De KredietcrisisEen Ramp?

OfNieuwe kansen?

Hoe ontstaan?

• In 2001sterke renteverlagingen van 6,5%tot 1%

• Toename van liquiditeit in financieel systeem

• Toename van aantal hypotheekvormen

Low-doc loanNow-doc loanPiggyback loanStep-up loanNegative amortization loan

Sub-Prime

Search for Yield

Overschot aan geld en lage rente

• Hypotheken werden eenvoudig verstrekt en de vastgoedprijzen stegen

• Consumentenkredieten • Bedrijfsleningen en emissies• Effecten kopen met geleend geld

Meer risico in het financiële systeemEn de prijs voor risico daalde!

En in Nederland?

• Iedereen op zoek naar rendement• WOL syndroom• Beleggen in vastgoed CV’s• Aanvangsrendementen vastgoed onder 6%• Easy Life, IceSafe, Palm Invest etc.

Securisatie het nieuwe woord

Alle risico’s worden opnieuw verdeeld

Banken herverzekeren

• Bundelen van verschillende leningen

• Verdelen in fictieve tranches

• Colleterialized debt obligation:

The Good-AAA--------- AAA The not so Good------- BBB The Ugly----------------- eigen beheer

• Leningen worden verzekerd- AIG

Bundeling door Zakenbanken

• Vragen Rating aan bij S&P of Moody”s

• Niet op eigen balance sheet maar op een SIV op de kaaimaneilanden

• Verkoop aan banken all over the World

• Verkoop aan particulieren/pensioenfondsen/high grade investors

Was de eerste zakenbank2007 Eigen hedgefunds onderuit2008 Overname door JP Morgan

Securisatie buiten zicht toezichthouders

Originate-to-distribute model

Hypotheekleningen verdwenen direct in een speciaal vehikel.

Voordeel: door securisatie neemt draagkracht van financieel systeem toe.

Nadeel: niemand weet meer waar de uiteindelijke risico’s liggen

Subprime veroorzaakte negatieve spiraal

Afnemen onderling bankvertrouwen

• Banken enorme afwaarderingen moeten nemen op bedrijfsleningen

• Afwaarderingen op hypotheken en door hypotheek gegarandeerd papier

• Afwaardering van consumentenkredieten en verzekerde kredieten

Crisis wordt versterkt door ratingbureaus

Credit Default Swaps

Meerkoppig monster

• Huizencrisis• Kredietcrisis• Bankencrisis• Grondstoffencrisis

Paniek op Europese beurzen

Wereldwijd paniek na razendsnel dalen beurzen

Gekkenhuis voor handelaren. Ook op de Aziatische beurzen

financiële coaching www.willemfokker.nl

Beurscrisis

Nog een keer op een rijtje

•Kredietcrisis•Grondstoffenprijzen•Staats steun, Fortis, ING, Aegon, SNS Reaal•Garantieregeling spaargelden, Icesave•Schikking woekerpolissen•Madoff

Weten niet wat er nog gaat komen

Uitwerking op economie zal nog moeten blijken(is een feit)

Veel sussende woorden

Recessie

Hoe is het nu?

• Investeringsklimaat

• Ict/Business Intelligence

• Service is the Key!

• Kostenreductie dmv innovatie/nieuwe technologie

Kansen

Voordelen Kredietcrisis

• Auto’s en huizen twee voor de prijs van één• Olieprijs lager• Beleggen interessant • Rente gaat omlaag• Inflatie lager meer koopkracht

• Lagere aanslag vermogensbelasting!!!!

Nieuwe kansen 2009

Groter aanbod van personeel en stimuleren economie

• Infrastructurele werken worden eerder gedaan• Geld wordt geinversteerd in onderwijs en zorg• Meer investeringen in groen• Amerikaanse woningmarkt bereikt bodem• Invoeren van een ‘bad bank’

Risico’s 2009

• Oplopen van de staatsschulden en rente• Hernieuwde stijging olieprijs• Weinig vertrouwen in de economie• Hogere werkloosheid• Tekort pensioenen

Kansrijke aandelen 2009

• Aalberts• Ordina• Innoconcepts• AMG• TomTom• Vopak• Bam

Om te onthouden