Download pdf - BERTOLT BRECHT VE OYUNU GALILLE GALILEO.doc

8/13/2019 BERTOLT BRECHT VE OYUNU GALILLE GALILEO.doc

1/60

PADOVADA BR MATEMATK RETMEN GALLEO GALLE,KOPERNKN YEN DNYA SSTEMN KANITLAMAK STYOR.

1609 ylnda, PadovadaBilim alevi parlad kk bir odada

unu syledi Galileo GalileiGne duruyor oldu!u yerde"nya dnyor evresinde

PADOVADA GALLEONUN YOKSUL ALIMA ODASI

(Sabah. Ev ilerine bakan kadnn olu Andrea bir bardak stle rek getirir. Galileo, keyili,giyin!ektedir."

G#$%$&' ( )asann s*ne koy s*+ ki*aplara dokunma sakn#-". ( /* parasn is*iyormu, annem dedi, vermesek bir daa u!ramaya2akmG#$%$&' ( 3P*oleme sis*eminin bir make*ini 4s*erir5 Bak ne var orda#-". ( -edir buG#$%$&' ( &skilere 4re 4k ynn ari*as "nyann evresinde yldlarn nasldnd!n 4s*eriyor#-". ( -aslG#$%$&' ( %n2eleyelim bakalm -e 4ryorsun#-". ( 7emberler var, bir srG#$%$&' ( 8a *ane#-". ( /ekiG#$%$&' ( amam Baka#-". ( 7emberin s*nde u:ak *oplar var Bilye 4ibi

G#$%$&' ( ;ldlar#-". ( ;alar varG#$%$&' ( -e 4ibi#-". ( ;ld adlarG#$%$&' ( 'ku bakalm#-". ( Burada #-". ( 8a:es*e 4ibiG#$%$&' ( Bana da yle 4elmi*i bunu ilk 4rd!mde #ma imdi kyoru bu delik*en#ndrea Byk bir la kyoru em de Ge*i ar*k ;eni bir a! balyor ; yldr bir

eyler bekliyor 4ibiydi insanlk


2/60

veryansn e*miler, brakp kylar almlar byk denilere/onra bir aber yaylm eski dnyama( ;eni dnyalar bulundu imdi 4lyoru,


3/60

bam derde mi 4irsin Bu mudur is*edi!iniG#$%$&' ( 38aval* e*mek*edir5 Dun ara*rmalar ve yo!un almalar sonunda,#ndreayla birlik*e ar*k 4iliyemeye2e!imi 4ereklere vardk Bayan /ar*i B*n dnya

bilmeli bulduklarm ;eni bir a! balad Bu a!da yaamak sevin vere2ek insanaBn /#.% ( %yi Bakalm bu yeni a!da s*nn bor2unu deyebile2ek miyi 3)ek*ubu

4s*ererek5 /iden ri2a ediyorum, bu 4eleni de 4eri avirmeyin nolur Benim aklm s*nnparasnda 3Gider5G#$%$&' ( 3#ndreaya5 "emek dn konuulanlardan aklmda bira bir eyler kalm, a3Earlkl 4en bir adam, $udovi2o )arsili 4irer5G#$%$&' ( ;ol4een anna dnd buras$D"'E%F' ( Gnaydn e:endim #dm $udovi2o )arsiliG#$%$&' ( 3)ek*ubu okuyarak5 ?ollandadan 4eliyormusunu$D"'E%F' ( &ve* e:endim #dn ok ii**im oralardaG#$%$&' ( #ileniin Fampa4nada i:*likleri, ba!lar, baeleri varm$D"'E%F' ( #nnem yur* dna 4nderdi beni k 4e bira, dola dnyay ne var ne yok

bir 4r bakalm, dedi

G#$%$&' ( ?ollandada !rendi!inie 4re %*alyada ben mi varmm$D"'E%F' ( #nnem, bilim dnyasndaki 4elimelerle de il4ilenmemi is*edi!indenG#$%$&' ( @el ders iin ayda on duka alrm$D"'E%F' ( Peki e:endimG#$%$&' ( ?an4i konuya il4i duyuyorsunu$D"'E%F' ( #*laraG#$%$&' ( ;aaa>$D"'E%F' ( Bilime pek ya*kn de!il ka:amG#$%$&' ( @yleyse onbe duka$D"'E%F' ( Peki e:endimG#$%$&' ( /abalar erken 4elirsini Bu i*en sen ararl kyorsun #ndrea /enin dersler

bi**i byle2e -e yapalm /en para demiyorsun#-". ( &ve* 37kar5$D"'E%F' ( Bana kar bira sabrl olman 4ereke2ek 7nk bilimde iler pek man*klayrmyor #nlamas 4 #msderdamda sa*lan o a2ayip boruyu ele alalm s 4elii;aknda in2eledim yeil deriyle kapl bir boru %inde de iki mer2ek Biri byle 3%bkeyiare*i5, biri byle 3dbkey iare*i5 Biri byl*yor, *eki kl*yormu ;ani imdi akl

banda olan kime sorsan,


4/60

bekliyorG#$%$&' ( Gelsin, 4elsin Priuli nemli %in u2unda be y duka var Belki de el derslere4erek kalma 3Bayan /ar*i, niversi*enin parasal ilerinden sorumlu yne*i2isi Bay Priuliyiieri alr Galileo bu arada bir ka!dn s*ne bir *akm saylar yaar5P.%D$% ( Gnaydn

G#$%$&' ( ;arm duka verin bana Bor 3#damn kesesinden karp verdi!i paray GalileoBayan /ar*iye ua*r5 Bayan /ar*i, #ndreay 4lkye 4nderin, iki mer2ek alsn, lleriyal burada 3Bayan /ar*i kar5P.%D$% ( #yl!nn bin dukaya karlmasn is*emisini 'nun iin 4eldim ;ak kidilekenii yne*im kuruluna ile*emeye2e!im Biliyorsunu ma*ema*ik dersleriniversi*emie para 4e*irmiyorG#$%$&' ( 38J!*larn erine e!ilmi*ir5 Ben de bey dukayla 4einemiyorumP.%D$% ( ?a:*ada ikier saa**en dr* saa* dersini var bide Bunun dnda el!ren2ileriniden diledi!ini kadar para kaanabilirsiniG#$%$&' ( Ben ne aman ala2a!m peki #ra*rmalarma nasl vaki* ayra2a!m/e*i!im bilim dalnda yeni ve nemli 4elimeler bekleniyor Bu yden de ok almak,

!renmek, ara*rmak 4erekiyor Buna karlk bi ne yapyoru # kalmayalm diyekarma kan er paral budalann ka:asna, paralel i4ilerin sonsuda kesi*i!ini sokalmdiye didinip duruyoruP.%D$% ( Fumuriye*imi, kimi prenslerden daa a para veriyor olsa bile, unu*mayn,ara*rmalarn iin erklik sa!lyor sie Eenedik Fumuriye*inde &n4iisyonun s4eme deniyor # ey de!il bu, Bay GalileiG#$%$&' ( Baka yerlerde &n4iisyon var, yakalar adam diyerek, u2ua !re*menal*rmann yolunu bulmusunu %yi do!rusuP.%D$% ( ;oo ?akslk ediyorsunu @4rlkG#$%$&' ( Peki syler misini, ne ie yaryor bu 4rlk #ra*rma yapmak iin 4raman sa!lamyorsa ne yapaym ben o 4rl!


5/60

G#$%$&' ( )er2ekleri aldn m#-". ( Para ye*medi Feke*imi brak*mG#$%$&' ( 8 kyame**e ne yaparsn 2eke*si 37alr5 Bir ey syleye2e!im sana #ndrea"n2elerimiden sakn kimseye se*me#-". ( -eden

G#$%$&' ( ;asakladlar#-". ( #ma 4erek mademG#$%$&' ( #ma yasak Bir de u var( Bi :iikiler do!ru bildiklerimiidaakan*layamyoru Byk 8opernikin sis*emi bile bu4n iin yaln2a bir varsaym#-". ( Earsaym ne demekG#$%$&' ( Earsaym, varsaylandr 8an*lanmam*r#-". ( /i bana er eyi kan*ladn amaG#$%$&' ( /ade2e yle olabile2e!ini 4s*erdim#-". ( Ben de :iiki olmak is*iyorum Bay GalileiG#$%$&' ( %s*esin elbe* 8arlk bekleyen yle ok soru var ki bu alanda 3Pen2ereye 4idipmer2eklerden bakar Pek nemsemeden5 Gel #ndrea, bak bakalm uradan

#-". ( Eay 2anna> 8ulenin anlar burnumun dibine 4eldi ;as bile okunuyorG#$%$&' ( Be y duka sa!laya2ak bu bie

II

GALLEO VENEDK CUMHURYETNE YEN BULUUNU SUNUYOR.

Galileoda da kusur ok%yi yemek is*er 2an lop lop

"inleyin bir ke( ama kma2a yok-edir, ne de!ildir u *eleskop

VENEDK LMANINDA BYK TERSHANE

(#ir yanda $enedik kentinin ileri gelenleri, senatrler. %te yanda Galileo&nun arkadaSagredo ile Galileo&nun onbe yandaki k' $irginia. Elinde kadie bir yastk, stnde alt!

santi! u'unluunda kr!' deriyle kal telesko. Galileo krsdedir. Arkasnda teleskounayakl. )an banda !er*ek ustas +eder'oni."

G#$%$&' ( Eenedik ken*inin say4de!er bykleri> /ena*rler( Padova Iniversi*enidema*ema*ik !re*meni ve Eenedik ersanesinin yne*meni olarak, bu4ne de!in,

!re*menli!in yan sra, yararl bulularmla Eenedik Fumuriye*ine parasal kar sa!lamayda kendime 4rev bildim Bu4n yepyeni bir buluumu sunmak ere derin say4ylakyorum karna "rbn, ya da *eleskop adn verebile2e!imi bu ara, bilimsel ve dinsely2e ilkelerin ! al*nda, dnya2a nl byk *ersanenide, ylmadan, usanmadansrdrlen on yedi yllk alma sonu2u 4erekle*irilmi*ir38rsden iner, /a4redonunyanna 4elir #lklara e!ilerek selam verir5G#$%$&' ( 3Dsul2a /a4redoya5 Boa ne ok aman ar2yoru/#G.&"' ( 3Dsul2a5 8asabn bor2unu deyebile2eksin, dos*umG#$%$&' ( @yle %yi para 4e*ire2ek bunlara 3#lklara e!ilir, selam verir5P.%D$% ( /ay4de!er /ena*rler> /ana* alannda, bu yeni buluumla Eenedik ken*i 4ene

parlak bir say:ann al*na imasn a*m bulunuyor 3?a:i: alk5 Bu4n dnya2a nl bir

bil4in, byk 4elir sa!layabile2ek buluunu, diledi!ini 4ibi re*ip sa*mak ere sie, yalnsie sunuyor 3daa 4l alk5 Is*elik, dmanlarmda olmayan bu ara sava*a da


6/60

ayr2alk sa!laya2ak bie, dman 4emilerini, onlarn bii 4rmesinden en a iki saa* n2e4rp nlem alabile2e!i 3ok idde*li alk5 /ayn sena*rler, Bay Galilei, 4el knneliyle sundu!u buluunu l*:en kabul buyurman diliyor

('ik balar. $irginia n*e kar, eilir, teleskou -riuli&ye u'anr, -riuli de +eder'oni&ye

verir. +eder'oni teleskou ayakln stne yerletirir. Senatrler teleskotan bak!ayabalarlar."

1 /&-#@. ( %nanlr 4ibi de!il> /an*a .osi*ann surlar bile 4rnyorG#$%$&' ( 3Dsul2a5 8Jrl bir oyun2ak bulduk diye seviniyorlar ya, onun ok *esinde birey bu/#G.&"' ( -e 4rdnG#$%$&' ( #yn kendi ! yok/#G.&"' ( -eK /&-#@. ( Gemide balk yiyorlar #!m sulandG#$%$&' ( yle bir ara olsayd bin yldr yerinde saymad 4k bilimi

L /&-#@. ( anesi on dukadan raa*a sa*lr bunlar Bay Galilei 3Galileo e!ilir selamlar5M /&-#@. ( .eale*> ?anma sylemeli Bundan byle balkonda 4nelenmek yokE%.G%-%# ( 3$udovi2oyu Babasnn yanna 4e*irir5 Baba, $udovi2o ku*lamak is*iyor seni$D"'E%F' ( 3D*anm5 /ii ku*larm e:endimG#$%$&' ( Bira 4eli*irdim$D"'E%F' ( &ve* e:endim 8l:n krm yapmsn ?ollandadaki yeildiG#$%$&' ( 3/a4redoya5 /amanyolunun nelerden olu*u!unu biliyor musunu/#G.&"' ( ;ooG#$%$&' ( Ben biliyorumP.%D$% ( 3Galileonun yanna yaklar5 & Be y dukay 2ebinide bilin Bay Galilei/#G.&"' ( 3;aklar5 Bil4inlerinie bira para verebilmek iin byle baaneler yara*mak

orundasn -e yak>P.%D$% ( Byle2e yara*2 4lerini kamlam oluyoru, de!il mi e:endim 3/ena*rlerGalileonun evresini sararak, ku*larlar5E%.G%-%# ( 3$udovi2oya5 -asldm ;me 4me bula*rmadm ya$D"'E%F' ( ;ok 2anmE%.G%-%# ( -en var$D"'E%F' ( ;ok bir ey 8l: yeil olsayd ne :arkederdi, onu dnyorumE%.G%-%# ( Babamdan erkes pek onu* 4aliba$D"'E%F' ( Ben de bilimin ne oldu!unu bira bira anlamaya baladm 4aliba

III

1 OCAK 1!1 " GALLEO,TELESKOPLA GKTE KOPERNK SSTEMN

KANITLAYAN OLAYLAR GRR.ARKADAI, BUNUN DOURACAI KT

SONULARI NE SREREK GALLEOYU UYARIR.GALLEO NSAN AKLINA OLAN NANCINI

BELRTR.

Bin al* y on ylnn '2ak 4nGalileo Galilei 4kynn kubbesi oldu!unu 4rd

GALLEONUN PADOVADAK ALIMA ODASI


7/60

(Ge*e, Galileo&yla Sagredo, kaln altolara sarl!, teleskoun nnde otur!aktadrlar."

/#G.&"' ( 3eleskop*an bakarak, alak sesle5 #yn aydnlk blm ile karanlk blmarasndaki i4i d de!il, 4irin*ili kn*l 8k kk kl benekler 4iderek 4eniliyor veaydnlk blmle birleiyor

G#$%$&' ( ' kl benekler nedir dersin/#G.&"' ( 'lama kiG#$%$&' ( 'lur dos*um "a! onlar/#G.&"' ( Bir yldn s*nde da! olur muG#$%$&' ( ;2e y2e da!lar Parlayan benekler, do!an 4nein ilk klarn alan *epeler;amalar karanlk daa #yda 4rd!n k da!larn doruklarndan vadilere inen 4ne !/#G.&"' ( #ma iki bin yllk 4kbilimin *mne *ers dyor buG#$%$&' ( @yle u 4rd!n benden bakas kimse 4rmedi bu4ne de!in %kin2i 4rensensin/#G.&"' ( #y, da!larla, vadilerle kapl bir yld olama ki "nyamn da bir yldolamaya2a! 4ibi

G#$%$&' ( #y da!larla, vadilerle kapl bir dnya olabilir "nyam da bir yld olabilirGkyndeki binler2e ylddan biri Bi ay nasl 4ryorsak, ay da bii yle 4ryor 8imiaman ilal biiminde, kimi aman yarm, *am yuvarlak olarak 4ryor, kimi aman da i4rmyor/#G.&"' ( ;ani ayla dnya arasnda ibir ayrm yokG#$%$&' ( @yle 4rnyor/#G.&"' ( 'n yl kadar n2e, .omada Giordano Bruno adnda birini yak*lar ' da bylednyorduG#$%$&' ( ' dnyordu Bi imdi 4ryoru/#G.&"' ( 8orkun bir ey bu>G#$%$&' ( Bir ey daa buldum Belki daa ar*2 3Birden Priuli 4irer5

P.%D$% ( 'n yedi yllk ara*rma sonu2u 4erekle*i!ini syledi!ini o byk buluunuun,bu 4n, %*alyada, emen er ke banda birka dukaya sa*ld!n biliyor musunu ?em de?ollanda mal> u anda bir ?ollanda 4emisi r*ma *am be y *eleskop boal*yorG#$%$&' ( ;ok 2anm> 3Galileo sr*n dner, *eleskopu ayarlar5P.%D$% ( Bir de kalkp adamlara, borunun b*n yapm ve sa*m aklarn EenedikFumuriye*ine brakyoru, dedik %yi ki, borudan ilk bak*klarnda, kebanda ayn

borunun be kurua sa*ld!n yedi ke byl*lm olarak 4rmediler/#G.&"' ( Bay Priuli, alveri*e sie ne sa!lar, onu bilemem, ama, Bay Galilei bu aralaevrenle il4ili b*n bildiklerimii al*s* ede2ek eyler bulduP.%D$% ( Bay Galilei ken*imi iin arika bir su *ulumbas ken*imi iin arika bir su*ulumbas yapm* /ulama *esislerimi kusursu alyor "okuma2larm da yap*!*e4alar pek be!eniyorlar #ma ben kendisinden byle bir dolandr2lk beklemiyordumdo!rusuG#$%$&' ( Bir dakika Priuli "eni yol2uluklar JlJ uun, paal, s*elik 4vensiGkynde deni2ilere yol 4s*ere2ek 4venilir bir ara bulmak 4erekiyor Bir *akmyldlarn belli bir den iinde yol aldklarn sap*ayabile2e!imii sanyorum Bunadayanarak yapla2ak yeni 4ky ari*alar deni2ilik*e bie milyonlar sa!layabilirP.%D$% ( ;e*er /ii dinlemiyorum ar*k ;ap*!m iyili!e karlk *m ken*e reil e**ini

beni Glersini *abi 8opardn ya be y dukay iini i #ma namuslu biri olarak sieunu syleyeyim( iksiniyorum bu dnyadan> 38apy arparak kar5G#$%$&' ( 3D*anm5 8n2a neredeyse sevimli oluyor kera*a %i**in, de!il mi #lveri

olmayn2a *iksin*i veriyormu dnya/#G.&"' ( ?ollandada *eleskop yapld!n biliyor muydunG#$%$&' ( %i*mi*im #ma ben iki ka* *aa iyisini yap*m biim para babalarna Gr*la!ma


8/60

kadar bor iindeyken nasl alabilirim Eir4iniann eyiini dnmek 4erek, eyisiko2a bulama, pek akll bir k de!il /onra ki*ap almak is*iyorum "o!ru drs* yemekyemek is*iyorum 8a:am en iyi yemek yerken alyor Gel bir yemek, sekin bir arapFimri eri:ler araba2larna bile benden ok para veriyorlar Be yl raa* braksalar beni,diledi!im 4ibi ara*rma yapabilsem er eyi kan*larm

/#G.&"' ( Peki, dnyann 4nein evresinde dnd!n kan*laya2ak bir eyler bulabildinmiG#$%$&' ( ?ayr #ma, /al 4n bir eyin ayrmna vardm Bii oraya 4*re2ek bir admolabilir 3eleskop*an bakar5 -erde Npi*er #n2ak *eleskopla 4rlebilen dr* kk yldvar Npi*erin evresinde %lk ke Paar*esi 4n 4rm*m, ama, durumlar dikka*imiekmemi*i pek /al 4n 4ene bak*m "rdnn de yer de!i*irdi!ine an* iebilirim -o*aldm Bak 4ene de!imi yerleri ?ayre*> Ben dr* *ane 4rm*m 3?eye2anl5 Bak> Bak>/#G.&"' ( Ben *ane 4ryorumG#$%$&' ( "rdn2 nerde peki %*e iimler burada -asl yol aldklarn esaplamaly(eye*anla ie koyulurlar. Sahne kararr. Arkada, gkte, /iter&le uydular grnr. Sahneaydnlnda ikisi altolarna sarl!, otur!aktadrlar"

G#$%$&' ( amam i*e, kan*land Bu durumda 4rnmeyen drdn2 yld an2ak bir*ekyerde olabilir( Npi*erin arkasnda %*e sana bir yld ki evresinde bir bakas dnyor/#G.&"' ( Peki, ama, Npi*erin asl oldu!u saydam kreye ne ola2akG#$%$&' ( ;aa /yle bakalm, ne ola2ak Npi*er bir kreye *u**urulmu olsa *ekiyldlar dnenebilirler mi evresinde ?ani nerde 4k kubbe ?aklymlar i*e 8opernik,Giardano Bruno B*n dnya onlara karyd ama, sonunda akl k*lar i*e #ndreaduymal bunu 3"arya seslenir5 Bayan /ar*i> Bayan /ar*i>/#G.&"' ( 8orkuyorumG#$%$&' ( -eden/#G.&"' ( #kln bana *opla Gerekse 4rd!n bana 4elebile2ekleri dnebiliyormusun "nya evrenin merkei de!il de, sade2e bir yldsa ve sen bunu b*n dnyayaduyurursanG#$%$&' ( &ve*, ne olmu B*n yldlaryla, kosko2a evren de, biim k2kdnyamn evresinde dnmyor i*e> Bayan /ar*i>/#G.&"' ( "emek sade2e yldlar var ;erle 4k arasnda ayrm yok demek Peki anrnerde yleyseG#$%$&' ( -e demek is*iyorsun/#G.&"' ( anr nerde diyorumG#$%$&' ( 384n, 4! 4s*ererek5 'rda de!il> 'ralarda baka 2anllar varsa, 4elipanry burada ararlarsa, burada da bulamaya2aklar>/#G.&"' ( anr nerde peki

G#$%$&' ( "in adam de!ilim ben )a*ema*ikiyim/#G.&"' ( ?er eyden n2e insansn /oruyorum sana, senin evreninin neresinde anrG#$%$&' ( %imide, ya da ibir yerde/#G.&"' ( 3Ba!rr5 ;aklan adamn dedi!i 4ibiG#$%$&' ( &ve* 'nun dedi!i 4ibi/#G.&"' ( Byle dedi!i iin yakld o adam, on yl bile olmad daaG#$%$&' ( 8an*layamad da ondan Earsaymd onununki Bayan /ar*i>/#G.&"' ( 3%nanmam*r5 8an*lasayd baka *rl m olurduG#$%$&' ( &lbe**e baka olurdu Bak /a4redo, ben insana inanyorum, insann aklna,sa!duyusuna inanyorum Byle bir inan2m olmasayd sabalar ya*ak*an kalka2ak 42

bulamadm kendimde Gere!i bilmek is*iyor insanlar 3Febinden u:ak bir *a paras karr5

Biri kalkp yere bir *a drse 3a elinden brakr5, sonra da


9/60

dn /a!lam kan*lara erkes boyun e!er Aeninde sonundaA erkes "nmek insansoyunun en byk keyi:lerinden biridirBn /#.% ( 3Girer5 Bir ey mi is*emi*ini Bay GalileiG#$%$&' ( 3eleskopun bana o*urmu*ur, bir eyler yamak*adr 7ok naik5 #ndreayri2a ede2ek*im

Bn /#.% ( DyuyorG#$%$&' ( 7ok sevine2e!i bir ey 4s*ere2e!im onaBn /#.% ( Gene bu boruyla m Ge2e yars, bunun iin mi uyandra2a!m o2u!u7ldrmsn si Dyandramam imdiG#$%$&' ( Peki Belki si yardm edebilirsini si bie 7ok okudu!umudan ola2akemedi!imi bir sorun var ;ldlara ilikin bir ey unu !renmek is*iyoru Bykler mikklerin evresinde dolanr, kkler mi byklerin evresindeBn /#.% ( 38ukulu5 &!leniyor musunu, yoksa 4erek*en mi !renmek is*iyorsunuG#$%$&' ( Gerek*en !renmek is*iyorumBn /#.% ( 8es*irmeden syleyeyim yleyse ;eme!i ben mi sie 4e*iriyorum, si mi banaG#$%$&' ( /i 4e*iriyorsunu "nknn dibi *u*mu*u

Bn /#.% ( -iye *u*mu*u dibi ;emek o2ak*ayken ayakkablarn is*edini#yakkablarn ben 4e*irmedim miG#$%$&' ( @yle olmalBn /#.% ( -eden 7nk byk sisini, okumusunu, paray da si veriyorsunuG#$%$&' ( #nladm, eve* ?i de or de!ilmi Gidebilirsini Bayan /ar*i 3/ar*i, memnunkar5 Birde 4ere!i anlamalar diyorsun, a Gere!e susam bu insanlar 3/aba duasnnanlar duyulur /r*nda peleriniyle Eir4inia 4irer, elinde :ener5E%.G%-%# ( Gnaydn babaG#$%$&' ( Bu saa**e ne iin var senin ayak*aE%.G%-%# ( Bayan /ar*iyle saba duasna 4idiyoru $udovi2o da 4ele2ek Ge2e nasld

babaG#$%$&' ( #ydnlkE%.G%-%# ( Ben de bakabilir miyimG#$%$&' ( -iye 3Eir4inia karlk bulama5 'yun2ak de!il buE%.G%-%# ( Biliyorum baba ;eni bir eyler buldun mu 4kyndeG#$%$&' ( /ana 4re bir ey yok Byk bir yldn yan banda birka soluk leke3/a4redoya5 Hloransa dukasnn adn verip 8an* 4erek Bol bol da e* yemekis*iyorum ek kay4m, beni oraya is*erler mi a2abaE%.G%-%# ( %s*eme olurlar m baba, yeni buldu!un yldlar HalanG#$%$&' ( ?adi sen kiliseye 3Eir4inia kar5 @nemli kiilere mek*up yamaya alkde!ilim 3/a4redoya bir mek*up ua*r5 Bak bakalm olmu mu/#G.&"' ( 3)ek*ubu okur, /onunu yksek sesle bi*irir5


10/60


11/60

H%$''H A @r dilerim Ben onu yannda alan mer2ek us*as sanm*m#-". A Bay Hederoni em ii, en de bil4indirH%$''H A eekkr ederim yavrum )adem Bay Hederoni yle is*iyorG#$%$&' A Ben yle is*iyorumH%$''H A ar*mam in2eli!ini yi*ire2ek, ama ev siin evini @lms #ris*onun

evreni, o 4iemli, o iirsel kreleriyle, kris*al kubbeleri, 4ney yarm kreyi kaplayan*akmyldlarnn en4inli!i ve 4k kubbenin saydam yapsyla ylesine 4rkemli bir sime*rive 4ellik an*dr ki, bu yapnn uyumunu bomaya kalkmadan n2e iyi2e dnmemi4erekirG#$%$&' A &:endimi, varl! olanaks ve 4ereksi 4rlen yldlarna si a2aba*eleskopla bir bakmak is*eme miydini 3Fosimo yerinden kalkmak is*er, evresindekileriniare*iyle yeniden o*urur5)#&)#%87% A 'lmayan 4s*erebilen bir *eleskop, pek 4venilir bir *eleskop olmasa4erekir, diye2e!i 4eliyor insannG#$%$&' A -e demek is*iyorsunu)#&)#%87% A /ii daa ok kdrmaya2a!n bilsem, 4k kubbede var olanla,

*eleskopunudan 4rnenlerin apayr eyler olabile2e!ini ileri srerdimH%$''H A "aa kibar2a sylenemedi do!rusuH&"&.'-% A )edi2i yldlarn mer2e!in s*ne mi boyadk yaniG#$%$&' A 3/akin5 Beni dolandr2lkla m suluyorsunu)#&)#%87% A #sla> Byle bir eyi nasl yapabiliri soylu e:endimiin uurunda3/arayllar e!ilip "ukaya selam verirler "uka anmlardan yalsnn kula!na bir eylersyler5?#-)$#.- ;#$/ A ?ayr e:endimi, yldlarna bir ey olmad Beyler sade2eyldlarn 4erek*en var m, yok mu onu ara*ryorlar 3/essilik58#"-$#.- G&-F% A eleskop*an bakn2a Byk #ynn kllar *ek *ek 4rnyormu,yle miH&"&.'-% A &ve* Bo!ann da er bir eyiG#$%$&' A Beyler, imdi u *eleskop*an baka2ak msn, bakmaya2ak msnH%$''H A Baka2a!, *abii)#&)#%87% A abii, *abii 3/essilik Birden #ndrea dner, dimdik, oday ba*an baa4eer, annesi kolundan *u*ar5B- /#.% A -oluyor sana#-". A #p*al be bunlar> 3&linden kur*ulur, kar5H%$''H A avall yavru2ak

-#. A &:endimi, say4de!er baylar, saray balosunun krkbe dakika sonra balaya2a!nanmsa*abilir miyim

)#&)#%87% A Da*maya ne 4erek var Bay Galilei eninde sonunda 4erekleri kabule*mek orunda kala2ak Npi*erin uydular olsayd, 4k kubbeyi krp 4emek orundakalrlard Bu kadar basi*H&"&.'-% A 7ok aa2aksn ama, 4k kubbe yokH%$''H A ?an4i okul ki*abn arsan an, oldu!unu 4re2eksiniH&"&.'-% A @yleyse yeni ki*aplar yalsn)#&)#%87% A &:endimi, meslek*alarmla benim ileri srd!m dn2eler 42nlms #ris*odan almak*adrG#$%$&' A 3#a!dan alarak5 Baylar #ris*oya inanmak baka, 4ere!e, elle *u*ulur 4ere!einanmak baka ;alvarrm sie, 4lerinie inann ye*er)#&)#%87% A Belki beni eski ka:al bula2aksn ama, ben sk sk #ris*oyu okurum,

4lerime de an2ak okurken inanrmH&"&.'-% A #ris*onun *eleskopu yok*u


12/60

)#&)#%87% A #damna syleyin l*:en bilimsel bir *ar*maya burnunu sokmasnH%$''H A Burada y2e #ris*oya leke srle2ekse, bu *ar*mann srdrlmesini b*nyleanlams buluyorumG#$%$&' A 3@:kesini bas*rarak5 Baylar, evren s*ne bildiklerimiin *mne bir bakarsak,a2na2ak durumda oldu!umuu 4rr Ben mu*lu bir raslan* sonu2u, evrenin ok kk bir

parasn bira daa yakna 4e*iren bir ara buldum ;ararlann bundanH%$''H A &:endimi, bayanlar, baylar /oruyorum sie( -ereye 4*rr bii b*n bunlarG#$%$&' A Bilim adamlar olarak, 4ere!in nereye 4*re2e!ini sormak biim iimiolmamal derimH%$''H A 3)*i k4n5 Gerek bii er yere, i is*emedi!imi yerlere 4*rebilir)#&)#%87% A Bay Galilei, sii yanl anlamadysam, iki bin yllk !re*ileri yoksaymam is*iyorsunuG#$%$&' A %ki bin yldr 4kyne bakyorduk, Npi*erin uydularn 4rmyorduk, amaonlar ep vard Baylar, 2an ekien !re*ileri savunmayalm 3"uka uyumak eredir5&:endimi> Eenedik *ersanesinde alrken yap us*alaryla, maran4olarla, 4emi2ilerlesrekli ilikilerim oldu 'kuma yama bilmelerdi, yaln2a be duyularna 4venirlerdi

'nlardan ok ey !rendim ben 8lasik bir e!i*imin olanaklarndan yararlanamam, ama,4lerini kullanmak*an korkmayan bu insanlarn buradaki baylar akknda ne dndkleriniok merak ediyorum 3/essilik5H%$''H A B*n ii**iklerimiden sonra, Bay Galileinin ayranlarn *ersanelerde

bula2a!ndan i kukum yok-#. A &:endimi, lerek sylemek orundaym, bu son dere2e yararl ve !re*i2i*ar*ma n4rlenden ok :ala vaki* ald Balodan n2e dinlenmelisini bira 3Bir iare*erine "uka Galileiyu selamlar /arayllar la kmaya balarlar5B- /#.% A 3"ukann nne dikilip bir *abak kurabiye sunar5 Bir kurabiye alma mydn,e:endimi 3?anmlarn en yals "ukay dar karr5G#$%$&' A 3#rkalarndan koar5 Bir ke olsun *eleskop*an baksaydn ye*erdi

-#. A "uka ?are*leri, or*aya koydu!unu dn2eleri, a!mn bu konudaki en bykye*kilisine ile*e2ek, Ea*ikann .omadaki #ra*rma )erkeinin ba4kbilim2isi, PederFris*oper Flaviusun 4rlerini ala2ak*r

V

VATKANIN ARATIRMA ENSTTS %COLLEGUM ROMANUM&GALLEONUN BULULARINI ONAYLIYOR.

YIL " 1!1!.

Bakn u 4arip dnya iine

@!ren2i olurmu !re*men dePeder Flavius da 4yle 4rn2e?ak verdi biim Galileiye

ROMADAK COLLEGUM ROMANUMUN BYK SALONU

(Ge*e. )ksek din grevlileri, aa'lar, bilginler, Galileo&nun bulular stne 3lavius&unvere*ei karar bekle!ektedirler. Grular halinde dolarlar, sinirli kahkahalar. #ir yandaGalileo tek bana otur!aktadr."

%8' B#P#P# A %nanrlar, inanrlar %nanmadklar, yaln2a akla uy4un olanlardrey*ann varl!n kukuyla karlarlar da, dnya *opa 4ibi dnyor deseni inanrlar vbe,

*vbe>B%. 8&% A 3;apma2kl5 #y> Glerim karard 7ok l dnyor dnya %in verin de sie


13/60

*u*unaym, o2amB%. B%$G%- A &ve*, bu4n 4ene ka:ay ekmi sev4ili *oprak anam imdi yuvarlana2a!epimi #man sk *u*unun>B%. B#8# 8&% A #yn s*ne dmesek bari> /ivri sivri *epeler varm orada8&% A /akn aa!ya bakma>

B%$G%- A "en4emi yi*iriyorum%8' B#P#P# A 3Galileonun ii*mesi iin yksek sesle5 'lama 8u*sal .omadaden4esi insan olma 38akaalar, ara*rmann srd! odadan u:ak *e:ek bir kei kar?epsi evresini alrlar5B%. G@8B%$G%-% A #ra*rma sryor mu ala 38ei bayla %erde o*urmu, o ey*an i2ad borudan bakyor i*e#;H P#P# A .eale*>

B%$G%- A &ve*, 4kbil4inlerinin emedi!i kimi olaylar var #ma insano!lunun er eyianlamas da orunlu mudur yani 3# n2e kan u:ak *e:ek kei yeniden saneyi ka*ederekara*rmann yapld! odaya 4irer /anedekiler merakla ilerler onu5%8%-F% 8&% A -e yery kald, ne 4ky "nyam iin eran4i bir ylddr deyipk*larG@8B%$G%-% A ;ukar ile aa! diye bir ayrm kalmyor #a!s da bir, yukars daH%$''H A ;ldlardan baka bir ey yok -ereye baksan yld Gn 4ele2ek insanlaayvan diye bir ayrm kalmaya2ak, 4rrsn %nsan da bir ayvandr, yaln ayvan vardrdeyip ka2aklar iin iinden%8' B#P#P# A Bay Galilei, yere bir ey d*G#$%$&' A 3#rada 2ebinden *an karp onunla bir sre oynam, sonunda yeredrm*r5 "medi, ku*sal peder, avaya u*u%8' B#P#P# A 3/r*n dner5 D*anma eri: 3%eri ok yal bir kardinal 4irer Birkeiin koluna yaslanarak yrmek*edir ?erkes say4yla yol aar5;#$ 8#."%-#$ A 7kmadlar m daa @nemsi bir ey iin ne ok vaki* ar2yorlar%i**i!imie 4re bu Galilei insan evrenin merkeinden alp kyda kede bir yerlerea*yormu #nlalan, insan soyunun amans bir dman bu adam Feas da ona 4reolmaldr anrnn en y2e, sev4ili varl!dr insan, o2uklar bile bilir bunu Byle birmu2ieyi, kendi esi eserini, anr boluk*a kayp 4iden bir yld parasna emane* eder mi@ evladn byle bir yere yollar m 7arpm *ablosunun *u*sa! olan birine inana2ak kadarsapk insanlar olabilir mi

%8' B#P#P# A 3Dsul2a5 8endisi burada, e:endim;#$ 8#."%-#$ A 3Galileoya5 /isini demek &skisi 4ibi 4rmyor 4lerim, ama siibirine ok bene**im "urun bakaym, neydi ad yak*!m adam7ok beniyorsunuona, ok8&% A ?eya2anlanmamalsn e:endim, biliyorsunu ekimini;#$ 8#."%-#$ A 38eii i*er, Galileoya5 "nyada yayorsunu, nime*lerindenyararlanyorsunu, sonra da kalkp aa!lyorsunu onu 8pek bile ya**! yeri pisle*meG yumamam buna> Ben 4 yumamam buna> 38ei*en ayrlr, kurumlanarak bir aa!, biryukar yrmeye balar5 Ben, eran4i bir yerde dnp duran, eran4i bir yld parasnns*nde yaayan, eran4i biri de!ilim Ben /a!lam *opraklar erinde yryorum benBenim bas*!m yer kmldama, evrenin merkeidir, ben merkedeyim anrnn 4 de

benim s*mde &vrende ne varsa, evremde dnyor( 4k kubbeye akl yldlar veevremi aydnla*mak ere yara*lm olan 4ne Beni aydnla*mak iin, anr beni 4rsn


14/60

diye, beni, insan, anrnn aeseri, anrnn sure*inde yara*lan, lms ve 3;klr58&% A &:endimi> # 7ok yordunu kendinii> 3am bu srada ara*rmann yapld!odann kaps alr @nde Flavius, arkada bir ka 4kbil4ini salona 4irerler Flavius ladmlarla, sa!na soluna bakmadan 4eer salondan, *am kapdan karken keilerden birine5F$#E%D/ A #dam akl 3Peindeki bil4inlerle kar @lm sessili!i ;al kardinal kendine

4elir5;#$ 8#."%-#$ A -e oldu Bir karara vardlar m 38imse ona sonu2u aklayama58&% A Gidelim e:endimi Bi eve 4idelim 3;al kardinalin koluna 4irip 4*rrler?erkes salondan kar, akn Flaviusun ara*rma komisyonu yelerinden olan u:ak *e:ekkei Galileonun yanna 4elir58I7I8 8&% A 3/r verir 4ibi5 Bay Galilei, Byk Flavius ierde ne dedi biliyor musunu= 8aandn 37kar5G#$%$&' A 3#rkasndan seslenir5 Ben de!il> #kl kaand 3Galileo kmak ereykenkapda uun boylu bir din adamyla karlar Bu &n4iisyonun bakan olan kardinaldirGalileo e!ilir, selam verir 8ardinal yanndan 4eer Galileo kapda duran birine 4eenin kim

oldu!unu sorar58#P"#8% A 3Dsul2a5 8ardinal ?are*leri, &n4iisyon )akemesinin bakandr 38ardinal*eleskopun bulundu!u odaya 4irer5

VI

GENE DE ENG$SYON KOPERNK KURAMINI,KLSENN YASAK KTAPLAR LSTESNE ALIYOR.

'( MART 1!1!)

Galileo Galilei konuk .omada

Grkemli bir kardinal saraynda;edi!i nnde yemedi!i ardnda% kk bir dile!e dayand sonunda

ROMADA KARDNAL BELLARMNN EV

(#yk bir balo veril!ektedir. Giri yerinde iki ya'* rahi gelenlerin adlarn notet!ektedir. 8arnaval !askeleri takn! kadnl erkekli konuklar Galileo&yu alklarlakarlarlar. Galileo&nun yannda k' $irginia ve nianls 9udevi*o vardr."

E%.G%-%# A Bu4n senden baka kimseyle dans e*mem Gel olmak is*iyorum bu akamG#$%$&' A 'lmalsn ;oksa kukulanrlar da dnya dnmyor demeye balarlar 4ene

$D"'E%F' A "nmyor ki 3Galileo 4ler5 .omada yaln siin sn ediliyor e:endim,ama bu 4e2eden sonra kn konuula2akG#$%$&' A 3;a2 raiplere5 8ardinal ?are*lerini burada beklemem 4erekiyormu1 ;#F A Bira sonra 4ele2ekler e:endimG#$%$&' A 38na5 /i salona 4ein adi, e!lenmenie bakn 3Eir4inia ile $udovi2o

balonun verildi!i salona 4irerler Galileo ya2larn yanna 4elir5G#$%$&' A %erisi kalabalk m1 ;#F A Eeba yllarndan bu yana ilk karnaval balosu buE%.G%-%# A 38oarak 4eri 4elir5 Dnu**um sana sylemeyi Eia del rion:odaki berber, knoldu!umu duyun2a, *am dr* anm bir kede bekle*ip, benim sam yap* 38oarak karGalileo ya2ya dner5

1 ;#F A %*alyann b*n nl aileleri burada bu akam 'rsiniler, Eillaniler,-u22oliler, /oldanieriler, Faneler, $e22iler, d&s*eler, Folombiniler


15/60

K ;#F A 3/n keserek5 8ardinal Barberini ve 8ardinal Bellarmin ?are*leri 3#d4eenler ellerinde bir de!ne!in u2undaki maskeleriyle 4irerler Bellarminde kuu,Barberinide 4ver2in maskesi vardr5B#.B&.%-% A 3Parma!yla Galileoyu 4s*ererek5


16/60

yorumlam olamalar mB&$$#.)%- A #ma 8u*sal 8i*ab yorumlamak si2e kilisenin ii de!il midir 3Galileosusar5B&$$#.)%- A Grdn m susuyorsunu Buna vere2ek yan*n yok, de!il mi3;a2lara yamalar iin iare* eder5 Bay Galilei, 8u*sal &n4iisyon bir karara vard bu4n(

Gnein evrenin merkei oldu!unu, dnyannsa merke olmayp 4nein evresindednd!n ileri sren 8opernikin !re*isi sapka, sama ve dine aykr bulunmu*ur Buinan*an va4emeni iin sii uyarmakla 4revlendirildim 3;a2ya5 ekrarlayn;#F A 3'kur5 8ardinal Bellarmin ?are*leri, yukarda ad 4een Galilei Galileoye 8u*sal&n4iisyon )akemesinin kararrn bildirdi( Gnein evrenin merkei oldu!unu, dnyannsamerke olmayp 4nein evresinde dnd!n ileri sren 8opernikin !re*isi sapka,sama ve dine aykr bulunmu*ur Bu inan*an va4emeni iin sii uyarmakla4revlendirildimG#$%$&' A -e demek oluyor bu Peki, ya 4erekler ;a Npi*erin uydular, Eens4ee4eninin evreleriB&$$#.)%- A 8u*sal y2e kurul kararn verirken bu ayrn*larn s*nde durmad

G#$%$&' A Bu demek*ir ki, bundan sonraki bilimsel ara*rmalarmB&$$#.)%- A b*nyle 4ven2e al*na alnm*r Bay Galilei 8ilisenin 4r udur(?ibir eyi bilemeyi, ama ara*rabiliri Bilim, kilisenin ok sevilen bir o2u!udur BayGalilei 8iliseye olan 4veni sarsmak is*eyebile2e!inii ibirimi dnmyoruG#$%$&' A Gven k*ye kullanlrsa 4vensilik balarB#.B&.%-% A @yle mi 3'muna vurur, yksek sesle 4ler /onra Galileonun 4nniine bakarak dman2a olmayan bir *avrla5 Galileo dos*um, o2u!un ykand! le!endekisuyu dkerken dikka* edin, o2uk da beraber a*lmasn Galileo dos*um, bi de yledavranyoru Bi sie 4erekliyi, ama si bie daa ok 4ereklisiniB&$$#.)%- A &, de!erli dos*umuu konuklarmla *an*rmann aman 4eldi&n4iisyon )akemesi Bakan siinle *anmak iin 2an a*yor Byk bir ayrannmB#.B&.%-% A 3Galileonun *eki koluna 4irerek5dedi ve 4ene kuu kl!na brnd umaske bana bira 4rlk sa!laya2ak bu 4e2e avall Galileo, onun maskesi yok3Galileoyu aralarna alp balo salonuna 4*rrler51 ;#F A /on 2mleyi yaabildin miK ;#F A ;ayorum 3?l l yaarlar5


17/60

4kbilim dersini benden ald!n duyun2a ok e!lene2ek ;avrum anr a!da4kbil4inlerine ola!ans* bir d 42 ba!lam 7ok ar*2 do!rusu Biliyor musunu,

benim 4ibi eski ka:allarn ok 4eni oldu!unu sandklar dnyam me!er u:alm u:alm,2evi kadar kalm Buna karlk yeni evren ylesine bym ki, bapapalar Aa**akardinallerA uak*an karn2a 4ibi 4rnyorlarm Bu durumda, oralardan y2e anr

nerdeyse Papay bile 4remeye2ek ;avru2u!um 4na kar**!n papa *anyor muyuma2abaE%.G%-%# A .aip Firis*o:erus e:endimi, Hloransadaki ku*sal Drsula kilisesinin

bapapa8#."%-#$ A &ve*, eve* Babanla birlik*e olman ok iyi Gereksinimi ola2ak sie imdiinanmaya2aksn belki ama, o 4n 4ele2ek 4re2eksini 7ok 4ensini daa anrnn kimiinsanlara verdi!i byklk kimi aman *amas 4 bir yk olabilir ?ibir lml duaya4erek duymaya2ak kadar byk olama ;avru2u!um, alkoydum sii, nianln kskana2ak,

baban da belki, sie yldlarla il4ili, eralde bira modas 4emi bil4iler ak*ard!m iin?adi 4idin, dans edin, yaln peder Firis*o:erusa selamlarm ile*meyi unu*mayn 3Eir4iniayerlere kadar e!ilerek selam verir, abu2ak kar5

VII

BR KONUMA

8yl bir papa, yoksul en deGeldi 4nn birinde Galileiye&rimek is*iyorum, dedi, bilimeDlamak is*iyorum 4ereklere

ROMADAK #LORANSA BYKELSNN SARAYI

3Galileo, Folle4ium .omanumdaki *oplan*dan sonra Papalk 4kbil4inlerinin kararnkula!na :sldayan u:ak *e:ek keii dinlemek*edir5

G#$%$&' A 8onuun, aydi buyrun konuun> /r*nda u 2bbe olduka is*edi!iniisylemeye ye*kilisini8I7I8 8&% A Ben :iik okudum Bay Galilei I 4e2edir 4me uyku 4irmiyordu'kudu!um &n4iisyon kararyla, 4rd!m Npi*erin uydularn bir *rl

ba!da*ramyordum Bu4n, saba duasndan sonra sie 4elmeyi kararla*rdmG#$%$&' A Npi*erin uydusu yok*ur demeye mi8 8&% A ?ayr /onu*a &n4iisyonun verdi!i kararn akll2a bir karar oldu!unu anladm/nrs 4r ara*rmann insanlk iin *ayabile2e!i *elikelerin bilin2ine vardm ve

4kbilimi brak*m Benim 4ibi *u*kulu bir 4kbilim2iyi, bu !re*iyi brakmaya ynel*ennedenleri sie de aklamak is*iyorumG#$%$&' A ' nedenleri ok iyi bildi!imden i kukunu olmasn8 8&% A Buruklu!unuu anlyorum 8ilisenin elindeki ola!ans* 42 dnyorsunuG#$%$&' A #ka iken2e aralar desenie una8 8&% A Ben baka nedenlerden s ede2e!im %in verirseni bira kendimi anla*makis*iyorum Fampa4nal bir kyl ailesinin o2u!uyum #nam, babam an2ak ey*inye*i*irmeyi bilirler, baka2a pek bir eye akllar erme Bu4nlerde Eensn evreleriniin2elerken sk sk anam, babam 4eliyor 4mn nne '2a!n banda kkardeimleo*urmu, orbalarn iiyorlar ;yllarn isiyle kararm a*nn kalaslar, damarlar kmyal, yor4un elleri, ellerindeki kaklar ep 4mn nnde or 4einiyorlar, ama

yoksulluklarnda bile belli bir den var Belli aralklarla yinelenen iler var( or*al!nsprlmesinden, ey*inle il4ili ilere, ver4ilerin denmesine dek ;kmlarda belli aralklarla


18/60

4eliyor balarna Babamn beli bkld #ma birden olmad bu ?er saba ey*inlikle biradaa, bira daa k* #nam da er do!umda bira daa yi*irdi kadnl!n ;aamlarnsrdrmek iin 4ereken 42 *oprak*an, er yl yeeren a!alardan, do!adaki bu sreklilik veorunluluk*an alyorlar, bir de kydeki kk kiliseden, er paar dinledikleri 8u*sal8i*ap*an


19/60


20/60

#ndreaya verir5 Bakn ne yamlar(


21/60

#-". ( #yn biimde demir i!ne yme /udan a:i: olan er ey yer, a!r olan erey ba*ar %*e kan*landG#$%$&' ( #ndrea, @enli dnmeyi !renmelisin Eer bana i!neyi Bir para ka!*"emir, sudan a!r m#-". ( &ve* 3Galileo i!neyi kJ!* parasnn s*ne yerle*irip suyun s*nde ydrr

/essilik5G#$%$&' ( -e oluyorH&"&.'-% ( %!ne yyor> ?ey 4idi ko2a #ris*o> "edi!in do!ru mu, de!il mi, denemek

bu4ne kadar kimsenin aklna 4elmemi 3Glerler5E%.G%-%# ( -e olduBn /#.% ( -e aman byle 4lseler yre!im a!ma 4elir Gene ne dolaplar eviriyorlara2aba diye dnrmG#$%$&' ( Bilimin bun2a yoksul olmasnn nedeni, kendini ok en4in sanmasdr Biliminama2 kaplarn sonsu bil4iye amak de!il, sonsu yanla bir snr koyabilmek*ir #lnno*larn 3$udovi2o )arsilli 4irer ;ol kl!ndadr #rkasndan eyalarn *ayan bir uakEir4inia koar, boynuna sarlr5

E%.G%-%# ( Gele2e!ini niin yamadn$D"'E%F' ( Bu22ioledeki ba!larma bakmaya 4elmi*im, sana u!ramadan edemedimG#$%$&' ( 3Glerini ksarak bakar5 8im oE%.G%-%# ( $udovi2o8 8&% ( Gremiyor musunu, Bay GalileiG#$%$&' ( ?a eve*, $udovi2o 38arlamaya 4ider5 #*lar ne alemde$D"'E%F' ( #*lar iyi, e:endimG#$%$&' ( /ar*i, ku*lamaly bu 4n ' /i2ilya arabndan bir *es*i 4e*irin bakalm,eskisinden 3Bayan /ar*i #ndreayla kar5$D"'E%F' ( 3Eir4iniaya5 /ol4un 4rnyorsun 8y avas sana iyi 4ele2ek #nnemeyllde bekliyor ar*kE%.G%-%# ( "ur bir dakika /ana 4elinli!imi 4s*ereyim 38oarak kar5G#$%$&' ( '*ursana$D"'E%F' ( Iniversi*edeki derslerinii bini akn !ren2i iliyormu, e:endim -e s*nealyorsunu bu araG#$%$&' ( ?ep ayn eyler .oma erinden mi 4eldin$D"'E%F' ( &ve* Dnu*madan syleyeyim Gne lekeleri konusunda ?ollandallarnkopardklar yay4araya karlk *aknd!n ll *u*umdan *r annem sii ku*luyorG#$%$&' ( 3/o!uk5 /a! olsun 3/ar*i ve #ndrea 4irerler &llerinde bardaklarla bir *es*i arapvardr )asann evresine o*ururlar5$D"'E%F' ( .omallar uba* ay boyun2a konua2ak yeni bir konu buldular Pe*er Flavius,

4ne lekeleri ynden bu


22/60

G#$%$&' ( "emek Barberini 4ibi a buuk ma*ema*ik okumular aranyor ar*k( %lerdeliyor desene Hederoni %ki kere ikinin dr* e**i!ini korkmadan syleye2e!imi 4n4rebile2e!i demek*ir 3$udovi2oya5 Ben bu arab ok severim, $udovi2o /en nasl

buldun$D"'E%F' ( Gel arap

G#$%$&' ( Ba!n bilirim, sarp, *al yama*adr, maviye alar *aneleri Baylrm bu araba$D"'E%F' ( &ve*, e:endimG#$%$&' ( Gl4eler vardr bu arap*a ?andiyse *a*ldr iimi #ma


23/60

akll uslu konuuyorsun, #-". ( $e22ilere>H&"&.'-% ( Pirleonilere de>#-". ( ?alk edi!i iin Papann aya!n penlerin epsine selam>8 8&% ( 3eleskopun banda5 ;eni papa aydn biri ola2akG#$%$&' ( imdi 4nein s*ndeki lekeleri ara*rmaya balyoru, bii il4ilendirdi!i iin,er eyi 4e alarak yeni Papaya :ala2a bel ba!lamadan

#-". ( 3/n keserek5 Habri2iusun Paris ve Pra4n b*n 4rlerini r*erek4nein dnd!n kan*laya2a!G#$%$&' ( 8an*laya2a! de!il, #ndrea, kan*lamaya ala2a! #ma2m, bu4ne kadar

bulduklarmn do!rulu!unu kan*lamak de!il+ ama2m do!ru olup olmadklarn anlamak ?ereyi ara*ra2a!, er eyi yeni ba*an 8oar admla de!il, smkl b2ek yla Bu4n

buldu!umuu yarn sile2e!i de:*erden, an2ak bir ke daa bulursak ayn eyi, o amanyeniden yaa2a! Bulmak is*edi!imii bulursak, ona el bir kukuyla baka2a! imdi4nele il4ili 4lemlerimie dnyann durdu!unu kan*lamak is*iyormu 4ibi balayalm;enik dersek, b*n abam boa 4iderse, yanld!m kesin olarak 4rr, baka ibirkar yol bulamasak an2ak o aman aklym, dnya 4erek*en dnyormu diyebiliri3G krpar5 #ma, ondan sonra a2mak yok, a> #ra*rmadan, in2elemeden konuanlarn

2ann okuru 8aldrn r*y, 4nee evirin *eleskopu 3;ans*2y ayarlar5


24/60

8 8&% ( 7almaya balad!m ben anlam*m, Bay Galilei $udovi2oyu ilk bak*a*anyamadn ' aman anladm

3/essi2e 4leme balarlar Gnein 4rn*s perdede belirin2e, Eir4inia 4elinli!iylekoarak 4elir5

E%.G%-%# ( Baba, nasl yaparsn bunu 3Baylr #ndreayla, 8k 8ei yardmnakoarlar5G#$%$&' ( Gere!i bilmem 4erekiyor

I*

ARADAN GEEN ONYIL NDE, GALLEONUN DNCELER HALKARASINDA YAYILMAYA BALAMITIR. GLMECE YA$ARLARI, SOKAK

ARKICILARI, ARKILARINDA HEP BU KONUYU TALAMAKTADIRLAR. 1!+YILI KARNAVALINDA TALYANIN HER YANINDA BU KONU ELE ALINMI,KARNAVAL ELENCELER HEP GKBLM $ERNE D$ENLENMTR.

PA$AR YER

( 8i!i !askeli, ki!i !askesi' bir kalabalk 8arnaval alayn beklerken sokak ark*s birkar ko*a gsteri yaarlar."

#.8F$#. ( /ay4de!er Baylar Bayanlar> 8uey %*alyann dilinden dmeyen birHloransa *rksn, byk masra:lardan kanmadan, buraya silere 4e*irdik 8arnavalalayndan n2e dinleyin bii rknn ad( /aray Hiikisi Galileo Galileinin 8orkun"n2eleri, ya da, Gele2e!e Bir G #*alm>

"nyay yok*an var eden ulu *anr


25/60

?erkes yerini bilsin, %n2il akaya 4elme

&!ri o*urup da do!ru konuursak e!er8endi bana buyruk olmay kim is*eme

Bende da!**m kendimi bir ara?ele dur bakalm, dedim ko2ama

# 2anm senin yap*!nBaka bir 4ee4en yapama m a2aba


26/60

'lur mu 4 yumulur mu ?ayr, ke ayr>asmasn ersen a4n kpek saldrr

"edi!im dedik, ald!m ddk, bu byle 4i*me#ma 4ene de, kendi bana buyruk olmay kim is*eme

#2larla yaamayn yerynde8alkn adi, bira *oparlann yleGalileo Galileiden !renin

# B F sini byk mu*lulu!un%nsan olan a2ya ka*lanp boyun e!me

8endi bana buyruk olmay kim is*eme

(;ark boyun*a, sahne deiik !asklar tayan oyun*ularla dol!utur. ;arknn biti!inde,Galileo&nun ok byk boyutlu bir kuklas getirilir."

#.8F$#. ( Bayanlar, Baylar, i*e Galileo Galilei, in2ili yok eden adam> 38alabalk*an4rl*l kakaa ve alklar5

*

1!++ " ENG$SYON DNYACA NL BLGN ROMAYA AIRIYOR

'va s2ak+ doruk so!uk/okak *akn, saray suskun

#LORANSADAK MEDC SAYAYININ BEKLEME ODASI

(Galileo&yla k', +loransa 0ukasnn kendilerini kabul et!esini bekle!ektedirler."

E%.G%-%# ( Dun srdG#$%$&' ( &ve*E%.G%-%# ( ' adam burada 4ene iliyor bii 3'nlara bakmadan 4een birini 4s*erir 5G#$$%$&' ( 3Gleri iyi 4rme ar*k 5 anmyorumE%.G%-%# ( /on 4nlerde sk sk 4ryorum Irk*yor beniG#$%$&' ( /ama Hloransaday 8orsikal aydu*larn arasnda de!ilE%.G%-%# ( .ek*r Ga::one 4eliyorG#$%$&' ( Ben de ondan korkuyorum i*e Budala imdi 4ene anla*r, anla*r, anla*r

( Galliardo> 3#dam bakmadan a2ele kar5 Beni4rm olmas 4erekir opuluk dairesi bakan Eebadan kayor sanki Bir eyler oluyorPapal!n iin bel4esi olmasa, ki*ap*an diye2e!im 8i*abn sansrden 4e*i!ini biliyorlarBundan *r bir *uak kurmaya kalka2ak olurlarsa, papa kesinlikle kar koya2ak*r, ondan

kukum yok "uka !ren2im ne de olsa "urumu anla*rmE%.G%-%# ( 3;umuak5 "uka 4erek*en a!rd m seni, bu4n buraya


27/60

G#$%$&' ( 7a!rmad ama, 4eldi!imi biliyor, ieri aber verdiler 8i*ab is*iyor+ parasn odedi Bir sor bakalm u 4revliye, niye bekle*iyorlar bii bun2a amandrE%.G%-%# ( 3Grevliyle konumaya 4ider 'nlar srekli ileyen adam peindedir5 Babamn4rme is*e!i "uka ?are*lerine ile*ildi mi a2abaG@.&E$% ( Ben nerden bileyim

E%.G%-%# ( /oruma karlk de!il buG@.&E$% ( "e!il miE%.G%-%# ( /ay4l olmak orundasn 3Grevli sr*n evirir Eir4iniaya, *eki adama

bakarak esner 5E%.G%-%# ( 3Babasnn yanna 4elir5 "uka ?are*lerinin ii varm biraG#$%$&' ( /aray -ar 3/aray -ar 4elir5

-#. ( "uka ?are*leri, sie ayra2ak aman bulabile2e!ini umuyordu, Bay Galilei ;akki, svari okulunun 4ei* *renine ka*lmak ere emen 4i*mek orunda ?an4i konuda4rmek is*iyordunu kendisiyleG#$%$&' ( &:endimie, yeni ki*abm sunmak is*iyordum

-#. ( Glerini nasl bu4nG#$%$&' ( yle byle "uka are*lerinin yksek iinleriyle ki*abm

-#. ( &:endimi 4leriniin durumuna 4erek*en lyorlar #2aba ok uun sre veok sk m bak*n o esi *eleskopunudan 38i*ab almadan 4ider, arkadaki 4revlilerlekonuur5G#$%$&' ( 8i*ab almadE%.G%-%# ( Baba, korkuyorum

G#$%$&' ( 3#lak sesle, kararl5 oparla kendini, bir ey sedirme &ve 4i*miyoru Fam2Eolpiye 4ide2e!i @n2eden anlam*k Bo : ykl bir araba, 4erek*i!inde beni buradan4*rmek iin avluda bekleye2ek*iE%.G%-%# ( Biliyordun demekG#$%$&' ( #rkana bakma sakn 3/aray -ar 4eri 4elir5

-#. ( Bay Galilei> 8u*sal &n4iisyonun sii .omada yar4lama is*e!ine, Hloransasaraynn daa :ala kar koyamad!n "uka ?are*leri sie bildirmemi is*ediler&n4iisyonun arabas darda bekliyor, buyurun Bay Galilei

*I

PAPA

VATKANDA BR SALON


28/60

(-aa >rban $??? : Eski 8ardinal #arberini Engi'isyon 8ardinalini hu'ura kabul et!itir.8onu!a srasnda kendisine tren giysileri giydiril!ektedir. 0arda birok kiinin ayaksesleri duyulur."

P#P# ( 3;ksek sesle 5 ?ayr> ?ayr> 'lma>

8#."%-#$ ( B*n :akl*elerin pro:esrleri, bil4inler, 8u*sal kilisenin er ka*ndan dinadamlar bu4n, burada, a!ndan ka2ak s bekliyorlar 8u*sal ki*apa sonsu inanlaba!l olan bu insanlarn karna kp, 8u*sal ki*ap*a yalanlarn do!ru olmad!n msyleye2eksiniP#P# ( #ri*me*ik 2e*vellerinin yok edilmesine 4 yumamam ?ayr8#."%-#$ ( &:endimi, korkun bir kar4aa kaplad yeryn ?er eyi ari*me*ikleaklamayan kalkyorlar


29/60

#kl karanlklar yarp 4eldi#ma b*n 4n eik*e bekledi

ROMADAK #LORANSA BYKELL SARAYI

(Galileo&nun ren*ileri haber bekle!ekte, bir kede $irginia di' k! dua et!ektedir."

88&% ( Papa 4rme is*e!ini kabul e*memi #r*k bilimsel *ar*malar bi**i demekH&"&.'-% ( /on umudu Papadayd ;llar n2e .omada kardinalken,


30/60


31/60


32/60

#-". ( %yi akamlar Bilimsel almalarm ?ollandada srdrmek ere %*alyadanayrlyorum Geerken bir u!ra, bie ondan aber 4e*ir, demilerdiE%.G%-%# ( /eninle 4rmek is*er mi, bilmem ?i aramadn bii#-". ( /or bakalm 3Galileo sesi *anm*r 8mldaman durur Eir4inia odaya 4elir5G#$%$&' ( #ndrea m

E%.G%-%# ( &ve* 8ovaym 4i*sin miG#$%$&' ( 3?emen karlk verme5 #l ieri3Eir4inia #ndreay odaya alr5E%.G%-%# ( 3Grevliye5 arasdr Bir amanlar !ren2isiydi "man demek*ir imdiG#$%$&' ( Bii yaln brak Eir4inaE%.G%-%# ( Ben de dinlemek is*iyorum anla*a2aklarn 3'*urur5#-". ( 3/o!uk5 -aslsnG#$%$&' ( Gel, yakla -eler yapyorsun %inden s e* ?idrolik s*ne alyormusun,yle mi#-". ( #ms*erdamdan Habri2ius sa!lk durumunuu !renmemi is*ediG#$%$&' ( /a!l!m yerinde 7ok en 4s*eriyorlar bana

#-". ( %yi oldu!unuu ile*ebile2e!ime sevindimG#$%$&' ( Habri2ius da ii*irse sevinir .aa* bir yaam srd!m sylersin Boyune!di!imden bu yana byklerimin sev4isini kaandm Bilimsel almalarda bulunmama bileiin verdiler A belli snrlar iinde do!al olarak ve kilisenin 4e*imi al*ndaA#-". ( &ve* kilisenin siden onu* oldu!unu bide duyduk B*nyle boyune!meniin e*kileri de aka 4rld ' 4nden bu yana, %*alyada yeni dn2eleri ierenibir ki*abn yaymlanmam olmas ye*kililer sevinle karlamlardrG#$%$&' ( 3"inler5 ;ak ki, kilisenin koruyu2ulu!unu benimseyen lkeler de var8orkarm yasaklanm dn2eler oralarda yay4nlaabilir#-". ( 'ralarda da 8iliseyi mu*lu klan bir 4erileme 4rldG#$%$&' ( /ai mi 3/essilik5 "es2ar*es*an bir eyler yok mu Paris*en#-". ( "n2elerinii yalanlad!n duyar duyma in4e alamad!n byk #yya i yap*ramalarG#$%$&' ( #nlyorum#-". ( Hederoni )ilanoda, bir dkkanda mer2ek perdalyorG#$%$&' ( 3Gler5 -e yapsn, $a*in2e bilmiyor 3/essilik5#-". ( 8k 8eiimi Hul4enio bilimi brak*, yeniden kiliseye s!nd

G#$%$&' ( &ve* 3/essilik5 Byklerim rusal sa!l!ma kavua2a!m 4n iple ekiyorlarDmduklarndan daa abuk iyileiyorum#-". ( @yle miE%.G%-%# ( anrya krler olsunG#$%$&' ( ?adi sen mu*:a!a38alkar,odadan kar5G@.&E$% ( 3Geerken Eir4iniaya5 ?i olanmadm, bu adamdanE%.G%-%# ( 8orka2ak bir ey yok "uydun konu*uklarn3Giderken5 ae kei peyniri varmu*:ak*a, yeni 4eldi 3Grevli onu ileyerek kar5#-". ( /aba snra ulaabilmem iin b*n 4e2e yol almam 4erekiyor Gidebilir miyimG#$%$&' ( -iin 4eldin /ar*i Beni *edir4in e*mek iin miburaya 4eleli beri akll usluyayorum #kll uslu dnmeye alyorum Gene de arada depreiyor as*al!m

#-". ( @yleyse sii daa :ala *edir4in e*meyeyim, Bay GalileiG#$%$&' ( Barberini uyua bene*irdi 8endi de pek kur*ulamam* a*en Gene yayorum


33/60

#-". ( "o!ru muG#$%$&' ( 8i*ab bi*irdim#-". ( &n ok kar olan da bendimG#$%$&' ( @yle olmas 4erekirdi /ana bilimi ben !re**im /onrada 4ere!i yalanladm#-". ( #ma bu er eyi de!i*iriyor imdi, er eyiG#$%$&' ( @yle mi#-". ( ;aln2a dmann 4nden 4ilemisini 4ere!i ( #lak konusunda da

bilerden bin yl ilerdeymisiniG#$%$&' ( Bira aar msn bunu #ndrea#-". ( Bi de erkes 4ibi ( @lr de 4ene dnme snden demi*ik Geldini ( "ndm,ama yaaya2a!m, dedini 8irle**i ellerini, dedik Earsn kirlensin, ama bo olmasn ellerim,dedini

G#$%$&' ( 8irlensin ama bo olmasn Gereki bir 4r am bana 4re ;eni bilime yenialak#-". ( ?i kimse anlamasa bile, ben anlamalydm Bakasnn buldu!u *eleskopuEenedik /ena*osuna sa**!nda on bir yandaydm /onra, bu arala neler baard!n4rdm Hloransada bir o2u!un nne kadar e!ildi!inide dudak bk* dos*larn #ma biryandan da bilim alka kadar ulayordu


34/60

sii, onlar kaanm ola2aklardG#$%$&' ( Gene de onlar kaand ?em an2ak bir *ek kiinin yaabile2e!i ibir bilimselyap* olama#-". ( @yleyse neden dndn sndenG#$%$&' ( 8ork*u!um iin Fanm a2*rlar diye kork*um

#-". ( 'lamaG#$%$&' ( %ken2e aralarn 4s*erdiler#-". ( Bir ama u!runa de!il miydiG#$%$&' ( "e!ildi 3/essilik5#-". ( 3;ksek sesle5 Bilimin *ek buyru!u vardr ( ' da bilime ka*kda bulunmak*rG#$%$&' ( Ben de ka*kda bulundum, a 7pl!e o 4eldin, bilimde kardeim, alaklk*aye!enim> 8i*ab 4rr 4rme a! suland ?er ey unu*uldu, yle mi#-". ( %nsan2a bir duy4udur lm korkusu> Bilim insann ay: yanlaryla il4ilenmeG#$%$&' ( @yle mi dersin /ev4ili /ar*i, kendini bilime adam biri olan sie, u durumda

bile, bilim s*ne birka !* verebilirim sanrm 38sa2a sessilik5G#$%$&' ( 3&llerini 4be!inin s*ne kavu*urur, ders verir 4ibi5 Bo amanlarmda A imdi

bo amanm okA durumumu yeniden 4den 4eirdim #r*k kendimi bir yesi saymad!mbilim dnyasnda benim iin nasl bir yar4ya varla2a!n dndm Bir yn *22ar bile,u2ua alp paal sa*mann yan sra, yn alveriinin en4ellenmeden yr*lmesiyle deil4ilenmek orundadr Bu adan bilim yrekli kiilerin ii Bilim, er ey s*ne bil4isa!layarak insanlar kukuya ynel*ir @*e yandan, prensler, *oprak a!lar, din adamlarAdalaverelerini r*mek iinA yokluk iinde o!unlu!u, bo inanlarla, a! d masallarlaavu*urlar /re4elen yoklu!un, sarp kayalar 4ibi e*in alma ve yklma oldu!unu

benimse*meye alrlar imdi, byle bir or*amda, bilimin yeni bir buluu olan kuku alknok ouna 4i**i eleskopu elimiden kapar kapma *epedeki dmana dik*iler 4lerini '

ben2il, a2mas adamlar birden bilimin so!uk elini isse**iler bo!alarnda /a!lam bildikleri*opra!n,ayaklarnn al*ndan kayp 4i**i!ini anlar anlamada bilere sus pay nermeler, 4da! vermeler, balad ay: yara*klar iin kar konmas 4 eylerdir bunlar #ma, biryandan alka sr*n evirip *e yandan bilim adaml!n srdrmek, olabilir mi Ben2e

bilimin *ek ama2 insano!lunun ykn a:i:le*mek, a2larn dindirmek olmaldr &!er bilimadamlar ben2il e:endilerine boyun e!er, yaln2a bilmi olmak iin bil4i birik*irmekleye*inirlerse, bilim saka*lanr, yeni bulunan makinalar da an2ak insanl!n eilmesine yeniyollar amaya yarar Belki amanla bulunabile2ek er eyi bulursunu #ma bu yoldailerledike insandan bir o kadar uak dm olursunu #radaki uurum amanla ylederinleir ki bir 4n bakarsn, bilim adamlarn sevin2e bo!an bir baar, yeni bir bulu, *eyandan b*n dnyay saran bir korku !l!yla karlanr Bilim adam olarak esi birolanak 4emi*i elime Benim amanmda 4k bilim sokaklara dklm, arya paara

ulam* Bu ola!an s* durum bir *ek kiinin direnmesinin byk yanklar olabilirdiIs*elik, imdi dnyorum da, /ar*i 4erek bir *elikeyle kar karya kalmadm, ben,Birka yl boyun2a ba*akiler kadar 4lydm #ma &:endilerin eline brak*m *m bil4imi%s*er kullansnlar, is*er kullanmasnlar, yada k*ye kullansnlar, kendi amalardo!rul*usunda dilediklerini yapsnlar diye 3Eir4inia 4irmi*ir5 Bilime iane* e**im ben Byledavranan birinin bilim adamlar arasnda yeri yok*ur ar*kE%.G%-%# ( /enin yerin anrya inananlarn arasnda,babaG#$%$&' ( &ve*, yleE%.G%-%# ( /aa* sekide kili*liyoru kapy 3#ndrea skmak iin Galileoya elini ua*rGalileo eline bakar, skma5G#$%$&' ( /en de bir !re*mensin imdi, #ndrea, benim 4ibi birinin elini skmay nasl 4e

alabilirsin#-". ( ;eni bir a!n balad!na da inanmyorsunu ar*k, yle mi


35/60

G#$%$&' ( %nanmyorum Bu biim yeni a! kana bulanm bir 2adaloa benedi daa ok-e yapalm, demek ki byle olurmu yeni a!lar#-". ( &ve* 3Bir *rl 4ideme5 sn e**i!ini yaarla il4ili de!erlendirmenie nediye2e!imi bilemiyorum #ma a2mas yar4nn bu konuda son s olabile2e!inisanmyorum

G#$%$&' ( eekkr ederim, e:endimE%.G%-%# ( 3#ndreay kapya 4*rrken5 &ski 4nleri anmsa*an konuklardanolanmyoru .aa*s oluyor ?eye2anlanyor 3#ndrea 4ider Eir4inia odaya dner5 Bu*r konumalar sana 4re de!il Is*elik ibir yere de 4*rmyorG#$%$&' ( @yledir belki, kimbilir Ge2e naslE%.G%-%# ( 3"ar bakar5 #ydnlk

@ngili'*eye /ohn Billet tarandan evrilen bu !etin C9ie o GalileoC balyla C#ertolt#re*ht1 -lays, -oetry and -rose. Dhe 3olle*ted -lays :FH:FI:Cde ($ol. J, ethuen:9ondra, FKJ" yaynlan!tr.

@ns%nsanlarn yeni bir a!n ei!inde olduklar kans sayesinde, karlar do!rul*usunda, nasl dae*ki al*nda braklabile2e!i iyi bilinir Byle bir anda evreleri onlara ala b*nyle*amamlanmam, en mu*lu 4elimeleri iinde barndran, dlenmi ve dlenmemiolaslklarla dolu 4rnr, ellerindeki ilenebilir ammadde 4ibi 8endilerini dinlenmi, 4lve be2erikli olarak yeni bir 4ne uyanm 4ibi issederler &ski dn2eler ba*l inanlarolarak bir kenara braklr, dn do!al bir ey olarak 4rlen bu4n *ae bir sor4ulamaya *abi*u*ulur imdiye kadar yne*ilen bidik, der insan, ama ar*k yne*en bi ola2a!Bu yyln balarnda, iilere bir arkdaki u die kadar 4l bir ekilde esin kayna!

baka bir die yok*ur( Q;eni bir a! do!uyor ar*kQ ;als, 4en2i ona ayak uydurdu, en:akirler, me*eliksiler ve imdiden uy4arlk*an nasibini alm olanlar Aepsi kendilerini 4enisse**iler #yn slerin beneri 4rlmemi ayar*2 42 bir badana2nn km al*nda da

denendi ve kan*land+ nk, o da yeni bir a! vaa* ediyordu Burada s2kler boluklarnve belirsiliklerini or*aya kardlar Gleri, ayli mpem olmalarndan kaynaklanyordu kiimdilerde ki*leleri demoralie e*mek*e kullanlyorlar ?er eyi e*kileyen ve ala e*kilemeyedevam eden yeni a! de!i*irmedik bir ey brakma, ama karak*erlerini kademeli olaraka!a vurmak*adr+ bu karak*erin iinde b*n im4elem serpilebilir ve bu yeni a! an2ak okassas *asvirlerle snrlandrlabilir @vn balama, n2lk e*me duy4usudur, yeni balayan

biri olma ol4usu 4ayre*i kkr*r @vn, yeni makineyi 42n ser4ilemesi iinal*rmadan n2e ya!layanlarn, eski ari*adaki bir bolu!u dolduranlarn, yeni bir evin,kendi evlerinin *emelini kaanlarn duydu!u mu*luluk*urBu duy4uyu er eyi de4i*ire2ek bir bulu yapan ara*irma2i, b*nyle yeni bir durumyara*a2ak bir konuma airlayan konumayan bir konuma2i isseder "ee* ise insanlar,

bir yanilsamaya kurban 4i**iklerini, eskinin yeniden daa 4l oldu4unu, Q4ereklerinQonlara *ara:*ar de4il muali: oldu4unu ve a4larinin Ayeni a4inA en 4elmedi4inike:e**iklerinde ya da ke:e**iklerini dndklerinde or*aya ikan ayal kirikli4idir 'aman, iler sade2e eskisi kadar k* de4il, daa da be*er aldedir+ nk, insanlar *asarilariiin byk :edakarliklarda bulunmular ve er eyi kaybe*milerdir+ kalkimilar ve yenil4iyeu4ramilardir, QeskiQ onlardan in*ikam almak*adir #ra*irma2i ya da kai: Ake:ini ilane*meden n2e bilinmeyen ve baski 4rmeyen bir aisA bir ke ke:i reddedildi ya da i*ibardand* m ar*ik bir dolandiri2i ve arla*andir ve ok iyi *aninmak*adir+ baski ve smrnnkurbani, bakaldirisi bir ke eildi mi, ar*ik el baski ve 2eaya *abi isyankardir 7abayiyor4unluk iler, mu*emelen abar*ilmi umudu da mu*emelen abar*ilmi umu*suluk8ayi*silik ve duyarsili4a dmeyenler daa be*erine yakalanirlar+ enerSilerini idealleri iin

:eda e*meyenler, bu enerSileri ideallerinin aleyine evirirler> &n4ellenmi ayal kirikli4ina


36/60

u4rami bir yenilikiden daa amansi bir 4eri2i yok*ur+ vai :il, elile*irilmi :ilden daaalim bir dman olmadi4i 4ibiEe bu ayal krkl!na u!ram insanlar yeni a!da, byk karmaa a!nda, ala varlklarnsrdrebilirler #n2ak yeni a!lar akknda ibir :ikirleri yok*urBu 4nlerde ;eninin kavran kendi kendine yanllanyor &ski ve 7ok &ski, kendilerini

yeni ilan ederek yeniden arenaya 4irmi ya da &ski ve 7ok &ski yeni bir yola sokuldu!undan,yeni 4ibi kabul edilmi*ir #ma bu4n *a*ndan indirilmi olan 4erek ;eni, modas 4emiilan edilmi, 4nn doldurmu bir 4ei evresi olarak 4den dm*r @rne!in QyeniQ,savalar srdrme sis*emidir, 4el4elelim eski derler, nerilmi ama ibir amanuy4ulanmam, savalar 4ereksi klan bir ekonomi sis*emidir ;eni sis*emde *oplumsn:lara ayrlmak*adr+ oysa derler ki eski, sn:lar kaldrma is*e!idir Bu amanlardainsanlarn umu*lar pek :ala krlma, daa ok baka ynlere ekilir %nsanlar, 4ele2ek*eyiye2ek ekmekleri ola2a! umudunu *amlard imdi yiye2ek *alarnn ola2a! umudunu*ayabilirler8anl iler ve bundan 4eri kalmayan kanl dn2eler ve kar konulamaya2ak bir ekilde

belki de 4elmi 4emi en korkun, en byk savaa yol a*! 4rlen barbarlkla kua*lm

bir dnyann, yeni ve ummal bir dnyann erinde la *oplanan karanl!n or*asnda,daa mu*lu bir a!n ei!indeki insanlara uy4un bir *avr 4eli*irmek ok or ?er ey yeni bir4e2enin yakla*!n 4s*ermiyor mu, yeni bir a!n a:a!na iare* eden bir ey var m Buyden 4e2eye ynelmi olan insanlara uy4un bir *avr *aknmak 4erekmiyor muBu ;eni 7a! palavralar da ne ola Bu deyimin kendisi demode olmad m 8salm4r*laklardan yme kar aykrlyor imdi 4erek*en, yeni a! *emsil eden yaln2a

barbarlk*r Ee kendisinin bin yl boyun2a srmesini arulamak*adrBu yden insan emen eski a!lara m s!nmal Ba*k #*lan*isi mi dlemeliBu aralar 4e2e ya**!mda 4ele2ek saba dnmek*en kanmak iin mi 4emi sabadnyorum ;oksa y yl n2e bilim ve sana*larn do!du!u devirle u!ramann danedeni bu mu Dmarm de!ildirBu saba ve 4e2e im4eleri yanl*2 )u*lu amanlar saban bir 4e2e uykusunda ileyii 4ibikp 4elmiyor3)a'! tarihi FLFM #re*ht tarandan g'den geiril!e!itir. Berner e*ht(editr"Naterialen'u #re*hts 9eben des Galilei, +rankurt Suhrka!, FIK, s.O ."Galileinin ;aami Bir raSedi "e4ildir Byle2e *iya*ronun bak asndan, Galileinin ;aamnn bir *raSedi olarak m yoksa iyimser

bir oyun olarak m sunula2a! sorusu do!a2ak*r emel dn2e 1 sanede Galileinin Q;eni7a!a /elamQnda m yoksa 1M sanenin belirli blmlerinde mi buluna2ak 'yun inasnnyay4n kurallarna 4re, *iya*ro eserlerinin en a!rlkl yeri sonu olmaldr #ma bu oyun sedilen kurallara 4re olu*urulmam*r 'yun yeni bir a!n do!uunu 4s*ermek*e ve yeni

bir a!n do!uu akkndaki ba nyar4lar del*meye almak*adr()a'! tarihi FLF, a.g.e. s.L"8ilisenin Por*resiopluluk asndan unun anlalmas 4erekir( e!er yorum *emel olarak 8a*olik 8ilisesiniede: alrsa e*kisini byk lde yi*ire2ek*ir'yun kiilerinin o4u kilise kiya:e*leri 4iyerler 8arak*erleri bu nedenle i4ren imeyealian oyun2ular a*a e*mi ola2aklardir #ma *e yandan kilisenin de, yelerinin insaniaa:larini asiral*i e*meye akki yok*ur 7o4u aman bu aa:lari *evik e*mi ama ai4aikmalarini baskiyla nlemi*ir Bu oyunda kilisenin, QBilimden &llerini 7ek >Q biimindeuyarilmasi sorunu da yok*ur )odern bilim kilisenin meru kiidir+ kendini 4r kilip,anneyi karisina almi bir ki

Bu oyunda, 4r ara*irmaya kari ik*i4i aman bile, kilise basi* olarak o*ori*e ilevini4rmek*edir


37/60

Bilim *eoloSinin bir dal oldu!u iin, kilise, en*elek*el o*ori*e ve bavurula2ak en s* bilimmakemesiydi #ma ayn amanda kilise dnyevi o*ori*e, bavurula2ak en s* siyasimakemeydi 'yun, o*ori*enin 4ei2i bir a:erini 4s*erir, raipli!in a:erini de!il 'yun,oyundaki Galileinin ibir aman do!rudan kiliseyi karsna almamas *arisel akika*inedenk der Galileonun bu anlamda sar:e**i!i bir *ek 2mle yok*ur &!er olsayd, en4iisyon

4ibi mkemmel bir ara*rma komisyonu pesi bunu a!a karrd Ee oyun, Papal!nFolle4ium .omanumunun en byk as*ronomu Fris*oper Flaviusun Galileonun

bulularn onaylamas *arisel 4ere!ine de e lde denk dmek*edir 3/ane 65@!ren2ileri arasnda raiplerin oldu!u da do!rudur 3/ane C, 9 ve 1L53/ane Tde ola2a! 4ibi5 ileri 4elenlerin dnyevi evklerini yermeyi ama edinmek bana u2u4rnyor #ma bu yksek memurlarn :iikiye davranlarndaki kas*s *u*um, 4emideneyimleri nedeniyle ondan koulsu bir 4 yumma beklediklerini 4s*ermek iindir Ee

bunda yanlmalarBurSuva poli*ika2larma bakan biri, eski poli*ika2larn ruani 3ve bilimsel5 evklerinivmek*en baka bir ey yapamaBundan dolay oyun, #lman ara*rma2 &mil UolVill yne*imindeki yeni *arisel

almalar sonu2unda or*aya karlan, 16LL en4iisyonu *ara:ndan 1616 pro*okolndeyaplan *ari:a* 4ard eder 8ukusu 16LL yar4lamas ve km, bu sure*le yar4salolarak mmkn ale 4eldi ;ukarda *asla! iilen bak asn anlayan erkes yaarn,davann bu ukuki ynyle il4ilenmedi!inin ayrmna vara2ak*rpesi Galileoya kiisel :kesi olan E Drban i4ren bir *arda, Galileonun aleyindekiilemlerde kiisel bir rol oynami*ir 'yun bunu es 4emek*edir;aarn bak asn anlayan erkes, bu *avrn K0 yyl kilisesini bir yana brakarak 1Tyyl kilisesine say4 4s*erme anlamna 4elmedi!ini :ark ede2ek*ir/erbes* ara*irma savunu2ularina baski yapanlarin bu *ea*ral yar4ilanmasinda kiliseyeo*ori*enin *e2essm rol verilmesi, onun *emie ikarilmasini sa4lama #ma ellikle

bu4nlerde Galileonun serbes* ara*irma m2adelesine dini bir sorun olarak yaklamak ok*elikeli ola2ak*ir+ nk bu *ak*irde, dikka*lerin 4nmn *amamen kilise dii 4eri2io*ori*elerine ynel*ilmesini en4elleye2ek*ir()a'! tarihi FLF, a.g.e. s."Galileo 8arak*eri Ierine I -o*. )eni +i'iki Dii35 Galileoyu idealie e*memeni nemlidir+ bilirsini Ayld 4lem2isi, en*elek*el sol4unidealis* Biliyorum kendinie kalsa yapmadn ama ki*aplarda 4re2e!ini resimler a*enidealie edilmi alde Benim Galileom 4bekli, 4l bir :iikidir+ /okra*es 4ibi bir yvardr, ama*a2dr, mia duy4usu olan kanl 2anl bir adam, yeni bir :iiki *ipidir, kaba,

byk bir !re*mendir er2i edilen *avr( 8arn km eller kalada, ka:a 4eride, er aman

*ombul elleriyle Ses*ler yapmak*a, ama in2elikli+ alma iin raa* pan*olon, uun kollu4mlek ya da 3ellikle sonlarda5 sarmsAbeya, 4eni kollu, karndan bir iple ba!lanan uunelbise %in *arisel enisini korumak, bir baka deyile 4ereki olmak iin bu :i4rn*er2ien bask ya da a!a ve elik oymalarndan :ikir edinilebilir ;a da bu i iin serbes*eka!* erine iimler yaplabilir Bir para mia*an korkmayn )ias *ari *a*s *usu

bir eydir-B Bildi!im kadaryla Galileonun *eleskopu yaklak TW 2m Dunlu!unda ve bir kolkalnl!ndayd 'nu sradan, ayakl bir sepann s*ne yerle*irebilirsini P*olemesis*eminin 31 sanedeki5 modeli *a*adan yaplm*r, ap yaklak W0 2mdir Plane*oryum

bekisinden kaba bir :ikir alnabilirH. Galileodaki 0uyarlk %esi

Galileo *abii ki Hals*a:: de!ildir )a*eryalis* kanlarndan dolay :iiksel evklerinde srareder @rne!in alrken imeye2ek*ir+ bunun al*nda duyarl bir *ar iinde almas


38/60

ya*mak*adr #le*lerini era:e*le kullanmak*an evk alr "uyarll!nn byk blmen*elek*el *rdendir( @rne!in yap*! deneyin Q4ellikQi, *m derslerinde verdi!i kk*ea*ral 4s*eri biimi, birisini 4erekle y ye 4e*irmedeki a2ele2i yn*emi+ iyi s2kleriseip onlar bir baara* 4ibi denedi!i konumalarndaki pasaSlar 31, K, 1L saneler5 busaylanlara dail edileme 3Bunun keyi: almasna aryalarn syleyebilen ama oynad!

karak*erin ald! key:i 4s*eremeyen oyun2unun bel 2an*osu ile il4isi yok*ur5L. Galileo =ol akkndaBu yeni *arisel karak*ere *ua:l!n, yenili!ini ve arp2l!n veren ey, Galileonun1600lerin dnyasna, bir yaban2ym 4ibi bakmas 4ere!idir Bu dnyay in2eler ve onu*ua:, modas 4emi ve aklanmaya mu*a bulur1 sanede, $udovi2o )arsili ve Priuliyi,K sanede, sena*rlerin *eleskop*an bak *arlarn 3ben bu ale*lerden birini ne aman

alabile2e!im5,L sanede, /a4redoyu 3doku yainda olan o2uk prens5,M sanede, saray bil4inlerini,W sanede, keileri,

6 sanede, 4en keii,T sanede, Hederoni ve $udovi2oyu,11 sanede, 3yaln2a bir saniye iin5 Eir4iniay,1L sanede, !ren2ilerini,1M sanede, #ndea ve Eir4iniay in2eler(a.g.e. s.HO . #irin*i #l! #re*htin art Fde ressa! ans Do!bro*ka ya'd bir!ektutan aln!tr. #u !ektu Do!bro*kun S.S.3.#.den gelen an*ak hibir 'a!an

gerekle!eyen yay! nerisi 'erine resi!ledii oyunun ilk versiyonu ile ilgilidir. @kin*i ven*nn tarihi yoktur a!a oyunun ikin*i :A!erikan: versiyonu ile ilgili g'k!ektedir."Galileinin ;aamna @ns %in aslaklar Galileinin ;aami, birok kiinin :aimin ilerleyiinin kainilma oldu4unu ve Ba*iDy4arli4inin kesin knn 4eldi4ini isse**i4i 19LC yilinin o son, karanlik aylarindayailmi*i Ee 4erek*en dnyanin mik, *iya*ro 4ibi yeni sana*larla birlik*e do4al bilimlerinde 4elimesini borlu oldu4u o byk a4in sonuna yaklaiyordu Qariin diindaQ barbar bira4in 4ele2e4ine ilikin a ok 4enel bir beklen*i vardi /ade2e bir ainlik yeni 4lerinevrimini 4ryor ve bu yeni dn2elerin 2anlili4ini seiyordu Q&skiQ ve QyeniQ 4ibii:adelerin bile anlamlari belirsilemi*i /osyalis* klasiklerin dok*rinleri yeni olmanineki2ili4ini yi*irmiler ve yok olmu bir devre ai* 4ibi 4rlr olmulardiBurSuva, bilimi pra*ik*e kendi poli*ikas, kendi ekonomisi, kendi ideoloSisi ile rebilmek iin

bir ba!mslk adas olarak kurarak, bilim adamnn bilinlili!inden ayrd #ra*rma2 bilimadamnn nesnesi Qsa:Q ara*rmadr+ bu ara*rmann rn ise pek sa: de!ildir & X m2K

:orml eeli Aebedi, er eyden ba!ms olarak kavranr #n2ak di!er insanlar ba!lan*ykurabilirler ve birdenbire ?iroima ken*inin mr ksalverir Bilim adamlar makinalarnsorumsulu!unu iddia ediyorlarQ8ii do4aya akim olmak iin ona i*aa* e*melidirQ deyiini bo yere yamami olan deneysel

bilimin kuru2u babasi Hran2is Ba2oni a*irlayalim 7a4dalari onun do4asina rve* verereki*aa* e**iler ve yksek makeme bakani oldu4unda ona ylesine akim oldular ki sonundaParlemen*o onu kili* al*ina almak orunda kaldi Pri*en )a2aulay, ayran oldu4u bilimadami Ba2onla onaylamadi4i poli*ika2i Ba2on arasina bir ayirim i4isi ekmi*ir Bi de

-ai a4inin #lman dok*orlarina ayni eyi mi yapmaliyi/ava, birok eyin yani sira, bilimleri de *er:i e**irir -e :irsa*> ?irsilar yara**i4i 4ibi kai:lerde yara*ir 3;ksek mevkilerin5 daa yksek bir sorumluluk duy4usu, 3"aa aa4i olanlarin5

dk sorumlulu4unun yerini alir Boyun e4me key:i davranilarin ebesidir "ensilikkusursu2a bir den ierisindedir /ari umma ile savaan dok*orlar kobay olarak kendilerini


39/60

kullanmak orundaydilar+ :ais* dok*orlarin malemeleri kendilerine sa4lanmi*i #dale*in debir rol vardi+ yalni2a QsululariQ, baka bir deyile onlarin :ikirlerini paylamayanlaridondurmalari 4erekiyordu &ri*me ama2iyla Qayvan si2akli4iQ nin kullanildi4i deneyleri iinonlara i::e* kurallarini i4nemi kadinlar, :aieler verilirdi Gnaa ime* e*milerdi, imdionlara bilime ime* e*me :irsa*i veriliyordu esad:en, si2ak suyun 2anlili4i sa4lamak*a

kadin v2udundan daa uy4un oldu4u or*aya ik*i( si2ak su kendi apinda anava*an iin daa:alasini yapabilirdi 3/ava*a alak asla 4den kairilmamalidir5 ?er yanda 4elime> Buyyilin bainda aa4i sini:larin poli*ika2ilari apisaneleri, kendi niversi*eleri olarak4rmek orunda birakildilar imdi apisaneler 4ardiyanlar 3ve dok*orlar5 iin niversi*eleraline 4eldi ;ap*iklari deneyler, devle*i alaki sinirlari amaya orlasa da, Abilimsel bir bakiaisindanA *amamen kurallara uy4undu ?er eye ra4men burSuva dnyasi ala kendilerinesaldirilmasini belli oranda ak e*mek*edir Bu bir l meselesi olsa da bir l meselesidirGeneral Eon )a2kensen ve General )al*er .omada reineleri vurma suundanyar4ilanirken, n4ili /av2i, #lbay ?alse, sava sirasinda Qmisilleme ka*liamlarinQ, kurbanlarskonusu olay yerinden alindi4i sre2e, yasadii olmadi4ini kabul e**i, bundan sorumluolanlari bulmak iin bir ka 4iriimde bulunuldu pek :ala in:a olmadi #ma #lman

4eneralleri ok ileri 4i**iler @ldrlen er #lman asker iin, on *alyan aldilar3yine de?i*lerin is*edi4i 4ibi yirmi de4il5 ve b*n epsini ok abuk bir ekilde, KM saa* iinde idame**iler *alyan polisi bir a*a yapip, :ala sayida *alyan *eslim e**i ve baka bir a*a yaparak#lmanlar onlari ldrd, *alyanlara yanli ynde bir 4venden dolayi Bu nok*ada yinereineler iin apisaneleri iyi2e ara*irmilar, yar4ilama bekleyen sulu ve ya pelilerialip, boluklari ;audilerle doldurmulardi Byle2e belli bir insanilik, yaln2a ari*me*ika*alar yaparken de4il, e*kisini isse**irdi -e olursa olsun bu se:er sinirlar ailmi*i ve buairili4i 2ealandirmak iin bir eyler yapilmaliydi?er eye ra4men burSuvainin *amamen paralara ayrld4 bu devirde, bu paralarn alaorSinal 2ilal maddeyle ayn amurdan olduklar 4s*erilebilirEe bylelikle sonunda bilim adamlar is*ediklerini elde ederler( devle* kaynaklar, byklekli planlama, sanayi erinde akimiye*+ #l*n 7a!lar 4elmi*ir Ee byk re*imleri*arip silalar olarak re*imi olarak balar+ planlamalar ar anariye yol aar, nk devle*idi!er devle*lere kar silalandrmaya balamlardr "nyaya kar bylesi bir *edidi *emsile**ikleri anda, alkn dnyadan elini e*e!ini ekmi pro:esrlere kar duydu!u 4elenekselkmseme plak bir korkuya dnr Ee *am bir uman olarak kendisini alk*an kopard!anda, kendisini yine alk*an biri 4ibi 4rmek onu dee*e drr, nk *edi* ona daynelmek*edir+ kendi yaam iin korkma nedeni vardr, neler oldu!unu bilen biri olarak eniyi nedene saip*ir 'nun ska duydu!umu pro*es*olar yaln2a en4ellenen,verimsile*irilen ve sap*rlan bilimine ynel*ilen saldrlara de!il, ayn amanda bil4isininem dnya iin *emsil e**i!i *edide ve em de kendine ynelik *edide iare* eder

#lmanlar kullanlabilir sonular kar*lmas ok or olan deneyimlerden birini enyaadlar "evle*in liderli!i, byk bir sava ilan e*mek ve sonu*a lkeyi *amamen arape*mek iin, alim ve e!i*imsi bir poli*ika2lar e*esiyle ibirli!i yapan 2ail bir insann elinedm* Helake* 4e*iren sondan a n2e ve ondan bir sre sonra, *m su bu insanlarayklendi ?er dala e!i*ilmi insan 42 sa!layarak emen emen *am bir en*elek*else:erberli!i yr*mlerdi ve mdaale e*mek iin bir ok be2eriksi denemeler yapmolsalar da, :elake* yaln2a bu be2eriksi mdaalelere ykleneme 'rdunun ve sivil n:usun2esare*i *ar*ma kabul e*meken askeri ve poli*ik s*ra*eSi bile *amamen yanl4rnmemek*edir ;ani sonu*a kaanan dmann insan says ve *eknoloSideki s*nl!olmu*ur ki bu da neredeyse n2eden kes*irilemeye2ek bir olaylar serisinde oyuna dail olan

bireydir

8api*alimin kusurlarn 4ren, ya da bir dere2e pelenen birok kii kapi*alimi 4aran*iler4rnd! kiisel 4rlk u!runa onlara ka*lanmaya ardr 8iisel 4rl!e inanrlar


40/60

nk onu emen i kullanmalar ?i*lerin krba2 al*nda bu 4rl! a ok ip*al edilmi4rrler+ bir *asarru: bankasndaki i*iya* akesi 4ibi, dokunulmamas daa man*kl olsa bileis*enildi!i aman ekilebile2ek ama imdi deyim yerindeyse dondurulmu olan Ayani oradadurmasna ra!men ekilemeyenA bir esap ?i*ler dnemini anormal sayyorlard+kapi*alimin erindeki si!iller, a**a bir an*ikapi*alis* areke* meselesiydi /on sylenen

an2ak -ailerin kendi kapi*alim *anmlarn kabul edildi!inde inanlabile2ek bireydi, si!il*eorisine 4elin2e, si!illileri kan bir sis*emle 2ebellemek durumundayd ve en*elek*ellerin

bu si!illeri nleyebilmek ya da yok edebilme 4ibi bir durumlar yok*u ?er iki durumda ip*aledilen 4rlk an2ak bir :elake*le *esis edilebilirdi Ee :elake* 4eldi!inde o bile 4rl!*esis e*meyi baaramad, o bile yapamad

-ailerden arndrlm #lmanyada km sren yoksulluk *anmlar *insel yoksullukerineydi Q%s*edikleri, bekledikleri bir mesaSdrQ dedi insanlar QBir mesaS almadlar mQdiye sordum Q;oksullu!a bir bakQ dediler Qve lider eksikli!ineQ Q;e*erin2e liderleri yokmuQ dedim, yoksullu!u iare* ederek Q#ma yolunu bekleye2ek bireyleri olmalQ dedilerQByle eyler beklemek*en yorulmadlar mQ diye sordum Q#nlyorum ki uun sre yaliderlerinden kur*ulmaya ya da onun, ya!malamalar iin dnyay ayaklarna sermesini

bekleyerek yaadlar QBil4i olmadan idare e*menin en or oldu!u aman, bil4inin en or ele 4eirildi!i amandrBu, bil4i olmaksn idare e*menin olas 4rnd! en aa!lk yoksulluk durumudur #r*kibir ey esaplanabilir de!ildir, ller *u*umu yanm, ksa vadeli ede:ler uunlar4ilemi*ir Bu nok*ada er ey ansa kalm*r(Berner e*ht (ed."den ibid s.I. #u arkl !addeler oradaki ile ayn d'ende veril!itir,a!a FLK:FLF yllarnda ya'l! olduklar ne srlse de, H. 0nya Savandan sonrayaait grn!ektedirler."Bir 7a!n Filas .esmi

A!erikan $ersiyonuna %ns'"animarkadaki sr4nmn ilk yllarna QGalileinin ;aamQ adl oyunu yad!mda,P*oleme komoloSisini yeniden inasnda, a*omu paralama sorunu erine alan -ielsBorun asis*anlarnn yardmn 4rdm #malarmdan biri de yeni a!n 2ilalanmam bir*asvirini yapmak* Aevremdeki erkes kendi devrimiin yeni a!n b*n vas:larndanyoksun oldu!una kanaa* 4e*irdi!i iin bu 4ayre* is*eyen bir u!ra* ;llar sonra Farles$au4*onla birlik*e oyunun #merikan versiyonunu arlamaya 4iri*i!imide bu 4rn*dede!ien ibir ey yok*u 7almamn or*asndayken a*om a! ?iroimada ilk ke saneyek* bir 4e2ede, :ii!in yeni sis*eminin kuru2usunun biyo4ra:isi :arkl bir ekilde okunmaya

baland Byk bombann 2eennemi e*kisi Galileo ve amannn o*ori*eleri arasndakia*maya yeni ve daa keskin bir k *u**u ;aln birka de!iiklik yapmak durumundakaldkA oyunun yapsna dnk *ek bir de!iiklik bile yapmadk a*en 4n versiyonunda

kilise, sekler bir o*ori*e olarak, ideoloSisi de esasen baka baka ideoloSilerle de!i*irilebilirolarak iilmi*i Bandan beri ko2a Galileo :i4rnn *emeli onun Qalk iin bir bilimQkavrayyd ;yllardr *m #vrupada insanlar Galileo e:sanesini onun snden dnneinanmayarak onurlandrdlar, *pk alaya aldklar bilim adamlarn n yar4l, ilek ekasolmayan ve arem a!as klkl yal bunaklar olarak 4rdkleri 4ibiYZ()a'! tarihi FI ibid. s.P ."Galileoya @v4 m, 8nama mGalileonun !re*ilerini yadsmasn, ona almalarn*amamlayarak 4ele2ek kuaklara brakma imkan vermesi nedeniyle bir iki Q*eredd*Qera!men akla uy4un olarak iildi!ini Abir onaylama *onuylaA syleyen :iikiler aklolsalard, bu eserde byk bir ay:lk asl ola2ak* Gerek u ki Galileo as*ronomi ve :ii!i

*oplumsal nemlerini byk ap*a aal*arak en4inle*irdi Bu bilimler bir an iin, kilise ve%n2ilin de!erini drerek, bir sre b*n 4elimelerin yararna olu*urulmu barika*larn


41/60

yannda yer aldlar /onraki yyllarda, ileri bir areke*in oldu!u ve bu bilimlerin deilerlemenin iinde yer ald! do!rudur ama bu yava bir areke**i, bir devrim de!il+ deyimyerindeyse, umanlar aras bir *ar*maya dnerek yolam bir skandald 8ilise, *m4eri2i kuvve*lerle birlik*e r4*l bir 4erile*me areka*n baararak, 42n a ok yenidensa!lamla*rd #s*ronomi ve :iik ne *oplumdaki yksek konumlarna yeniden ulaabilmiler

ne de alkla bylesine yakn bir ilikiyi *ekrar kurabilmilerdirGalileonun suu, a!da do!a bilimlerinin ilk 4na saylabilir ;eni sn: A burSuvaiyi Aamann devrim2i *oplumsal akmna bir i*ki kaandrd! iin derinden il4ilendiren yenias*ronomiden keskin a*larla *anmlanm el bir bilim yara**, bu bilim A4enel kabul 4renQsa:Q l!, yani re*im biimlerine olan kay*sl! sayesindeA di!er bilimlerlekarla*rld!nda en4ellenmeden 4eliebilirdi#*om bombas em *eknik em de *oplumsal bir ol4u olarak, Galileonun bilime ka*ksnn ve*opluma ka*kdaki baarsl!nn klasik son rndrBu nedenle Ual*er BenSaminin dedi!i 4ibi, bu yap*n QkaramanQ Galileo de!il, alk*r"o!rusu bu bana :ala e* 4ibi 4eliyor Dmarm bu eser *oplumun, bireylerinden is*edi!i eyinasl orla ald!n 4s*erebilir &n a reme dr*s kadar o ve kar konulma bir

*oplumsal ol4u olan ara*rma dr*s, Galileoyu en *elikeli bl4eye ynel*erek, bakaevkler iin duydu!u idde*li arularla s*rap veri2i bir elikiye srkler eleskopunuyldlara evirir ve kendisini iken2eye *eslim eder /onunda 4ili2e ve belki de vi2danslayarak, k* bir alkanl!a *u*ulur 4ibi bilimine mp*ela olur Byle bir durum karsnda,kii Galileoyu yaln2a vmek ya da yaln2a knamak 4ibi bir is*e!e 4lkle kaplabilir()a'! tarihi FO ibid. s.O ."ek ek /aneler Ierine -o*lar

Y/ane 11ZGalileo baka trl davranabilir !iydiQBu sane, Galileonun Hloransadan kama ve 8uey%*alya eirlerine s!nma konusundaki *eredd*leri akknda e*ra:l nedenler or*aya koyar?er eye ra!men seyir2i Galileonun kendisini dkmane saibi )a**inin ellerine *eslime**i!ini :ar ederek kiili!indeki e!ilimleri ve bu e!ilimleri des*ekleyen durumlar ke:eder'yun2u $au4*on, Galileonun, dkmane saibiyle konumasi sirasinda byk bir iselalkan*i yaadi4ini 4s*erdi Burayi bir karar ani olarak oynadi Ayanli bir an 3"iyalek*ik*enanlayanlar, Galileonun olanaklarinin bir sonraki QPapaQ sanesinde daa belir4inle*i4ini4re2eklerdir Bu sanede, kardinal, Galileonun *eorilerini yadsimaya orlanmasi konusundaisrar e*mek*edir, nk *alyanin deni2i eirlerinin onun *eorisinden *reyen yildiari*alarina i*iyalari vardi ve onlardan marum birakilmalari olanaksidir5Burada obSek*ivis* bir yaklaima iin yok*ur315

Y/ane 1MZS'nden dn!nden sonra Galileo /uu, ondan bir sulu yara*m* /uunun dere2esini

dnd!nde kendisinden onu* kalr " dnyann deasna besledi!i mnasebe*sibeklen*ilerine kar kendisini savunur #ndrea &n4iisyona kar kmak iin ne yapm*r kiGalileo ka:asn, bu kaln ka:allarn kmsedi!i ruban sn:nn sorunlarna yorar ini,*ara:s bir mo*or 4ibi o*oma*ik olarak ilemek*edir Bil4iye olan al!, onun silkinmesinisa!layan bir 4d 4ibidir 'nun iin bilimsel e*kinlik bir 4na*r( lm2l dere2ede*elikelidir ama va4eilmesi olanaksdr %nsanl!a kar :ana*ik bir ne:re* duyar #ndreannki*ab 4rr 4rme Galileo akkndaki lane*leyi2i kmn de!i*irmeye ar oluu, ki*abnonu ayar**!n 4s*erir Galileo ona, *opal ve a bir kurda ekmek kabu!u a*ar 4ibi Galileo:enomeninin man*kl bilimsel analiini sunar Bunun arkasnda, alakn ve *aleplerinlm2ll!n a:i:le*mek iin ibir ey yapmayan bir insanl!n *m bu alak *aleplerininreddi ya*mak*adr

YZ


42/60

Galileo, ki*abnn ar*k yaynlanma yoluna 4irdi!ini anlayn2a *avrn bir ke daa de!i*irir8i*abn, yaarnn iane*ini idde*le knayan bir nsle yaynlanmasn nerir #ndrea, imdiereyin :arkl oldu!una, Galileonun snden dnnn ona pek nemli eserini bi*irmeansn verdi!ine iare* ederek, byle bir is*e!i yerine 4e*irmeyi idde*le reddeder"e!i*irilmesi 4ereken, popler karamanlk kavram, alaki kmler ve beneri eylerdir

@nemli olan *ek ey ise kiinin bilime ka*ksdrBalarda Galileo, #ndreanin onun yolunu ileyen bilim adamlari karisinda i*ibarini *ekrarkaanmasi iin al*in bir kpr ni*eli4i *aiyan konumasini sessi2e dinler+ sonrakmseyerek ve keserek ona kari ikar, #ndreayi bilimin er ilkesini se:il2e yadsimaklasular &4i*ilmi bir bilim adaminin kendisininki 4ibi bir durumu nasil anali e*mesi4erek*i4inin parlak bir *a*bika*i olarak *asarlanmi 4ibi 4rnen Qk* dnmeQ erine biraiklama yapar ve #ndreaya ibir buluun insanli4a kari yapilan bir iane*in yol a*i4iasari karilaya2ak kadar de4erli olmadi4ini kani*larSahne de Galileonun -ortresi ;aarn erkese *annmas ve balarn2a kiliseye kar*olarak bilinmesi, bir *iya*ro *oplulu!unun oyunu n2elikle papalara kar* bir e!ilimlesanelemesine yol aabilir 'ysa burada kilise esas olarak dnyevi bir kurum olarak ele

alnmak*adr @4l ideoloSisi, pra*ik ik*idarn bir donanm olarak ilev 4rmesi !ndain2elenir ;al kardinal 3/ane 65 :ala2a bir denlemeye 4erek olmadan bir orye ya da$ouisiana "emokra*na dn*rlebilir Galileonun Q/* Pe*er kurulunda bir bilim adamQnadair yanlsamalaryla a!da *ari arasnda birden :ala paralellik kurulabilir ve bunlar pek dekiliseyle ba!lan*l de!ildir /ane 1L*e Galileo Qkilisenin ba!rnaQ dnmemek*edir+

bildi!imi 4ibi oray i *erk e*memi*ir ;aln2a ik*idardakilerle kendin2e bar imalamayaalmak*adr 'nun alaki bouluu *oplumsal *avrndan yola karak yar4lanabilir+ ekasnu*anma sklma olmaksn k*ye kullanarak sradan iler yapmak sure*iyle kon:orunu sa*nalr 3bilimsel e*kinli!i bile bir kon:or s*a*sne inmi*ir5 3.uani aln*lar kullanmas *amanlamyla k:rdr5 ?ibir ekilde oyun2u, kendi kendini aarlamalaryla karamanseyir2iye sevdirmek iin kiisel analiinden yararlanmamaldr Byle bir eyin *ek yapa2a!,an4i alana ynlendirilirse ynlendirilsin Galileonun beyninin arar 4rmemi oldu!un4s*ermek ola2ak*r #ndrea /ar*inin son s ibir anlamda oyun yaarnn Galileo ile il4ilikiisel 4rn *emsil e*me, olsa olsa yaarn #ndrea /ar*i akkndaki dn2esini *emsileder ' blm oyun yaar, son s sylemek iin yamadGalileo, 1Tyyln ilk o*u ylnda :eodal asiller2e yenil4iye u!ra*lan %*alyanen*elek*ellerinin s*andardnn bir lsdr %n4il*ere ve ?ollanda 4ibi kuey lkeleri,&nds*ri "evrimi vas*asyla re*i2i 4lerini daa da 4eli*irdiler Bir bakma Galileo bununem *eknik yara*m em de *oplumsal iane*inden sorumluyduRSu ve 8urna'lk'yunun ilk versiyonu baka *rl bi*iyordu Galileo, "is2orsiyi byk bir4ililik iinde yami*i Gde 4ren2isi #ndreanin iyare*ini, ki*abi onunla sinir diina

kairmak iin kullanir /nden dnmek, ona, yeni u:aklar aan bir eser yara*ma ansinivermi*ir #killi2a davranmi*irFali:ornia versiyonunda YZ Galileo !ren2isinin v4 ilailerini, snden dnmesinin birsu oldu!unu ve ne kadar nemli olsa da eseri ile *ela:i edilemeye2e!ini kan*lamak iinkeser&!er il4ilenen varsa oyun yaarnn 4r de budur(Berner e*ht (ed."den ksaltl!tr, ibid, s.LH:LO. #u notlar eitli 'a!anlarda,.sahneyle ilgili olanlar #re*htin #erniner Ense!bledaki sahnele!e al!alar srasnda

ya'l!tr. 0is*orsiye yeni bir eletirel ns'le ilgili gnder!e #re*htin tasarlay dagerekletire!edii bir deiiklikle balantl ol!aldrM bi'i! !etni!i'de yeral!a!aktadr."

Bir .oln %nas( $au4*onn Galileosu


43/60

%6S%T'yun yaar, $au4*onn Galileo Galileisini be*imlerken, byk bir oyun2unun ekmeyearland! a2lara say4 4s*ermek iin, oyun2ularn yara**! 4elip 4ei2i sana* eserlerinden

birine bira daa kal2lk kaandrma abasna pek :ala 4irmiyor Bu ar*k i yay4n de!ilFans ve s*ereo*ip por*relerin sorumlusu yaln2a mi*si2e *i2arile*irilmi

*iya*rolarmdaki ye*ersi provalar de!ildir Aor*alama bir oyun2uya daa :ala aman verin,pek a bir i*imalle daa iyisini karabile2ek*ir -e de yaln2a, en4in elliklere ve esneki4ilere saip ok a sayda birey2iye saip olan bu a! bundan sorumlu *u*ulabilirA e!er

byle olsayd, dikka* daa a nem *ayan *iplerin *asvirine ynel*ilebilirdi ?epsinden n2ebunun sorumlusu, *ea*ral bir 4r diyebile2e!imi eyi anlama ve de!erlendirme ye*isiniyi*irmi 4kmemidir( Garri2kin ?amle*i oynarken, babasnn ayale*iyle karla*!aman+ /orelin P[dreyi oynarken le2e!ini !rendi!i aman+ Bassermannn Pilipioynarken, Posay dinlemeyi bi*irdi!i aman yap*klar 4ibi Bu bir buluuluk sorunudur/eyir2i byle bir *ea*ral kavray yal*p ayrabilir, ama onlar *ekil bir en4in dokuyuolu*urmak ere birlemi aldedirler %nsan do!asna allmadk yaklamlar, insanlarnkendine as birlik*e yaama biimlerine anlk baklar, oyun2ularn nerli *er*ipleriyle

olu*urulmulardr/ana* eserlerinin nasl olu*uruldu!unu ke:e*mek, belki :else:i sis*emlerin naslolu*uruldu!unu ke:e*mek*en daa ordur 'nlar yara*an kiiler er eyin sankikendili!inden, areke*si ve berrak bir aynada oluan bir 4rn* 4ibi, sanki o an oldu!ue*kisini vermek iin ok u!rarlar abii ki bu bir alda*ma2adr ve 4rnrdeki dn2e

bunun ileyi2inin duydu!u evki ar**ra2a!dr Gerek*e ar**rma /eyir2inin Ayani deneyimliseyir2ininA sana**an ald! evk, sana*n yapl, e*kin yara*2 !edir /ana**a, do!annkendisini bir sana* olarak dnrBundan sonraki aklamalar ol4unun bu ynyle il4ilidir+ sonu*an ok re*im sre2iyle Bu,sana*nn mia2ndan ok, saip oldu!u ve ile**i!i 4erekli!e ai* nosyonlar 3*asarmlar5,2anll!ndan ok *asvirlerin *emelini olu*uran ve onlardan *re*ilebilen 4lemlermeselesidir Bu, $au4*onn baarsnda bie Q*akli* edilemeQ 4rneni bir kenara brakp,ondan !renebile2eklerimile il4ilenmemi anlamna 4elir 7nk ye*ene!i yara*amay+yaln2a ona 4revler ykleyebiliriBurada 4emiin sana*ilarinin seyir2ilerini nasil air**iklarini in2elemek 4ereksidir -edenoyun2uluk yap*i4i sorulun2a, $au4*on Qnk insanlar neye benediklerini bilmiyorlar ve

ben onlara 4s*erebile2e4imi dnyorumQ diye 2evap verdi 'yunun yeniden yaimindakika*ilimi onun insanlarin 4erek*en nasil birlik*e yaadi4ina ve burada esaba ka*ilmasi4ereken i*i2i 4lerin neler oldu4una dair yayilmasi is*enen er *rden :ikre saip oldu4unu4s*erdi $au4*onin *avirlari oyun yaarina, 4nmn 4ereki bir sana*isinin *avirlari4ibi 4rnd 7nk, 4re2e dura4an 3QsessiQ5 dnemlerde sana*ilar *amamen seyir2iyle

birleip 4enel kavrayiin sadik bir Q2isimleniiQ olmayi olanakli bulurken, *amamen alkan*iliolan amanimi onlari 4ere4in iine n:u edebilmek iin el *edbirler almaya orlaroplumumu onu areke* e**irenin ne oldu4unu kendili4inden kabul e*me ?a**a, sade2e,kendi kendisini iine sok*u4u 4ililik vasi*asiyla varoldu4u bile sylenebilir Galileinin;aami akkinda $au4*oni e*kileyen yalni2a bir iki biimsel nok*a de4il ayni amandaierik*i+ bunun ka*ki diye adlandirdi4i ey aline 4elebile2e4ini dnyordu Ee nesneleri4erek*en olduklari 4ibi 4s*erme endiesi ylesine byk* ki, poli*ik konulardaki *mkayi*sili4ina 34erek*e rkekli4ine5 ra4men oyunun epey2e yerinin ona Qbir para ayi:Q4rnmesi sebebiyle Ayani nesnelere 4erek aklarinin verilmedi4ini kas*ederekA buralarindaa :ala keskinle*irilmesi 4erek*i4ini ne srd, a**a *alep e**i&anlamli kelime slkleri *ainamaya2ak kadar iri olduklarindan 4enellikle $au4*onin

Pasi:ik erindeki byk evinde buluuyorduk /rekli ve yorulmak bilme bir sabirla bu2il*lere bavuruyor, ayri2a onlari, u ya da bu Ses*i veya belli bir konuma *arini in2elemek


44/60

iin en de4iik edebi me*inleri arayip bulmada kullaniyordu( &op, n2il, )oli[re,/akespeare ?airlanmak iin belki de iki a:*asini ar2adi4i yksek sesle /akespeareokumalarini benim evimde sunuyordu Bu ekilde, sade2e *esad:en u4rami olan bir ikimisa:ir ve benim iin Hir*ina ve 8ral $eari okudu #rdindan kisa2a il4ili 4ken eyleri*ar*iirdik+ belki bir QaryaQ ya da e*kili bir sane ailii Bunlar bir *akim ara*irmalardi( Ee o

bunlari ei*li ynlerde de4erlendirerek alimasinin 4eri kalan kismi iinde mserdi &4erradyoda bir okuma yapmasi 4erekirse, bir masanin s*nde yumruklarimla 3ona de4iik 4elen5Ui*manin iirlerinin senkoplu ri*mlerini almam iin beni de yaninda 4*rrd+ birkeresinde, baisinda en2ilere dnyayi nasil yara**i4ini anla*an #:rikali i:*lik saibini, yada

bunu 3yara*ilii5 e:endisine a*:eden n4ili Bauaki oynadi4i, yara*iliin yksnn yarimdine :arkli anla*im biimi kayde**i4imi bir s*dyo kiralami*i Byle 4eni kollara ayrilmialimalara i*iya2imi vardi nk o i #lman2a bilmiyordu ve diyalo4un Ses*ini benimk* n4ili2emle, a**a #lman2a olarak oynamam ve sonra onun *ekrar ei*li ekillerde vedo4ru n4ili2eyle, ben Qi*e buQ diyebilene kadar, oynamasi 4erekiyordu /onu2u 2mle2mle el yaisiyla kaydediyordu Bai 2mleleri, 4erek*e bir o4unu, srekli de4i*irerek4nler2e yaninda *aimi*i Bu 4s*eri AveA *ekrarlama sis*emi psikoloSik *ar*imalardan

neredeyse *amamen uak durulmasi aisindan ok byk bir avan*aSa saip*i &n *emel Ses*lerbile, mesela Galileonun 4lem yn*emi ya da ovmenli4i veya evke dknl4 :iilen boyu**a sap*aniyordu ?er konuda ilk olarak en kk paralarla il4ileniyorduk, 2mlelerle,a**a nlemlerle Aepsi *ek *ek ele aliniyor+ birok ey eklenerek, bir ok ey 4ilenerek ya daoklukla oldu4u 4ibi birakilarak, en yalin, *ae ve uyumlu biime sokulmalari 4erekiyordu@yknn areke*lilik kaanmasina ve insanlarin byk :iikiye *avirlari akkinda olduka4enel bir *akim sonularin ikarilmasina yardim e*mesi iin, b*n sanelerin a**a *m eserinyapisinda daa kkl de4iiklikler dnlyordu #ma $au4*on ile uun ibirli4idnemimide a**a oyunun kaba bir *asla4i airlanip *epkileri denemek iin ei*li okumalaryapmaya baladi4inda ve a**a provalar sirasinda, psikoloSik ynle u4ramadaki bu is*eksilikonu i birakmami*irGrld! 4ibi, evirmenlerden birinin i #lman2a bilmemesi, di!erinin de ok k* bir%n4ili2esi olmas 4ibi baedilmesi 4 olan bu durum bandan beri bii eviri yolu olarak rolyapmay kullanmaya orlad "aa iyi donanm evirmenlerin de yapmas 4erekeni,yapmaya orlanyorduk( Ses*leri *er2me e*meye 7nk dil, konuanlarn karlkl *avrlarni:ade e**i!i lde *ea*raldir 3"aa n2e akland! 4ibi, QaryaQlar iin /akespearein bel2an*osunu ya da %n2ilin yaarlarn 4lemleyerek, oyun yaarnn kendi Ses*ini 4s*erdik5$au4*on, son dere2e dikka* eki2i ve ara sra ser* bir ekilde oyun yaarnn er aman

paylaamaya2a! bir dere2ede, Qki*apQa olan il4isili!ini 4s*erdi ?arlad!m yaln2a birme*indi+ asl dikka*e alnmas 4ereken 4s*eriydi 'nu, oyun yaarnn *asarlanlan *emsil iinkesmeyi dnd!, ama ki*ap*a kalmasn is*edi!i pasaSlar evirmeye ayar*mak imkansd

@nemli olan *ea*ral durumdu+ me*in yaln2a bunu sa!lamak iin vard( Ire*im iin bir :ie!iniinde kullanlan baru* 4ibi *ke*ile2ek*i $au4*onn *ea*ral deneyimi *iya*roya *amamenkay*s bir $ondrada 4emi olsa da, onun iinde eski &liabe* $ondras alayaamak*ayd Burada *iya*ro ylesine bir *u*kuydu ki, lms sana* eserlerini de ok saydaQme*inlerQ 4ibi a4llk ve yslkle yu*abilirdi Bu yyllar2a yaayan eserler,4erek*e ok nemli bir an iin abu2ak yaplm do!alamalara beniyorlard Bunlar

basmak pek il4i ekmiyordu ve belki de yaln2a ileyi2iler Abaka deyile, asl olayda,4s*eride, orada bulunanlarA aldklar evkin bir ansna saip olabilsinler diye yaplyorduEe o 4nlerde *iya*ro o kadar 4l 4rnyordu ki, provalar srasnda yaplan ilaveler veyaksal*malar me*ne ok a arar verebiliyordu/abalar, $au4*onn kk k*panesinde alrdk #ma 4enellikle, 4mlek ve

pan*olonuyla, slak imenlerin erinde plak ayakla koarak beni baede karlar ve iek*arlarndaki de!iiklikleri 4s*erirdi, nk baesi, yara**! sorunlar ve 4e*irdi!i


45/60

in2eliklerle onu srekli me4ul ederdi Bu iekler dnyasnn neesi ve 4el da!lm, oko bir ekilde almamla iie 4iriyordu Dun2a bir sre almam uanabildi!imi ereyi iine ald &!er bae2ili!i *ar*yorsak bu yaln2a Galileideki sanelerden birisierine *ar*rken saplm bir ara sd+ oyunun arkaplan resimleri olarak kullanmak iin

-eV ;ork mesinde $eonardonun *eknik iimlerini *ararken, ?okusainin 4ra:ik

almalarna sapyorduk $au4*onn bu *r malemeyi marSinal bir ekilde kullana2a!n4rebiliyordum /rekli smarlad! ki*ap pake*leri veya :o*okopileri onu asla bir ki*apkurduna dn*rmedi %na*la dsa