Download pdf - Gaelic Language Plan

Transcript
Page 1: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

139438_Gaelic Lang Plan COVER_Layout 1 01/07/2010 13:49 Page 2

Page 2: Gaelic Language Plan

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 13:58 Page 86

Page 3: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

The Scottish Government, Edinburgh, 2010

This has been prepared under section 3 of the Gaelic Language(Scotland) Act 2005 and was approved by Bòrd na Gàidhlig on 22 June 2010.

Chaidh am Plana seo a dheasachadh fo earrann 3 de dh’Achd naGàidhlig (Alba) 2005 agus chaidh gabhail ris gu foirmeil le Bòrd naGàidhlig anns an 22 Ògmhìos 2010.

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page i

Page 4: Gaelic Language Plan

© Crown copyright 2010

ISBN: 978-0-7559-9398-7

The Scottish GovernmentSt Andrew’s HouseEdinburghEH1 3DG

Produced for the Scottish Government by APS Group ScotlandDPPAS10325 (07/10)

Published by the Scottish Government, July 2010

The text pages of this document are printed on recycled paper and are 100% recyclable

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page ii

Page 5: Gaelic Language Plan

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 1

Page 6: Gaelic Language Plan

Facal-toisich bhon MhinistearMar am Ministear le uallach airson Gàidhlig, tha mi fìor thoilichte mo thaic a chur ri ullachadh a'chiad Phlana Gàidhlig againn. Tha Riaghaltas na h-Alba a chaidh a dheasachadh fo chumhachanAchd na Gàidhlig (Alba) 2005.

Tha mi cinnteach gu bheil ar Plana a' dèanamh soilleir ciamar a bhios an Riaghaltas a' cleachdadh naGàidhlig agus a' toirt cothrom air a bhith ga cleachdadh ann an lìbhrigeadh a seirbheisean. Tha amPlana Gàidhlig cuideachd a' mìneachadh nan ceuman a tha sinn air a chur an sàs gus taic a thoirt dodh'adhartachadh na Gàidhlig air feadh Alba. Bidh iad sin a' mìneachadh cheuman a tha ag amas airàrdachadh inbhe, adhartachadh cleachdadh, agus brosnachadh ionnsachadh na Gàidhlig.

Buinidh a' Ghàidhlig do dh'Alba air fad. Tha i na pàirt shònraichte agus riatanach den bheathachultarail phailt agus mheasgaichte an Alba. Feumaidh sinn dèanamh cinnteach gun gabh sinn naceuman a dh'fheumar gun dàil gus àite na Gàidhlig a dhèanamh tèarainte san àm ri teachd. ThaRiaghaltas na h-Alba air a bheachd a dhèanamh glè shoilleir mun chùis seo. Thàinig sinn donRiaghaltas le prògram làidir de dh'àrd-amasan Gàidhlig agus tha mi an dòchas gun cuidich ar PlanaGàidhlig a' toirt tuilleadh taic do na dleastanasan sin.

Fiona Hyslop BPAMinistear airson na Roinn Eòrpa, a' Chultair agus Chùisean Taobh a-muigh

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

2

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 2

Page 7: Gaelic Language Plan

Ministerial Foreword

As Minister with responsibility for Gaelic, I am very pleased to support the preparation of our firstGaelic Language Plan. The Scottish Government’s Gaelic Language Plan which has been producedunder the terms of the Gaelic Language (Scotland) Act 2005.

I am confident that our Plan sets out clearly how the Scottish Government will use and enable the useof Gaelic in the delivery of its services. The Gaelic Language Plan also outlines the measures which wehave put in place to support the promotion of Gaelic throughout Scotland. These will describemeasures aimed at raising the status, promoting the use, and encouraging the learning of Gaelic.

Gaelic belongs to the whole of Scotland. It is unique and an essential part of the rich and diversecultural life of Scotland. We must ensure we take the necessary and urgent steps to secure its place inthe future. The Scottish Government has made its position very clear on this matter. We came toGovernment with a strong programme of ambitious Gaelic commitments and I hope that our GaelicLanguage Plan will help further support these commitments.

Fiona Hyslop MSPMinister for Culture and External Affairs

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

3

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 3

Page 8: Gaelic Language Plan

Clàr

Geàrr-chunntas 6

Caibidil I Ro-ràdh 10

Caibidil II Bun-Dhleastanasan 24

Caibidil III Dleastanasan a thaobh Plana Nàiseanta na Gàidhlig 58

Caibidil IV Gnìomhachadh is Sgrùdadh 76

Oifigich le Dleastanas 82

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

4

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 4

Page 9: Gaelic Language Plan

Contents

Summary 7

Chapter I Introduction 11

Chapter II Core Commitments 25

Chapter III Commitments to the National Plan for Gaelic 59

Chapter IV Implementation and Monitoring 77

Contact Details 83

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

5

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 5

Page 10: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

6

Geàrr-chunntasSealladh

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn gu bheil a'Ghàidhlig na pàirt riatanach de dhualchas,dearbh-aithne nàiseanta agus beatha chultarailAlba an latha an-diugh. Tha Riaghaltas na h-Albaair ceuman a ghabhail agus air na structaireanagus iomairtean a dh'fheumar a chur an sàs gusdèanamh cinnteach gum bi seasmhachd aig a'Ghàidhlig an Alba san àm ri teachd.

Ach, tha suidheachadh na Gàidhlig air lethcugallach. Ma tha a' Ghàidhlig gu bhith beòanns na làithean ri teachd, feumar oidhirp làidirbhon Riaghaltas, an earrann phoblach, anearrann phrìobhaideach, buidhneancoimhearsnachd agus luchd-labhairt fa leth gus:

>> cur ri inbhe na Gàidhlig

>> adhartachadh togail agusionnsachadh na Gàidhlig

>> brosnachadh tuilleadh cleachdadhna Gàidhlig.

'S e 'Plana Gàidhlig' Riaghaltas na h-Alba a thaseo, air ullachadh taobh a-staigh frèam Achd naGàidhlig (Alba) 2005. Tha e a' mìneachadhciamar a nì sinn feum den Gàidhlig nar n-obair,ciamar a bheir sinn cothrom air cleachdadh naGàidhlig nuair a bhios daoine ag eadar-obrachadh leis an riaghaltas, agus ciamar abhrosnaicheas sinn leasachadh na Gàidhlig.

Tha leasachadh Planaichean Gàidhlig lebuidhnean poblach na phrìomh phàirt de Achd2005. Tha Planaichean Gàidhlig a' cuideachadhle foirmealachadh agus innse do luchd-obrachbuidhne dè a phoileasaidh an co-cheangal ricùisean na Gàidhlig agus a' dèanamh soilleir doluchd-cleachdaidh agus luchd-ionnsachaidh naGàidhlig dè na seirbheisean a dh'fhaodas iad ashùileachadh tron Ghàidhlig.

Chaidh Plana Gàidhlig Riaghaltas na h-Albaullachadh ann an co-rèir ri slatan-tomhaisreachdail air an comharrachadh ann an Achd2005, agus a' toirt aire do Phlana Nàiseanta naGàidhlig agus don Stiùireadh mu LeasachadhPlanaichean Gàidhlig aig Bòrd na Gàidhlig.

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 6

Page 11: Gaelic Language Plan

SummaryOverview

The Scottish Government recognises that Gaelicis an integral part of Scotland’s heritage, nationalidentity and current cultural life. The ScottishGovernment has taken action and has put inplace the necessary structures and initiatives andto ensure that Gaelic has a sustainable future inScotland.

The position of Gaelic is, however, extremelyfragile. If Gaelic is to have a sustainable future,there needs to be a concerted effort on the partof Government, the public sector, the privatesector, community bodies and individual speakersto:

>> enhance the status of Gaelic

>> promote the acquisition andlearning of Gaelic

>> encourage the increased use ofGaelic.

This document is the Scottish Government’sGaelic Language Plan, prepared within theframework of the Gaelic Language (Scotland) Act2005. It sets out how we will use Gaelic incarrying out our business, how we will enablethe use of Gaelic when people interact with thegovernment, and how we will promote thedevelopment of Gaelic.

The development of Gaelic Language Plans bypublic bodies is a key component of the 2005Act. Gaelic Language Plans help to formalise andcommunicate to an organisation’s staff what itspolicy is in relation to Gaelic matters and makesclear to users and learners of Gaelic whatservices they can expect to access throughGaelic.

The Scottish Government’s Gaelic Language Planhas been prepared in accordance with statutorycriteria set out in the 2005 Act, and havingregard to Bòrd na Gàidhlig’s National Plan forGaelic and Guidance on the Development ofGaelic Language Plans.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

7

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 7

Page 12: Gaelic Language Plan

Structair a' Phlana Ghàidhlig

'S iad na prìomh phàirtean den Phlana Ghàidhligagainn:

Caibidil I – Ro-ràdh

Tha an caibidil seo a' toirt bun-fhiosrachadh muAchd na Gàidhlig (Alba) 2005 agus na prìomhnithean a tha innte. Tha dealbh farsaing air athoirt de na prìomh sholairean reachdail co-cheangailte ri ullachadh Planaichean Gàidhlig foAchd 2005. Tha geàrr-chunntas air structairRiaghaltas na h-Alba agus a phrìomh raointeanobrach ann cuideachd.

Caibidil II – Prìomh Dhleastanasan LìbhrigeadhSeirbheis

Tha an caibidil seo a' mìneachadh ciamar a nìRiaghaltas na h-Alba feum den Ghàidhlig, agusciamar a bheir iad cothrom air a cleachdadh anlùib a phrìomh ghnìomhan obrach. Tha e a'gabhail a-steach prìomh raointean obrach mar ardearbh-aithne chorporra, ar soidhnichean, mar abhios ar litrichean agus post-dealain air anlàimhseachadh agus cleachdadh na Gàidhlig airan làrach-lìn againn. Tha an caibidil a'mìneachadh na h-ìre as ìsle de sholarachadh naGàidhlig a tha sinn a’ dol a dh’ullachadh anns na5 bliadhna a mhaireas am plana.

Caibidil III – Poileasaidh/Gnìomhachadh PlanaNàiseanta na Gàidhlig

Tha an caibidil seo a' mìneachadh ciamar achuidicheas Riaghaltas na h-Alba a'gnìomhachadh Plana Nàiseanta na GàidhligBhòrd na Gàidhlig. Tha e cuideachd a' dèiligeadhri prìomh raointean poileasaidh, mar foghlam, atha air ar n-uallach, agus ciamar a tha sinn andùil leudachadh air ar taic don Ghàidhlig anns naraointean sin.

Caibidil IV – Gnìomhachadh is Sgrùdadh

Tha an caibidil seo a' mìneachadh ciamar a bhiosgnìomhachadh ar Plana Gàidhlig air a ghluasadair adhart, agus ciamar a nithear sgrùdadh air aghnìomhachadh.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

8

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 8

Page 13: Gaelic Language Plan

Structure of the Gaelic Language Plan

The key components of our Gaelic LanguagePlan are:

Chapter I – Introduction

This chapter provides background information tothe Gaelic Language (Scotland) Act 2005 and itsmain features. An overview is provided of the keystatutory provisions relating to the preparation ofGaelic Language Plans under the 2005 Act. Abrief overview of the structure of the ScottishGovernment and its main areas of operation isalso provided.

Chapter II – Core Service Delivery Commitments

This chapter sets out how the ScottishGovernment will use and enable the use ofGaelic in relation to its main business functions. It covers key areas of operation such as ourcorporate identity, our signs, how our mail andemail will be handled and the use of Gaelic onour website. The chapter sets out the basicminimum level of Gaelic language provisionwhich we are committed to providing in the5-year lifetime of the Plan.

Chapter III – Policy/Implementation of theNational Plan for Gaelic

This chapter sets out how the ScottishGovernment will help implement Bòrd naGàidhlig’s National Plan for Gaelic. It alsoaddresses key policy areas, such as education, forwhich we are responsible, and how we proposeto further develop our support for Gaelic in theseareas.

Chapter IV – Implementation and Monitoring

This chapter sets out how the implementation ofour Gaelic Language Plan will be taken forward,and how implementation will be monitored.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

9

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 9

Page 14: Gaelic Language Plan

CAIBIDIL I – RO-RÀDHSealladh farsaing air Achd naGàidhlig (Alba) 2005 agusullachadh Planaichean Gàidhlig

Achd na Gàidhlig (Alba) 2005

Bha Achd na Gàidhlig (Alba) 2005 air a cur angnìomh le Pàrlamaid na h-Alba le sùil ri inbhethèarainte fhaighinn don Ghàidhlig mar chànanoifigeil an Alba le spèis co-ionann ris a' Bheurla.

Plana Gàidhlig Riaghaltas na h-Alba

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 10

Page 15: Gaelic Language Plan

The Scottish Government Gaelic Language Plan

CHAPTER I – INTRODUCTION

Overview of the Gaelic Language(Scotland) Act 2005 and thepreparation of Gaelic LanguagePlans

The Gaelic Language (Scotland) Act 2005

The Gaelic Language (Scotland) Act 2005 waspassed by the Scottish Parliament with a viewto securing the status of the Gaelic language asan official language of Scotland commandingequal respect to the English language.

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 11

Page 16: Gaelic Language Plan

Tha an t-àm seo riatanach don Ghàidhlig san àmri teachd. Tha suidheachadh a' chànain air lethlag agus le àireamhan nan daoine a tha a'bruidhinn na Gàidhlig gu fileanta no mar thùs-chànan ann an sgìrean traidiseanta a' chànain a'crìonadh tha cunnart ann nach mair a' Ghàidhligmar chànan beò an Alba. Tha e riatanachceuman a ghabhail gus a' Ghàidhlig a dhèanamhseasmhach an Alba.

'S e aon de na prìomh nithean ann an Achd2005 an t-ullachadh a tha a' toirt cothrom doBhòrd na Gàidhlig (am prìomh bhuidheannleasachaidh Gàidhlig aig Riaghaltas na h-Alba)iarraidh air buidhnean poblach PlanaicheanGàidhlig ullachadh. Bha an t-ullachadh seo air adhealbh gus dèanamh cinnteach gum bi anearrann phoblach an Alba a' gabhail a pàirt annan cruthachadh seasmhachd don Ghàidhlig sanàm ri teachd tro bhith ag àrdachadh a h-inbheagus a h-ìomhaigh agus a' cruthachadhcothroman practaigeach airson a bhith gacleachdadh.

An riatanas a bhith ag ullachadh Plana Gàidhlig

Tha an riatanas airson buidheann poblach abhith ag ullachadh Plana Gàidhlig a' tòiseachadhle Bòrd na Gàidhlig a' cur a-mach fios foirmeilairson sin fo earrann 3 de Achd 2005. FhuairRiaghaltas na h-Alba fios san Lùnastal 2006,agus chaidh iarraidh air a Phlana Gàidhlig a churchun a' Bhùird airson aonta san Ògmhios 2008.

Prìomh nithean air am feumar beachdachadhann an ullachadh Plana Gàidhlig

Tha Achd 2005 a' comharrachadh grunn shlatan-tomhais sònraichte dom feum buidhnean a thaag ullachadh Planaichean Gàidhlig aire a thoirt.Tha iad sin air an dealbh gus dèanamh cinnteach

gu bheil na Planaichean Gàidhlig a tha air anullachadh coileanta, co-chòrdail agus iomchaidhdo shuidheachadh fa leth na buidhne a tha gaullachadh.

(i) an ìre a tha Gàidhlig ga cleachdadh ledaoine dom bi an t-ùghdarras a' cur adhleastanasan an gnìomh, agus ancomas air cleachdadh na Gàidhlig aleudachadh an co-cheangal ricoileanadh nan gnìomhan sin

Tha seo air a dhealbh gus dèanamh cinnteach guntoir na Planaichean Gàidhlig air an ullachadh lebuidhnean poblach aire don àireamh luchd-labhairt a tha taobh a-staigh an raon-obrach aca,agus an comas air cleachdadh a' chànain aleudachadh. San fharsaingeachd, thathar a'sùileachadh gun deasaich buidhnean poblach leàireamhan mòra de luchd-labhairt Gàidhlig taobha-staigh an raon obrach aca Planaichean Gàidhlignas làidire.

(ii) stiùireadh reachdail mu ullachadhPlanaichean Gàidhlig airfhoillseachadh le Bòrd na Gàidhlig foearrann 8 de Achd 2005

Tha Bòrd na Gàidhlig air stiùireadh reachdailfhoillseachadh fo earrann 8 de Achd 2005, a thaa' toirt comhairle air mar bu chòir PlanaicheanGàidhlig a dhealbh agus air dè bu chòir dodh'ùghdarrasan poblach smaoineachadh air cura-steach sna planaichean aca.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

12

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 12

Page 17: Gaelic Language Plan

This is a critical time for the future of Gaelic. Theposition of the language is extremely fragile andthe declining numbers of those speaking Gaelicfluently or as a mother-tongue in the language’straditional heartlands threatens the survival ofGaelic as a living language in Scotland. It isessential that steps are taken to create asustainable future for Gaelic in Scotland.

One of the key features of the 2005 Act is theprovision enabling Bòrd na Gàidhlig (the ScottishGovernment’s principal Gaelic developmentbody) to require public bodies to prepare GaelicLanguage Plans. This provision was designed toensure that the public sector in Scotland plays itspart in creating a sustainable future for Gaelic byraising its status and profile and creating practicalopportunities for its use.

The requirement to prepare a Gaelic LanguagePlan

The requirement for a public body to prepare aGaelic Language Plan is initiated by Bòrd naGàidhlig issuing a formal notice to that effectunder section 3 of the 2005 Act. The ScottishGovernment was issued with a notice in August2006, and was asked to submit its GaelicLanguage Plan to the Bòrd for approval duringJune 2008.

Key considerations when preparing a GaelicLanguage Plan

The 2005 Act sets out a number of specificcriteria which must be taken into account bybodies preparing Gaelic Language Plans. Theseare designed to ensure that Gaelic LanguagePlans which are prepared are comprehensive,consistent and appropriate to the particularcircumstances of the body preparing it.

(i) the extent to which the persons inrelation to whom the authority’sfunctions are exercisable use theGaelic language, and the potential fordeveloping the use of the Gaeliclanguage in connection with theexercise of those functions

This consideration is designed to ensure that theGaelic Language Plans prepared by public bodiestake account both of the existing number ofspeakers within their area of operation, and theirpotential to develop the use of the language.Generally speaking, the expectation is that publicbodies with significant numbers of Gaelicspeakers within their area of operation willdevelop stronger Gaelic Language Plans.

(ii) statutory guidance on thepreparation of Gaelic Language Planspublished by Bòrd na Gàidhlig undersection 8 of the 2005 Act

Bòrd na Gàidhlig has published statutoryguidance under section 8 of the 2005 Act, whichprovides advice on how Gaelic Language Plansshould be structured, and on the content whichpublic authorities should consider including intheir Plans.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

13

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 13

Page 18: Gaelic Language Plan

(iii) Plana Nàiseanta na Gàidhlig

'S e sgrìobhainn reachdail a tha ann am PlanaNàiseanta na Gàidhlig air a dheasachadh le Bòrdna Gàidhlig fo earrann 2 de Achd 2005. Tha amPlana Nàiseanta a' toirt sealladh iomlan airfeuman leasachaidh na Gàidhlig, a' gabhail a-steach cùisean togail cànain, cleachdadh cànain,inbhe cànain agus corpas cànain. Tha e a'mìneachadh prìomhachasan airson leasachadhna Gàidhlig, agus a' comharrachadh buidhnean adh'fhaodas cuideachadh len coileanadh.

(iv) tagraidhean sam bith a rinneadh ris a'bhuidhinn phoblaich a tha agullachadh a phlana mun dòigh a tha ea' cleachdadh na Gàidhlig

Tha seo air a dhealbh gus dèanamh cinnteachgun toir buidhnean poblach aire do bheachdanbhuidhnean le ùidh sa chùis nuair a tha iad agullachadh am Planaichean Gàidhlig. 'S e a'phrìomh dhòigh air na beachdan sin fhaighinn leRiaghaltas na h-Alba co-chomhairlean poblachair a dhreachd Phlana.

(v) prionnsabal spèis cho-ionann

Bha prionnsabal spèis cho-ionann air fhilleadh a-steach ann an Achd 2005 le Pàrlamaid na h-Albamar aithris dheimhinneach gu bheilear a' curmeas air a' Ghàidhlig, a' toirt feart air a' mhiannaig luchd-cleachdaidh na Gàidhlig gum bicleachdadh na Gàidhlig cho nàdarrach 's aghabhas nam beatha, gum biodh spiorad bhlàth

don Ghàidhlig air feadh Alba, agus nach bu chòirdon chànan fulang tro chion spèis sam bith bhodhaoine fa leth no bho bhuidhnean. Thastiùireadh a' Bhùird ag aithris gur dòcha nach eilspèis cho-ionann don Ghàidhlig a' leantainn gudèiligeadh co-ionann don Ghàidhlig agus donBheurla, no gum feum ìre shònraichte desholarachadh Gàidhlig a bhith ri fhaotainn annsgach suidheachadh. 'S ann a tha e a'misneachadh bhuidhnean poblach gu bhith a'strì, a dh'aindeoin dè an suidheachadh cànainsònraichte a tha romhpa, a bhith taiceil agusfialaidh do leasachadh na Gàidhlig agus amPlanaichean Gàidhlig ullachadh le sùil ricleachdadh na Gàidhlig a dhèanamh cho furasta's a ghabhas a rèir an t-suidheachaidh aca fhèin.Nuair a tha sinn a' lìbhrigeadh sheirbheisean tronGhàidhlig, feuchaidh sinn ri dèanamh cinnteachgum bi an ìre agus càileachd den aon ìre 's abhiodh iad tron Bheurla.

Co-chomhairle air dreachd Phlana Gàidhlig

A rèir Achd 2005 feumaidh buidhnean poblachullachadh a' Phlana Gàidhlig aca a thoirt gu airedhaoine aig a bheil ùidh ann. Gus seo adhèanamh, rinn Riaghaltas na h-Alba co-chomhairle phoblach air dreachd den phlanaGàidhlig aige ann an 2009.

Aonta do Phlana Gàidhlig Riaghaltas na h-Alba

Bidh Plana Gàidhlig Riaghaltas na h-Alba air achur chun a' Bhùird agus air aontachadh leis a'Bhòrd.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

14

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 14

Page 19: Gaelic Language Plan

(iii) the National Plan for Gaelic

The National Plan for Gaelic is a statutorydocument produced by Bòrd na Gàidhlig undersection 2 of the 2005 Act. The National Planoffers a holistic overview of Gaelic developmentneeds, covering language acquisition, languageusage, language status and language corpusissues. It sets out priorities for Gaelicdevelopment, and identifies bodies which cancontribute to achieving them.

(iv) any representations made to thepublic body preparing its Plan abouthow it uses Gaelic

This provision is designed to ensure that publicbodies take into account the views of interestedparties in the preparation of their GaelicLanguage Plans. The principal means ofobtaining these views by the ScottishGovernment was through public consultation onits draft Plan.

(v) the principle of equal respect

The principle of equal respect was incorporatedinto the 2005 Act by the Scottish Parliament as apositive statement about the value and worth ofGaelic, in recognition of the fact that users ofGaelic aspire to use Gaelic as normally as possiblein their lives, that there should be a generosity ofspirit towards Gaelic across Scotland, and thatthe language should not suffer from any lack of

respect either at an individual or corporate level.The Bòrd’s guidance states that giving Gaelicequal respect does not automatically meanidentical treatment for Gaelic and English, or thata particular level of Gaelic provision must bemade available in all circumstances. Instead, itencourages public bodies to endeavour,whatever the particular linguistic landscape theyface, to be supportive and generous to Gaelicdevelopment and to prepare their GaelicLanguage Plans with a view to facilitating the useof Gaelic to the greatest extent that isappropriate to their individual circumstances.When delivering services in Gaelic, we shallendeavour to ensure they are of a comparablestandard and quality as those they provide inEnglish.

Consultation on a draft Gaelic Language Plan

The 2005 Act requires public bodies to bring thepreparation of its Gaelic Language Plan to theintention of those with an interest in it. To do so,the Scottish Government consulted publicly on adraft of its Gaelic Language Plan in 2009. Wehave endeavoured to include these in our Plan.

Approval of the Scottish Government GaelicLanguage Plan

The Scottish Government Gaelic Language Planwas submitted to the Bòrd and approved by theBòrd.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

15

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 15

Page 20: Gaelic Language Plan

Sealladh farsaing air dleastanasanRiaghaltas na h-Alba aguscleachdadh na Gàidhlig taobha-staigh ar raon obrach'S e Riaghaltas na h-Alba an riaghaltas tiomnaichteairson Alba. Bha Riaghaltas na h-Alba air astèidheachadh ann an 1999, às dèidh nan ciadthaghaidhean gu Pàrlamaid na h-Alba. ThaRiaghaltas na h-Alba air a stiùireadh le PrìomhMhinistear a tha air ainmeachadh leis a' Phàrlamaidagus an dèidh sin a' cur an dreuchd Ministearan nah-Alba eile a tha a' dèanamh suas a' Chaibineat.

Tha seirbheisich chatharra Riaghaltas na h-Albacunntachail do Mhinistearan na h-Alba, agus thaiadsan cunntachail do Phàrlamaid na h-Alba. 'S eBòrd an Ro-innleachd prìomh bhòrd Riaghaltasna h-Alba. 'S e an Rùnaire Maireannachcathraiche a' Bhùird agus 's iad buill a' BhùirdÀrd-stiùirichean nam prìomh Bhuidhnean-stiùiridh aig Riaghaltas na h-Alba còmhla ri triùirbhall neo-oifigeil.

Tha Achd na h-Alba a' clàradh, ann am Pàipear-taice 5, na cùisean a tha glèidhte. Tha cùis sambith nach eil cho glèidhte, no air a mhìneachadhanns an Achd mar a bhith taobh a-muigh comasna Pàrlamaid, tiomnaichte. Tha Clàr 1 gu h-ìosala' sealltainn cuid de na prìomh chùiseantiomnaichte agus glèidhte. Tha a' chuid as mothade na cùisean a bhuineas do bheatha làitheilsluagh na h-Alba, a' gabhail a-steach slàinte,foghlam, ceartas, àrainneachd agus cùiseandùthchail, agus còmhdhail fo uallach Riaghaltasna h-Alba. Bha toradh Sgrùdadh air Cosg 2007air fhoillseachadh air 14 Samhain 2007. Thabuidseat na h-Alba aig £29.8 billean bho2007/08 gu 2010/11.

Tha prìomh oifisean Riaghaltas na h-Alba ann anDùn Èideann aig Victoria Quay, St Andrew'sHouse, Saughton House agus Pentland House;agus, an Glaschu, aig Atlantic Quay. Còmhla risin, tha mu 70 oifisean sgìre againn bho Bhailena h-Eaglais sa Cheann a Tuath chun an t-SròinReamhair sa Cheann a Deas.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

16

Tha cùisean tiomnaichte a’ gabhail a-steach: Tha cùisean glèidhte a’ gabhail a-steach:

>> slàinte

>> foghlam agus trèanadh

>> riaghaltas ionadail

>> obair shòisealta

>> taigheadas

>> dealbhadh

>> turasachd, leasachadh eaconamach agustaic ionmhais do ghnìomhachas

>> cuid de chùisean còmhdhail, a' gabhaila-steach lìonra rathaidean na h-Alba,poileasaidh mu bhusaichean aguscidheachan is calaidhean

>> cùisean bun-reachdail

>> poileasaidh na Rìoghachd Aonaichte airdùthchannan cèin

>> dìon agus tèarainteachd nàiseanta anRìoghachd Aonaichte

>> siostam fiosgail, eaconamach agusionmhasail

>> in-imrich agus nàiseantachd

>> cumhachd: dealan, gual, gas aguscumhachd niuclasach

>> margaidhean coitcheann

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 16

Page 21: Gaelic Language Plan

Overview of the functions of theScottish Government and the useof Gaelic within our area ofoperation

The Scottish Government is the devolvedgovernment for Scotland. The ScottishGovernment was established in 1999, followingthe first elections to the Scottish Parliament. TheScottish Government is led by a First Ministerwho is nominated by the Parliament and in turnappoints the other Scottish Ministers who makeup the Cabinet.

Scottish Government civil servants areaccountable to Scottish Ministers, who arethemselves accountable to the ScottishParliament. The senior board of the ScottishGovernment is called the Strategic Board. TheBoard is chaired by the Permanent Secretary andthe members of the Board are Director-Generalsof the core Directorates of the ScottishGovernment plus three non-executive members.

The Scotland Act lists, in Schedule 5, the mattersthat are reserved. Any matter not so reserved, orotherwise defined in the Act as being outwiththe competence of the Parliament, is devolved.Table 1 below shows some of the key devolvedand reserved issues. The Scottish Government isresponsible for most of the issues of day-to-dayconcern to the people of Scotland, includinghealth, education, justice, environment and ruralaffairs, and transport. The outcome of theSpending Review 2007 was announced on 14 November 2007. Scotland’s budget is £29.8 billion from 2007/08 to 2010/11.

The Scottish Government’s main offices arelocated in Edinburgh at Victoria Quay, St Andrew’s House, Saughton House andPentland House; and, in Glasgow, at AtlanticQuay. Additionally, we also have around 70 areaoffices stretching from Kirkwall in the North toStranraer in the South.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

17

Devolved issues include: Reserved issues include:

>> health

>> education and training

>> local government

>> social work

>> housing

>> planning

>> tourism, economic development andfinancial assistance to industry

>> some aspects of transport, including theScottish road network, bus policy andports and harbours

>> constitutional matters

>> UK foreign policy

>> UK defence and national security

>> fiscal, economic and monetary system

>> immigration and nationality

>> energy: electricity, coal, gas and nuclearenergy

>> common markets

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 17

Page 22: Gaelic Language Plan

Tha obair Riaghaltas na h-Alba air a dhèanamh le:

>> Riaghaltas na h-Alba – an t-seirbheischatharra ghnàthach an Alba le prìomhBhuidhnean-stiùiridh an Eaconamaidh agusam Prìomh Chomhairleach air anEaconamaidh, Slàinte agus Sochair, Ceartasagus Coimhearsnachdan, an Àrainneachd,Foghlam agus Oifis an RùnaireMhaireannaich;

>> Buidhnean iomairt – air an stèidheachadhle Ministearan mar phàirt de roinneanRiaghaltas na h-Alba, no mar roinneandhiubh fèin, gus an raointean obrach fhèina choileanadh. Tha seirbheisich catharra agobair anns na buidhnean iomairt;

>> Buidhnean poblach ( NDPBan) –buidhnean poblach nàiseanta agus roinneil,nach eil a' coileanadh an gnìomhan làitheilcòmhla ri Ministearan, ach le Ministearancunntachail air an son aig a' cheann thall;agus

>> Buidhnean Gnìomha – buidhneancomhairleachaidh air an stèidheachadh leMinistearan gus cùisean sònraichte arannsachadh agus aithris a thoirt orra. Chamhair Buidhnean Gnìomha ach ùineghoirid, mar as trice mu bhliadhna, agusbidh iad a' dol à bith nuair a bhios anaithris crìochnaichte.

Tha raon obrach Riaghaltas na h-Alba a' gabhaila-steach Alba gu lèir. Mar sin, tha gachneach-labhairt Gàidhlig agus coimhearsnachdGhàidhlig an Alba taobh a-staigh na sgìre sabheil Riaghaltas na h-Alba ag obrachadh a'gabhail a-steach a h-uile sgìre sa bheil daoinecomasach air tuigsinn, labhairt, leughadh nosgrìobhadh Gàidhlig a' dèanamh suas mòr-chuidden àireamh-sluaigh.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

18

Tha cùisean tiomnaichte a’ gabhail a-steach: Tha cùisean glèidhte a’ gabhail a-steach:

>> lagh agus cùisean na dùthcha, a' gabhaila-steach a' chuid as motha de roinneanlagh eucorach agus catharra, an siostamcasaid agus na cùirtean

>> am Poileas agus seirbheisean Smàlaidh

>> an àrainneachd

>> dualchas nàdarra agus togte

>> àiteachas, coilltearachd agus iasgach

>> spòrs agus na h-ealain

>> staitistig, agus clàran poblach

>> malairt agus gnìomhachas, a' gabhaila-steach co-fharpais agus dìon luchd-cleachdaidh

>> cuid de chùisean còmhdhail, a' gabhaila-steach sàbhailteachd agus riaghladhcòmhdhail

>> reachdas cosnaidh

>> tèarainteachd shòisealta

>> cearrachd agus an Crannchur Nàiseanta

>> dìon dàta

>> casg-breith, torachadh daonna agussutheòlas, gintinneachd, xenotraschuragus beò-ghearradh

>> co-ionannachd chothroman

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 18

Page 23: Gaelic Language Plan

The work of the Scottish Government is carriedout by:

>> The Scottish Government – themainstream civil service in Scotland withthe core Directorates of Economy and ChiefEconomic Adviser, Heath and Wellbeing,Justice and Communities, Environment,Education and the Office of the PermanentSecretary;

>> Agencies – established by Ministers as partof Scottish Government departments, or asdepartments in their own right, to carry outa discrete area of work. Agencies arestaffed by civil servants;

>> Public bodies (NDPBs) – national andregional public bodies, carrying out theirday-to-day functions independently ofMinisters, but for which Ministers areultimately accountable; and

>> Task Forces – advisory bodies establishedby Ministers to investigate and report onparticular issues. Task Forces have a shortlifespan, normally around a year or so, andare abolished once they have reported.

The Scottish Government’s area of operation isall of Scotland. It therefore follows that all ofScotland’s Gaelic speakers and Gaeliccommunities are within the area in which theScottish Government operates including all ofthe districts in which persons able to understand,speak, read or write Gaelic form a majority of thepopulation.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

19

Devolved issues include: Reserved issues include:

>> law and home affairs, including mostaspects of criminal and civil law, theprosecution system and the courts

>> the police and fire services

>> the environment

>> natural and built heritage

>> agriculture, forestry and fishing

>> sport and the arts

>> statistics, public registers and records

>> trade and industry, including competitionand customer protection

>> some aspects of transport, includingtransport safety and regulation

>> employment legislation

>> social security

>> gambling and the National Lottery

>> data protection

>> abortion, human fertilisation andembryology, genetics, xenotransplantationand vivisection

>> equal opportunities

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 19

Page 24: Gaelic Language Plan

Cunntasan-sluaigh1

B' e an àireamh iomlan de dhaoine air an clàradhcomasach air labhairt agus/no leughadh agus/nosgrìobhadh agus/no tuigsinn Gàidhlig ann ancunntas-sluaigh 2001 92,400 (1.9% dedh'àireamh-sluaigh na h-Alba). Dhiubh sin, b' ean àireamh iomlan de dhaoine a b' urrainnGàidhlig a bhruidhinn 58,652 (1.2% dedh'Àireamh-sluaigh na h-Alba).

Ged a chaidh an àireamh de luchd-labhairtGàidhlig uile gu lèir sìos anns a' chunntas-sluaighmu dheireadh, chaidh an àireamh de dhaoinecomasach air labhairt agus cuideachd airleughadh agus sgrìobhadh Gàidhlig suas eadar1991 agus 2001 a' sealltainn fàs ann an litearrasGàidhlig agus anns an àireamh de luchd-ionnsachaidh Gàidhlig. Mheudaich an àireamhde chloinn aois 5-15 comasach air labhairtGàidhlig cuideachd eadar 1991 agus 2001. Tha ena phrìomhachas aig an Riaghaltas seo a bhith a'cumail na h-àireimh de luchd-labhairt Gàidhligseasmhach aig na h-ìrean a bha aca ann an 2001ro chunntas-sluaigh 2021.

Tha luchd-labhairt Gàidhlig sgapte air feadh Alba.Den luchd-labhairt Gàidhlig air an comharrachadhann an cunntas-sluaigh 2001, bha beagan abharrachd air an dara leth a' fuireach ann ansiorrachdan na Gàidhealtachd (sgìreanChomhairle na Gàidhealtachd, ChomhairleEarra-Ghàidheil & Bhòid agus Chomhairle nanEilean Siar) agus beagan nas lugha na an daraleth ann an sgìrean na Galltachd. Tha a'Ghàidhlig air a bruidhinn le mòr-chuid de dhaoineann an sgìre Chomhairle nan Eilean Siar agus annan sgìre Chille Mhoire san Eilean Sgitheanachtaobh a-staigh sgìre Chomhairle naGàidhealtachd. Chan eil ach dìreach beagan abharrachd air cairteal de luchd-labhairt a' fuireachann an sgìrean far a bheil luchd-labhairt Gàidhliga' dèanamh suas mòr-chuid.

Tha ìre àrd cathaireachaidh taobh a-staigh nacoimhearsnachd Gàidhlig le dùmhlachadh mòrde luchd-labhairt Gàidhlig a' fuireach ann anSgìre Ghlaschu, Dùn Èideann, Inbhir Nis agusObar Dheathain. Mar eisimpleir, tha 11,211neach-labhairt Gàidhlig, no 19% den luchd-labhairt Gàidhlig air fad, a' fuireach ann an SgìreGhlaschu a rèir cunntas-sluaigh 2001.2

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

20

1 Tha am fiosrachadh bhon chunntas-sluaigh air a tharraing bho Aithisg Chunntas 2001a tha ri fhaotaionn aig: www.gro-scotland.gov.uk/census/censushm/scotcen/scotcen2/scotcen-gaelic.index.html. Chaidh na h-àireamhan foghlaim athogail bho: Oilthigh Shrathchluaidh, Roinn an Fhoghlaim (2006). Àireamhan chloinne ann am Foghlam Gàidhlig 2006-7,Glaschu: OIlthigh Shrathchluaidh.

2 Tha Sgìre Ghlaschu air a mìneachadh an seo mar Baile Ghlaschu, Siorrachd Lannraig a Tuath, Siorrachd Lannraig a Deas, SiorrachdDhùn Bhreatainn an Ear, Siorrachd Dhùn Bhreatainn an Iar, Siorrachd Rinn Friù, Siorrachd Rinn Friù an Ear agus Inbhir Chluaidh.

Fiosrachadh bho Chunntas Sluaigh 2001

Sluagh iomlan aois 3agus nas sinne (=100%)

Comasach airfileantachd

Comas labhairt,leughaidh no sgrìobhadh

Comas labhairtleughadh, sgrìobhadhno tuigse

Alba 4,900,492 58,652 (1.2%) 65,674 (1.3%) 92,386 (1.9%)

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 20

Page 25: Gaelic Language Plan

Demographics1

The total number of people recorded as beingable to speak and/or read and/or write and/orunderstand Gaelic in the 2001 census was92,400 (1.9% of the Scottish population). Ofthese, the total number of people who couldspeak Gaelic was 58,652 (1.2% of the ScottishPopulation).

While the number of Gaelic speakers declinedoverall in the last census, the number of peopleable to speak and also to read and write Gaelicincreased between 1991 and 2001 reflecting agrowth in Gaelic literacy and growing numbersof Gaelic learners. The number of children aged5-15 able to speak Gaelic also increased between1991 and 2001. It is a priority for thisGovernment to stabilise the number of Gaelicspeakers at their 2001 levels by the 2021 census.

Gaelic speakers are spread throughout Scotland.Of the Gaelic speakers identified in the 2001census, just over half lived in the Highlandcounties (the Highland Council, Argyll & ButeCouncil and Comhairle nan Eilean Siar areas) andjust under half in the Lowland areas. Gaelic isspoken by a majority of people in the Comhairlenan Eilean Siar area and in the parish of Kilmuirin the Isle of Skye within the Highland Councilarea. Only just over a quarter of speakers live inlocalities where Gaelic speakers form a majority.

There is a high degree of urbanisation within theGaelic speech community with largeconcentrations of Gaelic speakers living inGreater Glasgow, Edinburgh, Inverness andAberdeen. For example, 11,211 Gaelic speakers,or 19% of all Gaelic speakers, live in GreaterGlasgow according to the 2001 census.2

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

21

1 Census data is taken from the 2001 census Gaelic report, available online at: www.gro-scotland.gov.uk/census/censushm/scotcen/scotcen2/scotcen-gaelic/index.html. Education figures are taken from: University of Strathclyde, Faculty of Education (2006). Pupil Numbers in Gaelic Education 2006-07, Glasgow: University of Strathclyde.

2 Greater Glasgow is defined here as Glasgow City, North Lanarkshire, South Lanarkshire, East Dunbartonshire, WestDunbartonshire, Renfrewshire, East Renfrewshire and Inverclyde.

Census 2001 Data

All persons aged 3 and over (=100%)

Able to speak thelanguage

Speak, read or write Speak, read, write orunderstand

Scotland 4,900,492 58,652 (1.2%) 65,674 (1.3%) 92,386 (1.9%)

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 21

Page 26: Gaelic Language Plan

Chan eil figear cinnteach ann airson na h-àireimhde luchd-ionnsachaidh inbheach neo-fhileanta.Ach, cho-dhùin sgrùdadh nàiseanta ann an 1995le John Galloway às leth Comunn na Gàidhlig,bòrd leasachaidh na Gàidhlig, gun robh mu8,000 an Alba.3

Tha mu 2,500 sgoilearan bun-sgoile agus àrd-sgoile ann am foghlam Gàidhlig ( FG) gunàiseanta aig an àm seo, le 700 pàiste eile annan sgoiltean-àraich Gàidhlig. Taobh a-staighfoghlam Beurla eadar 2,500 agus 3,000 thaluchd-ionnsachaidh a' gabhail Gàidhlig marchuspair san àrd-sgoil gach bliadhna eadar S1agus S6.4 Tha mòran chloinne ann am bun-sgoiltean Beurla a' gabhail pàirt anns an sgeamaGàidhlig sa Bhun-sgoil gach bliadhna: mu 6,500pàiste ann an seisean 2005/6.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

22

3 Galloway, John (1995). Estimation of the Number and Distribution of Adult Learners of Gaelic: Final Report. Inbhir Nis: Comunnna Gàidhlig.

4 Ann an seisean 2006/7, bha 701 pàistean a' frithealadh 60 sgoiltean-àraich Gàidhlig, bha 2092 sgoilearan sa bhun-sgoil air anteagasg tro mheadhan na Gàidhlig ann an 62 sgoiltean agus bha 293 sgoilearan san àrd-sgoil ag ionnsachadh tro mheadhanna Gàidhlig ann an 17 sgoiltean. Anns an aon bhliadhna, bha 945 sgoilearan a' dèanamh cùrsa Gàidhlig airson luchd-labhairtfileanta ann an clasaichean ann an 37 àrd-sgoiltean, gun a' chuid as motha dhiubh sin fhathast a' tabhann cuspairean sam bitheile tro mheadhan na Gàidhlig. Bha 2696 sgoilearan eile aig ìre àrd-sgoile ann an clasaichean Gàidhlig do luchd-ionnsachaidhann an 35 sgoiltean.

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 22

Page 27: Gaelic Language Plan

There is no authoritative figure for the number ofnon-fluent adult learners. However, a nationalstudy in 1995 by John Galloway on behalf ofComunn na Gàidhlig, the Gaelic developmentagency, found that there were roughly 8,000 inScotland.3

There are around 2,500 primary and secondaryschoolchildren in Gaelic-medium education(GME) nationally at present, with a further 700children in Gaelic-medium nurseries. WithinEnglish-medium education between 2,500 and3,000 learners study Gaelic as a secondarysubject each year between S1 and S64 Manychildren in English-medium primary schools takepart in the Gaelic Language in the Primary Schoolscheme each year: around 6,500 children in the2005/06 session.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

23

3 Galloway, John (1995). Estimation of the Number and Distribution of Adult Learners of Gaelic: Final Report. Inverness: Comunnna Gàidhlig.

4 In the 2006/07 session, 701 children were attending 60 Gaelic-medium nurseries, 2092 primary school pupils were beingeducated through the medium of Gaelic in 62 schools and 293 secondary school pupils were studying through the medium ofGaelic in 17 schools. In the same year, 945 pupils were studying Gaelic for fluent speakers in classes in 37 secondary schools,most of which do not yet offer any other subjects through the medium of Gaelic. A further 2696 secondary pupils studiedGaelic classes for learners in 35 schools.

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 23

Page 28: Gaelic Language Plan

CAIBIDIL II – BUN-DHLEASTANASANSan Stiùireadh air Leasachadh Planaichean Gàidhligreachdail, tha Bòrd na Gàidhlig ag ainmeachadhcruthachadh nan suidheachaidhean airson acleachdadh sa bheatha phoblaich mar aon de naprìomh nithean ann an àbhaisteachadhcleachdadh na Gàidhlig. Tha am Bòrd air ceithirprìomh raointean de lìbhrigeadh seirbheis achomharrachadh air a bheil e ag iarraidh airbuidhnean poblach aghaidh a chur ann anullachadh am Planaichean Gàidhlig. 'S iad sin:

Dearbh-aithne: dearbh-aithne chorporra soidhnichean

Conaltradh: fàilteachasfònpost agus postdfoirmeancoinneamhan poblachmodhan gearain

Foillseachaidhean: dàimh phoblach agus nameadhananstuth clò-bhuailtelàraich-lìntaisbeanaidhean

Luchd-obrach: trèanadhionnsachadh cànainfastadhsanasachd

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn gum faod pàirtcudromach a bhith aig gach gnìomh chorporra sinann an àrdachadh ìomhaigh agus follaiseachd naGàidhlig, agus ann an cruthachadh cothromanprataigeach do luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh Gàidhlig. Tha an earrann seo denPhlana Gàidhlig againn a' mìneachadh dè ansolarachadh Gàidhlig a bhios air a dhèanamhco-cheangailte ri gach gnìomh.

Ann am beachdachadh air ciamar is urrainn asholarachadh Gàidhlig anns na raointean sin aleasachadh, thug an Riaghaltas na h-Alba aire dona riatanasan reachdail air an comharrachadh annan Achd na Gàidhlig (Alba) 2005, agus doStiùireadh a' Bhùird mu leasachadh PlanaicheanGàidhlig. Tha an Stiùireadh ag aithris gur e ansùileachadh, san fharsaingeachd, anns naceàrnaidhean far as àirde na h-àireamhan no nah-àireamhan sa cheud de luchd-labhairt Gàidhlig,gum bi raon nas fharsainge agus ìredhleastanasan nas làidire anns a' Phlana Gàidhlig.

Tha Riaghaltas na h-Alba ag obair thar gachceàrn de dh'Alba – mar sin, ann an leasachadh arsolarachadh Gàidhlig, bidh sinn a' cleachdaidhna h-ìre solarachaidh as lugha a bhuineas do naraointean obrach againn uile, agus a' toirt ìresolarachaidh leasaichte ann an ceàrnaidhean sabheil an àireamh de luchd-labhairt Gàidhlig nasàirde. Tha Riaghaltas na h-Alba an dùil sgrùdadha dhèanamh air cànan anns a' chiad bhliadhnade ghnìomhachadh ar Plana Gàidhlig guscuideachadh a' comharrachadh roinnean desheirbheisean agus sgìrean far am faodadhsolarachadh Gàidhlig nas mionaidiche a bhithion-dhèanta agus feumail.

Tha an earrann seo a' comharrachadh na h-ìre aslugha de sholarachadh Gàidhlig a tha sinn a'gealltainn a sholar anns na 5 bliadhna a mhaireasam plana. Bithear ag iarraidh air a h-uile roinn deRiaghaltas na h-Alba a dhol nas àirde na an ìresolarachadh bhunaiteach seo agus, fhad 's amhaireas am plana, meudachadh mean airmhean air an t-solarachadh Gàidhlig a tha iad a'tabhann. Tha sinn a' tuigsinn cuideachd nach eilsa Phlana Gàidhlig seo ach toiseach tòiseachaidh,agus a' sùileachadh gum bi na planaichean a nìsinn san àm ri teachd nan atharrachaidheanmòra anns an ìre bhunaiteach as lugha desholarachadh Gàidhlig a bhios air a thabhann.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

24

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 24

Page 29: Gaelic Language Plan

CHAPTER II – CORE COMMITMENTSIn its statutory Guidance on the Development ofGaelic Language Plans, Bòrd na Gàidhligidentifies one of the key aspects to normalisingthe use of Gaelic to be in creating the conditionsfor its use in public life. The Bòrd has identifiedfour core areas of service delivery that it wishespublic bodies to address when preparing theirGaelic Language Plans. These are:

Identity: corporate identitysigns

Communications: receptiontelephonemail and e-mailformspublic meetingscomplaints procedures

Publications: public relations and mediaprinted materialwebsitesexhibitions

Staffing: traininglanguage learningrecruitmentadvertising

The Scottish Government recognises that each ofthese four corporate functions can play animportant role in raising the profile and visibilityof Gaelic, and of creating practical opportunitiesfor Gaelic speakers and learners. This section ofour Gaelic Language Plan sets out in turn whatGaelic provision will be made in relation to eachof the functions.

In considering how it can develop its Gaelicprovision in these areas, the Scottish Governmenthas had regard to the statutory requirements laidout in the Gaelic Language (Scotland) Act 2005,and to the Bòrd’s Guidance on the developmentof Gaelic Language Plans. The Guidance statesthat, in general terms, the expectation is that inthose geographical locations, in which thepercentages or numbers of Gaelic speakers isgreater, the scope of the Gaelic Language Planwill be wider and the level of commitments in itwill be stronger.

The Scottish Government operates across allareas of Scotland – in developing its Gaeliclanguage provision, we will therefore adopt aminimum level of provision which will apply to allof our areas of operation, and will provide anenhanced level of provision in areas where thenumber of Gaelic speakers is greater. TheScottish Government intends to conduct alanguage audit within the first year ofimplementation of our Gaelic Language Plan tohelp identify aspects of services and geographicalareas where more detailed Gaelic provision maybe feasible and desirable.

This section sets out the minimum level of Gaeliclanguage provision which we commit toproviding in the 5-year lifetime of the Plan. Allareas of the Scottish Government will beencouraged to exceed this basic level of provisionand to gradually increase over the lifetime of thePlan the Gaelic provision which they offer. Wealso recognise that this Gaelic Language Planrepresents a starting point, and expect our futurePlans to represent step changes in the basicminimum level of Gaelic language provisionwhich will be offered.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

25

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 25

Page 30: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

26

Earrann 1 – Dearbh-aithneFaodaidh Gàidhlig ann an dearbh-aithne chorporra agus soidhnichean ùghdarras poblaich cur gu mòrri follaiseachd a' chànan, agus tha e na aithris chudromach le ùghdarras poblach mun mheas agus anàite a tha aig a' Ghàidhlig. Faodaidh leudachadh air cleachdadh na Gàidhlig tro shoidhnicheancuideachd cur ri briathrachas luchd-cleachdaidh Gàidhlig agus ri leasachadh a' chànain.

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn cho cudromach 's a tha e a bhith a' cruthachadhmothachadh fad is farsaing air cleachdadh na Gàidhlig agus a' toirt ìomhaigh fhiughaireachdhi.

Dearbh-aithne Chorporra

An Dòigh-obrachLàthaireach

Chan eil poileasaidh aontaichteaig Riaghaltas na h-Alba aig anàm seo airson cleachdadh naGàidhlig na dhearbh-aithnechorporra.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Bidh sinn a' gluasad adh'ionnsaigh cleachdadh antionndaidh dà-chànanach deshuaicheantas Riaghaltas na h-Alba mar an àbhaist thar gachraon obrach againn.

Dùbhlachd 2010 A h-uile raon obrach

Chaidh leasachadh a dhèanamhair an t-suaicheantas dà-chànanach again bho chionnghoirid ach bidh sinn a’ toirt sùilair a bhith a’ cleachdadh ‘spèisco-ionnan’ nuair a thaeacarsaich air dearbh-aithne gachur air adhart.

Cho tràth saghabhas

Conaltradh

Bidh sinn a' dèanamh sgrùdadhair a h-uile teamplaideileagtronaigeach a tha air ancleachdadh le Riaghaltas na h-Alba agus a' toirt comhairle aircothroman air an dà chànan achleachdadh.

Dùbhlachd 2010 ISIS -Siostaman Corporra

Nì sinn cinnteach gum bi eadar-theangachaidhean iomchaidhair ainmean Bhuidhnean-stiùiridh agus Roinnean.

Mar a bhiosriatanach

Aonad Gàidhlig

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 26

Page 31: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

27

Section 1 – IdentityThe presence of Gaelic in the corporate identity and signs of a public authority can greatly enhancethe visibility of the language, and makes an important statement by a public authority about howGaelic is valued and how it will be given recognition. Developing the use of Gaelic through signs canalso enrich the vocabulary of Gaelic users and contribute to the development of the language.

The Scottish Government recognises the importance of creating widespread awareness ofthe use of Gaelic and of promoting a positive image of it.

Corporate Identity

Current Practice The Scottish Governmentcurrently does not have anagreed policy for the use ofGaelic in its corporate identity.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will make use of thebilingual version of the ScottishGovernment logo as the normacross all areas of ouroperations.

December 2010 All business areas

Our bilingual logo has recentlybeen developed however wewill look to include Gaelic underthe terms of ‘equal respect’when any rebranding exercise isundertaken.

At the earliestopportunity

Communications

We will audit all electronic lettertemplates used by the ScottishGovernment and revise toinclude the bilingual translationsof Directorates and Divisions.

December 2010 ISIS – Corporate Systems

We will ensure that there areappropriate translations ofDirectorates and Division names.

As necessary Gaelic Unit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 27

Page 32: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

28

Dearbh-aithne Chorporra (a’ leantainn)

An Dòigh-obrachLàthaireach

Chan eil poileasaidh aontaichteaig Riaghaltas na h-Alba aig anàm seo airson cleachdadh naGàidhlig na dhearbh-aithnechorporra.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Cuiridh sinn ri chèile stiùireadhdo luchd-obrach air cleachdadhsuaicheantas corporradà-chànanach Riaghaltas nah-Alba ann an:

Cinn-litrichean Cèisean Bileagan dùrachd Cairtean gnìomhachais Cairtean freagairt

Ògmhios 2011 Aonad Gàidhlig

Tha sinn a’ rannsachadhciamara a ghabhas cur ri inbhena Gàidhlig agus a cleachdadhann an dòigh iomchaidh anns amhargaidheachd eadar-nàiseanta a tha sinn a’ dèanamh

A’ leantainn Iomairtean na h-Albaagus Turusachd

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 28

Page 33: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

29

Corporate Identity (continued)

Current Practice The Scottish Governmentcurrently does not have anagreed policy for the use ofGaelic in its corporate identity.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will use the ScottishGovernment bilingual corporatelogo in:

LetterheadsEnvelopesCompliment slipsBusiness cardsAcknowledgement cards.

June 2011 All business areas

We are investigating how thestatus of Gaelic can beenhanced and utilisedappropriately in the context ofour international marketingactivity.

Ongoing Promotion of Scotlandand Tourism

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 29

Page 34: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

30

Soidhnichean (a-staigh agus a-muigh)

An Dòigh-obrachLàthaireach

Chan eil poileasaidh aontaichteaig Riaghaltas na h-Alba aig anàm seo airson Gàidhlig achleachdadh air soidhnichean.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Bidh sinn a' gluasad adh'ionnsaigh toirt a-steachsoidhnichean agus suaicheantasRiaghaltas na h-Alba san dàchànan mar an àbhaist marphàirt den mhodh ùrachaidhagus leasachaidh àbhaisteachagainn.

Lùnastal 2010 Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

Rinn sinn a' dèanamh sgrùdadhair a h-uile soidhne a-muighagus aig na dorsan airsoncleachdadh na Gàidhlig aigRiaghaltas na h-Alba.

Thèid measadh a bharrachd adhèanamh air toglaicheanMarine Scotland a thàinig fosgèith thoglaichean Riaghaltasna h-Alba bho Dàmhair 1, 2009.

Sultain 2008 Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

Meudaichidh sinn cleachdadhna Gàidhlig ann ansoidhnichean a-muigh agus aigdorsan nar togalaichean sir fad.

Lùnastal 2010 Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

Chaidh soidhnichean 'Welcome/Fàilte' a chur air ar fosglainpoblach.

Lùnastal 2010 Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 30

Page 35: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

31

Signs (internal and external)

Current practice The Scottish Government doesnot have an agreed policy forthe use of Gaelic on signage.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We are introducing bilingualsigns across the ScottishGovernment estate.

August 2010 Facilities and EstatesServices

We have audited all ScottishGovernment external andentrance signs for the use ofGaelic.

Additional audit work instructedfor Marine Scotland buildingsthat became part of the ScottishGovernment estate from 1 October 2009.

September 2008 Facilities and EstatesServices

We have increased the use ofGaelic in external and entrancesignage in all of our buildings.

August 2010 Facilities and EstatesServices

‘Welcome/Failte’ signs areintroducing into our publicfoyers.

August 2010 Facilities and EstatesServices

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 31

Page 36: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

32

Earrann 2 – ConaltradhTha cleachdadh na Gàidhlig aig a' chiad conaltradh eadar buill den phoball agus ùghdarras poblacha' meudachadh na thathar a' faicinn agus a' cluinntinn den chànan, agus a' cur ris a' mhothachadhgu bheil comas agus cothrom aca air Gàidhlig a chleachdadh. A thuilleadh air a bhith ag àrdachadhìomhaigh a' chànain, tha e cuideachd a' cruthachadh cothroman air a bhith ga cleachdadh agus a'misneachadh buill den phoball Gàidhlig a chleachdadh a' dèanamh gnothaich ris an ùghdarrasphoblaich an dèidh làimhe.

Tha cleachdadh na Gàidhlig ann an coluadar ris an ùghdarras tro phost, post-dealain agus air fòncudromach ann an cruthachadh cothroman prataigeach air a' chànan a chleachdadh, agus cur ris a'mhothachadh gu bheil comas agus cothrom air a chleachdadh. Faodaidh Gàidhlig ann an iomadhseòrsa foirm Gàidhlig, no ann am foirmean dà-chànanach, cuideachd cur gu mòr ri follaiseachd aguscliù a' chànain.

Faodaidh ullachadh thionndaidhean Gàidhlig de fhoirmean, iarrtasan agus sgrìobhainnean eile dent-seòrsa sin, a bhith na chuideachadh cuideachd le leudachadh air an diofar bhriathrachas Gàidhligagus am mothachadh a tha aig luchd-labhairt na Gàidhlig air a' bhriathrachas sin, a' cuideachadh leleasachadh a' chànain fhèin.

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn cho cudromach 's a tha e a bhith a' cruthachadhcothroman airson Gàidhlig a chleachdadh ann an iomadh seòrsa suidheachadh làitheil agusa' gealltainn a bhith a' meudachadh na h-ìre solarachaidh san raon seo.

Fàilteachas

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh Gàidhligsam bith aig Riaghaltas na h-Alba ann an ionadan fàilte aigan àm seo.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachadh

Bheir sinn a-steach trèanadhann am mothachadh airGàidhlig airson luchd-obrachaghaidh an taighe a' gabhaila-steach prìomh abairtean aguscleachdadh iomchaidh.

Nuair a bhiossuirbhidh sgrùdadhair sgileancrìochnaichte

Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

Bidh cothrom aig fàiltichean airneach-obrach le Gàidhlig guscuideachadh le ceisteanGàidhlig.

Nuair a bhiossuirbhidh sgrùdadhair sgileancrìochnaichte

Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

Bidh soidhnicheandà-chànanach air an cur narfosglain poblach air fad.

Lùnastal 2010 Goireasan agusSeirbheisean Oighreachd

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 32

Page 37: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

33

Section 2 – CommunicationsThe use of Gaelic at the initial point of contact that members of the public have with a publicauthority increases the visible and audible presence of the language and contributes to the sense thatthe use of Gaelic is possible and welcome. In addition to raising the profile of the language, it alsocreates opportunities for its practical use and encourages members of the public to use Gaelic insubsequent dealings with the public authority.

The use of Gaelic in interactions with the authority by mail, e-mail and by telephone is important increating practical opportunities for the use of the language, and in contributing to the sense that itsuse is possible and welcome. The presence of Gaelic in a wide range of Gaelic forms, or in bilingualforms, can also greatly enhance the visibility and prestige of the language. The preparation of Gaelicversions of forms, applications and similar documents, can also assist in expanding the range ofGaelic terminology and the awareness of the Gaelic-speaking public of such terminology, helping thedevelopment of the language itself.

The Scottish Government recognises the importance of creating opportunities for thepractical use of Gaelic in a wide range of everyday situations and is committed to increasingits level of provision in this area.

Reception

Current practice The Scottish Government doesnot make any Gaelic provisionin reception areas at present.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will introduce Gaelicawareness training for front ofhouse staff including keyphrases and appropriate use.

Upon completion ofaudit of skills survey

Facilities and EstatesServices

Reception staff will have accessto a Gaelic-speaking member ofstaff to assist with Gaelicenquiries.

Upon completion ofaudit of skills survey

Facilities and EstatesServices

Bilingual signs will beintroduced into all of our publicfoyers.

August 2010 Facilities and EstatesServices

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 33

Page 38: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

34

Fòn

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh sam bithaig Riaghaltas na h-Alba aig anàm seo airson bruidhinn air fònann an Gàidhlig.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Nì sinn a' Ghàidhlig na sgilobrach fheumail airsonluchd-obrach ùr a' tòiseachadhsa Phrìomh Aonad Fiosrachaidhan Ceann Loch Lìobhainn gusam faighear air a' chiadchonaltradh air fòn a dhèanamhann an Gàidhlig.

Tha oidhirpean a' dol air adhart

Tele-chonaltradh

Nì sinn cinnteach gum biroghainn Ghàidhlig air arsuids-chlàr fèin-fhreagairt.

Dùbhlachd 2010 Tele-chonaltradh

Tha sinn ag amas air 'roghainndeimhinneach' a bhrosnachadhagus faodaidh luchd-obrachCEU fòn a chur troimhe guoifigear Gàidhlig ma bhios feumair.

Nuair a bhiossuirbhidh sgrùdadhair sgileancrìochnaichte

Tele-chonaltradh

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:12 Page 34

Page 39: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

35

Telephone

Current practice The Scottish Government doesnot, at present, make anyprovision for handlingtelephone calls in Gaelic.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will make Gaelic language adesirable job skill for new staffjoining the Central Enquiry Unitat Kinlochleven to enable initialcalls to be dealt with in Gaelic.

Attempts areongoing

Telecommunications

We will ensure that there is aGaelic option on our automatedswitchboard.

December 2010 Telecommunications

We aim to promote ‘positivechoice’ and CEU staff will beable to transfer calls to a Gaelicofficer when this is required.

Upon completion ofaudit of skills survey

Telecommunications

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 35

Page 40: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

36

Post agus post-dealain:

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil poileasaidh aontaichteaig Riaghaltas na h-Alba aig anàm seo air freagairt litricheanagus post-dealain Gàidhlig.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Dh’fhoillsich sinn air an lach-lìngu bheil Riaghaltas toileachlitrichean is eile fhaighinn ann anGàidhlig

http://www.scotland.gov.uk/About/Contacts

Anns a bhad Aonad Coluadair

Nuair a sgrìobhas ball den phoballgu Riaghaltas na h-Alba ann anGàidhlig gheibh iad freagairt annan Gàidhlig.

Gun dàil Aonad Conaltraidh

Stèidhichear le Riaghaltas nah-Alba stòr-dàta de na daoine no buidhnean leis an fheàrrconaltradh sa Ghàidhlig, agusfeuchaidh sinn ri conaltradhiomchaidh a chur air dòighdhaibh ann an Gàidhlig.

Dùbhlachd 2011 Aonad Conaltraidhcòmhla ris an AonadGhàidhlig

Nì sinn stuth eileagtronaigeachfèin-fhreagairt san dà chànan(mar brathan-àichidhpost-dealain).

Dùbhlachd 2010 ISIS – Siostaman TaicChorporra

Bidh sinn a' cruthachadhiar-abairtean ìre Buidheann-stiùiridh agus ag iarraidh ancleachdadh ann am puist-dealaina-mach gus seirbheisean Gàidhliga shanasachd ann an Gàidhligagus Beurla.

Mar a bhios riatanach A h-uile raon obrach letaic bhon AonadGàidhlig

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 36

Page 41: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

37

Mail and e-mail:

Current practice The Scottish Government doesnot currently have an agreedpolicy on how to respond toGaelic mail and e-mail.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We have advertised on ourwebsite that the ScottishGovernment is happy to receivecorrespondence in Gaelic andother languages.

http://www.scotland.gov.uk/About/Contacts

Immediate Correspondence Unit

When a member of the publicwrites to the ScottishGovernment in Gaelic they willreceive a reply in Gaelic.

Immediate Correspondence Unit

The Scottish Government willestablish a database of thoseindividuals or organisations whoprefer to receive communicationsin Gaelic, and we will endeavourto initiate appropriatecorrespondence to them inGaelic.

December 2011 Correspondence Unitwith the Gaelic Unit

We will make automaticallygenerated electronic content(such as e-mail disclaimers)bilingual.

December 2010 ISIS – Corporate SystemsSupport

We will create Directorate levelstrap-lines for use in outgoinge-mails to publicise Gaelic servicesin Gaelic and English.

As necessary All business areas withsupport from Gaelic Unit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 37

Page 42: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

38

Foirmean:

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh soilleir aigRiaghaltas na h-Alba aig an àmseo airson cleachdadh naGàidhlig ann am foirmean achthathar air tagraidhean Gàidhliga ghabhail bho dhaoine fa leth.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Meudaichidh Riaghaltas nah-Alba na tha air a chleachdadhagus air fhaicinn den Ghàidhliganns na cruthan as cumanta:

>> bidh barrachd Gàidhlig rifhaicinn air foirmean

>> comharraichidh sinnsuidheachaidhean anns ambi lìonadh fhoirmean ann anGàidhlig air a mhisneachadh.

Dùbhlachd 2011 A h-uile Raon Obrach

Bidh Riaghaltas na h-Albadeònach gabhail ri foirmean airan lìonadh ann an Gàidhlig.

Gun dàil A h-uile Raon Obrach

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 38

Page 43: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

39

Forms:

Current practice The Scottish Government doesnot currently make explicitprovision for the use of Gaelic informs but has accepted Gaelicsubmissions on an individualbasis.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

The Scottish Government willincrease the use and visibility ofGaelic in its most commonlyused forms:

>> we will make more Gaelicvisible on forms

>> we will identify situations inwhich completion of formsin Gaelic will be encouraged.

December 2011 All Business Areas

The Scottish Government willaccept, and welcome, thecompletion of forms in Gaelic.

Immediate All Business Areas

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 39

Page 44: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

40

Coinneamhan poblach:

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh sam bithaig Riaghaltas na h-Alba airsoncoinneamhan poblach a chumailann an Gàidhlig no solarachadhGàidhlig a dhèanamh aig an àmseo.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Bidh sinn a' foirmealachadhmhodhan far am bi solarachadhairson cleachdadh na Gàidhligann an coinneamhan poblach faran robh iarrtas reusanta air anochdadh no far a bheil ùidhshònraichte aig luchd-labhairt naGàidhlig ann.

Dùbhlachd 2011 A h-uile Raon Obrach

Cuiridh Riaghaltas na h-Alba airdòigh cunnradh airson eadar-mhìneachadh Gàidhlig ann ancoinneamhan poblach sam bithma bhios seo air a roghnachadh.Gu h-àraidh ann an ceàrnaidheanfar a bheil àireamh àrd de luchd-cleachdaidh a' chànain.

Ògmhios 2012 Buidheann-stiùiridh Solarna h-Alba

Modh Gearain:

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh sam bithaig Riaghaltas na h-Alba airsonGàidhlig a ghabhail a-steach namhodhan gearain aig an àm seo.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Bidh eadar-theangachadhGàidhlig den bhileag gearainagainn ri fhaotainn air-loidhneagus an clò.

Dùbhlachd 2011 Aonad Conaltraidh

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 40

Page 45: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

41

Public Meetings:

Current practice The Scottish Government doesnot make any provision forholding public meetings in Gaelicor making Gaelic provision atpresent.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will formalise procedureswhere provision will be made forthe use of Gaelic in publicmeetings where there issignificant usage of the languageevident or where the subjectmatter is of particular interest toGaelic speakers.

December 2011 All Business Areas

The Scottish Government willestablish a contract for Gaelicinterpretation in any publicmeetings where this would bepreferred. Especially in areaswhere there is a highconcentration of users of thelanguage.

June 2012 Scottish ProcurementDirectorate

Complaints Procedure:

Current practice The Scottish Government doesnot make any provision forincluding Gaelic in its complaintsprocedures at present.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

A Gaelic translation of ourcomplaints leaflet will be madeavailable online and in print.

December 2011 Correspondence Unit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 41

Page 46: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

42

Earrann 3 – FoillseachaidheanFaodaidh cleachdadh na Gàidhlig ann an sreath de stuth clò-bhuailte cuideachadh a' leasachadh naGàidhlig ann an diofar dhòighean. Tha e a' cuideachadh a' meudachadh faicsinneachd a' chànain,tha e a' cur ri inbhe na Gàidhlig le bhith ga chleachdadh ann am foillseachaidhean iomraiteach, agusfaodaidh e cuideachadh a' deasachadh agus a' daingneachadh briathrachas. Tha cleachdadh naGàidhlig sna meadhanan a' cuideachadh gu sealltainn gu bheil ùghdarras poblach airson cothrom athoirt air fiosrachadh cudromach tron Ghàidhlig, agus a' cur ri faicsinneachd agus inbhe a' chànain.Mar a gheibh barrachd dhaoine fiosrachadh mu ùghdarrasan poblach tron làraich-lìn aca, faodaidhullachadh airson cleachdadh na Gàidhlig cur gu mòr ri inbhe agus faicsinneachd a' chànain.

Tha Riaghaltas na h-Alba airson cleachdadh na Gàidhlig a mheudachadh anns naceàrnaidhean far a bheil ùidh nas motha aig a' mhòr-shluagh anns a' chuspair no far ambuin e gu sònraichte do chùisean Gàidhlig.

Dàimh phoblach agus na meadhanan:

An dòigh-obrachlàthaireach

Tha Riaghaltas na h-Alba ag ullachadh mu3000 fios naidheachd gach bliadhna. Thacuid dhiubh air an dèanamh sa Ghàidhligmar-thà ach aig an àm seo chan eilpoileasaidh aontaichte ann airson seo.

Cuiridh sinn ri chèile stiùireadh doluchd-obrach air na suidheachaidhean annsa bheil e iomchaidh fios naidheachdullachadh sa Ghàidhlig no san dà chànan.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonGnìomhachais

Prìomhraointeanleasachaidh

Bheir Aonad Margaidheachd comhairle doStiùirichean air modhan obrach mar athathas a’ leasachadh Iomairteanmargaidheachd agus sanasachd anRiaghaltais.

Dùbhlachd 2011 Margaideachdagus naMeadhanan Ùra

Cuiridh sinn ri chèile stiùireadh airsonfiosan naidheachd a chur a-mach, san dàchànan far am bi e air a shùileachadh gungabh na slatan-tomhais a-steach; nuair atha cuspair fìor chudromach do na daoinea tha a' fuireach sna sgìrean sa bheil a'Ghàidhlig nas cumanta, no nuair a tha e a'dèiligeadh ri nì a bhuineas do chànan,cultar no foghlam na Gàidhlig.

Dùbhlachd 2010 Buidheann-stiùiridhConaltraidh

Cuiridh sin air dòigh raon ann an làrach-lìnRiaghaltas na h-Alba far am bi fiosannaidheachd Gàidhlig air an cumail còmhla.

Dùbhlachd 2010 Buidheann-stiùiridhConaltraidh

Gheibhear briathrachas bho Mhinistireanann an Gàidhlig airson sanas naidheachdfar a bheil feum

Na chleachdadha-nis

Buidheann-stiùiridhConaltraidhh

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 42

Page 47: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

43

Section 3 – PublicationsThe use of Gaelic in a range of printed material can assist Gaelic development in a variety of ways. It helps increase the visibility of the language, it enhances Gaelic’s status by being used in high-profilepublications, and it can help develop new, and enhance existing, terminology. The use of Gaelic in themedia helps demonstrate a public authority’s commitment to making important information availablethrough the medium of Gaelic, as well as enhancing the visibility and status of the language. As morepeople access information about public authorities through their websites, making provision for theuse of Gaelic can significantly enhance the status and visibility of the language.

The Scottish Government is committed to increasing the use of Gaelic in these areas wherethe subject matter is of most interest to the general public or relates specifically to Gaelicissues.

Public Relations and Media:

Current practice The Scottish Government producesaround 3000 press releases each year.Some of these are already produced inGaelic but at present there is no agreedpolicy for this.

We will develop guidance for staff on thecircumstances in which it is appropriate toproduce a Gaelic or bilingual press release.

Target date Lead BusinessArea

Key areas ofdevelopment

Marketing Unit will advise Directorates onthe use of Gaelic whilst developingScottish Government advertising andmarketing campaigns.

December 2011 Marketing andNew Media

We will develop guidelines for the issuingof bilingual news releases, where it isexpected that the criteria will include;when a topic is of particular interest tothose living with the geographical areaswhere Gaelic is more prevalent, or dealswith matter relating to the Gaeliclanguage, culture or education.

December 2010 CommunicationsDirectorate

We will establish an area in the ScottishGovernment’s website where Gaelic newsreleases will be held together.

December 2010 CommunicationsDirectorate

Ministerial quotes can be provided inGaelic if requested.

Current practice CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 43

Page 48: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

44

Stuth Clò-bhuailte:

An dòigh-obrachlàthaireach

Tha Riaghaltas na h-Alba a'foillseachadh diofar stuthan ann anGàidhlig, mar an'Co-chomhairleachadh air Bile a'Chultair (Alba)'. MeudaichidhRiaghaltas na h-Alba an àireamh desgrìobhainnean a tha e a' deasachadhsa Ghàidhlig no san dà chànan no legeàrr-chunntas Gàidhlig.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonGnìomhachais

Prìomh raointeanleasachaidh

Meudaichidh sinn an àireamh degheàrr-sgrìobhainnean a tha air andeasachadh sa Ghàidhlig.

Ògmhios 2011 A h-uile Raon Obrach

Bidh 'Consultation Good PracticeGuidance' Riaghaltas na h-Alba airatharrachadh gus tionndaidhean desgrìobhainneanco-chomhairleachaidh san dàchànan no le Beurla agus Gàidhligair leth a bhrosnachadh.

Dùbhlachd 2010 Buidheann-stiùiridhConaltraidh/AonadGàidhlig

Far am feumar Gàidhlig a chur annam foillseachaidhean, cleachdaidhsinn modh dà-chànanach. Ach, 'sdòcha gum bi suidheachaidheanann, mar crìochan ama, far am bi eriatanach, no feumail, tionndadhGàidhlig air leth a dheasachadh.

Ògmhios 2011 A h-uile Raon Obrach

Dealbhaidh sinn stiùireadh airsonfoillseachaidhean Gàidhlig, far am bie air a shùileachadh gun gabh naslatan-tomhais a-steach; nuair a thacuspair fìor chudromach do nadaoine a tha a' fuireach sna sgìreansa bheil a' Ghàidhlig nas cumanta;a' dèiligeadh ri nì a bhuineas dochànan, cultar no foghlam naGàidhlig; co-cheangailte ri nì a thacudromach gu nàiseanta ga churchun a h-uile dachaigh tro leabhrainno bileagan; ga eadar-theangachadhgu cànanan coimhearsnachd eile.

Dùbhlachd 2010 Buidheann-stiùiridhConaltraidh/AonadGàidhlig

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 44

Page 49: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

45

Printed Material:

Current practice The Scottish Government alreadypublishes a variety of materials inGaelic, such as the ‘Consultation onthe Culture (Scotland) Bill’. TheScottish Government will increasethe number of documents itproduces in Gaelic or bilingually orwith a Gaelic summary.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will increase the number ofsummary documents which areproduced in Gaelic.

June 2011 All Business Areas

The Scottish Government‘Consultation Good PracticeGuidance’ will be amended toencourage bilingually or separateEnglish and Gaelic versions ofconsultation documents.

December 2010 CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

Where Gaelic is to be issued inpublications, we will adopt abilingual approach. However, theremay be circumstances, such as timeconstraints, where it will benecessary, or desirable, to produce aGaelic language version separately.

June 2011 All Business Areas

We will develop guidelines forGaelic publications, where it isexpected that the criteria willinclude; when a topic is of particularinterest to those living with thegeographical areas where Gaelic ismore prevalent; deals with matterrelating to the Gaelic language,culture or education; relates to amatter of national importance beingdistributed to all households viapamphlets or leaflets; is beingtranslated into other communitylanguages.

December 2010 CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 45

Page 50: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

46

Stuth Clò-bhuailte (a’ leantainn):

An dòigh-obrachlàthaireach

Tha Riaghaltas na h-Alba a'foillseachadh diofar stuthan ann anGàidhlig, mar an'Co-chomhairleachadh air Bile a'Chultair (Alba)'. MeudaichidhRiaghaltas na h-Alba an àireamh desgrìobhainnean a tha e a' deasachadhsa Ghàidhlig no san dà chànan no legeàrr-chunntas Gàidhlig.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonGnìomhachais

Prìomh raointeanleasachaidh

Gheibhear briathrachas bhoMhinistirean ann an Gàidhlig airsonsanas naidheachd far a bheil feum

Na chleachdadh martha

Buidheann-stiùiridhConaltraidh

Foillsichidh sinn air làrach-lìn anRiaghaltais de na sgrìobhainneanth’air am foillseachadh ann anGàidhlig

Sultain 2011 Buidheann-stiùiridhConaltraidh

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 46

Page 51: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

47

Printed Material (continued):

Current practice The Scottish Government alreadypublishes a variety of materials inGaelic, such as the ‘Consultation onthe Culture (Scotland) Bill’. TheScottish Government will increasethe number of documents itproduces in Gaelic or bilingually orwith a Gaelic summary.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

Ministerial quotes can be providedin Gaelic if requested.

Current practice CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

We will make clear on the ScottishGovernment website, whichpublications are available in Gaelic.

September 2011 CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 47

Page 52: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

48

Làraich-lìn:

An dòigh-obrachlàthaireach

Tha cuid de na duilleagan airlàrach-lìn Riaghaltas na h-Albawww.scotland.gov.uk mar-thà saGhàidhlig. Gheibhear na duilleagansin cuideachd bho www.alba.gov.uk.

Ceann-là sùilichte Prìomh Raon Obrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Cuiridh sinn stuth ri làrach-lìnRiaghaltas na h-Alba co-cheangailteri ar Plana Gàidhlig agusmeudaichidh sinn an stuth Gàidhligair làrach-lìn Riaghaltas na h-Alba.

Sultain 2010 Buidheann-stiùiridhConaltraidh/AonadGàidhlig

Bidh an earrann Ghàidhlig airlàrach-lìn Riaghaltas na h-Alba air aleudachadh agus bheir e cothrom airearrannan far am bi fiosannaidheachd agus foillseachaidheanGàidhlig air an cumail.

Sultain 2010 Buidheann-stiùiridhConaltraidh/AonadGàidhlig

Nì sinn soilleir air làrach-lìnRiaghaltas na h-Alba, dè nafoillseachaidhean a tha rim faotainn sa Ghàidhlig.

Sultain 2011 Buidheann-stiùiridhConaltraidh/AonadGàidhlig

Meudaichidh sinn an àireamh dedh'eadar-theangachaidheanGàidhlig de sgrìobhainnean agheibhear air-loidhne.

Ògmhios 2011 A h-uile Raon Obrach

Bidh a h-uile foillseachadhco-cheangailte ri Plana GàidhligRiaghaltas na h-Alba dà-chànanach.

Air ball às dèidhco-chomhairle

Aonad Gàidhlig

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 48

Page 53: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

49

Websites:

Current practice The Scottish Government’s websitewww.scotland.gov.uk already hasselected pages provided in Gaelic.These pages are also accessible fromwww.alba.gov.uk.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

We will add content to the ScottishGovernment website regarding ourGaelic Language Plan and increasethe Gaelic content on the ScottishGovernment website.

September 2010 CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

The Gaelic section in the ScottishGovernment website will beexpanded and will contain access tosections where Gaelic news releasesand publications will be held.

September 2010 CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

We will make clear on the ScottishGovernment website, whichpublications are available in Gaelic.

September 2011 CommunicationsDirectorate/GaelicUnit

We will increase the number ofGaelic translations of documentsavailable on-line.

June 2011 All Business Areas

All publications relating to theScottish Government GaelicLanguage Plan will be bilingual.

Immediate uponconsultation

Gaelic Unit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 49

Page 54: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

50

Taisbeanaidhean:

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh sam bith aigRiaghaltas na h-Alba airson Gàidhliga ghabhail a-steach ann antaisbeanaidhean aig an àm seo.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonObrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Airson taisbeanaidhean, bidhoifigich a’ beachdachadh air am buchòir, le iarrtas bho bho luchd-amaisagus measadh air stuth, fiosrachadha chur riutha ann an Gàidhlig. Gusònraichte, air am bu choirtaisbeanadh dà-chànanach, noGàidhlig a chur air adhart, far abheil an taisbeanadh:

– mu fhoillseachadh aithisg nosgrìobhainnean eile a thathar a'foillseachadh san dà chànan no letionndadh Gàidhlig air leth

– a' dèiligeadh ri cuspair aig a bheilùidh shònraichte aig na daoine atha a' fuireach taobh a-staighsgìre no ceàrnaidhean far a bheila' Ghàidhlig nas cumanta

– a' buntainn gu sònraichte ri cànan,cultar no foghlam na Gàidhlig

– mu nì a tha cudromach gunàiseanta le Riaghaltas na h-Albais airidh air fios naidheachddà-chànanach

– a' toirt cothrom air fiosrachadhann an cànanan coimhearsnachdeile.

Ògmhios 2011 A h-uile Raon Obrach

Bidh cothrom aig luchd-obrachRiaghaltas na h-Alba a tha agullachadh taisbeanaidhean airseirbheisean eadar-theangachaidhGàidhlig airson fo-thiotalandà-chànanach a dh'fheumar.

Gun dàil A h-uile Raon Obrachtron Aonad Ghàidhlig

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 50

Page 55: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

51

Exhibitions:

Current practice The Scottish Government does notmake any provision for includingGaelic in exhibitions at present.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

For exhibitions, officials will considerwhether the content and/or targetaudience indicate that it shouldcontain any information in Gaelic inaddition to English. In particular,whether a bilingual, or Gaelic,exhibition would be appropriatewhere the exhibition:

– refers to the publication of areport or other documentationwhich is being publishedbilingually or with a separateGaelic version

– deals with a topic which is ofparticular interest to those livingwithin an area or areas whereGaelic is more prevalent

– relates specifically to Gaeliclanguage, culture or education

– refers to a matter of nationalimportance by the ScottishGovernment otherwise merit abilingual press release

– is making available information inother community languages.

June 2011 All Business Areas

Scottish Government staff preparingexhibitions will have access to Gaelictranslation services for bi-lingualcaptions required.

Immediate All Business Areasthrough Gaelic Unit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 51

Page 56: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

52

Earrann 4 – Luchd-obrach

Gus seirbheisean a lìbhrigeadh tron Ghàidhlig, feumaidh ùghdarrasan poblach na sgilean obrach aguscànain a dh'fheumas an luchd-obrach a leasachadh. Cuiridh cothroman ionnsachadh cànain airsonluchd-obrach ri adhartachadh ionnsachadh Gàidhlig mar inbheach, agus ri adhartachadh Gàidhligmar sgil fheumail anns an àite-obrach. Cuiridh comharrachadh obraichean anns a bheil Gàidhlig nasgil ainmichte gu mòr ri inbhe a' chànain, agus ri comharrachadh gur e sgil fheumail a tha innte.

Tha cleachdadh na Gàidhlig ann an sanasachd a' cuideachadh gu tuigsinn gum bu chòir Gàidhlig achleachdadh sa bheatha phoblaich agus gu bheil àite cudromach aig luchd-labhairt Gàidhlig taobha-staigh an ùghdarrais phoblaich. Chan eil diofar dè an ìre sgilean Gàidhlig a dh'fheumar, tha ecudromach gun dèan ùghdarrasan cinnteach gu bheil Gàidhlig na fhìor riatanas obrach agus gu bheilslatan-tomhais cothromach air an cleachdadh agus air an cur an gnìomh gus dèanamh cinnteachgum bi gach dreuchd air a lìonadh air stèidh chothromach agus co-chòrdail, agus a rèir sgileanainmichte na dreuchd.

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn cho cudromach 's a tha àite a thoirt don Ghàidhlig marsgil obrach cudromach agus suidheachaidhean a chomharrachadh anns a bheil cleachdadhna Gàidhlig riatanach no feumail. Tha Riaghaltas na h-Alba cuideachd a' tuigsinn chocudromach 's a tha e a bhith a' toirt cothrom do luchd-obrach an sgilean Gàidhlig aleasachadh ma tha iad ag iarraidh.

Trèanadh

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh sam bith aigRiaghaltas na h-Alba airson trèanadh athoirt air cùisean Gàidhlig doluchd-obrach aig an àm seo.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonObrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Ullaichidh sinn prògram trèanaidh annam mothachadh air Gàidhlig doluchd-obrach aghaidh an taighe.

Nuair a bhiossuirbhidh sgrùdadh airsgilean crìochnaichte

Goireasan agusSeirbheiseanOighreachd

Ullaichidh sinn seiseanan àrdachadhmothachaidh air Gàidhlig doluchd-obrach, agus bidh stuth rifhaotainn air-loidhne.

Nuair a bhiosmeasadh air anrannsachadh sgileandeiseil

SeirbheiseanIonnsachaidhCorporra anco-bhoinn ris anAonad Gàidhlig

Cuiridh sinn ri chèile notaicheanstiùiridh don h-uile neach-obrach air arPlana Gàidhlig agus poileasaidhean/modhan ùra mar a bhios iad air andeasachadh, a bhios air amfoillseachadh air earrann Ghàidhlig deeadra-lìon Riaghaltas na h-Alba.

Nuair a bhios ammodh GLPcrìochnaichte

Aonad Gàidhlig

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 52

Page 57: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

53

Section 4 – Staffing

In order to deliver services through the medium of Gaelic, it is necessary to develop the requisite jobskills and language skills of their staff. The provision of language learning for staff helps promoteadult Gaelic learning, and in promoting Gaelic as a useful skill in the workplace. The identification ofjobs in which Gaelic is an identified skill will contribute greatly to the status of the language, and inidentifying it as a positive skill to acquire.

The use of Gaelic in advertising also helps recognise that Gaelic should be used in public life and thatGaelic speakers have an important role to play within a public authority. Whatever the level of Gaelicskills required, it is important that authorities ensure that Gaelic is a genuine occupationalrequirement and adopt and apply objective criteria to ensure appointments are made in each case ona fair and consistent basis, and reflect the identified skills needs of the post.

The Scottish Government recognises the importance of recognising Gaelic as an importantjob skill and of identifying situations in which its use is essential or desirable. The ScottishGovernment also recognises the importance of enabling staff to develop their Gaelic skillswhere they wish to do so.

Training

Current practice The Scottish Government does notmake any provision for offeringtraining on Gaelic issues for staff atpresent.

Target date Lead BusinessArea

Key areas ofdevelopment

We will provide a programme of Gaelicawareness training for front of housestaff.

Upon completion ofaudit of skills survey

Facilities andEstates Services

We will roll out Gaelic awareness-raising sessions across the ScottishGovernment, and make the materialavailable on-line.

Upon completion ofaudit of skills survey

CorporateLearning Serviceswith Gaelic Unit

We will develop guidance notes for allstaff on our Gaelic Language Plan andnew policies/procedures as they aredeveloped, which will be, published ona Gaelic section of the ScottishGovernment intranet.

Upon completion ofthe GLP process

Gaelic Unit

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 53

Page 58: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

54

Cànan Ionnsachadh

An dòigh-obrachlàthaireach

Tha beagan ionnsachadh Gàidhligair a bhith ann an Riaghaltas nah-Alba. B' e a' chuid as motha denseo taic do ionnsachadh pearsanta,gabhail a-steach Gàidhlig ann anlàithean ionnsachadh sanàite-obrach agus beagansolarachaidh do luchd-ionnsachaidh.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonObrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Bidh clasaichean Gàidhlig air antabhann do luchd-obrach ann anRiaghaltas na h-Alba tron ullachadhagainn airson ionnsachadhfad-beatha.

Nuair a bhiosmeasadh air anrannsachadh sgileandeiseil

SeirbheiseanIonnsachaidhCorporra

Nì Riaghaltas na h-Alba measadh airsgilean cànanach Gàidhlig gusfaighinn a-mach cò mheud denluchd-obrach againn aig a bheilcomas sa Ghàidhlig agus dè an ìre atha aca. Thèid am fiosrachadh seoùrachadh mar bhios feum.

Nuair a bhios ammodh GLPcrìochnaichte

Aonad Gàidhlig/SeirbheiseanIonnsachaidhCorporra/PrìomhAonad Rannsachaidh

Àrdaichidh sinn ìomhaigh naGàidhlig mar phàirt de ar làitheanIonnsachadh san Àite-obrach.

Gun dàil SeirbheiseanIonnsachaidhCorporra

Brosnaichidh sinn cothroman doluchd-obrach air Gàidhlig achleachdadh ann an cùisean taobha-staigh na buidhne.

Nuair a bhiossuirbhidh sgrùdadhair sgileancrìochnaichte

Buidhnean-Stiùiridhgu h-iomlan

Bheir sinn cothrom do luchd-obracha bhruidhinneas Gàidhlig ancomasan a leasachadh, a' gabhaila-steach litearrachd.

Ògmhios 2011 SeirbheiseanIonnsachaidhCorporra

Foillsichidh sinn gu bheil goireasanGàidhlig rim faotainn nar n-ionadGhoireasan Ionnsachaidh.

Gun dàil SeirbheiseanIonnsachaidhCorporra

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 54

Page 59: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

55

Language Learning

Current practice There has been some Gaelic learningin the Scottish Government. This haslargely consisted of supportingpersonal study, the inclusion ofGaelic in learning at work days andsome provision for learners.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

Gaelic classes will be offered to staffin the Scottish Government throughour lifelong learning arrangements.

Upon completion ofaudit of skills survey

Corporate LearningServices

The Scottish Government willundertake a Gaelic linguistic skillsaudit to find out how many of ourstaff have Gaelic language abilityand to what standard and willcirculate relevant material to thoseNDPBs who are interested in thework. We intend this data to bemaintained.

Upon completion ofthe GLP process

Gaelic Unit/CorporateLearning Services/Central Research Unit

We will raise the profile of Gaelic aspart of our Learning at Work days.

Immediate Corporate LearningServices

We will promote opportunities forstaff to use Gaelic in internalmatters.

Upon completion ofaudit of skills survey

All Directorates

We will provide opportunities forstaff who already speak Gaelic todevelop their competencies,including literacy.

June 2011 Corporate LearningServices

We will publicise the availability ofGaelic resources in our LearningResource centre.

Immediate Corporate LearningServices

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 55

Page 60: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

56

Fastadh

An dòigh-obrachlàthaireach

Tha gach dreuchd ann an Riaghaltasna h-Alba air an lìonadh ann anco-rèir ri riaghailtean na SeirbheisChatharra mu cho-fharpaiscothromach agus fosgailte. Tha seoa' ciallachadh gu bheil an neach asfheàrr air a thaghadh airson nadreuchd. Ma tha comas labhairt nosgrìobhadh Gàidhlig na fhìorriatanas obrach bidh làn aire air athoirt do chomas cànain antagraiche.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonObrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Bidh Riaghaltas na h-Alba a' fastadhoifigear, no oifigearan, Gàidhlig athig a-steach don Aonad Gàidhligagus air am bi uallach airsonadhartachadh, sgrùdadh agusgnìomhachadh a' Phlana Ghàidhlig.

Nuair a bhios ammodh GLPcrìochnaichte

Aonad Gàidhlig

Bidh trèanadh agus taic cànain rifhaotainn leis an Aonad Ghàidhliggus am faigh iad air an dleastanasana choileanadh gu h-èifeachdach.

Gun dàil SeirbheiseanIonnsachadh Corporra

Ullaichidh sinn stiùireadh airsònrachadh dreuchdan Gàidhlig.

Dùbhlachd 2010 Aonad Gàidhlig anco-bhoinn riGoireasachadh

Far am feumar ìre shònraichte desgilean Gàidhlig airson dreuchd sambith, bidh seo air a chomharrachadhnuair a thathar a' fastadh air a son.

Dùbhlachd 2009 Goireasachadh

Sanasachd

An dòigh-obrachlàthaireach

Chan eil solarachadh sam bith aigRiaghaltas na h-Alba airsonsanasachd Gàidhlig no dà-chànanachdo luchd-obrach aig an àm seo.

Ceann-là sùilichte Prìomh RaonObrach

Prìomh raointeanleasachaidh

Far a bheil ìre shònraichte de sgileanGàidhlig na phàirt dentuairisgeul-obrach, bidh sanasanairson nan dreuchdan sin san dàchànan.

Dùbhlachd 2009 Goireasachadh

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 56

Page 61: Gaelic Language Plan

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

57

Recruitment

Current practice All recruitment to the ScottishGovernment is carried out inaccordance with the Civil Servicerules on fair and open competition.This means that the best person ischosen for the vacancy. If the abilityto speak or write Gaelic is a genuineoccupational requirement then thecandidate’s linguistic ability will beproperly taken into account.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

The Scottish Government will recruita Gaelic officer, or officers, who willjoin the Gaelic Unit and haveresponsibility for promoting,monitoring and implementation ofthe Gaelic Language Plan.

Upon completion ofthe GLP process

Gaelic Unit

Language training and support willbe available to the Gaelic Unit toenable them to carry out their dutieseffectively.

With immediateeffect

Corporate LearningServices

We will prepare guidelines on thedesignation of Gaelic posts.

December 2011 Gaelic Unit withResourcing

Where a certain level of Gaelic skillsis necessary for any post, this will bespecified when recruiting to it.

December 2011 Resourcing

Advertising

Current practice The Scottish Government does notmake any provision for Gaelic orbilingual advertising for staff atpresent.

Target date Lead Business Area

Key areas ofdevelopment

Where a certain level of Gaelic skillsis part of the job description, we willadvertise such posts bilingually.

December 2011 Resourcing

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 57

Page 62: Gaelic Language Plan

CAIBIDIL III – DLEASTANASAN ATHAOBH PLANA NÀISEANTA NAGÀIDHLIG

Sealladh farsaing air a' PhlanaNàiseanta

'S e aon de na prìomh nithean ann an Achd naGàidhlig (Alba) 2005 an dleastanas a tha air achur air Bòrd na Gàidhlig a bhith ag ullachadhPlana Nàiseanta na Gàidhlig. B' e an adhbharairson Plana Nàiseanta a dheasachadh a bhith a'dèanamh cinnteach gum biodh sealladhcoileanta agus aithnichte air dè dh'fheumar adhèanamh gus dèanamh cinnteach gum bi a'Ghàidhlig seasmhach san àm ri teachd, agus còna buidhnean a bu chòir sin a chur an gnìomh. 'Se amas deireannach a' Phlana Nàiseantaseasmhachd agus fàs a thoirt air an àireamh deluchd-labhairt na Gàidhlig an Alba.

Tha Plana Nàiseanta a' Bhùird a' comharrachadhceithir roinnean eadar-cheangailte de leasachadhcànain air am feumar aghaidh a chur, le grunnraointean prìomhachais annta:

Togail cànain

Meudachadh anns an àireamh de luchd-labhairtGàidhlig le bhith a' dèanamh cinnteach gum bian cànan ga thoirt seachad agus le bhith a'faighinn cothroman èifeachdach airson Gàidhligionnsachadh, tro:

>> meudachadh air cleachdadh agus tar-churna Gàidhlig san dachaigh

>> meudachadh air an àireamh chloinne a'togail na Gàidhlig san dachaigh

>> meudachadh air na tha ri fhaotainn defhoghlam tron Ghàidhlig agus na tha a'tòiseachadh ann

>> meudachadh air an àireamh deluchd-ionnsachaidh Gàidhlig inbheach a'dol air adhart gu fileantachd.

Cleachdadh cànain

Brosnachadh barrachd cleachdadh na Gàidhlig,toirt cothrom air a' chànan a chleachdadh, agusadhartachadh cothrom air modhan labhairtGàidhlig, tro:

>> meudachadh air cleachdadh na Gàidhligann an coimhearsnachdan

>> meudachadh air cleachdadh na Gàidhligann am foghlam treas-ìre agus ann anàiteachan-obrach

>> meudachadh air follaiseachd na Gàidhliganns na meadhanan

>> meudachadh air adhartachadh na Gàidhliganns na h-ealain

>> meudachadh air ìomhaigh na Gàidhlig annsna roinnean turasachd, dualchais aguscur-seachad.

Inbhe cànain

Meudachadh air na tha de Ghàidhlig air fhaicinnagus air a chluinntinn, gus aithne air a leudachadhagus gus ìomhaigh fhiughaireach a chruthachadhdhi ann am beatha phoblach na h-Alba, tro:

>> meudachadh air an àireamh de bhuidhneanag ullachadh Planaichean Gàidhlig reachdail

>> meudachadh air ìomhaigh agus cliù naGàidhlig

>> meudachadh air follaiseachd agus aithne airGàidhlig.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

58

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 58

Page 63: Gaelic Language Plan

CHAPTER III – COMMITMENTS TOTHE NATIONAL PLAN FOR GAELIC

Overview of the National PlanOne of the key features of the Gaelic Language(Scotland) Act 2005 is the duty placed on Bòrdna Gàidhlig to prepare a National Plan for Gaelic.The purpose of developing a National Plan wasto ensure that there would be a comprehensiveand widely understood overview of what actionsare needed to ensure a sustainable future forGaelic, and which bodies should take thoseactions. The ultimate goal of the National Plan isto stabilise and then grow the number of Gaelicspeakers in Scotland.

The Bòrd’s National Plan identifies four interlinkingaspects of language development which need tobe addressed, and within them sets out a numberof priority action areas

Language Acquisition

Increasing the number of Gaelic speakers byensuring the language is passed on and bysecuring effective opportunities for learningGaelic, through:

>> increasing the use and transmission ofGaelic in the home

>> increase the number of children acquiringGaelic in the home

>> increasing the uptake and availability ofGaelic-medium education

>> increasing the number of adult Gaeliclearners progressing to fluency.

Language Usage

Encouraging greater use of Gaelic, providingopportunities to use the language, andpromoting access to Gaelic forms of expression,through:

>> increasing the use of Gaelic in communities

>> increasing the use of Gaelic in tertiaryeducation and places of work

>> increasing the presence of Gaelic in themedia

>> increase the promotion of Gaelic in the arts

>> increasing the profile of Gaelic in thetourism, heritage and recreation sectors.

Language Status

Increasing the visibility and audibility of Gaelic,enhancing its recognition and creating a positiveimage for it in Scottish public life, through:

>> increasing the number of bodies preparingstatutory Gaelic Language Plans

>> increasing the profile and prestige of Gaelic

>> increasing the visibility and recognition ofGaelic.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

59

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 59

Page 64: Gaelic Language Plan

Corpas cànain

Neartachadh iomchaidheachd agus cunbhalachdna Gàidhlig agus adhartachadh rannsachadh aira' chànan, tro:

>> meudachadh air an aire a tha air a thoirt dodh'iomchaidheachd agus cunbhalachd naGàidhlig

>> meudachadh air an aire a tha air a thoirt dochàileachd eadar-theangachaidheanGàidhlig agus na tha ri fhaotainn dheth

>> meudachadh air na tha ri fhaotainn defiosrachadh neo-mhearachdach bhorannsachadh.

The Riaghaltas na h-Alba airson gum bi pàirtaige ann an dèanamh cinnteach gum bi amPlana Nàiseanta air a ghnìomhachadh, agusanns an earrann seo tha sinn a' mìneachadhciamar a nì sinn seo

Sealladh farsaing air amasanRiaghaltas na h-Alba airson naGàidhligTha a' Ghàidhlig na pàirt riatanach de dhualchas,dearbh-aithne nàiseanta agus beatha chultaraillàthaireach na h-Alba. Tha Riaghaltas na h-Albaairson dèanamh cinnteach gum bi seasmhachdaig a' Ghàidhlig cuideachd an Alba san àm riteachd. Tha Riaghaltas na h-Alba air obrachadhagus air cur an seilbh sa Ghàidhlig agus air nastructairean agus iomairtean a dh'fheumar a churan sàs agus tha e airson dèanamh cinnteach gumbi seasmhachd aig a' Ghàidhlig an Alba san àm riteachd.

Tha na ceuman sin air an dealbh gus inbhe aguscliù na Gàidhlig àrdachadh, gus dèanamhcinnteach gu bheil luach air a chur air togail naGàidhlig agus gus cothroman a chruthachadhairson a cleachdadh ann an iomadh seòrsasuidheachadh. Tha prògram Riaghaltas na h-Albaairson Gàidhlig a' gabhail a-steach trì prìomhdhleastanasan agus tha ceuman prataigeachannta uile a bhios sinn a' gabhail gus dèanamhcinnteach gum bi adhartas air a dhèanamh le nadleastanasan sin.

>> Bidh sinn a' cur ri inbhe na Gàidhlig

Tha seo a' gabhail a-steach dèanamh cinnteachgum bi ìomhaigh nas motha air a thoirt donGhàidhlig taobh a-staigh beatha phoblaich nah-Alba agus gum bi meudachadh ann ansolarachadh sheirbheisean do luchd-labhairtGàidhlig.

>> Bidh sinn a' brosnachadh togail agusionnsachadh na Gàidhlig

Gabhaidh seo a-steach adhartachadh agusleudachadh air solarachadh foghlaim Gàidhligaig a h-uile ìre, a' toirt taic do dh'ùghdarrasanionadail, ag obair còmhla ri Bòrd na Gàidhlig.

>> Bidh sinn a' brosnachadh barrachdcleachdadh na Gàidhlig

Bidh seo air a choileanadh le bhith a' toirt taicagus comhairle do Bhòrd na Gàidhlig ann anlìbhrigeadh prìomh phròiseactan anns a' PhlanaNàiseanta agus le stèidheachadh seirbheisdhidseatach Ghàidhlig.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

60

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 60

Page 65: Gaelic Language Plan

Language Corpus

Strengthening the relevance and consistency ofGaelic and promoting research into thelanguage, through:

>> increasing the attention given to therelevance and consistency of the Gaeliclanguage

>> increasing the attention given to the qualityand accessibility of Gaelic translations

>> increasing the availability of accurateresearch information.

The Scottish Government is committed toplaying its part to ensure that the NationalPlan is implemented, and in this section weset out how we will do so.

An overview of the ScottishGovernment’s ambitions for GaelicGaelic is an integral part of Scotland’s heritage,national identity and current cultural life. TheScottish Government is committed to ensuringthat Gaelic also has a sustainable future inScotland. The Scottish Government has takenaction and has invested in Gaelic and has put inplace the necessary structures and initiatives andis committed to ensuring Gaelic has a sustainablefuture in Scotland.

These measures are designed to raise the statusand prestige of Gaelic, to ensure that theacquisition of Gaelic is prized and to createopportunities for its use in a wide range ofcontexts. The Scottish Government’s programmefor Gaelic includes three main prioritycommitments and each of these have practicalsteps that we will take to ensure progress ismade with these commitments.

>> We will enhance the status of Gaelic

This involves ensuring that Gaelic is given anincreased profile within Scottish public life andthat there is an increase in the provision ofservices for Gaelic speakers.

>> We will promote the acquisition andlearning of Gaelic

This will include promoting and expanding theprovision of Gaelic education at all levels,supporting local authorities, working with Bòrdna Gàidhlig.

>> We will encourage the increased use ofGaelic

This will be achieved by supporting and advisingBòrd na Gàidhlig in the delivery of key projects inthe National Plan and with the establishment ofthe Gaelic digital service.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

61

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 61

Page 66: Gaelic Language Plan

Na dòighean anns a bheil Riaghaltasna h-Alba a' toirt taic do leasachadhna Gàidhlig aig an àm seoThe Riaghaltas na h-Alba mar-thà ag adhartachadhagus a' toirt taic do leasachadh na Gàidhlig ann aniomadh dòigh. Tha e a' dèanamh seo tromhaoineachadh dìreach do bhuidhnean mar Bòrdna Gàidhlig, tro obair Bhuidhnean-gnìomha agusNDPBan a bhios a' coileanadh ghnìomhan às lethRiaghaltas na h-Alba, agus obair bhuidhneantaobh a-staigh na h-àrainneachd reachdail aguspoileasaidh a stèidhich Riaghaltas na h-Alba agusPàrlamaid na h-Alba. Tha geàrr-chunntas air athoirt gu h-ìosal air na h-eileamaidean ascudromaiche den structair taice seo.

Aig an àm seo tha còig deug Buidheann-gnìomhaSG ann. Gabhaidh cumhachan a' Phlana Gàidhligseo cuideachd a-steach obair nam Buidheann-gnìomha sin. Ann an cuid de chùisean thadleastanas agus dreuchdan sònraichte aigBuidhnean-gnìomha, agus 's dòcha gun co-dhùiniad, còmhla ri Bòrd na Gàidhlig, Plana Gàidhlig adheasachadh dhaibh fèin. Ach, anns nasuidhichidhean sin bhiodh sinn a' sùileachadh guncùm iad ri prionnsabalan agus raon Plana SG. 'S eseo a tha Eachdraidh na h-Alba agus HMIE a'dèanamh agus le na gnìomhan sònraichte a thaaca, tha e na bhuannachd do nabuidhnean-gnìomha sin.

Gnìomhachadh Achd na Gàidhlig (Alba) 2005 –Bha Achd 2005 air a tòiseachadh sa Ghearran2006, a' cruthachadh frèam airson leasachadhPlanaichean Gàidhlig le buidhnean poblach, agusa' stèidheachadh buidheann ùr, Bòrd naGàidhlig, gus Gàidhlig adhartachadh agus aleasachadh. Mar sponsair Achd 2005, tha dlùth

chom-pàirt aig Riaghaltas na h-Alba ann angnìomhachadh na h-Achd.

Gnìomhachadh Cairt Eòrpach nam Mion-chànanan– tha an Cùmhnant air a dhealbh gus mion-chànanan na h-Eòrpa a dhìon agus adhartachadhagus chaidh a dhaingneachadh san RìoghachdAonaichte a thaobh Gàidhlig agus Scots,Còrnais, Cuimris, Gàidhlig Mhanainneach,Ulaidh-Scots agus Gaeilge na h-Èireann. Thauallach air Riaghaltas na h-Alba airsongnìomhachadh nam pàirtean den chùmhnant abhuineas do raointean tiomnaichte, marsolarachadh foghlaim agus leasachadh cultarail.Tha Riaghaltas na h-Alba ag obair còmhla ridiofar bhuidhnean poblach, prìobhaideach agussaor-thoileach gus dèanamh cinnteach gum bi anCùmhnant air a gnìomhachadh air feadh Alba.

Bòrd na Gàidhlig – Bha Bòrd na Gàidhlig air astèidheachadh fo Achd 2005 le raon-ùghdarraisreachdail a bhith ag adhartachadh agus a'cuideachadh le adhartachadh air leasachadh naGàidhlig. 'S e Bòrd na Gàidhlig prìomhbhuidheann leasachaidh Gàidhlig Riaghaltas nah-Alba agus tha uallach air airson maoineachadhdìreach Riaghaltas na h-Alba airson leasachadhna Gàidhlig a phàigheadh. Tha buidseat a' Bhùirdairson leasachadh na Gàidhlig aig £5.4m ann an2010/11 agus tron seo tha e a' toirt taic dodhiofar bhuidhnean leasachaidh Gàidhlig marComunn na Gàidhlig agus Cli Gàidhlig gus obairleasachaidh a dhèanamh sa choimhearsnachd,san dachaigh agus ann am foghlam inbheach. 'Se Bòrd na Gàidhlig am prìomh bhuidheann airsongnìomhachadh Plana Nàiseanta na Gàidhlig agusnam prìomh pròiseactan anns a' Phlana astiùireadh.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

62

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 62

Page 67: Gaelic Language Plan

The ways in which the ScottishGovernment currently supportsGaelic developmentThe Scottish Government already promotes andsupports Gaelic development in a wide range ofways. It does this through direct funding tobodies such as Bòrd na Gàidhlig, through theactions of Executive Agencies and NDPBs whichcarry out functions on behalf of the ScottishGovernment, and through the activities of bodieswhich operate within the statutory and policyenvironment established by the ScottishGovernment and the Scottish Parliament. Set outbelow is a summary of the most significantelements of this existing support structure.

There are currently fifteen Agencies of theScottish Government (details of these can befound on our website). The provisions of thisGaelic Plan will also cover the operations of theseAgencies. In some cases Agencies havedistinctive role and functions, and may prefer todevelop their own Gaelic Language Plan indiscussion with Bòrd na Gàidhlig. However, inthese cases we would expect the principles andscope of the Scottish Government’s Plan to befollowed. This is the case with Historic Scotlandand Her Majesty’s Inspectorate of Education andgiven their distinctive functions, there isconsiderable advantage for these agencies indoing so.

Implementation of the Gaelic Language(Scotland) Act 2005 – the 2005 Act wascommenced in February 2006, creating aframework for the development of Gaelic

Language Plans by public bodies, andestablishing a new body, Bòrd na Gàidhlig, topromote and develop Gaelic. As sponsor of the2005 Act, the Scottish Government takes a closeinterest in its implementation.

Implementation of the European Charter forRegional or Minority Languages – the Charter isdesigned to protect and promote Europe’s lesserused languages and has been ratified in the UKin respect of Gaelic and Scots, Cornish, Welsh,Manx, Ulster-Scots and Irish-Gaelic. The ScottishGovernment is responsible for implementingthose aspects of the charter which fall indevolved areas, such as education provision andcultural development. The Scottish Governmentworks with a range of public, private andvoluntary bodies to ensure implementation of theCharter across Scotland.

Bòrd na Gàidhlig – Bòrd na Gàidhlig wasestablished under the 2005 Act with a statutoryremit to promote and facilitate the promotion ofGaelic development. Bòrd na Gàidhlig is theScottish Government’s principal Gaelicdevelopment body and is responsible fordisbursing the Scottish Government’s directGaelic development funding. The Bòrd’s budgetfor Gaelic development is £5.4m in 2010/11 andthrough this it supports a range of Gaelicdevelopment bodies such as Comunn naGàidhlig and Cli Gàidhlig to undertakedevelopment work in the community, the homeand in adult education. Bòrd na Gàidhlig is thelead body for driving implementation of theNational Plan for Gaelic and the key projectswithin it.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

63

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 63

Page 68: Gaelic Language Plan

Meadhanan Gàidhlig Alba – Tha MG Alba a'maoineachadh, ag eagrachadh agus a'barrantachadh phrògraman telebhisein Gàidhligagus a' faighinn £12.4m bho Riaghaltas nah-Alba gus seo a dhèanamh. Aig an àm seo thaGMS ag obair an com-pàirt leis a' BhBC arrseirbheis telebhisein Gàidhlig dhidseatach. Bidhan t-seirbheis ùr seo a' stèidheachadh sianalshònraichte gus barrachd uairean, agus barrachdtaghaidh, de phrògraman Gàidhlig a lìbhrigeadh.Bidh prìomh phàirt aig an t-seirbheis cuideachdann an tàladh luchd-labhairt Gàidhlig ùr agustoirt taic do dh'iomairtean foghlaim.

Ùghdarrasan Ionadail – tha pàirt cudromach aigùghdarrasan ionadail ann an adhartachadh naGàidhlig an Alba. Bidh diofar ìre agus raonseirbheis ann a rèir ìomhaigh na Gàidhlig anns nadiofar sgìrean comhairle. Tha Riaghaltas nah-Alba a' toirt seachad maoineachadh iomlan de£5.6m, gus an cuidich ùghdarrasan le cosgaiseana bharrachd foghlam Gàidhlig agus thaRiaghaltas na h-Alba a' toirt maoineachadh doBhòrd na Gàidhlig a dh'fhaodas iadsan a thoirtdo dh'ùghdarrasan agus do bhuidhnean eileco-cheangailte ri solarachadh sheirbheiseanGàidhlig. Tha reachdas le cumhachan Gàidhlig, abhuineas do dh'ùghdarrasan a' gabhail a-steach,Achd an Fhoghlaim (Alba) 1980, Achd Inbheanann an Sgoiltean na h-Alba msaa 2001 agusAchd na Gàidhlig (Alba) 2005.

Buidhnean leasachadh cultarail – 's e ComhairleEalain na h-Alba agus Sgrion na h-Alba naprìomh bhuidhnean an Alba le uallach airsontoirt taic do leasachadh nan ealan agus cultairagus na gnìomhachasan sgrion fa leth. Tha cliù

mhath aig gach buidheann ann an toirt taic doleasachadh na Gàidhlig, agus leanaidh seo naamas ro-innleachdail aig Alba Chruthachail nuaira bhios am buidheann ùr air a stèidheachadh gusdleastanasan agus gnìomhan Comhairle Ealainna h-Alba agus Sgrion na h-Alba a ghabhail a-null.

Buidhnean leasachadh eaconamach – 'S iadIomairt na h-Alba agus Iomairt na Gàidhealtachd's nan Eilean ( HIE) na prìomh bhuidhnean anAlba le uallach airson adhartachadh leasachadheaconamach. Tha prìomh phàirt air a bhith aigHIE gu sònraichte ann an toirt taic do leasachadhna Gàidhlig anns a' Ghàidhealtachd agus nah-Eileanan. Tha sin fìor gach cuid a thaobhcultair agus eaconamaidh, a' toirt taic dophròiseactan mar Fàs aig Sabhal Mòr Ostaig agusdiofar iomairtean leasachadh coimhearsnachd.Bidh prìomh phàirt aig HIE fhathast ann an toirttaic don fho-structair eaconamach Gàidhligtaobh a-staigh a raon obrach agus 's e aon denchiad bhuidhnean a dh'ullaich Plana Gàidhligreachdail.

Buidhnean foghlaim – tha lìbhrigeadh foghlaimagus stuthan taice air uallach iomadh seòrsabuidhne, bho ùghdarrasan ionadail gubuidhnean mar Ùghdarras Theisteanas nah-Alba, Ionnsachadh agus Teagasg Alba,Comhairle Maoineachaidh na h-Alba, HMIE agusStòrlann. Tha sgeama Thabhartasan Sònraichteairson Foghlaim Gàidhlig aig Riaghaltas nah-Alba gus dèanamh cinnteach gun leanleasachadh solarachadh Gàidhlig a' leudachadhagus gum bi prìomhachas aige, aig an àm seoaig £5.6m gu h-iomlan.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

64

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 64

Page 69: Gaelic Language Plan

Meadhanan Gàidhlig Alba – MG Alba funds,schedules and commissions Gaelic televisionprogrammes and receives £12.4m from theScottish Government to do this. GMS is currentlyworking in partnership with the BBC to developand deliver a Gaelic digital television service. Thisnew service will establish a dedicated channel fordelivering an increase in hours of, and morevaried range of, Gaelic programming. The servicewill also have a key role to play in attracting newGaelic speakers and providing support foreducation initiatives.

Local Authorities – local authorities have animportant role in the promotion of Gaelic inScotland. The level and range of provision variesdepending on the profile of Gaelic in thedifferent council areas. The Scottish Governmentprovides funding amounting to £5.6m, forauthorities to assist with the additional costs ofGaelic education and the Scottish Governmentprovides funding for Bòrd na Gàidhlig which canbe allocated to authorities and others inconnection with the provision of Gaelic services.Legislation with Gaelic provisions, applying toauthorities include, the Education (Scotland) Act 1980, the Standards in Scotland’s School etcAct 2001, the Schools (Consultation) (Scotland)Act 2010 and the Gaelic Language (Scotland) Act2005.

Cultural development bodies – the Scottish ArtsCouncil and Scottish Screen are the principalbodies in Scotland responsible for supporting thedevelopment of art and culture and the screen

industries respectively. Both organisations have astrong track record in supporting Gaelicdevelopment, and this will continue to be astrategic objective of Creative Scotland when thenew body is established to take over the rolesand functions of the Scottish Arts Council andScottish Screen.

Economic development bodies – ScottishEnterprise and Highlands and Islands Enterprise(HIE) are the main bodies in Scotland responsiblefor promoting economic development. HIE inparticular has played a central role in supportingGaelic development in the Highlands and Islands.It has done so in both cultural and economicterms, support projects such as Fàs at Sabhal MòrOstaig and a range of community developmentinitiatives. HIE will continue to have a central roleto play in supporting the Gaelic economicinfrastructure within its area of operation and isamong the first bodies to prepare a statutoryGaelic Language Plan.

Education bodies – the delivery of educationprovision and support materials is theresponsibility of a wide range of bodies, rangingfrom local authorities to bodies such as theScottish Qualifications Authority, Learning andTeaching Scotland, the Scottish Funding Council,HMIE and Stòrlann. The Scottish Governmentprovides a scheme of Specific Grants for GaelicEducation to ensure that the development ofGaelic provision continues to expand and isprioritised, which currently totals £5.6m.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

65

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 65

Page 70: Gaelic Language Plan

Buidhnean roinn-shònraichte eile – Bidh iomadhseòrsa buidheann-gnìomha agus NDPB eile a'coileanadh ghnìomhan às leth Riaghaltas nah-Alba, agus tron obair aca faodaidh iad cur riinbhe na Gàidhlig. Dualchas Nàdair na h-Alba,Oifis Clàraidh Choitcheann na h-Alba, SabhalMòr Ostaig, Oilthigh na Gàidhealtachd is nanEilean agus buidhnean eile uile an sàs ann anadhartachadh agus toirt taic don Ghàidhlig annan iomadh dòigh.

Mar a bheir Riaghaltas na h-Albataic do leasachadh na Gàidhlig sanàm ri teachdBidh Riaghaltas na h-Alba a' cumail a' toirt taicdo leasachadh na Gàidhlig anns na dòighean atha air am mìneachadh gu h-àrd. Còmhla ri sin,bheir sinn prìomhachas do na gnìomhan a leanasgus leasachadh na Gàidhlig a luathachadh agusdèanamh cinnteach gum bi sinn fhathast airceann cruthachadh seasmhachd don Ghàidhligsan àm ri teachd. Tha na gnìomhan sin air an curam buidhnean fo na cinn Inbhe cànain, Togailcànain agus Cleachdadh cànain ann am PlanaNàiseanta a' Bhùird gus cuideachadh a' dèanamhsoilleir ciamar a tha ar n-obair a' ceangal rignìomhachadh a' Phlana.

Bidh sinn a' brosnachadh togail agusionnsachadh na Gàidhlig

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn gumfeum seasmhachd don Ghàidhlig san àm riteachd barrachd dhaoine a bhith agionnsachadh a' chànain agus feumaidh anaire sin a bhith gu h-àraidh air an dachaigh,foghlam agus ionnsachadh lnbheach mar a'phrìomh dhòigh air seo a choileanadh.

Gabhaidh sinn na ceuman a leanas guscuideachadh a' cruthachadh àrainneachdthaiceil gus an àireamh de luchd-labhairtGàidhlig an Alba a mheudachadh.

>> bheir sinn taic agus cuideachadh doghnìomhachadh mholaidhean bhoBhuidheann-stiùiridh Foghlam Nàiseanta naGàidhlig a bha air a stèidheachadh le Bòrdna Gàidhlig agus a tha a' toirt còmhla gachgnothach a bhuineas don roinn foghlaimGàidhlig, agus iarraidh sinn comhairleshònraichte bho na buidheann air grunnraointean prìomhachais

>> cumaidh sinn a' dol an siostamthabhartasan sònraichte airson foghlaimGàidhlig gus cuideachadh a' leasachadh naroinn foghlaim Gàidhlig agus tha sinn air a'mhaoineachadh a tha ri fhaotainn leùghdarrasan ionadail a mheudachadh gusdèanamh cinnteach gum bi prìomhachasaig leasachadh aonadan Gàidhlig ùra agussgoiltean sònraichte

>> tha an stiùireadh air ionnsachadh agusteagasg tro Churraicealam airson Sàr-Mhaitheis mothachail dhen luach a thathasa’ cur air a bhith a’ cleachdadh cultar,cànain agus litreachais na h-Alba ach ambith òigridh na dùthcha gan deasachadhairson an t-slighe mar bhuill dhen t-saoghalmhòr. Tha an stiùireadh sin agaithneachadh na Gàidhlig mar chuspairàbhaisteach anns a’ churraicealam ùr – thaa’ Ghàidhlig na stòrais luachmhor dodh’òigridh airson a bhith ag ionnsachadhmu chultar, cànain agus litreachais nah-Alba

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

66

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 66

Page 71: Gaelic Language Plan

Other sector-specific bodies – A wide range ofother agencies and NDPBs carry out functions onbehalf of the Scottish Government, and throughtheir activities are likely to enhance the status ofGaelic. Scottish Natural Heritage, GeneralRegister Office for Scotland, Sabhal Mòr Ostaig,University of the Highlands and Island and othersare all involved in promoting and supporting theGaelic language in a variety of ways.

How the Scottish Government willsupport Gaelic development in thefutureThe Scottish Government will continue tosupport Gaelic development in the waysdescribed above. In addition, we will prioritisethe actions set out below to accelerate Gaelicdevelopment and ensure that we continue tolead the way in creating a sustainable future forGaelic. These actions are grouped under theLanguage Status, Language Acquisition andLanguage Usage headings of the Bòrd’s NationalPlan to help make clear how our activities linkwith its implementation.

We will promote the acquisition andlearning of Gaelic

The Scottish Government recognises that asustainable future for Gaelic requires morepeople to learn the language and thatattention requires to be focused on thehome, education and adult learning as thekey means of achieving this. We will takethe following steps to help create asupportive environment for growing thenumber of Gaelic speakers in Scotland.

>> we will support and help implementrecommendations from the National GaelicEducation Steering Group which has beenestablished by Bòrd na Gàidhlig and whichbrings together all relevant interests in theGaelic education sector, and we will seekspecific advice from the group on a numberof priority areas

>> we will maintain the system of specificgrants for Gaelic education to help developthe Gaelic education sector and we haveincreased the funding available to localauthorities to ensure that the developmentof new Gaelic units and dedicated schoolsare prioritised

>> the guidance on learning and teachingthrough Curriculum for Excellencerecognises the value of using the culture,languages and literature of Scotland toprepare our young people for their role ascitizens in a global society. The guidancerecognises Gaelic as being a mainstreamsubject in the new curriculum – it providesa valuable resource for young people tolearn about culture, identity and languagein Scotland

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

67

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 67

Page 72: Gaelic Language Plan

>> tha na Cleachdaidh agus Toraidhean airGàidhlig agus litreachas a’ dealbhachadhlitreachas ann an dòigh ùr-nò agus a’tairgse cothroman ionnsachaidh muthaobh de chultar agus dualchas na h-Albaa tha fìor chudromach agus tha iad a’daingneachadh deagh thuigse mu chultarna Gàidhlig agus Alba. Tha amfrèam-obrach a’ tairgse, do luchd-ionnsachaidh, pàrantan agus luchd-teagaisg dealbhan farsaing air cothromanionnsachaidh a bhiosh a’ cur rileasachaidhean litrachais, agus nam measgsin tha sgrùdadh, obair cruthachail, agusfoghlam is measadh air litreachas aguscultar

>> tha na Cleachdaidh agus Toraidhean airBeurla agus litreachas cuideachd a’ moladha dhol an-sàs ann an Gàidhlig troeadar-theangachadh

>> bidh tionndadh Gàidhlig ri fhaotainn de naCleachdaidhean agus Toraidhean rifhaotainn ro thoiseach na bliadhna sgoile2010/11

>> adhartaichidh sinn foghlam tron Ghàidhligmar roghainn mhath do phàrantan, agobair còmhla ri ùghdarrasan ionadail agusBòrd na Gàidhlig gus seo a lìbhrigeadh

>> bheir sinn misneachd agus taic doleasachadh sgoiltean sònraichte tronGhàidhlig, gus cuideachadh a' cruthachadhna h-àrainneachd as buannachdaile airsonionnsachadh Gàidhlig ann am bun-sgoiltean

>> tha sinn air maoin calpa sgoiltean Gàidhliga stèidheachadh gus taic a thoirt dodh'ùghdarrasan ionadail

>> an dèidh co-chomhairleachadh farsainnpoblach thug Riaghaltas na h-Alba airadhart Bile (Co-chomhairleachadh) Sgoilteanna h-Alba chun na Pàrlamaid air 19 Samhain2009 agus chaidh gabhail ris gu h-aon-ghuthach. Tha Achd (Co-Chomhairleachadh)Sgoiltean (Alba) 2010, a chaidh a chur dhanlagh air 5 Giblean 2010, a’ togail air agus a’neartachadh modhan co-chomhairleachaidha tha ùghdarrasan ionadail a’ cur an-sàs mumholaidhean cudromach airsonatharrachaidhean ann an sgoiltean agus thae a’ gabhail ris nach bu chòir sgoilteandùthchail a dhùnadh. Tha seo a’daingneachadh cho cudromach sa thasgoiltean dùthchail ann a bhith a’dearbhadh gu bheil Gàidhlig gu bhith a’leantainn mar phàirt de choimhearsnachdanfar an robhas ga cleachdadh guh-àbhaisteach. A bharrachd air sin, tha anAchd a’ buileachadh dleastanas ùr reachdailair ùghdarrasan ionadail gun fheum iad abhith a’ toirt Bòrd na Gàidhlig a-steach air a’cho-chomhairleachadh ma tha buaidh gubhith aig sin air foghlam Gàidhlig anns naraointean aca

>> cumaidh sinn oirnn a' comharrachadhGàidhlig mar àrd-phrìomhachas airsonComhairle Maoineachaidh na h-Alba agusa' toirt taic do Shabhal Mòr Ostaig marshàr ionad airson foghlam Gàidhlig agusleasachadh cultarail

>> cumaidh sinn a' dol am maoineachadhairson Oifigear Trusadh Luchd-teagaisgGàidhlig aig Bòrd na Gàidhlig gus dèanamhcinnteach gum bi aithisg BuidheannGnìomh an Luchd-teagaisg air a lànghnìomhachadh, agus rannsaichidh sinndòighean ùra air dèanamh cinnteach gumbi solar luchd-teagaisg a rèir iarrtais

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

68

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 68

Page 73: Gaelic Language Plan

>> the Experiences and Outcomes on Gàidhligand literacy present a modern view ofliteracy and provide opportunities forlearning about important aspects ofScottish culture and heritage and embedan understanding of Gaelic and Scottishculture. The framework provides, forlearners, parents and teachers, broaddescriptions of the range of learningopportunities which will contribute to thedevelopment of literacy, including criticalliteracy, creativity, and knowledge andappreciation of literature and culture

>> the experiences and outcomes in Englishand literacy also encourage engagementwith Gaelic texts in translation

>> a Gaelic version of all the experiences andoutcomes will be available before the startof the 2010/11 school year

>> we will promote Gaelic-medium educationas a positive choice for parents, workingwith local authorities and Bòrd na Gàidhligto deliver this

>> we will encourage and support thedevelopment of dedicated Gaelic mediumschools, to help create the most productiveenvironment for learning Gaelic in primaryschools

>> we have established a Gaelic school capitalfund to support local authorities

>> following a wide ranging publicconsultation the Scottish Governmentintroduced the Schools (Consultation) Billto Parliament and on 19 November 2009 itwas passed unanimously. The Schools(Consultation) (Scotland) Act 2010, whichcame into force on 5 April 2010, willupdate and strengthen the consultationprocesses that local authorities apply toproposals for all major changes to theirschools and will also introduce apresumption against the closure of ruralschools. This reflects the important rolerural schools can play in guaranteeing thatGaelic remains a feature of communitieswhere it has traditionally been spoken. Inaddition the Act will place a new statutoryduty on local authorities to include Bòrd naGàidhlig as a mandatory consultee on anyproposal that will affect the provision ofGaelic medium education in their area

>> alongside our key priority for the ScottishFunding Council of addressing the impactof the recession, we will continue toidentify Gaelic as a high priority andsupport Sabhal Mòr Ostaig as a centre ofexcellence for Gaelic learning and culturaldevelopment

>> we will maintain funding for Bòrd naGàidhlig’s Gaelic Teacher RecruitmentOfficer to ensure that the Teachers’ ActionGroup report is fully implemented, and wewill investigate new ways of ensuringteacher supply matches demand

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

69

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 69

Page 74: Gaelic Language Plan

>> Nì Bòrd na Gàidhlig adhartas legnìomhachadh a' Phlana Nàiseanta ann anraointean na dachaigh, nam bliadhnachantràth agus foghlam inbheach

>> iarraidh sinn air NDPBan taic a thoirt doleasachadh sgilean Gàidhlig am measg anluchd-obrach

>> iarraidh sinn air Ùghdarrasan Ionadail agusbuidhnean eile suirbhidhean air sgileanGàidhlig a chur air adhart

>> cumaidh sinn a' toirt taic do dh'obairbhuidhnean, mar Ionnsachadh is TeagasgAlba, anns na diofar sheirbheisean agusghoireasan a tha iad ag ullachadh doluchd-cleachdaidh na Gàidhlig

>> Leanaidh taic an Riaghaltais airson StòrlannNàiseanta na Gàidhlig, a’ bhuidheann air abheil an t-uallach airson a bhith a’co-òrdanachadh agus a’ sgaoileadh stòrasfoghlaim Gàidhlig air feadh Alba.

Bidh sinn a' brosnachadh meudachadh annan cleachdadh na Gàidhlig.

Tha Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn gumfeum cruthachadh seasmhachd donGhàidhlig san àm ri teachd chan e a-mhàingum bi barrachd dhaoine comasach air a'chànan a bhruidhinn, ach gum bi barrachddhaoine ga cleachdadh. Tha sinn a' tuigsinncho cudromach 's a e gum bi cothrom aigbarrachd dhaoine Gàidhlig a chleachdadhmar an roghainn modh conaltradh gnàthachann am barrachd is barrachd seòrsa obair

làitheil. Còmhla ris an obair air amhìneachadh ann an Caibidil 2 air Bun-dhleastanasan, gabhaidh Riaghaltas nah-Alba na ceuman a leanas gus cuideachadha' cur air adhart ìomhaigh fhiughaireach donGhàidhlig

>> tha sinn air maoineachadh a bharrachd athoirt do Bhòrd na Gàidhlig airson prìomhphròiseactan a’ Phlana Nàiseanta alìbhrigeadh, le prìomhachas aig anfheadhainn a chuidicheas a' leasachadh naGàidhlig sa choimhearsnachd

>> bidh sinn ag adhartachadh cleachdadh naGàidhlig sa choimhearsnachd agus a'brosnachadh ùghdarrasan ionadail agusbuidhnean eile a bhith a' toirt taic doleasachaidhean san raon seo

>> tha sinn air taic a thoirt do stèidheachadhcom-pàirteachas MGALBA/ BBC gusseirbheis Gàidhlig dhidseatach a lìbhrigeadhagus air am maoineachadh riatanach a thoirtdhaibh gus dèanamh cinnteach gum bi ansianal air a stèidheachadh

>> tha sin nag obair còmhla ri Urras a’ BhBCagus BBC Alba airson adhartas a dhèanamhanns an iomairt airson còraichean craobh-sgaoilidh fhaghinn air Freeview cho luath saghbahas, ach am bui e ri fhaighinn leis ah-uile neach an Alba

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

70

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 70

Page 75: Gaelic Language Plan

>> Bòrd na Gàidhlig will make progress withthe implementation of the National Plan inthe areas of home, early years and adulteducation

>> we will encourage NDPBs to support Gaeliclanguage skills development amongst theirstaff

>> we will encourage Local Authorities andother bodies to undertake Gaelic linguisticskills surveys

>> we will continue to support the work ofbodies, such as Learning TeachingScotland, in the variety of services andresources they provide for Gaelic users

>> we will continue to support StòrlannNàiseanta na Gàidhlig, the organisationcharged with co-ordinating the productionand distribution of Gaelic educationalresources throughout Scotland.

We will encourage the increased use ofGaelic

The Scottish Government recognises thatcreating a sustainable future for Gaelicrequires not only increasing the number ofpeople able to speak the language, butincreasing actual usage. We recognise theimportance of enabling more people to useGaelic as their preferred and normal modeof communication in an increasingly widerange of daily activities. Along with the

activities described in Chapter 2 on CoreCommitments, the Scottish Government willtake the following steps to help develop amore positive image for Gaelic:

>> we have provided additional funding toBòrd na Gàidhlig to enable it to deliver keyprojects in the National Plan, with aprioritisation of those which will helpdevelop Gaelic at the community

>> we will promote the use of Gaelic in thecommunity and encourage local authoritiesand others to support developments in thisarea

>> we have supported the establishment ofthe MG ALBA/BBC partnership to deliver aGaelic digital service and have provided thenecessary funding to ensure the channel isestablished

>> we are working with the BBC Trust andBBC Alba to make progress towardssuccessfully securing Freeview carriage assoon as possible to allow all of Scotland towatch it.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

71

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 71

Page 76: Gaelic Language Plan

>> iarraidh sinn air Bòrd na Gàidhlig adhartasa dhèanamh le gnìomhachadh a' PhlanaNàiseanta gu sònraichte ann an raointeannan ealan, foillseachaidh, nam meadhanan,coimhearsnachd agus an àite-obrach

>> tha Riaghaltas na h-Alba tacieil do chulturagus ealan na Gàidhlig. Tha e deatamachgun lean an taic sin agus gum bi fàs annsna raointean sin a tha fìor chudromach dodh’Alba gu lèir agus is ann air sgàth sin athathas air ainmeachadh gum bi AlbaCruthachail ag obair gu dlùth marphrionnsabal airson Ro-innleachd Nàiseantanan Ealan Ghàidhlig a lìbhrigeadh

>> seallaidh sinn airson cothroman air nah-ealain Ghàidhlig a bhrosnachadh gachcuid an Alba agus gu h-eadar-nàiseanta

>> tha an obair airson poileasaidhsoidhnichean dà-chànanach phrìomhrathaidean a ghnìomhachadh air naslighean gu puirt-aiseig nan eilean siar a'dol air adhart. Às dèidh na h-obrach seobidh rannsachadh gus measadh adhèanamh air buaidhean eaconamach,sòisealta agus àrainneachd shoidhnicheanrathaid dà-chànanach, a' gabhail a-steachsàbhailteachd rathaid, gus poileasaidhfhiosrachadh san àm ri teachd

>> coimhididh sinn air dòighean anns an gabhGàidhlig oibreachadh ann an t-seirbheis anrèile

>> brosnaichidh sinn buidhnean turasachd a'Ghàidhlig adhartachadh aig puingeaninntrigidh mar puirt-adhair agus puirt-maraagus seallaidh sinn airson cothroman airtaic a thoirt don Ghàidhlig anns na diofariomairtean aca

>> tha sin nag aithneachadh cho cudromach satha iomhaigh na Gàidhlig ann an raointeanturasachd, dualchas agus cur-seachadanagus nì sinn ar dìcheall sin a thogail agus abhrosnachadh far an gabh sin dèanamh

>> iarraidh sinn air Bòrd na Gàidhlig adhartas adhèanamh leis an acadamaidh Ghàidhlig amhol e a bhrosnaicheas buidhnean marÙghdarras Theisteanas na h-Alba,Ionnsachadh is Teagasg Alba, StòrlannNàiseanta na Gàidhlig, Oilthigh naGàidhealtachd is nan Eilean agus SuirbhidhÒrdanais adhartas a dhèanamh le obrachadhair cunbhalachd, iomchaidheachd aguslitreachadh na Gàidhlig.

Bidh sinn a' cur ri inbhe na Gàidhlig

The Riaghaltas na h-Alba a' tuigsinn gu bheilan t-àite a tha aig cànan anns anàrainneachd làitheil agus an ìre gu bheil e aira chleachdadh, air a mheas agus air fhaicinngu bhith ga mheas le na h-ùghdarrasan aig abheil pàirt cudromach nar beatha làitheil a'toirt buaidh air inbhe cànain. Còmhla ris anobair air a mhìneachadh ann an Caibidil 2 airBun-dhleastanasan Lìbhrigeadh Seirbheis,gabhaidh sinn na ceuman a leanas guscuideachadh a' cur air adhart ìomhaighfhiughaireach don Ghàidhlig.

>> sgaoilidh sinn stiùireadh ro-innleachdail chunna h-earrainn phoblaich agus gu buidhneaniomchaidh eile a' mìneachadh eachdraidh a'phoileasaidh a bha air cùl Achd na Gàidhlig(Alba) 2005 agus Cairt Eòrpach namMion-chànanan, na h-uallaichean a tha nancois, agus mar a dh'fheumas buidhneanplanadh airson ciamar is urrainn dhaibhcuideachadh len gnìomhachadh agus toirttaic do leasachadh na Gàidhlig

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

72

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 72

Page 77: Gaelic Language Plan

>> we will require Bòrd na Gàidhlig to makeprogress with National Plan implementationparticularly in the areas of arts, publishing,media, community and the workplace

>> the Scottish Government is supportive ofGaelic culture and arts. We are committedto supporting and growing these areaswhich are of great importance to the wholeof Scotland and that is why we haveannounced that Creative Scotland willsupport a position dedicated to workingwith partners on delivery of the NationalGaelic Arts Strategy

>> we will look for opportunities to promotethe Gaelic arts both in Scotland andinternationally

>> the work to implement the current trunkroad bilingual sign policy on those routesleading directly to Western Isles ferry portsis ongoing. This work will be evaluated toestablish the impact of bilingual road signson road safety and to inform future trunkroad bilingual sign policy

>> we will look at how Gaelic can beincorporated in to the rail network

>> we will encourage tourism bodies topromote Gaelic at points of entry such asairports and ports and to look foropportunities to support Gaelic in theirvarious initiatives

>> we recognise the importance of the profileof Gaelic in tourism, heritage andrecreation sectors and we will seek topromote and encourage this wherepossible

>> we will encourage Bòrd na Gàidhlig tomake progress with its proposed Gaeliclanguage academy which will encouragebodies such as Scottish QualificationAuthority, Learning Teaching Scotland,Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig, Universityof the Highlands and Islands (UHI) andOrdnance Survey to make progress inworking on the consistency, relevance andorthography of the Gaelic language.

We will enhance the status of Gaelic

The Scottish Government recognises thatthe status of a language is affected by itspresence in the daily environment and theextent to which it is used, valued andperceived to be valued by those institutionswhich play an important role in our dailylives. Along with the activities described inChapter 2 on Core Service DeliveryCommitments, we will take the followingsteps to help develop a more positive imagefor Gaelic.

>> we will issue strategic guidance to thepublic sector and other relevant bodiesexplaining the policy background to theGaelic Language (Scotland) Act 2005 andthe European Charter for Regional orMinority Languages, the responsibilitieswhich flow from them, and the need forbodies to plan for how they can assist withtheir implementation and support Gaelicdevelopment

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

73

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 73

Page 78: Gaelic Language Plan

>> tha sinn air a' Phlana Gàidhlig reachdail seoullachadh fo chumhachan Achd naGàidhlig (Alba) 2005 a' mìneachadh mar abhios Riaghaltas na h-Alba a' cleachdadhagus a' toirt cothrom airson cleachdadh naGàidhlig a thaobh a dhearbh-aithnechorporra, conaltradh, foillseachaidheanagus luchd-obrach

>> nì sinn cinnteach gum bi taic air a thoirt dobhuidhnean poblach a fhuair fios bhoBhòrd na Gàidhlig airson Plana Gàidhlig adheasachadh gus am faigh iad air dòighfhiughaireach a ghabhail airson leasachadham planaichean, agus buannachdanfaicsinneach a thoirt do luchd-labhairt naGàidhlig

>> brosnaichidh sinn buidhnean poblach agusbuidhnean-gnìomha poileasaidheanGàidhlig a chur ri chèile mus iarr Bòrd naGàidhlig orra Planaichean Gàidhligreachdail a dheasachadh gusgnìomhachadh Achd na Gàidhlig (Alba)2005 a luathachadh agus dèanamhcinnteach gun toir an earrann phoblachuile taic do leasachadh na Gàidhlig

>> cleachdaidh sinn am modh dealbhadhcorporra gus dèanamh cinnteach gum bicom-pàirt aig buidhnean-gnìomha anRiaghaltais, NDPBan agus ÙghdarrasanSlàinte ann am Plana Nàiseanta na Gàidhligagus ceàrnaidhean a chomharrachadh faram faod iad cur ri gnìomhachadh a' Phlanaann am planadh airson na h-obrach acasan àm ri teachd

>> iarraidh sinn air Riaghaltas an RìoghachdAonaichte agus a Roinnean agusBuidhnean-gnìomha a tha ag obair an Albaam pàirt a ghabhail ann an toirt taic doleasachadh na Gàidhlig agusgnìomhachadh Achd 2005 às dèidh nah-ùidh a chaidh a nochdadh fhad 's a bhaBile na Gàidhlig ga aontachadh

>> nì sinn measadh air builean cànanachphoileasaidhean no iomairtean ùra gusdèanamh cinnteach, cho fad 's a ghabhasdèanamh, nach toir iad droch bhuaidh aircleachdadh na Gàidhlig, agus far an gabh adhèanamh nì sinn cinnteach gum bi buaidhfhiughaireach aca

>> iarraidh sinn beachd bho Bhòrd na Gàidhligair poileasaidh no iomairt ùra sam bith abheir buaidh dhìreach air leasachadh naGàidhlig

>> ag obair còmhla ri buidhnean eile lecom-pàirt san raon seo, mar Iomairt naGàidhealtachd 's nan Eilean agus Bòrd naGàidhlig, nì sinn rannsachadh air prìomhraointean de leasachadh na Gàidhlig.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

74

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 74

Page 79: Gaelic Language Plan

>> we have prepared this statutory GaelicLanguage Plan under the terms of theGaelic Language (Scotland) Act 2005setting out how the Scottish Governmentwill use and enable the use of Gaelic inrelation to its corporate identity,communications, publications and staffing

>> we will ensure support is provided to publicbodies which have been issued with anotice to develop a Gaelic Language Planby Bòrd na Gàidhlig to enable them to takea positive approach to the development oftheir Plans, and to bring tangible benefitsto Gaelic speakers

>> we will encourage public bodies andexecutive agencies to develop Gaelicpolicies in advance of being requested todevelop statutory Gaelic Language Plans byBòrd na Gàidhlig to build momentum inimplementation of the Gaelic Language(Scotland) Act 2005 and ensure the wholepublic sector plays its role supportingGaelic development

>> we will use the corporate planning processto ensure that Government agencies,NDPBs and Health Authorities engage withthe National Plan for Gaelic and identifyareas where they can contribute to itsimplementation when they plan for theirfuture operation

>> we will encourage the UK Government andits Departments and Agencies whichoperate in Scotland to play their part insupporting Gaelic development andimplementing the Gaelic Language(Scotland) Act 2005 following thecommitment which was given during thepassage of the Act

>> we will assess the linguistic consequencesof new policies or initiatives to ensure, asfar as is reasonably possible, that they donot impact adversely on the use of Gaelic,and where possible we will ensure thatthey impact positively

>> we will consult Bòrd na Gàidhlig on anynew policies or initiative which will have adirect impact on Gaelic development

>> working with other bodies with an interestin this area, such as Highlands and IslandsEnterprise and Bòrd na Gàidhlig, we willundertake research into key areas of Gaelicdevelopment.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

75

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 75

Page 80: Gaelic Language Plan

CAIBIDIL IV – GNÌOMHACHADH ISSGRÙDADH

Clàr-amaBidh am Plana Gàidhlig seo an gnìomh gu foirmeilairson 5 bliadhna bhon cheann-là seo no gus ambi plana ùr air a chur an sàs. Ann an Caibidil II –Bun-dhleastanasan chomharraich sinn na cinn-làsùilichte fa leth air am bi sinn a' sùileachadhdleastanasan sònraichte a ghnìomhachadh, maran sgrùdadh air comas cànain taobh a-staighRiaghaltas na h-Alba ann am bliadhna a h-aon.

Foillseachadh a' PhlanaBidh Plana Cànain Riaghaltas na h-Alba airfhoillseachadh san dà-chànan air làrach-lìnRiaghaltas na h-Alba. Còmhla ri sin, bidh sinn:

>> a' cur a-mach fios naidheachd againmeachadh a' Phlana;

>> ag innse do luchd-obrach mun Phlana troEadra-lìon Riaghaltas na h-Alba;

>> a' sgaoileadh lethbhric den Phlana gu arNDPBan agus Buidhnean-gnìomha,luchd-ionaid agus cunnradairean;

>> a' sgaoileadh lethbhric den Phlana gubuidhnean eile aig a bheil ùidh ann; agus

>> a' toirt seachad lethbhric ma thèid aniarraidh.

Rianachd airson a ghnìomhachadh'S e am Plana seo poileasaidh Riaghaltas nah-Alba agus chaidh aonta a chur ris gach cuid leMinistearan na h-Alba agus le Bòrd Ro-innleachdRiaghaltas na h-Alba.

Uallach Iomlan

Bidh uallach air an Rùnaire Maireannach airsondèanamh cinnteach aig a' cheann thall guncoilean Riaghaltas na h-Alba na dleastanasan saPhlana seo.

Àrd-stiùirichean

Cleachdaidh Riaghaltas na h-Alba dòighthiomnaichte airson gnìomhachadh a' Phlanaagus bidh uallach air Àrd-stiùirichean airsondèanamh cinnteach gum bi an luchd-obrach acaair an dèanamh mothachail air a' Phlana seoagus a' bhuaidh a bhios aige air an raon obrachaca.

Aonad Gàidhlig Riaghaltas na h-Alba

Bidh e an urra ri Aonad Ghàidhlig Riaghaltas nah-Alba, a tha na phàirt de Bhuidheann-stiùiridhEEA&C agus air a bheil uallach airson cùisean abhuineas do phoileasaidh Gàidhlig, fiosrachadh athional mu ghnìomhachadh a' Phlana agusaithisg mun seo a chur gach bliadhna chun a'Bhòrd Ro-innleachd agus a' Mhinistear airson naRoinn Eòrpa, a' Chultair agus Chùisean Taobh a-muigh. Bidh an aithisg seo ri faotainn le Bòrd naGàidhlig agus bidh geàrr-chunntas airfhoillseachadh air ar làrach-lìn. Mur bithear a'coinneachadh ri cumhachan a' Phlana, mìnichidhan aithisg na h-adhbharan air a shon agus naceuman a tha Riaghaltas na h-Alba a' gabhailgus aghaidh a chur air na duilgheadasan.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

76

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 76

Page 81: Gaelic Language Plan

CHAPTER IV – IMPLEMENTATIONAND MONITORING

TimetableThis Gaelic Language Plan will formally remain inforce for a period of 5 years from this date oruntil a new Plan has been put in place. InChapter II – Core Commitments – we have setout the individual target dates for when weexpect to implement specific commitments, suchas an audit of linguistic ability within the ScottishGovernment within year one.

Publicising the PlanThe Scottish Government Gaelic Language Planwill be published bilingually on the ScottishGovernment website. In addition, we shall:

>> issue a press release announcing the Plan;

>> make the Plan known to employees via theScottish Government Intranet;

>> distribute copies of the Plan to our NDPBsand Agencies, agents and contractors;

>> distribute copies of the Plan to otherinterested bodies; and

>> make copies available on request.

Administrative arrangements forimplementationThis Plan is the policy of the Scottish Governmentand has been endorsed both by Scottish Ministersand by the Strategic Board of the ScottishGovernment.

Overall Responsibility

The Permanent Secretary will be responsibleultimately for ensuring that the ScottishGovernment delivers the commitments set out inthis Plan.

Directors-General

The Scottish Government will adopt a devolvedapproach to the implementation of the Plan andDirectors-General will be responsible for ensuringthat their staff are made aware of the Plan andhow it affects their area of work.

Scottish Government Gaelic and Scots Unit

The Scottish Government’s Gaelic and Scots Unit,which is part of the Culture, External Affairs andTourism Directorate and is responsible for Gaelicpolicy matters, will be given responsibility forcollecting information about the implementationof the Plan and reporting this to the StrategicBoard and the Minister for Culture and ExternalAffairs on an annual basis. This report will bemade available to Bòrd na Gàidhlig and asummary published on our website. We will alsorespond to all ad hoc requests on progress fromthe Bòrd. In the event that the terms of the Planare not being met, then the report will explainthe reasons why and will set out the steps whichare being taken by the Scottish Government toaddress the difficulties.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

77

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 77

Page 82: Gaelic Language Plan

Luchd-obrach fa leth

Bidh stiùireadh air a dheasachadh agus bidh e rifhaotainn air eadra-lìon Riaghaltas na h-Alba atha a' mìneachadh do luchd-obrach dè tha amplana a' ciallachadh dhaibhsan. Bithear a' cur risan stiùireadh seo nuair a bhios sin iomchaidh lefiosrachadh mu làimhseachadh conaltradhGàidhlig, fòn agus ullachadh conaltradhdà-chànanach.

Seirbheisean air an lìbhrigeadh le treasphàrtaidhean –

Feuchaidh Riaghaltas na h-Alba ri dèanamhcinnteach, far am bi e iomchaidh, gur ecumhachan a' phlana seo a bheir cumadh airaontaidhean no ullachadh le treas phàrtaidheana thaobh lìbhrigeadh a sheirbheisean donphoball. Tha an dleastanas seo a' gabhaila-steach seirbheisean a dh'fhaodadh a bhith airan leigeil a-mach air chùmhnant. Far nach eilPlana Gàidhlig aig an treas phàrtaidh, iarraidhsinn orra cumhachan plana Gàidhlig Riaghaltasna h-Alba a leantainn agus dèanamh cinnteachgun tèid innse don luchd-obrach aca muchumhachan a' phlana.

Bidh uallach air a' mhanaidsear cunnraidhiomchaidh airson sgrùdadh coileanadh ant-solaraiche seirbheis an co-cheangal ri ullachadhsam bith air a dhèanamh airson na Gàidhlig. Bidhseo air a dhèanamh mar phàirt gnàthach denmhodh stiùireadh cunnraidh.

Goireasachadh a' PhlanaNì Riaghaltas na h-Alba solarachadh iomchaidhairson goireasachadh a' Phlana seo, a thaobhnan seirbheisean a tha air an lìbhrigeadh dìreachthugainn. Bidh e an urra ri NDPBan agusBuidhnean-gnìomha, luchd-ionaid aguscunnradairean ullachadh a dhèanamh airsoncoinneachadh ri cosgaisean gnìomhachadh namplanaichean Gàidhlig aca fhèin.

Sgrùdadh air gnìomhachadhAnn an sgrùdadh gnìomhachadh Plana GàidhligRiaghaltas na h-Alba, cuiridh sinn cudrom air naraointean a leanas gu sònraichte:

>> poileasaidhean Riaghaltas na h-Alba agusmar a tha iad a' toirt buaidh air leasachadhna Gàidhlig;

>> gnìomhachadh bun-dhleastanasansònraichte ann an Caibidil II, mar antomhas de chonaltradh a gheibhear saGhàidhlig, na bhios air a fhreagairt saGhàidhlig, agus an ùine freagairt;

>> na thathar a' cur ri gnìomhachadh PlanaNàiseanta na Gàidhlig mar a tha air amhìneachadh ann an Caibidil III;

>> fiosrachadh mu stuthan fhoillseachadh annan Gàidhlig gu h-iomlan no ann an geàrr-chunntais;

>> càileachd seirbheis nan solaraicheaneadar-mhìneachaidh/eadar-theangachaidha' gabhail a-steach ùineachan freagairt;

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

78

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 78

Page 83: Gaelic Language Plan

Individual staff members

Guidance will be produced and be available onthe Scottish Government’s intranet that explainsto staff what the Plan means for them. Thisgeneral guidance will be augmented asappropriate with information on the handling ofGaelic correspondence, telephone calls and theproduction of bilingual communications.

Services delivered by third parties –

The Scottish Government will seek to ensure that,where appropriate, agreements or arrangementsmade with third parties which relate to thedelivery of its services to the public are shaped bythe terms of this Plan. This commitment includesservices which may be contracted out. Where thethird party does not have a Gaelic language Planin place, then we shall encourage them to followthe terms of the Scottish Government GaelicLanguage Plan and to ensure that their staff areinformed of the terms of the Plan.

The relevant contract manager will be responsiblefor monitoring the performance of the serviceprovider in relation to any arrangements made forthe Gaelic language. This will be carried out as anormal part of the contract management process.

Resourcing the PlanThe Scottish Government will make appropriateprovision for the resourcing of this Plan, inrespect of those services delivered directly by us.Our NDPBs and Agencies, agents and contractorswill be responsible for arranging to meet thecosts of implementing their own Gaelic languagePlans.

Monitoring of implementationIn monitoring implementation of the ScottishGovernment Gaelic Language Plan, we will focuson the following areas in particular:

>> Scottish Government policies and how theyimpact on Gaelic development;

>> the implementation of specific corecommitments in Chapter II, such as theamount of correspondence received inGaelic, the amount responded to in Gaelic,and response time;

>> the contribution being made towardsimplementation of the National Plan forGaelic as set out in Chapter III;

>> details of materials published in Gaelicwhether in whole or in summary form;

>> the quality of the service provided by theinterpretation/translation providersincluding response times;

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

79

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 79

Page 84: Gaelic Language Plan

>> sgrùdadh càileachdail air dè choèifeachdach 's a tha Riaghaltas na h-Alba a'toirt aire don Ghàidhlig na rianachd làitheil;

>> an seòrsa agus an àireamh de bheachdan agheibhear mu lìbhrigeadh nan ceuman atha anns a' Phlana;

>> an àireamh de luchd-cleachdaidh naGàidhlig (aig diofar ìrean fileantachd agusle diofar sgilean) ann an Riaghaltas nah-Alba;

>> an tomhas de ionnsachadh Gàidhlig a thaair a dhèanamh le luchd-obrach Riaghaltasna h-Alba;

>> an àireamh de dhreuchdan air ansanasachadh le Riaghaltas na h-Alba far abheil ìre shònraichte de Ghàidhlig air aghabhail a-steach san tuairisgeul obrachagus fiosrachadh mu ciamar a chaidh nadreuchdan sin a lìonadh;

>> an adhartas air a dhèanamh leBuidhnean-gnìomha agus Buidhneanpoblach Neo-Roinneil Riaghaltas na h-Albaa dh'ionnsaigh leasachadh am Planaicheanfhèin.

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

80

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 80

Page 85: Gaelic Language Plan

>> reviewing qualitatively how effectively theScottish Government is taking the Gaeliclanguage into consideration in its day-to-day running;

>> the nature and number of commentsreceived regarding the delivery of themeasures contained in the Plan;

>> the number of Gaelic users (at variouslevels of fluency and with various skills) inthe Scottish Government;

>> the amount of Gaelic language learningbeing undertaken by Scottish Governmentstaff;

>> the number of posts advertised by theScottish Government where a certain levelof Gaelic are included in the job descriptionand details of how these posts were filled;

>> the progress being made by ScottishGovernment Agencies and Non-Departmental Public Bodies towardsdevelopment of their own Plans.

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

81

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 81

Page 86: Gaelic Language Plan

OIFIGICH LE DLEASATANAS

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 82

Page 87: Gaelic Language Plan

CONTACT DETAILS

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 83

Page 88: Gaelic Language Plan

PLANA GÀIDHLIG RIAGHALTAS NA H-ALBA

84

’S e a’ phrìomh oifigeach le uallach airson a bhitha’ deisealchadh, a’ lìbhrigeadh agus a’ measadhPlana Gàidhlig Riaghaltas na h-Alba

Douglas AnsdellCeannard, Aonad Gàidhlig is AlbaisCultar, Cùisean Taobh A-Muigh & Turasachd, Riaghaltas na h-AlbaRaon 2-J (Tuath) Cidhe Bhictòria Dùn ÈideannEH6 6QQ,

0131-244-0336

Post-dealain:[email protected]

Bu choir ceistean sam bith mun Phlana bho lathagu là a chur gu

Aonad Gàidhlig is AlbaisCultar, Cùisean Taobh A-Muigh & Turasachd, Riaghaltas na h-AlbaRaon 2-J (Tuath) Cidhe Bhictòria Dùn ÈideannEH6 6QQ,

0131-244-0389

Post-dealain:[email protected]

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 84

Page 89: Gaelic Language Plan

The senior officer with operational responsibilityfor overseeing preparation, delivery andmonitoring of the Scottish Government GaelicLanguage Plan is:

Douglas AnsdellHead of Gaelic and Scots UnitCulture, External Affairs & Tourism DirectorateThe Scottish GovernmentArea 2J(N)Victoria QuayEdinburghEH6 6QQ

Tel: 0131 244 0336

E-mail: [email protected]

Queries about the day-to-day operation shouldbe addressed to:

Stuart PescoddGaelic and Scots UnitCulture, External Affairs & Tourism DirectorateThe Scottish GovernmentArea 2J(N)Victoria QuayEdinburgh EH6 6QQ

Tel: 0131 244 0389

E-mail: [email protected]

GAELIC LANGUAGE PLAN THE SCOTTISH GOVERNMENT

85

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 85

Page 90: Gaelic Language Plan

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 14:13 Page 86

Page 91: Gaelic Language Plan

139438_Gaelic Lang Plan TXT_Layout 1 01/07/2010 13:58 Page 86

Page 92: Gaelic Language Plan

© Crown copyright 2010

ISBN: 978-0-7559-9398-7

This document is also available on the Scottish Government website:www.scotland.gov.uk

APS Group ScotlandDPPAS10325 (07/10)

w w w . s c o t l a n d . g o v . u k

139438_Gaelic Lang Plan COVER_Layout 1 01/07/2010 13:49 Page 1


Recommended