พจนานกรมศพทวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย ฉบบอเลกทรอนกส: ผลงานทกลารบประกนคณภาพ ชนหนงของ สสวท.

วนดา คลองอาสา ผชำ�น�ญด�นหองสมด สวนสอส�รองคกรและบรห�รองคคว�มร ฝ�ยพฒน�องคกร / e-mail : wkhlo@ipst.ac.th

สอการเรยนกระตนความคด

“ผอานทราบไหมคะวา ถาทานมปญหาเรองการเขยนคำาศพทวทยาศาสตร หรอ คณตศาสตร วาควรจะเขยนอยางไร หรอ จะสะกดอยางไรใหถกตอง หรอ ศพทวทยาศาสตร คณตศาสตรทเปนภาษาองกฤษคำานน ๆ ถาตองใชเปนภาษาไทย ควรจะใชคำาวาอะไร และ ศพทเหลานนมความหมายหรอคำาอธบายวาอยางไร ?????? ....................

ทานจะหาคำาตอบทเชอถอได และหาไดอยางฉบไว จากทไหน????? ...............บทความนมคำาตอบคะ”

ตามททราบกนแลววา สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) มภารกจหลกอยางหนงในการจดการศกษาวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลยในระบบโรงเรยน และไดพฒนาและกำาหนดแนวทางสาระและมาตรฐานการเรยนรสำาหรบการศกษาในชวงชนตาง ๆ ทง 4 ชวงชน ตลอดจนเนนความสำาคญของการจดการศกษาซงใหทองถนมสวนรวมในการพฒนาหลกสตร เนนกระบวนการเรยนร ใหนกเรยนมสวนรวมและพฒนาใหสามารถเรยนรไดตลอดเวลาและทกสถานทเพอพฒนาตนเองใหเตมตามศกยภาพ ซงภารกจตาง ๆ ของ สสวท. ตองสอดคลองกบการปฏรปการศกษาและพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

ภาพแสดงจำานวนศพทปจจบน

เพอดำาเนนการจดการศกษาดงกลาว แหลงคนควาและอางองตาง ๆ นบเปนสงสำาคญทจะชวยใหคร นกเรยน และผสนใจ บรรลจดมงหมายของการศกษาได ฝายพฒนาองคกร จงไดจดทำาพจนานกรมศพทวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย ฉบบอเลกทรอนกส ขนในรปแบบของเวบไชตเพอพฒนาเปนแหลงคนควาและอางองทเชอถอได ซงไดยดหลกการเขยนและการใชคำาศพทตามหลกเกณฑของราชบณฑตยสถานเปนหลก คำาศพทตาง ๆ ทรวบรวมมานเปนคำาศพททปรากฏอยในหนงสอเรยนสาระการเรยนรวชาตาง ๆ ท สสวท. ผลต และเผยแพรในสถานศกษา จงเหมาะอยางยงทครและนกเรยน จะทำาการศกษาหาความรจากเวบไซตน

ปจจบนพจนานกรมศพทวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย ฉบบอเลกทรอนกสน ประกอบดวยศพทหมวดวชาตาง ๆ จำานวน 8 หมวดไดแก วทยาศาสตรทวไป คณตศาสตร การออกแบบและเทคโนโลย เคม ชววทยา ฟสกส คอมพวเตอร และ โลก ดาราศาสตรและอวกาศ มจำานวนคำาศพททงสนรวม 3,088 คำา แบงเปนคำาศพทวชาวทยาศาสตรทวไป จำานวน 365 คำา คณตศาสตร จำานวน 463 คำา การออกแบบและเทคโนโลย จำานวน 64 คำา เคม จำานวน 474 คำา ชววทยา จำานวน 903 คำา ฟสกส จำานวน 614 คำา คอมพวเตอร จำานวน 199 คำา และ โลก ดาราศาสตรและอวกาศ จำานวน 6 คำา สำาหรบคำาศพทโลก ดาราศาสตรและอวกาศ เปนคำาศพทหมวดใหมทเพงจะเรมนำามาเพมในปนและคาดวาในปหนาจะทยอยนำาคำาศพทหมวดนมาเพมอกกวารอยคำา สวนคำาศพทหมวดอน ๆ กจะทยอยนำามาเพมตามความพรอมและตามโอกาสทเหมาะสมตอไป

ปท 42 | ฉบบท 185 | พฤศจกายน-ธนวาคม 2556 49

จากนนใหคลกทไอคอน ใตคำาวา “เพมเตม” ตามลกศรในภาพท 2 (2) เพอดรายละเอยดและคำาอธบายทสมบรณ กจะไดผลลพธดงภาพท 3

วธการคนหาคำาศพท ม ดงน1. ในกรณททานมคำาศพท

ภาษาองกฤษ หรอ ภาษาไทย อยแลว หรออยากตรวจสอบวา คำาศพทดงกลาวควรใชคำาไทยหรอคำาองกฤษวาอยางไร หรออยากหาขอมลตาง ๆ เพมเตม ทานสามารถพมพคำาดงกลาวในชองวางหลงคำาวาคนหา แลวคลก ทคำาวา “แสดง” ตรงทลกศรช (ในภาพท 1 ) เชน อยากทราบวา simple line graph ใชศพทไทยทบญญตไววาอยางไร ใหพมพคำาดงกลาว ในชองสเหลยมทอยใตคำาวา “คนหาคำาศพท” ดงแสดงในภาพท 2 (1)

ภาพท 2 (2)

ภาพท 2 (1)

ภาพท 3

แลวคลกทคำาวา “แสดง” กจะไดผลลพธดงภาพท 2 (2)

จากน เราจะทำาความคนเคยกบการใชเวบไซตนกนนะคะ

เวบไซต พจนานกรมศพทวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย ฉบบอเลกทรอนกส ม URL อยท http://escivocab.ipst.ac.th/

เมอคลกลงกดงกลาว จะพบหนาหลก ดงน

ภาพท 1

นตยสาร สสวท.50

ในภาพท 3 นอกจากจะไดทราบคำาศพทภาษาไทยพรอมรายละเอยดคำาอธบายทสมบรณ ทราบหมวดของคำาศพทวาเปนคำาศพททอยในหมวดใดแลว ทานยงสามารถคลกดานขวาของ คำาวา “Web link” เพอดเวบลงกอน ๆ ทมขอมลหรอเรองทเกยวของกบคำาศพทดงกลาว มคำาอธบายเพมเตม มรายละเอยดในแงมมตาง ๆ ทจะชวยใหทานเขาใจเนอหาคำาศพทดงกลาวมากขน อาจเปนเวบลงกทมคำาอธบายพรอมภาพประกอบ หรอบางครงอาจเปนมลตมเดย เปนบทเรยนออนไลน หรอ แบบฝกหดเพมเตม ซงอาจเปนเวบลงกภาษาไทยหรอบางครงเปนภาษาตางประเทศ อยางไรกตาม สำาหรบคำาศพทบางคำา กำาลงอยในระหวางดำาเนนการหาเวบลงก จงอาจจะยงไมปรากฏเวบลงคในคำาศพทคำานน ๆ

2. ในกรณททานตองการคน หรอ ดคำาศพทเฉพาะหมวด ททานสนใจเทานน เชน ตองการคนหรอดคำาศพทของวชาเคม เทานน มขนตอนดงน

จากภาพท 2 (2) ใหลบคำาศพททคนไว คอ simple line graph ทอยในชองสเหลยมออก แลวคลกทเครองหมายหวลกศรทอยหลงคำาวา “ทงหมด” จะพบเมนหมวดวชาดงภาพท 4 แลวเลอกคลกทหมวดวชาทตองการ คอ เคม

ภาพท 4

จ า กน น ใ ห ค ล ก ท คำ า ว า “แสดง” จะไดภาพท 5 ซงจะเปนคำาศพทเฉพาะหมวดวชาเคมเทานน แตคำาศพทเหลานนไมเรยงตวอกษร กลาวคอ ในชอง “คำาศพท ” คำาศพทภาษาไทยทอยในชองนไมไดเรยง ก-ฮ ในทำานองเดยวกน คำาศพททอยในชอง “คำาศพทภาษาองกฤษ” กไมไดเรยง A-Z เชนกน

ภาพท 5

ปท 42 | ฉบบท 185 | พฤศจกายน-ธนวาคม 2556 51

เมอสงใหโปรแกรมเรยงโดยคลกท “คำาศพทภาษาองกฤษ” ผลลพธทไดคอ ไดคำาศพทเฉพาะเคมทโปรแกรมเรยงใหใหมตามลำาดบตวอกษรตงแต A-Z ซงแสดงในภาพท 7 [และเชนเดยวกน หากตองการใหโปรแกรมเรยง “คำาศพท ” ซงเปนคำาศพทภาษาไทย กใหคลกท “คำาศพท ” เพอใหโปรแกรมเรยงคำาศพท ก-ฮ]

ภาพท 7

ภาพท 6

เพอความสะดวกในการอานหรอตองการศกษาคำาศพทอยาง ไลเรยง ก-ฮ หรอ A-Z จะทำาไดโดย คลกทเมน “คำาศพท ”หรอ “คำาศพทภาษาองกฤษ” ในทนจะขอแสดงตวอยางการคลกท “คำาศพทภาษาองกฤษ” (โปรดสงเกต คำาศพทภาษาองกฤษ ทโปรแกรมยงไมไดสงใหเรยง โดยดตงแตคำาแรกเปนตนไป ซงขนดวยตว “c” charge แลวไป “d” detergent แลวไป.. . . . .จนถง “a” acid……และคำาศพทคำาอนตอ ๆ ไป...… ซงไมไดเรยง A-Z ) ดงภาพท 6

นตยสาร สสวท.52

ยงมวธหาคำาศพทไดอกหลายชองทาง อาท คลกจาก ตวอกษร A-Z , ก-ฮ ซงอยใตคำาวา “คนหาคำาศพท” ดงแสดงในภาพดานลาง

จะเหนไดวาโปรแกรมจะหาคำาวา “acid” ทมทงหมดทกทมาใหด หากสนใจคำาไหนกคลก ทไอคอน เพอดคำาอธบายทสมบรณ จากวธการคนดงกลาว ขอใหทานลองเขาไปใชและทำาความคนเคยกบการคนคำาศพท ทดลองคนหา สมมตคำาขนมา แลวคน ทานกจะเรยนรสงตาง ๆ

ไมวาจะเปนการคนคำาศพท หรอลองเขาไปดในเวบลงกตาง ๆ ทอยใตคำาอธบายศพท ทานกจะพบขอมลสารสนเทศตาง ๆ มากมาย อยางไรกตามสำาหรบเวบลงกของคำาศพทแตละคำาทผจดทำาใสไว พบวา เมอเวลาผานไปสกระยะหนง เวบลงกทไดรวบรวมหรอนำามาเกบไวใหใช บางเวบอาจมการเปลยนแปลงไป จงอาจทำาใหพบวาเมอคลกไปดแลว ไมพบขอมล หรอ เปนขอมลทไมตรงหรอไมเกยวกบคำาศพท หรอ เปนหนาเวบทไมแสดงขอมล เชน อาจเปนเวบตาย หรอ มการยายเวบลงกไปแลว ในสวนนผดแลระบบกไดพยายามลบเวบลงกดงกลาวออกอยเสมอเพอใหไดขอมลเวบลงกทเปนปจจบน ขณะเดยวกนกตองหาเวบลงกใหม ๆ มาเสรมอยตลอดเวลา

จากการดำาเนนการพฒนาเวบไซตพจนานกรมศพทวทยาศาสตร คณตศาสตร และเทคโนโลย ฉบบอเลกทรอนกส ปจจบนพบวามจำานวนผเขาใชเวบไซตในแตละเดอนเปนจำานวนมาก เชน ในป 2556 เดอนเมษายน มผเขาใช 76,717 ครง พฤษภาคม มผเขาใช 112,913 ครง มถนายน มผเขาใช 101,571 ครง กรกฎาคม มผเขาใช 87,994 ครง สงหาคม มผเขาใช 96,746 ครง กนยายน มผเขาใช 107,579 ครง ...จากจำานวนผใชทคอนขางมากนทำาใหผจดทำาตงใจทจะพฒนาปรบปรงงาน ใหไดผลงานทถกตองทงเนอหา การพสจนอกษร ตลอดจนวรรคตอน เพอใหเปนแหลงความร ทครและนกเรยนสามารถนำาไปใชและอางองได ซงผลงานดงกลาวดำาเนนการภายใตหลกเกณฑ และหลกการทางวชาการทเชอถอได ตลอดจนยดหลกเกณฑตาง ๆ ตามราชบณฑตยสถานเปนหลก จงขอเปนฟนเฟองเลก ๆ ทจะชวยใหคร นกเรยนและผทสนใจ นำาความรทไดจากการเขาสบคนเวบไซตพจนานกรมศพทวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย ฉบบอเลกทรอนกส ไปพฒนาตอ ยอดใหเกดความเจรญรงเรองแกชวต สงคมและประเทศชาตตอไป

ภาพท 8

หรอทดลองหาศพทคำาวา “acid” ดบางวา จะไดผลลพธอยางไร โดยพมพ acid ในชองวางสเหลยมในรปซาย แลวคลก “แสดง” ผลลพธทได ดงภาพท 8

พจนานกรมศพทวทยใหคดไว คณตนนเราตองใชใจจดจอและเทคโนโลยทสรางสรรครวมกน(ถก)ทอฉบบอเลกทรอนกสใหคลกตอขอเขาเวบ

ปท 42 | ฉบบท 185 | พฤศจกายน-ธนวาคม 2556 53