Juridische tools voor de website
ontwikkelaar
CONTACT
drs.ir. Jan Devos, MBA
.Electronics and IT Lab
University College West-FlandersGhent University AssociationGraaf Karel De Goedelaan 5
BE-8500 KORTRIJK - BELGIUMT: +32 56 24 12 72F: +32 56 24 12 24
e-mail: [email protected]: [email protected]
linkedIn: www.linkedin.com/in/jangdevos website: http://ela.howest.be/jdevos
Presentatie voor FewebMaandag 21 november 2011
1. Project mislukkingen
2. Project traject
3. Tools
4. Geschillen oplossen
Agenda
© Jan Devos - 2
Project mislukkingen
© Jan Devos - 3
Wat is een Engineering Failure?
Project mislukkingen
© Jan Devos - 4
Wat is een IS Failure?
An IS Failure is an outcome of a human process
- Best bewaarde publiek geheim wereldwijd?
- Veel onderzoek sinds meer dan 40 jaar 1967, Management misinformation systems, (Ackoff)2006, Health information systems: failure, success and
improvisation, (Heeks)
- Veel is geweten, maar wordt er iets aan gedaan? - The mythical Man-Month (Brooks)
- (te) Sterk positief perspectief op IT projecten en de waarde creërende kracht van IT
Project mislukkingen
© Jan Devos - 5
Project mislukkingen
© Jan Devos - 6
1994 1996 1998 2000 2004Mislukte projecten 31% 40% 28% 23% 18%
“Challenged” projecten
53% 33% 46% 49% 53%
Succesvolle projecten
16% 27% 26% 28% 29%
Source: Standish Group
Project mislukkingen
© Jan Devos - 7© Jan Devos - 7
Project mislukkingen
© Jan Devos - 8
Project mislukkingen
© Jan Devos - 9
Project mislukkingen
© Jan Devos - 10
Project risico’s
© Jan Devos - 11
1. 1) Lack of top management commitment to the project2. 2) Failure to gain user commitment3. 3) Misunderstanding the requirements4. 4) Lack of adequate user involvement5. 5) Lack of required knowledge/skills in the project personnel6. 6) Lack of frozen requirement 7. 7) Changing scope/objective8. 8) Introduction of new technology9. 9) Failure to manage end user expectations10.10) Insufficient/appropriate staffing11.11) Conflict between user departments
• Source: Schmidt, Lyytinen, Keil & Cule; • Identifying Software Project Risks, 2001
Project risico’s
© Jan Devos - 12
de verwachtingsfout (expectation failure)
= de onmogelijkheid van een informatiesysteem om te voldoen aan de specifieke verwachtingen van een stakeholdersgroep.
Stakeholders: elke groep van mensen die een aantal waarden delen die mee bepalen wat de wenselijke eigenschappen behoren te zijn van een informatiesysteem en hoe die moeten behaald worden
Types van verwachtingsfouten: Correspondentie mislukkingProces mislukkingInteractie mislukking
Project mislukkingen
© Jan Devos - 13
(Inter)organizational trust
Written Contract
Psychological Contract
Unexpected Changes
Structural Controls Trust
R. Sabherwal
1. Project mislukkingen
2. Project traject
3. Tools
4. Geschillen oplossen
Agenda
© Jan Devos - 14
Project traject
© Jan Devos - 15
Doelstelling (definitiestudie)ProjectstructuurCondities
LeverancierselectieLong listRFI
Leverancier-selectieShort listRFP
Contract
AnalyseOntwikkelingImplementatieOpleidingConversie
AcceptatieVoorlopige oplevering
3 – 6 m 1 – 1,5 m 3 – 6 m 6m – 1j 6m – 1j 1 jaar
Waarborgperiode
Definitieve oplevering
Onderhoud
Project traject
© Jan Devos - 16
•Precontractuele fase (rechten en plichten bestaan ook hier!)▫ definitiestudie▫ projectstructuur opzetten▫ voorcontracten (MOU, LOI, …)▫ lastenboek▫ onderhandelen
•Contractuele fase▫ contracteren▫ uitvoeringsfase (analyse / programmatie / testen) ▫ opleveren: voorlopig – definitief▫ garantie / waarborg▫ onderhoud
Project traject
© Jan Devos - 17
- Informatieplicht van de leverancier▫ de klant waarschuwen voor technologische veranderingen of
koerswijzigingen▫ de klant informeren over de interne keuken (personeelswissels,
Chapter 11, fusies, …)▫ zichzelf informeren bij de constructeurs▫ zichzelf informeren bij de klant▫ de plicht tot bijstand (indien de klant daar nood aan heeft)▫ de klant waarschuwen en desnoods ontraden te automatiseren
- Informatieplicht van de klant▫ verregaande onderhandelingen niet afbreken▫ zorgvuldig te werk gaan▫ zich desnoods laten bijstaan door een consultant
Project traject
© Jan Devos - 18
- Plichten van de leverancier (Informatieplicht)▫ de klant waarschuwen voor technologische veranderingen of
koerswijzigingen▫ de klant informeren over de interne keuken (personeelswissels,
Chapter 11, fusies, …)▫ zichzelf informeren bij de constructeurs▫ zichzelf informeren bij de klant▫ de plicht tot bijstand (indien de klant daar nood aan heeft)▫ de klant waarschuwen en desnoods ontraden te automatiseren
- Plichten van de klant (Plicht tot samenwerking)▫ verregaande onderhandelingen niet afbreken▫ zorgvuldig te werk gaan▫ zich desnoods laten bijstaan door een consultant▫ samenwerken
Project traject
© Jan Devos - 19
Rechten en plichten klant
Rechten en plichten leverancier
?
?
1. Project mislukkingen
2. Project traject
3. Tools
4. Geschillen oplossen
Agenda
© Jan Devos - 20
Tools
© Jan Devos - 21
- Het lastenboek
- De projectstructuur
- De overeenkomst (contract)
- De oplevering
- Garantie en Onderhoud
- Escow
Tools: Lastenboek
© Jan Devos - 22
- Definitiestudie (haalbaarheidstudie)▫ Impactstudie ▫ Risicoanalyse ▫ Kosten/baten of waarde/risico analyse▫ Systeemconcept▫ Plan(nen) van aanpak: exploitatieplan, capaciteitenplan, uitwijkplan,
…- Diverse bepalingen▫ Opdrachtgever: wie zijn wij? wat doen we? wat zijn onze producten?
wat is onze missie? ▫ Doelstellingen voor de nieuwe website▫ Beschrijving van het bestaande systeem/website▫ Beschrijving van het nieuwe systeem/website
- Randvoorwaarden (administratieve bepalingen)▫ Verzekeringen▫ Arbeidsvoorwaarden ▫ BIN / ISO▫ AREI ▫ Wet op Privacy (bv. gebruik van E-mail)
Tools: Projectstructuur opzetten
© Jan Devos - 23
▫ Stuurgroep / projectgroep / werkgroepen / gebruikersgroepen: gemengde samenstelling Belangrijkste is dat CEO in stuurgroep zit
▫ Duidelijke taakomschrijving voor iedereen
▫ Planning van de vergaderingen Vaste dagen op vaste tijdstippen (nooit wijzigingen!)
▫ Eventueel risicomanagement introduceren:Hoe omgaan met: gebrekkige kwaliteit, vertragingen, budgetoverschrijdingen, gebruikersontevredenheid, faillissement leverancier, weggaan van ontwikkelaars, onvoldoende performance,….
▫ Arbeidsovereenkomsten (tijdelijk/vast personeel) – bodyshopping - wetgeving op de uitzendkantoren!
▫ Formeel te werk gaan (= schriftelijk)
Tools: Contract
© Jan Devos - 24
Wat is een overeenkomst?
‘meeting of the minds’
elementen: wilsautonomie van de contracterende partijen
bindend karakter
schriftelijk hoeft niet !
voorbeelden huurovereenkomst arbeidsovereenkomst (aparte rechtspraak) busticket licentie overeenkomst (shrink wrap) overeenkomst tot de bouw van een website technische interventie
Tools: Contract
© Jan Devos - 25
Angelsaksisch recht Belgisch recht
Uitgebreidere contracten
Ruimere exoneratie mogelijkheden
Grotere schadevergoedingen
Burgerlijk wetboek Algemene bepalingen (bv. overdracht van eigendom bij levering) Onrechtmatige daad:art. 1382 -1386bisBeperktere exoneratie
Beperktere schadevergoedingen(opgelet: resultaat- versus middelenverbintenis)
Tools: Contract
© Jan Devos - 26
• voorstelling van partijen: naam vennootschap (identificatiegegevens: BTW-nr, handelsregister, ondernemingsnummer), bevoegde mandataris (zaakvoerder, gedelegeerd bestuurder), correcte adresgegevens (correspondentiegegevens)
• doel van de overeenkomst: eventueel verwijzen naar offertes,
lastenboek, en voorcontracten
• definitie van gebruikte terminologie: bv. dagen: kalenderdag of werkdag? Software: besturingssoftware of applicatiesoftware?
• algemene bepalingen: datum van uitvoering, afstand van verkoopsvoorwaarden leverancier of bestelvoorwaarden van klant,
• voorrangsregeling: raamcontract, bijlagen, offerte, lastenboek -
Tools: Contract
© Jan Devos - 27
• de betalingsvoorwaarden: standaard 30 dagen, prijsherzieningsformule
• de leveringsvoorwaarden: voorlopige en definitieve aanvaarding, testen en acceptatie, garantie
• vertrouwelijkheid van informatie: wet op privacy,
• intellectuele eigendom: basis is de Auteurswet van 30/6/1994, Escrow, overdracht van eigendomsrecht, ….
• Handtekening
• Bijlagen of annexen
Tools: Contract
© Jan Devos - 28
• Paper Trail: verslaggeving (schriftelijk – tegensprekelijk)
• Afspraken over de (gevraagde) kwaliteit van de dienstverlening
• SLA’s
– Helpdesk – call center (Call nr) – Duurtijd van de dienst (werkdagen, 24/24 -7/7, …)– Responstijden (“within one business day”, binnen de 4 uren,
kalenderdagen, werkdagen, …)– Herstelling vs opname van een call – Telemaintenance
Tools: Oplevering
© Jan Devos - 29
Voorlopige oplevering
Definitieve oplevering
Waarborg
Tools: waarborg en onderhoud
© Jan Devos - 30
• Standpunt van de websitebouwer:• een vaste inkomstenstroom • fouten oplossen• levenscyclus: nieuwe versies / nieuwe functies
• Standpunt van de klant• gedurende bepaalde periode werken met dezelfde
software• verzekering tegen wettelijk aanpassingen (boekhouding)• ondersteuning?
Tools: waarborg en onderhoud
© Jan Devos - 31
Vaak voorkomende punten van discussie:
recht op nieuwe versies vs installatie van een nieuwe versie onbeperkte helpdesk technologie wijziging (adaptief onderhoud): wat met de
onderliggende constructeurs? verplichting prijssetting soorten onderhoud
correctief onderhoudadaptief onderhoudevolutief onderhoud
begripsverwarring: upgrade / update / mayor update / patch / version / point-version / release / fix / ptf ….
Tools: Escrow
© Jan Devos - 32
CompilerenBroncode Objectcode
Gebruiker:Objectcode
Escrowagent :Bronprogramma’s + Objectcode
Softwarebouwer:
Bronprogramma’s
Licentie-overeenkomst
Escrow-overeenkomst
1. Project mislukkingen
2. Project traject
3. Tools
4. Geschillen oplossen
Agenda
© Jan Devos - 33
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 34
Welcome
To The
Matrix
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 35
In the matrix or out of the matrix?
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 36
TIME COST
RELATION
OUTCOME
Control square
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 37|37
00,20,40,60,8
1Relation
Cost
Outcome
Time
Your ideal situation
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 38|38|38
00,20,40,60,8
1Relation
Cost
Outcome
Time
Worst case
(c) Jan Devos
00,20,40,60,8
1Relation
Cost
Outcome
Time
Real Life
Geschillen oplossen
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 40|40|40
Outcome? Opposite or Divergence
Relation? Long term value
Time? Time is money for everybody
Cost? There is no such thing as a free lunch
(c) Jan Devos|41
Conflict styles (Thomas & Kilmann)
Accommodating
CompetingAvoiding
Collaborating
Compromising
Oth
ers
inte
rest
Own interest
•Mogelijkheden tot oplossingenregeling:
- Onderhandelen tussen partijen (Negociation)
- Alternative Dispute Resolution – ADR
- Arbitratie (Arbritration - private justice)
- Rechtbank: Deskundige – Deskundigen verslag
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 42
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 43
Above parties Court Arbitrage Minitrial/Minitrage
Between parties Mediation Negotiation ADR
Party A Lawyer Expert
Party B Lawyer Expert
Geschillen oplossen
© Jan Devos - 44
Negotiation ADR Arbitrage Court / EO
Third party
No Yes Yes Yes
Control Parties PartiesDRB
Third party Third party
Execution Deliberately Deliberately Court order Court order
Proof ad hoc ad hoc Flexible Strictly Ruled
Liability Secondary Tertiary Primary Primary
Contract Yes Yes Yes No
Geschillen oplossen: tarieven
© Jan Devos - 45
from 0,00 to 12.500,00 162,50 625,00
from 12.501,00 to 50.000,00 625,00 + 0,50% 625,00 + 2,50%
otae 12.500 otae 12.500
from 50.001,00 to 100.000,00 750,00 + 1,50% 1.500,00 + 2,00%
otae 50.000 otae 50.000
from 100.001,00 to 500.000,00 1.500,00 + 0,75% 3.000,00 + 0,75%
otae 100.000 otae 100.000
from 500.001,00 to 1.000.000,00 5.000,00 + 0,375% 6.250,00 + 0,75%
otae 500.000 otae 500.000
from 1.000.001,00 to 5.000.000,00 8.500,00 + 0,35% 10.000,00 + 0,375%
otae 1.000.000 otae 1.000.000
from 5.000.001,00 to 10.000.000,00 22.500,00 + 0,15% 30.000,00 + 0,15%
otae 5.000.000 otae 5.000.000
from 10.000.001,00 to 50.000.000,00 35.000,00 + 0,0125% 40.000,00 + 0,0125%
otae 10.000.000 otae 10.000.000
Above 50.000.000,00 45.000,00 +0,006%otae 50.000 70.000,00 +
0,006%otae 50.000.000
(c) Jan Devos|46
Expert Witness to the Belgium Courts
- Civil disputes (Code of Civil Procedure)
- art. 962 – 991 Expert Opinion- art. 1481 – 1488 Descriptive seizure in cases of
counterfeiting
- Criminal law
- art. 43 & 44 Code of Criminal Procedure
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|47
• Cross verification by all parties
• Reconciliation is a duty by law for the EW
• Balance between costs of the EO and the value of the dispute
• Collaboration of EW and parties
• Secret investigation (no parties involved)
• No reconciliation
• Value of the dispute? (higher order of criminal procedure)
• No or forced collaboration of parties
CIVIL CRIMINAL
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|48
Civil procedures (Common Law)
• application software
• IT projects (ERP/CRM, custom made software & combination of both)
• contractual agreements between customers & suppliers (ISV)
• descriptive seizure in cases of counterfeiting
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|49
Criminal procedures • Counterfeiting of software (Copyright Act of 1994)
• Illegal copies of software, Pirated editions
• Computer Crime & Frauds (counterfeiting of chipcarts, memorycarts, smartcarts, …)
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|50
Expert Witness to the Belgium Courts
• Differences between FR & NL in practice
• A lot of guidelines (not mandatory)
• FEBEX – ISACA (BCIE) – KVIV (KRID)
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|51
Expert Opinion
• an advice not a judgement
• mostly a written report
• report used as testimony
• under oath
• mainly civil disputes
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|52
Expert Witness
• natural person, individual (not a company)
• not a title or a job – it is an temporary assignment
• sometimes: a group of EWs (college)
• neutral / integer
• objection possible (personally interest, family related, commercially, previously knowledge or advice given, …)
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|53
Expert Witness
• Belgian Judges are completely free to nominate EWs
• There are lists of EWs at the Courts
• problem: no official qualifications or certifications
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|54
Expert Task
• by means of a judgement
• triggered by the party that is first to take action
• fixed (can be changed by agreement of both parties)
• an attempt for reconciliation is an obligation (even when not explicitly part of the written task)
• probably the cheapest way for a settlement
Expert Opinion / Expert Witness
(c) Jan Devos|55
Expert Task
• average duration & cost (source: Abex, France, 2004)
• 10 months • cost: €5.911
• own experience (IT & telecom disputes)• 70 % reconciliation
Expert Opinion / Expert Witness
Vragen ?
CONTACT
drs.ir. Jan Devos, MBA
.Electronics and IT Lab
University College West-FlandersGhent University AssociationGraaf Karel De Goedelaan 5
BE-8500 KORTRIJK - BELGIUMT: +32 56 24 12 72F: +32 56 24 12 24
e-mail: [email protected]: [email protected]
linkedIn: www.linkedin.com/in/jangdevos website: http://ela.howest.be/jdevos