

4 k^ilSaAma : palavaI vaaLto va JaaD marto.

5 ma^gaoiSayama : SaoDyaakDUna pana saukt yaoto.

6 gaQaMk : panaManavar krplaolao izpko idsatat .

7 laaoh : panaacyaa mau#ya iSara ihrvyaa idsatat.

8 maMgala : panaavar caaOkTI dar naxaI idsato .

9 tabao : panao ipvaLI hao}na %yaacaI vaaZ KUMTto va naMtr tI gaLUna pDtat .

10 jast : panao lahana hao}na iSaramaQaIla Baaga ipvaLa pDtao.

11 baaora^naM : navaIna palavaI doTa kDUna if@kT hao}laagato.

panao dumaDlaI jaatat .

12 maa^ilabDonama : jaunyaa panaaMna var ipvaLoÊnaarMgaI izpko panaBar idsaUna yaotat

1. jaimanaIcyaa pRYz Baagaavar Aalaolao xaar KrvaDuna Saotabaahor TakUna Gyaavaot .

2. jaimanaIcao lahana lahana vaafo k$na %yaat qaaoDa vaoL vaafa Ba$na paNaI saazvaUna ekdma caravaaTo baahor kaZUna Taka.mhNajao paNyaabaraobar xaar baahor pDtIla.

3. car KdUna paNyaacya inaca­yaacaI caMagalaI saaoya ravaI. 4. saoMid`ya Kto Barpur p`maaNaat vaapraivat.

1. kacaocyaa pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyao PH -1 d`avaNa baaTlaIvarIla 5 ima.laI. roYaopya-t Gyaa.

2. fnaolacyaa saahyyaanao TosT baaTlaI naM.1 maQyao 2sapaT camacaa Ba$na 2ga``^ma namaunaa maatI Gaalaa.

3. baaTlaIcao JaakNa laavaa hLuvaarpNao baaTlaI ]laTI saulaTI k$na imaEaNaek imanaIT ZvaLa jaaorjaaorat hlavaU naka f@t ek imanaITca ZvaLa.dha imanaITo baaTlaI isqar zovaa yaa vaoLat maatI puna-pNao KaalaI basauna var inaTLpaaNyaacaa qar vaogaLa hao[-la.

4.pirxaa baaTlaI saamau (ph) rMga maapkamaQyao (ph coulourcomparator ) zovaa. paNyaalaa Aalaolyaa rMgaacaI rMgamaapkavairla

rMgaaSaI jauLNaI kra.jauLNaa­yaa rMgaava$na saamaucaI (ph) naaoMd kra.

kmaI Jaalaolao Aamla inado-SaaMk vaaZvaNyaasaazIcao ]paya

1. jaimanaIcaa saamaU laxaat Gao}na ho@TrI 0.5 to 2.50 Tna caUnyaacaI Agar caunakLIcaI pavaDr

vaapravaI .

2. saoMid`ya KtMacaa va ihrvaLIcyaa Ktacaa vaapr kravaa.

vaaZlaolaa maU@t caunaa kmaI krNyaasaazI ]paya

1 saaKr karKanyaatIla maLI Aqavaa kakvaI ekrI 5 Tna p`maanao laagavaDIpuvaI- tIna maihnao Aagaaodr GyaavaI.

2 saUpr fa^sfoTcaI Kto doto vaoLI to sarL jamaInaIt na dota kMpaosT Aqavaa SaoNaKtat imasaLuna eka AaD Gyaavao.

inarinaraLyaa ipkacaI xaarsahnaiSalata

1 xaar saMvaodnaiSala ipko : tUrÊ vaaTanaaÊ tILÊ maULaÊ cavaLI [-.

2 maQyama xaar sahnaiSala ipko : BaatÊ jvaarIÊ gahUÊ bajarIÊ maka [-.

3 ipkacaI laagana sarIcyaa kuSaIt kravaI.

4 xaarasa dad donaair ipko GyaavaIt

1.kacaocyaa pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyaoAN-1 d`avaNa baaTlaIvarIla 6 ima.laI. roYaopya-t Gyaa.

2.fnaola cyaa saahyaanao pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle

no.1) maQyao 1 sapaT camacyaa Ba$na (1 ga`^ma ) namaunaa maatI Gaalaa.3.baaTlaIcao JaakNa laavaa hLuvaarpNao baaTlaI ]laTI saulaTI k$na imaEaNa

ek imanaIT ZvaLa jaaorjaaorat hlavaU naka f@t ek imanaITcaZvaLa.paca imanaITo baaTlaI isqar zovaa yaa vaoLat maatI puna-pNao KaalaIbasauna var inaTL paaNyaacaa qar vaogaLa hao[-la

4.pirxaa baaTlaI naM.2 (test bottle no.2) maQyao pirxaabaaTlaI naM ek maQaIla 2 ima.laI.inatL paNaI ( payarI naM 3 maQaIla )D/a^prcyaa saahyaanao kaLjaI puva-k Gyaa.

jamaInaItaIla naHaacaI tpasaNaI krNao.

5.baaTlaI naM ek maQyao inatL paNaI D/a^pr maQyao Kocatanaa D/a^pr maQyao maatI yaoNaar naahI yaacaI kaLjaI Gyaa. D/a^prcaa fugaa p`qama hLuvaarpNao dabauna Qa$na naMtr D/a^pr paNyaat bauDvaa hLuvaarpNao fugyaacaa dbaava kmaI k$na D/a^pr maQyao paNaI Kocaa

6.pirxaa baaTlaI naM.2 (test bottle no.2) maQyao AN-2 d`avaNacao 4 qaoMba Gaalaa va baaTlaIcao JaakNa laavaa va hLuvaar pNao

ZvaLa.Aata baaTlaI paca imanaITo isqar zovaa.

7.paca imainaTanaMtr baaTlaI ZvaLa va paNyaalaa Aalaolyaa rMgaacaI nitrogen colour comparator vairla rMgaaSaI jauLNaI kra.

jauLNaa­yaa rMgaava$na ]plabQa naHaacaI naaoMd kra.rMgaacaI jauLNaI krNyaacyaa pdQatI saMbaQaIcaI TIp vaacaacaI.

1.kacaocyaa pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyaoEP-1 d`avaNa baaTlaIvarIla 6 ima.laI. roYaopya-t Gyaa.

2.fnaola cyaa saahyaanao pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyao 1 sapaT camacyaa Ba$na (1 ga`ma ) namaunaa maatI Gaalaa.

3.baaTlaIcao JaakNa laavaa hLuvaarpNao baaTlaI ]laTI saulaTI k$na imaEaNaek imanaIT ZvaLa jaaorjaaorat hlavaU naka f@t ek imanaITca ZvaLa.pacaimanaITo baaTlaI isqar zovaa yaa vaoLat maatI puna-pNao KaalaI basauna var inaTLpaaNyaacaa qar vaogaLa hao[-la

4.pirxaa baaTlaI naM.1 maQaIla inatL paNaI D/a^prcyaa saahyaanao kaLjaI puva-k Gyaa. pirxaa baaTlaI naM 2 maQyao 3 ima.laI.roYaopya-Mt Gyaa.inatL paNaI ( baaTlaaInaM 1 maQaIla inatL paNaI D/a^pr maQyao Kocatanaa D/a^pr maQyao maatI yaoNaar naahI yaacaIkaLjaI Gyaa. D/a^prcyaa saahyaanao kaLjaI puva-k Gyaa. D/a^prcaa fugaa p`qamahLuvaarpNao dabauna Qa$na naMtr D/a^pr paNyaat bauDvaa hLuvaarpNao fugyaacaa dbaavakmaI k$na D/a^pr maQyao paNaI Kocaa

5.pirxaa baaTlaI naM.2 (test bottle no.2) maQyao 3 ima.laIpaNyaamaQyao AP-2 d`avaNacao 6 qaoMba Gaalaa va baaTlaIcao JaakNa laavaa va

hLuvaar pNao ZvaLa va %yaa maQyo a AP-3 d`avaNacao 3 qaoMba Gaalaa.va

baaTlaIcao JaakNa laavauna caaMgaloa ZvaLa ,baaTlaI naM.2maQyao inaLa rMga

idsaola

6.Phosphorus colour comparator varcyaa rMgaaSaI paNyaacaa rMga jauLvaajauLNaayaa rMgaava$na ]plabQa sfurd p caI naaoMd kra.

1.kacaocyaa pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyao AK-1 d`avaNa baaTlaIvarIla 6 ima.laI. roYaopya-t Gyaa.

2.fnaola cyaa saahyaanao pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyao 1 ga`^ma xamatocaa camacaa vaap$na 2 sapaT camacyaa Ba$na (2 ga`^ma ) namaunaa maatIGaalaa.

3.baaTlaIcao JaakNa laavaa hLuvaarpNao baaTlaI ]laTI saulaTI k$na imaEaNa ek imanaIT ZvaLajaaorjaaorat hlavaU naka f@t ek imanaITca ZvaLa.paca imanaITo baaTlaI isqar zovaa yaa vaoLat maatIpuna-pNao KaalaI basauna var inaTL paaNyaacaa qar vaogaLa hao[-la

4.pirxaa baaTlaI naM.1 maQaIla inatL paNaI D/a^prcyaa saahyaanao kaLjaI puva-k Gyaa. pirxaa baaTlaI naM 2 maQyao 2 ima.laI.roYaopya-Mt Gyaa.inatL paNaI ( baaTlaaInaM 1 maQaIla inatL paNaI D/a^pr maQyao Kocatanaa D/a^pr maQyao maatI yaoNaar naahI yaacaIkaLjaI Gyaa. D/a^prcyaa saahyaanao kaLjaI puva-k Gyaa. D/a^prcaa fugaa p`qamahLuvaarpNao dabauna Qa$na naMtr D/a^pr paNyaat bauDvaa hLuvaarpNao fugyaacaa dbaava kmaIk$na D/a^pr maQyao paNaI Kocaa

jamaInaItaIla palaaSacaI tpasaNaI krNao.

5.dusa­yaa pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.2) maQaIla 2 ima.laI paNyaamaQyao AK -2 gaaoLI Gaalaa va baaTlaIcao JaakNa laavau naka va baaTlaI gaaolaakar ZvaLa gaaoLI puNa-pNao ivarGaLu dyaa ( gaaoLI puNa-pNao ivarGaLNyaasa 5 to 6 imainaTo laagatIla.) paNyaasa if@kT jaaMBaLa rMga yao[-la va gaaoLI puNa-pNao ivarGaLlyaanaMtr puZo Gyaa.

6. AK-4 cao d`avaNa laala rMgaacyaa 1 ima.laI. isarIMjamaQyao Gyaa baaTlaI naM 2 maQyao isairMja maQauna AK-4 cao d`avaNaacao maaojat eka vaoLI 2 qaoMba Asao Gaalat ZvaLa paNyaacaa if@kT jaaMbaLa rMga inaLa hao[-pya-Mt daona daona qaoMba Gaalaa va ZvaLa.paNyaacaa rMga inaLa haoNyaasaazI laagaNaaro AK-4 cao ekuna qaoMba maaojaa.

jamaInaItaIla saoMd`Iya kbaa-caI tpasaNaI krNao.

1.100 ima.ga^.caa camacaa vaap$na ,ek camacaa Bar maatI kacaocyaa pirxaa baaTlaI naM.1 (test bottle no.1) maQyao Gyaa.2.ihrvyaa rMgaacyaa 1 ima.laI.isarIMjamaQyao AQaa- ima.laI. ( 0.5 ima.laI.) oc-1 d`avaNa Gyaa va to baaTlaI naM 1 maQyao Gaalaa.3.%yaatca oc-2 d`avaNaacao 80 qaoMba Gaalaa.saavaQaana tIva` A^isaD

saMpk- TaLa kaLjaIpuva-k hataLa.va ZvaLa.baaTlaIcao Jaakna laavaa. 4.naMtr pirxaa baaTlaI 1 (test botel no 1) maQyao oc – 3 d`avaNa baaTlaIvarIla 5 ima.laI roYaopya-Mt Gaalaa va saavakaSa ZvaLa .baaTlaI paca imainaTo isqar zovaa.maatI puNa-pNao KalaI basauna var inatL paNyaacaa qar vaogaLa hao[-la.

Pairxaa baaTlaI saoMd`Iya rMgamaapkamaQyao (organic carbon colour comparator ) zovaa.paNyaalaa Aalaolyaa rMgaacaI rMgamaapkavarIla (organic carbon colour comparator ) rMgaaSaI jauLNaI kra.jauLNaa¹yaa rMgaava$na rMgaava$na maatItIla saoMd`Iya kba- ( organic carbon ) cao p`maaNa (% ) zrvaa rMga jauLNaI krNyaacyaa pqdtaI saMbaQaIcaI TIp vaacaavaI.

maatI prIxaNaacaa mau#ya ]d`doSa ha jaimanaItIla mau#ya Annad`vyao ³na~ / sfurdva / palaaSa ´va mah%vaacaoGaTk³saamau va saoMd`Iya kba- ´yaaMcao p`maaNa jaaNaUna GaoNao ha Asatao. hI Annadvyao va GaTk saMtuilat p`maaNaatAsaNao ipkaaMcyaa caaMgalyaa vaaZIsaazI garjaocao Asato.

Annad`vyaacao jaimanaItIla p`maaNa A%yaMt kmaI Asalyaasa Ktmaa~a50%naI vaaZvaavaIÊ kmaI Asalyaasa 25 %naI vaaZvaavaI Ê maQyamava qaaoDosao jaast Asalyaasa maa~ot badla kolaa jaat naahI.

Annad`vyao jaovhaM jamaInaIt jyaast Asatattovha Ktmaa~a 25%kmaI krtat va jaovhaMA%yMat jyaast Asatat tovhMa 50%naI kmaIkrtat.yaa pQdtInao Kto idlyaasaKtavarIla Kcaa-t bacaot haoto.tsaoca hIKto yaurIyaa sauprfa^sfoT va myauroT Aa^fpaoTyaaSa yaapasaUna caagaMlaa fayada haotao