596 PRAXIS CONFESSARlI. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § I. 597
CAPUT IX.
S. Theres., Vita, cap. 8, in init. - S. Theres., Vita, cap. 19, v. Mede
Quomodo se gerere debeat confessariusin dìrigendìs animabus spirìtualìbus a).
Confessarius debetnon solumpurgarepoenitentesa vitiis,
sed eosdirigere invia perfeetionis.
Confessarius doceatanimam Q.
ratìonem.
121. - Quod olirn dixit Dominus Jeremiae: Ecce constituz" te hodz"e supergentes...ut evellas ... et dissz"pes et aedsfices et plantes (I, 10); idem nunc repetit singulisconfessariis, qui non solum debent evellere vitia ex suis poenitentibus, sed etiamdebent in illis virtutes inserere. Undeexpediens est, addere hic caput hoc, quodpoterit inservire confessariis tyronibusad dirigendas animas spirituales ad perfectionem.
Non sunt quidem expellendi peccatores, ut superius diximus, sed e contraopus est etiam multum Deo acceptum,sponsas illi adornare, animas scilicet spirituales excolere, ut in totum se illi donenttradantque. Acceptior est ejus oculis unaanima perfecta quam mille imperfectae.Unde, cum videt confessarius poenitentem vivere immunem a culpis mortalibus,omnem curam adhibere debet, ut eum inviam perfectionis et divini amoris introducat, illi repraesentando meritum quodhabet Deus ut ametur, et gratitudinemquam debemus Jesu Christo, qui nosamavit usque ad moriendum pro nobis;necnon periculum,in quo versantur omnesanimae, quae vocatae a Deo ad vitam perfectiorem, illi resistunt.
In tribus praecipue posita est directioconfessarii quoad animas spirituales, scilicet in meditatione et contemplatione, inmortificatione et in frequentia sacramentorum, et de omnibus his singillatim dicemus.
§ I. - De oratione meditationis.
122. - Prudens ergo confessarius, cumcernit animam aliquam abhorrentem peccata mortalia et desiderantem progrediin amore divino, ante omnia debet illam
disponere ad faciendam oratìonem mentalem, scilicet ad meditationem veritatumaeternarum et bonitatis divinae. Et quamvis necessaria non sit ad aeternam salutem consequendam, sicut est necessariapetitio; nihilominus videtur valde necessaria animabus ut in Dei gratia perseverent. Cum reliquis pietatis operibuspotest peccatum consistere; sed non possunt cohabitare oratio et peccatum. Animaaut relinquet orationem aut peccatum.Dicebat S. Theresia: Ani'mam quae Ùt
oratione perseverat, quotquot illi peccataopponat diabolus, tandem pro certo habeo,quod eam Dominus ad salutis portumconducet. Et ideo diabolus nul1um aliudexercitium tam quaerit impedire, quamillud orationis; quoniam, inquit eademSancta, novt"t daemon, quod certe amùtetanz"mam quae perseueranter incumbit oraNoni. Praeterea solus amor est, qui animam Deo jungit et stringit; sed fornax,in qua accenditur fiamma divini amoris,est oratio seu meditatio: In meditationemea exardescet ignz"s (Ps, XXXVIII, 4).
123. -lncipiat ergo confessarius introducere animam in orationem.
Ab initio non plus quam mediae horaespatium assignet, quod deinde crescentespiritu plus minusve augebit. Neque desiostat, ex eo quod poenitens difficultatemadducit, quod desit sibi tempus et locusad se colligendum. Immo imponat ei, utsaltem mane vel vespere, quando in domomajor est quies, vel etiam in ipsis occupationibus (quando aliud non posset effìcere) elevet identidem mentem ad Deum,et meditetur veritates fidei: ut sunt novissima, quorum cogitatio, et praecipue mortis, est utilior pro incipientibus. Mediteturquoque Christi passionem, quae meditatio
Hujus necessìras adperseverantìam.
Tempusassignandum.
Locus.
Materia.
Anima inmateriapraedifecta,
se exerceat in acribus voluntatis,
in petitione,
et in proposiris eìformandis ,
est omnibus fructuosa. Si vero poenitensnon sit Iìtterarum rudis, expediens est ututatu l' aliquo libro spirituali, qua magishabeat ingressum in orationem, quemadmodum facere solebat S. Theresia.
Moneat quoque, ut seligat materiamillam, in qua anima majorem experiturdevotionem, et in iis locis, in qui busanima se vehementius affici sentit et commoveri, moretur aliquantum, et relictameditatione totarn se exerceat in actibusvoluntatis vel incumbat petitioni aut faciendis propositis.
Dico IO. Se exerceat t'n fact'endt's actibus: scilicet humilitatis, actionis gratiarum, fidei, spei, et praesertim in repetendis actibus contritionis et charitatiserga Deum, offerendo se illi totam, totamque ejus sanctissimae voluntati resignando, et repetendo plus quam alios'" . .actum illum, cui anima se magts sentiatinc1inatam.
Dico 2°. Exerceat se in perendo. Nama petitione omne nostrum bonum dependet; et S. Augustinus ait, Deum ordinarienullam gratiam hominibus concedere, etpraesertim gratiam perseverantiae, nisiper canalem petitionis. Dominus dixit:Petite, et accipietis [Ioan. XVI, 24]. Ergo,conc1udit S. Theresia, qui non petit, nonaccipit. Quapropter, si volumus animamnostram salvare, necesse est semper orareet ante ornnia petere perseverantiam etamorem erga Deum. Et quidem nullumtempus opportunius est ad petendum,quam tempus orationis mentalìs, Qui nonorat, difficiliter petit, quia difficiliter semovet ad considerandas gratias quibuseget, et necessitatem ipsam petendi; etideo, qui non facit orationem, difficulterin Dei gratia perseverat.
Dico 3'. In statuendo, ut oratio nonremaneat infructuosa, et anima mandetexsecutioni ea lumina quae in oratione l'e-
. cepit.Unde, quemadmodum inquit S. Franciscus Salesius, nemo debet imponere fìnem orationi, nisi prius capiat aliquodparticulare propositum, puta, vitandi defectus quosdam magis usuales aut exercendi virtutem aliquam, in qua se noscit
debiliorem. - Videatur circa hoc, quoddicetur in capite sequenti, cum loquemur de instructione pro oratione mentali,§ III.
124. - Exigat igitur confessarius abanimabus istis rationem orationis, exquirendo ab illis, quomodo in ea se gesserint, aut saltem, si fecerint; et imponatillis ut in confessione ante omnia alia seaccusent de oratione omissa, quando eamintermiserint; quoniam relicta orationeanima salvari non poterit. Anima, quaeom#Ht oratzonem, dicebat S. Theresia,tamquam a semetipsa ruz"t z"n infernumsine opera daemonum.
Oh Deus! Et quantam confessarii afferrent animabus utilitatem adhibendo hancminimam diligentiam! Et oh qualem Deorationern sunt reddituri , si ita non segerant, quoniam ipsi tenentur procurare,quantum in se est, spiritualem progressum suorum poenitentium! Oh quot animas possent ipsi ad viam perfectionisdirigere, easque a recidendo in peccatagravia liberare, si adhiberent hanc tenuem industriam dirigendi eas per viamorationis, et interrogandi postea saltemsub initiis vitae spiritualis, utrum eamfecerint an non! Quando anima aliqua sein oratione solidavit, difficillime iterumDeum amittit; et ideo oratio mentalisinsinuanda est non tantum timoratis, sedetiam peccatoribus, qui saepe ob defectum considerationis redeunt ad vomitum.
125. - Super ornnia confessarii adhibere debent diligentiam hanc, cum poenitentes patiuntur desolationem spiritus.
Initio, quum anima se tradit vitae spirituali, solet Deus illam allicere specìalibus quibusdam luminibus, lacrymis etsensibilibus aliis consolationibus. Sed elapso aliquo tempore, solet claudere hancvenam, ut probet earum fìdelitatem et uteas ad majorem perfectionem extollat,subtrahens eis sensibilem omnem dulcedinem, cui facile anima adhaeret nonsine impuritate quadam et culpa ex amoresui ipsius. Consolationes sensibiles (quìnet attractiones supernaturales) sunt quidem Dei dona, sed non sunt ipse Deus,
Confessarìus exigatratìcnem 0r-atìonis.
Sit diligensin inculcanoda orarione;
speciatimtempore ariditatis,
quae so1etcvenire inprofici en tibus.
121. - a) Postea S. Doctor totum hoc caput ad verbum inseruit in Horn. Apost., Appena. 1.
S. Theres., Vita cap. 4, in. f. - S. Aue., in Psalm.102, num, lO (Migne, Patr, Lat., tomo 37, col. 1324); dedono perseverant., cap. 16 (tom. 45, col. 1017).- S. Tberes.,
cfr. Cammino di perfez., cap. 23, in f. - S. Frane, Sal.,Introd. à la vie dév., parto 2, chap.é. - S. Theres, (loquensde semetìpsa), Vita,. cap. 19, verso med,
598 PRAXIS CONFESSARll. CAP. IX. - DE DIRECTlONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § Il. 599
quae datur a Deoad animaepurgationem,
Purgatiospiricualispraecedere501et contempla.ti onern.
Tunc animas conforter.
Grave officium confessarii.
Unde ipse, ut animas sibi dilectas avellatetiam a donis suis, ut donatorem purioriamore diligere cogantur, efficit ut noninveniant amplius in oratione pabulumconsuetum et solitam consolationem, sedtaedia, ariditates, tormenta et quandoqueetiam tentationes.
Invigilet ergo summopere confessariusad confortandas animas istas, ne orationem omittant et praescriptas communiones. Revocet ilIis in memoriam verba illaS. Francisci Salesii, scilicet: Plus valerecoram Deo zmicam unciam orationis inmedio desolationum.. quam lzoras centumùz medio consolationum. Quoniam ille quiDeum diligit ob consolationes, plus Deiconsolationes quam Deum ipsum diligit;sed qui Deum ama! eique adhaeret sineconsolationibus illis, hic verum ostenditamorem.
Haec de meditatione sufficiunt. Sedopportunum duco, aliquam hic novis confessariis praebere notitiam contemplationis infusae ac suo rum graduum, necnonaliorum donorum supernaturalium unacum regulis praescriptis a spiritualis vitaemagistris ad directionem anìmarum, quibus Deus hujusmodi gratias voluerit ìmpertiri.
§ II. - De orotione contemplationiset diuersis ejus gradibus a).
126. - Quando anima aliqua a Deo contemplationis gratia donatur , oportet utconfessarius optime sciat modum, quo eamdirigere debeat et ab omnibus illusionibus liberet; alias maximum illi afferetdamnum, et quemadmodum ait S. joannes a Cruce, magnam ipse Deo redditurusest rationem.
S. Frane. sst., Gallitia, Vita di S. Franc., in fine,Massime che riguardo noi stessi, masso 31. - S. Joann. a
126. - a) Quae in hac quaestione habentur,uti patet ex collatione textuum, a S. Doctoremaxima ex parte deprompta sunt ex auctorequem infra citar, n. 143, nimirum, ex Bernardo de Castelvetere, Direttorio mistico,lib.1,part. 5 et iib. 2, per tot. (edito Rom. 1749);ita quidem ut, quae hic auctor fuse describit,ea S. Doctor paucis contraxerit suaque fecerito Alia tamen addidit et subinde hujus auctorìs sententiam impugnavit. Quod autem eadesumpserit ex ScarameIli, sicut nonnulli
ContemPlatio multum differt a meditatione. In meditatione quaeritur Deus labore discursus; in contemplatione sinehujusmodi labore contemplatur Deus jaminventus. Insuper in meditatione animaoperatur actibus suarum potentiarum; incontemplatione operatur Deus, et animatantum patitur, et recipit in se dona quaea divina gratia sibi infunduntur, absqueeo quod aliquid operetur, quoniam ipsalux et divinus amor, quo tunc tota impletur, reddunt eam suaviter attentam adcontemplandam Dei sui bonitatem, quitot illam cumulat donis.
127. - Advertere etiam oportet, quodDeus, antequam concedat animabus donum contemplationis, solet eas introducere in orationem recollectionis, vulgodictam di raccoglimento vel otti" contemplatz7Ji (sic illam vocant mystici), quaenon est adhuc contemplatio infusa, quoniam anima adhuc est in statu activo.
Haec recollectio (Ioquor hic de naturali, quoniam de supernaturali et infusainferius loquemur n. 133) est, quandointellectui opus non est, cum labore quasiextra animam exire ad considerandummysterium aliquod aut aeternam veritatem, sed avulsus a rebus externis etcollectus quasi intra animam ipsam absquelabore, immo cum magna suavitate attenodit illi veritati aut mysterio, quodcumquesito - Otùt1n contemplatz'vum est fereidem I nisi quod in collectione animaattendit alicui devotae cogitationi particulari ; in otio vero cum generali quadamDei notitia sentit se in seipsa collectamet suaviter Deo attractam.
In hac collectione sive otio contemplativo, dicunt quidam mystici a) quod,
Cruce, Fiamma d'amor viva, stanz, 3, verso 3, § 11 etseqq.; Salita, lib. 2, cap. 18, in inìt.; cap. 30, in f.
opinati sunt, neutiquam admitti potest; namopus Scaramelli, Direttorio mistico, primavice prodiit Venetiis, ano 1754 (duobus annispost mortem auctoris),dum S. Alphonsus haeccornposuerat inde ab ano 1751, uti evidenterliquet ex eo quod legitur hoccaput in secundaeditione Theologiae moralis, quae revisioniecc1esiasticae subjecta fuit die 19 Oct.1751.
127. - a) Alludit S. Doctor ad ea quae habetBernardus de Castelvetere, Direttorio mist.,lib.1, part.5, cap. 3, v. Toccante questi.
Contemplatio dif·fert a mc,,:l,itatione.
Quid sito·ratio recolIectionis naturalis,
et orariootii contemplati vi.
]uxtaalìquos, in hisorationibuscessandumab actibusvoluntatis.
] u x t as. Doctorem l cessar-ipotest a medìtatione,
sed non, abactibus veIuntatìs.
Objectionisatìsfìt.
Ratio daturo
etsi haec oratio sit naturalis, nihilominusanima. cessare debet non solum a meditatione, sed etiam ab actibus voluntatis, scilicet amoris, oblationis, resignationis, etc.,et tantum manere debet in quadam amorisvigilantia et attentione ad Deum absqueeo quod actum aliquem faciat.
Verumtamen hujusmodi incantationibus ego prorsus acquiescere non valeo. Nulli dubium quod, quando anima collectam se sentit, non debet se applicaremeditationi, quia jam invenit sine ullolabore, quidquid ipsa postulabat; praeterquam quod ipsa ordinaria meditatio, utait Pater Segneri in 'suo aureo opusculode Concordia inter laborem et quietem l,producit post aliquod tempus contemplationem quae dicitur acquisita, nempeiIIam quae unico intuitu cognoscit veritates, quas ante nonnisi longo discursu etlabore cognoverat, - Sed his non obstantibus, nescio cur anima cessare debeat abonis actibus voluntatis: et quodnam tempus opportunius his faciendis actibus essepoterit, quam tempus quo anima se collectam sentito
Verum quidem est, quod S. FrancìscusSalesius consilium dedit B. Joannae deChantal, ut in sua oratione, cum se Deounitam sentiret, non repeteret novos actus:sed quare? Quia scilic-t Beata jam pervenerat ad contemplationem passivam.Unde, quando anima adhuc est in statuactivo, non est ratio cur actus boni impedire debeant gratiae operationern. IdemS. Franciscus SaIesius praefigebat animabus devotis a se directis determinatumquemdam numerum aspirationum amoris,faciendum intra certum temporis spatìum,- Quando anima pervenit ad statum passz'vum coritemplationis, tunc anima, etsinon mereatur, quia eo tempore non operatur sed tantum patitur, nihilominusacquirit magnum quemdam vigorem adoperandum postea curo majori perfectione.Sed quando anima adhuc est in statuactnio, ut mereatur, operari debet, actusbonos faciendo: atque haec sunt opera,quibus anima mereatur gratiam dìvìnam.
Unde recte concludit idem Pater Se-
1 Concordia tra la fatica e la quiete nell'oraz., parto l,cap. I, § I (edit. Veneto 1757). - S. Frane, Sales., cfr. Bougaud, Histoire de Sainte Chantal, tomo 1, chap.lS, v. med.
gneri, quod, quando Deus Ioquitur et operatur, oportet ut anima taceat et cesseta suis operationibus, nihil aliud ponendoex parte sua circa principium quam attentionem quamdam amoris ad divinas operationes. Sed quando Deus non loquitur,necesse est ut anima se adjuvet eo modoquo potest, ad conjungendum se Deo, sci!icet meditationibus (quando hae sunt necessariae), affectibus, precibus et propo-sitis, dummodo actus isti per vim non Limitatio.eliciantur : unde illi tantummodo suntfaciendi, quibus se anima sentit suaviterinclinatam.
128. - Insuper advertendum est quodDeus, antequam introducat animam inorationem contemplationis, solet eam purogare per ariditatem supernaturalem, quaeappellatur purgano spz"rzlualz's} ut eampurificet a suis imperfectionibus, quae illiimpediunt contemplationem. Atque hicdistinguendum est inter ariditatem sensi-bilem, quae pertinet ad sensum, et aridi-tatem substantialem , quae pertinet adspiritum.
Ariditas senszoz'lz's (de substantz'alz" 10- Describì-
quemur numero sequenti) quando est ~~rn:i~clfii·:naturalis, fert secum quoddam taedium ~~f;~~natu.
rerum spiritualium, et obscuritatem quam- ,dam leviorem et minus durabilem; sedquando est supernaturalis, de qua hicagimus, ponit animam in quadam obscu-ritate profundiori, quae diutius durat etquotidie majus accipit incrementum. Nihil-ominus anima in tali statu constituta, licetsentiat se magis a creaturis alienatam ethabeat cogitationem semper in Deumdefixam, una cum ingenti desiderio et pro-posito eum perfecte amandi, tamen sentitse redditam tamquam impotentem ad hocexsequendum ob suas imperfectiones, qua-rum causa videtur facta Deo odibilis: sedinterea, hoc non obstante, non cessat serecte gerere in virtutibus.
Haec molesta ariditas est quidam tractus gratiae, et lux quaedam supernaturalis, sed lux quae affert poenam et obscuritatem; quoniam volens se nudo spirituicommunìcare, et inveniens sensus atquepotentias animae sui nondum capaces,
(edit, Paris 1865). - S. Frane. Sales., Direetoire des chosesspirit., per tot, et speciatim art. 12, in f. - &gneril Concordotralafatica elaquiete, parto I, cap. 1, § 2 etcap. 3, § 1.
600 PRAXJS CONFESSARlI. CAP. IX• .,. DE DIRECTION~ ANIMAR. SPIRITUAL. - § II. 601
Descrìbìtur ariditassubstan tìaIis.
Negativa.
ad fìduciam in Deìparam.
Recollectiosupernaturalìs , quid.
Quomodoin ea se georere q ù>isdebeat.
Quid sitoratio qaietis.
Status pot ent ì aru min ea,
lio gratiae; unde generatim loquendo estetiam supernaturalis; sed naturalis dicitur, quia anima tunc est in statu activo,et beneficio gratiae ordinariae operatur.
Recollectio vero supernaturalis estilla quam operatur Deus ministerio cujusdam gratiae extraordinariae, et per quamDeus co11ocat animam in statu passivo:ita ut recollectio supernaturalis seu infusatunc proprie habeatur, quando co11ectiopotentiarum non evenit opera ipsius animae, sed beneficio lucis quam Deus ìnfundit et per quam excitatur in anima magnus et sensibilis amor divinus.
In hoc statu non est cogenda animaad suspendendum tranquillum eum discursum quem forte ei lux ipsa suaviter insinuaret: quemadmodum nec debet incumbere considerationi rerum particulariumaut propositis qua e valet efformare. Necdebet curiosius investigare, quidnam sitinterior ea spiritus recollectio; sed sinatse dirigi a Deo ad considerandas res illasilIosque actus faciendos, ad quos se magisa Deo ferri cognoscit.
134. - Secundus gradus est quieNs.In reco11ectione,vis amoris communi
catur immediate sensibus externis, quosDeus ipse intra animam facit colligere.Sed in quiete, amor communicatur immediate spiritui in ipso animae centro; etamor ipse est ardentior, qui deinde etiamad sensus externos diffunditur. Hoc veronon semper: unde multoties accidit quodanima habeat orationem quietis, sed sineuna du1cedine sensibili.
Dicit S. Theresia 1, quod in hac oratione non suspenduntur omnes potentiae.Suspenditur quidem voluntas et remanettamquam Iigata, quia tunc nullum aliudobjectum praeter Deum valet amare, quieam ad se trahit. Sed intellectus et memoria aut phantasia quandoque remanentliberae et huc illucque excurrunt. Undedicit Sancta 2, animam de hoc non deberetristari: Rideat (inquìt) de sua cogùatione,t"llamque deserat veluN stultam et maneati1z sua quiete: et cum voluntas st't domina}ipsa cogitationem ad se reducet absqueullo vestro labore. Quod si anima velitse applicare ad colligendam cogitatio-
ad unìformitatemcum Dei voInntate,
ctarì, ob anteactae vitae defectus; - secundo , ut divinae voluntati se totamresignet, paratissimam se praebendo adea omnia perferenda, immo et majorapro omni tempore, quo Deo placuerit; tertio projiciat se tamquam mortuam inbrachia divinae misericordiae et committat protectioni Mariae SS., quae matermisericordiae et afflictorum consolatrixjure appellatur.
Duratio 131. - Ariditas sensus perdurat quo·puriationisspiritualis. usque, purificatis sensibus, anima apta ad
contemplationem reddatur. Ariditas verospiritus durat quousque reddatur capaxdivinae unionis; quamvis aliquando etiampost unionem permittat Dominus,ut animaiterum redeat ad hanc aridìtatern, ea potissimum de causa, ne anima seipsam negligat et ut identidem suum nihilum agnoscat.
132. - Completa ergo purgatione sensus, et ad finem perducta arìditate sensibili, ponit Deus animam in statu contemplationis.
Contemplatio vel est affirmativa velnegativa. - Affirmativa est, quando animabeneficio lucis divinae, sine ulla sua opera,cernit aliquam veritatem aut creatam, utesset infelicitas inferni, felicitas paradisi, etc., aut increatam, ut divinam mise-ricordiam, amorem, potentiam, bonitatemo - Negatiua est, quando dignoscitperfectiones divinas non in particulari,sed in genere cum confusa quadam notitia, sed quae ingerit conceptum longemajorem magnitudinis divinae; et itaetiam in confuso agnoscit aliquam veritatem creatam, ut horribilitatem inferni, etc.
Sed transeamus ad primos contemplationis gradus. - Hi sunt reco11ectio ìnterior spiritus et quies. De unione loquemur postea.
133. - Primus igitur gradus contemplationis est recoliectio supernaturalt's.
De naturali jam diximus supra n. 127}quae tunc habetur, quando animae potentiae colliguntur ad considerandumDeum intra se; et dicitur naturalis, nonquia anima ex se valeat illam operari;omnis enim actio virtutis, ut possit aeternum praemium promereri, indiget auxi-
Quid sitCOn templatio affirmativa.
Confessarius non terreatur;
sed animam viriliter conforter.
Eam ìnciiet ad humilitatem,
tur sibi summopere odisse Deum, quamob causam Deus easjam reprobaverittamquam sibi inimicas; et adhuc in vitafaciat illis experiri damnatorum poenaset divinam derelictionem. Et aliquandoDeus permittit, ut hujusmodi desolationescomitentur mille aliae tentationes, utmotus impuritatis, iracundiae, blasphemiae, incredulitatis, et praesertim desperationìs : ita ut miserae in magna illaobscuritate et confusione, non valentesdiscernere resistentiam voluntatis (quaerevera tunc adest, sed ipsis est occulta,aut saltem dubìa, ratione praesertim tenebrarum), timeant se jam consensisse, etideo tanto magis existiment se derelictasa Deo.
130. - Hic ergo confessarius, quandoei aliqua ex animabus istis occurrìt, quaejam per perfectionem progreditur et opinatur se derelictam, in primis non terreatur videndo confusionem hanc et audiendo tot expressiones timoris et desperationis; nec se ostendat timidum aut u110modo haesitantem, sed viriliter eam confortet ad nihil timendurri: et eo temporeplus quam alias animet ad confidendumin Deo, recitans ilIi ea verba quae Dominus dixit S. Theresiae, quod scilicetnemo Deum amittit absque eo quod cognoscat amittere. Dicat ei, omnes illassuggestiones blasphemiarum, incredulitatis, impuritatis et desperationis non esseconsensus, sed poenas quae, si cum resignatione tolerentur, animam magis magisque Deo conjungunt. Dicat, a Deonunquam odio haberi animam a quaamatur et quae bona e est voluntatis.Addat, Deum ita se gerere cum animabusa se magis dilectis. ArùHtatibus et tentaHonibus} dicebat S. Theresia,probat Deussuos amatores. Quamvz's arùHtas totavt'ta perduret, anima non omittat orationem. Veniet tempus, quo omnia ei.persolventuro O quam pu1chram pro anima desolata sententiam!
Hortetur ergo, ut forti animo sit etviriliter exspectet res magnas a Deo, dumeam per tutiorem viam deducit, scilicetper viam crucis. Moneat etiam, ut primohumiliet se, utpote dignam ita a Deo tra-
ex eo quia nondum prorsus a consolationibus sensibilibus sint disjunctae, et consequenter materiales, quae pienae suntformis, imaginibus et figuris, producit inanima hujusmodi tenebras tam molestas,sed valde utiles; quoniam per ipsas animapervenit ad alienationem quamdam abomnibus voluptatibus sensibilibus tam terrenis quam spiritualibus; et insuper acquirit magnam suarum miseriarum cognitionem atque impotentiae ad quodvis opusbonum perficiendum, et simul magnamerga Deum venerationem, qui illi repraesentatur majestate plenus et terribilis.
Normae In hoc statu director debet animampro dìrecto-re. confortare ad sperandas res magnas a
Deo, qui ad hunc finem ita se gerit cumea. Insinuet ei ne conetur se exercere inmeditatione, sed ut humiliet se, faciatactus oblationis totamque se Deo committat, perfectissime resignata dispositionibus suae voluntatis, quae tota tendit adbonum nostrum.
129. - Post hanc purgationem sensus,solet Dominus concedere donum contemplationis, quae dicitur gaudti"; scilicetreco11ectionis supernaturalis, quietis etunionis, de qua deinceps loquemur.Sed
• ante unionem et post reco11ectionem etquietem, solet Deus purgare animam ariditate spiritus, quae dicitur ariditas substan#aHs} qua Dominus vult ut anima setotam in seipsa annihilet.
Ariditas sensus est subtractio devotionis sensibilis; sed ariditas spiritus estquaedam lux divina, qua Deus facit utanima suum nihilum agnoscat. Atque hicest, ubi anima se cernit in quadam terribiliori agonia; nam etsi tunc ipsa sit magisparata ad se vincendum in omnibus etmagis attenta ad Deo placendum, nihilominus, quo magis agnoscit suas imperfectiones, eo magis sibi videtur a Deo expulsa atque derelicta tamquam ingratabeneficiis acceptis. Immo et ipsa spiritualiaexercitia quae- peragit, ut sunt orationes,communiones, mortificationes, eam magiscontristant: nam cum ea omnia non sinemagno taedio et molestia perficiat, creditomnia digna suppliciis et se Deo odibiliorem. Quin multoties animae ilIae viden-
S. Theres., Vita, addizioni, v. med, - S. Theres., Vita, cap. 11, post med. 1 Vita, cap. 14) init. - 9 Cammino di perf., cap. 31, in f.
602 PRAXIS CONFESSARlI. CAP. IX. - DE DIRECT!0NE ANIMAR. SPIRITUAL. - § II. 603
Quid in eaagendum.
Descrìbitur contemplatio negativa.
Cur vocetur clara caIigo.
nem, nihil omnino aget et suam qnìetemamittet.
In hoc statu multo minus quam inrecollectione, anima debet se applicare adfacienda proposita aut alios actus ex seipsa emendicatos. Eos tantummodo faciat,ad quos se sentit a Deo suaviter impelli.
135. - Dicamus nunc aliqua de oratione purae contemplationis, scilicet decontemplatione negativa superius enuntiata, qua e est longe perfectior quam affirmativa.
Haec contemplatio negatiua diciturclara caligo, quia ob nimiam lucis abundantiam intellectus obscuratur: quemadmodum, qui intuetur solem, radiorumfulgore obcaecatus nihil cernit, sed tantum intelligit, solem esse magnum quoddam lumen. Sic Deus in ista caligine infundit animae lucem magnam quae facit utilla intelligat, non jam veritatem aliquamparticularem, sed acquirat generalemquamdam et confusam notitiam suae incomprehensibilis bonitatis, unde anima incipit efformare altissimam de Deo ideam,licet confusam. Quando anima aliquantulum noscit ali qua m ex divinis perfectionibus, altum quidem conceptum suaebonitatis concipit; sed longe melior estconceptus quem format, quando cognoscit, divinam perfectionem non posse comprehendi.
Scribit cardinalis Petrucci in doctissimis suis epistolis, hanc orationem vocaripropterea orationem caliginis, quia inhac vita anima non est capax c1are intel-
Petrucci, Lettere e tratto spìrìt, e mìst., parto 2, lib. 2,letto 24. - S. Maria Magd. d. Passò, dr. Patrit. a S. ja-
135. - a) Hodie fere omnes critici admittunt, Dionysium mysticum alium esse abAreo·pagita. Ad textum quod attinet, haec ille revera habet, Mystica theol., cap. l, § 3}loquensde mystico theologo: «In caliginem veremysticam incognoscibilitatis ingreditur ..., eoipso quod nihil cognoscit, supra mentemcognoscens- (Migne,Patr. Graeco-lat., tomo 3,col. 1002). Item, in epist. 1: • Et illa perfectissima... ignoratio, notitia est ejus [Dei].(Migne, toc. cit., colò 1066).
136. - a) Manca est versio latina. Textusitalicus habet: «Non tutte l'anime, dice SantaTeresa, anzi son poche quelle che guida Dioper via souranaturale ; ma nel cielo noi nevedremo molte, che} etc. e , Quae verba latine
ligendi divinitatem: unde in hoc statuintelligit non intelligendo: sed intelligitlonge melius omni alie modo intelligendi.Non intelligit, quia, cum Deus non sitl'es quae formet imaginem aut figuram,intellectus nequit de eo ideam efformare,et ideo nihil aliud intelligit, quam quodillum non valet intelligere. Quapropterhujusmodi intelligentia vocatur ab Areopagita: Sublimis cognitio Dd per ignorantiam a). - In hac oratione caliginissuspenduntur omnes interiores potentiaeanimae, et quandoque etiam sensus exteriores: ita ut anima aliquando ingrediaturin ebrietatem spirituaten«, quae facit eamprorumpere in quaedam amoris deliria,ut cantus, c1amores, fletus immodicos,saltus et his similia, quemadmodum eveniebat S. Mariae Magdalenae de Pazzis.
136. - Post gradus istos facit Dominusanimam ad unionem transire.
Unicus animae .scopus hic esse debet,unio scilicet cum Deo; sed ut anima perfectionem attingat, non est necessaria uniopassiua. Satis est illi pervenire ad unionem actioasn, Paucissimae, inquit S. Theresia a), sunt animae illae, quae diriguntur a Deo per vias supernaturales; et nosin coelo permultas aspiciemus, quae sinehujusmodi gratiis supernaturalibus eruntgloriosiores illis, quae gratias istas receperunt.
Unio activa est perfecta uniformitasdivinae voluntati, in qua certe consistittota perfectio divini amoris. Perfectio,inquit S. Theresia, non consisti: in extasi,
cebo, in Vita ejusdem, lib.2, cap. 12, num, 2 (edit, Francofurt. 1670).
sic sonant: «Non omnes animae, inquit Saneta Theresia, quin potius paucae diriguntura Deo per vias supernaturales; at nos in coelomultas aspiciemus, quae, etc. a , Videtur Sanctus Doctor citasse S. Theresiam pro primasolum parte asserti « non omnes animae » etsuo penu addidisse quae sequuntur. ReveraS. Theresia, Cammino di perfes., cap. 17,init., primam tantum partem asserti habet.Nusquam vero, quod invenire potuerimus, aitpaucas esse animas quae gratiis s~pe.rnatu
l'alibus fruantur. Et loquendo specìatìm depiis personis, quas ipsa co~noscebat,~ p?ti~scontrarium declarat. Cfr. Vita, cap. l:>} init.;Cammino di perfee., cap. 17, in f.; Castellointer., mans. 5} cap. l, init.
Status potentiarumin ea.
Perfe~
etio animae , uniocum Dec.
Unio actìva, in quonam censìstato
Est necessaria.
Et suffìcìt.
Unio passiva descrìbitur.
Ejus duratìo,
sed vera unio animae cum Deo est UntOuoluntatis cum divz'na voluntate b). Haecunio est necessaria, non vero unio passiva / et animae illae, quae solam habentactivam, inquit eadem Sancta \ fiere poterz't, quod habeant meritum Ionge majus;quia maforem patiuntur laoorem, et Do1/ZÙlltS dirz'gt't eas ut fortes, et consotationes quas in hac vz'ta 1'lOlI habent seruat,ut postea det eis z'n alia. Cardinalis Petrucci ait quod, absque contemplationeinfusa, recte quidem possit anima, beneficio gratiae ordinariae, pervenire ad annihilationem propriae voluntatis et ad eamtransformandam in Deum, nihil aliudvolendo quam voluntatem Dei. Et quamvis sentiat passionum motus, tamen hinon impediunt illi praefatam transformationem. Unde subdit quod, cum in hocposita sit tota sanctitas, unusquisque nihilaliucl debet desiderare et petere a Deo,quam ut dirigatur ab ipso, et in ipso suamefficiat voluntatem.
S. Theresia 2, tractando de unione passiva, dicit quod anima posita in ea nonvidet, non sentù, neque aduertit, ita sehabere: quoniam ex abundantia lucis etamoris efformatur illa beata caligo, inqua suspenduntur omnes potentiae animae. Memoria enim non recordatur nisiDei; voluntas conjungitur Deo tali amore,ut nequeat amare aliud objectum; et intellectus tanta luce repletur, ut nullam remaliam valeat cogitare, nec etiam gratiam,quarn actu tunc recipit ; unde intelligitmulturn, sed nequi t percipere quid intelligat. In summa, anima in hoc statu constituta habet c1aram et experimentalemcognitionem Dei praesentis, qui in animaecentro eam sibi conjungit.
Baec unio, inquit S. Theresia 3, nonmultum perdurat, sed ad summum per
1 Avvisi per Poraz., 22 (edit. Veneto 1739, tomo 2,pago 238).- Petrucct, Lettere e tratto spirito e misto parto 1,Iìb, 2, tr.4; p~ù·t.'- 3,' cap. 6, ii 5e6.~ 2 Castello inter.,
") S. Alphonsus hic citat, ex Bernardo deCastelvetere, opus S. Theresiae cui titulus:Concetti dell' amor di Dio sopra... la Can..tica, cap. 3. Haec ibi utique habet impliciteS. Theresia; sed verba sunt Hieronymi Gratiani a Matre Dei, qui in prima editione hujusopusculi adnotationes addidit in fine cujusque
dimidiam horam. In aliis contemplationibus, de quibus antea locuti sumus, Deuspraebet se videndum tamquam proximumanimae, hic vero tamquam praesentem;et anima experitur eum sibi conjuncturnper suavem quemdam contactum. Undedicit Sancta 4, in aliis contemplationibus c)
posse animam dubitare, utrum fueritDeus,in hac vero non d). Hoc tamen non obstante,debet eam confessarius monere, non ideoevasisse impeccabilem; et propterea, quomagis se videt a Deo hujusmodi gratiisdonatam, eo magis esse debet humilis etab ornrrìbus alienata; unice diligendo crucern et vivendo in totum divinis dispositionibus uniformata, cum assiduo timorene suae infidelitates ex eo tempore acerobius puniendae sint, ob majorem, quacommittentur, ingratitudinem. Dicit Saneta Theresia 5 sibi cognitas plures animasquae, cum antea ad hunc statum unionisascendissent, postea in peccata mortaliapraecipites ceciderunt.
131. - Tres dantur species unionis, etsunt: Unio simptex, unio desponsationis,et unio consummata, quae vocatur uniomatrimonti' spirt'tualis.
Unio simplex est illa, de qua usqueadhuc locuti sumus.
Dicendum nunc est de unione desponsationis. Hanc unionem solet ordinariepraecedere ariditas substantialis, quae estpurgatio spiritus, de qua jam supra locutisumus n. 128.
In hac vero unione desponsationis tressunt alii gradus diversi, scilicet extasis,raptus et elevationis spiritus. - In simplici unione suspenduntur potentiae, sednon sensus corporei, quamvis hi remaneant valde infirmi ad operandum. - Inunione autem extasis amittitur quoqueusus sensuum, ita ut persona non videat,
mans. 5, cap. 1, post rned, - 3 Vita, cap. 18, v. fin. 4 Castello ìnter., mans. 5, cap. l. v. med. - 5 Castello inter.,mans. 0, cap. 4, v. med.; et mans. 6, cap. l, v. med.
capitis. - Ceterum hanc sententiam profertipsa S. Theresia, Fondae., cap. lO (al. 5),V. med., et quidem fere ad verbum.
c) «Quamdiu experientia non fuerit magna " addit, loc. cit.; S. Theresia.
il) Hoc revera scripsit S. Theresia, anno1577, in suo opere Castello interiore} man-
et certitudo,
Xormapro confessario,
Specicsunionis passìvae :
1. Uniosimplex.
2. Uniodes ponsatfonis.
Tres gradus:
Extasis.
604 PRAXIS CONFESSARII. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § II. 605
Raptus,
Eievatiospiritus.
Dubiumsolvitur.
3. Uniomatrimoni ispiritualis.
non audiat, et non percipiat neque incisiones neque adustiones. - Raptus veronihil aliud est quam impressio quaedamgratiae validior, qua Dominus non solumelevat animam ad unionem, sed etiamrapit illam motu quodam subitaneo et violento, ita ut aliquando elevetur etiamcorpus et reddatur leve ad instar plumae.- Elevatio spiritus est, quando animasentit se rapi quasi extra se a) et extollisupra seipsam cum magna quadam violentia, unde .anima ab initio magnumexperìtur timorem. In elevatione spirituscontinetur tam extasis, quia irrtervenitamissio sensuum, quam raptus, id estmotus violentus. Retulit mihi personaquaedam similibus gratiis a Deo donata,quod in talibus elevationibus spiritus videbatur sibi, tanquam si anima e corporefuisset avulsa et elevata cum tanta velocitate ac si conficeret decies centenamillia milliaria in quovis temporis momento, non sine magno terrore, quoniam ignorabat, quo esse t ascensura; sedcum postea subsedisset, tunc ìllustrabatur ad cognoscendum aliquod divinumarcanum.
Sed hic oritur dubium: Si in hacunione suspenduntur potentiae et intellectus obscuratus a lucis abysso nequitattendere rebus quas intelligit, qua unquam ratione potest ibi anima intelligereet verba facere de illo divino arcano? Respondent mystici quod, quando Deusvult ut anima intelligat aliquod secretum,aut immittere illi aliquam visionem intellectualem vel imaginariam, minuit nonnìhil lucem, ita ut anima remaneat habilis ad cognoscendum et perpendendumquodcumque Deus voluerit.
138. - Tandem perfectior unio, quaedicitur consummata, et major quarn inhac vita possit Deus concedere animaeviatrici, est illa quae dicitur matrimonti'spirz'tualis) per quam anima transformatur in Deum, et fit unum quid cum Deo:
S. Theres., Vita, cap. 27, post init.
sione 5, cap. 1, v. med, Et sic videtur Sanctapaulo recesisse a sententia quam antea protulerat in Vita, cap. 15, inf. (opus compositum ano 1562-1565), ubi absolute affirmabat,
eodem modo, quo vas aquae infusum marievadit unum cum aqua maris.
Et advertendum hic est, quod in relìquis unionibus, ut loquuntur mystici, potentiae remanent suspensae. In hac verominime suspenduntur; quoniam potentiae,purificatae a sua sensibilitate et materialitate, jam effectae sunt capaces divinaeunionis; ita ut voluntas amet Deum suumplacidissime, intellectus recte cognoscatet attendat huic intimae divinae unioni,quae jam facta est in animae centro,quod accidit eodem modo ac si quis intueretur solem et sine ulla offensione oculorum solis splendorem cognosceret.
Insuper est advertendum quod haecunio non est transitoria, ut duae priores,sed permanens; ita ut anima fruatur habitualiter divina praesentia jam sibi conjuneta et fruatur in pace stabili: nam passiones nihil amplius eam perturbant. Il1asquidem anima cernit, dum faciem suamostendunt. Sed non tristatur, nec ullampatitur molestiam ab iIlis, ad instar ejusqui forte nubes supereminens cerneretternpestates inferius evenientes, et ipsenon tangeretur ab illis.
139. - Hic abs re non erit ali qua dicerede visionibus, locutionibus et revelationibus, ad discernendas falsas a veris.
Visiones vel sunt externae, vel imaginariae, vel intellectuales. - Externaesunt, quae oculis cernuntur; - z11tagz:nartae, quae spectantur in phantasia seuvi imaginativa; - inteltectuates , quaeneque oculis neque in phantasia videntur,sed a solo intellectu, divina luce adjuto,quae species intelligìbìles ingerit; atquehaec visionum species, teste S. Theresia,tota est spiritualis. Nullam enim in eapartem habent sensus neque externi nequeinterni, qui sunt vis imaginativa et phantasia. Notandum quod neque oculis nequephantasia potest anima cernere res sibirepraesentatas, nisi in apparentia corporea, etiamsi essent substantiae spiri-
dari, durante oratione quietis, omnimodamcertitudinem de praesentia Dei in anima.
137. - a) ltalicus textus habet «quandoanima sentit se rapi quasi extra corpus s ,
Statue pctentiarumin ea.
Ejus duratio.
Quid sint'visiones externae.
Imaginariae.
Intellectuales.
Daemoneas operaripotest.
Signa addiscernendas veras afalsis.
1114tamenfallere possunto
tuales. E contra beneficio intellectus rescernuntur tamquam spirituales, etiamsifuerint materiales; vel, ut melius dicam,noscuntur, non videntur, sed noscunturlonge melius quam si oculis cernerentur.
140. - Advertendum tamen hic est,quod visiones istas tam Deus quam diabolus potest operari ; quod est intellìgendum etiam de intellectualibus, ut videturinnuere a) S. Joannes a Cruce 1 contra idquod sentit cardinalis Petrucci, quamvismulto facilius corporales, quae ut plurimum et praecipue in feminis ab ipsa phantasia efformantur.
Signa ad distinguendas veras a falsissunt:
l°. Si veniant ex improviso sine ullapraecedenti animae cogitatione.
2°. Si ab initio afferant confusionem etterrorem, sed postea relinquant animamin pace.
3°. Si sint rarae, quia frequentes suntvalde suspectae.
4°. Si parum durent; quoniam, inquitS. Theresia 2, quando anima intuetur perlongum tempus rem sibi repraesentatam,signum est quod sit potius actus phantasiae. Visio divina ut plurimum transitad instar fulguris, sed remanet inde immobiliter menti infixa.
5°. Vera visio relinquit animam insumma pace et vivida cognitione miseriae suae, non sine ingenti. desiderio perfectionis; ad differentiam visionum diabolicarum, quae parum remanent impressae,et relinquunt animam in quadam sìccìtate, perturbatione, motibus propriae aestimationis, et cum fame sensibili harumgratiarum.
Verum cum omnibus signis superiusmemoratis, inquit S. Theresia 3, nullamcertam haberi posse securitatem, quoniammultoties daemon scit simulare quietem,cogitationes humilitatis, desideria perfectionis: quae omnia incertuin est, a quo
~ Salita del monte Carm., cap. 24, in med. - Petrucci,Lettere e tratto spirit., parto 1, Iìb, 2, te. 4, parto 3, cap. 3,n.6, in f. - i Castello ìnt., mans. 6, cap. 9, v. med, -
140. - a) S. Joannes a Cruce, loc. cit., devisionibus inteUectualibus loquens, expressedicit: e Istas visiones pariter potest daemonin anima producere '.
procedant; quoniam saepe ipse daemonut sibi fides praestetur, solet haec insinuare b), ut tandem illum percipiat fructum et deceptiones quas intendit.
Unde director, regulariter loquendo,non prohibeat animae enarrare sibi hujusmodi visiones, immo imponat illi, ut manifestet quaecumque videt, sive vera ea sintsive falsa, ut docet S. Theresia 4. Sed econtrario nullam ostendat curiositatemsciendi hujusmodi visiones, neque de hisminute animam interroget: nec praeveniat dicendo: Non fult sic? Vidistine hocvel illud? quia tunc facile anima respondet affirmative aut ex sua malitia autsimplicitate.
Si aperte noverit, hujusmodi visionesesse opus phantasiae aut diabolicum, quiaforte arcent animam ab obedientia, humilitate aut ab alia virtute, tunc patenterei hoc dicat. - Si vero id confessariusnon discernat, non omnino expedit indubitanter asserere, visiones illas esse veldiabolicas vel phantasias, quemadmodumsolent quidam nimis increduli, ad differentiam aliorum qui nimis creduli omneshabent ut veras. Sed dicat poenitenti, utoret Deum, quo non amplius ducatur pervias adeo periculosas, protestando quod,quamdiu vivet in terris, velit Deum cognoscere solurn per viam fìdeì, - Caeteruminsinuet, ut ex visionibus habitis, vel falsisvel veris, illum percipiat fructum quimagis est necessarius et praecipue serecte cum Deo gerendi. Ita enim agendo,quamquam visiones fuerint a daemone,daemon remanebit elusus.
141. - Quod vero ad locutiones attinet,locutio esse potest successiva, formalis etsubstantialis.
Successiva est, quando anima meditando aliquam veritatem fidei sentit sibiquasi responderi ab ipsomet suo spiritu,sed veluti ac esset persona extranea.Haec, quando bonos parit effectus, ut
8 Castello ìnr., mans, 6, cap. 9, v. med.; cfr. etiam mans. 7,cap. 4, Y. fin,; Vita, cap. 25, a med. et cap. 30, v. med. , Castello ìnt., mans. 6, cap. 9J post rned,
b) Fert italicus textus: «Poiché talvoltalo stessonemico !'insinua per farsi credere •.Latine: « Quonìam interdum ipse daemon,ut sibi fides praestetur, haec insinuat s ,
DirectorInterrcget,
sed prudenter.
Ferat aequum judicium,
Et rectadet consilia.
Qnid sitlocutio successiva.
606 PRAXIS CONFESSARII. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § Il. 607
Formalis.
Substantialis.
Gradus il·larum certitudinis.
Norma prodirectore.
Quomodor ev e lat ì ones habeanturo
Quidageredebeat director.
essent amoris aut humilitatis extraordinariae, esse potest speciale Dei lumen.Sed quando non vide t augeri consuetumamorem, indicium est, eam esse intelligentiam proprii intellectus.
Formaiis est, quando anima auditaliqua verba formata, sed extra se; etpotest haec percipi vel auribus vel viimaginativa vel intellectu. Haec, ut discernatur, utrum sit divina an diabolica,videndae sunt res quas exprimit aut faciendas imponit et effectus quos relinquit.Praecipue, si est divina imponitque operapatìentiae, propriae abjectionis, aut quodvis aliud opus spirituale, relinquet facilitatem quamdam ad omnia toleranda, adoperandum et se humiliandum.
Substantialis est eadem ac formalis,et solum differt in effectu; quoniam formalis aut instruit aut imponit; substantialis vero cito operatur id quod exprimit ;ut, ex. causa, si diceret: Consolare; nolitimere ; dilige me. Anima tunc in eodemtemporis puncto remanet consolationerepleta, intrepida, aut amoris igne suecensa.
Haec locutio caeteris omnibus est securior. Prima enim est valde incerta. Secunda, id est formalis, est multum suspeeta, praesertim quando jubet res exsequendas. Unde director, si observat eaquae jubentur, esse christianae prudentiaeopposita, debet ea omnino prohibere; sivero non sint prudentiae contraria, expedit, ut earum suspendat exsecutionem,quousque deveniat in majorem securitatem, et multo magis, si res sint extraordinariae.
142. - Denique quod attinet ad reuelationes rerum occultarum aut futurarum,ut scilicet mysteriorum fidei, status conscientiarum, praedestinationis animarum,mortis, promotionis ad aliquam dignitatem et his similia, hae possunt tripliciterhaberi, nempe per visiones, per locutiones, et per intelligentias nudarum veritatum.
In hujusmodi revelationibus debet director magnam adhibere prudentiam, necsit nimis facilis ad credendum, et praecipue ad exsequendum, quando agitur
1 Salita del monte Carm., Iìb. 2, cap. 82, in med. i Direttorio mistico, lib. 2, parto ~, cap. 1. V. Eccoti
de certiorando aliquem ob notitiam inrevelatione acceptam. Ante omnia jubeatanimae, ne revelationem aliis indicet, etipse cautissime semper procedat, immoutatur sapientiorum consilio, quoniam,ut plurimum, tales revelationes dubiaesunt et suspectae. Minus vero suspectaesunt intelligentiae simplicium veritatumcirca mysteria, attributa divina, malitiam peccati, damnatorum infelicitate met his similia. Haec quando sunt fideiconformia, dicit S. joannes a Cruce l quodanima non debet illas quaerere; sed si ipsiconcedantur, humiliter sunt ab ea accipiendae et non refutandae.
143. - Oritur hic Dubium: utrum omnesistae species gratiarum et communicationum supernaturaHum debeant rejz'd autacceptari?
Et distinguendum est, ut ait doctusquidam auctor, Pater Bernardus de Castelvetere 2, cum S. Joanne a Cruce etaliis. Gratiae illae, quae elongant a fide,ex eo quia consistunt in quibusdam noti'tiis distinctis, ut sunt visiones, locutioneset revelationes: has oportet omni conaturejicere. Sed illae ex opposito, quae suntuniformes fidei, ut sunt notitiae confusaeet generales, et tactus divini, qui uniuntanimam Deo, non sunt rejiciendae; immopossunt humiliter expeti et desiderari, utquis magis magisque Deo uniatur et in suosancto amore solidetur. - Hoc nihilominus intelligitur pro illis animabus, quaejam donantur similibus favoribus; quoniam pro aliis tutior via est desiderareet expetere tantummodo unionem activam, quae, ut diximus, est unio voluntatis nostrae cum divina voluntate.
Director igitur, quando ei occurreritanima cum his communicationibus contemplationis aut caliginis aut unionis, nondebet ei imponere ut eas rejiciat, sed uthumiliter et cum gratiarum actione recipiat. Semper vero utatur verbis, quaeanimam non omnino securam efficiant,sed relinquant quemdam timorem, quieam, etsi non conturbet, detineat vero inhumilitate et ab omnibus alienatione. Gratias autem quarumdam notitiarumdistinctarum, quae habentur per viam
dunque~ • s. Joann. a Cruce, Salita, Iìb, 2, cap. 11,V. med.
Gratlae externae rej icìantur,
Gratiae
iio~l:~i~~:ti possunt.
Limitatio.
Corollariumprodirectore,
et pro poenitente.
Directorirrterroger,
Servet se~creturu,
Potius animam humiuer,
sed etiamconfortet.
vrsionum et his similium, ut superiusdiximus, jubeat confessarius constantissime recusari, semper tamen in spirituhumilitatis (et sine u110 contemptu, utexspuendi in faciem, irridendi, etc., quodnon licet, ut plures asserunt), et protestando coram Deo, se vene ei in pura fideservire.
Caeterum ait S. Theresìa l quod quotiescumque anima sentit se suaviter accendi ad amorem erga Deum, haberedebet communicationem tamquam divinam, non ideo ut credat se aliis meliorem, sed ut animum faciat ad perfectiuscoram Deo ambulandum. Ita enim agendoDeus efficiet, ut daemon, etiamsi ìste aliquam partem haberet, victus remaneatet suis ipsis armis sibi damnificet.
144. - Sed conc1udamus. - Directorergo lO imponat animae, ut superius diximus, ut fideliter enarret omnes communicationes, quas habet in oratione, nullum tamen eas sciendi desiderium demonstret. Nec unquam aliis manifestet gratiassupernaturales suae poenitenti concessas.Fiet enim, ut illi ejus precibus se commendent, eamque maximo superbiendipericulo exponant; vel si post hanc notitiam levissimum intueantur defectum,multum scandalizabuntur et eam in derìsione habebunt.
2°. Non ostendat huic animae, talibusfavoribus distinctae, particulare aliquodsignum aestimationis, et multo minusmittat alias poenitentes ad petendumconsilium ab ea, vel ad exposcendumsolatium aut directionem. Potius ostendatminoris eam facere, quam alias animasquae ambulant per viarn fidei, quoniamanimae his favori bus ornatae, regulariterloquendo, semper et multum sunt humiliandae.
3°. Si advertat, animam servare humilitatem atque timorem in istis diviniscommunicationibus,oportet eam adjuvare,immo et securam facere, quoties expe-
1 Vita, cap. 15, a medio et Castello interiore, mans, 6,cap. 9, in med. - S. Tueres., Vita, cap. 101 versus med.;cap. 4, in med. et Castello ìnterìore, mans. 4, cap. 3, init.
144. a) - Haec reve1atio, quam hic refertS.Alphonsus, reperitur ad verbum in editioneVeneto (1739) operum S. Theresiae (tom. 2,
dire cognoverit. Dicit S. Theresìa, quodanima nunquam movebitur ad magnapro Deo gerenda, nisi agnoverit se magna accepisse a Deo. Et quidem eademSancta, quando a S. Francisco Borgia etS. Petro de Alcantara fuit facta securior,dona quae ipsa acceperat esse vere divina, ex eo tempore ad perfectionem nonamplius cucurrit, sed evolavit.
Neque ex eo quod cernit director animam identidem in aliquem defectum incidere (quoties defectus non sunt plenedeliberati aut commissi cum adhaerentiaet contemptu), reputare debet omnes hujusmodi communicationes pro mendaciiset illusionibus. Dominus tales gratias concedit non tantum animabus perfectis, sedaliquando etiam imperfectis, ea scilicetratione, ut liberet eas a suis imperfectionibus et ad vitam perfectiorem extollat.Unde, quando dignoscitur quod per hujusmodi communicationes anima magismagisque se Iiberat a passionibus et proficit in amore divino atque in desiderioperfectionis, signum est quod illae suntbonae.
De reliquo, quando agitur de gratiisexternis, ut sunt visiones, locutiones etrevelationes, regulariter loquendo, ut dìximus, tutius est ut director ostendat separvi eas facere, dicendo id quod monuitS. Theresia e coelo post obitum suumcuidam personae religiosae : Ne fidantanimae visionibus et reuetationious particularibus. Ne collocent perfectionem ineis habendis. Licet eninz aliquae ex eissint uerae, plures nz7zllomùzus sunt falsaeet mendaces: et diffidle est z'nvent're unamoeritatem inter plura mendacia (quareplures sunt visiones falsae quam verae):et quo avidz'us expetentur et in prettohabebuntur} eo magis persona aoerraoi:a fide et humllltate} quae est via tutt'orquam posuerit Deus a). Quare det ei consilium ut oret Deum, ut veram concedatextasim, scilicet totalem a rebus terrenis
- S. Theres., de S. Francisco Borgia, cfr. Vita, cap. 24,versus med.; de S. Petro Alcantara, cfr. cap, 30, verosus med.
pag.219). Deest tamen in hac editione senotentia • et difficile est invenire unam veritatem inter p1ura mendacia >.
Nec miretur ob ejusdefectus.
Gratìas externas par.-viper-dat,
608 PRAXIS CONFESSARlI. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § 111. 609
Sensimmortificarìones concedat,
Animamstulte perrtnacem humiliet acterreat.
Ultimummonitumpro praxi.
Anima incipiens vellet onerarimortificatìonibus.
Directoraegre ilIas,permittat,
et a semetipsa alienationem, sine qua adperfectionem nunquam valebit pervenire.
Quod si unquam director advertat,animam non esse bene fundatam in suaemiseriae cognitione, et vellet pro certotenere, quod suae communicationes sintdivinae, et turbaretur audiendo quod director nollet eas credere uti tales, pessimum signum est. Signum est quod illaesint daemonis, ex effectibus qui observantur, scilicet adhaesionis superbiae ; autindicium est quod anima non bene ambulet, quoniam ipsa saltem dubitare deberet, quoties dubitat confessarius. Et ideoin hoc casu omnibus modis est humìlianda et in timore detinenda, quantumfieri potest; et tunc, si nec etiam acquiescìt, privet eam communione et severiusmortificet, quia tunc in magno versaturpericulo ne decìpìatur a daemone.
Denique director, etsi judicaret reddere anìmam certiorem, quod ejus communicationes sint a Deo, tamen ei insinuet, ut in oratione semper prae oculishabeat (saltem in principio) punctum aliquod vitae vel passionis Jesu Christi. Dicebat S. Theresia, animam, quae amittitdirectionem boni Jesu, nunquam perventuram ad perfectam cum Deo unionem b).
Animae incipientes meditantur Dominipassionem per modum discursus; contemplativae vero non utuntur discursu, sedproposito sibi mysterio aliquo admiranturbonitatem, misericordiam, amorem divinum, et hinc Deus facit eas transire, quandoei placuerit, ad contemplationem suae divinitatis.
§ III. - De mortificatione.
145. - Quoad mortìfìcationem oportetadvertere quod, quando animae vitamspiritualem incipiunt, ex eo quod solettunc Dominus, ut diximus, eas allicereconsolationibus sensibilibus, in primo illofervore vellent se interficere disciplinis,ciliciis, jejuniis et similibus exercitiis affìictivìs.
Interea oportet ut director sìt parcìssimus in hujusmodi mortificationibus con-
b) S. Theresia, Castello inter., mans. 6,cap. 7, v. fin., sic loquitur: « Ne optimamconversationem deseramus boni illius Jesu
cedendis. Nam alias, superveniente indetempore ariditatis, ut ordinarie solet accidere, facile anima, destituta suopristinofervore sensibili, omittet omnes suas mortificationes et, incipiens inde diffidere, relinquet etiam orationem et vitam ipsamspiritualem utpote res mìnus sibi accommodatas et consequenter amittet omnia.Aliquando etiam accidit ut hae animaeincipientes, ratione primi illius fervoris, sedent in res immoderatas, et incidant inmorbos corporales, et tunc, ut reficiantur,omittunt omnia exercitia spiritualia, nonsine ingenti periculo amplius ea non resumendi. - Ideo director curare debet, utprius ipsae in vita spirituali solìdentur, etpostea, consideratis circumstantiis sanitatis, occupationum atque fervoris, concedat illis eas mortificationes externas,quas ipsis magis judicaverit conveniresecundum christianam prudentiam,
Dico: secundum christianam prudentt'am,. quoniam dantur aliqui directoresadeo imprudentes, qui omnem animaeprogressum collocare videntur in onerando eam jejuniis, ciliciis, disciplinis sanguineis, adustionibus et bis simìlibus, Allivero omnes omnino mortificationes externas videntur reprobare tamquam inutilesspirituali progressui, totam perfectionemin interiori mortificatione collocando. Sedbi etiam errant ut primi, quoniam mortificationes corporales adjuvant internas,et sunt quodammodo necessariae (quandopossunt exerceri) ad fraenandos sensus,et ideo legìmus, ab omnibus sanctis plusminusve fuisse frequentatas.
Verum quidem est quod mortifìcatìointerior passionum est a poenitentibuspotissimum exigenda; ut, ex. gr., esser.non respondere injuriis, non quaerereneque manifestare aliis, quae tendunt adpropriam aestimationem, cedere in contentioriibus, aliorum voluntati condescendere (sed sine damno spirituali). Undeexpedit aliquando, alicui animae prohibere omnes mortificationes externas, quousque se sentiat liberam ab aliqua passione magis dominante, ut vanitatis, ran-
ejusque sanctissimae Matris ...eo magis quoddulcedines [supernaturales] non ita sunt ordinariae ut totum insumant tempus ».
antequamanima solideturin wìrtutibus.
Postea vitet exaggerationemexutraqueparte.
Mortifica·tio interior,quidem potissima.
coris, cupìditatìs rerum hujus mundì,aestimationis propriae aut propriae vo
ri~:,d ~~fg; luntatis, Sed absolute asserere, mortificautilis. tiones externas nihil aut parum prodesse,
maximus error est. Dicebat S. Joannesa Cruce, ei qui reprobat poenitentias ,nullam praestandam essefidem, etiamsimiracula perpetraret.
Director 146. - ,Ab initio ergo director anteexigat obe-dientiam. omnia injungat poenitenti, ut nihil um-
quam facìat contra aut sine ejus obedientìa, Qui contra obedientiam poenitentias agunt, inquit S. Joannes a Cruce:Hl magis progrediuntur in vitiis quamin vt'rtutipus.
Sit quoque, ut dixi, valde parcus inconcedendis hujusmodi mortificationibus,quamvis id importunius effiagitent poenitentes. Satis erit ab initio eis concederealiquam tenuem, sed raram mortificationem, ut disciplinam, catenularn ferream,abstinentiam, potius ad ingerendum ineorum animis mortificationis desiderium,quam ad eos, ut convenir, mortificandos;et postea processu temporis poterit liberalius agere juxta progressum, quemanima facìet in virtutibus. Quando enimilla erit in spiritu solidata, non poteriteì sine scrupulo opportunas mortifìcatìones denegare.
duplicem Caeterum, ordinarie Joquendo, gene-r e g u l a mservando, ralem hanc regulam sibi proponat, nun-
quam scilicet concedendi mortifìcatìonesexternas, nisi prius requìsitus, quia haenon multum prosunt, si absque magnaappetentia recipiantur: et quoties concedìt, semper minus quam postulatur concedat et potius, ut ìnquìt Cassianus, excedat in denegando quam in concedendo a).
Quid de Praecipue curet suadere mortìfìcatio-mortifica-tione gulae, nem externam circa gulam, cujus quae-
dam animae spirituales non admodumsunt amantes. Haec revera est omniumdurissima, sed utilissima spiritui et saepe
s. Joann. a Cruce, Avvisi e sentenze, §11 (n. 340).S. Joann. a Cruce, Avv. e sent., § 7 (n. 259) et cfr. Notteoscura, lib. 1, cap. 6, init. - S. Philipp. Ner.} Bacci, inejus Vita, in i., documenti spiro di S. Filipp., v. f. -
146. - a) Hanc sententiam explicitam nusquam habet Joannes Cassianus; sed, loquensspecialiter de jejnnio, ita saepe moderationemInculcar ut tamquam corollarium ejus doctrinae erui possit.Cfr.suas Collationes, collat.2,
s. A!.PBONSl, Opera morafia. - Tom. IV.
etiam corpori. Dicebat S. Philippus Nerius:Qui non coercet gulam, nunquam perueniet ad perfectzonem, - E contrario sitparcus in concedendis mortificationibussomni, quoniam hae facile tum corporistum spiritus saluti sunt nocivae. Sublatoenim somno sufficienti patitur caput, etlanguente capite remanet persona inhabilis ad meditandum et ad caetera aliaexercitia devotionis.
Quamcumque vero mortificationemconcesserit poenitenti, ut ornnem illi auferat superbiendi occasionem, persuadeatilli, hoc nihil prorsus esse respectu ejusquod sancti fecerunt, et respectu poenarum,quas pro nobis perpessus est jesusChristus. Dicebat S. Theresia: Totum estimmund#ùt, quùlquùl agere possimusin comparatzone unzus sanguinis guttaequam Dominus effudz"t pro nobis.
Meliores mortifìcationes, utiliores etpericulis minus obnoxiae sunt negativae,ad quas faciendas, regulariter loquendo,non est necessaria obedientia dìrectoris,ut esset: privare se visione aut auditionererum curiosarum, loqui parce, contentumesse cibis gustui minus acceptis seu maleconditìs, non accedere ad ignem temporehiemis, eligere pro se res viliores, exsultare et Iaetari deficientibus quibusdamrebus etiam necessariis; quoniam in hocconsistit virtus paupertatis, ut ait S. Bernardus: Virtus paupertatis non est paupertas , seti amor paupertatis, Insupernon queri de ìncommodìs temporum, decontemptu sui ìpsìus, de persecutionibusmolestiisque infirmitatum corporis. Scalpro cruciatuum et dolorum perfìcìunturlapides Jerusalem coelestis. Dicebat Saneta Theresia: Credere, quoti Deus admittat m suam amidNam gentem commoditatis amicam, dementia est. Anlmae quaevere dz'llgunt Deum , nesciuns quietemexpetere.
S. Theres., Vita, cap. 35 (al. 39), v. med. - S. Bernard.,epist. 100 ad quemdam episc. (Migne, Patr, Lat., tomo 182,col. 235). - S. Theres., Cammino di perf.. cap. 18, init.;'et Fondaz,, cap. 10 (al. 5) ante med,
cap.23 (Migne, Patr, Lat., tomo 49, col.554),cap. 17 (Migne, loc. cit.,col.550), et collat.21,cap. 22 (Migne, loc. cit., col. 1195); ìtem, deCoenobz·or. instz'tu#s, lib.5, cap.8 (Migne, loc.cit.,col.223) et cap.41 (Migne, loc. cit.,col.266).
39
et de mortifica tionesomni.
Semperanimam humilieto
Melioresmor t ìf'i cationes suntnegativae.
610 PRAXIS CONFESSARII. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § IV. 611
Opera communia paIarn e x e rceantur.
Alia modooecu1 t e nt u r , modomanifestenturo
Suares, de Eueh., disp. 69, seet. S, V. Ad secund"m et disp. 70, seet. 2, v. Dico 1 (edit. Veneto 1747).
147. - Hic oritur dubium. - Evangelium in quodam loco ait: SÙ; luceat luxvestra coram horninious, ut vùieant operauestra bona et glorificent Patrem vestrum, quz' t'n coeùs est (Matth. v, 16). Inalio loco dicit: Te autem faciente eleemosynam, nesciat sinistra tua quù:lfaciatdextera tua (Matth, VI, 3).
Quaeritur ergo: utrum actus vt'rtutt'sSz11t manifestandi alti's vel occultandi?
Et respondetur distinguendo: Operacommunia, ad virtutem christianam necessaria, exerceri debent palam: ut esset frequentia sacramentorum, oratio mentalis,visitatio Venerabilis, audire Missam genibus fiexis et cum interiori spiritus recollectione; deferre oculos modestos, silentium in ecc1esia servare, dicere: Volosanctus evadere, fugere garrulitatem, conversationes periculosas, curiositates et his
. E:<t.raor- similia. - Opera vero, quae dicuntur su-d i nar ia et . . d"singularia pererogationss extraor marzae et quae~;,~ulten- sapiunt singularitatem, ut supra enarratae
poenitentiae externae ciliciorum, fìagellorum, orationis cum brachiis in crucemexpansis, comestionis herbarum amararum, suspiriorum, fietus tempore oratìo-nis, etc., occultari debent, quantum possibile est. - Reliqua vero opera virtutis,ut ministrare infirmis, erogare eleemosynam pauperibus, humiliare se facientiinjurias, et similia, haec melius erit occul-tare, quantum fieri potest: sed si forteexerceri nequeant nisi publice, non debent praetermitti, dummodo fiant tantumintuitu placendi Deo.
§ IV. - De frequentia sacramentorum.
148. - Tandem dicenda sunt aliquade modo quo confessarius dirigere debetanimas spirituales circa frequentiam sacramentorum, scilicet confessionis et communionis.
Pau/o Barisoni, Lettera ad una signora ... [sulla] frequenza del S5. Sacram., cap. 1, in f. et cap. 5, Inie. (edit.
148. n) - Barisoni citat lib. 5, de Sacramentis , cap. 4. Sed hoc opus perperamS. Ambrosio attribuitur. Cfr. Migne, Patr.Lat., tomo 16, col. 413. Ceterum auctor hujusoperis, lib. 5, cap. 4, n. 25 (Migne, loc. cit.,col. 452) solum innuit sententiam de quaagitur.
Quod spectat ad confessionem, expeditipsis insinuare, ut generaliter de .suis peccatis confiteantur, si adhuc non fecerint ;quia si forte jam fecerint, vel si animaesset scrupulis- agitata, oportet omnìnoconfessionem hanc prohibere. - Quoadvero confessionem ordinariam, quaedamanimae delicatioris conscientiae con sueverunt quotidie confiteri; sed, generaliterloquendo, sufficiet personis spiritualibus,praesertim scrupulosis, confiteri semelaut ad summum bis in hebdomada. Sedquando aliqua ex istis gravaretur aliquaculpa levi, et non haberet opportunitatemconfitendi, dicit Pater Barisoni in suo tractatu de communione, innixus auctoritatìS. Ambrosii a) et complurium aliorum AA.(quod etiam suadet S. Franciscus Salesiusin quadam sua epistola) b), quod non ideoomittere debet communionem. Ad remissionem enim venialium, docet sacrumconcilium Tridentinum, esse quoque aliamedia, ut essent actus contritiònis etamoris. Unde melius tunc est ad purifìcandam animam a culpa illa, uti istis mediis,quam privari communione propter absentiam confessarii. Et sapiens quidam dicebat, quod aliquando longe fructuosiusest pro quibusdam animabus timoratis,disponere se ad communionem actibussuis, quam cum ipsa confessione. Et multoties accidit, quod tunc anima se disponat actibus ferventioribus contritionis,confidentiae et humilitatis.
149. - Quoad vero communionem, nonloquimur hic de obligatione pastorumanimarum non negandi communionemcuicumque subdito qui non sit publicepeccator et quoties rationabiliter petat.Satis de hoc egimus in Libro (Ltò. VI,n. 254), in quo vidimus, Innocentium XIin quodam suo decreto ordinasse, usumcommunionis frequentis totum remittiprudentiae confessariorum; unde sine evi-
Neapo!. 1632).- Cone. Trìd., oeos.14, de Poenit., cap. 5. Innoe. XI, s. C. C. decreto Curn. ad aures, diei 12Febr, 1679.
b) S. Franciscus Salesius in epistola, cui,verosimiliter alludit S. Alphonsus, nempe,in epist. ad Dominam Brulart (epist. 831,edito Paris. 1839) utique dicit actum contritionis supplere confessionem venialium; ast inhoc loco tractat de confessione facta sinerespectu ad communionem.
Confessiog e n e r a Lì si n t e r d u msuadendn.
Confessioordinariaquocìes facienda.
Communionon omittenda ob venialia nonconfessa.
Parochusnegare neq u"i t communionem.
denti causa nescio quomodo parochi possint tuta conscientia denegare petentibuscommunionem. Et notandum est quodin praefato decreto prohibetur episcopispraescribere in genere suis subditis diesad faciendam communionem. - Sed loquimur hic dumtaxat de modo, quo confessarii debent se gerere in concedenda communione suis poenitentibus a).
In hoc quidam errant ob nimiam indulgentiam, alii ob nimium rigorem. - Nonest dubium, quin error sit, ut advertitSummus Pontifex Benedictus XIV, inaureo suo libro de Synodo) concederecommunionem frequentem b) iis qui saepein peccata gravia labuntur, nec sollicitisunt de agenda poenitentia ac de suaemendatione; aut. iis qui accedunt adcommunionem cum affectu ad peccatavenialia deliberata sine ullo desiderio seab eis liberandi c). Expedit quidem, aliquando concedere communionem alìquìbus qui essent in periculo labendi in peccata lethalia, ut vires recipiant ad resistendum. Sed respectu earum personarum,
149. - a) Doctrina hic a S.Alphonso tradita,hodie immutanda vel explicanda est juxtadecretum S. C. Conco Sacra Tridentina Synodus, diei 20 Dec. 1905, quod reperies lib. 6,n. 254, noto a. Ut autem quis dijudicet quantum, pro suo tempore, indulgentissimus fuerit S. Doctor in concedenda frequenti communione, referre juvat quae, ano 1764, Neapolìscribebat De Meo, Confutae.... di CiprianoAristasio sopra la freq. com., § 36, n. 22.- Inter mille laicos, ne unum quidem invenies qui quotidie communicet. Si Neapolimexcìpìas, vix ac ne vix quidem tres aut quatuor reperies in alia regni civitate, qui hocfaciant; et hujusmodi civitates sunt paucissimae. Hic adde quod ii qui sic communicant, a communione abstinent uno die infrahebdomadam •. Nil mirum proinde doctrinamalphonsianam iram commovisse auctorumjansenìstarum, quos pluries debellavit S. Doctor, Risposta apologo (Rom.1762); (Neap.1764);Breve aggz'unta sulla mat. della com. freq.(Neap, 1765).
b) Quid intelligeret S. Alphonsus per communionem frequentem saepius ipse declaravit: «Communionem quotidianam appelloillam quae fit quotidie; frequentem quae pluries fit in hebdomada ... ego vero hebdomadariam neutiquam pro frequenti habeo ». Risposta apolog., t'n med, (Rom. 1762).
quae non exsistunt in tali periculo, et econtra committunt ordinarie peccata venialia deliberata, et nulla in eis emendatio neque desiderium emendationis effulget,optimum erit non permittere eiscommunionem plus quam semel in hebdomada, Immo poterit expediens esse, illisaliquando per integram hebdomadamcommunionem interdicere, ut majoremconcipiant horrorem in suos defectus, etmajorem erga sacramentum hoc reverentiam. Tanto magis quod sententia communior tenet, recipere Eucharistiam cumpeccato levi actuali aut cum affectu adipsum, novam esse culpam ratione ìrreverentiae, quae irrogatur sacramento(Ltò. VI.. n. 270) d).
Quidam afferunt decretum S. Anacleti,can. Peracta lO, disto 2, de consecratione,in quo habetur: Peracta consecrationeomnes communt'cent, quz'noluert'nt eeclesiasticis carere limt'ntòus,. sic enz'm etApostoù statuerunt, et sa/zeta Romanatenet ecclesia. Sed imprimis negatur aPatre Suarez et aliis, quod unquam fuerit
c) Benedictus XIV, de Synod., lib. 7,cap. 12, n. 9, sic loquitur: • Monendi suntconfessarii, ne frequentem ad Eucharistiamaccessum iis, aut suadeant aut permittant,qui in gravia peccata saepe labuntur, nec depoenitentia peragenda, suaque vita emendanda sunt solliciti, sicuti nec illis qui, etsigravia evitent crimina, voluntatem habentvenialibus inhaerentem s , Liquet igitur S. AIphonsum e suo penu addidisse «sine ullodesiderio se ab eis liberandi.; quod eumostendit magis propensum ad concedendamfrequentem communionem, jamvero si haecAlphonsi verba conferantur cum dictis abipso, lib. 6, num. 270, «ipsa voluntas recipiendi Eucharistiam et ejus effectum est quaedam virtualis venialium detestatìo », concludere fas est principia alphonsiana de frequenti aut quotidiana communione non longeabesse a normis decreti Sacra TridentinaSynodus.
d) Haec scripsit S. Doctor ano 1755. Sedpostea hanc sententiam immutavit in Istruz.e Prat., cap. 15, n.7 (an. 1757) ubì sic loquitur: «Si quis communicaret cum affectuactuali ad aliquod veniale, tunc non peccat ».Quare in eadem Istrue., appendo 1, n. 29,ubì exscribitur n. 149 hujus nostrae Prax,B. Doctor sic hunc locum reformavit: «Tantopiù ch'è sentenza di molti che il communi-
612 PRAXIS CONFESSARII. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § IV. 613
Error estcommunionem frequentem ne-
f:~~·::~~est.
Probaturex Catechismo Romano.
Ex auctoritate Ecclesiae etPatrum.
Ex tertiasvnodo Medìolanensi.
tale Apostolorum praeceptum. Secundo,decretum istud, ut Glossa ibidem testaturet Catechismus Romanus 1, non obligabatomnes fìdeles, sed tantum ministros assistentes altari. Et tandem posito quoddecretum obligaret omnes, certum est,hodie in desuetudinem abiisse.
150. - E contrario errant certe quidamalii directores, et multum se elongant aspiritu Ecc1esiae, dum sine ullo respectuad exigentiam aut progressum animarumnegant indiscriminatim communionem frequentem, non alia ratione ducti, quamquia frequens est. - Ipse CatechismusRomanus 2, explicans desiderium s. concilìi Tridentini, ut omnes sacrificio Missaeadstantes communicent, docet, esse officium parochi, sedulo hortari fìdeles adcommunionem non modo frequentem, sedetiam quotidianam, cum obligatione instruendi illos, quod, sicut corpus, ìta etanima eget quotidiano alimento.
Praeterrnitto hic afferre sanctorum Patrum et magistrorum spiritualium auctorìtates omnino conformes, quoniam haereperiuntur annotatae in tot libris, quitractant de frequenti communione.
Sufficiat scire ex Catechismo Romano 8,
et ex decreto Innocentii XI, relato in nostro Libro (Lz·b. VI, n. 254), quod frequenscommunionis usus, immo quotidianus fuitsemper ab Ecc1esia et ab omnibus Patribus approbatus, qui, ut demonstrat doctusquidam auctor, quoties adverterunt frìgescere usum vcommunìonìs quotidianae,omnem diligentiam adhibuerunt ad illumredintegran.dum. - Et in tertia synodoMedìolanensi, habita sub S. Carolo Borromaeo, injunctum fuit parochis exhortarifìdeles in concionibus ad hanc frequen-
Glossa..in can. Peracta, - 1 Parto 2, de Sacram, Euch.,num, 60, (edit, Patav. 1698)._!il Loc. cìt., nume 59. - ConcoTrid... sesso 22, de Sacrif. Miss., cap. 6. - S Loc, cito, n. 60o- Tnnoc. XI.. seu decr, S. C. Conc., Cum ad aures, diei12 Febr, 1679. - S. Carol, Borr., Acta Ecci. Mediol.,
carsi coll'affettoal peccato veniale sia nuovacolpaper ragione delNrreverenza al Sagra·mento,. benchè noi abbt"amo tenuto l'opposto"al cap. 15, n. 7 '. Quod latine sonat: «Eomagis quod sententia multorum tenet, reci·pere Eucharistiam cum affectu ad peccatumveniale novam esse culpam, ratione irreverentiae quae irrogatur Sacramento; quamvisnos oppositum tenuimus, cap.15, n. 7 '. Et
tiam communionis; et insuper impositumfuit episcopis provinciae, ut prohiberentconcionari et severius punirent eos quioppositum disseminarent, tamquam scanodalorum satores et totius Ecc1esiae sensui contradicentes. - Insuper in praefatodecreto Innocentii imponitur episcopis, utdiligentissime caveant ne alicui communio denegetur, etiam quotidiana, et quaerant, ut par est, in suis subditis hancalere devotionem.
Fatentur ultro quidam spiritus rìgìdiores, licitam quidem esse communionemquotidianam, sed dicunt, requiri ad hocdebitam dispositionem.
Sed scire ab ipsis desideramus, quidnam intelligant hoc nomine deoùae disposz'Nonzs. - Si intelligunt dignam, ecquisunquam deberet amplius ad Eucharistiamaccedere? Solus Jesus Christus digneEucharistiam sumpsit, quia solus Deusdìgne Deum potuit recipere. - Si veroconuenientem dispositionem intelligunt,jam superius dictum est quod iìs quiactualia habent peccata venialia aut affectum ad illa, sine desiderio emendatìonis, aequum est, frequentem communìonem denegare. Sed si postea loquamurde illis qui, sublato jam affectu etiamad venialia, et, superata majori parte pravarum suarum inclinationum, magnumcommunicandi desiderium habent, aitS. Franciscus Salesius 4, quod hì, praeviosui directoris consilio, recte possunt communicare quotidie. Et S. Thomas 5 docetquod, quando anima aliqua experitur,beneficio communionis se crescere inamore divino, nec imminui reverentiamin sacramentum, non debet abstinere acommunione etiam quotidiana. En ipsa
parto 1, conco Provo S, § De iis quae ad S. Euch. pertin.,V. Ad saiuberrimum; -s- Innoc, XI" seu decretum S. C. C.Cum ad aures, diei 12 Febr, 1679. - • Introd. à la viedév., part.2, chap. 20, in f. - • In 4, disto 12, qu. 3, art. l,ad 2-m qu.
hanc ìmmutatìonem fecit in Hom. Apost.,tr.15, n. 7 (an. 1759); item in Confessore di·retto, cap.14, n. 6 (an.1764). Unde quae superhac quaestione scripsit, ano 1755, hic in Prax.et in Theologia mor., Nb. 6, num. 270,juxtaillam immutationem reformanda sunto Quodsi neque ista immutatio facta fuerit a S. 00ctore in Hom. Apost., appendo 'l, num. 29,certe oblivioni tribuendum est.
Ex decreto Innocentii Xl.
Communio quotidiana commendatur aS. Doctore,
S. Doctoris verba: SZ· aliquz's experimen·talz'ter cognosceret, ex quotzi#ana sumptzone jervorem amoris augers, et reuerentiam non minuz~ talzs deberet quotùizecommunicare.
151. - Et quamvis aliquo die a communione abstinere sit etiam virtus, tameninquit Pater Granada in suo tractatu decommunione, esse communem DD. opinionem, quod melius sit accedere quotidiead cornmunìonem ob amorem, quam abstìnere ob reverentiam.
Et hoc confirmat idem S. Thomas 1
dicens: Et ideo utrumque pertinet ad reveren#am hujus sacramenti, et quod quotùUe sumatur, et quod aHquando aostineatur o" Amor tamen et spes, ad quaesemper Scriptura nos provocat, praeferuntur #morz: Immo recte ait Pater Barisoni, quod ille qui ad Eucharistiamaccedit cum desiderio crescendi in amoredivino, etìam reverentiae actum exerceterga jesum Christum. Immo hic facitactum positivum, quando ille qui abstinet,facit tantummodo negativum.
Plures Sancti, qui magnam erga hocsacrarnentum reverentiam habuerunt, nonabstinuerunt a quotidiana communione:ut consueverunt S. Gertrudis, S. Catharina Senensis, S. Theresia, B. Joanna deChantal et alii, Et asserentibus, hodienon amplius exsistere has S. Theresias,recte reponit idem Pater Barisoni, temeritatem hanc esse supponere, quod hodiemanus Domini sit abbreviata. Ven. PaterMagister Avila non dubitat dicere quodilli, qui damnant eos qui saepius ad Eucharistiam accedunt, daemonis officio funguntur.
152. - Caeterum considerando relatasdoctrinas, videtur non posse director, sinescrupulo, negare communionem frequentem et etiam quotidianam (excipe ordinarie loquendo unum diem in quavishebdomada, ut facere solent prudentes
Granad., Tr. de S. Ench. Sacram., cap. 2, v. med.,et cap. 8, v. med., et cfr. Memoria!. vitae christ., lib. S(al. parto 1, tr. S), cap. lO, in f. (edit. lat. Colon. 1626).l S. P., qu.80, art. lO, ad S. - Baris., Lettera •.. sulla
152. - a) Hanc sententiam in operibusS. Prosperi reperire nequivimus. Aliquid
aliqui directores, et excipe tempus illudquo privare velint poenitentem communione ad probandam ejus obedientiam authumilitatem aut ob aliquam aliam justamcausam) animae eam desideranti ut profidai: in divino amore; semper vero acilla, vivendo alienata ab affectu cujuscumque culpae venialis, incumbit insuper multum orationi mentali et conatur tenderead perfectionem, et amplius non labiturin peccata etiam venialia plene voIuntaria. Haec enim, ut ait S. Prosper, estperfectio quae potest in hac vita haberi,attenta humana fragilitate a).
Et quando confessarius utile esse cognoverit, concedere communionem frequentem similibus personis, inquit Innocentius XI in suo decreto, nihil obstarequod sint etiam negotiatores et conjugati.En ejus verba: Frequens (ad Eucharistiam) accessus ... confessariorum ... jUdz'cio est reHnquendus, qui ex conscientiarum purz'tate et frequentiae fructu et adpietatem processu laicis negotiatoribus etconjugatzs, quod prospicient eorum saluNprojuturum, zii z"/lz's praescrioere deoebunt.
153. - Et quamvis anima aliqua caderet aliquando in veniale peccatum voluntarium ob meram fragilìtatem, sed citopostea doleret emendationemque proponeret; si deinde communionem desideraret ad robur accipiendum a sacramentone cadat et ad progrediendum in via perfectionis, quanam de causa ei esset deneganda communio?
Damnata jam fuit ab Alexandro VIIIpropositio 22 Baji, quae dicebat: Sacrilegi sunt judù;andz~ quz'jus ad communionetn. percipiendam praetendunt, antequam condignam de delictis suis poeni:tentiam egerint. Et propositio 23: Simz"Hterarcendi sunt a sacra commumone, quibusnondum inest amor Dei purissùnus etomnz's mz"xtzonz's expers.
freq. del SS. Sacro, cap. 5, v. med. - Baris...·op. cit., cap. 3,v. fin. - B. Joannes Avila, Trattati del ss. Sacro del·l'altare, tr. 27. in f. (edit. Rom. 1608). - Innoc. XI, seudecreto S. C. Conco Cum ad aures, diei 12 Febr. 1679.
tamen simile habet in Expos#. psalm. 103,V. 18 (Migne,Patr. Lat., tomo 51, col. 293).
Communio quotidiana daripotestetiamimperfectis,
Probaturex duabuspropositioni bus damnatis.
614 PRAXIS CONFESSARII. CAP. IX. - DE DIRECrrONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § IV. 615
lib. a (al. parto 1, tr. a), cap. 5 in f. et cap. 12, in f. S. Laur. Just.} De disciplina et perfectione monas'ticaeconversat., cap. 19, v. f. (edit. Veneto 1721).
cialiter accedat, qzaa, quz' se indignumreputat, cogitet, quod tanto magis aegernecesse habet requirere medicum, quantosenserit se aegrotum... Nec ideo quaeriste jungere Christo, ut tu eum sanctifices,sed ut tu sanctificeris ab ilto. Et posteasubdit: Nec propterea praetermittenda estsacra communio, si quandoque non sentithomo specialem deuotionis gratiam, cumse ad illan: praeparare studet, vel cumzn z'psa perceptione, vel post.forte minusdevotum se sentit, quam vellet. Ergo benesentit Sanctus, quod, etsi anima experiretur minorem devotionem post susceptam Eucbaristiam quam antea, nec etiamdebeat eam omìttere.
Quapropter, quemadmodum, quandoanima sentit se maximopere ad communionem inclinatam, expedit identidemeam mortificare, communionem differendo(praesertim si advertatur quod per illamprohibitionem turbetur; hujusmodi enimcontristatio est argumentum superbiae,quae eam vere reddit indignam); ita exopposito, quando sentit in se ariditatemet taedium ad Eucharistiam suscipìendam,expedit tunc illam saepius ad communìo.nem impellere, ut a sacramento viresacquirat.
O utinam, concludo, o utinam et inmundo plures animae hujusmodi invenirentur (quae a nonnullis ultra quam convenit rigiditati addictis irreverentes ettemerariae vocantur), quae odio habentesetiam culpas leviores, expeterent communicare, non modo frequenter, sed etiamquotidie, cum vero desiderio se emendandi et in divino amore proficiendi! Sienim hoc esset, longe plus in mundoJesus Christus diligeretur.
Bene experientia demonstrat omnibusbis qui dirigendarum animarum munusexercent, ut et ego expertus sum, valdequidem proficere personas illas qua e recto
1 3- P., qu. SO, art. lO, corpo - Gerson, super Magni.ficat, tr. 9, partitio 3, v. Contemplabatur tales. - Granad., Tr. de Euchar., cap. 7; et Memorial. vitae christ.,
communi, excitatur per communionemactus charitatis, quo inde peccata remittuntur: Quz'(actus charitatis) excitatur inhoc sacramento, per' quem peccata veniaHa solvuntur.
155. - Quod si postea dignoscatur, nonobstante frequentia communionis, animamnibil proficere in via perfectionis, nequese emendare a culpis deliberatis, licetvenialibus, ut si adhaeret etiam voluptatibus sensuum in videndo, audiendo, edendo,cum aliqua vanitate vestiendo: tunc videtur certe consilium esse restringendiusum communionis, etiam ut serio cogitare incipiat de sua emendatione, et suaespirituali perfectioni consulere.
Caeterum advertendum est quod, licetjuxta S. Thomam 1, ut possit quis ad communionem accedere, requirz"tur ut cummagna deootione.: accedat, nihilominusnon est necessarium ut iIIa sit summavel aperte sensibilis. Sufficiet directoridetegere in intimo voluntatis sui poenitentis quamdam alacritatem ad exsequenda quaecumque Deo placuerint. Quia communione abstineret, quia non senotiret in se magnum quemdam fervorem,inquit doctus Gerson, esset comparandusilli, qui nimis frigescens nollet ad ignemaccedere, quia nullum in se experiturcalorem. Unde docet Pater Granada cumCajetano a), personas pusillanimes, quaeob immoderatum timorem suae indignitatis communionem omittunt, magnumsuo proprio progressui inferre praejudicium.
Neque ad prosequendas communiones, inquit S. Laurentius Justinianus,oportet ut anima sentiat aut aperte in sediscernat augmentum fervoris, quoniamnon raro hoc sacramentum operatur absque eo quod nos ipsi animadvertamus.Et S. Bonaventura b) inquit: Licet ... tepide,tamen confidens de misertcordia Deifidu-
Ad communionemnon requìrttur devotiosensibilis,
neque sensibilis profectus in a·mOl'e•
et aJiorumauctorum.
Ex dupliciratione.
nec edunt nz'si nivem: et tu comedendo ...puritatem in hoc sacramento.tota ... puraeuades.
Item Pater Granada in suo tractatude communione ait: Non debet homo recedere ab hoc sacramento ob propriam indz'gnùatem. Pro pauperibus enim reùctus esthic thesaurus, et pro infirmz's haec medidna. Itaque nemo (subdit), quantum imperfectum se noscat, debet se longe ab hocremedso tenere, si vere curari desiderai.Immo ait idem auctor supra laudatus,quod, quanto magis quis se debilem noscit, tanto magis ad hunc cibum fortiumdebet accedere: quod valde consonat cumeo quod inquit S. Ambrosius 2: Quz' semper pecco, debeo semper habere medz"cinam a) et S. Augustinus: Quotidie peccas,quotidie sume b).
154. - Adde, quod S. Thomas 3 docet,effectum sacramenti, quantum ad augmentum gratiae, non impediri a peccatis venialibus, dummodo non committantur inipsa communione: et quamvis haec impediant in parte, non tamen in toto effectumsacramenti impediunt. Hanc sententiamcommuniter tenent Sotus, Suarez, Valentia, Vasquez, Coninck et plures alii apudSalmant. (bo. VI, n. 270, Qu. 2).
Insuper tenent plures graviores auctores (bo. VI, IZ. 269, v. Effectus 2), hocsacramentum ex opere operato remitterepeccata venialia, de quibus anima actualem complacentiam non habeat. Atquehoc concordat cum eo quod ait Catechismus Romanus ': Remitti vero Eucharistia et condonari letuora peccata, quaevenialia dici solent, non est quod dubz~
tari debeat. Quidquùi enzm cupùiz"tatzsardore anima amisz"t ... totum Eucharistia,eas z'psas mz'nores culjJas abstergens ,restitua. Saltem, ut ait Angelicus 5 cum
1584). - Suar., de Euch., disp. 63, sect, a, v. Dico 1 et 2.Valent.~ in 3-m P., disp. 6, qu. 7, punct. 3, v. Se4 contraria(edit. Veneto 1608). - Vasq., in a- P., disp. 206, cap. 2(edit. Lu~d.16al).- Coninck de Sacram., qu. 79; n. 59 (edit.LiI~d. 1634).- Salmant., Tr. 4, de Ench., cap. 7, n. 21. -' Parto 2. de Euchar., n. 51. - • a'P., qu.79, art. 4, corpo
Conco Trìd., sesso 13, de Euchar., cap. 2. - 1 Introd.à la vie dév' J part.2, cap. 21, in med. - Granad"Memo~
riaI. vitae christ., lib. 3 (al. parto I, tr. 3), cap. 4, v. f. etcfr. cap. 10., v. f. - 2 De Sacramentis, lib.4, cap. 6, n. 28;Mi~ne, Patr. Lat., tomo 16, col. 446.-' 3' P., qu. 79, art. 8.- Sotus, in 4, disto Il, qu. 2, art. 8, conci. a (edit.Venet.
Sacrum concilium Tridentinum vocabat hoc sacramentum: Antidotum, quolzoeremur a culpz's quoHdz'anz's et a peccatis mortaltbus praeservemur. Et quidemad hunc finem praeservandi animam arecidendo, Apostoli communionem quotidianam primitivis christianis concedebant,inter quos sine ullo dubio reperiebantursimiliter imperfecti, et fortasse imperfectiores, ut arguitur ex epistolis S. Pauliet S. jacobì.
Sancta Ecclesia in postcommunioneDominicae XXIV post Pentecosten orat:ut ... quùiquùl z'n nostra mente vz'Hosumest, [hujus sacra111elztz] medicationis donocuretur. Ergo communio fuit institutaetiam pro imperfectis, ut virtute hujuscibi sanentur.
Notandum insuper est id quod S. Franciscus Salesius in sua Philothea l, in hocproposito dicit: 5z' mundani quaerunt ate, cur tam jrequenter communices, responde z"llz's ... quod duplex personarumgenus debet saepius communicare.perfectisciùcet et imperjectz': perfectz'... (ut se inperfectione conseruent); zmperjectz' ut adperfectionem valeant pervenire. Fortes ,ne debiles fiant: debiles, ut fortes euadant;z'nfirmz~ ut curentur ; bene ualentes, neinfirmentur. Et quod ad te atUnet, utpoteimperfectam, debilem ac z'nfirmam, eges ...(frequenti communione). Dic z'llz's quod iiquz' mundanz's negotiz's non sunt implz~
cati, debent saepius communicare, quiahabent opportunitatem ; quz' vero hujusmodi negotùs detinentur, quia egent communtone. Denique Sanctus concludit, dicens: Accede saepius , o Phz'lothea, ad
. Eucharz'stiam, immo quam saepissime ,consilio tuz' directoris, et crede mz'hz~ quodlepores z'n nostris montibus albi evaduntnon alia ratione , nz'sz' quia non vident
Ex Trldentino.
Ex Iitur~ia.
Ex auctoritate S.Fean c ì s cìSalesti,
153. - a) Jam notavimus, n. 148, not. a,hoc opus de Sacramentis perperam attribuiS. Ambrosio.
b) S. Alphonsus hic citat, lib. 5, de Sacram., cap. 4 ..et revera haec sententia habe-
tur (saltem implicite) in quodam sermonesupposititio S. Augustini, ubi ad verbumexscribitur opus de Sacram., lib. 5, cap. 4.Cfr. Migne, Patr. Lat.} tomo 39, co/.1907 ettom. 16, col. 452.
155. - a) Id apud Cajetanum invenire nonpotuimus.
b) Textus hic relatus reperitur utique locoa S. Alphonso citato, nempe, de Profectureligiosor., cap.77, inf (in edito Lugd.1668).
Ast, ut notarunt editores criticae editionisoperum S. Bonaventurae (Ad Claras Aquas[Quaracchi], 1898, tomo 8, pago XCV), hicliber falso attribuitur Doctori Seraphico,namauctorem habet Davidem ab Augusta.
616 PRAXIS CONFESSARlI. CAP. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § V. 617
Ultima conclusioS.Doctoris,
Confessarius inculcet gratiarum actionero postcommunionem.
Et commu ..nìonem spiritualemcommendet,
cum desiderio ad communionem accedunt,et Dominum mirum in modum eas adsuum amorem pertrahere, quamvis saepehoc eis non manifestet pro majori earumdem bono: quin et multoties eas relinquitin tenebris et desolatione et sine ulladevotione sensibili. Animabus istis, utdocent S. Theresia et B. Henricus Suso;nullum efficacius est remedium quam frequens communio.
Unde, ,ut conc1udamus, curet confessarius communionem suadere, quotiesanima verum desiderium demonstret etquoties advertat eam in spiritu proficerebeneficio communionis c).
Curet etiam insinuare, ut post communionem immoretur in gratiarum actionepro eo tempore quo potest d). Paucissimisunt directores, qui sedulo id faciunt;scilicet inculcare suis poenitentibus, utper aliquod notabile tempus post susceptam Eucharistiam gratias agant. Et ratioest, quia paucissimi sunt sacerdotes, quipost Missae sacrificium cum Jesu Christoin gratiarum actione subsistant; et ideopudet eos aliis insinuare quod ipsi nonfaciunt. - Gratiarum actio ordinarie perintegram horam durare deberet;' fìat saltem per dimidiam, in qua anima in amandoet petendo se exerceat. Ait S. Theresia,quod post communionem Jesus exsistit inanima tamquam in throno misericordiae,ut illi gratias elargiatur, dicens: Quid vis,ut tibi faciam? Et alibi: Post communionem non amittamus tam praeclaram opportunùatem negotz'andz'. Non solet suadzvz'na Majestas male rependere hospz··tzum, sz' bene zn anz'ma excipiatur.
Insinuet etiam, ut saepius spiritualitercommunicet: quae res valde a Tridentinoconcilio commendatur. Spz'rz'tualz'ter communicare, inquit S. Theresia, est valdeutzle. Nolt'te z'd praetermittere. HtC enzmexperietur Domznus,quantum eum ametis.
S. Theres., cfr. Cammino di perf., cap. 34, post init.'- B. S'ISO, cfr. Dialog., cap. 22 (edit. Colon. 1588). S. Theres., Cammino di perfez., cap. 34, v. med. -
c) Nemo est qui non videat hanc ultimamS. Doctoris sententiam optime concordarecum decreto Sacra Tridentina Synodus.
d) c Juxta ...vires, conditionem ac offìcìa»Ha citatum decretum, sub 4°.
§ V. - Methodus vitae pro aliqua moniali,quae exposcit dirigi per viam perfectionis..
156. - Ante omnia praemittere oportetea quae inferius exponam, intelligenda esse,quoties non obstet poenitenti aliquod ìmpedimentum sanitatis, officii aut obedientiae ; quod etiam intelligendum est cumlicentia patris spiritualis, et etiam praesulis monasterii, pro eo quod spectat morotifìcationes. externas quae aliorum oculissunt expositae.
151. - Et I", Quoad orationem :1'. Tres saltem horas orationi mentali
vacare, unam mane, aliam vespere et aliampost communionem.
2°. Visitare SS. Sacramentum et Mariam Sanctissimam per semihoram velsaltem per quadrantem. In his orationibusincumbat renovandis votis. pluries in die,si jam emiserit professionem, vel illis quibus forte se obligavit.
S'. Recitare rosarium saltem quinquedecadum cum aliis orationibus vocalibus.Sed hae non sint plures justo, quia cumplures sunt, recitantur cum tenui fructu,caput aggravant, et inde orationem mentaIem impediunt.
4°. Uti saepissime orationibus jacuIatoriis, ut, ex. gr., Deus meus et omnia !Quam bonus es, Deus meus! Dz'ligam te,]esu, amor meus pro me crucifìxus. Domine, quare non amaris ab omnibus ? Ohutinam et nunquam offendissem te! Volo,Domine, quaecumque tu uis. Quando tevidebo et amabo de facie ad faciem? Ecceme, fiat de me, quodcumque vz's! Insinuetmagnopere director hujusmodi jaculationes amoris, et anima magni eas faciat.
5°. Orationi adjungere Iectionem spirituaIem per semihoram, Iegendo operavel Rodriguez, vel Saint-jure, vel Glz' avvz'sz' a' retigios« a), vel alium librum qui
S. Theres., loe. cito - Conco Trid., sesso 18, de Euchar.,cap. 8 et sesso 22, de sacrif, Miss. cap. 6. - S. Theres.,op. cìt., cap. 35, init. -
157. - a) Scilicetlibrum cui titulus: Avvzsie riflessioni sopra le obbligazioni dello statoreligioso... opera composta da un monacobenedettino della Congr. di S. Mauroe tradottadal francese» (edit. Venet., 1740).
Monitumpraevium.
Ora ti°mentalis.
VisitatioSS.Sacram.et B. M.V.
Rosariumet precesvocales.
Orationesjaculatoriae.
Lectio spiritualis.
Communio quotidiana.
Flagellatio.
Catenulae.
]ejunium,
et aliaemortificationes gulae.
Somni parcitas,
Silentium.
Fiducia inDea et suidiffidentia.
tractet de virtutibus, vellegere Vitas sanctorum, quarum 1ectio est fortassis caeteris omnibus utilior.
158. - Il", Accedere quotidie ad communz'onem, uno excepto die in quavishebdomada. Sedin novenis Spiritus Sancti, Nativitatis Domini et Mariae Sanctissimae et Sanctorum Patronorum communicet quotidie, et quotidie saltem ter communicet spiritualiter.
159. - Hl", Quoad mortificationes:l°. Quotidie flagellationem incruentam
per horae quadrantem circiter, et sanguineam bis vel semel in mense adhibere.
2". Mane, ferre catenulam ferreamusque ad prandium: post prandium veroaliquam parvam in brachio: nunquam tamen catenam circa cincturam, nequecilicia equinis crinibus contexta, quoniamhaec valde officiunt sanitati.
So. Jejunium in pane et aqua in diesabbati et vigiliis septem festivitatumMariae, si commode per valetudinem poterit, vel saltem unico tantum uti obsonio.In refectione vespertina ordinarie nonexcedere octo uncias cibi, nisi adfueritaliqua extraordinaria urgentia; abstinerea fructìbus, diebus Mercurii et Veneris etin novenis superius enuntiatis, in quibuspotest etiam abstinere ab aliqua alia portione cibi consueti; et in edendo miscerecibis aliquam particulam herbae amarae,sed nunquam cinerem. Extra mensamnihil comedere, quoniam melius est, comparative 1oquendo, quotidie praefatam abstinentiam exercere, quam bis ve1 ter inhebdomada jejunare. - Somnus non extendatur ultra sex horas: semper vero adquinque; quoniam excedens defectus somni nocet capiti et impedit caetera exercitia spiritualia.
4°. Servare silentium per tres horasdiei, quod intelligi debet de non proferendis verbis non necessariis.
MONITA IN GENERE PRO PERFECTIONE.
160. - l°. Collocare omnem suam fìduciam in Deo, et omnino diffidere de se etde suis bonis propositis. Strenuum propositum se vincendi et vim sibi in occasio-
S. Theres., Cammino di perf., cap. 161 in f. - S. Theres., Concetti... sulla Cantica, cap. 2, in med, - ScTheres.,
nibus inferendi. Ait S. Theresia: Sz'defectus non proceda a nobi«, ne tzmeamus,quod Deus se abstzneat ab zmpertz'endonoois auxz'lùz ad nostram sanctificationem.
161. - Il", Cavere a quocumque minimodefectu deliberato, sive apertis oculis admisso. A peccato delzòerato, inquit eademSancta, quantumvis paruo, Deus vos lzoeret. Subditque: Daemon enim per. opera11ZZnZmarum rerum alz'quafacù foramina,per quae res magnae z'ngredtuntur.
162. - Ill", Non tristari post admissosdefectus, sed cito se humiliare, et ad Deumconfugiendo cum brevi actu contritioniset proposito se in pacem remittere; et itasemper se gerere, etiamsi centies in diequis caderet. - Et in hoc monet S. Theresia, 11e communicentur propriae tentationes anz'mabus z'ntperfectz's, quz'a ita etsibz' et alti's damnum ajfertur.
163. - IVo. Alienare se ab omnibus propinquis, rebus, voluptatibus; aliter, inquitS. Theresia, anz'ma non recedendo a voluptatz'bus mundanis, non post multum denuo recedet a via Dei. - Effugere familìaritatem personarum diversi sexus, quantumcumque fuerint religiosae. Saepe enimdiabolus introducit cum illis quasdamaffectiunculas non puras, eas obtrudendopro spiritualibus. Videantur notata n.fi9.- Oportet ante omnia renuntiare propriaeaestimationi et propriae voluntati, immoet rebus spiritualibus, ut orationi, communioni et mortificationibus, quando haecobedientia non permittit. Uno verbo oportet expellere a corde omne quod non estDeus et quod non est secundum majusDei beneplacitum.
164. - VO. Laetari in spiritu, quotiesse cernit contemni, irrideri et omniumvilissimum reputari. O quam pulchre oratanima illa quae vilipendia libenter amplectitur; praecipue in communitatibus, inquibus haec virtus est omnium magisnecessaria! Consequenter oportet fovereaffectionem speciaIem erga nostros inimicos et persecutores, illis inserviendo, benefaciendo, eos honorando, saltem de illisbene Ioquendo, et eos commendando specialiter Deo, quemadmodum Sancti facereconsueverunt.
Fondaz., cap. 34 (al. 29), in f. - S. Theres., Ricordi perle monache, ricordo 67. - S. Theres., Concetti, Ice, cito
Cavere aquovis defectudeliberata.
Non eristari postculpas.
Omnibusrebus creatis renuntiare.
Gauderein humìtìationibus,
618 PRAXIS CONFESSARII. DUB. IX. - DE DIRECTIONE ANIMAR. SPIRITUAL. - § V. 619
ArdenteramoremDeidesiderare.
tu~robo:~placendì,
Orationemfrequentare.
Coelumappetere.
In omnibus voluntas Dei.
Regulis etsuperiori.busobedire.
165. - VIa. Alere ardentissimum desiderium amandi Deum illique placendi.Ait S. Theresia: Dominus adeo desidertisdelectatur, ac si fuissent exsecutioni demandata a). Sine hoc desiderio anima nonprogredietur in via perfectionis, nec Deuslargietur illi gratias valde speciales. Eadem Sancta ait: Ordinarie Deus non impertùur fauores multum singulares, nz'sitis, qui dùe desideraverunt ejus amorem.Et desiderio oportet semper conjungerepropositum faciendi quantum possumus,ut Deo placeamus. Praefata Sancta inquit:Diabolus pottssimum timet magnanimacorda. Et alibi: Niht'l alt'ud a nobis exigitDominus li ~(.am valt'dam determinationem,ut reliquum ipse inde per ficiat.
Oportet quoque fovere affectum su mmum erga orationem, quae est fornax, inqua accenditur amor divinus. Omnes Sancti, quoniam unice Deum diligebant, unicequoque dilexerunt orationem.
Est etiam necessarium, ut quis ardenter desideret paradisum. In coelo enimanimae diligunt Deum cum omnibus viribus suis, quod consequi nemo potest interra, et ideo vult Deus ut ardentissimehoc regnum desideremus, quod jesus.Chrìstus nobis acquisivit sanguìne suo.
166. - VIIo. Habere magnam uniformitatem divinae voluntati in omnibus rebusappetitui nostro contrariis, et se pluriesin die Deo offerre. S. Theresia hoc quinquagies in die facere consueverat a). Nonconsistit progressus, inquit Sancta, in stòiprocuranda majore fruitione Dei, sed inadimplenda illius voluntate. Et alibi: Veraunto est unire nostram cum divina uoluntate.
161. - VIn°. Praestare exactam obedientiam regulis, superioribus et patri spi-
S. Theres., Concetti... sulla Cantica, cap. 5, v. med.:- S. Theres., cfr. Vita, cap. 13, post init. - S. Theres.,Fondaz., cap. 32 (al. 27), v. med. - S. Theres., Fondaz.,_cap. 10 (al. 5) post med. - S. Theres., 1oc. cito V. fin. Ven. Cara/a, Pietro Gisolfi, Vita del Ven. Carlo Carafa,cap. 31, init. (edit. Neap. 1858). - S. Theres., Fondaz.,cap. IO (al. 5) ante med, - S. Bern., de Praecepto etdìspensat., cap. 9, num, 21; Migne , Patr, Lat., tomo 182,
165. - a)Sententia frustra quaesita in operibus S. Theresiae.
166. - a) Forsan S. A1phonsus hoc factumrefert de S. Theresia, quia Sancta, Ricordi ...
rituali. Dicebat Ven. P. Vincentius Carafa:Obedientia est regina omnium virtutum;omnes enim virtutes obediunt obedientiae. Et S. Theresia: Deus ab anima, quaesibi proposuà illum amare, nihil aliudexigit quam obedientiam. Perfecta veroobedientia consistit in cito, fideliter, alacriter et sine ullo judicio obediendo, nullam exquirendo rationem, quoties resjussa non sit certe peccatum, ut inquiuntS. Bernardus, S. Franciscus Salesius,S. Ignatius de Lojola et omnes spiritualisvitae magistri. Et in rebus dubiis eligereid quod praesumitur quod jussisset obedientia ;et quando haec praesumptio nonposset haberi, id eligere quod magis nostris inclinationibus adversatur. Hoc estillud: Vince te ipsum, toties inculcatuma S. Francisco Xaverio et S. Ignatio quisolitus erat dicere, longe plus proficereanimam mortificationis amicam unico horae quadrante, quam alias non mortificatas per plurimas horas.
168. - IXo. Attendere semper divinaepraesentiae. Inquit S. Theresia: Omnemalum provenit ex eo quod non consideremus Deum praesentem. Qui vere amatnunquam obliviscitur objecti amati. Adconservandam vero memoriam hujus divinae praesentiae juvat in praxi, aliquodsignum gestare vel intra cubiculum habere. Maxime vero oportet hanc praesentiam fovere, saepius in die repetendo actusamoris in Deum et petendo divinum amorem: ex. causa: Deus meus et omnialDiligam te ex toto corde meoI Totum metibi do. Fac de me quod tibi placuert~ INil aliud volo nisi te et tuam voluntatem.Da mihi amorem tuum, et dzves sum satss, etc. Advertendum tamen est, quodactus isti faciendi sunt sine ulla vi et nuI-
col. 873. - S. Frane, Sales., Introd. à la vie dév., part.1,chap. 4. - S. Ignat., Institut S. J., parto 3, cap. 1,num. 23; patto 6, cap. 1, declarat, B. - S. Franciscus,Xav., Bouhours, Vie de St Franç, Xav., lib. 6, v. f.v. La mortification intérieure (edit. Pictavien., 1839). _S. Ig"at" Barto1i, Vita di S. Ignazio, lib .. 4, num. 12(edit. Venet., 1735).- S. Theres., Vita, cap. ult.36 (al. 40)v. med.
per le monache scalze, ricordo 30, dicit:«Quinquagiesquolibet die te Dominoofferes,magno cum fervore, etc.• (edit. Veneto 1739,tomo 2, pago 218).
Quomodo.
Semperatte nderepraesen·tiae Dei,
et hanc assidue fovere.
Recta intentìo,
Exerci·tia spìrìtuaHa annua,
et men ..strua.
lam desiderando consolationem sensìbìlem sed cum suavitate quadam et voluntate' pura unice Deo placendi. AsserebatS. Theresia: Ne vereamur relinqui irremuneratam a Deo vel unicam eleoationemoculorum ad ejus recordationem.
169. - XO. Dirigere intentionem placendiDeo in quacumque actione quotidiana,sive spirituali sive corporali, dicendo: Domine, hoc {ado tantum, ut placeam tibi.Recta intentio appellatur alchymia spìtualis, quae omnes actiones, etiam viliores,aureas facit.
170. - XIo. Quatannis exercitia spiritualia peragere per octo vel decem dies,alienando se, quantum fieri potest, abomni conversatione et officio quod distractiones afferat, ut solum cum Deo versetur. Similiter singulis mensibus aliquamdiem ad se colligendum destinare.
Devote celebrare novenas Nativitatis
Domini, Spiritus Sancti, septem festivitatum Mariae, S. Joseph, Angeli sui Custodis et Sancti Tutelaris. In his novenìspoterit quotidie accedere ad communionem; orare per horam vel saltem dimidiam plus consueto; recitare aliquas aliasorationes vocales, sed non multas: quoniam longe melius erit, exercere determinatum quemdam numerum actuum amoris vel similium.
111. - XIIo. Habere devotionem specialem erga S.]oseph, Angelum suum Custodem, Sanctum suum Tutelarem, et praecipue erga S. Michaelem, universalem cunctorum fidelium patronum: sed ante omniaerga beatissimam Virginem Mariam, quaeab Ecc1esia nostra vita et nostra spesappellatur. Est enim moraliterimpossibile,ut anima multum in perfectione proficiatsine particulari et tenera quadam devotione erga sanctissimam Dei Genitricem.
Devotenovenas celebrare.
Devotiones specia1es habendae,
Anteomniadevotio erga D'e i p aram.
Recommended