8/18/2019 manual clinico neonatologia
1/254
8/18/2019 manual clinico neonatologia
2/254
8/18/2019 manual clinico neonatologia
3/254
OPS/FCH/CA/06.2.E
ATENCIÓN INTEGRADA A LAS ENFERMEDADES PREVALENTES DE LA INFANCIA
Manual Clínic AIEPI NEONATAL!n !l cn"!#" $!l cn"inu
%a"!&n'&!ci(n naci$')alu$ in*an"il
+ni$a$ Salu$ $!l Ni, - $!lA$l!)c!n"! Salu$ Fa%ilia& -C%uni"a&ia
8/18/2019 manual clinico neonatologia
4/254
ili"!ca S!$! OPS ' Ca"alaci1n !n la *u!n"! O&aniaci1n Pana%!&icana $! la Salu$3a)4in"n5 D.C OPS5 7 2008.9S!&i! OPS/FCH/CA/06.2.E: Manual clínic AIEPI N!na"al !n !l cn"!#" $!l cn"inu %a"!&n'&!ci(n
naci$')alu$ in*an"il ISN ;2 6 ;
I. Tí"ul II. S!&i!>. IENESTAR DEL NI?O2. ATENCIÓN INTEGRAL DE SAL+D=. C+IDADO INTENSIVO NEONATAL@. SAL+D MATERNO'INFANTIL
8. ENFERMEDADES DEL RECIN NACIDO6. RECIN NACIDO
NLM 3A =20
7 O&aniaci1n Pana%!&icana$! la Salu$ 828 TB!n"-'"4i&$ )"&!!" N.3.3a)4in"n5 DC. 200=<EE.++.
La O&aniaci1n Pana%!&icana $! la Salu$ $a& cn)i$!&aci1n %u- *a&al! a la) )lici"u$!) $!au"&iaci1n a&a &!&$uci& "&a$uci&5 ín"!&a%!n"! !n a&"!5 !)"a ulicaci1n. La) )lici"u$!)$!!n $i&ii&)! a la +ni$a$ $! Salu$ $!l Ni, - $!l A$l!)c!n"!5 Salu$ Fa%ilia& - C%uni"a&ia5
FCH/CA.
La) $!n%inacin!) !%l!a$a) !n !)"a ulicaci1n - la *&%a !n u! aa&!c!n l) $a") u!cn"i!n! n i%lican5 $! a&"! $! la S!c&!"a&ía $! la O&aniaci1n Pana%!&icana $! la Salu$5 uicialun )&! la cn)i$!&aci1n u&í$ica $! ninun $! l) aí)!)5 "!&&i"&i)5 ciu$a$!) na) ci"a$)
$! )u) au"&i$a$!)5 ni &!)!c" $! la $!li%i"aci1n $! )u) *&n"!&a).
La %!nci1n $! $!"!&%ina$a) )ci!$a$!) %!&can"il!) $!l n%&! c%!&cial $! ci!&") &$uc")n i%lica u! la O&aniaci1n Pana%!&icana $! la Salu$ l) a&u!! &!c%i!n$! cn
&!*!&!ncia a "&) anl).
8/18/2019 manual clinico neonatologia
5/254
Esta publicación ha sido posible gracias al apoyo de la Oficina Regional de DesarrolloSostenible, Oficina para América Latina y el Caribe de la Agencia de los Estados nidos
para el Desarrollo !nternacional, ba"o los términos del #rant $o% LAC&''&'(&'''')&''%Las
opiniones e*presadas corresponden a la nidad de Salud del $i+o y del Adolescente, reaSalud -amiliar y Comunitaria de O.S, y no refle"an necesariamente el punto de /ista de la
Agencia de los Estados nidos para el Desarrollo !nternacional, SA!D%
Cn"!ni$
AGRADECIMIENTOS 6
PRÓLOGO <
INTROD+CCIÓN ;
CAPT+LO >. EL PROCESO DE ATENCIÓN INTEGRADA DE CASOS >8>.> El &c!) $! a"!nci1n in"!&a$a $! ca)) >
8>.2 S!l!ccina& l) cua$&) a&ia$) a&a !l %an! $! ca)) >
>.= E%l! $! l) cua$&) $! &c!$i%i!n") - l)
*&%ula&i) $! &!i)"& $! ca))20
>.@ ili&a*ía )!l!ccina$a 2@
CAPT+LO 2. EVAL+AR J DETERMINAR RIESGO DE EMARAKO
2<
2.> Ealua& - $!"!&%ina& &i!) $u&an"! !l !%a&a 2
2.2 C1% cla)i*ica& !l &i!) $! !%a&a =
62.= ili&a*ía )!l!ccina$a @
=
CAPT+LO =. NECESIDAD DE REANIMACIÓN
6=
8/18/2019 manual clinico neonatologia
6/254
=.> La i%&"ancia $! la &!ani%aci1n n!na"al 6=
=.2 C1% !alua& la n!c!)i$a$ $! &!ani%aci1n 66
=.= P&!a&aci1n a&a la &!ani%aci1n n!na"al 6<
=.@ ili&a*ía )!l!ccina$a >
8/18/2019 manual clinico neonatologia
7/254
CAPT+LO @. RIESGO AL NACER ;>@.> C1% !alua& !l &i!) al nac!& ;
>@.2 C1% cla)i*ica& !l &i!) al nac!& ;
@@.= C1% &&cina& l) cui$a$) &u"ina&i) a"$) l) &!ci(n naci$)
;6
@.@ C1% ll!na& !l *&%ula&i $! &!i)"& ;;
@.8 ili&a*ía )!l!ccina$a >0>
CAPT+LO 8. DETERMINAR LA EDAD GESTACIONAL
>>=
8.> M("$ $! Cau&& a&a $!"!&%ina& la !$a$ !)"acinal >>@
8.2 ili&a*ía )!l!ccina$a >>
CAPT+LO 6. CLASIFICACIÓN POR PESO J EDAD GESTACIONAL
>>;
6.> C1% $!"!&%ina& !l !) a&a la !$a$ !)"acinal >
>;6.2 ili&a*ía )!l!ccina$a >
2=
CAPT+LO 28
C1% !alua& a un ni,9a: cn !n*!&%!$a$ &a! >2
in*!cci1n lcal
=8
in*!cci1n lcal
=
8/18/2019 manual clinico neonatologia
8/254
;
CAPT+LO . DIARREA
>8
<.> C1% !alua& a un %!n& $! 2 %!)!) cn $ia&&!a >
8;
.2 C1% cla)i*ica& la $ia&&!a >60
.= ili&a*ía )!l!ccina$a >68
CAPT+LO ;. N+TRICIÓN
>6
;.> C1% !alua& a un ni,9a: a&a $!"!c"a& >
&l!%a) $! nu"&ici1n
;.2 C1% cla)i*ica& la nu"&ici1n >0. DESARROLLO >2>0.> C1% !alua& a un ni,9a: a&a !&i*ica& )i >
@
&!)!n"a &l!%a) $! $!)a&&ll>0.2 C1% cla)i*ica& l) &l!%a) $! $!)a&&ll >
6
>0.= ili&a*ía )!l!ccina$a >;0
CAPT+LO >>. DETERMINAR PRIORIDADES PARA EL TRATAMIENTO
>;=
>>.> D!"!&%ina& &i&i$a$!) a&a !l "&a"a%i!n" >;=
>>.2 D!"!&%ina& !l "&a"a%i!n" $! u&!ncia &!ia la &!*!&!ncia
>;8
8/18/2019 manual clinico neonatologia
9/254
>>.= D!"!&%ina& l) "&a"a%i!n") a&a l) !n*!&%)u! n n!c!)i"an &!*!&!ncia u&!n"! al
4)i"al
>;<
>>.@ R!*!&!ncia u&!n"! >;
;>>.8 T&a"a%i!n" $! la) in*!ccin!) lcal!) 2
08
>>.6 Da& %) líui$) a&a la $ia&&!a - cn"inua& la ali%!n"aci1n
206
>>.< In%uniacin!) 20
>>. ili&a*ía )!l!ccina$a 20;
CAPT+LO >2. TCNICAS DE COM+NICACIÓN
2>@
>2.> +)a& u!na) "(cnica) $! c%unicaci1n 2>@
>2.2 En)!,a& a la %a$&! a a$%ini)"&a& l) %!$ica%!n") & ía &al !n la ca)a
2>
;>2.= En)!,a& a la %a$&! a "&a"a& la) in*!ccin!) lcal!) !n ca)a 22>
>2.@ Acn)!a& a la %a$&! ac!&ca $! la) )il!) $i*icul"a$!)cn la lac"ancia %a"!&na
22@
>2.8 Acn)!a& a la %a$&! ac!&ca $! la ali%!n"aci1n - l) líui$)
226
>2.6 Acn)!a& a la %a$&! )&! cun$ $!!&!&!)a& - )&! )u &ia )alu$
2=2
>2.< ili&a*ía &!c%!n$a$a 2==
CAPT+LO >=. ATENCIÓN DE SEG+IMIENTO 2@
8/18/2019 manual clinico neonatologia
10/254
>>=.> A"!nci1n $! )!ui%i!n" 2@>
>=.2 ili&a*ía &!c%!n$a$a 2@6
GLOSARIO 2@;
A&a$!ci%i!n")
El &!)!n"! %anual !) !l &!)ul"a$ $! un la& &c!) u! in"!&1 a !$ia"&a)5 n!na"1l) - !&ina"1l) cn !#!&i!ncia clínica5 $c!n"! - $! )alu$ lica5 ui!n!) uni*ica&n c&i"!&i) $!"&a"a%i!n") - &c!$i%i!n") $! acu!&$ a )in) $! &a!$a$ )!n la &!ali$a$ $! ca$a aí).
Val&a%) !l "i!% - la $!$icaci1n $! ca$a un $! l) @@= a&"ician"!) !n !)"! &c!) $! a$a"aci1n -ali$aci1n $!l %anu)c&i" !n )u) $i*!&!n"!) !"aa)5 a)í c% la a&"iciaci1n ac"ia $! la) )ci!$a$!) $! !$ia"&ía - n!na"lía5 - $! la) uni!&)i$a$!) - !)cu!la) $! %!$icina $! $i*!&!n"!) aí)!) $! la R!i1n$! la) A%(&ica).
D! %an!&a !)!cial a&a$!c!%) al D&. Rlan$ C!&! Mull!"5 P!$ia"&a5 N!na"1l - Cn)ul"& R!inal $! AIEPI n!na"al5 ui!n "u a )u ca& la &!i)i1n c%l!"a $! l) a)!c") "(cnic)!)!cí*ic) - *&%al!) $! "!&%inlía5 a)í c% $!l au)"! - c&&!cci1n *inal $!l $cu%!n".
8/18/2019 manual clinico neonatologia
11/254
P&1l
La %&"ali$a$ n!na"al &!&!)!n"a ac"ual%!n"! !l 60 & ci!n" $! la) $!*uncin!) $! &!ci(n naci$) !nA%(&ica La"ina - !l Ca&i!5 la %a-&ía $! la) cual!) $&ía !i"a&)! &acia) a %!$i$a) )!ncilla) - $! ac)". A a&"i& $! la Cu%&! $!l Mil!ni $! la) Nacin!) +ni$a) ll!a$a a ca !n !l a, 20005 lac%uni$a$ in"!&nacinal 4a !l!a$ a ni!l!) )in &!c!$!n"!) )u c%&%i) cn !l cu%li%i!n" $! l)
O!"i) $! D!)a&&ll $!l Mil!ni 9ODM: a "&a() $!l a- a inicia"ia) in"!&nacinal!)5 nacinal!) -lcal!)5 !n"&! !lla)5 l) !)*u!&) 4acia la &!$ucci1n $! la %&ili$a$ - la %&"ali$a$ !n l) ni,)%!n&!) $! 8 a,) !n $) "!&ci) 4acia 20>85 )!n la lín!a a)al $!l a, >;;0.
La) "!n$!ncia) !n la &!$ucci1n $! la %&"ali$a$ n!na"al &!!lan u! l) aanc!) )n l!n")5 u! !&)i)"!n la) $!)iual$a$!) !n !l acc!) a la a"!nci1n $! )alu$ '!)!cial%!n"! !n !l &i%!& ni!l $!&!*!&!ncia'5 - u! una )alu$ %a"!&na $!*ici!n"! cn"&iu-! )ini*ica"ia%!n"! al &i!) $! %&"ali$a$n!na"al. La) ci*&a) in$ican u! una $! ca$a >=0 %a$&!) !n A%(&ica La"ina - !l Ca&i! )! !n*&!n"a a&i!) $! %u!&"!5 %i!n"&a) u! !n l) aí)!) $!)a&&lla$) la ci*&a $!)ci!n$! a una !n"&!
8/18/2019 manual clinico neonatologia
12/254
La O&aniaci1n Mun$ial $! la Salu$ 9OMS: 4a a)u%i$ !)"! c%&%i) c% !l %!$i !)!ncial a&ala )u!&i!ncia - !l i!n!)"a& $! la) %a$&!) - )u) 4i)5 cu-a )u!&i!ncia !) &!)n)aili$a$ $!l &*!)inal caaci"a$ u! "i!n! a ca& )u a"!nci1n $u&an"! la) 4&a) $!ci)ia) u! )iu!n al naci%i!n".Pa&a !ll5 OMS &!c%i!n$a !l u) $! in"!&!ncin!) c)"'!*!c"ia) cnci$a)5 $! ca&c"!& *un$a%!n"al- a)a$a) !n !i$!ncia ci!n"í*ica a&a )!& alica$a) !n la *a%ilia5 la c%uni$a$ - !l &i%!& ni!l $!
&!*!&!ncia5 cn !)!cial a"!nci1n a la caaci"aci1n - !l $!)li!u! $! &*!)inal!) $! la )alu$5 c%%($ic)5 a&"!&a) - !n*!&%!&a).
La i%lan"aci1n $! un %$!l in"!&a$ $! a"!nci1n al %!n& $! 2 %!)!) !) un &!" !n la *&%a $! &in$a& l) )!&ici) $! )alu$. La) in*!ccin!) - la a)*i#ia )n la) cau)a) %) i%&"an"!) $!%&i%&"ali$a$ !n l) ni,) %!n&!) $! $) %!)!)5 a)cia$a) !n un &an &c!n"a! a &!%a"u&i$a$ - a !) al nac!&. E)"a) a%!naa) u!$!n $i)%inui&)! cn in"!&!ncin!) cla!5 c% una a"!nci1na$!cua$a $!l a&"5 &!!nci1n - "&a"a%i!n" $! &l!%a) &!)i&a"&i)5 "&a)"&n) %!"a1lic) !in*!ccin!) u! n )l &!&!)!n"an un al" &i!) $! %&i&5 )in u! "i!n!n &!!&cu)in!) !n !ln!u&$!)a&&ll in"!&al a la& la. A$!%) $!l !n*u! !n l) &l!%a) au$)5 !) n!c!)a&i $a& au"a) $! &%ci1n - a"!nci1n $! la )alu$ c% lac"ancia %a"!&na5 cui$a$) !n !l 4a&5 nu"&ici1n5
!)"i%ulaci1n $!l $!)a&&ll - $!"!cci1n "!%&ana $! &l!%a).
El c%n!n"! n!na"al $! la !)"&a"!ia $! A"!nci1n In"!&a$a a la) En*!&%!$a$!) P&!al!n"!) $! laIn*ancia 9AIEPI: !) !)!ncial !n !)"! &c!)5 -a u! %!&a la) &c"ica) $! "&a"a%i!n" - a"!nci1n - !&%i"! una a$!cua$a cali$a$ !n la !aluaci1n5 cla)i*icaci1n5 "&a"a%i!n" - )!ui%i!n" $! la)!n*!&%!$a$!) u! a*!c"an la )alu$ $! la %a$&! - $!l &!ci(n naci$5 a-u$an$ a &!$uci& la inci$!ncia $!!n*!&%!$a$!)5 a !i"a& )u a&aa%i!n" - a $i)%inui& la cu&&!ncia $! )!cu!la) c%licacin!).
E)"! %anual c%l!%!n"a l) %a"!&ial!) $i)nil!) a&a u! la !)"&a"!ia AIEPI )!a inc&&a$a !n la!n)!,ana $! &! - )" &a$ !n la) *acul"a$!) $! %!$icina - !)cu!la) $! !n*!&%!&ía a&a lain"&$ucci1n $!l c%n!n"! n!na"al !n !l cn"!#" $! la a"!nci1n in"!&a$a. S! !)!&a5 cn la a%lia
$i*u)i1n $! la inc&&aci1n $! !)"a) au"a)5 cn"&iui& a $i)%inui& l) ín$ic!) $! %&"ali$a$ -%&ili$a$ !n !l cn"!#" %a"!&n'&!ci(n naci$)alu$ in*an"il $! %an!&a $! a-a& !l aanc! $! l) aí)!) $! la R!i1n $! la) A%(&ica) 4acia !l l& $! l) O!"i) $! D!)a&&ll $!l Mil!ni5 - a-u$a&5al %i)% "i!%5 cn la %!&a $! la a"!nci1n a la )alu$ !n l) &u) &i&i"a&i).
D&. J!4u$a !nuiui!*! $! +ni$a$Salu$ $!l Ni, - $!l A$l!)c!n"!Salu$ Fa%ilia& - C%uni"a&iaOPS/OMS
8/18/2019 manual clinico neonatologia
13/254
In"&$ucci1n
T$) l) a,)5 a&#i%a$a%!n"! 800.000 ni,) - ni,a) %u!&!n !n la R!i1n $! la) A%(&ica) an"!) $!cu%li& l) cinc a,) $! !$a$. +na $! ca$a cinc $! !)"a) %u!&"!) )! $!! a !n*!&%!$a$!) in*!cci)a) -"&a)"&n) nu"&icinal!). La %a-&ía $! !lla) u!$!n )!& !i"a$a) a "&a() $! %!$i$a) $! &!!nci1n
"&a"a%i!n"5 )i!%&! u! ()"a) u!$an )!& alica$a) !n *&%a &!c.
La A"!nci1n In"!&a$a a la) En*!&%!$a$!) P&!al!n"!) $! la In*ancia 9AIEPI: !) cn)i$!&a$a !n laac"uali$a$ la &incial in"!&!nci1n $i)nil! a&a %!&a& la) cn$icin!) $! )alu$ $! la in*ancia !n l) aí)!) !n $!)a&&ll. A$!%) $! &!&!)!n"a& un in)"&u%!n" "il a&a la $!"!cci1n &!c - "&a"a%i!n"!*!c"i $! la) &incial!) !n*!&%!$a$!) u! a*!c"an la )alu$ $! l) %!n&!) $! 8 a,)5 cn"&iu-! a%!&a& l) cnci%i!n") - la) &c"ica) $! la) *a%ilia) a&a la &!!nci1n $! !n*!&%!$a$!) - la &%ci1n $! la )alu$. D! !)"a *&%a5 )u alicaci1n !n l) )!&ici) $! )alu$ - !n la c%uni$a$ u!$! &$uci& un i%&"an"! i%ac" !n "(&%in) $! la &!$ucci1n $!l n%!& $! %u!&"!) !n la in*ancia5 !n la$i)%inuci1n $!l n%!& - &a!$a$ $! !n*!&%!$a$!) u! a*!c"an a !)"! &u $! !$a$5 - !n la)cn$icin!) nu"&icinal!) - $! $!)a&&ll $! l) %!n&!) $! 8 a,).
Du&an"! la) $) l"i%a) $(ca$a) la %&"ali$a$ !n la in*ancia $i)%inu-1 !n !l cn"in!n"! a%!&ican &incial%!n"! $!i$ al $!)c!n) $! la) $!*uncin!) & !n*!&%!$a$!) in*!cci)a). Aunu! ()"a)"$aía &!&!)!n"an un &c!n"a! cn)i$!&al! $! la) %u!&"!) $! %!n&!) $! cinc a,)5 )u !) -a !)%!n& u! !l $! la) cau)a) !&ina"al!) - n!na"al!)5 a)cia$a) a la !)"aci1n5 naci%i!n" - &i%!&a)cua"& )!%ana) $! i$a5 u! ca)inan !l = $! la) %u!&"!) $! %!n&!) $! cinc a,). El $!)c!n))!&a$ !n la %&"ali$a$ $! !)"! &u n *u! uni*&%! !n l) aí)!)5 &*un$in$)! la) &!c4a)!n"&! !ll) - !n"&! l) &u) $! laci1n5 l u! &!*l!a la *al"a $! !ui$a$ a&a acc!$!& a la) %!$i$a)$! &!!nci1n - cn"&l $i)nil!).
En !)"! cn"!#" !i$!%il1ic $! "&an)ici1n5 l) !)*u!&) $i&ii$) a la )u!&i!ncia in*an"il a&a !l
l& $! l) O!"i) $! D!)a&&ll $!l Mil!ni $!!n a&$a& )i%ul"n!a%!n"! la &!!nci1n - !l"&a"a%i!n" $! la) !n*!&%!$a$!) in*!cci)a) - $! la) a*!ccin!) !&ina"al!) - n!na"al!)5 u! !n cnun"cau)an !l
8/18/2019 manual clinico neonatologia
14/254
L) !"i) $! l) &&a%a) $! in%uniaci1n *&%an a&"! $! l) O!"i) $! D!)a&&ll $!l Mil!ni9ODM:5 &!)al$a$) & "$) l) %i!%&) $! la) Nacin!) +ni$a) - $! la) !)"&a"!ia) $! &!$ucci1n $!la &!a *ia$a) & la) in)"i"ucin!) *inanci!&a) in"!&nacinal!). Du&an"! l) $!a"!) $! )u @@a )!)i1n!n )!"i!%&! $! 200=5 !l Cn)! Di&!c"i $! OPS a&1 la &!)luci1n $! !li%inaci1n $! la &u(la -!l )ín$&%! $! &u(la cn(ni"a 9SRC: $!l "!&&i"&i a%!&ican a&a !l a, 20>0 9la &u(la !) una
!n*!&%!$a$ in*!cci)a u! )! &!)!n"a cn *i!&! - !&uci1n5 )in !%a&5 )u i%&"ancia !n )alu$ lica !)" &!lacina$a cn l) !*!c") "!&a"(nic) cuan$ !) a$ui&i$a !n l) &i%!&) %!)!) $!!%a&a. La in*!cci1n & &u(la u!$! &!)ul"a& !n a&"5 %u!&"! *!"al !l naci%i!n" $! un ni,9a:cn )!&i) $!*!c") cn(ni"):.
E)"! %anual5 un" a l) &c!$i%i!n") u! la !)"&a"!ia AIEPI !)"al!c! a&a "&) ni!l!) $! a"!nci1n5 !&%i"i& a&an"ia& u! !l &*!)inal $! )alu$ u"ilic! la %!& cali$a$ !n la !aluaci1n5 cla)i*icaci1n5"&a"a%i!n" - )!ui%i!n" $! la) !n*!&%!$a$!) - &l!%a) u! a*!c"an la )alu$ $! l) %!n&!) $! cinca,). D! !)"! %$5 cn"&iui& a &!$uci& la %&"ali$a$ !n la in*ancia - la ni,!5 a $i)%inui& la inci$!ncia$! !n*!&%!$a$!) - !i"a& )u a&aa%i!n"5 - a &!$uci& la cu&&!ncia $! )!cu!la) c%licacin!)5%!&an$ la) &c"ica) $! "&a"a%i!n" - a"!nci1n
!mplicaciones de la morbilidad y mortalidad neonatal
En América Latina, la mediade mortalidad infantil estápor arriba de 30 por 1000nacidos vivos, y alrededordel 50% de estas muertessuceden en el periodoneonatal. e las muertesneonatales, el !0% ocurrenen la primera semana devida.
Anual%!n"! nac!n >@0 %illn!) $! ni,)9a): !n !l %un$ >; %illn!) !n l) aí)!) $!)a&&lla$) - >@%illn!) !n aí)!) cn un $!)a&&ll %íni%. D! ()")5
8/18/2019 manual clinico neonatologia
15/254
i$a - a la) in"!&!ncin!) $!l )!c"& )alu$. La %&"ali$a$ in*an"il )! &!cnc! c% un in$ica$& $!cn$icin!) $! i$a - )alu$ $! una laci1n la %&"ali$a$ !&ina"al !) un in$ica$& )!n)il! $! unaa)i)"!ncia )"("&ica - n!na"al a$!cua$a - $! i%ac" $! &&a%a) ! in"!&!ncin!) !n !)"a &!a.
A $i*!&!ncia $! l) ni,) %a-&!)5 u! %) $!l
8/18/2019 manual clinico neonatologia
16/254
La a"!nci1n $! )alu$ $!l ni,9a: %!n& $! 2 %!)!)5 u!$! )!& !*ica nica%!n"! )i la a"!nci1n in%!$ia"aal a&" !) a$!cua$a - la *a%ilia ll!a al ni,9a: !n*!&% $! *&%a &"una a cn)ul"a cn !&)nal $!)alu$ caaci"a$. Si la *a%ilia !)!&a 4a)"a u! )! !ncu!n"&! &a!%!n"! !n*!&% a&a ll!a&l acn)ul"a5 ll!a al ni,9a: a "&a"a&)! cn !&)na) n caaci"a$a)5 !) )il! u! %u!&a a cau)a $! la!n*!&%!$a$.
P& !ll5 un a)!c" i%&"an"! $!l &c!) $! a"!nci1n $!l ni,9a: %!n& $! $) %!)!)5 !) !n)!,a& a la*a%ilia cun$ $!! u)ca& a"!nci1n &"una - cn !l !&)nal a$!cua$.
!mplicaciones de la implantación de un modelo de atención integrada al menor de dos meses deedad
La i%lan"aci1n $!l %$!l $! a"!nci1n in"!&a$a al %!n& $! 2 %!)!) $! !$a$5 &!&!)!n"a un ca%i)u)"ancial !n la *&%a c1% l) )!&ici) $! )alu$ 4an !)"a$ *uncinan$ 4a)"a a4&a. La a"!nci1n 4a!)"a$ &ania$a & &&a%a) u! &!)n$!n a &l!%a) $! )alu$ !)!cí*ic) cl)ica%!n"!5 a&a !l &l!%a $! $i*icul"a$ &!)i&a"&ia5 & !!%l5 )! c&!1 una &!)u!)"a &ania$a al&!$!$& $! una )!&i!
$! !"i)5 n&%a)5 &c!$i%i!n")5 &!cu&))5 caaci"acin!) - !&)nal $! )alu$.
E)"a !)!cialiaci1n $! la) in"!&!ncin!) 4a u)ca$ %!&a& la !*ici!ncia - !l c)" !n!*ici $! la)%i)%a). Sin !%&a5 an cuan$ la %a-&ía $! !)"a) ac"ii$a$!) 4an )i$ !#i")a) !n "(&%in $!%!&a& la )u!&i!ncia $! l) ni,)9a):5 4an "!ni$ "a%i(n c% cn)!cu!ncia) in$!)!al!)5 ci!&"ni!l $! in!*ici!ncia al "!n!& u! a: %ul"ilica& la) a"!ncin!) !n !l %i)% aci!n"! & $i*!&!n"!) &l!%a)5 : &"uni$a$!) !&$i$a) & *al"a $! una !aluaci1n !#4au)"ia ! in"!&al5 c: *al"a $!c&&!laci1n !n"&! un &l!%a $! )alu$ - "& - )u) cn)!cu!ncia)5 - $: !l li$ $! u! !l ni,9a: !) un)!& 4u%an in"!&al5 "an" $!n"& $! )í5 c% cn )u a%i!n"!.
La i%lan"aci1n $! un %$!l in"!&a$ $! a"!nci1n al %!n& $! 2 %!)!)5 !) !n ci!&"a %an!&a una
&!luci1n !n l) )!&ici) $! )alu$5 !n )u *uncina%i!n" - &aniaci1n5 !n la) *uncin!) $!l !&)nal5!n la in*&a!)"&uc"u&a - $i)"&iuci1n *í)ica $! l) !)aci)5 !n !l !uia%i!n" n!c!)a&i - !n l) &!cu&))*inanci!&).
P& "an"5 !) i%&"an"! analia& - &!*l!#ina& )&! la) i%licacin!) $! )u i%l!%!n"aci1n !n "$)!)") a)!c") a ni!l $! ca$a uni$a$ $! )alu$.
La) in*!ccin!) - la a)*i#ia )n la) cau)a) %) i%&"an"!) $! !n*!&%a& - %&i& $! l) ni,)9a): %!n&!)$! $) %!)!)5 a)cia$ !n un &an &c!n"a! a &!%a"u&i$a$ - a !) al nac!&. E)"a) !n"i$a$!)cn)"i"u-!n la a%!naa %) &an$! a la )&!i!ncia - )alu$ $! l) ni,)9a): !n la R!i1n $! la)A%(&ica).
E)"a) a%!naa) u!$!n $i)%inui&)! cn "&a) in"!&!ncin!) cla!5 & !!%l5 la a"!nci1n a$!cua$ain%!$ia"a al a&" - la &!!nci1n - "&a"a%i!n" $! la $i*icul"a$ &!)i&a"&ia5 l) "&a)"&n) %!"a1lic) !in*!ccin!)5 u! n )l &!&!)!n"an un al" &i!) $! %&i&5 )in u! "i!n!n &!!&cu)in!) a la& la!n !l n!u&$!)a&&ll in"!&al.
A$!%) $!l !n*u! $! l) &l!%a) au$)5 cn !)"! %$!l )! $an au"a) $! &%ci1n - a"!nci1n !n)alu$5 "al!) c% lac"ancia %a"!&na5 cui$a$) !n !l 4a&5 nu"&ici1n5 a)í c% c&!ci%i!n" - $!)a&&ll.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
17/254
E)" cn)"i"u-! la !)!ncia $!l !n*u! in"!&a$5 cu&i(n$)! la &an %a-&ía $! la) &an!) $!!n*!&%!$a$ - %u!&"! $!)u() $!l naci%i!n" 4a)"a l) $) %!)!) $! !$a$.
El %an! in"!&a$ $! "$a) !)"a) ac"ii$a$!) &!ui!&! $! una nu!a &c"ica $! l) c%n!n"!) $!AIEPI !n l) )!&ici) $! )alu$5 u! )n
M!&a& la) 4aili$a$!) $!l !&)nal. F&"al!c!& !l )i)"!%a $! )alu$5 - M!&a& la) &c"ica) c%uni"a&ia) - *a%ilia&!).
E)"a nu!a &c"ica5 a$!%) $! l) a)!c") %!"$l1ic) - $! &c!$i%i!n") u! )! cu&!n !n !)"!%anual5 !n!&a ca%i) i%&"an"!) !n la !&!ncia5 &aniaci1n - !&aci1n $! l) )!&ici) $! )alu$.
ILIOGRAFA SELECCIONADA
>. An$&u) Q5 R)!) M. Eli%ina"in * &u!lla an$ cn!ni"al &u!lla )-n$&%! in "4! A%!&ica) an"4!& &"uni"- "a$&!)) in!ui"i!) in 4!al"4. Pan A% Pulic H!al"4 200@>89=:>@8'6
2. !nuiui J. Ni,) )an) La %!"a $!l 2002. N"icia) )&! AIEPI. OPS/OMS/AIEPI N. 2 Dic. >;;;=. C!n"& La"ina%!&ican $! P!&ina"lía - D!)a&&ll Hu%an. M&"ali$a$ %a"!&na5 !&ina"al ! in*an"il !n A%(&ica
La"ina - !l Ca&i!. CLAP/OPS/OMS5 200>@. C!&! R5 Ca&!&a'M!a G. Aanc!) !n !l $!)a&&ll - alicaci1n $!l c%n!n"! n!na"al $! AIEPI. N"icia) )&!
AIEPI. OPS/OMS/AIEPI N. ; Ma& 200=.8. O&aniaci1n Pana%!&icana $! la Salu$. A"!nci1n In"!&a$a a la) En*!&%!$a$!) P&!al!n"!) $! la In*ancia 9AIEPI:.
R!)luci1n $! 26a Cn*!&!ncia Sani"a&ia Pana%!&icana5 CSP26.R>0 3a)4in"n DC5 S! 20026. O&aniaci1n Pana%!&icana $! la Salu$. Ni,) )an) la %!"a $!l 2002. D!cla&aci1n &!inal !n a- a la !)"&a"!ia
AIEPI. OPS/OMS 3a)4in"n DC5 Dic. >;;;
>0. Pula"in R!*!&!n"! u&!au. 3&l$ ula"in $a"a )4!!"5 200>>>. R)!) M. AIEPI aanan$ !n la i%l!%!n"aci1n. N"icia) )&! AIEPI. OPS/OMS/AIEPI N. 2 Dic. >;;;>2. R)!) M. La !)"&a"!ia AIEPI - la) %!"a) $!l %il!ni a&a !l $!)a&&ll. N"icia) )&! AIEPI. OPS/ OMS/AIEPI N. ;
Ma& 200=.>=. R)!) M. La %!"a 2002. N"icia) )&! AIEPI. OPS/OMS/AIEPI N. = Ma- 2000.>@. Sa! T4! C4il$&!n. N!B&n S"a"u) in La"in A%!&ica an$ "4! Ca&i!an. 200>3&l$ an. H!al"4 in$ica"&) in A%!&ica5 200>
8/18/2019 manual clinico neonatologia
18/254
>8.
caí"ul >
>.> EL PROCESO DE ATENCIÓN INTEGRADA DE CASOS
La a"!nci1n in"!&a$a $!!n$! $! la $!"!cci1n $! ca)) cn !l u) $! )in) clínic) )i%l!)5cla)i*icaci1n a$!cua$a - "&a"a%i!n" &"un. S! u"ilia !l n%!& %) a )il! $! )in) clínic)5 a)a$) !n ini1n clínica ! in!)"iaci1n - l&an un !uili&i cui$a$) !n"&! sensi"ilidad -especificidad .>L) "&a"a%i!n") )! ll!an a ca )!n cla)i*icacin!) &i!n"a$a) a accin!) !n lua& $!$ian1)"ic !#ac". Cu&!n la) !n*!&%!$a$!) %) &al!) &!&!)!n"a$a) & ca$a cla)i*icaci1n - a&"!$! la %!$icina a)a$a !n !i$!ncia).
El &c!) $! AIEPI u!$! )!& u"ilia$ & %($ic)5 !n*!&%!&a) - "&) &*!)inal!) $! la )alu$ u!!n a lac"an"!) - ni,)9a): !n*!&%) $!)$! !l naci%i!n" 4a)"a cinc a,) $! !$a$. S! "&a"a $! un &c!)$! %an! $! ca)) a&a )!& u"ilia$ !n un !)"al!ci%i!n" $! &i%!& ni!l $! a"!nci1n c% u!$! )!& un cn)ul"&i5 un c!n"& $! )alu$ un $!a&"a%!n" a%ula"&i $! un 4)i"al. El &c!) $! AIEPI
$!)c&i! c1% a"!n$!& a un ni,9a: u! a)i)"! a un cn)ul"&i & una !n*!&%!$a$5 a&a una i)i"a $!)!ui%i!n" &&a%a$a a&a !&i*ica& !l &&!) )u !)"a$ $! in%uniaci1n. La) au"a) *&!c!nin)"&uccin!) )&! la %an!&a $! !alua&l9a: )i)"!%"ica%!n"! & )in) !n!&al!) $! !n*!&%!$a$!)c%un!)5 $!)nu"&ici1n - an!%ia ! i$!n"i*ica& "&) &l!%a). A$!%) $!l "&a"a%i!n"5 !l &c!)inc&&a ac"ii$a$!) )ica) a&a la &!!nci1n $! !n*!&%!$a$!).
E)"! %anual l! !n)!,a& a u"ilia& !l &c!) $! AIEPI !n"&!i)"an$ a la %a$&! a la !&)na a ca& $!lni,9a:5 &!cnc!& cn !#ac"i"u$ l) )in) clínic)5 !l!i& l) "&a"a%i!n") a&ia$) - &&cina& cn)!!&ía - a"!nci1n &!!n"ia. El &c!) $! a"!nci1n in"!&a$a $! ca)) $! AIEPI inclu-! l))iui!n"!) !l!%!n")
Ealua& a un ni,9a: $!"!c"an$5 !n &i%!& lua&5 )in) $! !li& 9 )il! !n*!&%!$a$ n!na"al&a! !n un lac"an"! %!n& $! 2 %!)!): %!$ian"! la *&%ulaci1n
$! &!un"a) ac!&ca $! la) cn$icin!) c%un!)5 !l !#a%!n $!l ni,9a: - la!&i*icaci1n $! la nu"&ici1n - !l !)"a$ $! acunaci1n. La !aluaci1n inclu-!!#a%ina&l9a: a&a c%&a& la !#i)"!ncia $! "&) &l!%a) $! )alu$.
> L) "&a"a%i!n") )! ll!an a ca )!n cla)i*icacin!) &i!n"a$a) a accin!) !n lua& $! $ian1)"ic !#ac".
8/18/2019 manual clinico neonatologia
19/254
Cla)i*ica& la) !n*!&%!$a$!) & %!$i $! un )i)"!%a c$i*ica$ & cl&!).Da$ u! %uc4) ni,)9a): "i!n!n %) $! una cn$ici1n5 ca$a !n*!&%!$a$ )!cla)i*ica $!!n$i!n$ $! )i &!ui!&!
- "&a"a%i!n" - &!*!&!ncia u&!n"! 9&: - "&a"a%i!n" %($ic !)!cí*ic - cn)!!&ía 9a%a&ill:
' cn)!!&ía )i%l! )&! "&a"a%i!n" !n la ca)a 9!&$!:. D!)u() $! cla)i*ica& "$a) la) cn$icin!)5 i$!n"i*ica& "&a"a%i!n") !)!cí*ic).Si un ni,9a: &!ui!&! &!*!&!ncia u&!n"!5 a$%ini)"&! !l "&a"a%i!n" !)!ncial an"!)$! "&an)*!&i&l. Si n!c!)i"a "&a"a%i!n" !n la ca)a5 !la&! un lan in"!&a$ -a$%ini)"&! la &i%!&a $)i) $! l) %!$ica%!n") !n !l cn)ul"&i. Si $!!acuna&)!5 a$%ini)"&! la) acuna).
P&&cina& in)"&uccin!) &c"ica) a&a !l "&a"a%i!n"5 "al!) c% !n)!,a& a la%a$&! la !&)na a ca& $!l ni,9a: c1% a$%ini)"&a& %!$ica%!n") &al!)5ali%!n"a& - $a& líui$) $u&an"! la !n*!&%!$a$ - "&a"a& in*!ccin!) lcal!) !n laca)a. Slici"! a la !&)na a ca& u! &!&!)! a&a !l )!ui%i!n" !n una *!c4a!)!cí*ica - !n)(,!l! c1% &!cnc!& )in) u! in$ican u! !l ni,9a: $!!
&!&!)a& $! in%!$ia" al !)"al!ci%i!n" $! )alu$. Ealua& la ali%!n"aci1n5 inclui$a la !aluaci1n $! &c"ica) $! lac"ancia %a"!&na.O*&!c!& cn)!!&ía a&a &!)l!& "$ &l!%a $! ali%!n"aci1n i$!n"i*ica$.Lu!5 acn)!a& a la %a$&! )&! )u &ia )alu$.
Cun$ )! ll!! nu!a%!n"! a un ni,9a: al cn)ul"&i )!n )! )lici"15 &&cina& a"!nci1n $! )!ui%i!n" - $!"!&%ina& )i !#i)"!n &l!%a) nu!).
El &c!) $! AIEPI cu&! la %a-&ía $! la) &an!) &incial!)5 aunu! n "$a)5 & la) u! )! ll!a aun ni,9a: !n*!&% a un cn)ul"&i. +n ni,9a: u! &!&!)a cn &l!%a) c&1nic) !n*!&%!$a$!)%!n) c%un!) u!$! &!u!&i& a"!nci1n !)!cial n cn)i$!&a$a !n !)"! %anual. La) n&%a) n$!)c&i!n la a"!nci1n $! "&au%a"i)%) u "&a) !%!&!ncia) au$a) c% cn)!cu!ncia $! acci$!n"!) l!)in!).
El %an! $! ca)) )l !) !*ica !n la %!$i$a !n u! la) *a%ilia) ll!an a )u) 4i) !n*!&%) a un &*!)inal $! )alu$ caaci"a$ a&a *&!c!& a"!nci1n $! %an!&a &"una ! in"!&al. Si una *a%ilia!)!&a a&a "&a!& a un ni,9a: a un cn)ul"&i 4a)"a u! !)"( )u%a%!n"! !n*!&%5 cncu&&!n a un &*!)inal $! )alu$ n caaci"a$5 !l ni,9a: "i!n! %) &aili$a$!) $! %&i&. P& cn)iui!n"!5!n)!,a& a la) *a%ilia) !n u( %%!n" u)ca& a"!nci1n a&a un ni,9a: !n*!&% !) una a&"! i%&"an"!$!l &c!) $! %an! in"!&a$ $! ca)).
El &c!) $! %an! $! ca)) )! &!)!n"a !n $) )!&i!) $i*!&!n"!) $! cua$&) $! &c!$i%i!n") una a&a ni,)9a): $! 0 a 2 %!)!) $! !$a$ - "& a&a ni,)9a): $! 2 %!)!) a 8 a,) $! !$a$.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
20/254
RESUMEN DEL PROCESO DE MANEJO INTEGRADO DE CASOS
8/18/2019 manual clinico neonatologia
21/254
>.2 SELECCIONAR LOS C+ADROS APROPIADOSPARA EL MANEO DE CASOS
El &c!) $! %an! $! ca)) $! AIEPI )! &!)!n"a !n una )!&i! $! cua$&) $! &c!$i%i!n") u!%u!)"&an la )!cu!ncia $! a)) - &&cinan in*&%aci1n a&a &!alia&l). L) cua$&) $! &c!$i%i!n") cn"i!n!n "ala) a&a
- "&a"a& a la %a$&! $u&an"! !l !%a&a- "&a"a& al &!ci(n naci$ !n !l %%!n" $!l a&" ' "&a"a& a
lac"an"!) !n*!&%) $! 0 a 2 %!)!) $! !$a$- "&a"a& a ni,)9a): !n*!&%) $! 2 %!)!) a 8 a,) $! !$a$.
La %a-&ía $! l) !)"al!ci%i!n") $! )alu$ )!!n un &c!$i%i!n" !)"al!ci$ a&a &!i)"&a& a l)ni,)9a): - $!"!&%ina& la &a1n $! )u i)i"a !)"n !n*!&%)5 i!n!n a cn"&l $! c&!ci%i!n" - $!)a&&ll5acunaci1n5 a&a !l "&a"a%i!n" $! una l!)i1n. Cuan$ una %a$&! "&a! a un ni,9a:5 u)"!$ n!c!)i"aa!&iua& )u !$a$ a&a )!l!ccina& l) cua$&) a&ia$) $! AIEPI - c%!na& !l &c!) $!!aluaci1n.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
22/254
D!ci$a !n u( &u $! !$a$ )! !ncu!n"&a !l ni,9a:- $! 0 a 2 %!)!) $! !$a$ ' $! 2 %!)!) a 8 a,) $! !$a$.
Ha)"a 8 a,) )ini*ica u! !l ni,9a: "$aía n 4a cu%li$ cinc a,). P& !!%l5 !)"! &u $! !$a$inclu-! a un ni,9a: u! "i!n! @ a,) >> %!)!) $! !$a$5 !& n a un ni,9a: u! "i!n! 8 a,) $! !$a$.
+n ni,9a: $! 2 %!)!) $! !$a$ )! !ncn"&a&ía !n !l &u $! 2 %!)!) a 8 a,) $! !$a$5 n !n !l &u $!0 a 2 %!)!) $! !$a$.
Si !l ni,9a: n "i!n! "$aía 2 %!)!) $! !$a$5 )! cn)i$!&a un lac"an"! %!n&. El %an! $!l lac"an"! $!0 a 2 %!)!) $! !$a$ !) un "an" $i*!&!n"! al $! ni,)9a): %a-&!) -5 & l "an"5 )! $!)c&i! !n cua$&)$! &c!$i%i!n") $i*!&!n"!)5 "i"ula$)
Ealua& - $!"!&%ina& &i!) $u&an"! !l !%a&a Ealua& n!c!)i$a$ $! &!ani%aci1n Ealua& !l &i!) al nac!& Ealua& - cla)i*ica& al ni, 9a: !n*!&% $! 0 a 2 %!)!)
- D!"!&%ina& )i 4a- !n*!&%!$a$ &a! in*!cci1n
lcal- D!"!&%ina& )i "i!n! $ia&&!a- Ealua& nu"&ici1n- Ealua& &l!%a) $! $!)a&&ll
T&a"a& al ni, 9a: Acn)!a& a la %a$&!El &c!) $! %an! $! ca)) a&a l) ni,)9a): !n*!&%) $! 2 %!)!) a 8 a,) $! !$a$ )! &!)!n"a !n l)cua$&) $! &c!$i%i!n") "i"ula$)
Ealua& - cla)i*ica& al ni, 9a: !n*!&% $! 2 %!)!) a 8 a,) $!!$a$- V!&i*ica& )i 4a- )in) !n!&al!) $! !li&
- Ealua& ") $i*icul"a$ &!)i&a"&ia- Dia&&!a- Fi!&!- P&l!%a $! í$- D!)nu"&ici1n - an!%ia- Ealua& !l $!)a&&ll
T&a"a& al ni, 9a: Acn)!a& a la %a$&!>.= EMPLEO DE LOS C+ADROS DE PROCEDIMIENTOS J LOS
FORM+LARIOS DE REGISTRO DE CASOS
L) Cua$&) $! P&c!$i%i!n") $! AIEPI - l) *&%ula&i) $! &!i)"& l uia&n & l) )iui!n"!) a)) Ealua& al ni,9a: !n*!&% Cla)i*ica& la !n*!&%!$a$ I$!n"i*ica& !l "&a"a%i!n" T&a"a& al ni,9a: Acn)!a& a la %a$&! P&&cina& a"!nci1n $!
8/18/2019 manual clinico neonatologia
23/254
)!ui%i!n">.=.> Evaluar y clasificar
D!n"& $! l) cua$&) $! &c!$i%i!n")5 la a&"! $!&!c4a !n cl&!) $!)c&i! c1% !alua& al ni,9a:5cla)i*ica& la) !n*!&%!$a$!) - $!"!&%ina& l) "&a"a%i!n"). La clu%na !n !l %a&!n iui!&$ $!)c&i!
c1% &!i)"&a& una 4i)"&ia - &!alia& un !#a%!n *í)ic. +)"!$ )!&a& l) )ín"%a) - l) )in) &incial!) i$!n"i*ica$) $u&an"! !l !#a%!n !n la clu%na Ealua& $!l *&%ula&i $! &!i)"& $! ca)).
La clu%na Cla)i*ica& !n !l &!cua$& Ealua& - cla)i*ica&5 !nu%!&a l) )in) clínic) $! la!n*!&%!$a$ - )u) cla)i*icacin!). Cla)i*ica& )ini*ica "%a& una $!ci)i1n ac!&ca $! la &a!$a$ $! la!n*!&%!$a$. Pa&a ca$a un $! l) )ín"%a) &incial!) $!l ni,9a:5 u)"!$ )!l!ccina& una ca"!&ía cla)i*icaci1n5 c&&!)n$i!n"! a la &a!$a$ $! la) !n*!&%!$a$!). Lu!5 !)c&ii& )u) cla)i*icacin!) !nla clu%na Cla)i*ica& $!l *&%ula&i $! &!i)"& $! ca)) 9!& !!%l >:.
Ejemplo 1. Evaluar, cla!"car # re$!%rar lo &a%o
>. =.2 Determinar el tratamiento
La clu%na D!"!&%ina& !l "&a"a%i!n" $!l &!cua$& Ealua& - cla)i*ica& l! a-u$a a $!"!&%ina& &i$a%!n"! !l "&a"a%i!n" a&a la) cla)i*icacin!) !)c&i"a) !n )u *&%ula&i $! &!i)"& $! ca)). S!
&!c%i!n$an "&a"a%i!n") a&ia$) a&a ca$a cla)i*icaci1n. Cuan$ un ni,9a: "i!n! %) $! unacla)i*icaci1n5 $!!& )!&a& %) $! un cua$& a&a $!"!&%ina& l) "&a"a%i!n") a&ia$). L)"&a"a%i!n") i$!n"i*ica$) a&a ca$a cla)i*icaci1n )! $!)c&i!n !n !l &!!&) $!l *&%ula&i $! &!i)"& $!ca)) 9!& !!%l 2:.
Ejemplo '. De%erm!(ar %ra%am!e(%o # re$!%rar lo &a%o
"#A$ &A$A E'AL#A$ ( "LA)*+*"A$ "#A$ &A$A $E*)-$A$ L) A-) A-$/)
8/18/2019 manual clinico neonatologia
24/254
CLASI)ICAR TRATAR
>.=.= Tratar al Niño
L) cua$&) T&a"a& al ni, %u!)"&an c1% &!alia& l) a)) $!l "&a"a%i!n" i$!n"i*ica$) !n !l cua$&Ealua& - cla)i*ica&. T&a"a& )ini*ica a$%ini)"&a& "&a"a%i!n" !n !l cn)ul"&i5 &!)c&ii& %!$ica%!n") u "&) u! )! a$%ini)"&a&n !n la ca)a - "a%i(n !n)!,a& a la %a$&! la !&)na a ca&$!l ni,9a: c1% &!alia&l.
Ejemplo *. Cua&ro %ra%ar al (!+oa- par%e uper!or-
8/18/2019 manual clinico neonatologia
25/254
E)E2A$ A LA A$E A -$A-A$ LA) *+E""*E) L"AL*4AA)
E6plicarle c7mo se administra el tratamiento.
bservarla mientras administra el tratamiento en el servicio de salud.
rientarla para 8ue administre el tratamiento dos veces por d9a. La madre debevolver con el ni:oa inmediatamente al servicio de salud si la infecci7nempeora.
&ara tratar p;stulas de la piel o
infecciones de ombli
8/18/2019 manual clinico neonatologia
26/254
Evaluar laal!me(%ac!2(
&el (!+oa-
Bacer pre2. 'eriHcar antecedentes de vacunaci7n
>=. Evaluar otros problemas
>. =.8 Proporcionar atención de seguimiento
En una i)i"a $! )!ui%i!n" u)"!$ u!$! $!"!&%ina& )i !l ni,9a: !)" %!&an$ cn !l %!$ica%!n" u"& "&a"a%i!n" &!)c&i". La )!cci1n P&&cina& a"!nci1n $! )!ui%i!n" $!l cua$& T&a"a& al ni,$!)c&i! l) a)) a&a cn$uci& ca$a "i $! i)i"a $! )!ui%i!n" 9!& !!%l 8:. La) !n*!&%!$a$!) !n
!)"a )!cci1n c&&!)n$!n a la cla)i*icaci1n an"!&i& $!l ni,9a:.
Ejemplo 8. Cua&ro proporc!o(ar a%e(c!2( &e reevaluac!2( # e$u!m!e(%o par%e uper!or-
8/18/2019 manual clinico neonatologia
27/254
IN)ECCI3N LOCAL
espués de F d9asC
• E6aminar el ombli.
>8. El A&i*!!n S. C!n"&! *& IMCI R!)!a&c4 an$ T&ainin a c!n"&! * !#c!ll!nc!. &limpse. >;; Ma&209>:86.>6. F!li)!&" E5 $! Ca&al4 EF5 Mai RS5 Sa%ic I. I%l!%!n"a"in &c!)) !alua"in * "4! In"!&a"!$ Mana!%!n"
C4il$4$ Illn!)) )"&a"!- in "4! Fa%il- H!al"4 P&&a%5 P!&na%uc S"a"!5 &ail Cad 'aude %u"lica 2002 N'D!c>96:>;;
8/18/2019 manual clinico neonatologia
28/254
22. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!) 9IMCI:. A in" 3HO/+NICEF ini"ia"i!. Gin!&a5 O&aniaci1n Mun$ial $!la Salu$/Fn$ $! la) Nacin!) +ni$a) a&a la In*ancia5 >;;<
2=. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) a 3HO/+NICEF ini"ia"i!. ulletin of te -orld .ealt /rgani1ation5>;;;;8 " D!c!%!& >;;6. Gin!&a5 O&aniaci1n Mun$ial $! la Salu$5 >;;<
28. Qal"!& HD5 Sala$ R5 Mul"n LH5 Ni!" P5 Cn"&!&a) A5 Ea) ML5 lac RE. Fac"&) cn)"&ainin a$4!&!nc! " &!*!&&ala$ic! *& )!!&!l- ill c4il$&!n %ana!$ - "4! In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) a&ac4 in I%au&aP&inc!5 Ecua$&. *cta %aediatr . 200=;29>:>0='>0.
26. La%&!c4") T5 &-c! 5 O&in$a V. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) a )u%%a&- * *i&)" !#!&i!nc!) ull -orld .ealt /rgan. >;;;:;'>>.
2. N au"4&) li)"!$. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)). 3ev %anam 'alud %u"lica. >;;< Au292:>='@>.2;. N au"4&) li)"!$. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) 9IMCI: H!al"4- C4il$&!n Gal 2002. Epidemiol ull .
>;;; D!c209@:='6.=0. N au"4&) li)"!$. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) 9IMCI: in "4! A%!&ica). Epidemiol ull >;;
Ma&>;9>:>'.=>. N au"4&) li)"!$. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) cnclu)in). 3HO Dii)in * C4il$ H!al"4 an$
D!!l%!n". ull -orld .ealt /rgan. >;;>;'2.=2. N au"4&) li)"!$. R!)!a&c4 " )u&" 4u)!4l$ an$ c%%uni"- IMCI. R!&" * a %!!"in5 22'2@ anua&- 200>5al"i%&!5 Ma&-lan$5 +SA. .ealt %opul utr . 200> un>;92:S>>>'@.
==. Pa"Ba&i AQ5 Raina N. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) 9IMCI: a &u)" )"&a"!- $ndian %ediatr . 2002an6;9>:@>'.
=@. P!l" GH. In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) c4all!n!) *&% "4! c%%uni"- 5angaroo. >;;@ ul=9>:6@'6.=8. Rin)n D. T4! In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)). *fr .ealt. >;;6 S!>96:20'>.=6. RB! AQ5 Hi&n)c4all G5 La%&!c4") T5 &-c! . Linin "4! In"!&a"!$ Mana!%!n" * C4il$4$ Illn!)) 9IMCI: an$
4!al"4 in*&%a"in )-)"!% 9HIS: cla))i*ica"in) i))u!) an$ "in). ull -orld .ealt /rgan >;;;
8/18/2019 manual clinico neonatologia
29/254
MANUAL CLÍNICO AIEPI NEONATAL 26
caí"ul 2
En TODOS los casos en 8ue una madre consulta sobre alo ?asta el parto, veriHcar si?ay SIGNOS DE RIESGO
E7ALUAR 4 DETERMINAR RIESGO DURANTE EL EM5ARA6O
E7ALUAR 4 DETERMINAR RIESGO DURANTE EL EM5ARA6O 9UE A)ECTAEL 5IENESTAR )ETAL
DETERMINE SIGNOS 4 S:NTOMAS DE PELIGRO Cla!"car
PREGUNTE DETERMINE
- DMué edad tiene N +ec?a probable de parto- D"uándo fue su ;ltima menstruaci7n. N Edad
8/18/2019 manual clinico neonatologia
30/254
- D)e ?amuertoalpalmar
intensa- DBatenidodoloresdepartoN )i ?ay
?inc?a>7n en cara,- D&ercibe movimientos fetales manos yOo piernas- DBa tenido HebreN )i tiene o ?a tenido ?emorra
8/18/2019 manual clinico neonatologia
31/254
Ase.> Cómo evaluar y determinar riesgo durante el embarazo
Si &!c&&! 4acia aa !l !#"&!% iui!&$ $!l cua$& A"!nci1n a la %a$&! $u&an"! !l !%a&a 4a)"a !l a&"5 !ncn"&a& un &!cua$& "i"ula$ Ealua& - $!"!&%ina& &i!) $u&an"! !l !%a&a. F&%ul! la) &!un"a) - $!"!&%in! l) )in) clínic) $!)ci") !n !l &!cua$&.
Pa&a !&i*ica& )i 4a- )in) - )ín"%a) $! !li&5 &i%!& &!un"!
01ué edad tiene2
La) %a$&!) a$l!)c!n"!) 9 $! >; a,): - la) %a$&!) a,)a) 9W $! =8 a,):5 "i!n!n %a-&!) &i!))$u&an"! !l !%a&a - )! 4a $!%)"&a$ !n !)") &u) $! !$a$5 %a-& %&ili$a$ - %&"ali$a$ !&ina"al 9@0'80:.
0Cu3ndo fue su 4ltima menstruación2
La %!$ici1n $!l "i!% "&an)cu&&i$ $!)$! la *!c4a $! la l"i%a %!n)"&uaci1n 9F+M: !) !l %("$ $!!l!cci1n a&a calcula& la !$a$ !)"acinal !n la) %u!&!) cn cicl) %!n)"&ual!) &!ula&!) - u! n 4a-an!)"a$ l"i%a%!n"! u)an$ an"icnc!"i). La) )!%ana) $! !)"aci1n )! u!$!n !)"i%a& )u%an$ l)
$ía) $!)$! !l &i%!& $ía $! la F+M 4a)"a la *!c4a $! cn)ul"a - $ii$i&l) & < 98>:.
05a tenido alg4n control prenatal2
El cn"&l &!na"al cn)i)"! !n un cnun" $! ac"ii$a$!) u! )! &!alian !n la !%a&aa$a cn la*inali$a$ $! "!n!& !l %!& !)"a$ $! )alu$ $! ()"a - $! )u 4i. +n cn"&l &!na"al )! cn)i$!&a!*ici!n"! )i cu%l! cn l) )iui!n"!) &!ui)i") a: &!c "!%&an5 : !&i1$ic cn"inu5 c:c%l!" ! in"!&al - $: !#"!n) $! a%lia c!&"u&a 98>:. La) !)"an"!) )in un a$!cua$ cn"&l &!na"al "i!n!n %a-& &i!) $! %&ili$a$ - %&"ali$a$ !&ina"al 982'62:.
0Cu3ndo fue su 4ltimo parto2
El in"!&al in"!&!n()ic !) !l !&i$ c%&!n$i$ !n"&! la *inaliaci1n $!l l"i% !%a&a 9a&" a&": - !l inici $!l ac"ual. Cuan" %!n& !) !l in"!&al in"!&!n()ic5 %a-& !) la inci$!ncia $! ni,)$! a !)5 cn !#%!n!) n!u&l1ic) an&%al!) al a, $! i$a - $! %&"ali$a$ !&ina"al. P!&i$)!n"&! a&") %u- c&") 9%!n&!) $! 2 a,): )! &!lacinan cn %a-& %&ili$a$ - %&"ali$a$ %a"!&na -*!"al 96=':.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
32/254
0Los partos han sido naturales o con ces3rea2
En "$a in"!&!nci1n ui&&ica !#i)"!n &i!)) u! u!$!n ll!a& a c%licacin!) u!
8/18/2019 manual clinico neonatologia
33/254
"!&%inan cn la %u!&"! $! la aci!n"!. La %&"ali$a$ & c!)&!a !) !n!&al%!n"! )!cun$a&ia a &l!%a)$! an!)"!)ia5 )!)i)5 4!%&&aia)5 al"!&acin!) "&%!%1lica)5 c%licacin!) )i)"(%ica) a&aa%i!n" $! !n*!&%!$a$!) &!ia). C% cn)!cu!ncia $! la !&aci1n c!)&!a5 !#i)"! !l &i!) $!u! !n un *u"u& !%a&a u!$a &!)!n"a&)! &u"u&a a ni!l $! la cica"&i u"!&ina $u&an"! !l "&aa $! a&". P& l %i)%5 una c!)&!a &!ia5 !n!&al%!n"! !) una in$icaci1n $! una nu!a c!)&!a.
La !&aci1n c!)&!a &!)!n"a &i!)) u! u!$!n ll!a& a c%licacin!) - ()"a)5 !n !l !& $! l) ca))5a la %u!&"! $!l &!ci(n naci$ $u&an"! $!)u() $! la in"!&!nci1n. +na c!)&!a u!$! i%lica& $i*icul"a$"(cnica a&a la !#"&acci1n $!l !(5 in*!cci1n5 &nca)i&aci1n - "&au%a"i)%. El &i!) $! a)*i#ia *!"al u!$! cu&&i& & 4i"!n)i1n %a"!&na )uina & 4i"!n)i1n an!)"()ica !n la !#"&acci1n *!"al$i*icul")a - !n l) ca)) $! a)i&aci1n $! líui$ a%ni1"ic. Ta%i(n )! u!$! &$uci& $a, *!"al & una inci)i1n $! a&!$ u"!&ina %u- &*un$a u! l!)in! aluna !)"&uc"u&a $!l &$uc" 9000 naci$)i)5 la) %al*&%acin!) cn(ni"a) - !n*!&%!$a$!) !n("ica) a)an a )!& la) &i%!&a) !n"&! )u) cau)a).C!&ca $! la %i"a$ $! l) ca)) u!$!n &!!ni&)! cn %!$i$a) &"una).
Aluna) %al*&%acin!) cn(ni"a)5 c% la) &!lacina$a) al "u n!u&al 94i$&c!*alia5 %!ninc!l!5!)ína í*i$a:5 u!$!n &!!"i&)! !n !%a&a) )u)!cu!n"!). La) %a$&!) u! 4an "!ni$ 4i) cn una a&ia) %al*&%acin!) cn(ni"a) )n )u)c!"il!) $! "!n!&l) nu!a%!n"! )i n )! "%an la) %!$i$a)a$!cua$a)5 c% la )ul!%!n"aci1n cn ci$ *1lic an"!) $! inicia& un nu! !%a&a 9>0@'>>=:.
0Se le ha muerto alg4n hi"o antes de nacer o durante la primer semana de /ida2
8/18/2019 manual clinico neonatologia
34/254
La) %u!&"!) *!"al!) $u&an"! !l !%a&a $!l &!ci(n naci$ !n la) &i%!&a) 4&a) $! i$a5 u!$!n !)"a&
&!lacina$a) cn aluna a"lía %a"!&na n!na"al. E) i%&"an"! cnc!& !)") an"!c!$!n"!) a&a
"%a& la) %!$i$a) c&&!c"ia) a)cia$a) cn !)"a) a"lía) 9>>@'>26:. 05a tenido dolores de
parto2
La) cn"&accin!) $!l !&i$ $! $ila"aci1n - $! !#ul)i1n )! ac%a,an 4ai"ual%!n"! $! $l&!). )")c%i!nan $!)u() $! inicia$a la cn"&acci1n - )! !#"inu!n an"!) u! !l "!& )! 4a-a &!laa$c%l!"a%!n"!. N !#i)"!n !n l) in"!&al) !n"&! la) cn"&accin!) u"!&ina).
El $l& u! ac%a,a a la) cn"&accin!) u"!&ina) $!l a&" )! $!! *un$a%!n"al%!n"! a la $i)"!n)i1nu! !lla) &$uc!n !n !l canal $!l a&". Du&an"! !l !&i$ $! $ila"acin!)5 la) cn"&accin!) $i)"i!n$!n!l )!%!n" in*!&i& - !l cu!ll - $u&an"! !l !&i$ !#ul)i $i)"i!n$!n la aina5 la ula - !l !&in(.La $i)"!n)i1n $! !)"a) !)"&uc"u&a) !) la cau)a %) i%&"an"! $!l $l& u! ac%a,a a la) cn"&accin!)u"!&ina) $u&an"! !l a&" 9>2=:.
05a tenido fiebre2
La *i!&! $u&an"! !l !%a&a u!$! )!& &$uci$a & i&)i)5 in*!ccin!) ac"!&iana) &incial%!n"! $!l"&ac" !ni"'u&ina&i & !n*!&%!$a$!) $! "&an)%i)i1n )!#ual.
La )u)c!"iili$a$ $! la %u!& !%a&aa$a a la) !n*!&%!$a$!) &$uci$a) & i&u) !) la %i)%a u!*&!n"! a la) $!%) in*!ccin!). L) i&u) u!$!n a"&a!)a& la a&&!&a c&i1nica ! in*!c"a& !l &$uc" $! lacnc!ci1n. C% cn)!cu!ncia $! la i&)i) %a"!&na u!$! cu&&i& !l a&"5 !l a&" &!%a"u& $!"(&%in cn *!" %u!&" !l a&" &!%a"u& $! "(&%in cn *!" i u! &!)!n"a !l cua$& $! lai&)i) %a"!&na.
Ci!&"a) ca&ac"!&í)"ica) ana"1%ica) $! la %u!& - la) %$i*icacin!) *i)il1ica) u! &$uc! !l !%a&a)&! !l aa&a" u&ina&i )n l) *ac"&!) &incial!) u! &!$i)n!n a la in*!cci1n u&ina&ia. L)(&%!n!) in*!c"an"!) )n !n!&al%!n"! &a%n!a"i) - !n !l 0 a ;0 $! l) ca)) la !)c4!&ic4ia cli!)" inluc&a$a. Ta%i(n )! u!$!n !ncn"&a& (&%!n!) &a%)i"i) c% !l )"a4-lcccu) au&!u) -cn %!n) *&!cu!ncia &"!u)5 a!&ac"!& - c4la%-$ia "&ac4%a"i) 9>=;'>6>:.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
35/254
0.adece de alguna enfermedad2
La !n*!&%!$a$!) %a"!&na)5 "al!) c% ca&$ia"ía)5 i)in%uniaci1n R45 $ia!"!)5 !"c. u!$!n c%lica& !l cu&) $!l !%a&a )i n )n "&a"a$a) &"una - a$!cua$a%!n"!. Aluna) )n cau)a $! a&")"!%&an) $! &l!%a) n!na"al!) 9>62'>>:.
0Le han dado alg4n medicamento2
Muc4) %!$ica%!n") "%a$) al inici $!l !%a&a u!$!n &!)ul"a& "!&a"(nic). E) $!ci&5 u!$!n &ca& an%alía) cn(ni"a) !n !l *!" in"!&*!&i& cn !l $!)a&&ll n&%al $!l !%a&a. L)%!$ica%!n") $!!n !i"a&)! !n l )il! $u&an"! !l &i%!& "&i%!)"&! -a u! l) 1&an) $!l !( )!!)"n $!)a&&llan$. En !l )!un$ "&i%!)"&!5 l) %!$ica%!n") "!&a"(nic) u!$!n cau)a& "&a)"&n)$!l c&!ci%i!n" - *uncinal!)5 !)!cial%!n"! !n !l c!&!& - la clu%na !&"!&al. Al *inal $!l !%a&a5alun) %!$ica%!n") u!$!n &$uci& &l!%a) $u&an"! !l naci%i!n" in%!$ia"a%!n"! $!)u().
En la ac"uali$a$ )! cn)i$!&a u! )l !l 8 $! la) %al*&%acin!) cn(ni"a) )n )!cun$a&ia) a lain!)"i1n $! %!$ica%!n") !n !l !&i$ $! &an(n!)i)5 !n"&! l) > a 88 $ía) )"!&i&!) a lacnc!ci1n 9>2'>;@:.
05a tenido hemorragia /aginal2
La 4!%&&aia ainal u!$! )!& &!c cuan$ )! &$uc! !n la &i%!&a %i"a$ $!l !%a&a -)!cun$a&ia a a&"5 !%a&a !c"1ic %la. Pu!$! )!& "a&$ía cuan$ )! &!)!n"a $u&an"! la )!un$a%i"a$ $!l !%a&a - )!& )!cun$a&ia a lac!n"a &!ia5 $!)&!n$i%i!n" &!%a"u& $! lac!n"an&%al%!n"! in)!&"a$a a &"u&a $!l "!& 9>;8'2>2:.
0Le ha salido l=>uido por la /agina2
Si !l $!)a&&ll $!l a&" !) n&%al5 la )ali$a $! líui$ )! &$uc! cuan$ la l)a $! la) aua) )! &%!5!n!&al%!n"!5 al *inal $!l !&i$ $! $ila"aci1n. La &"u&a &!%a"u&a $! %!%&ana) ula&!) "i!n! lua& an"!) $!l c%i!n $!l a&" - )i !)"! n )! inicia &n"5 u!$! )&!!ni& una in*!cci1n a)c!n$!n"! $!la cai$a$ ula& - ll!a& a in*!c"a& al *!" 9%) *&!cu!n"!%!n"! cuan$ "&an)cu&&!n >2 4&a) %):92>='2=0:.
05a tenido flu"o2
El *lu ainal !) )u%a%!n"! *&!cu!n"! $u&an"! !l !%a&a. )"! )u!l! )!& in!)!cí*ic5 !& "a%i(n u!$! $!!&)! a "&ic%nia)i) a can$i$ia)i) ainal. D!! )!& in!)"ia$ - "&a"a$ a$!cua$a%!n"!92=>'2@2:.
05a tenido dolor de cabe6a se/ero2
8/18/2019 manual clinico neonatologia
36/254
El $l& $! ca!a $u&an"! !l !%a&a u!$! )!& )!cun$a&i a !l!aci1n $! la &!)i1n a&"!&ial. T$a)c!n) $! la &!)i1n )i)"1lica & !nci%a $! >@0 %% H. -/ $! $ia)"1lica & a&&ia $! ;0 %% H. $!!)!& in!)"ia$ - c&&!i$. 92@='28>:.
05a tenido /isión borrosa2
05a tenido con/ulsiones2 05a estado muy dormida o ha perdido la conciencia2
La i)i1n &&)a5 la) cnul)in!) - la (&$i$a $! cnci!ncia $u&an"! !l !%a&a )n !n!&al%!n"!)!cun$a&ia) a !n*!&%!$a$ 4i!&"!n)ia "#!%ia. S! cla)i*ica c% "#!%ia $!l !%a&a a un )ín$&%!$! aa&ici1n !#clu)ia $u&an"! la !)"aci1n 4u%ana. S! &!)!n"a !n!&al%!n"! $!)u() $! la 20 a )!%ana- )! ca&ac"!&ia & la 4i!&"!n)i1n5 !$!%a - &"!inu&ia. Si )! a)cia cn cnul)in!) -/ c%a5 )!$!n%ina !cla%)ia 9282'20 al $ía: !n !l !&i$ $! !)"aci1n 4a )i$ a)cia$ cn %a-& &&ci1n $! a&") !)n"n!)5 %u!&"!) *!"al!)5 %!n& !) al nac!&5 a&") &!%a"u&)5 %u!&"!)n!na"al!)5 c%licacin!) $!l !%a&a5 a&" - u!&!&i - $i)%inuci1n $! la cali$a$ - can"i$a$ $! lal!c4! %a"!&na 92;'=>6:.
Ccaína5 4!&ína5 %!"a$na5 an*!"a%ina)5 %a&i4uana5 !"c. )! a)cian cn &!"a&$ $!l c&!ci%i!n"in"&au"!&in - %u!&"! !&ina"al. La ca*!ína !n !#c!) 9ca*(5 "( cla: )! u!$!n a)cia& cn a !) alnac!& 9=>
8/18/2019 manual clinico neonatologia
37/254
• )i tiene palide> palmar intensa
• )i ?ay ?inc?a>7n en cara, manos yOo piernas
• )i tiene o ?a tenido ?emorra0 $ía) - &!)"an = %!)!) al l"i% $ía $! la %!n)"&uaci1n 9&!la $! Pina&$:. Al &i%!& $ía $! la l"i%a %!n)"&uaci1n )! l! a&!an < $ía) - )! &!"&c!$! = %!)!) 9&!la $! Na!!l!:.
Peso
La %u!& !#!&i%!n"a un au%!n" $! !) $u&an"! la !)"aci1n n&%al. Al "(&%in $! ()"a 9= a @0)!%ana):5 !l au%!n" n&%al !) $! un) >> cn una a%li"u$ u! )! !#"i!n$! $!)$! 6 a >8.6 9=22'>= )!%ana)5 -a !) )il! c%&a& !l au%!n" $!l "a%a, $!l "!& & !nci%a $!l ui) )i )! $!&i%! )ua!%!n"! !l a$%!n & a&&ia $! la )ín*i)i). A la) > )!%ana) !l "!& alcana la%i"a$ $!l "&a-!c" !n"&! !l ui) - !l %li a la) 22 )!%ana) ll!a al %li a la) =0 )!%ana)
8/18/2019 manual clinico neonatologia
38/254
a)ci!n$! 4a)"a la %i"a$ $! la lín!a #i*u%ilical - a la) =< )!%ana) !l *n$ u"!&in alcana !l a(n$ic!#i*i$!) $!l !)"!&n1n.
Cuan$ la %!$i$a $!l *n$ u"!&in !) %) &an$! $! l !)!&a$5 u!$! "&a"a&)! $! !%a&a !%!la&5 li4i$&a%ni)5 %la 4i$a"i*&%!5 %al*&%aci1n *!"al *!" ian"!. Cuan$ !l *n$ u"!&in !) %)
a $! l !)!&a$ u!$! $!!&)! a &!"a&$ $!l c&!ci%i!n" *!"al %u!&"! in"&au"!&ina 9=='@2=:.
Embarazo m"ltiple
S! lla%a !%a&a %l"il! al $!)a&&ll )i%ul"n! $! a&i) *!"). T$ !%a&a %l"il! $!! )!& cn)i$!&a$ c% a"l1ic -a u! la %&"ali$a$ !&ina"al !) @ !c!) %a-& u! !n l) !%a&a)
8/18/2019 manual clinico neonatologia
39/254
nic). La inci$!ncia $! &!"&a) !n !l $!)a&&ll *í)ic - %!n"al - $! a&li)i) c!&!&al "a%i(n au%!n"a9@2@'@@=:.
Ces#rea anterior
Ac"ual%!n"!5 )! ac!"a u! cuan$ la %u!& 4a "!ni$ una c!)&!a an"!&i& )! l! u!$! *&!c!& la )iili$a$ $! un a&" ainal )in &l!%a). Sin !%a&5 cuan$ !#i)"!n in$icacin!) a)lu"a)5 c%)n la $!)&&ci1n *!"(lica5 la lac!n"a &!ia clu)ia una in%in!ncia $! &u"u&a u"!&ina5 la nica*&%a $! "!&%inaci1n $!l a&" !) a "&a() $! una !&aci1n c!)&!a 9@@@'@62:.
Palidez e$trema
S! $!*in! c% an!%ia cuan$ la cnc!n"&aci1n $! 4!%lina !n la !)"an"! !) %!n& $! >> /$l. S!cn)i$!&a $! al" &i!)5 )i )n in*!&i&!) a ; /$l - !l 4!%a"c&i" )! !ncu!n"&a & $!a $!l =0. E)""i!n! %a-& inci$!ncia $! 4i#ia *!"al5 &!"a&$ $!l c&!ci%i!n" - a&") &!%a"u&). La) cnc!n"&acin!)$! 4!%lina in*!&i&!) a 6 /$l au%!n"an al $l! la) ci*&a) $! %&"ali$a$ !&ina"al. Ha- au%!n" $!
la inci$!ncia $! "#!%ia ! in*!ccin!) u&ina&ia) - !l &i!) $! in*!cci1n u!&!&al !) "&!) !c!) %a-& 9@6='@
8/18/2019 manual clinico neonatologia
40/254
Si !#i)"! )iili$a$5 $!"!&%in!
• Bb, Bt, '$L, '*B, ?epatitis
• rupo san
8/18/2019 manual clinico neonatologia
41/254
4i!&"!n)i1n a$%ini)"&! la &i%!&a $)i) $! un an"ii1"ic a&a "&a"a& !i"a& una in*!cci1n in4ii& la) cn"&accin!) u"!&ina).
EM5ARA6O DE ALTO RIESGO color amar!llo-
2. Si la %a$&! n "i!n! la cla)i*icaci1n &a!5 a)! a la 4il!&a a%a&illa 9 )!un$a:. La %a$&! YE) %!n& $! >; a,) %a-& $! =8 a,)Z YP&i%i!)"a &an %ul"ía&aZ5 !"c. Si &!)!n"a un )in!nu%!&a$ !n la 4il!&a a%a&illa - n "i!n! cla)i*icaci1n &a!5 !lia !)a 4il!&a EMARAKO DEALTO RIESGO.
+na %a$&! cla)i*ica$a c% EMARAKO DE ALTO RIESGO5 $!! )!& &!*!&i$a a&a cn)ul"a cn un!)!ciali)"a !& n !) $! )u%a u&!ncia. P)"!&i&%!n"!5 n!c!)i"a )!ui%i!n" !&i1$ic 4a)"a !l"(&%in $! la !)"aci1n5 cn"inua& a$%ini)"&n$l! !l "&a"a%i!n" in)"i"ui$ - lani*ica& la&!*!&!ncia cn la *a%ilia an"!) $!l a&". E) i%&"an"! a$!%)5 &in$a& a)!)&ía a&a VIH/)i$a -$a& cn)!!&ía !n nu"&ici1n5 cui$a$) $!l !%a&a - lac"ancia %a"!&na.
EM5ARA6O DE 5AJO RIESGO color ver&e-
=. Si la %a$&! n &!)!n"a ninun $! l) )in) $! la) 4il!&a) &a a%a&illa5 a)! a la 4il!&a !&$! 9in*!&i&:5 - )!l!ccin! la cla)i*icaci1n EMARAKO DE AO RIESGO.
La) %a$&!) cla)i*ica$a) c% EMARAKO DE AO RIESGO n n!c!)i"an ninn "&a"a%i!n". El a&" $!! lani*ica&)! !n !l !)"al!ci%i!n" $! )alu$ cn la *a%ilia5 $a& )!ui%i!n"5 !n"&!a& a)!)&ía a&a VIH/)i$a5 *&!c!&l! cn)!!&ía !n cui$a$) $!l !%a&a5 lani*icaci1n *a%ilia& -lac"ancia %a"!&na. S! $!! "a%i(n &!)c&ii& 4i!&&5 ci$ *1lic5 a$%ini)"&a&l! "#i$! "!"nic -
cn"&l!) $! )!ui%i!n" )na"al.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
42/254
Ejemplo ;. Cua&ro &e cla!"cac!2( para evaluar # &e%erm!(ar r!e$o &e emara
8/18/2019 manual clinico neonatologia
43/254
EM5ARA6O
DE ALTO
RIESGO
• $eferir para consulta porespecialista
• )i es embara>o m;ltipleC referirantes de las 30 semanas deo ylactancia materna
• Ense:ar si
8/18/2019 manual clinico neonatologia
44/254
• Ense:ar si
8/18/2019 manual clinico neonatologia
45/254
EJERCICIO 1
Cao/ Ra=uel
$a8uel tiene 1T a:os de edad, pesa 110 libras 50 U
8/18/2019 manual clinico neonatologia
46/254
ATENCI3N INTEGRADA DE LA MADRE 4 EL NIO MENOR DE ' MESES1.? DATOS DE LA MADRE
+ec?aC GGGGGGGGOGGGGGGGGOGGGGGGGG
ombreC GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG
otivo de consultaC
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG EdadC GGGGGGGGa:os &esoC GGGG X< -allaC GGGGGcms
&OAC GGGG OGGGG nnm B
8/18/2019 manual clinico neonatologia
47/254
ATENCI3N A LA MADRE DURANTE EL EM5ARA6O 4 EL RECIN NACIDO
Nece!&a& &e rea(!mac!2(/L98uido amni7tico conmeconio
o respira o no llora
"ian7tico o pálido+lácido o ?ipot7nico
+" menor de 100 por minuto
L98uido amni7ticoclaro
$espirando ollorando
"olor rosado
+" 100 latidos por
minuto
uen tono muscular
Ap o plétora$eanimaci7n conamb;
&eso entre F000 y
F500 <
Edad ;;;;;29>:2>'2=@= El)"!& A. T4! !**!c" * %a"!&nal a!5 a&i"-5 an$ &!na"al ca&! n !&ina"al u"c%! in a$l!)c!n" %"4!&) *m /"stet
&ynecol >;@>@;9:@8'@<@@ G%! Ca&&a)c A5 Di! F!&nan$! T. P&!nanc- in a$l!)c!n" %"4!&) 9!"B!!n "4! a!) * >8 an$ >:. N!na"al
&!)ul"). *n Esp %ediatr >;2;9>::28>'.@< Sc4Ba&c R5 Gnal Día A5 F!)cina R5 - cl. A"!nci1n &!na"al - $!l a&" $! a &i!). CLAP'OPS/ OMS. >;;85
Pul. Ci!n". CLAP N >=2>.0>5 . =6
8/18/2019 manual clinico neonatologia
48/254
@ 3!!&a)!!&a DS. A$l!)c!n" &!nanci!) [ i) "4! u"c%! $i**!&!n"Z Ceylon 4ed >;;:>6'>< @; Kia$!4 S5Ja4a-a A. P&!nanc- u"c%! a" a! @0 an$ l$!&. *rc &ynecol /"stet . 200> Ma&2689>:=0'=.80 Kuc!&%an 5 Al!&" 5 Dlin E5 !" al. N!na"al u"c%! i) a$l!)c!n" &!nanc- a &i) *ac"&Z. %ediatrics>;=9@:@;';=.
Edad gestacional
8> Sc4Ba&c R5 Día AG5 F!)cina R5 - cl. El cn"&l &!na"al. En Salu$ R!&$uc"ia Ma"!&na P!&ina"al.
A"!nci1n P&!na"al - $!l Pa&" $! a Ri!) C!n"& La"ina%!&ican $! P!&ina"lía5 CLAP'OPS/ OMS5 >;;8 u.Ci!n"í*ica N. >=2>.0>
Control prenatal
82 C!&! R5 Fiu!&a R5 &an V5 L!%u) N. Cn"&l &!na"al5 a !) al nac!& - %&i%&"ali$a$ n!na"al "!%&ana 3ev #atin %erinat >;;;9>:=8'=
8= C4an PQ5 Hall MH5 McGilli&a- I. An Au$i" * an"!na"al ca&! T4! alu! * "4! *i&)" an"!na"al i)i". r 4ed >;02>>>@
8@ Dia AG5 ua&an"a P5 Sc4Ba&c R - cl. Cn"&l &!na"al. Dcu%!n" a)! a&a la n&%a"iaci1n $!l a &i!).Mn"!i$! C!n"& La"ina%!&ican $! P!&ina"lía - D!)a&&ll Hu%an 9CLAP5 OPS/OMS: >;65 u. Ci!n"í*icaCLAP N >20=
88 G&"%a!& SL. T4! !**!c") * &!na"al ca&! un "4! 4!al"4 * "4! n!B&n *m %u" .ealt >;@92:2=;60 S4a4 FQ5 A!- H. E**!c") * )%! *ac"&) n n!na"al )"n!na"al %&"ali"- 4ild an8 4emorial 9und 0uarterly .
>; T!&&i) M5 Gla))!& M. A li*! "al! anal-)i) * "4! &!la"in * &!na"al ca&! * &!%a"u&i"-. A% Pu H!al"4 >;;;6 Au;;2 ul'Au2=9@:2@='8668 F&)"! R. E**!c") * lac"a"in an$ cn"&ac!"i! u)! n i&"4')acin in liia. 'oc iol >;;8 S&inSu%%!&@29>'
2:>0'2=66 N au"4&) li)"!$. i&"4 )acin. T4&!! " *i! )a!) li!). %opul 3ep # 2002 Su%%!&9>=:>'2=6< N au"4&) li)"!$. Inc&!a)!$ i&"4 )acin &!$uc!) 4!al"4 &i)) *& c4il$&!n. +.' +imens >;;; Fall>9>:6 Pula"in R!*!&!nc! u&!au PR. In"!&na"inal P&&a%). Fa%il- lannin )a!) li!) $ntegration >;;2 D!c9=@:>'286; Ric4"!& Q5 A$la4a A. T4! !**!c" * in*an" an$ c4il$ %&"ali"- n )u)!u!n" *!&"ili"-. -arasan %raca8on #ae 'ang8om
>;; ul29>:@='62;;=
D!c896:2.
Operación ces3rea
698:;0'2
.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
49/254
ul>09;;2 Ma-898:2=6'@>.
$4mero de embara6os
;;; Au==9@:=@2'. Rna&in!)in4 S5 Ra%)!Ba S5 R!$$- S. C%lica"in) * &an$ %ul"ia&i"-. -est $ndian 4ed >; D!c=:0.
.remature6 y ba"o peso
;> A4%!$ F+5 Qa&i% E5 4ui-an SN. Mi$'a&% ci&cu%*!&!nc! a" i&"4 a) &!$ic"& * lB i&"4 B!i4" an$ n!na"al %&"ali"- iosoc 'ci 2000=29@:@;=2;8
;6 C!&! R5 Fiu!&a R5 &an V5 HBa&$ I. P&n1)"ic5 c&!ci%i!n" - $!)a&&ll $! ni,) $! %u- a !) al nac!& !n&!laci1n al )!# &uat %ediatr >;>02>>
;< Qlun)_-& Q5 Sa!&!n R. i&"4B!i4" an$ !&ina"al %&"ali"- a&a$#!)5 )cial cla))5 an$ )ilin $!!n$!nci!) $nternational ournal of Epidemiology 200==2628'6=2
; Luinaa4 IN5 L!! QS5 A!&na"4- T5 S4!!4an D5 3!)"!& G. T&!n$) an$ a&ia"in) in !&ina"al %&"ali"- an$ lB i&"4B!i4" "4! cn"&iu"in * )ci'!cn%ic *ac"&) Can %u"lic .ealt. >;;; N'D!c;096:=
8/18/2019 manual clinico neonatologia
50/254
>0> Sc4Ba&c R5 - cl. a !) al nac!& - %&"ali$a$ in*an"il! - a"!nci1n &i%a&ia !n la) A%(&ica). H!c4) - "!n$!ncia).OPS/OMS >;@5 u. Ci!n"í*ica N @6>
>02 Villa& 5 !lian M. T4! &!la"i! cn"&iu"in * &!%a"u&i"- an$ *!"al &B"4 &!"a&$a"in " lB i&"4 B!i"4 in$!!lin an$ $!!l!$ )ci!"i!). *m /"stet &ynecol >;2>@=0= Vic"&a CG5 S%i"4 PG5 Vau4an P !" al. In*lu!nc! * i&"4 B!i"4 n %&"ali"- *&% in*!c"iu) $i)!a)!)a ca)!'cn"&l )"u$-. %ediatrics >;>96:008 C!&! R5&an V5 Fiu!&a R. Va&iacin!) !)"acinal!) !n la inci$!ncia $! %al*&%acin!) cn(ni"a). &uat %ediatr >;@6>28>06 CDC. R!c%%!n$a"in) *& "4! u)! * *lic aci$ " &!$uc! "4! nu%!& * ca)!) * )ina i*i$a an$ "4!& n!u&al "u!
$!*!c"). NM3R >;;2@>>2=='>0< C!i!l AE. Flic aci$ in "4! &!!n"in * n!u&al "u! $!*!c"). P!$ia"& Ga)"&!n"!& Ni"& >;;820@'>6>0 ECLAMC. P&!!nci1n &i%a&ia $! $!*!c") cn(ni"). 3ev 'oc ol %ed >;;6=86>'8>0; E&i))n +5 C!$!&!& 5 3!n"!l P. Cn!ni"al %al*&%a"in) in **)&in * $ia!"ic %"4!&) àni%al an$ 4u%an
)"u$i!). 3ev Endocr 4eta" +isord . 200= Ma&@9>:=>'22.
>>> Qal"!& H5 3a&an- 5 Cn!ni"al %al*&%a"in) !"ilic *ac"&) an$ "4!i& &l! in &!!n"in Eng 4ed >;==0@0@'>8>>2 Mai E5 Pan"a M. D!*!c") cn(ni"). En P!&ina"lía 2\ E$. Mai E5 San$al O E$i"&!). 20025 . 6>8>>= Ra)%au))!n L !" al. Fla"! an$ n!u&al "u! $!*!c"). R!c%%!n$a"in) *&% a Dani)4 B&in &u. Dan M!$ ull
>;;@892:2>='<
?ortalidad perinatal y neonatal
>>@ au% S5 A&&iaa EE. L!!l)5 "&!n$)5 $i**!&!n"ial)5 an$ cau)!) * in*an" an$ !a&l- c4il$4$ %&"ali"- in La"in A%!&ica -orld .ealt 'tat 0. >;>=@9=:>@>6 C)i! 3G.T4! )"!"&ical cau)!) an$ &!!n"in * )"illi&"4 an$ !a&l- in*an" %&"ali"- C4* . >;;2 A& >>@6920='>< G%!l) M. CESDI i") &!la"in)4i " %i$Bi*!&- &ac"ic!. Cn*i$!n"ial Enui&- in" S"illi&"4) an$ In*an"
D!a"4)Mi$Bi!). >;;< Ma->>09>=>2:>>2'=.>> Qi!n" E. F!"al in*an" %&"ali"-. /8la urse. 200= un'Au@92:2@.>>; Ma-!& HO5 3!i)) PA. T4! )ini*icanc! * in"&au"!&in! *!"al $!a"4 *& !&ina"al %&"ali"-`anal-)i) * =>8 ca)!) &yna8ol
3undsc. >;2 Sul 2>22> R)a F3. F!"al an$ in*an" %&"ali"-. *4*. >;2 Oc" >2@9>=:>82= S4ai& S. A !&)!c"i! * in*an" an$ *!"al %&"ali"- in "4! $!!l!$ cun"&i!) -orld .ealt 'tat 3ep. >;28 Till!& R5 Mull!& Q5 Di!"!l Q5 Rc!l A5 V!l C5 T4%)!& . Aili"- " &!!n" *!"al $!a"4 an$ n!B&n in*an" %&"ali"- = *r1tl 9ort"ild (ena) >;@0:=;8'26 V!n")au)a) AV5 D&!!&!n! VF. Ma& "&!n$) in $!c&!a)in !&ina"al an$ !a&l- in*an" %&"ali"- %ediatriia >;9>2:60@';.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
51/254
>2 Sc4Ba&c R5 Du!&!) CA5 Día G5 F!)cina R. El a&" n&%al. En O)"!"&icia @\ E$. Li&!&ía El A"!n!5 u!n) Ai&!)5>;65 . =2>'22.
>2; S%i"4 CA5 Cllin) CT5 C-na AM5 C&B"4!& CA. C%l!%!n"a&- an$ al"!&na"i! "4!&ai!) *& ain %ana!%!n" in lau& Cocrane +ata"ase 'yst 3ev. 200=92:CD00=82>
>=0 3un)c4 M5 S"ana&$ V5 Sc4nll SH. T&!a"%!n" * ain in &!nanc-. Clin %ain. 200= Ma-'un>;9=:>@'88.
?o/imientos fetales
>=> DiPi!"& A5 H$)n DM5 C)"ian QA5 Hil"n SC5 4n)n TR. D!!l%!n" * *!"al %!%!n"̀ *!"al 4!a&" &a"!culin *&% 20 B!!) "4&u4 "!&%. Early .um +ev. >;;6 F! 2=@@92:>=;'8>.
>=2 Ha&!& RG5 G&!!n!& M5 Fa4a&ain G5 !" al. F!"al %!%!n")5 ic4!%ical an$ i4-)ical a&a%!"!&) an$ "4! u"c%!* &!nanc-. *m /"stet &ynecol >;>>@>=;.
>== Qi)il!)- S5 Hain) SM5 LB A. Ma"u&a"in * *!"al 4!a&" &a"! an$ $- %!%!n" in 2@'=='B!!'l$ *!"u)!)"4&!a"!nin " $!li!& &!%a"u&!l- +ev %syco"iol . 200> an=9>:=6 N!l$%an S. F!"al %!%!n") a) an in$ica"& * *!"al B!llU!in #ancet >;0 i>222>=< S)"&% Q5 Val!n"in L5 T4!lin T5 Ma&)al Q. Ma"!&nal an#i!"- in la"! &!nanc- !**!c" n *!"al %!%!n") an$ *!"al 4!a&"&a"!. Early .um +ev. 2002 A&6'2:=; !n)4u)4an A5 T)a*&i& A5 A&!l R5 Ra4a G5 A&i!l I5 Ran)- N. Li)"!&ia in*!c"in $u&in &!nanc- a >0 -!a& !#!&i!nc! $sr 4ed *ssoc . 2002 Oc"@9>0:==98 Sul 2:>686S'>660S.
>@> &cl!4u&)" P. An"ii"ic) *& n&&4!a in &!nanc-. Cocrane +ata"ase 'yst 3ev 200292: CD0000;.>@2 Ca&l!) G5 Tala&%in A5 P!n!au C5 !&")c4 M. D!nu! *!!& an$ &!nanc-. A )"u$- * = ca)!) in *&!nc4 Guiana &ynecol
/"stet iol 3eprod (%aris) 2000 D!c2;9:@@ !l aali'!l Qa))i%i A5 Ac4u& M5 Ou$4i&i A5 Sau&a A5 C4aui A. Mana!%!n" * *!!& $u&in &!nanc- 4aroc 4ed .
>;8 un@6 Gi) RS5 R%!& R5 Hilli!& SL5 E)c4!nac4 DA5 SB!!" RL. A &!i!B * &!%a"u&! i&"4 an$ )uclinical in*!c"in. *m
/"stet &ynecol . >;;2 Ma->6698:>8>8'2.>@< Gncal!) LF5 C4aiB&an)a T5 R%!& R. In"&au"!&in! in*!c"in an$ &!%a"u&i"-. 4ent 3etard +ev +isa"il 3es 3ev.
20029>:='>=.>@ Qa&)"!n 5 La%!&) A. S!!&! Pla)%$iu% *alcia&u% %ala&ia in &!nanc- a "4&!a" " %"4!& an$ c4il$ > ed 2ijdscr
&enees8d . 2000 Ma- 2@@922:>0@'8.
>@; L!i"ic4 H5 $n!&'A$l!& 5 &unau!& M5 Qai$!& A5 Ea&"!& C5 Hu))l!in P. ac"!&ial ain)i) a) a &i) *ac"& *& &!"!&%$!li!&- a %!"a'anal-)i). *m /"stet &ynecol . 200= ul>;9>:>=;'@80 Lc)%i"4 G5 Du** P. In*!c"in5 an"ii"ic)5 an$ &!"!&% $!li!&-. 'emin %erinatol . 200> Oc"2898:2;8=0;.>8> Na!-! RL. Fac"&) in "4! %"4!&/in*an" $-a$ "4a" in*lu!nc! "4! $!!l%!n" * in*!c"in) !*&! an$ a*"!& i&"4 Ci"a
9ound 'ymp. >;
8/18/2019 manual clinico neonatologia
52/254
>8@ R%!& R5 E)ina 5 C4aiB&an)a T5 Qalac4! Q. In*!c"in an$ &!%a"u&i"- an$ "4! &l! * &!!n"i! )"&a"!i!).'emin eonatol . 2002 Au686 Ru)! D5 Cli!& S5 Lincln TL5 An$&!B) 335 Hau"4 C. Clinical "&ial * c4l&4!#i$in! ainal i&&ia"in " &!!n" !&ia&"al in*!c"in in nullia&u) B%!n. *m /"stet &ynecol . 200= ul>;9>:>66'8< S4ul%an CE5 D&%an EQ. I%&"anc! an$ &!!n"in * %ala&ia in &!nanc-. 2rans 3 'oc 2rop 4ed .yg 200= an'F!;:=0'8.>8 S%ulian C5 4an$a&i V5 Vin"il!) AM5 S4!n'Sc4Ba& S5 ua)4i! C5 Lai'Lin JL5 Anan"4 CV. In"&aa&"u% *!!& a" "!&%
)!&u% an$ 4i)"lic %a&!&) * in*la%%a"in. *m /"stet &ynecol . 200= an>9>:26;'8; Ta4a TE5 G&a- RH. G!ni"al "&ac" in*!c"in) an$ !&ina"al "&an)%i))in * HIV. *nn ? *cad 'ci. 2000 N;>@';.>60 T4in4a%& 5 H*%!-& G5 A$!"& O5 Lu%iann P. P&4-lac"ic an"ii"ic a$%ini)"&a"in in &!nanc- " &!!n"
in*!c"iu) %&i$i"- an$ %&"ali"-. Cocrane +ata"ase 'yst 3ev 20029@:CD002280>6> K!ic4n!& SL5 Pl"in SA. M!c4ani)%) an$ a"4Ba-) * cn!ni"al in*!c"in). Clin %erinatol . >; un>892:>6='.
Enfermedades maternas
>62 Al%an! C. P&!nanc- an$ cn!ni"al 4!a&" $i)!a)! *rc 4al Coeur @aiss. 2002 N;89>>:>0@0'@.>6= C&aB*&$ P. Eil!)- an$ &!nanc-. 'ei1ure 2002 A&>> Sul A2>2';.
>6@ !l Haui S5 Nail S5 Q4ac4ani M5 Qa$$iui S5 Ala%i MH5 !a$ R5 Alaui MT. I$ia"4ic "4&%!nic u&u&a an$ &!nanc- 2unis 4ed 200= Ma&>9=:2>='6.>68 F# M35 Ha&%) R35 Dai) DH. S!l!c"!$ n!u&lic c%lica"in) * &!nanc-. 4ayo Clin %roc. >;;0
D!c689>2:>8;8'6>.>66 G&$)aia N5 Ta&!!a IE5 Pan*il!n NS5 R VA5 Mi&)4nic4!n NG5 Q4liannia AV. Luu) n!4&i"i) an$
&!nanc- 2er *r8. 20006 Qa&B)i 5 aci)c4 C. Malinan" %!lan%a an$ &!nanc- = &e"urtsilfe eonatol . 2000 ulAu20@9@:>8'6>.>6; Q4l!& F5 F"u4i P5 au%ann G. P&!nanc- an$ cn!ni"al 4!a&" $!*!c") = 5ardiol . 200>;0 Sul @=0'8.>@92:>=:>> T&ia"4- SN5 T&ia"4- SN. Tu!&cul)i) an$ &!nanc- $nt &ynaecol /"stet . 200= Ma&09=:2@ an >==09>:=
8/18/2019 manual clinico neonatologia
53/254
>@ C4&i)"4!& L. Tain $&u) $u&in &!nanc-. +ev 4ed Cild eurol . >;6 H!n&- A5 C&B"4!& C. Pa""!&n) * %!$ica"in u)! $u&in an$ &i& " &!nanc- "4! MAP )"u$-. Au)" N K /"stet
&ynaecol . 2000 Ma-@092:>68'< Q&!n G5 Pa)"u)a A5 I" S. D&u) in &!nanc-. N Enl M!$ >;;==>>2'=<
> Qin!& M5 "!&an 5 Mai E. Fa&%aclía !&ina"al. En P!&ina"lía 2\ E$. Mai E5 San$al O E$i"&!). 2002.>; Lin$)a- M5 S!!& D. D&u) "4!&a- $u&in &!nanc- an$ lac"a"in. E%!& M!$ Clin N&"4 A% >;;@>2>2;'>@;0 Ruin D5 F!&!nc C5 L**&!$ C. +)! * &!)c&i"in an$ nn'&!)c&i"in $&u) in &!nanc-. T4! al"i%&!'
3a)4in"n In*an" S"u$- G&u. Clin Epidemiol . >;;= un@696:8>';.>;> Sc4!n!l 5 V&4!&& H. Nn'&!)c&i"in $&u) $u&in &!nanc- "!n"ial "!&a"!nic an$ "#ic !**!c") un !%&- an$
*!"u). 3eprod 4ed . >;29>:2;6 Al!#an$!& D5 Sc4n!i$!& FD. Vainal l!!$in a))cia"!$ Bi"4 &!nanc-. %rim Care 2000 Ma&2:>=; 4!& D5 Li""l! . Vainal 4!%&&4a! in &!nanc-. Engl 4ed . >;@2;09>>:6>>'=.>;; Qi%a"a P5 A%a& N5 !ni*la L5 Ma$!l!na" P. Dian)i) * !c"ic &!nanc- 3ev %rat . 2002 Oc" >8829>6:>'@.200 Ca&cin b5 Ga%!&&! M. Main &!nanc- c%lica"in) !ni"al 4!%&&4a! 3ev %rat . 2002 N >8829>:202;'=8.20> Ca&"!& S. O!&i!B * c%%n )"!"&ic l!!$in $i)&$!&). urse %ract . >;;; Ma&2@9=:80'>5 8@5 8;;@ N;9>>:860'
;.20@ G-&- G. Cau)!)5 )in) an$ "&!a"%!n" * li*!'!n$an!&in 4!%&&4a!) in )"!"&ic) =entral"l &yna8ol . >; Au
068';>>=9=:=2;[email protected]>0 S4!!ll T5 Maln! FD. Mana!%!n" * )"!"&ic 4!%&&4a!. S!%in P!&ina"l. 200= F!2:6'>[email protected]>> n T4!al$ P. G!ni"al 4!%&&4a! in B%!n 3ev %rat . 2002 Ma- >829;:>00>'.2>2 Ka&uina EN5 T& PA5 a&in VG. P&!!n"in an$ "&!a"%!n" * 4!%&&4a! in )"!"&ical 4)i"al) *8us &ine8ol
(4os8) >;;89@:>;'22.Ruptura prematura de membranas
2>= Al!#an$!& M5 C# SM. Clinical cu&)! * &!%a"u&! &u"u&! * "4! %!%&an!). 'emin %erinatol . >;;6 Oc"2098:=6;'@ A!&uc4 5 Ma& M5 S44a%'Va&$i I5 C4ai% 35 Va&$i H5 H&Bi" S5 S4u)"!& M. In"&a'u"!&in! in*!c"in in B%!n Bi"4
&!"!&% &!%a"u&! &u"u&! * %!%&an!) %a"!&nal an$ n!na"al c4a&ac"!&i)"ic). Eur /"stet &ynecol 3eprod iol >;;8S!629>:28';.
2>8 Call!&i LF5 Taccani C5 P&c!lli A. +&!ala)%a u&!al-"icu% ain)i) an$ &!%a"u&! &u"u&! * %!%&an!). 34a" i) i")&l!Z 4inerva &inecol . 2000 Ma&829=:@;'8.
2>6 Ca&&ll SG5 Paaiannu S5 N"u%aa4 IL5 P4il""'HBa&$ 5 Niclai$!) QH. LB!& !ni"al "&ac" )Ba) in "4! &!$ic"in* in"&au"!&in! in*!c"in in &!"!&% &!lau& &u"u&! * "4! %!%&an!). r /"stet &ynaecol >;;6 an>0=9>:8@';.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
54/254
2>< Din)%& M5 Ra%a%u&"4- RS5 Gi) RS. T&an)%i))in * !ni"al %-cla)%a) *&% %"4!& " n!na"! in B%!n Bi"4 &ln!$ %!%&an! &u"u&!. %ediatr $nfect +is >;; Au9:@=' Du$l!- 5 Malcl% G5 EllB$ D. A%nic!n"!)i) in "4! %ana!%!n" * &!"!&% &!%a"u&! &u"u&! * "4! %!%&an!). *ust = /"stet &ynaecol . >;;> N=>9@:==>'6.
2>; E4&!n!& HM5 M!&c!& M. An"ii"ic) an$ "4! %ana!%!n" * &!"!&% &!%a"u&! &u"u&! * "4! *!"al %!%&an!) Clin %erinatol . 200> D!c29@:0;;@ F!>6'2>.22> Eal$)n G5 Ca&l)"&% G5 La&!liu) A5 Mal%& AS5 N&$ CE. Mic&ilical *in$in) in &!nan" B%!n Bi"4
&!%a"u&! &u"u&! * "4! %!%&an!). 4ed 4icro"iol $mmunol (erl) >;0>69@:2=';0:6.22@ Q4an K. Ac"i! %ana!%!n" * &!"!&% lau& an$ &!"!&% &!lau& &u"u&! * %!%&an!). %a8 4ed *ssoc. >;;@
N@@9>>:28'60.228 M!&c!& M. Mana!%!n" * &!"!&% &!%a"u&! &u"u&! * "4! %!%&an!). Clin /"stet &ynecol . >;; D!c@>9@:;0 an26>9>6>:>;2'@.22 R!a&!& A5 S"a& Ha%"n 5 L!Bi) V5 !n$!& S. S4i!ll)i) c%lica"in &!"!&% &!%a"u&! &u"u&! * %!%&an!)
&!)ul"in in cn!ni"al in*!c"in an$ &!"!&% $!li!&-. /"stet &ynecol . 2002 N>0098 P" 2:>06='8.22; S4!in!& E5 Ha$a& A5 S44a%'Va&$i I5 !" al. T4! !**!c" * %!cniu% n !&ina"al u"c%! a &)!c"i! anal-)i). 4atern
9etal eonatal 4ed . 2002 an>>9>:8@';.2=0 Vin"il!) AM. An"!a&"u% )u&!illanc! in &!"!&% &u"u&! * %!%&an!). %erinat 4ed >;;62@9@:=>;26.
-lu"o
2=> alu R5 Sai" DA5 Anan"4 CV5 Ha&"%ann QE5 Mill!& 3C5 T4& M5 H!in! RP. ac"!&ial ain)i) an$ ainal *lui$$!*!n)in) $u&in &!nanc-. *m /"stet &ynecol . 2002 N>26;;;=9>:=='6.2== Dlu)4ina VF5 S%lUnia LA5 Dlu)4in II. Fac"&) * "4! lcal i%%un! $!*!nc! * "4! &!&$uc"i! "&ac" in &!nan"B%!n Bi"4 ain)i) = 4i8ro"iol Epidemiol $mmuno"iol . 200> ul'Au9@:;';=.
2=@ Dlu)4ina VF5 T!l!)4!a LF5 Dlu)4in II. T4! lcal i%%uni"- * "4! !ni"al )-)"!% in &!nan" B%!n Bi"4 a !ni"alin*!c"in = 4i8ro"iol Epidemiol $mmuno"iol . 2000 Ma&'A&92:;2'8.
2=8 F&!nc4 I5 McG&!& A5 D&a!& D5 Pa&!& R5 McF!! . G!)"a"inal l!!$in5 ac"!&ial ain)i)5 an$ c%%n&!&$uc"i! "&ac" in*!c"in) &i) *& &!"!&% i&"4 an$ !n!*i" * "&!a"%!n". /"stet &ynecol >;;; Ma-;=98 P" >:8'2@.
2=6 Gul%!lu AM. In"!&!n"in) *& "&ic4%nia)i) in &!nanc-. Cocrane +ata"ase 'yst 3ev 20029=: CD000220.2=< Haa4a MM5 Dai) 5 Q&)" LM5 Sil!&%an NS. L!u&&4!a an$ ac"!&ial ain)i) a) in'**ic! &!$ic"&) * c!&ical
in*!c"in in 4i4'&i) B%!n. /"stet &ynecol . 2002 Oc">009@:0'>2.2= McG&!& A5 F&!nc4 I. ac"!&ial ain)i) in &!nanc-. /"stet &ynecol 'urv. 2000 Ma-8898 Sul >:S>>;.2=; Ma&ai 3. LB!& !ni"al "&ac" in*!c"in) a%n &!nan" B%!n a &!i!B. East *fr 4ed . 200> N>:8>'8.2@0 Ma&"iu) 5 E)c4!nac4 DA. T4! &l! * ac"!&ial ain)i) a) a cau)! * a%ni"ic *lui$ in*!c"in5 c4&ia%nini"i) an$
&!%a"u&i"-`a &!i!B. *rc &ynecol /"stet . >;;02@:>'>=.2@> Pu&Ba& M5 +4a$! S5 4aa" 5 Aa&Bal V5 Qula&ni H. ac"!&ial ain)i) in !a&l- &!nanc- an$ a$!&)! &!nanc-
u"c%!. /"stet &ynaecol 3es. 200> Au2
9@:CD000228.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
55/254
Dolor de cabe6a
2@= F!ll!& CM5 F&an'Filia)ic Q. H!a$ac4!) $u&in &!nanc- $ian)i) an$ %ana!%!n". %erinat eonatal urs. >;;=un:>'>0.
2@@ Ma&cu) DA5 Sc4a&** L5 Tu& D. Lni"u$inal &)!c"i! )"u$- * 4!a$ac4! $u&in &!nanc- an$ )"a&"u% .eadace.>;;; Oc"=;9;:628'=2.
2@8 Ma&cu) DA5 Sc4a&** L5 Tu& DC. Nn4a&%aclical %ana!%!n" * 4!a$ac4!) $u&in &!nanc-. %sycosom 4ed>;;8 N'D!c8.2@< R!i L &. H!a$ac4!) in &!nanc-. 'emin eurol . >; S!9=:>;6 D!c>;9@:>;8'8>@292@:=8'6.26> Q4!$un SM5 M$l!- 5 Naic!& T5 Ma4a&a . D&u %ana!%!n" * 4-!&"!n)i! $i)&$!&) * &!nanc-. %armacol
2er >;;;;@ Ma&=9>'2:>'2=.
26= Q&!)in)i M. H-!&"!n)in a" &!nanc- 3ev 4ed #iege. >;;; Ma-8@98:@>8'2=.26@ L!c4n!& 3. G!n!&al "&!a"%!n" &incil!) an$ an"i4-!&"!n)i! "4!&a- in &!nanc-'in$uc!$ 4-!&"!n)in5 &!'!cla%)ia
an$ !cla%)ia &yna8ol 3undsc. >;;>=>9@:2=='8.268 Lin$4!i%!& MD5 Cunnin4a% FG. H-!&"!n)in an$ &!nanc- i%ac" * "4! 3&in G&u &!&". *m 5idney +is
>;;= Ma-2>98 Sul 2:2;'=6.266 Li)"!in H5 L!! CC5 C&ui RS.A cu&&!n" cnc!" * !cla%)ia. A% E%!& M!$. 200= Ma-2>9=:22='6. 26< 3!in)"!in
L.P&!!n"in * !cla%)ia. Engl 4ed . 200= Ma- 22=@92>:2>8@'8 au"4& &!l- 2>8@'8.26 Ma!! LA. D&u) in &!nanc-. An"i4-!&"!n)i!). !)" %ract 3es Clin /"stet &ynaecol . 200> D!c>896:2;;= Ma-;;< Au889:2>2=';.2
8/18/2019 manual clinico neonatologia
56/254
Alcohol
2'-!a& lni"u$inal anal-)i) * "4! !**!c") * &!na"alalc4l !#)u&! n -un a$ul" $&inin. *rc &en %syciatry. 200= A&609@:=.
2@ G&ana" A5 Van P!l" . E**!c") * !a&l- !"4anl !#)u&! n $!n$&i"! &B"4 * c&"ical -&a%i$al n!u&n)in*!&!nc!) *&% a c%u"a"inal %$!l rain 3es +ev rain 3es. 200= Ma- >@>@292:22='>>92:@@='@ au"4& &!l-@@='@.
2; Nai%i TS5 Li)c% LE5 &!B!& RD5 Gil!&" C. in! $&inin in "4! &!cnc!"in !&i$ an$ "4! &i) * unin"!n$!$ &!nanc- i%lica"in) *& B%!n an$ "4!i& c4il$&!n. %ediatrics 200= Ma->>>98 Pa&" 2:>>=6'@>.
2;0 OUCnn& M5 Qan N5 Fin$la- R. P&!na"al alc4l !#)u&! an$ a""ac4%!n" !4ai& in c4il$&!n. *lcool Clin E
66''=8.
2;@ Rcc!lla M5 T!)"a D. F!"al alc4l )-n$&%! in $!!l%!n"al a!. N!u&)-c4ia"&ic a)!c"). 4inerva %ediatr . 200=F!889>:6=';5 6;'@:;'>2.
abaco
2; ala" O5 ala" A5 +u& MG5 P!nc! S. T4! !**!c" * )%in an$ ca**!in! n "4! *!"u) an$ lac!n"a in &!nanc- Clin E
ul'Au;29@:2 u&u!" A5 Anani G. S%in5 *!&"ili"- an$ !&- &!"!&% i&"4 &ynecol /"stet iol 3eprod (%aris) 200= F!=29>Sul:>S;'>6.
=02 C)B!ll ME5 3!i)!& P5 Sn C. Cia&!""! )%in5 alc4l u)! an$ a$!&)! &!nanc- u"c%!) i%lica"in) *& %ic&nu"&i!n" )ul!%!n"a"in. utr . 200= Ma->==98 Sul 2:>
8/18/2019 manual clinico neonatologia
57/254
=0= Gillilan$ FD5 !&4an! Q5 Li JF5 Raa&" E5 P!"!&) M. E**!c") * !a&l- n)!" a)"4%a an$ in u"!& !#)u&! " %a"!&nal)%in n c4il$4$ lun *unc"in. *m 3espir Crit Care 4ed 200= Ma& >8>6@92:>@8'8>.=0< H&n! RS5 F!&!n) D5 3a"") AM5 !" al. E**!c") * %a"!&nal "acc )%in5 )l!!in )i"in5 an$ )l!! )"a"! n a&u)al in4!al"4- "!&% in*an"). *rc +is Cild 9etal eonatal Ed . 2002 S!00'8.
=0 LaB QL5 S"&u$ LR5 LaGa))! LL5 Niau&a R5 Liu 5 L!)"!& M. S%in $u&in &!nanc- an$ n!B&n n!u&!4ai&. %ediatrics. 200= un>>>96 P" >:>=>'2=.
=0; La&&u! . P&!na"al !#)u&! " "acc )%! an$ cni"i! $!!l%!n" !i$!%il- )"u$i!) &ynecol /"stet iol 3eprod (%aris) 200= F!=29> Sul:>S2=';.
=>0 L!un GM5 H LM5 La% TH. Ma"!&nal5 a"!&nal an$ !ni&n%!n"al "acc )%in an$ &!a)" *!!$in. %aediatr %erinat Epidemiol . 2002 ul>69=:2=6'@8.
=>> Linn!" QM5 Dal)aa&$ S5 O!l C5!" al. Ma"!&nal li*!)"-l! *ac"&) in &!nanc- &i) * a""!n"in $!*ici" 4-!&ac"ii"-$i)&$!& an$ a))cia"!$ !4ai&) &!i!B * "4! cu&&!n" !i$!nc!. *m %syciatry. 200= un>6096:>02'@0.
=>2 Lu%l!- 5 Oli!& S5 3a"!&) E. In"!&!n"in) *& &%"in )%in c!))a"in $u&in &!nanc-. Cocrane +ata"ase 'yst 3ev 200092:CD00>088.
=>= Mi"c4!ll EA5 T4%)n M5 Rin)n E5 !" al. S%in5 nic"in! an$ "a& an$ &i) * )%all *& !)"a"inal a! ai!). *cta %aediatr . 2002;>9=:=2='.=>@ O!l C5 Ol)!n 5 Dal)aa&$ S5 Linn!"" QM. S%in an$ alc4l u)! in &!nanc-. A% Aca$ C4il$ A$l!)c P)-c4ia"&-.
2002 D!c@>9>2:>=;>'2=>8 Ra)c4 V. Cia&!""!5 alc4l5 an$ ca**!in! cn)u%"in &i) *ac"&) *& )n"an!u) a&"in. *cta /"stet &ynecol 'cand .
200= F!292:>2'.=>6 SiBic MA5 Lau$an)i T. S%in in &!nanc-̀ ln "!&% !**!c" &ine8ol %ol . 2002 un:2='=.=>; !4n! M5 E-l!& FD5 Ga&an C35 3i! Q5 Hu 3. Ccain! !#)u&! an$ $!!l%!n"al u"c%! *&% i&"4 " 6%n"4) euroto;;. /"stet &ynecol . 200=F!>0>92:=:>;'2;.
=22 L!)"!& M5 Laa))! L5 S!i*!& R5 !" al. T4! Ma"!&nal Li*!)"-l! S"u$- 9MLS: !**!c") * &!na"al ccain! an$/ & ia"!!#)u&! n au$i"&- &ain &!)n)! a" n! %n"4. %ediatr . 200= Ma&>@29=:2>096:>>2;2.
=2@ Mil!) DR5 Qul)"a$ L5 Hall!& DL. S!!&i"- * )u)"anc! au)! an$ )-c4ia"&ic &l!%) a%n !&ina"al $&u'$!!n$!n"B%!n. %sycoactive +rugs. 2002 Oc"'D!c=@9@:==;'@6.
=28 3i)& Q5 Q!)%$!l +5 !c4 H5 H!$!aa&$ M5 H!n&i)!n T. Ma"!&nal cn)u%"in * c**!! $u&in &!nanc- an$)"illi&"4 an$ in*an" $!a"4 in *i&)" -!a& * li*! &)!c"i! )"u$-. 4 . 200= F! 22=269=2>.0>
8/18/2019 manual clinico neonatologia
58/254
#anancia de peso
=2< Aa&n)n LS5 Macn!! CL. T4! &!la"in)4i !"B!!n B!i4" ain an$ nu"&i"in in &!nanc-. urs 3es. >;; ul'Au=9@:22=';;0 ul:>';;@69>:;'>6.
==2 Ca&%ic4a!l S5 A&a%) 5 S!lin S. T4! a""!&n * %a"!&nal B!i4" ain in B%!n Bi"4 $ &!nanc- u"c%!). *m %u"lic .ealt. >;;< D!c2:>;@'.
=== C!& RL5 Dua&$ M5 Gl$!n!& RL5 OB!i) AI. T4! &!la"in)4i * %a"!&nal a""i"u$! "Ba&$ B!i4" ain " B!i4"ain $u&in &!nanc- an$ lB i&"4 B!i4". /"stet &ynecol . >;;8 A&89@:8;0'8.
==@ C# S. 3!i4" ain $u&in &!nanc-. 4idAifery -omens .ealt. 200= Ma-'un@9=:22;'=0.==8 C!i!l AE5 Du$a) I5 D M5 Pal M. Ma"!&nal B!i4" ain an$ i&"4 B!i4". *cta %aediatr .ung . >;;2=292:;>'>00.==6 Da&%ni S5 Ric4a&$ A5 Pa&i)" P5 F&anci) P5 !&a&$i C5 !&"4!" C5 Pai!&ni E. E**!c" * B!i4" ain $u&in &!nanc-
n "4! i&"4 B!i4" * "4! n!B&n in*an" %resse 4ed . >;;0 an 6'>=>;9>:=8.
==< F!)cina RH. Au%!n" $! !) $u&an"! !l !%a&a. l O* Sani" Pana% >;=;8>86== nuil SG. 3!i4" ain an$ &!nanc-. 4idAifery 2oday Cild"irt Educ. >;;< Su%%!&9@2:@0'>.==; Qana$-) 3M. Ma"!&nal B!i4" ain $u&in &!nanc-. R!la"in " &!&!nanc- B!i4" &ine8ol %ol 2000
Au9:60'=.=@0 M!&c4an" SS5 M%in IA5 S!Bani AA5 Ku!&i NF. E**!c" * &!&!nanc- $- %a)) in$!# an$ !)"a"inal B!i4" ain n
i&"4 B!i4". %a8 4ed *ssoc. >;;; an@;9>:2='8.=@> Ol)!n 5 Ol)!n SF. 3!i4" an$ &!nanc- B4a" i) "i%al *& 4!al"4Z. 7ges8r #aeger . >;; N ;>609@6:666>.=@2 S!i$%an DS5 E!&'Ha$ani P5 Gal! R. T4! !**!c" * %a"!&nal B!i4" ain in &!nanc- n i&"4 B!i4". /"stet &ynecol .
>;; Au.=@@ Sun 5 Li 5 Sn . In*lu!nc! * &!&!nanc- B!i4" an$ %a"!&nal B!i4" ain n &!nanc- u"c%! =ongua 9u
Can 5e =a =i. >;; F!==92:'=.=@8 T 335 C4!un 3. T4! &!la"in)4i !"B!!n B!i4" ain in &!nanc-5 i&"4'B!i4" an$ )"a&"u% B!i4" &!"!n"in.
*ust = /"stet &ynaecol . >;; Ma-=92:> Gaa R5 Ca)ilia E5 P!))ina AC. H-!&"!n)in in &!nanc- 4-)ia"4lic a)!c") & Clin 4ed . >;< A&69@:2=.=88 M&a$ V. A&"!&ial 4-!&"!n)in in &!nanc- *cta 4ed %ort . >;;6 an;9>:='8.=86 NBici M5 Cu&-nia A5 NBaB)a D5 3ilc-n)i . H-!&"!n)in in &!nanc-`&i) *ac"&)5 &!!n"in an$
"&!a"%!n" &ine8ol %ol 2002 S!
8/18/2019 manual clinico neonatologia
59/254
=8< Pal%a Ga%i L. A&"!&ial 4-!&"!n)in an$ &!nanc- $ian)"ic c&i"!&ia an$ "4!&a!u"ic a&ac4 3ev Esp Cardiol .>;;8> Sul @80'.
=8 Ra)%u))!n Q5 a)ca P. H-!&"!n)in in &!nanc- an$ &!'!cla%)ia 7ges8r #aeger >; Ma- 2>809>:>00'=.=8; Siai M. C4&nic 4-!&"!n)in in &!nanc-. /"stet &ynecol . 2002 Au>0092:=6;'>.=6> T4! Si#"4 R!&" * "4! in" Na"inal C%%i""!! n P&!!n"in5 D!"!c"in5 Ealua"in5 an$ T&!a"%!n" * Hi4 l$
P&!))u&!. R!&" * "4! Na"inal Hi4 l$ P&!))u&! E$uca"in P&&a% 3&in G&un Hi4 l$ P&!))u&! in P&!nanc-. *m /"stet &ynecol . 2000 ul>=9>:S>'S22.=62 +an S5 M!&i!l P5 !au*il) M. A&"!&ial 4-!&"!n)in an$ &!nanc- 3ev %rat . >;;8 S! >8@89>@:>=9@:@8'.
=68 Ca&l!) G5 Mn"-a J5 S!! 5 Ra"*ananina T5 La&!au$ M5 Min" V. T-4i$ *!!& an$ &!nanc- &ynecol /"stet iol 3eprod (%aris) 2002 S!=>98:@;8';.
=66 C4a%!&) CD5 n!) QL. Ri) *& *!"al $!a"4 a*"!& *!!& in &!nanc-. #ancet 2002 N >6=609;=@8:>826.
=6< C4!n QT5 Rin!& S5 C4!n AP5 Li!!&%an E. T4! &l! * in"&aa&"u% *!!& in i$!n"i*-in a)-%"%a"ic "!&% n!na"!)Bi"4 !a&l-'n)!" n!na"al )!)i). %erinatol . 2002 D!c229:68=' D!c;96:>>82'@.= Q!&$anic4 A5 3a"ana!!&a$! V5 Sa%a)!) R5 !" al. P!&ina"al $!nu! in*!c"in. 'outeast *sian 2rop 4ed %u"lic
.ealt. 200> S!=29=:@';== S! >>8@98:@8;'68.=829>:8';0.=0:>08@';.== N au"4&) li)"!$. S-%4-)i)'*un$al 4!i4" %!a)u&!%!n". %ract 4idAife. 2000 an=9>:>0.
8/18/2019 manual clinico neonatologia
60/254
=@ ua&an"a P5 Cu&&!ll R5 R!$%an C35 Rin)n S. P&!$ic"in * )%all'*&'$a"!) in*a