คำ��บรรย�ยวิ�ช� PS 708 องคำ ก�รและก�รจั�ดก�รOrganization and Management

ผศ.ดร.สุ�วิรรณี� แสุงมห�ช�ย วิ�นที่�� 19 ก�มภ�พั�นธ์ 2554 ภ�คำเช$�

(วั�นน��มาต่อพฤต่ กรรมระดั�บเอกบ�คคลต่�วัที่�� 2)

1.2 บ�คล กภาพ หมายถึ�ง วั ธี�การที่��งหมดัที่��บ�คคลแต่ละคนแสดังปฏิ ก ร ยาต่อบโต่&หร'อม�ปฏิ ส�มพ�นธี(ก�บคนอ'�น ๆ พน�กงานแต่ละคนในองค(การจะม�บ�คล กภาพแต่กต่างก�น ไมไดั&หมายควัามวัาบ�คล กภาพแบบใดัจะดั�หร'อแบบใดัไมดั� แต่บ�คล กภาพแต่ละอยางจะเหมาะสมก�บงานเฉพาะอยาง ผู้/&บร หารจะต่&องส�งเกต่บ�คล กภาพของผู้/&ใต่&บ�งค�บบ�ญชาแล&วัมอบหมายงานที่��เหมาะสมให&ที่3า การที่��คนไดั&ที่3างานเหมาะสมก�บบ�คล กภาพจะม�ควัามพอใจในงาน ขาดังานน&อย ไมลาออก ม�ผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานส/ง

บ�คล กภาพจ�งไมไดั&หมายถึ�งร/ปรางหน&าต่าแต่หมายถึ�งการที่��คน ๆ น��นแสดังออกต่อคนอ'�นๆ ในอดั�ต่การประกวัดันางงามจะดั/เฉพาะร/ปรางหน&าต่า แต่ป4จจ�บ�นต่&องมาเก5บต่�วั ดั/ปฏิ ก ร ยาก�บเพ'�อนนางงามคนอ'�น ๆ เพ'�อมองบ�คล กภาพในภาพรวัม ไมใชม�แคหน&าต่าสวัยเพ�ยงอยางเดั�ยวั

Gordon Allport กลาวัวัา บ�คล กภาพเป6นพลวั�ต่ในระบบจ ต่วั ที่ยาของคนแต่ละคน เป6นต่�วัก3าหนดัการปร�บต่�วัให&เข&าก�บส �งแวัดัล&อมของคน ๆ น��น จ�งให&ควัามหมายวัาบ�คล กภาพค'อวั ธี�การปร�บต่�วัของคน ๆ น��นต่อส �งแวัดัล&อม เป6นการมองภาพรวัมที่��งหมดัวัาคน ๆ หน��งจะปร�บต่�วัอยางไร กลาวัไดั&วัา

1

บ�คล กภาพค'อผู้ลรวัมของวั ธี�การที่��งหมดัที่��เอกบ�คคลม�ปฏิ ส�มพ�นธี(ก�บบ�คคลอ'�น

ป4จจ�ยที่��เป6นต่�วัก3าหนดับ�คล กภาพ (Personality

Determinants) บ�คล กภาพเป6นผู้ลมาจาก-พ�นธี�กรรม (Heredity) เป6นต่�วัก3าหนดัล�กษณะที่าง

กายภาพของบ�คคล เชน ร/ปรางหน&าต่า เพศ อารมณ( น ส�ยใจคอ กล&ามเน'�อ พล�งงาน ที่��งหมดัเก ดัจากโครงสร&างโมเลก�ลของย�นซึ่��งเปล��ยนแปลงไมไดั& ร/ปรางหน&าต่าของเราจะเป6นอยางไรถึ/กก3าหนดัมาแล&วัโดัยย�น แต่ป4จจ�บ�นสามารถึผู้าต่�ดัที่3าศ�ลยกรรมไดั& เชน เสร มจม/ก ที่3าต่าสองช��น เหลาคาง เหลาขากรรไกร บางคนที่3าศ�ลยกรรมจนเปล��ยนเป6นคนละคนไปเลยอยางไมเค ล แจ;กส�น

ม�งานวั จ�ยเก��ยวัก�บพ�นธี�กรรมและบ�คล กภาพที่��ส3าค�ญหลายช �น เชน ศ�กษาพบวัา พ�นธี�กรรมม�ผู้ลต่ออารมณ( น ส�ยใจคอที่��แสดังออกเม'�อเดั5กเต่ บโต่เป6นคนหน�มสาวั บ�คล กภาพไมแสดังออกในต่อนเดั5กแต่จะแสดังออกต่อนเป6นวั�ยร� น เดั5กวั�ยร� นที่��น ส�ยใจคอแต่กต่างก�นม�พ�นธี�กรรมเป6นต่�วัก3าหนดั

งานวั จ�ยอ�กช �นหน��งต่&องการที่ดัสอบวัาพ�นธี�กรรมม�ผู้ลต่อบ�คล กภาพจร งหร'อไม โดัยน3าแฝดัแที่& 100 ค/แยกเล��ยงคนละที่��ก�นเป6นเวัลาถึ�ง 39 ป= พบวัาฝาแฝดัย�งม�อะไรหลาย ๆ อยางที่��เหม'อนก�นอย/ อาที่ ข�บรถึร� นเดั�ยวัก�นส�เดั�ยวัก�น ส/บบ�หร��ย��ห&อเดั�ยวัก�น ต่��งช'�อหมาช'�อเดั�ยวัก�น ฯลฯ จ�งสร�ปไดั&วัาพ�นธี�กรรมม�ผู้ลต่อบ�คล กภาพจร ง ๆ และควัามพอใจในงานก5มาจากพ�นธี�กรรม คนที่��ม�ควัามพอใจในงานจะไปที่3างานที่��ไหนก5พอใจเพราะเป6นส �งที่��อย/ในพ�นธี�กรรมไมไดั&ข��นก�บสภาพแวัดัล&อม สวันคนที่��ไมพอใจใน

2

งานอย/ที่��ไหนก5ไมพอใจต่ลอดัไมวัาจะเปล��ยนงานก��คร��ง ในการค�ดัเล'อกคนเข&าที่3างานจ�งต่&องเล'อกอยางระม�ดัระวั�ง

-ส �งแวัดัล&อม (Environment) หมายถึ�ง วั�ฒนธีรรมที่��แต่ละคนถึ/กเล��ยงดั/มา เชน ปที่�สถึานของครอบคร�วั กล�มเพ'�อน กล�มส�งคม ส'�อมวัลชน รายการโที่รที่�ศน(ที่��ชอบดั/ คนที่��เก ดัมาในครอบคร�วัที่��เข&มงวัดัควับค�มอยางหน�ก ก5ม�บ�คล กภาพแบบหน��ง เดั5กที่��เก ดัมาในครอบคร�วัที่��ผู้อนปรนสบาย ๆ ก5ม�บ�คล กภาพไปอ�กแบบหน��ง ครอบคร�วัที่��เห5นควัามส3าค�ญของการศ�กษาและควัามร/ &ของสมาช กในครอบคร�วั คนในครอบคร�วัน��จะใฝ@ร/ & ร �กเร�ยน ต่างจากอ�กครอบคร�วัหน��งที่��ชอบสบาย ๆ สมาช กในครอบคร�วัก5ม�บ�คล กภาพที่��ชอบเข&าส�งคม เป6นต่&น

ส�งคมเป6นส �งแวัดัล&อมต่�วัหน��งที่��ม�ผู้ลต่อบ�คล กภาพ เชน ส�งคมอเมร ก�นที่างต่อนเหน'อม�คาน ยมเน&นควัามที่ะเยอที่ะยาน ต่&องแขงข�น ม�ควัามสามารถึที่างการเร�ยน เดั5กในแถึบน��จะม�ล�กษณะเร�ยนเกง ชอบแขงข�นมากกวัาเดั5กอเมร ก�นในภาคอ'�น

-สถึานการณ( (Situation) แม&วัาคน ๆ หน��งจะม�บ�คล กภาพที่��คงเส&นคงวัาอย/แล&วั แต่ถึ&าสถึานการณ(เปล��ยนบ�คล กภาพของคนก5เปล��ยนไปดั&วัย เชน เม'�อเก ดัสถึานการณ(วั กฤต่บางคนอาจกลายเป6นคนเห5นแกต่�วั แต่บางคนอาจค ดัถึ�งคนอ'�นมากกวัาค ดัถึ�งต่�วัเอง

ล�กษณะของบ�คล กภาพที่��แต่กต่างก�นม�ดั�งน�� -Reserved เก5บต่�วั ไมชอบออกส�งคม ชอบอย/คน

เดั�ยวั ต่รงข&ามก�บ Outgoing เปAดัเผู้ย อย/ไมต่ ดับ&าน ชอบออกไปข&างนอกต่ลอดัเวัลา

3

-Less Intelligent ไมคอยฉลาดั ต่รงข&ามก�บ More Intelligent

-Affected by Feelings อารมณ(ออนไหวั ใครพ/ดัอะไรน ดัหนอยก5เส�ยใจ ดั/หน�งอานนวัน ยายก5ร&องไห&ต่าม ต่รงข&ามก�บ Emotionally Stable อารมณ(ม��นคง ไมสะที่กสะที่&าน จะสอบแล&วัย�งไมไดั&อานหน�งส'อ หร'อจะถึ�งก3าหนดัสงรายงานแล&วัย�งไมไดั&เข�ยนส�กต่�วั

-Submissive ยอมต่ามคนอ'�น ใครชวันที่3าอะไรที่3าหมดั ใครชวันให&ซึ่'�ออะไรก5ซึ่'�อหมดัวัาอะไรวัาต่ามก�น ถึ/กช�กจ/งไดั&งาย ต่รงข&ามก�บ Dominant ชอบครอบง3าคนอ'�น เอาควัามค ดัของต่นเองเป6นใหญแล&วัไปครอบง3าคนอ'�น เวัลาอย/ในที่��ประช�มชอบพ/ดัมาก พ/ดัอย/คนเดั�ยวั ไมยอมให&คนอ'�นพ/ดั

-Serious เอาจร งเอาจ�งก�บที่�กเร'�อง ที่3าอะไรที่3าจร ง ต่รงข&ามก�บ Happy Go Lucky เร'�อย ๆ ไปต่ามดัวัง ไมสนใจเส&นต่าย

-Expedient ส�ร� ยส�ราย ใช&เง นงาย ใช&เง นเยอะ ม�อะไรซึ่'�อหมดัที่�กอยาง ต่รงข&ามก�บ Consciousness รอบคอบ ระม�ดัระวั�ง

-Timid ข��อาย ไมกล&าเปAดัเผู้ยต่�วัเอง ต่รงข&ามก�บ Venturesome ชอบผู้จญภ�ย ชอบแสวังหาส �งแปลก ๆ ใหม ๆ

-Tough-minded ใจแข5ง หน�กแนน ต่รงข&ามก�บ Sensitive ออนไหวั ใครพ/ดัอะไรที่3าอะไรจะร/ &ส�กไวัไปหมดั ดั�ใจงาย เส�ยใจงาย โกรธีงาย

4

-Trusting ไวั&ใจคนงาย ต่รงข&ามก�บ Suspicious ข��ระแวัง สงส�ยไปหมดั

-Practical ลงม'อปฏิ บ�ต่ จร ง ที่3าที่�นที่� ต่รงข&ามก�บ Imaginative ค ดัไปเร'�อยเปB� อยไมยอมลงม'อที่3า ไมม�ผู้ลงานปรากฏิ

-Forthright ต่รงไปต่รงมา ต่รงข&ามก�บ Shrewd

ฉลาดัแกมโกง-Self-assured เช'�อม��นในต่นเอง ต่รงข&ามก�บ

Apprehensive ไมเช'�อม��น-Conservative อน�ร�กษ( ต่รงข&ามก�บ

Experimenting ชอบที่ดัลอง -Groups-dependent จะที่3าอะไรต่&องอ งกล�ม

ต่ลอดั ไมยอมต่�ดัส นใจเอง จะที่3าอะไรต่&องถึามควัามค ดัเห5นของกล�มเส�ยกอน ต่รงข&ามก�บ Self-sufficient เช'�อม��นในควัามค ดัของต่นเอง

-Uncontrolled ไมยอมอย/ในบ�งค�บของคนอ'�น ต่รงข&ามก�บ Controlled

-Relax สบาย ๆ ต่รงข&ามก�บ Tense เครงเคร�ยดั คนหน��งคนม�หลายบ�คล กในต่�วัเอง เชน เป6นคนชอบ

เก5บต่�วั ชอบลงม'อปฏิ บ�ต่ ไวั&ใจคนงาย บ�คล กต่าง ๆ จะสงผู้ลต่อผู้ล ต่ภาพของงาน เชน คนที่��ชอบลงม'อปฏิ บ�ต่ ที่3าให&ผู้ล ต่ภาพส/งกวัาคนที่��ค ดัไปเร'�อย ๆ

ต่�วัแบบบ�คล กภาพ 5 ต่�วัแบบ -Extraversion เป6นคนพ/ดัเกง ชอบส�งคม ชอบพบ

เพ'�อนใหม ๆ ย�ดัม��น ถึ&าจะที่3าอะไรต่&องที่3าให&ส3าเร5จ

5

-Agreeableness โอนออนผู้อนต่าม ให&ควัามรวัมม'อ ไวั&วัางใจคนอ'�น

-Conscientiousness ม�สต่ รอบคอบ ม�ควัามร�บผู้ ดัชอบ เช'�อถึ'อไดั& ม�งผู้ลส�มฤที่ธี C ที่3างานจนบรรล�ผู้ลส3าเร5จ

-Emotional Stability สงบน �ง ม�ควัามม��นคงที่างอารมณ( แต่ขณะเดั�ยวัก�นก5กระต่'อร'อร&นในการที่3างาน

-Openness to Experience เปAดัร�บสถึานการณ(ใหม ๆ ม�จ นต่นาการส/ง พร&อมจะร�บม'อก�บการเปล��ยนแปลง

ล�กษณะบ�คล กภาพที่��ม�ผู้ลต่อพฤต่ กรรมองค(การ-Locus of Control หมายถึ�ง ระดั�บที่��คนเช'�อวัาต่นเป6นผู้/&

ก3าหนดัชะต่าช�วั ต่ของต่น บางคนเช'�อวัาส �งที่��เก ดัข��นถึ/กก3าหนดัโดัยโชคชะต่า (External) บางคนเช'�อวัาต่นเองเป6นผู้/&ก3าหนดั (Internal) ไมไดั&หมายควัามวัาบ�คล กภาพแบบ External หร'อ Internal ดั�กวัาก�น แต่ผู้/&บร หารควัรร/ &วัาพน�กงานคนใดัเป6น Internal คนใดัเป6น External เพ'�อจะไดั&ก3าหนดังานให&เหมาะสมก�บบ�คล ก คนแบบ Internal จะแสวังหาข&อม/ลกอนการต่�ดัส นใจเพ'�อให&การต่�ดัส นใจม�ประส ที่ธี ผู้ล พยายามควับค�มสภาพแวัดัล&อม ที่3างานที่��สล�บซึ่�บซึ่&อนไดั&ดั� ใช&ควัามค ดัร เร �มสร&างสรรค( เหมาะก�บการที่3างานแบบ Non Routine คนแบบ External

เหมาะก�บการที่3างานที่��ม�โครงสร&างแนนอน ต่&องที่3าต่ามค/ม'อ ม�ข� �นต่อนการปฏิ บ�ต่ งานก3าหนดัไวั&ช�ดัเจน เป6นงาน Routine ที่3าซึ่3�า ๆ ก�นที่�กวั�น ผู้/&บร หารต่&องมอบหมายงานที่��เหมาะสมก�บบ�คล กภาพจะสงผู้ลให&ผู้ล ต่ภาพและควัามพอใจในงานส/ง ไมม�การขาดังานหร'อลาออก

6

-Machiavellianism ต่��งช'�อต่ามน โคโล แมเค�ยเวัลล�� เข�ยนหน�งส'อช'�อ The Prince ในศต่วัรรษที่�� 16 กลาวัถึ�งการใช&อ3านาจ Machiavellianism เร�ยกยอ ๆ วัา Mach หมายถึ�ง ระดั�บที่��คนแต่ละคนลงม'อปฏิ บ�ต่ มากน&อยแคไหน คนที่��ม� Mach

ส/งค'อคนที่��ม�บ�คล กภาพชอบการปฏิ บ�ต่ (Pragmatic) สอดัร/ &สอดัเห5น ห�วัร��น ชอบควับค�มคนอ'�น ชอบเอาชนะ ช�กจ/งยาก แต่จะช�กชวันคนอ'�นมากกวัา คนแบบน��ม�ควัามสามารถึในการเจรจาต่อรอง เหมาะสมก�บงานขายซึ่��งเป6นงานที่��ให&รางวั�ลผู้/&ชนะ (คาคอมม สช��น)

-Self-esteem การเคารพต่�วัเอง เป6นล�กษณะของบ�คคลที่��จะชอบหร'อไมชอบต่นเอง คนที่��ไมชอบต่�วัเองจะเปล��ยนแปลงต่�วัเองโดัยการศ�ลยกรรม คนที่��ชอบต่�วัเองหร'อม� Self-esteem

ส/งจะเช'�อม��นวัาต่นม�ควัามสามารถึที่3างานให&ส3าเร5จไดั& คนแบบน��เหมาะส3าหร�บที่3างานใหม ๆ ที่&าที่าย สล�บซึ่�บซึ่&อน ยากมากกวัาคนที่��ม� SE ต่3�า ที่��ม�กค ดัวัาต่นไมสามารถึที่3างานให&ส3าเร5จไดั&จ�งไมกล&าที่3างานใหม ๆ เลย ค ดัวัาที่3าไมไดั& ไมพยายามที่ดัลองที่3างานใหม

-Self-monitoring การปร�บต่�วัให&เข&าก�บสถึานการณ(ภายนอก คนที่��ม� Self-monitoring ส/งจะปร�บต่�วัไดั&งาย ไวัต่อการเปล��ยนแปลง คนที่��ม� Self-monitoring ต่3�าจะเปล��ยนแปลงยาก เชน ไมยอมเร�ยนร/ &เที่คโนโลย�ใหม ๆ ที่��องค(การน3ามาใช&

-Risk Taking คนบางคนชอบเส��ยง บางคนไมยอมเส��ยง สงผู้ลต่อการต่�ดัส นใจ คนที่��ชอบเส��ยงต่&องการข&อม/ลประกอบการต่�ดัส นใจน&อยกวัาใช&เวัลาต่�ดัส นใจเร5วั คนที่��ไมชอบเส��ยงต่&องการข&อม/ลมากแล&วัจ�งต่�ดัส นใจจ�งใช&เวัลานานกวัาจะต่�ดัส นใจ

7

-Type A Personality ก&าวัร&าวั เคล'�อนไหวัต่ลอดัเวัลา เดั นเร5วั ก นเร5วั ไมอดัที่น (อยางน�กศ�กษาที่นอย/ในห&องไมไดั&ต่&องเดั นเข&าเดั นออก) ชอบเดั นไปเดั นมา ที่3างานหลายอยางในเวัลาเดั�ยวัก�น พยายามที่3างานให&ไดั&ผู้ลมากข��นในเวัลาที่��ลดัลง ไมปลอยเวัลาให&วัางเปลา น ยมวั�ดัควัามส3าเร5จเป6นต่�วัเลข สนใจเฉพาะปร มาณไมสนใจค�ณภาพ เชน วั�นน��ต่อบหน�งส'อไดั&สามฉบ�บ ที่3ายอดัขายไดั& 30,000 บาที่ พ มพ(รายงานไดั& 20 หน&า

-Type B Personality เป6นคนไมล�กล��ล�กลน สงบน �งมากกวัา ไมสนใจก�บเร'�องเรงดัวัน น��งอย/ก�บที่��นาน ๆ ไดั& อดัที่น ไมโต่&เถึ�ยง ชอบค ดัคนเดั�ยวัเพ'�อวัางแผู้นส �งต่าง ๆ ผู้อนคลาย

คนแบบ A เหมาะก�บการเป6นผู้/&ปฏิ บ�ต่ งานต่ามค3าส��ง เป6นพน�กงานขาย เพราะไมชอบอย/เฉย ต่&องออกไปข&างนอกต่ลอดัเวัลา คนแบบ B ชอบน��งค ดั วัางแผู้น/กลย�ที่ธี( เหมาะก�บการเป6นผู้/&บร หารระดั�บส/ง

สร�ป พน�กงานม�บ�คล กภาพแต่กต่างก�น ผู้/&บร หารจะต่&องมอบหมายงานที่��เหมาะสมก�บบ�คล กภาพให&ที่3า ที่3าให&พน�กงานม�ควัามพ�งพอใจในงาน ไมขาดังาน ไมลาออก ผู้ล ต่ภาพส/ง

3. การเร�ยนร/ & หมายถึ�ง การเปล��ยนแปลงพฤต่ กรรมอยางถึาวัรซึ่��งเป6นผู้ลมาจากประสบการณ( ส�งเกต่โดัยต่รงไมไดั&แต่จะเห5นจากการเปล��ยนแปลงที่��อาจจะเปล��ยนแปลงไปในที่างที่��ดั�หร'อไมดั�ก5ไดั& การเปล��ยนแปลงต่&องเปล��ยนอยางถึาวัรจ�งจะถึ'อเป6นการเร�ยนร/ & หากเปล��ยนแคกระบวันการค ดั ที่�ศนคต่ แต่ไมเปล��ยนแปลงพฤต่ กรรมไมใชการเร�ยนร/ &

8

ประสบการณ(เป6นส �งจ3าเป6นส3าหร�บการเร�ยนร/ & อาจไดั&จากการส�งเกต่ ฝDกปฏิ บ�ต่ การอาน ม�ผู้ลที่3าให&เก ดัการเปล��ยนแปลงพฤต่ กรรมอยางถึาวัร (การเร�ยนร/ &)

ส �งที่��เก��ยวัข&องก�บการเร�ยนร/ &ค'อการเสร มแรงที่างบวัก (Positive Reinforcement) ซึ่��งก5ค'อการให&รางวั�ล เป6นเคร'�องม'อส3าค�ญที่��จะที่3าให&เก ดัการเปล��ยนแปลงพฤต่ กรรม การให&รางวั�ลแกพฤต่ กรรมที่��เป6นผู้ลดั�ต่อองค(การจะที่3าให&พฤต่ กรรมที่��เป6นผู้ลดั�อ�นน��นเก ดัข��นซึ่3�าอ�ก จนกลายเป6นการเปล��ยนแปลงอยางถึาวัรที่��เร�ยกวัาการเร�ยนร/ & การให&รางวั�ลเป6นเคร'�องม'อที่��ม�ประส ที่ธี ผู้ลมากกวัาการลงโที่ษที่��ที่3าให&เก ดัการเปล��ยนแปลงพฤต่ กรรมเชนก�นแต่เปล��ยนแปลงช��วัคราวั ไมเก ดัการเร�ยนร/ & และย�งเก ดัผู้ลข&างเค�ยง เชน ที่3าให&ก3าล�งขวั�ญต่กต่3�า เก ดัการขาดังาน การลาออก ผู้/&ถึ/กลงโที่ษไมพอใจผู้/&ลงโที่ษและไมพอใจในงาน

4. การร�บร/ &และการต่�ดัส นใจในระดั�บบ�คคล การร�บร/ &ค'อกระบวันการที่��เอกบ�คคลเร�ยบเร�ยงและแปลควัามหมายควัามร/ &ส�กเพ'�อให&ควัามหมายก�บสภาพแวัดัล&อม การร�บร/ &จ�งอาจแต่กต่างจากควัามเป6นจร ง เชน พน�กงานมองสถึานที่��ที่3างานวัาบรรยากาศไมดั� ไมเหมาะที่��จะที่3างาน เง'�อนไขการที่3างานไมดั� คาต่อบแที่นต่3�า ผู้/&บร หารไมเข&าใจไมให&ควัามเป6นก�นเอง ที่��งหมดัน��เป6นเร'�องของการร�บร/ &ที่��อาจต่รงข&ามก�บควัามจร งก5ไดั& การร�บร/ &จะน3าไปส/การต่�ดัส นใจ เชน หากพน�กงานร�บร/ &วัาองค(การม�เง'�อนไขการที่3างานไมเหมาะสมอาจน3าไปส/การต่�ดัส นใจขาดังาน ลาออก ไมพอใจในงาน ที่3าให&ผู้ล ต่ภาพการที่3างานต่3�า

ป4จจ�ยที่��ม�ผู้ลต่อการร�บร/ & ไดั&แก

9

-ผู้/&ร �บร/ & (The Perceiver) เป6นผู้/&มองส �งต่าง ๆ รอบต่�วัแล&วัต่�ควัามส �งที่��มองเห5นซึ่��งข��นอย/ก�บภ/ม หล�งของแต่ละคน คนเราม�ภ/ม หล�งอยางไรก5จะเล'อกร�บร/ &ในส �งน��น เชน น�กศ�กษาซึ่'�อรถึโต่โยต่&าวั�ออสค�นใหม แล&วัก5เร �มส�งเกต่มองรถึวั�ออสบนที่&องถึนนที่��ง ๆ ที่��เม'�อกอนไมเคยส�งเกต่ น�กศ�กษาจะพบวัาม�รถึโต่โยต่&าวั�ออสจ3านวันมากบนที่&องถึนน รถึไมไดั&เพ �มข��นอยางที่�นที่�ที่�นใดัแต่อย/ที่��การร�บร/ &ของน�กศ�กษา

-เปEาหมาย (The Target) หมายถึ�ง ส �งที่��ถึ/กส�งเกต่ อาจเป6นคน ส �งของ เชน เปEาหมายของน�กศ�กษาค'ออาจารย(ที่��น� �งสอนหน�งส'ออย/หน&าช��นเร�ยน ล�กษณะของเปEาหมายที่��ถึ/กส�งเกต่จะม�ผู้ลต่อการร�บร/ & น�กศ�กษาที่��เดั นไปเดั นมาหร'อคนที่��เส�ยงดั�งจะถึ/กส�งเกต่งายกวัาน�กศ�กษาที่��น��งอย/เฉย ๆ ไมพ/ดัมาก หร'อคนที่��หน&าต่าดั�จะถึ/กส�งเกต่งายกวัาคนหน&าต่าธีรรมดัา เปEาหมายที่��อย/ใกล&ก�นจะถึ/กร�บร/ &วัาเป6นพวักเดั�ยวัก�นอยางน�กศ�กษาที่��น��งต่ ดัก�นต่ลอดัอาจารย(จะค ดัวัามาจากที่��เดั�ยวัก�น ถึ&าหายไปพร&อมก�นนาจะไปดั&วัยก�น หร'อพน�กงานสองคนลาออกพร&อมก�นผู้/&บร หารม�กร�บร/ &วัานาจะออกไปที่3างานที่��ใหมดั&วัยก�น ที่��ง ๆ ที่��ในควัามเป6นจร งอาจจะไมใชก5ไดั& การร�บร/ &จ�งเป6นส �งที่��ต่&องระม�ดัระวั�ง ส �งที่��เราร�บร/ &อาจเป6นส �งที่��ผู้ ดัพลาดัก5ไดั& ถึ&าร�บร/ &ผู้ ดัแล&วัต่�ดัส นใจไปต่ามการร�บร/ &น� �นก5อาจที่3าให&ต่�ดัส นใจผู้ ดัพลาดัไดั&

-สถึานการณ( (The Situation) ในสถึานการณ(ที่��แต่กต่างก�นการร�บร/ &จะแต่กต่างก�น เชน ในงานปาร(ต่��ม�คนแต่งช�ดัราต่ร�ส�แดัง ส&นส/งแดัง แต่งหน&าจ�ดัเดั นอย/ในงานเราอาจไมร�บร/ &ก5ไดั& เพราะใคร ๆ ก5แต่งต่�วัจ�ดัก�นในงานปาร(ต่�� แต่ถึ&าคน ๆ น��นเดั น

10

เข&ามาในห&องเร�ยนจะต่&องต่กเป6นเปEาของการร�บร/ & เพราะสถึานการณ(เปล��ยนไปล�กษณะการร�บร/ &ของคนเราจะเปล��ยนต่าม

ที่ฤษฎี�ที่��เก��ยวัก�บการร�บร/ &ค'อ ที่ฤษฎี�ค�ณล�กษณะ (Attribution Theory) กลาวัวัา เม'�อเราส�งเกต่พฤต่ กรรมของคนเราจะพยายามต่�ดัส นวัาพฤต่ กรรมหร'อส �งที่��เก ดัข��นน��นมาจากสาเหต่�ภายในหร'อภายนอก และเราม�แนวัโน&มที่��จะเช'�อวัา ควัามส3าเร5จของเรามาจากป4จจ�ยภายใน ควัามส3าเร5จของคนอ'�นมาจากป4จจ�ยภายนอก สวันควัามล&มเหลวัของเราน��นมาจากป4จจ�ยภายนอก ควัามล&มเหลวัของคนอ'�นมาจากป4จจ�ยภายใน เชน ถึ&าน�กศ�กษาไดั& A จะต่�ดัส นวัาเป6นเพราะต่นเองขย�น จดัเล5กเชอร(ต่ลอดัเวัลา ต่��งใจเร�ยน ไมเคยออกนอกห&อง อานส �งที่��จดั เต่ร�ยมต่�วัสอบดั� ที่��งหมดัน��เป6นป4จจ�ยภายใน แต่ถึ&าน�กศ�กษาไดั& C จะบอกวัาเป6นเพราะอาจารย(สอนไมดั� พ/ดัไมร/ &เร'�อง วักไปวันมา ไมยกต่�วัอยาง ไฟก5ดั�บ ๆ ต่ ดั ๆ ไมโครโฟนก5เดั�Hยวัดั�เดั�Hยวัไมดั� เป6นเพราะป4จจ�ยภายนอกที่��งหมดัไมใชเพราะต่�วัน�กศ�กษาเลย ถึ&าเพ'�อนไดั& A

น�กศ�กษาจะบอกวัา ม�ต่ วัเต่อร(ดั� ไดั&ช��ต่สร�ปจากร� นพ�� แต่ถึ&าเพ'�อนไดั& C น�กศ�กษาจะบอกวัาเป6นเพราะเพ'�อนไมดั/หน�งส'อ ชอบเป6นน�กเร�ยนนอก ไมต่� �งใจฟ4งอาจารย(สอน ที่��งหมดัน��เก ดัจากการร�บร/ & เพราะฉะน��นเม'�อร�บร/ &ส �งใดัต่&องต่รวัจสอบวัาร�บร/ &มาถึ/กต่&องหร'อไม

วั ธี�การที่��คนเราใช&ในการต่�ดัส นคนอ'�นค'อ-Selective Perception เล'อกที่��จะร�บร/ & คนเราเล'อกที่��จะ

ร�บร/ &ในส �งที่��เราม�ภ/ม หล�งม�ประสบการณ( ต่รงก�บที่�ศนคต่ ของต่นเอง เชน น�กศ�กษาที่��ชอบแต่งต่�วัก5จะดั/สไต่ล(การแต่งต่�วัเส'�อผู้&าหน&าผู้มของอาจารย( แต่น�กศ�กษาบางคนจะมองวั ธี�การบรรยาย หร'ออาจารย(สนใจเพลงร5อกจ�งร/ &วัาเดั'อนก�มภาพ�นธี(ม�น�กร&องร5อก

11

จากต่างประเที่ศมาแสดังในเม'องไที่ยถึ�งห&าวัง แต่ไมร/ &ขาวัของน�กร&องเม'องไที่ย การร�บร/ &ที่3าให&อาจารย(ต่�ดัส นใจซึ่'�อบ�ต่รเข&าชมดันต่ร�ร&อก

-Halo Effect การต่�ดัส นคนบนพ'�นฐานล�กษณะใดัล�กษณะหน��งของเขาเพ�ยงอยางเดั�ยวั เชน ให&น�กศ�กษาประเม นอาจารย( บางคนอาจประเม นจากควัามกระต่'อร'อร&นเพ�ยงอยางเดั�ยวั เห5นอาจารย(เป6นกระต่'อร'อร&นก5ประเม นวัาอาจารย(สอนดั�โดัยไมไดั&ดั/เน'�อหาที่��บรรยาย หร'ออาจารย(เห5นน�กศ�กษาเดั นไปเดั นมาหร'อน�กศ�กษาน��งข&างหล�งก5ประเม นวัาไมต่� �งใจเร�ยน ซึ่��งอาจประเม นผู้ ดัก5ไดั& การจะประเม นอะไรต่&องประเม นรอบดั&านเพ'�อหล�กเล��ยง Halo Effect

-Contrast Effect ประเม นล�กษณะบ�คคลโดัยการเปร�ยบเที่�ยบก�บคนอ'�น เปร�ยบเที่�ยบวัาใครเหน'อกวัาใครในล�กษณะเดั�ยวัก�นเชน การส�มภาษณ(คนเข&าที่3างาน หากคนกอนหน&าน�กศ�กษาเป6นคนสวัย เกรดัเฉล��ยส/ง เกงอ�งกฤษ เกงคอมพ วัเต่อร( น�กศ�กษาเข&าส�มภาษณ(ต่อหล�งเขาแม&จะไมไดั&ข��ร �วัข��เหร เกรดัเฉล��ยและควัามสามารถึดั&านภาษาอ�งกฤษก�บคอมพ วัเต่อร(ก5พอใช&ไดั& แต่จะถึ/กกรรมการส�มภาษณ(เปร�ยบเที่�ยบวัาดั&อยกวัาคนกอนหน&าน��นไปโดัยปร ยาย

-Projection ก3าหนดัค�ณสมบ�ต่ ของต่�วัเองฉายไปที่��คนอ'�น แล&วัค ดัวัาคนอ'�น ๆ ม�ค�ณสมบ�ต่ เหม'อนก�นก�บเรา เชน เราเป6นคนซึ่'�อส�ต่ย(ก5ค ดัวัาคนอ'�นซึ่'�อส�ต่ย(เหม'อนเรา ซึ่��งการต่�ดัส นแบบน��อาจผู้ ดัพลาดัไดั&

-Stereotyping ต่�ดัส นคนโดัยใช&พ'�นฐานการร�บร/ &ที่��ม�ต่อกล�ม เชน Stereotype ของคนส/งอาย�ค'อไมยอมร�บเที่คโนโลย�

12

พอเจอพน�กงานส/งอาย�จะถึ/กต่�ดัส นเลยวัาคน ๆ น��ไมยอมร�บเที่คโนโลย�ซึ่��งอาจผู้ ดัพลาดัไดั& ม�ผู้/&ส/งอาย�หลายคนที่��สนใจเที่คโนโลย�มาก ๆ เชน อาจารย(ชอบที่3าพาวัเวัอร(พอยที่(เองที่��งหมดั ยอมร�บเที่คโนโลย�ใหม ๆ ที่��ง ๆ ที่��อาย�มากแล&วั แถึมย�งชอบเพลงร5อก หร'อหล�งเหต่�การณ( 9/11 สหร�ฐฯ จะมองคนอาหร�บวัาม�แนวัโน&มเป6นผู้/&กอการร&าย ใครหน&าต่าแบบน��จะถึ/กต่รวัจมากเป6นพ เศษเม'�อจะข��นเคร'�องบ น

การร�บร/ &น3าไปใช&ในองค(การไดั&ในแงของ-การส�มภาษณ(เพ'�อจ&างงาน (Employment

Interview) การร�บร/ &จะเข&ามาม�บที่บาที่ในเร'�องน��มาก ผู้/&ส�มภาษณ(ต่&องต่�ดัส นคนในวั นาที่�แรกที่��เห5นเป6น First

Impression เห5นบางคนแวั&บแรกก5ถึ/กชะต่าต่�ดัส นใจวัาจะร�บคนน�� แม&วัาพอพ/ดัค�ยต่อไปม�ข&อม/ลเช งลบปรากฏิออกมาแต่ย�งไมสามารถึเอาชนะ First Impression ไดั& ที่3าให&ต่�ดัส นใจร�บคน ๆ น��นเข&าที่3างานซึ่��งอาจต่�ดัส นใจผู้ ดัพลาดัไดั&

-การคาดัหวั�งผู้ลงาน (Performance Expectations)

บางคร��งพฤต่ กรรมของคนถึ/กก3าหนดัดั&วัยการคาดัหวั�งของคนอ'�น เชน ผู้/&บร หารร�บร/ &วัาคน ๆ น��ขย�น ฉลาดั ที่3างานเกงก5จะคาดัหวั�งผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานของเขาวัาจะต่&องดั�ดั&วัย

-การประเม นผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานของพน�กงาน (Performance Evaluation) ข��นอย/ก�บการร�บร/ & หากร�บร/ &วัาพน�กงานคนน��ม�ผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานดั�ก5จะชวัยให&ไดั&เล'�อนข��นเล'�อนต่3าแหนงหร'อไดั&ต่อส�ญญาจ&าง ที่��ง ๆ ที่��การร�บร/ &น��อาจผู้ ดัพลาดัไดั&

-ควัามพยายามของพน�กงาน (Employee Effort) บางคร��งการเล'�อนช��นเล'�อนต่3าแหนงการไดั&โบน�สไมไดั&อย/ที่��ผู้ลงานแต่

13

เพ�ยงอยางเดั�ยวั แต่อย/ที่��ผู้/&บร หารร�บร/ &ถึ�งควัามพยายามของพน�กงานดั&วัย บางคนผู้ลงานไมดั�แต่ม�ควัามพยายามก5ไดั&ร�บการเล'�อนช��นเล'�อนต่3าแหนงดั&วัยเชนเดั�ยวัก�น

-ควัามจงร�กภ�กดั�ต่อองค(การ (Employee Loyalty) ผู้/&บร หารอาจส�งเกต่หร'อที่ราบวัาพน�กงานคนใดัก3าล�งมองหางานใหมก5ประเม นวัาคน ๆ น��นไมม�ควัามจงร�กภ�กดั�ต่อองค(การ ถึ/กต่�ดัโอกาสในการเล'�อนข��นเล'�อนต่3าแหนง

สร�ป การร�บร/ &ม�ควัามส3าค�ญมากเพราะน3าไปส/การต่�ดัส นใจและก3าหนดันโยบายภายในองค(การ

5. ค�ณคา (Values) เป6นควัามเห5นต่อส �งใดัส �งหน��งวัาดั�หร'อไมดั� ถึ/ก/ผู้ ดั ควัร/ไมควัร เช'�อมโยงไปถึ�งที่�ศนคต่ และการจ/งใจ ม�อ ที่ธี พลต่อการร�บร/ & คนเราเห5นส �งเดั�ยวัก�นบางคนบอกวัาดั�บางคนบอกวัาไมดั� ข��นอย/ก�บค�ณคาที่��อย/ในใจของคนแต่ละคน คนเม'�อเข&าไปอย/ในองค(การจะพกค�ณคาสวันต่�วัเข&าไปต่�ดัส นวัาอะไรดั�หร'อไมดั� ถึ/ก/ผู้ ดั ควัร/ไมควัร เชน น�กศ�กษาเช'�อวัาการข��นเง นเดั'อนควัรข��นต่ามผู้ลงานไมใชอาวั�โส แต่เม'�อเข&าไปอย/ในองค(การ ๆ น��นกล�บข��นเง นเดั'อนต่ามอาวั�โส เม'�อคาน ยมของน�กศ�กษาข�ดัแย&งก�บคาน ยมองค(การน�กศ�กษายอมไมม�ควัามส�ข ม�แนวัโน&มวัาจะขาดังานหร'อลาออกจากงาน ผู้ล ต่ภาพต่กต่3�า

ค�ณคาม�สองประเภที่ค'อ-Terminal Values ค�ณคาที่��ปรารถึนา เป6นเปEาหมายที่��

คนต่&องการบรรล�ในชวังช�วั ต่ แต่กต่างก�นไปในแต่ละคน บางคนม�เปEาหมายอยากเป6นอธี บดั� บางคนอยากม�เง นร&อยล&าน บางคนอยากม�ช�วั ต่ที่��สะดัวักสบาย บางคนอยากอย/ในโลกแหงควัามสงบ บางคนต่&องการเดั นที่างรอบโลก บางคนต่&องการให&ครอบคร�วั

14

ปลอดัภ�ย บางคนต่&องการอ สระ บางคนต่&องการม�ส�ขภาพดั� ฯลฯ ซึ่��งคนจะน3าเปEาหมายเหลาน��ต่ ดัต่�วัไปในองค(การดั&วัย และใช&เป6นเคร'�องต่�ดัส นวัาอะไรดั�/ไมดั� อ�นจะสงผู้ลถึ�งควัามพอใจดั&วัย

-Instrumental Values เป6นพฤต่ กรรมที่��เป6นวั ถึ�ที่างเพ'�อให&บรรล� Terminal Values เชน ต่&องการเป6นคนม�ควัามร/ &ควัามสามารถึก5ต่&องมาเร�ยนต่อปร ญญาโที่ ปร ญญาเอก

6. ที่�ศนคต่ (Attitude) เป6นการประเม นคน ส �งของ เหต่�การณ(วัาเราม�ควัามร/ &ส�กต่อส �งเหลาน��นอยางไร เป6นควัามร/ &ส�ก เชน ร�ก/ไมร�ก ชอบ/ไมชอบ เห5นดั&วัยอยางย �ง เห5นดั&วัย เฉย ๆ ไมเห5นดั&วัย ไมเห5นดั&วัยอยางย �ง แต่จะไมใสค�ณคาไปวัาดั�หร'อไมดั� ควัรหร'อไมควัร เชน น�กศ�กษาบอกวัา ฉ�นร�กงาน แสดังวัา“ ”

น�กศ�กษาแสดังที่�ศนคต่ ที่��ม�ต่องาน แต่ถึ&าบอกวัา งานน��ไมดั� “ ”

แสดังวัาบอกค�ณคาที่��ม�ต่องานน��น องค(ประกอบของที่�ศนคต่ -Cognitive Component องค(ประกอบดั&านควัามร/ &

ควัามเข&าใจ เชน การแบงแยกชนช��นเป6นควัามผู้ ดั เป6นประโยค“ ”

ที่��แสดังค�ณคาบอกวัาอะไรถึ/กอะไรผู้ ดั และเป6นสวันที่��เป6นควัามร/ &ควัามเข&าใจของที่�ศนคต่ ดั&วัย

-Affective Component องค(ประกอบดั&านอารมณ( เชน ฉ�นไมชอบสมชายเพราะสมชายชอบแบงชนช��นระหวัางคนรวัย“

ก�บคนจน การไมชอบสมชายค'อที่�ศนคต่ ที่��ม�ต่อสมชาย ”

-Behavioral Component องค(ประกอบดั&านพฤต่ กรรม หมายถึ�ง ควัามประพฤต่ ปฏิ บ�ต่ ในแนวัที่างใดัแนวัที่างหน��งก�บคนหร'อบางส �งบางอยาง เชน ถึ&าสมชายเล��ยวัซึ่&ายเราจะเล��ยวัขวัาเพ'�อหน�ให&พ&น ๆ จากสมชาย

15

คนเราม�ที่�ศนคต่ เป6นพ�น ๆ อยาง แต่พฤต่ กรรมองค(การศ�กษาเฉพาะที่�ศนคต่ ที่��เก��ยวัก�บงานเที่าน��น แบบของที่�ศนคต่ ที่��ม�ต่องาน ไดั&แก

-Job Satisfaction ควัามพอใจในงาน หมายถึ�ง ที่�ศนคต่ ของคนที่��ม�ต่องาน คนที่��ม�ควัามพ�งพอใจในงานส/งจะม�ที่�ศนคต่ เช งบวักต่องาน ฉะน��นที่�ศนคต่ ที่��ม�ต่องานก5ค'อควัามพ�งพอใจในงานน��นเอง

-Job Involvement การม�สวันรวัมในงาน หมายถึ�ง ระดั�บที่��คนเข&าไปม�สวันรวัมในงานใดังานหน��ง แล&วัมองวัาผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานม�ควัามส�มพ�นธี(และม�ค�ณคาต่อต่นเอง คนที่��ม�สวันรวัมในงานส/งจะม�ควัามพ�งพอใจในงานส/ง ไมขาดังาน ไมลาออก ผู้ล ต่ภาพส/ง

-Organizational Commitment ควัามผู้/กพ�นในองค(การ หมายถึ�ง ระดั�บที่��พน�กงานผู้/กพ�นก�บองค(การและเปEาหมายขององค(การ ต่&องการคงสมาช กภาพในองค(การน��นไวั&ไมลาออก

7. ควัามพอใจในงาน (Job Satisfaction) เป6นที่�ศนคต่ อยางหน��ง ม�วั ธี�วั�ดัสองวั ธี�

-Single Global Rating วั�ดัในภาพรวัมใช&ต่�วัช��วั�ดัต่�วัเดั�ยวั ถึามดั&วัยค3าถึามเพ�ยงค3าถึามเดั�ยวั เชน ถึามวัา หาก“

พ จารณาโดัยรวัมแล&วัค�ณม�ควัามพอใจในงานอยางไร ค3าต่อบม�”

ให&เล'อก 1 (พอใจน&อยที่��ส�ดั) 2 (พอใจน&อย) 3 (เฉย ๆ) 4 (พอใจมาก) 5 (พอใจมากที่��ส�ดั) ให&ผู้/&ต่อบเล'อกประเม นควัามพอใจของต่นเองวัาอย/ในระดั�บใดั

16

-Summation Score วั�ดัโดัยใช&ผู้ลรวัมของคะแนนหลาย ๆ ดั&านมารวัมก�น เชน ควัามพอใจในงานหมายถึ�งควัามพอใจในล�กษณะงาน ควัามพอใจในห�วัหน&างาน ควัามพอใจในเพ'�อนรวัมงาน ควัามพอใจเร'�องคาต่อบแที่น ควัามพอใจเร'�องโอกาสในการก&าวัหน&า ที่��งหมดัน��รวัมก�นเป6นควัามพอใจในงาน

ป4จจ�ยที่��ก3าหนดัควัามพ�งพอใจในงาน ไดั&แก-Mentally Challenging Work งานที่&าที่าย พน�กงาน

ม�กชอบที่3างานที่��เปAดัโอกาสให&ใช&ที่�กษะควัามสามารถึอยางเต่5มที่�� งานม�ควัามหลากหลาย ม�อ สระ ไดั&ร�บ Feedback ในผู้ลงานที่��ที่3า งานที่��ไมที่&าที่ายจะที่3าให&เบ'�อหนาย แต่งานที่��ที่&าที่ายมากเก นไปอาจกลายเป6นงานยาก เก ดัควัามค�บข&องใจที่��ที่3างานไมส3าเร5จจนร/ &ส�กวัาต่นล&มเหลวั งานจ�งควัรที่&าที่ายในระดั�บหน��ง

-Equitable Rewards ให&รางวั�ลที่��เป6นธีรรม พน�กงานต่&องการระบบคาต่อบแที่นและนโยบายการเล'�อนช��นที่��ย�ต่ ธีรรม ม�หล�กเกณฑ์(ช�ดัเจน ไมคล�มเคร'อ สอดัคล&องก�บควัามคาดัหวั�ง และไดั&มาต่รฐานเดั�ยวัก�นก�บองค(การอ'�นในละแวักเดั�ยวัก�น คาต่อบแที่นที่��เป6นธีรรมหมายถึ�งคาต่อบแที่นที่��ต่� �งอย/บนพ'�นฐานล�กษณะงาน งานยากต่&องไดั&คาต่อบแที่นส/ง งานต่&องเหมาะสมและม�โอกาสเต่ บโต่ ไดั&เล'�อนข��นเล'�อนต่3าแหนงที่3าให&ม�สถึานภาพที่างส�งคมส/งข��น

-Supportive Working Conditions เง'�อนไข/สภาพแวัดัล&อมการที่3างานที่��เก'�อหน�นให&เก ดัควัามพอใจ/เอ'�ออ3านวัยในการที่3างาน ม�สภาพแวัดัล&อมที่างกายภาพที่��พ�งปรารถึนา ปราศจากอ�นต่ราย ไดั&ร�บควัามสะดัวักสบาย เชน ที่��ที่3างานสะดัวัก

17

สบาย อ�ณหภ/ม พอเหมาะไมร&อนหร'อหนาวัจนเก นไป แสงสวัางพอเหมาะ ไมม�เส�ยงรบกวัน

-Supportive Colleagues เพ'�อนรวัมงาน เจ&านาย ผู้/&ใต่&บ�งค�บบ�ญชาที่��เก'�อหน�น เป6นม ต่ร คอยชวัยเหล'อซึ่��งก�นและก�น ที่3าให&ควัามพอใจในงานเพ �มมากข��น

-Personality Job Fit ควัามเหมาะสมระหวัางงานก�บบ�คล กภาพ ถึ&าไดั&ที่3างานที่��เหมาะก�บบ�คล กภาพจะที่3าให&พน�กงานม�ควัามพอใจในงานมากข��น เชน ม�บ�คล กชอบพบปะผู้/&คนไดั&ที่3างานประชาส�มพ�นธี(ก5จะที่3างานอยางม�ควัามส�ข

-The Genes พ�นธี�กรรม ควัามพอใจในงานถึ/กก3าหนดัโดัยพ�นธี�กรรม แม&วัาผู้/&บร หารจะเปล��ยนแปลงสภาพแวัดัล&อมให&ดั�ข��น เพ �มคาจ&างสวั�สดั การส/งข��น แต่บางคร��งพน�กงานที่��ไมพอใจในงานก5ย�งคงไมพอใจเพราะถึ/กก3าหนดัไวั&ต่� �งแต่เก ดัโดัยพ�นธี�กรรม

ควัามส�มพ�นธี(ระหวัางควัามพอใจในงานก�บผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานของพน�กงาน

-ควัามพอใจก�บผู้ล ต่ภาพ ถึ&าพน�กงานพอใจจะที่3างานไดั&ผู้ลผู้ล ต่ส/ง ผู้/&บร หารต่&องจ�ดัสภาพการที่3างานให&พน�กงานพอใจ เชน ให&พน�กงานที่�กคนไดั&ไปเที่��ยวัต่างประเที่ศที่�กป= พน�กงานจะรอคอยก3าหนดัการที่��จะไดั&ไปเที่��ยวัเม'องนอก ไมลาออก เม'�อพน�กงานพอใจแล&วัผู้ลการปฏิ บ�ต่ งานก5ส/งข��น

-ควัามพอใจก�บการขาดังาน ส�มพ�นธี(ก�นในเช งลบ ถึ&าควัามพอใจส/งการขาดังานต่3�า ถึ&าควัามพอใจต่3�าการขาดังานส/ง

-ควัามพอใจก�บการลาออก ส�มพ�นธี(ก�นในเช งลบเชนก�น 8. การจ/งใจ (Motivation) ค'อ การที่��คนใช&ควัามพยายาม

เต่5มที่��ในการที่3างานเที่าที่��ควัามสามารถึของต่นจะที่3าไดั& ถึ&า

18

พยายามระดั�บธีรรมดัาไมถึ'อวัาเป6นการจ/งใจ ที่ฤษฎี�การจ/งใจที่��ส3าค�ญม�สามที่ฤษฎี�ค'อ

-Hierarchy of Needs Theory ที่ฤษฎี�ล3าดั�บข��นควัามต่&องการของมาสโลวั(

-Theory X and Theory Y ที่ฤษฎี� X และที่ฤษฎี� Y

ของดั�กลาส แม5กเกรเกอร( -Motivation-Hygiene Theory ที่ฤษฎี�ป4จจ�ยจ/งใจและ

ป4จจ�ยส�ขวั ที่ยาของเฟรเดัอร ก เฮิ ร(ซึ่เบ ร(ก(อาจารย(ไมบรรยายรายละเอ�ยดัให&น�กศ�กษาอานจากเอกสาร

ประกอบการบรรยาย)*********************************************

***************

19