transitie LAB ZOOOW! Smart buildings – Smart energy
Interventions by insights in cultures & behaviour programstrategist for futureproof cities & entrepeneurship
improve your living environment | making cities wise
the real act of
DISCOVERY
consist not in
finding new lands
but seeing with
new eyes.
Marcel Proust
!"!#$%&"!'(#)*+,-./012/.3+/4-,3+5/6+7/,-8+
!"!#$%&"!'(#)*+,-./012/.3+/4-,3+5/6+7/,-9+
7:33-;++/<</,=6.:2-3+
>:7</33:?@-+:3+</33:?@-A+
!"#$%&'()
*%&+,-./,()
)
!0%,))
1&00%'/&2)
3(0,)
4(2)
*((")
!"-2))
35/,)
-6,/B/77:33:/.-,+
3-B,-=1,5+C-.-,1@+
6789:;!;)966!76)
;<4!86<7=)
>&)>%?&0/%'&%')D-@E3=F.117GF+H0FI+
+
!"#$+J-,3BK-:;-.K-:;L+01,:12-+
++4!86@A!<;!:A!<;)
MI+)EG:NO:.C++
PI+)33/,27-.=++
QI+)EG:33-@:.C++
RI+S:4-,-.212-++TI+S:0-,3:UB12-++
VI+S:0-,3:=-:=++
WI+X3+1@3+;-+;//;+0//,+1EG:33-@:.C++
YI+Z-63L+O-6D-++
[I+Z-6D-++M\I+Z-63++
MMI+Z-6,++
MPI+].;-,3BK-:;++
MQI+^<-B=,67++
MRI+^/,=-,:.C++MTI+^BK1O-,:.C++
MVI+J1,:12-++
MWI+J-,3BK:@++
MYI+J-,3BK/=++
M[I+J1,:_=-:=++
!@BC/D/'&E)D-@E3=F.117GF+H0FI+
+!"#$+*-1,.:.C+E,/7+.1=6,-+
++@BA!6<B:)
MI+(-7<-,1=66,+
PI+`1=-,++
QI+a]P+
RI+b:N.3=/E+TI+*:BK=+
VI+*6BK=+
WI+c/;-7+
YI+^57?:/3-+
[I+);1<2-E+M\I+d,-;12-+
MMI+e1?:=1=+
MPI+d1,13:237-++
MQI+f:C,12-++
MRI+^/,=-,:.C++MTI+^BK1O-,:.C++
MVI+J1,:12-++
MWI+c:/=//<+
MYI++e6:3K/6;:.C+
M[I+c:/7:7:B,5++ B819:<63)
FG9=)
.D'#&),5%HI&0)
'0(2/%J-2)/'0('&K%/'))
L)I0-K0(EE&)E(,&0))M-0)
M5'50&)I0--M)N%J&/)L)&2'0&I&2&50/O%I)
EP))QRSTUUVTWXTW)Y)ZP).D'#&Z#---.[2")
9:9G=6!)
7A<:\)
@A9:1!)
6!!))
]!!G))
@A9:1!)
3@/<-,+
,-B5B@:.C+
$,/.;3=/g-0F+
?/6G<,/;6B-.=+
C,//=K1.;-@+
<,-E1??/6G-,3+
11..-7-,+
c!`]"!#+?1.O+h+U.1.B:-,+
71O-@11,+
C-?/6G?-K--,+
1;0:33-6,+B4!8A!<;)
*B^_<:;^678<!)
,-BB5B5B
$,/.;/.;
??
11.1.
C-
1.B:-,+
11,+
33-6,
?-????G?/6G?-?/?/?/66G?C-
!#+
d#]a!^+
:.3=1@@1=-6,+
/.;-,11..-7-,+ -:C-.11,+
/.=G:OO-@11,+
B/.3=,6B=-6,+
1,BK:=-B=+
1;0:33-6,+
?/6G71.1C-,+
F987<!6)<:4BG4!;)<:)7A!)*^<G;<:1<:;^678=)
]9@<G<7=<:;^678<!)
BUSINESS
CASE VALUECASE DIALOOG VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAALLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUEEEEEEEEEEEEEEECCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAASSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEEEEEEEEEEEEEE DIAAAAALOOOOOOOOOG
BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNNEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEESSSSS
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAASSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE
Purpose of Energiesprong
`)SR)E%"H(0>)
Purpose of Stroomversnelling:
XZ+f]!(+c!^d)#!"+$!!"+$!*S+J]]#+X"J!^(!#X"$!"+
`))"+J)"+S!+S)$+J!#)"S!#!"+X^+!"$9+
^d#!Z!"+"X!(+S!i!*bS!+())*+))#i!*X"$+j+^)f!"$!^(!*S!+J#))$+
*)$!+X"Z]]d^d#Xk^+!"!#$X!+
(!#'$J!#SX!"(XkS+(!+*)"$+$!!"+(a]+S!"Z!"+
`!*Z+J)^($]!S+e!c+XZ+X"+d]#(!bX!'**!+
!X$!"+c!*)"$+X"X(Xl*!+Z]^(!"+S!"Z!"+
++
#X^Xa]A^+
$!!"+]b+c!d!#Z(!+Z!""X^+fXk"+)SJX^!'#+i!$(mFF+
b]^^X!*+S!"Z!"+$!!"+X"J*]!S+
$!!"+J!#e))*+
`!!(+"X!(+`))#+XZ+f]!(+c!$X""!"+`!(e]'S!#+^(!'"(+fXk+"X!(+
i]+S]!"+`!+e!(+"'+!!"f))*+^d*X(+X"a!"(XJ!+
+
X!S!#!!"+e!!b(+$!*XkZ+`Xk+S]!"+*)c!*+^d#]"$!"+
`Xk+c!^(!S!"+))"+]d+d#!^()(X!+$!!"+`))#S!a#!)(X!+S!"Z!"+
`!+e!cc!"+"!(+!!"+"X!'`!+Z!(!*+)bSF+J)^($]!S+`!#Z(+J]*$!"^+e!(+fk]d+
S!+#))S+X^+J!#S!!*S+
+$!!"+]dS#)ae(+$!Z#!$!"+c!e!!#+!"+]"S!#e]'S+X^+$]!SZ]d!#+
"X!(^+S]!"+X^+$]!SZ]d!#+
++
!"!#$X!"!'(#))*+Z)"+"X!(9++
+
++
$!!"+J!#e))*+
`̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀̀!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((+"X!!((+`)))##++XXZZ+ff]!(+c!!$$XX"""!"+`̀!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!((((((((((((((((((((((((((((((((((eee]''SS!# ^((!!''""( fXk "X!((
:B7)FB66<*G!a)
:B7)9GGB_!;a)
:B7)<:7!8!67!;a)
Innovation? | Craftmanship?
Innovation 1.0
Innovation 1.2
1ste generation NOM
1ste generation NOM
7<b;))
F8!6797<!)
MQ\F\\\+
M\\F\\\+
Y\F\\\+
Z/3=<,:N3+:.+-6,/A3++
#//33-.;11@+P\M\+
Z-,O,1;-+P\MM+
)<-@;//,.+P\MP+
V\F\\\+^=,//70-,3.-@@:.C+
R\F\\\+d#Xa!^+X"a*F+c(`+Z!'Z!"h+c)SZ)f!#+
Industrialisation NOM
;%/05I'&0)*"&&?&)>%K%'(")&2&0KDC-cN&)
nMo+G:=K+/,+G:=K/6=+1;0-,23:.C+
Original Variatie
+ 105 %�
nPo+BK1.C-+:.+++++@15&/6=+
Original Variant
+ 17,3 %�
nQo+:B/.+0-,363+=-p=+
+ 49%�
nRo+<,:B-+0-,363+=,63=+
+
107%�
Original Variant
nTo+<:B=6,-+/,+>;-3:,-;+-.;+3=1=-A+
+ 89,1%�
Original Variant
nVo+@/B12/.+/E+=-327/.:1@3+
+ 64,5%�Original Variant
nWo+-p=,1+:.E/,712/.+?5+>B1@@+=/+1B2/.A++
+ 24%�Original Variant
nYo+0-,2B1@+0-,363+K/,:D/.=1@+E/,7+
+ 52%�
Original Variant
n[o+B/@/6,&++3BK-7-+
+325%�
Variant A Variant B
nM\o+<:B=6,-A3+
+38%�
Variant A
Variant B
Variant C
*-d-E"%2&++
%&'()**+(,&(-.'/*(&',(012,34(5&4,(
657&/,2),(,&(8&'/(9'4,&5*/4:()&,(;'4,(
012,(8&'(,16)<(64#(=1*(+2,2()*>*/(?6*4#(
=*4,:(2)+(,1*)(,*4,(2.26)#(
(
Scale up NOM
PY+./0-7?-,+P\MP+
R\q+ [[q+
PY+./0-7?-,+P\MP+
Mq+ @1?-@+b+
Business case Procurement procedure
Stacking solutions
Innovation 3.8
,-./012/.+/E++&e%/J2K)-cN&)$5%">%2K/)=/))&2&0KDC2&5'0(").-0,/I(N&+
Purpose of Kantoor vol Energie:
6789:;!;)966!76)
Watertoren Bussum | 2010 | energy-neutral
Gasterra| 2013 | 65% energy savings
Energiek| 2014| energy-supplying
Alliander| 2015 | energy-supplying
+The Edge| 2015 | energy-neutral +
Kantoor RoyalHaskoningDHV| energy-neutral +
Storytelling
(eX^+ae)"$!^+!J!#%(eX"$+(eeXXXXXXX^̂̂++aaaaaaaaaaaaaaeeee))))))))))))""""""""""""$$$$$$$$$$$!^̂̂̂̂̂̂̂̂̂̂̂+!!!!!!!!!!!JJJJJJJJJJJJJJJJJJJ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!##############%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%(((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeXXXXXXXXXX""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""$+
Storytelling
+++++S!+"X!'`!+`!#Z!*XkZe!XS8+
Attitude, experiment, morale compass?
The New KvE Standard:
comfortabel,
healthy en
energyneutral
workspace!
Process } Inspiration | Indication | Calculation
HUIDIG
TOEKOMSTIG
Maak zelf de test!
Process } Inspiration | INDICATION | Calculation
VALUE CASE
Process } Inspiration | Indication | CALCULATION
@("N5"(J-2)
<2>%N(J-2)
<2/I%0(J-2)
@-0&?("5&/)
^!!+
b!!*++
ae)"$!++
Valuecase
Productivity gains!
"($&")!]1)
f)U[ggg)EU)
2-)E-25E&2')
*5%">%2KN"(//)ShU)(2>)R)iSVVRj)
)
kl[gWl)UX[XWV[gWT)EU)
`)SV[T)*<GG<bB:))
Business potential!
Common effort!
Never stop asking questions!
YES I WILL JOIN } 10 projects
6789:;!;)966!76)
...[&2&0K%&/I0-2K[2")
6789:;!;)966!76)
...[,(2'--0?-"&2&0K%&[2")
=&/h)<).(2'm[)