DOMUS AURE A
VL AANDERENSTRAAT
GENT
Het Haussmannisme bracht Gent begin 1900 de Vlaanderen-
straat en haar prachtige eclectische neorenaissance en barok
burgerwoningen. Deze as tussen het Koning Albertpark en
het historisch stadscentrum kende sinds de heraanleg in
2004 een wederopstanding als zeer waardevol vastgoed met
een genietbare mix van wereldkeuken- en sterrestaurants,
winkels en bewoning. Met haar directe bereikbaarheid – in
het mobiliteitsplan 2020 is dit de laatste niet-autovrije straat
tegen de historische kern – bood deze site een uitzonderlijke
kans om rommelarchitectuur uit de jaren 70 te verwijderen
en op een perceel, dat aan twee straten grenst, iconische
stadsarchitectuur te realiseren.
Het bekroonde architectenduo Govaert en Vanhoutte leverde
een meesterwerk af met als programma één adembenemende
handelsruimte en slechts vier, zeer ruime doorzonapparte-
menten met verscheidene terrassen, steeds met boeiende en
verrassende stadszichten waarvan die op de drie torens van
Gent de kroon spannen.
Dit is geen brochure. Dit is een uitnodiging om kennis te
maken met architectuurgeschiedenis in wording. Alles van
waarde is weerloos, dus wees er behoedzaam mee.
Anton Gonnissen
If you foolishly ignore beauty,
you’ll soon find yourself without it.
Your life will be impoverished.
But if you wisely invest in beauty,
it will remain with you
all the days of your life.
FRANK LLOYD WRIGHT
DO
AU
DOMUS
AUR E A
Wie het Mies van der Rohe Paviljoen in
Barcelona kent, weet hoe uitgepuurde
architectuur haar tijd kan overstijgen en hoe
ze vaak haar iconische kracht haalt uit een
vormelijk lijnenspel dat geruisloos opgaat in de
omgeving. ‘Less is more’, moet Mies in 1929
gedacht hebben en daar putten ook architecten
Benny Govaert en Damiaan Vanhoutte in al
hun bescheidenheid uit bij het ontwerpen van
‘Domus Aurea’. Daarmee beantwoordden
ze volledig aan de verwachtingen van
opdrachtgever ABS Bouwteam. ‘Ik wil
een verantwoorde architecturale ingreep
doen in de Vlaanderenstraat, waar alle
gebouwen beschermd zijn behalve dat ene
oude, karakterloze Belfi us-gebouw. Om die
rommelarchitectuur uit de jaren zeventig te
kunnen vervangen door toparchitectuur ben ik
heel voorzichtig en doordacht te werk moeten
gaan. Ik heb vier architectenbureaus plannen
laten maken en koos uiteindelijk voor het
ontwerp van Govaert & Vanhoutte.’
Veni, vidi, vici
Govaert & Vanhoutte kwam en zag dat alle
19de-eeuwse gevels in de Vlaanderenstraat
ontworpen zijn volgens de Gulden Snede,
een wiskundig ijkpunt dat doorheen de
eeuwen de visuele verhoudingen van talloze
schilderijen en gebouwen heeft bepaald. Door
zich in ontwerpfase op dat principe van ideale
verhoudingen te baseren, legde het Brugse
architectenduo niet alleen een historische link
met de architectuur uit de straat, maar ook
een stevig fundament voor de vormgeving
van het prestigieuze project en de befaamde
stijlstempel van het bureau. Benny: ‘Een
analyse van de functie en omgeving vormt
altijd de basis van onze ontwerpen. Tijdens
dit proces gaan we voor een verregaande
uitpuring: het overbodige wordt weggelaten.
Dat resulteert in de hedendaagse, strakke look
die ons werk typeert.’
WAt KRIJg Je Als heden-
dAAgse ARChIteCten
hun FunCtIonele
ontWeRPMethodIeK
BotvIeRen oP een
eeuWenoud WIsKundIg
ConCePt? WeReld-
ARChIteCtuuR.
de vlAAndeRenstRAAt
In gent sChRIJFt BInnen-
KoRt ARChIteCtuuRge-
sChIedenIs, WAnt dAAR
MAAKt ‘doMus AuReA’
ZIJn oPWAChtIng.
Door zich in ontwerpfase op het principe van
ideale verhoudingen te baseren, legde het Brugse
architectenduo niet alleen een historische link met
de architectuur uit de straat, maar ook een stevig
fundament voor de vormgeving van het
prestigieuze project.
Noem het ‘doordacht functionalisme’,
als je wil. Feit is dat in veel projecten van
G&V de architectuur ondergeschikt is aan
de omgeving. Een mooi voorbeeld is het
onthaalpaviljoen van Tyne Cot Cemetery in
Zonnebeke. Dat cijfert zich door middel van
een minimale ingreep weg in een historisch
zwaar beladen context. Ook ‘Domus Aurea’
getuigt van diezelfde ontwerpmethodiek.
‘Het vinden van een evenwicht tussen de
introductie van hedendaagse architectuur
en het behoud van het historische uitzicht
van de straat was een uitdaging. Bovendien
was er ook de functie van de opdracht zelf:
het voorzien van vier appartementen en een
prestigieuze winkel met terrassen, zonneluifels
en een gezamenlijke inkom. De keuze voor
betonnen kaders in combinatie met het in- en
Govaert & Vanhoutte koos
bewust voor beton en veel glas
naast natuurlijke en
warme elementen.
uitspringen van de binnenruimtes liet ons
toe om op een vrije manier deze thema’s
een plaats te geven. De verhoudingen van
deze kaders zijn van cruciaal belang voor de
integratie van het gebouw in het straatbeeld.
Kortom: door de voor- en achtergevel
volgens het principe van de Gulden Snede
te ontwerpen, konden we een hedendaags
gebouw uittekenen dat toch volledig op zijn
plaats is in zijn omgeving’, aldus Damiaan.
Groot, gestileerd en gestapeld: de geometri-
sche blokken van Govaert & Vanhoutte zijn
hedendaags, resoluut modern en zelfs een
beetje over the edge. Maar hoe behoud je,
ondergedompeld in dat strakke minimalisme,
toch een communitygevoel en het contact met
de stad? ‘Wonen in de stad betekent dat je
dicht op elkaar leeft’, vindt Benny. ‘We hebben
daarom gespeeld met het idee van op elkaar
gestapelde blokken die zorgen voor een bij-
zondere architecturale beleving van voldoende
privacy zonder daarom volledig geïsoleerd te
raken. Architectuur heeft een grote impact op
de dagelijkse levenskwaliteit en daarom kozen
we bewust voor beton en veel glas naast
natuurlijke en warme elementen. Bovendien
hebben we om die reden de toegang niet in de
Notarisstraat, maar wel in de Vlaanderenstraat
voorzien. Die straat is helemaal aan het herop-
leven en het is ook van hieruit dat je de torens
van Gent voor je ziet opdoemen.’
RESOLUUT EN
OVER THE EDGE
he
t
bu
re
au
Het Brugse architectenbureau Govaert &
Vanhoutte staat voor tijdloze architectuur die
opgaat in haar omgeving. Het architectenduo
verdiende zijn sporen met mooie projecten en
sleepte daar al even mooie architectuurprij-
zen mee in de wacht. Hun ontwerp voor Tyne
Cot Cemetery werd bekroond met de Civic
Trust Award en in 2012 haalden ze de LEAF
Award binnen. Maar ook D-Hotel in Kortrijk,
de Delta Light-kantoren in Wevelgem en de
Obumex-showroom in Staden zijn van hun
hand. Govaert & Vanhoutte is een gevestigde
waarde in de Belgische architectuurscene.
Hun handelsmerk? ‘Niet alleen het gebruik van
hout als subtiele accentuering, de geraffineer-
de detaillering en de elegante horizontaliteit,
maar ook de compositie van open en gesloten
vlakken passen binnen de herkenbare signa-
tuur van Govaert & Vanhoutte architecten’, zei
architectuurcriticus Dominique Pieters daar in
2012 over op architectura.be naar aanleiding
van het binnenrijven van de LEAF Award. En
zo is het maar net. Met ‘Domus Aurea’ wil G&V
‘eerlijke architectuur’ neerpoten. ‘What you see
is what you get’, zeg maar. ‘Je kunt geen groter
statement maken dan dit gebouw op deze plek
in de Vlaanderenstraat in Gent’, zegt opdracht-
gever Anton Gonnissen daarover.